De geheimen van een gouden slaap

GEZONDHEID

De geheimen van een gouden slaap

Bij een gezonde levensstijl, hoort ook een goede nachtrust. Slaap is belangrijk om je overdag weer fris en fit te voelen. Maar naarmate we ouder worden, verandert onze slaap.

Natuurlijke veranderingen Gemiddeld slapen we een 7 á 8 uur per nacht. In tegenstelling tot wat velen denken, hebben we op latere leeftijd niet minder slaap nodig dan in onze jonge jaren. Wel slapen oudere mensen minder lang aan één stuk door en worden ze ’s nachts vaker wakker. Slaap bestaat uit een afwisseling van lichte slaap, diepe slaap en de REM slaap, waarin de meeste dromen voorkomen. Ook dit ‘slaapritme’ verandert bij het ouder worden. Je brengt minder tijd in diepe slaap door, slaapt over het algemeen lichter en je bent gevoeliger voor omgevingsgeluiden en andere storingen.

Risico op een slaapstoornis Met het ouder worden, groeit de kans op slaapklachten. Slaapstoornissen op hogere leeftijd kunnen te maken hebben met verschillende factoren. Het moeilijker slapen hangt vaak samen met een hogere gevoeligheid voor verstoringen in de slaapomgeving. Maar ook medicatiegebruik, waardoor de slaap verstoord kan raken, speelt een rol. Ook een minder gestructureerd verloop van de dag, waardoor de biologische klok die het slapen en waken regelt verstoord wordt, kan aan de basis van een slaapprobleem liggen. Wanneer is een slaapprobleem echt een probleem? Een slaapprobleem kan heel verschillend zijn. De ene heeft moeite met inslapen, de ander wordt 's nachts vaak wakker of ligt 's ochtends al enkele uren te woelen voor de dag begint. Als dit langer duurt dan 2 maanden, voel je je overdag niet meer goed uitgerust en kunnen de problemen chronisch worden. De meest voorkomende chronische slaapstoornissen zijn slapeloosheid, slaapapneu (adempauzes tijdens slaap) en rusteloze benen (vervelend gevoel, tintelingen of kriebel in de onderbenen, vooral ’s nachts). Slaap je al nachtenlang slecht? Voel je je voortdurend moe? Ben je prikkelbaar of lusteloos? Blijf er niet mee zitten en praat erover met je huisarts. De arts kan samen met jou de oorzaken van jouw slaapproblemen in kaart brengen en naar een oplossing zoeken.

Slaapmiddelen: gevaren en alternatieven Hoe verleidelijk het ook kan zijn om na een langere periode van slecht slapen naar medicatie te grijpen, toch zijn slaappillen geen structurele oplossing. Slaapmedicatie brengt veel risico’s met zich mee zoals

Slaapproblemen kunnen heel verschillend zijn

ongelukken, verslaving, bijwerking en wisselwerking met andere medicijnen. Bovendien dragen veel slaapmiddelen niet bij aan de kwaliteit van je nachtrust. Het lijkt wel zo dat je beter slaapt, maar dat is vooral omdat je je niet meer herinnert dat je wakker lag. Bij slapeloosheid helpt het om na te gaan hoe het gesteld is met je slaappatroon en op zoek te gaan naar de oorzaak van het probleem.

Op de website www.ikblijfmezelf.be kan je je inschrijven voor een zelfhulpmodule wanneer je slaapproblemen ondervindt. Kies hiervoor de doe-het-zelfmodule ‘slaapproblemen’. De tips en oefeningen via de module helpen je op weg naar een gezondere en betere slaap. Uiteraard zijn er persoonlijke verschillen in wat werkt of niet. Maar het loont zeker de moeite om dat voor jezelf uit te zoeken.

Wij wensen je alvast een goede nachtrust toe! Gertie Brouwers

KORTE QUIZ

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8. De uren voor middernacht tellen dubbel. Juist/Fout Een glas wijn voor het slapengaan helpt om beter te slapen. Juist/Fout Een lekker warme kamer helpt bij het slapen. Juist/Fout Als je ouder wordt, verandert je slaap. Juist/Fout Iedereen moet 8 uur slapen. Juist/Fout Gewoon gaan liggen in bed is het beste, de slaap zal uiteindelijk wel komen. Juist/Fout ’s Avonds sporten bevordert de nachtrust. Juist/Fout Tekort aan slaap tijdens weekdagen kan ik inhalen in het weekend. Juist/Fout OPLOSSINGEN:

1. Fout. Deze bewering is niet helemaal waar. Het klopt wel dat de eerste uren slaap meestal van betere kwaliteit zijn omdat dan de diepe slaap overheerst. Maar of dit nu voor of na 12 uur is, maakt niet uit. 2. Fout. Je voelt je misschien wat slaperig door de alcohol en hebt de indruk dat je gemakkelijker inslaapt. De alcohol verstoort echter het natuurlijke verloop van de slaap. Eens het effect van de alcohol is uitgewerkt, slaap je minder diep en word je vaker wakker. Bovendien zweet je meer, moet je vaker plassen, en is de kans op snurken groter. Drink dus met mate, en bij voorkeur ten laatste enkele uren vóór bedtijd. Ook cafeïne, nicotine en zware maaltijden zijn af te raden vlak voor het slapengaan. 3. Fout. Om in slaapmodus te kunnen gaan, laat het menselijk lichaam de temperatuur lichtjes zakken. Ideaal is de temperatuur ongeveer 18 graden Celsius. Voldoende zuurstof in de kamer is belangrijk, dus ook in de winter is verluchten nodig. 4. Juist. Als je ouder wordt, krijg je een meer onderbroken, lichtere en kortere slaap. Het duurt niet alleen langer voor je in slaap valt, ook wordt je slaap oppervlakkiger, omdat je minder diep slaapt.

Het is volstrekt normaal dat je ’s nachts dan vaker wakker wordt. 5. Fout. Die 8 uur is een gemiddelde. Hoeveel slaap iemand nodig heeft verschilt van persoon tot persoon. Belangrijker dan het exact aantal uren slaap, is de slaapkwaliteit. 6. Fout. Als je de slaap niet kan vatten heeft het weinig zin om te beginnen woelen en na te denken of piekeren. Ook schaapjes tellen is geen goed idee. Het zorgt er namelijk voor dat je hersenen actief blijven, terwijl het net de bedoeling is om tot rust te komen.

De beste remedie is opstaan, je zinnen proberen te verzetten en even later nog eens opnieuw proberen. 7. Juist. Het enige waar je rekening moet mee houden, is dat er voldoende tijd is tussen het sporten en het slapengaan. Zeker wanneer het sporten intensief is geweest. Door de lichaamsbeweging stijgt de temperatuur in lichaam en hersenen. Om goed te kunnen slapen, moet de lichaamstemperatuur net een beetje zakken. 8. Fout. Enkele uurtjes langer slapen kan uiteraard geen kwaad, maar het is belangrijk om je slaapritme niet te verstoren. Daarom raden specialisten aan om ook in het weekend op (ongeveer) hetzelfde moment op te staan en te gaan slapen als tijdens de week.

Wie min of meer hetzelfde slaapritme aanhoudt, vermijdt dat de interne klok ontregeld wordt.

Had je minder dan 3 foute antwoorden? Proficiat! Wij moeten je niet veel meer bijleren over de mysteries van de slaap. Had je meer foute antwoorden? Kijk eens op www.ikblijfmezelf.be om meer over slaapproblemen te weten te komen.