R
LIPIEC/SIERPIEŃ (NR 89) 4/2016 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY NAKŁAD 4000 egz. ISSN 1899-3419
E
K
L
A
M
A
O pszczółkach i motylkach Cukierek z wódką
www.nowykamieniarz.pl
R
E
Nie zwalniamy tempa.
K
L
Nie taki diabeł straszny
A
M
A
LABRADOR VOLGA BLUE
KAPUSTIN
TUNDRA
LABRADOR IRINA BLUE
MARMUR GRANIT TRAWERTYN PIASKOWIEC ONYX MARMUR GRANIT TRAWERTYN PIASKOWIEC ONYX MARMUR GRANIT TRAWERTYN PIASKOWIEC ONYX
f Jesteśmy na facebooku.
Nie zwalniamy tempa. Codziennie rozładowujemy nowy towar. Największy wybór kamienia, od ręki.
Magazyn Warszawa (Bukówka Stara) 46 857 89 00 warszawa@rogala.com.pl
Magazyn Pińczów 606 621 543 pinczow@rogala.com.pl
Magazyn Przyłęk 17 227 71 22 info@rogala.com.pl
Magazyn Gdańsk 58 325 58 58 gdansk@rogala.com.pl
HURTOWNIA PŁYT GRANITOWYCH I NAGROBKÓW BEZPOŚREDNI IMPORTER GRANITU Indie, Chiny, Ukraina, Finlandia, RPA
Bloki granitowe:
Tokowski, Elita, Baltic Green, Kuru Grey, Bengal Black, Indian Aurora, G20, New Barmolar Red, Orion, Viscont White
Oferta specjalna !
• wyjątkowe wzory • wysoka jakość • dostosowanie do potrzeb Klienta
Zdjęcia materiałów wykonane w naszej fabryce
Nagrobki
Bengal Black
Sahara Gold
Kuru Grey
Tokowski
590 zł/m2
370 zł/m
2
600 zł/m2
450 zł/m2
WSZYSTKIE CENY BRUTTO GRUBOŚĆ: 5 CM
Biuro: +48 531 889 002 Albert: +48 722 271 965 SKŁAD Niezdów 208 24-300 Opole Lubelskie
www.alkam.info kontakt@alkam.info
HURTOWNIA GRANITU ORANGE STONE Pszczółki, k. Gdańska
tel. 602 738 862
elegancki
efektowny
W stałej ofercie m. in.: Orange Stone Star Galaxy Vizag Blue White Red (Vanga) Elita Kapustin Volga Blue czarna Premium Volga Blue zielona Irina Blue Tokowsky Viscont White Tundra
Możliwość zamówienia grubości indywidualnych
ekskluzywny
Taki właśnie jest granit Orange Stone - niepowtarzalny, unikalny, z różnorodną fakturą, bezwzględnie przyciągający wzrok.
Realizujemy zamówienia kontenerowe na slaby z Indii
NOWA DOSTAWA ORANGE STONE
Centrum Granitu Orange Stone, tel. 602 738 862, 83-032 Pszczółki, ul. Pomorska 40 c
ET
TL
OU
Nowo otwarty wielkoobszarowy OUTLET z płytami i posadzkami wykonanymi z materiałów z całego świata.
HURTOWNIA NAGROBKÓW
PŁYTY 5 cm 6 cm Brąz Królewski Monte Pink Skalisty RPA PASY 2 cm 3 cm Brąz Królewski Maple Red Yellow Pink Biały Piękny Padang Dark
TABLICA Shanxi Black Premium Black Regal Black China Impara Brąz Królewski Monte Pink India Orion India Aurora Red Multicolor Star Rubby
PROMOCJA NAGROBKÓW 120x250x30cm Brąz Królewski: od 1000 PLN Skalisty: od 1500 PLN
PROMOCJA PŁYT:
NAGROBKI 90x190 cm, 100x200 cm, 110x220 cm, 110x240 cm, 120x250 cm, 200x250 cm, 220x250 cm: Brąz Królewski Monte Pink Żbik Elita Skalisty Steel Grey India Orion Himalaya Blue India Aurora Paradiso Red Multicolor Premium Black Regal Black Snow Black
Brąz Królewski: 5 cm - 160 PLN/m2; 6 cm - 180 PLN/m2 Monte Pink: 5 cm - 190 PLN/m2; 6 cm - 210 PLN/m2 Skalisty: 5 cm - 250 PLN/m2; 6 cm - 270 PLN/m2 RPA: 430 PLN/m2
WAZONY:
Regal Black, Black, Czarna, Brąz Królewski/Monte Pink
PROMOCJA!
MONTE PINK podwójny: 200/220*250 - 2300 PLN/SZTUKA
Prowadzimy również sprzedaż płyt (Brąz Królewski) w porcie. Producent w Chinach i w Indiach. Sprzedaż bezpośrednio do Polski. Własny transport.
ul. Mościckiego 22, 26-110 Skarżysko - Kamienna kom: 668 078 888, 575 268 888 ul. Norberta Barlickiego 8, 26-600 Radom kom: 575 168 888 e-mail: a0819cn@hotmail.com
agglomarmur, agglocement
WŁOSKA TECHNOLOGIA NAJWYŻSZA JAKOŚĆ
NOWOŚĆ: BIANCO ISLANDIA, NORDIC BLACK, BALTIC GREY, GRIGIO LONDRA, MISTY WHITE
SZEROKA GAMA KOLORYSTYCZNA AGGLOMARMURU I AGGLOCEMENTU. SLABY W DOWOLNYCH GRUBOŚCIACH. PŁYTKA Łącząc pasję z wieloletnim doświadczeniem MARMI SCALA stworzyła wyjątkowy produkt. Jesteśmy jednym z najbardziej znanych producentów agglomarmuru i agglocementu. Posiadamy nowoczesną i profesjonalną linię do produkcji bloków oraz obróbki kamienia. MARMI SCALA to idealny partner dla ciebie. Razem sprostamy wyzwaniom współczesnego designu i architektury.
MARMI SCALA S.R.L. 37023 Stallavena (VR) - Italy - Via Prealpi, 21 Tel. +39 045 907190 - Fax +39 045 907988 info@marmiscala.com - www.marmiscala.com
Przedstawiciel w Polsce Dorota Żyluk e-mail: dorota@marmiscala.com tel. +48 508 192 112, tel./fax: +48 81 744 14 30 Małgorzata Fac e-mail: malgorzata@marmiscala.com tel. +48 694 674 799, tel./fax: +48 81 744 14 30
Marmur-Płytki Jacek Łata Podłęże 48 28-400, Pińczów tel. 41 358 91 89 tel./fax 41 357 61 46 tel. kom.: 604 086 867
www.marmur-plytki.pl
OD REDAKCJI
N
adeszło, przyszło, dokulało się i jest. Lato – okres odpoczynku. I choć nie wszyscy mają przywilej wylegiwania się, lenistwa i odcięcia od codzienności, to wielu ma. Dzisiaj większość właścicieli firm – kamieniarzy wyjeżdża na urlop i może sobie może pozwolić na wyjazd, tak by odciąć się od monotonii i codziennych Maciej Brzeski problemów. I choć ten wywód dziś brzmi dość groteskowo, to jeszcze niedawno mało kto pomyślał o tym, by rozstawać się z firmą i to w środku sezonu. Przed kilkoma laty, w rozmowie z moim zagranicznym kontrahentem, po raz pierwszy spotkałem się z określeniem „rich in time” (w dosłownym tłumaczeniu „bogaty w czas”). Przyznam się, że w pierwszej chwili zbaraniałem. Zgrzyt. „Rich” – no to wiadomo, po to tyramy, żeby być „rich”. Poświęcamy rodziny, przyjaciół, swoje pasje, żeby nimi być. Generalnie lekko nie jest, żeby się kulało. A nawet jak już coś tam w znoju wypracujemy, to się boimy, że za mało i że w razie „W” może nie starczyć. A „time” to mają bezrobotni, i to mnóstwo. Jak się ma „time”, to z reguły wesoło nie jest, a już na pewno nie jest „rich”. A kolega, (bo kontrahent stał się z biegiem czasu kolegą) dalej swoje. Brnął w tę opowieść traktującą o jego koledze, który jest strażakiem. Na Zachodzie oczywiście. Zarabiał tyle, że mu na skromne (jak na tamtejsze warunki) życie wystarczyło, choć ze względu na obowiązujące przepisy nie mógł pracować więcej niż dwadzieścia godzin tygodniowo. No i przysługiwał mu bardzo długi urlop regeneracyjny. W sumie, jak zrozumiałem, do pracy chodził okazjonalnie. Przysłuchiwa-
łem się temu z niedrobnym niesmakiem, z myślą, gdzie się im tam poprzewracało z tego dobrobytu. Oczywiście nie omieszkałem podzielić się tym z moim rozmówcą. A skoro już tak szczerze rozmawialiśmy, to dorzuciłem mu też, że sam zarabia pewnie z piętnaście razy więcej od kolegi strażaka i że takie gadanie to fajne jest, ale… Hm. „Rich in time” – ale wymyślił… Po dwóch latach od rozmowy dowiedziałem się, że ten mój kontrahent-kolega zrezygnował ze swojej bardzo intratnej posady. Miał dość ciągłej rozłąki z rodziną, latania w klasie biznes, spania w pięciogwiazdkowych hotelach i przebywania po sto kilkanaście dni w roku poza domem. Powiedział pas. Basta. Wrócił do firmy i poprosił o pracę na miejscu, w centrali firmy – na pół etatu. Szefostwo, choć niechętnie, przystało na jego propozycję. W naszej ostatniej rozmowie przyznał, że zarabia mało, ale dokładnie tyle, ile potrzebuje. Mówił też, że dopiero teraz jest szczęśliwy. Skąd ta dygresja? Jeszcze dziesięć lat temu tylko nieliczni w branży mieli przywilej wyjazdu na letni urlop. Dzisiaj mamy go prawie wszyscy. Co więcej, coraz więcej z nas nie wstydzi się też przyznać, że pracuje tylko tyle, ile musi. Przestajemy udawać zapracowanych, bo tak wypada. Robi się normalnie. I warto to docenić. Praca to przywilej, wartość i rzecz ważna. Dzięki pracy, prócz pieniędzy, zyskujemy bardzo wiele – relacje, rozwój, możliwości. Ale sama w sobie wcale nie czyni wolnym… Bieżące wydanie NK już od samej okładki jest wakacyjne. Zwalniamy nieco tempo. Więcej niż zwykle jest luźniejszych tematów, a także ładnych zdjęć. Nawet Jarek Rocławski nieco wyluzował i pisze o motylkach i kwiatkach. Ze spokojem można zabrać ze sobą na leżak i poczytać. Albo popijając koktajl owocowy (koniecznie z parasolką), tylko pooglądać. Pozdrawiam i życzę przyjemności
WYDAWCA I REDAKTOR NACZELNY: Maciej Brzeski SEKRETARZ REDAKCJI: Bogdan Lewicki WSPÓŁPRACA: prof. Jan Bromowicz, prof. Marek Lorenc, prof. Jacek Rajchel, dr Paweł P. Zagożdżon, Katarzyna D. Zagożdżon, Sławomir Mazurek, Wacław Chrząszczewski, Jarosław Rocławski, Magda Rocławska-Harań, Marcin Kaczorowski, Dorota Paruch, Paul Daniel, Henryk Walendowski KOREKTA: Ewa Wozowska SKŁAD I OPRAWA: Iga Gosiewska PROJEKT GRAFICZNY: Katarzyna Jurgielewicz
„Nowy Kamieniarz” jest bezpłatnym dwumiesięcznikiem poświęconym branży kamieniarskiej. Jest on rozsyłany bezpośrednio do zakładów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branży budowlanej, dystrybutorów bloków, narzędzi oraz chemii kamieniarskiej.
Kontakt z redakcją: Skivak Press ul. Mazowiecka 21/1, 60-617 Poznań tel. +48 61 662 98 70 e-mail: redakcja@nowykamieniarz.pl, www.NowyKamieniarz.pl
Skivak Press jest członkiem Związku Kontroli Dystrybucji Prasy. „Nowy Kamieniarz” ma kontrolowany nakład 4100 egzemplarzy.
Our official representative in Italy: Marco Selmo, tel. +39 045 6888510, mob. +39 335 5786001 Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń płatnych. Nie zwraca materiałów niezamówionych.
Druk: Drukarnia Beltrani, ul. Śliwkowa 1, 31-982 Kraków
SPIS REKLAM Alina Alkam Almadex Alti-tech An Wang B-Chem Polska Betimo Biondan Breton Budo Stone Caggiati Carrières Plo Chatech Diamant-As Euroarss Extreme Stone Fotoceramika Fundacja Bazalt Furmanek Trading Gm Granix GMM Golden Leaf Granex Goch Graniro Granit Dulniak Granitex Graniton Granitos Carballido
16
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
126, 127 4 2 85 8 57 122 12, 13 83 35 128 47 55 93, 119 111 34 69 124 99 125 79 41 34 101 15, 34 35, 39 67 33
Granmar Kraków Grawis H.M. Tarm Granit Hermes GabroStone Interstone Italdiamant Poland H.E.D K&K Automatic Machines Kam-Bet Kamieniarstwo Siedlecki Kluczbud Kolor Granit Krzemex Liebchen Lukris M.E.J.A. Buganiuk Magma Manulik Marmi Corradini Marmi Scala Marmo Meccanica Marmur-Dulemba Marmury Jacek Łata MC Diam Mekanika Metikam Stone MJT Monolit Opal
125 77 71 27 97 57 126 121 21 122 49 91 12, 13 65 75 51 123 6 10 123 25 14 45 107 37 115 89 19, 20
Oppold Polska Orange Stone Petra II Pilla Promasz Real Votiva Rodlew QMD Rogala Sawoy Silkam Skaleń Stoneasy Targi Marmomacc Werona Targi Stone Poznań Technistone Topaz Ulicky Trading War-Mechan Weha Polska Widuto Wołkiewicz Zakład Obróki Kamienia World & Stone Zakład Kamieniarski Maciej Gałamon Zako Zbud Zecero Zet -Stone Zet-Granit
49 5, 35 103 27 81 126 122 1, 3 121 87 55 109, 110 120 113 95 124 11 49 60 117 23 124 121 33 51 9 29 43
SPIS TREŚCI
Z KRAJU Kamieniarska agora Wydarzenia Quo vadis ZPBK? Szkolenie u Furmanka
Megality i medycyna
18 22 28 32
Zobaczyć dotykiem Megality i medycyna O granicie wiedzą wszystko
44 46 52
FIRMA 36
42
KAMIEŃ NATURALNY Amfibolity z Ogorzelca Słownik geologicznykryształ, krzemień Statuarietto i callacata Kamienne krajobrazy Argentyny Dolomity i wapienie Gór Świętokrzyskich i Wyżyny Wschodniomałopolskiej Mineralogiczne skarby
86
40
54 56 58
FOT. ELŻBIETA TOŁKANOWICZ
MET(al)IKAM(ień) – wywiad z Rafałem Kulbidą Kamień wygrał z lingwistyką – wywiad z Mariuszem Adamczykiem Nie ograniczamy się do brązu - wywiad z Jackiem Brukwickim
46
FOT. ARCHIWUM CARRIÈRES PLO
ZE ŚWIATA
Utworzony w XIII wieku, wydział medycyny przyczynił się do rozsławienia Montpellier w całej Europie, a nawet na świecie. Jest to najstarsza uczelnia medyczna na naszym kontynencie. Od 1795 roku do czasów współczesnych wydział lekarski funkcjonuje w dawnym klasztorze przylegającym do katedry św. Piotra. W związku z tym konieczne stało się wybudowanie nowego obiektu, zapewniającego lepsze warunki lokalowe, a także pozwalającego opuścić historyczne śródmieście.
Bez przepustki Niemal każdego dnia w programach telewizyjnych możemy oglądać wnętrza sejmowe, często w kontekście „tam to się dzieje”. Takie migawki nie dają oczywiście możliwości oceny walorów architektury siedziby polskiego parlamentu, bo też nie temu służą. Warto jednak poświęcić trochę więcej uwagi obiektom pod adresem Wiejska 4/6/8, aby przyjrzeć się pięknej architekturze, szczególną uwagę zwracając na wykorzystane kamienie.
62 68 72
ARCHITEKTURA Kamień, woda i rośliny Bez przepustki Trendy we wnętrzach
78 86 94
Nie taki diabeł straszny? - przegląd narzędzi do obróbki spieków kwarcowych 98 Obróbka kamienia w jakości sięgającej zenitu - Mekanika 104 Przetnie, przewierci, sfrezuje 108 Zielona pompa 112
FELIETONY Mazurek: Cukierek z wódką Rocławski: O pszczółkach i motylkach
116 118
FOT. BOGDAN LEWICKI
TECHNOLOGIE 104 Nie taki diabeł straszny Zakochali się w nich designerzy i architekci, coraz śmielej sięgają po nie inwestorzy, natomiast wykonawcy... nieco się ich obawiają. Jako jeden z powodów podają brak praktyki w ich montażu i obróbce. Czy słusznie? Jednio mówią, że tak. Inni twierdzą, że... nie taki diabeł straszny, jak go malują. Płyty wielkoformatowe wyprodukowane ze spieków kwarcowych coraz śmielej wkraczają na polski rynek.
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
17
KAMIENIARSKA AGORA 10 LAT TEMU W NK
10 SZYBKICH PYTAŃ
Artur Sobieraj
Z
wykształcenia ekonomista i politolog, jednak od 9 lat zawodowo związany z kamieniarstwem. Aktualnie jest przedstawicielem renomowanej szwedzkiej firmy Emmaboda Granit na Polskę i rynek wschodni. Szczęśliwy ojciec dwójki dzieci: Jasia i Ewy. Zapalony sportowiec, czynny zawodnik, zdobywca medali w brazylijskiej odmianie jiu jitsu.
„NOWY KAMIENIARZ” 3 (21) / 2006
„B
razylijczycy zapraszają Polaków – kamieniarska misja gospodarcza” – taki tytuł pojawił się na okładce 21 numeru Nowego Kamieniarza. Artykuł powstał po wizycie kilku polskich kamieniarzy, którzy pojechali tam na zaproszenie brazylijskiej instytucji SEBRAE. Zdaniem autora głównym celem misji – którego się głośno nie wymieniało – była chęć uniezależnienia się brazylijskich kamieniołomów i zakładów kamieniarskich od Włochów i Hiszpanów, czyli głównych odbiorców, pośredniczących w handlu brazylijskim materiałem. Na zakończenie autor wyraził nadzieję, że w Polsce będziemy coraz częściej widzieć takie kamienie jak Delicatus, Desert Gold, Golden Wood czy nawet Delirium. Czy po dziesięciu latach tak jest w istocie? W numerze znalazł się także tekst „Wypadek – efekt głupoty”. Autor, nie bawił się w statystyki, opisał tylko kilka przykładów wypadków przy pracy. Czy to, co było jeszcze dopuszczalne 10 lat temu, mogłoby wydarzyć się dzisiaj? W dziale technicznym prawdziwa perełka, tekst „Klasyfikacja jakości ziarna diamentowego – na podstawie optycznej analizy ilościowej” czyli naukowa analiza dotycząca ziarna diamentowego. Tekst ściśle akademicki, ale pozwalał zrozumieć, jakiego nakładu wiedzy wymaga przygotowanie kamieniarskich narzędzi diamentowych. (B.L.)
18
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
Lubię... żyć po swojemu. Nie lubię... się spieszyć oraz spóźniać. Kiedy mam wolny czas... dzielę go między rodzinę i sport. Chociaż raz w życiu chciałbym... odwiedzić wszystkie zakątki naszej planety. Gdybym nie pracował w kamieniu to... prowadziłbym równie ekscytujące życie. Kamień jest dla mnie... kolejnym etapem na mojej drodze. Mój ulubiony kamień to... Lundhs Marina Blue. Lubię w branży... podróże oraz różnorodność charakterów. Najbardziej cenię w swojej firmie... prawdziwy profesjonalizm. Najważniejszą rzeczą, którą zmieniłbym w firmie jest... zwiększenie produkcji.
PRZEGLĄD PRASY ZAGRANICZNEJ
„P
owrót marmurów”, śmiało można rzec tryumfalny, to tytuł otwierającego szósty, tegoroczny numer niemieckiego czasopisma Naturstein. To solidne podsumowanie mediolańskiego Salonu di Milano czyli jednych z najbardziej uznawanych Międzynarodowych Targów Meblowych. Motywem przewodnim tegorocznej edycji tych targów. które odwiedziło ponad 372 tysiące gości, było hasło „Projektowanie z marmurem”. Alexandra Becker zapewnia w artykule, że te targi pokazały, iż marmur jest aktualnie jednym z ulubionych materiałów designerów, zaspokaja bowiem pragnienie naturalności i niepowtarzalności, będąc swoistym antidotum na „szkło i aluminium”. Stoły i stoliki z naturalnych płyt kamiennych można było zobaczyć na wielu targowych poziomach, u tak znanych producentów jak: Antolini, Draenert Studio, Grassi Pietre i Lithea. Jak podsumował targi Dieter Drossel, dyrektor sprzedaży w firmie Antolini, tego-
roczne targi kolejny raz były doskonałą reklamą marmuru. Na stoiskach każdego wiodącego producenta można było zobaczyć wyraźne marmurowe akcenty. „Ostrożnie z wilgocią” to kolejny materiał z majowego wydania Natursteina. Dr Horst Reul przestrzega w nim, aby przed ułożeniem kamienia naturalnego wziąć „pod lupę” podłoże, na którym układamy kamień naturalny. Wilgoć może powodować wady, których usunięcie jest skomplikowane i kosztowne. Materiał jest małym kompendium wiedzy na temat badań o nasiąkliwości kamienia i przepisów obowiązujących w tych kwestiach w Niemczech. Natomiast w szwedzkim, czerwcowym numerze czasopisma Sten z okładki uśmiecha się do czytelników Pani Kamień czyli Mette Marciniak. Obszerny materiał o tej niezwykłej architekt, konserwatorce zabytków, opiekującej się historycznymi budowlami opatrzony został wspaniałymi fotografiami Pani Kamień przy pracy. (red)
tel. +48 600 211 126 tel. +48 604 514 834
Kamieniarstwo Siedlecki s.c. 46-250 Wołczyn, ul. Szymonowska 8 tel./fax.: +48 77 418 96 84 kontakt@KamieniarstwoSiedlecki.pl
dla
kamieniarzy
do 15% upustu od cen na granitowo.pl
Produkcja nowoczesna i niestandardowa! Hurtowa sprzedaż nagrobków Hurtowa sprzedaż płyt granitowych Płyty chińskie Płyty indyjskie
dla
kamieniarzy
do 35% upustu od cen na grachin.pl
Hurtowa sprzedaż nagrobków chińskich Brąz królewski G664, Różowy srebrzysty G623, Cheer pink G684 Wszystkie rozmiary Płyty chińskie
dla
kamieniarzy
do 28% upustu od cen na akcesorium.pl
Hurtowa dystrybucja akcesoriów nagrobkowych Stal nierdzewna, Mosiądz, Brąz, Brąz oksydowany Caggiati, Lasef, Rodlew, AMV i inni
Z KRAJU WYDARZENIA
Święto Granitu
Bogdan Lewicki
Na koncercie, na trasie Strzegomskiej 12, na wernisażu czy oglądając pojedynki średniowiecznych wojów – podczas trzydniowego Święta Granitu Strzegomskiego i Dni Strzegomia każdy mógł świętować po swojemu.
22
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
fot. krzysztof skolak
W
tym roku jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem Święta Granitu odbyły się dwie uroczystości – jubileusz 35-lecia działalności firmy kamieniarskiej Zenona Kiszkiela oraz wernisaż wystawy „Ewa Solima – 20-lecie twórczości”. Natomiast wieczorem wszyscy, którzy zjawili sie na strzegomskim Rynku, gdzie rozłożono główną scenę, wysłuchali czeskiej piosenkarka Gabi Gold i Marcina Siegieńczuka z zespołem Junior. Kulminacyjnym punktem pierwszego dnia Święta Granitu Strzegomskiego była tradycyjna biesiada kamieniarskiej braci. Dla 350 uczestników najważniejszym punktem soboty był V Ogólnopolski Bieg Uliczny o Puchar Burmistrza Strzegomia – „Strzegomska Dwunastka – Biegajmy Razem”. W słonecznej scenerii uczestnicy pokonywali dystanse 12 i 6 km. Dla kamieniarskiej braci bieg tym bardziej ważny, że w jego ramach odbywają się Ogólnopolskie Mistrzostwa Branży Kamieniarskiej pod nazwą „Z kamieniołomami w tle”. W tym roku w kategorii mężczyzn na starcie stanęło 21 kamieniarzy. Najszybciej trasę pokonał Przemysław Gibiec, drugi na mecie zameldował się Kamil Maciejewski, a brąz wybiegał Michał Koper. Wśród kobiet wystartowała tylko Joanna Trąbka i to ona rzecz jasna została mistrzynią. Na mecie każdy z uczestników otrzymał pamiątkowy medal, oczywiście z granitowym elementem. Najlepsi biegacze wyjechali ze Strzegomia z dodatkowym trofeum w postaci kamiennych pucharów. Kolejnym kamieniarskim akcentem święta było wykuwanie Kamieni Przyjaźni Miast Partnerskich i Środowisk
: Na trasie Strzegomskiej „dwunastki” wystartowało 350 biegaczy.
Branżowych. Delegacje miast partnerskich z czeskiego Znojmo i Horic, niemieckiego Torgau, przedstawiciele Podhajec na Ukrainie, a także goście Strzegomskiego Klastra Kamieniarskiego z miejscowości Slatina w Czechach stworzyli na piaskowcach herby swoich miejscowości i ich nazwy. Obeliski zostały później posadowione na terenie strzegomskich Plantów. Na strzegomskim Rynku można było zobaczyć jeszcze wiele kamiennych akcentów. Firma Piramida eksponowała ogromną kamienną armatę, globusy oraz fontannę w kształcie gigantycznego kranu. Obok odbywał się też pokaz pracującej wiertnicy z firmy Granit Strzegom SA. Dużym zainteresowaniem cieszyły się także pokazy walk rycerskich z udziałem bractw na placu przy Bazylice Mniejszej w Strzegomiu. W sobotni wieczór na scenie pojawili się artyści: Mrozu i O.S.T.R.
W niedzielę natomiast od rana tłoczno było w zabytkowych wnętrzach Centrum Aktywności Społecznej Karmel, gdzie odbywała się XXXI Regionalna Giełda Minerałów. Kamienny akcent miała też gra miejska zorganizowana przez Fundację Bazalt. Po południu burmistrz Strzegomia Zbigniew Suchyta podziękował wystawcom i firmom kamieniarskim za udział w organizacji Święta. Wszyscy otrzymali granitowe statuetki. Nieco wcześniej na scenie pojawiła się Małgorzata Ostrowska, a ostatnim kulturalnym akcentem trzydniowego Święta Granitu był koncert zespołu Wilki z Robertem Gawlińskim na czele. Oczywiście, jak na dobrze zorganizowany festyn przystało, na strzegomskim Rynku nie zabrakło dobrego jedzenia i picia, bo Święto Granitu to także doskonała okazja do wspólnego biesiadowania.
PŁYTY GRANITOWE Z NAJLEPSZYCH KOPALŃ ŚWIATA NOWE MATERIAŁY w grubościach 3 cm, 5 cm, 6 cm, 7 cm, 8 cm, 10 cm. (Kashmir Gold, Kashmir White, Ivory Brown)
PŁYTKI GRANITOWE Absolute Black, Star Galaxy, Star Ruby, Ivory Brown oraz wiele innych
NOWE KOLORY
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY 05-320 MROZY
WARSZAWA MROZY
OBOK MIŃSKA MAZOWIECKIEGO
tel. 504 046 145 602 459 290
ul.Tartaczna 8 www.wgranit.pl
POSIADAMY WŁASNY TRANSPORT
Z KRAJU WYDARZENIA SILKAM W NOWEJ INTERNETOWEJ ODSŁONIE
FOT. ARCHIWUM NK
GRANITOWY STEFAN ŻEROMSKI
24 września br. podczas VI Zjazdu Absolwentów LO w Strzegomiu nastąpi odsłonięcie pomnika Stefana Żeromskiego patrona szkoły. Rzeźbę wykonał strzegomski artysta Jerzy Zysk. Monument był już prezentowany publiczności podczas tegorocznego Święta Granitu Strzegomskiego. Pomnik ma 3 metry wysokości i waży około 4 ton. Oczywiście został wykonany ze strzegomskiego granitu. Oprawę świetlną zapewnią dolne lampy, które oświetlą postać pisarza. Granitowy blok ufundowali absolwenci LO: Natalia i Tomasz Gromcowie oraz Beata Ślempa (Kamieniarstwo D.&J. Gromiec). To pierwszy tak duży pomnik granitowy Stefana Żeromskiego w Polsce, który będzie zlokalizowany przy szkole noszącej jego imię. Monument można było oglądać podczas tegorocznego Święta Granitu Strzegomskiego. Uczniowie z klasy dziennikarskiej strzegomskiego LO, zbierali o nim opinie. Spisane i wzbogacone o zdjęcia oraz materiały z życia szkoły zostanie wmurowana w fundament pomnika. Montaż pomnika ma się odbyć w sierpniu, a oficjalne odsłonięcie podczas VI Zjazdu Absolwentów LO. (B.L.)
24
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
Opolska firma Silkam, producent maszyn i urządzeń do oczyszczania wody technologicznej oraz odpylania powietrza, uruchomiła swoją nową stronę internetową. Nowa witryna pozwala zapoznać się ze wszystkimi rozwiązaniami oferowanymi dla zakładów produkcyjnych przez firmę Silkam. Na stronie głównej znajdziemy cztery kategorie z produktami firmy: oczyszczalnie wody, dehydratory, urządzenia odpylające i pompy i osprzęt oczyszczalni. Docelowo w każdej z nich znajdziemy szczegółowe informacje na temat poszczególnych rozwiązań proponowanych przez Silkam. Dla przykładu, w sekcji oczyszczalnie wody znajdują się urządzenia podzielone na 4 kategorie: małe, kompaktowe, średnie i duże. Sięgając głębiej uzyskamy szczegółowe opisy każdego z oferowanych typów urządzeń. W sekcji osprzet oczyszczalni znajdują się natomiast informacje dotyczące: pomp io zestawów wielopompowych, pomp drudnej wody, stacji rozdrabniania i dozowania flokulentów oraz materiałów eksploatacyjnych i części zamiennych. Na razie strona jest w trakcie uzupełniania niektórych sekcji. Strona dostępna jest w trzech wersjach językowych: polskiej, rosyjskiej i angielskiej. Internauci, którzy zauważą jakieś błędy proszeni są o przesłanie informacji na adres: silkam@silkam. pl. (red)
BRILLIANT GREY NOWY KOLOR W OFERCIE TECHNISTONE Firma Technistone czołowy producent najwyższej jakości konglomeratów kwarcowych w odpowiedzi na rosnące zainteresowanie powierzchniami w odcieniach szarości, wprowadza do swojej oferty nowy kolor Brilliant Grey. Szarość od wielu sezonów pozostaje jednym z najchętniej wybieranych do aranżacji wnętrz kolorów, głównie ze względu na mnogość odcieni, spośród których każdy znajdzie coś dla siebie: poczynając od delikatnych popieli, przez stalowe srebrzystości aż po głębokie grafity. Brilliant Grey wszedł w skład kolekcji Starlight, szeroko cenionej zarówno w Europie, jak i na świecie. Powierzchnia Brilliant Grey jest połączeniem ciemnografitowej barwy, jaką znaleźć można w innym produkcie Technistone Crystal Anthracite, z delikatnym blaskiem, charakterystycznym dla serii produktów Brilliant. Konglomerat w swoim składzie zawiera drobne fragmenty szkła i zwierciadeł, dzięki czemu powierzchnia sprawia wrażenie oprószonej lśniącym pyłem. Produkt dostępny jest w sprzedaży od połowy czerwca 2016 r. Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu z przedstawicielami Technistone, których dane znaleźć można na stronie: www.technistone.com./pl. (red)
Iron Moss
Iron Corten
Iron Grey
Iron Copper
Płyty dostępne w wymiarach: 3600x1200 mm (3 mm+, 6 mm+) 3200x1500 mm (6 mm+, 12 mm)
M&S Pomorska Fabryka Okien Centrum Marmuru i Granitu ul. Wrocławska 2, 76-200 Słupsk tel.: 59 84 26 700 centrum@ms.pl województwa: lubuskie, zachodniopomorskie, pomorskie, kujawskopomorskie, warmińsko-mazurskie
Jachon Sp. J. ul. Warszawska 33 F 05-082 Blizne-Łaszczyńskiego tel.: 22 722 01 38, 607 302 402 info@jachon.com.pl województwa: wielkopolskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie, lubelskie
Marmur-Dulemba ul. Pańska 16 43-262 Kobielice tel.: 32 211 33 33 marmur5@op.pl województwa: dolnośląskie, opolskie, śląskie, małopolskie, podkarpackie, świętokrzyskie
www.ms.pl
www.jachon.com.pl
www.marmur-dulemba.pl
Reprezentantka w Polsce: Bernadette Kreuz, tel. 604 442 475, e-mail: b.kreuz@wp.pl
Z KRAJU WYDARZENIA
FOT. GRUPA EGA
WOLNE DZIAŁKI POD KOPALNIE
WYŁĄCZNOŚĆ NA SANTA MARGHERITTĘ Firma Euro-Granit Adamus (GRUPA EGA) została wyłącznym przedstawicielem włoskiej firmy Santa Margherita. Włoski lider w produkcji płyt z konglomeratów kwarcowych podjął decyzję o udzieleniu wyłączności na sprzedaż swoich produktów na terenie Polski po wielu latach współpracy z firmą Euro-Granit Adamus. Konglomeraty to połączenie naturalnych składników z nowoczesną technologią. W ich skład wchodzi ok. 93% piasku kwarcowego oraz ok. 7% żywicy poliestrowej z pigmentami. Dzięki zawartości kwarcu materiał jest twardy i odporny na uszkodzenia mechaniczne i zarysowania. Kolejną zaletą tego materiału jest łatwość w utrzymaniu czystości oraz bezpieczeństwo przy kontakcie z żywnością (poparte certyfikatami). Ze względu na swoje właściwości konglomeraty są powszechnie używane na blaty kuchenne i łazienkowe. Konglomeraty dostępne są w bogatej kolorystyce – ponad 60 odcieni, o wymiarach 305x140cm oraz 320x155cm. Santa Margherita jest drugim producentem, który powierzył GRUPIE EGA wyłączność sprzedaży swoich wyrobów na terenie naszego kraju. Pierwszym jest – również włoski – Lapitec® producent wielkowymiarowych płyt z kamienia spiekanego. GRUPA EGA rozważa stworzenie sieci dystrybucji na terenie całej Polski – w szczególności w pobliżu firm, które specjalizowałyby się w obróbce tego surowca. (red)
26
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
6 czerwca 2016 r., w Biuletynie Informacji Publicznej Strzegomia ukazała się informacja, że Gmina Strzegom dysponuje terenami przeznaczonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod eksploatację kopalin. Działki, o których mowa położone są w Strzegomiu w rejonie: ul. Wydobywczej (działka nr 70, 82, 83, 85, 129, 130) o łącznej powierzchni – 19,7614 ha, ul. Kopalnianej (działka nr 113) o powierzchni – 0,9555 ha oraz w położonym ok 12 km od Strzegomia Rusku. W tej miejscowości działka ma powierzchnię 1,70 ha. Szczegółowe informacje dotyczące nieruchomości można uzyskać w Wydziale Gospodarki Nieruchomościami i Zagospodarowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego (Urząd Miejski w Strzegomiu, 58-150 Strzegom, Rynek 38, pokój nr 34 – II piętro) lub telefonicznie pod nr. tel. 74/856 05 41 lub 74/856 05 72. Wnioski, pytania można także składać drogą elektroniczną na adres mailowy: strzegom@strzegom.pl. (red)
WERYFUKUJĄ ZGŁOSZENIA Blisko 40 zgłoszeń wpłynęło do Fundacji Bazalt od chętnych do udziału w tegorocznej edycji Letniej Szkoły Projektowania w Kamieniu. Aktualnie trwa weryfikacja wniosków ponieważ w VI edycji tego artystycznego pleneru tradycyjnie będzie uczestniczyć 15 osób. W tym roku warsztaty zaplanowano w dniach 1520 września 2016 r., oczywiście w Strzegomiu. Dzięki temu, że od tego roku sponsorem Letniej Szkoły Projektowania w Kamieniu jest Klaster Kamieniarski możliwe stało się dofinansowanie programu zajęć. W organizację tradycyjnie zaangażowane są: Fundacja „Bazalt” oraz Instytut Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, który będzie czuwał nad merytorycznym zakresem zagadnień architektonicznych. Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się z nowoczesnymi i tradycyjnymi technikami obróbki kamienia. Aby zobaczyć, jak wygląda obróbka kamienia zwiedzą zakłady kamieniarskie. Będą też samodzielnie projektować i przygotowywać specyfikację produkcyjną kamiennych elementów. Wykładowcami i opiekunami będą doświadczeni nauczyciele akademiccy, eksperci branży kamieniarskiej a także byli uczestnicy LSPwK. W programie oprócz zajęć artystycznych, odbędzie się wycieczka do czynnego kamieniołomu granitu. (red)
GEOLOGICZNE WAKACJE Będąc podczas wakacji w okolicach Złotoryi, warto wziąć udział w jednodniowych wyprawach geologicznych organizowanych przez Sudecką Zagrodę Edukacyjną. Od końca czerwca do końca sierpnia, w każdy poniedziałek o godz. 11 wyrusza wyprawa geologiczna w poszukiwanie agatów w Lubiechowej. Zbiórka odbywa się przy Sudeckiej Zagrodzie Edukacyjnej w Dobkowie, a potem uczestnicy własnymi autami docierają do nieczynnego kamieniołomu w Lubiechowej. Kontakt: 796 113 103 lub mailowo martin.jaskiewicz@gmail.com. Natomiast w każdą środę, o godz. 11 w Nowym Kościele (ul. Jeleniogórska 33/1) w Pracowni Kamieniarskiej rozpoczynają się „Warsztaty poszukiwania i obrabiania agatów”. Kontakt: 607 706 745 lub mailowo sarul.piotr@op.pl Amatorzy geologii mogą też stawić się na poszukiwanie minerałów. W soboty w Radzimowicach, o godz. 11 rozpoczynać się będą wędrówki w poszukiwaniu minerałów w Radzimowicach. Zbiórka pod Świetlicą Wiejską w Mysłowie 44. Kontakt: 796 113 103 lub mailem martin.jaskiewicz@gmail.com. W pozostałe dni Zagroda organizuje inne warsztaty: rękodzieła, jogi, garncarstwa, itp. Więcej informacji na stronie: www.sudeckazagroda.pl. (red)
Obsługa klientów w Polsce: PILLA POLSKA SP. Z O.O. - ul. Cmentarna 1 96 -200 Rawa Mazowiecka - tel./fax 46 814 30 23 - pillapolska@pilla.com PILLA s.r.l. - Carrè (VI) Italy - Tel. 0039.0445.890200 - Fax 0039.0445.891988 - info@pilla.com
Prowadzimy sprzedaż wysyłkową www.pilla.com
Odwiedź nas na nowej stronie
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
27
KAMIENIARSKA AGORA KOMENATARZ
Quo vadis ZPBK? W poprzednim numerze Nowego Kamieniarza (NK 88) opublikowaliśmy wywiad z Krzysztofem Skolakiem, nowym prezesem Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej. W swoim pierwszym wywiadzie, jako prezes ZPBK, K. Skolak stwierdził jednoznacznie, że bez dużego zaangażowania większej liczby firm i organizacji samemu zarządowi nie uda się osiągnąć pozytywnego oczekiwanego rezultatu, jestem niestety pewien. Po dwóch miesiącach działania nowego zarządu zapytaliśmy wiceprezesa oraz kilku członków Związku jak widzą przyszłość ZPBK? Czego oczekują? Gdzie dostrzegają problemy? Wyniki tych rozmów prezentujemy poniżej. Marek Buganiuk AnMar z Bielawy Nie mam zbyt dużego doświadczenia z ZPBK. Jestem jego stosunkowo nowym członkiem, ponieważ zapisałem się dopiero w ubiegłym roku. Zasadniczym powodem wstąpienia do ZPBK była chęć bycia bliżej tego, co dzieje się w naszym środowisku kamieniarskim. Nie ukrywam, że do wstąpienia namówił mnie Bogdan Solima. Na tegorocznym walnym, gdzie wybierano zarząd ze względu na brak czasu niestety nie mogłem uczestniczyć, przekazałem jednak swoje upoważnienie do oddania głosu w moim imieniu. Przypuszczam, że brak czasu jest jednym z częstszych powodów, dla którego na zjazdach pojawia się tak mało przedstawicieli naszej branży. Być może powodem też są składki, ponieważ pojawiają się głosy, że są one nieco za wysokie. Z pewnością dla związku byłoby lepiej, gdyby nasze środowisko reprezentowane było przez większą liczbę przedsiębiorców. Dlatego uważam, że należy się zastanowić, co jeszcze zrobić, żeby zachęcić przedstawicieli naszej branży do wstąpienia do związku.
do tego, aby nasza organizacja stała się bardziej liczna, wręcz masowa. Dopiero wtedy będziemy mogli zrobić coś więcej, np. mieć wpływ na prawo. Dla przykładu: od lat mówi się o potrzebie zmian w prawie budowlanym, Polskich Normach. Od lat narzekamy na biurokrację. Przecież w większych przedsiębiorstwach trzeba zatrudnić pracownika, który wyłącznie przygotowuje dokumenty i odpowiedzi na przeróżne kontrole Sanepidu, ochrony środowiska, Państwowej Inspekcji Pracy itp. Tylko, kto potraktuje poważnie głos organizacji liczącej 100 przedsiębiorców? To zdecydowanie za mało. Bez kilkusetosobowej reprezentacji nie ma szans na żadne poważne działania, bo to trochę przypomina funkcjonowanie partii kanapowych. Niby są, ale nikt się z nimi nie liczy. Nie chodzi mi też tak do końca o bezwzględną liczbę członków – chociaż to też istotne. Według mnie bardziej ważne jest to, żeby przyciągnąć do ZPBK także średnich i dużych przedsiębiorców, mających duże obroty, zatrudniających wielu pracowników. Wtedy nasz związek będzie naprawdę silny, także siłą ekonomiczną. Staniemy się poważnym partnerem do rozmów. To dlatego moim zdaniem tak ważna jest popularyzacja działań Związku. Popularyzacja i zachęcanie do czynnego działania kamieniarzy ze wszystkich regionów Polski.
Jacek Łata Marmur-Płytki z Pińczowa W wyborach nie uczestniczyłem, ponieważ wtedy jeszcze nie byłem członkiem, ale teraz już działam. To właśnie był jeden z głównych powodów zapisania się do ZPBK, chęć bycia bliżej naszego środowiska, możliwość wpływania na funkcjonowanie całego otoczenia biznesowego związanego z naszą branżą. Wcześniej współpracowałem jednak z ZPBK, ponieważ używam znaku-licencji Kamień Naturalny. Mam dla nowego zarządu duży kredyt zaufania i uważam, że zmiana pokoleniowa przyniesie dobre efekty. Teraz przed nowym zarządem stoją duże wyzwania. Moim zdaniem najważniejsze to podjęcie działań zmierzających
Tadeusz Modliński Kamieniarz T. Modliński z Kielc Byłem na ostatnim walnym zjeździe, bo uważam, że jeśli ktoś zapisał się do związku, to powinien włączać się w takie wydarzenia. Niestety, jak to było widać , niewielu kamieniarzy podchodzi do tego tematu tak jak ja. Uważam, że jeśli na tak ważne wydarzenie, jakim jest wybór nowych władz związku, przyjeżdża niespełna 40 członków, to coś jest nie tak. To za mało, żeby stworzyć należytą reprezentację wszystkich regionów, w których działamy i zbyt mało, aby być skutecznym w lobbowaniu, chociażby za tworzeniem przepisów ułatwiających życie kamieniarzom. Najlepszym rozwiązaniem byłoby, gdyby
28
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
NOWA HURTOWNIA GRANITU
! e t r a w t o Ju¿ ! y m a z s a r p a Z ZET-STONE Sp.zo.o 16-070 Choroszcze ul.Warszawska 80 trasa S8, zjazd na Choroszcze, obok SCANI tel. 531 771 333
KAMIENIARSKA AGORA
w zarządzie zasiadali przedstawiciele różnych regionów i środowisk. Po części tak właściwie jest, bo przecież pan Skolak jest ze Strzegomia, a pan Ziętek z Polic, ale mogłoby być pod tym względem jeszcze lepiej. Z drugiej strony nie dziwię się takiemu podziałowi głosów. Ludzie z Dolnego Śląska, a takich na zjeździe było najwięcej, głosują na ludzi z Dolnego Śląska, bo po prostu najlepiej ich znają i wiedzą, co oni robią w swoich firmach. Jednak gdyby w ZPBK było kilkuset członków, to i na zjeździe byłoby większe zróżnicowanie, co moim zdaniem z pewnością wyszłoby na dobre. I tu jest poważne zadanie dla nowego zarządu – doprowadzić do znacznego zwiększenia liczby członków. Mówienie o obniżeniu składek jest według mnie przedwczesne. Najpierw zwiększmy liczbę, a potem można rozmawiać o zniżkach. Kolejnym poważnym zadaniem – według mnie także związanym z powiększeniem liczby członków – jest lobbowanie za wprowadzeniem zmian w przepisach. Dla przykładu u nas nie ma Polskiej Normy dotyczącej odbioru kamiennych posadzek, dla firm wykonujących dużo tego typu robót to poważny problem.
Włodzimierz Ratajczak Wrimar z Obornik Wlkp. Ze względu na chorobę nie uczestniczyłem w walnym zgromadzeniu. Moim zdaniem nowy zarząd powinien skupić się na kontynuacji działań poprzedniego oraz zintensyfikować działania związane z integracją kamieniarskiego środowiska. Przyszła kolej na nowe pokolenie, które ma nowe pomysły. Wiele się mówi o konieczności zwiększenia liczebności członków Związku. To bez wątpienia bardzo ważna sprawa. Jednak należy też podkreślić, że to nie jest problem, który wypłynął dopiero teraz. Od dawna zarząd, w którym także swego czasu zasiadałem, podejmował działania w tym kierunku. Moim zdaniem należy także rozwijać współpracę z Międzynarodowymi Targami Poznańskimi, ponieważ to najlepsze miejsce na organizację branżowych imprez targowych. Nawiązanie tak ścisłej współpracy z MTP oraz wciągnięcie ich na listę członków ZPBK uważam za bardzo dobre posunięcie. Kolejnym coraz bardziej sprawdzającym się w praktyce rozwiązaniem jest współpraca z samorządami. Bardzo dobrze widać to na przykładzie Strzegomia. Przed laty władze tego miasta nie miały tak ścisłego kontaktu ze Związkiem. Teraz radykalnie się to zmieniło. Nie należy zapominać, że bardzo ważną rolą ZPBK jest integracja naszego środowiska. Przecież obecność na kongresach można traktować, jako możliwość wymiany doświadczeń, nawiązania współpracy. Jestem przekonany, że nowy zarząd doskonale sobie poradzi z tymi zadaniami. Pan Skolak to przecież doświadczony przedsiębiorca. Działa nie tylko w Związku, ale również w Klastrze Kamieniarskim, jest prezesem Fundacji Bazalt. Trzymam za niego kciuki.
30
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
Jan Ziętek, wiceprezes ZPBK Zakład Kamieniarski Lastrico z Polic Jestem jednym ze współzałożycieli związku, aktualnie pełnię funkcję wiceprezesa i zasiadałem już wcześniej w zarządzie, więc siłą rzeczy jestem jego gorącym zwolennikiem. Nie ukrywam, że jego dobre funkcjonowanie leży mi na sercu, dlatego z pewną dozą niepokoju zauważyłem, że w ostatnich latach zaczął on dryfować w złym kierunku. Z olbrzymim zdziwieniem przyjąłem również sposób przeprowadzenia ostatnich wyborów. Powiem szczerze było to dla mnie nie do przyjęcia, ale to już za nami i teraz skupiamy się na przyszłości. Moim zdaniem za jedno z najważniejszych zadań powinniśmy uznać radykalne zwiększenie liczby członków Związku. Obecnie liczy on ok. 100 podmiotów i w minionych miesiącach zwiększył się o ok. 30. To bardzo dobra tendencja, mam nadzieję, że nie było to jednorazowa akcja związana z wyborami. Trzeba przecież wreszcie zauważyć, że szacunkowo w Polsce działa około 8.000 firm związanych z branżą kamieniarską. Oznacza to, że 100 członków to zaledwie niecałe 1,5 %. Według mnie to zdecydowanie za mało, satysfakcjonująca byłaby już liczba ok. 200-300, co i tak oznaczałoby zaledwie 4 %. Idealnie gdyby udało się przyciągnąć do związku minimum 10% polskich kamieniarzy. W tym miejscu dochodzimy do przyczyny takiego stanu. Uważam, że związane jest to bezpośrednio z opłatami członkowskimi, które są za wysokie. I nie chodzi tylko o składki, ale np. o koszty wyjazdu na kongresy czy walne zgromadzenia. Jeśli za taki wyjazd trzeba zapłacić 400-500 zł plus koszty dojazdu robi się z tego ok. 1000 zł. Jeśli ktoś chce wziąć ze sobą osobę towarzyszącą, to musimy pomnożyć te koszty razy dwa, a dla niektórych to naprawdę dużo. Dlatego uważam, że trzeba coś z tym zrobić. Kolejnym priorytetowym zadaniem jest porozumienie się czy wejście w struktury jakiejś ogólnokrajowej, działającej już organizacji pracodawców, a takie przecież w Polsce funkcjonują. Przed laty prowadziliśmy już takie rozmowy z Lewiatanem, ale wtedy, po prostu nie było nas na to stać. Kolejna ważna kwestia to wzmocnienie targów w Poznaniu, bo uważam, że to jedyne miejsce nadające się na organizację profesjonalnych targów kamienia. Targi w Norymberdze przeżywają trudne chwile, może to dobry moment, żeby wskoczyć z Poznaniem w ich miejsce. Mamy wszystko, co do tego jest potrzebne, trzeba tylko wykorzystać moment. Z promocją związana jest też konieczność zwiększenia naszej rozpoznawalności. Mam na myśli takie podstawowe materiały promocyjne – jak ulotki, drobne gadżety. To już zaczęliśmy wdrażać w życie.
Z KRAJU WYDARZENIA
Prezentacje i szkolenia u Furmanka
Bogdan Lewicki
P
o wprowadzeniu do swojej oferty największych na świecie płyt ceramicznych włoskiej firmy Florim Hurtownia Kamienia Furmanek zorganizowała ich pokazy połączone ze szkoleniami z zakresu obróbki i montażu. Przedstawiciele branży kamieniarskiej, montażyści, projektanci i architekci uczestniczyli w dwóch takich spotkaniach - szkoleniach w Daleszycach i Czosnowie. Obydwa spotkania były doskonałą okazją do szczegółowej prezentacji tego nowego wyrobu, zdobywającego sobie także w naszym kraju coraz szersze grono zwolenników. Bez wątpienia jest tak za sprawą olbrzymich możliwości zastosowania. Nadają się na zewnątrz na elewacje i tarasy. We wnętrzach można je stosować na posadzki, ściany, schody, blaty, okładziny mebli czy kominki. Oprócz interesującego wzornictwa, niewątpliwymi zaletami spieków jest ich waga – zdecydowanie niższa w porównaniu z wyrobami z kamienia naturalnego, co jest szczególnie ważne np. przy wyborze tego materiału na elewacje zewnętrzne. Oczywiście minimalizowanie wagi korzystne jest także przy wykorzystaniu tego materiały wewnątrz obiektów. Spieki Florim znajdują coraz szersze zastosowanie zarówno w obiektach użyteczności publicznej jak i budownictwie indywidualnym. Wyroby dostępne są w wielu formatach, w tym w największym dostępnym na rynku – MAGNUM XXL w wymiarze 320x160 oraz MAGNUM XL w wymiarze 240x120 cm. Wytwarzane we Włoszech płyty charakteryzują się dużą wytrzymałością, minimalnymi naprężeniami wewnętrznymi, mrozoodpornością oraz minimalną bliską zeru absorbcją wody.
: Podczas szkolenia odbyła się również prezentacja kolekcji największych płyt Florim by MAGNUM XXL. ) Do obróbki spieków można wykorzystywać narzędzia wykorzystywane w każdym zakładzie kamieniarskim. ; Szkolenie rozpoczął Michał Furmanek od krótkiej prezentacji firmy.
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
31
Z KRAJU
Powierzchnie wykonane ze spieków kwarcowych wykazują jednocześnie odporność na większość substancji chemicznych oraz wysoką temperaturę. – W ramach prób były testowane m.in. przez szefa kuchni jednej z restauracji. Zostały zabrudzone m.in. czerwonym winem, kwaskiem cytrynowym, pomidorami, kawą. Rano wystarczyło przetrzeć wilgotną ściereczką i nie było żadnych śladów po tych uciążliwych produktach – mówił podczas szkolenia w Czosnowie Michał Furmanek. Podczas każdego ze spotkań uczestnicy otrzymali również pokaźną dawkę praktycznej wiedzy z zakresu obróbki mechanicznej spieków kwarcowych. Grzegorz Śmiech, kierownik produkcji w Firmie Furmanek, objaśniał jakich narzędzi używać do przenoszenia, cięcia, wiercenia, gierowania i szlifowania płyt. Organizatorzy zaprezentowali również system montażu płyt wielkoformatowych na ścianę i podłogę, za pomocą klinów. – Zdecydowana większość narzędzi koniecznych do obróbki spieków znajduje się niemal w każdym zakładzie kamieniarskim, ponieważ technologia obróbki nie różni się od tej stosowanej przy pracy z kamieniem – mówi G. Śmiech. Po skończonym panelu, niektórzy z uczestników sami sprawdzali w praktyce jak poprawnie przycinać płyty. Część spotkania poświęcona była prezentacji chemii budowlanej skandynawskiego producenta Mira, doskonale sprawdzającej się także do klejenia i montażu wielkoformatowych płyt. Całość uzupełnił pokaz gotowania połączony z degustacją. Warto wspomnieć, że szef kuchni przygotowywał niektóre potrawy na blacie wykonanym z płyt wielkoformatowych znajdujących się w ofercie Hurtowni Kamienia Furmanek. Uczestnicy szkolenia bardzo wysoko ocenili jego praktyczną przydatność. – Obróbka jest prosta, jednak wymaga praktyki. Dopiero jak sami zaczniemy obrabiać to powiemy na ile jesteśmy gotowi zmierzyć się
32
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
) Hurtownie Kamienia Furmanek w Daleszycach i Czosnowie oferują bogaty asortyment kamieni z różnych stron świata. ; Uczestnicy także mogli spróbować swoich sił w obróbce spieków.
:
:
Płyty ze spieków można montować używając systemu klinów do poziomowania.
Do transportu płyt wielkoformatowych można używać przyssawki akumulatorowej.
z tym materiałem. Bardzo dobrze, że dystrybutor jest do dyspozycji i może pomóc np. w rozwiązaniu wątpliwości czy ten materiał można zastosować np na obudowę kominka – podsumowała szkolenie w Czosnowie jego uczestniczka Marta Lubaszewska z firmy Para-cor. Ze względu na duże zainteresowanie szkoleniami Hurtownia Kamienia Furmanek planuje jeszcze w tym roku zorganizować kolejne, które odbędą się jesienią.
Ceramika wielkoformatowa powstaje w specjalnych piecach hybrydowych, w których uzyskuję się wysoką temperaturę rzędu 1200°C oraz bardzo duże ciśnienie – około 8000 ton na m2. Wytwarza się je z naturalnych materiałów, takich jak: iły łupkowe, skały granitowe i pigmenty ceramiczne. Połączenie tych dwóch ekstremalnych czynników skutkuje uzyskaniem płyt o bardzo dużej gęstości i twardości - ok. 6 - 7 stopni w skali Mohsa.
IMPREGNATY, ŚRODKI CZYSZCZĄCE I ŚRODKI PIELĘGNUJĄCE
ANTYPLAMA impregnat przeciw plamom
HYDROSTONE GOLD impregnat pogłębiający kolor kamienia
ALGES płyn do usuwania zielonych nalotów
OIL FREE pasta usuwająca tłuste plamy
POSZUKUJEMY DYSTRYBUTORÓW CHEMII KAMIENIARSKIEJ. POSTAW NA JAKOŚĆ I SPRAWDZONE PRODUKTY. więcej informacji pod numerem tel. 600 278 247 www.vbvsweden.com
VBV SWEDEN
Wyłączną dystrybucję preparatów marki VBV Sweden prowadzi sklep internetowy do-kamienia.pl
DLA FIRM KAMIENIARSKICH WYSYŁKA GRATIS
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
33
SPRZEDAM FALCON 920 (15 LIN) W PEŁNI SPRAWNY, PRACUJĄCY ZPH GRANEX S.C. Nowa Wieś 4 22-417 Stary Zamość tel.: 605 162 001
ZATRUDNI KAMIENIARZA z doświadczeniem w kamieniarstwie budowlanym. Konieczne prawo jazdy. Możliwość zakwaterowania. Praca w miejscowości Klaudyn, k. Warszawy kontakt: Adam Błoński, 796 509 507
SPRZEDAMY
PIŁĘ DO CIĘCIA PŁYt GRANITOWYCH
Piła jest sprawna i gotowa do cięcia. Można ją zobaczyć w Lublinie. Producent: CARL MEYER
e-mail: info@dulniak.pl, www.dulniak.pl Lublin, ul. Cmentarna 8 tel.: 501 281 811
34
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
SPRZEDAM MASZYNA DIAKERS PEŁNA DOKUMENTACJA info: 601 933 423, 697 966 530
Syndyk Masy Upadłości spółki BUDO STONE sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z/s w Ostrowcu Świętokrzyskim wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000058388 (dawniej JP GRANIT sp. z o.o.), niniejszym
zaprasza do rokowań w przedmiocie możliwości zakupu całości majątku upadłego bądź jego dzierżawy.
Potencjalni oferenci zobligowani są do nadesłania na adres biura Syndyka: Kochanowski i wspólnicy sp.k. ul. Wojska Polskiego 7/5 25 – 364 Kielce
STRZEGOM
Zgłoszenia chęci przystąpienia do negocjacji w terminie 1 miesiąca od daty emisji niniejszego ogłoszenia. Wszelkie dodatkowe informacje udzielane są
pod nr. telefonu: 507-284-908
FIRMA Z BRANŻY KAMIENIARSKIEJ Z REJONU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO POSZUKUJE PRACOWNIKA NA STANOWISKO
SZLIFIERZ, PILARZ, MONTAŻYSTA Wymagane posiadanie uprawnień do obsługi wózków widłowych i suwnicy oraz prawo jazdy kat B.
Preferowane osoby z doświadczeniem w tych specjalnościach.
Gwarantujemy atrakcyjne wynagrodzenie i zatrudnienie na podstawie umowy o pracę.
Osoby zainteresowane prosimy o kontakt pod numerem tel. 509 637 868
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
35
Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE
MET(al)IKAM(ień) Rozmowa z Rafałem Kulbidą, współwłaścicielem firmy Metikam-Stone
M
etikam-Stone to firma założona przez Bartłomieja Świderskiego i Rafała Kulbidę w lutym 2014 r. Głównym polem działalności firmy jest produkcja wykonanych z metalu urządzeń wspierających funkcjonowanie zakładów kamieniarskich. Firma weszła przebojem na rynek, a jej krótka jak dotąd historia jest pełna dynamizmu i momentów przełomowych. Z Rafałem Kulbidą, jednym ze współwłaścicieli Metikam-Stone, rozmawiał Maciej Brzeski. Nowy Kamieniarz: Nie jest pan osobą anonimową w kamieniarstwie. RK: Nie jestem. Choć po raz pierwszy występuję w roli właściciela, a właściwie współwłaściciela. To zupełnie nowe doświadczenie i innego rodzaju wyzwanie. Jak to się stało, że zajął się pan produkcją urządzeń z metalu? Na początku 2014 roku kończyła się moja umowa o pracę. Bartek (Świderski) kilka miesięcy wcześniej otworzył w Serwinowie (gmina Dobromierz – przyp. red.) firmę Metikam, która zajmowała się obróbką metalu dla przemysłu. Wyroby na potrzeby branży kamieniarskiej stanowiły jedynie ułamek jej produkcji. Razem doszliśmy do wniosku, że jeżeli połączymy jego doświadczenie w zarządzaniu firmą produkującą tego typu asortyment i moje w sprzedaży tego typu sprzętu w zakładach kamieniarskich, to fatycznie może się udać. Uważam, że nasze kompetencje na tym polu wyraźnie się uzupełniają. Ale Metikam, ten bez „Stone”, nadal istnieje. Tak. To spółka należąca w stu procentach do Bartka, która zajmuje się wszystkim, co „niekamieniarskie”. Taka jest umowa. I faktycznie udaje się to tak łatwo podzielić? W chwili obecnej większość prac Metikam wykonywana jest we wspomnianym już Serwinowie. Siedziba i zakład produkcyjny Metikam-Stone zlokalizowane są w Strzegomiu. Faktycznie teraz w obu firmach dzieje się tak dużo, że coraz więcej prac zaczyna się przenikać, ale nie traktujemy tego jako problem. Dogadujemy się bez zbędnych zgrzytów. Najważniejsze, że produkcja idzie pełna parą. Pracujemy na dwie, a czasem na trzy zmiany.
36
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Bartłomiej Świderski i Rafał Kulbida.
: Celem właścicieli firmy jest możliwie największa automatyzacja procesów produkcji. Najnowszy nabytek - frezarka numeryczna.
Producent urządzeń transportowych dla branży kamieniarskiej: wysięgniki, chwytaki, trawersy, stojaki do transportu i składowania kamienia, stoły obróbcze, kontenery, wózki transportowe, wózki widłowe, pługi do odśnieżania i wiele innych urządzeń, które ułatwią Państwu pracę podczas obróbki kamienia.
Mickiewicza 2A 58 -150 Strzegom Odwiedź nasz sklep internetowy
www.e-metikamstone.pl
CENA ZESTAWU NEPTUN+DRAGON
FAGO
5200 zł netto
NEPTUN
Chwytak samozaciskowy nośność 1200 kg zakres chwytu 10-140 mm możliwość położenia płyty z pionu do poziomu całość ocynkowana
Cena promocyjna:
2100 zł
DRAGON
Wysięgnik na wózek widłowy max udźwig 2500 kg max wysięg 3500 mm regulacja kąta nachylenia masztu całość ocynkowana ogniowo
Cena promocyjna:
1700 zł
Wózek transportowy wózek z dyszlem do transportu parapetów, blatów itp. wózek cynkowany ogniowo okładziny z twardego drewna nośność wózka: 700 kg
DOSTAWA NA TERENIE CAŁEGO KRAJU GRATIS!
Cena promocyjna:
3950 zł
netto
netto
netto
STOJAK TRANSPORTOWY z systemem mobilnym
długość 2400 mm szerokość 1100 mm wysokość załadowcza 1160 mm nośność 1500 kg stojaki w wersji z szarą gumą zabezpieczającą przed farbowaniem kamienia. Stojak bez systemu mobilnego:
Cena zestawu:
3000 zł
netto
2600 zł
netto
Dostępne inne wymiary stojaków – na zapytanie
STOJAK STRONG
Bardzo masywny i wytrzymały stojak na płyty kamienne Stojak składa się z dwóch szyn o wymiarach 190 × 120 × 3000 mm oraz 14 wytrzymałych słupków podporowych o przekroju 60 × 60 × 4 mm i długości 1500 – 2000 mm Waga kompletu ca. 375 kg
PROMOCJA!!! Cena kompletu przy zamówieniu 5 kpl. przy zamówieniu 10 kpl.
2900 zł netto 2800 zł netto 2600 zł netto
Kontakt: Rafał Kulbida tel. 791 225 295
GFK
z utwardzanego włókna szklanego do zbrojenia blatów kuchennych o wymiarach 10x3 mm w rolce 100 mb. Listwa posiada wyprofilowane rowki dzięki czemu uzyskujemy lepszą przyczepność listwy z klejem.
PROMOCJA do 31 sierpnia 2016 Listwa biała - rolka 100 mb
215 zł
netto
227 zł
netto
Listwa z wkładką węglową - rolka 100 mb
e-mail: biuro@metikamstone.pl
www.e-metikamstone.pl
Z KRAJU
Czyli można otwierać szampany. Brzmi jak ziszczenie „amerykańskiego snu”. Z szampanami to jeszcze poczekamy. To dopiero początek długiej drogi. Jeszcze do niedawna sami pracowaliśmy na produkcji, a Metikam zatrudniał trzech pracowników. Teraz jest ich łącznie szesnastu. Na ilość zamówień nie narzekamy, ale pracy i problemów dalej jest bez liku. Skupmy się na Metikam-Stone, bo to najbardziej interesuje naszych czytelników. Mówił pan o trudnych początkach i pracy na produkcji. Właściciel to brzmi dumnie, ale kryje się za tym ogrom pracy i stresu. Na początku naszej działalności nakreśliliśmy sobie plan działania. Chcieliśmy jak najszybciej zaistnieć w świadomości kamieniarzy jako alternatywa dla produktów innych firm, zdobyć tu niezbędne doświadczenia i szybko skierować się na rynki zachodnie. A że kapitałowo nie byliśmy zbyt mocni, to wszystko, co potrafiliśmy, robiliśmy sami. Wyobrażam sobie, że o ile ta część planu dotycząca rynku polskiego, choćby ze względu na to, że znaliście branżę, nie była trudna w realizacji, o tyle ta z ekspansją na Zachód niosła za sobą spore ryzyko. Po części ma pan rację. Nasze doświadczenia na rynku polskim, a także kampania reklamowa w „Nowym Kamieniarzu” pozwoliły na to, że dosyć szybko udało nam się znaleźć grono odbiorców dające bezpieczeństwo finansowe do wdrożenia drugiej części założeń. Muszę jednak szczerze wyznać, że nigdy nie mieliśmy kompleksów. Mamy produkty bardzo wysokiej jakości i w konkurencyjnej cenie, a do tego zawsze byliśmy otwarci i elastyczni. Byliśmy niemal pewni, że tamtejszy rynek przyjmie nasze produkty. Najważniejsze było znalezienie odpowiedniego dystrybutora. Dosyć szybko udało nam się nawiązać kontakt z dużą niemiecką firmą König – dystrybutorem maszyn, narzędzi i akcesoriów ka-
38
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Jeszcze trzy lata temu firma zatrudniała trzech pracowników, dziś jest ich łącznie szesnastu.
mieniarskich, który jednak nie posiadał w swoim asortymencie urządzeń transportowych. Do konkretnych rozmów, a w konsekwencji porozumienia doszło bardzo szybko. Na początek nasi partnerzy niemieccy postanowili spróbować z sześcioma produktami. Teraz jest ich dwadzieścia kilka. To był dla nas kluczowy moment. Od tej pory wszystko nabrało większej dynamiki. I podjęliście dalsze inwestycje. Dokładnie tak. Powiększyliśmy swój park maszynowy, zatrudniliśmy pracowników, stale rozszerzamy swój asortyment. Myślimy także o połączeniu zakładów. Prawdziwa karuzela.
Ale twardo stąpamy po ziemi, liczymy każdy grosz i prawie każdy inwestujemy w rozwój. W chwili obecnej możemy się pochwalić, że do swojej oferty dodaliśmy piaskarkę. Na razie jeden model, ale już planujemy następne. Piaskarka? Przecież to nie ma związku z obróbką stali, to bardziej skomplikowane urządzenie. To prawda, ale nie poza naszym zasięgiem. Mamy ambicje ciągle się rozwijać. Do swojej oferty dołożyliśmy ostatnio produkcję zaawansowanych technologicznie stołów roboczych do maszyn kamieniarskich, w tej chwili chcemy rozwinąć produkty technologii próżniowej. Wszystko przed nami.
GRANITEX Wiesław Trybuszek
SPRZEDAŻ PŁYT
USŁUGI CIĘCIA LINKAMI
Granitex ul. Armii Krajowej 55 58-150 Strzegom
GRANICZNA STRZEGOM IMPALA KURU TOKOWSKI ELITA I WIELE INNYCH
Wiesław: 601 933 423 Anna: 697 966 530 granitex@autograf.pl
Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE
Kamień wygrał z lingwistyką Z Mariuszem Adamczykiem właścicielem firmy Golden Leaf rozmawia Bogdan Lewicki Kiedy powstała Hurtownia Golden Leaf? Hurtownia Golden Leaf powstała z początkiem roku 2014, aczkolwiek ogrom prac zarówno budowlanych jak i tych czysto biznesowych został wykonany z końcem roku 2013. Pańskie doświadczenie w branży kamieniarskiej jest jednak zdecydowanie dłuższe. To prawda, moja obecność w branży kamieniarskiej liczy blisko 16 lat. Kiedy zaczęła się państwa przygoda z kamieniem i jak do tego doszło? Pytam dlatego, że pańskie wykształcenie nie ma nic wspólnego z kamieniarstwem? Tuż po ukończeniu kierunku lingwistyki stosowanej na Uniwersytecie Warszawskim w 2000 roku (specjalizacja tłumaczeniowa – język angielski i francuski) stałem przed wieloma wyborami: praca w dyplomacji była moim marzeniem, ale finalnie wróciłem do rodzinnego miasta Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie oprócz tłumaczeń zacząłem wykładać na prywatnej uczelni pod protektoratem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jednak poprzez kontakt z jednym z biur tłumaczeń zostałem poproszony o uczestnictwo w tłumaczeniu rozmów negocjacyjnych dla ówczesnej firmy JP Granit (wówczas Centrum Obróbki Granitu) i właściwie już po tygodniu otrzymałem pierwszą propozycję pracy w naszej branży.
40
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
Dlaczego w 2013 roku rozeszły się drogi JP Granit i Mariusza Adamczyka? Po kilkunastu latach pracy nasze drogi się rozeszły. Z natury rzeczy jestem dyplomatą, toteż z uwagi na wiele lat współpracy szczegóły naszego rozstania pozostawię bez komentarza. Myślę jednak, że bezpośrednim powodem, dla którego tak się stało, była decyzja właściciela dotycząca redukcji kosztów w firmie.
Spektakularnym wręcz efektem tej pracy jest pojawienie się dotychczas praktycznie niesprzedawanego w Polsce tzw. Szweda w absolutnie pierwszym gatunku (!), całej gamy labradorytów norweskich lub znakomitej jakościowo Hallandii.
Czy oznacza to, że gdyby nie rozstanie z JP Granit, na naszym rynku nie byłoby firmy Golden Leaf? Sądzę, że dywagacje na temat przeszłości są na tym etapie zupełnie bezcelowe. Należy patrzeć w przyszłość, bo przeszłości nie da się odwrócić.
Dlaczego zdecydował się pan na „skandynawski kierunek”? Sam fakt, że zostałem w branży, to zasługa i wielkie wsparcie znaczących firm na rynku światowym. Początkowo miałem dość mocno sprecyzowane plany co do utworzenia profesjonalnego biura tłumaczeń oraz szkoły językowej, co również stanowi bardzo dobre źródło dochodu. Bardzo szybko jednak pojawiły się propozycje objęcia pieczy nad kamieniarskim rynkiem w Polsce z wielu zakątków świata (Indie,
Z KRAJU
RPA, Włochy, Szwecja, Norwegia). Jak wiadomo, wybór padł na Skandynawię, ale w formule prowadzenia własnego, niezależnego biznesu. Dlaczego Szwecja i Norwegia przede wszystkim? To bardzo długa historia. Sięga już czasów dzieciństwa, kiedy fascynowałem się ich kulturą i językiem. Przeważyły jednak argumenty biznesowe, a mianowicie bardzo znikoma obecność granitów szwedzkich i norweskich na lokalnych rynkach oraz moja wizja propagowania tych świetnych jakościowo materiałów, przy bardzo dużym wsparciu właścicieli tamtejszych kopalni. Już po pierwszych rozmowach w Szwecji miałem wizję tej specjalizacji i świadomość wielkiej życiowej szansy, przed jaką stanąłem. Takiej oferty biznesowej nie można odrzucić.
skandynawski kamień? W Polsce jest ogromne zapotrzebowanie na granit. Jednakże muszę bardzo jasno zaznaczyć, że przy rzecz jasna dość powszechnej obecności szwedzkich granitów w Polsce, ich znaczenie było mocno zmarginalizowane. Promocja tych materiałów na szeroką skalę, a jest to naprawdę bardzo szeroka gama, kosztuje mnie ogrom wysiłku i pracy. Z dumą przyznaję jednak, iż widzę ogromny postęp w świadomości naszej branży kamieniarskiej, co do tych materiałów. Spektakularnym wręcz efektem tej pracy jest pojawienie się dotychczas praktycznie niesprzedawanego w Polsce tzw. Szweda w absolutnie pierwszym gatunku (!), całej gamy labradorytów norweskich lub znakomitej jakościowo Hallandii.
Czy to oznacza, że w Polsce jest aż tak duże zapotrzebowanie na
Na naszym rynku są dziesiątki, a może nawet setki hurtowni.
R
E
K
L
A
M
Co wyróżnia Golden Leaf wśród innych? Golden Leaf wyróżnia bardzo indywidualne i życzliwe podejście do każdego klienta oraz szczera i mozolna dbałość o selekcję najlepszych gatunkowo materiałów. Choć należy tu podkreślić fakt, iż pracujemy z kamieniem naturalnym i niestety zdarzają się też czasem niemiłe niespodzianki w blokach granitowych. Ale tego nikt z naszej branży nie jest w stanie wyeliminować w stu procentach… W jakim kierunku zmierza Golden Leaf? Sytuacja w branży, jak w każdym biznesie, jest dość dynamiczna i jak już wiemy, bardzo nieprzewidywalna, choć pozornie wygląda na ustabilizowaną. Ja zawszę patrzę w przyszłość z nadzieją i pozytywnym nastawieniem. Hurtownia Golden Leaf jest nastawiona na bardzo wyważony i mądrze skalkulowany rozwój.
A
Dbałość o jakość selekcjonowanych granitów to gwarancja satysfakcji moich klientów
Mariusz Adamczyk
Szwecja, kopalnia Bohus
Szwed Nakrywowy, Tablice, Hallandia, Bohus Red, Bohus Grey, Vanga, Domino Golden Leaf 27-400 Nowa Dębowa Wola 66 (woj. świętokrzyskie)
tel. 782 501 122 793 270 320
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
41
Z KRAJU FIRMA
Nie ograniczamy się do brązu Rozmowa z Jackiem Brukwickim, współwłaścicielem firmy Adjatech NK: Adjatech to stosunkowo młoda firma w sektorze kamieniarstwa J. B: Jako Adjatech firma działa od dwóch lat, jednak nasze doświadczenia związane z dystrybucją wyrobów znanej włoskiej firmy Caggiati sięgają zdecydowanie odleglejszego okresu. Adjatech jest bowiem kontynuatorem firmy Bronzo należącej do Jarosława i Jolanty Brukwickich, która od ponad 20 lat jest dystrybutorem wyrobów firmy Caggiati. W 2005 r. z moim bratem Adamem zdecydowaliśmy, że będziemy równolegle prowadzić oddzielną od firmy Bronzo działalność, w dalszym ciągu obejmującą dystrybucję wyrobów Caggiati. Nasze działania podyktowane były m.in. chęcią polepszenia jakości obsługi klientów. Z utworzeniem nowego podmiotu dokonaliśmy również regionalnego podziału klientów, tak iż obecnie nasi przedstawiciele każdemu z nich mogą poświęcić jeszcze więcej uwagi. Na co aktualnie mogą liczyć klienci firmy Adjatech? Jak wspomniałem, kontynuujemy dystrybucję różnorakich wyrobów z brązu, tzw. elementów dekoracyjnych nagrobków firmy Caggiati. Współpracujemy w tej materii z najlepszymi zakładami kamieniarskimi, które od lat niezmiennie cenią oferowane przez nas wyroby za niepowtarzalny design i doskonałą jakość wykonania. Ważny aspekt naszej działalności stanowią wykonane z brązu litery, które są aktualnie dostępne w czterech czcionkach i w ponad 50 krojach. Część z nich stanowią kroje limitowane o niebanalnym charakterze. Proponowane przez nas litery mają ponadczasowy
42
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Firma Adjatech powstała w 2005 r. i należy do braci: Jacka i Adama Brukwickich. :) Adjatech kontynuuje dystrybucję bogatej oferty elementów dekoracyjnych nagrobków firmy Caggiati.
styl, dzięki czemu stanowią doskonałe dopełnienie wykończenia każdego nagrobka. Każda pojedyncza litera czy cyfra jest dokładnie szlifowana i polerowana, by mogła zachować swój nieskazitelny wygląd przez wiele lat. W naszej ofercie znajdują się także krzyże, które dostępne są w kolorze brązu, bieli lub chromowane oraz lampy z brązu – także w bogatej ofercie form i wielkości. Będąc przy temacie lamp, warto wspomnieć, że Caggiati zrewolucjonizowała rynek tego typu lamp, wprowadzając elektryczne, wymienne wkłady, zapewniające „płomień” nawet przez kilkadziesiąt godzin. Proponowane przez nas wyroby z brązu obejmują też inne produkty, w tym: rozety, róże, antaby, ramki, wazony, figury.
Jakie są najbliższe plany firmy Adjatech? Oczywiście będziemy kontynuować współpracę z firmą Caggiati. Ważnym jej aspektem są także działania związane z walką z piractwem wzorów. To niestety w naszym kraju wciąż duży problem. Monitorujemy w tym zakresie rodzimy rynek i w razie zauważenia takich praktyk podejmujemy kroki prawne. W najbliższym czasie zintensyfikujemy działania mające uczulić klientów na podróbki. Po pierwsze dlatego, że są one gorszej jakości, a po drugie, aby uzmysłowić prawne konsekwencje handlu takimi wyrobami. Kolejny problem, któremu wspólnie z firmą Caggiati od lat stawiamy czoła, to kradzieże liter montowanych na nagrobkach. W tej kwestii czynnie włączamy się także w prace związane z opracowywaniem nowych, skuteczniejszych metod zabezpieczania wyrobów przed złodziejami.
Zapraszamy do współpracy!
POSIADAMY WŁASNY TRANSPORT ZET-GRANIT Łukasz Zawolik ul. Poznańska 156, 18-400 Łomża biuro@zet-granit.pl tel. 500 147 440
www.zet-granit.pl
ZE ŚWIATA TECHNOLOGIA
Zobaczyć dotykiem Systemy ułatwiające osobom niewidzącym lub słabowidzącym poruszanie się w przestrzeni miejskiej od kilku lat coraz częściej montowane są na dworcach kolejowych, stacjach metra, przejściach podziemnych czy wreszcie na chodnikach. W Polsce nie ma jeszcze jednoznacznych przepisów regulujących te kwestie.
J
ednym z takich nowoczesnych rozwiązań jest Silcor, czyli granitowa posadzka dotykowa, pomagająca niewidomym lub słabowidzącym bezpiecznie dotrzeć do celu. Marmi Corradini od kilku lat posiada wśród swoich wyrobów granitowe płyty Silcor z przetłoczeniami, z których można układać ścieżki dotykowe lub miejsca uwagi dla niewidomych lub słabowidzących. Silcor, produkowany przez włoską firmę, dzięki swojej konstrukcji dostarcza osobom niewidomym, które się po nim poruszają, informacji zgodnie z najnowszymi standardami międzynarodowymi. Produkty Silcor są przeznaczone do montażu na chodnikach, peronach w miejscach publicznych, takich jak dworce, metro, lotniska czy na basenach, ulicach i placach. Elementy tego systemu składają się z samoblokujących się płyt granitowych ze specjalnym wypukłym wykończeniem, które tworzą ścieżki dotykowe i pola uwagi, zapewniające osobom niepełnosprawnym bezpieczne i samodzielne przejście. Płyty Silcor zamontowno już w wielu obiektach użyteczności publicznej, głównie w Niemczech, gdzie zwraca się szczególną uwagę na tego rodzaju rozwiązania. W Berlinie płytami Silcor wyłożono posadzki na wielu dworcach kolejowych i stacjach metra. Firma w dalszym ciągu realizuje projekty do nowych dworców. Posadzki dotykowe z elementów granitowych Silcor
44
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
:
:
Ścieżka dotykowa wykonana z Silcoru
Granitowa płyta Silcor wykorzystywana na budowę tzw. pól uwagi
charakteryzują się wieloma cechami pozytywnie wyróżniającymi je na tle innych rozwiązań, takich jak ceramika, beton, plastyk czy metalowe pinezki. Wymienić można chociażby: znaczną odporność i wytrzymałość na złamania, pęknięcia itd., mrozoodporność, wysoką wytrzymałość na zarysowania na powierzchniach, dokładność w docięciu płyt liczoną w milimetrach. Silcor produkowany jest także zgodnie z normami niemieckimi, dotyczącymi m.in. antypoślizgowości. Mimo iż w Polsce od wielu lat montuje się ścieżki dotykowe i pola uwagi, to jak można przeczytać w białej księdze „Niepełnosprawni a transport kolejowy – aktualny stan dostępności kolei dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się” wydanej
w kwietniu 2015 r., w Polsce wciąż brakuje norm regulujących zastosowanie ścieżek dotykowych w infrastrukturze transportu. Powoduje to przenoszenie na modernizowane dworce kolejowe różnych rozwiązań stosowanych w innych krajach. Próbę standaryzacji ścieżek dotykowych podjęła Komisja Europejska. Nie udało się jednak opracować międzynarodowych wytycznych dla pojedynczych elementów ścieżki dotykowej, które mogłyby być stosowane we wszystkich państwach Wspólnoty. Nie wypracowano jednolitego systemu dotyczącego zasad stosowania ścieżek dotykowych, a w każdym kraju, który zdecydował się wykorzystywać w przestrzeni publicznej ten rodzaj oznakowania, są opracowywane własne przepisy. (red)
KAMIEŃ NATURALNY REALIZACJE
Megality i medycyna
Bogdan Lewicki
Budowa nowego wydziału lekarskiego Uniwersytetu w Montpellier
M
46
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
Na budowie nowego wydziału lekarskiego wykorzystano 240 megalitów: 48 o długości 3,77 m, 144 o długości 3,43 m oraz 48 o długości 3,63 m wykonanych z granitu Tarn Silverstar.
(3)
ZE ŚRÓDMIEŚCIA NA KAMPUS Od 1795 roku do czasów współczesnych wydział lekarski funkcjonuje w dawnym klasztorze przylegającym do katedry św. Piotra. W związku z tym konieczne stało się wybudowanie nowego obiektu, zapewniającego lepsze warunki lokalowe, a także pozwalającego opuścić historyczne śródmieście Montpellier i przeniesienie się na uniwersytecki kampus. Dodatkowym plusem nowej lokalizacji jest bezpośrednie sąsiedztwo szpitala uniwersyteckiego, w którym studenci odbywają praktyki. Budowa nowego wydziału lekarskiego jest w całości finansowana z kasy regionu Langwedocja-Roussillon-Midi-Pireneje, który wyasygnuje na ten projekt 40,6 mln euro. Ponadto szpital uniwersytecki w Montpellier zapewnia 460 tys. euro na realizację wspólnej
:);
fot. carières plo
ontpellier to miasto o bardzo bogatych tradycjach uniwersyteckich. Od 1160 r. działa tam wyższa szkoła prawnicza, a w 1180 r. powołano do życia uniwersytet. Wydział medycyny – pierwszy we Francji – założono natomiast w 1221 r. Utworzony w XIII wieku, wydział medycyny przyczynił się do rozsławienia Montpellier w całej Europie, a nawet na świecie. Jest to najstarsza uczelnia medyczna na naszym kontynencie. Mury tej szacownej uczelni opuściło wiele słynnych w całym świecie postaci. W latach 30. XVI wieku na Uniwersytecie Montpellier ukończył studia astrolog, lekarz powołany później na dwór Katarzyny Medycejskiej Nostradamus (właściwie Michel de Nostre-Dame, 1503–1566), a także pisarz, lekarz i humanista François Rabelais (1484–1553).
CARRIÈRES PLO Bloki granitowe
TARN SILVERSTAR
Zamówienia i logistyka „ATRIUM” P.U.H Wojciech Czech tel. kom. 605 358 648
e-mail: wojtek@czech.pl
www.czech.pl
KAMIEŃ NATURALNY
platformy dla edukacji medycznej. Kamień węgielny pod budowę nowego wydziału wmurowano 8 kwietnia 2015 r., a prace związane z budową obiektu mają zakończyć się do końca 2016 roku. Obiekt o powierzchni 11 400 mkw. będzie w stanie pomieścić 3600 studentów. Nowy wydział lekarski ma być kontynuatorem tradycji uczelni medycznej w Montpellier, a jednocześnie otwierać przed studentami nowe możliwości nauki. Obiekt zaprojektowano na sześciu poziomach, tworząc unikalną w całej Francji platformę szkoleniową. Oprócz nowoczesnej bazy lokalowej studenci będą mieli do dyspozycji najwyższej
jakości sprzęt techniczny, dzięki któremu będą mogli m.in. uczestniczyć w symulacjach operacji, przeprowadzanych w salach wyposażonych tak jak funkcjonujące w szpitalach. Na nowym wydziale powstanie także laboratorium robotyki medycznej, testowane będą programy komputerowe wspomagające pracę lekarzy. Pierwsze trzy kondygnacje będą wykorzystywane przez administrację i studentów medycyny, położnictwa i terapii mowy. Znajdzie się tam również pięć audytoriów i wiele mniejszych sal i pracowni. Czwarte i piąte piętro poświęcono szkoleniu praktycznemu. Autorem projektu jest znany architekt François Fontes. Charaktery-
48
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Granitowe megality były paserowane liną diamentową.
( (2)
Granit Tarn Silverstar to wyjątkowy materiał o jednorodnej konsystencji i kolorze przy doskonałej odporności na ścieranie.
fot. carières plo
Autorem projektu jest znany architekt François Fontes. Charakterystyczną cechą realizowanego obiektu jest fasada z łagodnymi krzywiznami. Smukłe słupy oraz granitowe megality podtrzymujące nieregularnie perforowany dach mają nawiązywać do natury.
styczną cechą realizowanego obiektu jest fasada z łagodnymi krzywiznami. Smukłe słupy oraz granitowe megality podtrzymujące nieregularnie perforowany dach mają nawiązywać do natury. Śródziemnomorskie słońce, oświetlając dziedzińce, stworzy na podłodze i ścianach wielowymiarową, barwną grę światła. Na budowie nowego wydziału lekarskiego wykorzystano 240 megalitów: 48 o długości 3,77 m, 144 o długości 3,43 m oraz 48 o długości 3,63 m wykonanych z granitu Tarn Silverstar. W tym projekcie megality były zespalane ze sobą po pięć, tworząc granitowe słupy o wysokości około 20 metrów. Wszystkie razem mają objętość 800 m sześc. i ważą
2160 ton. Kamień pochodzi z kamieniołomu należącego do firmy Carrières Plo. Aby przetransportować go na plac budowy, wykonano 90 kursów ciężarówkami. Operacja trwała od czerwca do grudnia 2015 roku. Budowa nowego wydziału medycyny Uniwersytetu Montpellier nie jest pierwszą realizacją, w której wykorzystano monolity z Tarn Silverstar. Wcześniej ten sam architekt zaprojektował otwarte w 2013 r. gimnazjum Marc Bloch w Serignan (region Langwedocja-Roussillon-Midi-Pireneje). Do budowy wkomponowanego w krajobraz gimnazjum zastosowano łącznie 800 metrów sześciennych granitu Tarn Silverstar, w tym 123 bloki, każdy o wy-
EWENEMENT NA RYNKU! KOTWY I MOCOWANIA SPEŁNIAJĄCE NAWET NAJBARDZIEJ WYGÓROWANE KRYTERIA. JEDYNE KOTWY W POLSCE SPEŁNIAJĄCE §225 ODPORNOŚCI OGNIOWEJ DLA ŚCIAN ZEWNĘTRZNYHCH.
OTTOSEAL S70
Silikon Premium do Kamienia błyszczący, matowy i strukturalny Dostępnych 46 kolorów
Systemy do mocowania elewacji kamiennych WAR-MECHAN ul. Suwalna 6, 05-119 Łajski tel./fax. 22 78 44 547, kom. 602 493 720 e-mail: biuro@war-mechan.pl
OPPOLD POLSKA, ul. Budowlanych 6, 45-005 Opole Tel. (77) 457 01 01, kom. 602 215 426 oppold@oppold.pl, www.oppold.pl www.otto-kleje.pl
USŁUGA CIĘCIA (LINKA, DIAKERS) 50 zł/m2
SPRZEDAŻ PŁYT
STRZEGOM, GRANICZNA, KOŚMIN
GRANIT KAPUŚCIŃSKI PŁYTY POLER: 3 cm: 265 zł/m2 brutto 5 cm: 295 zł/m2 brutto 6 cm: 330 zł/m2 brutto
BLOKI: 2 500 zł/m3 brutto
A! PROMOCJ
A! PROMOCJ
info@kolor-granit.com.pl www.kolor-granit.com.pl KOLOR GRANIT KAMIENIARSTWO
Leszek Trybuszek (tel. 601 223 497) Krzysztof Trybuszek (tel. 501 215 200) ul. Armii Krajowej 53, 58-150 Strzegom
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
49
fot. carières plo
(3)
KAMIEŃ NATURALNY
: Francuska firma Carrières Plo wydobywa granit Tarn Silverstar w kamieniołomie w Saint-Salvy de la Balme.
sokości 8 metrów i wadze 25 ton. Każdy monolit był montowany za pomocą dźwigu na specjalnych śrubach. Oprócz imponujących cech wizualnych monolityczne słupy pełnią też funkcję konstrukcyjną – wspierają dach i bramy. Mają również bardzo wysoką wydajność energetyczną z uwagi na ich imponującą masę termiczną (czyli łatwo wchłaniają nadmiar ciepła, gdy robi się gorąco, a po spadku temperatury otoczenia, powoli uwalniają nagromadzone ciepło do otaczającej przestrzeni)... WYDOBYWAJĄ BEZ STRZELANIA Francuska firma Carrières Plo wydobywa granit Tarn Silverstar w kamieniołomie w Saint-Salvy de la Balme, położonym między naturalnym spadkiem a krawędzią masywu Sidobre. To szeroki, otwarty wykop, umożliwiający dostęp do bardzo jednolitego złoża, co stwarza duże
50
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
możliwość wyboru metody eksploatacji. Do 2002 roku w kopalni stosowano klasyczną technikę nawiercania i strzelania materiałami wybuchowymi. Później materiał eksploatowano za pomocą technologii liny diamentowej, a od 2009 r. po decyzji właścicieli rozpoczęto prace z nową metodą polegającą na wycinaniu ze złoża bloków wielkimi tarczami diamentowymi. Cięcia pionowe wykonywane są za pomocą wielkich tarcz o średnicach
Cechy fizyczne granitu Tarn Silverstone gęstości [g/cm3] 2,65 porowatość 0,3% wytrzymałość na zginanie 14,7 MPa wytrzymałość na ściskanie 221 MPa współczynnik absorpcji 1 G Ścieranie metalu 19,5 mm mrozoodporność po ponad 168 cyklach 0,0 Śliskość mierzona wahadłem SRT dla kamienia suchego 92 dla kamienia mokrego 77 (dane Carrières PLO)
2,60 m, 3,20 m, 4,20 m i 4,50 m. Natomiast cięcie poziome wykonywane jest liną diamentową. Na bloki handlowe kamień dzielony jest poprzez nawiercanie i klinowanie. Ten system pracy znacznie poprawia wydajność oraz pozwala na lepszą selekcję surowca. Granit Tarn Silverstar to wyjątkowy materiał, oferujący jednorodną konsystencję i kolor przy doskonałej odporności na ścieranie. Obecnie wydobycie waha się między 20 tys. i 25 tys. m3. bloków rocznie. Wydobycie za pomocą tarcz diamentowych pozwala wyodrębnić monolityczne bloki o długości do 10 m. Swój kształt handlowy uzyskują one bezpośrednio na wyrobisku i nie wymagają dodatkowego formowania przed wysyłką. PLO eksploatuje także dwa kamieniołomy marmuru w Pirenejach, gdzie wydobywa Sarrancolin Versailles – nazwany na cześć królewskiego pałacu Ludwika XIV – i Sarrancolin Opéra Fantastico, zastosowany w zamkach w Fontainebleau i Chambord.
ZAKŁAD BUDOWY URZąDZEń DżWIGNICOWYCH „ZBUD” Sp. z o.o.
ZBUD
R
www.zbud.com.pl
SUWNICE BRAMOWE SUWNICE NATOROWE ZURAWIE ZAWIESIA Dąbrowa Tarnowska ul. Żabieńska 6
kontakt : 014 644 46 00
7.00-15.00
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
51
ZE ŚWIATA FIRMY KAMIENIARSKIE Bogdan Lewicki
Granitos Carballido: „O granicie wiemy wszystko” Granitos Carballido to rodzinna firma działająca na rynku od 1991 r. Utworzyli ją bracia Manuel i Joaquín Carballido.
N
52
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
:
(2)
Granitos Carballido dysponuje czterema kamieniołomami i jest wyłącznym właścicielem kopalni granitu Gris Parga.
fot. archiwum firmy granitos carballido
a początku działalność przedsiębiorstwa skierowana była wyłącznie na wydobycie kruszyw. Jednak od 1998 roku, w związku z wyczerpaniem surowca, firma weszła na rynek granitów. Od tego momentu właściciele konsekwentnie pracowali nad zwiększeniem bazy wydobywczej i zapewnieniem różnorodności produktów. W tym celu sukcesywnie nabywali kolejne kamieniołomy, które do dzisiaj stanowią główne źródło zaopatrzenia w materiał bloczny, wykorzystywany w zakładzie kamieniarskim należącym do firmy. Aktualnie Granitos Carballido dysponuje czterema kamieniołomami – wszystkie znajdują się w okolicach Lugo, w Galicji. W Fonte do Picho wydobywane są granity Gris Parga i San Roman. Z Traspenalby pochodzą z kolei granity Blanco Lugo. Kolejny kamieniołom to Pena das Vestas, w którym uzyskiwany jest Silvestre Moreno i Silvestre Gris. Ostatni należący do rodziny kamieniołom to Fraguas, z którego czerpany jest granit Silvestre Mallo. Obecnie zdolności wydobywcze wszystkich kamieniołomów należących do braci Carballido wynoszą ok. 1000 m3 na miesiąc. Firma z Outeiro de Rei to doskonały przykład dynamicznego rozwoju. Kiedy bracia Carballido rozpoczynali swoją działalność, zatrudnionych w niej było tylko czterech pracowników, którzy do dyspozycji mieli małą ładowarkę kołową, koparkę i ciężarówkę. Z biegiem lat rodzinne przedsiębiorstwo nabierało rozmachu. Po
) Zakład obróbczy został zbudowany w obiektach dawnej kopalni kruszywa.
Wykorzystując w pełni możliwości wydobywcze w swoich kamieniołomach, Granitos Carballido może zagwarantować dostawę płytek z jednorodnego złoża wystarczającą na ułożenie ich na powierzchni ok. 100 tys. m2.
ćwierćwieczu funkcjonowania zatrudnienie znajduje w nim 30 osób. Dynamiczne zmiany nastąpiły również w parku maszynowym. Granitos Carballido dysponuje obecnie m.in. pięcioma dużymi ładowarkami kołowymi, trzema koparkami, czterema wysokotonażowymi ciężarówkami oraz dziesięcioma mniejszymi samochodami dostawczymi i busami. Oczywiście nie można zapominać o rozwijającym się przez lata zakładzie kamieniarskim, w którym
fot. archiwum firmy granitos carballido
(5)
ZE ŚWIATA
przerabiany jest materiał bloczny pochodzący z własnych kamieniołomów. Zakład, w którym powstaje szeroka gama wyrobów, został zbudowany w obiektach dawnej kopalni kruszywa, na działce przemysłowej o powierzchni ok. 20 000 m2, leżącej w Strefie Przemysłowej Matela (Outeiro de Rei – Lugo). Oprócz zakładu znajdują się tam również biura, magazyny i centrum logistyczne. Z biegiem lat bracia Carballido sukcesywnie uzupełniali i unowocześniali wyposażenie zakładu, który obecnie dysponuje mocami przerobowymi w pełni zaspokajającymi potrzeby firmy. Na wyposażeniu zakładu znajdują się m.in. traki linowe i tarczowe, automatyczne linie do cięcia i polerskie do wykańczania w dowolnym standardzie (płomieniowanie, piaskowanie, młotkowanie, szczotkowanie, polerowanie), automaty do sztaplowania gotowych wyrobów – łączne zdolności produkcyjne zakładu w zakresie cięcia i polerowania wynoszą ok. 8000 m2 miesięcznie. Znaczna część mocy przerobowych zakładu wykorzystywana jest do realizacji zadań związanych z obsługą zamówień sektora publicznego. Płyty i płytki w dowolnych wielkościach, krawężniki, kostka brukowa oraz elementy wyposażenia ulic znajdują odbiorców w wielu gminach i miastach całej Hiszpanii. Uzupełniając swoją ofertę, Grani-
: Przykłady inwestycji zrealizowanych przez Granitos Carballido: Odrestaurowany most rzymski na rzece Miño :) Gris Parga: Granallado i Serrado ) Plac Broni w Calaise ) Odbudowana dzwonnica w Martul
tos Carballido realizuje również wiele zadań dla odbiorców indywidualnych, w zakresie wykańczania i renowacji domów. W związku z tym, że firma posiada swoje kamieniołomy, jest ona w stanie zagwarantować dostarczenie materiałów identycznych z tymi, które były wykorzystane we wcześniejszych pracach. Hiszpańska firma od czterech lat obecna jest także na polskim rynku i ma w naszym kraju swoje przedstawicielstwo handlowe. Jak powiedziała nam Javier Carballido, w najbliższym czasie firma zamierza skonsolidować swoją obecność w Europie Środkowej, Francji, Niemczech i Szwajcarii. Oczywiście nie zapominając o ciągłej modernizacji posiadanego parku maszynowego. Przedstawiciel handlowy Meteusz Dajczer tel. 510 531 530 mail: mateuszdajczer@gmail.com
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
53
KAMIEŃ NATURALNY MINIMONOGRAFIE
Amfibolity z Ogorzelca Henryk Walendowski
O
gorzelec (niem. Dittersbach) jest wsią w powiecie kamiennogórskim, położoną u podnóża Przełęczy Kowarskiej przy drodze wojewódzkiej nr 367 z Kamiennej Góry do Kowar. Okolice Ogorzelca charakteryzuje zróżnicowana budowa geologiczna. W południowo-wschodniej osłonie granitowego Bloku Karkonoszy amfibolity występują w postaci wąskich pasm o długości do kilku kilometrów. Charakteryzują się zmiennym składem mineralnym i występowaniem licznych odmian (hornblendowa, hornblendowo-tremolitowa, tremalitowo-epidotowo-hornblendowa i aktynolitowa). Amfibolity należą do metamorficznych skał masywnych regularnej łupliwości kostkowej; nadają się jako kruszywa dla potrzeb budownictwa, drogownictwa i kolejnictwa. Skała ma barwę jasnoszarą z odcieniem bladobrunatnym, strukturę drobno- i średnioziarnistą. Teren w obrębie złoża jest położony na wysokościach 640-785 m npm. Brak jest informacji o wydobyciu amfibolitów w Ogorzelcu przed rokiem 1972, w którym eksploatację rozpoczął oddział Kopalni Odkrywkowych Surowców Drogowych we Wrocławiu. W roku 1991 kamieniołom przejęła spółka pod nazwą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Kopalnia „Ogorzelec”. Podstawą działalności wymienionych przedsiębiorstw było wydobywanie oraz produkcja kruszyw amfibolitowych. Do jesieni 2014 roku prowadzono eksploatację na złożu Ogorzelec, którego zasoby uległy wyczerpaniu. W czerwcu 2014 roku rozpoczęto roboty przygotowawcze i udostępniające nowe złoże Ogorzelec 1, leżące na zboczu wzniesienia Pliszka. Wydobycie amfibolitu rozpoczęto we
54
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Fragment ściany eksploatacyjnej.
wrześniu 2014 r. Skałę urabia się materiałami wybuchowymi i przewozi do zakładu przeróbczego, położonego tuż przy wyrobisku. Podstawę produkcji i sprzedaży stanowią grysy. Roczna produkcja i sprzedaż kruszyw wynosi około 600 tys. ton przy średnim zatrudnie-
niu 36 pracowników. Nie wydobywa się materiału blocznego. Zwiększenie produkcji umożliwiło otwarcie nowego złoża w 2014 roku. Jego zasoby bilansowe obliczono na 47,6 mln ton co wystarczy na 35 lat eksploatacji przy obecnej wielkości wydobycia.
Cechy fizyczne * Ciężar objętościowy [g/cm3] 2,88 Porowatość [% objętości] 1,3 ** Nasiąkliwość [%] 0,3 Wytrzymałość na ściskanie [MPa] 136 ** Ścieralność [MDe] 8 Mrozoodporność [%] 0,1
Zakłady przeróbcze produkują: - kruszywa do betonów - kruszywa do mas bitumicznych - tłucznie dla nawierzchni kolejowych w tym dla linii przystosowanych do dużych prędkości.
* badania wykonało: Laboratorium TPA Czarny Bór w roku 2014 ** wg : Stefan Kozłowski, Surowce skalne Polski, Warszawa 1986
Kruszywa amfibolitowe z Ogorzelca zastosowano w następujących obiektach: - obiekty mostowe drogi ekspresowej Zambrów – Mężenin oraz MężeninJeżewo - obwodnica Inowrocławia - obwodnica Ostródy - autostrada A1 Stryków – Tuszyn - modernizacja linii kolejowej WrocławJelenia Góra.
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
55
Proponujemy najwyższej jakości piły, frezy, wiertła do materiałów ceramicznych typu: Lapitec, Laminam, Dekton i pochodne.
Italdiamant-Poland HED 11500 ul.Dworska 5a, Giżycko tel.: 87 428 57 01, 602 760 968 email: italdipl@pro.onet.pl
PROFESJONALNA CHEMIA DO KAMIENIA
kleje szpachle żywice impregnaty czyszczenie pielęgnacja narzędzia Kleje/Szpachle: Kleje oraz szpachle MARMOLIT wykonane z żywic poliestrowych. Zalecane szczególnie gdy trzeba pewnie skleić lub naprawić każdy rodzaj kamienia naturalnego MARMOLIT dostępny jest w różnych gęstościach i kolorystyce Kleje oraz żywice epoksydowe, mrozoodporne o bardzo wysokiej wytrzymałości, gęstości oraz kolorystyce
J
E SZ
C ANY R A EN GW C
JA
IŻ
JN
NA
Produkty do zabezpieczenia: Impregnaty neutralne dla kamienia nie pozostawiające śladu Impregnaty do piaskowca Impregnaty do nadania efektu mokrego kamienia, bardzo mocne Lakiery Antygraffiti
Produkty do pielęgnacji: Preparaty do mycia kamienia o neutralnym PH, odrdzewiacze Woski w płynie i gęste o różnej kolorystyce Pasty barwiące Krystalizatory
Znajdź nas na facebook.com/bchempolska
NOWOŚĆ żywicowania płyt super systemy do oraz kotwienia
www.b-chem.pl
info@b-chem.pl, tel.: 22 371 40 37 NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
57
KAMIEŃ NATURALNY STEGOS CZĘŚĆ 61
Kry-Krz
56
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: (2)
Krzemień jako budulec wczesnośredniowiecznego kościoła pod Londynem.
fot. archiwum autorów
Kryształ – z gr. kryos, krystallos – lód, kryształ (pierwotnie uważano, że kryształ górski jest kryształem lodu, który nawet pod wpływem słońca nie ulega stopieniu), ciało stałe o prawidłowej budowie wewnętrznej, tworzące wielościany ograniczone płaskimi ścianami; k. powstają w wyniku krystalizacji z fazy ciekłej (np. z magmy albo wody morskiej) i gazowej; najmniejszą częścią k. jest komórka elementarna składająca się z jonów, atomów lub cząsteczek, ułożonych w uporządkowany sposób i tworzących sieć krystaliczną; wykazuje ona pewne prawidłowości w rozmieszczeniu elementów składowych, dlatego mówi się o symetrii k., w zależności od właściwości i parametrów komórki elementarnej oraz od rodzaju symetrii, którą ona wykazuje, wyróżniono siedem układów krystalograficznych; k. są ciałami (¦) anizotropowymi, jednorodnymi fizycznie i chemicznie (tzn. w każdym punkcie mają taką samą gęstość czy skład chemiczny); k. są podstawową formą występowania ciał stałych (95% wszystkich składników litosfery); ich wielkość jest bardzo różna – od mikroskopowej aż do 15-metrowej długości kryształy z jaskini Naica (por. ilustracja do hasła ¦ druza); w skałach k. mogą występować w różnej postaci: (¦) automorficznej (własnopostaciowej, prawidłowo wykształconej), hipautomorficznej (tylko część kryształu jest wykształcona prawidłowo) oraz ksenomorficznej (obcopostaciowej); wykazują różny pokrój: izometryczny (np. ¦ granaty), tabliczkowy (¦ kalcyt), blaszkowy (np. ¦ biotyt), słupkowy (¦ kwarc), czy włóknisty (¦ azbest); w wielu skałach obecnych na rynku kamieniarskim można obserwować piękne formy kryształów – skaleni zarówno w „pospolitym” granicie (granit karkonoski, Classic Brown, Bianco Crystal), jak też w labradorycie, np. Volga Blue, czy też subtelnych granatów w Kashmir Gold. Krzemiany – (minerały krzemianowe) najliczniejsza grupa (ponad 500)
mgr Katarzyna D. Zagożdżon dr Paweł P. Zagożdżon
) Po lewej przykładowe barwne odmiany krzemienia, po prawej – ziarna krzemienia z przykładowego kruszywa naturalnego z terenu SE Polski.
w chemicznej klasyfikacji (¦) minerałów, definiowane ogólnie jako sole kwasu krzemowego; podstawowym elementem strukturalnym k. są czworościany (tzw. tetraedry) zbudowane z jonu Si znajdującego się w środku i jonów tlenowych w narożach, czworościany tworzą jednorodną sieć przestrzenną lub łączą się w zespoły o różnej budowie – na tej podstawie oparto schemat podziału k. na wyspowe, grupowe, pierścieniowe, łańcuchowe, warstwowe i przestrzenne; w wielu tych minerałach część jonów krzemu podstawiona jest przez Al, minerały te są dlatego nazywane glinokrzemianami; w k. występują też liczne inne pierwiastki (np. Fe, Ca, Mg, Na, K, Li, Be); k. i glinokrzemiany stanowią łącznie ponad 90% masy skorupy ziemskiej; szereg z nich to najważniejsze minerały skałotwórcze, jak np. (¦) skalenie, (¦) kwarc, (¦) pirokseny, (¦) łyszczyki, minerały (¦) ilaste, inne występują rzadziej, ale są to często minerały o dużym znaczeniu praktycznym (m.in. ¦ granaty, ¦ cyrkon, ¦ topaz, ¦ turmalin, minerały grupy ¦ serpentynu czy ¦ zeolity). Krzemień – skała (¦) krzemionkowa o skrytokrystalicznej strukturze, występująca w postaci (¦) konkrecji o wyraźnych granicach w skałach (¦) węglanowych; zbudowana gł. z (¦) opalu
i (¦) chalcedonu, rzadziej (¦) kwarcu; biały lub o zabarwieniu szarym, żółtym, brunatnym, czarnym (w zależności od rodzaju minerałów ¦ akcesorycznych, takich jak hematyt, piryt czy substancja węglista); często pokryte charakterystycznym białym naskorupieniem – pozostałością otaczającego k. wapienia; powstaje prawdopodobnie na etapie (¦) diagenezy; szeroko rozpowszechniony, występuje często w osadach ery mezozoicznej; jeden z surowców najwcześniej wykorzystywanych przez człowieka (paleolit) – pierwszy wydobywany metodą głębinową (np. w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego), stosowany wówczas do wyrobu narzędzi i broni, wykorzystywany do krzesania ognia, później – m.in. podstawowy element wczesnych zamków w pistoletach skałkowych, obecnie – surowiec w przemyśle ceramicznym, elementy robocze w młynach kulowych, w jubilerstwie (zazw. tzw. k. pasiasty) – do wyrobu ozdób i drobnej galanterii; od starożytności wykorzystywany jako materiał budowlany (konstrukcyjny lub elewacyjny) – na dużą skalę na terenie południowej Anglii, również w budowlach wczesnośredniowiecznych (m.in. katedra w Centerbury), współcześnie wykorzystywany sporadycznie na elewacjach (np. tzw. Flint House).
KAMIEŃ NATURALNY WŁOCHY
Statuarietto i Calacatta
W
ydobycie marmurów w rejonie włoskiej Carrary sięga czasów prehistorycznych. Były one wykorzystywane prawdopodobnie już w epoce brązu. Jednak markę, dzięki której stały się synonimem kamiennego luksusu, marmury z Carrary wyrobiły sobie w okresie rzymskim, gdy stały się obowiązkowym elementem wystroju każdego gmachu publicznego i domu szanującego się rzymskiego patrycjusza. Zapomniane w początkach średniowiecza zostały przywrócone światu rękami i dłutem Michała Anioła i wielu innych rzeźbiarzy renesansu, którzy dostrzegli ich nieśmiertelne piękno. Dały bogactwo miastom Carrara i Massa, a z Włoch uczyniły pierwsze międzynarodowe centrum handlu kamieniem. Ze względu na zróżnicowanie głębi bieli oraz charakteru i kolorystyki użylenia do tradycyjnego miana Bianco Carrara dodawano charakterystyczną nazwę handlową. Obecnie funkcjonuje ich co najmniej kilkanaście.
58
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
Statuarietto i Calacatta to najwyższej klasy Bianco Carrara o wyjątkowych własnościach dekoracyjnych. Pozyskiwane w kamieniołomach w najwyższych partiach gór. Ze względu na warunki pogodowe w szczytowych partiach Alp Apuańskich niedostępne zimą w blokach. Materiały te są wyraźnie podobne. Cechują się bardzo jasnym tłem i niewielką ilością zazwyczaj szarych żyłek i nakrapiania. Wzór Statuarietto jest zawsze szary, wyraźniej ukierunkowany, często ułożony pod kątem około 45 stopni. Calacatta jest bardziej pod tym względem zróżnicowana. Wzór wyraźnie bardziej smugowany, czasem szary, w innych wypadkach cieplejszy, aż do żółtego.
Marmury karraryjskie już od czasów starożytnego Rzymu pełnią przede wszystkim funkcje dekoracyjne we wnętrzach. Takie zastosowanie wydaje się najrozsądniejszym także w naszych warunkach klimatycznych.
Ze względu na niezłe właściwości techniczne mogę być stosowane na posadzkach czy schodach. Płyty polerowane na wysoki połysk pod wpływem codziennego użytkowania tracą poler. Dlatego sugerowane jest wykorzystanie płyt szlifowanych lub szczotkowanych, stosowanych we Włoszech nawet w miejscach o dużym natężeniu ruchu, np. w centrach handlowych. Codzienne czyszczenie i okresowa konserwacja pozwalają takiej posadzce spełniać swoje funkcje przez dziesiątki, a nawet setki lat. Ze względu na neutralną biel można je dowolnie łączyć z innymi kolorami kamienia, pięknie prezentują się w towarzystwie czarnych wapieni, takich jak Nero Marquina. Nic nie stoi na przeszkodzie, by stosować je także jako okładziny ścienne, szczególnie ładnie prezentują się w jasnych łazienkach. Materiał ten jest także bardzo pożądany przez producentów galanterii kamiennych oraz elementów wyposażenia wnętrz, gadżetów.
KAMIEŃ NATURALNY
Statuarietto i Calacatta to kamienie będące ważnym elementem oferty firmy Rogala. Na zdjęciach płyty będące na stanie magazynowym firmy.
) Statuarietto jest doskonałym materiałem do zestawiania na zasadzie lustrzanego odbicia. ; Calacatta
: Calacatta Borghini
( Płyta Statuarietto z ostatniego transportu do firmy Rogala
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
59
LINKI DIAMENTOWE
POSIADAMY W OFERCIE LINKI DIAMENTOWE O ŚREDNICACH KORALA 7,3 mm 8,3 mm 8,8 mm oraz na wyrobiska 11 mm Linki 8,8 mm oraz 8,3 mm z przeznaczeniem do granitu strzegomskiego oraz linki 8,8 mm i 8,3 mm do kolorowych granitów!
+48 74 855 32 51 wew. 921, 922
ZADZWOŃ... SPRAWDŹ... I TNIJ... KOSZTY NA ZAKŁADZIE!
Światowa jakość w rozsądnej cenie
IDEA TOP 30.10 CENTRUM OBRÓBCZE STEROWANE NUMERYCZNIE DO MARMURU I GRANITU Ruch osi X-Y jest sterowany za pomocą silników bezszczotkowych, precyzyjnego reduktora epicykloidalnego oraz precyzyjnych zębatek pochyłych (śrub tocznych w przypadku osi Z). Urządzenie posiada elektrowrzeciono 6,0 kW (8,0 Hp.) z uchwytem narzędzia ISO40, prędkością obrotową 0÷15.000 rpm., które sterowane jest za pomocą falownika wektorowego. Chłodzenie narzędzia wykonywane jest na zewnątrz i wewnątrz. przesuw po prowadnicach liniowych z łożyskami tocznymi z zabezpieczeniem mieszkami, przesuw prowadnic liniowych z obiegiem kul zabezpieczonych mieszkami.
PC na pokładzie maszyny z wyświetlaczem TFT i oprogramowaniem Microsoft Windows © oprogramowanie CAD/CAM 2,5D “MARS” do realizacji kompleksowych profili, usuwanie niegeometrycznych powierzchni, nanoszenia tekstów TRUE TYPE, import rysunków DXF i inne funkcje pakiet wsparcia telefonicznego ręczna instalacja smarującą na smar do prowadnic i śrub do przesuwu zbiornik ze stali nierdzewnej do zbierania i recyrkulacji wody pochodzącej z chłodzenia narzędzi zasilanie 400V trójfazowe + przewód neutralny/50Hz. - Moc zainstalowana kVA 20 klucze serwisowe, instrukcja obsługi i świadectwo zgodności “CE” Dostępne opcje: maszyna, blat roboczy, części elektryczne lub/i elektroniczne
WEHA sp. z o.o. ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom Marek Iwen: marek.iwen@weha.pl, tel. 662 332 912 www.weha.pl
KAMIEŃ NATURALNY GEOTURYSTYKA
prof. Marek W. Lorenc
Kamienne krajobrazy Argentyny Pasmo Andów, ciągnące się wzdłuż całej zachodniej krawędzi kontynentu południowoamerykańskiego, powstało na skutek podsuwania się pod ten kontynent fragmentu skorupy pacyficznej znanej jako Płyta Nazca.
) Andy i niebo z chmurami widoczne z okolic miasta Mendoza
62
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
KAMIEŃ NATURALNY
W
związku z tym brzeżna krawędź kontynentu ulega ciągłej deformacji i wypiętrzaniu, a procesowi temu towarzyszą tak typowe zjawiska, jak powstawanie wielkich uskoków, nasunięć, wulkanizm i trzęsienia ziemi – dość powszechne w tej części świata. Od strony kontynentu pasmo wysokich Andów poprzedza szereg równoległych łańcuchów zwany Precordillera, których wiele szczytów przekracza wysokość 5000 m n.p.m. Wspomniany mechanizm wypiętrzania sprawia, że nasuwane na siebie od zachodu wielkie masywy skalne mają zbocza zachodnie względnie łagodne, natomiast wschodnie bardzo strome. Góry te obserwowane od strony kontynentu jakby „nagle wyrastały” z pustyni. Brak w tym rejonie większych ośrodków przemysłowych i wiejące od strony Pacyfiku wiatry sprawiają, że powietrze jest tu niezwykle czyste, przez co traci się skalę odległości, ulegając złudzeniu, że te monumentalne góry są względnie blisko. Realia zaś są takie, że gdy jedziemy w ich kierunku, one – prawie nie zmieniając skali – wciąż się od nas oddalają, pozwalając przez długi czas podziwiać ich piękno na tle kolorytu nieba i niewiarygodnego bogactwa chmur (fot. 1). Zjawiskom wulkanicznym towarzyszą też zjawiska hydrotermalne, a wysokość nad poziom morza oraz panująca temperatura wcale nie przeszkadzają istnieniu w wysokich Andach źródeł gorącej wody. W prowincji Mendoza jednym z takich miejsc jest położony na wysokości 2719 m n.p.m. Most Inki (Puente del Inca), gdzie już na początku XX wieku zbudowano gorące łaźnie. Nazwa tego miejsca pochodzi od wielkiego łuku skalnego, utworzonego przez trawertynowe nawary nad rzeką Cuevas. Ten naturalny most wznosi się na wysokość ok. 40 m, a jego łuk grubości 15 m ma 50 m długości. Przed pasmem wspomnianych łańcuchów andyjskiej prekordyliery rozpościerają się rozległe obszary pustynne. Nie zawsze były to jednak pustynie, co obecnie wydaje się nie-
wiarygodne. Można się o tym przekonać m.in. na terenie prowincji San Juan w miejscu, które dawni Indianie Quechua, Diaguitas lub Huarpes uznali za „miejsce zachodu księżyca” i nazwali Ischigualasto. Nazwę tę do dziś posiada znajdujący się tam Park Narodowy, który od 2000 r. istnieje na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, a sławna wręcz Kiężycowa Dolina jest jego częścią. Tutejszy niezwykły krajobraz uznany za „księżycowy” przedstawia osady dawnego morza triasowego, które na skutek ruchów tektonicznych zostały wypiętrzone na wysokość 1300 m n.p.m., tworząc obecnie wielobarwny, piaskowcowy płaskowyż. Od czasu wypiętrzenia erozja wiatrowa dokonała swojego dzieła, formując w wyeksponowanych na jej działanie skałach fantastyczne kształty (fot. 2). Na dnie dawnego triasowego morza osadzały się konkrecje żelazisto-manganowe, w niektórych miejscach wyznaczające w piaskowcach bardzo charakterystyczny poziom. W miarę postępu wietrzenia skał, konkrecje te wyłaniają się na powierzchnię, a po rozpadzie otaczającego je piaskowca pozostają jako samotne kule (fot. 3). W odległości około 30 km na północny wschód od Ischigualasto w prowincji La Rioja znajduje się podobnej rangi Park Narodowy Talampaya. Tutaj wypiętrzone zostały czerwone piaskowce triasu, których barwa wskazuje na niewątpliwie kontynentalne pochodzenie. Tutejsza atrakcja ma jednak inną naturę. Jest to głęboki kanion wyżłobiony przez płynącą tu niegdyś wielką rzekę. Rzeka ta od dawna już nie istnieje, a pionowe ściany czerwonego piaskowca, sięgające nawet 150 m wysokości, dają wyobrażenie o skali panujących tu praw natury (fot. 6). W równie naturalny sposób pionowe ściany ulegają obrywom, a blokowiska zalegające miejscami u podnóża ścian kanionu wyglądają względnie współcześnie. Jest to jednak kolejne złudzenie, ponieważ suchy, pustynny klimat spowalnia procesy niszczące i upływ czasu jest w takich warun-
kach prawie niewidoczny. Ze względu na niesamowity charakter miejsce to dawni Indianie uznali za kultowe i odprawiali tam odpowiednie rytuały. Efektem ich pobytu są m.in. naskalne rysunki (tzw. petroglify) pozostawione na niektórych blokach, a datowane na 10 tys lat p.n.e. Jak widać, blokowisko już wtedy istniało, a rzeki też od dawna nie było. Podobnie zaskakujący krajobraz istnieje w północno-zachodniej Argentynie w prowincji Salta. Tutaj, w okolicach miejscowości Cafayate (będącej podobnie jak Mendoza znanym centrum produkcji bardzo dobrych win), w obrębie wielkiego systemu śródgórskich dolin ukryty jest bardzo malowniczy Wąwóz Muszli (Quebrada de las Conchas), którego szczególnym miejscem jest względnie wąska, pionowa szczelina w kilkudziesięciometrowej wysokości ścianie czerwonego piaskowca. Jest to zarazem wejście do kolistej w przekroju, wielkiej studni nazwanej „amfiteatrem”, której najdalsza od wejścia ściana na całej swojej wysokości ma wyrytą głęboką rynnę (fot. 5). Całość stanowi pozostałość olbrzymiego wodospadu z czasów, gdy panował tu wilgotny klimat, a pobliskim wąwozem płynęła – podobnie jak w Talampaya – wielka rzeka. Miejsce to przez długi czas stanowiło dla tamtejszych Indian Diaguitas święte centrum obserwacji i medytacji kosmowizyjnych, a zarazem swoistą „Bramą do Superświata”. Nie mniej ciekawy, aczkolwiek innej natury, kamienny krajobraz można podziwiać w małym miasteczku Purmamarca w prowincji Jujuy. Sławę przyniosła mu pobliska góra, która na widocznym od strony miasteczka zboczu odsłania przekrój wielu warstw skał osadowych powstałych w różnych warunkach, a tym samym ukazujących formacje o różnym zabarwieniu. Góra ta swoje barwne walory ujawnia szczególnie spektakularnie tylko o określonej porze, gdy promienie słońca padają na nią pod odpowiednim kątem (fot. 4). Wtedy w pełni uzasadnia nadaną jej nazwę Siedmiokolorowej Góry (Cerro de Siete Colores).
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
63
KAMIEŃ NATURALNY
2
:
):
Okręt Podwodny forma erozyjna w Parku Narodowym Ischigualasto (San Juan)
Konkrecje żelazisto-manganowe – w Parku Narodowym Ischigualasto (San Juan) ) Siedmiokolorowa Góra ujawnia swoje piękno tylko o określonej porze (Purmamarca, Jujuy)
;
);
Pozostałość wielkiego wodospadu w pobliżu Wąwozu Muszli (Cafayate, Salta)
Skalna ściana głębokiego kanionu w Parku Narodowym Talampaya (La Rioja)
5
64
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
4
6
3
warto spróbować!
MOCNA OFERTA! Wysokiej klasy czarny granit: TAMIL BLACK płyty 5 cm: 650 PLN brutto/m2 Oferta ważna do 30.08.2016
www.granitykisiel.pl tel. 602 280 690 tel. 600 369 697
KAMIEŃ NATURALNY POLSKIE ZŁOŻA
Dolomity i wapienie
prof. Jan Bromowicz
Kamienie architektoniczne w złożach Polski i Europy. Góry Świętokrzyskie i Wyżyna Wschodniomałopolska. Część XII
W
ystąpienia skał węglanowych, wykorzystywanych jako kamień architektoniczny, związane są z osadami dewonu i permu w trzonie paleozoicznym Gór Świętokrzyskich oraz z osadami jury w obrębie jego mezozoicznego obrzeżenia. Należą do nich też skały węglanowe kredy i trzeciorzędu, które mają wychodnie zarówno w obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich, jak i na Wyżynie Wschodniomałopolskiej obejmującej Wyżynę Lubelską i Roztocze. Wyjątkowo interesujące są reprezentujące środkowy dewon wapienie żywetu stosowane jako materiał dekoracyjny już od ponad 450 lat. Występują one w grubych ławicach, mają ciemną kolorystykę z różnymi odcieniami: od czarnych przez brązowe do szarych. Ich dekoracyjność podkreśla obecność fauny głównie reprezentowanej przez drobne amfipory, których nagromadzenie daje podstawę wydzielenia odmiany robaczkowatej i duże stromatopory o obłych kształtach, stanowiące o wyróżnieniu odmiany kulistej. Elementem dekoracyjnym są też mniej lub bardziej liczne spękania zabliźnione białym lub zabarwionym na żółto i czerwono kalcytem. Według obowiązującej klasyfikacji wapienie te są w przewadze biomikrytami i biosparytami, intrabiosparytami, a także mikrytami. Złoża omawianych skał są udokumentowane głównie w południowej – kieleckiej części trzonu paleozoicznego w synklinorium kielecko-łagowskim i antyklinorium chęcińsko-klimontowskim. Korzystne właściwości fizyczno-mechaniczne (wytrzymałość na ściskanie w stanie powietrzno-suchym powyżej 80 MPa, nasiąkliwość
66
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Kamieniołom złoża wapieni dewońskich Bolechowice z diagramem spękań
wagowa − nie większa niż 2,5% i ścieralność w bębnie Devala − nie większa niż 6%) zapewniają im z jednej strony zdolność do przyjmowania poleru i zaliczenia do marmurów, z drugiej – możliwość zbytu w formie kruszywa, stając się, w przypadku użycia materiałów bryzantycznych w trakcie wydobycia, powodem ich destrukcji jako złóż materiału blocznego. Przykładem może być tu złoże Bolechowice z kamieniołomem Panek, uważanym za jedno z najstarszych wyrobisk produkujących słynne niegdyś marmury kieleckie. W układzie płaszczyzn podzielności opisywanych wapieni, pomimo silnego nachylenia ławic (198/40º), zaznacza się ortogonalność z najczęściej pojawiającymi się płaszczyznami o orientacji 18/70º i 335/81º. Ich odległości w poszczególnych zespołach spękań pionowych wynoszą średnio około 1 m, podczas gdy dla pokładowych − 50 cm, co stwa-
rza korzystną sytuację dla produkcji bloków, na co wskazuje najwyższy spośród badanych złóż wapieni dewońskich wskaźnik bloczności geologicznej − 44%. Materiał kamienny tego złoża jest szczególnie atrakcyjny z uwagi na barwę brązową z różowym odcieniem i obfitość fauny powodującą duże urozmaicenie optyczne polerowanych powierzchni. Mimo bogatych tradycji praktycznie zaniechano wydobycia wapieni żywetu Gór Świętokrzyskich dla celów architektonicznych. Warunki geologiczno-złożowe i ograniczenia związane z ochroną środowiska determinują niewielkie możliwości ich wydobycia na dużą skalę. Mogą jednakże być one atrakcyjną kopaliną na skalę krajową. Wśród licznych rozpoznanych złóż są także nieotwarte, jak i zaniechane. Są to np. czarne, silnie użylone odmiany ze złóż Grocholice i Wymysłów II, beżowoszare ze spękaniami wypełnionymi czerwonym kalcytem ze złoża Łagów-Piotrów, czy też jasnoszare ze złoża Zawada oraz ciemniejsze, opisane powyżej, z Bolechowic.
GRANITON.COM.PL
CZARNY GRANIT
JET BLACK W NAJLEPSZEJ CENIE
płyta grubości
5 cm 550 zł/m 2
Płyty - ponad 100 rodzajów Hurtowa sprzedaż nagrobków Nagrobki – projekt, napisy, gotowy produkt Dodatkowo w ofercie: płyty chodnikowe, krawężniki, kostka granitowa
GRANITON
Wojciech Mariański ul. Księżycowa 9 87-122 Grębocin k. Torunia +48 602 458 036 www.graniton.com.pl, e-mail: info@graniton.com.pl
KAMIEŃ NATURALNY PODTYTUŁ
68
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
jęto próbę wydobycia dwóch bloków długości 8 m. Udało się odzyskać w całości tylko jeden z nich, który na polecenie Władysława IV został wykorzystany w Warszawie do konstrukcji w 1644 roku kolumny zwanej zygmuntowską. Jej nieźle zachowane pozostałości znajdują się w lapidarium Zamku Królewskiego w Warszawie. Najstarsze informacje o wydobyciu marmurów w tym kamieniołomie pochodzą z 1602 r. Wykorzystywane w architekturze skały węglanowe jury mają wychodnie głównie w południowo-zachodniej części obrzeżenia mezozoicznego Gór Świętokrzyskich. Miąższość osadów górnej jury wynosi 1000 m i w ich obrębie szczególnie interesujące są
Rozkład wielkości możliwych do wydobycia bloków ze złoża permskich zlepieńców Zygmuntówka
; Kamieniołom złoża permskich zlepieńców Zygmuntówka z diagramem spękań
dwa kompleksy: starszy, oksfordzki zawierający tuberolitowe wapienie morawickie i młodszy − kimerydzki obejmujący wapienie oolitowe. Wapienie obu tych kompleksów są silnie zlityfikowane, przyjmują poler i utrzymują go we wnętrzach. Tuberolitowe wapienie morawickie stanowią 130-metrowy zespół dobrze uławiconych w granicach 20-360 cm, pelitycznych wapieni z bogatą fauną amonitów, ramienionogów, rzadziej gąbek i jeżowców. Barwa wapieni jest jasno- lub żółtawoszara. Charakterystycznym, wyróżniającym je składnikiem są obserwowane na przełamach ciemniejsze od tła plamki o zróżnicowanych wielkościach i kształtach, stanowiące pozostałości po lokalnie
Rozdrobnienie materiału blocznego
)
% OBJĘTOŚCIOWE
Wykorzystywane w architekturze permskie skały reprezentują w Górach Świętokrzyskich zlepieńce zygmuntowskie. Ich miąższość dochodzi do 100 m, są grubouławicone, a ich materiał okruchowy stanowią głównie dewońskie skały podłoża połączone kalcytem z domieszką hematytu oraz drobnych okruchów wapiennych. Zlepieńce występujące w złożu Zygmuntówka na Czerwonej Górze pod Kielcami mają unikalny charakter z uwagi na skład materiału okruchowego oraz łączące je spoiwo. Składają się wyłącznie z okruchów węglanowych, a ich wapienne spoiwo wzbogaca kalcyt pochodzenia hydrotermalnego. Wszystko to sprawia, że przyjmują i utrzymują w zamkniętych pomieszczeniach fakturę polerowną i zaliczane są do marmurów. Poza obszarem wspomnianego złoża w materiale okruchowym spotykane są kwarcyty, co wraz ze słabszym spoiwem ogranicza możliwości przyjmowania poleru. Gruboławicowy charakter serii złożowej, niemal poziome zaleganie warstw (kąt upadu od kilku do 12º) i niemal pionowe płaszczyzny podzielności ciosowej mają zasadnicze znaczenie dla dużej bloczności złoża. Najwyraźniej zaznaczona jest obecność płaszczyzn ciosowych o kierunku równoleżnikowym, w odległościach rzadko większych od 50 cm, a sporadycznie sięgających 200 cm. Płaszczyzny poprzeczne do powyższych są rzadsze, a ich odległości zwykle przekraczają 100 cm, sięgając 300 cm. Wskaźnik bloczności oceniony w kamieniołomie złoża Zygmuntówka wynosi ponad 60% i jest najwyższy spośród badanych złóż skał osadowych w Polsce. Przeprowadzone pomiary wykazały też, że stopień rozdrobnienia materiału blocznego jest niewielki, a udział bloków bardzo dużych o objętości powyżej 2,0 m3 przekracza 16%. Małe rozdrobnienie materiału blocznego łączy się z tradycją, wedle której na zlecenie króla Zygmunta III Wazy w opisywanym wyrobisku pod-
KAMIEŃ NATURALNY
pojawiających się warunkach redukcyjnych towarzyszących gniciu ciał gąbek (tuberoidy). Niekiedy dochodziło do powstawania większych nagromadzeń pirytu, miejscami zabarwiającego omawiane skały na kolor niebieski. W większości wapienie te są mikrytami, biomikrytami, rzadziej biosparytami. Zarówno walory dekoracyjne tych skał, jak też i regularny, ortogonalny układ płaszczyzn podzielności oraz zwykle połogie zaleganie stwarzają możliwości dużej produkcji materiałów dekoracyjnych na skalę ponadregionalną. Dla złoża Wola Morawicka, w którym niegdyś wydobywano bloki, wskaźnik bloczności przekraczał 50% i był najwyższy po Zygmuntówce dla wydobywanych w Polsce skał zaliczanych w kamieniarskiej klasyfikacji do marmurów . Wapienie oolitowe występują w dwóch kilkudziesięciometrowych poziomach rozdzielonych wapieniem pasiastym. Są grubo-, rzadziej średnio- i cienkoławicowe o barwach białej i żółtawej, a ich właściwości fizyczno-mechaniczne, podobnie jak poprzednio opisanych skał, zapewniają możliwość zachowania poleru w przypadku izolacji od wpływów atmosferycznych. Na wygładzonych powierzchniach widoczne są ooidy, okruchy wapieni oraz pokruszone szczątki organiczne połączone kalcytowymi kryształami i stąd w większości są oosparytami. Wapienie takie występują w wielu odsłonięciach południowo-zachodniej części obrzeżenia Gór Świętokrzyskich, a w formie bloków były eksploatowane ze złoża Gołuchów w pobliżu Pińczowa. Tego rodzaju wapienie znane są na rynku kamieniarskim Europy i eksploatowane, między innymi, we Francji. Na krajowym rynku należy też ocenić możliwości wydobycia materiału blocznego z połogo zalegających grubych ławic wapieni oolitowych złoża Głuchowiec II, rozpoznanego do głębokości 70 m na powierzchni prawie 27 ha. Interesujące jako materiały dekoracyjne i architektoniczne są również jurajskie, gruboławicowe, udokumentowane w kilku złożach
70
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
:
;
Kamieniołom złoża wapieni jurajskich Wola Morawicka z diagramem spękań
Kamieniołom złoża wapieni jurajskich Gołuchów koło Pińczowa
masywne wapienie użylone kalcytem o charakterze mikrytów lub biomikrytów. W przypadku tych skał jest możliwe, że przy wysokim stopniu lityfikacji wapienie te będą przyjmować poler. Tego rodzaju wapienie były niegdyś wydobywane na Liguniowej Górze pod Krzeszowicami. Kredowe skały węglanowe wykorzystywane w budownictwie oraz jako materiał rzeźbiarski najbardziej znane są z okolic Ożarowa. W skałach tych obok zwykle pelitycznego węglanu wapnia występuje krzemionka, której źródłem są głównie,
budujące jej szkielet, igły gąbek. Skały te, znane jako opoki, są porowate, dosyć miękkie, białe lub żółtawe. Były wykorzystywane od XVI w. ze złoża Janików, a od połowy ubiegłego wieku ze złoża Karsy. W obu nich dzięki gruboławicowemu wykształceniu serii złożowych i małej intensywności płaszczyzn podzielności pozyskiwano duże ilości bloków. Aktualnie obydwa złoża są zaniechane. Wapienie trzeciorzędowe mają wychodnie na południowych stokach Gór Świętokrzyskich, gdzie znane są pod nazwą wapieni pińczowskich oraz na
KAMIEŃ NATURALNY R
Wyżynie Lubelskiej i Roztoczu. Zbudowane są głównie z pokruszonych szczątków organicznych zwykle dużych rozmiarów i określane jako grubodetrytyczne. Szczątki te łączy występujące zwykle w niewielkiej ilości krystaliczne, kalcytowe spoiwo, co sprawia, że skały te są często biosparytami. W większości są jasnożółtawe, z czasem zmieniają barwę na szarobrązową i żółtoszarą. Mają zmienną zwięzłość i dużą porowatość wynikającą z niskiego stopnia lityfikacji i wraz z powyżej wspomnianymi opokami należą do tzw. wapieni lekkich. Ich twardość wzrasta z czasem, po wydobyciu łatwo poddają się obróbce i jako jedna z niewielu skał nadają się do rzeźbienia bardzo delikatnych detali o przestrzennej architekturze, które mimo dużej porowatości stosunkowo dobrze się zachowują, nawet narażone bezpośrednio na działanie warunków atmosferycznych. Bardzo źle natomiast znoszą zasiarczenie powietrza, ulegając degradacji w bardzo krótkim czasie. Od wczesnego średniowiecza są wykorzystywane jako materiał budowlany, a wobec wspomnianej porowatości stanowią materiał nadający się do wznoszenia murów pomieszczeń mieszkalnych z racji niskiej przewodności cieplnej. Znanymi ośrodkami ich wydobycia i obróbki oprócz wspomnianego już Pińczowa są położone na Roztoczu złoża Brusno i Józefów.
E
K
L
A
M
A
bloki granitowe
FRANCJA TARN drobne i grube ziarno TARN ciemny i royal KANADA CAMBRIAN black
NOWOŚĆ 2016! INDIE
PREMIUM ABSOLUTE BLACK BRAZYLIA ANGEL BLACK
FANTASY BLACK
YELLOW CARACAS :; Kamieniołomy złoża wapieni trzeciorzędowych Brusno : i Józefów ;
VERDE AMAZONIA
ROSA BELLA
BLO DOS KI TĘ W PO PNE R SZCZ CIE ECIN
KONTAKT: Hanna Mickiewicz tel.: +33 662 96 39 54, mail: hm.tarngranit@orange.fr
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
71
KAMIEŃ NATURALNY MINERAŁY
Mineralogiczne skarby
dr Tomasz Pawlik
Polska poszczycić się może sporą różnorodnością mineralogiczną. Większość ciekawych punktów to miejsca obecnej lub zaniechanej eksploatacji skał. W jednym artykule trudno przedstawić i omówić wszystkie, ważne stanowiska mineralogiczne, dlatego skoncentrujmy się na najbardziej znanych. W tym numerze Nowego Kamieniarza zaprezentujemy I część tej mineralogicznej podróży po Polsce.
W
dobie rozwoju i popularyzacji geoturystyki jednym z najciekawszych, lecz pobocznych aspektów wydobycia surowców skalnych jest możliwość pozyskiwania okazów mineralogicznych. Ładnie wykrystalizowane minerały, występujące z reguły w niewielkich ilościach, nie przedstawiają zazwyczaj większej wartości ekonomicznej. Często jednak są one ważne ze względów naukowych czy dydaktycznych. Duża część z nich trafia też do kolekcjonerskiego obiegu. MASYW STRZEGOM-SOBÓTKA Niekwestionowanym liderem są kopalnie z obszaru granitowego masywu Strzegom-Sobótka, a w szczególności jego zachodniej części, między Strzegomiem a Jaworem. Wiele tamtejszych kamieniołomów (np. w Żółkiewce, Borowie, Kostrzy czy Zimniku) słusznie doczekało się miana klasycznych stanowisk mineralogicznych. Do tej pory z kopalni tych opisano około stu minerałów, a ciągle pojawiają się doniesienia o udokumentowaniu kolejnych. Z tego powodu omawiany obszar, co trzeba podkreślić, należy do najbogatszych mineralogicznie rejonów na świecie! Obiektem zainteresowania mineralogów i kolekcjonerów nie są jednak granity, lecz znajdujące się w nich pegmatyty – charakterystyczne, bardzo grubokrystaliczne skały powstałe w końcowym etapie formowania się intruzji magmowej dzięki stopom resztkowym bogatym
72
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
1
2
: Szczotka krystaliczna mikroklinu (duże kryształy), albitu i kwarcu; zbiór Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu Wrocławskiego : Wizytówka strzegomskich kamieniołomów – morion, czyli czarna odmiana kwarcu. Wysokość okazu 10 cm (kopalnia Żbik, Strzegom)
w parę wodną i inne składniki gazowe oraz pierwiastki rzadkie. W ich kształtowaniu niebagatelną rolę odegrały także roztwory hydrotermalne. Pegmatyty dość powszechnie występują w omawianym masywie, ale te najciekawsze znajdują się, jak wspomniano, na zachód od Strzegomia. Typowe są tu tzw. pegmatyty druzowe i komorowe – charakteryzujące się obecnością różnej wielkości pustek (druz, miarol, komór). Zwykle osiągają one średnicę kilku
KAMIEŃ NATURALNY
FOT. A. KORZEKWA
3
: Potężna komora pegmatytowa (1,5 m x 2,5 m x 1,8 m) odsłonięta w 2012 roku w kamieniołomie granitu Żółkiewka I 4
FOT. A. KORZEKWA
czy kilkunastu centymetrów, jednak zdarzają się też prawdziwe olbrzymy o wymiarach osiągających nierzadko 1-3 m! Wielkie komory pegmatytowe udokumentowano m.in. w Czernicy, Żółkiewce i Borowie (fot. 3). Wnętrza druz wypełniają liczne minerały. Wizytówką strzegomskich pegmatytów są skalenie i kwarce. Te pierwsze występują jako mikroklin (skaleń potasowy) i albit (skaleń sodowy) (fot. 1). Pojedyncze kryształy mikroklinu osiągają niekiedy wielkość 30-40 cm. Najczęściej są kremowe, żółtawe, szarozielone, sporadycznie zielononiebieskie (amazonit). Pewna forma kryształów skalenia potasowego jest tak charakterystyczna, że określana bywa w literaturze naukowej jako „typ Strzegomia”. Albit z kolei tworzy ciekawie prezentujące się odmiany: bezbarwną (cleavelandyt), białą lub niebieskawą. Natomiast kwarc, którego kryształy osiągają nawet kilkadziesiąt centymetrów długości, reprezentowane są przez morion (odmiana czarna – fot. 2) i kwarc dymny. Ciekawostkę stanowią tzw. kwarce fantomowe, powstałe wskutek narastania młodszej, zazwyczaj jaśniejszej generacji kwarcu na starszy kryształ. Wraz ze spadkiem temperatury i zmianami składu chemicznego krążących roztworów hydrotermalnych na kwarcach i skaleniach krystalizowały kolejne fazy mineralne. Niektóre z nich to prawdziwe unikaty. Typowym i dość pospolitym składnikiem wypełniającym druzy jest epidot, tworzący charakterystyczne zielone, szarozielone i brązowozielone, promieniste skupienia (fot. 4). Często towarzyszy mu, również powszechny, chloryt (jego ziemista zielonoczarna odmiana, zwyczajowo nazywana „strzegomitem”, pierwotnie była uznawana za osobny minerał). Charakterystycznymi składnikami omawianych pegmatytów są minerały z grupy zeolitów. Najpospolitsze z nich to żółty lub żółtobrunatny stilbit (desmin), tworzący snopkowe i promieniste skupienia (fot. 5), oraz kostkowy, wiśniowoczerwony,
: Epidot – jeden z najbardziej rozpowszechnionych składników pegmatytów z okolic Strzegomia. Wysokość okazu: 5 cm 5
: Typowe snopkowe skupienia stilbitu (desminu). Długość: ok. 7 cm (Żółkiewka)
rzadziej pomarańczowoczerwony lub żółty chabazyt. Do najpiękniejszych strzegomskich minerałów należy fluoryt (fot. 6). Jego niebieskie, fioletowe, różowe, zielonawe, bezbarwne lub wielobarwne kryształy, osiągające wielkość nawet kilkunastu centymetrów, są wysoko cenione przez kolekcjonerów. Poszukiwany jest także kalcyt – dość powszechny, lecz o dużej różnorodności form (fot. 9). Nie lada gratką dla kolekcjonerów są pojawiające się sporadycznie: barwne odmiany berylu (zielonawoniebieski akwamaryn lub zielonawożółty heliodor – fot. 7) oraz takie osobliwości, jak milaryt, fenakit, helvin, sekaninait czy, niedawno odkryty, topaz. Minerałami rzadkimi w skali światowej, choć w okolicach Strzegomia pojawiającymi się stosunkowo często, są też aksynit i bawenit (fot. 11). Ten ostatni tworzy bardzo specyficzne, białe, przypominające watę nagromadzenia. Charakterystyczne, lecz już nie tak unikatowe, są skupienia igiełek czarnego turmalinu. Szczególnie ładnie prezentują się jego przerosty z chabazytem czy wrostki w kwarcu. Ciekawostkę stanowi również drobnołuseczkowy, połyskujący stilpnomelan – minerał typowy raczej dla łupków metamorficznych, dlatego jego obecność w pegmatytach jest bardzo interesująca. Mineralizacja strzegomskich pegmatytach była obiektem zainteresowania wielu wybitnych geologów. Zajmowali się nią na przykład znani dziewiętnastowieczni mineralodzy niemieccy – M. Websky, C. Hintze i H. Traube. Z kolei znakomity geochemik i mineralog rosyjski A. Fersman, na podstawie badań między innymi próbek ze Strzegomia, określił kolejność krystalizacji faz mineralnych w pegmatytach, co było niezwykle ważne dla zrozumienia genezy i rozwoju tego typu skał. Popularność strzegomskich minerałów nie mija. Dzięki postępującej eksploatacji granitów ciągle można liczyć na nowe odkrycia, które wzbogacą prywatne i muzealne kolekcje.
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
73
KAMIEŃ NATURALNY
Warto również wiedzieć, że sława strzegomskich morionów, skaleni czy fluorytów wykracza daleko poza granice Polski.
74
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
6
: Wysoko ceniony przez kolekcjonerów fluoryt, zachwycający zarówno formą kryształów, jak i pięknymi barwami. Średnica kryształu: 5 mm (Żółkiewka) Marzenie mineraloga – heliodor, szlachetna odmiana berylu. Wysokość kryształu: 2 cm (Kostrza)
7
FOT. A. KORZEKWA
UNIKATOWA PIŁAWA GÓRNA Wschodnia część masywu nie jest już tak obfita w minerały. Tamtejsze pegmatyty, mające charakter żyłowy, cechują się prostym składem. Wyjątek stanowi kopalnia w Siedlimowicach (gmina Żarów), w której wydobywa się specyficzny, dwułyszczykowy (biotytowo-muskowitowy) granit. Siedlimowicki kamieniołom zyskał uznanie dzięki kryształom nieprzezroczystego berylu o bladozielonej barwie (fot. 10). Największe okazy osiągają długość kilkunastu centymetrów. Charakterystycznymi minerałami są granaty (fot. 12), tworzące czerwonobrunatne lub czerwonoróżowe, niewielkie, ładnie wykształcone kryształy, oraz muskowit w formie blaszkowych pakietów o srebrzystym połysku. Chętnie poszukiwane przez mineralogów są też dwie rzadkości: wzbogacony w niob i tantal kolumbit, występujący w formie czarnych, tabliczkowych kryształów o półmetalicznym połysku, oraz ciemnozielony gahnit – minerał opisany w omawianym kamieniołomie po raz pierwszy dopiero kilkanaście lat temu. Najbardziej interesującym wydarzeniem mineralogicznym ostatnich lat w Polsce było odkrycie na terenie kopalni amfibolitu i migmatytu w Piławie Górnej (koło Dzierżoniowa na Dolnym Śląsku) dużego systemu żył i soczew pegmatytowych. Typowa dla nich jest duża koncentracja pierwiastków rzadkich – niobu, itru, litu, cezu, tantalu – oraz bardzo bogata mineralizacja. Wśród ponad setki udokumentowanych minerałów znalazły się także fazy bardzo rzadkie, w tym opisane po raz pierwszy na świecie. Olbrzymie znaczenie dla badań, co trzeba podkreślić, ma wzorowa współpraca kopalni z geologami z Krakowa, Sosnowca, Wrocławia i Warszawy, dzięki czemu znaczna
hurtowa sprzedaż nagrobków własnej produkcji oraz z chin
w ofercie posiadamy również płyty:
balmoral
baltic brown
baltic green
gnejs
... i wiele, wiele innych
MEJA BUGANIUK FIRMA KAMIENIARSKA 57-200 Ząbkowice Śląskie, ul. Cukrownicza 1r tel: 74 8157 857, 601 463 075, 609 787 847 tel: 609 787 846, fax: 74 8100 354 e-mail: meja.buganiuk@neostrada.pl www.mejabuganiuk.pl
KAMIEŃ NATURALNY PODTYTUŁ część znalezisk jest chroniona przed zniszczeniem. Największe partie wspomnianego systemu pegmatytów można było obserwować w latach 2008-2010 na przestrzeni dochodzącej do 100 m. Niektóre żyły osiągały 3 m grubości. W kamieniołomie pozyskać można między innymi turmaliny, niekiedy o długości nawet 70 centymetrów. Zazwyczaj są czarne (schörl), ale część kryształów wykazuje budowę strefową z niebieskim jądrem i ciemnozieloną otoczką. Do rzadkości należy odmiana zielonaworóżowa (elbait). Drugim dość częstym składnikiem piławskich pegmatytów są ciemnobrązowe lub czerwonobrązowe granaty. Rzadziej pojawiają się kryształy czerwone czy żółtopomarańczowe. Niektóre granaty osiągają 5 centymetrów średnicy (fot. 8). W kopalni można liczyć również na piękne okazy beryli o barwie zielonej, ciemnożółtej, białej, niekiedy niebieskawej. Duże, dobrze wykrystalizowane słupy beryli dochodzą do 15 cm długości, ale bywały znajdowane egzemplarze znacznie większe. Interesująco prezentuje się zestaw rzadkości mineralogicznych – najczęściej są to składniki wzbogacone w pierwiastki ziem rzadkich. Należą do nich między innymi dwa do tej pory nieopisywane w literaturze naukowej minerały: piławit itrowy oraz żabińskit. Z całą pewnością kolejne lata prac badawczych przyniosą odkrycia następnych faz, w tym zupełnie dotąd nieznanych.
Duże kryształy granatów z Pilawy Górnej. Wysokość okazu: ok. 20 cm. Zbiór Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu Wrocławskiego
8
) Kalcyt – występujący pospolicie, ale zaskakujący różnorodnością form (Paszowice) )) Zielony beryl – specjalność kopalni granitu w Siedlimowicach. Długość: ok. 4 cm ) Charakterystyczne dla strzegomskich pegmatytów białe skupienia igiełkowego bawenitu. Długość: ok. 2 cm (Żółkiewka) )) Idealnie wykrystalizowany granat w pegmatycie z Siedlimowic. Średnica: ok. 1 mm
76
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
9
10
11
12
PŁYTY 3 5 6 ORAZ NIESTANDARDOWE GRUBOŚCI
USŁUGI:
CIĘCIE BLOKÓW POLER PŁOMIEŃ SATYNA WYCINANIE ELEMENTÓW GOTOWYCH
STAŁE DOSTAWY BLOKÓW
TRANSPORT NA TERENIE CAŁEGO KRAJU
ZAPRASZAMY! Przedsiębiorstwo Kamieniarskie „Grawis” Jarosław Biernacki 98-200 Sieradz, ul. Paszkiewicza 54 tel. 43 822 33 25 tel./fax 43 826 05 68 e-mail: biuro@grawis.pl
www.grawis.pl
IMPALA WANGA JET BLACK ASSOLUTO BLUES IN THE NIGHT KYMEN RED I WIELE INNYCH
ARCHITEKTURA INSPIRACJE
Kamień, woda i rośliny
Sławomir Mazurek
Wiosna i lato to zwiększona aktywność w pracach ogrodowych. Przy okazji rutynowych prac porządkowych po zimie często odczuwamy także potrzebę nowych aranżacji przestrzeni, które już nam się opatrzyły. W tym okresie trafia do mnie wiele zapytań odnośnie kamienia w ogrodzie.
J
ak i jakim kamieniem najlepiej wyłożyć ścieżki w ogrodzie? Z czego i jak zbudować mur oporowy? Czy serpentynit nadaje się na obłożenie brzegów oczka wodnego? Jakim grysem podsypać iglaki? Czy dekoracyjne bloki granitowe nie są aby promieniotwórcze? To tylko przykładowe pytania. Odpowiedzi na te i podobne znajdą Państwo w tym artykule. Kamień zawsze stanowił naturalny surowiec dekoracyjny i użytkowy, bardzo chętnie stosowany w ogrodach. Wszystko co kamienne, od drobnego żwirku, przez pojedyncze kamienie czy grupę skalną, aż po kamienne rzeźby, pięknie komponuje się z zielenią. FRAGMENT PRZYRODY Planując architekturę ogrodu, należy wybrany teren potraktować przede wszystkim, jako fragment środowiska naturalnego, które zamierzamy do pewnego stopnia zmodyfikować. Zapewne inny materiał użyty zostanie do budowy dróg, ścieżek i podjazdów, inny zaś na cele budownictwa naziemnego. Coraz popularniejsze w publicznych parkach i skwerach, a także prywatnych ogrodach stają się najrozmaitsze konstrukcje i ozdoby z naturalnego kamienia. Często buduje się domki, altany, pergole oraz obramowania zbiorników wodnych (baseny, fontanny, oczka wodne itp.), do których odnoszą się ogólne zasady stosowane w budownictwie tego typu obiektów. Bardzo popularnym elementem dekoracyjnym, nawet w niewielkiej
78
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Ozdobą ogrodu mogą być także „surowe” okruchy skalne
skali, są ogródki skalne, aczkolwiek tworząc je, nie wszyscy zwracają uwagę na rodzaj użytego surowca. Błąd ten daje o sobie znać dopiero wtedy, kiedy niektóre gatunki typowo skalnych roślin, pomimo wielokrotnych prób nasadzeń, absolutnie nie chcą się zaadaptować. Zasady obowiązujące w tym względzie dla wszystkich kamiennych konstrukcji ogrodowych są takie same i wynikają z naturalnej zależności rodzaju szaty roślinnej od składu chemicznego podłoża. Szczególną, typowo ogrodową konstrukcją jest kamienny mur, stanowiący bądź praktyczny element ogrodzeniowy, bądź wyłącznie podłoże dla ozdobnej roślinności. Jednym z wariantów takich budowli może być wznoszony bez uży-
cia zapraw spajających tzw. suchy mur. Podstawę muru musi stanowić dobrze zdrenowane podłoże, na którym rolę fundamentu pełni warstwa żwiru z ułożonymi na niej płaskimi i szerokimi kamieniami podstawowymi. Na podstawie tej układa się kolejne warstwy kamieni, a pozostające między nimi przestrzenie wypełnia się ziemią. Warunkiem stabilności muru jest wykonanie co drugiej warstwy kamieni z tzw. wiązarów, czyli dłuższych, płaskich bloków, obejmujących całą szerokość muru. W przypadku murów wspierających skarpy (tzw. murów oporowych) wiązary muszą być na tyle długie, aby ich tylne części kotwiczyły poza murem, w materiale drenażowym skarpy. Lico takiego muru oporowego powinno odchylać się od pionu w stronę skarpy. Niezależnie zaś od tego, czy budowany mur ma charakter oporowy, czy też jest murem wolno
accessible quality
tox
on
of
the
l i g e / x o t i
quality
-- DANE TECHNICZNE: TECHNICAL DATA:
L DISCO (ASSE X) ZY (OŚ X)
mm
3600
E (ASSE Y) Ś Y)
mm
2250
ISCO (ASSE Z) ZY (OŚ Z)
mm
400
E DISCO (ASSE R) RCZY (OŚ R)
°
0 ÷ 90
TO DISCO (ASSE W) CZY (OŚ W)
°
370
I 90° (ASSE W) Ś W)
sec
6
DIAMETRO FORO ŚREDNICA OTWORU
mm
625-725(*) / 60
NDITÀ DI TAGLIO MASSIMA KSYMALNA GŁĘBOKOŚĆ CIĘCIA
mm
205 / 213
mm
2000 X 3500
(ASSE X)
E (ASSE Y) Y)
kW
16,5 ( S 6 )
rpm
1450
m / min
0 ÷ 33,5
m / min
0 ÷ 33,5
l
DANE TECHN DATI TECNICI - TECHNICAL DA OPCJA (*) OPZIONALE / OPTIONAL
Corsa massima orizzontale disco (asse X) /ponte (asse Y) MAKSYMALNY SKOK POZIOMY TARCZY (OŚ X) / MOST (OŚ Y) Corsa massima verticale disco (asse Z) MAKSYMALNY SKOK PIONOWY TARCZY (OŚ Z)
CNC
Angolo massimo di inclinazione disco (asse R) MAKSYMALNY KĄT NACHYLENIA TARCZY (OŚ R)
L I TOX C N C
Angolo massimo di orientamento disco (asse W) MAKSYMALNY KĄT USTAWIENIA TARCZY (OŚ W)
that’s evolution !
Diametro massimo disco verticale / diametro foro MAKSYMALNA ŚREDNICA TARCZY PIONOWEJ / ŚREDNICA OTWORU Diametro ange disco / Profondità di taglio massima ŚREDNICA KOŁNIERZY TARCZY / MAKSYMALNA GŁĘBOKOŚĆ CIĘCIA
P RO F E S S I O N A L S Y S T E M
Potenza motore del disco MOC SILNIKA TARCZY Velocità di rotazione del disco PRĘDKOŚĆ OBROTOWA WRZECIONA Velocità di taglio della slitta (asse X) PRĘDKOŚĆ CIĘCIA SUPORTU (OŚ X) Velocità traslazione del ponte (asse Y) PRĘDKOŚĆ PRZESUWU MOSTU (OŚ Y)
370° 370°
90° 90°
Velocità movimento verticale disco (asse Z) PRĘDKOŚĆ PIONOWEGO RUCHU TARCZY (OŚ Z)
90° 90°
m / min
0 ÷ 3,5
NE A 3 BAR / CONSUMO ARIA A 6 BAR ZĄCEJ O CIŚ. 3 BAR / ZUŻYCIE POWIETRZA O CIŚ. 6 BAR
l / min
50 / 5
MBALLO MACCHINA IN VERSIONE STANDARD OWANIA MASZYNY W WERSJI STANDARDOWEJ
kg/kontener
3200 / 20’ O.T.
Tempo per ruotare il disco di 90° (asse W) CZAS DO OBROTU TARCZY O 90° (OŚ W)
Portata acqua di refrigerazione a 3 bar / consumo aria a 6 bar NATĘŻENIE PRZEPŁYWU WODY CHŁODZĄCEJ O CIŚ. 3 BAR / ZUŻYCIE POWIETRZ
INTRA
PIŁA MOSTOWA CNC z 5 osiami interpolowanymi, dla tarczy średnicy do 725 mm
Massa complessiva / volume imballo macchina in versione standard MASA CAŁKOWITA / GABARYTY OPAKOWANIA MASZYNY W WERSJI STANDARD
LITOX
PIŁA MOSTOWA CNC z 6 osiami interpolowanymi, dla tarczy the evolution of quality średnicy do 1100 mm
SIAMO PRESENTI A VERONA 2011 DATI TECNICI 21 - 24 SETTEMBRE PAVILION 2, STAND N. C2-D2
(*) OPZIONALE / OPTIONAL OPCJA
Corsa massima orizzontale disco (asse X) /ponte (asse Y) MAKSYMALNY SKOK POZIOMY TARCZY (OŚ X) / MOST (OŚ Y)
mm
3900/3650
Corsa massima verticale disco (asse Z) MAKSYMALNY SKOK PIONOWY TARCZY (OŚ Z)
mm
1000 / 1300 / 1600
Angolo massimo di inclinazione disco (asse R) MAKSYMALNY KĄT NACHYLENIA TARCZY (OŚ R)
°
-15/+105
Angolo massimo di orientamento disco (asse W) MAKSYMALNY KĄT USTAWIENIA TARCZY (OŚ W)
°
Diametro massimo disco verticale / diametro foro MAKSYMALNA ŚREDNICA TARCZY PIONOWEJ / ŚREDNICA OTWORU
mm
925-1100*-1300* / 60
Diametro ange disco / Profondità di taglio massima ŚREDNICA KOŁNIERZY TARCZY / MAKSYMALNA GŁĘBOKOŚĆ CIĘCIA
mm
250/ 335-420*-520*
Dimensione della tavola WIELKOŚĆ STAŁEGO STOŁU
mm
2000 X 3500
Potenza motore del disco MOC SILNIKA TARCZY
kW
38,5 (S6)
Velocità di rotazione del disco PRĘDKOŚĆ OBROTOWA WRZECIONA
rpm
400÷6000
m/min
0÷35
Corsa massima orizzontale disco (asse X) /ponte (asse Y) MAKSYMALNY POZIOMY SKOK TARCZY (OŚ X) / MOST (OŚ Y) Corsa massima verticale disco (asse Z) MAKSYMALNY PIONOWY SKOK TARCZY (OŚ Z)
TAGLIA
CUT
Diametro massimo disco verticale / diametro foro MAKSYMALNA ŚREDNICA POZIOMEJ TARCZY / ŚREDNICA OTWORU
Velocità traslazione del ponte (asse Y) PRĘDKOŚĆ PRZESUWU MOSTU (OŚ Y)
Dimensione della tavola WIELKOŚĆ STOŁU Potenza motore del disco MOC SILNIKA TARCZY
370° 370°
Tempo per ruotare il disco di 90° (asse W) CZAS DO OBROTU TARCZY O 90° (OŚ W) Portata acqua di refrigerazione a 3 bar / consumo aria a 6 bar NATĘŻENIE PRZEPŁYWU WODY CHŁODZĄCEJ O CIŚ. 3 BAR / ZUŻYCIE POWIETRZA O CIŚ. 6 BAR
ZEDA
Massa complessiva / volume imballo macchina in versione standard MASA CAŁKOWITA / GABARYTY OPAKOWANIA MASZYNY W WERSJI STANDARDOWEJ
PIŁA MOSTOWA CNC z 6 osiami accessible PIŁAquality MOSTOWA CNC z 6 osiami interpolowanymi, dla tarczy interpolowanymi, dla tarczy Gmm S.p.A.do 825 mm średnicy do 1300 mm średnicy
6. SCARICA PEZZI TAGLIATI Gravellona Macchine Marmo DOWNLOAD THE FINISHED PARTS TO CON CAMBIO S.p.A. Via Nuova CO C TOOL CHANGE155 28883 Gravellona Toce (VB) Italy DRILL ATTACHMENT e-mail: gmm@gmm.it, www.gmm.it
0÷370
Angolo massimo di orientamento disco (asse W) MAKSYMALNY KĄT USTAWIENIA TARCZY (OŚ W) Tempo per ruotare il disco di 90° (asse w) CZAS DLA OBROTU TARCZY O 90° (OŚ W)
90° Velocità movimento verticale disco (asse Z) 90° PRĘDKOŚĆ PIONOWEGO RUCHU TARCZY (OŚ Z)
MOVE
Angolo massimo di inclinazione disco (asse R) MAKSYMALNY KĄT NACHYLENIA TARCZY (OŚ R)
Diametro ange disco/Profondità di taglio massima ŚREDNICA KOŁNIERZY TARCZY/MAKSYMALNA GŁĘBOKOŚĆ CIĘCIA
Velocità di taglio della slitta (asse X) PRĘDKOŚĆ CIĘCIA SUPORTU (OŚ X)
3.
Velocità di rotazione del disco PRĘDKOŚĆ OBROTOWA TARCZY
m/min 0÷35 Velocità di taglio della slitta (asse X) PRĘDKOŚĆ CIĘCIA SUWAKA (OŚ X)
m/min 0÷7 Velocità traslazione del ponte (asse Y)
PRĘDKOŚĆ PRZESUWU MOSTU (OŚ Y)
sec. 1,5 Velocità movimento verticale disco (asse Z)
PRĘDKOŚĆ PIONOWEGO RUCHU TARCZY (OŚ Z)
l/min 50/5a 3 bar / consumo aria a 6 bar Portata acqua di refrigerazione
NATĘŻENIE PRZEPŁYWU WODY CHŁODZĄCEJ O CIŚ. 3 BAR / ZUŻYCIE POWIETRZA
kg/container 7500* /40’O.T. Massa complessiva / volume imballo macchina in versione standard
EGIL
MASA CAŁKOWITA / GABARYTY OPAKOWANIA MASZYNY W WERSJI STANDARD
Via Nuova, 155 - 28883 Gravellona Toce (VB) Italy Tel. +39 0323 849711 - Fax +39 0323 864517 e-mail:gmm@gmm.it - web site:www.gmm.it
ISO 9001:2008 - Certificato N°IT234871
the
TECHNICAL DATA: -- DANE TECHNICZNE: TEC DATI TECNICI -- DANE TECHNICA
Gmm
SPOSTA
T E C H N O L
Dimensione della tavola WIELKOŚĆ STAŁEGO STOŁU
370° 370°
DISCO (ASSE Z) RCZY (OŚ Z)
2.
ev
58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7 tel. 603 891 257, 604 07 87 31 tel./fax: 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl, www.euroarss.pl
ARCHITEKTURA
stojącym, jego zwieńczenie winny stanowić płaskie bloki szerokości całego muru, ułożone z lekkim jednostronnym spadkiem umożliwiającym spływ wody opadowej. Zakładając, że suchy mur ma pełnić rolę podłoża dla szaty roślinnej, przy projektowaniu nasadzeń należy uwzględnić zależność egzystencji niektórych gatunków od konkretnych warunków środowiskowych. Podłoże granitowe pokryjemy inną szatą roślinną niż wapienne, inne rośliny zasiedlą skały porowate, a inne krystaliczne. Uwzględniając różne wymagania środowiskowe roślin, należy także z rozmysłem dokonać wyboru odpowiedniego materiału na budowę muru. Szczególnie zaleca się jednak wykorzystanie fragmentów skał o naturalnych, nierównych powierzchniach, najlepiej porowatych i łatwo wietrzejących. Najczęściej używa się w tym celu piaskowców, wapieni, tufów i niektórych łupków, ale równie dobrze nadają się granity i marmury.
: Kamienne rzeźby zawsze pięknie prezentują się na tle zieleni
:
WYBÓR KAMIENIA Decydując się na wybór kamienia, dobrze jest własne wyobrażenie dopasować do realiów najbliższego otoczenia. Jeżeli w okolicy zbudowanej ze skał wapiennych wzniesiemy mur granitowy albo w okolicy zbudowanej z pozbawionych węglanu wapnia skał kwarcytowych postawimy mur wapienny, w obu przypadkach nawet prawidłowo do materiału kamiennego dobrana roślinność względem najbliższego otoczenia, mimo wszystko, będzie stanowić enklawę środowiska obcego. Trudno przewidzieć, czy takie nowe skupisko florystyczne zostanie przez okoliczną, miejscową florę i faunę zaakceptowane, czy też wyizolowane i odrzucone. Dobrym wyjściem może być zaopatrzenie się w odpowiedni materiał skalny, pochodzący nawet z bardzo odległych kamieniołomów. Drugą możliwością jest zgromadzenie materiału lokalnego, czyli kamieni i odłamków skał występujących w najbliższej okolicy, rozrzuconych
80
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
Grupa surowych okruchów skalnych
: Ogród skalny z wykorzystaniem eratyków
po polach, łąkach, w lasach itp. Przy takim podejściu do modelowania środowiska, propagując pozytywną wersję jego synantropizacji, stwarzamy bardzo cenną szansę rozwoju dla lokalnej flory i fauny. Istnieje bowiem możliwość, że zaprojektowana przez nas na murze szata roślin ozdobnych samoczynnie wzbogaci się o odpowiednie gatunki naturalne, niekiedy bardzo cenne i rzadkie (chociaż istnieje obawa, iż chwasty też polubią to miejsce). Może się także zdarzyć, że wzniesiony mur stworzy dogodne
warunki bytowe dla wielu barwnych owadów oraz drobnych gadów i płazów (w tym gatunków chronionych). Znajdą one być może pożywienie i schronienie w porastających mur roślinach lub szanse bezpiecznego wygrzania się na wyeksponowanych do słońca kamieniach. Mimo niezwykle szerokiej gamy możliwych do wykorzystania w ogrodach skał, dobór odpowiedniego materiału do konkretnego miejsca i konkretnego przeznaczenia nie jest wcale sprawą łatwą i warto w tej kwestii zasięgnąć rady i opinii botanika oraz geologa. Projektując ogrody, trzeba wziąć pod uwagę wymagania środowiskowe roślin i przygotować zespół roślinny odpowiedni dla odpowiedniego podłoża. Inne bowiem gatunki rosną na terenach suchych, a inne na podmokłych, inne w miejscach zacienionych niż na stanowiskach słonecznych, inne na porowatych skałach wapiennych, a inne na pozbawionych wapnia nienasiąkliwych kwarcytach. Planując zastosowanie naturalnego kamienia – zarówno w celach użytkowych, jak i dekoracyjnych – należy posiąść minimum wiedzy na temat zależności między cechami danej skały a przydatnością do konkretnego celu i możliwością pełnienia wymaganych funkcji. Ważna w tym przypadku jest także znajomość właściwości skał wynikających z ich składu mineralnego, czyli chemicznego. Ogólna zależność jest bardzo prosta: im materiał jest twardszy i odporniejszy na działanie czynników zewnętrznych, tym bardziej uniwersalne jest jego zastosowanie. Dociekliwym polecam książkę: M.W. Lorenc i S. Mazurek, „Wykorzystać kamień” – do nabycia przez www.WykorzystacKamien.pl. GRANITY, PIASKOWCE I MARMURY Granity są skałami twardymi i bardzo dekoracyjnymi, a ponadto obejmują wyjątkowo szeroką gamę kolorów, od bieli po czerń, przez wszelkie odcienie brązu, czerwieni, żółci, a nawet zieleni i błękitu. Skład mineralny
PASJA TWORZENIA
NOWE MASZYNY NOWE PERSPEKTYWY ZPU Promasz Wiesław Berezicki ul. Piskorzowska 2, 58 - 250 Pieszyce, tel. +48 74 836 52 06, fax +48 74 836 72 02 e-mail: zpupromasz@zpupromasz.pl, www.zpupromasz.pl
ARCHITEKTURA INSPIRACJE tych skał jest bardzo zróżnicowany, a o ich chemicznym charakterze decyduje proporcjonalna zawartość takich minerałów skałotwórczych, jak kwarc (SiO2), skaleń potasowy (KAlSi3O8) i plagioklaz – szereg minerałów od bogatego w sód albitu (NaAlSi3O8) po silnie wapniowy anortyt (CaAl2Si2O8). Nie bez znaczenia jest też zawartość glinokrzemianów żelaza i magnezu, takich jak pirokseny, amfibole i łyszczyki, będących również podstawowymi minerałami skałotwórczymi. Są to skały o minerałach mało rozpuszczalnych w wodzie o obojętnym pH, więc w każdej postaci bezpieczne dla roślin. Drugą grupę kamieni tworzą piaskowce; powstałe w wyniku diagenezy piasków, spojonych mineralnym spoiwem, którego skład decyduje o takich cechach skały, jak kolor, twardość, porowatość i nasiąkliwość. Najczęściej spotykanym spoiwem piaskowców jest dość twarda krzemionka (SiO2), ale nierzadko może nim być mało odporny węglan wapnia (CaCO3) lub niezwykle miękkie minerały ilaste. Dopiero po dokładnym poznaniu składu mineralnego piaskowców można zadecydować o ich ewentualnym wykorzystaniu jako surowca budowlanego, dekoracyjnego lub rzeźbiarskiego. Znaczna większość piaskowców to skały mniej lub bardziej porowate, w związku z czym podatne też na wietrzenie i deteriorację. Ze względu na zróżnicowane spoiwo piaskowce będą w różny sposób działały na rosnącą przy nich roślinność. Trzecia grupa kamieni to rozmaite skały miękkie, określane jako „marmury”. Mamy tu skały osadowe – takie jak wapienie, trawertyny, dolomity, zlepieńce czy brekcje oraz skały metamorficzne – takie jak marmury, a nawet kwarcyty. Różnica jest dość wyraźna i łatwo ją zauważyć. Wapienie są bowiem skałami osadowymi, pochodzenia organicznego lub chemicznego, w związku z czym budujący je węglan wapnia (CaCO3) nie
82
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Niski mur oporowy
: Świeżo wzniesiony suchy mur z łupka gnejsowego
: Przyklad doskonalej symbiozy ; Kaskada z piaskowców fliszu karpackiego
ma struktury krystalicznej. Marmury z kolei to skały metamorficzne, wywodzące się z wapieni przeobrażonych w wysokiej temperaturze i przy wysokim ciśnieniu. W takich warunkach węglan wapnia przyjmuje postać krystaliczną, nadając skale zupełnie inny wygląd i inne właściwości fizyczne. Pomijając aspekt terminologiczny, faktem pozostaje, że pod względem dekoracyjnym niektóre wapienie w niczym nie ustępują marmurom, a odmiany zawierające skamieniałości zwierzęce (amonity), mogą być nawet bardzo interesujące. Słabą stroną wapieni i marmurów jest jednak to, że jako skały właściwie monomineralne, zbudowane głównie z węglanu wapnia, są bardzo miękkie i jako skały osadowe są zawsze (mniej lub bardziej) porowate, a ich stosunkowo duża higroskopijność powoduje, że wykonane z nich i zastosowane na zewnątrz płyty źle znoszą duże wahania temperatur. Należy bowiem pamiętać, że w naszym klimacie latem płyty kamienne w ekspozycji słonecznej mogą nagrzewać się aż do 70°C, a zimą wychładzać do -30°C. Wyjątkiem są trawertyny, które mimo swej znacznej porowatości doskonale znoszą te wszystkie niespodzianki naszego klimatu.
Smartcut s/NC 550/800/1200 Piła mostowa sterowana CNC w 5-ciu osiach z obrotową głowicą , praca dyskiem i frezami.
Combicut DJ/NC 550 Dwie maszyny w jednej : piła mostowa i waterjet sterowane CNC w 5-ciu osiach
Paragon Wielolina do cięcia bloków granitowych
Levibreton KG4600
Linia polerska do płyt granitowych o wysokiej wydajności
Tomasz Kopka 02-828 Warszawa - ul. Roztoki 12 tel.kom.: +48 668 665 939 e-mail: tomasz@breton.pl www.breton.pl
via Garibaldi 27, 31030 Castello di Godego (TV), Włochy tel. +39 0423 7691 - fax. +39 0423 7600 e-mail: info@breton.it www.breton.it
ARCHITEKTURA
Uwzględniając takie zastrzeżenia, na wszelkiego rodzaju okładziny zewnętrzne preferuje się zatem granity, łupki i piaskowce. Ponadto należy pamiętać, że budujący je węglan wapnia jest stosunkowo łatwo wymywany z tych skał, a zastosowanie takich płyt, okruchów skalnych, zwłaszcza grysu przy roślinach może spowodować odkwaszenie gleby. Zatem bezpieczniej jest wypełniać przestrzeń pomiędzy roślinami płukanym żwirem. Kamienne ścieżki ogrodowe układa się bezpośrednio na gruncie, zapewniając im dobry spływ wody na boki i wsiąkanie poprzez szerokie fugi. Stosuje się płyty kamienne o grubości min. 3 cm, a układa się je na odpowiedniej podbudowie ze żwiru i piasku stanowiącego warstwę najwyższą, bezpośrednią pod płytami. Taka podbudowa, o miąższości ok. 15 cm oraz szerokie fugi (min. 10 mm) zasypywane piaskiem zapewniają wystarczająco dobre odprowadzanie wody z powierzchni. Należy jeszcze dodać, że przy budowie wszelkich zewnętrznych ciągów komunikacyjnych bardzo szerokie zastosowanie znajdują także łamane kostki granitowe, bazaltowe, piaskowcowe, a nawet marmurowe.
84
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Taras z trawertynu
Jeśli służyć mają wyłącznie ruchowi pieszemu, to podbudowa jest taka sama jak wspomniana wcześniej. Jeśli zaś ma to być podjazd dla samochodów, to wskazane jest mocniejsze podłoże betonowe. O szczegółach i zasadach budowania takiej podbudowy pisałem w artykule „Plamy na tarasie” w numerze 85 „NK” (7/2015). PROMIENIOTWÓRCZY GRANIT? Czasem można spotkać się z opinią, że kamienie – a w szczególności granit – są promieniotwórcze. Faktem jest, że w kamieniołomach (jak zresztą w całym górnictwie) trafia się na miejsca bardziej radioaktyw; Zielone bloki serpentynitu z Nasławic
ne niż pozostałe, czyli na tzw. buły radioaktywne. Należy jednak z całą stanowczością podkreślić, że z takich miejsc kamienia się nie wydobywa. Asortyment kamieni, które trafiają na rynek, jest całkowicie bezpieczny. Już w 1994 roku pewna wrocławska firma specjalizująca się w produkcji i montażu elementów kamiennych przeprowadziła badania radioaktywności ponad 200 próbek kamiennych. Wyniki okazały się całkowicie jednoznaczne: najbardziej promieniotwórczy – ale mimo wszystko bezpieczny – był... monitor komputera. Kamienie wykazywały śladową promieniotwórczość. Można spotkać się też z opinią, że niektóre serpentynity są niebezpieczne dla zdrowia ludzi i zwierząt (np. ryb), gdyż zawierają te same szkodliwe związki, co azbest. Jest w tym oczywiście część prawdy, lecz tylko część. Należy wyraźnie podkreślić, że nie każdy serpentynit zawiera w sobie azbest, nie każda odmiana azbestu jest szkodliwa, a szkodliwe działanie posiada wyłącznie pył azbestowy. W związku z tym wysypanie drobnym, luźnym kruszywem serpentynitowym np. ścieżek w parku lub ogrodzie może mieć szkodliwy wpływ na ludzkie zdrowie. Chodząc taką ścieżką, wprawiamy w ruch drobniutkie kamyczki, co powoduje ich ścieranie i w konsekwencji produkcję pyłu serpentynitowego. Wdychanie unoszącego się pyłu z zawartością azbestu z pewnością nie posłuży naszemu zdrowiu. Sam serpentynit natomiast, w postaci kruszywa większej frakcji lub pojedynczych ozdobnych bloków czy wypolerowanych, pięknych, zielonych płyt – nie stanowi żadnego zagrożenia dla ludzi ani zwierząt. Czyste powietrze, woda, kamień i rośliny to naturalne i niezbędne do życia środowisko człowieka. Wykorzystanie tego połączenia w sposób świadomy, umiejętny i dokładnie przemyślany zawsze, o każdej porze roku, pozwoli nam cieszyć się widokiem naszego ogrodu i zapewni odprężenie i relaks.
ARCHITEKTURA REALIZACJE
Bez przepustki
Elżbieta Tołkanowicz
Niemal każdego dnia w programach telewizyjnych możemy oglądać wnętrza sejmowe, często w kontekście „tam to się dzieje”. Takie migawki nie dają oczywiście możliwości oceny walorów architektury siedziby polskiego parlamentu, bo też nie temu służą. Warto jednak poświęcić trochę więcej uwagi obiektom pod adresem Wiejska 4/6/8, aby przyjrzeć się pięknej architekturze, szczególną uwagę zwracając na wykorzystane kamienie.
)
W
telewizyjnych relacjach najbardziej eksponowana jest sala plenarna, która niewątpliwie należy do najlepiej rozpoznawalnych obiektów architektonicznych w Polsce. Prawie równie często możemy zobaczyć inne pomieszczenia sejmowe, takie jak hall główny i korytarz marszałkowski, te jednak najczęściej za plecami polityków wszystkich opcji. Takie migawki nie dają oczywiście możliwości oceny walorów architektury siedziby polskiego parlamentu, bo też nie temu służą. Warto jednak poświęcić trochę więcej uwagi obiektom pod
86
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
fot. piotr waglowski
Charakterystyczny budynek sejmu, chociażby z telewizji, znają chyba wszyscy Polacy.
adresem Wiejska 4/6/8, aby przyjrzeć się pięknej architekturze, szczególną uwagę zwracając na wykorzystane kamienie. NA 7 HEKTARACH Kompleks budynków sejmowych zajmuje obszar ponad 7 hektarów, rozciągający się pomiędzy ulicą Wiejską a terenem parkowym wzdłuż skarpy wiślanej i ograniczony ulicami Górnośląską oraz Frascati i Francesco Nullo. Na tym terenie znajduje się kilkanaście budynków powstałych w różnych okresach: od XIX wieku, przez czasy II Rzeczypospolitej,
Polski Ludowej, po XXI wiek. Jednak główne gmachy parlamentu stanowią spójną, jednolitą całość o dużych walorach architektonicznych. Kompleks sejmowy ma formę otwartą, kameralną i pełną harmonii, jakże różną od monumentalnych, imponujących siedzib większości izb ustawodawczych, żeby wymienić chociażby te w Londynie, Berlinie czy Budapeszcie. Niewysokie, białe budynki o świetnych proporcjach otoczone są zielenią. Teren sejmu zaprasza do wejścia, jest dostępny w przenośni i dosłownie, ponieważ nie ma żadnego ogrodzenia. Wejdźmy więc.
Z KRAJU R
E
K
L
A
M
A
Wchodzimy od ulicy Wiejskiej obok pawilonu, w którym mieści się informacja oraz biuro przepustek (dla tych, którzy chcą wejść do budynków). Przez cały teren sejmowy ciągnie się ulica Piotra Maszyńskiego (kompozytora, dyrygenta i pedagoga żyjącego na przełomie XIX i XX wieku), przebiegająca w kierunku skarpy i dalej skręcająca w prawo do Górnośląskiej. Przy tej uliczce znajdują się najważniejsze budynki sejmu i senatu. Centralną część kompleksu (po prawej stronie ul. P. Maszyńskiego) zajmuje główny budynek sejmu wraz z charakterystyczną rotundą sali posiedzeń w kształcie półokręgu zaprojektowaną przez Kazimierza Skórewicza w latach dwudziestych XX wieku. Przylega ona bezpośrednio do powojennego budynku sejmu projektu wybitnego architekta Bohdana Pniewskiego, którego wizja (aczkolwiek nie w pełni zrealizowana) określa do dziś charakter całego kompleksu. Sala posiedzeń, zbudowana w latach 1925-1928, ze swą stożkową kopułą, na której szczycie powiewa flaga narodowa, stała się symbolem polskiego sejmu. Elementami dekoracyjnymi elewacji są stylizowane półkolumny oraz fryz złożony z osiemnastu granitowych płaskorzeźb w stylu art deco, umieszczonych wysoko pomiędzy zwieńczeniami półkolumn. Są one dziełem dwóch wybitnych rzeźbiarzy: Jana Szczepkowskiego i Jana Biernackiego. Optycznie lekkości elewacji dodają okna typu portfenetr umieszczone pomiędzy kolumnami w partii przyziemia. Obecnie sala posiedzeń lepiej widoczna jest od wschodniej strony, ponieważ od Wiejskiej zbytnio rozrośnięte krzewy sięgają prawie do ścian budynku głównego. Od zachodniej strony sali posiedzeń znajduje się wąski taras i blokowe schody wykonane z różowo-szarego, średnio- i równoziarnistego granitu pochodzącego prawdopodobnie z któregoś złoża karkonoskiego. Kamieniarka tarasu jest zaniedbana być może dlatego, że nikt nie korzysta z owych portfenetrowych okien i na taras nie wychodzi. Wykonywano niewątpliwie prace naprawcze, polegające na wymianie części płyt tarasu. Nie pamiętano jednak o spełnieniu bardzo istotnego, dla obu projektantów (Skórczewskiego i Pniewskiego), warunku stosowania wyłącznie krajowych materiałów. Wybrano bardzo różniący się biotytowy granit z wielkimi, ciemnoczerwonymi skaleniami, prawdopodobnie pochodzący z Ukrainy „Kapuścinski”. To nie jedyny kamieniarski „kwiatek” w kompleksie sejmowym. Wróćmy jednak na ulicę Maszyńskiego. Główne budynki parlamentu określane są często jako pawilony. Dwukondygnacyjne zaledwie, połączone nadziemnymi przejściami, z licznymi prześwitami na skraju skarpy wydają się być przeniesione z renesansu włoskiego. Profesor Pniewski nie krył, że jest wielbicielem architektury placu Świętego Marka w Wenecji. Podziwiał również parkową architekturę pobliskich Łazienek i Wilanowa. Kameralne pawilony parlamentu wśród zieleni miały być właśnie współczesnym nawiązaniem do pałacu w Wilanowie. Wziąwszy
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
87
ARCHITEKTURA
pod uwagę, że kompleks sejmowy powstawał głównie w latach pięćdziesiątych, w okresie największego reżimu komunistycznego, aż trudno pojąć, jak profesorowi Pniewskiemu udało się zrealizować swoje projekty, tak odległe od obowiązującego socrealizmu. TRZY RODZAJE KAMIENI W architekturze budynków sejmu i senatu dominują trzy rodzaje kamieni: białe, porowate wapienie na elewacjach, szare marmury sławniowickie i wapienie z Morawicy. Znacznie rzadziej stosowano piaskowce szydłowieckie i granity karkonoskie. Wszechobecne chodniki z płyt granitu strzegomskiego to już nowa realizacja. Białe wapienie na elewacjach to nie jest znany powszechnie pińczak, który dla Pniewskiego był za żółty. Należało znaleźć złoże zupełnie białego wapienia. Poszukiwania prowadzono od 1950 r. na obszarze Jury Krakowsko-Wieluńskiej. Zdecydowano się na okruchowe wapienie górnej jury występujące we wsi Siedlec koło Złotego Potoku (ówcześnie woj. częstochowskie), ze względu na łatwość obróbki, a zwłaszcza bardzo jasną barwę – najjaśniejszą wśród znanych wapieni w kraju i przypuszczalne patynowanie na biało. Wykonane badania wykazały, że jest to skała okruchowa pochodzenia organogenicznego należąca do tzw. wapieni lekkich, porowata (porowatość względna 13,9 – 31,4%) o zadowalającej odporności na zamarzanie, po wydobyciu stopniowo twardniejąca i zwiększająca wytrzymałość na ciśnienie. Ujemną cechą okazała się obecność buł krzemiennych i pelitowych skupień krzemionki oraz niewidocznych spękań (sztychów). Pomimo ryzyka, zdecydowano się jednak na wykorzystanie tych wapieni na okładzinę elewacji głównego budynku sejmu. Odmiana drobnoziarnista posłużyła jako materiał do wykonania płaskorzeźb nad wejściem głównym. Kamieniołom, w którym
88
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Widok na główny budynek sejmu (na górze).
) Tajemnicze obiekty to naziemna część biura podawczego (arch. B. Stelmach).
(; Stan sejmowej kamieniarki w wielu miejscach, można określić, co najmniej jako pozostawiający wiele do życzenia.
ARCHITEKTURA
prowadzono wydobycie, nieczynny od 1955 r., do obecnego czasu nazywany jest „warszawskim”. Wkrótce jednak (już w 1953 r.) obecność krzemieni w złożu, a także wysoka cena kamienia sprawiły, że zdecydowano się zrezygnować z wapienia „Złoty Potok” i zaczęto intensywnie szukać źródła nowego materiału na okładziny budynków należących obecnie do senatu. Za najbardziej podobny i dużo tańszy uznano kredowy wapień, a właściwie opokę, z Kars koło Opatowa. Opoki to skały przejściowe pomiędzy skałami węglanowymi a krzemionkowymi, zawierające znaczną ilość rozproszonej krzemionki skrytokrystalicznej. Znów rozpoczęto rozpoznanie, pobierano próbki, badano, a wyniki nie były jednoznaczne. Wahania trwały długo i w 1957 r. dyrektor Regulski z Kancelarii Rady Państwa dość rozpaczliwie pisał do Ministerstwa Przemysłu Materiałów Budowlanych: „Jesteśmy zupełnie zdezorientowani odnośnie wartości i przydatności wapienia »Karsy« na roboty elewacyjne”. Jeszcze w 1961 r. Instytut Technik Budowlanych przekazał do Ministerstwa pismo, w którym „pozwala sobie zwrócić uwagę na konieczność zachowania daleko idącej ostrożności przy stosowaniu tego materiału, gdyż obecne warunki przygotowania materiału kamiennego budzą poważne zastrzeżenia i mogą w przyszłości spowodować poważne kłopoty i straty”. Opoki z Kars należą technologicznie do wapieni lekkich. Są to najlżejsze i najłatwiej obrabialne kamienie budowlane w Polsce. Białego lub lekko żółtego koloru, patynują się na białoszaro lub popielato. Świeżo wydobyte są miękkie, po wyschnięciu twardnieją. Są silnie porowate, zbite i drobnoziarniste. Do produkcji kamienia okładzinowego stosowane mogą być po rocznym sezonowaniu i starannej selekcji bloków. Ostatecznie elewacje obu budynków należących obecnie do senatu pokryto opoką z Kars. Ze względu na specyficzne zmiany zachodzące na po-
90
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Najstarszy budynek w kompleksie sejmowym
: Widok na nowy Dom poselski
: Najnowsza realizacja - budynek straży marszałkowskiej (arch. A. B. Kaliszewscy, B. Napieralski)
wierzchni płyt, polegające na zatraceniu „kamienności” i upodobnianie się do tynku, zastosowano wyrazistą fakturę – głębokie gradzinowanie w różnych kierunkach. W budynkach senackich (i sejmowych również) wszystkie zewnętrzne okładziny poziome wnęk, podcieni i tarasów, jak również schody wykonane są ze szlifowanego, szarego marmuru sławniowickiego, który pomimo słońca, deszczu i śniegu prezentuje się bardzo dobrze. Potwierdziła się wyjątkowa wytrzymałość tego kamienia i jego odporność na wietrzenie. Zupełnie inaczej zachowują się zewnętrzne elementy wykonane z wapienia „Morawica”. Są to przede wszystkim kamienne ławeczki ciągnące się wzdłuż ścian budynków sejmowych. Na zmatowiałych powierzchniach ledwo widoczne są charakterystyczne stylolity czy skamieniałości. Często natomiast pojawiają się ubytki i spękania. Rozpaczliwy stan ławeczek jest miejscami ratowany poprzez wymianę całych elementów. Nie ma problemów z materiałem, bo przecież to jeden z najpopularniejszych krajowych wapieni dostępny w trzech odmianach kolorystycznych. Niestety przy wymianie nikt nie pamiętał, jak ważny dla profesora Pniewskiego był kolor elewacji, jak walczył o najbardziej biały wapień. Ławeczki wymieniono i już – jasna, ciemna, wszystko jedno. Szkoda. Naprzeciw głównego wejścia do sejmu, po lewej stronie ulicy Maszyńskiego, znajduje się trzypiętrowy budynek będący najnowszym obiektem, oddanym do użytku pod koniec 2015 r. Wcześniej to miejsce nazywane „donicą” zajmowała zieleń sejmowa. Projekt architektoniczny powstał w warszawskiej pracowni „Andrzej i Barbara Kaliszewscy, Bohdan Napieralski Architekci”. Generalnym wykonawcą była SKANSKA. W budynku dwie dolne kondygnacje przeznaczono do obsługi wycieczek, których liczebność określa się na 150 tys. osób rocznie. Są to szatnie dla zwiedzających na najniższym
NARZĘDZIA DO GRANITU O SKRÓCONEJ ILOŚCI KROKÓW
PRZYSPIESZAMY OBRÓBKĘ GRANITU
PADY DIAMENTOWE DO PRACY NA SUCHO 5-KROKOWE średnica 100 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4, 5
PADY DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 3-KROKOWE średnica 100 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3
PADY DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE średnica 100 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4
ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE DO PROFILI średnica 100 i 125 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4
ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE średnica 125 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4
ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE średnica 100 i 125 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4
ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE średnica 100 i 125 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4
ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE ABRESSA średnica 100 i 125 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4
ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO śr. 100 i 125 mm stosowane w boczkarkach profilowych. Dostępne granulacje: # 50, 100, 200, 400, 800, 1500, 3000
WYTWARZANIE SEGMENTÓW ŚCIERNYCH
KRZEMEX G.W. GUSTYŃSCY
TEL:
33-8610671 www.krzemex.pl email: biuro@krzemex.pl
ARCHITEKTURA
poziomie oraz sale wykładowe i biura Wszechnicy Sejmowej na wyższym. Kolejne piętro zajmują pomieszczenia Komisji ds. Służb Specjalnych łącznie z kilkudziesięcioosobową salą do obrad tajnych. Najwyżej znajduje się nowoczesne centrum operacyjne Straży Marszałkowskiej. Dwie kondygnacje poniżej poziomu terenu wykorzystane są na parkingi. Łączna powierzchnia użytkowa wynosi 1,1 tys. mkw. Budynek przylega bezpośrednio do Nowego Domu Poselskiego (stanowi jakby jego narożnik) i to usytuowanie zaważyło na projekcie elewacji, która nawiązuje kolorystyką i zastosowanym materiałem do wcześniejszej realizacji. Do wysokości okien pierwszego piętra oblicowanie wykonano z ryflowanych płyt wapienia pińczowskiego, które wyżej przechodzą w pionowe pasy o zmiennej szerokości. Panele o ciemnografitowej barwie, wykonane z cynkowej blachy rheinzink, pojawiają się na wysokości pierwszego piętra. Mają taki sam wzór, jaki jest na mosiężnych panelach elewacji starszego budynku, z tą różnicą, że wykonany metodą perforacji, a nie wytłoczony. WAPIEŃ Z PIŃCZOWA Montaż elewacji wykonała firma Italian Polish Stone Works. Wapień pińczowski w ilości 520 mkw. pochodzi ze złoża Włochy i dostarczony został przez firmę „Marmur – Płytki
92
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
: Siedziba Senatu w otoczeniu zieleni parkowej
Jacek Łata” z Podłęża koło Pińczowa. Płyty o grubości 4 i 5 cm (głównie 4 cm) są ryflowane na całej powierzchni, lecz nie na tzw. przelot, a z dwucentymetrowymi marginesami. Wybór wapienia pińczowskiego wynikał z zastosowania tego samego kamienia w elewacji Nowego Domu Poselskiego. Sąsiadujące ściany obu budynków różnią się jednak zarówno sposobem montażu, jak i fakturą płyt. W starszym, budowanym w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, płyty mocowane były na zalewkę, a ich powierzchnia ręcznie gradzinowana z pasami prostych, równoległych bruzdek. W nowym budynku zastosowano technologię suchego montażu, a ryflowanie wykonano mechanicznie. Warto przypomnieć, że architekt Andrzej Kaliszewski współpracował z Małgorzatą Hanzelewicz-Wacławek przy projekcie Nowego Domu Poselskiego, nic więc dziwnego, że oba budynki mają wiele cech wspólnych. Wejście do nowego budynku znajduje się od strony wschodniej, nieco poniżej poziomu ulicy. Przed wejściem rozciąga się teren o urozmaiconej morfologii, zajęty przez zieleń, z ciekawie zaprojektowanymi ścieżka-
mi, zjazdem dla niepełnosprawnych, murkami oporowymi obłożonymi polerowanymi płytami granitu strzegomskiego i szklaną, łukową konstrukcją, która kryje świetlik przejścia podziemnego. Ten efektowny zakątek jest również dziełem pracowni „A. B. Kaliszewscy, B. Napieralski Architekci”. Idąc ulicą Maszyńskiego w kierunku skarpy, mijamy po lewej stronie nieco oddaloną wysoką część Nowego Domu Poselskiego z charakterystyczną ciemną elewacją oraz najstarszy budynek kompleksu sejmowego pochodzący z końca XIX wieku. Stanowił on część Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego, którego gmachy, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, zostały przejęte tymczasowo na potrzeby parlamentu. Zachowany budynek pełnił funkcję infirmerii (izby chorych), a obecnie jest siedzibą komisji sejmowych. W pobliżu skarpy, wśród zieleni na północno-wschodnim krańcu terenu sejmowego, znajduje się nieco tajemnicza i niepokojąca niewielka szklana bryła będąca naziemną częścią siedziby wydziału podawczego. Jej projektant Bolesław Stelmach zdecydował się na umieszczenie 7/8 kubatury poniżej poziomu gruntu. Jest to jeden z najnowszych obiektów, który ukończono w 2010 r. TO NIE KONIEC ROZBUDOWY Rozbudowa kompleksu sejmowego jest kontynuowana. W bieżącym roku rozpoczęto budowę nowego gmachu, który ma służyć komisjom sejmowym. Powstanie po drugiej stronie ulicy Wiejskiej, naprzeciw Starego Domu Poselskiego na placu, gdzie dotychczas był parking. Oba budynki połączy podziemny tunel. Nowy biurowiec będzie miał sześć pięter i trzypoziomowy, podziemny garaż. Zaprojektowany został w pracowni architektonicznej „Stelmach i Partnerzy” z Lublina. Generalnym wykonawcą jest WARBUD. Zakończenie budowy zaplanowano na koniec 2018 roku. Tymczasem na Wiejskiej rozpoczął się intensywny ruch koparek i wywrotek.
Bieżniki poliuretanowe (PUR) do kół napędowych traków linowych. wysoka elastyczność w szerokim zakresie twardości wysoka odporność na ścieranie dobra wytrzymałość na rozciąganie niska ściśliwość objętościowa zdolność tłumienia drgań i wstrząsów wysoka odporność na działanie rozcieńczonych kwasów, olejów, smarów i paliw
Duży wybór zróżnicowanych elastomerów dopasowanych do potrzeb Klienta. Wykonujemy produkty na indywidualne zamówienie.
Diamant AS ul. Promienista 48a, 60-289 Poznań tel. +48 61 868 33 95 kom. +48 602 767 993
a.suwik@diamantas.pl biuro@diamantas.pl
ARCHITEKTURA INSPIRACJE Magda Rocławska-Harań blogerka Marbledesign.pl
Trendy we wnętrzach
Ś
94
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
:) Marmur i złoto to duet roku 2016.
(3)
) Podświetlony onyks może być mocnym akcentem w modnej łazience.
a delikatne cienie wprowadzą upragniony spokój. Bawmy się światłem i wykorzystujemy go w połączeniu z naturalnymi kwarcytami, onyksami czy nowymi Silestonami z serii Ocean (konglomeratami kwarcytowymi, które są przezierne w gr. 12 mm). Blaty kuchenne – stawiamy na kontrast! Nie wszystkie blaty w kuchni muszą być w jednakowym materiale czy odcieniu. Warto oddzielić
fot. fotolia
miało można przyznać, że rynek kamienia w Polsce (i nie tylko!) przeżywa pewnego rodzaju „odrodzenie”, co daje się odczuć w wielu zakładach kamieniarskich (np. za sprawą importowania coraz ciekawszych kamieni, bądź realizacją coraz bardziej nietypowych zleceń). Granit nie kojarzy się już tylko i wyłącznie z nagrobkami, a marmur urasta już do pewnego rodzaju „ikony stylu” (jeżeli można to tak nazwać), więc każdy szanujący się wnętrzarz prędzej czy później po niego sięgnie, aby go wykorzystać do swojego projektu. Widzimy coraz większe zainteresowanie kamieniem we wzornictwie oraz architekturze, a młodzi projektanci odnajdują coraz to nowsze możliwości jego wykorzystania i zastosowania. Dlatego też możemy już mówić o trendach w kamieniarstwie wnętrzarskim. Skoro połowa roku 2016 już za nami, to najwyższy czas na małe podsumowanie tych trendów. Geometryczne wzory – otaczają nas wszędzie, ale najbardziej cieszą te z wykorzystaniem kamienia. Inspirującą osobą dla wzornictwa kamieniarskiego jest Kelly Wearstler (www.kellywearstler.com). Wystarczy zajrzeć na jej stronę, aby się przekonać jak fantastycznie można wykorzystać kamień. Łączone przez nią style i kolory idealnie do siebie pasują, a na punkcie chociażby jej marmurowych pudełeczek „oszaleje” nie jedna klientka. Geometria króluje we wszystkich działach wnętrzarstwa, dlatego warto popróbować ciekawych zestawień z wykorzystaniem kamienia. Podświetlenia – temat znany od lat… ale odkrywany na nowo prze kolejne pokolenia. Ostentacyjnie podświetlone kamienie nadają wnętrzu charyzmatycznego charakteru,
wyspę (często stojącą już na granicy jadalni bądź salonu), od blatów roboczych. Trendy 2016 wskazują na zastosowanie dwóch różnych rodzajów kamienia na blatach w kuchni, np. biały konglomerat na blacie roboczym, a wzorzysty granit na wyspie (przez co jego wzór jest bardziej wyeksponowany). Łączymy nie tylko różne materiały, ale też kolory, tekstury i wzory.
ARCHITEKTURA
96
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
;)
;
:
Upiększone Carrary Furmanka
Złote detale w połączeniu z marmurem
(2)
FOT. FOTOLIA
(6)
Przykłady łączenia tekstur i barw.
FOT. ARCHIWUM FIRMY FURMANEK
Różnorodność – kolory, wzory, tekstury – wszystko dozwolone. Na temat posadzek pisano już wielokrotnie, gdyż kamień na podłodze cieszy się coraz większym zainteresowaniem designerów. Artystyczne wzory jakie możemy stworzyć z kamienia nadadzą indywidualności każdemu pomieszczeniu. Łączenie i dopasowywanie małych kawałków marmurów z wyraźnym unerwieniem, z jednolitymi barwami jest jak najbardziej na topie. Co ważniejsze – mamy możliwość wykorzystania naszych odpadów, które zalegają niemal w każdym zakładzie kamieniarskim. Kamień, Metal, Szkło, Ceramika – materiały, które wyraźnie do siebie pasują i są wykorzystywane w wielu nowoczesnych projektach wnętrz. Blaty wykończone stalowymi ramkami czy lustra wkomponowane w kamienne okładziny ścienne stworzą niepowtarzalny wystrój wnętrza. Wzory 3D – piękne wzory w kamieniu wykorzystywane są od kilku lat w nowoczesnym wzornictwie. Jak widać, nadal na topie, bądź precyzyjniej – coraz bardziej dostępne. Marmur i złoto – zestawienie, które jest hitem 2016. Zarówno biały marmur, jak i złoto przeżywają swój ogromny Come Back. Jest to niemal najmodniejsze zestawienie kolorów 2016 roku. Składanie na książkę – cięcie i polerowanie kamienia tak, by po zestawieniu płyt obok siebie widać było przechodzący wzór, a dokładniej lustrzane odbicie. To chyba nigdy nie wyjdzie z mody. Kto sprawia, że możemy mówić o „natural stone design trends”, albo o tym, że rzeczywiście zauważamy te trendy”? Architekci i Projektanci wnętrz! Coraz większą uwagę przykładamy do ich kształcenia, a to procentuje zleceniami. Dlatego róbmy to dalej i częściej - bo kto ma ich zaznajomić z pięknem kamienia, jak nie my?
TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW
Nie taki diabeł straszny? Przegląd narzędzi do obróbki spieków kwarcowych.
Z
akochali się w nich designerzy i architekci, coraz śmielej sięgają po nie inwestorzy, natomiast wykonawcy... nieco się ich obawiają. Jako jeden z powodów podają brak praktyki w ich montażu i obróbce. Czy słusznie? Jedni mówią, że tak. Inni twierdzą, że... nie taki diabeł straszny, jak go malują. Płyty wielkoformatowe wyprodukowane ze spieków kwarcowych – o takich można już mówić przy wymiarach przekraczających 100 cm, czyli znacznie przewyższających standardowe formaty – znajdziemy w ofertach wielu firm kamieniarskich. Owszem, można znaleźć, jednak to wciąż produkt z najwyższej półki, a co za tym idzie, nie jest stosowany na szeroką skalę. Brak szerokiego zastosowanie oznacza z kolei, że znalezienie fachowców z doświadczeniem w ich montażu i obróbce nie jest takie łatwe. Czy faktycznie ten produkt jest tak trudny w montażu i obróbce? Ci, którzy zabrali się za to bez żadnego przeszkolenia, nie mówiąc o zdobyciu podstawowej wiedzy teoretycznej, twierdzą, że to materiał bardzo niewdzięczny. Kruchy, nieprzywidywalny przy cięciu i obróbce, fatalny w montażu, szczególnie w przypadku płyt długości przekraczającej 300 cm. Na dodatek drogi i ewentualne uszkodzenie płyty słono kosztuje. Ale czy nie jest tak z montażem każdego materiału? Jeśli do tego weźmie się przysłowiowy pan Kazio, który jak zapewnia potrafi fantastycznie kłaść płytki lub jak mówią krakowianie flizy, ale do pracy przychodzi jedynie z kielnią i młotkiem, to efekt można przewidzieć z góry – katastrofa.
98
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
( Krawędzie spieków można polerować ręcznymi szlifierkami.
( Zbliżacz lub ściągacz, wykorzystywany jest do precyzyjnego ustawienia płyt na warstwie kleju.
NIEZBĘDNA WIEDZA Niestety (a może „stety”), aby zacząć „przygodę” z wielkoformatowymi spiekami, należy uzbroić się w odpowiednie narzędzia i wiedzę. Na szczęście większość narzędzi to te, wykorzystywane niemal w każdym zakładzie kamieniarskim. Kilka stworzono jednak specjalnie z myślą o wielkoformatowych spiekach. Do takiej pracy potrzeba też minimum dwóch ludzi – w pojedynkę nawet mistrz świata w układaniu płytek nie wykona tego zadania.
– Jednym z podstawowych narzędzi, które wykorzystujemy przy montażu płyt wielkoformatowych, jest specjalna aluminiowa rama z przyssawkami używana do przenoszenia i wmontowywania płyt – mówi Grzegorz Śmiech, kierownik produkcji w firmie Furmanek. Dzięki tej konstrukcji płyty zarówno te najcieńsze, o grubości 3 mm, jak i grubsze, 5 czy 6 mm, można bardzo łatwo i szybko przenosić na stół do cięcia lub już po nałożeniu kleju na miejsce montażu. Zamiast ramy
TECHNOLOGIE
) Jednym z podstawowych narzędzi, niezbędnych przy obróbce i montażu wielkoformatowych płyt ze spieków kwarcowych jest specjalna aluminiowa rama z przyssawkami służąca do przenoszenia płyt.
można wykorzystać system z dwoma pojedynczymi aluminiowymi listwami z zamocowany przyssawkami. Chodzi o to, aby wiotką płytę maksymalnie usztywnić przy przenoszeniu. Przy przyssawkach należy wspomnieć o tzw. zbliżaczu lub ściągaczu, wykorzystywanym także przy montażu posadzek z dużych płyt kamiennych. Urządzenie to nic innego jak przyssawki (pojedyncze, podwójne lub potrójne) połączone ze sobą w sposób umożliwiający precyzyjne zbliżenie do siebie przyssanych płyt. Regulowanie zbliżenia może odbywać się poprzez przykręcanie śruby (Raimondi) lub system z ząbkowaną prowadnicą (Weha). Zbliżacze są niezbędne przy układaniu spieków wielkoformatowych, ponieważ klej w przypadku tych płyt układa się na podłożu i na płycie. Po wstępnym ułożeniu i dociśnięciu płyt zachodzi zjawisko tak dużego zassania, że bez zbliżacza nie można ich przesunąć i skorygowć położenia. W precyzyjnym poziomowaniu (licowaniu) płyt można wykorzystać także prosty system klinów i spinek, które określają również grubość spoiny. Kliny włożone w spinki i dociśnięte specjalnymi kleszczami powo-
100
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
; Ultracienki diamentowy dysk Ultra-Duun do szlifierek ręcznych z oferty Wehy.
Spieki wytwarza się z naturalnych materiałów, takich jak iły łupkowe, skały granitowe i pigmenty ceramiczne. Gotowy wyrób może być łatwo mielony, a następnie poddany procesowi recyklingu dla zastosowania w innych procesach produkcyjnych.
dują, że krawędzie płyt znajdują się precyzyjnie na tym samym poziomie. Kolejnym „wymyślonym do spieków” urządzeniem jest przecinarka listwowa do płyt wielkoformatowych.
To urządzenie działa na identycznej zasadzie jak klasyczna maszynka do cięcia płytek gresowych, jednak prowadnica, po której jeździ nóż (taki sam jak do płytek czy szkła), ma po złączeniu dwóch segmentów 300 lub nawet nieco więcej centymetrów. Można użyć Free-cut oferowanego przez firmę Raimondi, Keracut z firmy Sigma lub Slimsystem firmy Rubi. Przecinarki listwowe mogą być używane zarówno w zakładzie, jak i bezpośrednio na miejscu montażu. Wymagają jedynie bardzo równego podłoża – np. dedykowanych stołów. Do Free-cutera i Keracutera można dokupić osprzęt umożliwiający zamontowanie na nich szlifierki kątowej, dzięki której będziemy mogli ciąć tarczą, także pod kątem 45 stopni. W przypadku używania przecinarek listwowych lub cięcia z „wolnej ręki” nożykiem (identycznym jak do cięcia szkła, z chłodzeniem olejem samego diamentowego kółeczka tnącego, np. Silberschnitt 2000 firmy Bohle Italia lub noża firmy Würth) musimy mieć również przyrząd, którym oddzielimy od siebie nacięte nożykiem połacie płyty (identycznie jak w przypadku tafli szkła). Na rynku są dostęp-
TECHNOLOGIE
ne dwa rodzaje tzw. łamaczy. Jeden w postaci cęgów ściskanych ręką, drugi bardziej precyzyjny, w którym docisk odbywa się za pomocą śruby. Wbrew pozorom oddzielanie naciętych płyt jest bardzo ważną czynnością i kto nie ma w tym praktyki, może wyszczerbić brzeg (identycznie jak z taflą szkła). CZYM CIĄĆ, WIERCIĆ, FREZOWAĆ? Jak wspomniałem wcześniej, spieki kwarcowe można obrabiać także maszynami i narzędziami, które znajdują się na wyposażeniu wielu warsztatów kamieniarskich. Można je ciąć piłami mostowymi i szlifierkami kątowymi. Konieczne jest jednak zastosowanie odpowiednich tarcz. Na szczęście nie są to tarcze z obrzeżem zaprojektowanym wyłącznie do spieków i znajdziemy je w ofercie wielu firm zajmujących się zaopatrzeniem branży kamieniarskiej. – W naszej ofercie mamy również maszyny i narzędzia, które sprawdzą się także przy obróbce płyt wykonanych ze spieków kwarcowych. Generalnie sprawdzą się wszystkie rozwiązania wykorzystywane podczas obróbki szkła. Chodzi mi o tarcze do cięcia i wiertła firmy Wendt Boart, diamentowe kostki polerskie do stępiania ostrych krawędzi. Z powodzeniem można wykorzystywać również tarcze do kamienia serii Diam Disk o symbolach CPc, CPd oraz wiertła bezrdzeniowe serii Diam Bore – wyjaśnia Andrzej Bukalski z firmy MC Diam. W przypadku doboru narzędzi diamentowych do obróbki tak twardych materiałów jak spieki kwarcowe musimy kierować się jedną zasadą – powinny one mieć obrzeże ciągłe o jak najmniejszej grubości. Zapewni to odpowiednio małą siłę nacisku narzędzia na materiał, co jest istotne z uwagi na kruchość tego materiału. Jeśli zależy nam na dobrej jakości przycinanych krawędzi, powinniśmy używać tarcz z diamentem o jak najmniejszym ziarnie. Jak mówi Andrzej Bukalski, podczas cięcia spieków szlifierkami ręcz-
102
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
nymi bardzo ważne jest, aby urządzenie było stabilne, czyli bez żadnego „bicia”, które może powodować pękanie i wyszczerbienia płyty. Tarcze, wiertła i proste frezy do spieków kwarcowych ma także w swojej ofercie Italdiamant-Poland HED. Jak mówi Henryk Dębicki, właściciel firmy, narzędzia, którymi mamy profesjonalnie obrabiać płyty wykonane ze spieków, muszą cha; Italdiamant ma w swojej ofercie serię narzędzi EVO Gres zaprojektowaną specjalnie do obróbki spieków.
Kiedy patrzymy na doświadczonych pracowników demonstrujących cięcie, szlifowanie czy montaż płyt wielkoformatowych ze spieków kwarcowych, wszystko wydaje się łatwe i proste. Zgoda, jednak jak w przypadku każdej specjalistycznej roboty trzeba mieć do tego odpowiednie narzędzia i wiedzę. rakteryzować się specyficznymi właściwościami. – Piły, którymi chcemy ciąć większość twardych i kruchych wielkoformatowych materiałów ceramicznych nowej generacji typu: Dekton, Kerlite, Lapitec, Neolit etc. powinny charakteryzować się wyjątkową ostrością segmentów o bardzo miękkim specyficznym spoiwie, osadzonych gęsto na sztywnych dyskach. Również
wiertła i frezy muszą posiadać te cechy, aby obróbka nie była wykonywana przez nadmierne użycie sił dociskających, które najczęściej powodują wykruszanie materiału – tłumaczy H. Dębicki. Aby cięcia były nienaganne, należy przestrzegać podanych przez producenta parametrów (obroty, posuwy). Dla niektórych spieków istotne są wskazówki dotyczące kolejności nacięć i ich kierunków, aby rozprężyć płytę i nie spowodować niekontrolowanego pęknięcia. Bardzo istotne jest kalibrowanie stołów roboczych w maszynach i przy częstej zmianie pił kontrolowanie ich bicia pionowego. Takimi cechami charakteryzują się np. piły, wiertła i frezy proste z serii Evo Gres. Do niektórych spieków dwuwarstwowych można użyć także narzędzi z serii CER/u i Gres/S. Firma Weha ma w swojej ofercie m.in. specjalną linię narzędzi dedykowaną spiekom Dekton, chociaż oczywiście sprawdzą się one także przy obróbce innych spieków. Znajdziemy tam m.in. tarcze do pił mostowych oferowane w średnicach: 250, 300, 350, 400 i 450 mm. Natomiast ultracienki diamentowy dysk Ultra-Dunn do szlifierek ręcznych oferowany jest w średnicach 115, 125, 150, 180, 230, 300 i 350 mm. W ofercie tej firmy znajdziemy również tarcze z serii Ceramic Line o średnicach 250, 300, 350 i 400 mm ze wzmocnionymi, dla uzyskania większej precyzji cięcia, dyskami. Weha poleca też wiertła z serii Dry Magic o średnicach 6, 8, 10, 12 i 14 mm. Dla pracy maszynami CNC można natomiast wykorzystać wiertła z diamentową koroną. Do fazowania dedykujemy zestaw zdzierów diamentowych o średnicy 100 mm/M14 pod nazwą Dia-Flap oraz zdziery Dot i VAC. Ofertę poszerzają również rzepy, frezy palcowe i główkowe. Na wprowadzenie na rynek bardzo twardych spieków odpowiedziała także firma ADI, której polskim przedstawicielem jest firma Mach+. ADI nazwała swoją linię produktów Ultra Compact Surfaces (UCS). Obejmuje ona: tarcze diamentowe, frezy
TECHNOLOGIE
palcowe, wiertła i frezy do integracji, zaprojektowane do pracy w maszynach numerycznych – obrabiarkach i piłach mostowych jak i mniejszych maszynach ręcznych. UCS zaprojektowano głównie z myślą o obróbce materiałów, w czasie której występuje efekt wykruszania się i wyszczypywania krawędzi podczas cięcia i frezowania tzw. chipping. BEZ WODY NIE PODCHODŹ Do pracy ze spiekami należy stosować chłodzenie wodą (wystarczy niewielka ilość), nawet, jeśli w specyfikacji tarczy czy wiertła widnieje informacja, że nadaje się do pracy na sucho – spiek jest po prostu zbyt twardy, aby pracować bez wody. Wody należy używać także w przypadku szlifowania krawędzi. Aby ukształtować i wypolerować krawędź płyty, należy użyć diamentowej tarczy ściernej. W przypadku docinania płyt np. w kształt litery L lub T albo wycinania prostokątnych otworów R
E
niezbędne jest zaokrąglenie krawędzi poprzez wywiercenie w narożnikach otworów średnicy minimum 5 mm. Inaczej istnieje bardzo duże ryzyko wykruszenia się materiału w narożniku. Cięciem płyt mogą się wreszcie z powodzeniem podjąć zakłady dysponujące waterjetami. Te nowoczesne maszyny nadają się przecież nie tylko do cięcia po liniach prostych, ale do wycinania nawet najbardziej skomplikowanych kształtów, niemal w dowolnym materiale . Kiedy patrzymy na doświadczonych pracowników demonstrujących cięcie, szlifowanie czy montaż płyt wielkoformatowych ze spieków kwarcowych, wszystko wydaje się łatwe i proste. Zgoda, jednak jak w przypadku każdej specjalistycznej roboty trzeba mieć do tego odpowiednie narzędzia i wiedzę. Spieki wielkoformatowe ledwie zaczynają zdobywają rodzimy rynek, co oznacza, że właściwie wszystko dopiero przed nami. K
L
A
Jarosław Rocławski, firma Rosita Moim zdaniem ze spiekami jest trochę tak jak z nową serią aut. Niby jeżdżą ale w każdej chwili może się coś zdarzyć i konieczna będzie akcja przywoławcza i gremialne usuwanie usterki. To syndrom naszych czasów. Wynaleźć, i jak najszybciej wdrożyć do produkcji – etap testowania zminimalizować, a właściwie testować na klientach. Tak też wygląda sytuacja ze spiekami, które są materiałem bardzo „młodym” i kapryśnym, co oznacza, że jeszcze nie ma wykonawców mających duże doświadczenie w obróbce tego materiału. Co więcej, przypuszczam, że nawet producenci nie wszystko o nim wiedzą i wciąż eksperymentują. To wszystko sprawia, że przy obróbce mamy wiele niespodzianek. Z moich doświadczeń z tym materiałem wynika, że najwięcej problemów mieliśmy ze spiekami o grubości 5 mm. Praktycznie każda grubość wymaga innego podejścia, a zapewnianie handlowców, że to stosunkowo łatwy w obróbce materiał to delikatnie mówiąc „marketingowy chwyt”. Oczywiście są już firmy, które zamontowały setki metrów kwadratowych spieków, jednak były to albo elewacje albo posadzki, a tam stosuje się całe płyty albo docinane tylko prostymi cięciami, najłatwiejszymi w wykonaniu. Wiem, że niektórzy moi znajomi mieli nawet problem z cięciem spieków na waterjecie ale być może związane to było ze złymi parametrami cięcia. Z czasem na pewno nabierzemy doświadczenia, ale na razie wszyscy się jeszcze uczą.
M
A
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016 103
TECHNOLOGIE PRODUCENCI - ARTYKUŁ SPONSOROWANY
Obróbka kamienia w jakości sięgającej Zenitu
Dominik Łuszczek
Maszyny sterowane numerycznie coraz częściej znajdują się w kręgu zainteresowania inwestorów branży kamieniarskiej. Co tak właściwie należy rozumieć pod pojęciem maszyny sterowanej numerycznie? Czy jedynie możliwość sterowania obrabiarką za pomocą komend wydawanych z komputera? Niestety tak uważa wielu sprzedawców maszyn, tymczasem poziom CNC, na który chcą wejść kamieniarze, oznacza dziś znacznie wyższy stopień wtajemniczenia.
104
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
fot. donatoni
O
kontroli numerycznej najlepiej mówić posługując się konkretnym przykładem. W tym artykule za przykład świetnego automatu polerskiego posłuży model Zenit marki Donatoni, który jest maszyną zdolną do formatowania płyt kamiennych, kalibracji, szlifowania, polerowania i szczotkowania, a także wiercenia i grawerowania (opcjonalnie). Ruchy narzędzi odbywają się nie tylko po prostej, ale także w ruchu krzywoliniowym. Kontrolowanie numeryczne oznacza tu zatem sterowanie wieloma zadaniami, wieloma narzędziami, działającymi w wielu płaszczyznach. Podstawą musi być więc świetny „silnik” w postaci łatwego w obsłudze programu do wprowadzania danych obróbczych oraz wydajnego systemu operacyjnego, który będzie w stanie w szybkim czasie owe dane przetworzyć. Ale nie tylko. Chciałbym na kilku przykładach pokazać, że cel, jakim jest dokładność i precyzja obróbki kamienia, nie zostanie osiągnięty jedynie poprzez zastosowanie kilku układów scalonych czy wydawanie komend maszynie przez komputer. Owszem, dzięki komputerom mamy możliwość doskonałego planowania, wymiarowania z bardzo wysoką dokładnością, tworzenia na tej podstawie rysunków, przekształcania ich w pliki CAM i wy-
syłania do maszyny. Co dalej stanie się jednak w starciu narzędzia osadzonego na sterowanej numerycznie osi z niezwykle twardym i wymagającym materiałem, jakim jest kamień – zależy od wielu innych czynników. MOCNE PODSTAWY Pierwszym z nich jest sama konstrukcja maszyny. W ostatnich latach inżynierowie doskonalą właśnie ten aspekt maszyn CNC. Konstrukcja urządzenia, jego bryła, kształt, sposób usadowienia i montowania do podłoża hali – te wszystkie szczegóły wpływają na parametry techniczne i niezawodność maszyny. Cieszy oko dobry design, dobrze pracuje się na kolorowym, dotykowym ekranie. Ale
: Automat polerski Zenit jest wyposażony w trzy osie interpolowane: X, Y, Z o długościach odpowiednio: 3600, 2650 oraz 370 mm.
to, co najważniejsze, może kryć się nawet w sposobie spawania elementów maszyny albo zastosowanych stopach metali użytych w stworzeniu ramy obrabiarki. Widziałem wiele tego typu maszyn na licznych targach na świecie. Niestety zdarzali się producenci, którzy próbowali odchudzić konstrukcję maszyny z (nie da się ukryć) kosztownych kilogramów. Konstruktorzy maszyny Zenit w trakcie wielu lat eksperymentów i zdobywanych doświadczeń doszli do wniosku, że gwarancję dokładności cięcia zapewni jedynie mono-
TECHNOLOGIE
Zenita wyposażono w automatyczną, 10-pozycyjną zmieniarkę narzędzi z pneumatycznym systemem blokowania i odblokowywania uchwytów (ISO40)
; W Zenicie belka ma napęd realizowany przez sterowane cyfrowo, z bardzo wysoką dokładnością, silniki bezszczotkowe.
(2)
PROWADZENIE BEZ DRGAŃ Jeśli liczymy na dokładność obróbki numerycznej maszyny, zwróćmy uwagę także na elementy dynamiczne konstrukcji, i to nie tylko głowicę i wrzeciona bezpośrednio odpowiedzialne za ruch osiowy narzędzi, ale także np. belkę – jej budowę i sposób poruszania się. W Zenicie belka ma napęd realizowany przez sterowane cyfrowo, z bardzo wysoką dokładnością, silniki bezszczotkowe. O zalecie takiego rozwiązania nie trzeba wiele mówić: brak szczotek węglowych w silniku to przede wszystkich mniejsze ryzyko awarii, mniejsze koszty eksploatacji i brak niepotrzebnych przestojów na wymianę tych szybko zużywających się elementów. Silnik bezszczotkowy w Zenicie współpracuje z przekładnią. Belka pozioma porusza się na cichych i mocnych prowadnicach kulkowych (zalety takich prowadnic widzimy na co dzień w dobrej jakości szufladach), które zapewniają dokładny, prostoliniowy ruch. Wszystkie elementy ślizgowe są chronione przez specjalne osłony ograniczające ich ścieranie, a tym samym gwarantujące tak samo do-
)
fot. donatoni
lityczna konstrukcja stołu roboczego ze stopów metali o najwyższych parametrach, która zagwarantuje stabilność przez wiele lat użytkowania, niemal całkowitą redukcję drgań oraz ochronę przed mikropęknięciami i korozją. Newralgicznym punktem takich konstrukcji są oczywiście łączenia. Dlatego przyjrzałem się bliżej maszynie Zenit – pod lupę wziąłem masywny profil stalowy, z jakiego została wykonana rama, zwróciłem uwagę na dokładne piaskowanie i idealnie położoną powłokę malarską (trzy warstwy). Opcjonalnie stół roboczy (o imponującym rozmiarze 3500 x 2000) może zostać pokryty powłoką aluminiową, co jeszcze zwiększa żywotność maszyny. Precyzja przekonuje i zachwyca, a waga – blisko 4 tony – nie budzi żadnych wątpliwości, że mamy do czynienia z profesjonalnym urządzeniem dla najbardziej wymagających.
kładny ruch bez przeskoków i drgań przez cały okres użytkowania. Także w przypadku wrzeciona dla ruchu osi pionowych (Z) zastosowano ten sam bezszczotkowy, sterowany cyfrowo silnik oraz ślizg na prowadnicach kulkowych. PRECYZJA W TRZECH OSIACH Automat polerski Zenit jest wyposażony w trzy osie interpolowane: X, Y, Z o długościach odpowiednio: 3600, 2650 oraz 370 mm. Maksymalna prędkość posuwu w osi X wynosi nawet 35 m/min, a osi Y 25 m/min. Dopuszczalne jest uwolnienie osi Z od sterowania mechanicznego i zarządzanie jej ruchem poprzez układ pneumatyczny, co pozwala np. zlecić
maszynie zadanie polerowania. Na jakość obróbki CNC wpływ ma także sposób montowania i wymiany narzędzi. Automatyczny magazynek jest nie tylko wygodny i skraca czas przezbrojenia maszyny, ale ma również wpływ na eksploatację samych narzędzi, a w konsekwencji precyzję ich działania. Ręczna wymiana narzędzi zawsze wiąże się z ryzykiem czynnika ludzkiego – niezachowania odpowiedniej dbałości wymiany frezu, pojawienia się zanieczyszczeń, pomylenia granulacji, odkładania narzędzia w nieodpowiednie miejsce przez operatora – a w konsekwencji jego zagubienie czy zniszczenie. W maszynie Zenit 10-pozycyjna zmieniarka narzędzi jest automa-
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016 105
tyczna i posiada pneumatyczny system blokowania i odblokowywania uchwytów (ISO40). Czujniki laserowe sprawdzą, czy narzędzie jest poprawnie zamontowane – maszyna nie rozpocznie pracy, jeśli w uchwycie nie znajduje się poprawnie zamontowane i odpowiednio dobrane do zadania narzędzie. W kontekście dbałości trzeba wspomnieć o układzie chłodzącym i czyszczącym narzędzia. Woda dystrybuowana jest zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz wrzeciona, co pozwala na korzystanie z różnego typu narzędzi. Analizując różne oferty maszyn CNC, warto także zwrócić uwagę na silnik elektrowrzeciona. Zazwyczaj w urządzeniach mamy do czynienia z silnikami indukcyjnymi lub też – nowego typu – z falownikiem. Ten drugi typ – wykorzystywany w maszynach Donatoni, m.in. właśnie w modelu Zenit – nie tylko pracuje znacznie ciszej, ale też jest bardziej ekonomiczny i żywotny. Dla jakości obróbki ważne jest także to, że falownik gwarantuje mniejsze drgania niż tradycyjny silnik. CZUJNIKI, CZYLI FEEDBACK I na koniec godny rekomendacji system bezpieczeństwa, który powinien być montowany w każdej maszynie. Donatoni zainstalował w modelu Zenit system dwóch rzędów fotokomórek na froncie maszyny. W przypadku, gdy światło pomiędzy nimi zostanie przerwane, maszyna automatycznie przełącza się na system „slow”, spowalniając ruch osi oraz blokując obrót narzędzia. Dlaczego piszę o czujnikach w kontekście jakości obróbki? Bo to jest właśnie doskonały przykład
fot. ViEK-MaCHinES.CoM
TECHNOLOGIE
:
DANE TECHNICZNE PILARKI DONATONI ZENIT
Silnik z falownikiem wykorzystywany w maszynach Donatoni Zenit – nie tylko pracuje znacznie ciszej, ale też jest bardziej ekonomiczny i żywotny.
„zaradności” systemów CNC. Poprzez tego typu rozwiązania nie tylko wydajemy komendy, wprowadzamy interesujący nas program obróbczy, ale również możemy oczekiwać informacji zwrotnych od maszyny. Do tego służą właśnie czujniki bezpieczeństwa, ale też czujniki pozwalające korygować parametry obróbcze zgodnie z rzeczywistymi parametrami ułożo-
nego na maszynie kamienia. Inteligencja automatu Zenit objawia się właśnie w doskonalej komunikacji czujników wykrywających parametry płyty kamiennej (jej rzeczywiste wymiary, ewentualne defekty z dokładnością co do milimetra). Wykryte różnice są natychmiast komunikowane operatorowi maszyny, który może zatwierdzić aktualizację parametrów pracy.
(
1. Praca po obwodzie prostokąta
106
2. Praca w tzw. trybie meandrowania podłużnego (wzór grecki)
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
3. Praca w tzw. trybie meandrowania poprzecznego
4. Praca po skosie wewnątrz prostokąta
5. Praca po okręgach różnej średnicy
Software zainstalowany w Zenicie pozwala na wykonywanie: kalibracji, szlifowania, polerowania, szczotkowania.
www.youtube.com/mekanika
www.youtube.com/mekanika
NOWY CIĘCIA NOWYWYMIAR WYMIAR CIĘCIA WEDŁUG WEDŁUG DONATONI DONATONI
OTWIERAMY NOWY ROZDZIAŁ W POLSCE DONATONI ZENIT DONATONI QUADRIX DG 2000 OTWIERAMY NOWY ROZDZIAŁ W POLSCE
DONATONI JET 625
DONATONI ZENIT
DONATONI JET 625
CIĘCIA PODŁUŻNE, POPRZECZNE, UKOŚNE, POD KĄTEM ORAZ PO OKRĘGU
MASZYNY
6
OBRÓBKA W TRZECH INTERPOLOWANYCH OSIACH. OPCJA POLEROWANIA.
NARZĘDZIA
CIĘCIA PODŁUŻNE, POPRZECZNE, UKOŚNE, POD KĄTEM ORAZ PO OKRĘGU
OPROGRAMOWANIE
OBRÓBKA W TRZECH INTERPOLOWANYCH OSIACH. OPCJA POLEROWANIA.
ul. Krakowska 42 38-300 Gorlice tel. +48 18 353 06 69 MASZYNY 6 NARZĘDZIA fax +48 18 353 51 48 e-mail: biuro@mekanika.pl
ul. Krakowska 42 38-300 Gorlice tel. +48 18 353 06 69 fax +48 18 353 51 48 e-mail: biuro@mekanika.pl
6
6
OPROGRAMOWANIE
DONATONI QUADRIX DG 2000
CENTRUM DO OBRÓBKI CNC Z OSIĄ Z WYSOKOŚCI NAWET 2000 mm.
6
USŁUGI
SERWISOWE
CENTRUM DO OBRÓBKI CNC Z OSIĄ Z WYSOKOŚCI NAWET 2000 mm.
6
USŁUGI
SERWISOWE
W W W.MEKAN IKA . P L
W W W.M E KAN I KA . P L
TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW
Przetnie, przewierci i sfrezuje Piła ø 400 ÷ 600mm CNC z głowicą frezującą
M
ożliwość zaprogramowania wszystkich parametrów cięcia piły mostowej zapewnia maksymalną precyzję w działaniu. Frezowanie i wiercenie to dodatkowe atuty zwiększające jej funkcjonalność. Tak jest właśnie w przypadku piły ø 400 ÷ 600mm CNC z głowicą frezującą produkowanej przez K&K Automatic Machines Kosiorowscy. Piła przeznaczona jest do cięcia płyt kamiennych oraz małych bloczków na zaprogramowany wymiar. Dzięki możliwości zastosowania głowicy frezującej z powodzeniem nadaje się także do obróbki kształtowej (wiercenie, frezowanie). Proces cięcia (wielocięcia) i frezowania jest w pełni zautomatyzowany, a sterowanie odbywa się z panelu dotykowego HMI. Maszyna posiada stół stały z wysuwającymi się pneumatycznie rolkami. System pneumatyczny odpowiada także za obracanie w osi XY głowicy (maksymalnie do kąta 90 stopni). Sterowanie pochyleniem głowicy pod kątem realizowane jest manualnie. Maszyna zapewnia prostą konfigurację automatycznego cięcia (wielocięcia) w osi X lub Y. Frezowanie odbywa się po zaprojektowanej ścieżce narzędzia w osi XY. Natomiast głębokość frezowania w osi Z jest ustalana ręcznie. System sterujący maszyną jest kompatybilny z bardzo popularnym środowiskiem CAD, co daje możliwość zaprojektowania kształtów w środowisku Autocad i przeniesienia ich za pomocą pendriva do maszyny. Projektowanie kształtów możliwe jest oczywiście nie tylko w biurze, ale również bezpośrednio na maszynie. Ponadto posiada ona wbudowaną bazę kształtów do wycięcia frezem (np. ofertę firmy Blanco). Oczywiście baza może być przez
108
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
( Piła CNC z głowicą frezującą produkowaną przez K&K Automatic Machines Kosiorowscy może pracować z tarczami o średnicy 400-600 mm
użytkownika maszyny dowolnie rozbudowywana. Pracę silnika głowicy kontroluje przemiennik częstotliwości zapewniając pełną regulację prędkości obrotowej (dla: cięcia piłą, wiercenia, frezowania). Do uruchomienia maszyny niezbędna jest instalacja elektryczna z kablem zasilającym: 5 x 4 [mm2] miedziana linka oraz zabezpieczenie w sieci przed maszyną: D32-3P. Piła wymaga także doprowadzenia instalacji sprężonego powietrza i wody. Na życzenie klienta istnieje możliwość uzupełnienia maszyny o dodatkowe elementy takie jak: laser trasujący - umożliwiający prześledzenie linii cięcia przed jego wykonaniem i wyświetlacz kąta pochylenia głowicy piły.
; Widoki panelu dotykowego HMI z przykładowymi parametrami pracy
K&K AUTOMATIC MACHINES Kosiorowscy Spółka Jawna 36-105 Cmolas, Cmolas 398 „B”, Tel./Fax: +48 17 283 74 66, Tel.: +48 607 656 791 Internet: www.machines.pl e-mail: biuro@machines.pl
Podstawowe parametry piły ø 400÷600 mm z głowicą frezującą Zasilanie
3/N/PE ~400 V; 10 kW
Silnik główny
7.4 kW, 600 - 4300 obr/min
Grubość ciętej płyty
do 200 mm (dla dysku o śr. 600mm)
Wymiary pola obróbczego
3250 x 2000 mm
Prędkość cięcia/frezowania
cięcie od 10 do 300 cm/min frezowanie: od 1 do 15 cm/min
Wymiary (dł x szer x wys)
4900 mm x 4400 mm x 3000 mm
Welcome to
The New Stone Age
ODK RY J N AJWIĘ K SZ Ą KO PALNI Ę KAMI ENI A O NLI NE
V
1 . ZAŁÓŻ KONTO NA STONEASY.COM … i we jdź do na jwięk szej ko pa l ni k a mienia o nl ine .
2 . WYB IE RZ P RODUKTY I ZŁÓŻ ZAMÓWIENIE … a p rze ko nas z s i ę , że zak upy przez Int er net nigd y nie by ły pro st sze .
3. ŚLEDŹ NA BIE ŻĄCO ZAM ÓW IE NIA Z DOWOLNEGO MIE JSCA N A ZIEMI … i zaufa j na szemu d o świa d czeniu. Do ł ącz do gro na z a d owol ony ch k l ient ó w STONEASY.
MASZYNY KAMIENIARSKIE GMM przecinarki mostowe, piły CNC MAEMA płomienico-groszkownice SOCOMAC wieloliny GHINES maszyny do blatów kuchennych i profili
WIELOLINA SOCOMACC
PIŁY MOSTOWE GMM
PŁOMIENICA MAEMA
WYSOKIEJ JAKOŚCI NARZĘDZIA
DLA KAMIENIARSTWA segmenty szlifierskie głowice polerskie syntetyki szczotki piły linki diamentowe wagony narzędzia do CNC
58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7, tel. 603 891 257, 604 07 87 31 tel./fax 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl, www.euroarss.pl
TECHNOLOGIE OFERTY PRODUCENTÓW
Zielona pompa
112
NOWY KAMIENIARZ 3 (88) / 2016
) Firma CMS Tecnocut oferuje pompy Greenjet w dwóch wariantach: o maksymalnym ciśnieniu wody 4150 i 6200 barów. Oba przy zastosowaniu pomp o mocy 30 kW.
Firma CMS SpA (Costruzioni Macchine Speciali) została założona w 1969 roku, a swoją siedzibę ma we włoskim Zogno. Aktualnie jest liderem w sektorze wytwarzania maszyn numerycznych, wykorzystywanych w wielu branżach przemysłu: budowlanej, samochodowej, lotniczej, metalowej itd. Zatrudnia 600 pracowników. W sektorze kamieniarskim firma CMS kojarzona jest często z marką
FOT. ARCHIWUM NK
P
ompa wody o wysokiej wydajności to serce każdego water jet’a. Obecnie wśród producentów urządzeń do cięcia strumieniem wody zdecydowanie dominują pompy ze wzmacniaczem ciśnienia. Największą innowacją w ostatnim roku jest wprowadzenie na rynek maszyny water jet wykorzystującej pompę z napędem elektrycznym. Rozwiązanie opracowane przez CMS Tecnocut (jeden z oddziałów branżowych spółki CMS Industries) posiada moc 30 kW i w zależności od modelu wytwarza strumień o ciśnieniu 4150 lub 6200 atmosfer. Uzyskanie ciśnień rzędu 40006000 atmosfer przy zastosowaniu pomp o mocy 30 kW, to nie jedyne zalety stosowania tego typu rozwiązań w urządzeniach do cięcia strumieniem wody. Do zasadniczych zalet pompy elektrycznej zaliczyć należy wyjątkowo wysoki stopień wydajności osiągający nawet 60% więcej od tradycyjnych pomp korbowodowych. Urządzenia napędzane silnikami elektrycznymi cechuje także niski hałas w czasie pracy osiągający maksymalnie 75 dB. Użyciu mniejszej ilości podzespołów zaowocowało z kolei niższymi kosztami utrzymania i prostotą konserwacji. Pozytywnie na tle konkurencji wyróżnia się także układ smarowania i chłodzenia silnika z wymiennikiem na powietrze. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż w greenjet’ach zastosowano technologię znacząco obniżającą zużycie energii elektrycznej, przez co rozwiązanie to pozytywnie wpływa na środowisko naturalne.
Brembana (należąca do grupy CMS SpA), która jako jedna z pierwszych wprowadziła na rynek kamieniarski numeryczne centra obróbcze. Aktualnie oferta firmy CMS SpA w branży kamieniarskiej oprócz obrabiarek numerycznych zawiera maszyny do cięcia strumieniem wody – Water Jet, piły mostowe ze sterowaniem numerycznym oraz kompleksowe linie produkcyjne. (red)
* Różne wymagane napięcia i częstotliwość
16-19 LISTOPADA 2016, POZNAŃ NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIE DLA BRANŻY KAMIENIARSKIEJ W POLSCE
WWW.STONE.MTP.PL
TECHNOLOGIE OFERTY PRODUCENTÓW
ADI – dobry na kamień i spiek Włoska firma ADI specjalizuje się w produkcji narzędzi przeznaczonych do obróbki kamienia oraz materiałów stosowanych w branży kamieniarskiej (kwarcyty, spieki). Narzędzia tego producenta wykorzystywane są w numerycznych centrach obróbczych, piłach mostowych i boczkarkach.
N
arzędzia tego włoskiego producenta nadają się szczególnie do zastosowania podczas automatycznych procesów obróbczych, takich jak cięcie, frezowanie, rzeźbienie, kształtowanie i polerowanie. ADI specjalizuje się w produkcji narzędzi do obróbki automatycznej, od lat zajmując wśród producentów czołową pozycję na świecie. ADI w swojej ofercie posiada również linię Ultra Compact Surfaces (UCS), czyli produktów do obróbki ręcznej i automatycznej (tarcze, frezy, wiertła). W Polsce również rośnie zapotrzebowanie na produkty wysokiej jakości, wysoko wyspecjalizowane, spełniające wymogi superprecyzyjnej obróbki. W odpowiedzi na płynące z rynku zapotrzebowanie ADI w minionym okresie wprowadziło do swojej oferty innowacyjne narzędzia do obróbki spieków kwarcowych oraz twardych granitów, czyli materiałów, przy obróbce których mamy do czynienia z efektem wykruszania się i wyszczypywania krawędzi podczas cięcia i frezowania (chipping). Linia powyższych produktów o nazwie UCS obejmuje tarcze diamentowe, frezy palcowe, wiertła i frezy do integracji, znajdujące zastosowanie w maszynach numerycznych – obrabiarkach i piłach mostowych. Zastosowanie narzędzi diamentowych pozwala na szybsze i tańsze cięcie spieków oraz granitów narażonych na „wykruszanie krawędzi”.
114
NOWY KAMIENIARZ 3 (88) / 2016
; Linia wierteł i frezów serii Ultra Compact Surfaces idealnie nadaje się do obróbki spieków kwarcowych oraz twardych granitów, czyli materiałów przy obróbce których może wystąpic efekt tzw chippingu.
Przedstawiciel w Polsce: MACH PLUS Rober Walczak www.machplus.pl info@machplus.pl
Podczas stosowania produktów ADI z linii UCS prędkość obróbcza jest kilkakrotnie większa niż w przypadku wykorzystania do obróbki maszyn wykorzystujących strumień wody (waterjetów). Wysoka wydajność narzędzi diamentowych istotnie przekłada się również na oszczędności w obróbce. Firma ADI SpA z siedzibą w Thiene (VI) we Włoszech jest jednym z większych producentów narzędzi diamentowych do obróbki kamienia, ceramiki i szkła. Zakład produkcyjny, w którym zatrudnienie znajduje około 150 pracowników wytwarza na miejscu wszystkie najważniejsze komponenty narzędzi, w tym spoiwa diamentowe, korpusy narzędzi itd. Cały proces produkcyjny odbywa się we Włoszech. Narzędzia firmy ADI z powodzeniem mogą być stosowane, na doskonale znanych w branży kamieniarskiej maszynach numerycznych, produkowanych przez włoską firmę CMS Brembana, należącą do grupy CMS Industries. Dotyczy to zarówno wieloosiowych, sterowanych numerycznie centr obróbczych jak i sterowanych numerycznie pił mostowych. Połączenie wysokiej wydajności narzędzi diamentowych np z serii UCS, będących w ofercie ADI Tools z zaawansowanymi technologicznie centrami obróbczymi CMS Brembana umożliwia najbardziej skomplikowaną obróbkę tak wymagających materiałów, jakimi są spieki kwarcowe czy twarde granity. (red)
Hurtowa sprzedaż nagrobków własnej produkcji.
dukcji.
P.P.H.U. „MJT” Tadeusz Wójcik ul. Bolesława Chrobrego26, 58-240 Piława Górna tel. 604 085 085, 604 203 385 e-mail: kam.mjt@wp.pl
Zapraszamy do współpracy Atrakcyjne ceny. Szeroki asortyment. Wysoka jakość.
usługę dostarcza
Z nami oszczędzasz! CZAS
Zrobimy to za Ciebie. Twoją wizję przekształcimy w gotowy projekt. Niezależnie czy potrzebujesz katalogu, ulotek czy też innych materiałów. Podpowiemy.
PIENIĄDZE
Zaoferujemy Tobie kompleksowe rozwiązania (doradztwo, projekt, wykonanie, druk) w atrakcyjnej cenie. Unikniesz współpracy z kilkoma firmami (fotografie, projekty graficzne, drukarnia). U nas dostaniesz wszystko.
NERWY
Znamy branżę jak mało kto. Jesteśmy jedyną drukarnią specjalizującą się w kamieniarstwie. Rozumiemy Twoje potrzeby i odpowiadamy na nie w najlepszy możliwy sposób. Nam nie będziesz musiał tłumaczyć wszystkiego od podstaw. Sami zaproponujemy najlepsze rozwiązania.
www.drukarniakamieniarska.pl Zamówienia: Mirka Jałoszyńska, tel.: 606 887 614, m.jaloszynska@nowykamieniarz.pl
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
115
FELIETON SŁAWOMIR MAZUREK
Cukierek z wódką
A
mol, krople żołądkowe, aromaty spożywcze (szczególnie do kremów), Likworki gdańskie i płyn do spryskiwaczy szyb samochodowych – co mają ze sobą wspólnego? Wszystkie te produkty zawierają alkohol! Amol i krople żołądkowe mają od 67 do 72 proc. czystego spirytusu; aromaty do kremów – nawet do 90 proc. spirytusu; cukierki z wódką – do 4,5 proc. alkoholu; płyn do spryskiwaczy – 30 proc. alkoholu. Nikomu jednak nie przyjdzie do głowy szukać tych produktów na stoiskach monopolowych. Kupimy je w aptekach, wśród słodyczy czy na półkach z dodatkami do kremów i wypieków. Nikt też nie będzie tych produktów porównywał z bardziej lub mniej markowymi alkoholami. Bo w jakiej kategorii mielibyśmy porównać Amol z leżakującą 15 lat w dębowych beczkach szkocką whisky? A cukierki z wódką z jakimś piwem tylko dlatego, że mają podobną zawartość alkoholu? Pomijam przy tym fakt, że trzeba ich zjeść przynajmniej pół kilograma, żeby ilość alkoholu odpowiadała tej, jaka znajduje się w jednej butelce piwa. Każdy widzi, że to totalna bzdura. Nie da się ich porównywać ani klasyfikować w tej samej kategorii co alkohole, chociaż zawierają alkohol. Jednak to zupełnie inne produkty, służące innym celom i zaspokajające inne potrzeby klientów. Moja serdeczna znajoma udała się niedawno do pewnej firmy kamieniarskiej, aby zrobili jej blaty kuchen-
116
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
ne z kamienia. Ci zaproponowali jej „lepszy od kamienia naturalnego, nowoczesny, ekologiczny, całkowicie naturalny jak kamień, dostępny w większej gamie kolorystycznej” spiek kwarcowy. Jej uwagę, że to jednak bardziej płytka ceramiczna niż kamień naturalny, przemilczano. Poprosiła o wycenę blatów zarówno ze spieku kwarcowego, jak i z wybra-
Należy przyjąć, że zarówno spieki kwarcowe, jak i wszelkie konglomeraty to produkty zupełnie inne od kamienia naturalnego, materiały budowlane mniej lub bardziej nowoczesne, które charakteryzują się odpowiednimi właściwościami fizykochemicznymi. nego granitu. Granitowy wyszedł trzy razy taniej, więc uznała, że za płytę, bądź co bądź ceramiczną, nie ma zamiaru przepłacać i chyba roztoczona przed nią przewaga tego produktu nad kamieniem naturalnym nie jest warta aż takiej różnicy ceny. Gdy mi o tym opowiedziała, przyznałem rację. Przecież granit, który wybrała, powstawał podczas procesów
metamorficznych, w naturalnych warunkach, przez minimum trzysta milionów lat, a ten spiek kwarcowy wytwarzany jest w procesie technologicznym trwającym najwyżej jedną godzinę! To, że do jego produkcji używa się materiałów naturalnych, jak piasek kwarcowy, skały granitowe i iły łupkowe, nie czyni jeszcze z niego kamienia. Podobnie sprawa ma się z konglomeratami kwarcowymi czy marmurowymi. Idąc tym tokiem rozumowania, to bliższe kamieniowi naturalnemu jest szkło, a jednak żaden kamieniarz nie bierze się za jego obróbkę! Tym bardziej że przy szkle, jak i przy spiekach kwarcowych używa się innych narzędzi i technologia przygotowania produktu finalnego jest całkiem odmienna od technologii obróbki kamieni naturalnych. Należy przyjąć, że zarówno spieki kwarcowe, jak i wszelkie konglomeraty to produkty zupełnie inne od kamienia naturalnego, materiały budowlane mniej lub bardziej nowoczesne, które charakteryzują się odpowiednimi właściwościami fizyko-chemicznymi. Wyroby z nich znajdują swoje miejsce we współczesnym budownictwie i pewnie mają grupę zwolenników i klientów. Nie należy za wszelką cenę zestawiać ich i porównywać z kamieniami naturalnymi! Nikomu nawet do głowy nie przyjdzie porównywać szkła z kamieniem tylko dlatego, że ma w sobie do 95 proc. piasku kwarcowego. Czemu więc robimy to ze spiekami kwarcowymi? Cukierek z wódką to nie piwo, nie wino, nie whisky i nie wódka!
NA TERENIE POLSKI REPREZENTUJEMY FIRMY: z Niemiec König, Sebald, Bavaria, Weha, Frölich+Klüpfel, Eytzinger, August Ruhl z Włoch Federchemicals, Caggiati, Lasef, Steinvarz z Korei Edia, Kodia, Dongsin z Chin Fei Yan, Jinshan z Hiszpanii Solga Diamant ... oraz wiele innych FILIA WARSZAWA ul. Oszmiańska 11 a 03-503 Warszawa tel/fax. 22 675 83 23 widuto.wa@widuto.pl
SIEDZIBA GŁÓWNA ul. Toruńska 43 a 86-050 Solec Kujawski tel. 52 387 83 97 widuto@post.pl
FELIETON JAROSŁAW ROCŁAWSKI
O pszczółkach i motylkach
O
budził się nasz kolega naczelny, że nie ma nowego felietonu do numeru, i pisze do mnie maila. Potrzebny felieton – tylko wiesz, żadnej polityki i nic o Brexicie. Najlepiej, wiesz, żeby było o pszczółkach i motylkach. OK. Na początek niech będą motylki. Nie wiem, czy wiecie, ale na pewno większość nie zdaje sobie sprawy, że takie motylki to całkiem niezły biznes. Tak, tak – biznes, i to przez całkiem duże „B”. Ale do rzeczy. Istnieją na całym świecie farmy motyli – OK. Ale po co? Zaczyna się łagodnie od gadki o ekologii, edukacji dla najmłodszych itd. Potem są delikatne oferty – zestaw do samodzielnej hodowli dla najmłodszych, średnich i trochę starszych itd. Oczywiście w ofercie mamy poidełko za 49,99 zł itd. Możemy zrobić pokaz w galerii, pokaz edukacyjny na koloniach lub miniwystawę z pokazem w trakcie imprezy firmowej. Pomysłowość ludzka nie zna granic, gdy chodzi o wyłudzanie pieniędzy. Weźmy oprawę ceremonii ślubnej – jedni sypią ryż na szczęście (w niektórych kościołach proboszcz zabrania – niszczenie pożywienia), inni sypią monety na drodze młodożeńców (sam na jednej ceremonii oberwałem „piątką”, bo gość był bogaty). A inni – proszę bardzo, wypuszczają motyle! Oryginalne? A co? Kto miał to przede mną ? Stać mnie. No właśnie, motylki motylkami, ale mówiłem, że to niezły biznes – ile to kosztuje? Generalnie jeżeli to kogoś zainteresowało, to szczegóły oferty sobie wygoogluje, ja
118
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
powiem, że takie wypuszczenie motylków to niezły blacik z kamienia lub nagrobek, a jak ktoś chce na bogato, to i grobowiec da się „puścić”. Zamówienie należy złożyć minimum dwa tygodnie wcześniej, aby motylki zdążyły się wykluć. Jak wam pasuje taki biznes? Zero pracowników, dźwigać nie trzeba – jedno porządne wesele w tygodniu razy cztery i dwie dychy jak znalazł, w tygodniu jakieś grosiki (edukacja eko dla dzieciaków) na pokrycie kosztów i biznes jak ta lala. No dobra, motylki były (myślę, że was zaciekawiłem). Teraz zgodnie z życzeniem naczelnego kolej na pszczółki. Pszczółki to generalnie ciężki temat. Mało, że żądlą, to jeszcze się trzeba na nich znać – powiedzenie „Kto ma pszczoły – ten ma miód” jest mocno przesadzone. Niedawno podczas jakiejś imprezy byłem świadkiem rozmowy dwóch gości. Jeden z nich, przyjmijmy, profesjonalny pszczelarz, drugi odziedziczył kilka pni (tak nazywa się rodzina pszczela w ulu) po jakimś wujku. Generalnie rozmowa była o tym, co robić, aby coś z tego było. Ten, który odziedziczył pnie, pytał fachowca, dlaczego raz ma 5 kilo z pnia, raz trochę więcej, a czasem nic? Przyznał, że raz, jak naprawdę „pilnował”, to miał rekordowy zbiór 15 kg z ula – na czym to polega? Fachowiec pokrótce objaśnił, że właśnie na tym pilnowaniu i na wiedzy, jak i czego pilnować. Co prawda stwierdził, że ten miód przetrzymany w ulu jest o całe niebo bardziej aromatyczny i wartościowy, ale przyznał
też, że gdyby oni (fachowcy) pozwalali sobie na taki luksus, to cały biznes byłby nieopłacalny. Trzeba regularnie podkradać pszczołom miód i karmić je syropem z cukru, który to pszczoły przerabiają na miód (cukier, czyli sacharoza + pyłki kwiatów i odrobina enzymów = miód). Czyli im więcej cukru, tym więcej miodu. Ale czy to jeszcze jest miód?! Gdy będziecie kupować kolejny słoik, zastanówcie się, czy aby na pewno to jest to, co chcieliście kupić i za co płacicie? Wszak to tak, jakbyście rozcieńczyli wódkę: alkohol niby jest, ale cała reszta? I to w zasadzie byłoby na tyle… ale nie byłbym sobą, gdybym nie dodał, że z tym miodem jest jak z kamieniem – jak go będziemy rozcieńczać (kolorować, żywicować, nie impregnować itd.), aby zwiększyć zyski – to je zwiększymy, ale to już nie będzie kamieniarstwo. Naturalny kamień nie wygra z płytką ceramiczną, kwarcem czy spiekiem, bo też i nie powinien z tymi materiałami konkurować – inny materiał, inna dyscyplina, tak inna dyscyplina to nie konkurencja. Dlatego nie konkurujcie ceną z ceramiką, czy tak zwanymi konglomeratami, nie konkurujcie ceną między sobą – rozwadnianie swoich umiejętności i czasu nie prowadzi do jakości, a tym samym do sukcesu. Zwykły klient zawsze będzie chciał „dobrze, szybko i tanio”. Trzeba mu jedynie uświadomić, że może wybrać tylko dwie cechy – jeżeli „dobrze i szybko”, nie będzie tanio, jeżeli „dobrze i tanio”, nie będzie szybko, jeżeli „tanio i szybko”, nie będzie dobrze.
Nasze rekordowe cięcia 4681 m² = 18,43 m²/mb
Zakład Kamieniarski Edward Badecki Koziniec Trak 10 linowy, Ø 8,2 m, 10x25,4 m
2173 m² = 20,7 m2/mb Wyroby Granitowe Wołczyk Kamień Pomorski Trak 5 linowy, Ø 8,2 m, 5x21,0 m
1947 m² = 18,54 m2/mb
Zakład Kamieniarski M.E.J.A. Buganiuk Ząbkowice Śl. Trak 5 linowy, Ø 8,2 m, 5x21,0 m
497 m² = 22,39 m2/mb
Zakład Kamieniarski Edward Badecki Koziniec Jednolina, Ø 9,0 mm, 22,2 m
462 m² = 24,06 m2/mb Granitex Wiesław Trybuszek Strzegom Jednolina, Ø 9,0 mm, 19,2 m
365 m² = 20,86 m2/mb Granit-Styl Dariusz Bujczyk Łożnica, k. Goleniowa Jednolina, Ø 9,0 mm, 17,5 m
Sprawdź nas! ul. Promienista 48a, 60-289 Poznań tel. +48 61 868 33 95 kom. +48 602 767 993 a.suwik@diamantas.pl biuro@diamantas.pl
WITH STONE YOU CAN
ORGANIZED BY
STONE ST STONE ONE + DESIGN + TECHNOLOGY TECHNOLOG TECHNOL OGY Y INTERNATIONAL INTERNATIONAL TRADE FAIR FAIR
2 8 TH S E P T E M B E R / 1 ST O C TO B E R 2 0 1 6 VERO NA , ITALY marmomacc.com
IN COLLABORATION WITH
SZYBKI MONTAŻ NAGROBKÓW
Producent lekkich i wytrzymałych wibrowanych oraz wibroprasowanych (zbrojonych) wyrobów betonowych. Szeroka oferta ram i podkładów betonowych, standardowe i niestandardowe wymiary (na zamówienie). W stałej ofercie podkłady montażowe od 100 do 300 cm oraz 30 różnych wymiarów ram.
Strzegom, Olszany 132 tel. 74 855 71 89, kom. 601 58 20 31, 721 82 92 93 e-mail: kam-beton@wp.pl www.kam-beton.pl
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
121
58-141 STANOWICE ul. Świebodzka 38 tel. 74 855 79 12 fax: 74 855 79 11 kom. 609 601 530
HURTOWNIA BLOKÓW, PŁYT I OFLISÓW GRANITOWYCH Z CAŁEGO ŚWIATA Kompleksowe usługi kamieniarskie: produkcja i montaż nagrobków, parapety, schody, blaty
NOWOŚĆ! PŁYTKI GRANITOWE Usługowe cięcie bloków i polerowanie płyt
e-mail: kluczbud@op.pl
www.kluczbud.cba.pl
Kupuj oryginalne produkty z gwarancją jakości! www.akcesorianagrobkowe.pl
RODLEW QMD | UL. PROSTA 137/14 RYBNIK | tel. 32 433 10 73 | 32 422 00 10 | 505 804 802 | sklep@akcesorianagrobkowe.pl
122
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
123
124
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
58-141 STANOWICE ul. Świebodzka 38 tel. 74 855 79 12 fax: 74 855 79 11 kom. 609 601 530
! a j c o m P ro
HURTOWNIA BLOKÓW, GOTOWE PŁYT NAGROBKI I OFLISÓW GRANITOWYCH 120 x 250 cm 90 x 190 cm TOKOWSKI 3.400 2.150 Z CAŁEGO ŚWIATA Kompleksowe ELITA usługi kamieniarskie: 2.800 produkcja i montaż3.350 nagrobków, NOWODANIELÓWKA parapety, schody, blaty GRANICZNA 2.200
STRZEGOM ŻBIK KOŚMIN
PŁYTKI BRĄZ KRÓLEWSKI
1.800
2.600 NOWOŚĆ! GRANITOWE 1.000
PŁYTY 5 cm
6 cm
495
533
1.800
350
370
2.100
431
472
1.300
200
220
1.100
180
200
1.600
240
290
700
Usługowe cięcie bloków i polerowanie płyt
PONAD 200 NAGROBKÓW NA PLACU!
e-mail: kluczbud@op.pl
98
GM GRANIX ul. Spacerowa 28 www.kluczbud.cba.pl Lipsko (woj. mazowieckie)
NOWY KAMIENIARZ 1 (86) / 2016
tel. 509 075 418 tel. 501 897 948 www.gm-granix.pl
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
125
ODLEWNIA ARTYSTYCZNA
kontakt w j.polskim
export@realvotiva.com 0039 328.11.62.478 73040 Melissano (LE) - Italy www.realvotiva.pl www.realvotiva.com
126
NOWY KAMIENIARZ 4 (89) / 2016
Caggiati we współpracy z dystrybutorami proponuje rozwiązanie na wyeksponowanie produktów w twoim biurze.
Caggiati we współpracy z dystrybutorami proponuje rozwiązanie na wyeksponowanie produktów w twoim biurze.
Wybierz sam linię produktów, które podobają Ci się najbardziej.
napis ze SPECJALNĄ zniżką
Więcej szczegółów u lokalnych dystrybutorów
QUALITY
Spytaj regionalnego dystrybutora o szczegóły i otrzymaj gratisowy wzornik.
VALUE DOSTĘPNE U REGIONALNYCH ODSPRZEDAWCA:
CONVENIENCE