v.news 55 by Gorast Cvetkovski

О Н - Л А Ј Н

Н Е Д Е Л Н И К

З А

Д Е Л О В Н И

Л У Ѓ Е !

ГОДИНА II БРОЈ 55

Петок, 23.04.2010

CV на лидерите: Лех Кацински Тема на број: Создадете успешен тим! Преземено: 10 причини за да дадете отказ. Блиц: Би си ја смениле ли професијата? Совет: Каде ќе бидете за 5 години?

[1] Април 2010

Огласи: Вработи се!

Најдете нè на

Содржина

4 15 18

16 CV Лех Кацински

22 26

32 Април 2010

[2]

Вработи се!

Актуелности

HR анализа

Професија

Успешна приказна

Совет

Блиц

Тема на бројот

КАКО ДА ИЗГРАДИТЕ ТИМ

[3] Десет најдобри причини за давање отказ Април 2010

Раководството сега ги разбира потенцијалните загуби и добивки што ги носи новата визија. Во овој момент раководството може да преземе заложби и да се подготви да ги вклучи останатите членови на тимот. Таквите подготовки мора да вклучуваат план со кој раководството видливо ќе ги сподели како ризиците, така и наградите со останатите членови што ќе се приклучат на тимот. Со заложбите на раководството за јасна визија и со вистински план за поделба на ризиците и наградите, атмосферата на доверба е постигната. Сега сме подготвени да ги вклучиме останатите во нашите тимски активности.

АКТУЕЛНОСТИ

НАКРАТКО ... НАК

БЕЗ ПЛАТА ЛАНИ ОСТАНАЛЕ 8.000 ВРАБОТЕНИ Статистиката на ССМ покажува дека во 7.934 случаи се работи за неисплатени плати, неисплатени придонеси кон ПИОМ се 5.803, а за отказ од деловни причини се пожалиле 2.263 лица.Неисплатени плати и придонеси, откази на работните места, но и прекувремена работа се поплаките на вработени во земјава коишто лани пристигнале на адреса на Сојузот на синдикатите. Според анализите на ССМ, правна помош е собрана во 1.401 предмет, а бесплатно на вработените им ја овозможува Секторот за работни односи и правна заштита, како и регионалните синдикални совети и канцеларии на ССМ, но и некои од гранските синдикати здружени во ССМ. -Одреден број предмети се пренесени од претходната година - информираат од Синдикатот и појаснуваат дека бројот на предметите е обично поголем од лицата кои бараат помош, затоа што има случаи еден работник да се жали по повеќе основи, на пример за плата, придонеси, годишен одмор. Тие се пофалија дека досега позитивно се решени над 80 отсто од постапките.Статистиката на ССМ покажува дека во 7.934 случаи се работи за неисплатени плати,неисплатени придонеси кон ПИОМ се 5.803, а за отказ од деловни причини се пожалиле 2.263 лица. Дека не добиваат надомест за хранарина се жалеле 2.066 лица, исто толку упатиле поплака за регрес за годишен одмор, а за недобивање на здравствено осигурување - 1.890 вработени. Поплаки имало и за повреда на синдикални права и тоа од 1.645 лица, за надомест за превоз 1.358, за стечај 1.311, за промена на договор за вработување 540, за принуден одмор 449, за отказ од лични причини 344, за прекувремена работа 274, како и за засновање работен однос 94 лица и имало 55 предмети за парична казна. -Лани правните застапници на ССМ изготвиле 704 приговори, покренаа 587 тужбени барања, а водени се 738 расправи - велат од ССМ и додаваат дека дадени се и 11.463 совети и направени се 116 спогодби. Според нив, од преземените дејства добиени се 210 позитивни пресуди.Од Синдикатот објаснуваат дека во постојан пораст е бројот на обраќањата што стасуваат кај нив, а се однесуваат на неисплатените плати и придонеси. Со воведувањето на системот на бруто-плати, на дел од вработените износите за храна и превоз не им се вклучени во платата, а други добиле помал износ. -По основ на повреда на синдикалните права забележано е зголемување на обраќањата, бидејќи одредени работодавачи имаат за цел да го маргинализираат или да го оневозможат синдикалното организирање реагираат од Синдикатот. Оттаму потсетуваат дека бројот на обраќања во 2008 година изнесувал 31.650, но тоа не значи дека состојбата со остварувањето на работничките права се подобрува. Синдикатот потсетува дека намалувањето на правата од работен однос со менувањето на законите, пред се на Законот за работни односи, дејствува двострано - од една страна ги намалува законските права на работниците и од друга ја стеснува правната рамка за нивна заштита.Позитивните пресуди го охрабруваат членството да бара заштита на своите права, но ССМ смета дека овие спорови треба да создадат чувство за одговорност кај работодавачите за правилна проценка и спогодбено решавање, без да се прават непотребни судски трошоци.Тие укажаа на бавноста на судските постапки, но и на високите судски такси коишто исто така дејствуваат демотивирачки врз работниците. Од ССМ сметаат дека проблемот може да се надмине со донесување закон со кој работните спорови ќе бидат третирани од специјализирани судови за работни односи. Имајќи ја предвид судската пракса во Европската унија ССМ и понатаму ќе бара донесување на ваков закон, со што на брз и ефикасен начин ќе бидат решавани работните спорови. КРЕДИТИРАЊЕТО СТАГНИРА Кредитирањето во земјава забавува. Во февруари растот на кредити изнесува 2,4 отсто, наспроти 3,1 отсто во јануари и 3,4 отсто од декември. НБМ како причина за ова ја наведува ликвидноста кај банките, која е намалена за 7,3 отсто. Иако НБМ ја олабави каматната политика, не ги укина високите лимити за задолжителна резерва на банките, мерка што го ограничува кредитирањето. Април 2010

[4]

КРАТКО ...

МЕРКАТОР ЌЕ СЕ ШИРИ ВО МАКЕДОНИЈА И НА КОСОВО Словенечкиот трговски ланец Меркатор планира ширење на пазарот на Косово и во Македонија за да ја зголеми продажбата и за да ја зацврсти позицијата на најголем трговски синџир на Балканот. Најголемата словенечка компанија, според приходите во 2005 година, работеше на четири пазари во Југоисточна Европа, но до 2013 година има цел својата присутност да ја зголеми на девет држави во регионот. Меркатор лани отвори свои први продавници надвор од подрачјето на поранешна Југославија (во Албанија и Бугарија), а со агресивното ширење настојува да ги надмине последиците од рецесијата и силната конкуренција на хрватската компанија Агрокор, српската Делта Холдинг, а во иднина и француската Карфур. - Во следните две години планираме да отвориме трговски центри на Косово и во Македонија, што значи дека ќе бидеме присутни во девет држави во Југоисточна Европа - изјави извршниот директор на Меркатор, Жига Дебељак. Според него условите за работа се проблематични поради глобалната криза, но годинава очекува голем напредок. Дебељак смета дека за целосно јакнење на регионалното стопанство ќе бидат потребни барем три години. Дебељак вели дека Меркатор никогаш немал финансиски проблеми. - Позицијата на нашиот имот е силна, а имаме и силни врски со повеќе од 20 банки во регионот. Со тоа ни е отворен пристапот на капиталот - порача Дебељак и потенцира дека неговата компанија не планира да ги следи другите словенечки компании, како што е Телеком Словенија и Петрол и да издава корпоративни обврзници.

КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА ГИ НАМАЛУВА КАМАТИТЕ ЗА КРЕДИТИТЕ ОД 0,5 ДО ЕДЕН ПРОЦЕНТ Комерцијална банка од 1 мај ќе ги намали каматните стапки за кредитите на правните лица, а од 16 мај и за кредитите на физичките лица. За еден процентен поен од прв мај ќе се намалат каматните стапки на правните лица за сите постојни денарски кредити одобрени од 1 мај 2009 година, како и на сите новоодобрени кредити на правни лица, а оние одобрени до овој датум ќе имаат од 0,5 отсто намалување. Во соопштението од Банката се наведува дека намалување од 0,5 отсто ќе имаат кредитите обезбедени со хипотека од прв ред од минимум 120 отсто, кои беа намалени на почетокот од 2010 година. Од 0,5 отсто до еден процент ќе има намалување на каматните стапки и кај кредитите за физичките лица, кое ќе важи од 16 мај годинава. За 0,5 отсто ќе се намалат потрошувачките кредити одобрени по 16 мај 2009 година, денарските станбени и ненаменски хипотекарни кредити, автомобилските кредити обезбедени со жиранти или залог на возило, додека автомобиските кредити обезбедени со хипотека на недвижен имот и туристичките кредитите ќе се намалат за еден процент. Април 2010

[5]

АКТУЕЛНОСТИ

ПРОСЕЧНАТА ПЛАТА ВО РОМАНИЈА Е ПОД 350 ЕВРА Просечната нето исплатена плата во Романија во февруари изнесувала 1.411 леи (343 евра), соопшти Националната статистичка служба на Романија.Ова во споредба со претходниот месец претставува намалување од 1,1 отсто, но во споредба со истиот месец лани претставува пораст од 3,9 отсто.Истиот извор соопшти дека стапката на невработеноста во Романија се зголемила на 7,5 отсто, при што биле регистрирани 731.000 невработени.

АКТУЕЛНОСТИ

НАКРАТКО ... НАК

ИНКУБАТОР РАЃА БИЗНИСИ Преку центарот „Бизнис старт ап“ во Битола се изработиле 238 бизнис-планови за мали фирми и се отвориле 250 работни места.Претприемништвото во југозападниот дел на државата ќе загуби еден од главните поддржувачи ако до крајот на годинава згасне бизнис-инкубаторот во Битола. Беше отворен пред четири години со помош на Холандската влада и локални партнери, како што се општината, универзитетот, стопанската комора и други, за да се поттикнат невработените лица од 18 до 40 години отворат мали бизниси. Во изминатите години овој центар помогна да се изработат 238 бизнис-планови за почнување мали бизниси, го поддржа развојот на 87 фирми, со што овозможи отворање на 250 работни места.- Иако интересот на приватните фирми за финансиска поддршка и обука од инкубаторот расте, до крајот на годинава проектот завршува. Со ова можноста да им понудиме помош во иднина на други компании, за жал, ќе се намалува. Минатата година со проект конкуриравме до Министерството за економија во рамките на програмата за инкубатори и добивме помош за одредена обука, а годинава, за жал, не, иако гледаме дека се зборува за претприемништво, за создавање нови работни места. И ние очекуваме малку поинаква поддршка од таа страна - вели Розита Талевска Христовска, директор на бизнис-инкубаторот.Во изминатите три години инкубаторот помогнал во отворањето на земјоделски }бизниси, фирми што пружат услуги од мала индустрија, туризам, енергија, градежништво, финансии. Најголем број од компаниите се од Битола, но ги има и од Прилеп, Ресен, Могила, Велес. Дури 25 проценти од претприемачите се жени, што е поголема бројка во однос на почетокот. Тие најчесто се заинтересирани за отворање козметички и фитнес-салони, но и за земјоделство. Кандидатите поминуваат низ обука за изработка на бизнис-план, а потоа се спојуваат со консултанти што ќе им помогнат да ги доразвијат бизнисите. Од инкубаторот им подготвуваат и промотивни материјали, веб-страници, им организираат претставување на саеми.- При формирањето на бизнисите се соочуваат со основни проблеми зашто тие никогаш не излегле само на пазарот. Кога ќе почнат не знаат што може да ги очекува како потенцијален проблем. На пример, имаат проблем на кој начин да ги водат книговодствените работи, основни работи во банкарскиот систем, не знаат што треба да направат в банка, дали треба фактури, испратници, рокови, закони кои треба да ги почитуваат - додава Талевска-Христовска.Годишно инкубаторот организира и натпревар за најдобар бизнис-план. Победниците имаат опција да избираат дали ќе сакаат да се сместат во просториите на инкубаторот или поддршка во форма на микрокредитирање да го почнат својот бизнис. Центарот овозможува и парична помош за фирмите што сакаат да се стекнат со ИСО и ХАЦЦП-стандарди. Досега 53 компании склучиле договори со нив за добивање еден или друг сертификат. Средствата издвоени за оваа намена ќе достигнат до 200 илјади евра.Во Македонија инкубатори што активно работат за развој на претприемништвото има само во Скопје и во Битола. Инкубаторот во Битола е со идеја во иднина да прерасне во фондација ако помогнат локалните партнери. РЕНО“, „НИСАН“ И „ДАЈМЛЕР“ ОБЈАВИЈА ПАРТНЕРСТВО Францускиот производител на автомобили „Рено“, јапонската компанија „Нисан“ и германската „Дајмлер“ објавија партнерство за размена на капитал и споделување на технолошко знаење. „Рено-Нисан“ ќе земат дел од 3,1 отсто во "Дајмлер", додека германската компанија ќе земе 3,1 отсто од "Рено" и 3,1 отсто од "Нисан". Заедно „Дајмлер“, „Рено“ и „Нисан“ произведуваат околу 7,2 милиони автомобили и лесни камиони годишно.

Април 2010

[6]

КРАТКО ...

ГЕРМАНСКИОТ ФУДБАЛ ЗАРАБОТУВА ПЕТ МИЛИЈАРДИ ЕВРА ГОДИШНО По едно пиво на киоскот, такси до стадионот и колбас попат... Така изгледа еден ден во животот на германските фудбалски навивачи за време на викендот. Но годишно, тоа донесува заработка од цели пет милијарди евра. Едно нешто е неспорно: фудбалот е скап спорт. Се плаќаат огромни суми за трансфери на играчи, но и за големи полициски операции за обезбедување. Но, носи ли фудбалот и нешто за возврат? Од Германската фудбалска лига велат: Да! Оваа организација која е надлежна за 36 клуба во првата и втората германска лига, неодамна ги објави податоците за економските ефекти на овој спорт. Од фудбалот не заработуваат само големите клубови во Бундеслигата или професионалните играчи. Пари носат и маркетингот, авторските права, продажбата на дресови ... Во секторот професионален фудбал работат околу 70 илјади луѓе. Истражувањето кое заеднички го спроведоа Германската фудбалска лига (ДФЛ) и фирмата „Мекинси“ покажа дека вкупната годишна заработувачка е околу пет милијарди евра. Профитира и државата која секоја година собира даноци во вредност од околу 1,5 милијарди евра. Во студијата за тоа колку пари во Германија носи професионалниот фудбал, аналитичарите ги земале во предвид и директните и индиректните начини на заработка- од продажбата на влезниците и маркетингот, преку авторските права и службите за обезбедување на стадионите, до хотелите и киосците на кои се продаваат колбаси. Претставникот на фирмата „Мекинси“ Томас Нецер објаснува дека заработката во фудбалот се остварува на повеќе начини. „Бајерн го купи Робен од Реал Мадрид. Парите за трансферот отидоа во странство, но Робен поттикна дополнителна продажба на дресови. А кога Робен ќе постигне некој гол со кој Бајерн ќе отиде понатаму во натпреварувањето, тоа значи дека играчите мораат да патуваат на следниот натпревар. Тоа пак носи трошоци за патување, односно се вложува во сообраќајот. Нашето истражување ги зема сите овие аспекти в предвид“. Студијата „Економски фактори на фудбалот“ има за цел и да го подобри имиџот на германската Бундеслига. Фудбалот не се состои само од скапи трансфери на играчи или трошоци за даночните обврзници поради ангажманот на полицијата, вели претседателот на ДФЛ Кристијан Зајферт. „Во последниве години се обидуваме да го објасниме целосниот феномен на Бундеслигата преку она што се случува и на нејзината периферија. Сакаме јасно да ставиме до знаење дека Бундеслигата е далеку повеќе од она што се случува само на фудбалските терени“. Студијата дефинитивно покажа колку навистина вреди професионалниот фудбал во Германија, а притоа и дека истовремено со спортскиот успех доаѓаат и работните места, но и финансискиот успех. Април 2010

[7]

АКТУЕЛНОСТИ

„КОКА-КОЛА“ ОСТВАРИ ПРОФИТ ОД 1,61 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ Најголемиот светски производител на безалкохолни пијалоци, американската „Кока-кола“, оствари во првото тримесечје оваа година чист профит од 1,61 милијарди долари, што е зголемување од 19 отсто на годишно ниво, но е помалку отколку што е првично прогнозирано. Најголемо влијание на слабите резултати имала два отсто послабата продажба во Северна Америка, соопшти компанијата. Фирмата наведе дека во работењето придонеле контролата на трошоците и големата побарувачка на пазарите во развој. Во Индија на пример, продажбата е зголемена за 29 проценти. Вкупниот промет на компанијата во првите три месеци оваа година е зголемен пет отсто во однос на истиот период минатата година, на 7,53 милијарди долари, а обемот на продажба се зголемил три отсто. Аналитичарите предвиделе приход од 7,72 милијарди долари. „Кока-кола“ се подготвува за преземање на северноамериканските активности на најголемата подружница на своите пијалоци „Кока-кола ентерпрајс“. Фирмата на тој начин планира да ги намали трошоците и да обезбеди поголема флексибилност при дистрибуцијата на производите. Слична трансакција неодамна реализираше и „Кока-колин“ главниот конкурент на „ПепсиКо“.

ТЕМА НА БРОЈОТ

КАКО ДА ИЗГРАД

Луѓето од тимот не се караат, тие развиваат дискусија

Во моментот кога ќе започнете да работите што било со некое друго лице, вие сте креирале тим. Започнете разговор, кренете ја слушалката, дискутирајте за некоја идеја и веќе учествувате во тимска работа. ЗАПОЧНЕТЕ СО ВАШАТА СПОСОБНОСТ ЗА ПОВРЗУВАЊЕ Секоја можност, од склучувањето договор до романтичната вечера, се врти околу вашата способност за поврзување. Сепак, ниту добивката, ниту пак задоволството, не се примарната мотивација за тимската работа. Продуктивната тимска работа ве води кон предизвиците, преку промени, со многу повеќе самодоверба. Доброто работење во рамките на каков било тим создава енергија и траен ентузијазам. НЕКОИ ЛУЃЕ СЕ ПОВЕШТИ ОД ОСТАНАТИТЕ Ова е способност што се учи. Не ви се потребни сложени формули за интеракцијата. Не мора да бидете лежерни, добро образовани, практични, или пак особено интелигентни за да изградите тим. Не треба да бидете ништо повеќе од она што сте. Може успешно да работите со луѓето користејќи го здравиот разум и неколку фундаментални начела. 1. ВИЗИЈА Визијата значи способност да се поттикне тимот со големи очекувани резултати. Големите резултати значат утврдување цели што привлекуваат луѓе со мисија. Првиот чекор на визијата е да се замисли таква цел. Ваквата цел мора да биде нешто повеќе од добивањето на платата. Таа мора да вклучува предизвици, да се повикува на личната гордост и да обезбеди можност да се направи разлика и тоа да се знае. Тогаш целта станува моќна визија. Потоа, раководителите на тимот ја позиционираат целта преку опишување на успехот. Првичните прашања би можеле да гласат „Како ќе изгледа тоа кога ќе завршиме?“, „Што ќе значи успехот?“, „Како ќе знаат останатите?“ Откако некоја голема и мисионерска цел ќе се опише и соопшти јасно, визијата е целосна. 2. ПОСВЕТЕНОСТ Посветеноста може да биде опасен концепт поради своите поврзани претпоставки. Некои луѓе може да претпостават, на пример, дека посветеноста значи прекувремена работа, додека пак за други таа може да значи поголема продуктивност. Кога ќе

Април 2010

[8]

се дефинираат очекувањата, можностите за успех нагло се зголемуваат. Ако лидерите одлучат дека сите „треба“ да бидат посветени, како нешто што се подразбира, ги превидуваме потешкотиите што голем број луѓе може да ги имаат со определени заложби. Ако луѓето не може веднаш да се обврзат, тоа не значи дека им е сеедно. Многу почесто, тоа значи дека тоа навистина ги засега и дека се во процес на сомневање. Овој процес и претходи на секоја значајна заложба. Успешните лидери го катализираат овој процес, така што ќе се постигне критична маса од луѓе што ефикасно ќе ја поминат оваа фаза на својот пат кон вистинската посветеност и иновативните стратегии. Овој прелиминарен процес е ист и за тимските лидери и за членовите на тимот. Кога размислуваме за некоја нова заложба, се наоѓаме на еден вид отскочна штица. Заложбите содржат неизвесности, а некои од нив предупредуваат за можните неуспеси. Вообичаено луѓето ниту скокаат во вода, ниту пак се спуштаат по „скалата“, туку остануваат заглавени на крајот на штицата, приковани од позитивните страни, негативните страни, преч ките и од грижите. Во ваквата душевна состојба, пречките почнуваат да преовладуваат, заматувајќи ја визијата и затапувајќи ја мотивацијата. Ако лидерите не го разбираат процесот на преземање обврски, тие се склони на барање

одговорност без обезбедување поддршка. Без средства за процесирање на сомнежите и стравовите, луѓето често се чувствуваат под притисок да се посветат, но не можат да го сторат тоа. Една од можните ситуации е да се преправаат дека се посветени, да велат „да“ но, во најдобриот случај, да мислат „можеби“. Лажливата посветеност е облик на целосно непотребно корпоративно лудило. Решението на оваа низа проблеми е двократно: воспоставување на атмосфера на доверба, и поттикнување на вклучувањето во таквата атмосфера.

Списокот на неизвесностите ни открива определени одговори како и дополнителни прашања. Некои од овие прашања се применуваат за истражување (искуства на другите, мал пробен план), а на некои прашања не може да дадеме одговор од нашата положба пред преземање на заложбите. Вторите прашања го претставуваат ризикот што не може да се намали. Резултатот ќе го дознаеме единствени откако ќе ја преземеме заложбата. Секоја поголема заложба со себе носи определен ризик што не може да се намали, и определени неизвесности што опстојуваат. Според тоа, сите поголеми заложби ги преземаме со најмалку делумно незнаење.

3. ДОВЕРБА Довербата е противотров за стравовите и ризиците што се поврзани со значајната посветеност. Довербата значи верување во раководството на тимот и во визијата. Кога довербата преовладува, членовите на тимот се поспремни за минување на тешкиот процес, добивајќи поддршка во добрите и лошите моменти, во случајот на ризици и можни загуби. Довербата се воспоставува најефикасно кога раководството прво ќе се заложи за визијата, и сите знаат дека таквите заложби се вистински. Процесот за преземање заложби за лидерите е ист како и за сите останатите: процена на сомневањата, прашањата, неизвесностите и стравовите пред преземањето на заложбата. Ова вклучува три едноставни чекори:

[9] Април 2010

• Наведување на неизвесностите. • Проценете ги најлошите сценарија и можностите за нивно надминување. • Истражување на неизвесностите.

4. ВКЛУЧУВАЊЕ Вклучувањето значи наоѓање на други лица што ќе се посветат на тимската работа, помагање на останатите во постигнувањето на вистинска заложба преку надминување на „недоумиците од отскочната штица“. Бидејќи раководителите сега го разбираат процесот од сопственото искуство, ни преостанува единствено да комуницираме со потенцијалните членови на тимот за да го довршиме вклучувањето. Најдоброто окружување за градење на интересот и на довербата се малите групи што овозможуваат преговарање и постигнување компромис. Основните задачи вклучуваат соопштување на визијата, осигурување дека таа е добро разбрана, информирање за заложбите на раководството (вклучувајќи и информации за тоа дека се споделуваат ризиците и наградите и начинот на кој тоа се постигнува), и извлекување на информации за сомнежите на луѓето и справување со нив. На раководителите им се потребни три комуникациски вештини за да постигнат вклучување. Тие се: поставување прашања што не содржат претпоставки во себе, добро сослушување

ТЕМА НА БРОЈОТ

ДИТЕ ТИМ

ТЕМА НА БРОЈОТ

на соговорникот и целни одговори. 1. Прашањата што не содржат претпоставки („Што мислите за тоа?“, „Дали можете да ми кажете што се случува со овој извештај?“) ги измамуваат вистинските одговори, бидејќи се инклузивни и не се наметливи. Прашањата што во себе содржат претпоставки („Зошто сте толку скептични?“, „Зошто е овој извештај толку нецелосен?“) повлекуваат дефанзивност кај соговорникот. При претворањето на атмосферата на промени и, можеби, скептицизам во атмосфера на доверба, дополнителната дефанзивност е контрапродуктивна. 2. Слушањето значи одвојување на процесот на добивање информации од процесот на проценување на таквите информации. Доколку се одржуваат одвоени, двата процеса се вредни. Нивното мешање, особено во случајот кога примачот е назначениот раководител, повлекува запирање на комуникацијата од страна на испраќачот или менување на пораката на половина реченица. 3. Насочен одговор. Успешните раководители на тим покажуваат отвореност и услужливост. Бидејќи тие веќе ги обработиле сопствените сомнежи пред преземањето на обврската, на голем број прашања може да одговорат веднаш. За да се одговорат некои прашања е потребно време и истражување. Конечно, некои прашања, што се однесуваат на ризиците што не може да се намалат, бараат искрен одговор „Не знам. И јас сум во истата каша.“

5. РАЗМЕНА НА ПОМОШ Последниот чекор во креирањето на тимот е воспоставувањето на поткрепувачка и балансирана стратегија за постигнување на зацртаната визија. Овој план треба да ги содржи сите задачи и да ја подобри соработката што е неопходна за постигнување на севкупната визија. Вашите „соиграчи“ од тимот се во најдобрата положба да ви ги обезбедат овие информации. Бидејќи до тој момент веќе ги имате поставени темелите на довербата и сте го добиле интересот на членовите на тимот, тие со поголема веројатност ќе бидат ентузијастички расположени за соработка. Во оваа фаза, улогата на раководството се состои од катализирање на консензусот, а не од издавање наредби. Консензусот значи дека членовите на тимот прифаќаат определен пристап, но не мора задолжително да се согласуваат со него. Консензусот се постигнува лесно кога повеќето членови на тимот сметаат дека нивните идеи биле сослушани и земени предвид, без оглед на тоа дали тимот на крај ќе ги избере или не. И постигнувањето консензус бара користење на комуникациските вештини на раководството: поставување прашања што не содржат претпоставки во себе, добро сослушување на соговорникот и целни одговори. Ефективните тимови често развиваат живи дискусии со разногласни ставови пред да постигнат консензус. Различните ставови може да значат нерешена дискусија, но може да значат и зголемена интелигенција на тимот и конечно постигнување на консензус. Разликата ја прави добро изградениот тим.

www. m a c e d o n i a - c o n s u l t i n g .com

ГЛОБАЛИЗАЦИЈА !? ...како позитивно да се искористи

ите зборуваат за некаква глобализација, „светот се глобализира... светот е едно глобално село...глобализацијата била ова, значела тоа...итн“, но јас не сум сигурен колку луѓето кај нас го сфаќаат вистински концептот на глобализација, прифаќаат или најважно искористуваат. Околу глобализацијата и нејзините позитивни или негативни ефекти, посебно на земјите во развој, има многу дискусии и расправии на светко ниво, но тоа не е тема на разговор во овој текст. Овде повеќе сакам да обратам внимание на ефектите и влијанието на глобализацијата врз нас и нашиот развој, и како може максимално позитивно да го искористиме процесот на глобализација. Ако сакате да ги дознаете ефектите од глобализацијата, посебно за земјите во развој и како максимално да ги искористиме тие промени за понатамошно подобрување, прочитајте ги следниве корисни предлози: 1. Можност за развој на бизнис Во светот повеќе не важи правилото „големите ги јадат малите“ туку „брзите ги јадат, спорите“. Ако имате добра идеја, ако размислувате глобално, ако се едуцирате правилно и размислувате и работите светски, можностите за развој на успешен бизнис се огромни… Целиот текст можете да го прочитате на: http://macedonia-consulting.com/tip-of-the-week.php?newsId=16 Истиот можете да го прочитате и на порталите: www.seznam.mk и www.pretpriemac.mk

[11] Април 2010

MACEDONIA-EXPORT Vasil Stefanovski 8/1 1000 Skopje, Macedonia tel/fax: +389 2 31 21 907 mob: +389 78 25 66 67

www.macedonia-consulting.com

Забелешка: Сите програми дополнително ќе бидат корегирани и адаптирани специјално според потребите на секоја компанија.

ПРЕЗЕМЕНО

ДЕСЕТ НАЈДОБРИ ЗА ДАВАЊЕ ОТКАЗ

Како да знаете кога е време да ја напуштите работата

Сте направиле сè што е во ваша моќ за да профункционира вашата моментална работа. Сепак, вашата моментална работа не функционира. Ова се десетте најважни причини зошто би можеле да посакате да ја напуштите работата. Нивното решавање е тешко, дури и неможно. Вие треба да ги заштитите вашите интереси. Вашата работа одзема премногу часови во премногу денови од вашиот живот за да останете онаму каде што се чувствувате мизерно. Сега не е време за изговори. Доколку вашата работа се соочува со следниве проблеми, изгответе план и сменете го работното место.

• Состојбата на вашата компанија постојано се влошува, таа ги губи клиентите, губи пари и преовладуваат гласините за можното затворање, банкротирање или неуспех. • Вашиот однос со менаџерот е трајно нарушен. Вие сте побарале помош за поправање на односите со вашиот претпоставен, но знаете дека односите се толку влошени што не е можно да се поправат. (Можеби вие сте биле нелојални, сте испуштиле премногу денови работа, или, пак, вашиот директор се однесува како нелојален глупак.). Без оглед на причината, односите се непоправливо оштетени. • Вашиот личен живот се променил. Можеби сте стапиле во брак или сте добиле дете и вашата плата и додатоците повеќе не се доволни за исполнување на вашите животни потреби. Треба да одите напред кон подобри можности за издржување на вашето семејство.

Април 2010

[12]

• Вашите лични вредности не се согласуваат со корпоративната култура. Можеби вашата компанија има рамноправен пристап, додека, пак, вие верувате во посебно резервирани места за паркирање за вработените. Вашата компанија прави годишни анкети за задоволството на вработените, а вие сметате дека тоа претставува губење време. Вашата компанија е хиерархиски поставена, а вие сакате да влијаете врз сите аспекти на вашата работа. Без оглед на тоа каде точно се лоцира судирот, несложувањето со корпоративната култура ќе го уништи вашето однесување на работното место. • Сте престанале да се забавувате и да уживате во вашата работа. Без оглед на тоа што се сменило, ако секое утро со ужас гледате на идењето на работа, време е да ја напуштите работата. • Вашата компанија е спорна од етичка гледна точка. Можеби управителите ги лажат клиентите за квалитетот на производите или пак за денот на испорака на стоките. Сте откриле дека вашата компанија краде информации од своите конкуренти. Без оглед на тоа за што точно се работи, не останувајте во некоја организација со којашто не сте етички усогласени. • Без оглед на причината, вие се однесувате на начин што се смета за несоодветен за работното место. Вие сте испуштиле премногу работни денови, сте биле мрзливи на работното место, не сте успеале да ги стекнете или задржите потребните вештини, или воопшто сте се стекнале со репутација на губитник. Таквата репутација, штом еднаш ќе се стекне, тешко се губи, така што би било подобро да

• Неповратно сте ги нарушиле односите со вашите колеги. Вашата група не е сложна во средина што бара од луѓето да соработуваат. Повторно, во определен момент причините повеќе не се важни; започнете наново на ново работно место и бидете одлучни дека нема да дозволите повторно да се доведете во таква ситуација. • Вашето ниво на стресот на работа е толку високо што влијае врз вашето физичко или ментално здравје и врз односите со вашите пријатели и со семејството. Внимавајте на знаците на премореност, и доколку ситуацијата не може да се поправи, време е да одите напред. Прочитајте ја оваа статија, Совети за управување со стресот и промените на работното место за определени идеи како да се справите со стресот на работното место.

• И, првата од десетте најважни причини за напуштање на сегашното бедно работно место - не чувствувате предизвик, ви треба поголема одговорност, и барате можности што едноставно за вас не постојат во сегашната организација. Сте ги земале предвид сите постоечки и потенцијални опции, и истите се ограничени. Време е да продолжите понатаму. Дали сте подготвени да ја напуштите работата, или барате начини за подобрување на моменталната состојба? Имате добри бенефиции за задржување на тековното работно место и сметате дека сте заглавени на сегашното работно место? Без оглед на тоа како размислувате или се чувствувате, ве молиме пишувајте за нив на форумот.

ПРЕЗЕМЕНО

продолжите со нешто друго додека сè уште имате можности за тоа.

[13] Април 2010

ПРИЧИНИ З

ВАШАТА УСПЕШНА КАРИЕРА Е НАША ЗАДАЧА 



КАКО ДА СЕ ОДНЕСУВАТЕ НА ИНТЕРВЈУ? (dress code, најчесто поставувани прашања и најдобри одговори, видео презентација) КАКО ДА НАПИШЕТЕ ОДЛИЧНО МОТИВАЦИСКО ПИСМО? (10 совети за успешно мотивациско писмо, примери) КАКО ДА НАПИШЕТЕ ПРИВЛЕЧНА БИОГРАФИЈА? (што треба, а што не треба да содржи вашето CV, примери)

ЦЕЛИОТ ПАКЕТ ОБУКИ ЌЕ БИДЕ ВАШ ЗА САМО 1100,00 ДЕНАРИ ПРИЈАВУВАЊЕ НА edukacija@vrabotuvanje.com.mk Тел: 02/3230 091 или 072/222 654 Контакт: Виктор Герасимовски Април 2010

[14]

HR АНАЛИЗА Топ 10 сектори според најбараниот кадар во печатените медиуми во периодот 15.04.2010 - 21.04.2010 76

80 70 60

50 40

24 19

Споредбен преглед на бројот на огласи во печатените медиуми во периодот 15.04.2010 - 21.04.2010 35 31

30 23

Огласи од јавен сектор

20 20

15 10

HR АНАЛИЗА

Огласи од приватен сектор

12 10 5

1 0 15.04.

16.04.

17.04.

19.04.

20.04.

21.04.

SETTE Media Monitoring Agency Krusevo bb, 7000 Bitola, tel + 389 47 52 29 29, contact@sette.com.mk www.sette.com.mk

[15]

ПРОФЕСИЈА

СМЕТКОВОДИТЕЛ – О РАБОТА СО ДОКУМЕН

Пишува Марија Димулковска, новинар

Не секогаш работата со документи и клиенти носи резултати и успех. Тоа е работата на сметководителот. За да постои целосен успех во оваа професија, мора да се заврши онака како што бараат самите клиенти. Работа со документи и клиенти, која бара целосна одговорност и целосна посветеност. Марина Петрушева е шеф на книговодствено биро„ Митковски ММ“. Завршила средно правно во „Васил Антевски – Дрен“, а потоа се определила за Економски факултет. Работи веќе23години како сметководител. Со текот на времето ја засакуваш оваа работа. Книговодството е работа којашто подразбира плати, книжење, фактури, придонеси. Тоа е збир на целокупната документација. Предност е што се работи со самиот себе – вели Марина. Сепак, ние сме секогаш ограничени со рок, до кога треба да се завршицелокупната работа. Тоа го одредува државата со предвидените закони и законски рокови. Оваа работа има голема одговорност. Ако се задоцни со работата, следуваат санкции (казни) од државата. Секогаш треба на време да се завршат документите што ги бараат нашите клиенти. Во оваа работа постои широк круг на клиенти од разни области, а со тоа и широка комуникација. Во оваа работа треба да си љубезен, за да имаш клиенти. Довербата е исто така важна, која, пак, на клиентите им овозможува брзо и навремено завршување на потребните документи. Но, има и недостатоци. Понекогаш тоа е недоразбирањето со одредени клиенти, во однос на тоа, ако не ги донесат на време своите документи. Работата треба да се заврши до15ти во месецот (во согласност предвидено со закон), а документите се носат на 14 и тогаш се јавува проблем, како и незадоволството кое што е присутно од двете страни во однос на работите што треба да се завршат. Работа којашто можеби е „женска“, овозможува работа со пред сѐ културни луѓе. Материјалниот аспект на оваа работа зависи од моменталната ситуација во државата. На пример, ако се затворат повеќе фирми, во тој случај фирмите ќе немаат од каде да ги платат своите придонеси. Со тоа и сметководителите нема да имаат работа, ќе бидат и без пари и без работа. Секоја работа треба да се сака. Па, така и оваа работа во државата сѐ повеќе и повеќе се усложнува, наместо да се упрости. Така е, на пр., кога Април 2010

[16]

станува збор за т.н. завршни сметки, во тој случај има многу голем обем на работа. Како и на крај од

концентрација, па така и во оваа работа. Биди смирен, сталожен, позитивен и полн со ентузијазам – само така ќе успееш. Лалица Симоноска е исто така сметководител. Таа работи во своја фирма, книговодствено биро со име „Лаконт“. Завршила гимназиско образование, а потоа продолжила на Економски факултет – банкарско сметководствен смер. Ми одеа добро математика и природните науки. Самата работа во една фирма ја принудила да го работи ова – сметководството. Подоцна, пак, кога се ликвидираше оваа фирма, ми остана само тој избор и да го работам ова што го работам денес, вели сметководителката Лалица. Ова го работам затоа што морам, веќе 15-тина години. Пред тоа бев во фирмата „Феротурист“, а откако се ликвидираше, основав своја фирма во 2005 година и сега работам сама. Сама сум директор на оваа работа. Самата работа не носи многу пари, по себе. Бев принудена да ја работам поради егзистенција, а работата не ја сакам баш многу, но само тоа знам да го работам најдобро и најодговорно. Затоа ја работам, многу повеќе од материјален аспект, а не од љубов вели Симоноска. Таа самата си го одредува работното време, бидејќи е самата свој директор. Работата зависи од неа. Сепак мора да се придржува кон законските рокови за изготвување на потребната документација, којашто треба да се однесе во одредени државни институции. Тоа е една од поголемите предности на оваа професија, кога се работи сам и кога си сам директор. Меѓу останатите предности се и добрата комуникација, разбирањето и довербата со луѓето од фирмите – клиентите. Тие имаат доверба во сметководителот, затоа што на време ја завршува работата. Блискоста со клиентите, долгогодишно пријателство, соработка и заемно помагање во одредени ситуации. Како една од поголемите недостатоци е и тоа што на одредени клиенти им се намалува обемот на работа. Тие не можат да си ги подмират своите обврски спрема никого, како и спрема мене, вели Лалица Симоноска. Притоа, и мене ми се намалува приходот. За оваа професија во одредени ситуации треба брзина и јака концентрација за да се изготват документите и за да се запазат потребните рокови. Во други, пак, ситуации е потребно подолго време за да се размисли добро. Понекогаш е добро и да се има консултација со консалтинг куќа или некоја државна институција. [17] Април 2010

годината, кога се сумира сето тоа (значи годишно, како што е во текот на денот). За оваа работа, треба голема концентрација, затоа што пред сѐ е умствена работа. Се случува и да се остане повеќе од предвиденото време, кога се завршните сметки. Се работи според точно предвиден распоред (како што треба), што е во домен на законот. Не може нешто да се измислува. Се е однапред зададено. Затоа е потребно премногу внимание и трпение, а во никој случај не смее да се брза. Дури и најмала грешка може да чини скапо. Добар сон е потребен за добра

ПРОФЕСИЈА

ОДГОВОРНА НТИ И КЛИЕНТИ

Подготвува Виктор Герасимовски

Април 2010

[18]

CV НА

ЛИДЕРИТЕ

c u r r i c u lu m v i ta e Personal information Birth name Born Died Residence Contact

Lech Aleksander Kaczyński (son of Rajmund, an engineer who served as a soldier of the Armia Krajowa in World War II and a veteran of the Warsaw Uprising, and Jadwiga, a philologist at the Polish Academy of Sciences) 18 June 1949(1949-06-18) Warsaw, Poland 10 April 2010 (aged 60), near Smolensk, Russia Warsaw, Poland Biuro Prasowe KPRP (Press Office) Pałac Prezydencki ul. Krakowskie Przedmieście 48/50 00-071 Warszawa tel.

(48 22) 695 10 70 (48 22) 695 10 74 e-mail: biuroprasowe[at]prezydent.pl Polish Roman Catholicism Married to Maria Mackiewicz (an economic researcher) in 1978; Children: Marta Independent (2006–2010) Law and Justice (Prawo i Sprawiedliwość – PiS) (2001–2006) The Doctor Honoris Causa Title of Javakhishvili State University – received on 16th April 2007 during an official visit to Georgia The Doctor Honoris Causa Title of the National Academy of Public Administration under the Office of the President of Ukraine – received on 6th December 2007 The Doctor Honoris Causa Title of the Mongolian State University – received on 1st December 2008 during an official visit to Mongolia The Doctor Honoris Causa Title of the Hankuk University of Foreign Studies in Seoul – received on 6th December 2008 during an official visit to South Korea The Doctor Honoris Causa Title of the John Paul II Catholic University of Lublin – received on 1st July 2009 during the celebrations commemorating the 440th anniversary of the Union of Lublin The Doctor Honoris Causa Title of the Baku Slavic University – received on 3rd July 2009 during a visit to Azerbaijan Lawyer fax.

Nationality Religion Marital status Political Party Honoris Causa titles

Proffesion Signature