Journal of Educational Technology 2560 by Poonsri Vate-U-Lan

‡∑§‚π‚≈¬’ เทคโนโลยี ส◊ËÕื่อ “√°“√»÷ สารการศึ°ก…“ ษา ¡Ÿมู≈ลπ‘นิ∏ธ‘»ิศ“ μ√“®“√¬å าสตราจารย์Àห¡àม่Õอ¡À≈«ßªî มหลวงปิòπ่น ¡“≈“°ÿ มาลากุ≈ล

„πæ√–√“™Ÿปªถั∂—ม¡ภ์¿åส มเด็ ¡‡¥Á®จæ√–‡∑æ√— ¡“√’มารี ในพระราชู พระเทพรัμตπ√“™ ÿ นราชสุ¥ด“œาฯ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ สยามบรมราชกุ ��บ�ที��่ 11 �� ปี��ท�ี่ � 2419 ฉบั ประจำ�ปี�ก�� ารศึ�� กษา2555 2560 ❖❖❖

��ที�� ่ป��รึ�� กษา

��.�� ภู��ม��ิภ�� รศ.ชม าค ศ.ดร.ผดุ ง อารยะวิ ��.��.�� ญ�ญู��

บรรณาธิ �� การ

ผศ.ดร.ไพโรจน์ เบาใจ ��.��.��

คณะกรรมการดำ�� เนินงาน ��

ผศ.ดร.ไพโรจน์ เบาใจ ��.��.�� รศ.ดร.สาโรช โสภี��ร� ัก�� ข์ ��.��.�� รศ.ดร.วี ��.��.��ร�ะ� ไทยพานิ ��ช รศ.ดร.สุ โคตรบรรเทา ��.��.��น�ทร �� ผศ.ดร.ไพบู เปานิ� ล ��.��.��ล��ย์ �� พ.ต.ดร.บุ ญ��ชู �� ใจซื�� ่อ��กุ�ล �.�.��.�� รศ.ดร.วิ ะวั�ฒ�� นานนท์ ��.��.��น�ัย�� วี��ร�� นางวั นดี บุญทวี ��

รศ.ดร.ประหยั ระวรพงศ์ ��.��.�� ด��จิ�� รศ.ดร.สานิ��ตย์�� กายาผาด ��.��.�� ดร.พู�ล��ศรี�� เวศย์�� อ��ุฬาร ��.�� ศ.ดร.สุท��ธิ�พ��งศ์ �� หกสุ�� วรรณ ��.��.�� รศ.ดร.เผชิ�ญ��กิ�� จระการ ��.��.�� รศ.ดร.พงษ์�� ประเสริ ฐ หกสุ วรรณ ��.��.�� อาจารย์��น้ำ� ขอนั �� สุ�� นต์

นางวันดี บุญทวี นางเยาวดี น่วมสวัสดิ์ �� ย��อาสภวิ �� ริยะ นายชาญชั

ร.ต.ท.บัญชา บุญทวี นางศิริมา ถ้ำ�ทอง

ผู้จัดการฝ่ายโฆษณา และประชาสัมพันธ์

�.��.�� รศ.ดร.ไชยยศ เรืองสุวรรณ ดร.จันทร์� �� ชุ่มเมือ�งปั��ก �.��.��

��

นางเยาวดี น่วมสวัสดิ์

��

��เจ้�� าของ

��ห��ม่�อ�� มู��ล�นิ��ธ�ิศ��าสตราจารย์ มหลวงปิ��่น�� มาลากุ� ล�� ปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในพระราชู

�� สำ��นั�� กงาน

��ห��ม่�� ล มู��ล�นิ��ธ�ิศ��าสตราจารย์ อมหลวงปิ ่น มาลากุ ��่ � 114 114 อาคาร �� 1414��ชั��้น2 2�� ย�� .0-2261-1777 เลขที มหาวิ ทยาลั ศรี�น�� คริ�น�� ทรวิ��.0-2259-1919 โรฒ โทรศัพท์ 0-2259-1919 โทรสาร 0-2261-1777

สารบัญ

หนา

บก.แถลง ........................................................................................................................................................................... 3 คณะกรรมการรวมกลั่นกรอง ............................................................................................................................................. 4 พระราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร .....................................................................................................................6 ประวัติยอ ศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล ......................................................................................................... 11 ควรปฏิรูปการศึกษาในดานใดบาง? : ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ ....................................................................................18 การใช Google Goggles สืบคนดวยภาพ : ดร.พูลศรี เวศยอุฬาร .................................................................................................21 คนไทยทุกคนไดรับการศึกษาตลอดชีวิตจริงหรือไหม ในแผนการศึกษาชาติ 2560-2579 : ดร.พีระพงษ สิทธิอมร ........................31 หนาตางงานวิจัย .........................................................................................................................................................................34 การพัฒนาบทเรียนอีเลิรนนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดลอมการเรียนสวนบุคคล บนอินเทอรเน็ตผานทางเครือขายสังคม สําหรับนักศึกษาปริญญาตรี : นางสาวแกมกาญจน แสงหลอ, ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ, ดร.พูลศรี เวศยอุฬาร ...........................................................35 การพัฒนาบทเรียนอีเลิรนนิงสําหรับการฝกอบรมแบบรวมมือ เรื่อง การสืบคนฐานขอมูลออนไลน สํานักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ : อุมาพร นาคะวัจนะ, ไพโรจน เบาใจ, สุนทร โคตรบรรเทา ...........................53 การพัฒนาบทเรียนอีเลิรนนิงตามสภาพแวดลอมทางการเรียนสวนบุคคลบนเครือขายสังคมออนไลน เรื่อง ระบบเครือขายคอมพิวเตอรและการสื่อสารขอมูลพื้นฐาน : ไพโรจน เบาใจ, พูลศรี เวศยอุฬาร, พุทธมนต อัจฉริยนนท ...........................................................................................................73 การพัฒนาบทเรียนอีเลิรนนิงตามสภาพแวดลอมทางการเรียนสวนบุคคลบนเครือขายสังคมออนไลน เรื่อง การเคลื่อนยายผูปวย : พูลศรี เวศยอุฬาร, ไพโรจน เบาใจ, หฤทัย ปญทีโป ..........................................................................90 การพัฒนาบทเรียนอีเลิรนนิงตามสภาพแวดลอมทางการเรียนสวนบุคคลบนเครือขายสังคมออนไลน เรื่อง ความนาจะเปน : ชลธิชา นุชพงษ, ไพโรจน เบาใจ, พูลศรี เวศอุฬารย ............................................................................... 107 ปจจัยเชิงสาเหตุตอการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศนครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา : ธนดล ภูสีฤทธิ์, พงศประเสริฐ หกสุวรรณ, ทิพยเกสร บุญอําไพ .................................................................................................. 124 แรงจูงใจและความคาดหวังในการศึกษาปริญญาโท สาขาวิชาการบริหารการศึกษา ของนักศึกษาบัณฑิตศึกษา วิทยาลัยนครราชสีมา : รองศาสตราจารย ดร. สุนทร โคตรบรรเทา .......................................................................................... 149 การพัฒนาการเรียนแบบอีเลิรนนิ่งของวิชาคณิตศาสตรผานแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล : ผศ.ดร.สมภพ ทองปลิว .................................. 162 การพัฒนาชุดการสอนกลุมสาระการเรียนรูศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสูการสรางสรรคสําหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3 : นุชนารถ สมวาที, นคร ละลอกนํ้า, ฐิติชัย รักบํารุง ................................................................................................................... 173 การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนตามแนวคิดของกาเย เรื่อง การใชโปรแกรมไมโครซอฟตพลับลิชเชอร สําหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 : วัลลภาภรณ มาลาชาสิงห, ผศ.ดร.ไพโรจน เบาใจ, ดร.นคร ละลอกนํ้า ........................... 183 การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยาเรื่อง ยีนและโครโมโซม ดวยการจัดการเรียนรูแบบสตอรี่ไลนสําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 : อุบลวรรณ เลี้ยวอุดมชัย, กิตติมา พันธพฤกษา, สมศิริ สิงหลพ, ธนาวุฒิ ลาตวงษ .......................................................................... 197 การพัฒนาคูมือการกรอกแบบประเมินการปฏิบัติงานสายวิชาการผานการเลาเรื่องดวยการตูน : ภุมรินทร มานโสม, ผศ.ดร. สมภพ ทองปลิว, ผศ.ดร. ประกาศิต ชางสุพรรณ ............................................................................... 210 กิจกรรมของมูลนิธิ .......................................................................................................................................................... 221 แนะนําเว็บไซต มูลนิธิศาสตราจารยหมอมหลวง ปน มาลากุล ในพระบรมราชูปถัมภสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ............................................................... 223

บ.ก.แถลง ∫°.·∂≈ß หนั เทคโนโลยี ื่อสารการศึ กษาฉบั ้เปนปท�� ี่ 24 ยังคงนโยบาย ��ง��สื��อ�� ส�� บนี�� ให ความสําคั�� ญกั�บ��งานวิ ษาและการสื ่อสาร เนื่องจาก �� จัย� ทางเทคโนโลยี ��การศึ ��ก�� เป จัยที่สนั�บ�� สนุ�น�� การสอนใหมีป�ระสิ ภาพและประสิ ล ทั้งนี้ ��น�งานวิ �� ท�ธิ�� ทธิผ�� เนื ่องจากความดี ของการใช เทคโนโลยีการศึกษาและการสื ่จะช��ว�� ยให �� ่อ�สารที �� ผลการเรี ยนของนัก�เรี��ย�นสู ้นได ดวยเหตุผ�� ลดังกลาวขAgmented าพเจาจึงขอใหReality ความ �� ง� ขึE-Learning สํ�� าคัญงานวิจัย�ด��า��นนี ้มากขึ้น และเพื นประโยชน ตอนัก��วิ��ช�� าการ�� นัก��วิ��จัย� �� ่อ�เป�� และผู อานที่สนใจสามารถนํ ดวย�� M-Learning �� าไปใช �� ป� �ระโยชน �� ต��อไปได � �� นบทความก็ ยงั ให��ค��วามสํ และขอขอบคุ ดร.พู�ล�� ศรี เวศย อฬุ าร � ��ส�ว�� า��คั��ญ�� ณ�� ผู��ช�� วยศาสตราจารย ทองปลิ ระพงษ สิ�ท��ธิ��อ��มร ่กรุณา ��ดร.สมภพ �� ว�และ ��ดร.พี �� ที�� ส��งบทความมาให ลงในวารสารจึ ณไว�ณ�� โอกาสนี้ �� ง�ขอขอบคุ �� ขาพเจาขอขอบคุณทุกทานที่ใหการสนับสนุนการจัดพิมพวารสาร ฉบับนี้จนออกมาเปนเลมสวยงาม ขอใหทานและครอบครัวมีความสุขและ ��าในชี �� ความกา��วหน วิตตลอดไป

��

ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ �� กรรมการมู ิศาสตราจารย หมอมหลวงป น มาลากุล�� ล��นิ�ธ�� ในพระราชูปถัมภสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี �� .��

¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬å À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ PROFESSOR MOMLUANG PIN MALAKUL FOUNDATION ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ª√– “π¡‘μ√ ÿ¢ÿ¡«‘∑ 23 ‡¢μ«—≤π“ °√ÿß‡∑æœ 10110 ‚∑√»—æ∑å.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777

คณะกรรมการร่ กรอง §≥–°√√¡°“√√àว«มกลั ¡°≈—Ëπ่น°√Õß ¿Ÿ¡ภู‘¿ม“§ ิภาค

√Õß»“ μ√“®“√¬åชม ™¡ 1. 1.รองศาสตราจารย์ à«¬»“ μ√“®“√¬åดร.ไพโรจน์ ¥√.‰æ‚√®πå 2. 2.ผู้ชºŸ่วâ™ยศาสตราจารย์

√Õß»“ μ√“®“√¬åดร.สุ ¥√. ÿนπทร ∑√ 3. 3.รองศาสตราจารย์

‚§μ√∫√√‡∑“ โคตรบรรเทา

4.4. ศาสตราจารย์ »“ μ√“®“√¬åดร.ผดุ ¥√.º¥ÿง ß 5. 5.ศาสตราจารย์ ดร.สุท¥√.«’ ธิพงศ์ √Õß»“ μ√“®“√¬å √–

อารยะวิ ยญู Õ“√¬–«‘ ≠êŸ หกสุวรรณ ‰∑¬æ“π‘ ™

6. 6.รองศาสตราจารย์ ระ √Õß»“ μ√“®“√¬åดร.วี ¥√. “‚√™ 7. รองศาสตราจารย์ ดร.สาโรช 7. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.ª√–À¬—¥ 8. รองศาสตราจารย์ ดร.ประหยัด 8. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. “π‘μ¬å 9. รองศาสตราจารย์ ดร.สานิตย์ 9. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.‡º™‘≠ 10. รองศาสตราจารย์ ดร.เผชิญ √Õß»“ μ√“®“√¬åดร.วิ ¥√.«‘นπัย—¬ 11. 10.รองศาสตราจารย์

‡∫“„® เบาใจ

ไทยพานิ ‚ ¿’ √—°¢å ช โสภีรักข์ ®‘√–«√æß»å จิระวรพงศ์ °“¬“º“¥ กายาผาด °‘®√–°“√ กิจระการ «’√วี–«— ระวั≤ฒπ“ππ∑å นานนท์

√Õß»“ μ√“®“√¬åดร.พงษ์ ¥√.æß…åปªระเสริ √–‡ √‘ฐ∞ À° ÿ «√√≥ 12. 11.รองศาสตราจารย์ หกสุ วรรณ à«¬»“ μ√“®“√¬åดร.พิ ¥√.æ‘ตμร √ ∑Õß™— Èπ ้น 13. 12.ผู้ชºŸ่วâ™ยศาสตราจารย์ ทองชั 14. 13.ดร.พู ลศรี √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. ÿ∑∏‘æß»å 15. 14.ดร.พี ระพงษ์ ¥√.æŸ ≈»√’

15. ¥√.æ’√–æß…å

เวศย์ อุฬาร À° ÿ «√√≥ สิทธิÕอÿÃมร ‡«»¬å “√

‘∑∏‘Õ¡√

¡Ÿ≈¡Ÿπ‘≈∏π‘‘»∏“ μ√“®“√¬å Õ¡À≈«ßªî òπ ¡“≈“°ÿ ≈≈ ‘»“ μ√“®“√¬åÀ¡àÀ¡à Õ¡À≈«ßªî òπ ¡“≈“°ÿ PROFESSOR MOMLUANG PINPIN MALAKUL FOUNDATION PROFESSOR MOMLUANG MALAKUL FOUNDATION ¡À“«‘¡À“«‘ ∑¬“≈—∑¬“≈— ¬»√’¬π»√’ §√‘π§√‘ ∑√«‘π∑√«‘ ‚√≤‚√≤ ª√– “π¡‘ μ √ ª√– “π¡‘μ√ ÿ¢ÿ¡ ÿ«‘¢∑ÿ¡23 ≤π“≤°√ÿ 10110 «‘∑ ‡¢μ«— 23 ‡¢μ«— π“ß‡∑æœ °√ÿß‡∑æœ 10110 ‚∑√»—‚∑√»— æ∑å.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777 æ∑å.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777

�� มู ล นิ ธ ิ ศ าสตราจารย์ ห ม่ อ มหลวงปิ ่ น มาลากุ ล �� ในพระราชู ป ถั ม ภ์ ส มเด็ จ พระเทพรั ต นราชสุ ด า ฯ สยามบรมราชกุ มารี �� .�.2554-2558 � �� .�.2554-2558 เรื่องแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารมูลนิธิ พ.ศ. 2558-2562

�� 1/2554 �� 2554 �� 1/2554 �� 14 �� 14 �� 2554 �� ในการประชุ ม คณะกรรมการบริ ห ารมู ล นิ ธ ิ ครั ้ ง ที ่ 2 / 2558 เมื ่ อ วั น ที ่ 5 สิ ง หาคม 2558 เรื ่ อ งการ �� .�.2554-2558 �� .�.2554-2558 �� เลือกตั้งคณะกรรมการบริหารชุดพ.ศ.2558 - 2562 ที่ประชุมมีมติเลือกตั้ง รองศาสตราจารย์ชม ภูมิภาค �� 15 �� 15 เป็นประธานมูลนิธิ และได้เลือกตั้งกรรมการอื่นๆ อีกรวมทั้งประธานเป็นจ�ำนวน 14 คน �� 14 ��น�� จึ�ง� ��ประกาศแต่ �.�.2554-2558 �ด�ำเนิ 14 ��การขอจดทะเบี �� ย�� .�.2554-2558 อาศั ย�� มติ ท�ี่ป�� ระชุมที่ม�อบหมายให้ นกรรมการชุ�ด�� ใหม่ งตั้ง ��คณะกรรมการมู �� ลนิธิ ดังนี้ �� 1.�� 1. 1.รองศาสตราจารย์ ชม��ภู�ม��ิภ�าค ประธานกรรมการ ��.�� ม��ณฑา �� 1� 1 2. 2.รองศาสตราจารย์ ดร.คุ ณ��.�� หญิ พรหมบุ ญ � รองประธานกรรมการคนที ่1 2.�� งสุ�� 3. 3. ดร.จั น��.�� ทร์ อ��งปั รองประธานกรรมการคนที ่2 ��ชุ�่ม�� เมื�� 2� 2 3.��.�� ก� �� 4. 4. ผู4.้ช��่ว��ยศาสตราจารย์ เลิ�ศ��ชู��น��าค กรรมการและเลขานุ �� ก��าร �� 5. 5. ดร.พี ร ะพงษ์ สิ ท ธิ อ มร กรรมการและผู ช ้ ว ่ ยเลขานุ �� ก��าร 5.��.��.�� 6. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ เบาใจ กรรมการและเหรัญญิก 6. 6.�� .�� นธ์ กรโกสียกาจ �� 7. รองศาสตราจารย์ ดร.ท่า��.�� นหญิงประภาพั กรรมการ ��.��.�� (กมลาศน์ �) นี �� 7.�� ลเซ่น �� 8. 7. หม่ อมหลวงจุ ฑามาตย์ กรรมการ ��.��.�� ช��ั�� นมิ �� 9. 8. ผู8.้ช�� ่วยศาสตราจารย์ ดร.ฤทธิ ย��อ่��อ�� ่ง �� กรรมการ 9. 9.�� 10. นางวั น�� ดี บุญ�ทวี กรรมการ �� 11. 10.อาจารย์ ว พงศาปาน กรรมการ ��.��.�� เฉลี ��ย�� 10. �� 12. อาจารย์ ประวิท��ร�ตรี กรรมการ 11.11. �� เพ็��ญมาลย์ �� 13. ร้ อ ยต�ำรวจโท บั ญ ชา บุ ญ ทวี กรรมการและประชาสั มพันธ์ 12.12. �� ) ) �� (�� (�� 14. นางสาวชื่นชม จริโมภาส กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ 13.13. �� 14.14. �� ประกาศ ณ วันที่ 11 สิงหาคม 2558 �� 15 �� 2554 �� 15 �� 2554

(�� ชม ��) (�� ภู��ม��) (รองศาสตราจารย์ ิภาค) �� ล �� ่น�� ประธานมูลนิธิศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ มาลากุ �� ต�� ในพระราชู ปถัมภ์��ส�มเด็ จ�พระเทพรั นราชสุ ด�� า ฯ�� สยามบรมราชกุ มารี

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

æ√–√“‚™«“∑ ¡‡¥Á®æ√–‡∑æ√—μπ√“™ ÿ¥“ œ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ¡“√’ „πæ‘∏’æ√–√“™∑“πª√‘≠≠“∫—μ√·°à∫—≥±‘μ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ≥ Õ“§“√„À¡à «πÕ—¡æ√ «—πæÿ∏ ∑’Ë ÚÒ °√°Æ“§¡ ÚıÚı

æ√–∫“∑ ¡‡¥Á®æ√–‡®â“Õ¬ŸàÀ—«∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“‚ª√¥°√–À¡àÕ¡ „Àâ¢â“æ‡®â“ ¡“∑”æ‘ ∏’ ¡ Õ∫ª√‘ ≠ ≠“∫— μ √„π«— π π’È ¢â “ æ‡®â “ ¬‘ π ¥’ ∑’Ë ‰ ¥â ∑ √“∫√“¬ß“π«à “ °‘ ® °“√¢Õß ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤¥”‡π‘π°â“«Àπâ“¡“¥â«¬¥’∑ÿ° Ê ¥â“π ¢Õ· ¥ß§«“¡™◊Ëπ™¡ °—∫∑à“πºŸâ∑√ß§ÿ≥«ÿ≤‘·≈–∫—≥±‘μ∑ÿ°§π ∑’Ë ‰¥â√—∫‡°’¬√μ‘·≈–§«“¡ ”‡√Á®„π°“√»÷°…“ ∫—≥±‘μ¬àÕ¡∑√“∫Õ¬Ÿà‡ªìπÕ—π¥’ «à“°“√∑”ß“π·≈–°“√¥”‡π‘π™’«‘μ„π∑ÿ°«—ππ’È μâÕß Õ“»—¬«‘™“§«“¡√ŸâÕ¬à“ß¡“° ·≈–«‘™“°“√μ≈Õ¥®π§«“¡‡ªìπ‰ªμà“ß Ê π—Èπ ¬àÕ¡«‘«—≤π“ ‡ª≈’Ë¬π·ª≈ßÕ¬Ÿàμ≈Õ¥‡«≈“ ºŸâ∑’Ë „™â«‘™“°“√ªØ‘∫—μ‘ß“π‚¥¬μ√ß Õ¬à“ß‡™àπ∑à“π∑—ÈßÀ≈“¬ ®÷ß®”‡ªìπÕ¬à“ß¬‘Ëß∑’Ë®–μâÕß¢«π¢«“¬»÷°…“§âπ§«â“ ‡æ‘Ë¡æŸπ§«“¡√Ÿâ§«“¡™”π“≠Õ¬Ÿà‡ ¡Õ ‡æ◊ÕË „Àâ “¡“√∂∑”°“√ß“π‰¥âÕ¬à“ß¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ ·≈–ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á®§«“¡‡®√‘≠°â“«Àπâ“ ºŸâ „¥‰¡àæ¬“¬“¡»÷°…“ª√—∫ª√ÿßμπ‡Õß„ÀâμàÕ‡π◊ËÕß ‰¡à™â“π“ππ—° °Á®–μâÕß≈â“À≈—ß·≈–°≈“¬ ‡ªìπ§π‡ ◊ËÕ¡ ¡√√∂¿“æ‰ª °“√»÷°…“‡æ‘Ë¡‡μ‘¡∑’Ë·μà≈–§π®–æ÷ß°√–∑”π—Èπ °≈à“«‰¥â«à“¡’Õ¬Ÿà Õß∑“ß ∑“ßÀπ÷Ëß§◊Õ »÷°…“§âπ§«â“®“°μ”√—∫μ”√“ ·≈–«‘‡§√“–Àå«®‘ ¬— μ“¡√–∫∫·≈–«‘∏°’ “√∑’ªË Ø‘∫μ— °‘ π— „π¡À“«‘∑¬“≈—¬ Õ’°∑“ßÀπ÷Ëß§◊Õ ¥—∫μ√—∫øíß —ß‡°μ ®¥®”®“°°“√°√–∑”§”æŸ¥¢Õß∫ÿ§§≈ √«¡∑—Èß‡√◊ËÕß √“«‡Àμÿ°“√≥åμà“ß Ê ∑’Ëª√– ∫æ∫ºà“π ·¡â·μàÕÿª √√§ §«“¡º‘¥æ≈“¥¢Õßμπ‡Õß°ÁÕ“® π”¡“§‘¥æ‘®“√≥“„Àâ‡ªìπ∫∑‡√’¬π ∑’Ë∑”„Àâ‡°‘¥§«“¡√Ÿâ §«“¡§‘¥ §«“¡©≈“¥‰¥â∑—Èß ‘Èπ ·≈– §«“¡√Ÿâª√–‡¿∑π’È ‡∑à“∑’Ëª√“°Ø ¡—°®–‡ªìπ§«“¡√Ÿâ™π‘¥¬Õ¥‡¬’Ë¬¡ ∑’ËÀ“‰¡à ‰¥â „πμ”√“„¥ Ê ·μà¡’ª√–‚¬™πå¡’§ÿ≥§à“ „™â°“√‰¥â®√‘ß Ê ¥—ßπ—Èπ ·¡â∫—≥±‘μ∑—ÈßÀ≈“¬®–»÷°…“ ”‡√Á®·≈â« ¡’°“√ß“π∑”·≈â« °Á¢Õ„Àâμ—Èß„®æ¬“¬“¡»÷°…“À“§«“¡√Ÿâ „Àâ‡æ‘Ë¡æŸπ°«â“ß¢«“ß¬‘Ëß Ê ¢÷ÈπμàÕ‰ª ®—°‰¥â‡ªìπºŸâ∑’Ë©≈“¥ “¡“√∂ ·≈–∫”‡æÁ≠ª√–‚¬™πåμπª√–‚¬™πåºŸâÕ◊Ëπ‰¥âÕ¬à“ß‡μÁ¡¿“§¿Ÿ¡‘ „π«—π¢â“ßÀπâ“ ¢ÕÕ«¬æ√„Àâ∫—≥±‘μ„À¡àª√– ∫§«“¡ ÿ¢ ”‡√Á®„π™’«‘μ ¡’§«“¡°â“«Àπâ“·≈–‡®√‘≠ √ÿàß‡√◊Õß„πÀπâ“∑’Ë°“√ß“π ∑—Èß¢Õ„Àâ∑ÿ° Ê ∑à“π∑’Ë¡“ª√–™ÿ¡æ√âÕ¡°—π„πæ‘∏’π’È ¡’§«“¡º“ ÿ° «— ¥’®ß∑—«Ë °—π.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

æ√–√“‚™«“∑ ¡‡¥Á®æ√–‡∑æ√—μπ√“™ ÿ¥“ œ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ¡“√’ „πæ‘∏’æ√–√“™∑“πª√‘≠≠“∫—μ√·°à∫—≥±‘μ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ≥ Õ“§“√„À¡à «πÕ—¡æ√ «—πæƒÀ— ∫¥’ ∑’Ë ÚÚ °√°Æ“§¡ ÚıÚı

æ√–∫“∑ ¡‡¥Á®æ√–‡®â“Õ¬ŸàÀ—«∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“‚ª√¥°√–À¡àÕ¡ „Àâ¢â“æ‡®â“ ‡™‘≠æ√–√“™°√–· ¢Õ∫„®„π°“√∑’Ë§≥“®“√¬å ¢â“√“™°“√ ∫—≥±‘μ ·≈–π‘ ‘μ¡À“«‘∑¬“≈—¬ »√’π§√‘π∑√«‘‚√≤‰ª‡¬’Ë¬¡æ√–Õ“°“√ ∂«“¬æ√–æ√·≈–∂«“¬æ“π¥Õ°‰¡â. ¢â“æ‡®â“¡’§«“¡ ¬‘ π ¥’ ∑’Ë ‰ ¥â ¡ “∑”æ‘ ∏’ ¡ Õ∫ª√‘ ≠ ≠“∫— μ √¢Õß¡À“«‘ ∑ ¬“≈— ¬ »√’ π §√‘ π ∑√«‘ ‚ √≤Õ’ ° «“√–Àπ÷Ë ß . ¢Õ· ¥ß§«“¡™◊Ëπ™¡°—∫∑à“πºŸâ∑√ß§ÿ≥«ÿ≤‘·≈–∫√√¥“∫—≥±‘μ∑ÿ°§π ∑’Ë ‰¥â√—∫‡°’¬√μ‘·≈– §«“¡ ”‡√Á®„π§√—Èßπ’È. ‡¡◊ËÕ«—π«“π ¢â“æ‡®â“‰¥â°≈à“«°—∫∫—≥±‘μ„π∑’Ëª√–™ÿ¡π’È‡ªìπ„®§«“¡«à“ °“√¥”‡π‘π™’«‘μ ·≈–°“√ªØ‘∫—μ‘ß“π∑—Èßª«ß„π∑ÿ°«—ππ’È ®”‡ªìπμâÕßÕ“»—¬«‘™“§«“¡√ŸâÕ¬à“ß¡“° ·≈–«‘™“°“√ μà“ß Ê π—Èπ¡’«—≤π“°“√°â“«Àπâ“Õ¬Ÿàμ≈Õ¥‡«≈“. ºŸâ„™â«‘™“°“√ªØ‘∫—μ‘ß“π ®÷ß®”‡ªìπ®–μâÕß »÷°…“‡æ‘Ë¡‡μ‘¡Õ¬Ÿà‡ ¡Õ‚¥¬‰¡àÀ¬ÿ¥π‘Ëß ¥â«¬°“√»÷°…“§âπ§«â“μ“¡√–∫∫∑“ßÀπ÷Ëß ¥â«¬°“√ ¥—∫μ√—∫øíß·≈– —ß‡°μ®¥®”®“°∫ÿ§§≈ ‡√◊ËÕß√“« ·≈–‡Àμÿ°“√≥åμà“ß Ê ∑’Ë ‰¥âºà“πæ∫ Õ’°∑“ßÀπ÷Ëß ´÷ËßÕ“®∂◊Õ‰¥â«à“‡ªìπ°“√»÷°…“πÕ°√–∫∫. «—ππ’È „§√à®–°≈à“«∂÷ß°≈«‘∏’¢Õß°“√»÷°…“πÕ°√–∫∫‡æ‘Ë¡‡μ‘¡·°à∑à“πμàÕ‰ª. π—°»÷°…“∑’Ë ©≈“¥ ‰¡à ¡§«√®–¡’§«“¡≈”æÕßª√–¡“∑À¡‘ËπºŸâ„¥ ‘Ëß„¥‡ªìπÕ—π¢“¥ ‡æ√“–§«“¡ª√–¡“∑ À¡‘Ëππ—Èπ®–ªî¥∫—ßªÑÕß°—π‰«â ¡‘„Àâ‡ªî¥μ“‡ªî¥„®∑’Ë®–√—∫√Ÿâ√—∫øíß ‘Ëßμà“ß Ê. §«“¡√Ÿâ§«“¡©≈“¥ ®÷ß‰¡à¡’∑“ß‡¢â“¡“ Ÿàμπ‰¥â. μ√ß¢â“¡ §«√®–∂◊Õ«à“∫ÿ§§≈∑ÿ°§π ‡√◊ËÕß√“«·≈–‡Àμÿ°“√≥å ∑ÿ° ‘Ëß ‡ªìπ‡ ¡◊Õπ§√Ÿ ‡ ¡◊Õπ∫∑‡√’¬π ∑’Ë„Àâ§«“¡√Ÿâ§«“¡©≈“¥·°àμπ‰¥âÕ¬à“ß«‘‡»…. μπ‡Õß π—Èπ‡ª√’¬∫‡À¡◊Õπ»‘…¬å∑’Ë§Õ¬√—∫§«“¡√Ÿâ®“°§√ŸÕ“®“√¬å. ‡¡◊ËÕ‰¡à¡’§«“¡ª√–¡“∑À¡‘Ëπ·≈– Õ«¥¥’·≈â« °Á¬àÕ¡‡°‘¥§«“¡¬‘π¥’·≈–‡μÁ¡„®∑’Ë®–√—∫§«“¡√Ÿâμà“ß Ê Õ¬à“ß°«â“ß¢«“ß ‡æ◊ËÕπ” ¡“æ‘®“√≥“°≈—πË °√Õß„Àâ‡ÀÁπ “√– ·≈–°”Àπ¥®¥®”‰«âª√–¥—∫ªí≠≠“¢Õßμ—«. ΩÉ“¬ºŸâ„Àâ§«“¡√Ÿâ ‡¡◊ËÕ™Õ∫„®Õ—∏¬“»—¬¢ÕßºŸâ‡ªìπ»‘…¬å °Á®–∂à“¬∑Õ¥«‘™“„Àâ‚¥¬‰¡àªî¥∫—ß. ‚∫√“≥∑à“π®÷ß —Ëß Õπ °—ππ—°Àπ“ «à“¡‘„Àâª√–¡“∑ªí≠≠“ºŸâÕ◊Ëπ ·≈–„Àâμ—Èß„®‡≈à“‡√’¬π‚¥¬‡§“√æ ∑—Èß„πºŸâ∑’Ë‡ªìπ§√Ÿ ·≈–„π«‘™“. ®÷ß¢ÕΩ“°„Àâ∫—≥±‘μ‰¥âπ”‰ª§‘¥æ‘®“√≥“„Àâ‡°‘¥ª√–‚¬™πå∫â“ß. ¢ÕÕ«¬æ√„Àâ∫—≥±‘μ∑ÿ°§π∑’Ë ”‡√Á®°“√»÷°…“„π§√“«π’È ª√– ∫§«“¡ ÿ¢ ”‡√Á®„π™’«‘μ ·≈–°“√ß“π ¡’§«“¡‡®√‘≠°â“«Àπâ“‰¥âμ“¡∑’Ëª√“√¿ª√“√∂π“ ·≈–¢Õ∑à“π∑—ÈßÀ≈“¬∑’Ë¡“ ª√–™ÿ¡æ√âÕ¡°—πÕ¬Ÿà„πæ‘∏’π’È ¡’§«“¡º“ ÿ° «— ¥’∑ÿ°‡¡◊ËÕ‰ª.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

æ√–√“‚™«“∑ ¡‡¥Á®æ√–‡∑æ√—μπ√“™ ÿ¥“ œ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ¡“√’ „πæ‘∏’æ√–√“™∑“πª√‘≠≠“∫—μ√·°à∫—≥±‘μ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ≥ Õ“§“√„À¡à «πÕ—¡æ√ «—π»ÿ°√å ∑’Ë ÚÛ °√°Æ“§¡ ÚıÚı

¢â“æ‡®â“¡’§«“¡¬‘π¥’ ∑’Ë ‰¥â¡“∑”æ‘∏¡’ Õ∫ª√‘≠≠“∫—μ√¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ Õ’°§√—ÈßÀπ÷Ëß ‡ªìπ«“√–∑’Ë “¡ ¢Õ· ¥ß§«“¡™◊Ëπ™¡°—∫∑à“πºŸâ∑√ß§ÿ≥«ÿ≤‘·≈–∫—≥±‘μ∑ÿ° Ê §π ∑’Ë ‰¥â√—∫‡°’¬√μ‘·≈–§«“¡ ”‡√Á®„π°“√»÷°…“. ‡¡◊ËÕ«—π°àÕπ ¢â“æ‡®â“‰¥â°≈à“«°—∫∫—≥±‘μ„π∑’Ëª√–™ÿ¡π’È ∂÷ß§«“¡®”‡ªìπ∑’Ë∑ÿ°§π®–μâÕß æ¬“¬“¡»÷°…“À“§«“¡√Ÿâ„Àâ‡æ‘Ë¡æŸπ™”π‘™”π“≠Õ¬Ÿàμ≈Õ¥‡«≈“ ‰¥âæŸ¥∂÷ß«‘∏’»÷°…“«à“Õ“®∑”‰¥â Õß∑“ß §◊Õ»÷°…“§âπ§«â“μ“¡À≈—°«‘™“°“√À√◊Õμ“¡√–∫∫∑“ßÀπ÷Ëß »÷°…“‚¥¬°“√ —ß‡°μ ®¥®”®“°∫ÿ § §≈·≈–®“°ª√– ∫°“√≥å μà “ ß Ê Õ’ ° ∑“ßÀπ÷Ë ß πÕ°®“°π’È ¬— ß æŸ ¥ ¥â « ¬«à “ °“√®–À“§«“¡√Ÿâ „ Àâ ‰¥â°«â“ß¢«“ßπ—Èπ ‰¡à§«√®–ª√–¡“∑À¡‘ËπºŸâÕ◊Ëπ ‡æ√“–‡ªìπ‡Àμÿ„Àâ‡°‘¥ §«“¡¥Ÿ·§≈π ‰¡à¬Õ¡√—∫øíß§«“¡√Ÿâ§«“¡‡ÀÁπ¢Õß‡¢“ §«√®–∂◊Õ«à“§π∑ÿ°§π ‡√◊ËÕß∑ÿ°‡√◊ËÕß ‡ªìπ‡ ¡◊Õπ§√ŸÀ√◊Õ∫∑‡√’¬πÕ—π¡’§à“ ∑’Ë®–Õ”π«¬§«“¡√Ÿâ§«“¡©≈“¥„Àâ ‰¥â‡ªìπÕ¬à“ß¥’ ·≈– §«√®–‡√’¬π®“°§√Ÿ‚¥¬‡§“√æ ‡æ◊ËÕ„Àâ§√Ÿ¡’‡¡μμ“ —Ëß Õπ‚¥¬‰¡àªî¥∫—ß «—ππ’È „§√à®–¢Õ„Àâ∑à“π∑—ÈßÀ≈“¬¡Õß¥Ÿμπ‡Õß „π·ßà∑’Ë®–‡ªìπ∫∑‡√’¬πÀ√◊Õ‡ªìπ§√Ÿ ”À√—∫ºŸâÕ◊Ëπ∫â“ß ‰¡à«à“ºŸâ „¥‰¥â™◊ËÕ«à“‡ªìπ§√Ÿ¥â«¬°—π∑ÿ°§π ‰¡à«à“®–™Õ∫À√◊Õ‰¡à™Õ∫ ®–μ—Èß À√◊Õ¡‘‰¥âμ—Èß„® ‡æ√“–„π “¬μ“§πÕ◊Ëπ μ—«‡√“®–μâÕß‡ªìπ·∫∫‡ªìπμ—«Õ¬à“ß„Àâ‡¢“‡æàß‡≈Áß ·≈–»÷°…“Õ¬Ÿàμ≈Õ¥ ‡¡◊ËÕ∑√“∫Õ¬Ÿà«à“®–μâÕß‡ªìπ§√Ÿ‡¢“‡™àππ’È ∂“¡«à“§«√®–μ—Èßμ—«·≈–∑”μ—« Õ¬à“ß‰√ §”μÕ∫°Á§◊Õ §«√μ—Èßμ—«·≈–∑”μ—«‡ªìπ§√Ÿ„Àâ ‰¥â·∑â §◊Õ„Àâ‡¢“‡√’¬π§«“¡√Ÿâ §«“¡©≈“¥ ·≈–§«“¡¥’®“°μ—«‡√“‰¥â ‡æ√“–©–π—Èπ ®÷ßμâÕßª√–æƒμ‘ ÿ®√‘μ∑—Èß„π°“¬ «“®“„® μâÕß‡∑’Ë¬ßμ√ß‰¡à≈”‡Õ’¬ß μâÕß¡’§«“¡∫√‘ ÿ∑∏‘Ï„®·≈–‡¡μμ“°“√ÿ≥¬åμàÕ§π∑ÿ°§π ™à«¬‡À≈◊Õ‡º◊ËÕ·ºàμ“¡∞“π–·≈–§«“¡ “¡“√∂ æ√âÕ¡∑—Èß√–¡—¥√–«—ß¡‘„Àâ‡º≈Õ°√–∑”™—Ë« ‡ªìπμ—«Õ¬à“ßÀ√◊Õ∫∑‡√’¬π∑’Ë‡≈«√â“¬ „Àâ‡¢“æ≈Õ¬∑”™—Ë«∑”º‘¥‰ª¥â«¬ ‡À¡◊Õπ°—∫∑’Ë‚∫√“≥ ∑à“π«“ßπ‘μ‘·∫∫Õ¬à“ß ”À√—∫§√Ÿ‰«â«à“ „Àâ·π–π”»‘…¬å „Àâ¥’ „Àâ»‘…¬å ‰¥â‡√’¬π¥’ „Àâ∫Õ° »‘≈ª«‘∑¬“·°à»‘…¬å ‚¥¬ ‘Èπ‡™‘ß‰¡àªî¥∫—ß ®÷ß¢Õ„Àâ∫—≥±‘μ∑—ÈßÀ≈“¬π”‰ª§‘¥æ‘®“√≥“„Àâ‡ªìπ ª√–‚¬™πå ”À√—∫μ—«μàÕ‰ª ¢ÕÕ«¬æ√„Àâ∫—≥±‘μ„À¡àª√– ∫§«“¡ ÿ¢ ”‡√Á®„π™’«‘μ ¡’§«“¡‡®√‘≠°â“«Àπâ“„πÕ“™’æ °“√ß“π ·≈–¢Õ„Àâ∑ÿ°∑à“π∑’Ë¡“√à«¡ª√–™ÿ¡„πæ‘∏’π’È ¡’§«“¡º“ ÿ° «— ¥’®ß∑—Ë«°—π.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

æ√–√“‚™«“∑ ¡‡¥Á®æ√–‡∑æ√—μπ√“™ ÿ¥“ œ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ¡“√’ „πæ‘∏’æ√–√“™∑“πª√‘≠≠“∫—μ√·°à∫—≥±‘μ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ≥ Õ“§“√„À¡à «πÕ—¡æ√ «—π‡ “√å ∑’Ë ÚÙ °√°Æ“§¡ ÚıÚı

¢â“æ‡®â“¡’§«“¡¬‘π¥’ ∑’Ë ‰¥â¡“∑”æ‘∏¡’ Õ∫ª√‘≠≠“∫—μ√¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ Õ’° ‡ªìπ«“√–∑’Ë ’Ë. ¢Õ· ¥ß§«“¡™◊Ëπ™¡°—∫∑à“πºŸâ∑√ß§ÿ≥«ÿ≤‘·≈–∫√√¥“∫—≥±‘μ∑ÿ°§π ∑’Ë ‰¥â √—∫‡°’¬√μ‘·≈–§«“¡ ”‡√Á®. ∑’Ë·≈â«¡“ ¢â“æ‡®â“‰¥âæŸ¥°—∫∫—≥±‘μ„π∑’Ëª√–™ÿ¡π’È‡ªìπ„®§«“¡«à“ ∫—≥±‘μ®”‡ªìπ®–μâÕß »÷°…“À“§«“¡√Ÿâ‡æ‘Ë¡‡μ‘¡Õ¬Ÿà‡ ¡Õ ∑—Èß¥â«¬°“√»÷°…“§âπ§«â“μ“¡À≈—°«‘™“ ∑—Èß¥â«¬°“√»÷°…“ æ‘®“√≥“ —ß‡°μ®¥®”®“°∫ÿ§§≈·≈–ª√– ∫°“√≥å. ·≈–¬—ßæŸ¥¥â«¬«à“ „π°“√»÷°…“ —ß‡°μ μ“¡π—¬π—πÈ ∫ÿ§§≈‰¡à§«√¡’§«“¡∂◊Õμ—«ª√–¡“∑À¡‘πË ºŸÕâ π◊Ë À“°§«√‡ªî¥μ“‡ªî¥„®„Àâ°«â“ß¢«“ß π—∫∂◊Õ§«“¡√Ÿâ§«“¡§‘¥¢Õß‡¢“«à“ ‡ªìπ§√Ÿ ‡ªìπ∫∑‡√’¬π¢Õßμπ. æ√âÕ¡°—ππ—Èπ°Á§«√ª√–æƒμ‘ μ—«‡ªìπ§π ÿ®√‘μ ¡’„®®√‘ß ¡’‡¡μμ“Õ“√’Õ“√Õ∫ ‡æ◊ËÕ„Àâμπ‡Õß‡ªìπ§√Ÿ‡ªìπ·∫∫Õ¬à“ß∑’Ë¥’¢Õß ºŸâÕ◊Ëπ‰¥âÕ¬à“ß·∑â®√‘ß¥â«¬. «—ππ’È „§√à®–ª√“√¿°—∫∑à“π∑—ÈßÀ≈“¬«à“ °“√®–„™â«‘™“§«“¡√Ÿâ¢Õß‡√“„Àâ ‰¥âª√–‚¬™πå π—Èπ §«√®–∑”Õ¬à“ß‰√. «‘™“°“√‡ªìπ¢Õß¥’„πμ—«. ·μà‡¡◊ËÕπ”„™â Õ“®„Àâº≈∑“ß«—≤π– §◊Õ ∑“ß √â“ß √√§å°Á‰¥â „Àâº≈∑“ßÀ“¬π– §◊Õ∑“ß∑”≈“¬°Á‰¥â. ‡À¡◊Õπ¬“√—°…“‚√§‚¥¬¡“° ∂â“„™â∂Ÿ°°Á√—°…“‚√§À“¬ ∂â“„™âº‘¥°Á‡ªìπÕ—πμ√“¬‰¥âμà“ß Ê. ®÷ßμâÕß‡√’¬°«à“¬“Õ—πμ√“¬ ‡æ◊ÕË ‡μ◊Õπ„ÀâºŸâ„™â√–¡—¥√–«—ß. °“√„™â«™‘ “°“√∑—ßÈ À≈“¬ ”§—≠·≈–¢÷πÈ Õ¬Ÿ∑à ‡’Ë ®μπ“°—∫§«“¡ “¡“√∂ „π°“√„™â. ºŸâμ—Èß„®ª√“√∂π“®–„™â«‘™“„Àâ‡ªìπª√–‚¬™πå √â“ß √√§å ®–μâÕßμ—ÈßÕ¬Ÿà„π§ÿ≥§«“¡¥’ „Àâ§ÿ≥§«“¡¥’‡ªìπæ◊Èπ∞“π·Ààß§«“¡ª√–æƒμ‘∑ÿ° Ê Õ¬à“ßμ≈Õ¥‡«≈“. Õ∫√¡§«“¡§‘¥®‘μ„® „Àâ „ΩÉ¥’„ΩÉ‡®√‘≠ „ÀâÀπ—°·πàπ¡—Ëπ§ß ‡∑’Ë¬ßμ√ß‡ªìπ°≈“ß ‰¡à‡Õπ‡Õ’¬ßÀ«—Ëπ‰À«¥â«¬Õ§μ‘ ∑—Èß√Ÿâ®—°§‘¥æ‘®“√≥“¥â«¬‡Àμÿº≈·≈–§«“¡∂Ÿ°μâÕß‡ªìπ∏√√¡. °Á®–∑”„Àâ‡°‘¥ªí≠≠“ “¡“√∂ À¬—Ëß∑√“∫‡√◊ËÕß√“«·≈–ªí≠À“μà“ß Ê ‰¥â‚¥¬°√–®à“ß·®à¡™—¥ ™à«¬„Àâ “¡“√∂π”«‘™“°“√¡“ „™â„Àâ ”‡√Á®ª√–‚¬™πå ‰¥â‚¥¬ ¡∫Ÿ√≥å. ®÷ß¢Õ„Àâ∫—≥±‘μ‰¥âπ”‰ª»÷°…“æ‘®“√≥“‡ªìπ·π«∑“ß„π °“√„™â«‘™“ªØ‘∫—μ‘ß“π¢Õß∑à“πμàÕ‰ª. ¢ÕÕ«¬æ√„Àâ∫—≥±‘μ„À¡à¡’‡®√‘≠¡—Ëπ§ß„πÀπâ“∑’Ë°“√ß“π·≈–„π°“√§√Õß™’«‘μ ∑—Èß¢Õ„Àâ ∑ÿ°∑à“π∑’Ë¡“ª√–™ÿ¡æ√âÕ¡°—π„πæ‘∏’π’È ¡’§«“¡ ÿ¢ «— ¥’®ß∑—Ë«°—π.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ª√–«—μ‘¬àÕ

»“ μ√“®“√¬å À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈

ประวัติยอ ศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล π“¡

À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈

«—π‡¥◊Õπªï‡°‘¥ «—π‡ “√å∑’Ë 24 μÿ≈“§¡ æ.».2446 ‡«≈“ 09.05 π. ≥ ∫â“π∂ππÕ—…Æ“ß§å ∫‘¥“

‡®â“æ√–¬“æ√–‡ ¥Á® ÿ‡√π∑√“∏‘∫¥’ (À¡àÕ¡√“™«ß»å‡ªï¬ ¡“≈“°ÿ≈)

¡“√¥“

∑à“πºŸâÀ≠‘ß‡ ß’Ë¬¡ æ√–‡ ¥Á® ÿ‡√π∑√“∏‘∫¥’ ( °ÿ≈‡¥‘¡ « —πμ ‘ßÀå)

æ’ËπâÕß√à«¡∫‘¥“¡“√¥“ 1. À¡àÕ¡À≈«ßª° 2. À¡àÕ¡À≈«ßªÑÕß 3. À¡àÕ¡À≈«ßªÕß 4. À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ 5. À¡àÕ¡À≈«ß‡ªπ»√’ 6. À¡àÕ¡À≈«ß‡ªïò¬¡ ‘π 7. À¡àÕ¡À≈«ßªπ»—°¥‘Ï 8. À¡àÕ¡À≈«ßª“πμ“

¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) (¡“≈“°ÿ≈) « —πμ ‘ßÀå

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

°“√»÷°…“ æ.».2450 æ.».2451 æ.».2452 æ.».2453 æ.».2457 æ.».2458

æ.».2464 æ.».2465 æ.».2467 æ.».2471 æ.».2474 æ.».2498 ¡√

‡√‘¡Ë ‡√’¬πÀπ—ß ◊Õ∑’∫Ë “â π°—∫§√Ÿ·©≈â¡ (·©≈â¡ »ÿªμ√—°…å ¿“¬À≈—ß‡ªìπæ√–¬“ Õπÿ»“ μ√åæ“π‘™¬°“√) ‡√’¬πÀπ—ß ◊Õ°—∫§√ŸÕŸã (æ√–¬“æπ‘™¬»“ μ√å«‘∏“π) ‡√’¬π°—∫§√Ÿ‡™◊ÈÕ (À¡àÕ¡À≈«ß‡™◊ÈÕ Õ‘»√“ß°Ÿ√ ¿“¬À≈—ß‡ªìπÀ≈«ß‰«∑‡¬») ‡¢â“‡√’¬π‚√ß‡√’¬π¡—∏¬¡√“™∫Ÿ√≥– (ªí®®ÿ∫—π§◊Õ ‚√ß‡√’¬π «π°ÿÀ≈“∫ «‘∑¬“≈—¬) ‡≈¢ª√–®”μ—« 145 Õ∫‰≈à‰¥â™π—È ª√–∂¡æ‘‡»…ªï∑’Ë 3 μ“¡·ºπ°“√ »÷°…“ æ.».2452 ´÷Ëß‡ª≈’Ë¬π‡ªìπ¡—∏¬¡ 3 μ“¡·ºπ°“√»÷°…“ æ.».2456 ‡¢â“‚√ß‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°À≈«ß ‡≈¢ª√–®”μ—« 199 ‡√’¬π´È”™—Èπ ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 3 ¬°‡«âπ«‘™“§≥‘μ»“ μ√å ·≈–¿“…“Õ—ß°ƒ… ¢÷Èπ‰ª‡√’¬π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 4 æ√–∫“∑ ¡‡¥Á®æ√–¡ß°ÿÆ‡°≈â“‡®â“Õ¬ŸÀà «— ∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ ·μàß μ—ßÈ „Àâ‡ªìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°„πæ√–∫√¡√“™«—ß ‰¡à ‰¥â‡√’¬π∑’Ë ‚√ß‡√’¬πÕ’° ·μà ª≈“¬ªïπ—Èπ¬—ß§ß¡“ Õ∫‰≈à·≈– “¡“√∂ Õ∫ºà“π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 5 ‡≈◊ËÕπ ‰ª‡√’¬π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 6 ‰¥â ·μà ‰¡à ‰¥â¡“‡√’¬πÀ√◊Õ¡“ Õ∫Õ’°‡≈¬ ∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ „Àâ ‰¥â√—∫∑ÿπ¢Õß°√–∑√«ß∏√√¡°“√ ÕÕ°‰ª »÷°…“μàÕ ≥ ª√–‡∑»Õ—ß°ƒ… μÕπ·√°‰¥â ‰ªÕ¬Ÿà°—∫§√Õ∫§√—« Marshall ∑’Ë‡¡◊Õß brighton ‡æ◊ËÕΩñ°Ωπ¥â“π¿“…“·≈–ª√–‡æ≥’ ‡¢â“»÷°…“¿“…“ —π °ƒμ ·≈–∫“≈’∑’Ë School of Oriental Studies ·Ààß ¡À“«‘∑¬“≈—¬≈Õπ¥Õπ ‡¢â“»÷°…“∑’Ë Brasenose College ·Ààß¡À“«‘∑¬“≈—¬ÕÕ°´åøÕ√å¥ ‚¥¬ ‡≈◊Õ°¿“…“ —π °ƒμ‡ªìπ«‘™“‡Õ° ·≈–¿“…“∫“≈’‡ªìπ«‘™“‚∑ ”‡√Á®°“√»÷°…“·≈–‰¥â√—∫ª√‘≠≠“μ√’‡°’¬√μ‘π‘¬¡ B.A “¢“¿“…“ ‚∫√“≥μ–«—πÕÕ° ¡À“«‘∑¬“≈—¬ÕÕ°´åøÕ√å¥ æ‘®“√≥“¡Õ∫ª√‘≠≠“Õ—°…√»“ μ√å¡À“∫—≥±‘μ (M.A) ”‡√Á®°“√»÷°…“ «‘∑¬“≈—¬ªÑÕß°—π√“™Õ“≥“®—°√ (√ÿàπ·√°)

∑à“πºŸâÀ≠‘ß¥ÿ…Æ’¡“≈“ ¡“≈“°ÿ≈ ≥ Õ¬ÿ∏¬“ (‰°√ƒ°…å) ∏‘¥“‡®â“æ√–¬“¡À‘∏√·≈–∑à“πºŸâÀ≠‘ß°≈’∫ ‰¡à¡’∫ÿμ√∏‘¥“

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

√—∫√“™°“√ æ.».2455 æ.».2458 æ.».2461 æ.».2474

∂«“¬μ—«‡ªìπ¡À“¥‡≈Á°∑’Ëæ√–∑’Ëπ—ËßÕ—¡æ√ ∂“π ‡ªìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°√—∫„™â√ÿàπ‡≈Á° ‡ªìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°√—∫„™â√ÿàπ„À≠à Õ“®“√¬åª√–®”°Õß·∫∫‡√’¬π°√¡«‘™“°“√ Õ“®“√¬åæ‘‡»…§≥–Õ—°…√ »“ μ√å ·≈–«‘∑¬“»“ μ√å ®ÿÃ“≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2475 Õ“®“√¬å‚∑ Õ“®“√¬åª√–®”§≥–Õ—°…√»“ μ√å æ.».2477 À—«Àπâ“·ºπ°Ωñ°À—¥§√Ÿ¡—∏¬¡ §≥–Õ—°…√»“ μ√å·≈–«‘∑¬“»“ μ√å ®ÿÃ“≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ √—°…“°“√„πμ”·Àπàß§√Ÿ„À≠à ‚√ß‡√’¬π ¡—∏¬¡ÀÕ«—ß æ.».2480 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 1 ºŸâÕ”π«¬°“√‚√ß‡√’¬π‡μ√’¬¡Õÿ¥¡»÷°…“ ·Ààß ®ÿÃ“≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2481 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 3 æ.».2482 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 4 æ.».2485 Õ∏‘∫¥’°√¡ “¡—≠»÷°…“ ÕÕ°®“°μ”·ÀπàßÀ—«Àπâ“·ºπ°Ωñ°À—¥§√Ÿ ¡—∏¬¡®ÿÃ“≈ß°√≥å¡À“≈—¬™—Èπæ‘‡»… μË”Õ—μ√“ æ.».2486 ™—Èπæ‘‡»… Õ—π¥—∫ 1 æ.».2487 ™—Èπæ‘‡»… Õ—π¥—∫ 2 æâπ®“°μ”·ÀπàßºŸâÕ”π«¬°“√‚√ß‡√’¬π‡μ√’¬¡ Õÿ¥¡»÷°…“ ∑’Ëª√÷°…“‚√ß‡√’¬π‡μ√’¬¡Õÿ¥¡»÷°…“∑”ß“π„πÀπâ“∑’Ë ‡≈¢“∏‘°“√®ÿÃ“≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ (22 ‘ßÀ“§¡ - 6 μÿ≈“§¡) æ.».2489 ™—Èπæ‘‡»… Õ—π¥—∫ 3 ª≈—¥°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ (∂÷ß 26 ∏—π«“§¡ æ.».2500) æ.».2495-2496 √—°…“°“√„πμ”·ÀπàßÕ∏‘∫¥’°√¡«‘™“°“√ æ.».2497 √—°…“°“√„πμ”·ÀπàßÕ∏‘∫¥’°√¡°“√Ωñ°À—¥§√Ÿ (∂÷ß 27 °—π¬“¬π æ.».2499) »“ μ√“®“√¬åæ‘‡»…„π§≥–§√ÿ»“ μ√å ®ÿÃ“≈ß°√≥å ¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2500 √— ∞ ¡πμ√’ «à “ °“√°√–∑√«ß»÷ ° …“∏‘ ° “√·≈–°√–∑√«ß«— ≤ π∏√√¡ √—∞∫“≈™ÿ¥ π“¬æ®πå “√ ‘π ‡ªìππ“¬°√—∞¡πμ√’ æ.».2500-2501 √— ∞ ¡πμ√’ «à “ °“√°√–∑√«ß»÷ ° …“∏‘ ° “√·≈–°√–∑√«ß«— ≤ π∏√√¡ √—∞∫“≈™ÿ¥ æ≈‚∑∂πÕ¡ °‘μμ‘¢®√ ‡ªìππ“¬°√—∞¡πμ√’ √—°…“°“√

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

æ.».2502-2506 æ.».2502-2506 æ.».2506-2512 æ.».2506-2512

Õ∏‘°“√∫¥’®ÿÃ“°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ (18-29 ‘ßÀ“§¡ æ.».2501) æâπ Õ∏‘°“√∫¥’®ÿÃ“°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ (18-29 ‘ßÀ“§¡ æ.».2501) æâπ ®“°μ”·Àπàß√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ (1 °—π¬“¬π) ®“°μ”·Àπàß√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ (1 °—π¬“¬π) ‡π◊ËÕß®“°¬ÿ∫°√–∑√«ß ‡π◊ËÕß®“°¬ÿ∫°√–∑√«ß √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈ ƒ…¥‘Ï ∏π–√—™μå √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈ ƒ…¥‘Ï ∏π–√—™μå ‡ªìππ“¬°√—∞¡πμ√’ ‡ªìππ“¬°√—∞¡πμ√’ √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈∂πÕ¡ °‘μμ‘¢®√ √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈∂πÕ¡ °‘μμ‘¢®√ ‡ªìππ“¬°√—∞¡πμ√’ ‡ªìππ“¬°√—∞¡πμ√’

°“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘§√—Èß ”§—≠ °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘§√—Èß ”§—≠ æ.».2467 ºŸâ·∑ππ—°‡√’¬π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡ Meeting of University Leaque of æ.».2467 ºŸâ·∑ππ—°‡√’¬π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡ Meeting of University Leaque of Nations Nations æ.».2472 ºŸâ·∑π√—∞∫“≈ °“√ª√–™ÿ¡ 1stst Work Conference on Adult Educaæ.».2472 ºŸâ·∑π√—∞∫“≈ °“√ª√–™ÿ¡ 1 Work Conference on Adult Education ∑’Ë Cambridge tion ∑’Ë Cambridge æ.».2474 ºŸªâ Ø‘∫μ— ß‘ “π™—«Ë §√“« °“√ª√–™ÿ¡ Leaque of Nations Temporary Colæ.».2474 ºŸªâ Ø‘∫μ— ß‘ “π™—«Ë §√“« °“√ª√–™ÿ¡ Leaque of Nations Temporary Collaborator ¢Õß —ππ‘∫“μ‘™“μ‘∑’Ë GENEVA laborator ¢Õß —ππ‘∫“μ‘™“μ‘∑’Ë GENEVA æ.».2491 À—«Àπâ“§≥–ºŸâ —ß‡°μ°“√≥å °“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“ ¡—¬ “¡—≠ (General æ.».2491 À—«Àπâ“§≥–ºŸâ —ß‡°μ°“√≥å °“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“ ¡—¬ “¡—≠ (General Conference) §√—Èß∑’Ë 3 ¢ÕßÕß§å°“√»÷°…“ «‘∑¬“»“ μ√å·≈–«—≤π∏√√¡ Conference) §√—Èß∑’Ë 3 ¢ÕßÕß§å°“√»÷°…“ «‘∑¬“»“ μ√å·≈–«—≤π∏√√¡ ·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (UNESCO) ∑’Ë°√ÿß‡∫√ÿμ ª√–‡∑»‡≈∫“πÕπ ·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (UNESCO) ∑’Ë°√ÿß‡∫√ÿμ ª√–‡∑»‡≈∫“πÕπ æ.».2492 UNESCO ‡™‘≠‡ªìπºŸÕâ ”π«¬°“√ —¡¡π“‡√◊ÕË ß°“√»÷°…“ºŸâ „À≠à„π™π∫∑∑’Ë æ.».2492 UNESCO ‡™‘≠‡ªìπºŸÕâ ”π«¬°“√ —¡¡π“‡√◊ÕË ß°“√»÷°…“ºŸâ „À≠à„π™π∫∑∑’Ë √—∞‰¡‡´Õ√å (Mysore) ª√–‡∑»Õ‘π‡¥’¬ (UNESCO Seminar çRural Adult √—∞‰¡‡´Õ√å (Mysore) ª√–‡∑»Õ‘π‡¥’¬ (UNESCO Seminar çRural Adult Education for Community Actioné) Education for Community Actioné) æ.».2493 ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ECAFE - UNESCO Sorking Group ∑’Ë°√ÿß‡∑æœ æ.».2493 ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ECAFE - UNESCO Sorking Group ∑’Ë°√ÿß‡∑æœ æ.».2494 À—«Àπâ“§≥–ºŸâ·∑π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘«à“¥«¬°“√»÷°…“¢Õß Inæ.».2494 À—«Àπâ“§≥–ºŸâ·∑π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘«à“¥«¬°“√»÷°…“¢Õß International Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿß‡®π’«“ ª√–‡∑» «‘μ ternational Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿß‡®π’«“ ª√–‡∑» «‘μ ‡´Õ√å·≈π¥å ‡´Õ√å·≈π¥å æ.».2495 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—Èß‡ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO æ.».2495 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—Èß‡ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO ∑’Ë°√ÿßª“√’ ∑’Ë°√ÿßª“√’ æ.».2497 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—Èß‡ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO æ.».2497 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—Èß‡ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO ¡—¬∑’Ë 2 ∑’Ë‡¡◊Õß¡Õπ‡μ√‘‡§‚Õ ª√–‡∑»Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—Èß‡ªìπ√Õß ¡—¬∑’Ë 2 ∑’Ë‡¡◊Õß¡Õπ‡μ√‘‡§‚Õ ª√–‡∑»Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—Èß‡ªìπ√Õß ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“¢Õß UNESCO ∑’‡Ë ¡◊Õß¡Õπ‡μ«‘‡¥‚Õ ª√–‡∑» ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“¢Õß UNESCO ∑’‡Ë ¡◊Õß¡Õπ‡μ«‘‡¥‚Õ ª√–‡∑» Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°‡ªìπ√Õßª√–∏“π °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘ «à“¥â«¬°“√ Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°‡ªìπ√Õßª√–∏“π °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘ «à“¥â«¬°“√ »÷°…“ International Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿß‡®π’«“ ª√–‡∑» »÷°…“ International Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿß‡®π’«“ ª√–‡∑» «‘μ‡´Õ√å·≈π¥å «‘μ‡´Õ√å·≈π¥å 14 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

æ.».2505

æ.».2506

æ.».2508

æ.».2511

√Õßª√–∏“π °“√ª√–™ÿ¡√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√¢Õß ª√–‡∑»„πÕ“‡´’¬ (Minister of Education of Asian States Meeting on Education and Economic Planning ‡√’¬°¬àÕÊ «à“ MINEDAS) √Õßª√–∏“π“∏‘∫¥’®ÕÀåπ —π (Johnson) ·Ààßª√–‡∑» À√—∞Õ‡¡√‘°“ ‡™‘≠„Àâ ‰ªª√–™ÿ¡ Peace Corps ‡√◊ËÕß °”≈—ß§πß“π™—Èπ°≈“ß ∑’Ëª√–‡∑» ªÕ√å‚μ√‘‚° (Portorico) UNESCO ·≈– IAU (International Association of University) ·μàß μ—Èß„Àâ‡ªìπºŸâ‡™’Ë¬«™“≠¥â“π°“√»÷°…“¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬·≈–‡™‘≠ª√–™ÿ¡ UNESCO-IAU Commission on the Fole of Higher Education in the Development of Nations ∑’Ë°√ÿß°—«≈“≈—¡‡ªÕ√å ª√–‡∑»¡“‡≈‡´’¬ ºŸâ‡™’Ë¬«™“≠¥â“π°“√»÷°…“¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬ ª√–™ÿ¡ UNESCO - IAU Commission on the Role of Higher Education in the Development of Nations ‡√◊ËÕß∫∑∫“∑¢ÕßÕÿ¥¡»÷°…“„π°“√æ—≤π“ ª√–‡∑» ∑’Ë°√ÿß‡∑æœ ª√–∏“π°“√ª™ÿ¡ MINEDAS ∑’Ë°√ÿß‡∑æœ (À≈—ß ®“°°“√ª√–™ÿ¡§√—Èßπ’È ‰¥â‡™‘≠™«π√—∞¡πμ√’°≈ÿà¡Õ“‡´’¬Õ“§‡π¬å®—¥μ—Èß Õß§å°“√ SEAMEO (South-East Asia Minister of Education Organization) ‡ªìπº≈ ”‡√Á® ≈ßπ“¡„π π∏‘ —≠≠“ SEAMEO „ππ“¡√—∞∫“≈‰∑¬∑’Ëª√–‡∑» ‘ß§‚ª√å

μ”·Àπàß∑’Ë∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ ·μàßμ—Èß æ.».2484 °√√¡°“√®—¥°“√√“™‘π’¡Ÿ≈π‘∏‘ (‚¥¬æ√–√“™‡ “«π’¬å) æ.».2485 √“™∫—≥±‘μ ”π—°»‘≈ª°√√¡ “¢“«√√≥§¥’ ·≈–¿“…“»“ μ√å °√√¡°“√ ¿“®ÿÃ“≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2490 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…μ√»“ μ√å æ.».2507 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬‡™’¬ß„À¡à æ.».2508 Õ∏‘°“√∫¥’¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ ∂÷ß æ.».2514 Õÿªπ“¬°°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï„π §≥–≈Ÿ°‡ ◊Õ·Ààß™“μ‘§√—Èß·√° æ.».2512 Õÿªπ“¬°°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï„π§≥–≈Ÿ°‡ ◊Õ·Ààß™“μ‘ §√—Èß∑’Ë Õß ¡“™‘°«ÿ≤‘ ¿“ æ.».2515 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ (∂÷ß æ.».2519) ¡“™‘° ¿“π‘μ∫‘ ≠ — ≠—μ‘ ·Ààß™“μ‘ (∂÷ß æ.».2516) æ.».2518 ¡“™‘°«ÿ≤‘ ¿“ ¡—¬∑’Ë 2 (∂÷ß æ.».2519) æ.».2529 √“™∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

‡§√◊ËÕß√“™Õ‘ √‘¬“¿√≥å æ.».2458 æ.».2460 æ.».2475 æ.».2475 æ.».2481 æ.».2483 æ.».2486 æ.».2491 æ.».2492 æ.».2493 æ.».2494 æ.».2495 æ.».2497 æ.».2500 æ.».2503 æ.».2504 æ.».2505 æ.».2510 æ.».2516 æ.».2528 æ.».2532

‡À√’¬≠√“™√ÿ®‡‘ ß‘π ‡À√’¬≠√“™‘π√’ ™— °“≈∑’Ë 5 ( .º.) ‡À√’¬≠∫√¡√“™“¿‘‡…° √—™°“≈∑’Ë 6 (√.√.».6) ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å «.ª.√. ™—Èπ 5 ‡À√’¬≠∑’Ë√–≈÷°ª∞¡∫√¡√“™“πÿ √≥å μμ‘¬®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“ ( ◊∫ °ÿ≈) μ√‘¬“¿√≥å¡ß°ÿÆ‰∑¬ μ√‘μ√“¿√≥å™â“ß‡º◊Õ° ∑«‘μ‘¬“¿√≥å¡ß°ÿÆ‰∑¬ ∑«‘μ‘¬“¿√≥å™â“ß‡º◊Õ° ª√–∂¡“¿√≥å¡ß°ÿÆ‰∑¬ ‡À√’¬≠∫√¡√“™“¿‘‡…° √—™°“≈∑’Ë 9 ‡À√’¬≠√“™°“√™“¬·¥π ª√–∂¡“¿√≥å™â“ß‡º◊Õ° ‡À√’¬≠®—°√æ√√¥‘¡“≈“ ∑ÿμ‘¬®ÿ≈®Õ¡‡°â“ ¡À“«™‘√¡ß°ÿÆ ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å ¿.ª.√.™—Èπ 3 ‡À√’¬≠©≈Õß 25 æÿ∑∏»μ«√√… ¡À“ª√¡“¿√≥å™â“ß‡º◊Õ° ∑ÿμ‘¬®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“«‘‡»… ‡À√’¬≠√—™°“≈∑’Ë 9 ‡ ¥Á®π‘«—μ‘æ√–π§√ ‡À√’¬≠≈Ÿ°‡ ◊Õ ¥ÿ¥’ ‡À√’¬≠°“™“¥ √√‡ √‘≠ ™—Èπ 1 ª∞¡®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“ ‡À√’¬≠¥ÿ…Æ’¡“≈“ ‡¢Á¡»‘≈ª«‘∑¬“ ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å ¿.ª.√. ™—Èπ 2 ‡§√◊ËÕß√“™Õ‘ √‘¬“¿√≥åÕ—π‡ªìπ ‘√‘¬‘Ëß√“¡°’√μ‘

‡§√◊ËÕß√“™¬åÕ‘ √‘¬“¿√≥åμà“ßª√–‡∑» æ.».2505 Great Cross with Star and Sash (‡¬Õ√¡—π) æ.».2507 Grand Cordon Leopod (‡∫≈‡¬’Ë¬¡) Sacred Treasure 1st Class (≠’ËªÿÉπ) æ.».2510 The Order of Distinguished Diplomatic Merit Service Class (‡°“À≈’) æ.».2511 Grand Cordon of Order of Brilliant Star (®’π§≥–™“μ‘)

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

‡°’¬√μ‘‰¥â√—∫®“°Àπà«¬ß“π·≈– ∂“∫—πμà“ßÊ æ.».2505 §√ÿ»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ®ÿÃ“≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2507 π‘μ»‘ “ μ√å¥…ÿ Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï (LLD. ¡À“«‘∑¬“≈—¬Õ‘π‡¥’¬π“ ª√–‡∑» À√—∞Õ‡¡√‘°“ æ.».2509 »‘≈ª¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï (‚∫√“≥§¥’) ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ æ.».2510 °“√»÷°…“¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï «‘∑¬“≈—¬°“√»÷°…“ (¡À“«‘∑¬“≈—¬ »√’π§√‘π∑√«‘‚√≤) æ.».2516 »‘≈ª»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬‡™’¬ß„À¡à æ.».2517 »‘≈ª»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ æ.».2527 ª√—™≠“¥ÿ…Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ( “¢“¿“…“‰∑¬) ¡À“«‘∑¬“≈—¬√“¡§”·Àß æ.».2530 Õ—°…√»“ μ√å¥…ÿ Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ »‘≈ªîπ·Ààß™“μ‘ “¢“«√√≥»‘≈ªá ∫ÿ§§≈¥’‡¥àπ¢Õß™“μ‘ “¢“æ—≤π“°“√»÷°…“ æ.».2531 ºŸâ π—∫ πÿπ°“√Õπÿ√—°…å¡√¥°‰∑¬¥’‡¥àπ √—∫æ√–√“™∑“πæ√–‡°’È¬«∑Õß§” „π∞“π–ºŸâ àß‡ √‘¡¿“…“‰∑¬¥’‡¥àπ æ.».2535 √—∫æ√–√“™∑“π‚≈àπ—°°“√Ωñ°À—¥§√Ÿ‰∑¬ æ.».2535 √—∫√“ß«—≈Õ“‡´’¬π “¢“«√√≥°√√¡ ‰¥â√—∫°“√¬°¬àÕß‡ªìπ∫ÿ§§≈∑’Ë ∑”§ÿ≥ª√–‚¬™πå·°à°“√»÷°…“¢Õß™“μ‘Õ¬à“ß Ÿß¬‘Ëß æ.».2537 ‰¥â √— ∫ °“√ª√–°“»‡™‘ ¥ ™Ÿ ‡ °’ ¬ √μ‘ ‡ ªì π ªŸ ™ π’ ¬ ∫ÿ § §≈¥â “ π¿“…“·≈– «√√≥°√√¡‰∑¬ À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ ‰¥â°√“∫∂«“¬∫—ß§¡≈“∂÷ß·°àÕ —≠°√√¡ ‡¡◊ËÕ«—πæƒÀ— ∫¥’∑’Ë 5 μÿ≈“§¡ æ.».2538 ‡«≈“ 17.05 π. ¥â«¬‚√§‡ âπ‡≈◊Õ¥„π ¡Õßμ’∫·≈–‰μ«“¬ ≥ ‚√ßæ¬“∫“≈æ√–¡ß°ÿÆ‡°≈â“ ‘√‘√«¡Õ“¬ÿ‰¥â 91 ªï 11 ‡¥◊Õπ 11 «—π æ.».2546 ‰¥â√—∫°“√¬°¬àÕß®“°¬Ÿ‡π ‚° ‡ªìπ∫ÿ§§≈ ”§—≠¥’‡¥àπ¢Õß‚≈° ¥â“π°“√»÷°…“ «—≤π∏√√¡ «√√≥°√√¡ ·≈–°“√ ◊ËÕ “√

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ควรปฏิรูปการศึกษาในดานใดบาง? ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ

ปัจจุบันประเทศไทยปกครองโดยคณะ ปฏิวัติ ที่มีคณะกรรมการที่เรียกชื่อว่า คสช. โดย มี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรี ได้มีนโยบายให้กระทรวงศึกษาธิการปฏิรูปการ ศึกษาใหม่ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ จึงท�าตามนโยบายนี้ โดยตั้งเปาใหประชาชน เปนคนดีและเกง มีการปฏิรปู ในด้านการบริหาร การเรียนการสอนและอื่นๆ ข้าพเจ้าในฐานะนัก เทคโนโลยีการศึกษาจะขอกล่าวในประเด็นที่ เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีการศึกษาเท่านั้น การสร้างให้คนเป็นคนดีได้จงึ จ�าเป็นต้อง เริ่มสร้างกันในวัยเด็ก ดังค�าโบราณที่กล่าวว่า “ไม้ออ่ นดัดง่าย ไม้แก่ดดั ยาก” เพราะเด็กจะเชือ่ ฟังค�าสอนของพ่อแม่ ครู อาจารย์ ต้องอบรม สั่งสอนกันบ่อยๆ เพื่อให้ฝังเป็นนิสัยประจ�าตัว เช่น ความซื่อสัตย์สุจริต ความอดทนและขยัน มั่ น เพี ย ร การประหยั ด มั ธ ยั ส ถ์ ความมี วิ นั ย ความโอบอ้อมอารี การเห็นประโยชน์ส่วนรวม และอื่นๆ การอบรมต้องสอดคล้องก้นทั้งทาง บ้านและทางโรงเรียน เป็นไปในทิศทางเดียวกัน เด็กจะได้ไม่สับสนว่าจะเชื่อใคร ในเรื่องนี้ส�าคัญ มาก เช่น ครูสอนให้เป็นคนซื่อสัตย์ ไม่โกงเงิน 18

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ผู้อื่น แม้แต่เพียงบาทเดียว แต่เมื่อไปอยู่ที่บ้าน พ่อแม่บอกไม่เป็นไรหรอก เพราะเป็นเงินน้อย มาก การท�าเช่นนี้เด็กก็จะสับสนว่าจะเชื่อใคร

การเรี ย นการสอนมุ ่ ง ให้ เ ด็ ก เป็ น คนดี คนเก่ง เพื่อน�าความรู้ไปใช้ประกอบอาชีพใน อนาคต เพื่อสร้างสังคมให้น่าอยู่เป็นสังคมแห่ง การเรียนรู้ตลอดชีวิต มีความสุขสงบและสันติ

การท�ำให้ได้เช่นนี้ ในส่วนของสถาบันการศึกษา ก็คือการสอน ประเด็นหนึ่งก็คือหนังสือหรือ เรียกว่าแบบเรียน เป็นสื่อการเรียนที่จ�ำเป็น เพราะเด็ ก ต้ อ งได้ เรี ย นทุ ก คน มี ก ารสอนใน เนื้อหาท�ำให้เด็กต้องอ่านและสนใจมากเรียนให้ เข้าใจจึงจะท�ำข้อสอบได้ ผูเ้ ขียนเห็นว่าแบบเรียน เล่มหนึ่งที่ในอดีตใช้เรียนในวิชาภาษาไทยเพื่อ สร้างให้เด็กเป็นคนดี นัน่ ก็คอื หนังสือนิทานอิสป เป็นหนังสือยอดนิยมของเด็กเพราะอ่านสนุก และมีค�ำสอน อ่านง่าย เข้าใจง่าย สามารถน�ำไป ใช้ได้ในอนาคต ควรมีจัดสอนกันเป็นล�่ำเป็นสัน ไม่ใช่กานสอนเฉพาะบางบท และควรเป็นแบบ เรียนบังคับในระดับชัน้ ประถมศึกษา เพือ่ ปลูกฝัง่ แนวคิด สร้างนิสัยให้เป็นคนดี เช่นเรื่องคนตัดไม้ กับเทพารักษ์ (สอนความซือ่ สัตย์) ราชสีหก์ บั หนู (สอนอย่าดูถูกคนอื่น) เด็กเลี้ยงแกะ (สอนอย่า พูดโกหก) นกระจาบกับชาวนา (สอนเรื่องความ สามั ค คี ) กระต่ า ยกั บ เต่ า (สอนเรื่ อ งความ ประมาท) และอื่นๆ อีกมาก

ซึ่งหนังสือเล่มนี้สร้างนิสัยให้เป็นคนดี เพียงเล่มเดียวในวัยเด็กก็อยู่ในหัวใจของผู้ใหญ่ ได้จนถึงวันตาย จะช่วยยัง้ คิดไม่ให้ทำ� ชัว่ ได้อย่าง ประหลาด (อย่าเลือกสอนในบางเรื่อง ควรสอน ได้ทั้งแบบเต็มเล่มและให้เป็นแบบเรียนบังคับ เรียนในระดับประถมศึกษาเพราะเด็กชอบอ่าน นิทาน) ประเด็นที่สองของการใช้สื่อการสอนก็ คงเป็ น เรื่ อ งของความทั น สมั ย ปั จ จุ บั น เป็ น เรื่องความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการสื่อสาร มี การใช้สื่อสังคม ( Social media ) กันมาก การ ใช้เฟสบุ๊ค (Facebook) ยูทูป ( Youtube) ไลน์ (Line) ทวิสเตอร์ (Twitter) การถ่ายคลิป (Vedio clip) การใช้บทเรียนอีเลิร์นนิง (e-Learning Lessons) และอื่นๆ ผู้เขียนเห็นว่าสื่อการสอนที่ควรน�ำมาใช้ อย่างยิ่งคือบทเรียนอีเลิร์นนิง เพราะจะช่วยให้ ประหยัดงบประมาณในการสร้างอาคารเรียน จ�ำนวนมาก คงเป็นหลักหมืน่ หลักล้านเลยทีเดียว (ทั่วประเทศตั้งแต่ประถมศึกษาถึงอุดมศึกษา) เพราะคุณสมบัติเด่นของสื่อการสอนชนิดนี้ก็คือ เรียนได้ทุกที่ (Every Where) ทุกเวลา (Every time) และทุกๆ คน (Every one) หมายความ ว่าผู้เรียนไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนก็เรียนได้ไม่จ�ำเป็น ต้องมาเข้าชั้นเรียนและจะเรียนเวลาใดก็ได้เมื่อ ตนเองว่างและสามารถให้ทุกคนเข้าเรียนได้ทุก คนพร้อมๆกันหรือไม่พร้อมกันก็ได้ จึงเป็นมิติ ใหม่ในการศึกษาโลกยุคเทคโนโลยีสอื่ สาร ฉะนัน้ การสร้างอาคารเรียนเพิม่ จึงไม่จำ� เป็น ในงานวิจยั ทางด้านบทเรียนอีเลิร์นนิง ได้ยืนยันแล้วว่า เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สามารถน� ำ มาใช้ ส อนแทนครู ไ ด้ นั ก เรี ย น นักศึกษามีความพึงพอใจต่อการเรียนแบบนี้ มี ประสิทธิผลการเรียนดี มีผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนสูงและมีความคงทนในการเรียนยาวนาน (ผู้เขียนสอนในระดับบัณฑิตศึกษามายาวนาน กว่า 40 ปี เช่นมหาวิทยาลัยศรีนครรินทรวิโรฒ มหาวิทยาลัยบูรพา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม มหาวิทยาลัย ราชภัฏอุตรดิตถ์ และอื่นๆ) งานวิจัยทั้งในและ ต่างประเทศ จ�ำนวนร้อยเรื่องเศษที่ได้อ่านพบก็ สรุปผลตรงกัน ดังรายงานสรุปไว้ขา้ งต้น เมือ่ เป็น เช่นนี้กระทรวงศึกษาธิการควรเป็นหน่วยงาน หลั ก ในการจั ด สรรงบประมาณร่ ว มกั บ มหา-

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

วิทยาลัยทีม่ สี าขาวิชาเทคโนโลยี การศึ ก ษาและการสื่ อ สาร (เชี่ ย วชาญการผลิ ต บทเรี ย น อีเลิร์นนิงที่ถูกต้อง ไม่ใช่ใ คร ก็ ไ ด้ เ พราะมี เ ทคนิ ค เฉพาะใน ส่วนนี)้ เพือ่ ร่วมกันผลิตบทเรียน ในหลั ก สู ต รของทุ ก ระดั บ ชั้ น ทุกวิชา โดยเริ่มวิชาหลักก่อน และควรส่งออนไลน์ให้ใครก็ได้เข้าเรียนได้ทุก เวลา แม้แต่ประชาชนทีส่ นใจ ในระยะแรกครูควร ต้องช่วยผู้เรียนให้รู้จักการเข้าบทเรียน ต่อๆไป จะง่ายเพราะเด็กรับได้เร็ว ส่วนระดับอุดมศึกษา ก็ไม่ต้องเป็นห่วงเพราะนิสิตนักศึกษามีความ เชี่ยวชาญในการใช้คอมพิวเตอร์หรือ Smart phone เป็นอย่างดีแล้ว จากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่าเป็นวิธี การสร้างคนดี คนเก่ง อีกวิธหี นึง่ โดยรัฐมนตรีวา่ การกระทรวงศึกษาธิการควรให้ความส�ำคัญกับ นวัตกรรมใหม่ๆเช่นนี้กับประเทศของเรา จะ ท�ำให้ผลการศึกษาสูงขึ้นและได้คนดีย่อมคุ้ม กับงบประมาณที่ใช้ไปอย่างแน่นอน ควรเริ่มต้น ในวันนีด้ กี ว่าเสียโอกาสต่อไป เรื่อยๆ ท่านผู้อ่านโปรดร่วม พิจารณาเพือ่ ประเทศของเรา จะได้เป็นประเทศพัฒนาได้ ในที่สุดเร็วๆ นี้ต่อไป

การใช Google Goggles สืบคนดวยภาพ ดร.พูลศรี เวศยอุฬาร

Google Goggles (อานวา กูเกิล ก็อกเกิล) เปนโปรแกรมสืบคนขอมูลดวยรูปภาพ แทน การพิมพขอความ หรือการสั่งดวยเสียง ซึ่งพัฒนาขึ้นเพื่อขยายศักยภาพของการสืบคนแมผูใชจะ ไมทราบวาสิ่งนั้นเรียกวาอะไร แตสามารถเห็นสิ่งดังกลาวได วิธีการทํางานก็ไมซับซอน เพียงเปด Application แลวสองไปยังสิ่งของ หรือรูปภาพที่อยากจะทราบวาคืออะไร สักครู Applicationจะ Focus ที่สิ่งนั้น หรือรูปดังกลาว แลวใหกดรูป หลังจากนั้นจะใหคําตอบเปนขอมูลที่เกี่ยวของ ขึน้ มาให หรือมี Link ไปยังเว็บไซต จึงนับเปนแนวคิดในการแกปญ  หาการสืบคนทีไ่ มทราบวาสิง่ ตางๆ นัน้ คืออะไร ชือ่ อะไร หรือเรียกวาอะไร ซึง่ นาจะนําไปตอยอดใชในการศึกษา เพือ่ ใหความรูก บั ผูเ รียน เกี่ยวกับสิ่งตางๆ รอบตัว บทความนี้มีวัตถุประสงคเพื่อใหรายละเอียดการใชงานเบื้องตน Google Goggles เพื่อวัตถุประสงคทางการศึกษา โดยขอเสนอขอมูลเปน 3 สวนคือ 1) ขอมูลเบื้องตน 2) การใชงาน และ 3) สรุปผลการใช Google Goggles สืบคนดวยภาพ

สวนที่ 1 ขอมูลเบื้องตน Google Goggles Google Goggles เปน Application ทีส่ รางขึน้ โดยบริษทั Google ซึง่ ตองการเปนผูน าํ ดาน การสืบคน Google Goggles นั้นเปน Application ที่สามารถทํางานไดบน Smart Phone ทั้ง ระบบ Android และ iOS แบบ Mobile Visual Search หรือจะเปนบนเครื่องคอมพิวเตอร แบบ PC ที่ติดตั้งกลองก็ไดเชนกัน การเริ่มตนใชงานนั้นให Download จาก Google play หรือ App store ไดฟรีไมมีคาใชจาย ถึงแม Icon Google Goggles (รูป 1) จะเปนรูปแวน 3 มิติ แต ใน การใชงานนั้นไมตองใชแวน 3 มิติที่มีดานหนึ่งสีนํ้าเงิน และอีกดานหนึ่งสีแดงเลย

รูปที่ 1 Icon Google Goggles เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ส่วนที่ 2 การใช้งาน Google Goggles Google Goggles ในบทความนี้เป็น Version 1.9.4 Google Goggles มีการท�างานไม่ซับ ซ้อนเพียงเปด Application ขึ้นมาจะเห็นเหมือนกับการเปดกล้องถ่ายรูปทั่วไป (รูป 2 แสดงการ เปด Application แล้วจับไปยังภาพของมหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ) โดยปกติ Application จะเริ่ม Focus แล้วจะแสดงผลการสืบค้นให้โดยอัตโนมัต ิ นอกจากนีห้ ากผูใ้ ช้ตอ้ งการจะควบคุม Application ด้วยตนเอง จะมีแถบด้านหนึ่งที่แสดงปุม 3 ปุม ซึ่งขออธิบายปุมต่างๆ จากบนลงล่าง และจากซ้าย ไปขวาดังต่อไปนี้

รูป 2 หน้าจอของ Google Goggles ปุมที่ 1 ปุมวงกลม เมื่อกดปุมวงกลม จะแสดงเมนูอื่นๆ ขึ้นมาดังรูป 3 โดยแต่ละปุมมีความหมายดังนี้ 1. ปุมสายฟ้า เป็นปุมเปด Flash ของ Smart Phone ใช้ในกรณีที่แสงในขณะ Scan ไม่เพียงพอ การท�างานเป็นแบบ On-Off 2. ปุมรูป เป็นการเปดรูปที่ถ่ายแล้วเก็บไว้ใน Smart Phone ขึ้นมาเพื่อท�าการ Scan หาค�าตอบ 3. ปุม Volume เป็นการตั้งค่า หรือ Settings หากเลือก Save images to gallery นั้น Google Goggles จะเก็บภาพทุกภาพ ทีท่ า� การสืบค้นไว้ใน Smart Phone หากเก็บจนไม่มพี นื้ ทีเ่ หลือแล้ว Application จะ ลบรูปออกไปเอง 

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ส่วน Search from camera จะเป็นการตั้งค่ากล้องที่ใช้ scan ค่า roaming และเปด หรือปดเสียงที่จะแสดงเมื่อพบข้อมูลที่สืบค้น



4. ปุม คือปุมรวมข้อมูลของ Application ในหลายส่วน เช่น Version, Help, Tips & tricks, Send feedback และลิขสิทธิ์ เป็นต้น

รูป 3 รายการในปุมวงกลม เมื่อกดปุม แล้วเข้าไปดูรายละเอียดของ Tips & Tricks (รูป 4) ท�าให้ทราบได้ว่าขณะ นี้ Goggles สามารถแสดงผลลัพธ์ของการสืบค้นได้ดีในหลายด้าน ได้แก่ ปกหนังสือ DVDs สถานที่ ตราสัญลักษณ์สินค้า ข้อมูลการติดต่อ ผลงานศิลปะ ธุรกิจ ผลิตภัณฑ์ Barcode และ Quick Response code (QR) และตัวอักษร นอกจากนี ้ ยังสามารถเฉลย Sudoku ได้ ส่วนภาษาทีส่ ามารถ แปลนั้นได้แก่ อังกฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี เยอรมัน สเปน โปรตุเกส รัสเซีย ตุรกี เป็นต้น แต่อย่างไรก็ดี สิ่งของหรือวัตถุที่ยังแสดงผลการสืบค้นได้ไม่ดีนักได้แก่ สัตว์ และเฟอร์นิเจอร์ ซึ่งหากสืบค้นไม่พบ ผู้ใช้สามารถเข้าไปสืบค้นต่อตามหมวดหมู่ที่คล้ายคลึงต่อไปได้

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

รูป 4 Tips & Tricks ปุมที่ 2 กล้อง ปุมกล้อง เป็นปุมที่ใช้มากที่สุด บ่อยที่สุด และน่าจะเป็นปุมส�าคัญที่สุด เพราะจะเป็น ปุมการท�างานของ Google Goggles ให้กดปุมนี้ขณะส่องที่รูปที่ต้องการ จะมีเส้น scan สีน�้าเงิน ปรากฏจากซ้ายไปขวา (รูป 5) จากนั้นจะแสดงผลการค้นหาออกมา บางครั้งจะมีแหล่งเว็บไซต์ที่ เกี่ยวข้องให้คลิกเข้าไปดูรายละเอียดได้อีก ในบางบทความแนะน�าว่าเพื่อประสิทธิภาพสูงสุดควร Scan ภาพในแนวนอน แต่จากการทดลองด้วยตนเองพบว่าผลการ Scan แบบตั้งและแนวนอนไม่ แตกต่างกัน

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

รูป 5 แสดงขณะ Scan ปุมที่ 3 Crop ปุม Crop ใช้เมื่อต้องการเลือกส่วนที่จะ Scan เพราะ วัตถุหลายอย่างอาจจะอยู่ปะปน กัน เช่น ต้องการ Scan Barcode บนปกหนังสือ หรือส่วนของภาพบนห่อสินค้า (รูป 6)

รูป 6 การเลือก Crop เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การแสดงผลลัพธ์ของ Google Goggles ที่ได้จากการทดลองมี 3 ระดับ จากชัดเจนมาก จนถึงขั้นอ่านตัวอักษร ซึ่งแสดงเป็นแถบสีเขียว สีฟ้า และสีแดงตามล�ำดับดังรูป 7 รูปปกหนังสือ Coursebuilder for Dreamweaver การสร้างแบบทดสอบในเว็บไซต์ แต่งโดย พูลศรี เวศย์อุฬาร (2544) ซึ่งเก็บอยู่ในหอสมุดกลาง สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล สีเขียวแสดงผลของ Barcode สีฟ้า แสดงข้อมูลที่สามารถติดต่อ และสีแดงแสดงตัวอักษรที่ปรากฏบนเอกสารที่สืบค้น

รูป 7 การแสดงผลลัพธ์ของ Google Goggles

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ส่วนที่ 3 สรุปผลการใช้ Google Goggles ค้นหาด้วยภาพ

จากการทดลองสืบค้นด้วยภาพโดย Google Goggles ได้ผลเป็นตารางดังต่อไปนี้ ประเภท

ภาพที่สืบค้น

ผลการสืบค้น ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

ปกหนังสือ

ข้อสังเกต ผลลัพธ์ที่ได้คือตัวอักษรที่ปรากฏ บนปก



ผลลัพธ์ที่ได้ชัดเจน และยังมีผล ภาษาไทยอีกด้วย 



ผลลัพธ์ที่ได้ไม่สื่อความหมาย เพราะไม่แสดงผลภาษาไทย แต่ จะอ่านรหัส Barcode และตัว อักษรภาษาอังกฤษ

แม้จะเป็นหนังสือที่มีชื่อเสียง แต่ ก็ไม่มีผลการสืบค้น 



เมื่อลองปกหนังสือใหม่ๆ มีตัว อักษรชัดเจน แต่ก็ไม่มีผลการ สืบค้น

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

รูปสถานที่ 

ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้องชัดเจน แม้จะ Scan เพียงบางส่วนของ ภาพ

ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้องชัดเจน แต่ต้อง Scan ภาพทั้งหมด 



ตรา สัญลักษณ์ 



เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้องชัดเจน แม้จะเป็นเพียงภาพเงาไม่มีราย ละเอียด นอกจากนี้ผลลัพธ์ยัง แสดงให้ทราบว่าภาพนี้เป็นภาพ ที่ได้รางวัลอีกด้วย ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง ว่าเป็น ตราสัญลักษณ์ของมหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ แม้จะไม่มีตัว อักษรใดใดเลย ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง ว่า เป็นตราสัญลักษณ์ของ Brock University,Canada แม้จะไม่มี ตัวอักษรใดใดเลย ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง ว่าเป็น ตราสัญลักษณ์ของมหาวิทยาลัย อัสสัมชัญ แม้จะเป็นภาพขาวดำ� และยังแสดงผลตัวอักษรภาษา อังกฤษอีกด้วย

Sudoku 

ผลงานศิลปะ 



รูปสัตว์ ผลไม้ 



ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง รวดเร็ว แม้จะเลือกเกมขั้นยาก

ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง รวดเร็ว

ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง รวดเร็ว อาจจะเป็นเพราะเป็น ภาพที่มีอยู่ในเว็บไซต์

ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง รวดเร็ว

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

บุคคล เช่น ดารา

ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง รวดเร็ว ว่าเป็น Madonna แต่ เมื่อลองดารารุ่นใหม่ๆ กลับไม่ ได้ผล ได้ผลการสืบค้นที่ถูกต้อง รวดเร็ว ว่าเป็น ดารณีนุช แต่เมื่อ ลองดารารุ่นใหม่ๆ กลับไม่ได้ผล

จากการทดลองครั้งนี้พบว่าการสืบค้นภาพที่มีข้อความภาษาไทยยังไม่สามารถแสดงผลได้ ที่น่าพัฒนามากคือ ส่วนของปกหนังสือภาษาไทยส่วนใหญ่ไม่พบข้อมูล และงานศิลปะของไทยก็ไม่ ค่อยพบข้อมูล ซึ่งจากผลดังกล่าวจึงนับเป็นโอกาสอันดีที่จะต้องพัฒนาฐานข้อมูลภาษาไทยของ Google Goggles ให้ครอบคลุมฐานข้อมูลไทยในทุกด้าน เพื่อประโยชน์กับผู้ใช้ชาวไทย

ข้อแนะน�ำเพื่อการวิจัยทางการศึกษา Google goggles เป็น Search Engine Application ทีม่ ศี กั ยภาพทีน่ า่ สนใจอย่างยิง่ เพราะ การเรียนรูด้ ว้ ยการมองเห็นเป็นช่องทางส�ำคัญทีจ่ ะน�ำไปสูก่ ารสร้างความรูไ้ ด้อกี มากมาย จึงน่าจะมี การวิจัย ศึกษาทดลองใช้ google goggles เพื่อการศึกษา เช่น การใช้ Google goggles ให้ความ รู้เมื่อไปทัศนศึกษา การเรียนภาษาต่างประเทศ การตรวจ Sudoku การรู้จักผลงานศิลปะ การรู้จัก ตราสัญลักษณ์ เป็นต้น แต่อย่างไรก็ดีในด้านของ Application นั้นต้องขยายความสามารถ ขยาย ฐานข้อมูล และเพิ่มภาษาต่างๆ โดยเฉพาะภาษาในเอเชีย ให้ครอบคลุมมากกว่านี้ ซึ่งน่าจะเป็น ประโยชน์กับผู้ใช้คนไทย นอกจากนี้หากฐานข้อมูลสามารถตอบค�ำถามได้ละเอียดมากกว่านี้การใช้ Google Goggles จึงน่าจะสะดวกขึ้นอีก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเรียนรู้ในวัฒนธรรมที่มีภาษาหลาก หลาย เช่น ในกลุ่มประเทศ AC เป็นต้น

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

คนไทยทุกคนไดรับการศึกษาตลอดชีวิตจริงหรือ ? ในแผนการศึกษาชาติ 2560-2579 ดร.พีระพงษ สิทธิอมร Ph.D. ผูอํานวยการหลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิตวิทยาลัยราชสีมา E-mail : First.0809391041@gmail.com

เกริ่น

กำรใช้กำรศึกษำในกำรพัฒนำมนุษย์ให้ มีคุณภำพชีวิตที่ดีขึ้น กำรใช้หลักกำรแก้ปัญหำ สังคมโดยใช้กำรศึกษำ แก้ปัญหำที่เป็นรำกฐำน ของประเทศ ได้แก่ โง่ จน เจ้งบ่อย และควำม เฉือ่ ย นับว่ำเป็นปัญหำพืน้ ฐำนในชุมชนทีม่ คี วำม ส� ำ คั ญ ในกำรพั ฒ นำเพื่ อ หำทำงหลุ ด พ้ น ตำม เป้ำหมำยของกำรพัฒนำ กระบวนกำรพัฒนำ นับ ว่ำมีควำมส�ำคัญต่อกำรพัฒนำประเทศทุกกลุ่ม ทุกเหล่ำให้มีคุณภำพชีวิต ในกำรอยู่ในประเทศ และสังคมเคียงกัน ทุกคนต้องได้รับกำรพัฒนำ อย่ำงเสมอภำคทั้งเชิงปริมำณและคุณภำพ โดยประเทศไทยมีกำรปฏิรูปกำรศึกษำ ตั้งแต่รัชกำลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จนถึง รัชกำลที่ 9 มีกำรวำงงำนปฏิรูปกำรศึกษำ โดยมี กฎหมำยรั ฐ ธรรมนู ญ รองรั บ ให้ เ กิ ด พระรำช บัญญัติกำรศึกษำแห่งชำติพุทธศักรำช 2542 และได้ แ ก้ ไขปรั บ ปรุ ง พ.ศ. 2545 โดยเน้ น

กระบวนกำรเรียนรูใ้ นระบบ นอกระบบ และตำม อัธยำศัย เป็นกระบวนกำรศึกษำต่อเนื่องตลอด ชี วิ ต ซึ่ ง จะได้ ก ล่ ำ วในแผนกำรศึ ก ษำชำติ พุทธศักรำช 2560-2579 ที่เป็นแผนให้คนไทย ทุกคนได้รับกำรศึกษำตลอดชีวิต

สาระส�าคัญ

ส� ำ นั ก งำนเลขำธิ ก ำรสภำกำรศึ ก ษำ (สกศ). จัดกำรประชุมแถลงข่ำวเปดตัวแผนกำร ศึกษำแห่งชำติ พ.ศ 2560-2579 เมื่อวันที่ 20 เมษำยน 2560 โดยมี พลอำกำศเอกประจิน จั่นตอง รองนำยกรัฐมนตรี เป็นประธำนในพิธี ห้ อ งแกรนไดมอนด์ บอลรู ม อิ ม แพคฟอรั่ ม เมืองทองธำนี จังหวัดนนทบุรี โดยมีผู้แทน 5 องค์กรหลักของกระทรวงศึกษำธิกำร ประกอบ ด้ ว ย ส� ำ นั ก งำนปลั ด กระทรวงศึ ก ษำธิ ก ำร ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพื้นฐำน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ส�ำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา และ ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ตลอด จนผู้แทนการศึกษาทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน นักวิชาการ เครือข่ายประชารัฐด้านการศึกษา และสื่อมวลชน จ�ำนวนกว่า 1,000 คน ร่วมงาน แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 25602579 มีเป้าหมายส�ำคัญคือ “คนไทยทุกคนได้ รั บ การศึ ก ษาและเรี ย นรู ้ ต ลอดชี วิ ต อย่ า งมี คุณภาพ ด�ำรงชีวิตอย่างเป็นสุข สอดคล้องกับ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และการ เปลี่ยนแปลงของโลกศตวรรษที่ 21” ส�ำหรับ กรอบการเตรียมคนไทยของแผนการศึกษาชาติ ระยะ 20 ปี รัฐบาลให้ความส�ำคัญในการพัฒนา ก�ำลังคนรองรับ 5 อุตสาหกรรมอนาคต (New S-Curve) ประกอบด้วย อุตสาหกรรมหุ่นยนต์ (Robotics) อุตสาหกรรมการบินและโลจิสติกส์ (Aviation and Logistics) อุตสาหกรรมเชื้อ เพลิงชีวภาพและเคมีชีวภาพ (Biofuels and Biochemicals) อุตสาหกรรมดิจิทัล (Digtal) และอุตสาหกรรมการแพทย์ครบวงจร (Medical Hub) เพื่อพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืนด้วยสร้าง นวัตกรรมใหม่ แนวทางขับเคลื่อนตามแผนการศึกษา ชาติระยะ 20 ปี รัฐบาลเน้นความส�ำคัญใน ยุทธศาสตร์ที่ 2 คือการผลิตและพัฒนาก�ำลังคน การวิ จั ย และนวั ต กรรม เพื่ อ สร้ า งขี ด ความ สามารถในการแข่งขันของประเทศที่มีแผนงาน และโครงการทีส่ ำ� คัญของยุทธศาสตร์ ขับเคลือ่ น เข้าสู่ประเทศไทย 4.0 ทั้งนี้การพัฒนาแต่ละ ยุทธศาสตร์แปลงสู่การปฏิบัติและสร้างความ 32

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เชือ่ มโยงระหว่างแผนการศึกษาชาติ ยุทธศาสตร์ ชาติ 20 ปี นโยบายรัฐบาล แผนพัฒนาการศึกษา ระยะ 5 ปี รองรับการพัฒนาก�ำลังคนสูค่ วามเป็น ประเทศไทย 4.0 การศึกษาตลอดชีวิตเป็นหลักการจัดให้ แก่ทกุ คนให้ได้มที กั ษะชีวติ ทักษะการอาชีพ และ คุณภาพชีวิต เพื่อสังคมอุตสาหกรรม ภายใต้ เศรษฐกิจพอเพียง คือ ความพอดี การจัดการ ศึกษาตลอดชีวิตเกิดจาก การขยายตัวของเมือง การขยายตัวของอุตสาหกรรม นโยบายของรัฐ และปัจจัยส่งเสริมสนับสนุนนวัตกรรมใหม่ ให้ ทุกคนได้เข้าถึงแหล่งการเรียนรู้ทุกเวลา ทุก โอกาส การขยายตัวของการศึกษาทุกรูปแบบ โดยวิธกี ารเรียนรูแ้ ละพัฒนาทักษะทีห่ ลากหลาย ขยายการศึกษาหลากหลายรูปแบบ มีกิจกรรม ให้มีส่วนร่วม มีความสัมพันธ์ของชุมชน มีระบบ นิเวศวิทยาสอดคล้องหมาะสมของระดับการ พัฒนา คนเน้นการพัฒนาที่สมดุลระหว่างสังคม อุตสาหกรรมและสังคมเกษตรบริหารที่สังคม กลายเป็นสังคมเมือง ควรพัฒนาการศึกษาตลอดชีวิตด้วยวิธี การชุมชนพัฒนาอย่างครอบคลุม เร่งและกระตุน้ การพัฒนาการศึกษา เปลี่ยนชุมชนก�ำลังพัฒนา ให้มีเป้าหมายพัฒนาแล้ว กระตุ้นเรื่องรายได้ให้ เพียงพอและสมดุล มีเป้าหมายการศึกษาทุกกลุม่ เป็นชุมชน ตั้งแต่ให้คนพัฒนารายได้ในชุมชน กระตุน้ การเรียนรู้ โดยค่าใช้จา่ ยทีพ่ งึ่ มีพงึ ได้ ตาม ก�ำลังทรัพย์ มีสถานศึกษาในระบบนอกระบบ และตามอัธยาศัยอย่างทั่วถึงทุกหมู่เหล่า ตาม หลักปรัชญาการศึกษาเพื่อปวงชน Education

for All เพื่อน�ำเอาหลักปรัชญามาพัฒนาการ เมือง การพัฒนาชนบท การพัฒนาการเกษตร การพัฒนาเศรษฐกิจ น�ำเอาหลักการเหล่านี้มา พัฒนาแนวคิด ปรัชญาให้เกิดทักษะชีวิตและ ปรัชญาทางมโนธรรมส�ำนึกกับการด�ำรงชีวิตให้ เกิดประโยชน์ต่อตนเองและสังคม ความสงสัย จากปรัชญาการศึกษาตลอดชีวิต ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560-2579 การจัดการศึกษาตลอดชีวิตควร เป็นอย่างไร จัดในระบบ นอกระบบ และอัธยาศัย ข้ อ ค� ำ ถามรั ฐ บาล มี ก ารขั บ เคลื่ อ นอย่ า งไร งบประมาณ ความพร้อม มีคนเพียงพอเข้าใจ อย่างลึกซึง้ หรืออัธยาศัยตัง้ แต่ระบบราชการ การ เป็นนักการศึกษา ครูและบุคลากรทางการศึกษา ในภาพรวม วันนี้มีมโนธรรมส�ำนึกพร้อมหรือยัง ความพร้อมในการจัดการศึกษาตลอดชีวิต คน ทั่ ว ไปเข้ า ใจหรื อ ยั ง หน่ ว ยงานกระทรวง ศึกษาธิการจะท�ำเป็นตัวอย่างเน้นแต่เป้าหมาย คนจั ด เชิ ง คุ ณ ภาพด้ ว ย ขณะเดี ย วกั น มี ง บ ประมาณเพียงพอไม่ใช้คัดใหญ่เป็นหลักการแต่ง ทางปฏิบัติด�ำเนินการไม่ได้ การจัดการศึกษา ตลอดชีวิต ก็จะท�ำได้แค่กิจกรรมเท่านั้น ในที่สุด การปฏิรูปรอบ 3 รอบ 4 ก็จะล้มไม่เป็นท่า

บทสรุป

การศึ ก ษาตลอดชี วิ ต ส� ำ หรั บ แนวทาง การพัฒนาในศตวรรษที่ 21 โดยอาศัยยุทธศาสตร์ ชาติใช้การพัฒนาประเทศปี 2560-2579 จะเกิด การเปลี่ยนแปลงทุกด้านจากความคาดหวังใน การพัฒนา เศรษฐกิจ สังคม การเมือง และ วัฒนธรรม โดยมีพื้นฐานการพัฒนาคนในสังคม ด้านความรู้ ด้านทักษะอาชีพ โดยอาศัยการ จั ด การศึ ก ษาที่ ป ฏิ รู ป ด้ า นวิ ท ยาการไปสู ่ ก าร ปฏิบัติ การส�ำนึกอย่างสมบูรณ์ทางจิตใจตาม ความแตกต่างระหว่างบุคคล มีการน�ำเสนอ ข้อมูลสาธารณะ มีหลักการคิดอย่างประชาธิปไตย มีกระบวนการวิจัยเพื่อการพัฒนา ด้าน ความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ มีคุณภาพชีวิตอย่าง เหมาะสม มีกระบวนการเปลี่ยนแปลง ที่เกิด ปรากฎการณ์ทเี่ กิดจากการจัดการศึกษาของไทย ตามแนวทางปฏิรูปการศึกษาของประเทศไทย ต่อไปอย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

ส�ำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา www.onec.go.th หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน วันจันทร์ที่ 1 พฤษภาคม พุทธศักราช 2560

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

หน้าต่างงานวิจัย โดย...ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ เบาใจ

......................................................................................................

ปัจจุบนั งานวิจยั ในระดับบัณฑิตศึกษาจากมหาวิทยาลัยต่างๆ มีอยูจ่ ำ� นวนมาก และไม่ได้นำ� ไปใช้ให้เป็น ประโยชน์เท่าที่ควร ทั้งนี้อาจเนื่องจากผู้ใช้ไม่ทราบผลงานวิจัยที่มีอยู่ ฉะนั้นคอลัมน์นี้จึงรวบรวมผลการวิจัยด้าน เทคโนโลยีทางการศึกษาและการสือ่ สาร มาให้ทา่ นได้นำ� ไปใช้ประโยชน์ตอ่ ไป ซึง่ ในฉบับนี้ ขอเสนอผลงานวิจยั ต่างๆ ดังต่อไปนี้ 1. การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วนบุคคล บนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคม ส�ำหรับนักศึกษาปริญญาตรี : นางสาวแกมกาญจน์ แสงหล่อ, ผู้ช่วย ศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ เบาใจ, ดร.พูลศรี เวศย์อุฬาร 2. การพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรือ่ ง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนัก หอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ : อุมาพร นาคะวัจนะ, ไพโรจน์ เบาใจ, สุนทร โคตรบรรเทา 3. การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน : ไพโรจน์ เบาใจ, พูลศรี เวศย์อุฬาร, พุทธมนต์ อัจฉริยนนท์ 4. การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย : พูลศรี เวศย์อุฬาร, ไพโรจน์ เบาใจ, หฤทัย ปัญทีโป 5. การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น : ชลธิชา นุชพงษ์, ไพโรจน์ เบาใจ, พูลศรี เวศอุฬารย์ 6. ปัจจัยเชิงสาเหตุตอ่ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา : ธนดล ภูสฤี ทธิ,์ พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ, ทิพย์เกสร บุญอ�ำไพ 7. แรงจูงใจและความคาดหวังในการศึกษาปริญญาโท สาขาวิชาการบริหารการศึกษา ของนักศึกษาบัณฑิต ศึกษา วิทยาลัยนครราชสีมา : รองศาสตราจารย์ ดร. สุนทร โคตรบรรเทา 8. การพัฒนาการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ นแอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ : ผศ.ดร.สมภพ ทองปลิว 9. การพัฒนาชุดการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ส�ำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 : นุชนารถ สมวาที, นคร ละลอกน�้ำ, ฐิติชัย รักบ�ำรุง 10. การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนตามแนวคิดของกาเย่ เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์ พลับลิชเชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 : วัลลภาภรณ์ มาลาชาสิงห์, ผศ.ดร.ไพโรจน์ เบาใจ, ดร.นคร ละลอกน�้ำ 11. การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยาเรื่อง ยีนและโครโมโซมด้วยการ จัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 : อุบลวรรณ เลี้ยวอุดมชัย, กิตติมา พันธ์พฤกษา, สมศิริ สิงห์ลพ, ธนาวุฒิ ลาตวงษ์ 12. การพัฒนาคูม่ อื การกรอกแบบประเมินการปฏิบตั งิ านสายวิชาการผ่านการเล่าเรือ่ งด้วยการ์ตนู : ภุมรินทร์ มานโสม, ผศ.ดร. สมภพ ทองปลิว, ผศ.ดร. ประกาศิต ช่างสุพรรณ

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชำภำษำอังกฤษเพื่อกำรสื่อสำร ตำมสภำพแวดล้อมกำรเรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ต ผ่ำนทำงเครือข่ำยสังคม ส�ำหรับนักศึกษำปริญญำตรี DEVELOPMENT OF E-LEARNING IN ENGLISH FOR COMMUNICATION LESSON BASED ON THE ONLINE PERSONAL LEARNING ENVIRONMENT THROUGH SOCIAL NETWORK FOR UNDERGRADUATE STUDENTS แกมกาญจน แสงหลอ, ไพโรจน เบาใจ, พูลศรี เวศยอุฬาร Kamkarn Sangloh, Pairoj Bowjai, Poonsri Vate-U-Lan

บทคัดย่อ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) พัฒนา บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษาอั ง กฤษเพื่ อ การ สื่อสาร ให้มีประสิทธิภาพไม่ต�่ากว่า 80/80 (2) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อน และหลังเรียน (3) เพื่อหาค่าดัชนีประสิทธิผล จากการเรียน (4) เพื่อเปรียบเทียบความคงทน ในการเรียนรู้ของผู้เรียน หลังเรียนจบทันทีและ เว้นช่วง 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ และ (5) เพื่อ ประเมินความพึงพอใจของผู้เรียน ประชากรเป็นนักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต วิทยาเขตสุพรรณบุรี ชั้น ปีที่ 1 ปีการศึกษา 2558 จ�านวน 80 คน ส่วน

กลุ่มตัวอย่าง ใช้การสุ่มอย่างง่ายโดยการจับ ฉลากจากนักศึกษาในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 เพือ่ ใช้พฒ ั นาเครือ่ งมือจ�านวน 42 คน และ จับฉลากในภาคเรียนที่ 2 มาอีก 1 ห้องเรียน จ�านวน 30 คน ส�าหรับเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) บทเรียนอีเลิร์นนิงที่พัฒนาขึ้น (2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน (3) แบบสอบถามความพึงพอใจต่อการเรียน (4) แบบประเมินคุณภาพส�าหรับผู้เชี่ยวชาญ ด้าน เนื้อหาและด้านอีเลิร์นนิง สถิติที่ใช้ในการวิจัย คือ ค่าเฉลีย่ ร้อยละ ส่วนเบีย่ งเบนมาตรฐานและ ทดสอบสมมติฐานโดยใช้ t-test Dependent

นิสิตระดับดุษฎีบัณฑิต สาขาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ผลการวิจัยพบว่า (1) บทเรียนที่พัฒนา ขึ้นมีค่าประสิทธิภาพเท่ากับ 80.33/81.89 ซึ่ง เป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ (2) ผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (3) ค่าดัชนี ประสิทธิผลมีค่าเท่ากับ 0.701 (4) ความคงทน ในการเรียนรู้ เมื่อเรียนผ่านไป 2 และ 4 สัปดาห์ มีผลการเรียนรู้แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยส�ำคัญ ทางสถิติ และ (5) ค่าเฉลี่ยความพึงพอใจของ นักศึกษา อยู่ในระดับความพึงพอใจมาก ( X =3.57, S.D.=0.75) สรุปได้ว่า งานวิจัยชิ้นนี้ ที่ใช้บทเรียนอี เลิ ร ์ น นิ ง ที่ พั ฒ นาขึ้ น มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพและ ประสิทธิผลสูงซึ่งควรให้ใช้ในการเรียนการสอน ตามหลักสูตรในระดับปริญญาตรี เพือ่ เป็นการส่ง เสริมให้ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ที่ดีขึ้นและมีความ คงทนในการเรียนรู้ที่เสามารถน�ำไปใช้ในการ เรียนการสอนต่อไปได้ ค�ำส�ำคัญ: บทเรียนอีเลิร์นนิง, สภาพแวดล้อม การเรียนส่วนบุคคล, การวิจัยและพัฒนา, เครือ ข่ายสังคม, ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร Abstract The purposes of this research were: (1) to develop e-Learning in English for communication lesson base on the online personal learning environment through social network for undergraduate students to meet the 80/80 efficiency 36

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

criterion, (2) to compare learning achievement scores before and after study from developed e-Learning, (3) to verify an effectiveness index of the developed e-Learning to not less than 0.70 criteria, (4) to examine students’ retention after completing the course for 2 and 4 weeks and (5) to investigate students’ satisfaction. The population was 80 first year undergraduates, who were studying in the semester of 2015 at Faculty of Education, Suan Dusit University, Suphan Buri Campus, Thailand. The simple random sampling selecting model was applied. 42 students studying in first semester was the group for developing the research instrument and 1 classroom included 30 students studying in second semester was the experimental group. The research instruments insisted of (1) the developed e-Learning (2) an achievement test (3) a student’s satisfaction appraisal and (4) a quality appraisal for content expert and an e-learning expert. The statistics used in this current research were mean, percentages, standard deviation and dependent samples t – test. The research results were as

follows: (1) the developed e-Learning achieved the efficiency at 80.33/81.89 which was higher than the predetermined criterion, (2) an effectiveness index was 0.701, (3) a comparison of students’ achievement found that the post test learning achievements were higher than the pre-test, statistically significant at the 0.05 level, (4) the learning retention gained after completing the course for 2 weeks and 4 weeks later were not statistically significant difference and (5) the average students’ satisfaction was at a high level ( X=3.57, S.D.=0.75) . In conclusion, the developed e-Learning for was achieved high efficiency and effectiveness. Thus, it should be used as a part of the undergraduate curriculum in order to encourage students to accomplish higher achievement and great retention. Keywords: (ค� ำ ส� ำ คั ญ ภาษาอั ง กฤษ) e-Learning, Personal Learning Environment, Research and Development, Social Network, English for Communication

บทน�ำ กระแสการก้ า วสู ่ ป ระชาคมอาเซี ย น ภายในปี พ.ศ.2558 ในช่วงที่ผ่านมาก่อให้เกิด ความตระหนักรูใ้ นการเตรียมความพร้อมทัง้ ภาค รัฐและภาคเอกชน ได้มีการสร้างความตระหนัก รู้ของประชากรในการก้าวสู่ประชาคมอาเซียน การแลกเปลี่ยนครูและนักเรียน ความร่วมมือ ในการพั ฒ นาภาษาที่ ใ ห้ ใช้ ภ าษาอั ง กฤษเป็ น ภาษากลาง และการส่งเสริมเทคโนโลยีทางการ ศึกษาของกลุ่มประเทศอาเซียน นอกจากนี้ ด้าน ทิศทางการศึกษาของประเทศไทยนัน้ กระทรวง ศึ ก ษาธิ ก ารมี น โยบายพั ฒ นาการศึ ก ษาของ ประเทศให้เป็นไปอย่างมีคณ ุ ภาพ เพือ่ ให้สามารถ ก้าวทันและแข่งขันกับนานาชาติได้ โดยได้มี การเตรียมพร้อมตัง้ เป้าหมายให้นกั เรียนทีจ่ บชัน้ ป.6 สามารถสื่อสารเป็นภาษาอังกฤษได้ รวมทั้ง จะต้องใช้ภาษาอังกฤษในการค้นคว้าหาความรู้ จากอิ น เทอร์ เ น็ ต และสื่ อ การเรี ย นรู ้ ที่ มี ค วาม หลากหลายมากขึน้ โดยได้เร่งผลักดันและด�ำเนิน การในหลายด้าน(ศูนย์การเตรียมความพร้อมสู่ ประชาคมอาเซียน. ออนไลน์. 2555) จากค่ า สถิ ติ พื้ น ฐานผลการทดสอบ ทางการศึกษาระดับชาติ ขั้นพื้นฐาน (O-NET) ช่วงชั้นที่ 4 (มัธยมศึกษาปีที่ 6) ปีการศึกษา 2558 ซึ่งมีผู้เข้าสอบจ�ำนวน 423,417 คน วิชา ภาษาอังกฤษเป็นวิชาที่มีคะแนนเฉลี่ยต�่ำที่สุด เมื่อเทียบกับรายวิชาอื่น เท่ากับ 24.98 คะแนน จากคะแนนเต็ม 100 คะแนน เมื่อเปรียบเทียบ กับปีการศึกษา 2557 ซึ่งมีผู้เข้าสอบจ�ำนวน 430,877 คน มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 23.44 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

คะแนน จากคะแนนเต็ม 100 คะแนน (สถาบัน ทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. ออนไลน์. 2558) ซึ่งคะแนนดังกล่าวสะท้อนถึงความรู้ความเข้าใจ ภาษาอังกฤษของนักเรียนซึง่ อาจเป็นอุปสรรคใน การสื่อสารและการศึกษาต่อระดับปริญญาตรี ซึ่งการเตรียมการก้าวสู่ประชาคมอาเซียนนั้น การจัดการศึกษาเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ และเพิ่ ม พู น ทั ก ษะการใช้ ภ าษาอั ง กฤษได้ ถู ก ก� ำ หนดในข้ อ ตกลงเบื้ อ งต้ น ให้ ใช้ เ ป็ น ภาษา อาเซียน (วรัยพร แสงนภาบวร. 2555) เพื่ อ ให้ นั ก ศึ ก ษามี ทั ก ษะด้ า นภาษา อังกฤษพร้อมเข้าสู่ตลาดแรงงานอาเซียนที่ก�ำลัง จะเกิดขึ้นนี้ นักศึกษาจ�ำเป็นต้องมีความรู้และ ความเข้าใจภาษาอังกฤษซึ่งเป็นภาษากลางใน การสื่อสารด้วย เพื่อน�ำไปสู่ความเข้าใจที่ส�ำคัญ ยิ่งในการอยู่ร่วมกันนอกจากด้วยความรู้ความ สามารถแล้ ว ยั ง ต้ อ งมี ค วามเข้ า ใจเป็ น องค์ ประกอบด้ ว ย (กรมเจรจาการค้ า ระหว่ า ง ประเทศ. ออนไลน์. 2555) รายวิชา ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ของมหาวิทยาลัยสวนดุสิต เป็นรายวิชาในกลุ่ม วิชาภาษาทีเ่ ป็นวิชาบังคับ นักศึกษาทุกสาขาวิชา จะต้องเรียนวิชาภาษาอังกฤษเพือ่ การสือ่ สารร่วม กัน อย่างไรก็ตามสภาพแวดล้อมในการเรียน เฉพาะในห้องเรียนมีการเรียนการสอนในเวลาที่ จ�ำกัด ท�ำให้ในระหว่างเรียนความรูท้ สี่ ง่ ผ่านจาก ผู้สอนมายังผู้เรียนกับการรับรู้ของผู้เรียนอาจไม่ ครบถ้ ว นและไม่ ส ามารถท� ำ ให้ ผู ้ เ รี ย นมี ปฏิสมั พันธ์ระหว่างผูส้ อนกับผูเ้ รียนและระหว่าง ผู้เรียนกับผู้เรียนได้อย่างทั่วถึง ท�ำให้การเรียน 38

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เฉพาะในห้องเรียนมีประสิทธิภาพไม่เพียงพอ เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของหลักสูตร ปัจจุบนั อินเทอร์เน็ตความเร็วสูงได้มกี าร พัฒนาอย่างรวดเร็วท�ำให้การเข้าถึงทรัพยากร ต่างๆ ในอินเทอร์เน็ตสะดวกยิง่ ขึน้ ส่งผลให้มกี าร ใช้ ง านโปรแกรมประยุ ก ต์ บ นเว็ บ (Web Application) อย่างแพร่หลาย เนื่องจากข้อมูล ได้เก็บไว้ในเครื่องแม่ข่าย (Web Server) ท�ำให้ ผู ้ ใช้ ง านเข้ า ถึ ง ได้ ต ลอดเวลาจากที่ ใ ดก็ ไ ด้ ที่ สามารถต่ออินเทอร์เน็ตได้ (ปิยะพจน์ ตัณฑะ ผลินและคณะ. 2554) และท�ำให้การน�ำอีเลิร์น นิงมาใช้ในการเรียนการสอนให้กับนักศึกษาจะ เป็นการเติมเต็มความรู้ในส่วนที่นักศึกษาขาด หรือลดเวลาการเรียนส�ำหรับนักศึกษาที่มีพื้น ฐานความรู ้ อ ยู ่ แ ล้ ว และมี เวลาให้ นั ก ศึ ก ษา ทบทวนบทเรียนตามความสามารถของนักศึกษา ท�ำให้อาจารย์สามารถก�ำหนดเวลากิจกรรมเสริม ด้านปฏิสัมพันธ์เพื่อฝึกทักษะให้กับนักศึกษาได้ มากยิ่งขึ้น (สุธาพร ฉายะรถี. 2552) และการ เจริญเติบโตของเครือข่ายสังคมออนไลน์ เช่น เฟสบุค(Facebook) ไลน์ (Line) และยูทูบ (YouTube) เป็นต้น ได้เข้ามาอยู่ในชีวิตประจ�ำ วั น ของทั้ ง คณาจารย์ แ ละนั ก ศึ ก ษาจากการ ใช้งานอุปกรณ์คอมพิวเตอร์หรืออุปกรณ์สื่อสาร ผ่านอินเทอร์เน็ต โดยเฉพาะการใช้งานเฟสบุค ของประชากรในประเทศไทยนั้น ในปี 2557 มี จ�ำนวนกว่า 26 ล้านบัญชี และในปี 2558 มี ทั้งหมด 35 ล้านบัญชี เพิ่มขึ้น 34.6 % ข้อมูล ณ วันที่ 17 เมษายน 2558 (Zocialinc. Online. 2558) และในปี 2557 มีบญ ั ชีรายชือ่ อยูใ่ นล�ำดับ

ที ่ 9 ของโลก และอันดับที ่ 4 ของทวีปเอเชีย และ มีบัญชีผู้ใช้งานไลน์ในประเทศไทยในปี 2557 เป็นจ�านวน 33 ล้านบัญชี เป็นอันดับ 2 ของโลก (Statista. Online. 2558) จึงมีความเหมาะสม ที่จะน�าระบบเครือข่ายสังคมดังกล่าวเข้ามาใช้ เป็นสื่อร่วมในการจัดสภาพแวดล้อมการเรียน ส่ ว นบุ ค คลบนอิ น เทอร์ เ น็ ต (Learning Environment) ในการเรียนการสอนระหว่าง คณาจารย์กับนักศึกษาเป็นอย่างยิ่ง ผู้วิจัยจึงมีความมุ่งมั่นท�างานวิจัยการ พัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อ การสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วน บุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคม ส�าหรับนักศึกษาปริญญาตรี เพื่อช่วยและเสริม สร้างปฏิสัมพันธ์ในห้องเรียนในอีเลิร์นนิงและ เพิม่ ช่องทางการติดต่อสือ่ สารได้อกี ช่องทางหนึง่ และเพื่อให้นักศึกษาได้ฝึกทักษะภาษาอังกฤษ ด้านการฟัง พูด อ่าน และเขียน ระหว่างผู้สอน

กับผูเ้ รียนและระหว่างผูเ้ รียนกับผูเ้ รียน เพือ่ แลก เปลี่ยนเรียนรู้กันในแต่ละบทเรียน และปรับลด ระดับความต่างของพืน้ ฐานความรูภ้ าษาอังกฤษ ของนักศึกษาที่เข้าเรียนวิชานี้ โดยลดข้อจ�ากัด ด้านเวลาในการเรียนเนื่องจากอีเลิร์นนิงและ เครือข่ายสังคมนั้น สามารถเข้าถึงได้ตลอดเวลา จากทีใ่ ดก็ตามทีส่ ามารถต่ออินเทอร์เน็ตได้ ท�าให้ ในระหว่างเรียนความรู้ที่ส่งผ่านจากผู้สอนมายัง ผู้เรียนได้ครบถ้วนและสามารถท�าให้ผู้เรียนมี ปฏิสมั พันธ์ระหว่างผูส้ อนกับผูเ้ รียนและระหว่าง ผู้เรียนกับผู้เรียนได้อย่างทั่วถึง กรอบแนวคิดในกำรวิจัย การวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยมุ่งพัฒนาบทเรียน อี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษาอั ง กฤษเพื่ อ การสื่ อ สาร ตามสภาพแวดล้ อ มการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบน อินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคม ส�าหรับ นักศึกษาปริญญาตรี โดยมีกรอบแนวคิดดังนี้

ตัวป้อน

กระบวนการ

ผลลัพธ์

1. หลั ก การสร้ า งบทเรี ย น อี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร 2. สภาพแวดล้อมการเรียน บนอินเทอร์เน็ตผ่านทาง เครือข่ายสังคม โดยใช้ โปรแกรมประยุกต์ได้แก่ เอ็ดโมโด ยูทูบ และ ไลน์ เป็นต้น 3. เนื้อหาสาระ วิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร

การพัฒนาบทเรียน อีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษ เพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อม การเรียนส่วนบุคคล บนอินเทอร์เน็ตผ่านทาง เครือข่ายสังคม เพื่อหาประสิทธิภาพ ให้ได้ตามเกณฑ์ 80/80

1. ค่าดัชนีประสิทธิผลจาก การเรียน 2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 3. ความคงทนในการเรียนรู้ 4. ความพึงพอใจของผู้เรียน

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

วัตถุประสงค์ของการวิจัย การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ คือ 1. เพือ่ พัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่าย สังคมให้มีประสิทธิภาพไม่ต�่ำกว่าเกณฑ์ 80/80 2. เพื่ อ เปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ท าง การเรียนก่อนและหลังการเรียนจากบทเรียน อีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร 3. เพื่อหาค่าดัชนีประสิทธิผลจากการ เรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษ เพื่อการสื่อสาร 4. เพื่อเปรียบเทียบความคงทนในการ เรี ย นรู ้ ข องผู ้ เรี ย นด้ ว ยการเรี ย นจากบทเรี ย น อีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร หลัง เรียนจบทันทีและเว้นช่วง 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ หลังจากการเรียนการสอนเสร็จสิ้น 5. เพือ่ ประเมินความพึงพอใจของผูเ้ รียน จากการเรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร สมมติฐานการวิจัย 1. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูง กว่าก่อนเรียน 2. ความคงทนในการเรี ย นรู ้ ด ้ ว ยการ เรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษ เพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียน ส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่าย สังคม หลังเรียนจบทันทีและเว้นช่วง 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ ไม่แตกต่างกัน 40

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

วิธีการด�ำเนินการวิจัย ในการวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยได้ด�ำเนินตาม ขั้นตอนดังนี้ 1. การก�ำหนดประชากรและการเลือก กลุ่มตัวอย่าง 2. เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 3. การสร้ า งและการหาคุ ณ ภาพของ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 4. วิธีด�ำเนินการทดลอง 5. การวิเคราะห์ข้อมูล 6. สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล การก� ำ หนดประชากรและการั เ ลื อ กกลุ ่ ม ตัวอย่าง 1. ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือ เป็ น นั ก ศึ ก ษาคณะครุ ศ าสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย สวนดุสิต วิทยาเขตสุพรรณบุรี ชั้นปีที่ 1 ปีการ ศึกษา 2558 จ�ำนวน 80 คน 2. การเลือกกลุ่มตัวอย่าง 1. กลุ่มตัวอย่างเพื่อใช้พัฒนาเครื่อง มือ ใช้การสุ่มอย่างง่ายโดยการจับฉลากจาก นักศึกษาในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 จ�ำนวน 42 คนโดยด�ำเนินการดังนี้ 1.1 กลุ ่ ม พั ฒ นาเครื่ อ งมื อ แบบ รายบุคคล นักศึกษามหาวิทยาลัยสวนดุสิตที ่ ลงทะเบี ย นเรี ย น วิ ช าภาษาอั ง กฤษเพื่ อ การ สื่อสาร ภาคเรียนที่ 1 จ�ำนวน 3 คน โดยใช้ นักศึกษาที่เรียนเก่ง 1 คน ปานกลาง 1 คน อ่อน 1 คน โดยพิจารณาจากค่าคะแนนเฉลี่ยของผล การเรียน

1.2 กลุ ่ ม พั ฒ นาเครื่ อ งมื อ แบบ กลุ่มเล็ก นักศึกษามหาวิทยาลัยสวนดุสิตที่ลง ทะเบียนเรียน วิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ภาคเรียนที่ 1 จ�ำนวน 9 คน โดยใช้นักศึกษาที่ เรียนเก่ง 3 คน ปานกลาง 3 คน อ่อน 3 คน โดย พิจารณาจากค่าคะแนนเฉลี่ยของผลการเรียน 1.3 กลุ่มพัฒนาเพื่อหาประสิทธิภาพของเครื่องมือ เป็นกลุ่มทดลอง นักศึกษา มหาวิทยาลัยสวนดุสิตที่ลงทะเบียนเรียน วิชา ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ภาคเรียนที่ 1 ซึ่งมี จ�ำนวน 30 คน 2. กลุ่มตัวอย่างส�ำหรับทดลอง เป็น นักศึกษามหาวิทยาลัยสวนดุสิตที่ลงทะเบียนใน ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 ซึ่งได้มาจาก การสุ่มอย่างง่าย มา 1 ห้องเรียน จ�ำนวน 30 คน เพือ่ ใช้หาค่าดัชนีประสิทธิผล ผลสัมฤทธิท์ างการ เรียน ความคงทนในการเรียนรู้ และวัดความพึง พอใจของนักศึกษาที่มีต่อการเรียนจากบทเรียน อีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตาม สภาพแวดล้ อ มการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบน อินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยได้ ท�ำการสร้างบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษาอังกฤษ เพือ่ การสือ่ สาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วน บุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ ประกอบด้วย 1. บทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษ เพือ่ การสือ่ สาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วน

บุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ ผู้วิจัยได้แบ่งเนื้อตามรายละเอียดวิชา จ�ำนวน 2 บท ได้แก่ Vacations และ Future Plans ซึ่งมี วัตถุประสงค์ดงั นี้ หัวข้อ Vacations เรียนรูเ้ กีย่ ว กับการสอบถามเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อน และ สอบถามเกี่ยวกับงานพิเศษ (Part-time jobs) โดยมุ่งเน้นความเข้าใจรูปประโยคอดีตกาล และ หั ว ข้ อ Future Plans เรี ย นรู ้ เ กี่ ย วกั บ การ สอบถามเกีย่ วกับแผนการต่างๆ โดยมุง่ เน้นความ เข้ า ใจรู ป ประโยคอนาคตกาล โดยเลื อ กใช้ โปรแกรมประยุกต์บนอินเทอร์เน็ตที่ให้บริการ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ได้แก่ เอ็ดโมโด พาวทูน ยูทูบ ไลน์ และ กูเกิ้ลฟอร์ม และโปรแกรม ประยุกต์อนื่ ๆ เช่น ออดาซิต,ี้ แคมสตูดโิ อ เป็นต้น 2. แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน จากการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ า ยสั ง คมฯ โดยใช้ โ ปรแกรมประยุ ก ต์ บ น อินเทอร์เน็ตได้แก่ เอ็ดโมโด และ กูเกิ้ลฟอร์ม 3. แบบประเมินความพึงพอใจการเรียน จากบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษาอั ง กฤษเพื่ อ การสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วน บุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ โดยใช้โปรแกรมประยุกต์บนอินเทอร์เน็ต ได้แก่ กูเกิ้ลฟอร์ม 4. แ บ บ ป ร ะ เ มิ น คุ ณ ภ า พ ส� ำ ห รั บ ผู้เชี่ยวชาญ 2 ด้าน คือ ด้านเนื้อหาและด้าน อีเลิร์นนิง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การสร้างและการหาคุณภาพของเครือ่ งมือทีใ่ ช้ ในการวิจัย การสร้างบทเรียนอีเลิร์นนิง การสร้างบทเรียนเรียนอีเลิร์นนิงที่ใช้ใน การวิจัยครั้งนี้ เป็นการพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง วิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพ แวดล้อมการเรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ต ผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้ 1. ศึกษาทฤษฎีและหลักการ การสร้าง บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษาอั ง กฤษเพื่ อ การ สื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วนบุคคล บนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ 2. ศึกษาวิเคราะห์และสังเคราะห์บท เรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้ อ มการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบน อินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ 3. ศึกษาหลักสูตรและเนื้อหาบทเรียน วิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร 4. วิ เ คราะห์ เ นื้ อ หาเป็ น หน่ ว ยย่ อ ย ก�ำหนดวัตถุประสงค์การเรียนรู้ 5. จัดท�ำแผนภูมิ (Flowchart) ในการ พัฒนาและสร้างเครือ่ งมืออย่างเป็นระบบและให้ อาจารย์ที่ปรึกษาตรวจเพื่อปรับปรุงแก้ไข 6. สร้ า งบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคมฯ โดยผูว้ จิ ยั เลือกใช้โปรแกรมประยุกต์ บนอินเทอร์เน็ตที่ให้บริการโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ได้แก่ เอ็ดโมโด พาวทูน ยูทูบ ไลน์ และ กูเกิ้ล ฟอร์ม และโปรแกรมประยุกต์อื่นๆ เช่น ออดา 42

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ซิตี้, แคมสตูดิโอ เป็นต้น 7. น� ำ บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่าย สังคมฯให้ผู้เชี่ยวชาญตรวจประเมินคุณภาพทั้ง ด้านเนื้อหาและด้านอีเลิร์นนิง 8. น� ำ บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคมฯทีผ่ า่ นการปรับปรุงและน�ำไปทดลอง กั บ กลุ ่ ม พั ฒ นาเครื่ อ งมื อ คื อ นั ก ศึ ก ษาที่ ล ง ทะเบียนเรียน วิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 จ�ำนวน 42 คน 8.1 น�ำบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคมฯ ไปทดลองกับกลุ่มทดลองแบบราย บุคคลทีละคน จ�ำนวน 3 คน พบว่า คุณภาพของ เสียงของบทเรียนทีส่ ร้างจากพาวทูนค่อนข้างเบา จึงน�ำไปปรับปรุงคุณภาพเสียงให้ดีขึ้น 8.2 น�ำบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคมฯ ไปทดลองกับกลุ่มทดลองแบบกลุ่ม ย่ อ ยจ� ำ นวน 9 คน เพื่ อ หาข้ อ บกพร่ อ งและ ปรับปรุงแก้ไข พบว่า (1) กลุ่มทดลองไม่เคยใช้ งานอีเลิร์นนิงมากก่อน ผู้วิจัยจึงต้องปรับปรุงให้ มีการแนะน�ำการใช้งานและให้ทดลองใช้งาน ระบบก่ อ นเข้ า เรี ย นจริ ง (2) กลุ ่ ม ทดลองมี พฤติกรรมความชอบและมีล�ำดับในการเรียนรู้ที่

ต่างกัน ผู้วิจัยจึงได้ปรับปรุงบทเรียนในยูทูบให้มี บทบรรยายภาษาอังกฤษและภาษาไทย และมี เอกสารบทบรรยายให้ดาวน์โหลดเพือ่ ฝึกพูดเพิม่ เติม เพือ่ ให้มเี ครือ่ งมือส�ำหรับการเรียนรูท้ หี่ ลาก หลายให้กลุม่ ทดลองได้ใช้เพือ่ เหมาะสมกับความ ชอบส่วนบุคคลในการฝึกฝนด้วยตนเอง 8.3 น�ำบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคมฯ ไปทดลองกับกลุ่มพัฒนาเพื่อหา ประสิทธิภาพของเครื่องมือจ�ำนวน 30 คน พบ ว่า (1) เนือ่ งจากกลุม่ ทดลองไม่เคยใช้งานอีเลิรน์ นิงมากก่อน จึงมีอปุ สรรคในการท�ำแบบทดสอบ ระหว่างเรียนผ่านระบบเอ็ดโมโด กรณีทเี่ ป็นการ เติมค�ำในช่องว่าง การจับคู่ ผู้วิจัยจึงปรับปรุงให้ เป็นแบบทดสอบแบบปรนัย 4 ตัวเลือกทั้งหมด เพื่อให้กลุ่มทดลองมีความคุ้นเคย ลดอุปสรรค และความกังวลในการท�ำแบบทดสอบระหว่าง เรียน (2) ผูว้ จิ ยั ได้จดั ให้มชี อ่ งทางติดต่อสอบถาม กับกลุ่มทดลองติดต่อผ่านทางระบบเอ็ดโมโด กลุ่มเฟสบุค และกลุ่มไลน์พบว่า กลุ่มทดลอง ติดต่อสอบถามผู้วิจัยโดยผ่านทางกลุ่มไลน์ ร้อย ละ 46 ไลน์ส่วนตัวร้อยละ 26 ระบบเอ็ดโมโด ร้อยละ 23 และกลุ่มเฟสบุคร้อยละ 6 ผู้วิจัยจึง ปรับปรุงช่องทางสือ่ สารตัดกลุม่ เฟสบุคออกเพือ่ ลดความสั บ สนในการเลื อ กช่ อ งทางติ ด ต่ อ สอบถามกับผู้วิจัย 9. น� ำ บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ

ข่ายสังคมฯ ไปเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางเรียน ก่อนและหลังการเรียน การสร้างแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียน และหลังเรียน ผู ้ วิ จั ย สร้ า งแบบทดสอบผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียนดังนี้ 1. ศึกษาวิธีการสร้างและเทคนิคการ สร้างแบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 2. วิเคราะห์เนื้อหาและจุดประสงค์ของ การเรียนรู้ วิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร 3. สร้างแบบทดสอบผลสัมฤทธิท์ างการ เรียน จ�ำนวน 60 ข้อ โดยออกข้อสอบเป็นแบบ ปรนัย 4 ตัวเลือก ซึ่งครอบคลุมจุดประสงค์การ เรียนรู้ จากนั้นให้อาจารย์ที่ปรึกษาตรวจเพื่อ แก้ไข จากนั้นจึงน�ำแบบทดสอบไปใช้ทดลองกับ นักศึกษาที่เคยเรียนเนื้อหาดังกล่าวมาแล้ว และ น�ำแบบทดสอบมาวิเคราะห์หาความยากง่าย และอ�ำนาจจ�ำแนก โดยทดลองใช้กับนักศึกษา จ�ำนวน 30 คน ซึ่งไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง ซึ่งจะเลือก ข้อสอบที่มีความยากง่ายระหว่าง 0.20-0.80 และค่าอ�ำนาจจ�ำแนกตัง้ แต่ 0.20 ขึน้ ไป คัดเลือก ให้เหลือ 30 ข้อ และหาค่าความเชือ่ มัน่ ของแบบ ทดสอบทั้งฉบับมีค่า 0.85 จากนั้นจึงน�ำไปใช้ใน งานวิจัยต่อไป การสร้างแบบประเมินความพึงพอใจ ผูว้ จิ ยั ได้ศกึ ษาเอกสารทีเ่ กีย่ วข้องกับการ สร้างแบบประเมินความพึงพอใจ เพือ่ น�ำมาสร้าง แบบประเมินความพึงพอใจที่มีต่อการเรียนวิชา เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ภาษาอังกฤษเพือ่ การสือ่ สาร จากบทเรียนอีเลิรน์ นิงตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วนบุคคลบน อินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ นั้น เป็น แบบวัดความคิดเห็นและความชอบ ของผู้เรียน เป็นแบบมาตราส่วนประเมินค่า (Rating Scale) 5 ระดับ ตามแบบของ ลิเคิร์ท (Likert) โดย ก�ำหนดเกณฑ์การให้คะแนนดังนี้ ระดับคะแนน ชอบมากที่สุด 5 ชอบมาก 4 ชอบปานกลาง 3 ชอบน้อย 2 ชอบน้อยที่สุด 1 และได้ ก� ำ หนดเกณฑ์ ใ นการแปลผล ความพึงพอใจ (บุญชม ศรีสะอาด. 2533 : 25 – 29 อ้างถึงใน ฉัตรชัย บุษบงค์. 2559 : 14 - 15) ดังนี้ 4.51-5.00 หมายถึง มีความพึงพอใจมากที่สุด 3.51-4.50 หมายถึง มีความพึงพอใจมาก 2.51-3.50 หมายถึง มีความพึงพอใจปานกลาง 1.51-2.50 หมายถึง มีความพึงพอใจน้อย 1.00-1.50 หมายถึง มีความพึงพอใจน้อยที่สุด เมื่อได้ออกแบบแบบวัดความพึงพอใจ เสร็จแล้ว น�ำไปให้อาจารย์ที่ปรึกษาตรวจสอบ 44

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ความถูกต้องและให้ข้อเสนอแนะ เพื่อน�ำไป ปรับปรุงแก้ไข หลังจากปรับปรุงแก้ไขน�ำค�ำถาม ที่สร้างเสร็จแล้วให้ผู้เชี่ยวชาญ ด้านเนื้อหา ด้าน การออกแบบและการสร้างแบบสอบถาม ด้าน ละ 3 ท่าน แล้วน�ำข้อเสนอแนะมาปรับปรุงแก้ไข จากนั้นจึงน�ำไปใช้ในงานวิจัยต่อไป การสร้างแบบประเมินหาคุณภาพของบทเรียน อีเลิร์นนิงส�ำหรับผู้เชี่ยวชาญ การสร้างแบบประเมินคุณภาพของบท เรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้ อ มการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบน อิ น เทอร์ เ น็ ต ผ่ า นทางเครื อ ข่ า ยสั ง คมฯ โดย ประเมินด้านเนื้อหาและด้านอีเลิร์นนิง โดยผู้วิจัยได้ให้อาจารย์ที่ปรึกษาตรวจ เพื่อแก้ไขจากนั้นจึงให้ผู้เชี่ยวชาญ 2 กลุ่มได้ ตรวจสอบ กลุม่ แรกจะตรวจสอบด้านเนือ้ หาจาก การดูบทเรียนส�ำหรับสร้างอีเลิรน์ นิงทีใ่ ช้สำ� หรับ สอนบนอีเลิรน์ นิงว่าถูกต้องตามจุดประสงค์ กลุม่ ที่ 2 จะตรวจสอบด้านระบบการเรียนบนอีเลิร์น นิงว่าองค์ประกอบของอีเลิร์นนิงที่ผู้วิจัยท�ำออก มาถูกต้องและเหมาะสมกับการเรียนการสอน โดยมีผู้เชี่ยวชาญกลุ่มละ 3 คน แบบประเมินใช้ วิธีการให้น�้ำหนัก เป็นแบบมาตราส่วนประมาณ ค่า 5 ระดับ ได้แบ่งระดับความคิดเห็นเป็น 5 ระดับ ดังนี้ (ล้วน สายยศและอังคณา สายยศ. 2538) 5 หมายถึง มีคุณภาพระดับดีมาก 4 หมายถึง มีคุณภาพระดับดี 3 หมายถึง มีคุณภาพระดับปานกลาง

2 หมายถึง มีคณ ุ ภาพระดับต้องปรับปรุง แก้ไข 1 หมายถึง มีคุณภาพระดับใช้ไม่ได้ เกณฑ์ในการแปลความหมายค่าเฉลี่ยมีดังนี้ 4.50 – 5.00 หมายถึง มีคุณภาพระดับ ดีมาก 3.50 – 4.49 หมายถึง มีคุณภาพระดับ ดี 2.50 – 3.49 หมายถึง มีคุณภาพระดับ ปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถึง มีคุณภาพระดับ ต้องปรับปรุงแก้ไข 1.00 – 1.49 หมายถึง มีคุณภาพระดับ ใช้ไม่ได้ ผู้วิจัยก�ำหนดคุณภาพของบทเรียนต้อง มีค่าตั้งแต่ 3.50 ขึ้นไป

แบบแผนการทดลอง กลุ่ม ก่อนการทดลอง ER เมื่อ

E R T1 T2 X

เมื่อได้ออกแบบแบบประเมินคุณภาพ แล้ว น�ำไปให้อาจารย์ที่ปรึกษาตรวจสอบความ ถูกต้องและให้ข้อเสนอแนะ เพื่อน�ำไปปรับปรุง แก้ไข หลังจากปรับปรุงแก้ไขน�ำค�ำถามที่สร้าง เสร็จแล้วให้ผู้เชี่ยวชาญ ด้านเนื้อหา ด้านการ ออกแบบและการสร้างแบบสอบถาม ด้านละ 3 ท่าน แล้วน�ำข้อเสนอแนะมาปรับปรุงแก้ไข จาก นั้นจึงน�ำไปใช้ในงานวิจัยต่อไป วิธีด�ำเนินการทดลอง 1. แบบแผนการวิจัย การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยใช้ แบบแผนวิจยั ทีม่ กี ลุม่ เดียวแต่มกี ารทดสอบก่อน ท�ำการทดลองและหลังท�ำการทดลอง (OneGroup Pretest - Posttest Design) (ล้วน สาย ยศ และ อังคณา สายยศ, 2538)

การทดลอง

หลังการทดลอง

แทน กลุ่มทดลอง แทน ก�ำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบสุ่ม แทน การทดสอบก่อนท�ำการทดลอง (Pre-Test) แทน การทดสอบหลังท�ำการทดลอง (Post-Test) แทน การเรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคมฯ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

2. ระยะเวลาที่ใช้ในการทดลอง การ ทดลองจะใช้ระยะเวลา 2 เดือนโดยในการเรียน เนื้อหาแต่ละระดับต้องใช้เวลาในการศึกษาและ ท�ำแบบทดสอบประมาณ 2 สัปดาห์ 3. วิธีการด�ำเนินการทดลอง 3.1 ก่ อ นการทดลองให้ นั ก ศึ ก ษา ทุกคนสมัครเว็บไซต์ทเี่ ป็นเครือข่ายสังคม โดยตัง้ กลุ่มไลน์เพื่อให้เป็นสื่อกลางในการเรียน และ เป็นการจ�ำกัดช่องทางเพื่อไม่ให้เกิดความสับสน 3.2 ให้ นั ก ศึ ก ษาท� ำ แบบทดสอบ ก่อนเรียน (Pre - Test) โดยเข้าผ่านทางกลุม่ เครือ ข่ายสังคมที่ได้จัดท�ำไว้ตามเวลาที่ก�ำหนด 3.3 ผูว้ จิ ยั ให้นกั ศึกษาสมัครและเข้า กลุม่ ห้องเรียนทีเ่ ว็บไซต์ http://www.edmodo. com (Edmodo) ซึ่งเป็นระบบการจัดการการ เรียนรู้ ที่ผู้วิจัยเลือกใช้ส�ำหรับเป็นห้องเรียนวิชา ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร โดยใช้รหัสที่ผู้วิจัย ได้แจ้งไว้ และให้ค�ำแนะน�ำระบบการเรียน การ ส่งงาน การติดต่อสื่อสาร 3.4 ผู ้ วิ จั ย กั บ นั ก ศึ ก ษาจะติ ด ต่ อ สื่อสารกันผ่านทางเครือข่ายสังคม เพื่อเป็นการ สร้างปฏิสัมพันธ์ ระหว่างผู้เรียน และเป็นการ ช่วยกระตุ้นให้ผู้เรียนมีความรู้สึกเกิดการเรียนรู้ โดยการเรียนผ่านระบบอีเลิรน์ นิงและยังสามารถ ปรึกษาเกี่ยวกับเนื้อหาวิชาได้ต่อเนื่อง 3.5 นักศึกษาจะทราบก�ำหนดการ ต่างๆ ผ่านทางเครือข่ายสังคม 3.6 ในส่วนเนือ้ หาวิชาภาษาอังกฤษ เพือ่ การสือ่ สาร ในแต่ละบทเรียน จะประกอบไป ด้วยเนื้อหา และแบบฝึกหัด 46

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

3.7 เมื่อนักศึกษาได้เข้าเรียนวิช า ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร ครบทั้ง 2 บทแล้ว จากนัน้ ทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน (Post Test) โดยใช้แบบทดสอบชุดเดียวกับชุดก่อน เรียน (Pre-test) แต่สลับข้อให้แตกต่างจากเดิม 3.8 ให้ผู้เรียนตอบแบบทดสอบวัด ความพึงพอใจ 3.9 หลังจากเวลาผ่านไป 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ ให้นกั ศึกษาท�ำการทดสอบวัดผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยข้อสอบชุดเดิมอีกครั้ง เพื่อวัดความคงทนในการเรียนรู้ 3.10 น�ำผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนมา เปรียบเทียบระหว่างก่อนเรียนกับหลังเรียน 3.11 น�ำผลสัมฤทธิท์ างการเรียนหลัง เรียนเปรียบเทียบกับหลังเว้นไว้ 2 และ 4 สัปดาห์ เพื่อวัดความคงทนในการเรียนรู้ สรุปผลการวิจัย การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคม ส�ำหรับนักศึกษาปริญญาตรี ผู้วิจัย สามารถสรุปผลการวิจัยดังนี้ 1. ได้พฒ ั นาบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคม ส�ำหรับนักศึกษาปริญญาตรี มีค่า ประสิ ท ธิ ภ าพของบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง เท่ า กั บ 80.33/81.89 ซึ่ง เป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ คือ 80/80

2. ผลการเปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคม ส�ำหรับนักศึกษาปริญญาตรี ระหว่าง ก่อนเรียนและหลังเรียนมีคะแนนแตกต่างกัน อย่างมีนัยส�ำคัญที่ระดับ .05 แสดงว่าบทเรียนนี้ สามารถน�ำไปใช้ในการเรียนได้ 3. ค่าดัชนีประสิทธิผลจากการเรียนรู้ จากบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษาอังกฤษเพือ่ การ สื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วนบุคคล บนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคม ส�ำหรับ นักศึกษาปริญญาตรี มีค่าประสิทธิผลเท่ากับ 0.701 แสดงว่านักศึกษามีความรู้เพิ่มขึ้นคิดเป็น ร้อยละ 70.10 4. ผลการเปรี ย บเที ย บคะแนนความ คงทนในการเรียนรู้ด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชา ภาษาอังกฤษเพือ่ การสือ่ สาร ตามสภาพแวดล้อม การเรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทาง เครือข่ายสังคม ส�ำหรับนักศึกษาปริญญาตรี พบ ว่ า คะแนนหลั ง เรี ย นจบทั น ที แ ละเว้ น ช่ ว ง 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ แตกต่างกันอย่างไม่มีนัย ส�ำคัญทางสถิติ แสดงว่าการเรียนด้วยวิธีนี้ท�ำให้ เกิดความคงทนในการเรียนรู้ 5. นักศึกษามีความพึงพอใจต่อการเรียน ด้วยบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษาอังกฤษเพือ่ การ สื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วนบุคคล บนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือข่ายสังคม ส�ำหรับ นักศึกษาปริญญาตรี มีค่าเฉลี่ยรวมเท่ากับ 3.57 ซึ่งอยู่ในระดับพึงพอใจมาก

อภิปรายผล การศึกษาบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการ เรียนส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตผ่านทางเครือ ข่ายสังคม ส�ำหรับนักศึกษาปริญญาตรี ผู้วิจัย สามารถอภิปรายผลการวิจัยได้ดังต่อไปนี้ 1. จากการวิจยั พบว่า บทเรียนอีเลิรน์ นิง วิชาภาษาอังกฤษเพือ่ การสือ่ สาร มีประสิทธิภาพ ตามเกณฑ์มีค่าเท่ากับ 80.33/81.89 ที่เป็นเช่น นีเ้ พราะได้พฒ ั นาบทเรียนตามขัน้ ตอนอย่างเป็น ระบบและมีการปรับปรุงแก้ไขจ�ำนวน 2 ครั้ง และได้ผ่านอาจารย์ที่ปรึกษาตรวจสอบอีกขึ้น หนึง่ จึงท�ำให้บทเรียนมีประสิทธิภาพสูง นอกจาก นี้ยังสอดคล้องกับงานวิจัยของจิระวัฒน์ อโศก วัฒนะ (2542) ได้ท�ำการวิจัยเรื่อง การสร้างและ หาคุณภาพ บทเรียนคอมพิวเตอร์ผ่านเครือข่าย อินเตอร์เน็ต เพื่อใช้ฝึกอบรมหลักสูตรระยะสั้น วิชาวิศกรรมแทรฟฟิค ขององค์กรโทรศัพท์แห่ง ประเทศไทย ได้ประสิทธิภาพของบทเรียนเท่ากับ 85.87/80.2 และยังสอดคล้องกับงานวิจัยของ สมภพ ทองปลิว (2556) ได้ทำ� การวิจยั เรือ่ ง การ พัฒนารูปแบบสภาพแวดล้อมการเรียนรู้แบบ อีเลิรน์ นิงบนเครือข่ายทางสังคม เรือ่ ง อินทิเกรด วิชาคณิตศาสตร์ ส�ำหรับนักศึกษาปริญญาตรี ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบสภาพแวดล้อมการ เรียนรูแ้ บบอีเลิรน์ นิงบนเครือข่ายทางสังคม เรือ่ ง การอินทิเกรด วิชาคณิตศาสตร์ ส�ำหรับนักศึกษา ปริญญาตรีที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพเท่ากับ 84.73/84.88 และยังสอดคล้องกับงานวิจัยของ สุจติ า นุม่ สุวรรณ (2558) ได้ทำ� การวิจยั เรือ่ ง การ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

พัฒนารูปแบบอีเลิร์นนิงด้วยกูเกิ้ล เอิร์ธในวิชา ภูมิศาสตร์ ผลการวิจัยพบว่า คุณภาพของรูป แบบการเรียนรู้แบบอีเลิร์นนิงด้วยกูเกิ้ล เอิร์ธ จากการประเมินของผู้เชี่ยวชาญมีคะแนนเฉลี่ย รวมเท่ากับ 4.76 ซึ่งอยู่ในระดับดีมาก และมีค่า ประสิทธิภาพจากการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ มีค่าเท่ากับ 85/90 2. ค่าดัชนีประสิทธิผลจากการเรียนรู้ ด้วยบทเรียนอีเลิรน์ นิงวิชาภาษาอังกฤษเพือ่ การ สื่อสาร เมื่อหาค่าประสิทธิผลได้เท่ากับ 0.701 ซึ่งหมายความว่านักศึกษามีผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนเพิม่ ขึน้ คิดเป็นร้อยละ 70.10 ทัง้ นีเ้ นือ่ งจาก บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง วิ ช าภาษาอั ง กฤษเพื่ อ การ สื่อสาร ตามสภาพแวดล้อมการเรียนส่วนบุคคล บนอิ น เทอร์ เ น็ ต ผ่ า นทางเครื อ ข่ า ยสั ง คมมี ประสิทธิภาพสูง จึงส่งผลให้ผลการเรียนของ นักศึกษาที่เรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงดังกล่าว ดีขึ้น นอกจากนี้ เมื่อสังเกตจากปฏิสัมพันธ์ที่ ตอบโต้มายังผู้สอนพบว่า นักศึกษาสนใจกับการ เรียนแบบนี้มาก นอกจากนี้ยังสอดคล้องกับงาน วิจยั ของ สุจติ า นุม่ สุวรรณ (2558) ได้ทำ� การวิจยั เรือ่ ง การพัฒนารูปแบบอีเลิรน์ นิงด้วยกูเกิล้ เอิรธ์ ในวิชาภูมศิ าสตร์ ผลการวิจยั พบว่า คุณภาพของ รูปแบบการเรียนรูแ้ บบอีเลิรน์ นิงด้วยกูเกิล้ เอิรธ์ ผลการวิจัยพบว่า ค่าดัชนีประสิทธิผลของการ เรียนของนักเรียนมีค่าเท่ากับ 0.826 แสดงว่า นักเรียนมีความรู้เพิมขึ้นคิดเป็นร้อยละ 82.6 และสอดคล้องกับงานวิจัยของประหยัด ทีทา (2555) ได้ท�ำการวิจัย เรื่อง การพัฒนาบทเรียน อีเลิร์นนิงแบบผสมผสาน วิชา พฤติกรรมการ 48

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สอนคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระดับปริญญา ตรี ผลการวิจัยพบว่า ค่าดัชนีประสิทธิผลของ บทเรียนอีเลิร์นนิงแบบผสมผสานที่พัฒนาขึ้น เท่ากับ 0.795 3. ผลการเปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสาร ระหว่างก่อนเรียนและ หลังเรียนแตกต่างกันอย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ ี่ .05 ทีเ่ ป็นเช่นนี้ เพราะบทเรียนอีเลิรน์ นิงได้มกี าร ปรับปรุงและแก้ไขหลายครั้งจนมีประสิทธิภาพ สูง และนักศึกษามีความสนใจกับการเรียนแบบ นี้มากเนื่องจากเป็นการเรียนแบบอีเลิร์นนิงครั้ง แรกของผู้เรียน และมีการโต้ตอบระหว่างผู้เรียน และผู้เรียน และผู้เรียนกับผู้สอนผ่านทางเครือ ข่ายสังคม นอกจากนี้ยังสอดคล้องกับงานวิจัย ของจารุวรรณ ภู่ระหงษ์ (2555) ได้ท�ำการวิจัย เรือ่ ผลการใช้บทเรียนอีเลิรน์ นิง เรือ่ ง การสืบค้น ข้อมูลสารสนเทศของนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 6 โรงเรียนวัดดอนหวาย (นครรัฐประสาท) จากการวิจัยพบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ นักเรียนที่เรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง หลังเรียน สูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ ระดับ.01 และสอดคล้องกับงานวิจัยของ เบนิ อาดัส (Bañados, 2006) ได้น�ำเสนอรูปแบ บอีเลิร์นนิงแบบผสม (Blended eLearning) เพือ่ ใช้เป็นสือ่ การสอนกับนักศึกษามหาวิทยาลัย ในประเทศชิลี ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบอีเลิร์น นิงดังกล่าวสามารถพัฒนาทักษะการฟัง ค�ำศัพท์ การอ่าน ไวยากรณ์ และการออกเสียง อย่างเป็น รูปธรรม และสอดคล้องกับงานวิจัยของ นฤมล

ศิระวงษ์ (2548) ได้การพัฒนารูปแบบบทเรียน ออนไลน์ในระดับอุดมศึกษา จากงานวิจัยพบว่า ผลของการศึ ก ษาเปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียนก่อนและหลังเรียนอย่างมีนยั ส�ำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01 4. ผลการเปรี ย บเที ย บคะแนนความ คงทนในการเรียนรู้หลังเรียนทันทีกับเว้นช่วง เวลาไป 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ไม่แตกต่างกัน ที่เป็นเช่นนี้เพราะบทเรียนประกอบไปด้วยสื่อ ประสมทีม่ ที งั้ ภาพนิง่ ภาพเคลือ่ นไหว เสียง และ มีการโต้ตอบ และตัวบทเรียนยังมีกิจกรรมเพื่อ ฝึกการออกเสียงตามบทสนทนา และต้องส่งเป็น คลิปเสียงเข้ามาในระบบอีเลิรน์ นิงให้ผสู้ อนได้รบั ฟังเพื่อใช้ในการปรับแก้ให้ถูกต้อง และการน�ำ คลิปเสียงของนักศึกษาที่พูดชัดเจนไปโพสต์เป็น ตัวอย่างในระบบอีเลิร์นนิงท�ำให้นักศึกษาเข้ามา ฟั ง ซ�้ ำ อี ก หลายครั้ ง ท� ำ ให้ นั ก ศึ ก ษามี ค วาม กระตื อ รื อ ร้ น และตื่ น ตั ว ต่ อ การเรี ย นอย่ า ง สม�่ำเสมอ นอกจากนี้ยังสอดคล้องกับงานวิจัย ของประหยัด ทีทา (2555) ได้ท�ำการวิจัย เรื่อง การพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงแบบผสมผสาน วิชา พฤติ ก รรมการสอนคอมพิ ว เตอร์ ส� ำ หรั บ นักศึกษาระดับปริญญาตรี ผลการวิจัยพบว่า ความคงทนในการเรียนรู้ของกลุ่มทดลองหลัง ทดสอบครัง้ แรกและเว้นช่วง 2 สัปดาห์ มีผลการ เรียนรู้ไม่แตกต่าง 5. นักศึกษามีความพึงพอใจต่อการเรียน รู้จากการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงวิชาภาษา อังกฤษเพือ่ การสือ่ สารอยูใ่ นระดับมาก มีคา่ เฉลีย่ เท่ากับ 3.57 ทีเ่ ป็นเช่นนีเ้ พราะนักศึกษาสนใจวิธี

การเรี ย นแบบนี้ เ นื่ อ งจากเป็ น การเรี ย นแบบ อีเลิรน์ นิงเป็นครัง้ แรก และเรียนอย่างสนุกสนาน เป็ น การเรี ย นที่ ไ ด้ ฝ ึ ก ฝนด้ ว ยตนเองและไม่ มี ความเขินอายเนื่องจาก เป็นพื้นที่ในการเรียนรู้ ส่วนบุคคล ส�ำหรับฝึกพูดเป็นคู่และรายบุคคล และสามารถฝึกฝนและทบทวนได้ตลอดเวลา ตามที่ตนเองสนใจ นอกจากนี้ยังสอดคล้องกับ งานวิจยั ของ จงดี กากแก้ว (2559) ได้ทำ� การวิจยั เรื่อง การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามกรอบ มาตรฐานคุณภาพของสมาคมสโลน เรื่อง ความ รู ้ เ บื้ อ งต้ น เกี่ ย วกั บ นวั ต กรรมและเทคโนโลยี สารสนเทศทางการศึกษาส�ำหรับสถาบันการ พลศึกษา วิทยาเขตชุมพร ผลการวิจัยพบว่า ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนด้วย บทเรียนอีเลิร์นนิงที่พัฒนาขึ้นอยู่ในระดับมาก ที่สุด และสอดคล้องกับงานวิจัยของ ประหยัด ทีทา (2555) ได้ท�ำการวิจัย เรื่อง การพัฒนาบท เรียนอีเลิร์นนิงแบบผสมผสาน วิชา พฤติกรรม การสอนคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระดับ ปริญญาตรี ผลการวิจัยพบว่า ค่าเฉลี่ยความ พึ ง พอใจของนั ก ศึ ก ษาต่ อ บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง แบบผสมผสานที่พัฒนาขึ้น เท่ากับ 4.44 ซึ่ง หมายถึงพึงพอใจมาก และสอดคล้องกับงาน วิจัยของ นฤมล ศิระวงษ์ (2548) ได้การพัฒนา รูปแบบบทเรียนออนไลน์ในระดับอุดมศึกษา ผลการวิจัยพบว่า นักศึกษามีความคิดเห็นต่อ การเรียนการสอนด้วยบทเรียนออนไลน์อยู่ใน ระดับดี

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ข้อเสนอแนะ 1. ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจัย ไปใช้ 1.1 การเลือกใช้ระบบการจัดการ เรียนรู้ควรเลือกระบบที่นักศึกษามีความคุ้นเคย ในงานวิจยั นี้ ผูว้ จิ ยั ได้เลือกใช้เอ็ดโมโด เนือ่ งจาก มีรูปแบบและวิธีการใช้งานคล้ายกับเฟสบุค ซึ่ง นั ก ศึ ก ษาทุ ก คนเคยใช้ เ ฟสบุ ค อยู ่ แ ล้ ว และ นอกจากนี้นักศึกษายังสามารถเข้าใช้งานเอ็ดโม โดจากทั้งคอมพิวเตอร์และสมาร์ทโฟน 1.2 การเลือกใช้ช่องทางกลุ่มเครือ ข่ายสังคมส�ำหรับการติดต่อสือ่ สารระหว่างผูส้ อน และกลุ่มผู้เรียน ควรใช้เพียงช่องทางเดียวเพื่อ ป้องกันความสับสนในการติดต่อ ในงานวิจัยนี ้ ผู้วิจัยได้เลือกใช้กลุ่มไลน์ เพื่อใช้ในการติดต่อ สื่อสาร 1.3 การเตรี ย มความพร้ อ มของ นักศึกษาในการใช้งานระบบการจัดการเรียนรู้ ควรชี้ แจงให้ นั ก ศึ ก ษาเข้ า ใจวิ ธี ก ารเรี ย นแบ บอีเลิร์นนิงและสามารถเข้าใช้งานระบบได้ก่อน เข้าเรียนจริง 1.4 การเตรี ย มความพร้ อ มของ เครือ่ งมือทีใ่ ช้ในการเรียน เช่น คอมพิวเตอร์ หรือ สมาร์ทโฟน และเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ควรเลือก สถานที่ ชี้ แจงการเรี ย นแบบอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ให้ กั บ นักศึกษาที่ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

1.5 ระหว่ า งเรี ย นควรสั ง เกต พฤติกรรมการปฏิสัมพันธ์ของนักศึกษาในกลุ่ม เครือข่ายสังคม สอบถามความรู้สึกและความ พึงพอใจในการเรียนในช่วงระหว่างเรียน และ ควรมี ก ารชื่ น ชมผลงานรวมถึ ง ให้ ก� ำ ลั ง ใจ นักศึกษาเป็นระยะๆ 2. ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป 2.1 ควรมีการศึกษาวิจยั ในการสร้าง บทเรียนภาษาอังกฤษในเรื่องเฉพาะทางเช่น ภาษาอังกฤษเพื่อธุรกิจ ภาษาอังกฤษเพื่อการ ท่องเทียว ให้กว้างขวางมากยิ่งขึ้น 2.2 ควรติดตามระบบการจัดการ เรียนรู้ที่จะมีการพัฒนามาใหม่และใช้งานได้ สะดวกและดี ก ว่ า เอ็ ด โมโดเพื่ อ น� ำ มาใช้ ท� ำ บทเรียนอีเลิร์นนิงในอนาคตเช่นSchoology ซึ่งสามารถใช้งานได้ดีว่า Edmodo ในการเชื่อม ต่อกับโปรแกรมประยุกต์บนอินเทอร์เน็ตได้แก่ ดรอปบ๊อกซ์ กูเกิ้ลไดรฟ์ และออฟฟิส 365 เป็นต้น 2.3 ควรมีการวิจัยเชิงส�ำรวจความ คิ ด เห็ น ระหว่ า งนั ก ศึ ก ษาชายกั บ หญิ ง ว่ า ใคร สนใจวิ ธี ก ารเรี ย นแบบอี เ ลิ ร ์ น นิ ง มากกว่ า กั น เป็นการวิจัยเพื่อยืนยันหลักการที่ว่าผู้หญิงชอบ ภาษามากกว่าผู้ชาย แต่ถ้าใช้การเรียนแบบ อี เ ลิ ร ์ น นิ ง ผลการเรี ย นภาษายั ง เป็ น เช่ น เดิ ม หรือไม่

บรรณานุกรม กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ. (2555). นักศึกษาจบใหม่กับสิ่งที่เป็นไปใน AEC. (Online). Available: http://www.thai-aec.com/61#ixzz1wp6qGeRq. เข้าถึง [13/3/2555] จงดี กากแก้ว. (2559). การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามกรอบมาตรฐานคุณภาพของสมาคม สโลนเรื่องความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับนวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษา ส�ำหรับสถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตชุมพร. วิทยานิพนธ์ ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบณ ั ฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. จิระวัฒน์ อโศกวัฒนะ. (2542). การสร้างและหาคุณภาพ WBT เพื่อใช้ฝึกอบรมหลักสูตร ระยะสั้น วิชาวิศกรรมแทรฟฟิค ขององค์กรโทรศัพท์แห่งประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ ปริญญา ครุศาสตร์อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต สาขาไฟฟ้า ภาควิชาครุศาสตร์ไฟฟ้า บัณฑิตวิทยาลัย สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ. ฉัตรชัย บุษบงศ์. (2558). การพัฒนาบทเรียนตามสภาพแวดล้อมอีเลิร์นนิง เรื่อง การพัฒนา บุคลิกภาพในงานอาชีพคหกรรมศาสตร์ ส�ำหรับนักศึกษาที่บกพร่องทางการได้ยิน มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา และการสื่อสารมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2556). “การทดสอบประสิทธิภาพสือ่ หรือชุดการสอน”. วารสารศิลปากรศึกษา ศาสตร์วิจัย, 5(1) : 7 – 19. นฤมล ศิระวงศ์. (2548). การพัฒนารูปแบบบทเรียนออนไลน์วิชาการเขียนหนังสือเพื่อการพิมพ์ ในระดับอุดมศึกษา. วิทยานิพนธ์ ปริญญาการศึกษาดุษฎีบณ ั ฑิต สาขาเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. ประหยัด ทีทา. (2555). การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิ่งแบบผสมผสานวิชา พฤติกรรมการสอน คอมพิวเตอร์ศกึ ษาส�ำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี. วิทยานิพนธ์ ปริญญาครุศาสตรดุษฎี บัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. ปิยะพจน์ ตัณฑะผลิน, อรทัย อยู่เย็น, สุธาศินี เจริญยิ่ง, วรากร พรหมมณี และปริณุต ไชยนิชย์ (9-10 สิงหาคม 2554). “เพิ่มประสิทธิภาพการสอนออนไลน์ด้วยการใช้โปรแกรมประยุกต์ บนเว็บ” เอกสารประกอบการประชุมวิชาการระดับชาติด้านอีเลิร์นนิง 2554 หัวข้อ Open Learning – Open the World. 294-299. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ล้วน สายยศ และ อังคณา สายยศ. (2538). เทคนิคการวิจัยทางการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4 กรุงเทพฯ : สุวีริยาสาส์น. วรัยพร แสงนภาบวร (2555). การเตรียมพร้อมทั้งเชิงรุกและรับของอุดมศึกษาไทยใน AEC. (Online).Available: http://web62.sskru.ac.th/UserFiles/File/Dr%20Waraiporn. ppt . เข้าถึง [1/6/2555]. ศูนย์การเตรียมความพร้อมสูป่ ระชาคมอาเซียน มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ (2555). ทิศทางการ ศึกษาไทยกับการก้าวสู่ประชาคมอาเซียน. (Online).Available: http://web62.sskru. ac.th/aseansskru/maxsite/?name=page&file=page&op=3. เข้าถึง [1/6/2555]. สมภพ ทองปลิว. (2556). การพัฒนารูปแบบสภาพแวดล้อมการเรียนรูแ้ บบอีเลิรน์ นิง่ บนเครือข่าย ทางสังคม เรื่อง อินทิเกรด วิชา คณิตศาสตร์ ส�ำหรับนักศึกษา ปริญญาตรี. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรดุษฎีบณ ั ฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและสือ่ สาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. (2559). สรุปผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้น พืน้ ฐาน (O-NET) ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 6 ปีการศึกษา 2558. (Online).Available: http:// www.newonetresult.niets.or.th/AnnouncementWeb/PDF/Summary ONETM6_2558.pdf. เข้าถึง [18/3/2559]. สุจิตา นุ่มสุวรรณ . (2558).การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบอีเลิร์นนิงด้วยกูเกิ้ลเอิร์ธ ในวิชา ภูมิศาสตร์ ได้โมเดลของรูปแบบการเรียนรู้แบบอีเลิร์นนิงด้วยกูเกิ้ลเอิร์ธ ในวิชา ภูมศิ าสตร์. ดุษฎีนพิ นธ์ ครุศาสตรดุษฎีบณ ั ฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสือ่ สาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. สุธาพร ฉายะรถี. (2552). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์มลั ติมเี ดียบนเครือข่ายอินเตอร์เน็ตฝึกทักษะ การฟัง-พูดภาษาอังกฤษเพือ่ การสือ่ สารของนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏหมูบ่ า้ นจอมบึง. กรุงเทพฯ : ส�ำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศมหาวิทยาลัยราชภัฏหมูบ่ า้ นจอมบึง. Bañados, E. (2016) A Blended-learning Pedagogical Model for Teaching and Learning EFL Successfully Through an Online Interactive Multimedia Environment. (Online).Available: https://calico.org/html/article_105.pdf . Accessed [18/6/2016] Zocialinc. (2016). Social Media (Online).Available: http://www.zocialinc.com/blog/ facebook_population_2015/ . Accessed [18/6/2016] 52

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับกำรฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง กำรสืบค้นฐำนข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลำง มหำวิทยำลัยศรีนครินทรวิโรฒ Development of the e-Learning Lessons for Cooperative Training on Online Database Searching Central Library, Srinakharinwirot University 1

อุมาพร นาคะวัจนะ2, ไพโรจน เบาใจ3, สุนทร โคตรบรรเทา4 Umaporn Nakhawatjana, Pairoj Bowjai, Sunthorn Kohtbantau

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) พัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงส�าหรับการฝึกอบรม แบบร่วมมือ เรือ่ ง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ให้มีประสิทธิภาพไม่ต�่ากว่า 80/80 (2) ศึกษา ค่ า ดั ช นี ป ระสิ ท ธิ ผ ลของบทเรี ย น อี เ ลิ ร ์ น นิ ง (3) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อน และหลังการฝึกอบรมด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง (4) ศึกษาความคงทนในการเรียนรู้ต่อบทเรียน อีเลิร์นนิง เมื่อเรียนจบและเว้นว่างไป 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ และ (5) ศึกษาความพึงพอใจของ นิสิตที่มีต่อการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงงาน

วิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา กลุ่มประชากรที่ ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนิสิตระดับบัณฑิตศึกษา ชั้นปีที่ 1 ปีการศึกษา 2559 ของมหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ จ�านวน 507 คน และกลุ่ม ตัวอย่าง จ�านวน 30 คน ซึ่งได้มาโดยการเลือก แบบบังเอิญ ส�าหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ (1) บทเรียน อีเลิร์นนิงส�าหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ (2) แบบทดสอบ วั ด ผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นและความคงทน ในการเรียนรู้ (3) แบบประเมินคุณภาพส�าหรับ

บทความจากวิทยานิพนธครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ปการศึกษา 2559 2 นักศึกษาหลักสูตรครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสารมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม E-mail: umapornn@g.swu.ac.th 3 Ph.D., ผูชวยศาสตราจารย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม E-mail: pairoj.bowjai@gmail.com 4 Ph.D., รองศาสตราจารย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม 1

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

Abstract The purposes of this research were : (1) to develop the e-Learning lessons for cooperative training on online database searching, with the efficiency criterion not less than 80/80, (2) to study the effectiveness index of the e-Learning lessons, (3) to compare the pretest and posttest of the e-Learning lessons for cooperative training on online database searching, (4) to find out the learning retention of the e-Learning lessons for cooperative training on online database searching after learning and 2 weeks and 4 weeks, and (5) to study the students’ satisfaction with the e-Learning lessons for cooperative training. The population of this research and development was of 507 first-year graduate students in Academic Year 2016, and the sample of 30 students was derived through the accidental sampling for the cooperative training, The instruments used in this research included (1) the e-Learning ค�ำส�ำคัญ: อีเลิรน์ นิง, การฝึกอบรมแบบร่วมมือ, lessons for cooperative training on online database searching, (2) the test on การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ learning achievement and learning retention, (3) evaluation form for the experts in two aspects, the content and training and the e-learning, and (4) the ผู้เชี่ยวชาญ 2 ด้าน คือ ด้านเนื้อหาและการฝึก อบรม และด้านอีเลิรน์ นิง และ (4) แบบวัดความ พึงพอใจต่อการเรียนแบบอีเลิร์นนิง สถิติที่ใช้ ในการวิจัย คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบน มาตรฐาน และการทดสอบค่ า ที แ บบกลุ ่ ม ตัวอย่างไม่เป็นอิสระต่อกัน ผลการวิจัยพบว่า 1) บทเรียนอีเลิร์นนิง ส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรือ่ ง การสืบค้น ฐานข้ อ มู ล ออนไลน์ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพเท่ า กั บ 81.44/83.11 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ (2) ค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.714 แสดงว่า นิสิตมีความรู้เพิ่มขึ้นร้อยละ 71.40 (3) เมื่อ เปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นก่ อ น และหลังการฝึกอบรมด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง พบว่า หลังการฝึกอบรมคะแนนเฉลี่ยสูงกว่า ก่อนการฝึกอบรมอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ ระดับ .05 (4) ความคงทนในการเรียนรู้หลังจาก ฝึกอบรมด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง และเมื่อเรียน ผ่านไปแล้ว 2 และ 4 สัปดาห์กบั การทดสอบหลัง การฝึกอบรมทันทีมีผลการเรียนรู้ไม่แตกต่างกัน และ (5) นิสิตมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วย บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ส� ำ หรั บ การฝึ ก อบรมแบบ ร่วมมือ อยู่ในระดับมาก

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

satisfaction assessment on online database learning for cooperative learning online database searching. The statistics used in the research were percentage, mean, standard deviation, and the dependent samples t-test. The research results were found that (1) the e-Learning lessons for cooperative training on online database searching in Central Library, Srinakharinwirot University had the efficiency of 81.44/83.11, as the purposive criterion, (2) the effectiveness index was 0.714, showing that the students gained increasing knowledge of 71.40 percent, (3) when comparing the pretest and posttest achievement of the training through the e-Learning lessons, it was found the posttest was higher than the pretest with statistically significant difference at the .05 level, (4) the learning retention of the tests after training with the e-Learning lessons for 2 and 4 weeks and the test immediately after the training had the results with no difference, and (5) the students’ satisfaction with thee-Learning lessons for cooperative training was at a high level.

Keywords: e-Learning, Cooperative training, Online database searching บทน�ำ ในยุคที่เทคโนโลยีสารสนเทศมีบทบาท ส�ำคัญต่อการพัฒนาสังคม เศรษฐกิจ การศึกษา และการด�ำเนินชีวิตทุกด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในการจัดการข้อมูล เช่น แหล่งข้อมูลในห้องสมุด หรือศูนย์ข้อมูลที่ต้องการข้อมูลให้เป็นระบบ อิเล็กทรอนิกส์ เพื่อความสะดวกและรวดเร็ว ในการน�ำข้อมูลนั้นมาใช้เป็นการประหยัดเวลา และค่ า ใช้ จ ่ า ยเพิ่ ม ความสามารถในการรั บ รู ้ ข่าวสารได้ครบถ้วน รวดเร็วและเป็นการเพิ่ม ความได้เปรียบทางการแข่งขัน และห้องสมุด อิเล็กทรอนิกส์ เป็นแหล่งความรู้ที่บันทึกข้อมูล ไว้ในเครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่ายและให้บริการ สารสนเทศทางอิเล็กทรอนิกส์หรือผ่านเครือข่าย อินเทอร์เน็ต ในลักษณะผสมผสานการท�ำงาน ของระบบห้องสมุดอัตโนมัติ ห้องสมุดดิจิทัล และห้องสมุดเสมือน และแผนพัฒนาการศึกษา ของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 11 พ.ศ. 2555 - 2559 ได้ ก� ำ หนดยุ ท ธศาสตร์ เ กี่ ย วกั บ การ ขยายโอกาสทางการศึกษา การเข้าถึงบริการ ทางการศึกษา และการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง ตลอดชีวติ รวมถึงการพัฒนาคุณภาพเทคโนโลยี สารสนเทศทางการศึกษา สรุปสาระดังนี้ ส่งเสริม ให้ผู้เรียน สถาบันการศึกษา และหน่วยงาน ทางการศึกษาทุกระดับเข้าถึงระบบเครือข่าย เทคโนโลยีสารสนเทศ มีการพัฒนาระบบฐาน ข้อมูลกลางทางการศึกษาให้มมี าตรฐานเดียวกัน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

โดยน�ำเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มาใช้ ใ นการพั ฒ นาประสิ ท ธิ ภ าพการบริ ห าร จัดการการเรียนรู้อย่างเป็นระบบ จัดให้มีศูนย์กลางในการจัดเก็บ รวบรวม และเผยแพร่ข้อมูล สือ่ การเรียนการสอนทีม่ คี ณ ุ ภาพ ทันสมัยและได้ มาตรฐาน และใช้เป็นแหล่งแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ของผู้เรียนและผู้สอน ตลอดจนมีการรณรงค์ ส่งเสริมให้เด็ก เยาวชน และประชาชนเข้าถึงและ ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ เรียนรูไ้ ด้อย่างทัว่ ถึง และปรับปรุงห้องปฏิบตั กิ าร และการจัดหาวัสดุ อุปกรณ์ให้ผู้เรียนอย่างเพียง พอต่อการแสวงหาความรู้ด้วยตนเองอย่างต่อ เนื่อง แผนการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 11 (ส�ำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. 2555 : 24-26) นอกจากนี้ พระราชบัญญัติการ ศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2545 และฉบับที่ 3 พ.ศ. 2553 เน้นการจัดการเรียนการสอนแบบผู้เรียนเป็น ศูนย์กลางการเรียนรู้ในลักษณะรายบุคคล และ การศึกษาตลอดชีพ รวมถึงการน�ำเทคโนโลยีเข้า มาช่วยส่งเสริมในการเรียนมากขึ้น ดังสาระใน หมวดที่ 9 ว่าด้วยเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาได้ สรุปใจความส�ำคัญ กล่าวว่า รัฐต้องส่งเสริม สนั บ สนุ น และพั ฒ นาสื่ อ การเรี ย นการสอน บุคลากร และผู้เรียน เพื่อส่งเสริมและพัฒนาขีด ความสามารถในการผลิ ต การประยุ ก ต์ ใช้ เทคโนโลยี เ พื่ อ ก่ อ ให้ เ กิ ด ประโยชน์ ใ นการ แสวงหาความรู้ด้วยตนเองได้อย่างต่อเนื่องและ ตลอดชีพ อีกทัง้ ใช้ประโยชน์สำ� หรับการศึกษาใน ระบบ การศึ ก ษานอกระบบ การศึ ก ษาตาม 56

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

อัธยาศัย การทะนุบ�ำรุงศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ตามความจ�ำเป็น ห้องสมุดในสถาบันอุดมศึกษา มีความ ส� ำ คั ญ ต่ อ การปฏิ บั ติ ภ ารกิ จ หลั ก ของสถาบั น อุดมศึกษา ด้านการเรียนการสอน การวิจัย การ บริ ก ารทางวิ ช าการ และการท� ำ นุ บ� ำ รุ ง ศิ ล ป วั ฒ นธรรม นั บ ได้ ว ่ า เป็ น หั ว ใจของสถาบั น อุดมศึกษา ทั้งนี้เนื่องจาก ห้องสมุดเป็นแหล่ง จัดหาและรวบรวมทรัพยากรสารสนเทศทุกรูป แบบเข้ามาให้บริการ ซึ่งทรัพยากรที่รวบรวมมา นัน้ ต้องทันสมัยและตรงตามความต้องการของผู้ ใช้ เพราะห้องสมุดเป็นศูนย์วิชาการและบริการ เทคโนโลยีทางการศึกษา เพือ่ ประกอบการเรียน การสอน การวิจัย การส่งเสริมและเผยแพร่ วิชาการ และยิง่ ไปกว่านัน้ ห้องสมุดยังเป็นปัจจัย เกือ้ หนุนทีส่ ำ� คัญส่วนหนึง่ ในการประกันคุณภาพ การศึกษา ซึ่งจ�ำเป็นต้องปรับเปลี่ยนบทบาทให้ เหมาะสม ในการบริการและการด�ำเนินงานให้ สอดคล้องกับการศึกษาทีเ่ น้นการศึกษาทีผ่ เู้ รียน ต้องเรียนรู้ด้วยตนเองมากขึ้น เนื้อหาที่เรียน หลากหลายและลึกซึ้ง เพื่อความรู้และความ แตกฉานในเรื่องต่างๆ ดังนั้นคุณภาพของห้อง สมุดควรเป็นสิง่ ทีผ่ บู้ ริหารของสถาบันการศึกษา ควรให้ความส�ำคัญ จ�ำเป็นอย่างยิ่งที่ห้องสมุด ต้องพิจารณาการด�ำเนินงานให้เป็นไปตามเกณฑ์ มาตรฐานของห้องสมุดอุดมศึกษาซึ่งห้องสมุด ต้องเป็นแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ และมีเกณฑ์ ในการตรวจสอบประกันคุณภาพทั้งเกณฑ์เชิง ปริมาณและเกณฑ์เชิงคุณภาพ ดังนั้น ห้องสมุด ในปั จ จุ บั น จึ ง มิ ใช่ เ ป็ น สถานที่ ที่ มี ท รั พ ยากร

สารสนเทศที่เป็นหนังสือเท่านั้น หากแต่ยังมี ทรัพยากรสารสนเทศในรูปแบบอื่นๆ ที่สามารถ ให้ประโยชน์ทางการศึกษา ตลอดจนมีฐานข้อมูล ต่างๆ ที่สามารถสืบค้นด้วยคอมพิวเตอร์ ซึ่งเป็น แหล่งสะสมและรวบรวมความรูใ้ นรูปแบบต่างๆ เพื่อประโยชน์ในการศึกษาหาความรู้ในสถาบัน อุดมศึกษา นอกจากนี้ห้องสมุดต้องมีการบริการที่ดี และมีประสิทธิภาพ คุ้มแก่การลงทุน คือ เปิด บริการตลอด 24 ชั่วโมง ไม่มีวันหยุด เป็นห้อง สมุดอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อแสดงให้เห็นว่ามีระบบ สารสนเทศก้าวหน้าเพียงใด มีเครือ่ งคอมพิวเตอร์ ที่มีศักยภาพ เพื่อรองรับการวิจัยและค้นคว้า มี ระบบจัดเก็บข้อมูลไว้ในระบบอิเล็กทรอนิกส์ เช่น ฐานข้อมูลแบบซีดีรอม (CD-ROM) ท�ำให้ ข้อมูลสามารถจัดเก็บได้ในระบบที่สะดวกและ ราคาประหยัด สามารถเลือกหาและส่งต่อกันได้ มากขึ้น มีบริการส่งหนังสือให้มีประสิทธิภาพที่ เรียกว่า การแลกเปลีย่ นหนังสือระหว่างห้องสมุด เช่น มีการส่งสารไปยังห้องสมุดที่ใกล้เคียงที่มี หนั ง สื อ เล่ ม ที่ ผู ้ ใช้ บ ริ ก ารต้ อ งการแล้ ว ขอยื ม หนังสือผ่านต่อกัน มีการเชื่อมโยงส่งสารกันใน ระบบเครือข่ายอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Network) ที่ ส ามารถกระท� ำ ได้ อ ย่ า งมี ประสิทธิภาพ เช่น ระบบอินเทอร์เน็ต ซึ่งเชื่อม โยงได้ ทั่ ว โลกผ่ า นระบบทางด่ ว นข้ อ มู ล เพื่ อ บริการส่งสาระทางการศึกษา สะดวก รวดเร็ว และเป็นระบบการค้นคว้าและเรียนรู้ที่ไม่ถูก จ�ำกัดด้วยเวลาและสถานที่ แหล่งข้อมูลสามารถ กระจายตัวเองในการจัดเก็บและกระจายกันผลิต

มีการวางระบบจัดค้น และเรียกข้อมูลทีส่ ามารถ ค้นหาข้ามแหล่งได้รวดเร็วมีการวางระบบการ ค้นคว้าให้มมี าตรฐานสามารถใช้รว่ มกันได้ทวั่ โลก ปัจจุบันความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีมี ผลกระทบต่อห้องสมุดโดยตรงท�ำให้เกิดแนวคิด ในการจัดห้องสมุดยุคใหม่ เน้นการให้บริการ ข้อมูลข่าวสารที่รวดเร็ว ทันสมัย และตรงตาม ความต้องการของผู้ใช้ ซึ่งจ�ำเป็นต้องเปลี่ยนการ ท�ำงานแบบเดิมไปสู่ระบบอัตโนมัติ โดยการน�ำ เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์มาใช้ในการด�ำเนินงาน ของห้องสมุด โดยเฉพาะการน�ำคอมพิวเตอร์มา ใช้ในการให้บริการสืบค้นแทนการค้นด้วยบัตร รายการ ซึง่ สามารถจัดการกับปริมาณสารสนเทศ ทีม่ อี ยูม่ ากมาย และเพิม่ ขึน้ ตลอดเวลาได้อย่างมี ประสิทธิภาพสามารถอ�ำนวยความสะดวกให้แก่ ผู้ใช้ในการเข้าถึงสารสนเทศได้อย่างกว้างขวาง และรวดเร็ว และในปัจจุบนั ฐานข้อมูลเป็นเครือ่ ง มื อ ที่ ส� ำ คั ญ ที่ ช ่ ว ยให้ ผู ้ ใช้ เข้ า ถึ ง สารสนเทศ ในสาขาวิชาต่างๆ ได้อย่างสะดวก รวดเร็ว และ ช่ ว ยให้ บ รรณารั ก ษ์ ส ามารถให้ บ ริ ก ารที่ มี ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ผู้วิจัยท�ำการส�ำรวจความคิดเห็นของ นิสติ ระดับบัณฑิตศึกษา จ�ำนวน 50 คน เกีย่ วกับ การบริการการสืบค้นฐานข้อมูลของส�ำนักหอ สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พบว่า นิ สิ ต ส่ ว นใหญ่ ไ ม่ เ ลื อ กใช้ ฐ านข้ อ มู ล ออนไลน์ เพราะไม่ทราบวิธกี ารใช้ฐานข้อมูล และเข้าใจว่า วิธีการเข้าถึงแหล่งข้อมูลท�ำได้ยาก นิสิตมีความ คิดว่าการสืบค้นฐานข้อมูลสามารถท�ำได้เฉพาะ ทีส่ ำ� นักหอสมุดกลาง และนิสติ ส่วนใหญ่มปี ญ ั หา เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ในการใช้ฐานข้อมูลออนไลน์ของส�ำนักหอสมุด กลาง เช่น ProQuest Dissertations & Theses, Education Research Complete ซึ่งนิสิตมี ความต้องการให้ส�ำนักหอสมุดกลาง จัดการฝึก อบรมเกี่ยวกับการใช้ฐานข้อมูลออนไลน์ในรูป แบบต่างๆ เช่น e-learning และนิสติ ต้องการให้ เข้าถึงฐานข้อมูลออนไลน์ได้ทุกที่ทุกเวลาโดย ไม่ ต ้ อ งมาที่ ส� ำ นั ก หอสมุ ด กลาง (2558) ซึ่ ง สอดคล้องกับพรพงศ์ พยัพพฤกษ์ (2548 : 7779) ที่ศึกษาการใช้ฐานข้อมูล ERIC DAO และ PsycINFO ของนิสิตระดับบัณฑิตศึกษา คณะ ศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พบว่า นิสิตภาคปกติส่วนใหญ่รู้จักบริการฐาน ข้อมูลห้องสมุดจากการประชาสัมพันธ์ของห้อง สมุด และนิสิตภาคพิเศษรู้จักบริการฐานข้อมูล ของห้องสมุดจากเพื่อน วิธีการเรียนรู้การสืบค้น พบว่า นิสติ ภาคปกติเรียนรูก้ ารสืบค้นด้วยตนเอง ส่วนนิสิตภาคพิเศษเรียนรู้จากค�ำแนะน�ำของ บรรณารักษ์และนิสิตส่วนใหญ่มีวัตถุประสงค์ใน การสื บ ค้ น ฐานข้ อ มู ล เพื่ อ ประกอบการท� ำ ปริญญานิพนธ์/วิจัย และนิสิตส่วนใหญ่มีปัญหา การใช้ฐานข้อมูลในรูปสิ่งพิมพ์ คือ ใช้เวลามาก เนือ่ งจากต้องค้นหาจากหลายเล่ม นิสติ ส่วนใหญ่ มีปญ ั หาในการใช้ฐานข้อมูลในรูปซีดรี อม คือ การ ใช้ภาษาอังกฤษในการสืบค้นทีไ่ ม่สามารถก�ำหนด ค�ำค้นที่ตรงกับความต้องการของตนเองได้ และ ข้อมูลที่ค้นได้มักจะไม่มีเอกสารในห้องสมุด มี เฉพาะรายการ บรรณานุกรมและสาระสังเขป นิ สิ ต ส่ ว นใหญ่ มี ป ั ญ หาในการใช้ ฐ านข้ อ มู ล ออนไลน์ คือ เครือ่ งคอมพิวเตอร์ทมี่ ใี ห้บริการใน 58

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ศูนย์การเรียนรูด้ ว้ ยตนเองมีไม่เพียงพอ ส่วนฐาน ข้อมูล PsycINFO พบว่า นิสิตส่วนใหญ่มีปัญหา ในการใช้ฐานข้อมูลโดยรวมอยูใ่ นระดับมาก เมือ่ จ�ำแนกเป็นรายฐาน และนิสิตส่วนใหญ่มีปัญหา การใช้ฐานข้อมูลในรูปออนไลน์มากที่สุด ฉะนั้น จึงจ�ำเป็นต้องหาวิธีการให้นิสิตได้เข้าใจการใช้ ห้องสมุดที่ถูกต้องด้วยตนเอง วิธีการที่เหมาะ สมอย่างหนึ่งก็คือการใช้การเรียนแบบอีเลิร์นนิง ทั้งนี้เพราะการเรียนแบบอีเลิร์นนิงมีข้อดีคือ ผู้เรียนสามารถเรียนรู้จากที่ไหนและเวลาใดก็ได้ และยังใช้สื่อประสม โดยไม่ต้องเข้าชั้นเรียนและ ส่งผลให้มีพฤติกรรมการใช้ห้องสมุดเปลี่ยนไป ด้วยการเข้าผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์มายัง เว็บไซต์ของห้องสมุด จากการศึกษาความส�ำคัญของห้องสมุด และสภาพปัญหาดังกล่าว จึงเป็นสาเหตุทสี่ ำ� คัญ ที่ท�ำให้ผู้วิจัยตระหนักถึงภาระหน้าที่ของส�ำนัก หอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ที่ เป็นหน่วยบริการทางวิชาการทีจ่ ะช่วยเสริมสร้าง หลักสูตรการเรียนการสอนให้บรรลุถงึ เป้าหมาย ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จากผลการวิจัยและ ปัญหาที่เกิดขึ้นประกอบกับส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ยังไม่มีบทเรียน อีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ดังนัน้ ท�ำให้ผวู้ จิ ยั มีความสนใจในการพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง ส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรือ่ ง การสืบค้น ฐานข้ อ มู ล ออนไลน์ ส� ำ นั ก หอสมุ ด กลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เพื่อได้บทเรียน อี เ ลิ ร ์ น นิ ง ส� ำ หรั บ การฝึ ก อบรมแบบร่ ว มมื อ

ส� ำ หรั บ ให้ บ ริ การแก่นิสิต สามารถสืบค้น ฐาน สมมุติฐานของการวิจัย การพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการ ข ้ อ มู ล อ อ น ไ ล น ์ ด ้ ว ย ต น เ อ ง ไ ด ้ อ ย ่ า ง มี ฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรือ่ ง การสืบค้นฐานข้อมูล ประสิทธิภาพและประสิทธิผล ออนไลน์ ส� ำ นั ก หอสมุ ด กลาง มหาวิ ท ยาลั ย ศรีนครินทรวิโรฒ ผู้วิจัยได้ตั้งสมมติฐานไว้ดังนี้ วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. ค่าดัชนีประสิทธิผลของการเรียนรู้ 1. เพื่อพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐาน จากบทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบ ข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัย ร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ศรีนครินทรวิโรฒ ให้มีประสิทธิภาพไม่ต�่ำกว่า ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มีค่าไม่ต�่ำกว่า 0.70 เกณฑ์ 80/80 2. ผลสัมฤทธิ์ในการฝึกอบรมก่อนและ 2. เพื่อศึกษาค่าดัชนีประสิทธิผลของ บทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วม หลังการฝึกอบรมจากบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับ มือ เรือ่ ง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐาน ข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัย สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 3. เพื่ อ เปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ท าง ศรีนครินทรวิโรฒ แตกต่างกันอย่างมีนัยส�ำคัญ การเรียนก่อนและหลังการฝึกอบรมด้วยบทเรียน ทางสถิติที่ระดับ .05 3. ความคงทนในการเรียนรู้หลังการฝึก อี เ ลิ ร ์ น นิ ง ส� ำ หรั บ การฝึ ก อบรมแบบร่ ว มมื อ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ อบรมไม่แตกต่างกันเมื่อเรียนผ่านไป 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 4. ความพึ ง พอใจของนิ สิ ต ที่ มี ต ่ อ บท 4. เพื่อศึกษาความคงทนในการเรียนรู้ ต่อบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบ เรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ ร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทร- สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒอยู่ใน วิโรฒ เมื่อเรียนผ่านไป 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ ระดับมากขึ้นไป 5. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนิสิตที่ มีต่อการบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรม ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย ตัวแปรต้น (Independent Variables) แบบร่วมมือ ได้แก่ การเรียนรู้จากบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐาน ข้อมูลออนไลน์ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ตัวแปรตาม (Dependent Variables) ได้แก่ ค่าดัชนีประสิทธิผลผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนความคงทนในการเรียนรู้ ความพึงพอใจของ ผู้เรียน ขอบเขตของการวิจัย 1. ประชากรที่ใช้ในการวิจัย ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็น นิสิตระดับบัณฑิตศึกษา ชั้นปีที่ 1 ปีการศึกษา 2559 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ จ�ำนวน 507 คน 2. กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย 2.1 กลุ่มตัวอย่าง การหาประสิทธิภาพของบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรม แบบร่วมมือ เรือ่ ง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ได้แก่ นิสิตระดับบัณฑิตศึกษา ชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ จ�ำนวน 40 คน ได้มาด้วยการเลือกแบบบังเอิญ เพื่อใช้ในการ พัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง คือ การทดลองราย บุคคลและปรับปรุงแก้ไข จ�ำนวน 3 คน และ การทดลองเป็ น กลุ ่ ม ย่ อ ยและปรั บ ปรุ ง แก้ ไข จ�ำนวน 7 คน และทดลองกับกลุ่มใหญ่เพื่อหา ประสิทธิภาพ จ�ำนวน 30คน 2.2 กลุ ่ ม ตั ว อย่ า งที่ ใช้ ใ นการวิ จั ย เป็นนิสิตระดับบัณฑิตศึกษา ชั้นปีที่ 1 จ�ำนวน 30 คน ซึ่ ง ได้ ม าจากการเลื อ กแบบบั ง เอิ ญ (Accidental Sampling) ซึ่งใช้ในการเปรียบ เทียบผลสัมฤทธิ์ในการฝึกอบรม หาความคงทน ในการเรียนรู้ และหาความพึงพอใจในการฝึก อบรม 60

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

3. ระยะเวลาที่ใช้ในการด�ำเนินการวิจัย ระยะเวลาที่ใช้ในการด�ำเนินการวิจัย คือ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 ระหว่าง เดือนสิงหาคม 2559 - มกราคม 2560 4. เนื้อหาของการวิจัย การศึกษาในครั้งนี้ผู้วิจัยได้ศึกษาถึง การพั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ส� ำ หรั บ การฝึ ก อบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูล ออนไลน์ โดยก� ำ หนดขอบเขตของเนื้ อ หา ที่ท�ำการวิจัยเป็นเนื้อหาในฝึกอบรม มีดังนี้ 4.1 การสืบค้นฐานข้อมูลทรัพยากร ของส�ำนักหอสมุดกลาง จาก SWUDiscovery (1) การสืบค้นทรัพยากรห้อง สมุด (หนังสือ) (2) การสืบค้นปริญญานิพนธ์ (3) การสืบค้นบทความวารสาร 4.2 การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ผ่านเครือข่าย ThaiLis (1) การสื บ ค้ น ฐานข้ อ มู ล H.W. Wilson (2) การสื บ ค้ น ฐานข้ อ มู ล ProQuest Dissertations & Theses (3) การสื บ ค้ น ฐานข้ อ มู ล Academic Search Complete (4) การสื บ ค้ น ฐานข้ อ มู ล Education Research Complete (5) การสื บ ค้ น ฐานข้ อ มู ล Emerald Management (6) การสื บ ค้ น ด้ ว ย EBSCO Discovery Service (EDS)

4.3 การสื บ ค้ น ฐานข้ อ มู ล วิ ท ยา- กรอบแนวคิดการวิจัย การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับ นิพนธ์ห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา (TDC) เนื้อหาที4.3 ่ใช้ในการฝึ กอบรมนั้น ผู้วิจัยได้ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐาน การสืบค้นฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์หอ้ งสมุดสถาบันอุดมศึกษา (TDC) ข้อมูาลรวจความต้ ออนไลน์ อส�งการ ำนักหอสมุ กลาง มหาวิทของนิ ยาลัยสติ ท�ำการส�ำรวจความต้ งการ ก(Need เนื้อหาทีใ่ ช้ใอนการฝึ อบรมนัน้ Assessผูว้ จิ ยั ได้ทําการสํ (NeedดAssessment) ment) บบัณทฑิยาลั ตศึกยศรี ษานมหาวิ ทยาลั ระดับบัของนิ ณฑิตสศึติ กระดั ษา มหาวิ ครินทรวิ โรฒย ศรี น คริ น ทรวิ โรฒ ส� ำ หรั บ นิ สิ ต ระดั บ บั ณ ฑิ ต ศึกษาเป็นรูปแบบการฝึกอบรมทีน่ ำ� เอาศักยภาพ ศรีนครินทรวิโรฒ กรอบแนวคิ ดการวิ จยั ของเทคโนโลยีผา่ นเครือข่ายอินเทอร์เน็ตมาผสม ผสานกับการฝึกอบรม ที่สามารถน�ำไปประยุกต์ ใช้ส�ำหรับการเรียนการสอน รูปแบบการฝึกอบรม การเรียนรูแ้ บบร่วมมือ หลักการและรูปแบบ อีเลิรน์ นิง

ค่าดัชนีประสิทธิผล การพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงสําหรับ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ สํานักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒให้ได้ตามเกณฑ์

ผลสัมฤทธิทางการเรี ยน ์ ความคงทนในการเรียนรู้ ความพึงพอใจของผูเ้ รียน

ภาพที่ 1 กรอบแนวคิดการวิจัย ภาพที่ 1 กรอบแนวคิดการวิจยั อ่ งมืออทีที่ใช้่ใช้ในการวิ ในการวิจจัยยั 2. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการ เครืเครื่องมื ออกแบบเครื่อ่องมื งมืออทีทีใ่่ใช้ช้ใในการวิ การพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงยสํนรู าหรั ้ บการฝึกอบรม ผู้วิจผูัยว้ ได้จิ ยั อได้อกแบบเครื นการจยั เรืเรี่อยงนและความคงทนในการเรี แบบร่ ว มมือ เรื่อ ง การสืบ ค้ น ฐานข้อ มู ล ออนไลน์ สํ า นั ก หอสมุ ด กลาง มหาวิท ยาลัย ศรีน คริน ทรวิโ รฒ 3. แบบประเมินคุณภาพส�ำหรับผู้เชี่ยววิจัย เรื่อง การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับ ประกอบด้วย ชาญ ว2มมืด้อานเรื่คืองอ การสื ด้านเนื กอบรม การฝึกอบรมแบบร่ ค้นฐาน 1. บทเรีวยมมื นอีอเลิเรื ร์น่อนิงงสํการสื าหรับบการฝึ กอบรมแบบร่ บค้้อนหาและการฝึ ฐานข้อมูลออนไลน์ สํานัก ข้อหอสมุ มูลออนไลน์ ส�ำนักทหอสมุ ดกลาง มหาวิ ทยาลัย และด้านอีเลิร์นนิง ดกลาง มหาวิ ยาลัยศรี นครินทรวิ โรฒ ยนและความคงทนในการเรี ยนรู้ งพอใจต่อการเรียน ์ 4. แบบวัดความพึ ศรีนครินทรวิ2.โรฒแบบทดสอบวั ประกอบด้ดวผลสั ย มฤทธิทางการเรี 3. แบบประเมิ ผูเ้ ชีย่ วชาญ 2 ด้านเลิคืรอ์นด้นิางนเนื กอบรม ส�ำ้อหรัหาและการฝึ บการฝึกอบรมแบบร่ วมมือ 1. บทเรี ย นอี เ ลิ รน์ นคุณนิ งภาพสํ ส� ำ หรัาหรับบการฝึ ก แบบอี และด้านอีเลิรน์ นิง อบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูล เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ 4. แบบวัดความพึงพอใจต่อการเรียนแบบอีเลิร์นนิงสําหรับการฝึ กอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การ สมุยดศรีกลาง ทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ออนไลน์ ส� หอสมุ ดสํกลาง มหาวิ ท ยาลั ย ทยาลั สืบค้นฐานข้อำมูนัลกออนไลน์ านักหอสมุ ดกลาง มหาวิ นครินมหาวิ ทรวิโรฒ ศรีนครินทรวิโรฒ

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึก อบรมแบบร่วมมือ การพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการ ฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรือ่ ง การสืบค้นฐานข้อมูล ออนไลน์ ส� ำ นั ก หอสมุ ด กลาง มหาวิ ท ยาลั ย ศรีนครินทรวิโรฒ ผู้วิจัยได้ศึกษา วิเคราะห์และ สังเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง จ�ำนวน 12 เรื่อง ร่วมกับหลักการ ADDIE จ�ำนวน 5 ขั้นตอน คือ การวิเคราะห์ (Analysis) การออกแบบ (Design) การทดลองและการพัฒนา (Experiment & Development) การน�ำไปใช้ (Implement) และการประเมินผล (Evaluation) เพือ่ ใช้ในการ พัฒนามีขั้นตอนต่างๆ ดังต่อไปนี้ ขั้นที่หนึ่ง การวิเคราะห์ (Analysis) มี 7 องค์ประกอบ คือ วิเคราะห์และสังเคราะห์รูป แบบการฝึกอบรม ก�ำหนดเป้าหมายของการ ฝึกอบรม ก�ำหนดวัตถุประสงค์ ก�ำหนดบทบาท ของผูด้ ำ� เนินการฝึกอบรม ก�ำหนดบทบาทของผู้ เข้ารับการฝึกอบรม ก�ำหนดเนือ้ หาและกิจกรรม ก�ำหนดสื่อการฝึกอบรม ขัน้ ตอนทีส่ อง คือ การออกแบบ (Design) มี 7 องค์ประกอบ คือ การสร้างโมเดลต้นแบบ ของ อีเลิรน์ นิง การออกแบบเนือ้ หาบทเรียน การ ออกแบบและพัฒนาอีเลิร์นนิง การออกแบบ แบบทดสอบก่อนและหลังการฝึกอบรม การ ก�ำหนดเนือ้ หาการฝึกอบรม การออกแบบกิจกรรม เพื่อสร้างแรงจูงใจ การสร้างบทเรียนอีเลิร์นนิง ส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ บน EDMODO แบบทดสอบ แบบฝึกหัด สร้างเนือ้ หาด้วย camtasia studio และ Prezi ซึ่งในขั้นนี้จะได้โมเดล 62

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ต้นแบบของบทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการฝึกอบรม แบบร่วมมือ เรือ่ ง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ขั้นตอนที่สาม คือ การทดลองและการ พัฒนา (Experiment & Development) มี 3 องค์ ป ระกอบ คื อ การน� ำ โมเดลต้ น แบบมา ปรับปรุงตามข้อเสนอแนะจากผู้เชี่ยวชาญด้าน เนื้อหาและการฝึกอบรม และด้าน อีเลิร์นนิง การทดลองรูปแบบอีเลิร์นนิงเพื่อหาประสิทธิภาพของเครือ่ งมือ จ�ำนวน 3 ครัง้ และได้รปู แบบ บทเรียนอีเลิร์นนิง ได้ประสิทธิภาพตามเกณฑ์ และพร้อมน�ำไปใช้ ขั้นที่สี่ คือ การน�ำไปใช้ (Implement) เป็นการน�ำไปทดลองในการวิจยั บทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การ สืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒกับกลุ่มทดลอง จ�ำนวน 30 คน ขัน้ ทีห่ า้ คือ การประเมินผล (Evaluation) มี 5 องค์ประกอบคือ ผลจากการน�ำไปใช้ในการ วิจัยประกอบด้วยค่าประสิทธิภาพ ค่าดัชนีประสิทธิผล ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ความคงทนใน การเรียนรู้ และความพึงพอใจต่อรูปแบบดังกล่าว กล่าวโดยสรุปคือ การออกแบบรูปแบบ การฝึกอบรมเป็นกระบวนการและกลยุทธ์ทใี่ ช้ใน การจัดบทเรียนและการฝึกอบรม ดังนั้น จึง สามารถน�ำรูปแบบการฝึกอบรมเหล่านี้มาใช้ใน การพัฒนารูปแบบการฝึกอบรมได้ ทั้งบทเรียน ส�ำเร็จรูป บทเรียนคอมพิวเตอร์ และบทเรียน อีเลิร์นนิง

1. การวิ เคราะห์ (Analysis)

2. การออกแบบ (Design)

3. การทดลองและพัฒนา (Experiment & Development

4.การนําไปใช้(Implement)

5. การประเมิ น (Evaluation)

1. วิเคราะห์และสังเคราะห์รปู แบบการฝึกอบรม 2. กําหนดเป้าหมายของการฝึกอบรม 3. กําหนดวัตถุประสงค์ 4. กําหนดบทบาทของผูด้ าํ เนินการฝึกอบรม 5. กําหนดบทบาทของผูเ้ ข้ารับการฝึกอบรม 6. กําหนดเนื้อหาและกิจกรรม 7. กําหนดสือ่ การฝึกอบรมการสอน 1. การสร้างโมเดลต้นแบบของอีเลิรน์ นิง 2. การออกแบบเนื้อหาบทเรียน 3. การออกแบบและพัฒนาอีเลิรน์ นิง 4. การออกแบบแบบทดสอบก่อนและหลังการฝึกอบรม 5. การกําหนดเนื้อหาการฝึกอบรม 6. การออกแบบกิจกรรมเพือ่ สร้างแรงจูงใจ 7. การสร้างบทเรียนอีเลิรน์ นิงสําหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ - บน EDMODO แบบทดสอบ แบบฝึกหัด - สร้างเนื้อหาด้วย camtasia studio และ Prezi 1. นําโมเดลต้นแบบมาพัฒนาและปรับปรุงตามข้อเสนอแนะจาก ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านเนื้อหาและการฝึกอบรมและด้านอีเลิรน์ นิง 2. ทดลองรูปแบบอีเลิรน์ นิงเพือ่ หาประสิทธิภาพ จํานวน 3 ครัง้ 3. รูปแบบอีเลิรน์ นิงทีม่ ปี ระสิทธิภาพตามเกณฑ์และพร้อมนําไปใช้ 1. นําไปทดลองวิจยั กับกลุ่มทดลอง จํานวน 30 คน

ผลทีไ่ ด้จากการนําไปใช้ในการวิจยั 1. รูปแบบต้นแบบอีเลิรน์ นิงทีม่ ปี ระสิทธิภาพ80/80 2. ค่าดัชนีประสิทธิผล ได้เท่ากับ .70 3. ผลสัมฤทธิ ์ในการฝึกอบรมก่อนและหลังการฝึกอบรม แตกต่างอย่างมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ร่ี ะดับ 0.05 4. รูปแบบอีเลิรน์ นิงทําให้ผเู้ รียนเกิดความคงทนในการเรียนรู้ 5. ความพึงพอใจอยู่ในระดับพึงพอใจมาก

ภาพที่ 2 องค์ประกอบการพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงสําหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ ภำพที่ 2 องค์เรืป่องระกอบการพั ฒนาบทเรี ยนอีสํเาลินัรก์นหอสมุ นิงส�าดหรั บการฝึ มมืโรฒ อ การสืบค้นฐานข้ อมูลออนไลน์ กลาง มหาวิกทอบรมแบบร่ ยาลัยศรีนครินวทรวิ

เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�านักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

สรุปผลการวิ จยั การศึกษาวิจยั ครัง้ นี้มุ่งพัฒนาพัฒนารูปแบบบทเรียนอีเลิร์นนิงสําหรับการฝึ กอบรมแบบร่วมมือ เรื่อ ง การสืบ ค้น ฐานข้อ มูล ออนไลน์ สํา นั ก หอสมุ ด กลาง มหาวิท ยาลัย ศรีน คริน ทรวิโ รฒ ผู้วิจ ัย ได้สรุ ป ผลการวิจยั ดังนี้

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สรุปผลการวิจัย การศึกษาวิจัยครั้งนี้มุ่งพัฒนาพัฒนารูป แบบบทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบ ร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ผู้วิจัยได้สรุปผลการวิจัย ดังนี้ 1. การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐาน ข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ มีรูปแบบ 5 ขั้นตอน คือ การ วิเคราะห์ การออกแบบ การพัฒนา การน�ำไปใช้ และการประเมิ น ผล ซึ่ ง ผ่ า นการรั บ รองจาก ผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหาและการฝึกอบรม ด้าน อีเลิร์นนิง มีค่าคะแนนเฉลี่ยรวมเท่ากับ 4.35 ซึ่ ง อยู ่ ใ นระดั บ ดี ทั้ ง สองด้ า น และมี ค ่ า ประสิทธิภาพจากการพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง เท่ากับ 81.44/83.11 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนด ไว้ คือ 80/80 2. ค่ า ดั ช นี ป ระสิ ท ธิ ผ ลของบทเรี ย น อีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เท่ากับ 0.714 แสดงว่านิสิตมีความรู้เพิ่มขึ้นร้อยละ 71.40 3. นิสติ ทีไ่ ด้รบั การฝึกอบรมมีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนก่อนและหลังการฝึกอบรมด้วยบท เรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ สมุดกลาง มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒหลัง การฝึกอบรมสูงกว่าก่อนการฝึกอบรม อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 64

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

4. ค่าความคงทนในการเรียนรู้นิสิตต่อ บทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วม มือ เรือ่ ง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เมื่อ ทดสอบหลังการฝึกอบรมทันที กับเว้นช่วงเวลา ไป 2สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ โดยคะแนนหลังการ ฝึกอบรม มีค่าคะแนนเฉลี่ย 24.93 คะแนน และ เมือ่ ฝึกอบรมผ่านไป 2 สัปดาห์ มีคา่ คะแนนเฉลีย่ 23.53 คะแนน และเมื่อฝึกอบรมผ่านไป 4 สัปดาห์ มีคา่ คะแนนเฉลีย่ 23.60 เมือ่ ทดสอบค่า ทีแบบกลุม่ ตัวอย่างไม่เป็นอิสระต่อกันแล้วพบว่า คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไม่แตกต่างกัน ทั้งเว้น 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ ซึ่งหมายถึง การเรียนมีความคงทนในการเรียนรู้ดี 5. นิ สิ ต มี ค วามพึ ง พอใจต่ อ บทเรี ย น อี เ ลิ ร ์ น นิ ง ส� ำ หรั บ การฝึ ก อบรมแบบร่ ว มมื อ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒคือ 5.1 ด้ า นรู ป แบบการจั ด ฝึ ก อบรม แบบร่วมมือโดยใช้อีเลิร์นนิ่ง ระดับมาก ( X = 4.30) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า การฝึก อบรมนี้ท�ำให้สามารถค้นหาข้อมูลได้รวดเร็วยิ่ง ขึ้น ระดับมากที่สุด ( X= 4.62) สามารถเรียนได้ โดยไม่จ�ำกัดเวลา สถานที่ ( X= 4.53) และการ ฝึกอบรมแบบร่วมมือท�ำให้เกิดความสนุกสนาน ระดับมาก ( X= 4.47)ตามล�ำดับ 5.2 รูปแบบสือ่ อีเลิรน์ นิง ระดับมาก ( X= 4.17) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า โดย ภาพรวมของบทเรียนท่านมีความรู้สึกพอใจใน ระดับมาก ( X= 4.33) รองลงมาคือ การออกแบบ

หน้าจอมีความสวยงามเหมาะสม ( X = 4.27) ขนาดตัวอักษร เหมาะสม ชัดเจน และสีพื้นและ รูปภาพในบทเรียนเหมาะสม ชัดเจน ( X= 4.20) ตามล�ำดับ การอภิปรายผลการวิจัย การศึกษาวิจัยครั้งนี้มุ่งการพัฒนาบท เรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ผูว้ จิ ยั ได้อภิปรายผลการวิจัย ดังนี้ 1. การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐาน ข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ มีรูปแบบจ�ำนวน 5 ขั้นตอน คือ การวิเคราะห์ การออกแบบ การพัฒนา การน�ำไปใช้และการประเมินผล ซึ่งผ่านการ รับรองจากผูเ้ ชีย่ วชาญด้านเนือ้ หาด้านอีเลิรน์ นิง มีค่าคะแนนเฉลี่ยรวมเท่ากับ 4.35 ซึ่งอยู่ใน ระดับดี ทั้งสองด้าน และมีค่าประสิทธิภาพจาก การพัฒนาบทเรียน อีเลิร์นนิงเท่ากับ 81.44/ 83.11 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ คือ 80/80 ที่ เป็นเช่นนี้เนื่องจาก ผู้วิจัยได้มีการวิเคราะห์ และสังเคราะห์จากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการ วิ เ คราะห์ รู ป แบบการฝึ ก อบรมแบบร่ ว มมื อ จ� ำ นวน 12รู ป แบบ ร่ ว มกั บ การใช้ ห ลั ก การ ADDIE และได้รปู แบบบทเรียนอีเลิรน์ นิงส�ำหรับ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐาน ข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ 5 ขัน้ ตอนทีม่ คี ณ ุ ภาพซึง่ ได้รบั

การรับรองคุณภาพจากผูเ้ ชีย่ วชาญด้านอีเลิรน์ นิง ในระดับดี ซึ่งมีค่าเฉลี่ยที่ 4.24 และด้านเนื้อหา มีคา่ เฉลีย่ ที่ 4.48 จากนัน้ จึงน�ำบทเรียนอีเลิรน์ นิง่ ไปทดลองใช้กับนิสิต จ�ำนวน 3 ครั้ง และน�ำมา ปรับปรุงจนได้ประสิทธิภาพไม่ต�่ำกว่าเกณฑ์ 80/80 และผู้วิจัยได้เข้ามาดูความเคลื่อนไหว และตอบค�ำถามที่นิสิตสงสัย โดยก�ำหนดเวลา ประมาณ 16.00 - 22.00 น. ส่งผลให้นิสิตเกิด ความรู้และเข้าใจในเนื้อหา มีการแลกเปลี่ยน ความรู้ และเพือ่ นในกลุม่ จะช่วยเหลือกันเองด้วย และผลการวิจยั ของ Ng and Ma. (2002 : 11651170) ได้เสนอแบบจ�ำลองการจัดการเรียนแบบ ร่วมมือผ่านเว็บโดยใช้สังเคราะห์แนวคิดจาก การเรียนแบบร่วมมือในห้องเรียน ในระบบที่ พัฒนาขึ้นมาจากการสังเคราะห์แนวคิดส�ำคัญ 3 ส่วนคือ การส่งเสริมการมีปฏิสัมพันธ์ พัฒนา ทักษะทางสังคมและกระบวนการกลุม่ การพึง่ พา กันทางบวกและความรับผิดชอบต่อตนเองและ กลุ่ม โดยมีจุดมุ่งหมายในการสร้างความส�ำเร็จ สร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล และสุขภาว ทางจิต จากการวิจัยได้ออกแบบกิจกรรมการ เรียนการสอนได้ก�ำหนดองค์ประกอบส�ำคัญ คือ 1) การก�ำหนดบทบาทผู้เรียน เครื่องมือการ สื่อสาร 2) การก�ำหนดงานที่ต้องท�ำร่วมกัน 3) การประเมินโดยเพื่อน 4) และการจัดการกลุ่ม ผู้เรียน และใช้ข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ในการสรุปผลการวิจัย พบว่า รูปแบบการจัด กิจกรรมการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นส่งเสริม กระบวนการคิดอย่างมีวิจารญาณ ทักษะความ ร่วมมือ ความคิดสร้างสรรค์ และเจตคติที่ต่อ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การเรียน ทั้งนี้ยังสอดคล้องกับผลการวิจัยของ รจนา ศรีสังวรณ์ (2553: บทคัดย่อ) ที่ศึกษาการ พัฒนารูปแบบการฝึกอบรมวิชาชีพมัคคุเทศก์ ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต พบว่ารูปแบบการ ฝึ ก อบรมวิ ช าชี พ มั ค คุ เ ทศก์ ผ ่ า นเครื อ ข่ า ย อินเทอร์เน็ต ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1. การวิเคราะห์ 2. การออกแบบ 3. การ พัฒนา 4. การส่งผ่าน 5. การประเมิน ซึ่งมีการ ฝึกอบรมเป็น 3 ขั้นตอน คือ 1. ภาควิชาความรู้ ภาษาต่างประเทศ อบรมและฝึกปฏิบตั ทิ งั้ ภายใน และภายนอกชั้นเรียน 2. ภาคการศึกษานอก สถานที่ อบรมและฝึ ก ปฏิ บั ติ ใ นสถานที่ จ ริ ง 3. ภาคความรู้ทางวิชาการ แบ่งเป็นวิชาความรู้ พื้นฐาน และวิชาความรู้เฉพาะอาชีพ อบรมผ่าน เครือข่ายอินเทอร์เน็ตโดยในงานวิจยั นีม้ ขี อบข่าย เฉพาะรายวิชานาฎศิลปและดนตรีไทย และ เมื่ อ ผ่ า นการอบรมทั้ ง 3 ขั้ น ตอนแล้ ว ต้ อ ง ประเมินผลรวมในชั้นเรียน ซึ่งผู้เชี่ยวชาญได้ ท�ำการประเมินและรับรองรูปแบบว่ามีความ เหมาะสม โดยมีค่าดัชนีความสอดคล้อง 0.80 และสอดคล้ อ งกั บ ผลการวิ จั ย ของชั ช ญาภา วัฒนธรรม (2556: บทคัดย่อ) ทีศ่ กึ ษาการพัฒนา รูปแบบการฝึกอบรมผ่านเว็บตามแนวคอนสตรัค ติวิซึม ส�ำหรับครูต�ำรวจตระเวนชายแดน พบว่า รูปแบบการฝึกอบรมผ่านเว็บตามแนวคอนสตรัค ติวซิ มึ มีประสิทธิภาพ 80.56/81.33 เป็นไปตาม เกณฑ์ทกี่ ำ� หนด ทัง้ นีย้ งั สอดคล้องกับผลการวิจยั ของอุ ทุ ม พรพั ต วิ ท ย์ บุ ญ ประคม (2556: บทคัดย่อ) ที่ศึกษาการพัฒนารูปแบบการฝึก อบรมบนเว็บโดยใช้วิธีการเรียนรู้แบบน�ำตนเอง 66

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เพือ่ พัฒนาการท�ำโครงงานประวัตศิ าสตร์ทอ้ งถิน่ ส�ำหรับครูระดับประถมศึกษา การวิจัยครั้งนี้มี วัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อพัฒนารูปแบบการฝึก อบรมบนเว็บโดยใช้วิธีการเรียนรู้แบบน�ำตนเอง เพือ่ พัฒนาการท�ำโครงงานประวัตศิ าสตร์ทอ้ งถิน่ ส�ำหรับครูระดับประถมศึกษา การวิจัยแบ่งออก เป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การวิเคราะห์และ ออกแบบกรอบแนวคิดการพัฒนารูปแบบการฝึก อบรมโดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงพรรณนา แบบ การศึกษาเชิงส�ำรวจ กลุ่มเป้าหมายได้แก่ ครูผู้ สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม สาระการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในสถานศึกษา สังกัดส�ำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษา ขอนแก่น เขต 5 จ�ำนวน 257 คน ระยะที่ 2 การ พั ฒ นา และหาประสิ ท ธิ ภ าพรู ป แบบการฝึ ก อบรมบนเว็บโดยใช้วิธีการเรียนรู้แบบน�ำตนเอง เพื่ อ พั ฒ นาการท� ำ โครงงานประวั ติ ศ าสตร์ ส�ำหรับครูระดับประถมศึกษาใช้ระเบียบวิธีวิจัย รูปแบบ Pre - Experimental design) พบว่า ผลการพัฒนารูปแบบการฝึกอบรมบนเว็บโดย ใช้วิธีการเรียนรู้แบบน�ำตนเองเพื่อพัฒนาการ ท�ำโครงงานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ส�ำหรับครู ระดับประถมศึกษา มีประสิทธิภาพ 83.56/84.22 เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน 2. ค่ า ดั ช นี ป ระสิ ท ธิ ผ ลของบทเรี ย น อีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุด กลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เท่ากับ 0.714 แสดงว่านิสิตมีความรู้เพิ่มขึ้นร้อยละ

71.40 ทั้งนี้เนื่องจากบทเรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับ การฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐาน ข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ เป็นเครือ่ งมือทีม่ ปี ระสิทธิภาพ สูงกว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนด คือ 81.44/83.11 จึงส่ง ผลให้ผลการฝึกอบรมของนิสิตที่เรียนจากบท เรียนอีเลิร์นนิงดังกล่าวสูงขึ้น นอกจากนี้ และ ยั ง สอดคล้ อ งกั บ การวิ จั ย ของประหยั ด ที ท า (2555 : บทคัดย่อ) เรื่อง การพัฒนาบทเรียนอี เลิร์นนิงแบบผสมผสานวิชาพฤติกรรมการสอน คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี ซึ่ ง มี ค ่ า ประสิ ท ธิ ผ ลเท่ า กั บ 0.7950 และยั ง สอดคล้องกับงานวิจัยของ สุจิตา นุ่มสุวรรณ (2558 : บทคัดย่อ) ซึ่งท�ำงานวิจัยเรื่อง การ พัฒนารูปแบบอีเลิร์นนิงด้วยกูเกิ้ล เอิร์ธในวิชา ภูมิศาสตร์ พบว่ามีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.8260 3. นิสติ ทีไ่ ด้รบั การฝึกอบรมมีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนก่อนและหลังการฝึกอบรมด้วยบท เรียน อีเลิรน์ นิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ หลัง การฝึกอบรมสูงกว่าก่อนการฝึกอบรมอย่างมีนยั ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ร ะดั บ .05 ซึ่ ง เป็ น ไปตาม สมมติฐานที่ผู้วิจัยได้ตั้งไว้ ที่เป็นเช่นนี้เพราะ ได้ ผ ่ า นการพั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ให้ มี ประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูง ผู้วิจัยได้ค�ำนึง ถึงการออกแบบการเรียนการสอนให้สอดคล้อง กับเนื้อหาให้เหมาะสมกับความต้องการ และ นิสิตสามารถน�ำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจ�ำวัน

ทั้งนี้ยังสอดคล้องกับงานวิจัยของพอล (Paul. 2014) ที่ประเมินความมีประสิทธิผลของการ เรียนทางอิเล็กทรอนิกส์ และการฝึกอบรมที่น�ำ ด้ ว ยครู ใ นการพั ฒ นาและฝึ ก อบรมองค์ ก าร ว่ า การฝึ ก อบรมเป็ น พั น ธะของธุ ร กิ จ ในการ ปรับปรุงบริการและการด�ำเนินงาน การพัฒนา ทางอาชี พ และการปฏิ บั ติ ง านของพนั ก งาน ขณะที่การฝึกอบรมแรงงานนั้นอิงตามแบบเดิม การเผชิญหน้ากัน การส่งมอบในห้องเรียน แต่มี วิธีการใหม่เกิดขึ้น การเรียนทางอิเล็กทรอนิกส์ เป็นการฝึกอบรมผ่านทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ส่ง ผ่านทางคอมพิวเตอร์ส่วน ตัวในสภาพของห้อง ปฏิบตั กิ าร การเรียนแบบเคลือ่ นที่ เป็นหัวข้อของ การหมุนเวียนและความพิเศษของการเรียนทาง อิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ ที่ ห มายถึ ง การส่ ง มอบการฝึ ก อบรมทางอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ ผ ่ า นทางเครื่ อ งมื อ เคลื่ อ นที่ เช่ น สมาร์ ท โฟน แท็ บ เล็ ต และ คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ ยุคสมัยใหม่ของการเรียน ทางอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ ถู ก ส่ ง มอบในสภาพแบบ เคลื่อนที่นั่นเอง โดยศึกษาเปรียบเทียบการฝึก อบรมสามแบบ คือ การฝึกอบรมแบบเผชิญหน้า กัน การฝึกอบรมในห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ และการเรียนการเรียนทางอิเล็กทรอนิกส์ กลุ่ม ตัวอย่างจึงแบ่งออกเป็นสามกลุ่ม แต่ละกลุ่มได้ รับรูปแบบการฝึกอบรมแต่ละอย่าง ผู้วิจัยวัดผล ความมี ป ระสิ ท ธิ ผ ลของการเรี ย นตามการ เปลี่ยนแปลงของคะแนนระหว่างการทดสอบ ก่อนและหลัง ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าไม่มีค่า ความแตกต่ า งด้ า นความมี ป ระสิ ท ธิ ผ ลของ การเรียนในการฝึกอบรมสามแบบดังกล่าว จึง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สามารถสรุปได้ว่าการเรียนทางอิเล็กทรอนิกส์ ให้ผลลัพธ์เช่นเดียวกับการฝึกอบรมแบบเผชิญ หน้ากัน และการฝึกอบรมในห้องปฏิบัติการ คอมพิวเตอร์ยังสอดคล้องกับงานวิจัยของ ทรง ศักดิ์ สองสนิท (2552 : บทคัดย่อ) เรื่องการ พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบร่วมมือบน เว็บโดยใช้พื้นฐานการเรียนแบบโครงงาน พบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของกลุ่มทดลองที่จัด กิ จ กรรมการเรี ย นการสอนผ่ า นบทเรี ย นตาม รูปแบบการเรียนการสอนแบบร่วมมือบนเว็บโดย ใช้พื้นฐานการเรียนรู้แบบโครงงานหลังเรียนสูง กว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และยังสอดคล้องกับงานวิจัยของเสรี เพิ่ม ชาติ (2555 : บทคัดย่อ) ที่ท�ำการวิจัยเรื่อง การ พัฒนารูปแบบบทเรียนด้วยการเรียนรู้ผ่านเครือ ข่ า ยเรื่ อ งมวยไทย ในระดั บ อุ ด มศึ ก ษา มี ผ ล สัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาที่เรียนโดยใช้ บทเรี ย นด้ ว ยการเรี ย นรู ้ ผ ่ า นเครื อ ข่ า ยเรื่ อ ง มวยไทยในระดับอุดมศึกษาหลังการทดลองสูง ขึ้นอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 4. นิสิตที่ได้รับการสอนโดยใช้บทเรียน ส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือโดยใช้อเี ลิรน์ นิง่ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มี คะแนนค่าความคงทนในการเรียนรู้นิสิตต่อบท เรียนอีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอ สมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เมื่อ ทดสอบหลังการฝึกอบรมทันที กับเว้นช่วงเวลา ไป 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ โดยคะแนนหลัง 68

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การฝึกอบรม มีค่าคะแนนเฉลี่ย 24.93 คะแนน และเมื่อฝึกอบรมผ่านไป 2 สัปดาห์ มีค่าคะแนน เฉลี่ย 23.53 คะแนน และเมื่อฝึกอบรมผ่านไป 4 สัปดาห์ มีค่าคะแนนเฉลี่ย 23.60 เมื่อทดสอบ ค่าทีแบบกลุ่มตัวอย่างไม่เป็นอิสระต่อกันแล้ว พบว่าคะแนนผลสัมฤทธิท์ างการเรียนไม่แตกต่าง กันทั้งเว้น 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ ซึ่งหมายถึง การเรียนมีความทนในการเรียนรู้ดี แสดงว่าบท เรียนอีเลิร์นนิงดังกล่าวที่ผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้นนั้น มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพและประสิ ท ธิ ผ ลที่ เชื่ อ ถื อ ได้ ท� ำ ให้ รั บ การอบรมเกิ ด ความรู ้ ค วามเข้ า ใจ สามารถจดจ�ำเนือ้ หาได้นาน เป็นความเข้าใจทีฝ่ งั ลึกกว่าจากการศึกษาอ่านเอกสารหรือฟังการ สอนอย่างเดียว ซึ่งชวาล แพรัตกุล (2526 : 1) กล่าวว่าการวัดความคงทนในการเรียนรู้ เป็นการ สอบซ�้ำ โดยการใช้แบบทดสอบฉบับเดียวกันไป ทดสอบกับตัวอย่างกลุ่มเดียวกัน เวลาในการ สอบครั้ ง แรกและครั้ ง ที่ ส อง ควรเว้ น ห่ า งกั น ประมาณ 2 - 4 สัปดาห์ ซึ่งสอดคล้องกับ นัน นาลลี (Nunnally.1959 : 105-108) ที่กล่าวว่า เพื่ อ ให้ เ กิ ด ความคลาดเคลื่ อ นต่ า งๆ น้ อ ยลง ควรเว้นช่วงเวลาของการสอบห่างกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์ เพราะความเคยชินในการท�ำแบบ ทดสอบ จะท�ำให้ค่าสหสัมพันธ์ระหว่างคะแนน ทั้งสองครั้งสูง ทั้งนี้ สอดคล้องกันงานวิจัยของ ทรงศักดิ์ สองสนิท (2552 : บทคัดย่อ) ได้ท�ำการ วิจัย เรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน แบบร่วมมือบนเว็บโดยใช้พื้นฐานการเรียนแบบ โครงงาน พบว่า ความคงทนทางการเรียนของ ผู้เรียนหลังเรียนผ่านไป 7 วัน คะแนนทดสอบ

ลดลงร้อยละ 6.52 และเมือ่ ระยะเวลาผ่านไป 30 วัน คะแนนทดสอบลดลงร้อยละ 17.10 ซึง่ อยูใ่ น เกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ และจงดี กากแก้ว (2559 : บทคัดย่อ) เรือ่ งการพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงตาม กรอบมาตรฐานคุณภาพของสมาคมสโลน เรื่อง ความรูเ้ บือ้ งต้นเกีย่ วกับนวัตกรรมและเทคโนโลยี สารสนเทศทางการศึ ก ษาส� ำ หรั บ สถาบั น พลศึกษา วิทยาเขตชุมพร ผลการวิจัยพบว่า นักศึกษามีความคงทนในการเรียนรู้โดยผลการ เรียนรูเ้ มือ่ สิน้ สุดการเรียนและเว้นช่วง 2 สัปดาห์ ไม่แตกต่างกัน 6. นิ สิ ต มี ค วามพึ ง พอใจต่ อ บทเรี ย น อีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุด กลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ด้านรูป แบบการจัดฝึกอบรมแบบร่วมมือโดยใช้อีเลิร์น นิ่ง ระดับมาก ( X = 4.30) เมื่อพิจารณาเป็นราย ข้อ พบว่า การฝึกอบรมนี้ท�ำให้สามารถค้นหา ข้อมูลได้รวดเร็วยิง่ ขึน้ ระดับมากทีส่ ดุ ( X= 4.62) สามารถเรียนได้โดยไม่จ�ำกัดเวลา สถานที่ ( X= 4.53) และการฝึกอบรมแบบร่วมมือท�ำให้เกิด ความสนุกสนาน ระดับมาก ( X= 4.47) และด้าน รูปแบบสื่ออีเลิร์นนิง ระดับมาก ( X= 4.17) เมื่อ พิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า โดยภาพรวมของบท เรียนท่านมีความรู้สึกพอใจในระดับมาก ( X = 4.33) รองลงมาคือ การออกแบบหน้าจอมีความ สวยงามเหมาะสม ( X= 4.27) ขนาดตัวอักษร เหมาะสม ชัดเจน และสีพื้นและรูปภาพในบท เรียนเหมาะสม ชัดเจน ( X= 4.20) เป็นเช่นนี้ เพราะช่ ว งเวลาที่ นิ สิ ต ได้ ศึ ก ษาจากบทเรี ย น

อีเลิร์นนิงส�ำหรับการฝึกอบรมแบบร่วมมือ เรื่อง การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์ ส�ำนักหอสมุด กลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ นัน้ เป็นการ ศึกษาด้วยตนเองและเพือ่ นช่วย ซึง่ ไม่มกี ารเผชิญ หน้ากับเพื่อน และผู้ด�ำเนินการฝึกอบรม แต่จะ ติ ด ต่ อ สื่ อ สารกั น ด้ ว ยการใช้ เ ครื่ อ งมื อ และ เทคโนโลยีในการสื่อสาร เมื่อนิสิตไม่เข้าใจก็ สามารถตั้ ง ค� ำ ถามไว้ ใ นช่ อ งสอบถามได้ ซึ่ ง สอดคล้องกับงานวิจยั ของอภิดา รุณวาทย์ (2556 : บทคัดย่อ) ที่ศึกษาเรื่องการพัฒนารูปแบบการ ฝึ ก อบรมบนเว็ บ ส� ำ หรั บ การพั ฒ นาหนั ง สื อ อิเล็กทรอนิกส์เพื่อการเรียนรู้ พบว่า ความคิด เห็ น ของผู ้ เข้ า รั บ การฝึ ก อบรมบนเว็ บ ที่ มี ต ่ อ รูปแบบการฝึกอบรมบนเว็บ พบว่า มีความ เหมาะสม และทั้งนี้ยังสอดคล้องกับงานวิจัย ของอุ ทุ ม พรพั ต วิ ท ย์ บุ ญ ประคม (2556 : บทคัดย่อ) ที่ศึกษาการพัฒนารูปแบบการฝึก อบรมบนเว็บโดยใช้วิธีการเรียนรู้แบบน�ำตนเอง เพือ่ พัฒนาการท�ำโครงงานประวัตศิ าสตร์ทอ้ งถิน่ ส�ำหรับครูระดับประถมศึกษา พบว่า ผูเ้ ข้ารับการ ฝึกอบรมมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการฝึกอบรม บนเว็บโดยใช้วิธีการเรียนรู้แบบน�ำตนเองเพื่อ พัฒนาการท�ำโครงงานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น โดยรวมในระดับมาก มีค่าคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 4.29 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เท่ากับ .51 และงานวิจัยของซาฟาร์ (Safar. 2012) ที่ศึกษา ภาพโดยรวมของนักศึกษาเกีย่ วกับการฝึกอบรม แบบออนไลน์ที่มหาวิทยาลัยในคูเวต ผลที่ได้ แสดงให้เห็นว่าระดับความพึงพอใจที่อิงตาม ปฏิกริ ยิ าของนักศึกษามหาวิทยาลัยในคูเวตอยูท่ ี่ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ระดับสูงอย่างมีนัยส�ำคัญ ความรู้สึก การรับรู้ และเจตคติ ที่ มี ต ่อหลักสูต รการฝึกอบรมทาง อิเล็กทรอนิกส์ได้รบั การส่งเสริมอย่างมีนยั ส�ำคัญ เช่นกัน นักศึกษามหาวิทยาลัยในคูเวตพิจารณา เนือ้ หา/วัสดุทจี่ ดั ให้ในหลักสูตรการฝึกอบรมทาง อิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ ว ่ า เป็ น สิ่ ง ที่ แ ท้ จ ริ ง และเป็ น ประโยชน์ต่อการท�ำงาน/การศึกษา นักศึกษามี ความพึงพอใจต่อสิ่งที่พวกเขาเรียนโดยใช้ระบบ การฝึกอบรมแบบออนไลน์ โดยนักศึกษาส่วน ใหญ่ ร้อยละ 95 เสริมว่าพวกเขากระตือรือร้นที่ จะใช้หลักสูตรการฝึกอบรมทีเ่ สนอแบบออนไลน์ มากขึ้น ข้อเสนอแนะ 1. ข้อเสนอแนะเพื่อน�ำผลการวิจัยไปใช้ 1.1 ควรศึกษาความพร้อม และราย ละเอียดของบทเรียนอีเลิร์นนิ่ง เพื่อจะได้ให้ ค� ำ แนะน� ำ กั บ นิ สิ ต ได้ ต ามความต้ อ งการและ ถูกต้องจะท�ำให้เกิดประสิทธิภาพในการเรียน การสอนมากยิ่งขึ้น 1.2 ในการพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิง ผู้พัฒนาต้องมีความรู้ในการเตรียมข้อมูลการ ออกแบบบทเรียน และควรมีความรูท้ างด้านการ วิเคราะห์บทเรียนและการจัดล�ำดับขั้นของการ เรียนรู้ ซึ่งจะเป็นการส่งผลให้ผู้พัฒนาสามารถ พัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงได้อย่างรวดเร็วและ ประสิทธิภาพ

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

1.3 การสือ่ สารควรเน้นทีก่ ารสือ่ สาร สองทาง หรือการสื่อสารในเวลาเดียวกัน ผ่าน เครื่องมือต่างๆ เช่น ห้องสนทนา การติดต่อด้วย เสียง หรือการใช้กล้องวีดิทัศน์ผ่านเครือข่าย อินเทอร์เน็ต เพราะมีลักษณะเหมือนกับการ สื่อสารแบบปกติที่สะดวกเข้าใจง่าย 2. ข้ อ เสนอแนะเพื่ อ การท� ำ วิ จั ย ครั้ ง ต่อไป 2.1 ควรท� ำ การศึ ก ษาวิ จั ย และ พัฒนารูปแบบการฝึกอบรมเพื่อเสริมสร้างการ จัดการความรู้ เพือ่ ศึกษาผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ความสามารถในการเรียนรู้แบบร่วมมือ 2.2 ควรมี ก ารศึ ก ษาเปรี ย บเที ย บ ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนด้วยอีเลิรน์ นิงกับวิธสี อน ในรูปแบบอื่นๆ เช่น การสอนแบบโครงงาน การ เรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นหลัก เป็นต้น 2.3 ควรมีการศึกษาวิจัยเรื่องความ สามารถในการจัดการความรูใ้ นรูปแบบของการ ใช้งานผ่านโมบายแอพพลิเคชั่นเพื่อการศึกษา หรือการเรียนผ่าน แท็บเล็ท สมาร์ทโฟน สมาร์ท คลาสรูม เพื่อให้มีการใช้เทคโนโลยีและสื่อสาร การศึกษาที่มีประสิทธิภาพในการเรียนรู้มาก ยิ่งขึ้น

บรรณานุกรม ชวาล แพรัตนกุล. (2526). เทคนิคการวัดผล. กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน์. ชัชญาภา วัฒนธรรม. (2556). การพัฒนารูปแบบการฝึกอบรมผ่านเว็บตามแนวคอนสตรัคติวิซึม ส�ำหรับครูต�ำรวจตระเวนชายแดน. วิทยานิพนธ์ ศษ.ด. (เทคโนโลยีการศึกษา). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. ทรงศักดิ์ สองสนิท. (2552). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบร่วมมือบนเว็บโดยใช้ พื้นฐานการเรียนรู้แบบโครงงาน. วิทยานิพนธ์ ปร.ด.(คอมพิวเตอร์ศึกษา). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ. ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ, สาํ นักงาน. แผนการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 11 (25552559). กรุงเทพฯ : กระทรวงศึกษาธิการ. ประหยัด ทีทา. (2555). การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงแบบผสมผสาน วิชาพฤติกรรมการสอน คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี. วิทยานิพนธ์ ค.ด. (เทคโนโลยีการศึกษา และการสื่อสาร).กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. พรพงศ์ พยัพพฤกษ์. (2548). การใช้ฐานข้อมูล ERIC DAO และ PsycINFO ของนิสติ ระดับบัณฑิต ศึ ก ษา คณะศึ ก ษาศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย ศรี น คริ น ทรวิ โรฒ. ปริญญานิพนธ์ ศศ.ม. (บรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ. รจนา ศรีสังวรณ์. (2553). การพัฒนารูปแบบการฝึกอบรมวิชาชีพมัคคุเทศก์ผ่านเครือข่าย อินเทอร์เน็ต. วิทยานิพนธ์ ปร.ด. (เทคโนโลยีเทคนิคศึกษา). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ. สุจิตา นุ่มสุวรรณ. (2558). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบอีเลิร์นนิงด้วยกูเกิ้ล เอิร์ธ ในวิชา ภูมิศาสตร์. วิทยานิพนธ์ ค.ด. (เทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร). กรุงเทพฯ: บัณฑิต วิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. เสรี เพิ่มชาติ. (2551). การพัฒนารูปแบบบทเรียนด้วยการเรียนรู้ผ่านเครือข่ายเรื่องมวยไทย ใน ระดับอุดมศึกษา. ปริญญานิพนธ์ กศ.ด. (เทคโนโลยีการศึกษา). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

อภิดา รุณวาทย์. (2556). การพัฒนารูปแบบการฝึกอบรมบนเว็บส�ำหรับการพัฒนาหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์เพือ่ การเรียนรู.้ วิทยานิพนธ์ ปร.ด. (เทคโนโลยีการศึกษา). ขอนแก่น :บัณฑิต วิทยาลัยมหาวิทยาลัยขอนแก่น. อุทุมพรพัต วิทย์บุญประคม. (2556). การพัฒนารูปแบบการฝึกอบรมบนเว็บโดยใช้วิธีการเรียนรู้ แบบน�ำตนเองเพื่อพัฒนาการท�ำโครงงานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ส�ำหรับครูระดับประถม ศึกษา. วิทยานิพนธ์ ปร.ด. (เทคโนโลยีการศึกษา). ขอนแก่น : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ขอนแก่น. Ng, E. M.W. and A.W.W. Ma, (2002). “An Innovative Model to Foster Web-Based Collaborative Learning,” in Proceedings of the Informing Science + IT Education Conference. p.1165-1170. Nunnally, J. C. (1959). Test and Measurement. New York: Mcgraw Hill. Paul, Tyechia Veronica. (2014, December). An Evaluation of the Effectiveness of E-Learning, and Instructor-Led Training in Organizational Training and Development. Dissertation Abstracts International. Retrieved March 16, 2017 from http://search.proquest.com/ docview/1654441108. Safar, Ammar H. (2012). The Students’ Perspectives of Online Training at Kuwait University. College Student Journal. Retrieved March 16, 2017 from http:// itecideas.pbworks.com.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียนอีเลิร์นนิงตำมสภำพแวดล้อมทำงกำรเรียนส่วนบุคคล บนเครือข่ำยสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ำยคอมพิวเตอร์ และกำรสื่อสำรข้อมูลพื้นฐำน Development of e-Learning based upon Online Personal Learning Environment through Social Networks on Computer Networking and Data Communications Infrastructure. ไพโรจน เบาใจ, พูลศรี เวศยอุฬาร, พุทธมนต อัจฉริยนนท Pairoj Bowjai, Poonsri Vate-U-Lan, Puttamon Achariyanont

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) พัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และ การสื่อสารข้อมูลพื้นฐานให้ได้ ไม่ต�่ากว่าเกณฑ์ 80/80 (2) หาค่าดัชนีประสิทธิผลจากการเรียน ด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงที่พัฒนาขึ้นให้มีค่า ไม่ต�่า กว่า 0.70 (3) ศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนระหว่างกลุม่ ควบคุมทีเ่ รียนจากการ สอนแบบปรกติกับกลุ่มทดลองที่เรียนจากบท เรียนอีเลิรน์ นิง (4) ศึกษาความคงทนในการเรียน รู้หลังจากเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงเมื่อเรียน ผ่านมาแล้ว 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ และ (5)

ศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีต่อการ เรียนแบบ อีเลิร์นนิง ประชากรที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ นักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัย ราชภัฎจันทรเกษม จ�านวน 150 คน สุ่มเลือก กลุม่ ตัวอย่างด้วยการสุม่ แบบง่าย จ�านวน 60 คน ซึง่ ก�าลังศึกษาในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 แบ่งเป็นกลุม่ ทดลองและกลุม่ ควบคุม กลุม่ ละ 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) บทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการ เรียนส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และการสื่อสาร ข้อมูลพื้นฐาน (2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนและความคงทนในการเรียนรู้ (3)

สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม Department of Educational Technology and Communications Chandrakasem Rajabhat University

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

แบบวัดความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียน แบบอีเลิรน์ นิง (4) แบบประเมินคุณภาพส�ำหรับ ผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหาและอีเลิร์นนิง สถิติที่ใช้ ในการวิจัย ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ค่าเบี่ยง เบนมาตรฐาน และทดสอบสมมติฐานโดยใช้ t-test แบบ Independent Sample และ Dependent Sample ผลการวิจยั พบว่า (1) บทเรียนอีเลิรน์ นิง ตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบน เครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่าย คอมพิ ว เตอร์ แ ละการสื่ อ สารข้ อ มู ล พื้ น ฐานมี ประสิทธิภาพเท่ากับ 82.17/86.89 ซึ่งเป็นไป ตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ (2) มีค่าดัชนีประสิทธิผล เท่ากับ .7796 ท�ำให้นักศึกษาเกิดการเรียนรู้คิด เป็นร้อยละ 77.96 (3) เมื่อเปรียบเทียบผล สัมฤทธิ์ทางการเรียน พบว่า กลุ่มทดลองมีผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (4) ความคงทน ในการเรียนรูห้ ลังจากเรียนด้วยบทเรียน อีเลิรน์ นิง เมื่อเรียนผ่านไปแล้ว 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ กับการทดสอบหลังเรียนทันทีมี ผลการเรียนรู้ ไม่แตกต่างกันอย่ามีนัยส�ำคัญทางสถิติ แสดงว่า บทเรียนที่พัฒนาขึ้นส่งผลต่อความคงทนในการ เรียนรู้ และ (5) นักศึกษามีความพึงพอใจต่อ การเรี ย นแบบอี เ ลิ ร ์ น นิ ง อยู ่ ใ นระดั บ มาก เพราะคุณค่าที่ได้จากประสบการณ์เรียนแบบ อีเลิร์นนิง ดังนั้น บทเรียนอีเลิร์นนิงที่พัฒนาขึ้น จึงสามารถน�ำไปใช้เพื่อการเรียนการสอนต่อไป ในอนาคตได้ 74

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ค�ำส�ำคัญ: อีเลิร์นนิง, การจัดสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คล, เครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ Abstract The objectives of this research were (1) to develop an e-Learning base upon online personal learning environment through social networks on computer networking and data communications infrastructure to not less than the 80/80 (E1/E2) efficiency criteria (2) to study an effectiveness index of the developed e-Learning to not less than 0.70 (3) to compare learning achievement between a control group in traditional instruction and an experimental group in e-Learning courseware (4) to examine students’ retention after completing the course for 2 and 4 weeks and (5) to investigate students’ satisfaction towards the developed e-Learning courseware. The population was 150 undergraduate students at Chandrakasem Rajabhat University. 60 students were selected by a simple random sampling technique; they were divided into 2 groups: an experimental group and a control group, each group consisting of 30 students. The research instruments

were (1) the e-Learning base upon online personal learning environment through social networks on computer networking and data communications infrastructure (2) an achievement test (3) a student’s satisfaction appraisal towards the e-Learning which included 20 items of 5-points rating scale and (4) a quality appraisal for content experts and e-Learning experts. The statistics used in this current research were mean, percentages, independent samples and dependent samples t-test. The research findings were: (1) the e-Learning courseware achieved the efficiency at 82.17/86.89 which met a predetermined criterion, (2) an effectiveness index was .7796 which gained 77.96 percent of students’ knowledge increased accordingly, (3) a comparison of students’ achievement found that the experimental group earned higher achievement rather than the control group, statistically significant at the .05 level, (4) the learning retention of experiment group students after completing the course and after 2 and 4 weeks later were not statistically significant different which could be implied that the developed e-Learning culminated in the

learning retention and (5) the students were positively satisfied at above average level because of valued experience from the experiment. Therefore, the developed e-Learning can be implemented for future instruction. Keywords: e-Learning, online personal learning environment, social networks บทน�ำ ส�ำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (2550) กล่าวว่า แผนการศึกษาแห่งชาติฉบับ ฉบับที่ 11 พ.ศ.2555 - 2559 ให้ความส�ำคัญต่อ การจัดการศึกษาในระดับอุดมศึกษาเป็นอย่าง มากในการสร้างสังคมความรู้ สังคมอุดมปัญญา ซึ่งจะเป็นกลไกส�ำคัญในการเพิ่มศักยภาพของ ประเทศในเวทีสากลผ่านการสร้างและพัฒนา ก�ำลังคน การสร้างความรู้และนวัตกรรมผ่าน ระบบการวิจัยและพัฒนา เพื่อประโยชน์ในภาค การผลิ ต โครงสร้ า งพื้ น ฐานและการยกระดั บ ความเข้มแข็งของสังคมโดยรวม มหาวิทยาลัย หรือสถาบันอุดมศึกษามีหน้าทีส่ อนและถ่ายทอด ความรู้ให้แก่เยาวชนและผู้เรียนพร้อมๆ กับท�ำ หน้าที่รวบรวม วิเคราะห์ สังเคราะห์ สร้างและ เผยแพร่ความรู้ โดยมุง่ ผลิตบัณฑิตทีม่ คี วามรูแ้ ละ มีวิชาชีพชั้นสูง สามารถเข้าสู่ชีวิต การท�ำงาน เป็นพลเมืองที่ได้รับการขัดเกลาทางสังคมและ วัฒนธรรมเป็นอย่างดี และช่วยน�ำพาสังคมไปสู่ ความเป็นอารยประเทศอย่างยั่งยืน ภายใต้การ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เปลี่ยนแปลงของปัจจัยแวดล้อมรุมเร้าที่ส่งผลก ระทบต่ อ โลกและประเทศไทย ส� ำ นั ก คณะ กรรมการอุดมศึกษาจึงได้ก�ำหนดเป้าหมายของ กรอบแผนอุดมศึกษาระยะยาว 15 ปี ฉบับที่ พ.ศ. 2551-2565 คือ เพื่อยกระดับคุณภาพ อุ ด มศึ ก ษาไทย ผลิ ต และพั ฒ นาบุ ค ลากรที่ มี คุณภาพสามารถปรับตัวส�ำหรับงานที่เกิดขึ้น ตลอดชีวิต พัฒนาศักยภาพอุดมศึกษาในการ สร้างความรู้ และนวัตกรรมเพื่อเพิ่มขีดความ สามารถ ในการแข่งขันของประเทศในยุคโลกาภิ วัตน์และสนับสนุนการพัฒนาทีย่ งั่ ยืนของท้องถิน่ ไทย โดยใช้กลไกของธรรมาภิบาล การเงิน การ ก�ำกับมาตรฐานและเครือข่ายอุดมศึกษาบนพื้น ฐานของเสรีภาพทางวิชาการ ความหลากหลาย และเอกภาพเชิงระบบ ฐิติยา เนตรวงษ์. (2553) ได้ศึกษาพบว่า การจัดการศึกษาในระดับอุดมศึกษาถูกคาดหวัง ว่ า เป็ น กลไกส� ำ คั ญ ในการพั ฒ นาขี ด ความ สามารถในการแข่งขันของประเทศ การจัดการ ศึกษาระดับอุดมศึกษา จึงต้องบริหารจัดการ อย่ า งมี คุ ณ ภาพและสอดคล้ อ งกั บ พลวั ต การ เปลีย่ นแปลง รูปแบบการเรียนรูแ้ บบใหม่ทไี่ ด้รบั ความสนใจในการน�ำไปใช้ในการเรียนการสอน อย่างแพร่หลายโดยอาศัยเทคโนโลยีเป็นพืน้ ฐาน คื อ ก า ร เรี ย น ก า ร ส อ น แ บ บ อี เ ลิ ร ์ น นิ ง (e-Learning) เป็นรูปแบบการเรียนการสอน โดยใช้ สื่อ อิ เ ล็ ก ทรอนิกส์แ ละด�ำเนินกิจกรรม ต่างๆ อีกทั้งเป็นเครื่องมือหนึ่งของเทคโนโลยี สือ่ สารการศึกษาทีส่ ามารถส่งเสริมการศึกษาให้ มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลได้ จุดเด่นอีก 76

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ประการหนึง่ ของอีเลิรน์ นิง คือ การเข้าถึงเนือ้ หา ได้ทุกที่ ทุกเวลา ทุกสถานที่ ส�ำหรับเนื้อหา สามารถทบทวนได้ตามความต้องการของผูเ้ รียน และสามารถประเมินผล การจัดเก็บเวลา และ ข้อมูลของผู้เรียนได้อย่างครบถ้วน อาจกล่าวได้ ว่าอีเลิรน์ นิงเป็นสือ่ การเรียนการสอนสมัยใหม่ที่ สามารถขยายโอกาสทางการศึ ก ษา ผู ้ เรี ย น สามารถเรียนได้ตามอัธยาศัย มีอิสระและคล่อง ตัวในการเรียนรู้ ซึ่งสามารถท�ำให้ผู้เรียนเกิด ความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาวิชาได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ ยื น ภู ่ ว รวรรณ และสมชาย น� ำ ประเสริฐชัย (2546) พบว่า อีเลิร์นนิงจะท�ำให้ ลดเวลาในการเรียนรู้ได้มากกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ และเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่าระบบการสอนและ ฝึกอบรมแบบเดิมถึง 30-60 เปอร์เซ็นต์ นอกจากนี้ มนต์ชัย เทียนทอง (2545) พบว่ า อี เ ลิ ร ์ น นิ ง เป็ น การใช้ เ ทคโนโลยี คอมพิวเตอร์ เทคโนโลยีเครือข่าย และเทคโนโลยี การสื่อสารเป็นเครื่องมือในการสร้างสรรค์และ ส่งผ่านองค์ความรู้ในรูปแบบต่างๆ ไปยังผู้เรียน ทีอ่ ยูใ่ นสถานทีแ่ ตกต่างกันให้ได้รบั ความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ ร ่ ว มกั น อย่ า งมี ชี วิ ต ชี ว า กระบวนการเรียนรู้เหล่านี้จะเกิดขึ้นได้อย่าง เหมาะสม และน�ำไปใช้กับผู้เรียนทั้งในลักษณะ ของการศึกษาและฝึกอบรม โดยผู้เรียนสามารถ เรียนรู้ได้ตามความถนัดและความสามารถของ ตนเอง ระบบการเรียนการสอนออนไลน์นี้จะ ด�ำเนินการต่างๆ เกี่ยวกับกระบวนการเรียนการ สอนให้เป็นไปอย่างอัตโนมัตเิ สมือนกับการเรียน การสอนในการศึกษาปกติ นอกจากนี้ ขวัญหญิง

ศรีประเสริฐภาพ (2559) ได้กล่าวถึงกรอบการ พัฒนาสื่อการเรียนการสอนและซอฟต์แวร์การ ศึกษาควรค�ำนึงถึง องค์ประกอบ 7 ประการ กล่าวคือ 1) เนือ้ หา การน�ำเสนอในระยะเวลาสัน้ และเข้าใจง่าย (Short & Easy) 2) สามารถแบ่ง ปันในระบบเครือข่ายสังคมและคลาวด์โดยใช้ อิ น เทอร์ เ น็ ต ในการท� ำ งาน (Sharable) 3) มาตรฐานของสื่อที่เป็นระบบสากล (Standard) 4) ก่ อ ให้ เ กิ ด สั ง คมแห่ ง การเรี ย นรู ้ (Social Community) 5) ส่งเสริมความแตกต่างระหว่าง บุ ค คลและการเรี ย นรู ้ ด ้ ว ยตนเองตลอดชี วิ ต ตลอดจนมี เ ครื่ อ งมื อ สนั บ สนุ น การเรี ย นราย บุคคลเป็นส่วนตัว เรียนร่วมกัน และการเรียน แบบเปิ ด กว้ า ง (Individual/Self-Direct Learning) 6) เชื่อมโยงกับแหล่งเรียนรู้ได้ง่ายมี เครื่องมือเชื่อมโยงบุคคลและแหล่งการเรียนรู้ ต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง (Learning Hub/Learning Resources) และ 7) มีเครื่องมือส�ำหรับการ จัดการความรู้ระหว่างผู้เรียนกับผู้เรียน ผู้เรียน กับผู้สอน และผู้เรียน ผู้สอน และผู้เชี่ยวชาญใน ลักษณะชุมชนเชิงวิชาชีพออนไลน์ กล่าวได้ว่า การพั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง จะเป็ น การ สนับสนุนให้มีการใช้เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาที่ เหมาะสมให้ผเู้ รียนมีสทิ ธิไ์ ด้รบั ความรูแ้ ละทักษะ ทัง้ ยังแสวงหาความรูด้ ว้ ยตนเองได้อย่างต่อเนือ่ ง ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 อีกด้วย การจั ด สภาพแวดล้ อ มการเรี ย นส่ ว น บุคคล หรือ Personal Learning Environment (PLE) คือ สภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวผู้เรียนทั้ง

ทีเ่ ป็นรูปธรรมและนามธรรม ส่งผลต่อผูเ้ รียน ใน เชิงบวกและเชิงลบ ทัง้ มีผลต่อประสิทธิภาพและ ประสิทธิผลการเรียนรู้ของผู้เรียน ซึ่งปัจจุบันได้ น� ำ แนวคิ ด เกี่ ย วกั บ การจั ด สภาพแวดล้ อ ม ทางการเรียนส่วนบุคคลมาผสมผสานกันระหว่าง เทคโนโลยี เพื่อส่งเสริมการเรียนการสอนแบ บอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ให้ เ สมื อ นห้ อ งเรี ย นจริ ง ผู ้ เรี ย น สามารถจัดการการเรียนรูอ้ ย่างเป็นระบบ ตลอด จนมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน ผู้เรียน และผู้เรียน และสามารถสืบค้นความรู้เพิ่มเติม เกีย่ วกับเนือ้ หาดังกล่าวได้ การเรียนการสอนแบ บอีเลิรน์ นิงจะบังเกิดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนนัน้ ต้องอาศัยปัจจัยเหล่านี้ เพื่อสร้างปฏิสัมพันธ์ ระหว่างผู้สอนและผู้เรียนให้เกิดเรียนรู้อย่างมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด แนวคิดการจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ แบบอีเลิรน์ นิง คือ การจ�ำลองกระบวนการเรียน รู้แบบปกติมาอยู่บนอินเทอร์เน็ตอย่างสมบูรณ์ โดยการใช้ เ ทคโนโลยี ข องแอปพลิ เ คชั่ น (Application) และเว็บไซต์ประเภทต่างๆ ร่วม กับบทเรียนอีเลิร์นนิง โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเพิ่ม ศั ก ยภาพของการสื่ อ สารระหว่ า งเรี ย นบน อินเทอร์เน็ต เพื่อให้เกิดเป็นสภาพแวดล้อมการ เรียนรูส้ ว่ นบุคคลทีม่ ปี ระสิทธิภาพเสมือนกับการ เรียนรู้ แบบปกติ ยกตัวอย่างเช่น ในการจัดสภาพ แวดล้อมการเรียนส่วนบุคคลแบบอีเลิร์นนิงนั้น ผู้สอนก�ำหนดให้เรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิง ท�ำ แบบฝึกหัดระหว่างเรียน และแบบทดสอบต่างๆ ในระบบการจัดการเรียนการสอน (Learning Management System: LMS) ร่วมกับก�ำหนด เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ให้ผเู้ รียนมีการจดบันทึกระหว่างเรียนด้วย Note Taking Application หรือ โปรแกรมช่วยจด บันทึก เช่น EverNote, UberNote, Zoho Notebook ผู้สอนส่งเสริมให้ผู้เรียนแลกเปลี่ยน ความรู้ซึ่งกันและกันโดยการอ่านจากการจด บันทึกบนอินเทอร์เน็ตของเพือ่ นร่วมชัน้ ซึง่ คล้าย กั บ การอภิ ป รายในชั้ น เรี ย นแบบปกติ เพื่ อ เป็นการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ตรวจทาน ความรู้ ความเข้าใจ อีกทัง้ ยังส่งเสริมให้เกิดความ คุ้นเคย สร้างการมีส่วนร่วมระหว่างผู้สอนกับผู้ เรียน และในกลุ่มของผู้เรียนด้วยกันเองมากยิ่ง ขึ้น หรือ ก�ำหนดให้ใช้ Video Conference ใน กลุ่มย่อยโดยมีอาจารย์เป็นผู้ด�ำเนินการ หลัง เรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงที่สร้างขึ้น จะท�ำให้ ผู้สอนสามารถเห็นความเคลื่อนไหวในระบบ และการแสดงออกของผู ้ เรี ย นได้ อ ย่ า งเป็ น ธรรมชาติ ม ากขึ้ น นอกจากนี้ การจั ด สภาพ แวดล้อมการเรียนส่วนบุคคลแบบอีเลิร์นนิงควร จะมีการสร้างกลุ่มในเครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social Network) เพือ่ แลกเปลีย่ นข้อมูล แหล่ง ความรู้ มีปฎิสมั พันธ์กบั ผูส้ อน หรือแบบนัดหมาย การเรียน สามารถสื่อสารได้อย่างยืดหยุ่น มี ประสิทธิภาพ ส่งเสริมการเรียนรู้แบบร่วมมือได้ ดี และมีเทคโนโลยีที่ทันสมัยเข้ากับปัจจุบัน โดย สามารถรับข้อมูลได้จากเครือ่ งคอมพิวเตอร์แบบ ปกติและแบบพกพาได้ดี รวมถึงการส่งเสริมให้ผู้ เรียนรูจ้ กั เพือ่ น หรืออาจารย์มากขึน้ กว่าการอ่าน ข้อความที่มีอยู่ในบทเรียนอีเลิร์นนิงเท่านั้น ซึ่ง เปรียบเสมือนการเข้าเรียนแบบเผชิญหน้าซึ่ง แต่ละคนก็จะสังเกตบุคลิกภาพของผู้อื่นได้หรือ 78

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

พูดคุยกันได้ในระหว่างพักนั้นเอง (สมภพ ทอง ปลิว. 2556 : 26) แอทท์เวลล์ (Attwell, 2007) ได้กล่าว ว่า ความคิดเกี่ยวกับการเรียนแบบรายบุคคล ผ่านเครือข่ายทางสังคมออนไลน์นนั้ คือ การทีไ่ ม่ ได้ถูกจ�ำกัดอยู่กับเครื่องมือที่ใช้ส�ำหรับการเรียน รู้ ซึ่งสามารถอธิบายได้ว่าสภาพแวดล้อมในการ ทีน่ กั เรียนได้เรียนรูไ้ ม่วา่ สถานทีใ่ ด จะทีบ่ า้ นหรือ ที่ท�ำงานนั้นคือสภาพแวดล้อมในการเรียนผ่าน เครือข่ายสังคมออนไลน์ ซึ่งจะมีความแตกต่าง จากการเรียนรู้ภายในสถาบันซึ่งนักเรียนมีส่วน ร่วม มีการใช้หนังสือและการพบปะกับผูค้ นทีอ่ ยู่ ในชั้นเรียน ในการเรียนรู้แบบรายบุคคลผ่าน เครือข่ายสังคมออนไลน์ตอ้ งค�ำนึงผูเ้ รียนและการ พัฒนาการเรียนของนักเรียน ส่วนเครื่องมือที่ใช้ จัดการเรียนรู้ของตนเอง คือ ซอฟต์แวร์ เมื่อถูก น�ำมาใช้ในการเชื่อมต่อร่วมกับทางเครือข่าย สังคมออนไลน์ต้องปรับให้เหมาะสมกับสภาพ แวดล้อมของตัวเองแต่เป็นการเรียนแบบราย บุคคลคือ ผู้เรียนต้องควบคุมตัวเองและพัฒนา ตนเองไปพร้อมๆ กับแบ่งปันความรู้ ความเข้าใจ อีกทั้งต้องรับผิดชอบในตัวเองเพื่อการเรียนด้วย วิธีนี้ สรุปได้ว่า การจัดสภาพแวดล้อมทางการ เรียนส่วนบุคคลแบบอีเลิร์นนิงผ่านเครือข่าย สั ง คมออนไลน์ นั้ น จะช่ ว ยกระตุ ้ น ให้ ผู ้ เรี ย นมี ความรู ้ สึ ก ว่ า มี ส ่ ว นร่ ว มในการเรี ย นและยั ง สามารถติดต่อกับผู้สอนได้เหมือนว่าอยู่ในชั้น เรียนและสามารถสร้างความสนใจ โดยมีผู้สอน เป็นผู้ก�ำหนดกิจกรรมการเรียนการสอน แจ้ง ก�ำหนดการต่างๆ ผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์

เพื่อสนองความแตกต่างของบุคคลในด้านต่างๆ และสอดคล้องกับนโยบายการศึกษาที่มุ่งเน้น ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง และส่งเสริมการเรียนรู้ ตลอดชีวิต โดยสื่อที่น� ำมาสร้างควรมี ความ สมบูรณ์ในตัวเอง ตลอดจนผู้เรียนสามารถเรียน รู้ได้ด้วยตนเองด้วยวิธีการประเมินที่เหมาะสม และที่ส�ำคัญคือสามารถกระตุ้นให้ผู้เรียนอยาก เรียนมากขึ้น ปัจจุบันยังได้บูรณาการเครือข่ายสังคม ออนไลน์ หรือ Social Networking ซึ่งจะ เป็นการจัดสภาพแวดล้อมการเรียนส่วนบุคคล บนอินเทอร์เน็ตที่สมบูรณ์ ให้เกิดการเรียนรู้ เสมือนการเรียนแบบปรกติหรือดีกว่าการเรียน ด้วยอีเลิร์นนิงแบบเดิม อีเลิร์นนิงจึงเป็นปัจจัย ส�ำคัญที่ช่วยเพิ่มคุณภาพและประสิทธิภาพการ ศึกษาในยุคปัจจุบัน ในอันที่จะช่วยขับเคลื่อน การศึกษาของประเทศให้เป็นที่ยอมรับในระดับ สากล เพราะการน�ำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการ ศึกษาเป็นช่องทางหนึ่งที่ท�ำให้ทุกคนมีโอกาสได้ เรียนและสามารถเรียนด้วยตนเอง เครือข่าย สั ง คมออนไลน์ ป ั จ จุ บั น เป็ น สื่ อ ที่ นิ ย มในการ สนทนาและแลกเปลี่ยนข้อมูลทั้งรูปภาพไฟล์ วิดโี อ และสามารถแสดงความคิดเห็นต่อรูปภาพ หรื อ ไฟล์ วิ ดี โ อได้ ภายในสั ง คมบนโลกของ อินเทอร์เน็ต ปัจจุบันการสื่อสารแบบนี้ด�ำเนิน การผ่านทางอินเทอร์เน็ตและโทรศัพท์มือถือ เว็ บ ไซต์ ที่ ใ ห้ บ ริ ก ารเครื อ ข่ า ยสั ง คมออนไลน์ ได้แก่ กูเกิ้ล (Google) เฟซบุ๊ค (Facebook) ยูทูบ (Youtube) ทวิตเตอร์ (Twitter) ผู้ใช้เครือ ข่ายสังคมออนไลน์ในประเทศกลุ่มใหญ่ที่สุดคือ

กลุม่ นักศึกษาในมหาวิทยาลัย จึงเป็นเหตุผลทีน่ ำ� อีเลิรน์ นิงสร้างไว้บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ อีก ทั้งอีเลิร์นนิงส่วนใหญ่ในปัจจุบันใช้เพียง LMS และ CMS ในการจัดการเท่านั้น ซึ่งไม่เป็นการ สร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ทางอินเทอร์เน็ต ตามที่คาดหวัง ถนอมพร (ตันติพิพัฒน์) เลาหจรัสแสง (2545) กล่าวว่า สถาบันการศึกษาต่างๆ ใน ประเทศไทยได้พยายามที่จะพัฒนาระบบการ เรียนการสอนออนไลน์ เพื่อรองรับการเรียนการ สอนแบบอีเลิร์นนิงอย่างเต็มรูปแบบ นับตั้งแต่ การลงทะเบียนของผูเ้ รียน การจัดการข้อมูลของ ผูเ้ รียน การจัดการเนือ้ หา รวมทัง้ การทดลองและ ประเมินผลการเรียนของผู้เรียน โดยที่ผู้เรียน สามารถศึกษาจากทีใ่ ดก็ได้ การเรียนการสอนแบ บอีเลิรน์ นิงจึงถูกน�ำมาใช้รองรับสภาวะการเรียน การสอนผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่มี กระบวนการเรียนการสอนให้มีสภาพแวดล้อม คล้ายกับการเรียนแบบปกติ หากแต่จะต่างกัน ตรงที่มีการสนับสนุนอื่นๆ ช่วยให้มีปฏิสัมพันธ์ ระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน และผู้เรียนกับผู้เรียน โดยมีสภาพแวดล้อมทางการเรียนเสมือนจริง จากการสัมภาษณ์ผู้สอนวิชาเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสาร พบว่าปัญหาในการ เรียนการสอน เรือ่ ง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการสือ่ สารข้อมูลพืน้ ฐาน พบว่าผลการเรียน ของนักศึกษายังไม่เป็นทีน่ า่ พอใจ เนือ่ งจากสาระ ของเนื้อหาเป็นทฤษฎีไม่มีการปฏิบัติ บางครั้ง นักศึกษาอาจสนใจและเข้าใจไม่ถูกต้อง ฉะนั้น การน�ำบทเรียนแบบอีเลิร์นนิงมาช่วยจะท�ำให้ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เข้าใจสาระง่ายขึ้น ทั้งนี้ เนื่องจากบทเรียนอีเลิร์ นิง่ มีขอ้ ดี กล่าวคือ มีการใช้ภาพเคลือ่ นไหว ภาพ นิ่ง การใช้เสียง การให้ปฏิสัมพันธ์ และอื่นๆ จึง ช่วยให้เข้าใจเนื้อหาง่ายขึ้น นอกจากนี้นักศึกษา ยังสามารถศึกษาซ�้ำๆ ซึ่งเป็นลักษณะเด่นขอ งอีเลิร์นนิง จากเหตุผลดังกล่าวผูว้ จิ ยั จึงสนใจในการ วิจัยเรื่องการพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงร่วมกับ สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายทางสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่าย คอมพิวเตอร์และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน เพื่อ การเพิ่มผลสัมฤทธิ์ของการเรียนให้สูงขึ้นและ ช่วยให้ผสู้ อนมีสอื่ การสอนทีม่ ปี ระสิทธิภาพและ ประสิทธิผลเพื่อน�ำไปใช้ในอนาคตต่อไป

ควบคุมทีเ่ รียนจากการสอนปรกติกบั กลุม่ ทดลอง ทีเ่ รียนจากบทเรียนอีเลิรน์ นิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ 4. เพื่อศึกษาความคงทนในการเรียนรู้ หลังจากการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์มาแล้ว 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ 5. เพือ่ ศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษา ที่ มี ต ่ อ การเรี ย นแบบอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรือ่ ง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน

วัตถุประสงค์การวิจัย 1. เพื่ อ พั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ า ยสั ง คมออนไลน์ เรื่ อ ง ระบบเครื อ ข่ า ย คอมพิวเตอร์และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐานได้ไม่ ต�่ำกว่าเกณฑ์ 80/80 2. เพื่อหาค่าดัชนีประสิทธิผลจากการ เรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และ การสือ่ สารข้อมูลพืน้ ฐานให้มคี า่ ตามเกณฑ์ไม่ตำ�่ กว่า 0.70 3. เพื่ อ ศึ ก ษาเปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียนเรื่องระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการสื่ อ สารข้ อ มู ล พื้ น ฐานระหว่ า งกลุ ่ ม

ความส�ำคัญของการวิจัย 1. ได้ บ ทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรือ่ ง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน ที่มีประสิทธิภาพ และสามารถน� ำ ไปเป็ น สื่ อ การเรี ย นการสอน ระดับปริญญาตรีได้ 2. ผลการวิจยั จะเป็นแนวทางการพัฒนา บทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการ เรียน ส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ใน รายวิชาอื่นๆ ต่อไป

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ขอบเขตการวิจัย ขอบเขตด้านเนื้อหา เนื้อหารายวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (Infor-

mation Technology and Communication) ในบทที่ 6 คือ ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการสือ่ สารข้อมูลพืน้ ฐาน การแสวงหาความ รู ้ แ ละการสื่ อ ข้ อ มู ล บนระบบเครื อ ข่ า ย คอมพิวเตอร์ มีเนื้อหาย่อย จ�ำนวน 5 เรื่อง ประกอบด้ ว ย เรื่ อ งที่ ห นึ่ ง ความหมายองค์ ประกอบพื้ น ฐานของระบบเครื อ ข่ า ยคอมพิวเตอร์ เรื่องที่สองรูปแบบการส่งข้อมูล เรื่องที่ สามประเภทระบบเครือข่าย เรื่องที่สี่การเชื่อม ต่อระบบเครือข่าย และเรื่องที่ห้าอุปกรณ์ระบบ เครือข่าย ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการ วิจัย ประชากรที่ ใ ช้ ใ นการวิ จั ย นั้ น เป็ น นั ก ศึ ก ษาระดั บ ปริ ญ ญาตรี จ ากมหาวิ ท ยาลั ย ราชภั ฏ จั น ทรเกษมซึ่ ง ลงทะเบี ย นเรี ย นวิ ช า เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ในภาค เรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 จ�ำนวน 150 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ผู้วิจัยเลือก โดยการสุม่ ตัวอย่างแบบง่าย (Simple Random Sampling) โดยการจั บ ฉลากเพื่ อ เป็ น กลุ ่ ม ตัวอย่าง 100 คน แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ดังนี้ 1. กลุม่ พัฒนาเครือ่ งมือ เพือ่ ใช้ในการหา ประสิทธิภาพเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยโดยแบ่ง ออกเป็น 3 กลุ่ม รวมเป็นนักศึกษา 40 คน 1.1 กลุ่มพัฒนาเครื่องมือแบบราย บุ ค คล เป็ น นั ก ศึ ก ษาระดั บ ปริ ญ ญาตรี จ าก มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม จ�ำนวน 3 คน ประกอบด้วย นักศึกษาทีเ่ รียนเก่ง 1 คน ปานกลาง 1 คน และอ่อน 1 คน

1.2 กลุ่มพัฒนาเครื่องมือแบบกลุ่ม ย่ อ ย เป็ น นั ก ศึ ก ษาระดั บ ปริ ญ ญาตรี จ าก มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม จ�ำนวน 7 คน ประกอบด้วย นักศึกษาที่เรียนเก่ง 2 คน ปาน กลาง 3 คน และอ่อน 2 คน 1.3 กลุม่ พัฒนาเพือ่ หาประสิทธิภาพ ของเครื่องมือ เป็นนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม จ�ำนวน 30 คน เพื่อหาประสิทธิภาพของบทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ า ยสั ง คมออนไลน์ เรื่ อ ง ระบบเครื อ ข่ า ย คอมพิวเตอร์และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐานให้ได้ ไม่ต�่ำเกณฑ์ 80/80 2. กลุม่ ทดลอง โดยทดลองกับนักศึกษา ระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทร เกษม จ�ำนวน 30 คน ที่ได้รับการเรียนรู้จากบท เรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียน ส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และการสื่อสาร ข้อมูลพื้นฐาน จ�ำนวน 30 คน เลือกเฉพาะ นักเรียนทีเ่ รียนอย่างสม�ำ่ เสมอตามการเรียนการ สอนแบบอีเลิร์นนิง 3. กลุม่ ควบคุม โดยทดลองกับนักศึกษา ระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทร เกษม จ�ำนวน 30 คน ที่ได้รับการเรียนรู้จากรูป แบบการเรียนปรกติ ระยะเวลาที่ใช้ในการวิจัย ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 ระหว่างเดือนสิงหาคม ถึงมกราคม 2560 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ทฤษฎี และเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ ตัวแปรที่ใช้ในกำรวิจัย 1. การวิจัยและพัฒนาทางการศึกษา ตัวแปรต้น ได้แก่ การเรียนรูจ้ ากบทเรียน 2. แนวคิด ADDIE Model อีเลิร์นนิง และการเรียนรู้ตามวิธีการสอนปรกติ 3. บทเรียนอีเลิร์นนิง ตัวแปรตาม ได้แก่ 4. การจัดสภาพแวดล้อมทางการเรียน 1. ค่าดัชนีประสิทธิผลการเรียนรู้ ส่วนบุคคลบนเครือข่ายทางสังคมออนไลน์ 2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 5. การจัดการเรียนรู้บนเครือข่าย 3. ความคงทนในการเรียนรู้ 6. เนื้อหาเรื่อง ระบบเครือข่ายคอม4. ความพึงพอใจ พิวเตอร์และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน 7. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กำรทบทวนวรรณกรรม 8. การหาประสิทธิภาพของอีเลิร์นนิง การวิจยั เรือ่ ง การพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ 9. การหาประสิทธิผลทางการเรียน นิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคล 10. ความพึงพอใจ บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ระบบเครือข่าย 11. ความคงทนในการเรียนรู้ คอมพิ ว เตอร์ แ ละการสื่ อ สารข้ อ มู ล พื้ น ฐาน เป็นการวิจยั และพัฒนาซึง่ ผูว้ จิ ยั ได้ศกึ ษาแนวคิด

กรอบแนวคิดในกำรวิจัย หลักกำรและ ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง 1. การวิจัยและพัฒนา ทางการศึกษา 2. รูปแบบการเรียน การสอน - แบบอีเลิร์นนิง - แบบปรกติ 3. การจัดสภาพแวดล้อม ทางการเรียนส่วนบุคคล 4. เนือ้ หาสาระวิชาเทคโนโลยี สารสนเทศและการสือ่ สาร

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียน อีเลิร์นนิงตำมสภำพ แวดล้อมทำงกำรเรียนส่วน บุคคลบนเครือข่ำยทำง สังคม วิชำ เทคโนโลยี สำรสนเทศและกำรสื่อสำร 1. ระบบบริหารการเรียนรู้ : Edmodo 2. ระบบบริหารเนื้อหา : Prezi 3.เครือข่ายทางสังคม : Google Hango

1. รูปแบบอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียน ส่วนบุคคลบนเครือข่ายทาง สังคม 2. ค่าประสิทธิภาพ 3. ค่าดัชนีประสิทธิผล 4. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 5. ความคงทนในการเรียนรู้ 6. ความพึงพอใจ

สมมติฐานการวิจัย 1. ดัชนีประสิทธิผลการเรียนรู้จากบท เรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียน ส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครื อข่ ายคอมพิว เตอร์แ ละการสื่อสาร ข้อมูลพื้นฐานมีค่าตามเกณฑ์ 0.70 2. ผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นของกลุ ่ ม ทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยส�ำคัญทาง สถิติที่ระดับ 0.05 3. ความคงทนในการเรียนรู้ของกลุ่ม ทดลองไม่แตกต่างกันเมือ่ เรียนผ่านมา 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ 4. ความพึงพอใจของกลุม่ ทดลองต่อการ เรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียน ส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครื อข่ ายคอมพิว เตอร์แ ละการสื่อสาร ข้อมูลพื้นฐานอยู่ในระดับมาก วิธีด�ำเนินการทดลอง 1. นัดหมายนักศึกษาจ�ำนวน 30 คนมา รับทราบค�ำชีแ้ จงการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิรน์ นิง พร้อมอธิบายขั้นตอนและวิธีการเรียน โดยแจ้ง รายละเอียดเกี่ยวกับรูปแบบการเรียน การท�ำ แบบทดสอบ การท�ำกิจกรรมต่างๆ การติดต่อ สื่อสารระหว่างนักศึกษา อาจารย์ประจ� ำวิชา และผู้วิจัย การประเมินความพึงพอใจต่อการ เรี ย นแบบอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ระยะเวลาในการเรี ย น เป็นต้น 2. ให้นักศึกษาเรียนจากระบบออนไลน์ จากบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง เริ่ ม เรี ย นให้ ท� ำ แบบ

ทดสอบ และกิจกรรมรวมทั้งหมด 5 หน่วยย่อย ประกอบด้วย เรื่องที่ 1 ความหมายและองค์ ประกอบของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และ การสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน เรื่องที่ 2 รูปแบบการ ส่งข้อมูล เรื่องที่ 3 ประเภทระบบเครือข่าย เรื่อง ที่ 4 การเชื่อมต่อระบบเครือข่าย และเรื่องที่ 5 อุปกรณ์ระบบเครือข่าย ใช้เวลาเรียน 4 สัปดาห์ และทดสอบความคงทนในการเรียนรู้หลังเรียน ผ่านมาเป็นเวลา 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ 3. นักศึกษาท�ำการเรียนในแต่ละหน่วย นักศึกษาจะต้องท�ำแบบทดสอบก่อนเรียน (Pre test) วั ด ผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นหลั ง เรี ย น (Post-test) ซึ่งเป็นข้อสอบชุดเดียวกับแบบ ทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่ผู้เรียนท�ำ ก่อนเข้าเรียนในแต่ละหน่วย แต่สลับข้อค�ำถาม ให้แตกต่างไปจากเดิม 4. หลั ง การเรี ย นจบทุ ก เรื่ อ งแล้ ว ให้ นักศึกษาท�ำแบบประเมินวัดความพึงพอใจทีม่ ตี อ่ การเรียนแบบบอีเลิร์นนิง โดยนัดหมายให้มาท�ำ ในสัปดาห์ที่ 6 5. เว้นระยะเวลา 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ เพื่อทดสอบความคงทนในการเรียนรู้ โดยให้ทำ� แบบทดสอบ จากนัน้ ให้นกั ศึกษาวัดผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนอีกครั้ง ผลการศึกษาและข้อวิจารณ์ 1. การพั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิ ว เตอร์ แ ละการสื่ อ สารข้ อ มู ล พื้ น ฐาน มี ค ่ า เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ประสิทธิภาพเท่ากับ 82.17/86.89 ซึ่งสูงกว่า เกณฑ์ทตี่ งั้ ไว้ คือ 80/80 หมายความว่า นักศึกษา ท�ำแบบทดสอบระหว่างเรียน คิดเป็นร้อยละ 82.17 และท�ำแบบทดสอบหลังเรียน คิดเป็นร้อย ละ 86.89 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ ที่เป็นเช่นนี้ เนือ่ งจาก ประการทีห่ นึง่ ผูว้ จิ ยั ได้มกี ารวิเคราะห์ และสังเคราะห์จากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับรูป แบบการเรียนการสอน จ�ำนวน 12 รูปแบบ ร่วม กับการใช้หลักการ ADDIE และได้รูปแบบบท เรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียน ส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครื อ ข่ า ยคอมพิว เตอร์แ ละการสื่อสาร ข้อมูลพืน้ ฐาน 5 ขัน้ ตอนทีม่ คี ณ ุ ภาพซึง่ ได้รบั การ รับรองคุณภาพจากผูเ้ ชีย่ วชาญด้าน อีเลิรน์ นิงใน ระดับดี ซึ่งมีค่าเฉลี่ยที่ 4.42 และด้านเนื้อหามี ค่าเฉลียที่ 4.48 จากนั้นจึงน�ำบทเรียนอีเลิร์นนิ่ง ไปทดลองใช้กับนักศึกษา จ�ำนวน 3 ครั้ง และได้ น�ำผลจากการสัมภาษณ์นกั ศึกษามาปรับปรุงจน ได้ประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 ประการที่ สอง เนือ่ งจากรูปแบบดังกล่าวมีคา่ ประสิทธิภาพ สูงกว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ เนื่องจากผู้วิจัยได้ ก�ำหนดการสอนย่อยแบบออนไลน์เพื่อทบทวน และอธิบายเสริมในสิ่งที่นักศึกษาไม่เข้าใจ ซึ่งใน การสอนย่อยนีผ้ วู้ จิ ยั จะด�ำเนินการสอนเฉพาะวัน เสาร์และอาทิตย์ โดยก�ำหนดช่วงเวลา ประมาณ 10.00 - 20.00 น. โดยได้ท�ำการสอนจ�ำนวน 5 ครั้ง ส่งผลให้นักศึกษาเกิดความรู้และเข้าใจใน เนื้ อ หา มี ก ารแลกเปลี่ ย นความรู ้ ในเนื้ อ หา ระหว่างอาจารย์กับนักศึกษา และนักศึกษากับ นักศึกษาอีกด้วย 84

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

1. ค่าดัชนีประสิทธิผลจากการเรียนรู้ จากบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และ การสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน เมื่อหาค่าประสิทธิผล ได้เท่ากับ .7796 ซึง่ หมายความว่านักศึกษามีผล สั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นเพิ่ ม ขึ้ น คิ ด เป็ น ร้ อ ยละ 77.96 ทั้งนี้เนื่องจาก บทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ า ยสั ง คมออนไลน์ เรื่ อ ง ระบบเครื อ ข่ า ย คอมพิวเตอร์และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน เป็น เครือ่ งมือทีม่ ปี ระสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ทกี่ ำ� หนด คือ 82.17/86.89 จึงส่งผลให้ผลการเรียนของ นักศึกษาทีม่ กี ารเรียนรูจ้ ากบทเรียนอีเลิรน์ นิงดัง กล่าวสูงขึ้น 2. ผลการศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรือ่ ง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน ระหว่างกลุ่มที่ เรียนรูจ้ ากรูปแบบการเรียนรูแ้ บบอีเลิรน์ นิงมีผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกว่ากลุ่มที่เรียนรู้จากรูป แบบปกติ อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ 0.05 ซึ่ง เป็นไปตามสมมติฐานที่ผู้วิจัยได้ตั้งไว้ ที่เป็นเช่น นีเ้ พราะได้ผา่ นการพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงให้มี ประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูง ผู้วิจัยได้ค�ำนึง ถึงการออกแบบการเรียนการสอนให้สอดคล้อง กับเนือ้ หาให้เหมาะสมกับวัย โดยน�ำสือ่ ทีม่ คี วาม หลากหลายเข้ามาช่วยอธิบายเนื้อหา นักศึกษา สามารถเข้าใจในหลักการ และสามารถน�ำไป

ใช้ได้จริงในชีวิตประจ�ำวัน 3. ผลการศึกษาความคงทนในการเรียน รู ้ ต ่ อ บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และ การสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน ความคงทนในการ เรียนรู้ของกลุ่มทดลองซึ่งเรียนจากบทเรียนอี เลิ ร ์ น นิ ง ไม่ แ ตกต่ า งกั น เมื่ อ เรี ย นผ่ า นไป 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ แสดงว่าบทเรียนอีเลิร์น นิ ง ดั ง ก ล ่ า ว ที่ ผู ้ วิ จั ย ไ ด ้ พั ฒ น า ขึ้ น นั้ น มี ประสิทธิภาพและประสิทธิผลที่เชื่อถือได้ แสดง ว่าบทเรียนที่พัฒนาขึ้นท�ำให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความเข้าใจสามารถจดจ�ำเนื้อหาได้นาน เป็น ความเข้ า ใจที่ ฝ ั ่ ง ลึ ก กว่ า จากการศึ ก ษาอ่ า น เอกสารหรือฟังการสอนอย่างเดียว ทั้งนี้เพราะ ประการที่หนึ่ง บทเรียนอีเลิร์นนิงดังกล่าวเป็น เครื่ อ งที่ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพและประสิ ท ธิ ผ ลสู ง เนื่องจากได้รับการรับรองจากผู้เชี่ยวชาญด้านอี เลิร์นนิงและด้านเนื้อหาปรับปรุงแก้ไขจนได้รูป แบบทีเ่ หมาะสมกับนักศึกษา ประการทีส่ อง เมือ่ น�ำรูปแบบที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูง ไปใช้กบั นักศึกษาจึงส่งผลให้ ผลสัมฤทธิท์ างการ เรียนสูง และประการสุดท้ายการน�ำบทเรียนอี เลิร์นนิงมาใช้เป็นวิธีการเรียนที่ทันสมัยสามารถ สร้างแรงจูงใจภายในตนเองของผู้เรียน โดยเปิด โอกาสให้ผู้เรียนได้ส�ำรวจ ค้นหาความรู้และ ประกอบกับผู้เรียนมีความอยากรู้อยากเห็นสิ่งที่ อยูร่ อบตัวด้วยตนเอง ซึง่ เป็นประโยชน์ตอ่ สภาวะ การณ์ถ่ายโยงความรู้ ท�ำให้ผู้เรียนสามารถจ�ำสิ่ง ที่ได้เรียนรู้ได้ยาวนานขึ้น

4. นักศึกษามีความพึงพอใจต่อการเรียน รูจ้ ากการเรียนแบบอีเลิรน์ นิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และ การสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน ทั้งรูปแบบการจัดการ เรียนรู้ สื่ออีเลิร์นนิง และประโยชน์ที่ได้รับจาก การเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง มีค่าเฉลี่ยรวม เท่ากับ 4.25 ซึ่งอยู่ในระดับพึงพอใจมาก ที่เป็น เช่นนี้เนื่องจากการจัดกิจกรรมซึ่งเกิดขึ้นภายใต้ รูปแบบนี้ ผู้วิจัยเน้นให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติด้วย ตนเอง เป็นกิจกรรมที่ท�ำให้เกิดการเรียนรู้อย่าง มีชวี ติ ชีวา มีอสิ ระทีจ่ ะเลือกเรียนตามล�ำดับความ สนใจ สามารถเรียนได้ทกุ ที่ ทุกเวลา และสามารถ ทบทวนความรู้ได้ตามต้องการ ซึ่งการเรียนการ สอนด้วยบทเรียนแบบอีเลิร์นนิงนี้จะส่งเสริมให้ ผู้เรียนมีความเป็นตัวของตัวเอง เกิดความภาค ภูมิใจ มีความรับผิดชอบในหน้าที่ตามที่ได้รับ มอบหมาย นอกจากนี้นักศึกษายังจะมีความ กระตือรือร้นและสนุกสนานเป็นอย่างมาก ข้อเสนอแนะ 1. ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจยั ไป ใช้ 1.1 การน�ำบทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐานไปใช้ ควร มีการเตรียมความพร้อมของผูเ้ รียน มีการส�ำรวจ ความพร้อมของอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ ล�ำโพง และขนาดสัญญาณอินเตอร์เน็ตก่อนการใช้ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

1.2 การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง ตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบน เครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่าย คอมพิวเตอร์และการสือ่ สารข้อมูลพืน้ ฐาน ผูส้ อน ควรจะส่งเสริมให้ผเู้ รียนมีความรับผิดชอบในการ เข้าร่วมกิจกรรมในแต่ละหน่วยก่อนการเรียน เพื่ อ ให้ เ กิ ด กระบวนการการเรี ย นรู ้ ที่ มี ป ระสิทธิภาพสูงสุด อีกทั้งก่อนจัดกิจกรรมการเรียน การสอนนั้นผู้สอนจะต้องอธิบายและท�ำความ เข้าใจเกี่ยวกับระบบการเรียนการสอน และขั้น ตอนต่างๆ เพื่อให้ผู้เรียนมีความเข้าใจยิ่งขึ้น 1.3 การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง ตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบน เครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ระบบเครือข่าย คอมพิวเตอร์และการสื่อสารข้อมูลพื้นฐาน เป็น สื่อการเรียนการสอนแบบออนไลน์ที่จ�ำเป็นต้อง อาศัยอินเทอร์เน็ตและคอมพิวเตอร์ทมี่ คี วามเร็ว สู ง จึ ง จะช่ ว ยให้ ผู ้ เรี ย นได้ เรี ย นรู ้ ส ะดวกและ รวดเร็วมากขึ้นช่วยให้การเรียนไม่น่าเบื่อ 2. ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป 2.1 ควรมีการศึกษาเปรียบเทียบผล สัมฤทธิท์ างการเรียนด้วยอีเลิรน์ นิง่ กับวิธสี อนใน รูปแบบอื่นๆ เช่น การสอนแบบโครงงาน การ เรียนรู้ร่วมกัน และการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็น หลัก เป็นต้น 2.2 ควรมี ก ารศึ ก ษาเกี่ ย วกั บ ผล สัมฤทธิท์ างการเรียน ความพึงพอใจ ความคงทน ในการจ�ำ เมื่อใช้บทเรียนอีเลิร์นนิงบนเครือข่าย สังคมอืน่ ๆ เช่น Facebook Google Sites Line เป็นต้น 86

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

2.3 ควรมีการสร้างและพัฒนาใน วิชาต่างๆ ตามหลักสูตร เพือ่ สนองความต้องการ ของนักศึกษาและฝึกความรับผิดชอบต่อการ เรียนด้วยอีเลิร์นนิง กิตติกรรมประกาศ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ส�ำเร็จได้ด้วยความ กรุณาเป็นอย่างดียิ่งจาก ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ เบาใจ และ ดร.พูลศรี เวศย์อุฬาร อาจารย์ ที่ ป รึ ก ษาวิ ท ยานิ พ นธ์ ซึ่ ง ได้ ก รุ ณ า สละเวลาในการให้ค�ำแนะน�ำ ข้อเสนอแนะ และ เป็นก�ำลังใจ อันเป็นประโยชน์ต่อการท�ำวิทยานิพนธ์ครั้งนี้ ผู้วิจัยขอกราบขอบพระคุณเป็น อย่างสูง ขอขอบพระคุณ ประธานกรรมการสอบ วิทยานิพนธ์ และกรรมการสอบวิทยานิพนธ์ที่ กรุ ณ าให้ ข ้ อ เสนอแนะที่ เ ป็ น ประโยชน์ เพื่ อ ปรับปรุงวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ให้มีความสมบูรณ์ ยิ่งขึ้น ขอขอบพระคุณคณบดี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษมที่ได้ให้ความ อนุเคราะห์ในการทดลองใช้รปู แบบการเรียนการ สอน และขอขอบพระคุณผูเ้ ชีย่ วชาญด้านเนือ้ หา รองศาสตรจารย์ ดร.พงศ์ หรดาล ดร.จามรกุล เหล่าเกียรติกลุ อาจารย์ศภุ รางค์ เรืองวานิช และ ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านอีเลิรน์ นิง รองศาสตราจารย์ ดร. เสาวณีย์ สิกขาบัณฑิต ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดร. สมภพ ทองปลิว ดร.สุจิตา นุ่มสุวรรณ ดร.ฉัตร ชัย บุษบงค์ และอาจารย์พนิดา หอมแพ ทีก่ รุณา ประเมินตรวจสอบ และให้ข้อเสนอแนะที่เป็น

ประโยชน์ตอ่ การพัฒนาเนือ้ หารูปแบบการเรียน การสอน และคุณภาพของเครื่องมือ ขอขอบพระคุ ณ คณาจารย์ ส าขาวิ ช า เทคโนโลยีการศึกษาและสือ่ สารทุกท่านทีก่ รุณา สั่งสอนอบรมซึ่งองค์ความรู้ดังกล่าวท�ำให้ผู้วิจัย มีแนวทางทีช่ ดั เจนในการจัดท�ำวิทยานิพนธ์ และ ขอขอบพระคุ ณ ทุ ก ท่ า นที่ เ ป็ น เจ้ า ของต� ำ รา

หนังสือ และเอกสารต่างๆ ทีผ่ วู้ จิ ยั ได้นำ� มาใช้เป็น แนวทางในการจัดท�ำและอ้างอิงในการเรียบเรียง วิทยานิพนธ์ฉบับบี้ ขอขอบพระคุ ณ บิ ด า มารดา และ ครอบครัวผู้ให้พลังชีวิต ให้การสนับสนุน ช่วย เหลือและเป็นก�ำลังใจในการจัดท�ำวิทยานิพนธ์ ด้วยดีเสมอมา

บรรณานุกรม ขวัญหญิง ศรีประเสริฐภาพ. (2559). ไอซีทเี พือ่ การศึกษาแนวโน้มอุตสาหกรรมศึกษายุคใหม่.วารสาร วิชาการอุตสาหกรรมศึกษา, ปีที่ 10 (ฉบับที่ 1), 57 – 58. http://ejournals.swu.ac.th/ index.php/jindedu/article/view/7564. คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ, ส�ำนักงาน. (2542). พระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542. กรุงเทพฯ : ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ.

. (2555). แผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 11 พ.ศ. 2555-2559. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิค.

ฐิติยา เนตรวงษ์. (2553). การพัฒนารูปแบบการเรียนร่วมเพื่อสร้างชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์และ ผลสั ม ฤทธิ์ทางการเรียนวิชาเทคโนโลยีส ารสนเทศ ส�ำหรับนักศึกษาปริญ ญาบัณฑิต. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย. ถนอมพร (ตันติพพิ ฒ ั น์) เลาหจรัสแสง. (กรกฎาคม- กันยายน 2539). “อินเทอร์เน็ตเพือ่ การศึกษา”. วารสารครุศาสตร์, 25(1).

. (ตุลาคม-ธันวาคม 2544). “e-Learning ทางเลือกใหม่ของการศึกษาในยุคเทคโนโลยี สารสนเทศ”. วารสาร สสวท, 30 : 115.

. (2545). Designing e-Learning. กรุงเทพฯ : อรุณการพิมพ์.

มนต์ชัย เทียนทอง. (2545). “E-Learning solutions for the next education ตอนที่ 1”. พัฒนา เทคนิคศึกษา, 14(43) : 56-66. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ยืน ภู่วรวรรณ และสมชาย น�ำประเสริฐชัย. (พฤษภาคม 2540). “การเขียนเว็บเพ็จ ตอนที่ 1 มาดู ตัวอย่างเว็บเพ็จ”. Internet Magazine, 1(2) : 66-70. สมภพ ทองปลิว. (2556). การพัฒนารูปแบบสภาพแวดล้อมการเรียนรู้แบบอีเลิร์นนิงบนเครือข่าย ทางสังคม เรือ่ ง การอินทิเกรต. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรดุษฎีบณ ั ฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการ ศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม. อลงกรณ์ ศรีสวัสดิ์. (2552). การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยบทเรียน e-Learning เรื่อง การ ศึกษากับการสร้างคุณลักษณะเพือ่ การอนุรกั ษ์สงิ่ แวดล้อมส�ำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นปีที่ 2 สาขาสังคมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. วิทยานิพนธ์ ศึกษา ศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสิ่งแวดล้อมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น. Attwell, Graham. (2007). Personal Learning Environment – the Future of eLearning?. http://www.elearningeuropa.info/filea/media/media11561.pdf. Borg, Walter R. and Merigith D. Gall. (1979). Educational Research : An Introduction. 5th ed, New York : Longman Inc. Griffin, Colin. (1993). Curriculum Theory in Adult Lifelong Education. London : Antony Rowe Lid. Miller, Robert D. (2009). Developing 21st century skills through the use of student personal learning networks. Northcentral University Bibliography Khwanying Sriprasertpap. (2016). Trends of Educational Industry via for Education. Journal of industrial education, volume 10 (No.1), 57-58. Office of national education commission, Office. (2542). National Education Act of B.E 2542 (1999). Bangkok: Office of national education commission.

. (2012). The 11th Higher Education Development Plan (2012 – 2015). Bangkok: Prigwhan graphic.

Titiya Netwong .(2010) Development of a Mainstreaming Model to Develop Online Learning Community and Learning Achievement in Information Technology for Undergraduate Students. Dissertation for the degree of doctor of philosophy program in educational communication and Technology, faculty of education, Chulalongkorn University. 88 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

Thanomporn Laohasuriang. (July - September 1996). Internet for Education. Journal of Education, 25(1).

. (October – December). e – Learning …a new alternative to education in the technology age. IPST Magazine, volume 30, 115.

. (2002). Designing e-Learning. Bangkok : Aroonprinting.

Monchai Tiantong. (2002). E-Learning solutions for the next education. ITED Journal, volume 14 (43), 55 - 56. Yuen Poovarawan and Somchai Namprachertchai. (May 1997). Web Page Design. Internet Magazine, volume 1(2) : 66-70. Sompop Thongplaw. (2556). Development of an e-Learning Environment Model Via Social Network on Integration in Mathematics for Undergraduates. Dissertation for the degree of doctor of educational communication and Technology, Graduate School, Rajabhat University. Alongkorn Srisawat. (2009). E-Learning Lesson Achievement through E-Learning Lesson the Subject of Education and the Instillation of Environmental Conservation Characteristics in the second-year, Dissertation for the degree of master program in educational communication and Technology the Faculty of Education, Khon Kaen University. Attwell, Graham. (2007). Personal Learning Environment – the Future of eLearning?. http://www.elearningeuropa.info/filea/media/media11561.pdf. Borg, Walter R. and Merigith D. Gall. (1979). Educational Research : An Introduction. 5th ed, New York : Longman Inc. Griffin, Colin. (1993). Curriculum Theory in Adult Lifelong Education. London : Antony Rowe Lid. Miller, Robert D. (2009). Developing 21st century skills through the use of student personal learning networks. Northcentral University.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียนอีเลิร์นนิงตำมสภำพแวดล้อมทำงกำรเรียนส่วนบุคคล บนเครือข่ำยสังคมออนไลน์ เรื่อง กำรเคลื่อนย้ำยผู้ปวย Development of an e-Learning based on an Online Personal Learning Environment through Social Networks on Patient Transfer พูลศรี เวศยอุฬาร1, ไพโรจน เบาใจ2 หฤทัย ปญทีโป2 Poonsri Vate-U-Lan1, Pairoj Bowjai1, Harutai Pantheepo1

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อ พัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่ อ ง การเคลื่ อ นย้ า ยผู ้ ป ่ ว ย ให้ มี ประสิทธิภาพไม่ต�่ากว่า 80/80 (2) เพื่อเปรียบ เทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนก่อนและหลังเรียน ด้ ว ยบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย (3) เพื่อ เปรียบเทียบคะแนนทักษะปฏิบัติ การเคลื่อน ย้ายผูป้ ว่ ยก่อนและหลังเรียนด้วยบทเรียนอีเลิรน์ นิง (4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษา พยาบาลที่มีต่อการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง ตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบน

เครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้าย ผู้ป่วย งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา กลุ่ม ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนักศึกษา พยาบาล ระดับปริญญาตรี ชัน้ ปีที่ 1 ปีการศึกษา 2559 มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทาจ�านวน 124 คน กลุ่มตัวอย่าง จ�านวน 76 คน ได้มาโดย การสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม เป็นกลุ่มพัฒนาบทเรียน อีเลิร์นนิง จ�านวน 40 คน และกลุ่มทดลอง จ�านวน 36 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ (1) บทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย (2) แบบทดสอบ วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน (3) แบบประเมิน ทักษะปฏิบัติการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย (4) แบบ

มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม 1 College of Internet Distance Education Assumption University 2 Department of Educational Technology and Communications Chandrakasem Rajabhat University 1 2

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ประเมินคุณภาพส�ำหรับผู้เชี่ยวชาญ 2 ด้าน คือ ด้านเนื้อหา และด้านอีเลิร์นนิง และ (5) แบบ ประเมินความพึงพอใจต่อ การเรียนด้วยบทเรียน อีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วน บุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การ เคลือ่ นย้ายผูป้ ว่ ย สถิตทิ ใี่ ช้ในการวิจยั คือ ค่าร้อย ละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการ ทดสอบค่าทีแบบกลุม่ ตัวอย่างไม่เป็นอิสระต่อกัน ผลการวิจัยพบว่า (1) บทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคล บนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย มีประสิทธิภาพเท่ากับ 81.19/82.10 ซึ่งเป็นไป ตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ (2) เมื่อเปรียบเทียบผล สัมฤทธิ์ทางการเรียน พบว่า คะแนนเฉลี่ยหลัง เรียนสูงกว่าก่อนเรียนด้วยบทเรียน อีเลิร์นนิง อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (3) เมื่อ เปรียบเทียบคะแนนทักษะปฏิบัติ พบว่า หลัง เรียนสูงกว่าก่อนเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ (4) นักศึกษาพยาบาล มีความพึงพอใจต่อการเรียน ด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง อยู่ในระดับมาก ค�ำส�ำคัญ: อีเลิร์นนิง, สภาพแวดล้อมทางการ เรียนส่วนบุคคล,เครือข่ายสังคมออนไลน์, การ เคลื่อนย้ายผู้ป่วย Abstract The purposes of this research were to : (1) develop the e-Learning based on an online personal learning environment

through social networks on Patient Transfer, with the efficiency criterion not less than 80/80 (2) compare the learning achievement before and after learning through the e-Learning based on an online personal learning environment through social networks on Patient Transfer (3) compare the patient transfer scoring skill before and after learning through the e-Learning and (4) study nursing students’ satisfaction towards the e-Learning. The population of this research and development was 124 firstyear undergraduate nursing students in Academic Year 2016, at Suan Sunandha Rajabhat University. The sample of 76 students was derived by a cluster sampling method. 40 students involved in development stage and 36 students participate in trial stage. The instruments used in this research included (1) the e-Learning based on an online personal learning environment through social networks on Patient Transfer (2) the learning achievement test (3) the patient transfer skill evaluation forms (4) the quality appraisal form for the experts in two aspects, the content and the e-Learning and (5) the nursing student’s satisfaction evaluation form towards the เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

e-Learning. Statistical analyses were utilized on percentage, mean, standard deviation and the dependent samples t-test. The research results were revealed as follows (1) the e-Learning based on an online personal learning environment through social networks on Patient Transfer had the efficiency of 81.19/82.10, as the set criterion (2) when comparing the mean of score from the pretest and posttest achievement of the learning through the e-Learning, it was found that the posttest was higher than the pretest with statistically significant difference at .05 (3) the comparison of scoring skill revealed that posttest scoring skill was significantly higher than pretest scoring skill at .05 and (4) the nursing students had the satisfaction with the e-Learning at the high level. Keywords: e-Learning, personal learning environment, social networks, patient transfer บทน�ำ การจั ด การศึ ก ษาหลั ก สู ต รพยาบาล ศาสตรบัณฑิตตามข้อบังคับสภาการพยาบาล ต้องก�ำหนดให้มีการฝึกภาคปฏิบัติหรือการฝึก 92

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ภาคสนามในสถานพยาบาลหรือสถาบันอื่นที่ สภาการพยาบาลประกาศก�ำหนดทัง้ ภายในและ หรือภายนอก ดังนั้นนักศึกษาพยาบาลจะต้องมี ความรู้ทั้งทางทฤษฎีและทักษะปฏิบัติ ทางการ พยาบาลก่อนทีจ่ ะออกไปฝึกภาคปฏิบตั ใิ นสถาน พยาบาล โดยเฉพาะทักษะการพยาบาลพื้นฐาน ใน การดูแลผู้ป่วย สถาบันการศึกษาจึงต้องเตรี ยมความพร้อมของนักศึกษาพยาบาล การจัดการเรียนการสอนวิชาทักษะการ พยาบาลพื้ น ฐานส� ำ หรั บ หลั ก สู ต รพยาบาล ศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยพยาบาลและสุขภาพ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ในภาคปฏิบัติ จะใช้ วิ ธี ก ารสอนแบบสาธิ ต โดยการแบ่ ง นักศึกษาออกเป็นกลุ่มย่อย อัตราส่วนอาจารย์ ต่อนักศึกษา 1 : 8 จึงต้องใช้อาจารย์ผู้สอนเป็น จ�ำนวนมาก เพื่อให้ได้คุณภาพในการเรียนการ สอน นอกจากนี้การสอนสาธิตนั้นยังมีข้อจ�ำกัด ดังนี้ 1) นักศึกษา มีความสามารถในการเรียนรู้ แตกต่างกัน 2) บางขั้นตอนไม่สามารถย้อนกลับ สาธิตซ�้ำได้ 3) นักศึกษามองเห็นการสาธิตไม่ทั่ว ถึงหรือฟังไม่ชัดเจน 4) นักศึกษาจดบันทึกหรือ ท�ำกิจกรรมอื่นๆขณะสาธิตท�ำให้เห็นการสาธิต ไม่ครบทุกขั้นตอน 5) ผู้สอนไม่สามารถสังเกต พฤติกรรมของนักศึกษาได้ทั่วถึง 6) ผู้สอนอาจ ไม่ได้เน้นจุดที่ส�ำคัญ การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยเป็นหัวข้อหนึ่งใน วิชาทักษะการพยาบาลพืน้ ฐาน และเป็นกิจกรรม ที่พยาบาลปฏิบัติเป็นประจ�ำ ซึ่งต้องใช้การยก เป็นส่วนใหญ่ ท่าทางการยกที่ไม่ถูกต้อง จะส่ง ผลให้เกิดอาการปวดหลังส่วนล่างได้ จากการ

ส�ำรวจในประเทศไทยพบว่า พยาบาลร้อยละ 91 มีอาการปวดหลัง และความชุกของ อาการปวด หลังของพยาบาลอยู่ในระดับสูง (Lynch, Z., Vudhironarit, C., Vudhironarit, S. 2016) ซึ่ง อาการปวดหลังมีสาเหตุมาจากการยกเคลื่อน ย้ายผู้ป่วย (Landry,M.D., et al. 2008) และ ปัจจัยที่ท�ำให้ ปวดหลังมากขึ้นคือ กิจกรรมการ ท�ำงาน และความเครียด ดังนั้นการเคลื่อนย้าย ผู้ป่วยที่ถูกวิธีจะลด การบาดเจ็บต่อกล้ามเนื้อ และกระดูกหลังได้ แนวทางการจัดการศึกษาในพระราช บัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ก�ำหนด ว่า การจัด การศึกษาต้องยึดหลักว่า ผู้เรียนทุก คนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผูเ้ รียน มีความส�ำคัญทีส่ ดุ กระบวนการ จั ด การศึ ก ษาต้ อ งส่ ง เสริ ม ให้ ผู ้ เรี ย นสามารถ พัฒนาตามธรรมชาติ และ เต็มตามศักยภาพ การ จัดกระบวนการเรียนรูใ้ ห้จดั กิจกรรมให้ผเู้ รียนได้ เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ฝึกการปฏิบัติให้ ท�ำได้ คิดเป็น ท�ำเป็น รักการอ่าน และเกิดการ ใฝ่ รู ้ อ ย่ า งต่ อ เนื่ อ ง การจั ด การศึ ก ษาในยุ ค ศตวรรษ ที่ 21 มีการน�ำเทคโนโลยีทางการศึกษา ที่เจริญก้าวหน้ามาใช้ในการจัดการเรียนการ สอนอีเลิร์นนิง (e-Learning) ซึ่งเป็นการจัดการ เรี ย นการสอนที่ เ น้ น ผู ้ เรี ย นเป็ น ศู น ย์ ก ลาง (Student-Centered Learning) ผูเ้ รียนควบคุม จังหวะการเรียนรู้ได้ด้วยตัวเอง (Self-paced Learning) การจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้แบบ อีเลิร์นนิง เป็นการจ�ำลองกระบวนการเรียนรู้

แบบปกติมาอยู่บนอินเทอร์เน็ตอย่างสมบูรณ์ โดยการใช้ เ ทคโนโลยี ข องแอปพลิ เ คชั น และ เว็บไซต์ประเภทต่างๆ ร่วมกับบทเรียนอีเลิรน์ นิง เพื่อให้เกิดเป็นสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่มี ประสิทธิภาพ เสมือนกับการเรียนรู้แบบปกติ ควรสร้างกลุม่ ในเครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social Network) เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูล แหล่งความรู้ พูดคุย ทั้งแบบสดหรือแบบนัดหมายล่วงหน้า เพราะเครือข่ายสังคมออนไลน์สามารถสือ่ สารได้ อย่างยืดหยุ่น มีประสิทธิภาพ ส่งเสริมการเรียน รู้แบบร่วมมือได้ดี และยังส่งเสริมให้ผู้เรียนรู้จัก เพือ่ นหรืออาจารย์ มากขึน้ กว่าการอ่านข้อความ ในบทเรียนอีเลิรน์ นิงเท่านัน้ จึงเปรียบเสมือนการ เข้าเรียนแบบเผชิญหน้า จ า ก ก า ร ส� ำ ร ว จ พ ฤ ติ ก ร ร ม ผู ้ ใช ้ อิ น เทอร์ เ น็ ต ในประเทศไทยปี 2559 โดย กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร รายงานว่า ผู้ใช้งาน Gen Y (ผู้ที่เกิดในปี พ.ศ. 2524–2543) ซึ่งกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ครั้งนี้มีอายุอยู่ในช่วงนี้ มีการใช้อินเทอร์เน็ต โดยเฉลีย่ 7.6 ชัว่ โมงต่อวัน และทีน่ ยิ มเข้าใช้งาน มากที่สุดคือ Social Network คิดเป็นร้อยละ 98.0 ชนิดที่เข้าใช้งานมากที่สุดเรียงตามล�ำดับ คือ Youtube, Facebook และ Line คิดเป็น ร้อยละ 98.8, 97.9 และ 97.2 ตามล�ำดับ การออกแบบการเรียนการสอนในภาค ปฏิบัติการพยาบาลโดยใช้อีเลิร์นนิงในงานวิจัย หลายเรือ่ งแสดงให้เห็นว่า ผลสัมฤทธิด์ า้ นทักษะ ปฏิบัติการพยาบาลหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน และเมื่อเปรียบเทียบกับการเรียนการสอนแบบ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ปกติ พบว่าผลสัมฤทธิ์ด้านทักษะปฏิบัติการ พยาบาลด้วยการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง สูงกว่าการ เรี ย นการสอนแบบปกติ ดั ง เช่ น งานวิ จั ย ของ จันทรรัตน์ เจริญสันติ และอ�ำไพ จารุวัชรพาณิช กุล (2558:141-150) ที่ศึกษาผลของการเรียน แบบมีปฏิสัมพันธ์ผ่านเว็บด้านทักษะทางคลินิก การตรวจครรภ์ บน googlesite กลุ่มตัวอย่าง เป็นนักศึกษาพยาบาลปริญญาตรีชั้นปีที่ 3 พบ ว่ า นั ก ศึ ก ษาพยาบาลที่ เรี ย นผ่ า นสื่ อ แบบมี ปฏิสมั พันธ์ผา่ นเว็บด้านทักษะการตรวจครรภ์บน googlesite มีคะแนนเฉลีย่ ทักษะการตรวจครรภ์ สูงกว่ากลุ่มควบคุมที่เรียนแบบปกติอย่างมีนัย ส�ำคัญทางสถิติ (p < .001) สอดคล้องกับการ ศึกษาประสิทธิภาพของการอบรมด้วยอีเลิรน์ นิง ต่อทักษะการประเมินระดับความรุนแรงของแผล กดทับ พบว่า พยาบาลกลุม่ ทีเ่ รียนด้วยอีเลิรน์ นิง มีทกั ษะการประเมินสูงกว่ากลุม่ ทีเ่ รียนแบบปกติ อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิติ ทีร่ ะดับ .05 (Ahmad. 2014: 293-299) จากปัญหาด้านการเรียนการสอน ปัจจัย ความเสีย่ งจากการยก และการเคลือ่ นย้ายผูป้ ว่ ย และประสิทธิภาพของอีเลิรน์ นิง ดังกล่าวข้างต้น ผู้วิจัยจึงมุ่งมั่นที่จะท�ำการวิจัยเรื่องนี้ เพื่อให้ นักศึกษาพยาบาลได้เรียนรูใ้ ห้มที กั ษะปฏิบตั ทิ ถี่ กู ต้องก่อนที่จะไปปฏิบัติจริงกับผู้ป่วย ด้วยการ เรียนรู้จากบทเรียน อีเลิร์นนิง

ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย ให้มีประสิทธิภาพไม่ต�่ำกว่าเกณฑ์ 80/80 2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนก่อนและหลังเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง ตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบน เครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้าย ผู้ป่วย 3. เพือ่ เปรียบเทียบคะแนนทักษะปฏิบตั ิ ก่อนและหลังเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง ตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย 4. เพื่ อ ประเมิ น ความพึ ง พอใจของ นักศึกษาพยาบาลที่มีต่อการเรียนด้วยบทเรียน อี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ มทางการเรี ย น ส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง การ เคลื่อนย้ายผู้ป่วย

ความส�ำคัญของการวิจัย 1. ได้ บ ทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย เพื่อ ให้เกิดทักษะปฏิบตั ใิ นการเคลือ่ นย้ายผูป้ ว่ ยอย่าง มีประสิทธิภาพ 2. เป็นแนวทางในการพัฒนาการเรียน การสอนด้านทักษะปฏิบัติทางอิเลกทรอนิกส์ เรือ่ งอืน่ ๆในสาขาวิชาต่างๆ โดยเฉพาะสาขาการ พยาบาลและสาขาทางการแพทย์ 3. เป็ น ประโยชน์ ท างด้ า นคลิ นิ ก คื อ วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่ อ พั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตาม ผู้ป่วยได้รับความปลอดภัยจากการเคลื่อนย้าย 4. เป็นประโยชน์ทางด้านสุขภาพคือ สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ 94

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ลดความเสีย่ งต่อการบาดเจ็บทีห่ ลังของพยาบาล คือ ระดับเก่ง 2 คน ระดับปานกลาง 3 คน และ ระดับอ่อน 2 คน จาการยกและการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย 1.3 กลุ่มพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง ภาคสนาม จ�ำนวน 30 คน เพื่อหาประสิทธิภาพ ขอบเขตการวิจัย ขอบเขตด้านเนื้อหา เนื้อหาการเคลื่อน ของบทเรียน อีเลิร์นนิง 2. กลุ่มทดลอง จ�ำนวน 36 คน ย้ า ยผู ้ ป ่ ว ยประกอบด้ ว ยภาคทฤษฏี แ ละภาค ปฏิบัติ ทั้งหมด 3 หัวข้อหลักคือ 1) กลไกการ เคลือ่ นไหวร่างกาย 2) การยกส�ำหรับการเคลือ่ น ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย ตัวแปรอิสระ ประกอบด้วย การเรียนรู้ ย้าย ประกอบด้วยหลักการยกและเคลื่อนย้าย หลักความปลอดภัยของหลัง (Back safety) และ ด้ ว ยบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม หลักความปลอดภัยในการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย 3) ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม การเคลื่ อ นย้ า ยผู ้ ป ่ ว ยประกอบด้ ว ย วิ ธี ก าร ออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย ตัวแปรตาม ประกอบด้วย เคลื่อนย้ายผู้ป่วยจากเตียงไปที่รถเข็น และจาก 1. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รถเข็นไปที่เตียง 2. คะแนนทักษะปฏิบัติ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการ 3. ความพึงพอใจ วิจยั ประชากรทีใ่ ช้ในการวิจยั ครัง้ นีเ้ ป็นนักศึกษา พยาบาล ระดับปริญญาตรี ชั้นปีที่ 1 วิทยาลัย พยาบาลและสุ ข ภาพ มหาวิ ท ยาลั ย ราชภั ฏ สวนสุนันทา ปีการศึกษา 2559 จ�ำนวน 124 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยลือ กโดยการแบ่งกลุม่ (Cluster Sampling) จ�ำนวน 76 คน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้ 1. กลุ่มพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง แบ่ง ออกเป็น 3 กลุ่ม คือ 1.1 กลุ่มพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง รายบุคคล จ�ำนวน 3 คน ทีม่ ผี ลการเรียน 3 ระดับ คือ ระดับเก่ง ระดับปานกลาง และระดับอ่อน ระดับละ 1 คน 1.2 กลุ่มพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง กลุ่มเล็ก จ�ำนวน 7 คนที่มีผลการเรียน 3 ระดับ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กรอบแนวคิดในกำรวิจัย หลักการและทฤษฏี ที่เกี่ยวข้อง 1. การวิจัยและพัฒนา 2. รูปแบบการเรียน การสอนแบบอีเลิร์นนิง 3. การจัดสภาพแวดล้อม ทางการเรียน 4. เครือข่ายสังคมออนไลน์ 5. เนื้อหาเรื่องการเคลื่อน ย้ายผู้ป่วย

การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง ให้มีประสิทธิภาพไม่ต�่ากว่า เกณฑ์ 80/80 1. ระบบบริหารจัดการเรียนรู้ : Edmodo 2. ระบบบริหารจัดการเนือ้ หา : Youtube, Toondoo 3. เครือข่ายสังคมออนไลน์ : Facebook, Line

1. รูปแบบอีเลิร์นนิงตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วน บุคคลบนเครือข่ายสังคม ออนไลน์ เรือ่ งการเคลือ่ นย้าย ผู้ป่วย 2. ประสิทธิภาพของบทเรียน อีเลิร์นนิง 3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 4. ทักษะปฏิบัติ 5. ความพึงพอใจของนักศึกษา

ภาพแสดง กรอบแนวความคิดของงานวิจัย ประกอบหลัก 9 องค์ประกอบ มีดังนี้คือ 1) การ วิเคราะห์สภาพปัญหา การเรียนการสอน 2) การ วิเคราะห์ผู้เรียนและผู้สอน 3) การวิเคราะห์บท เรียน 4) การออกแบบบทเรียน 5) การออกแบบ ระบบ 6) การปฏิสัมพันธ์ 7) การพัฒนาอีเลิร์น นิง 8) การด�าเนินการในการเรียนการสอน 9) การประเมินผล ร่วมกับแนวคิดเกี่ยวกับการ พัฒนาทักษะปฏิบัติของเดวีส์ (Davies.1971 อ้างอิงใน ทิศนา แขมณี. 2552 : 247-248) ผู้ วิจัยด�าเนินการสร้างบทเรียนอีเลิร์นนิง โดย การน�าองค์ประกอบดังกล่าวตัง้ แต่องค์ประกอบ ที่ 1 - 6 มาใช้ในการออกแบบและการสร้าง บทเรียนอีเลิรน์ นิง จากนัน้ น�าบทเรียน อีเลิรน์ นิง ให้ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบคุณภาพ และท�าการ ขั้นตอนกำรด�ำเนินกำร ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาเอกสารและงานวิจัย ปรับปรุงตามข้อเสนอแนะ ซึ่งบทเรียนอีเลิร์นนิง ุ ภาพอยูใ่ นระดับดีทงั้ ด้านเนือ้ หาและด้านอี ทีเ่ กีย่ วข้องกับอีเลิรน์ นิง วิเคราะห์และสังเคราะห์ มีคณ รูปแบบ การเรียนการสอนอีเลิร์นนิง ได้องค์ เลิร์นนิง สมมติฐานการวิจัย 1. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนด้วยบทเรียน อี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ มทางการเรี ย น ส่วนบุคคล บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลือ่ นย้ายผูป้ ว่ ย หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน แตกต่างกัน อย่างมีนยั ส�าคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 2. ค่ า เฉลี่ ย คะแนนทั ก ษะปฏิ บั ติ จ าก การเรี ย นด้ ว ยบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพ แวดล้อม ทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย หลัง เรียนสู งกว่ า ก่ อ นเรียนแตกต่างกัน อย่างมีนัย ส�าคัญทางสถิติที่ระดับ .05

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ขั้นตอนที่ 2 การหาประสิทธิภาพเครื่อง มือ ขั้นตอนนี้ประกอบด้วยองค์ประกอบที่ 7 คือ การพัฒนาอีเลิร์นนิง เพื่อหาประสิทธิภาพของ บทเรียนอีเลิร์นนิง แบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอนดังนี้ 1) การพัฒนารายบุคคล จ�ำนวน 3 คน และ ปรับปรุงแก้ไข 2) การพัฒนากลุ่มเล็ก จ�ำนวน 7 คน และปรับปรุงแก้ไข 3) การพัฒนาภาคสนาม จ�ำนวน 30 คน จนกระทั่งบทเรียนอีเลิร์นนิงมี ประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 โดยใช้สูตร E1/ E 2 ซึ่ ง ผลการพั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง มี ประสิทธิภาพ 80.19/82.10 สูงกว่าเกณฑ์ที่ ก�ำหนดไว้ สามารถน�ำไปใช้กับกลุ่มทดลองได้ ขั้นตอนที่ 3 การด�ำเนินการทดลอง ขั้น ตอนนี้ประกอบด้วยองค์ประกอบที่ 8 คือ การ ด�ำเนินการใน การเรียนการสอน ซึ่งมี 2 ขั้นตอน ดังนี้ 1. ขัน้ ตอนการเตรียมการก่อนการเรียน การสอนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง ประกอบด้วย การปฐมนิเทศ การทดสอบก่อนเรียนด้วยข้อสอบ ปรนัย 4 ตัวเลือก และการประเมินทักษะปฏิบัติ ก่อนเรียนด้วยแบบประเมินทักษะปฏิบัติ การ ลงทะเบียนเรียน การเข้าร่วมกลุม่ ในเฟซบุก๊ และ ในไลน์ การแบ่งกลุม่ ย่อยส�ำหรับเรียนรูร้ ว่ มกันใน การฝึกทักษะปฏิบตั ิ แจ้งจุดประสงค์การเรียนการ สอน การเข้าใช้งานระบบ ช่องทางติดต่อสื่อสาร 2. ขัน้ ตอนการด�ำเนินการเรียนการสอน นักศึกษาเข้าเรียนรู้จากระบบเอ็ดโมโดเป็นเวลา 1 เดือน นักศึกษาท�ำแบบทดสอบก่อนและหลัง เรียนในแต่ละหน่วยการเรียน และท�ำกิจกรรม ตามที่ผู้สอนมอบหมาย กิจกรรมทักษะปฏิบัติ

เริ่มจากทักษะย่อยๆ 4 ทักษะ เมื่อช�ำนาญแล้ว จึงเริ่มฝึกทักษะใหญ่ 2 ทักษะ การฝึกปฏิบัติ เรียนรู้ร่วมกันเป็นกลุ่ม ขณะฝึกปฏิบัติจะถ่าย วีดิโอ 3 วิว (view) ผ่านทางกลุ่มเฟซบุ๊กทั้งแบบ นัดหมายหรือไม่นัดหมาย ผู้สอนชี้แนะผ่านช่อง ทางเฟซบุ๊ก ผู้เรียนปรับปรุงแก้ไข และฝึกจน ช�ำนาญ หรือใช้การถ่ายวีดีโอผ่านวีดิโอคอลไลน์ ทั้งแบบส่วนตัวและแบบกลุ่ม แต่ละกิจกรรมมี คะแนนเก็บระหว่างเรียน เพือ่ ประเมินพัฒนาการ ทางด้านทักษะปฏิบตั ิ หลังการเรียนจบทุกหัวข้อ แล้ว นักศึกษาท�ำแบบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน เป็นแบบปรนัย 30 ข้อ 4 ตัวเลือก และผู้สอน ประเมินทักษะปฏิบัติตามแบบประเมินทักษะ ปฏิบัติซึ่งเป็นแบบประเมินรูบริค ขั้นตอนที่ 4 การประเมินผล ประกอบ ด้วยองค์ประกอบที่ 9 คือ การประเมินผลตาม วัตถุประสงค์ดังนี้ 1. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียน และหลังเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง โดยการ ทดสอบ ความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ยคะแนน ทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยสถิติ t-test dependent sample 2. เปรี ย บเที ย บคะแนนทั ก ษะปฏิ บั ติ ก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง โดยการทดสอบความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ย คะแนนทักษะปฏิบัติก่อนเรียนและหลังเรียน ด้วยสถิติ t-test dependent sample 3. วิเคราะห์ความพึงพอใจของนักศึกษา พยาบาลต่อการเรียนด้วยอีเลิร์นนิง โดยใช้ค่า เฉลีย่ (Mean) และส่วนเบีย่ งเบนมาตรฐาน (S.D.) เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ภาพแสดง รูปแบบบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคล บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย 98

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ผลการวิจัย การศึกษาวิจัยมีผลการวิจัยดังต่อไปนี้ 1. ผลการพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงมีค่า ประสิทธิภาพจากการพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง เท่ากับ 81.19/82.10 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนด ไว้คือ 80/80 2. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนหลังเรียนด้วย บทเรียนอีเลิร์นนิง พบว่า คะแนนเฉลี่ยแบบ วัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อน เรี ย นแตกต่ า งกั น อย่ า งมี นั ย ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ระดับ .05 3. นั ก ศึ ก ษาพยาบาลมี ค ะแนนเฉลี่ ย ทักษะปฏิบัติหลังเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงสูง กว่า ก่อนเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยส�ำคัญทาง สถิติที่ระดับ .05 ความพึงพอใจของนักศึกษาพยาบาลทีม่ ี ต่อการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง โดยรวมอยู่ ในระดับมาก ( X= 4.16, S.D. = 0.54) แบ่งออก เป็น 2 ด้าน ดังนี้ ด้านบทเรียนอีเลิร์นนิง คะแนนเฉลี่ย ความพึงพอใจของนักศึกษาโดยรวมอยู่ในระดับ มาก ( X= 4.14, S.D. = 0.54) พิจารณารายข้อ พบว่า รูปแบบการน�ำเสนอดึงดูดความสนใจมาก ทีส่ ดุ ( X= 4.50, S.D. = 0.51) รองลงมาคือ การ เข้าใช้งานระบบมีความสะดวกและรวดเร็ว ( X= 4.22, S.D. = 0.76) ด้านรูปแบบการเรียนการสอน คะแนน เฉลี่ยความพึงพอใจของนักศึกษาพยาบาลโดย รวมอยู่ในระดับมาก ( X= 4.18, S.D. = 0.54) นักศึกษาพยาบาลมีความพึงพอใจมากที่สุดคือ

ความรู ้ ที่ ไ ด้ รั บ สามารถน� ำ ไปประยุ ก ต์ ใช้ ใ น สถานการณ์จริงได้ อยู่ในระดับมาก ( X= 4.47, S.D. = 0.65) รองลงมารูปแบบการเรียนการสอน ท�ำให้นักศึกษาค�ำนึงถึงความปลอดภัยในการ เคลื่อนย้ายผู้ป่วยอยู่เสมอทั้งต่อตนเองและต่อผู้ ป่วยอยู่ในระดับมาก ( X= 4.31, S.D. = 0.52) สรุปและอภิปรายผล 1. บทเรียนอีเลิรน์ นิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย ที่มีค่า ประสิทธิภาพเท่ากับ 81.19/82.10 ซึ่งสูงกว่า เกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้คือ 80/80 สามารถอธิบายได้ ว่า 1) ผู้วิจัยท�ำการวิเคราะห์และสังเคราะห์รูป แบบการเรียนการสอนอีเลิร์นนิงจากงานวิจัยที่ เกี่ยวข้องได้องค์ประกอบหลัก 9 องค์ประกอบ 2) ศึกษาเอกสารและงานวิจยั เกีย่ วกับการพัฒนา ด้านทักษะพิสัย และน�ำแนวคิดเกี่ยวกับการ พั ฒ นาทั ก ษะปฏิ บั ติ ข องเดวี ส ์ ม าใช้ ใ นการ ออกแบบเนื้ อ หาและกิ จ กรรมที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ ทักษะปฏิบัติ ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีพัฒนาการทาง ด้านทักษะปฏิบตั อิ ย่างมีประสิทธิภาพสอดคล้อง กับงานวิจัยของ สมปราถนา ทองนาค (2558) ที่ พัฒนาชุดกิจ กรรมการฝึกทักษะพื้นฐานกีฬา แฮนด์ บ อลโดยใช้ รู ป แบบการเรี ย นการสอน ทักษะปฏิบัติของเดวีส์ พบว่า มีประสิทธิภาพ เท่ากับ 82.50/84.75 สูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้คือ 80/80 3) การใช้มัลติมีเดียเป็นการน�ำเสนอที่มี ประสิทธิภาพ ดึงดูดความสนใจ โดยการเลือกสือ่ มัลติมีเดียเป็นการ์ตูนที่มีสีสรรค์สวยงาม และมี เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สาระสื่ อ ให้ เ ห็ น ถึ ง ผลเสี ย ต่ อ ตนเองจากการ ปฏิบัติการยกและเคลื่อนย้ายที่ไม่ถูกวิธี ใช้สื่อ แอนนิเมชั่นแสดงกายวิภาคของร่างกายให้เห็น การบาดเจ็บของอวัยวะจากการปฏิบัติที่ไม่ถูก ต้อง และน�ำเสนอให้เห็นทัง้ ด้านบวกและด้านลบ ท�ำให้นักศึกษาพยาบาลเห็นความแตกต่างและ เลือกท�ำในสิง่ ทีถ่ กู 4) ท�ำการพัฒนาและปรับปรุง อย่างมีระบบผ่านการตรวจสอบคุณภาพจากผู้ เชี่ยวชาญด้านเนื้อหาและด้านอีเลิร์นนิงซึ่งมี คุ ณ ภาพอยู ่ ใ นระดั บ ดี และทดลองหา ประสิทธิภาพ 3 ครั้ง มีการปรับปรุงแก้ไขจน กระทั่งบทเรียนอีเลิร์นนิง มีประสิทธิภาพตาม เกณฑ์ 80/80 ซึ่งประสิทธิภาพที่ได้ในขั้นตอน สุดท้ายสูงกว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ สอดคล้องกับ ผลการวิ จั ย ของ ธั ญ ญลั ก ษณ์ วจนะวิ ศิ ษ ฐ์ (2553:15-28) ทีท่ ำ� การพัฒนาบทเรียนบนระบบ เครือข่ายรายวิชากายวิภาคศาสตร์และสรีรวิทยา เรื่ อ ง ระบบโครงกระดู ก และร่ า งกาย กลุ ่ ม ตัวอย่างเป็นนักศึกษาพยาบาล ปีที่ 1 พบว่า บท เรียน มีประสิทธิภาพเท่ากับ 81.20/81.15 สูง กว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ คือ 80/80 เช่นเดียวกับการ ศึ ก ษาของ อั จ ฉราวดี ศรี ย ะศั ก ดิ์ และคณะ (2554:91-103) ที่พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต เรือ่ ง อุทกเศียร ส�ำหรับ นักศึกษาพยาบาลปี 3 พบว่า มีประสิทธิภาพ เท่ากับ 87.75/82.55 สูงกว่าเกณฑ์ที่ ตั้งไว้ คือ 80/80 สอดคล้องกับการพัฒนาสื่อการสอน อิเล็กทรอนิกส์รายวิชา BNS 405 การพยาบาล ผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษา ปี 4 พบว่า สื่ อ การสอนอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ 100

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

87.59/89.97 (วารินทร์ บินโฮเซ็น และรัชนี นาม จันทรา. 2558 : 114-125) และสอดคล้องกับ งานวิจัยของ นิภา กิมสูงเนิน และสุวรีย์ เพชร แต่ง (2559 : 63 -74) ที่พัฒนาสื่อการสอน อิเล็กทรอนิกส์รายวิชา BNS 407 การพยาบาล อนามั ย ชุ ม ชน กลุ ่ ม ตั ว อย่ า งเป็ น นั ก ศึ ก ษา พยาบาลปี 4 มหาวิทยาลัยรังสิต พบว่า สื่อการ สอนอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพเท่ า กั บ 84.52/86.91 สูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ คือ 80/80 2. เมื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนก่อนและหลังเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง พบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนทดสอบหลังเรียนสูงกว่า ก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ทีเ่ ป็นเช่นนีอ้ ธิบายได้วา่ 1) ในกระบวนการสร้าง และพัฒนาผู้วิจัยได้ค�ำนึงถึงการออกแบบการ เรี ย นการสอนด้ ว ยองค์ ป ระกอบ ที่ ไ ด้ จ าก สังเคราะห์งานวิจยั บทเรียนสอดคล้องกับเนือ้ หา ครอบคลุมวัตถุประสงค์ที่ก�ำหนด และผ่าน การ ตรวจสอบคุณภาพจากผู้เชี่ยวชาญ และทดสอบ หาค่าประสิทธิภาพจนมีประสิทธิภาพสูงกว่า เกณฑ์ที่ ตัง้ ไว้คอื 80/80 2) ผูว้ จิ ยั ใช้สอื่ มัลติมเี ดีย ต่างๆ ที่ช่วยส่งเสริมการจดจ�ำ เช่น การ์ตูน ภาพ เคลื่ อ นไหว สื่ อ กายวิ ภ าคของกล้ า มเนื้ อ และ กระดูกสันหลัง สอดคล้องกับงานวิจัยของ ชริน ทร์ แก้วดี และภักตรา ประเสริฐวงษ์ผล (2556: 7-16) ที่ท�ำการพัฒนาสื่อมัลติมีเดียเรื่องการขับ รถลากจูง ส�ำหรับผูเ้ ข้ารับการฝึกอบรมหลักสูตร ขับรถลากจูง โรงเรียนการขนส่ง กรมการขนส่ง ทางบกพบว่า ผลสัมฤทธิ์ทาง การเรียนของกลุ่ม ทดลองทีเ่ รียนด้วยสือ่ มัลติมเี ดียหลังเรียนสูงกว่า

ก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 และแตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยส�ำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 3) ระบบปฏิบัติการเอ็ดโม โดทีใ่ ช้เป็นระบบบริหารจัดการการเรียนการสอน นัน้ รองรับการเข้าใช้งานของอุปกรณ์พกพาต่างๆ ได้ เป็นการเรียนรู้ที่เรียกว่าโมบาย เลิร์นนิง (Mobile Learning) กลุ่มตัวอย่างเข้าเรียนบท เรียนอีเลิรน์ นิง ผ่านทางโทรศัพท์มอื ถือมากทีส่ ดุ คิดเป็นร้อยละ 97 สอดคล้องกับผลคะแนนความ พึ ง พอใจการเข้ า ใช้ ง านระบบมี ค วามสะดวก รวดเร็วอยูใ่ นระดับมาก ( X= 4.22, S.D. = 0.76) นอกจากนี้ ยั ง สอดคล้ อ งกั บ งานวิ จั ย ของ แจ่มจันทร์ ศรีอรุณรัศมี (2559 : 35-45) ทีศ่ กึ ษา ผลของการจัดการเรียนการสอนผ่านโทรศัพท์มอื ถื อ ด้ ว ยการใช้ โ ครงงานเป็ น ฐานในรายวิ ช า คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนิสิตปริญญาตรี ด้านผล สัมฤทธิ์ในการเรียน พบว่า คะแนนหลังเรียนสูง กว่าก่อนเรียน อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ ี่ .05 3) มีแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนในแต่ละ หน่วยที่ออกแบบตามวัตถุประสงค์การเรียนรู้ และยั ง มี ก ารให้ ข ้ อ มู ล ป้ อ นกลั บ ผลการเรี ย น พร้ อ มกั บ เฉลยค� ำ ตอบที่ ถู ก ต้ อ งทั น ที ทั น ใด (immediate feedback) ช่วยให้ผเู้ รียนประเมิน การเรียนของตนเองได้ และย้อนกลับไปศึกษา เนื้อหาที่ได้คะแนนน้อยท�ำให้เข้าใจเนื้อหาได้ดี ขึ้น เป็นการช่วยเสริมแรงและกระตุ้นให้ผู้เรียน เรียนรูไ้ ด้ดี 4) ระบบมีการส�ำรองข้อมูลเนือ้ หาทุก หน่วยให้ download ไว้อา่ นแบบออฟไลน์ได้ 5) มีการปฏิสัมพันธ์หลายช่องทาง เปิดโอกาสให้ผู้ เรียนซักถามผู้สอนได้ทั้งแบบเผชิญหน้า และไม่

เผชิญหน้า ทั้งแบบรายบุคคลและแบบกลุ่ม จึง ท�ำให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่า ก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สอดคล้องกับงานวิจัยของธัญญลักษณ์ วจนะวิ ศิษฐ์ (2553 : 15-28) ที่ท�ำการพัฒนาบทเรียน บนระบบเครือข่ายรายวิชา กายวิภาคศาสตร์ และสรีรวิทยา เรื่อง ระบบโครงกระดูกและ ร่างกาย กลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษาพยาบาล ชั้น ปีที่ 1 พบว่า คะแนนเฉลี่ยหลังเรียนสูงกว่าก่อน เรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ < .05 และการศึกษาของ วารินทร์ บินโฮเซ็น และ รัชนี นามจันทรา (2558 :114-125) ในรายวิชา BNS 405 การพยาบาลผู้สูงอายุ พบว่า ผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิติ (p <.001) และยังสอดคล้อง กับการศึกษาของ นิภา กิมสูงเนิน และ สุวรีย์ เพชรแต่ง (2559: 63-74) ในรายวิชาอนามัย ชุมชน พบว่า คะแนนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ < .001 3. เมื่ อ เปรี ย บเที ย บค่ า เฉลี่ ย คะแนน ทักษะปฏิบัติก่อนและหลังเรียนด้วยบทเรียนอี เลิร์นนิง พบว่า คะแนนเฉลี่ยทักษะปฏิบัติหลัง เรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 ที่เป็นเช่นนีอ้ ธิบายได้ว่า 1) ผู้วจิ ัยได้ น�ำแนวคิดทีเ่ กีย่ วข้องกับการพัฒนาทักษะปฏิบตั ิ มาใช้ในการออกแบบเนื้อหาและกิจกรรม โดย แบ่งทักษะออกเป็นทักษะย่อยๆให้นักศึกษา พยาบาลฝึกปฏิบัติทีละทักษะจนช�ำนาญแล้วจึง เชือ่ มโยงเป็นทักษะใหญ่ตอ่ ไป สอดคล้องกับงาน วิจัยของ สมปราถนา ทองนาค (2558) ที่พัฒนา เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

101

ชุดกิจกรรมการฝึกทักษะพืน้ ฐานกีฬาแฮนด์บอล โดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนทักษะปฏิบัติ ของเดวีส์ ส�ำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอน ต้ น ผลการเปรี ย บเที ย บทั ก ษะพื้ น ฐานกี ฬ า แฮนด์บอลพบว่า นักเรียน ทีไ่ ด้รบั การฝึกด้วยชุด กิจกรรมฝึกทักษะพืน้ ฐานกีฬาแฮนด์บอลทีใ่ ช้รปู แบบการเรียนการสอนทักษะปฏิบัติของเดวีส์ มี คะแนนเฉลี่ยหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 2) ผู้วิจัยใช้สื่อ สังคมออนไลน์เฟซบุ๊กและไลน์ในการพูดคุย ให้ ค� ำ ปรึ ก ษาทั้ ง แบบนั ด หมายและไม่ นั ด หมาย นักศึกษา ที่ปฏิบัติไม่ถูกต้อง สามารถวีดิโอคอล ไลน์มาหาผู้สอน แสดงทักษะปฏิบัติให้ผู้สอนดู เพือ่ ขอค�ำชีแ้ นะได้ทนั ที 3) มีการแบ่งกลุม่ เพือ่ ให้ นักศึกษาเรียนรู้แบบร่วมมือกันในการฝึกปฏิบัติ ทักษะ ท�ำให้การฝึกทักษะปฏิบตั ิ มีประสิทธิภาพ ยิ่ ง ขึ้ น 4) สภาพแวดล้ อ มทางการเรี ย นแบ บอีเลิร์นนิงนั้นท�ำให้นักศึกษาสามารถเรียนรู้ได้ ตามต้องการ ไม่จ�ำกัดเวลา และสถานที่ และ อุปกรณ์ที่ใช้งาน 4) การใช้สื่อมัลติมีเดียที่เป็น การ์ตูนและภาพเคลื่อนไหวดึงดูดความสนใจ ท�ำให้นักศึกษาจดจ�ำได้ง่ายและเร็วกว่าการอ่าน ข้อความ ผูว้ จิ ยั ยังได้สร้างหนังสือการ์ตนู ด้วยโปร แกรมตูนดู (Toondoo) ทีส่ อดแทรกเนือ้ หาเรือ่ ง ความปลอดภัยของหลังจากการยกผู้ป่วย ผ่าน นิทานการ์ตูน โดยน�ำชื่อเล่นของนักศึกษามาใช้ เป็นตัวละครในเรื่อง ท�ำให้นักศึกษาสนใจอ่าน นอกจากนีย้ งั มีเกมจับผิดภาพในนิทานการ์ตนู ให้ นักศึกษาเล่น ท�ำให้นักศึกษาได้ดูเนื้อหาซ�้ำอีก จนกว่าจะจับผิดภาพได้ครบ ยิ่งท�ำให้จดจ�ำได้ 102

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

มากขึ้น สอดคล้องกับงานวิจัยของ สิริรัตน์ ฉัตร ไชยสุ ด า, นารี รั ต น์ จิ ต มนตรี และวรวรรณ วาณิชย์เจริญชัย (2011: 143-150) ที่ท�ำการ ศึกษาผลของสือ่ การสอนอิเล็กทรอนิกส์ตอ่ ความ สามารถในการให้สารน�้ำทางหลอดเลือดด�ำของ นักศึกษาพยาบาลปริญญาตรีปที ี่ 2 ระหว่างกลุม่ ทดลองที่ใช้สื่อการสอนอิเล็กทรอนิกส์กับกลุ่ม ควบคุ ม ที่ เรี ย นด้ ว ยการสอนสาธิ ต และสาธิ ต ย้ อ นกลั บ พบว่ า กลุ ่ ม ทดลองมี ค ะแนนความ สามารถในการให้สารน�้ำทางหลอดเลือดด�ำหลัง เรียนสูงกว่า กลุ่มควบคุมอย่างมีนัยส�ำคัญทาง สถิติ (p<.01) เช่นเดียวกับการศึกษาของ จันทร รัตน์ เจริญสันติ และ อ�ำไพ จารุวัชรพาณิชกุล (2558:142-150) ที่ ศึ ก ษาการเรี ย นรู ้ แ บบมี ปฏิสมั พันธ์ผา่ นเว็บด้านทักษะการตรวจครรภ์บน Google site ในนักศึกษาพยาบาล ปริญญาตรี ปี 3 ผลการวิจัยพบว่า คะแนนเฉลี่ยทักษะการ ตรวจครรภ์ของกลุม่ ทดลองสูงกว่ากลุม่ ควบคุมที่ เรียนแบบปกติ นอกจากนี้ยังสอดคล้องกับงาน วิจัยของ Ahmad (2014: 293-299) ที่ศึกษา ประสิ ท ธิ ภ าพของการอบรมด้ ว ยอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ต่อทักษะการประเมินระดับความรุนแรงของแผล กดทับของพยาบาล พบว่า กลุ่มที่เรียนด้วย อีเลิร์นนิงมีคะแนนทักษะการประเมินสูงกว่า กลุ่มที่เรียนแบบปกติอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 4. นักศึกษาพยาบาลมีความพึงพอใจต่อ การเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงตามตามสภาพ แวดล้อม ทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรื่อง การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย โดย

รวมอยู่ในระดับมาก ( X= 4.16, S.D. = 0.54) ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ด้าน ดังนี้ 4.1 ด้านบทเรียนอีเลิรน์ นิง คะแนน เฉลีย่ รวมความพึงพอใจของนักศึกษาพยาบาลที่ มีต่อบทเรียน อีเลิร์นนิงอยู่ในระดับมาก ( X = 4.14, S.D. = 0.54) เมือ่ พิจารณาเป็นรายข้อ พบ ว่า รูปแบบการน�ำเสนอดึงดูดความสนใจมาก ที่สุด ( X= 4.50, S.D. = 0.51 ) ที่เป็นเช่นนี้ อธิบายได้ว่า ผู้วิจัยใช้สื่อมัลติมีเดียที่เป็นการ์ตูน แอนนิเมชัน่ มีภาพประกอบ หนังสือการ์ตนู สร้าง จากโปรแกรมตูนดูจงึ ดึงดูดความสนใจ เช่นเดียว กับงานวิจัยของ วารินทร์ บินโฮเซ็น และ รัชนี นามจันทรา (2558 :114-125) พบว่า นักศึกษา มีความพึงพอใจการออกแบบหน้าจอมีความ สวยงามเหมาะสมมาก และการเข้าใช้งานระบบ มีความสะดวกและรวดเร็วอยูใ่ นระดับมาก ( X= 4.22, S.D. = 0.76) ที่เป็นเช่นนี้อธิบายได้ว่า ระบบปฏิบัติการเป็นเอ็ดโมโดซึ่งรองรับการใช้ งานผ่านมือถือ จึงสะดวกในการเข้าใช้งาน 4.2 ส�ำหรับด้านรูปแบบการเรียน การสอน พบว่า นักศึกษาพยาบาลมีความพึง พอใจโดยเฉลี่ยรวมอยู่ในระดับมาก ( X= 4.18, S.D. = 0.54) สิ่งที่นักศึกษาพยาบาลมีความพึง พอใจมากที่สุดคือ ความรู้ที่ได้รับสามารถน�ำไป ประยุกต์ใช้ในสถานการณ์จริงได้ อยูใ่ นระดับมาก ( X= 4.47,S.D. = 0.65) รองลงมารูปแบบการ เรี ย นการสอนท� ำ ให้ นั ก ศึ ก ษาค� ำ นึ ง ถึ ง ความ ปลอดภัยในการเคลือ่ นย้ายผูป้ ว่ ยอยูเ่ สมอ ทัง้ ต่อ ตนเองและต่ อ ผู ้ ป ่ ว ยอยู ่ ใ นระดั บ มาก ( X = 4.31,S.D.= 0.52) ที่เป็นเช่นนี้อธิบายได้ว่า 1)

สื่อมัลติมีเดียที่ใช้เป็นการ์ตูนแอนนิเมชั่น มีการ ใช้ภาพประกอบที่สวยงามและสอดคล้องกับ เนื้อหาแทนการใช้ข้อความ ท�ำให้จดจ�ำง่ายและ เร็ว สือ่ มัลติมเี ดียต่างๆ มีความยาวไม่เกิน 2 นาที ท�ำให้ไม่นา่ เบือ่ ผูว้ จิ ยั ได้สร้างหนังสือการ์ตนู ด้วย โปรแกรมตูนดูที่สอดแทรกเนื้อหาเรื่อง ความ ปลอดภัยของหลังจากการยกผู้ป่วย โดยน�ำชื่อ เล่นของนักศึกษาพยาบาลมาใช้เป็นตัวละครใน เรือ่ งท�ำให้นกั ศึกษาจดจ�ำได้ดี และมีสอื่ แสดงการ บาดเจ็บต่อกล้ามเนื้อและกระดูก มีลิงค์เอกสาร งานวิจยั ต่างๆทีเ่ กีย่ วข้องกับอาการปวดหลังของ พยาบาลจากการยกและเคลื่อนย้ายผู้ป่วยท�ำให้ นั ก ศึ ก ษาพยาบาลตระหนั ก ถึ ง เรื่ อ งความ ปลอดภัยของหลังมากขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับงาน วิ จั ย ต่ า งๆดั ง ต่ อ ไปนี้ ที่ ร ายงานว่ า นั ก ศึ ก ษา พยาบาลมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยอีเลิรน์ นิง เช่นงานวิจัยของ ธัญญลักษณ์ วจนะวิศิษฐ (2557:100-113),วารินทร์ บินโฮเซ็น และ รัชนี นามจันทรา (2558 :114-125), และนิภา กิม สูงเนิน และสุวรีย์ เพชรแต่ง (2559: 63-74) ข้อเสนอแนะ ข้อเสนอแนะส�ำหรับการน�ำผลการวิจยั ไปใช้ 1. การเรียนการสอนอีเลิร์นนิง สามารถ ใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์เฟซบุ๊ก และไลน์ เพื่อ ส่งเสริมปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ผู้สอนกับ นักศึกษา และนักศึกษากับนักศึกษา โดยการ สร้างกลุ่มเฟซบุ๊ก และกลุ่มไลน์ ให้เป็นสภาพ แวดล้อมการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพเสมือนกับ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

103

การเรียนรูแ้ บบปกติ เปรียบเสมือนเป็นห้องเรียน ห้องเรียนหนึ่ง ที่มีการพบปะพูดคุยกัน ปรึกษา กัน และแสดงความคิดเห็นได้ ทัง้ แบบผสานเวลา และไม่ผสานเวลา ทั้งแบบรายบุคคล และแบบ กลุ่ม การเรียนการสอนด้านทักษะนั้นการฝึกฝน เป็นสิ่งส�ำคัญอย่างยื่ง ดังนั้นสถานศึกษาที่จะใช้ การเรียนการสอนอีเลิร์นนิงในภาคปฏิบัติต้อง ค�ำนึงถึงบริบทด้าน การปฏิสัมพันธ์ ควรจัดให้มี อาจารย์ผู้รับผิดชอบในการให้ค�ำปรึกษาทาง ออนไลน์ได้ตลอดเวลาตามทีก่ ำ� หนดไว้ นอกจาก นีค้ วรเตรียมความพร้อมของอุปกรณ์การสือ่ สาร ต่างๆ ให้พร้อมใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ และ สัญญานอินเทอร์เน็ตที่มีความเสถียรภาพ 2. สภาพแวดล้อมบนเครือข่ายสังคม ออนไลน์ มีความเหมาะสมกับการเรียนการสอน ด้านทักษะปฏิบัติทางออนไลน์ เนื่องจากมีความ ยืดหยุ่นในการใช้งาน นักศึกษาสามารถถ่าย วีดโิ อระหว่างฝึกปฏิบตั ิ ซึง่ ไม่จำ� กัดความยาวผ่าน เฟซบุ๊กทั้งแบบถ่ายทอดสดและแบบบันทึกเก็บ ไว้ก่อน ผู้สอนดูวีดีโอ และให้ค�ำแนะน�ำทันที ทันใด หรือเรียกดูภายหลัง ดูซ�้ำได้ตลอดเวลา ท�ำให้เกิดความชัดเจน และละเอียดรอบคอบมาก

104

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ยิ่งขึ้นในการค้นหาจุดที่ต้องแก้ไข และนักศึกษา สาธิตย้อนกลับให้ผู้สอนดูทันที ปรับแก้จนกว่า จะถู ก ต้ อ ง จึ ง เป็ น การเรี ย นการสอนที่ มี ประสิทธิภาพ เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย ข้อเสนอแนะส�ำหรับการวิจัยครั้งต่อไป ควรศึกษาวิจัยพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง ทางการพยาบาลในเรื่องอื่นๆ ของสาขาการ พยาบาลที่มีความเสี่ยง อันตราย และสลับซับ ซ้อน เช่น การสวนปัสสาวะ การให้สารน�้ำทาง หลอดเลือดด�ำ หรือสาขาอืน่ ๆทางการแพทย์ โดย ใช้เกมคอมพิวเตอร์เป็นสือ่ เพือ่ การเรียนการสอน ซึ่ ง เป็ น รู ป แบบหนึ่ ง ของการศึ ก ษาบั น เทิ ง (Edutainment) หรือการใช้สถานการณ์เสมือน จริ ง ทางการแพทย์ (Virtual Medical Simulations) เป็นการเรียนรู้ผ่านระบบเสมือน จริงในโลกอินเทอร์เน็ต สามารถลดความเสี่ยงที่ เกิ ด จากการปฏิ บั ติ ผิ ด พลาดได้ เพื่ อ ความ ปลอดภัยของผู้ป่วย (patient safety) สามารถ ฝึกปฏิบัติได้หลายครั้ง นอกจากยังมีค่าใช้จ่าย น้อยกว่าการฝึกจากการปฏิบัติจริงอีกด้วย

บรรณานุกรม คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ, ส�ำนักงาน. (2542). พระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542. กรุงเทพฯ : ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. จันทรรัตน์ เจริญสันติ และอ�ำไพ จารุวชั รพาณิชกุล. (2558). การพัฒนาการเรียนรูแ้ บบมีปฏิสมั พันธ์ ผ่านเว็บ ด้านทักษะการตรวจครรภ์ ส�ำหรับนักศึกษาพยาบาล. พยาบาลสาร. 42 (ฉบับ พิเศษ). 141-150. แจ่มจันทร์ ศรีอรุณรัศมี. (2559). ผลการจัดการเรียนการสอนผ่านมือถือด้วยการใช้โครงงานเป็นฐาน เพือ่ ส่งเสริมความสามารถในการคิดแก้ปญ ั หาสาหรับนิสติ ระดับปริญญาตรี. วารสารวิชาการ อุตสาหกรรมศึกษา. ปี10 ฉบับที่1. 35-45. ชรินทร์ แก้วดี และ ภักตรา ประเสริฐวงษ์. (2556). การพัฒนาสื่อ มัลติมีเดียเรื่องการขับรถลากจูง ส�ำหรับ ผู้ เข้ารับการฝึกอบรม หลักสูตรขับรถลากจูง โรงเรียนการขนส่ง กรมการขนส่งทาง บก. วารสารวิชาการอุตสาหกรรมศึกษา. ปีที่ 7 ฉบับที่1. 7-16. ทิศนา แขมมณี. (2552). ศาสตร์การสอน องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มี ประสิทธิภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ : บริษัทด่านสุทธาการพิมพ์ จ�ำกัด. ธัญญลักษณ์ วจนะวิศิษฐ์. (2553). ประสิทธิภาพของบทเรียนบนระบบเครือข่ายรายวิชารายวิชา กายวิภาคศาสตร์และสรีรวิทยา เรื่องระบบโครงกระดูกและร่างกาย. วารสารพยาบาลและ การศึกษา. ปีที่3 ฉบับที่1.15-28. ธัญญลักษณ์ วจนะวิศษิ ฐ. (2557). การพัฒนาบทเรียนอีเลิรน์ นิงรายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ คณะ พยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์. วารสารเกื้อการุณย์. ปีที่ 21 ฉบับที่ 1. 100-113. นิภา กิมสูงเนิน และสุวรีย์ เพชรแต่ง. (2559). ผลการใช้สื่อการสอนอิเล็กทรอนิกส์ ต่อผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนของนักศึกษาพยาบาล มหาวิทยาลัยรังสิต. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย. 9 (1), 63-74. วารินทร์ บินโฮเซ็น และ รัชนี นามจันทรา. (2558). การพัฒนาสื่อการสอนอิเล็กทรอนิกส์ รายวิชา BNS 405 การพยาบาลผู้สูงอายุเพื่อการเตรียมความพร้อมในการสอบขึ้นทะเบียนและรับ ใบอนุ ญ าตประกอบวิ ช าชี พ การพยาบาลและการผดุ ง ครรภ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต. วารสารการพยาบาลและการศึกษา. ปีที่ 8 ฉบับที่ 4.114-125.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

105

สมปราถนา ทองนาค. (2558). การพัฒนาชุดกิจกรรมการฝึกทักษะพืน้ ฐานกีฬาแฮนด์บอลโดยใช้รปู แบบการเรียนการสอนทักษะปฏิบัติของเดวีส์ ส�ำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนมัธยมท่าแคลง จังหวัดจันทบุร.ี (ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏ ร�ำไพพรรณี. สิรริ ตั น์ ฉัตรไชยสุดา, นารีรตั น์ จิตมนตรี และวรวรรณ วาณิชย์เจริญชัย. (2554). ผลของสือ่ การสอน อิเล็กทรอนิกส์การให้สารน�้ำทางหลอดเลือดด�ำต่อความสามารถในการให้สารน�้ำทางหลอด เลือดด�ำของนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 2. วารสารพยาบาลศาสตร์. 29(2).143-150. ส�ำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์(องค์การมหาชน). (2559). รายงานส�ำรวจผู้ใช้ อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2559. สืบค้นเมื่อ 3 กุมภาพันธ์ 2560, จาก กระทรวง เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร: http:// www.etda.or.th/publishing-detail/ thailand-internet-user-profile-2016-th.html อัจฉราวดี ศรียะศักดิ์ และคณะ.(2558). การทดสอบประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์บนเครือ ข่ายอินเทอร์เน็ตเรื่อง “อุทกเศียร (Hydrocephalus) ส�ำหรับนักศึกษาพยาบาลศาสตร์ชั้น ปีที่ 3. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์. ปีที่ 3 (2).91-103. Ahmad Tubaisha. (2014). The Effectiveness of an e-Learning Program to Improve Pressure Ulcer Classification by Nurses. International Journal of Humanities and Social Science, 4(1), 293-299. Davies, I.K. (1971). The Management of Learning. London : McGraw – Hill Publishing. Landry,M.D., et al. (2008). Prevalence and risk factors associated with low back pain and health care providers in Kuwait hospital. Spine, 33(5), 539-545. Lynch, Z., Vudhironarit, C., Vudhironarit, S. (2016). The Prevalence of Self-Reported Work-Related Low Back Pain Problems among Nurses in Thailand. The Journal of Baromarajonani College of Nusing, Nakhonratchasima, 22(1), 52-64.

106

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียนอีเลิร์นนิงตำมสภำพแวดล้อมทำงกำรเรียนส่วนบุคคล บนเครือข่ำยสังคมออนไลน์ เรื่อง ควำมน่ำจะเปน Development of an e-Learning Courseware Based upon Online Personal Learning Environment through Social Networks on Probability ชลธิชา นุชพงษ1, ไพโรจน เบาใจ2, พูลศรี เวศอุฬารย3 Cholticha nuchpong1, Pairoj Bowjai2, Poonsri Vate-U-Lan3

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) พัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรือ่ ง ความน่าจะเป็น ให้มปี ระสิทธิภาพ ไม่ต�่ากว่าเกณฑ์ 80/80 (2) หาค่าดัชนีประสิทธิ ผลจากการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงที่พัฒนา ขึ้น (3) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ระหว่างกลุ่มควบคุมที่เรียนจากการสอนแบบ ปกติกับกลุ่มทดลองที่เรียนจากบทเรียนอีเลิร์น นิง (4) ศึกษาความคงทนในการเรียนรู้หลังจาก เรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงเมื่อเรียนผ่านมา 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ และ (5) ศึกษาความพึง พอใจของนักศึกษาที่มีต่อการเรียนแบบอีเลิร์น นิงที่พัฒนาขึ้น

งานวิ จั ย นี้ เ ป็ น การวิ จั ย และพั ฒ นา ประชากรที่ใช้ในการวิจัยเป็นนักศึกษาระดับ ปริญญาตรี วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี พ ระจอมเกล้ า พระนครเหนือ จ�านวน 115 คน ที่ลงทะเบียน เรียนวิชาสถิติวิศวกรรมซึ่งก�าลังศึกษาในภาค เรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 กลุ่มตัวอย่างใช้การ สุ่มอย่างง่าย จ�านวน 100 คน แบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุม่ พัฒนาเครือ่ งมือ 40 คน กลุม่ ทดลอง 30 คน และกลุม่ ควบคุม 30 คน เครือ่ งมือทีใ่ ช้ในการ วิจัย ประกอบด้วย (1) บทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น (2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน (3) แบบ

นักศึกษาปริญญาเอก สาขาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม Ph.D., ผูชวยศาสตราจารย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม 3 Ph.D., บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม 1 2

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

107

วัดความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนแบ บอีเลิร์นนิง (4) แบบประเมินคุณภาพส�ำหรับ ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านเนือ้ หาและด้านอีเลิรน์ นิง สถิตทิ ี่ ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ค่าร้อยละค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยง เบนมาตรฐาน การทดสอบค่าทีแบบกลุม่ ตัวอย่าง ที่ไม่เป็นอิสระต่อกัน และการทดสอบค่าทีแบบ กลุ่มตัวอย่างที่เป็นอิสระต่อกัน ผลการวิจัย พบ ว่า (1) บทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น มีประสิทธิภาพ เท่ากับ 82.93/83.56 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่ ก�ำหนดไว้ (2) มีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.72 (3) เมื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ระหว่างกลุม่ ทดลองและกลุม่ ควบคุม พบว่า กลุม่ ทดลองมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกว่ากลุ่ม ควบคุมอย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 (4) ความคงทนในการเรียนรู้หลังจากเรียนด้วยบท เรียนอีเลิร์นนิงเมื่อเรียนผ่านไปแล้ว 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์กับการทดสอบหลังเรียนทันทีมี ผลการเรียนรู้ไม่แตกต่างกัน และ (5) นักศึกษา มีความพึงพอใจต่อการเรียนแบบอีเลิรน์ นิงอยูใ่ น ระดับมาก ค�ำส�ำคัญ: อีเลิร์นนิง, สภาพแวดล้อมทางการ เรียนส่วนบุคคล, เครือข่ายสังคมออนไลน์ Abstract The objectives of this research were to (1) develop the e-Learning courseware based upon a personal 108

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

learning environment with online social networks on Probability with the efficiency criterion not less than 80/80, (2) find out an effectiveness index of the developed e-Learning courseware (3) compare students’ learning achievement of a control group learning through traditional instruction with that of an experimental group learning through e-Learning courseware (4) examine students’ learning retention after completing the course for 2 and 4 weeks and (5) investigate students’ satisfaction with the developed e-Learning courseware. The population of this research and development was 115 undergraduate students who enrolled for the Engineering Statistics Course in the first semester of the 2016 academic year at King Mongkut’s University of Technology North Bangkok, College of Industrial Technology. The sample group of 100 students were derived by simple random sampling and divided into 3 groups: 40 students were the group for developing the research instrument and an experimental group and a control group, 30 students each. The research instruments were (1) the e-Learning courseware based upon a personal

learning environment with online social networks on Probability (2) an achievement test (3) a student’s satisfaction evaluation form with the e-Learning and (4) a quality appraisal form on courseware content for experts. The statistics used to analyze data were percentages, means, and standard deviations. The dependent samples t-test and independent sample t-test were used to test the research hypotheses. The research findings were as follows: (1) The e-Learning courseware based upon a personal learning environment with online social networks on Probability achieved the efficiency at 82.93/83.56 which met a predetermined criterion. (2) The effectiveness index was 0.72. (3) The comparison of students’ achievement revealed that students’ achievement of the experimental group was significantly higher than the control group at .05 (4) Upon the completion of the course, no statistically significant differences in the students’ learning retention was found from the immediate, 2-week and 4-week delayed tests. This could be implied that the developed e-Learning courseware could enhance knowledge retention. (5) The students’ satisfaction towards the

developed e–Learning courseware was at a high level. Keywords: e-Learning, personal learning environment, social networks บทน�ำ เทคโนโลยีสารสนเทศได้เข้ามามีบทบาท ที่ส�ำคัญต่อการศึกษาอย่างมากนับตั้งแต่ได้มี การน�ำอินเตอร์เน็ตเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการ จัดการเรียนรู้และสนับสนุนการศึกษาท�ำให้รูป แบบการเรียนและวิธีการสอนของผู้สอนมีการ เปลี่ ย นแปลงและพั ฒ นาขึ้ น และเพื่ อ นให้ สอดคล้องกับแผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวง ศึกษาธิการ ฉบับที่ 11 พ.ศ. 2555 - 2559 ได้ ก�ำหนดยุทธศาสตร์เกี่ยวกับการขยายโอกาส ทางการศึกษา การเข้าถึงบริการทางการศึกษา และการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต รวมถึง การพั ฒ นาคุ ณ ภาพเทคโนโลยี ส ารสนเทศ ทางการศึกษา สรุปสาระดังนี้ ส่งเสริมให้ผู้เรียน สถาบันการศึกษา และหน่วยงานทางการศึกษา ทุ ก ระดั บ เข้ า ถึ ง ระบบเครื อ ข่ า ยเทคโนโลยี สารสนเทศ มีการพัฒนาระบบฐานข้อมูลกลาง ทางการศึกษาให้มีมาตรฐานเดียวกัน โดยน�ำ เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารมาใช้ใน การพัฒนาประสิทธิภาพการบริหารจัดการการ เรียนรู้อย่างเป็นระบบ จัดให้มีศูนย์กลางในการ จัดเก็บ รวบรวม และเผยแพร่ขอ้ มูลสือ่ การเรียน การสอนที่มีคุณภาพ ทันสมัยและได้มาตรฐาน และใช้เป็นแหล่งแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของผู้เรียน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

109

และผูส้ อน ตลอดจนมีการรณรงค์สง่ เสริมให้เด็ก เยาวชน และประชาชนเข้าถึงและใช้ประโยชน์ จากเทคโนโลยีสารสนเทศเพือ่ การเรียนรูไ้ ด้อย่าง ทัว่ ถึง และปรับปรุงห้องปฏิบตั กิ ารและการจัดหา วัสดุ อุปกรณ์ให้ผู้เรียนอย่างเพียงพอต่อการ แสวงหาความรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่อง [1] นอกจากนี้ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2545 และฉบับที่ 3 พ.ศ. 2553 เน้นการจัดการ เรียนการสอนแบบผูเ้ รียนเป็นศูนย์กลางการเรียน รู้ในลักษณะรายบุคคล และการศึกษาตลอดชีพ รวมถึงการน�ำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยส่งเสริมใน การเรียนมากขึ้น อรรณพ [2] ได้กล่าวว่า ระบบการศึกษา ได้พฒ ั นาจากการเรียนแบบเดิมซึง่ ผูเ้ รียนนัง่ เรียน ในห้องเรียนหรือสถานศึกษาพัฒนามาเป็นการ เรียนแบบอีเลิร์นนิง โดยผู้เรียนสามารถเรียน ทีไ่ หนก็ได้ตามความพร้อมและความสามารถของ ตน โดยใช้เครือ่ งคอมพิวเตอร์ทมี่ กี ารเชือ่ มต่อกับ เครือข่ายอินเทอร์เน็ตก็สามารถหาความรูไ้ ด้ดว้ ย ตนเอง อีกทั้งยังสามารถเลือกรูปแบบการเรียน ทีเ่ หมาะสมกับตัวผูเ้ รียนเองได้เป็นอย่างดี โดยไม่ ต้องมีเวลามาจ�ำกัดการเรียนอีกต่อไปและช่วย ขยายโอกาสในการเรียนการสอนให้กบั นักศึกษา รวมไปถึงยังเป็นการลดต้นทุนในการเรียนในด้าน ต่าง ๆ ได้ เช่น การเดินทาง เป็นต้น การจัดการ ศึกษาด้วยระบบอีเลิร์นนิงยังเหมาะสมกับการ ศึกษาที่มีผู้เรียนเป็นกลุ่มใหญ่มากๆ การจั ด สภาพแวดล้ อ มการเรี ย นส่ ว น บุคคล หรือ Personal Learning Environment 110

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

(PLE) คือ สภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวผู้เรียนทั้ง ทีเ่ ป็นรูปธรรมและนามธรรม ส่งผลต่อผูเ้ รียน ใน เชิงบวกและเชิงลบ อีกทั้งมีผลต่อประสิทธิภาพ และประสิทธิผลทางการเรียนรู้ของผู้เรียน ซึ่ง ปัจจุบันแนวคิดเกี่ยวกับการจัดสภาพแวดล้อม ทางการเรียนได้ถูกน�ำมาผสมผสานกันระหว่าง เทคโนโลยี เพื่อส่งเสริมการเรียนการสอนแบ บอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ให้ เ สมื อ นห้ อ งเรี ย นจริ ง ผู ้ เรี ย น สามารถจัดการการเรียนรูอ้ ย่างเป็นระบบ ตลอด จนมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน ผู้เรียน กับผู้เรียน และสามารถสืบค้นความรู้เพิ่มเติม เกีย่ วกับเนือ้ หาดังกล่าวได้ การเรียนการสอนแบ บอีเลิรน์ นิงจะบังเกิดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนนัน้ ต้องอาศัยปัจจัยเหล่านี้ เพื่อสร้างปฏิสัมพันธ์ ระหว่างผู้สอนและผู้เรียนให้เกิดเรียนรู้อย่างมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด แนวคิดการจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ แบบอีเลิรน์ นิง คือ การจ�ำลองกระบวนการเรียน รู้แบบปกติมาอยู่บนอินเทอร์เน็ตอย่างสมบูรณ์ โดยการใช้ เ ทคโนโลยี ข องแอปพลิ เ คชั่ น (Application) และเว็บไซต์ประเภทต่างๆ ร่วม กับบทเรียนอีเลิร์นนิง โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเพิ่ม ศั ก ยภาพของการสื่ อ สารระหว่ า งเรี ย นบน อินเทอร์เน็ต เพื่อให้เกิดเป็นสภาพแวดล้อมการ เรียนรูส้ ว่ นบุคคลทีม่ ปี ระสิทธิภาพเสมือนกับการ เรียนรูแ้ บบปกติ ยกตัวอย่างเช่น ในการจัดสภาพ แวดล้อมการเรียนส่วนบุคคลแบบอีเลิร์นนิงนั้น ผู้สอนก�ำหนดให้เรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิง ท�ำ แบบฝึกหัดระหว่างเรียน และแบบทดสอบต่างๆ ในระบบการจัดการเรียนการสอน (Learning

Management System: LMS) ร่วมกับก�ำหนด ให้ผเู้ รียนมีการจดบันทึกระหว่างเรียนด้วย ผูส้ อน ส่งเสริมให้ผู้เรียนแลกเปลี่ยนความรู้ซึ่งกันและ กั น โ ด ย ก า ร อ ่ า น จ า ก ก า ร จ ด บั น ทึ ก บ น อินเทอร์เน็ตของเพื่อนร่วมชั้น ซึ่งคล้ายกับการ อภิปรายในชั้นเรียนแบบปกติ เพื่อเป็นการแลก เปลี่ยนความคิดเห็น ตรวจทานความรู้ ความ เข้าใจ อีกทัง้ ยังส่งเสริมให้เกิดความคุน้ เคย สร้าง การมีส่วนร่วมระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน และใน กลุ ่ ม ของผู ้ เรี ย นด้ ว ยกั น เองมากยิ่ ง ขึ้ น หรื อ ก�ำหนดให้ใช้ Video Conference ในกลุ่มย่อย โดยมีอาจารย์เป็นผูด้ ำ� เนินการ หลังเรียนจากบท เรียนอีเลิรน์ นิงทีส่ ร้างขึน้ จะท�ำให้ผสู้ อนสามารถ เห็นความเคลือ่ นไหวในระบบ และการแสดงออก ของผู ้ เ รี ย นได้ อ ย่ า งเป็ น ธรรมชาติ ม ากขึ้ น นอกจากนี้ การจัดสภาพแวดล้อมการเรียนส่วน บุคคลแบบอีเลิร์นนิงควรจะมีการสร้างกลุ่มใน เครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social Network) เพือ่ แลกเปลีย่ นข้อมูล แหล่งความรู้ มีปฎิสมั พันธ์ กับผู้สอน หรือแบบนัดหมายการเรียน สามารถ สื่อสารได้อย่างยืดหยุ่น มีประสิทธิภาพ ส่งเสริม การเรียนรูแ้ บบร่วมมือได้ดี และมีเทคโนโลยีทที่ นั สมัยเข้ากับปัจจุบนั โดยสามารถรับข้อมูลได้จาก เครื่องคอมพิวเตอร์แบบปกติและแบบพกพา ได้ ดี รวมถึ งการส่ง เสริมให้ผู้เรียนรู้จักเพื่อ น หรืออาจารย์มากขึน้ กว่าการอ่านข้อความทีม่ อี ยู่ ในบทเรียนอีเลิร์นนิงเท่านั้น ซึ่งเปรียบเสมือน การเข้าเรียนแบบเผชิญหน้าซึ่งแต่ละคนก็จะ สังเกตบุคลิกภาพของผู้อื่นได้หรือพูดคุยกันได้ ในระหว่างพักนั้นเอง [3]

Attwell [4] ได้กล่าวว่า ความคิดเกี่ยว กับการเรียนแบบรายบุคคลผ่านเครือข่ายทาง สังคมนัน้ คือ การทีไ่ ม่ได้ถกู จ�ำกัดอยูก่ บั เครือ่ งมือ ที่ใช้ส�ำหรับการเรียนรู้ซึ่งสามารถอธิบายได้ว่า สภาพแวดล้อมในการที่นักเรียนได้เรียนรู้และไม่ ว่าสถานทีใ่ ด จะทีบ่ า้ นหรือทีท่ ำ� งานนัน้ คือสภาพ แวดล้อมในการเรียนผ่านเครือข่ายทางสังคมซึ่ง จะมีความแตกต่างจากการเรียนรูภ้ ายในสถาบัน ซึ่งนักเรียนมีส่วนร่วมมีการใช้หนังสือและการ พบปะกับผูค้ นทีอ่ ยูใ่ นชัน้ เรียน ในการเรียนรูแ้ บบ รายบุคคลผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์ตอ้ งค�ำนึง ผูเ้ รียนและการพัฒนาการเรียนของนักเรียน ส่วน เครื่ อ งมื อ ที่ ใช้ จั ด การเรี ย นรู ้ ข องตนเอง คื อ ซอฟต์แวร์ เมือ่ ถูกน�ำมาใช้ในการเชือ่ มต่อร่วมกับ ทางเครือข่ายสังคมออนไลน์ต้องปรับให้เหมาะ สมกับสภาพแวดล้อมของตัวเองแต่เป็นการเรียน แบบรายบุคคลคือ ผูเ้ รียนต้องควบคุมตัวเองและ พัฒนาตนเองไปพร้อมๆ กับแบ่งปันความรู้ ความ เข้าใจ อีกทั้งต้องรับผิดชอบในตัวเองเพื่อการ เรียนด้วยวิธีนี้ เครือข่ายสังคมออนไลน์ (Online Social Network) หมายถึง กลุ่มคนที่รวมกันเป็นสังคม มีการท�ำกิจกรรมร่วมกันบนอินเทอร์เน็ต ในรูป แบบของเว็ บ ไซต์ ที่ มี ก ารแผ่ ข ยายออกไป เรื่อยๆเป็นรูปแบบของการสื่อสารข้อมูลผ่าน อินเทอร์เน็ต ซึ่งช่วยให้เป็นเครื่องมือที่ส�ำคัญใน การติดต่อสื่อสารสามารถท�ำกิจกรรมต่างๆร่วม กัน เช่น การสนทนาแลกเปลี่ยนข้อมูล รูปภาพ ไฟล์วิดีโอ ทั้งเพื่อการศึกษา ธุรกิจ และความ บันเทิง เป็นต้น ในปัจจุบันผู้ใช้เครือข่ายสังคม เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

111

ออนไลน์ ใ นประเทศกลุ ่ ม ใหญ่ ที่ สุ ด คื อ กลุ ่ ม นักศึกษาในมหาวิทยาลัย จึงเป็นเหตุผลทีค่ วรน�ำ อีเลิร์นนิงมาสร้างไว้บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ อีกทัง้ อีเลิรน์ นิงส่วนใหญ่ในปัจจุบนั ใช้เพียง LMS และ CMS ในการจัดการเท่านั้น ซึ่งไม่เป็นการ สร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ทางอินเทอร์เน็ต ตามที่คาดหวัง จากการสอนวิชาสถิติวิศวกรรม เรื่อง ความน่าจะเป็น พบว่า ลักษณะของเนื้อหาวิชา เป็นนามธรรมจึงท�ำให้อธิบายให้เข้าใจได้ยาก ใน การสอนอย่ า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพนั้ น ผู ้ ส อนต้ อ ง อธิบายตัวอย่างหลายครั้งหลายหนเพื่อจะเข้าใจ ได้ลกึ ซึง้ เวลาทีใ่ ช้ในการสอนมีจำ� กัด เนือ้ หาวิชา มีจ�ำนวนมากจึงท�ำให้การสอนต้องรีบรวบรัดไม่ สามารถยกตัวอย่างโจทย์ปัญหาที่มีหลากหลาย รูปแบบได้ครบท�ำให้ผู้เรียนเรียนตามไม่ทัน และ เมือ่ พิจารณาผลการเรียนของนักศึกษา ในแต่ละ ภาคเรียนพบว่า นักศึกษามีผลการเรียนที่อยู่ใน เกณฑ์ค่อนข้างต�่ำ ฉะนั้นหากมีแหล่งรวบรวม ข้อมูลเนื้อหาวิชาทั้งหมดพร้อมทั้งแบบฝึกหัดที่ ให้ผู้เรียนได้มีการทบทวนความรู้และท�ำแบบ ฝึ ก หั ด ด้ ว ยตนเองในที่ ไ หนเวลาใดก็ ไ ด้ แ ละ สามารถมีการปฏิสัมพันธ์กับผู้สอนหรือเพื่อนได้ ตลอดเวลาแม้ว่าผู้เรียนจะอยู่ห่างไกลจากสถาน ศึกษา ซึ่งจะช่วยให้เป็นประโยชน์กับผู้เรียนใน การเรียนการสอนและท�ำให้ผู้เรียนมีความรู้มาก ยิ่งขึ้น จากความก้ า วหน้ า ทางเทคโนโลยี ทางการศึกษาและความส�ำคัญของปัญหาดัง กล่าว ท�ำให้ผู้วิจัยตระหนักถึงความส�ำคัญถึง 112

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

แนวทางและวิธีการแก้ไขปัญหาโดยการพัฒนา บทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการ เรียนส่วนบุคคล เรื่อง ความน่าจะเป็น โดยน�ำ เครือข่ายสังคมออนไลน์มาใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เพือ่ ท�ำให้ผเู้ รียนมีผลสัมฤทธิท์ างการเรียนทีด่ ขี นึ้ และช่วยให้ผสู้ อนมีสอื่ การสอนทีม่ ปี ระสิทธิภาพ และประสิทธิผลในการน�ำไปใช้ต่อไป วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่ อ พั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น ให้มี ประสิทธิภาพไม่ต�่ำกว่าเกณฑ์ 80/80 2. เพื่อหาค่าดัชนีประสิทธิผลจากการ เรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น 3. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนของนักศึกษาระหว่างกลุ่มทดลองที่เรียน จากบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็นกับกลุ่มควบคุมที่ เรียนจากการสอนปกติ 4. เพื่อศึกษาความคงทนในการเรียนรู้ หลังจากการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่าจะเป็น ผ่านมา แล้ว 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ 5. เพือ่ ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน ทีม่ ตี อ่ การเรียนจากบทเรียนอีเลิรน์ นิงตามสภาพ

แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย 1 ปีการศึกษา 2559 จ�ำนวน 115 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ผู้วิจัย สังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น เลือกวิธีการสุ่มอย่างง่าย (Simple Random Sampling) โดยการจั บ ฉลากเพื่ อ เป็ น กลุ ่ ม สมมติฐานของการวิจัย 1. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของนักศึกษา ตัวอย่าง 100 คน แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ดังนี้ กลุ่มที่เรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพ 2.1 กลุ่มพัฒนาเครื่องมือ เพื่อใช้ใน แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย การหาประสิทธิภาพของเครื่องมือที่ใช้ในการ สังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็นมีผลการ วิจัยโดยแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม รวมเป็นนักศึกษา เรียนสูงกว่ากลุม่ ทีเ่ รียนจากการสอนปกติอย่างมี 40 คน ดังนี้ (1) กลุ่มพัฒนาเครื่องมือแบบ นัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 2. ความคงทนในการเรียนรู้ของกลุ่ม รายบุคคล จ�ำนวน 3 คน ประกอบด้วยนักศึกษา ทดลองไม่แตกต่างกันเมือ่ เรียนผ่านมา 2 สัปดาห์ ที่เรียนเก่ง 1 คน ปานกลาง 1 คน และอ่อน 1 คน และ 4 สัปดาห์ (2) กลุ่มพัฒนาเครื่องมือแบบ กลุ่มย่อย จ�ำนวน 7 คน โดยใช้นักศึกษาที่เรียน ขอบเขตของการวิจัย เก่ง 2 คน ปานกลาง 3 คน และอ่อน 2 คน 1. ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย (3) ก ลุ ่ ม พั ฒ น า เ พื่ อ ห า ตัวแปรต้น ได้แก่ การเรียนรู้จากบท ประสิทธิภาพของเครื่องมือ จ�ำนวน 30 คน เพื่อ เรียนอีเลิร์นนิง และการเรียนรู้จากวิธีการสอน หาประสิ ท ธิ ภ าพของบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตาม ปกติ สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ตัวแปรตาม ได้แก่ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็นให้ได้ 1. ค่าดัชนีประสิทธิผลการเรียนรู้ ไม่ต�่ำกว่าเกณฑ์ 80/80 2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 2.2 กลุ ่ ม ทดลอง โดยทดลองกั บ 3. ความคงทนในการเรียนรู้ นักศึกษาระดับปริญญาตรีของวิทยาลัยเทคโน 4. ความพึงพอใจของผู้เรียน โลยี อุ ต สาหกรรม มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี 2. ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง พระจอมเกล้าพระนครเหนือ จ�ำนวน 30 คน ที่ ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็น ได้รบั การเรียนรูจ้ ากบทเรียนอีเลิรน์ นิงตามสภาพ นักศึกษาที่ก�ำลังศึกษาอยู่ในระดับปริญญาตรี แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย จากวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี อุ ต สาหกรรม มหา- สังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่าจะเป็น เลือกเฉพาะ วิ ท ยาลั ย พระจอมเกล้ า พระนครเหนื อ ที่ ล ง นักศึกษาทีเ่ รียนอย่างสม�ำ่ เสมอตามการเรียนการ ทะเบียนเรียน วิชาสถิติวิศวกรรม ในภาคเรียนที่ สอนแบบอีเลิร์นนิง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

113

2.3 กลุ ่ ม ควบคุ ม โดยทดลองกั บ นักศึกษาระดับปริญญาตรีของวิทยาลัยเทคโนโลยี อุ ต สาหกรรม มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ จ�ำนวน 30 คน ที่ ได้รับการเรียนรู้จากการเรียนแบบปกติ 3. ระยะเวลา ที่ใช้ในการวิจัย คือ ภาค เรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 ระหว่างเดือน สิงหาคม พ.ศ. 2559 - มกราคม พ.ศ. 2560

114

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น ผู้วิจัยได้ ศึ ก ษา วิ เ คราะห์ แ ละสั ง เคราะห์ ง านวิ จั ย ที่ เกีย่ วข้องทัง้ ในและต่างประเทศ จ�ำนวน 12 เรือ่ ง ร่วมกับหลักการ ADDIE เพื่อให้ได้รูปแบบบท เรียนอีเลิรน์ นิงและน�ำมาเป็นแนวทางในการวิจยั และพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงที่เหมาะสม ซึ่งมี องค์ประกอบของรูปแบบตามภาพดังนี้

1. การวิ เคราะห์ (Analysis) 1.1 การวิเคราะห์และ สังเคราะห์รูปแบบอีเลิรน์ นิง 1.2 กําหนดเป้าหมาย 1.3 กําหนดวัตถุประสงค์ 1.4 กําหนดผูเ้ รียน 1.5 กําหนดผูส้ อน 1.6 กําหนดเนื้อหาและ กิจกรรม 1.7 กําหนดสื่อการเรียนการสอน 1.8 กําหนดความพร้อมด้าน สภาพแวดล้อมทางการเรียน และปจั จัยสนับสนุนการเรียน

5. การประเมิน (Evaluation) ผลจากการนํ าไปใช้ในการวิจยั 5.1 ได้รปู แบบต้นแบบอีเลิรน์ นิงที่มี ประสิทธิภาพ80/80 5.2 ค่าดัชนีประสิทธิผล ได้เท่ากับ 0.70 5.3 ผลสัมฤทธิทางการเรี ยนของกลุ่มทดลอง ์ สูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสําคัญทาง สถิตทิ ร่ี ะดับ 0.05 5.4 รูปแบบอีเลิรน์ นิงทําให้ผเู้ รียนเกิดความ คงทนในการเรียนรู้ 5.5 ความพึงพอใจอยูใ่ นระดับพึงพอใจมาก

2. การออกแบบ (Design) 2.1 สร้างโมเดลต้นแบบของ อีเลิรน์ นิง 2.2 การออกแบบเนื้อหา 2.3 การออกแบบทดสอบ ก่อนเรียน-หลังเรียน 2.4 การออกแบบกิจกรรม สร้างแรงจูงใจ 2.5 การออกแบบสภาพแวดล้อม ทางการเรียนและปจั จัย สนับสนุนการเรียนการ สอน

รูปแบบบทเรียนอีเลิ รน์ นิ งตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียน - e-Learning: สร้างบน MOODLE VDO Multimedia แบบทดสอบ แบบฝึกหัด - Learning Interaction: Chat Room, VDO Conference, Line และ Web Board - Content : สร้างโดย Camstudio, ebook

3. การทดลองและพัฒนา (Experiment & Development) 3.1 นําโมเดลต้นแบบมาพัฒนาและปรับปรุง ตามข้อเสนอแนะจากผูเ้ ชีย่ วชาญด้านอีเลิร์ นนิงและด้านเนื้อหา 3.2 การทดลองรูปแบบอีเลิรน์ นิงเพือ่ หา ประสิทธิภาพ จํานวน 3 ครัง้ 3.3 ได้รูปแบบอีเลิรน์ นิงทีม่ ปี ระสิทธิภาพ ตามเกณฑ์และพร้อมนําไปใช้

4. การนํ าไปใช้ (Implement) นําไปทดลองวิจยั กับกลุ่มทดลอง จํานวน 30 คน

1 รูปแบบของการสร้ นาบทเรี นอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้ อมทางการเรี ภาพทีภาพที ่ 1 รูป่ แบบของการสร างและพัาฒงและพั นาบทเรีฒยนอี เลิรนนิยงตามสภาพแวดล อมทางการเรียนส วนบุคคล ยนส่วน บุคคลบนเครือข่ายสับนเครื งคมออนไลน์ เรื่อง ความน่ น าจะเปน อขายสังคมออนไลน เรื่อางจะเป็ ความน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

115

ผู้วิจัยได้ออกแบบเครื่องมือที่ใช้ในการ วิจัย เรื่อง การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ า ยสั ง คมออนไลน์ เรื่ อ ง ความน่ า จะเป็ น ประกอบด้วย 1. บทเรียนอีเลิรน์ นิงตามสภาพแวดล้อม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น ซึ่งผู้วิจัยได้แบ่ง เนื้อหาออกเป็น 5 ส่วน ได้แก่ กฎเกณฑ์เบื้องต้น เกี่ยวกับการนับ การจัดล�ำดับ การจัดหมู่ ความ น่าจะเป็นเบื้องต้น ความน่าจะเป็นแบบแบบมี เงื่อนไข แบบอิสระ และแบบเบย์ 2. แบบประเมิ น คุ ณ ภาพส� ำ หรั บ ผู ้ เชี่ยวชาญ 2 ด้าน คือ ด้านเนื้อหาและด้านอีเลิร์นนิง 3. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนและความคงทนในการเรียนรู้ 4. แบบวัดความพึงพอใจต่อการเรียนแบ บอีเลิรน์ นิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วน บุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่า จะเป็น การวิเคราะห์ข้อมูล 1. การหาประสิทธิภาพของบทเรียนอี เลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วน บุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่า จะเป็น ให้มปี ระสิทธิภาพไม่ตำ�่ กว่าเกณฑ์ 80/80 2. การหาค่ า ดั ช นี ป ระสิ ท ธิ ผ ลจาก คะแนนทดสอบก่อนและหลังเรียน 3. การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนของนักศึกษาทีเ่ รียนจากบทเรียนอีเลิรน์ นิง 116

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

และจากการเรี ย นแบบปกติ โดยทดสอบ สมมติฐานด้วย Independent Sample t-test 4. การประเมินความคงทนในการเรียน รู้โดยวิเคราะห์ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบสมมติ ฐ านด้ ว ย Dependent Sample t-test เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนหลังเรียนกับเมื่อเรียนผ่านไป 2 สัปดาห์ และ 4 สัปดาห์ 5. การวิเคราะห์ขอ้ มูลจากแบบสอบถาม วัดความพึงพอใจของนักศึกษาต่อการเรียนแบ บอีเลิร์นนิงโดยใช้การหาค่าเฉลี่ย วิธีด�ำเนินการวิจัย 1. ผู้วิจัยนัดหมายนักศึกษาจ�ำนวน 30 คนมารับทราบค�ำชี้แจงการเรียนด้วยบทเรียน อีเลิรน์ นิง พร้อมอธิบายขัน้ ตอนและวิธกี ารเรียน โดยแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับรูปแบบการเรียน การท�ำแบบทดสอบ การท�ำกิจกรรมต่างๆ การ ติดต่อสื่อสารระหว่างนักศึกษาและผู้วิจัย การ ประเมินความพึงพอใจต่อการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง ระยะเวลาในการเรียน เป็นต้น 2. ให้นักศึกษาเรียนจากระบบออนไลน์ จากบทเรียนอีเลิร์นนิง โดยเริ่มเรียนให้นักศึกษา ท�ำแบบทดสอบก่อนเรียน (Pre Test) และ กิจกรรมรวมทัง้ หมด 5 ส่วน ประกอบด้วย 1) กฎ เกณฑ์เบื้องต้นเกี่ยวกับการนับ 2) การจัดล�ำดับ 3) การจัดหมู่ 4) ความน่าจะเป็น 5) ความน่าจะ เป็นแบบมีเงื่อนไข แบบอิสระ และแบบเบย์ 3. ผูว้ จิ ยั กับนักศึกษาจะติดต่อสือ่ สารกัน ผ่ า นทางเครื อ ข่ า ยสั ง คม เพื่ อ เป็ น การสร้ า ง

ปฏิสัมพันธ์ ระหว่างผู้เรียน และเป็นการช่วย กระตุ้นให้ผู้เรียนมีความรู้สึกเกิดการเรียนรู้ โดย การเรียนผ่านระบบอีเลิร์นนิงและยังสามารถ ปรึกษาเกี่ยวกับเนื้อหาวิชาได้ต่อเนื่อง 4. หลังจากที่นักศึกษาเรียนจบทุกเรื่อง แล้วให้ท�ำทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน (Post Test) โดยใช้แบบทดสอบชุดเดียวกับก่อน เรียน แต่สลับข้อให้แตกต่างจากเดิม พร้อมทัง้ ให้ นักศึกษาท�ำแบบประเมินวัดความพึงพอใจทีม่ ตี อ่ บทเรียนอีเลิร์นนิง 5. จากนั้นเว้นระยะเวลา 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ เพื่อทดสอบความคงทนในการเรียนรู้ โดยให้นักศึกษาท�ำแบบทดสอบความคงทนใน การเรียนรู้ตามเวลาข้างต้น 6. น�ำผลสัมฤทธิท์ างการเรียนมาเปรียบ เทียบระหว่างก่อนเรียนกับหลังเรียน 7. น�ำผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียน เปรี ย บเที ย บกั บหลัง เรียนที่เว้น ระยะเวลา 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ เพือ่ วัดความคงทนในการ เรียนรู้ สรุปผลการวิจัย การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น ผู้วิจัยสรุป ผลการวิจัยดังนี้ 1. การพั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่าจะเป็น ซึง่ ผ่าน การประเมินคุณภาพจากผูเ้ ชีย่ วชาญด้านเนือ้ หา

และด้านอีเลิรน์ นิง โดยผูเ้ ชีย่ วชาญมีความเห็นว่า คุณภาพของบทเรียนอยู่ในระดับดีและสามารถ น�ำไปใช้ได้ และมีคา่ ประสิทธิภาพจากการพัฒนา บทเรียนอีเลิร์นนิงเท่ากับ 82.93/83.56 ซึ่งสูง กว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ คือ 80/80 2. ค่าดัชนีประสิทธิผลการเรียนรูจ้ ากบท เรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียน ส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น มีค่าประสิทธิผลเท่ากับ 0.72 หรือ ร้อยละ 72 3. การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการ เรี ย นของนั ก ศึ ก ษากลุ ่ ม ที่ เรี ย นจากบทเรี ย น อีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วน บุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่า จะเป็นมีผลการเรียนเฉลีย่ เท่ากับ 24.47 คะแนน สูงกว่ากลุ่มที่เรียนจากการสอนปกติที่มีผลการ เรียนเฉลี่ยเท่ากับ 10.40 คะแนน อย่างมีนัย ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 4. ค่าความคงทนในการเรียนรูห้ ลังเรียน จากบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น เมื่อทดสอบหลัง เรียนทันที กับเว้นช่วงเวลาไป 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ พบว่า คะแนนทดสอบหลังเรียนทันทีมี คะแนนเฉลี่ ย 24.47 คะแนน ส่ ว นคะแนน ทดสอบหลังเรียนผ่านมาแล้ว 2 สัปดาห์มคี ะแนน เฉลี่ย 24.00 คะแนน และคะแนนทดสอบหลัง เรียนผ่านมาแล้ว 4 สัปดาห์มคี ะแนนเฉลีย่ 23.77 คะแนน เมื่อเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยโดยใช้ สถิติทดสอบค่าทีแบบกลุ่มตัวอย่างไม่เป็นอิสระ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

117

ต่อกัน พบว่า คะแนนทดสอบหลังเรียนทันทีไม่ แตกต่างกันทั้งเว้น 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งหมาย ถึงการเรียนด้วยอีเลิร์นนิงที่พัฒนาขึ้นส่งผลให้ผู้ เรียนมีความคงทนในการเรียนรู้ดี 5. นักศึกษามีความพึงพอใจต่อการเรียน จากบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น มีค่าเฉลี่ยรวม เท่ากับ 4.28 ซึ่งอยู่ในระดับพึงพอใจมาก อภิปรายผลการวิจัย จากผลการวิจัยเรื่องการพัฒนาบทเรียน อีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วน บุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่า จะเป็น ผู้วิจัยอภิปรายผลการวิจัยดังต่อไปนี้ 1. การพั ฒ นาบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น มีค่า ประสิทธิภาพเท่ากับ 82.93/83.56 หมายความ ว่า นักศึกษาท�ำแบบทดสอบระหว่างเรียน คิด เป็นร้อยละ 82.93 และท�ำแบบทดสอบหลังเรียน คิดเป็นร้อยละ 83.56 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ ที่ เป็นเช่นนีเ้ นือ่ งจาก ประการทีห่ นึง่ ผูว้ จิ ยั ได้มกี าร วิเคราะห์และสังเคราะห์จากงานวิจยั ทีเ่ กีย่ วข้อง กับรูปแบบการเรียนการสอนแบบอีเลิร์นนิงจน ได้รูปแบบของบทเรียนอีเลิร์นนิงที่ใช้ในการวิจัย ที่มีคุณภาพซึ่งได้รับการรับรองคุณภาพจากผู้ เชี่ยวชาญด้านอีเลิร์นนิงจ�ำนวน 5 คนและผู้ เชี่ ย วชาญด้ า นเนื้ อ หาจ� ำ นวน 3 คน โดยผู ้ 118

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เชีย่ วชาญมีความเห็นว่าคุณภาพของบทเรียนอยู่ ในระดับดีและสามารถน�ำไปใช้ได้ จากนั้นจึงน�ำ บทเรียนอีเลิร์นนิงไปทดลองใช้กับนักศึกษาเพื่อ หาประสิ ท ธิ ภ าพของบทเรี ย น โดยแบ่ ง การ ทดลองเป็นแบบรายบุคคล และกลุ่มย่อย เพื่อ ป รั บ ป รุ ง เ ค รื่ อ ง มื อ แ ล ะ ไ ด ้ ท ด ล อ ง ห า ประสิทธิภาพจากนักศึกษาจ�ำนวน 30 คน จนได้ ประสิทธิภาพไม่ต�่ำกว่าเกณฑ์ 80/80 ประการที่ สอง เนื่องจากผู้วิจัยได้ก� ำหนดการสอนย่อย แบบออนไลน์โดยได้ท�ำการสอนจ�ำนวน 5 ครั้ง ซึง่ ในการสอนย่อยนีผ้ วู้ จิ ยั จะด�ำเนินการสอนช่วง เวลาประมาณ 18.00-21.00 น. ส่ ง ผลให้ นักศึกษาเกิดความรู้และเข้าใจในเนื้อหา และมี การปฏิสัมพันธ์ระหว่างนักศึกษากับบทเรียน นักศึกษากับนักศึกษา และนักศึกษากับอาจารย์ เพื่อทบทวนเนื้อหา แลกเปลี่ยนความรู้ และ อธิบายเสริมในสิ่งที่นักศึกษาไม่เข้าใจอีกด้วย ซึ่ง สอดคล้องกับ Judith B. Strother [5] และ Bonk J. Curtis and Graham R. Charles [6] กล่ า วว่ า การเรี ย นที่ ห ลากหลายวิ ธี ใ นการ ออกแบบกิจกรรมและหลักเกณฑ์ต่างๆ ต้อง ชัดเจน และจะสามารถช่วยกระตุน้ ให้ผเู้ รียนเพิม่ เส้นทางและความส�ำคัญในการเรียนได้อย่างต่อ เนื่อง ดังนั้น ในการจัดการเรียนการสอนที่มี การน�ำสือ่ หลากหลายมาผสมผสานโดยการเลือก กิจกรรมที่มีความเหมาะสมกับผู้เรียนมากที่สุด มาใช้ในการพัฒนากระบวนการเรียนการสอน เพื่ อ ให้ ก ระบวนการจั ด การเรี ย นการสอนมี ประสิทธิภาพมากทีส่ ดุ และยังสอดคล้องกับการ วิจัยของ Wang [7] พบว่า การประยุกต์ใช้สื่อ

อย่างผสมผสานในแต่ละรายวิชาของการเรียน การสอน และผู้เรียนมีความพึงพอใจในการเรียรู้ ส่งผลให้การเรียนการสอนนัน้ มีประสิทธิภาพสูงขึน้ 2. ค่าดัชนีประสิทธิผลจากการเรียนรู้ จากบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น เท่ากับ 0.72 ซึ่ง หมายความว่านักศึกษามีผลสัมฤทธิท์ างการเรียน เพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละ 72 ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจาก บทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพแวดล้อมทางการ เรียนส่วนบุคคลบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่าจะเป็น เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพ สูงกว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนด คือ 82.93/83.56 จึงส่ง ผลให้ผลการเรียนของนักศึกษาที่เรียนจากบท เรียนอีเลิรน์ นิงดังกล่าวสูงขึน้ ในการวิจยั นีผ้ วู้ จิ ยั ได้ใช้บทเรียนอีเลิร์นนิงผ่านเครือข่ายทางสังคม โดยผูว้ จิ ยั ได้ใช้ประโยชน์จากเฟซบุค๊ ในการเรียน บทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง มี ก ารเขี ย นบนกระดาน ข้อความให้นกั ศึกษาแสดงความคิดเห็นพร้อมทัง้ การสนทนาผ่านวีดิโอ และยังใช้โปรแกรมของ โทรศัพท์แบบสมาร์ทโฟน เช่น โปรมแกรม ไลน์ (Line) ท�ำให้นักศึกษามีความสนใจในการเรียน เพิ่มขึ้นมาก ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของ สุบรร [8] ที่ ไ ด้ ศึ ก ษาการเปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียนเรือ่ งธุรกิจในชีวติ ประจ�ำวันระหว่าง การสอนโดยใช้บทเรียนบนเครือข่ายและการ สอนแบบปกติ พบว่า ดัชนีประสิทธิผลการเรียน รู้ของนักเรียนมีค่าเท่ากับ .63 สอดคล้องกับงาน วิจัยของ Miller [9] ที่ได้กล่าวว่า นักเรียนส่วน ใหญ่ชอบเรียนรู้ผ่านเครือข่ายทางสังคมมากขึ้น

และเครื่องมือเหล่านั้นยังสามารถพัฒนาเป็น ทักษะในการเรียนรู้ตลอดชีวิตได้ 3. ผลการศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนจากบทเรียนอีเลิร์นนิงตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น ระหว่าง กลุ่มที่เรียนรู้จากบทเรียนอีเลิร์นนิงมีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนสูงกว่ากลุ่มที่เรียนรู้จากรูปแบบ ปกติ อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ .05 เนื่องจาก การเรียนแบบปกตินั้นนักศึกษาจะเรียนโดยการ เรียนในห้องเรียน อาทิตย์ละสามชั่วโมงและ นักศึกษาต้องค้นคว้าด้วยตนเองในการท�ำแบบ ฝึกหัดเพิ่มเติม และนักศึกษาไม่สามารถมาพบ กับอาจารย์ผู้สอนได้ตลอดเวลาเพื่อสอบถามใน การท�ำโจทย์หรือแบบฝึกหัดหรือแม้กระทัง่ ไม่เข้า ในการเรียนก็จะไม่กล้าซักถามในห้องเรียน แต่ นักศึกษาทีเ่ รียนจากบทเรียนอีเลิรน์ นิงผ่านเครือ ข่ายทางสังคมจะสามารถโต้ตอบกับอาจารย์ใน การท�ำโจทย์หรือแม้กระทั่งซักถามเกี่ยวกับเรื่อง ทีเ่ รียน แบบฝึกหัด และนักศึกษามีโอกาสในการ ซักถามต่างๆ เท่ากันหมด ท�ำให้นักศึกษากลุ่มนี้ มีความเข้าใจเพิ่มขึ้นและมีการเรียนรู้ได้ตลอด เวลา ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของเตือนใจ [10] ได้ศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และเจคติ ต ่ อ การเรี ย นวิ ช าวิ ท ยาศาสตร์ ข อง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่า ผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์กลุ่มที่ได้รับการ จัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบออนไลน์สูงกว่ากลุ่ม ทีไ่ ด้รบั การเรียนรูแ้ บบปกติอย่างมีนยั ส�ำคัญทาง สถิติที่ระดับ .01 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

119

4. ผลการศึกษาความคงทนในการเรียน รูห้ ลังจากการเรียนบทเรียนอีเลิรน์ นิงตามสภาพ แวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือข่าย สังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น พบว่า คะแนนทดสอบหลังเรียนทันทีมีคะแนนเฉลี่ย 24.47 ส่วนคะแนนทดสอบหลังเรียนผ่านมาแล้ว 2 สัปดาห์มีคะแนนเฉลี่ย 24.00 และคะแนน ทดสอบหลังเรียนผ่านมาแล้ว 4 สัปดาห์มคี ะแนน เฉลี่ย 23.77 คะแนน เมื่อเปรียบเทียบคะแนน เฉลี่ยโดยใช้สถิติทดสอบค่าทีแบบกลุ่มตัวอย่าง ไม่เป็นอิสระต่อกัน พบว่า คะแนนทดสอบหลัง เรียนทันทีไม่แตกต่างกับคะแนนทดสอบหลัง เรียนทั้งเว้น 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์อย่างมีนัย ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 ทีผ่ ลการวิจยั เป็นเช่น นี้เนื่องจากบทเรียนอีเลิร์นนิงดังกล่าวที่ผู้วิจัยได้ พัฒนาขึ้นนั้นมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลที่ เชื่อถือได้ ท�ำให้ผู้เรียนเกิดความรู้ความเข้าใจ สามารถจดจ�ำเนือ้ หาได้นาน เป็นความเข้าใจทีฝ่ งั ลึกมากกว่าจากการศึกษาอ่านเอกสารหรือฟัง การสอนอย่างเดียว ทัง้ นีเ้ พราะบทเรียนอีเลิรน์ นิง ได้รบั การประเมินคุณภาพจากผูเ้ ชีย่ วชาญด้านอี เลิร์นนิงและด้านเนื้อหาพร้อมทั้งปรับปรุงแก้ไข จนได้รปู แบบทีเ่ หมาะสมกับนักศึกษา เมือ่ น�ำรูป แบบทีม่ ปี ระสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงไปใช้กบั นักศึกษาที่สามารถเรียนและทบทวนความรู้ได้ ตลอดเวลาจึงส่งผลให้ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สูง และการน�ำบทเรียนอีเลิรน์ นิงมาใช้เป็นวิธกี าร เรียนที่ทันสมัยสามารถสร้างแรงจูงใจภายใน ตนเองของผู้เรียน โดยเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ ส�ำรวจ ค้นหาความรูแ้ ละซักถามปัญหากับเพือ่ น 120

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

หรืออาจารย์ได้ตลอดโดยผ่านทางเครือข่ายสังคม ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของประหยัด [11] ที่ ท�ำการศึกษาเรื่อง การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง แบบผสมผสานวิ ช าพฤติ ก รรมการสอน คอมพิวเตอร์ส�ำหรับนักศึกษาปริญญาตรี พบว่า นักศึกษากลุ่มทดลองที่เรียนจากบทเรียนอีเลิร์น นิ ง แบบผสมผสานวิ ช าพฤติ ก รรมการสอน คอมพิวเตอร์มีคะแนนความคงทนในการเรียนรู้ หลั ง ทดสอบครั้ ง แรก และทดสอบผ่ า นไป 2 สัปดาห์ไม่แตกต่างกัน 5. นักศึกษามีความพึงพอใจต่อการเรียน รู ้ จ ากบทเรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ ง ตามสภาพแวดล้ อ ม ทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คลบนเครื อ ข่ า ยสั ง คม ออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็น ทั้งรูปแบบการ จัดการเรียนรู้ สื่ออีเลิร์นนิง และประโยชน์ที่ได้ รับจากการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิง มีค่า เฉลี่ยรวมเท่ากับ 4.28 ซึ่งอยู่ในระดับพึงพอใจ มาก ทีเ่ ป็นเช่นนีเ้ นือ่ งจากการจัดกิจกรรมซึง่ เกิด ขึ้นภายใต้รูปแบบนี้ ผู้วิจัยเน้นให้ผู้เรียนลงมือ ปฏิบัติด้วยตนเองเป็นกิจกรรมที่ท�ำให้เกิดการ เรียนรู้อย่างมีอิสระที่จะเลือกเรียนตามล�ำดับ ความสนใจ สามารถเรียนได้ทุกที่ ทุกเวลา และ สามารถทบทวนความรู้ได้ตามต้องการ ซึ่งการ เรียนการสอนด้วยบทเรียนแบบอีเลิรน์ นิงนีจ้ ะส่ง เสริมให้ผู้เรียนมีความเป็นตัวของตัวเอง เกิด ความภาคภูมใิ จ มีความรับผิดชอบในหน้าทีต่ าม ที่ได้รับมอบหมาย นอกจากนี้นักศึกษายังจะมี ความกระตือรือร้นอีกด้วย ซึ่งสอดคล้องกับงาน วิจัยของฉัตรชัย [12] ได้ท�ำการวิจัยเรื่องการ พัฒนาบทเรียนตามสภาพแวดล้อมอีเลิร์นนิง

เรื่ อ ง การพั ฒ นาบุ ค ลิ ก ภาพในงานอาชี พ คหกรรมศาสตร์ ส� ำ หรั บ นั ก ศึ ก ษาที่ บ กพร่ อ ง ทางการได้ยนิ มหาวิทยาลัยสวนดุสติ ผลการวิจยั พบว่า ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อบทเรียน อีเลิร์นนิงที่พัฒนาขึ้นอยู่ในระดับมาก ข้อเสนอแนะ 1. ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจยั ไปใช้ 1.1 การใช้เครือข่ายทางสังคมเพื่อ การศึกษาอื่นๆ นอกเหนือจากเฟซบุ๊ค เช่น เอ็ด โมโด ผู้วิจัยขอเสนอแนะให้ผู้สอนสร้างสภาพ แวดล้อมในการเรียนรู้ โดยการสร้างกลุม่ ส�ำหรับ การเรียนวิชานี้โดยเฉพาะ กลุ่มบนเฟซบุ๊คนี้จึง เปรียบเสมือนห้องเรียนเฉพาะเนื้อหาเรื่องความ น่าจะเป็น ดังนั้นข้อมูลในกลุ่มดังกล่าวจึงเน้นที่ เนื้อหาที่สอนเท่านั้นเสมือนสภาพแวดล้อมที่ นักศึกษาเข้ามานั่งเรียนในห้องเรียนจริง 1.2 การน�ำบทเรียนอีเลิร์นนิงตาม สภาพแวดล้อมทางการเรียนส่วนบุคคลบนเครือ ข่ายสังคมออนไลน์ เรื่อง ความน่าจะเป็นไปใช้ ควรมีการเตรียมความพร้อมของผู้เรียน มีการ ส�ำรวจความพร้อมของอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ ล�ำโพง และขนาดสัญญาณอินเตอร์เน็ตก่อนการใช้ 1.3 การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิง ตามสภาพแวดล้ อ มทางการเรี ย นส่ ว นบุ ค คล บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ เรือ่ ง ความน่าจะเป็น ผูส้ อนควรจะส่งเสริมให้ผเู้ รียนมีความรับผิดชอบ ในการเข้าร่วมกิจกรรมในแต่ละหน่วยก่อนการ เรี ย น เพื่ อให้ เ กิด กระบวนการการเรียนรู้ที่มี ประสิทธิภาพสูงสุด อีกทั้งก่อนจัดกิจกรรมการ

เรี ย นการสอนนั้ น ผู ้ ส อนจะต้ อ งอธิ บ ายและ ท�ำความเข้าใจเกี่ยวกับระบบการเรียนการสอน และขั้นตอนต่างๆ เพื่อให้ผู้เรียนมีความเข้าใจ ยิ่งขึ้น 1.4 การยอมรับข้อจ�ำกัดต่างๆ ของ ผูเ้ รียนเนือ่ งจากแนวคิดของการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง เป็นการเรียนที่ต้องการขจัดอุปสรรคด้านเวลา สถานที่ ของการเรียนให้หมดไป ดังนั้นผู้วิจัยจึง ควรจะยอมรับข้อจ�ำกัดต่างๆ ได้ เช่น ช่วงเวลา ในการใช้อนิ เทอร์เน็ตของนักศึกษามักจะเป็นช่วง เวลาค�ำ่ หรือตอนดึก ดังนัน้ ผูว้ จิ ยั จึงปรับเวลาเข้า สอนแบบอีเลิร์นนิงในช่วงเวลาเดียวกัน เพื่อจะ ได้มีโอกาสการสนทนาและสอบถามปัญหาใน การท�ำแบบฝึกหัดหรือเรื่องการเรียน 2. ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป 2.1 ควรมีการศึกษาเปรียบเทียบผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยบทเรียนอีเลิร์นนิงกับ วิธีสอนในรูปแบบอื่นๆ เช่น การสอนแบบโครง งาน การเรียนรู้ร่วมกัน และการเรียนรู้โดยใช้ ปัญหาเป็นหลัก เป็นต้น 2.2 ควรมี ก ารศึ ก ษาเกี่ ย วกั บ ผล สัมฤทธิท์ างการเรียน ความพึงพอใจ ความคงทน ในการจ�ำ เมื่อใช้บทเรียน อีเลิร์นนิงบนเครือข่าย สังคมอืน่ ๆ เช่น Edmodo googlesites twitter เป็นต้น 2.3 ควรมีการสร้างและพัฒนาบท เรียนอีเลิร์นนิงในเนื้อหาทางวิชาคณิตศาสตร์ใน เรือ่ งอืน่ ๆ เช่น สถิติ เพือ่ สนองความต้องการของ นักศึกษาและฝึกความรับผิดชอบต่อการเรียน ด้วยอีเลิร์นนิง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

121

เอกสารอ้างอิง [1]

คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2555). แผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 11 พ.ศ. 2555-2559. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิค.

[2]

อรรณพ บัวแก้ว. (2546). บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนวิชาประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม เรื่องสถาปัตยกรรมสมัยใหม่. ครุศาสตร์อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต สาขาวิชาสถาปัตยกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.

[3]

สมภพ ทองปลิว. (2556). การพัฒนารูปแบบสภาพ แวดล้อมการเรียนรู้แบบอีเลิร์นนิงบน เครือข่ายทางสังคม เรื่องการอินทิเกรต. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชา เทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสารมหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม.

[4]

Attwell, Graham. (2007). [online]. PersonalLearning Environments – The Future of eLearning?. [12 May 2015]. Retrieved from http://digtechitalia.pbworks. com/w/file/fetch/88358195/Atwell%202007.pdf

[5]

Judith, B Strother. (2003). [online]. Shaping Blended Learning Pedagogy for East Asia Learning Styles. [9 August 2016]. Retrieved from http://ieeexplore. ieee.org/document/1245513/

[6]

Bonk, J. Curtis and Graham, R. Charles. (2006). The Handbook of Blended Learning. USA.: John Wiley & Sons, Inc.

[7]

Wang Yongxing. (2008). [online]. Blended Learning Design for software Engineering Course Design. [24 March 2015]. Retrieved from http://ieeexplore. ieee.org/xpls/icp.jsp?arnumber=4722911

[8]

สุบรร น้อยตาแสง. (2552). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนเรือ่ ง ธุรกิจในชีวติ ประจ�ำ วันระหว่างการสอนโดยใช้บทเรียนบนเครือข่ายและการสอนแบบปกติ. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

[9]

Miller, Robert D. (2009). Developing 21st century skills through the use of student personal learning networks (Order No. 3383118). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (305177755). Retrieved from https:// search.proquest.com/docview/305177755?accountid=44800

122

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

[10] เตือนใจ ทองดี. (2549). การศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและเจตคติต่อการ เรียนวิชาวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แบบออนไลน์ (e-Learning) กับการเรียนรู้แบบปกติ. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน

มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์.

[11] ประหยัด ทีทา. (2555). การพัฒนาบทเรียนอีเลิร์นนิ่งแบบผสมผสาน วิชา พฤติกรรมการ สอน คอมพิวเตอร์ศึกษาส�ำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี. ดุษฎีนิพนธ์ ครุศาสตรดุษฎี บัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. [12] ฉัตรชัย บุษบงศ์. (2558). การพัฒนาบทเรียนตามสภาพแวดล้อมอีเลิร์นนิง เรื่อง การพัฒนา บุ ค ลิ ก ภาพในงานอาชี พ คหกรรมศาสตร์ ส� ำ หรั บ นั ก ศึ ก ษาที่ บ กพร่ อ งทางการได้ ยิ น มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา และการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

123

ปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา Causal Factors for the Adoption Innovation Teacher’s tv for Teachersand Educational Personnel ธนดล ภูสีฤทธิ1์ , พงศประเสริฐ หกสุวรรณ2, ทิพยเกสร บุญอําไพ3 Thanadol Phuseerit1, Pongprasert Hoksuwan2, Thipkeson Bunumphai3

บทคัดย่อ การวิ จั ย ครั้ ง นี้ มี จุ ด มุ ่ ง หมาย คื อ 1) เพื่อสังเคราะห์ปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึกษา 2) เพื่อพัฒนาและตรวจสอบ ความสอดคล้องของโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา 3) เพื่อประเมินรับรอง โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา จากผู้ทรงคุณวุฒิ วิธดี า� เนินการวิจยั ประกอบด้วย 1) ศึกษา เอกสาร หลักการ ทฤษฎี และงานวิจัยเกี่ยว กับปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อการยอมรับ

นวัตกรรมทางการศึกษา การศึกษาสภาพ การ ยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู และปัจจัยเชิง สาเหตุ ที่ มี อิ ท ธิ พ ลต่ อ การยอมรั บ นวั ต กรรม โทรทัศน์ครู โดยการวิเคราะห์เนือ้ หา และการเก็บ ข้อมูลด้านปริมาณจากแบบสอบถาม การเก็บ ข้อมูลด้านคุณภาพจากการสัมภาษณ์เชิงลึก และ การสนทนากลุ่มครูและบุคลากรทางการศึกษา เพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการยอมรับ นวัตกรรมโทรทัศน์ครูในปัจจุบัน 2) พัฒนาร่าง โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา 3) ตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลปัจจัย เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์

นิสิตระดับปริญญาเอก สาขาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา รองศาสตราจารย ดร. คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา 3 รองศาสตราจารย ดร. คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา 1 Ph.D. Candidate in Educational Technology, Faculty of Education, Burapha University 2 Assoc. Prof. Dr. Faculty of Education, Burapha University 3 Assoc. Prof. Dr. Faculty of Education, Burapha University 1 2

124

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา จากผู้ เชีย่ วชาญ 4) ประเมินเพือ่ รับรองโมเดลปัจจัยเชิง สาเหตุตอ่ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของ ครูและบุคลากรทางการศึกษาจากผู้ทรงคุณวุฒิ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการสนทนากลุ่ม (Focus Group) คื อ ผู ้ เชี่ ย วชาญด้ า นการยอมรั บ นวั ต กรรมและเทคโนโลยี ก ารศึ ก ษา จ� ำ นวน 11 คน โดยการตรวจสอบความสอดคล้องและ ความสั ม พั น ธ์ ข องโมเดลปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต ่ อ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา และมีการตรวจสอบ ความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน ของ โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา โดยการวิเคราะห์เชิงโครงสร้าง 2) กลุ่มตัวอย่าง ทีใ่ ช้ตรวจสอบความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูล เชิงประจักษ์ด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิง ยืนยัน (Confirmatory Factor Analysis : CFA) โดยการวิเคราะห์เชิงโครงสร้าง (Structural Equation Modeling : SEM) ของโมเดลปัจจัย เชิ งสาเหตุ ต่ อการยอมรับนวัต กรรมโทรทัศน์ ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา คือ ครู และบุคลากรทางการศึกษาจ� ำนวน 450 คน เครื่ อ งมื อ ที่ ใช้ ใ นการวิ จั ย ได้ แ ก่ 1) แบบสอบถามปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึกษา 2) แบบสอบถามกึง่ โครงสร้างเพือ่ การสัมภาษณ์เจาะลึกส�ำหรับครูและบุคลากร

ทางการศึกษา3) แบบสอบถามปลายเปิดส�ำหรับ ผู้เชี่ยวชาญในการตรวจสอบร่างโมเดลปัจจัย เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา โดยวิธี การสนทนากลุ่ม 4) แบบสอบถามเพื่อยืนยัน ความเหมาะสมของโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุ ค ลากรทางการศึ ก ษา ของคณะกรรมการ โครงการโทรทัศน์ครู 5)โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุ ต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา 6) แบบประเมินรับรอง โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา จากผู้ทรงคุณวุฒิ ผลการวิจัย พบว่า 1. ปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต ่ อ การยอมรั บ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึกษา มีองค์ประกอบและปัจจัย ดังนี้ คือ 1.1 ด้านองค์ประกอบและปัจจัยของสาเหตุ ต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา ทีไ่ ด้จากการวิจยั เอกสาร (Document Research) และแบบสัมภาษณ์ กึ่งโครงสร้างในการสัมภาษณ์เชิงลึก มีจ�ำนวน 9 องค์ประกอบเชิงสาเหตุ คือ (1) คุณสมบัติของ นวัตกรรม (Characteristics of Innovations) ได้แก่ ประโยชน์ที่ได้เชิงเปรียบเทียบ ความ สอดคล้องเข้ากันได้ ความยุ่งยากซับซ้อน การ ทดลองได้ การสังเกตได้ (2) ลักษณะของช่อง ทางการติ ด ต่ อ สื่ อ สาร (Communication เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

125

Channels) ได้แก่การสื่อสารระหว่างบุคคล การสื่อการที่เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ การ สื่อสารจากสื่อเฉพาะกิจ(3) ขั้นตอนการตัดสิน ใจยอมรับนวัตกรรม (Innovation-Decision Process) ได้แก่ ขั้นความรู้ ขั้นจูงใจ ขั้นตัดสินใจ ขัน้ การน�ำไปใช้ ขัน้ การยืนยัน(4) สภาพเศรษฐกิจ และสังคม (Economy and Social System) ได้แก่ ค่าตอบแทนและสวัสดิการ ปฏิสัมพันธ์ใน สังคม (5) ทัศนคติต่อการใช้นวัตกรรมโทรทัศน์ ครู (Attitude) ได้แก่ ความเข้าใจ อารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรม (6) แรงจูงใจการปฏิบัติ งาน (Motivation) ได้แก่ แรงจูงใจภายใน แรง จูงใจภายนอก (7) การสนับสนุนของผู้บริหาร (Support of Administrator) ได้แก่ การ สนับสนุนการใช้นวัตกรรม การสนับสนุนด้าน งบประมาณและวัสดุอปุ กรณ์ การสนับสนุนด้าน วิชาการ (8) ผู้น�ำการเปลี่ยนแปลง (Change agent) ได้ แ ก่ ความสามารถในเชิ ง ความรู ้ ความสามารถในเชิงทักษะ ความสามารถใน เชิงทัศนคติ (9) ผู้น�ำทางความคิด (Opinion Leaders) ได้แก่ การเข้าถึงผู้อื่นได้ง่าย การมี ความคิดสร้างสรรค์ และ 1 องค์ประกอบผล คือ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู (Adoption Innovation :TTV) ได้แก่ การรับรู้ความง่ายใน การใช้งาน การรับรู้ประโยชน์ 2. ผลการวิเคราะห์ความสอดคล้องของ โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรม ที่สร้างขึ้น พบว่า โมเดลมีความกลมกลืนกับ ข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยพิจารณาจากค่าไคสแคว์ (χ2) ซึ่งมีค่าเท่ากับ 368.801 ที่ค่าองศาอิสระ 126

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

(df) เท่ากับ 333 มีค่าใกล้เคียงกัน ค่าความน่า จะเป็น (p) เท่ากับ 0.0860 ดัชนีอัตราส่วนค่าไค สแคว์สัมพันธ์ (χ2/df) เท่ากับ 1.108 และดัชนี รากก�ำลังสองเฉลีย่ ของความคลาดเคลือ่ นในการ ประมาณค่า (RMSEA) เท่ากับ 0.015 แสดงว่า โมเดลที่พัฒนาขึ้นมีความกลมกลืนกับข้อมูลเชิง ประจักษ์ ผลการศึกษาตัวแปรสาเหตุทมี่ อี ทิ ธิพล ทัง้ ทางตรงและทางอ้อมต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา ได้รบั อิทธิพลรวมสูงสุดจากมากไปหาน้อย ได้แก่ คุ ณ ลั ก ษณะของนวั ต กรรม (0.82) และการ สนับสนุนของผู้บริหาร (0.82) สภาพเศรษฐกิจ และสังคม (0.70) ช่องทางการติดต่อสื่อสาร (0.67) ผู้น�ำการเปลี่ยนแปลง (0.63) การผู้น�ำ ทางความคิด (0.55) ขัน้ ตอนการตัดสินใจยอมรับ นวัตกรรม (0.50) แรงจูงใจการปฏิบตั งิ าน (0.42) ทัศนคติต่อการใช้นวัตกรรมโทรทัศน์ครู (0.23) ตามล�ำดับ โดยตัวแปรเชิงสาเหตุทั้งหมดร่วม กั น อธิ บ ายความแปรปรวนของตั ว แปรแฝง การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุ ค ลากรทางการศึ ก ษา ได้ ป ระมาณร้ อ ยละ 75.35 3. ผลการการประเมิ น รั บ รองโมเดล ปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต ่ อ การยอมรั บ นวั ต กรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษาจาก ผูท้ รงคุณวุฒอิ ยูใ่ นเกณฑ์ “เหมาะสมระดับมาก” ค� ำ ส� ำ คั ญ : ปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ , การยอมรั บ นวัตกรรม, โทรทัศน์ครู

Abstract The purposes of this research were : 1) Study factors for the adoption innovation teacher’s TV for Teachers and educational personnel 2) To development and examine considered of the causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for Teachers and educational personnel model, 3) To evaluate and approve of causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for Teachers and educational personnel by the specialists. Method: 1) Review of literature the principles, theories and research on the causal factors for the adoption of innovation in education. A study of teachers’ adoption of innovation teacher’s TV and causal factors for adoption of innovation teacher’s TV. Content analysis and collect data on the volume of queries. Collecting quality data from in-depth interviews. And focus groups, teachers and educational personnel. To identify factors that are associated with the adoption of innovation teacher’s TV. Content analysis and collect data on the volume of queries. Collecting quality data from in-depth interviews. And focus groups,

teachers and educational personnel. To identify factors that are associated with the adoption of innovation teacher’s TV. 2) The development of causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for teachers and educational personnel model. 3) Check the consistency of the causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for teachers and educational personnel model by experts 4) to evaluate and approve causal factors to the adoption innovation teacher’s TV for teachers and educational personnel model from the specialists. The sample were: 1) 11 experts in innovation and educational technology and experts in adoption innovation in development for focus group by check the consistency of the and the associated causal factor for the adoption innovation teacher’s TV for teachers and education personnel model. The sample were check fit with empirical data regarding for data were Analyzed by Confirmatory Factor Analysis: CFA of Structural Equation Modeling: SEM of causal factor for the adoption innovation teacher’s TV for teachers and education personnel model of 450 people. The เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

127

instrument used in this study were: 1) a questionnaire causal factor for the adoption innovation teacher’s TV for teachers and education personnel, 2) semi-structured questionnaire for interviewing for teachers and education personnel,3) open ended questions for the experts to examine the causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for teachers and education personnel model by focus groups, 4) questionnaire to confirm the causal factors to an innovation teacher’s TV model for teachers and educational personnel Committee of the teacher’s TV, 5) the causal factor for the adoption innovation teacher’s TV for teachers and education personnel model ,6) evaluated evaluate and approve the causal factor for the adoption innovation teacher’s TV for teachers and education personnel model from the specialists. The research results were: 1) The causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for Teachers and educational personnel Model. Elements and factors are as follows: 1.1 Elements of the causes and factors of innovation teacher’s TV. Teachers and educational personnel The Review of literature and semi-structured 128

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

questionnaire, interviewing Collecting quality data from in-depth interviews with a total of 9 causal factors are: (1) Characteristics of innovation, include : relative Advantage, Compatibility, Complexity, Trial ability, Observable (2) Communication Channels, include: interpersonal communication, The media as press, radio, television, communication specialized media (3) Innovation-Decision Process, include : Knowledge ,Persuasion, Decision, Implementation, Confirmation (4) Economy and Social System, include : compensation and benefits. Social interaction, (5) Attitude, include: understanding the emotions, behavior (6) Motivation, include: Intrinsic motivation. External motivation (7) Support of Administrator, include: support for innovation, The budget support and materials, Academic support (8) Change agent, include: knowledge and ability, Skill-oriented capabilities Ability attitude (9)Opinion Leaders, include : access to others easily, Creative And 1element Adoption Innovation: TTV, include : the perceived ease of use, Perceived benefits The analysis of the consistency of the causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for Teachers

and educational personnel was built in harmony with the empirical data after evaluating the statistical data used to verify the model’s validity. Considered from Chi -square (χ2) = 368.801, (df) = 333, (p) = 0.0860, (χ 2/df) =1.108 (RMSEA)=0.015. Model Showed that the developed consistency with the empirical data. The study variables influencing both the direct and indirect effects on adoption innovation teacher’s TV for Teachers and educational personnel. The study causal variables that influence both direct and indirect for causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for Teachers and educational personnel. Influenced by the highest descending. Characteristics of innovation (0.82 ) and Support of Administrator (0.82) Economy and Social System (0.70) Communication Channels (0.67) Change agent (0.63) Opinion Leaders (0.55) InnovationDecision Process (0.50) Motivation (0.42) Attitude (0.23) respectively. The causal variables, all the variables together explain the variability of the causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for Teachers and educational personnel 75.35 % 3. The specialists validate the

causal factors for the adoption innovation teacher’s TV for Teachers and educational personnel Model at “highly appropriate”. Keywords: causal factor, adoption innovation, teacher’s TV บทน�ำ ครู เ ป็ น บุ ค คลที่ มี ค วามส� ำ คั ญ ในการ พัฒนาคุณภาพการศึกษา คุณภาพผู้เรียน และ เป็ น ฟั น เฟื อ งอั น ส� ำ คั ญ ที่ ช ่ ว ยขั บ เคลื่ อ นการ พัฒนาการศึกษาของประเทศไทย ดังเห็นได้ จากพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ที่ได้มีการส่งเสริมมาตรฐานทางวิชาชีพ ครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษาอย่าง ต่อเนื่อง โดยได้ระบุสมรรถนะของผู้ประกอบ วิชาชีพครู (คุรุสภา, 2546) ในด้านการปฏิบัติ งาน มาตรฐานที่ 3 ในการมุ่งมั่นพัฒนาผู้เรียน ให้เต็มศักยภาพ โดยการใช้ความพยายามอย่าง เต็ ม ความสามารถของตนให้ ผู ้ เรี ย นเกิ ด การ เรียนรู้ได้มากที่สุด ตามความสนใจ ความถนัด และความต้องการที่แท้จริง ปรับเปลี่ยนวิธีการ สอนที่จะท�ำให้ได้ผลดี ส่งเสริมพัฒนาการตาม ศักยภาพ และในมาตรฐานที่ 11 การแสวงหา และใช้ขอ้ มูลข่าวสารในการพัฒนา คือการค้นหา สังเกต รวบรวมข้อมูลข่าวสาร สถานการณ์ ทุกด้านในสังคม โดยเฉพาะสารสนเทศที่เกี่ยว กับวิชาชีพครู มาใช้เป็นข้อมูลประกอบการแก้ ปัญหาช่วยพัฒนาตนเอง พัฒนางาน พัฒนา สังคมได้อย่างเหมาะสม สอดคล้องกับส�ำนัก เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

129

พัฒนาครูพัฒนาบุคลากรทางการศึกษา (2546) ที่ได้ระบุให้ครูมีสมรรถนะหลักทางวิชาชีพ โดย ให้มีการมุ่งผลสัมฤทธิ์ในการปฏิบัติงาน ให้รู้จัก วางแผนก�ำหนดเป้าหมาย วิเคราะห์ สังเคราะห์ ภารกิจงาน มีความมุ่งมั่นในการปฏิบัติหน้าที่ ติดตามประเมินผลการปฏิบัติงาน พัฒนางาน ให้มีประสิทธิภาพอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ยัง มีการระบุสมรรถนะหลักทางด้านการพัฒนา ตนเอง โดยให้ครูเป็นผู้ค้นคว้าหาองค์ความรู้ ใหม่ ๆ ทางวิชาการทางวิชาชีพ สร้างองค์ความรู้ และนวั ต กรรมในการพั ฒ นาองค์ ก รวิ ช าชี พ ตลอดจนสนับสนุนให้เกิดการแลกเปลี่ยนความ คิดเห็นการสร้างเครือข่าย จากมาตรฐานทาง สมรรถนะดังกล่าวมีการก�ำหนดเพื่อให้ส่งผลต่อ การจัดการเรียนการสอนของครูเพื่อให้เกิดการ พัฒนาผู้เรียนที่ถือว่าเป็นทรัพยากรมนุษย์ที่มี ความส�ำคัญยิ่งของประเทศ โครงการโทรทัศน์ ครู (Thai Teacher TV) เป็นการน�ำเสนอและ ถ่ า ยทอดนวั ต กรรมทางการศึ ก ษาผ่ า นเครื อ ข่ายเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อพัฒนาการศึกษา (UniNet) เพื่อพัฒนาครูทั่วประเทศโดยเป็นสื่อ กลางให้ครูและบุคลากรทางการศึกษาได้แลก เปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ร่วมกัน มีรูปแบบวิธี การจัดการเรียนการสอนและนวัตกรรมใหม่ของ ครูที่สอนดี สอนเก่ง มาถ่ายทอดประสบการณ์ ให้กับเพื่อนครู และสามารถน�ำไปปรับใช้ได้ โดย การด�ำเนินโครงการดังกล่าวเป็นความร่วมมือ ระหว่างมหาวิทยาลัยบูรพา และจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย โดยมหาวิทยาลัยบูรพาเป็นผู้ผลิต ใช้งบประมาณจากแผนปฏิบัติการไทยเข้มแข็ง 130

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

(SP2) จ�ำนวน 1,100 ล้านบาทระยะเวลา 3 ปี ตั้งแต่ปี 2553-2555 เริ่มด�ำเนินการออกอากาศ วันที่ 1 เมษายน 2553 ผ่านช่องทีวีไทย ในชื่อ รายการ “ครูมอื อาชีพ” และสามารถดูโปรแกรม การออกอากาศและดูรายการย้อนหลังได้ทาง เว็บไซด์ www.thaiteachers.tv การที่จะท�ำให้ครูยอมรับสิ่งใหม่ ๆ หรือ แนวคิดใหม่ ๆ ได้นั้นประกอบด้วยปัจจัยหลาย ประการซึ่งนักการศึกษาทั้งของไทยและต่าง ประเทศได้ศึกษาเรื่องการยอมรับนวัตกรรมไว้ จ�ำนวนมาก ดังเช่น ไมลส์,อาร์บัคเคิลและโรเจ อร์ส (Miles, 1973 : 635-639 ; Arbuckle, 1977 : 1757-A;Rogers, 1995 : 207) ได้ กล่ า วว่ า นวั ต กรรมที่ ไ ด้ รั บ การยอมรั บ จาก ประชากรจะต้ อ งค� ำ นึ ง ถึ ง คุ ณ สมบั ติ ข องตั ว นวัตกรรม ลักษณะของระบบสังคมนั้น ๆ และ บุคคลที่มีอิทธิพลต่อการใช้นวัตกรรม เช่น ค่า ใช้จ่ายของนวัตกรรมจะต้องไม่แพงจนเกินไป ควรเป็นนวัตกรรมที่ง่ายต่อการใช้ สามารถมอง เห็นผลส�ำเร็จของนวัตกรรมได้ชัดเจน ผู้บริหาร ต้องใช้นวัตกรรมและต้องได้รับความช่วยเหลือ สนับสนุน มีการฝึกอบรมและติดตามผลการใช้ นวัตกรรม มีบรรยากาศทีเ่ อือ้ ต่อการใช้นวัตกรรม และต้องได้รับความช่วยเหลือจากชุมชนด้วย ส่วนนักการศึกษาของไทยเช่น ส�ำลี ทองธิว และ ดิเรก ฤกษ์หร่าย (ส�ำลี ทองธิว, 2526 :26-27 ; ดิเรก ฤกษ์หร่าย, 2528 : 24-27) กล่าวว่า องค์ประกอบที่มีผลต่อการยอมรับนวัตกรรม ทางการศึกษา คือลักษณะของตัวนวัตกรรม สภาพส่วนตัวของครูผู้สอน โครงสร้างของสังคม

ในโรงเรียน การสนับสนุนจากผู้บริหารโรงเรียน โดยทฤษฎีที่เป็นรากฐานของการพัฒนาทฤษฎี การแพร่นวัตกรรมคือ ทฤษฎีกระบวนการตัดสิน ใจรับนวัตกรรม (The Innovation Decision Process Theory) ทฤษฎีนี้ Roger (2003) ได้ให้ค�ำอธิบายว่า การแพร่เป็นกระบวนการ ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาของการเกิด 5 ขั้น ได้แก่ 1) ขั้นของความรู้ (knowledge) 2) ขั้นของ การถูกชักน�ำ (Persuasion) 3) ขั้นของการ ตัดสินใจ (Decision) 4) ขั้นของการน�ำไปสู่การ ปฏิบัติ (Implementation) และ 5) ขั้นของ การยืนยันยอมรับ (Confirmation) นอกจาก นี้ ยั ง มี ป ั จ จั ย ที่ ส ่ ง ผลถึ ง การยอมรั บ นวั ต กรรม และไม่ยอมรับนวัตกรรมของบุคคล โดยโรเจอร์ (Rogers, 1983) ได้สรุปปัจจัยที่มีผลต่อการ ยอมรับนวัตกรรมออกเป็น 4 ปัจจัย คือ ปัจจัย ทางด้านลักษณะของนวัตกรรม ตัวผู้ยอมรับ นวัตกรรม ปัจจัยทางด้านระบบสังคม และปัจจัย เกี่ยวกับช่องทางการติดต่อสื่อสาร เช่นเดียวกับ พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ (2553) ที่กล่าวถึง องค์ประกอบหลักท�ำให้การแพร่นวัตกรรมนั้นมี ความส�ำเร็จหรือล้มเหลวขึน้ อยูก่ บั ตัวนวัตกรรม ช่ อ งทางการสื่ อ สาร เวลา และระบบสั ง คม จากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่า ครูและ บุคลากรทางการศึกษา มีการยอมรับและใช้ นวัตกรรมโทรทัศน์ครูนนั้ จะเป็นผูท้ มี่ แี รงจูงใจใฝ่ สัมฤทธิ์ แรงบัลดาลใจ มีความรูช้ อบติดต่อสือ่ สาร กับบุคคลอื่นมีความกระตือรือร้นในการท�ำงาน สามารถปรั บ ตั ว ให้ ทั น ต่ อ การเปลี่ ย นแปลงที่ เกิดขึ้นในการท�ำงานและบรรยากาศในสถานที่

ท�ำงานเป็นบรรยากาศที่ผู้บริหารและเพื่อนร่วม งานให้การสนับสนุนในการน�ำนวัตกรรมโทรทัศน์ ครูมาใช้ ดังนั้นในการวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัย จึงสนใจ ศึกษาปัจจัยทีม่ อี ทิ ธิพลต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่ มีอทิ ธิพลต่อการเรียนรูเ้ พือ่ พัฒนาตนเองในสถาน ศึกษาของครูและบุคลากรทางการศึกษามีความ สอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์หรือไม่ วัตถุประสงค์การวิจัย 1. เพื่ อ สั ง เคราะห์ ป ั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา 2. เพื่ อ พั ฒ นาโมเดลปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา 3. เพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของ องค์ ป ระกอบของโมเดลปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต ่ อ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา 4. เพือ่ รับรองโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุตอ่ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา จากผู้ทรงคุณวุฒิ วิธีด�ำเนินการวิจัย ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ครูและบุคลากรทางการศึกษา ในเขตพื้นที่ภาค ตะวันออกเฉียงเหนือ จ�ำนวน 181,246 คน กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ 1) เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

131

ผูบ้ ริหารสถานศึกษา 2) ครูผสู้ อน3) ศึกษานิเทศก์ กลุม่ ตัวอย่างส�ำหรับการวิจยั ผูว้ จิ ยั คัดเลือกกลุม่ ตัวอย่างทั้ง 3 กลุ่มๆละ150 คน รวม 450 คน ตามวัตถุประสงค์ โดยพิจารณาจากเขตพื้นที่ แต่ละจังหวัด และสังกัดของโรงเรียนครอบคลุม ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กลุม่ ตัวอย่างได้มาโดย ใช้วิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 1. แบบสอบถามปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต ่ อ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา 2. แบบสอบถามกึ่ ง โครงสร้ า งเพื่ อ การสัมภาษณ์เจาะลึกส�ำหรับครูและบุคลากร ทางการศึ ก ษาเกี่ ย วกั บ ปั จ จั ย การยอมรั บ นวัตกรรมโทรทัศน์ครู 3. แบบสอบถามปลายเปิ ด ส� ำ หรั บ ผู ้ เชี่ยวชาญในการตรวจสอบร่างโมเดลปัจจัยเชิง สาเหตุตอ่ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของ ครูและบุคลากรทางการศึกษา โดยวิธีสนทนา กลุ่ม 4. แบบสอบถามเพือ่ ยืนยันความเหมาะ สมของโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึ ก ษาของคณะกรรมการโครงการ โทรทัศน์ครู 5. โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอม รับนวัตกรรมโทรทัศน์ครูของครูและบุคลากร ทางการศึกษา 6. แบบประเมินเพือ่ รับรองโมเดลปัจจัย 132

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษาโดยผู้ทรง คุณวุฒิ ขั้นตอนการด�ำเนินการวิจัย ผู้วิจัยด�ำเนินการวิจัยตามขั้นตอน ดังนี้ ขัน้ ตอนที่ 1 ศึกษาเอกสาร หลักการ ทฤษฎี และ งานวิจัยที่เกี่ยวข้องโดยการวิเคราะห์เนื้อหา มี ขั้นตอนดังนี้ 1.1 วิเคราะห์ สังเคราะห์เอกสาร หลักการทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวกับ ปัจจัย เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา ในปัจจุบัน 1.2 ศึกษาสภาพบริบท และพฤติกรรมการใช้ โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา ที่ปฏิบัติการด้านการสอน และวิเคราะห์ปัจจัย เชิงสาเหตุตอ่ การยอมรับโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษาที่ใช้ปัจจุบันโดยใช้ การ เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์เจาะ ลึก (In-depth Interview) และการสนทนา กลุ่ม (Focus Group) ขั้นตอนที่ 2 พัฒนาร่าง โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา ล�ำดับผลการสังเคราะห์เอกสาร หลักการ ทฤษฎี และงานวิจยั เกีย่ วกับปัจจัยการยอมรับนวัตกรรม และเทคโนโลยี มาก� ำหนดคุณลักษณะ และ องค์ประกอบ ขั้นตอน ความสัมพันธ์ของปัจจัย เชิงสาเหตุการยอมรับนวัตกรรม และก�ำหนด เป็นร่างโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู น� ำ ไปสอบถามความ คิดเห็นผู้เชี่ยวชาญ ปรับปรุงแก้ไขและน�ำร่าง โมเดลไป สนทนากลุ่ม (Focus Group) จาก

ผู้เชี่ยวชาญ ในขั้นต่อไป ขั้นตอนที่ 3 ตรวจ สอบคุ ณ ภาพของโมเดลปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต ่ อ การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและ บุคลากรทางการศึกษา โดยการระดมความคิด เห็นจากผู้เชี่ยวชาญ เป็นการน�ำร่างโมเดลปัจจัย เชิ งสาเหตุ ต่ อ การยอมรับนวัต กรรมโทรทัศน์ ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา มาสนท นากลุ่ม (Focus Group) เพื่อระดมความคิด เห็นจากผู้เชี่ยวชาญ จ�ำนวน 11 คน และน�ำผล จากการสนทนากลุ่ม (Focus Group) ของผู้ เชีย่ วชาญมาปรับปรุงแก้ไขเพือ่ ให้ได้โมเดลปัจจัย เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา ขั้นตอนที่ 4 ตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลปัจจัย เชิ งสาเหตุ ต่ อ การยอมรับนวัต กรรมโทรทัศน์ ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา ที่พัฒนา ขึ้นไปยืนยันและแสดงความคิดเห็นจากครูและ บุคลากรทางการศึกษาทีม่ คี ำ� สัง่ แต่งตัง้ เป็นคณะ กรรมการ ฝ่ายต่าง ๆ ของโครงการโทรทัศน์ครู ขั้นตอนที่ 5 ประเมินเพื่อรับรองโมเดลปัจจัย เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา น�ำผลการ ทดสอบประสิทธิภาพไปให้ผู้ทรงคุณวุฒิ รับรอง ในขัน้ สุดท้าย วิเคราะห์ขอ้ มูลการประเมินรับรอง โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา จากผูท้ รงคุณวุฒิ ในรูปแบบของมาตราประมาณ ค่า (Rating Scale) 5 ระดับ

การวิเคราะห์ข้อมูล ผู้วิจัยด�ำเนินการวิเคราะห์ข้อมูลดังนี้ 1. วิ เ คราะห์ อ งค์ ป ระกอบของโมเดล ปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต ่ อ การยอมรั บ นวั ต กรรม โทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากรทางการ ศึกษา จากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ ครูและ บุคลากรทางการศึกษา โดยการวิเคราะห์เนือ้ หา เชิงพรรณนา เพื่อรวบรวมข้อมูลน�ำมาสรุปและ ตีความน�ำปก�ำหนดเป็นตัวแปรในกาวิจัย 2. วิ เ คราะห์ ก ารพั ฒ นาโมเดลปั จ จั ย เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา จากการ ตอบแบบสอบถามการใช้สรุปและตีความ ใช้สถิติ เบื้องต้น ได้แก่ การแจกแจงความถี่ และค่าร้อย ละ โดยใช้โปรแกรมส�ำเร็จรูปทางสถิติ 3. วิ เ คราะห์ รู ป แบบความสั ม พั น ธ์ โครงสร้างหรือความสัมพันธ์โครงสร้างเชิงเส้น ของปัจจัยโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึกษา โดยใช้โปรแกรมส�ำเร็จรูปทาง สถิติ เพื่อหาค่าสถิติอ้างอิง ได้แก่ ค่าไคสแควร์ ค่าดัชนีวัดระดับความสอดคล้อง ค่าที่บ่งบอก ความไม่สอดคล้องของรูปแบบที่พัฒนาขึ้น เพื่อ ตรวจสอบว่ารูปแบบที่ผู้วิจัยสร้างสอดคล้องกับ ข้อมูลเชิงประจักษ์หรือไม่ 4. วิเคราะห์ข้อมูลความคิดเห็นของผู้ ทรงคุณวุฒิ เป็นแบบสอบถามประเมินรับรองโมเดล ปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา วิเคราะห์ ข้อมูลโดย ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

133

ผลการวิจัย 1. ผลการพัฒนาโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุ ต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครู และบุ ค ลากรทางการศึ ก ษา มี อ งค์ ป ระกอบ ดังนี้ (1) คุณสมบัติของนวัตกรรม(CHR) (2) ช่องทางการติดต่อสื่อสาร(CHA) (3) ขั้นตอน การตัดสินใจยอมรับนวัตกรรม(DIS) (4 ) สภาพ เศรษฐกิ จ และสั ง คม (SOC) (5) แรงจู ง ใจ ในการปฏิ บั ติ ง าน (MOT) (6) ทั ศ นคติ ต ่ อ การใช้นวัตกรรมโทรทัศน์ครู (ATT) (7) การ สนับสนุนของผู้บริหาร (SUP) (8) ผู้น�ำการ เปลีย่ นแปลง (CHG) (9) ผูน้ ำ� ทางความคิด (OPE) (10) การยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู (ADO) 2. ผลการวิเคราะห์โมเดลความสัมพันธ์ เชิงสาเหตุของปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร

134

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ทางการศึกษาด้วยวิธกี าร Maximum Liklihood ด้วยโปรแกรมส�ำเร็จ รูป เพื่อวิเคราะห์ความ กลมกลื น โมเดลที่ พั ฒ นาขึ้ น กั บ ข้ อ มู ล เชิ ง ประจั ก ษ์ โดยเกณฑ์ ใ นการตรวจสอบความ สอดคล้ อ งกลมกลื น ของโมเดลกั บ ข้ อ มู ล เชิ ง ประจักษ์ ผูว้ จิ ยั พิจารณาจากค่าสถิติ ซึง่ ประกอบ ด้วย ดัชนีค่า Chi-Square, χ2 /df, CFI, GFI, AGFI, RMSEA และ SRMR ซึ่งผลการวิเคราะห์ โมเดล พบว่า ค่าดัชนีความกลมกลืนสอดคล้อง กับข้อมูลเชิงประจักษ์เป็นไปตามเกณฑ์ทกี่ ำ� หนด ไว้ โดยพิจารณาจากค่าไคสแคว์ (χ2) ซึ่งมีค่า เท่ากับ 368.801, ค่าองศาอิสระ (df) เท่ากับ 333, (χ2/df) เท่ากับ 1.108 ค่าความน่าจะเป็น (p-value ) เท่ากับ 0.0860, (GFI) เท่ากับ 0.980, (AGFI) เท่ากับ 0.973, (RMSEA) เท่ากับ 0.015 และ (SRMR) เท่ากับ 0.044

Chi-Square=368.801, df =333,P-value=0.0860, GFI=0.980, AGFI=0.973, SMR= 0.044, RMSEA=0.015 มีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ** มีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ภาพประกอบ 1 รูปแบบความสัมพันธ์โครงสร้างโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

135

3. ผลการประเมินรับรองโมเดลปัจจัย เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา จากผู้ทรง คุณวุฒิอยู่ในเกณฑ์ “เหมาะสมระดับมาก” อภิปรายผลการวิจัย การวิจัยเรื่อง ปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการ ยอมรั บ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละ บุคลากรทางการศึกษา สามารถอภิปรายผลได้ ดังนี้ 1. โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึกษา มี 10 องค์ประกอบ ดังนี้ (1) คุณสมบัติของนวัตกรรม(CHR) (2) ช่องทางการ ติดต่อสื่อสาร(CHA) (3) ขั้นตอนการตัดสินใจ ยอมรับนวัตกรรม(DIS) (4 ) สภาพเศรษฐกิจและ สังคม (SOC) (5) แรงจูงใจในการปฏิบัติงาน (MOT) (6) ทัศนคติตอ่ การใช้นวัตกรรมโทรทัศน์ ครู (ATT) (7) การสนับสนุนของผู้บริหาร (SUP) (8) ผู้น�ำการเปลี่ยนแปลง (CHG) (9) ผู้น�ำทาง ความคิด (OPE) (10) การยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู (ADO) 1.1 อภิปรายผลได้ดังนี้ (1) ข้อค้นพบจากการวิจัยดังกล่าวมีวรรณกรรมที่ สนับสนุนผลงานวิจยั องค์ประกอบคุณสมบัตขิ อง นวั ต กรรม(CHR) สอดคล้ อ งกั บ งานของ Roger(2003), Roger and Shoemaker(1983), Roger (1962,1995), Stuart (2000), Agarwal and Prasad (1997), Holak and Lehmann (1990), Fliegal and Kivlin (1996), Kim and Baylor(2008),Venkatesh et al (2003), Davis (1989), Boyd and Mason (1999), ที่กล่าวว่า 136

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

บุคคลทีจ่ ะยอมรับนวัตกรรมใหม่ๆ นัน้ ขึน้ อยูก่ บั คุณลักษณะของนวัตกรรม ต้องเห็นว่านวัตกรรม นัน้ มีประโยชน์ มีคณ ุ ค่า เข้ากันได้กบั ค่านิยมของ สังคมนั้น ไม่ซับซ้อนยุ่งยาก มีความสามารถใน การน�ำไปทดลองใช้ และมีความสามารถในการ สังเกตที่มองเห็นผลได้ง่าย (2) ข้อค้นพบจาก การวิจยั ดังกล่าวมีวรรณกรรมทีส่ นับสนุนผลงาน วิ จั ย องค์ ป ระกอบช่ อ งทางการติ ด ต่ อ สื่ อ สาร (CHA) สอดคล้องกับงานของ Roger (1995) และสาโรช โศภีรักข์ (2547) ที่กล่าวว่า ปัจจัย ช่ อ งทางการติ ด ต่ อ สื่ อ สาร มี อิ ท ธิ พ ลต่ อ การ ยอมรับนวัตกรรมและเทคโนโลยี 3) ข้อค้นพบ จากการวิจัยดังกล่าวมีวรรณกรรมที่สนับสนุน ผลงานวิจัยองค์ประกอบขั้นตอนการตัดสินใจ ยอมรับนวัตกรรม (DIS) ที่กล่าวว่า การที่บุคคล จะยอมรับนวัตกรรม (Innovation) ใหม่ไปช่วย แก้ปัญหานั้น ตามแนวคิดของ โรเจอร์ Rogers (1983) Roger (2003) Roger and Shoemaker (1983) และ Roger (1995) จะต้ อ งผ่ า น กระบวนการยอมรับ ซึ่งประกอบด้วยขั้นตอน 5 ขั้นตอน คือ1) ขั้นรับรู้ (Awareness Stage) หมายความว่าปัจเจกบุคคลได้เริม่ รับรู้ เรียนรูก้ บั วิทยาการใหม่ หรือความคิดใหม่เป็นครัง้ แรก แต่ ยังขาดข่าวสารข้อมูลในเรื่องนั้นๆ 2)ขั้นสนใจ (Interest Stage) หมายความว่า ปัจเจกบุคคล เริ่มพัฒนาขึ้น โดยให้ความสนใจในนวัตกรรม นั้นๆ และเสาะแสวงหาข่าวสารข้อมูลเพิ่มขึ้น 3) ขัน้ ประเมินค่า (Evaluation Stage) หมายความ ว่า ปัจเจกบุคคล คิดทบทวนอยู่ในใจเกี่ยวกับ ความคิดใหม่ๆ ว่ามีผลดีผลเสียต่อเขาในปัจจุบนั

และอนาคตหรือไม่อย่างไร และถึงจะตัดสินใจว่า จะกระท�ำหรือไม่กระท�ำ 4) ขั้นทดลอง (Trial Stage) หมายความว่า ปัจเจกบุคคลเริม่ น�ำความ คิดใหม่ๆ นั้น ไปทดลองประยุกต์ในวงแคบๆ เพื่อที่จะพิจารณาดูผลประโยชน์ว่าจะดีหรือไม่ เพียงใด ก่อนที่จะตัดสินใจยอมรับหรือไม่ต่อไป 5) ขั้นยอมรับ (Adoption Stage) หมายความ ว่า ปัจเจกบุคคลยอมรับผลการทดลองจากขั้น ตอนที่แล้ว โดยตัดสินใจน�ำความคิดใหม่นั้นไป ปฏิ บั ติ ต ่ อ อย่ า งเต็ ม ขั้ น และต่ อ เนื่ อ ง และยั ง สอดคล้องกับ กนกรัตน์ ดีศรีศกั ดิ์ (2553) ทีก่ ล่าว ว่า จากโมเดลกระบวนการตัดสินใจในการน�ำ นวัตกรรมมาใช้ (Innovation decision process model) การรับรูถ้ งึ ประโยชน์ของนวัตกรรมใหม่ และความได้ เ ปรียบทางการแข่ง ขัน อยู่ในขั้น ชักชวน (Persuasion Stage) ของโมเดล ซึ่งเกิด ขึ้นหลังจากได้ผ่านขั้นความรู้ (Knowledge Stage) มาแล้ว ขั้นชักชวนถือเป็นขั้นตอนที่มี ความส�ำคัญเนื่องจาก ในขั้นตอนนี้ผู้ที่มีหน้าที่ ตัดสินใจในการน�ำนวัตกรรมใหม่ๆมาใช้ในองค์กร จะถูกท�ำให้เชื่อว่านวัตกรรมใหม่นั้นจะสามารถ สร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันให้กบั องค์กร จะส่ ง ผลไปถึ ง ขั้ น ตอนการตั ด สิ น ใจน� ำ มาใช้ (Decision Stage) และสอดคล้องกับงานวิจัย ของ เอกสิทธิ์ เลาะมิง (2553) ที่ศึกษาการ ยอมรับการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการ สื่ อ สารที่ มี ต ่ อ พั ฒ นาชุ ม ชนของพั ฒ นากรใน จังหวัดภาคใต้ตอนล่าง พบว่า กระบวนการ ตัดสินใจการยอมรับการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสือ่ สารของพัฒนากร โดยภาพรวมอยูใ่ น

ระดั บ มาก นอกจากนี้ ก ารยอมรั บ ขึ้ น อยู ่ กั บ ลั ก ษณะของบุ ค คล โดยที่ บุ ค คลที่ จ ะยอมรั บ นวัตกรรมจะต้องผ่านการะบวนการยอมรับ ซึ่ง ประกอบด้วย ขั้นรับรู้เกี่ยวกับนวัตกรรม ขั้น สนใจในนวัตกรรม ขั้นประเมินค่า ขั้นทดลอง จนถึงขั้นการยอมรับโดยตัดสินใจน�ำนวัตกรรม นั้นไปปฏิบัติอย่างเต็มขั้นและต่อเนื่อง (4 ) ข้อ ค้ น พบจากการวิ จั ย ดั ง กล่ า วมี ว รรณกรรมที่ สนับสนุนผลงานวิจยั องค์ประกอบสภาพเศรษฐกิจ และสังคม (SOC) ที่สอดคล้องกับงานวิจัยของ Roger. (2003 ).Roger & Shoemaker (1983) Roger M. Everett (1995) ,Venkatesh et al (2003),Shimp and Bearden (1982),Fliegal and Kivlin (1996) ทีก่ ล่าวว่า ปัจจัยต่าง ๆ หลาย ประการ เช่น ปัจจัยส่วนตัวของผู้รับของใหม่ ซึ่ง ประกอบด้ ว ย ระดั บ อายุ ข องบุ ค คล (Age) สถานภาพทางสังคม (Social Status) ฐานะทาง เศรษฐกิจ (Financial Position) ซึ่งรวมไปถึง รายได้ขนาดทีด่ นิ ทีถ่ อื ครอง หรือทรัพย์สนิ ต่าง ๆ ที่ครอบครองอยู่ และความสามารถเฉพาะอย่าง (Specialization)ซึง่ รวมถึงระดับการศึกษาและ ความสามารถทางด้านจิตใจ นอกจากนี้ยังมี ปัจจัยด้านคุณสมบัติของผู้ท�ำการเปลี่ยนแปลง ซึง่ เป็นลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคลหรือสังคม อันได้แก่ความรู้ความเข้าใจต่อนวัตกรรมนั้น ๆ ขนบธรรมเนียมประเพณี หรือเป็นบุคคลที่มี ลั ก ษณะชอบเสี่ ย ง ชอบทดลอง ปั จ จั ย ด้ า น ลักษณะของใหม่ เช่น นวัตกรรมนั้นอยู่ในระดับ ทีด่ กี ว่าของเดิมหรือไม่ มีความสลับซับซ้อนเพียง ใด และขัดต่อค่านิยมหรือบรรทัดฐานของระบบ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

137

สังคมนั้นๆหรือไม่อย่างไร ซึ่งปัจจัยทางด้าน ระบบสังคม (social system variables) ได้แก่ สภาพทางเศรษฐกิ จ สั ง คม วั ฒ นธรรมและ ภูมิศาสตร์ โดยกล่าวว่า สภาพทางเศรษฐกิจจะ มีผลต่อการยอมรับการเปลี่ยนแปลงที่ต่างกัน และสถาบันที่เกี่ยวข้องกับสื่อมวลชน เช่น วิทยุ โทรทัศน์ เป็นปัจจัยที่เป็นเงื่อนไขที่มีผลต่อการ ยอมรับหรือไม่ยอมรับนวัตกรรมด้วย อย่างไร ก็ตามในบางองค์กรทีอ่ าจยอมรับนวัตกรรมด้วย เหตุผล เพื่อทัดเทียมกับคนอื่นหรือองค์กรอื่น เพราะองค์กร อื่น ๆ มีความพร้อมมากกว่าและ ได้น�ำเอานวัตกรรมนั้น ๆมาทดลองใช้และได้ก่อ ให้เกิดประโยชน์แก่องค์กรนั้น ๆ นอกจากนั้นยัง มีแนวการศึกษาที่มุ่งความสนใจไปสู่ตัวแปรทาง เศรษฐกิจสั งคม การตัดสินใจยอมรับหรือไม่ ยอมรับนวัตกรรม โดยเฉพาะตัวแปรที่บอกถึง ลั ก ษณะความไม่ เ ท่ า เที ย มกั น ทางเศรษฐกิ จ (economics inequalities) ซึง่ เชือ่ ว่าความแตก ต่ า งกั น ทางฐานะเศรษฐกิ จ จะก่ อ ให้ เ กิ ด การ ยอมรับนวัตกรรมที่แตกต่างกันด้วย (5) ข้อค้น พบจากการวิจยั ดังกล่าวมีวรรณกรรมทีส่ นับสนุน ผลงานวิจัยองค์ประกอบแรงจูงใจในการปฏิบัติ งาน (MOT) ซึ่ ง สอดคล้ อ งกั บ ค� ำ กล่ า วของ Robert (1997) ซึ่งศึกษาแรงจูงใจที่ Model – MM Vallerand มีผลต่อพฤติกรรมของมนุษย์ และเป็นสิ่งที่ผลักดันให้เกิดการกระท�ำอย่างต่อ เนื่อง และมีแนวทางที่แน่นอนเพื่อมุ่งไปสู่เป้า หมายที่ ต ้ อ งการ โดยแรงจู ง ใจจ� ำ แนกได้ 2 ลั ก ษณะคื อ แรงจู ง ใจภายใน (Intrinsic Motivation) และแรงจูงใจภายนอก (Extrinsic 138

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

Motivation) และสอดคล้องกับงานวิจัยของ Anandarajan, Igbaria, and Anakwe (2002) ที่ ก ล่ า วว่ า ปั จ จั ย ที่ ท� ำ ให้ เ กิ ด แรงจู ง ใจในการ ยอมรับการใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ในหน่วย งาน จากผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยทีท่ ำ� ให้บคุ คล เกิดแรงจูงในในการยอมรับนวัตกรรมคือ 1) การ รับทราบถึงประโยชน์ของการใช้นวัตกรรม โดย บุคคลต้องเชื่อก่อนว่านวัตกรรมนั้นมีประโยชน์ หรื อ ท� ำ ให้ ง านของเขาดี ขึ้ น ได้ อ ย่ า งไร 2) นวัตกรรมนั้นท�ำให้ผู้ใช้เกิดความพอใจในด้าน การใช้คอมพิวเตอร์เพือ่ ตอบสนองทางด้านความ คิด หรือจินตนาการเฉพาะบุคคล 3) แรงกระตุ้น ทางสังคมภายนอกทีต่ อ้ งการให้ผใู้ ช้นวัตกรรมนัน้ ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมใดออกมา และ 4) การเชือ่ มัน่ ว่านวัตกรรมนัน้ เขาสามารถใช้ได้ดว้ ย ตนเองอย่างสะดวกและง่าย นอกจากนี้เมื่อเวลา เกิดปัญหาหรืออุปสรรคขึ้นเขาสามารถแก้ไขได้ ด้ ว ยตนเองหรื อ มี ผู ้ พ ร้ อ มที่ จ ะแนะน� ำ และ สนับสนุนในการช่วยแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นนั้น และสอดคล้องกับผลวิจัยของ สิงหะ ฉวีสุข และ สุนันทา วงศ์จตุรภัทร ( 2555) ที่ศึกษาแรงจูงใจ ที่มีผลต่อการแสดงพฤติกรรม มีการนามาปรับ ใช้วจิ ยั ทางด้านการยอมรับการใช้เทคโนโลยีใหม่ แรงจู ง ใจจ� ำ แนกได้ ดั ง นี้ 1) แรงจู ง ใจภายใน (Intrinsic motivation) คือแรงจูงใจที่มาจาก ภายในตัวบุคคล และเป็นแรงขับที่ทาให้บุคคล นั้นแสดงพฤติกรรมโดยไม่หวังรางวัลหรือแรง เสริมภายนอก 2) แรงจูงใจภายนอก (Extrinsic motivation) คือแรงจูงใจที่มาจากภายนอกที่ ส่งผลให้บคุ คลแสดงพฤติกรรมเพือ่ หวังในรางวัล

หรือสิ่งตอบแทน และสอดคล้องกับงานวิจัย ของ วิฑูร พานทอง (2540) ที่กล่าวว่า การจูงใจ ต่อการใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์มคี วามสัมพันธ์ เชิ ง ป ฏิ ฐ า น ต ่ อ ก า ร ย อ ม รั บ เ ท ค โ น โ ล ยี คอมพิวเตอร์ กล่าวคือ บุคลากรที่มีการจูงใจสูง จะมีการยอมรับในระดับที่สูง (6) ข้อค้นพบจาก การวิจยั ดังกล่าวมีวรรณกรรมทีส่ นับสนุนผลงาน วิจัยองค์ประกอบทัศนคติต่อการใช้นวัตกรรม โทรทั ศ น์ ค รู (ATT) ที่ ส อดคล้ อ งกั บ งานวิ จั ย ของ Liu (2005) ได้ท�ำการศึกษาปัจจัยเกี่ยวกับ ทั ศ นคติ ข องนั ก เรี ย นและครู ที่ มี ต ่ อ การใช้ โทรทัศน์ในการเรียนและการสอนภาษาอังกฤษ เป็ น ภาษาต่ า งประเทศหรื อ ภาษาที่ ส องใน วิทยาลัยของประเทศไต้หวันและมีครูร้อยละ 74.8 มีทศั นคติทดี่ ตี อ่ การใช้โทรทัศน์ในการเรียน การสอนภาษาอังกฤษและสอดคล้องกับผลการ วิจัยของ Venkatesh and Davis (2000) ที่ใช้ กรอบของ The Technology Acceptance Model 2 TAM โดย TAM 2 เน้นการศึกษาถึง ปัจจัย ต่างๆ ที่ส่งผลต่อการยอมรับหรือการ ตัดสินใจทีจ่ ะใช้เทคโนโลยีหรือ TAM2 นวัตกรรม ใหม่ ในรูปแบบที่มิได้น�ำ“ทัศนคติ” (Attitude) ที่ผู้ใช้มีต่อระบบหรือนวัตกรรมใหม่มาวิเคราะห์ ร่วมและสอดคล้องกับกับงานวิจัยของ สาโรช โศภีรักข์ (2547) ที่กล่าวว่า ปัจจัยทัศนคติและ แรงจูงใจ มีอทิ ธิพลต่อการยอมรับนวัตกรรมและ เทคโนโลยีการศึกษาของครูเกียรติยศ (7) ข้อ ค้ น พบจากการวิ จั ย ดั ง กล่ า วมี ว รรณกรรมที่ สนับสนุนผลงานวิจยั องค์ประกอบการสนับสนุน ของผู้บริหาร (SUP) สอดคล้องกับงานวิจัยของ

ประยุทธ์ โขขัด (2537) ที่กล่าวว่าการสนับสนุน ในการปฏิบัติงาน มีผลการเคราะห์ข้อมูลโดย ภาพรวมและรายด้านอยูใ่ นระดับปานกลาง ทัง้ นี้ อาจเป็นเพราะมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราช วิทยาลัยมีการเสริมทักษะการท�ำงานให้บคุ ลากร โดยการฝึกอบรม ศึกษาดูงานค่อนข้างน้อย แม้ จะมีการจัดสรรงบประมาณในการปฏิบัติงาน ตามโครงการ กิจกรรมต่างๆ เพื่อสนับสนุนการ ปฏิบัติงานของมหาวิทยาลัยแล้ว แต่ยังไม่เพียง พอต่อความต้องการในการพัฒนาองค์การของ แต่ละหน่วยงานภายในมหาวิทยาลัยซึง่ มีจำ� นวน มากได้ ดังนั้นผลการวิจัยด้านนี้จึงพบว่าอยู่ใน ระดับปานกลางและสอดคล้องกับงานวิจัยของ สมบูรณ์ บัวค�ำปัน (2548) ที่กล่าวว่าปัจจัย สนั บ สนุ น การปฏิ บั ติ ง านของคณะกรรมการ สถานศึกษาขัน้ พืน้ ฐานในสถานศึกษา เขตอ�ำเภอ พร้าว จังหวัดเชียงใหม่ ผลการศึกษาพบว่า ความ ต้องการปัจจัย สนับสนุนการปฏิบตั งิ านพบว่า ใน ด้ า นบุ ค ลากรต้ อ งการให้ มี บุ ค ลากรเข้ า มา ประสานงาน และด�ำเนินงานธุรการ เพื่อลด ภารกิ จ ของทางโรงเรี ย น และอ� ำ นวยความ สะดวกให้แก่โรงเรียน ด้านงบประมาณมีความ ต้องการเงิน งบประมาณจากทางราชการ เพื่อ น�ำมาใช้สนับสนุนในการปฏิบัติงาน ด้านอาคาร สถานที่ วัสดุ อุปกรณ์ ครุภณ ั ฑ์ และเครือ่ งอ�ำนวย ความสะดวกมี ค วามต้ อ งการสถานที่ ห้ อ ง ส�ำนักงาน เอกสาร วัสดุ ครุภัณฑ์ และเครื่อง อ�ำนวยความสะดวก เพื่อความสะดวกในการ ปฏิบตั งิ าน และใช้เป็นแหล่งข้อมูลในการบริหาร งานสถานศึกษา ส่วนด้านการบริหารจัดการ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

139

ต้องการมีส่วนร่วม ในการบริหารจัดการตาม บทบาท และหน้าที่ที่ก�ำหนดไว้ โดยเฉพาะเกี่ยว กับการควบคุม และการประเมินผลการปฏิบัติ งาน วิธกี ารจัดปัจจัยสนับสนุนการปฏิบตั งิ านของ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานจากการ สัมภาษณ์ผู้บริหารสถานศึกษา พบว่าในด้าน บุ ค ลากรควรเลื อ กผู ้ ที่ มี ค วามรู ้ เข้ า มาเป็ น กรรมการตามความเหมาะสมของแต่ละท้องถิ่น ด้านงบประมาณควรเสนอโครงการเพื่อขอรับ การสนั บ สนุ น จากหน่ว ยงานอื่น ด้านอาคาร สถานที่ วัสดุอปุ กรณ์ ครุภณ ั ฑ์ และเครือ่ งอ�ำนวย ความสะดวกหน่วยงานต้นสังกัดควรจัดสรรงบ ประมาณในการจัดซื้อ และจัดหาให้กับสถาน ศึกษาอย่างเพียงพอสนับสนุนการด�ำเนินงานมี วัสดุ ครุภัณฑ์ และ เครื่องอ�ำนวยความสะดวก ตามความจ�ำเป็น และความต้องการของหน่วย งาน (8) ข้ อ ค้ น พบจากการวิ จั ย ดั ง กล่ า วมี วรรณกรรมทีส่ นับสนุนผลงานวิจยั องค์ประกอบ ผู้น�ำการเปลี่ยนแปลง (CHG) สอดคล้องกับ Roger (1995), Kim and Baylor (2008), Havelock and Hamilton (2004) ที่กล่าว ว่าการยอมรับสิง่ ใหม่และน�ำไปปฏิบตั ขิ องมนุษย์ โดยกล่าวว่า การศึกษาเป็นขบวนการสังคมอย่าง หนึ่งช่วยพัฒนาคุณสมบัติของบุคคล เช่น ความ รู้ ค่านิยม ทัศนคติ ท�ำให้สมาชิกของสังคมได้และ ช่วยให้รับรู้การเปลี่ยนแปลง มีความรู้ ความ เข้าใจในสิ่งใหม่ ๆ ได้ง่าย (9) ข้อค้นพบจากการ วิจยั ดังกล่าวมีวรรณกรรมทีส่ นับสนุนผลงานวิจยั องค์ประกอบผูน้ ำ� ทางความคิด (OPE) สอดคล้อง กับ Roger(2003),Roger and Shoemaker 140

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

(1983),Roger(1995) ที่กล่าวว่า ผู้น�ำทางความ คิดจะเป็นเสมือนช่องทางการเผยแพร่กระจาย ข่าวยสารและสร้างเครือข่ายการสือ่ สารในสังคม ซึ่งจะแพร่กระจายข่ายสารผสมผสานกับความ คิดส่วนตัวไปยังสมาชิกในกลุ่มสังคมนั้น เพื่อให้ เกิดการยอมรับ นอกจากนี้ผู้น�ำทางความคิดมัก จะเป็นผู้มีโอกาสในการรับสื่อและมีสถานภาพ เศรษฐกิจและสังคมสูงกว่าบุคคลอื่น ๆ เป็นผู้มี ความสัมพันธ์กับสมาชิกในกลุ่มสังคมมาก เป็น ผู้กล้าเสี่ยงและยอมรับการเปลี่ยนแปลง และ สอดคล้องกับ รุ่งฤดี พันธ์ประเสริฐ (2545) ได้ ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล การรั บ รู ้ คุ ณ ลั ก ษณะนวั ต กรรมการพั ฒ นา คุณภาพภาวะผู้น�ำทางความคิด กับการยอมรับ นวัตกรรมพัฒนาคุณภาพบริการของหน่วยงาน ของหอผู้ป่วย โรงพยาบาลทั่วไป พบว่า ภาวะ ผู ้ น� ำ ทางความคิ ด ด้ า นการเข้ า ถึ ง ผู ้ อื่ น ได้ ง ่ า ย และด้านความคิดสร้างสรรค์ สามารถร่วมกัน พยากรณ์ ก ารยอมรั บ นวั ต กรรมการพั ฒ นา คุณภาพบริการของหน่วยงานหัวหน้าผู้ป่วยได้ และสอดคล้องกับ Blackwell, Miniard, and Engel. (2001) กล่าวไว้ว่า ปัจจัยเงื่อนไขและ สถานการณ์ทผี่ บู้ ริโภคจะประเมินผลิตภัณฑ์และ ยอมรั บ นวั ต กรรมนั้ น จ� ำ เป็ น ต้ อ งพึ่ ง ผู ้ น� ำ ทาง ความคิดเพือ่ ทีจ่ ะได้แหล่งข้อมูลทีเ่ ชือ่ ถือสามารถ เข้าถึงได้สะดวกมากกว่าแหล่งอื่น ๆ สามารถ พูดคุยปรึกษาได้ ท�ำให้ประหยัดเวลา (10) ข้อค้น พบจากการวิจยั ดังกล่าวมีวรรณกรรมทีส่ นับสนุน ผลงานวิจัยองค์ประกอบการยอมรับนวัตกรรม โทรทัศน์ครู (ADO) สอดคล้องกับงานวิจัยของ

Gefen and Straub (1997),Karahanna and Straub (1999),Szajna (1996), Teo et al (2008), Venkatesh et al (2003), ที่กล่าวและ อธิบายถึงเหตุผลและเมื่อไหร่ที่ผู้ใช้จะตัดสินใจ ยอมรับและใช้เทคโนโลยี องค์ประกอบหลักใน แบบจ� ำ ลองการยอมรั บ เทคโนโลยี ข องเดวิ ส Davis (1989) ประกอบไปด้วย 1. การรับรู้ ประโยชน์ (perceived usefulness) 2. การรับรู้ ความสะดวกในการใช้ (perceived ease of use)แบบจ�ำลองการยอมรับเทคโนโลยีเป็นแบบ จ�ำลองทีป่ รับแนวคิดมาจาก ทฤษฎีการกระท�ำที่ มี เ หตุ ผ ลและทฤษฎี พ ฤติ ก รรมที่ มี แ บบแผน แบบจ�ำลองการยอมรับเทคโนโลยีถือเป็นแบบ จ� ำ ลองที่ มี ชื่ อ เสี ย งและยอมรั บ กั น ทั่ ว ไปโดย เฉพาะในสาขาระบบสารสนเทศ (Dadayan and Ferro, 2005) ด้วยเหตุผลที่ว่าการยอมรับที่จะ ใช้เทคโนโลยีต้องมาจากความตั้งใจที่จะใช้ ซึ่งมี พืน้ ฐานส�ำคัญมาจากการรับรูป้ ระโยชน์และการ รับรูค้ วามสะดวกในการใช้ ในโมเดล TAM ถือว่า การรั บ รู ้ ป ระโยชน์เ ป็น ปัจจัยส�ำคัญที่บ่ง ชี้ถึง การยอมรับ (adoption) หรือความตั้งใจที่จะใช้ และการใช้เทคโนโลยี (Usage) โดยการรับรู้ ประโยชน์มีอิทธิพลทางตรงต่อพฤติกรรมการ ยอมรับ และการรับรูป้ ระโยชน์มอี ทิ ธิพลทางอ้อม ต่อการใช้ โดยส่งผ่านพฤติกรรมการยอมรับ และ สอดคล้องกับงานวิจยั การศึกษาการยอมรับเครือ ข่ า ยสั งคมออนไลน์ข องนักศึกษา:กรณีศึกษา มหาวิทยาลัยกรุงเทพของ บุษรา ประกอบธรรม (2556) ทีก่ ล่าวว่าอิทธิพลของตัวแปรพบว่า การ รับรู้ความง่ายในการใช้งาน การรับรู้ประโยชน์

และอิทธิพลของสังคม มีอิทธิพลต่อทัศนคติที่มี ต่อการใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์ และทัศนคติ ที่มีต่อการใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์มีอิทธิพล ความตั้งใจใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์ 2. ผลการวิเคราะห์โมเดลความสัมพันธ์ เชิงสาเหตุของปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึ ก ษา ที่ พั ฒ นาขึ้ น โดยมี เ กณฑ์ ใ น การตรวจสอบความสอดคล้ อ งกลมกลื น ของ โมเดลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ผู้วิจัยพิจารณา จากค่าสถิติ ซึ่งประกอบด้วย ดัช นีค ่า ChiSquare, χ2 /df, CFI, GFI, AGFI, RMSEA และ SRMR ซึ่ ง ผลการวิ เ คราะห์ โ มเดล พบ ว่า ค่าดัชนีความกลมกลืนสอดคล้องกับข้อมูล เชิงประจักษ์เป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ โดย พิจารณาจากค่าไคสแคว์ (χ2) ซึ่งมีค่าเท่ากับ 368.801, ค่าองศาอิสระ (df ) เท่ากับ 333, (χ 2/df) เท่ากับ 1.108 ค่าความน่าจะเป็น (p-value ) เท่ากับ 0.0860, (GFI) เท่ากับ 0.980, (AGFI) เท่ากับ 0.973, (RMSEA) เท่ากับ 0.015 และ (SRMR) เท่ากับ 0.044 ผลของการ วิเคราะห์โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึกษา เป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดของ เนื่องจากโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุต่อการยอมรับ นวั ต กรรมโทรทั ศ น์ ค รู ของครู แ ละบุ ค ลากร ทางการศึกษา ได้พฒ ั นามาโดยศึกษาทฤษฎีของ นงลักษณ์ วิรชั ชัย (2542) และส�ำรวจสาเหตุของ ปัจจัยเชิงสาเหตุของร่างและปรับปรุงโมเดลตาม ผลการสนทนากลุ่มของผู้เชี่ยวชาญ นอกจากนี้ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

141

ยังน�ำไปทดสอบประสิทธิภาพเครื่องมือโดยการ ทดลองใช้เบื้องต้น (try out) ก่อนน�ำไปทดลอง ใช้จริง (trial run) ซึ่งได้ผลดังกล่าว สอดคล้อง กับงานวิจัยของ Ben-Akiva et al. (1999) ได้ รวบรวมกรณีศกึ ษาของการน�ำ SEM ไปประยุกต์ ใช้ในการวิเคราะห์พฤติกรรมการเลือก ซึ่งได้แก่ งานวิจัยของ Polydoropoulou (1997) และ Morikawa, Ben-Akiva and McFadden (2002) ผลจากการศึกษาจากกรณีศึกษาทั้ง 3 นี้ พบว่า (1) แบบจ�ำลองพฤติกรรมการเลือกที่มี ตัวแปรแฝงเป็นองค์ประกอบมีคา่ ความกลมกลืน (Goodness of fit) ดีกว่าแบบจ�ำลองที่ไม่มี ตัวแปรแฝงเป็นองค์ประกอบ (2) ตัวแปรแฝง มีนัยส�ำคัญทางสถิติในแบบจ� ำลองพฤติกรรม การเลื อ กและมี ทิ ศ ทางของอิ ท ธิ พ ลเป็ น ไป ตามทฤษฎี และ (3) ตัวแปรแฝงทางจิตวิทยา และพฤติ ก รรมศาสตร์ ช ่ ว ยให้ แ บบจ� ำ ลอง สามารถอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร ต่างๆ และพฤติกรรมการเลือกได้ชัดเจนยิ่งขึ้น 3. ผลการประเมินรับรองโมเดลปัจจัย เชิงสาเหตุ ต่ อการยอมรับนวัต กรรมโทรทัศน์ ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษา อยู่ใน เกณฑ์ “เหมาะสมมาก” เนื่องจากโมเดลปัจจัย เชิงสาเหตุต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครูและบุคลากรทางการศึกษาโดยศึกษาจาก หลักการและทฤษฎี แล้วน�ำมาพัฒนาร่างและ ปรับปรุงตามผลการสนทนากลุม่ ของผูเ้ ชีย่ วชาญ และ ผลการประเมินมีความสอดคล้องเหมาะ กับข้อมูลเชิงประจักษ์ เมื่อน�ำผลการประเมิน รับรองให้ผู้ทรงคุณวุฒิประเมินเพื่อรับรองจึง 142

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ได้ความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิอยู่ในเกณฑ์ “เหมาะสมมาก” สอดคล้องกับ ฐิติชัย รักบ�ำรุง (2554) ทีก่ ล่าวถึงการน�ำรูปแบบการเผยแพร่เพือ่ การยอมรับนวัตกรรมการศึกษา : กรณีศึกษา รายการโทรทัศน์ครู (TTV) ที่ได้มีการรับรองรูป แบบการเผยแพร่เพื่อการยอมรับนวัตกรรมการ ศึกษา : กรณีศึกษา รายการโทรทัศน์ครู (TTV) จากผู้ทรงคุณวุฒิในระดับมาก เช่นกัน และการ วิ เ คราะห์ ป ั จ จั ย ที่ มี ค วามสั ม พั น ธ์ กั น เกิ ด การ ศึกษาตัวผู้รับนวัตกรรมโดยตรงสอดคล้องกับ Miville (2005) ที่กล่าวถึงปัจจัยที่มีอิทธิพล ในการแพร่ แ ละยอมรั บ นวั ต กรรมใหม่ ใ น โรงพยาบาลพบว่าสิง่ ทีท่ ำ� ให้เกิดการเปลีย่ นแปลง ในการแพร่กระจายนวัตกรรม คือ ด้านความ แตกต่างของแต่ละบุคคลทางด้าน บทบาทหน้าที่ ในสถานพยาบาล สถานะในองค์การ ระดับการ ศึกษา ลักษณะการปกครองในองค์การ นอก จากนี้ด้านตัวของนวัตกรรมยังมีผลต่อการแพร่ กระจายนวัตกรรมทั้งทางด้าน ประโยชน์เชิง เปรียบเทียบ ความสอดคล้องกลมกลืนกัน ความ สะดวกในการใช้ ทดลองและสังเกตได้ และตัว ของผูย้ อมรับนวัตกรรมเองด้านการตัดสินใจส่วน บุคคล คนส่วนใหญ่และผูบ้ งั คับบัญชา และทัง้ การ สื่อสารที่เป็นสื่อมวลชนและการสื่อสารระหว่าง บุคคล สิ่งเหล่านี้จะมีผลท�ำให้คนในองค์การเกิด พฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมในองค์การ

ข้อเสนอแนะ 1. ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจัย ไปใช้ 1.1 การวิ จั ย ครั้ ง นี้ ผู ้ วิ จั ย ด� ำ เนิ น การศึกษาแนวคิด ทฤษฎีต่าง ๆ และทบทวน วรรณกรรมที่เกี่ยวข้องจากแหล่งข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Sources) จากวรรณกรรมต่าง ประเทศเป็นส่วนใหญ่เพื่อท�ำให้ได้รับความรู้ พืน้ ฐานในการวิจยั และน�ำมาใช้ในการพัฒนากร อบแนวคิดการวิจัย เพื่อน�ำมาใช้ในการศึกษา ถึงปัจจัยสาเหตุการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ ในประเทศไทย ดังนั้น ผู้ที่จะน�ำผลการวิจัยไป ประยุกต์ใช้ต้องค�ำนึงถึงข้อจ�ำกัดดังกล่าว 1.2 โมเดลปัจจัยการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู เป็นโมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุ ต่อการยอมรับนวัตกรรมโทรทัศน์ครู ของครู และบุคลากรทางการศึกษา ในบริบทภาคตะวัน ออกเฉียงเหนือ ควรค�ำนึงถึงการไปใช้ในบริบทที่ มีความแตกต่างทางสังคม

2. ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป 2.1 การวิ จั ย ครั้ ง ต่ อ ไปควรมี ก าร ศึ ก ษาเปรี ย บเที ย บปั จ จั ย เชิ ง สาเหตุ ต ่ อ การ ยอมรับนวัตกรรมการศึกษา ของแต่ละกลุ่มของ ครูและบุคลากรทางการศึกษา เพื่อตรวจสอบ การยอมรับนวัตกรรมว่ามีระดับการยอมรับที่ แตกต่างกันหรือไม่ 2.2 การวิจัยครั้งต่อไปควรมีการน�ำ โมเดลและตั ว แปรที่ ใช้ ใ นการศึ ก ษาครั้ ง นี้ ไ ป ท�ำการวิจัยซ�้ำในนวัตกรรมการศึกษาอื่น ๆ ใน บริบทของประเทศไทยหรือในประเทศอืน่ ๆ เพือ่ ท�ำการตรวจสอบโมเดลว่ามีความสอดคล้องกับ ข้อมูลเชิงประจักษ์ต่อไป 2.3 การวิ จั ย ครั้ ง ต่ อ ไปควรมี ก าร ศึ ก ษาถึ ง บริ บ ทและกระบวนการการยอมรั บ นวัตกรรมโทรทัศน์ครูในรูปแบบอื่น ๆ และไม่ ยึดติดกับช่องทางการออกอากาศทางโทรทัศน์ แต่เพียงอย่างเดียว

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

143

เอกสารอ้างอิง กนกรัตน์ ดีศรีศักดิ์. (2553). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพิจารณาน�ำการบริหารลูกค้าสัมพันธ์ มาใช้ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. ปริญญาวิทยาศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารเทคโนโลยี วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. คุรุสภา. (2546). มาตรฐานวิชาชีพทางการศึกษา: คุรุสภา. ฐิติชัย รักบ�ำรุง. (2555). การพัฒนา รูปแบบการแพร่เพื่อการยอมรับนวัตกรรมการศึกษา : กรณีศึกษา รายการโทรทัศน์ครู (TTV). ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา. ดิเรก ฤกษ์หร่าย .(2528). การน�ำการเปลี่ยนแปลง : เน้นกระบวนการแพร่กระจายนวัตกรรม. กรุงเทพมหานคร : โครงการต�ำราพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. นงลักษณ์ วิรัชชัย.(2542). โมเดลลิสเรล:สถิติวิเคราะห์ส�ำหรับการวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพ ฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. บุษรา ประกอบธรรม. (2556). การศึกษาการยอมรับเครือข่ายสังคมออนไลน์ของนักศึกษากรณีศกึ ษา มหาวิทยาลัยกรุงเทพ. วารสารสุทธิปริทัศน์. ปีที่ 27 ฉบับที่ 81: 93-108. ประยุทธ์ โขขัด. (2537). ปัจจัยทีส่ ง่ ผลต่อประสิทธิภาพการปฏิบตั งิ านของผูบ้ ริหารโรงเรียนประถม ศึกษาในโครงการการศึกษาเพือ่ พัฒนาหมูบ่ า้ น. วิทยานิพนธ์ศกึ ษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขา วิชาศึกษาศาสตร์เพื่อพัฒนาชุมชน มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ. (2553). โทรทัศน์ครู (Teacher TV.) เพื่อครูหรือเพื่อใคร....?.กรุงเทพ ธุรกิจ [Online]. available : http://www.bangkokbiznews.com/2010/10/06/ news_31699387.php?news_id=31699387. รุ่งฤดี พันธุ์ประเสริฐ. (2545). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล การรับรู้คุณลักษณะ นวัตกรรมการพัฒนาคุณภาพภาวะผู้น�ำทางความคิด กับการยอมรับนวัตกรรมพัฒนา คุณภาพบริการของหน่วยงานของหอผูป้ ว่ ย โรงพยาบาลทัว่ ไป. วิทยานิพนธ์ปริญญามหา บัณฑิต พยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. วิฑูร พานทอง. (2540). การยอมรับเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ของข้าราชการต�ำรวจ : ศึกษากรณี กองบัญชาการกรมต�ำรวจ. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหาร ศาสตร์.

144

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สมบูรณ์ บัวค�ำปัน. (2548). การจัดปัจจัยสนับสนุนการปฏิบตั งิ านของคณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐานในสถานศึกษา เขตอ�ำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่. สาขาการบริหารศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สาโรช โศภีรักข์. (2547). ปัจจัยเชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อการยอมรับนวัตกรรมและเทคโนโลยี การศึ ก ษา ของครู เ กี ย รติ ย ศในประเทศไทย. เรื่ อ งเต็ ม การประชุ ม ทางวิ ช าการของ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 42 : สาขาศึกษาศาสตร์สาขาสังคมศาสตร์ สาขา มนุษยศาสตร์ สาขา เศรษฐศาสตร์ สาขาบริหารธุรกิจ สาขาคหกรรมศาสตร์, 27-35. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ส�ำนักหอสมุด. สิงหะ ฉวีสุข และสุนันทา วงศ์จตุรภัทร. (2555). ทฤษฎีการยอมรับการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ. KMITL Information Technology Journal. Jan-Jun 2012. ส�ำลี ทองธิว. (2526). นวัตกรรมทางการศึกษา. วารสารครุศาสตร์ ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 (ตุลาคม- ธันวาคม 2526) : 1-11.

. 2526. กลวิธีการเผยแพร่นวัตกรรมทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: อักษรสัมพันธ์.

. (2545). การเผยแพร่นวัตกรรมทางการศึกษาส�ำหรับผูบ้ ริหารและครูยคุ ปฏิรปู การศึกษา. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ส�ำนักพัฒนาครูและบุคลากร ทางการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2546). คู่มือประเมินสมรรถนะครู: ส�ำนักงานคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐาน.

เอกสิทธิ์ เลาะมิง . (2553). การยอมรับการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่มีต่อการ พัฒนา ชุมชนของพัฒนากรในจังหวัดภาคใต้ตอนล่าง. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตร มหาบัณฑิตสาขาเทคโนโลยีและสื่อการศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. Anandarajan, M., Igbaria, M., & Anakwe, U. P. (2002). “IT acceptance in a lessdeveloped country: a motivational factor perspective”. International Journal of Information Management, Vol.22(1), 47-65. Agarwal, R., & Prasad, J. (1997). The role of innovation characteristics and perceived voluntariness in the acceptance of information technologies. Decision Sciences, 28(3), 557-582. Arbuckle, A.(1977). A Study of Factors Facilitating Continued Implementation of Education Change. Dissertation Abstracts International 38 (October) : 1757 – A. Ben-Akiva, M., D. McFadden, T. Garling, D. Gopinath, J. Walker, D. Bolduc, A. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

145

Boersch-Supan, P. Delquie,O Larichev, T. Morikawa, A. Polydoropoulou, and V. Rao (1999). ‘‘Extended Framework for Modeling Choice Behavior,’’ Marketing Letters, 10(3), 187–203. Blackwell, R. D., Miniard, P. W. and Engel, J. F. (2001). Consumer behavior. 9th ed. USA : Harcourt College Publishers. Boyd, T.C. and Mason, C.H. (1999). The link between attractiveness of ‘extrabrand’ attributes and the adoption of innovations. Journal of Academy of Marketing Science, 27(3), 306-319. Dadayan, L., & Ferro, E. (2005). When technology meets the mind: A comparative study of the technology acceptance model. International conference on electronic government, 35 (91), 137-144. Davis, F.D. (1989). Perceived Usefulness. Perceived ease of use. And user acceptance of information technology . MIS Quarterly, 13, pp 319-340. Engel, James F.Blackwell ,Roger D. Miniard Paul W. (1993). Consumer Behavior. 7th ed. Fort Worth : The Dryden Press, Inc. Fliegel, F.C. and J.E. Kivlin. (1966). Attributes of Innovations as Factors in Diffusion. American Journal of Sociology. 72 (3): 235-248. Gefen, D. & Straub, D.W. (1997). Gender differences in the perception and use of E-mail: An extension to the technology acceptance model. MIS Quarterly, 21(4), 389. Havelock, R. G., & Hamilton, J. (2004). Guiding change in special education: How to help schools with new ideas and practices. Thousand Oaks, CA: Corwin Press. Holak, S.L. and D.R. Lehmann. (1990). Purchase intentions and the Dimensions of Innovation : An Exploratory Model. Journal of Product Innovation management. 7, March, 59-73. Karahanna, E., and Straub, D. W.(1999). “The Psychological Origins of Perceived Usefulness and Perceived Ease-of-Use,” Information & Management. (35), , pp. 237-250.

146

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

Kim. C., & Baylor, A. L. (2008). A Virtual Change Agent: Motivating Pre-service Teachers to Integrate Technology in Their Future Classrooms. Educational Technology & Society, 11 (2), 309-321. Liu, Hon-Min. “Student and Teacher Attitudes Toward the use of Television in Learning and Teaching English as a Foreign/ second Language in a College in Taiwan,” Dissertation Abstracts International. 65(08) : 2870-A ; February, 2005. Miles, Mathew B. (1973). Innovations in Education. 4 nd. ed. New York : Columbia University,. Miville, N. D. (2005). Factors influencing the diffusion of innovation and managerial adoption of new technology. Nova Southeastern University; 1191. DAI, 66 (02A), 131-675. Morikawa T., Ben-Akiva M., McFadden D. (2002). Discrete Choice Models Incorporating Revealed Preferences and Psychometric Data. Econometric Models in Marketing. Volume 16, pp.29-55. Polydoropoulou, A.(1997). Modeling user response to advanced traveler information systems (ATIS). Ph.D thesis, Massachusetts Institute of Technology, Cambridge. Roberts, G. (1997). Recruitment and selection: A competency approach. London: Institute of Personnel and Development. Rogers, E.M. (1962). Diffusion of Innovations. The Free Press, New York. Rogers, Everett M. and Shoemaker, F. Floyd. (1971). “Attibutes of New York’s Innovation.” Communication of Innovation. New York: The Free Press. Rogers, Everett M. and Shoemaker, F. Floyd. (1971). “Innovation Decision Process” Communication of Innovation. New York: The Free Press. Rogers, Everett M. (1983).Diffusion of Innovations. 3rd ed. New York : The Free Press. Rogers, Everett M. (1995).Diffusion of Innovations. 4th ed. New York : The Free Press. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

147

Rogers, Everett M. (2003). Diffusion of Innovations. 5th ed. New York : Free Press A Division of Simon & Schuster, Inc. Stuart, W.D. (2000). Influence of sources of communication, user characteristics and innovation characteristics on adoption of a communication technology (Doctoral Dissertation, The university of Kansas, 2000). ProquestDigtial Dissertations (UMI No. AAT 9998115). Szajna, B. (1996). “Empirical Evaluation of the Revised Technology Acceptance Model,” Management Science. (42:1), pp. 85-92. Teo, T.S.H., and Ang, J.S.K. (1999). “Critical success factors in the alignment of IS plans with business plans,” International Journal of Information Management. (19). pp 173 - 185. Teo, T., Lim, V., and Lai, R. (1999). “Intrinsic and Extrinsic motivation in Internet Usage,” Omega (27), pp 25-37. Teo, T., Lee, C. B., & Chai, C. S, (2008). “Understanding pre-service teachers’ computer attitudes : applying and extending the technology acceptance model”. Journal of computer assisted learning, Vol.24 (2), 128-143. Venkatesh, V., and Davis, F.(1996). “A model of the antecedents of perceived ease of use: development and test,”. Decision Sciences. 27(3), pp 451-481. Venkatesh, V. and Davis, F.D. (2000). A Theoretical Extension of the Technology Acceptance Model : Four Longitudinal Field Studies. Management Science. 46(2), 186-204. Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., & Davis, F. D. (2003). User Acceptance of Information Technology: Toward a Unified View. MIS Quarterly. 27(3), 425-478.

148

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

แรงจูงใจและควำมคำดหวังในกำรศึกษำปริญญำโท สำขำวิชำกำรบริหำรกำรศึกษำ ของนักศึกษำบัณฑิตศึกษำ วิทยำลัยนครรำชสีมำ Motivation and Expectancy on Studying the Master of Education Program in Educational Administration of Graduate Students, Nakhon Ratchasima College รองศาสตราจารย ดร. สุนทร โคตรบรรเทา, Ph.D.1 Associate Professor Dr. Sunthorn Kohtbantau1

บทคัดย่อ การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์สี่ประการ คือ เพื่อศึกษาแรงจูงใจ เพื่อศึกษาความคาดหวัง เพื่ อ ศึ ก ษาแรงจู ง ใจและความคาดหวั ง ตาม ตัวแปรอิสระ คือ เพศ วุฒิการศึกษา ต�าแหน่ง และอายุ และเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง แรงจูงใจกับความคาดหวังของนักศึกษาปริญญา โท สาขาวิชาการบริหารการศึกษา วิทยาลัย นครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา กลุ่มตัวอย่าง เป็นนักศึกษาจ�านวน 95 คน ในสาขาวิชาการ บริหารการศึกษา วิทยาลัยนครราชสีมา ระหว่าง ปีการศึกษา 2557 ถึง 2558 ซึ่งได้มาโดยการสุ่ม แบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวม

ข้อมูล เป็นแบบส�ารวจความคิดเห็นปลายเปิด และแบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า ที่ผู้ วิจัยสร้างขึ้น สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบน มาตรฐาน วิธกี ารของเชฟเฟ และค่าสัมประสิทธิ์ สหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการวิจัยสรุปได้ว่า (1) นักศึกษามีแรงจูงใจในการศึกษาปริญญาโท โดย รวมและเกือบทุกด้าน อยู่ในระดับมาก ยกเว้น นักศึกษาทีม่ ตี า� แหน่งเป็นผูบ้ ริหาร มีแรงจูงใจโดย รวมอยู่ในระดับปานกลาง และด้านการเดินทาง อยู่ในระดับน้อย (2) นักศึกษามีความคาดหวัง โดยรวมและทุ ก ด้ า น อยู ่ ใ นระดั บ มาก (3)

อาจารยประจํา สาขาวิชาการบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตรและศิลปะศาสตร วิทยาลัยนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา Permanent Staff, Educational Administration Programs, Faculty of Education and Liberal Arts, Nakhon Ratchasima College, Nakhon Ratchasima Province. 1 1

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

149

นักศึกษาที่มีสถานภาพต่างกัน มีแรงจูงใจโดย รวมและในเกือบทุกด้านแตกต่างกันอย่างมีนัย ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ยกเว้นนักศึกษาที่มี เพศต่างกัน มีแรงจูงใจด้านการเดินทางและค่าใช้ จ่าย และที่มีอายุต่างกัน ด้านสังคม แตกต่างกัน อย่ า งมี นั ย ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ร ะดั บ .05 (4) นักศึกษาที่มีสถานภาพต่างกัน มีความคาดหวัง โดยรวมและในเกือบทุกด้าน แตกต่างกันอย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ส่วนนักศึกษาที่ มีอายุต่างกัน มีความคาดหวังโดยรวมแตกต่าง กันอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ยกเว้น ด้านความรู้และการจบการศึกษา แตกต่างกัน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และ (5) นักศึกษามีแรงจูงใจและความคาดหวังสัมพันธ์ กันในระดับสูงและสูงมาก ค�ำส�ำคัญ: แรงจูงใจ ความคาดหวัง นักศึกษา บัณฑิตศึกษา การบริหารการศึกษา หลักสูตร ปริญญาโททางการศึกษา วิทยาลัยนครราชสีมา Abstract This research had five objectives : to study motivation, to study expectancy and to compare motivation in those six aspects and to compare expectancy in those five aspects as classified by four independent variables, namely gender, educational qualification, position, and age ; and to study the relationship 150

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

between the motivation and the expectancy. The samples were 95 graduate students studying the master of education program in educational administration from Nakhon Ratchasima College during academic years 2014 to 2015, derived through the purposive sampling. The instruments used for collecting the data included the openended survey form and the rating scale questionnaire constructed by the researcher. The statistics used for analyzing the data were frequency, percentage, mean (X), standard deviation (S.D.), Scheffe’s Method, and Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient (r). The main research findings were summarized as follows : (1) The students had motivation on studying the master of education program in educational administration at the high level, except the students with the administrator position had the motivation as a whole at the moderate level and in the travel and expense aspect at the low level, (2) The students had expectancy on studying the master of education program in educational administration as a whole and in all aspects at the high level, (3) The students with different genders,

บทน�ำ การศึกษามีความจ�ำเป็นและส�ำคัญใน การพัฒนาคนและการพัฒนาประเทศ การศึกษา ท�ำให้คนมีความรู้ ความสามารถ และทักษะ ใน การด�ำรงชีวติ และการปฏิบตั หิ น้าทีก่ ารงาน และ ท�ำให้คนมีงาน มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมจน กลายเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทางร่างกาย สติ ปัญญา และอารมณ์ และอยูร่ ว่ มกับผูอ้ นื่ ในสังคม อย่างมีความสุข ผู้มีความรู้ ความสามารถ และ ทั ก ษะ ใช้ ส ติ ป ั ญ ญาของตนในการพั ฒ นา เศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวัฒนธรรม ของ ชาติต่อไป ดังนั้น การศึกษาจึงเป็นเครื่องมือส�ำคัญ ในการพัฒนาคนและการพัฒนาประเทศ ผู้ที่ได้ รับการศึกษาและมีความรูค้ วามสามารถในระดับ สูง ย่อมมีส่วนในการพัฒนาประเทศได้มากขึ้น เช่ น เดี ย วกั น กั บ นั ก ศึ ก ษาปริ ญ ญาโท สาขา วิ ช าการบริ ห ารการศึ ก ษา ของวิ ท ยาลั ย นครราชสีมา จะได้รบั ความรูท้ างการบริหารการ ศึกษาสูงขึ้นและมากขึ้น ซึ่งจะน�ำความรู้ไปใช้ใน การปฏิบตั หิ น้าทีก่ ารงานในการบริหารการศึกษา ของสถานศึกษาที่ตนเกี่ยวข้องให้เกิดประโยชน์ ตามเป้าหมายการศึกษาของประเทศ คือ การ จัดการศึกษาให้เยาวชนของชาติได้รับความรู้ Keywords: Motivation, expectancy, และ มี ค วามสามารถตามเป้ า หมายของการ graduate students, educational จั ด การศึ ก ษา และเป็ น ทรั พ ยากรมนุ ษ ย์ ที่ มี administration master of education คุณภาพของประเทศในอนาคต นั ก เศรษฐศาสตร์ ส� ำ คั ญ ของโลกใน program, Nakhon Ratchasima College. ระหว่างคริสต์ทศวรรษ 1960 เช่น ฮาร์ไบสัน และ ไมเออร์ส์ มีแนวคิดว่า การพัฒนาประเทศให้ได้ educational qualifications, positions and age groups had motivation as a whole and in almost all aspects with statistically significant difference at the .01 level, except the students with different genders had the motivation in the travel and expense aspect and with different age groups in the social aspect with statistically significant difference at .05 level, (4) The students with different genders, educational qualifications, and positions had the expectancy as a whole and in all aspects with statistically significant difference at the .01 level, whereas students with different age groups had the expectancy as a whole with statistically significant difference at the .05 level, except in the knowledge and graduation aspects it was found with statistically significant different at the .01 level, and (5) The students had motivation and expectancy related at the high and very high level.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

151

ผล ต้องเริ่มต้นที่การพัฒนาคนในประเทศนั้น ก่อน โดยกล่าวไว้ว่า ถ้าจะดูวา่ ประเทศใดพัฒนา หรือไม่พัฒนา ให้ดูว่าประเทศนั้นพัฒนาคนได้ หรือยัง ถ้าหากยังพัฒนาคนของตนยังไม่ได้ ย่อม พัฒนา สิ่งอื่นไม่ได้มากนัก ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และ วัฒนธรรม และการพัฒนา คนจะใช้อย่างอืน่ ไม่ได้ นอกจากการให้การศึกษา เท่านั้น ในท�ำนองเดียวกัน การเข้าศึกษาในระดับ ปริญญาโท สาขาวิชาการบริหารการศึกษาที่ วิทยาลัยนครราชสีมา ผู้เข้าศึกษาคงต้องมีแรง จูงใจและความคาดหวัง เป็น พิเ ศษในการเข้า ศึกษา เพื่อพัฒนาตนเองให้เป็น ผู้มีความรู้และ ความสามารถเพิ่มขึ้นและสูงขึ้น และการมีแรง จูงใจและความคาดหวังทีส่ ำ� คัญนีจ้ งึ ตัดสินใจเข้า ศึกษาในสถานศึกษาแห่งนี้ ทั้ง ๆ ที่เป็นเพียง สถาบันการศึกษาเอกชนระดับวิทยาลัยแห่งหนึง่ ในประเทศ และในจังหวัดนครราชสีมาเองยังมี สถาบั น การอุ ด มศึ ก ษาของรั ฐ และเอกชนอี ก หลายแห่ง และมีการเปิดสอนในสาขาวิชาการ บริ ห ารการศึ ก ษานี้ ด ้ ว ย จึ ง อาจกล่ า วได้ ว ่ า นักศึกษาของวิทยาลัยนครราชสีมาต้องมีแรง จูงใจและความคาดหวังในการพัฒนาตนเองใน ระดับสูงทีเดียว พจน์ เพชรบูรณิน (2521 ; อ้างถึงใน พูล สุข สังข์รุ่ง, 2549 : 142) มีแนวคิดว่า แรงจูงใจ เป็นสิ่งกระตุ้นให้เกิดการกระท�ำสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้ ส�ำเร็จไปด้วยดี ส่วน พะยอม วงศ์สารศรี (2540 : 191 ; อ้างถึงใน พูลสุข สังข์รุ่ง, 2549 : 143) มีแนวคิดว่า แรงจูงใจเป็นการแสดงออกถึงความ 152

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ต้องการท�ำสิ่งใดสิ่งหนึ่งซึ่งต้องอาศัยการตื่นตัว ความคาดหวัง และสิ่งตอบแทนมาเป็นแรงผลัก ดันให้แสดงพฤติกรรมอย่างมีทิศทางเพื่อบรรลุ เป้าหมาย วิไลวรรณ ศรีสงคราม และคณะ (2549 : 107) มีแนวคิดว่า แรงจูงใจเป็นสิ่งเร้าให้มี พฤติกรรมไปสู่เป้าหมาย และมีคุณลักษณะสาม ประการ คือ มีความพยายาม มีความต่อเนื่อง และมีทศิ ทาง นอกจากนี้ ปราชญา กล้าหาญ และ อัปษรศรี ปลอดเปลี่ยว (2544 : 43) ยังมีแนวคิด อีกว่า แรงจูงใจเป็นแรงผลักดันจากภายใน เป็น ส่วนหนึง่ ในการสร้างขวัญในการปฏิบตั งิ าน และ เป็นสิ่งที่มีอิทธิพลทั้งในการด�ำรงชีวิตและการ ปฏิบัติงาน มาสโลว์ (Maslow, 1970 ; cited in Lunenburg and Ornstein, 2000 : 90) มี แนวคิดว่า มนุษย์มีความต้องการเป็นล�ำดับขั้น จากต�่ำไปหาสูง ขั้นต�่ำเป็นความต้องการด้าน ร่างกายซึ่งเป็นขั้นที่หนึ่ง ส่วนขั้นที่สองคือ ความ ต้องการด้านความปลอดภัย ขั้นที่สามคือ ความ ต้องการด้านความรักและความเป็นเจ้าของหรือ ความต้ อ งการด้ า นสั ง คม ขั้ น ที่ สี่ คื อ ความ ต้องการด้านศักดิ์ศรีแห่งตน และขั้นที่ห้า คือ ด้านสัจการแห่งตน ซึ่งเป็นขั้นสูงสุด รวมเป็นห้า ขั้น ถ้าขั้นต�่ำยังไม่สนองจะไม่ต้องการขั้นสูงขึ้น ไป ถ้าขั้นใดสนองแล้วจะไม่ต้องการอีกสักระยะ หนึ่งหรือตลอดไป ถ้าขั้นใดต้องการมากที่สุด จะ ข่มขัน้ อืน่ ๆ และอาจไม่เป็นไปตามล�ำดับขัน้ ก็ได้ ส่วน แอลเดอร์เฟอร์ (Alderfer, 1972 ; cited in Lunnenburg and Ornstein, 2000 : 98100) มีแนวคิดเหมือนมาสโลว์ แต่แบ่งความ

ต้องการเป็นสามด้าน คือ ความต้องการความ เป็นอยู่ – ป (Existence – E) ความต้องการด้าน ความสัมพันธ์ – ส (Relatedness – R) และ ความต้ อ งการด้ า นความเจริ ญ งอกงาม – จ (Growth – G) โดยทัง้ สามด้านไม่เรียงล�ำดับเป็น ขัน้ เหมือนของมาสโลว์ อาจเกิดขึน้ พร้อมกันหรือ ต่างกันก็ได้ ซึ่งทฤษฎีความต้องการของแอลเด อร์เฟอร์ เรียกเป็นค�ำย่อว่า ทฤษฎีอีอาร์จี (ERG Theory) หรืออาจเรียกว่า ทฤษฎี ปจส. (ผู้วิจัย) ก็ได้ ในท�ำนองเดียวกัน วรูม (Vroom, 1994 ; cited in Lunenburg and Ornstein, 2000 : 100) มีแนวคิดเกี่ยวกับความคาดหวังว่า ความ คาดหวังมีสมมติฐานอยู่สี่ประการ คือ (1) บุคคล เข้าสู่องค์การโดยมีความคาดหวังเกี่ยวกับความ ต้องการ แรงจูงใจ และประสบการณ์ในอดีต ซึ่ง มีอิทธิพลต่อการแสดงปฏิกิริยาต่อองค์การ (2) พฤติกรรมของบุคคลตามการคิดค�ำนวณของ ตนเอง (3) บุคคลมีความต้องการสิง่ ได้มาหรือได้ มาซึ่งสิ่งต่าง ๆ จากองค์การ และ (4) บุคลากรมี ทางเลือกเพือ่ ให้ผลลัพธ์ออกมาเหมาะกับตนเอง เมือ่ พิจารณาถึงการเข้าศึกษาปริญญาโท สาขาวิชาการบริหารการศึกษา ของนักศึกษา บัณฑิตศึกษา ที่วิทยาลัยนครราชสีมา ซึ่งตั้งอยู่ ห่างไกลจากใจกลางเมืองหรือศูนย์กลางของ จังหวัดนครราชสีมา การคมนาคมไปสู่สถาบัน การศึกษาไม่สะดวกเท่าที่ควร เนื่องจากอยู่ห่าง ไกลแหล่งชุมชน และอยู่ในเขตเทศบาลต�ำบล เมืองใหม่ ห่างไกลศูนย์กลางเมืองออกไป แต่ นักศึกษายังมีความสนใจและความต้องการเข้า

ศึ ก ษาเป็ น จ� ำ นวนมาก และมากกว่ า สถาบั น อุดมศึกษาแห่งอื่นที่เปิดสอนในสาขาวิชาการ บริหารการศึกษาเช่นกัน ทั้งนี้ย่อมแสดงให้เห็น ว่า นักศึกษามีแรงจูงใจและมีความคาดหวังจาก การเข้าเป็นนักศึกษาปริญญาโท สาขาวิชาการ บริหารการศึกษาเป็นพิเศษ คงมีแรงจูงใจหลาย ด้าน และความคาดหวังในหลายด้าน จึงเป็นที่ น่าสนใจ สงสัย และอยากรู้ แรงจูงใจและความ คาดหวังเหล่านี้ จากความเป็นมาและความส�ำคัญของ ปัญหาดังกล่าว ผูว้ จิ ยั จึงสนใจศึกษาแรงจูงใจและ ความคาดหวังในการศึกษาปริญญาโท สาขา วิชาการบริหารการศึกษา ของนักศึกษาบัณฑิต ศึกษา วิทยาลัยนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา เพื่ อ เป็ น ข้ อ มู ล ในการให้ ข ้ อ เสนอแนะเป็ น แนวทางเชิ ง นโยบายแก่ ส ถาบั น อุ ด มศึ ก ษา วิทยาลัยนครราชสีมา ในการวางแผน การด�ำเนิน งานบริหารงานวิชาการ และการจัดกิจกรรมการ เรียนการสอนในระดับบัณฑิตศึกษาให้เหมาะสม และสอดคล้องต่อไป วิธีด�ำเนินการวิจัย ประชากร เป็นนักศึกษาบัณฑิตศึกษา สาขาวิชาการบริหารการศึกษา จากวิทยาลัย นครราชสีมา ระหว่างปีการศึกษา 2557 ถึง 2558 และกลุ่มตัวอย่าง เป็นนักศึกษาบัณฑิต ศึกษา สาขาวิชาการบริหารการศึกษา จ�ำนวน 95 คน จากวิทยาลัยนครราชสีมา ระหว่างปีการ ศึกษา 2557 ถึง 2558 ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบ เจาะจงจากกลุม่ นักศึกษาทีม่ าเรียนและทีม่ าสอบ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

153

ป้องกันเค้าโครงสารนิพนธ์ ระหว่างมิถุนายน 2557 ถึงตุลาคม 2558 ส่วนเครือ่ งมือทีใ่ ช้ในการ วิจัย มีสองชุด คือ แบบส�ำรวจปลายเปิด แสดง ความคิ ด เห็ น เกี่ ย วกั บ แรงจู ง ใจในการศึ ก ษา ปริญญาโท และความคาดหวังในการศึกษาใน การศึกษาปริญญาโท และแบบสอบถามมาตร ส่วนประมาณค่าห้าระดับที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ตาม วิธีการของ ลิเคิร์ท จากแบบส�ำรวจปลายเปิด ส�ำหรับการเก็บรวบรวมข้อมูล ผูว้ จิ ยั เก็บ ด ้ ว ย ต น เ อ ง โ ด ย แจ ก แ บ บ ส� ำ ร ว จ แ ล ะ แบบสอบถามให้แก่นกั ศึกษาในวันทีน่ กั ศึกษามา เรียน มาสอบประมวลความรู้ มายื่นขอสอบ ป้องกันเค้าโครงสารนิพนธ์ และมาสอบป้องกัน เค้าโครงสารนิพนธ์ตามโอกาสสมควร ขอความ ร ่ ว ม มื อ นั ก ศึ ก ษ า ต อ บ แ บ บ ส� ำ ร ว จ แ ล ะ แบบสอบถามในเวลาก่อนเรียน หลังเรียน หรือ เวลาว่าง แล้วส่งคืนให้ผู้วิจัยทันที หรือส่งให้ภาย หลังตามที่นัดหมายและตกลงกัน และรวบรวม แบบสอบถาม (ได้ทั้งหมด 95 ชุด) ไว้ส�ำหรับการ วิเคราะห์ข้อมูลต่อไป หลังจากการนับจ�ำนวน แบบสอบถามที่ ได้คืนมา จึง ตรวจสอบความ สมบู ร ณ์ และลงรหั ส แบบสอบถาม โดยใส่ หมายเลขตั้งแต่ 1 ถึง 95 แล้วติดต่อนักวิจัยซึ่ง เป็นรองผูอ้ ำ� นวยการส�ำนักทดสอบทางการศึกษา และจิตวิทยา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร กรุงเทพมหานคร เพื่อวิเคราะห์ ข้อมูลด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ตอ่ ไป และสถิติ ที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่า ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การ ทดสอบค่าที การทดสอบค่าเอฟ วิธีการของเชฟ 154

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เฟ และค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการวิจัย ผลการวิจัยส�ำคัญ สรุปได้ดังนี้ 1. นั ก ศึ ก ษามี แรงจู ง ใจในการศึ ก ษา ปริ ญ ญาโท สาขาวิ ช าการบริ ห ารการศึ ก ษา วิทยาลั ยนครราชสีมา โดยรวมและรายด้าน เกือบทุกด้าน ตามความคิดเห็นของนักศึกษาโดย รวม และจ�ำแนกตามตัวแปรอิสระ คือ เพศ วุฒิ การศึกษา ต�ำแหน่ง และอายุ เกือบทั้งหมดอยู่ ในระดับมาก ยกเว้นนักศึกษาที่มีต�ำแหน่งเป็นผู้ บริหาร มีแรงจูงใจอยู่ในระดับปานกลาง และ ด้านการเดินทางอยู่ในระดับน้อย โดยแรงจูงใจ โดยรวมสามล�ำดับแรก คือ ด้านความรู้ ด้าน วิชาชีพ และด้านสังคม 2. นักศึกษามีความคาดหวังในการศึกษา ปริ ญ ญาโท สาขาวิ ช าการบริ ห ารการศึ ก ษา วิทยาลัยนครราชสีมา โดยรวมและรายด้านทุก ด้าน ตามความคิดเห็นของนักศึกษาโดยรวมและ จ�ำแนกตามตัวแปรอิสระ คือ เพศ วุฒิการศึกษา ต�ำแหน่ง และอายุ อยู่ในระดับมาก โดยความ คาดหวังลามล�ำดับแรก คือ ด้านสังคม ด้านการ จบการศึกษา และด้านความรู้ 3. นักศึกษาที่มีสถานภาพต่างกัน มีแรง จูงใจโดยรวมและในเกือบทุกด้านแตกต่างกัน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ยกเว้น นักศึกษาที่มีเพศต่างกัน มีแรงจูงใจด้านการเดิน ทางและค่าใช้จ่าย และนักศึกษาที่มีอายุต่างกัน มีแรงจูงใจด้านสังคมแตกต่างกันอย่างมีนยั ส�ำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 และมีความคาดหวังโดย รวมและรายด้านทุกด้านแตกต่างกันอย่างมีนัย

ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .01 ส่วนนักศึกษาทีม่ อี ายุ ต่างกัน มีความคาดหวังโดยรวมแตกต่างกันอย่าง มีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 ยกเว้นด้านความ รู้และด้านการจบการศึกษาแตกต่างกันอย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 4. นักศึกษามีแรงจูงใจและความคาด หวั ง ในการศึ ก ษาปริ ญ ญาโท สาขาวิ ช าการ บริหารการศึกษาในระดับสูงและสูงมากตาม เกณฑ์ของเบสท์ ซึ่งมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ เพียร์สัน (r) มากกว่า .80 โดยแรงจูงใจโดยรวม มีความสัมพันธ์กับแรงจูงใจด้านความรู้ ด้าน วิชาชีพ ด้านสถานที่เรียน และด้านสังคม แรง จูงใจโดยรวมและแรงจูงใจด้านสังคม มีความ สัมพันธ์กบั ความคาดหวังโดยรวมและความคาด หวังด้านการจบการศึกษา และความคาดหวัง โดยรวมมีความสัมพันธ์กับความคาดหวังด้าน ความรู้ ด้านสถานที่เรียน ด้านวิชาชีพ และด้าน สังคม และความคาดหวังด้านการจบการศึกษา สัมพันธ์กับความคาดหวังด้านสถานที่เรียน อภิปรายผล การวิจัยแรงจูงใจและความคาดหวังใน การศึกษาปริญญาโท สาขาวิชาการบริหารการ ศึ ก ษาของนั ก ศึ ก ษาบั ณ ฑิ ต ศึ ก ษา มี ป ระเด็ น อภิปรายเกี่ยวกับแรงจูงใจในการศึกษาปริญญา โท ความคาดหวังในการศึกษาปริญญาโท การ เปรียบเทียบแรงจูงใจในการศึกษาปริญญาโท การเปรี ย บเที ย บความคาดหวั ง ในการศึ ก ษา ปริญญาโท และความสัมพันธ์ระหว่างแรงจูงใจ กับความคาดหวังในการศึกษาปริญญาโท ดังต่อ

ไปนี้ 1. การอภิปรายผลแรงจูงใจในการศึกษา ปริญญาโท ผลการวิจัยพบว่า นักศึกษาบัณฑิต ศึกษา ระดับปริญญาโท สาขาวิชาการบริหารการ ศึกษา วิทยาลัยนครราชสีมา มีแรงจูงใจโดยรวม และรายด้านอยูใ่ นระดับมาก ผลการวิจยั เป็นเช่น นี้ย่อมเป็นเพราะว่า การศึกษาในระดับสูงเป็น ความจ�ำเป็นส�ำหรับบุคลากรในองค์การทีม่ คี วาม ต้องการความก้าวหน้าในวิชาชีพทางการศึกษา โดยเฉพาะในสาขาวิชาการบริหารการศึกษานี้ เนือ่ งจากจะได้มโี อกาสสอบเลือ่ นต�ำแหน่งเป็นผู้ บริ ห ารการศึ ก ษาในสถานศึ ก ษาหรื อ หน่ ว ย งานการศึกษาอื่นในอนาคต หากสอบผ่านและ ได้รับการคัดเลือกเป็นผู้บริหารสถานศึกษาแล้ว การเลื่ อ นระดั บ ชั้ น และขั้ น เงิ น เดื อ นมี ค วาม รวดเร็วขึ้น และเส้นทางการพัฒนาอาชีพเป็นไป อย่างเร็วขึ้นด้วย ฉะนั้นจึงมีผู้สนใจเข้าศึกษาใน ระดับปริญญาโท ในสาขาวิชาการบริหารการ ศึกษา โดยมีแรงจูงใจไปสู่เป้าหมายในความ ก้าวหน้าในวิชาชีพของตนนั้น ผลการวิจัยครั้งนี้ สอดคล้องกับ พะยอม วงศ์สารศรี (2548 : 199) ที่มีแนวคิดว่าแรงจูงใจ เป็นการแสดงออกถึงความต้องการสิ่งหนึ่งสิ่งใด ซึ่งต้องอาศัยการตื่นตัวและสิ่งตอบแทนมาเป็น แรงผลักดันให้แสดงพฤติกรรมอย่างมีทิศทาง เพือ่ บรรลุเป้าหมาย และสอดคล้องกับ วิไลวรรณ ศรีสงคราม และคณะ (2549 : 167) ซึ่งมีแนวคิด ว่า แรงจูงใจเป็นสิ่งเร้าให้มีพฤติกรรมไปสู่เป้า หมายและมีคณ ุ ลักษณะสามประการคือ มีความ พยายาม มีความต่อเนื่อง และมีทิศทางในการ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

155

ศึกษา เพื่อให้ประสบความส�ำเร็จและบรรลุเป้า หมาย นอกจากนี้ แรงจู ง ใจเป็ น รายด้ า นยั ง ปรากฏว่า อยู่ในระดับมาก และเป็นที่น่าสนใจ คือ สามล�ำดับแรก เป็นด้านความรู้ด้านวิชาชีพ และด้านสังคม ทัง้ นีย้ อ่ มแสดงให้เห็นว่า นักศึกษา มีแรงจูงใจด้านความรูเ้ ป็นล�ำดับหนึง่ ด้านวิชาชีพ เป็นล�ำดับสอง และด้านสังคมเป็นล�ำดับสาม แสดงว่า นักศึกษาต้องการและมีแรงจูงใจในการ พัฒนาตนเองให้มคี วามรูส้ งู ขึน้ การน�ำความรูไ้ ป ใช้ประโยชน์ตอ่ ตนเอง และได้เรียนรูส้ งิ่ ใหม่ ส่วน ด้านวิชาชีพ นักศึกษาต้องการและมีแรงจูงใจใน การยกระดับวิชาชีพให้สงู ขึน้ การมีชอ่ งทางความ ก้ า วหน้ า ในวิ ช าชี พ และการพั ฒ นาความรู ้ ใ น วิชาชีพ และในด้านสังคม นักศึกษามีแรงจูงใจใน การเป็นที่ยอมรับของสังคม การเป็นแบบอย่าง แก่บุตรหลานและคนในครอบครัว และมีเพื่อน ใหม่ในการมาเรียน และได้ท�ำงานที่ตนรักและ ชอบ และเป็นตัวเองในอนาคต ผลการวิจยั ครัง้ นี้ จึงสอดคล้องกับทฤษฎี ล�ำดับขั้นความต้องการของมาสโลว์ในระดับสูง คือ ขั้นสาม ด้านความรักและเป็นเจ้าของหรือ ความต้องการด้านสังคม ขั้นสี่คือ ความต้องการ ด้านศักดิ์ศรีแห่งตน และขั้นห้า ความต้องการ ด้านสัจการแห่งตน (Maslow, 1970 ; อ้างถึงใน มุกดา ศรีชัยวงศ์ และคณะ, 2544 : 231-232) นอกจากนี้ ยังสอดคล้องกับทฤษฎีความ เป็นอยู่ ความสัมพันธ์ และความเจริญงอกงาม หรือทฤษฎี ปสจ. ของแอลเดอร์เฟอร์ในด้าน ความต้องการความสัมพันธ์และด้านความเจริญ 156

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

งอกงาม เนื่ อ งจากนั ก ศึ ก ษามี แรงจู ง ใจด้ า น วิชาชีพในการยกระดับวิชาชีพให้สูงขึ้น การมี ช่องทางความก้าวหน้าในวิชาชีพและการพัฒนา ความรู้ในวิชาชีพของตน และในด้านความรู้ นักศึกษาต้องการน�ำความรู้ไปใช้ประโยชน์ต่อ ตนเอง การพัฒนาตนเองให้มีความรู้สูงขึ้น และ การได้เรียนรูส้ งิ่ ใหม่ ซึง่ ทฤษฎีของแอลเดอร์เฟอร์ กล่าวถึงแรงจูงใจหรือความต้องการความสัมพันธ์ ไว้ว่า เป็นความต้องการที่สนองได้โดยความใกล้ ชิดสนิทสนม ความเป็นมิตร ความไว้วางใจ หรือ แม้กระทัง่ ความโกรธและความเกลียดชัง เป็นต้น ส่ ว นความต้ อ งการด้ า นความเจริ ญ งอกงาม เป็นการพัฒนาและการเติมเต็มศักยภาพของ แต่ละบุคคล การสนองความต้องการด้านนี้เกิด ขึ้นเมื่อบุคคลได้ปฏิบัติภารกิจเกี่ยวกับการใช้ ทักษะและความสามารถเต็มที่ และเป็นภารกิจ ที่ ต ้ อ งพั ฒ นาศั ก ยภาพและทั ก ษะใหม่ อ ย่ า ง สร้ า งสรรค์ (Alderfer, 1972 ; cited in Lunenburg and Ornstein, 2000 : 98-100) 2. การอภิปรายผลความคาดหวังในการ ศึกษาปริญญาโท ผลการวิจัยพบว่า นักศึกษา บัณฑิตศึกษา ระดับปริญญาโท สาขาวิชาการ บริหารการศึกษา วิทยาลัยนครราชสีมา มีความ คาดหวังในการศึกษาปริญญาโทโดยรวมและราย ด้านอยู่ในระดับมาก โดยสามล�ำดับแรกคือ ด้าน สังคม ด้านการจบการศึกษา และด้านความรู้ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะว่านักศึกษาเห็นความส�ำคัญ ด้ า นสั ง คมมากที่ สุ ด และการศึ ก ษาในระดั บ ปริญญาโทเป็นที่ยอมรับของสังคม เนื่องจาก สังคมไทยยกย่องผูม้ กี ารศึกษาสูงและมีความรูส้ งู

เมื่อบุตรหลานและคนในครอบครัวได้มีโอกาส เล่าเรียน จึงท�ำให้ครอบครัว ญาติมิตรภาคภูมิใจ และมีเกียรติ และบุคคลอื่น ในสังคมให้เกียรติ ยอมรั บ และชื่ น ชมในความรู ้ ค วามสามารถ นอกจากนี้นักศึกษาคงคิดว่าตนเองจะมีความรู้ สูงขึ้น ท�ำให้การด�ำรงชีวิตอยู่ในสังคมอย่างมี ความสุขมากขึ้น ภูมิใจในตนเองมากขึ้น และ ท�ำให้คาดหวังต่อไปอีกว่าจะน�ำความรู้ใหม่ที่ได้ รับไปพัฒนาวิชาชีพของตนเองในโอกาสต่อไป ในท�ำนองเดียวกัน นักศึกษายังคงคิดว่า เมือ่ ได้เข้ามาศึกษาแล้วจึงคาดหวังว่าต้องจบการ ศึกษาตามหลักสูตรที่เลือกเรียน ต้องได้รับความ รู้และประสบการณ์ใหม่ ซึ่งท�ำให้สามารถน�ำไป ใช้ในการด�ำรงชีวิต การพัฒนาศักยภาพตนเอง และหน้าที่การงาน ฉะนั้นจึงเห็นได้ว่าความคาด หวังด้านสังคม การจบการศึกษา และความรูเ้ ป็น สิ่งที่ถือว่ามีความส�ำคัญอย่างมาก ผลการวิจัย ครั้ ง นี้ ส อดคล้ อ งกั บ แนวคิ ด ของ แอทคิ น สั น (1974 ; อ้างถึงใน ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์, 2553 : 229-230) ที่ให้ความหมายว่าความคาด หวังเป็นความคาดหมายล่วงหน้าถึงผลลัพธ์ของ การกระท�ำ ผู้มีแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์มีความคาด หวังล่วงหน้าถึงความส�ำเร็จของผลงานที่ปฏิบัติ ซึ่งเห็นได้ว่านักศึกษาคาดหวังไว้ว่าเมื่อเข้ามา ศึกษาแล้วจะต้องจบการศึกษา พร้อมทั้งมีความ รู้ด้วย 3. การอภิปรายผลการเปรียบเทียบแรง จูงใจในการศึกษาปริญญาโท ในการวิเคราะห์ เปรียบเทียบแรงจูงใจในการศึกษาปริญญาโท จ� ำ แนกตามตั ว แปรอิ ส ระ ผลการวิ จั ย พบว่ า

นักศึกษาที่มีเพศ (ชายและหญิง) วุฒิการศึกษา (ปริญญาตรีทางการศึกษาและปริญญาสาขาอืน่ ) ต�ำแหน่ง (ผู้บริหาร ครูผู้สอน และอื่น ๆ) และ อายุ (ต�่ำกว่า 30 ปี ระหว่าง 30-45 ปี และสูง กว่า 45 ปี) ต่างกัน มีแรงจูงใจโดยรวมและเกือบ ทุกด้านแตกต่างกันอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ ระดับ .01 ยกเว้นนักศึกษาที่มีเพศต่างกัน มีแรง จู ง ใจด้ า นการเดิ น ทางและค่ า ใช้ จ ่ า ย และ นักศึกษาที่มีอายุต่างกัน มีแรงจูงใจด้านสังคม แตกต่างกันอย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 ผลการวิจัยมีประเด็นที่ควรน�ำมาอภิปรายคือ นักศึกษาที่มีเพศต่างกัน มีแรงจูงใจโดยรวมและ รายด้ า นเกื อ บทุ ก ด้ า นแตกต่ า งกั น อย่ า งมี นั ย ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ยกเว้นด้านการเดิน ทางและค่าใช้จา่ ยทีร่ ะดับ .05 ทัง้ นีเ้ มือ่ พิจารณา ค่าเฉลี่ยแรงจูงใจจึงเห็นว่า นักศึกษาชายมีค่า เฉลีย่ แรงจูงใจน้อยกว่านักศึกษาหญิงทัง้ โดยรวม และรายด้าน ทั้งนี้ย่อมแสดงว่านักศึกษาหญิงมี ความต้องการในการศึกษาปริญญาโทมากกว่า นักศึกษาชาย เพราะมีแรงจูงใจแตกต่างกัน โดย นักศึกษาชายมีแรงจูงใจสามล�ำดับแรกคือ ด้าน ความรู้ ด้านสถานที่เรียน และด้านสังคม ส่วน นักศึกษาหญิงสามล�ำดับแรกคือ ด้านวิชาชีพ ด้านความรู้ และด้านสังคม ผลการวิจัยครั้งนี้ สอดคล้องกับงานวิจัย ของ ปิยะนุช บันสาครกิตติ (2548) ซึง่ ได้วจิ ยั แรง จู ง ใจ ใ น ก า ร ศึ ก ษ า ต ่ อ บั ณ ฑิ ต วิ ท ย า ลั ย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ในห้าด้านคือ ด้านชื่อเสียงของสถาบัน ด้านสังคม ด้านการ ประกอบอาชีพ ด้านการพัฒนาตนเอง และด้าน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

157

ท�ำตามความต้องการของบุคคลทีเ่ กีย่ วข้อง และ มีการเปรียบเทียบตามตัวแปรอิสระ ซึง่ มีเพศรวม อยูด่ ว้ ย ปรากฏว่ามีแรงจูงใจในการศึกษาต่อโดย รวมและด้านสังคมแตกต่างกัน แต่มีนัยส�ำคัญที่ ระดับ .05 แต่ไม่สอดคล้องกับงานวิจยั ของ มุทติ า คุณานัยภูมิ (2552) ที่ได้วิจัยแรงจูงใจในการ ศึ ก ษาต่ อ ปริ ญ ญาตรี ข องนิ สิ ต สถาบั น บั ณ ฑิ ต พัฒนศิลป์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ในสี่ ด้ า นคื อ ด้ า นลั ก ษณะของสถาบั น ด้ า นการ ประกอบอาชีพ ด้านความสนใจตนเอง และด้าน การท�ำความต้องการของผู้อื่น โดยการเปรียบ เทียบตัวแปรอิสระ ซึ่งมีเพศรวมอยู่ด้วย ผล ปรากฏว่านิสิตที่มีเพศต่างกัน มีแรงจูงใจไม่แตก ต่างกัน 4. การอภิ ป รายผลการเปรี ย บเที ย บ ความคาดหวังในการศึกษาปริญญาโท จากผล การวิจัยพบว่า นักศึกษาที่มีสถานภาพแตกต่าง กัน มีความคาดหวังโดยรวมและในเกือบทุกด้าน แตกต่างกันอย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .01 ส่วนนักศึกษาทีม่ อี ายุตา่ งกัน มีความคาดหวังโดย รวมแตกต่างกันอย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 ยกเว้นด้านความรูแ้ ละการจบการศึกษาแตก ต่างกันอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ผล การวิ จั ย มี ป ระเด็ น ที่ ค วรน� ำ มาอภิ ป รายคื อ นักศึกษาทีม่ เี พศต่างกัน มีความคาดหวังโดยรวม และทุกด้าน แตกต่างกันอย่างมีนัยส�ำคัญทาง สถิติที่ระดับ .01 ซึ่งเมื่อพิจารณาตามค่าเฉลี่ย ปรากฏว่านักศึกษาหญิงมีคา่ เฉลีย่ ความคาดหวัง โดยรวมและรายด้านทุกด้านสูงกว่า เนือ่ งจากว่า นักศึกษาหญิงคงมีความต้องการและความสนใจ 158

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ในการศึกษามากกว่านักศึกษาชาย ผลการวิจัยครั้งนี้สอดคล้องกับทฤษฎี ความคาดหวังของ วรูม (Vroom, 1994 ; cited in Lunenburg and Ornstein, 2000 : 100) ซึ่งทฤษฎีนี้มีสมมติฐานสี่ประการคือ (1) มีความ คาดหวังเกี่ยวกับความต้องการ แรงจูงใจ และ ประสบการณ์ในอดีต ความคาดหวังเหล่านี้มี อิทธิพลต่อการแสดงปฏิกิริยาต่อองค์การของ แต่ละบุคคล (2) พฤติกรรมของแต่ละบุคคลเป็น ผลลัพธ์ของการเลือกแบบรู้ตัว และมีการเลือก พฤติกรรมตามการคิดค�ำนวณความคาดหวังของ ตน (3) บุคคลต้องการได้มาซึ่งต่างจากองค์การ (เช่ น ในกรณี ข ององค์ ก ารคื อ วิ ท ยาลั ย นครราชสีมาคือ ความรู้ การจบการศึกษา การน�ำ ความรูไ้ ปพัฒนาอาชีพให้เป็นทีย่ อมรับของสังคม เป็นต้น) และ (4) บุคคลมีทางเลือกเพือ่ ให้ผลลัพธ์ ออกมาเหมาะสมกับตนเอง ดังนัน้ ความคาดหวัง ในการศึกษาปริญญาโทของนักศึกษาชายและ หญิง จึงแตกต่างกัน ในท�ำนองเดียวกัน เมื่อพิจารณาตามวุฒิ การศึกษา จึงเห็นว่านักศึกษาที่มีวุฒิปริญญาตรี ทางการศึกษา มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าวุฒิปริญญาตรี สาขาอื่นที่มีต�ำแหน่งอื่น ๆ และครูผู้สอนมีค่า เฉลีย่ สูงกว่าผูบ้ ริหาร และทีม่ อี ายุระหว่าง 30-45 ปี มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าอายุต�่ำกว่า 30 ปี และสูงกว่า 45 ปี ทั้งนี้อาจเป็นเพราะว่า นักศึกษาที่มีวุฒิ ปริญญาตรีทางการศึกษา นักศึกษาที่มีต�ำแหน่ง อื่ น ๆ และครู ผู ้ ส อน และนั ก ศึ ก ษาที่ มี อ ายุ ระหว่าง 30-45 ปี มีคา่ เฉลีย่ สูงกว่ากลุม่ อืน่ ๆ ซึง่ แสดงว่ามีความคาดหวังสูงกว่า และอนุมานได้วา่

นักศึกษาที่มีต�ำแหน่งเป็นผู้บริหารแล้ว ย่อมมี ความคาดหวังในการศึกษาปริญญาโทลดต�่ำลง ส่วนผู้มีต�ำแหน่งเป็นครูผู้สอนมีความต้องการมี วิชาชีพที่สูงขึ้น และผู้มีต�ำแหน่งอื่น ๆ มีความ ต้องการด้านการจบการศึกษา และด้านสังคม จึง ท�ำให้มคี า่ เฉลีย่ ความคาดหวังสูงกว่า เช่นเดียวกัน กับนักศึกษาทีม่ อี ายุระหว่าง 30-45 ปี มีคา่ เฉลีย่ ความคาดหวังในระดับสูงกว่า ซึ่งเป็นไปตาม สภาพความเป็นจริงของธรรมชาติที่บุคคลในวัย นี้เป็นวัยก�ำลังท�ำงาน สร้างเนื้อสร้างตัว มีความ คาดหวั ง สู ง และมี ค วามต้ อ งการความเจริ ญ งอกงามในด้านความรู้ และด้านการจบการศึกษา เพือ่ น�ำไปพัฒนาและเติมเต็มศักยภาพของตนเอง ในอนาคตต่อไปอีก ผลการวิจัยครั้งนี้ สอดคล้องกับแนวคิด ของ แอทคินสัน (Atkinson, 1974 ; อ้างถึงใน ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์, 2553 : 229-230) ที่ ให้ความหมายความคาดหวังไว้วา่ ความคาดหวัง เป็นความคาดการณ์ลว่ งหน้าถึงผลลัพธ์ของการก ระท�ำ ผู้มีแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์สูง มีความหวังล่วง หน้าถึงความส�ำเร็จของงานที่ปฏิบัติ ในที่นี้คือ การศึ ก ษาระดั บ ปริ ญ ญาโทให้ ป ระสบความ ส�ำเร็จ นั่นคือการจบการศึกษานั่นเอง 5. การอภิปรายผลความสัมพันธ์ระหว่าง แรงจูงใจกับความคาดหวังในการศึกษาปริญญา โท ผลการวิจัยพบว่า แรงจูงใจในการศึกษา ปริ ญ ญาโทและความคาดหวั ง ในการศึ ก ษา ปริ ญ ญาโท สาขาวิ ช าการบริ ห ารการศึ ก ษา วิทยาลัยนครราชสีมา มีความสัมพันธ์กนั ในระดับ สูงและสูงมากเป็นส่วนใหญ่ โดยแรงจูงใจในด้าน

ความรู้ มีความสัมพันธ์กับแรงจูงใจโดยรวม แรง จูงใจด้านสถานที่เรียน มีความสัมพันธ์กับแรง จูงใจด้านสังคมและโดยรวม และแรงจูงใจด้าน สังคม มีความสัมพันธ์กับแรงจูงใจโดยรวม และ ความคาดหวังโดยรวม แรงจูงใจโดยรวมมีความ สัมพันธ์กับความคาดหวังโดยรวม ด้านการจบ การศึกษา และด้านสังคม นอกจากนี้ความคาด หวังด้านความรู้ ด้านการจบการศึกษา ด้านสถาน ที่เรียน ด้านวิชาชีพ และด้านสังคม มีความ สัมพันธ์กบั ความคาดหวังโดยรวม และความคาด หวังด้านการจบการศึกษา มีความสัมพันธ์กับ ด้านสถานที่เรียนในระดับสูงมาก ทัง้ นีอ้ าจเนือ่ งมาจากแรงจูงใจและความ คาดหวังมีความเกี่ยวข้องกัน โดยแรงจูงใจเป็น ส่วนหนึ่งที่ท�ำให้เกิดความคาดหวัง และในทาง กลับกันความคาดหวังเกิดขึ้นเพราะมีแรงจูงใจ เป็นตัวกระตุ้นส่วนหนึ่ง ทั้งแรงจูงใจและความ คาดหวังเป็นผลมาจากความต้องการของบุคคล เช่น นักศึกษาต้องการมีความรู้ มีวิชาชีพที่สูงขึ้น ได้เรียนในสถาบันการศึกษาซึง่ เป็นทีย่ อมรับและ หลักสูตรที่ศึกษาได้รับการรับรอง และต้องการ จบการศึกษา มีความรู้สูงขึ้น และต้องการเป็นที่ ยอมรับของสังคม ผลการวิจัยครั้งนี้สอดคล้องกับแนวคิด ของ วรูม (Vroom, 1994 ; อ้างถึงใน พูลสุข สังข์ รุ่ง, 2550 : 164-165) ที่มีแนวคิดเกี่ยวกับความ สัมพันธ์ระหว่างแรงจูงใจกับความคาดหวังในการ ปฏิบตั งิ านว่า บุคคลจะท�ำสิง่ ใด ก็ตาม ต้องค�ำนึง ถึงผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น แล้วจึงปฏิบัติตามที่ตนคาด หวัง และแรงจูงใจขึ้นอยู่กับความคาดหวังและ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

159

ความต้องการในผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้น ดังนั้นจึง ปฏิบัติกิจกรรมตามที่ตนคิดว่าจะได้ผลลัพธ์นั้น และแรงจูงใจเป็นผลคูณระหว่างความคาดหวัง กับความต้องการ ข้อเสนอแนะ ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจัยไปใช้ ควรน�ำผลการวิจัยไปใช้ในการบริหาร การวางแผน และการด�ำเนินการเรียนการสอน ให้สอดคล้องกับแรงจูงใจ โดยเฉพาะด้านความรู้ ด้านวิชาชีพ และด้านสังคม และความคาดหวัง ด้านสังคม ด้านการจบการศึกษา และด้านความ รู้ ควรให้นักศึกษาได้รับความรู้สูงขึ้น และได้รับ ความรู้ใหม่ในรายวิชาที่ได้เรียน กิจกรรมที่ได้รับ มอบหมายให้ปฏิบัติ ทั้งในชั้นเรียนและนอกชั้น เรียน ควรมีกจิ กรรมหลากหลายทีจ่ ดั ให้นกั ศึกษา ระหว่างเรียน และเหมาะสมกับสถานภาพของ นักศึกษา เช่น เพศ วุฒิการศึกษา ต�ำแหน่ง และ อายุ เป็นต้น และควรด�ำเนินการและวางแผน การบริหารหลักสูตร สาขาวิชาการบริหารการ ศึกษา ให้นกั ศึกษาได้เรียนรูอ้ ย่างมีความสุข สนุก

160

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

และปราศจากข้ อ จ� ำ กั ด เรื่ อ งเวลาในการท� ำ กิจกรรมการเรียนการสอน ข้อเสนอแนะเพื่อการวิจัยครั้งต่อไป ควรมีการวิจยั เกีย่ วกับแรงจูงใจและ/หรือ ความคาดหวังอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ เป็นปัจจุบัน ควรท�ำการวิจัยทุกต้นปีการศึกษา และก่อนจบการศึกษาของนักศึกษาแต่ละรุ่น ควรมีการศึกษาระยะยาวในทุกสามหรือห้าปี และควรใช้ เ ครื่ อ งมื อ วิ จั ย อย่ า งอื่ น นอกจาก แบบสอบถาม และใช้ตัวแปรอิสระที่เหมือนเดิม และเพิ่ม/ลดตัวแปรอื่น ๆ กิตติกรรมประกาศ ผลการวิจัยครั้งนี้ จะส�ำเร็จลงไม่ได้ถ้าไม่ ได้ รั บ การส่ ง เสริ ม และความอนุ เ คราะห์ จ าก วิ ท ยาลั ย นครราชสี ม า ผู ้ วิ จั ย จึ ง ขอขอบคุ ณ วิทยาลัยนครราชสีมา เป็นอย่างสูง ที่ส่งเสริมให้ บุ ค ลากรที่ เ ป็ น อาจารย์ ป ระจ� ำ หลั ก สู ต รเช่ น ข้าพเจ้า ท�ำการวิจัยในศาสตร์สาขาของตน และ ให้ทุนอุดหนุนการวิจัยครั้งนี้ เป็นเงิน 45,000 บาท และขอจารึกไว้ในโอกาสนี้ด้วย

เอกสารอ้างอิง บุญชม ศรีสะอาด. (2547). วิธีการทางสถิติส�ำหรับการวิจัย เล่ม 1. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : สุวีริยาสาส์น. ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์. (2553). จิตวิทยาการศึกษา. กรุงเทพฯ : ศูนย์เสริมศึกษากรุงเทพฯ. ปิยะนุช ขันสาครกิตติ. (2548). แรงจูงใจในการศึกษาต่อระดับบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ. ปริญญานิพนธ์ กศ.ม. (การอุดมศึกษา). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. พูลสุข สังข์รุ่ง. (2550). มนุษยสัมพันธ์ในองค์การ. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ : วิรัตน์เอ็ดยูเคชั่น. มุกดา ศรียงค์ และคณะ. (2544). จิตวิทยาทัว่ ไป. พิมพ์ครัง้ ที่ 4. กรุงเทพฯ : ส�ำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย รามค�ำแหง. มุฑติ า คุยเพียภูม.ิ (2552). แรงจูงใจในการศึกษาต่อปริญญาตรีของนักศึกษาสถาบันบัณฑิตพัฒน ศิลป์. ปริญญานิพนธ์ กศ.ม. (การอุดมศึกษา). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ. วิไลวรรณ ศรีสงคราม และคณะ. (2548). จิตวิทยาทั่วไป. กรุงเทพฯ : ทริปเปิ้ลเอ็ดยูเคชั่น. อัสณา บุญชัยยะ. (2551). แรงจูงใจในการศึกษาต่อปริญญาโท สาขาวิชาการจัดการนันทนาการ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. ปริญญานิพนธ์ วท.ม. (การจัดการนันทนาการ). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. Alderfer, Clayton P. (1972). Existence, Relatedness and Growth. New York : Free Press. Best, John W. and Kahn James V. (1989). Research in Education. 6th ed. Needham Heights, Massachusetts : Allyn and Bacon. Lunenburg, Fred C. and Ornstein, Allen C. (2000). Educational Administration. 2rd ed. Belmont, CA : Wadworth/Thomson Learning. Maslow, Abraham H. (1970). Motivation and Personality. 2rd ed. Reading, MA : Addison-Wesley. Vroom, Victor H. (1994). Work and Motivation. San Francisco : Jossey-Bass. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

161

การพัฒนาการเรียนแบบอีเลิรนนิ่งของวิชาคณิตศาสตร ผานแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล ผศ.ดร.สมภพ ทองปลิว ภาควิชาวิทยาศาสตรประยุกตและสังคม วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาการเรียนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ นแอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ ให้มปี ระสิทธิภาพ ตามเกณฑ์ 70/70 2) ศึกษาดัชนีประสิทธิผลของ การเรียนแบบ อีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ ผ่านแอปพลิเคชั่น กูเกิ้ล 3) ศึกษาเปรียบเทียบ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหว่างคะแนนก่อน เรียนและหลังการเรียนแบบ อีเลิร์นนิ่งของวิชา คณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่น กูเกิ้ล 4) ศึกษา ระดับความพึงพอใจต่อการเรียนการสอนแบบ อีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ นแอปพลิเคชัน่ กูเกิ้ล กลุ่มตัวอย่างจ�านวน 29 คน โดยคัดเลือก แบบเจาะจง เครือ่ งมือทีใ่ ช้ในการวิจยั แอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน แบบ ฝึกหัด และแบบวัดระดับความพึงพอใจ ผลการวิจัยพบว่า 1) ค่าประสิทธิภาพ ทางการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ 162

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล มีประสิทธิภาพเท่ากับ 70.13/75.86 2) ดัชนีประสิทธิผลของการเรียนแบบ อีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ นแอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ มีคา่ เท่ากับ 0.6053 แสดงว่าผูเ้ รียนมีความ ก้าวหน้าในการเรียนคิดเป็นร้อยละ 60.53 3) การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนระหว่าง คะแนนก่อนเรียนและหลังการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ นแอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ แตก ต่างกันอย่างมีนยั ส�าคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 โดย มีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูง กว่าก่อนเรียน 4) ระดับความพึงพอใจต่อการ เรียนการสอนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ลมีความพึงพอใจโดยรวม อยู่ที่ระดับมาก ค�ำส�ำคัญ: อีเลิร์นนิ่ง แอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล

4) the complacency towards an e The purposes of this research Learning in Mathematics via Google were 1) to develop an e - Learning in Applications was satisfied studying Mathematics via Google Applications to through e - Learning at a high level. meet the 70/70 efficiency criterion. 2) to assess the effectiveness index of an e - Keywords: E-learning, Google ApplicaLearning in Mathematics via Google tions Applications. 3) to compare achievement between before and after study with an บทน�ำ การสอนในระดับมหาวิทยาลัยวิชาพื้น e - Learning in Mathematics via Google Applications. 4) to examine complacency ฐานที่เป็นวิชาที่นักศึกษาทุกคณะต้องเรียน เช่น towards an e - Learning in Mathematics ภาษาอังกฤษ ภาษาไทย พละศึกษา รวมไปถึง via Google Applications. The participants วิชาค�ำนวณพื้นฐาน ได้แก่ เคมี ฟิสิกส์ คณิตwere 29. They were purposively sampled. ศาสตร์ ซึ่ ง เป็ น วิ ช าด้ า นการค� ำ นวณท� ำ ให้ The research instruments used were นั ก ศึ ก ษาส่ ว นใหญ่ ส อบไม่ ผ ่ า นหรื อ ต้ อ งถอน Google Applications, pre-test and post- วิชาเรียนไประหว่างเทอม ส่งผลให้เกิดอุปสรรค test, practice and complacency measure. ต่อผู้สอนและผู้เรียน โดยผู้เรียนไม่สามารถเรียน The results of this study revealed ได้ตามแผนการเรียนที่ตั้งไว้ท� ำให้มีปัญหาใน that 1) the efficiency of the developed การเรียน จบล่าช้า และถ้าเป็นวิชาต่อเนือ่ งท�ำให้ e - Learning in Mathematics via Google ไม่สามารถเรียนได้ถ้าไม่ผ่านวิชาพื้นฐานก่อน ทางด้านอาจารย์ ผู้สอนจ�ำเป็นต้องปรับ Applications was 70.13/75.86 2) the effectiveness index of e - Learning in เปลี่ยนวิธีการสอน โดยใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย Mathematics via Google Applications was ยุคแรกๆ จะเป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 0.6053. It also revealed that the students’ (CAI) มาใช้เสริมในการเรียนวิธีปกติ (สุบินรัตน์, competence increased by 0.6053 which 2539) จนกระทั่งในยุคสมัยนี้ได้พัฒนามาใช้วิธี was equivalent to 60.53% 3) the learning การเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ เข้ามาช่วยในการจัดการ achievement scores after using an e - เรี ย นการสอนท� ำ ให้ มี ก ารพั ฒ นาเทคโนโลยี Learning in Mathematics via Google การเรียนแบบ อีเลิร์นนิ่งมากขึ้น และสะดวก Applications was statistically significantly ต่อการใช้งาน ดังเช่น กูเกิ้ลได้พัฒนาออกแบบ higher than pre-test scores at 0.05 level. แอปพลิเคชัน่ มาหลากหลายเพือ่ ให้เหมาะกับวิชา

Abstract

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

163

เรียนต่างๆ และสะดวกต่อการใช้งาน ผูว้ จิ ยั จึงน�ำ สถิติที่ระดับ 0.05 4. นักศึกษามีระดับความพึงพอใจต่อ แอปพลิเคชั่นของกูเกิ้ลมาพัฒนาการสอนของ วิชาคณิตศาสตร์เพื่อให้การเรียนของนักศึกษามี การเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ น แอปพลิเคชั่นกูเกิ้ลอยู่ในระดับมาก ผลสัมฤทธิ์และเจตคติที่ดีต่อวิชาคณิตศาสตร์

วัตถุประสงค์ของการวิจัย

1. เพื่อพัฒนาการเรียนแบบอีเลิร์นนิ่ง ของวิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล ให้ มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 70/70 2. เพื่อศึกษาดัชนีประสิทธิผลของการ เรียนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่าน แอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล 3. เพื่อศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนระหว่างคะแนนก่อนเรียนและหลัง การเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ น แอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล 4. เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจต่อ การเรี ย นการสอนแบบอี เ ลิ ร ์ น นิ่ ง ของวิ ช า คณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล

สมมติฐานงานวิจัย

1. ค่าประสิทธิภาพทางการเรียนแบบ อีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ นแอปพลิเคชัน่ กูเกิ้ล มีค่าประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 70/70 2. ค่ า ดั ช นี ป ระสิ ท ธิ ผ ลของการเรี ย น แบบ อี เ ลิ ร ์ น นิ่ ง ของวิ ช าคณิ ต ศาสตร์ ผ ่ า น แอปพลิเคชั่น กูเกิ้ล มีค่ามากกว่า 0.60 3. ผลสัมฤทธิ์การเรียนแบบอีเลิร์นนิ่ง ของวิ ช าคณิ ตศาสตร์ผ่านแอปพลิเ คชั่นกูเ กิ้ล หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทาง 164

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ขอบเขตงานวิจัย

1. ด้านประชากร ประชากรที่ใช้คือ นั ก ศึ ก ษาระดั บ ปริ ญ ญาตรี ต ่ อ เนื่ อ งในสาขา อุตสาหกรรมบัณฑิต (อสบ.) จ�ำนวน 386 คน 2. กลุ ่ ม ตั ว อย่ า ง กลุ ่ ม ตั ว อย่ า ง คื อ นั ก ศึ ก ษาระดั บ ปริ ญ ญาตรี ต่ อ เนื่ อ งในสาขา อุตสาหกรรมทีล่ งทะเบียนเรียนวิชาคณิตศาสตร์ จ�ำนวน 29 คน โดยเลือกมาอย่างเจาะจง 3. ด้านเนื้อหา เนื้อหาที่ใช้ในการเรียน การสอนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ น แอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ เป็นส่วนหนึง่ ของวิชาสมการ เชิงอนุพันธ์ของระดับปริญญาตรีต่อเนื่องที่ทุก สาขาต้องเรียนประกอบด้วย การหาค�ำตอบประกอบของสมการเชิง เส้นอันดับที่ n - แบบรากค�ำตอบไม่ซ�้ำ - แบบรากค�ำตอบซ�้ำ - แบบรากค�ำตอบเชิงซ้อน การหาค�ำตอบเฉพาะของสมการเชิงเส้น อันดับที่ n - แบบวิธีลัด - แบบวิธีเทียบสัมประสิทธิ์ - แบบวิธีแปรตัวพารามิเตอร์

ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย 1. ตัวแปรต้น - การเรียนการสอนแบบอีเลิร์นนิ่ง ของวิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล 2. ตัวแปรตาม - ค่ า ประสิ ท ธิ ภ าพทางการเรี ย น แบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล - ค่ า ประสิ ท ธิ ผ ลทางการเรี ย น แบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่น กูเกิ้ล - ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน - ระดับความพึงพอใจของนักศึกษา

ขัน้ แรกก่อนการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ได้ให้ นักศึกษากลุม่ ตัวอย่างจ�ำนวน 29 คน ท�ำข้อสอบ ก่อนเรียน คะแนนเต็ม 30 คะแนน โดยท�ำใน ห้ อ งเรี ย นปกติ เ พื่ อ ป้ อ งกั น การลอกกั น และ อธิบายการเรียนอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล ขั้ น ที่ ส องการเข้ า เรี ย นอี เ ลิ ร ์ น นิ่ ง ของ วิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิชั่น 1. ด้านเนื้อที่ใช้เป็นเนื้อหาได้ใช้เนื้อหา ที่หลังจากสอบกลางภาคแล้วเพราะเนื้อหาส่วน นี้นักศึกษาเรียนในห้องเรียนแบบรวมรัดท�ำให้ นักศึกษาไม่เข้าใจ ผู้วิจัยจึงน�ำเนื้อหาส่วนนี้มาใช้ ในการเรียนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ ผ่านแอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ ใช้เวลาทัง้ หมด 4 สัปดาห์ 2. ด้ า นระบบที่ ใช้ ใ นการบริ ห ารการ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย - การเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิต- เรียนประกอบการเรียนได้ใช้แอปพลิเคชั่นของ กูเกิ้ลมาช่วยใช้ในการสร้างอีเลิร์นนิ่ง ศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล - แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 2.1 สร้างห้องเรียนเพื่อใส่เนื้อหา และให้นักเรียนเข้ามาเป็นสมาชิกผ่าน google ซึ่งเป็นข้อสอบชุดเดียวกัน - แบบฝึกหัดท้ายบทเรียนทัง้ หมด 4 ครัง้ classroom - แบบวัดความพึงพอใจ

วิธีการด�ำเนินการวิจัย

ผู้วิจัยได้ศึกษาเนื้อหาและศึกษาระบบ การจั ด การที่ ช ่ ว ยในการจั ด ระบบการเรี ย น (Database Application Software) ซึ่งมีหน้า ที่ ห ลั ก ที่ ใช้ ใ นการจั ด การเรี ย นการสอนแบบ อีเลิร์นนิ่ง โดยผู้วิจัยได้เลือกแอปพลิเคชั่นของ กูเกิ้ลมาใช้เป็นส่วนระบบการจัดการ (LMS) มี ขั้นตอนดังนี้ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

165

2.2 ส่ง วิธีการสมัครเข้า google classroom โดยการสมัครนี้ต้องเป็นนักศึกษา ของมหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี พ ระจอมเกล้ า พระนครเหนื อ เท่ า นั้ น เพราะต้ อ งใช้ รหั ส นักศึกษาโดเมนเนม (Domain Name) ต้อง เป็น @email.kmutnb.ac.th ล็อกอิน ผ่าน www.google.com เพื่อจะเข้าเรียนได้

2.4 นักศึกษาจะได้เรียนจากคลิปที่ อธิบาย เนื้อหาที่ละเอียดพร้อมทั้งในคลิปจะ แทรกโจทย์ให้นักศึกษาท�ำด้วยโดยใช้โปรแกรม EDpuzzle ซึ่ ง โปรแกรมนี้ จ ะเชื่ อ มต่ อ กั บ google classroom โดยตรง เมื่อท�ำคลิปแล้ว สามารถโพสต์ใน google class ได้ทันที

3. การติดต่อระหว่างผู้สอนและผู้เรียน นั้นใช้ช่องทางการถามตอบผ่านแอปพลิเคชั่น google classroom บนมือถือเพื่อสามารถ ติดต่อได้ทุกที่ทุกเวลา 2.3 เมือ่ นักศึกษาเข้ามาเป็นสมาชิก นักศึกษาจะได้เรียนเนือ้ หาแต่ละเรือ่ งสัปดาห์ละ 1 เรื่อง โดยจะเรียนผ่านหน้าแรกของอาจารย์ใน google classroom และจะมีเมล์ไปแจ้งเตือน ผ่าน gmail ทุกครั้งที่บทเรียนถูกโพสต์ขึ้น

166

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

4. การวัดผล การประเมินผล จะท�ำใน ขณะที่นักศึกษาเรียนในคลิปจะมีการวัดความรู้ ระหว่างการเรียนโดยโปรแกรม EDpuzzle สามารถสร้างค�ำถามระหว่างเรียนได้ และเมื่อ นักศึกษาเรียนจบแต่ละสัปดาห์นกั ศึกษาจะได้รบั แบบฝึกหัดท�ำให้สามารถวัดและประเมินผลได้

ขัน้ ตอนทีส่ าม หลังจากทีน่ กั ศึกษาได้เข้า เรียนครบทั้งหมดนักศึกษา จะต้องมาท�ำแบบ ทดสอบหลังเรียนที่เป็นข้อสอบเหมือนกับก่อน เรียน ขัน้ ตอนทีส่ ี่ ให้นกั ศึกษาท�ำแบบวัดระดับ ความพึงพอใจในการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชา คณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล

ผลการทดลอง

1. ค่าประสิทธิภาพของบทเรียน วิเคราะห์หาประสิทธิภาพของการ เรียนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่าน แอปพลิเคชั่นกูเกิ้ลตามเกณฑ์ 70/70 โดยใช้ สถิติพื้นฐาน คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วน เบี่ยงเบนมาตรฐาน

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

167

ตารางที่ 1 คะแนนก่อนเรียน-หลังเรียนและแบบทดสอบของการเรียนแบบอีเลิร์นนิ่ง ของวิชาคณิตศาสตร์ผ่าน แอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล

นักศึกษา คนที่

คะแนน แบบฝึกหัด1 แบบฝึกหัด 2 แบบฝึกหัด 3 แบบฝึกหัด 4 รวม ก่อนเรียน 20 คะแนน 20 คะแนน 20 คะแนน 20 คะแนน แบบฝึกหัด 30 คะแนน 80 คะแนน

คะแนน หลังเรียน 30 คะแนน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 รวม เฉลี่ย S.D. ร้อยละ

9 17 11 12 16 56 10 11 15 9 13 48 11 12 11 15 13 51 14 11 13 16 11 51 11 15 14 16 11 56 10 13 10 11 14 48 10 11 15 13 12 51 13 15 16 12 12 55 9 15 13 12 15 55 8 16 12 16 15 59 13 18 17 14 12 61 16 16 18 15 17 66 15 13 12 15 14 54 16 13 15 15 17 60 15 12 12 15 14 53 8 13 15 14 14 56 9 13 15 16 14 58 11 11 15 14 12 52 9 12 15 14 16 57 11 11 15 15 14 55 13 14 12 15 14 55 11 12 15 15 17 59 12 16 16 14 13 59 9 14 15 14 15 58 10 14 14 14 15 57 13 15 13 14 15 57 9 14 14 14 15 57 16 11 15 16 15 57 17 16 15 18 17 66 338 394 408 413 412 1627 11.66 13.59 14.07 14.24 14.21 56.10 2.69 2.03 1.87 1.79 1.76 4.30 38.85 67.93 70.34 71.21 71.03 70.13 ประสิทธิภาพของแผนการเรียนรู้ (E1/E2) เท่ากับ 70.13/75.86

22 24 20 24 19 20 19 24 23 19 21 29 22 25 23 24 20 20 21 21 23 26 19 23 22 24 28 28 27 660 22.76 2.89 75.86

168

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

จากตารางที่ 1 พบว่า คะแนนหลังเรียน มีค่าเฉลี่ย 22.76 จากคะแนนเต็ม 30 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 75.86 ดังนั้น การพัฒนาการเรียนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ลมีประสิทธิภาพเท่ากับ 70.13/75.86 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้ 2. ดัชนีประสิทธิผล ดัชนีประสิทธิผล = ผลรวมของคะแนนหลังเรียนทุกคน – ผลรวมของคะแนนก่อนเรียนทุกคน (จ�ำนวนนักเรียน x คะแนนเต็ม) – ผลรวมของคะแนนก่อนเรียนทุกคน = 660 – 338 (29 x 30) – 338 = 0.6053 ผลปรากฏว่า ดัชนีประสิทธิผลของพัฒนาการเรียนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ ผ่านแอปพลิเคชั่น กูเกิ้ล มีค่าเท่ากับ 0.6053 แสดงว่าผู้เรียนมีความก้าวหน้าในการเรียนคิดเป็น ร้อยละ 60.53

3. การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนระหว่างคะแนนก่อนเรียนและหลังการเรียน

ตารางที่ 2 การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหว่างคะแนนก่อนเรียนและหลัง การเรียนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล คะแนนเต็ม การทดสอบ จำ�นวนนักเรียน (30) ก่อนเรียน หลังเรียน

29 29

30 30

11.66 22.76

S.D.

7.23 21.20* 8.33

p 0.00

* มีระดับนัยสำ�คัญทางสถิติที่ .05

จากตารางที่ 2 พบว่า นักศึกษามีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชา คณิตศาสตร์ผา่ น แอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ แตกต่างกัน อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 โดยมีคะแนน ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

169

4. ระดับความพึงพอใจ

ตารางที่ 3 ระดับความพึงพอใจต่อการเรียนการสอนแบบอีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ ผ่านแอปพลิเคชั่น กูเกิ้ล

รายการประเมิน

ค่าเฉลี่ย

1. นักศึกษาเรียนในชั้นเรียนปกติเข้าใจเนื้อหาดีอยู่แล้ว* 2. หลังจากเรียนแบบอิเลิร์นนิ่งวิชาคณิตศาสตร์ผ่าน กูเกิ้ลแอปพลิเคชั่นนักศึกษามีความรู้ความเข้าใจเพิ่มขึ้น 3. การเรียนแบบอิเลิร์นนิ่งวิชาคณิตศาสตร์ผ่าน กูเกิ้ลแอปพลิเคชั่นสะดวกต่อการใช้งาน 4. คลิปที่ใช้สอนเนื้อหาแต่ละเรื่องนักศึกษาเข้าใจ เพิ่มขึ้นจากในชั้นปกติ 5. ตัวอย่างที่สอนในคลิปในแต่ละบทเหมาะสมแล้ว 6. วิชาคณิตศาสตร์เหมาะสมในการเรียนแบบอิเลิร์นนิ่ง 7. นักศึกษาพอใจการตอบคำ�ถามเวลานักศึกษาสงสัย ผ่าน google classroomgs 8. ใช้ภาษาและถ้อยคำ�ที่เหมาะสมและเข้าใจง่าย 9. นักศึกษาพอใจการให้คะแนนในการทำ�แบบฝึกหัดแต่ละครั้ง 10. ตัวอักษรที่ใช้เหมาะสมแล้ว รวม

S.D. ความหมาย

4.00 4.00

0.60 0.46

มาก มาก

4.03

0.50

มาก

4.21

0.41

มากที่สุด

3.03 4.17 2.62

0.57 0.38 0.73

ปานกลาง มาก ปานกลาง

3.79 3.86 3.10 3.68

0.41 0.79 0.56 0.76

มาก มาก ปานกลาง มาก

*คำ�ถามด้านลบ จากตารางที่ 3 พบว่า ระดับความพึงพอใจต่อการเรียนการสอนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชา คณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ที่ระดับมาก มีความพึงพอใจอยู่ใน ระดับมากที่สุด 1 ข้อ คือ คลิปที่ใช้สอนเนื้อหาแต่ละเรื่องนักศึกษาเข้าใจเพิ่มขึ้นจากในชั้นปกติและ อยู่ในระดับมาก 6 ข้อ

170

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สรุปและอภิปรายผล

ค่ า ประสิ ท ธิ ภ าพของการเรี ย นแบบ อีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ นแอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ ตามเกณฑ์ 70/70 พบว่า คะแนนหลังเรียน มีค่าเฉลี่ย 22.76 จากคะแนนเต็ม 30 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 75.86 ดังนัน้ การพัฒนาการเรียน แบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล มีประสิทธิภาพเท่ากับ 70.13/ 75.86 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้ซึ่งสอดคล้อง กับงานวิจัยของ ประภาศรี ทิพย์พิลา (2552) ที่ ได้ศึกษาเรื่องการพัฒนาบทเรียนบนเครือข่าย วิชาชีววิทยาเรื่องลักษณะทางพันธุกรรมที่นอก เหนื อ กฎของเมนเดล ชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 6 พบว่ า บทเรี ย นบนเครื อ ข่ า ยที่ พั ฒ นาขึ้ น มี ประสิทธิภาพ 83.30/81.87 ดัชนีประสิทธิผล ผลปรากฏว่า ดัชนี ประสิทธิผลของพัฒนาการเรียนแบบอีเลิร์นนิ่ง ของวิชาคณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล มี ค่ า เท่ า กั บ 0.6053 แสดงว่ า ผู ้ เรี ย นมี ค วาม ก้าวหน้าในการเรียนคิดเป็นร้อยละ 60.53 ซึ่ง สอดคล้องกับงานวิจยั ของจารุวรรณ บุตรสุวรรณ์ (2553) ที่ศึกษาเรื่องการพัฒนาความรู้ทักษะ วิชาชีพทางบัญชีของนักศึกษาระดับปริญญาตรี ปีที่ 3 สาขาการบัญชี คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม โดยการเรียน รู้แบบกลุ่มร่วมมือ STAD ดัชนีประสิทธิผลของ แผนการจัดการเรียนรู้ เท่ากับ 0.6742 การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ระหว่ า งคะแนนก่ อ นเรี ย นและหลั ง การเรี ย น พบว่า นักศึกษามีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการ

เรียนแบบ อีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่าน แอปพลิเคชัน่ กูเกิล้ แตกต่างกัน อย่างมีนยั ส�ำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ ทางการเรี ย นหลั ง เรี ย นสู ง กว่ า ก่ อ นเรี ย น สอดคล้องกับผลงานวิจัยสอดคล้องกับผลงาน วิจัยของเตือนใจ ทองดี (2549) ได้ศึกษาเปรียบ เที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นและเจคติ ต ่ อ การเรี ย นวิ ช าวิ ท ยาศาสตร์ ข องนั ก เรี ย นชั้ น มัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่า ผลสัมฤทธิท์ างการเรียน วิชาวิทยาศาสตร์กลุม่ ทีไ่ ด้รบั การจัดกิจกรรมการ เรียนรูแ้ บบออนไลน์สงู กว่ากลุม่ ทีไ่ ด้รบั การเรียน รูแ้ บบปกติอย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .01 ระดั บ ความพึ ง พอใจต่ อ การเรี ย นการ สอนแบบอีเลิร์นนิ่งของวิชาคณิตศาสตร์ผ่าน แอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล พบว่า ระดับความพึงพอใจ ต่ อ การเรี ย นการสอนแบบอี เ ลิ ร ์ น นิ่ ง ของวิ ช า คณิตศาสตร์ผ่านแอปพลิเคชั่นกูเกิ้ล มีความพึง พอใจโดยรวมอยูท่ รี่ ะดับมาก มีความพึงพอใจอยู่ ในระดับมากทีส่ ดุ 1 ข้อ คือ คลิปทีใ่ ช้สอนเนือ้ หา แต่ละเรือ่ งนักศึกษาเข้าใจเพิม่ ขึน้ จากในชัน้ ปกติ และอยู่ในระดับมาก 6 ข้อ นั ก ศึ ก ษาพึ ง พอใจกั บ การเรี ย นแบบ อีเลิรน์ นิง่ ของวิชาคณิตศาสตร์ผา่ นแอปพลิเคชัน่ กูเกิ้ลเป็นอย่างมากแต่ส่วนการถามตอบปัญหา โจทย์คณิตศาสตร์ ในการตอบค�ำถามนักศึกษา มี ค วามต้ อ งการให้ พิ ม พ์ ต อบค� ำ ถามผ่ า น แอปพลิเคชั่นไลน์เพื่อความสะดวกรวดเร็ว

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

171

ข้อเสนอแนะในการท�ำวิจยั ในครัง้ ต่อไป

1. โปรแกรมที่ใช้ในการคุยโต้ตอบกับ นั ก ศึ ก ษาควรใช้ แ อปพลิ เ คชั่ น ไลน์ เ พื่ อ ความ สะดวกในการตอบค�ำถาม 2. การท�ำคลิปวีดิโอควรที่จะอัดเสียง ที่ชัดเจนและตัวอักษรที่มีขนาดใหญ่

บรรณานุกรม จารุวรรณ บุตรสุวรรณ์. (2553). การพัฒนาความรูท้ กั ษะวิชาชีพทางบัญชีของนักศึกษาระดับปริญญา ตรีปีที่ 3 สาขาการบัญชี คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม โดย การเรียนรู้แบบกลุ่มร่วมมือ STAD. สาขาการบัญชี คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัย ราชภัฏมหาสารคาม. เตือนใจ ทองดี. (2549). การศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและเจตคติต่อการเรียน วิชาวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ ออนไลน์ (e - Learning) กับการเรียนรู้แบบปกติ. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัย ราชภัฏราชนครินทร์. ประภาศรี ทิพย์พิลา. (2552). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่องลักษณะ ทางพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดล ชั้นมัธยมศึกษา ชั้นปีที่ 6 ระหว่างการเรียนด้วย บทเรียนเครือข่ายกับการสอนแบบปกติ. วิทยานิพนธ์ วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขา วิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

172

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การพัฒนาชุดการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ส�าหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3 The Development of Instructional Packages of Art Subject “Visual Elements of Creatively” for Prathomsuksa III นุชนารถ สมวาที* นคร ละลอกน�้า** ฐิติชัย รักบ�ารุง***

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษา 1) เพื่อพัฒนาชุดการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ เรื่องทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�าหรับ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3 ให้มปี ระสิทธิภาพ ตามเกณฑ์ E1/ E2 เท่ากับ 85 / 85 2 ) เพือ่ เปรียบ เทียบคะแนนก่อนเรียนกับหลังเรียนด้วยชุดการ สอนฯ 3 ) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้เรียนที่ มีต่อชุดการสอนฯ กลุ่มตัวอย่างการวิจัย คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 / 2 โรงเรียน เทศบาลแหลมฉบัง 2 (มูลนิธิไต้ล้ง -เช็ง พร ประภา) 1 ห้องเรียน จ�านวนนักเรียน 32 คน โดย การสุ่มแบบกลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยนี้คือ 1) ชุดการสอนฯ 2 ) แบบทดสอบก่อนเรียนและ หลังเรียนฯ 3) แบบวัดความพึงพอใจฯ

ผลการวิจัยพบว่า 1) ชุดการสอนกลุ่ม สาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การ สร้างสรรค์ ส�าหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพ E1/ E2 = 87.06 / 88.28 เป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�าหนด 2 ) คะแนนจากการเรียนกับหลังเรียนด้วยชุดการ สอนมีนัยส�าคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3 ) ความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อชุด การสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศน ธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�าหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3 อยู่ในระดับพึงพอใจมากที่สุด ค�าส�าคัญ: ชุดการสอน, กลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ, ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์

นิสิตหลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก *** อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม *

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

173

Abstract The purposes of this research were to 1) develop art instructional packages visual elements of creatively for prathomsuksa III with the E1/ E2 = 85/ 85 criterion , and 2) to compare the pre-test and post-test scores after 3) To study student satisfaction with the teaching instructional packages 32 student in prathomsuksa III for laemchabang municipal School 2 room 1 cluster random sampling The research instrument used was 1) the instructional packages 2 ) the pre-test and post-test scores after learning 3 ) A measure of student satisfaction to the package The results yielded that 1. the Instructional Packages of Art Subject “visual elements of creatively ” for prathomsuksa III had the efficiency level of 87.06/ 88.28, which meets the set criterion, 2. the post-test mean score after learning with the package were significantly higher than the pre-test mean score at the .05 level. 3. To study student satisfaction with the teaching instructional packages of art Subject “visual elements of creatively” for prathomsuksa III At the most satisfied level 174

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

Keywords: the development of instructional packages, art subject, visual elements of creatively ความเป็นมาและความส�ำคัญของปัญหา การพัฒนากระบวนการรับรู้ทางศิลปะ การเห็นภาพรวม การสังเกตรายละเอียดสามารถ ค้นพบศักยภาพของตนเอง อันเป็นพื้นฐานใน การศึกษาต่อหรือประกอบอาชีพได้ ด้วยการมี ความรับผิดชอบ มีระเบียบวินัย สามารถท�ำงาน ร่วมกันได้อย่างมีความสุข การเรียนรู้ศิลปะ มุ่ง พัฒนาผู้เรียนให้เกิดความรู้ความเข้าใจ การคิด ที่เป็นเหตุเป็นผลถึงวิธีการทางศิลปะ ความเป็น มาของรูปแบบภูมิปัญญาท้องถิ่น และรากฐาน ทางวัฒนธรรม ค้นหาว่าผลงานศิลปะสื่อความ หมายกับตนเอง ค้นหาศักยภาพ ความมั่นใจ ส่วนตัว ฝึกการรับรู้ การสังเกตที่ละเอียดอ่อน อันน�ำไปสู่ความรัก เห็นคุณค่าและเกิดความ ซาบซึ้ ง ในคุ ณ ค่ า ของศิ ล ปะและสิ่ ง รอบตั ว พัฒนาเจตคติ สมาธิ รสนิยมส่วนตัว มีทักษะ กระบวนการ วิธกี ารแสดงออก การคิด สร้างสรรค์ ส่ ง เสริ ม ให้ ผู ้ เ รี ย นตระหนั ก ถึ ง บทบาทของ ศิลปกรรมในสังคม ในบริบทของการสะท้อน วั ฒ นธรรมทั้ ง ของตนเองและวั ฒ นธรรมอื่ น พิจารณาว่าผู้คนในวัฒนธรรมของตนมีปฏิกิริยา ตอบสนองต่องานศิลปะ ช่วยให้มีมุมมองและ เข้าใจโลกทัศน์กว้างไกล ช่วยเสริมความรู้ ความ เข้าใจมโนทัศน์ด้านอื่น ๆ สะท้อนให้เห็นมุมมอง ของชีวิตสภาพเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การ ปกครอง และความเชื่อความศรัทธาทางศาสนา

ด้วยลักษณะธรรมชาติของกลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ การเรียนรู้เทคนิค วิธีการท�ำงาน ตลอด จนเปิดโอกาสให้แสดงออกอย่างอิสระ ท�ำให้ ผู้เรียนได้รับการส่งเสริม สนับสนุนให้คิดริเริ่ม สร้างสรรค์ ดัดแปลงจินตนาการ มีสุนทรียภาพ และเห็นคุณค่าของศิลปะ วัฒนธรรมไทยและ สากล (กรมวิชาการ, 2546 หน้า 1-2) การจัด กิจกรรมการเรียนรู้ในกลุ่มสาระศิลปะ (ทัศน ศิลป์) เป็นวิชาที่ประกอบด้วยภาคทฤษฏีและ ภาคปฏิ บั ติ ที่ ช ่ ว ยพั ฒ นาให้ ผู ้ เ รี ย นมี ค วามคิ ด ริเริ่มสร้างสรรค์มีจินตนาการทางศิลปะชื่นชม ความงาม มีสุนทรียภาพ ความมีคุณค่าซึ่งมี ผลต่อคุณภาพชีวิตมนุษย์กิจกรรมศิลปะช่วย พัฒนาผู้เรียนทั้งทางร่างกายจิตใจ สติปัญญา อารมณ์สงั คม ตลอดจนการน�ำไปสูก่ ารพัฒนาสิง่ แวดล้อมส่งเสริมให้ผู้เรียนมีความเชื่อมั่นในตัว เองอันเป็นพื้นฐานในการประกอบอาชีพได้โดย มกระบวนการสร้ า งสรรค์ ที่ ห ลากหลายการ เรียนรู้จะเกิดขึ้นโดยสมบูรณ์ได้ต้องขึ้นอยู่กับ การจัดเนื้อหาสาระและกิจกรรมสอดคล้องกับ ความถนัด ความแตกต่างของผู้เรียน ฝึกทักษะ กระบวนการคิด (วิรุณ ตั้งเจริญ, 2548) จากผลการตรวจประเมินภายนอก รอบ 3 ส� ำ นั ก งานรั บ รองมาตรฐานและประเมิ น คุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) “สมศ.” ระหว่างวันที่ 24 - 26 มกราคม พ.ศ. 2555 ของโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 2 (มูลนิธิไต้ล้งเช็ง พรประภา) พบว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของผู้เรียน ตัวบ่งชี้ข้อที่ 5 ระดับ การศึกษา ขั้นพื้นฐาน (ประถมศึกษา) มีจุดที่ควรพัฒนา

คื อ ผู ้ เ รี ย นมี ผ ลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นต�่ ำ กว่ า เกณฑ์ในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ เนื่องจากการ จัดการเรียนรู้ของครูผู้สอนยังขาดกิจกรรมที่ ส่งเสริมให้ผู้เรียนบูรณาการความรู้ที่ได้รับจาก การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ไปใช้ในชีวิตจริงได้ อย่างเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะในกลุ่มสาระการ เรียนรู้สุขศึกษาและพละศึกษา ศิลปะ และการ งานอาชีพและเทคโนโลยี ผู้เรียนจึงไม่สามารถ เชื่อมโยงความรู้จากกลุ่มสาระดังกล่าวไปใช้ ได้อย่างแท้จริง จึงส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนของผูเ้ รียนในกลุม่ สาระการเรียนรูส้ ขุ ศึกษา และพละศึกษา ศิลปะ และการงานอาชีพและ เทคโนโลยี มีคุณภาพอยู่ในระดับต้องปรับปรุง (รายงานผลการตรวจประเมิ น ภายนอกรอบ 3 โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 2, 2555 หน้า 6-7) ชุดการสอน ( Instructional Package) เป็นนวัตกรรมทางการศึกษาที่มีการจัดระบบ การใช้สื่ออย่างหลากหลาย จัดเป็นสื่อการสอน ประเภทสื่อประสม (Multimedia) หมายถึง สื่อการสอนตั้งแต่สองชนิดขึ้นไป ช่วยให้ผู้เรียน ได้รับความรู้ ประสบการณ์ ตามที่จัดเอาไว้ โดย จัดไว้เป็นชุดๆ บรรจุอยูใ่ นซอง กล่อง หรือกระเป๋า แล้วแต่ผู้สร้างจะท�ำขึ้น (บุญเกื้อ ควรหาเวช, 2543 หน้า 91) สอดคล้องกับ ชัยยงค์ พรหมวงศ์ (2532 , หน้า 114) กล่าวว่า ชุดการสอนเป็นสื่อ ประสมทีไ่ ด้จากกระบวนการผลิต การน�ำสือ่ การ สอนที่สอดคล้องกับวิชาหน่วยและวัตถุประสงค์ เพื่ อ ช่ ว ยให้ เ กิ ด การเปลี่ ย นแปลงพฤติ ก รรม การเรียนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ กล่าวได้วา่ การเรียนการสอนโดยใช้ชุดการสอนเป็นการ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

175

เรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ ตามความสามารถของตนอย่างเต็มศักยภาพ โดย มีครูเป็นผูแ้ นะน�ำช่วยเหลือ ตามความเหมาะสม มี ก ารจั ด สภาพแวดล้ อ มที่ เ อื้ อ อ� ำ นวยต่ อ การ เรียนรู้ จากการวิจัยของ สัทธา สืบดา (2545, บทคัดย่อ) ท�ำการวิจัยเรื่อง การพัฒนาชุดสอน เรื่องโจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์โดยใช้ข้อมูลท้อง ถิ่น พบว่านักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ก่อนและหลังใช้ชุดการ สอนแตกต่ า งกั น อย่ า งมี นั ย ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ระดับ 0.05 โดยหลังใช้ชุดการสอนมีคะแนน สูงกว่าก่อนใช้ สอดคล้องกับผลวิจัยของ หทัย รัตน์ อันดี (2544, หน้า ง) ท�ำการวิจัยเรื่อง ชุด การเรียนรูเ้ พือ่ ถ่ายทอดภูมปิ ญ ั ญาท้องถิน่ ส�ำหรับ นักเรียนประถมศึกษา ผลการวิจยั พบว่า นักเรียน มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยก่อนและหลังการใช้ชุดการเรียนรู้แตกต่าง กันอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ ชุดการเรียนรู้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 จากที่กล่าวมา จะเห็นได้ว่าชุดการสอนนั้นมี ประโยชน์ มีคุณค่า นอกจากนี้ชุดการสอน ยัง เป็นเครื่องมือถ่ายทอดความรู้ ความเข้าใจ การ เพิ่ ม พู น ทั ก ษะการปฏิ บั ติ ประสบการณ์ ให้ นักเรียนมีความรูเ้ ข้าใจทีค่ งทน ผลการเรียนดีขนึ้ มีวินัย มีความรับผิดชอบปฏิบัติกิจกรรม น�ำ ความรู้ที่ได้รับไปใช้ในชีวิตประจ�ำวันได้ จะเห็นได้ว่าการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ด้วยชุดการสอน สามารถช่วยเติมเต็มให้กับผู้ เรียนแล้วยังจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดความสนใจ ใน เนื้อหาสาระพื้นฐานด้านศิลปะ ผู้วิจัยจึงได้สร้าง 176

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

และพั ฒ นาชุ ด การสอนกลุ ่ ม สาระการเรี ย นรู ้ ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3 ตามหลักสูตรการ ศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 เพื่อเป็น เครื่องมือในการจัดการเรียนการสอน พัฒนา ผู้เรียนให้น�ำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการเรียน ศิลปะต่อไปในระดับที่สูงขึ้นในอนาคต วัตถุประสงค์ของการวิจัยคือ 1. เพือ่ พัฒนาชุดการสอนกลุม่ สาระการ เรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ให้มี ประสิทธิภาพตามเกณฑ์ E1/ E2 เท่ากับ 85 / 85 2. เพือ่ เปรียบเทียบการเรียนด้วยชุดการ สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุ สู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3 3. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้เรียน ที่มีต่อชุดการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 สมมุติฐานของการวิจัย 1. ชุ ด การสอนกลุ ่ ม สาระการเรี ย นรู ้ ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 มีประสิทธิภาพ ตามเกณฑ์ E1/ E2 เท่ากับ 85 / 85 2. ผลคะแนนทดสอบหลั ง เรี ย นด้ ว ย ชุดการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับนักเรียนชั้น

ประถมศึกษาปีที่ 3 สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัย ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 3. ผู ้ เ รี ย นมี ค วามพึ ง พอใจต่ อ ชุ ด การ สอนสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่ การสร้างสรรค์ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 อยู่ในระดับดีมาก ขอบเขตของการวิจัย 1. ประชากรกลุ่มตัวอย่าง 1.1 ประชากรที่ ใ ช้ ใ นการวิ จั ย ใน ครั้ ง นี้ ได้ แ ก่ นั ก เรี ย นชั้ น ประถมศึ ก ษาปี ที่ 3 โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 2 (มูลนิธิไต้ล้ง เช็ง พรประภา) สังกัดกองการศึกษา เทศบาล นครแหลมฉบัง อ�ำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 จ�ำนวน 6 ห้องเรียน จ�ำนวนนักเรียน 210 คน 1.2 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยใน ครั้งนี้ ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 / 2 โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 2 (มูลนิธิไต้ล้ง เช็ง พรประภา) สังกัดกองการศึกษา เทศบาล นคร แหลมฉบัง อ�ำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 จ�ำนวน 1 ห้องเรียน จ�ำนวนนักเรียน 32 คน ซึ่งได้มา โดยการสุ ่ ม แบบกลุ ่ ม (Cluster Random Sampling ) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการ สุ่ม 2. ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย 2.1 ตัวแปรต้น ได้แก่ การเรียนจาก ชุดการสอน เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์

2.2 ตัวแปรตาม มี 3 ตัวแปร ได้แก่ 2.2.1 ผลการทดสอบประสิทธิภาพ ชุดการสอน 2.2.2 ผลคะแนนการทดสอบ ก่อนเรียน - หลังเรียน จากชุดการสอน 2.2.3 ค ว า ม พึ ง พ อ ใ จ ข อ ง นักเรียนต่อชุดการสอน ประโยชน์ที่ได้จากการวิจัย 1. ครู ผู ้ ส อนรายวิ ช าศิ ล ปะได้ ชุ ด การ สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะเรื่อง ทัศนธาตุสู่ การสร้างสรรค์ ส�ำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษา ปีที่ 3 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ ที่ก�ำหนด 2. เพือ่ เป็นแนวทางในการพัฒนาชุดการ สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่นๆ ต่อไป ขั้นตอนการวิจัย 1. ศึกษาเอกสารและงานวิจยั ทีเ่ กีย่ วข้อง กับการพัฒนาชุดการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ เรื่องทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับ นั ก เรี ย นชั้ น ประถมศึ ก ษาปี ที่ 3 วิ เ คราะห์ หลั ก สู ต รการศึ ก ษาขั้ น พื้ น ฐาน พุ ท ธศั ก ราช 2551 เพื่อศึกษาเนื้อหาที่เกี่ยวกับทัศนศิลป์ มี เนื้อหาสาระอะไรที่นักเรียนจะต้องเรียนรู้เพื่อ จั ด ให้ ส อดคล้ อ งและเหมาะสมในการจั ด ท� ำ เนื้อหาของชุดการเรียนรู้ 2. ก� ำ หนดคุ ณ ลั ก ษณะและออกแบบ ชุดการสอน ศึกษาหลักการและทฤษฏีและงาน วิจัยที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วยเรื่องที่มีความ ส� ำ คั ญ ต่ อ การศึ ก ษาวิ จั ย ในครั้ ง นี้ เอกสารที่ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

177

เกี่ยวข้องกับสาระการเรียนรู้ศิลปะเอกสารที่ เกี่ยวข้องกับชุดการสอน เอกสารที่เกี่ยวข้องกับ การวิจัยและพัฒนาเนื้อหาการเรียนการสอน ทัศนศิลป์ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 รวมถึงก�ำหนดจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม จัด แบ่งเนื้อหาและก�ำหนดการสอนในชุดการสอน แต่ละชุดการสอน จ�ำนวนทั้งสิ้นจ�ำนวน 5 ชุด ผู้ วิ จั ย จึ ง ได้ ก� ำ หนดคุ ณ ลั ก ษณะชุ ด การสอนที่ พัฒนาขึ้น แล้วจึงด�ำเนินการสร้างชุดการสอน เป็นชุดการสอนแบบผสมผสานที่จัดให้ผู้เรียน ใช้ เ รี ย นด้ ว ยตนเองตามล� ำ ดั บ ผู ้ วิ จั ย ได้ จั ด ท� ำ ชุดการ สอนจะบรรจุอยูใ่ นกล่องทีม่ ขี นาดเหมาะสม มีสื่อการสอนที่หลากหลาย เช่น แผนการสอน แผนภูมิ รูปภาพ โดยครูสามารถใช้สอนประกอบ การบรรยาย และ นักเรียนสามารถศึกษาปฏิบัติ ตามได้ด้วยเอง 3. พัฒนาชุดการสอน โดยการพัฒนา ชุ ด การสอนฉบั บ ร่ า งน� ำ ข้ อ มู ล ที่ ไ ด้ จ ากการ สังเคราะห์ในขั้นตอนที่ 2 น�ำมาเป็นแนวทางใน การพัฒนาชุดการเรียนรู้ฉบับร่างแล้วจึงด�ำเนิน การสร้างชุดการสอนกลุม่ สาระการเรียนรูศ้ ลิ ปะ เรื่องทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับนักเรียน ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3 โดยใช้หลักการพัฒนาชุด การสอนของชัยยงค์ พรหมวงศ์ เพื่อใช้เป็น แนวทางในการพัฒนาชุดการสอนครั้งนี้ แล้วน�ำ ชุ ด การสอนที่ ส ร้ า งเสร็ จ เสนอต่ อ อาจารย์ ที่ ปรึกษาวิทยานิพนธ์เพื่อขอค�ำแนะน�ำแล้วน�ำ ส่วนที่บกพร่องเกี่ยวกับภาษาและข้อเสนอแนะ มาปรับปรุงแก้ไขให้เหมาะสมน�ำชุดการสอน ที่ปรับปรุงแล้วมาประเมินโครงร่างชุดการสอน 178

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

โดยผู้เชี่ยวชาญ จ�ำนวน 3 คน ได้แก่ ด้านเนื้อหา ด้านการจัดแผนการเรียนรู้ ด้านการวัดและ ประเมินผล เพื่อตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิง เนื้อหา (Content Validity) ภาษาที่ใช้และการ ประเมินที่ถูกต้อ โดยหาค่าดัชนีความสอดคล้อง รวมถึงการสร้างและหาคุณภาพแบบทดสอบ ก่อนเรียนและหลังเรียน พร้อมน�ำไปใช้กับกลุ่ม เล็ก กลุ่มย่อย กลุ่มใหญ่ กลุ่มกลุ่มจริง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 1. ชุดการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ เรื่องทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 2. แบบทดสอบก่ อ นเรี ย น-หลั ง เรี ย น กลุม่ สาระการเรียนรูศ้ ลิ ปะ ศิลปะ เรือ่ งทัศนธาตุ สู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3 3. แบบวัดความพึงพอใจการเรียนโดย ใช้ชุดการสอนสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศน ธาตุสู่การสร้างสรรค์ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3 สรุปผลการวิจัย 1. ผลการทดสอบประสิทธิภาพของชุด การสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่องทัศน ธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3 ตามเกณฑ์ประสิทธิภาพ E1/ E2 = 87.06 / 88.28 เป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนด 2. ผลการเรียนหลังการเรียน เรื่องทัศน ธาตุสกู่ ารสร้างสรรค์ฯ สูงกว่าก่อนเรียนแตกต่าง

อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 3. ความพึ ง พอใจการเรี ย นโดยใช้ ชุ ด การสอนสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่ การสร้างสรรค์ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 อยู่ในระดับ “ความพึงพอใจมากที่สุด” อภิปรายผลการวิจัย 1. จากการศึ ก ษาค้ น คว้ า เพื่ อ หา ประสิทธิภาพชุดการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ เรื่องทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ ส�ำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 พบว่า ชุดการ สอนมีประสิทธิภาพ 87.06 / 88.28 เป็นไปตาม เกณฑ์ E1/ E2 = 85 / 85 ที่ตั้งไว้ เมื่อพิจารณา หาประสิทธิภาพของชุดการสอน หลังการทดลอง ในแต่ละชุดการสอนโดยเฉลี่ยอยู่ในเกณฑ์ที่น่า พอใจ และการวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนทีส่ ร้าง ขึ้นช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ ผ่านเกณฑ์การ เรียนรู้ บรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ นักเรียนให้ ความสนใจในการร่วมกิจกรรมเป็นอย่างดี สนุก สนานทัง้ นีเ้ นือ่ งมาจากการพัฒนาชุดการสอน ที่ ผูว้ จิ ยั ได้ดำ� เนินการสร้างและพัฒนาอย่างมีระบบ เป็นขั้นตอน ตั้งแต่การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง ทางทัศนศิลป์ ความหมายและความส�ำคัญของ ศิลปะและหลักในการสอนศิลปะ ศึกษาหลักสูตร กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะก�ำหนด จุดมุ่งหมาย ของการเรียนการสอนทีช่ ดั เจน มีการเปิดโอกาส ให้ผู้เรียนได้เข้าร่วมกิจกรรม มีการเสริมแรง อย่างเหมาะสม และส่งเสริมให้ผู้เรียนเรียนรู้ อย่างค่อยเป็นค่อยไปตามความสามารถและ ความสนใจ ซึ่งสอดคล้องกับ (2534 อ้างถึงใน ทิศนา แขมณี, 2545 หน้า 308) กล่าวไว้ว่า

เป็ น การสอนที่ ใ ห้ ผู ้ เ รี ย นสามารถปฏิ บั ติ ต าม ขั้นตอนได้ และรับรู้ขั้นตอนทั้งหมด จนสามารถ น�ำไปใช้ได้จริงในสถานการณ์ใหม่ ให้ผู้เรียน ฝึกฝนจนเกิดทักษะและน�ำไปใช้ได้อย่างอัตโนมัติ สอดคล้องกับ (ชัยยงค์ พรหมวงศ์, 2545) กล่าว ว่า การสร้างชุดการสอนต้องให้ความส�ำคัญ กับการประยุกต์ทฤษฎีความแตกต่างระหว่าง บุคคล โดยค�ำนึงถึงความต้องการความถนัด และความสนใจของผู้เรียนเป็นส�ำคัญ มนุษย์ แต่ ล ะคนมี ค วามแตกต่ า งกั น ในด้ า นความ สามารถ สติปัญญา ความต้องการ ความสนใจ ร่างกาย อารมณ์ และสังคม ต้องเปิดโอกาสให้ผู้ เรียนได้เข้าร่วมกิจกรรมการเรียนการสอนด้วย ตั ว เองสามารถรั บ รู ้ ผ ลการตั ด สิ น ใจหรื อ การ ท�ำงานของตนว่าถูกผิดอย่างไร มีการเสริมแรง อย่างเหมาะสม และเรียนรู้อย่างค่อยเป็นค่อย ไปตามความสามารถและความสนใจหลักการ เหล่ า นี้ จ ะท� ำ ให้ ชุ ด การสอนที่ อ อกแบบมี ประสิทธิภาพและมีคุณค่า 2. จากการศึ ก ษาผลสั ม ฤทธิ์ ท างการ เรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลแหลม ฉบัง 2 ( มูลนิธิไต้ล้ง - เช็ง พรประภา ) โดยใช้ ชุ ด การสอน เรื่ อ งทั ศ นธาตุ สู ่ ก ารสร้ า งสรรค์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 พบว่า ผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นหลั ง เรี ย นโดยใช้ ชุ ด การสอนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทาง สถิตทิ รี่ ะดับ .05 เพราะชุดการสอนทีผ่ วู้ จิ ยั สร้าง ขึ้น มีการเรียงล�ำดับเนื้อหาอย่างชัดเจน มีการ จัดท�ำแผนการจัดการเรียนรู้ อย่างมีมาตรฐาน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

179

ตรงตามหลั ก สู ต รการศึ ก ษาขั้ น พื้ น ฐาน พุทธศักราช 2551 ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ และใน กิจกรรมชุดการสอนมีการฝึกปฏิบัติเป็นล�ำดับ ขั้นตอนช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ด้วยความ มั่ น ใจและสามารถทบทวนและตรวจสอบได้ ด้วยตนเองสอดคล้องกับที่ เรณู โกศินานนท์ (2535, หน้า 15-16 ) ได้เสนอเทคนิคการสอนไว้ ว่ า สอนจากง่ า ยไปหายาก สอนตามความ สามารถของแต่ละบุคคล ในการสอนแต่ละชุด การสอนเรื่ อ ง ทั ศ นธาตุ สู ่ ก ารสร้ า งสรรค์ นี้ ด�ำเนินการจัดกิจกรรมจากยากให้ง่ายต่อการ เข้าใจ เพื่อให้ผู้เรียนไม่เกิดความกังวลในการ เรี ย น รวมถึ ง ให้ ผู ้ เ รี ย นมี ค วามสนุ ก สนาน เพลิดเพลิน กล้าแสดงออก รูจ้ กั ค้นคว้าความรู้ ที่ เกีย่ วข้องกับวิชาเรียน รวมถึงสามารถน�ำไปบูรณ าการกับวิชาอื่นได้ สอดคล้องกับแนวคิดของ ชัยยงค์ พรหม วงศ์ (2545, หน้า 121 ) ที่กล่าวถึงคุณค่าชุดการ สอนว่ า ชุ ด การสอนช่ ว ยให้ ผู ้ เ รี ย นมี ส ่ ว นร่ ว ม ในการเรียนการสอนมากที่สุดถึงแม้ว่าครูจะพูด หรือสอนไม่เก่งก็ตาม และยังสามารถช่วยแก้ ปัญหาการขาดแคลนครูเพราะผู้เรียนสามารถ ศึกษาได้ด้วยตัวเอง สอดคล้องกับงานวิจัยของ สัทธา สืบดา (2545,) ท�ำการวิจยั เรือ่ ง การพัฒนา ชุ ด สอน เรื่ อ งโจทย์ ป ั ญ หาคณิ ต ศาสตร์ โ ดย ใช้ข้อมูลท้องถิ่น พบว่านักเรียนมีความรู้ความ เข้าใจเกีย่ วกับโจทย์ปญ ั หาคณิตศาสตร์กอ่ นและ หลังใช้ชุดการสอนแตกต่างกันอย่างมีนัยส�ำคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยหลังใช้ชุดการสอนมี คะแนนสูงกว่าก่อนใช้ สอดคล้องกับผลวิจัยของ 180

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

หทัยรัตน์อันดี (2544,หน้า ง) ท�ำการวิจัยเรื่อง ชุดการเรียนรู้เพื่อถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น ส�ำหรับนักเรียนประถมศึกษา ผลการวิจัยพบว่า นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจเกีย่ วกับภูมปิ ญ ั ญา ท้องถิ่น โดยก่อนและหลังการใช้ชุดการเรียนรู้ แตกต่างกันอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และชุ ด การเรี ย นรู ้ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพตาม เกณฑ์ 80/80 จากทีก่ ล่าวมา จะเห็นได้วา่ ชุดการ สอนนั้ น มี ป ระโยชน์ มี คุ ณ ค่ า นอกจากนี้ ชุ ด การสอน ยังเป็นเครือ่ งมือถ่ายทอดความรู้ ความ เข้าใจ การเพิม่ พูนทักษะการปฏิบตั ิ ประสบการณ์ ให้นักเรียนมีความรู้เข้าใจที่คงทน ผลการเรียน ดีขึ้น มีวินัย มีความรับผิดชอบปฏิบัติกิจกรรม น�ำความรู้ที่ได้รับไปใช้ในชีวิตประจ�ำวันได้ 3. ความพึงพอใจของ ผู้เรียนมีความ พึงพอใจต่อชุดการสอนสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง ทัศนธาตุสู่การสร้างสรรค์ส�ำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 อยู่ในระดับพึงพอใจมาก ที่สุด ทั้งนี้เนื่องมาจากชุดการสอนมีเนื้อหาที่ เข้าใจง่าย กิจ กรรมการเรียนรู้ส นุกน่าสนใจ ผู ้ เ รี ย นสามารถศึ ก ษาเรี ย นรู ้ เ พิ่ ม เติ ม ได้ ด ้ ว ย ตนเอง ท�ำให้ไม่เบื่อหน่ายในการเรียนและช่วย ให้ ผู ้ เ รี ย นได้ ผ ่ อ นคลายความตึ ง เครี ย ดทาง อารมณ์สอดคล้องกับวิสิทธิ์ จงแจ่ม (2552) ได้ ท�ำวิจัยเรื่องการพัฒนาชุดฝึกทักษะเรื่องการ เขียนลวดลายไทยเบือ้ งต้น ส�ำหรับนักเรียนระดับ ช่วงชั้นที่ 4 (มัธยมศึกษาตอนปลาย) ผลการวิจัย พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนชุด ฝึ ก ทั ก ษะการเขี ย นลวดลายไทยเบื้ อ งต้ น ใน ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด

ข้อเสนอแนะ 1. ก่อนการจัดการเรียนรู้ ด้วยชุดการ สอน ครูผสู้ อนต้องท�ำความเข้าใจกับชุดการสอน ให้ชัดเจนก่อนที่จะน�ำไปใช้เพื่อให้การใช้ชุดการ สอนเป็ น ไปตามขั้ น ตอนที่ ก� ำ หนดและเกิ ด ประสิทธิภาพสูงสุด 2. การจัดกิจกรรม ควรผู้สอนควรส่ง เสริมให้ผู้เรียนมีความมั่นใจ คอยสังเกตขณะ ปฏิบตั กิ จิ กรรมว่าท�ำได้ ท�ำถูกต้องหรือไม่ พร้อม แนะน�ำให้ความช่วยเหลือเมื่อผู้เรียนมีปัญหา ขณะปฏิบัติกิจกรรม พร้อมกระตุ้นให้ผู้เรียนมี เจตคติที่ดีว่าวิชาศิลปะ ไม่ได้เป็นวิชาที่ยากเกิน ความสามารถของผู้เรียน จะส่งผลให้ผู้เรียนน�ำ ไปปรับใช้ได้อย่างเหมาะสมและมีความสุข

3. การจัดกิจ กรรมควรจัดให้มีส ภาพ แวดล้อมที่เหมาะสม และสามารถปรับเวลาการ จัดกิจรรมการเรียนรู้ให้เหมาะสมได้ เช่น บาง กิจกรรมอาจใช้ต้องเวลาในการปฏิบัติ ข้อเสนอแนะในการท�ำวิจัยครั้งต่อไป 1. ควรมี ก ารพั ฒ นาชุ ด การสอนที่ มี เนือ้ หาเกีย่ วกับเรือ่ งอืน่ ๆ ของกลุม่ สาระการเรียน รู้ศิลปะในระดับชั้นอื่นๆต่อไป 2. ควรมีการพัฒนาชุดการสอนแบบฝึก ทักษะทางทัศนศิลป์ ในสือ่ สารสนเทศต่างๆ เพือ่ เป็นประโยชน์กับผู้เรียนที่สนใจ 3. ควรมีการพัฒนาชุดการสอนที่มีวิธี การสอนอย่างหลากหลาย เพื่อให้มีความเหมาะ สมกับเนื้อหาเพิ่มมากยิ่งขึ้น

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

181

บรรณานุกรม กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร : กระทรงศึกษาธิการ กรมวิชาการ, กระทรวงศึกษาธิการ.(2545). คู่มือการจัดการสาระการเรียนรูกลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2544 . กรุงเทพมหานคร : องค์การ รับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์. (ร.ส.พ.) ชัยยงค์ พรหมวงศ์. ( 2532).ค�ำบรรยายวิชาบทเรียนส�ำเร็จรูป : กรุงเทพฯ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ชัยยงค์ พรหมวงศ์ .(2545). เทคโนโลยีและสือ่ การสอน เอกสารการสอน ชุดวิชาเทคโนโลยีการศึกษา หน่วยที่ 1-4 . มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช: นนทบุรี บุญเกื้อ ควรหาเวช.(2530). นวัตกรรมทางการศึกษา.กรุงเทพฯ: เจริญวิทย์การพิมพ์. ทิศนา แขมมณี. (2545). ศาสตร์การสอน. กรุงเทพมหานครฯ: สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย. เรณู โกศินานนท์. (2535) . ร�ำไทย: กรุงเทพมหานครฯ. องค์การค้าคุรุสภา วิรุณ ตั้งเจริญ. (2548). ทัศนศิลปศึกษา:กรุงเทพฯ.สันติสิริการพิมพ์. วิสิทธิ์ จงแจ่ม. (2552). การพัฒนาชุดฝึกทักษะการเขียนลวดลายไทยเบื้องต้นส�ำหรับนักเรียน ระดับช่วงชั้นที่ 4 ( มัธยมศึกษาตอนปลาย).นครปฐม . มหาวิทยาลัยศิลปากร. สัทธา สืบดา. (2545). การพัฒนาชุดการสอนเรื่องโจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์โดยใช้ข้อมูลท้องถิ่น ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชา หลักสูตรและการนิเทศ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร. หทัยรัตน์ อันดี.( 2544). การพัฒนาชุดการเรียนรู้ เพื่อถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น ส�ำหรับนักเรียน ประถมศึกษา. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการ นิเทศ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปกร.

182

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนตำมแนวคิดของกำเย่ เรื่อง กำรใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พลับลิชเชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษำปที่ 5 A Development of Computer Assisted Instruction By Using Gagne’ Theory on Microsoft Publisher Program for Prathomsueksa Five Students วัลลภาภรณ์ มาลาชาสิงห์* ผศ.ดร.ไพโรจน์ เบาใจ** ดร.นคร ละลอกน�้า***

บทคัดย่อ การวิจัยในครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย (1) เพื่อ พัฒนาและหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรือ่ ง การใช้โปรแกรม ไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�าหรับนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้สูตร E1/E2 ให้ได้ตาม เกณฑ์ 90/90 (2) เพื่อศึกษาค่าดัชนีประสิทธิผล (3) เพือ่ เปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนก่อน และหลังเรียน (4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของ นักเรียนที่มีต่อการเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน กลุ่มตัวอย่าง เป็นนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2559 โรงเรียนเมืองพัทยา 2 (เจริญราษฎร์อทุ ศิ ) อ�าเภอ บางละมุง จังหวัดชลบุรี สังกัดส�านักการศึกษา เมืองพัทยา จ�านวน 40 คน ได้จากการการสุ่ม อย่างง่ายโดยวิธีการจับฉลาก เครื่องมือใช้ศึกษา ได้แก่ (1) บทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนว

คิดกาเย่ เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์ พั บ ลิ ช เชอร์ (2) แบบทดสอบวั ด ผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียน (3) แบบวัดความพึงพอใจต่อการ เรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน สถิติที่ ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วน เบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมติฐานการ วิจัยโดยใช้ t-test (dependent Samples) ผลการวิจัยปรากฏดังนี้ (1) บทเรียน คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรือ่ ง การ ใช้ โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�าหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพ E1/E2 เท่ากับ 94.67/95.25 ซึง่ เป็นไปตามเกณฑ์ ทีก่ า� หนดไว้ (2) ค่าดัชนีประสิทธิผลของบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอน มีค่าเท่ากับ 0.81 คิดเป็น ร้อยละ 81.00 (3)นักเรียนที่เรียนด้วยบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

183

เรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (4) นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยบท เรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนทีส่ ร้างขึน้ อยูใ่ นระดับ มากที่สุดเท่ากับ 4.52 ค� ำ ส� ำ คั ญ : บทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอน, โปรแกรมไมโครซอฟต์พบั ลิชเชอร์, แนวคิดกาเย่ 9 ขั้น, ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

Publisher program, (2) learning achievement test, (3) student satisfaction evaluation with computerassisted instruction. The statistics were analyzed from percentage, mean, standard deviation, and t-test (Dependent Samples). The research results were as follows: 1) Computer-assisted instruction by using Gagne’s Theory on Microsoft Publisher program for Prathomsueksa 5 students had the capability E1/E2 were 94.67/95.25 which met the criteria. 2) The effectiveness of computerassisted instruction was 0.81 or 81 percent. 3) The student who learn from computer-assisted instruction had the after-learning achievement higher than before learning which was the 0.5 level of statistically significant. 4) The highest level of student satisfaction for computer-assisted instruction was 4.52

Abstract The purposes of this study were : (1) to develop and find out an efficiency of computer-assisted instruction by using Gagne’s Theory on Microsoft Publisher program for Prathomsueksa five students by using E1/E2 which must meet 90/90 of the criteria, (2) to study an effectiveness index, (3) to compare before and after learning achievements, (4) to study students satisfaction with the lesson from computer-assisted instruction. The samples used in this study were Prathomsueksa 5 students (second semester, 2016) of Pattaya City 2 (Charoenrat Utid) School, Bang Lamung District, Chonburi Province with 40 Keywords: COMPUTER ASSISTED students that got from Simple Random INSTRUCTION, MICROSOFT PUBLISHER Sampling. The instruments used in this PROGRAM study were : (1) computer-assisted instruction by using Gagne’s Theory on 184

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ความเป็นมาและความส�ำคัญของปัญหา เนื่องจากการเรียนการสอนในปัจจุบัน เทคโนโลยีการศึกษาเข้ามามีบทบาทต่อวงการ ศึกษาเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะเทคโนโลยีทาง คอมพิวเตอร์ เนื่องจากคอมพิวเตอร์ให้ความ สะดวก และรวดเร็วในการจัดการเรียนการสอน ของผู้เรียน ผู้สอน และผู้บริหารการศึกษาได้ อย่างมีประสิทธิภาพ เช่นการน�ำเทคโนโลยีมา ผลิตสื่อการเรียนการสอนของผู้สอน รัฐบาลใน หลายประเทศจึงได้ตระหนักถึงความส�ำคัญและ สนับสนุนการน�ำเทคโนโลยีมาใช้ในวงการศึกษา รัฐบาลไทยก็เช่นเดียวกันได้ตระหนักถึงความ ส�ำคัญเช่นนี้โดยการบรรจุเทคโนโลยีการศึกษา ไว้ในหมวด 9 ของพระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแห่ง ชาติ พ.ศ. 2542 (กิดานันท์ มลิทอง.2543 : 18) พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และทีแ่ ก้ไขเพิม่ เติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 ถือเป็นหลักส�ำคัญในรูปของกฎหมายของพระ ราชบัญญัติที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการพัฒนา นโยบายเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษา ปรากฏในหมวด 9 มาตรา 66 ได้ ก ล่ า วถึ ง เทคโนโลยีว่า เป็นสิ่งส�ำคัญในการจัดการเรียน การสอนตามแนวทางการปฏิรูปการศึกษา โดย ระบุว่าผู้เรียนมีสิทธิได้รับการพัฒนาขีดความ สามารถในการใช้เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาใน โอกาสแรกที่ท�ำได้ เพื่อให้มีความรู้และทักษะ เพียงพอที่จะใช้เทคโนโลยี เพื่อการศึกษาในการ แสวงหาความรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่องตลอด ชีวิต (ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่ง ชาติ. 2545 : 37-38)

จากการจัดการเรียนการสอนวิชาคอมพิ ว เตอร์ เรื่ อ ง การใช้ โ ปรแกรมไมโครซอฟต์ พั บ ลิ ช เชอร์ ให้ แ ก่ นั ก เรี ย นชั้ น ประถมศึ ก ษา ปีที่ 5 ในปีการศึกษา 2558 พบว่า นักเรียนส่วน ใหญ่ ยั ง มี ผ ลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นต�่ ำ โดยมี คะแนนเฉลี่ยร้อยละ 45 ซึ่งครูผู้สอนวิเคราะห์ ได้ว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนต�่ำ อาจมาจากผู้เรียนขาดความรับผิดชอบและขาด ความสนใจในการเรียน เพราะมีความแตกต่าง กันระหว่างบุคคลตามศักยภาพ ความถนัดและ ความสนใจ อีกทั้งในการจัดกิจกรรมการสอนครู ยังเป็นผู้ให้ความรู้ นักเรียนเป็นผู้รับความรู้เพียง ฝ่ายเดียว และยังรวมไปถึงคู่มือของโปรแกรมที่ มีอยู่ไม่เหมาะสมกับนักเรียนในระดับชั้นประถม ศึกษาปีที่ 5 ท�ำให้นักเรียนเข้าใจยาก ครูผู้สอนจึงน�ำเอาบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนเป็นสือ่ การสอนซึง่ เป็นวิธหี นึง่ ทีจ่ ะช่วย ให้เร้าความสนใจให้นักเรียนอยากเรียนมากขึ้น ด้วยคุณสมบัตขิ องบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน คือเป็นสื่อมัลติมีเดียที่มีทั้งภาพ เสียง และภาพ เคลื่ อ นไหวเพื่ อ ดึ ง ดู ด ความสนใจของผู ้ เรี ย น สามารถเพิ่มศักยภาพทางการเรียนได้มากขึ้น มี ปฏิสมั พันธ์กบั ผูเ้ รียนอย่างแท้จริง สามารถน�ำไป ศึกษาในสถานที่ต่างๆ ที่มีคอมพิวเตอร์ได้ (ไชย ยศ เรืองสุวรรณ. 2554 : 9) นอกจากนั้นบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วย สอนยังมีคณ ุ ค่าทีส่ ำ� คัญคือ 1) สร้างแรงจูงใจและ กระตุน้ ให้เกิดการเรียนรู้ 2) ช่วยให้เกิดการเรียน รู้และสามารถเข้าใจเนื้อหาได้ดี อธิบายสิ่งที่ซับ ซ้อนให้ง่ายขึ้น 3) มีการโต้ตอบ ปฏิสัมพันธ์กับ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

185

บทเรียน ได้รับการเสริมแรงจากข้อมูลป้อนกลับ ทันที 4) สามารถทราบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ได้ทันที การเรียนการสอนโดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนเป็นสือ่ การสอนอีกวิธหี นึง่ ทีจ่ ะ ช่วยเร้าความสนใจให้นกั เรียนอยากเรียนมากขึน้ ด้วยคุณสมบัตขิ องบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน คือเป็นสื่อมัลติมีเดียที่มีทั้งภาพ เสียง และภาพ เคลื่ อ นไหวเพื่ อ ดึ ง ดู ด ความสนใจของผู ้ เรี ย น สามารถเพิ่มศักยภาพทางการเรียนได้มากขึ้น มี ปฏิสัมพันธ์กับผู้เรียนอย่างแท้จริง สามารถน�ำ ไปศึกษาในสถานที่ต่างๆ ที่มีคอมพิวเตอร์ได้ (ไชยยศ เรืองสุวรรณ. 2554 : 9) รวมทั้งการน�ำ รูปแบบการจัดการเรียนการจัดการเรียนการสอน ตามแนวคิดของกาเย่ (Robert Gagne) มาเป็น ขั้นตอนการสอนในบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วย สอน มีหลักการสอน 9 ประการ ได้แก่ 1) เร่งเร้า ความสนใจ (Gain Attention) 2) บอก วัตถุประสงค์ (Specify Objective) 3) ทบทวน ความรู้เดิม (Activate Prior Knowledge) 4) น� ำ เสนอเนื้ อ หาใหม่ (Present New Information) 5) ชี้แนะแนวทางการเรียนรู้ (Guide Learning) 6) กระตุน้ การตอบสนองบท เรียน (Elicit Response) 7) ให้ข้อมูลย้อนกลับ (Provide Feedback) 8) ทดสอบความรู้ใหม่ (Assess Performance) และ 9) สรุปและน�ำไป ใช้ (Review and Transfer) (รุจโรจน์ แก้วอุไร. 2545 : 12) เป็นรูปแบบการสอนทีช่ ว่ ยให้ผเู้ รียน สามารถเรี ย นรู ้ เ นื้อหาสาระต่างๆ ได้อย่างดี รวดเร็ ว และสามารถจดจ� ำ สิ่ ง ที่ เรี ย นได้ น าน 186

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

โดยแนวคิดของกาเย่นั้นจะก�ำหนดพฤติกรรมที่ ต้องการให้ผเู้ รียนแสดง 5 แบบ คือ ความรูท้ เี่ ป็น ลักษณะตัวอักษร ทักษะเชิงสติปญ ั ญา กลวิธที าง ความคิด ทักษะการเคลื่อนไหว และทัศนคติ จะเห็นได้ว่าเป็นรูปแบบการสอนที่ส่งเสริมทาง ด้านการคิดอีกรูปแบบหนึง่ ซึง่ แนวคิดการจัดการ เรียนการสอนของกาเย่นั้น เป็นการน�ำเอาแนว ความคิดมาใช้ในการเรียนการสอนโดยยึดหลัก การน�ำเสนอเนื้อหาและจัดกิจกรรมการเรียนรู้ จากการมีปฏิสัมพันธ์ จากเหตุผลดังกล่าว ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พบั ลิชเชอร์ เพือ่ เป็นสือ่ ในการเรียนการสอนให้นกั เรียนสามารถน�ำไปใช้ ศึกษาทั้งในเวลาเรียน และใช้ทบทวนบทเรียน นอกเวลาเรียน โดยอาศัยแนวคิดการออกแบบ บทเรี ย นของกาเย่ ใ นการสร้ า งบทเรี ย น คอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอน เพื่ อ ให้ นั ก เรี ย นมี ผ ล สัมฤทธิ์ที่ดีขึ้น เข้าใจในเนื้อหาที่เรียนได้เร็ว และ สามารถจดจ�ำได้นาน ช่วยพัฒนาผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนวิชาคอมพิวเตอร์ให้สูงขึ้น วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้สตู ร E 1/E 2 ให้ ไ ด้ ต ามเกณฑ์ ป ระสิ ท ธิ ภ าพที่ ตั้ ง ไว้ 90/90 2. เพื่อศึกษาค่าดัชนีประสิทธิผลของ

การเรี ย นจากบทเรียนคอมพิว เตอร์ช่ว ยสอน เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ 3. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนก่อนและหลังเรียน เรื่อง การใช้โปรแกรม ไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ 4. เพือ่ ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน ที่มีต่อการเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วย สอนตามแนวคิดกาเย่ เรื่อง การใช้โปรแกรม ไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ สมมติฐานของการวิจัย 1. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หลังเรียนด้วยบทเรียน คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรือ่ ง การ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พบั ลิชเชอร์ สูงกว่าก่อน เรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ขอบเขตของการวิจัย 1. ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง 1.1 ประชากรทีใ่ ช้ในการวิจยั ในครัง้ นี้เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียน เมืองพัทยา 2 (เจริญราษฎร์อุทิศ) ส�ำนักการ ศึกษาเมืองพัทยา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2559 จ�ำนวน 3 ห้อง ทั้งหมด 120 คน 1.2 กลุ ่ ม ตั ว อย่ า งที่ ใช้ ใ นการวิ จั ย ครั้งนี้ เป็นนักเรียนที่ก� ำลังศึกษาอยู่ในระดับ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเมืองพัทยา 2 (เจริญราษฎร์อุทิศ) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2559 1 ห้องเรียน จ�ำนวน 40 คน ซึ่งได้มาจาก การสุม่ อย่างง่าย (Simple Random Sampling)

โดยวิธีการจับฉลาก 2. ตัวแปร 2.1 ตัวแปรอิสระ (Independent Variable) ประกอบด้วย 2.1.1 การเรี ย นจากบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน 2.2 ตั ว แปรตาม (Dependent Variable) ประกอบด้วย 2.2.1 ประสิทธิภาพของบทเรียน 2.2.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 2.2.3 ค่าดัชนีประสิทธิผลของ การเรียน 2.2.4 ความพึงพอใจของนักเรียน ที่มีต่อการเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วย สอนตามแนวคิดของกาเย่ เรือ่ ง การใช้โปรแกรม ไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปีที่ 5 3. เนื้อหา ที่ใช้ในการพัฒนาบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 5 มีดังนี้ 3.1 รูจ้ กั โปรแกรมไมโครซอฟต์พลับ ลิชเชอร์ ( Microsoft Publication 2010) 3.2 เครื่องมือต่างๆ 3.3 การสร้างสื่อสิ่งพิมพ์ 4. ระยะเวลาทีท่ ำ� การวิจยั คือ ภาคเรียน ที่ 2 ปีการศึกษา 2559 ใช้เวลาในการทดลอง จ�ำนวน 8 ชั่วโมง

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

187

กรอบแนวคิดที่ใชในการวิจัย

กรอบแนวคิดที่ใช้ในกำรวิจัย กระบวนการเรียนรู9 ขั้นของกาเย (Gagne’) มีรายละเอียดดังนี้ 1. การเราความสนใจ (Gaining Attention) 2. การบอกจุดประสงคของการเรียน (Inform Learners of Objectives) 3. การทบทวนความรูเดิม (Stimulate Recall of Pior Learning) 4. การเสนอเนื้อหาใหมเพื่อกระตุนผูเรียนให เกิดการเรียนรู (Present Stimulus) 5. การชี้แนวทางการเรียนรู (Provide Learning Guidance) 6. การกระตุนการตอบสนอง (Elicit Performance) 7. การใหขอมูลยอนกลับ (Provide Feedback) 8. การทดสอบความรู (Access Performance) 9. การนําความรูไปใช (Enhance Retention and Transfer)

บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง การใชโปรแกรม ไมโครซอฟตพับลิชเชอร นําไปวิจัย - ประสิทธิภาพของบทเรียน คอมพิวเตอรชวยสอนที่มี ประสิทธิภาพตามเกณฑที่ตั้งไว 90/90 - ประสิทธิผลของบทเรียน คอมพิวเตอรชวยสอน

หลักสูตรการสอนวิชาคอมพิวเตอร เรื่องการใชโปรแกรมไมโครซอฟต พับลิชเชอร ระดับประถมศึกษาปที่ 5

188

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

- ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลัง เรียนสูงกวากอนเรียน - ความพึงพอใจของนักเรียน

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการวิจัย 1. ผลของการวิจัยในครั้งนี้ท�ำให้ได้บท เรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนวคิดของกาเย่ เรื่อง โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับ นักเรียนชั้นชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 90/90 2. เพือ่ เป็นแนวทางในการสร้างบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอน ในรายวิชาอื่นๆ ต่อไป นิยามศัพท์เฉพาะ 1. บทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน หมาย ถึง บทเรียนคอมพิวเตอร์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ด้วย โปรแกรม Adobe Flash cs6 ซึ่ง บทเรียน ประกอบด้วยเนือ้ หาความรู้ กิจกรรม แบบฝึกหัด แบบทดสอบ ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว ข้อความ เสี ย ง และกราฟิ ก ต่ า งๆ ตลอดจนการใช้ ปฏิสมั พันธ์และการเสริมแรงระหว่างผูเ้ รียนและ บทเรียนที่ผู้เรียนจะได้เรียนรู้จากเนื้อหาที่ได้ ก�ำหนดไว้เกี่ยวกับ การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์ พับลิชเชอร์ 2. รูปแบบการสอนตามแนวคิดของกาเย่ (Gagne) หมายถึ ง กรอบแนวคิ ด ในการ พัฒนาการออกแบบเรียน โดยใช้กระบวนการ 9 ขั้น ของกาเย่ ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้ 2.1 การเร้าความสนใจ ( Gaining Attention) 2.2 การบอกจุดประสงค์ของการเรียน (Inform Learners of Objectives) 2.3 การทบทวนความรูเ้ ดิม (Stimulate Recall of Pior Learning)

2.4 การเสนอเนื้อหาใหม่ เพื่อกระตุน้ ผูเ้ รียนให้เกิดการเรียนรู้ (Present Stimulus) 2.5 การชี้แนวทางการเรียนรู้ (Provide Learning Guidance) 2.6 การกระตุน้ การตอบสนอง (Elicit Performance) 2.7 การให้ขอ้ มูลย้อนกลับ (Provide Feedback) 2.8 การทดสอบความรู้ (Access Performance) 2.9 การน�ำความรู้ไปใช้ (Enhance Retention and Transfer) 3. การพัฒนา หมายถึง การน�ำบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอนไปทดลอง 3 ขั้น คือ การ ทดลองเป็นรายบุคคลและปรับปรุง การทดลอง กับกลุ่มย่อยและปรับปรุง และการทดลองกับ กลุ่มตัวอย่างห้องเรียนจริง เพื่อหาประสิทธิภาพ ให้ได้ตามเกณฑ์มาตรฐาน 90/90 4. ประสิ ท ธิ ภ าพของของบทเรี ย น หมายถึง คะแนนเฉลี่ยที่เกิดจากการท�ำแบบ ฝึกหัดระหว่างเรียนที่ผู้วิจัยได้สร้างขึ้น ให้ผู้เรียน เกิดการเรียนรู้ตามจุดประสงค์ เรื่อง การใช้ โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาศึกษาปีที่ 5 ตามเกณฑ์ 90/90 โดยคิดจากคะแนนเฉลี่ยที่ได้จากการท�ำแบบ ฝึกหัด (E1) กับค่าคะแนนเฉลี่ยของคะแนนแบบ ทดสอบหลังเรียน (E2)โดยค�ำนวณจากสูตร E1/ E2 90 ตัวแรก หมายถึง ร้อยละของคะแนน เฉลี่ยของนักเรียนที่ท�ำแบบฝึกหัด หรือ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

189

กิจกรรมระหว่างเรียน ได้คะแนนร้อยละ 90 90 ตัวหลัง หมายถึง ร้อยละของคะแนน เฉลี่ยเมื่อนักเรียนท�ำแบบทดสอบหลังเรียนได้ คะแนนร้อยละ 90 5. ดัชนีประสิทธิผลของบทเรียน หมาย ถึง ตัวเลขที่แสดงถึงความก้าวหน้าในการเรียน ของผู้เรียน หลังจากที่ผู้เรียนเรียนด้วยบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่ผู้วิจัยได้สร้างขึ้น ผู้เรียน มีคะแนนเพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละเท่าใด โดยการ วัดความก้าวหน้าด้วยแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน แล้วน�ำคะแนนจากการทดสอบ ก่อนเรียนและหลังเรียนไปแทนค่าในสูตรหาค่า ดัชนีประสิทธิผลของเผชิญ กิจระการ 6. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง คะแนนที่วัดความรู้ความเข้าใจของนักเรียนใน การเรียน เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พับ ลิชเชอร์ โดยใช้แบบทดสอบหลังเรียนในแต่ละ หัวข้อการเรียนรู้ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นจากการวิเคราะห์ จุดประสงค์การเรียนรู้ 7. ความพึงพอใจ หมายถึง ความรู้สึกที่ ดี ความรูส้ กึ พอใจ ความยินดี ชอบใจของนักเรียน ทีม่ ตี อ่ การเรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์

เรียน (Pre-test) เพือ่ วัดพืน้ ฐานความรู้ เรือ่ ง การ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ 3. ท�ำการทดลอง โดยใช้ผู้เรียน เป็น นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียน เมืองพัทยา 2 (เจริญราษฎร์อุทิศ) ปีการศึกษา 2558 จ�ำนวน 40 คน เรียนบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนทีผ่ วู้ จิ ยั สร้างขึน้ ก�ำหนดให้กลุม่ ตัวอย่าง นั่งเรียนจากคอมพิวเตอร์ 1 คน ต่อ 1 เครื่อง ผูว้ จิ ยั อธิบายวิธกี ารใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ย สอนให้กลุ่มตัวอย่างฟัง จากนั้นเริ่มทดลองเรียน จากคอมพิวเตอร์ช่วยสอน และท�ำกิจกรรมตาม ที่ก�ำหนดไว้ในบทเรียน โดยใช้เวลาทดลองเรียน ครั้งละ 1 ชั่วโมง ต่อวัน เป็นเวลา 2 สัปดาห์ 4. เมื่ อ กลุ ่ ม ทดลองศึ ก ษาบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนเสร็จ ท�ำแบบทดสอบหลัง เรียน (Post-test) 5. น� ำ แบบวั ด ความพึ ง พอใจทดสอบ นักเรียนกลุ่มตัวอย่าง เพื่อวัดความพึงพอใจที่มี ต่อบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 6. เก็บรวบรวมข้อมูลทัง้ หมดแล้วน�ำผล การทดสอบก่อนเรียน - หลังเรียน แบบฝึกหัดไป วิเคราะห์ข้อมูลตามวิธีทางสถิติต่อไป

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เครื่องมือในการวิจัยครั้งนี้ประกอบด้วย 1. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง วิ ธี ด� ำ เนิ น การทดลองและการเก็ บ รวบรวม การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พบั ลิชเชอร์ จ�ำนวน ข้อมูล 1. อธิบายขั้นตอนและวิธีเรียนจากบท 3 หน่วยการเรียนรู้ 2. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 2. ให้กลุ่มตัวอย่างท�ำแบบทดสอบก่อน เรียน เรื่อง โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ 190

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

(Pre-test, Post-test) เป็นแบบทดสอบปรนัย 4 ตัวเลือก จ�ำนวน 20 ข้อ 3. แบบวัดความพึงพอใจในการใช้บท เรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรือ่ ง การใช้โปรแกรม ไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ เป็นแบบมาตราส่วน ประมาณค่า (Rating Scale) แบ่งระดับความพึง พอใจเป็น 5 ระดับ คือ 5 = ดีมาก, 4 = ดี, 3 = พอใช้, 2 = น้อย, 1 = ควรปรับปรุง จ�ำนวน 20 ข้อ สรุปผลการวิจัย ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนตาม แนวคิดกาเย่ เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์ พับลิชเชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 94.67/95.25 ซึ่งเป็น ไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ 2. ดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรื่อง การใช้ โปรแกรมไมโครซอฟต์ พั บ ลิ ช เชอร์ ส� ำ หรั บ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีการพัฒนาขึ้น เท่ากับ 0.81 ซึง่ แสดงว่านักเรียนมีความก้าวหน้า ในการเรียนร้อยละ 81.00 3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียน และหลังเรียน จากบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วย สอนตามแนวคิดกาเย่ เรื่อง การใช้โปรแกรม ไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปีที่ 5 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูง กว่าผลสัมฤทธิท์ างการเรียนก่อนเรียน อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

4. ความพึ ง พอใจของนั ก เรี ย นที่ เรี ย น ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนตามแนวคิด กาเย่ เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิช เชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 5 โดย รวมมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.52 อยู่ที่ระดับความพึง พอใจมากที่สุด อภิปรายผล จากการศึ ก ษาเพื่ อ พั ฒ นาบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรือ่ ง การ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประเด็นค้นพบ ที่ควรน�ำมาอภิปรายดังนี้ 1. จากการศึกษาค้นคว้าพบว่า บทเรียน คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรือ่ งการ ใช้ โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพ เท่ า กั บ 94.67/95.25 ซึ่ ง สู ง กว่ า เกณฑ์ ประสิทธิภาพที่ตั้งไว้ อาจเป็นเพราะบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอนตามแนวคิดกาเย่ ที่ผู้วิจัย สร้างขึ้นเป็นสิ่งแปลกใหม่ มีการน�ำเสนอเนื้อหา สาระในบทเรียนที่สร้างแรงจูงใจให้นักเรียนเกิด ความสนใจในการเรียนได้ดี นักเรียนสามารถ เลือกเรียนได้ตามความต้องการ สามารถเรียนซ�ำ้ ได้โดยอิสระไม่จ�ำกัดจ�ำนวนครั้ง โดยในแต่ละ หน่วยการเรียนจะประกอบไปด้วยจุดประสงค์ การเรียนรู้ เนือ้ หา และแบบทดสอบท้ายบทเรียน นักเรียนมีความเข้าใจ และสามารถแก้ปัญหา ต่างๆ ได้ ซึง่ สอดคล้องกับงานวิจยั ของ ภัทรพงศ์ คู่กระสังข์ (2551 : 79) ได้ท�ำการวิจัยเรื่อง การ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

191

พั ฒ นาบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอนที่ เ น้ น กระบวนการเรียนรู้ของโรเบิร์ต กาเย่ เรื่องการ เขียนเว็บเพจ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ผลการวิจัย พบว่า บทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนทีไ่ ด้พฒ ั นา ขึ้นมีประสิทธิภาพเท่ากับ 81.45/82.05 ซึ่งสูง กว่าเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ สอดคล้องกับงานวิจัยขอ งมัทรี ขนรกุล (2554 : บทคัดย่อ) ได้ท�ำการ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนกลุ่มสาระ การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง พัฒนาการคอมพิวเตอร์สำ� หรับนักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนคลองใหญ่วิทยาคม จังหวัดตราด ผลการวิจัยพบว่า บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนเรื่องพัฒนาการคอมพิวเตอร์ มีประสิทธิภาพ 80.95/80.48 เป็นไปตามเกณฑ์ 80/80 สอดคล้องกับงานวิจัย ศิริรัตน์ กระจาด ทอง (2554: 101-103) ได้ท�ำการพัฒนาบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบมีเกม เรื่อง ส่วน ประกอบของคอมพิวเตอร์ส�ำหรับนักเรียน ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนศรีประจันต์ “เมธี ประมุ ข ”ปี ก ารศึ ก ษา 2553 ได้ ท� ำ การสุ ่ ม ห้ อ งเรี ย นด้ ว ยวิ ธี ก ารสุ ่ ม ยกชั้ น (Cluster sampling)มา 1 ห้องเรียน จ�ำนวน 33 คน ผล การวิจัย พบว่า บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน แบบมีเกม เรือ่ งส่วนประกอบของคอมพิวเตอร์มี ประสิทธิภาพ 80.61/82.68 สูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่ก�ำหนดไว้ 2. ค่ า ดั ช นี ป ระสิ ท ธิ ผ ลของบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรือ่ ง การ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟท์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 5 มีคา่ เท่ากับ 0.81 192

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

คิดเป็นร้อยละ 81.00 แสดงว่านักเรียนมีความรู้ ทางการเรียนเพิ่มขึ้นร้อยละ 81.00 ทั้งนี้อาจ เนือ่ งจาก บทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนมีการน�ำ เสนอเนื้อหาที่นักเรียนสามารถควบคุมการเรียน รู้ได้ด้วยตนเอง สามารถศึกษา ทบทวนท�ำแบบ ฝึกหัด แบบทดสอบต่างๆ เพื่อเป็นการทบทวน ความรู้ มีการเสริมแรงเมือ่ ผูเ้ รียนตอบถูกหรือผิด ซึง่ สอดคล้องกับงานวิจยั ของ ภัทรพงศ์ คูก่ ระสังข์ (2551 : 79) ได้ท�ำการวิจัยเรื่อง การพัฒนาบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่เน้นกระบวนการ เรียนรู้ของโรเบิร์ต กาเย่ เรื่องการเขียนเว็บเพจ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ผลการวิจัยพบว่า ค่าดัชนี ประสิทธิผลของบทเรียนคอมพิวเตอร์ชา่ ยสอนที่ พัฒนาขึ้นมีค่าเท่ากับ 0.6700 หรือคิดเป็นร้อย ละ 67.00 สอดคล้องกับงานวิจัยของ ก่อเกียรติ ปรี จ� ำ รั ส (2553:86-90) ได้ ท� ำ การพั ฒ นา คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรือ่ งพัฒนาการของระบบ คอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอนกลุ ่ ม ตั ว อย่ า ง ได้ แ ก่ นักเรียนโรงเรียนสมเด็จพิทยาคม อ�ำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ สังกัดส�ำนักงานเขตพื้นที่การ ศึกษากาฬสินธุ์ เขต 3 โดยวิธกี ารจัดสลากจ�ำนวน 1 ห้องเรียน จ�ำนวนนักเรียน 52 คน ผลการศึกษา พบว่ า ดั ช นี ป ระสิ ท ธิ ผ ลของการเรี ย นรู ้ ด ้ ว ย คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนมีคา่ เท่ากับ 0.5064 แสดง ว่า นักเรียนมีความก้าวหน้าของการเรียน คิดเป็น ร้อยละ 50.64 สอดคล้องกับงานวิจัย สิทธิพร ประทุม (2552: 96-102) ได้ท�ำการพัฒนาบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียน รู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่องพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดย

กลุม่ ตัวอย่างเป็นนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1/2 โรงเรียนพรรณาวุฒาจารย์ สังกัดส�ำนักงานเขต พื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 2 ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา 2552 จ�ำนวน 40 คน ได้มาโดยการ เลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ผล ปรากฏว่า ดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนมีค่าเท่ากับ 0.62 3. นั ก เรี ย น ที่ เรี ย น ด ้ ว ย บ ท เรี ย น คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนวคิดกาเย่ เรือ่ ง การ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พับลิชเชอร์ ส�ำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่ พัฒนาขึ้น มี ผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นหลั ง เรี ย นสู ง กว่ า ผล สัมฤทธิท์ างการเรียนก่อนเรียน อย่างมีนยั ส�ำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05เมื่อพิจารณาจากคะแนน เฉลีย่ หลังเรียนมีคา่ เท่ากับ 19.05 ซึง่ สูงกว่าก่อน เรี ย นที่ มี ค ่ า เท่ า กั บ 15.00 ซึ่ ง เป็ น ไปตาม สมมุติฐานที่ตั้งไว้ สอดคล้องกับงานวิจัยของ บุ ญ เกื้ อ ควรหาเวช (2543:65) ที่ ก ล่ า วว่ า คอมพิวเตอร์ช่วยสอนเป็นวิถีทางของการสอน รายบุคคลโดยอาศัยความสามารถของเครื่อง คอมพิวเตอร์ที่จะจัดหาประสบการณ์ที่มีความ สัมพันธ์กันเป็นเครื่องมือช่วยสอนอย่างหนึ่ง ที่ผู้ เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตัวเอง ซึ่งสอดคล้อง กับน�้ำผึ้ง กรอบทอง (2551:95-97) ได้ท�ำการ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน กลุม่ สาระ การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง หลักการท�ำงาน และองค์ประกอบของระบบ คอมพิวเตอร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุม่ ตัวอย่างทีใ่ ช้เป็นนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนตะคร้อพิทยา อ�ำเภอไพศาลี จังหวัด

นครสวรรค์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2551 จ�ำนวน 45 คน ซึ่งได้มาจากการสุ่มอย่างง่าย (simple random sampling) ผลการพัฒนา ปรากฏว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้านความรู้ เรื่อง หลักการท�ำงาน และองค์ประกอบของ ระบบคอมพิ ว เตอร์ หลั ง เรี ย นด้ ว ยบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ช่วยสอนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.5 วัชราภรณ์ เพ็งสุข (2551:83-85) ได้ ท� ำ การพั ฒ นาบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง พื้นฐานการสื่อสาร ข้อมูล และเครือข่ายคอมพิวเตอร์ กลุ่มสาระ การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีของ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ ในการวิจัยได้แก่นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวัดกุ่ม สังกัดส�ำนักงานเขตพื้นที่การ ศึกษาสุพรรณบุรี เขต 1 จ�ำนวน 74 คน ภาค เรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2551 จาการวิจัยพบว่า นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ทีเรียนด้วยบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง พื้นฐานการ สื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ กลุ่ม สาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี มี ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่าก่อน เรียน อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับนัยส�ำคัญ .05 พันธ์ศักดิ์ นาคเนียม (2553:บทคัดย่อ) ได้ ท� ำ การศึ ก ษาผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นของ นักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเซนโยเซฟ บางนา ที่ เรี ย นโดยใช้ บ ทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช่วยสอนเรื่อง “การใช้โปรแกรม Microsoft PowerPoint 2003 ในสาระเทคโนโลยีเพื่อการ ท�ำงานและอาชีพ กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

193

มัธยมศึกษาปีที่ 1 ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มทดลอง 1 กลุ่ม (32คน) และกลุ่มควบคุม 1 กลุ่ม (32 คน) ผลการวิจัยพบว่า จากการ เปรียบเทียบความแตกต่างของคะแนนสอบก่อน เรียนและหลังเรียนพบว่า นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนสูงขึ้นอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ ระดับ .05 ที่เป็นเช่นนี้อาจบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน เป็นสือ่ ทีช่ ว่ ยกระตุน้ ให้ผเู้ รียนเกิดความ สนใจในการเรียน เพราะสื่อมีการตอบสนอง ความต้องการของผูเ้ รียน มีอสิ ระในการเรียนรู้ มี ภาพและเสียงที่น่าสนใจ มีปฏิสัมพันธ์กับผู้เรียน ท�ำให้ไม่เกิดความเบื่อหน่ายต่อการเรียน 4. การศึกษาความพึงพอใจต่อการเรียน โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนตามแนวคิด กาเย่ เรื่อง การใช้โปรแกรมไมโครซอฟท์พับลิช เชอร์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบ ว่านักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนโดยรวม อยูใ่ นระดับมากทีส่ ดุ ทัง้ นีอ้ าจมีสาเหตุมาจากบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่พัฒนาขึ้นมีการน�ำ เสนอเนื้อหาอย่างเป็นล�ำดับขั้นตอนผู้เรียนเรียน รู ้ ไ ด้ ง ่ า ย การเข้ า ถึ ง บทเรี ย นสะดวก มี ภ าพ เคลื่อนไหวและเสียงที่เร้าความสนใจของผู้เรียน ใช้ภาษาทีอ่ า่ นเข้าใจง่าย และมีภาพนิง่ ทีน่ า่ สนใจ นั ก เรี ย นศึ ก ษาทบทวนหรื อ เรี ย นซ�้ ำ ได้ ต าม ต้ อ งการ บทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอนมี ปฏิสัมพันธ์กับผู้เรียนท�ำให้เกิดความสนุกสนาน ในการเรียน สามารถเรียนรู้ได้ทุกที่ทุกเวลา ซึ่ง สอดคล้องกับงานวิจัยของ ภัทรพงศ์ คู่กระสังข์ (2551 : 80) ได้ท�ำการวิจัยเรื่อง การพัฒนาบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่เน้นกระบวนการ 194

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เรียนรู้ของโรเบิร์ต กาเย่ เรื่องการเขียนเว็บเพจ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ผลการวิจัยพบว่า นักเรียน ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 3 มีความพึงพอใจต่อบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่องการเขียนเว็บเพจ โดยรวมอยูใ่ นระดับมาก และสอดคล้องงานวิจยั ของพันธ์ศักดิ์ นาคเนียม (2553: บทคัดย่อ) ได้ ท� ำ การศึ ก ษาผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นของ นั ก เรี ย นชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 1 โรงเรี ย น เซนต์ โ ยเซฟ บางนา ที่ เรี ย นโดยใช้ บ ทเรี ย น คอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอนสอนเรื่ อ ง “การใช้ โปรแกรม Microsoft PowerPoint 2003 ใน สาระเทคโนโลยีเพื่อการท�ำงานและอาชีพ กลุ่ม ตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ซึ่ง แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือกลุ่มทดลอง 1 กลุ่ม (32 คน) และกลุ่มควบคุม 1 กลุ่ม (32 คน) ผลการวิจัยพบว่า ความพึงพอใจของนักเรียน ที่มีต่อบทเรียนคอมพิวเตอร์ช ่วยสอนที่ส ร้าง ขึน้ โดยภาพรวมและรายด้านทุกด้านอยูใ่ นระดับ พึงพอใจมากที่สุด สิทธิพร ประทุม (2552:96 -102) ได้ทำ� การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ น สอน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและ เทคโนโลยี เรื่อง พื้นฐานเทคโนโลยีสารสนเทศ ชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 1 โดยกลุ ่ ม ตั ว อย่ า งเป็ น นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่1/2 โรงเรียนพรรณ นาวุฒาจารย์ สังกัดส�ำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา สกลนคร เขต 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2552 จ�ำนวน 40 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ผลการพัฒนาปรากฏ ว่า ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอนโดยรวมอยู่ในระดับดีมาก

ข้อเสนอแนะ จากการพัฒนาครั้งนี้ ผู้พัฒนามีข้อเสนอ แนะในการน�ำผลการพัฒนาไปประยุกต์ใช้และ ข้อเสนอแนะในการพัฒนาครั้งต่อไป ดังนี้ 1. ข้ อ เสนอแนะในการน� ำ บทเรี ย น คอมพิวเตอร์ช่วยสอนไปใช้ประกอบการเรียน การสอน 1.1 นักเรียนบางคนยังขาดทักษะ การใช้คอมพิวเตอร์ท�ำให้การเรียนการสอนเป็น ไปอย่างล่าช้า ดังนั้นจึงควรสอนความรู้พื้นฐาน ให้ผเู้ รียนกลุม่ นัน้ ก่อนเพือ่ ให้การจัดการเรียนการ สอนเป็นไปอย่างต่อเนื่องและพร้อมกัน 1.2 ผู้สอนควรบันทึกบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนไว้ในหน่วยความจ�ำของเครื่อง เพือ่ ความสะดวกในการเข้าใช้งานโปรแกรม และ ลดปัญหาที่เกิดจากเครื่องอ่าน CD-ROM 1.3 ผู้สอนต้องตรวจสอบประสิทธิภาพ และโปรแกรมเสริ ม ต่ า งๆ ของเครื่ อ ง คอมพิวเตอร์ทจี่ ะใช้สอน เพือ่ ความสะดวกในการ ใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 1.4 การศึกษาบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนควรให้ผเู้ รียนศึกษาบทเรียนด้วยตนเอง 1 คน ต่อ 1 เครือ่ ง เพือ่ ให้ผเู้ รียนได้ทำ� ความเข้าใจ บทเรียน และสามารถทบทวนบทเรียนได้

1.5 บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ส�ำหรับนักเรียนในระดับประถมศึกษาควรจะมี เกมส์เข้ามาแทรกในบทเรียนเพื่อดึงดูดความ สนใจมากขึ้น 2. ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป 2.1 ควรศึกษาค้นคว้าการพัฒนาบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนด้วยโปรแกรมใหม่ๆ ทีน่ า่ สนใจ มีความทันสมัย เพือ่ ให้ผเู้ รียนเกิดการ เรียนรู้และเร้าความสนใจของผู้เรียนได้ดียิ่งขึ้น 2.2 ควรยืดหยุ่นเวลาในการเรียนรู้ ตามระดับความสามารถของผู้เรียน โดยยึดหลัก การเรียนรู้ตามความแตกต่างระหว่างบุคคล 2.3 ควรพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ เนื้อหาอื่นหรือวิชาอื่นให้หลากหลาย เพื่อใช้ ประกอบการเรียนการสอน 2.4 ควรท�ำการเปรียบเทียบผลการ เรียนระหว่างการเรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนกับวิธีสอนแบบอื่น 2.5 ควรมี ก ารวิ จั ย และพั ฒ นาบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนโดยน�ำระบบและ รูปแบบการทดลองนี้ไปทดลองในรายวิชาและ เนื้อหาอื่นๆ ที่แตกต่างกัน

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

195

บรรณานุกรม กิดานันท์ มลิทอง. (2543). เทคโนโลยีการศึกษาและนวัตกรรม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก่อเกียรติ ปรีจ�ำรัส. 2553. การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง พัฒนาการของระบบคอมพิวเตอร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. การศึกาค้นคว้าอิสระ ค.ม. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัย ราชภัฏมหาสารคาม ไชยยศ เรืองสุวรรณ. (2554). การออกแบบพัฒนาโปรแกรมบทเรียนและบทเรียนบนเว็บ. พิมพ์ครั้งที่ 15. มหาสารคาม : ภาควิชาเทคโนโลยี และสือ่ สารการศึกษาคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. น�้ำผึ้ง กรอบทอง. (2543). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียนการงานอาชีพและ เทคโนโลยี เรือ่ ง หลักการท�ำงาน และองค์ประกอบของระบบคอมพิวเตอร์ ของนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษา ปีที่ 1. วิทยานิพนธ์ ค.ม. ลพบุรี : มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี บุญเกื้อ ควรหาเวช. นวัตกรรมการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร : หจก.SR Printing, พันธ์ศักดิ์ นาคเนียม. (2553). ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเซนต์ยอเซฟ บางนา ที่เรียนโดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง “การใช้โปรแกรม Microsoft Powerpoint 2003” ในสาระเทคโนโลยีเพือ่ การท�ำงานและอาชีพ. วิทยานิพนธ์ ค.บ.กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยราชภัฏ ธนบุรี, ภัทรพงศ์ คู่กระสังข์. (2551). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่เน้นกระบวนการเรียนรู้ของโรเบิร์ต กาเย่ เรื่องการเขียนเว็บเพจ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. วิทยานิพนธ์การศึกษา มหาบัณฑิต สาขาวิชา เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. มัทรี ขนรกุล. (2554). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนกลุม่ สาระการเรียนรูก้ ารงานอาชีพและเทคโนโลยี เรือ่ การพัฒนาการคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนคลองใหญ่วทิ ยาคม จังหวัดตราด. การศึกษาค้นคว้าอิสระ ศศ.ม นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช,. รุจโรจน์ แก้วอุไร. (2545). หลักการออกแบบบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนตามแนวคิดของกาเย่.พิษณุโลก : มหาวิทยาลัยนเรศวร, วัชราภรณ์ เพ็งสุข. (2551). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง พื้นฐานการสื่อสารข้อมูล และ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 3. วิทยานิพนธ์ ค.ม. ลพบุรี : มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี, ศิริรัตน์ กระจาดทอง. (2554). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบมีเกมวิชาคอมพิวเตอร์เบื้องต้น เรื่อง ส่วนประกอบของคอมพิวเตอร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนศรีประจันต์ “เมธี” จังหวัดสุพรรณบุรี. การศึกษาค้นคว้าอิสระ ศส.ม กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยศิลปากร, สิทธิพร ประทุม. (2552). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและ เทคโนโลยี เรื่อง พื้นฐานเทคโนโลยีสารสนเทศ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. วิทยานิพนธ์ ค.บ. สกลนคร วิทยาลัยพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ ไทยวัฒนาพานิช, ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2545). หลักสูตรขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2544. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ.

196

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรศึกษำผลสัมฤทธิ์ทำงกำรเรียนและพฤติกรรมกำรเรียนวิชำชีววิทยำ เรื่อง ยีนและโครโมโซมด้วยกำรจัดกำรเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปที่ 6 A Study of Learning Achievement and Learning Behavior in Biology on “Genes and Chromosomes” Using Storyline Teaching for 12th Grade Students อุบลวรรณ เลี้ยวอุดมชัย1, กิตติมา พันธ์พฤกษา2, สมศิริ สิงห์ลพ3, ธนาวุฒิ ลาตวงษ์2 Ubonwan Leawudomchai1, Kittima Panprueksa2, Somsiri Singlop3, Thanawuth Latwong2

บทคัดย่อ การศึกษาครัง้ นีม้ วี ตั ถุประสงค์เพือ่ ศึกษา ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนและพฤติกรรมการเรียน วิชาชีววิทยาเรื่อง ยีนและโครโมโซม ด้วยการ จัดการเรียนรูแ้ บบสตอรีไ่ ลน์ ส�าหรับนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 6 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ครั้ ง นี้ ได้ แ ก่ นั ก เรี ย นชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 6 โรงเรียนสาธิต “พิบูลบ�าเพ็ญ” มหาวิทยาลัย บูรพา ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2557 จ�านวน 36 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบกลุ่ม เครื่อง มือในการวิจัย คือ แผนการจัดการเรียนรู้แบบ สตอรี่ไลน์เรื่อง ยีนและโครโมโซม แบบทดสอบ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา และแบบ

สังเกตพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา ท�าการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยเปรียบเทียบความแตกต่าง ของคะแนนทางการเรียนระหว่างก่อนเรียนและ หลั ง เรี ย น โดยใช้ ก ารทดสอบ t-test แบบ Dependent sample และเปรียบเทียบผล สัมฤทธิท์ างการเรียนและพฤติกรรมการเรียนวิชา ชีววิทยาหลังเรียนกับเกณฑ์ร้อยละ 70 โดยใช้ การทดสอบ t-test แบบ one sample ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนวิชาชีววิทยา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการ จัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ หลังเรียนสูงกว่า

นิสิตระดับปริญญาโท สาขาการสอนวิทยาศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา อาจารย์ ดร. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 3 อาจารย์ ดร. โรงเรียนสาธิต “พิบูลบ�าเพ็ญ” มหาวิทยาลัยบูรพา 1 M.Ed. Candidate in Science Teaching, Faculty of Education, Burapha University 2 Lecturer Dr., Faculty of Education, Burapha University 3 Lecturer Dr., Satit Piboonbumpen demonstration school, Burapha University 1 2

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

197

ก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 70 อย่างมีนัยส�ำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 2. พฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยาของ นักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 6 ทีไ่ ด้รบั การจัดการ เรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 และสูงกว่า เกณฑ์ร้อยละ 70 อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ ระดับ .05 ค�ำส�ำคัญ: การจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์, พฤติกรรมการเรียน, ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน Abstract The objectives of this research were to study learning achievement and learning behavior in Biology on “genes and chromosomes” using storyline teaching for 12th grade students. The sample for this research consisted of 36 twelfth grade students from Piboonbumpen Demonstration School in the first semester of 2014. The sample was randomly selected for the experimental group using cluster random sampling. The research instruments were the lesson plans using storyline teaching on genes and chromosomes, biology learning achievement test, and learning behavior in biology observation. The data 198

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

were analyzed by comparing the difference between pre-test and posttest mean scores of learning achievement and learning behavior in biology with dependent samples t-test and comparing the difference between post-test mean scores and criterion of learning achievement and learning behavior in Biology with one sample t-test. The research findings were summarized as follows: 1. The post-test mean scores of biology learning achievement of 12th grade students after using storyline teaching were higher than pre-test mean scores of that at the statistically significant .05 level and the post-test mean scores of biology learning achievement were higher than 70 percent criterion at the statistically significant .05 level. 2. The post-test mean scores of learning behavior in Biology of 12th grade students after using storyline teaching were higher than pre-test mean scores of that at the statistically significant .05 level and the post-test mean scores of learning behavior in Biology were higher than 70 percent criterion at the statistically significant .05 level

Keywords: Storyline, learning behavior, ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสาธิต “พิบูล บ�ำเพ็ญ” มหาวิทยาลัยบูรพา พบว่าเนื้อหาเรื่อง learning achievement ยีนและโครโมโซม เป็นเนื้อหาที่มีความส�ำคัญ มี สาระค่อนข้างมากและซับซ้อน ยากแก่การท�ำ บทน�ำ วิทยาศาสตร์มีบทบาทส�ำคัญยิ่งเพราะ ความเข้าใจ ถ้านักเรียนมีความเข้าใจคลาดเคลือ่ น เกีย่ วข้องกับชีวติ ประจ�ำวันของทุกคน วิทยาศาสตร์ ในเบือ้ งต้นจะส่งผลต่อเนือ้ หาล�ำดับต่อไป นักเรียน ท�ำให้โลกเป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ ดังนั้นทุกคน ยังขาดทักษะการเชื่อมโยง อีกทั้งไม่สามารถน�ำ จึงจ�ำเป็นต้องได้รับการพัฒนาให้รู้วิทยาศาสตร์ ความรูไ้ ปประยุกต์ใช้ในชีวติ ประจ�ำวันได้ จึงอาจ รูปแบบและวิธกี ารทีจ่ ะใช้จดั กิจกรรมการเรียนรู้ ท�ำให้นักเรียนเกิดความสับสนทางความคิด ส่ง จึงต้องพัฒนาให้เหมาะสมกับผู้เรียน กลุ่มสาระ ผลต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพฤติกรรม การเรียนรู้วิทยาศาสตร์มุ่งหวังให้ผู้เรียนเน้นการ การเรียน สอดคล้องกับงานวิจยั ทีพ่ บว่า นักเรียน เชื่อมโยงความรู้กับกระบวนการมีทักษะในการ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ผ่านการเรียนเรื่อง พันธุ ค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้ มีส่วนร่วมในการ ศาสตร์โมเลกุล ส่วนใหญ่มีแนวคิดคลาดเคลื่อน เรียนรู้ทุกขั้นตอน ลงมือปฏิบัติกิจกรรมจริงและ ในเรือ่ งพันธุศาสตร์โมเลกุลเกือบทุกแนวคิด โดย หลากหลาย (กระทรวงศึกษาธิการ, 2551: 92) เฉพาะแนวคิดเกี่ยวกับโครงสร้างและสมบัตขิ อง จากการศึกษาผลค่าสถิตพิ นื้ ฐานคะแนน สารพั น ธุ ก รรม ดี เ อ็ น เอ ยี น นิ ว คลี โ อไทด์ สอบทางการศึกษาแห่งชาติ (O-NET) ประจ�ำปี โครโมโซม (จิตตินันท์ สาตะนิมิ, 2550; พัชราภ การศึ ก ษา 2555 และ 2556 ในระดั บ ชั้ น รณ์ บัวระบัดทองและไพโรจน์ เติมเตชาติพงศ์, มัธยมศึกษาปีที่ 6 ซึ่งคะแนนในกลุ่มสาระการ 2555; พิคเนตร อุทัย, 2554) การที่นักเรียนมี เรียนวิทยาศาสตร์ของนักเรียนโรงเรียนสาธิต ความเข้าใจคลาดเคลื่อนนี้ จึงเป็นข้อมูลส�ำคัญ “พิบลู บ�ำเพ็ญ” มหาวิทยาลัยบูรพา มีคะแนนอยู่ ส�ำหรับครูผสู้ อนในการตัดสินใจว่าจะจัดกิจกรรม ในระดับปานกลาง (ส�ำนักงานรับรองมาตรฐาน การเรียนการสอนอย่างไร และประเมินคุณภาพการศึกษา, 2558) การ การสอนแบบสตอรี่ไลน์ (Storyline) มี พัฒนาผู้เรียนให้มีศักยภาพที่เพิ่มขึ้นย่อมเป็นผล แนวคิดของการจัดการเรียนรู้ 4 ประการคือ 1) อั น ดี แ ก่ ผู ้ เรี ย นซึ่ ง สอดคล้ อ งกั บ นโยบายของ มีการบูรณาการการเรียนรู้ 2) การเรียนรู้เกิดขึ้น โรงเรียนที่มีความมุ่งมั่นให้นักเรียนเป็นเลิศด้าน จากประสบการณ์ตรง ผูเ้ รียนมีสว่ นร่วม 3) ความ วิ ช าการ (โรงเรี ย น “สาธิ ต พิ บู ล บ� ำ เพ็ ญ ” คงทนของการเรียนรู้ขึ้นอยู่กับวิธีการที่ได้มาซึ่ง มหาวิ ท ยาลั ย บู ร พา, 2557) และจากการ ความรู้ และ 4) ผู้เรียนจะเรียนรู้คุณค่าและสร้าง สัมภาษณ์อาจารย์ผสู้ อนวิชาชีววิทยาซึง่ เป็นวิชา ผลงานที่ดีได้หากได้ลงมือกระท�ำ วิธีการสอนนี้ หนึ่งในกลุ่มสาระการเรียนวิทยาศาสตร์ ระดับ สามารถฝึกให้ผเู้ รียนได้เรียนรู้ มีกระบวนการคิด เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

199

วิ เ คราะห์ ไตร่ ต รอง รวมทั้ ง การคิ ด อย่ า งมี วิจารณญาณ อันเป็นแนวทางน�ำไปสู่การตัดสิน ใจ (พิมพันธ์ เดชะคุปต์, 2544: 4) มีกระบวนการ เรี ย น ก า ร สอ น ที่ บู ร ณ าการ คว ามรู ้ แ ละ ประสบการณ์เข้าด้วยกัน โดยมีเส้นทางการ เดินเรื่องที่เรียงติดต่อกันเป็นล�ำดับดุจเส้นเชือก มีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ความรู้ที่ได้เกิดจากประสบการณ์ตรง ผู้เรียน สร้างความรู้ใหม่ได้ด้วยตนเองตามทฤษฎีสร้าง ความรูด้ ว้ ยตนเอง (Constructivism) โดยผูส้ อน จัดกระบวนการเรียนรูอ้ ย่างหลากหลายให้ผเู้ รียน อย่างต่อเนื่อง เพื่อพัฒนาความสามารถของ ผูเ้ รียนทีม่ หี ลากหลายด้านตามทฤษฎีพหุปญ ั ญา (multiple intelligences) การสอนแบบ สตอรี่ไลน์มีองค์ประกอบที่ส�ำคัญ 4 ส่วนคือ ฉาก ตัวละคร การด�ำเนินชีวิต และเหตุการณ์ที่ เกิดขึน้ หรือต้องแก้ไข ซึง่ เรียกว่าเส้นทางเดินเรือ่ ง โดยผ่านการตั้งค�ำถามหลักเป็นตัวเปิดประเด็น และเชื่อมโยงการด�ำเนินเรื่องของเส้นทางเดิน เรือ่ ง ให้ผเู้ รียนได้ฝกึ ทักษะ เช่น การคิดวิเคราะห์ การคิดสร้างสรรค์ ได้ลงมือท�ำกิจกรรมสร้างองค์ ความรูท้ มี่ คี วามหมาย มีการเชือ่ มโยงความรูแ้ ละ การประยุกต์ความรูม้ าใช้แก้ปญ ั หาในชีวติ ประจ�ำ วันได้ (จันทร์ชลี มาพุทธ, 2546; พิมพา เพียเทและ วลัย พานิช, 2550: 544 ; พิมพันธ์ เตชะคุปต์, 2544: 23-25) สอดคล้องกับงานวิจัยที่พบว่า ผลลัพธ์ของกระบวนการเรียนรูโ้ ดยวิธสี ตอรีไ่ ลน์ ช่วยให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่า ก่อนเรียนและหลังเรียนสูงกว่าวิธกี ารสอนแบบปกติ (พนม บุญมาง�ำ, 2551; รวิสดุ า บานเย็น, 2555) 200

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ด้ า นพฤติ ก รรมการเรี ย นนั้ น มี ส ่ ว นส่ ง เสริมผลสัมฤทธิท์ างการเรียน โดยพฤติกรรมการ เรียนที่ดีเป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนให้ดีขึ้นและพฤติกรรมการเรียนที่ ไม่ดีย่อมเกิดแนวโน้มความล้มเหลวในการเรียน ซึ่งครูเป็นเพียงผู้ที่จะช่วยให้ผู้เรียนได้เกิดการ เรียนรูแ้ ละเปลีย่ นแปลงพฤติกรรม (ประณต เค้า ฉิม, 2549) ซึ่งการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ วิธสี ตอรีไ่ ลน์ชว่ ยพัฒนาพฤติกรรมการเรียนและ ความสามารถในการเรียนในหลายด้าน เช่น ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ (สายทิพย์ มียิ้ม, 2546) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ความ สามารถในการคิดวิเคราะห์และเจตคติต่อการ เรียนวิทยาศาสตร์ (สันต์ เพียรอดวงษ์, 2551) จากข้อมูลการศึกษาค้นคว้าทีก่ ล่าวมา ผู้ วิจัยจึงมีความสนใจที่จะน�ำการจัดการเรียนรู้ แบบสตอรี่ไลน์มาใช้ในการเรียนวิชาชีววิทยา เพือ่ ศึกษาผลสัมฤทธิท์ างการเรียนและพฤติกรรม การเรียนวิชาชีววิทยาในเรื่อง ยีนและโครโมโซม ของนั ก เรี ย นชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 6 เพื่ อ เป็ น แนวทางในการพัฒนาการจัดการเรียนรูแ้ ละเพิม่ ประสิทธิภาพในการเรียนรู้ของนักเรียนให้เกิด ประโยชน์สูงสุด วัตถุประสงค์การวิจัย 1. เพือ่ ศึกษาและเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรี ย นวิ ช าชี ว วิ ท ยา เรื่ อ ง ยี น และ โครโมโซมด้วยการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 2. เพือ่ ศึกษาและเปรียบเทียบพฤติกรรม

การเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและโครโมโซม นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสาธิต ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ส�ำหรับ “พิบูลบ�ำเพ็ญ” มหาวิทยาลัยบูรพา ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2557 จ�ำนวน 1 ห้องเรียน จ�ำนวน นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 36 คน ได้มาด้วยวิธีการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Sampling) สมมติฐานการวิจัย 1. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนวิชาชีววิทยา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เรื่ อ ง ยี น และโครโมโซม ของนั ก เรี ย นชั้ น 1. แผนการจัดการเรียนรูแ้ บบสตอรีไ่ ลน์ มัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบ เรื่อง ยีนและโครโมโซม จ�ำนวน 5 แผนเป็นเวลา สตอรี่ไลน์ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน 2. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนวิชาชีววิทยา 14 ชั่ ว โมง ได้ แ ก่ 1) การถ่ า ยทอดยี น และ เรื่ อ ง ยี น และโครโมโซม ของนั ก เรี ย นชั้ น โครโมโซม 2) การค้ น พบสารพั น ธุ ก รรม 3) มัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบ โครโมโซม 4) องค์ประกอบทางเคมีของ DNA และ 5) โครงสร้างของ DNA สตอรี่ไลน์ หลังเรียนสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ70 2. แบบทดสอบผลสัมฤทธิท์ างการเรียน 3. พฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรือ่ ง ยีนและโครโมโซม ของนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปี วิช าชีววิทยา ซึ่งเป็นแบบปรนัย 4 ตัวเลือก ที่ 6 ทีไ่ ด้รบั การจัดการเรียนรูแ้ บบสตอรีไ่ ลน์ หลัง จ�ำนวน 30 ข้อ ใช้วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนทั้ง 6 ระดับของบลูม เรียนสูงกว่าก่อนเรียน 3. แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียนวิชา 4. พฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรือ่ ง ยีนและโครโมโซม ของนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปี ชี ว วิ ท ยา ซึ่ ง เป็ น แบบตรวจสอบรายการ ที่ 6 ทีไ่ ด้รบั การจัดการเรียนรูแ้ บบสตอรีไ่ ลน์ หลัง (checklist) จ�ำนวน 26 ข้อ ใช้วัดพฤติกรรม 3 ด้าน คือ พฤติกรรมด้านทักษะกระบวนการทาง เรียนสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ70 วิทยาศาสตร์ ด้านการให้เหตุผล และด้านการ ร่วมชั้นเรียน วิธีด�ำเนินการวิจัย ขั้นตอนการด�ำเนินการวิจัย ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง ผู้วิจัยด�ำเนินการวิจัยตามขั้นตอน ดังนี้ ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ 1. ปฐมนิเทศเพือ่ แนะน�ำขัน้ ตอนการท�ำ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสาธิต “พิบูลบ�ำเพ็ญ” มหาวิทยาลัยบูรพา ภาคเรียนที่ กิจกรรมการเรียนรู้และบทบาทของนักเรียนใน 1 ปีการศึกษา 2557 จ�ำนวน 4 ห้องเรียน จ�ำนวน การจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ 2. ด�ำเนินการทดสอบก่อนเรียนโดยใช้ 142 คน กลุ ่ ม ตั ว อย่างในการวิจัยครั้ง นี้ ได้แก่ เครื่องมือ 2 ฉบับ คือ แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

201

ทางการเรี ย นวิ ช าชี ว วิ ท ยาและแบบสั ง เกต พฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา 3. ด�ำเนินการทดลองสอนตามแผนการ จั ด การเรี ย นรู ้ แ บบสตอรี่ ไ ลน์ เรื่ อ ง ยี น และ โครโมโซม จ�ำนวน 5 แผน เป็นเวลา 14 ชั่วโมง โดยผู้วิจัยเป็นผู้ด�ำเนินการสอน 4. ด�ำเนินการทดสอบหลังเรียนโดยใช้ เครือ่ งมือ 2 ฉบับ คือ แบบวัดผลสัมฤทธิท์ างการ เรียนวิชาชีววิทยาและแบบสังเกตพฤติกรรมการ เรียนวิชาชีววิทยา ซึ่งเป็นแบบวัดชุดเดียวกันกับ การทดสอบก่อนเรียนแต่มีการสลับข้อ การวิเคราะห์ข้อมูล ผู้วิจัยด�ำเนินการวิเคราะห์ข้อมูลดังนี้ 1. วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อเปรียบเทียบผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและ โครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ก่อนเรียน และหลังเรียนโดยใช้การทดสอบ t-test แบบ Dependent Sample 2. วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อเปรียบเทียบผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและ โครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่

ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียน เทียบกับเกณฑ์ร้อยละ 70 โดยใช้การทดสอบ t-test แบบ one sample 3. วิ เ คราะห์ ข ้ อ มู ล เพื่ อ เปรี ย บเที ย บ พฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและ โครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ก่อนเรียน และหลังเรียนโดยใช้การทดสอบ t-test แบบ Dependent Sample 4. วิ เ คราะห์ ข ้ อ มู ล เพื่ อ เปรี ย บเที ย บ พฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและ โครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียน เทียบกับเกณฑ์ร้อยละ 70 โดยใช้การทดสอบ t-test แบบ one sample ผลการวิจัย 1. ผลการวิ เ คราะห์ ค ะแนนเฉลี่ ย ผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและ โครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ก่อนเรียน และหลังเรียน ได้ผลดังตารางที่ 1

ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบคะแนนเฉลีย่ ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนวิชาชีววิทยา เรือ่ งยีนและโครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ก่อนเรียนและหลังเรียน กลุ่มทดลอง ก่อนเรียน หลังเรียน

N 36 36

11.17 25.56

*p < .05 202

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

SD 4.38 2.24

df 35

t 24.730*

p .00

จากตารางที่ 1 แสดงให้เห็นว่า คะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีน และโครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียน สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 (t = 24.730, p = .00) ซึง่ เป็นไปตามสมมติฐาน การวิจัยข้อที่ 1 2. ผลการวิเคราะห์คะแนนเฉลีย่ ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนวิชาชีววิทยา เรือ่ ง ยีนและโครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียนเทียบกับเกณฑ์ ร้อยละ 70 ได้ผลดังตารางที่ 2 ตารางที่ 2 การเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและ โครโมโซม ของนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 6 ทีไ่ ด้รบั การจัดการเรียนรูแ้ บบสตอรีไ่ ลน์หลังเรียนเทียบ กับเกณฑ์ร้อยละ 70 (21 คะแนนจาก 30 คะแนน) กลุ่มทดลอง

เกณฑ์

หลังเรียน

21 คะแนน

25.56

2.24

12.227*

.00

*p < .05 จากตารางที่ 2 แสดงให้เห็นว่า คะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีน และโครโมโซมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบ สตอรี่ไลน์หลังเรียน สูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 70 อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 12.227, p = .00) ซึ่งเป็นไป ตามสมมติฐานการวิจัยข้อที่ 2 3. ผลการวิเคราะห์คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและโครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ก่อนเรียนและหลังเรียน ได้ผลดังตารางที่ 3 ตารางที่ 3 การเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและโครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ก่อนเรียนและหลังเรียน กลุ่มทดลอง ก่อนเรียน หลังเรียน

N 36 36

9.47 20.53

SD 6.77 2.43

df 35

t 13.876*

p .00

*p < .05 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

203

จากตารางที่ 3 แสดงให้เห็นว่า คะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีน และโครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียน สูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 13.876, p = .00) ซึ่งเป็นไปตาม สมมติฐานการวิจัยข้อที่ 3 4. ผลการวิเคราะห์คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและโครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียนเทียบกับเกณฑ์ ร้อยละ 70 ได้ผลดังตารางที่ 4 ตารางที่ 4 การเปรียบเทียบพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและโครโมโซม ของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียนเทียบกับเกณฑ์ร้อยละ 70 (18.2 คะแนนจาก 26 คะแนน) กลุ่มทดลอง

เกณฑ์

หลังเรียน

18.2

SD 20.53 2.43

5.743*

.00

*p < .05 จากตารางที่ 4 แสดงให้เห็นว่า คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีนและ โครโมโซม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์หลังเรียนสูง กว่าเกณฑ์ร้อยละ 70 อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 5.743, p = .00) ซึ่งเป็นไปตาม สมมติฐานการวิจัยข้อที่ 4 อภิปรายผลการวิจัย จากการศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่อง ยีน และโครโมโซม ด้วยการจัดการเรียนรูแ้ บบสตอรี่ ไลน์ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่6 สามารถอภิปรายผลได้ 2 ประเด็นดังนี้ 1. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนวิชาชีววิทยา เรื่ อ ง ยี น และโครโมโซม ของนั ก เรี ย นชั้ น มัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบ 204

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สตอรี่ไลน์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัย ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 24.730, p = .00) และหลังเรียนสูงกว่าเกณฑ์รอ้ ยละ 70 อย่าง มีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 12.227, p = .00) ทั้งนี้เนื่องมาจากการจัดการเรียนรู้แบบ สตอรีไ่ ลน์นนั้ เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนทีเ่ น้น ผู้เรียนเป็นส�ำคัญ โดยผู้เรียนจะด�ำเนินกิจกรรม ผ่านการผูกเรื่องราวและด�ำเนินตามเหตุการณ์ ผู้เรียนได้ท�ำกิจกรรมที่หลากหลายเกิดการเรียน

รู้ที่สนุกสนาน ใช้ค�ำถามหลักให้นักเรียนเป็นผู้ ค้นหาค�ำตอบ เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้พัฒนา ศักยภาพของตนเอง โดยผู้เรียนจะตอบปัญหา ของผู ้ สอนได้ นั้น ต้องมีการไปค้น หาค�ำตอบ (Discovery) ซึ่งต้องใช้ทักษะการคิดวิเคราะห์ ความสามารถในแก้ปัญหา แสวงหาความรู้ เพิ่ม เติมประสบการณ์ให้ตนเองจนค้นพบข้อเท็จจริง เกิดองค์ความรู้ได้ด้วยตนเองตามศักยภาพของ แต่ละบุคคลตามแนวคิดทฤษฎีสร้างความรู้ด้วย ตนเอง (จันทร์ชลี มาพุทธ, 2546: 4; พิมพันธ์ เดชะคุปต์และพเยาว์ ยินดีสุข, 2545; วลัย พา นิช, 2547) ในการวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยเน้นให้เกิด การเรียนรู้แบบบูรณาการ โดยให้นักเรียนเป็น ส�ำคัญและเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ เช่น การ ศึกษาเกี่ยวกับนิวคลีโอโซม ผู้สอนวางเส้นทาง เดิ น เรื่ อ งแล้ ว ตั้ ง ค� ำ ถามเปิ ด ประเด็ น เพื่ อ ให้ นักเรียนไปค้นคว้าหาค�ำตอบ มาสร้างเป็นแบบ จ�ำลองนิวคลีโอโซมหรือสร้างสรรค์ชนิ้ งานทีอ่ าจ นอกเหนือจากหนังสือเรียน กระบวนการการได้ มาซึ่งความรู้หรือชิ้นงานนั้น ผู้เรียนจะร่วมกันลง มือปฏิบัติกิจกรรมการเรียนที่หลากหลาย เปิด โอกาสให้นกั เรียนได้คดิ อย่างอิสระเพือ่ พิสจู น์คำ� ตอบ ได้ฝึกฝนการสืบค้น การแก้ปัญหา การ ตัดสินใจ จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์จน เกิดเป็นผลงาน จากการได้คิดลงมือปฏิบัติดัง กล่าวท�ำให้นกั เรียนเกิดองค์ความรูไ้ ด้ดว้ ยตนเอง ตามศักยภาพของนักเรียนแต่ละคน เป็นการ เรียนรู้ที่มีคุณค่าและคงทน ส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนวิชาชีววิทยาสูงขึ้น สอดคล้องกับ งานวิจยั ของ สุภารัตน์ ทวีวงศ์และประดิษฐ์ มีสขุ

(2554: 69) ที่ได้ศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน วิทยาศาสตร์และความสามารถในการคิดอย่างมี วิจารณญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง “ระบบนิเวศ” ที่เรียนโดยใช้วิธีสตอรี่ไลน์ กั บ การเรี ย นตามคู ่ มื อ ครู ผลการวิ จั ย พบว่ า คะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความ สามารถในการคิ ด อย่ า งมี วิ จ ารณญาณ ของ นักเรียนที่เรียนโดยใช้วิธีสตอรี่ไลน์สูงกว่าการ เรี ย นตามคู ่ มื อ ครู อ ย่ า งมี นั ย ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ระดับ .01 และหลังเรียนโดยใช้วิธีสตอรี่ไลน์สูง กว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 สอดคล้องกับงานวิจัยของ ไพวัล ถาวร (2553) ทีไ่ ด้ทำ� การศึกษาผลการจัดกิจกรรมการ เรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เรื่อง ต้นไม้ โดยวิธีส ตอรี่ไลน์ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 โดยจากผลการศึ ก ษาพบว่ า นั ก เรี ย นที่ ท� ำ กิจกรรมการเรียนการสอนโดยวิธสี ตอรีไ่ ลน์มผี ล สัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้นและมีเจตคติที่มีต่อ การเรียนการสอนอยู่ในระดับมาก เช่นเดียวกับ งานวิจัยของ พนม บุญมาง�ำ (2551) ที่ได้เปรียบ เทียบผลการเรียนรู้ เรื่องบรรยากาศ กลุ่มสาระ การเรี ย นรู ้ วิ ท ยาศาสตร์ ข องนั ก เรี ย นชั้ น มัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยใช้วิธีการสอนแบบสตอรี่ ไลน์กบั วิธกี ารสอนแบบปกติ ซึง่ ผลการศึกษาพบ ว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนด้วยวิธีการ สอนแบบสตอรี่ไลน์สูงกว่าก่อนเรียนและสูงกว่า วิธีการสอนแบบปกติ อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 และพบว่าเจตคติทางวิทยาศาสตร์ โดยใช้วิธีการสอนแบบสตอรี่ไลน์สูงกว่าวิธีการ สอนแบบปกติ อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

205

.05 ดังนั้น การจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์จึง เป็นวิธีการที่ช่วยส่งเสริมให้ผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนวิชาชีววิทยาสูงขึ้นได้ 2. พฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยาเรื่อง ยีนและโครโมโซมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 6 ทีไ่ ด้รบั การจัดการเรียนรูแ้ บบสตอรีไ่ ลน์ หลัง เรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 (t = 13.876, p = .00) และหลัง เรียนสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 70 อย่างมีนัยส�ำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 5.743, p = .00) ทั้งนี้ เนื่องมาจากการสอนแบบสตอรี่ไลน์เน้นให้ผู้ เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ มีสอื่ การสอนทีน่ า่ สนใจ เน้นสร้างบรรยากาศ ได้ปฏิบัติกิจกรรม การเรียนรูท้ หี่ ลากหลาย ผูเ้ รียนสนุกสนาน ผูส้ อน เป็นมิตรและดูแลใกล้ชิดเกิดความสัมพันธ์ที่ดี ผู้ เรียนแต่ละคนพัฒนาตนเองตามศักยภาพ ได้ แสดงความสามารถ มีบทบาทหน้าที่และความ รับผิดชอบที่ส่งเสริมตนเองจนได้รับการยอมรับ จากเพือ่ น มีอสิ ระทางความคิด จินตนาการ บูรณ าการความรู้ กลวิธีและเทคนิคต่างๆมาใช้ในการ เรียน ติดตามบทเรียน ได้ศึกษาและสรุปความรู้ เกิดความคิดเชือ่ มโยงจนสามารถสร้างองค์ความ รูไ้ ด้ดว้ ยตนเอง ผูเ้ รียนเห็นคุณค่าของผลงานเกิด ความภาคภูมิใจ (พิมพันธ์ เดชะคุปต์และพเยาว์ ยินดีสุข, 2545; พิมพา เพียเทพและวลัย พานิช 2550: 544-554) สอดคล้องกับในการวิจยั ครัง้ นี้ ทีผ่ วู้ จิ ยั ได้จดั กิจกรรมการเรียนรูท้ เี่ น้นให้นกั เรียน มีส่วนร่วมในการเรียน โดยผู้สอนจะผูกเรื่องราว ให้ตื่นเต้น น่าสนใจ แล้วตั้งค�ำถามให้ผู้เรียนร่วม กันแก้ปัญหา เช่น การให้นักเรียนน�ำความรู้ที่ได้ 206

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

จากการเรียนเรื่อง โครงสร้างของ DNA มาสร้าง เป็นแบบจ�ำลองโครงสร้าง DNA ของฆาตกร โดย นักเรียนจะร่วมกันปรึกษาหารือ วางแผน รับฟัง และแลกเปลี่ยนความคิดซึ่งกันและกัน ลงมือ ปฏิบัติกิจกรรมโดยทุกคนมีบทบาทหน้าที่ของ ตนเอง ผู้สอนจะช่วยแนะน�ำแนวทางและเสริม แรงให้ การที่นักเรียนได้คิด แสดงความคิดเห็น และสร้างสรรค์ผลงานท�ำให้ผู้เรียนเกิดการเรียน รู้อย่างมีคุณค่า รู้สึกเป็นที่ยอมรับจากกลุ่มท�ำให้ มีพฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยาที่สูงขึ้น ซึ่ง สอดคล้องกับงานวิจยั ของสายทิพย์ มียมิ้ (2546) ที่ได้ศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่อง ระบบนิเวศ โดยใช้วธิ สี ตอรีไ่ ลน์เพือ่ พัฒนาทักษะ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่า นักเรียนที่ได้รับการจัด กิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้วิธีสตอรี่ไลน์มีทักษะ กระบวนการทางวิ ท ยาศาสตร์ ห ลั ง การจั ด กิจกรรมการเรียนรู้สูงกว่าก่อนการจัดกิจกรรม การเรียนรู้อย่างมีนัยทางสถิติที่ระดับ .01 เช่น เดียวกับ พนม บุญมาง�ำ (2551) ทีไ่ ด้เปรียบเทียบ ผลการเรียนรู้ เรื่องบรรยากาศ กลุ่มสาระการ เรียนรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 2 โดยใช้วธิ กี ารสอนแบบสตอรีไ่ ลน์กบั วิธกี าร สอนแบบปกติ ซึง่ ผลการศึกษาพบว่า ผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนหลังเรียนโดยใช้วิธีการสอนแบบส ตอรี่ไลน์สูงกว่าก่อนเรียนและสูงกว่าวิธีการสอน แบบปกติอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และพบว่าเจตคติทางวิทยาศาสตร์โดยใช้วิธีการ สอนแบบสตอรี่ไลน์สูงกว่าวิธีการสอนแบบปกติ อย่ า งมี นั ย ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ร ะดั บ .05 และ

สอดคล้องกับงานวิจัยของ สันต์ เพียรรอดวงษ์ (2551) ทีท่ ำ� การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการ เรียน เรื่อง ระบบนิเวศ ความสามารถในการคิด วิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และเจตคติต่อการ เรียนการสอนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่ได้รับการสอนด้วยวิธีสตอรี่ไลน์และการสอน แบบปกติ ผลการศึกษาพบว่า นักเรียนกลุ่ม ทดลองที่ได้รับการสอนด้วยวิธีสตอรี่ไลน์ ผล สัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง ระบบนิเวศ ความ สามารถในการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และ เจตคติต่อการเรียนการสอนสูงกว่าแบบปกติ อย่างมีนัยส�ำคัญที่ระดับ .01 ดังนั้นการจัดการ เรียนรูแ้ บบสตอรีไ่ ลน์จงึ เป็นวิธกี ารทีช่ ว่ ยส่งเสริม ให้พฤติกรรมการเรียนวิชาชีววิทยาสูงขึ้นได้ ข้อเสนอแนะ 1. ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจัย ไปใช้ 1.1 การเลือกเนื้อหาที่มาใช้สอน ควร เริม่ เรียนรูจ้ ากสิง่ ใกล้ตวั ข่าวสารบุคคลหรือเรือ่ ง ราวทีอ่ ยูใ่ นกระแสเพือ่ ให้เชือ่ มโยงชีวติ ประจ�ำวัน ได้ ค�ำนึงถึงความรูเ้ ดิมของผูเ้ รียนเพือ่ น�ำไปสูก่ าร สร้างและขยายองค์ความรู้ 1.2 การจัด กิจกรรมการเรียน ควรมี กิ จ กรรมที่ ห ลากหลาย เปิ ด โอกาสให้ ผู ้ เรี ย น

แสดงออก ลงมือปฏิบตั จิ ริง เน้นให้ผเู้ รียนท�ำงาน กันเป็นกลุม่ ทุกคนมีสว่ นร่วมปรึกษาหารือ มีการ ให้ ค� ำ ชมเชยเพื่ อ เป็ น ก� ำ ลั ง ใจในการปฏิ บั ติ กิจกรรม ครูเป็นผู้ให้ค�ำปรึกษาเมื่อนักเรียนมี ปัญหาเท่านั้นเพื่อให้นักเรียนคิดและตัดสินใจ ด้วยตนเอง 1.3 การสังเกตพฤติกรรมการเรียนนั้น ควรมีการสังเกตพฤติกรรมอย่างทั่วถึง ละเอียด รอบคอบและถี่ถ้วน 2. ข้อเสนอแนะส�ำหรับการวิจัยครั้ง ต่อไป 2.1 จากการทดลองใช้การจัดการเรียน รู้แบบสตอรี่ไลน์ เรื่อง ยีนและโครโมโซม พบว่า ผู้เรียนแสดงออกซึ่ง การแก้ปัญหา ความคิด สร้างสรรค์ คิดวิเคราะห์ คิดเชื่อมโยง ในขณะที่ มีการผูกเรื่องราวแบบสตอรี่ไลน์ ดังนั้น ในการ วิจัยครั้งต่อไป จึงควรศึกษาพฤติกรรมดังกล่าว เพิ่มเติม 2.2 จากผลการจั ด การเรี ย นรู ้ แ บบ สตอรี่ไลน์ในวิชาชีววิทยา พบว่านักเรียนมีผล สัมฤทธิท์ างการเรียนและพฤติกรรมการเรียนทีด่ ี ดังนั้นในการวิจัยครั้งต่อไปจึงควรท�ำการวิจัย ขยายไปยังเนื้อหาวิชาชีววิทยาเรื่องอื่นๆหรือใน วิชาที่มีเนื้อหาและธรรมชาติของรายวิชาใกล้ เคียงกัน

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

207

เอกสารอ้างอิง กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ. จันทร์ชลี มาพุทธ. (2546). การเรียนรู้แบบบูรณาการด้วย Storyline Approach. วารสารศึกษา ศาสตร์, มหาวิทยาลัยบูรพา, 14(2). จิตตินันท์ สาตะนิมิ. (2550). การส�ำรวจแนวคิดเกี่ยวกับพันธุศาสตร์ของนักเรียนเตรียมทหาร. วิทยานิพนธ์ ศศ.ม.,มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ. ประณต เค้าฉิม. (2549). ปัจจัยด้านพฤติกรรมการเรียนและการสนับสนุนทางสังคมที่ส่งผลต่อผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนของนิสิตคณะมนุษยศาสตร์. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. วารสาร พฤติกรรมศาสตร์, 12 (1). พนม บุญมาง�ำ. (2551). การเปรียบเทียบผลการเรียนรู้เรื่อง บรรยากาศ กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยใช้วิธีการสอนแบบสตอรี่ไลน์กับวิธีการ สอนปกติ. วิทยานิพนธ์ ค.ม., มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี. พัชราภรณ์ บัวระบัดทองและไพโรจน์ เติมเตชาติพงศ์. (2555). ความเข้าใจมโนมติทางวิทยาศาสตร์ เรื่องพันธุกรรมของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 4 เมื่อใช้วิธีการสอนแบบเปรียบเทียบร่วมกับ การวัดและประเมินผลเพื่อพัฒนา. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 7 (3), 12. พิคเนตร อุทัยไชย. (2554). การพัฒนาแนวคิดของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เรื่อง พันธุศาสตร์ โมเลกุ ล ด้ ว ยการจั ด กิ จ กรรมการเรี ย นรู ้ แ บบสื บ เสาะหาความรู ้ . วิ ท ยานิ พ นธ์ ศษ.ม., มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. พิมพันธุ์ เตชะคุปต์. (2544). ประมวลบทความนวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้ส�ำหรับครูยุคปฎิรูปการ ศึกษา.กรุงเทพ :คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิมพันธ์ เดชะคุปต์และพเยาว์ ยินดีสุข.(2545).ผลการเรียนด้วยวิธีสตอรี่ไลน์ต่อผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนวิชา วิทยาศาสตร์สงิ่ แวดล้อมและความพึงพอใจต่อการเรียนการสอนของนักเรียน. ภาค วิชา มัธยมศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิมพา เพียเทและวลัย พานิช. (2550). ผลของการใช้วิธีสอนแบบสตอรี่ไลน์ในวิชาสังคมศึกษาที่มี ผลต่อผลสัมฤทธิท์ างการเรียนและความพึงพอใจต่อการเรียนการสอนด้วยวิธสี ตอรีไ่ ลน์ของ นักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยแห่งชาติดงโดก. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ คณะครุศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2 (1), 544. 208

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ไพวัล ถาวร. (2553 ). ผลการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เรื่อง ต้นไม้ โดยวิธีสตอรี่ ไลน์สำ� หรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1. วิทยานิพนธ์ ค.ม. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, สกลนคร. รวิสุดา บานเย็น. (2555). ผลของกระบวนการเรียนรู้โดยวิธีสตอรี่ไลน์ต่อความรู้ เจตคติและความ ตั้ ง ใจในการตรวจคิ ด กรองโรคโลหิ ต จางธาลั ส ซี เ มี ย ในนั ก เรี ย นมั ธ ยมศึ ก ษาตอนต้ น . วิทยานิพนธ์ พย.ม.,มหาวิทยาลัยบูรพา, ชลบุรี โรงเรียนสาธิตพิบูลบ�ำเพ็ญ มหาวิทยาลัย บูรพา. ปณิธานและวิสัยทัศน์โรงเรียนสาธิตพิบูลบ�ำเพ็ญ มหาวิทยาลัยบูรพา. สืบค้นเมื่อ 12 มกราคม 2558, จาก http://www.st.buu.ac.th/oldsatit/index.php?option=comc ontent&view=article&id=49&Itemid=61 สันต์ เพียรอดวงษ์. (2551). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียน เรือ่ ง ระบบนิเวศความสามารถ ในการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์และเจตคติต่อการเรียนการสอนด้วยวิธีสตอรี่ไลน์และ การสอนแบบปกติ. วิทยานิพนธ์ กศ.ม.,มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, มหาสารคาม. สายทิพย์ มียิ้ม. (2546). การศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง ระบบนิเวศ โดยใช้วิธีสตอรี่ ไลน์เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. ครุศาสตร์มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย. สถาบันราชภัฏสงขลา. สุภารัตน์ ทวีวงศ์และประดิษฐ์ มีสขุ . (2554). ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนวิทยาศาสตร์และความสามารถ ในการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง “ระบบนิเวศ” ที่เรียน โดยใช้วิธีสตอรี่ไลน์กับการเรียนตามคู่มือครู. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ศรีวิชัย. 3 (1), 69-78. ส�ำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา. (2558). คะแนนผลการทดสอบ O-NET ช่วงชั้นที่ 4 (ม.6) จ�ำนวน 8 กลุ่มสาระวิชาของสถานศึกษาระดับขั้นพื้นฐาน ปีการศึกษา 2556. สืบค้นเมื่อ 12 มกราคม 2558, จาก http://203.144.163.91/onesqa/th/ download/index.php?DownloadGroupID=121 Steve Bellและวลัย พานิช. (2547). การสอนด้วยวิธีสตอรี่ไลน์ เรื่อง สถานีวิทยุท้องถิ่น=Storyline: local radio Station. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

209

กำรพัฒนำคู่มือกำรกรอกแบบประเมินกำรปฏิบัติงำนสำยวิชำกำร ผ่ำนกำรเล่ำเรื่องด้วยกำร์ตูน Development of Performance Appraisal Manual for Faculty Members through Narrative in Comics ภุมรินทร มานโสม1, ผศ.ดร. สมภพ ทองปลิว2, ผศ.ดร. ประกาศิต ชางสุพรรณ3 สาขาวิชาการจัดการนวัตกรรมเพื่อธุรกิจอุตสาหกรรม ภาควิชาวิทยาศาสตรประยุกตและสังคม วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ

บทคัดย่อ การวิจยั ครัง้ นี ้ มีวตั ถุประสงค์เพือ่ 1.สร้าง คู่มือการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน ของบุคลากรสายวิชาการผ่านการเล่าเรื่องด้วย การ์ตูน 2.ศึกษาความพึงพอใจของบุคลากรสาย วิชาการต่อคู่มือที่ได้สร้างขึ้นโดยการด�าเนินการ เป็น 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การสร้างและหาคุณภาพ ของคู่มือการกรอกแบบประเมินการปฏิบัติงาน สายวิชาการผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน โดย ให้ผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา และด้านสื่อ จ�านวน ด้านละ 3 ท่านพิจารณาความเหมาะสมของ คู่มือการกรอกแบบประเมินการปฏิบัติงานสาย วิชาการผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน โดยตรวจ สอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (IOC : Index of item objective congruence) ขัน้ ตอนที ่ 2 การทดลองใช้คมู่ อื การกรอก แบบประเมินการปฏิบตั งิ านสายวิชาการผ่านการ 210

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เล่าเรือ่ งด้วยการ์ตนู ทดลองใช้กบั อาจารย์ภายใน วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ จ�านวน 20 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ การ หาค่าเฉลี่ย ( ) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ คู ่ มื อ การกรอกแบบประเมิ น การปฏิ บั ติ ง าน สายวิชาการผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน และ แบบสอบถามความพึงพอใจ ที่มีลักษณะเป็น แบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ผลการวิเคราะห์ข้อมูล ขั้นตอนที่ 1 การสร้างและหาคุณภาพ ของคู่มือการกรอกแบบประเมินการปฏิบัติงาน สายวิชาการผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน มีค่า ความดัชนีความสอดคล้องระหว่างเนื้อหาและ วัตถุประสงค์ (IOC) 0.66-1.00

ขั้ น ตอนที่ 2 การทดลองหาความพึ ง พอใจของบุคลากรสายวิชาการต่อคูม่ อื ทีไ่ ด้สร้าง ขึ้นพบว่า ความรู้ความเข้าใจวิธีการกรอกแบบ ประเมินผลการปฏิบัติงานเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก ( = 3.8, S.D. = 0.82) ความพึงพอใจด้าน เนื้อหาเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.22, S.D. = 0.63) ความพึงพอใจด้านสื่อตัวการ์ตูน เฉลี่ยอยู่ในระดับมาก ( = 3.99, S.D. = 0.63) ค�ำส�ำคัญ: การพัฒนาคู่มือ, แบบประเมินการ ปฏิบัติงาน, เล่าเรื่องด้วยการ์ตูน Abstract This study primary aims are firstly, to design and develop the performance appraisal manual for faculty members through storying using visualization cartoon techniques; and secondly, to investigate the levels of satisfaction among the academic staff towards the initiated manual. At the outset, the manual design and quality assessing were carried out through the analysis of the index of item objective congruence (IOC) over manual content and media. The evaluation was judged by 3 experts for each category. Then the handbook was used for trial observation. Twenty faculty members at College of Industrial Technology, King Mongkut’s University of

Technology North Bangkok participated in the phase of trial implementation. The means and standard deviations were calculated for data analysis. The instruments in the research comprise comic narration handbook for academic staff’s performance evaluation in conjunction with a 5-point Likert scale satisfaction survey. As results, the index of item-objective congruence measure reveals the homogeneity and quality of the manual (IOC =0.66-1.00). The participants showed relatively high levels of satisfaction towards these following facets: understanding of the steps involved in filling out the evaluation form ( = 3.8, SD = 0.82); content ( = 4.22, SD = 0.63); and positive attitude towards the comic media( = 3.99, SD = 0.63). Keywords: manual development, performance appraisal manual, narration in comics 1. บทน�ำ ความเป็ น มาของการประเมิ น ผลการ ปฏิ บั ติ ง านในระยะเริ่ ม แรก การประเมิ น ผล การปฏิบัติงานยังไม่มีระบบ (Unsystematic) และไม่ มี ก ฎเกณฑ์ ที่ แ น่ น อน (casual) การ ประเมินเป็นแบบง่ายๆ คือ ใช้วิธีการนับผลงาน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

211

ที่พนักงานท�ำได้เพื่อใช้เป็นปัจจัยก�ำหนดว่าใคร ควรได้รับค่าตอบแทนเท่าใด การประเมินส่วน ใหญ่มักใช้วัดผลการปฏิบัติงานของพนักงานใน โรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งเริ่มมาตั้งแต่สมัยปฏิวัติ อุตสาหกรรมในยุโรปศตวรรษที่ 17 และได้มี การพัฒนาให้เป็นระบบมากยิ่งขึ้นตามล�ำดับ นอกจากนัน้ ยังมีการน�ำวิธกี ารประเมินแบบต่างๆ เข้ามาใช้ซึ่งสวนใหญ่จะแปลความหมายของ ผลการปฏิบัติงานออกมาเป็นตัวเลข สามารถ ที่ จ ะปรั บ ระดั บ ตั ว เลขเหล่ า นั้ น ได้ ต ามความ สามารถของบุคคล ท�ำให้การประเมินมีความ แน่นอนมากยิ่งขึ้น องค์ประกอบดังกล่าวนั้น อาจประกอบด้วยคุณลักษณะของบุคคลและผล งานที่ปฏิบัติได้ทั้งด้านปริมาณและคุณภาพการ ประเมินผลการปฏิบัติงานในระยะแรกที่กล่าว มานั้นอยู่ภายใต้สมมติฐานที่ก�ำหนดให้ผู้บังคับ บัญชา (Supervisor) เป็นผู้ที่มีบทบาทส�ำคัญ ในการตั ดสิ น ใจประเมินผลการปฏิบัติวิธีการ ประเมินผลการปฏิบตั งิ านทีส่ ร้างขึน้ จึงมุง่ เน้นไป ทีก่ ารประเมินคุณลักษณะของบุคคล (trait) หรือ บุคลิกภาพ (Characteristic) เป็นส�ำคัญโดยอยู่ บนพืน้ ฐานความเป็นระบบและมีมาตรฐานแบบ เดียวกัน มีเกณฑ์การประเมินทีม่ ปี ระสิทธิภาพใน ทางปฏิบัติให้ความเป็นธรรมโดยทั่วกัน(ชูศักดิ์ เที่ยงตรง, 2528) ฉะนั้ น การประเมิ น ผลการปฏิ บั ติ ง าน (Performance Evalution) จึงเป็นกระบวนการ ขัน้ ส�ำคัญขัน้ หนึง่ ของการบริหารงานบุคคล ซึง่ มี จุดประสงค์ในอันที่จะประเมินค่าของผู้ที่ปฏิบัติ งาน และคนในหน่วยงานว่ามีความสามารถ 212

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ในการปฏิ บั ติ ง านได้ เ พี ย งใดโดยจะพิ จ ารณา จากปริมาณ และคุณภาพของงานที่แต่ละคน ปฏิบัติไปแล้วเป็นระยะเวลาหนึ่งตามที่ก�ำหนด ไว้ ทั้งนี้เพื่อที่จะน�ำไปเป็นข้อมูลในการพิจารณา ตอบแทนความดีความชอบ หรือเพื่อปรับปรุง สมรรถภาพของผูป้ ฏิบตั งิ านให้ดขี นึ้ หรือในกรณี อื่น ๆ ที่เหมาะสม (ชลิดา ศรมณี และพูนศรี สงวนชีพ,2534) อย่ า งไรก็ ต าม ผลการวิ จั ย พบว่ า วิ ธี การประเมิ น ที่ เ น้ น คุ ณ ลั ก ษณะของบุ ค คล หรือบุคลิกลักษณะ นอกจากจะไม่ก่อให้เกิด ประสิทธิผลในการยกระดับการผลิตและแรง จูงใจของพนักงานให้ดีขึ้นแล้ว ยังเป็นการไม่ พัฒนาบุคลากรอีกด้วย ต่อมาจึงได้มีการศึกษา ถึงวิธกี ารประเมินและปัญหาทางวิธกี ารประเมิน ผลการปฏิบัติงานมากยิ่งขึ้น และมีการประเมิน ผลการปฏิ บั ติ ง านรวมกั น ระหว่ า งผู ้ ป ระเมิ น กับผู้รับการประเมิน โดยใช้วิธีการบริหารแบบ ก�ำหนดวัตถุประสงค์รวมกัน (Management by Objective) เป็นการประเมินผลการปฏิบัติงาน ตามผลส�ำเร็จของงานตามวัตถุประสงค์ทกี่ ำ� หนด ไว้ ทีเ่ น้นพฤติกรรมการปฏิบตั งิ าน หรือผลส�ำเร็จ ของงานเป็นส�ำคัญ (Result Based Approach) โดยสรุปแนวความคิดเกี่ยวกับการประเมินผล การปฏิบัติงานที่วิวัฒนาการมี 3 แบบคือ 1) แบบไม่เป็นระบบ ไมมีกฎเกณฑ์ที่ แน่นอน 2) การประเมิ น แบบมี ร ะบบและเป็ น แบบดั้ ง เดิ ม (Traditional) ซึ่ ง ประเมิ น ทั้ ง คุณลักษณะประจ�ำตัว ผลงานหรือทั้งสองอย่าง

3) วิธีการทางพฤติกรรมศาสตร์ ซึ่งเน้น การก�ำหนดเป้าหมายรวมกัน (Mutual Goal Setting) (อลงกรณ์ และสมิต, 2546) ตามหลักการที่ถูกต้องแล้ว การประเมิน ผลการปฏิบัติงานของบุคลากร (Performance Appraisal) เป็นกระบวนการที่ช่วยให้พนักงาน ด�ำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ในการท�ำงานให้สอดคล้อง กับผลลัพธ์ของกิจกรรมนั้น โดยมุ่งสนับสนุน ต่อเป้าหมายขององค์การ โดยใช้ตัวชี้วัด(Key Performance Indicators) ที่สะท้อนถึงงาน ของพนักงานแต่ละคนว่าจะท�ำอะไรให้ได้ผลอ ย่างไรในระดับใดเป็นอย่างต�่ำการวัดผลงานจึง เป็นการวัดที่ตัวงานเป็นหลัก อันเป็นแนวทาง การบริหารงานแบบมุ่งผลสัมฤทธิ์ในขณะเดียว กนยังมีการประเมินวิธีการท�ำงานที่สนับสนุนให้ พนักงานท�ำงานได้ผลส�ำเร็จตามเป้าหมาย หรือ ท�ำงานได้ผลดียิ่งขึ้น และเพื่อเป็นหลักประกัน ถึงความส�ำเร็จของงานที่จะเกิดขึ้นอย่างยั่งยืนมี การน�ำเอาสมรรถนะหลัก (Core Competency) ได้แก่ พฤติกรรมหรือทักษะที่จ�ำเป็นต่อการ ท�ำงานให้ประสบผลส�ำเร็จ มาเป็นปัจจัยหนึ่ง ในการประเมินรวมถึงน�ำมาเป็นข้อมูล ส�ำคัญ ในการพัฒนาศักยภาพของพนักงานในอนาคต ท�ำให้รักษาระดับผลการปฏิบัติงานที่ดีได้ตลอด ไป และเพิ่มโอกาสให้พนักงานสร้างผลงานที่ดี ขึ้น (จิรประภา, 2549) ในปั จ จุ บั น มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือก�ำหนดให้บคุ ลากร สายวิชาการกรอกแบบสรุปการประเมินผลการ ปฏิบัติงานของบุคลากร แบ่งเป็น 2 รอบ โดย

รอบที่ 1เริ่มวันที่1 ตุลาคม ถึงวันที่31 มีนาคม และรอบที่ 2 เริ่มวันที่ 1 เมษายน ถึงวันที่ 30 กันยายน ของทุกปีจากการส�ำรวจบุคลากรสาย วิชาการของภาควิชาวิทยาศาสตร์ประยุกต์และ สังคม จ�ำนวน 40 คน อย่างไม่เป็นทางการของ ผู้วิจัยพบว่าบุคลากรสายวิชาการร้อยละ 50 ยังขาดความเข้าใจในวิธีการกรอกข้อมูล ราย ละเอียดต่าง ๆ ในแบบฟอร์มโดยเฉพาะในองค์ ประกอบที่ 1 ในส่วนของการคิดภาระงานสอน ทีบ่ คุ ลากรสายวิชาการส่วนใหญ่ขาดความเข้าใจ ในการกรอก รวมถึงการคิดภาระงานสอนที่มี ทั้งวิชาที่สอนทฤษฎี และวิชาที่สอนปฏิบัติ ที่มี การค�ำนวณภาระงานที่แตกต่างกัน และค่อน ข้างยุ่งยากในการค�ำนวณหาภาระงานสอนจาก section ที่มีจ�ำนวนนักศึกษามากกว่าที่ภาระ งานก�ำหนดอีกทั้งยังไม่แน่ใจว่าควรน�ำ section ไหนมาคิดเป็นภาระงานสอน ซึ่งในบางครั้งเจ้า หน้าที่ของภาควิชาก็ไม่สามารถให้ค�ำแนะน�ำ หรือแก้ไขให้ได้ทนั ท่วงที ส่งผลให้เกิดการค�ำนวณ ทีผ่ ดิ พลาดและบุคลากรต้องเสียเวลาในการแก้ไข ซึ่งจะส่งผลเสียให้ท�ำให้เกิดความล่าช้าในการส่ง แบบประเมินเพื่อให้ทันตามก�ำหนดระยะเวลาที่ มหาวิทยาลัยก�ำหนด อีกทั้งบุคลากรยังอาจจะ เสียโอกาสในการประเมินจากการที่กรอกข้อมูล ที่ผิดพลาด จากปัญหาดังกล่าวผู้วิจัยจึงมีแนวคิด ที่จะน�ำเอาโปรแกรมตัวการ์ตูน มาจัดท�ำคู่มือ การกรอกแบบฟอร์มแบบสรุปการประเมินผล การปฏิบัติงานของบุคลากร โดยวัตถุประสงค์ ของงานวิจัยในครั้งนี้คือ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

213

1) สร้างคู่มือการกรอกแบบประเมินผล การปฏิบตั งิ านของบุคลากรสายวิชาการผ่านการ เล่าเรื่องด้วยการ์ตูน 2) ศึ ก ษาความพึ ง พอใจของบุ ค ลากร สายวิชาการต่อคู่มือที่สร้างขึ้น เพือ่ ให้บคุ ลากรเกิดความเข้าใจทีง่ า่ ย ลด ความผิดพลาดในการกรอกแบบประเมิน ท�ำให้ เกิดความรวดเร็วในการส่งแบบประเมินให้ทัน ตามก�ำหนดระยะเวลา และยังสามารถคิดภาระ งานสอนเบื้องต้นได้ด้วยตนเอง 2. วิธีการทดลองหรือวิธีการศึกษา การวิจยั นีเ้ ป็นการสร้างคูม่ อื การกรอกแบบ ประเมินการปฏิบัติงานสายวิชาการผ่านการเล่า เรือ่ งด้วยการ์ตนู โดยมีวธิ กี ารดังนี้ 2.1 ประชากรและกลุม่ ตัวอย่าง ประชากรแบ่งเป็น 3 กลุม่ ดังนี้ กลุ่มที่ 1 กลุ่มผู้เชี่ยวชาญประเมินด้าน เนือ้ หา โดยเป็นผูม้ ปี ระสบการณ์ในการประเมิน การปฏิบตั งิ านสายวิชาการไม่นอ้ ยกว่า 5 ปี จ�ำนวน 3 ท่าน กลุ่มที่ 2 กลุ่มผู้เชี่ยวชาญประเมินด้าน สือ่ โดยเป็นผูม้ ปี ระสบการณ์ในด้านการสร้างสือ่ การเรียนรูไ้ ม่นอ้ ยกว่า 5 ปี จ�ำนวน 3 ท่าน กลุม่ ที่ 3 กลุม่ บุคลากรสายวิชาการของ วิทยาลัยเทคโนโลยีอตุ สาหกรรมประมาณ 200 คน โดยแบ่งตัวอย่างเป็น 2 กลุม่ แบบเฉพาะเจาะจง คือ บุคลากรสายวิชาการทีป่ ฏิบตั งิ านมาแล้วเป็นระยะ เวลาน้อยกว่า 5 ปี จ�ำนวน 10 คน และบุคลากรสาย วิชาการทีป่ ฏิบตั งิ านมาเป็นเป็นระยะเวลามากกว่า 214

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

5 ปี จ�ำนวน 10 คน 2.2 เครือ่ งมือและการสร้างเครือ่ งมือใน การวิจยั เครือ่ งมือทีใ่ ช้ในการวิจยั ประกอบด้วย 2.2.1 การจัดท�ำคู่มือการกรอกแบบ ประเมินการปฏิบตั งิ านสายวิชาการ ทีส่ ร้างขึน้ จากการใช้โปรแกรม TOONDOO นัน้ ผูว้ จิ ยั มี วิธีการสร้างเครื่องมือตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ 1) ศึกษา ค้นคว้า เอกสารความ รู ้ เรื่ อ งการสร้ า งตั ว การ์ ตู น การเขี ย นหนั ง สื อ การ์ตูน การสร้างหนังสือการ์ตูน ที่ใช้โปรแกรม คอมพิวเตอร์ในการสร้าง รวมถึงการวาดการ์ตูน หรือท�ำหนังสือการ์ตูนที่ยังมีการใช้มือวาด 2) ก� ำ หนดวั ต ถุ ป ระสงค์ ก าร เรียนรู้ ขอบเขตของเนือ้ หา เค้าโครงเรือ่ ง รูปแบบ ของการเขียนการ์ตนู การสร้างเรือ่ งให้เหมาะสม กับเนือ้ หา การสร้างจุดสนใจของตัวการ์ตนู และ เนื้อหาที่จะสร้างขึ้น 3) ก�ำหนดเค้าโครงเรื่องและตัว การ์ตูน (Story board) โดยผูกเป็นเรื่องราวบท สนทนาระหว่างบุคคล 2 คน โดยสมมติตวั การ์ตนู เป็นพนักงานมหาวิทยาลัยสายวิชาการ จ�ำนวน 1 คน และเจ้าหน้าที่ที่ให้บริการ จ�ำนวน 1 คน ที่ก�ำลังสนทนากันในเรื่องของขั้นตอน และวิธี การการกรอกแบบประเมินการปฏิบัติงานสาย วิชาการอย่างไรให้ถกู ต้อง เพือ่ ความรวดเร็วและ ให้ทันก�ำหนดระยะเวลาในการส่งแบบประเมิน 4) ปรึกษาอาจารย์ทปี่ รึกษาเกีย่ ว กับเค้าโครงเรือ่ งและตัวการ์ตนู เพือ่ น�ำมาปรับปรุง และแก้ไข จนได้เค้าโครงเรื่องฉบับสมบูรณ์

5) ด� ำ เนิ น การสร้ า งคู ่ มื อ การก รอกแบบประเมินการปฏิบัติงานสายวิชาการ ผ่ า นการเล่ า เรื่ อ งด้ ว ยการ์ ตู น ด้ ว ยโปรแกรม TOONDOO ตามเค้าโครงเรือ่ ง ตามล�ำดับเนือ้ หา ต่ อ เนื่ อ งกั น จนจบสมบู ร ณ์ พ ร้ อ มทั้ ง ปรึ ก ษา อาจารย์ที่ปรึกษาระหว่างด�ำเนินการสร้าง 6) น� ำ คู ่ มื อ ที่ จั ด ท� ำ เรี ย บร้ อ ย แล้วน�ำเสนอต่อผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา และผู้ เชี่ยวชาญด้านสื่อ ตรวจพิจารณาทั้งเนื้อหา และ ภาพประกอบ โดยตรวจสอบความเที่ยงตรง เชิงเนื้อหา (IOC : Index of item objective congruence) 7) ปรั บ ปรุ ง คู ่ มื อ ตามที่ ผู ้ เชี่ ย ว ชาญแนะน�ำ น�ำเสนออาจารย์ที่ปรึกษาตรวจ สอบและแก้ไขจนได้คมู่ อื การกรอกแบบประเมิน การปฏิบตั งิ านสายวิชาการผ่านการเล่าเรือ่ งด้วย การ์ตูนฉบับสมบูรณ์ พร้อมน�ำไปทดลอง 2.2.2 การสร้างแบบสอบถามความพึง พอใจทางการใช้งาน ผู้วิจัยได้ด�ำเนินการสร้าง ตามขั้นตอน ดังต่อไปนี้ 1) สร้างแบบสอบถามโดยแบ่ง เป็น 4 ส่วนด้งนี้ ส่ ว นที่ 1 ข้ อ มู ล ทั่ ว ไปของ ผู้ตอบแบบสอบถาม จ�ำนวน 3 ข้อ ส่วนที่ 2 ความรู้ความเข้าใจ วิธกี ารกรอกแบบประเมินผลการปฏิบตั งิ านก่อน การศึกษาด้วยคูม่ อื แบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จ�ำนวน 4 ข้อ ส่วนที่ 3 เป็นความคิดเห็น เกีย่ วกับการน�ำเสนอคูม่ อื การกรอกแบบประเมิน

การปฏิบัติงาน (สายวิชาการ) ผ่านการเล่าเรื่อง ด้วยการ์ตูน แบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ แบ่งเป็นด้านเนื้อหาจ�ำนวน 8 ข้อ และ ด้านสื่อโปรแกรมตัวการ์ตูนจ�ำนวน 10 ข้อ ส่วนที่ 4 เป็นข้อเสนอแนะ แบบอัตนัย 2) น� ำ แบบสอบถามที่ ส ร้ า งขึ้ น ไปไปให้ผู้เชี่ยวชาญในแต่ละด้านท�ำการตรวจ สอบความเหมาะสมและความถูกต้องของแบบ ประเมินเพื่อน�ำมาปรับปรุงให้ได้แบบประเมิน ความพึงพอใจฉบับสมบูรณ์ 3) น� ำ แบบสอบถามที่ ส ร้ า งขึ้ น ไปทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่าง 4) การให้คะแนน มากที่สุด = 5, มาก = 4, ปานกลาง = 3, น้อย = 2, น้อยที่สุด =1 2.3 วิธีการทดลอง 2.3.1 น�ำคู่มือการกรอกแบบประเมิน การปฏิบัติงานสายวิชาการผ่านการเล่าเรื่อง ด้วยการ์ตูน ฉบับสมบูรณ์ไปทดลองโดยให้กลุ่ม ตัวอย่างศึกษาคู่มือการกรอกแบบประเมินโดย ใช้ระยะเวลา 1 สัปดาห์ ซึ่งในระยะเวลาดัง กล่าว เป็นช่วงเวลาที่ตรงกับรอบการประเมิน การปฏิบัติงานจริงของการท�ำงาน 2.3.2 หลังจากกลุม่ ทดลองศึกษา ให้ทำ� แบบวัดความพึงพอใจทีม่ ตี อ่ คูม่ อื การกรอกแบบ ประเมินการปฏิบัติงานสายวิชาการผ่านการเล่า เรื่องด้วยการ์ตูน 2.3.3 วิเคราะห์ผลข้อมูลจากแบบสอบ ถามที่ได้สร้างขึ้น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

215

3. ผลการทดลองและวิจารณ์ผล ผลการพัฒนาและหาประสิทธิภาพของคู่มือการกรอกแบบประเมินการปฏิบัติงาน 3.1 สายวิชาการผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน 3.1.1 แบบประเมินทีใ่ ช้ในการประเมินทีผ่ วู้ จิ ยั สร้างขึน้ ประกอบด้วยแบบประเมินส�ำหรับ ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านสือ่ และแบบประเมินส�ำหรับผูเ้ ชีย่ วชาญด้านเนือ้ หา ซึง่ ผลทีไ่ ด้จากการประเมิน เป็นการหาค่าความเที่ยงตรงแบบ IOC (Index of item objective congruence) ตารางที่ 1 ผลประเมินคุณภาพจากผู้เชี่ยวชาญด้านสื่อ หัวข้อประเมิน

ผลคะแนน

1. การจัดภาพ ข้อความมีความเหมาะสมเป็นระเบียบ 2. การใช้สีของข้อความ สีพื้นมีความเหมาะสม 3. ขนาดตัวอักษรและขนาดรูปภาพเหมาะสม 4. การเข้าใช้งาน และการออกจากโปรแกรมไม่ยุ่งยาก 5. สื่อที่ใช้มีความเหมาะสมกับเนื้อหาที่ใช้งาน 6. การออกแบบดึงดูดความสนใจของผู้ใช้งาน 7. การลำ�ดับขั้นตอนการเรียบเรียงตั้งแต่ต้นจนจบมีความเหมาะสม 8. ไม่เกิดปัญหาขณะเข้าใช้งาน 9. จำ�นวนเฟรมเหมาะสมกับเนื้อหาที่ใช้ในการอธิบาย

0.66 1 0.33 0.66 0.66 0.33 1 1 0

ตารางที่ 2 ผลประเมินคุณภาพจากผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา หัวข้อประเมิน 1. เนื้อหามีความครบถ้วนตามแบบฟอร์มที่กำ�หนด 2. มีการอธิบายเนื้อหาได้อย่างถูกต้อง 3. เนื้อหามีความชัดเจนน่าเชื่อถือ 4. จัดลำ�ดับหัวข้อได้อย่างถูกต้อง 5. คำ�นวณภาระงานในแต่ละหัวข้อได้อย่างถูกต้อง 6. สามารถนำ�ไปเผยแพร่ให้กับผู้ใช้งานได้ 7. สามารถนำ�ไปประยุกต์ในการใช้งานได้จริง 8. เนื้อหาโดยรวมมีประโยชน์อย่างมากต่อผู้ใช้งาน 216

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ผลคะแนน 1 1 1 0.66 1 1 1 1

ผลการประเมินคุณภาพจากผูเ้ ชีย่ วชาญด้านสือ่ และด้านเนือ้ หา พบว่าแต่ละหัวข้อมีคะแนน เฉลีย่ อยูท่ ี่ 0.66-1 ซึง่ อยูใ่ นเกณฑ์ทสี่ ามารถน�ำมาใช้เป็นแบบสอบถามได้ นอกจากนีผ้ เู้ ชีย่ วชาญด้าน สื่อได้ให้ค�ำแนะน�ำในการปรับปรุง ข้อเสนอแนะดังนี้ 1. ตัวอักษรน่าจะหา FRONT ที่ให้อ่านได้ง่ายกว่านี้ 2. น่าจะมีเสียงในการอธิบายด้วย 3. ภาพพื้นหลังน่าจะมีการเปลี่ยนแปลง 4. น่าจะมีการเคลื่อนไหวของตัวการ์ตูน 5. ควรเพิ่มจ�ำนวนเฟรมเพราะบางเนื้อหามากจนไม่น่าสนใจมีรายละเอียดเยอะเกิน และผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหาได้ให้ค�ำแนะน�ำในการปรับปรุง ข้อเสนอแนะดังนี้ 1. เนื้อหามีความครบถ้วนตามแบบฟอร์มที่ก�ำหนด แต่ค�ำอธิบายมีขนาดเล็กมาก และไม่ คมชัด 2. ควรมีการปรับเนื้อหาค�ำพูดบางเฟรมให้เกิดความเหมาะสมมากกว่านี้ ภายหลังจากผูเ้ ชีย่ วชาญประเมินคุณภาพของคูม่ อื การกรอกแบบประเมินการปฏิบตั งิ านสาย วิชาการผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน ผู้วิจัยได้ปรับปรุงคู่มือตามข้อเสนอแนะจนได้คู่มือที่สมบูรณ์ พร้อมน�ำไปทดลองต่อไป

3.2 ผลการวัดความพึงพอใจของกลุ่มตัวอย่าง แบ่งเป็น 3 ส่วน ดังนี้ ส่วนที่ 1 ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถามรายละเอียดดังนี้

ตารางที่ 3 จ�ำนวนร้อยละข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม ตัวแปร เพศ - ชาย - หญิง อายุ (ปี) - 20-29 - 30-39 - 40-49 ประสบการณ์ การทำ�งาน (ปี) - 1-5 - มากกว่า 5 ปี

จำ�นวน

ร้อยละ

12 8

60.00 40.00

4 14 2

20.00 70.00 10.00

10 10

50.00 50.00 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

217

จากกลุ่มตัวอย่างพบว่า เป็นเพศชายจ�ำนวน 12 คน คิดเป็น 60% เป็นเพศหญิงจ�ำนวน 8 คน คิดเป็น 40% รวมทั้งสิ้น จ�ำนวน 20 คน คิดเป็น 100% จากกลุ่มตัวอย่างพบว่า ช่วงอายุระหว่าง 20-29 ปี จ�ำนวน 4 คน คิดเป็น 20% ช่วงอายุ ระหว่าง 30-39 ปี จ�ำนวน 14 คน คิดเป็น 70% และช่วงอายุระหว่าง 40-49 ปี จ�ำนวน 2 คนคิด เป็น 10% รวมทั้งสิ้น จ�ำนวน 20คน คิดเป็น 100% จากกลุ่มตัวอย่างพบว่า อายุการท�ำงานระหว่าง 1-5 ปี จ�ำนวน 10 คน คิดเป็น 50% อายุ การท�ำงานมากกว่า 5 ปี จ�ำนวน 10 คน คิดเป็น 50% รวมทั้งสิ้น จ�ำนวน20 คน คิดเป็น 100%

ส่วนที่ 2 ความรูค้ วามเข้าใจวิธกี ารกรอกแบบประเมินผลการปฏิบตั งิ านรายละเอียดดังนี้

ตารางที่ 4 ความรู้ความเข้าใจวิธีการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงานก่อนการศึกษาด้วยคู่มือ น้อยกว่า 5 ปี

ความรู้ความเข้าใจก่อนการศึกษาด้วยคู่มือ 1. ท่านมีความรู้ความเข้าใจวิธีการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน 2. ท่านคิดว่าการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงานมีความยุ่งยาก 3. ท่านคิดว่าการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงานมีความจำ�เป็น สำ�หรับตัวท่าน 4. ท่านคิดว่าการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงานมีประโยชน์ต่อตัวท่าน รวม

3.20 3.40 4.30

S.D 0.79 0.84 0.67

4.60

0.52

3.88

0.71

มากกว่า 5 ปี

รวม

2.90 3.40 4.20

S.D 1.10 1.07 0.92

3.05 3.40 4.25

S.D 0.94 0.94 0.79

4.40

0.70

4.50

0.61

3.73

0.95

3.80

0.82

จากตารางที่ 4 ผลจากการประเมินความรู้ความเข้าใจวิธีการกรอกแบบประเมินผลการ ปฏิบตั งิ านพบว่า ผูต้ อบแบบสอบถามมีระดับความรูค้ วามเข้าใจ (ข้อ1 และ 2) อยูใ่ นเกณฑ์ปานกลาง โดยมีค่าเฉลี่ย ( ) อยู่ที่ 3.05, 3.40 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D) อยู่ที่ 0.94 ทั้ง 2 ข้อ และผู้ตอบ แบบสอบถามคิดว่าการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงานมีความจ�ำเป็น และมีประโยชน์(ข้อ 3 และ 4) อยู่ในเกณฑ์มากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ย ( ) อยู่ที่ 4.25, 4.50 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D) อยู่ ที่ 0.79, 0.61 ตามล�ำดับ แสดงว่าผู้ตอบแบบสอบถามให้ความส�ำคัญกับการกรอกแบบประเมินการ ปฏิบัติงานในเกณฑ์มากที่สุด แต่มีความรู้ความเข้าใจในเกณฑ์ปานกลาง ส่วนที่ 3 ท่านมีความคิดเห็นอย่างไรเกี่ยวกับการน�ำเสนอคู่มือการกรอกแบบประเมิน ผลการปฏิบัติงาน (สายวิชาการ) ผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน(TOONDOO)รายละเอียดดังนี้

218

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ตารางที่ 5 ความคิดเห็นอย่างไรเกี่ยวกับการน�ำเสนอคู่มือการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน (สายวิชาการ) ผ่านโปรแกรมตัวการ์ตูน ด้านเนื้อหา น้อยกว่า 5 ปี

ด้านเนื้อหา

มากกว่า 5 ปี

S.D 1. เนื้อหามีความครบถ้วนตามแบบฟอร์มที่กำ�หนด 2. มีการอธิบายเนื้อหาได้อย่างถูกต้อง 3. เนื้อหามีความชัดเจนน่าเชื่อถือ 4. จัดลำ�ดับหัวข้อได้อย่างถูกต้อง 5. คำ�นวณภาระงานในแต่ละหัวข้อได้อย่างถูกต้อง 6. สามารถนำ�ไปเผยแพร่ให้กับผู้ใช้งานได้ 7. สามารถนำ�ไปประยุกต์ในการใช้งานได้จริง 8. เนื้อหาโดยรวมมีประโยชน์อย่างมากต่อผู้ใช้งาน รวม

รวม

S.D

4.00 4.10 3.90 4.00 4.00 4.20 4.40 4.30

0.47 0.57 0.57 0.47 0.47 0.79 0.84 0.82

4.30 4.00 4.20 4.20 4.20 4.70 4.50 4.50

0.48 0.82 0.63 0.79 0.63 0.48 0.53 0.53

4.15 4.05 4.05 4.10 4.10 4.45 4.45 4.40

0.49 0.69 0.60 0.64 0.55 0.69 0.69 0.68

4.11

0.63

4.33

0.61

4.22

0.63

จากตารางที่ 5 ผลการประเมินความพึงพอใจของผู้ตอบแบบสอบถามในด้านเนื้อหาเกี่ยว กับการน�ำเสนอคู่มือการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน (สายวิชาการ) ผ่านการเล่าเรื่องด้วย การ์ตูน พบว่าความพึงพอใจของผู้ตอบแบบสอบถามอยู่ในเกณฑ์พึงพอใจมากที่สุดโดยมีค่าเฉลี่ย ( ) อยู่ที่ 4.22 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D) อยู่ที่ 0.63 ตารางที่ 6 ความคิดเห็นอย่างไรเกี่ยวกับการน�ำเสนอคู่มือการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน (สายวิชาการ) ผ่านโปรแกรมตัวการ์ตูน ด้านสื่อโปรแกรมตัวการ์ตูน น้อยกว่า 5 ปี ด้านสื่อโปรแกรมตัวการ์ตูน

มากกว่า 5 ปี

S.D 1. การจัดภาพ ข้อความมีความเหมาะสมเป็นระเบียบ 2. การใช้สีของข้อความ สีพื้นมีความเหมาะสม 3. ขนาดตัวอักษรและขนาดรูปภาพเหมาะสม 4. การเข้าใช้งาน และการออกจากโปรแกรมไม่ยุ่งยาก 5. สื่อที่ใช้มีความเหมาะสมกับเนื้อหาที่ใช้งาน 6. การออกแบบดึงดูดความสนใจของผู้ใช้งาน 7. การลำ�ดับขั้นตอนการเรียบเรียงตั้งแต่ต้นจนจบมีความเหมาะสม 8. ไม่เกิดปัญหาขณะเข้าใช้งาน 9. จำ�นวนเฟรมเหมาะสมกับเนื้อหาที่ใช้ในการอธิบาย รวม

3.70 3.70 3.5 4.1 4.1 4.00 4.20 3.80 3.50 3.84

0.67 0.48 0.53 0.57 0.32 0.67 0.63 0.79 0.71 0.60

รวม

S.D 4.00 4.20 4.00 4.20 4.40 3.90 4.30 4.20 4.10 4.14

0.47 0.79 0.82 0.63 0.52 0.57 0.67 0.63 0.57 0.63

S.D 3.85 3.95 3.75 4.15 4.25 3.95 4.25 4.00 3.80 3.99

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

0.59 0.69 0.72 0.59 0.44 0.60 0.64 0.73 0.70 0.63

219

4. สรุป การวิจยั ครัง้ นี้ มีวตั ถุประสงค์เพือ่ 1.สร้าง คู่มือการกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน ของบุคลากรสายวิชาการผ่านการเล่าเรื่องด้วย การ์ตูน 2.ศึกษาความพึงพอใจของบุคลากรสาย วิชาการต่อคูม่ อื ทีไ่ ด้สร้างขึน้ โดยผลการวิจยั เป็น ดังนี้ 1) การสร้างและหาคุณภาพของคู่มือ การกรอกแบบประเมินการปฏิบตั งิ านสายวิชาการ ส่วนที่ 4 ข้อเสนอแนะ ผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน มีค่าความดัชนี ผู้ตอบแบบสอบถามมีข้อเสนอแนะ ความสอดคล้องระหว่างเนือ้ หาและวัตถุประสงค์ ดังนี้ (IOC) 0.66-1.00 - ควรมีภาพการ์ตูนที่เหมาะส�ำหรับ 2) การทดลองหาความพึ ง พอใจของ แต่ละสาขาวิชา บุคลากรสายวิชาการต่อคู่มือที่ได้สร้างขึ้นพบว่า - ตัวหนังสือควรมีขนาดใหญ่ขึ้น ความรู้ความเข้าใจวิธีการกรอกแบบประเมินผล - ควรตั ด บทสนทนาให้ สั้ น และ การปฏิบัติงานเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก ( = 3.8, กระชับมากขึ้น S.D. = 0.82) ความพึงพอใจด้านเนื้อหาเฉลี่ย อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.22, S.D. = 0.63) ความพึงพอใจด้านสือ่ ตัวการ์ตนู เฉลีย่ อยูใ่ นระดับ มาก ( = 3.99, S.D. = 0.63)

จากตารางที่ 6 ผลการประเมินความ พึ ง พอใจของผู ้ ต อบแบบสอบถามในด้ า นสื่ อ โปรแกรมตัวการ์ตูนเกี่ยวกับการน�ำเสนอคู่มือ การกรอกแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน (สาย วิชาการ) ผ่านการเล่าเรื่องด้วยการ์ตูน พบว่า ความพึงพอใจของผู้ตอบแบบสอบถามอยู่ใน เกณฑ์พงึ พอใจมาก โดยมีค่าเฉลีย่ ( ) อยูท่ ี่ 3.99 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน(S.D) อยู่ที่ 0.63

6. เอกสารอ้างอิง จิรประภา อัครบวร. 2549. สร้างคน สร้างผลงาน. ส�ำนักพิมพ์เต๋า 2000 กรุงเทพฯ : พิมพ์ครั้งที่ 1. ชลิดาศรมณี และพูนศรี สงวนชีพ. 2532. การบริหารงานบุคคล. ส�ำนักพิมพ์ชวนพิมพ์ กรุงเทพฯ : พิมพ์ครั้งที่ 7. ชูศักดิ์ เที่ยงตรง.2548. การบริหารการปกครองท้องถิ่นไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. อลงกรณ์ มีสุทธา และสมิต สัชฌุกร. 2546. การประเมินผลการปฏิบัติงาน (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม) : พิมพ์ครั้งที่ 6 กรุงเทพฯ : สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). 220

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ภาพกิจกรรมมูลนิธิ กิจกรรมของมูลนิธิศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล ในพระราชูปถัมภสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี มีดังนี้ กิจกรรมถวายพระพร สมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม 2560 ณ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

221

พิธีวางพวงมาลา วันสถาปนามหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ.2560

มูลนิธิศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล มอบนํ้าดื่ม จํานวน 1,300 ขวด โดยมี อ.ดร. ปรารถนา คงสํ า ราญ ผู  อํ า นวยการสถาบั น วัฒนธรรมและศิลปะเปนผูรับมอบ เพื่อใชในการ จั ด กิ จ กรรมและงานพิ ธี ก ารของมหาวิ ท ยาลั ย ศรีนครินทรวิโรฒ

ผูชวยศาสตราจารย ดร. ไพโรจน เบาใจ ไดรับเชิญเปนวิทยากร บรรยาย เรื่อง เทคโนโลยีทางดานจริยธรรม ใหนักศึกษา สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม

222

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

แนะน�ำเว็บไซต์ 1. มูลนิ ธิศาสตราจารย์หม่อมหลวง ปิ่ น มาลากุล ในพระบรมราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ขอเชิญเขา้ ชมเว็บไซต์ มูลนิธิศาสตราจารย์หม่อมหลวง ปิ่ น มาลากุล ได้ท ่ี http://www.prof-ml-pinmalakul-foundation.org และติดตามข่าวสารได้ท ่ี facebook ของมูลนิธิฯ กองบรรณาธิการขอขอบคุณ ผศ.ธีร บุญฤทธิ์ ควรหาเวช ทีด่ า� เนินการสร้าง และประชาสัมพันธ์เว็บไซต์ มา ณ โอกาสนี้

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

223 159

2. eJournal วารสารเทคโนโลยีส่อื สารการศึกษา มูลนิ ธิศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ่ น มาลากุล ในพระ บรมราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี eJournal วารสารเทคโนโลยีส่อื สารการศึกษา สามารถเขา้ ชม อ่าน และ Download วารสารตัง้ แต่ ฉบับที่ 15 เป็ นต้นมา ที่ http://poonsri.weebly.com/journal.html ดังตัวอย่างขา้ งล่าง กองบรรณาธิการ ขอขอบคุณ ดร.พูลศรี เวศย์อฬุ าร ทีด่ า� เนินการสร้าง และประชาสัมพันธ์เว็บไซต์ มา ณ โอกาสนี้

160 224

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา