D I T D O S SI ER WO R DT G EP U BL I C EER D D O O R S M AR T M ED I A EN VALT N I E T O N D ER D E V ER AN T WO O R D EL I J K H EI D VAN D E R ED A C T I E VAN H E T N I EU W SBL AD
INNOVERENDE SECTOR UITGELICHT
MEI 2017
DIRK DEWOLF De zorg die bij jou past
WOUTER DECAT Verlicht werkdruk bij verpleegkundigen
CHRONISCHE ZIEKTEN Grote stijging van klachten
Technologie
Zorgen voor en van morgen
Revalidatie In volle evolutie
Ouderenzorg Wonen op maat
BAKI TOPAL
‘De vooruitgang van de geneeskunde is onlosmakelijk verbonden met de vooruitgang van de technologie.’
Lees meer op fokus-online.be
Dé meest gekochte traplift van de Benelux
#optimalezorg
Bel gratis naar 0800 59 003 of kijk op www.otolift.be
2
FOKUS-ONLINE.BE
EDITORIAL DIRK DEWOLF
De zorg die bij jou past
Veel leesplezier Arash Tavakoli Project Manager
De zorg in Vlaanderen staat voor grote veranderingen. Meer dan ooit verschuift de focus naar de persoon met een zorgnood. Welke zorg en ondersteuning wil deze persoon zelf? Hoe kan hij actief betrokken worden bij keuzes over hulp en behandelingen en hoe krijgt hij de best mogelijke zorg op maat?
COLOFON FOKUS-ONLINE.BE
TEKST DIRK DEWOLF, ADMINISTRATEUR-GENERAAL, AGENTSCHAP ZORG EN GEZONDHEID
sen van de zorggebruiker moeten gekend zijn. De patiënt moet (meer) inspraak krijgen in de beslissingen over zijn zorg. Zorgverleners uit de welzijns- en gezondheidssector, van verschillende disciplines en over zorgvoorzieningen heen, moeten met elkaar naar hetzelfde doel toewerken en informatie uitwisselen.
H
et denken over en organiseren van de zorg schuift op naar een model waarin de patiënt of zorgvrager centraal staat. Wat goed is voor de patiënt weet niet (alleen) de zorgverlener, misschien weet de patiënt zelf en de mantelzorger dat beter. Zij weten immers welke doelen ze hebben in hun leven, wat ze (nog) willen kunnen, waar ze gelukkig van worden… Kortom, wat hun levenskwaliteit het meest verhoogt.
HET LIJKT EVIDENT om met die wensen rekening te houden. Toch vraagt dat een heel andere organisatie van de zorg en ondersteuning. De wen-
DE TECHNOLOGIE SCHIET ons alvast te hulp. Technologische innovatie gaat razendsnel: op het vlak van nieuwe communicatievormen, van diagnostiek en behandeling, van mogelijkheden in dataverwerking en gegevensdeling… Maar ook op het vlak van zelfversterking van de persoon met een zorgnood, die met enkele toetsbewegingen vanop zijn mobiel toestel zijn persoonlijke gegevens wil kunnen inzien. DE VLAAMSE OVERHEID heeft daarvoor
haar steentje bijgedragen door te investeren in het Vitalink-platform. Dat maakt gegevensdeling mogelijk tussen de zorg- en welzijnsactoren in de eerste lijn en met de persoon
met een zorgnood. De organisatie van de zorg moet volgen. Gelukkig is in zo goed als alle sectoren die beweging ingezet.
De eerstelijnszorg zal de wensen van de zorgbehoevende als uitgangspunt nemen voor een gedeeld zorg- en ondersteuningsplan DE ZOGENAAMDE ‘EERSTELIJNSZORG’
– zorgverleners zoals de huisarts, thuisverpleegkundige en apotheker – die je toegangspoort is tot zorg, blies begin dit jaar verzamelen om de toekomst van hun zorgmodel af te spreken. Zij zullen zich de komende jaren lokaal organiseren in nauwe samenwerkingsverbanden (eerstelijnszones) met de wensen van de zorgbehoevende als uitgangspunt
PROJECT MANAGER: arash.tavakoli@smartmediaagency.be
voor een gedeeld zorg- en ondersteuningsplan.
PRODUCTIELEIDER: Ruben Lancksweerdt
DE ZIEKENHUIZEN ZIJN dan weer
verplicht om meer samen te werken en netwerken te vormen. Naast de basiszorg die de ziekenhuizen bieden, zullen die netwerken afspreken welk ziekenhuis zich waarin specialiseert, zowel qua expertise als qua technologische innovatie. IN NOG ANDERE sectoren zoals de
ouderenzorg, thuiszorg en zorg voor personen met een beperking, zijn de eerste stappen gezet naar een ‘persoonsvolgende financiering’. In plaats van geld te geven aan de zorgaanbieder, kiest de zorgvragende hoe hij zijn zorg organiseert. Thuis of in een voorziening, afhankelijk van zijn behoeften en intenties. AL DEZE VERANDERINGEN zullen staps-
gewijs ingang vinden, maar worden gedreven door het fundamentele inzicht dat optimale zorg meer is dan medische verzorging. Het is welzijn en kwaliteit van leven.
HOOFDREDACTIE: Elke Ramsdonck TEKST: Bo Bogaerts Hannes Dedeurwaerder COVERBEELD: Nico Van Dam VORMGEVING: Baïdy Ly DRUKKERIJ: Corelio SMART MEDIA AGENCY BE Leysstraat 27, 2000 Antwerpen Tel +32 3 289 19 40 meerinfo@smartmediaagency.be redactie@smartmediaagency.be
DIT IS SMART MEDIA Smart Media is een topspeler op het gebied van content marketing en native
LEES MEER...
advertising. Onze campagnes worden zowel
04 De (on)zin van voedingssupplementen
digitaal als in belanghebbende kranten
05 Meer mensen met meerdere chronische aandoeningen
verspreid. Onze basisgedachte is een sterke
04
06 Zorgen voor en van morgen 08 Profielinterview: Baki Topal 10
05
doelgroep. Door kwalitatief hoge content
12 Vooruitgang in revalidatieland Problemen versus kansen: 0-1
15
Werkdruk bij verpleegkundigen
media-oplossingen helpen we u uw merk versterken en creëren we waarde voor uw
Alternatieve woonvormen voor senioren
14
focus op het onderwerp. Door creatieve
06
10
zorgen wij ervoor dat uw klanten, onze lezers, actie ondernemen.
ADVERTORIAL
Besco is een dynamisch familiebedrijf met dienstverlening aan ziekenhuizen, mutualiteiten en hospitalisatieverzekeringen als hoofdactiviteit. Met Besco Portal bieden we u alle informatie die u nodig hebt rond nomenclatuur, ‘DeLijst’, genotificeerde producten en geneesmiddelengegevens in één doeltreffende tool. Uw kennis bijspijkeren? Dan kunt u bij Besco terecht voor praktijkgerichte opleidingen rond nomenclatuur en tarifering. Besco Portal bestaat uit verschillende modules die elkaar perfect aanvullen en optimaal gelinkt zijn: • •
• • •
eCoNoDat®: bevat de volledige nomenclatuur. eCoNoDat® Care: geeft u een overzicht van alle zorgverstrekkers en zorginstellingen in België, met hun contactgegevens, functies en RIZIV-nummers, inclusief alle gekende informatie rond accreditering en conventionering. eCoMaDat®: omvat alle informatie over implantaten en invasieve medische hulpmiddelen, gelinkt aan De Lijst en aan nominatieve lijsten. eCoMaDat® Notifications: Bevat alle informatie over genotificeerde producten. eCoFaDat ®: biedt u de gegevens van meer dan 300.000 geneesmiddelen en aanverwante artikelen, zoals homeopathische middelen, dieetvoeding en hygiëneproducten en interacties.
Gedegen ervaring in projectbegeleiding rond de analyse, bouw en organisatie van de Centrale Sterilisatie Afdeling ‘CSA’ in ziekenhuizen is één van de grote troeven van de verdere uitbouw van BesCo. Met het softwareprogramma SteMaTo loopt de organisatie binnen uw Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) perfect. Besco ontwikkelde deze Sterilisation Management Tool specifiek voor de track & trace van medische instrumenten.
Senior Assist: zorgeloos jezelf zijn in een huiselijke omgeving
Ze zien ons graag komen Zorgen voor jou is bij Landelijke Thuiszorg de normaalste zaak van de wereld. Wij komen bij je thuis op die momenten waar extra hulp welkom is: een geboorte, ziekte, handicap, ouderdom of moeilijke omstandigheden. Wij helpen met een waaier van diensten gezinszorg – kraamzorg – woningaanpassing – groen- en klusjesdienst – gastopvang – dagopvang – nachtzorg
Senior Assist, een van de grootste zorggroepen in België, legt de nadruk op kwalitatieve zorg met een thuisgevoel. De woonzorgcentra stralen dan ook een huiselijke sfeer uit: een mooi onthaal, kwalitatief meubilair en homemade maaltijden.
Onze medewerkers zijn deskundig opgeleid en helpen je met plezier en op jouw maat.
Om de residenten en hun families dat thuisgevoel te bezorgen, gaat de zorggroep ver. Het meubilair is zelf ontworpen, zodat het mooi én comfortabel is. Heel wat woonzorgcentra zijn voorzien van een brasserie, waar residenten, families, vrienden en buurtbewoners kunnen samenkomen voor een drankje of een lekkere maaltijd. En in de nieuwste residenties wordt zelf gekookt, zodat de kwaliteit en versheid voortdurend bewaakt worden.
Voor meer info of aanvragen thuiszorg@ons.be www.landelijkethuiszorg.be – tel. 0800 112 05
Om comfort en kwalitatieve zorg hand in hand te laten gaan, is er ook voor technologie een belangrijke rol weggelegd bij Senior Assist. De zorggroep investeerde onlangs onder andere in Zora, de zorgrobot die de bewoners ondersteunt bij bijvoorbeeld revalidatiesessies.
Hulp op maat met Landelijke Thuiszorg & Puuur
met dienstencheques Puuur, huishoudhulp met dienstencheques.
Meer info op www.senior-assist.be Bel ons op 02/793 77 30
Inderdaad, met 3 u’s. Want bij ons draait het om u! Dankzij de fiscaal aftrekbare dienstencheques betaalt u slechts € 6,30/uur om te genieten van een proper huis. Uw vaste huishoudhulp helpt u met poetsen – strijken – boodschappen – maaltijden bereiden Onze huishoudhulpen zijn goed opgeleid, gemotiveerd en betrouwbaar. Voor meer info of aanvragen puuur@ons.be – www.puuur.be – tel. 070 22 33 41
Wij maken deel uit van Ons – www.ons.be
ADVERTORIAL
Hoortoestel slimmer en oplaadbaar Als je eindelijk de stap hebt gezet om een hoortoestel aan te schaffen, reken je op een enorme verbetering. Vaak werd deze verwachting maar gedeeltelijk ingelost. Moderne technologie zorgt echter voor een snel toenemende tevredenheid. Oplaadbaar model • 24 uur horen met één acculading • Snellaadfunctie • Geen gedoe met kleine batterijtjes • Zekerheid, elke dag weer
Het verstaan in een lawaaierige omgeving is één van de meest gemelde problemen door hoortoesteldragers, maar ook het geknoei met de kleine batterijtjes is voor ouderen een obstakel. Dat is heel vervelend. Zeker omdat zo’n 10 procent van de Belgen een gehoorverlies heeft, met name boven de 50 neemt deze diagnose snel toe. Uit diverse gezondheidsenquêtes blijkt echter dat het totaal aantal mensen met slechthorendheid waarschijnlijk veel hoger is dan geregistreerd. Onzekerheid en schaamte zijn hiervoor een belangrijke oorzaak. Hoortoesteldragers willen dan ook graag een discrete oplossing. Toch moeten diezelfde gebruikers nog steeds vaak handmatig het volume van hun toestellen bijstellen, wat een ongemakkelijke situatie kan opleveren. Hetzelfde geldt voor batterijen die onverwacht leeg raken. Niets is vervelender dan midden in een gesprek, bijeenkomst of voorstelling opeens een paar kleine, lastig te hanteren batterijtjes te moeten verwisselen.
Slim besturingssysteem
Gewoon 24 uur* hoorgenot op één accu,
life is on
De Zwitserse producent Phonak pakt deze uitdagingen nu echter aan. Zo heeft ze een slim oplaadbaar hoortoestel ontwikkeld dat in staat is om zelfstandig te reageren op omgevingsgeluid, de Audéo Belong. Geheim achter deze opmerkelijke kwaliteit is het AutoSense Operating System. Net als het besturingssysteem van een smartphone gaat het om geavanceerde software die alle functies van het hoortoestel aanstuurt. Het is zo nauwelijks meer nodig om zelf het volume te regelen of een ander luisterprogramma te kiezen. Bevindt u zich bijvoorbeeld in een rumoerig restaurant of gewoon thuis? De AutoSense OS past het volume dynamisch aan. Zo worden zachte stemmen in een gesprek bijvoorbeeld net zo duidelijk als harde stemmen, maar zonder ook het omgevingsgeluid evenveel harder te maken. Ook wordt een gesprek in rumoer makkelijker.
Geen gedoe met batterijtjes Om nooit meer onverwacht met een lege batterij geconfronteerd te worden, heeft Phonak een oplaadbare variant, de Audéo B-R, ontwikkeld, het eerste hoortoestel met een lithium-ion accu. Door de hoortoestellen elke avond voor het slapen gaan in de oplader te plaatsen, bent u er zeker van dat ze altijd de hele dag functioneren. De accu is in drie uur volledig opgeladen en gaat dan makkelijk 24 uur mee. Vergeten op te laden? Na een oplaadtijd van slechts een half uur werkt het toestel weer zes uur. Dankzij de volledige integratie van de accu is ook de gevoeligheid voor vocht flink verminderd. Is de nieuwe Phonak Audéo Belong iets voor u? Stuur ons een mail (marketing.be@phonak.com ) om je infopakket aan te vragen of informeer bij een audicien in uw directe omgeving.
*Verwachte resultaten bij volledig opgeladen accu en 80 minuten streamingtijd. Kijk op www. phonakpro.com/evidence
4
FOKUS-ONLINE.BE
VERDIEPING VITAMINEN
De (on)zin van voedingssupplementen Voedingssupplementen bestaan in alle vormen en maten: als capsules, pastilles, druppelstellers… En je vindt ze overal: in de supermarkt, bij de apotheker, in de dieetwinkel en natuurlijk ook online. Maar, hebben we ze eigenlijk wel nodig? TEKST BO BOGAERT
E
r zijn immens veel voedingssupplementen op de markt. Voor elk kwaaltje wel een pilletje. Er zijn supplementen die één voedingsstof bevatten zoals vitamine C of magnesium en er zijn de multi-supplementen die bestaan uit een combinatie van mineralen, vitaminen, sporenelementen en plantenextracten. In de wetgeving worden voedingssupplementen omschreven als ‘levensmiddelen met als doel het normale voedingspatroon te vervolledigen’. Voedingssupplementen moeten dus de gewone voeding aanvullen, in het bijzonder wanneer die niet voorziet in alle voedingsstoffen die nodig zijn voor een goede gezondheid. “WIE GEZOND, evenwichtig en gevari-
eerd eet, krijgt alle nodige vitaminen en mineralen binnen”, zegt Kris Gillis, erkend diëtiste en vicevoorzitter van de Vlaamse Beroepsvereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten. De Hoge Gezondheidsraad stelt aanbevelingen op voor voedingsstoffen en via de actieve voedingsdriehoek worden die vertaald naar praktische voedingsaanbevelingen.” Drie glazen melk bijvoorbeeld, geven je de aanbevolen 900 mg calcium per dag. Voor personen met een gezond voedingspatroon zijn voedingssupplementen in normale omstandigheden dus overbodig.” OVER ÉÉN DING zijn alle voedingsdeskundigen het eens: vitaminen op zich zijn onmisbaar voor een goede gezondheid. We hebben ze nodig voor een goede werking en weerstand van ons lichaam. In totaal bestaan er 13
vitaminen en veel van hun gezondheidseffecten zijn wetenschappelijk bewezen. “Vitaminen zijn inderdaad onmisbaar”, zegt Anke van den Brand, voedingsdeskundige bij het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ). “Het blijft dus belangrijk om in de eerste plaats gezond te eten en op die manier voldoende vitaminen en mineralen binnen te krijgen. Neem dus zeker geen supplementen vanuit het idee ´baat het niet, dan schaadt het niet’.”
Raadpleeg bij twijfel over een supplementeen diëtiste of arts - ANKE VAN DEN BRAND
zonde voeding alleen ingevuld kan worden. Vegetariërs en veganisten wordt aangeraden om vitamine B12 in te nemen omdat die vitamine enkel in dierlijke producten voorkomt zoals vlees, vis, melk en eieren. “Als je zelfstandig een kuur wil starten, kies je best voor lage dosissen van veel vitaminen en mineralen eerder dan hoge dosissen van een beperkt aantal”, aldus nog Gillis. WANT ZOALS VAAK het geval is: te is
te. Ook in het geval van vitaminen. Wateroplosbare vitaminen, zoals vitamine C en alle B-vitaminen kan het lichaam niet of nauwelijks opslaan, waardoor we het teveel eraan gewoon uitplassen. Op zich kan dat dus geen kwaad. Bij de vetoplosbare vitaminen echter, zoals A,D, E en K, is er wel voorzichtigheid geboden. Een zwangere vrouw die bijvoorbeeld te veel vitamine A inneemt, riskeert schade aan de foetus.
WIE IS ER dan wel gebaat bij een
supplement? “Algemeen is de extra inname van supplementen noodzakelijk voor sporters, rokers, veganisten, anorexiapatiënten, baby’s en jonge kinderen, langdurig zieke patiënten en bejaarden”, aldus Gillis. Ouderen nemen bijvoorbeeld best extra vitamine D. Die vitamine wordt onder invloed van zonlicht in de huid aangemaakt, maar dat gebeurt minder naarmate we ouder worden. Zwangere vrouwen of vrouwen met een zwangerschapswens hebben dan weer een verhoogde behoefte aan foliumzuur dat niet door een ge-
KRITISCH MET SUPPLEMENTEN omgaan is hier de boodschap. “Geloof niet zomaar wat er op de verpakking staat”, zegt van den Brand. “Bekijk de samenstelling zorgvuldig en vraag je af: heb ik dit nodig? Bij twijfel raadpleeg je best een diëtiste of arts.” Een arts kan via een bloedafname nakijken of er effectief een tekort is aan een bepaalde voedingsstof. Via een supplement kan dat tekort aangevuld worden. “Gezonde mensen kunnen een tekort aan een bepaalde voedingsstof ook via een evenwichtig voedingspatroon en levensstijl rechtzetten.”
Wie gezond, evenwichtig en gevarieerd eet, krijgt alle nodige vitaminen en mineralen binnen - KRIS GILLIS
#OPTIMALEZORG
5
DIAGNOSE TOEKOMST
3 GENERATIES VERPLEEGKUNDIGEN VAN AZ NIKOLAAS AAN HET WOORD Marleen Weyn (67) “Ik ging in 1970 aan de slag als verpleegkundige bij AZ Nikolaas. Ik kon al lang met pensioen, maar dat wil ik niet. Ik doe mijn job supergraag en zie het dus niet als ‘moeten komen werken’, integendeel, mijn job geeft me energie. Geen enkel dag is hier dezelfde, je bent onder de mensen en krijgt telkens de mogelijkheid om te herbronnen. Wie een job vindt die hij graag doet, haalt daar vanzelf motivatie uit.”
Caroline De Mey (35) “Ik ben hier ooit gestart als jobstudent het beviel me enorm. Werken in een ziekenhuis als AZ Nikolaas trok en trekt me nog altijd aan. Als verpleegkundige kan, mag en moet je heel veel zelf nadenken en uitvoeren.”
Meer mensen met meerdere chronische aandoeningen
Steeds meer mensen lijden aan één of meerdere chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk, astma, lage rugpijn, diabetes… Wat zijn de oorzaken van deze stijging? En belangrijker, hoe moeten we omgaan met het groeiende aantal chronisch zieken? TEKST BO BOGAERT
H
et aantal Vlamingen met een chronische ziekte is de afgelopen twintig jaar zeer sterk toegenomen. Dat blijkt uit cijfers van Intego, een databank die sinds 1994 gegevens verzamelt van een vijftigtal Vlaamse huisartsenpraktijken. In 2013 leed ongeveer 50 procent van de Vlamingen aan één of meer chronische aandoeningen, ongeveer 30 procent of 1,84 miljoen Vlamingen leed er aan twee of meer en een half miljoen leed er aan minstens vijf. De meest voorkomende aandoeningen zijn hoge bloeddruk, astma, depressie, diabetes en artrose.
zo’n cijfers. “In onze nationale gezondheidsenquête vroegen we aan mensen of ze aan een chronische ziekte leden. Een kleine 30 procent antwoordde ‘ja’. Maar wanneer we naar specifieke ziekten vroegen zoals artrose, lage rugpijn, allergie, hoge cholesterol… dan kregen we meteen een veel hoger percentage.” ER ZIJN VERSCHILLENDE verklaringen voor het stijgende aantal chronische aandoeningen. Het feit dat mensen langer leven en chronische ziekten vaker bij oudere mensen voorkomen, is daar één van. Daarnaast
is het ook zo dat dankzij de betere geneeskundige behandelingen een aantal ziekten, die vroeger een veel kortere levensverwachting hadden, zoals kanker of HIV, nu chronisch zijn geworden. VEEL CHRONISCHE ZIEKTEN hebben ook te maken met levensstijl. Voedingsgewoonten, lichaamsbeweging, rookgedrag, alcoholgebruik… zijn belangrijke factoren die meespelen bij het ontwikkelen van een chronische ziekte. Er is bijvoorbeeld een duidelijke link tussen overgewicht en diabetes, tussen een sedentaire
DAT ZIJN HARDE cijfers die enigszins
om nuancering vragen, want er is een groot verschil in de mate waarin mensen aan een aandoening lijden. “Het kan zijn dat iemand diabetes en een hoge bloeddruk heeft, maar de aandoeningen perfect onder controle heeft, waardoor hij een normaal leven leidt”, zegt Bert Vaes, huisarts en postdoctoraal onderzoeker aan het academisch centrum voor huisartsgeneeskunde van de KU Leuven. “Daarnaast zijn er natuurlijk ook mensen die wel dagelijks met hun aandoening geconfronteerd worden en zorg nodig hebben.” OOK JOHAN VAN DER HEYDEN, epide-
mioloog bij het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), die in 2013 onderzoek deed naar chronische aandoeningen in België, vraagt voorzichtig om te gaan met
levensstijl en chronische lage rugpijn. Van der Heyden: “Het is niet zo dat we gedoemd zijn tot chronische ziekten, mensen kunnen de kans dat ze er mee te maken hebben verminderen door hun levensstijl aan te passen.” Verontrustend is dat vandaag heel veel mensen aan meer dan één chronische ziekte tegelijk lijden. Vaes: “Zorg bieden aan mensen die lijden aan multimorbiditeit, is de belangrijkste uitdaging voor de arts in de toekomst. Hoe meer aandoeningen de patiënt heeft, hoe meer medicijnen hij zal nemen en die kunnen met elkaar interageren. Wat goed is voor een aandoening, is niet goed voor een andere. Wat doen we dan?” Vandaag ontbreekt het artsen vaak aan richtlijnen die zeggen wat te doen bij een patiënt die bijvoorbeeld aan én diabetes én longemfyseem én hartfalen lijdt. Vooral voor die patiënten zal een geïntegreerde zorgaanpak belangrijk zijn. HET STIJGENDE AANTAL chronisch zieken
Mensen kunnen de kans op een chronische ziekte verminderen door hun levensstijl aan te passen - JOHAN VAN DER HEYDEN
vraagt dus om een vernieuwde zorgorganisatie. Momenteel lopen er in België een aantal pilootprojecten om op een geïntegreerde manier chronische ziekten aan te pakken. Het idee is om de patiënt een zorgtraject te laten doorlopen, waarbij alle verschillende zorgverleners, van huisartsen, specialisten en sociaal assistenten tot diëtisten, podologen en verplegers, op een geïntegreerde manier met elkaar samenwerken om de patiënt een optimale zorg te geven.
Celine Van Oost (22) “Ik startte vorig jaar en werd ontvangen door een warm team. Ik werd gebeten door de microbe van intensieve zorgen. En die microbe heeft me nog steeds te pakken.”
CHRONISCH ZIEK OF NIET? Het percentage van mensen met een chronische ziekte in ons land varieert naargelang de definitie die gehanteerd wordt. Als we over chronische ziekten spreken, gaat het in principe over irreversibele aandoeningen zonder uitzicht op herstel en een relatief lange ziekteduur. De aandoeningen waar meestal naar verwezen wordt, zijn hart- een vaataandoeningen, chronische ademhalingsaandoeningen, diabetes en kanker. Daarnaast bestaan er ook nog heel wat andere zoals nierziekten, dementie, ziekte van Parkinson, Alzheimer of verschillende locomotorische aandoeningen…
TOP 5 MEEST VOORKOMENDE CHRONISCHE AANDOENINGEN IN DE BEVOLKING VAN 65 JAAR & OUDER.
Hoge bloeddruk Hoge Cholesterol Artrose Rugproblemen Prostaatklachten
35,5% 32% 28,4% 27,5% 16,8%
Artrose Hoge Cholesterol Hoge bloeddruk Rugproblemen Artritis
49,8% 38,2% 28,4% 34,2% 21,1%
Bron: Nationale gezondheidsenquête 2013, Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV)
6
FOKUS-ONLINE.BE
FOCUS ONTWIKKELING
NANOTECHNOLOGIE IN DE ZORG Een interessante ontwikkeling binnen de zorg is nanotechnologie, waarbij op heel kleine schaal interacties met het menselijk lichaam plaatsvinden. Bedoeling is bijvoorbeeld om medicijnen veel gerichter te gebruiken. Zo worden momenteel geneesmiddelen ontwikkeld, die rechtstreeks bij het target terechtkomen, en dus niet eerst via de bloedbaan moeten reizen. Ook worden pillen vandaag voorzien met minuscule computerchips, die de inhoud lossen wanneer ze ter plaatse zijn.
Zorgen voor en van morgen
Er beweegt de laatste jaren heel wat binnen de zorg. Dat is het minste wat we kunnen zeggen. Digitalisering en technologische innovaties zijn er orde van de dag. Ze zijn bovendien verantwoordelijk voor een belangrijke verschuiving: zorg wordt steeds vaker thuiszorg. TEKST HANNES DEDEURWAERDER
www.vistalife.be
Naar het ziekenhuis gaan, je operatie ondergaan en ’s avonds terug in je eigen bed slapen. Dagchirurgie is voor veel mensen een betere optie dan de klassieke opvang, en ook het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) wil onderzoeken hoe dagchirurgie meer verspreid kan raken in de Belgische ziekenhuizen. De grootste belemmering is het complexe financieringssysteem, omdat het vaak de ziekenhuizen financieel penaliseert. Het KCE beveelt aan het huidige complexe en onsamenhangende financieringssysteem te vervangen door één enkel transparant systeem, dat dagchirurgie financieel aanmoedigt.
DIE DECENTRALISATIE IS grotendeels
te danken aan technologische evoluties. Eric Van Der Hulst, Innovatiemanager Health bij Imec: “Het grote verschil is dat technologie de zorgsector vroeger ook al beter maakte, maar altijd binnen een setting waar zorgverstrekker en patiënt samen waren, zoals een ziekenhuis.” Vandaag maakt technologie het dus mogelijk van op afstand te werken via continue communicatie en niet langer via eenmalige consultaties.
HEEL WAT TECHNOLOGIEËN maken vandaag hun opmars om die verschuiving van ziekenhuiszorg naar thuiszorg mogelijk te maken. Bijvoorbeeld zogenaamde cyber-physical systems. Die systemen kunnen via sensoren de omgeving feilloos scannen en hulpverleners signaleren wanneer er zich een probleem voordoet. “Die kunnen dus perfect in de zorg ingezet worden”, aldus Daems. “Als ‘nabootser’ van de mantelzorger, wanneer die niet aanwezig is.” EEN ANDER VOORBEELD van nieuwe
technologie die enorm veel kan betekenen voor de zorg, is het Internet of Things. Wanneer mensen en toestellen via het Internet of Things
“DE CENTRALE ZORGROL van
ziekenhuizen zal echter niet verdwijnen, vooral waar het acute zorg betreft”, meent Walter Daems van het Centrum voor Zorgtechnologie van de Universiteit Antwerpen. Maar door evoluties als de vergrijzing verschuift het zwaartepunt wel steeds meer naar thuiszorg. “En we beschikken vandaag nu eenmaal over de technologische mogelijkheden om echt werk te maken van een goed uitgebouwde mantelzorg.”
S
E K . . R . n E e T d
e t t o b
u o h n be
één groot netwerk vormen, kunnen zorgbehoevenden, zoals patiënten die net thuis zijn na een hartoperatie of senioren met een hoog valrisico, beter opgevolgd worden. DAARNAAST WORDEN OOK biologische
ideeën uit de natuur toegepast om maatschappelijke innovaties te realiseren ofwel biomimetica. Zo kun je bijvoorbeeld echolocatie, het systeem dat vleermuizen gebruiken om nergens tegenaan te vliegen, perfect integreren in een elektrische rolwagen. “Let er wel op dat de zelfredzaamheid van de zorgbehoevende niet in het gedrang komt”, nuanceert Daems. “Zo kan een mantelzorger een rolwagen wel pro-
Je zult een patiënt nooit een app kunnen geven in plaats van een arts - ERIC VAN DER HULST
grammeren zodat die feilloos naar de eetruimte rijdt. Maar misschien voelt de patiënt zich hierdoor in zijn autonomie aangetast.” DÉ GROTE UITDAGING vandaag lijkt de snelheid waarmee al die de technologische ontwikkelingen elkaar opvolgen, waardoor het moeilijk is om te bepalen wat bewezen technologie is en wat slechts ‘speelgoed’. Het ontwikkelen van nieuwe innovaties mag met andere woorden niet worden overgelaten aan onbekende technologiebouwers. “Er is een zekere validiteit nodig”, zegt Daems. “Je moet exact kunnen aantonen hoe iets werkt en dat het 100 procent veilig is op het vlak van gebruik en privacy. Dat geldt niet alleen voor de medische, maar voor alle technologie.” DAARENBOVEN BLIJFT DE essentie dat
de patiënt binnen al die ontwikkelingen en evoluties centraal moet blijven staan. Mensen zullen meer en meer met allerlei technologische en digitale gadgets rondlopen, net zoals ze destijds massaal overschakelden van gsm naar smartphone. “Dat is niet per se slecht”, meent Van Der Hulst. “Maar je zult een patiënt nooit een app kunnen geven in plaats van een arts. Nee, hij moet die app bovenop de zorgverlener krijgen, die met de data uit die app betere en snellere diagnoses, of beter nog prognoses, zal kunnen stellen. Die menselijke interactie in de zorg blijft cruciaal.”
2 in 1 Calcium + Vitamine D 60 sliktabletten = 13,95€ Vraag de CNK 3042-074 bij uw apotheker
let / tab ✹ K
l !
UITBREIDING DAGCHIRURGIE
okters die van op afstand patiënten opvolgen. Zorgverleners, artsen en paramedici die in interactieve netwerken nonstop met elkaar in contact staan. Slimme serviceplatformen die patiëntinformatie bundelen en via mobiele devices raadpleegbaar maken. Als er vandaag één ding duidelijk is, dan wel het feit dat de zorg steeds meer aan het decentraliseren is.
e
IoT zal steeds meer zijn plaats in de zorg krijgen. Stad Antwerpen ziet zich daar op Europese schaal een voortrekkersrol in spelen. De stad wil een smart city worden, waarbij via grote netwerkantennes data worden verzameld, die kunnen ingezet worden om het leven van de bewoners beter, want efficiënter te maken. Dan denken we aan mobiliteit, afvalbeheer, maar ook veiligheid en zorg. Bijvoorbeeld door zorgbehoevenden thuis gericht te monitoren en tijdig in te grijpen.
D
1S LI
ANTWERPEN EN INTERNET OF THINGS
Zo si m p
VALER / àA
ADVERTORIAL
WIE ZIJN WIJ? Zorggroep Eclips vzw, is een niet commerciële koepelorganisatie. De vzw biedt een waaier van zorgvormen aan en is actief in Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen, Vlaams Brabant en Brussel. We staan voor kwalitatief, toegankelijk en betaalbare zorg voor iedereen. ZORGAANBOD: ONZE TROEVEN U kunt bij ons terecht voor alle zorgen bij uw thuis of residentieel. Bij Zorggroep Eclips vzw staat de patiënt en zijn welzijn steeds centraal. Hierbij wensen wij steeds in te spelen op al uw zorgbehoeften. Een greep uit ons aanbod: • Thuisverpleging Hunnegem 24/24, 7/7 in de regio’s Geraardsbergen, Ninove, Erpe-Mere, Herzele, Aalst, Ronse, Anzegem, Zwevegem, Leuven etc. • 7 Dagverzorgingscentra bieden opvang voor diverse doelgroepen NAH, (beginnende) dementie, … • 2 Vlaams erkende herstelverblijven te Erpe-Mere en Evere is gericht op personen die moeten herstellen, revalideren of tijdelijke zorg nodig hebben. • Kortverblijven - deze zorgvorm is voor personen die tijdelijk niet thuis kunnen verblijven en voor een korte periode komen resideren. • Assistentiewoningen - deze zorgvorm is voor personen die nog zelfstandig kunnen wonen en geen continue zorg of toezicht nodig hebben, maar in bepaalde gevallen wel de hulp van ons professioneel zorgpersoneel kunnen inroepen. • Woonzorgcentra op verschillende campussen en regio’s –Eind 2017 ook in Herzele en Sint-Lievens-Houtem • Dienstencentra & relaxatiecentra • Gezinszorg en aanvullende thuishulp - onze medewerkers komen aan huis voor ondersteuning in dag dagelijkse taken bij hulpbehoevenden voor korte of langere periode. • Online hulp voor de geestelijke gezondheidszorg • Poetsdienst met dienstencheques - onze medewerkers komen aan huis om senioren of minder mobiele mensen te helpen bij het poetsen van hun woning. • Zorg assistent - uw vertrouwenspersoon om uw zorgprogramma samen te bespreken en te bepalen • Persoonlijk assistentiebudget • Zorgshop Eclips, Zorg WEBshop met een uitgebreid productgamma (1.200 producten) voor al uw zorgen, www.zorggroepeclips.be/nl/webshop www.facebook.com/zorgshopeclips.be Tel. 0470/18.51.05 Komende maanden wordt geïnvesteerd in vernieuwende projecten voor onze doelgroep.
MEER INFO www.zorggroepeclips.be
info@zorggroepeclips.be
Algemeen nummer 053/60 12 12
PROFIELINTERVIEW BAKI TOPAL
8
FOKUS-ONLINE.BE
‘Niet alle technologische innovaties zijn een verbetering’ Wereldvermaard lever- en pancreaschirurg Baki Topal laat zijn licht schijnen over de digitale revolutie in de zorg. “We mogen nieuwe technologie niet inzetten omdat het níeuw is.” TEKST HANNES DEDEURWAERDER FOTO NICO VAN DAM
P
rofessor doctor Baki Topal is wereldtop inzake lever- en pancreaschirurgie en sinds zijn deelname aan de serie Topdokters ook bij het grote publiek bekend. Hij loodst ons doorheen de technologische vernieuwingen in de zorg. Positief, maar ook kritisch.
Sinds 2007 is het UZ Leuven begonnen met robotchirurgie. Is er na 10 jaar veel veranderd? “Wel: chirurgierobots hadden eerst drie robotarmen, vandaag al vijf. Tot vorig jaar miste robotchirurgie ook bepaalde mogelijkheden die alleen met de hand of via kijkoperaties konden gebeuren: weefsels staplen (aaneenhechten en op maat doorknippen, red.), bloedvaten dichtclippen en doorsnijden… Dat kan nu wel. Ook de platformen met consoles waarmee we de armen bedienen, veranderen regelmatig en worden steeds compacter.”
Hoe ziet u robottechnologie evolueren? “Het nadeel vandaag is dat het platform tussen jou en de patiënt staat. Je krijgt met andere woorden geen tactiele informatie: je voelt niets van het lichaam dat je opereert. Ook de rol van je operatieteam wordt sterk gereduceerd. Ik denk dat we in de toekomst niet meer met platformen en consoles zullen werken, maar dat de instrumenten zélf door robots gestuurd zullen zijn en de commando’s van de hand zullen volgen. Dat zorgt ervoor dat de chirurg ook beter kan voelen. Vandaag en mor-
gen gebeurt dat via kabelverbindingen, daarna waarschijnlijk ook via bluetooth of andere kabelloze systemen. Dat zal de aanblik van chirurgie totaal veranderen.”
Ik begrijp dat robotchirurgie voor de patiënt niet per se een meerwaarde biedt ten opzichte van open operaties? “Dat is inderdaad nooit wetenschappelijk bewezen en blijkt ook uit twee vergelijkende studies binnen de urologie, recent gepubliceerd in de New England Journal of Medicine en The Lancet, twee toptijdschriften. Resultaat? Er bleek geen wezenlijk klinisch verschil tussen de types ingrepen. Alleen heeft de patiënt achteraf minder pijn bij een robotingreep of kijkoperatie door de kleinere incisies.
Sommige robots zijn zelfs outdated en gewoon niét meer te gebruiken De grote meerwaarde bij robotica is er vooral voor chirurgen: grotere flexibiliteit via de robotarmen en een betere ergonomie. Je hoeft niet langer urenlang recht te staan, want je opereert vanuit een zetel. Nadeel is dat je als chirurg alles zelf moet doen. Daardoor duurt de operatie een stuk langer en sta je er bij eventuele problemen alleen voor.”
Hoe kan robotchirurgie vergeleken worden met kijkoperaties? “Tot voor kort was robotchirurgie in het voordeel, omwille van het 3D-aspect. Kijkoperaties gebeurden met een 2D-camera, wat ook de leercurve voor jonge chirurgen veel langer maakte. Als chirurg moet je namelijk in drie dimensies kunnen opereren. Maar nu gebeuren kijkoperaties ook met 3D-camera’s. De leercurve is dus een stuk korter geworden en het voordeel van robotchirurgie is weggevallen.”
Gaan we ooit naar autonoom opererende robots? “Volgens mij wordt dat zelfs onvermijdelijk, als je ziet hoe razendsnel de technologie evolueert. Wie had tot enkele decennia geleden kunnen denken dat er ooit zelfrijdende auto’s zouden bestaan? Ik weet bijvoorbeeld dat NASA met robots werkt, die heel eenvoudige ingrepen als het verwijderen van een appendix aankunnen. Maar sowieso blijft de expertise van een chirurg onontbeerlijk – er kan altijd iets misgaan. Dus denk ik dat autonoom opererende robots weliswaar realiteit zullen worden, maar niet voor al te complexe ingrepen. Nu, ik zal dat vast niet meer meemaken en onze kinderen waarschijnlijk ook niet.”
Hoe ziet u de technologie in het algemeen evolueren? “De vooruitgang van de geneeskunde is onlosmakelijk verbonden met de vooruitgang van de technologie. De patiënt wordt mondiger, intelli-
‘De grote meerwaarde bij robotica is er vooral voor chirurgen: grot
ADVERTORIAL
BOKS vzw pleit voor efficiëntere behandeling van stofwisselingsziekten In de veelheid van ziekten raken stofwisselingsziekten ondergesneeuwd. Eric Verbeiren van BOKS vzw, die mensen met stofwisselingsziekten helpt, pleit voor een een betere begeleiding door de medische sector en de opname van meer stofwisselingsziekten in de hielprik.
Is zo’n test nodig? “Eén van de grootste problemen is een te late diagnose en behandeling. De meeste stofwisselingsziekten zijn progressief dus hoe sneller je ingrijpt, hoe minder schade. Bij sommige ziekten is de situatie na twee jaar zelfs palliatief, omdat een behandeling zinloos wordt. Het is technisch mogelijk meer stofwisselingsziekten op te nemen in de hielprik. Hiermee zou de overheid veel leed en veel geld kunnen besparen.”
Schiet de medische sector tekort? “In de opleiding krijgen studenten amper uitleg over stofwisselingsziekten. Daarbij worden ze weinig met het fenomeen geconfronteerd. Als er in België tien kinderen rondlopen met één bepaalde stofwisselingsziekte is de kans klein dat een dokter daarmee in contact komt. Er zijn al stappen gezet maar door die onwetendheid sterven er nog altijd kinderen of krijgen ze een zware beperking.”
Medicijnen zijn ook duur, hoe kunnen we dat oplossen? “Ten eerste moeten we meer druk uitoefenen op de pharmaindustrie. Daarnaast hebben we in België acht centra voor stofwisselingsziekten die alle ziekten behandelen. In het Verenigd Koninkrijk worden vrijwel alle patiënten met eenzelfde ziekte in één centrum gevolgd. Daar hebben dokters ervaring met vijftig of zestig patiënten, hier hebben ze er twee of drie door de te grote verspreiding. Elk universitair ziekenhuis wil immers zijn eigen centrum. We zouden geld besparen én kinderen voor de dood kunnen behoeden als die verdeeldheid stopt.”
#OPTIMALEZORG
BAKI TOPAL PROFIELINTERVIEW
Virtuele realiteit zal haar plaats niet alleen in de entertainmentsector veroveren, maar ook in de medische en chirurgische wereld
genter, interactiever en zal regelmatig feedback vragen en krijgen, met andere woorden: multifunctioneel (lacht). De communicatie tussen arts, patiënt, ziekenhuis en paramedici zal ook merkbaar verbeteren, met de patiënt als centraal punt. Virtuele realiteit bijvoorbeeld zal dus naast de entertainmentsector haar plaats in de medische en chirurgische wereld zeker veroveren.”
Hoe kan technologie helpen arts en patiënt bij elkaar te brengen? “Ik ben er niet van overtuigd dat digitalisering en technologische ontwikkelingen als apps en Skype per se goed zijn. Digitalisering kan een meerwaarde bieden, op voorwaarde dat arts en patiënt toegankelijk blijven voor elkaar. Ik zie voordelen in de betere opvolging en sensibilisering van patiënten. We kunnen meer data verzamelen, als we die tenminste correct en betrouwbaar kunnen interpreteren en gebruiken. Maar de persoonlijke interactie kan en mag nooit vervangen worden. Want dan zijn we verkeerd bezig.”
Uw specialisatiedomeinen zijn heel complex. Kunt u al die technologische ontwikkelingen nog volgen?
tere flexibiliteit en een betere ergonomie.’
“Niet alleen volgen, maar ook mee sturen. Dat zijn we als wereldtop verplicht. We kunnen de zorg voor patiënten alleen maar beter maken als we voortdurend inzetten op innovatieve methodes en technieken, die we grondig toetsen en vervolgens implementeren. Niet alles is per se een verbetering. Neem nu die
robots: moéten we die inzetten, als je weet dat ze twee miljoen euro per stuk kosten en dat je er pakweg tien operaties per jaar mee doet? We mogen nieuwe technologie dus niet gewoon inzetten omdat het om nieuwe technologie gaat.”
Dat gebeurt in België nog te veel? “België telt, op Amerika na, het grootste aantal robots per inwoner – ik vermoed dat onze 90 ziekenhuizen er in totaal zo’n 30 hebben. Verschillende daarvan staan ongetwijfeld te verkommeren of worden sporadisch gebruikt. Sommige zijn zelfs outdated en gewoon niet meer te gebruiken. Was dat een goede investering? Nee. We kopen ze omdat ze bestaan en omdat we onze patiënten iets nieuws willen aanbieden, niet omdat hun nut bewezen is. Op dat vlak faalt het Belgische gezondheidssysteem en kunnen we iets leren van andere landen, waar ze innovaties eerst grondig onderzoeken en parameters inzetten en pas dan beslissen om ze al dan niet in te zetten.”
SMART FACT Als Baki Topal geen topdokter was geweest, dan was hij… “Toen ik kind was, droomde ik ervan om F16-piloot te worden. Helaas was en ben ik daar te klein voor. Ik heb toen bewust voor iets gekozen dat even veeleisend was: geneeskunde. Ik probeer in alles wat ik doe de lat zo hoog mogelijk leggen. Maar de goesting primeert: ik doe alleen de dingen die ik graag doe.”
3 VRAGEN AAN...
DIRK GILLIS
OTOLIFT TRAPLIFTEN Wat zijn risico’s voor ouderen die thuis willen blijven wonen? “Voor ouderen, maar ook voor mensen die minder mobiel zijn door een lichamelijke beperking of ziekte, is de trap vaak het belangrijkste obstakel in huis en dikwijls ook een gevaar. Zelfs als je de trap op kunt, dan nog vraagt het veel energie en is het erg belastend voor je lichaam. Investeer dus op tijd in goede levenskwaliteit.”
Hoe dan? “Een traplift is eigenlijk vrij eenvoudig te installeren. Afhankelijk van je trap – recht of met een bocht, de breedte en of je de lift aan de binnen- of buitenzijde wilt – kun je een voorstel op maat laten maken. De mogelijkheden zijn eindeloos. Er bestaan zelfs modulaire trapliften, in meerdere delen, waarmee je al na 48 uur geholpen bent.”
Wat zijn aandachtspunten daaarbij? “Elke situatie is anders, dus elke traplift ook. De kwaliteit blijft prioriteit, want het gaat in eerste instantie om je veiligheid. Kijk ook zeker na of je in aanmerking komt voor subsidies, renovatiepremies of terugbetalingen van het ziekenfonds, want het blijft een stevige investering. De meeste grote aanbieders staan je gelukkig met alles bij. Zo geraak jij veilig boven en kan iedereen, ook de kinderen en kleinkinderen, met een gerust hart gaan slapen.”
ADVERTORIAL
ADO Icarus zorgt ervoor dat zo’n 200 Vlamingen met een zware lichamelijke beperking zelfstandig kunnen blijven wonen “Onze missie is personen met een ondersteuningsnood, in de eerste plaats met een zware lichamelijke beperking, de kans bieden om alleen te kunnen wonen.” Dat vertelt algemeen directeur van ADO Icarus Eddy Denayer (foto). Hij belandde zelf in een rolstoel na een zwaar motorongeval. “De cliënt bepaalt zelf wat voor assistentie hij hiervoor nodig heeft. Sommigen hebben genoeg aan enkele uren per week (de zogenaamde ondersteuning op afspraak), ander wonen in één van onze aangepaste woningen doorheen heel Vlaanderen en kunnen onze assistenten dag en nacht oproepen. De assistent helpt dan bij het slapengaan, eten, toiletbezoek, noem maar op. Dit noemen we 24/24u-permanentie.” PIONIER ADO Icarus is de grootste in haar soort en is al 25 jaar een pionier in de gehandicaptensector. De vzw staat volledig achter de recente invoering van de
persoonsvolgende financiering. Daarbij krijgen budgethouders hun middelen voortaan zelf in handen. “We spelen hier met ons aanbod op in. Wat betreft de 24/24u-permanentie hebben we ervoor gezorgd dat niet honderd procent van hun middelen hiernaartoe gaat, maar dat ze ook een restbudget overhouden. Dat kunnen ze gebruiken voor andere dingen, zoals ondersteuning buitenshuis, poetshulp, enz. Hiermee onderscheiden we ons van soortgelijke organisaties.” De vzw grijpt de hervormingen in de sector aan om zowel haar aanbod als haar doelgroep uit te breiden.
Eddy Denayer Algemeen directeur ADO Icarus
Meer informatie op www.ado-icarus.be.
9
FOKUS-ONLINE.BE
10 OVERZICHT WONEN
Alternatieve woonvormen voor senioren Vroeger spraken we enigszins denigrerend over ‘een bejaardentehuis’ als de (toekomstige) residentie van senioren. Gelukkig bestaan er vandaag heel wat alternatieven, die bovendien erg aangenaam kunnen zijn. Zes opties van Jürgen Vansteenkiste van Vlaamse SeniorenSite. TEKST HANNES DEDEURWAERDER
KANGOEROEWONING
RUST- EN VERZORGINGSTEHUIZEN
SERVICE- EN ASSISTENTIEWONINGEN
ZELFSTANDIG THUIS WONEN
THUISZORG
CENTRA VOOR KORTVERBLIJF
“De formule is simpel: ‘oud en jong onder hetzelfde dak’. Een win-win voor beide partijen. Zo moeten de kinderen niet direct een eigen woning aankopen door de hoge grond- en bouwprijzen. De ouders kunnen dan weer op beide oren slapen omdat ze weten dat er zorg voor hen vlakbij is. Daarnaast is het op sociaal vlak een meerwaarde: samen uit, samen thuis. Hoewel er uiteraard goede afspraken over privacy moeten worden gemaakt.”
“Ouderen kiezen er meer en meer voor om langer zelfstandig in hun huis te blijven wonen – een trend die door de vergrijzing alleen maar versterkt zal worden. De grote uitdaging hier is om de woning zo aan te passen dat ze tegemoetkomt aan alle behoeften van senioren. Dat vraagt de nodige voorzieningen of zelfs ingrijpende renovatiewerken, waarbij ‘veiligheid’ en ‘comfort’ twee sleutelwoorden zijn. Vaak is het kostenplaatje dan niet min.”
“Een rust- en verzorgingstehuis biedt permanente opvang, ondersteuning, verpleging en verzorging aan 65-plussers. Het is vooral een oplossing voor wie écht niet meer thuis kan wonen, bijvoorbeeld wanneer mantel- en thuiszorg niet meer volstaan. In een rust- en verzorgingstehuis hebben bewoners een eigen kamer en leefruimte. Ze kunnen vrijblijvend buitengaan en terugkeren en naar wens familieleden of vrienden laten langskomen.”
“Bij thuiszorg worden allerlei mogelijkheden van ondersteuning voorzien: van poetshulp over nachtzorg tot hulp bij boodschappen, eten en drinken, aan- en uitkleden, verplaatsingen, enzovoort. Er kunnen ook woningaanpassingen gebeuren om thuiszorg te optimaliseren. Bijvoorbeeld drempelverlaging, vervanging van het bad door een instapdouche, installatie van handgrepen of andere hulpmiddelen… De hulpverleners hebben in deze formule vaak de bijkomende functie van luisterend oor.”
“Senioren kunnen in deze formule een flat huren en er zelfstandig wonen. De flat is ingedeeld in verschillende ruimtes: leefruimte, keuken, slaapkamer, toilet, badkamer, enzovoort. Het is een combinatie van zelfstandig wonen en ondersteuning en zorg, waar ook de vastgoedmarkt gretig op inspeelt. Bijkomend voordeel is dat de medebewoners vaak dezelfde leeftijd hebben, nadeel is dan weer de vaak hoge kostprijs.”
“Deze oplossing biedt gedurende een bepaalde periode en buiten het thuismilieu, opvang en verzorging aan zorgbehoevende senioren. Een centrum voor kortverblijf is altijd verbonden aan een woonzorgcentrum en biedt dezelfde diensten: verblijf, hygiënische en verpleegkundige verzorging, activering en revalidatie, animatieen ontspanningsactiviteiten, psychosociale ondersteuning en sociale contacten met andere bewoners. Nadeel is dat je er maximum 60 dagen kunt verblijven.”
ADVERTORIAL
Begin 2016 opende Familiezorg O Vl een eerste dagverzorgingscentrum Ter Motte Nevele, specifiek gericht op de doelgroep jonge personen met dementie. DVC Ter Motte, gelegen op een zorgboerderij , ontplooide zich in geen tijd tot een bloeiend DVC waar een groeiend aantal cliënten en mantelzorgers zich dagelijks ondersteund voelt. Het sterke team van verzorgenden onder leiding van hun coördinator ontwikkelde samen een cliëntgerichte methodiek en expertise in de begeleiding van jonge mensen met dementie. Vanuit deze opgebouwde expertise detecteerde Familiezorg O Vl. ook in andere regio’s van Oost Vlaanderen een nood aan kwaliteitsvolle dagverzorging voor jonge personen met dementie. Daarom opent Familiezorg O Vl op 1 juli 2017 twee nieuwe dagverzorgingscentra gericht op deze doelgroep: Dagverzorgingscentrum Ter Welle in Denderleeuw, gelegen in de Kasteelstraat 43 – 9470 Denderleeuw. Dagverzorgingscentrum Ter Schorre in Moerzeke, gelegen in de De Braakstraat 6/1 – 9920 Moerzeke.
GETFLOWBOX.COM Stimuleer je merkbekendheid, engagement en resultaat met relevante user generated content.
Familiezorg O Vl. heeft ook een ruime ervaring in de thuiszorg: gezinszorg, poetsdienst, karweidienst en huishoudhulp met dienstencheque. Wij helpen u graag verder met elke zorgvraag. Uw zorg in goede handen!
Verzamel, beheer en publiceer de juiste boodschappen met flowbox.
Voor meer informatie kan je terecht bij Familiezorg O Vl. email: info@familiezorg.be tel.: 09 225 78 83
www.familiezorg.be
ADVERTORIAL
AGX Group, de snelkoerier voor medisch materiaal Snel en veilig medische pakketten ophalen en leveren, dat is de missie van AGX Group en zijn CEO Gerard De Baets. Dankzij nachttransporten en bekwame chauffeurs slaagt het transportbedrijf daar vlot in. Ziekenhuizen, medische centra, tandartsen… zijn verzekerd van een tijdige en betrouwbare levering van hun apparatuur. Chief Operation Manager Maxime De Vriendt, licht de activiteiten van AGX Group toe. Wat is de hoofdactiviteit van AGX Group? “Wij zijn gespecialiseerd in het ophalen en leveren van medische pakketten. Daarbij gaat het voornamelijk om orthopedisch en endoscopisch materiaal dat ziekenhuizen ontlenen bij fabrikanten van medische apparatuur. Om het geheel economisch te houden is het belangrijk dat deze gespecialiseerde en dure instrumenten zo optimaal mogelijk roteren tussen de ziekenhuizen. Daarom is een
www.agxgroup.be
snel en veilig transport noodzakelijk. Daarnaast zijn wij ook marktleider in het transport van tandheelkundig materiaal van en naar tandartsen en tandlaboratoria.” Wat onderscheidt AGX Group van andere transportbedrijven? “Het grote verschil is dat wij ’s nachts leveren. Dat geeft ons een voorsprong van 12 uur op een gewoon transportbedrijf. Wij zorgen ervoor dat het materiaal voor 6 uur ’s ochtends in het ziekenhuis is zodat de dokters onmiddellijk aan de slag kunnen. Het materiaal wordt pas ’s avonds terug opgehaald zodat ze zo lang mogelijk kunnen doorwerken. Ook bij de tandartsen halen we pas ’s avonds de afdrukken op en bezorgen we die vroeg in de ochtend bij de tandlabo’s waar we ze op het einde van de dag opnieuw ophalen om naar de tandarts te brengen. Zo kunnen tandartsen hun patiënten een snelle service garanderen.
Nog een belangrijk verschil is dat onze chauffeurs gewend zijn om met medisch materiaal om te gaan. Medisch transport is immers niet te vergelijken met het leveren van consumentenproducten. Wij zorgen voor een vaste chauffeur per ziekenhuis. Een transporteur die precies weet waar in het ziekenhuis hij moet zijn, die de gewoontes en het personeel een beetje kent… al die zaken bevorderen een vlot en veilig transport. Wat brengt de toekomst voor AGX Group? “De toekomst ziet er goed uit! (lacht). Naast de honderden ziekenhuizen en duizenden tandlabo’s en tandartsen die we nu al beleveren, breiden we binnenkort ons werkterrein uit naar opticiens en hoorcentra. Ook geografisch willen we groeien. Vandaag halen wij pakketten op in al onze buurlanden en distribueren we in België en Luxemburg. Binnenkort willen we daar ook Nederland aan toevoegen.”
FOKUS-ONLINE.BE
12 EXPERTPANEL SPECIALISATIES
Vooruitgang in revalidatieland Er beweegt heel wat in de wereld van de revalidatie. Technologische ontwikkelingen hebben de verschillende domeinen door elkaar geschud en een boost gegeven. Denk daarbij aan apps, tablets, bionische prothesen, virtual reality, robotica… en dat is nog maar het topje van de ijsberg! TEKST BO BOGAERT
GERTIE VANHOOF
Logopediste op de afdeling voor volwassenen met een niet aangeboren hersenletsel (NAH), UZ Leuven
KURT WILLE
LODE SABBE
Diensthoofd kinesitherapie, revalidatieziekenhuis RevArte
Hoofdergotherapeut UZ Gent
Met welke problemen komen mensen bij u terecht?
“Wij revalideren binnen deze afdeling volwassenen met een acuut, niet aangeboren hersenletsel waarbij de pathologie niet progressief is. Wij spreken niet zozeer over problemen, wel over het verlies van functies en activiteiten en de veranderde participatiemogelijkheden aan de maatschappij, het gezins- en beroepsleven. Als logopedist zijn we actief binnen verschillende domeinen. We evalueren en behandelen het slikvermogen, het spraakvermogen, het taalvermogen, het stemvermogen en ten slotte het cognitieve vermogen, waarbij we samenwerken met andere therapeutische disciplines.”
“Revalidatieziekenhuis RevArte richt zich op vier specifieke doelgroepen: revalidanten met een amputatie, dwarslaesie of ruggenmergletsel, hersenletsel, zoals hersenbloeding of herseninfarct en revalidanten met een locomotorisch probleem zoals een heupprothese, knieprothese of andere gevolgen van orthopedische ingrepen. Voor elke revalidant streven wij naar het bereiken van een zo groot mogelijke functionele redzaamheid, die leidt tot een zo optimaal mogelijke sociale en professionele re-integratie. Ons hoofddoel is om de levenskwaliteit van de revalidant te verhogen.”
“Binnen het universitair ziekenhuis Gent werken er ergotherapeuten in de acute, subacute en chronische behandeling van kinderen en volwassenen. Ergotherapeuten die werkzaam zijn in acute diensten vinden we onder meer terug in de neurochirurgie, neurologie en orthopedie, maar ook binnen het brandwondencentrum, intensieve zorgen en kinderoncologie. In de subacute fase werken de meeste ergotherapeuten in het revalidatiecentrum voor volwassenen en kinderen, maar ook op de SP-dienst, geriatrie en dienst angsten stemmingsstoornissen. Ergotherapeuten zijn ook specialisten op het gebied van rugschool, handrevalidatie en pneumologie. En dat zowel wat de behandeling als de adviesverlening betreft.”
Hoe hebben de nieuwste technologieën uw domein kunnen helpen?
“Voor mensen die cognitief capabel en emotioneel gemotiveerd zijn, bestaan er technologische hulpmiddelen, die bij verlies van communicatievermogen ondersteuning bieden. Een actueel voorbeeld is het gebruik van tablets en communicatieapplicaties. Mensen die niet meer verstaanbaar kunnen spreken of geen taaluitingen meer hebben, kunnen via een tablet of een ander communicatiehulpmiddel communiceren. Uiteraard is een hulpmiddel maar voor een bepaalde groep van mensen een haalbare kaart, er staat namelijk een financieel prijskaartje tegenover. De Vlaamse overheid komt bij bepaalde doelgroepen tussen in de kost voor communicatiehulpmiddelen via het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).”
“Op het vlak van technologie die inzetbaar is in de zorg, vermoed ik dat er de komende tien jaar nog immense stappen gezet zullen worden. Ik denk daarbij aan toestellen die gebruik maken van virtuele realiteit. Met een speciale bril op kan de patiënt bewegen in een ruimte die sterk overeenkomt met zijn thuissituatie. Het voordeel daarvan is dat hij in een gesimuleerde reële situatie kan oefenen en niet in een revalidatieruimte. Er komen ook steeds meer en verbeterde revalidatie-apparaten bij. De apparaten met drukgevoelige sensoren bijvoorbeeld, laten toe de patiënt volledig te screenen, waardoor we zeer doelgericht kunnen trainen.”
“De laatste jaren zijn er tal van nieuwe zaken op de markt gekomen die impact hebben op de ergotherapie. De opkomst van bionische prothesen bijvoorbeeld vraagt om een supergespecialiseerd team, dat de patiënten helpt om deze hulpmiddelen te gebruiken. Consumergames zoals Kinect hebben een invloed op revalidatietoestellen. Technieken, zoals het waarnemen van het lichaam in 3D, worden meer en meer gebruikt om nieuwe revalidatietoepassingen te ontwikkelen. Op dit moment bekijken wij ook op welke manier wij unieke hulpmiddelen in 3D kunnen printen. Voorlopig zitten we nog in een exploratiefase, maar we denken dat het binnen dit en vijf jaar voor patiënten mogelijk moet zijn om hun uniek hulpmiddel thuis te kunnen printen.”
Hoe is uw domein geëvolueerd de voorbije jaren en wat zijn de uitdagingen voor de toekomst?
“Momenteel is de e-logopedie volop in ontwikkeling. Die zal vooral waardevol zijn voor mensen die thuis revalideren. De therapeut kan zijn patiënt digitaal een extra oefening of advies sturen en zo bijvoorbeeld de trainingsintensiteit opkrikken. Oefeningen printen op papier zal langzamerhand verleden tijd worden. Onmiddellijk naar een tablet versturen of naar een interactief scherm aan het bed van de patiënt, is een ontwikkeling waarnaar uitgekeken wordt. Ook voor personen met de geringste fysieke vermogens staat er nog veel te gebeuren de komende jaren. Van brain computer interfacing of BCI, de nieuwste technologie waarbij de hersenactiviteit gecapteerd wordt en omgezet wordt naar de computer, verwachten wij binnen de revalidatiesetting dan ook heel veel.”
“De kinesist is geëvolueerd van een allround-therapeut naar een therapeut, gespecialiseerd binnen een bepaald domein. Denk daarbij aan, een specialisatie in de neurologische revalidatie of manuele therapie. In ons geval kunnen we zelfs spreken van een ‘super’ specialisatie voor de behandeling van patiënten met een amputatie of dwarslaesie. De grootste uitdaging is momenteel een hot topic: de opwaardering van de kinesitherapie. Met andere woorden een eerlijk loon voor het masterdiploma en de daarbij horende vijfjarige opleiding in geval van de loontrekkende kinesisten. Voor de zelfstandige kinesisten is dat een verhoging van de honoraria, zodat kwaliteitsvolle zorg mogelijk blijft.”
“Als leidinggevende ergotherapeut bekijk ik de huidige omwentelingen in de gezondheidszorg met een open vizier. Op dit moment kunnen wij in theorie, zoals andere paramedische disciplines, in de eerstelijn werken. Maar de nomenclatuur voor ergotherapeuten is zo strikt, dat zij eigenlijk niet werkbaar is. Hierdoor wordt zij vandaag ook te weinig gebruikt. Een aantal voorstellen tot hervorming voor de eerstelijn stemmen mij hoopvol. Ik ben ervan overtuigd dat hier opportuniteiten komen voor zowel ergotherapeuten aan huis voor kinderen, volwassen en ouderen als voor gespecialiseerde activiteiten zoals arbeidsreïntegratietrajecten.”
Interesse om te werken bij één van de grootste werkgevers van het Waasland? www.aznikolaas.be/vacatures
info en reservaties:
: 078 156 100 contactcenter@vayamundo.be
vayamundo Houffalize
vayamundo Oostende
EARLY BOOKING
-10
%
Zorgeloos genieten in de echte Ardennen aan de oevers van de Ourthe. Alles onder één dak: • Aangepaste kamers • Aangepaste wellness • Ambiance in de loungebar met de optredens • Kindvriendelijk: zwembad met glijbaan, binnen-en buitenspeeltuin, kinderboerderij, animatie • All-in buffetten • Gezellig terras aan de Ourthe • Ontdek de cultuur en de gastronomie van de echte Ardennen en Groot Hertogdom Luxemburg
bij reservatie tot 60 dagen voor aankomst!
Zon, zee, strand en duinen, welkom in Mariakerke! Alles onder één dak: • Aangepaste kamers en appartementen met zeezicht • Animatieprogramma voor iedereen met o.a. optredens, ochtendgym, bingo, crea • All-in buffetten • Panoramisch à la carte restaurant op de 9de verdieping • Zwembad, binnenspeeltuin, sauna, fitness.
Ontdek ook onze club in l’Espinet-Quillan
www.vayamundo.be |
facebook.com/vayamundo.be |
#lovevayamundo
Adv_125x185_NieuwbladZorgspecial_Vayamundo.indd 1
27/04/17 10:36
2 medical devices voor de doeltreffende behandeling van overgewicht met gepatenteerd kionutrime-csg® uit aspergillus niger belgische, universitaire research kozzix intense (sticks) heeft een 3-voudige werking:
kozzix® (capsules) biedt een ultrakrachtige vetbinding (-42%)*
ultrakrachtige vetbinding (-42%) vermindering van eetlust 46% vermindering van de opname van koolhydraten (suikers)**
verkrijgbaar in uw apotheek meer info: www.kozzix.be - www.ixx.be * in vitro test: evaluation of the effect of kionutrime-csg® on absorption of lipids in the shime technology platform, prodigest, 2014 ** in vitro test: evaluation of the potential effect of kioslim® on carbohydrate absorption, prodigest, 2015
FOKUS-ONLINE.BE
14 UITDAGING VERGRIJZING
Problemen versus kansen: 0-1 Er gaat geen dag voorbij of het woord ‘vergrijzing’ duikt wel ergens in de media op. Maar helaas vaak in een negatief daglicht: onbetaalbare pensioenen, de kost van de ouderenzorg, wachtlijsten voor een woonplaats in het woonzorgcentrum... Is het echt allemaal zo dramatisch? TEKST HANNES DEDEURWAERDER
T
ussen 2016 en 2030 wordt een gemiddelde toename van 37 procent van het aantal 65- tot 79-jarigen verwacht. Maar is dat per se zorgwekkend, zoals vaak in de media wordt gesuggereerd? “Nee, het is een genuanceerd verhaal”, aldus Mie Moerenhout, directeur van de Vlaamse Ouderenraad vzw. “Enerzijds zullen er effectief veel meer mensen bijkomen die zorg nodig hebben, omdat we ouder worden. Anderzijds zijn ouderen actiever dan ooit. Ik heb weet van 90-jarigen die, mits enige hulp, nog elke dag thuis hun eigen potje koken of hun was doen. Dat is heel sterk veranderd de afgelopen twintig jaar.”
doemberichten over een tekort aan seniorenflats of kamers in woonzorgcentra. Vooral dan omwille van de stijgende tendens bij ouderen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. “Het overgrote deel van de huidige 50- en 60-plussers is van plan dat te doen”, aldus Moerenhout. “Op voorwaarde dat zowel het huis als de omgeving daaraan is aangepast en een meegroeiwoning wordt.”
VERHAAL OVER INFRASTRUCTUUR
Interessant in dat opzicht zijn appartementen waarvan het interieur helemaal of in grote mate wordt samengesteld uit het meubilair en de spullen van de bewoner. Op die manier kan de bewoner levenslang zelfredzaam blijven in een thuissituatie, omdat er tegelijk de nodige ondersteuning wordt geboden. Rita De Moor van de familiale groep Militza,
dat erkende Groepen van Assistentiewoningen (GAW) runt: “Serviceflats of GAW’s hangen hun commerciële verhaal vaak op aan de infrastructuur. Maar zorg is zoveel meer dan dat: ook en misschien zelfs vooral de dienstverlening daarrond primeert. Die moet de beperkingen waar de personen vroeg of laat mee worden geconfronteerd, kunnen opvangen, zodat het draaglijk blijft.”
JUISTE THUISOMGEVING = INZET
De Moor is er dan ook van overtuigd dat levenslang wonen in de juiste thuisomgeving – met professionele ondersteuning met het nodige respect voor het individu – eerder dan in de eigen woning, de inzet moet worden: het kost de overheid minder en het speelt in op de verwachtingen van senioren. “Vraag vandaag aan tien 80-plussers of ze in een rusthuis willen eindigen: negen of zelfs tien van hen zal gegarandeerd ‘nee’ antwoorden. Vergeet niet dat dit de generatie is die de oorlog nog heeft meegemaakt en dus weet wat het is om voor zichzelf te zorgen.” SENIOREN GEEN DIGIBETEN
SENIOREN ALS MANTELZORGERS
Meer nog, het zijn zelfs die senioren die steeds vaker de rol van mantelzorger op zich nemen. Zij zorgen voor kleinkinderen, nemen taken van hun kinderen over, doen vrijwilligerswerk... “Als een soort return aan de maatschappij”, aldus Moerenhout. “Hoewel ouderen voor het pensioen dat ze ontvangen uiteraard al volop hebben bijgedragen tijdens hun actieve loopbaan. Vergrijzing wordt vaak gelijkgesteld aan stoppen met werken, maar dat klopt dus eigenlijk niet.” OVERDREVEN DOEMBERICHTEN
Vergrijzing automatisch linken met maatschappelijke problemen is dus sterk overdreven. Net zoals dat het geval is met de
Vergrijzing wordt vaak gelijkgesteld aan stoppen met werken, maar dat klopt eigenlijk niet - MIE MOERENHOUT
Levenslang wonen wordt ook in de hand gewerkt door de toenemende digitalisering. “Ik stel vast dat verschillende ouderen multimedia omarmen”, aldus Joost Vansteenkiste van de Vlaamse SeniorenSite. “Ze volgen cursussen, gebruiken apps, enzovoort. Het cliché van senioren die digibeten zijn klopt dus niet helemaal.” Waar tot enkele jaren geleden veel senioren niet eens een internetverbinding hadden, stellen ze zich steeds vaker open voor nieuwe technologie. De Moor: “Ook dat kan levenslang wonen makkelijker maken, bijvoorbeeld doordat we aangepaste domotica gebruiken of systemen hebben om bewoners met lichte dementie op afstand te monitoren en te traceren.”
FOKUS-ONLINE.BE
CHRONICLE WOUTER DECAT 15
Werkdruk bij verpleegkundigen iedereen neemt verantwoordelijkheid
Werken als verpleegkundige is een voorrecht. Het is een schitterend beroep. Als verpleegkundigen blijven we telkens mee het verschil maken. Daar kunnen berichten over een hoge workload voor de verpleegkundigen gelukkig niets aan veranderen, toch? TEKST WOUTER DECAT, COÖRDINATOR, ALGEMENE UNIE VAN VERPLEEGKUNDIGEN VAN BELGIË
G
OED NIEUWS! Volgens het jongste SERV-rapport over ‘werkbaar werk in de gezondheids- en welzijnszorg’ scoort de verpleegkunde nog steeds beter dan het gemiddelde op de Vlaamse arbeidsmarkt. Het slechte nieuws? Dat we erop achteruit gaan. Al is dit ook zo bij de rest van de Vlaamse arbeidsmarkt. De woonzorgcentra scoren wel iets lager.
ONTKENNEN DAT VELE verpleegkundigen
binnen de zorgverlening onder druk staan heeft geen zin. Elke openstaande vacature in de zorg is er één te veel. Er is een te lage instroom en tegelijk een grote uitstroom door de vergrijzende medewerkers en de pensioneringsgolf die de zorgsector overspoelt. Bovendien zal de vraag naar zorg door de vergrijzing en verzilvering van de bevolking sterk toenemen. We moeten met minder mensen meer doen en de normeringen zijn niet voldoende aangepast aan de zorgnoden van vandaag. IEDEREEN NEEMT verantwoordelijkheid
op. Onze maatschappij wil de zorg en verantwoordelijkheid voor zieken, zorgbehoevenden en zwaksten ter harte blijven nemen. We kunnen de werkdruk niet afschuiven of minimaliseren onder het mom van flexibiliteit, kwaliteitsbevordering, noodzakelijke vooruitgang of besparingen. DE OVERHEDEN NEMEN initiatieven om
de instroom van zorgverleners in de
zorg te vergroten en de uitstroom te verlagen. Ze zoeken op hun terrein nieuwe paden om zorgverlening te verzekeren. Zorgorganisaties zijn zich bewust van de uitdagingen om het verlies van veiligheid, kwaliteit van zorg en daadkracht te beperken. Ook de zorgvragers zelf vragen hierbij terecht verantwoordelijkheid en empowerment.
Als verpleegkundigen willen wij op een positief assertieve manier onze stem laten horen in het debat over werkdruk
WIJ, ALS VERPLEEGKUNDIGEN, blijven waakzaam, opdat we de zorg voor onze patiënten volhouden zonder uitgeblust of ontmoedigd te raken. Als verpleegkundigen willen wij op een assertieve manier onze stem laten horen in het debat over werkdruk en bouwen aan een vernieuwde organisatie van de zorg. Verpleegkundigen kunnen zich laten bijstaan door andere zorgverleners in multidisciplinair verband en zo de kwaliteit van zorg blijven garanderen. DE KRACHT VAN de professionele
werkattitude van verpleegkundigen is hierbij niet te onderschatten. Zij staan open voor zorgvernieuwing, effectieve samenwerking met collega’s en andere professionals, om prioriteiten te stellen. We vinden het hierbij vanzelfsprekend dat we onze deskundigheid continu op peil houden. Het verpleegkundig handelen is bovendien gebaseerd op wetenschappelijke feiten, op praktijkervaring en op de behoefte van de patiënt. Dit erkennen en beleven, is een krachtig wapen tegen de werkdruk.
alle opleidingen vives.be
· bachelor in de · ergotherapie · logopedie en audiologie · verpleegkunde · voedings- en dieetkunde · vroedkunde · zorgtechnologie · HBO5 verpleegkunde · kort- en langlopende navormingen via dag- of afstandsonderwijs
Lees meer op
FOKUS-ONLINE.BE
INFODAG
#optimalezorg
zaterdag 24 juni van 9 tot 13 u.
smartmediaagency.be
BRUGGE · KORTRIJK · ROESELARE ADV_Nieuwsblad_150x130mm_April2017.indd 1
21/04/17 12:22
SNEL HERSTEL & VEILIG BEWEGEN Alles voor spier- en gewrichtsblessures
ERGOMEDICS. Braces en medische hulpmiddelen
Revalidatie- en thuisoefenmateriaal
Heeft u last van lichaamsblessures? Ongeveer 80% van onze blessures ontstaat door overbelasting van o.a. spieren, gewrichten en pezen. Er moet dan ook worden ingegrepen op onze bewegingen, zodat verdere weefselbeschadiging wordt voorkomen en het natuurlijk herstel kan worden bevorderd.
Heeft u een enkelverstuiking gehad en gaat u naar de kinesist om uw enkel terug op te trainen? Ook thuis kan u uw therapie verderzetten. Ontdek ons gamma thuisoefen- en sportmateriaal zoals o.a. tractiemateriaal, oefenbanden, balanskussens en gewichtsmanchetten
Ontdek het volledige assortiment van braces voor alle spier- en gewrichtsblessures op:
webshop-ergomedics.be
Geblesseerd? Veilig bewegen & sporten? Ontdek ons gamma braces en medische hulpmiddelen
Opleidingen preventie rug- en lichaamsklachten Ongeveer 85% van de bevolking krijgt in zijn leven ooit eens te maken met rugklachten. De oorzaak hiervan is onveilig ruggebruik, en zolang hier niets aan verandert, zal een lumbago onvermijdelijk verergeren naar een hernia.
Rugklachten? Veilig zitten op kantoor, thuis en in de auto? Ontdek ons gamma rug- en zitkussens
De oplossing is opnieuw ergonomisch leren bewegen en veilig ruggebruik hanteren en hierbij kunnen wij u helpen. Maak kennis met STEP BackPerfectÂŽ & de GewichtHeffersTechniek op:
Zwangerschapsrugpijn en bekkeninstabiliteit? Ontdek de zwangerschapsbrace en de bekkenband
Volg ons #ergomedics op
www.step-belgie.com www.ergomedics.be
Bezoek de Blessurotheek of bestel rechtstreeks online op webshop-ergomedics.be
ERGOMEDICS - Jan van Rijswijcklaan 290 - 2020 Antwerpen T 03 248 04 57 - info@ergomedics.be - www.ergomedics.be
Onbeperkt genieten van je vakantie! Kunnen we als rolstoelgebruikers met het openbaar vervoer op uitstap? Welke musea hebben een aanbod voor blinden en slechtzienden? Zijn er reisorganisaties voor personen met een mentale beperking? Welke vakantieverblijven zijn rolstoeltoegankelijk?...
www.visitflanders.com/toegankelijkheid
toegankelijk@toerismevlaanderen.be T +32 (0)2 504 03 40 Ontdek leuke reisverhalen en praktische tips voor een onbekommerde vakantie in Vlaanderen.