วารสารเทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา ปีที่ 25 ฉบับที่ 1 ปี 2561

‡∑§‚π‚≈¬’ เทคโนโลยี ส◊ËÕื่อ “√°“√»÷ สารการศึ°ก…“ ษา ¡Ÿมู≈ลπ‘นิ∏ธ‘»ิศ“ μ√“®“√¬å าสตราจารย์Àห¡àม่Õอ¡À≈«ßªî มหลวงปิòπ่น ¡“≈“°ÿ มาลากุ≈ล

„πæ√–√“™Ÿปªถั∂—ม¡ภ์¿åส มเด็ ¡‡¥Á®จæ√–‡∑æ√— ¡“√’มารี ในพระราชู พระเทพรัμตπ√“™ ÿ นราชสุ¥ด“œาฯ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ สยามบรมราชกุ ���บ�ที���่ 11 ������� ปี��ท�ี่ � 2519 ฉบั ประจำ�ปี�ก���� ารศึ��� กษา2555 2561 ❖❖❖

��ที�� ่ป���รึ�� กษา

��.�� ภู��ม���ิภ�� รศ.ชม าค ��.��.����� �������ญ�ญู��� ศ.ดร.ผดุ ง อารยะวิ

������� ���การ บรรณาธิ

��.��.������� ����� ผศ.ดร.ไพโรจน์ เบาใจ

��������������� คณะกรรมการดำ����� เนินงาน

�.��.�� ����� �������� รศ.ดร.ไชยยศ เรืองสุวรรณ �.��.��� ดร.จันทร์� ������� ชุ่มเมือ�งปั��ก

ผศ.ดร.ไพโรจน์ เบาใจ ��.��.������� ����� รศ.ดร.สาโรช โสภี��ร� ัก�� ข์ ��.��.����� ���� รศ.ดร.วี ��.��.��ร�ะ� ไทยพานิ ��������ช รศ.ดร.สุ โคตรบรรเทา ��.��.��น�ทร �� ���������� ผศ.ดร.ไพบู เปานิ� ล ��.��.�����ล��ย์ ����� พ.ต.ดร.บุ ญ��ชู ���� ใจซื�� ่อ��กุ�ล �.�.��.��� รศ.ดร.วิ ะวั�ฒ������ นานนท์ ��.��.��น�ัย�� วี���ร��� นางวั นดี บุ��ญ�ทวี ��������� ���� ����

รศ.ดร.ประหยั ระวรพงศ์ ��.��.������ � ด���จิ������� รศ.ดร.สานิ���ตย์������� กายาผาด ��.��.���� ดร.พู�ล���ศรี����� เวศย์��� อ��ุฬาร ��.�� ศ.ดร.สุท���ธิ�พ���งศ์ ���� หกสุ���� วรรณ ��.��.�� รศ.ดร.เผชิ�ญ���กิ����� จระการ ��.��.���� รศ.ดร.พงษ์������� ประเสริ ฐ หกสุ วรรณ ��.��.���� � ���� ���� อาจารย์���น้ำ� ขอนั ������� ���สุ��� ���นต์ นางเยาวดี น่วมสวัสดิ์

ผู้จัดการฝ่ายโฆษณา และประชาสัมพันธ์ ������� นางเยาวดี น่วมสวัส�ดิ��์ ��� �� �� �� ����� ���������� ��������� ��������� � เจ้าของ ��������� ����������� ��� ����มูลนิธิศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล

ในพระราชู ปถัมภ์สมเด็ พระเทพรั นราชสุ� ด��������� าฯ สยามบรมราชกุ ������������������ ����จ������� �� ต������ �����������ม�ารี������������������

������������ สำ�นักงาน ����

���� มูลนิธิศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ����

เลขที อาคาร 14���ชั�้น������� 2 มหาวิ ทยาลั�ยศรีนครินทรวิโรฒ �����่ �114 ������������ �� ������ โทรศั ท์ 0-2259-1919 0-2261-1777 �����พ� 114 ����� 14 ���� 2โทรสาร ���������� ���������������� ���.0-2259-1919 ������.0-2261-1777

สารบัญ

หนา

บก.แถลง ........................................................................................................................................................................... 3 คณะกรรมการรวมกลั่นกรอง ............................................................................................................................................. 4 พระวรธรรมคติ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ...........................................................6 พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช(รัชกาลที่ ๙) ...................................................................9 พระราโชวาทสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ...................................11 ประวัติยอ ศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล ......................................................................................................... 16 ประเทศไทยจะแกปญหาการคอรัปชั่นไดอยางไร? : ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ .............................................................23 การปลูกฝงความอดกลั้นอดทน : รองศาสตราจารย ชม ภูมิภาค ......................................................................................................26 แนวโนมเทคโนโลยีสําหรับอีเลิรนนิงประจําป ค.ศ. 2018 : ดร.พูลศรี เวศยอุฬาร ..........................................................................32 สถาบันอุดมศึกษาไทยกับการผลิตบัณฑิตเพื่อการพัฒนาประเทศ : รศ.ดร บุญเลิศ สองสวาง .........................................................42 การจัดการศึกษาแบบผสมที่หลากหลายเพื่อแสวงหาแนวทางปฏิรูปการศึกษาไทย : ดร.พีระพงษ สิทธิอมร ................................47 เทคโนโลยีหองสมุดในยุคดิจิทัล : สาโรช เมาลานนท .....................................................................................................................50 หนาตางงานวิจัย .........................................................................................................................................................................55 การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมดวยอิเลิรนนิ่งเรื่อง “การแปลงลาปลาซ” ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ : ผศ.ดร.สมภพ ทองปลิว ..................................................56 การพัฒนาบทเรียนบนเเท็บเล็ตดวยโปรแกรม iBook Author เรื่อง การดูแลอุปกรณ คอมพิวเตอร สําหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา : ปราณี สัมฤทธิ์, ไพโรจน เบาใจ, ภูเบศ เลื่อมใส ............................................64 การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง มุมกลอง การเคลื่อนกลองและขนาดภาพในการผลิตรายการโทรทัศน/ วีดิทัศน เพื่อการศึกษาสําหรับนิสิตปริญญาตรี : กิตติพงษ เขียวแกว, พงศประเสริฐ หกสุวรรณ, ภูเบศ เลื่อมใส .............................79 การพัฒนาระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม : คนึงศรี นิลดี, ธนดล ภูสีฤทธิ์ ...................................................................................................................................................88 โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริมสรางการคิดและพฤติกรรมการสื่อสารของผูเรียน ในสถาบันอุดมศึกษา : จุฬาวดี มีวันคํา, รศ.ดร.สุทธิพงศ หกสุวรรณ, ผศ.ดร.ฐาปนี สีเฉลียว ...................................................... 104 การสอนผานเว็บแบบผสมผสาน เรื่อง คําสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 โรงเรียนราชินี : พัชนี สหสิทธิวัฒน, ณัฐพล รําไพ ........................................................................................................................................ 120 การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง การตัดตอลําดับภาพ และเทคนิคการเปลี่ยนภาพในการผลิตรายการโทรทัศน/ วีดิทัศนเพื่อการศึกษาสําหรับนิสิตปริญญาตรี : ภูริชญ ผลพิทักษศิริ, พงศประเสริฐ หกสุวรรณ, ภูเบศ เลื่อมใส ............................................................................................... 133 การพัฒนาระบบสารสนเทศการฝกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม : วีราภรณ เชยรัมย, ธนดล ภูสีฤทธิ์ ........................................................................................................................................ 142 กลยุทธการจัดการการพัฒนาการศึกษานอกระบบเพื่อความมั่นคงของจังหวัดชายแดนภาคใต โดยศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษา : สุชาติ ถาวระ, เสาวนีย สิกขาบัณฑิต, พีระพงษ สิทธิอมร ............................................. 160 การพัฒนาบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตามแนวคิดนําตนเอง เรื่องการใชงาน Adobe Flash ในการสรางภาพเคลื่อนไหว สําหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปที่ 5 : อุบล ตะสนท, ดร.วัตสาตรี ดิถียนต ............................................................................... 174 กิจกรรมของมูลนิธิ .......................................................................................................................................................... 185 แนะนําเว็บไซต มูลนิธิศาสตราจารยหมอมหลวง ปน มาลากุล ในพระบรมราชูปถัมภสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ............................................................... 197

∫°.·∂≈ß บ.ก.แถลง ���������������������������������������� ����������������

หนังสือเทคโนโลยีสื่อสารการศึกษาฉบับนี้เปนปที่ 25 ยังคงนโยบาย ���������������������� ����������������������������������������� ใหความสําคัญกับงานวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาและการสื่อสาร เนื่องจาก ����������������������������������������������������� ������ เปนงานวิจัยที่สนับสนุนการสอนใหมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ทั้งนี้ ��������������������������������������������� ����������������������� เนือ่ งจากความดีของการใชเทคโนโลยีการสือ่ สารทีจ่ ะชวยใหผลการเรียนของ ������������������������� E-Learning ��������� Agmented Reality นักเรียนสูงขึ้นได และเลมนี้เปนเลมแรกที่จะทําอยูในรูปของ E-Journal โดย ����������������������������������������� ����������������������������� เขาไปที่ http://poonsri.weebly.com/journal.html (เปดดูทา ยเลม) ทาน ����� � ��า� ��ง�ๆ���ได� � ��� � ��� � ���� � �� � ������ ������� � ������� � � ก็M-Learning สามารถอานบทความต ���������� ������������������������������������������� ��������� สวนบทความก็ยังใหความสําคัญและขอบคุณ รองศาสตราจารยชม �������������������������������������������������������������������������� ภูมิภาค ดร.พูลศรี เวศยอุฬาร ดร.พีระพงษ สิทธิอมร ผูชวยศาสตราจารย ��������������� ���������������������������� ������������������������� ดร. สมภพ ทองปลิว รองศาสตราจารย บุญเลิศ สองสวาง และอาจารยสาโรช ������� เมาลานนท ที่กรุณาสงบทความใหลงในวารสารจึงขอขอบคุณไว ณ โอกาสนี้ ข��า�พเจ บนี้ ����า�ขอขอบคุ �������ณ�ทุ��ก�ท��า�นที ���ใ่ ��ห��ก�ารสนั �����บ�สนุ���น�การจั �����ดพิ�ม��พ�ว��ารสารฉบั ���������� จนออกมาเป นเลมสวยงาม ขอให ทานและครอบครั วมีค�วามสุ ขและความ ���������������� ����������� ������ ��������������� ������ กาวหนาในชีวิตตลอดไป

(ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ) ������������������������� ������������� ������� บรรณาธิการวารสารเทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา ��������������������������������������� ���������������� กรรมการและเหรัญญิกมูลนิธิศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล ในพระราชูปถัมภสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ������������������ ��.������� �����

¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬å À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ PROFESSOR MOMLUANG PIN MALAKUL FOUNDATION ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ª√– “π¡‘μ√ ÿ¢ÿ¡«‘∑ 23 ‡¢μ«—≤π“ °√ÿ߇∑æœ 10110 ‚∑√»—æ∑å.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777

คณะกรรมการร่ กรอง §≥–°√√¡°“√√àว«มกลั ¡°≈—Ëπ่น°√Õß ¿Ÿ¡ภู‘¿ม“§ ิภาค

√Õß»“ μ√“®“√¬åชม ™¡ 1. 1.รองศาสตราจารย์ ૬»“ μ√“®“√¬åดร.ไพโรจน์ ¥√.‰æ‚√®πå 2. 2.ผู้ชºŸ่วâ™ยศาสตราจารย์

√Õß»“ μ√“®“√¬åดร.สุ ¥√. ÿนπทร ∑√ 3. 3.รองศาสตราจารย์

‚§μ√∫√√‡∑“ โคตรบรรเทา

4.4. ศาสตราจารย์ »“ μ√“®“√¬åดร.ผดุ ¥√.º¥ÿง ß 5. 5.ศาสตราจารย์ ดร.สุท¥√.«’ ธิพงศ์ √Õß»“ μ√“®“√¬å √–

อารยะวิ ยญู Õ“√¬–«‘ ≠êŸ หกสุวรรณ ‰∑¬æ“π‘ ™

6. 6.รองศาสตราจารย์ ระ √Õß»“ μ√“®“√¬åดร.วี ¥√. “‚√™ 7. รองศาสตราจารย์ ดร.สาโรช 7. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.ª√–À¬—¥ 8. รองศาสตราจารย์ ดร.ประหยัด 8. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. “π‘μ¬å 9. รองศาสตราจารย์ ดร.สานิตย์ 9. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.‡º™‘≠ 10. รองศาสตราจารย์ ดร.เผชิญ √Õß»“ μ√“®“√¬åดร.วิ ¥√.«‘นπัย—11. 10.รองศาสตราจารย์

‡∫“„® เบาใจ

ไทยพานิ ‚ ¿’ √—°¢å ช โสภีรักข์ ®‘√–«√æß»å จิระวรพงศ์ °“¬“º“¥ กายาผาด °‘®√–°“√ กิจระการ «’√วี–«— ระวั≤ฒπ“ππ∑å นานนท์

√Õß»“ μ√“®“√¬åดร.พงษ์ ¥√.æß…åปªระเสริ √–‡ √‘ฐ∞ À° ÿ «√√≥ 12. 11.รองศาสตราจารย์ หกสุ วรรณ ૬»“ μ√“®“√¬åดร.พิ ¥√.æ‘ตμร √ ∑Õß™— Èπ ้น 13. 12.ผู้ชºŸ่วâ™ยศาสตราจารย์ ทองชั 14. 13.ดร.พู ลศรี √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. ÿ∑∏‘æß»å 15. 14.ดร.พี ระพงษ์ ¥√.æŸ ≈»√’

15. ¥√.æ’√–æß…å

เวศย์ อุฬาร À° ÿ «√√≥ สิทธิÕอÿÃมร ‡«»¬å “√

‘∑∏‘Õ¡√

¡Ÿ≈¡Ÿπ‘≈∏π‘‘»∏“ μ√“®“√¬å Õ¡À≈«ßªî òπ ¡“≈“°ÿ ≈≈ ‘»“ μ√“®“√¬åÀ¡àÀ¡à Õ¡À≈«ßªî òπ ¡“≈“°ÿ PROFESSOR MOMLUANG PINPIN MALAKUL FOUNDATION PROFESSOR MOMLUANG MALAKUL FOUNDATION ¡À“«‘¡À“«‘ ∑¬“≈—∑¬“≈— ¬»√’¬π»√’ §√‘π§√‘ ∑√«‘π∑√«‘ ‚√≤‚√≤ ª√– “π¡‘ μ √ ª√– “π¡‘μ√ ÿ¢ÿ¡ ÿ«‘¢∑ÿ¡23 ≤π“≤°√ÿ 10110 «‘∑ ‡¢μ«— 23 ‡¢μ«— π“߇∑æœ °√ÿ߇∑æœ 10110 ‚∑√»—‚∑√»— æ∑å.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777 æ∑å.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777

������ ������������� �� ������ � � �������������������������� ��� ���������� �������� �� ������ มู ล นิ ธ ิ ศ าสตราจารย์ ห ม่ อ มหลวงปิ ่ น มาลากุ ล ��������� ������������� ��������� ������� ������������������ �������� ��������� ����� ��������� ������� ������������ ในพระราชู ป ถั ม ภ์ ส มเด็ จ พระเทพรั ต นราชสุ ด า ฯ สยามบรมราชกุ มารี ����� ���� �� ��� ����� ������������� ����� ��������.�.2554-2558 � ��� ���� ������������� ����� �� �.�.2554-2558 เรื่องแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารมูลนิธิ พ.ศ. 2558-2562

���������� �������������� ����� ����� ����� ��� ��1/2554 ��������������������� ������ 2554 ��������� ��� ���������� �������������� ����� �� ����� ��� 1/2554 �������� 14 �� 14 ������ 2554 ���������� ในการประชุ ม คณะกรรมการบริ ห ารมู ล นิ ธ ิ ครั ้ ง ที ่ 2 / 2558 เมื ่ อ วั น ที ่ 5 สิ ง หาคม 2558 เรื ่ อ งการ ������������� ��������� ���.�.2554-2558 ���� ������ �� ���� ����������������� �� ������� ���� ��������� ��� �� ������������� � �.�.2554-2558 ���� ���� ����� ����������������� �� �������������� ��� �� เลือกตั้งคณะกรรมการบริหารชุดพ.ศ.2558 - 2562 ที่ประชุมมีมติเลือกตั้ง รองศาสตราจารย์ชม ภูมิภาค ��������������� ����� �������� �������� ��������� ��� ������ ��15 �� �� ��������� �� ������ �������� ����������� � 15 เป็นประธานมูลนิธิ และได้เลือกตั้งกรรมการอื่นๆ อีกรวมทั้งประธานเป็นจ�ำนวน 14 คน ���� ����������� ���������������� ��14 ���น��������� ������������������� ���จึ�ง� ��ประกาศแต่ �.�.2554-2558 �ด�ำเนิ 14 ��การขอจดทะเบี ���������� ����ย������������� ����� �� �.�.2554-2558

อาศั ย���� มติ ท�ี่ป���������� ระชุมที่ม�อบหมายให้ นกรรมการชุ�ด���� ใหม่ งตั้ง ��คณะกรรมการมู ������ ���� ลนิธิ ดังนี้ ������ ������������� 1.�������������� �������������� ����� �������������

1. 1.รองศาสตราจารย์ ชม��ภู�ม���ิภ�าค ประธานกรรมการ ��.�� ���� �ม��ณฑา ����� ������ � ������������� � 1� 1

2. 2.รองศาสตราจารย์ ดร.คุ ณ��.�� หญิ พรหมบุ ญ � รองประธานกรรมการคนที ่1 2.�������������� �������������� �งสุ��� ������ ������ �������������

3. 3. ดร.จั น��.�� ทร์ อ��งปั รองประธานกรรมการคนที ่2 ����ชุ�่ม��� ��เมื����� ������������� � 2� 2 3.��.�� ���������ก� ����� �������������

4. 4. ผู4.้ช��่ว��ยศาสตราจารย์ เลิ�ศ���ชู���น���าค กรรมการและเลขานุ ���������������� ��� ���������������� �ก��าร ���������������� ����� ���������������� ���

5. 5. ดร.พี ร ะพงษ์ สิ ท ธิ อ มร กรรมการและผู ช ้ ว ่ ยเลขานุ ������ ��������� ������������ ����������� �ก��าร 5.��.����.�� ������ ����� ������������ ����������� ���

6. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ เบาใจ กรรมการและเหรัญญิก 6. 6.������������������� ��.������� ����� �������� ��������������� �����นธ์ กรโกสียกาจ �������������� ��������������

7. รองศาสตราจารย์ ดร.ท่า��.������� นหญิงประภาพั กรรมการ ��.����.�� ���(กมลาศน์ �) นี ������� 7.����������� ����������� ����������� �������� � ลเซ่น �������

8. 7. หม่ อมหลวงจุ ฑามาตย์ กรรมการ ��.����.�� ����ช���ั��� ���� �������������� ��นมิ �������� ��� ������ ����������� �������

9. 8. ผู8.้ช�������������� ่วยศาสตราจารย์ ดร.ฤทธิ ย��อ่��อ������� ่ง ���� ������� กรรมการ 9. 9.�������� ��� ������������������� �������

10. นางวั น�������� ดี บุญ�ทวี กรรมการ ������ �������

11. 10.อาจารย์ ว พงศาปาน กรรมการ ��.����.�� �เฉลี ����ย��� ����� ����� ������� 10. ����� ����� �������

12. อาจารย์ ประวิท��ร�ตรี กรรมการ 11.11. �������� ������� �������� ������เพ็���ญมาลย์ �������

13. ร้ อ ยต�ำรวจโท บั ญ ชา บุ ญ ทวี

กรรมการและประชาสั มพันธ์ 12.12. �������������� ������� ������ ) ) ������� �������� ������� �������(������� � (������� �������

14. นางสาวชื่นชม จริโมภาส กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ 13.13. ������� ��������������� ��� ��� ������� ������� � ���� ������� 14.14. ������� ���������� �������� ������� ������� � ������� ������� ประกาศ ณ วันที่ 11 สิงหาคม 2558 ������ � ��������� �15 ������ 2554 ������ ��� 15 ������ 2554

(�������������� �� ����ชม �������) (�������������� �ภู��ม��) (รองศาสตราจารย์ ิภาค) �������� � �� � � � ���������� � �� � ������� � � ������ � � ล �������� � �� � � � ���������� � �� � ������� �� ่น������ ประธานมูลนิธิศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ มาลากุ ��������� ��������������� ��������� �������� ������ �������� ��������� ���� �������� �ต������� ในพระราชู ปถัมภ์��ส�มเด็ จ�พระเทพรั นราชสุ ด������������ า ฯ������������ สยามบรมราชกุ มารี

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

ข้าพเจ้าเห็นว่าโอวาทประทานในวันเด็กแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2545 เป็นโอวาท ที่ชาวไทยทุกคนควรน�ำไปใช้ในชีวิต ไม่เฉพาะแต่เด็กเท่านั้น ชาวไทยทุกคนควรน�ำไป ใช้ด้วย มีความดังต่อไปนี้ 6

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

7

8

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

พระบรมราโชวาท

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ ๙) เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

9

การแนะแนวทางความประพฤติและจิตใจ… “เปนหนาที่…ผูเปนครูเปนอาจารยเปนผูบริหารการศึกษา ที่จะตองชวยเหลือ ดวยหลักวิชาและความสามารถ ทุกคนไดเรียนวิชาการแนะแนวมาแลว ควรจะไดนาํ หลัก การมาปฏิบตั เิ พือ่ ใหเยาวชนไดรบั ประโยชนอนั แทจริง โดยเฉพาะอยางยิง่ การแนะแนว ทางความประพฤติและจิตใจซึ่งสําคัญมาก ขอใหเพียรพยายามปลูกฝงความรูความคิด ที่ปราศจากโทษ ใหแกเขาโดยเสมอหนา แนะนําอบรมดวยเหตุผลและดวยความจริงใจ ประกอบดวยความเมตตาปรานี สงเคราะหอนุเคราะหและนําพาไปสูทางที่ถูกที่เจริญ เยาวชนก็จะเกิดมีความมั่นใจ และมีกําลังใจที่จะทําความดี” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแกบัณฑิตวิทยาลัยวิชาการศึกษา พิษณุโลก ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๑๕

การฝกฝนคือการศึกษาอีกขั้นหนึ่ง… “การใหการศึกษาอีกขั้นหนึ่ง คือ การสอนและการฝกฝนใหเรียนรูวิทยาการ ที่กาวหนาขึ้นไป พรอมทั้งการฝกฝนใหรูจักใชเหตุผล สติปญญา และหาหลักการชีวิต เพื่อใหสามารถสรางสรรคความเจริญงอกงาม ทั้งทางกายและทางความคิด ผูทํางาน ดานการศึกษาจึงมีความสําคัญเปนพิเศษ และไดรับความยกยองเปนอยางสูงตลอดมา ในฐานะที่เปนผูใหชีวิตจิตใจตลอดจนความเจริญทุกอยางแกอนุชน…” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแกบัณฑิตวิทยาลัยวิชาการศึกษา ประสานมิตร ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๑๔

การศึกษาที่ดี จําตองใชความรอบรูกวางขวาง… “การใหการศึกษาที่ดีนั้น เปนงานที่ละเอียดลึกซึ้งมาก จําเปนตองใชความ รอบรูอันกวางขวาง ใชความสุขุมรอบคอบ ประกอบดวยความตั้งใจและความเพียร พยายามอยางแรงกลา จึงจะทําไดสําเร็จ…” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแกบัณฑิตวิทยาลัยวิชาการศึกษา ประสานมิตร ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๑๕

10

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

พระราโชวาท

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

11

12

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

13

14

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

15

ª√–«—쑬àÕ

»“ μ√“®“√¬å À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈

ประวัติยอ ศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล π“¡

À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈

«—π‡¥◊Õπªï‡°‘¥ «—π‡ “√å∑’Ë 24 μÿ≈“§¡ æ.».2446 ‡«≈“ 09.05 π. ≥ ∫â“π∂ππÕ—…Ɠߧå ∫‘¥“

‡®â“æ√–¬“æ√–‡ ¥Á® ÿ‡√π∑√“∏‘∫¥’ (À¡àÕ¡√“™«ß»å‡ªï¬ ¡“≈“°ÿ≈)

¡“√¥“

∑à“πºŸâÀ≠‘߇ ߒˬ¡ æ√–‡ ¥Á® ÿ‡√π∑√“∏‘∫¥’ ( °ÿ≈‡¥‘¡ « —πμ ‘ßÀå)

æ’ËπâÕß√à«¡∫‘¥“¡“√¥“ 1. À¡àÕ¡À≈«ßª° 2. À¡àÕ¡À≈«ßªÑÕß 3. À¡àÕ¡À≈«ßªÕß 4. À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ 5. À¡àÕ¡À≈«ß‡ªπ»√’ 6. À¡àÕ¡À≈«ß‡ªïò¬¡ ‘π 7. À¡àÕ¡À≈«ßªπ»—°¥‘Ï 8. À¡àÕ¡À≈«ßª“πμ“

16

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) (¡“≈“°ÿ≈) « —πμ ‘ßÀå

°“√»÷°…“ æ.».2450 æ.».2451 æ.».2452 æ.».2453 æ.».2457 æ.».2458

æ.».2464 æ.».2465 æ.».2467 æ.».2471 æ.».2474 æ.».2498 ¡√

‡√‘¡Ë ‡√’¬πÀπ—ß ◊Õ∑’∫Ë “â π°—∫§√Ÿ·©≈â¡ (·©≈â¡ »ÿªμ√—°…å ¿“¬À≈—߇ªìπæ√–¬“ Õπÿ»“ μ√åæ“𑙬°“√) ‡√’¬πÀπ—ß ◊Õ°—∫§√ŸÕŸã (æ√–¬“æ𑙬»“ μ√å«‘∏“π) ‡√’¬π°—∫§√Ÿ‡™◊ÈÕ (À¡àÕ¡À≈«ß‡™◊ÈÕ Õ‘»√“ß°Ÿ√ ¿“¬À≈—߇ªìπÀ≈«ß‰«∑‡¬») ‡¢â“‡√’¬π‚√߇√’¬π¡—∏¬¡√“™∫Ÿ√≥– (ªí®®ÿ∫—π§◊Õ ‚√߇√’¬π «π°ÿÀ≈“∫ «‘∑¬“≈—¬) ‡≈¢ª√–®”μ—« 145 Õ∫‰≈à‰¥â™π—È ª√–∂¡æ‘‡»…ªï∑’Ë 3 μ“¡·ºπ°“√ »÷°…“ æ.».2452 ´÷Ë߇ª≈’ˬπ‡ªìπ¡—∏¬¡ 3 μ“¡·ºπ°“√»÷°…“ æ.».2456 ‡¢â“‚√߇√’¬π¡À“¥‡≈Á°À≈«ß ‡≈¢ª√–®”μ—« 199 ‡√’¬π´È”™—Èπ ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 3 ¬°‡«âπ«‘™“§≥‘μ»“ μ√å ·≈–¿“…“Õ—ß°ƒ… ¢÷Èπ‰ª‡√’¬π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 4 æ√–∫“∑ ¡‡¥Á®æ√–¡ß°ÿƇ°≈Ⓡ®â“Õ¬ŸÀà «— ∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ ·μàß μ—ßÈ „À⇪ìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°„πæ√–∫√¡√“™«—ß ‰¡à ‰¥â‡√’¬π∑’Ë ‚√߇√’¬πÕ’° ·μà ª≈“¬ªïπ—Èπ¬—ߧߡ“ Õ∫‰≈à·≈– “¡“√∂ Õ∫ºà“π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 5 ‡≈◊ËÕ𠉪‡√’¬π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 6 ‰¥â ·μà ‰¡à ‰¥â¡“‡√’¬πÀ√◊Õ¡“ Õ∫Õ’°‡≈∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ „Àâ ‰¥â√—∫∑ÿπ¢Õß°√–∑√«ß∏√√¡°“√ ÕÕ°‰ª »÷°…“μàÕ ≥ ª√–‡∑»Õ—ß°ƒ… μÕπ·√°‰¥â ‰ªÕ¬Ÿà°—∫§√Õ∫§√—« Marshall ∑’ˇ¡◊Õß brighton ‡æ◊ËÕΩñ°Ωπ¥â“π¿“…“·≈–ª√–‡æ≥’ ‡¢â“»÷°…“¿“…“ —π °ƒμ ·≈–∫“≈’∑’Ë School of Oriental Studies ·Ààß ¡À“«‘∑¬“≈—¬≈Õπ¥Õπ ‡¢â“»÷°…“∑’Ë Brasenose College ·Ààß¡À“«‘∑¬“≈—¬ÕÕ°´åøÕ√å¥ ‚¥‡≈◊Õ°¿“…“ —𠰃쇪ìπ«‘™“‡Õ° ·≈–¿“…“∫“≈’‡ªìπ«‘™“‚∑ ”‡√Á®°“√»÷°…“·≈–‰¥â√—∫ª√‘≠≠“μ√’‡°’¬√μ‘π‘¬¡ B.A “¢“¿“…“ ‚∫√“≥μ–«—πÕÕ° ¡À“«‘∑¬“≈—¬ÕÕ°´åøÕ√å¥ æ‘®“√≥“¡Õ∫ª√‘≠≠“Õ—°…√»“ μ√å¡À“∫—≥±‘μ (M.A) ”‡√Á®°“√»÷°…“ «‘∑¬“≈—¬ªÑÕß°—π√“™Õ“≥“®—°√ (√ÿàπ·√°)

∑à“πºŸâÀ≠‘ߥÿ…Æ’¡“≈“ ¡“≈“°ÿ≈ ≥ Õ¬ÿ∏¬“ (‰°√ƒ°…å) ∏‘¥“‡®â“æ√–¬“¡À‘∏√·≈–∑à“πºŸâÀ≠‘ß°≈’∫ ‰¡à¡’∫ÿμ√∏‘¥“

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

17

√—∫√“™°“√ æ.».2455 æ.».2458 æ.».2461 æ.».2474

∂«“¬μ—«‡ªìπ¡À“¥‡≈Á°∑’Ëæ√–∑’Ëπ—ËßÕ—¡æ√ ∂“𠇪ìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°√—∫„™â√ÿàπ‡≈Á° ‡ªìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°√—∫„™â√ÿàπ„À≠à Õ“®“√¬åª√–®”°Õß·∫∫‡√’¬π°√¡«‘™“°“√ Õ“®“√¬å摇»…§≥–Õ—°…√ »“ μ√å ·≈–«‘∑¬“»“ μ√å ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—æ.».2475 Õ“®“√¬å‚∑ Õ“®“√¬åª√–®”§≥–Õ—°…√»“ μ√å æ.».2477 À—«Àπâ“·ºπ°Ωñ°À—¥§√Ÿ¡—∏¬¡ §≥–Õ—°…√»“ μ√å·≈–«‘∑¬“»“ μ√å ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ √—°…“°“√„πμ”·Àπàߧ√Ÿ„À≠à ‚√߇√’¬π ¡—∏¬¡ÀÕ«—ß æ.».2480 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 1 ºŸâÕ”π«¬°“√‚√߇√’¬π‡μ√’¬¡Õÿ¥¡»÷°…“ ·Ààß ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—æ.».2481 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 3 æ.».2482 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 4 æ.».2485 Õ∏‘∫¥’°√¡ “¡—≠»÷°…“ ÕÕ°®“°μ”·ÀπàßÀ—«Àπâ“·ºπ°Ωñ°À—¥§√Ÿ ¡—∏¬¡®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“≈—¬™—Èπ摇»… μ˔՗μ√“ æ.».2486 ™—Èπ摇»… Õ—π¥—∫ 1 æ.».2487 ™—Èπ摇»… Õ—π¥—∫ 2 æâπ®“°μ”·ÀπàߺŸâÕ”π«¬°“√‚√߇√’¬π‡μ√’¬¡ Õÿ¥¡»÷°…“ ∑’˪√÷°…“‚√߇√’¬π‡μ√’¬¡Õÿ¥¡»÷°…“∑”ß“π„πÀπâ“∑’Ë ‡≈¢“∏‘°“√®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ (22 ‘ßÀ“§¡ - 6 μÿ≈“§¡) æ.».2489 ™—Èπ摇»… Õ—π¥—∫ 3 ª≈—¥°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ (∂÷ß 26 ∏—𫓧¡ æ.».2500) æ.».2495-2496 √—°…“°“√„πμ”·ÀπàßÕ∏‘∫¥’°√¡«‘™“°“√ æ.».2497 √—°…“°“√„πμ”·ÀπàßÕ∏‘∫¥’°√¡°“√Ωñ°À—¥§√Ÿ (∂÷ß 27 °—𬓬π æ.».2499) »“ μ√“®“√¬å摇»…„π§≥–§√ÿ»“ μ√å ®ÿÓ≈ß°√≥å ¡À“«‘∑¬“≈—æ.».2500 √— ∞ ¡πμ√’ «à “ °“√°√–∑√«ß»÷ ° …“∏‘ ° “√·≈–°√–∑√«ß«— ≤ π∏√√¡ √—∞∫“≈™ÿ¥ π“¬æ®πå “√ ‘𠇪ìπ𓬰√—∞¡πμ√’ æ.».2500-2501 √— ∞ ¡πμ√’ «à “ °“√°√–∑√«ß»÷ ° …“∏‘ ° “√·≈–°√–∑√«ß«— ≤ π∏√√¡ √—∞∫“≈™ÿ¥ æ≈‚∑∂πÕ¡ °‘μμ‘¢®√ ‡ªìπ𓬰√—∞¡πμ√’ √—°…“°“√

18

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

æ.».2502-2506 æ.».2502-2506 æ.».2506-2512 æ.».2506-2512

Õ∏‘°“√∫¥’®ÿÓ°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ (18-29 ‘ßÀ“§¡ æ.».2501) æâπ Õ∏‘°“√∫¥’®ÿÓ°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ (18-29 ‘ßÀ“§¡ æ.».2501) æâπ ®“°μ”·Àπàß√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ (1 °—𬓬π) ®“°μ”·Àπàß√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ (1 °—𬓬π) ‡π◊ËÕß®“°¬ÿ∫°√–∑√«ß ‡π◊ËÕß®“°¬ÿ∫°√–∑√«ß √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈ ƒ…¥‘Ï ∏π–√—™μå √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈ ƒ…¥‘Ï ∏π–√—™μå ‡ªìπ𓬰√—∞¡πμ√’ ‡ªìπ𓬰√—∞¡πμ√’ √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈∂πÕ¡ °‘μμ‘¢®√ √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈∂πÕ¡ °‘μμ‘¢®√ ‡ªìπ𓬰√—∞¡πμ√’ ‡ªìπ𓬰√—∞¡πμ√’

°“√ª√–™ÿ¡π“𓙓쑧√—Èß ”§—≠ °“√ª√–™ÿ¡π“𓙓쑧√—Èß ”§—≠ æ.».2467 ºŸâ·∑ππ—°‡√’¬π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡ Meeting of University Leaque of æ.».2467 ºŸâ·∑ππ—°‡√’¬π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡ Meeting of University Leaque of Nations Nations æ.».2472 ºŸâ·∑π√—∞∫“≈ °“√ª√–™ÿ¡ 1stst Work Conference on Adult Educaæ.».2472 ºŸâ·∑π√—∞∫“≈ °“√ª√–™ÿ¡ 1 Work Conference on Adult Education ∑’Ë Cambridge tion ∑’Ë Cambridge æ.».2474 ºŸªâ Ø‘∫μ— ß‘ “π™—«Ë §√“« °“√ª√–™ÿ¡ Leaque of Nations Temporary Colæ.».2474 ºŸªâ Ø‘∫μ— ß‘ “π™—«Ë §√“« °“√ª√–™ÿ¡ Leaque of Nations Temporary Collaborator ¢Õß —ππ‘∫“μ‘™“μ‘∑’Ë GENEVA laborator ¢Õß —ππ‘∫“μ‘™“μ‘∑’Ë GENEVA æ.».2491 À—«Àπⓧ≥–ºŸâ —߇°μ°“√≥å °“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“ ¡—¬ “¡—≠ (General æ.».2491 À—«Àπⓧ≥–ºŸâ —߇°μ°“√≥å °“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“ ¡—¬ “¡—≠ (General Conference) §√—Èß∑’Ë 3 ¢ÕßÕߧ尓√»÷°…“ «‘∑¬“»“ μ√å·≈–«—≤π∏√√¡ Conference) §√—Èß∑’Ë 3 ¢ÕßÕߧ尓√»÷°…“ «‘∑¬“»“ μ√å·≈–«—≤π∏√√¡ ·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (UNESCO) ∑’Ë°√ÿ߇∫√ÿμ ª√–‡∑»‡≈∫“πÕπ ·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (UNESCO) ∑’Ë°√ÿ߇∫√ÿμ ª√–‡∑»‡≈∫“πÕπ æ.».2492 UNESCO ‡™‘≠‡ªìπºŸÕâ ”π«¬°“√ —¡¡π“‡√◊ÕË ß°“√»÷°…“ºŸâ „À≠à„π™π∫∑∑’Ë æ.».2492 UNESCO ‡™‘≠‡ªìπºŸÕâ ”π«¬°“√ —¡¡π“‡√◊ÕË ß°“√»÷°…“ºŸâ „À≠à„π™π∫∑∑’Ë √—∞‰¡‡´Õ√å (Mysore) ª√–‡∑»Õ‘π‡¥’¬ (UNESCO Seminar çRural Adult √—∞‰¡‡´Õ√å (Mysore) ª√–‡∑»Õ‘π‡¥’¬ (UNESCO Seminar çRural Adult Education for Community Actioné) Education for Community Actioné) æ.».2493 ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ECAFE - UNESCO Sorking Group ∑’Ë°√ÿ߇∑æœ æ.».2493 ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ECAFE - UNESCO Sorking Group ∑’Ë°√ÿ߇∑æœ æ.».2494 À—«Àπⓧ≥–ºŸâ·∑π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘«à“¥«¬°“√»÷°…“¢Õß Inæ.».2494 À—«Àπⓧ≥–ºŸâ·∑π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘«à“¥«¬°“√»÷°…“¢Õß International Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿ߇®π’«“ ª√–‡∑» «‘μ ternational Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿ߇®π’«“ ª√–‡∑» «‘μ ‡´Õ√å·≈π¥å ‡´Õ√å·≈π¥å æ.».2495 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO æ.».2495 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO ∑’Ë°√ÿߪ“√’ ∑’Ë°√ÿߪ“√’ æ.».2497 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO æ.».2497 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO ¡—¬∑’Ë 2 ∑’ˇ¡◊Õß¡Õπ‡μ√‘‡§‚Õ ª√–‡∑»Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ√Õß ¡—¬∑’Ë 2 ∑’ˇ¡◊Õß¡Õπ‡μ√‘‡§‚Õ ª√–‡∑»Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ√Õß ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“¢Õß UNESCO ∑’‡Ë ¡◊Õß¡Õπ‡μ«‘‡¥‚Õ ª√–‡∑» ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“¢Õß UNESCO ∑’‡Ë ¡◊Õß¡Õπ‡μ«‘‡¥‚Õ ª√–‡∑» Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°‡ªìπ√Õߪ√–∏“π °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘ «à“¥â«¬°“√ Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°‡ªìπ√Õߪ√–∏“π °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘ «à“¥â«¬°“√ »÷°…“ International Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿ߇®π’«“ ª√–‡∑» »÷°…“ International Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿ߇®π’«“ ª√–‡∑» «‘μ‡´Õ√å·≈π¥å «‘μ‡´Õ√å·≈π¥å เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 19

æ.».2505

æ.».2506

æ.».2508

æ.».2511

√Õߪ√–∏“π °“√ª√–™ÿ¡√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√¢Õß ª√–‡∑»„πÕ“‡´’¬ (Minister of Education of Asian States Meeting on Education and Economic Planning ‡√’¬°¬àÕÊ «à“ MINEDAS) √Õߪ√–∏“π“∏‘∫¥’®ÕÀåπ —π (Johnson) ·Ààߪ√–‡∑» À√—∞Õ‡¡√‘°“ ‡™‘≠„Àâ ‰ªª√–™ÿ¡ Peace Corps ‡√◊ËÕß °”≈—ߧπß“π™—Èπ°≈“ß ∑’˪√–‡∑» ªÕ√å‚μ√‘‚° (Portorico) UNESCO ·≈– IAU (International Association of University) ·μàß μ—Èß„À⇪ìπºŸâ‡™’ˬ«™“≠¥â“π°“√»÷°…“¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬·≈–‡™‘≠ª√–™ÿ¡ UNESCO-IAU Commission on the Fole of Higher Education in the Development of Nations ∑’Ë°√ÿß°—«≈“≈—¡‡ªÕ√å ª√–‡∑»¡“‡≈‡´’ºŸâ‡™’ˬ«™“≠¥â“π°“√»÷°…“¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬ ª√–™ÿ¡ UNESCO - IAU Commission on the Role of Higher Education in the Development of Nations ‡√◊ËÕß∫∑∫“∑¢ÕßÕÿ¥¡»÷°…“„π°“√æ—≤π“ ª√–‡∑» ∑’Ë°√ÿ߇∑æœ ª√–∏“π°“√ª™ÿ¡ MINEDAS ∑’Ë°√ÿ߇∑æœ (À≈—ß ®“°°“√ª√–™ÿ¡§√—Èßπ’È ‰¥â‡™‘≠™«π√—∞¡πμ√’°≈ÿà¡Õ“‡´’¬Õ“§‡π¬å®—¥μ—Èß Õߧ尓√ SEAMEO (South-East Asia Minister of Education Organization) ‡ªìπº≈ ”‡√Á® ≈ßπ“¡„π π∏‘ —≠≠“ SEAMEO „ππ“¡√—∞∫“≈‰∑¬∑’˪√–‡∑» ‘ߧ‚ª√å

μ”·Àπàß∑’Ë∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ ·μàßμ—Èß æ.».2484 °√√¡°“√®—¥°“√√“™‘π’¡Ÿ≈π‘∏‘ (‚¥¬æ√–√“™‡ “«π’¬å) æ.».2485 √“™∫—≥±‘μ ”π—°»‘≈ª°√√¡ “¢“«√√≥§¥’ ·≈–¿“…“»“ μ√å °√√¡°“√ ¿“®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—æ.».2490 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…μ√»“ μ√å æ.».2507 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬‡™’¬ß„À¡à æ.».2508 Õ∏‘°“√∫¥’¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ ∂÷ß æ.».2514 Õÿªπ“¬°°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï„π §≥–≈Ÿ°‡ ◊Õ·Ààß™“쑧√—Èß·√° æ.».2512 Õÿªπ“¬°°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï„π§≥–≈Ÿ°‡ ◊Õ·Ààß™“μ‘ §√—Èß∑’Ë Õß ¡“™‘°«ÿ≤‘ ¿“ æ.».2515 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ (∂÷ß æ.».2519) ¡“™‘° ¿“π‘μ∫‘ ≠ — ≠—μ‘ ·Ààß™“μ‘ (∂÷ß æ.».2516) æ.».2518 ¡“™‘°«ÿ≤‘ ¿“ ¡—¬∑’Ë 2 (∂÷ß æ.».2519) æ.».2529 √“™∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï

20

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

‡§√◊ËÕß√“™Õ‘ √‘¬“¿√≥å æ.».2458 æ.».2460 æ.».2475 æ.».2475 æ.».2481 æ.».2483 æ.».2486 æ.».2491 æ.».2492 æ.».2493 æ.».2494 æ.».2495 æ.».2497 æ.».2500 æ.».2503 æ.».2504 æ.».2505 æ.».2510 æ.».2516 æ.».2528 æ.».2532

‡À√’¬≠√“™√ÿ®‡‘ ß‘π ‡À√’¬≠√“™‘π√’ ™— °“≈∑’Ë 5 ( .º.) ‡À√’¬≠∫√¡√“™“¿‘‡…° √—™°“≈∑’Ë 6 (√.√.».6) ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å «.ª.√. ™—Èπ 5 ‡À√’¬≠∑’Ë√–≈÷°ª∞¡∫√¡√“™“πÿ √≥å μ쑬®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“ ( ◊∫ °ÿ≈) μ√‘¬“¿√≥å¡ß°ÿƉ∑μ√‘μ√“¿√≥å™â“߇º◊Õ° ∑«‘쑬“¿√≥å¡ß°ÿƉ∑∑«‘쑬“¿√≥å™â“߇º◊Õ° ª√–∂¡“¿√≥å¡ß°ÿƉ∑‡À√’¬≠∫√¡√“™“¿‘‡…° √—™°“≈∑’Ë 9 ‡À√’¬≠√“™°“√™“¬·¥π ª√–∂¡“¿√≥å™â“߇º◊Õ° ‡À√’¬≠®—°√æ√√¥‘¡“≈“ ∑ÿ쑬®ÿ≈®Õ¡‡°â“ ¡À“«™‘√¡ß°ÿÆ ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å ¿.ª.√.™—Èπ 3 ‡À√’¬≠©≈Õß 25 æÿ∑∏»μ«√√… ¡À“ª√¡“¿√≥å™â“߇º◊Õ° ∑ÿ쑬®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“«‘‡»… ‡À√’¬≠√—™°“≈∑’Ë 9 ‡ ¥Á®π‘«—μ‘æ√–π§√ ‡À√’¬≠≈Ÿ°‡ ◊Õ ¥ÿ¥’ ‡À√’¬≠°“™“¥ √√‡ √‘≠ ™—Èπ 1 ª∞¡®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“ ‡À√’¬≠¥ÿ…Æ’¡“≈“ ‡¢Á¡»‘≈ª«‘∑¬“ ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å ¿.ª.√. ™—Èπ 2 ‡§√◊ËÕß√“™Õ‘ √‘¬“¿√≥åÕ—π‡ªìπ ‘√‘¬‘Ëß√“¡°’√μ‘

‡§√◊ËÕß√“™¬åÕ‘ √‘¬“¿√≥åμà“ߪ√–‡∑» æ.».2505 Great Cross with Star and Sash (‡¬Õ√¡—π) æ.».2507 Grand Cordon Leopod (‡∫≈‡¬’ˬ¡) Sacred Treasure 1st Class (≠’˪ÿÉπ) æ.».2510 The Order of Distinguished Diplomatic Merit Service Class (‡°“À≈’) æ.».2511 Grand Cordon of Order of Brilliant Star (®’π§≥–™“μ‘) เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

21

‡°’¬√쑉¥â√—∫®“°Àπ૬ߓπ·≈– ∂“∫—πμà“ßÊ æ.».2505 §√ÿ»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—æ.».2507 π‘μ»‘ “ μ√奅ÿ Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï (LLD. ¡À“«‘∑¬“≈—¬Õ‘π‡¥’¬π“ ª√–‡∑» À√—∞Õ‡¡√‘°“ æ.».2509 »‘≈ª¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï (‚∫√“≥§¥’) ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ æ.».2510 °“√»÷°…“¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï «‘∑¬“≈—¬°“√»÷°…“ (¡À“«‘∑¬“≈—»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤) æ.».2516 »‘≈ª»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬‡™’¬ß„À¡à æ.».2517 »‘≈ª»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ æ.».2527 ª√—™≠“¥ÿ…Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ( “¢“¿“…“‰∑¬) ¡À“«‘∑¬“≈—¬√“¡§”·Àß æ.».2530 Õ—°…√»“ μ√奅ÿ Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ »‘≈ªîπ·Ààß™“μ‘ “¢“«√√≥»‘≈ªá ∫ÿ§§≈¥’‡¥àπ¢Õß™“μ‘ “¢“æ—≤π“°“√»÷°…“ æ.».2531 ºŸâ π—∫ πÿπ°“√Õπÿ√—°…å¡√¥°‰∑¬¥’‡¥àπ √—∫æ√–√“™∑“πæ√–‡°’Ȭ«∑Õߧ” „π∞“π–ºŸâ à߇ √‘¡¿“…“‰∑¬¥’‡¥àπ æ.».2535 √—∫æ√–√“™∑“π‚≈àπ—°°“√Ωñ°À—¥§√Ÿ‰∑æ.».2535 √—∫√“ß«—≈Õ“‡´’¬π “¢“«√√≥°√√¡ ‰¥â√—∫°“√¬°¬àÕ߇ªìπ∫ÿ§§≈∑’Ë ∑”§ÿ≥ª√–‚¬™πå·°à°“√»÷°…“¢Õß™“μ‘Õ¬à“ß Ÿß¬‘Ëß æ.».2537 ‰¥â √— ∫ °“√ª√–°“»‡™‘ ¥ ™Ÿ ‡ °’ ¬ √μ‘ ‡ ªì π ªŸ ™ π’ ¬ ∫ÿ § §≈¥â “ π¿“…“·≈– «√√≥°√√¡‰∑À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ ‰¥â°√“∫∂«“¬∫—ߧ¡≈“∂÷ß·°àÕ —≠°√√¡ ‡¡◊ËÕ«—πæƒÀ— ∫¥’∑’Ë 5 μÿ≈“§¡ æ.».2538 ‡«≈“ 17.05 π. ¥â«¬‚√§‡ âπ‡≈◊Õ¥„π ¡Õßμ’∫·≈–‰μ«“¬ ≥ ‚√ß欓∫“≈æ√–¡ß°ÿƇ°≈â“ ‘√‘√«¡Õ“¬ÿ‰¥â 91 ªï 11 ‡¥◊Õπ 11 «—π æ.».2546 ‰¥â√—∫°“√¬°¬àÕß®“°¬Ÿ‡π ‚° ‡ªìπ∫ÿ§§≈ ”§—≠¥’‡¥àπ¢Õß‚≈° ¥â“π°“√»÷°…“ «—≤π∏√√¡ «√√≥°√√¡ ·≈–°“√ ◊ËÕ “√

22

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ประเทศไทยจะแกปญหา

การคอรัปชั่นไดอยางไร? ผศ.ดร.ไพโรจน เบาใจ

ทุกวันจะได้รบั ฟังข่ำวจนกลำยเป็นเรือ่ ง ธรรมดำว่ำกระทรวงนี้มีกำรคอรัปชั่น กระทรวง นั้นมีกำรคอรัปชั่น จนมีค�ำว่ำ “เงินทอน” ฟังดู แล้วน่ำใจหำยว่ำประเทศไทยต้องสูญเสียเงิน จ� ำ นวนนี้ ไ ปเป็ น จ� ำ นวนมำกประมำณถึ ง 20 เปอร์เซ็นต์ของเงินงบประมำณแผ่นดินซึ่งเป็น เงินจำกภำษีรำษฏรของประชำชนชำวไทย ผู้ เขียนในฐำนะนักกำรศึกษำมำตลอดชีวิตจึงขอ แสดงทัศนไว้เพือ่ จะเป็นประโยชน์ตอ่ ผูร้ บั ผิดชอบ ในกำรปกครองต่อไป จะแก้ปัญหำกำรคอรัปชั่นใน วงรำชกำรได้อย่ำงไร หลำยคนมักพูด ว่ำต้องแก้ปัญหำกำรคอรัปชั่น แต่ไม่ ค่อยได้ยินว่ำจะแก้ด้วยวิธีกำรอย่ำงไร (HOW TO) ฉะนั้นข้ำพเจ้ำในฐำนะ นักกำรศึกษำหรือเรียกว่ำครูขอแสดง ควำมคิดเห็นไว้ดังนี้ 1. กระทรวงที่ต้องรับผิดชอบ ก็ คื อ กระทรวงศึ ก ษำธิ ก ำร เพรำะ

เป็นกระทรวงสร้ำงคนให้มีคุณภำพ ให้เป็นคนดี และเก่ง กำรสร้ำงคนดีตอ้ งเริม่ ตัง้ แต่เยำว์วยั โดย เริ่มจำกชั้นประถม มัธยมและอุดมศึกษำให้ต่อ เนื่องกันเป็นล�ำดับ โดยเริ่มจำกหลักสูตร เนื้อหำ สำระ ต้องก�ำหนดให้ชัดเจน เช่นเรื่องควำม ซือ่ สัตย์สจุ ริต ควำมอดทน ขยันหมัน่ เพียร ควำม มีวินัย ควำมประหยัดพอเพียง เป็นต้น ส่วนกำร เรียนกำรสอนต้องใช้วิธีวิทยำศำสตร์ สำมำรถ ตรวจสอบได้วำ่ ผูเ้ รียนเกิดคุณธรรมตำมทีก่ ำ� หนด

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

23

ไว้หรือไม่ ถ้าไม่เกิดก็สามารถตรวจสอบได้วา่ เป็น เพราะอะไรในขัน้ ตอนไหนก็สามารถแก้ไขได้ตรง จุดเป็นวิทยาศาสตร์ไม่ใช่ไสยาศาสตร์ การสอน ต้องใช้สื่อการสอนเข้าช่วย เข่น วิดีโอ นิทาน เหตุการณ์จริง และอืน่ ๆ เพือ่ ให้เกิดความประทับ ใจติ ด ตาติ ด ใจ ปลู ก ฝั ง เป็ น นิ สั ย ติ ด ตั ว ไปใน อนาคต การใช้สิ่งแวดล้อมทางกายภาพก็เป็น เรื่องจ�ำเป็น ทุกวันศุกร์ก่อนเลิกเรียนควรให้ นักเรียนได้สวดมนตร์พร้อมๆ กันในห้องประชุม และจบลงด้วยการสอนคุณธรรมจากพระสงฆ์

24

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ท�ำเช่นนี้ทุกสัปดาห์ก็จะช่วยให้เด็กได้คุณธรรม โดยอัตโนมัติ คุณธรรมจะซึมซาบเข้าไปในจิตใจ เปรียบเสมือนการท่องสูตรคูณทีเ่ ด็กต้องทองทุก เย็นก่อนเลิกเรียน ในไม่ช้าก็จะติดอยู่ในสมอง ไม่มีวันลืมจนวันตาย

ในการปลูกฝังคุณธรรมนั้น ผู้ปกครอง นักเรียนเป็นส่วนส�ำคัญทีจ่ ะต้องอบรมสัง่ สอนลูก ของตนเองให้สอดคล้องกับครู เช่น ครูสอนให้ นักเรียนเป็นคนซื่อสัตย์ไม่คดโกงแม้เพียงบาท เดียวก็ไม่เอา เด็กพบเงินตกในสนามก็มาส่งครู ประกาศตามหาเจ้าของ แต่เมือ่ นักเรียนเดินกลับ ไปบ้านในระหว่างทางพบกระเป๋าเงินตกอยูม่ เี งิน 200 บาท น�ำไปให้ผู้ปกครอง ๆ บอกว่าเงินเล็ก น้อยไม่ต้องไปคืนเขาหรอก ซึ่งค้านกับการสอน ของครู เด็กก็จะสับสนว่าจะเชื่อใครดี แต่ถ้า ผู้ปกครองสอนว่าไม่ใช่เงินของเราให้ไปคืนเขา ท�ำเช่นนี้ความแข็งแกร่งของความซื่อสัตย์ก็จะ มั่นคงในจิตใจเด็ก สุดท้ายก็จะกลายเป็นนิสัย

น�ำไปใช้ในอนาคตไม่คอร์รัปชั่นเงินหลวงท่าน จะได้ลูกที่มีคุณธรรมเป็นที่รักของสังคม และ เป็นเกียรติต่อวงศ์ตระกูลของท่าน

2. สาระหรือเนื้อหา หรือแนวคิดที่ควร ปลูกฝัง เช่น ค่านิยมที่ไม่ฟุ้งเฟ้อ พอเพียง บูชา คนดีมีคุณธรรม มีจิตสาธารณะมากกว่าบูชาเงิน หรือเศรษฐี รู้จักประหยัดมัธยัสถ์ มีน้อยใช้น้อย พอเพียงในสิ่งที่ตนมีอยู่ แนวคิดง่าย ๆ เช่นนี้ ครู อาจารย์และผู้ปกครองนักเรียน ท�ำให้ดูเป็น ตัวอย่างลูกหลานก็จะซึมซับไปเอง เปรียบเทียบ เสมือนลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น ซึ่งสามารถลดการ คอรัปชั่นได้อย่างประหลาด

3. ให้ ค นดี ไ ด้ ป กครองประเทศ ดั ง ค�ำสอนของรัชกาลที่ 9 เพราะถ้าหัวไม่ส่าย หาง ก็ไม่กระดิก หมายความว่า ถ้าเจ้านายไม่คอรัปชัน่ ลูกน้องก็ไม่คอรัปชั่น เพราะลูกน้องจะกลัวถูก ลงโทษ และเจ้านายก็จะเป็นที่เคารพย�ำเกรง เรียกว่ามีบารมี แต่ถ้าเจ้านายคอรัปชั่น ลูกน้อง ก็จะคอรัปชัน่ กันเป็นทอด ๆ เพราะคิดว่าเจ้านาย จะไม่กล้ามาจับผิด ซึง่ ในปัจจุบนั ทีม่ กี ารคอรัปชัน่ กันทุกกระทรวงก็คงเป็นเพราะสูตรนี้เอง ฉะนั้น

ประเทศไทยจะปลอดการคอรัปชั่น แล้ว ต้องเริ่มต้นที่นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี ปลัดกระทรวง อธิบดี หัวหน้ากอง ตาม ล�ำดับ เป็นคนซื่อสัตย์สุจริต ก็จะปลอด การคอรัปชั่นได้ในที่สิ้นสุดประเทศไทย ก็จะเจริญก้าวหน้า อีกมาก 4. การแก้ไขที่ปลายเหตุ ก็เป็น สิ่ ง ที่ จ� ำ เป็ น ก็ คื อ มาตรการลงโทษทาง กฎหมายทีร่ นุ แรง ทัง้ ผูใ้ ห้และผูร้ บั สินบน มีการยึดทรัพย์คืนหลวงและจ�ำคุกที่ยาวนาน เพือ่ ให้เข็ดหลาบ ถามว่าจ�ำเป็นหรือไม่? ข้าพเจ้า เห็นว่าจ�ำเป็นเพราะก่อนที่จะท�ำสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ก็ย่อมรู้ เพราะฉะนั้นควรจะให้สังคมลงโทษด้วย เสียชื่อเสียงวงศ์ตระกูล ลูกหลานอับอายขาย หน้าจะได้คิดก่อนท�ำ

ข้าพเจ้าในฐานะครูเก่าขอเสนอแนวคิด ไว้ 4 ประการข้างต้น ก็คงจะช่วยปราบคอรัปชั่น ได้บ้างกระมัง

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

25

การปลูกฝงความอดกลั้นอดทน รองศาสตราจารย ชม ภูมิภาค*

การปลูกฝังความอดทนอดกลัน้ นี ้ จะเห็น ว่าประกอบขึน้ ด้วยคุณธรรมเหล่านีเ้ ป็นอย่างน้อย ได้แก่ ขันติธรรม การข่มใจหรือทมะ และความ เอาใจเขามาใส่ใจเราเป็นอย่างน้อย หากบุคคลมี คุณธรรม 3 ประการในตัวแล้ว ก็ย่อมจะมีความ อดทนได้ดีด้วยเหตุนี้ การปลูกฝังความอดกลั้น อดทนคงต้องพูดถึงเรื่องอย่างน้อย 3 เรื่อง คือ ขันติธรรม ความเอาใจเขามาใส่ใจเรา และการข่มใจ

สังคมปัจจุบนั นีเ้ ป็นสังคมทีม่ คี วามขัดแย้ง กันอย่างหลีกเลี่ยงไม่พ้น ที่ใดก็ตามที่มีมนุษย์ ตั้งแต่สองคนขึ้นไป ย่อมจะมีการขัดแย้งกันอยู่ เสมอ เมื่อมีคนขึ้น มีคนหลายหมู่หลายกลุ่มใน สังคม ความขัดแย้งระหว่างคนหมูห่ รือกลุม่ ต่างๆ ย่อมเกิดขึ้นบ่อย เพราะบุคคลแต่ละคนหรือ แต่ละกลุ่ม ย่อมมีความแตกต่างกันในด้านความ คิด ด้านความสนใจ หรือด้านผลประโยชน์ต่างๆ

ในสังคมประชาธิปไตย ทีส่ ง่ เสริมในเรือ่ ง สิทธิเสรีภาพของปัจเจกชนมาก ความขัดแย้งของ บุคคลในสังคมก็ย่อมมาก เพราะต่างคนต่างมี สิทธิทจี่ ะคิด จะเชือ่ ถือความคิดความเชือ่ ถือย่อม แตกต่างกันเป็นของธรรมดา เมื่อเกิดความแตก ต่างกันในความคิด ก็ยอ่ มเกิดความขัดแย้งกันขึน้ ผิดกับสังคมบังคับหรือหล่อหลอมให้บุคคลคิด บังคับให้บุคคลท�าตามค�าสั่งโดยไม่ต้องคิดใน สังคมแบบนี้ คนไม่คิดแต่ปฏิบัติตามค�าสั่ง ความ ขัดแย้งย่อมไม่มีแน่ ในสังคมประชาธิปไตยนั้น เราส่งเสริมให้ปจั เจกชนคิดให้เป็น คิดด้วยเหตุผล เมื่ อ เป็ น เช่ น นี้ ความคิ ด ของบุ ค คลหรื อ กลุ ่ ม ต่างๆ ย่อมแตกต่างกันเป็นธรรมดา ความคิดของ คนนี้ยอมแตกต่างกับความคิดของคนโน้น หรือ ความคิ ด ของกลุ ่ ม นั้ น ย่ อ มแตกต่ า งกั บ กลุ ่ ม นี้ ความขัดแย้งทางความคิดย่อมเป็นสิ่งที่ตามมา

ประธานมูลนิธิศาสตราจารยหม่อมหลวงปน มาลากุล ในพระราชูปถัมภ,อดีตนายกสมาคมศิษยเก่า มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, อดีตนายกสมาคมการศึกษาแห่งประเทศไทย, อดีตที่ปรึกษาสมาคมการศึกษาแห่งประเทศไทย

*

26

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เมื่อความขัดแย้งกันเกิดขึ้นเช่นนี้ ความ อดทนหรือขันติธรรมจึงเป็นสิ่งจ�ำเป็นที่แต่ละ บุคคลแต่ละกลุ่มจะต้องมีเป็นคุณสมบัติไว้ในตัว เพื่อจะหาทางประนีประนอมความขัดแย้งนั้น โดยสั น ติ มิ ฉ ะนั้ น แล้ ว ก็ จ ะเกิ ด การกระท� ำ ที่ รุนแรงเกิดขึ้น เพราะความขัดแย้งเช่นนั้น

มนุษย์ทุกวันนี้จะอยู่ในสังคมได้อย่าง เป็นสุขสงบได้ต้องมีขันติธรรมอย่างสูง ในชีวิต ประจ�ำวันเรานัน้ เราจะพบว่ามีสงิ่ ทีเ่ ราไม่พงึ พอใจ เกิดขึ้นกับตัวเรามาก เริ่มตั้งแต่เช้าเดินทางไป ท�ำงาน ไม่ว่าจะเดินทางโดยรถประจ�ำทางหรือ รถยนต์ส่วนตัว เริ่มตั้งแต่ขึ้นรถประจ�ำทาง เรา อาจถูกเบียดถูกแย่งขึ้นรถประจ�ำทาง หากเรา ไม่มีขัดติธรรมเราอาจโกรธคนเบียดหรือคนแย่ง เราขึน้ รถเมล์ แต่ถา้ เรามาคิดว่าเขาจ�ำเป็นจะต้อง ไป จะต้องรีบ เพราะหากไปสายอาจจะถูกตัดเงิน เดือนหรือถูกต�ำหนิ หากเราเองถูกตัดเงินเดือน หรือถูกต�ำหนิ เราจะมีความรู้สึกเช่นใด หากเรา คิดได้เช่นนั้นเราจะไม่โกรธเขา หรือเวลาเราขึ้น รถยนต์ เราจะเห็นว่าแท็กซี่ขังแซงซ้ายแซงขวา อย่างรวดเร็ว เราอาจเกิดความรู้สึกฉุน แต่หาก เราพิจารณาให้รวู้ า่ คนขับแท็กซีน่ นั้ จ�ำเป็นต้องรีบ หาเงิน เพราะค่าเช่ารถแพง ค่าน�้ำมันแพง หาก มัวชักช้าอาจหาเงินได้ไม่พอค่าเช่า หากเราเป็น คนขับแท็กซี่ เราก็อาจจะต้องท�ำเช่นนีเ้ หมือนกัน หากเราคิดเช่นนี้ได้ เราจะไม่โกรธ การคิดเช่นนี้ เป็นคิดที่เรียกว่า “เอาใจเขามาใส่ใจเรา” ค�ำว่า เอาใจเขามาใส่ใจเรานัน้ หมายความว่าเราจะต้อง รู้สภาพของเขาว่าเป็นอย่างไร ใจเขาคิดอย่างไร หากเราเป็นเขาอยู่ในสภาพนั้นจะเป็นอย่างไร

คนทีเ่ อาแต่ใจตนเอง ถือแต่ความคิดของ ตนเป็นใหญ่ ไม่พิจารณาถึงความคิดของคนอื่น เลยนัน้ เป็นคนทีป่ ราศจากขันติธรรม หากบุคคล หรือกลุม่ ต่างๆ ในสังคมในประเทศชาติขาดความ อดทนแล้ว ย่อมไม่สามารถจะทนต่อความคิดที่ ขัดแย้งกับตนและเมือ่ นัน้ การใช้กำ� ลังต่อกันและ กันย่อมเกิดขึ้น บรรดาสงครามทั้งหลายนั้น ราก เหง้าที่ส�ำคัญของการฆ่าฟันกันนั้น ส่วนมากมา จากความแตกต่ า งกั น ในทางความคิ ด หรื อ อุดมการณ์ การฆ่าฟันกันไม่ว่าในเขมร ลาว เวีย ตนาม เกาหลี ล้วนแต่มีสาเหตุมาจากความแตก ต่างกันในทางความคิดโดยทั้งสิ้น ด้วยเหตุนี้ ประเทศไทยของเราซึ่งมีคนที่มีความแตกต่างใน ทางความคิดอยู่เป็นอันมาก จะพึงมีขันติธรรม อย่างสูง จะต้องมีความอดกลั้น ใช้การประนี ประนอม ใช้การชักจูง ใช้เวลาอย่าใช้ก�ำลังข่มขู่ บีบบังคับซึ่งกันและกัน หากใช้ก�ำลังข่มขู่บีบ บังคับซึ่งกันและกันเมื่อใด เมื่อนั้นการรบราฆ่า ฟันกันย่อมจะเกิดขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เมื่อ เกิดการรบราฆ่าฟันกันขึ้น ความทุกข์ยากสาหัส ทั้งหมดย่อมเกิดขึ้นแก่คนไทยทุกคน

ขันติ ได้แก่ความอดกลัน้ รูจ้ กั ยับยัง้ ชัง่ ใจ ในเมื่อกระทบกับสิ่งที่ไม่พอใจ อดทนต่อการว่า กล่าว เสียดสีของคนอื่น อดทนต่อความคิดของ คนอื่นที่ขัดแย้งกับความคิดของเรา อดทนต่อ ความตรากตร�ำ ใช้ความเพียรไม่ท้อถอย สู้กับ เวลาที่จะต้องใช้ไปไม่ว่าจะนานเพียงใด

ความรู้สึกที่ส�ำคัญ ควบคู่กับขันติก็คือ ทมะ หรือทีแ่ ปลว่าการข่มใจ นัน่ คือขมใจในความ อยาก ความโกรธทั้งหลาย เมื่อโกรธก็พยายาม เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

27

ข่มใจไม่ให้คดิ เมือ่ นึกอยากจะได้อะไรก็ขม่ ใจเสีย อย่าให้อยากได้หากไม่มีทางได้มาโดยสุจริต

อีกสิง่ หนึง่ ทีจ่ ะช่วยในการก่อให้เกิดความ อดกลั้น ก็คือความรู้จักเสียสละ รู้จักการบริจาค หรือให้คนอื่นเสียบ้าง การรู้จักให้หรือรู้จักเสีย สละเสียบ้างนี้ จะเป็นแนวทางหนึง่ ทีจ่ ะลดความ ขัดแย้งลงได้มาก เช่นลูกจ้างหรือกรรมกร นายจ้าง หรือเจ้าของโรงงานอุตสาหกรรม ต่างฝ่ายต่าง รูจ้ กั เป็นฝ่ายเสียบ้าง ความขัดแย้งระหว่างนายจ้าง กับลูกจ้าง หรือเจ้าของโรงงานกับกรรมกรย่อม ไม่เกิดขึ้น

หากทุกคนทุกกลุ่มสังคมมีการยึดและ ปฏิบัติตามธรรมดังกล่าวคือ จาคะ ทมะ ขันติ โสรัจจะ จาคะ ก็คือ การให้การบริจาค ทมะ คือ การข่มใจ หักห้ามใจ ขันติ คือความอดกลัน้ โสรัจ จะ คือความสงบเสงีย่ ม เมือ่ ทุกคนเป็นเช่นนีแ้ ล้ว สังคมย่อมจะมีแต่ความสุข มีความสงบ ความ วุ่นวายทั้งหลายย่อมไม่เกิดขึ้น สังคมย่อมจะมี เวลาส�ำหรับการพัฒนาไปทุกด้าน

ธรรมที่กล่าวมาแล้วนั้น หากทุกคนได้ ปฏิบัติ ทุกคนจะมีความอดกลั้น ความอดกลั้น ย่อมเป็นเครือ่ งสกัดกัน้ มิให้เกิดการกระท�ำรุนแรง หรือมุ่งร้ายต่อกัน

การขัดแย้งทั้งหลายหากได้ใช้ขันติธรรม เข้ า ช่ ว ย ใช้ เ วลาใช้ ก ารเจรจาต่ อ รองและ ประนีประนอมกันแล้ว ย่อมตกลงกันได้ ความ รุนแรงไม่เกิดขึน้ ชาติมคี วามสงบสุขและยุตธิ รรม ภาวะเช่นนี้ทุกคนย่อมจะต้องการ

ขันติธรรมเป็นคุณธรรมอันหนึง่ ทีจ่ ะต้อง ใช้การฝึกอบรมมาตั้งแต่เยาว์วัย และฝึกปฏิบัติ 28

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ต่อเนื่องในชีวิตประจ�ำวันด้วย การฝึกอบรมใน โรงเรียนนับว่าเป็นสิง่ ทีจ่ ะปลูกฝังคุณธรรมเช่นนี้ ได้ดี วิธีการสอนของครูเองก็จะต้องสนองการที่ จะก่อเกิดคุณธรรมนีด้ ว้ ย และวิธกี ารอภิปรายนัน้ เป็นวิธหี นึง่ ทีจ่ ะช่วยสร้างขันติธรรม การอภิปราย นั้ น หากใช้ ถู ก วิ ธี จ ะส่ ง ผลต่ อ เรื่ อ งนี้ โ ดยตรง วิชาสังคมศึกษาเป็นวิชาที่จะใช้การสอบแบบ อภิปรายกลุม่ ได้เป็นอย่างดี ครูจะต้องเลือกเรือ่ ง ซึง่ เป็นปัญหาทีค่ นในชัน้ มีความเชือ่ ความคิดเห็น แตกต่างกัน น�ำมาให้นักเรียนอภิปรายกัน ใน ขณะอภิปรายนักเรียนจะพบ จะได้ยนิ ความคิดที่ ขัดกับความเชื่อถือของตนอย่างยิ่ง อาจจะเกิด ความรูส้ กึ ไม่พอใจ รูส้ กึ โกรธ แต่เป็นการอภิปราย ในชั้ น เขาจะต้ อ งข่ ม ใจ ฝึ ก ใจตนเองให้ ล อง พิจารณาความคิดเห็นคนอืน่ บ้าง เหตุการณ์เช่นนี ้ ย่อมช่วยสร้างขันติธรรมให้เกิดในตัวนักเรียน

การแข่งขันกีฬาต่างๆ ก็เป็นการช่วย โอกาสที่จะฝึกขันติธรรมได้มาก ในขณะแข่งขัน ถูกเหยียบถูกตุ นึกอยากจะโกรธ นึกอยากจะ ตอบโต้ แต่อยูภ่ ายใต้การควบคุมของผูต้ ดั สิน จ�ำ ต้องอดกลั้นเมื่อพบกับภาวะเช่นนี้นานๆ เข้า ก็ จะเกิดเป็นคุณธรรมประจ�ำตัว คือความอดกลั้น

การเอาใจเขามาใส่ใจเราก็เป็นอีกเรื่อง หนึ่งที่จะต้องปลูกฝังเพื่อให้เกิดความอดกลั้น อดทน

ความเอาใจเขามาใส่ใจเรานั้น หมายถึง ความสามารถของบุคคลที่จะเข้าใจคนอื่นและ เห็นอกเห็นใจคนอื่น เป็นความสามารถที่จะ เข้าใจเหตุผลที่อยู่เบื้องหลังพฤติกรรรมของคน อื่นอย่างถูกต้อง นั่นก็โดยการเทียบเคียงจิตใจ

ของตนเองกั บ คนอื่ น โดยคิ ด และพิ จ ารณาว่ า หากเป็นเราอยู่ในสถานการณ์เช่นนั้นหรือพบ เหตุการณ์เช่นนั้นจะรู้สึกอย่างไร จะท�ำอย่างไร หากเราเข้าใจเช่นนั้น เราก็จะเกิดความเห็นอก เห็นใจเขา ไม่โกรธหรือไม่พอใจเขา ตัวอย่างเช่น หากเราทราบว่าเขาจะต้องรีบส่งรถ จะต้องรีบ หาเงินค่าโดยสาร เพราะค่าน�้ำมันแพง ค่าเช่ารถ วันหนึง่ แพงมาก หากไม่รบี หาเงินก็อาจจะไม่พอ ค่ า เช่ า แท็ ก ซี่ หรื อ อาจจะเหลื อ เงิ น ไม่ พ อค่ า อาหาร ค่าใช้จ่ายส�ำหรับครอบครัว หากเป็นเรา พบภาวะเช่นนี้ เราก็คงท�ำเช่นนัน้ เหมือนกัน บาง ครั้งหรือแทบทุกครั้งเราเห็นเด็กวิ่งซุกซน เดิน วิ่ง ไม่หยุดนิ่ง เราก็มักจะดุเด็กว่า อยู่นิ่งเสียทีน่า พักเดียวเด็กก็จะซุกซน วิ่ง เดินอีกจนเราร�ำคาญ แต่หากเราจะหวนมองย้อนหลังไปว่า เมือ่ เราเด็ก เท่าเขาเราเป็นอย่างไร หากนึกถึงตรงนี้ก็จะถึง บางอ้อว่า เออ เมื่อราเป็นเด็กแค่นี้เราก็อยู่นิ่งไม่ ได้ เมื่อเป็นอย่างนี้เราก็จะหายโมโหเด็ก เรียกได้ ว่าเราเอาใจเด็กมาใส่ใจเราแล้ว ความสัมพันธ์ ระหว่างเด็กกับเราก็ดีขึ้น สุขภาพจิตเราก็ดีขึ้น สุขภาพจิตเด็กก็ดี คือดีด้วยกันทั้งสองฝ่าย

การเอาใจเขามาใส่ใจเราจะเกิดขึ้น เมื่อ เราไม่ยึดแต่ใจเรา ตัวเราเป็นใหญ่ ต้องคิดถึงคน อื่นอย่ายึดแต่ตนเองเป็นใหญ่ พวกปล้น จี้ ฆ่า ขโมยของของคนอืน่ นัน้ คนพวกนีย้ ดึ แต่ใจตัวเอง เป็นใหญ่ หากคิดว่าของเขาเขาก็รัก หากมีคนมา ขโมยของของเราไป เราก็ย่อมมีความเสียใจ เสียดาย หากคิดได้เช่นนี้ เราก็ยอ่ มจะไม่กล้าทีจ่ ะ ขโมยของคนอื่น

โดยปรกตินั้น ก่อนที่จะคิดเช่นนี้ได้นั้น

ต้องมีความกลั้นเกิดขึ้น เมื่อมีสิ่งมายั่วความ ต้องการ เช่นของคนอืน่ สวยๆ อยากได้ แต่มคี วาม อดกลัน้ เกิดขึน้ ย่อมมีเวลาคิดต่อไปถึงเรื่องใจเขา หรือในด้านความพึงพอใจนั้น ก็ไม่มีใครจะพบ สิ่งพึงประสงค์อยู่ตลอดไป ย่อมพบความโกรธ ความรู้สึกเดือดร้อน ไม่พอใจต่างๆ เราจึงตัอง เตรียมฝึกกายฝึกใจ ข่มใจให้รู้จักอดทน อดกลั้น ต่อความรู้สึกเหล่านั้น ไม่ยอมให้มามีอิทธิพล เหนือเราเป็นอันขาด คนทีร่ จู้ กั อดทนย่อมจะมีสติ ยั้ ง คิ ด และระงั บ โทสะได้ ความอดกลั้ น เป็ น คุณธรรมที่จะช่วยให้เราอยู่ร่วมกับบุคคลอื่นๆด้ ในสังคมอย่างเป็นสุข มีเวลาจะคิดเพื่อให้เข้าใจ พฤติกรรมของคนอื่นท�ำให้สามารถเอาใจเขามา ใส่ใจเรา และเกิดความเห็นอกเห็นใจคนอืน่ ระงับ การกระท�ำต่างๆ อันจะน�ำความทุกข์ใจมาให้คนอืน่

การเอาใจเขามาใส่ใจเรา เป็นหัวส�ำคัญ ของเรื่ อ งความสั ม พั น ธ์ ร ะหว่ า งบุ ค คลเป็ น ลั ก ษณะส� ำ คั ญ ประการหนึ่ ง ของคนในสั ง คม ประชาธิปไตย จะเรียกว่าเป็นน�ำ้ ใจประชาธิปไตย ประการหนึง่ ก็วา่ ได้ บุคคลในสังคมประชาธิปไตย นั้นต้องด�ำเนินชีวิตด้วยลักษณะประนีประนอม ทุกคนต้องเป็นคนใจกว้าง เคารพในความเป็น มนุษย์ของคนทุกคน เคารพในความคิดเห็นซึ่ง กันและกัน อย่างยึดถือแต่ความคิดหรือการ กระท�ำของตนเท่านัน้ ว่าถูกต้อง ว่าดีกว่างของคน อื่น ต้องรับฟังคนอื่นด้วยความใจกว้าง ต้อง พยายามเข้าใจคนอื่นลักษณะเช่นนี้เป็นลักษณะ ของความเอาใจเขามาใส่ใจเรา ความเอาใจเขามา ใส่ใจเราหรือความเห็นอกเห็นใจกันนี้ ย่อมจะน�ำ ไปสู่การเกิดคุณธรรมประการอื่นๆ ด้วย เช่น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

29

ความเอือ้ เฟือ้ เผือ่ แผ่ ความเสียสละ ความเมตตา กรุณา และความสามัคคี สังคมใดก็ตามที่คนใน สังคมรู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา สังคมนั้นย่อมมี ความสงบสุข และความสามัคคี สังคมใดก็ตามที่ คนในสังคมรู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา สังคมนั้น ย่อมมีความสงบสุข เป็นสังคมที่บุคคลทั้งหลาย จะไม่เอารัดเอาเปรียบเบียดเบียนซึ่งกันและกัน จะเป็นสังคมที่มีแต่การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน

เราจะได้พูดกันถึงเรื่องความหมายของ ความเอาใจเขามาใส่ใจเรา พร้อมทั้งกล่าวถึง ความส�ำคัญของคุณธรรมข้อนี้มาบ้างแล้ว ตรง กันข้ามหากทุกคนในสังคมขาดความเอาใจเขามา ใส่ใจเราแล้ว ผลจะเป็นอย่างไรเราก็พอนึกออก หากทุกคนคิดถึงแต่ตนเอง เอาตนเอง เอาใจ ตนเองเป็นที่ตั้ง ไม่สนใจว่าคนอื่นจะคิดเช่นไร สังคมนั้นคงจะเต็มไปด้วยความปั่นป่วน เต็มไป ด้วยความเอารัดเอาเปรียบ เต็มไปด้วยอาชญา- กรรม กดขี่ข่มเหงกัน จะไม่มีการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ช่วยเหลือกัน ตัวใครตัวมัน ใครมือยาวสาวได้สาว เอา ไม่นานสังคมนั้นก็สิ้นชาติ ในหลายประเทศ ที่เป็นประเทศเพื่อนบ้านของเรานั้น หากเราดู ขาวจาหนังสือพิมพ์ หรือโทรทัศน์ เราจะเห็น สภาพของประชาชนทีน่ า่ สงสารทัง้ เด็กหญิง คน ชรา เจ็บป่วย อดอาหาร หนีภัยสงคราม ที่เป็น เช่นนี้เพราะขาดความสามัคคีกันของบุคคลผู้มี อ�ำนาจในประเทศ แก่งแย่งชิงอ�ำนาจกัน คิดว่า ความคิดของตนเองท่านั้นถูก ความคิดของคน อืน่ ผิด และหาทางทุกวิถที างทีจ่ ะได้มอี ำ� นาจมาก ไม่ได้คิดถึงใจของพลเมืองผู้ต้องพลัดพรากจาก บ้านจากเมือง จากครอบครัว ต้องเดือดร้อนเจ็บ 30

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ปวด อดหยากแทบล้มประดาตาย และยังไม่ สนใจแม้ความช่วยเหลือที่นานาชาติจะให้ เพื่อ ช่วยให้พลเมืองรอดจากการอดตาย นีค่ อื ลักษณะ ของการเอาแต่ใจตัวเองเป็นที่ตั้ง ไม่ได้เอาใจเขา มาพิจารณาดูสังคมไทยปัจจุบันก็มีลักษณะที ่ เอนเอียงจะเป็นเช่นนั้น หากพวกเราชาวไทยมี ความรักชาติ ไม่อยากจะสูญสิ้นชาติ ก็ขอให้คิด ในเรือ่ งนีใ้ ห้มาก ต้องรูจ้ กั เอาใจเขามาใส่ใจเราบ้าง ทุ ก ฝ่ า ยมิ ใช่ แ ต่ จ ะตั้ ง หน้ า ตั้ ง ตาเรี ย กร้ อ งเอา ประโยชน์ของตนฝ่ายเดียว ต้องคิดถึงประโยชน์ ร่วมกัน คิดเสียว่าต่างฝ่ายต้องพึง่ นายจ้างประชาชน ต้องพึง่ ข้าราชการ และข้าราชการต้องพึง่ ประชาชน ควรจะพยายามท�ำความเข้าใจซึง้ กันและกันมาก ขึน้ นายจ้างต้องพึง่ ลูกจ้าง ลูกจ้างต้องพึง่ นายจ้าง ประชาชนต้องพึง่ ข้าราชการ และข้าราชการต้อง พึง่ ประชาชน ควรจะพยายามท�ำความเข้าใจซึง่ กัน และกันให้มากๆ ช่วยเหลือสนับสนุนซึง่ กันและกัน

มนุษย์ในสังคมนัน้ ควรจะเข้าใจจิตใจของ มนุ ษ ย์ ด ้ ว ยกั น จิ ต ใจของมนุ ษ ย์ นั้ น ย่ อ มจะมี ลักษณะที่ส�ำคัญบางประการ อาทิ เช่น

1. มนุษย์ย่อมต้องการให้คนอื่นคล้อย ตามบ้าง ดังนัน้ ในการประชุม การอภิปราย ก็อย่า ขัดคอกันตะบันไป หากไม่เห็นด้วยก็ควรจะแสดง ว่ามีส่วนใดที่เห็นด้วย

2. มนุ ษ ย์ ไ ม่ ต ้ อ งการขั ด แย้ ง โดยตรง ต้องการทีจ่ ะมีการปรับความขัดแง ดังนัน้ จึงต้อง พยายามท�ำความเข้าใจ และประนีประนอมกัน เสียแต่ต้น

3. มนุษย์ตอ้ งการให้คนอืน่ สนใจ ดังนัน้ จึงควรที่จะสนใจซึ่งกันและกัน บ้าง มนุษย์ต้อง

สนใจที่จะศึกษาจิตใจของกันและกัน ตลอดจน ความสนใจและธรรมชาติของกันและกัน

4. มนุษย์ไม่อยากจะคิดอยากจะคุยใน เรื่องที่ยากและลึกซึ้งนัก

5. ต้องนับสิบเสียก่อนค่อยพูด นั้นคือ คิดเสียก่อนค่อยพูด เพราะหากพูดไปแล้วผิดใจ กันแล้วจะแก้ไขยาก

6. มนุษย์ตอ้ งการมีคา่ มีความส�ำคัญ ดัง นั้นต้องมองคนในแง่ดี อย่าเหยียดหยามกันด้วย การกระท�ำด้วยค�ำพูด หรือด้วยสายตา

หากเราปฏิบตั ใิ ห้สอดคล้องกับธรรมชาติ เบื้องต้นของมนุษย์เช่นนี้แล้ว มนุษย์ทั้งหลายก็ จะอยู่ในโลกนี้ได้อย่างเป็นสุข โดยที่มีการนึกถึง

เราโดยไม่ลมื เขา ต้องรูจ้ กั ความต้องการของผูอ้ นื่ ไว้บ้าง อันจะน�ำไปสู่ความเข้าใจอันดีระหว่างกัน ผลเช่นนี้ก็คือ ความเอาใจเขามาใส่ใจเราเกิดขึ้น แล้วในตัวเรานั่นเอง

การปลูกฝังความอดกลัน้ อดทนนัน้ เป็น สิ่ ง ส� ำ คั ญ ในการพั ฒ นาพลเมื อ งในระบอบ ประชาธิปไตย ต้องฝึกคนให้มีความสามารถใน การข่มใจตนเอง ต้องฝึกคนให้มคี วามสามารถใน การเอาใจเขามาใส่ใจเราตลอดจนปลูกฝังขันติ ธรรมให้เกิดในใจคนให้สามารถแก้ไขความขัด แย้งด้วยสันติวิธี หากเราพัฒนาพลเมืองไทยได้ เช่นนี้ ประชาธิปไตยก็จะไปได้รอด และเกิด ประโยชน์แก่ทุกคน

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

31

แนวโนมเทคโนโลยีสําหรับอีเลิรนนิง

ประจําป ค.ศ. 2018

ดร. พูลศรี เวศยอุฬาร อาจารยประจํามหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ

เทคโนโลยีเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงอย่าง รวดเร็ว ความเข้าใจวิวัฒนาการของเทคโนโลยี มีความส�าคัญต่อความส�าเร็จขององค์กรในด้าน ต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิง่ เทคโนโลยีดา้ นการวิจยั (Research Cycle) ทีเ่ กีย่ วข้องกับการศึกษา การ พยากรณ์แนวโน้มเทคโนโลยีส�าหรับอีเลิร์นนิง ปี ค.ศ. 2018 เป็นบทวิเคราะห์ทเี่ ขียนโดย แอนดี้ ฮิกเค่น (Andy Hicken, 2018) โดยใช้ขอ้ มูลจาก รายงาน Gartner Hype Cycle ประจ�าปีของ บริษัทการ์ทเนอร์ (Gartner Inc.) ซึ่งเป็นบริษัท ที่ปรึกษาและวิจัยด้านเทคโนโลยีจากประเทศ สหรัฐอเมริกา เทคโนโลยีใหม่ๆ เป็นสิ่งที่นักการศึกษา ต้องให้ความใส่ใจเพื่อที่จะพัฒนา และสร้าง นวัตกรรมได้อย่างต่อเนื่อง ซึ่งท�าให้การติดตาม และการล่วงรู้ถึงแนวโน้มของเทคโนโลยีด้าน อีเลิร์นนิงจึงเป็นศาสตร์ที่ได้รับความสนใจอย่าง มาก โดยในแต่ละปีนั้น Gartner Inc. จะเผย แพร่รายงานที่แสดงวัฏจักรด้านเทคโนโลยีโดย 32

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

จะมีเทคโนโลยีที่ถูกเลือกขึ้นมาจ�านวนมาก ซึ่ง หากศึกษาอย่างละเอียดแล้วจะสามารถจัดกลุ่ม เทคโนโลยีแบ่งตามศาสตร์ได้หลายแขนง เช่น การตลาด วิศวกรรมศาสตร์ การบริหาร การ สาธารณสุข เป็นต้น แต่ในบทวิเคราะห์นี้ ฮิกเค่น เลื อ กสรรมาเฉพาะเทคโนโลยี ด ้ า นอี เ ลิ ร ์ น นิ่ ง ซึ่งสาระของบทพยากรณ์แนวโน้มเทคโนโลยี ส�าหรับอีเลิร์นนิงนี้น่าจะน�าไปประยุกต์ใช้งาน วิจัยต่อไปได้ในอนาคต Hype Cycle ของ Gartner นั้นจะ แบ่งเป็น 5 ช่วงซึ่งแสดงถึงกระแสเทคโนโลยี นั้น ๆ แกนแนวตั้งทางซ้ายมือเป็นตัวแทนของ Expectations หรือ ความคาดหวัง ส่วนแกน แนวนอนเป็นตัวแทนของ Time หรือเวลา ใน eLearning Predictions Hype Curve ได้เสนอ บทพยากรณ์เทคโนโลยีส�าหรับอีเลิร์นนิงออก เป็น 5 ช่วงเช่นกัน ดังภาพต่อไปนี้

รูปที่ 1 2018 eLearning Predictions Hype Curve (ที่มา Hicken, 2017)

ช่วงที่ 1 Innovation Trigger หรือ จุด ประกายนวัตกรรม เป็นจุดเริ่มต้นที่เทคโนโลยี ใหม่หรือนวัตกรรมจะได้รับความสนใจให้น�ำมา ใช้กับอีเลิร์นนิ่ง โดยที่เทคโนโลยีนั้นๆ อาจจะ เพิ่งจะถูกประกาศออกมา เป็นแค่แนวคิดแต่ ยังไม่มีการศึกษา ค้นคว้า ทดลองเพื่อพิสูจน์ ตามหลักการหรือทฤษฎี ความเชี่ยวชาญก็อาจ จะไม่ลึกซึ้ง หรือมีผู้รู้อยู่ในวงจ�ำกัด มักจะเป็น โครงการน� ำ ร่ อ ง ส่ ว นการที่ จ ะประสบความ ส� ำ เร็ จ หรื อ ใช้ ง านได้ จ ริ ง หรื อ ไม่ ยั ง ต้ อ งการ ผลการศึกษาวิจัยอีกมาก ในการพยากรณ์นี้มี เทคโนโลยี 4 รูปแบบซึ่งอยู่ในระยะดังกล่าว คือ 1) Distributed CE Ledgers, 2) Valuebased Accreditation, 3) EHR-Integrated

Performance Improvement, และ 4) IOT Physical Simulators

ช่วงที่ 2 Peak of Inflated Expectations หรือ เทคโนโลยีขั้นสูงสุด เป็นช่วงที่ได้ รับความคาดหวังสูงสุด มักจะมีบริษทั หรือหน่วย งานต่างๆ ทีม่ วี สิ ยั ทัศน์นำ� เทคโนโลยีเหล่านีม้ าใช้ และได้พัฒนาไปจนถึงขีดสุดของความสามารถ และพบกั บ ข้ อ จ� ำ กั ด เป็ น ช่ ว งที่ เ ทคโนโลยี นั้นๆ เป็นที่ยอมรับมากขึ้น ภายใต้ความเชื่อ ในศักยภาพที่สามารถสร้างประสิทธิภาพและ ประสิทธิผลได้อย่างเป็นรูปธรรม แต่ในความ เป็ น จริ ง อาจจะเป็ น ความส� ำ เร็ จ เฉพาะกลุ ่ ม เฉพาะกาลเท่านั้น หากมีการศึกษาวิจัยมากขึ้น ก็จะพบผลการวิจัยที่หลากหลาย แล้วอาจจะ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

33

ลดระดับลง ในการพยากรณ์นี้มีเทคโนโลยี 2 รูปแบบซึ่งอยู่ในระยะดังกล่าว คือ 1) Artificial Intelligence and Predictive Modeling และ 2) Augmented and Virtual Reality

ช่วงที่ 3 Trough of Disillusionment หรือ วิกฤตแห่งความยากล�ำบาก ด้วยเหตุผลที่ ว่าเทคโนโลยีใหม่อาจจะไม่ใช่ค�ำตอบส�ำหรับทุก ปัญหา ท�ำให้ความท้าทายและการน�ำมาประยุกต์ ใช้ในอีเลิร์นนิ่งช้า และอยู่ในวงจ�ำกัด เทคโนโลยี ที่มาอยู่ในระยะนี้มักจะผ่านการทดสอบมาแล้ว หลายครั้ง โดยผลการวิจัยอาจจะพบว่าไม่คุ้มค่า ในการใช้ หรือไม่เหมาะสมทีจ่ ะน�ำมาใช้ในอีเลิรน์ นิง แต่ถ้าหากค้นพบว่าเป็นเทคโนโลยีที่เหมาะสมก็ จะผ่านพ้นวิกฤตได้และจะผ่านเข้าไปสูช่ ว่ งต่อไป ในการพยากรณ์นี้มีเทคโนโลยีเพียง 1 รูปแบบ ซึ่ ง อยู ่ ใ นระยะดั ง กล่ า ว คื อ Curation and Subscription Learning

ช่วงที่ 4 Slope of Enlightenment หรือ รู้แจ้งประจักษ์จริง เมื่อผู้ใช้เริ่มมีประสบการณ์ ของเทคโนโลยีใหม่ และเกิดการเผยแผ่ของแนว ปฏิบัติที่ดีที่สุด (Best Practices) ผนวกกับมี การน�ำไปใช้เกิดขึ้น ท�ำให้เทคโนโลยีดังกล่าวจะ ได้รบั ความเชือ่ มัน่ และเป็นทีย่ อมรับ เทคโนโลยีที่ เข้ามาถึงระยะนี้ เสมือนกับได้รบั การรับรองแล้ว ว่าเป็นเทคโนโลยีที่ผู้ใช้ประจักษ์ในคุณค่าและ ศักยภาพแล้ว มีความมัน่ ใจทีจ่ ะน�ำไปใช้จริง การ พยากรณ์นี้มีเทคโนโลยี 2 รูปแบบซึ่งอยู่ในระยะ ดังกล่าว คือ 1) xAPI และ 2) Gamification

ช่วงที่ 5 Plateau of Productivity หรือ เทคโนโลยีที่เสถียรภาพ เมื่อผลงานของ 34

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เทคโนโลยีดังกล่าวสร้างคุณค่าให้กับการวิจัย ด้านอีเลิร์นนิงจนเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวาง มีสถาบันน�ำไปใช้มากขึน้ ได้รบั ความเชือ่ มัน่ และ ความชื่นชมจากผู้ใช้ก็จะผลักดันเทคโนโลยีเข้า สู่ช่วงที่มีเสถียรภาพมากที่สุด จนได้กลายเป็น เทคโนโลยีที่ใช้ในอีเลิร์นนิ่งจนเป็นเรื่องปรกติ การพยากรณ์นี้มีเทคโนโลยี 1 รูปแบบซึ่งอยู่ใน ระยะดังกล่าว คือ MOOCs

การอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับเทคโนโลยี การพยากรณ์ ค รั้ ง นี้ สามารถท� ำ ได้ โ ดยย่ อ เนื่องจากเทคโนโลยีแต่ละชนิดมีนิยามเฉพาะ ที่อาจจะไม่สามารถบัญญัติ หรือยกตัวอย่างได้ ให้ครบถ้วน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เทคโนโลยีใน ช่วง Innovation Trigger หรือ จุดประกาย นวัตกรรม

I. Innovation Trigger

1. Distributed CE Ledgers

โดยปกติ ค�ำว่า Distributed Ledgers คือแนวคิดการกระจายข้อมูลให้กับผู้ใช้ทุกท่าน ในเครือข่าย โดยแต่ละคนจะถือข้อมูลที่เหมือน กั น ทั้ ง หมด Blockchain เป็ น เทคโนโลยี ที่ ท�ำงานด้วยแนวคิดของ Distributed Ledger Technology หรือตัวย่อคือ DLT โดยไม่จ�ำเป็น ต้องมีศูนย์กลางในการเก็บข้อมูล เช่น การที่ทุก คนแชร์ไฟล์กนั โดยไม่ตอ้ งมี Server กลางในการ เก็บข้อมูล การน�ำแนวคิดดังกล่าวมาประยุกต์ ใช้ ใ นอี เ ลิ ร ์ น นิ่ ง ต้ อ งทราบว่ า CE หมายถึ ง Continuing Education หรือ การศึกษาต่อเนือ่ ง สามารถยกตัวอย่างได้เช่น การสะสมชั่วโมงการ

เรียนรู้ของผู้เรียน โดยที่ไม่ยึดติดอยู่กับ Server การเก็บข้อมูลของสถาบันใดสถาบันหนึ่ง ท�ำให้ ผู้เรียนได้บันทึกประวัติการเรียนรู้ หรือสะสม เครดิตการเรียน ของตนเองตลอดเวลาทั้งการ เรียนในระบบ และนอกระบบ เป็นต้น

2. Value-based accreditation

การรับรองโดยใช้คุณค่าเป็นฐาน เป็น แนวคิดต่อยอดมาจากการศึกษาต่อเนื่องที่การ สะสมเครดิตการเรียนต่างๆ ตามระดับคุณค่า ของรายวิชาในการศึกษานั้นๆ โดยฐานข้อมูล จะมีการจัดอันดับ คัดเลือกผลการเรียนด้วย ระบบปัญญาประดิษฐ์ ส่งผลให้ขอ้ มูลมีความเป็น พลวัต และเป็นประโยชน์ทั้งต่อผู้เรียน สถาบัน การศึกษา และบริษัทผู้จ้างงานที่จะสามารถ ทราบประวัติการเรียนของผู้เรียนแต่ละคนได้

3. EHR-Integrated Performance Improvement

EHR คือตัวย่อของ Electronic Health Records แนวคิดของ EHR-Integrated Performance Improvement คือ การติดตาม พฤติ ก รรมของผู ้ เรี ย น โดยจะเชื่ อ มโยงกั บ คุณภาพของเทคโนโลยีที่ผู้เรียนได้ศึกษา และ สนใจคุณภาพของผู้ให้บริการการศึกษาต่อเนื่อง จะมีการแนะน�ำผูเ้ รียนเพือ่ ให้บรรลุเป้าหมายการ เรียนรู้ที่ต้องการ จากแนวคิดนี้เองท�ำให้มีความ ต้องการใช้ External Learning Management System หรือระบบการจัดการเรียนรู้ภายนอก ซึง่ ทาง Gartner คาดว่าจะใช้อย่างแผ่หลายทัว่ ไป ในอีก 3 ปีข้างหน้า

4. IOT Physical Simulators

การจ� ำ ลองกายภาพขณะเรี ย นด้ ว ยอี เลิร์นนิ่งที่เชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ต เนื่องจาก การเรียนด้วยการใช้สื่อดิจิทัลอาจจะไม่เพียง พอในบางรายวิชา ดังนั้นอีเลิร์นนิงจึงต้องมีการ ใช้เทคโนโลยีที่จ�ำลองลักษณะทางกายภาพที่ เชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตอย่าง Real Time ทั้งนี้ รูปแบบที่ต้องการคือ การก�ำหนดให้มีการใช้ อุปกรณ์ฝึก (กายภาพ) ขณะเรียนด้วยอีเลิร์นนิ่ง ทีเ่ ชือ่ มต่อกับอินเทอร์เน็ต โดยเฉพาะอย่างยิง่ ใน รายวิชาที่เน้นทักษะการปฏิบัติ เช่น ดนตรี กีฬา สาธารณสุข เป็นต้น

II. Peak of Inflated Expectations

5. Artificial Intelligence and Predictive Modeling

Artificial Intelligence หรือ มักจะเรียก แบบย่อว่า AI หมายถึงปัญญาประดิษฐ์ ซึง่ มีความ หมายกว้างมาก ส่วน Predictive Modeling เป็นการวิเคราะห์ขอ้ มูลทางเทคนิคเพือ่ พยากรณ์ เทคโนโลยีของ Predictive Modeling มีความ เกี่ยวข้องกับเทคนิคหลากแขนงเช่น Learning Analytics

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

35

รูปที่ 2 เทคโนโลยีด้าน Artificial Intelligence

6. Augmented and Virtual Reality

Augmented reality หรือ AR คือ เทคโนโลยีที่แสดง และควบคุมวัตถุสามมิติหรือ มัลติมีเดีย เช่น ภาพนิ่ง ตัวอักษร เสียง ภาพ เคลื่อนไหว ที่ปรากฏเพิ่มขึ้นมาในขณะเดียวกับ ที่ความจริงบนจอคอมพิวเตอร์ปรากฎอยู่ เมื่อ กล้องของอุปกรณ์ที่ติดตั้งซอฟต์แวร์แล้ว อ่าน ข้อมูลบนมาร์คเก้อร์ที่กําหนดไว้ด้วยคลื่นวิทยุ (Radio Frequency Identification, RFID) (Vate-U-Lan, 2013) เกม Pokemon Go ถือ เป็นตัวอย่างของเทคโนโลยี AR บนโทรศัพท์ ประเภท Smart Phone ที่รู้จักกันอย่างแพร่ หลาย ส่วน Virtual reality หรือ VR คือการ จ�ำลองสภาพแวดล้อมจริงเข้าไปให้เสมือนจริง โดยผ่านการรับรู้จากการมองเห็น เสียง สัมผัส แม้กระทั้งกลิ่น โดยจะตัดขาดออกจากสภาพ 36

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

แวดล้อมปัจจุบนั เพือ่ เข้าไปสูภ่ าพทีจ่ ำ� ลองขึน้ มา ตัวอย่างเช่น การสวม VR Headset หรือ แว่น แบบพิเศษสวมศีรษะ ที่เมื่อใช้แล้วจะเหมือนกับ มองเข้าไปในโลกเสมือนจริงนั่นเอง

AR ปรากฎใน Hype Cycle ของ Gartner ในช่วง Peak of Inflated Expectations มา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2010 จึงนับได้ว่าเป็นเทคโนโลยีที่ สามารถต่อยอดได้อย่างหลากหลาย โดยเฉพาะ อย่างยิ่งด้านอีเลิร์นนิง หรือเพื่อการศึกษา อีก ทั้งปัจจุบันมี Software และ Application ที่ สามารถสร้าง AR หรือ VR ออกมาจ�ำนวน มาก อีกทั้งเครื่องมือที่จะใช้ร่วมกับ AR ซึ่งก็ คือโทรศัพท์ประเภท Smart Phone และ VR Headset ก็มีราคาที่ไม่สูงจนเกินไปนัก ปัจจัย ดังที่กล่าวมานี้น่าจะส่งเสริมให้มีการใช้ AR และ VR เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

รูปที่ 3 แสดงการใช้เทคโนโลยี Augmented Reality

รูปที่ 4 แสดงการใช้เทคโนโลยี Virtual Reality

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

37

III. Trough of Disillusionment

กิจการไปทัว่ โลกคือ Netflix ผูใ้ ห้บริการหนังและ

7. Curation and Subscription ซีรี่ย์ออนไลน์รายใหญ่นั้นเอง Learning

Curation และ Subscription มีความ IV. Slope of Enlightenment 8. xAPI หมายที่ต่างกัน Curation หมายถึงการรวบรวม Experience API หรือ xAPI ซึ่งหมายถึง และคัดสรรเนือ้ หาบทเรียนจากแหล่งข้อมูลต่างๆ แล้วน�ำมาจัดเผยแพร่อีกครั้ง โดยมีวิธีการน�ำ “Next Generation SCORM” โดยใช้ Appliเสนอให้น่าสนใจ ซึ่งผู้คัดสรรอาจจะไม่ได้เป็น cation Programming Interface (API) แบบ Open ต้องเป็นผู้สร้างคอนเทนต์นั้นๆ ก็ได้ แนวคิดของ sources ที่มีการเพิ่มฟังก์ชั่นและความสามารถ Curation คล้ายๆ กับ Portal Web ซึง่ เป็นแหล่ง ทีม่ ากกว่า SCORM เช่น ความง่ายในการใช้งาน, รวบรวมประเด็นต่างๆ ในหมวดหมู่ที่แตกต่าง การรักษาความปลอดภัย, ความสามารถในการ กัน แล้วน�ำเสนอในรูปแบบใหม่ เช่น Pinterest สร้างบทเรียนนอกระบบ LMS และการสนับสนุน เน้นทีร่ ปู หรือเว็บไซต์ประเภทคล้ายกันอืน่ ๆ เช่น ในท�ำงานบนอุปกรณ์โมบายล์ รวมทัง้ การมีระบบ Digg, Reddit หรือ Unworthy เป็นต้น การสร้าง รายงานทีล่ ะเอียดขึน้ และถูกเรียกว่ามาตราฐาน YouTube Playlist ก็เป็นลักษณะของ Curation TinCan ที่จะกลายเป็นมาตรฐานใหม่ของระบบ อีกชนิดหนึ่ง ดังนั้น Curation Learning จึงเป็น อีเลิร์นนิงในอนาคต (ภาสกร ใหลสกุล, 2014) 9. Gamification เทคโนโลยีที่เน้นการรวบรวมและคัดสรรเนื้อหา เกมมิฟิเคชั่น (Gamification) หมาย ด้านวิชาการจากแหล่งข้อมูลต่างๆ แล้วน�ำมาจัด ถึง การใช้เทคนิคในรูปแบบของเกมโดยไม่ใช้ตัว เผยแพร่อีกครั้ง

หลายคนจะคุ้นเคยกับค�ำว่า Subscribe เกม เพื่อเป็นสิ่งที่ช่วยในการกระตุ้นและสร้าง จากการชม Video จาก Youtube ซึ่งหมายถึง แรงจูงใจในการเรียนรู้ให้กับผู้เรียน ท�ำให้ผู้เรียน การเป็นสมาชิก Subscription Learning คือ มีส่วนร่วมในการเรียนรู้ด้วยวิธีการที่สนุกสนาน การเป็ น สมาชิ ก กั บ สถาบั น หรื อ แหล่ ง ข้ อ มู ล ใช้กลไกของเกมเป็นตัวด�ำเนินการอย่างไม่ซับ ทางการศึกษา รูปแบบธุรกิจทีด่ ำ� เนินการจะขาย ซ้อน อันจะท�ำให้ผู้เรียนเกิดพฤติกรรม ตรวจ บริการหรือเนื้อหาด้วยระบบสมาชิกแทนการ สอบ ปรับปรุง และหาวิธกี ารแก้ไขปัญหา (กฤษณ รับเงินเป็นครั้งคราวไป ข้อดีของการท�ำธุรกิจ พงศ์ เลิ ศ บ� ำ รุ ง ชั ย , 2017) ในด้ า นจิ ต วิ ท ยา รูปแบบนี้คือการได้เงินมาล่วงหน้า ส่วนผู้ใช้จะ Gamification คือกระบวนการออกแบบเพื่อ ต้องหาวิธีการบริหารเงินที่ได้จ่ายไปแล้วให้คุ้ม เปลี่ ย นแปลงพฤติ ก รรมบางอย่ า งของ ผู ้ ใช้ ค่ากับงบประมาณที่เสียไป ตัวอย่างของธุรกิจที่ หรือ ผู้เล่น โดยใส่องค์ประกอบของความสนุก น�ำระบบ Subscription model มาใช้และขยาย (Elements of fun) ลงไปเพื่อสร้างความเป็น 38

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เกม โดยศาสตร์ของการสร้างแรงกระตุ้นหรือ โครงการซึ่ง สกอ. ท�ำร่วมกับสถาบันแม่ข่าย แรงบั น ดาลใจในการท� ำ งาน หรื อ การเรี ย นรู ้ ของเครือข่ายอุดมศึกษาภูมิภาค จ�ำนวน 7 แห่ง จากที่มีอยู่ทั้งหมด 9 แห่ง โดยมหาวิทยาลัยที่ (Motivational Design) (Maytwin, 2017) เป็นแม่ข่าย มีบทบาทในการประสานงานกับ มหาวิทยาลัยที่อยู่ในเครือข่ายอุดมศึกษาภูมิภา V. Plateau of Productivity คนั้นๆ เพื่อคัดเลือก กลั่นรอง และผลิตรายวิชา

10. MOOCs

Massive Open Online Courses ตามแนวทางและมาตรฐานการสอนที่ สกอ.

(MOOCs) หมายถึงระบบการจัดการเรียนการ ก�ำหนดไว้ ทัง้ นี้ มีมหาวิทยาลัยชัน้ น�ำของไทยกว่า สอนออนไลน์ระบบเปิดส�ำหรับมหาชน ซึ่งมี 40 แห่ง ร่วมผลิตเนือ้ หารายวิชา เช่น จุฬาลงกรณ์ ลักษณะให้เข้าเรียนได้ไม่จ�ำกัดจ�ำนวนคน เป็น มหาวิ ท ยาลั ย มหาวิ ท ยาลั ย ธรรมศาสตร์ ระบบ “เปิด” ที่ทุกคนที่อยากเรียนจะต้องได้ มหาวิ ท ยาลั ย มหิ ด ล มหาวิ ท ยาลั ย สุ โขทั ย ธร เรียน โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายในการเรียน และใช้ รมาธิ ร าช สถาบั น เทคโนโลยี พ ระจอมเกล้ า เทคโนโลยีบนอินเทอร์เน็ตเป็นเครื่องมือส�ำหรับ เจ้าคุณทหารลาดกระบัง มหาวิทยาลัยราชภัฏ การสื่อสาร MOOCs ได้เริ่มปรากฎใน Gartner สวนสุนันทา ฯลฯ ณ เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2560 Thai Hype Cycle ประมาณปี ค.ศ. 2012 ปัจจุบัน รูปแบบการใช้ MOOCs ท�ำให้ผเู้ รียนได้รบั ความรู้ MOOC มี ร ายวิ ช ามากกว่ า 150 วิ ช า ทั้ ง ที่ และประโยชน์อย่างมาก ในขณะที่มหาวิทยาลัย มี ลั ก ษณะเป็ น cMOOC คื อ มี ค วามยื ด หยุ ่ น ต่างๆ ก็แข่งขันกันเพื่อสร้าง MOOCs ที่ดียิ่งขึ้น ส�ำหรับผู้เรียนซึ่งจะเรียนเมื่อไหร่หรือนานเท่า ในประเทศไทย Thai MOOC หรือ Thai Massive ไหร่ก็ได้ และ xMOOC คือมีกรอบกติกาในการ Open Online Course เปิดตัวอย่างเป็นทางการ เรียนที่ชัดเจน เช่น เวลาเปิดปิดรายวิชาที่คล้าย ตัง้ แต่เดือนมีนาคม พ.ศ. 2560 เกิดขึน้ จากความ กับภาคการศึกษาในโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัย ร่วมมือระหว่างส� ำนักงานคณะกรรมการการ รายวิชาของ Thai MOOC มีความหลากหลาย อุดมศึกษา (สกอ.) สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์ ทัง้ สังคมศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และมนุษยศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) และกระทรวง เช่น การวางแผนกลยุทธ์ การพัฒนาหุน่ ยนต์เพือ่ ดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ในการพัฒนา การศึกษา คลังข้อมูลและการจัดท�ำเหมืองข้อมูล ระบบกลางด้านการจัดการเรียนการสอน และ หลักพยาบาลผู้สูงอายุ กล้วยไม้วิทยา การถ่าย กระบวนการวัดและประเมินผลรายวิชา (ทัศนีย์ ภาพรังสีทางทันตกรรม สตาร์ทอัพชุมชน การ บัญชีเพือ่ การจัดการและการจัดการทางการเงิน แซ่ลิ้ม, 2017)

การพั ฒ นาเนื้ อ หารายวิ ช าของ Thai หลักเศรษฐศาสตร์เกษตร การใช้ภาษาอังกฤษ MOOC ในระยะแรกนั้นด�ำเนินการผ่านสัญญา พื้นฐาน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

39

รูปที่ 5 Thai MOOC (ที่มา thaimooc.org, 2018)

อภิปราย

รายงาน Gartner Hype Cycle นับ เป็นแหล่งความรู้ที่มักจะถูกอ้างถึงเสมอ เพราะ การรวบรวม วิเคราะห์ และจัดกลุ่มเทคโนโลยี ต่างๆ ออกเป็นช่วงน่าจะเป็นแนวทางที่หน่วย งาน องค์กร หรือภาคธุรกิจได้รู้จักเทคโนโลยี ต่างๆ มากยิ่งขึ้น อย่างไรก็ดี Gartner Inc. น่า จะเผยแผ่วิธีการวิเคราะห์ และประมวลผลซึ่ง แสดงให้เห็นว่าวิธีการวิจัยที่ใช้เป็นไปตามหลัก การทฤษฎีที่น่าเชื่อถือ นอกจากนี้สิ่งที่ควรจะ ตระหนักเป็นอย่างยิ่งคือ ผลการพยากรณ์ไม่ได้ เป็นการยืนยันเสมอ การแปรผันของเทคโนโลยี ในความจริงอาจจะเกิดขึ้นจากสภาพแวดล้อม ผลกระทบทัง้ ทางตรงและทางอ้อม อืน่ ๆ อีกมาก ดังนั้นความส�ำเร็จของการใช้เทคโนโลยีใดก็ตาม ย่อมขึ้นอยู่กับปัจจัยแวดล้อมต่างๆ

40

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สรุป

เทคโนโลยีเป็นส่วนหนึ่งของการด�ำเนิน ชีวิตประจ�ำวันของมนุษย์ในหลายๆ ด้าน การ คิดค้น และพัฒนาของเทคโนโลยีจะส่งผลกับ ความก้าวหน้า และผลประโยชน์ในด้านต่างๆ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ การเตรียมความรู้ ความ เข้าใจเกี่ยวกับเทคโนโลยีใหม่ย่อมเป็นผลดีเมื่อ มีการน�ำเทคโนโลยีไปใช้อย่างถูกต้องเหมาะสม อีเลิรน์ นิงเป็นศาสตร์ทสี่ มั พันธ์กบั เทคโนโลยีและ นวัตกรรมอย่างยิ่ง การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี อย่างเหมาะสมต้องค�ำนึงถึงความต้องการ และ ปัญหาที่แท้จริง จึงเป็นหน้าที่ของนักวิชาการที่ จะพัฒนางานวิจัยใหม่ๆ ด้วยเทคโนโลยีที่หลาก หลาย เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ที่ดีขึ้นอย่าง เป็นรูปธรรม

บรรณานุกรม Hicken, A. (2017, December 29). 2018 eLearning Predictions: Updated Hype Curve.

Retrieved May 24, 2018, from https://webcourseworks.com/2018-elearningpredictions-updated-hype-curve/ Maytwin, P. (2017, December 15). Gamification. เปลีย่ นบทจากผูเ้ ล่นมาเป็นผูส้ ร้าง. Retrieved May 24, 2018, from https://medium.com/base-the-business-playhouse/ gamification-เปลี่ยนบทจากผู้เล่นมาเป็นผู้สร้าง-3413839e493d Vate-U-Lan, P. (2013). The Seed Shooting Game: An Augmented Reality 3D popup book (pp. 171–175). Presented at the e-Learning and e-Technologies in Education (ICEEE), 2013 Second International Conference on, IEEE. กฤษณพงศ์ เลิศบ�ำรุงชัย. (2017, January 12). เกมิฟิเคชั่น (Gamification) โลกแห่งการเรียนรู้ที่ ขับเคลื่อนด้วยเกม TouchPoint. Retrieved May 24, 2018, from http://touchpoint. in.th/gamification/ ทัศนีย์ แซ่ลมิ้ . (2017, November). Thai MOOC ก้าวส�ำคัญของการศึกษาเพือ่ คนทุกคน [Academic resource]. Retrieved from https://www.tkpark.or.th/tha/articles_detail/332/ Thai-MOOC-Thai-MOOC-ก้าวส�ำคัญของการศึกษาเพื่อคนทุกคน ภาสกร ใหลสกุล. (2014, March 7). มารู้จัก e-Learning (ใหม่อีกครั้ง) กันเถอะ. Retrieved May 24, 2018, from https://tednet.wordpress.com//2014/03/07/มารู้จัก-e-learningใหม่อีกครั้ง/

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

41

สถาบันอุดมศึกษาไทย

กับการผลิตบัณฑิตเพื่อการพัฒนาประเทศ รศ.ดร บุญเลิศ สองสวาง

เป็นที่ยอมรับกันแล้วว่าการที่จะพัฒนา ประเทศได้ดีนั้น จะต้องเริ่มต้นที่การพัฒนาคน ก่อนเป็นเบื้องต้น โดยการให้การศึกษาและการ ฝึ ก อบรมอย่ า งถู ก ต้ อ งตามกรอบทิ ศ ทางการ พัฒนาประเทศ

ที่ได้มีการวางแผนไว้เป็นอย่างดี โดย อาศัยสถาบันต่าง ๆ ทีเ่ กีย่ วข้อง เช่น สถาบันการ อาชีพ สถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษา และ มหาวิทยาลัยต่าง ๆ เป็นตัวช่วยขับเคลื่อน

ประเทศไทยมีสถาบันการศึกษาในระดับ อุดมศึกษาซึง่ จะช่วยในการให้การศึกษาและการ 42

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ฝึกอบรมในขณะนี้จ�านวนมาก เช่น

1. มหาวิ ท ยาลั ย ของรั ฐ และมหาวิทยาลัยในสังกัดของรัฐ จ�านวน 28 แห่ง

2. มหาวิทยาลัยเอกชน จ�านวน 41 แห่ง

3. มหาวิทยาลัยราชภัฏ จ�านวน 28 แห่ง

4. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล จ�านวน 9 แห่ง

5. สถาบั น การศึ ก ษาอื่ น ๆ ของรั ฐ จ�านวน 18 แห่ง

6. สถาบันอุดมศึกษาอื่น ๆ ของเอกชน จ�านวน 31 แห่ง

รวมแล้ว ประมาณ 155 แห่ง

สถาบันระดับอุดมศึกษาต่าง ๆ เหล่านี้ กระจายอยู่ทั่วประเทศมากบ้างน้อยบ้างในภาค ต่าง ๆ ของประเทศ แต่จะมีมากในเขตกรุงเทพ มหานครและปริ ม ณฑล สถาบั น การศึ ก ษาที่ จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ระดับปริญญาตรีขึ้น ไปจนถึงระดับปริญญาเอก มีอยู่เป็นจ�ำนวนไม่ น้อยทั้งในมหาวิทยาลัยของรัฐ มหาวิทยาลัยใน สังกัดของรัฐ มหาวิทยาลัยเอกชน สถาบันการ ศึกษาเฉพาะทาง มหาวิทยาลัยราชภัฏ และ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล เป็นต้น ทั้งนี้ เพื่อเป็นการกระจายโอกาสทางการศึกษาให้กับ นักเรียนและนักศึกษาทั่วประเทศ

โดยหลักการแล้วสถาบันการศึกษาใน ระดับอุดมศึกษาและมหาวิทยาลัยต่าง ๆ จะมี หน้าทีห่ ลักอยู่ 4 อย่าง คือ จัดการศึกษา ท�ำการวิจยั ให้บริการทางวิชาการแก่สังคม ชุมชน และการ ทนุบ�ำรุงศิลปวัฒนธรรมของชาติ ซึ่งเป็นหน้าที่ หลักโดยทั่วไป แต่โดยแท้จริงแล้ว สถาบันการ ศึกษาระดับอุดมศึกษา และมหาวิทยาลัยต่าง ๆ เหล่านี้ จะต้องด�ำเนินการจัดการศึกษาและฝึก อบรมนิสิต นักศึกษา ให้ตอบสนองนโยบาย และหลั ก การของรั ฐ และชุ ม ชนในการพั ฒ นา ประเทศและสังคมอย่างเต็มที่ แม้ว่าสถาบัน การศึกษาและมหาวิทยาลัยต่าง ๆ จะมีสิทธิ์ใน การบริหารกิจการของมหาวิทยาลัยเองในการ พัฒนาคุณภาพของมหาวิทยาลัยและสถาบัน ต่าง ๆ ในการผลิตบัณฑิตสนองนโยบายของรัฐ ให้สอดคล้องกับตลาดแรงงานมากที่สุด โดยมี คุณภาพทีด่ แี ละมีปริมาณสอดคล้องกับกับตลาด

แรงงานในการพัฒนาประเทศและสอดคล้องกับ นโยบายของรัฐบาลในการจัดสรรงบประมาณ จ�ำนวนมากเพื่อการพัฒนาการศึกษาในระดับ ต้นๆ ของการพัฒนาประเทศ ซึ่งในปี พ.ศ.2560 รัฐบาลไทยได้จดั สรรงบประมาณให้กบั กระทรวง ศึกษาธิการถึง 493,051 ล้านบาทเศษ นับว่าเป็น งบประมาณสูงเป็นอันดับหนึ่งของประเทศ

ในเรื่องคุณภาพของมหาวิทยาลัยและ สถาบันอุดมศึกษาต่าง ๆ ของไทย นัน้ เมือ่ เปรียบ เทียบกับประเทศต่างๆ ในระดับโลกแล้ว การ ศึกษาของไทยปัจจุบันติดอันดับโลกค่อนข้างต�่ำ จึงเป็นเรื่องของรัฐ มหาวิทยาลัย และสถาบัน ต่าง ๆ ควรพิจารณาปรับปรุงคุณภาพให้ทดั เทียม กับมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ในโลกอย่างเร่งด่วน

ในเรื่องการผลิตบัณฑิตของไทยก็ยังไม่ ค่อยจะตอบสนองต่อนโยบายของรัฐและตลาด แรงงานมากนัก กล่าวคือ การศึกษาของไทย ตั้งแต่ระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา คุณภาพ ด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และ ภาษาอังกฤษ ค่อนข้างต�่ำ เมื่อเทียบกับประเทศ ต่าง ๆ ในโลก แม้แต่ประเทศในกลุ่มอาเซียนเอง เราก็ยังอยู่ค่อนข้างรั้งท้าย การที่จะไปแข่งขัน การจัดการศึกษาในระดับโลกคงยาก เหตุเพราะ บัณฑิตที่ผลิตออกมายังไม่ค่อยสนองตอบต่อ ตลาดแรงงานทั้งในประเทศและต่างประเทศ มากนัก ท�ำให้บัณฑิตไม่สามารถหางานท�ำและ ตกงานเป็นจ�ำนวนมากและเพิ่มขึ้นทุกปี เช่น ปี พ.ศ.2560 มีบัณฑิตที่จบปริญญาตรีตกงาน ประมาณ 160,000 คน จากจ�ำนวนผู้ว่างงาน ทั้งหมด ประมาณ 450,000 คน (ส�ำนักงานสถิติ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

43

แห่งชาติ 2560) บัณฑิตที่ตกงานเหล่านี้สักวัน หนึง่ อาจจะสร้างปัญหาให้เกิดขึน้ กับประเทศไทย ในระยะยาว ขณะเดียวกันก็เป็นการลงทุนที่สูญ เปล่าเป็นจ�ำนวนมาก แม้ว่าสถาบันการศึกษา และมหาวิทยาลัยต่าง ๆ จะได้มกี ารปรับปรุงและ พัฒนาตนเองอยูแ่ ล้ว เช่น การพัฒนาคุณภาพของ บุคลากรของสถาบันอุดมศึกษาและมหาวิทยาลัย การปรับปรุงหลักสูตรการจัดการศึกษาให้ทัน สมัยยิ่งขึ้นทุก 5 ปี แต่คงยังไม่เพียงพอ เพราะ หลักสูตรบางหลักสูตรควรปรับปรุงในระยะ 1-2 ปี เท่านั้น เพื่อให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของโลก ยุคโลกาภิวฒ ั น์ ซึง่ เป็นไปอย่างรวดเร็ว ในขณะที่ บางหลักสูตรอาจไม่จ�ำเป็นต้องปรับทุก 5 ปี ก็ได้

ในเรื่องหลักสูตรการศึกษาตั้งแต่ระดับ ประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษา น่าจะ มีการบูรณาการกัน โดยมีสถาบันการศึกษาระดับ มหาวิทยาลัยเป็นแกนกลาง เพราะการศึกษาทุก ระดับก็มุ่งไปสู่การศึกษาระดับอุดมศึกษาเกือบ ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นสายอาชีพหรือสายวิชาการ ถ้าเป็นได้ดังนี้เด็กระดับต่าง ๆ ก็ไม่จ�ำเป็นต้อง กวดวิชาอย่างหนัก เพื่อเข้าศึกษาในระดับที่สูง ขึ้นอย่างที่เป็นอยู่ทุกวันนี้

การผลิตบัณฑิตเพือ่ ป้อนสูต่ ลาดแรงงาน นั้น น่าจะมีการวางแผนและวางนโยบายไว้เป็น อย่างดีในการจัดการศึกษาและการฝึกอบรมใน ลักษณะการวางแผนก�ำลังคน เช่น ท�ำการศึกษา และวิจยั ว่า ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคใต้ และกรุงเทพฯ มีความต้องการแรงงานในปัจจุบนั และในอนาคต อย่างไร สาขาใดบ้าง จ�ำนวนเท่าใด โดยมีเจ้าภาพ 44

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ด�ำเนินการ เช่น สภาการศึกษา หรือส�ำนักงาน การอุดมศึกษา ทั้งนี้ เพื่อที่จะใช้รายงานวิจัยนี้ เป็นแนวทางให้มหาวิทยาลัยผลิตบัณฑิตให้มี ความรู้คู่คุณธรรมไปในขณะเดียวกัน

ในการผลิตบัณฑิตของสถาบันอุดมศึกษา และมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ให้มีความรู้คู่คุณธรรม นัน้ สิง่ ทีต่ อ้ งท�ำควบคูก่ นั ไปกับ การบริหารจัดการ ของมหาวิ ท ยาลั ย การพั ฒ นาบุ ค ลากรของ สถาบันต่าง ๆ ให้มีความรู้ความสามารถในการ ผลิตบัณฑิตทีม่ คี วามรูค้ คู่ ณ ุ ธรรม มีความสามารถ ในวิ ช าชี พ ออกสู ่ ต ลาดแรงงานทั้ ง ในและต่ า ง ประเทศ ส�ำหรับการผลิตบัณฑิตนั้นคงใช้เวลา ไม่ยาวนัก แต่การเตรียมการพัฒนาครู อาจารย์ และโครงสร้างพื้นฐาน ที่จะผลิตบัณฑิต ต้อง ใช้ เวลายาวนานและบางครั้ ง เมื่ อ มี ก ารผลิ ต หลักสูตรใหม่ ๆ เพื่อให้ทันกับการเปลี่ยนแปลง ของโลกยุคโลกาภิวัฒน์ จ�ำเป็นต้องให้การศึกษา อบรมแก่ครู อาจารย์ หรือจ้างครู อาจารย์ ที่มี ความสามารถเหมาะสมกับหลักสูตรจากที่อื่น ซึ่งต้องใช้เวลาและงบลงทุนด้านตัวครู อาจารย์ และอุปกรณ์ต่างๆ ในการเรียนการสอนจ�ำนวน ไม่น้อย ดังนั้น การวางแผนก�ำลังคนระยะต่าง ๆ โดยใช้ การศึกษาวิจัยอย่างกว้างขวางเที่ยงตรง จึงน่าจะมีความจ�ำเป็นอย่างยิ่ง

อย่างไรก็ตามการจัดการศึกษาและการ ฝึกอบรมเพื่อผลิตบัณฑิตให้ตอบสนองต่อตลาด แรงงานและนโยบายของรัฐนั้น จ�ำเป็นจะต้อง ดูที่ผู้ที่เข้าศึกษาและฝึกอบรมด้วย ซึ่งมีความ สัมพันธ์กับการแนะแนวของสถาบันการศึกษา ตั้งแต่ระดับมัธยมศึกษาและระดับมหาวิทยาลัย

ต่าง ๆ ควรมีความเข้มข้น ต่อเนื่องและเข้มแข็ง สามารถแนะน�ำให้ผเู้ รียนเลือกเรียนสาขาวิชาชีพ ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมกับสภาพของตนและ สภาพของสังคมในปัจจุบันโดยครู อาจารย์ผู้ แนะแนวคงต้องศึกษาเรื่องวิชาชีพและแนวโน้ม วิชาชีพของโลกและของประเทศไทยอย่างชัดเจน เพราะอย่างน้อยจะท�ำให้มีบัณฑิตตกงานน้อย ลง โดยรัฐจะต้องมีการติดตามผลอย่างเข้มงวด มากขึ้น

ตามที่รัฐบาลซึ่งน�ำโดยพลเอกประยุทธ จันทร์โอชา พยายามส่งเสริมให้มีการ Start up ในเรื่องอาชีพนั้น นับว่าเป็นเรื่องที่ดี เพราะจะ ท�ำให้มกี ารสร้างงานอย่างมากมายรองรับบัณฒิต และ ช่วยให้คนมีงานท�ำมากขึ้นเป็นจ�ำนวนมาก แต่คงไม่ใช่เรื่องง่ายนัก เพราะการ Start up จะต้องมีวิสัยทัศน์เชิงธุรกิจว่าประเทศและโลก ต้องการสินค้าประเภทใด แบบใด มากน้อยเพียง ใด มีความรูเ้ รือ่ งการตลาดค่อนข้างดี มีความรูใ้ น การด�ำเนินงาน มีเงินทุน มีความอดทน ตลอด จนการสนับสนุนจากรัฐบาล แม้ว่าเด็กรุ่นใหม่ จะนิยมท�ำงานส่วนตัวมากขึ้น แต่การจะเริ่ม ต้นท�ำธุรกิจคงไม่ง่ายนัก โดยเฉพาะการด�ำเนิน งานด้านธุรกิจ ซึ่งมีรายละเอียดมากพอสมควร มีมหาวิทยาลัยไม่มากนักที่มีหลักสูตรทางการ ประกอบธุรกิจ ส่วนใหญ่ไม่มเี พราะฉะนัน้ บัณฑิต ที่จบมาใหม่จะเริ่ม Start up คงมีปัญหาไม่น้อย การไปเป็นลูกจ้างบริษัทต่างอาจจะสะดวกกว่า ดังนัน้ สถาบันการศึกษาและมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ถ้าประสงค์จะส่งเสริมบัณฑิตของตนให้มีการ Start up มากขึ้น หลักสูตรการเรียนรู้และฝึก

อบรมน่าจะต้องมีโดยปรับปรุงหรือสร้างขึ้นให้ ทันสมัย เพราะวิชาชีพในท้องตลาดมีหลากหลาย ก็จะช่วยให้การ Start up ของบัณฑิตง่ายขึ้น

ประเทศไทยมีสถาบันการศึกษาระดับ อุดมศึกษาและมหาวิทยาลัย ประมาณ 155 แห่ง ซึง่ รัฐบาลได้สนับสนุนจัดสรรงบประมาณจ�ำนวน มากเป็นล�ำดับต้น ๆ ของประเทศตลอดมา และ เป็ น ความหวั ง ของประเทศในการขั บ เคลื่ อ น ระบบการศึกษา การพัฒนาบุคลากรและการ พัฒนาประเทศให้เจริญรุ่งเรืองรุดหน้าทันหรือ น�ำประเทศต่าง ๆ ในอาเซียน และแข่งขันกับ ประเทศต่าง ๆ ในโลกได้ แต่คุณภาพการศึกษา ของเราทุกระดับ ตัง้ แต่ประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษา ค่อนข้างจะต�่ำเมื่อเปรียบเทียบ กับประเทศต่าง ๆ ในโลก แม้แต่ประเทศต่าง ๆ ในอาเซี ย นเอง ดั ง นั้ น สถาบั น ต่ า ง ๆ และ มหาวิทยาลัยควรจะพิจารณาทบทวนยุทธศาสตร์ ในการพัฒนาการศึกษาให้ส นองตอบต่อการ พัฒนาประเทศหรือไม่ เพียงใดส่วนรัฐบาลเองก็ น่าจะพิจารณาสนับสนุนสถาบันการศึกษาและ มหาวิทยาลัยที่จัดการศึกษาตอบสนองต่อการ พัฒนาประเทศให้มากหน่อย เพือ่ เป็นการกระตุน้ ให้สถาบันการศึกษาและมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ได้ พัฒนาตนเองให้ทันสมัยมากขึ้นให้ทันกับโลก ยุคโลกาภิวัฒน์ โดยเฉพาะสถาบันอุดมศึกษา และมหาวิทยาลัยเอกชนน่าจะมีความคล่องตัว ในการพัฒนาในเชิงการบริหารบุคลากรและงบ ประมาณการจัดการศึกษมากกว่าสถาบันการ ศึกษาและมหาวิทยาลัยที่สังกัดรัฐบาล โดยอาจ จะศึกษาทิศทางและแนวโน้มเศรษฐกิจโลกการ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

45

ลงทุนด้านพืน้ ฐานสาธารณูปโภคภายในประเทศ ตลอดจนภาวการณ์ลงทุนของนักลงทุนไทยและ ต่างประเทศ ประกอบการผลิตบัณฑิตออกมา ด้วย โดยบัณฑิตที่ผลิตออกมาจะต้องมีความรู้คู่ คุณธรรม มีความสามารถที่จะออกไปประกอบ อาชีพแข่งขันได้ในประเทศและประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก ให้เหมาะสมกับ ประเทศไทยยุค 4.0 ซึ่งเป็นการต่อยอดและผลักดันให้เกิดนวัตกรรม และเทคโนโลยีทางด้านต่าง ๆ ภายใต้โครงสร้าง

46

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การพัฒนาประเทศทีก่ า้ วหน้าและชัดเจน ซึง่ เป็น ตัวขับเคลื่อนให้ภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมเป็น ไปอย่างถูกต้องมั่นคง

อย่างไรก็ตาม แม้วา่ จะมีแผนยุทธศาสตร์ ในการพัฒนาก�ำลังคนในการผลิตแรงงานทุก ระดั บ รวมทั้ ง ผลิ ต บั ณ ฑิ ต ที่ ดี แ ล้ ว แต่ ค งต้ อ ง ใช้เวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี กว่าจะมองเห็นผลลัพธ์ ที่ได้ ถึงแม้จะช้าไปบ้างก็น่าจะดีกว่าไม่ได้ท�ำ อะไรเลย

การจัดการศึกษาแบบผสมที่หลากหลาย

เพื่อแสวงหาแนวทางปฏิรูปการศึกษาไทย Multidimention Education in Reform Education of Thailand ดร.พีระพงษ สิทธิอมร Ph.D. วิทยาลัยนครราชสีมา

ประเทศไทยมี เ ป้ า หมายการพั ฒ นา ประเทศตามแนวทางนโยบายแห่งรัฐสอดคล้อง กั บ การพั ฒ นาที่ แ ท้ จ ริ ง กล่ า วคื อ มุ ่ ง พั ฒ นา ประเทศให้มีความมั่นคงและยั่งยืน โดยวางแผน พัฒนาศักยภาพของพลเมืองโดยแนว EO ED EA EO = Education Online ED = Education Distance Learning EA = Education Advisor มุ ่ ง เน้ น การปฏิ รู ป เชิ ง โครงสร้ า ง เช่ น แนวทางการด�าเนินการ กอ.ปศ. โดยการร่าง พรบ.การศึกษาแห่งชาติร่างพรบ กองทุนความ เสมอภาคทางการศึกษาร่างพรบ เด็กปฐมวัย ร่างพรบ.โรงเรียนในก�ากับของรัฐ ร่างพรบเขต พื้นที่นวัตกรรมทางการศึกษาเป็นการแปลงร่าง แม่โขงเอามาบรรจุขวดรีเจนซี (เหล่าเก่าในขวด ใหม่) ก็อาจจะกล่าวการจัดการศึกษาทีใ่ ช้ทศิ ทาง ท�าอะไร ปฏิรูปอะไร ก็ไม่ถูกแนวทางปฏิรูป มี นักการศึกษาเต็มบ้านเต็มเมืองแต่ใช้คนไม่ถกู กับ งานปฏิรูป มีแต่คนมีชื่อเสียงจากครุศาสตร์กับ

ศึ ก ษาศาสตร์ ข องมหาวิ ท ยาลั ย บ้ า ง นายก รัฐมนตรีก็คิดได้ไม่หมดกับแนวทางการจัดการ ศึกษา อาศัยการใช้กฎหมาย ม.44 มาแก้ปัญหา เฉพาะหน้าในการบริหารงานบุคลากร การปฏิรปู หลงทางเป็นต้นว่า นโยบายลดเวลาเรียนเพิ่ม เวลารู้ การจัดการศึกษาในระบบขาดเอกภาพ การบริหารเหลือ่ มล�า้ แนวทางการแก้ปญ ั หาการ จั ด การศึ ก ษาขาดเอกภาพต้ อ งใช้ Multidiamention Education in Reform of Thailand อย่างไรก็ตามการปฏิรูปที่ล้มเหลวอีก ด้านก็สื่อด้านปฏิรูปอาชีวศึกษา ความล้มเหลว ด้ า นกระบวนการส่ ง เสริ ม สนั บ สนุ น การวิ จั ย พั ฒ นาต่ อ ยอดด้ า นวิ ช าชี พ การเรี ย นระบบ อาชีวศึกษาเป็นนักศึกษาเกรด B มีของระบบ วิทยาลัยและมหาวิทยาลัยการเรียนแล้วว่างงาน การเลือกเรียนอาชีวศึกษาเป็นการเรียนที่มา จากความต้องการความสนใจเรียนแบบขอไปที ซึ่งไปเรียนที่ไหนไม่ได้ สถาบันอาชีวศึกษา ขาด เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

47

สือ่ การสอนทีด่ ี ดังค�ำกล่าวของ รองศาสตราจารย์ วุฒิชัย กปิลกาญจน์ คณะกรรมการศึกษาธิการ อาชีวศึกษา คณะกรรมการการศึกษาและกีฬา สภานิ ติ บั ญ ญั ติ แ ห่ ง ชาติ ไ ด้ วิ เ คราะห์ ป ั ญ หา อาชีวศึกษาด้านทักษะ ด้านจริยธรรม ตลอดจน ความสามารถในการพั ฒ นาอาชี ว ศึ ก ษาไปสู ่ นโยบายไทย Thailand 4.0 ดังนี้

1. ส� ำ นั ก งานคณะกรรมการการ อาชีวศึกษา ควรพัฒนาหลักสูตรเพือ่ ผลิตบัณฑิต ที่มีคุณสมบัติที่เหมาสมกับการท�ำงานในภาค อุตสาหกรรม ยึดมั่นในค่านิยมหลัก คือ คิดเป็น ท�ำเป็น เรียนรู้ด้วยตนเองได้ มีใจรักและทุ่มเท ในการสร้างผลงานทีด่ ที สี่ ดุ มีการพัฒนาปรับปรุง ผลงานอย่างต่อเนื่อง

2. ส� ำ นั ก งานคณะกรรมการการ อาชีวศึกษา ควรมีกระบวนการคัดเลือกผู้เข้า เรี ย นสาขาช่ า งอุ ต สาหกรรมของสถาบั น อาชีวศึกษา โดยทดสอบพื้นฐานความรู้ทางด้าน คณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ และก�ำหนดให้มี การเรียนปรับพืน้ ฐานส�ำหรับผูม้ คี วามรูน้ อ้ ยก่อน เปิดภาคการศึกษา

3. ส�ำนักงานคณะกรรมการอาชีวศึกษา ควรพั ฒ นาสมรรถนะของครู ผู ้ ส อนทางด้ า น วิชาชีพ และครูผู้สอนทางสายสามัญ เพื่อให้มี ความรูค้ วามสามารถในการจัดการเรียนการสอน แบบ Problem Based Learning และ ProjectBased Learning โดยครูผู้สอนต้องมีความ สามารถในการบูรณาการการจัดการเรียนการ สอนร่วมกับการท�ำงานจริงได้

4. ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีว48

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ศึกษา ควรพัฒนาครูให้สามารถวัดและประเมิน ผลการศึกษาได้อย่างมีคุณภาพ โดยเน้นการ ประเมินสมรรถนะ มีรูปแบบการวัดและการ ประเมินผลที่มีความหลากหลายยืดหยุ่นตาม ลักษณะบริบทของงานที่มีความแตกต่างกันใน แต่ละสาขาอาชีพ ครูผู้สอนต้องมีความรู้ความ สามารถในการประเมินผลการเรียนการสอน โดย ก�ำหนดเกณฑ์ในการประเมินผลงาน/ชิ้นงาน ที่ มีมาตรฐานและมีความชัดเจน เพื่อให้สามารถ ประเมินผลงานที่มีความหลากหลายได้อย่าง ยุติธรรม

5. ผู ้ บ ริ ห ารสถานศึ ก ษาอาชี ว ศึ ก ษา ต้องสร้างบรรยากาศการเรียนรูใ้ ห้ผเู้ รียนสนใจที่ จะเข้าเรียน ควรมีการจัดหา วัสดุ ครุภัณฑ์ ที่ เหมาะสมและพอเพียงกับการใช้ในกระบวนการ จัดการเรียนการสอน และสามารถน�ำไปประยุกต์ กับการปฏิบตั งิ านจริงได้ และต้องให้ความส�ำคัญ กั บ การใช้ เ ทคโนโลยี ส ารสนเทศ และดิ จิ ทั ล เทคโนโลยีที่ทันสมัยในการปฏิบัติงาน

6. ครูผู้สอนทางช่างอุตสาหกรรม ต้อง ตระหนักถึงความส�ำคัญในการผลิตบุคลากรที่มี คุณภาพให้กับสถานประกอบการ จึงต้องใส่ใจ ในการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง เรียนรู้และ ศึกษาในสิ่งใหม่ ๆ มีความสามารถใช้เทคโนโลยี สารสนเทศ และดิจิทัลเทคโนโลยีที่ทันสมัยได้ เพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูกศิษย์

การจัดการศึกษา มีหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการศึกษาในระดับใด แต่ละรูปแบบ พัฒนาขึ้นจากองค์ประกอบต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ตั้งแต่สภาพทางเศรษฐกิจ สังคม ตลอดไปจนถึง

การเมืองของประเทศนั้น ๆ และมีการปรับปรุง เปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องตลอดเวลา

ในส่วนของประเทศไทย ซึ่งปัจจุบันแบ่ง การศึกษาเป็นสายสามัญและสายวิชาชีพ ก็เช่น เดียวกัน ที่มีการปรับเปลี่ยนตลอดมา แต่ส่วน ใหญ่จะเป็นในส่วนของโครงสร้างการบริหาร ท�ำให้เกิดข้อข้องใจในคุณภาพการศึกษาของผู้ ที่จบการศึกษาสาขาต่าง ๆ ตลอดมา รวมถึง ขาดแคลนก�ำลังคนในบางสาขาวิชา เช่น อาชีวศึกษาทางด้านอุตสาหกรรม ฯลฯ

จึงต้องมีการปฏิรูปการศึกษาทั้งระบบ อย่างรีบด่วน เพื่อสนองตอบต่อความต้องการ ก�ำลังคนรุ่นใหม่ ที่มีคุณภาพเหมาะสมกับการ พัฒนาประเทศในโลกยุคดิจทิ ลั และการสือ่ สารที่ ไร้พรมแดน

การปฏิรปู การศึกษาตามยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ครั้งนี้ล้มเหลวตั้งแต่การจัดการศึกษาใน ระบบโรงเรียนนอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัยแล้วละเลยผู้ที่ขาดโอกาสในวัยแรงงาน ผู้สูงอายุ สตรีและเด็ก การจัดการศึกษาขาด เอกภาพในการจัดอย่างครอบคลุมและมีความ เหลือ่ มล�้ำการเข้าถึง สือ่ และกระบวนการเรียนรู้

ผู้เสนอบทความนี้ควรจัดการศึกษาให้ ครอบคลุมทุกมิติเป็นรูปแบบปฏิรูปในลักษณะ Multidemention Education in Reform for Thailand จะได้จัดการศึกษาอย่างทั่วไปตาม

ความต้องการความสนใจอย่างเสมอภาคควรจัด แบบ EO = Education Online โดยค�ำนึงถึง ความต้องการของผู้เรียนให้เลือกหลักสูตรเลือก วิชาที่สนใจตรงกับความต้องการอาชีพอย่าง เหมาะสม

ED = Education Distance Learning การศึกษาทางไกล ผ่านสือ่ ดาวเทียม เรียนได้ทกุ ที่ทุกเวลาทุกโอกาสและบุคคล

EA = Education Advisor การเรียนรู้ ภายใต้ ก ารดู แ ลของอาจารย์ ที่ ป รึ ก ษา คอย สนับสนุนส่งเสริมการเรียนรู้ที่เหมาะสมด้าน หลักสูตร เหมาะสมกับวัยเหมาะสมกับเวลา เหมาะสมกับการและอาชีพ

อย่างไรก็ดใี นบทสรุปของการปฏิรปู การ ศึกษาควรตั้งและมีนโนธรรมส�ำหรับการบริหาร ระดับสูงที่จะเลือกกลุ่มวิชาการไปร่วมงาน ควร เป็นผู้เชี่ยวชาญอย่างฉลาดเฉลียวกับงานปฏิรูป ควรเป็ น ระบบกิ จ กรรมการพั ฒ นาควรหลาก หลายไม่เน้นเฉพาะเรื่องหลักสูตร ครู นักเรียน สื่อ หรือวิธีสอนเท่านั้น ควรให้ครบทุกมิติครบ ทุกกิจกรรม มีกระบวนการการปฏิบัติได้ต้อง เห็นผลมีสิทธิภาพ เกิดคุณภาพที่ประเมินได้ สามารถตอบโจทย์การปฏิรปู การศึกษา ทัง้ ระบบ นอกระบบอย่างทั่วถึงและเสมอภาค การพัฒนา ประเทศจึงจะบรรลุเป้าหมายของแผนพัฒนา ประเทศไทย

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

49

เทคโนโลยีหองสมุดในยุคดิจิทัล สาโรช เมาลานนท ผูอํานวยการ สํานักหอสมุดกลาง มศว.

บทนํา

ห้องสมุดมีพัฒนาการมาอย่างยาวนาน ท�าหน้าที่หลักส�าคัญในการจัดเก็บ ถนอมรักษา และให้บริการทรัพยากรสารสนเทศ ทั้งสื่อสิ่ง พิมพ์และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ที่หลากหลาย ได้แก่ หนังสือ วารสาร ต�ารา เอกสารวิชาการ ตลอดจน สื่อสิ่งพิมพ์อื่น ๆ โดยมีบรรณารักษ์เป็นผู้ปฏิบัติ งานหลักในห้องสมุด รับผิดชอบกระบวนการทาง เทคนิคห้องสมุดทีไ่ ด้จดั วางไว้อย่างเป็นระบบ ซึง่ ประกอบด้วยงานจัดหา มีบรรณารักษ์ทที่ า� หน้าที่ ติดต่อประสานส�านักพิมพ์เพือ่ คัดเลือกทรัพยากร เข้ า ห้ อ งสมุ ด การสร้างฐานข้อมูลทรัพ ยากร ห้องสมุด มีบรรณารักษ์ท�าหน้าที่สร้างรายการ ข้อมูลทรัพยากรสารสนเทศ และการให้บริการ ทรั พ ยากรสารสนเทศโดยมี บ รรณารั ก ษ์ ที่ ท� า หน้าที่ให้ค�าแนะน�าและอบรมการใช้ทรัพยากร ห้องสมุดแก่ผู้ใช้ ส� า หรั บ บทความนี้ น� า เสนอโดยอาศั ย ข้อมูลและการเรียนรู้เพิ่มเติมที่ได้จากการติดตั้ง 50

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ระบบห้องสมุดอัตโนมัติใหม่ของส�านักหอสมุด กลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ที่เปิดใช้ งานเมื่อปี พ.ศ. 2559

ดิจิทัลเทคโนลียีกับงานห้องสมุด

ป ั จ จุ บั น เ มื่ อ โ ล ก เข ้ า สู ่ ยุ ค ดิ จิ ทั ล ทรัพยากรสารสนเทศห้องสมุดได้ปรับเปลี่ยน รูปแบบจากสือ่ สิง่ พิมพ์เป็นสือ่ ดิจทิ ลั เช่น หนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ วารสารอิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น ข้อมูลดิจิทัลไม่เพียงท�าให้ห้องสมุดสามารถลด พื้นที่ในการจัดเก็บลงได้อย่างมาก หากยังช่วย ให้กระบวนการจัดการกับเอกสารฉบับพิมพ์ที่ ต้องใช้ทั้งแรงงานและเวลาลดลงไปได้อย่างมาก ด้วยเช่นกัน โดยอาศัยโปรแกรมคอมพิวเตอร์เข้า มาช่วยงานในทุกกระบวนการของระบบงานห้อง สมุด ส�าหรับส�านักพิมพ์ใหญ่ ๆ ก็ได้มรี ปู แบบทาง ธุรกิจใหม่ ๆ ในการให้บริการสือ่ ดิจทิ ลั ทัง้ รูปแบบ การซือ้ ขาด และการบอกรับเป็นรายปี ตลอดจน

มี ก ารพั ฒ นาระบบไอที ใ ห้ บ ริ ก ารและท� ำ งาน ประสานสัมพันธ์กับระบบห้องสมุดของลูกค้าได้ อย่างมีประสิทธิภาพมากยิง่ ขึน้ เช่น มีระบบบริการ ทีช่ ว่ ยให้สามารถคัดสรรและจัดซือ้ แบบออนไลน์ และสามารถน�ำขึน้ บริการผูใ้ ช้ในระบบห้องสมุดได้ ในทันที และยังมีระบบรายงานสถิตขิ อ้ มูลการเข้า ใช้สื่อดิจิทัล โดยอาศัยมาตรฐานสากลที่ได้มีการ จัดท�ำไว้ส�ำหรับงานห้องสมุดโดยเฉพาะ เป็นต้น

นอกจากนั้ น บนอิ น เทอร์ เ น็ ต ยั ง ได้ มี บริการแหล่งทรัพยากรดิจิทัล ที่เป็นรูปแบบ การเข้าถึงแบบเปิด (Open Access : OA) เกิด ขึ้นจ�ำนวนมาก เช่น arXiv ให้บริการเอกสาร ประเภท OA มากกว่า 1 ล้านรายการในสาขา วิชา Physics, Mathematics, Computer Science, Quantitative Biology, Quantitative Finance and Statistics ภายใต้การดูแลของ Cornell University Library หรือ PubMed Central ที่ ใ ห้บริการวารสารอิเ ล็กทรอนิก ส์ ฉบั บ ย้ อ นหลั ง ทางด้ า นชี ว วิ ท ยาศาสตร์ แ ละ ชีวการแพทย์ของ The U.S. National Institutes of Health’s National Library of Medicine (NIH/NLM) หรือ เว็บไซต์ “Journal Tables of Contents” (http://www.journaltocs. ac.uk) ซึ่งเป็นของ School of Mathematical and Computer Sciences, Heriot-Watt University, Edinburgh, UK ให้บริการหน้า สารบั ญ ของวารสารวิ ช าการมากกว่ า หมื่ น รายการ น� ำ เสนอชื่ อ บทความและบทคั ด ย่ อ ล่าสุดที่ตีพิมพ์ในวารสารเหล่านั้นเดือนละไม่ต�่ำ 120,000 บทความ เป็นต้น นอกจากนั้นแหล่ง

ทรัพยากรดิจิทัลเหล่านี้ยังเปิดช่องทางให้นัก พัฒนาโปรแกรมที่อยู่ในห้องสมุด พัฒนาระบบ ห้องสมุดของตัวเองเพื่อใช้ประโยชน์จากแหล่ง ทรัพยากรเหล่านั้นได้อีกด้วย

สื่ อ ดิ จิ ทั ล และเครื อ ข่ า ยอิ น เทอร์ เ น็ ต ท�ำให้ห้องสมุดสามารถประยุกต์ใช้เทคโนโลยี ดิจิทัล สร้างนวัตกรรม และบริการใหม่ ๆ ตลอด จนน�ำมาช่วยงานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพได้ใน ทุกกระบวนงานของระบบห้องสมุด ซึ่งจะท�ำให้ ผู้ใช้สามารถสืบค้น เข้าถึง หรือเปิดอ่านเอกสาร ได้ทันที ในทุกที่ ทุกเวลา และทุกอุปกรณ์ ตลอด จนมีระบบให้สามารถติดตามการใช้ประโยชน์ จากทรัพยากรดิจิทัล น�ำย้อนกลับมาปรับปรุง การจั ด หาหรื อ ส่ ง เสริ ม การใช้ ง านได้ อ ย่ า งมี ประสิทธิภาพ นอกจากนั้น ห้องสมุดยังสามารถ เปิดมิติใหม่ในการพัฒนาระบบระบบอัจฉริยะ เช่น การรวบรวมประเด็นความรู้ที่อยู่ในเนื้อหา ของเอกสารจากหลายๆ แหล่ ง เพื่ อ ช่ ว ยให้ กระบวนการเรียนรู้ของผู้ใช้ง่ายขึ้น

ส� ำ หรั บ ดิ จิ ทั ล เทคโนโลยี ที่ เ ข้ า มามี บทบาทในงานห้ อ งสมุ ด นั้ น จะขอกล่ า วถึ ง เทคโนโลยีที่ใช้ในการจัดเก็บข้อมูล สืบค้น และ วิเคราะห์ข้อมูลทรัพยากรห้องสมุด

เทคโนโลยีการจัดเก็บข้อมูลทรัพยากร ห้องสมุด

เมื่อเข้าสู่ยุคคอมพิวเตอร์ วงการห้อง สมุ ด ได้ ส ร้ า งมาตรฐานส� ำ หรั บ การจั ด เก็ บ รายการข้อมูลทรัพยากรห้องสมุดไว้ในเครื่อง คอมพิวเตอร์ โดยได้มีการสร้างซอฟต์แวร์ระบบ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

51

ห้องสมุ ดเพื่ อใช้ ในการจัด เก็บข้อมูล และให้ บริการผู้ใช้ในการสืบค้นทรัพยากรห้องสมุดได้ อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น มาตรฐานการจัด เก็บข้อมูลดังกล่าวที่ส�ำคัญและยังใช้งานกันอยู่ จนถึงปัจจุบัน มีจ�ำนวน 2 มาตรฐาน ดังนี้

1) MARC

ย่อมาจากค�ำว่า Machine Readable Cataloging พัฒนาขึ้นมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2503 ทั้งนี้ได้มีการปรับปรุงและใช้งานกันมาจนถึง ปัจจุบัน MARC เป็นมาตรฐานการจัดเก็บข้อมูล ในรูปแบบดิจิทัล ที่เครื่องคอมพิวเตอร์สามารถ เข้าใจได้ ท�ำให้มีการพัฒนาซอฟต์แวร์ระบบห้อง สมุดเกิดขึ้นมากมาย และด้วยมาตรฐานในการ จัดเก็บข้อมูลนี้ท�ำให้ห้องสมุดต่าง ๆ สามารถ แลกเปลี่ยนข้อมูลกันได้ จึงนับได้ว่า MARC นั้น เป็นข้อมูลเมตาดาตารูปแบบหนึ่ง

2) DUBLIN CORE

พัฒนาขึน้ ในปี พ.ศ. 2538 เป็นมาตรฐาน ในการจัดเก็บรายการข้อมูลทรัพยากรดิจทิ ลั เช่น วิดีโอ ภาพ เว็บเพจ เป็นต้น ระบบซอฟต์แวร์นี้ ได้มกี ารพัฒนาขึน้ เพือ่ ใช้ในการจัดท�ำคลังสถาบัน (Institute Repository) เพื่อจัดเก็บและถนอม รักษาทรัพยากรความรู้ต่าง ๆ ขององค์กรให้อยู่ ในรูปแบบข้อมูลดิจทิ ลั จึงเป็นทีน่ ยิ มใช้มาตรฐาน นี้ในการจัดเก็บข้อมูลของหน่วยงานหรือองค์กร ระบบคลังสถาบันทีม่ ชี อื่ เสียงและนิยมใช้งานกัน อย่างแพร่หลายชือ่ Dspace พัฒนาขึน้ โดยความ ร่วมมือกันของสถาบัน MIT และ HP Labs เมือ่ ปี พ.ศ. 2545 ดังนั้น จึงถือว่า DUBLIN CORE เป็น ข้อมูลเมตาดาตาอีกรูปแบบหนึ่ง 52

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เทคโนโลยีการสืบค้นข้อมูลทรัพยากรห้อง สมุด

ปั จ จุ บั น เทคโนโลยี ที่ ใช้ ใ นการสื บ ค้ น ข้อมูลของระบบห้องสมุดมีความก้าวหน้าไปมาก มีการกล่าวถึงกันอยู่หลายชื่อ เช่น Web Scale Discovery Services หรือ Single Search หรือ Single Search Box หรือ Meta Search เป็นต้น แต่ ใ นที่ นี้ ข อเรี ย กว่ า Discovery Services เทคโนโลยีนเี้ ลียนแบบเทคโนโลยีของ Google ที่ เปลีย่ นโฉมการสืบค้นข้อมูลบนเว็บเพจต่าง ๆ บน เครือข่ายอินเทอร์เน็ต โดยใช้เพียงกล่องสืบค้น เพียงกล่องเดียวส�ำหรับผู้ใช้งาน

หลักการส�ำคัญของ Discovery Services คือ ใช้เว็บเทคโนโลยีที่เรียบง่ายท�ำหน้าที่ในการ แลกเปลีย่ นข้อมูลกันระหว่างเครือ่ งคอมพิวเตอร์ ของผู้ใช้งานที่ใช้โปรแกรมเบราเซอร์ กับเครื่อง แม่ข่ายที่ท�ำหน้าที่ให้บริการข้อมูลหรือเรียกว่า เครื่อง Search engine

เครือ่ ง Search engine ของงานห้องสมุด จะใช้มาตรฐาน OAI-PMH ในการไปเก็บเกี่ยว รายการข้อมูลทรัพยากรสารสนเทศห้องสมุดจาก แหล่งทรัพยากรต่าง ๆ ทีใ่ ช้มาตรฐาน OAI-PMH เหมือนกัน โดยน�ำรายการข้อมูลดังกล่าวมาจัดท�ำ Index เพื่อใช้ในการสืบค้นข้อมูล นอกจากนั้น เพื่อให้สามารถเข้าถึงสื่อดิจิทัลของเอกสารฉบับ เต็มจากผลการสืบค้นทีไ่ ด้นนั้ จะอาศัยเทคโนโลยี ทีเ่ รียกว่า Link Resolver ซึง่ ท�ำหน้าทีใ่ นการดูแล ว่ารายการทรัพยากรจากแหล่งใดบ้างที่สามารถ เข้าถึงได้ โดยจะอาศัยมาตรฐาน Open URL เพือ่ เข้าถึงสื่อดิจิทัลของเอกสารฉบับเต็ม

ส� ำ หรั บ มาตรฐานและเทคโนโลยี ที่ ประกอบกันขึ้นมาเพื่อท�ำให้ระบบ Discovery Services สามารถสืบค้นข้อมูลและเข้าถึงแหล่ง ทรัพยากรจากที่ตต่าง ๆ ได้ มีดังนี้

1) OAI-PMH

ย่ อ มาจากค� ำ ว่ า Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting เป็นมาตรฐานหรือโปรโตคอลทีพ่ ฒ ั นาขึน้ ส�ำหรับ การรวบรวมข้อมูลเมตาดาตาทีจ่ ดั เก็บอยูใ่ นคลัง ข้อมูลต่าง ๆ รูปแบบการท�ำงานของโปรโตคอล เป็นแบบไคลแอนด์-เซอร์ฟเวอร์ (Client-Server Model) โดยที่เวลาหนึ่งจะมีเครื่องคอมพิวเตอร์ ร่วมกันท�ำงานหนึ่ง เช่น เครื่อง Search engine จะมีโมดูลทีท่ ำ� หน้าที่ OAI-PMH ในฝัง่ ไคลแอนด์ ติดต่อกับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่จัดเก็บคลังข้อมูล ทีจ่ ะมีโมดูลทีท่ ำ� หน้าที่ OAI-PMH ในฝัง่ เซอร์ฟเวอร์

2) Link Resolver

เป็นผลิตภัณฑ์ทที่ �ำหน้าทีส่ ร้างลิงค์เชือ่ ม โยงจากฝั่งต้นทาง (Source) ไปยังปลายทาง (Target) โดยลิงค์ที่ใช้เชื่อมโยงนี้ใช้มาตรฐานที่ เรียกว่า Open URL ตัวอย่างเช่น ผลลัพธ์จาก Search engine จะเป็นรายการข้อมูลฝัง่ ต้นทาง หากรายการใด เป็นไปตามมาตรฐานทีม่ ขี อ้ มูลเม ตาเดตาเกี่ยวกับวัตถุ (Object) ปลายทาง ก็จะ มีการสร้างรายการลิงค์สื่อดิจิทัลที่อยู่ปลายทาง ขึ้นมาอ่านได้ ซึ่งหากวัตถุปลายทางมีได้จาก หลายแหล่งก็จะขึ้นเป็นเมนูให้เลือกใช้ได้

3) Open URL

เป็นรูปแบบมาตรฐานส�ำหรับการเข้า รหั ส ค� ำ อธิ บ ายของรี ซ อร์ ส ภายใน Uniform

Resource Locator (URL) เพื่อช่วยให้ผู้ใช้ อินเทอร์เน็ตสามารถค้นหาส�ำเนาของรีซอร์ส ที่ได้รับอนุญาตให้เข้าถึงได้ แม้ว่า Open URL สามารถใช้กับแหล่งข้อมูลใด ๆ บนอินเทอร์เน็ต ได้ แต่มักใช้โดยห้องสมุด เพื่อช่วยเชื่อมโยงไป ยังสื่อดิจิทัล เช่น หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ หรือ วารสารอิเล็กทรอนิกส์ ทีเ่ ก็บไว้ในฐานข้อมูลของ ส�ำนักพิมพ์ที่ห้องสมุดสมัครสมาชิกและมีสิทธิ์ เข้าใช้งาน

เทคโนโลยีการแสดงและวิเคราะห์ข้อมูล ทรัพยากรห้องสมุด

ในยุคดิจิทัลทุกสิ่งเชื่อมโยงและร่วมกัน ท�ำงานอยู่บนอินเทอร์เน็ต ห้องสมุดจัดหาฐาน ข้อมูลหนังสือหรือวารสารอิเล็กทรอนิกส์จาก ส�ำนักพิมพ์ตา่ ง ๆ โดยมีเทคโนโลยีตอ่ ไปนีอ้ ำ� นวย ความสะดวกในการท�ำงานให้รวดเร็วยิง่ ขึน้ ได้แก่ COUNTER

ย่อมาจาก Counting Online Usage of Networked Electronic Resource เป็น มาตรฐานที่ช่วยให้ส�ำนักพิมพ์สามารถให้บริการ ลูกค้าห้องสมุดของตนด้วยข้อมูลการใช้งานที่ น่าเชื่อถือ โดยมีการก�ำหนดและปรับปรุงการ นับจ�ำนวนรายการที่เป็นมาตรฐานสามารถใช้ งานได้ร่วมกัน โดยแหล่งให้บริการทรัพยากร อิเล็กทรอนิกส์อื่น ๆ สามารถน�ำมาตรฐานนี้ไป ใช้ได้เช่นกัน SUSHI

ย่ อ มาจาก Standardized Usage Statistics Harvesting Initiative Protocol เป็น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

53

มาตรฐานส�ำหรับการดึงข้อมูลการใช้ทรัพยากร อิเล็กทรอนิกส์ หรือ COUNTER แบบอัตโนมัติ เพื่ อ น� ำ มาจั ด ท� ำ รายงานการเกี่ ย วกั บ การใช้ ประโยชน์จากแหล่งทรัพยากรอิเล็กทรอนิกส์

Data Visualization

เป็นเทคโนโลยีทชี่ ว่ ยให้หอ้ งสมุดสามารถ ใช้ในการพัฒนาระบบน�ำเสนอข้อมูลในรูปลักษณ์ ของตารางข้อมูล กราฟ หรือเว็บเพจที่มีการจัด หมวดหมู่และแสดงจ�ำนวนของทรัพยากรตาม หมวดหมู่เพื่อให้ผู้ใช้สามารถไล่เรียงดูได้อย่าง สะดวก ปัจจุบนั มีผลิตภัณฑ์จำ� นวนมากทีช่ ว่ ยใน การท�ำ Data Visualization เช่น Google Data Studio, Power BI หรือ OpenRefine ซึ่งเป็น เครื่องมือที่ช่วยจัดการกับข้อมูลที่ยุ่งเหยิง ช่วย ท�ำความสะอาดข้อมูล จัดกลุม่ ข้อมูล ท�ำให้เข้าใจ สภาพของข้อมูลที่มีขนาดใหญ่ได้ง่ายขึ้น

เทคโนโลยีเ หล่านี้จะช่ว ยให้ห้องสมุด สามารถพัฒนาน�ำเสนอข้อมูลได้อย่างชาญฉลาด ท�ำให้ผู้ใช้เข้าถึงข้อมูลได้ง่ายขึ้น ทั้งสามารถ พัฒนาเพื่อน�ำไปใช้ในการช่วยบริหารจัดการ ทรัพยากรห้องสมุดตามสภาพจริงที่เกิดขึ้นได้ อย่างมีประสิทธิภาพ

54

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สรุป

ถึงแม้วา่ โลกดิจทิ ลั ก่อให้เกิดการเปลีย่ นแปลงอย่างรวดเร็วฉับพลัน ธุรกิจที่ไม่ปรับตัวให้ เข้ากับดิจทิ ลั เทคโนโลยี จะไม่สามารถด�ำรงอยูไ่ ด้ ห้องสมุดในสถาบันอุดมศึกษารวมทั้งคณาจารย์ ที่ต้องให้ความรู้และพัฒนา นิสิต นักศึกษา ซึ่ง เกิดมาในยุคดิจิทัล จ�ำเป็นต้องปรับตัวและใช้ ประโยชน์จากดิจิทัลเทคโนโลยีให้ได้ นอกจาก นัน้ แล้ว ยังมีเทคโนโลยีใหม่ ๆ เกิดขึน้ อย่างรวดเร็ว อยู่ตลอดเวลา เช่น Artificial Intelligence (AI) ที่ในภาษาไทยเราเรียกว่า ปัญญาประดิษฐ์ หรือ Augmented Reality (AR) ที่เป็นเทคโนโลยี น�ำภาพเสมือน ที่เป็นรูปแบบ 3 มิติ จ�ำลอง เข้าสู่โลกจริงผ่านระบบการประมวลผลที่จะน�ำ วัตถุมาทับซ้อนเข้าเป็นภาพเดียวกัน เป็นต้น ซึ่ง เทคโนโลยีเหล่านี้จะสามารถช่วยพัฒนาระบบ ห้องสมุด และกระบวนการเรียนรู้ ของนิสิต นั ก ศึ ก ษา ในสถาบั น อุ ด มศึ ก ษา ได้ อ ย่ า งมี ประสิทธิภาพยิ่ง ๆ ขึ้นไปได้

หน้าต่างงานวิจัย โดย...ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ เบาใจ

......................................................................................................

ปัจจุบนั งานวิจยั ในระดับบัณฑิตศึกษาจากมหาวิทยาลัยต่างๆ มีอยูจ่ ำ� นวนมาก และไม่ได้นำ� ไป ใช้ให้เป็นประโยชน์เท่าทีค่ วร ทัง้ นีอ้ าจเนือ่ งจากผูใ้ ช้ไม่ทราบผลงานวิจยั ทีม่ อี ยู่ ฉะนัน้ คอลัมน์นจี้ งึ รวบรวม ผลการวิจัยด้านเทคโนโลยีทางการศึกษาและการสื่อสาร มาให้ท่านได้น�ำไปใช้ประโยชน์ต่อไป ซึ่งในฉบับ นี้ ขอเสนอผลงานวิจัยต่างๆ ดังต่อไปนี้

1. การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่งเรื่อง “การแปลงลาปลา ซ”ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ : ผศ.ดร.สมภพ ทองปลิว

2. การพัฒนาบทเรียนบนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBook Author เรื่อง การดูแลอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ สําหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา : ปราณี สัมฤทธิ์

3. การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรือ่ ง มุมกล้องการเคลือ่ นกล้องและขนาดภาพในการ ผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษาส�ำหรับนิสิตปริญญาตรี : กิตติพงษ์ เขียวแก้ว, พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ, ภูเบศ เลื่อมใส

4. การพัฒนาระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม : คนึงศรี นิลดี, ธนดล ภูสีฤทธิ์

5. โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลักการสือ่ สารแบบลอจิคอลเพือ่ เสริมสร้างการคิดและพฤติกรรม การสื่อสารของผู้เรียน ในสถาบันอุดมศึกษา : จุฬาวดี มีวันค�ำ, รศ.ดร.สุทธิพงศ์ หกสุวรรณ, ผศ.ดร.ฐาปนี สีเฉลียว

6. การสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก ส�ำหรับนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนราชินี : พัชนี สหสิทธิวัฒน์, ณัฐพล ร�ำไพ

7. การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การตัดต่อล�ำดับภาพ และเทคนิคการเปลี่ยน ภาพในการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษาส�ำหรับนิสิตปริญญาตรี : ภูริชญ์ ผลพิทักษ์ศิริ, พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ, ภูเบศ เลื่อมใส

8. การพัฒนาระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม : วีราภรณ์ เชยรัมย์, ธนดล ภูสีฤทธิ์

9. กลยุทธ์การจัดการการพัฒนาการศึกษานอกระบบเพื่อความมั่นคงของจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา : สุชาติ ถาวระ, เสาวนีย์ สิกขาบัณฑิต, พีระพงษ์ สิทธิอมร 10. การพัฒนาบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตามแนวคิดน�ำตนเอง เรื่องการใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว ส�ำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 : อุบล ตะสนท์, ดร.วัตสาตรี ดิถียนต์ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

55

การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริม ดวยอิเลิรนนิ่งเรื่อง “การแปลงลาปลาซ” ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลา พระนครเหนือ ผศ.ดร.สมภพ ทองปลิว

บทคัดยอ การวิ จั ย ครั้ ง นี้ มี วั ต ถุ ป ระสงค์ เ พื่ อ 1) ศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธ์ทางการเรียนโดย การเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลงลา ปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้า พระนครเหนือ 2) ศึกษาระดับ ความพึ ง พอใจต่ อ การเรี ย นโดยการเรี ย นเสริ มด้วยอิเลิร์นนิ่งเรื่อง “การแปลงลาปลาซ”ของ นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือ กลุ่มตัวอย่างจ�านวน 53 คน โดย คัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย อิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลงลาปลาซ แบบทดสอบ ก่อนเรียนและหลังเรียน และแบบวัดระดับความ พึงพอใจ ผลการวิจัยพบว่า 1) การเปรียบเทียบ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหว่างคะแนนก่อน

เรี ย นและหลั ง การเรี ย น พบว่ า นั ก ศึ ก ษามี คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเส ริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลงลาปลาซ ของ นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือแตกต่างกัน อย่างมีนัยส�าคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ ทางการเรี ย นหลั ง เรี ย นสู ง กว่ า ก่ อ นเรี ย น 2) ระดับความพึงพอใจต่อการเรียนโดยการเรียนเส ริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลง ลาปลาซ ของ นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้า พระนครเหนือ มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ที่ ระดับมากที่สุด ค�ำส�ำคัญ: อีเลิร์นนิ่ง ผลสัมฤทธิ์ การแปลงลา ปลาซ

รองหัวหนาภาควิชาวิทยาศาสตรประยุกตและสังคม วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ 1518 ถนนประชาราษฎร 1 แขวงวงศสวางเขตวงศสวาง กรุงเทพมหานคร 10800

*

56

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

Abstract The purposes of this research were 1) to compare achievement between before and after study with an e - Learning as a supportive media in Laplace Transformation topic of students at King Mongkut’s University of Technology North Bangkok. 2) to examine complacency towards an e Learning as a supportive media in Laplace Transformation topic of students at King Mongkut’s University of Technology North Bangkok. The participants were 53. They were purposively sampled.

The research instruments used were e - Learning as a supportive media in Laplace Transformation topic, pre-test and post-test, practice and complacency measure.

The results of this study revealed that 1) the learning achievement scores after using an e - Learning as a supportive media in Laplace Transformation topic of students at King Mongkut’s University of Technology North Bangkok was statistically significantly higher than pretest scores at .05 level. 2) the complacency towards an e - Learning as a supportive media in Laplace Transformation topic of students at King Mongkut’s University of

Technology North Bangkok was satisfied studying through e - Learning at a highest level.

Keywords: E-learning, Achievement, Laplace Transformation บทน�ำ

ในปัจจุบันอินเทอร์เน็ตมีบทบาทส�ำคัญ ในการเรียน การเรียนรู้และการท�ำงาน โดย เปลี่ ย นจากการเข้ า ห้ อ งสมุ ด เพื่ อ หาหนั ง สื อ หรือแบบฝึกหัด แต่ปัจจุบันสามารถเรียนรู้หรือ ท�ำงานผ่านการใช้เทคโนโลยีโดยผ่านเครื่องมือ สื่อสารต่างๆ ดังนั้นอาจารย์ซึ่งเป็นผู้ที่ให้ความ รู้แก่นักเรียน นักศึกษาต้องปรับเปลี่ยนตัวเองให้ ทันสมัย ดังนั้นการเรียนระบบ e-Learning เข้า มามีส่วนร่วมในการเรียนการสอนเพิ่มขึ้น ยิ่งมี ผลการวิจัยออกมาก็พบว่า ระบบ e-Learning นั้นช่วยผู้เรียนได้มากจริงๆ มีการส�ำรวจความ คิดเห็นของผู้เรียนจากสถาบันการศึกษาก็พบว่า ผูเ้ รียนมีความพึงพอใจมากซึง่ ในวิชาคณิตศาสตร์ ระดับปริญญาตรีของคณะวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ ได้มีการจัดการ เรี ย นการสอนตั้ ง แต่ ร ะดั บ ปริ ญ ญาตรี นั้ น มี หลากหลายเนื้ อ หาที่ นั ก ศึ ก ษายั ง ไม่ ส ามารถ เรียนเข้าใจได้ในทันทีหลังจากเรียนในห้องเรียน ต้องมีเวลากลับไปทบทวนแต่นักศึกษามีจ�ำนวน มากไม่สามารถไปทบทวนด้วยตนเองได้ แล้ว เมือ่ เกิดความไม่เข้าใจหรือสงสัย ไม่สามารถกลับ มาสอบถามอาจารย์ผู้สอนได้ ผู้วิจัยจึงได้พัฒนา เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

57

บทเรียนโดยใช้อิเลิร์นนิ่งเข้ามาช่วยในการเรียน เพือ่ ให้นกั ศึกษาได้มคี วามรู้ ความเข้าใจ สามารถ ท�ำข้อสอบได้ และเป็นการให้ความช่วยเหลือแก่ นักศึกษาผู้ที่ต้องท�ำงานไม่สามารถเข้าห้องเรียน ได้ รวมถึ ง ผู ้ เรี ย นในระบบปกติ ที่ จ ะสามารถ ทบทวนที่เรียนย้อนหลังได้เพื่อให้มีทัศนคติที่ ต่อวิชาคณิตศาสตร์อีกด้วย

ขอบเขตงานวิจัย

1. ด้านประชากร ประชากรทีใ่ ช้ในการ ศึกษา คือ นักศึกษาระดับปริญญาตรี หลักสูตร อุ ต สาหกรรมศาสตรบั ณ ฑิ ต มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ จ�ำนวน 456 คน

2. กลุ ่ ม ตั ว อย่ า ง กลุ ่ ม ตั ว อย่ า ง คื อ นักศึกษาระดับปริญญาตรี หลักสูตรอุตสาหกรรมศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้า พระนครเหนือ จ�ำนวน 53 คน โดยเลือกมาอย่างเจาะจง

3. ด้านเนือ้ หา เนือ้ หาทีใ่ ช้ในการศึกษา ครัง้ นีเ้ ป็นเนือ้ หาในการเรียนการสอนวิชา สมการ เชิงอนุพันธ์ เรื่อง “การแปลงลาปลาซ”

วัตถุประสงค์ของการวิจัย

1. เพื่อศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธ์ ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่ อ งการแปลงลาปลาซ ของนั ก ศึ ก ษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ

2. เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจต่อ การเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่งเรื่อง “การแปลงลาปลาซ” ของนักศึกษามหาวิทยาลัย ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย

1. ตัวแปรต้น เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ - การเรียนการสอนโดยการเรียน เสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลงลาปลาซ สมมติฐานงานวิจัย 2. ตัวแปรตาม

1. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนโดยการเรียน เสริมด้วยอิเลิรน์ นิง่ เรือ่ งการแปลงลาปลาซ ของ - ผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นโดย นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้า การเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลง พระนครเหนือหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่าง ลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ มีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

2. นักศึกษามีระดับความพึงพอใจต่อ - ระดับความพึงพอใจของนักศึกษา การเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่อง โดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลง การแปลงลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัย ลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยี เทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ อยู่ใน พระจอมเกล้าพระนครเหนือ ระดับมาก 58

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

3. ให้นักศึกษา สมัครเข้าห้องเรียนเพื่อ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

- การเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการ ยืนยันตัวตน แปลงลาปลาซ

- แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ซึ่งเป็นข้อสอบชุดเดียวกัน

- แบบวั ด ระดั บ ความพึ ง พอใจของ นักศึกษาโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่อง การแปลงลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

4. บทเรี ย นทบทวนใช้ โ ปรแกรม edpulzz วิธีการด�ำเนินการวิจัย

ในการศึ ก ษาครั้ ง นี้ ผู ้ วิ จั ย ได้ ใช้ ก ลุ ่ ม ตัวอย่างคือ นักศึกษาระดับปริญญาตรี หลักสูตร อุ ต สาหกรรมศาสตรบั ณ ฑิ ต มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ จ�ำนวน 53 คน และเนื้อหาที่ใช้เป็นบทเรียนวิชาบังคับ ที่ นั ก ศึ ก ษาระดั บ ปริ ญ ญาตรี ทุ ก คนต้ อ งเรี ย น นั้นคือวิชา สมการเชิงอนุพันธ์ เรื่อง การแปลง ลาปลาซ ซึง่ เป็นเรือ่ งทีต่ อ้ งใช้ในการเรียนวิชาอืน่ 5. น�ำเนือ้ หาทีผ่ า่ นการตัดต่อและตรวจ อีก ท�ำให้เรือ่ งการแปลงลาปลาซนัน้ ส�ำคัญมากที่ นักเรียนต้องเข้าใจตั้งแต่ระดับพื้นฐาน ด้านการ สอบความถูกต้อง ไปใส่ใน google classroom ออกแบบ e-Lerning ใช้หลักการของ ADDIE ในการออกแบบโปรแกรมที่น�ำมาใช้ประกอบ ด้วย google classroom และ edpuzzle มา ใช้ร่วมกัน วิธีด�ำเนินการวิจัยมีดังนี้

1. ให้ นั ก ศึ ก ษาท� ำ แบบทดสอบก่ อ น เรียน เรื่อง การแปลงลาปลาซ

2. นักศึกษาเรียนในห้องตามปกติและ ให้กลับไปทบทวนโดยใช้อิเลิร์นนิ่ง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

59

8. หลังจากที่นักศึกษาได้เข้าเรียนครบ

6. โปรแกรม edpuzzle สามารถเช็ค ชื่ อ เวลาเรี ย นพร้ อ มทั้ ง ตรวจสอบว่ า เข้ า เรี ย น ทั้ ง หมดนั ก ศึ ก ษา จะต้ อ งมาท� ำ แบบทดสอบ หลังเรียนที่เป็นข้อสอบเหมือนกับก่อนเรียน จริงหรือไม่

9. ให้ นั ก ศึ ก ษาท� ำ แบบวั ด ระดั บ ความพึงพอใจของนักศึกษาโดยการเรียนเสริม ด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลงลาปลาซ ของ นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือ

7. มีการสั่งงานให้ท�ำรายบุคคลพร้อม ทั้งส่งงานเพื่อให้ผู้สอนตรวจ

ผลการทดลอง ผลการทดลอง

1. การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนระหว่างคะแนนก่อนเรียนและหลังการเรียน 1. การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหว่างคะแนนก่อนเรียนและหลังการเรียน

ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการ ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลงลาปลาซ

แปลงลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ การทดสอบ

จานวนนักเรี ยน

ก่อนเรี ยน หลังเรี ยน

53 53

คะแนนเต็ม (30) 30 30

* มีระดับนัยส�ำคัญทางสถิติที่ .05

̅

6.75 19.96

S.D.

t

p

8.84 9.34

29.98*

.00

จากตารางที่ 1 พบว่า นักศึกษามีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่อง การแปลงลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ แตกต่างกัน อย่างมีนัยสาคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน

60

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

2. ระดับความพึงพอใจ

ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลงลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ คะแนนเต็ม S.D. t p ̅ (30)คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วย

จากตารางที่ 1 พบว่า นักศึกษามี 53 8.84 พระจอมเกล้าพระนครเหนือ อิเลิรก่น์ อนินเรี ง่ เรืยนอ่ งการแปลงลาปลาซ ของนักศึ30กษามหาวิ6.75 ทยาลัยเทคโนโลยี 29.98* .00 หลั ง เรี ย น 53 30 19.96 9.34 แตกต่างกัน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียน * มีระดับนัยสาคัญทางสถิติที่ .05 สูงกว่าก่อนเรี ยน จากตารางที่ 1 พบว่า นักศึกษามีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่อง การแปลงลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ แตกต่างกัน อย่างมีนัยสาคัญ ทางสถิ2. ความพึ ติที่รระดั ะดับบ.05 โดยมีคงพอใจ ะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน การทดสอบ

จานวนนักเรี ยน

2. ระดับความพึงพอใจ ตารางที ่ 2 ระดับความพึงพอใจต่อการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลง ตารางที่ 2 ระดับความพึงพอใจต่อการเรียนโดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลงลาปลาซ ของ

ลาปลาซ กศึกพษามหาวิ ยเทคโนโลยี นักศึกษามหาวิ ทยาลัยของนั เทคโนโลยี ระจอมเกล้ทายาลั พระนครเหนื อ พระจอมเกล้าพระนครเหนือ รายการประเมิน ค่าเฉลี่ย 1. แผนการสอนครบถ้วนและสอดคล้องกับหลักสูตร 4.69 2. อุปกรณ์และสื่อประกอบการสอนมีความเหมาะสม 4.65 3. ความรู้และความสามารถของผู้สอน 4.69 4. ภาษาที่ใช้มีความชัดเจนและเข้าใจง่าย 4.68 5. การวางตัวมีความเหมาะสม 4.73 6. เนื้อหาที่สอนครอบคลุมเนื้อหาที่กาหนดในรายวิชา 4.65 7. มีเทคนิคในการสอนที่ช่วยให้ผู้เรียนรู้จักคิด วิเคราะห์ และแก้ปัญหา 4.71 8. การวัดและเกณฑ์การประเมินผลมีความเหมาะสม 4.76 9. การมีปฎิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนและผู้สอน 4.74 10. การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 4.74 รวม 4.70

S.D. 0.66 0.70 0.71 0.69 0.70 0.72 0.68 0.66 0.65 0.65 0.68

ความหมาย มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด มากที่สุด

ระหว่ า งคะแนนก่ อ นเรี ย นและหลั ง การเรี ย น พบว่า นักศึกษามีคะแนนผลสัมฤทธิท์ างการเรียน โดยการเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลง ลาปลาซ ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือแตกต่างกัน อย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคะแนนผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน สอดคล้องกับงานวิจยั ของไพโรจน์ ภูท่ อง (2560) ศึกษาการพัฒนาบทเรียน e-Learning เรื่อง สรุปและอภิปรายผล

การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียน โปรแกรมน�ำเสนอผลงานของนักศึกษาเจเนอ

จากตารางที่ 2 พบว่ า ระดั บ ความ พึ ง พอใจต่ อ การเรี ย นโดยการเรี ย นเสริ ม ด้ ว ย อิ เ ลิ ร ์ น นิ่ ง เรื่ อ งการแปลงลาปลาซ ของ นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือ มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ที่ ระดับมากที่สุด มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก ที่สุดทั้ง 10 ข้อค�ำถาม

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

61

เรชั่น วาย สถาบันอุดมศึกษาเอกชน ผลการ ศึกษาพบว่า ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของนักเรียน หลั ง เรี ย นแตกต่ า งจากก่ อ นเรี ย นอย่ า งมี นั ย ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ร ะดั บ .05 โดยผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียนจากคะแนนเต็ม 40 คะแนน พบ ว่ า คะแนนหลั ง เรี ย นสู ง กว่ า ก่ อ นเรี ย นอยู ่ ที่ 6.267 คะแนน และสอดคล้องกับผลงานวิจัย ของเสาวลั ก ษณ์ ไทยกลางและนิ ภ าพร อบ ทอง (2552) ศึกษาเรื่อง การพัฒนาบทเรียน e-Learning วิชา การเขียนโปรแกรมภาษา วาจา นักศึกษาทีเ่ รียนด้วยบทเรียน e-Learning วิชาการเขียนโปรแกรมภาษาวาจา มีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนจากคะแนนแบบทดสอบหลังเรียน สูงกว่าคะแนนแบบทดสอบก่อนเรียน อย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

ระดั บ ความพึ ง พอใจต่ อ การเรี ย น โดยการเรี ย นเสริ ม ด้ ว ยอิ เ ลิ ร ์ น นิ่ ง เรื่ อ งการ แปลงลาปลาซ ของนั ก ศึ ก ษามหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ พบว่า ระดับความพึงพอใจต่อการเรียนโดยการเรียน เสริมด้วยอิเลิรน์ นิง่ เรือ่ งการแปลงลาปลาซ ของ นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้า พระนครเหนือ มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ที่ ระดับมากที่สุด โดยมีความพึงพอใจอยู่ในระดับ มากทีส่ ดุ ทัง้ 10 ข้อค�ำถาม สอดคล้องกับงานวิจยั ของ ภิญชาดา จินดารัตนวรกุล (2555) ศึกษา ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาที่เรียน วิชาการภาษีอากรที่ทบทวนและไม่ได้ทบทวน ด้วยบทเรียนอิเล็กทรอนิกส์ (e-Learning) และ ความคิดเห็นที่มีต่อการทบทวนด้วยบทเรียน 62

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

อิเล็กทรอนิกส์ (e-Learning) ผลการศึกษาพบ ว่า ผู้เรียนมีความคิดเห็นด้านการทบทวนด้วย บทเรียนอิเล็กทรอนิกส์ (e-Learning) โดยภาพ รวมอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.29 ส่วน เบีย่ งเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.43) และสอดคล้อง กั บ งานวิ จั ย ของนเรศ ขั น ธรี (2558) ศึ ก ษา การพัฒนาบทเรียน e-Learning รายวิชาการ จั ด การเรี ย นรู ้ สุ ข ศึ ก ษาและพลศึ ก ษาส� ำ หรั บ นักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏ อุ บ ลราชธานี ผลการศึ ก ษาพบว่ า ความพึ ง พอใจของนักศึกษาต่อการเรียนด้วยบทเรียน e-Learning รายวิชาการจัดการเรียนรู้สุขศึกษา และพลศึกษาโดยรวมอยู่ในระดับมาก

นั ก ศึ ก ษาพึ ง พอใจต่ อ การเรี ย นโดย การเรียนเสริมด้วยอิเลิร์นนิ่ง เรื่องการแปลง ลาปลาซมากเพราะสามารถทบทวนบทเรียน ได้ตลอดเวลา และมีแบบฝึกหัดให้นักศึกษาได้ ท�ำก่อนการสอบ รวมถึงผู้สอนสามารถสังเกต พฤติกรรมของนักศึกษาได้จากการเข้าเรียนเสริม และการส่งแบบฝึกหัดด้วยโปรแกรม edpuzzle ข้อเสนอแนะในการท�ำวิจัยในครั้งต่อไป

1. ข้อจ�ำกัดของโปรแกรม edpuzzle คือ ไม่สามารถเปิดด้วยโทรศัพท์สมาร์ทโฟนได้ ควร หาโปรแกรมอื่นๆ ที่สามารถเปิดด้วยโทรศัพท์ สมาร์ทโฟนได้จะสะดวกยิ่งขึ้น

2. ผูส้ อนควรใช้โปรแกรมต่างๆ ให้หลาก หลายเพื่อกระตุ้นความสนใจของผู้เรียนให้ใส่ใจ ต่อการเรียนมากยิ่งขึ้นไป

บรรณานุกรม นเรศ ขันธรี (2558). การพัฒนาบทเรียน e-Learning รายวิชาการจัดการเรียนรู้สุขศึกษาและ พลศึกษาส�ำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรมหาบัณฑิต คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. ไพโรจน์ ภูท่ อง. (2560). การพัฒนาบทเรียน e-Learning เรือ่ งโปรแกรมน�ำเสนอผลงานของนักศึกษา เจเนอเรชั่น วาย สถาบันอุดมศึกาเอกชน. ส�ำนักศึกษาทั่วไป สถาบันการจัดการปัญญา ภิวัฒน์. ภิญชาดา จินดารัตนวรกุล. (2555). ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาที่เรียนวิชาการภาษีอากร ที่ทบทวนและไม่ได้ทบทวนด้วยบทเรียนอิเล็กทรอนิกส์ (e-Learning) และความคิดเห็น ที่มีต่อการทบทวนด้วยบทเรียนอิเล็กทรอนิกส์ (e-Learning). มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์. เสาวลักษณ์ ไทยกลางและนิภาพร อบทอง. (2552). การพัฒนาบทเรียน e-Learning วิชา การเขียน โปรแกรมภาษาวาจา นักศึกษาที่เรียนด้วยบทเรียน e-Learning วิชาการเขียนโปรแกรม ภาษาวาจา. มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

63

กำรพัฒนำบทเรียนบนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBook Author เรื่อง กำรดูแลอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษำปที่ 3 โรงเรียนอัสสัมชัญศรีรำชำ THE DEVELOPMENT OF AN APPLICATION BY iBOOK AUTHOR ON TABLET DEVICES IN A COMPUTER TREATMENT FOR PRATHOM 3 STUDENTS ASSUMPION COLLEGE SRIRACHA ปราณี สัมฤทธิ์ ไพโรจน์ เบาใจ ภูเบศ เลื่อมใส

บทคัดย่อ การวิจยั ครัง้ นี้ มีวตั ถุประสงค์เพีอ่ พัฒนา บทเรียนบนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBook Au thorเรื่องการดูแลอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ สําห รับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3โรงเรียนอัส สัมชัญศรีราชา ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ มาตรฐาน 90/90 (The90/90standard) และ เพื่อเปรียบเทียบคะเเนน ก่อนเรียน และหลัง เรียนของนักเรียน ทีเ่ รียนด้วยบทเรียนบนเเท็บเล็ ตด้วยโปรแกรม iBook Author เรื่องการดูแล อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ที่พัฒนาขึ้น ประชากร ในการวิ จั ย ครั้ ง นี้ ได้ แ ก่ นั ก เรี ย นชั้ น ประถม

64

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา ภาค เรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 มี 4 ห้อง จํานวน 155 คน กลุ่มตัวอย่าง ได้มาโดยการเลือกแบบ เจาะจง (Purposive Sampling) จํานวน 1 ห้อง มี 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาวิจัย ครั้งนี้ ประกอบด้วยบทเรียนบนเเท็บเล็ตด้วย โปรแกรม iBook Author เรื่องการดูแลอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ แบบประเมินคุณภาพบทเรียน สําหรับผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา และด้านเทคนิค แบบวัดผลการเรียนรู้ทางการเรียน สถิติที่ใช้ใน การวิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบน

มาตรฐานค่าร้อยละและการทดสอบ t (t-test Dependent sample ) ผลการวิจัยพบว่า บท เรียนบนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBook Author เรื่อง การดูแลอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์สําหรับ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3โรงเรียนอัสสัมชัญ ศรีราชา มีประสิทธิภาพ 91.00/93.33 ซึ่งเป็น ไปตามเกณฑ์มาตรฐาน90/90 (The 90/90 standard) ที่ตั้งไว้และมีคะเเนนหลังเรียนสูง กว่าคะเเนน ก่อนเรียนอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ ที่ระดับ 0.05 Abstract

The objectives of this research are to the Development of an Application by iBook author on Tablet Devices in a Computer treatment for Prathom 3 students at Assumption College Sriracha for effective criteria of 90/90 and to compare the pre-learning and postleaning scores of the students, who study the from of the Application by iBook author on Tablet Devices in a Computer treatment for Prathom 3 students. The samples students of Prathom 3 used in this study were randomly selected from 30 students by Purposive Sampling from 4 classrooms, out of 155 students from the first term of 2017. The instruments used in this research are based on Application by iBook author on Tablet

Devices in a Computer treatment for Prathom 3 students. Evaluation of learning achievement tests is from the experts.

Development of an Application by iBook author on Tablet Devices in a Computer treatment research for Prathom 3 students at Assumption College Sriracha shows the effective criteria of 91.00 /93.33 of the post - learning scores were higher than The pre - learning ones by 0.05 statistical significant differences บทน�ำ

การศึกษาไทยก้าวเข้าสูย่ คุ ศตวรรษที่ 21 เป็นยุคที่นักเรียนและครูผู้สอนสามารถเรียนรู้ ไปด้ ว ยกั น มี ทั ก ษะหลายประการที่ นั ก เรี ย น ในโลกยุคใหม่ มีโอกาสมากกว่ายุคเก่า ได้แก่ ทักษะ การใช้ภาษา และการสื่อสาร ทักษะการ คิด และการสร้างสรรค์ ทักษะการใช้ชีวิตการ แก้ปัญหา ทักษะการใช้เทคโนโลยีอย่างมีคุณค่า การเรียนรู้ในโลกยุคใหม่ บทบาทของครู ผู้สอน จะต้องมีการพัฒนาศักยภาพทางด้านเทคโนโลยี อยู่ตลอดเวลา การเรียนรู้ไม่ได้ เกิดขึ้นเฉพาะใน ห้องเรียน แต่สามารถเกิดได้ทุกที่และทุกเวลา โดยผ่านสื่อ และอุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ ซึ่ง สามารถเชื่อมโยงแหล่งการเรียนรู้ได้ทั่วโลกผ่าน ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ การเรียนการสอน ในยุคใหม่จะมีรูปแบบกิจกรรมเชิงเเลกเปลี่ยน เรียนรู้ และการสร้างองค์ความรู้ ด้วยตัวเอง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

65

ของนักเรียน เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงทาง เทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง ในปี พ.ศ. 2555 พบว่า คอมพิวเตอร์ Notebook มีการพัฒนารูปแบบ ใหม่ เรียกว่า แท็บเล็ต (Tablet) ซึ่ง แท็บเล็ต เป็นคอมพิวเตอร์แบบพกพา ที่ตอบสนองกับ การพัฒนาทักษะการเรียนรู้ได้เป็นอย่างดี ด้วย เหตุผล 6 ประการ คือ ตาดู หูฟังได้ เขียนบันทึก สัมผัสได้ ฝึกปฏิบตั ทิ �ำกิจกรรมได้ เชือ่ มโยงแหล่ง เรียนรู้ได้ทั่วโลก พกพาสะดวก (ไพฑูรย์ ศรีฟ้า, 2554)

การจะน�ำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้กับ การเรี ย นรู ้ ข องนั ก เรี ย น โดยใช้ แ ท็ บ เล็ ต เป็ น เครื่องมือในการเข้าถึงการเรียนรู้ ทั้งในรูปแบบ ออนไลน์ และออฟไลน์ ซึ่งจะท�ำให้ ผู้เรียน สามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ซึ่งการเรียนรู้ใน ลักษณะดังกล่าวได้เกิดขึน้ แล้ว ในหลายประเทศ จากการเปลี่ยนแปลงทางด้าน Hardware ด้าน Software ก็มีการพัฒนาและเปลี่ยนแปลงไป จากเดิม เป็นโปรแกรมในรูปแบบใหม่ที่เรียกว่า “Application” สามารถติดตั้งได้ตลอดเวลา โดยผ่านระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ต การพัฒนา บทเรียนที่ตอบสนองการเรียนรู้บนโลกยุคใหม่ จะต้องพัฒนา ออกมาในรูปแบบของเอกสาร ดิจิลทัล หรือแบบอิเล็กทรอนิกส์ให้มากยิ่งขึ้น ตัวอย่างเช่น เอกสารต�ำราต่างๆก็จะพัฒนาเป็น E-book การพัฒนาแอพพลิเคชั่นบทเรียนช่วย สอน สามารถติดตั้งได้ บนระบบปฏิบัติการรูป แบบใหม่ เช่น ระบบปฏิบัติการ Android หรือ iOS นอกจากนี้ บทเรี ย นและวิ ธี ก ารเรี ย น การสอนที่สามารถตอบสนอง สังคมการเรียน 66

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

รู้ในยุคใหม่ได้ นิยมใช้สื่อสังคมผ่านเครือข่าย สังคมมากยิ่งขึ้น และสิ่งส�ำคัญในยุคแห่งนี้คือ เครือข่ายอินเตอร์เน็ต (ไพฑูรย์ ศรีฟ้า, 2554)

การน�ำแท็บเล็ตไปใช้ให้เกิดประโยชน์ สูงสุด จะต้องมีการพัฒนาบทเรียนที่รองรับ การ ใช้งานบนแท็บเล็ต เนือ่ งจากขณะนีป้ ระเทศไทย ยังไม่มีหลักสูตรการเรียนการสอน ที่จะรองรับ แท็บเล็ตโดยตรง และยังขาดการสร้างเนื้อหา บทเรียนและกิจกรรมที่ใช้ ประกอบการเรียน การสอน บนแท็บเล็ต (สุรศักดิ์ ปาเฮ,2555 ) ซึ่งแท็บเล็ตสามารถช่วยส่งเสริม และสนับสนุน การเรียน การสอน หลายประการสามารถใช้ แท็บเล็ตแทนต�ำราเรียนได้ แท็บเล็ตสามารถ บรรจุต�ำราเรียนทีเ่ ป็นไฟล์ดจิ ติ อลได้เป็นจ�ำนวน มาก เทียบเท่ากับหนังสือหลายร้อยเล่ม ใช้ บั น ทึ ก ข้ อ มู ล การเรี ย นการสอนได้ ห ลายรู ป แบบ นักเรียนที่ใช้ แท็บเล็ตสามารถจดบันทึก แบบลายมื อ เขี ย น หรื อ พิ ม พ์ ข ้ อ ความลงใน เครื่อง หรือเลือกบันทึกเสียง ถ่ายภาพนิ่งและ วิดิโอได้ สามารถค้นหาข้อมูลต่างๆได้โดยง่าย ผ่ า นการเชื่ อ มต่ อ อิ น เตอร์ เ น็ ต นั ก เรี ย นที่ อ ยู ่ ห่างไกลในชนบทสามารถเรียนผ่านระบบการ ศึกษาออนไลน์ และออฟไลน์ได้ แก้ปัญหาการ ขาดแคลน และการไม่ทั่วถึงทางการศึกษาได้ สามารถใช้แอพพลิเคชั่นเป็นสื่อประกอบ การ เรียนการสอน แอพพลิเคชั่นต่างๆ สามารถใช้ เป็นสื่อการสอน เครื่องมือฝึกหัด เพื่อเสริมสร้าง ความรู้ในด้านต่างๆมากมาย เช่น แผนที่ ภาพ จากเว็บไซต์ คลิปวิดีโอ สื่อสารผ่านการเชื่อม ต่ออินเตอร์เน็ตได้ทุกที่ทุกเวลา ใช้สื่อสารผ่าน

ระบบเครือข่ายไร้สาย คุณครูและนักเรียนทุก คนที่ใช้แท็บเล็ต สามารถติดต่อสื่อสารกันนอก เวลา ส่งอีเมลหากัน ใช้โปรแกรมพูดคุยปรึกษา กันได้ (โทรทัศน์ครู, 2555)

การน�ำแท็ บ เล็ ต มาใช้ ใ นการจั ด การ ศึกษาเป็นความพยายามที่จะพัฒนาคุณภาพ ผู้เรียน โดยใช้ประโยชน์จากความเป็นคนใน ยุคดิจิทัลของผู้เรียน ในการเรียนรู้ผ่านอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์พกพา หรือที่เราเรียกทับศัพท์ว่า “แท็บเล็ตพีซี” การศึกษาในยุคศตวรรษที่ 21 จะให้ความส�ำคัญกับการบวนการเรียนรู้มาก กว่าผลการเรียนรู้ทางการเรียน ผู้สอนเปลี่ยน บทบาทจากผู้ถ่ายทอดความรู้โดยตรงเป็นผู้ให้ ค�ำปรึกษา อ�ำนวยความสะดวก ออกแบบการ เรียนการสอนให้ผู้เรียนฝึกการค้นคว้าหาความ รู้ได้ด้วยตนเอง เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ ได้ตลอดชีวิต แท็บเล็ตพีซีเป็นเครื่องมือหนึ่ง ที่ผู้เรียนสามารถเข้าถึงข้อมูลที่ต้องการได้ง่าย รวดเร็ ว และมี คุ ณ ลั ก ษณะที่ เ หมาะสมที่ ช ่ ว ย ในการจั ด การเรี ย นรู ้ ไ ด้ อ ย่ า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ แท็บเล็ตพีซีเป็นได้ทั้งสื่อและเครื่องมือส�ำหรับ ใช้ในการเรียนการสอน หากน�ำไปใช้เป็นเครือ่ งมือ จะอยู่ในรูปแบบ คือ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ บน แท็บเล็ตพีซผี า่ นระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต โดยมีผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง เนื้อหาวิชาจะถูก โหลดจากอินเทอร์เน็ตในรูปแบบ html ผู้เรียน จะท�ำกิจกรรมสือ่ การเรียนรูแ้ ละสร้างปฏิสมั พันธ์ บนเครื อ ข่ า ย แต่ ใ นบริ บ ทประเทศไทยแล้ ว แท็บเล็ตพีซีจะเป็นสื่อส�ำหรับใช้ในการเรียนการ สอน ซึง่ เนือ้ หาวิชาถูกบรรจุไว้ในรูปแบบ Mobile

application และน�ำไปติดตั้งลงบนแท็บเล็ตพีซี ผูเ้ รียนสามารถศึกษาเนือ้ หาได้โดยไม่ตอ้ งรอการ เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต การจัดการเรียนรู้จะเน้น การเรียนรู้แบบเอกัตภาพศึกษา (Individual Learning) โดยผู้เรียนจะเรียนรู้ตามความสนใจ และความพร้ อ มของตนเอง จะเห็ น ได้ ว ่ า สื่ อ การสอน นั้น เป็นบทเรียนส�ำเร็จรูปที่สะดวก ต่อการใช้งานทั้งผู้สอนและผู้เรียนทั้งในสังคม เมืองและสังคมชนบททีห่ า่ งไกล อันเป็นการสร้าง ความเสมอภาคทางการศึกษาได้ อย่างดียิ่ง แต่ ถ้าหากรัฐบาลสนับสนุนการจัดระบบโครงสร้าง พื้นฐานให้กับสถานศึกษา ให้สามารถเชื่อมต่อ อินเทอร์เน็ตความเร็วสูงได้ ปรับลักษณะของอุ ปกรณ์แท็บเล็ตให้เหมาะสมกับการสืบค้นข้อมูล ก็ยิ่งจะช่วยท�ำให้ผู้เรียนบรรลุวัตถุประสงค์การ เรียนรู้ในยุคดิจิทัล (ภาสกร เรืองรอง ,2556)

คุณลักษณะของแท็บเล็ตที่เกี่ยวข้องกับ การเรียนรู้นั้น สามารถสนองต่อความต้องการ ทางการเรียนรู้รายบุคคล สามารถติดตามช่วย เหลือให้ผู้เรียนบรรลุผลการเรียนรู้ได้ เป็นสื่อ ที่ท�ำให้เกิดการสร้างปฏิสัมพันธ์อย่างมีความ หมายซึง่ การเรียนรูบ้ างครัง้ ต้องอาศัย การจ�ำลอง สถานการณ์ หรือ “การทดลองเสมือนจริง” เพือ่ ที่จะเรียนรู้และสามารถแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่ เกิดขึ้นและช่วยแบ่งปันความรู้ประสบการณ์ ผ่านช่องทางสื่อสารหรือเครือข่ายสังคมต่างๆ” การใช้แท็บเล็ตให้ได้ผล จึงขึ้นอยู่กับครู ที่จะ ออกแบบกระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน ผสม ผสานกับกระบวนการต่างๆ ในโรงเรียน ซึ่ง ยากกว่ า การบรรจุ สื่ อ ลงในแท็ บ เล็ ต ผู ้ เรี ย น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

67

ที่ใช้แท็บเล็ตตั้งแต่เล็กจะรับรู้และคุ้นเคยกับ เทคโนโลยีและสร้างโลกส่วนตัว เริ่มรู้สึกว่ามี อิสรภาพทางความคิด สังคมและความรู้มีการ เปลี่ยนแปลงเร็ว อุปกรณ์เครื่องมือที่เป็นวัตถุมี ความส�ำคัญมากล้น แต่จิตวิญญาณอาจจางลง โลกจะกลับมาท�ำให้ผู้คนไม่สนใจคนข้างเคียง ไม่อยากพูดคุยกับคนที่อยู่ใกล้” เหนืออื่นใด การศึ ก ษาต้ อ งเน้ น สร้ า งจิ ต วิ ญ ญาณของการ เรี ย นรู ้ การคิ ด เป็ น ต่ อ ยอดความรู ้ เน้ น กระบวนการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียนเป็นหลักมาก กว่าการสอนหรือป้อนความรู้ให้เด็ก เพราะอายุ ของเทคโนโลยี ส มั ย ใหม่ สั้ น ดั ง นั้ น การน�ำมา ใช้ต้องคิดให้รอบคอบ ที่ส�ำคัญครูและผู้เรียน จะต้ อ งสร้ า งสมรรถนะทางคอมพิ ว เตอร์ ) Computer Literacy) ให้เหมาะสม เพื่อรองรับ การใช้งานร่วมกับผู้เรียนควบคู่ไปกับการศึกษา วิจัยต่อไป (สิรีนาฏ ทาบึงกาฬ,2555)

หลั ก สู ต รแกนกลางขั้ น พื้ น ฐาน พ.ศ.

2551 ได้ก�ำหนดสมรรถนะส�ำคัญของผู้เรียน ไว้ 5 ประการ คือ ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการ แก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต และความสามารถในการใช้ เ ทคโนโลยี การ พัฒนาผู้เรียนให้มีศักยภาพตามมาตรฐาน ที่ กระทรวงศึ ก ษาธิ ก ารได้ มุ ่ ง หวั ง ในระดั บ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 รายวิชาการงานอาชีพ และเทคโนโลยี ได้ก�ำหนดคุณภาพของผู้เรียน คือ เข้าใจประโยชน์ และสิ่งของเครื่องใช้ ใน ชีวิตประจ�ำวัน มีความคิดในการแก้ปัญหา หรือ สนองความต้องการ อย่างมีความคิดสร้างสรรค์ 68

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

มีทักษะการค้นหาข้อมูลอย่างมีขั้นตอน และ วิธีดูอุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศ คุณภาพผู้ เรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เข้าใจวิธีการ ท�ำงานเพือ่ ช่วยเหลือตนเอง ครอบครัว และส่วน รวม ใช้วัสดุ อุปกรณ์ และเครื่องมือถูกต้องตรง กับลักษณะงาน มีทักษะกระบวนการท�ำงาน มี ลักษณะนิสัยการท�ำงาน ที่กระตือรือร้น ตรง เวลา ประหยัด ปลอดภัย สะอาด รอบคอบ และมีจิตส�ำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเข้าใจ ประโยชน์ของสิ่งของเครื่องใช้ใ นชีวิตประจ�ำ วัน มีความคิดในการแก้ปัญหาหรือสนองความ ต้องการอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะ ในการสร้างของเล่น ของใช้อย่างง่าย โดยใช้ กระบวนการเทคโนโลยี ได้แก่ ก�ำหนดปัญหา หรือความต้องการ รวบรวมข้อมูล ออกแบบ โดยถ่ายทอดความคิดเป็นภาพร่าง ๒ มิติ ลงมือ สร้าง และประเมินผล เลือกใช้วัสดุ อุปกรณ์ อย่างถูกวิธี เลือกใช้สงิ่ ของเครือ่ งใช้ในชีวติ ประจ�ำ วั น อย่ า งสร้ า งสรรค์ แ ละมี ก ารจั ด การสิ่ ง ของ เครื่องใช้ด้วยการน�ำกลับมาใช้ซ�้ำ เข้าใจและมี ทักษะการค้นหาข้อมูลอย่างมีขั้นตอน การน�ำ เสนอข้อมูลในลักษณะต่าง ๆ และวิธีดูแลรักษา อุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศ (หลักสูตรแกน กลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2551)

จากข้อมูลดังกล่าว ผู้วิจัยได้มีแนวคิด การน�ำแท็บเล็ตมาใช้ในการเรียน การสอนใน รายวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยี ในระดับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ซึ่งจากการเรียน การสอนพบว่า การเรียนการสอนเรื่อง การดูแล อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ส�ำหรับเด็กประถมศึกษา

ปีที่ 3 ประสบปัญหาดังต่อไปนี้ คือครูผู้สอน ไม่สามารถน�ำอุปกรณ์จริงมาสาธิตให้นักเรียน ศึกษาได้ เนือ่ งจาก ความไม่สะดวกในการเคลือ่ น ย้ายอุปกรณ์และสถานที่ไม่เอื้ออ�ำนวย และการ ท�ำความสะอาด การดูแลอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ท�ำการสาธิตได้ยากล�ำบาก เนื่องจากขนาดของ อุปกรณ์และระยะเวลาที่จ�ำกัด การท�ำความ สะอาดต้ อ งมี ก ารใช้ อุ ป กรณ์ ท�ำความสะอาด เช่น ผ้า ไม้ปัดขนไก่ น�้ำยาท�ำความสะอาด แปรง ปัดฝุ่น ซึ่งผู้เรียนเป็นนักเรียนระดับชั้นประถม ตอนต้ น ซึ่ ง หากจะดู แ ลได้ ไ ม่ ทั่ ว ถึ ง จะเกิ ด อันตรายกับผู้เรียนในระหว่างท�ำการสาธิต ครูผู้ สอนไม่สามารถสอนได้ตามระยะเวลาที่ก�ำหนด หากต้องใช้การสาธิตจากอุปกรณ์จริง ให้ทนั เวลา 50 นาที จากสาเหตุดังกล่าว มีความต้องการ สื่อการสอนมาช่วย ในเรื่องของการสาธิตวิธี การดูแลรักษาอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ผู้วิจัยจึงมี ความสนใจพัฒนาบทเรียนบนแท็บเล็ตเพื่อใช้ ในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น เพื่อให้ผู้เรียนสามารถ เรียนรู้ได้อย่างทั่วถึง จากการศึกษาข้อมูล จาก Apple Thailand ได้กล่าวว่า iBooks Author คือแอพพลิเคชั่น ที่สามารถสร้างหนังสือเรียนที่ เรียนว่า “iBooks นอกจากจะได้หนังสือเรียน ที่มีความสวยงามและยังมีปฎิสัมพันธ์กับผู้อ่าน โดยสามารถแตะสัมผัสรูปภาพและเคลื่อนไหว ได้ โดยมี แผนภาพ แบบอินเทอร์แอ็คทีฟ แกล ลอรี่ วิดีโอ วัตถุ 3D นิพจน์ทางคณิตศาสตร์ และอื่ น ๆ ท�ำให้ เ นื้ อ หาของหนั ง สื อ ที่ จ ะดู มี ชีวิตชีวา ต่างจากที่หนังสือรูปแบบเดิม (Apple thailand,2560) เหตุผลต่างๆ ข้างต้น ผู้วิจัย

มีความสนใจที่จะพัฒนาบทเรียนบนแท็บเล็ต ด้วยโปรแกรม iBooks Author เรื่อง การดูเเล อุ ป กรณ์ ค อมพิ ว เตอร์ ส�ำหรั บ นั ก เรี ย นชั้ น ประถมศึกษาปีที่ 3โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา วัตถุประสงค์งานวิจัยของการศึกษา

1. เพือ่ พัฒนาบทเรียนบนแท็บเล็ตด้วย โปรแกรม iBooks Author เรื่อง การดูเเล อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียนชัน้ ประถม ศึกษาปีที่ 3โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา

2. เพื่ อ เปรี ย บเที ย บผลคะเเนนก่ อ น เรียน และหลังเรียนจากบทเรียนบนแท็บเล็ต ด้วยโปรแกรม iBooks Author เรื่องการดูแล อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา สมมุติฐานของการวิจัย

ผลการเรียนรู้นักเรียนระดับชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3 วิชาคอมพิวเตอร์ หลังเรียนด้วย บทเรี ย นบนแท็ บ เล็ ต ด้ ว ยโปรแกรม iBooks Author สูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทาง สถิติที่ระดับ 0.05 ขอบเขตทางด้านตัวแปร

ตัวแปรต้น ได้แก่ การเรียนด้วยบทเรียน บนแท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBooks Author เรือ่ ง การดูเเลอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียน ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา

ตัวแปรตาม ผลการเรียนรู้ของนักเรียน ที่เรียนด้วยบทเรียนบนแท็บเล็ตด้วยโปรแกรม เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

69

iBooks Author เรื่ อ ง การดู เ เลอุ ป กรณ์ คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา

ขอบเขตด้านประชากรและกลุม่ ตัวอย่าง ประชากร ได้แก่นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา จ�ำนวน 4 ห้องเรียน นักเรียน 155 คน กลุ่มตัวอย่าง นักเรียนชั้น ประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา จ�ำนวน 1 ห้องเรียน มี 30 คน ได้มาโดยการแบบ เจาะจง (Purposive sampling) ขอบเขตด้านเนื้อหา

เนื้ อ หาที่ ใช้ ใ นการออกแบบบทเรี ย น ได้แก่ เนื้อหาในรายวิชาคอมพิวเตอร์ กลุ่มสาระ การงานอาชีพ และเทคโนโลยีชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น พื้นฐาน พ.ศ. 2551 ประกอบด้วยรายระเอียด ดังนี้ สาเหตุการช�ำรุดของคอมพิวเตอร์ ข้อควร ระวังในการใช้อปุ กรณ์คอมพิวเตอร์การท�ำความ สะอาดอุ ป กรณ์ ค อมพิ ว เตอร์ ประโยชน์ ข อง การดูแลคอมพิวเตอร์

ระยะเวลาที่ ใช้ ใ นการทดลองครั้ ง นี้ ระหว่างเดือนสิงหาคม ปีการศึกษา 2560 ใช้เวลา ทดลอง 6 ครั้ง ครั้งละ 50 นาที รวมระยะ เวลา ทั้งสิ้น 6 คาบ

ศึกษาปีที่ 3 ที่คุณภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 90/90

2. เพือ่ เป็นแนวทางในการพัฒนาบทเรียน บนคอมพิวเตอร์แท็บเล็ต ในเรื่องอื่นๆ ต่อไป

3. เพื่อเป็นการศึกษาและการพัฒนา เทคโนโลยีใหม่ที่มีบทบาทต่อการศึกษา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

1. บทเรียนบนแท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBooks Author เรื่ อ งการดู เ เลอุ ป กรณ์ คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียนระดับชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3

2. แบบประเมินคุณภาพบทเรียนโดย ผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา

3. แบบประเมินคุณภาพบทเรียนโดย ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิค

4. แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้ ก่อน เรียนและหลังเรียน

การวิเคราะห์ข้อมูล

1. หาค่ า เฉลี่ ย และส่ ว นเบี่ ย งเบน มาตรฐานจากการประเมินของผู้เชี่ยวชาญด้าน เนื้อหา

2. หาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานจากการประเมินของผูเ้ ชีย่ วชาญด้านเทคนิค

3. หาค่ า ประสิ ท ธิ ภ าพของบทเรี ย น ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ บนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBooks Author

1. ได้ บ ทเรี ย นบนแท็ บ เล็ ต ด้ ว ยโปร- 4. ค่าดัชนีความสอดคล้องระหว่างแบบ แกรม iBooks Author เรื่องการดูเเลอุปกรณ์ ทดสอบกับจุดประสงค์ คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียนระดับชั้นประถม 70

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

2. บทเรียนบนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม

5. การหาความยากง่ า ย ค่ า อ�ำนาจ จ�ำแนก ค่าความเชื่อมั่นแบบทดสอบวัดผลการ iBooks Author เรื่องการดูแลรักษาอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปี เรียนรู้ ที่ 3 ผูว้ จิ ยั สร้างขึน้ มีประสิทธิภาพ 91.00/93.33 เป็ น ไปตามมาตรฐาน 90/90 (the 90/90 สถิติที่ใช้ในการวิจัย

ในการวิจยั ครัง้ นีส้ ถิตทิ ใี่ ช้ในการวิเคราะห์ standard) 3. ผลการทดสอบก่อนเรียนและหลัง ข้อมูลคือ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานค่า ร้อยละและการทดสอบ t (t-test Dependent เรียนของกลุ่มตัวอย่างที่เรียนด้วย บทเรียนบน แท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBooks Author เรือ่ งการ sample) ดูแลรักษาอุปกรณ์ ทีผ่ วู้ จิ ยั สร้างขึน้ มีคา่ เฉลีย่ ของ คะแนนหลังเรียนสูงกว่าคะแนนก่อนเรียน อย่าง สรุปผลการวิจัย

1. ผลการประเมินคุณภาพของบทเรียน มีนัยส�ำคัญทางสถิติ ที่ระดับ 0.05 เป็นไปตาม บนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBooks Author เรือ่ ง เกณฑ์ที่ตั้งไว้ การดูแลรักษาอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โดยผู้เชี่ยวชาญ อภิปรายผล

1. ผลการพั ฒ นาบทเรี ย นบนเเท็ บ เล็ ดังนี้ 1.1 คุ ณ ภาพด้ า นเนื้ อ หาของบท ตด้วยโปรแกรม iBooks Author เรื่องการดูแล เรียนบนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBooks Author รักษาอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียนชั้น เรือ่ งการดูแลรักษาอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับ ประถมศึกษาปีที่ 3 เป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผู้เชี่ยวชาญด้าน คือ 90/90 ทั้งนี้ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพ เนื้อหาให้ความเห็นว่ามีความเหมาะสมในระดับ เท่ากับ 91.00/93.33 เป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้ ดี โดยมีค่าเฉลี่ยของระดับคะแนน เท่ากับ 4.38 90/90 ทั้งนี้เนื่องจาก ผู้วิจัยได้ออกแบบและ ศึกษาข้อมูลการพัฒนาบทเรียน เนื้อหาเป็นไป ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.28 1.2 คุ ณ ภาพด้ า นเทคนิ ค ของบท ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เรียนบนเเท็บเล็ต ด้วยโปรแกรม iBooks Author พ.ศ. 2551 และบทเรียนได้ผ่านกระบวนการ เรือ่ งการดูแลรักษาอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับ ทดสอบมา 3 ขั้นตอน พัฒนาเพื่อปรับปรุงแก้ไข นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผู้เชี่ยวชาญด้าน มาโดยทดสอบกับผู้เรียนที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง เทคนิค ให้ความเห็นว่าความเหมาะสมในระดับ ดั ง นี้ คื อ รายบุ ค คล รายกลุ ่ ม ย่ อ ย และกลุ ่ ม ดี โดยมีค่าเฉลี่ยของระดับคะแนน เท่ากับ 4.26 ใหญ่ จึงท�ำให้ได้บทเรียนที่มีคุณภาพ นอกจาก นี้ยังผ่านการประเมินคุณภาพด้านเนื้อหา และ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.24 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

71

ด้านเทคนิค ช่วยปรับปรุงแก้ไข จนท�ำให้ได้บท เรียนที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งสอดคล้อง กับงาน วิจัยของ พรทิพย์ เล่หงส์ (2557) ได้ศึกษาเรื่อง การพัฒนาบทเรียนแบบการ์ตูนแอนิเมชั่น บน แท็บเล็ตเพื่อพัฒนาความสามารถในการอ่าน เขี ย นภาษาไทย ของนั ก เรี ย นช่ ว งชั้ น ที่ เพื่ อ เปรียบเทียบผลการเรียนรู้ทางการเรียนก่อน และหลังเรียนของนักเรียนทีเ่ รียนโดยใช้บทเรียน แบบการ์ตูน แอนิเมชั่นบนแท็บเล็ต เพื่อเปรียบ เทียบความสามารถใน การอ่านก่อนและหลัง เรียนของนักเรียน ที่เรียนโดยใช้บทเรียนแบบ การ์ ตู น แอนิ เ มชั่ น บนแท็ บ เล็ ต เปรี ย บเที ย บ ความสามารถในการเขียนก่อนและหลังเรียน ของนักเรียนที่เรียน โดยใช้บทเรียนแบบการ์ตูน แอนิเมชั่นบนแท็บเล็ต เพื่อศึกษาความพึงพอใจ ของนักเรียนที่เรียนโดยใช้บทเรียนแบบการ์ตูน แอนิเมชั่นบนแท็บเล็ตกลุ่มตัวอย่าง ที่ใช้ใน การ วิจยั คือ นักเรียนช่วงชัน้ ที่ 1 โรงเรียนอุทยั ธาราม จํานวน 30 คน ได้โดยการสุ่มอย่างง่ายเครื่องมือ ทีใ่ ช้ในการวิจยั คือ บทเรียนแบบการ์ตนู แอนิเมชัน บนแท็บเล็ต แบบประเมินคุณภาพบทเรียนด้าน เนื้อหากับด้านเทคนิค แบบวัดผลการเรียนรู้ ทางการเรี ย น แบบวั ด ความสามารถในการ อ่า น และแบบวัด ความสามารถในการเขียน แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิตทิ ใี่ ช้ในการวิจยั คือ ค่าเฉลีย่ ส่วนเบีย่ งเบนมาตรฐาน ผลการวิจยั พบว่าบทเรียนแบบการ์ตนู แอนิเมชัน่ บนแท็บเล็ต ประกอบด้วย เนื้อหาทั้งหมด 6 ตอน มีผลการ ประเมิน ด้านเนือ้ หาและด้านเทคนิคอยูใ่ นระดับดี นั ก เรี ย นที่ เรี ย นโดยใช้ บ ทเรี ย นแบบการ์ ตู น 72

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

แอนิเมชั่นบนแท็บเล็ตมีผลผลการเรียนรู้ การ เรียนหลัง การเรียนสูงกว่าก่อนการเรียน อย่างมี นัยสําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.05 มีความพึงพอใจ ในการใช้บทเรียนออนไลน์อยู่ในระดับมาก

และยังสอดคล้องกับงานวิจยั ของ พรทิพย์ วงศ์สินอุดม (2559) ได้ศึกษาเรื่อง การพัฒนา แอปพลิเคชั่นบทเรียนบนคอมพิวเตอร์พกพา ร่วมกับการเรียนแบบเพือ่ นช่วยเพือ่ นทีส่ ง่ ผลต่อ การเรียนรู้ร่วมกันของนักเรียนระดับชั้นประถม ศึกษาปีที่ 3 จังหวัดเพชรบุรี การวิจัยครั้งนี้มี วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาแอปพลิเคชั่นบทเรียน บนคอมพิวเตอร์พกพา ร่วมกับการเรียนแบบ เพื่อนช่วยเพื่อน ที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ร่วมกัน ของนักเรียนระดับชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3 จังหวัด เพชรบุรีเพื่อศึกษาพฤติกรรมการเรียนรู้ร่วมกัน ของนักเรียนระดับชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3 เครือ่ งมือ ที่ใช้ คือแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างเพื่อใช้ สอบถามผู้เชี่ยวชาญในการสร้างแอปพลิเคชั่ นบทเรี ย นบนคอมพิ ว เตอร์ พ กพา แผนการ จัดการเรียนรู้ด้วยแอปพลิเคชั่นบทเรียน แบบ ทดสอบวั ด ผลการเรี ย นรู ้ ท างการเรี ย น วิ ช า สุขศึกษาและพลศึกษา แบบสอบถามความพึง พอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 สถิติ ที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบีย่ งเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าทีคา่ (t-test แบบ Dependent Sample) ผลการ วิจัยพบว่า บทเรียนมีค่าประสิทธิภาพเท่ากับ 81.33/82.50 ซึง่ เป็นไปตามเกณฑ์ทผี่ ลการเรียน รู้ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมี นัยส�ำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.01 มีความพึงพอใจ

อยู่ในระดับมาก

และยั ง สอดคล้ อ งกั บ งานวิ จั ย ของ กฤษณา ข�ำมี และ ภาสกร เรืองรอง (2559) ได้ศึกษาเรื่อง การพัฒนาบทเรียนบนแท็บเล็ต พีซีร่วมกับการจัดการเรียนรู้แบบซิปปาโมเดล เรื่อง ดนตรีสากลเบื้องต้น ส�ำหรับนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 1 มีจุดประสงค์ดังนี้ เพื่อสร้าง และหาประสิทธิภาพของ บทเรียนบนแท็บเล็ต พีซีร่วมกับการจัดการเรียนรู้แบบซิปปาโมเดล เรื่ อ ง ดนตรี ส ากล เพื่ อ เปรี ย บเที ย บผลการ เรียนรู้ทางการเรียนก่อนและหลังเรียนด้วยบน แท็ บ เล็ ต พี ซี ร ่ ว มกั บ การจั ด การเรี ย นรู ้ แ บบ ซิปปาโมเดล เรื่อง ดนตรีสากลเบื้องต้น เพื่อ ศึกษาความ พึงพอใจของนักเรียนต่อการใช้บท เรียนบนแท็บเล็ตพีซีร่วมกับการจัดการเรียนรู้ แบบซิปปาโมเดล เรือ่ ง ดนตรีสากล เบือ้ งต้น ของ กลุม่ ตัวอย่าง จ�ำนวน 31 คน ซึง่ ได้มาจากการเลือก แบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยบทเรียน บนแท็บเล็ตพีซี แบบประเมินคุณภาพของบท เรียนบนแท็บเล็ตพีซี แบบทดสอบวัดผลการเรียน รู้ทางการเรียน และแบบประเมินความพึงพอใจ ของนั ก เรี ย น ที่มีต ่อบทเรียนบนแท็บเล็ต พีซี ผลการวิ จั ย พบว่ า บทเรี ย นบนแท็ บ เล็ ต พี ซี ร่ ว มกั บ การจั ด การเรี ย นรู ้ แ บบซิ ป ปาโมเดล เรื่อง ดนตรี สากลเบื้องต้น ส�ำหรับนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 1 มีประสิทธิภาพ 80.48/82.10 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนด 80/80 ผลการ เปรียบเทียบผลการเรียนรู้ทางการเรียน หลัง เรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติ ที่ระดับ 0.05 และ ความพึงพอใจของนักเรียน

ที่มีต่อบทเรียนบนแท็บเล็ตพีซีมีความพึงพอใจ อยู่ในระดับมาก

2. ผลการวิ จั ย เมื่ อ เปรี ย บเที ย บผล คะแนนเฉลี่ยการท�ำแบบทดสอบหลังเรียนสูง กว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 พบว่า บทเรียนที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นโดยการ ทดสอบค่า t (t-test dependent sample) มี ค่าเฉลี่ยคะแนนหลังเรียน ( X =16.50) สูงกว่า ก่อนเรียน ( X =11.83) เป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้ง ไว้ ทั้ง นี้เนื่ องจากผู ้วิจั ยได้ ออกแบบบทเรีย น บนเเท็บเล็ตด้วยโปรแกรม iBooks Author ให้มี การน�ำเสนอเนือ้ หาในรูปแบบ วิดโี อจ�ำลองสาธิต ภาพเคลื่อนไหวการน�ำเสนอในรูปแบบการ์ตูน ประกอบภาพและเสียงบรรยาย ช่วยส่งเริมความ เข้าใจให้กับผู้เรียน มีแบบทดสอบก่อนเรียน เพื่อทดสอบความรู้เก่า ของผู้เรียนก่อนที่จะเริ่ม เรียนบทเรียน หลังจากการเรียน มีการทดสอบ ความรูข้ องผูเ้ รียนด้วยแบบทดสอบหลังเรียนเพือ่ น�ำผลที่ได้มาเปรียบเทียบหาค่าประสิทธิภาพ และบทเรียนได้ผา่ นการพัฒนาให้มปี ระสิทธิภาพ ตามเกณฑ์ จึงท�ำให้ผู้เรียน สามารถเรียนได้ คะแนนจากการท�ำแบบทดสอบหลังเรียนสูงขึ้น

สอดคล้องกับงานวิจัยของรัตติกาล วงศ์ สวัสดิ์ (2557) ได้ศึกษาเรื่อง การพัฒนาบทเรียน มัลติมีเดียบนแท็บเล็ต เรื่อง แหล่งวัฒนธรรม ท้องถิ่นหัวหิน ส�ำหรับชั้นนักเรียนระดับประถม ศึกษาปีที่ 1 โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาบท เรียนให้มีประสิทธิภาพ 80/80 กลุ่มตัวอย่างใน การวิจัยครั้งนี้เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 จ�ำนวน 48 คน โดยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

73

ตอนเครือ่ งมือทีใ่ ช้ในการวิจยั การพัฒนาบทเรียน มัลติมเี ดียบนแท็บเล็ต แบบประเมินคุณภาพบท เรียนคอมพิวเตอร์มัลติมีเดียบนแท็บเล็ต และ แบบทดสอบวัดผลเรียนรู้ทางการเรียน สถิติที่ ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า คุณภาพ ของ บทเรียนคอมพิวเตอร์มัลติมีเดีย บนแท็ บ เล็ ต มี ผ ลการประเมิ น คุ ณ ภาพด้ า น เนื้อหาและด้านเทคโนโลยีอยู่ในระดับดี และมี ประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์มัลติมี เดียบนแท็บเล็ต เรื่อง แหล่งธรรมท้องถิ่นหัวหิน 89.08/86.16 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนด 80/80

ข้อเสนอแนะเพื่อใช้ในการวิจัยต่อไป

1. ควรน�ำแอพพลิเคชั่นด้านการศึกษา ที่หลายบริษัท เช่น Microsoft และ Apple ได้ พัฒนาเพิอ่ การศึกษา มาใช้ประโยชน์มากขึน้ เช่น แอพพลิเคชัน่ ห้องเรียน พัฒนาการเรียนการสอน ได้ การฝึกเขียนโค๊ดทางด้านนวัตกรรม และบท เรียนอีกมากมายหลากหลายวิชา ซึ่งสามารถหา ดาวน์โหลดได้ฟรีจากเว็บไซต์ของบริษทั ดังกล่าว

2. ควรมี ก ารวิ จั ย เพื่ อ เปรี ย บเที ย บ ประสิทธิภาพการเรียนรู้ ของผู้เรียน ในลักษณะ ทีผ่ เู้ รียน ท�ำการเรียนบทเรียนบนแท็บเล็ตในห้อง ปฏิบตั กิ าร และการน�ำบทเรียนไปศึกษาเองทีบ่ า้ น

3. ควรมีการศึกษาและวิจัยการพัฒนา บทเรียนบนแท็บเล็ตในเนื้อหาอื่นๆต่อไป

บรรณานุกรม กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐานพุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: กระทรงศึกษาธิการ. กฤษณา ข�ำมี และ ภาสกร เรืองรอง. (2559). การพัฒนาบทเรียนบนแท็บเล็ตพีซีร่วมกับการจัดการ เรียนรู้แบบซิปปาโมเดล เรื่อง ดนตรีสากลเบื้องต้น ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 18(4), 183-196. กิดานันท์ มลิทอง. (2543). เทคโนโลยีการศึกษาและนวัตกรรม. กรุงเทพฯ: ภาควิชาโสตทัศนศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. เกริก ท่วมกลาง และจินตนา ท่วมกลาง. (2555). การพัฒนาสื่อนวัตกรรมทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: บุ๊คส์. จริยา เหนียวเฉลย. (2535). เทคโนโลยีการศึกษา. กรุงเทพฯ: สหมิตรออฟเซต.

74

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

จุฑารัตน์ วีระสกุล. (2556). การพัฒนาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรือ่ ง การอ่านและเขียนค�ำทีม่ ตี วั สะกด ไม่ตรงมาตรา (แม่กก แม่กด แม่กบ และแม่กน) ส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา, คณะศึกษาศาสตร์, มหาวิทยาลัยบูรพา. ชม ภูมิภาค. (ม.ป.ป.). เทคโนโลยีทางการเรียนและศึกษา. กรุงเทพฯ: ส�ำนักงานพิมพ์ประสานมิตร. ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2520). ระบบสื่อการสอน. กรุงเทพฯ: ส�ำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ณรงค์ สมพงษ์. (2530). สื่อเพื่องานส่งเสริมเผยแพร่. กรุงเทพฯ: งานการพิมพ์ฝ่ายสื่อการศึกษา. เทวัญ กั้นเขตต์. (2557). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์มัลติมีเดียบนแท็บเล็ต เรื่อง สนุกคิด คณิตศาสตร์ สําหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการศึกษาวิทยาศาสตร์ (คอมพิวเตอร์), คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม, สถาบัน เทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. โทรทัศน์ครู. (2555). ประโยชน์ของแท็บเล็ตต่อการศึกษา. เข้าถึงได้จาก http://www.thaiteachers.tv/ ธนดล ศรีภฤู ทธิ.์ (2553). The 90/ 90 Standard. เข้าถึงได้จาก http://thanadoledu.blogspot. com/2010/08/9090-standar.html ธีรพงษ์ มงคลวุฒิกุล. (2550). โปรแกรม Microsoft Office PowerPoint 2007 ฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพฯ: ไอดีซี อินโฟ ดิสทริบิวเตอร์ เซ็นเตอร์. นิภา เมธธาวีชยั . (2536). การประเมินผลการเรียน (พิมพ์ครัง้ ที่ 2). กรุงเทพฯ: สถาบันราชภัฏธนบุร.ี บุญชม ศรีสะอาด. (2556). วิธีการทางสถิติส�ำหรับการวิจัย เล่ม 1 (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น. บุญเลิศ อรุณพิบูลย์. (2551). สร้างสรรค์เว็บเพจง่าย ๆ ด้วยตัวคุณเอง. เข้าถึงได้จาก http://www. nectec.or.th./courseware/pdf-documents/webdesign.pdf ประกายวรรณ์ มณีแจ่ม. (2536). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิช าฟิสิกส์และ ทักษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ระหว่างนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนโดย ใช้คอมพิวเตอร์ช่วยสอนเป็นรายบุคคลกลุ่มย่อย และตามคู่มือครูของ สสวท. ปริญญา นิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการมัธยมศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร. ประภาศรี แสงอนุศาสน์. (2557). การพัฒนาบทเรียนมัลติมีเดียบนแท็บเล็ตโดยใช้รูปแบบการจัด การเรียนรูแ้ บบการสร้างองค์ความรูด้ ว้ ยตนเอง รายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ ชัน้ มัธยมศึกษา ปีที่ 2. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาเทคโนโลยี, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

75

ปาริชาต สุวรรณมา. (2556). บทความ Tablet: เปิดโลกเทคโนโลยีสหู่ อ้ งเรียนดิจติ อล. เข้าถึงได้จาก http://090803.wikispaces.com/Parichrt+Suwanma เปรื่อง กุมุท. (2519). การวิจัยและนวัตกรรมการสอน. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร. พจน์ศิรินทร์ ลิมปินันทน์. (2555). ผลการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การเขียนบทและน�ำเสนอเรื่องด้วย ภาพโดยใช้เทคนิคการเรียนรูร้ ว่ มกันแบบท โครงงานมัลติมเี ดียด้วยแท็บเล็ต. มหาสารคราม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคราม. พรทิพย์ เล่หงส์. (2557). การพัฒนาบทเรียนแบบการ์ตูนแอนิเมชันบนแท็บเล็ตเพื่อพัฒนาความ สามารถในการอ่านเขียนภาษาไทย ของนักเรียนช่วงชั้นที่ 1. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรอุตสาหกรรมมหาบัณฑิต, สาขาวิชาเทคโนโลยีเทคนิคศึกษา, คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ. พรทิพย์ วงศ์สินอุดม และศิวนิต อรรถวุฒิกุล. (2559). การพัฒนาแอปพลิเคชันบทเรียนบน คอมพิวเตอร์พกพา ร่วมกับการเรียนแบบเพื่อนช่วยเพื่อนที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ร่วมกันของ นักเรียนระดับชัน้ ประถมศึกษา ปีที่ 3 จังหวัดเพชรบุร.ี วารสารวิชาการ Veridian E-Journal ฉบับภาษาไทยสาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 9(3), 588-601. พวงรัตน์ ทวีรัตน์. (2538). วิธีการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: ส�ำนักทดสอบทางการศึกษาและจิตวิทยา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. พัชรี พลาวงศ์. (2536). การเรียนด้วยตนเอง. วารสารรามค�ำแหง, 54, 83. ไพฑูรย์ ศรีฟ้า. (2554). เปิดโลก Tablet สู่ทิศทางการวิจัยด้านเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา: จากแนวคิดสู่กระบวนการปฏิบัติ. ใน เอกสารประกอบการบรรยาย เรื่อง เปิดโลก Tablet สู่ทิศทางการวิจัยด้าน เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา: จากแนวคิดสู่กระบวนการปฏิบัติ. เข้าถึงได้จาก http://www.drpaitoon.com/documents/Thaksin_University/ Open_World_Tablet.pdf. ภาสกร เรืองรอง. (2556). การพัฒนาบทเรียนบท Tablet PC. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์พรทิชา. มนต์ชัย เทียนทอง. (2530). อุปกรณ์ช่วยสอน. กรุงเทพฯ: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือ. มนตรี แย้มกสิกร. (2551). การเลือกใช้เกณฑ์ประสิทธิภาพในงานวิจัยและพัฒนาสื่อการสอน: E1/ E2 และ 90/ 90 Standard. วารสารศึกษาสาสตร์, 7(19), 1-16.

76

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เยาวมาลย์ ไสววรรณ. (2537). การพัฒนาชุดการเรียนด้วยตนเอง เพื่อฝึกทักษะทางคณิตศาสตร์ ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาเทคโนโลยี การศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. เยาวรัตน์ โพธิท์ อง. (2544). การพัฒนาชุดการสอนกลุม่ สร้างเสริมประสบการณ์ชวี ติ เรือ่ งการท�ำมา หากินส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขา วิชาเทคโนโลยีการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. รัตติกาล วงศ์สวัสดิ.์ (2557). การพัฒนาบทเรียนมัลติมเี ดียบนแท็บเล็ต เรือ่ งแหล่งวัฒนธรรมท้องถิน่ หัวหิน ส�ำหรับชั้นนักเรียนระดับประถมศึกษาปีที่ 1. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. วชิราภรณ์ บุตรดา. (2556). การพัฒนาบทเรียนบนเครือ่ งคอมพิวเตอร์แท็บเล็ต เรือ่ ง สมการเชิงเส้น ตัวแปรเดียว ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองการศึกษา มหาบัณฑิต, สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัย นเรศวร. วัญญา วิศาลาภรณ์. (2533). การสร้างแบบทดสอบ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร. วาสนา สตานุมงั . (2559). บทเรียนบนแท็บเล็ต เรือ่ ง อุปกรณ์ควบคุมการเปิด-ปิดวงจร. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรอุตสาหกรรมมหาบัณฑิต, สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้าสื่อสาร, สถาบันเทคโนโลยี พระจอมเกลาเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. วิลัยพร ไชยสิทธิ์. (2554). การพัฒนาแอพพลิเคชั่นฝึกทักษะทางคณิตศาสตร์บนเครื่องคอมพิวเตอร์แท็บเล็ต สําหรับนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1. ราชบุรี: คณะวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง. สมศักดิ์ ภู่วิภาดาวรรธน์. (2554). การยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและการประเมินตามสภาพจริง. เชียงใหม่: โรงพิมพ์แสงศิลป์. สิรีนาฏ ทาบึงกาฬ. (2555). แท็บเล็ต (Teblet) เพื่อการศึกษา. กรุงเทพฯ: สถาบันส่งเสริมการสอน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.). สุรศักดิ์ ปาเฮ. (2554). แท็บเล็ตเพือ่ การศึกษาโอกาสและความท้าทาย. เข้าถึงได้จาก http://www. kan1.go.th/tablet-for-education.pdf สุรางค์ โค้วตระกูล. (2533). จิตวิทยาการศึกษา. กรุงเทพฯ: ส�ำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

77

เสาวนีย์ สิกขาบัณฑิต. (2528). การผลิตวัสดุ เทคโนโลยีทางการศึกษา . กรุงเทพฯ: สถาบันเทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ. อดิเทพ ไชยสิทธิ์ (2554). วิวฒ ั นาการความเป็นมาแท็บเล็ต. เข้าถึงได้จาก http://www.slideshare. net/inaditap/ss-11813771 อัญชลี อินถา และภาสกร เรื่องรอง. (2559). การพัฒนาบทเรียนบนแท็บเล็ตพีซี ร่วมกับการจัดการ เรียนรู้โดยใช้เกม เรื่องการเสริมสร้างสุขภาพในวัยเด็กส�ำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3. พิษณุโลก: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร.

Apple Thailand. (2552). ipad. เข้าถึงได้จาก https://www.apple.com/th/ipad/ Apple Thailand. (2560). iBook Author. เข้าถึงได้จาก https://www.apple.com/th/ibooksauthor/Aristotle University of Thessaloniki, P.O. Box 888, Thessaloniki 54124, Greece. (2009). Computer based testing using “digital ink”: Participatory design of a tablet PC based assessment application for secondary education. n.p.

Bloom, B. S. (1971). Handbook on formative and summative evaluation of student learning. New York: McGraw-Hill. Eits Solution. (2558).ความส�ำคัญของไอแพดต่อ การศึกษา. เข้าถึงได้จาก http://www.eits.co.th/ipad Gagné, R. M., & Briggs, L. J. (1974). The principles of instructional design. New York: Holt.

Haßler, B., Major, L. & Hennessy, S. June .(2015). Tablet use in schools: A critical review of the evidence for learning outcomes. Journal of Computer-Assisted Learning, 32(2), 139-156.

Kırıkkale University Kırıkkale, Turkey. (2013). Implementing tablet PCs in schools: Students’ attitudes and opinions. n.p.

Osman, M., & Hannafin, M. J. (1992). Metacognition research and theory: Analysis and implications for instructional design. Educational Technology Research and Development, 40(2). 83-99.

Seels, B., & Glasgow, Z. (1990). Exercise in instruction design. New York: Merill Publishing. Siamphone.com. (2556). ประวัติความเป็นมาของแท็บเล็ต. เข้าถึงได้จาก http://news.siamphone.com/news-13565.html

78

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง มุมกล้อง กำรเคลือ่ นกล้องและขนำดภำพในกำรผลิตรำยกำรโทรทัศน์/วีดทิ ศั น์ เพื่อกำรศึกษำส�ำหรับนิสิตปริญญำตรี DEVELOPMENT OF COMPUTER ASSISTED INSTRUCTION ON CAMERA ANGLES, CAMERA MOVEMENT AND IMAGE SIZE FOR EDUCATIONAL TELEVISION/VIDEO PROGRAM FOR UNDER GRADUATE STUDENTS กิตติพงษ เขียวแกว1, พงศประเสริฐ หกสุวรรณ2 และ ภูเบศ เลื่อมใส3 Kittipong Keawkaew1, Phonprasert Hoksuwan2 and Phubet Lermsai3

บทคัดย่อ การวิจยั นีม้ จี ดุ ประสงค์เพือ่ 1) เพือ่ สร้าง และพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง มุ ม กล้ อ ง การเคลื่ อ นกล้ อ ง และขนาดภาพ ส�าหรับนิสติ ระดับปริญญาตรีทเี่ รียนวิชาการผลิต รายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษาให้มี ประสิ ท ธิ ภ าพตามเกณฑ์ ม าตรฐาน 90/90 2) เพื่อเปรียบเทียบคะแนน ระหว่างก่อนเรียน และหลังเรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรื่องมุมกล้อง การเคลื่อนกล้อง และขนาดภาพ ส�าหรับนิสติ ระดับปริญญาตรี กลุม่ ตัวอย่าง ได้แก่ นิสติ ระดับปริญญาตรีทลี่ งทะเบียนเรียนวิชาการ

ผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์ เพื่อการศึกษา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จ�านวน 40 คน ได้มาโดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการ วิจัย ได้แก่ บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง มุมกล้อง การเคลื่อนกล้องและขนาดภาพ, แบบ ทดสอบเรื่อง มุมกล้อง การเคลื่อนกล้อง และ ขนาดภาพ ผลการวิจัยพบว่า 1) บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่องมุมกล้อง การเคลื่อนกล้อง และขนาดภาพ ส�าหรับนิสิตระดับปริญญาตรีที่

หลักสูตรการศึกษามหาบัณทิต สาขาเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา * ผูนิพนธประสานงาน E–mail: dekhong1892@hotmail.com 1

2,3

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

79

The results found that the efficiency of computer assisted instruction on camera angles, camera movement and image size were 90.08/ 90.00 that meet the 90/ 90 standard criterian and comparison of test scores before and after learn computer assisted instruction shown that after learn with computer assisted instruction the posttest results were higher than that pretest in the significance level of .05 according to the ค�ำส�ำคัญ: บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน / มุม hypothesis. กล้อง / การเคลื่อนกล้อง / ขนาดภาพ Keywords: Computer Assisted Instruction / ABSTRACT Camera Angles / Camera Movement/

The purposes of this research were Image Size to develop computer assisted instruction on camera angles, camera movement บทน�ำ and image size for educational television/ การถ่ า ยภาพด้ ว ยกล้ อ งผลิ ต รายการ video program for under graduate student โทรทัศน์นั้นมีกระบวนการและเทคนิคในการ have the 90/90 standard and comparison ถ่ายท�ำที่ละเอียดช่างภาพที่ถ่ายกล้องโทรทัศน์ of test scores before and after learn นัน้ จึงจ�ำเป็นต้องมีความรูแ้ ละทักษะกระบวนการ with computer assisted instruction. The ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ระบบของกล้องโทรทัศน์ sample consisted of 40 graduate student อุปกรณ์ เสริมทีใ่ ช้กบั กล้องโทรทัศน์ไม่วา่ จะเป็น that studying in educational television/ ขาตั้งกล้อง เลนส์ หรืออุปกรณ์เสริมอื่น ๆ รวม video program by purposive sampling. ไปถึงการจัดองค์ประกอบภาพ และมุมกล้องที่ The research instruments included a ใช้ในการถ่ายท�ำถึงแม้ในปัจจุบนั นีก้ ล้องโทรทัศน์ computer assisted instruction on camera ได้มกี ารเปลีย่ นแปลงรูปแบบและระบบให้มกี าร angles, camera movement and image size ใช้งานได้ง่ายขึ้นมีขนาดที่เล็กลงช่างภาพใช้งาน and practical test. ได้คล่อง แต่หลักการถ่ายภาพที่ถูกต้องและการ

เรียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อ การศึกษามีประสิทธิภาพเท่ากับ 90.08/90.00 ตามเกณฑ์มาตรฐาน 90/90 2) การเปรียบเทียบ คะแนนทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนของนิสติ ที่เรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง มุ ม กล้ อ ง การเคลื่ อ นกล้ อ ง และขนาดภาพ ส� ำ หรั บ นิ สิ ต ระดั บปริญ ญาตรี ที่เรีย นวิ ชาการ ผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษาที่ พัฒนาขึน้ มีคะแนนทดสอบหลังเรียนสูงกว่าก่อน เรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

80

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ใช้ที่ถูกวิธียังจ�ำเป็นต้องมีการเรียนการสอนตาม หลักวิชาการ โดยการเรียนการสอนในเรื่องการ ใช้กล้องถ่ายวีดีทัศน์นั้น จ�ำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ กล้องที่มีราคาแพง ใช้เวลาในการสอนมากและ ต้องใช้บุคลากรมาก ซึ่งการเรียนการสอน ส่วน มากเป็นลักษณะการสาธิตและการทดลองปฏิบตั ิ โดยนิสิตที่เรียนเรื่องการผลิตรายการโทรทัศน์ โดยเฉพาะในหน่วยเรื่องของการใช้กล้องนั้น นิสิตต้องเรียนรู้ในเรื่องต่างๆ คือ ระบบการ ท�ำงานของกล้องผลิตรายการโทรทัศน์ อุปกรณ์ เสริมส�ำหรับกล้องผลิตรายการโทรทัศน์ มุมภาพ การเคลื่อนไหวกล้องและองค์ประกอบส�ำหรับ การถ่ายภาพด้วยกล้องผลิตรายการโทรทัศน์ และการบ�ำรุงรักษาอุปกรณ์กล้องผลิตรายการ โทรทัศน์ (ณัฐวุฒิ ปล�่ำปลิว, 2557)

โทรทัศน์ถูกน�ำมาใช้ประโยชน์ในวงการ ศึกษาอย่างแพร่หลาย ทัง้ ในระบบโรงเรียน นอก ระบบโรงเรียน และการศึกษาตามอัธยาศัย การ ผลิตรายการโทรทัศน์เป็นการท�ำงานเป็นทีม รายการโทรทั ศน์ทุกรายการล้ว นมีเ บื้องหลัง การผลิตยุ่งยากกว่าที่ผู้ชมได้รับรู้ โดยเฉพาะ อย่างยิ่งเป็นรายการโทรทัศน์เพื่อการศึกษายิ่ง ต้องการทีมงานที่มีความรู้ ความสามารถ และ ความละเอี ย ดรอบคอบในการผลิ ต รายการ มากกว่ารายการโทรทัศน์ทั่วไป (พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ, 2552)

จากการศึกษาปัญหาการเรียนวิชา การ ผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษา พบว่า นิสิตส่วนใหญ่ที่จบวิชาการผลิตรายการ โทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษาจ�ำนวนมากยัง

ขาดความรู้เรื่องของมุมกล้อง การเคลื่อนกล้อง และขนาดภาพในการถ่ายท�ำรายการต่างๆ รวม ไปถึงการใช้สัญลักษณ์หรือตัวย่อต่างๆ ของมุม กล้อง การเคลื่อนกล้อง และขนาดภาพ (โสภณ สมรรถวิทยาเวช, 2558)

บทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอนเป็ น เทคโนโลยีที่มีความส�ำคัญต่อการเรียนการสอน ในปัจจุบนั เป็นอย่างยิง่ โดยเฉพาะอย่างยิง่ ความ แตกต่างระหว่างบุคคล เนือ่ งจากผูเ้ รียนแต่ละคน มีทกั ษะในการเรียนทีไ่ ม่เหมือนกัน บางคนเรียนรู้ และท�ำความเข้าใจได้รวดเร็ว บางคนเรียนรูไ้ ด้ชา้ ท�ำให้ครูผู้สอนไม่สามารถอธิบายให้ผู้เรียนแต่ ละคนอย่างละเอียดได้ วิชาการผลิตรายการ โทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษา เป็นวิชาที่เน้น ให้นิสิตสามารถอธิบาย อภิปรายและปฎิบัติ ซึ่ง วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์เพื่อการศึกษานั้น นิสิตยังขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่อง ของมุม กล้องและขนาดภาพในการถ่ายท�ำรายการต่างๆ การใช้สญ ั ลักษณ์หรือตัวย่อต่างๆ ของขนาดภาพ รวมถึงการเคลื่อนกล้อง เพื่อให้นิสิตสามารถ เรียนได้ด้วยตนเอง ในเรื่องที่ไม่เข้าใจได้ตลอด เวลา และศึกษาด้วยตนเองได้ทกุ ที่ รวมไปถึงการ ทบทวนเนือ้ หาเพือ่ ก่อให้เกิดความเข้าใจทีม่ ากขึน้ จากที่กล่าวมาข้างต้นจึงสมควรที่จะพัฒนาบท เรี ย นบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอน เรื่ อ ง วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการ ศึกษา เรือ่ งมุมกล้อง การเคลือ่ นกล้อง และขนาด ภาพ เพื่ออ�ำนวยความสะดวกในการเรียน และ ท�ำให้การเรียนการสอนมีประสิทธิภาพมากขึ้น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

81

วัตถุประสงค์การวิจัย

1. เพื่อสร้างและพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรือ่ งมุมกล้อง การเคลือ่ นกล้อง และขนาดภาพ ส�ำหรับนิสิตระดับปริญญาตรีที่ เรียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อ การศึกษาให้มปี ระสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 90/90

2. เพื่อเปรียบเทียบคะแนน ระหว่าง ก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่องมุมกล้อง การเคลื่อนกล้อง และขนาดภาพ ส�ำหรับนิสิตระดับปริญญาตรี วิธีการด�ำเนินการวิจัย

ด้านประชากรและกลุ่มตัวอย่าง

1. ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ได้แก่ นิ สิ ต ระดั บ ปริ ญ ญาตรี ที่ เ รี ย นวิ ช าการผลิ ต รายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์ เพื่อการศึกษา

2. กลุ ่ ม ตั ว อย่ า ง ได้ แ ก่ นิ สิ ต ระดั บ ปริ ญ ญาตรี ที่ ล งทะเบี ย นเรี ย นวิ ช าการผลิ ต รายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์ เพื่อการศึกษา ภาค เรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จ�ำนวน 40 คนได้ มาโดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

1. บทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอน วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์ เพื่อการ ศึกษา ส�ำหรับนิสิตระดับปริญญาตรี

2. แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์ เพื่อการ ศึกษา ส�ำหรับนิสิตระดับปริญญาตรี 82

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การเก็บรวบรวมข้อมูล

ในการศึ ก ษาครั้ ง นี้ ผู ้ วิ จั ย ด� ำ เนิ น การ ทดลองและเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยตนเอง โดย ทดลองกับกลุ่มตัวอย่าง คือ นิสิตระดับปริญญา ตรีทเี่ รียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วิดที ศั น์ เพื่อการศึกษาจ�ำนวน 40 คน ที่ก�ำลังศึกษาอยู่ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 โดยด�ำเนินการ ดังนี้

1. น� ำ แบบทดสอบทดสอบก่ อ นเรี ย น มาทดสอบกับนิสติ ทัง้ หมดก่อนท�ำการเรียน (Pre test) แล้วบันทึกคะแนนเป็นรายบุคคลไว้ เพื่อ เปรียบเทียบกับคะแนนหลังเรียน (Post test)

2. ด�ำเนินการสอนตามแผนการจัดการ เรียนรู้ โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน วิ ช าการผลิ ต รายการโทรทั ศ น์ เ พื่ อ การศึ ก ษา ส�ำหรับนิสติ ระดับปริญญาตรีทเี่ รียนตามขัน้ ตอน และวิธีการที่ได้ระบุไว้ในแผนการจัดการเรียนรู้

3. บั น ทึ ก คะแนนจากการท� ำ แบบ ทดสอบระหว่างเรียนและบันทึกคะแนน ในบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน นิสิตระดับปริญญา ตรีที่เรียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์เพื่อการ ศึกษา

4. ทดสอบหลังเรียน โดยใช้แบบทดสอบ หลังเรียนมาทดสอบนักเรียนทั้งหมดหลังจาก เรียนบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนนิสิตระดับ ปริญญาตรีทเี่ รียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/ วิดีทัศน์เพื่อการศึกษา ซึ่งด�ำเนินการวัดและ ประเมินผลหลังเรียนเนื้อหาจบแล้ว (Post test)

5. น�ำคะแนนที่ได้มาวิเคราะห์ตามวิธี การทางสถิติต่อไป

การวิเคราะห์ข้อมูล

การวิเคราะห์ข้อมูล ผู้วิจัยได้ด�ำเนินการ ดังนี้

1. หาคุณภาพของเครื่องมือ 1.1 วิ เ คราะห์ ห าคุ ณ ภาพของบท เรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนวิชาการผลิตรายการ โทรทัศน์/วิดีทัศน์เพื่อการศึกษา ส�ำหรับนิสิต ระดับปริญญาตรีที่เรียนวิชาการผลิตรายการ โทรทัศน์เพื่อการศึกษา โดยผู้เชี่ยวชาญ จ�ำนวน 5 ท่าน

2. การหาประสิ ท ธิ ภ าพของบทเรี ย น คอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอนวิ ช าการผลิ ต รายการ โทรทัศน์/วิดที ศั น์เพือ่ การศึกษา ส�ำหรับนักศึกษา ระดับปริญญาตรี และการเปรียบเทียบคะแนน จากการทดสอบก่ อ นเรี ย น/หลั ง เรี ย นของ นักศึกษา 2.1 วิเคราะห์หาประสิทธิภาพของ

บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน วิชาการผลิต รายการโทรทัศน์/วิดที ศั น์เพือ่ การศึกษา ส�ำหรับ นักศึกษาระดับปริญญาตรีในแต่ละหน่วยให้มี ประสิ ท ธิ ภ าพตามเกณฑ์ ม าตรฐาน 90/90 (เปรื่อง กุมุท, 2519, หน้า129) 2.2 เปรียบเทียบคะแนนจากแบบ ทดสอบก่อนเรียน/หลังเรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ผลการวิจัย

ผลการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วย สอน เรือ่ งมุมกล้อง การเคลือ่ นกล้อง และขนาดภาพ ส�ำหรับนิสติ ระดับปริญญาตรีทเี่ รียนวิชาการผลิต รายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษา เพื่อหา ประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 90/90 จาก กลุ่มตัวอย่าง จ�ำนวน 40 คน ได้ผลดังแสดง ในตาราง 1 และ 2

ตารางที่ 1 คะแนนเฉลี่ยของการทดลองหลั งเรียนทั้งกลุ่ม (90 ตัวแรก) คะแนน คะแนนทั คะแนนทั้ง้งกลุ กลุมม คะแนนทั้งกลุม

จํจําานวนผู นวนผูเเรีรียยนน จํานวนผูเรียน 40 40 40

คะแนน เต็ คะแนน เต็มม เต็30 30ม 30

คะแนนรวม คะแนนรวม คะแนนเฉลี คะแนนเฉลี่ยย่ คะแนนรวม คะแนนเฉลี่ย 1,081 27.03 1,081 27.03 1,081 27.03

รรออยละของ ยละของ คะแนนเฉลี รอยละของ่ย่ย คะแนนเฉลี 90.08 คะแนนเฉลี 90.08 ่ย 90.08

ตารางที่ 2 ร้อยละของจ�ำนวนผู้เรียนที่ผ่านเกณฑ์ตามวัตถุประสงค์ทุกวัตถุประสงค์ (90 ตัวหลัง)

รรออยละของจํ ยละของจําานวนผู นวนผูเเรีรียยนที นที่​่ สามารถผ าานเกณฑ ระสงค รสามารถผ อยละของจํ านวนผูววเัตัตรีถุถุยปปนที ่ นเกณฑ ระสงค สามารถผานเกณฑวัตถุประสงค

จํจําานวน นวน จํผูผูาเเรีนวน รียยนน ผูเ40 รียน 40 40

จํจําานวนนั นวนนักกเรี เรียยนที นที่ผ่ผาานน ทุทุกกวัวัตตถุถุกปปเรีระสงค จํานวนนั ยนที่ผาน ระสงค ทุกวัตถุ37 37ประสงค 37

รรออยละของ ยละของ คะแนนเฉลี รอยละของ่ย่ย คะแนนเฉลี 90.00 คะแนนเฉลี 90.00 ่ย 90.00

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

83

สามารถผานเกณฑวัตถุประสงค

ผลการเปรียบเทียบคะแนนทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนของนิสิตที่เรียนด้วยบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอน ตารางที่ 3 แสดงการเปรียบเทียบคะแนนทดสอบก่อนเรียน และหลังเรียนของนิสิตที่เรียนด้วย บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่องมุมกล้อง การเคลื่อนกล้อง และขนาดภาพ เครื่องมือที่ใชวัด แบบทดสอบกอนเรียน

จํานวนผูเรียน 40

แบบทดสอบหลังเรียน

40

สรุปและอภิปรายผลการวิจัย

จากผลการวิ จั ย การพั ฒ นาบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรือ่ งมุมกล้อง การเคลือ่ น กล้อง และขนาดภาพ ส�ำหรับนิสติ ระดับปริญญา ตรีทเี่ รียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดทิ ศั น์ เพื่อการศึกษา ผู้วิจัยสามารถน�ำประเด็นต่างๆ มาอภิปรายผล ดังนี้

1. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง มุ ม กล้ อ ง การเคลื่ อ นกล้ อ ง และขนาดภาพ ส�ำหรับนิสติ ระดับปริญญาตรีทเี่ รียนวิชาการผลิต รายการโทรทั ศ น์ / วี ดิ ทั ศ น์ เ พื่ อ การศึ ก ษามี ประสิทธิภาพ 90.08/ 90.00 เป็นไปตามเกณฑ์ มาตรฐาน 90/ 90 เนือ่ งจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น เนื่องมาจากมีขั้นตอน ในการออกแบบอย่างเป็นระบบ และได้ผา่ นการ ประเมินประสิทธิภาพจากผู้เชี่ยวชาญ โดยมี คุณภาพอยู่ในระดับมาก ทั้งนี้ ผู้วิจัยได้มีการ ท�ำการศึกษา ท�ำความเข้าใจเนือ้ หาอย่างละเอียด และท�ำการปรับปรุงแก้ไขตามค� ำแนะน�ำของ 84

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

x

17.10 27.03

S.D. 4.27 1.44

t-test 15.76

ผูเ้ ชีย่ วชาญ รวมทัง้ ผ่านการทดสอบประสิทธิภาพ แบบเดี่ยว และแบบกลุ่มท�ำให้บทเรียนที่ผู้วิจัยมี ประสิทธิภาพ รวมไปถึงองค์ประกอบของบท เรียนคอมพิวเตอร์มคี ำ� ชีแ้ จงให้ทราบรายละเอียด ต่าง ๆ มีคู่มือการใช้งาน ส่วนเนื้อหาการเรียนได้ แบ่งออกเป็นหัวข้อย่อย ๆ ให้ผู้เรียนได้ศึกษา เนื้อหาตามล�ำดับจากง่ายไปยาก และผู้เรียนยัง สามารถที่จะเลือกเรียนรู้ หรือทบทวนหัวข้อที่ ตนเองต้องการได้ การน�ำเสนอเนือ้ หาความรูข้ อง บทเรียน มีการสอดแทรกการน�ำเสนอในรูปแบบ ของวิดโิ อ เนือ้ หาความรู้ รายละเอียด พร้อมภาพ ประกอบ และในระหว่างศึกษาบทเรียนยังมีแบบ ทดสอบสอดแทรกเข้าไปในระหว่างเนื้อหา เพื่อ ป้องกันไม่ให้ผู้เรียนเกิดความเบื่อหน่ายระว่าง ศึกษาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เมื่อผู้เรียน ท�ำการศึกษาเสร็จ สามารถท�ำแบบทดสอบเพื่อ เป็นการวัดความรูท้ างการเรียน เมือ่ ท�ำเสร็จแล้ว ผู ้ เ รี ย นสามารถทราบผลของแบบทดสอบ เป็นการสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนและครู

ผู้สอน อีกทั้งผู้เรียนสามารถศึกษาเรียนรู้ด้วย ตนเองได้ตลอดเวลา ไม่จ�ำกัดสถานที่ เป็นการ ตอบสนองต่อความแตกต่างระหว่างบุคคล ผู้ เรียนสามารถย้อนกลับไปทบทวนบทเรียนเดิมได้ ตลอดเวลา ผูเ้ รียนสามารถสอบถามครูผสู้ อนเมือ่ เกิดข้อสงสัย ซึ่งสอดคล้องกับวิจัยของ โสภณ สมรรถวิทยาเวช (2558) ได้ทำ� การวิจยั เรือ่ ง การ พัฒนาชุดการสอนรายวิชา การผลิตสื่อวีดิทัศน์ เรื่องการตัดต่อล�ำดับภาพ ส�ำหรับนิสิตระดับ ปริญญาตรี สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะ ศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพาผลการวิจยั พบ ว่ า 1) ชุ ดการสอนทั้ง 3 หน่ว ยที่สร้างขึ้นมี ประสิทธิภาพ 77.60/ 76.97, 75.78/ 75.45 และ 75.63/ 77/57 ตามล�ำดับ 2) นิสิตที่เรียน จากชุดการสอนรายวิชา มีความก้าวหน้าทางการ เรียนเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 3) นิสิตมีความคิดเห็นต่อคุณภาพชุด การสอนรายวิชาอยู่ในระดับเหมาะสมมาก

2. การเปรี ย บเที ย บคะแนนจากการ ทดสอบก่อนและหลังเรียนของนิสิตที่เรียนผ่าน บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่องมุมกล้อง การเคลื่อนกล้อง และขนาดภาพ ส�ำหรับนิสิต ระดับปริญญาตรีที่เรียนวิชาการผลิตรายการ โทรทั ศ น์ / วี ดิ ทั ศ น์ เ พื่ อ การศึ ก ษา ปรากฏว่ า คะแนนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัย ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ร ะดั บ .05 ซึ่ ง เป็ น ไปตาม สมมติฐานที่ตั้งไว้ การเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรือ่ งมุมกล้อง การเคลือ่ นกล้อง และขนาดภาพส�ำหรับนิสิตระดับปริญญาตรีที่ เรียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อ

การศึกษา ได้มีการสังเคราะห์แล้วจัดล�ำดับของ เนือ้ หารวมถึงการด�ำเนินการพัฒนาตามขัน้ ตอน ทีถ่ กู ต้องส่งผลให้เกิดการเรียนรูท้ สี่ ะท้อนมาจาก คะแนนการท�ำแบบทดสอบ อีกทั้งเป็นการเปิด โอกาสให้กับผู้เรียนที่มี ความแตกต่างกันทั้งทาง ด้านความรู้ความสามารถได้มีโอกาส ใช้เวลาใน การศึกษานอกเวลาเรียนในการเพิ่มเติม ความรู้ ได้ ทุ ก ที่ ทุ ก เวลาและบ่ อ ยครั้ ง เท่ า ที่ ต ้ อ งการ ผูเ้ รียนทีย่ งั ไม่เข้าใจเนือ้ หาหรือเข้าใจน้อยสามารถ ศึกษาเพิ่มเติมได้ตลอดเวลา การพัฒนาบทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอน จัดเป็นอีกหนึ่งทางเลือก ที่น่าสนใจส�ำหรับกระบวนการเรียนรู้แบบรับรู้ ท�ำซ�ำ้ และ เรียกคืน ท�ำให้ผเู้ รียนจดจ�ำได้ในระยะ เวลารวดเร็ว และสามารถกระตุ้นให้เกิดความ ตัง้ ใจด้วยค�ำถามทบทวน ท�ำให้ผเู้ รียนมีปฏิสมั พันธ์ ในการเรียน แต่ต้องค�ำนึงถึงความเหมาะสมของ เนื้อหากับเทคนิคที่น�ำมาใช้ และความน่าสนใจ ของสือ่ ด้วยซึง่ สอดคล้องกับงานวิจยั ของ สิรลิ กั ษณ์ พงศ์พฤฒิชัย (2555)ได้ท�ำการวิจัยเรื่อง การ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนร่วมกับ การเรียนแบบร่วมมือ เรื่องความรู้พื้นฐานด้าน เทคโนโลยี ส ารสนเทศ ส� ำ หรั บ นั ก เรี ย นชั้ น มัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเจี้ยนหัว ผลการวิจัย พบว่า 1) ประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนร่วมกับการเรียนแบบร่วมมือ เรื่อง ความรู้พื้นฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ของ นั ก เรี ย นระดั บ ชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 1 เท่ า กั บ 80.99/81.66 มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพตามเกณฑ์ ที่ ก�ำหนด 80/80 2) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนจาก บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนร่วมกับการเรียน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

85

แบบร่วมมือ เรือ่ ง ความรูพ้ นื้ ฐานด้านเทคโนโลยี สารสนเทศ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 1 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนยั ส�ำคัญ ทางสถิตทิ รี่ ะดับ .01 ปีที่ 1 เท่ากับ 80.99/81.66 มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ที่ก�ำหนด 80/80 2) ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่ว ยสอนร่ วมกั บการเรียนแบบร่ว มมือ เรื่อง ความรู้พื้นฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ของ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หลังเรียน สู ง กว่ า ก่ อ นเรี ย นอย่ า งมี นั ย ส� ำ คั ญ ทางสถิ ติ ที่ ระดับ .01 ข้อเสนอแนะ

จากการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ย สอน เรื่องมุมกล้อง การเคลื่อนกล้อง และขนาด ภาพ ส� ำ หรั บ นิ สิ ต ระดั บ ปริ ญ ญาตรี ที่ เรี ย น วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการ ศึกษาผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะ ดังนี้

86

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

1. ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจัย ไปใช้ 1.1 ควรใช้ กั บ ผู ้ เรี ย นที่ มี อุ ป กรณ์ คอมพิวเตอร์ครบ และใช้งานได้ดี 1.2 ควรให้ผู้เรียนใช้เรียนตามความ สะดวก และตามความต้องการของผู้เรียน

2. ข้อเสนอแนะในการท�ำวิจยั ครัง้ ต่อไป 2.1 ควรมีการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนกับรายวิชาและระดับชั้นอื่นๆ

กิตติกรรมประกาศ

ขอขอบคุณรองศาสตราจารย์ ดร.พงศ์ ประเสริฐ หกสุวรรณ ดร.ภูเบศ เลื่อมใส และ อาจารย์คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ทุกท่าน ที่กรุณาให้ค�ำปรึกษาให้ข้อแนะแนว แก้ไขข้อบกพร่องต่างๆ ด้วยความละเอียดถีถ่ ว้ น และเอาใจใส่ด้วยดีเสมอมา

เอกสารอ้างอิง ณัฐวุฒิ ปล�่ำปลิว. (2557). การพัฒนาบทเรียนวิดิทัศน์เรื่องการใช้กล้องโทรทัศน์ส�ำหรับนักศึกษา ระดับปริญญาตรี.มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนนั ทา, วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขา วิชา เทคโนโลยีการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศิลปากร. พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ. (2552). การผลิตรายการโทรทัศน์เพื่อการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 1, โรงพิมพ์ เทพเพ็ญวานิสย์. โสภณ สมรรถวิทยาเวช. (2558). การพัฒนาชุดการสอนรายวิชา การผลิตสื่อวีดิทัศน์เรื่องการตัดต่อ ล�ำดับภาพ. ส�ำหรับนิสติ ระดับปริญญาตรี สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา. คณะ ศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. สิริลักษณ์ พงศ์พฤฒิชัย. (2555). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนร่วมกับการเรียนแบบ ร่วมมือ เรื่องความรู้พื้นฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเจีย้ นหัว, วิทยานิพนธ์ การศึกษามหาบัณฑิต. สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา. บัณฑิต วิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

87

กำรพัฒนำระบบสำรสนเทศงำนสำรบรรณ คณะเภสัชศำสตร์ มหำวิทยำลัยมหำสำรคำม The Development of Document Information System in Faculty of Pharmacy, Mahasarakham University คนึงศรี นิลดี, ธนดล ภูสีฤทธิ์ Kanungsri Nindee, Thanadol Phuseerit

บทคัดย่อ

การวิ จั ย ครั้ ง นี้ มี จุ ด มุ ่ ง หมายเพื่ อ 1) ศึ ก ษาสภาพปั ญ หาและความต้ อ งการใช้ง าน ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 2) เพื่อพัฒนาระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม 3) เพื่ อ ประเมิ น ประสิ ท ธิ ภ าพของระบบสารสนเทศงาน สารบรรณ คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจต่อ การใช้ ง านระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม กลุ่มประชากร คือ ผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากร และเจ้าหน้าที่ จ�านวน 66 คน เครื่องมือที่ใช้ ในการวิจัย 1) ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ 2) แบบสอบถามเพื่อศึกษาสภาพปัญหาและ ความต้ อ งการใช้ ง านระบบสารสนเทศงาน

88

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สารบรรณ 3) แบบประเมินคุณภาพองระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ 4) แบบประเมิ น ประสิ ท ธิ ภ าพของระบบสารสนเทศงาน สารบรรณ 5) แบบสอบถามความพึ ง พอใจ ต่อการใช้งานระบบสารสนเทศงานสารบรรณ ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากร และเจ้าหน้าที่ มีความคิดเห็นต่อสภาพปัญหา และความต้องการใช้งานระบบสารสนเทศงาน สารบรรณอยู่ในระดับมาก 2) ผลการประเมิน ความเหมาะสมของระบบสารสนเทศงาน สารบรรณจากผู ้ เชี่ ย วชาญด้ า นกระบวนการ ด�าเนินงานงานสารบรรณ มีความเหมาะสมอยู่ ในระดับมาก และด้านระบบสารสนเทศและ คอมพิวเตอร์ มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ที่สุด 3) ผลการประเมินประสิทธิภาพของระบบ สารสนเทศงานสารบรรณจากผู้ใช้งาน โดยรวม

อยู่ในระดับมากที่สุด 4) ผู้ใช้งานที่เป็นผู้บริหาร บุคลากร และเจ้าหน้าที่ มีความพึงพอใจต่อ การใช้งานระบบสารสนเทศงานสารบรรณอยู่ ในระดับมากที่สุด ส่วนผู้ใช้งานที่เป็นอาจารย์ มีความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ งานสารบรรณ อยู่ในระดับมากกษาลักสูตรการ ศึกษามหาบัณฑิตยมหา ค�ำส�ำคัญ: ระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศ งานสารบรรณ ระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ ดร.ประจ�ำค ABSTRACT

The purposes of this study were 1) to study problem and need assessment of document information system in faculty of pharmacy, Mahasarakham University; 2) to develop document information systems in faculty of pharmacy, Mahasarakham University; 3) to evaluation the efficiency of document information system in faculty of pharmacy, Mahasarakham University; 4) to evaluation the satisfaction of document information system in faculty of pharmacy, Mahasarakham University.

The population used in this research were 66 manager, teachers, personnel and officers. The research tools used in this research consisted of 1) document information system; 2) questionnaires to ask about problem and needs

assessment of document information system; 3) evaluate form for evaluation the quality of document information system; 4) evaluate form for evaluation the efficiency of document information system; 5) questionnaires to ask about satisfaction of document information system. The result of this research were 1) The result of problem and needs assessment survey of document information system found that manager, teachers, personnel and officers were in high level; 2) The result of evaluate the quality of a document information system by experts found that aspect of design the process of operating the correspondence a quality in high level and the aspect information system and computer has a quality in highest level; 3) The result of evaluate the efficiency of a document information system by users found a efficiency in highest level; 4) The result of satisfaction evaluation of document information system found manager, personnel and officers has a satisfaction in highest level, teachers has a satisfaction in high level.

Keywords: information system, document information system, electronic document เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

89

บทน�ำ

เทคโนโลยีสารสนเทศมีการพัฒนาอย่าง รวดเร็ว สร้างความเปลี่ยนแปลงในทุกระดับ ตั้งแต่ระดับสังคม องค์การธุรกิจ และปัจเจกชน เทคโนโลยีสารสนเทศกระตุ้นให้เกิดการปรับ รูปแบบความสัมพันธ์ภายในสังคม การแข่งขัน และความร่วมมือทางธุรกิจ ตลอดจนกิจกรรม การด�ำรงชีวิตของบุคคลให้แตกต่างจากอดีต ชีวติ ความเป็นอยูข่ องเราในปัจจุบนั เกีย่ วข้องกับ สารสนเทศต่าง ๆ มากมาย การอยู่รวมกันเป็น สังคม ท�ำให้มนุษย์ต้องสื่อสารถึงกัน ต้องติดต่อ และท�ำงานหลายสิ่งหลายอย่างร่วมกัน สังคม จึงต้องการความเป็นระบบที่มีรูปแบบชัดเจน เราจึงจ�ำเป็นต้องมีความรู้ ทักษะ และความเข้าใจ ถึงศักยภาพของเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อให้ สามารถด�ำรงชีวิตและด�ำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จะเห็นได้จากกรอบ นโยบายเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร พ.ศ.2554-2563 ที่ มุ ่ ง พั ฒ นาคนที่ มี ค วาม สามารถในการสร้างสรรค์และใช้สารสนเทศ อย่างมีประสิทธิภาพ มีวิจารณญาณและรู้เท่าทัน น�ำ ICT มาพัฒนาและประยุกต์ใช้ ICT เพื่อสนับ สนุนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมที่เป็นมิตร กับสิ่งแวดล้อม สร้างนวัตกรรมการบริการของ ภาครัฐที่สามารถให้บริการประชาชนและธุรกิจ ทุกภาคส่วนได้อย่างมีประสิทธิภาพ (กระทรวง เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร, 2554)

แผนยุ ท ธศาสตร์ ก ารพั ฒ นาระบบ ราชการไทย พ.ศ. 2556-2561 ได้มีการก�ำหนด ยุทธศาสตร์การพัฒนาองค์การให้มขี ดี สมรรถนะ 90

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สูงและทันสมัย บุคลากรมีความเป็นมืออาชีพ พั ฒ นาส่ ว นราชการและหน่ ว ยงานของรั ฐ สู ่ องค์ ก ารแห่ ง ความเป็ น เลิ ศ โดยเน้ น การจั ด โครงสร้างองค์การที่มีความทันสมัย กะทัดรัด มี รูปแบบเรียบง่าย มีระบบการท�ำงานที่คล่องตัว รวดเร็ว เน้นการคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เน้นการ ท� ำ งานที่ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ สร้ า งคุ ณ ค่ า ในการ ปฏิบัติภารกิจของรัฐ ประหยัดค่าใช้จ่าย ในการ ด�ำเนินงานต่าง ๆ มีการส่งเสริมและพัฒนาหน่วย งานของรัฐไปสู่การเป็นรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ โดยการน� ำ เทคโนโลยี ม าใช้ ภ ายในองค์ ก ร (ส�ำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ, 2556) การน�ำระบบสารสนเทศมาใช้ใ นการ จัดการส�ำนักงาน เป็นการช่วยเพิม่ ประสิทธิภาพ การท�ำงานให้สงู ขึน้ บุคลากรในส�ำนักงานยุคใหม่ ต่างเห็นความจ�ำเป็นในการคิดค้น ปรับปรุงและ เปลีย่ นแปลงเพือ่ ให้มปี ระสิทธิภาพในการปฏิบตั ิ งาน โดยอาศัยเครื่องมือ เครื่องใช้ที่ประดิษฐ์ขึ้น มาช่วยให้การปฏิบัติงานกระท�ำได้อย่างสะดวก รวดเร็ว มีการจัดเก็บข้อมูลทีส่ ามารถเรียกขึน้ มา ใช้งานได้ทันเหตุการณ์ และออกมาเป็นรายงาน เพื่อน�ำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างทันท่วงที ระบบ สารสนเทศส�ำนักงานยังช่วยลดต้นทุนในการ จัดเก็บเอกสาร ตลอดจนการประสานที่สะดวก และรวดเร็ว

คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม มีภารกิจในการผลิตบัณฑิตที่มี คุณภาพในสาขาเภสัชศาสตร์ และสาขาอื่นที่ เกี่ยวข้อง เป็นหน่วยงานจัดการศึกษา ส่งเสริม และพัฒนาวิชาการในด้านเภสัชศาสตร์ งาน

สารบรรณคณะเภสัชศาสตร์ ถือเป็นฝ่ายสนับ สนุนที่ส�ำคัญในการให้บริการแก่อาจารย์และ บุคลากร มีหน้าที่ความรับผิดชอบในการรับ-ส่ง หนังสือราชการ แจ้งเวียนหนังสือราชการ บริการ สืบค้นหนังสือราชการ จัดท�ำและจัดเก็บหนังสือ ราชการ การท�ำลายหนังสือราชการ รวมทั้งการ ประชาสัมพันธ์ข่าวสารต่าง ๆ ในการแจ้งเวียน หนังสือให้ผู้เกี่ยวข้องด�ำเนินการโดยการคัดลอก ส� ำ เนาหนั งสื อให้ผู้เ กี่ยวข้อง และบ่อยครั้งที่ หนังสือสูญหายระหว่างด�ำเนินการ การค้นหา หนั ง สื อ จะต้ อ งติ ด ต่ อ ผ่ า นเจ้ า หน้ า ที่ โ ดยตรง เพือ่ ขอค้นหาต้นเรือ่ ง ซึง่ ในการค้นหาใช้เวลานาน และบางครัง้ ค้นหาไม่พบ การด�ำเนินงานเกีย่ วกับ การรับ-ส่งหนังสือ การแจ้งเวียนหนังสือให้ผเู้ กีย่ ว ข้องนั้น เจ้าหน้าที่ต้องใช้กระดาษจ�ำนวนมาก เฉลี่ยเดือนละ 3,158 แผ่น ซึ่งการด�ำเนินงาน ดังกล่าวส่งผลท�ำให้เกิดการสูญเสียเวลาในการ ปฏิบัติงาน สิ้นเปลืองกระดาษและงบประมาณ ของหน่วยงานจ�ำนวนมาก อีกทั้งปัจจุบันยังขาด ระบบสารสนเทศที่เข้ามาช่วยในการด�ำเนินงาน

ด้ ว ยเหตุ นี้ ผู ้ วิ จั ย จึ ง มี แ นวคิ ด ที่ จ ะ พัฒนาระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคามขึ้นมา เพือ่ แก้ปญ ั หาและสนับสนุนการด�ำเนินงาน ช่วย ให้การรับ-การส่งหนังสือ การแจ้งผูเ้ กีย่ วข้อง และ การสืบค้นหนังสือให้เป็นไปอย่างสะดวกและ รวดเร็ว มีระบบการติดตามหนังสือและคอยแจ้ง เตือนเมื่อมีหนังสือเข้า เพื่อให้การด�ำเนินงานมี ประสิทธิภาพสูงสุดและตรงตามความต้องการ ของผู้ใช้งาน

วัตถุประสงค์

1. เพื่อศึกษาสภาพปัญ หาและความ ต้องการใช้งานระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

2. เพื่ อ พั ฒ นาระบบสารสนเทศงาน สารบรรณ คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม

3. เพือ่ ประเมินประสิทธิภาพของระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

4. เพือ่ ศึกษาความพึงพอใจของผูบ้ ริหาร อาจารย์ บุคลากร และเจ้าหน้าที่ต่อการใช้งาน ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ขอบเขตการวิจัย

1. การวิ จั ย เรื่ อ ง การพั ฒ นาระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เป็นการวิจัยเชิงวิจัย และพั ฒ นานวั ต กรรมทางการศึ ก ษา ที่ ไ ด้ น� ำ แนวคิดการวิจัยเชิงวิจัยและพัฒนานวัตกรรม ทางการศึกษา 7 ขั้นตอน (ชัยยงค์ พรหมวงศ์, 2556) มาประยุกต์ใช้สำ� หรับการด�ำเนินการวิจยั

2. ประชากรที่ ใ ช้ ใ นการวิ จั ย ครั้ ง นี้ ประกอบด้วย ผู้บริหาร จ�ำนวน 8 คน อาจารย์ จ�ำนวน 35 คน บุคลากร จ�ำนวน 19 คน และเจ้า หน้าที่ จ�ำนวน 4 คน รวม 66 คน ทีป่ ฏิบตั งิ านอยู่ ที่คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ระหว่างวันที่ 20 ตุลาคม 2559 ถึง วันที่ 20 เมษายน 2560 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

91

3. ระยะเวลาในการเก็บรวบรวมข้อมูล ตั้งแต่วันที่ 20 ตุลาคม 2559 ถึง วันที่ 20 เมษายน 2560 กรอบแนวคิ ดในการวิ กรอบแนวคิ ดในกำรวิ จัยจัย ระบบ 1) ปจจัยนําเขา (Inputs) 2) กระบวนการ (Process) 3) ผลผลิต (Outputs) 4) ขอมูลปอนกลับ (Feedback) 5) สภาพแวดลอม (Environment) การพัฒนาระบบสารสนเทศ คุณสมบัตทิ ี่ดขี องสารสนเทศ 1) ศึกษาองคความรู หรือเนื้อหาสาระเกีย่ วกับ 1) ความถูกตอง สมบูรณ ปลอดภัย ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ ทันเวลา 2) สํารวจและประเมินความตองการเกีย่ วกับ 2) สอดคลองกับความตองการของผูใชงาน ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ 3) ความกะทัดรัด กระชับ ชัดเจน 3) พัฒนากรอบแนวคิดระบบสารสนเทศ 4) ความยืดหยุน งานสารบรรณ 5) มีประสิทธิภาพ นําเสนอไดอยาง 4) สอบถามความคิดเห็นผูเชี่ยวชาญดวยวิธกี าร เที่ยงตรง รวดเร็ว ใชทรัพยากรอยาง ระดมความคิดเปนกลุม ประหยัด 5) พัฒนา (ราง) ตนแบบระบบสารสนเทศ งานสารบรรณ ภาพ 1 กรอบแนวคิดในการวิจยั 6) ทดสอบประสิทธิภาพและรับรองตนแบบระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ

ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ความพึงพอใจตอระบบ ประสิทธิภาพของระบบ ภาพ 1 กรอบแนวคิ ด ในการวิ จยั สารสนเทศ สารสนเทศ

วิธีดําเนินการวิจัย

92

ภาพ 1 กรอบแนวคิดในการวิจยั ภำพ 1 กรอบแนวคิดในการวิจัย

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

5

วิธีด�ำเนินการวิจัย

การพัฒนาระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ในครั้งนี้ ผู้วิจัยได้น�ำแนวคิดการวิจัยเชิงวิจัย และพัฒนานวัตกรรมทางการศึกษา 7 ขั้นตอน ของ ชัยยงค์ พรหมวงศ์ (2556) มาประยุกต์ใช้ ส�ำหรับการด�ำเนินการวิจัย โดยมีขั้นตอนด�ำเนิน การวิจัย ดังนี้

ขั้ นตอนที่ 1 ศึก ษาองค์ความรู้หรือ เนื้อหาสาระเกี่ยวกับต้นแบบชิ้นงาน

ศึกษาหลักการ แนวคิด และทฤษฎีเกีย่ วกับ ระบบ การออกแบบระบบ การพัฒนาระบบ สารสนเทศ และงานสารบรรณ เพื่อน�ำมาใช้เป็น ข้อมูลพื้นฐานในการก�ำหนดองค์ประกอบ และ ขั้ น ตอนของระบบสารสนเทศงานสารบรรณ ศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับความต้องการ และ บทบาทของผูใ้ ช้งานระบบสารสนเทศ เพือ่ น�ำมา ใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการออกแบบขั้นตอน การท�ำงานของระบบสารสนเทศและศึกษาข้อมูล พื้นฐานเกี่ยวกับการออกแบบระบบสารสนเทศ และขั้นตอนการพัฒนาระบบสารสนเทศ เพื่อ น�ำมาเป็นแนวทางในการออกแบบและพัฒนา ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ

ขั้นตอนที่ 2 ส�ำรวจและประเมินความ ต้องการต้นแบบชิ้นงาน

ศึกษาสภาพปัจจุบนั ปัญหา ความคิดเห็น และความต้องการใช้งานระบบสารสนเทศงาน สารบรรณ คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม เพื่อให้ได้มาซึ่ง ข้อมูลที่จ�ำเป็น ส�ำหรับการก�ำหนดกรอบแนวคิดต้นแบบระบบ

สารสนเทศงานสารบรรณ ประชากรที่ใช้ในการ ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการใช้ระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ประกอบด้วย ผูบ้ ริหาร จ�ำนวน 8 คน อาจารย์ จ�ำนวน 35 คน บุคลากร จ�ำนวน 19 คน และเจ้าหน้าที่ จ�ำนวน 4 คน รวม 66 คน ที่ปฏิบัติงานอยู่ที่คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เครื่องมือที่ใช้ในการ วิจัย คือ แบบสอบถามสภาพปัญหาและความ ต้องการใช้งานระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

น�ำข้อมูลจากแบบสอบถามมาวิเคราะห์ ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐาน ส�ำหรับการแจงค่าความถี่ของความ คิดเห็น และเสนอข้อมูลเป็นตารางประกอบ ค�ำอธิบาย เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลที่จ�ำเป็นส�ำหรับ การก�ำหนด (ร่าง) กรอบแนวคิดต้นแบบระบบ สารสนเทศงานสารบรรณคณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคามต่อไป

ขั้ น ตอนที่ 3 พั ฒ นากรอบแนวคิ ด ต้นแบบชิ้นงาน

กรอบแนวคิดในการพัฒนานวัตกรรม ส� ำ หรั บ การวิ จั ย ครั้ ง นี้ ผู ้ วิ จั ย ได้ ป ระยุ ก ต์ ใช้ แนวคิดเกี่ยวกับระบบ โดยปรับปรุงจากทฤษฎี ระบบทั่วไป (General System Theory) ของ Von Bertalanffy (1968); Bittel (1980); Smith (1982); Schoderbek และคณะ (1990) ซึ่ง ประกอบด้วยองค์ประกอบ 5 ประการ คือ 1) ปัจจัยน�ำเข้า (Inputs) 2) กระบวนการ (Process) 3) ผลผลิต (Outputs) 4) ข้อมูลป้อนกลับ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

93

(Feedback) 5) สภาพแวดล้อม (Environment)

สร้าง (ร่าง) กรอบแนวคิดต้นแบบระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยการน�ำข้อมูลที่ ได้จากขั้นตอนที่ 1 ศึกษาข้อมูล วิเคราะห์ และ สังเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานที่เกี่ยวข้องกับระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ และขัน้ ตอนที่ 2 ศึกษา สภาพสภาพปัจจุบัน ปัญหา ความคิดเห็น และ สอบถามความต้องการใช้งานระบบสารสนเทศ กับผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากรและเจ้าหน้าที่ เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลที่จ�ำเป็นส�ำหรับการสร้าง (ร่าง) กรอบแนวคิดต้นแบบระบบสารสนเทศ งานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม

ขั้นตอนที่ 4 สอบถามความคิดเห็นผู้ เชี่ยวชาญ

สอบถามความคิดเห็นผูเ้ ชีย่ วชาญ โดยใช้ วิธีการระดมความคิดเป็นกลุ่ม (Focus Group) เพื่ อ ตรวจสอบ (ร่าง) กรอบแนวคิด ต้น แบบ ระบบสารสนเทศงานสารบรรณทีพ่ ฒ ั นาขึน้ โดย การเชิญผู้เชี่ยวชาญ จ�ำนวน 6 คน ที่ได้มาจาก การเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) และได้คัดเลือกผู้เชี่ยวชาญ จ�ำนวน 2 ด้าน คือ ด้านกระบวนการด�ำเนินงานงานสารบรรณ และ ด้านระบบสารสนเทศและคอมพิวเตอร์

ขัน้ ตอนที่ 5 พัฒนา (ร่าง) ต้นแบบชิน้ งาน

ด�ำเนินการพัฒนาระบบสารสนเทศงาน สารบรรณ ตามกรอบแนวคิ ด ต้ น แบบระบบ สารสนเทศ งานสารบรรณ ซึ่งผ่านการพิจารณา และรั บ รองจากการระดมความคิ ด เป็ น กลุ ่ ม 94

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

(Focus Group)

ขั้นตอนที่ 6 ทดสอบประสิทธิภาพและ รับรองต้นแบบชิ้นงาน

ทดสอบประสิ ท ธิ ภ าพของระบบสารสนเทศงานสารบรรณ โดยให้ผเู้ ชีย่ วชาญประเมิน ความเหมาะสมของระบบสารสนเทศงานสารบรรณ โดยอาศัยผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้ ความ สามารถและประสบการณ์ด้านกระบวนการ ด�ำเนินงานงานสารบรรณ และด้านระบบสารสนเทศและคอมพิวเตอร์ จ�ำนวนด้านละ 3 คน ได้มาด้วยวิธกี ารเลือกแบบเจาะจงท�ำการทดสอบ ประสิ ท ธิ ภ าพด้ า นกระบวนการและผลลั พ ธ์ ของระบบสารสนเทศงานสารบรรณ

ด�ำเนินการแก้ไข ปรับปรุงระบบสารสนเทศงานสารบรรณทีพ่ ฒ ั นาขึน้ ตามค�ำแนะน�ำ และเสนอต่อผูเ้ ชีย่ วชาญอีกครัง้ เพือ่ รับรองระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ

น� ำ ระบบสารสนเทศงานสารบรรณที่ ผ่านการรับรองจากผูเ้ ชีย่ วชาญแล้ว ไปใช้จริงกับ ผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากร และเจ้าหน้าที่คณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ขัน้ ตอนที่ 7 ปรับปรุงและเขียนรายงาน

น� ำ ข้ อ เสนอแนะที่ ไ ด้ จ ากผู ้ เชี่ ย วชาญ และผูใ้ ช้งานระบบสารสนเทศ มาปรับปรุง แก้ไข สรุปผล และอภิปรายผลการด�ำเนินการวิจัยให้ มีความสมบูรณ์

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

1. ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

2. แบบสอบถามเพือ่ ศึกษาสภาพปัญหา และความต้ อ งการใช้ ง านระบบสารสนเทศ งานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม 3. แบบประเมินคุณภาพของระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 4. แบบประเมินประสิทธิภาพของระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 5. แบบสอบถามความพึ ง พอใจของ ผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากร และเจ้าหน้าที่ ต่อการใช้งานระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ใช้งาน ข่าวประชาสัมพันธ์ และเมนูการใช้งาน ซึ่งมีเมนูทั้งหมด 10 เมนูหลัก ประกอบด้วย หนังสือเข้า หนังสือยังไม่ได้เปิดอ่าน สืบค้นหนังสือ รับหนังสือ ส่งหนังสือ ประชาสัมพันธ์ข่าว มอบ ผู้เกี่ยวข้อง รายงานหนังสือรับ รายงานหนังสือ ส่งและจัดการข้อมูลพื้นฐาน 9

ภาพ 3 สวนของการมอบผูเกี่ยวของและสงขอความ (SMS) แจงเตือน จากภาพ 3 เปนสวนของการมอบผูเกี่ยวของและสงขอความ (SMS) แจงเตือน จะแสดง รายละเอียดของหนังสือที่จะสงตอใหผูเกี่ยวของ รายการรายชื่อของผูใชงาน และสถานะการอานเอกสาร ของผูเกี่ยวของ

ภำพ 3 ส่วนของการมอบผู้เกี่ยวข้องและ ส่งข้อความ (SMS) แจ้งเตือน

2. ผลการวิเคราะหสภาพปญหาและความตองการใชงานระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม นําเสนอผลตามตาราง 1-4

ตาราง 1 แสดงผลการวิเคราะหสภาพปญหาและความตองการใชงานระบบสารสนเทศ ของผูบริหาร (N=8)

8 จากภาพ 3 เป็นส่วระดันของการมอบผู เ้ กีย่ ว ผลกำรวิจัย บสภาพปญหา ระดับความตองการ ดานที่ทําการศึกษา 4. แบบประเมินประสิทธิภาพของระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร แปลผล แปลผล มหาวิทยาลัยมหาสารคาม งาข้นงานสารบรรณ อความ (SMS) แจ้งมากเตือ4.02น จะแสดง 1. ผลการพัฒนาระบบสารสนเทศงาน ข้1.อดางและส่ นการดําเนินงานด 3.77 0.47 0.46 มาก 5. แบบสอบถามความพึงพอใจของผูบริหาร อาจารย บุคลากร และเจาหนาที่ตอการใชงานระบบ 2. ดานการติดตอประสานงาน 4.13 0.45 มาก 4.04 0.35 มาก สารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสั ชศาสตร มหาวิทช ยาลัศาสตร์ ยมหาสารคาม มหาวิ ท ยาลั ย รายละเอี ่ ะส่ อให้3.92ผเู้ กี0.51ย่ วข้มากอง สารบรรณ คณะเภสั 3. ดานการประชาสัย มพัดของหนั นธขอมูลขาวสาร งสือที 3.63จ 0.50 งต่ มาก 4. ดานระบบสารสนเทศที่สนับสนุนการดําเนินงาน 3.85 0.39 มาก 4.03 0.43 มาก สรุปผลโดยรวม มาก 4.00 0.44 มาก ผลการวิจัย รายการรายชื อ่ ของผูใ้ ช้ง3.84 าน 0.45 และสถานะการอ่ าน มหาสารคาม จากตาราง 1 พบวา ผูบริหารมีความคิดเห็นตอสภาพปญหา โดยรวมอยูในระดับมาก (𝑥𝑥̅ =3.84) 1. ผลการพัฒนาระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เอกสารของผู ้เกี่ยวข้่ออยูใงนระดับมากเชนกัน (𝑥𝑥̅=4.00) และมีความตองการใชงานระบบสารสนเทศที ตาราง 2 แสดงผลการวิเคราะหสภาพปญหาและความตองการใชงานระบบสารสนเทศ ของอาจารย (N=35) 2. ผลการวิเคราะห์สภาพปัญหาและ ความต้ อ งการใช้ ง านระบบสารสนเทศงาน สารบรรณ คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม น�าเสนอผลตามตาราง 1-4 𝛍𝛍

𝝈𝝈

𝛍𝛍

𝝈𝝈

ภาพ 2 หนาแรกของระบบสารสนเทศ สวนของเจาหนาที่ จากภาพ 2 เปนหนาแรกของระบบสารสนเทศ สวนของเจาหนาที่ จะแสดงคูมือการใชงาน ขาวประชาสัมพันธ และเมนูการใชงาน ซึ่งมีเมนูทั้งหมด 10 เมนูหลัก ประกอบดวย หนังสือเขา หนังสือยัง ไมไดเปดอาน สืบคนหนังสือ รับหนังสือ สงหนังสือ ประชาสัมพันธขาว มอบผูเกี่ยวของ รายงานหนังสือรับ รายงานหนังสือสง และจัดการขอมูลพื้นฐาน

ภำพ 2 หน้าแรกของระบบสารสนเทศ ส่วนของเจ้าหน้าที่

จากภาพ 2 เป็ น หน้ า แรกของระบบ สารสนเทศ ส่วนของเจ้าหน้าที่ จะแสดงคูม่ อื การ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

95

ของผูเกี่ยวของ 2. ผลการวิเคราะหสภาพปญหาและความตองการใชงานระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชแสดงผลการวิ ศาสตร มหาวิทยาลั ยมหาสารคาม ตำรำง 1 เคราะห์ สภาพปันําญเสนอผลตามตาราง หาและความต้1-4 องการใช้งานระบบสารสนเทศ

ตาราง 1 ผูแสดงผลการวิ เคราะหสภาพปญหาและความตองการใชงานระบบสารสนเทศ ของผูบริหาร (N=8) ้บริหาร (N=8)

ระดับสภาพปญหา 𝛍𝛍 𝝈𝝈 แปลผล 1. ดานการดําเนินงานดานงานสารบรรณ 3.77 0.47 มาก 2. ดานการติดตอประสานงาน 4.13 0.45 มาก 3. ดานการประชาสัมพันธขอมูลขาวสาร 3.63 0.50 มาก 4. ดานระบบสารสนเทศที่สนับสนุนการดําเนินงาน 3.85 0.39 มาก สรุปผลโดยรวม 3.84 0.45 มาก ดานที่ทําการศึกษา

ของ

ระดับความตองการ 𝛍𝛍 𝝈𝝈 แปลผล 4.02 0.46 มาก 4.04 0.35 มาก 3.92 0.51 มาก 4.03 0.43 มาก 4.00 0.44 มาก

จากตาราง 1 พบวาา ผูบ้บริริหหารมี ความคิ ดเห็นดตเห็ อสภาพป ญหา โดยรวมอยู ในระดับมาก่ใ(𝑥𝑥̅ =3.84) จากตาราง 1 พบว่ ารมี ความคิ นต่อสภาพปั ญหา โดยรวมอยู นระดั บมาก และมีความต องการใช ่อยูในระดับมากเชน่อกัยูน่ในระดั (𝑥𝑥̅ =4.00) ( X =3.84) และมี ความต้งานระบบสารสนเทศที องการใช้งานระบบสารสนเทศที บมากเช่นกัน ( X =4.00) ตาราง 2 แสดงผลการวิเคราะหสภาพปญหาและความตองการใชงานระบบสารสนเทศ ของอาจารย (N=35)

ตำรำง 2 แสดงผลการวิเคราะห์สภาพปัญหาและความต้องการใช้งานระบบสารสนเทศ ของอาจารย์ 10 (N=35) ระดับสภาพปญหา 𝛍𝛍 𝝈𝝈 แปลผล 1. ดานการดําเนินงานดานงานสารบรรณ 3.95 0.37 มาก 2. ดานการติดตอประสานงาน 3.91 0.37 มาก 3. ดานการประชาสัมพันธขอมูลขาวสาร 3.54 0.51 มาก 4. ดานระบบสารสนเทศที่สนับสนุนการดําเนินงาน 3.80 0.08 มาก สรุปผลโดยรวม 3.80 0.34 มาก ดานที่ทําการศึกษา

ระดับความตองการ 𝛍𝛍 𝝈𝝈 แปลผล 4.45 0.49 มาก 4.43 0.50 มาก 3.91 0.51 มาก 4.09 0.45 มาก 4.22 0.49 มาก

จากตาราง 2 พบวาา อาจารย์ อาจารยมีคมวามคิ ดเห็ดนตเห็อสภาพป ญหา โดยรวมอยู ในระดับมาก่ใ(𝑥𝑥̅ =3.80) จากตาราง 2 พบว่ ีความคิ นต่อสภาพปั ญหา โดยรวมอยู นระดั บมาก และมีความต องการใช ่อยูในระดับมากเช่อนยูกัน่ในระดั (𝑥𝑥̅ =4.22) ( X =3.80) และมี ความต้งานระบบสารสนเทศที องการใช้งานระบบสารสนเทศที บมากเช่นกัน ( X =4.22) 11

ตำรำง 3 แสดงผลการวิเคราะห์สภาพปัญหาและความต้องการใช้งานระบบสารสนเทศของ ตาราง 3 บุแสดงผลการวิ เคราะหสภาพปญหาและความตองการใชงานระบบสารสนเทศของบุคลากร (N=19) คลากร (N=19) ระดับสภาพปญหา 𝛍𝛍 𝝈𝝈 แปลผล 1. ดานการดําเนินงานดานงานสารบรรณ 4.06 0.36 มาก 2. ดานการติดตอประสานงาน 3.91 0.47 มาก 3. ดานการประชาสัมพันธขอมูลขาวสาร 3.88 0.34 มาก 4. ดานระบบสารสนเทศที่สนับสนุนการดําเนินงาน 3.76 0.05 มาก สรุปผลโดยรวม 3.97 0.31 มาก ดานที่ทําการศึกษา

ระดับความตองการ 𝛍𝛍 𝝈𝝈 แปลผล 4.37 0.49 มาก 4.37 0.50 มาก 4.21 0.42 มาก 4.02 0.48 มาก 4.24 0.47 มาก

จากตาราง 3 พบวา บุคลากรมีความคิดเห็นตอสภาพปญหา โดยรวมอยูในระดับมาก (𝑥𝑥̅ =3.97) 96และมีความต เทคโนโลยี สื่อสารการศึ กษา องการใช งานระบบสารสนเทศที ่อยูในระดับมากเชนกัน (𝑥𝑥̅ =4.24) ตาราง 4 แสดงผลการวิเคราะหสภาพปญหาและความตองการใชงานระบบสารสนเทศ ของเจาหนาที่ (N=4)

1. р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Фр╣Нр╕▓р╣Ар╕Щр╕┤р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щр╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У 4.06 0.36 р╕бр╕▓р╕Б 4.37 0.49 р╕бр╕▓р╕Б 2. р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Хр╕┤р╕Фр╕ХяЬКр╕нр╕Ыр╕гр╕░р╕кр╕▓р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щ 3.91 0.47 р╕бр╕▓р╕Б 4.37 0.50 р╕бр╕▓р╕Б 3. р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╕Кр╕▓р╕кр╕▒р╕бр╕Юр╕▒р╕Щр╕ШяЬОр╕ВяЬЛр╕нр╕бр╕╣р╕ер╕ВяЬКр╕▓р╕зр╕кр╕▓р╕г 3.88 0.34 р╕бр╕▓р╕Б 4.21 0.42 р╕бр╕▓р╕Б 4. р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Чр╕╡р╣Ир╕кр╕Щр╕▒р╕Ър╕кр╕Щр╕╕р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Фр╣Нр╕▓р╣Ар╕Щр╕┤р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щ 3.76 0.05 р╕бр╕▓р╕Б 4.02 0.48 р╕бр╕▓р╕Б

р╕Ир╕▓р╕Бр╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕Зр╕кр╕гр╕╕3р╕Ыр╕Ьр╕ер╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕б р╕Юр╕Ър╕зр╣Ир╕▓ р╕Ър╕╕р╕Др╕ер╕▓р╕Бр╕гр╕бр╕╡р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Др╕┤3.97 р╕Фр╣Ар╕лр╣Зр╕Щр╕Хр╣И0.31 р╕нр╕кр╕ар╕▓р╕Юр╕Ыр╕▒ р╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣ р╕бр╕▓р╕Бр╕Нр╕лр╕▓ 4.24 0.47 р╣Ир╣Гр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒ р╕бр╕▓р╕Бр╕Ър╕бр╕▓р╕Б ( X =3.97) р╣Бр╕ер╕░р╕бр╕╡ р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Хр╣Й3р╕нр╕Юр╕Ър╕зяЬК р╕Зр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕Кр╣Й р╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Чр╕╡ р╣Ир╕нр╕вр╕╣р╣Ир╣Гр╕Нр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒ р╕Ър╕бр╕▓р╕Бр╣Ар╕Кр╣ИяЬКр╣Гр╕Щр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒ р╕Бр╕▒р╕Щ р╕Ъ( Xр╕бр╕▓р╕Б=4.24) р╕Ир╕▓р╕Бр╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З р╕▓ р╕Ър╕╕р╕Др╕Зр╕ер╕▓р╕Бр╕гр╕бр╕╡ р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Др╕┤р╕Фр╣Ар╕лр╣Зр╕Щр╕ХяЬКр╕нр╕кр╕ар╕▓р╕Юр╕ЫяЬР р╕лр╕▓ р╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣ (ЁЭСеЁЭСе╠Е =3.97) р╣Бр╕ер╕░р╕бр╕╡р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕ХяЬЛр╕нр╕Зр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕КяЬЛр╕Зр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Чр╕╡р╣Ир╕нр╕вр╕╣яЬКр╣Гр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕бр╕▓р╕Бр╣Ар╕КяЬКр╕Щр╕Бр╕▒р╕Щ (ЁЭСеЁЭСе╠Е =4.24)

р╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 4 р╣Бр╕кр╕Фр╕Зр╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕зр╕┤р╣Ар╕Др╕гр╕▓р╕░р╕лр╣Мр╕кр╕ар╕▓р╕Юр╕Ыр╕▒р╕Нр╕лр╕▓р╣Бр╕ер╕░р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Хр╣Йр╕нр╕Зр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕Кр╣Йр╕Зр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕и р╕Вр╕нр╕З р╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 4р╣Ар╕Ир╣Йр╣Бр╕кр╕Фр╕Зр╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕зр╕┤ р╣Ар╕Др╕гр╕▓р╕░р╕ляЬОр╕кр╕ар╕▓р╕Юр╕ЫяЬРр╕Нр╕лр╕▓р╣Бр╕ер╕░р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕ХяЬЛр╕нр╕Зр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕КяЬЛр╕Зр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕и р╕Вр╕нр╕Зр╣Ар╕ИяЬЛр╕▓р╕лр╕ЩяЬЛр╕▓р╕Чр╕╡р╣И (N=4)

р╕▓р╕лр╕Щр╣Йр╕▓р╕Чр╕╡р╣И (N=4) р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Чр╕╡р╣Ир╕Чр╣Нр╕▓р╕Бр╕▓р╕гр╕ир╕╢р╕Бр╕йр╕▓ 1. р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Фр╣Нр╕▓р╣Ар╕Щр╕┤р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щр╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У 2. р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Хр╕┤р╕Фр╕ХяЬКр╕нр╕Ыр╕гр╕░р╕кр╕▓р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щ 3. р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╕Кр╕▓р╕кр╕▒р╕бр╕Юр╕▒р╕Щр╕ШяЬОр╕ВяЬЛр╕нр╕бр╕╣р╕ер╕ВяЬКр╕▓р╕зр╕кр╕▓р╕г 4. р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Чр╕╡р╣Ир╕кр╕Щр╕▒р╕Ър╕кр╕Щр╕╕р╕Щр╕Бр╕▓р╕г р╕Фр╣Нр╕▓р╣Ар╕Щр╕┤р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щ р╕кр╕гр╕╕р╕Ыр╕Ьр╕ер╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕б

р╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕кр╕ар╕▓р╕Юр╕ЫяЬРр╕Нр╕лр╕▓ ЁЭЫНЁЭЫН ЁЭЭИЁЭЭИ р╣Бр╕Ыр╕ер╕Ьр╕е 4.41 0.55 р╕бр╕▓р╕Б 4.03 0.58 р╕бр╕▓р╕Б 3.50 0.58 р╕Ыр╕▓р╕Щр╕Бр╕ер╕▓р╕З 3.85 0.27 р╕бр╕▓р╕Б

р╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕Др╕зр╕▓р╕бр╕ХяЬЛр╕нр╕Зр╕Бр╕▓р╕г ЁЭЫНЁЭЫН ЁЭЭИЁЭЭИ р╣Бр╕Ыр╕ер╕Ьр╕е 4.75 0.50 р╕бр╕▓р╕Бр╕Чр╕╡р╣Ир╕кр╕╕р╕Ф 4.75 0.50 р╕бр╕▓р╕Бр╕Чр╕╡р╣Ир╕кр╕╕р╕Ф 4.50 1.00 р╕бр╕▓р╕Б 4.00 0 р╕бр╕▓р╕Б

3.95

4.50 0.50

0.49

р╕бр╕▓р╕Б

р╕бр╕▓р╕Б

р╕Ир╕▓р╕Бр╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 4 р╕Юр╕Ър╕зяЬК р╕лр╕ЩяЬЛр╕▓р╕▓р╕Чр╕╡р╕Чр╕╡р╣Ир╕бр╣Ир╕╡р╕Др╕бр╕зр╕▓р╕бр╕Др╕┤ р╕Фр╣Ар╕лр╣Зр╕Фр╕Щр╕ХяЬКр╣Ар╕лр╣Зр╕нр╕кр╕ар╕▓р╕Юр╕ЫяЬР р╕Нр╕лр╕▓ р╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣ яЬКр╣Гр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕бр╕▓р╕Бр╣Ир╣Г(ЁЭСеЁЭСе╠Е =3.95)

р╕Ир╕▓р╕Бр╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 4 р╕Юр╕Ър╕зр╣И р╕▓ р╕▓р╣Ар╕Ир╣Йр╣Ар╕ИяЬЛр╕▓р╕лр╕Щр╣Й р╕╡р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Др╕┤ р╕Щр╕Хр╣Ир╕нр╕кр╕ар╕▓р╕Юр╕Ыр╕▒ р╕Нр╕лр╕▓ р╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣ р╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒ р╕Ър╕бр╕▓р╕Б р╣Бр╕ер╕░р╕бр╕╡р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕ХяЬЛ р╣Ир╕нр╕вр╕╣яЬКр╣Гр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕бр╕▓р╕Бр╣Ар╕КяЬКр╣Ир╕нр╕Щр╕вр╕╣р╕Бр╕▒р╣Ир╣Гр╕Щр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒ (ЁЭСеЁЭСе╠Е =4.50) ( X =3.95) р╣Бр╕ер╕░р╕бр╕╡р╕нр╕Зр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕КяЬЛ р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Хр╣Йр╕Зр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Чр╕╡ р╕нр╕Зр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕Кр╣Йр╕Зр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Чр╕╡ р╕Ър╕бр╕▓р╕Бр╣Ар╕Кр╣Ир╕Щр╕Бр╕▒р╕Щ ( X =4.50) р╕Ы р╕Юр╕Ър╕зяЬК р╕нр╕▓р╕Ир╕▓р╕гр╕вяЬО р╕Ър╕╕р╕Др╕Ър╕╕р╕ер╕▓р╕Бр╕г р╣Бр╕ер╕░р╣Ар╕ИяЬЛ р╕▓р╕лр╕ЩяЬЛр╕▓р╕▓р╕Чр╕╡р╕лр╕Щр╣Й р╣И р╕бр╕╡р╕Ыр╕▓яЬРр╕Нр╕Чр╕╡р╕лр╕▓р╣Бр╕ер╕░р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕ХяЬЛ р╕нр╕Зр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕КяЬЛ

р╣Вр╕Фр╕вр╕кр╕гр╕╕р╣Вр╕Фр╕вр╕кр╕гр╕╕ р╕Ы р╕Юр╕Ър╕зр╣И р╕▓ р╕Ьр╕╣р╕▓р╣Йр╕Ър╕Ьр╕╣р╕гр╕┤яЬЛр╕Ър╕лр╕гр╕┤р╕лр╕▓р╕гр╕▓р╕г р╕нр╕▓р╕Ир╕▓р╕гр╕вр╣М р╕Др╕ер╕▓р╕Бр╕г р╣Бр╕ер╕░р╣Ар╕Ир╣Й р╣И р╕бр╕╡р╕Ыр╕▒р╕Нр╕лр╕▓р╣Бр╕ер╕░р╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Хр╣Й р╕нр╕Зр╕Бр╕▓р╕г р╕Зр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕и р╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣яЬКр╣Гр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕бр╕▓р╕Б р╣Гр╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╣Гр╕Кр╣Йр╕Зр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕и р╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣р╣Ир╣Гр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕бр╕▓р╕Б

3. р╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щр╕Др╕зр╕▓р╕бр╣Ар╕лр╕бр╕▓р╕░р╕кр╕бр╕Вр╕нр╕Зр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У 3. р╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щр╕Др╕зр╕▓р╕бр╣Ар╕лр╕бр╕▓р╕░р╕кр╕бр╕Вр╕нр╕Зр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У р╕Др╕Ур╕░р╣Ар╕ар╕кр╕▒р╕Др╕Ур╕░р╣Ар╕ар╕кр╕▒ р╕Кр╕ир╕▓р╕кр╕Хр╕гяЬО р╕Кр╕ир╕▓р╕кр╕Хр╕гр╣М 12 р╕бр╕лр╕▓р╕зр╕┤р╕бр╕лр╕▓р╕зр╕┤ р╕Чр╕вр╕▓р╕ер╕▒ р╕вр╕бр╕лр╕▓р╕кр╕▓р╕гр╕Др╕▓р╕б р╣Вр╕Фр╕вр╕Ьр╕╣яЬЛр╣Ар╕Кр╕╡р╣Йр╣Ар╕вр╣И р╕Кр╕╡р╕зр╕Кр╕▓р╕Н р╣Ир╕вр╕зр╕Кр╕▓р╕Н р╕Щя┐╜р╕│р╣Ар╕кр╕Щр╕нр╕Ьр╕ер╕Хр╕▓р╕бр╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 5 р╕Чр╕вр╕▓р╕ер╕▒ р╕вр╕бр╕лр╕▓р╕кр╕▓р╕гр╕Др╕▓р╕б р╣Вр╕Фр╕вр╕Ьр╕╣ р╕Щр╣Нр╕▓р╣Ар╕кр╕Щр╕нр╕Ьр╕ер╕Хр╕▓р╕бр╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 5

р╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 5 5р╣Бр╕кр╕Фр╕Зр╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щр╕Др╕зр╕▓р╕бр╣Ар╕лр╕бр╕▓р╕░р╕кр╕бр╕Вр╕нр╕Зр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕и р╣Вр╕Фр╕вр╕Ьр╕╣р╕▓р╣Йр╣Ар╕Кр╕╡р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Фр╣Н р╣Ир╕вр╕зр╕Кр╕▓р╕Нр╕Фр╣Й р╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕г р╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З р╣Бр╕кр╕Фр╕Зр╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤р╕Щр╕Др╕зр╕▓р╕бр╣Ар╕лр╕бр╕▓р╕░р╕кр╕бр╕Вр╕нр╕Зр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕и р╣Вр╕Фр╕вр╕Ьр╕╣яЬЛр╣Ар╕Кр╕╡р╣Ир╕вр╕зр╕Кр╕▓р╕Нр╕ФяЬЛ р╕▓р╣Ар╕Щр╕┤р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щ (N=3) р╣Бр╕ер╕░р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╣Бр╕ер╕░р╕Др╕нр╕бр╕Юр╕┤ р╕зр╣Ар╕Хр╕нр╕гяЬО (N=3) р╕Фя┐╜р╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У р╕│р╣Ар╕Щр╕┤р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У (N=3) р╣Бр╕ер╕░р╕Фр╣Йр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╣Бр╕ер╕░р╕Др╕нр╕бр╕Юр╕┤ р╕зр╣Ар╕Хр╕нр╕гр╣М (N=3) р╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Др╕┤р╕Фр╣Ар╕лр╣Зр╕Щ S.D. я┐╜ ЁЭТЩЁЭТЩ р╣Бр╕Ыр╕ер╕Ьр╕е 4.38 0.25 р╕бр╕▓р╕Б 4.57 0.20 р╕бр╕▓р╕Бр╕Чр╕╡р╣Ир╕кр╕╕р╕Ф

р╕гр╕▓р╕вр╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤р╕Щ р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Фр╣Нр╕▓р╣Ар╕Щр╕┤р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У р╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╣Бр╕ер╕░р╕Др╕нр╕бр╕Юр╕┤р╕зр╣Ар╕Хр╕нр╕гяЬО

р╕Ир╕▓р╕Бр╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З р╕▓ р╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Ир╕▓р╕Бр╕Ьр╕╣яЬЛр╣Ар╣Йр╣Ар╕Кр╕╡р╕Кр╕╡р╣Ир╕вр╣Ир╕вр╕зр╕Кр╕▓р╕Нр╕ФяЬЛ р╕▓р╣Ар╕Щр╕┤р╕│р╕Щр╣Ар╕Щр╕┤ р╕Зр╕▓р╕Щ

р╕Ир╕▓р╕Бр╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 5 р╕Юр╕Ър╕зр╣И5 р╕▓ р╕Юр╕Ър╕зяЬК р╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Ир╕▓р╕Бр╕Ьр╕╣ р╕зр╕Кр╕▓р╕Нр╕Фр╣Йр╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Фр╣Н р╕▓р╕Щр╕Бр╕▓р╕гр╕Фя┐╜ р╕Щр╕Зр╕▓р╕Щ р╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕Ур╕бр╕╡ р╕Ъ р╕Др╕зр╕▓р╕бр╣Ар╕лр╕бр╕▓р╕░р╕кр╕бр╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣р╣Гр╣И яЬК р╣Гр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒ р╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒ р╕Ър╕Ър╕бр╕▓р╕Б 4.38) р╣Бр╕ер╕░р╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щ р╕гр╕░р╕Ър╕Ъ р╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕Ур╕бр╕╡ р╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕г р╕░р╕Фр╕▒ р╕Ър╕Др╕зр╕▓р╕бр╣Ар╕лр╕бр╕▓р╕░р╕кр╕бр╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣ р╕бр╕▓р╕Б (ЁЭСеЁЭСе╠Е ( X==4.38) р╣Бр╕ер╕░р╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ъ р╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Ир╕▓р╕Бр╕Ьр╕╣яЬЛр╣Ар╕Кр╕╡р╣Ир╕вр╕зр╕Кр╕▓р╕Нр╕ФяЬЛр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╣Бр╕ер╕░р╕Др╕нр╕бр╕Юр╕┤р╕зр╣Ар╕Хр╕нр╕гяЬО р╕бр╕╡р╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕Др╕зр╕▓р╕бр╣Ар╕лр╕бр╕▓р╕░р╕кр╕бр╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕бр╕нр╕вр╕╣р╣ГяЬК р╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ъ р╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Ир╕▓р╕Бр╕Ьр╕╣ р╣Йр╣Ар╕Кр╕╡р╣Ир╕вр╕зр╕Кр╕▓р╕Нр╕Фр╣Йр╕▓р╕Щр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╣Бр╕ер╕░р╕Др╕нр╕бр╕Юр╕┤р╕зр╣Ар╕Хр╕нр╕гр╣М р╕бр╕╡р╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕Др╕зр╕▓р╕бр╣Ар╕лр╕бр╕▓р╕░р╕кр╕бр╣Вр╕Фр╕вр╕гр╕зр╕б р╕бр╕▓р╕Бр╕Чр╕╡р╣Ир╕кр╕╕р╕Ф (ЁЭСеЁЭСе╠Е =4.57) р╕нр╕вр╕╣р╣Ир╣Гр╕Щр╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕бр╕▓р╕Бр╕Чр╕╡р╣Ир╕кр╕╕р╕Ф ( X =4.57)

4. р╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щр╕Ыр╕гр╕░р╕кр╕┤ 4. р╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤ р╕Щр╕Ыр╕гр╕░р╕кр╕┤р╕Чр╕Чр╕Шр╕┤р╕Шр╕┤р╕ар╕ар╕▓р╕Юр╕Вр╕нр╕Зр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У р╕▓р╕Юр╕Вр╕нр╕Зр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕ир╕Зр╕▓р╕Щр╕кр╕▓р╕гр╕Ър╕гр╕гр╕У р╕Др╕Ур╕░р╣Ар╕ар╕кр╕▒р╕Др╕Ур╕░р╣Ар╕ар╕кр╕▒ р╕Кр╕ир╕▓р╕кр╕Хр╕гяЬО р╕Кр╕ир╕▓р╕кр╕Хр╕гр╣М р╕бр╕лр╕▓р╕зр╕┤р╕бр╕лр╕▓р╕зр╕┤ р╕Чр╕вр╕▓р╕ер╕▒ р╕вр╕бр╕лр╕▓р╕кр╕▓р╕гр╕Др╕▓р╕б р╣Ар╕кр╕Щр╕нр╕Ьр╕ер╕Хр╕▓р╕бр╕Хр╕▓р╕Зр╕гр╕▓р╕З р╕Чр╕вр╕▓р╕ер╕▒ р╕вр╕бр╕лр╕▓р╕кр╕▓р╕гр╕Др╕▓р╕б р╕Щр╣Нр╕Щя┐╜р╕▓р╕│р╣Ар╕кр╕Щр╕нр╕Ьр╕ер╕Хр╕▓р╕бр╕Хр╕▓р╕Зр╕гр╕▓р╕З 6 6 р╕Хр╕▓р╕гр╕▓р╕З 6 р╣Бр╕кр╕Фр╕Зр╕Ьр╕ер╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤р╕Щр╕Ыр╕гр╕░р╕кр╕┤р╕Чр╕Шр╕┤р╕ар╕▓р╕Юр╕Вр╕нр╕Зр╕гр╕░р╕Ър╕Ър╕кр╕▓р╕гр╕кр╕Щр╣Ар╕Чр╕и р╣Вр╕Фр╕вр╕Ьр╕╣яЬЛр╣Гр╕КяЬЛр╕Зр╕▓р╕Щ (N=66)

р╣Ар╕Чр╕Др╣Вр╕Щр╣Вр╕ер╕вр╕╡р╕кр╕╖р╣Ир╕нр╕кр╕▓р╕гр╕Бр╕▓р╕гр╕ир╕╢р╕Бр╕йр╕▓

р╕гр╕▓р╕вр╕Бр╕▓р╕гр╕Ыр╕гр╕░р╣Ар╕бр╕┤р╕Щ

ЁЭЫНЁЭЫН

р╕гр╕░р╕Фр╕▒р╕Ър╕Др╕зр╕▓р╕бр╕Др╕┤р╕Фр╣Ар╕лр╣Зр╕Щ ЁЭЭИЁЭЭИ р╣Бр╕Ыр╕ер╕Ьр╕е

97

4. ผลการประเมินประสิทธิภาพของระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม นําเสนอผลตามตางราง 6 ตาราง6 6 แสดงผลการประเมิ นประสิ ทธิภาพของระบบสารสนเทศ โดยผูใชงาน โดยผู (N=66)้ใช้งาน (N=66) ตาราง แสดงผลการประเมิ นประสิ ทธิภาพของระบบสารสนเทศ รายการประเมิน

ระดับความคิดเห็น 𝝈𝝈 แปลผล 0.50 มาก 0.49 มากที่สุด 0.50 มาก 0.47 มากที่สุด 0.48 มาก 0.49 มากที่สุด

𝛍𝛍

1. ดานตรงตามความตองการ (Function Requirement) 2. ดานสามารถทํางานไดตามหนาที่ (Function) 3. ดานความงายตอการใชงาน (Usability) 4. ดานประสิทธิภาพ (Performance) 5. ดานการรักษาความปลอดภัย (Security) สรุปผลโดยรวม

4.49 4.62 4.42 4.69 4.34 4.51

จากตาราง 6 พบว่ านประกอบด ประกอบด้ ริหาร อาจารย์ บุคลากร จากตาราง 6 พบวาา ผูใ้ ชช้งงาน วย ผูวบยริหผูาร้บอาจารย บุคลากร และเจ าหนาทีและเจ้ ่ไดประเมิาหน้ น าที่ าพของระบบสารสนเทศ โดยรวมอยูในระดัโดยรวมอยู บมากที่สุด (𝑥𝑥̅ =4.51)บมากที่สุด ( X =4.51) ได้ปประสิ ระเมิทนธิภประสิ ทธิภาพของระบบสารสนเทศ ่ในระดั

5. ผลการประเมินความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะ ผลการประเมิ นความพึงพอใจตน�อำการใช งานระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร 13 เภสัชศาสตร์ 5.มหาวิ ทยาลัยมหาสารคาม เสนอผลตามตาราง 7 มหาวิทยาลัยมหาสารคาม นําเสนอผลตามตาราง 7 ตาราง แสดงผลการวิ เ คราะห ค วามพึ งพอใจต อ การใช ง านระบบสารสนเทศ ของผู บ ริ หารของผู อาจารย ตาราง 7 7 แสดงผลการวิ เคราะห์ ความพึ งพอใจต่ อการใช้ งานระบบสารสนเทศ ้บริหาร บุคลากร และเจ าหนาและเจ้ ที่ (N=66) อาจารย์ บุคลากร าหน้าที่ (N=66) ดานที่ทําการศึกษา 1. ดานระบบสารสนเทศมีความ ถูกตอง ครบถวนสมบูรณ ไมซ้ําซอน 2. ระบบสารสนเทศมีความเปน ปจจุบัน ทันตอการเรียกใชงาน 3. ระบบสารสนเทศมีความ สอดคลองกับความตองการของ ผูใชงาน 4. ระบบสารสนเทศเปนประโยชน ตอการดําเนินงาน 5. ระบบสารสนเทศมีความยืดหยุน สรุปผลโดยรวม

ผูบริหาร 𝛍𝛍

𝝈𝝈

ระดับความพึงพอใจ อาจารย บุคลกร 𝛍𝛍

𝝈𝝈

𝛍𝛍

𝝈𝝈

เจาหนาที่ 𝛍𝛍

𝝈𝝈

4.52 0.43 4.25

0.54 4.46 0.57 4.82

0.29

4.58 0.51 4.33

0.57 4.55 0.51 4.83

0.33

4.53 0.46 4.06

0.54 4.33 0.50 4.64

0.34

4.56 0.49 4.54

0.50 4.66 0.48 4.95

0.10

4.53 0.37 4.34 0.63 4.47 0.52 4.47 0.52 4.54 0.45 4.30 0.56 4.51 0.52 4.85 0.21

จากตาราง 7 พบวา ผูบริหารมีความพึงพอใจตอการใชงานระบบสารสนเทศ โดยรวมอยูในระดับ

จากตาราง 7 พบว่า ผู้บริหารมีความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ โดยรวมอยู่ใน มากที่สุด (𝑥𝑥̅ =4.54) อาจารยมีความพึงพอใจโดยรวมอยูในระดับมาก (𝑥𝑥̅ =4.30) บุคลากรมีความพึงพอใจ ระดับมากที่สุด ( X =4.54) อาจารย์มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมาก ( X =4.30) บุคลากรมี โดยรวมอยูในระดับมากที่สุด (𝑥𝑥̅ =4.51) และเจาหนาที่มีความพึงพอใจ โดยรวมอยูในระดับมากที่สุด 98(𝑥𝑥̅ =4.85)เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา โดยสรุป พบวา ผูบริหาร บุคลากร และเจาหนาที่ มีความพึงพอใจตอการใชงานระบบสารสนเทศ โดยรวมอยูในระดับมากที่สุด ยกเวนอาจารย ที่มีความพึงพอใจอยูในระดับมาก

ความพึ ง พอใจโดยรวมอยู ่ ใ นระดั บ มากที่ สุ ด ( X =4.51) และเจ้าหน้าที่มีความพึงพอใจ โดย รวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( X =4.85)

โดยสรุป พบว่า ผู้บริหาร บุคลากร และ เจ้าหน้าที่ มีความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบ สารสนเทศ โดยรวมอยูใ่ นระดับมากทีส่ ดุ ยกเว้น อาจารย์ ที่มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก

สรุปและอภิปรายผล

1. ระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคามที่ ได้รับการพัฒนาขึ้นมาในครั้งนี้ ประกอบด้วย องค์ประกอบหลัก 5 ด้าน คือ ด้านปัจจัยน�ำเข้า (Inputs) ด้านกระบวนการ (Process) ด้านผลผลิต (Outputs) ด้านข้อมูลป้อนกลับ (Feedback) และด้านสภาพแวดล้อม (Environment) นั้น สอดคล้องกับแนวคิดเกี่ยวกับระบบทั่วไปของ Von Bertalanffy (1968); Bittel (1980); Smith (1982); Schoderbek และคณะ (1990); Lunenburg and Ornstein (1996) ทัง้ นีจ้ ากการใช้งานระบบสารสนเทศ ประกอบด้วย ส่วนของหนังสือเข้า ส่วนของหนังสือที่ยังไม่ เปิดอ่าน ส่วนของการค้นหาหนังสือ ส่วนค้นหา ข่ า วประชาสั ม พั น ธ์ ส่ ว นของการรั บ หนั ง สื อ ส่ ว นของการส่ ง หนั ง สื อ ส่ ว นของการมอบผู ้ เกี่ยวข้อง ส่วนของการติดตามหนังสือ ส่วนของ ข่าวประชาสัมพันธ์ ส่วนของรายงานหนังสือ รับและส่วนของการรายงานหนังสือส่ง พบว่า ระบบสารสนเทศช่วยในการก�ำกับติดตามและ แจ้งเตือนเมื่อมีหนังสือถึงผู้เกี่ยวข้อง ซึ่งเป็นการ

แจ้งเตือนผ่านทางข้อความบนมือถือ (SMS) เป็น ประโยชน์ต่อการรับทราบข้อมูลที่เป็นปัจจุบัน อยู ่ เ สมอในทุ ก ครั้ ง ที่ มี ห นั ง สื อ ถึ ง ผู ้ เ กี่ ย วข้ อ ง ถือได้ว่าเป็นระบบช่วยเตือนให้ผู้เกี่ยวข้องได้ ทราบและเข้าดูข้อมูลในระบบได้ทันที สะดวก ง่ายต่อการใช้งาน ช่วยให้สามารถด�ำเนินการ ได้ทันท่วงที เนื่องจากมีระบบคอยแจ้งเตือน ตลอดเมื่ อ มี ห นั ง สื อ เข้ า ซึ่ ง สอดคล้ อ งกั บ ผล การวิจัยของ ประยูร เทพพิทักษ์ศักดิ์ (2555) ได้ศึกษาการพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการ บริหารงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยนครพนม พบว่า ระบบสารสนเทศช่วยให้สามารถก�ำกับ ควบคุม ติดตามงานได้สะดวก สืบค้นข้อมูลได้ รวดเร็ว ท�ำให้ง่ายต่อการสรุปการประชุม และ ติดตามรายงานผล สามารถตรวจสอบงานจาก ทุกฝ่ายได้อย่างรวดเร็ว

2. ผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากร และ เจ้าหน้าที่ มีปัญหาและความต้องการในการ ใช้งานระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้น โดยรวม อยู่ในระดับมาก นอกจากนี้ผู้ใช้งานทั้งสี่กลุ่มมี สภาพปัญหาที่สอดคล้องกันในด้านการติดต่อ ประสานงาน ซึง่ ในการด�ำเนินงานของระบบงาน เดิมจะไม่สามารถสืบค้นหนังสือได้เอง จะต้อง ติดต่อผ่านเจ้าหน้าที่โดยตรง ท�ำให้เกิดความ ล่าช้า และไม่สามารถน�ำข้อมูลไปใช้ได้ทันท่วงที เนื่องจากไม่มีระบบสารสนเทศที่เป็นสื่อกลาง ในการเก็บข้อมูลไว้ให้ทุกคนได้เข้าถึงข้อมูลได้ ตลอดเวลา ซึ่งสอดคล้องกับผลการวิจัยของ วราภรณ์ ส่ อ งแสง (2552) ที่ ไ ด้ ศึ ก ษาการ พัฒนาระบบงานสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ กรณี เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

99

ศึกษาโรงเรียนในศูนย์เครือข่ายการศึกษาต�ำบล สถาน อ�ำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย พบว่า ระบบงานสารบรรณอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ ที่ พั ฒ นา ขึ้น สามารถส่งหนังสือได้ดีและมีประสิทธิภาพ ค้ น เอกสารได้ ต รงตามความต้ อ งการ ระบบ สามารถเป็นศูนย์กลางในการติดต่อสื่อสารและ เผยแพร่ความรู้ ประชาสัมพันธ์กจิ กรรมต่าง ๆ ได้ ท�ำให้สมาชิกได้ทราบข้อมูล สะดวก รวดเร็ว ทัน เวลาและเหตุการณ์ และระบบช่วยลดขั้นตอน และระยะเวลาการท�ำงาน นอกจากนี้ ผู้ใช้งาน ทั้งสี่กลุ่มยังมีความต้องการระบบสารสนเทศ ด้านการติดต่อประสานงานที่เหมือนกัน แสดง ให้เห็นว่าผู้ใช้งานได้เล็งเห็นความส�ำคัญของ ระบบสารสนเทศที่มีส่วนมาช่วยในการด�ำเนิน งาน ลดเวลาในการปฏิบัติงาน สามารถสืบค้น ข้อมูลและเรียกดูขอ้ มูลได้อย่างสะดวก อยูท่ ไี่ หน ก็สามารถเข้าถึงข้อมูลได้ ทั้งนี้จากการศึกษาผู้ วิจัยได้เล็งเห็นว่าสารสนเทศที่ดีนั้น จะต้องมี ข้อมูลตรงตามความต้องการของผู้ใช้งาน เป็น สารสนเทศที่ไม่ซ�้ำซ้อน ง่ายต่อการใช้งาน และมี การเข้าถึงสารสนเทศได้งา่ ย สะดวก ท�ำได้ตลอด เวลา ซึ่งสอดคล้องกับผลการวิจัยของ นงลักษณ์ พุ่มม่วง (2549) ที่ได้ศึกษาการพัฒนาระบบ งานสารบรรณ ส�ำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม พบว่า ระบบงานก่อนการด�ำเนิน การพัฒนาระบบ ผู้ปฏิบัติงานแต่ละคนท�ำงาน ได้ไม่ทันเวลา ไม่ประหยัดเวลาในการท�ำงาน และไม่ประหยัดงบประมาณในการด�ำเนินงาน การค้นหาหนังสือราชการท�ำได้ไม่สะดวกใช้เวลา มาก หลังการใช้ระบบท�ำให้ การรับ-ส่งหนังสือ 100

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ราชการมี ค วามสะดวกรวดเร็ ว ลดเวลาและ สามารถสืบค้นข้อมูลและเรียกใช้ข้อมูลได้อย่าง สะดวกรวดเร็ว ท�ำให้ได้ระบบงานสารบรรณ ตรงตามความต้องการของผู้ปฏิบัติงานและผู้ใช้ บริการ

3. ผู้เชี่ยวชาญได้ประเมินความเหมาะ สมของระบบสารสนเทศงานสารบรรณ คณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดย ผลการประเมินจากผู้เชี่ยวชาญด้านการด�ำเนิน งานงานสารบรรณ โดยรวมอยู่ใ นระดับมาก และผลการประเมินจากผู้เชี่ยวชาญด้านระบบ สารสนเทศและคอมพิ ว เตอร์ โดยรวมอยู ่ ใ น ระดั บ มากที่ สุ ด ทั้ ง นี้ อ าจเนื่ อ งมาจากระบบ สารสนเทศที่พัฒนาขึ้นมีกระบวนการท�ำงาน ถูกต้องเหมาะสมตามขั้นตอนการด� ำเนินงาน การบันทึกข้อมูลครบถ้วนตามแบบเอกสารการ ด�ำเนินงาน ลดการซ�้ำซ้อนของข้อมูล และมี การรายงานข้อมูลทีถ่ กู ต้องตรงตามความต้องการ ผู้ใช้งาน กระบวนการท�ำงานของระบบมีการ ท�ำงานถูกต้องตามที่ได้ออกแบบระบบไว้ การ ออกแบบรายงานก็ ส ามารถน� ำ ข้ อ มู ล จาก รายงานไปใช้ในการวางแผนการด�ำเนินงานต่อได้ สามารถค้นหาข้อมูลได้ถูกต้อง ตรงตามที่ต้อง การสืบค้น การบันทึกข้อมูลผลการด�ำเนินงานมี ความถูกต้องเหมาะสม มีการประมวลผลข้อมูล และสรุปรายงานออกมาตรงกับข้อมูลที่ป้อน เข้าไปในระบบ มีการควบคุมการใช้งานตาม สิทธิ์ของผู้ใช้งานแต่ละประเภทได้อย่างถูกต้อง ซึ่งสอดคล้องกับ วศิน เพิ่มทรัพย์ และวิโรจน์ ชัยมูล (2548); Hussain (1973); ทองอินทร์

วงศ์โสธร และสฤษดิ์พงษ์ ลิมปิษเฐียร (2537); โอภาส เอี่ยมสิริวงศ์ (2551); กรมสามัญศึกษา (2538); วีระ เทพกรณ์ (2538) ที่กล่าวว่า ระบบ สารสนเทศที่ดี ควรมีคุณสมบัติที่ส�ำคัญ คือ 1) ความถูกต้อง สมบูรณ์ ปลอดภัย ทันเวลา 2) สอดคล้องกับความต้องการของผูใ้ ช้งาน 3) ความ กะทัดรัด กระชับ ชัดเจน 4) ความยืดหยุ่น 5) มี ประสิทธิภาพ น�ำเสนอได้อย่างเทีย่ งตรง รวดเร็ว ใช้ทรัพยากรอย่างประหยัด

4. ผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากร และ เจ้าหน้าที่ได้ประเมินประสิทธิภาพของระบบ สารสนเทศงานสารบรรณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยรวมอยู่ในระดับ มากที่สุด ทั้งนี้อาจเนื่องจากระบบสารสนเทศ ที่ พั ฒ นาขึ้ น ใช้ ง านง่ า ย สะดวก ช่ ว ยลดขั้ น ตอนในการท� ำ งาน สามารถสื บ ค้ น ข้ อ มู ล ได้ รวดเร็ว ตรงตามความต้องการ เรียกดูข้อมูล และแสดงผลรายงานได้ถูกต้อง โหลดข้อมูล ได้รวดเร็ว นอกจากนี้ระบบสารสนเทศยังช่วย ลดปริมาณการใช้กระดาษและงบประมาณของ หน่ ว ยงาน ซึ่ ง สอดคล้ อ งกั บ ผลการวิ จั ย ของ จันทร์จิรา ตลับแก้ว (2559) ที่ได้ศึกษาการ ประเมินประสิทธิภาพการใช้งานระบบสารบรรณ อิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล อีสาน พบว่า ระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสานมี ความสามารถในการเข้าถึงการรับ-ส่งหนังสือ ได้ง่ายและรวดเร็ว มีความแม่นย�ำ ความถูกต้อง ของการแสดงผลลัพธ์ในการค้นหา การออกแบบ ในส่วนของการปฏิบัติสัมพันธ์โต้ตอบกับผู้ใช้

มี ก ราฟิ ก ที่ ค วามสวยงามเรี ย บง่ า ยเหมาะสม ง่ายต่อการใช้งาน และระบบมีการรักษาความ ปลอดภัยของระบบ และยังสอดคล้องกับ โอภาส เอี่ยมสิริวงศ์ (2551) ที่กล่าวว่า สารสนเทศที่ ดีต้องมีประสิทธิภาพ ซึ่งค�ำว่าประสิทธิภาพ สามารถวั ด ได้ ห ลายแนวทางด้ ว ยกั น เช่ น สารสนเทศนี้น�ำเสนอได้อย่างเที่ยงตรง และ รวดเร็วมาก อีกทัง้ ยังใช้ทรัพยากรอย่างประหยัด ซึ่งก็จัดได้ว่าเป็นสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพ

5. ผู้บริหาร บุคลากร และเจ้าหน้าที่ มีความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนอาจารย์มี ความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ โดยรวมอยู่ในระดับมาก ซึ่งสอดคล้องกับผล การวิจัยของ นงลักษณ์ พุ่มม่วง (2549); สุรพล หนู เ งิ น (2553); เจษฎา มู ล มาวั น (2555); จันทร์จิรา ตลับแก้ว (2559) ที่พบว่า ผู้ใช้งานมี ความพึงใจอยู่ในระดับมากหลังจากที่ได้ใช้งาน ระบบ ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากระบบที่พัฒนาขึ้น ช่วยให้การปฏิบัติงานสะดวก รวดเร็ว ประหยัด เวลาและงบประมาณ สามารถค้นหาเอกสารได้ สะดวกและรวดเร็วขึน้ อีกทัง้ ระบบยังช่วยลดขัน้ ตอนการท�ำงาน ลดระยะเวลาการท�ำงาน และ ตอบสนองความต้องการของผู้ใช้งาน

ข้อเสนอแนะ

1. ข้อเสนอแนะทั่วไป 1.1 ควรมี ก ารน� ำ ผลการพั ฒ นา ระบบสารสนเทศงานสารบรรณไปประยุกต์ใช้ ทุกหน่วยงาน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

101

1.2 ควรมี ก ารน� ำ ผลที่ ไ ด้ จ ากการ ศึกษาค้นคว้าไปประชาสัมพันธ์กับหน่วยงานอื่น เพื่อน�ำไปใช้สนับสนุนการด�ำเนินงานด้านงาน สารบรรณ

2. ข้อเสนอแนะในการศึกษาค้นคว้า ต่อไป 2.1 ควรมี ก ารศึ ก ษาประสิ ท ธิ ผ ล ของระบบสารสนเทศงานสารบรรณหลังจากที่ มีการใช้งานแล้วอย่างน้อยหนึ่งปี เพื่อใช้ศึกษา ประสิทธิผลที่เกิดขึ้นจากระบบอย่างชัดเจน

2.2 ควรศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการ ยอมรับระบบสารสนเทศของผู้ใช้งาน 2.3 ควรมีการศึกษาสภาพปัญหาที่ เกิดขึ้นหลังการใช้งานระบบสารสนเทศ เพื่อใช้ ในการพัฒนาต่อยอดระบบสารสนเทศให้เป็นที่ ยอมรับในกลุ่มผู้ใช้งาน 2.4 ควรมีการพัฒนาหรือน�ำระบบ ไปประยุกต์ใช้กบั ต่างหน่วยงาน เพือ่ แลกเปลี่ยน ความรู้ประสบการณ์ท�ำงาน และขยายขอบข่าย ความรู้ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น

เอกสารอ้างอิง กรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2538). แนวทางการจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียนและ ตัวอย่าง การเก็บข้อมูล. กรุงเทพฯ: กรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2554). กรอบนโยบายเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสาร พ.ศ. 2554-2563. ค้นเมื่อ 4 สิงหาคม 2559, จาก http://www.thailibrary. in.th/2014/ 02/22/ict-2020/ จันทร์จิรา ตลับแก้ว. (2559). การประเมินประสิทธิภาพการใช้งานระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน. อินฟอร์เมชั่น, 23(1), 1-16. เจษฎา มูลมาวัน. (2555). การพัฒนาระบบงานสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ส�ำหรับที่ท�ำการปกครอง จังหวัดเชียงใหม่. (การศึกษาค้นคว้าอิสระวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่. ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2556). การวิจยั เชิงวิจยั และพัฒนานวัตกรรมทางการศึกษา. ค้นเมือ่ 18 ตุลาคม 2559, จาก www.educ.su.ac.th/2013/images/stories/210655_01.pdf ทองอินทร์ วงศ์โสธร และสฤษดิพ์ งษ์ ลิมปิษเฐียร. (2537). ประเภทและลักษณะของสารสนเทศเพือ่ การบริหารการศึกษา. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. นงลักษณ์ พุ่มม่วง. (2549). การพัฒนาระบบงานสารบรรณ ส�ำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม. (การศึกษาค้นคว้าอิสระการศึกษามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

102

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ประยูร เทพพิทักษ์ศักดิ์. (2555). การพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยนครพนม. (วิทยานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, มหาสารคาม. วราภรณ์ ส่องแสง. (2552). การพัฒนาระบบงานสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ กรณีศึกษาโรงเรียนใน ศูนย์เครือข่ายการศึกษา ต�ำบลสถาน อ�ำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย. (วิทยานิพนธ์วิทยา ศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, เชียงราย. วศิน เพิ่มทรัพย์ และวิโรจน์ ชัยมูล. (2548). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยี สารสนเทศ. กรุงเทพฯ: พิมพ์ลักษณ์ โปรวิชั่น. วีระ เทพกรณ์. (2538). สารสนเทศเพื่อการพัฒนาการศึกษาในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: อักษรเจริญ ทัศน์. ส�ำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (2556). แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบราชการ ไทย พ.ศ. 2556-2561. ค้นเมื่อ 20 มิถุนายน 2559, จาก http://www.opdc.go.th/lite/ content0801.html สุรพล หนูเงิน. (2553). การพัฒนาระบบงานสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ ส�ำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา ประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2. (การศึกษาค้นคว้าอิสระครุศาสตร์อตุ สาหกรรมมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีระจอมเกล้าพระนครเหนือ, กรุงเทพฯ. โอภาส เอี่ยมสิริวงศ์. (2551). วิทยาการคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ. กรุงเทพฯ: ซีเอ็ด ยูเคชั่น.

Bertalanffy, L. von. 1968. General System Theory: Foundations, Development, Applications. New York: George Braziller.

Bittel, L. R. (1980). Encyclopedia of Profession Management. New York: McGraw-Hill.

Hussain, Khateeb M. (1973). Development of Information System for Education.

Englewood Cliffs: Prentice3Hall.

Lunenburg, F.C. and A.C. Ornstein. (1996). Educational Administration: Concepts and Practies. (2nd ed.). Belmont, CA: Wadsworth Publishing.

Schoderbek, P.P. C. G. Schoderbek and A.G. Defalas. (1990). Management Systems: Conceptual Consideration. Boston: Richard D. Irwin Inc. Smith, August W. (1982). Management systems: Analysis and Application. Japan: CBS College publishing. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

103

โมเดลกำรสัมมนำบนเว็บตำมหลักกำรสื่อสำรแบบลอจิคอล เพื่อเสริมสร้ำงกำรคิดและพฤติกรรมกำรสื่อสำร ของผู้เรียนในสถำบันอุดมศึกษำ The Webinar Model Based on Logical Communication to Enhance Thinking and Communication Behavior of Learners in Higher Education จุฬาวดี มีวันคํา* รศ.ดร.สุทธิพงศ หกสุวรรณ** ผศ.ดร.ฐาปนี สีเฉลียว***

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้ มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) สังเคราะห์องค์ประกอบของโมเดล การสัมมนา บนเว็บตามหลักการสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อ เสริมสร้างการคิดและพฤติกรรมการสื่อสารของ ผูเ้ รียนในสถาบันอุดมศึกษา 2) พัฒนาโมเดลการ สัมมนาบนเว็บตามหลักการสือ่ สารแบบลอจิคอล เพือ่ เสริมสร้างการคิดและพฤติกรรม การสือ่ สาร ของผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษา 3) ศึกษาผล การใช้โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลักการ สื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิดและ พฤติ ก รรม การสื่อสารของผู้เรี ยนในสถาบัน ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม *** คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม *

**

104

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

อุดมศึกษา ขั้นตอนด�าเนินการวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 สังเคราะห์องค์ประกอบ ของโมเดลการสัมมนาบนเว็บฯ ระยะที่ 2 พัฒนา โมเดลการสัมมนาบนเว็บฯ และระยะที่ 3 ศึกษา ผลการทดลองใช้โมเดล การสัมมนาบนเว็บฯ สถิติที่ใช้ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐาน และ Dependent Samples t-test ผลการวิจัยปรากฏดังนี้ 1. การสั ง เคราะห์ อ งค์ ป ระกอบของ โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสาร แบบลอจิ ค อลเพื่ อ เสริ ม สร้ า งการคิ ด และ

พฤติ ก รรมการสื่ อ สารของผู ้ เรี ย นในสถาบั น อุดมศึกษา ประกอบด้วย 9 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) เนื้อหา 4) บทบาทผู้เรียน 5) บทบาทผู้สอน 6) กลยุทธ์ การเรียนการสอน 7) ปัจจัยสนับสนุน 8) ขัน้ ตอน และกระบวนการเรียนการสอน และ 9) การวัด และประเมินผล ขั้นตอนและกระบวนการเรียน การสอน ประกอบด้วย ขั้นการเตรียมความ พร้อม และ ขัน้ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ตามหลักการสือ่ สารแบบลอจิคอล ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นการทราบวัตถุประสงค์ ที่ ชัดเจน 2) ขั้นการวิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบัน 3) ขั้นการเสนอแนวทางแก้ไขปัญหา 4) ขั้นการ ประเมินแนวทางแก้ปัญหาได้ และ 5) ขั้นการ สรุปที่สมเหตุสมผล

2. การพัฒนาโมเดลการสัมมนาบนเว็บ ตามหลักการสือ่ สารแบบลอจิคอลเพือ่ เสริมสร้าง การคิดของผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษาที่ได้รับ การพัฒนาขึน้ ในครัง้ นี้ ผ่านการรับรองและประเมิน โมเดลจากผู้ทรงคุณวุฒิ จ�ำนวน 5 ท่านผลการรับรอง และประเมินโมเดลอยู่ในระดับเหมาะสมมาก

3. ผลการใช้โมเดลการสัมมนาบนเว็บ ตามหลักการสือ่ สารแบบลอจิคอลเพือ่ เสริมสร้าง การคิดของผูเ้ รียนในสถาบันอุดมศึกษา ประกอบ ด้วย 3.1 ผลการศึกษาความสามารถใน การคิดของผู้เรียนที่เรียน พบว่า คะแนนความ สามารถในการคิดของผู้เรียนที่เรียนด้วยโมเดล การสั ม มนาบนเว็ บ ตามหลั ก การสื่ อ สารแบบ ลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิดของผู้เรียนใน

สถาบันอุดมศึกษาหลังเรียน สูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 3.2 ผลการศึ ก ษาพฤติ ก รรมการ สื่อสารแบบลอจิคอลของผู้เรียน พบว่า คะแนน พฤติกรรมการสื่อสารแบบลอจิคอลของผู้เรียน ที่เรียนด้วยโมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลัก การสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิด และพฤติกรรม การสื่อสารของผู้เรียนในสถาบัน อุดมศึกษาอยู่ในระดับดีมาก ( X = 4.52) ค�ำส�ำคัญ: การสัมมนาบนเว็บ, การสื่อสารแบบ ลอจิคอล, การคิดแบบลอจิคอล, พฤติกรรมการ สื่อสารแบบลอจิคอล Abstract

The purposes of this study were: 1) to study synthesis elements of a webinar model based on logical communication to enhance thinking and communication behavior of learners in higher education 2) to develop a webinar model, and 3) to study the results of trials model. The procedure was divided into 3 phases; phase 1: to synthesize elements of a webinar model, phase 2: to develop a webinar model, and phase 3: to try the model and present the results. The statistics used were percentage, mean, standard deviation, and dependent samples t-test. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

105

The research results were as follows.

1. The synthesis elements of the webinar model had 9 elements as follow: 1) principle of model, 2) objective of model, 3) content, 4) Learner, 5) Instructor, 6) Teaching Strategies, 7) webinar supports, 8) process, steps and activity of model, and 9) evaluation of model. In the process, logical communication had 5 activities as follow: 1) clear objective cognition step, 2) present situation analysis step, 3) problem solving guideline presentation step, 4) problem solving guideline evaluation step, and 5) logical conclusion step. In the step webinar had prepare and proceeding webinar.

2. An overview of all aspects of the quality evaluation of the webinar model to enhance thinking and communication behavior of Learners in higher education was at the high level.

3. The result of trials model were; 3.1 The learners had mean score in thinking after webinar higher than before webinar (p < .01).

3.2 The mean score of communication behaviors was at the highest level.

106

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

Keywords: Webinar, Logical Communication, Logical Thinking, Logical Communication Behavior บทน�ำ

ยุ ท ธศาสตร์ ก ารพั ฒ นาก� ำ ลั ง คนด้ า น ICT และบุคคลทั่วไป ตามแผนแม่บทเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสาร (ฉบับที่ 2) ของ ประเทศไทย พ.ศ. 2552-2556 มีเป้าหมาย การสร้ า งก� ำ ลั ง คนของประเทศให้ เ ป็ น สั ง คม อุดมปัญญา (Smart Thailand) ด้วยการใช้ เทคโนโลยีและการสื่อสาร โดยพัฒนาให้คนมี ความสามารถ ในการสร้างสรรค์ ผลิตและใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างมีวิจารณญาณและรู้ เท่าทัน มุ่งส่งเสริมให้มีการน�ำ ICT มาใช้ในการ เรียนการสอน ในการศึกษาทุกระบบมากขึ้น โดยพัฒนาทักษะด้าน ICT ให้แก่ครู ควบคู่ไปกับ การปรับหลักสูตรการเรียนการสอน (กระทรวง เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. 2552) สอดคล้องกับกระทรวง ศึกษาธิการที่ได้ก�ำหนด ยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบ ICT เพื่อการศึกษา โดยมีวสิ ยั ทัศน์วา่ การศึกษาแห่งอนาคตเป็นจริง ได้ด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสาร (Enabling Future Education with ICT)

สัมมนาออนไลน์ หรือ การสัมมนาบนเว็บ (Web - based Seminar : Webinar) จึงเป็น ทางเลือกใหม่ทนี่ า่ สนใจ โดยการน�ำ ICT เข้ามามี บทบาทเป็นสือ่ กลางในการจัดกิจกรรมการเรียน การสอนผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ผูเ้ รียน สามารถเรียนผ่านคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์

เคลื่อนที่ที่เชื่อมต่อสัญญาณอินเทอร์เน็ตได้ใน ทุกที่ไม่ว่าจะอยู่ในชั้นเรียนหรือนอกห้องเรียน ก็ได้ ผู้เข้าร่วมสัมมนาออนไลน์ไม่จ�ำเป็นต้องเสีย เวลา เสียเงิน เพื่อเดินทางในการเข้าร่วมสัมมนา แบบเดิมๆ เพียงแค่มีคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่อกับ เครือข่ายอินเทอร์เน็ตก็สามารถเข้าร่วมได้ ไม่ ว่าอยู่ที่ไหนก็ตาม โดยสามารถเห็นหน้าผู้ร่วม สัมมนาด้วยกันได้ สามารถพูดคุย ตอบโต้ ซักถาม แชร์ไฟล์ แชร์เอกสาร แชร์วีดิโอ ให้ผู้ร่วมสัมมนา ทุกท่านได้เห็นพร้อมๆกันเป็นการโต้ตอบแบบ Real time ทุกคนมีปฏิสัมพันธ์ (Interaction) และ ร่วมมือกัน (Collaboration) แก้ปญ ั หา แลก เปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็น และ ระดมสมอง พร้อมกันได้ทุกที่ แม้ว่าจะอยู่ต่างที่กัน (Allen Grant. 2009; อดิศักดิ์ มหาวรรณ. 2556) ผล จากความเจริญก้าวหน้าและการพัฒนาทีร่ วดเร็ว ของเทคโนโลยีดิจิทัลและเทคโนโลยีการสื่อสาร (Digital & Communication technology) ใน โลกศตวรรษที่ 21 จึงมีความจ�ำเป็นและต้องการ ทักษะของการสื่อสาร (Communication) และ ความร่วมมือ (Collaboration) มากขึน้ (วิจารณ์ พานิช. 2555) ซึ่งผู้เรียนจะต้องใช้ทักษะเหล่านี้ ในการสื่อสารและการท�ำงานร่วมกันกับผู้อื่น เพื่อให้มีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผลมากขึ้น นั้น ผู้เรียนควรฝึกการสื่อสารที่มีความสมเหตุ สมผลเชื่ อ มต่ อ เข้ า ด้ ว ยกั น และสอดคล้ อ ง กลมกลืนกัน ซึง่ เรียกการสือ่ สารทีม่ คี วามสมเหตุ สมผลว่า การสือ่ สารแบบตรรกะ หรือการสือ่ สาร แบบลอจิคอล (Logical Communication) การ สื่อสารแบบลอจิคอลเป็นการสื่อสารสองทาง

ที่มี การแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ข้อมูลและ ประสบการณ์ บทสรุปทีว่ า่ มาสมเหตุสมผลจริงๆ เรื่องราวความเป็นมาที่ช่วยโน้มน้าวให้ยอมรับ ได้ท�ำให้เข้าใจความคิดของกันและกัน (บุญเลิศ คณาธนสาร. 2555) ช่วยสร้างความน่าเชื่อถือ และเชื่อใจกัน แล้วสามารถติดต่อสื่อสารกันได้ อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยไม่มี อุปสรรคใดๆ สามารถมากีดขวางได้เลย ประกอบ ด้วย (Nishimura Katsumi, Kaya Koichiro อ้างใน ประวัติ เพียรเจริญ. 2551) การคิดแบบ ลอจิคอลท�ำให้ผู้เรียนสามารถฟังและถามแบบ ลอจิคอล เมื่อถูกถามแบบลอจิคอล คู่สนทนา ที่ก�ำลังสื่อสารด้วยก็จะกลายเป็นคนที่คิดแบบ ลอจิคอลไปด้วย เมื่อทั้งสองฝ่ายคิดและถาม แบบลอจิคอลการสื่อสารก็จะสัมฤทธิผลและ มีประสิทธิภาพไปโดยปริยาย (สุทธิชัย ปัญญ โรจน์. 2556) เหมาะกับการจัดการเรียนการ สอนในระดับอุดมศึกษาที่ระบบการเรียนการ สอน เป็นการจัดแบบผสมผสานร่วมกันระหว่าง การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองและการจัดกิจกรรม ปฏิ สั ม พั น ธ์ (ระบบสารสนเทศบั ณ ฑิ ต ศึ ก ษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมมาธิราช. 2558)

ผู้วิจัยจึงได้น�ำเอาเทคโนโลยีและสื่อสาร การศึกษาเข้ามาเป็นปัจจัยส�ำคัญในการจัดการ ศึกษา โดยให้สมาชิกทุกคนได้มีโอกาสเข้าถึง แหล่งความรูไ้ ด้อย่างเท่าเทียมกัน (รัฐกรณ์ คิดการ.

2551) และยังช่วยแก้ปัญหาการสอนให้ครบ ตามหัวข้อไม่ทันตามเวลา ปัญหาเวลาที่ใช้สอน ภาคปฏิบัติมีน้อยเนื่องจากต้องสอนเนื้อหาที่ เป็นทฤษฏีจ�ำนวนมาก ปัญหานักศึกษาติดตาม เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

107

การสาธิตปฏิบัติไม่ทัน นักศึกษา ไม่สามารถ ทบทวนการฝึกปฏิบัติด้วยตนเองได้ ซึ่งปัญหา เหล่านี้สามารถแก้ได้โดย การน�ำเอาเนื้อหาวิชา ที่เป็นทฤษฏีน�ำเสนอผ่านสื่อมัลติมีเดียรวมทั้ง สาธิตการปฏิบัติ เพื่อให้ผู้เรียนเรียนผ่านเว็บไซต์ ได้ แต่ในบางปัญหา เช่น นักศึกษาไม่สามารถ ปฏิ บั ติ ง านเสร็ จ ตามก� ำ หนดอั น เนื่ อ งมาจาก ขาดความรับผิดชอบ ปัญหาด้านการสื่อสารที่ ผิดพลาด อ่านไม่ออก สรุปความไม่ได้ ย่อความ ไม่เป็น ออกเสียงไม่ชัด ไม่กล้าแสดงความคิด เห็น ถามอย่างตอบอย่างนั้น รูปแบบการจัดการ เรียนการสอนทั่วไปอาจไม่สามารถแก้ไขปัญหา เหล่านีไ้ ด้ การน�ำเอาแนวคิดการจัดกระบวนการ เรียนการสอนแบบสัมมนาบนเว็บตามหลักการ สื่อสารแบบลอจิคอล จะช่วยแก้ปัญหาดังกล่าว ได้ เพราะกระบวนการเรียนรูจ้ ะส่งเสริมให้ผเู้ รียน รู้จัก ก�ำหนดวัตถุประสงค์ให้ชัดเจน สามารถ วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบันได้ เสนอแนวทาง แก้ไข ประเมินแนวทางแก้ไขปัญหา และหาบท สรุปในเรือ่ งนัน้ ๆ ได้ ผูเ้ รียนค�ำนึงถึงวิธกี ารสือ่ สาร ให้เหมาะสม เนื้อหาที่สื่อสารออกไปจะต้องมี การเรียบเรียงอย่างมีเหตุมีผล เพื่อให้ผู้ฟังเกิด ความยอมรับในความคิดทีน่ ำ� เสนอได้งา่ ยขึน้ ด้วย นอกจากนี้ในตัวกระบวนการเรียนการสอนผู้ เรียนจะรูจ้ กั วิธกี ารศึกษาปัญหา วิเคราะห์ปญ ั หา หรือแก้ปัญหาเป็นกลุ่ม โดยมีการอภิปรายแลก เปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็น ประสบการณ์หรือ การระดมความคิดเพื่อหาข้อสรุปในเรื่องใดเรื่อง หนึ่งที่ถูกต้อง จากสภาพปัญหา แนวคิด ทฤษฎี และเหตุผลข้างต้น จึงท�ำให้ผู้วิจัยเล็งเห็นความ 108

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ส�ำคัญที่ต้องน�ำมาศึกษาวิจัยเพื่อพัฒนาโมเดล การสั ม มนาบนเว็ บ ตามหลั ก การสื่ อ สารแบบ ลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิดและพฤติกรรม การสื่อสารของผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษา วัตถุประสงค์การวิจัย

1. เพื่ อ สั ง เคราะห์ อ งค์ ป ระกอบของ โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสาร แบบลอจิ ค อลเพื่ อ เสริ ม สร้ า งการคิ ด และ พฤติ ก รรมการสื่ อ สารของผู ้ เรี ย นในสถาบั น อุดมศึกษา

2. เพือ่ พัฒนาโมเดลการสัมมนาบนเว็บ ตามหลักการสือ่ สารแบบลอจิคอลเพือ่ เสริมสร้าง การคิดและพฤติกรรมการสื่อสารของผู้เรียนใน สถาบันอุดมศึกษา

3. เพื่ อ ศึ ก ษาผลการใช้ โ มเดลการ สัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสารแบบ ลอจิค อลเพื่ อ เสริ ม สร้ า งการคิ ด และพฤติ ก รรมการ สื่อสารของผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษา นิยามศัพท์เฉพาะ

1. โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลัก การสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิด และพฤติกรรมการสื่อสารของผู้เรียนในสถาบัน อุดมศึกษา หมายถึง แบบแผนโครงสร้างแสดง องค์ประกอบและความสัมพันธ์ขององค์ประกอบ ต่างๆ ของการด�ำเนินการสอนที่ได้รับการจัดไว้ อย่างเป็นระบบ โดยจัดกิจกรรมเป็นการสัมมนา แบบเผชิญหน้าบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (Live Webinar) ประกอบด้วย 9 องค์ประกอบ คือ 1)

หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) เนื้อหา 4) บทบาท ผู้เรียน 5) บทบาทผู้สอน 6) กลยุทธ์การเรียน การสอน 7) ปัจจัยสนับสนุน 8) ขั้นตอน และ กระบวนการเรียนการสอน และ 9) การวัด และประเมินผล ขั้นตอนและกระบวนการเรียน การสอนตามหลั ก การสื่ อ สารแบบลอจิ ค อล ประกอบด้วย 2 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นเตรียมความ พร้อม และ 2) ขั้นจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ประกอบไปด้ ว ย กระบวนการสื่ อ สารแบบ ลอจิคอล 5 ขั้นตอน คือ 1) ทราบวัตถุประสงค์ ที่ชัดเจน 2) วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบันได้ 3) เสนอแนวทางแก้ไขได้ 4) ประเมินแนวทางแก้ ปัญหาได้ และ 5) มีบทสรุปที่สมเหตุผสมผล

2. การสั ม มนาบนเว็ บ (Webinar) หมายถึง การสัมมนาออนไลน์ (Web-based seminar : Webinar) เป็นแบบแผนการจัด กิ จกรรมการสั มมนาแบบเผชิญหน้าบนเครือ ข่ายอินเทอร์เน็ต (Live Webinar) โดยแลก เปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างผู้เรียน ผู้สอน และ เพื่อน ในชั้ น เรี ย น ด� ำ เนิ น กิ จ กรรมและแลกเปลี่ ย น ประสบการณ์ ความรู้ มีการอภิปราย ซักถาม โต้ตอบ และการเติมเต็มความรู้ให้กับผู้เรียน มี โอกาสน�ำเสนองาน รับฟังข้อเสนอแนะและการ อภิปรายเพือ่ ปรับปรุงและพัฒนางานทีจ่ ดั ท�ำให้มี ประสิทธิภาพมากขึน้ ผูเ้ รียนต้องเข้าร่วมกิจกรรม การเรี ย นการสอนแบบสั ม มนาในช่ ว งเวลาที่ ก�ำหนด ผู้เรียนสามารถเลือกใช้สื่อเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารได้อย่างหลากหลาย และเหมาะสม

3. การสื่อสารแบบลอจิคอล (Logical Communication) หมายถึง การแลกเปลี่ยน ข้อมูลข่าวสารแบบสองทิศทางของผู้ส่งสารและ ผู้รับสารที่มีปฏิกิริยาโต้ตอบซึ่งกันและกันที่ตรง ประเด็น มีความสมเหตุสมผลเชื่อมต่อเข้าด้วย กันอย่างสอดคล้องกลมกลืนกัน ก่อให้เกิดความ น่าเชื่อถือและประสบความส�ำเร็จ ประกอบ ไปด้ ว ยกระบวนการสื่ อ สารแบบลอจิ ค อล 5 ขั้นตอน คือ 1) ทราบวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน 2) วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบันได้ 3) เสนอ แนวทางแก้ไขได้ 4) ประเมินแนวทางแก้ปัญหา ได้ และ 5) มีบทสรุปที่สมเหตุผสมผล

4. ความสามารถในการคิดของผู้เรียน หมายถึง การสร้างคิดแบบลอจิคอล เป็นการ คิดเชิงตรรกะ หรือ การคิดอย่างมีเหตุมีผล รู้จัก แก้ไขปัญหาอย่างมีกระบวนการเป็นขัน้ เป็นตอน โดยต้อง มีเป้าหมายที่ชัดเจน แล้วท�ำให้บรรลุ เป้าหมาย เป็นการคิดหาเหตุผลโดยมีล�ำดับขั้น ตอนที่เป็นเหตุเป็นผล เป็นการคิด ที่อาศัยหลัก การหรือข้อเท็จจริงที่ถูกต้องมาสนับสนุนอย่าง เพียงพอ โดยประเมินจากแบบทดสอบวัดความ สามารถด้านการคิดแบบลอจิคอลในด้านการ จ�ำแนกประเภท ด้านการหาตัวร่วมหรือการ วิเคราะห์ และ ด้านสรุปความ ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น ซึ่งอ้างอิงรูปแบบของแบบทดสอบมาตรฐาน และงานวิจยั ส�ำหรับใช้ วัดความสามารถทางการ คิดแบบลอจิคอลที่มีผู้สร้างไว้แล้ว

5. พฤติกรรมการสื่อสารแบบลอจิคอล ของผู้เรียน หมายถึง การกระท�ำของผู้เรียนเพื่อ ให้ผเู้ รียนเกิดการเรียนรู้ โดยวัดพฤติกรรม 4 ด้าน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

109

พัฒนาขึน้ ซึง่ อ้างอิงรูปแบบของแบบทดสอบมาตรฐานและงานวิจยั สําหรับใช้ วัดความสามารถทางการคิดแบบลอจิคอลทีม่ ผี สู้ ร้างไว้แล้ว 5. พฤติกรรมการสือ่ สารแบบลอจิคอลของผูเ้ รียน หมายถึง การกระทําของ ผูเ้ รียนเพือ่ ให้ผเู้ รียนเกิดการเรียนรู้ โดยวัดพฤติกรรม 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการคิด ได้แก่ ด้านการคิดและ 1) การอธิบายแบบลอจิคอล 2) ด้านการพูดและการฟั งแบบลอจิคอล 3) ด้าน ั และ 1) การอธิบายแบบลอจิคอล 2) ด้านการพูดและการฟงแบบลอจิ คอล 3) ด้าน การถามแบบลอจิ ค อล และ 4) ด้ า นการน� า เสนอแบบลอจิ ค อล โดยผู ส ้ อนประเมิ ผู้เรียนจากแบบ การถามแบบลอจิคอล และ 4) ด้านการนําเสนอแบบลอจิคอล โดยผูส้ นอนประเมิ น สังเกตและวัผูเ้ ดรีพฤติ กรรมการสื ่อสารแบบลอจิ อล ที่ผู้วิจอ่ ัยสารแบบลอจิ พัฒนาขึ้น คอล ทีผ่ วู้ จิ ยั พัฒนาขึน้ ยนจากแบบสั งเกตและวั ดพฤติกครรมการสื

กรอบแนวคิ ดการวิจัย ิ ดการวิจยั กรอบแนวค การสัมมนาบนเว็บ (Webinar)

การสื่อสารแบบลอจิคอล (Logical Communication)

การสรางคิดแบบลอจิคอล (Logical Thinking)

เป็นการจัดการเรียน การสอนแบบ สัมมนาบนเครือข่าย อินเทอร์เน็ต

ประกอบด้วยกระบวนการสื่อสาร แบบลอจิคอล 5 ขั้นตอน ดังนี้ 1) ทราบวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน 2) วิเคราะห์สถานการณ์ปจั จุบนั ได้ 3) เสนอแนวทางแก้ไขปัญหาได้ 4) ประเมินแนวทางแก้ปัญหาได้ 5) บทสรุปที่สมเหตุผสมผล

เป็นการคิดเชิงตรรกะ หรือการคิดอย่างมีเหตุ มีผล รู้จักแก้ไขปัญหาอย่างมีกระบวนการเป็น ขั้นเป็นตอน โดยต้องมีเป้าหมายที่ชัดเจน แล้ว ท�าให้บรรลุเป้าหมาย เป็นการคิดหาเหตุผลโดย มีลา� ดับขัน้ ตอนทีเ่ ป็นเหตุเป็นผล เป็นการคิดที่ อาศัยหลักการหรือข้อเท็จจริงทีถ่ กู ต้องมาสนับ สนุนอย่างเพียงพอ

โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสารแบบลอจิคอล เพื่อเสริมสรางการคิดและพฤติกรรมการสื่อสารของผูเรียนในสถาบันอุดมศึกษา ความสามารถในการคิดแบบลอจิคอล 1) ด้านการจ�าแนกประเภท 2) ด้านการหาตัวร่วมหรือการวิเคราะห์ 3) ด้านสรุปความ

วิธีดําเนินการวิจัย ผูว้ จิ ยั ใช้วธิ ี การวิจยั และพัฒนา (Research and Development) ซึ่งแบ่งการวิจัยออกเป็น 3 ระยะ (บุญชม ศรีสะอาด. 2533; Richey and Klein. 2007) ดังนี้ การวิ จั ย ระยะที่ 1 สั ง เคราะห์ อ งค์ ประกอบของโมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลัก การสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิด และพฤติกรรมการสื่อสารของผู้เรียนในสถาบัน อุดมศึกษา 110

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

พฤติกรรมของการสื่อสารแบบลอจิคอล 1) การคิดและการอธิบายแบบลอจิคอล 2) การพูดและการฟังแบบลอจิคอล 3) การถามแบบลอจิคอล 4) การน�าเสนอแบบลอจิคอล

ขัน้ ที่ 1 ศึกษา วิเคราะห์ สังเคราะห์กรอบ แนวคิด (Conceptual Study) และ วิเคราะห์ เอกสาร (Documentary Analysis) ที่ได้จาก การศึกษาค้นคว้าจากเอกสาร อินเทอร์เน็ต ต�ารา งานวิจัยที่เกี่ยวข้องทั้งในและต่างประเทศ ขั้นที่ 2 ศึกษาความคิดเห็นของผู้เชี่ยว ชาญเกี่ ย วกั บ องค์ ป ระกอบของโมเดล การ สัมมนาบนเว็บฯ กลุ  ม ตั ว อย า งที่ ใ ช ใ นการวิ จั ย ประกอบด้วย ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านการออกแบบและ

พัฒนาการเรียนการสอน ด้านการสัมมนาบนเว็บ ด้านการสื่อสารแบบ ลอจิคอล ด้านการคิด และ ด้านการวัดและประเมินผล รวมทั้งสิ้นจ�ำนวน 9 คน (ผู้เชี่ยวชาญได้มาจากการแนะน�ำอ้างอิงเชิง ลูกโซ่ (Snowball Sampling))

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ผู้วิจัยใช้ วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview) ชนิดรูปแบบกึง่ มี โครงสร้าง (Semi-structured interview)

การวิจัยระยะที่ 2 พัฒนาโมเดลการ สัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสารแบบ ลอจิค อลเพื่ อ เสริ ม สร้ า งการคิ ด และพฤติ ก รรมการ สื่อสารของผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษา

ขัน้ ที่ 1 การพัฒนาร่างโมเดลการสัมมนา บนเว็บฯ โดยใช้ขอ้ มูลทีไ่ ด้จากการศึกษาในระยะ ที่ 1 มาด�ำเนินการพัฒนาเป็นร่างโมเดล (โดยวิธี การสนทนากลุ่ม (Focus group discussion))

กลุ ่ ม ตั ว อย่ า งที่ ใ ช้ ใ นการวิ จั ย ประกอบด้วย ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านการออกแบบและ พัฒนาการเรียนการสอน ด้านการสัมมนาบนเว็บ ด้านการสื่อสารแบบลอจิคอล ด้านการคิด และ ด้านการวัดและประเมินผล จ�ำนวน 9 คน

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบ ด้วย แนวค�ำถามการสนทนากลุ่ม และแบบ บันทึกสรุปการสนทนากลุ่ม

ขั้นที่ 2 การประเมินความถูกต้องและ รับรองโมเดลฯ โดยผู้ทรงคุณวุฒิ ประกอบด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิ จ�ำนวน 5 คน

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เป็นแบบ ประเมินและรับรองต้นแบบโมเดลการสัมมนา

บนเว็บฯ ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น

การวิจยั ระยะที่ 3 ศึกษาผลการใช้โมเดล การสั ม มนาบนเว็ บ ตามหลั ก การสื่ อ สารแบบ ลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิดและพฤติกรรม การสื่อสารของผู้เรียนในสถาบัน อุดมศึกษา 3.1 ศึกษาความสามารถในการคิด ของผู้เรียน 3.2 ศึกษาพฤติกรรมการสือ่ สารแบบ ลอจิคอลของผู้เรียน

ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ใน การวิจัย 1.1 ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ นักศึกษาระดับปริญญาตรี ภาคปกติใน สถาบันอุดมศึกษา ประกอบด้วยมหาวิทยาลัย ราชภัฏ จ�ำนวน 40 แห่ง 1.2 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักศึกษา ระดั บ ปริ ญ ญาตรี ภาคปกติ ชั้ น ปี ที่ 1 ที่ ล ง ทะเบียนเรียนรายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพือ่ การเรียนรู้ มหาวิทยาลัย ราชภัฏอุดรธานี 1 หมู่ เรียน จ�ำนวนผู้เรียน 22 คน โดยการเลือกแบบ เจาะจง

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 1.1 โมเดลการสัมมนาบนเว็บตาม หลักการสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริมสร้าง การคิดและพฤติกรรมการสื่อสารของผู้เรียนใน สถาบันอุดมศึกษา 1.2 แบบทดสอบวัดความสามารถใน การคิดของผู้เรียนที่เรียนด้วยโมเดลการสัมมนา บนเว็บตามหลักการสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อ เสริมสร้างการคิดและพฤติกรรมการสื่อสารของ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

111

ผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษา 1.3 แบบวัดพฤติกรรมการสื่อสาร ของผู้เรียนที่เรียนด้วยโมเดลการสัมมนาบนเว็บ ตามหลักการสือ่ สารแบบลอจิคอลเพือ่ เสริมสร้าง การคิดและพฤติกรรมการสื่อสารของผู้เรียนใน สถาบันอุดมศึกษา การเก็บรวบรวมข้อมูล

ผู ้ วิจัย ได้ ใช้แ บบแผนการทดลองแบบ กลุ ่ ม เดี ย วทดสอบก่ อ นหลั ง (One Group Pretest - Posttest Design) (รัตนะ บัวสนธ์.

2554) โดยมีลักษณะการทดลอง ดังนี้

แบบแผนการทดลองแบบ One Group Pretest-Posttest Design T1

X

T2

T1 หมายถึง การทดสอบก่อนการ สัมมนาบนเว็บ (Pretest) X หมายถึง การสัมมนาบนเว็บ T2 หมายถึง การทดสอบหลังการ สัมมนาบนเว็บ (Posttest) สรุปผลการวิจัย

สรุปผลตามความมุ่งหมายของการวิจัย ได้ดังนี้

1. การสั ง เคราะห์ อ งค์ ป ระกอบของ โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสาร แบบลอจิ ค อลเพื่ อ เสริ ม สร้ า งการคิ ด และ พฤติ ก รรมการสื่ อสารของผู้เรี ยน ในสถาบัน อุดมศึกษา ประกอบด้วย 9 องค์ประกอบหลัก 112

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ดังนี้ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) เนื้อหา 4) บทบาทผู้เรียน 5) บทบาทผู้สอน 6) กลยุทธ์ การเรียนการสอน ประกอบด้วย 6.1) การสร้าง แรงจูงใจ และ 6.2) ปฏิสัมพันธ์ในการเรียน 7) ปัจจัยสนับสนุน ประกอบด้วย 7.1) ระบบ อินเทอร์เน็ต 7.2) เครื่องมือ ในการจัดสัมมนา บนเว็บ 7.3) สื่ออุปกรณ์หรือเครื่องมือที่ใช้ใน การเรียน และ 7.4) ผู้ช่วยสอน 8) ขั้นตอนและ กระบวนการเรียนการสอน ประกอบด้วย 2 ขั้น ตอน ดังนี้ 8.1) ขั้นการเตรียมความพร้อม และ 8.2) ขั้นการจัดกิจกรรม การเรียนการสอนตาม หลักการสื่อสารแบบลอจิคอล ประกอบด้วย 8.2.1) ขัน้ การทราบวัตถุประสงค์ทชี่ ดั เจน 8.2.2) ขั้นการวิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบัน 8.2.3) ขั้น การเสนอแนวทางแก้ไขปัญหา 8.2.4) ขั้นการ ประเมินแนวทางแก้ปัญหาได้ และ 8.2.5) ขั้น การสรุปที่สมเหตุสมผล และ 9) การวัดและ ประเมินผล

2. การพั ฒ นาโมเดลการสั ม มนาบน เว็บตามหลักการสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริม สร้างการคิดของผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษาที่ ได้รบั การพัฒนาขึน้ ในครัง้ นี้ ผ่านการรับรองและ ประเมินโมเดลจากผู้ทรงคุณวุฒิ จ�ำนวน 5 ท่าน ผลการรับรองและประเมินโมเดลอยู่ในระดับ เหมาะสมมาก

1. หลักการ 1.1 การเรียนการสอนแบบสัมมนาบนเว็บ 1.2 การสื่อสารแบบลอจิ คอล

2. วัตถุประสงค์ เพื่อเสริ มสร้างการคิ ดและพฤติ กรรมการสื่อสารแบบลอจิ คอล

3. เนื้ อหา

4. บทบาทผู้เรียน

5. บทบาทผู้สอน

6. กลยุทธ์การเรียน การสอน

7. ปัจจัยสนันสนุน

8. ขัน้ ตอนและกระบวนการเรียนการสอน 8.1. ขัน้ เตรียมความพร้อม 8.2 ขัน้ จัดกิ จกรรมการเรียนการสอนตามหลักการสื่อสารแบบลอจิ คอล 8.2.1. ขัน้ ทราบวัตถุประสงค์

ผลป้อนกลับ

8.2.2. ขัน้ วิเคราะห์สถานการณ์ปจั จุบนั 8.2.3. ขัน้ เสนอแนวทางแก้ไขปญั หา 8.2.4. ขัน้ ประเมินแนวทางแก้ไขปญั หา 8.2.5. ขัน้ บทสรุปทีส่ มเหตุสมผล

9. การวัดและประเมิ นผล 9.1 ความสามารถในการคิ ดของผู้เรียน

9.2 พฤติ กรรมการสื่อสารของผู้เรียน

ภำพที่ 1 โมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิดและ พฤติกรรมการสื่อสารของผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษา เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

113

ภาพที ภาพที่ 1่ 1 โมเดลการสั โมเดลการสัมมมนาบนเว็ มนาบนเว็บบตามหลั ตามหลักกการสื การสือ่ อ่ สารแบบลอจิ สารแบบลอจิคคอลเพื อลเพือ่ อ่ เสริ เสริมมสร้สร้าางง การคิ การคิดดและพฤติ และพฤติกกรรมการสื รรมการสือ่ อ่ สารของผู สารของผูเ้ รีเ้ รียยนในสถาบั นในสถาบันนอุอุดดมศึ มศึกกษา ษา

3. ผลการใช้ โมเดลการสัมมนาบนเว็ บตามหลักการสือ่ กสารแบบลอจิ คอลเพือ่ เสริมสร้อ่ างการ 3.3. ผลการใช้ ผลการใช้โโมเดลการสั มเดลการสัมมมนาบนเว็ มนาบนเว็บบตามหลั ตามหลักการสื การสือ่ อ่ สารแบบลอจิ สารแบบลอจิคคอลเพื อลเพือ่ คิดของผูเสริ ้เรีมยมนในสถาบั นดอุดของผู ดของผู มศึกเ้ รีษา ประกอบด้นนวอุยอุดดมศึ สร้สร้าางการคิ เสริ งการคิ เ้ รียยนในสถาบั นในสถาบั มศึกกษา ษา ประกอบด้ ประกอบด้ววยย 3.1 ผลการศึ กษาความสามารถในการคิ ดของผูด้เรีของผู ยน เ้ รียน 3.1 ผลการศึ กษาความสามารถในการคิ ตารางที่ 1 ผลการเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยด้านการคิดแบบลอจิคอลของผู้เรียน ตารางที่ 1 ผลการเปรียบเทียบคะแนนเฉลีย่ ด้านการคิดแบบลอจิคอลของผูเ้ รียน ผูผูเขเขารัาบรับ คะแนนเต็ คะแนนเต็มม การสั ม มนา S.D. xˉxˉ การสัมมนา (คะแนน) S.D. (คะแนน) (คน) (คน) กกออนสันสัมมมนาบนเว็ บ 22 2020 10.09 มนาบนเว็บ 22 10.09 1.77 1.77 หลัหลังสังสัมมมนาบนเว็ บ 22 20 15.77 1.57 มนาบนเว็บ 22 20 15.77 1.57 **** มีมีนนัยัยสํสําคัาคัญญทางสถิ ทางสถิตติทิที่ระดั ี่ระดับบ .01 .01 การประเมิ การประเมินน

dfdf

tt

PP

2121 19.613 19.613 .000** .000**

จากตารางที ่ 1 แสดงให้เห็นว่า ผลการเปรี ยบเทียบคะแนนเฉลี ่ยด้านการคิดแบบลอจิคอล จากตารางที จากตารางที่ ่ 11 แสดงให้ แสดงให้เห็เห็นนว่ว่าา ผลการเปรี ผลการเปรียยบเที บเทียยบคะแนนเฉลี บคะแนนเฉลีย่ ย่ ด้ด้าานการ นการ ของผูเ้ รีคิยดนที เ ่ รี ย นด้ ว ยโมเดลการสั ม มนาบนเว็ บ ตามหลั ก การสื อ ่ สารแบบลอจิ ค อลเพื อ ่ เสริ มสร้างการ คิดแบบลอจิ แบบลอจิคคอลของผู อลของผูเ้ รีเ้ รียยนที นทีเ่ รีเ่ รียยนด้ นด้ววยโมเดลการสั ยโมเดลการสัมมมนาบนเว็ มนาบนเว็บบตามหลั ตามหลักกการสื การสือ่ อ่ สาร สาร คิดและพฤติ ก รรมการสื อ ่ สารของผู เ ้ รี ย นในสถาบั น อุ ด มศึ ก ษา ผู เ ้ รี ย นหรื อ ผู เ ้ ข้ า ร่ ว มสั ม มนามี ค ะแนน แบบลอจิ แบบลอจิคคอลเพื อลเพือ่ อ่ เสริ เสริมมสร้สร้าางการคิ งการคิดดและพฤติ และพฤติกกรรมการสื รรมการสือ่ อ่ สารของผู สารของผูเ้ รีเ้ รียยนใน นใน เฉลีย่ ด้าสถาบั นการคินอุดดแบบ ลอจิคอลหลั งการสั มมนาบนเว็มบมนามี สูงกว่าก่อนการสัมย่ มนาบนเว็ บอย่างมีนยั ส�ำคัญ สถาบันอุดมศึ มศึกกษา ษา ผูผูเ้ รีเ้ รียยนหรื นหรืออผูผูเ้ ข้เ้ ข้าาร่ร่ววมสั มสัมมนามีคคะแนนเฉลี ะแนนเฉลีย่ ด้ด้าานการคิ นการคิดดแบบ แบบ ทางสถิลอจิ ติที่รคะดัอลหลั บ .01งการสัมมนาบนเว็บสูงกว่าก่อนการสัมมนาบนเว็บอย่างมีนยั สําคัญทาง ลอจิคอลหลังการสัมมนาบนเว็บสูงกว่าก่อนการสัมมนาบนเว็บอย่างมีนยั สําคัญทาง สถิตทิ3.2 ผลการศึ กษาพฤติกรรมการสื่อสารแบบลอจิคอลของผู้เรียน สถิตทิ ร่ี ร่ี ะดั ะดับบ .01 .01 3.2 กษาพฤติ กกรรมการสื คอลของผูเ้ รีเ้ รียยนน 3.2 ผลการศึ ผลการศึ ษาพฤติ รรมการสือ่ อ่ สารแบบลอจิ สารแบบลอจิ ตารางที่ 2 คะแนนเฉลี ย่ และส่วกนเบี ย่ งเบนมาตรฐานโดยรวมด้ านพฤติคกอลของผู รรม การสือ่ สารแบบลอจิคอล พฤติ พฤติกกรรมการสื รรมการสื่อ่อสารแบบลอจิ สารแบบลอจิคคอลอล 1.การคิ 1.การคิดดและการอธิ และการอธิบบายแบบลอจิ ายแบบลอจิคคอลอล 2.การพู 2.การพูดดและการฟ และการฟงแบบลอจิ งแบบลอจิคคอลอล 3.การถามแบบลอจิ 3.การถามแบบลอจิคคอลอล 4.การนํ 4.การนําเสนอแบบลอจิ าเสนอแบบลอจิคคอลอล รวมเฉลี รวมเฉลีย่ ย่

xˉxˉ 4.13 4.13 3.82 3.82 4.60 4.60 4.44 4.44 4.25 4.25

S.D. S.D. 0.29 0.29 0.42 0.42 0.25 0.25 0.36 0.36 0.33 0.33

แปลความหมาย แปลความหมาย ดีดี ดีดี ดีดีมมากาก ดีดี ดีดี

จากตารางที่ 2 แสดงให้เห็นว่า ผู้เรียนหรือผู้เข้าร่วมสัมมนาด้วยโมเดล การสัมมนาบนเว็บฯ มีคะแนนรวมเฉลี่ยอยู่ในระดับดี ( X =4.25) เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านที่มีคะแนนค่าเฉลี่ย สูงสุด ได้แก่ การถามแบบลอจิคอล ( X =4.67) การน�ำเสนอแบบลอจิคอล ( X =4.44) การคิดและ การอธิบายแบบ ลอจิคอล ( X =4.13) และ การพูดและการฟังแบบลอจิคอล ( X = 3.82) ตามล�ำดับ 114

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การอภิปรายผล

ผูว้ จิ ยั ขอน�ำเสนอประเด็นในการอภิปราย ผลการวิจัยโดยมีรายละเอียด ดังนี้

1. เป็นโมเดลการสัมมนาบนเว็บแบบ เฉพาะ (Specific Model) ซึ่งจะเห็นได้จาก องค์ประกอบทั้ง 9 องค์ประกอบส่งผลต่อการ เสริ ม สร้ า งการคิ ด และพฤติ ก รรมการสื่ อ สาร แบบลอจิคอลของผูเ้ รียน จากการศึกษา เอกสาร และงานวิจัยที่ผ่านมา พบว่า มีการสร้างรูปแบบ การเรียนการสอน (Instructional Model) ที่ พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนบนเว็บ (ฐาปนี สีเฉลียว. 2553; ปณิตา วรรณพิรุณ. 2551) การพั ฒ นารู ป แบบการสั ม มนาเสริ ม บนเว็ บ (Anuradha Verma and Anoop Sign. 2009; Allen Grant. 2009; Paul Christ. 2005; ทวี วัฒน์ วัฒนกุลเจริญ. 2554; นคร ละลอกน�้ำ.

2553) และ การพัฒนารูปแบบทักษะการคิด ต่างๆ (Ersen Cigrik และ Remziye Ergul.

2010; จินตวีร์ เกษมศุข. 2555; อิฎฐารมณ์ มิต สุวรรณ สิงหรา. 2551) แต่ยังไม่พบว่า มีผู้สร้าง หรือพัฒนาโมเดลที่เกี่ยวกับการสัมมนาบนเว็บ ตามหลักการสือ่ สารแบบลอจิคอลเพือ่ เสริมสร้าง การคิดและพฤติกรรมการสื่อสารของผู้เรียนใน สถาบันอุดมศึกษาขึน้ จึงเป็นข้อค้นพบใหม่เกีย่ ว กับการสร้างโมเดลการสัมมนาบนเว็บตามหลัก การสื่อสารแบบลอจิคอลเพื่อเสริมสร้างการคิด และพฤติกรรมการสื่อสารของผู้เรียนในสถาบัน อุดมศึกษา

2. มีลักษณะการออกแบบและพัฒนา โมเดลการสัมมนาบนเว็บฯ อย่างเป็นระบบตามวิธี

เชิงระบบ (System Approach) ซึง่ องค์ประกอบ ของวิธีเชิงระบบประกอบด้วย 4 องค์ประกอบที่ ส�ำคัญ ได้แก่ 1. ข้อมูลน�ำเข้าหรือตัวป้อน (Input) 2. กระบวนการ (Process) 3. ผลผลิต (Output) และ 4. ผลย้อนกลับ (Feedback) โดยตัวป้อน (Input) ได้แก่ 1. หลักการ 2. วัตถุประสงค์ 3. เนื้อหา 4. บทบาทผู้เรียน 5. บทบาทผู้สอน 6. กลยุทธ์การเรียนการสอน 7. ปัจจัยสนับสนุน 8. ขัน้ ตอนและกระบวนการเรียนการสอน 9. เครือ่ ง มื อ วั ด และประเมิ น ผลการคิ ด และพฤติ ก รรม การสื่อสาร กระบวนการ (Process) ได้แก่ การ จัดการเรียนการสอนตามโมเดลการสัมมนาบน เว็บฯ ผลผลิต (Output) ได้แก่ ผลการเสริม สร้ างความสามารถในการคิดและพฤติกรรม การสื่อสารแบบลอจิคอล และ ผลย้อนกลับ (Feedback) เป็นวิธีการน�ำผลที่ได้จากผลผลิต มาพิจารณาปรับปรุงระบบให้มีประสิทธิภาพ ยิ่งขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับลักษณะการออกแบบ และพัฒนาการเรียนการสอนของ ฐาปนี สีเฉลียว (2553) โดยสร้ า งรู ป แบบการออกแบบและ พัฒนาการเรียนการสอนตามหลักการแก้ปัญหา เชิงสร้างสรรค์ทางวิศวกรรมศาสตร์เพื่อพัฒนา ทั ก ษะการคิ ด สร้ า งสรรค์ ข องนิ สิ ต นั ก ศึ ก ษา สาขาวิศวกรรมศาสตร์ระดับปริญญาบัณฑิตที่ มีลักษณะการออกแบบการเรียนการสอนอย่าง มีระบบและมีขั้นตอนของแนวทางปฏิบัติอย่าง ชัดเจนและจากการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ พบ ว่า การออกแบบและพัฒนาการเรียนการสอน ตามล�ำดับอย่างมีระบบจนครบทุกขั้นตอน ช่วย พัฒนาอาจารย์ให้สามารถออกแบบการเรียนการ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

115

สอนได้อย่างเป็นระบบและพัฒนาทักษะการคิด อย่างเป็นระบบ

3. แทรกหลักการปฏิสมั พันธ์ในกลยุทธ์ การเรี ย นการสอนตามหลั ก การสื่ อ สารแบบ ลอจิคอล เนือ่ งจากโมเดลการสัมมนาบนเว็บฯ ได้ จัดกิจกรรมการเรียนการสอนเป็นแบบบนเว็บ ร้ อ ยละ 100 จึ ง จ� ำ เป็ น จะต้ อ งแทรกหลั ก การปฏิ สั ม พั น ธ์ ใ นการเรี ย นเข้ า มาช่ ว ยเป็ น กลยุ ท ธ์ จั ด การเรี ย นการสอนอย่ า งยิ่ ง ผู ้ วิ จั ย ใช้วิธีปฏิสัมพันธ์บนเว็บ 3 รูปแบบ ได้แก่ 1. ปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับเนื้อหา (Learner - Content) 2. ปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับ ผูเ้ รียน (Learner - Learner) และ 3. ปฏิสมั พันธ์ ระหว่างผูเ้ รียนกับผูส้ อน (Learner - Instructor) 2 วิธี คือ ปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนแบบราย บุคคลกับผู้สอน และ ปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียน แบบรายกลุ่มกับผู้สอน สอดคล้องกับ ปณิตา วรรณพิรุณ (2551) ได้กล่าวว่า วิธีปฏิสัมพันธ์ บนเว็บส�ำหรับการจัดการเรียนการสอนบนเว็บ ผสมผสาน ประกอบด้วย 1. ปฏิสัมพันธ์ระหว่าง ผู้เรียนกับเนื้อหา 2. ปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียน กับผูเ้ รียน 3. ปฏิสมั พันธ์ระหว่างผูเ้ รียนกับผูส้ อน และ 4. ปฏิสมั พันธ์ระหว่างโปรแกรมกับโปรแกรม

4. มีความน่าเชื่อถือสูง เนื่องจากองค์ ประกอบและขั้นตอนที่น�ำมาสร้างโมเดลการ สัมมนาบนเว็บฯ นี้ ได้มาจากการศึกษาค้นคว้า จากเอกสารและงานวิ จั ย ที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ การ สัมมนาบนเว็บตามหลักการสื่อสารแบบลอจิค อลเพื่ อ เสริ ม สร้ า งการคิ ด และพฤติ ก รรมการ สื่อสารของผู้เรียนในสถาบันอุดมศึกษา และได้ 116

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สอบถามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับ การก�ำหนดองค์ประกอบของโมเดลการสัมมนา บนเว็บฯ ประกอบด้วย ผูเ้ ชีย่ วชาญ จ�ำนวน 9 คน จาก 7 สถาบันอุดมศึกษา และ ได้น�ำร่างโมเดล การสัมมนาบนเว็บฯ เข้าสู่การประชุมสนนทนา กลุม่ (Focus group discussion) จากผูเ้ ชีย่ วชาญ จ�ำนวน 5 กลุม่ ได้แก่ ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านการออกแบบ และพัฒนาการเรียนการสอน ผู้เชี่ยวชาญด้าน การสัมมนาบนเว็บ ผู้เชี่ยวชาญด้านการสื่อสาร แบบลอจิคอล ผู้เชี่ยวชาญด้านการคิด และผู้ เชี่ยวชาญด้านการวัดและประเมินผล เพื่อให้ กลุ่มผู้เชี่ยวชาญพิจารณาประเมิน/ให้ค�ำแนะน�ำ เพื่ อ การปรั บ ปรุ ง ร่ า งโมเดลให้ ส มบู ร ณ์ ยิ่ ง ขึ้ น และได้รับการะประเมินและรับรองรูปแบบของ โมเดลการสัมมนาบนเว็บฯ โดยผู้ทรงคุณวุฒิ จ�ำนวน 5 คน ผลการรับรองและประเมินโมเดล อยู่ในระดับที่เหมาะสมดี ก่อนที่จะน�ำไปทดลอง ใช้ โมเดลการสัมมนาบนเว็บจึงเหมาะกับบริบท ของการจัดการสัมมนาบนเว็บและสอดคล้องกับ ความต้องการของผู้สอน ซึ่งสอดคล้องกับการ สร้างและรับรองรูปแบบการเรียนการสอน กรณี ศึกษาเฉพาะเพื่อพัฒนาพหุปัญญาของ Richey and Klein (2007) ที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้าง และรับรองรูปแบบการเรียนกาสอนตามหลัก การทฤษฎีและแนวทางปฏิบตั ขิ องพหุปญ ั ญา ซึง่ แบ่งการวิจัยออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาทฤษฎีพนื้ ฐานเพือ่ เป็นแนวทางในการ พัฒนารูปแบบ ระยะที่ 2 การสร้างองค์ประกอบ และต้นแบบของรูปแบบการเรียนการสอน และ ระยะที่ 3 การทบทวนและรับรองโดยผูเ้ ชีย่ วชาญ

ในสาขาการเรียนการสอน ผลการวิจัยจึงได้รูป แบบการเรียนการสอนที่ได้รับ การรับรองและ ประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญ

ข้อเสนอแนะ

1. ข้อเสนอแนะในการน�ำไปใช้ 1.1 ควรน�ำโมเดลที่มีองค์ประกอบ ครบถ้วน ไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการ สอน และมุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการ แสดงออกซึ่ ง พฤติ ก รรมทางการสื่ อ สารแบบ ลอจิคอลและเพือ่ เสริมสร้างการคิดแบบลอจิคอล และเพื่ อ ให้ เ กิ ด ประสิ ท ธิ ผ ลที่ ดี ควรเลื อ กใช้ โปรแกรมที่ ช ่ ว ยบริ ห ารจั ด การเรี ย นการสอน บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่มีปฏิสัมพันธ์โต้ตอบ ทันทีกับผู้เรียน (Real-time) 1.2 โมเดลการสัมมนาบนเว็บฯ เป็น การสัมมนาบนเว็บแบบสด (Live Webninar) ผูส้ อนจะต้องจัดเตรียมระบบเทคโนโลยีสนับสนุน การสั ม มนาบนเว็ บ เช่ น ระบบอิ น เทอร์ เ น็ ต เครื่องคอมพิวเตอร์ หรือโทรศัพท์มือถือแบบ

สมาร์ทโฟน (Smartphone) เว็บไซต์สำ� หรับการ สัมมนาบนเว็บแบบสดที่ใช้งานได้ง่าย 1.3 ผู ้ ส อนควรชี้ แจงการเข้ า เรี ย น ขั้ น ตอน กิ จ กรรม และเงื่ อ นไขด้ า นการนั ด หมายเวลาในการสัมมนาบนเว็บแบบสด (Live webinar) โดยละเอียด และให้ผู้เรียนได้ทดลอง ใช้จนคล่องก่อนจึงจะน�ำโมเดลการสัมมนาบน เว็บฯ มาใช้จัดกิจกรรมการเรียนการสอนบน เครือข่ายอินเทอร์เน็ต

2. ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป

2.1 สร้ า งโมเดลการสั ม มนาบน เว็ บ โดยใช้ ห ลั ก การเรี ย นรู ้ อื่ น ที่ ส ่ ง ผลต่ อ การ พั ฒ นาทั ก ษะการคิ ด เพื่ อ ให้ เ กิ ด การเรี ย นรู ้ ที่ ห ลากหลายและพั ฒ นาคุ ณ ภาพบั ณ ฑิ ต ให้ ตรงตามคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ของ บัณฑิต 2.2 สร้างโมเดลการสัมมนาบนเว็บที่ มุง่ เน้นการพัฒนาทักษะการคิดด้านอืน่ เช่น การ คิดแก้ปญ ั หา การคิดสร้างสรรค์ การคิดเชิงระบบ การคิดเชิงวิจารณญาณ การคิดวิเคราะห์ เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2552). แผนแม่บทเทคโนโลยี สารสนเทศและ การสื่อสาร (ฉบับที่ ๒) ของประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๕๖. กรุงเทพฯ: ศูนย์เทคโนโลยี อิเลกทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ ส�ำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. จินตวีร์ เกษมศุข. (2555). การศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อกระบวนการสื่อสารระหว่างบุคคลของ นักศึกษาสถาบันอุดมศึกษาเอกชน. (Online) Accessed 27 December 2014. Available from : http://www.spu.ac.th/commarts/files/2012/11/Chintawee_51.pdf เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

117

ฐาปนี สีเฉลียว. (2553). การน�ำเสนอรูปแบบการออกแบบและพัฒนาการเรียนการสอนตามหลัก การแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ทางวิศวกรรมศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ของนิสิตนักศึกษา สาขาวิศวกรรมศาสตร์ระดับปริญญาบัณฑิต. วิทยานิพนธ์ปริญญา ครุศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา ภาควิชาหลักสูตร การ สอนและเทคโนโลยีการศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ทวีวัฒน์ วัฒนกุลเจริญ. (2554). การพัฒนารูปแบบการสัมมนาเสริมทางไกลผ่านเครือข่าย อินเทอร์เน็ตส�ำหรับนักศึกษาบัณฑิตวิทยาลัย สาขาวิชาศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช. รายงานการวิจัย. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. นคร ละลอกน�ำ้ . (2553). การพัฒนาระบบการสอนทางไกลปฏิสมั พันธ์ผา่ นเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบณ ั ฑิต เทคโนโลยี การศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา. บุญชม ศรีสะอาด. (2533). “การพัฒนาการวิจัยโดยใช้รูปแบบ,” วารสารการวิจัยทางการศึกษา.

20 (2) : 19-25; เมษายน-มิถุนายน. บุญเลิศ คณาธนสาร. (2555). การสื่อสารอย่างมีตรรกะ (Online) Accessed 21 December 2013. Available from : http://www.oknation.net/blog/print.php?id=826433 ปณิตา วรรณพิรุณ. (2551). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนบนเว็บแบบผสมผสานโดย ใช้ปัญหาเป็นหลักเพื่อพัฒนาการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนิสิตปริญญาบัณฑิต. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา ภาค วิชาหลักสูตร การสอนและเทคโนโลยีการศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ประวัติ เพียรเจริญ. (2551). Logical Communication สื่อสารอย่างมีตรรกะชนะ(ใจ) ทุก สถานการณ์. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). ระบบสารสนเทศบัณฑิตศึกษา. การศึกษาทางไกลระดับบัณฑิตศึกษา-มหาวิทยาลัยสุโขทัยธร รมาธิราช. (Online) Accessed 19 February 2015. Available from : http://www. stou.ac.th/thai/grad_stdy/News/DistanceEd.asp รัฐกรณ์ คิดการ. (2551). การพัฒนารูปแบบการสอนบนเว็บโดยใช้กลยุทธ์การจัดการความรู้ รายวิชาเทคโนโลยีการศึกษา ในระดับอุดมศึกษา. ปริญญานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีณคริทรวิโรฒ. รัตนะ บัวสนธ์. (2544). การวิจยั และพัฒนานวตกรรมการศึกษา. พิมพ์ครัง้ ที่ 2: หจก.ริมปิงการพิมพ์. วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสดศรี ขสฤษดิ์วงศ์.

118

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

สุทธิชัย ปัจจโรจน์. (2556). การน�ำเสนออย่างมีตรรกะ. (Online) Accessed 28 December 2013. Available from : http://www.oknation.net/blog/print.php?id=859198 สุรางค์ โค้วตระกูล. (2556). จิตวิทยาการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพฯ: ส�ำนักพิมพ์แห่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. อดิศักดิ์ มหาวรรณ. (2556). (Online) Access 27 December 2013. Available from : http:// edu-techno-google.blogspot.com/2013/06/webinar.html อิฎฐารมณ์ มิตสุวรรณ สิงหรา. (2551). ผลการใช้สื่ออิเลคทรอนิคส์กับการมีส่วนร่วมในการ จัดการเรียนการสอนเพือ่ ส่งเสริมความสามารถในการใช้คำ� ศัพท์และทักษะการสือ่ สารใน รายวิชาภาษาอังกฤษธุรกิจ 2. งานวิจัยในชั้นเรียน. ก�ำแพงเพชร: สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏก�ำแพงเพชร.

Anuradha Verma and Anoop Singh. (Aug 4-6, 2009). Leveraging Webinar for Student Learning. International Workshop on Technology for Education (T4E). Bangalore.

Christ, Paul. (2005). Internet Technologies and Trends Transforming Public Relations. Journal of Website Promotion, Vol. 1(4). The Haworth Press, Inc. Ersen Cigrik , Remziye Ergul. (2010). The investion effect of using WebQuest on logical thinking ability in science education. Procedia Social and Behavioral Sciences 2 ( 2010 ) Available from: www.sicencedirect.com Grant, A. (2009). Webinars at the Louisiana Virtual School. Principal Leadership.

Nishimura Katsumi. (2551). Logical Thinking คิดอย่างมีตรรกะชนะทุกเงื่อนไข. แปลโดย รังสรรค์ เลิศในสัตย์. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น).

Nishimura Katsumi และ Kaya Koichiro. (2008). Logical Communication สื่อสารอย่าง มีตรรกะ ชนะ(ใจ) ทุกสถานการณ์. แปลโดย ประวัติ เพียรเจริญ. กรุงเทพฯ: สมาคมส่ง เสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น).

Richey, Rita C., James D. Klein. (2007). Design and Development Research. Lawrence: Erbaum Associates

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

119

กำรสอนผ่ำนเว็บแบบผสมผสำน เรื่อง ค�ำสั่งพื้นฐำนโปรแกรมภำษำโลโก ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 1 โรงเรียนรำชินี THE WEB-BASED INSTRUCTION WITH BLENDED LEARNING ON BASIC COMMAND PROGRAM SUBJECT FOR MATHAYOMSUKSA 1 STUDENTS OF RAJINI SCHOOL พัชนี สหสิทธิวัฒน* patchnee2004@gmail.com ณัฐพล รําไพ** n_rampai@hotmail.com

บทคัดย่อ กำรวิ จั ย ครั้ ง นี้ มี วั ต ถุ ป ระสงค์ เ พื่ อ 1) พัฒนำกำรสอนผ่ำนเว็บแบบผสมผสำน เรื่องค�ำ สั่งพื้นฐำนโปรแกรมภำษำโลโก ส�ำหรับนักเรียน ชัน้ มัธยมศึกษำปีที่ 1 โรงเรียนรำชินี ให้มคี ณ ุ ภำพ รวมทั้ ง มี ป ระสิ ท ธิ ภ ำพตำมเกณฑ์ 85/85 2) เปรียบเทียบคะแนนก่อนเรียนกับคะแนนผล สัมฤทธิ์ทำงกำรเรียนของนักเรียนจำกกำรสอน ผ่ำนเว็บแบบผสมผสำน 3) ศึกษำดัชนีประสิทธิผล ของกำรสอนผ่ำนเว็บแบบผสมผสำนเรื่อง ค�ำสั่ง พืน้ ฐำนโปรแกรมภำษำโลโก 4) ศึกษำสมรรถนะ ส�ำคัญของนักเรียนด้ำนควำมสำมำรถในกำรใช้ เทคโนโลยีจำกกำรสอนผ่ำนเว็บแบบผสมผสำน * **

และ 5) ศึกษำควำมพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อ กำรสอนผ่ ำ นเว็ บ แบบผสมผสำนเรื่ อ ง ค� ำ สั่ ง พื้นฐำนโปรแกรมภำษำโลโก กลุ่มตัวอย่ำงที่ใช้ในกำรวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชัน้ มัธยมศึกษำปีที่ 1 โรงเรียนรำชินี ภำค เรียนที่ 2 ปีกำรศึกษำ 2556 ที่ก�ำลังศึกษำวิชำ คอมพิวเตอร์ เรื่องค�ำสั่งพื้นฐำนโปรแกรมภำษำ โลโก โดยกำรสุ ่ ม แบบแบ่ ง กลุ ่ ม (Cluster Random Sampling) ด้วยวิธีกำรจับสลำกมำ จ�ำนวน 1 ห้อง ได้กลุ่มตัวอย่ำงในกำรวิจัยทั้งสิ้น จ�ำนวน 30 คน เครือ่ งมือทีใ่ ช้ในกำรวิจยั ประกอบ ด้วย 1) บทเรียนกำรสอนผ่ำนเว็บแบบผสมผสำน

นิสิตปริญญาโท สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา ศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร อาจารยประจําภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษา ศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

120

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ABSTRACT

This research aims to : 1) develop the web-based instruction with blended learning on basic command program subject for mathayomsuksa 1 students of Rajini school base on the quality and the criterion of media efficiency at 85/85 2) compare the pretest score and the achievement score of students high learn by web-based instruction with blended learning 3) study the effectiveness index of web-based instruction with blended learning 4) study the student’s competency of using technology that learn by web-based instruction with blended learning and 5) study the student’s satisfaction on web-based instruction with blended learning.

The research participant were 30 students in mathayomsuksa 1 of Rajini school on semester 2, academic year 2013 which study on computer basic command program subject and were collected by cluster random sampling technique. Research tools were: 1) webbased instruction with blended learning on basic command program, 2) the expert’s evaluation form, 3) pretest and ค�ำส�ำคัญ: การสอนผ่านเว็บ, การเรียนรูแ้ บบผสม achievement test, 4) the expert’s quality assessment form, 5) the competency ผสาน, สมรรถนะส�ำคัญของผู้เรียน

เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก 2) แบบ ประเมินคุณภาพบทเรียนการสอนผ่านเว็บแบบ ผสมผสาน ส�ำหรับผู้เชี่ยวชาญ 3) แบบทดสอบ วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 4) แบบประเมิน ความสอดคล้องระหว่างการมอบหมายงานกับ จุดประสงค์การเรียนรู้ ส�ำหรับผู้เชี่ยวชาญด้าน เนื้อหา 5) แบบประเมินสมรรถนะนักเรียนด้าน ความสามารถในการใช้ เ ทคโนโลยี และ 6) แบบสอบถามความพึงพอใจทีม่ ตี อ่ การสอนผ่าน เว็บแบบผสมผสาน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐาน และ t-test

ผลการวิจัยพบว่า 1) บทเรียนการสอน ผ่านเว็บแบบผสมผสาน เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปร แกรมภาษาโลโก มีคณ ุ ภาพอยูใ่ นระดับมากทีส่ ดุ (ด้านเนื้อหา X =4.78, ด้านเทคนิค X = 4.68) พร้อมทั้งมีประสิทธิภาพ 87.76 /86.88 ซึ่งเป็น ไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนดไว้ 2) คะแนนผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนสูงกว่าคะแนนก่อนเรียนอย่างมีนยั ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3) ดัชนีประสิทธิผล ของผูเ้ รียนเท่ากับ 0.79 ซึง่ แสดงว่าบทเรียนท�ำให้ นักเรียนมีความสามารถในการเรียนรู้เพิ่มขึ้นคิด เป็นร้อยละ 79 4) สมรรถนะส�ำคัญของนักเรียน ด้านความสามารถในการใช้เทคโนโลยีอยู่ใน ระดับคุณภาพดี ( X =75.22) และ 5) นักเรียน มีความพึงพอใจต่อการสอนผ่านเว็บแบบผสม ผสานอยู่ในระดับมากที่สุด ( X =4.75)

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

121

assessment form of student’s of using technology, and 6) the student’s satisfaction questionnaire statistics were analyzed by: percentage, mean, standard deviation and t-test.

The research finding were as follows: 1) the web-based instruction with blended learning on basic command of program showed highest quality (content X =4.78, technical X =4.68) and showed efficiency at 87.76/86.88 which based on the criterion of instructional media system design 2) the achievement test score showed higher than the pretest score at .05 level of significant 3) the effectiveness index of web-based instruction with blended learning showed at 0.79 which mean the web-based instruction can gain more student’s knowledge at 79 percentage 4) the student’s competency of using technology showed at good quality level ( X = 75.22) and 5) the student’s satisfaction on web-based instruction with blended showed at highest level ( X =4.75).

บทน�ำ

ปัจจุบนั บทบาทเทคโนโลยีสารสนเทศได้ เข้ามามีบทบาทและส่งผลกระทบกับการศึกษา มากมาย ซึ่งผลกระทบของความก้าวหน้าทาง ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศส่งผลให้รูปแบบหรือ วิธีการจัดการศึกษาแบบเดิมที่ยึดครูหรือผู้สอน เป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้ไม่ตอบสนองต่อการ จัดการศึกษาการจัดการศึกษาในปัจจุบันต้องมี ลักษณะที่เป็นระบบเปิดมากขึ้นเน้นเทคโนโลยี ทางการศึกษา เน้นการศึกษาเป็นรายบุคคล ส่ง เสริมผู้เรียนให้เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ทุกสถานที่ ทุกเวลา (Anyone from Anywhere and at Anytime) และไม่ จ� ำ กั ด จ� ำ นวนผู ้ เรี ย น ซึ่ ง ลักษณะการจัดการศึกษาในปัจจุบนั และอนาคต ควรจะเป็นการจัดการศึกษาที่เน้นผู้เรียนเป็น ศูนย์กลางในการเรียนรู้ในลักษณะการศึกษา เป็นรายบุคคล (Individual Study) โดยน�ำ เทคโนโลยี ส มั ย ใหม่ ม าใช้ ได้ แ ก่ เทคโนโลยี สารสนเทศเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีการสื่อสารโทรคมนาคมเข้ามาประยุกต์ใน ทางการศึกษาจากการพัฒนาไปอย่างรวดเร็วของ ภาวะปัจจุบนั ในด้านการสือ่ สารแบบไร้พรมแดน นั้ น ได้ มี ก ารน� ำ อิ น เทอร์ เ น็ ต มาใช้ ใ นด้ า นการ ศึกษาซึง่ เป็นทีน่ ยิ มและได้รบั การยอมรับมากขึน้ เรื่อยๆ ที่เห็นได้ชัดคือการใช้อินเทอร์เน็ตเป็น แหล่งในการค้นคว้าหาข้อมูลข่าวสาร ต่อมาก็มี Keywords: Web-based Instruction, การใช้บทเรียนการเรียนการสอนบนเว็บ (Webbased Instruction: WBI) จนมาถึ ง ในยุ ค Blended learning, Competency ปัจจุบัน ซึ่งเน้นที่การเรียนการสอนผ่านเว็บหรือ การเรียนการสอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ซึ่ง 122

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เกิดจากการผสมผสานระหว่างอินเทอร์เน็ตกับ กระบวนการออกแบบการเรียนการสอนที่เน้น การปฏิสมั พันธ์ระหว่างกันมากขึน้ และเรือ่ งของ ชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์ (Online Learning Community) หรือสังคมแห่งการเรียนรู้ก็เป็น ทางเลือกใหม่อกี ทางหนึง่ ในการน�ำเทคโนโลยีมา ใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพทางการเรียนรู้และแก้ ปัญหาในเรือ่ งข้อจ�ำกัดทางด้านสถานทีแ่ ละเวลา เรียนเป็นการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต ซึ่ง เชื่ อ ว่ า จะท� ำ ให้ ผู ้ เรี ย นขยั น ใฝ่ ห าความรู ้ แ ละ สามารถเพิ่มศักยภาพของตนเองได้ตลอดเวลา ดังที่ จินตวีร์ คล้ายสังข์ (2554) ได้กล่าวถึง เว็บไซต์ทางการศึกษาไว้ว่า เว็บไซต์ทางการ ศึกษาที่มีคุณภาพย่อมส่งผลให้ผู้เรียนประสบ ความส�ำเร็จและมีคุณภาพในการเรียนรู้เช่นกัน

นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2552 โรงเรียนราชินีได้ เข้าร่วมโครงการพัฒนาทักษะด้านอิเล็กทรอนิกส์ และการเขี ย นโปรแกรมคอมพิ ว เตอร์ ใ ห้ แ ก่ นักเรียนโครงการ ทสรช. ภายใต้เทคโนโลยี สารสนเทศตามพระราชด�ำริ สมเด็จพระเทพรัตน ราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในด้านเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการศึกษาซึ่งเป็นหนึ่งใน 4 ด้าน ของการพัฒนาโครงการ โดยเป้าหมายหลักคือ มุ ่ ง เน้ น การพั ฒ นาทั ก ษะการเขี ย นโปรแกรม คอมพิวเตอร์เพือ่ ช่วยพัฒนาความคิด การท�ำงาน เป็นระบบ การมีเหตุผล มีลำ� ดับขัน้ ตอนของการ แก้ปัญหา ช่วยให้นักเรียนเป็นนักคิด นักแก้ ปัญหา ประยุกต์ปญ ั หาใช้งานได้มากกว่าเป็นเพียง ผู้มีทักษะใช้คอมพิวเตอร์แต่เพียงอย่างเดียว ดัง นั้นโรงเรียนจึงได้จัดกิจกรรมการเรียนการสอน

ทางด้านภาษาทางคอมพิวเตอร์ให้กับนักเรียน ทุกชัน้ โดยเริม่ ตัง้ แต่ระดับชัน้ ปฐมวัยจนถึงระดับ มัธยมศึกษา โดยในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 นักเรียนจะได้เริ่มเรียนโปรแกรมภาษาโลโก ซึ่ง เป็นโปรแกรมทางคอมพิวเตอร์ที่เหมาะกับการ เรียนรู้และพัฒนาทักษะทางภาษาคอมพิวเตอร์ เบื้องต้น นักเรียนจะเริ่มต้นจากการเรียนรู้ค�ำสั่ง พืน้ ฐานทีละค�ำสัง่ จากนัน้ จะน�ำค�ำสัง่ ไปประยุกต์ ใช้ในการเขียนโปรแกรมเบื้องต้น ซึ่งการจัดการ เรียนการสอนจะมีรปู แบบการสอนแบบบรรยาย ภายในชั้นเรียน การสาธิตการท�ำงานของค�ำสั่ง ตัวอย่างโปรแกรม และมอบหมายให้กบั นักเรียน โดยปัญหาที่มักจะพบกับผู้เรียนคือ ผู้เรียนไม่ สามารถจดจ� ำ ค� ำ สั่ ง และรู ป แบบของค� ำ สั่ ง พื้นฐานในโปรแกรมภาษา โลโก และไม่สามารถ ล� ำ ดั บ ขั้ น ตอนการคิ ด ในการเขี ย นโปรแกรม ตลอดจนผู้เรียนมีพื้นฐานความรู้ไม่เท่ากัน มี ความรู้ความเข้าใจในรูปแบบและค�ำสั่งไม่พร้อม กัน ผูเ้ รียนทีม่ สี ติปญ ั ญาดีเข้าใจในบทเรียนได้เร็ว แต่ก็ต้องรอเพื่อนที่ยังเรียนไม่เข้าใจก็จะท�ำให้ เกิดความเบื่อหน่ายหรือขาดความสนใจ อีกทั้ง เวลาในการปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน ภายในชั้นเรียนมีน้อย

จากความส� ำ คั ญ และความเป็ น มาดั ง กล่ า วข้ า งต้ น ผู ้ วิ จั ย ได้ เ กิ ด ความคิ ด ที่ จ ะ พัฒนาการสอนผ่านเว็บเพื่อเป็นการส่งเสริม การเรี ย นการสอนในชั้ น เรี ย นปกติ ใ ห้ เ กิ ด ประสิทธิภาพมากยิง่ ขึน้ และส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนของผูเ้ รียน รวมไปจนถึงการพัฒนา สมรรถนะของผูเ้ รียนและส่งเสริมผูเ้ รียนทางด้าน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

123

ทักษะการเขียนโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ทาง คอมพิวเตอร์ เพื่อให้ผู้เรียนได้เป็นนักคิดนักแก้ ปัญหา มากกว่าเป็นเพียงผู้ใช้คอมพิวเตอร์เพียง อย่างเดียว และความพึงพอใจของนักเรียนในการ เรียนรู้จากการสอนผ่านเว็บ ซึ่งจากการศึกษา ข้อมูลพบว่า การเรียนรู้แบบผสมผสานเป็นอีก แนวทางหนึ่งที่จะเสริมความรู้จากการเรียนการ สอนในชัน้ เรียนปกติ ผูเ้ รียนสามารถทีจ่ ะทบทวน ความรู้ได้ด้วยตนเองตลอดเวลา โดยผู้เรียนไม่ ต้องรอหรือเร่งให้ไปพร้อมๆ กันกับเพื่อนใน ห้องเรียน ผู้เรียนสามารถศึกษาได้ก่อนล่วงหน้า ตลอดจนช่วยลดปัญหาเกีย่ วกับผูเ้ รียนทีม่ พี นื้ ฐาน ความรู ้ ไ ม่ เ ท่ า กั น หากผู ้ เรี ย นไม่ เข้ า ใจหรื อ ต้องการทบทวนก็สามารถทีจ่ ะท�ำการศึกษาเพิม่ เติมจากสือ่ ได้ตามความสามารถของผูเ้ รียน และ การเข้าถึงบทเรียนได้อย่างสะดวก เกิดความต่อ เนื่องในการใช้งาน โดยการน�ำเสนอในรูปแบบ มัลติมีเดียที่น่าสนใจสามารถสร้างแรงจูงใจให้ ผูเ้ รียนมีปฏิสมั พันธ์กบั สือ่ เพิม่ มากขึน้ เสมือนกับ การเรียนในชัน้ เรียนปกติ ก็จะส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนของผู้เรียน และเกิดประโยชน์กับผู้ เรียนในการแก้ไขปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ที่ เผชิญได้อย่างถูกต้องเหมาะสมบนพื้นฐานของ หลักเหตุผล วัตถุประสงค์ของการวิจัย

1. พั ฒ นาการสอนผ่านเว็บแบบผสม ผสาน เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียน ราชินี ให้มีคุณภาพรวมทั้งมีประสิทธิภาพตาม 124

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เกณฑ์ 85/85

2. เปรียบเทียบคะแนนก่อนเรียนกับ คะแนนผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของนักเรียนจาก การสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน

3. ศึกษาดัชนีประสิทธิผลของการสอน ผ่ า นเว็ บ แบบผสมผสานเรื่ อ ง ค� ำ สั่ ง พื้ น ฐาน โปรแกรมภาษาโลโก

4. ศึกษาสมรรถนะส�ำคัญของนักเรียน ด้านความสามารถในการใช้เทคโนโลยีจากการ สอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน

5. ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนทีม่ ี ต่อการสอนผ่านเว็บแบบผสมผสานเรื่อง ค�ำสั่ง พื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

การสอนผ่านเว็บ

ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2544) ได้ให้ ความหมายของการสอนบนเว็ บ (WBI) ว่ า เป็นการผสมผสานระหว่างเทคโนโลยีปัจจุบัน กับกระบวนการออกแบบการเรียนการสอน เพือ่ เพิ่มประสิทธิภาพทางการเรียนรู้ และแก้ปัญหา ในเรื่องข้อจ�ำกัดทางด้านสถานที่และเวลา โดย การสอนบนเว็บจะประยุกต์ใช้คุณสมบัติและ ทรัพยากรของเวิลด์ไวด์เว็บ ในการจัดสภาพ แวดล้อมที่ส่งเสริมและสนับสนุนการเรียนการ สอน ซึง่ การเรียนการสอนทีจ่ ดั ขึน้ ผ่านเว็บนีอ้ าจ เป็นบางส่วนหรือทั้งหมดของกระบวนการเรียน การสอนก็ได้

มนต์ชัย เทียนทอง (2545) ได้นิยามบท เรียนบนเครือข่าย (WBI/WBT) ไว้ว่า เป็นบท

เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่น�ำเสนอผ่านเครือ ข่ายคอมพิวเตอร์ โดยใช้เว็บเบราเซอร์เป็นตัว จัดการ ดังนั้นจึงมีความแตกต่างกับบทเรียน CAI/CBT ธรรมดาอยู่บ้านในส่วนของการใช้งาน ได้แก่ ส่วนของระบบการติดต่อกับผู้ใช้ (User Interfacing System) ระบบการน�ำเสนอบทเรียน (Delivery System) ระบบการสืบท่องข้อมูล (Navigation System) และระบบการจัดการบท เรียน (Computer Managed System)

สรุปได้วา่ การสอนบนเว็บเป็นการใช้เว็บ ในการเรียนการสอน โดยใช้เว็บเพื่อน�ำเสนอ เนื้อหาของรายวิชาทั้งหมดหรือเพียงบางส่วนที่ มี รู ป แบบการน� ำ เสนอแบบสื่ อ หลายมิ ติ โดย อาศั ย ทรั พ ยากรต่ า งๆ บนอิ น เทอร์ เ น็ ต มา ออกแบบกิจกรรมหรือเป็นสื่อกลางในการเรียน การสอน สนับสนุนและส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิด การเรียนรู้ โดยมีลักษณะที่ผู้สอนและผู้เรียน มี ป ฏิ สั ม พั น ธ์ กั น โดยผ่ า นระบบเครื อ ข่ า ย คอมพิวเตอร์ เพือ่ เพิม่ ประสิทธิภาพทางการเรียนรู้ และแก้ปัญหาในเรื่องข้อจ�ำกัดทางด้านสถานที่ และเวลา

การเรียนรู้แบบผสมผสาน

ประพรรธน์ พละชีวะ (2550) ได้ให้ความ หมายของ การเรียนการสอนแบบผสมผสานว่า เป็นการบูรณาการการเรียนออนไลน์ผ่านระบบ เครือข่าย (Online learning) และการเรียนใน ห้องเรียนแบบดัง้ เดิม (Traditional classroom) ทีม่ กี ารเรียนแบบเผชิญหน้า (Face-to-face) เข้า ด้วยกันโดยใช้สิ่งอ�ำนวยในอินเทอร์เน็ตเป็นสื่อ

ในสภาพแวดล้อมการเรียนการสอนอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อสนับสนุนการจัดการเรียนการสอน โดยเน้น การมีปฏิสมั พันธ์จากการเรียนแบบออนไลน์ และ การมีสว่ นร่วมในการเรียนแบบดัง้ เดิม เพือ่ พัฒนา ให้เกิดการเรียนรู้ที่ท้าทายและตอบสนองต่อ ความต้องการส่วนบุคคลของผูเ้ รียน ท�ำให้ผเู้ รียน พัฒนาความสามารถในการเรียนรู้ของตนเองได้ ดีขึ้น

ปณิตา วรรณพิรุณ (2554) ให้ความ หมาย การเรี ย นแบบผสมผสาน (Blended Learning) ว่ารูปแบบการเรียนที่ผ สมผสาน ยุทธวิธใี นการเรียนการสอนเข้าด้วยกัน โดยใช้สอื่ การเรียนการสอน กิจกรรมการเรียนการสอน และรูปแบบการเรียนการสอนที่หลากหลายทั้ง การเรียนการสอนแบบออนไลน์และการเรียน การสอนแบบเผชิญหน้า เพือ่ ตอบสนองต่อความ แตกต่างระหว่างบุคคลของผู้เรียน โดยมีจุดมุ่ง หมายเพื่อให้ผู้เรียนทุกคนสามารถบรรลุเป้ า หมายของการจัดการเรียนการสอน

สรุปได้ว่า การเรียนรู้แบบผสมผสาน เป็ น การจั ด กิ จ กรรมการเรี ย นการสอนที่ เ น้ น ความยืดหยุ่น เป็นการบูรณาการระหว่างการ เรี ย นการสอนออนไลน์ ผ ่ า นระบบเครื อ ข่ า ย (online learning) และการเรียนในห้องเรียน แบบดั้งเดิม (Traditional classroom) ที่มีการ เผชิญหน้า (Face-to-Face) เข้าด้วยกัน กล่าว คือ มีการลดเวลาเรียนในชั้นเรียนปกติลง โดย เนือ้ หาและกิจกรรมการเรียนรูบ้ างอย่างสามารถ เรียนแบบออนไลน์ได้ เพือ่ สนับสนุนให้ผเู้ รียนเกิด การเรียนรู้ได้ดีขึ้น ตอบสนองความแตกต่าง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

125

ระหว่างบุคคลของผู้เรียน โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อ สมมติฐานการวิจัย นักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 ทีเ่ รียนด้วย ให้ผู้เรียนทุกคนสามารถบรรลุตามวัตถุประสงค์ การสอนผ่ า นเว็ บ แบบผสมสาน เรื่ อ งค� ำ สั่ ง การเรียนรู้ พื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก จะมีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนสูงกว่าคะแนนก่อนเรียนอย่างมีนยั

สมรรถนะส�ำคัญของผู้เรียน

ส�ำนักงานคณะกรรมการการข้าราชการ ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 พลเรื อ น (2548) กล่ า วว่ า สมรรถนะคื อ คุณลักษณะเชิงพฤติกรรมทีเ่ ป็นผลมาจากความรู้ การด�ำเนินการวิจัย ประชากรที่ใช้ในการวิจัย ทักษะ/ความสามารถและคุณลักษณะอื่นๆ ที่ ประชากรที่ ใช้ ใ นการวิ จั ย ครั้ ง นี้ คื อ ท�ำให้บุคคลสามารถสร้างผลงานได้โดดเด่นกว่า นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนราชินี เพื่อนร่วมงานอื่นๆ ในองค์กร

อุกฤษณ์ กาญจนเกตุ (2543) ได้ให้ความ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 จ�ำนวน 6 ห้องเรียน หมายว่าหมายถึง ความสามารถ ช�ำนาญด้าน ซึ่งมีจ�ำนวนประชากรรวมทั้งหมด 252 คน ต่างๆ ซึง่ เป็นองค์ประกอบทีส่ ำ� คัญทีท่ ำ� ให้บคุ คล กลุ่มตัวอย่าง สามารถกระท�ำการหรืองดเว้นการกระท�ำในกิจ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็น การใดๆ ให้ประสบความส�ำเร็จหรือล้มเหลว ซึ่ง นักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนราชินี ภาค ความสามารถเหล่ า นี้ ไ ด้ ม าจากการเรี ย นรู ้ เรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 ที่ก�ำลังศึกษาวิชา ประสบการณ์ การฝึกฝน และการปฏิบัติจนเป็น คอมพิวเตอร์ เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษา นิสัย โลโก โดยการสุ ่ ม แบบแบ่ ง กลุ ่ ม (Cluster

จากที่กล่าวมาข้างต้นความหมายของ Random Sampling) ด้วยวิธีการจับสลากมา สมรรถนะสรุปได้วา่ คือ คุณลักษณะเชิงพฤติกรรม จ�ำนวน 1 ห้อง ได้กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยทั้งสิ้น ที่เป็นผลมาจาก ความรู้ ทักษะ ความสามารถ จ�ำนวน 30 คน และคุณลักษณะอื่นๆ ของบุคคลอันเกิดจากการ เรียนรู้ ประสบการณ์ การฝึกฝน และการปฏิบัติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย จนเป็นนิสัย ซึ่งคุณลักษณะเหล่านี้จะช่วยให้ 1. บทเรียนการสอนผ่านเว็บแบบผสม สามารถปฏิบัติงานตามหน้าที่ความรับผิดชอบ ผสาน เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก เผชิญสถานการณ์และแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เกิด ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียน ขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพและ/หรือ สูงกว่า ราชินี เกณฑ์อ้างอิง หรือเป้าหมายที่ก�ำหนดไว้

2. แบบประเมินคุณภาพบทเรียนการ สอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่งพื้นฐาน 126

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

โปรแกรมภาษาโลโก ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัยธม ศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนราชินี ส�ำหรับผู้เชี่ยวชาญ

3. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียน เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก ส�ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียน ราชินี แบบปรนัยชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จ�ำนวน 30 ข้อ

4. แบบประเมิ น ความสอดคล้ อ ง ระหว่างการมอบหมายงาน (IOC) กับจุดประสงค์ การเรียนรู้ส�ำหรับผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา

5. แบบประเมินสมรรถนะผู้เรียนด้าน ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ของส�ำนัก ทดสอบทางการศึกษา ส�ำนักงานคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐาน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น

6. แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อ การสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่งพื้น ฐาน โปรแกรมภาษาโลโก ส�ำหรับนักเรียนชั้น มัธยมศึกษา ปีที่ 1 โรงเรียนราชินี การเก็บรวมรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล

1. จัดเตรียมระบบการจัดการเรียนรูบ้ น เครือข่าย (Learning Management System: LMS) โดยประสานงานกับผู้ดูแลระบบเพื่อขอ เปิดรายวิชาพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก และ เครื่องมือในการสนับสนุนการเรียนการสอนบน เว็บไซต์โรงเรียนราชินี

2. จัดเตรียมสถานที่และเครื่องมือที่ใช้ ในการทดลองคือ ห้องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่อ อินเทอร์เน็ต ซึ่งในการทดลองจริงได้ใช้เครื่อง คอมพิวเตอร์ 1 เครื่องต่อนักเรียน 1 คน

3. จัดการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) โดยมีสัดส่วนของเนื้อหา ทีน่ ำ� เสนอทางอินเทอร์เน็ตอยูร่ ะหว่างระดับ 3079 เปอร์เซ็นต์ ตามหลักการของ Sloan Consortium Foundation (2007) เป็นการเรียนการ สอนที่ น� ำ เสนอเนื้ อ หาวิ ช าโดยผสมผสานวิ ธี ออนไลน์และวิธีพบปะในชั้นเรียน ส่วนมากของ เนื้อหาและกิจกรรมน�ำเสนอผ่านอินเทอร์เน็ต และบางส่วนน�ำเสนอแบบผู้สอนมีปฏิสัมพันธ์ โดยตรงกับผูเ้ รียนและระหว่างผูเ้ รียนด้วยกันเอง ในชั้นเรียน ใช้แทนการเรียนในชั้นเรียน ซึ่งใน การท�ำวิจัยครั้งนี้ได้จัดเป็นการเรียนในชั้นเรียน ร้อยละ 25 และออนไลน์อีกร้อยละ 75

4. ด�ำเนินการก�ำกับติดตามผ่านระบบ การเรียนการสอนตามระดับการเรียนรูแ้ บบผสม ผสาน และประเมินสมรรถนะนักเรียนเป็นราย บุคคลตามหัวข้อการประเมินในฉบับที่ 1 ส�ำหรับ ครูผู้สอนประเมินผู้เรียน

5. ครู ผู ้ ส อนประเมิ น นั ก เรี ย นกลุ ่ ม ตัวอย่างเป็นรายบุคคลโดยใช้เกณฑ์คุณภาพใน การประเมินสมรรถนะส�ำคัญของผูเ้ รียน (Rubric score) สมรรถนะที่ 5 ความสามารถในการใช้ เทคโนโลยี ตัวชี้วัดที่ 1 เลือกและใช้เทคโนโลยี เพือ่ พัฒนาตนเองและสังคม ตัวชีว้ ดั ที่ 2 มีทกั ษะ กระบวนการทางเทคโนโลยี และบันทึกลงแบบ ประเมินผลการประเมินสมรรถนะผูเ้ รียนส�ำหรับ ครู

6. นักเรียนกลุม่ ตัวอย่างประเมินตนเอง โดยใช้แบบประเมิน ฉบับที่ 2 ส�ำหรับผู้เรียน ประเมินตนเอง ซึ่งประกอบไปด้วย 2 ตอน และ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

127

ท�ำการประเมินเพื่อนของนักเรียน โดยใช้แบบ ประเมิน ฉบับที่ 3 ส�ำหรับเพื่อนประเมินผู้เรียน แล้ ว น� ำ คะแนนที่ ไ ด้ ไ ปวิ เ คราะห์ ข ้ อ มู ล ด้ ว ย โปรแกรมส�ำเร็จรูป

7. นักเรียนกลุม่ ตัวอย่างตอบแบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อการสอนผ่านเว็บแบบ ผสมผสาน เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษา โลโก

8. ด�ำเนินการเก็บรวบรวมและวิเคราะห์ ข้อมูลหาค่าทางสถิตทิ งั้ หมด จากคะแนนทดสอบ ก่อนเรียน แบบฝึกหัดระหว่างเรียน ผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน สมรรถนะของนักเรียนด้านความ สามารถในการใช้เทคโนโลยีและแบบสอบถาม ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการสอนผ่าน เว็บแบบผสมผสาน สรุปผลการวิจัย

1. ผลการประเมินคุณภาพของบทเรียน การสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่ง พืน้ ฐานโปรแกรมภาษาโลโก ส�ำหรับนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษา ปีที่ 1 โรงเรียนราชินี โดยผูเ้ ชีย่ วชาญ ด้านเนื้อหาอยู่ในระดับดีมาก ( X =4.78) ด้าน เทคนิคอยู่ในระดับ มากที่สุด ( X =4.68)

2. ผลการหาประสิทธิภาพของบทเรียน ผ่า นเว็ บ แบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่ง พื้นฐาน โปรแกรมภาษาโลโก ส� ำ หรั บ นั ก เรี ย นชั้ น มัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนราชินี ที่ผู้วิจัยพัฒนา ขึ้นมีประสิทธิภาพ 87.76/86.88 ซึ่งเป็นไปตาม เกณฑ์ 85/85 ที่ตั้งไว้

3. ผลการเปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ 128

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนราชินี หลังเรียนบทเรียนการสอนผ่าน เว็บแบบผสมผสาน เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรม ภาษาโลโก สูงกว่าคะแนนก่อนเรียน อย่างมีนัย ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

4. ผลการศึกษาดัชนีประสิทธิผลของ การสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน พบว่าค่าดัชนี ประสิทธิผลมีค่าเท่ากับ 0.79 หมายความว่า ผู้เรียนมีความก้าวหน้าทางการเรียนรู้เพิ่มขึ้น ร้อยละ 79

5. ผลการศึกษาสมรรถนะส�ำคัญของ นักเรียนด้านความสามารถในการใช้เทคโนโลยี จากครูประเมินนักเรียน มีคา่ เฉลีย่ เท่ากับ 61.72 นักเรียนประเมินตนเอง มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 87.03 เพื่อนประเมินเพื่อน มีค่าเฉลี่ย 90.42 เมื่อน�ำมา คูณกับค่าน�ำ้ หนักความส�ำคัญของข้อมูลจากส่วน ต่างๆ แล้วน�ำค่าที่ได้ไปค�ำนวณหาค่าเฉลี่ย มี คะแนนเฉลี่ยร้อยละ 75.22 เมื่อน�ำมาเปรียบ เทียบกับเกณฑ์การตัดสินรายสมรรถนะ พบว่า นักเรียนกลุ่มตัวอย่างอยู่ในระดับคุณภาพ ดี

6. ผลการสอบถามความพึงพอใจของ นักเรียนที่มีต่อบทเรียนการสอนผ่านเว็บแบบ ผสมผสาน เรื่องค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษา โลโก อยู่ในระดับดีมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย 4.75 ข้อวิจารณ์

1. คุณภาพบทเรียนการสอนผ่านเว็บ แบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรม ภาษาโลโก ส�ำหรับนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนราชินี ส�ำหรับผูเ้ ชีย่ วชาญด้านเนือ้ หาอยู่

ในระดับมากที่สุด ( X = 4.78) ด้านเทคนิคอยู่ ในระดับมากที่สุด ( X = 4.68) การหาประสิทธิภาพของบทเรี ย นการสอนผ่ า นเว็ บ แบบผสม ผสานจากการทดลองมีประสิทธิภาพเท่ากับ E1/ E2 คิดเป็นร้อยละ 87.76/86.88 ซึ่งเป็นไปตาม เกณฑ์ที่ก�ำหนดคือ 85/85 ทั้งนี้เนื่องจากบท เรียนการสอนผ่านเว็บแบบผสมผสานมีเนื้อหา สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ เนือ้ หามีความถูกต้อง มีรูปแบบที่สามารถให้นักเรียนเรียนรู้หรือเลือก ทบทวนค�ำสัง่ พืน้ ฐานได้ตามความต้องการโดยไม่ จ� ำ กั ด มี วีดิทั ศน์ประกอบการท�ำงานของทุก ค� ำ สั่ ง พื้ น ฐาน มี แ หล่ ง เรี ย นรู ้ เ พิ่ ม เติ ม ให้ กั บ นักเรียน ซึ่งท�ำให้บทเรียนการสอนผ่านเว็บแบบ ผสมผสานดังกล่าวมีความเหมาะสมกับระดับ ความรู้ ความสามารถและระดับสติปญ ั ญาไม่เท่า เทียมกันของนักเรียน ซึ่งมีความสอดคล้องกับ ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2544) กล่าวว่า “การ สอนผ่ า นเว็ บ เป็ น การผสมผสานระหว่ า ง เทคโนโลยีปจั จุบนั กับกระบวนการออกแบบการ เรียนการสอน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพทางการ เรียนรู้ และแก้ปัญหาในเรื่องข้อจ�ำกัดทางด้าน สถานที่และเวลา” 2. ผลการเปรี ย บเที ย บคะแนนก่ อ น เรียนกับคะแนนผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของการ เรียนบทเรียนการสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก พบว่า นักเรียนมีคะแนนผลสัมฤทธิท์ างการเรียนสูงกว่า คะแนนก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ ระดับ .05 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ ทั้งนี้ อาจเนื่องมาจากนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปี

ที่ 1 มีความรู้ความเข้าใจเรื่อง ค�ำสั่งพื้นฐาน โปรแกรมภาษาโลโก มากขึ้นหลังจากเรียนบท เรียนการสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน เป็นผล มากจากการสร้างสื่อบทเรียนที่ใช้มัลติมีเดีย ที่มี ทั้งภาพ เสียง วีดิทัศน์ภาพเคลื่อนไหว ท�ำให้ ผูเ้ รียนเกิดแรงจูงใจในการเรียน ตลอดจนมีแหล่ง การเรียนรู้เพิ่มเติมเพื่อให้นักเรียนได้มีพัฒนา ผลงานของตนเอง นักเรียนสามารถเรียนซ�้ำหรือ ทบทวนเนื้อหาภายในบทเรียนก่อนที่จะท�ำแบบ ทดสอบหลังเรียน รวมถึงการท�ำแบบฝึกหัดใน แต่ละหน่วยการเรียนรู้ ซึ่งท�ำให้ผู้เรียนเกิดความ เข้าใจมากยิ่งขึ้น และเมื่อท�ำแบบทดสอบวัดผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนจึงท�ำให้คะแนนมากกว่า การท�ำแบบทดสอบก่อนเรียน ซึ่งสอดคล้องกับ สมมติฐานในการวิจัยของ Gulsecen (1999) ที่ ศึกษาผลการเรียนแบบผสมผสานทีม่ ตี อ่ แรงจูงใจ ในการเรียนของนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยของ รัฐและมหาลัยเอกชน และพบว่าการเรียนแบบ ผสมผสานสามารถท�ำให้นักศึกษาที่ไม่ใส่ใจการ เรียนโดยเฉพาะนักศึกษาที่อยู่ในมหาวิทยาลัย เอกชนมีความกระตือรือร้นในการเรียนมากขึ้น 3. ผลการหาค่าดัชนีประสิทธิผลของ การสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่งพื้น ฐานโปรแกรมภาษาโลโก โดยเปรี ย บเที ย บ คะแนนที่เพิ่มจากคะแนนการทดสอบก่อนเรียน กับคะแนนที่ได้จากการทดสอบหลังเรียน และ คะแนนเต็มหรือคะแนนสูงสุดกับคะแนนที่ได้ จากการทดสอบก่อนเรียน พบว่าผู้เรียนมีความ ก้าวหน้าทางพัฒนาการเรียนรูค้ ดิ เป็นร้อยละ 79 อันเป็นผลมากจากสื่อบทเรียนการสอนผ่านเว็บ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

129

แบบผสมผสานที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น 4. ผลของการศึกษาสมรรถนะส�ำคัญ ของผูเ้ รียนด้านความสามารถในการใช้เทคโนโลยี พบว่ากลุ่มตัวอย่างอยู่ในระดับคุณภาพดี ทั้งนี้ เนื่องจากผู้เรียนมีคุณลักษณะเชิงพฤติกรรมที่ เป็นผลมาจากความรู้ ทักษะ/ความสามารถจาก การเรี ยนบนเรียนการสอนผ่า นเว็บแบบผสม ผสาน ท�ำให้นกั เรียนเรียนรูห้ รือสร้างผลงานได้ มี ความสามารถในการเลือกและใช้เทคโนโลยีเพื่อ การพัฒนาตนเองและสังคมในการเรียนรู้ การ สือ่ สาร การท�ำงาน การแก้ปญ ั หาอย่างสร้างสรรค์ ถูกต้องเหมาะสม ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดของ Prof. David C. McCelland นักจิตวิทยาของ มหาวิทยาลัย Harvard ทีก่ ล่าวไว้วา่ “สมรรถนะ คือ บุคลิกลักษณะทีซ่ อ่ นอยูภ่ ายในปัจเจกบุคคล ซึ่งผลักดันให้บุคคลนั้น สามารถสร้างผลการ ปฏิบตั งิ านทีด่ ี หรือปฏิบตั งิ านทีร่ บั ผิดชอบได้ตาม เกณฑ์ที่ก�ำหนด”

5. จากการศึ ก ษาความพึ ง พอใจของ นักเรียนที่มีต่อการสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน เรื่อง ค�ำสั่งพื้นฐานโปรแกรมภาษาโลโก พบว่า ผูเ้ รียนมีความพึงพอใจอยูใ่ นระดับมากทีส่ ดุ ทัง้ นี้ เนื่องมากจากผู้เรียนมีความคิดเห็นว่าบทเรียน การสอนผ่านเว็บแบบผสมผสานท�ำให้นักเรียน สามารถเข้ า ใจเนื้ อ หาบทเรี ย นได้ ด ้ ว ยตนเอง วีดิทัศน์และภาพประกอบเหมาะสมกับเนื้อหา อีกทั้งบทเรียนการสอนผ่านเว็บแบบผสมผสาน ได้ ผ ่ า นการตรวจสอบความเหมาะสมโดยผู ้ เชี่ยวชาญ ก่อนที่จะน�ำไปทดลอง จึงท�ำให้ให้บท เรียนมีคุณภาพ ซึ่งสอดคล้องกับ Karen (2009) 130

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ที่ ไ ด้ ท� ำ การพั ฒ นาสื่ อ การสอนบนเครื อ ข่ า ย อิ น เทอร์ เ น็ ต ที่ น� ำ ทฤษฎี ก ารเรี ย นรู ้ แ บบผสม ผสานผนวกเข้ากับการเรียนรูแ้ บบเผชิญหน้าจริง ในชั้นเรียนปกติ ซึ่งผลการวิจัยพบว่า นักเรียนมี ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนทีด่ ขี นึ้ และเกิดความพึง พอใจในระดับมาก ด้วยเหตุผลดังกล่าวข้างต้น ท�ำให้ผลการประเมินความพึงพอใจของนักเรียน อยู่ในระดับมากที่สุด ข้อเสนอแนะ

ข้อเสนอแนะจากการวิจัย

1. ควรมีการออกแบบสร้างแผนการ จัดการเรียนรูแ้ บบผสมผสานเพือ่ ใช้เป็นเครือ่ งมือ ประกอบรายวิชาที่สอนผ่านเว็บและควรมีการ ประเมินแผนการจัดการเรียนรู้โดยผู้เชี่ยวชาญ ก่อนน�ำไปใช้

2. เพื่อเป็นประโยชน์ในการน�ำรูปแบบ การเรียนแบบผสมผสานในรายวิชาอื่นๆ ควรจะ ต้ อ งมี ก ารปรั บ ปรุ ง หรื อ ประยุ ก ต์ รู ป แบบให้ เหมาะสมกับเนือ้ หาวิชานัน้ ๆ และยึดผูเ้ รียนเป็น ส�ำคัญ ปรับเปลี่ยนให้มีความยืดหยุ่นกับเนื้อหา และระยะเวลา อีกทั้งผู้สอนและผู้เรียนจะต้องมี ทักษะความสามารถทางคอมพิวเตอร์และการใช้ บริการบนระบบเครือข่าย ซึ่งหากไม่มีความ ช�ำนาญอาจท�ำให้เกิดความล่าช้าในการเรียนรู้

3. นอกจากประเมินผลสัมฤทธิท์ างการ เรียนของผูเ้ รียนแล้วควรมีการประเมินผู้เรียนใน รูปแบบอื่นๆ เช่น จ�ำนวนครั้งในการเข้าบทเรียน ออนไลน์ เวลาที่ใช้แต่ละบทเรียน การส่งผลงาน ผ่านทางระบบ

4. จากการสังเกตการท�ำกิจกรรมในขัน้ ตอนการทดลอง พบว่าบางแบบฝึกหัดที่มอบ หมายให้ปฏิบตั กิ ลุม่ ตัวอย่างไม่สามารถปฏิบตั ไิ ด้ ตามระยะเวลาทีก่ ำ� หนด ดังนัน้ ควรมีการยืนหยุน่ หรือขยายเวลาส่งงาน

5. การสร้ า งบทเรี ย นบนเว็ บ จะต้ อ ง ค�ำนึงถึงความพร้อมของฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ และความเร็วของระบบเครือข่าย เพราะหากมี การใช้ ร ะบบเครื อ ข่ า ยในขณะเดี ย วกั น เป็ น จ�ำนวนมากก็จะท�ำให้การโหลดของข้อมูลมีความ ล่าช้า จะท�ำให้ผู้เรียนเกิดความกังวลในขณะท�ำ แบบทดสอบที่มีเวลามาเป็นตัวก�ำหนด ข้อเสนอแนะส�ำหรับการวิจัยต่อไป

1. ควรมีการทดลองใช้กับผู้เรียนที่มีผล สัมฤทธิท์ างการเรียนแตกต่างกันเพือ่ น�ำมายืนยัน ความเป็นไปได้ของการสอนรูปแบบการสอน ผ่านเว็บแบบผสมผสาน

2. ควรมีการท�ำวิจยั โดยใช้บทเรียนแบบ ผสมผสานที่มีการผสมผสานการเรียนการสอน กับการเรียนแบบอืน่ ๆ เช่น การเรียนแบบปัญหา เป็นฐาน (Problem-Based Learning) การเรียน แบบโครงงานเป็ น ฐาน (Project-Based

Learning) เพื่อส่งเสริมผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ

3. ปัจจุบนั เทคโนโลยีทางการสือ่ สารได้ เจริ ญ ก้ า วหน้ า จึ ง ควรท� ำ การศึ ก ษาอุ ป กรณ์ เคลื่อนที่ (Mobile Device) และน�ำมาใช้เพื่อ ประโยชน์ทางการเรียนการสอนแบบผสมผสาน

4. ควรมีการศึกษาและทดลองใช้ส่วน เสริม (Plug in) เพิ่มเติมจาก www.moodle. org โดยส่วนเสริมจัดเป็นเครื่องมือส�ำคัญที่จะ ช่วยพัฒนาและจัดการโปรแกรม Moodle ให้ เกิดกิจกรรมการเรียนการสอนที่หลากหลาย ซึ่ง จะส่งผลให้ผู้เรียนเกิดแรงจูงใจในการเรียนและ ท�ำให้บทเรียนบนเว็บมีประสิทธิภาพเพิ่มมากยิ่ง ขึ้น

5. ควรมีการพัฒนาบทเรียนการสอน ผ่ า นเว็ บ ในรายวิ ช าอื่ น ๆ ที่ พ บปั ญ หาในการ จัดการเรียนการสอน ซึ่งครูผู้สอนสามารถน�ำสื่อ การเรียนรูท้ มี่ อี ยูม่ าใช้รว่ มกันกับบทเรียนบนเว็บ ได้ และส่งเสริมการจัดการเรียนการสอนแบบ ผสมผสาน

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

131

เอกสารอ้างอิง จินตวีร์ คล้ายสังข์. 2554. หลักการออกแบบเว็บไซต์ทางการศึกษา: ทฤษฎีสู่การปฏิบัติ. 2,000 เล่ม. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: โครงการมหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย ส�ำนักงาน คณะกรรมการการอุดมศึกษา สยามพริ้นท์. ถนอมพร เลาหจรัสแสง. 2544. “การสอนบนเว็บ (Web-Based Instruction) นวัตกรรมเพือ่ คุณภาพ การเรียนการสอน.” วารสารศึกษาศาสตร์สาร 8 (1): 87-94. มนต์ชัย เทียนทอง. 2545. การออกแบบและพัฒนาคอร์สแวร์ ส�ำหรับบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์ผลิตต�ำราเรียน สถาบันเทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ. ปณิตา วรรณพิรุณ. 2554. “การเรียนแบบผสมผสาน จากแนวคิดสู่การปฏิบัติ Blended Learning : Principles into Practice.” วารสารการอาชีวะและเทคนิคศึกษา 1 (2): 43-49. ประพรรธน์ พละชีวะ. 2550. การน�ำเสนอรูปแบบการเรียนแบบผสมผสานด้วยการเรียนรูร้ ว่ มกัน ในโครงงานวิทยาศาสตร์ ส�ำหรับการฝึกแก้ปัญหาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโสตทัศนศึกษา, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ส�ำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน. 2548. การปรับใช้สมรรถนะในการบริหารทรัพยากร มนุษย์. เอกสารประกอบการสัมมนา เรื่อง สมรรถนะของข้าราชการ 31 มกราคม 2548. อุกฤษณ์ กาญจนเกตุ. 2543. “การใช้ Competency ในการบริหารงานบุคคล.” วารสารการบริหาร คน. 21 (ตุลาคม-ธันวาคม 2543): 11-18.

132

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กำรพัฒนำบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน เรือ่ ง กำรตัดต่อล�ำดับภำพ และเทคนิคกำรเปลี่ยนภำพในกำรผลิตรำยกำรโทรทัศน์/วีดิทัศน์ เพื่อกำรศึกษำส�ำหรับนิสิตปริญญำตรี DEVELOPMENT OF COMPUTER ASSISTED INSTRUCTION ON EDITING TECHNIQUE AND TRANSITION TECHNIQUE IN EDUCATIONAL TELEVISION/VIDEO PROGRAM FOR UNDER GRADUATE STUDENTS ภูริชญ์ ผลพิทักษ์ศิร1ิ , พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ2 และ ภูเบศ เลื่อมใส3 Phurit Phonpituksiri1, Phonprasert Hoksuwan2 and Phubet Lermsai3

บทคัดย่อ การวิจยั นีม้ จี ดุ ประสงค์เพือ่ 1) เพือ่ สร้าง และพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การตัดต่อล�าดับภาพ และเทคนิคการเปลีย่ นภาพ ในการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการ ศึกษาส�าหรับนิสิตปริญญาตรีให้มีประสิทธิภาพ ตามเกณฑ์มาตรฐาน 90/90 2) เพือ่ เปรียบเทียบ คะแนน ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การตัดต่อ ล�าดับภาพ และเทคนิคการเปลี่ยนภาพส�าหรับ นิสิตระดับปริญญาตรี กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นิสิต ระดับปริญญาตรีทลี่ งทะเบียนเรียนวิชาการผลิต

รายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์ เพื่อการศึกษา ภาค เรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จ�านวน 40 คนได้ มาโดยการเลือกกลุม่ ตัวอย่างแบบเจาะจงเครือ่ งมือ ที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วย สอน, แบบทดสอบเรือ่ ง การตัดต่อล�าดับภาพ และ เทคนิคการเปลี่ยนภาพ ผลการวิจัยพบว่า 1) บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การตัดต่อล�าดับภาพ และ เทคนิ ค การเปลี่ ย นภาพในการผลิ ต รายการ โทรทัศน์/ วีดิทัศน์เพื่อการศึกษาส�าหรับนิสิต ปริญญาตรีมปี ระสิทธิภาพเท่ากับ 90.25/ 92.50

หลักสูตรการศึกษามหาบัณทิต สาขาเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา * ผู้นิพนธ์ประสานงาน E–mail: pooo2128@Gmail.com 1

2,3

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

133

เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน 90/ 90 2) การ เปรียบเทียบคะแนนทดสอบก่อนเรียนและหลัง เรียนของนิสิตที่เรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน เรื่องเรื่อง การตัดต่อล�ำดับภาพ และ เทคนิ ค การเปลี่ ย นภาพ ส� ำ หรั บ นิ สิ ต ระดั บ ปริญญาตรีทเี่ รียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/ วี ดิ ทั ศ น์ เ พื่ อ การศึ ก ษาที่ พั ฒ นาขึ้ น มี ค ะแนน ทดสอบหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัย ส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5

camera angles, camera movement and image size were 90.25/ 92.50 that meet the 90/ 90 standard criterian and comparison of test scores before and after learn computer assisted instruction shown that after learn with computer assisted instruction the posttest results were higher than that pretest in the significance level of .05 according to the hypothesis.

ค�ำส�ำคัญ: บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน / การ ตัดต่อล�ำดับภาพ / การเปลี่ยนภาพ Keywords : Computer Assisteed / Editing / Trasition Tchnique ABSTRACT

The purposes of this research were บทน�ำ to develop computer assisted instruction สื่อโทรทัศน์เป็นสื่อสารมวลชนที่มีศักยon editing technique and transition ภาพในการส่งเสริมการเรียนรูข้ องกลุม่ เป้าหมาย technique for educational television/ ต่าง ๆ เหมาะสมที่จะใช้เป็นสื่อกลางในการ video program for under graduate student ถ่ายทอดความรู้ และข้อมูลข่าวสารแก่ ประชาชน have the 90/ 90 standard and comparison นักเรียนนักศึกษาได้เป็นจ�ำนวนมากด้วยการ of test scores before and after learn with ลงทุนต่อรายหัวที่ต�่ำโดยใช้เป็นสื่อที่ช่วยเสริม computer assisted instruction. The การเรียนการสอนในโรงเรียน นอกโรงเรียน และให้ sample consisted of 40 graduate student การศึกษาแก่ ประชาชนทัว่ ไป สือ่ โทรทัศน์จงึ เป็น that studying in educational television/ สือ่ ทีช่ ว่ ยสร้างความเสมอภาคทางการศึกษา โดย video program by purposive sampling. ช่วยเพิม่ และกระจายโอกาสทางการศึกษาแก่ผเู้ รียน The research instruments included a ในสถานศึกษาที่อยู่ในชนบทห่างไกลช่วยให้ครู computer assisted instruction on editing และนักเรียนมีโอกาสพัฒนาแนวความคิดให้ทัน technique and transition technique. กับโลกไร้พรมแดน (สมเจตน์ เมฆพายัพ, 2552)

The results found that the efficiency ในปัจจุบันรัฐบาลได้ให้ความส�ำคัญต่อ of computer assisted instruction on การน�ำสื่อสารมวลชนมาใช้ในการจัดการศึกษา 134

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ให้กบั ประชาชนได้มกี ารออกกฎหมายทีเ่ กีย่ วข้อง หลายฉบั บ เพื่ อ น� ำ สื่ อ มวลชนมาใช้ ป ระโยชน์ สาธารณะ ยกตัวอย่างเช่น เทคโนโลยีเพื่อการ ศึกษาได้ก�ำหนดไว้ในมาตรา 63 รัฐต้องจัดสรร คลื่นความถี่ สื่อตัวน�ำ และโครงสร้างพื้นฐานอื่น ที่ จ� ำ เป็ น ต่ อ การส่ ง วิ ท ยุ ก ระจายเสี ย ง วิ ท ยุ โทรทัศน์ วิทยุโทรคมนาคม และการสือ่ สารในรูป อื่น เพื่อใช้ประโยชน์ส�ำหรับการศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ การศึกษาตามอัธยาศัย การทะนุบำ� รุงศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรมตาม ความจ�ำเป็น (กระทรวงศึกษาธิการ, 2542)

โทรทัศน์ถูกน�ำมาใช้ประโยชน์ในวงการ ศึกษาอย่างแพร่หลาย ทัง้ ในระบบโรงเรียน นอก ระบบโรงเรียน และการศึกษาตามอัธยาศัย การ ผลิตรายการโทรทัศน์เป็นการท�ำงานเป็นทีม รายการโทรทัศน์ทกุ รายการล้วนมีเบือ้ งหลังการ ผลิตยุง่ ยากกว่าทีผ่ ชู้ มได้รบั รู้ โดยเฉพาะอย่างยิง่ เป็นรายการโทรทัศน์เพื่อการศึกษายิ่งต้องการ ทีมงานที่มีความรู้ ความสามารถ และความ ละเอียดรอบคอบในการผลิตรายการมากกว่า รายการโทรทั ศ น์ ทั่ ว ไป (พงศ์ ป ระเสริ ฐ หก สุวรรณ, 2552)

ตามหลักสูตรปริญญาตรีมหาวิทยาลัย บูรพามีการสอนผลิตรายการโทรทัศน์ในหลาย คณะ เช่น คณะศึกษาศาสตร์ โดยก�ำหนดให้นสิ ติ ระดับปริญญาตรีจะต้องเรียนทัง้ ภาคทฤษฏี และ ภาคปฏิบัติควบคู่กันไป (หลักสูตรการศึกษา บัณฑิต สาขาเทคโนโลยีการศึกษา, 2559) ราย วิชา 423332 การผลิตสื่อวีดิทัศน์เป็นรายวิชา หนึง่ ในหมวดวิชาเอกทีจ่ ำ� เป็นส�ำหรับสาขาวิชานี้

ซึ่งนิสิตจ�ำเป็นจะต้องศึกษาถึงกระบวนการผลิต รายการวิดที ศั น์ เนือ่ งจากการเรียนการสอนส่วน ใหญ่มักจะอยู่ในชั้นเรียน รวมไปถึงอุปกรณ์ที่ใช้ ไม่เพียงพอต่อจ�ำนวนนิสติ ท�ำให้นสิ ติ ขาดความรู้ ความเข้าใจในเรื่องการล�ำดับภาพ และจากการ ส�ำรวจการเรียนการสอน เรื่อง การตัดต่อล�ำดับ ภาพ และเทคนิคการเปลี่ยนภาพในการผลิต รายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษาส�ำหรับ นิสิตปริญญาตรี พบว่า นิสิตยังขาดความเข้าใจ ในหลักพืน้ ฐานทีส่ ำ� คัญ และเทคนิควิธกี ารในการ ตัดต่อล�ำดับภาพรวมถึงยังขาดความเข้าใจใน เทคนิคการเปลี่ยนภาพที่ใช้ในการผลิตรายการ โทรทัศน์/วีดิทัศน์ เมื่อถึงเวลาที่นิสิตต้องลงมือ ปฏิบตั ทิ ำ� ให้ผลงานออกมาไม่ดเี ท่าทีค่ วร (โสภณ สมรรถวิทยาเวช , 2558) เช่น ชิ้นงานของนิสิต ในปลายภาคเรียนมีขอ้ ผิดพลาดจากหลักพืน้ ฐาน การล�ำดับภาพ เป็นต้น ซึ่งการตัดต่อรายการ โทรทัศน์/วีดทิ ศั น์ เป็นขัน้ ตอนทีม่ คี วามส�ำคัญอีก ขัน้ ตอนหนึง่ ในการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดทิ ศั น์ เพื่ อ การศึ ก ษา ซึ่ ง จะท� ำ ให้ ร ายการมี ค วาม สมบูรณ์ตามทีไ่ ด้กำ� หนดไว้ เนือ่ งจากการถ่ายท�ำ รายการนอกสถานที่ และการถ่ายท�ำในห้อง บันทึกรายการ อาจยังไม่สมบูรณ์ ต้องน�ำมาพิจารณา เลือกส่วนที่ดีที่สุดในการถ่ายท�ำนอกสถานที่มา เรียงล�ำดับใหม่ หรือน�ำมาผสมกับส่วนที่ถ่ายท�ำ ในห้องผลิตรายการให้ได้รายการที่สมบูรณ์ครบ ถ้วนผู้ผลิตรายการ และผู้ตัดต่อจึงควรมีความรู้ ความเข้าใจในความหมาย ความส�ำคัญหลักการ และขั้นตอนการตัดต่อรายการโทรทัศน์เพื่อการ ศึกษา (พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ, 2552) เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

135

สื่อการเรียนการสอนประเภท “คอมพิวเตอร์ช่วยสอน” นั้น นับว่าเป็นสื่อเทคโนโลยี ประเภทหนึง่ ตอบสนองทางด้านการเรียนได้เป็น อย่างดี โดยเฉพาะการสอนรายบุคคล ช่วยให้ ผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นสู ง ทั้ ง นี้ เ นื่ อ งจาก คอมพิวเตอร์ช่วยสอนมีคุณสมบัติ ในการน� ำ เสนอแบบหลายสื่ อ (Multimedia) ด้ ว ย คอมพิ ว เตอร์ แ ละการเรี ย นที่ ใช้ เ ครื่ อ งคอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือ เป็นเพิ่มความน่าสนใจให้ แก่ผเู้ รียนอันจะส่งผลให้การเรียนมีประสิทธิภาพ มากขึน้ ซึง่ ในขณะนีจ้ งึ มีการใช้ คอมพิวเตอร์ชว่ ย สอนกันอย่างกว้างขวางและแพร่หลาย เพื่อให้ ผู้เรียนสามารถเรียนรู้จากโปรแกรมบทเรียน รูปแบบต่างๆ ในแต่ละบทเรียนจะมีตัวอักษร ภาพกราฟิก ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหวและเสียง ประกอบด้ ว ยใน ลั ก ษณะของสื่ อ หลายมิ ติ (hypermedia) ท�ำให้ผเู้ รียนสนุกไปกับการเรียน ไม่รสู้ กึ เบือ่ หน่าย (กิดานันท์ มลิทอง, 2543) เพือ่ ถ่ า ยทอดเนื้ อ หาบทเรี ย นหรื อ องค์ ค วามรู ้ ใ น ลักษณะที่ใกล้เคียงกับการสอนจริงในห้องเรียน มากที่สุด เพื่อให้ผู้เรียนบรรลุถึงวัตถุประสงค์ที่ ก�ำหนดไว้ สามารถตอบสนองความแตกต่าง ระหว่างบุคคลได้อย่างมี ประสิทธิภาพ (วัชระ เยียระยงค์, 2549) โดยบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ย สอนนั้นจะยึดหลักการปฏิสัมพันธ์ ระหว่างผู้ เรียนกับคอมพิวเตอร์ ซึ่งมีครูเป็นผู้ออกแบบ โปรแกรม หรือจัดสิ่งแวดล้อมในการ (นพมาศ ธรรมประสิทธิ์, 2522) อีกทั้งยังเป็นสื่อการเรียน การสอนที่เหมาะสม อีกทั้งยังสามารถน�ำไปใส่ โดยผ่านช่องทางอินเตอร์เน็ตได้อีกด้วย 136

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

จากหลักการดังกล่าว ผู้วิจัยจึงมีความ สนใจที่จะพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่ อ ง การตั ด ต่ อ ล� ำ ดั บ ภาพ และเทคนิ ค การ เปลีย่ นภาพในการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดทิ ศั น์ เพื่อการศึกษาส�ำหรับนิสิตปริญญาตรี เพื่อเป็น แนวทางหนึ่งที่ครูผู้สอน และผู้สนใจได้ใช้สอน เสริม และศึกษาเพิ่มเติม และช่วยให้การเรียน การสอนเกิด ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่งเป็น แนวทางในการพัฒนารูปแบบสื่อการเรียนการ สอนและวิธีการสอนให้มี ประสิทธิภาพต่อไป วัตถุประสงค์การวิจัย

1. เพื่ อ สร้ า งและพั ฒ นาบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การตัดต่อล�ำดับ ภาพ และเทคนิคการเปลี่ยนภาพในส�ำหรับนิสิต ปริ ญ ญาตรี ใ ห้ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพตามเกณฑ์ มาตรฐาน 90/90

2. เพือ่ เปรียบเทียบคะแนน ระหว่างก่อน เรียนและหลังเรียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์ เพื่อการศึกษา เรื่อง การตัดต่อล�ำดับภาพ และ เทคนิคการเปลีย่ นภาพส�ำหรับนิสติ ระดับปริญญาตรี วิธีการด�ำเนินการวิจัย

ด้านประชากรและกลุ่มตัวอย่าง

1. ประชากรทีใ่ ช้ในการวิจยั ครัง้ นีไ้ ด้แก่ นิ สิ ต ระดั บ ปริ ญ ญาตรี ที่ เ รี ย นวิ ช าการผลิ ต รายการโทรทัศน์/ วีดิทัศน์ เพื่อการศึกษา

2. กลุ ่ ม ตั ว อย่ า ง ได้ แ ก่ นิ สิ ต ระดั บ ปริ ญ ญาตรี ที่ ล งทะเบี ย นเรี ย นวิ ช าการผลิ ต

รายการโทรทัศน์/ วีดิทัศน์ เพื่อการศึกษา ภาค เรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จ�ำนวน 40 คนได้ มาโดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

1. บทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอน วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/ วีดทิ ศั น์ เพือ่ การ ศึกษา ส�ำหรับนิสิตระดับปริญญาตรี

2. แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการ ศึกษา ส�ำหรับนิสิตระดับปริญญาตรี

การเก็บรวบรวมข้อมูล

1. น�ำแบบทดสอบก่อนเรียน และหลัง เรียนที่สร้างขึ้น มาทดสอบกับนิสิตทั้งหมดก่อน เรียน (Pre test) แล้วบันทึกคะแนนเป็นรายบุคคล ไว้เพือ่ เปรียบเทียบกับคะแนนหลังเรียน (Post test)

2. ให้นสิ ติ เรียนผ่านบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์เพื่อการ ศึกษา

3. บันทึกคะแนนจากการท�ำแบบทดสอบ ระหว่ า งเรี ย นและบั น ทึ ก คะแนนในบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน นิสิตระดับปริญญาตรีที่ เรียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์เพือ่ การศึกษา

4. ทดสอบหลังเรียน โดยใช้แบบทดสอบ มาทดทดสอบนิสติ ทัง้ หมดหลังจากเรียนบทเรียน คอมพิวเตอร์ ช่วยสอนนิสิตระดับปริญญาตรีที่ เรียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วิดีทัศน์เพื่อ การศึกษา ซึ่งด�ำเนินการวัดและประเมินผลหลัง เรียนเนื้อหาจบแล้ว (Post test)

5. น�ำคะแนนที่ได้มาวิเคราะห์ตามวิธี การทางสถิติต่อไป

การวิเคราะห์ข้อมูล

1. หาคุณภาพของเครือ่ งมือวิเคราะห์หา คุ ณ ภาพของบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอน วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วิดีทัศน์เพื่อการ ศึ ก ษา ส� ำ หรั บ นิ สิ ต ระดั บ ปริ ญ ญาตรี ที่ เรี ย น วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์เพือ่ การศึกษา โดย ผู้เชี่ยวชาญ จ�ำนวน 3 ท่าน

2. การหาประสิทธิภาพของบทเรียน คอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอนวิ ช าการผลิ ต รายการ โทรทัศน์/วิดีทัศน์เพื่อการศึกษา ส�ำหรับนิสิต ระดับปริญญาตรี และการเปรียบเทียบคะแนน จากการทดสอบก่อนเรียน/หลังเรียนของนิสิต 2.1 วิเคราะห์หาประสิทธิภาพของ บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน วิชาการผลิต รายการโทรทัศน์/วิดที ศั น์เพือ่ การศึกษา ส�ำหรับ นิ สิ ต ระดั บ ปริ ญ ญาตรี ใ นแต่ ล ะหน่ ว ยให้ มี ประสิ ท ธิ ภ าพตามเกณฑ์ ม าตรฐาน 90/90 (เปรื่อง กุมุท, 2519, หน้า129) 2.2 เปรียบเทียบคะแนนจากแบบ ทดสอบก่ อ นเรี ย น/หลั ง เรี ย นด้ ว ยบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน ผลการวิจัย

ผลการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วย สอน เรือ่ ง การตัดต่อล�ำดับภาพ และเทคนิคการ เปลีย่ นภาพในการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดทิ ศั น์ เพื่อการศึกษาส�ำหรับนิสิตปริญญาตรี เพื่อหา ประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 90/90 จาก กลุ่มตัวอย่าง จ�ำนวน 40 คน ได้ผลดังแสดงใน ตารางที่ 1 และ 2 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

137

จํานวน คะแนน คะแนน ตารางที่ 1 คะแนนเฉลี่ยของการทดลองหลั งเรียนทัคะแนนรวม ้งกลุ่ม (90 ตัวแรก) คะแนนทั้งกลุม คะแนนทั้งกลุม คะแนนทั้งกลุม

ยน จํผูาเรีนวน จํานวน ผูเ40 รียน ผูเรียน 40 40

เต็ม คะแนน คะแนน เต็40ม เต็ม 40 40

คะแนนรวม 1,444 คะแนนรวม 1,444 1,444

เฉลี่ย คะแนน คะแนน 36.10 เฉลี่ย เฉลี่ย 36.10 36.10

รอยละของ คะแนนเฉลี รอยละของ่ย รอยละของ 90.25 ่ย คะแนนเฉลี คะแนนเฉลี่ย 90.25 90.25

ตารางที่ 2 ร้อยละของจ�ำนวนผู้เรียนที่ผ่านเกณฑ์ ระสงค์ วัต่ผถุาปนระสงค์รอ(90 ตัวหลัง) จํานวนตามวัตจํถุาปนวนนั กเรีทยุกนที ยละของ รอยละของจํานวนผูเรียนที่ สามารถผ านเกณฑ วัตถุเปรียระสงค รอยละของจํ านวนผู นที่ รอยละของจํานวนผูเรียนที่ สามารถผานเกณฑวัตถุประสงค สามารถผานเกณฑวัตถุประสงค

ยน จํผูาเรีนวน จํานวน ผูเ40 รียน ผูเรียน 40 40

ทุกวัตถุกปเรีระสงค จํานวนนั ยนที่ผาน จํานวนนักเรียนที่ผาน ทุกวัตถุ37ประสงค ทุกวัตถุประสงค 37 37

คะแนนเฉลี รอยละของ่ย รอยละของ 92.50 ่ย คะแนนเฉลี คะแนนเฉลี่ย 92.50 92.50

ผลการเปรียบเทียบคะแนนทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนของนิสิตที่เรียนด้วยบทเรียน คอมพิวเตอร์ ตารางที่ 3 แสดงการเปรียบเทียบคะแนนทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนของนิสิตที่เรียนด้วย บทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การตัดต่อล�ำดับภาพ และเทคนิคการเปลี่ยนภาพ เครื่องมือที่ใชวัด แบบทดสอบก เครื่องมืออนเรี ที่ใยชนวัด เครื่องมือที่ใชวัด แบบทดสอบหลั งเรียยนน แบบทดสอบกอนเรี แบบทดสอบกอนเรียน แบบทดสอบหลังเรียน แบบทดสอบหลังเรียน

จํานวนผูเรียน 40 เรียน จํานวนผู จํานวนผูเรียน 40 40 40 40 40

สรุปและอภิปรายผลการวิจัย

จากผลการวิ จั ย การพั ฒ นาบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน การตัดต่อล�ำดับภาพ และ เทคนิ ค การเปลี่ ย นภาพ ส� ำ หรั บ นิ สิ ต ระดั บ ปริญญาตรีทเี่ รียนวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/ วีดทิ ศั น์เพือ่ การศึกษา ผูว้ จิ ยั สามารถน�ำประเด็น ต่างๆ มาอภิปรายผล ดังนี้

1. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การตัดต่อล�ำดับภาพ และเทคนิคการเปลีย่ นภาพ 138

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

x

16.98 x x 36.10 16.98 16.98 36.10 36.10

S.D. 4.39 S.D. S.D. 2.80 4.39 4.39 2.80 2.80

t-test t-test 32.14 t-test 32.14 32.14

ส� ำหรั บนิ สิต ระดั บปริญ ญาตรี ที่เรีย นวิ ช าการ ผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษามี ประสิทธิภาพ 90.25/ 92.50 เป็นไปตามเกณฑ์ มาตรฐาน 90/ 90 สามารถน�ำไปใช้ในการจัด เรียนการสอนได้จริง สอดคล้องกับงานวิจัยของ ชุติรัตน์ ประสงค์มณี (2553 : 78) ได้ท�ำการวิจัย เรื่อง การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน วิชาวิทยาศาสตร์ 8 เรื่องโมเมนตัมของนักศึกษา ทีเ่ รียนด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนทีแ่ สดง

การเคลื่อนที่ของวัตถุเป็นแบบภาพนิ่งและแบบ ภาพเคลือ่ นไหวหยุดเป็นระยะ ผลการวิจยั พบว่า 1) ประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่องโมเมนตัมที่แสดงการเคลื่อนที่ของวัตถุเป็น แบบ ภาพนิ่งมีประสิทธิภาพ 80.33/81.17 และ แบบภาพเคลือ่ นไหวหยุดเป็นระยะมีประสิทธิภาพ 80.00/83.50 การทีบ่ ทเรียนคอมพิวเตอร์ทผี่ วู้ จิ ยั สร้างขึน้ มีประสิทธิภาพเป็นไปตามเกณฑ์ 90/90 นัน้ ก็เนือ่ งมาจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นมีการออกแบบตามขั้นตอนตาม ทฤษฎีของ ฮานนาฟินและแพค (Hannafin and Pack: 372 อ้างถึงใน ฉลอง ทับศรี 2536) ที่ได้ เสนอการออกแบบการสอนบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนว่ามีองค์ประกอบตามขั้นตอนใหญ่ๆ 4 ขั้ น ตอน ดั ง นี้ 1) ขั้ น ศึ ก ษาสภาพและความ ต้องการ (needs assessment) โดยได้ท�ำการ ศึกษาถึงปัญหาการจัดการเรียนการสอน เรื่อง การตัดต่อล�ำดับภาพ และเทคนิคการเปลีย่ นภาพ ในการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการ ศึกษา จากนั้นการศึกษาเอกสารและต�ำราที่ เกี่ยวข้องกับวิชาการผลิตรายการโทรทัศน์เพื่อ การศึกษา เรือ่ ง การตัดต่อล�ำดับภาพ และภาษา ภาพส�ำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรีที่เรียน วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์เพื่อการศึกษา 2) ขัน้ ออกแบบ (design) ท�ำการออกแบบบทเรียน คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนโดยให้มกี ารปฏิสมั พันธ์กบั ผู้เรียน โดยท�ำการแทรกแบบสอบถาม หรือให้ผู้ เรี ย นได้ แ สดงความคิ ด เห็ น ในบทเรี ย นแต่ ล ะ หน่วยได้จากผู้เรียนจะเกิดการเรียนรู้ได้ โดยท�ำ การศึกษาจุดประสงค์ และเนื้อหาวิชาการผลิต

รายการโทรทัศน์เพื่อการศึกษา เรื่อง การตัดต่อ ล�ำดับภาพ และภาษาภาพส�ำหรับนักศึกษาระดับ ปริ ญ ญาตรี แล้ ว ท� ำ การแบ่ ง เนื้ อ หาออกเป็ น หน่วยย่อยๆ โดยท�ำการน�ำเสนอเนื้อหาผ่านสื่อ ต่างๆ พร้อมแหล่งสืบค้นเพิ่มเติม ก�ำหนดช่อง ทางการเข้าสู่เนื้อหาในบทเรียนท�ำการเชื่อมโยง เนื้อหาทั้งภายใน และภายนอกบทเรียน ท�ำการ ก�ำหนดเนื้อหาในแต่ละหน้าของบทเรียน ซึ่ง ประกอบไปด้วย เนื้อหาหลักๆ ในแต่หน่วยการ เรียน ขั้นตอนการปฎิบัติในแต่ละหน่วย รวมไป ถึงสื่อต่างๆ ที่น�ำมาใช้ในบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่ ว ยสอน จากนั้ น ท� ำ การออกแบบบทเรี ย น คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนโดยให้มกี ารปฏิสมั พันธ์กบั ผู้เรียน โดยท�ำการแทรกแบบสอบถาม หรือให้ ผู้เรียนได้แสดงความคิดเห็นในบทเรียนแต่ละ หน่วยได้จากผูเ้ รียนจะเกิดการเรียนรูไ้ ด้ และเมือ่ ผู้เรียนท�ำแบบทดสอบเสร็จแล้ว ผู้เรียนสามารถ ทราบผลคะแนนหลังจากท�ำแบบทดสอบได้ทนั ที 3) ขัน้ พัฒนาและปรับปรุง (develop & revision) มีการน�ำบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอนทีจ่ ดั ท�ำขึน้ น�ำเสนอต่อผู้เชี่ยวชาญ ท�ำการตรวจสอบข้อ บกพร่องและความสมบูรณ์ของเนื้อหา แบบ ฝึกหัด และเทคนิคการน�ำเสนอ จากนั้นน�ำข้อ เสนอแนะของผูเ้ ชีย่ วชาญ กลับมาแก้ไขปรับปรุง เพื่อให้ได้บทเรียนที่มีคุณภาพ อีกทั้งยังมีการ น� ำ บทเรี ย นคอมพิ ว เตอร์ ช ่ ว ยสอนไปหา ประสิทธิภาพ โดยน�ำไปทดลอง กับนักศึกษาที่ เรียนวิชา การผลิตรายการโทรทัศน์เพื่อการ ศึกษา ที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง เพื่อเก็บรวบรวม ข้อมูลเกี่ยวกับจุดบกพร่อง ในด้านคุณภาพของ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

139

บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน น�ำข้อมูลที่ได้ ปรับปรุงแก้ไข เพื่อการทดสอบในครั้งต่อไป 4) ขั้นประเมินและน�ำไปใช้ (evaluation implementation) เมื่อท�ำการปรับปรุงแก้ไขจนบท เรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนมีประสิทธิภาพแล้ว จึงน�ำใช้งานกับกลุ่มทดลองจริง

2. การเปรี ย บเที ย บคะแนนจากการ ทดสอบก่อนและหลังเรียนของนิสิตที่เรียนผ่าน บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง การตัดต่อ ล�ำดับภาพ และเทคนิคการเปลี่ยนภาพในการ ผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการศึกษา ส�ำหรับนิสิตปริญญาตรี ปรากฏว่า คะแนนหลัง เรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ เนือ่ งจากการเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ย สอน เรื่องการตัดต่อล�ำดับภาพ และเทคนิคการ เปลีย่ นภาพ ส�ำหรับนิสติ ระดับปริญญาตรีทเี่ รียน วิชาการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดิทัศน์เพื่อการ ศึกษา ได้มกี ารออกแบบเป็นไปตามล�ำดับขัน้ ตอน ซึ่งสอดคล้องกับหลักการของ วุฒิชัย ประสาร สอย (2547: 24-27) ที่ได้กล่าวถึงขั้นตอนการ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนไว้ว่า การ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนเป็นกระ บวนการทีจ่ ะต้องปฏิบตั อิ ย่างต่อเนือ่ ง ซึง่ จะต้อง ใช้ความวิรยิ ะ อุตสาหะ และความรูค้ วามสามารถ ของผูป้ ฏิบตั เิ ป็นอย่างมาก โดยมีเป้าหมายในการ สร้างมาตรฐานหรือประสิทธิภาพเชิงความรู้ เพือ่ รับประกันได้ว่าบทเรียนที่พัฒนาขึ้นนั้นมีคุณค่า ต่อการศึกษาและช่วยให้ผู้เรียนบรรลุมาตรฐาน การเรียนรู้ จากการใช้บทเรียนนั้นได้ในระดับใด 140

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

บ้าง ตลอดจนสามารถสร้างสรรค์รปู แบบการน�ำ เสนอเนื้อหาความรู้ให้เหมาะสมกับพฤติกรรม และการตอบสนองของผู้ใช้บทเรียน ข้อเสนอแนะ

จากการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ย สอน เรือ่ ง การตัดต่อล�ำดับภาพ และเทคนิคการ เปลีย่ นภาพในการผลิตรายการโทรทัศน์/วีดทิ ศั น์ เพือ่ การศึกษาส�ำหรับนิสติ ปริญญาตรีผวู้ จิ ยั มีขอ้ เสนอแนะ ดังนี้

1. ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจัย ไปใช้ 1.1 ควรใช้ กั บ ผู ้ เรี ย นที่ มี อุ ป กรณ์ คอมพิวเตอร์ครบ และใช้งานได้ดี 1.2 ควรให้ผู้เรียนใช้เรียนตามความ สะดวก และตามความต้องการของผู้เรียน

2. ข้อเสนอแนะในการท�ำวิจยั ครัง้ ต่อไป 2.1 ควรมีการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน กับเนือ้ หาในรายวิชาอืน่ ๆ และ ระดับชั้นอื่นๆ

กิตติกรรมประกาศ

ขอขอบคุณรองศาสตราจารย์ ดร.พงศ์ ประเสริฐ หกสุวรรณ ดร.ภูเบศ เลื่อมใส และ อาจารย์คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ทุกท่าน ที่กรุณาให้ค�ำปรึกษาให้ข้อแนะแนว แก้ไขข้อบกพร่องต่างๆ ด้วยความละเอียดถีถ่ ว้ น และเอาใจใส่ด้วยดีเสมอมา

เอกสารอ้างอิง กิดานันท์ มลิทอง. (2543). เทคโนโลยีการศึกษาและนวัตกรรม.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : อรุณการ พิมพ์.กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ. พ.ศ. 2542 และ ที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว. ชุติรัตน์ ประสงค์มณี. (2553). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน วิชาวิทยาศาสตร์ 8 เรื่อง โมเมนตัมส�ำหรับนักศึกษาภาควิชาครุศาสตร์เทคโนโลยี คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี. นพมาศ ธรรมประสิทธิ์. (2552). ผลการเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนร่วมกับการเรียน แบบร่วมมือ เรื่อง Food and drink วิชา ภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนบ้านดอนต�ำลึง. การค้นคว้าอิสระ ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา เทคโนโลยีการศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร. พงศ์ประเสริฐ หกสุวรรณ. (2552). การผลิตรายการโทรทัศน์เพื่อการศึกษา.พิมพ์ครั้งที่ 1: โรงพิมพ์ เทพเพ็ญวานิสย์. วัชระ เยียระยงค์. (2549). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงาน อาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง ส่วนประกอบคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักเรียนช่วงชั้นที่ 2. (การ ค้นคว้าอิสระปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิตไม่ได้ตพี มิ พ์) มหาวิทยาลัยศิลปากร. นครปฐม. วุฒิชัย ประสารสอย. (2547). บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนนวัตกรรมเพื่อการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ, เม็ดทรายพริ้นติ้ง. สมเจตน์ เมฆพายัพ. (2552). การผลิตรายการโทรทัศน์, พิมพ์ครัง้ ที่ 1.ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา. ส�ำนักบริหารงานการศึกษานอกโรงเรียน. กรุงเทพฯ. โสภณ สมรรถวิทยาเวช. (2558). การพัฒนาชุดการสอนรายวิชา การผลิตสื่อวีดิทัศน์ เรื่องการตัด ต่อ ล�ำดับภาพ ส�ำหรับนิสิตระดับปริญญาตรี สาขาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. วิทยานิพนธ์การศึกษา มหาบัณฑิต.ภาควิชาเทคโนโลยีทางการศึกษา. มหาวิทยาลัยบูรพา.หลักสูตรการศึกษาบัณฑิต สาขาเทคโนโลยีการศึกษา. (2559). หลักสูตร การศึกษาบัณฑิตสาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2559. สืบค้นจาก http://www.edu.buu.ac.th/document/educational-technology.pdf.

Hannafin, M.J. and Peck, K.L., (1988) The Design Development and Evaluation of Instructional Software, New York, Macmillan, pp. 5-13. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

141

กำรพัฒนำระบบสำรสนเทศกำรฝกปฏิบัติงำนวิชำชีพ ของคณะเภสัชศำสตร์ มหำวิทยำลัยมหำสำรคำม Development of information technology System of Pharmacy Practice, Mahasarakham University วีราภรณ เชยรัมย* ธนดล ภูสีฤทธิ**์ Veeraporn Chayram*, Thanadol Phuseerit**

บทคัดยอ งานวิจัยนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) เพื่อ พั ฒ นาระบบสารสนเทศ และประเมิ น ประสิทธิผลของระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติ งานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม 2) เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของ ระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม การ ด�าเนินการวิจยั ในครัง้ นีแ้ บ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การส�ารวจสภาพปัญหา โดยการศึกษา ระบบงานเดิม ผลจากการออกนิเทศงานของ อาจารย์ และจากการประชุมคณะกรรมการฝึก

ปฏิบัติงานวิชาชีพ ระยะที่ 2 ด�าเนินการตาม ขั้ น ตอนของกระบวนการวิ จั ย และพั ฒ นา (Research and Development: R&D) โดยใช้ ขัน้ ตอนหลักส�าคัญของกระบวนการวิจยั ใน 7 ขัน้ ตอน เครือ่ งมือทีใ่ ช้คอื แบบประเมินประสิทธิผล ส�าหรับผู้เชี่ยวชาญ 2 ด้าน คือผู้เชี่ยวชาญด้าน กระบวนการด� า เนิ น งานแหล่ ง ฝึ ก ปฏิ บั ติ ง าน วิชาชีพจ�านวน 3 ท่าน ด้านออกแบบระบบ สารสนเทศและด้ า นโปรแกรมคอมพิ ว เตอร์ จ�านวน 3 ท่าน ระยะที่ 3 ศึกษาประสิทธิภาพ และความพึ ง พอใจต่ อ การใช้ ง านระบบสารสนเทศ กลุ่มประชากรแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มคือ นิสิตนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร์ และเภสัชกร โรงพยาบาลร้านยา เครือ่ งมือทีใ่ ช้คอื แบบสอบถาม

นักศึกษาสาขาวิชาเทคโนโลยีและสือ่ สารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร หลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม Corresponding author; email: annnany84@windowslive.com ** อาจารย ดร. ประจําคณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม *

142

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เพื่อประเมินประสิทธิภาพและแบบสอบถาม ความพึงพอใจต่อระบบสารสนเทศส�ำหรับนิสิต นักศึกษา และเภสัชกรโรงพยาบาลร้านยา ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการประเมิ น ประสิ ท ธิ ผ ลของ ระบบสารสนเทศ จากผูเ้ ชีย่ วชาญ 2 ด้าน มีความ เหมาะสมในระดับมากที่สุด

2. ผลการประเมินประสิทธิภาพของ ระบบสารสนเทศ ผู้ใช้งานนิสิตนักศึกษา และ เภสัชกรโรงพยาบาลร้านยา มีความเหมาะสมใน ระดับมาก

3. ผลการศึกษาความพึงพอใจต่อการใช้ งานระบบสารสนเทศ ผูใ้ ช้งานนิสติ นักศึกษา และ เภสัชกรโรงพยาบาลร้านยา มีความพึงพอใจต่อ การใช้งานในระดับมาก ค�ำส�ำคัญ: ระบบสารสนเทศ การฝึกปฏิบัติงาน วิชาชีพ Abstract

The purposes of this research were 1) to develop an information technology system and Evaluate effectiveness of pharmacy practice Mahasarakham University; 2) to study the efficacy of information technology of Pharmacy Practice, Mahasarakham University.; 3) to study on satisfaction of using information technology of pharmacy practice Mahasarakham University.

Research methodology has a three phases : 1) surveying the problem by studying previous systems, results of teacher’s supervision and results conference of the professional internship committee.; 2) to operate with the steps of research and development (Research and Development: R&D) by using the seven important steps of the research process. Tool of this research is evaluate forms for evaluation the effectiveness by experts were 3 experts of design the process of professional practice center and 3 experts of design the process of information technology and program computer; 3) to studying on efficiency and satisfaction of using information technology. The samples were divided into two groups: the students of faculty of pharmacy and pharmacists in both hospitals and pharmacies .Tool of this research were questionnaires to ask about efficiency and satisfaction of Information technology for students and pharmacists in both hospital and pharmacies.

The Result of this research as follows:

1. The result of evaluation the efficacy of information technology in เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

143

professional internship of faculty of pharmacy, Mahasarakham university by experts has a efficacy in high level.

2. The result of evaluation the efficacy of information technology in professional practice in faculty of pharmacy, Mahasarakham University found students user and pharmacists in both hospital and pharmacies have a efficacy in high level.

3. The result of satisfaction evaluation of using information technology in professional practice in faculty of pharmacy, Mahasarakham University found students user and pharmacists in both hospital and pharmacies have a satisfaction in high level.

Keywords: information technology, pharmacy practice บทน�ำ

ความเจริ ญ ก้ า วหน้ า ทางระบบข้ อ มู ล ข่าวสารและสารสนเทศได้กลายเป็นส่วนหนึง่ ใน การด�ำเนินชีวิตของคนไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในยุคที่สังคมโลกตระหนักถึงความส�ำคัญของ ข้อมูลสารสนเทศ การแสวงหาสารสนเทศ และ การใช้สารสนเทศได้เป็นปัจจัยที่ส�ำคัญในการ ด�ำรงชีวิตของมนุษย์ในทุกๆด้าน ไม่ว่าจะเป็น ด้านการศึกษาค้นคว้า การจัดการธุรกิจ การ 144

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ปกครอง ความมั่นคงของชาติ ตลอดจนการส่ง เสริมสุขภาพของประชาชนให้มชี วี ติ ความเป็นอยู่ ที่ดีขึ้น ปัจจุบันสามารถค้นคว้าแหล่งข้อมูลได้ จากแหล่งสารสนเทศต่างๆ ทัว่ โลก และสามารถ ติดต่อกับบุคคล ชุมชน สถาบัน หรือองค์กรต่างๆ ได้อย่างไรพรมแดน และกล่าวได้ว่าอยู่ในสังคม สารสนเทศ หรือสังคมข่าวสาร (Information society) ซึง่ เป็นสัญลักษณ์แห่งโลกยุคโลกาภิวตั น์ เพราะมนุษย์ในสังคมทุกมุมโลกสามารถติดต่อ สือ่ สารรับทราบข่าวสารข้อมูลถึงกันได้อย่างไม่มี อุปสรรคและไร้พรมแดน เป็นสังคมที่มีการใช้ สารสนเทศในหลากหลายรู ป แบบ เพื่ อ ใช้ ประกอบการตัดสินใจ ทัง้ ระดับส่วนตนและส่วน รวม (ศันสนีย์ สงวนสินธุ์, 2548)

ระบบสารสนเทศเพื่อการพัฒนาองค์กร มีความส�ำคัญต่อประสิทธิภาพในการด�ำเนินงาน ขององค์กรเป็นอย่างยิ่ง ในปัจจุบันเทคโนโลยีมี การเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา มีการแข่งขันที่สูง องค์กรที่มีการบริหารงานที่มีประสิทธิภาพ มีผู้ ปฏิบัติงานที่มีทักษะ ความช�ำนาญ สามารถเข้า ถึ ง ข้ อ มู ล ได้ อ ย่ า งรวดเร็ ว ย่ อ มท� ำ ให้ อ งค์ ก ร สามารถด�ำเนินต่อไปได้ดี ดังนั้นการน�ำความ ชัดเจน และความช�ำนาญในเรื่องใดเรื่องหนึ่งซึ่ง บุ ค คลสามารถสร้ า งขึ้ น ได้ จ ากการเรี ย นรู ้ เทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในองค์กรเพื่อก่อให้ เกิดประโยชน์ เพิ่มประสิทธิภาพในการตัดสินใจ เกี่ยวกับการประยุกต์ใช้ ระบบสารสนเทศใน องค์กร ได้เป็นอย่างดี เทคโนโลยีสารสนเทศ เป็น เทคโนโลยีทุกรูปแบบที่น�ำมาประยุกต์ใช้ในการ ประมวลผล การจัดเก็บ การสื่อสาร และการส่ง

ผ่านสารสนเทศด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ โดยที่ ระบบทางกายภาพประกอบด้วยคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ตดิ ต่อสือ่ สาร และระบบเครือข่าย ขณที่ ระบบนามธรรมเกี่ยวข้องกับการจัดรูปแบบของ การปฏิสัมพันธ์ด้านสารสนเทศ ทั้งภายในและ ภายนอกระบบให้ ส ามารถด� ำ เนิ น ได้ อ ย่ า งมี ประสิทธิภาพ

คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้จัดการเรียนการสอนหลักสูตรเภสัชศาสตร์ บัณฑิต 6 ปี (Doctor of Pharmacy) และได้จัด ให้มีการเรียนการสอนในรายวิชาฝึกปฏิบัติงาน วิชาชีพเภสัชกรรม จ�ำนวน 6 ผลัด 6 รายวิชา โดยช่วงเวลาการในการฝึกเริ่มตั้งแต่ชั้นปีที่ 5 ภาคการศึกษาปลาย จนถึงชัน้ ปีที่ 6 ภาคการศึกษา ปลาย โดยจัดแผนการฝึกปฏิบัติงานดังต่อไปนี้

1. ฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ (บังคับ) โดย นิสิตทุกคนต้องผ่านการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ บังคับ 4 งานได้แก่ 1.1 ฝึ ก ปฏิ บั ติ ง านบริ บ าลทาง เภสัชกรรมผู้ป่วยนอก (Ambulatory care) 1.2 ฝึ ก ปฏิ บั ติ ง านบริ บ าลทาง เภสัชกรรมอายุรศาสตร์ 1 (General Medicine I) 1.3 ฝึ ก ปฏิ บั ติ ง านบริ บ าลทาง เภสัชกรรมอายุรศาสตร์ 2 (General Medicine II) 1.4 ฝึ ก ปฏิ บั ติ ง านบริ บ าลทาง เภสัชกรรมในสถานปฏิบตั กิ ารเภสัชกรรมชุมชน (Community pharmacy)

2. ฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพเฉพาะเลือก โดยนิสิตเลือกฝึกปฏิบัติงานตามความสนใจ 2 งาน ได้แก่

2.1 ปฏิบัติงานวิชาชีพเฉพาะเลือก 1 (Elective Clerkship 1) 2.2 ปฏิบัติงานวิชาชีพเฉพาะเลือก 1 (Elective Clerkship 2)

(หลักสูตรเภสัชศาสตร์บณ ั ฑิต สาขาวิชา บริบาลเภสัชกรรม, 2554) ซึ่งนิสิตเภสัชศาสตร์ ชัน้ ปีที่ 6 จะต้องออกฝึกปฏิบตั งิ านในรายวิชาดัง กล่ า ว ทั้ ง ในโรงพยาบาลและร้ า นยาให้ ค รบ จ�ำนวน 6 รายวิชา เป็นระยะเวลา 9 เดือนก่อน จบการศึ ก ษา และสอบใบประกอบวิ ช าชี พ เภสัชกรรมเพื่อออกไปสู่การท�ำงานที่สมบูรณ์ แบบ ในปัจจุบนั ระบบการส่งนิสติ ออกฝึกปฏิบตั ิ งานวิชาชีพมีหลายขั้นตอน ซึ่งมี นิสิต เจ้าหน้าที่ และเภสัชกรในโรงพยาบาลร้านยาที่ต่างต้อง เกี่ยวข้องกันและมีการประสานงานกันอยู่อย่าง สม�่ำเสมอ ทั้งนี้จากการประชุมคณะกรรมการ ฝึ ก ปฏิ บั ติ ง านวิ ช าชี พ คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม และจากการที่ อาจารย์ได้ออกไปนิเทศงาน ณ โรงพยาบาลและ ร้านยา ปีการศึกษา 2558 ได้มีการสรุปปัญหา ของระบบการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้ดังนี้

1) แหล่งฝึกและนิสติ มีจำ� นวนมากท�ำให้ การประสานงาน แจ้งข่าวสารในการฝึกงานต่างๆ ค่อนข้างล�ำบาก

2) สิ้ น เปลื อ งทรั พ ยากร วั ส ดุ ใ น ส�ำนักงาน และเปลืองเวลาในการท�ำงานของเจ้า หน้าที่

3) ฐานข้อมูลรายละเอียดทีอ่ ยูแ่ หล่งฝึก ยังไม่มีการปรับปรุงให้เป็นปัจจุบัน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

145

4) การจัดส่งเอกสารระหว่างแหล่งฝึก และคณะฯ ยังเกิดการสูญหาย

5) การประเมินผลการฝึกงานของนิสิต จากแหล่งฝึกยังคงเป็นแบบเอกสารซึ่งมีจ�ำนวน มากท�ำให้เจ้าหน้าที่ดูแลและกรอกคะแนนเพื่อ ประเมินผลส่งอาจารย์พิจารณาเกรดได้ล่าช้า

ด้วยเหตุผลดังกล่าวข้างต้นท�ำให้ผู้วิจัย มองเห็นถึงปัญหาที่เกิดขึ้นจากระบบงานเดิมซึ่ง จะเป็นเอกสารทัง้ หมด ได้มแี นวคิดในการน�ำเอา ระบบเทคโนโลยี ม าช่ ว ยในการพั ฒ นาระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เพื่อ อ� ำ นวยความสะดวกให้ แ ก่ นิ สิ ต นั ก ศึ ก ษาที่ สามารถเข้าดูข้อมูลของแหล่งฝึกทั้งโรงพยาบาล และร้านยาได้ เจ้าหน้าที่สามารถประมวลผล คะแนนของนิ สิ ต ได้ ร วดเร็ ว เภสั ช กรในโรง พยาบาลและร้ า นยาที่ เ ป็ น แหล่ ง ฝึ ก สามารถ ประเมินผลการฝึกงานของนิสิตผ่านออนไลน์ได้ ข้อมูลที่ได้มีความถูกต้อง ลดความซ�้ำซ้อนและ สู ญ หายของข้ อ มู ล ลดการสิ้ น เปลื อ งวั ส ดุ ใ น ส�ำนักงาน ลดภาระการท�ำงานของเจ้าหน้าที่ และอีกทัง้ ยังเป็นการสนับสนุนนโยบายของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ที่จะน�ำ เอาเทคโนโลยีมาช่วยพัฒนาระบบงานต่างๆ ภาย ในคณะฯ อีกด้วย

146

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

วัตถุประสงค์

1. เพื่อพัฒนาระบบสารสนเทศ และ ประเมินประสิทธิผลของระบบสารสนเทศการฝึก ปฏิ บั ติ ง านวิ ช าชี พ ของคณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

2. เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

3. เพือ่ ศึกษาความพึงพอใจต่อการใช้งาน ระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของ คณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

6 134

กรอบแนวคิดในการวิจัย

กรอบแนวคิดในกำรวิจัย

135 136 137 138 139 140 141 142

แนวคิด และทฤษฎี ในกำรพัฒนำ ระบบสำรสนเทศ

ระบบงานเดิมและความจ�าเป็น ในการใช้ระบบสารสนเทศ การฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

แนวคิด: (ชัยยงค์ พรหมวงศ์ม, 2555) (Research and Development: R&D) 7 steps 1. ศึกษาองค์ความรู้ 2. ศึกษาสภาพปัญหา และประเมินความต้องการ 3. การพัฒนากรอบแนวคิดของตัวต้นแบบ (Model) 4. สอบถามความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ ของผู้เชี่ยวชาญ 5. พัฒนาร่างต้นแบบชิ้นงาน 6. ทดสอบประสิทธิภาพและรับรองต้นแบบชิน้ งาน 7. ปรับปรุงต้นแบบชิ้นงาน

ระบบสารสนเทศ การฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

143 144 145 146 147 148

แนวคิดคุณสมบัติที่ดีของสำรสนเทศ

แนวคิด: วีระ เทพกรณ์ (2538 ) และชุมพล ศฤคารศิริ (2540) 1. มีความถูกต้องสมบูรณ์ เที่ยงตรง 2. ทันต่อการใช้งาน 3. สอดคล้องกับความต้องการของผู้ใช้งาน 4. มีความยืดหยุ่น 5. ไม่ความซ�้าซ้อน

ประสิทธิผล ของระบบ สารสนเทศ

ประสิทธิภาพ ของระบบ สารสนเทศ

ความพึงพอใจ ต่อระบบ สารสนเทศ

149 150 151

ภำพที่ 1 กรอบแนวคิดการวิจัย (Conceptual Framework) ภาพที่ 1 กรอบแนวคิดการวิจัย (Conceptual Framework)

152ขอบเขตของกำรวิ ขอบเขตของการวิ จัย จัย

คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ทั่วประเทศ จ�านวน 40 แห่ง จ�านวน 62 คน 1. ประชากรและกลุ ่มตัมวตัอย่ 153 1. ประชากรและกลุ วอยาางง ประกอบด้วย เภสัชกรโรงพยาบาลจ�านวน 42 154 1.1 ประชากร ประกอบดววยย 1.1 ประชากร ประกอบด้ 155 111 คน เภสัทชยาลั กรร้ยมหาสารคาม านยาจ�านวนจํานวน 20 คน 1.1.11.1.1นิ สนิ​ิ ตสิตชัชั้ น้นปปีทที่ 6ี่ คณะเภสั 6 คณะชศาสตรคนมหาวิ 156เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลั 1.1.2ยเภสั ชกรในโรงพยาบาลและร งฝกปฏิ พ ของคณะ วย กลุบ่มัตตัิงานวิ วอย่ชาาชีงประกอบด้ มหาสารคาม จ�านวน านยาที่เปนแหล1.2 1.2.1 นิ สิ ต ชั้ น ปี ที่ 6 คณะ 111 คน 1.1.2 เภสัชกรในโรงพยาบาล เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ที่ขึ้น และร้านยาทีเ่ ป็นแหล่งฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ ของ ด้วยรหัส 54 ได้ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

147

จากการสุ่มตัวอย่างแบบอย่างง่าย (Simple Random Sampling) ก� ำ หนดขนาดกลุ ่ ม ตัวอย่าง โดยใช้ตารางเกณฑ์ในการประมาณกลุม่ ตั ว อย่ า งจากจ� ำ นวนประชากร (บุ ญ ชม ศรี สะอาด, 2535) จ�ำนวน 33 คน 1.2.2 เภสัชกรในโรงพยาบาล และร้านยาทีเ่ ป็นแหล่งฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ ของ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคามทั่ว ประเทศ จ�ำนวน 40 แห่ง จ�ำนวน 62 คน ประกอบด้วย เภสัชกรโรงพยาบาลจ�ำนวน 42 คน เภสัชกรร้านยาจ�ำนวน 20 คน โดยเลือก ทั้งหมด

2. ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย 2.1 ตัวแปรต้น ได้แก่ ระบบสารสนเทศการฝึ ก ปฏิ บั ติ ง านวิ ช าชี พ ของคณะ เภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 2.2 ตัวแปรตาม ได้แก่ ประสิทธิภาพ คุ ณ ภาพ ความพึ ง พอใจต่ อ การใช้ ร ะบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

3. ด้ า นเนื้ อ หาของการวิ จั ย เป็ น การ ศึกษาเกี่ยวกับสภาพปัญหา อุปสรรค ความ จ�ำเป็นในการใช้ระบบสารสนเทศ เพื่อน� ำมา พัฒนาระบบการฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

4. การพัฒนาระบบสารสนเทศการฝึก ปฏิ บั ติ ง านวิ ช าชี พ ของคณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคามในการวิจัยครั้งนี้ ผู้ วิจัยยึดรูปแบบแนวคิดการวิจัยและพัฒนา (Research and Development: R&D) 7 ขั้นตอน 148

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

วิธีด�ำเนินการวิจัย

การด�ำเนินการวิจัยในครั้งนี้ ผู้วิจัยได้น�ำ แนวคิดการวิจัยและพัฒนา (Research and Development: R&D) โดยได้ศึกษาขั้นตอนใน สร้ า งนวั ต กรรมการศึ ก ษาด้ ว ยการวิ จั ย และ พัฒนา 7 ขั้นตอน (ชัยยงค์ พรหมวงศ์, 2555) ทั้งนี้ได้ท�ำการสังเคราะห์ออกมา 6 ขั้นตอนดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ท�ำการศึกษาคู่มือ เอกสาร ต�ำรา หลักการทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ศึกษา สภาพปัญหาที่มีอยู่ในปัจจุบัน ปัญหาจากการ นิเทศงาน ปัญหาจากการประชุมคณะกรรมการ ฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ น�ำมาใช้เป็นข้อมูลในการ ออกแบบ และพัฒนาระบบสารสนเทศการฝึก ปฏิบัติงานวิชาชีพ ของนิสิตคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ขั้นตอนที่ 2 ท�ำการพัฒนากรอบแนวคิด (ร่าง) ตัวแบบระบบพัฒนาระบบสารสนเทศการ ฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ ของนิสติ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ขั้นตอนการท�ำงาน คร่าวๆจากปัญหาในขั้นตอนที่ 1

ขั้นตอนที่ 3 สอบถามความคิดเห็นผู้ เชี่ยวชาญ โดยใช้วิธีการระดมความคิดเป็นกลุ่ม (Focus Group) เพื่อตรวจสอบ (ร่าง) กรอบ แนวคิดต้นแบบระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติ งานวิชาชีพที่พัฒนาขึ้น โดยการเชิญผู้เชี่ยวชาญ ทีได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) และได้คัดเลือกผู้เชี่ยวชาญ จ�ำนวน 2 ด้าน คือ ด้านกระบวนการด�ำเนินงานการฝึก ปฏิบัติงานวิชาชีพ และด้านระบบสารสนเทศ และคอมพิวเตอร์

ขั้นตอนที่ 4 ด�ำเนินการพัฒนาระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของนิสิต คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ซึ่งผ่านการพิจารณาและรับรองจากการระดม ความคิดเป็นกลุ่ม (Focus Group)

ขั้นตอนที่ 5 ทดสอบประสิทธิผลของ ระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ โดย ให้ผู้เชี่ยวชาญประเมินประสิทธิผลของระบบ สารสนเทศ โดยอาศัยผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้ ความสามารถและประสบการณ์ด้าน กระบวนการด�ำเนินงานการฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ และด้ า นระบบสารสนเทศและคอมพิ ว เตอร์ จ�ำนวนด้านละ 3 คน ได้มาด้วยวิธกี ารเลือกแบบ เจาะจง ท� ำ การทดสอบประสิ ท ธิ ผ ลด้ า น กระบวนการและผลลัพธ์ ของระบบสารสนเทศ การฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ แบบประเมินที่ใช้ใน การประเมินเป็นแบบมาตราส่วนการประเมินค่า (Rating Scale) ค่าเฉลี่ยที่ยอมรับได้คือ ตั้งแต่ 3.51 – 5.00

ขั้นตอนที่ 6 ท�ำการปรับปรุงแก้ไขระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของนิสิต คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม จากข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ

หลั ง จากที่ ร ะบบสารสนเทศผ่ า นการ ประเมินประสิทธิผลการท�ำงานแล้ว ผู้วิจัยได้น�ำ ระบบสารสนเทศมาใช้งานจริงกับ นิสติ นักศึกษา เจ้ า หน้ า ที่ คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม เภสัชกรโรงพยาบาลและร้านยาที่ เป็นแหล่งฝึก และท�ำการศึกษาถึงความพึงพอใจ ต่อการใช้งานระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบตั งิ าน

วิชาชีพ ของนิสติ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม แบบสอบถามแบ่งออกเป็น 2 ฉบับ ได้แก่ แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ใช้งาน ระบบสารสนเทศส�ำหรับนิสติ และแบบสอบถาม ความพึ ง พอใจของผู ้ ใช้ ง านระบบสารสนเทศ เภสัชกรโรงพยาบาลร้านยาที่เป็นแหล่งฝึกหลัง จากศึกษาถึงความพึงพอใจแล้ว ท�ำการทดสอบ ประสิทธิภาพของระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบตั ิ งานวิ ช าชี พ โดยให้ ผู ้ ใช้ ร ะบบเป็ น ผู ้ ป ระเมิ น ประสิ ท ธิ ภ าพของระบบสารสนเทศ โดยผู ้ ประเมินคือนิสิตเภสัชศาสตร์ ชั้นปีที่ 6 ที่ขึ้นต้น ด้วยรหัส 54 จ�ำนวน 33 คน และเภสัชกรโรง พยาบาลร้านยาที่เป็นแหล่งฝึก จ�ำนวน 62 แบบ ประเมินทีใ่ ช้ในการประเมินเป็นแบบมาตราส่วน การประเมินค่า (Rating Scale) ค่าเฉลี่ยที่ ยอมรับได้คือ ตั้งแต่ 3.51 – 5.00 ผลการวิจัย

จากการพัฒนาระบบสารสนเทศการฝึก ปฏิ บั ติ ง านวิ ช าชี พ ของคณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผู้วิจัยได้น�ำประเด็น ส�ำคัญที่พบมาอภิปรายโดยแบ่งออกเป็น 3 ขั้น ตอน ดังนี้

1. ผลการประเมินประสิทธิผลระบบ สารสนเทศจากผู้เชี่ยวชาญ 1.1 ผลการวิเคราะห์การประเมิน ของผู้เชี่ยวชาญ ผลการวิเคราะห์การประเมิน ของผู้เชี่ยวชาญ ที่ผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้นมา โดยมี การประเมินจากผูเ้ ชีย่ วชาญ 2 ด้าน คือ ด้านการ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

149

ประเมินด้านกระบวนการด�ำเนินงานแหล่งฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม และด้านระบบสารสนเทศและโปรแกรมคอมพิวเตอร์ โดยผลของการประเมินปรากฏ ดังนี้ ตาราง 1 ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้งานระบบสารสนเทศจากผูเ้ ชีย่ วชาญด้านกระบวนการ ด�ำเนินงานแหล่งฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม รายการประเมิน 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นสอดคล้องกับระบบงานปัจจุบัน ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นมีข้อมูลครบถ้วน ตรงต่อการใช้งาน ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นช่วยลดปัญหาการสูญเสียเวลา ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นช่วยลดปัญหาการสูญทรัพยากร ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นช่วยลดการซ้​้าซ้อนของข้อมูลได้ ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นช่วยลดปัญหาการสูญเสียเวลา ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึน้ มีการน้าเสนอเนื้อหาที่เหมาะสมต่อ การใช้งาน สรุปผล

ระดับความคิดเห็นต่อการใช้งาน X

S.D.

แปลผล

5

0.00

มากที่สุด

5

0.00

มากที่สุด

5 5

0.00 0.00

มากที่สุด มากที่สุด

4.33

0.57

มาก

4.66

0.57

มากที่สุด

4.66

0.57

มากที่สุด

4.81

0.42

มากที่สุด

จากตาราง 1 พบว่า

ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้งานระบบสารสนเทศจากผู้เชี่ยวชาญด้านกระบวนการ ด�ำเนินงานแหล่งฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม จ�ำนวน 3 ท่านโดยรวมมีความเหมาะสมมากที่สุด ( X = 4.81) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่า มีความเหมาะ สมในระดับมากที่สุด จ�ำนวน 6 ข้อ และมีความเหมาะสมมาก 1 ข้อ

150

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ตาราง 2 ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้งานระบบสารสนเทศจากผู้เชี่ยวชาญด้านระบบ สารสนเทศและโปรแกรมคอมพิวเตอร์ รายการประเมิน

ระดับความคิดเห็นต่อการใช้งาน

1. ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นออกแบบได้สอดคล้องกับ ระบบงาน 2. ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นออกแบบได้เหมาะสมกับผู้ใช้งาน 3. ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นมีการออกแบบได้หน้าจอ ตัวอักษร กราฟิก ได้เหมาะสม 4. ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นออกแบบได้เหมาะสมกับปัจจุบัน 5. การตรวจสอบการสิทธิ์การเข้าใช้งานมีความถูกต้อง 6. มีการควบคุมให้ใช้งานตามสิทธิ์ผู้ใช้ได้อย่างถูกต้อง รายการประเมิน

X

S.D.

แปลผล

4.66

0.57

มากที่สุด

5 3.66

0.00 0.57

มากที่สุด มาก

4.66

0.57

มากที่สุด

5

0.00

มากที่สุด

4.33

0.57

มาก

ระดับความคิดเห็นต่อการใช้งาน X

S.D.

7. การค้นหาข้อมูล การแก้ไขข้อมูล ตรงตามความต้องการ

4.33

0.57

มาก

มีการประมวลผลได้ถูกต้องเหมาะสม 8. ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นครอบคลุมตรงกับระบบงาน ที่ได้ออกแบบไว้

4.33

0.57

มาก

4.50

0.59

มาก

สรุปผล

จากตาราง 2 พบว่า

ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้งาน ระบบสารสนเทศจากผู ้ เชี่ ย วชาญด้ า นระบบ สารสนเทศและโปรแกรมคอมพิวเตอร์ จ�ำนวน 3 ท่าน โดยรวมมีความเหมาะสมมาก ( X = 4.50) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่า มีความเหมาะ สมในระดับมากที่สุด จ�ำนวน 4 ข้อ และมีความ เหมาะสมมาก 4 ข้อ โดยเรียงคะแนนมากไปหา น้อย คือ ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นออกแบบ

แปลผล

ได้เหมาะสมกับผู้ใช้งาน ( X = 5) การตรวจสอบ การสิทธิ์การเข้าใช้งานมีความถูกต้อง ( X = 5) ระบบสารสนเทศที่ พั ฒ นาขึ้ น ออกแบบได้ สอดคล้องกับระบบงาน ( X = 4.66) ระบบ สารสนเทศทีพ่ ฒ ั นาขึน้ ออกแบบได้เหมาะสมกับ ปัจจุบัน ( X = 4.66)

ผลสรุปจากการประเมินประสิทธิผลการ ใช้งานระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ จากผูเ้ ชีย่ วชาญ ทัง้ 2 ด้าน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

151

จ�ำนวน 6 ท่าน โดยรวมมีความเหมาะสมมาก ที่สุด ( X = 4.64)

2. ผลการศึกษาความพึงพอใจต่อการใช้ งานระบบสารสนเทศ 2.1 ผลการวิเคราะห์แบบสอบถาม เกี่ยวกับข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม ความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ 2.1.1 จ�ำนวนและร้อยละเกี่ยว กับข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถามความ พึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศส�ำหรับ นิสิต นักศึกษาคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม โดยผูว้ จิ ยั มีการก�ำหนดผูต้ อบแบบสอบถามเป็นนิสิตนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ทีม่ รี หัสนิสติ นักศึกษา ขึน้ ต้นด้วย 54 ผูต้ อบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็น เพศหญิง (ร้อยละ 60.6) รองลงมาเป็นเพศชาย (ร้อยละ 39.4) 2.1.2 ร้ อ ยละเกี่ ย วกั บ ข้ อ มู ล ทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถามความพึงพอใจต่อ การใช้งานระบบสารสนเทศส�ำหรับเภสัชกรโรง พยาบาลและร้านยา ผู้ตอบแบบสอบถามส่วน ใหญ่เป็นเภสัชกรท�ำงานโรงพยาบาล (ร้อยละ 61.7) รองลงมาเป็นเภสัชกรประจ�ำร้านยา (ร้อยละ 38.3) เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 60) เป็นเพศชาย (ร้อยละ 40) ส่วนใหญ่มอี ายุ 35 ปี (ร้อยละ 18.3) 2.2 ผลการวิเคราะห์แบบสอบถาม ความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ แบ่งออกเป็น 2 ชุด ประกอบด้วย 2.2.1 แบบสอบถามความพึ ง พอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศส�ำหรับนิสติ 152

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

นั ก ศึ ก ษาคณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม จากการตอบแบบสอบถามความ พึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ จากนิสติ นักศึกษา โดยรวมอยู่ในระดับมีความพึงพอใจ มาก ( X = 4.37) 2.2.2 แบบสอบถามความพึ ง พอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ ส�ำหรับ เภสัชกรโรงพยาบาลและร้านยา จากการตอบ แบบสอบถามความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบ สารสนเทศ จากเภสัชกรโรงพยาบาลและร้านยา โดยรวมอยู่ในระดับมาก ( X = 4.41)

สรุปผลรวมความพึงพอใจต่อการใช้งาน ระบบสารสนเทศ ของคณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ของนิสิตนักศึกษา และเภสัชกรโรงพยาบาลร้านยา มีความพึงพอใจ อยู่ในระดับมาก ( X = 4.39)

3. ผลการศึกษาประสิทธิภาพต่อการใช้ งานระบบสารสนเทศ 3.1 ผลการวิเคราะห์แบบสอบถาม เกี่ยวกับข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม ประสิทธิภาพต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ ผู้ ตอบแบบสอบถามส่ ว นใหญ่ เ ป็ น เภสั ช กร โรงพยาบาลร้านยา (ร้อยละ 66.67) และเป็น นิสิตนักศึกษา (ร้อยละ 33.33 ) เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 62.37) เป็นเพศชาย (ร้อยละ 37.63) ทั้งนี้แยกการประเมินออกเป็น 5 ด้าน คือ 1. ด้านประสิทธิภาพของระบบ ด้านตรงตามความต้องการ มีความเหมาะสมอยู่ ในระดับมาก ( X = 4.15) 2. ด้านประสิทธิภาพของระบบ

ด้านสามารถท�ำงานได้ตามหน้าที่ มีความเหมาะ สมอยู่ในระดับมาก ( X = 4.07) 3. ด้านประสิทธิภาพของระบบ ด้านความง่ายต่อการใช้งาน มีความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก ( X = 4.10) 4. ด้านประสิทธิภาพของระบบ ด้านด้านประสิทธิภาพ มีความเหมาะสมอยู่ใน ระดับมาก ( X = 4.13) 5. ด้านประสิทธิภาพของระบบ ด้านการรักษาความปลอดภัยของข้อมูล มีความ เหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( X = 4.08)

สรุปผลรวมการตอบแบบสอบถามด้าน ประสิทธิภาพต่อการใช้งานระบบสารสนเทศของ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ของนิสติ นักศึกษาและเภสัชกรโรงพยาบาลร้านยา มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( X = 4.10)

4. ผลการวิเคราะห์เกีย่ วกับความคิดเห็น เพิ่มเติมของผู้ตอบแบบสอบถาม ผลการวิเคราะห์เกี่ยวกับความคิด เห็นเพิม่ เติมจากเภสัชกรโรงพยาบาลและร้านยา 1. ต้ อ งการให้ มี ก ารพั ฒ นา ระบบอย่างต่อเนื่อง 2. เป็ น ระบบที่ ดี สามารถ อ�ำนวยความสะดวกให้เภสัชกรในการประเมิน คะแนนของนิสิตได้เป็นอย่างดี 3. ต้องการให้มกี ารพัฒนาระบบ โดยการเพิ่ ม แบบประเมิ น ในส่ ว นของวิ ช า Elective เพิ่มเติม 4. การออกแบบหน้าจอโดยรวม ดี แต่ไม่เป็นที่ดึงดูดสายตาเท่าที่ควร

5. ควรมีการก�ำหนด รหัสการ เข้าใช้งาน เช่น ต้องมีตวั เลขและตัวหนังสือปะปน กันรวม 8 ตัว เพื่อให้เป็นระเบียบ ความเร็วใน การใช้งานระบบดี

5. ผลการพัฒนาระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้น แบ่ง ประเภทของผู้ใช้งาน ออกเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 การใช้งานระบบสารสนเทศ ส�ำหรับนิสิต/นักศึกษา ส่วนที่ 2 การใช้งานระบบสารสนเทศ ส�ำหรับอาจารย์แหล่งฝึก ส่วนที่ 3 การใช้งานระบบสารสนเทศ ส�ำหรับเจ้าหน้าที่แหล่งฝึก

ภาพ ก หน้าแรกของระบบ

ภาพ ข ลงทะเบียนเข้าใช้งาน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

153

ภาพ ค หน้าจอประเมินคะแนนฝึกงาน

ภาพ ง หน้าจอจัดการข้อมูลผู้ใช้งาน สรุปผล

จากการออกแบบและพั ฒ นาระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงาวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้น�ำ แนวคิดคุณสมบัตทิ ดี่ ขี องสารสนเทศ และด�ำเนิน การตามขัน้ ตอนของกระบวนการวิจยั และพัฒนา (Research and Development: R&D) โดย ใช้ขั้นตอนหลักส�ำคัญของกระบวนการวิจัยใน 7 ขั้นตอน ผู้วิจัยท�ำการสังเคราะห์ออกมาได้ 6 ขั้นตอน จากนั้น น�ำระบบสารสนเทศไปให้ผู้ เชี่ยวชาญท�ำการประเมินระบบสารสนเทศเพื่อ หาประสิทธิผลของระบบสารสนเทศ ผูเ้ ชีย่ วชาญ 154

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

แบ่งออกเป็น 2 ด้าน คือด้านกระบวนการด�ำเนิน งานของแหล่งฝึกปฏิบัติงารวิชาชีพ จ�ำนวน 3 ท่าน ด้านการออกแบบระบบสารสนเทศและ ด้านโปรแกรมคอมพิวเตอร์ จ�ำนวน 3 ท่าน ผล การประเมินการใช้งานระบบสารสนเทศจาก ผู้เชี่ยวชาญทั้ง 2 ด้าน พบว่ามีความเหมาะสม อยู ่ ใ นระดั บ มากที่ สุ ด โดยผู ้ เชี่ ย วชาญได้ ใ ห้ ค�ำแนะน�ำว่าเป็นระบบทีด่ มี าก ต้องการให้มกี าร พัฒนาอย่างต่อเนือ่ ง เพิม่ เติมกราฟิกในส่วนของ วีดีโอและรูปภาพ เพื่อเป็นการดึงดูดความสนใจ ของผู้ใช้งาน เพิ่มแบบประเมินจาก 4 วิชาหลัก เป็น 6 วิชา ตามที่นิสิตไปฝึกงานจริง เพราะ สามารถช่วยให้คณะฯ ประหยัดค่าใช้จ่ายใน ด้านวัสดุ เวลา และตอบสนองต่อนโยบายคณะฯ ทีต่ อ้ งการให้นำ� ระบบสารสนเทศเข้ามาใช้พฒ ั นา งาน

จากการศึ ก ษาผลการประเมิ น ความ พึ ง พอใจต่ อ การใช้ ง านระบบสารสนเทศการ ฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผลการประเมินความ พึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศจากนิสติ นั ก ศึ ก ษา คณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม เภสัชกรโรงพยาบาลร้านยาที่เป็น แหล่งฝึกและพบว่า ระดับความพึงพอใจต่อการ ใช้งานระบบสารสนเทศอยู่ในระดับมาก โดยได้ แสดงความคิ ด เห็ น ต่ อ การใช้ ง านระบบสารสนเทศไว้ว่า ต้องการให้มีการพัฒนาระบบอย่าง ต่อเนื่อง ระบบสามารถอ�ำนวยความสะดวก ในการประเมินคะแนนของนิสิตได้เป็นอย่างดี

จากการศึ ก ษาผลการประเมิ น ด้ า น

ประสิทธิภาพต่อการใช้งานระบบสารสนเทศการ ฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม พบว่า อยู่ในระดับ เหมาะสมมาก อภิปรายผล

จากการวิ จั ย เรื่ อ ง การพั ฒ นาระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผู้วิจัย อภิปรายดังนี้

1. การศึกษาสภาพปัญหาของระบบ งานเดิม ผลจากการศึกษาสภาพปัญหาและ ความต้องการระบบสารสนเทศ เมื่อพิจารณา ตามข้อมูล ต�ำรา เอกสารงานเดิม จากผลที่ อาจารย์ออกนิเทศงานในปี 2558 และจากการ ประชุ ม คณะกรรมการฝึ ก ปฏิ บั ติ ง านวิ ช าชี พ พบว่า มีระบบการด�ำเนินงานที่เป็นเอกสาร มี การใช้ทรัพยากรสิน้ เปลือง การประสานงานแจ้ง ข่าวสารในการฝึกงานค่อนข้างล�ำบาก ฐานข้อมูล รายละเอียดที่อยู่แหล่งฝึกไม่เป็นปัจจุบัน การ จัดส่งเอกสารระหว่างแหล่งฝึกและคณะฯ ยัง เกิดการสูญหาย จึงมีความต้องการระบบใหม่ที่ มีความสามารถในการท�ำงานจัดเก็บข้อมูลและ น�ำเสนอข้อมูลต่างๆ สอดคล้องกับงานวิจัยของ อลิน สุวินัย ที่ศึกษาระบบการจัดการฝึกงาน มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีมหานคร พบว่า ระบบ งานเดิมยังคงเป็นแบบเอกสาร ไม่สามารถสืบค้น ข้อมูลสถานที่ฝึกงานให้แก่นักศึกษา อาจารย์ที่ ปรึกษาได้ทันท่วงที มีการจัดเก็บเอกสารต่างๆ

ในการฝึกงานไม่เป็นระบบ สิ้นเปลืองวัสดุ การ ประสานงานกับสถานทีฝ่ กึ งานระหว่างนิสติ ออก ฝึ ก งานมี ห ลายขั้ น ตอนท� ำ ให้ มี ข ้ อ มู ล ที่ ต ้ อ ง ประมวลผลมาก ซึ่งเจ้าหน้าที่มีเพียงคนเดียว ไม่สามารถด�ำเนินการได้รวดเร็ว หลังจากมีการ พัฒนาระบบการจัดการฝึกงาน พบว่า ระบบ สามารถลดภาระงานของเจ้าหน้าที่งานฝึกงาน ข้อมูลถูกจัดเก็บอย่างเป็นระบบระเบียบและ ค้นหาข้อมูลได้สะดวก ถูกต้อง สถานฝึกงาน สามารถตรวจสอบข้ อ มู ล เบื้ อ งต้ น ของนิ สิ ต นักศึกษาที่เข้าฝึกงานในสถานที่ฝึกงานนั้นได้ สามารถตรวจสอบสถานการณ์ด�ำเนินงาน ผล การตอบรับการเข้าฝึกงานได้อย่างรวดเร็ว ลด การสิ้นเปลืองวัสดุ (อลิน สุวินัย, 2553)

2. การพัฒนาระบบสารสนเทศการฝึก ปฏิ บั ติ ง านวิ ช าชี พ ของคณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม จากการศึ ก ษาการพั ฒ นาระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผู้วิจัย ได้ศึกษาและใช้ขั้นตอนในสร้างนวัตกรรมการ ศึ ก ษาด้ ว ยการวิ จั ย และพั ฒ นา 7 ขั้ น ตอน สอดคล้ อ งกั บ งานวิ จั ย และพั ฒ นานวั ต กรรม ทางการศึกษา ของศาสตราจารย์ ดร. ชัยยงค์ พรหมวงศ์ โดยผูว้ จิ ยั ได้ทำ� การสังเคราะห์ออกมา เป็น 6 ขั้นตอนคือ ขั้ น ตอนที่ 1 ท� ำ การศึ ก ษาคู ่ มื อ เอกสาร ต�ำรา หลักการทฤษฎี และงานวิจัยที่ เกี่ยวข้อง ศึกษาสภาพปัญหาที่มีอยู่ในปัจจุบัน ปัญหาจากทีอ่ าจารย์เดินทางไปนิเทศงาน ปัญหา เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

155

จากการประชุมคณะกรรมการฝึกปฏิบัติงาน วิชาชีพ น�ำมาใช้เป็นข้อมูลในการออกแบบ และ พั ฒ นาระบบสารสนเทศการฝึ ก ปฏิ บั ติ ง าน วิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม ขั้นตอนที่ 2 ท�ำการพัฒนากรอบ แนวคิ ด (ร่ า ง) ตั ว แบบระบบพั ฒ นาระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ขั้นตอนที่ 3 สอบถามความคิดเห็น จากผู้เชียวชาญ อาจารย์ที่ปรึกษาเพื่อระดม ความคิ ดเห็ น และรับรอง (ร่าง) ตัว แบบการ พั ฒ นาระบบสารสนเทศการฝึ ก ปฏิ บั ติ ง าน วิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย มหาสารคาม โดยใช้วิธีการระดมความคิดเป็นก ลุ่ม (Focus Group) ขั้นตอนที่ 4 ท�ำการปรับปรุงและ พั ฒ นาระบบสารสนเทศการฝึ ก ปฏิ บั ติ ง าน วิ ช าชี พ ของคณะเภสั ช ศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม จากข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ และอาจารย์ที่ปรึกษา ขั้นตอนที่ 5 ท�ำการทดสอบระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ศึกษา ประสิทธิผล ประสิทธิภาพ และความพึงพอใจต่อ การใช้งานระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติงาน วิ ช าชี พ ของคณะเภสั ช ศาสตร์ ม หาวิ ท ยาลั ย มหาสารคาม โดยการน�ำระบบไปติดตั้งผ่าน ออนไลน์ และท�ำการส�ำรวจคุณภาพและความ พึงพอใจต่อการใช้งานระบบสารสนเทศ 156

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ขั้ น ตอนที่ 6 สรุ ป ผลการทดสอบ ประสิทธิภาพและการประเมิน ท�ำการปรับปรุง แก้ไขระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบตั งิ านวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เพือ่ ให้ระบบสารสนเทศมีประสิทธิภาพและตอบ สนองต่อผูใ้ ช้งานให้มากทีส่ ดุ (ชัยยงค์ พรหมวงศ์, 2555)

3. การประเมินประสิทธิผลของระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม จากการศึ ก ษาการพั ฒ นาระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผูว้ จิ ยั ได้ น�ำระบบไปให้ผู้เชี่ยวชาญประเมินประสิทธิผล จากการตอบแบบสอบถามทางออนไลน์ โดยผู้ เชี่ยวชาญ แบ่งออกเป็น 2 ด้าน คือ ด้านเนื้อหา กระบวนการของงานแหล่งฝึก และด้านการ ออกแบบสารสนเทศและโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ด้านละ 3 ท่าน พบว่าผลการประเมินประสิทธิผล ของระบบสารสนเทศด้านเนื้อหากระบวนการ ของงานแหล่งฝึก โดยรวมมีความเหมาะสมมาก ที่สุด และผลการประเมินประสิทธิผลการใช้งาน ระบบสารสนเทศจากผู ้ เชี่ ย วชาญด้ า นระบบ สารสนเทศและโปรแกรมคอมพิวเตอร์ โดยรวม มีความเหมาะสมมาก สรุปผลรวมการประเมินประสิทธิผล การใช้งานระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติงาน วิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ จากผู้เชี่ยวชาญ ทัง้ 2 ด้าน จ�ำนวน 6 ท่าน โดยรวมมีความเหมาะ สมมากที่สุด

4. การประเมินความพึงพอใจต่อการใช้ งานระบบสารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ประเมินโดยใช้แบบสอบถาม ผู้วิจัยพบประเด็น ที่น่าสนใจและได้น�ำมาอภิปรายผลดังนี้ 1. ความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบ สารสนเทศจากนิสิตนักศึกษา มีระดับความพึง พอใจอยู่ในเกณฑ์มาก และด้านที่ระดับความพึง พอใจมากที่สุดคือด้านระบบสารสนเทศมีความ ถูกต้องสมบูรณ์ เที่ยงตรง ไม่ซ�้ำซ้อน แสดง ให้ เห็นว่าระบบสารสนเทศทีพ่ ฒ ั นาขึน้ ต้องมีความ ถูกต้อง ข้อมูลไม่ซ�้ำซ้อน 2. ความพึงพอใจต่อการใช้งานระบบ สารสนเทศจากเภสัชกรโรงพยาบาลและร้านยา มีระดับความพึงพอใจ อยูใ่ นเกณฑ์มาก และด้าน ที่ระดับความพึงพอใจมากที่สุดคือด้านระบบ สารสนเทศมีความยืดหยุน่ แสดงให้เห็นว่าระบบ สารสนเทศที่พัฒนาขึ้นมีความง่ายต่อการเข้า ใช้ ง าน ตรงตามความต้ อ งการของผู ้ ใช้ ง าน สามารถเรียกใช้งานได้ทั้งบนเว็บ และในมือถือ ท�ำให้สามารถเข้าถึงสารสนเทศได้ทุกสถานที่ ทุกเวลา สอดคล้องกับงานวิจัยของ ประภาพร มั่นคง ที่ศึกษาการพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อ การติ ด ตามวิ ท ยานิ พ นธ์ คณะศึ ก ษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม พบว่า หลังจากที่ได้ ทดลองใช้ กั บ กลุ ่ ม ตั ว อย่ า งเพื่ อ ประเมิ น ผล ความพึงพอใจ โดยแบ่งระดับความพึงพอใจออก เป็น 5 ระดับ ผลการประเมินสรุปว่า ผลความ พึงพอใจของระบบจากลุม่ ตัวอย่างการใช้งานอยู่ ในระดับมากที่สุด ซึ่งระบบสารสนเทศสามารถ

ใช้งานได้ทั้งบนเว็บและในมือถือ มีความเหมาะ สมต่อการใช้งาน ตอบสนองความต้องการของผู้ ใช้งาน ในด้านการเรียกดูข้อมูล มีความสะดวก เรี ย กใช้ ง านข้ อ มู ล ได้ ทั น ที ท� ำ ให้ เจ้ า หน้ า ที่ สามารถรายงานผลข้อมูลภาระงานอาจารย์ และ ข้อมูลรายงานการด�ำเนินงานของนิสติ ได้ทนั ที มี ความง่ า ยต่ อ การเข้ า ใช้ ง าน ตรงตามความ ต้องการของผู้ใช้งาน สามารถเข้าถึงสารสนเทศ ได้ทกุ สถานที่ ทุกเวลา ( ประภาพร มัน่ คง, 2558)

5. การประเมินประสิทธิภาพของระบบ สารสนเทศการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพ ของคณะ เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผูว้ จิ ยั ได้ น�ำระบบไปทดลองใช้ และประเมินประสิทธิภาพ ของระบบโดยผู้ใช้ระบบ แบ่งออกเป็น 5 ด้าน ดังนี้ 5.1 ด้ า นประสิ ท ธิ ภ าพของระบบ ด้านตรงตามความต้องการ มีความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก 5.2 ด้ า นประสิ ท ธิ ภ าพของระบบ ด้านสามารถท�ำงานได้ตามหน้าที่ มีความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก 5.3 ด้ า นประสิ ท ธิ ภ าพของระบบ ด้านความง่ายต่อการใช้งาน มีความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก 5.4 ด้ า นประสิ ท ธิ ภ าพของระบบ ด้านด้านประสิทธิภาพ มีความเหมาะสมอยู่ใน ระดับมาก 5.5 ด้านประสิทธิภาพของระบบด้าน การรั ก ษาความปลอดภั ย ของข้ อ มู ล มี ค วาม เหมาะสมอยู่ในระดับมาก เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

157

สรุปผลรวมด้านประสิทธิภาพต่อการใช้ งานระบบสารสนเทศ ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีความเหมาะสมอยู่ ในระดับมาก สอดคล้องกับงานวิจัยของ ประภา พร มั่นคงที่ศึกษาการพัฒนาระบบสารสนเทศ เพื่อการติดตามวิทยานิพนธ์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม พบว่า หลังจากที่ได้ ทดลองใช้ กั บ กลุ ่ ม ตั ว อย่ า งเพื่ อ ประเมิ น ประสิทธิภาพ ผลการประเมินพบว่าอยู่ในเกณฑ์ ดี โดยกระบวนการท�ำงานของระบบมีการท�ำงาน ถู ก ต้ อ งตามที่ ไ ด้ อ อกแบบระบบไว้ ซึ่ ง การ ออกแบบรายงาน ก็ ส ามารถน� ำ ข้ อ มู ล จาก รายงานไปใช้ในการตัดสินใจวางแผนการด�ำเนิน งานต่ อ ได้ การเข้ า ใช้ ง านของผู ้ ใช้ ง านแต่ ล ะ ประเภทมีความเหมาะสมกับสถานะผู้ใช้งาน (ประภาพร มั่นคง, 2558) ข้อเสนอแนะ

1. ข้อเสนอแนะเพื่อการน�ำไปใช้งาน 1.1 ควรมี ก ารจั ด การประชุ ม เชิ ง ปฏิบัติการเพื่อเป็นการอบรมการใช้งานระบบ สารสนเทศ

158

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

เพื่ อ ให้ ผู ้ ใช้ ง านได้ เข้ า ใจวิ ธี ก ารใช้ ง านระบบ สารสนเทศ และตระหนักถึงความส� ำคัญของ การอัพเดตข้อมูลให้เป็นปัจจุบันอยู่เสมอ 1.2 ควรมีการน�ำเอาผลทีไ่ ด้จากการ ศึกษาค้นคว้าไปประชาสัมพันธ์กับหน่วยงานอื่น เพือ่ น�ำไปใช้สนับสนุนการด�ำเนินงานด้านการฝึก ปฏิบัติงานวิชาชีพ

2. ข้อเสนอแนะในการศึกษาค้นคว้า ครั้งต่อไป 2.1 ควรมีการศึกษาปัจจัยที่ส่งผล ต่อการยอมรับระบบสารสนเทศของผู้ใช้งาน 2.2 ควรมีการศึกษาสภาพปัญหาที่ เกิดขึ้นหลังการใช้งานระบบสารสนเทศ เพื่อใช้ ในการการพั ฒ นาต่ อ ยอดระบบสารสนเทศ ให้เป็นที่ยอมรับในกลุ่มผู้ใช้งาน 2.3 ควรมีการศึกษาความเป็นไปได้ ของการพัฒนาระบบสารสนเทศในส่วนของการ จ่ า ยค่ า ตอบแทนการฝึ ก งานผ่ า นทางระบบ สารสนเทศ

เอกสารอ้างอิง คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. (2554). หลักสูตรเภสัชศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพ บริบาลทางเภสัชกรรม(หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2554). มหาสารคาม: คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2555). การวิจยั เชิงวิจยั และพัฒนานวัตกรรมทางการศึกษา. ค้นเมือ่ 20 ตุลาคม 2558, จาก http://www.educ.su.ac.th/2013/images/stories/210655_01.pdf ชุมพล ศฤงคารศิริ. (2540). ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: ป.สัมพันธ์ พาณิชย์. บุญชม ศรีสะอาด. (2535). การวิจัยเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สุวิริยาสาส์น. ประภาพร มั่นคง. (2558). การพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการติดตามวิทยานิพนธ์ คณะศึกษา ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัย มหาสารคาม, มหาสารคาม. วีระ เทพกรณ์. (2538). สารสนเทศเพื่อการพัฒนาการศึกษาในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: อักษรเจริญ ทัศน์. ศันสนีย์ สงวนสินธุ์. (2548). อนาคตของสังคมไทยกับเทคโนโลยีสารสนเทศ. ค้นเมื่อ 19 ตุลาคม 2558, จาก http://www.rayongwit.ac.th/22.htm อลิน สุวินัย. (2553). ระบบการจัดการการฝึกงาน. (วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีมหานคร, กรุงเทพมหานคร.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

159

กลยุทธ์กำรจัดกำรกำรพัฒนำกำรศึกษำนอกระบบ เพื่อควำมมั่นคงของจังหวัดชำยแดนภำคใต้ โดยศูนย์วิทยำศำสตร์เพื่อกำรศึกษำ The Management Strategies Development of Nonfomal Education The Stability of The Southern Border Provinces by for Center Science Education พัชสุชาติ ถาวระ* เสาวนีย สิกขาบัณฑิต** พีระพงษ สิทธิอมร***

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งมีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อ ศึกษาสภาพ ปัญหา และปัจจัยทีเ่ กีย่ วข้องจัดการ พัฒนาการศึกษานอกระบบเพื่อความมั่นคงของ จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์ เพื่อการศึกษา 2) เพื่อสร้างกลยุทธ์การจัดการ พัฒนาคุณภาพการศึกษานอกระบบเพื่อความ มั่ น คงของจั ง หวั ด ชายแดนภาคใต้ โดยศู น ย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา 3) เพื่อประเมิน กลยุ ท ธ์ ก ารจั ด การพั ฒ นาคุ ณ ภาพการศึ ก ษา นอกระบบเพื่อความมั่นคงของจังหวัดชายแดน ภาคใต้ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา

กลุ่มตัวอย่าง คือ นักศึกษาผู้ใหญ่นอกระบบที่ใช้ บริการของศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา ปี การศึกษา 2559 จ�านวนทั้งสิ้น 373 คน โดยใช้ เกณฑ์ตามตารางการก�าหนดกลุ่มตัวอย่างของ Krejcie & Morgan และใช้การสุ่มแบบแบ่งชั้น (Stratified Random Sampling) เครื่องมือที่ ใช้ในการเป็นแบบสอบถามมาตรส่วนประมาณ ค่า 5 ระดับมีความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.877 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่า t-test และ F-test ตามล�าดับ การวิเคราะห์ข้อมูลเชิง

นักศึกษาหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยนอรทกรุงเทพ คณะบดีบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยนอรทกรุงเทพ *** อาจารยประจําหลักสูตร สาขาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยนอรทกรุงเทพ *

**

160

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

คุณภาพได้แก่ แบบสัมภาษณ์ของผู้เชี่ยวชาญ โดยใช้ Focus group ปรากฏผลดังนี้

จากการศึกษาสภาพปัญหาและการวิจยั ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการพัฒนาการศึกษานอก ระบบเพื่อความมั่นคงจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยศูนย์วทิ ยาศาสตร์เพือ่ การศึกษา โดยรวมและ รายด้านอยู่ในระดับมาก

การสร้างกลยุทธ์การจัดการพัฒนาการ ศึ ก ษานอกระบบเพื่ อ ความมั่ น คงของจั ง หวั ด ชายแดนภาคใต้ โ ดยศู น ย์ วิ ท ยาศาสตร์ ศึ ก ษา พบว่า กลยุทธ์การมีส่วนร่วมและความสามัคคี ส�ำคัญที่สุด

การประเมินกลยุทธ์การจัดการพัฒนา การศึกษานอกระบบเพื่อความมั่นคงชายแดน ภาคใต้โดยศูนย์วทิ ยาศาสตร์การศึกษาด้านความ เป็นไปได้ ความเหมาะสม อยู่ในระดับสูงและ เหมาะสมดี ค�ำส�ำคัญ: กลยุทธ์ การพัฒนา การศึกษานอก ระบบ ชายแดนใต้ Abstract

The purpose of This research to study 1) To study the issues and factors outside the education system to manage the security of the southern provinces Border by The Center for Science Education 2) To create a management strategy to improve the quality of education systems to ensure the stability

of the South. The Center for Science Education 3) To evaluate management strategies to improve the quality of education systems to ensure the stability of the South by The Center for Science Education

The Samples of adult non-formal service-based Center for Science in the academic year 2559 totaled 373, using the table to determine the sample’s Krejcie & Morgan. And Stratified Random Sampling The instruments used in the query scale of 5 levels, with confidence, Reliability both equal at 0.877 statistics used for data analysis were percentage, average, standard deviation value t-test and F-test sequence analysis. qualitative data include Focus group interviews of experts with the following results.

The Studies and research problems related to the management of the education system, to secure the southern border provinces. The Center for Science Education Overall and specifically at a high level.

The strategic management education system to ensure the stability of the South by the Center for Science Education. Strategic Participation engagement and to join unity most เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

161

important.

The Evaluating management strategies to improve education system stability southern border by the Center for Science Education, the possibility at high, appropriate and reasonable.

Keywords: Strategies Development Nonformal Education Southern Border ความเป็นมาและความส�ำคัญของปัญหา

การพัฒนาประเทศในยุคการขยายตัว นวัตกรรมและเทคโนโลยีตามบริบทสังคมฐาน ความรู้ส่งผลให้ประเทศเกิดการเปลี่ยนแปลง ปรั บ เปลี่ ย นเป้ า หมายของประเทศไปสู ่ ก าร พัฒนาที่ยั่งยืน ต้องอาศัยศักยภาพของคนเป็น กลไกหลักในการขับเคลือ่ น ดังนัน้ นานาประเทศ หันมาพัฒนาสมรรถนะของคนในประเทศเตรียม รับกระแสการพัฒนาอย่างรวดเร็ว อาจจะส่งผล กระทบกับประเทศอย่างต่อเนื่อง

ประเทศไทยมี เ ป้ า หมายการพั ฒ นา ประเทศตามแนวนโยบายแห่งรัฐที่สอดคล้อง กับแนวทางการพัฒนาที่แท้จริง กล่าวคือมุ่ง พัฒนาเพือ่ ก้าวสูก่ ารเป็นประเทศทีม่ คี วามมัน่ คง และยั่งยืน ซึ่งจ�ำเป็นต้องวางรากฐานโดยเน้น ศักยภาพของพลเมือง ความเข้มแข็งของชุมชน ท้องถิ่น และการปรับโครงสร้างสังคมให้สมดุล “การศึกษา” นับเป็นกลไกส�ำคัญในการ “พัฒนา คน” และ “พัฒนาทุนทางปัญญา” จึงเป็นปัจจัย หลักที่ช่วยเพิ่มสมรรถนะของคนไทย เพื่อให้มี 162

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ศักยภาพในการพัฒนาประเทศให้ก้าวหน้าทั้ง ด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวัฒนธรรม ที่น�ำไปสู่ความยั่งยืนและยืดหยัดได้ในเวทีสากล (ส�ำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา 2558: 1-2) การศึ ก ษาเป็ น พื้ น ฐานส� ำ คั ญ ในการพั ฒ นา ประเทศให้เกิดความก้าวหน้าทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองประเทศที่เจริญจะมีระบบ การศึกษาที่มีคุณภาพเพื่อพัฒนาคนให้มีความรู้ ความสามารถไปพัฒนาประเทศ ประเทศไทย ให้ความส�ำคัญกับการศึกษามานานแล้วดังกล่าว ที่ว่า “รู้อะไรไม่สู่รู้วิชา” “หรือมีวิชาเหมือนมี ทรัพย์อยู่นับแสน” นอกจากนั้นการศึกษายัง พัฒนาความรู้ ศีลธรรมคุณค่า ค่านิยม และความ เข้าใจชีวิต ซึ่งการศึกษามีความจ�ำเป็นส�ำหรับ ชีวิตเพื่อให้เด็กและผู้ใหญ่มีความรู้ ความเข้าใจ ต่อวัฒนธรรมการคิดที่มีอิทธิพลต่อกฎต่าง ๆ พร้อมกับทักษะอื่น ๆ จ�ำเป็นต้องเรียนรู้และ สื่อสาร (จินตนา สุจจานันท์. 2556: 17)

รัฐบาลตระหนักถึงความส�ำคัญของการ วิจัยและพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยี โดยมี เป้าหมายที่จะสนับสนุนให้ทุกภาคส่วนในสังคม ใช้ประโยชน์จากวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีการวิจยั และพัฒนา และนวัตกรรม เพื่อน�ำไปต่อยอด สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์สนิ ค้าและบริการในทุกภาค การผลิตให้มีคุณภาพ รวมทั้งเร่งสร้างสังคม นวัตกรรมเพื่อให้เป็นกลไกในการขับเคลื่อนใน การพัฒนาความเจริญก้าวหน้าให้แก่ประเทศใน ทุกมิติ ตลอดจนให้ความส�ำคัญต่อการน�ำองค์ ความรู ้ จ ากผลงานวิ จั ย ไปใช้ ป ระโยชน์ ใ นเชิ ง พาณิชย์ รวมทั้งน�ำไปปรับปรุงพัฒนาและสร้าง

มูลค่าเพิ่มให้แก่ผลิตภัณฑ์และบริการ เพื่อให้ สอดคล้องกับโมเดลเศรษฐกิจใหม่ (Thailand 4.0) หรื อ ยุ ค เศรษฐกิ จ ที่ ขั บ เคลื่ อ นด้ ว ย วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี ความคิดสร้างสรรค์และ นวัตกรรม อันเป็นการเสริมสร้างศักยภาพทาง เศรษฐกิจของประเทศ ซึ่งผลขอชื่นชมทุกภาค ส่ ว นที่ ใ ห้ ค วามส� ำ คั ญ กั บ การพั ฒ นางานวิ จั ย ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา และสามารถน�ำเสนอ ผลงานวิ จัย สู ่ การใช้ประโยชน์อย่างยั่ง ยืน ต่อ สาธารณะอย่างต่อเนื่อง งานวิจัยที่มีคุณภาพ หลากหลายสาขาเหล่านี้จะก่อให้เกิดประโยชน์ อย่างยิ่งต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของ ประเทศและขับเคลื่อนประเทศไปสู่เป้าหมาย ระยะยาวตามยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 25602579) (ประยุทธ์ จันทร์โอชา. 2559; 3) วัตถุประสงค์ของการวิจัย

1. เพื่อศึกษาสภาพ ปัญหา และปัจจัย ทีเ่ กีย่ วข้องกับกลยุทธ์การจัดการแผนพัฒนาการ ศึ ก ษานอกระบบเพื่ อ ความมั่ น คงของจั ง หวั ด ชายแดนภาคใต้ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการ ศึกษา

2. เพื่ อ สร้ า งกลยุ ท ธ์ ก ารจั ด การแผน พัฒนาคุณภาพการศึกษานอกระบบเพื่อความ มั่ น คงของจั ง หวั ด ชายแดนภาคใต้ โดยศู น ย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา

3. เพือ่ ประเมินกลยุทธ์การจัดการแผน พัฒนาคุณภาพการศึกษานอกระบบเพื่อความ มั่ น คงของจั ง หวั ด ชายแดนภาคใต้ โดยศู น ย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา

ขอบเขตการวิจัย

การวิจยั นี้ จะด�ำเนินการวิจยั 3 ขัน้ ตอน ดังนี้

ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาสภาพ ปัญหา และปัจจัยทีเ่ กีย่ วข้องกับการบริหารแผนพัฒนา คุณภาพการศึกษานอกระบบโรงเรียน 1.1 ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง ประชากร คือ ประชาชนนอก ระบบที่ใช้บริการของศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการ ศึกษาจังหวัดนราธิวาสและปัตตานี ปีการศึกษา 2559 จ�ำนวน 28733 คน กลุม่ ตัวอย่าง คือ ประชาชนนอก ระบบที่ใช้บริการของศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการ ศึกษา ปีการศึกษา 2559 จ�ำนวนทั้งสิ้น 373 คน โดยใช้เกณฑ์ตามตารางการก�ำหนดกลุม่ ตัวอย่าง ของ (Krejcie & Morgan. 1970) และใช้การสุ่ม แบบแบ่งชั้น (Stratified Random Sampling) 1.2 ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรที่ศึกษา คือ สภาพการ บริ ห ารจั ด การพั ฒ นาการศึ ก ษานอกระบบ โรงเรียนเพื่อความมั่นคงจังหวัดชายแดนภาคใต้

ขั้ น ตอนที่ 2 การวิ เ คราะห์ ส ภาพ แวดล้ อ มเกี่ ย วกั บ การบริ ห ารจั ด การศู น ย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา มีขอบเขตการวิจัย ดังนี้ 2.1 กลุ่มผู้เข้าประชุม กลุ่มผู้เข้าประชุมเพื่อวิเคราะห์ สภาพแวดล้อมเกีย่ วกับสภาพการบริหารจัดการ ศูนย์วทิ ยาศาสตร์เพือ่ การศึกษา ต้องมีคณ ุ สมบัติ เป็นไปตามเกณฑ์ข้อใดข้อหนึ่ง ดังต่อไปนี้ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

163

2.1.1 เป็ น อาจารย์ ป ระจ� า วิทยาลัย/มหาวิทยาลัยที่มีประสบการณ์ทาง ด้านการบริหารการศึกษา 2.1.2 เป็ น ข้ า ราชการครู ที่ มี ประสบการณ์ทางด้านการจัดท�าแผนกลยุทธ์ สภาพการบริหารจัดการของศูนย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา 3 ด้าน 1) การจัดการศึกษา 2) งานบริการทางวิชาการแก่สงั คม 3) นวัตกรรม

การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมเกีย่ วกับ การบริหารจัดการศูนย์วิทยาศาสตร์ เพื่อการศึกษาใช้กรอบแนวคิดของ Higgins and Vincze เรียกว่า “การ วิเคราะห์ SWOT” ได้แก่ - จุดแข็ง (Strengths) - จุดอ่อน (Weaknesses) - โอกาส (Opportunities) - อุปสรรค (Threats)

กลยุทธ์การบริหารจัดการ ศูนย์วทิ ยาศาสตร์เพือ่ การศึกษา 1) การวางแผน (Planning) 2) การจัดการองค์กร (Organizing) 3) การน�า (Leading) 4) การควบคุม (Controlling)

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคิดการวิจัย

2.1.3 เป็นผู้ที่มีประสบการณ์ ทางด้านการบริหารการศึกษาไม่ต�่ากว่า 5 ปี ใน สถาบันอุดมศึกษาหรือหน่วยงานทางการศึกษา ของกระทรวงศึกษาธิการ จ�านวน 17 คน 2.2 ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรทีศ่ กึ ษา คือ สภาพแวดล้อม เกี่ยวกับสภาพการบริหารจัดการศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา ขั้นตอนที่ 3 กำรพัฒนำกลยุทธ์กำร บริหำรจัดกำรศูนย์วทิ ยำศำสตร์เพือ่ กำรศึกษำ 3.1 กลุ ่ ม ผู ้ ท รงคุ ณ วุ ฒิ ที่ เข้ า ร่ ว ม ประชุมกลุ่ม 164

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

กลุม่ ผูท้ รงคุณวุฒใิ นการสนทนา กลุ ่ ม คื อ ผู ้ ที่ มี ค วามรู ้ ค วามสามารถและมี ประสบการณ์ เพือ่ ใช้ในการสนทนากลุม่ มีจา� นวน 17 คน โดยผู้เชี่ยวชาญต้องมีคุณสมบัติเป็นไป ตามเกณฑ์ข้อใดข้อหนึ่งดังต่อไป 3.1.1 เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญ ทางด้านการบริหารการศึกษาหรือหน่วยงาน เอกชน 3.1.2 เป็นผูท้ มี่ คี วามเชีย่ วชาญ ทางด้านการจัดท�าแผนกลยุทธ์ 3.1.3 เป็นผู้ที่มีประสบการณ์ ทางด้านการบริหารไม่ต�่ากว่า 5 ปี 3.2 ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรที่ศึกษา คือ กลยุทธ์การ บริหารจัดการศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา ประโยชน์ที่คำดว่ำจะได้รับจำกกำรวิจัย 1. เป็นข้อมูลสารสนเทศและเสนอแนะ ด้านการจัดการศึกษานอกระบบโรงเรียนจังหวัด ชายแดนภาคใต้ให้เหมาะสมกับสภาพความสนใจ ตามความต้องการที่แท้จริง 2. เป็นข้อเสนอแนะด้านการจัดการ ศึกษาตามบทบาทหน้าที่ให้แก่ บุคลากร ชุมชน ในการบริ ห ารของศู น ย์ วิ ท ยาศาสตร์ เ พื่ อการ ศึกษา 3. เป็นข้อเสนอแนะผลการวิจัยในการ ท�ากลยุทธ์ ได้แก่ หน่วยงานความมั่นคงและ หน่วยงานทางการศึกษาในระดับนโยบายและ การปฏิบัติได้อย่างเหมาะสม

การวิ จั ย เรื่ อ งกลยุ ท ธ์ ก ารจั ด การ พัฒนาการศึกษานอกระบบเพื่อความมั่นคงของ จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์ เพื่ อ การศึ ก ษา ผู ้ วิ จั ย ใช้ ร ะเบี ย บวิ ธี วิ จั ย และ พัฒนา (Research and Development) แบ่ง วิธีด�ำเนินการวิจัยออกเป็น 3 ขั้นตอน ดังนี้

ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพการบริหาร จั ด การศึ ก ษานอกระบบเพื่ อ ความมั่ น คงของ จังหวัดชายแดนภาคใต้

ขั้นตอนที่ 2 วิเคราะห์สภาพแวดล้อม เกี่ ย วกั บ สภาพการบริ ห ารจั ด การศู น ย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา

ขั้นตอนที่ 3 กลยุทธ์การจัดการศูนย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา 1.1 ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง 1.1.1 ประชากร คือ ประชาชน ที่ใช้บริการของศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา 2559 จ�ำนวน 28,733 คน จากศูนย์วทิ ยาศาสตร์ เพื่ อ การศึ ก ษาจั ง หวั ด นราธิ ว าสและจั ง หวั ด ปัตตานี 1.1.2 กลุม่ ตัวอย่าง คือ ประชาชน ที่ใช้บริการของศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา ปีการศึกษา 2559 จ�ำนวน 373 คน โดยใช้เกณฑ์ ก�ำหนดจากกลุ่มตัวอย่างตามตารางของเครจซี่ และมอร์แกน (Krejcie & Morgan. 1970 และ ใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้น (Stratified random sampling) ดังตาราง 2 ได้กลุ่มตัวอย่าง จ�ำนวน 373 คน แล้วสุ่มอย่างง่าย

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

เครื่ อ งมื อ ที่ ใช้ ใ นการวิ จั ย ครั้ ง นี้ คื อ แบบสอบถาม (Questionnaire) เกี่ยวกับสภาพ การบริหารจัดการศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการ ศึกษา ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ

ส่วนที่ 1 ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบ สอบถาม มีลักษณะเป็นแบบตรวจสอบรายการ (Check List) จ�ำนวน 10 ข้อ

ส่วนที่ 2 สภาพการบริหารจัดการศูนย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาตามกรอบแนวความ คิดของ เชอร์เมอร์ฮอร์น (Schermerhorn.

1999: 4) ประกอบด้วย การวางแผน การจัดการ องค์ การน�ำและการควบคุม จ�ำนวน 17 ข้อ

ลั ก ษณะของแบบสอบถามเป็ น แบบ มาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ (Rating Scale) ซึ่งมีเกณฑ์การให้คะแนน ดังนี้ 5 หมายถึง มีการ ปฏิบตั กิ ารมากทีส่ ดุ 4 หมายถึง มีการปฏิบตั กิ าร มาก 3 หมายถึง มีการปฏิบัติการปานกลาง 2 หมายถึง มีการปฏิบตั กิ ารน้อย 1 หมายถึง มีการ ปฏิบัติการน้อยที่สุด การเก็บรวบรวมข้อมูล

ผู้วิจัยด�ำเนินเก็บรวบรวมข้อมูล ดังนี้

1. ผูว้ จิ ยั ขอหนังสือจากบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพฯ เพื่อขออนุญาต แจกแบบสอบถาม

2. ผู ้ วิ จั ย จั ด ส่ ง แบบสอบถามโดยส่ ง แบบสอบถามพร้อมค�ำชี้แจง ด้วยตนเองโดยขอ ความร่วมมือจากทุกเขตรับผิดชอบ และนัดวัน รับคืนแบบสอบถามโดยให้ส่งกลับทางไปรษณีย์ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

165

ได้รบั แบบสอบถามกลับคืนมา จ�ำนวน 371 ฉบับ ทั้งสิ้น 370 คน ผลการศึกษาข้อมูลตามการ ปฏิบัติผู้ตอบแบบสอบถามเกี่ยวกับสภาพการ คิดเป็นร้อยละ 98.89 บริหารจัดการ ส่วนใหญ่เป็นหญิงจ�ำนวน 223 คน คิดเป็นร้อยละ 60.27 ส่วนเพศชายจ�ำนวน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล

เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล 147 คน คิดเป็นร้อยละ 39.72 อายุของกลุ่ม คือ แบบบันทึกซึ่งครอบคลุมภาระงานทุกด้าน ตัวอย่างช่วงอายุ 30-35 ปี จ�ำนวน 152 คน คิด คือ ด้านงานจัดการศึกษานอกระบบโรงเรียน เป็นร้อยละ 41.53 รองลงมาได้แก่ อายุ 20-25 ปี ด้านงานบริการทางวิชาการแก่สังคม จ�ำนวน 106 คน คิดเป็นร้อยละ 28.64 อายุ 15 การวิ จั ย เรื่ อ ง “กลยุ ท ธ์ ก ารจั ด การ 20 ปี มีจ�ำนวน 102 คน คิดเป็นร้อยละ 27.56 พัฒนาการศึกษานอกระบบเพื่อความมั่นคงของ อายุมากกว่า 35 ปี มีจ�ำนวน 10 คน คิดเป็นร้อยละ จังหวัดชายแดนใต้โดยศูนย์วทิ ยาศาสตร์เพือ่ การ 2.70 ด้านอาชีพ นักศึกษาจ�ำนวน 157 คน คิด ศึ ก ษา” ครั้ ง นี้ ใช้ ร ะเบี ย บวิ ธี วิ จั ย และพั ฒ นา เป็นร้อยละ 42.43 รับราชการมีจ�ำนวน 112 คน (Research and Development) โดยผู้วิจัย คิดเป็นร้อยละ 31.27 และอาชีพเกษตรจ�ำนวน สามารถสรุปผลการวิจัย อภิปรายผล และน�ำ 111 คน คิดเป็นร้อยละ 30.11 ด้านรายได้ ราย เสนอข้อเสนอแนะ ตามล�ำดับดังนี้ ได้ 5,000-10,000 บาท จ�ำนวน 157 คน คิดเป็น ร้อยละ 42.43 รายได้ 15,000-20,000 บาท สรุปผลการวิจัย จ�ำนวน 106 คน คิดเป็นร้อยละ 28.65 มากกว่า

ตอนที่ 1 ผลการศึ ก ษากลยุ ท ธ์ ก าร 20,000 บาท จ�ำนวน 107 คน คิดเป็นร้อยละ จัดการพัฒนาการศึกษานอกระบบเพื่อความ 28.91 มั่ น คงของจั ง หวั ด ชายแดนใต้ โ ดยศู น ย์ ตอนที่ 1.2 โครงร่างแผนกลยุทธ์และ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา แผนปฏิบัติ

การเสนอผลการศึกษาตอนที่ 1 แบ่งออก บริ บ ทจั ง หวั ด ชายแดนภาคใต้ เ พื่ อ เป็น 2 ตอน โดยมีรายละเอียดดังนี้ ก�ำหนดกลยุทธ์เพื่อก�ำหนดกลยุทธ์

ตอนที่ 1.1 ผลการศึกษาข้อมูลทัว่ ไปของ จังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้แก่ จังหวัด ผู้ตอบแบบสอบถามเกี่ยวกับกลยุทธ์การจัดการ ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส ตามที่ปรากฏใน พัฒนาการศึกษานอกระบบโรงเรียนเพื่อความ แผนทีป่ ระเทศไทยปัจจุบนั มีพนื้ ทีโ่ ดยรวมทัง้ สิน้ มั่ น คงของจั ง หวั ด ชายแดนใต้ โ ดยศู น ย์ ประมาณ 10,936,864 ตารางกิโลเมตร ประกอบ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา ด้วยพื้นที่จังหวัดปัตตานี 1,940,356 ตาราง

จากข้อมูลทัว่ ไปของผูต้ อบแบบสอบถาม กิ โ ลเมตร จั ง หวั ด ยะลา 4,521,078 ตาราง พบว่า กลุม่ ตัวอย่างทีต่ อบแบบสอบถามมีจำ� นวน กิโลเมตร และจังหวัดนราธิวาส 4,475,430 166

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ตารางกิโลเมตร พื้นที่ดังกล่าวมีที่ตั้งห่างจาก กรุงเทพมหานครตามทางหลวงแผ่นดินไปทาง ทิศใต้ที่ตั้งจังหวัดประมาณ 1,000 กิโลเมตร คือ เป็นระยะทางจากกรุงเทพฯ ถึงปัตตานี 1,055 กิโลเมตร กรุงเทพฯ ถึงยะลา 1,084 กิโลเมตร และกรุงเทพฯ ถึงนราธิวาส 1,114 กิโลเมตร

ประชากรไทยสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นทายาททางชาติพันธุ์และสืบทอดวัฒนธรรม อันหลากหลายด้วยศาสนา ภาษาและเชื้อชาติ

“มลายูมุสลิมไทยสามจังหวัดชายแดน ภาคใต้” หรืออย่างที่เรียกกันสั้น ๆ ว่า “มุสลิม สามจังหวัดชายแดนภาคใต้” เป็นต้น มุสลิมกลุม่ นี้เป็นผู้ที่สืบทอดและสืบสานลักษณะความเป็น วัฒนธรรมมลายูทตี่ งั้ อยูบ่ นฐานคิดซึง่ ถูกก�ำหนด ด้วยกรอบศาสนาอิสลามเป็นหลัก กล่าวคือเป็น วัฒนธรรมมลายู-อิสลามทีเ่ กิดจากการผสมผสาน แนวคิดแบบดั้งเดิมตามบรรพบุรุษที่ไม่ขัดกับ หลักการของศาสนาอิสลามกับแนวคิดใหม่ที่ได้ มีโอกาสปฏิสัมพันธ์กับชาวพลโลกในส่วนอื่น ๆ กระบวนการเช่ น นี้ มี ผ ลท� ำ ให้ บ ริ บ ททาง วั ฒ นธรรมมลายู แ บบดั้ ง เดิ ม (Malaytraditionalculture) เกิดการพลวัตในลักษณะการ ทับซ้อนด้วยระลอกคลื่นของวัฒนธรรมชนชาติ (มลายู) วัฒนธรรมอันเนือ่ งด้วยศาสนา (อิสลาม) วัฒนธรรม

ส�ำหรับด้านการศึกษานัน้ รัฐบาลเกือบทุก สมัยนับแต่อดีตจนถึงปัจจุบันตระหนักถึงความ ส�ำคัญและความจ�ำเป็นในการพัฒนาการศึกษา ในพืน้ ทีจ่ งั หวัดชายแดนภาคใต้มาโดยตลอด นับ ตัง้ แต่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูห่ วั

ทรงโปรดเกล้าฯ ให้มีการปฏิรูปทางการศึกษา และมีพระบรมราชโยบายเกีย่ วกับการขยายการ จัดการศึกษาสู่หัวเมือง การก�ำหนดกลยุทธ์ขององค์การ

1. แนวทางในการก�ำหนดกลยุทธ์ เมื่อก�ำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจและ เป้าประสงค์ขององค์การไว้ชดั เจน เป็นทีย่ อมรับ ขั้ น ตอนต่ อ มาก็ คื อ การก� ำ หนดกลยุ ท ธ์ ข อง องค์การ โดยกลยุทธ์ที่ก�ำหนดขั้นนี้หากเป็น องค์การขนาดใหญ่มากอาจเรียกว่า กลยุทธ์หลัก หรือประเด็นทางยุทธศาสตร์โดยรวมกลยุทธ์ไว้ เป็ น กลุ ่ ม ๆ ทั้ ง นี้ เ พื่ อ ให้ ส มาชิ ก ทุ ก ระดั บ ใน องค์การเข้าใจตรงกัน กลยุทธ์ขององค์การเป็นแนวทาง หรือวิธกี ารทีจ่ ะท�ำให้องค์การบรรลุผลส�ำเร็จตาม วิสัยทัศน์ที่ได้ก�ำหนดไว้ การก�ำหนดกลยุทธ์ของ องค์การมีแนวทางในการด�ำเนินการ ดังนี้ 1.1 การก�ำหนดกลยุทธ์โดยใช้เทคนิค แบบสวอท การก�ำหนดกลยุทธ์ขององค์การ โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมแบบ สวอท. มีขั้นตอนในการด�ำเนินการและประเด็น การพิจารณาคือ 1) การพิ จ ารณาโอกาสต้ อ ง เสาะหาวิธีการที่จะน�ำจุดแข็งขององค์การไปใช้ ให้เป็นประโยชน์แต่ต้องค�ำนึงถึงจุดอ่อนควบคู่ ด้วย เพราะองค์การอาจมีจดุ อ่อนทีเ่ ป็นอุปสรรค ท�ำให้ไม่สามารถหาเอาจุดแข็งทีม่ อี ยูม่ าใช้ในการ แสวงหาโอกาสที่เกิดขึ้นได้ เช่น เมื่อเศรษฐกิจ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

167

เฟื่องฟู องค์การที่มีขีดความสามารถด้านการ ผลิตสูงย่อมมีความได้เปรียบ แต่ถา้ หากองค์การ นั้น มีจุดอ่อนอยู่ที่การตลาดหรือการให้บริการก็ จะท�ำให้ไม่สามารถใช้จุดแข็งด้านความสามารถ ในการผลิตได้อย่างเต็มที่ เป็นต้น 2) การพิจารณาถึงภัยคุกคาม ทีส่ ำ� คัญ ต้องเสาะหากลยุทธ์ทสี่ ามารถน�ำเอาจุด แข็งที่มีอยู่มาใช้ในการป้องกันตัว หรือน�ำจุดแข็ง นัน้ ไปใช้หาโอกาสอืน่ เพิม่ ขึน้ เช่น เมือ่ มีคแู่ ข่งทีม่ ี ความเข้มแข็งเข้ามาในองค์การทีเ่ ราอยู่ ก็อาจจะ ต้องใช้จุดแข็งของเราซึ่งอาจเป็นความสนิทสนม กั บ การบริ ก ารในพื้ น ที่ เ ป็ น เครื่ อ งป้ อ งกั น ตั ว เป็นต้น

จากการวิเคราะห์ได้ 11 กลยุทธ์ กลยุทธ์ 11 ประการดังนี้ 1) ความเข้าใจถึงการมีสว่ นร่วม ด้านการศึกษาและคุณภาพชีวิต 2) ตระหนักถึง ความส� ำ คั ญ ด้ า นวั ฒ นธรรมและคุ ณ ค่ า ทาง ประวัติศาสตร์ 3) กลยุทธ์ในเชิงรุกด้านการ ปฏิบัติควรมีระบบที่ยึดหยุ่น ไม่แข็งและหย่อน ยานเกินไป 4) กลยุทธ์ปอ้ งกันตนเอง สร้างโอกาส ให้ภาคประชาชนท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการรักษา ท้องถิน่ ชุมชน 5) กลยุทธ์คอยการประคองตัวเอง ของชุมชน เน้นกิจกรรมทีเ่ หมาะสมไม่ให้กระทบ ด้า นวั ฒ นธรรม 6) สร้างความเข้าใจตรงกัน ระหว่างการจัดการศึกษาของรัฐและเอกชนเสริม ประเด็นความไว้วางใจส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ ภาษาไทยกลางในหลักสูตรและภาษามลายูคกู่ นั ไปไม่แปลกแยก 7) ขจัดความเหลื่อมล�้ำด้านครู รัฐและเอกชนสอนศาสนาอิสลาม 8) ด้านความ ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินควรก�ำหนดเวลา 168

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

และแนวป้องกันที่ชัดเจนแต่ละพื้นที่ 9) ส่งเสริม ผลิตบุคลากรทางการศึกษาที่มีความต้องการ พิเศษ 10) ส่งเสริมสนับสนุนภูมิปัญญาท้องถิ่น ให้ผสมกลมกลืนกับวิถีชีวิตกับวัฒนธรรมอย่าง เหมาะสม 11) ควรมอบนโยบายการจัดการ ศึกษาให้เกิดเอกภาพ อภิปรายผล

จากผลการวิจัย ผู้วิจัยได้จัดท�ำกลยุทธ์ การจัดการพัฒนาการศึกษานอกระบบ เพื่อ ความมั่ น คงของจั ง หวั ด ชายแดนใต้ โ ดยศู น ย์ วิทยาศาสตร์เพือ่ การศึกษาจากกระบวนการวิจยั ในวัตถุประสงค์ข้อที่ 1 และข้อที่ 2 ผู้วิจัยพบว่า กลยุทธ์ที่ได้รับการจัดการพัฒนามีความเหมาะ สมส�ำหรับความมั่นคงของจังหวัดชายแดนใต้ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาประกอบ ด้วย 11 กลยุทธ์ ในเขตแต่ละด้านสามารถน�ำไป สู่การปฏิบัติ ซึ่งอภิปรายผลได้ดังนี้

จากวั ต ถุ ป ระสงค์ ข ้ อ ที่ 1 สภาพการ ปฏิบัติแสดงจากค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐานค่าเฉลี่ยโดยรวมอยู่ในระดับมากเนื่อง มาจากศูนย์วทิ ยาศาสตร์เพื่อการศึกษาเป็นศูนย์ บริการศึกษานอกระบบโรงเรียนตั้งขึ้นใหม่ มี โครงการการบริหารสังกัดส�ำนักงานการศึกษา นอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัย ซึ่งสอดคล้องกับ ภาวิช ทองโรจน์ (2549 : 16) เป็นหน่วยงานให้บริการศึกษานอกระบบส�ำหรับ บุคคลทัว่ ไป มีภารกิจหลักใน การบริการวิชาการ แก่สังคมจากกิจกรรมและวิธีการหลากหลายมี บทบาทส�ำคัญในการเปลี่ยนแปลง (Change

Agent) ซึ่งสอดคล้องกับ ไพฑูรย์ สินลารัตน์ (2555) เป็นภารกิจมีบทบาทในการแก้ปัญหา ของภู มิ ภ าคและท้ อ งถิ่ น ช่ ว ยพั ฒ นาสั ง คม วัฒนธรรม ดังนั้นจึงก�ำหนดขอบเขตและหน้าที่ ของศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา เพื่อการ ถ่ายทอดวิเคราะห์ผลประโยชน์รับผิดชอบต่อ สังคม มีจริยธรรม มีความเป็นชุมชนการด�ำรงไว้ ซึ่งเอกลักษณ์ การเผยแพร่วัฒนธรรมส่งเสริม วั ฒ นธรรมแห่ งสัน ติ ตามหลักสิทธิมนุษย์ช น การรักษาสิ่งแวดล้อมและคุณค่าแก่มนุษย์ตาม หลักศาสนาอิสลาม ที่ทรงคุณค่าแห่งวัฒนธรรม น�ำหลักค�ำสอนมาใช้เป็นองค์ความรู้กับวิถีชีวิต สอดคล้องกับการวิจัยของ คมกฤช จันทร์ขจร (2551) ได้ท�ำการวิจัยเรื่องการพัฒนาแนวทาง การศึกษาตามอัธยาศัยเพือ่ การส่งเสริมการเรียน รู้ตลอดชีวิต ผลการวิจัยพบว่า การจัดการศึกษา ตลอดชี วิ ต การจั ด การศึ ก ษาตามอั ธ ยาศั ย ประกอบด้วยปรัชญานิยาม ความหมายการเรียนรู้ ส่งเสริมกิจกรรมการเรียนรูต้ ามความสนใจ แหล่ง เรียนรู้ควรใช้สื่อเทคโนโลยีที่เหมาะสม การเรียนรู้ เป็ น การจั ดประสบการณ์หลักการและจุดมุ่ง หมายการประเมินการเรียนรู้ตามประสบการณ์

จากวั ต ถุ ป ระสงค์ ข ้ อ ที่ 2 เพื่ อ สร้ า ง กลยุทธ์การจัดการแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษา นอกระบบเพื่อความมั่นคงชายแดนภาคใต้ โดย ศูนย์วทิ ยาศาสตร์เพือ่ การศึกษา ผลจากการสร้าง กลยุทธ์จากผูเ้ ชีย่ วชาญ สภาพการพัฒนาคุณภาพ การศึ ก ษานอกระบบโรงเรี ย นมี จุ ด แข็ ง โดย กระบวนการบริหารได้ตระหนักถึงการมีสว่ นร่วม ของประชาชนทุกภาคส่วน โดยใช้ระบบประเมิน

ผล ติดตามผลการควบคุม ตามระเบียบข้อบังคับ ตามนโยบายของการบริหาร โดยการประเมิน การควบคุมยืดหยุ่นตามสภาพของท้องถิ่นและ พิจารณาให้เหมาะสมซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัย ของ มัณฑริกา วิฑูรชาติ (2551) ได้ท�ำการวิจัย เรื่องการพัฒนากลยุทธ์ การบริหารสถานศึกษา เพื่ อ ส่ ง เสริ ม การจั ด การเรี ย นการสอนที่ เ น้ น ผู้เรียนเป็นส�ำคัญของสถานศึกษาเอกชนขั้นพื้น ฐานช่วงชั้นที่ 1-2 ในเขตกรุงเทพมหานคร การ วิจยั ครัง้ นีม้ วี ตั ถุประสงค์หลักเพือ่ พัฒนาหลยุทธ์ การบริหารสถานศึกษาเพื่อส่งเสริมการจัดการ เรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นส�ำคัญของสถาน ศึกษาเอกชนขั้นพื้นฐานช่วงชั้นที่ 1-2 ในเขต กรุงเทพมหานคร ซึง่ แบ่งการด�ำเนินการวิจยั ออก เป็น 6 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การประมวล กลยุทธ์ ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนากลยุทธ์ ขั้นตอน ที่ 3 การตรวจสอบความเหมาะสมของกลยุทธ์ ขั้นตอนที่ 4 การทดลองที่ 4 การทดลองใช้ กลยุทธ์ ขั้นตอนที่ 5 การติดตามประเมินผลการ ทดลองใช้กลยุทธ์ ขั้นตอนที่ 6 การปรับปรุง กลยุทธ์

ผลการวิจยั พบว่า การพัฒนากลยุทธ์การ บริหารสถานศึกษาเพื่อส่งเสริมการจัดเรียนการ สอนที่เน้นผู้เรียนเป็นส�ำคัญ ของสถานศึกษา เอกชนขั้ น พื้ น ฐาน ช่ ว งชั้ น ที่ 1-2 ในเขต กรุงเทพมหานคร ประกอบด้วย 5 กลยุทธ์หลัก คือ 1. กลยุทธ์การพัฒนาภาวะผู้น�ำซึ่งมีกลยุทธ์ รอง 16 กลยุทธ์ 2. กลยุทธ์ การพัฒนาครู ซึ่งมี กลยุทธ์รอง 7 กลยุทธ์ 3. กลยุทธ์การพัฒนา วิชาการ ซึ่งมีกลยุทธ์รอง 52 กลยุทธ์ 4. กลยุทธ์ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

169

การพัฒนาการบริหารจัดการทั่วไป ซึ่งมีกลยุทธ์ รอง 13 กลยุทธ์ 5. กลยุทธ์การพัฒนาความร่วม มือกับชุมชนและเครือข่ายโรงเรียน ซึ่งมีกลยุทธ์ รอง 8 กลยุทธ์ ผลการประเมินการทดลองใช้ กลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาเพื่อส่งเสริมการ จัดการเรียนการสอน ทีเ่ น้นผูเ้ รียนเป็นส�ำคัญของ สถานศึกษาเอกชนขั้นพื้นฐาน พบว่า กลยุทธ์ทั้ง 5 กลยุทธ์ทพี่ ฒ ั นาขึน้ มีความเหมาะสมทุกกลยุทธ์ อยู ่ ใ นระดั บ มากทั้ ง 4 มาตรฐาน คื อ ด้ า น อรรถประโยชน์ ด้านความเป็นไปได้ ด้านความ เหมาะสม และด้านความถูกต้อง

นอกจากนัน้ ยังสอดคล้องผลการวิจยั ของ เสริมศักดิ์ วิศาลาภรณ์ (2552) ได้วิจัยการแก้ ปัญหาการพัฒนาชายแดนใต้ ผลการวิจยั ท่านได้ เสนอแนะไว้ กระบวนการพัฒนาการเรียนรู้ ควร พัฒนานวัตกรรมการเรียนรูท้ อ้ งถิน่ โดยให้มคี า่ ย วิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ท้องถิ่น จัดกิจกรรม วิ ท ยาศาสตร์ ท ้ อ งถิ่ น รู ป แบบการเรี ย นรู ้ แ บบ ความร่วมมือ และควรให้มกี ารเรียนรูว้ รรณกรรม สันติสุข

ในจุดประสงค์ข้อที่ 2 ผู้เชี่ยวชาญยังได้ เน้นก�ำจัดจุดอ่อน อุปสรรค และสร้างโอกาสให้ เกิดความเข้มแข็ง ควรก�ำหนดกลยุทธ์อย่างต่อ เนือ่ งทุกขัน้ ตอนตัง้ แต่ขนั้ วางแผน ขัน้ ปฏิบตั ติ าม แผนให้พิจารณาจากประเด็นของกลยุทธ์ 11 ประการ แบบสร้างความสัมพันธ์กบั ชุมชน มุง่ มัน่ ทีจ่ ะบริการการศึกษานอกระบบให้ครอบคลุมทัว่ ถึงตามความสนใจ ซึ่งสอดคล้องกับหลักการ จั ด การศึ ก ษาตลอดชี วิ ต ของนั ก ศึ ก ษาผู ้ ใ หญ่ สอดคล้องกับงานวิจัยของ สุนทร โครตบรรเทา 170

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

(2560) ได้วจิ ยั ความคาดหวังของนักศึกษาผูใ้ หญ่ ของวิทยาลัยนครราชสีมา พบว่า ความคาดหวัง การเลือกวิชาชีพโดยรวมอยู่ในระดับมาก

วัตถุประสงค์ข้อ 3 เพื่อประเมินกลยุทธ์ การจัดการจัดแผนพัฒนาคุณภาพ การศึกษา นอกระบบเพื่อความมั่นคงจังหวัดชายแดนใต้ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา ด้านความ เหมาะสม ความเป็ น ไปได้ แ ละความเป็ น ประโยชน์โดยรวมอยู่ในระดับมากเมื่อพิจารณา ตามเกณฑ์ ก ารประเมิ น สรุ ป ได้ ว ่ า มี ค วาม สอดคล้อง ตามความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ สอดคล้องกับรัชนีวรรณ บุญอนนท์ (2555) ได้ท�ำการวิจัยการพัฒนา กลยุ ท ธ์ ก ารบริ ห ารการท่ อ งเที่ ย วจั ง หวั ด ก�ำแพงเพชร ผลการวิจัยสรุปได้ว่า

1. จังหวัดก�ำแพงเพชรมีปญ ั หาด้านการ ท่องเทีย่ วทีส่ ำ� คัญได้แก่ ด้านทรัพยากรท่องเทีย่ ว เช่น ขาดแผ่นแม่บทด้านการท่องเที่ยวและขาด การวางแผนพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างเป็นรูป ธรรมและเป็นระบบ เป็นต้น ด้านการบริการการ ท่ อ งเที่ ย ว เช่ น การบริ ห ารจั ด การด้ า นการ คมนาคมเพื่อการท่องเที่ยวไม่มีประสิทธิภาพ และด้ า นการตลาดท่ อ งเที่ ย ว เช่ น ขาดการ วางแผนการตลาดด้านการท่องเที่ยวทั้งภายใน และภายนอกจังหวัดที่มีประสิทธิภาพ

2. การศึ ก ษาศั ก ยภาพของการท่ อ ง เที่ยวของจังหวัดก�ำแพงเพชร พบว่า นักท่อง เที่ยวมีความคิดเห็นต่อศักยภาพการท่องเที่ยว ของจังหวัดก�ำแพงเพชร โดยภาพรวมอยูใ่ นระดับ มากเมือ่ พิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านทีม่ คี า่

เฉลีย่ สูงสุด คือ ด้านทรัพยากรการท่องเทีย่ วรอง ลงมา คือด้านการบริการการท่องเทีย่ วตามล�ำดับ

3. การศึ ก ษาสภาพ และปั ญ หาการ บริหารการท่องเทีย่ วของจังหวัดก�ำแพงเพชร พบ ว่า จังหวัดก�ำแพงเพชร มีสภาพการบริหารการ ท่องเที่ยวที่ส�ำคัญ ดังนี้ ด้านทรัพยากรการท่อง เที่ ย ว เช่ น จั ง หวั ด ก� ำ แพงเพชรมี ก ารจั ด ท� ำ แผนการพัฒนาด้านการท่องเที่ยวรวมกับแผน พัฒนาจังหวัด เป็นต้น ด้านการบริการท่องเทีย่ ว เช่น การจัดบุคลากรให้บริการด้านการท่องเทีย่ ว เป็นบทบาทหน้าทีข่ องผูป้ ระกอบกิจการด้านการ บริการการท่องเทีย่ ว เป็นต้น และด้านการตลาด การท่องเที่ยว เช่น หน่วยงานที่มีบทบาทหน้าที่ ในการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวของจังหวัด มีการประสานงานด้านการประชาสัมพันธ์

นอกจากนั้นยังสอดคล้องกับ พัชรินทร์ ศิริสุข (2555) ได้วิจัยการพัฒนากลยุทธ์การ บริหารการเปลี่ยนแปลงอย่างมีแผนผลการวิจัย สรุปได้ดังนี้ สภาพทั่วไปและกลยุทธ์การบริหาร เปลี่ยนแปลงอย่างมีแผนของผู้บริหารโรงเรียน สังกัดกรุงเทพมหานคร มีการด�ำเนินตามองค์ ประกอบการบริหารเปลี่ยนแปลงอย่างมีแผน 7 ด้าน โดยเรียงล�ำดับค่าเฉลี่ยการด�ำเนินงานจาก ด้านที่มากที่สุดไปจนถึงการด�ำเนินงานในด้านที่ น้ อ ยที่ สุ ด ดั ง นี้ 1) การก� ำ หนดทิ ศ ทางการ เปลี่ยนแปลง 2) ปัจจัยสนับสนุนให้การเปลี่ยน แปลงประสบความส�ำเร็จ 3) บทบาทหน้าที่ผู้น�ำ การเปลี่ยนแปลง 4) กลวิธีการเปลี่ยนแปลง 5) กลยุทธ์การเปลีย่ นแปลง 6) กระบวนการเปลีย่ น แปลง 7) การลดการต่อต้านการเปลี่ยนแปลง

ส่วนสภาพการใช้กลยุทธ์การบริหารการเปลี่ยน แปลงอย่างมีแผนของผู้บริหารโรงเรียนในสังกัด กรุงเทพมหานคร เรียงล�ำดับค่าเฉลี่ยจากแบบ กลยุทธ์ที่ใช้มากที่สุดไปจนถึงแบบกลยุทธ์ที่ใช้ น้อยที่สุด คือ 1) กลยุทธ์แบบใช้เหตุผล 2) กลยุทธ์แบบให้เห็นคุณค่าและให้การศึกษาใหม่ 3) กลยุทธ์แบบเรียนรู้ร่วมกัน 4) กลยุทธ์แบบใช้ พลังอ�ำนาจ

การพั ฒ นากลยุ ท ธ์ ก ารบริ ห ารการ เปลี่ ย นแปลงอย่ า งมี แ ผนส� ำ หรั บ ผู ้ บ ริ ห าร โรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร มี 4 กลยุทธ์ คือ 1) กลยุทธ์ร่วมคิดร่วมหา น�ำสู่การปฏิบัติที่ดี 2) กลยุทธ์ประสานความคิดก�ำหนดทิศทางการ เปลี่ยนแปลง 3) กลยุทธ์พัฒนาทีมงานเข้มแข็ง เพื่อการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน 4) กลยุทธ์พัฒนา ความรู้ใหม่ใช้งานวิจัยเป็นฐานการเปลี่ยนแปลง ข้อเสนอแนะ

ผลจากการวิจัย เรื่องกลยุทธ์การจัดการ พัฒนาการศึกษานอกระบบเพื่อความมั่นคงของ จังหวัดชายแดนใต้ โดยศูนย์วทิ ยาศาสตร์เพือ่ การ ศึกษาผู้วิจัย มีข้อเสนอแนะดังนี้

1. ข้ อ เสนอแนะส� ำ หรั บ ใช้ ก ลยุ ท ธ์ ประกอบด้วย 11 กลยุทธ์ทไี่ ด้จากการวิจยั ได้แก่ 1) ความเข้าใจถึงการมีส่วนร่วมด้านการศึกษา และคุณภาพชีวติ 2) ตระหนักถึงความส�ำคัญด้าน วั ฒ นธรรมและคุ ณ ค่ า ทางประวั ติ ศ าสตร์ 3) กลยุทธ์ในเชิงรุกด้านการปฏิบัติควรมีระบบที่ ยึดหยุน่ ไม่แข็งและหย่อนยานเกินไป 4) กลยุทธ์ ป้องกันตนเอง สร้างโอกาสให้ภาคประชาชน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

171

ท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการรักษาท้องถิ่นชุมชน 5) กลยุทธ์คอยการประคองตัวเองของชุมชน เน้น กิจกรรมทีเ่ หมาะสมไม่ให้กระทบด้านวัฒนธรรม 6) สร้างความเข้าใจตรงกันระหว่างการจัดการ ศึกษาของรัฐและเอกชนเสริมประเด็นความไว้ วางใจส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ภาษาไทยกลาง ในหลักสูตรและภาษามลายูคกู่ นั ไปไม่แปลกแยก 7) ขจัดความเหลือ่ มล�ำ้ ด้านครูรฐั และเอกชนสอน ศาสนาอิสลาม 8) ด้านความปลอดภัยในชีวติ และ ทรัพย์สินควรก�ำหนดเวลาและแนวป้องกันที่ ชัดเจนแต่ละพื้นที่ 9) ส่งเสริมผลิตบุคลากร ทางการศึกษาที่มีความต้องการพิเศษ 10) ส่ง เสริ ม สนั บ สนุ น ภู มิ ป ั ญ ญาท้ อ งถิ่ น ให้ ผ สม กลมกลืนกับวิถชี วี ติ กับวัฒนธรรมอย่างเหมาะสม 11) ควรมอบนโยบายการจัดการศึกษาให้เกิด เอกภาพ ให้ตระหนักถึงความส�ำคัญทุกด้าน ให้ ครอบคลุมทุกภาระงานตามภาระงานของศูนย์ วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาในทุกมิติ 1.1 ศูนย์วทิ ยาศาสตร์เพือ่ การศึกษา ควรมีการผลักดันกลยุทธ์การเสริมเจตคติ การ ติดตามผล ประเมินผลทุกส่วนให้กับองค์กรด้วย ระบบคุ ณ ภาพ ตลอดจนองค์ ป ระกอบด้ า น

172

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

วัฒนธรรมองค์กรโครงสร้างการบริหารเสริม สร้ า งเจตคติ ศั ก ยภาพของบุ ค ลากร และ ประชาชนที่เข้าใช้บริการศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อ การศึกษา 1.2 การด�ำเนินงานควรเอาใจใส่ใน การปฏิบัติต่อประชาชนระบบปฏิบัติงานตลอด จนคุณภาพ ตามสถานการณ์ บูรณาการการ บริ ห ารท้ อ งถิ่ น ควบคู ่ ไ ปกั บ ระบบของศู น ย์ วิทยาศาสตร์ 1.3 เป้าหมายบริการชุมชน มุ่งเน้น ให้เกิดสินติสุขสงบเรียบร้อย เป้าหมายบริการ สังคมเชื่อมโยงสอดคล้องระหว่างกลยุทธ์ด้าน ความมั่นคงตามยุทธศาสตร์การปฏิบัติระยะสั้น ระยะยาว โดยมีการติดตามผล

2. ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป 2.1 ควรมีการวิจัยเชิงประเมินผล ประสิทธิภาพด้านการน�ำกลยุทธ์บริหารจัดการ มาใช้ให้เกิดประสิทธิภาพ 2.2 ควรมี ก ารศึ ก ษารู ป แบบของ กระบวนการบริหารจัดการตามหลักความมัน่ คง เชิงปฏิบัติในการวิจัยครั้งต่อไป

เอกสารอ้างอิง คมกฤช จันทร์ขจร. (2551). การพัฒนาแนวทางการจัดการศึกษาตามอัธยาศัยเพื่อส่งเสริม การเรียนรู้ตลอดชีวิต. ปริญญานิพนธ์. การศึกษาดุษฎีบัณฑิต (สาขาวิชาการศึกษาผู้ใหญ่) กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. จินตนา สุจจานันท์. (2556). การศึกษาและการพัฒนาชุมชนในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์. ประยุทธ์ จันทร์โอชา. (2559). มหกรรมวิจัยแห่งชาติ. กรุงเทพฯ : สภาวิจัยแห่งชาติ. ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2555). การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาภูมิภาคท้องถิ่น สังคม วัฒนธรรม. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ภาวิช ทองโรจน์. (2549). การศึกษาส�ำหรับบุคคลทั่วไป. กรุงเทพฯ : เกรทเอ็ดดูเคชั่น. มัณฑริกา วิฑูรชาติ. (2551). การพัฒนากลยุทธ์ของสถานศึกษาเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนการ สอนที่เน้นผู้เรียนเป็นส�ำคัญของสถานศึกษาเอกชนขั้นพื้นฐาน ช่วงชั้นที่ 1-2 ในเขต กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยเซนต์จอน. เสริมศักดิ์ วิศาลาภรณ์. (2552). การพัฒนาและการแก้ปัญหาชายแดนใต้. กรุงเทพฯ : พริกหวาน กราฟฟิก. ส�ำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2552). ข้อเสนอการปฏิรปู การศึกษาใน ทศตวรรษที่สอง. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิก. สุนทร โครตบรรเทา. (2560). ความคาดหวัง ของนั กศึ กษาผู ้ใ หญ่วิ ทยาลัย นครราชสี ม า. กรุงเทพฯ : มูลนิธิศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ่นมาลากุล.

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

173

การพัฒนาบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตามแนวคิดนําตนเอง เรื่องการใชงาน Adobe Flash ในการสรางภาพเคลื่อนไหว สําหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปที่ 5 The Development of Web-Based Additional Instruction Under The Concept of Self-Directed Learning in Using Adobe Flash Program for Creating Animation Lesson for Students of Mathayomsuksa 5th อุบล ตะสนท* tgrape53mps@mps.ac.th ดร.วัตสาตรี ดิถียนต** feduwtd@ku.ac.th

บทคัดยอ กำรวิ จั ย ครั้ ง นี้ มี วั ต ถุ ป ระสงค์ เ พื่ อ 1) พัฒนำบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตำมแนวคิดน�ำ ตนเอง เรื่องกำรใช้งำน Adobe Flash ในกำร สร้ำงภำพเคลือ่ นไหว ส�ำหรับนักเรียนมัธยมศึกษำ ปีที่ 5 โรงเรียนสตรีวัดมหำพฤฒำรำม ในพระบรมรำชินูปถัมภ์ 2) เพื่อศึกษำและเปรียบเทียบ ผลสัมฤทธิ์ทำงกำรเรียนของคะแนนสอบก่อน เรียนและหลังเรียนของนักเรียนมัธยมศึกษำปี ที่ 5 โรงเรียนสตรีวัดมหำพฤฒำรำม ในพระบรม รำชินปู ถัมภ์ทเี่ รียนกับบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตำมแนวคิ ด น� ำ ตนเอง ในวิ ช ำกำรสร้ ำ งภำพ เคลื่ อ นไหว 3) เพื่ อ ศึ ก ษำควำมคิ ด เห็ น ของ * **

นักเรียนที่มีต่อบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตำม แนวคิดน�ำตนเอง ในวิชำกำรกำรสร้ำง ภำพ เคลื่อนไหว ในกำรส่งเสริมควำมสำมำรถของ ตนเองเกี่ยวกับใช้เครื่องมือโปรแกรม Adobe Flash กลุ่มตัวอย่ำงที่ใช้ในกำรศึกษำวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนโรงเรียนสตรีวัดมหำพฤฒำรำม ใน พระบรมรำชินู ปถัมภ์ ภำคเรียนที่ 1 ปีกำรศึกษำ 2559 จ�ำนวน 162 คน ที่เรียนเรื่อง กำรใช้ โปรแกรม Adobe Flash ซึ่งได้มำจำกใช้วิธีกำร สุ่มอย่ำงง่ำย ด้วยวิธีจับฉลำก เครื่องมือที่ใช้ใน กำรวิจัยคือ 1) บทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตำม

นิสิตปริญญาโท สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา ศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร อาจารยประจําภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษา ศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

174

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

additional instruction under the concept of Self-Directed Learning about using Adobe Flash for creating animation for students of Mathayomsuksa 5th, 2) to study and compare students’ Scores of pre and post-test of learned through the web-based additional instruction, and 3) to study students’ opinions toward the web-based additional instruction.

The sample group for this research were 162 students who registered Adobe Flash Program usage course at MAHAPRUTARAM GIRLS’ SCHOOL UNDER THE QUEEN’S PATRONAGE in the first semester of the academic year 2016. The research instrument consisted of 1) the development of web-based additional instruction under the concept of selfdirected learning about using Adobe Flash Program for creating animation, 2) learning achievement tests for student, and 3) questionnaire about students’ opinions toward the web-based additional instruction under the concept of selfค�ำส�ำคัญ: บทเรียนสอนเสริมบนเว็บ. การเรียน directed learning. The statistic methods were used for this study were mean, S.D., รู้แบบน�ำตนเอง. ความคิดเห็นของผู้เรียน. percentage, and t-test.

The results show that 1) the Abstract

The objectives of this research quality of web-based additional were 1) to development of web-based instruction under the concept of selfแนวคิดน�ำตนเอง เรือ่ งการใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว 2) แบบทดสอบ วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 3) แบบสอบถาม ความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อบทเรียนสอน เสริมบนเว็บ ตามแนวคิดน�ำตนเอง ในวิชาการ การสร้างภาพเคลือ่ นไหว 4) การวิเคราะห์ขอ้ มูล โดยใช้ ส ถิ ติ ค ่ า เฉลี่ ย ค่ า เบี่ ย งเบนมาตรฐาน ค่าร้อยละ และ ค่า t - test

ผลการวิจัยพบว่า 1) บทเรียนสอนเสริม บนเว็บ ตามแนวคิดน�ำตนเอง เรื่องการใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลือ่ นไหว มีคา่ เฉลี่ ย ด้ า นคุ ณ ภาพทุ ก ด้ า นตามแบบประเมิ น ที่ระดับ 4.58 อยู่ในระดับมากที่สุด มีความ เหมาะสมในการจัดการเรียนการสอนบนเว็บ 2) คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่ เรียนบทเรียนสอนเสริมบนเว็บสูงกว่าคะแนน สอบก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ 3) นักเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 5 มี ความคิดเห็นต่อบทเรียนสอนเสริมบนเว็บด้วย ตามแนวคิดน�ำตนเอง เรื่องการใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว มีระดับค่า เฉลี่ยความคิดเห็น 4.25 อยู่ในระดับเห็นด้วย อย่างยิ่ง

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

175

directed learning was at highest quality level, (4.58) 2) students’ achievement scores of post-test are significantly higher than pre-test at .05 level, and 3) the students’ opinions toward the web-based additional instruction under the concept of self-directed learning at high positive.

(4.25) บทน�ำ

การศึกษาเป็นรากฐานที่ส�ำคัญของชีวิต ประการหนึ่ ง ในการสร้ า งสรรค์ ค วามเจริ ญ ก้าวหน้าและแก้ปัญหาภายในประเทศในด้าน ต่ า ง ๆ เพราะการศึ ก ษาเป็ น เรื่ อ งที่ มี ค วาม สัมพันธ์โดยตรงกับการพัฒนาทรัพยากรบุคคล ของประเทศ ตามที่พระราชบัญญัติการศึกษา แห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 ในหมวด 4 มาตรา 22 ได้กล่าวถึง แนวการจัดการศึกษาไว้ว่า ผู้เรียนส�ำคัญที่สุด ซึ่งต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถ ในการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ โดยในหมวด 9 ที่ว่าด้วยเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ได้ก�ำหนด บทบาทของรัฐในการจัดสรรโครงสร้างพืน้ ฐานที่ จ�ำเป็นต่อการใช้เทคโนโลยีเพือ่ การศึกษา ตลอด จนส่ ง เสริ ม สนั บ สนุ น การผลิ ต และพั ฒ นา เทคโนโลยีเพือ่ การศึกษาทุกประเภท ดังนัน้ แผน พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545-2549) จึงมุง่ การเสริมสร้างขีดความ สามารถจากรากฐานของสังคมให้เข้มแข็งและ รู้เท่าทันโลก กระบวนจัดการศึกษาจ�ำเป็นต้อง 176

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ส่งเสริมให้ผเู้ รียนสามารถพัฒนาตนตามธรรมชาติ และเต็มศักยภาพ สอดคล้องกับหลักสูตรแกน กลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 ที่ มุ่งให้ผู้เรียนพัฒนาสมรรถนะส�ำคัญคือความ สามารถในการใช้งานเทคโนโลยีในการพัฒนา ตนเอง ความสามารถในการเลือกใช้เทคโนโลยี ต่าง ๆ เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคมโดย เฉพาะการท� ำ งานและการแก้ ป ั ญ หาอย่ า ง สร้างสรรค์เกี่ยวกับการเรียนรู้

ในปั จ จุ บั น เป็ น ยุ ค แห่ ง เทคโนโลยี สารสนเทศ ผู้ที่มีโอกาสเข้าถึงข้อมูลได้เร็วกว่า ย่อมถือว่าได้เปรียบกว่า และการติดต่อสื่อสาร ผ่านอินเทอร์เน็ตถือว่ามีบทบาทมากต่อผู้คน สังคมในยุคนี้ เพราะเป็นเครือข่ายขนาดใหญ่ ที่ ส ามารถเชื่ อ มต่ อ กั น ได้ ทั่ ว โลกและเป็ น มาตรฐานเดียวกันในการรับส่งข้อมูลก่อให้เกิด ความสะดวกรวดเร็วในการรับส่งข้อมูลข่าวสาร ทั้งตัวอักษร ภาพ และเสียงซึ่งความสามารถนี้ ก่อให้เกิดการเชื่อมโยงของกิจกรรมต่าง ๆ รวม ทั้ ง กิ จ กรรมการเรี ย นการสอนอี ก ด้ ว ย ดั ง ที่ กิดานันท์ (2540) กล่าวว่า อินเทอร์เน็ตมีความ ส�ำคัญกับวิถีชีวิตของคนปัจจุบันเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นบุคคลที่อยู่ในวงการธุรกิจ บันเทิง การศึกษา ฯลฯ ต่างก็ได้รับประโยชน์ด้วยกันทั้ง สิ้น และในปัจจุบัน จะเห็นได้ชัดว่าประเทศไทย ได้มีการเตรียมความพร้อมและได้ด�ำเนินการใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อการพัฒนาทรัพยากร มนุษย์แล้วอย่าง ดังนั้น การจัดการเรียนผ่าน อินเทอร์เน็ต จึงเกิดขึน้ และมีบทบาทส�ำคัญมาก ขึ้ น ในวงการศึ ก ษาของประเทศไทยอี ก ทั้ ง ยั ง

สามารถเป็นตัวขับเคลื่อนทั้งการศึกษาในระบบ และการศึกษานอกระบบ

จัดได้ว่าการจัดการเรียนสอนเสริมบน เว็ บ เป็ น รู ป แบบการจั ด การเรี ย นการสอนที่ สามารถให้ครูสร้างบทเรียน และสื่อการเรียน รวมทั้งแบบทดสอบ เป็นการจัดการเรียนรู้ที่ เอื้ออ�ำนวยแก่ผู้เรียนให้สามารถศึกษาเรียนรู้ได้ ตามต้องการ สามารถก�ำหนดระยะเวลาการเรียน ได้อย่างอิสระตามความสามารถของแต่ละบุคคล และมีความ รวดเร็ว เข้าถึงได้ง่ายทุกที่ทุกเวลา เพราะฉะนั้นจึงเป็นการแก้ปัญหานักเรียนเรียน ไม่ ทั น ในห้ อ งเรี ย น และขาดแคลนครู ผู ้ ส อน พร้อมทั้งเพิ่มแหล่งเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนได้เข้า ไปศึกษาและมีการวางแผนในการเรียนรู้ด้วย ตนเอง ควบคุมตนเอง จนท�ำงานส�ำเร็จ

การเรี ย นรู ้ แ บบน� ำ ตนเอง (Self– Directed Learning) เกิดจากการเริ่มต้นที่ตัว ผู้เรียนเป็นส�ำคัญ (Learner’s Initiative) โดยผู้ เรี ย นเป็ น ผู ้ ก� ำ หนดเป้ า หมายการเรี ย นน� ำ ไป ปฏิบัติได้จริง วางแผนการเรียน เรียนตามแผน และประเมินผลการเรียนของตนเอง ตัดสินใจ เรียนรูด้ ว้ ยตนเอง ผูเ้ รียนเป็นผูก้ ำ� หนดว่าจะเรียน รู้เรื่องใด มีการควบคุมตนเองให้ถึงเป้าหมายที่ ก�ำหนดไว้ โดยใช้ทักษะกระบวนการต่าง ๆ การ เรียนรู้แบบน�ำตนเอง ถือว่าเป็นกระบวนการ เรียนรู้ที่มีแนวคิดที่มีพื้นฐานมาจากทฤษฎีกลุ่ม มนุษยนิยม มีความเชื่อเรื่องความเป็นอิสระ มี ความดีงาม มีความสามารถ มีความต้องการ และ มีแรงจูงใจภายในที่จะพัฒนาศักยภาพของตน และความเป็นตัวของตัวเองของมนุษย์ ผู้เรียน

สามารถหาทางเลือกของตนเองได้ และยังมี ศักยภาพและพัฒนาศักยภาพของตนเองอย่าง ไม่มีขีดจ�ำกัด มีความรับผิดชอบต่อตนเองและ ผู้อื่น (Elias and Merriam, 1980 อ้างถึงใน Hiemstra and Brockett, 1994) ซึง่ เป็นแนวคิด ที่ ส อดคล้ อ งกั บ นั ก จิ ต วิ ท ยากลุ ่ ม มนุ ษ ยนิ ย ม (Humanistic Psychology) ทีใ่ ห้ความส�ำคัญใน ฐานะที่ผู้เรียนเป็นปัจเจกบุคคลและการเรียนรู้ ด้วยตนเองนี้ได้กลายเป็นพื้นฐานของการเรียนรู้ ตลอดชีวิต การซึ่งมีความส�ำคัญสอดคล้องกับ การเปลี่ยนแปลงของโลกปัจจุบันที่บุคคลควร พัฒนาตนเองในด้านต่าง ๆ

จากความส�ำคัญของการพัฒนาและส่ง เสริมเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร อีก ทั้ ง วิ สั ย ทั ศ น์ ด ้ า นการศึ ก ษาของประเทศที่ มุ ่ ง สร้างสรรค์สังคมแห่งความรู้ผ่านกระบวนการ เรียนรู้ตลอดชีวิตนั้น ท�ำให้กระทรวงศึกษาได้ พั ฒ นาและสอดแทรกเกี่ ย วกั บ การเรี ย นรู ้ สื่ อ เทคโนโลยีการศึกษาไว้ในหลักสูตรแกนกลาง ซึ่งตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ของประเทศไทย พุทธศักราช 2551 นั้น ได้ ก� ำ หนดมาตรฐานตั ว ชี้ วั ด และสาระการเรี ย น กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ในด้านสาระที่ 2 การออกแบบเทคโนโลยี ตามตัวชี้วัดที่ 5 นั่นคือ การวิเคราะห์และเลือก ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับชีวิตประจ�ำวันอย่าง สร้างสรรค์ต่อชีวิต สังคม และสิ่งแวดล้อม ด้าน สาระที่ 3 เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ตามมาตรฐาน ง 3.1 ซึ่งก�ำหนดไว้ว่า ผู้เรียนจะ ต้ อ งเข้ า ใจ เห็ น คุ ณ ค่ า และใช้ ก ระบวนการ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

177

เทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบค้นข้อมูล การ เรียนรู้ การสื่อสาร การแก้ปัญหา การท�ำงาน และอาชีพอย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และมีคุณธรรม ตามตัวชี้วัดที่ 11 ของหลักสูตร แกนกลาง เกี่ยวกับใช้เทคโนโลยีน�ำเสนองานใน รูปแบบที่เหมาะสม โดยเน้นพัฒนาสมรรถนะ ของผูเ้ รียน ทางด้านความสามารถในการสือ่ สาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ความ สามารถในการใช้เทคโนโลยี

ในรายวิ ช าการสร้ า งภาพเคลื่ อ นไหว รหัสวิชา ง32202 เป็นการเรียนรูก้ ารใช้งานโปรแกรม Adobe Flash และโปรแกรมอื่น ๆ ในการสร้าง การ์ตูนและสร้างภาพเคลื่อนไหวเป็นวิดีโอ โดย ผู ้ เ รี ย นจะต้ อ งเข้ า ใจ และใช้ ก ระบวนการ เทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบค้นข้อมูล การ เรียนรู้ การสื่อสาร การแก้ปัญหา การท�ำงาน และอาชีพอย่างมีประสิทธิภาพ ดังในหลักสูตร สถานศึกษาของโรงเรียน ได้ก�ำหนดว่า ผู้เรียน จ�ำเป็นอย่างยิง่ ทีต่ อ้ งมีความรูใ้ นการใช้เครือ่ งมือ ต่าง ๆ ของโปรแกรม Adobe Flash ซึ่งเป็น โปรแกรมหลักในการสร้างการ์ตนู และสร้างภาพ เคลื่อนไหวเป็นวิดีโอ อีกทั้งผู้เรียนจ�ำเป็นต้องมี ความรูพ้ นื้ ฐานในการใช้งานโปรแกรมต่าง ๆ เช่น โปรแกรม Camtasai ซึ่งเป็นโปรแกรมตัดต่อ วิดีโอ ตัดต่อเสียง การแปลงไฟล์ การเลือกใช้สี เพื่อน�ำมาพัฒนาและออกแบบวาดการ์ตูนและ สร้ า งภาพเคลื่ อ นไหวได้ อ ย่ า งมี คุ ณ ภาพด้ ว ย ตนเองได้ ตรงตามวัตถุประสงค์ของรายวิชา

ซึ่งจากการเรียนการสอนที่ผ่านมานั้น 178

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

พบว่าสาเหตุส�ำคัญที่นักเรียนไม่สามารถเรียนรู้ เนื้อหาตามสาระการเรียนรู้ได้ครบตามก�ำหนด ภายในห้องเรียน เนื่องด้วยข้อจ�ำกัดด้านทักษะ พื้ น ฐานของนั ก เรี ย นเกี่ ย วกั บ การใช้ ง าน คอมพิวเตอร์และทักษะการใช้งานโปรแกรมไม่ เท่ากัน จึงท�ำให้นกั เรียนไม่สามารถเรียนรูเ้ นือ้ หา ได้ครบภายในคาบเรียน ดังนั้นจึงมีความจ�ำเป็น ที่จะต้องสร้างสื่อการเรียนการสอนที่สอนเสริม ให้ผู้เรียนได้เลือกเข้าไปศึกษา สามารถส่งเสริม ให้ผู้เรียนได้มีโอกาสทบทวนบทเรียน หรือได้ ศึกษาเนือ้ หาเพิม่ เติม ตามแนวคิดแบบน�ำตนเอง ตลอดเวลาที่มีโอกาส ซึ่งเป็นการเสริมให้ผู้เรียน ได้ทำ� ความเข้าใจมากขึน้ ในบทเรียนนัน้ ๆ นัน่ เอง ทั้งนี้ ผู้วิจัยได้ศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับลักษณะ ของสื่อการเรียนการสอนที่เอื้ออ�ำนวยให้ผู้เรียน สามารถทบทวนได้ดว้ ยตนเอง ซึง่ พบว่า บทเรียน สอนเสริมบนเว็บนั้นเป็นการเรียนการสอนที่ใช้ เว็บเป็นสื่อกลางในการน�ำเสนอบทเรียนมีหลาย รูปแบบเพือ่ ประกอบการสอนวิชาใดวิชาหนึง่ ก็ได้ (กิดานันท์ มลิทอง, 2543) อีกทั้งมีความเหมาะ สมในการน�ำมาใช้เป็นสือ่ ในการแก้ปญ ั หาในการ พัฒนาการเรียนการสอน รายวิชา ง32202 โดย บทเรียนสอนเสริมบนเว็บนี้จะมีการแบ่งเนื้อหา สาระการเรียนรู้เป็นหน่วยย่อย แทรกรูปภาพ และวิดีโอประกอบให้น่าสนใจในบทเรียน เพื่อ ดึงดูดและเอือ้ อ�ำนวยให้นกั เรียนได้เข้าใจเนือ้ หา และสามารถเรียนรูไ้ ด้ดว้ ยตนเอง อีกทัง้ บทเรียน นี้ ยั ง เอื้ อ ประโยชน์ ใ ห้ แ ก่ ผู ้ เ รี ย นในการศึ ก ษา ค้นคว้าทุกที่ทุกเวลาได้ตามโอกาสที่เหมาะสม และสามารถทบทวนเสริมความรูไ้ ด้หลายครัง้ ซึง่

จะเป็นการออกแบบตามแบบการเรียนรูแ้ บบน�ำ ตนเอง (Self-Directed. Learning) ที่ผู้เรียนจะ ต้องรับผิดชอบในการวางแผน การปฏิบัติ และ การประเมินผลความก้าวหน้าของการเรียนของ ตนเอง เพื่อท�ำให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ ตนเองดีขึ้น วัตถุประสงค์ของวิจัย

1) เพือ่ พัฒนาบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตามแนวคิดน�ำตนเอง เรื่องการใช้งาน Adobe Flash ในการสร้ า งภาพเคลื่ อ นไหว ส� ำ หรั บ นั ก เรี ย นมั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 5 โรงเรี ย นสตรี วั ด มหาพฤฒาราม ในพระบรมราชินูปถัมภ์

2) เพื่ อ ศึ ก ษาและเปรี ย บเที ย บผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนของคะแนนสอบก่อนเรียน และหลังเรียนของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรี ย นสตรี วั ด มหาพฤฒาราม ในพระบรม ราชินปู ถัมภ์ทเี่ รียนกับบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตามแนวคิ ด น� ำ ตนเอง ในวิ ช าการสร้ า งภาพ เคลื่อนไหว

3) เพือ่ ศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่ มีต่อบทเรียนสอนเสริมบนเว็บตามแนวคิดแบบ น�ำตนเอง ในวิชาการการสร้างภาพเคลื่อนไหว ในการส่งเสริมความ สามารถของตนเองกับใช้ เครื่องมือโปรแกรม Adobe Flash

แนวคิดน�ำตนเอง เรือ่ ง การใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลือ่ นไหว กลุม่ ตัวอย่างในการ วิ จั ย ครั้ ง นี้ ไ ด้ แ ก่ นั ก เรี ย นมั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 5 โรงเรี ย นสตรี วั ด มหาพฤฒาราม ในพระบรม ราชินูปถัมภ์ ที่เรียนในรายวิชาการสร้างภาพ เคลื่อนไหว ได้จากการสุ่มอย่างง่าย (Simple Random Sampling) ด้วยวิธีจับสลากนักเรียน ห้องละ 18 คน ได้กลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น จ�ำนวน 162 คน (Krejcie & Morgan) เป็นนักเรียนที่มี ระดับความรู้ในการใช้งานโปรแกรมในระดับ เท่ากัน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่

1. บทเรี ย นสอนเสริ ม บนเว็ บ ตาม แนวคิดน�ำตนเอง เรือ่ งการใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว ส�ำหรับนักเรียน มัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนสตรีวดั มหาพฤฒาราม ในพระบรมราชินูปถัมภ์

2. แบบทดสอบผลสัมฤทธิท์ างการเรียน จากการเรี ย นบนเว็ บ สอนเสริ ม บนเว็ บ ตาม แนวคิดน�ำตนเอง เรือ่ งการใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว ส�ำหรับนักเรียน มัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนสตรีวดั มหาพฤฒาราม ในพระบรมราชินูปถัมภ์

3. แบบสอบถามความคิดเห็นที่มีต่อ การสอนบนเว็บ เรื่อง การใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว ส�ำหรับนักเรียน มัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนสตรีวดั มหาพฤฒาราม ในพระบรมราชินูปถัมภ์

วิธีการวิจัย

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยและพัฒนา (The Research and Development) มี การเก็บรวบรวมข้อมูล ผู ้ วิ จั ย ท� ำ การเก็ บ รวบรวมข้ อ มู ล ด้ ว ย วัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาสื่อการสอนบนเว็บตาม เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

179

ตนเองกับนักเรียนมัธยมศึกษามัธยมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 โรงเรียนสตรี วัดมหาพฤฒาราม ในพระบรมราชินูปถัมภ์ โดย มีวิธีการทดลองและเก็บรวบรวมข้อมูลดังนี้

1. น� ำ บทเรี ย นสอนเสริ ม บนเว็ บ ตาม แนวคิดน�ำตนเอง เรือ่ งการใช้งาน Adobe Flash ขึ้ น เว็ บ ไซต์ ข องโรงเรี ย นที่ https://sites. google.com/a/mps.ac.th/learning-flash-tubon/

2. เตรียมสถานที่และเครื่องมือในการ คือ ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์โรงเรียนสตรี วัดมหาพฤฒาราม ในพระบรมราชินูปถัมภ์ เป็น ห้องคอมพิวเตอร์ที่สามารถเชื่อมต่อระบบเครือ ข่ายได้

3. จัดการเรียนการสอนบนเว็บโดยครู อธิบายในการเข้าใช้งานบทเรียนสอนเสริมบน เว็บ แจ้งวัตถุประสงค์และแนะแนวการเรียน แจ้ง ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้แบบน�ำตนเอง ให้ผู้เรียน สามารถเข้าไปศึกษาการใช้งานของเครื่องมือ ส�ำคัญ ๆ ของการออกแบบการ์ตูนตามแบบ ต่าง ๆ สอบก่อนเรียนผ่านบทเรียนสอนเสริมบน เว็บ 20 นาที

4. สอนการใช้งานเครื่องมือการใช้งาน โปรแกรม Adobe Flash ให้ผู้เรียนได้เรียนจาก บทเรียนสอนเสริมบนเว็บในการท�ำใบงานต่าง ๆ ตามมอบหมาย และการฝึกปฏิบัติ การใช้งาน โปรแกรม ผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์และระบบ อินเทอร์เน็ต 1 คน ต่อ 1 เครื่อง โดยมีระยะเวลา ในการเรียนรู้ 6 สัปดาห์ และให้ผู้เรียนทดสอบ โดยใช้แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 180

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

ฉับเดียวกันกับทดสอบก่อนเรียน และได้น�ำผล มาวิเคราะห์โดยใช้วิธีทางสถิติ ด้วยโปรแกรม ค�ำนวณด้วยคอมพิวเตอร์

5. ให้นักเรียนตอบแบบสอบถามความ คิดเห็นทีม่ ตี อ่ บทเรียนสอนเสริมบนเว็บ รายวิชา การสร้างภาพเคลือ่ นไหว น�ำผลทีไ่ ด้มาวิเคราะห์ แปลความหมายของค่าเฉลี่ยตามที่ได้ก�ำหนดไว้ ผลการวิจัย

ด้ า นการประเมิ น คุ ณ ภาพ พบว่ า ผู ้ เชี่ยวชาญด้านเนื้อหาจ�ำนวน 3 ท่าน ให้ระดับ คะแนนการประเมินคุณภาพ ของบทเรียนสอน เสริมบนเว็บตามแนวคิดน�ำตนเอง เรื่อง การใช้ งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว อยู่ในระดับ มาก ถึง มากที่สุด และมีค่าคะแนน เฉลี่ยรวมทุกด้านเท่ากับ 4.6 อยู่ในระดับมาก ที่สุด จัดได้ว่าเป็นบนเรียนที่มีความเหมาะสม ด้านเนื้อหา ในการจัดการเรียนการสอน เนื้อหา มีความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ มีการใช้ภาษา ที่ถูกต้องเหมาะสม และผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิค จ�ำนวน 3 ท่าน ให้ระดับคะแนนการประเมิน คุณภาพด้านเทคนิค ของบทเรียนสอนเสริมบน เว็บตามแนวคิดน�ำตนเอง อยู่ในระดับมาก ถึง มากที่สุด และมีค่าคะแนนเฉลี่ยรวมทุกด้าน เท่ากับ 4.57 อยู่ในระดับมากที่สุด มีการจัด โครงสร้างบนเว็บเหมาะสม ออกแบบเรียนรู้ เข้าใจง่ายเน้นการเรียนแบบน�ำตนเองมีตัวอย่าง ประกอบการใช้งาน

การเปรี ย บเที ย บคะแนนผลสั ม ฤทธิ์ ทางการเรียนและคะแนนก่อนเรียน ของนักเรียน

ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้บทเรียนสอน เสริมบนเว็บตามแนวคิดน�ำตนเอง เรื่อง การใช้ งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว ส�ำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีคะแนนเฉลีย่ ก่อนเรียนเท่ากับ 8.24 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เท่ากับ 3.27 และคะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ ทางการเรี ย นเท่ า กั บ 15.26 ค่ า เบี่ ย งเบน มาตรฐาน (S.D.) เท่ากับ 3.4 ซึ่งคะแนนผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกว่าคะแนนก่อนเรียน อย่างมีนัยส�ำคัญที่ .05 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐาน ที่ได้ก�ำหนดไว้ แสดงให้เห็นว่าผู้เรียนสามารถ เรียนด้วยบทเรียนสอนเสริมบนเว็บตามแนวคิด น�ำตนเอง เรือ่ งการใช้งาน Adobe Flash ในการ สร้างภาพเคลื่อนไหวมีความรู้เพิ่มขึ้นใน เรื่อง การใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพ เคลื่อนไหว

ผลการแสดงความคิดเห็น พบว่า ข้อ แสดงความคิดเห็นอยู่ในระดับ เห็นด้วยอย่างยิ่ง ยกเว้นข้อที่ 4 เรื่อง การเชื่อมโยงในแต่ละหน้า ของบทเรียนบนเว็บ มีความเหมาะสม มีระดับ ความคิดเห็น เห็นด้วย พบว่า ในหัวข้อเดียวกัน หน่วยเดียวกันควรเพิม่ ช่องลิงค์ในระหว่างหน่วย ด้วย และเมือ่ พิจารณาความคิดเห็นของนักเรียน โดยรวมที่มีต่อบทเรียนสอนเสริมบนเว็บตาม แนวคิดน�ำตนเอง เรือ่ ง การใช้งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลือ่ นไหว มีคา่ เฉลีย่ รวมเท่ากับ 4.25 อยู่ในระดับความคิดเห็น เห็นด้วยอย่างยิ่ง จากการประเมินสอบถามความคิดเห็นนักเรียน มีทัศนคติเชิงบวกกับบทเรียนสอนเสริมบนเว็บ ตามแนวคิดน�ำตนเอง เรื่องการใช้งาน Adobe

Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว อภิปรายผลการวิจัย

1. ผลการประเมินคุณภาพบทเรียนสอน เสริมบนเว็บตามแนวคิดน�ำตนเอง เรื่องการใช้ งาน Adobe Flash ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นมีผู้เชี่ยวชาญประเมินคุณภาพ ด้านเนื้อหา มีค่าเฉลี่ยรวม เท่ากับ 4.6 กล่าวคือ มีการจัดโครงสร้างทางด้านเนื้อหาครอบคลุม วัตถุประสงค์ การจัดเนื้อหามีความเหมาะสม และมีการใช้ภาษาที่ชัดเจน เข้าใจง่าย และการ ประเมิ น คุ ณ ภาพด้ า นเทคนิ ค มี ค ่ า เฉลี่ ย รวม เท่ากับ 4.57 อยูใ่ นเกณฑ์มากทีส่ ดุ คือโครงสร้าง การเรี ย นการสอนบนเว็ บ มี ค วามเหมาะสม รูปแบบ ขนาด อักษร สี ชัดเจนอ่านง่ายและ สามารถเข้าถึงบทเรียนได้สะดวก รวดเร็ว

2. ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนผ่านบทเรียน สอนเสริมบนเว็บตามแนวคิดน�ำตนเอง เรือ่ งการ ใช้ ง าน Adobe Flash ในการสร้ า งภาพ เคลื่อนไหว ส�ำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรี ย นสตรี วั ด มหาพฤฒาราม ในพระบรม ราชินูปถัมภ์ พบว่า การทดสอบคะแนนของผู้ เรียน มีคะแนนก่อนเรียนเฉลี่ย เท่ากับ 8.24 คะแนน และมีคะแนนหลังเรียนเฉลี่ย เท่ากับ 15.26 คะแนน เมือ่ เปรียบเทียบระหว่างคะแนน สอบทัง้ สองครัง้ พบว่า คะแนนสอบหลังเรียนสูง กว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

3. นักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียน สตรีวัดมหาพฤฒาราม ในพระบรมราชินูปถัมภ์ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

181

ที่ เ รี ย นผ่ า นบทเรี ย นบนเว็ บ ในการสร้ า งภาพ เคลื่อนไหว ส่วนใหญ่มีความคิดเห็น ระดับเห็น ด้วยอย่างยิ่ง ค่าเฉลี่ยความคิดเห็นต่อบทเรียน สอนเสริมบนเว็บ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.59 พบว่า นักเรียนมีทัศนคติต่อบทเรียนบนเว็บในเชิงบวก

จากบทเรี ย นสอนเสริ ม ผ่ า นเว็ บ ผู ้ ที่ สามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเองควรมีลักษณะดังนี้

1. มีความสามารถในการริเริ่มเรียนรู้ ด้วยตนเองได้

2. พึ่งตนเองได้

3. ต้ อ งมี ค วามพยายามและมี ค วาม อดทนต่อการเรียน มีความรู้สึกทางบวกต่อการ เรียน

4. เป็นผูม้ คี วามรับผิดชอบต่อการเรียน รู้ของตนเอง

5. สามารถมองปัญหาทีเ่ กิดขึน้ เป็นเรือ่ ง ท้าทายน่าสนใจค้นหา ไม่ใช่อุปสรรค

6. มีวนิ ัยในตนเองเป็นผูท้ ี่มีความอยาก รู้อยากเห็นในเรื่องต่าง ๆ ในการพัฒนาตนเอง

7. มีความมั่นใจในตนเอง และมีความ ต้ อ งการอย่ า งแรงกล้ า ในการเรี ย นรู ้ ใ นการ เปลี่ยนแปลงตนเองในเรื่องของการเรียนรู้

8. มีทักษะพื้นฐานในการเรียน

9. มีการจัดล�ำดับเวลาในการเรียนด้วย ตนเองควบคุมตนเองได้อย่างเหมาะสม มีการ พัฒนางานเพื่อความส�ำเร็จของงาน

10. มีความสุขในการเรียนรู้ ในการค้นหา ค�ำตอบ และมีจุดมุ่งหมายในการเรียนรู้

สรุ ป ได้ ว ่ า ผู ้ ที่ ส ามารถเรี ย นรู ้ ไ ด้ ด ้ ว ย ตนเองควรมีลกั ษณะมีความสามารถในการริเริม่ 182

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

การเรียนรู้ด้วยตนเองได้รู้จักวิเคราะห์ความ ต้องการของตนเอง ก�ำหนดจุดมุ่งหมายในการ เรียน วางแผนในการเรียน มีวินัยในตนเองเป็น ผู้ที่มีความอยากรู้อยากเห็นในเรื่องต่าง ๆ ใน การพัฒนาตนเองมีความพยายามและมีความ อดทนต่อการเรียน มีการจัดล�ำดับเวลาในการ เรียนด้วยตนเองควบคุมตนเองได้อย่างเหมาะสม ยอมรับฟังความคิดเห็นรู้จักพัฒนาตนเอง รู้จัก การประเมินผล การประเมินตนเอง ถือเป็นขั้น ตอนส�ำคัญในกระบวน การเรียนรู้ด้วยตนเอง เพราะจะช่วยให้ผู้เรียนทราบถึงความก้าวหน้า ในการเรียนของตนเอง ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัย

1. ในการสร้างบทเรียนสอนเสริมบน เว็บ ควรค�ำนึงถึงปริมาณของเนื้อหาและการ เรี ย งล� ำ ดั บ ของเนื้ อ หาให้ เ หมาะสมกั บ เวลา ลักษณะ และระดับความสามารถในการเรียนรู้ ของผู้เรียน โดยไม่ยากหรือง่ายจนเกินไป

2. ในการสร้างบทเรียนสอนเสริมบน เว็บนัน้ ควรค�ำนึงถึงการใช้โปรแกรมทีเ่ หมาะสม กับความรู้พื้นฐานของผู้เรียน กล่าวคือผู้วิจัย ต้องศึกษาคุณลักษณะความเหมาะของผู้เรียน ระดับการเรียน พื้นฐานการใช้งานโปรแกรม เพื่ อ ให้ ผู ้ เ รี ย นได้ ใ ช้ ง านโปรแกรมได้ อ ย่ า งมี ประสิทธิภาพมากที่สุด

เอกสารอ้างอิง กิดานันท์ มลิทอง. 2543. เทคโนโลยีการศึกษาและนวัตกรรม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: อรุณการพิมพ์. ถนอมพร เลาหจรัสแสง. 2544. การสอนบนเว็บ (Web-Based Instruction) นวัตกรรมเพือ่ คุณภาพ การเรียนการสอน. วารสารศึกษาศาสตร์สาร. ปีที่ 28 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2544. . 2545. หลักการออกแบบและการสร้างเว็บเพื่อการเรียนการสอน. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. บุญชม ศรีสะอาด. 2543. การวิจัยเบื้องต้น. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น. ปรัชญนันท์ นิลสุข. 2543. นิยามเว็บช่วยสอน Definition of Web-Based Instruction. วารสาร พัฒนาเทคนิคศึกษา. สถาบัน เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ปีที่ 12 ฉบับที่ 34 เม.ย. - มิ.ย. 2543. . การประเมินคุณภาพเว็บข้อมูลสารสนเทศ. วารสารรังสิตสารสนเทศ. ปีที่ 9 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2546. ประกิต รัตนสุวรรณ. 2525. การวัดและประเมินผลทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: คณะศึกษา ศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. ปทีป เมธาคุณวุฒ.ิ 2540. ข้อเสนอแนะในการจัดการเรียนการสอนทางไกล โดยการใช้การเรียนการ สอนแบบเว็บเบสต์: เอกสารประกอบการสอนวิชา 2710643 หลักสูตรและการเรียนการ สอนทางการอุดมศึกษา. ภาควิชาอุดมศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. มนต์ชัย เทียนทอง. 2544. “WBI (Web-Based Instruction) WBT (Web-Based Training).” วารสารพัฒนา เทคนิคศึกษา. สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ. ล้วน และอังคณา สายยศ. 2538. เทคนิคการวิจัยทางการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น. พิชิต ฤทธิ์จรูญ. 2545. หลักการวัดและประเมินผลการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: เฮ้าส์ออฟเดอร์มิสท์. ทิศนา แขมมณี. 2550. การสอนจิตวิทยาการเรียนรู้ เรื่องศาสตร์การ สอนองค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพ มหานคร: ส�ำนักพิมพ์แห่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

183

อารียา วชิรวราการ. 2542. การวัดและการประเมินผลการเรียน. พิมพ์ครั้งที่ 1. สถาบันราชภัฏ ธนบุรี.

Areglado, Ronald J., Bradley, R.C. and Lane, Paul L. 1996. Learning for life: Creating classrooms for self- directedlearning. Thousand Oaks: Cowsin Press.

Brookfild, Stephen. D. 1984. Self – Directed adult learning : A critical paradigm. Adult Education Quarterly. 35(2) : 59 - 71.

Brown, Dave. F. 2002. Self – directed Learning in an 8th Grade Classroom. Education Leadership. 60(1) : 54 – 58.

Dixon, N. 1994. The Organization Learning Cycle : How We Learn Collectively.

London: McGraw-Hill.

Giffin, Colin. 1983. Curriculum theory in adult lifelong educatio. London: Croom Halm.

Hiemsta, R. 1996. Self-directed learning. in Albert C.Tuijnman.(Ed.), Internationalencyclopedia of adult education and training.

Khan, Badrul H. 1997. Web-Based Instruction. Englewood Cliffs, New Jersey: Educational Technology Publications.

Knowles, S. M. 1975. Self-directed learning: A guide for learners and teachers. New York: Follett.

Potter ,. D.J 1998. Evaluation Methods Used in Web-based Instruction and Online Course, Taming the Electronic Frontier. [On-Line]. Available:http://mason.gmu. edu/dpotter1/djp 611.h

184

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

แนะน�ำเว็บไซต์ 1. มูลนิ ธิศาสตราจารย์หม่อมหลวง ปิ่ น มาลากุล ในพระบรมราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

ขอเชิญเขา้ ชมเว็บไซต์ มูลนิธิศาสตราจารย์หม่อมหลวง ปิ่ น มาลากุล ได้ท ่ี http://www.prof-ml-pinmalakul-foundation.org และติดตามข่าวสารได้ท ่ี facebook ของมูลนิธิฯ กองบรรณาธิการขอขอบคุณ ผศ.ธีร บุญฤทธิ์ ควรหาเวช ทีด่ า� เนินการสร้าง และประชาสัมพันธ์เว็บไซต์ มา ณ โอกาสนี้

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา

197 159

2. eJournal วารสารเทคโนโลยีส่อื สารการศึกษา มูลนิ ธิศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ่ น มาลากุล ในพระ บรมราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

eJournal วารสารเทคโนโลยีส่อื สารการศึกษา สามารถเขา้ ชม อ่าน และ Download วารสารตัง้ แต่ ฉบับที่ 15 เป็ นต้นมา ที่ http://poonsri.weebly.com/journal.html ดังตัวอย่างขา้ งล่าง กองบรรณาธิการ ขอขอบคุณ ดร.พูลศรี เวศย์อฬุ าร ทีด่ า� เนินการสร้าง และประชาสัมพันธ์เว็บไซต์ มา ณ โอกาสนี้

160 198

เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา