Nowy kamieniarz nr 18 by Nowy Kamieniarz

nowy Kamieniarz

StyczeĹ&#x201E; 2006

Ekskluzywna jakoĤă, ceniona na caõym Ĥwiecie od ponad 70 lat, teraz dostŀpna równieĬ w Polsce. OLTRE LA FORMA

Unikatowa w skali İwiatowej technologia umoĸliwia nam precyzyjne naõoĸenie czterech warstw lakierów antykorozyjnych stosowanych miŋdzy innymi w przemyİle motoryzacyjnym.

www.ilsegno.it

Odlewy Pilla wykonane sĵ z mosiĵdzu o zawartoİci 65% miedzi i 30% cynku. Dodatek manganu, antymonu, aluminium oraz innych pierwiastków w odpowiednich proporcjach zapewnia maksymalnĵ odpornoİă na korozjŋ porównywalnĵ ze stopami uĸywanymi w przemyİle okrŋtowym. Dziŋki temu wyroby Pilla zyskujĵ niespotykanĵ w branĸy kolorystykŋ. Testy laboratoryjne wykonywane w siedzibie firmy z wykorzystaniem miŋdzy innymi mgõy solnej oraz ultrafioletów pozwalajĵ nam stale monitorowaă poziom jakoİci produkcji. Gwarantujemy równieĸ niezmienny odcieŏ naszych wyrobów.

• Zamów bezpõatny katalog i cennik produktów Pilla. • Szybki termin realizacji zamówieŏ • Bezpõatna wysyõka do klienta. • Na ĸyczenie do zamówienia doõĵczamy program komputerowy do ustawiania czcionek.

OBSôUGA KLIENTÓW W POLSCE : Pilla Polska Sp. z o.o. ul. Cmentarna 1 96-200 Rawa Mazowiecka Tel./fax 0-46 814 30 23 pillapolska@pilla.com

PILLA s.r.l. - Via S. Lorenzo, 10 - 36010 Carrè (Vi) Italy Tel. 0039.0445.890200 - Telefax 0039.0445.891988 www.pilla.com - e-mail: info@pilla.com

OD REDAKCJI

░ REDAKTOR NACZELNY

Maciej Brzeski

░ AUTORZY TEKSTÓW Henryk Walendowski Robert Izak Wacław Chrząszczewski Andrzej Bukalski Dariusz Piros Jarosław Mirowski wski Mariusz Domaradzki radzki Elżbieta Tołkanowicz owicz

░ REDAKCJA

Damian Nowak Agnieszka Środoń Dariusz Wawrzynkiewicz

░ SKŁAD I OPRAWA GRAFICZNA Piotr Kiljański

░ Nowy Kamieniarz jest bezpłatnym dwumiesięcznikiem poświęconym branży kamieniarskiej. Cały nakład jest bezpłatnie rozsyłany bezpośrednio do zakładów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branży budowlanej oraz dystrybutorów bloków, narzędzi i chemii kamieniarskiej.

░ Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń płatnych. Nie zwraca materiałów nie zamówionych.

Wymagania ░ KOREKTA Henryk Walendowski dowski Agnieszka Środoń d ń

░ ADRES REDAKCJI

”nowy Kamieniarz” Krośnieńska 9 60-162 Poznań +48 061 66 29 870 +48 061 66 29 871 +48 061 66 29 870 www.nowykamieniarz.pl redakcja@nowykamieniarz.pl

░ WYDAW WYDAWCA

SKI&VAK PRESSHOUSE Krośnieńska 9 60-162 Poznań +48 061 66 29 870 +48 061 66 29 871 +48 061 66 29 870 www.skivak.com office@skivak.com ░ DRUK I OPRAWA

jakościowe, jakie stawia klient przed polskimi kamieniarzami wpływają na rozwój polskiego kamieniarstwa. Aby zgodzić się z tą tezą wystarczy prześledzić historie rozwoju kilku przykładowych firm kamieniarskich średniej wielkości. Ten wymagający klient, który chce płacić jak najmniej za jak najlepszy produkt to dobrodziejstwo naszej branży. Takich klientów nie mają np. zakłady kamieniarskie na Ukrainie i tym samym przeżywają stagnację trwającą już ponad dekadę. W naszym kraju zjawisko konkurencji i walki o wymagającego klienta powoduje rozwój na wszystkich niemal polach kamieniarskiej branży, dotyczy to w równym stopniu zakładów opierających się na produkcji nagrobków, jak i na budowlance. W przypadku tych drugich droga dojścia do standardów europejskich jest trudna i długa, a przede wszystkim kosztowna. By produkować szybko i tanio to, co podoba się na Zachodzie i chętnie kupowane jest przez indywidualnego klienta trzeba zaopatrzyć się w drogi i zaawansowany technologicznie sprzęt. Centra obróbcze i numerycznie sterowane maszyny to przyszłość tego typu produkcji w Polsce. O boomie na zakupy tego typu sprzętu jeszcze za wcześnie mówić, ale zainteresowanych można liczyć w dziesiątkach. Teraz kolej na producentów i dostawców, którzy muszą zachęcić potencjalnych klientów. Jak dbać o jakość i jak ją wspierać piszemy w kilku tekstach bieżącego numeru. Dotyczą one głownie zastosowania chemii kamieniarskiej przy wykonywaniu rożnych prac przy kamieniu. Jak już wspomnieliśmy problemy z jakością występują na Ukrainie, co potwierdza znawca tamtejszych realiów, Aleksander Bajor w wywiadzie na temat importu kamienia ukraińskiego do Polski. Kamień obrabiany w Polsce pochodzi głównie z importu, chociaż przybędzie nam rodzimy, który na skalę handlową chcą wydobywać warszawscy przedsiębiorcy. Mowa o reaktywowaniu złoża czarnego wapienia potocznie nazywanego „marmurem dębnickim”. Po wrocławskich targach kamieniarstwo zapadło w zimowy letarg, o echach tamtej imprezy donosimy w relacji Darka Wawrzynkiewicza, który wskazuje na nikłą aktywność rodzimych firm podczas zakończonych targów. Żeby nieco zwiększyć Państwa aktywność polecamy odwiedzić Poznań w czasie Budmy aby nie zobaczyć na niej prawie żadnej firmy kamieniarskiej. Ironia w tym stwierdzeniu spowodowana jest nieco niezrozumiałą sytuacją, która powtarza się już od kilku lat, a wiąże się z całkowitym niemal brakiem zainteresowania tą impreza w branży kamieniarskiej. Pomimo tego warto zobaczyć największe we Wschodniej Europie targi budowlane, na które redakcja serdecznie zaprasza. Zachęcając do lektury styczniowego numeru, odmeldowujemy się do marca, życząc wszystkim udanych ferii.

DRUKARNIA KAMIENIARSKA www.drukarnia-kamieniarska.pl druk@drukarnia-kamieniarska.pl

Z poważaniem Redakcja

░ Alfabetyczny spis reklamodawców

░ NAZWA FIRMY

░ STRONA

Euro - Granit

104

Abra-Marmi

Euro Granit Adamus

Alina P.H.

105

EuroArss

ArtStone

Fapio

103

Atrium Wojciech Czech

Faskam

Baildonit

Finnstone

Bavelloni

Fracaro

Beltrami

32, 40

Gestra

Brachot-Hermant

GMM

Buganiuk M.E.J.A.

Grabinex

Caggiati

Granit

Caro

Granitus - Marki

103

Carrieres Plo

Granity Błyskal

105

Ceramic Arte

Granstone

Chin - Ka

Grawis

102

Drukarnia Kamieniarska

Inbra AG

Eastern Granit

insert

Ingemar Group

108

Edan

106

Interstone

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

SPIS TREŚCI

WYDARZENIA Wiadomości z rynku kamieniarskiego . . . . . . .20 Spotkanie strzelińskich gwarków . . . . . . . . .24 RYNEK BUDOWLANY Nowinki z rynku inwestycyjnego . . . . . . . . . .10

Fugi elastyczne . . . . . . . . . . . . . . . . Żywice - podstawa chemii kamieniarskiej . Wybór traka . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oczyszczalnie wody. . . . . . . . . . . . . .

. . . .

KAMIEŃ NATURALNY Z KRAJU Alabastry z Anglii dawniej i dziś . . . . . . . . Granitowy pomnik Jana Pawła II . . . . . . . . . .26 WYWIAD Dębnik - Reaktywacja . . . . . . . . . . . . . . . .28 Goleniowska inwestycja Grzegorza Adamusa . TARGI Popularność ukraińskich kamieni w Polsce . . Wrocławska lista nieobecnych . . . . . . . . . . .14 Kamień pod nadzorem . . . . . . . . . . . . . MARKETING FELIETON Logistyka w kamieniarstwie . . . . . . . . . . . .66 Narty, olimpiada i kamień . . . . . . . . . . . Nie bądź chytry, czyli chytry dwa razy traci . . TECHNOLOGIE Środki chemiczne do kamienia AKEMI . . . . . . .62 PRODUCENCI: Technologia suchego montażu . . . . . . . . . . .70 Falcon 308 Gantry . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .

.48 .58 .78 .52

. .54 . .34 . .42 . .38 . .94 . .90 . .86

░ Alfabetyczny spis reklamodawców Rabus

Italdiamant Poland HED

102

Ravelli

JP Granit

Rex Granit

Kamieniarstwo Hybiak

Rodlew

Kopalnie Piaskowca Bolesławiec

Sancho Stone

Kremer Polska

101

Santa Margherita

Lauda Metalplast

Silkam

Łata Marmury

101

Sjenitex

Marcelino Martinez

Sole

Marmi Corradini

Stone Connection

MC Diam

Suwik Diamant AS

105

Mec

Targi Lublin „Kamień Naturalny”

Metal Jawor

100

Targi Kielce „Interkamień”

Monolit

Tenax

Monument

Tepark

106

MP Steneko

Thibaut

Novol

Topaz

106

Opal

War - Mechan

Pedrini S.p.a.

Warsob

Pilla

Weha GmbH

Promasz

Weha Polska

100

Protea Granite

107

Wena

R&R Granity

Yellow Stone

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

Styczeń | NR 18 | 1/2006

RYNEK BUDOWLANY

Nowinki z rynku inwestycyjnego GLIWICE: PARKRIDGE CE RETAIL WYBUDUJE NAJWIĘKSZY NA ŚLĄSKU FOCUS PARK

teczności tego obszaru. W ten sposób Parkridge CE Retail ma szansę przywrócić teren miastu arkrigde CE Retail rozpoczyna budowę i jego mieszkańcom, zacentrum rozrywkowo-handlowego Fo- pobiegając procesowi cus Park Gliwice. Wartość inwestycji szaco- zamierania historycznych wana jest na 400 mln zł. centrów urbanistycznych. Focus Park zloBędzie to drugi po Rybniku kompleks roz- kalizowany będzie w samym sercu miasta, rywkowo-handlowy na Śląsku. Budowa Fo- przy ulicy Jagiellońskiej - nieopodal rynku cus Parku w Gliwicach rozpocznie się wiosną oraz głównego szlaku handlowego Gliwic 2006 roku. Zakończenie prac budowlanych i - ulicy Zwycięstwa. Dodatkowym atutem tej otwarcie Focus Parku dla klientów planowa- lokalizacji jest bliskość dworca kolejowego i ne jest na drugą połowę 2007 roku. Centrum autobusowego, ułatwiająca dotarcie do Fopowstanie na miejscu dawnej huty “Gliwice”, cus Parku klientom. Całkowita powierzchnia która - choć wybudowana na terenach pod- obiektu to 140 tys. m2. Focus Park Gliwice miejskich - w wyniku intensywnego rozwoju będzie miał 2 poziomy handlowe i 4 konmiasta znalazła się w samym jego centrum. dygnacje parkingu, na którym przewidziano Lokalizacja taka nie jest korzystna ani dla miejsca na ok. 1500 samochodów. miasta, ani dla pozbawionych możliwości Na terenie Focus Parku znajdzie się porozwoju zakładów, dlatego też podjęto de- nad 220 butików, punktów usługowych i cyzję o likwidacji huty i wykorzystaniu tere- gastronomicznych. Powstanie tam także nu na inne cele. Część tej przestrzeni zosta- gigantyczny kompleks kinowy. Dodatkonie wkrótce wykorzystana na budowę Focus wą atrakcję gliwickiego kompleksu stanoParku. Przekształcenie terenu poprzemysło- wić będzie nowoczesne centrum fitness. wego w centrum rozrywkowo - handlowe Szacuje się, że w centrum znajdzie pracę przyczyni się do podniesienia estetyki i uży- 2200 osób. Parkridge Holdings należy do

KONKURS NA PROJEKT MUZEUM na tle innych muzeów: » jako muzeum użytkowników i procesów, SZTUKI NOWOCZESNEJ

Pałacu Kultury i Nauki. Konkurs jest jednoetapowy, poprzedzony fazą prekwalifikacji kandydatów. Jest otwarty dla wszystkich, którzy spełniają warunki określone w regulaminie i mogą udokumentować swoje doświadczenie. Terminy: » 28 lutego 2006 - termin składania wnio

sków o dopuszczenie do udziału w kon kursie - do godz. 16; » 17-19 marca 2006 - weryfikacja formalna prac; » 20 marca 2006 - zawiadomienie uczestni ków o dopuszczeniu do udziału w kon kursie i przekazanie zaproszenia do złoże nia prac konkursowych; » 7 kwietnia 2006 - seminarium; » 28 kwietnia 2006 - termin nadsyłania pytań; » 14 czerwca 2006 - termin złożenia prac konkursowych - do godz. 16. Informacje o konkursie są dostępne na oficjalnej stronie internetowej miasta stołecznego Warszawy. ▪ źródło: “SARP”

z o.o. kontrakt na realizację dwóch budynków mieszkalnych przy ul. Dobrej 54 w Warszawie. Budynki będą miały odpowiednio 4 i 7 pięter i będą postawione na wspólnej pły-

cie garażowej. Łączna powierzchnia użytkowa wyniesie 11 620 m. W kompleksie powstanie 105 mieszkań o powierzchni od 30 do ponad 130 m2. Do

a nie widzów i przedmiotów;

nia 15 grudnia 2005 roku Lech Kaczyński - prezydent elekt i Kazimierz Michał Ujazdowski - minister kultury i dziedzictwa narodowego, ogłosili otwarcie konkursu na projekt architektoniczny budynku Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Wstępna koncepcja muzeum została już opracowana i uzyskała rekomendację Rady Muzeum 12 września 2005. Jest punktem wyjścia do dalszych prac programowych; na jej podstawie przygotowano konkurs architektoniczny na projekt budynku. Zgodnie z przyjętymi założeniami Muzeum Sztuki Nowoczesnej ma się wyróżniać

WARSZAWA: BUDIMEX NA DOBREJ

nia 2 listopada 2005 r. Budimex Dromex SA podpisał z Bouygues Immobilier Sp.

czołowych firm deweloperskich w Wielkiej Brytanii. Specjalizuje się w przejmowaniu starych kompleksów i przekształcaniu ich w nowoczesne obiekty rozrywkowe, galerie handlowe czy apartamentowce. Najbardziej znane inwestycje grupy, to Marina w Brighton i Cinema Millenium w Londynie. W Polsce firma działa od 2003 roku i składa się z dwóch działów. Parkridge CE Retail buduje śródmiejskie centra rozrywkowo-handlowe Focus Park. Pierwszych pięć obiektów zostanie zlokalizowanych w Białymstoku, Bydgoszczy, Gliwicach, Rybniku i Zielonej Górze. Ponadto, jako Parkridge CE Developments, firma zajmuje się budową centrów logistycznych. Łączna wartość wszystkich inwestycji Parkridge CE przewidzianych w Polsce w najbliższych latach wynosi ok. 2 mld zł. ▪ źródło: “PAIiIZ”

» atrakcyjnym budynkiem; » unikatowym profilem własnej kolekcji sztuki;

» programowym wyjściem w publiczną przestrzeń miasta;

» szczególnym położeniem w otoczeniu

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

RYNEK BUDOWLANY

dyspozycji mieszkańców zostanie oddany także parking na 124 samochody. Wartość kontraktu wynosi 23 mln 975 tys. zł. Prace rozpoczęły się w listopadzie zeszłego roku i potrwają do końca stycznia 2007 roku. Jest to drugi kontrakt Budimexu Dromex realizowany dla Bouygues Immobilier (poprzedni dotyczył osiedla Renoir na warszawskim Ursynowie). W bieżącym roku Budimex Dromex wybuduje łącznie

2307 mieszkań dla klientów zewnętrznych i dla spółki Budimex Nieruchomości, która w ramach Grupy prowadzi działalność deweloperską. Do października przekazano inwestorom 1023 mieszkania, a do końca roku firma ukończy budowę kolejnych 1284 mieszkań. Do większych inwestycji mieszkaniowych w Warszawie zakończonych w 2005 roku. należą: budynek z 342 mieszkaniami na osiedlu “Zielone Zacisze” przy ul. Św. Wincentego, budynek na 138 mieszkań

na osiedlu “Zacisze-bis na ul. Łodygowej oraz kolejne budynki z 268 mieszkaniami na osiedlu “Zawiszy”. W listopadzie i grudniu zakończyła się budowa I etapu osiedla “Milczańska” w Poznaniu (237 mieszkań), a także budowa 413 mieszkań w Szczecinie oraz 107 w Bydgoszczy. Z mieszkań, których budowę rozpoczęto w ubiegłym tym roku w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Świdniku i Osielsku, 1664 zostaną oddane do użytku w 2006 roku, 786 - rok później. ▪

sprzedaży. Minimalna powierzchnia modułów przeznaczonych na wynajem to 2 500 m2. Klienci mają także możliwość zakupu prawa do własności gruntu pod inwestycje lub też zakupu gotowych budynków lub gotowych nieruchomości wybudowanych “pod klucz”. Budynki budowane są według ścisłych wymagań klientów - w układzie standardowym lub cross-dockowym. Projekt Tulipan Park zostanie zrealizowany na terenie o powierzchni 60 hektarów, który posiada dogodną lokalizację - przylega do skrzyżowania z nową autostradą A2 łączącą zachodnią i wschodnią Polskę oraz

Poznań, Łódź i Warszawę. Autostrada stanowi jednocześnie część paneuropejskiego korytarza komunikacyjnego, który spina Berlin z Moskwą. Autostrada A2 będzie miała także połączenie z planowaną autostradą A1 północ-południe, których skrzyżowanie będzie odległe jedynie 3 km od projektu Tulipan Park. Autostrada A1 połączy Łódź z Gdańskiem oraz region bałtycki na północy z rejonem Śląska na południu. Oprócz doskonałych połączeń tranzytowych, Tulipan Park w kolejnych fazach oferuje także możliwość dobudowania bocznicy kolejowej na życzenie klientów. ▪

organizacji targów, a poza sezonem targowym zmieniana na tor gokartowy. Obok hali centrum Olsztyna powstanie park ze na wysokości basenu zaplanowano miejsce ścianą do wspinaczki, torem gokarto- na galerię pod gołym niebem, w której swowym, skateparkiem i ścieżkami rowerowy- je prace będą prezentowali artyści amatorzy mi. Plan zagospodarowania terenów mię- i uczniowie olsztyńskiego plastyka. W miejdzy Uranią a basenem opracowali studenci scu tym, jak planuje OSiR, można by było Wydziału Geodezji i Gospodarki Przestrzen- również organizować happeningi. nej UWM. Zgodnie z nim planty miałyby się Druga część parku zaczynałaby się mięzmienić w park sportowo - rekreacyjny po- dzy hotelem Relaks, basenem a budowdzielony na trzy części. lanką. Byłaby przeznaczona dla młodzieży Główne wejście do parku będzie od stro- lubiącej aktywny wypoczynek. Centralnym ny al. Piłsudskiego. Zraz za nim, w miejscu miejscem ma być tu skatepark z rampami i gdzie obecnie jest zarośnięty stawek, stanąć poręczami do jeżdżenia na rolkach i deskoma hala. Będzie ona wykorzystywana do rolkach. Zimą skatepark, zalany wodą, miał-

by służyć jako lodowisko. Z kolei na ścianie basenu OSiR chce zamontować ściankę do wspinaczki, a bliżej budowlanki planowana jest budowa pola do minigolfa. Ostatnia cześć parku położona będzie obok siedziby OSiR. Jej centralnym punktem ma być staw z fontanną. Cały park będzie poprzecinany siecią alejek dla pieszych i rowerzystów. Najszybciej, bo już w tym roku, gotowe będą tereny wokół stawu. Pozostała część parku powstanie w 2008 roku. Inwestycja według obliczeń OSiR będzie kosztowała 2 mln zł. ▪

ŁÓDŹ: TULIPAN PARK STRYKÓW

rontmij Real Estate uzyskał pozwolenie na budowę projektu Tulipan Park. Inwestycja pod przemysł lekki i działalność logistyczno-magazynową jest zlokalizowana w Strykowie, niedaleko Łodzi. Tulipan Park Stryków to docelowo 275 000 m2 powierzchni z przeznaczeniem pod przemysł lekki, działalność logistyczno-magazynową lub produkcyjną. Pierwszy etap będzie obejmować 40 000 m2 powierzchni. Budynki mogą powstać w ciągu 5 miesięcy od momentu podpisania umowy najmu lub

OLSZTYN – NOWY PARK

WARSZAWA: LOTNISKO W MODLINIE RUSZY WIOSNĄ

ie było szans na uruchomienie lotniska dla tanich linii i czarterów w podwarszawskim Modlinie w 2005 roku. Jest to już informacja oficjalna. Marek Sidor, prezes spółki przygotowującej lotnisko powiedział, że termin otwarcia portu podawany wstępnie był nierealny. Mówiło się o wrześniu bądź październiku 2005 roku. Do tego czasu zamontowane zostały urządzenia nawigacyjne. Ale innych niezbędnych do przyjęcia

źródło: “Gazeta Wyborcza, Olsztyn”

Jesienią 2005 rozpoczęto przygotowania do przetargu na budowę terminalu pasażerskiego. Prace potrwają kilka miesięcy. Dzisiaj w Modlinie nie ma nawet małego budynku, który mógłby obsługiwać pasażerów. Inne ważne inwestycje to remont pasa startowego, który obecnie jest przygotowany tylko na starty i lądowania lekkich prywatnych awionetek i niedużych maszyn wojskowych. samolotów inwestycji na lotnisku w ModliWedług zapewnień PPL zatrudnienie na nie nie było. Otwarcie portu jest możliwe nie nowym lotnisku w chwili otwarcia znajdzie wcześniej niż wiosną lub latem 2006 roku. około 300 osób. ▪

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TARGI

Wrocławska lista nieobecnych Targi KAMIEŃ 2005 Powszechny element marketingu jakim są niewątpliwie targi, zmienia się tak, jak zmienia się całe otoczenie rynkowe firmy. Przemiany te przez niektórych postrzegane jako kryzys tej formy marketingu dotyczą raczej zmian jakościowych. Dotychczasowe wielkie widowiska targowe zastępowane są silniej ukierunkowanymi targami branżowymi. Takich imprez jest z roku na rok więcej, a istniejące rozwijają się. Dotyczy to również wrocławskich targów kamieniarskich. Faktem jest, że udział w targach jest kosztowny i porównując go do innych form marketingu wydaje się być mniej korzystny. Jednak tylko targi umożliwiają kontakty „face to face” budujące relacje między partnerami – a tego nic nie może zastąpić. Część firm próbuje realizować tego typu spotkania na imprezach organizowanych w siedzibach firmy. Jest to zdecydowanie tańsze, ale tak naprawdę pozwala tylko na pogłębianie kontaktów już istniejących. Trudno spodziewać się, że tą drogą pozyska się nowych klientów. Niebagatelne znaczenie ma również śledzenie ofert konkurencji, co jest możliwe w trakcie imprez targowych. Wystawcy często twierdzą, że zawarte w czasie targów kontrakty nie rekompensuPrezentacja jednego z czolowych dystrybutorw bloków

Stoisko Inbry górowało nad parkietem hali - jak na dziesięciolecie przystało

ją udziału w nich. To stwierdzenie trudno jednak uznać za słuszne. W praktyce prawie niemożliwe jest ustalenie skąd trafiają do nas nowi klienci. Nawet jeśli twierdzą, że zgłosili się do nas po zobaczeniu banera przy drodze – to i tak nie jest to żadna pewna informacja. Być może gdyby nie fakt, że wcześniej w pamięci utkwiło im atrakcyjne stoisko targowe, czy reklama prasowa, na ów baner nigdy nie zwróciliby uwagi. W tym momencie warto napisać kilka słów o samym stoisku. Jak twierdzą specjaliści od marketingu „stoisko też sprzedaje”. Zwiedzając tegoroczne targi sam z trudem wyławiałem niektóre firmy. Chociaż ich oferta była ciekawa, niestety nie poparta interesującą zabudową stoiska. Podejrzewam, że i tak nie „wyłapałem” wszystkiego co było godne uwagi. Coraz większe zainteresowaniem targami można zaobserwować wśród małych i średnich firm. Chcą zaprezentować swoją ofertę, bo chcą się rozwijać. Wśród nich są tacy, którzy już niedługo staną się konkurentami dla największych. Tym trudniej zrozumieć dlaczego ci najwięksi świadomie rezygnują z obecności na targach lub ograniczają swój udział do niewielkich, słabo przygotowanych stoisk. W ten sposób sprowadzają swoją pozycję w pobliże firm mniejszych,

umożliwiając im skuteczne konkurowanie. Takie błędy popełniają również firmy kamieniarskie. W polskim kamieniarstwie można wyróżnić kilka segmentów działalności. Dla porządku można je wymienić: wydobycie, import kamienia w blokach, przetwórstwo na slaby, produkcja kamiennych elementów drogowych, produkcja płyt kalibrowanych dla budownictwa, produkcja nagrobków, import slabów, wykonawstwo budowlanokamieniarskie, produkcja maszyn i narzędzi dla kamieniarstwa i import maszyn i narzędzi. Jak te segmenty działalności zaprezentowały się na tegorocznych targach? Bardzo różnie. Jeśli popatrzeć na wydobywców to sytuacja jest tragiczna. Wśród wystawców doliczyłem się zaledwie kilku – a jedynie JP – Kopalnia Granitu wystawiło się na dużą skalę. Gdzie reszta? Pewnie ogłosiła już zimę i czeka w domu na lepsze czasy. Rezultat łatwo przewidzieć – dalsze wzmacnianie się pozycji kamienia z importu, nawet tych odmian podobnych do polskiego granitu. W odróżnieniu od wydobywców importerzy bloków zgłosili się blisko w 100%. Podobnie importerzy slabów – a więc reprezentanci zakładów zagranicznych masowo obrabiających kamień. Wyróżniające się, piętrowe stoisko miała

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TARGI

Stoisko firmy Weha - dystrybutora maszyn i narzędzi kamieniarskich

Inbra, która obchodziła w tym roku swoje 10-cio lecie działalności w Polsce. Z tej okazji wśród osób, które zakupiły materiał w czasie targów zorganizowała loterię. I tak na ufundowany urlop do Egiptu dla dwóch osób pojedzie Janusz Błyskal, a na weekend w pięciogwiazdkowym hotelu Kopernikus w Krakowie udadzą się Jarosław i Zdzisław Tomczakowie i Zenon Sowiński. Pojawiło się również sporo wystawców zagranicznych nie mających jeszcze polskich przedstawicieli. Można podejrzewać, że wielu z nich za rok będzie obecnych wraz z polskimi reprezentantami. Co na to nasze firmy przecierające bloki? Słabiutko – kilku wielkich nieobecnych, kilku ze zredukowanymi stoiskami. Będą potem dziwić się dlaczego są wypierani z rynku przez Włochów czy Hiszpanów. Jeśli chodzi o produkcję elementów drogowych, w której jesteśmy potentatami również na rynkach zewnętrz-

nych, trudno było zauważyć na targach siłę polskiej konkurencyjności - stoiska małe i nieefektowne. Podobnie producenci nagrobków – jest w Polsce wielu znaczących, którzy produkują masowo nagrobki, sprzedając je małym zakładom montażowym. Niestety oni także należeli do tych nieobecnych na targach. Zamiast polskich wzorów nagrobków, na targach można było obejrzeć nagrobki importowane z Chin czy Indii. Jedyny segment rynku, który usiłuje nadążyć za rosnącą konkurencją zachodnią to producenci maszyn. Tu z przyjemnością można odnotować, że oferty polskich producentów nie tylko są eksponowane na targach, ale z roku na rok prezentowane są coraz bardziej rozbudowane i unowocześniane. Słowa uznania dla Promaszu za przedstawienie kolejnych nowych maszyn o coraz bardziej rozbudowanym systemie automatyki. W odróżnieniu od polskich firm, te zagra-

Pawilon firmy JP Quarry - najefektowniejsza z polskich ekspozycji na targach

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TARGI

niczne zaczynają traktować targi we Wrocławiu coraz poważniej. To już nie tylko stoiska z oktanormy, na których rozdawane są ulotki – co było tak denerwujące w poprzednich 23 edycjach. Z rozmów z przyjezdnymi wynika, że za rok stoiska będą jeszcze ciekawsze. W czasie tegorocznej edycji doszło również do kontroli przeprowadzonej przez Izbę Celną oddział Wrocław. Szumek wśród wystawców był spory – wszyscy liczyli, że Chińczycy odczują dotkliwie wizytę w Polsce i może coś się zmieni. Płonne to jednak Wizyta kontrolerów Służby Celnej na stoiskach firm chińskich

PO GODZINACH Zdążyliśmy się już przyzwyczaić, że corocznie kilka firm poza obecnością na targach stara się zacieśnić kontakty ze swoimi klientami, zapraszając ich na spotkania w bardziej nieformalnej atmosferze. Również tym razem takie bankietowe spotkania miały miejsce.

Inbra obchodząca w tym roku dziesięciolecie działalności w Polsce, zaprosiła z tej okazji sporą liczbę swoich klientów. Spotkanie rozpoczęło się od powitania gości przez Tomasza Staniszewskiego, który wprowadził Inbrę na polski rynek. Ze wzruszeniem opowiadał o początkach działalności i latach budowania obecnego statusu firmy. Sporo czasu poświęcił również na podziękowania dla tych, dzięki którym te 10 lat było możliwe. Nie tylko klientom, ale również osobom, które wspierały go w pracy. Rolę gospodarza imprezy podzielił ze swoim współpracownikiem, Markiem Jurczykiem.

były nadzieje. Jak się dowiedziałem w Izbie Celnej Wrocław po skontrolowaniu kilkunastu wystawców okazało się że wszystkie dokumenty celne były zgodne z prawem o obrocie z zagranicą. Z przyjemnością należy odnotować, że od strony organizacyjnej targi znacznie się poprawiły. Nie było długiego czekania na obsługę techniczną przy montażu Wspólna prezentacja firm Intaldiamant i Suwik-Diamant AS stoisk i łatwo było uzyskać pomoc organizatora w wielu sprawach. Po- mę lub ofertę, może lepszy katalog, a może prawiono atrakcyjność stoisk poza parkie- pogłębiona informacja o wystawcach i ich tem hali. Wymuszone przejście zwiedzają- ofercie na stronie internetowej targów jeszcych przez halę IASE i namiot spowodowało, cze przed imprezą – co umożliwiłoby lepsze że chyba nikt z wystawców nie miał powo- zaplanowanie spotkań. dów do narzekań. Mam nadzieję, że następna edycja targów Ponieważ targi rozwijają się z każdą ko- będzie lepiej potraktowana przez polskie lejną edycją organizator mógłby pokusić się firmy, a organizator nie zaprzestanie działań o poprawę informacji o wystawcach. Może na rzecz stwarzania coraz lepszych warunstanowiska komputerowe z obsługą, infor- ków dla wystawców i zwiedzających. ▪ mujące gdzie można znaleźć konkretną firDariusz Wawrzynkiewicz

Kulminacyjnym momentem był toast i tort w postaci bloków kamiennych, który na „slaby” podzielili gospodarze imprezy. Poza poczęstunkiem organizatorzy przygotowali muzykę graną na żywo, przy której goście bawili się do późnych godzin nocnych. Drugą z imprez zorganizował Promasz. Na swoim bankiecie w hotelu Novotel gościł 70 osób. Tu również przygotowano obfity bufet i zabawę do późnych godzin. Wśród gości nie zabrakło również zagranicznych klientów firmy. Piętnastu kontrahentów ze Szwecji i Finlandii zasiadających przy wspólnym stoliku bawiło się świetnie, podobnie jak goście ze wschodu (Rosji, Ukrainy, Litwy, Łotwy i Estonii) czy Niemiec. Międzynarodowość tego bankietu to wynik wzmożonego wysiłku firmy w zakresie eksportu produkowanych urządzeń. Jak widać po liście obecnych na bankiecie, rezultaty tych działań są bardzo zachęcające. Tego typu spotkania z klientami mają wiele zalet. W luźnej atmosferze zabawy można się lepiej poznać, co pozwala na łatwiejszą komunikację interpersonalną i konstuowanie ofert dopasowanych do indywidualnych oczekiwań. Poza imprezami przygotowywanymi z wyprzedzeniem targi są też pretekstem do wielu spotkań wieczornych, często zupełnie nieplanowanych i spontanicznych. Niewątpliwie sprzyja temu atmosfera Wrocławia. Każdego dnia we wrocławskich lokalach spotkać można było uczestników targów, którzy w atmosferze zabawy mieli okazję do wspólnych rozmów.

Warto także zauważyć próbę połączenia walorów spotkań nieformalnych z uczestniczeniem w targach. Firma Stone Connection swoje stoisko urządziła w oddzielnym pomieszczeniu, do którego wejście znajdowało się w korytarzu okalającym główną część parkietu

Hali Ludowej. Trudno w tym wypadku mówić o stoisku. Była to przygotowana przez firmę restauracja, w której serwowano dania i napoje, a gości każdego dnia bawił inny wykonawca oraz prowadzący imprezę Krzysztof Skiba. Czy takie spotkania mogą zastąpić uczestnictwo w targach? Zapewne nie, gdyż w zasadzie umożliwiają spotkanie wyłącznie klientów, których znamy, a przecież każdy szuka możliwości pozyskania nowych. Mimo to ich wartość marketingowa jest bardzo wysoka i zapewne coraz więcej firm będzie inwestowało w tego typu działania. ▪

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYDARZENIA

Nowinki z rynku kamieniarskiego VII WALNY ZJAZD ZPBK

dniach od 25-27 listopada 2005 r. w hotelu „Gorzów” Gorzowie Wielkopolskim odbył się VII Walny Zjazd ZPBK. Podsumował on miniony rok działalności związku i przyjął ustalenia na rok następny. W piątek 25.11 zaplanowane były sprawozdania statutowe. Przyjęto sprawozdanie z działalności zarządu za rok 2004 oraz Komisji Rewizyjnej, która nie stwierdziła nieprawidłowości w prowadzonej dokumentacji ZPBK. Po przedstawionych sprawozdaniach jednogłośnie udzielono absolutorium dla Zarządu i Komisji Rewizyjnej. Ze składu Komisji Rewizyjnej odwołano Sławomira Krajewskiego i Dariusza Kusiaka oraz wybrano dwóch nowych członków, Jana Wątrobę i Roque de Oliveira. Jednogłośnie zatwierdzono budżet na rok 2005 oraz wysokość składek członkowskich, które zostały

WITRYNA INTERSTONE.PL

tosunkowo tani dostęp do Internetu, jaki pojawił się ostatnio w Polsce spowodował, że także wielu kamieniarzy zaistniało w sieci. Wiele firm tworzy i wzbogaca swoje strony internetowe, które mają stanowić jak najlepszą wizytówkę firmy. Niektóre ze stron firm kamieniarskich są naprawdę profesjonalnie zaprojektowane i cieszą oko internauty. Jednak nie ma jeszcze zbyt wielu rozbudowanych serwisów firmowych, na których można zapoznać się z aktualną ofertą firmy. Każdy, kto miał do czynienia z tym zagadnieniem wie, że stale aktualizowana i dynamiczna strona internetowa to spory nakład czasu i pieniędzy. Dlatego na szczególną uwagę zasługuje serwis firmy Interstone z Mszczonowa, która prowadzi hurtową sprzedaż płyt i płytek kamiennych. Odwiedzając witrynę www.interstone.pl mamy okazję zapoznać się z niewątpliwie najbardziej rozbudowanym serwisem internetowym polskiej firmy handlującej kamieniem. Zasoby strony są aktualizowane co 2 godziny każdego dnia i możemy je przeglądać za pomocą prostego i czytelnego systemu wyszukiwania. Możemy wyszukiwać kamienie po nazwie, rodzaju, grubości lub rodzaju obrabianej powierzchni. Większość popularnych kamieni ma swoje zdjęcia. Fotografie pokazują poszczególne płyty z danej partii materiału, można

na tym samym poziomie co w roku 2004, czyli dla firm, które zatrudniają do 5 pracowników - składka miesięczna wynosi 30 zł, dla firm zatrudniających od 6 do 10 pracowników - 100 zł za miesiąc, dla firm zatrudniających od 11 do 20 pracowników - 150 zł za miesiąc, dla firm zatrudniających powyżej 50 pracowników - 200 zł za miesiąc. Podczas wolnej dyskusji, pojawiło się wiele burzliwych tematów dotyczących poszczególnych działań związku. Pojawiło się wielce cennych uwag, które zarząd uznał jako wytyczne do podejmowania dalszych działań związkowych, np. zorganizowanie spotkania ze Stowarzyszeniem Kamieniarzy Ziemi Strzegomskiej oraz innymi organizacjami w celu nawiązania współpracy, organizacja stoisk pod szyldem ZPBK podczas targów Kamień 2006. W sobotę odbyły się prelekcje nt. „Zakładowej kontroli produkcji”, którą przedstawił Stanisław Sitarz, „Systemów oczyszczania wody”

zaprezentowaną przez Grzegorza Górskiego oraz „Systemów zarządzania środkami ochrony indywidualnej” – przedstawioną przez Marka Kwiatkowskiego. Jednym z ważniejszych tematów była dyskusja na temat promocji logo „Kamień Naturalny”. Licencję na jego rozpowszechnianie związek otrzymał od międzynarodowej organizacji EUROROC. Podczas Walnego Zjazdu chęć wykupienia licencji od ZPBK zgłosiło ok. 20 firm. Ustalono, iż roczna opłata za używanie logo „Kamień Naturalny” dla członków związku wynosić będzie 100 euro natomiast od firm nie zrzeszonych w ZPBK 150 euro. Zarząd poinformował uczestników zjazdu o możliwości zorganizowania grupowego wyjazdu na targi do Chin. Z taką prośbą zwrócili się do biura ZPBK organizatorzy targów kamieniarskich w Xiamenie. ▪ źródło: “ZPBK”

zatem dokonać selekcji materiału nie wychodząc z biura. Oczywiście fotografia nie oddaje w 100% rzeczywistego obrazu płyty, ale spora liczba klientów, którzy ufają firmie, w ten właśnie sposób zamawia towar przed wizytą na składzie. Rezerwacja jest ważna w systemie przez ok. 3 dni. Po tym terminie handlo-

możliwie najkrótszym czasie pojawia się fotografia towaru, a klient jest o tym informowany e-mailem zwrotnym. Serwis internetowy firmy Interstone to znakomite wsparcie tradycyjnych metod sprzedaży. Jest on prowadzony od ponad dwóch lat i obecnie zaczyna w sposób znaczący wpływać na polepszenie wyników sprzedaży firmy. Codziennie stronę odwiedza ok. 350 użytkowników. Stałe grono odbiorców firmy za pośrednictwem Internetu może teraz polować na ciekawe oferty, które niemal codziennie pojawiają się na stronie. Ponad 200 rodzajów granitów, marmurów, łupków, trawertynów, onyksów, piaskowców i kwarcytów jest w stałej ofercie firmy. Kilka nowości i premier na rynku polskim w miesiącu, to prawdziwa gratka dla kamieniarzy wykonujących zlecenia dla klientów indywidualnych. Dzięki stronie internetowej, każdy zakup można zaplanować na spokojnie, siedząc za biurkiem i popijając kawę. Przykład firmy Interstone pokazuje, w jaki sposób powinno się wykorzystywać Internet i w jaki sposób czerpać z tego zyski, jednocześnie prowadząc tradycyjną hurtownię kamienia budowlanego. Stworzenie i utrzymanie serwisu o takich właściwościach to potężna praca i spore nakłady finansowe związane z uruchomieniem najnowocześniejszych technologii. W Interstonie na stałe nad działaniem serwisu pracują dwie osoby. W aktualizację strony zaangażowani są

wiec potwierdza transakcję lub ewentualnie wycofuje rezerwację. Przeglądając zawartość magazynu klient ma wgląd w bieżące informacje na temat dostępnych wymiarów płyt lub płytek oraz ilości dostępnego na składzie towaru. Te płyty, które nie mają jeszcze swojej fotografii można w prosty sposób zgłosić administratorowi za pośrednictwem e-maila. W

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYDARZENIA

niemal wszyscy pracownicy działu handlowego i magazynierzy. Jednak osiągnięty przez nich efekt daje satysfakcję z nakładów pracy i szefowie firmy zapowiadają dalsze inwestowanie w funkcjonowanie strony. Jest ona stale rozbudowywana, a w niedalekiej przyszłości ma pojawić się możliwość śledzenia dostaw jeszcze przed dotarciem na skład oraz sprawny system zakupów za pośrednictwem sieci. Dotychczas, serwis firmy Interstone nie znajduje swoich odpowiedników na polskim rynku kamieniarskim, ale przyszłość należy do Internetu, więc może wkrótce pojawią się następni, co zapewne pozytywnie wpłynie na ogólny rozwój branży i jej profesjonalizację. ▪

TARGI W LUBLINIE PO RAZ DRUGI

W POSZUKIWANIU DROGI DO KLIENTA - GRANIT DESIGN

wysmakowanych plastycznie zastosowaniach wymusił konieczność znalezienia firm z innych branż (meblowej, kowalskiej, a nawet produkującej zasłony), których oferta byłaby zgodna z przyjętą koncepcją. Nawiązano współpracę z kilkoma firmami i zaproszono do niej również plastyków. Ważnym elementem projektu było znalezienie odpowiedniej lokalizacji. Poszuki-

spółpracująca z Andrzejem Stefaniakiem w Protea Granite i Protea Natural, Urszula Konieczko znalazła nowy sposób na dotarcie do potencjalnych klientów.

dniach 9-11.04.2005 w CENTRUM TARGOWYM MTL w LUBLINIE W PARKU LUDOWYM odbyły się I MIĘDZYNARODOWE TARGI KAMIENIARSKIE p.n. „Kamień Naturalny”. Korzystne położenie geograficzne Lublina w pobliżu wschodniej granicy Polski sprawia, że region ten jest naturalnym miejscem spotkań między wschodem i zachodem oraz daje szansę kontaktów i wymiany handlowej z Litwą, Rosją, Ukrainą i Białorusią. Najistotniejszym celem Targów jest i będzie w przyszłości pełna prezentacja branży kamieniarskiej, której walory i atrakcyj-

ność zostanie przybliżona przeciętnemu konsumentowi (użytkownikowi). Pierwsze Targi w Lublinie pomimo niesprzyjającego losowo terminu (pogrzeb Papieża) wzbudziły znaczne zainteresowanie architektów, firm budowlanych i indywidualnych inwestorów, co stanowi dobry prognostyk na przyszłość. Targi zakończyły się postanowieniem wystawców spotkania za rok w kwietniu a ze strony organizatora serdecznym zaproszeniem kolejnych firm do udziału i systematycznego rozwoju tej młodej i interesującej imprezy. W roku 2006 Targi Kamień Naturalny odbędą się również w Centrum Targowym w Parku Ludowym w Lublinie w dniach 31.03 – 02.04.2006. ▪

INWESTYCJA W GRAN MARMI

a początku roku, na terenie Polski Północnej, w firmie Gran Marmi Stanisława Zielke, w zakładzie w Jazowej została zamontowana nowa maszyna numeryczna,

Zauważyła, że jednym z problemów w handlu kamieniem w Polsce jest brak pomysłów na zainteresowanie produktem odbiorców końcowych. W jej ocenie należały spojrzeć na to zagadnienie z innej perspektywy i wyjść poza ramy tradycyjnych sposobów. Dlatego też w połowie zeszłego roku zaproponowała Andrzejowi Stefaniakowi stworzenie nowego segmentu działalności, polegającego na wykreowaniu miejsca, w którym kamień oferowano by w postaci gotowych produktów dla klientów końcowych. Nowością miało być pokazywanie kamienia w kontekście takiego otoczenia z jakim ma do czynienia klient końcowy. Pomysł spodobał się Andrzejowi Stefaniakowi, który znany jest ze swoich pasji designerskich. Chęć pokazywania kamienia w

wania zaowocowały powstaniem Granit Design – Kamień Naturalny - Barwy Zastosowania Nastrój, studia handlowo - ekspozycyjnego. Mieści się ono w Poznaniu przy ulicy Dąbrowskiego 190. W ten sposób powstała bardzo unikatowe miejsce. Wysmakowane wnętrza, meble z Chin, Tybetu, czy Birmy, zapach kadzidełek i sącząca się z głośników delikatna muzyka pokazuje faktyczne piękno kamienia. Pierwsze dni działalności Granit Design pokazują, że pomysł jest w 100% trafiony. Ci, którzy odwiedzili przygotowaną ekspozycję są zauroczeni. Szerzej o koncepcji i sposobie jej funkcjonowania napiszemy w następnym numerze. ▪

czteroosiowa CNC firmy Ravelli model TEOREMA XB. Jest to kolejna nowa maszyna w firmie. Maszyna jest przystosowana do wykonywania blatów kuchennych z ociekaczem, blatów łazienkowych, fontann, portali kominkowych, płaskorzeźb, wanien, brodzików i innych elementów według indywidualnych projektów z bardzo dużą precyzją, możliwością powielania i modyfikowania istniejących już projektów. Uruchomienie nastąpi na początku miesiąca lutego, o czym powiadomimy naszych klientów na łamach kolejnego numeru Nowego Kamieniarza. ▪

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYDARZENIA

Spotkanie strzelińskich gwarków Czyli imieniny Świtej Barbary

órniczą Barbórkę, czyli imieniny Świętej Barbary - patronki spraw nagłych i niebezpiecznych, po raz drugi obchodzili pracownicy kopalni granitu w Strzelinie i zakładu w Ostrowcu Świętokrzyskim. Imprezę zorganizowaną na początku grudnia w kompleksie pałacowym w Krzyżowej tradycyjnie otworzyło odśpiewanie „Hymnu Górniczego”. Po przywitaniu gości, wśród których znaleźli się przedstawiciele władz samorządowych i podmiotów kooperujących z firmą. Jan Pawlik, właściciel kamieniołomu złożył meldunek barbórkowy. Ten rok dla strzelińskiej kopalni kończy się dobrymi rezultatami. Wydobycie rośnie, a kondycja firmy daje powody do zadowolenia. Nadal będzie prowadzona polityka podnoszenia mocy produkcyjnych, a co za tym idzie zakupione zostaną nowe maszyny, w tym kolejny dźwig typu „derrick”. Dobre perspektywy klarują się również dla kamieniołomu różowego granitu w Michałowicach koło Jeleniej Góry. Już w przyszłym roku ruszy tam wydobycie bloków. Rosnąca podaż strzelińskiego granitu, przekłada się na funkcjonowanie zakładu

Sala wypełniona uczestnikami uroczystej kolacji

obróbczego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Tam również szykują się zmiany. Przymiarki do zaistnienia na rynku budowlanym stały się faktem. Wejście w nowy sektor będzie jednak wymagało reorganizacji zakładu i kolejnych nakładów inwestycyjnych. W pla-

nach jest wybudowanie nowej hali produkcyjnej i poszerzenie parku maszynowego. Po części oficjalnej goście zasiedli do biesiady piwnej – niezmiennego od lat ceremoniału barbórkowego. Imprezę poprowadzono zgodnie ze specjalnym rytuałem i dyscypliną. Uczestników spotkania podzielono na dwie odrębne Ławy Piwne, nad którymi nadzór sprawowali Kontrapunktowi. Władzę absolutną dzierżyło natomiast specjalnie powołane „Wysokim Prezydium w sprawach piwnych i nie tylko piwnych nigdy nieomylne”. Program części rozrywkowej wypełniła rywalizacja pomiędzy Ławami, będąca ciągiem dowcipów i konkursów przeplatanych górniczymi przyśpiewkami. Najwięcej emocji wzbudziło współzawodnictwo w piciu piwa na czas. Niestosowne zachowania objawiające się np. zbytnim gadulstwem, unikaniem bądź przesadą w spożyciu piwa były surowo karane przez Wysokie Prezydium. Do regulaminowych kar należało zakucie w dyby, czy zesłanie do ustawionej w rogu sali “wygódki”. ▪

Płaskorzeźba, którą w imieniu mieszkańców wręczył prezydent Ostrowca Św.

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

Z KRAJU

Granitowy pomnik Jana Pawła II Podniosła uroczystość w Świebodzicach

ubiegłym roku poznański artysta – rzeźbiarz Andrzej Biernacki, (o którym pisaliśmy w nK nr 06/2004) doświadczył wielkiej satysfakcji. Jest wykonawcą największego w Polsce kamiennego pomnika Sługi Bożego Jana Pawła II. Monument ma wysokość 4,8 m i wagę ok. 60 ton. Inicjatywa budowy pomnika wyszła od mieszkańców Świebodzic i została zaakceptowana przez władze kościelne i municypalne. Należy nadmienić, że papież Jan Paweł II w roku ..... został Honorowym Obywatelem Świebodzic. Dyrektor Kopalni Granitu w Zimniku Stanisław Schmidt w porozumieniu z burmistrzem Świebodzic Janem Wysoczańskim, skontaktował się wiosną 2005 roku z Andrzejem Biernackim. Zamierzenie zaczęło się urzeczywistniać. Po wykonaniu modelu i jego zaakceptowaniu, skalnicy z Zimnika wydobyli z głębokości 80 metrów trzy odpowiednie jakościowo i gabarytowo bloki. Przez 3,5 miesiąca trwały prace rzeźbiarskie na placu, tuż przy wyrobisku. Aby dotrzymać napiętego terminu, Stanisław Schmidt oddelegował do pomocy Gotowa rzeźba staneła w centralnym punkcie miasta - fot. Janusz Biernacki

artyście mistrza kamieniarskiego (z 45-letnim stażem) Eugeniusza Dubrownika. Jak stwierdził Andrzej Biernacki, tylko fachowa i efektywna pomoc pana Eugeniusza ura-

Ryszarda i Dariusza Stańczyków oraz Piotra Wysoczańskiego ze Świebodzic. Przy wykonywaniu rzeźby Andrzej Biernacki i Eugeniusz Dubrownik posługiwali się

Andrzej Biernacki podczas pierwszego etapu pracy - fot. Henryk Kucharczyk

towała termin. Zimnik to jedna z najtwardszych odmian granitów strzegomskich. W obróbce decydujące znaczenie mają jakość (i w tym przypadku także ilość) narzędzi. Prace rozpoczęto od elementu górnego, a po jego wykonaniu połączono z wstępnie uformowaną częścią środkową. Równolegle z pracami przy części dolnej pomnika trwały roboty fundamentowe na placu Jana Pawła II w Świebodzicach. Dopiero po ich zakończeniu ustawiono wszystkie trzy elementy, osadzając je na blachach ołowianych. Po dokonaniu drobnych zmian, doszlifowaniu szczegółów, obłożeniu cokołu płytami z „Zimnika” i wykonaniu małej architektury – pomnik był gotowy Projekt usytuowania pomnika z elementami małej architektury oraz projekty napisów wykonała mgr inż. arch. Iwona Dziedzic z Wałbrzycha, a napisy na pomniku wypiaskował mistrz kamieniarski Janusz Browarski ze Strzegomia. Prace budowlane, montaż okładziny granitowej na cokole, montaż pomnika oraz roboty brukarskie wykonały firmy

młotkami pneumatycznymi produkcji polskiej MK-8 oraz importowanymi WEHA i INGERSOLL-RAND, wiertarkami polskimi WUP22 i japońskimi TOYO. Cięcia i bruzdowania wykonywali szlifierkami kątowymi MAKITA z piłami diamentowymi CHIN-KA. Lokalizacja pomnika jest bardzo udana, monument jest wyeksponowany w otoczeniu odnowionych budynków niebanalnej architektury z XIX i początków XX wieku. Pomnik jest także widoczny z ruchliwej trasy drogowej prowadzącej do Wałbrzycha. Na uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika w dniu 19 października ub. roku tłumnie przybyli mieszkańcy Świebodzic i okolic. Przy pięknej, słonecznej pogodzie w ceremonii wzięli udział: J.E. biskup świdnicki ks. prof. Ignacy Dec, wicewojewoda dolnośląski Stanisław Janik miejscowe władze oraz wielu zaproszonych gości. ▪ Henryk Walendowski

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

Z KRAJU

Dębnik Reaktywacja Powrót na rynek

lack Monk (Czarny Mnich), pod taką nazwą czarny marmur (właściwie wapień) z Dębnika ma podbijać zagraniczne rynki. Kamień, który w poprzednich epokach kształtował architekturę wnętrz w gmachach reprezentacyjnych i obiektach sakralnych w kraju i zagranicą, pod koniec lat 60 –tych niemal zupełnie zniknął z mapy kamieniarskiej Polski. Teraz powraca. Czy znajdzie swoje miejsce na rynku i stanie się konkurentem dla takich kamieni jak: hiszpańska Nero Marquina czy Belge Noir. Czas pokaże. Jedno jest pewne to obecnie jedyna w Polsce kopalnia czarnego marmuru, a jej właściciele mają pomysły jak ten fakt wykorzystać. Dębnik to mała wieś niedaleko Krzeszowic w województwie małopolskim. Kopalnia została zakupiona dwa lata temu przez spółkę Varia Stone z Warszawy. W ciągu tego okresu przygotowywano się do uruchomienia złoża i dopinano sprawy formalne. Pod koniec ubiegłego roku ruszyło wydobycie, Fragment “Łomu Karmelickiego”, najstarszego miejsca eksploatacji czarnego “marmuru” dębnickiego. Fot. J. Rajchel

a wraz z pierwszymi blokami pojawiało się zainteresowanie dębnickim marmurem u takich potentatów świata kamieniarskiego jak: Bruno Zanet czy Antolini Luigi. Dlaczego nikt wcześniej nie wpadł na pomysł wznowienia wydobycia tego unikalnego kamienia? – Trudno powiedzieć. Uruchomienie kopalni pod kątem pozyskiwania pełnowartościowych bloków handlowych wiąże się z ogromnymi nakładami finansowymi. Poza tym problemem mogła być skomplikowana sytuacja prawna tego terenu, część kopalni nadal należy do zakonu karmelitów. Nam udało się podpisać z nimi umowę na dzierżawę tej części kamieniołomu – mówi Mirosław Szymański, prezes zarządu Varia Stone. Do spółki należy teren o powierzchni 5 hektarów. Według wstępnych analiz geologicznych bloczność złoża szacowana jest na 10 procent, jeśli chodzi o uzysk pełnowartościowych bloków handlowych, 20 procent to dwu- trzymetrowe bryły. Planowana jest również produkcja kruszywa, zgodnie z polityką kopalni, według której nic nie może się zmarnować. Po przeprowadzonych wierceniach na głębokości 60 metrów zasobność złoża obliczana jest na 7 milionów ton kamienia, z czego 5,5 miliona ton stanowią czarne wapienie, ok. 1,5 miliona ton to wapień odbarwiony, który, jak się okazało, ma interesującą żółto – różową barwę, prawdopodobnie on również znajdzie swoje zastosowanie. Jak na razie jest to nadal tajemnica natury, która będzie stopniowo odkrywana wraz z otwieraniem nowych frontów eksploatacyjnych. W kalkulacjach założono roczne wydobycie na poziomie 100 -150 tys. ton skały, co oznacza perspektywę 50-70 lat eksploatacji.

szych planach zakładają postawienie własnego zakładu obróbczego. Skłania do tego rachunek ekonomiczny. Sugerowana cena metra sześciennego bloku to 600 euro, po przeróbce na polerowane płyty jego cena Portal z czarnego “marmuru” dębnickiego przy wejściu na dziedziniec klasztoru oo. Karmelitów w Czernej. Fot. J. Rajchel

wzrasta pięcio – sześciokrotnie. Zanim ten projekt zrealizują, stoi przed nimi zadanie doprowadzenia do istotnego zwiększenia wydobycia bloków. – Zadanie wprowadzenie na rynek dębnickiego marmuru traktujemy bardzo poważnie. Długo przygotowywaliśmy się na ten krok. Chcemy poprowadzić cały ciąg zadań, oprócz zakupu złoża, musimy wyposażyć kopalnię w nowoczesny sprzęt, aby poprowadzić intensywną i wydajną eksploatację, a później wypromować nasz produkt – mówi M. Szymański. Na dzień zamknięcia składu „noWYŁĄCZNIE NAJNOWSZA TECHNOLOGIA wego Kamieniarza” dopinano na ostatni guPlany właścicieli kopalni zamierzają do zik formalności związane z finansowaniem wykorzystania potencjału, jaki daje dyspo- zakupu maszyn. W pierwszej kolejności nowanie jednym w Polsce złożem czarnego sprowadzony zostanie sprzęt wydobywczy: marmuru. Chcą rozdawać karty nie tylko wiertnice, perforatory, napędy lin diamenjako dostawcy tego materiału, ale w dal- towych, ładowarki kołowe oraz dźwig typu

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

Z KRAJU

operatorzy sprzętu. Kopalnia, w stanie oczekiwanym przez właścicieli, ma zacząć funkcjonować w drugiej połowie roku.

KIERUNEK ZACHÓD

Próbka czarnego wapienia Dębnik - ukazująca charakterystyczną kolorystykę kamienia

„derrick”. Park maszynowy ma się opierać niemal wyłącznie na producentach włoskich. Brane pod uwagę są oferty producentów maszyn opartych na najnowszej

technologii, m.in. wprowadzane dopiero na rynek samojezdne wiertnice z napędem hydraulicznym. Zatrudnienie ma się ograniczać do kilkunastu osób. Będą to głównie

Właściciele firmy nie ukrywają, że zamierzają wypromować swój produkt głównie na rynku włoskim. - Już teraz otrzymaliśmy list intencyjny z jednaj z dużych włoskich firm o chęci zakupu 300 m3 bloków eksportowych miesięcznie, to jest mniej więcej zakładana nasza miesięczna produkcja. Jednak nie chcemy pomijać rynku polskiego, to doprowadziłoby to paradoksalnej sytuacji, że dębnicki marmur wracałby z Włoch do Polski w postaci przetworzonej – zapewnia Mirosław Szymański. – Niestety w Polsce jest mało zakładów kamieniarskich przygotowanych do profesjonalnej obróbki marmuru i dysponujących odpowiednim sprzętem.

KARTA INFORMACYJNA - CZARNY MARMUR „DĘBNIK” 1. Kopalina: wapień 2. Położenie złoża: miejscowość Dębnik, gmina Krzeszowice, woj. małopolskie 3. Użytkownik: „Varia Stone” Sp. z o.o. 4. Adres: Warszawa 00-526, ul. Krucza 16/22 5. Telefon: (0-22) 627 29 28 , e-mail: varia stone@onet.pl 6. Jednostka nadzorująca eksploatację: Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie 7. Kierunek rekultywacji: leśny 8. Poziomy wodonośne: 1 poziom – dewoński głębokość: od 385.7 m. n.p.m. do 414.4 m n.p.m. 9. W granicach złoża powierzchnia jest zajmowana przez: wyrobisko, hałdy nadkładu, pola uprawne i nieużytki 10. Zagrożenie środowiska przez wydobycie: nie występuje 11. Zagrożenie środowiska przez przeróbkę: nie występuje 12. Kopalina główna złoża: wapień czarny i wapień odbarwiony 13. Kopaliny współwystępujące i towarzyszące: nie występują 14. Występujące podtypy kopalin: wapień płytowy, wapień falisty 15. Stan zagospodarowania złoża: wyrobisko eksploatowane 16. Sposób eksploatacji: odkrywkowy, mechaniczny

17. System eksploatacji: stokowo - wgłębny 18. Stratygrafia stropu: czwartorzęd, jura 19. Stratygrafia spągu: dewon środkowy (żywet) 20. Stratygrafia lokalna (warstwy): dewon środkowy i górny (żywet i fran) 21. Forma złoża: pokład 22. Powierzchnia złoża: ogółem 6.8 ha, w tym: a) złoże wapieni czarnych pod nadkładem poniżej 8m – 1.8 ha b) złoże wapieni czarnych pod nadkładem powyżej 8m – 4.0 ha c) złoże wapieni odbarwionych – 1.0 ha 23. Zasoby bilansowe złoża w kat. B: ogółem 6.529.000 t w tym: a) wapień czarny – 1.116.000 t b) wapień czarny – 5.084.000 t c) wapień odbarwiony – 329.000 t 24. Głębokość spągu /wapieni czarnych/: ogółem złoże min 411.1 max: 343.0 średnio: 380.8 m n.p.m. w tym: a) min: 411.1 max: 364.3 średnio: 392.1 m n.p.m. b) min: 408.3 max: 343.0 średnio: 373.7 m n.p.m. c) /wapieni odbarwionych/ min: 410.0 max: 410.0 średnio: 410.0 m n.p.m. 25. Miąższość złoża/wapieni czarnych/ ogółem: min: 7.0 max: 75.9 średnio: 38.6 m w tym:

a) min: 7.0 max: 56.0 średnio: 27.6 m b) min: 10.6 max: 75.9 średnio: 45.8 m c) /wapieni odbarwionych/ min: 13.0 max: 15.2 średnio: 14.5 m 26. Metoda obliczania zasobów: przekrojów geologicznych 27. Parametry jakościowe: - gęstość pozorna [G/cm3]: min 2.65 max: 2.70 średnio: 2.68 - nasiąkliwość [%]: min: 0.10 max: 0.30 średnio: 0.20 - wytrzymałość na ściskanie [MPa]: na sucho: min 110 max: 169 średnio: 140 na mokro: min 108 max: 136 średnio: 122 - ścieralność w bębnie L.A.: min: 5.5 max: 6.4 średnio: 6.0 - mrozoodporność: wg metody bezpośredniej; ubytek masy: min: 0,3 max: 1.5 średnio: 0.9 - zawartość CaCO3 [%] : 93.6 Badania wykonał Instytut Badawczy Dróg i Mostów. Oznaczenie norm: wapień szary – PN-B11110-I÷II DĘBNIK i PN-B-11112; 1996 28. Kierunki zastosowania kopaliny: wa pień o walorach dekoracyjnych 29. Litologia skał otaczających kopalinę: gliny, piaski, piaskowce, iły i dolomity ▪

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

Z KRAJU

CZARNY DĘBNIK - RETROSPEKCJA

Pepperino Dark

HURTOWNIA KAMIENIA NATURALNEGO POSIADAMY SZEROKI ASORTYMENT KAMIENIA marmury granity bazalty piaskowce ∏upki wapienie konglomeraty

PROPONUJEMY MATERIAL /

w p∏ytach w p∏ytkach Ul. Jana Olbrachta 94 a, 01-102 Warszawa, Polska Tel. : 022-836 13 14 - Fax : 022-836 10 63 e-mail : info@beltrami.pl

32 www.beltrami.pl

Nie wiadomo dokładnie kto odkrył kamieniołomy dębnickie, pierwsze wzmianki na temat jego użycia pochodzą z XIV wieku. Później, wg tradycji, patronowali jej król Zygmunt Stary i królowa Bona, która sprowadziła z Włoch mistrzów kamieniarskich. Eksploatacja na większą skalę rozpoczęła się w XVII w., wtedy też przypadł szczytowy okres popularności Czrnego Dębnika. Stosowano go zwłaszcza w wyposażeniach wnętrz kościołów krakowskich. Zbudowano z niego grobowce, pomniki i sarkofagi w katedrze na Wawelu, m.in. króla Jana III Sobieskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, czy księcia Józefa Poniatowskiego. Czarnym marmurem wyłożono wnętrze klasztoru w Czernej koło Krzeszowic, na Jasnej Górze w Częstochowie, a także w kościołach i klasztorach we Lwowie, Wilnie, Gdańsku, Fromborku, Mitawie, Wigrach, Chełmnie, Gnieźnie, Poznaniu, Sierakowie, Głogowie, Wrocławiu, Lublinie, Łucku, Ołyce, Zasławiu, Kamieńscu Podolskim. W stolicy pojawił się około 1620 r. Rozwój budownictwa sakralnego i kontrreformacyjna moda na czarny kolor doprowadziły do znacznej popularności dębnickiego marmuru. Zygmunt III sprowadził ten kamień przede wszystkim do warszawskiej fary, dla której wykonano monumentalne portale w przejściach do kaplic. Jednym z większych zamówień dla Warszawy było wyposażenie kaplicy Kotowskich przy kościele dominikańskim św. Jacka. Do rozkwitu kamieniołomów dębnickich przyczynił się również Stanisław August, dostarczając w połowie XVIII wieku ogromnych ilości marmuru na potrzeby

Przed firmą stoi teraz zadanie wprowadzenie kamienia na rynek. Pierwszym ruchem marketingowym ma być dotarcie z informacją do architektów i firm budowlanych. Wkrótce ma być dostępna również strona internetowa firmy. Black Monk (Czarny Mnich), pod taką nazwą dębnicki marmur ma funkcjonować na rynkach zagranicznych. Nazwa nawiązuje do zakonu karmelitów, którzy nadal są właścicielami części złóż. Wnętrze znajdującego

budownictwa królewskiego w Warszawie, m.in. wykonano z nich tafle dla Rotundy w Łazienkach i wykończenia sal: Assamblowej i Marmurowej. Okres rozbiorów Polski to czas stagnacji nie tylko dla Dębnika, ale i całego kamieniarstwa. W latach 1820 – 1830 następuje ponowne, choć krótkotrwałe ożywienie produkcji czarnych marmurów, głównie do dekoracji wnętrz gmachu Towarzystwa Nauk (Pałac Staszica). W 1890 roku kopalnia trafia w ręce przemysłowca Juliusza Johna, który zakłada fabrykę marmurów w Tenczynku koło Krzeszowic. Po jej likwidacji kopalnia eksploatowana jest przez kilku miejscowych kamieniarzy. W latach 1926 – 1940 kamieniołom wydzierżawiają od karmelitów z Czerny bracia Trembeccy. Po zakończeniu wojny marmur dębnicki znajduje swoje zastosowanie do dekoracji wnętrz wielu gmachów państwowych i reprezentacyjnych lokali. Wśród nich jest czarno-biała posadzka z marmurem Carrara położona w Bibliotece Stanisławowskiej zamku warszawskiego, elementy dekoracyjne gmachu Sejmu RP. Dębnicki marmur odnaleźć można również w muzeum Martyrologii w Oświęcimiu, Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie, Operetce Warszawskiej, Szpitalu Miejskim w Łodzi, Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach i w wielu innych obiektach na terenie całego kraju. Wydobycie prowadzono do końca lat 60 – tych, później pojawiały się sporadyczne próby przywrócenia eksploatacji na większą skalę, niestety bez większych efektów, aż do 1993 roku, w którym z przyczyn organizacyjnych w ogóle zaprzestano wydobycia. ▪

się w popliżu klasztoru jest namacalną reklamą marmuru. Wykonane są z niego portale, elementy ołtarza oraz czterometrowe kolumny wykonane z jednego bloku. Potwierdza to fakt, że takie bloki można wydobywać, a kamień jest podatny na obróbkę. W obiegu krajowym pozostanie nazwa Czarny Dębnik- znana wśród kamieniarzy i funkcjonująca od lat w literaturze fachowej. ▪ Agnieszka Środoń

nowy Kamieniarz

Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYWIAD

Goleniowska inwestycja Grzegorza Adamusa Rozmowa z architektem Mirosławem Palejem

pisana przez nas w poprzednim numerze inwestycja w Goleniowie wzbudziła spore zainteresowanie Czytelników, a zwłaszcza bardzo nowoczesny i oryginalny projekt tego obiektu. Przeprowadziliśmy rozmowę z jego autorem - architektem Mirosławem Palejem.

ceptowana i po dopracowaniu szczegółów można było przystąpić do uzyskania wszystkich wymaganych prawnie dokumentów. Cieszyłem się, że pomysł został zaakceptowany bez specjalnych zmian, gdyż często się zdarza, iż dobre projekty inwestor, szukając oszczędności, zaczyna redukować, doprowadzając do stanu, w którym z tego nowy Kamieniarz: Jak doszło do Pana spot- co interesujące niewiele pozostaje. W tym kania z Grzegorzem Adamusem, inwesto- przypadku tak nie było. rem dla którego zaprojektował Pan obiekt magazynowy w Goleniowie? Mirosław Palej: Zwrócili się do mnie panowie z Artim Serwis, którzy mieli kontakt z Grzegorzem Adamusem i otrzymali od niego zlecenie generalnego wykonawstwa tej inwestycji. Inwestor poprosił ich również o znalezienie projektanta. Ponieważ parokrotnie współdziałałem już z Artimem – otrzymałem propozycję współpracy przy tym zadaniu. Główne założenie było dla mnie interesujące. Inwestor chciał nie tylko solidnego projektu magazynu z zapleczami, zależało mu również na tym, aby był to obiekt rozpoznawalny, robiący wrażenie, nK: Na jakie inne elementy projektu, poza taki który będzie swoją konstrukcją przycią- wspomnianym murem z surowego kamiegał wzrok – a zarazem charakterystyczny dla nia, warto zwrócić uwagę? branży, którą ma prezentować. Takie założe- M.P.: Projekt mieści także duży salon wystania są zawsze dla architekta wyzwaniem, bo wowy (show-room) osadzony w zagłębieniu pozwalają na tworzenie obiektów intere- wypełnionym wodą, w której będzie odbijał sujących architektonicznie. Do pierwszego się zarówno mur, jak i mocno przeszklony spotkania z inwestorem doszło w kwietniu show-room. Dodatkowy efekt to zaprojektowanie świateł umieszczonych pod wodą, co czy maju 2004 roku. da ciekawe wizualnie efekty refleksów wody nK: Jak układała się współpraca z inwesto- odbijających się na ścianach show-room-u i rem w okresie, kiedy przygotowywał Pan na ścianie kamiennej. Za show-room’em ten projekt? znajdzie się część biurowa optycznie jakby M.P.: Dla mnie bardzo dobrze. Na podstawie zawieszona w przestrzeni – co nadaje obiekwstępnych założeń przygotowałem projekt. towi lekkości. Z tyłu na parterze będzie znajJak widać na wizualizacjach jego elementem dować się część socjalna dla pracowników. przewodnim jest mur z surowego kamienia, Główne hale magazynowe umiejscowione który ma pokazać branżę w jakiej działa są z tyłu. inwestor. Zależało mi na zaprojektowaniu obiektu tak, aby był on widoczny nawet ze nK: Co miało wpływ na taki właśnie projekt sporej odległości i zachęcał do odwiedze- obiektu? nia. Moja propozycja wstępna została zaak- M.P.: Oczywiście podstawą były przekaza-

ne przez inwestora założenia główne, czyli powierzchnia hal, części biurowej, showroom’u i zaplecza dla pracowników. Spore znaczenie miały również inne czynniki. Przykładowo: działka ma kształt nie prostokątny, a trapezowy, stąd budynek biurowy jest ustawiony prostopadle do hal, natomiast ściana kamienna jest równoległa do ulicy. Powstał zatem układ „V”, w ramionach którego zaprojektowałem show-room.

nK: Czy miał Pan okazję zobaczyć europejskie przykłady realizacji tego typu obiektów z show-room’ami prezentującymi kamień? M.P.: Jeżdżę dość często do Włoch i widziałem takie obiekty. Muszę przyznać, że w tym wypadku inwestor idzie dalej, bo obiektu zrealizowanego z takim rozmachem nie spotkałem nigdzie. Ważnym elementem jaki stworzy zaprojektowany show-room jest możliwość oglądania różnych rodzajów kamieni w różnym oświetleniu. Sam projektując wnętrza jadę często z inwestorami wybierać kamień, który prawie zawsze prezentowany jest na zewnątrz – i tu zdarzają się problemy, gdyż kamień widziany w świetle słonecznym wygląda inaczej niż we wnętrzach oświetlanych sztucznie, czy w świetle mieszanym. Problem narasta, gdyż powoli w wielu przypadkach nowych realizacji kamień wypiera ceramikę. Coraz częściej inwestorzy będą chcieli wybierać kamień, a nasze rozwiązanie pozwoli im zobaczyć

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

Wszystko do obróbki kamienia Chwytak do p³yt

Przydatny zw³aszcza do niedu¿ych zestawów p³yt na stojakach!

Kaiman

lekka, zwarta konstrukcja wzmocniona p³yta dociskowa zwiêkszone bezpieczeñstwo przy manipulacji Kaiman 75 mo¿liwo æ zastosowania ju¿ od 20 mm

Ciê¿ar w³asny Kaiman 50: ok. 20 kg Kaiman 75: ok. 27,5 kg No no æ 1200 kg Niezwykle niska wysoko æ konstrukcyjna Kaiman 50: 360 mm Kaiman 75: 400 mm Bardzo w¹ska zewnêtrzna szczêka chwytaj¹ca ok. 22 mm

2.800,-

3.050,-

Wy³¹cznie tylko w

Art.- 8010221

Art.- 8010223

Wykonanie 15-50 mm

Wykonanie 20-75 mm

Folia do piaskowania

doskona³a odporno æ na strumieñ cierniwa bardzo dobre w³a ciwo ci klej¹ce idealna podatno æ na przycinanie na ploterze lub rêczne ³atwa do zdjêcia os³ona

d³ugo æ 25m

Rabat od 3 sztuk od 5 sztuk

410,-

10%

Art.- 4140305

grubo æ ok. 3mm

szeroko æ 610mm

ul. Armii Krajowej 31 58-150 Strzegom Polska tel.+48 (0) 74/855-32-51 fax.+48 (0) 74/855-46-91 http://www.weha.pl

Podane ceny s¹ cenami z VAT

Widuto Spó³ka Jawna ul. Toruñska 43A 86-050 Solec Kujawski Polska tel.+48 (0) 52/3878397 fax. +48 (0) 52/3875217

Postfach 1355 86331 Königsbrunn Niemcy tel.+49 (0) 82 31/60 07-0 fax.+49 (0) 82 31/60 07-132 http://www.weha.com

WYWIAD

są głównie tym, co nas otacza w dniu dzisiejszym. Dlatego każdy inwestor chcący pokazywać różne rozwiązania architektoniczne, rodzaje wykończeń itp. przyczynia się do zmian w gustach i modach. Myślę, że kamień powinien z roku na rok zdobywać coraz większą popularność. Jeśli ktoś zobaczy z daleka taki obiekt jak ten, o którym rozmawiamy, to z czystej ciekawości podjedzie i obejrzy. próbki kamienia, czy nawet gotowych przy- mnie projektach nie ma różnicy pomiędzy Kamień jest materiałem bardzo atrakcyjkładowych wnętrz w oświetleniu, w jakim wizualizacją komputerową, a wykonanym nym, ale niestety słabo znanym w zakresie będą go oglądać w planowanym obiekcie. obiektem. Myślę, że w tym wypadku będzie możliwych kolorów i wzorów. Dlatego zobapodobnie. czenie go w atrakcyjnej formie daje szansę nK: Czy nie boi się Pan, że projekt w toku rerozwoju rynku. alizacji będzie redukowany z pewnych ele- nK: Jakie znaczenie dla Pana jako architekta mentów w ramach oszczędności kosztów? ma powstawanie obiektów, w których prze- nK: Dziękuję za rozmowę i gratuluję projekM.P.: Poznałem pana Adamusa podczas pra- widuje się sporą powierzchnię na prezenta- tu. Myślę, że wśród obiektów eksponujących kamień będzie to realizacja zauważona cy nad projektem i mam wrażenie, że nie cję rozwiązań, czy rodzajów materiałów? ma takiego ryzyka. Z rozmów jakie odbyli- M.P.: Może to, co powiem nie będzie miłe, nie tylko w Polsce, ale i w Europie. śmy wynika, że Grzegorz Adamus działa z ale uważam, że nasze społeczeństwo nie Rozmawiał rozmachem i chce właśnie takiego obiektu. jest zbyt dobrze wyedukowane w dziedziDariusz Wawrzynkiewicz W wielu dotychczas zrealizowanych przeze nie architektury. Nasze gusty kształtowane

O autorze projektu: mgr inż. architekt Mirosław Palej ukończył Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej. Powołana przez niego w 1991 r. Autorska Pracownia Architektury Techno-Arch w Opolu prowadzi działalność projektową w zakresie kompleksowych projektów inwestycji budownictwa ogólnego i przemysłowego oraz projektów architektury wnętrz. Specjalizuje się m.in. w projektowaniu obiektów użyteczności publicznej: handlowo- usługowych, gastronomicznych, oświatowo – dydaktycznych, łącznie z projektami wystroju wnętrza. Ponadto wykonuje projekty budynków mieszkalnych zarówno

wielo- , jak i jednorodzinnych. Za wykonane projekty oraz ich realizacje otrzymał wiele nagród i wyróżnień w tym: » Wyróżnienie - Mister Architektury 2003/2004 województwa opolskiego za budynki Zakładu Produkcji Rolet „SELT” w Opolu, ul. Głogowska. » Wyróżnienie Cegła Gotycka - Mister Architektury 2003/2004 województwa opolskiego za przebudowę byłej synagogi na siedzibę Oddziału Gazety Wyborczej w Opolu, ul. Szpitalna. » Nagrodę SARP woj. opolskiego za najlepszy projekt roku 2003 za siedzibę Oddziału Regionalnego Gazety Wyborczej w Opolu. » Nominacja do nagrody Modernizacja Roku 2003 (zgłoszenie przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków) za budynek mieszkalno - usługowy w Opolu, ul. Piłsudskiego. » Wyróżnienie Mister Architektury 2002 województwa opolskiego za siedzibę Oddziału Regionalnego ING Bank Śląski w Opolu. » Nagrodę SARP woj. opolskiego za najlepszy projekt roku 2000 za projekt budynku dydaktyczno - hotelowego w Opolu, ul.

Ozimska. » Złota Kołatka w Mister Architektury 1999 województwa opolskiego za budynek mieszkalny jednorodzinny w Opolu, ul. Bzów. Projekty wykonuje na licencjonowanym wielostanowiskowym oprogramowaniu komputerowym ARCHICAD 8,1 FOR TEAMWORK umożliwiającym m.in. śledzenie rzeczywistego trójwymiarowego obrazu projektowanego obiektu zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz - od momentu rozpoczęcia prac koncepcyjnych aż do zakończenia projektu - obserwując na bieżąco wprowadzane zmiany. W skład zespołu projektantów, poza właścicielem wchodzą: mgr inż. arch. Krzysztof Pawłucki, mgr inż. arch. Krzysztof Rakowski, mgr inż. arch. Hubert Boryka, mgr inż. arch. Dariusz Raut, mgr inż. arch. Joanna Jankowska. Szef zespołu – Mirosław Palej poza działalnością komercyjną pełni funkcję wiceprezesa SARP o/Opole, jest również Członkiem Miejskiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Opolu. ▪

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYWIAD

Kamień pod nadzorem Chemia kamieniarska

iemiecka firma Möller – Chemie, producent środków do ochrony kamienia, od dziesięciu lat jest obecna na polskim rynku. Jej największymi odbiorcami są: Niemcy, kraje Beneluxu i Stany Zjednoczone. Produkty Möller – Chemie przez wielu zaliczane są do tzw. „wyższej półki”. W Polsce popyt na nie rośnie wraz ze świadomością potrzeby ochrony kamienia. Na wiosnę firma wprowadza nową serię produktów na bazie nanotechnologii. W Polsce wyłączność na dystrybuowanie produktów posiada Edward Pułkowski, właściciel przedsiębiorstwa Kam Chemia w Nysie. O firmie, produktach i planach na przyszłość mówi Matthias Spreitzer, dyrektor sprzedaży Möller – Chemie.

elementów posiadających rozmiary w granicach od 1 do 100 nanometrów: nanometr = 1 milionowa część milimetra, pozwalająca panować nad materią w skali pojedynczych atomów- przyp. red.). Na wiosnę my również wypuścimy na rynek nową serię preparatów opartych o nanotechnologię. Działanie zabezpieczeń opartych na nanotechnologii polega na stworzeniu specjalnej powłoki, która zabezpiecza pory i mikrouszkodzenia kamienia przed wnikaniem wody, olejów i innych związków aktywnych do ich wnętrza, nie zmieniając ich właściwości optycznych czy jakościowych.

li związków krzemowodoru. Po wyschnięciu nie budzą żadnych obaw zdrowotnych, dlatego mogą być stosowane zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz pomieszczeń, także w jadalniach, łazienkach czy pokoikach dziecinnych.

nK: Jakie są najbliższe plany w zakresie nowych produktów? M.S.: Poza wspomnianymi artykułami na bazie nanotechnologii, wypuściliśmy ostatnio na rynek produkty typu „3 w 1”. Mają one zastosowanie kompleksowe, zarówno do czyszczenia, jak ochrony i pielęgnacji. Zamierzamy również wprowadzić do użytku nK: Produkujecie kompletny asortyment preparaty w sprayu. środków do ochrony kamienia. Która grupa produktów sprzedaje się najlepiej.? nK: Jak wygląda sprawa z dostosowaniem M.S.: Największa popularnością cieszy się właściwości impregnatów do warunków produkt czyszczący R 55. Przeznaczony jest klimatycznych danego kraju. Niektórzy włoon do czyszczenia mocno zabrudzonych scy producenci chemii kamieniarskiej mają okładzin kamiennych. Usuwa brud budow- z tym spory problem. Impregnaty, które lany, warstwy samobłyszczące, farby dys- świetnie się sprawdzają we Włoszech, w Polpersyjne, oleje i tłuszcze. Nadaje się również sce nie zdają egzaminu. Jak ta kwestia wydo usuwania smug cementu z polerowa- gląda w pana firmie.? nego marmuru. Jest bezkwasowy, więc nie M.S.: Do tej pory nie mieliśmy żadnych neniszczy czyszczonych powierzchni. Dobrze gatywnych doświadczeń pod tym wzglęsprzedają się również środki impregnujące. dem. To prawda, że istnieją preparaty, które Jednak największy popyt jest na produkty mają ograniczone możliwości stosowania. ogólnego użytku. Prowadzimy także sprze- Te, które idealnie sprawdzają się Niemczech, daż preparatów na indywidualne zamówie- nie będą działać na przykład w Singapurze, gdzie wilgotność powietrza jest bardzo nie. wysoka. W naszym asortymencie posiadanK: Jak wygląda kwestia szkodliwości zdro- my preparaty, których używa się nawet na wotnej tych produktów, zwłaszcza tych uży- wilgotne powierzchnie, więc w pewnych nowy Kamieniarz: Jak na przestrzeni ostat- wanych w pomieszczeniach mieszkalnych? dopuszczalnych granicach wilgotności ponich lat zmieniała się technologia produkcji M.S.: Oczywiście część naszej produkcji za- wietrza można je stosować. chemii kamieniarskiej? wiera środki chemiczne, które, jeśli są użyMatthias Spreitzer: Zarówno w Europie, wane niezgodnie z przeznaczeniem czy bez nK: Wspomniał pan o produkcji na indywijak i w Stanach Zjednoczonych daje się za- zastosowania się do instrukcji, mogą być dualne zamówienia. W jakich przypadkach obserwować tendencję odchodzenia od szkodliwe dla zdrowia. Nie dotyczy to jed- realizujecie takie zlecenia? produktów zawierających rozpuszczalniki. nak zupełnie produktów, które mają być sto- M.S.: Fabryka nastawiona jest na bieżącą Dzieje się tak głównie ze względów zdro- sowane w pomieszczeniach mieszkalnych. produkcję głównie na zapotrzebowanie wotnych. Coraz większą popularność zy- Stworzyliśmy specjalną serię produktów Niemiec, tak więc wszystkie zamówienia zeskuje natomiast nanotechnologia (nauka oznaczonych symbolami S 32, S 33 i S 42, wnętrzne traktowane są indywidualnie. Nie zajmująca się wytwarzaniem struktur lub które oparte są na bazie silanu i silikonu czy- są to więc specjalnie przygotowywane pre-

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYWIAD

paraty, niemniej przy większych ilościach konieczne jest złożenia zamówienia. Były takie przypadki, że odbiorcy zgłaszali zapotrzebowanie na pewien rodzaj produktów, my go wyprodukowaliśmy, rozwinęliśmy i wprowadziliśmy do sprzedaży. Najczęściej ze Stanów Zjednoczonych przychodzą pomysły na nowe preparaty.

Oriental Basalt

HURTOWNIA KAMIENIA NATURALNEGO POSIADAMY SZEROKI ASORTYMENT KAMIENIA marmury granity bazalty piaskowce ∏upki wapienie konglomeraty

PROPONUJEMY MATERIAL

nK: Na jaki produkt klienci zgłaszali zapotrzebowanie w ostatnim czasie? M.S.: Ostatnio modna jest nanotechnologia. Sygnałów o zapotrzebowaniu na określony rodzaj produktu czy specyficzne właściwości wpływa do nas bardzo dużo. Jeśli zapotrzebowanie takie zgłasza pojedynczy klient, czy na niewielkie ilości, wtedy oczywiście nie uruchamiamy takiej produkcji. Nie byłoby to ekonomicznie uzasadnione. nK: Czy posiadacie w ofercie preparaty „anty graffiti”? M.S.: Nie specjalizujemy się w tej dziedzinie. Niemniej jedną z metod walki z graffiti jest impregnacja kamienia. Nasycenie powierzchni kamienia środkami chemicznymi i technologia impregnacji głębokiej przez zamknięcie porów zapobiegają wnikaniu farby w kamień.

w p∏ytach w p∏ytkach Ul. Jana Olbrachta 94 a, 01-102 Warszawa, Polska Tel. : 022-836 13 14 - Fax : 022-836 10 63 e-mail : info@beltrami.pl

40 www.beltrami.pl

nK: Jeśli chodzi o impregnację piaskowca, jak dotąd nie spotkaliśmy się z preparatami, które pozwalałyby na pełne zabezpieczenia tego kamienia nie zmieniając jego naturalnego wyglądu. Czy pana firma nie jest

zainteresowana wyprodukowaniem środka do impregnacji, który nie zmieniałby wizualnych walorów piaskowca? M.S.: To prawda, że zabezpieczony piaskowiec ciemnieje. Sporym problemem są jego naturalne właściwości: duża porowatość i nasiąkliwość. To sprawia, że jak dotąd żadnemu z producentów nie udało się wyprodukować środka, który nie ingerowałaby w barwę tego kamienia. nK: Jakie plany ma firma w stosunku do Polski, macie jakiś pomysł na zwiększenie sprzedaży na tym rynku? M.S.: Planowaniem strategii marketingowej zajmuje się nasz polski przedstawiciel, bo on jest najlepiej zorientowany w realiach tego rynku. Obserwując ogólną tendencję, wydaje mi się, że w Polsce będzie rosło zapotrzebowanie na środki do ochrony kamienia. Wzrost popytu zostanie wymuszony nie tylko przez rozwój budownictwa, ale także ambitnym programem do renowacji zabytków. Rosnące zużycie kamienia pociągnie za sobą zapotrzebowanie na tego typu produkty.Polacy zmieniają również sposób myślenia. Użytkownicy coraz mocniej zdają sobie sprawę z faktu, że niezabezpieczony kamień szybko traci połysk, jest podatny na plamy i szarzenie, a przywrócenie mu odpowiedniego wyglądu wiąże się ze sporymi kosztami. Dziękujemy za rozmowę Rozmiawiała: Agnieszka Środoń

nowy Kamieniarz

Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYWIAD

Popularność ukraińskich kamieni w Polsce Rozmowa z czołowym importerem bloków z Ukrainy

edług aktualnych statystyk Polska jest drugim po Rosji importerem kamienia naturalnego z Ukrainy. A jeśli z ogółu ukraińskiego exportu do Rosji wyłączyć gabro, to Polska okazuje się krajem, który posiada pierwszeństwo w zużyciu ukraińskich granitów. Ważną rolę w wymianie handlowej odgrywa polska firma “Almadex”, która jest liderem w sprzedaży ukraińskiego kamienia na krajowym rynku. Z okazji targów we Wrocławiu spotkaliśmy się z właścicielem firmy “Almadex”, Aleksandrem Bajorem, z którym rozmawialiśmy o

kontakty osobiste. W tym aspekcie nic się nie zmieniało od wielu lat. Poza nimi niezwykle ważna jest uczciwość w stosunku do partnera handlowego. Niedotrzymanie danego słowa, terminu płatności, nawet jednorazowe, rzutuje na relacje pomiędzy kontrahentami. My tego unikamy i jak dotąd nie mieliśmy żadnych problemów. nK: Wróćmy do polskiego rynku. Ile rodzajów ukraińskiego kamienia znajduje się w ofercie firmy “Almadex”? A.B.: W chwili obecnej możemy zaoferować

Firma Almadex posiada na terenie Polski 4 oddziały: - Siedziba główna: Aleksandrów Kujawski - Składy: Brzeźno k. Chełma, Działdowo i Strzegom W niedalekiej przyszłości w Aleksandrowie Kujawskim firma rozpocznie przerób bloków ukraińskich na płyty nagrobne i budowlane. www.almadex.pl

mieljanowski. nK: Jak wygląda dystrybucja ukraińskich granitów w Polsce?

Największy skład bloków w Brzeźnie k. Chełma - przy trasie Chełm - Dorohusk

handlu kamieniem ukraińskim.

14 gatunków granitu: Kapustinski, Tokowski, Grey Quoin (Starobabanski), Karmin nowy Kamieniarz: Od kiedy firma zajmuje (Krupski), Whitered (Nowodaniłowski), dwa się granitami ukraińskimi? rodzaje Korninskiego, Sofijewski, Bukinski Aleksander Bajor: W 1992 roku zaczęliśmy (gabro), Osnykowski (labradoryt Iryna Blue), importować ten kamień do Polski. Początko- Jurijewski, Meżericzewski, Pokostowski, Jewo przywoziliśmy jednego TIR-a miesięczGranit Babany nie. Wraz z poprawą jakości i wzrostem asortymentu zaczęliśmy poważniej wchodzić na ten rynek. Obecnie liczba sprowadzanego przez nas towaru wzrosła kilkunastokrotnie. Zaczynaliśmy od importu “Kapusty” (granitu Kapustinskiego- przyp. redakcji). Wówczas był to największy na Ukrainie kamieniołom, z którego uzyskiwano materiał wysokiej klasy.

A.B.: Posiadamy trzy składy bloków. Największy znajduje się przy granicy w rejonie Chełma, gdzie w stałej ofercie jest około 100 bloków, drugi to Działdowo oraz otwarty przed paru laty skład w Strzegomiu. Zgodnie ze strategią firmy, skład przygraniczny jest największy, aby każdy klient mógł się zaopatrzyć w pełen asortyment w jednym miejscu. Podobnie jak jest na dużych składach importowanego kamienia w portach. Klient ma pewność, że na tym składzie dostanie poszukiwany przez siebie kamień, bez potrzeby objeżdżania pół Polski i narażania się na koszty transportu. Warto przy tym zauważyć, że między Strzegomiem a granicą ukraińską mamy około 650 km.

nK: Jak udaje się panu, przez tak długi czas, robić korzystne interesy z ukraińskimi kopalniami? A.B.: Na Ukrainie ogromne znaczenie mają

nK: Sprzedajecie wyłącznie bloki czy również gotowe wyroby z kamienia ukraińskiego? A.B.: Prowadzimy także sprzedaż polerowa-

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYWIAD

nych slabów i ten kierunek naszej działalności mamy zamiar rozwijać. Niedawno kupiliśmy 3,5 ha ziemi, planujemy tam wybudować zakład przeróbczy granitów ukraińskich od podstaw, zaczynając od cięcia bloków, a kończąc na nowej linii technologicznej do polerowania slabów.

to jest oficjalną podstawą dla firmy ukraińskiej do uznawania reklamacji na sprzedany towar i odpowiednie obniżenie ceny czy zwrot kosztów. Tego towaru już nie wozimy w dwie strony. Istnieje więc poważny problem z uznawaniem reklamacji i odzyskaniem straconych pieniędzy.

nK: W jaki sposób chcecie zorganizować produkcję? Jakie są założenia? A.B.: Zorganizowanie przerobu w taki sposób, aby zachować elastyczność w stosunku do klienta. Takie możliwości daje zastosowanie traka linowego do przecinania bloków. Asortyment granitów ukraińskich jest bardzo zróżnicowany, zarówno jeśli chodzi o jakość kamienia, jego twardość, czy gabaryty bloków. W niektórych kamieniołomach dostępne są tylko małe bloczki, zestawienie ich na trak wachadłowy może być problemem. Drugi aspekt jest taki że łatwiej sterować produkcją przy wykorzystaniu traka linowego. Można wtedy dowolnie decydować o ilości płyt jakie potrzebne są z danego bloku. Można też ustawić np. 5 małych bloków i docinać poszczególne z nich w odpowiedzi na zapotrzebowanie klienta. Trak linowy daje możliwość wycinania płyt pojedynczo, co nam bardzo odpowiada.

nK: Czy importu ukraińskich granitów do Polski nie ograniczają tak zwane ceny indykatywne, które wystawia Ukraińskie Państwowe Centrum Geologiczne?

nK: Co pana zdaniem powinni poprawić u siebie ukraińscy producenci, aby zwiększyć sprzedaż kamienia w Polsce? A.B.: Pomijając kwestie ukraińskiej polityki, zasad przyznawania licencji na kopalnie czy rozliczeń z urzędem skarbowym, moim zdaniem najbardziej palącym problemem jest brak reguł dotyczących rozpatrywania reklamacji. Zdarzały się sytuacje, że w Polsce sprzedawaliśmy blok, a później musieliśmy odbierać pocięte z niego płyty, bo do niczego się nie nadawały. Nasza strona ponosiła ogromne straty, a ukraiński wydobywca mówił: „co mnie to obchodzi”. Wprawdzie niektóre kamieniołomy oficjalnie uznają reklamacje, z tym że urzędowa procedura jej rozpatrywania jest tak skomplikowana, że uwzglednienie jej jest mało realne. Każde zgłoszenie reklamacji wymaga wezwania przedstawiciela handlowego z ambasady ukraińskiej, który musi ocenić ją, podpisać protokół i wypełnić mnóstwo papierkowych spraw. I tylko

Granit Carpazi (Tokowski)

A.B.: W tej chwili już nie. Ukraińscy sprzedawcy nie czują się ograniczeni cenami indykatywnymi. Producenci, z którymi współpracujemy sami ustawiają cenę kamienia w zależności od własnej polityki kosztowej, zbytu, czy innych czynników. Na przykład obecnie mamy ofertę kamieniołomu Kornińskiego (Leopard), gdzie jest do zbycia ponad tysiąc metrów sześciennych granitu, więc postawili na niską cenę. Już prowadzimy tam rozmowy handlowe. Ten materiał nie jest jeszcze w Polsce popularny, ale tak naprawdę to my kształtujemy popyt. Wprowadzając nowy materiał sprzedajemy kamieniarzom po jednym bloku, odraczając na miesiąc czy dwa termin płatności. Kamieniarz sprzedaje pomniki, reguluje płatność i zamawia następny blok tego kamienia. Tak właśnie zrobiliśmy z Babanami (Starobabanski granit - Grey Quoin – przypis red.). Ten kamień był nieznany w Polsce, dopóki nie zaczęliśmy go wprowadzać na rynek. nK: Babany – to ten kamieniołom, gdzie pracują więźniowie? A.Bajor: Tak, tam kopalnia znajduje się na terenie więzienia. My natomiast współpracujemy z firmą prywatną, która ma licencję

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

WYWIAD

materiałem. Po pierwsze jest mocno spękany tektonicznie z natury i przez wydobycie; po drugie, struktura tego kamienia nie jest jednolita. Pod tym względem nie jest w stanie konkurować ze „Szwedem”. Kupiliśmy kiedyś wagon gabra Bukinskiego i z 65 ton kamienia udało się nam wyciąć może z siedem głównych płyt nagrobkowych. A jeśli zlecamy cięcie usługowe i na każdym bloku trzeba robić nadcięcie, to można wyobrazić sobie z jakimi stratami się to wiąże. Ten kamień jest bardzo ryzykowny.

nitowe są jak pudełka, foremne i dokładnie wymierzone, tu na Ukrainie przy każdym bloku muszę się kłócić o jego odpowiednie wymiary.

nK: Za najlepszy ukraiński kamień uważany jest labradoryt, który ma wielkie oczka iryzujące. Duże partie tego materiału kupują Włosi. W swoich ofertach posiadają go potentaci światowi, jak Grein Italia czy Antolini Luigi. W polskich miastach są widoczne realizacje z granitów ukraińskich, ale rzadko labradorytów. A.B.: Labradoryt ukraiński jest mało odpornK: Co może pan powiedzieć na temat techGranit Mieżericzka ny na warunki zewnętrzne, dlatego Włosi go nologii wydobycia na Ukrainie? na 15 lat. Na Ukrainie jest kilka kopalni gra- A.B.: Techniki eksploatacji rozwijają się w żywicują otrzymując bardzo ładny i odpornitu przy więzieniach. Pamiętam jak kiedyś dobrym kierunku. Wcześniej w kopalniach ny materiał. U nas technologia żywicowania kupowałem kostkę bazaltową w takim miej- powszechnie było wydobycie wybuchowe. seryjnego nie jest tak rozpowszechniona, scu, niedaleko Kostopola, zanim dotarłem Obecnie popularne jest stosowanie NRS jak we Włoszech. Te kamienie, jak Volga Blue na miejsce musiałem przejść przez siedem (proszek, niewybuchowa substancja dzielą- czy Irina Blue są bardzo ładne. Oczywiście różnych bram. ca- przyp. red.). Poza tym już nie oszczędza my nie mamy nic przeciwko sprowadzasię na wierceniach. Kiedyś nawierty w skanK: Jak ocenia pan perspektywy ukraińskich le robiono na dużej odległości i to fatalnie granitów w Polsce i na świecie? wpływało na foremność bloków. Teraz wierA.B.: Ukraina dysponuje ogromnym poten- cenia perforatorem wykonywane są co15 cjałem, nie tylko ze względu na ilość złóż, cm, przez co uzyskuje się pożądany kształt jakość, ale również pełną gamę kolorystycz- bloków. Zaczyna się również stosować linę ną. Ukraina położona jest krystalicznym ma- diamentową, zwłaszcza w kopalniach lasywie, ciągnącym się od Wołynia po Morze bradorytu. Dobrze sprawdza się przy tym Azowskie, pasem o szerokości 200-400km. kombinowana technika wydobycia, kiedy Wiele złóż przykrywa zaledwie kilkumetro- stosuje się dzielenie monolitu przez NRS wa warstwa nadkładu. Zatem warunki na- wspierane przez linę. turalne są wręcz wymarzone. Problemem natomiast jest brak kapitału, który mógłby nK: Na Ukrainie dość specyficznie funkcjoGranit Santiago Rosso (Kapuściński) zostać zainwestowany w przemysł wydo- nuje wewnętrzny rynek kamieniarski. Dlabywczy. A powodem takiego stanu rzeczy czego koszty przerobu własnego kamienia niu labradorytów do Polski, o ile pojawi się jest brak gwarancji, że inwestor będzie są tak wysokie, skoro siła robocza czy ener- możliwość sprowadzania go w większych ilościach. otrzymywał zysk według swego udziału i gia są stosunkowo tanie? nie straci zainwestowanych pieniędzy. Brak A.B.: Tłumaczyłem to również moim ukragwarancji powoduje brak inwestycji. Zorga- ińskim partnerom. W Polsce jeden operator nK: Na koniec chcieliśmy życzyć firmie dalnizowanie wydobycia pełnowartościowych może obsługiwać dwie maszyny, na Ukrainie szych sukcesów w propagowaniu ukraińbloków handlowych wymaga włożenia w in- przy jednej maszynie może pracować nawet skich kamieni w Polsce i korzystnego rozwoteres od jednego do dwóch milionów dola- 8 osób. Oczywiście jest to efektem braku ju sytuacji gospodarczej na Ukrainie. rów. Przy tak poważnych przedsięwzięciach nowoczesnych maszyn kamieniarskich, ale A.B.: Dziękuje. Na pewno powodzenie namuszą istnieć odpowiednie instrumenty również nieumiejętności organizowania szego interesu jest uzależnione od sytuacji zabezpieczające interesy inwestorów zagra- pracy w zakładach. Młode prywatne firmy na Ukrainie. Jeżeli gospodarka ukraińska zaczynają już liczyć koszty pracy i popra- będzie się rozwijała w kierunku standardów nicznych, jak i krajowych. wiać tę sytuację, ale mentalności nie da się zachodnich to będzie się nam powodziło i nK: Ukraina eksportuje wielkie ilości czarne- tak szybko zmienić. To powoduje, że koszty kamienie z Ukrainy stana się jeszcze bardziej go i ciemnoszarego gabro (gabronorytów) cięcia na Ukrainie wynoszą około 30 USD za popularne w Polsce, a także zaistnieją na indo krajów posowieckich - Rosji, Białorusi, m2. Problem jest również z dostosowaniem nych rynkach. krajów kaukaskich. Jak pan ocenia możli- jakości wyrobów do potrzeb rynku. Czasem Dziękujemy za rozmowę wość wykorzystania tego kamienia? sami ukraińscy kamieniarze nie zauważają Rozmawiali: Oleg Majewski i Damian Nowak A.B.: Ukraiński gabro jest bardzo kapryśnym tych problemów. Na Zachodzie bloki gra-

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Fugi elastyczne Silikony do kamienia

ugowanie to bardzo ważny, końcowy etap prac montażowych przy łączeniu elementów kamiennych, różni się on jednak od fugowania innych materiałów. Z jednej strony łączenie narażone jest na duży wpływ czynników zewnętrznych, jak: zmienna temperatura, promieniowanie UV i zawilgocenie; z drugiej, utrudnieniem są różne parametry materiałów łączonych. Należy koniecznie te dwa elementy brać pod

Fot. 1. Typowy przekrój fugi: 1-poliuretan, 2-środek gruntujący, 3-fuga silikonowa, 4-środek gładzący

uwagę przy doborze materiałów do fugowania. Oprócz uzyskania czysto estetycznej funkcji montowanych elementów, fuga uszczelniająca musi niezawodnie i trwale chronić kamień naturalny oraz podłoże przed wnikaniem wody (przemakaniem) i innych składników lub zabrudzeń. Jeżeli zajrzymy do literatury fachowej dotyczącej kamieni naturalnych to trudno tam znaleźć informacje na temat fugowania, pomimo że fugowanie jest niezbędnym procesem jakościowego zabezpieczania elementów kamiennych przy pracach montażowych. Niewłaściwe przygotowanie powierzchni i stosowanie niewłaściwych materiałów powoduje powstawanie zbędnych, trudnych do oszacowania kosztów, związanych z reklamacjami, naprawą lub wymianą uszkodzonych fug, często całych elementów. Dodatkowo trzeba się liczyć, w przypadku sporów prawnych z utratą dobrej opinii o firmie oraz kolejnych zleceń. Kto oszczędza na materiałach uszczelnia-

jących, podważa nie tylko swoje dobre imię, ale ryzykuje negatywnymi skutkami dla swojej firmy. Fuga do kamienia musi spełniać następujące wymagania techniczne: - wysoka odporność na działanie promieni UV, - dobra przyczepność z różnymi materiałami, - elastyczność pod wpływem naprężeń i nacisku. Fuga musi odpowiednio pracować pod wpływem różnych czynników, spełniać funkcję pomocniczą przy ruchu elementów łączonych. Aby te zadania spełniać musi być odpowiednio położona, a elementy fugowane odpowiednio przygotowane, tzn. suche, oczyszczone z pyłu i brudu. Dobrze położona fuga powinna łączyć dwa elementy bez jednoczesnego łączenia z podłożem. Takie trójstronne połączenie nie spełnia swojej funkcji i może prowadzić do pęknięć spoiny lub elementów łączonych. Aby tego uniknąć zaleca się stosowanie miękkich wkładek-prętów z pianki poliuretanowej (PU), która wypełnia dolną przestrzeń elementów łączonych, izolując fugę od kontaktu z podłożem. Dla uzyskania optymalnego efektu łączenia, powierzchnie stykowe można gruntować, a dotyczy to szczególnie piaskowca, gdzie dodatkowo, ze względu na szorstką strukturę, należy naklejać wzdłuż krawędzi taśmę maskującą, która chroni kamień przed zabrudzeniem fugą. Ważną sprawą jest też wygładzenie fugi odpowiednim środkiem, który nadaje estetyczny wygląd (połysk) i odporność na zabrudzenia, pomaga również usunąć powstałe w trakcie pracy rozmazania fugi wzdłuż krawędzi (Fot. 1). Tylko stosowanie profesjonalnych środków gładzących daje pożądany efekt, są one również bezpieczne dla skóry. Stosowane często środki zastępcze mogą powodować powstawanie plam na powierzchni kamienia. Jest kilka obszarów stosowania okładzin z kamienia naturalnego, gdzie ekstremalnie trudne warunki zewnętrzne wymagają sto-

sowania fugi z materiałów najwyższej jakości, a są to: - elewacje i fasady zewnętrzne – narażone na duże zmiany temperatur w przedziale – 40 0C do +100 0C, promieniowanie słoneczne UV, osadzanie kurzu i brudu, przenikanie wody, a w efekcie możliwa emisja składników zawartych w podłożu (Fot. 2),

Fot. 2.

- łazienki i baseny wyłożone kamieniem naturalnym – narażone na wilgoć, osady z mydła, szamponów i innych zabrudzeń, - konstrukcje stalowe schodów - okładane kamieniem naturalnym, a szczególnie konstrukcje wolnostojące, gdzie fuga musi neutralizować różną rozszerzalność temperaturową tych materiałów i pobierać ruch elementów łączonych bez utraty właściwości uszczelniających (Fot. 3), - podłogi kamienne (szczególnie duże powierzchnie) – gdzie fugi narażone są na duży nacisk mechaniczny, zniszczenia wywołane ciężkimi przedmiotami, naciskiem maszyn myjących a także kombinacją materiałów i elementów kamiennych o różnych właściwościach (Fot. 4), - nagrobki i inne elementy z kamienia montowane na gruncie – ruchy podłoża

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

- neutralny, nie brudzić krawędzi elementów łączonych - odporny na zarysowania i rozrywanie - odporny na promieniowanie UV - nie korodujący - występować w dużej palecie kolorów, co umożliwia optymalny dobór koloru fugi do koloru elementów łączonych Zaopatrzeni dodatkowo w profesjonalny środek gładzący i odpowiednie praktyczne szpachelki, jesteśmy w stanie wykonać estetyczną, trwałą, odporną na wiele czynników fugę silikonową. Fot. 4. Zabrudzone krawędzie spowodowane niewłaściwą

Fot. 3. Przykład prawidłowego działania silikonowej fugi

powodują pękanie i ubytki fugi cementowej (niestety jeszcze często stosowanej), a zakłady kamieniarskie mają ciągle reklamacje składane przez klientów. Moje stoisko na targach kamienia we Wrocławiu odwiedziło wielu kamieniarzy interesując się silikonami do kamienia, co wskazuje na powolną zmianę przyzwyczajeń i chęć stosowania fug o wysokiej jakości. Stosowanie niewłaściwych materiałów do fugowania wynika często z niewiedzy i braku doświadczenia. Wychodząc naprzeciw wysokim wymaganiom stawianym materiałom uszczelniającym, firmy zajmujące się produkcją silikonów opracowały specjalne silikony do fugowania marmuru i innych kamieni naturalnych. Oferta tych silikonów na polskim rynku jest coraz większa, lecz jakość ich jest różna. Mając duży wybór, wykonawcy powinni dokładnie zapoznać się z ich parametrami, porównać z innym, nie kierować się wyłącznie ceną, zanim podejmą decyzję o zakupie. Dobry silikon do kamienia powinien posiadać następujące cechy: - sztywno - elastyczny, dawać się łatwo wygładzać

fugą silikonowa WAŻNE! Minusem wielu tradycyjnych silikonów (budowlanych, sanitarnych itp.), niewłaściwych decyzji przy doborze matektóre często są stosowane do fugowania ka- riałów uszczelniających. Zleceniodawcom mieni naturalnych jest oleisty plastyfikator wskazuje potrzebę wyboru właściwych si(zmiękczacz), który pod wpływem ciepła i likonów uszczelniających, nieco droższych nacisku może wnikać w strukturę kamienia od tradycyjnych, lecz dających gwarancję powodując niepożądane plamy i zabrudze- uzyskania estetycznej fugi wysokiej jakości. nia krawędzi elementów łączonych. Silikony Silikony OTTO-CHEMIE do marmuru i innych te są jednocześnie mocno klejące, fugi trud- kamieni naturalnych to Ottoseal S70. ▪ ne do wygładzenia, szybko ulegające zabruEdward Pułkowski dzeniom (Fot. 4). www.kam-chemia.com.pl Tłuste zabrudzenia są Fot. 5 Paleta barw silikonów przedmiotem wielu reklamacji, a usunięcie ich to pracochłonny i kosztowny proces. Należy usunąć wówczas złą fugę, nałożyć na zabrudzone powierzchnie specjalną pastę do usuwania tłuszczu i oleju, po oczyszczeniu i przygotowaniu krawędzi na nowo nałożyć ponownie właściwą fugę odpowiednią do kamieni naturalnych. Niniejszy artykuł jest napisany w oparciu o badania i doświadczenia firmy OTTOCHEMIE (przodującego w Europie producenta mas uszczelniających i silikonów) oraz doświadczenia własne, sygnalizuje Państwu jak ważną sprawą jest proces fugowania kamieni naturalnych. Projektantom i wykonawcom wskazuje na pułapki występujące w trakcie prac, podpowiada jak unikać podejmowania

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

Traki jednolinowe • PARAMETRY TECHNICZNE

FALCON 101 JUNIOR

Traki wielolinowe

FALCON 100

FALCON seria 600 seria 900

• WYSOKOŚĆ MASZYNY

5 200 mm

5 780 mm

5 800 mm

• DŁUGOŚĆ MASZYNY

6 000 mm

6 332 mm

25-33,5 m

• MAX DŁUGOŚĆ BLOKU

3 500 mm

3 550 mm

• MAX WYSOKOŚĆ BLOKU

2 000 mm

2 100 mm

• ŚREDNICA KÓŁ ROWADZĄCYCH

1 000 mm

1 200 mm

1 x 2300 3 x 800

• ILOŚĆ LIN • WYMAGANY KOMPRESOR • GŁÓWNY SILNIK

1,0

10 – 15 – 20 – 25 –30 – 35 – 40

1,5 kW - 9 bar

11 kW

15 kW

• CIĘŻAR CAŁKOWITY MASZYNY

5 100 kg

5 500 kg

30 000 kg

• REGULACJA PRĘDKOŚCI LINY

0 – 33m/sec

0 – 33 m/sec

15 – 33 m/sec

• ZASILANIE Z SIECI ELEKTR

FALCON 100

55 – 75 – 90 – 120 kW

380 Volt – 50 Hz

• MOC RAZEM

13 kW

20 kW

Wszystkie maszyny fabrycznie wyposażone są w falownik regulujący cięcie granitu, piaskowca, marmuru Trak jedno-linowy Czas przygotowania maszyn w fabryce

25 – 40 dni

Trak wielo-linowy 60 – 90 dni

Czas montażu u klienta

4 dni

10 dni

Fundamenty

5 m3 betonu

30 m3 betonu

Wydajność dzienna [min – max]

24 – 60 m2 / 24 h

10 lin: 130 – 200 m2 / 24 h 20 lin: 260 – 400 m2 / 24 h

Koszt cięcia

Ok. 6 – 7 Euro / m2

Max. 8 – 9 Euro / m2 gwarantowany

Koszt zakupu maszyny:

Od 33 tys. Euro

Od 220 tys. Euro

FALCON 600/900

TECHNOLOGIE

Oczyszczanie wody

w zakładzie kamieniarskim Nowoczesne rozwiązania

śród kosztów działalności zakładu kamieniarskiego pewną część stanowią koszty związane z gospodarką wodą produkcyjną. Część ta jest często zapominana lub pomijana jako mało istotna i niedroga. Rzeczywistość jest jednak zupełnie inna. Większość zakładów zużywa olbrzymie ilości kosztownej wody do cięcia, frezowania, wiercenia, jak i wielu innych procesów obróbki kamienia prowadzonych na mokro.

INFO: CELEM

NINIEJSZEJ

PUBLIKACJI

JEST

PRZEGLĄD NAJPOPULARNIEJSZYCH SPOSOBÓW OCZYSZCZANIA WODY PRODUKCYJNEJ W ZAKŁADACH KAMIENIARSKICH W POLSCE .

AUTORZY WSKAZUJĄ

KORZYŚCI EKONOMICZNE I EKOLOGICZNE WYNIKAJĄCE Z ZASTOSOWANIA POSZCZEGÓLNYCH SYSTEMÓW, A TAKŻE WYSZUKUJĄ ICH NAJPOWAŻNIEJSZE WADY.

NAJOBSZERNIEJSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU POŚWIĘCONA OPISOWI NOWOCZESNYCH OCZYSZC-

ZOSTAŁA

ZALNI WODY I URZĄDZEŃ DO DEHYDRACJI SZLAMU BŁOTNEGO.

Gospodarka wodna w zakładach kamieniarskich jest prowadzona na wiele sposobów - od systemów pracujących na wodzie bieżącej, poprzez obiegi zamknięte z osadnikami poziomymi, aż po obiegi zamknięte z profesjonalnymi oczyszczalniami wody. Patrząc z ekologicznego i ekonomicznego punktu widzenia, najmniej korzystne są systemy pobierające wodę bieżącą z sieci wodociągowej. Najczęściej woda, po jej użyciu, trafia bezpośrednio lub poprzez osadnik poziomy do kanalizacji. System taki, niestety nadal często spotykany, jest bardzo drogi ze względu na znaczne zużycie wody. Ponadto dochodzi tu konieczność czyszczenia osadnika i wywóz zgromadzonego w nim osadu. W Polsce można spotkać również zakłady pobierające do produkcji wodę z rzek i po przerobieniu jej w procesie produkcji, z powrotem do rzek ją zlewające. Działanie takie jest całkowicie niezgodne z kilkoma ustawami obowiązującymi w naszym kraju, jak:

Prawo Wodne, Ustawa o Odpadach, Ustawa Prawo Ochrony Środowiska. Najczęściej jednak spotykamy się z zamkniętymi obiegami wody, w których do jej oczyszczenia wykorzystuje się wielokomorowe osadniki poziome. Zanieczyszczona woda trafia do pierwszej z komór osadników, siła grawitacji powoduje osiadanie ciężkich cząstek kamienia na dnie osadnika, natomiast woda będąc stale w ruchu przelewa się do kolejnych komór. Układ ten jest stosunkowo prosty i tani do wykonania oraz zapewnia relatywnie szybkie oczyszczenie wody z największych, a zarazem najcięższych cząstek, podczas gdy drobna zawiesina często pozostaje stale w obiegu. Przy tych niepodważalnych zaletach mają jednak swoje mankamenty, do których niewątpliwie zaliczyć należy znaczne rozmiary oraz to, iż szybko napełniają się łatwo sedymentującym na dnie osadem. Osad ten jest trudny do usunięcia (zwłaszcza z pierwszej komory), a częsty proces wymiany wody i czyszczenia osadników, poza kosztami z tym związanymi, niesie jeszcze konieczność zatrzymania produkcji w zakładzie w związku z brakiem wody. Ze względu na stosunkowo wysokie koszty utrzymania i trudności związane z czyszczeniem i zagospodarowaniem szlamu powstającego w osadnikach poziomych coraz większą popularnością cieszą się różnego rodzaju urządzenia odwadniające i oczyszczalnie wody, produkowane z myślą o zakładach kamieniarskich. Najprostszym z nich, a zarazem najtańszym, jest dehydrator osadów błotnych. Urządzenia tego nie można nazwać oczyszczalnią, gdyż nie przepływa przez nie całość wody

A - studzienka z pompą brudnej wody

B- Automatyczna stacja dozowania flokulantu C - Silos D - Mieszalnik szlamu E - Zbiornik oczyszczonej wody F - Pompa szlamu

G - Prasa filtracyjna

Oczyszczalnia z workami filtracyjnymi typu Big-Bag

produkcyjnej spływającej z maszyn. Dehydrator jest podłączany do już istniejącego systemu osadników poziomych (schemat 1). Woda produkcyjna odprowadzana jest systemem kanałów do osadników. Na dnie pierwszej z komór osadnika ustawiana jest pompa zatapialna (2), która sukcesywnie wypompowuje szlam i brudną wodę do górnej wanny dehydratora (1). Następnie woda przelewa się przez specjalne worki filtracyjne i powraca do obiegu w osadnikach. Osad kamienny zostaje zatrzymany w workach, które po napełnieniu zawiązuje się i odkłada na bok celem dalszego osuszenia. W ten sposób zapakowany szlam kamienny można w łatwy sposób składować, transportować i oczywiście odstawiać na wysypiska śmieci. Urządzenie w znaczny sposób ułatwia użytkowanie osadników poziomych, do minimum ograniczając częstotliwość ich czyszczenia. Najnowocześniejszym rozwiązaniem w omawianym temacie są profesjonalne systemy do oczyszczania wody. Oczyszczalnie wody dla zakładów kamieniarskich produkowane są w wielu różnych odmianach i wielkościach spełniających zróżnicowane oczekiwania zakładów, jednak wszystkie mają cechę wspólną - zapewniają stałe filtrowanie wody w obiegu zamkniętym bez zmiany jej jakości wraz z upływem czasu.

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

We wszystkich oczyszczalniach obieg wody jest zbliżony i przedstawia go schemat 2. Całość wody zanieczyszczonej w procesie produkcyjnym trafia kanałami do zbiornika wody zanieczyszczonej (A). W zbiorniku tym jest zainstalowana pompa i układ czujników poziomu wody. Napływająca stale woda jest sukcesywnie wypompowywana do osadnika naziemnego tzw. klarownika pionowego – silosa (C). W tym czasie automatyczna stacja dozowania (B) podaje flokulant do rurociągu tłoczącego brudną wodę do silosa. Flokulant to środek chemiczny, którego zadaniem jest przyspieszenie klarowania wody. Z silosa oczyszczona w przeszło 99,5% woda grawitacyjnie powraca do zbiornika czystej wody (E), skąd może być ponownie pompowana do procesu obróbki kamienia. Zależnie od wersji urządzenia osad zbierający się w osadniku pionowym może byś odbierany na kilka różnych sposobów. Najbardziej rozbudowaną i w pełni zautomatyzowaną jest oczyszczalnia wyposażona w prasę filtracyjną (G). W instalacji takiej osad zgromadzony na dnie silosa klarującego jest automatycznie spuszczany do zbiornika pod silosem (D), skąd wysokociśnieniową pompą szlamową (F) pompowany jest do prasy (G). W prasie następuje odwodnienie i sprasowanie osadu w tzw. placki filtracyjne, których wilgotność zależ-

Na koszt czyszczenia osadników składa się: POMPOWANIE BECZKOWOZEM (10 M3) 10 szt. * 180,1800,- PLN GĘSTY OSAD WYBIERANY KOPARKĄ 300,- PLN 3 rh *100,POMOC PRACOWNIKA ORAZ RĘCZNE OPRÓŻNIANIE Min. 8 rh *10,80,- PLN KOSZT NAPEŁNIENIA OSADNIKÓW CZYSTĄ WODĄ 234,- PLN 130 m3 *1.80 RAZEM KOSZT 2414,- PLN

» » » »

RAZEM SUMA KOSZTÓW CZYSZCZENIA I STRAT PRODUKCJI: ~ 4.500,- / MIESIĄC RAZEM ROCZNY KOSZT CZYSZCZENIA OSADNIKÓW POZIOMYCH: ~54.000,- / ROK Dla w/w zakładu konieczne byłoby zastosowanie oczyszczalni z prasą filtracyjną o wydajności ok. 900 ltr/min.

ROCZNY KOSZT EKSPLOATACJI OCZYSZCZALNI: KOSZT ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Jednak to nie wszystko, gdyż dodatkowo firma ponosi straty wynikające z przestoju produkcji spowodowanego brakiem wody technologicznej. Założono, że czas czyszczenia i ponownego napełnienia zbiorników to 12 godz. STRATY W CZASIE WYMIANY WODY: CIĘCIE BLOKÓW NA PIŁACH Ø3000 12 h * 0.7 m2 * 3 szt. 25 m 2*30,750,- PLN produkcja końcowa (nagrobki) ~ 2 szt.* 700,1400,- PLN ~ 2150,- PLN RAZEM STRAT

» » »

~13,-/dobę *360 dni 4680,- PLN ZUŻYCIE FLOKULANTU 60 KG/ROK 1300,- PLN PŁÓTNA FILTRACYJNE 4 KPL/ROK 3200,- PLN KOSZT SKŁADOWANIA OSADU NA WYSYPISKU 470 T * ~25,11700,- PLN JEDNORAZOWE ZALANIE SYSTEMU WODĄ 3 144,- PLN 1,80 * 80 M RAZEM: ~21.000,-PLN

się zwraca. Jednocześnie zapewnia firmie, zgodne z obowiązującymi obecnie przepisami zagospodarowanie odpadów, minimalizując ich ilości oraz gwarantując oszczędną gospodarkę wodną. Dla wykazania ekonomicznych zalet oczyszczalni wody posłużono się przykładem zakładu kamieniarskiego posiadającego zapotrzebowanie na wodę produkcyjną wynoszące 680 ltr/min (odpowiada to maszynom - Ø3000 * 3 szt., Ø400 * 3 szt., automaty polerskie * 2 szt., boczkarki * 2 szt. i kilka stanowisk ręcznych). Do poniższych wyliczeń przyjęto średnie w skali kraju ceny wody, jak i koszty innych operacji związanych z czyszczeniem osadników, przez co w 1. Dehydrator niektórych regionach mogą one odbiegać 2.Pompa brudnej wody 3. Osadniki od podanych poniżej wyliczeń. 4. Maszyny kamieniarskie W/w zakład posiada osadniki poziome 5. Pompa oczyszczonej wody o pojemności 130 m3 , które przy pracy pił w systemie trzyzmianowym należy czyścić przynajmniej raz w miesiącu. Jak wynika z powyższych wyliczeń różnica na jest od nastawionych parametrów pracy w momencie zakupu, jednak mało wygodna w koszcie utrzymania i czyszczenia osadniinstalacji i może sięgnąć poniżej 25%. Woda w eksploatacji. Jednorazowe worki ze szla- ków poziomych, a eksploatacji oczyszczalni wyciśnięta ze szlamu w procesie prasowania mem po napełnieniu ważą około 1,5 tony, a z prasą filtracyjną sięga 33.000,- PLN rocznie. odprowadzana jest ponownie do osadnika ponadto wymagają sporo miejsca na skła- Dodatkowymi zaletami jest stała i wysoka wody brudnej. Sprasowany osad jest gro- dowanie przed całkowitym osuszeniem. jakość wody podawanej do maszyn, czymadzony pod prasą w kontenerze lub na Osuszony szlam w workach filtracyjnych stość i porządek na terenie zakładu, wygoda hałdzie i w takiej postaci może być bez prze- może być składowany na miejskich wysypi- oraz to, co niebawem będzie najważniejsze – spełnienie już obowiązujących przepisów szkód wywożony na wysypiska komunalne. skach komunalnych. Odpad sklasyfikowany wg Rozporządzenia Zakup oczyszczalni wody lub dehydrato- Ustawy o Odpadach i Ustawy Prawo OchroMinistra Środowiska z dnia 27 września 2001 ra osadów błotnych to inwestycja sięgająca, ny Środowiska. ▪ w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.2001 zależnie od wielkości firmy, od kilku do kilGrzegorz Górski, nr 112 poz. 1206) jako odpad o nr 01.04.13 kudziesięciu tysięcy złotych. Jednak jest to Dariusz Grządkowski – Odpady powstające przy cięciu i obróbce zakup, który wbrew pozorom dość szybko postaciowej skał innych niż wymienionych w punkcie 01.04.07 (punkt 01.04.07 dotyczy odpadów zawierających niebezpieczne substancje). Tańszą wersją odbioru szlamu jest ustawienie pod silosem specjalnego kontenera ociekowego lub stelażu z workiem typu big-bag, do którego osad jest spuszczany ręcznie. Worek po jego napełnieniu trzeba odstawić na bok celem dalszego osuszenia. Nadmiar wody zawarty w osadzie częściowo odparowuje, a częściowo wycieka z worka. Instalacja taka jest stosunkowo niedroga

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

Styczeń | NR 18 | 1/2006

KAMIEŃ NATURALNY

Alabastry z Anglii dawniej i dziś Średniowieczna hossa

a niektórych targach kamieniarskich można spotkać stoiska oferujące ten piękny i jakby zapomniany kamień. Obecnie popyt jest rzeczywiście niewielki, wręcz zanikający, a jedną z przyczyn jest fakt, że aktualnie w ofertach firm znajdują się równie fascynujące, przeświecające, a jednocześnie twardsze marmury onyksowe. Pochodzą one m.in. ze złóż tureckich, pakistańskich, irańskich, irlandzkich czy meksykańskich. Przepuszczające światło marmury nie zastąpiły jednak całkowicie oryginalnego alabastru, niezbędnego przy

bu abażurów i popielniczek, gdyż wysoka Pewien procent, zapewne poniżej pięciu, temperatura powoduje utratę połysku i pochodził ze złóż w Somerset (z wybrzeża klifowego i kamieniołomów w Hurcot koło mętnienie. Somerton), Yorkshire (Ledsham), południoDZIESIĘĆ WIEKÓW EKSPLOATACJI wej Walii i Cumbrii (Barrow). Historia eksploatacji alabastru w Anglii Zbadano dokumentację geologiczną złóż sięga zamierzchłych czasów. Najwcześniej- i ówczesne metody eksploatacji. Wydobyszą udokumentowaną datą jest rok 1080, cie i przeróbka kamienia nie przekraczała kiedy wykonano sklepienie łukowe portalu wartości 70 ton rocznie. Dane te dotyczą kościoła w Tutbury (hrabstwo Midland). Od lat 1350 – 1550 w dwóch ośrodkach: Castle tego czasu wydobyto ogromne ilości alaba- Hayes – Fauld (Staffordshire) i Chellaston. W strów i towarzyszących im gipsów i anhy- połowie XVI wieku było już trudno znaleźć drytów. biały lub bezbarwny alabaster, stąd akcepto-

Katedra koło Derby, Alabastrowa kolumnada w pałacu wybudowanym w latach 1760-1770. Architekt di Robert Adam

pracach restauratorskich niezliczonej ilości zabytków z tego kamienia. Alabaster rozsławili średniowieczni rzeźbiarze i kamieniarze zarówno w Anglii, jak i na kontynencie europejskim. Miękkość materiału pozwala na wykonywanie głębokich i skomplikowanych, delikatnych rzeźb. Dodatkową, korzystną cechą alabastrów jest trwałe przyjmowanie powłok malarskich i złoceń. Są też i wady, a wśród nich podatność na uszkodzenia mechaniczne, niska temperatura topnienia (128 – 200 st. C) i podatność na wietrzenie. Generalnie alabaster powinien być chroniony przed wodami deszczowymi i wilgocią. Jest więc stosowany niemal wyłącznie do wnętrz. Nie powinien być również stosowany do wyro-

Chellaston koło Derby. Zabytkowy kościół św Piotra

Przesłanki geologiczne i źródła historyczne dokumentują główny rejon wydobycia w East Midlands. Najwcześniej, bo w latach 1160 – 1170 były eksploatowane złoża w Staffordshire – Tutbury District. W czasie wydobycia alabaster był rozróżniany od skały gipsowej dzięki przezroczystości. Tę zaś badano lampą górniczą. Jeśli odłam skały o grubości 1 stopy przepuszczał światło, skałę kwalifikowano jako alabaster. Największą ilość prac w alabastrze za dynastii Tudorów (1485 – 1603) i w okresie jakobickim wykonano w Derbyshire (Chellaston), Leicestershire (okolice Burton-on-the-Wolds) i Nottinghamshire (Red Hill w dolinie rzeki Soar). East Midlands nie posiadał jednak monopolu na wydobywanie alabastrów w Anglii.

wano także materiał z kolorowymi domieszkami. Po roku 1580 gwałtownie wzrasta zapotrzebowanie. Wznawia się eksploatację złóż, dawniej wydobywających tylko biały alabaster. Nieprawdopodobna hossa trwała około 80 lat. Po roku 1660 wydobycie alabastru zmniejsza się, wręcz się załamuje, co obrazowo przedstawia publikowany obok diagram. W Anglii większość rzeźb alabastrowych zostało zniszczonych lub poważnie uszkodzonych przez pożary. Na domiar złego wiele z nich celowo zniszczono w czasie i po reformacji. Więcej szczęścia miały te, które przewieziono na kontynent. Dziś, gdy zapotrzebowanie na alabaster jest niewielkie, partie gipsu „rzeźbiarskiego” nie

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

KAMIEŃ NATURALNY

są klasyfikowane jako alabaster. Niemniej należy stwierdzić, że na 3 – 4 milionów ton gipsu rocznie, eksploatowanego w Anglii w latach 70-tych ub. wieku zaledwie kilkaset ton może być zakwalifikowanych jako alabaster. Taka proporcja kontrastuje z opisami w źródłach średniowiecznych. W ten sposób badacze są zmuszeni pogodzić „historię alabastrów” z ich obfitością w przeszłości i rzadkością obecnie na tym samym terenie, mając pełną świadomość, że w większości Chellaston koło Derby. Zabytkowy kościół św Piotra od strony cmentarza

przypadków nie chodzi o problem wyeksploatowania złóż. Najczystsze odmiany alabastru wydobywano od wieków w łomach w pobliżu miejscowości Fauld (Staffordshire). W końcu XIX wieku zrealizowano zamówienie z Nowego Jorku na 18 bloków, w tym kilku o wadze 15 ton każdy. Miały one wymiary 1,5 x 1,0 m i długość powyżej 6,0 m. Były następnie przycinane ręcznie do żądanego wymiaru. Imponującą kolumnadę z alabastrów posiada m. in. Marble Hall w Kedleston koło Derby. Kanelowane trzony kolumn posiadają wysokość ok. 5 m każda.

NIECHCIANA EKSPLOZJA W 1937 roku część kopalni alabastrów w Fauld została przejęta przez Royal Air Forces na magazyn amunicji. Umieszczono tam ponad

40 000 ton bomb i materiałów wybuchowych. 27 listopada 1944 roku jeden z żołnierzy przez nieostrożność spowodował gigantyczną eksplozję, widzianą w promieniu 60 kilometrów i słyszaną w odległym Londynie. Magazyn bomb znajdował się 35 m poniżej powierzchni terenu. Było to przyczyną wyrzucenia około miliona ton ziemi i skał w powietrze. Niektóre odłamki zostały wyrzucone na odległość 10 km, a krater po wybuchu miał głębokość 75 m. Zniszczone zostały budynki kopalni, pobliska karczma, uszkodzony kościół, ratusz i wiele domów we wsi Hanbury. Wybuch zabił 80 osób. W ziemi zostało ok. 3000 ton niewybuchów. Ze względów bezpieczeństwa wstęp na część terenu jest wzbroniony, a dla turystów urządzono specjalny szlak – ścieżkę do obserwacji krateru o średnicy ok. 250 metrów. Przy szlaku stoi pomnik upamiętniający ofiary wybuchu.

ŁAZIENKA KSIĘŻNICZKI MAŁGORZATY Teren kopalni w Fauld stale się powiększał i wchłonął wiele sąsiadujących mniejszych łomów. Kopalnia została zmodernizowana przez firmę British Gypsum i rozpoczęła eksploatację złóż gipsu i anhydrytu w kierunku

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

Styczeń | NR 18 | 1/2006

KAMIEŃ NATURALNY

południowym. Urobek wykorzystywano dla produkcji gipsu budowlanego i cementu. Na zamówienie kopalnia mogła wydobywać alabaster na terenach starej kopalni. Surowca było jednak coraz mniej aż wreszcie uznano je za wyczerpane. Jednym z ostatnich zamawiających była rodzina królewska. Prezentem ślubnym księżniczki Małgorzaty w roku 1960 był alabastrowy wystrój łazienki przygotowany w Fauld. Wydobycie alabastrów ostatecznie zakończono na początku 1990 roku.

lecz także z warsztatów niderlandzkich i gdańskich. Południowa Polska od XVI wieku – to obszar zaopatrywany w alabaster („ruski marmur”) ze złóż podlwowskich (łomy w Żurawnie, Wasiuczynie, Brzozdowicach koło Kut, Czerniowie, Buchaczowie, Baranowie, ANGIELSKIE ALABASTRY W POLSCE Krasiejowie i KołokoKatalogi zabytków wymieniają ogrom- linie). ną ilość rzeźb, płaskorzeźb, detali archiRozprzestrzenieChellaston koło Derby. Zabytkowy kościół św Piotra i mury oporowe wybudowane z ciosów miejscowych skał gipsowych tektonicznych, epitafiów wykonanych z nie zabytków z alaalabastrów. Generalnie można przyjąć, że bastrów angielskich w Polsce pokrywa się więcej zabytków z alabastrów angielskich północna Polska posiada alabastry pocho- zasadniczo z rozprzestrzenieniem wapien- w Polsce posiada Gdańsk (złocone rzeźby i dzenia angielskiego. Są to dzieła wykonanych posadzek szwedzkich, te zaś powtarza- płaskorzeźby w bazylice mariackiej!), a takne przez mistrzów angielskich z Londynu, ją trasy ówczesnego handlu zbożem przez że pobliskie miasta ze starymi kościołami i Nottingham, być może z Lincoln i Yorku, Gdańsk (por. nK nr 6/2004, s. 46-50). Naj- klasztorami. Niektóre unikalne zabytki z alabastrów (jako depozyty) przechowują m.in. muzea w Gdańsku i Warszawie. Wiele dzieł o tematyce religijnej posiadają kościoły i klasztory Pomorza, Warmii, Mazur i Wielkopolski. Angielskie alabastry w postaci gotyckiej rzeźby z lat 1420 – 1440 „biczowanie Chrystusa” dotarły nawet do Trzemeśni koło Myślenic (Małopolska) i na lubelszczyznę (Uchanie k. Hrubieszowa). Obecność tylu rzeźb z kamienia angielskiego w Polsce potwierdza tezę o złożoności kontaktów (nie tylko artystycznych) w okresie średniowiecza, nie ograniczających się do krajów położonych w bezpośrednim sąsiedztwie. ▪

Źródła:

» Firman R.J. (1984): A geological approach to the history of English alabaster. Mercian Geologist vol. 9 no.3 » Olszewski A.M. (1960): Gotyckie rzeźby alabastrowe pochodzenia angielskiego w Polsce. Biuletyn Historii Sztuki R. XXII nr 1 » Sylwestrzak H. (1997): Gips i anhydryt. Prawie bliźnięta. Państwowy Instytut Geologiczny - Warszawa Henryk Walendowski

Schematyczna mapa występowania skał gipsowych w Anglii i Walii.

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Żywice – podstawa chemii kamieniarskiej Z

akłady kamieniarskie powszechnie stosują środki chemiczne. Jednymi z podstawowych są kleje i szpachle. W nowoczesnych klejach i szpachlówkach stosowanych w kamieniarstwie podstawowym składnikiem są żywice. Wybranie odpowiedniego kleju czy szpachli, niezależnie od firmy z jakiej pochodzi środek, powinno opierać się na pewnej wiedzy dotyczącej rodzajów i własności żywic, na bazie których powstał dany produkt. Dlatego o informacje na temat żywic, ich własności i zastosowania zwróciliśmy się do osoby najbardziej kompetentnej, czyli przedstawiciela producenta. Mamy nadzieję, że podane przez niego w poniższym artykule informacje pozwolą na lepszy dobór i prawidłowe wykorzystanie produktów opartych na żywicach.

pionowych, np. dwóch boków elementów kamiennych, których na czas klejenia nie można ustawić w pozycję poziomą. Jego gęstość nie pozwala na wypływanie lub zesuwanie się z łączonych powierzchni. Szczególnie przydatny jest przy klejeniu w miejscach, w których łączenie nie jest widoczne, ponieważ jego charakterystyka nie pozwala na osiągnięcie małych przestrzeni pomiędzy klejonymi elementami. Stosuje się go również do rekonstrukcji brakujących fragmentów materiału. Najczęściej w takim przypadku dodaje się past koloryzujących, aby dopasować kolor kleju do materiału. Należy jednak pamiętać o tym, że zbyt duża ilość pasty negatywnie wpłynie na gęstość i wytrzymałość kleju. Do klejenia powierzchni poziomych polecany jest klej płynny o barwie słomkowej. KLEJE I SZPACHLÓWKI POLIESTROWE Najczęściej ma konsystencję przypominająProdukty oparte na żywicach poliestro- cą miód. Doskonale nadaje się przy łączewych są chętniej wybierane przez zakłady niach powierzchni widocznych, np. podklekamieniarskie niż produkty epoksydowe. janie parapetów, czy blatów. Stosowany jest Zaletą tych produktów jest szybki czas oraz też czasami do zamykania małych otworów niższe minimalne temperatury utwardza- i pęknięć w żółtych materiałach. nia. Produkty te charakteryzują się wyższą Do zamykania pęknięć i otworów w innego elastycznością oraz bardzo wysoką odpornością na promienie UV. Równie ważnym elementem produktów z żywic poliestrowych w porównaniu do produktów epoksydowych jest niższa cena. Niestety słabo wypadają przy ujemnych temperaturach, dlatego zaleca się stosowanie ich tylko do elementów wewnątrz budynków.

do zalewania płyt trawertynowych lub kamieni z otworami stanowiącymi element dekoracyjny kamienia. W tym przypadku jednak trzeba być ostrożnym, gdyż żywice poliestrowe podczas utwardzania mogą mieć kilkuprocentowy skurcz, więc może się okazać, że po utwardzeniu w wypełnionych otworach pojawią się pęknięcia żywicy. Najczęściej jest to powodem przedawkowania utwardzacza, dlatego trzeba zachować dokładną proporcję kleju i utwardzacza, gdyż zbyt szybka reakcja może zniszczyć materiał zamiast podnieść jego jakość.

SZPACHLÓWKI POLIESTROWE

Kolejnym produktem opartym na żywicy poliestrowej są szpachlówki. Najczęściej produkowane są w kilku podstawowych kolorach zbliżonych do popularnych kamieni oraz jednym neutralnym, łatwym do podbarwienia pod kolor naprawianego kamienia. Barwienie jednak często sprawia problem w prawidłowym dobraniu past koloryzujących. Dlatego też lepiej jest wymieszać odpowiednie barwniki przed dodaniem ich do szpachlówki, w przeciwnym wypadku można doprowadzić do przedawkowania pasty, co w konsekwencji spowoduje osłabienie parametrów wytrzymałościowych produktu, tj. twardości, odporności na zarysowania itp. Zaleca się dodawanie nie więcej niż 5 % barwnika w stosunku do masy szpachlowej. Najczęściej stosowane przez zakłady kamieniarskie szpachlówki mają gęstą konsyProdukcja żywicy KLEJE POLIESTROWE stencję. Jest doskonała do formowania braKleje do kamieni można podzielić w za- koloru materiałach oraz do klejenia jasnych kujących fragmentów materiału, jak rogi czy leżności od konsystencji lub koloru. Każdy kamieni służą kleje bezbarwne. Ze wzglę- kanty. Dobrej jakości szpachlówka nie tylko z nich został wyprodukowany z myślą o in- du na zastosowanie innego przyspieszacza powinna łatwo utrzymywać się na piononym zastosowaniu. Warto zwrócić uwagę stosowany jest też inny utwardzacz. W przy- wych powierzchniach, ale również dobrze na różnorodność produktów, aby trafnie padku bezbarwnych klejów utwardzacz jest łączyć się z materiałem nie pozostawiając dobierać każdy z nich do odpowiedniego w postaci transparentnego płynu, natomiast wyczuwalnej linii łączenia oraz po utwarrodzaju prac. w przypadku klejów o barwie słomkowej dzeniu dobrze się polerować. Najczęściej stosowanym klejem jest gę- utwardzacz najczęściej jest w formie białej Szpachlówki o płynnej konsystencji stosusty klej o barwie słomkowej. Przewidzia- pasty. je się do uzupełniania braków na poziomej ny jest głównie do łączenia powierzchni Kleje bezbarwne stosowane są również powierzchni oraz do zalewania otworów w

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

Maszyny i narzêdzia do obróbki kamienia

EGAR 450/4 N do obróbki

du¿ych i ponadwymiarowych tafli • zintegrowany PC i NC • cyfrowe przesuniêcie osiowe umo¿liwiaj¹ce punktow¹ kontrolê i dok³adnoœæ • du¿e wymiary obrabianych detali: 4500 (177”) x 2500 (98,5”) • nisko umieszczona p³aszczyzna robocza : ³atwoœæ za³adunku i roz³adunku • dostêp do sto³u roboczego z dwóch stron maszyny

Zapraszamy na targi BUDMA w Poznaniu 24-27 Stycznia 2006 • Hala 5, stoisko 104

MAK Sp. z.o.o. - Generalne Przedstawicielstwo Z.Bavelloni ul. Nowa 23, Stara Iwiczna - 05-500 Piaseczno tel. 022/ 737 71 40, 703 61 40 - fax 022/ 737 71 41, 703 61 41 e-mail: mak.bavelloni@makbavelloni.com.pl www.makbavelloni.com.pl

SGS The goal of UNI EN ISO 9001:2000 certification has been recently achieved by Z. Bavelloni Tools division

TOOLS DIVISION Certificate ISO 9001 n. IT98/0004

TOOLS DIVISION E-mail: tools@bavelloni.com Fax: 0039-031-72.85.19

Z.Bavelloni S.p.A. Via Milano, 93 - 22070 Bregnano (Co) - Italy Tel. 0039-031-72.83.11 r.a.-Fax 0039-031-72.86.358 E-mail: general@bavelloni.com - www.bavelloni.com SGS

Z. Bavelloni S.p.A. - Italy Machines Division - Certiﬁcate ISO 9001 n. IT05/0529

TECHNOLOGIE

materiałach np. w trawertynie lub marmurze. Stosowana jest również do podklejania siatki wzmacniającej materiał.

KLEJE I SZPACHLÓWKI EPOKSYDOWE Ten rodzaj produktów oparty na żywicach epoksydowych stosuje się głównie przy materiałach, które będą narażone na działania czynników atmosferycznych lub w przypadku łączeń konstrukcyjnych. Należy pamiętać, że czas pełnego utwardzania produktów epoksydowych jest znacznie dłuższy niż produktów poliestrowych i wynosi od 12-48 godzin w temperaturze 20° C. Zaletą tego typu produktów jest większa wytrzymałość na niskie temperatury, co jest istotnym parametrem dla poszukujących klejów do łączenia elementów nagrobków. Niestety mankamentem tych produktów jest znacznie szybszy czas żółknięcia żywicy niż w przypadku żywic poliestrowych. Gęstości i kolory klejów oraz szpachlówek epoksydowych są zbliżone do produktów poliestrowych, dlatego można znaleźć różnokolorowe szpachlówki oraz kleje o konsystencjach od płynnej do żelowej. Dodatkowo można znaleźć produkty przeznaczone do zalewania płyt kamiennych w celu zamknięcia pęknięć i małych dziur w materiale.

ZASADY UŻYWANIA PRODUKTÓW ŻYWICZNYCH Podstawową zasadą pozwalającą na prawidłowe łączenie elementów jest dobre przygotowanie powierzchni. Miejsca łączenia nie powinny być wypolerowane, gdyż zmniejsza się znacząco zdolność przyczepności, szczególnie w przypadku używania produktów poliestrowych. Klejone powierzchnie muszą być suche i oczyszczone z pyłu. Warto tutaj zwrócić szczególną uwagę na osuszenie powierzchni. Przy złym osuszeniu produkty poliestrowe nie będą trzymały się na mokrych, czy też wilgotnych powierzchniach. W przypadku zastosowania produktów epoksydowych, wilgotność powierzchni nie powinna przekraczać 7%. Zakurzone miejsca najłatwiej i najpewniej można oczyścić sprężonym powietrzem. Następnie należy odtłuścić miejsca łączenia za pomocą specjalnych zmywaczy. Po odparowaniu środka odtłuszczającego można przystąpić do klejenia. Należy wlać produkt

żywiczny do odrębnego pojemnika w ilości, która zostanie wykorzystana w krótkim czasie. Dzięki temu uniknie się zniszczenia niewykorzystanej ilości produktu. Przy produktach poliestrowych zaleca się stosowanie pojemników z podziałką, aby dokładnie dozować ilość utwardzacza. Zbyt mała ilość utwardzacza spowolni proces wiązania, a w skrajnych przypadkach wiązanie może nastąpić miejscowo lub produkt pozostanie lepki. Przedawkowanie utwardzacza spowoduje przyspieszenie wiązania, ale zdecydowanie pogorszy właściwości produktu. W skrajnych przypadkach może dojść do rozgrzania żywicy do 120- 130° C, a nawet do jej zapłonu. Po dodaniu utwardzacza należy dobrze wymieszać obydwa składniki, gdyż w innym przypadku wystąpią miejscowe problemy, jak przy zbyt małej lub zbyt dużej ilości utwardzacza. Kolejnym problemem może być zastosowanie niewłaściwego utwardzacza. Najczęściej popełniany jest ten błąd w zakładach, gdzie znajduje się wiele rodzajów produktów żywicznych. W takim przypadku reakcja utwardzenia nie nastąpi, a całość kleju lub szpachlówki trzeba będzie dokładnie zmyć z materiału. Podczas klejenia lub szpachlowania trzeba wziąć pod uwagę temperaturę otoczenia. Przy żywicach poliestrowych dawki utwardzacza podawane w katalogach są założone dla temperatury 20° C. Przy wysokich temperaturach lub bardzo niskich trzeba odpowiednio ująć lub dodać utwardzacza, lecz różnice ilościowe nie powinny być większe niż 1% od podanych przez producenta w katalogu. Należy również pamiętać, że żywice poliestrowe w można stosować już w temperaturze powyżej 0° C, za wyjątkiem klejów bezbarwnych z transparentnym utwardzaczem. W tym przypadku minimalna temperatura powinna wynosić 5° C, natomiast podczas pracy z żywicą epoksydową temperatura nie może być niższa niż 10° C. Obróbkę materiału należy rozpocząć po czasie, w którym producent określa jako czas utwardzania produktu. I w tym przypadku również należy wziąć pod uwagę, że katalogowy czas utwardzania podany jest najczęściej dla temperatury utwardzania 20° C. Przy niższych temperaturach czas ten może się znacząco wydłużyć. Zbyt wczesne

rozpoczęcie obróbki, pomimo wyczuwalnej twardości zewnętrznej naniesionego produktu może wiązać się z zapychaniem narzędzi polerskich oraz złą jakością powierzchni obrabianej kleju lub szpachlówki, gdyż właściwości mechaniczne są mniejsze niż w przypadku w pełni utwardzonego produktu. Kolejnym elementem wpływającym na właściwości mechaniczne żywic jest grubość warstwy naniesionej na materiał. Żywice poliestrowe w trakcie i po utwardzeniu mają wysokie napięcia wewnętrzne, gdyż skurcz po utwardzeniu może wynosić nawet 8%, jednakże zależy to od klasy żywicy. Dlatego też zbyt gruba warstwa tej żywicy może spowodować wewnętrzne pęknięcia i rysy w samym produkcie oraz wpływa na właściwości mechaniczne. Nie należy również pozostawiać dużej ilości żywicy poliestrowej z dodanym utwardzaczem w jednym naczyniu, gdyż bardzo wysoka temperatura podczas reakcji utwardzania przy dużej ilości produktu może stanowić niebezpieczeństwo. Inaczej jest przy produktach z żywic epoksydowych. Tutaj kurczliwość jest niewielka, a wynika to głównie z długiego czasu utwardzania. W przypadku używania produktów, gdzie samodzielnie miesza się żywicę, przyspieszacz i utwardzacz, należy pamiętać, że po dodaniu przyspieszacza do żywicy, należy dokładnie wymieszać obydwa składniki a następnie dodać utwardzacz. Jeśli doda się utwardzacz na nie wymieszany przyspieszacz, spowoduje to bardzo gwałtowną reakcję niebezpieczną dla przebywających w pobliżu ludzi. Na koniec chciałbym jeszcze dodać kilka słów dotyczących magazynowania i przechowywania produktów żywicznych. Wszystkie produkty należy przechowywać w ciemnym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu, gdzie temperatura nie spada poniżej 0° C. Złe przechowywanie produktów żywicznych wpływa na żywotność oraz jakość, a w skrajnych przypadkach doprowadza do zniszczenia produktu. ▪ Radosław Szymański

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Środki chemiczne do kamienia AKEMI Steinsiegel matt

■

Zabezpiecza przed wnikaniem tuszczy i olejów

■

Warstwa ochronna

■

Zabezpiecza przed wnikaniem wody

■

Steinmilch

Stein Lotion ■

■

◆ ◆

■

■ ■

■

◆ ■

◆ ◆ ◆

■ ■ ■ ■

Zanieczyszczenia naturalne

◆

■

Przebarwienia przez kwiaty, liście

■

Wosk świecowy, Warstwy parafiny

■

Przebarwienia przez masy uszczelniające

■

DBAMY O KAMIEŃ

Impregnacja

Kamień jest materiałem trwałym, lecz nie wiecznym czy niezniszczalnym. Już wybitny poeta z epoki cesarza Augusta – Owidiusz napisał ponadczasową sentencję: GUTTA CAVAT LAPIDEM NON VI, SED SAEPE CADENDO (Kropla drąży skałę nie siłą, lecz często padając). Czasy współczesne dopisały do tej sentencji następny czynnik destrukcji kamienia. Jest nim coraz bardziej zanieczyszczone środowisko. Niektóre zanieczyszczenia kamienia są tak mocno związane chemicznie z podłożem, że bez środków czyszczących nie można ich usunąć lub niemożliwe jest przeprowadzenie czyszczenia strumieniem pary czy piasku. Firma AKEMI proponuje całościowy i profesjonalny program czyszczenia, impregnacji, uszczelniania i pielęgnacji kamieni naturalnych i sztucznych. Program ten dodatkowo uzupełniają preparaty do utwardzania (krysta-

Pogłębienie tonacji kolorów

◆

Nieszkodliwy w kontakcie z żywnością

■

Zapobiega przed wnikaniem olajów i tłuszczów

■

Ochrona przed płynami kolorowymi

■

Zabezpiecza przed wnikaniem wody

■

✴

✴ ✴ ◆

■

Ochrona przed lakierami i farbami Uszczelnianie

Pielęgnacja Bieżąca pielęgnacja wszystkich powierzchni

Anti-Graffiti

■

Zabezpieczanie przed wnikaniem wody

■

Warstwy lakierów i farb

Zaprawy tynki

Stein Impragnierung

■

Świeże resztki farb

Anti Fleck

■

Odświeżanie połysku

■

Oleje łuszcze smary Sadza smoła ślady obuwia

Graffiti-Entferner

■

◆ ◆ ◆

Rdzawe przebarwienia i plamy Oleje, tłuszcze smary – powierzchniowo

Anti-Grun

◆

Surowe szlifowane powierzchnie

Resztki cementowe, wykwity Osady wapienne, resztki mydła

✴ ✴

■ ■

Czyszczenie bieżące Wosk i warstwy pielęgnacyjne

Rostentferner

■

Sanitarreiniger

■

✴

Czyszczenie Czyszczenie wstępne zanieczyszczenia budowlane

Wachsentferner

■

Powierzchnie polerowane

Steinseife

Steinpflegmittel nr10

Zementschleierntfener

Pogębianie tonacji kolorw

Steinreiniger

iewielu jest kamieniarzy w Europie nie znających nazwy AKEMI. Oznacza bowiem ona renomowaną firmę niemiecką z Norymbergi, produkującą od ponad 70 lat preparaty chemiczne dla przemysłu kamieniarskiego. Firmę założył w 1933 roku Erich Höntsch. Produkty firmy AKEMI są poszukiwane przede wszystkim ze względu na ich wysoką jakość. Przed dopuszczeniem produktu do sprzedaży preparaty przechodzą dokładne i długotrwałe badania zarówno w laboratoriach fabrycznych, jak i na budowach. Fabryka stosuje z powodzeniem dorobek światowej nauki, wprowadzając odpowiednie zmiany ze względu na postęp techniczny, technologiczny i ochronę środowiska. Firma AKEMI stale się rozwija i od wielu lat jest jednym z potentatów w branży. Należy podkreślić, że dopuszczenie preparatów AKEMI na rynek polski zostało poprzedzone badaniami w Laboratorium NaukowoBadawczym Przedsiębiorstwa Konserwacji Zabytków w Toruniu. Badania te rozpoczęto już w roku 1993. Wszystkie wyniki badań były pozytywne.

Steinsiegel Saidenglanz

Ol-u nd Fettentfernerpaste

Czyszczenie, impregnacja, konserwacja, bieżąca pielęgnacja, utwardzanie

■ ■

✴

✴ ✴

✴

✴ ✴

Polerowanie parapetów b. przydatne

■

przydatne

◆

nie nadaje się do marmuru

✴

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

lizacji) i ochrony antypoślizgowej.

DOBIERAMY WŁAŚCIWY PREPARAT W celu doboru właściwych preparatów należy przede wszystkim zidentyfikować kamień. Podstawowym podziałem jest rozróżnienie kamieni twardych i miękkich. Do twardych zaliczamy m.in. granity, gnejsy, sjenity, gabra, kwarcyty, diabazy, dioryty, porfiry. Do miękkich należą: marmury ( także onyksowe), wapienie, trawertyny, alabastry, piaskowce, większość łupków. Identyfikacja rodzaju kamienia jest także ważna z innego powodu. Otóż preparatów opartych na bazie kwasów nie stosujemy do skał zawierających węglan wapnia.

OFERTA W aktualnej ofercie firmy AKEMI znajduje się aż dziewięć preparatów czyszczących kamień. Dobór odpowiedniego środka zależy od rodzaju zanieczyszczeń przewidzianych do usunięcia. Mogą to być zanieczyszczenia budowlane, np. cement i zaprawy wapienne w postaci wykwitów czy plam. Stosujemy wówczas ZEMENTSCHLEIERENTFERNER. Resztki wosków, sadzy, smoły szybko usuwa produkt o nazwie WACHSENTFERNER. Mikroorganizmy (glony, sinice, porosty, mchy, grzyby) usuwa ANTI-GRÜN, a rdzawe przebarwienia i plamy ROSTENTFERNER. Oleje, tłuszcze, smary, a także przebarwienia od mas uszczelniających można wywabić środkiem o nazwie ÖL und FETTENENTFERNERPASTE. Zastosowanie pozostałych preparatów przedstawia poniższa tabela: Godne polecenia są preparaty do impregnacji. Cechuje je wysoka skuteczność, a także pożądana właściwość, że ich zastosowanie nie ogranicza zdolności oddychania kamienia. Wszystkie środki impregnujące AKEMI są hydrofobowe, tzn. zabezpieczają przed wnikaniem wody, a niektóre z nich chronią przed lakierami i farbami (ANTIGRAFFITI), olejami, tłuszczami, płynami kolorowymi (ANTI-FLECK). Ten ostatni środek jest godny polecenia w pomieszczeniach kuchennych, gdyż jest nieszkodliwy w kontakcie z żywnością. Niektóre impregnaty pogłębiają tonację kolorystyczną kamienia (efekt „mokrego kamienia”), a także maskują mikropęknięcia i zarysowania powierzchni. Firma AKEMI oferuje sprawdzone pod względem skuteczności preparaty uszczel-

niające, których ochronna warstwa uniemożliwia wnikanie tłuszczy, olejów i wody. Zdecydowanie pogłębia również tonację kolorystyczną (STEINSIEGEL MATT, STEINSIEGEL BRILLANT). Do pielęgnacji kamienia poleca się specjalne produkty na bazie wysokojakościowych wosków lub silikonu. Służą one do odświeżania i nadawania połysku powierzchni kamienia (STEINPFLEGEMITTEL NR 10, STEINMILCH, STEIN-LOTION). Niektóre preparaty szczególnie nadają się do powierzchni matowych, inne do polerowanych (p. tabela). Oddzielną grupą preparatów są krystalizatory czyli płyny do wzmacniania i utwardzania kamienia. Jeżeli kamień jest mniej lub bardziej osłabiony, ze zmienioną strukturą spoiwa lub ze spoiwem wypłukanym, należy powierzchnię scalić, by umożliwić dalszą obróbkę. Operacje tę przeprowadzamy utwardzaczami na bazie nieorganicznej (STEINFESTIGER K) lub na bazie organicznej (STEINFESTIGER E). UTWARDZACZ K jest produktem jednoskładnikowym, otrzymanym na bazie estrów kwasu krzemowego. Kontakt z wilgocią kamienia lub wilgocią powietrza powoduje reakcję katalityczną, która zamienia preparat w naturalny środek wiążący związki kwasu krzemowego i etanolu. Z 1 kg utwardzacza K powstaje 300-400 g żelu kwasu krzemowego. Utwardzacz K służy przede wszystkim do wzmacniania pochłaniającego wodę kamienia naturalnego (piaskowców, wapieni, marmurów) lub sztucznego (np. stiuków). Kamień nie zmienia kolorystyki i zachowuje pełną zdolność oddychania. UTWARDZACZ E jest preparatem dwuskładnikowym na bazie epoksydów, zawierającym rozpuszczalnik. Produkt ten wyróżnia się dobrą odpornością na temperaturę i bardzo dobrą przyczepnością do różnych materiałów. Po jego zastosowaniu następuje silne pogłębienie tonacji kolorystycznej kamienia. Utwardzacz E stosujemy do wzmocnienia porowatych, zmurszałych miejsc w wapieniach, marmurach, trawertynach, także do wypełniania drobnych rys i pęknięć w płytach z granitu, marmuru czy konglomeratu. Firma AKEMI gwarantuje wysoką jakość swoich produktów i zachęca do współpracy.▪ Henryk Walendowski

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

MARKETING

Logistyka w kamieniarstwie Podsumowanie

poprzednio publikowanych artykułach o logistyce zawarłem informacje które mogą być przydatne dla Państwa działalności. Mam nadzieję, że skłoniły Państwa do refleksji dotyczącej prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Nie chciałbym się powtarzać, ale odpowiednie zorganizowanie miejsca pracy jest niezmiernie istotnym elementem, który wpływa na wydajność i efektywność Państwa firm. W podsumowaniu pragnę, odnosząc się do wszystkich procesów omówionych w poprzednich częsciach, usystematyzować i uporządkować niektóre elementy tak, aby złożone w jedną całość mogły pomóc Państwu w podniesieniu konkurencyjności przedsiębiorstwa. Głównym założeniem logistyki jako narzędzia poprawy konkurencyjności firmy jest przede wszystkim skupienie się na obsłudze klienta zewnętrznego i wewnętrznego. Można to czynić poprzez ustalanie koncepcji i standardów obsługi klienta zewnętrznego przedsiębiorstwa oraz poprzez opracowanie strategii obsługi klienta wewnętrznego. Kolejnym krokiem jest analiza zaopatrzenia. Powinna ona opierać się na ustaleniu faz procesu zaopatrzenia, a także oceny dostawców oraz ich odpowiedniej klasyfikacji. Najważniejszym elementem tej analizy jest odpowiedni system składania zamówień, który może być oparty na systemie kodów kreskowych. Kolejnym aspektem poprawy konkurencyjności jest transport. Aby zwiększać swoją przewagę nad innymi trzeba odpowiednio dobrać kryterium wyboru środka transportowego poprzez analizy opłacalności oraz kryterium wyboru przewoźnika. Przy analizowaniu transportu nie wolno również zapominać o szacowaniu realnego kosztu transportu oraz tzw. konsolidacji w transporcie. Następnym punktem prawidłowej organizacji zakładu powinna być odpowiednia prognoza wielkości produkcji i zapasu. Takie prognozy można robić na wiele sposobów,

chociażby przez metodę równania wykładniczego czy też ustalanie i analizę trendu. Pozostałe metody to na przykład metoda szeregów czasowych czy metoda delficka i burza mózgów. Po dokonaniu prognoz nie możemy zapominać o ocenie przydatności tego prognozowania. Idąc dalej nie można przeoczyć takiego elementu, jak zapasy i magazynowanie. Aby odpowiednio zarządzać zapasami i stanami magazynowymi powinni Państwo rozpocząć swoje poszukiwania od ustalenia metody kontrolowania zapasów. Nie bez znaczenia będzie również ustalenie Ekonomicznej Wielkości Zamówienia oraz stałej wielkości zamówienia. Odnośnie zapasów można je sklasyfikować metodą ABC, a także można ustalić tzw. rotację zapasów. Jednym z ważniejszych zagadnień dotyczących zapasów i magazynowania są między innymi: MRP, Just In Time, czy też odpowiednia gospodarka magazynowa i zarządzanie magazynem. Ważnym jest również odpowiedni wybór i ocena metody magazynowania. Ostatnim elementem wpływającym na znaczną poprawę konkurencyjności jest odpowiedni system informacji w logistyce. Bardzo ważnym jest ustalenie źródeł informacji poprzez System Informacji Logistycznej w przedsiębiorstwie. Aby to wszystko osiągnąć należy zastosować integrację przy elektronicznej wymianie danych – EDI oraz poprzez pełną integrację dostawców w

Lista wcześniejszych publikacji autorstwa M. Domaradzkiego na temat logistyki: Część 1: ECR – Efektywna obsługa klienta; NK nr14/03/2005 Część 2: Strategia dobrej organizacji zakładu kamieniarskiego; NK nr15/04/2005 Część 3: Transport; NK nr16/05/2005

ramach łańcucha dostaw. Owa integracja polega przede wszystkim na zastosowaniu takich urządzeń, które pozwolą w sposób szybki oraz bardzo dokładny przekazywać informację pomiędzy osobą odpowiedzialną za sprzedaż, a Państwa firmą. Do tego celu rozwiązań mogą posłużyć już istniejące platformy wymiany danych, realizacji zamówień oraz analizy sprzedaży przy uwzględnieniu różnych kryteriów (chociażby ze względu na regionalizację czy też sezonowość itp.). Takie platformy to również możliwość skuteczniejszego kontrolowania swoich pracowników terenowych. Mam tu na myśli szeroko rozwinięte systemy raportowania oparte na ankietach, które podczas wizyty standardowo powinien wykorzystać pracownik, aby w przyszłości w lepszym stopniu wykorzystywać wiedzę o swoich dostawcach czy też nabywcach. W tym miejscu poruszony zostaje aspekt kosztów w logistyce. Oczywistym jest fakt, że aby maksymalizować zyski przy tak dużym nasyceniu zakładów kamieniarskich w naszym kraju,

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

MARKETING

każdy z Państwa przede wszystkim bierzei pod uwagę koszty swojej działalności. Obniżenia kosztów prowadzenia zakładu szukają Państwo u swoich dostawców, często poszukując promocji, obniżek, czy też innych form tańszego zakupu surowca. Jednakże nierzadko się zdarza, że materiał nabyty podczas wyprzedaży lub też pseudopromocji w ostatecznym rachunku te koszty jeszcze bardziej zwiększa. Każdy chyba się

obróbkę takiej płyty jest o wiele mniejszy (a więc lepsze zagospodarowanie czasu pracy pracownika), po drugie zostaje mniej odpadu (magazynowanie odpadów również jest kosztem pośrednim), po trzecie pewność, co do powtarzalności tonacyjnej elementu (przy założeniu, że element jest mniejszy niż 6 m2 – w opisywanym przypadku). Wracając do redukowania kosztów, warto jest przez chwilę zastanowić się nad wprowadzeniem

zgodzi, że na przykład z płyty kamiennej, której wymiary oscylują w przedziale 200 300 cm o wiele łatwiej jest przygotować elementy produktu finalnego niż z płyty mniejszej lub przecenionej z powodu uszkodzeń. Po pierwsze czas jaki musimy poświęcić na

systemu, który pozwoli Państwu lepiej dysponować swoimi środkami. W chwili obecnej, kiedy tak niewiele udało nam się wykorzystać środków pomocowych z Unii Europejskiej, powinniście Państwo przemyśleć taką perspektywę. Dla bardziej docie-

kliwych zapraszam na stronę dostawcy rozwiązań logistycznych firmę SAP – www.sap. com/poland. Jeżeli pragną Państwo kontynuowania tej tematyki zapraszam serdecznie na forum nK do przesyłania pytań. Być może niektóre przytoczone zagadnienia nie do końca są przejrzyste i zrozumiałe, ale zapewniam Państwa, że logistyka jest łatwa i przyjemna, a odpowiednie jej wykorzystanie doprowadzi do poprawy kondycji Państwa przedsiębiorstw. Wracając do ewentualnych pytań mogę zapewnić, że postaram się do wszystkich odnieść. Od marcowego numeru nowego Kamieniarza podejmę próbę przybliżenia Państwu możliwości uzyskania środków pomocowych z Unii Europejskiej. Jestem przekonany, że ta tematyka z pewnością Państwa zainteresuje. A póki co, w tym nowym 2006 roku składam Państwu moc najszczerszych i gorących życzeń samej pomyślności oraz udanego sezonu kamieniarskiego, bo przecież wszyscy, jak jedna rodzina życzymy sobie jak najlepiej. ▪ Mariusz Domaradzki

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Technologia suchego montażu Część 3

poprzednich częściach artykułu pisałem Państwu o zagadnieniach ogólnych technologii suchego montażu i podstawowych obciążeniach, jakie działają na kotwę. Pokazałem też w jaki sposób należy dobierać element kotwiący z tablic. Nie wspomniałem nic o indywidualnym projektowaniu kotew. Wyjaśnię w tej chwili o co chodzi. Może się zdarzyć, że żaden z producentów nie ma w swoich tab-

licach kotew o wysięgu (tzn. odległości od płaszczyzny ściany – cegły lub żelbetu do połowy grubości płyty) np. 28 cm. Co wtedy robić? Oczywiście można to pozostawić do rozwiązania producentowi kotew, albo zaprojektować samemu. Projektowanie opiera się na PN z jednym właściwie zastrzeżeniem – należy założyć, że kotwa może się ugiąć pod ciężarem płyty maksimum 1 mm. Określenie wymiarów kotwy wymaga

scy producenci mają aprobaty techniczne, ale statycznie uzasadnione wydają się być inne przekroje. Mam na myśli dwuteownik (rys. 1C), ceownik (rys. 1D) i zetownik (rys. 1E). W tym opracowaniu zajmiemy się tylko dwoma pierwszymi przekrojami. Gdybyśmy mieli przejść do funkcji, jaką każda kotwa pełni na elewacji należałoby wymienić kotwy nośne (przenoszą ciężar płyty i siły poziome od parcia i ssania wia-

Rys. 1 – Przekroje kotew

Rys. 2 – Płyta powieszona na kotwach z płaskownika w fudze poziomej

znajomości podstaw statyki i może być tematem na oddzielny cykl artykułów. Dlatego w tym miejscu pozwolę sobie zakończyć ten wątek. Mogę jedynie odesłać na swoją stronę www.faskam.pl, na której znajdziecie Państwo formularze w formacie xls do wymiarowania kotew. Zaznaczam jednak, że nie ponoszę żadnej odpowiedzialności za nieumiejętne posługiwanie się szablonami lub błędy w ich interpretacji. Przejdźmy zatem do omówienia kotew. Każdy kamieniarz powiedziałby, że należy zacząć od kotew wspornikowych (chociaż z taką nazwą nigdy się w gwarze kamieniarskiej nie spotkałem), wklejanych w uprzednio wywiercone otwory w ścianie. Z czego mogą być one wykonane? Oczywiście – stal nierdzewna, a kształt przekroju – dowolny! Najpopularniejsze (bo najtańsze?) są kotwy wykonane z płaskownika (przekrój prostokątny – rys. 1A), jako drugie w tej klasyfikacji należy wymienić kotwy wykonane z rury okrągłej – rys. 1B. Na te dwa przekroje pol-

Rys. 3 – Płyta powieszona na kotwach z płaskownika w fudze pionowej.

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Fot. 1 – Kotwa drutowa

Rys. 4 – Kotwa drutowa

tru) i stabilizujące (jedynie siły działające w kierunku poziomym). Kotwa stabilizująca ma znacznie mniejszy przekrój od nośnej. Przykłady kotwienia z zaznaczonymi siłami pokazują rysunki 2 i 3. Na rysunkach kotwy stabilizujące wykonane są z płaskownika. W tej chwili są one mało popularne na rzecz tzw. kotew drutowych wykonanych z okrągłego pręta (rys. 4 i fot. 1). Poza podziałami kotew już przytoczonymi – ze względu na kształt przekroju i funkcję pełnioną na elewacji można je pogrupować jeszcze inaczej. Kotwienie w 99% przypad-

Rys. 6 – Detal kotwy przewiercanej

ków znajduje się w fudze. W tym miejscu nasuwa się automatycznie podział na fugę poziomą (rys. 5A i fot. 2)) i pionową (rys. 5B i fot. 3). Wprawdzie kotwy rurowe (rys. 7 i fot. 5) mają taki sam kształt dla obu z nich, ale te z płaskownika dosyć istotnie się różnią. Są jeszcze tzw. kotwy przewiercane (rys. 5C i fot. 4) i łyżeczkowe (rys. 5D). Detal montażu płyty na kotwie przewiercanej ilustruje rys. 6. Należy sobie zadać w tym miejscu pytanie – gdzie i jakie kotwy stosować? Udzielenie odpowiedzi jest bardzo trudne. Z pewnością decydującym czynnikiem jest materiał,

z którego wykonana jest ściana. Reszta to właściwe usytuowanie płyty na elewacji i linie podziałów. Z pewnością filarki międzyokienne i płyty skrajne będziemy wieszać w fudze poziomej, natomiast pasy rozdzielające kondygnacje w fudze pionowej. Kotwy do fugi pionowej są tańsze, ale montaż trudniejszy, z kolei kotwy do fugi poziomej są droższe, ale pojawiają się oszczędności na robociźnie (sprawniejszy montaż). Kształt kotew rurowych jest taki sam dla różnych rodzajów podłoża. Kotwy z płaskownika różnią się nieco w przypadku kotwienia do żelbetu i cegły co ilustruje rys. 8.

Rys. 5 – Podział kotew ze względu na sposób chwytania płyty: A) fuga pozioma, B)fuga pionowa, C) przewiercana, D) łyżeczkowa

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

Styczeń | NR 18 | 1/2006

TECHNOLOGIE

Fot. 2 – Kotwa z płaskownika do fugi poziomej

Bardzo dużą zaletą kotew rurowych jest moment bezwładności (wielkość geometryczna figury płaskiej) taki sam dla wszystkich osi symetrii przekroju, innymi słowy – nośność kotwy jest taka sama zarówno w fudze poziomej, jak i pionowej. Końce kotwy osadzane w ścianie są dla wszystkich typów dodatkowo przegniatane, perforowane lub przekręcane (fot. 6). Ma to na celu zwiększenie powierzchni styku z zaprawą, co znacznie podnosi nośność na wyciąganie. Wymogiem dla kotew rurowych jest zaślepienie końca wciskanego w zaprawę tak,

Fot. 4 – Kotwa przewiercana

aby ta nie dostawała się do wnętrz rury. Najprostszym rozwiązaniem tego problemu jest zgniecenie końcówki kotwy, co ilustruje fot. 7. Żeby bardziej namieszać Państwu w głowie pozwolę sobie wprowadzić jeszcze inny podział typów kotew, co ilustruje rys. 9. Pokazano na nim różne warianty kotew na przykładzie rurowych. Oczywiście rzecz ta dotyczy również kotew z płaskownika zarówno dla fugi poziomej, jak i pionowej. Montaż płyt na wymienionych kotwach należy zacząć od wywiercenia otworu w ścianie o średnicy minimum 5 mm większej od wysokości płaskownika lub średnicy rury i głębokości o 10 mm większej niż odcinek kotwy przewidziany do osadzenia w ścianie. Na jaką głębokość powinniśmy wklejać kotwy

Fot. 5 – Kotwa rurowa

Fot. 3 - Kotwa z płaskownika do fugi pionowej

Rys.11 – Kotwa rusztowaniowa

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Fot. 6 – Kotwa z płaskownika – wklejany koniec jest przekręcony

Rys. 8 – Różnica między kotwą z płaskownika do betonu A) i cegły B)

w podłoże? Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Zależy to od kształtu przekroju kotwy i materiału z którego wykonana jest obudowywana ściana. Dla żelbetu (beton min B20) można przyjąć, że jest to wartość 8 cm, a dla innych materiałów (gazobeton) nawet 14 cm. Maksymalny wymiar osadzenia nie jest określany. Dlatego w każdym przypadku powinniśmy stosować kotwy dłuższe niż za krótkie. Przemawiają za tym względy bezpieczeństwa.

Drugą czynnością powinno być przedmuchanie otworu i osadzenie kotwy na zaprawie szybkowiążącej. Następnie można wieszać płyty. Detal wklejonej już kotwy przedstawia rys. 10. Niewątpliwie do kotew wspornikowych (można je równie dobrze nazwać wklejanymi) należy zaliczyć kotwy rusztowaniowe. Ich zadaniem jest przenoszenie wyłącznie obciążeń poziomych od stojącego przy ścianie rusztowania. Podczas ustawiania ruszto-

Rys. 9 – Różne kształty kotew na przykładzie rurowych

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Fot. 8 – Kotwa rusztowaniowa z wyjętymi „kluczami”

wań używane są kotwy wykonane z drutu średnicy ~10 mm i umieszczane w przypadkowych (w sensie rozmieszczenia fug na elewacji, nie statyki rusztowania!) miejscach. Dochodząc z kamieniem musimy je zdemontować i zamontować specjalnie do tego celu skonstruowane kotwy. Umieszczamy je w fudze poziomej (w ofercie polskich producentów nie ma kotwy rusztowaniowej do

Rys. 10 – Detal kotwy

fugi pionowej). Ich konstrukcja zapewnia możliwość usunięcia wystających przed lico kamienia (widocznych) elementów przy demontażu rusztowań. Dodatkową zaletą jest to, że jest dopasowana do szerokości fug. Miejsca osadzenia kotew rusztowaniowych należy uwzględnić w projekcie powykonawczym, przekazując inwestorowi wraz z nim „uszy” (inne określenie to „klucze”), aby można było łatwo ponownie ustawić rusztowanie np. w celu konserwacji elewacji. Aby skompleto-

Fot. 7 – Zagnieciony koniec kotwy rurowej

wać kotwę rusztowaniową potrzebujemy dwóch kluczy. Konstrukcja kotwy uniemożliwia wyjęcie z niej obu kluczy jednocześnie – należy to robić pojedynczo. Wygląd kotwy rusztowaniowej ilustruje rys. 11 i fot. 8. W tym miejscu mogę zakończyć opis kotew wspornikowych. W następnej części chciałbym przejść do opisu kotew regulowanych (dyblowych) i związanego z nimi rusztu (podkonstrukcji). ▪ FASKAM Projekt mgr inż. Dariusz Piros www.faskam.pl

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Wybór traka Czyli małżeństwo na dłuższy czas

rak jest podstawowym urządzeniem produkcyjnym zakładów obróbki kamienia, przecierających własne lub kupowane bloki. W większości przypadków decyzja o zakupie i zamontowaniu traka wpływa na profil produkcji zakładu na wiele lat, a ze względu na znaczny koszt takiej inwestycji może przesądzić również o jego przyszłości. Decyduje także o zakupach uzupełniających środków produkcji (przecinarki, szlifierki, boczkarki) i wyposażenia (suwnice, nośniki bloków, wózki widłowe itp.). Problemu tego nie muszą brać pod uwagę jedynie kamieniarze kupujący gotowe płyty surowe lub obrabiane i przetwarzający je w wyroby gotowe (np. nagrobki) jak to pokazano na schemacie. Problem zakupu traka jest trudny nie tylko ze względu na konieczność zgromadzenia znacznych środków finansowych. Problemem jest dokonanie wyboru technologii i stosownego urządzenia z aktualnie bogatej oferty traków używanych lub nowych oferowanych przez producentów włoskich, niemieckich, a ostatnio nawet chińskich (już obecnie zgłaszają gotowość dostarczenia wszystkich rodzajów obrabiarek do kamienia, również traków).

OD CZEGO ZACZĄĆ ? Punktem wyjścia jest asortyment wyrobów, które zamierzamy produkować obecnie i w najbliższej przyszłości. Podstawowy asortyment półfabrykatów otrzymywanych za pomocą traków przedstawia rys.1. Dodatkową funkcją jaką spełniają traki jest wyrównywanie (paserowanie) bloków. Kolejnymi czynnikami decydującymi o wyborze traka są: rodzaj surowca przewidzianego do obróbki (granit, marmur, piaskowiec, trawertyn...), wielkość bloków oraz zakładana wielkość produkcji (m2/rok, m2/ h) oraz jej seryjność (powtarzalność produktów w serii). Przed podjęciem decyzji dobrze jest przeanalizować: *źródło lub miejsce skąd

Rys. 1. Podstawowe operacje wykonywane przez traki - w technologii dużej płyty i w technologii paskowej

będziemy sprowadzali bloki *miejsce lub rejon, w którym będziemy sprzedawać nasze produkty *konkurencję w strefie działalności marketingowej firmy.

na przepiłować lub rozciąć w jednym cyklu roboczym. Stosowane są wózki jednoblokowe oraz wieloblokowe mieszczące nawet 6-8 bloków o nośności do 60 ton.

Rys. 2. Narzędzia trakowe o ruchu posuwisto zwrotnym, a. piły gładkie pracujące piaskiem stalowym, b. piły diamentowe

WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE TRAKÓW Przestrzeń ładunkowa. Nieodłącznym wyposażeniem traka jest wózek trakowy (lub blokowy).

Wielkością charakterystyczną jest szerokość wózka najczęściej 3 - 3,2 - 3,5 m, aktualnie w trakach „mamucich” powyżej 4 m. Rodzaj narzędzi: piły trakowe gładkie (pracujące piaskiem staliwnym), piły trako-

Zakład o skróconym cyklu : od p ł y t y do wyrobu gotowego BLOK ›› piłowanie ›› PŁYTA ›› formatowanie ›› obróbka powierzchni ›› profilowanie Zakład o pełnym cyklu produkcyjnym : od b l o k u do wyrobu gotowego

Jego powierzchnia (długość x szerokość) oraz maksymalne uniesienie narzędzi nad jego powierzchnią (wysokość) wyznaczają maksymalną wielkość ładunku (bloku pojedynczego lub zestawu bloków), który moż-

we zbrojone segmentami metalowo – diamentowymi = skrótowo piły diamentowe, tarcze zbrojone segmentami metalowo – diamentowymi = skrótowo tarcze diamentowe, liny zbrojone segmentami metalowo

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

- diamentowymi = skrótowo liny diamentowe. Narzędzia te przedstawiono schematycznie na rys. 2 i 3. Kinematyka narzędzi – sposób poruszania się narzędzia względem piłowanego bloku. Traki piłowe; dla traków piłowych pracujących piłami gładkimi charakterystycznym jest wahadłowy ruch posuwisto-zwrotny z unoszeniem piły w rejonie punktów nawrotu piły. Traki te oznaczam symbolem TPw (trak piłowy o wahadłowym ruchu pił). Traki pracujące piłami diamentowymi charakteryzuje prostoliniowy ruch posuwisto-zwrotny (bez unoszenia) – oznaczenie umowne TPp (trak piłowy o prostoliniowym ruchu piły). W tej grupie maszyn wydziela się jednopiłowe traki dzielące TPd. Traki pracujące diamentowymi tarczami tnącymi = traki tarczowe = od strony kinematycznej określa prędkość na obwodzie tarczy dobierana w zależności od rodzaju rozcinanego materiału, mieszcząca się w granicach 25-60 m/s. Traki jednotarczowe – najczęściej z tarczami o średnicy 1600 3500 mm, traki wielotarczowe podcinające z tarczami pionowymi o średnicy do 1600 mm (do 100 sztuk na jednym wrzecionie) i odcinającymi o średnicy 400 mm. Traki pracujące linami diamentowymi = traki linowe = charakteryzuje prędkość przemieszczania się liny względem powierzchni rozcinanego bloku. Liny z koralikami o średnicy 8,3 -11 mm dobierane są w zależności od rodzaju piłowanego materiału. Oznaczenia umowne : TL1x (trak 1- linowy do cięcia wzdłuż osi x), trak 1- linowy do cięcia poziomego TL1y, trak wielolinowy do cięcia w pionie -TLmx. WYDAJNOŚĆ CZY NIŻSZY KOSZT ? Hamlet miał problem „być albo nie być”, potencjalny nabywca traka musi zdecydować czy specjalizować się w wysokowydajnej produkcji płyt (na przykład elewacyjnych lub modułowych) z jednego materiału (granit i/lub piaskowiec, marmur), czy nastawić się na mniej seryjną produkcję płyt o różnej grubości z różnych materiałów. W pierwszym przypadku koniecznym jest dokładne rozeznanie rynku i uzyskanie dostępu do inwestorów i/lub architektów projektujących nowe apartamentowce i/lub biurowce z elewacjami o powierzchni kilku tysięcy metrów kwadratowych. W drugim przypadku rów-

Trak wielopiłowy wahadłowy - TPw pracujący gładkimi piłami trakowymi i piaskiem stalowym. Wielkości charakterystyczne : » wielkość wózka trakowego i wysokość bloku-uniesienie piły w szczelinie piłowej » skok i ilość skoków ramy 1/min –długość korbowodu. Wyposażenie: automatyczny obieg zamknięty masy ściernej (podawacz automatyczny). Obok: wielopiłowy trak na wahaczach skrzyżowanych. Przez zmianę długości ramion i ich rozstawu można uzyskać ruch wahadłowy jak w TPw lub prostoliniowy jak w trakach TPp.

Trak diamentowy - TPp wielopiłowy trak o prostoliniowym ruchu ramy, pracujący piłami zbrojonymi segmentami diament. Wielkości charakterystyczne: wielkość przestrzeni ładunkowej (długość,szerokość i wysokość bloku) skok i ilość skoków ramy 1/min – długość korbowodu. Wodne chłodzenie pił i odprowadzenie startego materiału. Tutaj trak w podnoszonym wózkiem.

Trak dzielący - TPd jednopilowy trak pracujący pojedyńczą piłą diamentową,stosowany do produkcji grubych płyt i wyrównywania bloków (paserowanie). Wielkości charaterystyczne : maksymalna długość i wysokość bloku (szerokość bez ograniczeń)- skok i ilość skoków ramy 1/ min-czynnik roboczy (olej hydrauliczny lub sprężone powietrze). Trak pracujący ze sterowaniem ręcznym lub w cyklu automatycznym (przestawianie wózka trakowego o założoną grubość płyty).

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

Styczeń | NR 18 | 1/2006

TECHNOLOGIE

Trak tarczowy - TT1 pracujący diamentową tarczą tnącą o średnicy 1600-3500 mm. Wielkości charakterystyczne : maks. wymiary rozcinanego bloku: wysokość i długość-moc silnika głównego – sposób rozcinania : skokowy i/lub na pełnej wysokości bloku Oznaczenie traka pracującego jedną tarczą Ø3000 mm – TT3000 Trak 3 tarczowy – oznaczenie TT3x3000

Trak wielotarczowy podcinający - TTh „wielopiła” do wycinania pasków bezpośrednio z bloku. Wyposażony w zespół 2-100 tarcz pionowych o średnicy od 800 do 1600 mm oraz tarczę podcinającą Ø400 mm . Umożliwia wycinanie cienkich (1 lub 1, 2 cm) pasków o długości rozcinanego bloku oraz szerokości do 40 lub 60 cm. Podstawowy trak w automatycznych liniach paskowych produkujących seryjnie płytki modułowe (modulgranit ,modulmarmo) o wymiarach 30x30 do 40x 60 cm. Wielkości charakterystyczne : wielkość przestrzeni ładunkowej wózka trakowego (długość x szerokość x wysokość bloku) ,moc silnika głównego (napęd wrzeciona roboczego tarcz). Oznaczenie umowne. (przykład) TTh 52x1600+400

nież nie ominie nas poszukiwanie indywidualnych klientów, ale przypuszczalnie w bliższej i lepiej rozeznanym rejonie. Możliwym jest również wykorzystanie naszego traka do cięcia usługowego w okresach mniejszego obciążenia własnymi potrzebami. Oczywiście w lepszej sytuacji są zakłady już wcześniej wyposażone w traki: tutaj zakup nowego urządzenia może być kontynuacją i zwiększeniem produkcji dotychczasowego asortymentu lub zapoczątkowaniem nowej produkcji (asortyment, surowiec).

tarcz lub lin diamentowych), o możliwie dużej skuteczności wyrażonej w m2/h powierzchni przeciętej przez 1 narzędzie. Wydajność tę można uzyskać w przypadku seryjnej produkcji płyt standartowych (o grubości 2-3 cm) lub pasków o grubości 1-1,2 cm (w technologii paskowej). Aktualnie warunek największej wydajności spełniają : » przy piłowaniu bloków granitowych i piaskowcowych- wielopilowe traki wahadłowe TPw , traki wielolinowe TLm, zaś w technologii paskowej wielotarczowe traki podcinające TTh (wielopiły). Wysoką wydajność przy piłowaniu piaskowców można uzyskać na trakach diamentowych TPp (przy dobrze dobranych segmentach). » przy piłowaniu marmurów, wapieni i trawertynów- wielopiłowe traki diamentowe TPp, wielotarczowe traki podcinające TTh. Jeśli mniejszy koszt inwestycji to... Na koszt produkcji elementów kamiennych składa się szereg składników, których podstawowe zestawione są w tab. 2. 1. Koszt zakupu i montażu traka – w tabeli podaję orientacyjne zakresy wartości w cenach z 2005r. Przy kalkulacji kosztów produkcji koszt ten występuje w formie amortyzacji w ciągu 10 lat eksploatacji (koszt zakupu + fundament + montaż dzielone na 10 lat). Praktyka wykazuje, że traki piłowe przy odpowiedniej konserwacji mogą być eksploatowane przez 20 - 30 lat, traki tarczowe i linowe nieco krócej. Obniża to znakomicie

Rys.3.Narzędzia o ruchu obrotowym lub obrotowo liniowym c.tarcza tnąca d.diamentowa lina trakowa

Jeśli wydajność to... Wysoką wydajność można uzyskać w wyniku zastosowania traka wyposażonego w możliwie dużą ilość narzędzi (pił trakowych,

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

Trak 1 linowy – stacjonarny - TL1x przeznaczony do paserowania bloków i produkcji grubych elementów płytowych g> 6 cm. Wielkości charakterystyczne: maksymalna wielkość bloków długość-wysokość :szerokość ograniczona wielkością wózka. Odmiany: TL1y-do cięcia poziomego TL1 xy-do wycinania kształtów w płaszczyźnie x-y (skoordy-nowany ruch liny w dół i ruch wózka prostopadle do liny diamentowej) TLxyo- do wycinania kształtów przestrzennych zmiennych względem osi z

Trak wielolinowy - TLmx pracujący linami diamentowymi (tutaj 60-ciolinowy) przeznaczony do seryjnej produkcji płyt standartowych,zwłaszcza granitowych. Wielkości charakterystyczne jak dla TL1. Aktualnie produkowane są traki różniące się ilością jednocześnie pracujących lin (od 5 do 60 lin)

jednostkowe koszty produkcji. 2. Jednostkowy koszt narzędzi zależny od narzędzia i rodzaju obrabianego materiału. W tabeli podano orientacyjne wartości dla granitu (G), marmuru, wapienia (M), piaskowca (P) i wybranych narzędzi. W przypadku segmentowych narzędzi diamentowych (piły i tarcze) do analizy przyjąłem koszt zakupu kompletnego narzędzia (brzeszczot + segmenty); w przypadku wielokrotnego przezbrajania brzeszczotów koszt ten jest niższy. 3. Zapotrzebowanie wody technologicznej. Woda stosowana w zakładach obróbczych pracuje w obiegu zamkniętym, w którym jest oczyszczana i ponownie podawana do obiegu. W kosztach ujmuje się amortyzację oczyszczalni, koszt wody uzupełniającej, pomp oraz koszt energii przez nie zużywanych. Najwięcej wody wymagają wielkowymiarowe tarcze diamentowe traków TT, nieco mniej liny i piły diamentowe traków TPp. 4. Moc zainstalowana urządzenia umożliwia obliczenie kosztu energii elektrycznej zu-

żywanej podczas pracy traka, a zwłaszcza stwierdzenie czy nasz transformator posiada wystarczającą rezerwę mocy. Koszt energii elektrycznej oblicza się mnożąc moc zainstalowaną przez efektywną ilość godzin pracy – najczęściej jest to 60-70% czasu nominalnego oraz koszt 1 kWh 5. Wymiary gabarytowe traka. Wymiary te decydują o możliwości zainstalowania w istniejącej hali lub o wielkości hali nowej. W przypadku traków piłowych TPw i TPp należy zwrócić uwagę na rodzaj wózka trakowego (stosowane są wózki podłużne i porzeczne). Wysokość traka powiększona o 1,5-2 m przestrzeń manewrową określa minimalną wysokość hali traków. 6. Masa urządzenia. Podane w tabeli masy traków piłowych (np. TPw -198 t) obrazują trudności związane z transportem, montażem i ewentualnymi naprawami tych urządzeń. Wielopiłowe traki TP najlepiej jest montować „na świeżym powietrzu”, przy zastosowaniu żurawi samojezdnych, a dopiero później obudowywać je halą. Manewrowanie ciężkimi i wielkogabarytowymi elementami traków (koła zamachowe o średnicy do 4,5 m, ramy piłowe o masie 20-30 ton, ciężkie słupy, przystawki korbowe). W pozostałych urządzeniach producenci

Rys.3.Narzędzia o ruchu obrotowym lub obrotowo liniowym c.tarcza tnąca d.diamentowa lina trakowa

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

TECHNOLOGIE

starają się dostarczać urządzenia kompletnie lub częściowo zmontowane zapakowane w kontenerach. Przykładowo 32 -tarczowy trak podcinający TTh firmy SIMEC dostarczany jest w 1 kontenerze w postaci całkowicie zmontowanej. Na miejscu montażu przykręcany jest śrubami kotwowymi do uprzednio przygotowanego fundamentu, podłączany do sieci elektrycznej i wodnej. Jeśli niższy koszt eksploatacji to... Na koszty eksploatacji traka składa się koszt zużycia narzędzi, koszt energii elektrycznej i wody, koszt konserwacji i remontów oraz koszt robocizny. Podstawowe wielkości tych czynników dla analizowanych traków podane są w tab. 2. Dla oszacowania rzeczywistych kosztów narzędzi i zużycia wody podane w tabeli koszty jednostkowe należy przemnożyć przez ilość pracujących narzędzi. Ilość tę możemy obliczyć dzieląc szerokość bloku B (lub zestawu boków) przez zakładaną grubość płyt G, powiększoną o grubość części tnącej narzędzia T, naddatki na dalszą obróbkę N oraz poszerzenia szczeliny piłowej P– patrz rys. 4.

B n= (szt ) G +T + N + P

TP Traki piłowe CZYNNIKI KOSZTOWE

wysoka >900 tys. C e n a urządzenia PLN

Wielkość fundamentu m3

TPw xxxx

niska < 200 tys

xxxx

duży > 200 m3

xxxx

średni >40 <200

xxxx

Jednostkowe (na 1 narzędzie) zapotrzebowanie wody technologicznej l/min.szt

Moc zainstalowana kW

woda u z u pełn. 2-4 60 132

długość

xxxx

TL1

M 3-4

P 3-8

xxxx

TLm xxxx

xxxx

xxxx xxxx

G 10-12

TTh

TL Traki linowe

xxxx xx

piły gładkie + piasek piły i tarcze diament. liny diamentowe

TT1

xxxx

pł mały < 40 m3

Jednostkowy koszt narzędzi PLN/m2 */

TPd

średnia > 200 < 900

szeroPrzyjęcie ilości oraz rodzaju narzędzi trakokość wych umożliwia wstępny dobór traka i jego (bez toWymiary gabarytowe wielkości oraz przygotowanie zapytania oferrowisk) (m) towego (w przypadku zakupu nowego lub wysoużywanego traka). Dobrze jest zebrać i pokość równać oferty od 2-3 dostawców o ustalonej pozycji na rynku. M M a s a urządzenia W warunkach ostrej konkurencji można w tony ten sposób uzyskać znacznie większe upusty niż w przypadku kontaktów z jednym dostawcą. powodować takie lub inne działania inwestycyjne. Tym niemniej uświadomienie tych WNIOSKI czynników może uchronić przyszłych inweWybór traka wymaga nie tylko zgroma- storów od nieprzyjemnych niespodzianek, dzenia niezbędnych środków finansowych, a to było intencją autora. również przeprowadzenia dokładnej analizy W kolejnym artykule napiszę o innych tego, co chcemy produkować i w jakich iloś- ciekawych trakach do piłowania bloków w ciach oraz reperkusji kosztowych i marketin- produkcji mało i średnioseryjnej, które pogowych wynikających z podjętej decyzji. Nie jawiają się na naszym rynku. ▪ ma i nie może być gotowej, pełnej recepty umożliwiającej wybór optymalnego urząmgr inż. Wacław Chrząszczewski dzenia. Istnieje zbyt duża ilość czynników (poza wymienionymi powyżej) mogących

TPp

TT Traki tarczowe

xxxx

xxxx G 65

G 60-70

xxxx xxxx

xxxx

G 30-35

P 30-40

25-40

Ø 2000 7 0 80

Ø< 1600 30-40

25-40

20 22

37 90

8-10

75 90

15 20

37 60

15 0 220

12,416

5,67,5

9– 9,2

6-10

9,810,9

4,5-6

0,5

4,56,6

1,22,5

1,51,7

5,27,2

5-6

4,55,5

4,56

5,97,3

32 50

10 15

20 30

40 45

10 15

1519,2

5,410

5,27,2 45 198

Bibliografia : 1. A. Bukalski „Lina diamentowa w wydobyciu i obróbce kamienia naturalnego” MC DIAM -2005 2. Obróbka mechaniczna i obrabiarki do kamienia, h. g. Braune -2004 3. Materiały informacyjne firm BIDESEIMPIANTI-Breganze (IT) SIMEC-Castello da Godego (IT)

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

PRODUCENCI

Falcon 308 Gantry 8 - linowy trak do cięcia granitu liną diamentową φ 6mm

ALCON 308 GANTRY firmy WIRES ENGINEERING jest maszyną, która przesuwa się ponad blokami umieszczonymi na betonowym postumencie. Standardowa długość torowiska dla maszyny to 7,0 metrów lub wielokrotność. Zaletą tego rozwiązania jest niezależność maszyny poprzez możliwość umieszczenia wielu bloków, zaprogramowania pracy – w zależności od ilości materiału – nawet na kilka dni. FALCON 308 GANTRY może w zasadzie pracować w ruchu ciągłym. Nie wstrzymują nas wymiany materiału na wózkach. Po wykonaniu cięć na jednym bloku maszyna przejeżdża na następny. FALCON 308 GANTRY stwarza szansę innej organizacji magazynu – nie w płytach, a w blokach, które jesteśmy w stanie w bardzo krótkim czasie pociąć na zamówienie klientów zewnętrznych lub własnej produkcji. Ma to szczególnie znaczenie w przypadku droższych materiałów, gdzie częściej pojawiają się niestandardowe zamówienia. Dysponując dyskiem 3000 lub 3500 odcinamy potrzebną liczbę płyt i odstawiamy blok, czekając na kolejne zamówienie, kiedy do-

stawimy go znów na wózek. Tracimy czas i jedną płytę. FALCON 308 GANTRY nie musi ciąć bloków do końca. Może powracać do bloków wiele razy bez strat na materiale. Blok raz postawiony nie zmienia swojego położenia i każde kolejne cięcie daje nam pełnowymia-

rowe płyty. Wyposażony jest w wały prowadzące liny o szerokości 300 mm, które w tym modelu mogą prowadzić maksymalnie 8 lin diamentowych. Oznacza to możliwość cięcia każdorazowo na szerokości 300 mm bloku i w zależności potrzebnych grubości płyt wykorzystujemy odpowiednią liczbę lin:

FALCON 308 GANTRY

Wydajność

opad m/h

Dł bloku (m)

ile lin

czas [h]

0,25

0,30

0,35

0,40

0,50

2,5

5,00

6,00

7,00

8,00

10,00

100,00

120,00

140,00

160,00

200,00

opad m/h Dł bloku (m)

ile lin

czas [h]

0,25

0,30

0,35

0,40

0,50

3,0

4,50

5,40

6,30

7,20

9,00

90,00

108,00

126,00

144,00

180,00

opad m/h

Dł bloku (m)

ile lin

czas [h]

0,25

0,30

0,35

0,40

0,50

3,5

4,38

5,25

6,13

7,00

8,75

87,50

105,00

122,50

140,00

175,00

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

PRODUCENCI

Wydajność

trak 5 linowy

0,35

0,4

0,5

3,13

3,75

4,38

5,00

6,25

62,50

75,00

87,50 100,00 125,00

0,3

0,25

ile lin

2,5

czas [h]

Dł bloku

opad m/h

0,3

0,35

0,4

0,5

0,25

ile lin

czas [h]

Dł bloku

opad m/h

3,75

4,50

5,25

6,00

7,50

75,00

90,00 105,00 120,00 150,00 opad m/h

Dł ile lin czas [h] 0,25 bloku 3,5

Wydajność

0,3

0,35

0,4

0,5

5,25

6,13

7,00

8,75

4,38

87,50 105,00 122,50 140,00 175,00

trak 10 linowy

0,35

0,4

0,5

1 20

0,3

0,25

ile lin

2,5

czas [h]

Dł bloku

opad m/h

6,25

7,50

8,75

10,00

12,50

125,00 150,00 175,00 200,00 250,00

0,35

0,4

0,5

1 20

0,3

0,25

ile lin

czas [h]

Dł bloku

opad m/h

7,50

9,00

10,50

12,00

15,00

150,00 80,00 210,00 240,00 300,00 opad m/h

Dł ile lin czas [h] 0,25 bloku 3,5

1 20

Wydajność

8,75

0,3

0,35

0,4

0,5

10,50

12,25

14,00

17,50

175,00 210,00 245,00 280,00 350,00

trak 15 linowy opad m/h

Dł ile lin czas [h] 0,25 bloku 2,5

1 20

9,38

0,3

0,35

0,4

0,5

11,25

13,13

15,00

18,75

187,50 225,00 262,50 300,00 375,00 opad m/h

Dł ile lin czas [h] 0,25 bloku 3

m3 betonu (w zależności od długości torowiska) - montaż maszyny w ciągu 3 dni roboczych - cięcie linami diamentowymi o średnicy 6 mm. - 8 lin diamentowych napędza silnik 32 kW. - roczna wydajność: przyjmując średnio 1 m2 / linę / godzinę, 20 godzin dziennie i 250 dni pracy w roku, otrzymamy odpo wiednio przy: 8 linach = 40 000,00 m2 6 linach = 30 000,00 m2 5 linach = 25 000,00 m2

Gdybyśmy chcieli otrzymać np. 30 000 m2 płyt tnąc piłami 3000 potrzebowaliśmy: a) przynajmniej 4-5 maszyn zamiast jednej b) 180 – 200 kW zamiast 32 kW c) odpad: cięcie piłą 13 mm x 30 000 m2 = 390 m3 szlamu - cięcie liną 6,5 mm x 30 000 m2 = 195 m3 szlamu - oszczędność na materiale to min. 195 m3 x średnia cena 3000,00 zł/m3 = 585 000,00 PLN rocznie. Cena maszyny FALCON 308 Gantry to 180.000 euro. ▪

Wysokość maszyny

5800 mm

Długość maszyny

8520 mm

Max długość bloku

3,50 – 4,50 m

0,3

0,35

0,4

0,5

Max wysokość bloku

2,10 m

13,50

15,75

18,00

22,50

Długość liny diamentowej

16,00 mb

Wymagany kompresor

3 kW – 9 bar

Silnik główny

32 kW

Ciążar maszyny

7 000 kg

Silnik do ruchu góra / dół

3 kW

Silnik do przesuwania maszyny

0,75 kW

Prędkość liny diamentowej

0-35 m/s (falownik)

Moc zainstalowana

42 kW

Zasilanie

380 V – 50 Hz

11,25

225,00 270,00 315,00 360,00 450,00 opad m/h

Dł ile lin czas [h] 0,25 bloku 3,5

0,3

0,35

0,4

0,5

15,75

18,38

21,00

26,25

13,13

262,50 315,00 367,50 420,00 525,00

8-7 lin – płyty 3 i 2 cm 6-5 lin – płyty 6 i 5 cm, itp. Wybitnymi zaletami tej maszyny jest ekonomia jej uruchomienia oraz użytkowania: - wymagane fundamenty: od 15 m3 do 30

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

FELIETON

Jarosław Mirowski

Nie bądź chytry,

czyli chytry dwa razy traci

hytrość podobno nie popłaca, a ten kto jest chytry, po dziecięcemu rzecz ujmując, nie jest lubiany i nikt nie chce z nim współpracować. Tak uczyła mnie babcia, która jest przedwojenna i nie da się ukryć, że na dzisiejszym biznesie się nie zna. Bo wydaje się, że dzisiaj bez bycia chytrym robić interesów się nie da. Często zaczynam od tego zdania, nie omieszkam więc i teraz go pominąć: buduje się w Warszawie wiele, rzec by można nawet, coraz więcej. Niestety, nie są to obiecane młodym Polakom przez obecną partię rządzącą tanie mieszkania, a wprost przeciwnie, raczej apartamentowce i budynki mieszkaniowe o podwyższonym standardzie. Nie można zapominać również o biurowcach i hotelach.

przywędrowały do nas z trzeciego świata lub z innej galaktyki? Wersja pierwsza: po przetargu firma, która go wygrała, zaczyna w popłochu szukać pracowników za płacę, za którą żaden szanujący się fachowiec pracować się nie zgodzi. Organizuje więc łapankę i na budowie prace wykonują ludzie, którzy się na tym kompletnie nie znają. Jest to wersja optymistyczna, zakładająca, iż właściciel firmy zna się na rzeczy, doznał jedynie chwilowego zaćmienia umysłu przy okazji przetargu, ewentualnie odezwała się GDZIE LEŻY WINA? w nim żyłka hazardzisty lub instynkt żołnierza, który nie może sobie pozwolić na przegranie walki. Wersja druga (traumatyczna, nie pozostawiająca żadnej ze stron choćby odrobiny nadziei): przetarg wygrywa człowiek nie mający pojęcia jak się za wykonanie prac JAK ZAWSZE PIENIĄDZE zabrać, nie mający pracowniKolejne często używane ków ani zaplecza logistyczneprzeze mnie zdanie (którego go. Ostatnio trafiłem na firmę wybitnie nie lubię, nie będę montującą opaski granitowe ukrywał) brzmi: jeśli nie wiana jednym z budynków wieldomo o co chodzi, to chodzi o kiego warszawskiego osiedla, pieniądze. Ciężko byłoby wymieli tam również wykonymienić jednym tchem firmy, wać elewację. Pracowników które upadły przez wplątanie było czterech, wiertarka do się w kokosowe interesy z dewykonywania otworów w veloperami przy okazji dużych cokołach jedna. Oczywiście budów. Jak powiedział mi w wylecieli stamtąd z hukiem zaufaniu pewien pracownik razem z pracodawcą. Czy jednego z nich: wszelkie wpadopłacało się ich zatrudnieki odbijamy sobie na podwynie i strata czasu (a więc i konawcach. Aż strach się bać… pieniędzy)? Dla jakiej kwoty Kogo stać na to, aby wstrzymaz metra? Dziesięciu złotych? no mu kwotę w wysokości caBardzo proszę o przesłanie łego rocznego obrotu? mail’em odpowiedzi na pyPowiększa się niestety rówtanie: kto na tym zyskał? WiaPieniądze oszczędza się po, ale również domo tylko komu się oberwie… nież liczba detalistów, którzy chcieliby, żeby wykonywać prace na ich rzecz za darmo. i przed: stawki narzucane przez współstarZapewne do kronik przejdzie pewna Pani Niejeden na koniec roku miał do czynienia tująych w przetargach zaczynają powoli kierownik na jednej ze sztandarowych buz klientem wiszącym nad uchem i powtarza- graniczyć z absurdem. Co się dzieje po ogło- dów w Warszawie developera x, która odjącym jedno zdanie: Panie, ja chciałbym na szeniu wyników przetargu, którego stawki biór ścianek gipsowo – kartonowych doko-

święta już tu mieszkać. Większość więc ocierając pot z czoła starała się, żeby klienta nie zawieść, często w zamian zawodząc swoich bliskich. Klient zaś, jak to klient: robota skończona, a jemu wtedy zbiera się na urywanie za pewne niedociągnięcia, które wynikały z pośpiechu, bądź klasycznej oszczędności (mam tu na myśli oszczędność klienteli). Nie dość więc, że harówa, to dodatkowo brak wdzięczności i satysfakcji, przede wszystkim finansowej.

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

FELIETON

nywała za pomocą dwumetrowej poziomicy i kartki papieru. Przykładała poziomicę do ściany i próbowała między jej krawędź i powierzchnię ściany wepchnąć standardową zeszytową kartkę (dla ćwiczenia proponuję zmierzyć jej grubość); jeśli przeszła, konieczne były poprawki. Co z tego wyniknęło? Olbrzymie opóźnienie w oddaniu lokali, nerwy a przede wszystkim brak płatności dla wykonawców. Ludzie po prostu zostawiali pracę nie kończąc jej. Również do kronik przejdzie zapewne liczba firm kamieniarskich pracujących na wspomnianej budowie, realizująca po kolei koncert życzeń klienta, architekta i przedstawiciela developera, którym dziwnie ciężko się było dogadać. Na własnym grzbiecie odczułem, że tego poważnego tematu nie da się rozwiązać przez tydzień. Niejeden wyszedł z tego z podkulonym ogonem, ciesząc się w przypadku wyjścia na

w Niemczech, to widziałem posadzkę, która była lepiej zrobiona. Oczywiście, zapewne była zrobiona lepiej! Prawdopodobnie przez polskiego kamieniarza. Z jedną małą różnicą: za inną stawkę, dzięki której mógł on sobie pozwolić na dokładność, precyzję, a przede wszystkim spokojne działania. A wspominaną przeze mnie posadzkę zapewne polerowała maszyna. Właśnie dlatego wygląda jak lusterko! I nie chodzi o to, że kamieniarz tej maszyny nie ma. Ma lub może ją wynająć! Tylko nikt nie ma zamiaru za jej pracę zapłacić. Dla małej firmy brak pieniędzy za wykonanie prac w luksusowym apartamencie to nóż przy gardle, dla większej tylko gorzka pigułka. Co jednak, gdy apartamentów było więcej, albo ułożyło się w kamieniu trzy klatki schodowe? Firma do wygrania procesu może nie dożyć…

w ogon zamykając kółeczko (choć prosi się powiedzieć, że gryzie się z chytrości w #@%). Chytry dwa razy traci,…ale często nie swoje. To powiedzenie ma trochę krótszy rodowód od tego, które znalazło się w tytule. Niestety obecnie w naszym kraju jest bardziej aktualne.

NA SZCZĘŚCIE Nie wszystko jest tak czarne! Nie mogę nie wspomnieć o ludziach normalnych, trafiają się i tacy. Czasami klient przychodzi i mówi, że dostał ofertę za cenę x i od razu ją odrzucił. Dlaczego? Ponieważ zdaje sobie sprawę, że w cenie x to nie da się kupić porządnego kleju do montażu na ogrzewaniu podłogowym. Są to jednak jednostki wybitne i wspominam o nich tylko z kurtuazji aby nie być posądzonym o czarnowidztwo.

Z NOWYM ROKIEM Każdy walczy o kontrakt, jak gdyby była to co najmniej złota rybka mogąca spełnić życzenie tego, który ją schwytał. Tymczasem jest to o wiele częściej gwóźdź do trumny. Dlaczego nie można się porozumieć, ustalić stawkę przetargową, poniżej której nie jest już to praca, lecz poniżanie się? Uwierzcie Państwo: praca dla Was się znajdzie, ostatni Mohikanie którzy będą dołować ceny (jak ten od opisywanych przeze mnie cokołów) szybko wyginą z przyczyn prozaicznych: kontrakty są niejadalne (ludzki organizm nie trawi celulozy), a zarobić tam nawet na suche bułki nie dadzą. Życzyłbym sobie i wszystkim, którzy ten tekst przeczytali, żeby do łask wróciło przysłowie tytułowe, którego to nauczyła mnie babcia. I żeby już nikt nie miał za złe Włochom ze Złotych Tarasów zawyżania stawek za układanie kamiennych posadzek. Klientom zaś, życzę w tym Nowym Roku, aby docenili pracę innych, tak jakby chcieli, aby ich praca była doceniana, płacenia stawek kamieniarzom (i nie tylko) jakich oczekują (bądź też otrzymują) od zero. Na drugim, detalicznym biegunie, sy- NIESTETY swojego pracodawcy i dużej ilości zleceń Z jednej strony developerzy obcinają co dla naszych kamieniarzy. I żeby wkrótce nie tuacja wcale nie wygląda lepiej: ludzie często szukają dziury w całym, aby urwać choć popadnie, z drugiej sami biorący udział w musieli podziwiać ich pracy jedynie w Niemparę groszy, albo co gorsza potrafią w ogóle przetargach przez nich organizowanych czech, które przywołują za wzór. Wszystkim nie zapłacić za wykonanie pracy i bezczelnie dostarczają im broń do ręki. Detaliście zaś zaś: szacunku dla siebie i dla innych. Może to roześmiać się człowiekowi w twarz, wypo- łatwo znaleźć firmę, która wykona popraw- nam wielce ułatwić życie! ▪ wiadając zdanie: spotkajmy się w sądzie lub ki na blacie za połowę kwoty, którą urwał ostatnio przeze mnie usłyszane: jak ja byłem pierwszemu wykonawcy. I tu wąż gryzie się

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

FELIETON

Narty, olimpiada i kamień Z

ima w pełni. Za oknem śnieg. Właśnie skończyłem oglądać kolejną transmisję ze skoków narciarskich. Tym razem to pierwszy z prestiżowej serii konkurs „Czterech skoczni”. Słuchałem naszych komentatorów i dziwiłem się kolejny raz wysłuchując komentarz, będący raczej serią pobożnych życzeń niż faktów. Od początku sezonu wszyscy oczekują, że Adam Małysz zacznie wygrywać, a przynajmniej stawać na pudle. A tu nic. Przekonanie komentatorów nic w tej sprawie nie jest w stanie zmienić. Nie oszukujmy się, Adam po prostu nie ma takiej formy, żeby wygrywać lub nawiązać walkę z najlepszymi. Należy się cieszyć z tego, że walczy i jest zwykle w pierwszej dziesiątce. Denerwujące jest tylko to, jak komentatorzy, były trener czy działacze szukają powodów w warunkach pogodowych i innych przeciwnościach losu. W zasadzie o kryminalnych zdarzeniach w Związku, nikt nie wspomina. Jaka może być atmosfera do trenowania, jeśli sprawy finansowych przekrętów toczą się tuż obok zawodnika? Niemożliwe jest, aby nie rzutowało to na rezultaty i poziom przygotowania. Inna sprawa to wpadanie w euforię komentatorów i dumne wypinanie piersi po medale przez trenerów i działaczy, gdy Adam skacze dobrze. To zjawisko trwa już kilka lat. Obserwatorzy skoków mogą łatwo zauważyć, że dobrzy trenerzy we współpracy z dobrymi działaczami potrafią wiele. Sytuacja, gdy dobre wyniki cechują tylko jednego zawodnika to raczej zasługa jego talentu i cech osobistych, a nie trenerów i działaczy. Śledząc historię skoków można zobaczyć jak norweskie skoki z niebytu przed 2002 rokiem, trener kadry norweskiej - Mika Kojonkoski wyprowadził na szczyt. I nie przy pomocy jednego zawodnika. A u nas – mamy Małysza i ciągle dobrze zapowiadających się innych. Niektórzy zapowiadają się już od kilku lat. Co moje dywagacje na temat skoków mają wspólnego z naszą branżą? Wbrew pozorom sporo. Wspólne jest dobre samopoczucie i pewność siebie. Rozmawiałem podczas targów we Wrocławiu z szefem jednego z liczących się zakładów. Obserwuję ten zakład od kilku 94

lat i po okresie agresywnej promocji i inwestycji w marketing szef odpuścił. Stoiska są coraz mniej ciekawe, mniejsze, a i inne działania promocyjne redukowane. Tegoroczna rozmowa o targach była dla mnie szokująca. Przytoczę główne wątki. Mój rozmówca powiedział: „…w przyszłym roku się już nie wystawię i myślę, że inne polskie firmy też nie. Może jeszcze nie w następnym roku, ale za kilka lat zostaną tylko zagraniczni wystawcy, to i zwiedzający też przestaną przyjeżdżać i targi upadną”. To jest rozumowanie godne polecenia polskim działaczom skoków narciarskich. Tak daleko to nawet oni nie idą. Wycofać naszych skoczków, a widzowie przestaną przychodzić, telewidzowie oglądać i cała impreza z pucharem świata padnie. Brzmi interesująco, tyle że każdy widzi, ile takie rozumowanie jest warte. Idea, iż kamieniarze nie będą odwiedzać targów we Wrocławiu jest karkołomna. Zapewniam, że będą – nawet jeśli nie będzie tam ani jednej polskiej firmy. Będą kupować slaby wyprodukowane nie w Polsce. Dobre samopoczucie polskich zakładów obróbczych jest powszechne. Na tegorocznych wrocławskich targach zabrakło większości dużych firm produkujących slaby. Póki co, mają w sezonie kolejki. Ale konkurenci z Włoch, czy Hiszpanii nie przyglądają się biernie. Trenują w znacznej części na mniejszych skoczniach – czytaj: próbują sprzedawać poprzez mniej lub bardziej udanych przedstawicieli – i w większości z sukcesem. Stąd już tylko krok do powstania kolejnych konkretnych składów. Rozmawiałem z kilkoma przedstawicielami zagranicznych producentów podczas targów. O ile część z nich wystawiała się jeszcze w tym roku z mniejszą siłą, to kilku z nich już teraz zapowiedziało, że na następną edycję przyjedzie z normalnymi dużymi stoiskami. Sposobu myślenia polskich firm nie rozumiem, a wyjątki podobnie jak w skokach narciarskich, to raczej kwestia talentu pojedynczego biznesmena, niż wynik powszechnego działania. Aby być sprawiedliwym trzeba przyznać, że inaczej rozumują producenci maszyn. Na targach byli, a oferując coraz to nowsze maszyny starają się

Dariusz Wawrzynkiewicz

dogonić producentów zagranicznych. To jednak tylko jeden i to dodatkowy składnik rynku. Rynek na kamień rośnie – na to wskazują statystyki. Tyle że w znacznej części ten wzrost zapotrzebowania pokrywają firmy zagraniczne importujące slaby. A problem będzie narastał. Zagranicznym firmom redukują się rynki: amerykański i niemiecki i pilnie szukają zbytu na swoją produkcję. Zaczynają patrzeć łakomym wzrokiem, również na rynek nagrobkarski. Jeszcze ze trzy lata temu dość powszechna była opinia, że koszty cięcia grubej płyty w Polsce są tak niskie, że Włosi czy Hiszpanie nie mają szans na drenaż tego rynku. Jak się okazuje mają. Również w tym wypadku pewność siebie nie spowodowała zmian w rozumowaniu i konkretnych decyzji. Na razie zjawisko importu grubej płyty nie jest duże. Ale wzrasta – a to powinno budzić zaniepokojenie polskich zakładów przetwórczych. Miałem nadzieję doczekać chwili, gdy można będzie mówić o polskim przemyśle kamieniarskim. Jednak przy takim sposobie myślenia producentów, szans na to chyba nie ma. Niedługo olimpiada zimowa i jak słucham komentarzy to panuje nadal optymizm. Wszyscy liczą, że „Orzeł z Wisły” nagle dozna olśnienia i pokona wszystkich. Nie liczyłbym na cud. Pewnie po olimpiadzie, dojdzie do analiz i rozliczeń. Ktoś wyleci z roboty, komentatorzy będą wieszać psy na wszystkich zaangażowanych w skoki. Tyle, że potem wystarczy kilka udanych konkursów w wykonaniu Małysza lub, miejmy nadzieję, następnego utalentowanego skoczka, żeby wszyscy znowu wpadli w samozachwyt i zapomnieli, że prawdziwy sukces to wynik długofalowej pracy i polityki, a nie pojedynczy utalentowany skoczek – którego złe działania innych mogą tylko zepsuć. Niestety w kamieniarstwie nie ma olimpiad i nie można chociaż raz na cztery lata uderzyć się w pierś. Tylko czy samo bicie się w piersi coś daje? Z okazji Nowego Roku życzę wszystkim branżystom udanych skoków (transakcji), ale tych wynikających z pracy i realizowanej długofalowej polityki firmy, a nie szczęścia i podmuchu wiatru. ▪

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

Maszyny do szlifowania, profilowania, ciecia i polerowania wszystkich rodzajów materialów.

b. waszych potrze la d n y z s a m Pelna gama

T 500 CO Polerka do plaszczyzn z mozliwoscia automatycznej wymiany glowic do granitu, marmuru, piaskowca i betonu.

T 110 S Pro

T 55 Advance

5 1 Warszawa, ul. Chocimska 28/12 MC DIAM Sp. Z.o.o. PL 00-79 24 72 848 22) (+48 Tel. (+48 22) 646 04 83 - Fax - www.mcdiam.com.pl e-mail. mcdiam@mcdiam.com.pl

THIBAUT BP 88000 - 14508 VIRE cedex - FRANCE Tél : +33 (0) 231 666 803 - Fax : +33 (0) 231 663 243

www.thibaut.fr

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

Styczeń | NR 18 | 1/2006

nowy Kamieniarz StyczeĹ&#x201E; | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

StyczeĹ&#x201E; | NR 18 | 1/2006

OFERTA EKSTRA

ATRAKCYJNE WARUNKI FINANSOWANIA ! PI£Y FORMATOWE

M³otek literniczy CENTURY + zestaw piêciu d³ut 1 448 z³ brutto

teraz 1 320 z³ !!! PIASKARKI

SEGMENTY SZLIFIERSKIE Ta sama sprawdzona jakoœæ Nowe lepsze ceny

100

MASZYNY DO OBRÓBKI KAMIENIA NARZÊDZIA DIAMENTOWE (PROFESJONALNY SERWIS ) URZADZENIA TRANSPORTOWE SPRZÊT LITERNICZY ( PIASKARKI, M£OTKI, D£UTA )

nowy Kamieniarz Styczeń | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

StyczeĹ&#x201E; | NR 18 | 1/2006

101

102

nowy Kamieniarz StyczeĹ&#x201E; | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

FAPIO

transport miêdzynarodowy

Rozwi¹zania Logistyczne

firmy FAPIO

gwarantuj¹ rzetelny i szybki transport FAPIO

transport miêdzynarodowy

Adam Gogol 43-175 Wyry , ul Pszczyñska 74 tel./fax+48(32)323 00 39 tel.+48(32)32 304 22 kom.660 410 587,600 068 539

Specjalizujemy siê w transporcie p³yt granitowych na stojakach

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

Styczeń | NR 18 | 1/2006

103

104

nowy Kamieniarz StyczeĹ&#x201E; | NR 18 | 1/2006

www.nowykamieniarz.pl

nowy Kamieniarz www.nowykamieniarz.pl

StyczeĹ&#x201E; | NR 18 | 1/2006

105

106

nowy Kamieniarz StyczeĹ&#x201E; | NR 18 | 1/2006