Nieuwsbrief
Mantelzorg Steunpunt Mantelzorg, vereniging voor mantelzorgers en gebruikers driemaandelijks tijdschrift | 17e jaargang | juli - augustus - september 2015
Bedankt, mantelzorgers! Jullie zijn van onschatbare waarde.
IN DIT NUMMER 2 Overzicht gemeentelijke mantelzorgpremies 4 Mantelzorg ok, maar zorg voor ondersteuning Mantelzorg eindigt niet in het rusthuis 5 Werkend of niet, elke mantelzorger is gelijk 6 Mantelzorg en werk moeten flexibel op elkaar worden afgestemd. Een gesprek met Fons Leroy. 8 Het beschermingsstatuut in een nieuw jasje 9 Nieuws 11 Activiteiten in jouw regio 12 Train je brein
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 1
08/06/15 15:37
SOCIALE INFO
Overzicht gemeentelijke mantelzorgpremie Antwerpen In dit overzicht vind je welke gemeenten in jouw regio een premie hebben voor mantelzorger of zorggebruiker. Elke gemeente heeft eigen criteria en voorwaarden. Voor meer informatie over de voorwaarden en het aanvragen van de premie kan je terecht bij de vermelde telefoonnummers. Antwerpen
Aartselaar Antwerpen Arendonk
Geen premie Geen premie Mantelzorgpremie
Baarle Hertog Balen Beerse Berlaar Boechout Bonheiden Boom Bornem Borsbeek Brasschaat Brecht Dessel Duffel Edegem Essen Geel Grobbendon Heist op den Berg Hemiksem Herentals
Geen premie Geen premie Mantelzorgpremie Mantelzorgpremie Mantelzorgpremie Geen premie Geen premie mantelzorgpremie Geen premie Mantelzorgpremie Geen premie Mantelzorgpremie Mantelzorgpremie Geen premie Zorgtoelage Geen premie Mantelzorgpremie Geen premie Geen premie Mantelzorgpremie
Herenthout
Mantelzorgtoelage
Herselt Hoogstraten Hove Hulshout Kalmthout Kapellen Kasterlee Kontich Laakdal Lier Lille Lint
Mantelzorgpremie Mantelzorgtoelage Aanvullende steun Geen premie Zorgtoelage Geen premie Mantelzorgtoelage Geen premie Geen premie Thuiszorgtoelage Mantelzorgpremie Mantelzorgtoelage
OCMW Sociale dienst
01 440 10 50
Gemeente OCMW OCMW
01 460 09 60 03 482 49 29 03 460 18 46
OCMW
03 890 60 70
Gemeente
03 650 25 91
Gemeente Gemeente
01 438 90 40 01 530 97 80
OCMW
03 690 05 50
OCMW
01 450 81 10
Dienst Sociale Zaken OCMW (Sociale Dienst) OCMW Stadsbestuur OCMW Hove
01 428 50 50
01 454 89 91 03 340 19 34 03 460 10 80
OCMW
03 641 63 53
Sociale Dienst
01 455 60 04
Malle Mechelen Meerhout Merksplas Mol Mortsel Niel Nijlen Olen Oost Turnhout Putte Puurs Ranst Ravels Retie Rijkevorsel Rumst Schelle Schilde Schoten Sint-Amands
Geen premie Mantelzorgtoelage Thuisverzorgingspremie Mantelzorgtoelage Thuisverzorgingspremie Mantelzorgtoelage Mantelzorgtoelage Thuiszorgtoelage Geen premie Geen premie Mantelzorgtoelage Mantelzorgpremie Geen premie Mantelzorgtoelage Mantelzorgpremie Thuisverzorgingspremie Thuiszorgtoelage Mantelzorgtoelage Mantelzorgtoelage Geen premie Mantelzorgpremie
Sint-KatelijneWaver Stabroek
Mantelzorgtoelage
01 450 21 81
Seniorenconsulent 03 491 67 76 OCMW 01 488 30 90 OCMW 03 460 18 62
Turnhout Vorselaar Vosselaar Westerlo Wijnegem Willebroek Wommelgem Wuustwezel Zandhoven Zoersel Zwijndrecht
Sociaal medische toelage Geen premie Toelage voor thuisverzorging Geen premie Geen premie Mantelzorgpremie Geen premie Mantelzorgpremie Mantelzorgtoelage Geen premie Geen premie Geen premie
OCMW 01 544 52 33 Gemeentebestuur 01 424 99 20 Sociaal Huis 01 463 94 80 Dienst Welzijn 01 433 16 90 Dienst Welzijn 03 444 17 70 OCMW 03 444 16 71 OCMW 03 491 84 10
OCMW OCMW
01 525 83 63 03 890 15 00
OCMW OCMW Dienst financiĂŤn OCMW OCMW OCMW
01 446 24 00 01 438 95 32 03 340 00 00 03 880 58 21 03 871 98 37 03 340 43 10
OCMW 05 246 92 21 Dienst Thuiszorg OCMW 01 531 31 35 Sociale dienst
03 317 18 80
Sociale dienst OCMW
01 450 00 21
Sociale dienst
03 288 20 60
OCMW OCMW
03 355 50 50 03 633 52 10
2
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 2
08/06/15 15:37
Bedankt mantelzorger
Je bent het luisterend oor, de administratieve duizendpoot, de chauffeur, de eerste hulp bij ongevallen, de verzorgende, de kok en de poetshulp. Wellicht ben je nog zoveel meer. Want je bent mantelzorger. Jij zorgt voor iemand die zorg nodig heeft. Wat jij doet voor een ander, vinden wij als mantelzorgvereniging wonderbaarlijk. Wij wensen je een fijne Dag van de Mantelzorg. Laat je op 23 juni ook maar eens in de watten leggen.
Je verdient het!
3
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 3
08/06/15 15:37
DAG VAN DE MANTELZORGER
Mantelzorg oké, maar zorg voor ondersteuning 23 JUNI IS DAG VAN DE MANTELZORGER Op 23 juni is het elk jaar de Dag van de Mantelzorg. Een dag om iederen in de bloemetjes te zetten die regelmatig voor hun dierbaren zorgen. Dankzij hun mantelzorgerskunnen zij langer thuis blijven wonen. Daarom: een dikke merci! Volgens recente cijfers telt Vlaanderen meer dan 140.000 mantelzorgers, een pak meer dan vijf jaar geleden. Door de vergrijzing neemt het aantal zorgbehoevenden dan ook toe. Op vijf jaar tijd steeg dat aantal van 114.000 naar bijna 121.000. Acht op de tien mantelzorgers zorgen vooral voor familieleden. In één op drie gevallen is dat voor een partner. Bij een kwart is het de (schoon)-dochter die zorgt voor een (schoon)ouder. Dat is dubbel zoveel als wat (schoon)zonen
doen. Het zijn dus nog altijd vooral vrouwen die zorgen. Opmerkelijk is dat ook ouderen zelf zorgen voor een ander. Onder de 80-plussers zijn er ruim 15.500 mantelzorgers, onder de negentigers 1000 en er zijn zelfs 13 honderdjarigen die mantelzorgen. Dat er veel mensen aan mantelzorg doen, is alleen maar te bewonderen. Toch mogen we niet vergeten dat deze mantelzorg niet altijd evident is.
Blijven investeren in voldoende ondersteuning voor mantelzorg blijft dan ook essentieel. Hét belangrijkste is dat de mantelzorger er niet alleen voor staat. Gedeelde zorg voorkomt dat de mantelzorger uitgeblust geraakt. Professionele zorg en mantelzorg moeten hand in hand gaan. Ook moeten werkende mantelzorgers hun werk vlot met de zorg kunnen combineren. We blijven ervoor pleiten.
MANTELZORG EINDIGT NIET IN HET RUSTHUIS Dit jaar willen we speciale aandacht vragen voor mantelzorgers van zorgvragers die in een residentiële setting zitten. Want, in tegenstelling tot wat velen denken, stopt het mantelzorgen dan niet. Gitta, lid van de Algemene Vergadering van Steunpunt Mantelzorg en mantelzorger van haar mama, getuigt. “Mijn mama heeft Alzheimer en zit sinds enkele jaren in een woonzorgcentrum. Papa en ik hebben lang voor haar thuis gezorgd, maar dat ging niet meer. De keuze om haar in een woonzorgcentrum te laten verblijven, was niet evident, maar het kon niet anders.” “Sinds mama daar verblijft, is het mantelzorgen niet gestopt voor ons”, vertelt Gitta. “We komen bijna elke dag. Niet enkel om haar een bezoekje te brengen, maar ook om haar te helpen bij
het eten. Daarnaast doe ik ook de was en de strijk voor mama. En voor papa. Ook de administratieve taken neem ik op mij. Om alles voor mama te kunnen regelen, ben ik haar voorlopige bewindvoerder. Mama zelf is wilsonbekwaam.” (Meer informatie over voorlopige bewindvoering vind je op p. 8.) “Dankzij het zorgkrediet dat ik opneem, kan ik dit blijven doen voor mama. Voordien werkte ik voltijds en dan was dit niet mogelijk geweest. En ik wil dit doen. Voor mama, omdat ik merk dat zij er deugd van heeft. En dat geeft heel veel vo l d o e n i n g . Voor mij is het dus essentieel dat systemen als tijdskrediet
blijven bestaan of uitgebreid worden. Ik wil ook zeker niet stoppen met werken”, aldus Gitta. De volledige getuigenis van Gitta kan je terugvinden op onze website: www.devoorzorg.be/mantelzorg of www.bondmoyson.be/mantelzorg (onder het blokje ‘wat is mantelzorg’). Ook vind je er twee andere mantelzorgers die getuigen. Sophie Beyers
4
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 4
08/06/15 15:37
SOCIALE INFO
Werkend of niet, elke mantelzorger is gelijk OPNIEUW REGELING VOOR WERKLOZE MANTELZORGERS
In januari 2015 besliste de regering om werkzoekende mantelzorgers niet langer vrij te stellen. M.a.w., zij moesten beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Deden zij dit niet, kregen ze geen uitkering meer. Een bijzonder fout signaal van de overheid die op hetzelfde moment ook meer wil inzetten op mantelzorg. De maatregel veroorzaakte een golf van protest, onder meer van Steunpunt Mantelzorg.
Een vrijstelling voor werkzoekende mantelzorgers is mogelijk onder bepaalde voorwaarden. De vrijstelling geldt: • als je palliatieve zorg verleent, of • als je zorgt voor een zwaar ziek gezinslid of voor een bloed- of aanverwant tot en met de tweede graad (ouder en kind, (schoon- of half-) broer/zus, grootouder en kleinkind), of • als je zorgt voor een kind met een handicap dat jonger is dan 21 jaar. Je bent wel verplicht om een medisch attest voor te leggen om de zorgnood van de persoon voor wie je zorgt te bewijzen. Per zorgvrager kan maar 1 persoon deze vrijstelling krijgen. In het geval van Lasse krijgt Miet de vrijstelling en kan haar man, Andy, deze dus niet meer krijgen.
En met succes. De regering heeft de afschaffing teruggeschroefd en een duidelijk kader opgesteld voor werkzoekende mantelzorgers. Een kader dat gelijkaardig is als dat van het tijdskredietsysteem voor werkende mantelzorgers. Een eerste gelijkstelling tussen werkende en werkzoekende mantelzorgers.
De tijdsduur van de vrijstelling werd gelijkgesteld met die van de werkende mantelzorgers. Je kan maximum vier jaar de zorg voor iemand opnemen. Je werkloosheidsuitkering valt wel terug tot (maar!) 266 euro per maand. Dit gedurende de eerste twee jaren. Daarna daalt ze naar 216 euro per maand. (zie overzicht)
In de vorige nieuwsbrief (maart 2015) kon je het verhaal van Miet lezen. Miet gaf haar job op om voor haar zoontje Lasse te zorgen. Lasse heeft een uitzonderlijke aandoening en daardoor heel veel zorgen nodig. Dankzij de vrijstelling voor werkzoekende mantelzorgers kon Miet terugvallen op een kleine uitkering zonder beschikbaar te moeten zijn voor de arbeidsmarkt. Zo kon ze voltijds voor Lasse zorgen.
Dorien Vandormael
Soort vrijstelling
Duur
Voorwaarden
Palliatieve zorg
1 maand Verlengen kan 1 keer
Voorafgaande aanvraag, verklaring op eer en een medisch attest
Zorg voor een zwaar ziek gezinslid of voor een bloed- of aanverwant tot de tweede graad
3-12 maanden Verlengen kan met een maximum van 48 maanden in totaal
Voorafgaande aanvraag, verklaring op eer en een medisch attest
Zorg voor een gehandicapt kind dat jonger is dan 21 jaar
3-12 maanden Verlengen kan met een maximum van 48 maanden in totaal
Voorafgaande aanvraag, verklaring op eer en een attest van 66% ongeschiktheid
En nu? Is dit een vooruitgang? Tegenover de situatie op 1 januari 2015 zeker wel. Werkzoekende mensen worden gelijkgesteld met werkende mensen en krijgen ook de mogelijkheid om te mantelzorgen. Maar het bedrag van de uitkering blijft bijzonder laag en wordt beperkt in tijd. Steunpunt Mantelzorg blijft dan ook streven naar een volwaardige regeling voor elke mantelzorger. Voor meer informatie kan je terecht bij je vakbond of de RVA. 5
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 5
08/06/15 15:37
INTERVIEW
Mantelzorg en werk moeten flexibel op elkaar worden afgestemd EEN GESPREK MET FONS LEROY OVER DE COMBINATIE VAN ZORG EN ARBEID Heel wat mantelzorgers hebben naast hun zorgtaken ook nog een gewone job. Hoe belangrijk is het om nog te kunnen blijven werken als mantelzorger? We vroegen het aan Fons Leroy, gedelegeerd bestuurder van VDAB én zelf mantelzorger. “De behoefte aan mantelzorg is zeer groot”, steekt Fons van wal. “Om deze broodnodige mantelzorg mogelijk te maken, is het dan ook belangrijk dat ons sociaal systeem mantelzorg mogelijk maakt. Want ondertussen moeten we met zijn allen ook langer werken. Hierdoor zal de spanning tussen werk en zorg groter worden. Voor de werknemer zelf is het meestal ook belangrijk om te kunnen blijven werken. Een job kan voldoening geven, een financiële zekerheid bieden en belangrijk zijn voor het sociaal contact.” “Zorg en arbeid goed combineren, kan op verschillende manieren. Ten eerste zijn er de mogelijkheden van tijdskrediet of loopbaanonderbreking. Het nadeel is dat de mantelzorger moet inleveren op zijn inkomen. Bovendien behoudt hij niet altijd zijn sociale rechten. Maar een belangrijk voordeel is dat je de band met de arbeidsmarkt niet verliest.” “Al moeten we eerlijk zijn”, gaat Fons verder. “Oneindig tijdskrediet opnemen, is budgettair niet mogelijk. Daarom moeten we ook aan andere pistes denken. Zoals zorgen voor een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Hier moeten we veel meer op inzetten. Het zijn de ondernemingen, de werkgevers, die hier een belangrijke rol in spelen. Wanneer zij bezig zijn met het beleid rond welzijn van hun personeel, moet ook de mogelijkheid van mantelzorg daarin een belangrijk plaats krijgen.”
Mantelzorgvriendelijke werkgevers Volgens Fons is vooral die tweede piste van groot belang. “Voorlopig plaatsen we mantelzorg te veel buiten de arbeidsmarkt. We gaan te veel voor de ‘of-of’-situatie gaan. Of werken, of mantelzorgen. We moeten beiden net integreren. Het systeem moet er zo in bestaan dat we maximaal op de arbeidsmarkt actief kunnen blijven en toch ook de kans krijgen om te zorgen. Als er te weinig mensen aan het werk zijn, kunnen de sociale voordelen immers in het gedrang komen.”
“Wees er fier op als mantelzorger wat je al die tijd verwezenlijkt hebt. Zet dat ook op je CV.”
Kiezen om te blijven werken “Ook moet iedereen altijd in de mogelijkheid zijn om actief te kunnen blijven op de arbeidsmarkt. Het kan niet zijn dat mensen gedwongen worden te stoppen met werken. Wanneer jonge mensen kinderen krijgen, moeten zij nog steeds hun werk kunnen verder zetten. Dat kan via voldoende kinderopvang. Maar ook bij mantelzorg moet dit mogelijk zijn. Het kan niet zijn dat mensen geen andere uitweg zien dan hun werk stop te zetten omdat ze moeten zorgen voor iemand. Daarom ben ik ook geen voorstander van brugpensioen in zijn huidige vorm. Deze mensen worden verplicht de arbeidsmarkt te verlaten. Zelfs als zij dat wensen, is het bijna niet mogelijk voor hen om toch aan de slag te blijven. Mensen mogen niet gedwongen worden om de band met de arbeidsmarkt door te prikken.”
“Mensen lang actief houden, kan alleen maar als we streven naar een maximaal gelukkig leven zoals iedereen dat zelf wil. Een leven waarin je je persoonlijke leven op maat kan combineren met je werk. Je moet met goesting gaan werken, anders ben je niet bereid langer te werken. We moeten naar een flexibele arbeidsmarkt evolueren, waar mensen hun levensloop en –verwachtingen maximaal kunnen combineren met een rol op de arbeidsmarkt.”
6
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 6
08/06/15 15:37
INTERVIEW
En het is de overheid die dit kader moet ontwikkelen volgens Fons. “De overheid moet de combinatie van werk en privé faciliteren. Zo ook van werk en mantelzorg. En dit kan maar wanneer het beleid niet in hokjes denkt. Er moet over de verschillende beleidsdomeinen heen worden gekeken. Welzijn, onderwijs, werkgelegenheid, pensioenen, zelfs huisvesting, enz.” “Want mantelzorg is nodig in een samenleving. Enerzijds heb je de basiszorg die je verleent, als lid van een gezin. Je kinderen groot brengen, maar ook je ouders een handje helpen wanneer ze zelf niet meer goed te been zijn. Anderzijds is er de formele zorg die ook absoluut noodzakelijk is. En daartussen situeert zich de mantelzorg. De drie zaken zijn nodig.” Rijke ervaring Verder wijst Fons ook op de rijke ervaring die mantelzorg kan zijn. Een ervaring die mensen kunnen meenemen naar hun werk. “Het is belangrijk
dat we de periodes waarin we aan mantelzorg doen, ook als belangrijke ervaring beschouwen”, zegt hij. “Je verwerft immers heel wat competenties tijdens het mantelzorgen. Competenties die je ook in een werksituatie kan gebruiken.”
“Mensen mogen niet gedwongen worden om de band met de arbeidsmarkt door te prikken.” “De dingen die je buiten de formele arbeidsmarkt doet, zijn niet onbelangrijk bij het zoeken naar een (nieuwe) job. Naast je werkomgeving, doe je enorm veel ervaringen op die niet mogen genegeerd worden op de arbeidsmarkt.
Laat ons die mantelzorgperiode niet als dode periode beschouwen. En wees er dus maar fier op als mantelzorger wat je al die tijd verwezenlijkt hebt. Zet dat ook op je CV. Zelfs als je werkt of werk zoekt in de ‘hardere’ sector. Competenties als zorgzaamheid, spaarzaamheid en engagement zijn in elke job van tel.” Levenswaarde Fons is, samen met zijn vrouw, ook zelf mantelzorger voor zijn moeder en schoonouders, al wil hij zichzelf zo niet noemen. “Mijn moeder is 85 jaar en woont nog steeds alleen. We gaan haar vaak halen om bij ons op bezoek te komen zodat ze niet alleen is. En we helpen haar met boodschappen en administratieve werkjes. Toch voelt dit niet aan als mantelzorgen. Het is een levenswaarde, het is die basiszorg waar ik het over had. Als lid van het gezin, vind ik het niet meer dan normaal dat ik dit doe voor mijn moeder”, besluit Fons.
Tekst en interview: Sophie Beyers
Het Kennispunt Mantelzorg, een expertisecentrum rond mantelzorg van de Hogeschool West-Vlaanderen, heeft een project lopen rond mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Hierin worden tools ontwikkeld om een mantelzorgvriendelijke cultuur te creëren in ondernemingen. Doel is dat de werknemer die naast zijn job mantelzorger is, deze zorgtaken vlotter kan combineren met zijn werk. Ook heeft het Kennispunt heel wat tips en tricks voor werkgevers. Het kan gaan om simpele dingen, zoals bijvoorbeeld een werknemer de toelating geven continu bereikbaar te zijn per telefoon. Als de zorgbehoevende plots in nood is, kan de werknemer meteen worden bereikt. Dat een mantelzorger aan het werk kan blijven, kan een hele meerwaarde voor hemzelf betekenen. Het geeft financiële zekerheid, maar zorgt ook voor sociaal contact en voldoening. Meer informatie vind je op www.mantelzorgvriendelijk-ondernemen.be. 7
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 7
08/06/15 15:37
NIEUWS
Het beschermingsstatuut in een nieuw jasje DE NIEUWE WET ROND HET BEWIND Sinds 1 september 2014 is de nieuwe wet rond bewindvoering van kracht. Er zijn twee beschermingsmogelijkheden. Naast de gerechtelijke bescherming (het bewind) bestaat er nu ook een mogelijkheid om via volmacht (lastgeving) een buitengerechtelijke bescherming te organiseren. Bewindvoering is een beschermingsstatuut wanneer meerderjarige personen door een lichamelijke of geestelijke gezondheidstoestand niet in staat zijn om zelf te beslissen over hun goederen en/of persoonlijke rechten. Vroeger ging de bewindvoering enkel om financiële zaken, sinds de wijziging van de wet houdt het veel meer in. De nieuwe wet heeft een heel nieuwe visie op de bekwaamheid van de persoon die beschermd moet worden. Vroeger werd er vooral gekeken naar wat je niet meer kon. Nu, met de nieuwe wet, wordt vertrokken van de dingen die je wel nog kan. En dat is een positieve evolutie. De wet biedt bescherming wanneer je je eigen belangen niet kan behartigen en als de rechter vaststelt dat de bescherming niet bereikt kan worden via een buitengerechtelijke weg (zie verder). De gerechtelijke bescherming (het bewind) In het geval van gerechtelijke bescherming buigt een vrederechter zich over de zaak. Hij maakt een begeleiding op maat, waarbij in de eerste plaats naar de mogelijkheden van de betrokkene wordt gekeken. Uitgangspunt is: wat de beschermde persoon zelf kan, doet hij zelf. Iedere persoon heeft de mogelijkheid om vooraf zelf een bewindvoerder te kiezen, via de vrederechter of een notaris. Als je niemand voordraagt, kiest de vrederechter zelf een bewindvoerder. Het bewind kan zowel betrekking
hebben op je goederen als op jouw persoon. Wanneer de vrederechter een beschermingsmaatregel beveelt met betrekking tot de persoon, moet hij de handelingen waarvoor je onbekwaam bent uitdrukkelijk opsommen in zijn beschikking. Voor alle handelingen die niet opgesomd zijn in de beschikking blijf je bekwaam. De vrederechter kan de maatregelen ook beperken in de tijd. Er zijn verschillende manieren van bewindvoering: • Bijstand: je mag zelf handelen, maar je hebt hiervoor de voorafgaandelijke schriftelijke toestemming nodig van de bewindvoerder. • Vertegenwoordiging: de bewindvoerder handelt en beslist in jouw plaats. • Combinaties zijn mogelijk, zo kan iemand jou vertegenwoordigen voor financiële beslissingen, terwijl je wordt bijgestaan voor andere beslissingen. Hoe verloopt de procedure? Jij of een belanghebbende dienen een verzoekschrift in bij het vredegerecht. Het vredegerecht opent een dossier en gaat op zoek naar de beste manier van bewindvoering. Een model van verzoekschrift kan je opvragen op de griffie van het vredegerecht. Dan wordt er een zitting georganiseerd om alle betrokkenen te horen. De vrederechter geeft de voorkeur aan onder andere de ouders, echtgenoot of wettelijk/feitelijk samenwonende om op te treden als bewindvoerder.
De nieuwe wet hecht veel belang aan de vertrouwenspersoon. Hij zal moeten optreden als verbindingspersoon tussen jou en de vrederechter. Hij moet je ondersteunen en overleg plegen met de bewindvoerder. Je kan vooraf je voorkeur voor een vertrouwenspersoon doorgeven aan de vrederechter of aan de notaris. Opgelet: de bewindvoerder kan niet worden aangesteld als vertrouwenspersoon. Buitengerechtelijke bescherming Soms weet je dat je onbekwaam gaat worden, bv. bij de eerste tekenen van dementie of wanneer je weet dat je na een ingreep in coma zal geraken. Op het moment dat je nog over al je mogelijkheden beschikt, kan je via een gewoon geschrift voorzien wie zich over jouw goederen zal mogen ontfermen. Eerst wordt de datum van deze ‘lastgeving’ bepaald. Je kan kiezen voor een vaste datum of dit ook laten afhangen van je toestand. In principe kan je iedereen als lasthebber aanduiden. Al je kinderen, of slechts één van hen. Het kan ook over je partner gaan of zelfs een goede vriend(in). Je mag dit vrij kiezen, maar de lasthebber moet dit wel aanvaarden. Duid je meerdere lasthebbers aan, moet je bepalen wie over wat moet oordelen of indien ze samen moeten oordelen, hoe ze dit moeten doen (bv. met meerderheid van stemmen). De volmacht moet op papier vastgelegd worden. Hierbij moet je duidelijk vermelden wie je aanduidt om jouw belangen waar te nemen en hoe deze dit moet doen. Je kan hierin zo ver gaan als je zelf wilt: zo kan je bijvoorbeeld voorzien dat de lasthebber onroerende goederen al dan niet mag verkopen, hoe deze gelden moet beleggen of de lasthebber schenkingen mag doen en aan wie, enz.
8
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 8
08/06/15 15:37
NIEUWS
Hierna moet dit document officieel geregistreerd worden zodat iedereen weet wie kan optreden als jouw lasthebber. Dit kan je doen via de griffie van de vrederechter van jouw woonplaats of via een notaris. Bij voorkeur deze laatste, want soms is een tussenkomst van hem vereist (bv. wanneer je de lasthebber toestaat om schenkingen uit te voeren). Daarbovenop kan de notaris ook de overeenkomst nalezen en de aandacht vestigen op
eventuele tegenstrijdigheden. Elke wijziging van deze overeenkomst moet geregistreerd worden. Mocht er toch één en ander grondig mis gaan tijdens de uitvoering van een lastgeving, kan iedereen die er een belang bij heeft, aan de vrederechter vragen om tussen te komen en deze lastgeving te beëindigen. Als je op dat moment niet meer bekwaam bent om je eigen belangen te behartigen,
zal de vrederechter meestal besluiten om een ander beschermingsstatuut te voorzien. Jijzelf kan de overeenkomst steeds bijsturen zolang je bekwaam bent. Ontwaak je bijvoorbeeld uit een coma, kan je je belangen terug hernemen. Meer info? Neem contact op met de juridische dienst van je ziekenfonds. Lieselot Vanhove, Dorien Vandormael en Sophie Beyers
KIEZEN VOOR JE TANDEN ziekenfondsen met elkaar gemaakt hebben. Deze nieuwe maatregel kadert in het ‘mondzorgtraject’ en gaat in vanaf 1 januari 2016. Voor personen die recht hebben om een verhoogde tegemoetkoming, gaat de maatregel pas in vanaf december 2016. De maatregel is van toepassing op alle ‘conserverende zorgen’, zoals gaatjes vullen, tanden trekken, …
Kiezen voor je tanden, dat is zorg dragen voor je mond. Want alleen door je tanden te verzorgen, krijg je een gezond en sterk gebit. Maar wat je misschien nog niet wist… Kiezen voor je tanden is ook goed voor je portemonnee. In 2016 riskeer je immers meer te moeten betalen als je dit jaar niet naar de tandarts bent geweest. Maak daarom snel een afspraak bij je tandarts en bespaar.
Wat moet ik doen om zeker niet méér te moeten betalen? Het antwoord is eenvoudig. Ga elk jaar minstens 1 keer naar de tandarts voor een preventieve controle. Dan ben je netjes in orde. Geldt de maatregel ook voor kinderen? Voor kinderen geldt deze maatregel niet. Kinderen en jongeren onder de 18 jaar gaan bovendien gratis naar de
tandarts (opgelet, ‘orthodontie’ valt hier niet onder). Een gezond gebit. En een lagere rekening. Waarom nog twijfelen? Wie regelmatig op controle gaat naar de tandarts, wordt niet enkel beloond door een financieel voordeel. Het is ook de enige manier om een sterk en gezond gebit te krijgen. Maak een afspraak met je tandarts. Doe het vandaag nog. Alle info op www.kiezenvoorjetanden.be of in je ziekenfonds. Kiezen voor je tanden is goed voor je portemonnee. Ga in 2015 nog naar de tandarts en betaal daardoor minder remgeld in 2016.
Ga regelmatig naar de tandarts en bespaar Ga je minstens 1 keer per jaar naar de tandarts op controle, dan betaal jij minder remgeld dan iemand die zelden op controle gaat. Dat is een afspraak die de tandartsen en de 9
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 9
08/06/15 15:37
NIEUWS
HET GOEDKOOPSTE GENEESMIDDEL BIJ DE APOTHEKER: VRAGEN IS BESPAREN! Geneesmiddelen kunnen een flinke hap uit je budget nemen. Vraag daarom naar het goedkoopste geneesmiddel bij de apotheker. Zo krijg je dezelfde kwaliteit tegen de laagste prijs. Dat is niet alleen zo voor medicatie die de dokter voorschrijft. Ook voor medicatie die je zelf aan de apotheker vraagt zoals pijnstillers, neusspray, ontsmettingsmiddel, geneesmiddelen tegen allergie… bestaat er een goedkoper alternatief.
elk geneesmiddel dat in België verkocht wordt bij de apotheker is gecontroleerd en goedgekeurd.
Dezelfde kwaliteit tegen de laagste prijs Door goedkopere geneesmiddelen te kopen bespaar je op de prijs, maar niet op de kwaliteit. Goedkopere geneesmiddelen bevatten dezelfde werkzame bestanddelen als duurdere geneesmiddelen. Ze werken dus even goed. De kwaliteit, de veiligheid en de werking van elk geneesmiddel worden grondig gecontroleerd. Duur of goedkoop,
• Surf naar onze website www.goedkoopstegeneesmiddel.be • Download gratis onze app “Goedkoopste Geneesmiddel” voor iPhone en Android
Zoek zelf en bespaar! Ook jij kan besparen op je pijnstillers, neusspray, ontsmettingsmiddel, geneesmiddelen tegen allergie… Wil je weten hoe? Het goedkoopste geneesmiddel kun je snel en eenvoudig zelf opzoeken:
Vraag altijd naar het goedkoopste geneesmiddel bij je apotheker. Vragen is besparen.
LOKALE VOORZIENINGEN ZIJN EEN RECHT Ga jij af en toe naar de bibliotheek? Gaan je kinderen/kleinkinderen naar de sportclub? Subsidies maken het mogelijk om zaken zoals kinderopvang, cultuur, sport en integratie in jouw gemeente mogelijk te maken. Dankzij deze subsidies blijft het aanbod goedkoop, kwalitatief en aangepast. En daar profiteert iedereen van! Momenteel krijgt iedere gemeente een bepaald bedrag per thema. Ze mogen dat geld dan enkel voor dat thema besteden. Vanaf 2016 wil de overheid dit afschaffen. Iedere gemeente krijgt dan een potje geld waarvan ze vrij mogen kiezen aan wat ze dit uitgeven. Wat kunnen de gevolgen zijn? Een gemeente kan ervoor kiezen om een nieuwe riolering aan te leggen in plaats van kinderopvang te organiseren. Of ze kiezen ervoor om hun begroting in evenwicht te brengen door culturele activiteiten af te schaffen. We hebben dus geen garantie meer dat ieder thema voldoende aandacht krijgt.
Vind jij deze maatregel ook bijzonder hard? Kies dan voor een hart boven hard en teken de petitie. http://www.hartbovenhard.be/ lokale-voorzieningen-zijn-een-recht/ 10
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 10
08/06/15 15:37
AGENDA ANTWERPEN
Workshops rond dementie
Meditatiesessies
Vanaf het moment dat de diagnose dementie gesteld wordt, rijzen er vaak heel wat vragen. Als mantelverzorger voel je je misschien vaak alleen. Deze workshops willen jou als mantelzorger de nodige knowhow bijbrengen, je ondersteunen en begrijpen. Je krijgt alle nodige info en ondersteuning als mantelzorger.
De filmvoorstelling Feel my Love met nabespreking met de cineaste Griet Teck. De film registreert het dagelijkse leven in Huis Perrekes, waar mensen met dementie begeleid wonen.
Sessie 1: “Dementie en nu” – inleidende sessie waar noden en verwachtingen worden besproken Sessie 2: Omgaan met zorg Sessie 3: Omgaan met financiën en veiligheid Sessie 4: Inleven in de leefwereld van demente personen Sessie 5: Omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag/veranderlijk gedrag Sessie 6: Communicatie met personen met dementie Sessie 7: Communicatie tussen mantelzorger/PMD en de familie en/ of omgeving Sessie 8: Gevoelens bij mantelzorger Sessie 9: Zorgbelasting : draagkracht versus draaglast Sessie 10: Coping en zingeving
Wanneer: 21 september 2015 om 19u30 Waar: LDC Den Abeel, Mahatma Gandhistraat 25, Mechelen
Benieuwd hoe je een vertegenwoordiger aanduidt? Lees het op p.8 ‘Het beschermingsstatuut in een nieuw jasje’.
GEZOCHT: vertegenwoordiger voor je rechten als patiënt
Waar en wanneer? Well2DAY-centra: • Antwerpen, Amerikalei 11021/9, 19/10, 16/11, 14/12, 11/1, 25/1, 8/2, 22/2, 7/3, 21/3 • Geel, Werft 59 b 1-6 23/9, 14/10, 18/11, 16/12, 13/1, 27/1, 10/2, 24/2, 9/3, 23/3 • Mechelen, Désiré Boucherystraat 10 21/9, 19/10, 16/11, 14/12, 11/1, 25/1, 8/2, 22/2, 7/3, 21/3 Telkens van 13-16 uur Prijs: 80 euro voor de hele reeks, inclusief de brochure ‘Dementie en nu’ twv. 30 euro. Personen met recht op verhoogde tegemoetkoming betalen 40 euro
Als patiënt heb je een heel aantal rechten i.v.m. je gezondheid en zorgverlening. Als je je patiëntenrechten niet zelf meer kunt uitoefenen, zal iemand anders dat overnemen. Denk er daarom tijdig aan om een vertegenwoordiger aan te wijzen! Meer info over je patiëntenrechten en het aanwijzen van een vertegenwoordiger vind je op de website van het Vlaams Patiëntenplatform:
http://vlaamspatientenplatform.be/themas/patientenrechten of kan je telefonisch opvragen via 016 23 05 26.
Inschrijven: Well2DAY@devoorzorg.be of tel. 03 285 43 53
11
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 11
08/06/15 15:37
ONTSPANNING
SUDOKU
Train je brein
Lid worden van Steunpunt Mantelzorg is gratis! Je krijgt dan onder meer vier keer per jaar deze nieuwsbrief in de bus. Neem snel een kijkje op www.steunpuntmantelzorg.be voor meer informatie.
SUDOKU
5
1 4
5 1 3 1 3 9
8 1
9
5
6
4
9
5 1 4 7
6
4 8
2
7 8
2
7 3
7
7
7 8
2
1 9
3 8 2
3 7 6 Sudoku ABC 8
4
4
Sudoku ABC 9
7
Fouten/wijzigingen in het adres? Kreeg je deze nieuwsbrief met de post, maar was de naam of het adres niet correct? Geef dan even een seintje aan ons secretariaat zodat we je gegevens zo snel mogelijk kunnen aanpassen. Geef ons ook een seintje als je de nieuwsbrief niet meer of via mail wenst te ontvangen.
6 7 2 6
53520-1408-1013
2
Vul de sudoku zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant alle 9 letters eenmaal voorkomen. In de gekleurde balk verschijnt het oplossingswoord. Vul de sudoku zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant alle 9
9
3
7
Steunpunt Mantelzorg vzw Sint-Jansstraat 32-38 - 1000 Brussel ( 02 515 04 42 steunpunt.mantelzorg@socmut.be www.steunpuntmantelzorg.be
6
letters eenmaal voorkomen. In de gekleurde balk verschijnt het oplossingswoord.
R S
I
E
R U
S
R
I
E
U
S E
R
S
E R S
I
O M
R S
O M E O H ZI M
U Z Z M 6
O E U Z
R
UZO MIE SHR ZOM ERS IUH HSU OEI RMZ
RES HUZ OMI ERH UIO SZM ZOE MSR IHU
HMI SOR EUZ UIS MZH REO IRM ZHU OSE
O E
R
Z Z
H
I
E O
I
H U
Colofon Deze nieuwsbrief is de driemaandelijkse infokrant voor mantelzorgers en gebruikers die aangesloten zijn bij Steunpunt Mantelzorg. Redactie: Sophie Beyers, Jannie Hespel, Dorien Vandormael en Lieselot Vanhove Eindredactie: Sophie Beyers Vormgeving en druk: Artoos Verantwoordelijke uitgever: Karin Van Mossevelde
H S U S
E H
I M O R S U Z
E H
I M O R S U Z
6
UZO MIE SHR ZOM ERS IUH HSU OEI RMZ
PAGINA 6 zomerhuis
RES HUZ OMI ERH UIO SZM ZOE MSR IHU
HMI SOR EUZ UIS MZH REO IRM ZHU OSE
PAGINA 6 zomerhuis
839 516 742 285 164 397 453 671 928
Oplossing
521 437 968 146 793 285 612 859 374
764 928 513 397 285 146 879 432 651
PAGINA 5 PAGINA 4 de jeugd is de lente van het leven
12
Van maandag tot donderdag kan je ons telefonisch bereiken tussen 8u en 12u en tussen 13u en 16u. Op vrijdag zijn we er tussen 8u en 12u. Uiteraard kan je ons 24u op 24u, 7 dagen op 7 contacteren via mail of via onze website. We proberen je zo spoedig mogelijk een antwoord terug te sturen.
189716-SOCMUT-NIEUWSBRF juni 2015-ANT.indd 12
UZO MIE SHR ZOM UZO ERS MIE IUH SHR HSU ZOM OEI ERS
RES HUZ OMI ERH RES UIO HUZ SZM OMI ZOE ERH MSR UIO
HMI SOR EUZ UIS HMI MZH SOR REO EUZ IRM UIS ZHU MZH
08/06/15 15:37
671859432 928374651