Interview: Charlotte Van Brabander

Charlotte Van Brabander ‘De beurs is er voor iedereen’

Financially Independent, Retire Early, ofte: FIRE. Het rentenieren voor millennials is voor steeds meer jonge landgenoten een na te jagen droom. Ook money coach en Vlaanderens enige finfluencer Charlotte Van Brabander (32) is helemaal FIRE.

Van de crèche naar school en eventueel hoger onderwijs, vervolgens dik 40 jaar op de werkvloer en daarna rond je 67e moegestreden met pensioen. Voorwaar, het leven is een apenkot. Dat klinkt niet bepaald als het hoofdingrediënt van een kinderdroom. Maar de millennials zouden zichzelf niet zijn, mochten ze daar geen remedie voor vinden: FIRE. Dat acroniem staat voor Financially Independent, Retire Early. De beweging won de laatste 10 jaar flink aan populariteit onder jongeren. Eerst in de VS, daarna ook in onze contreien. Door doordachter geld te spenderen, maar vooral slim te sparen (lees: beleggen), kom je tot financiële vrijheid. Wie dan met pensioen wil, kan desgewenst die stap zetten.

In het kleine Vlaanderen kwam het fenomeen pas echt op de radar door de controversiële docureeks FIRE: vroeg op pensioen op VRT Max. Als auteur van het boek FIRE, hoe op jonge leeftijd stoppen met werken is Van Brabander een van de personages. Maar waar zij haar kijk op FIRE nuchter en helder uit de doeken doet, verloopt het bij andere personages wat exuberanter. Dat leidde tot een lawine aan reacties over sommige van die praktijken, van ‘pure oplichterij’ over ‘extreem gevaarlijk’ tot ‘crimineel’, waarna de VRT besloot de reeks offline te halen.

“Ze hebben alle extremen uit de FIREgemeenschap samengebracht”, zucht Van Brabander. “Ik kan me er moeilijk mee vereenzelvigen, ik had gehoopt dat het programma herkenbaar zou zijn. Maar als je jezelf in sommige van deze verhalen herkent, is het ronduit gevaarlijk. Anderzijds toont de reeks schrijnend hard dat financiële educatie broodnodig is. Er wordt te weinig over geld gesproken, zeker in Vlaanderen.”

De excessen doen je fronsen. Wat betekent FIRE dan wel voor jou? “Voor mij zijn de eerste twee letters het belangrijkst: Financially Independent. Ik hoef niet zo nodig snel met pensioen te gaan. Het gaat me om vrijheid, zowel op mijn bankrekening als in de rest van mijn leven. Ik zie het als een manier om rust te brengen in mijn mindset. Elke maand gaat een stuk van mijn loon als hr-consulent rechtstreeks naar mijn beleggingsrekening. Zo groeit mijn portefeuille, samen met mijn rendementen. Ook die herbeleg ik dan weer.”

Hoe werkt het precies? “Het FIRE-doel is gebaseerd op de 4 procentregel. Daarmee bereken je welk bedrag je nodig hebt om met pensioen te kunnen. Als je maandelijks 2000 euro uitgeeft, dan heb je elk jaar 24.000 euro nodig. Vermenigvuldig dat met 25 en je komt uit op 600.000 euro. Dat bedrag heb je nodig in je investeringen en beleggingen. Uit die pot kun je dan elk jaar 4 procent nemen om van te leven. Aangezien de beurs het doorgaans beter doet dan 4 procent winst op jaarbasis, blijft je kapitaal aangroeien, terwijl je van de opbrengsten kunt leven. Voor mij ligt dat bedrag niet heel hoog, omdat ik niet de brandende ambitie heb om vroeg met pensioen te gaan.”

Het streefbedrag is dus voor iedereen anders? “Het hangt af van je einddoel en wat je nodig hebt. Als je 100 villa’s nodig hebt om gelukkig te zijn, heb je uiteraard een enorme som nodig. Andere mensen kiezen er net voor om ultrazuinig te leven. Ik zit daar ergens tussenin. Ik koop niet vaak kleren, maar als ik het doe, dan maakt de prijs me niets uit. wie er geen tijd in wil steken. Koop dan ETF’s (passief beheerde beleggingsfondsen, nvdr). Dat is makkelijker dan een paar schoenen bestellen op Zalando.”

Wil je niet bezig zijn met je aandelen? Koop dan ETF’s. Dat is makkelijker dan een paar schoenen bestellen op Zalando.

Ook restaurantjes wil ik me niet ontzeggen. Eigenlijk beschouw ik de twee laatste letters van FIRE als retire easily. Het gaat om onafhankelijkheid van je job, je partner, je ouders, de bank die je leningen moet verschaffen…”

Is dit voor iedereen weggelegd, of past FIRE vooral bij een bepaald type mens? “Iedereen kan hier iets uit halen. We spreken altijd over onze mentale en fysieke gezondheid, maar wat met onze financiële gezondheid? Ik beschouw die elementen als de benen van een driehoek. Ze hebben allemaal invloed op elkaar. Als je financieel niet gezond bent, heeft dat ook invloed op het mentale en het fysieke. Bovendien moeten we toch allemaal met ons pensioen bezig zijn? Door wat te beleggen, wordt het een stuk interessanter.”

Maar dat is minder evident voor mensen die zich geen risico’s kunnen permitteren. Bijvoorbeeld een alleenstaande ouder met een bescheiden inkomen. “Er bestaan verschillende misvattingen over de beurs. Je zou er veel tijd in moeten steken, je zou er veel geld voor nodig hebben, het zou enkel en alleen uit risico bestaan. Maar dat klopt gewoon niet, de beurs is er voor iedereen. Je kunt als belegger gerust klein beginnen. Zet consequent elke maand een deeltje van je loon opzij in je beleggingsportefeuille. Iedereen probeert toch altijd wat te sparen? Hoeveel kinderen krijgen op hun 18de een spaarrekening met 3000-4000 euro? Dan is dat een gemiste kans.”

Hoe start je als nieuwe belegger? “Leer eerst jezelf kennen. Hoe zit je persoonlijkheid in elkaar? Hoe ben je opgevoed met geld? En hoe kun je je budget duurzaam spenderen? Heb je een groot huis nodig, of ben je ook gelukkig met iets kleiners? Daarna moet je leren beleggen. Dat is cruciaal, want zonder kennis wordt het moeilijk. Luister naar podcasts, lees boeken, zo leer je bij. Maar er zijn ook opties voor Welke vuistregels hanteer je best, eens je vertrokken bent? “Koop nooit één aandeel, dat is te riskant. Als morgen blijkt dat Coca-Cola kankerverwekkend is, dan zal ook dat aandeel crashen. Zorg daarom dat je je beleggingen spreidt en op lange termijn werkt. Ja, de beurzen zijn volatiel en nu gaat het slecht. Dat is vooral erg voor de gepensioneerden die nu moeten kapitaliseren. Hun pensioengelden zijn nu verdampt. Maar voor wie op de lange termijn werkt, is dat nu niet erg. Als je horizon ver genoeg ligt, heb je sowieso rendement.”

Welk aandeel moeten we zeker in onze portefeuille stoppen? “Niets is 100 procent veilig, natuurlijk. Al heeft de mens altijd grondstoffen nodig. Die zijn dus wel robuust, maar vandaag de dag ook overpriced. Doe dan maar S&P 500, een tracker van de 500 beste bedrijven van de Verenigde Staten. Die is toch heel betrouwbaar.”

Smart Fact.

Ooit was je een fervent pokerspeler, is die passie er nog? “Ik speel nog wel, maar enkel als hobby en minder intensief dan vroeger. Toen ik studeerde had ik zelfs een topsportstatuut aan de universiteit. Pokerstars (’s werelds grootste pokersite, nvdr) sponsorde me toen. Ze stuurden me de wereld rond. Ik deed 10 à 20 trips per jaar. Zij betaalden alles en gaven me een budget om mee te spelen. Maar dat ligt achter me. Mijn vriend is professioneel pokerspeler. Als hij een toernooi heeft op een leuke locatie, durf ik wel eens aan te sluiten. Dan speel ik een kleiner vrouwentoernooi, gewoon voor de fun.” Aantal jonge beleggers verdrievoudigd Steeds meer jonge landgenoten trekken met hun spaarcenten naar de beurs. Dat blijkt uit een onderzoek van de FSMA, de toezichthouder op de Belgische financiële markten. Die telde in 2021 namelijk 27.447 beleggers tussen de 18 en 29 jaar oud. Twee jaar eerder waren dat er nog maar 10.299. Die beursnovices hebben daarbij duidelijke voorkeuren. Ze verkiezen volgens de FSMA vooral groene of duurzame beleggingen en beleggingsfondsen.

Herbronning nodig voor duurzaam beleggen? Hoewel ze aan populariteit winnen, komt er ook kritiek op de ESG-beleggingsfondsen. Ngo’s bestempelen ze al langer als greenwashing voor de financiële sector. Verschillende instanties lijken die vermoedens te delen. Recent is de politie binnengevallen bij de fondsenafdeling van Deutsche Bank. De Amerikaanse beurswaakhond SEC opende dan weer een onderzoek naar de ESG’s van Goldman Sachs. De duurzaamheidscriteria lijken dringend aan herziening toe.

Exclusiviteit als businessmodel

Hoe maak je als bedrijf de keuze om ofwel een grote doelgroep aan te spreken of eerder te focussen op een specifieke niche? Is er nog plaats voor exclusiviteit in een maatschappij die gestuurd wordt door massaproductie?

Om vandaag als individu of als bedrijf op te vallen in de massa is enige originaliteit en expertise vereist. “Massaproductie is vandaag de norm geworden, maar af en toe moet er tegen de stroom in worden gegaan”, zegt Dirk Willems, sales manager voor Landyachting Europe, invoerder van Dembell, dat zich specialiseert in luxemotorhomes. “Het is zeker niet evident om het volledig over een andere boeg te gooien, maar dat maakt het juist nog interessanter. Dembell heeft de keuze gemaakt om zich volledig te richten op het creëren en perfectioneren van luxemotorhomes. Voordien hadden de twee oprichters het gevoel dat er in de branche van de motorhomes nog iets extra mogelijk was. Een luxueuze touch die tot op heden nog niet aanwezig was op de markt. Dit is niet enkel mogelijk in onze branche, er zijn verschillende goederen en diensten waar een luxenichemarkt voor bestaat. Er zijn meer mensen op zoek naar een vijfsterrenervaring dan je zou denken.”

De andere weg inslagen is dus zeker mogelijk, maar hoe begin je daaraan? Eerst en vooral is het essentieel om te analyseren hoe je als nieuwe speler verandering in de huidige markt kunt brengen. Waarom zouden mensen geïnteresseerd zijn in jouw product? Wat onderscheidt jou van de concurrentie? “Voor we de beslissing namen om met Dembell in zee te gaan, hebben we grondig onderzocht wat er volgens ons nog voor verbetering vatbaar was bij de reeds bestaande motorhomes”, aldus Willems. “Luxemotorhomes bestonden al, maar bij Landyachting Europe zagen we dat er nog geen directe speler was die een volledige luxe-ervaring aanbood die net dat stapje verder ging. Zo zagen we onze kans. Hiermee

konden we de eerste vereiste om iets nieuws te brengen op de markt afvinken. Om ons vervolgens te onderscheiden van de concurrentie kozen we radicaal voor luxueuze kwaliteit over heel de lijn. Dembell motorhomes zijn steeds vervaardigd op basis van een ‘Mercedes-Benz Actros GigaSpace’-vrachtwagenchassis. Het interieur is ontworpen door het Italiaanse huis Galeazzi e Minotti, een gevestigde waarde voor het ontwerpen van luxueuze motorjachten. Binnenin wordt dan ook gebruik gemaakt van materialen zoals keramiek, marmer en eikenhout. Voor de keukens kozen we resoluut voor apparatuur van Miele, Elica en Fisher&Paykel.”

Er zijn meer mensen op zoek naar een vijfsterrenervaring dan je zou denken.

Persoonlijke aanpak

Dit alles schreeuwt exclusiviteit. Hoe specifieker het product, hoe kleiner de doelgroep. In tegenstelling tot massaproductie vereist exclusiviteit een persoonlijkere klantenaanpak. Als je de focus legt op een niche spreek je geen honderd klanten per dag. Misschien heb je er maar tien per jaar. Een goede onderlinge relatie en een luxeservice zijn hierbij een vanzelfsprekend onderdeel. “In onze business is het nodig je klanten door en door te kennen”, zegt Willems. “Deze persoonlijke samenwerking zorgt ervoor dat je je klanten na een tijdje als echte individuen leert kennen. Hierbij is het noodzakelijk om op een respectvolle manier steeds jezelf te blijven. Klanten zullen het snel doorhebben wanneer je een bepaalde rol speelt en om succesvol te zijn moet je het toelaten dat ze je leren kennen. Mensen de nodige gemoedsrust geven is ook wat er in een luxebranche als deze verwacht wordt. Als bedrijf moet je bereid zijn om te doen wat de concurrentie niet doet. Als een van je klanten bijvoorbeeld een technisch probleem heeft met zijn motorhome en in de directe regio geen assistentie kan vinden, mag je niet aarzelen om een medewerker op het vliegtuig te zetten om je klant uit de nood te helpen.”

In een wereld waar massaproductie het voortouw neemt is er met andere woorden zeker ook plaats voor exclusiviteit. Met de nodige kennis, durf en de creativiteit om het anders aan te pakken zijn er zeker mogelijkheden om tegen de stroom in te gaan.

De samensmelting van kennis en expertise over motorhomes en hospitality-units onder andere in motorsport, stond in 2019 aan de wieg van Dembell. Het bedrijf tilt de wereld van de motorhomes naar het volgende niveau en staat garant voor een luxueuze ervaring waar kwaliteit en service primeren. Momenteel richt Dembell zich vooral op de Europese markt met Landyachting Europe BV als sales- en servicepartner voor Benelux, Frankrijk en Zwitserland. www.landyachtingeurope.com

Hoe goed vermogensbeheer een gunstige invloed kan hebben op de erfbelasting

De erfbelasting, die verschuldigd is bij het overlijden van een Belgische inwoner, is progressief. Dat betekent dat die waarschijnlijk snel zal oplopen tot 27 procent in de rechte lijn en zelfs tot 55 procent in andere gevallen. Vermogensplanning heeft tot doel zo goed mogelijk de vermogensoverdracht tussen generaties te regelen.

“E lk successiegeval is uniek”, begint Paul Bonroy. Hij is Head of Technical Life Individual Belgium & Netherlands bij Allianz. “Het hangt onder meer af van de aard van het vermogen – roerende of onroerende goederen bijvoorbeeld – en van de nagestreefde doelstellingen. Gaat het om het behoud van het recht om het geschonken vermogen te beheren, wil men blijven genieten van de inkomsten uit dit vermogen, wil men zelf over het vermogen kunnen beschikken en/of de meerwaarde innen in geval van verkoop van de overgedragen activa, enzovoort. Vermogensplanning gecombineerd met een levensverzekering kan een oplossing dan wel een alternatief zijn om hieraan tegemoet te komen.”

Op maat gemaakte oplossingen

In het kader van een vermogensoverdracht zijn er in elk geval verschillende voordelen verbonden aan het levensverzekeringscontract. “Een van de functies is het gebruik van levensverzekeringen als onderdeel van een vermogensoverdracht”, legt Fabrice Heuts, Commercial Director Life & Health, uit. “Het belang ervan wordt gedeeltelijk verklaard door een belastingstelsel waarvan wordt aangenomen dat de overdracht van activa stevig wordt belast, maar evenzeer door de wil tot behoud van de controle over de overgedragen goederen bij leven. Het is ongetwijfeld op dit domein dat professionals op het gebied van verzekeringen, vermogensbeheer en financieel advies de beste set van oplossingen ter hand hebben, wetende dat het uiteindelijke doel is om een op maat van de klant gemaakte regeling te bieden binnen het geldende wettelijk kader.”

Vermogen flexibel beheren

Verder kan een levensverzekering een alternatief vormen voor een testament, en wel om verschillende redenen. “Zo bieden levensverzekeringen een grotere flexibiliteit aan”, verduidelijkt Paul Bonroy. “Zo kan de begunstigdenclausule met een minimum aan formaliteiten worden gewijzigd, kan de over te maken geldsom al tijdens het leven van de verzekeringnemer ‘opzij’ worden gezet, kunnen extra premies flexibel worden betaald als de verzekeringnemer gaandeweg de ‘schenking’ wil verhogen en kan een gedeeltelijke afkoop worden gedaan indien de verzekeringnemer van plan is het over te dragen bedrag te verminderen.”

Uitstellen naar een latere datum

Maar waarom zou je dan kiezen voor een levensverzekering in de plaats van een schenking? Ook hierop heeft Paul Bonroy een helder antwoord klaar. “In tegenstelling tot traditionele schenkingen maakt een levensverzekering het mogelijk om de effectieve overdracht van het vermogen aan de door de verzekeringnemer aangewezen begunstigde(n) uit te stellen tot een latere datum”, legt hij uit. Hierdoor kan de verzekeringnemer, volgens de voorwaarden van zijn polis, doorgaan met het vrij beschikken over de activa die in de polis zijn gestort en de inkomsten die hierdoor worden gegenereerd. Hij kan ze bovendien tot op zekere hoogte vrij beheren. Verder kan hij de gerealiseerde meerwaarde innen in geval van verkoop van alle of een deel van deze activa. Op elk moment kan hij de identiteit van de begunstigde van de polis wijzigen. Ten slotte kan hij, als de levensverzekering wordt geschonken, voorkomen dat de begiftigde onmiddellijk over het gegeven bedrag kan beschikken, zodat hij zelf nog een regelmatig inkomen kan verdienen – ook al is het geld vooraf geschonken.”

Erfbelasting dekken

Kortom, dankzij de flexibiliteit beantwoordt de levensverzekering aan de meeste doelstellingen die in het kader van vermogensplanning worden nagestreefd. Want uiteindelijk gaat het erom een deel van het erfgoed over te dragen. “De schenking van roerende goederen is een effectief instrument om het vermogen op een gecontroleerde manier over te dragen”, besluit Paul Bonroy.

“Het afsluiten van een verzekeringscontract kan een uitstekend medium zijn om dit soort schenkingen te realiseren. Maar het kan eveneens ook om de fiscale kosten van een erfenis – als zogenaamde erfbelastingverzekering – te dekken. Een makelaar kan u perfect wegwijs maken in de verschillende oplossingen”, concludeert Fabrice Heuts.

De verzekeringnemer kan vrij beschikken over de activa die in de polis zijn gestort en de inkomsten die hierdoor worden gegenereerd.

Paul Bonroy

Head of Technical Life Individual Belgium & Netherlands

Fabrice Heuts

Commercial Director Life & Health

Allianz is een wereldleider in verzekeringen en financiële dienstverlening, met een aanwezigheid in meer dan 70 landen en meer dan 150.000 medewerkers in dienst van 100 miljoen klanten. Allianz Benelux biedt in België oplossingen aan rond beleggingen, vermogensbeheer en pensioenopbouw, met een sterke focus op innovatie en duurzaamheid. Voor de LifeCycle oplossing, een innoverend product rond pensioenplanning, kreeg Allianz in 2022 de Decavi Life Insurance Award voor de categorie Innovatie toegekend.