Nieuwsbrief
Mantelzorg Steunpunt Mantelzorg, vereniging voor mantelzorgers en gebruikers driemaandelijks tijdschrift | 18e jaargang | Juni 2016
DANKJEWEL MANTELZORGERS 23 juni 2016
Dag van de mantelzorg
IN DIT NUMMER 3
Gedeelde zorg, dat is een zorg minder!
4 Toon en Inneke vertellen over hun hulpkanalen 6 Als mantelzorgers medische handelingen uitvoeren 8 Sociale info 10 Ontspanning 11
Activiteiten in jouw regio
MZ PREMIES
Overzicht gemeentelijke mantelzorgpremie Antwerpen Als mantelzorger kan je in bepaalde gemeenten een financiĂŤle tegemoetkoming krijgen omdat je voor iemand anders zorgt. Je ontvangt de mantelzorgpremie maandelijks of jaarlijks. Niet alle gemeenten hebben een mantelzorgpremie. Bovendien zijn de voorwaarden verschillend. Zo zal je in sommige gemeenten moeten voldoen aan een minimumleeftijd en in andere gemeenten wordt verwacht dat je bij de zorgbehoevende inwoont. Ook de bedragen kunnen verschillen. In dit overzicht vind je welke gemeenten in jouw regio een premie hebben voor mantelzorger of zorggebruiker. Voor meer informatie over de voorwaarden en het aanvragen van de premie kan je terecht bij de vermelde telefoonnummers.
2
Aartselaar Antwerpen Arendonk
Geen premie Geen premie Mantelzorgpremie
Baarle Hertog Balen Beerse Berlaar Boechout Bonheiden Boom Bornem Borsbeek Brasschaat Brecht Dessel Duffel Edegem Essen Geel Grobbendon Heist op den Berg Hemiksem Herentals
Geen premie Geen premie Mantelzorgpremie Mantelzorgpremie Mantelzorgpremie Geen premie Geen premie mantelzorgpremie Geen premie Mantelzorgpremie Geen premie Mantelzorgpremie Mantelzorgpremie Geen premie Zorgtoelage Geen premie Mantelzorgpremie Mantelzorgpremie Geen premie Mantelzorgpremie
Herenthout
Mantelzorgtoelage
Herselt Hoogstraten Hove Hulshout Kalmthout Kapellen Kasterlee
Mantelzorgpremie Mantelzorgtoelage Geen premie Geen premie Zorgtoelage Geen premie Mantelzorgtoelage
Kontich Laakdal Lier Lille Lint Malle
Geen premie Geen premie Thuiszorgtoelage Team Sociaal Beleid 03 491 67 76 Mantelzorgpremie OCMW 01 488 30 90 Mantelzorgtoelage 65 + OCMW 03 460 18 62 Geen premie
OCMW Sociale dienst
Gemeente OCMW OCMW
01 440 10 50
01 460 09 60 03 482 49 29 03 460 18 46
OCMW
03 890 60 70
Gemeente
03 650 25 91
Gemeente Gemeente
01 438 90 40 01 530 97 80
OCMW
03 690 05 50
OCMW OCMW
01 450 81 10 015 24 93 50
Dienst Sociale Zaken OCMW (Sociale Dienst)
01 428 50 50
OCMW Stadsbestuur
01 450 21 81 01 454 89 91 03 340 19 34
OCMW
03 641 63 53
OCMW sociale Dienst
01 455 60 04
Mechelen Meerhout Merksplas
Mantelzorgtoelage OCMW Thuisverzorgingspremie Gemeente Mantelzorgtoelage OCMW Sociaal Huis Mol Mantelzorgpremie Gemeente Mortsel Mantelzorgtoelage Dienst Welzijn Niel Mantelzorgtoelage OCMW Nijlen Thuiszorgtoelage OCMW Olen Geen premie Oost Turnhout Thuisverzorgingspremie OCMW sociale dienst Putte Puurs Ranst Ravels Retie
Mantelzorgtoelage Mantelzorgpremie Geen premie Mantelzorgtoelage Mantelzorgpremie in overleg
Rijkevorsel
Thuisverzorgingspremie 65 + Mantelzorgpremie Mantelzorgtoelage Geen premie Geen premie Mantelzorgpremie
Rumst Schelle Schilde Schoten Sint-Amands Sint-KatelijneWaver Stabroek
Mantelzorgtoelage
Vosselaar Westerlo Wijnegem
Sociaal medische toelage Geen premie Toelage voor thuisverzorging Geen premie Geen premie Mantelzorgpremie
Willebroek Wommelgem Wuustwezel Zandhoven Zoersel Zwijndrecht
Geen premie Mantelzorgpremie Mantelzorgtoelage Mantelzorgtoelage Geen premie Geen premie
Turnhout Vorselaar
01 544 52 33 01 424 99 20 01 463 94 80 01 433 16 90 03 444 17 70 03 444 16 71 03 491 84 10 014 46 22 66
OCMW OCMW
01 525 83 63 03 890 15 00
OCMW OCMW
01 446 24 00 01 438 95 32
Dienst financiĂŤn
03 340 00 00
OCMW OCMW
03 880 58 21 03 871 98 37
OCMW 05 246 92 21 Dienst Thuiszorg OCMW 01 531 31 35 OCMW Sociale dienst
03 317 18 80
OCMW Sociale dienst
01 450 00 21
OCMW Sociale dienst
03 288 20 60
OCMW OCMW OCMW
03 355 50 50 03 633 52 10 011 81 05 80
DAG VAN DE MANTELZORG
Deel de zorg, dat is al een zorg minder! 23 JUNI - DAG VAN DE MANTELZORG Annie (58) onderbrak 15 jaar geleden haar job om voor schoonmoeder Simonne (92, zie foto) te zorgen die slechtziend werd. Daarnaast zorgde ze ook voor haar eigen moeder en gezin. Toen ze zelf ziek werd, lukte het niet meer alleen en breidde ze het zorgnetwerk uit. Een goede beslissing, vindt ze zelf. “Mijn man had een drukke job, dus ik hield de drie huishoudens alleen recht. Zowel voor mijn gezin, mijn moeder én schoonmoeder deed ik de boodschappen, de verzorging, de administratie en het huishoudelijk werk. Tijd voor mezelf of ontspanning, was er bijna niet. Op reis gaan met ons gezin, lukte al jaren niet meer.”, zegt Annie.
“Dankzij de hulp van anderen, is de mantelzorg terug haalbaar.” Annie Het werd allemaal te veel Na verloop van tijd werd dit voor Annie te veel. “Ik werd zelf ziek: borstkanker. Na mijn operatie moest ik het kalmer aan doen. Mijn arts adviseerde me om extra hulp in te schakelen. Ik vroeg aan de buurman van mijn schoonmoeder Simonne om een oogje in het zeil te houden. Bij mijn ziekenfonds vroeg ik een rollator en een personenalarmsysteem aan. Zo werd Simonne zelfstandiger en moest ik me niet meer nodeloos ongerust maken.” Professionele hulp inschakelen Dit nam een deel van de last weg die al jarenlang rustte op de schouders van Annie. Na een tijdje, besloot Annie om ook professionele hulp in te schakelen. “Eerst wilde Simonne daar niet van weten. Ze wilde niet dat ‘een vreemde’
haar zou verzorgen. Enkel ik mocht dat doen. Maar toen ik aangaf dat ook mijn eigen moeder zorg nodig had en dat het voor mij nogal veel werd, ging Simonne akkoord.” Professionele hulp inschakelen was bovendien niet zo moeilijk als Annie had gedacht. “Ik nam contact op met de Dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds. Zij kwamen langs en samen bekeken we welke hulp er nodig was. Op enkele weken tijd was de zorg georganiseerd. We schakelden onder andere gezinshulp en poetshulp in. Om de zorg te kunnen betalen, gaf de maatschappelijk werkster ons informatie over welke premies we konden aanvragen. Zo gemakkelijk!”. Tips van Annie voor mantelzorgers 1. Koester je sociaal netwerk “De zorg kan je zodanig opeisen, zodat je al snel geen tijd meer vrijmaakt voor vrienden of familie. Toch zorgt sociaal contact voor energie, afleiding en ontspanning. Vrienden en familie kunnen bovendien een luisterend oor bieden of (tijdelijk) helpen. Het zijn redders in nood. Maak er dus tijd voor.”
Simonne, de schoonmoeder van mantelzorger Annie heeft dagelijks zorg nodig.
2. Aanvaard hulp “Je omgeving zal niet altijd zelf voorstellen om te helpen. Ze willen zich niet opdringen of weten niet goed hoe ze kunnen helpen. Toch staan ze open voor vragen. Toen ik Simonnes buurman aansprak, stak hij graag een handje toe. Hij vond dat normaal. Grijp de hulp die je krijgt met beide handen. Ook al is het moeilijk om de controle los te laten. Voel je niet schuldig. Je bent geen slechte mantelzorger omdat je op anderen steunt.” 3. Schakel beroepskrachten in “De eerste stap naar professionele hulp is niet evident. Maar wacht er niet te lang mee. Het is belangrijk dat je erover praat met de persoon voor wie je zorgt. Doe het stap voor stap. Simonne zag dit ook eerst niet zitten, maar is nu heel tevreden. Ikzelf ben er gelukkiger en rustiger van geworden. Ik heb minder stress en kan betere zorg verlenen, wat mijn relatie met Simonne alleen maar ten goede komt.”
Op zoek naar hulp? Contacteer de Dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds. De Voorzorg Limburg: T 011 24 99 11 of info@devoorzorg.be FSMB Vlaams-Brabant en Brussel: T 02 546 15 12 De Voorzorg Antwerpen: T 015 28 04 55 of dmw.304@devoorzorg.be Bond Moyson Oost-Vlaanderen: T 09 333 55 00 of dmw.bmovl@socmut.be Bond Moyson West-Vlaanderen: T 056 230 230 (optie 2) of dmw.wvl@bondmoyson.be
3
INTERVIEW
Een netwerk om op te bouwen TOON EN INNEKE SCHAKELEN HUN OMGEVING IN BIJ DE ZORG Toon en Inneke hebben twee kinderen: Hanne (12) en Mona (10). Samen wonen ze in een kangeroewoning met de ouders van Toon. Inneke heeft MS. Gelukkig krijgen ze veel hulp van familie en vrienden. Een gesprek over hun leven en omgeving. Negen jaar geleden kreeg Inneke de diagnose van MS. “In het begin weet je niet wat er op je afkomt”, vertelt ze. “Ik heb veel rondgelopen om alle administratie en financiële middelen in orde te krijgen. Pas toen ik bij de sociale dienst van de MS kliniek kwam, werd ik gericht geholpen. Ik had mezelf veel moeite bespaard door daar meteen naartoe te gaan. Je moet dat wel aankunnen natuurlijk, want je ziet daar mensen die al in een verder stadium zitten en je krijgt een blik in een mogelijke toekomst.” “Je moet de diagnose aanvaarden als koppel. En dat vraagt tijd”, vult Toon aan. “In het begin kan er ontkenning zijn, bijvoorbeeld door contact met andere MS-patiënten te vermijden. Er is verdriet dat je samen draagt. Het is soms zwaar, maar je moet daar ook weer door. Je bent op jezelf aangewezen als je ervoor kiest om in een thuissituatie te blijven. Je moet zelf uitzoeken welke financiële premies en welke ondersteuningsmogelijkheden er zijn. Niemand komt je uitleggen wat je moet doen. De MS-kliniek heeft ons wel goed geholpen, en ook de MS liga en de mutualiteit. Er is veel mogelijk in onze samenleving en daar zijn we wel dankbaar voor.” Haalbaar zorgen “Een jaar geleden ben ik gestopt met werken om voltijds voor Inneke te zorgen”, vervolgt Toon zijn verhaal. “Dat kon dankzij het PAB budget. We krijgen een toelage van de overheid waarmee we mijn verlies aan loon compenseren en ook professionele hulp kunnen inschakelen.” “We hebben die keuze samen gemaakt”, gaat Inneke verder. “Het was nodig, voor ons gezin. We krijgen veel hulp van onze ouders en vrienden, 4
maar het werd even te veel. Iedereen leefde op automatische piloot en zat aan zijn grens. De zorg moet haalbaar blijven op lange termijn. In het begin probeerde ik nog zoveel mogelijk zelf. Maar omdat ik een progressieve vorm van MS heb, ga ik snel achteruit. Intussen kan ik niet meer zonder de hulp van anderen, maar die hulp mag hen niet overbelasten.” Toon pikt in: “Nu ga ik stoppen als PAB assistent, maar het budget blijft. Voordien kwam iemand van thuiszorg twee keer per week langs. Nu gaan we thuiszorg dagelijks inschakelen. De moeder van Inneke komt wekelijks een dag en een vriendin van Inneke zal ook één dag per week langskomen. Dat jaar heeft ons geholpen om beter te weten welke zorg nodig is en hoe we die kunnen organiseren.” “Ik had er even genoeg van om altijd vreemden in huis te hebben. Als je een beroepskracht krijgt toegewezen, klikt dat niet per se altijd. Ik heb het geluk gehad dat mijn partner het zag zitten om een jaar te stoppen met werken”, vertelt Inneke. “Maar het is ook een gevaarlijke situatie, niet Toon? Wij praten altijd, over alles. Dat is heel belangrijk. Bij andere koppels is dat misschien minder en dan kan het wegen op je relatie om constant op elkaars lip te zitten. Je blijft elkaars partner. Je mag niet vervallen in
de rol van verzorger en patiënt. Een goede samenwerking is nodig. Ook op de kinderen wil ik niet te veel steunen. Ze zijn nu al wel iets ouder en af en toe vraag ik hen om iets op te rapen of aan te geven, maar zij blijven de kinderen en ik hun moeder, dat mogen we niet vergeten.”
“Op de kinderen wil ik niet té veel steunen. Want zij blijven kinderen en ik blijf hun moeder, dat mogen we niet vergeten.” Inneke
INTERVIEW
Kangeroewonen De ouders van Toon wonen boven Inneke en Toon in een kangeroewoning. Toon legt uit: “Eigenlijk waren we al bezig met de bouwaanvraag voor Inneke ziek werd. In het eerste ontwerp lag de nadruk op de zorg voor elkaar en een betaalbare woning voor ons, maar dat is anders uitgedraaid. Wij kochten de benedenverdieping en hebben de woning aangepast aan een rolstoel, zodat Inneke gemakkelijk kan bewegen.” “Ik ben ergotherapeute van opleiding,”, reageert Inneke, “ dus ik wist wel wat er aangepast moest worden. We zijn er in geslaagd om een woning te creëren die toegankelijk is, zonder dat je meteen ziet ‘dit is een ruimte voor een rolstoelgebruiker’. Eigenlijk kan ik goed mijn plan trekken als Toon even weg is. De buren of ouders zijn altijd dichtbij als ik bijvoorbeeld val of hulp nodig heb. Er is ook een intercomsysteem zodat ik direct in contact sta met de ouders die boven ons wonen.” “Eén à twee keer per jaar zitten we met onze ouders samen om af te stemmen. Dat doen we tijdens een BBQ waarbij we bespreken wie wanneer vakantie neemt en hoe we de zorg organiseren. Twee jaar geleden hebben we tijdens zo’n vergadering beslist om professionele hulp in huis te halen”, zegt Toon. “Je blijft aanmodderen, maar soms kunnen professionele hulp en hulpmiddelen enorm helpen”, legt Inneke uit. “Eerst ging ik zelfstandig naar bed en naar het toilet. Dat was een huzarenstukje en eigenlijk ook gevaarlijk. Het was telkens erg vermoeiend, waardoor ik minder ging drinken zodat ik minder naar het toilet zou moeten. Dat was eigenlijk niet verantwoord en toen hebben we een lift
“Mensen willen graag helpen, maar weten soms niet hoe of hebben het te druk met hun eigen leven.” Toon geïnstalleerd. Nu is Toon ook gerust als hij er even niet is.” Hulp vragen “Je moet hulp durven vragen, maar dat kan ik wel”, lacht Inneke. “Je moet het altijd zelf vragen, mensen staan daar wel open voor, maar zullen het zelf niet snel voorstellen. Ze weten niet welke hulp je nodig hebt. Daarnaast wil je niet als kind behandeld worden en zoveel mogelijk zelf doen. Leren vragen is belangrijk zodat het niet overkomt als een commando of bevel.” “Dat vragen is een leerproces”, zegt Toon. “Ook naar je partner, zodat hij niet het gevoel heeft dat hij alles moet doen”, vult Inneke aan.
“Ik zie vooral bij oudere mensen dat de mantelzorg niet genoeg gedragen wordt door de gemeenschap. Niet alles mag gedragen worden door de kinderen of familie, zij worden al overbevraagd.”
“Een nicht van Inneke woont in onze straat. Ze vertelde me een keer dat ze wat vaker buiten wilde zijn, bijvoorbeeld door wekelijks een wandeling te maken. Toen heb ik gezegd: ‘neem Inneke mee’. En nu gaan ze wekelijks wandelen met zijn tweeën. Mensen willen graag helpen, maar weten soms niet hoe of hebben het te druk met hun eigen leven. Maar veel mensen die elk vele kleine dingen doen, dat is ook mantelzorg”, vertelt Toon. “Iedereen helpt op zijn eigen manier. Bijvoorbeeld mijn moeder is coach en coacht ook Inneke, Jan is eerder de klusser, de moeder van Inneke kookt, … . Ons netwerk en iedereen heeft zijn talent. Zo vullen we elkaar aan.” “Ik zie vooral bij oudere mensen dat de mantelzorg niet genoeg gedragen wordt door de gemeenschap. Niet alles mag gedragen worden door de kinderen of familie, zij worden al overbevraagd. Ons netwerk is niet kleiner geworden, dat zit niet in onze aard”, lacht Inneke. “We gaan nog altijd weg en geven feestjes thuis. Ik kan me daarom voorstellen dat hulp vragen voor sommigen moeilijk ligt, want het vraagt wel een extra inspanning. Als ik bijvoorbeeld op uitstap wil met mijn peter, zoals ik vroeger vaak deed, dan moet ik hem nu vragen om mij op het toilet te helpen. Daar moet je je overheen zetten.” Tekst: Dorien Vandormael
Heb jij vragen over tegemoetkomingen voor personen met een beperking? Neem contact op met de dienst maatschappelijk werk van jouw ziekenfonds of kijk eens op www.bondmoyson.be/pvf en www.devoorzorg.be/pvf.
Inneke 5
INFO
Mag je als mantelzorger insuline toedienen? VERPLEEGKUNDIGE HANDELINGEN DOOR MANTELZORGERS Als mantelzorger heb je misschien al eens een wonde verzorgd of insuline-injecties gegeven aan een zorgvrager. Dit zijn eigenlijk verpleegkundige of medische B-handelingen. Sinds een aanpassing van de Gezondheidswet in 2014 mag je deze medische B-handelingen als mantelzorger uitvoeren. Voordien was dit onwettig, maar werd dit toch vaak gedaan. Om deze handelingen wettig uit te voeren moet je wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Je krijgt een opleiding van een verpleegkundige en je ondertekent een attest, samen met de zorgvrager. Wat zijn medische B-handelingen? Medische B-handelingen zijn bepaalde verpleegkundige technieken. Voorbeelden hiervan zijn; het geven van inspuitingen, sondevoeding geven, het verzorgen van wonden, een stoma verzorgen, steunkousen aandoen, etc.
6
Voorwaarden voor een attest Voor elke handeling die je wil toepassen, moet je een attest verkrijgen om deze handeling te mogen toepassen bij de zorgvrager. Voor die specifieke handeling(en) krijg je dan een opleiding door een (thuis)verpleegkundige.
Voorwaarden: • Je bent iemand uit de directe omgeving van de zorgvrager (een mantelzorger). • Je wordt niet betaald voor de zorg die je verleent. • De zorgvrager geeft jou de toestemming om deze handeling uit te voeren. Als je aan bovenstaande voorwaarden voldoet, dan kom je in aanmerking voor een attest.
GEZONDHEID
Stap voor stap Voor je een attest ondertekent, doorloop je als mantelzorger best volgende stappen:
1
Bespreek met de (thuis) verpleegkundige welke zorg de zorgvrager nodig heeft. Overleg of het een goed idee is dat jij een bepaalde verpleegkundige handeling overneemt. De (thuis) verpleegkundige zal dan nagaan of je hiervoor in aanmerking komt.
2
Betrek de zorgvrager zoveel mogelijk bij het gesprek. Een goede verstandhouding is cruciaal als je een deel van de zorg wil overnemen. Het is belangrijk dat jullie allebei eerlijk aangeven wat jullie van elkaar verwachten. Bespreek dit en probeer tot een beslissing te komen waar iedereen zich goed bij voelt.
3
Voel je nooit verplicht, want zorg opnemen is niet evident. Als je de handeling niet ziet zitten, wees daar dan eerlijk over. Zowel tegenover de (thuis) verpleegkundige als tegenover de zorgbehoevende.
4 De verpleegkundige zal je opleiden volgens een duidelijke procedure en ook nagaan of je de medische techniek voldoende onder de knie hebt. Vervolgens krijg je alle nodige informatie over de mogelijke problemen die zich kunnen voordoen, wat je moet doen in geval van nood en wie je moet contacteren met eventuele vragen. Stel voldoende vragen aan de (thuis)verpleegkundige. Durf gerust extra informatie te vragen wanneer je de uitleg niet goed begrepen hebt. Na de opleiding ontvang je een uitgeschreven procedure over de verpleegkundige handeling in kwestie.
5
Na een geslaagde opleiding zal de (thuis)verpleegkundige drie exemplaren van het attest invullen en ondertekenen. Vervolgens tekenen ook jij en de zorgvrager. Alle partijen ontvangen een exemplaar.
6
Kreeg je een verpleegkundige handeling in het ziekenhuis aangeleerd? Contacteer dan de verpleegafdeling van het ziekenhuis wanneer je vragen hebt over het attest of de aangeleerde handeling.
Wil jij meer weten? • Raadpleeg onze brochure ‘Wegwijs in verpleegkundige handelingen door mantelzorgers’ www.bondmoyson.be/mantelzorgattest www.devoorzorg.be/mantelzorgattest www.fsmb.be/mantelzorgattest • Vraag dit na bij jouw dienst thuisverpleging.
Voordelen Waarom is het nuttig om zo’n attest te hebben?
1
Dit attest geeft je het recht om bepaalde verpleegkundige handelingen uit te voeren. Zonder dat attest is het uitvoeren van deze handeling onwettig.
2
Het attest kan jou en de zorgvrager meer onafhankelijkheid en meer levenskwaliteit geven. Zo hoef je een uitstap niet uit te stellen omdat je op de (thuis)verpleegkundige moet wachten.
3
Dankzij dit attest kan de zorgvrager een ziekenhuis of zorgvoorziening sneller verlaten en kan een opname in een woonzorgcentrum uitgesteld worden.
4
De opleiding en opvolging door de (thuis)verpleegkundige geven je zekerheid over de juiste uitvoering van een verpleegkundige handeling. De handeling wordt ook uitgeschreven in een procedure die je steeds opnieuw kan raadplegen.
5
De zorgvrager kan meestal sneller de nodige zorg krijgen omdat je niet moet wachten op de verpleegkundige. Bovendien weet je precies wie te contacteren en wat je moet doen in noodsituaties.
6
Door je opleiding kan je een verpleegkundige handeling op een correcte manier uitvoeren. Dit is een extra voordeel voor de zorgvrager. Als mantelzorger vul je de (thuis) verpleegkundige zo nog beter aan.
7
Omdat je actief bij de zorg betrokken wordt, zal je relatie met de zorgvrager alleen maar verbeteren. Dit is een extra erkenning voor jou als mantelzorger.
7
1.100
0 1.000
SOCIALE INFO
België België
Brussel Brussel
Vlaanderen Vlaanderen
Wallonië Wallonië
Figuur 1: Gemiddelde kost voor een rusthuisverblijf. Dagprijs en OCMW VZW Privé supplementen. Fig 14 Fig 15
Rusthuisverblijf in Vlaanderen kost 1595 euro per maand
WERKBLAD KATRIEN/supp tot 1.756
1.800
€ 1.725
1.700 1.600 1.500
€ 1.525
1.577
€ 1.600 1.468
1.414
1.362
1.400
1487 euro: zoveel betaal je als rusthuisbewoner gemiddeld elke maand uit eigen zak. In Vlaanderen loopt de gemiddelde kostprijs van een rusthuisverblijf op tot 1595 euro per maand. Maar achter dat gemiddelde gaan soms ook grote verschillen schuil. Dat blijkt uit de eerste rusthuisbarometer van de Socialistische Mutualiteiten.
1.300
€1.500 1.639 € 1.498
1.637 1.534
1.381 1.388
€ 1.518
€ 1.3061.237
€ 1.252
1.200
1.612
€ 1.534
€ 1.264
1.100 1.000 België
Brussel
Alle instellingen € 1.252- € 1.264 € 1.498 - € 1.534 Fig 15
OCMW
Vlaanderen
€ 1.341
VZW
Wallonië
Privé
€ 1.306 - € 1.498 € 1.600 - € 1.725
Figuur 2: Totale kost van een rusthuisverblijf per provincie
Dat een rusthuisverblijf niet goedkoop is, wist je misschien al. Uit de studie van de Socialistische Mutualiteiten blijkt dat je als rusthuisbewoner in België gemiddeld 1487 euro per maand betaalt: 1379 euro voor de dagprijs en 108 euro aan supplementen. De dagprijs is een vast bedrag dat elke bewoner betaalt, de supplementen zijn extra kosten voor bijvoorbeeld geneesmiddelen, de was, drank of transport. Achter de gemiddelde kostprijs gaan ook verschillen schuil. Enkele resultaten: • In Vlaanderen is een rusthuisverblijf het duurst: je betaalt er gemiddeld
gemiddeld duurder dan in een 1595 euro per maand. In Brussel € 1.725 tweepersoonskamer (1471 euro per is dat 1497 euro en in Wallonië € 3000 € 1.600 € 1.525 € 1.534 maand). 1338 euro per maand. Ook binnen € 1.639 2.562 € 1.498 Vlaanderen zijn er prijsverschillen. € 2.500 € 1.518 De rusthuisbarometer vestigt niet 2.045 Antwerpen is gemiddeld de duurste € 1.306 1.976 € 1.252 op prijsverschillen, provincie (1725 euro per maand), € 2000 alleen de aandacht 1.867 1.715 € 1.595 1.586€ 1.264 1.567 maar plaatst ook vraagtekens bij de gevolgd door Vlaams-Brabant € 1.500 1.448 1.344 1.269 betaalbaarheid van de 1.307 rusthuizen. (1639 euro per maand) en Oost1.414 € 1.341 Vlaamse ouderen hebben Vlaanderen (1600 euro per maand). € 1.000 3 op973de 4 1.050 Alle instellingen immers niet voldoende inkomsten • Een verblijf in een OCMW-instelling 1.252- €hun 1.264 rusthuisfactuur € 1.306 - € 1.498 te betalen. is gemiddeld het goedkoopst, zowel€ 500 €om €De 1.498 Socialistische - € 1.534 € 1.600 - €Mutualiteiten 1.725 pleiten in Vlaanderen, Brussel als Wallonië. In Vlaanderen en Brussel is een ver- - dan ook voor een betaalbare en transP5 P10 P25 P50 P75 P90 P95 blijf in een vzw-rusthuis het duurst. parante factuur. Totaalkost rusthuisverblijf Vlaanderen In Wallonië is een rusthuis in de Totaal beschikbaar inkomen alleenstaande 80-plussers, België Meer informatie dekostvolledige stuprivésector het duurst. Figuur 5: Vergelijking van deen totale van een rusthuisverblijf met het totaal beschikbare inkomen van ouderen • Een verblijf in een eenpersoonsdie vind je op www.devoorzorg.be of kamer (1611 euro per maand) is www.bondmoyson.be.
De gemeentelijke mantelzorgpremie anno 2016 Het aantal gemeentes dat een mantelzorgpremie aanbiedt, neemt toe. Dat blijkt uit onze bevraging. In 2015 boden 228 gemeentes de mantelzorgpremie aan. Dat is 74% van alle gemeentes. In 2016 zijn dit er 235 of 76%. Als mantelzorger kan je in bepaalde gemeenten een financiële tegemoetkoming krijgen omdat je voor iemand anders zorgt. Gemeentes mogen zelf beslissen of ze dit aanbieden en hoe ze de mantelzorgpremie invullen. Daarom verschillen de benamingen en voorwaarden van gemeente tot gemeente en liggen ook de bedragen ver uit elkaar. Jaarlijks bellen wij alle Vlaamse gemeenten op om een stand van zaken op te maken. De provincie OostVlaanderen is in 2016 de grootste klimmer met een groei van 43 naar 50 gemeentes die de premie aanbieden. West-Vlaanderen heeft dan weer de 8
grootste spreiding met 97% van de gemeentes die de premie voorzien. In Limburg bieden gemeentes de premie het minst aan en vielen er zelfs drie gemeentes af ten opzichte van 2015. De stijging van het aantal gemeentes is zeer positief en betekent dat er meer aandacht is voor mantelzorgers. Er is echter nog werk aan de winkel, want nog steeds één op vier gemeentes geeft geen mantelzorgpremie. Daarbovenop is een financiële tegemoetkoming alleen niet genoeg. Wij vragen dan ook de gemeentes om naast de premie meer in te zetten op begeleiding en ondersteuning van mantelzorgers. De gemeentelijke mantelzorgpremie is maar een begin
en een manier om mantelzorgers te detecteren. Idealiter bieden de gemeentes ook een infoloket, een goede doorverwijzing naar thuiszorgdiensten en hulp bij de administratie.
Wil jij weten of jouw gemeente de mantelzorgpremie aanbiedt? Neem dan een kijkje op pagina 2 en ontdek welke gemeentes in jouw provincie de premie voorzien.
SOCIALE INFO
Mantelzorg in Nederland DE FAMILIEBANDEN ZIJN NIET STERK GENOEG Nederland schakelt over naar een participatiesamenleving. Hierbij trekt de overheid zich terug en moeten de burgers zelf o.a. zorg organiseren. Er is minder professionele hulp beschikbaar, waardoor er meer zorg moet opgenomen worden door de mantelzorger. Zo kan het zijn dat je als familielid moet meehelpen in het rusthuis waar de zorgvrager verblijft. Maar is die familie daar wel klaar voor? Die vraag stelde Martijn Hogerbrugge zich voor zijn onderzoek. Hij ging na of familiebanden sterk genoeg zijn om de verschraalde zorg van de overheid op te vangen. Hogerbrugge analyseerde familiebanden in Nederland, zo’n achtduizend mensen werden ondervraagd. Een goede relatie is cruciaal Volgens Hogerbrugge zijn vier op de tien relaties tussen ouders en kinderen niet harmonieus. In een harmonieuze relatie is er tenminste eens per maand fysiek en telefonisch contact en was er de afgelopen drie maanden enige vorm van onderlinge hulp. Bij broers en zussen heeft de helft volgens de onderzoeker weinig, slecht of geen contact met elkaar. Hogerbrugge schrijft: “De Nederlandse overheid neemt aan dat familieleden relatief eenvoudig de intensiteit van hun band met een hulpbehoevend familielid kunnen aanpassen. Je neemt dan ineens de zorg op voor je ouders die je bijna nooit ziet. Familiebanden zijn echter niet zo flexibel.”
Daarom twijfelt hij of het overheidsbeleid succesvol zal zijn: “Patronen van contact en hulpuitwisseling tussen familieleden lijken meer bepaald te worden door de historie van een relatie, dan door prikkels van buitenaf.” Iemand verplichten om mantelzorg te doen, is dus geen goede methode. Mantelzorg kan volgens de onderzoeker zelfs negatief uitpakken: als familieleden elkaar de helpende hand toesteken, neemt het aantal onderlinge conflicten vaak toe. “Het valt te bezien of het toegenomen beroep op mantelzorgers op termijn geen negatieve gevolgen heeft voor het algemene welzijn in Nederland”, aldus Hogerbrugge.
En bij ons? In België loopt het anders, maar ook hier verhoogt de druk op mantelzorgers. Steunpunt Mantelzorg verdedigt de belangen van de mantelzorger, want zonder professionele hulp of hulp van niet-familieleden is deze zorg niet draagbaar. Daarenboven moet je als mantelzorger ook de kans krijgen om eens uit te blazen zonder je schuldig te voelen. Wij pleiten dan ook voor een uitgebreid en betaalbaar zorgnetwerk met aangepaste hulp voor iedereen. Bron: www.nrc.nl
Simplified stories BIOGRAFIE STROMAE VOOR PERSONEN MET DEMENTIE Dankzij Simplified stories kunnen personen met beginnende dementie weer lezen. Het eerste boek uit de reeks gaat over de popster Stromae. De biografie werd vereenvoudigd door woorden te schrappen en de lay-out aan te passen. Zinnen werden korter, op iedere pagina staat een samenvattende zin en na ieder hoofdstuk een samenvattende pagina. Op die manier raakt de lezer de draad niet kwijt zonder dat het een kinderboek wordt. Lezer Patrick (een persoon met jongdementie) getuigt: “Nadat ik alle boeken had weggedaan omdat ik ze niet meer begreep, beleef ik nu terug plezier aan het lezen. Maestro Stromae verdient een plaatsje op mijn boekenplank.” Het initiatief voor deze reeks gaat uit van Alzheimer liga Vlaanderen vzw, het regionaal expertisecentrum dementie Paradox en professor Sebastiaan Engelborghs (Universiteit Antwerpen). Ook andere boeken zullen in de toekomst vereenvoudigd worden.
9
ONTSPANNING
Lid worden van Steunpunt Mantelzorg is gratis!
Sudoku
Je krijgt dan onder meer vier keer per jaar deze nieuwsbrief in je bus of mailbox. Neem snel een kijkje op www.steunpuntmantelzorg.be voor meer informatie.
Sudoku ABC Vul de sudoku zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant alle 9 letters eenmaal voorkomen. In de gekleurde balk verschijnt het oplossingswoord.
S M S
I
H
R U
U Z
H
O U M S
R
O
I
53520-1408-1013
Steunpunt Mantelzorg vzw Sint-Jansstraat 32-38 - 1000 Brussel ( 02 515 04 42 steunpunt.mantelzorg@socmut.be www.steunpuntmantelzorg.be www.facebook.be/ ikzorgvooreenander
S Z R M
S
R
S
H U
H
M
E
E H
Fouten/wijzigingen in het adres? Kreeg je deze nieuwsbrief met de post, maar was de naam of het adres niet correct? Geef dan even een seintje aan ons secretariaat zodat we je gegevens zo snel mogelijk kunnen aanpassen. Geef ons ook een seintje als je de nieuwsbrief niet meer wenst te ontvangen.
I M O R S U Z
Van maandag en donderdag kan je ons telefonisch bereiken tussen 8 en 12 uur en tussen 13 en 16 uur. Op vrijdag zijn we er tussen 8 en 12 uur. Uiteraard kan je ons 24 op 24 uur, 7 dagen op 7 contacteren via e-mail of via onze website. We proberen je zo spoedig mogelijk een antwoord terug te sturen. Tot slot kan je ons ook per fax bereiken op het nummer 02 515 03 08.
Colofon Deze nieuwsbrief is de driemaandelijkse infokrant voor mantelzorgers en gebruikers die aangesloten zijn bij Steunpunt Mantelzorg. Oplossing EZH SOI UMR IEU ZRO MHS OUE RIM HSZ
IRU HZM EOS OSH UME RIZ ZHR SEO MUI
Zomerhuis.
OSM ERU IZH ZMR SHI UOE MIS HUZ REO
10
Redactie: Gwen Muylaert, Julie Minnaert, Jannie Hespel en Dorien Vandormael EZHIRUOSM
SOIHZMERU
M R EVandormael OSIZH Eindredactie:UDorien IEUOSHZMR
ZR O UArtoos MESHI Vormgeving en druk: MHSRIZUOE
O U E uitgever: ZHRMIS Verantwoordelijke RIMSEOHUZ Karin Van Mossevelde HSZMUIREO
AGENDA ANTWERPEN
Infosessies Steunpunt Mantelzorg
Mantelzorger? Zorg ook voor jezelf!
In deze vorming kom je alles te weten over zorg dragen voor jezelf als mantelzorger en ondersteuningsmogelijkheden zodat je er als mantelzorger niet alleen voor hoeft te staan. Hoe kan ik binnen de zorg ook aan mezelf denken? Dat is de centrale vraag in deze vorming. Waar: OCMW Oud-Turnhout, Koning Boudewijnlaan 80, Oud-Turnhout Wanneer: 30 juni, 14 uur Inschrijven: 014 46 22 44
Dag van de Mantelzorg Voetverwennerij voor mantelzorgers
Mantelzorgers vergeten soms zichzelf wel eens. De meeste aandacht gaat vooral naar diegene waarvoor ze zorgen. En wie denkt er aan hun? Op de Dag van de Mantelzorg reserveren we graag een plaatsje voor de leden van Steunpunt Mantelzorg in één van onze Well2DAY-centra. Daar trakteren we op een heerlijke voetverwennerij. Je kan kiezen tussen: een voetmassage ter waarde van 30 euro of een pedicure ter waarde van 22 euro.
Wanneer: 23 juni, op afspraak Waar: - Zandstraat 41, Herentals - Amerikalei 110, Antwerpen - Désiré Bouchertstraat 10, Mechelen Inschrijven: 03 285 43 53 of Well2DAY@devoorzorg.be
Activiteiten voor personen met dementie
Museumbezoek voor mensen met dementie en hun mantelzorger
Meer en meer mensen worden geconfronteerd met dementie, maar dat mag hen en ons niet beletten om te genieten van de mooie dingen die een museum te bieden heeft. Meet Me @ M HKA richt de aandacht op de rijke emotionele en intellectuele ervaringen die een museumbezoek kan uitlokken. Door samen naar kunst te kijken, stimuleren we het zelfbewustzijn en de zelfexpressie van de zorgbehoevende. Wanneer: 25 juni, 14-15.30 uur Waar: M HKA, Leuvensestraat 32, Antwerpen Inschrijven: www.zorgbedrijf.antwerpen.be/ komgerustlangs of 03 388 92 44
Familiegroep dementie: De beleving van de mantelzorger Waar: WZC Zusterhof, Gerstraat 67, Geel Wanneer: 9 juni, 19u30-21.30 uur Inschrijven: 0474 49 94 90 of geel@alzheimerliga.be
Praatcafé dementie: Dementie: vriend of vijand? Een toegankelijke lezing over dementie. In het praatcafé dementie brengen we mantelzorgers en familie samen om dementie bespreekbaar te maken. In een ontspannen sfeer maak je kennis met anderen en krijg je nuttige informatie over het thema. Je kan luisteren, ervaringen delen en tips uitwisselen. Zo leer je het dagelijks ‘leven met dementie’ beter begrijpen en leer je er beter mee omgaan. Waar: Bibliotheek Geel, Werft 30 Wanneer: 22 september, 13-15 uur Inschrijven: 014 56 71 31 of may.luyckx@geel.be
11
Dankjewel, mantelzorger!
Jij zorgt voor een dierbare persoon. Dat maakt van jou een mantelzorger. Dankzij jou kan de persoon voor wie je zorgt langer thuis wonen in een liefdevolle omgeving. 23 juni is het Dag van de Mantelzorg. Dat verdient een extra bedankje. Al blijft jullie inzet elke dag van onschatbare waarde. Benieuwd naar hoe wij je kunnen ondersteunen als mantelzorger? Ga dan een kijkje nemen op www.steunpuntmantelzorg.be en www.s-plusvzw.be/mantelzorg.
Vind ons op facebook:
www.facebook.com/ikzorgvooreenander