SLBberichten nummer 14 * september 2011

slbberichten Uitgave van SLBdiensten



Software én Onderwijs. Goed Geregeld.



Nummer 14



September 2011

Technologie & Onderwijs Ervaring delen Visie op ICT ontwikkelen

De iPad (r)evolutie Grote mogelijkheden voor het onderwijs

Inhoud

Redactioneel 3 3 4 4 26 27 28 31 6

Redactioneel Wat Wie Waar op het Web NotebookNotities Korte berichten Column Clemens Broekroelofs EduGadgets Licentienieuws Slim.nl nieuws

6 Technologie & Onderwijs: een inspiratiebron

Samen bouwen aan een community waarin professionals uit het onderwijs ervaringen over de toepassing van nieuwe technologie met elkaar kunnen delen. Dat is het doel van Technologie & Onderwijs, een gezamenlijk programma van SLBdiensten, APS IT-diensten, SURFdiensten en Microsoft.

Het verhaal van het Corderius College in Amersfoort is een schoolvoorbeeld van de aanpak van Technologie & Onderwijs.

Jongleren met ambities De lente is traditioneel een interessante periode voor ons bedrijf. De uitrol van projecten die we in het begin van het schooljaar zijn gestart, het maken van plannen voor het nieuwe schooljaar en natuurlijk: wat gaan we doen de komende zomer?

De leveranciers kijken over onze schouder mee wat het nieuws moet worden waarmee lerend Nederland binnenkort aan de gang gaat en vooral hoe we dat op de van ons bekende pragmatische en duidelijke manier gaan brengen. Dit proces lijkt erg op de cyclus in het onderwijs. Onze ambities om zowel in de breedte als in de inhoud te groeien, komen goed overeen met die van u. Het jongleren met ambities en mogelijkheden hebben wij meegekregen van het onderwijs. Graag laten wij in dit nummer een aantal initiatiefnemers en gebruikers aan het woord, allen gericht op de waarde van ICT in het

onderwijs voor onze kennismaatschappij en hoe dat over te brengen. Onderwijs moet namelijk wel interessant en leuk blijven. Hopelijk raakt u net zo geïnspireerd als wij om hard te blijven werken aan de innovatie in het onderwijs. De ontwikkelingen lijken steeds sneller te gaan en juist daarom is het belangrijk om bij te blijven. Wijst u alstublieft uw collega’s op de rol die onze organisatie daarbij kan vervullen en koppel dat naar ons terug, zodat wij in de volgende uitgaven nog meer voorbeelden uit de dagelijkse onderwijspraktijk kunnen uitlichten.

Wij hopen u in april te zien tijdens ‘ons’ IPON2011 evenement in de Jaarbeurs Utrecht of bij één van onze andere onderwijs­activiteiten. In de tussentijd verhuizen wij ons bedrijf eventjes. Veel leesplezier!

Joost Wasch, Directeur SLBdiensten & Slim.nl

10 Onderwijs, wat doen wij?

Vraagt Jos Baijens zich hardop af. Een roep om visie en structuur voor ICT in het onderwijs.

14 Wat betekent de iPad voor het onderwijs?

14

Gaat de iPad het onderwijs veranderen? Maar hoe dan? Fons van den Berg en Michel van Ast, twee deskundigen, buigen zich over deze vraag. ‘De iPad maakt het leren leuker’, stellen zij.

18 ICT is samen delen en samen doen

De Thorbecke Scholengemeenschap (TSG) in Zwolle heeft de Nationale Onderwijsprijs 2010 gewonnen, voor het traject Moderne Media. De prijs wordt eens in de twee jaar uitgereikt voor vernieuwende, innovatieve projecten in het onderwijs.

Karel Meulenbeld, ICT-coördinator en docent Frans, omarmt ICT. ‘Ik vind ICT een verrijking, het werkt zoveel makkelijker.’

22 Anders werken, anders leren

18

Digiborden maken hun opmars in het onderwijs. Maar het succes van zo’n leermiddel staat of valt met de vaardigheden van de docent die ermee werkt. De tijd van ‘zomaar’ een aantal digiborden aanschaffen is voorbij. Een onderwijsinstelling die digiborden wil aanschaffen bij VSV, distributeur van Smart Technologies, krijgt een belangrijke vraag voorgelegd: waarom?

Colofon SLBberichten is een uitgave van SLBdiensten. Software én Onderwijs. Goed Geregeld.

Uitgever: SLBdiensten Redactieadres: SLBdiensten, Denise Kenter, Brouwersgracht 286, 1013 HG Amsterdam, telefoon: 020-4201396, e-mail: admin@slbdiensten.nl Redactie: Joost Wasch, Anne-Claire Stuivenberg, Denise Kenter (SLBdiensten), Marjolein Houweling (U-Cap) Vormgeving: Cynthia Schalkwijk (U-Cap) Foto’s: Frans Peeters, Cynthia Schalkwijk (U-Cap). Wilt u meer exemplaren ontvangen van SLBberichten dan kunt u een e-mail sturen naar admin@slbdiensten.nl. U kunt SLBberichten, ook de eerder verschenen nummers, bekijken en downloaden via www.slbdiensten.nl. Typefouten en prijswijzigingen voorbehouden.

2  slbberichten

Wat Wie Waar op het Web www.soveraonderwijssoftware.nl Sovera ontwikkelt software voor het onderwijs. Jan den Braber is werkzaam in het voortgezet onderwijs in de vakken Natuur- en Scheikunde in de onderbouw.

Hij heeft diverse softwareprogramma’s geschreven, om de dagelijkse bezigheden binnen de school te automatiseren.

Het programma ‘Toetsbank’ bijvoorbeeld is bedoeld om snel toetsen te maken voor de vakken Natuur- en Scheikunde.

De programma’s Grafieken en Scoop&Lens kunnen snel tekeningen genereren, die ook als vectortekeningen goed te schalen zijn. Toetsmaker Nask1 maakt het mogelijk te zoeken naar specifieke opgaven. En Toetsmaker Pro is een programma waarin docenten hun eigen opgavenbibliotheken kunnen gebruiken. Het programma is voor meerdere vakken te gebruiken.

www.schoolvo.nl Docenten, ouders en leerlingen kunnen op www.schoolvo.nl zien hoe hun middel­

bare school presteert. De slagings­ percentages, doorstroom- en uit­ stroomcijfers of het zorgplan zijn terug te vinden op de website, maar ook de tevredenheid van ouders en leerlingen over de school zelf staat vermeld.

De VO-raad, belangen­behartiger van middelbare scholen, is initiatiefnemer van de site.

www.schoolbordportaal.nl Aan schoolbordportaal.nl zijn in de zomervakantie een aantal nieuwe functionaliteiten toegevoegd. U kunt er nu bijvoorbeeld ook uw eigen digibord­ links en favoriete tools onderbrengen.

Heeft u ook een interessante website? Laat het ons weten via admin@slbdiensten.nl

slbberichten  3

NotebookNotities Beurzen en congressen 8 en 9 november

Dé Onderwijsdagen 2011 Wat zijn trends op het gebied van ICT binnen het hele onderwijsveld?

Dé Onderwijsdagen bieden u in twee dagen tijd inzicht in deze ontwikkelingen. Dit jaarlijkse congres is een ontmoetingsplek voor ICT’ers, beleidsmakers en andere professionals uit het onderwijs, van primair tot hoger onderwijs. Locatie is de Jaarbeurs te Utrecht.

Meer informatie: www.onderwijsdagen.nl

Korte berichten We zijn verhuisd!

SLBdiensten groeide uit z’n jasje. En zo werd het – na een nieuwe huisstijl, een nieuw gezicht voor het magazine en vernieuwde websites – ook tijd voor een nieuw onder­ komen. Het o­ ergezellige pand aan de ­Amsterdamse gracht werd verruild voor een minstens even gezellig pand met een evenzeer vertrouwd Amsterdams stadsbeeld. Maar dan groter, r­ uimer en gemakkelijk bereikbaar.

Het nieuwe adres: Vierwindenstraat 149 1013 LA Amsterdam tel 020 - 420 13 96 (ongewijzigd)

23 en 24 november

i&i conferentie 2011 Het thema van de conferentie is dit jaar: Mediamorfose. Het lijkt erop dat we steeds meer invloed hebben over de inrichting van onze eigen werkelijkheid. Onze wereld verandert steeds meer naar ons eigen inzicht, ons eigen beeld. We ‘morphen’ onze eigen werkelijkheid. Wat zijn de gevolgen hiervan voor de dagelijkse praktijk in ons onderwijs? Dit jaar zullen de diverse onderwerpen nog meer op een vernieuwende en interactieve manier worden behandeld met intensieve Masterclasses, workshops, discussies, debatten en keynotes.

Meer informatie: www.ieni.nl

Laatste fase Grassroots In het schooljaar 2011-2012 mogen álle scholen uit het Funde­ rend Onderwijs (primair onderwijs), SO (speciaal onderwijs) en VO (voortgezet onderwijs) Grassroots-projecten aanvragen.

Per project is een bedrag van 1.000 NAf beschikbaar.

Grassroots Curaçao kan voor elk schoolvak gebruikt worden.

Inschrijven voor een project kan tot 15 september van dit jaar.

Grassroots Curaçao bestaat uit een aantal kleine projecten, waarin leerlingen en leraren gezamenlijk ervaring opdoen met het werken met ICT. De leerlingen doen het ‘echte’ werk, de leraar begeleidt hen daarbij. De Grassroots beoordelings­ commissie bestaat uit Harry Hoeve (Rooms Katholiek Centraal Schoolbestuur), Louis Hilgers (Educos) en Mariëtta Rijnfrank (APS IT-diensten). Zij zullen de nieuwe aanvragen bekijken.

In oktober 2011 wordt een boekje gepresenteerd met daarin alle gemaakte lesbrieven: alle leerkrachten in het FO en SO krijgen dit boekje.

4  slbberichten

Opgeven is geen optie De Alpe d’HuZes 2011 was – opnieuw – een overweldigend succes. In de zesde editie van deze bijzondere sponsoractie, op 9 juni van dit jaar, werd voor het KWF meer dan 20 miljoen euro ingezameld. Om precies te zijn: € 20.106.345,75.

Maar de actie is pas officieel in oktober van dit jaar afgelopen, dus het bedrag kan nog hoger komen te liggen.

Ook SLBdiensten en Slim.nl waren met een team vertegen­ woordigd en, natuurlijk, als sponsor. Traditiegetrouw hield Charles Stork met zijn blog en tweets de thuisblijvers op de hoogte. Dat het evene­ment elk jaar opnieuw veel teweeg brengt, blijkt uit dit fragment: ‘Donderdag 9 juni 2011, 3.45 uur. Eten voor onderweg ligt al klaar, bidons snel vullen. Helm mee, fietsschoenen aan en hup, naar beneden voor het ontbijt. Om 4.30 uur begint de eerste klim. Honderden fietsers rijden de berg op. Overal zijn kleine lichtjes, van fietslampjes, maar ook van kaarsen op de berg.

Net als vorig jaar is het de eerste bochten onder de fietsers erg stil. Is het de spanning, de emotie of gewoon concentratie?

Er omheen is er echter voldoende kabaal. Wat enorm indruk­ wekkend is het dat er om half vijf ’s ochtends al honderden, misschien wel duizenden mensen op de berg staan. Klappend, zingend, juichend. Wat een respect heb ik toch voor deze mensen! Wij zitten lekker op de fiets, we bewegen en hebben

het daardoor maar een beetje koud. Zij staan stil en wat zullen ze het dus koud hebben. Want één ding was zeker, het was koud op de Alpe.’

Back2school

BoekTweePuntNul

De Back2schoolcampagne is van start. Met, zoals gebruikelijk, een leuk en swingend Back2school magazine. Boordevol interviews en ­aanbiedingen, tips en trucs en weetjes over computers en software. Hoe gebruiken andere docenten ICT in de klas? Hoe gebruiken leerlingen hun smartphone? Wat vinden ouders van sociale media? In het nieuwe Back2school magazine vertellen zij erover. Alle 800 scholen die bij SLBdiensten zijn aangesloten, ontvangen een exemplaar. En in dit ­nummer is een aanvraagformulier om gratis meerdere exemplaren op te vragen om te verspreiden. Maar dat kan natuurlijk ook met een mail naar: b2s@slim.nl.

Dat is de titel van een verzameling van artikelen, geschreven door 125 uiteenlopende auteurs.

Louis Hilgers en Tessa van Zadelhoff riepen mensen met kennis van zaken over sociale media en web 2.0-toepassingen op om over deze onder­ werpen iets te schrijven.

Elke auteur kreeg, volgens een vast format, twee pagina’s tot zijn of haar beschikking. Het resultaat is een boekwerkje vol informatie, dat in september van dit jaar zal worden gepresenteerd.

Daarna verschijnen nog allerlei digitale versies.

De schrijvers komen uit het onderwijs, het bedrijfsleven, de zorg en de overheid en zijn afkomstig uit Nederland, Vlaanderen en Curaçao. Speciaal voor het onderwijs wordt een aparte uitgave voorbereid met tips voor inzet van sociale media in de dagelijkse lespraktijk.

Meer informatie: www.boektweepuntnul.nl. slbberichten  5

Achtergrond Wat is Technologie & Onderwijs?

Inspiratiebron voor het onderwijs SLBdiensten, APS IT-diensten, SURFdiensten en Microsoft zijn gezamenlijk de projectorganisatie Technologie & Onderwijs begonnen. Doel van het project: samen bouwen aan een community waarin professionals uit het onderwijs ervaringen over de toepassing van nieuwe technologie met elkaar kunnen delen. Dat kan gebeuren op een nieuwe website: www.technologie-onderwijs.nl, maar ook zullen er op verschillende beurzen, congressen en bijeenkomsten presentaties worden gegeven.

Veel ICT-projecten worden enthousiast begonnen, maar leveren ­uiteindelijk niet het beoogde resultaat op. Vaak komt dat door de manier waarop het project is aangepakt. Vanuit T&O zijn een aantal pilots op scholen geweest (van basis- tot voortgezet onderwijs of WO) waarbij het proces van beslissing tot en met implementatie van een drietal Microsoft-producten werd begeleid en gevolgd. De producten zijn MDOP (Microsoft Desktop Optimization Pack), BPOS (Microsoft Business Productivity Online Standard Suite) en Live@edu. Hierbij werd het hele proces vanaf behoefte, analyse en beslisproces tot aan implementatie en borging gevolgd. Wat speelt er, waar hou je rekening mee, waar loop je tegen aan? De uitkomsten hiervan zijn in de vorm van whitepapers, instructies, filmpjes, beslis- en kostencalculatiedocumenten in dossiers vastgelegd en op de T&O website gepubliceerd.

De mensen die op verschillende manieren bij dit proces betrokken zijn (geweest), vertellen over hun ervaringen. Van ICT-deskundigen en docenten tot bestuurders en leerlingen. Zo ontstaat een website boordevol informatie die een school kan helpen wanneer men zelf zo’n proces wil doorlopen. De dossiers van deze praktijkcases zijn te downloaden. Alle dossiers zijn ‘levende dossiers’: ze worden regel­ matig aangevuld met nieuwe documentatie. Dat maakt het de moeite waard om een abonnement te nemen op de nieuwsbrief en updates.

De aanpak van een traject wordt voorgesteld als een reis langs overwegingen, valkuilen, ervaringen en successen. Van de eerste stap van bewustwording tot en met de verankering van de nieuwe technologie.

Aan de pilots hebben tot nu toe vijf onderwijsinstellingen meegewerkt: Qliq Primair Onderwijs, Zernike College, Corderius College, Universiteit van Tilburg en ROC West Brabant.

6  slbberichten

slbberichten  7

Achtergrond Werken in de cloud

Leren van elkaar

Live@edu op school Het verhaal van het Corderius College in Amersfoort is een schoolvoorbeeld van de aanpak van Technologie & Onderwijs. Deze onderwijsinstelling is als een van de eersten in ons land overgegaan naar Live@edu, de gratis online service van Microsoft voor het onderwijs.

Het Corderius College heeft een aantal lessen getrokken uit het invoeren van Live@edu, die ook op andere ICTprojecten van toepassing zijn. Dit zijn er een aantal:  Organiseer

aan het begin van het project informatie­ sessies voor docenten, waarin Live@edu wordt gedemonstreerd en waarin vragen kunnen worden gesteld. Met de opgedane kennis zijn docenten beter in staat de leerlingen te onderwijzen. Dit draagt bij aan de acceptatie.

 Goed

testen voorkomt dat de gebruikers geconfronteerd worden met eventuele kinderziektes.

 Inspraak van

schoolleiding, medewerkers, docenten, leerlingen en ICT-staf zorgt voor draagvlak en voorkomt weerstand in een later stadium.

 Wat wil

Live@edu biedt e-mail, contacten, een agenda, een chat­ functie en de mogelijkheid om bestanden te delen. Met Office WebApps, een nieuwe toevoeging, is het ook mogelijk om Office-docu­menten online te bewerken en op te slaan in Windows Live Skydrive. ‘Dankzij nieuwe ICT-concepten zoals outsourcing en cloudcomputing kunnen scholen moderne ICT-functionaliteit gebruiken, zonder dat de kosten de pan uitrijzen’, vertelt Harry Dubois, ICT-coördinator op het Corderius College. ‘Door de e-mailvoorzieningen en het leerlingenadministratiesysteem uit de cloud te betrekken, besparen wij aanzienlijk op de aanschaf, het onderhoud en het beheer van ICT. Er is minder opslag nodig en we zijn geen tijd meer kwijt aan het maken van backups.’ Het gaat daarbij om duizenden euro’s aan besparingen, verwacht hij.

‘We gaan het zeker nog narekenen.’

In september 2010 begon het Corderius met de implementatie van Live@edu. Er werd een projectteam gevormd voor de begeleiding van de implementatie, bestaande uit enkele leerlingen en docenten, ICT-coördinator Harry Dubois, een systeembeheerder en iemand van de schoolleiding. De implementatie zal formeel gezien afgerond zijn als alle

8  slbberichten

schoolcommunicatie van de schoolleiding, docenten en leerlingen uitsluitend verloopt via Live@edu. Enkele leerlingen uit de bovenbouw zijn betrokken bij het beoordelen van de Live@edu-omgeving. ‘Leerlingen gebruiken software anders en meestal uitgebreider dan docenten en daardoor komen zij andere problemen tegen’, zegt Camiel Staps uit 4 Gymnasium.

Hij en klasgenoot Bram Gritter hebben ook bijgedragen aan het samenstellen van schriftelijk cursusmateriaal voor de andere leerlingen en kunnen hen helpen als ‘vraagbaak’.

Docenten en leerlingen hebben een workshop van een uur gevolgd over hoe ze hun Live@edu-account activeren, hoe ze hun mail kunnen gebruiken en hoe ze hun bestanden kunnen opslaan. Er werd samen met de leerlingen een intranetdeel opgesteld, waar vragen gesteld en beantwoord kunnen worden, maar waar ook de spelregels staan van wat wel en niet met het schooladres mag.

Duidelijk is dat het overstappen naar de cloud veel voordelen biedt, maar ook de nodige zorg en begeleiding vraagt. Via de community Technologie & Onderwijs (technologie-onderwijs.nl) is hierover veel informatie te krijgen.

de directie precies met het e-mailadres van de leerling? Bij het Corderius College heeft er enige tijd gezeten tussen het uitdelen van de e-mail­ adressen en de start van de daadwerkelijke commu­ nicatie vanuit de school. Dit heeft tot verwarring en vrijblijvendheid geleid.

 Docenten

en medewerkers hebben een ander imple­ mentatietraject nodig dan leerlingen. Een volgende keer zou het Corderius College eerst gedurende geruime tijd, bijvoorbeeld een jaar, alleen de docenten in de nieuwe situatie laten werken om daar ervaring mee op te doen en dan pas de leerlingen.

 Zorg voor

goede voorlichting aan docenten, leerlingen en ouders, in de vorm van duidelijke informatiepakketten.

 De

ICT’ers van Corderius werken vaak in de docenten­ kamer. De docenten kunnen dan gemakkelijk terecht met hun ICT-vragen. Dat verlaagt de drempel en vergemakkelijkt het gebruik van nieuwe ICT.

Op technologie-onderwijs.nl is het volledige dossier over deze praktijkcase te downloaden.

Wat is Microsoft Office 365?

Office 365 is de volgende generatie clouddiensten van Microsoft, waarvan een speciale, uitgebreide onderwijs­ versie wordt ontwikkeld die Live@edu gaat opvolgen. De Office 365 suite bevat Exchange Online, SharePoint Online, Lync Online (voorheen Office Communications Server) en Office Professional Plus (via PC en internet), plus additionele diensten voor het onderwijs. In 2012 zal Office 365 for education volledig beschikbaar komen voor alle onderwijs instellingen. Tot die tijd kan het onderwijs kiezen voor de gratis diensten in het Live@edu pakket, waarmee cloud­ diensten, zoals Outlook en Live Messenger aangeboden worden. Uiteindelijk krijgen onderwijsinstellingen de keuze voorgelegd of en hoe zij willen gaan overstappen op de extra diensten die Office 365 via de cloud biedt, zoals Sharepoint Online.

Live@edu wordt opgenomen in Microsoft Office 365 voor het onderwijs. Het programma wordt aangevuld met nieuwe mogelijkheden die in het huidige Live@edu programma niet beschikbaar zijn zoals geavanceerde Exchange opties, Lync Online, SharePoint Online, archivering, voicemail en Blackberry ondersteuning.

Voor meer informatie: www.technologie-onderwijs.nl

slbberichten  9

Interview Smartphones inleveren kán niet meer

Het onderwijs moet veranderen Op het schoolplein lopen jonge kinderen met een mobiele telefoon en spelen leerlingen als volleerde whizzkids met software en games. ‘Hallo, onderwijs, wat doen wij?’, vraagt Jos Baijens zich hardop af. Een roep om visie en structuur van een bevlogen docent.

Technologische ontwikkelingen in het onderwijs zijn meestal het werkterrein van ICT-en Informatica-docenten en -medewerkers.

Jos Baijens heeft als docent Nederlands aan het Pleincollege Sint-Joris in Eindhoven, echter een heldere kijk op wat zijn leerlingen doen en hoe de onderwijswereld reageert. ‘Te traag’, naar zijn mening.

‘Als wij geen vorm geven aan technologie, geeft het vorm aan ons.’

10  slbberichten

Wat zijn de consequenties van de razendsnel opkomende technologieën voor het onderwijs? ‘We kunnen niet meer zeggen: “Doe je computer en telefoon maar weg”. We moeten juist kijken wat we ermee kunnen doen binnen het onderwijs. Ik wil niet zeggen dat we al het oude overboord moeten gooien, maar we moeten wel de sterke kanten gebruiken van ICT. En zelfs dat gebeurt niet voldoende.’ Baijens begrijpt dat het lastig is om beleid door te voeren, maar stelt: ‘Ik mis een visie. Ook de huidige minister kijkt niet verder dan vier, vijf jaar vooruit. Terwijl er aan de basis van het onderwijs in Nederland en wereldwijd, best veel gebeurt. Iedereen doet alsof er eigenlijk niet zo veel veranderd en dat is jammer. Ik denk echt dat het onderwijs fundamenteel anders kan en moet.’

Als voorbeeld noemt hij de Kahn Academy op YouTube. ‘Een Amerikaanse wiskundeleraar maakte voor z’n nichtje een filmpje om iets uit te leggen. Dat werkte zo goed en kreeg zoveel belangstelling, dat inmiddels het hele curriculum wiskunde online staat. Je kunt alles leren en ook proefwerken maken. Op onze school gaan we dit seizoen iets soortgelijks doen voor de topsportklas. Ze kunnen volgens dit Kahn-systeem alle lessen volgen, ook als ze op trainingskamp zijn. De docent kan alle leerlingen volgen en waar nodig inspringen. Natuurlijk is er ook een groepsproces aan de gang en moeten ze gecoacht

worden, maar in grote lijnen is dit de situatie waar we allemaal naar toe gaan. Deze methode is bovendien ook het antwoord op het lerarentekort. Het zijn leuke projecten en ik ben ervan overtuigd dat dit heel breed gedragen gaat worden. Waarom zouden we ieder jaar opnieuw duizend keer dezelfde les uit­ leggen in verschillende klassen? Zet het één keer goed online.

Dat scheelt tijd en geld.’

Telefoon als supercomputer ‘Op de meeste scholen in ons land zijn genoeg computers en heeft men snelle verbindingen’, zegt Jos. ‘Maar men heeft nog steeds niet door wat de consequenties van de technologische groei zullen zijn over pakweg vijf jaar. Er zijn heel veel mensen in Nederland bezig met ICT, maar er gebeurt van alles door elkaar.

Ik mis visie en structuur. Zet captains of industry en filosofen bij elkaar en laat ze een visie ontwikkelen. Kijk eens naar de groei van de mobiele telefoon of de invloed van het internet, had iemand dat voorzien? En nu al die apps, er komen er elk jaar zo’n 100.000 bij op elk vakgebied. Dat explodeert en het onder­ wijs kabbelt maar voort. Terwijl dát de bijscholingswereld van nu moet zijn.’

Van groot tot klein, iedereen heeft straks een supercomputer op zijn telefoon of iPad. Baijens stelt dat het onderwijs nog niet voldoende voorbereid is op deze situatie. Wat zijn de mogelijkheden, wat is de betekenis ervan voor elk vak? ‘Gebruik die supercomputers en laat de leerlingen ermee werken. Ik zeg niet dat er helemaal niets geleerd hoeft te worden, ze moeten uiteraard ook parate kennis hebben, maar ze moeten veel meer kunnen aansluiten op de wereld van de computers. Die mogelijkheid is nu toch wel schrijnend afwezig.’ slbberichten  11

Interview

Op zoek naar iets lekker goedkoo ?

Salman Khan, Khan Academy

Werk in stijl, betaal per jaar!

NIEUW:

Adobe CS5.5 Design Premium

€77,-

*

Adobe CS5.5 Master Collection

€ 121,75*

Adobe CS5.5 Design Premium

€ 77,-*

Adobe Elements Combi

€ 49,75*

Adobe Acrobat X Pro

€ 25,50*

per jaar!

1)

Baijens verwacht dat het bedrijfsleven zich binnen afzienbare tijd op het onderwijs zal werpen. ‘Het bedrijfsleven zal meer en meer komen met particuliere opleidingen, afgestemd op de behoefte aan kennis die binnen het bedrijf leeft. Er is vraag naar mensen die kunnen programmeren: die weten hoe het web in elkaar zit en wat waar te halen is.’ Misschien heeft niet alleen Nederland, maar heel Europa een beetje koudwater­ vrees op het gebied van onderwijs en ICT, veronderstelt hij.

‘In de VS buigt men zich meer over de vraag wat hiervan de consequenties zijn, voor de samenleving en voor bijvoorbeeld bedrijfsmodellen. Ook in Korea, Maleisië en Singapore wordt veel meer geïnvesteerd in ICT en onderwijs dan hier en is iedereen al lang aangesloten op een cloud.’

betekenen. Want als wij er geen vorm aan geven, geeft het vorm aan ons.’

Baijens onderkent dat de werkelijkheid weerbarstig is. ‘De werke­ lijkheid hier op school is de vraag welk boek er dit jaar behandeld moet worden.’ Maar Jos is zeker geen pessimist. ‘Een docent is niet machteloos, je kunt best veel doen. Het is een zoektocht die je samen met leerlingen kunt doen. Ik heb leren twitteren van een leerling en ik vind het een enorme verrijking. Twitter is een ­kennisbron als je het goed toepast. En als je ziet hoe leerlingen ermee omgaan, kun je ze beter onderwijzen.’

Voor meer informatie: Verkrijgbaar bij

* Alle genoemde prijzen zijn inclusief btw en verzendkosten. De prijs is afhankelijk van de licentie van jouw onderwijsinstelling en kan hoger zijn dan de genoemde prijs. Instellingen die nog geen licentie hebben, kunnen contact opnemen met SLBdiensten, zie SLBdiensten.nl 1) Levering wijkt af van afgebeelde verpakking

Koudwatervrees

Meer info op:

stijlvolstuderen.nu

‘De ontwikkelingen hoeven niet altijd een verbetering te zijn. Robots kunnen eng slim zijn, maar ook daarom moet je weten wat de technologische revolutie is en zal gaan

Jos Baijens j.baijens@sghetplein.nl

slbberichten  13

Achtergrond Wat betekent de iPad voor het onderwijs?

De iPad (r)evolutie Gaat de iPad het onderwijs veranderen? Maar hoe dan? Fons van den Berg en Michel van Ast, twee deskundigen, buigen zich over deze vraag.

Fons van den Berg Oprichter van See Genius

Met de iPad krijg je betrokken onderwijs ‘Ik heb een eigen bedrijf maar ik ondersteun Apple actief en begeleid scholen op het gebied van professionalisering, omdat de sleutel bij docenten ligt. Ik ben Apple Distinguished Educator: scholen of teams die interesse hebben in het inzetten van Apple hard- en software kan ik begeleiden met officiële ondersteuning van Apple. Sinds vorig jaar ben ik ook Apple Education Mentor, iemand die door Apple als een zakelijke partner wordt gezien.

Die een bijdrage kan leveren aan de rol van Apple in het onder­ wijs, iemand die Apple ook inhuurt voor het organiseren en begeleiden van evene­menten en concreet advies geeft en scholen en resellers begeleidt. Tot slot ben ik ook nog Apple Professional Development Consultant.’

‘We proberen via professionele ontwikkeling van docenten een slag te maken in het onderwijs. Bij Apple leeft de overtuiging dat het onderwijs een andere kant op moet. De trainingen zijn goed doordacht, creatief, hands on en gericht op veranderingen in de klas. Ik vind dat Apple veel zorg en aandacht aan scholen besteed. Naar mijn mening heeft Apple echt een visie op leren, en probeert dat in de praktijk te brengen. Apple is een techno­ logiebedrijf, maar onderwijs zit in het DNA.’ ‘Nederland is het vijfde land in Europa als het gaat om absolute aantallen verkochte iPads aan het onderwijs. Dat is heel opmer­ kelijk. Er is veel veranderd, vroeger moest je uitleggen waarom je een Mac had, nu verontschuldigen mensen zich bijna dat ze geen iPad hebben.

14  slbberichten

Creativiteit ‘De producten van Apple werken creativiteit in de hand en nodigen uit om te leren. Bovendien zijn ze heel eenvoudig in te passen in het lesprogramma. Als je er eenmaal mee aan de slag gaat, ga je op een heel andere manier naar het lesgeven en het leerproces aankijken.

Vooral de iPad, iPod en iPhone zullen gevolgen hebben voor de manieren van lesgeven, want . als elke leerling een iPad heeft, krijg je een heel andere lessituatie. Maar als je gaat lesgeven zoals je altijd al deed, dan verandert er niets. We moeten meer met technologie doen, docenten moeten meer van technologie weten. Dat is altijd het probleem geweest. Docenten willen zich met leren bezighouden, ze willen niet de systeembeheerder moeten uithangen. Nou, aan de iPad valt niets te beheren, iedere app heeft zijn eigen content, en alles is heel gemakkelijk terug te vinden.

Systeem­beheerders maken zich druk over hoe dat nou moet met die iPads en de accounts, maar accounts bestaan niet op een iPad. Het is een heel individueel en persoonlijk apparaat.’

‘Er is weliswaar nog weinig ervaring met leren met de iPad in Nederland, de tablet is pas een jaar op de markt. Maar in Australië slbberichten  15

Achtergrond

Michel van Ast Trainer-consultant bij de Hogeschool Utrecht en APS

Je kunt plaats- en tijdonafhankelijk leren ‘Ik train docenten op het gebied van onderwijs en ICT en ik train ze op algemeen didactische vaardigheden, naast de technische vaardigheden en vakinhoud. Ik heb op IPON2011 een presentatie gegeven over de iPad, getiteld ‘De iPad revolutie’. Daarin vertelde ik een en ander over het gebruik van de iPad en presenteerde enkele cijfers die tot dan toe bekend waren.’

‘De iPad is zo handig. Klein en heel hanteerbaar, en toch weer niet zo klein als een telefoon. Iets opzoeken op je telefoon is net even lastiger door het kleine scherm. Het is een gemakkelijk middel om toegang te krijgen tot het internet en dus allerlei vormen van content. Je hoeft niet eens aan een tafel te zitten.

Je pakt ’m gewoon, hij staat meteen aan en je kunt het web op. De snelheid, toegankelijkheid en het gemak maken het verschil. Een iPad vervangt de laptop niet, maar het aantal uren dat je op internet zit en het gebruik van social media is erdoor toegenomen.’

‘De iPad biedt grote mogelijkheden voor het onderwijs.’

‘De iPad maakt het leuker om te leren.’ en de VS is men een half jaar langer bezig. Daar blijkt dat de iPad het leuker maakt om te leren, je bent meer betrokken.

Het leren wordt veel persoonlijker. Een iPad dwingt dat af.

Je kunt een iPad personaliseren, iedereen herkent zijn eigen iPad na het aanzetten moeiteloos, omdat iedereen hem 16  slbberichten

meteen met zijn eigen foto’s, films en ook apps persoonlijk heeft gemaakt.’

‘De iPad zal het onderwijs veranderen, dat merk je nu al. Educatieve uitgeverijen gaan apps maken, en hun content digitaliseren. Dat is een belangrijke eerste stap. iPad-apps vergroten de onderwijs­ mogelijkheden, zowel in de klas als daarbuiten. Docenten zijn dan in staat om leerlingen op een individueel, meer persoonlijke manier te laten leren. En dat betekent dat docenten daarover moeten nadenken, dat ze hun lessen ook zo maken dat leerlingen ook echt aan het leren zijn. Er is een verschil tussen doceren en leren. En de iPad is echt technologie om te leren. Dat maakt het heel bijzonder, met de iPad krijg je heel betrokken onderwijs.’

‘Een iPad kan plat liggen. De vorm geeft een totaal andere dynamiek in de klas dan die grote, rechtopstaande schermen.

Het is raar dat het onderwijs internet beschouwt als een heel belangrijke bron van leermateriaal, maar dat leerlingen er maar één of twee uur per dag bij kunnen, namelijk als ze in het computerlokaal zitten. Met de iPad hebben ze permanent toegang tot de bronnen online.’

‘Alle studieboeken kunnen op een iPad, sjouwen met een zware rugzak hoeft niet meer. Veel digitale leereenheden en digitale content kunnen het lesboek vervangen, omdat lezen op het scherm van de iPad makkelijk is. Dat brengt verandering

in het gebruik van digitale leermaterialen en daar zullen uitgevers op inspelen. Als businessmodel is het maken van apps voor een uitgeverij en een softwarefabrikant ongelooflijk interessant.’

Appstore is een snoepwinkel ‘Wat mij erg aanspreekt is het model achter het ontwikkelen van apps. Een software­pro­ gramma kost vaak veel meer dan een app. Het aanbod van apps is enorm. De AppStore is een soort supermarkt of beter gezegd, een snoepwinkel. Een app zoals Angry Birds wordt zomaar een miljoen keer per dag gedownload.’

‘De iPad biedt grote mogelijkheden voor het onderwijs. Je kunt, vooral buiten de klas, met elkaar in contact blijven. Je kunt op afstand samenwerken. Maar je kunt ook in je eentje oefenen en feedback krijgen. Als alle leerlingen een iPad hebben, kan het leren veel plaats- en tijdonafhankelijker plaatsvinden.’

‘Ik vind niet dat het onderwijs alert reageert op de iPad. Nog niet.

Ik zie toch wel vaker bij scholen, met name in het voortgezet onderwijs, dat men duikt op een hype en spullen aanschaft zoals digiborden, maar zonder een visie of idee erachter. Als je praat over apps, heb je het ook over de didactische toepassingen. Het is lastig pendelen tussen de theorie en de werkelijke toepassing in de klas. Maar de mobile devices zijn er en het is zonde om er geen gebruik van te maken. Het maakt onderwijs aantrekkelijker, efficiënter en effectiever.’

Voor meer informatie: Fons van den Berg fons@seegenius.nl Michel van Ast m.vanast@aps.nl

slbberichten  17

Klant aan het woord Aansluiten op de ervaringswereld van de leerlingen

ICT is samen delen en samen doen De Thorbecke Scholengemeenschap (TSG) in Zwolle heeft de Nationale Onderwijsprijs 2010 gewonnen, voor het traject Moderne Media. De prijs wordt eens in de twee jaar uitgereikt voor vernieuwende, innovatieve projecten in het onderwijs. Karel Meulenbeld, ICT-coördinator en docent Frans, omarmt ICT. ‘Ik vind ICT een verrijking, het werkt zoveel makkelijker en leuker.’

De school won de Nationale Onderwijsprijs, waarom?

‘ICT is een verrijking van het onderwijs.’

18  slbberichten

‘Omdat de jury het unieke van deze leerlijn inzag en het van groot maatschappelijk belang vindt dat jongeren bewuster leren omgaan met de impact van allerlei vormen van moderne communicatiemiddelen. TSG is een openbare scholen­ gemeenschap voor voortgezet onderwijs: atheneum, havo, mavo en vmbo. Brugklassers kunnen speciale trajecten kiezen.

Trajecten zijn onderwijsprogramma’s die aansluiten bij de specifieke interesses van jongeren. Er is onder andere een Sporttraject, het Technasium en het genoemde Mediatraject.

Leerlingen die voor het traject Moderne Media kiezen, krijgen maar liefst vijf uur per week onderwijs over de wereld van de media. Ze worden op alle terreinen mediawijs gemaakt. Ze leren presentatietechnieken, opnames maken en filmpjes monteren.

Maar ze leren ook om te gaan met de dynamische wereld van de media. In een professionele leeromgeving met een echte studio en regiekamer wordt aan de verschillende onderdelen van het nieuwe vak gewerkt. Maar ook in de andere trajecten, zoals het Technasium, speelt ICT een hoofdrol.’

Wat zijn je taken als ICT-coördinator?

‘Ik vind het leuk om in en over de organisatie van de school na te denken. Dit vakgebied is constant in beweging. Ik hou me vooral bezig met ICT en didactiek, maar, noodgedwongen, ook met het systeembeheer en andere technische zaken.

Het contact met leveranciers en de begroting. Het is erg veel­ omvattend geworden. Ik ben als ICT-coördinator betrokken

bij alle ICT-ontwikkelingen. Waar een stekker in de muur gaat, is ICT. Het moet altijd zo zijn dat ICT dienstbaar is aan het onderwijs, dat is het uitgangspunt. Dat is een duidelijke keuze hier op school.

Een school moet zich onderscheiden en profileren. De directie heeft het inzicht gehad dat ICT er toe doet. Dat moet van boven af gevoed worden: het moet beleid van de school zijn. ICT is hier een onder­ werp van gesprek. Daardoor is het echt heel snel gegaan.’

Hoe ziet het beleid op TSG eruit?

‘Het is belangrijk om dicht bij de school te blijven. Het heeft geen zin om allerlei projecten te starten die eigenlijk niet bij de school passen. Onze school is nog niet toe aan een laptopklas bijvoorbeeld, dat is nu een te grote stap. We hebben wel onlangs gekozen voor een vernieuwing van het draadloos netwerk. In de aula kunnen de leerlingen voortaan hun smartphone en tablet gebruiken. De mobiliteit en flexibiliteit van dergelijke apparaten worden steeds groter, daar moeten we als school met onze infrastructuur op voorbereid zijn. Een school moet voorbereid zijn op ontwikkelingen, waarbij we ook het risico in kaart brengen en denken aan de beveiliging. Daarover voeren we constant overleg met de directie.

En je moet ook aan de ouders kunnen uitleggen wat je doet en waarom. We willen aansluiten op de ervaringswereld van de leerlingen, ook al moet je niet met elke hype meegaan. Eerst kijken of het beklijft en voor het onderwijs geschikt is, voordat we keuzes maken. Een fenomeen als in de cloud werken, daar denken we over na en groeien er zo langzaam in mee. TSG valt onder de paraplu van Openbaar Onderwijs Zwolle (OOZ). Op OOZ werkt een ICT-mede­werker die goed meedenkt over ICT, daar kan slbberichten  19

Klant aan het woord

ik op terugvallen. ICT is een wereld van delen en van samen­ doen, er valt veel winst te halen door onderling en met andere scholen samen te werken.’

Hoe maak je zelf gebruik van ICT? ‘Ik vind ICT een verrijking, het werkt zoveel makkelijker en leuker. Met behulp van ICT kun je verder kijken dan het lokaal.

Smartborden zijn fantastisch om mee te werken, zeker in combinatie met de ELO. In de klas kondig ik een grammaticaonderwerp aan, ik leg een en ander uit en vertel de leerlingen om dingen bijeen te zoeken op het internet. Zo beginnen ze al te oefenen met de lesstof. Dan zet ik het digibord aan en via de ELO kan elke leerling laten zien wat hij gevonden heeft.

Zo werk je op een heel andere manier dan dat ik het zelf allemaal sta te vertellen. Volgend jaar zijn er verkiezingen in Frankrijk, daar zijn ze nu al mee bezig. Ze maken vergelijkingen tussen Frankrijk en Nederland, hoe werkt het daar en hier.

Tijdens de verkiezingen gaan we de peilingen bijhouden.

Maar er moet ondertussen hard geleerd en gewerkt worden.

We gebruiken ook een computerlokaal als talenlab om luistervaardigheid en uitspraak te oefenen.’

Thorbecke TV TTV journaal (Thorbecke TV) wordt gemaakt door leerlingen.

Zij krijgen les om te leren hoe je zoiets maakt. Hoe gebruik je de camera, hoe monteer je en hoe presenteer je? Hoe bereid je een onderwerp voor? Maar de leerlingen leren ook om te kijken en beelden te analyseren. Zaken die daarbij aan de orde komen zijn productie, technologie, publiek en beeldtaal. En er wordt geproduceerd. Dat betekent dat ­leerlingen leren filmen, onderzoeken en alles doen wat er nodig is om een beeldproduct te maken. Daar hoort ook het vak economie bij. Hoe begroot je, hoe trek je geld aan en hoe beheer je de gelden? Hoe maak je een onder­ nemingsplan? Op deze wijze komen verschillende vakken bij elkaar in een stimulerende leeromgeving.

Voor meer informatie: Karel Meulenbeld meu@tsgzwolle.nl

slbberichten  21

Leverancier Digiborden veranderen praktijk voor docent én leverancier

Anders werken, anders leren

Een win-winsituatie Bob: ‘De ervaring van docenten is ook voor ons interessant.

We kunnen het gebruiken om onze producten te verbeteren.

Een voorbeeld is de overstap naar de cloud. Dat is heel snel gegaan, nu is er grote vraag ontstaan naar softwareproducten online. Daar kunnen we op inspelen.’

Digiborden maken hun opmars in het onderwijs. Maar het succes van zo’n leermiddel staat of valt met de vaardigheden van de docent die ermee werkt. De tijd van ‘zomaar’ een aantal digiborden aanschaffen is voorbij. Een onderwijsinstelling die digiborden wil aanschaffen bij VSV, distributeur van Smart Technologies, krijgt een belangrijke vraag voorgelegd: waarom?

Wie en wat is VSV? VSV verzorgt in de Benelux de distributie van multimedia­ producten voor, onder andere, het onderwijs. Wie digiborden wil aanschaffen komt in contact met de dealerorganisatie, maar ook met een Educational Consultant van VSV. Martin de Fockert is Education Consultant en Productmanager: ‘Ik begeleid scholen en adviseer over effectief gebruik van onze producten. En ik certificeer de coaches die trainingen gaan geven.’ Bob Eilander is dealermanager van Smart Nederland. ‘Ik ben de schakel tussen VSV en de reseller.’

We verkopen graag, maar…

Martin de Fockert: ‘Vaak wordt de vraag: “wat gaan we doen met de digiborden” pas ná de aanschaf gesteld. Maar we vragen het liever recht op de man af: wat wil je met onze spullen gaan doen? En soms moet men daar even over nadenken. “De school even verderop heeft ook digiborden”, dat is niet zo’n goede reden. We proberen bij de directeuren, IT-managers en facilitaire managers duidelijk te maken dat het niet gaat om de hard- of software die je koopt, maar om de vaardigheden van de docenten.’

Bob Eilander: ‘We verkopen de digiborden en onze software graag, maar voor ons is het commercieel gezien ontzettend belangrijk dat de spullen ook goed gebruikt worden. Want anders komen er geen herhalingsaankopen en kunnen we onze software niet aan de man brengen. Wij moesten als leverancier ook verder leren kijken. Bij goed en deskundig 22  slbberichten

Martin: ‘Docenten zijn onze belangrijkste ambassadeurs op scholen. Zo kunnen andere docenten ervaren dat Smart meer is dan een bord aan de muur.’

Berlijn in Calgary

gebruik kan een digibord sneller en beter tot zijn recht komen.

Het is een andere manier van werken, maar wel een heel leuke.’

bord niet de les verbetert en beheerst, maar dat de leerkracht een betere les neer kan zetten met behulp van het digibord.’

Martin: ‘De maatschappij staat bol van de technologie. Docenten moeten zich bekwamen in technologie en weten wat ICT voor kinderen betekent. We proberen een bijdrage te leveren aan het onderwijs van de 21e eeuw. Het onderwijs is echt in een stroomversnelling gekomen, en in die optiek kun je een digi­ bord niet afdoen als een schoolbord zonder krijtje. Maar we hebben ondervonden dat we dit proces moeten begeleiden en mensen moeten leren om de digiborden effectief te gebruiken.

Anders komt het niet van de grond. We proberen docenten te overtuigen van de meerwaarde van deze middelen en mogelijkheden. Je kunt ICT als een bedreiging zien of als een kans. De docent moet er toch van doordrongen zijn dat hij het zich niet langer kan permitteren om te zeggen: ‘ik doe niets met technologie’.

‘We werken volgens een “train-de-trainersysteem”. De trainers zijn gecertificeerde coaches. Het opleidingsniveau loopt van beginner, tot gemiddeld en tot expert. Er is een onderverdeling in secties, want de wiskundesectie gebruikt ICT anders dan een taaldocent. Je krijgt een trainer die ook de vakmaterie beheerst.

Scholen willen ook vaak binnen de school expertise opbouwen, dus leiden wij ook de mensen daarvoor op.’

Alles begint met scholing

Martin: ‘Naast deze opleidingen, biedt VSV ook het Smart Showcase School Program, een speciaal programma gericht op de meest innovatieve scholen en docenten. We hebben onlangs onze eerste zes showcasescholen gelanceerd, in het basis-, voortgezet- en speciaal onderwijs. Het gaat hierbij om scholen en docenten die producten van ons aantoonbaar effectief gebruiken. Docenten leren elkaar om digitaal lesmateriaal te ontwikkelen. Ze kunnen met elkaar praten en met experts, zo ontstaat een heel krachtig netwerk, gericht op deskundigheidsbevordering.’

Martin: ‘De Educational Consultant kijkt hoe ver de school is, naar het niveau van de algemene ICT-kennis van de docenten en inven­ tariseert de behoeften van de school. Vervolgens schrijven we per school een Deskundigheidbevorderingsplan. Dat is meer dan een training. De vaardigheden die horen bij het effectief gebruik van een digibord vertel je niet in een paar uur. De trainingen gaan verder dan het aanleren van de technische vaardigheden en spelen in op de visie van de school, de leskwaliteiten van de leerkracht en op de leergierigheid van de leerlingen. Belangrijk is dat het Smart­

Bob: ‘Onze dealers kunnen uitstekend verkopen en installeren, maar weten niets van didactiek, terwijl dat heel belangrijk is voor docenten. Je moet weten wat het is om voor de klas te staan, anders ben je niet geloofwaardig voor docenten. Wie bezig is met visie, beleid en opleidingen, moet een onderwijs­ achtergrond hebben.’

De programma’s van Smart zijn ontwikkeld naar Amerikaans voorbeeld. De beste docenten van de programma’s uit Europa mogen een week lang naar het hoofdkantoor in Calgary. Dit jaar zat er ook een Nederlandse docent bij de delegatie, Boris Berlijn. Op zijn blog valt veel te lezen over zijn ervaringen (http://borisberlijn.blogspot.com).

Nog meer Smart-projecten  Smart

Exchange, met het Smart Exchange Forum, is een virtuele ontmoetingsplaats voor docenten wereldwijd.

Hier kan een docent lessen up- en downloaden en updates van software verkrijgen.  Met het nieuwe leerprogramma Bridgit Conferencing ­Software kan er interactie tussen diverse scholen op andere locaties worden opgezet, waarin het digibord een centrale rol speelt.  Op de websites van Smartboard en VSV is meer informatie over deze specifieke programma’s beschikbaar.  SLBdiensten verwacht op korte termijn de software van Smart te kunnen aanbieden.

Voor meer informatie: Bob Eilander b.eilander@vsvint.nl Martin de Fockert m.defockert@vsvint.nl Voor meer informatie: www.vsvint.nl Jasper Schuurmans, schuurmans@virtualock.com www.smarttech.com Sander Schutte, schutte@virtualock.com http:/ /exchange.smarttech.com www.virtualock.com

slbberichten  23

Leverancier

Creatief met Corel Professionele ontwerpers, vormgevers, filmmakers en digitale kunstenaars werken graag met de producten van Corel. Van de autoindustrie tot ruimtevaart en de gamesindustrie.

‘Voor digitaal ontwerp, beeldbewerking en multimediaproducties is Corel de standaard’, zegt Niels van der Valk, directeur bij Corel.

Wat maakt de Corel software ook interessant voor het onderwijs?

‘Voor Corel is het heel belangrijk om onze producten binnen het onderwijs onder de aandacht te brengen. Het is een cliché, maar studenten zijn de gebruikers van de toekomst. Voor Corel is het niet zozeer van belang om veel omzet te draaien via het onderwijs alhoewel we uiteraard wel een sterke business hebben in Nederland. De bekroonde, creatieve softwareproducten van Corel worden in de gehele wereld door leraren en docenten gebruikt omdat ze gebruiksvriendelijk zijn, veel functies hebben, een ­professionele kwaliteit bieden en betaalbaar zijn. En, wat nog belangrijker is voor docenten en leerlingen: Corel heeft altijd ­volledig functionele producten geleverd die relevant zijn voor het moderne lespakket, maar ook voor professioneel gebruik.’

Corel heeft licentiecontracten met SLBdiensten afgesloten voor drie jaar. Wat verwachten jullie daarmee te bereiken?

SPREEK TEGEN JE COMPUTER EN LAAT EEN TEKEN NA. Dragon NaturallySpeaking, spraakherkenningssoftware voor iedereen.

Dit is een teken, er is iets veranderd, de toekomst hangt nu aan iedereens lippen. Dragon is aangekomen! Dankzij deze krachtige en betrouwbare technologie schrijf je drie maal sneller dan je kan typen.

Ontdek de kracht van je stem, neem de controle over van je computer zowel op het werk als thuis. Vanaf nu aangenamer en sneller werken met je pc. Ontdek de toekomst door het effect van Dragon!

‘Corel heeft doelbewust gekozen voor een aanbod van diverse producten onder de overeenkomst en tegen heel fatsoenlijke prijzen. We verwachten de eindgebruikers zo het vertrouwen te geven om onze software te gaan gebruiken. We bieden ­zekerheid van beschikbaarheid van onze software voor minimaal drie jaar wat voorheen één jaar was en tegen scherpe prijzen.

Het is makkelijker curriculum te schrijven als deze zekerheid bestaat. Ook dragen we zo lef uit als organisatie en hopen we dat de driejarige overeenkomst ons tevreden klanten kan geven.’

Wat is Corel?

‘Corel is één van ’s werelds belangrijkste softwarebedrijven, met meer dan 100 miljoen actieve gebruikers in meer dan 75 landen.

Door de jaren hebben wij een reputatie opgebouwd als leverancier van vernieuwende en betrouwbare producten die gemakkelijk aan te leren zijn en waarmee gebruikers productiever dan ooit tevoren kunnen werken. De branche heeft hierop gereageerd met honderden prijzen, die een bekroning vormen voor onze innovaties, ons ontwerp en de toegevoegde waarde die wij bieden. Corel maakt als bedrijf op dit moment een fantastische periode door. Het bedrijf breidt zijn productportefeuille voortdurend uit, en krijgt een voet aan de grond in nieuwe, opkomende markten. Dat alles is zeer uitdagend!’

Wat zijn enkele bekende producten?

‘Software van Corel is met name gericht op grafisch ontwerp, ­digitale kunst, digitale beeldbewerking, technisch ontwerp/CAD (Computer Aided Design) en multimedia. Onze, bekroonde, ­productportefeuille bevat enkele van ’s werelds meest herkenbare en populaire softwaremerken, waaronder CorelDRAW Graphics Suite, Corel Designer Technical Suite, Corel Paint Shop Pro Photo, Corel Painter, VideoStudio, WinDVD, Corel WordPerfect Office en WinZip.’

Wat biedt Corel aan leerlingen?

‘Bij Corel streven we ernaar om onze gebruikers de breedste keuze te geven qua software en de vrijheid te bieden om zich te uiten op leuke, creatieve en overtuigende wijze. Leerlingen die hun creatieve en communicatievaardigheden willen ontwikkelen, zijn bij Corel aan het goede adres.’

Voor meer informatie: www.dragon11.be www.dragon11.nl Nuance, het Nuance-logo zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van Nuance Communications, Inc. of een van zijn filialen in de Verenigde Staten en/of andere landen. Alle andere in dit document vermelde handelsmerken zijn de eigendom van hun respectieve eigenaars.

Niels van der Valk, Niels.vanderValk@corel.com www.corel.nl

slbberichten  25

Column

EduGadgets

Vrij Parkeren Ik háát Monopoly. Dat vervelende spel met ‘Inkomsten­ belasting’, huur betalen op de ‘Kalverstraat’ en ‘ga direct naar de gevangenis!’ Wij spelen het thuis nog op de ouderwetse manier: alle boetes in het midden van het bord en als je dan op ‘Vrij Parkeren’ komt… Als opvoed­ kundig element hebben we ook boetes staan op schelden, uitlachen en vals spelen. Vrij Parkeren is bij ons dus echt de jackpot!

Aan dit spel moest ik denken toen ik een nieuwsbericht las over Apple. Zij vinden de Samsung-apparaten teveel op de hunne lijken en proberen nu de verkoop ervan te verbieden. Apple is dan misschien geen monopolist (het hangt er maar vanaf welk deel van de markt je meerekent), toch vind ik het een typische reactie. Of wat te denken van Internet Explorer. Je zou haast geloven dat ze bij Microsoft niet weten dat Google bestaat, zóver zit die verstopt bij ‘beheren zoekmachines’. En dus zoekt de argeloze gebruiker standaard met Bing, wat ze in Redmond prima vinden.

en laat je hierbij gerust adviseren, maar bij voorkeur niet door potentiële leveranciers. Kies voor open standaarden of tenminste merkonafhankelijke oplossingen. De overheid heeft zelfs een ‘Leg uit of pas toe’-policy, wat voor software(diensten) wellicht voor semi-overheid ook verplicht wordt.

Het blijft een groot goed wanneer niet alleen scholen, maar ook de ouders en studenten zélf de ICT-hulp­ middelen kunnen kiezen om de leermethodes en -tools te ontsluiten. Wanneer we werkelijk platformonafhankelijk diensten en content kunnen aanbieden dan is er een ‘Kans’: in de vuist blazen en hopen op ‘Vrij Parkeren’ voor het onderwijs.

WATTcher

Op zoek naar de gadget met edu-factor… met Louis Hilgers.

Kijk, elektriciteit!

De Browser is sowieso een mooi voorbeeld van wat een monopoliepositie zou moeten voorkomen: applicaties zouden nu écht hardware- en OS-onafhankelijk kunnen worden aangeboden. Maar helaas heeft iedere browserbouwer zo zijn eigen interpretatie van HTML, Java en andere bonen. Nu ben je een fossiel als je een browser gebruikt. Voor alle internetdingen moet je tegenwoordig een apparaatspecifieke app installeren.

En dan ben je aan de gratie van jouw tabletleverancier overgeleverd of die app ook in zijn store beschikbaar komt.

De onderwijsmarkt is vergeven van monopolisten. Het aantal leveranciers van ELO’s, administratiesystemen, office-suites en operatingsystemen is vaak op één hand te tellen. En zoveel verschillende uitgevers zijn er ook niet meer. Deze marktsegmenten groeien ook nog eens ineen, wat de stroop nog dikker maakt. Zodra er dan van overheidswege een ‘Algemeen Fonds’ komt voor bijvoorbeeld digitalisering van het onderwijs, staan de contentleveranciers en de ELO-bouwers al op ‘Vrij Parkeren’ te wachten. En het geld vliegt de schooldeur weer uit.

Je kunt als school de boze buitenwereld niet veranderen en naar je hand zetten. Maar er zijn wel een aantal manieren om je als organisatie sterker te maken. Zo kun je in de samenwerking met andere instellingen je krachten bundelen. Maak een helder Pakket van Eisen

26  slbberichten

De WATTcher (ontwerp Marcel Wanders) laat het stroomverbruik in huis zien. Het gevolg van het aan- of uitzetten van elk elektrisch apparaat wordt getoond. Naast de WATTcher zelf bevat het pakket een meetsensor en een verzendunit. De meetsensor wordt in de meterkast vóór het draaiende wieltje geplaatst. De verzendunit stuurt het gemeten signaal door naar de Wattcher. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld de WATTcher op toerbeurt een dag mee naar huis nemen en de bevindingen in de techniek- of de natuurkundeles rapporteren.

Een handig hulpmiddel in het bewust­ makingsproces over energieverbruik.

Meer informatie: www.wattcher.nl

Schrijven met zilver

Clemens Broekroelofs Manager ICT en Repro Greijdanus, adviseur ICT, AV en akoestiek bij SchoolTotaal www.greijdanus.nl C.B.Broekroelofs@greijdanus.nl

Met een simpele pen handmatig elektronische bedrading ontwerpen, de droom van elke techneut!? De Silver Inked Rollerpen maakt het mogelijk. De inkt is een geleidende oplossing van zilver­ deeltjes. Na drogen staat een werkende bedrading, gemonteerd op papier. Sluit een batterijtje en een lampje aan en het werkt. Het is mogelijk eenvoudig, tegen lage kosten en met grote flexibiliteit elektronische prints te maken. Leerlingen kunnen zelfstandig in de techniek- en de

natuurkundeles gemakkelijk en goedkoop elektronische circuits ontwerpen.

Meer informatie: www.gadgetsenonderwijs.nl Silver Inked Rollerpen

Muizenissen De Rollermouse Free2 is een van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van muizen. Alhoewel… een muis kun je het eigenlijk niet meer noemen. De makers van de DXT Precision Muis bedachten: als we de bestaande muis nu eens rechtop zetten. De greep is op z’n minst merkwaardig, maar maakt preciezer werken beduidend gemakkelijker. Plaatsing vóór het toetsenbord moet het risico op nek-, schouder- en andere RSI-klachten sterk beperken.

Meer informatie: www.ergodirect.nl

DXT Precision Muis

Camera én beamer Coolpix S1100pj is ‘s werelds eerste camera met geïntegreerde beamer (14 lumen). Een unieke manier van foto’s en video’s delen.

Afhankelijk van het licht is een beeld met een diameter van een meter mogelijk. De bediening gaat via het touchscreen. Zelfs een afstandsbediening ontbreekt niet. Er zijn legio toepassingen te bedenken. Neem alleen al de mogelijkheden tijdens een fieldtrip waar opnames snel en gemakkelijk met de hele groep bekeken kunnen worden.

Coolpix S1100pj

Voor meer informatie: www.ictnieuws.nl

slbberichten  27

Licentienieuws Aanbod licenties uitgebreid

Nieuwe overeenkomsten Informatie over prijzen, licentievormen en het afsluiten van een contract is te vinden op www.slbdiensten.nl. Uitgebreide informatie over de producten kunt u ook vinden op de websites van de leveranciers.

biedt een projectmanagementmethode die wereldwijd gebruikt wordt door projectdeelnemers en –managers en die naadloos aansluit op de introductiecursus. De training kan worden afgesloten met een internationaal erkend certificaat.

Handel & Wandel Light Leerlingen oriënteren zich in vier lesuren op Economie en Ondernemerschap.

Bizzkidz en Bizzgames ondernemingsspellen Ook biedt TPG Academy opleidingstrajecten voor docenten die de introductiecursus en of Prince2 Foundation willen verzorgen bij hun onderwijsinstelling.

Deze managementgames worden jaarlijks op meer dan 350 instellingen ingezet als praktische opdracht, sectorwerkstuk en voor Leren Ondernemen.

Aandelenmarktspel

Licence Dashboard De Software Asset Management (SAM) oplossing van Licence Dashboard geeft u kennis over hoe, waar en door wie binnen de instelling software wordt gebruikt, en helpt bij het omlaag brengen van operationele kosten.

Met License Dashboard krijgt u inzicht waar licenties worden gebruikt, wat helpt bij onderhoud, vervanging en de planning van uitbreidingen. De kosten gaan omlaag omdat de supportorganisatie hiermee gericht maatregelen neemt met betrek­king tot ondersteuning en u mogelijkheden heeft tot kosten­toe­ rekening aan afdelingen.

KSC (Babylon) Er is een nieuwe overeenkomst afgesloten met KSC Software & Services. Haar product Babylon bevat online en offline woordenboeken en vertaalsoftware in meer dan 75 talen en biedt de mogelijkheid tot vertalen van volledige websites en documenten.

Er zijn nieuwe productgroepen beschikbaar, te weten Babylon Writing Solutions in de varianten Basic en Premium en Babylon for Mac. Er zijn verschillende versies beschikbaar als stuks­ licentie. Op aanvraag zijn instellingslicenties ook mogelijk.

TimeTell Ook de overeenkomst met TimeTell is vernieuwd. TimeTell levert gebruikersvriendelijke software voor tijdregistratie en planning. Ook de verlof- en ziekte-administratie kan in TimeTell plaatsvinden. De software is voorzien van een intelligente rapportagetool. TimeTell wordt dagelijks door 28  slbberichten

meer dan 70.000 mensen gebruikt en is geschikt voor organisaties van 5 tot 10.000 medewerkers.

Met de nieuwe planningsmodule ondersteunt u de hele workflow van het planningsproces:  Maken van een projectplanning  Aanvragen van resources  Toewijzen van resources  Vertalen naar een weekplanning  Invullen van de agenda en dit vervolgens eenvoudig verantwoorden in de weekstaat.

BitPress

Leerlingen beleven in vier lesuren de spanning van een week handelen op de beurs.

Met de overeenkomst met BitPress Educatie is een nieuw aanbod educatieve games beschikbaar gekomen. Opmerkelijk is dat deze games voor het eerst met grote kortingen als pakket worden aangeboden. Er is een Proefpakket, Standaardpakket en een Normatieve licentie, waarbij de games instellingsbreed voor een klein bedrag per leerling worden aangeboden. De volgende serious games maken deel uit van de pakketten:

Wereldhandelsspel Oxfam Novib Het Wereldhandelsspel brengt de wereldhandel in de klas.

Alle educatieve games zijn direct inzetbaar als leermiddel, eenvoudig via internet toegankelijk en gebruiksvriendelijk. Ze komen inclusief documentatie, instructievideo’s, gratis helpdesk, testaccounts én een in-company docententraining.

Embarcadero

Vernieuwde licenties

De Embarcadero-licentie is in een nieuw jasje gestoken. Met de vernieuwde All Access-licentie krijgt u online toegang tot álle ontwikkelsoftware van Embarcadero (o.a. RAD Studio en Delphi).

Vanaf € 1.650,= per jaar kunt u zelf regelen wie er toegang krijgt tot deze service (maximaal 50 gelijktijdige gebruikers) en de software is waar u ook bent direct beschikbaar. Dus geen zorgen meer over lokale installaties!

McAfee

Visiria (Inspiration)

De bestaande overeenkomst met McAfee is uitgebreid. Voor hetzelfde tarief worden er in het komende contractjaar meerdere oplossingen aangeboden.

De overeenkomst met Visiria is vernieuwd. Naast het bekende mindmapping-programma Inspiration kunt u nu ook licenties afsluiten voor de volgende twee programma’s:

Alle onderwijsinstellingen die op dit moment Total Protection for Enterprise (TEN) hebben krijgen met ingang vanaf september 2011, het nieuwe licentiejaar, de McAfee Endpoint Protection – Advanced Suite (EPA). Alle onderwijsinstellingen die op dit moment Total Protection for Enterprise Advanced (TEA) hebben, krijgen met ingang van september 2011 de McAfee Total Endpoint Protection – Advanced Suite (TPE).

Bovendien maakt Virusscan voor Linux server nu onderdeel uit van McAfee Total Endpoint Protection - Advanced Suite (TPE).

Nieuwe klanten kunnen direct met de nieuwe suites aan de slag als ze TEN of TEA bestellen.

LanSchool

TPG Academy Omdat er in het onderwijs steeds vaker projectmatig en in groeps­ verband wordt gewerkt groeit de behoefte aan kennis op het gebied van projectmatig werken. TPG Academy levert een scala aan online trainingsmodulen op het gebied van projectmanagement.

TPG Academy biedt een introductiecursus Projectmatig Werken die geschikt is voor VO en MBO. Ook biedt zij de training Prince2 Foundation: deze is geschikt voor MBO niveau 4. Deze training

Met LanSchool kunt u de computers binnen uw instelling beter beheersen: u kunt o.a. applicaties blokkeren, op iedere studenten­pc zien welke programma’s actief zijn, op afstand programma’s opstarten, etc. LanSchool bevat ook een chatfunctie.

L2S L2S is spraaksoftware. De software leest teksten voor die op het scherm staan. De software bevat ook een optie om te voorlezen terwijl u schrijft, en bevat ook de mogelijkheid om Engelse en Duitse teksten op te lezen. slbberichten  29

YOUR WAIT IS OVER

Nu verkrijgbaar bij Slim.nl Nieuw: Quark XPress 9 voor € 97,50

MindManager 9 nu voor Windows én Mac

QuarkXPress 9 biedt je de mogelijkheid ontwerpen te maken voor de iPhone, iPad en andere digitale appa­ raten en deze direct hierop te publiceren. De combi­ natie van op de ontwerper gerichte automatisering en nieuwe functies die de productiviteit verbeteren, zorgen ervoor dat QuarkXPress 9 een eenvoudig en enorm ­krachtig pakket is voor digitaal ontwerpen en publiceren!

MindManager 9 van Mindjet is nu ook voor de Mac ­ver­krijgbaar! Verder is er nu ook MindManager Explorer voor SharePoint.

MindManager 9 for Windows: € 48,50 MindManager 9 for Mac: € 48,50 MindManager Explorer voor SharePoint: € 22,50

Nieuw in QuarkXPress 9:  App

Studio – bouw aangepaste apps voor de iPad en iPhone en distribueer ze via de App Store  Blio-eBook exporteren – maak fantastisch uitziende ­boeken voor Blio eReader  Weergave Artikel bewerken – bewerk de tekst van een ­artikel zonder afgeleid te worden door de opmaak  Tabelverbeteringen  Typogramverbeteringen.

Adobe CS5.5 beschikbaar

AutoCAD® for Mac® software is here.

Free* for students and educators Explore your ideas and unleash your creativity using the power and flexibility of AutoCAD® software in an intuitive, native Mac® interface.

Download now. autodesk.com/mac4students *Free products are subject to the terms and conditions of the end-user license agreement that accompanies download of the software. The software is for personal use for education purposes and is not intended for classroom or lab use. This product may not be available in all geographies or in all local languages.

Autodesk and AutoCAD are registered trademarks of Autodesk, Inc., and/or its subsidiaries and/or affiliates in the USA and/or other coun tries. Mac and Mac OS are trademarks of Apple, Inc., registered in the US and other countries. All other brand names, product names, or trademarks belong to their respective holders. Autodesk reserves the right to alter product and services offerings, and specifications and pricing at any time without notice, and is not responsible for typographical or graphical errors that may appear in this document. © 2010 Autodesk, Inc. All rights reserved.

De nieuwste versies van Adobe Creative Suite zijn nu verkrijgbaar. Indien uw school over de Adobe fixed-pricelicentie beschikt bestelt u de Design/Web Premium Combi CS5.5 voor maar € 35,=! Deze complete c­ ollectie bevat o.a. ­Photoshop, InDesign, ­Illustrator en Dreamweaver.

Ook beschikbaar: Elements Combi – Photoshop Elements, Premiere Elements en Acrobat X Pro € 25,= per jaar.

Beschikt uw school niet over deze licentie, dan kunt u alle CS5.5 software los bestellen. Kijk voor uw prijs op de website.

Mindmapping? Wat is dat?

Mindmapping is een techniek om je hersenen beter te gebruiken waardoor leren leuker en makkelijker wordt. Met mindmapping kan je meer informatie verwerken, complexe informatie structureren, beter overzicht houden en sneller leren. De techniek is bijvoorbeeld geschikt om gedachten te ordenen en projecten en presentaties voor te bereiden.

Norman Security Suite Pro 5 pc’s beschermd voor maar € 32,=!

Norman Security Suite Pro is de alles-in-een beveiligingsoplossing die uw identiteit, uw pc en uw thuisnetwerk beschermt terwijl u bankiert, spellen speelt, chat, sociale netwerken gebruikt of op het internet surft. En bij Slim beschermt u maar liefst 5 pc’s of laptops een jaar lang voor maar € 32,=.

Handige formulehulp: MathType MathType is een plugin voor Microsoft Office en Apple iWork waarmee (wiskundige) formules makkelijk aan documenten kunnen worden toegevoegd. Met behulp van een toevoeging aan de werkbalk bespaart u veel tijd. U kunt de formules ook eenvoudig bewerken en er elementen aan toevoegen of verwijderen. Ook grafische programma’s als Quark XPress en InDesign kunnen hiervan gebruik maken.

Prijs: € 49,50 slbberichten  31