S magazine december 2016
gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten
EDITIE OOST-VLAANDEREN
KerST(feeST) in heT ZieKenhuiS
GuY peeTerS MiJn cirKel iS rOnd
bOrSTrecOnSTrucTie
13fiTTipS
vOOr de WinTer
SOOrTen, KOSTpriJS en TeruGbeTAlinG
bedplASSen
biJ Kinderen
december 2016
26 4 12
Kerst(feest) in het ziekenhuis
Rode Neuzen Dag
Het ziekenhuis of revalidatiecentrum is misschien niet de ideale plek om Kerst en Nieuwjaar te vieren, maar de verpleegsters, zorgverstrekkers en vrijwilligers doen hun uiterste best om het licht te doen schijnen. S-magazine werpt een blik achter de schermen.
EĂŠn op de vijf jongeren in Vlaanderen kampt met psychische problemen. Om deze jongeren betere hulp te kunnen aanbieden en de problematiek bespreekbaar te maken, organiseren VTM, Qmusic en BelďŹ us de Rode Neuzen Dag. S-magazine sprak met ambassadrice Evi Hanssen.
Guy Peeters
Kiwi, de groene goudklomp
Guy Peeters is eind oktober 65 geworden. Sinds 1988 stond hij onafgebroken aan het hoofd van de Landsbond van Socialistische Mutualiteiten, eerst als algemeen secretaris en nadien als voorzitter. Hij geeft nu de fakkel door, blikt terug en vooruit.
In de top 10 van gezondste fruitsoorten staat de kiwi op de hoogste plaats, als fruitsoort met de hoogste voedingsdensiteit.
32
De maag- en darmspecialist Slokdarmkanker is de meest voorkomende kanker waarmee professor Piet Pattyn van het universitair ziekenhuis Gent te maken heeft. Hij leidt ons rond in de wondere wereld van de maagfauna en darmflora en helpt en passant een aantal fabels uit de wereld.
14
sociale info
consument
4 Kerst in het ziekenhuis 6 Borstreconstructie. Soorten, kostprijs en terugbetaling 26 Rode Neuzen Dag 30 Nieuwe terugbetaling voor wie wil stoppen met roken
25 32 33 36 38
Bedplassen bij kinderen Kiwi. De groene goudklomp Champagne. feesten met bubbels Dolle pret in de kerstvakantie Utopia, waar alles van iedereen is
gezondheid 10 14 34 35
Stappentellers helpen (of niet) De maag- en darmspecialist Gezond zweten 13 fitte wintertips
en verder... 8 11 12 28
PlusMinus Column Bart vandormael Guy Peeters in Close Up Eyecatcher
S magazine december 2016
gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten
EDITIE OOST-VLAANDEREN
KERST(FEEST) IN HET ZIEKENHUIS
13
GUY PEETERS MIJN CIRKEL IS ROND
BORSTRECONSTRUCTIE
13FITTIPS
SOORTEN, KOSTPRIJS EN TERUGBETALING
BEDPLASSEN
BIJ KINDEREN
VOOR DE WINTER
Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten
Het eindejaar komt er in een rotvaart aan. Dat betekent lijstjes maken van wensjes en geschenkjes maar ook terugdenken aan de tops en flops van het voorbije jaar. Wat hebben we allemaal niet beleefd, van dramatische terreuraanslagen in Brussel tot Brexit en Trump. Ook onze gezondheidssector bleef niet gespaard.
Jaargang 44 December 2016
Uitgever-Directeur: Paul Callewaert
Hoofdredacteur: Urbain Vandormael urbain.vandormael@socmut.be
Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Carine Algoet, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Erik Cajot, Luc Carsauw, Renske De Maesschalck, Katrien De Weirdt, Geert Dieussaert, Koen Foubert, Patrick Galloo, Isabel Geenens, Siska Germonpré, Stefaan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Julie Minnaert, Gwen Muylaert, Guy Peeters, Leen Pollentier, Carolien Rietjens, Bruno Ruebens, Sabine Schroeten, Rik Thys, Bart Vandormael, Ivan Van der Meeren, Renée Van der Veken, Priscilla Van Even, Irene Van Humbeeck, Eva Venneman, Daniëlla Verbruggen, Patrick Verertbruggen en Katrien Vervoort.
Adres: S-magazine, Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel Tel. 02 515 05 45 Fax 02 515 17 55 s-magazine@socmut.be www.s-magazine.be
Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000 Abonnement: 10 euro per jaar
een jaar om snel te vergeten Gelukkig was er die mooie nazomer. Maar die weegt niet op tegen de vele dramatische gebeurtenissen en negatieve ervaringen tijdens het afgelopen jaar. 2016 wordt daarom een jaar om snel te vergeten. 2017 kondigt zich op het eerste gezicht niet veel beter aan. Afgaand op de reacties uit het kamp van het artsenkorps moeten we er rekening mee houden dat er geen nieuw tarievenakkoord komt. Dat zou betekenen dat de artsen hun erelonen vrij kunnen bepalen en dat de patiënt moet opdraaien voor het falend gezondheidsbeleid van deze regering. Want die is de grote schuldige voor de onzekere situatie en het grote ongenoegen bij alle betrokkenen, bij de patiënten en ziekenfondsen in de eerste plaats. De minister is haar beloften niet nagekomen en heeft woordbreuk gepleegd. Ook voor de populairste We blijven alles politica van het land wordt 2016 wellicht een jaar om snel in het werk stellen te vergeten.
om onze leden de best De Socialistische Mutualiteiten zullen blijven ijveren voor mogelijke bescherming een tarievenakkoord maar ik vrees dat het vechten tegen de bierkaai wordt. Alle signalen staan op rood, en dat is te bieden. een slecht voorteken. Dat betekent dat wij als socialistische ziekenfonds met een vergrootglas zullen toekijken op de naleving van de wet. We blijven alles in het werk stellen om onze leden de best mogelijke bescherming te bieden. Ondanks alles gaat het leven voort. De eindejaarsfeesten staan voor de deur en dat betekent dat we ons feestelijk zullen uitdossen en genieten van spijs en drank. Ik moet eerlijk toegeven dat ik wel houd van die gezellige eindejaarssfeer, thuis of bij vrienden, bij een frisse pint bier of een lekker glas wijn en een smakelijke maaltijd. In gedachte ben ik bij die mensen voor wie de feesten in een minder aangename sfeer of in een andere omgeving verlopen, in het ziekenhuis of in een revalidatiecentrum. Onze reporters gingen op verkenning en berichten over hoe daar kerst en eindejaar wordt gevierd. En dan blijkt nog maar eens hoe belangrijk een goede gezondheid en een performant gezondheidsbeleid zijn, voor u, voor mij, voor ons allemaal. Voor 2017 wens ik u een voorspoedig, gezond en gelukkig nieuw jaar toe. Paul Callewaert Algemeen secretaris
Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers
3
sociale info
Kerst in het ziekenhuis Het ziekenhuis of revalidatiecentrum is misschien niet de ideale plek om Kerst en Nieuwjaar te vieren, maar verplegers, zorgverstrekkers en vrijwilligers doen hun uiterste best om het licht te doen schijnen. “Ook wie ziek is of zorgen behoeft, heeft recht op prettige eindejaarsfeesten!” “Ondanks alle leed, overheersen de positieve emoties.” Zo vertelt Liselot Thijs, kinesiste in het Revalidatiecentrum van het Jessa Ziekenhuis in Hasselt. “Heel wat patiënten verblijven voor een langere periode in ons centrum. Weken tot zelfs maanden. Het kost nu eenmaal tijd als je na een hersenbloeding of infarct terug moet leren spreken of lopen. Maar: ze herstellen wel. Er heerst hier zeker geen begrafenissfeer. Indien mogelijk brengen onze revalidanten kerstavond en kerstdag
door bij hun familie, om daarna terug te keren. Dat wordt geapprecieerd. Maar ook voor onze patiënten die tussen Kerst en Nieuwjaar bij ons verblijven, proberen we het zo aangenaam mogelijk te maken. Die mensen vinden het prettig om toch een beetje te kunnen vieren. Alle afdelingen worden versierd en voorzien van feestverlichting. Tijdens de week voor Kerst bieden we onze revalidanten een dessertbuffet aan, bereid door het personeel. Dan nodigen we ook de families van de patiënten uit. Elk jaar opnieuw een hartverwarmende dag. Niet enkel onze revalidanten beleven hier mooie eindejaarsfeesten, ook het verplegend personeel. Onze verplegers hebben een beurtrol: het ene jaar werken ze op Kerst, het volgende jaar vieren ze thuis.” “Wij vieren de eindejaarsfeesten samen met onze bewoners”, zegt Chris Kerckhoven van Mané vzw, een voorziening in Maasmechelen voor mensen met een fysieke beperking en/of niet-aangeboren hersenletsel. “Ons dagverblijf is gesloten tussen Kerst en Nieuwjaar,
maar we blijven wel present voor onze permanente bewoners. Dat betekent dat een aantal van onze begeleiders Kerst niet thuis kan vieren, maar daar wordt niet over geklaagd. Het hoort nu eenmaal bij de job. Wat mooi is: tijdens de feestdagen versterkt de verbondenheid tussen onze cliënten en onze begeleiders. We zetten activiteiten op, we kijken samen tv, we bereiden samen een lekker avondmaal … We creëren een huiselijke sfeer, wat fijn is voor iedereen. Daarnaast organiseren we elk jaar een groot kerstfeest, in een opgesmukte zaal, met een muzikaal optreden van onze eigen band en een aangepast menu. Wat staat er op het menu? Bijvoorbeeld: we beginnen met een tomatenvelouté, gevolgd door een zalmcocktail, als hoofdgerecht een aardappelgratin met kalkoensteak en wintergroente, en tiramisu als dessert.” Dat ziet er alvast heel smakelijk uit!
Menu Het kerstmenu van het Jessa Ziekenhuis in Hasselt is een waar huzarenstukje. Maar eigenlijk geldt dat voor élke maaltijd die in het Limburgse ziekenhuis wordt geserveerd, vertelt Ivan Schoofs, het hoofd van de Jessa-voedingsdienst. “We moeten rekening houden met tal van dieetvoorschriften waar onze patiënten zich aan moeten houden. Voor hart- en kunstnierpatiënten, bijvoorbeeld, bereiden we maaltijden zonder zout. Voor diabetici weren we alle toegevoegde suikers. Als we soep maken, en dat doen we elke dag, maken we liefst acht verschillende varianten van die soep: gezeefd, verrijkt, vegetarisch, lactosevrij, glutenvrij … En dan zijn er nog kleine praktische complicaties die we voor ogen moeten houden: we leggen bij voorkeur geen ronde aardappelen op een bord, want dat verhoogt het risico dat ze ervan af rollen wanneer onze verpleegkundigen de schotels bedelen.” Maar goed, we hadden het dus over het kerstmenu van het Jessa Ziekenhuis. Dat menu begint met een groenteroomsoep, gevolgd door een wildragout met hertoginnenaardappelen en een gestoofd peertje en gebakken appel, met als afsluiter een woudvruchtenbavarois. Schoofs: “We doen sowieso elke dag ons best om onze patiënten gezonde en lekkere maaltijden aan te bieden, maar tijdens de eindejaarsfeesten steken we nog een tandje bij.” Bart Vandormael
december 2016 / S-magazine •
5
ods
erreg
: J. H
foto's
sociale info
Borstreconstructie
Soorten, kostprijs en terugbetaling Als je door borstkanker of om een andere medische reden je borst(en) verliest, dan kan je kiezen voor een borstreconstructie. Er bestaan vandaag heel wat verschillende soorten reconstructies. Bespreek de mogelijkheden in jouw specifieke situatie vooraf met je arts. En vraag informatie aan ons ziekenfonds over de kostprijs en de terugbetaling van je reconstructie. Wij maken je wegwijs in de verschillende technieken en het prijskaartje dat eraan vasthangt.
Soorten borstreconstructies Je kan kiezen tussen een borstreconstructie met prothesen (inwendig of uitwendig) of met eigen weefsel (huid, vet en/of een spier).
Welk soort reconstructie?
Prothesen Er zijn 2 soorten borstprothesen: • Uitwendige prothesen Uitwendige prothesen worden door een bandagist gemaakt. Je kan kiezen voor prothesen die je in je beha stopt of prothesen die je op je huid kleeft. • Inwendige prothesen Inwendige prothesen of implantaten worden door een chirurg geplaatst. Ze zijn van siliconen gemaakt of zijn gevuld met een zoutoplossing.
Eigen weefsel Bij een borstreconstructie met eigen
weefsel maakt de chirurg een nieuwe borst met weefsel uit een ander deel van je lichaam. Hij gebruikt huid, vet en/of een spier uit je buik, zitvlak of rug. Het weefsel waaruit je nieuwe borst gemaakt wordt, noemen we een ‘flap’. Er zijn vandaag 3 verschillende technieken mogelijk. • Latissimus dorsi-flap De latissimus dorsi is een brede, platte spier in je rug. Ze bevindt zich net onder je schouder en achter je oksel. Bij deze techniek neemt de chirurg een flap van huid, vet en spier uit je bovenrug en verschuift ze onder je huid naar voren, tot de plaats waar je nieuwe borst moet komen. De bloedvaten van de flap worden niet losgemaakt, maar enkel verschoven. Het nadeel van deze techniek is dat er
Hoeveel kost het?
Is er een terugbetaling van ons ziekenfonds?
Mag het ziekenhuis supplementen vragen?
Uitwendige prothese
Vanaf 200 euro voor de prothese
Ja. Het ziekenhuis regelt de terugbetaling rechtstreeks met ons ziekenfonds.
- Alleen in een eenpersoonskamer - Geen beperking
Inwendige prothese
Tussen 380 en 986 euro voor de prothese
Ja. De terugbetaling hangt af van het type ingreep. Vraag vooraf het akkoord van de adviserend geneesheer.
- Alleen in een eenpersoonskamer - Geen beperking
Latissimus dorsi-flap
488,70 euro voor de ingreep
Ja. Het ziekenhuis regelt de terugbetaling rechtstreeks met ons ziekenfonds.
- Alleen in een eenpersoonskamer - Geen beperking
TRAM-flap
814 euro voor de ingreep
Ja. Het ziekenhuis regelt de terugbetaling rechtstreeks met ons ziekenfonds.
- Alleen in een eenpersoonskamer - Geen beperking
Vrije TRAM-flap
1323 euro voor de ingreep
Ja. Het ziekenhuis regelt de terugbetaling rechtstreeks met ons ziekenfonds.
- Alleen in een eenpersoonskamer - Geen beperking
DIEP-flap in een ziekenhuis dat het akkoord wel ondertekend heeft
3088,40 euro voor de ingreep
Ja. Het ziekenhuis regelt de terugbetaling rechtstreeks met ons ziekenfonds.
- Alleen in een eenpersoonskamer - Beperkt tot 100 % van het ereloon
DIEP-flap in een ziekenhuis dat het akkoord niet ondertekend heeft
1527 euro voor de ingreep
Ja. Het ziekenhuis regelt de terugbetaling rechtstreeks met ons ziekenfonds.
- Alleen in een eenpersoonskamer - Geen beperking
Meer weten over de terugbetaling van ons ziekenfonds voor een borstreconstructie? Surf naar www.bondmoyson.be/borstreconstructie of www.devoorzorg.be/borstreconstructie.
6 • S-magazine / december 2016
sociale info
• TRAM-flap TRAM is de afkorting van ‘Transverse Rectus Abdominis Myocutaneous’. De rectus abdominis is een spier in het onderste deel van je buik. ‘Myocutaan’ betekent ‘spier’ en ‘huid’. Met andere woorden: de chirurg neemt een flap van huid-, vet- en spierweefsel uit de rechte buikspier. De flap wordt onderhuids verschoven naar de plaats waar je nieuwe borst moet komen. Net als bij de latissimus dorsi-flap, worden de bloedvaten dus niet losgemaakt. Het nadeel van deze techniek is dat een deel van de buikspier wordt getransplanteerd, waardoor je buikwand verzwakt en je een grote kans op rugklachten hebt. Er kunnen ook problemen zijn met de bloedvoorziening van de nieuwe borst. • Vrije flap De eerste soort is de vrije TRAM-flap. Net als bij een ‘gewone’ TRAM neemt de chirurg een flap van huid-, vet- en spierweefsel uit de rechte buikspier. Maar in plaats van de flap onderhuids te verschuiven, maakt de chirurg het weefsel volledig vrij, verplaatst het, en verbindt het opnieuw met de bloedvaten in de borstkas. Een tweede soort is de DIEP. DIEP staat voor ‘Deep Inferior Epigastric Perforator’. Hierbij neemt de chirurg alleen huiden vetweefsel, maar geen spierweefsel uit je buik. De bloedvaten die door je buikspier heen lopen (die je spier ‘perforeren’), worden volledig vrijgemaakt, mee verplaatst en onder de microscoop opnieuw verbonden met de bloedvaten in je borstkas. Dankzij de techniek van de vrije flap hoeft er geen weefsel onderhuids verschoven te worden en is de bloedvoorziening van de nieuwe borst beter. Maar deze techniek is ook een pak ingewikkelder dan de 2 andere technieken. De ingreep vraagt meer expertise van de chirurg en kan zo’n 6 tot 7 uur duren.
Na de ingreep
Kostprijs
Een borstreconstructie met eigen weefsel is meer dan een operatie. Na de operatie moet de borst nog wat beter gevormd worden (dat heet ‘remodellage’) en wordt er een tepel op geplaatst. Dan wordt de tepel getatoeëerd, zodat hij een meer natuurlijke kleur krijgt. Alles bij elkaar kan een borstreconstructie met eigen weefsel tot meer dan een jaar duren.
In de tabel op de linkerpagina vind je een beknopt overzicht van het prijskaartje en de terugbetaling van de verschillende types borstreconstructies. Neem contact op met ons ziekenfonds voor meer informatie over de terugbetaling in jouw situatie. Bart Demyttenaere/Gwen Muylaert
Betere terugbetaling voor borstreconstructies met eigen weefsel Voor een borstreconstructie met een vrije flap (vrije TRAM of DIEP) rekenen chirurgen soms torenhoge supplementen aan. Dat gebeurt niet alleen in eenpersoonskamers, maar ook in tweepersoonskamers. Dat laatste is wettelijk niet toegelaten. Deze zogenaamde ‘esthetische supplementen’ bedragen gemiddeld 4000 euro en lopen soms op tot 12 000 euro, een bedrag dat je als patiënt volledig uit eigen zak moet betalen.
foto: S-magazine
vaak niet voldoende weefsel in de rug is om een volledige borst te reconstrueren. Je hebt dan een extra implantaat nodig. Bovendien laat deze ingreep een vrij groot litteken na en kan ze wondproblemen opleveren.
De plastisch chirurgen vonden dat ze te weinig betaald werden voor zo’n complexe ingreep en dat ze dus wel supplementen moesten vragen aan de patiënt. Maar de ziekenfondsen vonden niet dat de patiënt daarvoor moest opdraaien. Het gevolg was een jarenlange onderhandeling tussen chirurgen en ziekenfondsen over een eerlijk ereloon voor een borstreconstructie met eigen weefsel. Vandaag is er eindelijk een akkoord tussen de chirurgen en de ziekenfondsen. Wat is er beslist? • Het ereloon van de chirurg en zijn team ligt nu gemiddeld 75 % hoger dan vroeger. Voor een reconstructie met een DIEP-flap krijgt de chirurg nu een ereloon van 3088,48 euro voor 1 borst en 4693,06 euro voor 2 borsten. Ons ziekenfonds betaalt dit bedrag. • Als patiënt hoef je geen supplementen meer te betalen als je voor een tweepersoonskamer kiest. Kies je voor een eenpersoonskamer, dan betaal je een supplement van maximaal 100 % van het ereloon voor de ingreep. Dat is 3088,48 euro voor 1 borst of 4693,06 euro voor 2 borsten. Opgelet! Elk ziekenhuis beslist zelf of het de overeenkomst respecteert of niet. • Ga je naar een ziekenhuis dat het akkoord ondertekend heeft, dan gelden de afgesproken erelonen en maximale supplementen. • Ga je naar een ziekenhuis dat het akkoord niet ondertekend heeft, dan kan de chirurg jou nog altijd onbeperkt supplementen vragen. Surf naar www.bondmoyson.be/borstreconstructie of www.devoorzorg.be/borstreconstructie voor een lijst van de ziekenhuizen die de overeenkomst respecteren.
december 2016 / S-magazine •
7
door Urbain vandormael
PLUSMINUS VerkoperS moeten OUDE MATRASSEN TERUGNEMEN Volgens cijfers van de Vlaamse overheid worden elke dag zo’n duizend matrassen afgedankt, op jaarbasis zijn er dat ruim 400.000. Die belanden in het lokale containerpark, of langs de weg. De Vlaamse regering wil dat de verkopers oude matrassen terugnemen en heeft de industrie gevraagd een zogenaamde aanvaardingsplicht uit te werken tegen 1 januari 2018. Verwacht wordt dat plannen worden uitgewerkt om oude matrassen te recycleren. Maar die moeten dan vooraf worden ontmanteld en dat lijkt makkelijker gezegd dan gedaan. De industrie denkt er ook over na voor nieuwe matrassen materialen te gebruiken die makkelijk te recycleren zijn. Of een en ander ertoe zal leiden dat matrassen duurder worden, is nog niet bekend. Wie vandaag een ijskast koopt, betaalt een paar euro’s extra voor een zogenaamde Recupelbijdrage, bedoeld om oude elektro in te zamelen en te recycleren.
Verkoop DIGITALE ABONNEMENTEN StijGt De kranten van Mediahuis verkochten het voorbije jaar 37.299 digitale abonnementen, of een stijging met 13,5 procent. Bij de Persgroep steeg het aantal digitale abonnementen met maar liefst 40 procent, of zo’n 10 procent van het totaal aantal abonnementen. Het Laatste Nieuws, De Morgen en De Standaard zijn de grootste stijgers. De totale Belgische krantenmarkt ging in 2015 met 2,3 procent achteruit.
TREINTICKETS 3 PROCENT DUURDER VanaF 1 FeBruari 2017 De NMBS verlaagt aan de ene kant de service aan de treinreizigers door minder treinen in te zetten en trajecten in te korten, aan de andere kant verhoogt de maatschappij de prijzen met gemiddeld 2,6 procent voor een standaardbiljet. De minimumprijs voor een biljet in tweede klasse stijgt van 2,10 naar 2,20 euro. Ook de prijs van de Key Card, een biljet voor tien korte ritten, gaat omhoog van 21 naar 22 euro. De treinabonnementen worden gemiddeld 3,38 procent duurder. De verhoging voor 2017 is fors hoger dan die voor 2016; toen stegen de prijzen met gemiddeld 1,21 procent.
onZe AfWEER VerZwakt in de winter Waarom zijn mensen meer ziek in de winter dan in de zomer? Omdat ons afweersysteem in de zomer actiever is dan in de winter. Dat verklaart deels waarom mensen vaker ’s winters griep krijgen en verkouden worden. En waarom mensen ’s zomers vaker last hebben van ontstekingen die veroorzaakt worden door een overactief immuunsysteem, zoals jicht.
Met een snelle elektrische fiets mag je niet op jaagpaden of fietsostrades, omdat ze door de overheid gelijkgesteld worden met bromfietsen klasse B, want ze hebben dezelfde maximumsnelheid van 45 km/u. Een beslissing die haaks staat op een ander besluit van de overheid, dat werknemers wil aanmoedigen om met de elektrische fiets naar het werk te rijden. De nieuwe regeling verplicht de lokale besturen ertoe extra borden aan te brengen
8 • S-magazine / december 2016
op routes die verboden zijn voor de snelle elektrische fietsen. vlaanderen telt zo’n 1.000 jaagpaden langs de kanalen, reken uit hoeveel extra borden er nodig zijn. En hoeveel geld dat opnieuw gaat kosten, want de borden moeten ook nog eens geplaatst worden. De meeste gemeentebesturen staan niet te springen om de signalisatie aan te passen en zullen de politie wellicht vragen om niet
meteen op te treden tegen de eigenaars van elektrische fietsen die het verbod aan hun laars lappen. Waardoor er opnieuw meer ongevallen met fietsers zullen gebeuren. Wil je weten waar je (niet) mag rijden met je elektrische fiets? vraag de gratis brochure ‘Iedereen veilig op weg’ aan je provinciale S-Plus- of vfGsecretariaat. Of download ze op www.s-plusvzw.be/iedereen-veilig-op-weg of www.vfg.be/iedereen-veilig-op-weg.
foto’s: S-magazine
duiZenden eXtra Borden nodiG Voor ELEKTRISCHE fIETS
SLAPEN IS GOED Voor Het GEHEUGEN Voldoende slaap is belangrijk voor de gezondheid van de hersenen. De hippocampus, een belangrijk deel in onze hersenen dat zorgt voor het opslaan van nieuwe informatie in het geheugen, regenereert zich tijdens het slapen. Omdat onze hersenen geen lymfenetwerk bezitten, stromen de afvalstoffen via de buitenkant van de bloedvaten weg. De nachtrust zorgt ervoor dat de hersencellen krimpen waardoor er plaats vrijkomt voor het wegvloeien van de afvalstoffen. Hierdoor kunnen de hersencellen opnieuw optimaal communiceren en nieuwe verbindingen maken.
GEEN SNEL INTERNET in 230.000 waalSe woninGen 230.000 woningen in ons land kunnen niet aangesloten worden op het internet omdat er geen downloadsnelheid van meer dan 30 megabit per seconden (Mbps) beschikbaar is. Opmerkelijk is dat die allemaal in Wallonië zijn gelegen, veelal in de Ardennen en de Oostkantons. Het gaat om afgelegen dorpen met een laag inwonersaantal. Voor de operatoren is het te duur om daar het netwerk te moderniseren. De zogenaamde ‘witte zones’ verhinderen dat de regering haar belofte nakomt om tegen 2020 alle gezinnen te voorzien met een internetverbinding van meer dan 300 Mbps.
PANCREASKANKER rukt op Na long- en darmkanker is pancreaskanker de meest dodelijke kanker in Europa. Op jaarbasis gaat het om zo’n 91.500 mensen die overlijden aan kanker van de alvleesklier. Daarmee wipt pancreaskanker over borstkanker. Dat is een opmerkelijke evolutie en heeft ermee te maken dat deze vorm van kanker moeilijk is op te sporen in een vroeg stadium en nog moeilijker te behandelen. Een operatie, al dan niet in combinatie met chemotherapie, is op dit moment de enige behandeling die kans geeft op genezing. Maar zelfs na een geslaagde operatie hervallen de meeste patiënten. Omdat de ziekte meestal wordt ontdekt als er al uitzaaiingen zijn en een operatie niet meer kan baten, zijn de overlevingskansen bijzonder somber. Vier jaar na de diagnose leeft nog slechts 5 procent. De gemiddelde levensverwachting bedraagt één jaar. Omdat almaar meer mensen de ziekte krijgen, gaan er ook steeds meer mensen aan dood. Over de oorzaken zijn wetenschappers het niet altijd eens. Roken is vermoedelijk een uitlokkende factor, ook zwaarlijvigheid wordt als een risicofactor gezien. Over de hele wereld beschouwd komt pancreaskanker vaker voor bij mensen met een hogere sociaaleconomische status. Een bevolkingsscreening voor pancreaskanker bestaat in ons land niet, omdat artsen niet weten wie hiervoor in aanmerking komt. De symptomen zijn vaag en komen vaak laat.
NIEUWE TELEvISIEZENDER op komSt Begin volgend jaar komt er een nieuwe televisiezender bij in je digitale aanbod. Viceland wordt een lifestyle- en cultuurzender voor millennials, de generatie geboren tussen 1980 en 2000. Onderwerpen die aan bod komen zijn muziek, eten, technologie, mode en seks. viceland is een initiatief van Vice Media, een bedrijf met een internationaal netwerk van digitale platformen en een tv- en filmproductiebedrijf. Tot voor kort kon Viceland enkel in Canada en de verenigde Staten worden bekeken, maar vanaf volgend jaar breidt het uit richting Europa. december 2016 / S-magazine •
9
foto: S-magazine
gezondheid
STAPPENTELLERS HELPEN (of niet) Een stappenteller helpt je niet om te vermageren. Maar niet getreurd: het moderne speeltje zet je wel aan tot meer lichaamsbeweging. En als dat lukt, heb je al half gewonnen. Elke stap telt! Wat als 1000 diëten niet helpen? Veel mensen met overgewicht zoeken heil in een stappenteller. Die apparaatjes worden door tal van hartstichtingen en overheden aangeprezen omdat ze niet enkel goed zijn voor het hart en de conditie, maar ook helpen om je gewicht onder controle te houden. Dat laatste klopt echter niet, zo blijkt uit een recente Amerikaanse studie (uitgevoerd aan de University of Pittsburgh) bij 500 mensen met overgewicht. Gedurende een periode van
Huur of koop een stappenteller “10.000 stappen Vlaanderen”, een initiatief van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie, biedt je de kans om een stappenteller te huren. Ideaal voor wie het apparaatje te duur vindt of nog overtuigd moet worden van de werking en voordelen ervan. Meer informatie vind je op www.10000stappen.be. Al overtuigd van het nut van een stappenteller? Koop er dan eentje in een medische shop van ons ziekenfonds. Vind een medische shop in je buurt op www.bondmoyson.be/mediotheek of www.devoorzorg.be/mediotheek. Wandel je liever in groep? Dat kan in een van de clubs van S-Sport in je buurt. Bekijk het aanbod op www.s-sport.be.
10 • S-magazine / december 2016
twee jaar kreeg één helft van de proefpersonen een stappenteller, terwijl de andere helft het zonder moest doen. En wat bleek: de groep met stappenteller had aan het einde van het onderzoek gemiddeld 3,6 kilo verloren, de groep zonder stappenteller gemiddeld 5,9 kilo. Hoofdonderzoeker John Jakicic ziet verschillende verklaringen voor deze opmerkelijke resultaten: “Mensen zijn gemotiveerd als ze aan de slag gaan met een nieuw gadget, maar na verloop van tijd verslapt hun interesse. Dat hebben we ook bij onze proefpersonen vastgesteld. Wat ook zou kunnen meespelen, is dat personen met een stappenteller vinden dat ze die cupcake wel verdiend hebben als ze hun gewenste aantal stappen hebben gehaald. Of misschien zijn ze zo gefocust op hun stappensaldo dat ze hun eetgedrag uit het oog verliezen.”
20 minuten wandelen Dus weg met die stappenteller? Neen, zeker niet! Het is voldoende aangetoond dat het apparaatje mensen aanzet tot meer lichaamsbeweging. En dat is een goede zaak, ook als je er niet tegelijk in slaagt om kilo’s kwijt te spelen. Als je elke dag 2000 stappen meer zet dan je gewoon bent, verlaag je je risico op een hartinfarct met liefst tien procent. Als je dat verhoogde stapritme langer dan een jaar volhoudt, verkleint je risico op een hartinfarct zelfs met achttien procent. Die cijfers komen van een onderzoeksteam van de Britse University of Leicester en de
Amerikaanse Duke University School of Medicine, die ruim 9000 mensen met een verhoogd risico op diabetes type 2 op weg probeerde te zetten naar een meer actieve levensstijl door hen een stappenteller te geven. De deelnemers werden gemiddeld zes jaar gevolgd. Zowel mannen als vrouwen, zowel rokers als niet-rokers, zowel dikke als slanke deelnemers, zowel jongeren als ouderen boekten duidelijke gezondheidswinst door 2000 extra stappen per dag te zetten. Dat komt neer op een wandeling van 20 minuten. De studie is gepubliceerd in het gezaghebbende medische vakblad The Lancet. En dat is niet alles: wandelen, met afstand de eenvoudigste vorm van lichaamsbeweging, geeft je meer energie en spierkracht, versterkt je uithoudingsvermogen en je afweersysteem, houdt je gewrichten soepel en je cholesterol op peil, verlaagt je bloeddruk en stress … Waarop wacht je nog?
10.000 stappen Een gezond “wandeldieet” bestaat uit 10.000 stappen per dag. Maar dat blijkt voor velen onder ons een onhaalbare opdracht. Amper drie op de tien Belgen bewegen voldoende. Enkele klinkende cijfers afkomstig van het Universitair Sportcentrum van de KU Leuven: de Vlaming brengt gemiddeld 75 procent van de dag zittend door, ligt 22 jaar van zijn leven in bed, zit één jaar op het toilet, suddert zeven jaar voor zijn tv en slijt “ontelbare” uren in de wagen,
gezondheid
aan tafel of voor de computer. “Onze omgeving en samenleving zijn zo georganiseerd dat lichaamsbeweging overbodig is geworden”, zo stelt de KU Leuven. Klopt, maar het is evenzeer waar dat we zelf te weinig moeite doen om de benen te strekken. Veelzeggend: 42 procent van de Vlamingen gebruikt de auto voor verplaatsingen van minder dan vijf kilometer.
Meten is weten Goed nieuws: een stappenteller is een gezonde verslaving. De helft van de mensen die op een bepaald moment besluiten om het apparaatje aan te binden, loopt er twee jaar later nog steeds mee rond. Ruim 90 procent van de gebruikers zegt meer te stappen dan voorheen, en dat ook vol te houden. Een stappenteller maakt je bewust van hoe actief je daadwerkelijk bent. Dat is leerrijk, want we blijken de neiging te hebben om onze dagelijkse lichaamsbeweging schromelijk te overschatten. Dankzij een stappenteller doe je waardevolle kennis op. Meten is weten: als je leert hoeveel stappen je zet van je bureau naar de printer, het koffiezetapparaat of het toilet, vergeet je dat nooit meer.
verschil in kwaliteit De ene stappenteller is de andere niet. Je vindt ze in de meest diverse modellen, kleuren, afmetingen en prijzen. Sommige draag je als borstband, andere zoals een horloge. Een basismodel kost niet meer dan 10 euro, voor een geavanceerde “full activity tracker” betaal je tot 150 euro. De prijs is echter niet altijd een betrouwbare maatstaf voor de kwaliteit, dus je doet er goed aan om een stappenteller voor aankoop aan een korte gebruikerstest te onderwerpen. Dat kan eenvoudig: zet 100 stappen en check de score op de teller. In diepgaande vergelijkende tests worden soms zéér uiteenlopende resultaten gemeten, gaande van 14.000 tot 19.000 stappen, afhankelijk van de stappenteller. Dat komt zo: goedkope stappentellers maken gebruik van een rudimentair veersysteem dat elke schok als een stap registreert, state-of-the-art toestellen maken een verschil tussen verticale, voorwaartse en schuine versnellingen.
ereld De slimste papa ter w
0) heeft me enkele (1 s oo R . ld re we r te pa erne communiet langer de slimste pa Het is gebeurd: ik ben ni ssing overvleugeld met haar kennis van de mod dat had ik een, verra weken geleden tot mijn heb mijn eigen YouTube-kanaal opgericht.” N rten. Ze heeft ik sta catietechnologie. “Papa, niet eens hoe dat moet, een YouTube-kanaal jes, makeet st ell wi niet zien aankomen. Ik de populaire websites geplaatst, over kindersp omhoog of es op al verschillende filmpjes en, voorzien van haar eigen beoordeling: duimpj l om me te ct e we up en schoonheidsprodu l heel onschuldig, maar mijn dochter dwingt m en op haar ud aa duimpjes omlaag. Allem tale universum, want ik wil toch enig zicht beho digi verdiepen in het nieuwe et. tern reilen en zeilen op het in lemaal or hacking? Ze heeft he vo en ar ev G ik? ru isb m ? Risico’s op n, zonder haar Bescherming van privacy op een veilige manier op YouTube moet begeve t gewoon h t he zelf uitgezocht hoe ze zic geven. Dat ging al bij al redelijk vlot: ze heef e kan abonik m ijs te persoonlijke gegevens pr YouTubers. Ze heeft me intussen getoond hoe ij wil haar m ren geleerd van andere erva t ik haar activiteiten kan volgen. Een deel van ren. Want ive da ot zo neren op haar kanaal, , een ander deel van mij wil haar steunen en m eid n. afremmen, uit bezorgdh ar haar digitale ontdekkingstocht toe zal leide wa ik ben razend benieuwd ar l hij slechts anderhalf ja le we oe H je. nd sta af n ee aal vanop dere digita Finn (8) bekijkt het allem hij in een totaal andere wereld te leven. Een an de jonge kt ft en jonger is dan zijn zus, lij wereld van Nintendo, Super Mario, Minecra weg op het De zijn wereld, wel te verstaan. gger Enzo Knol. Onze zoon vindt ook stilaan l: Roos is hi vlo Nederlandse Minecraft- speelser. Op zijn gemakje. Zeer chill! Het versc veel internet, maar doet het ie. hipp een baasje, Finn is een en in de wereld, maar ik or ak m te ijs gw we n re de rp om mijn kin als ouders vo Ik hou mijn kompas sche t ze daar zelf ook mee bezig zijn. Sneller dan je et je kindem da durf al eens te vergeten hap aan alle jonge ouders: je bent nooit klaar incipes over odsc en pr mogelijk houdt. Een bo k ook. Je doet je best om je kennis, waarden enlij Het heeft geen ren. En zo hoort het eig merken dat zij soms hetzelfde doen met jou. ns te te dragen, om dan inee ren tegen te de zin om te proberen je kin tocht. Het is gs houden in hun ontdekkin ontnemen. te verkeerd om hen kansen ed mogelijk go zo De vraag is hoe je hen daarbij als een kan begeleiden, zonder en. kom volslagen idioot over te Bart Vandormael Nieuwe vader dpress.com http://nieuwevader.wor
Bart Vandormael december 2016 / S-magazine •
11
“ Mijn cirkel is rond”
Guy Peeters
Op zijn achtste belandde Guy Peeters (65) een half jaar achter glas in het ziekenhuis, wegens tuberculose. Zijn vader verbleef in totaal één jaar in een sanatorium. Dat voorval heeft zonder twijfel een stempel gedrukt op zijn leven. “Zonder socialistisch ziekenfonds had mijn vader de aandoening niet overleefd. Om de twee weken kwam een verpleegster-bezoekster aan huis om met mijn moeder onze medische situatie te bespreken maar ook om alle administratieve en financiële verplichtingen te overlopen. Ja, ik geloof sterk in de meerwaarde van ziekenfondsen voor het welzijn van de mensen. Dat ik ruim dertig jaar een belangrijke positie heb bekleed binnen de ziekenfondswereld is allicht geen toeval, maar evenmin een bewuste keuze. Die hebben anderen voor mij gemaakt. Achteraf beschouwd heb ik echter geen spijt dat mijn carrière is verlopen zoals ze is verlopen,” aldus afscheidnemend voorzitter Guy Peeters.
Als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws “Als kind al had ik zeer uiteenlopende interesses. Bovendien wilde ik, onder de zachte druk van mijn vader, altijd als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws. Die ambitie heb ik nog altijd. Via de studierichting LatijnGrieks verwierf ik een dieper inzicht in het verloop van de geschiedenis waardoor ik na mijn humaniora al over een relatief breed wereldbeeld beschikte. Mijn opleiding als arts voegde daar een dimensie aan toe en zorgde ervoor dat ik politiek vroegrijp was. Ik zat nog aan de universiteit toen ik namens de socialistische partij in het beheerscomité van het OCMW-ziekenhuis van Merksem zetelde,” aldus Guy Peeters, een paar dagen nadat hij de voorzittershamer van de Landsbond van Socialistische Mutualiteiten had overgedragen aan Micheline Scheys. Wat niet betekent dat hij zich volledig terugtrekt uit onze mutualistische beweging, hij blijft zijn kennis en ervaring ten dienste stellen als voorzitter van De Voorzorg Antwerpen.
12 • S-magazine / december 2016
Onrecht of discriminatie roept weerstand in mij op Eind oktober is Guy Peeters 65 geworden, en heeft hij de weg vrijgemaakt voor de eerste vrouwelijke voorzitter van de Socialistische Mutualiteiten. Vijf jaar eerder had hij de overstap gemaakt van algemeen secretaris naar voorzitter en het operationele beleid overgedragen aan Paul Callewaert. “Mijn carrièreverloop ziet er op het eerste gezicht niet vanzelfsprekend uit maar er loopt wel een rode draad doorheen. Ik ben een sociaaldemocraat in hart en nieren, elke vorm van onrecht of discriminatie wekt weerstand in mij op. Het lot van de zwakkeren en misdeelden in onze rijke samenleving ligt mij na aan het hart, een constante die je in alle stadia van mijn leven terugvindt. Dat ik geworden ben wie ik ben, is meestal door anderen in gang gezet. De job van adviserend-geneesheer lag nog het meest in het verlengde van mijn artsenopleiding. De daaropvolgende posten zijn mij min of meer in de schoot geworpen. Ik ben algemeen secretaris geworden op vraag van de toenmalige voorzitter Willy Claes. Die wilde een nieuwe wind laten waaien door de mutualistische beweging en
zag in mij de geschikte figuur om die opdracht tot een goed einde te brengen.”
Een arts als manager? Waarom niet? Een arts als manager van een van de grootste sociale organisaties van het land, dat was niet voor de hand liggend? Guy Peeters: “Een topman van een bedrijf moet de grote lijnen uitzetten, hij moet een inspirator én motivator zijn. Voor de uitvoering van het beleid moet hij een beroep doen op en vertrouwen geven aan deskundige medewerkers met competenties in diverse domeinen. Gelukkig kon ik rekenen op de steun en knowhow van Luc Carsauw, die als schatbewaarder verantwoordelijk was voor het financieel beheer van onze organisatie. Vanaf dag één zijn we uit onze cocon getreden, hebben we een transparant beleid gevoerd en zijn we in dialoog getreden met andere middenveldorganisaties, met de politieke wereld en de media. Op dat moment zat de nieuwe wet op de ziekenfondsen eraan te komen, we hadden er alle belang bij onze stem te laten horen en aan de bevolking duidelijk te maken waar wij als Socialistische Mutualiteiten voor
Close Up belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een lid van de Socialistische Mutualiteit.
: foto
stonden en naartoe wilden. Mede dankzij de inbreng van voorzitter Mark Elchardus zijn wij erin geslaagd om het vertrouwen te winnen van het middenveld en de wetenschappelijke wereld. Of ik met een ander diploma op zak een beter resultaat zou neergezet hebben, wie zal het zeggen? Een diploma is geen garantie voor succes. In het leven komt het erop aan flexibel in te spelen op de uitdagingen waar je mee geconfronteerd wordt en je kunde te bewijzen door resultaten op tafel te leggen, wie je ook bent. In mijn geval heeft ook mijn sociaal en politiek engagement een belangrijke rol gespeeld. Ik zie mezelf niet functioneren als topman van een commercieel of financieel bedrijf.” De voorbije decennia zijn het takenpakket en de rol van de ziekenfondsen fundamenteel veranderd. Hoe moet het verder, zijn ziekenfondsen nog nodig? Guy Peeters: “Als uitvoerders van de ziekteverzekering leveren de ziekenfondsen uitmuntend werk tegen een prijs die beneden de standaards ligt die bijvoorbeeld banken of andere dienstverlenende bedrijven hanteren. Ons takenpakket is fors uitgebreid, denk bijvoorbeeld aan de zorgverzekering. De informatisering en digitalisering van tal
van administratieve processen en handelingen openen nieuwe mogelijkheden die de efficiëntie ten goede komen. Daardoor zullen bepaalde loketactiviteiten bijna volledig verdwijnen, maar dat betekent niet dat de loketten zullen verdwijnen. Hoe langer hoe meer is de bevolking, zijn onze leden aangewezen op persoonlijk contact en advies op maat. Ons takenpakket groeit nog elke dag, voor vragen over zorg in de brede zin van het woord zijn wij de eerste aanspreekpartner. Het verwondert mij dus niet dat de ziekenfondsen het volste vertrouwen genieten van de man in de straat, meer dan welke andere organisatie. Voor vele mensen, en dan gaat het niet alleen om zieken of mensen met een beperking, zijn wij de laatste strohalm waar zij zich aan vastklampen. De huidige regering voert een asociaal beleid en legt de ziekteverzekering en bij uitbreiding ook de ziekenfondsen, buitensporig hoge besparingen op die de fundamenten van het systeem ondergraven. Het is geleden van Verhofstadt en zijn Burgermanifesten dat de spanning tussen het middenveld en de politieke machtshebbers zo hoog opliep. Dat belooft weinig goeds voor de politieke toekomst van de populairste politica van het land.”
ods
rreg
J. He
Meer emo, minder ratio
“ Ik ben begonnen als arts en eindig als arts, in mijn geliefde stad Antwerpen”
In hoeverre is de mens Guy Peeters veranderd? Guy Peeters: “Dat moet je aan mijn vrouw, kinderen en vrienden vragen. Zelf kan je daar niet objectief over oordelen. Ik merk wel dat ik minder rationeel tewerk ga dan in mijn jonge jaren. Minder ratio, meer emo! Komt dat door de jaren? Ik ben mijn hele leven een boekenvreter geweest, de laatste jaren minder. Daar wil ik opnieuw verandering in brengen. Vroeger luisterde ik tijdens het weekend in mijn studeerkamer naar Gregoriaanse muziek, nu zijn dat de hits van Amy Winehouse of Susan Vega. Ik eet gezonder, drink minder én beweeg meer. Wat is gebleven, is mijn aandacht voor de beeldende kunst in al haar facetten. Een bezoek aan een stad kan niet zonder een bezoek aan een museum of tentoonstelling. Ik ben ook opnieuw gaan studeren. Op zaterdag volg ik in Wemmel een opleiding als LEIF-arts, omdat de problematiek van het levenseinde mij boeit en ik daar voor sommigen een hulp wil/ kan zijn. Daarmee is mijn cirkel rond, ik ben begonnen als arts en eindig als arts, in mijn geliefde stad Antwerpen.” Urbain Vandormael december 2016 / S-magazine •
13
gezondheid
Het leven zoals het is Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeksinstelling. Informatie over de terugbetaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.
de maag- en darmspecialist Al wat in onze mond belandt, komt via onze maag in onze dunne darm terecht. Na een zes meter lange reis volgt een passage door de dikke darm, die steevast eindigt … op het toilet. Tijdens die transit kan er echter heel wat mislopen. Professor en chirurg Piet Pattyn, diensthoofd gastro-intestinale heelkunde van het Universitair Ziekenhuis Gent, leidt ons rond in de wondere wereld van de maagfauna en darmflora.
Elf meter. Dat is ongeveer de afstand die onze voeding – vast en vloeibaar – aflegt in ons lichaam. Reisduur: 24 tot 30 uur. Via onze slokdarm vloeien alle lekkernijen naar onze dunne darm, die leidt naar de maag, waarna de reis wordt voortgezet via de twaalfvingerige darm, de nuchtere darm, de alvleesklier, de dikke darm en tot slot de anus. “Wij onderzoeken en behandelen alle mankementen die zich voordoen in die lange tube”, vertelt Piet Pattyn, specialist gastrointestinale heelkunde verbonden aan het UZ Gent. “Dat wil zeggen: alle darmaandoeningen tussen de mond en de anus. Maar niet de organen die daar aan vasthangen, zoals de lever en de pancreas.” Welke is de meest voorkomende aandoening waar u mee te maken krijgt? Piet Pattyn: “De nummer één: slokdarmkanker. Waarbij we een
14 • S-magazine / december 2016
opvallende evolutie vaststellen: vroeger werd slokdarmkanker voornamelijk veroorzaakt door een gebrek aan hygiëne, meer bepaald roken en alcoholgebruik, maar de laatste tien jaar zien we een duidelijke toename van kankers als gevolg van obesitas en reflux. Reflux, oftewel maagzuur, is vooral te wijten aan de verwestering van onze maatschappij. Stress. Een ongezonde levensstijl. En vooral: overgewicht. Wanneer de druk van de buik op de sfincter of sluitspier in de slokdarm verhoogt, sijpelt er brandend maagzuur in de slokdarm. We nemen daarom steeds meer zuurremmers. Waar enige controverse over bestaat. Ik lees regelmatig berichten over mogelijke gevaren van het gebruik van zuurremmers, maar geen enkel onderzoek toont een onweerlegbare schadelijke werking van die medicijnen aan.”
Een gedenkwaardige nummer twee: colorectale kankers, oftewel kankers van de dikke darm tot de aarsopening. Daar valt wellicht weinig aangenaams over te zeggen. Piet Pattyn: “Colorectale kankers zijn in belangrijke mate te wijten aan ouderdom en een genetische voorbestemming. Vanaf 60 jaar verhoogt je risico, dat is alvast duidelijk. Daarnaast zien we ook een grote groep van patiënten met een zogenaamd dubbel hit-fenomeen. Dat wil zeggen: ze hebben een aantal veranderde genen in hun genetisch materiaal die ervoor zorgen dat poliepen sneller uitgroeien tot kankercellen. Bij patiënten van 50 jaar en jonger zien we dat dubbel hit-fenomeen steeds vaker. Gelukkig worden kankers sneller opgespoord, mede dankzij de controleprocedures die worden voorgeschreven door de overheid. Daardoor lijkt het alsof er
foto's: J. Herregods
niet dat iedereen met overgewicht de dieetvoorschriften van Pascale Naessens moet volgen, maar je moet wel weten hoeveel calorieën je elke dag inneemt.”
Elf meter. Dat is ongeveer de afstand die onze voeding – vast en vloeibaar – aflegt in ons lichaam. Reisduur: 24 tot 30 uur.
steeds meer gevallen van colorectale kanker voorkomen, maar het zou evengoed kunnen dat die stijging gewoon het gevolg is van het feit dat we die kankers in een vroeger stadium detecteren. Ik ben ervan overtuigd dat we die – al dan niet werkelijke – stijging in de komende jaren een halt zullen toeroepen. We beginnen de vruchten te plukken van de succesvolle vroegtijdige screenings.” Het Universitair Ziekenhuis Gent is ook gespecialiseerd in heelkunde voor mensen met overgewicht, meer bepaald het plaatsen van maagbanden en gastric bypasses. Steeds meer mensen kampen met overgewicht. Belanden er ook steeds meer op uw operatietafel? Piet Pattyn: “Het plaatsen van maagbanden en gastric bypasses behoort in wezen niet tot onze kerntaak. Die behandelingen kunnen perfect worden uitgevoerd in andere medische centra. Wij richten onze aandacht in het bijzonder op patiënten die al een hele reeks heelkundige behandelingen hebben ondergaan, zonder succes. Veelal patiënten die erop achteruit zijn gegaan in plaats van vooruitgang hebben geboekt. Om het cru te stellen: we vangen vooral probleemgevallen op. Maar opnieuw: we hebben zeker niet de ambitie om méér zulke operaties uit te voeren.” Op het internet circuleren schrikwekkend veel getuigenissen van patiënten die een mislukte operatie tegen overgewicht achter de rug hebben. Die operaties zijn niet zonder risico’s.
Piet Pattyn: “Het probleem zit zowel bij de patiënt als de geneesheer. Wanneer de patiënt ten einde raad aanklopt bij een chirurg, krijgt hij een schijnbaar perfecte oplossing voorgeschoteld. Dat schept hoge verwachtingen en creëert zelfs een soort tunnelzicht. Heel wat patiënten hebben geen oog meer voor de mogelijke consequenties en risico’s die aan zulke ingrepen verbonden zijn. Wanneer je als arts toch even die mogelijke risico’s aanhaalt, luisteren ze niet eens. Ze willen en ze zullen tekenen voor een operatie. De meeste van die patiënten lijden echter aan een metabool syndroom, een ziekte die je niet zomaar kunt genezen door een maagring te plaatsen. Niet verwonderlijk dus dat er complicaties voortkomen uit zulke ingrepen. Bij deze wil ik dan ook een oproep doen aan geneesheren om een beetje voorzichtiger en behoudsgezinder op te treden en wat meer realiteitszin te kweken bij hun patiënten.” Wat als iemand na het plaatsen van een maagring nog steeds moeite heeft om gezond te eten? Piet Pattyn: “Dan schieten we geen meter op. Het plaatsen van een maagring is als het ware een reset van je computer. Je kan opnieuw starten. Maar als je er niet in slaagt om je levensstijl aan te passen, vliegen de kilo’s er snel weer aan. We zien dat patroon bij veel patiënten: ze ondergaan een ingreep, maar kunnen daarna niet de klik maken om hun eetpatroon te veranderen. Ik zeg
Het plaatsen van een maagring is als het ware een reset van je computer. Je kan opnieuw starten.
Gebeurt er veel wetenschappelijk onderzoek in uw vakgebied? Piet Pattyn: “Jazeker, zowel in eigen huis als over de landsgrenzen. Het UZ Gent doet waardevol onderzoek naar het slokdarmcarcinoom. We praten daar ook over met collega’s in het buitenland. Dat is een belangrijke evolutie: wetenschappelijke instituten delen hun bevindingen steeds meer. Vroeger schreef onze beroepseer voor om ontdekkingen zorgvuldig af te schermen, vandaag gebeurt het omgekeerde. Daarnaast is er de wonderbaarlijke technische vooruitgang: 20 jaar geleden durfde geen enkele specialist te voorspellen dat slokdarmkanker veilig en effectief zou kunnen worden behandeld, vandaag is het realiteit. Afgelopen week hebben we een 88-jarige darmpatiënt geopereerd via een kijkoperatie. Amper twaalf uur later lag hij in een standaardkamer in het ziekenhuis. Dat zou vroeger ondenkbaar zijn geweest.” Zijn er bepaalde aandoeningen die op termijn perfect genezen kunnen worden? Piet Pattyn: Ja. Eén voorbeeld: een goedaardig spasme van de sluitspier tussen de slokdarm en de maag. Dat moesten we vroeger altijd opereren, terwijl we die aandoening vandaag perfect zonder operatie en zelfs zonder medicatie kunnen behandelen. We zien een duidelijke trend naar minder ingrijpende behandelingen, dankzij de vooruitgang in de medische wetenschap. De patiënt moet
december 2016 / S-magazine •
15
over het algemeen minder vaak en minder lang in het ziekenhuis blijven en heeft steeds minder tijd nodig om te recupereren. Ook maagzweren verdwijnen stilaan. Dat heeft niet enkel te maken met steeds betere behandelingen, maar ook met positieve veranderingen in onze levensstijl en levensstandaard. In ontwikkelingslanden zien we duidelijk meer gevallen van maagzweren, om de simpele reden dat de bacterie daar nog niet onder controle is.” Een opmerkelijk en twijfelachtig nieuwsbericht: kinderen die tijdens hun eerste levensjaar naar een kinderdagverblijf gaan, zouden vaker acute buikgriep hebben dan leeftijdsgenootjes die niet naar de opvang gaan. Piet Pattyn: “Onze minister van Volksgezondheid, Maggie De Block, heeft onlangs in het tv-programma “Van Gils & gasten” gezegd: laat onze snotneuzen vooral snotneuzen zijn. Doordat ze in de crèche allerlei bacteriën aan elkaar doorgeven, bouwen kinderen hun weerstandsvermogen op. Vanaf de leeftijd van drie jaar zien we trouwens een omgekeerd effect: dan hebben kinderen in een kinderdagverblijf minder buikgriep dan kinderen die thuis blijven. Een treffende illustratie van die sterkere weerstand!” Een twijfelgeval: verhoogt pikant eten de kans op diarree en maagzweren? Piet Pattyn: “Neen, ik geloof daar niet in. Als je elke dag een beker tabasco over je eten giet, loop je misschien meer risico op bepaalde aandoeningen. Maar wie doet dat? Zolang je verstandig omgaat met je voeding, ben je veilig. Voor zover ik weet hebben Aziaten niet meer maagzweren dan wij, toch?!” Volgens een studie van het Duitse Centrum voor Neurodegeneratieve Ziektes verhogen bepaalde maagzuurremmers het risico op dementie. Uw opvatting? Piet Pattyn: “Dat is typisch zo een theorie die tijdelijk opgang maakt en dan weer wegebt. Kortom, ik hecht er niet veel waarde aan. Ook in de traditionele geneeskunde hebben we vaak te maken met hypes. We mogen ons daar vooral niet door laten verblinden.” Wat vindt u van de hype rond glutenvrije diëten? Piet Pattyn: “Ik geloof dat glutenintoleranties helemaal niet zo frequent voorkomen als algemeen
16 • S-magazine / december 2016
foto's: J. Herregods
gezondheid
Onze darmen zijn het meest conservatieve orgaan in ons lichaam. Ze willen niet liever dan dat we elke dag hetzelfde eten en drinken, op hetzelfde moment.
wordt aangenomen. Mensen die bepaalde voedselwaren niet verdragen, krijgen volgens mij al te snel een glutenvrij dieet voorgeschreven. Voor alle duidelijkheid: voedselintoleranties hebben lang niet altijd te maken met gluten. Ook patiënten met het prikkelbare darmsyndroom krijgen last na het eten van bepaalde voedingswaren. Veel van die patiënten reageren goed op een glutenvrij dieet, maar dat wekt verkeerde verwachtingen. Voor we het ene of andere dieet voorschrijven, moeten we voldoende tijd nemen om het voedingspatroon van een patiënt te onderzoeken. Daar kunnen we veel uit leren. We mogen niet vergeten: onze darmen zijn het meest conservatieve orgaan in ons lichaam. Onze darmen willen niet liever dan dat we elke dag hetzelfde eten en drinken, op hetzelfde moment. Zodra we daarvan afwijken, beginnen ze te mopperen. De vraag is dan: hoe ver kunnen of mogen we afwijken van onze dagelijkse voedingsgewoonten?” Verklaart dat waarom we zo moeilijk naar het toilet kunnen gaan als we naar een ander continent reizen? Piet Pattyn: “Precies. Onze biologische klok geraakt grondig ontregeld als we in een andere tijdzone terechtkomen. Met name onze darmen hebben daar grote moeite mee. Ik wil mensen niet afraden om verre reizen te ondernemen, ik pleit gewoon voor regelmaat in je voedingspatroon.” Heeft u enkele huis-, tuin- en keukentips om gespaard te blijven van maag- en darmkwalen? Piet Pattyn: “Draag zorg voor jezelf. Geniet van alcohol, maar met mate. Roken is uit den boze. Doe aan lichaamsbeweging. Ga met de fiets
naar het werk en maak elke dag een wandeling van 20 minuten. Geen extreme veranderingen, gewoon een beetje respect tonen voor je lichaam.” Hoe reageren patiënten wanneer u hen zulke simpele adviezen voorschotelt? Piet Pattyn: “Als ik yoga voorschrijf, zie ik soms wel gefronste wenkbrauwen. Mijn devies luidt: leer luisteren naar je lichaam. Yoga is een techniek die ons daartoe in staat stelt. Heel wat patiënten die mijn raad opvolgen, zijn later verbaasd over de vooruitgang die ze hebben geboekt. Ik weet dat niet alle klassiek geschoolde artsen openstaan voor alternatieve behandelingsmethoden, maar ik vind dat we over de grenzen moeten durven kijken. Alles begint met tijd nemen voor de patiënt. Aandachtig luisteren. Onze consultaties lopen vaak uit, maar dat is net omdat we dieper proberen in te gaan op het leven en lijden van onze patiënten.” Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom heeft u er destijds voor gekozen om u te specialiseren in maagen darmziekten? Piet Pattyn: “De afwisseling en complexiteit in mijn vakgebied. Maag- en darmziekten kan je enkel goed behandelen wanneer je verder kijkt dan de zichtbare symptomen. De context is minstens even belangrijk. Doordat ik elke patiënt afzonderlijk onderzoek, wordt mijn werk nooit saai. Die variatie houdt me scherp. Als je elke dag dezelfde handelingen en behandelingen uitvoert, kan je ten prooi vallen aan een burnout. Wel, dat zal mij niet overkomen.”
Bart Vandormael
OOST-VlAANDEREN
Nieuwe en verbeterde voordelen bij Bond Moyson Wat verandert er in 2017 voor onze leden? Vanaf 1 januari krijg je bij Bond Moyson nog meer tegemoetkomingen en een sterkere dienstverlening. Sommige bestaande terugbetalingen hebben we zelfs verbeterd. En dat alles voor dezelfde ledenbijdrage als in 2016. Ontdek hieronder onze nieuwe straffe voordelen, aan te vragen vanaf 1 januari 2017.
Psychotherapie beter terugbetaald voor iedereen Wat? Het bestaande voordeel voor psychotherapie voor kinderen breiden we uit van 5 naar 7 consultaties per jaar. Daarnaast krijgen ook volwassenen een terugbetaling. Bovendien voorzien we hogere terugbetalingen voor wie recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming. Tot slot kan je nu ook op consultatie bij de kinder- en jongerenpsycholoog van Fit&Well2DAY aan een voordelig tarief. Hoeveel? Terugbetaling kinderen: 50 % van de kosten tot 20 euro per consultatie, tot 7 consultaties. Recht op verhoogde tegemoetkoming? Je krijgt tot 25 i.p.v. 20 euro per consultatie terugbetaald. Terugbetaling volwassenen: 50 % van de kosten
TIP: Vergeet ook niet je voordeel te doen met onze bestaande terugbetalingen voor logopedie, tandzorg en oogzorg!
tot 10 euro per consultatie en tot 7 consultaties per jaar. Recht op verhoogde tegemoetkoming? Je krijgt tot 15 i.p.v. 10 euro per consultatie terugbetaald.
loopfietsje voor alle tweejarigen Wat? Je kindje mag twee kaarsjes uitblazen? Kijk alvast uit naar onze brief. Want wij schenken een loopfiets als verjaardagscadeau. Hoeveel? Je krijgt de loopfiets helemaal gratis én aan huis geleverd.
Oogzorgen uitgebreid Wat? Naast terugbetalingen voor optische laserbehandeling, brillen en lenzen, krijg je nu ook een tegemoetkoming voor oogpleisters voor wie geen wettelijke terugbetaling meer krijgt. Hoeveel? Tot 25 euro per jaar voor oogpleisters.
Anticonceptie ook voor mannen Wat? Ook mannen krijgen vanaf 2017 een terugbetaling. Hoeveel? Voor sterilisatie eenmalig 45 euro, voor condooms 15 euro per jaar.
ONTDEk Al jOuW VOORDElEN Wil je meer weten over al je voordelen als lid van Bond Moyson? Check onze overzichtelijke folder die volgende maand bij je S-magazine zit, surf naar www.bondmoyson.be/ledenvoordelen, vraag meer info via 09 333 55 00 of stuur je vraag naar vragen@bondmoyson.be. Alle voordelen onder voorbehoud van goedkeuring van de Controlecommissie Der Ziekenfondsen. december 2016 / S-magazine •
17
Bond Moyson Oost-Vlaanderen
SPROkkElS Wij waren erbij: Student kick-Off De Gentse hoogmis voor studenten was ook dit jaar een schot in de roos. De aangename zon, frisse pintjes en het uitgelaten publiek brachten bakken ambiance naar het Sint-Pietersplein. En daar zaten ook opener Urbanus, Cleymans & Van Geel en Gestapo Knallmuzik voor iets tussen. Bond Moyson deelde er gul gezonde smoothies uit en verlootte er mooie prijzen.
Bond Moyson ‘ziet’ je graag
Dat kan tellen
Op de Gentse Student Kick-Off, kwamen liefst 15 000 studenten de start van het academiejaar vieren. 1 op 6 Oost-Vlaamse achtjarigen ging nog nooit naar de tandarts, blijkt uit onderzoek van het Socialistisch Ziekenfonds naar het tandartsbezoek bij 34 261 kinderen. De aanvragen voor gezins- en poesthulp stijgen sterk: alleen al met poetshulp hielpen we dit jaar 312 mensen meer dan vorig jaar.
Wat zijn de gevolgen van minder goed zien en wat kan Bond Moyson voor jou doen? De voorbije twee maanden organiseerde het Regionaal Dienstencentrum van Bond Moyson op 20 locaties in heel OostVlaanderen interactieve vormingen over problemen met ogen en zicht. Zorg dragen voor je ogen is immers belangrijk. Tip: Bij Bond Moyson krijg je elk jaar 50 euro terugbetaald voor brillen en lenzen. www.bondmoyson.be/ledenvoordelen
Betaal je lidgeld op tijd Je mag de opvraging van je ledenbijdrage nog deze maand verwachten. Betaal je via domiciliëring, dan hoef je niets meer te doen. Je ziekenfondsbijdrage voor 2016 nog niet betaald? Wacht dan niet langer met betalen en vermijd dat je wordt uitgesloten van aanvullende voordelen en diensten.
Verzorgende of zorgkundige, iets voor jou? Ga je graag met mensen om en wil je je professioneel inzetten voor anderen? Wil je bovendien een job met veel afwisseling? Dan is een job als verzorgende of zorgkundige zeker iets voor jou. Thuishulp vzw biedt je de kans om deze opleiding te volgen. Op 6 maart start onze nieuwe jaaropleiding polyvalent verzorgende/zorgkundige in Gent. De infosessies voor deze opleiding vinden plaats in Vrijdagmarkt 10, 9000 Gent, op 8 december 2016 en op 12 januari 2017. Telkens van 9.30 tot 11.30u. Inschrijven? T 09 333 55 00 – optie 2 of E opleiding.bmovl@bondmoyson.be
Bond Moyson contacteren? Zoek je kantoor via www.bondmoyson.be 09 333 55 00
@ vragen@bondmoyson.be e-Mut Beheer je ziekenfondszaken via ons internetloket: www.bondmoyson.be/e-mut Stuur post naar Bond Moyson Oost-Vlaanderen Tramstraat 69, 9052 Zwijnaarde
18 • S-magazine / december 2016
Bond Moyson volgen? S-magazine heeft een beperkt aantal pagina’s. Meer nieuws krijgen over je ziekenfonds, zorg en gezondheid? www.bondmoyson.be abonneer je op onze nieuwsbrief via www.bondmoyson.be/ovl/nieuwsbrieven @bondmoysonovl www.facebook.com/BondMoyson
Gewonnen? Wie tijdens de Baby Days in Flanders Expo langs ging bij de stand van Bond Moyson maakte kans op prachtige prijzen. De hoofdprijs was een waardebon van 175 euro voor onze geboortewebshop. Proficiat aan Saskia Pottier en aan camille Poffyn en Thomas Schiettecatte. Zij mogen winkelen in onze online geboorteshop boordevol producten van bekende merken. Ben je bovendien lid van Bond Moyson en in verwachting? Dan mag je daar binnenkort ook je slag slaan. Benieuwd naar onze baby-artikelen? Surf naar www.bondmoyson.be/geboortevoordeel.
Bond Moyson Oost-Vlaanderen
Nieuwe Raad van Bestuur gestart In het voorjaar vonden in ons ziekenfonds de mutualistische verkiezingen plaats. Tijdens de installatievergadering van de nieuwe Algemene Vergadering werden ook de nieuwe leden van de Raad van Bestuur gekozen. Deze nieuwe bestuursploeg gaat de uitdaging aan om Bond Moyson Oost-Vlaanderen de volgende zes jaar in goede banen te leiden. De leden van de Raad van Bestuur zullen waken over de dienstverlening en over een vlotte werking van het bestuur.
Regio Groot Gent De Coninck Kitty, effectief bestuurder De Winter Eddy, effectief bestuurder De Wulf Christiaan, effectief bestuurder Fauconnier Joris, effectief bestuurder Peeters Emilie, effectief bestuurder Smesman Martine, effectief bestuurder
De Paepe Angélique, plaatsvervangend bestuurder Kooyman Emile, plaatsvervangend bestuurder Pataer Paul, plaatsvervangend bestuurder Roelandt Werner, plaatsvervangend bestuurder Schatteman Rony, plaatsvervangend bestuurder Van Hoecke Johan, plaatsvervangend bestuurder Van Damme Wim, raadgevend bestuurder
Regio Waasland Bats Lucien, effectief bestuurder Bauwelinck Bert, effectief bestuurder De Geest Carina, effectief bestuurder Lepouttre Luc, effectief bestuurder Segers Rosanne, effectief bestuurder Verween Wim, effectief bestuurder Arbijn Wim, plaatsvervangend bestuurder Bailliu Ivan, plaatsvervangend bestuurder De Wolf Ferdy, plaatsvervangend bestuurder Hertog Peter, plaatsvervangend bestuurder Veldeman Philippe, plaatsvervangend bestuurder Vercauteren Thijs, plaatsvervangend bestuurder
Regio Zuid-Oost-Vlaanderen Couck Georges, effectief bestuurder De Loor Herman, effectief bestuurder Meirhaeghe Els, effectief bestuurder Roelandt Christianne, effectief bestuurder Timmermans Jacques, effectief bestuurder Van Melkebeke Dirk, effectief bestuurder Bordon Björn, plaatsvervangend bestuurder Deriemaker Gunther, plaatsvervangend bestuurder Quina Joël, plaatsvervangend bestuurder Roelandt René, plaatsvervangend bestuurder Stockman Jean-Pierre, plaatsvervangend bestuurder Vercouter Jurgen, plaatsvervangend bestuurder Onder de leden van de Raad van Bestuur werd mevrouw Kitty De Coninck verkozen tot voorzitter en de heer Luc Lepouttre tot ondervoorzitter. Mevrouw Sarah Willockx neemt de functie van secretaris op en mevrouw Nadine De Schutter de functie van schatbewaarder.
Sterk aanbod geestelijke gezondheid Bij Bond Moyson sta je er niet alleen voor "Belgen slikken steeds meer antidepressiva. Stress en burn-out belangrijke oorzaak van langdurige ziekte. Vier op tien Vlamingen hebben slaapprobleem. Een op vijf Vlaamse jongeren kampt met psychische problemen." Deze krantenkoppen van de voorbije maanden zijn niet opbeurend. Maar als het over jouw mentale gezondheid gaat, sta je er bij Bond Moyson niet alleen voor.
Nieuwe voordelen en terugbetalingen Vanaf 2017 versterken we onze terugbetaling psychotherapie voor kinderen. We voorzien ook – en dat is nieuw - een terugbetaling voor volwassenen. Op pagina 17 lees je hier meer over.
kantoren op consultatie bij de kinder- en jongerenpsycholoog van Fit&Well2DAY. Binnenkort bieden we dit ook aan voor volwassenen. Leden van Bond Moyson betalen een voordelig tarief en hebben bovendien recht op onze terugbetaling. Tegelijk helpen we mee de lange wachtlijsten voor psychotherapie te verkorten.
Infosessies en workshops Tot slot kan je bij ons ziekenfonds ook inschrijven voor diverse cursussen en workshops rond mentaal welzijn. Zo organiseren we weerbaarheidstrainingen en een -kamp voor kinderen, mindfulness - zowel online als in groep en kan je inschrijven voor workshops en lessenreeksen yoga, kinderyoga, studeren en yoga, …
Betaalbare dienstverlening
Praktisch
Naast terugbetalingen bij de therapeut, bieden we ook onze eigen dienstverlening aan. Zo kan je voortaan in verschillende
Een afspraak maken bij de psycholoog? Mail naar fit@bondmoyson.be. Onze workshops en trainingen ontdekken? Surf naar www.bondmoyson.be/fit. Meer weten over onze terugbetalingen? Surf naar www.bondmoyson.be/ledenvoordelen. december 2016 / S-magazine •
19
Bond Moyson Oost-Vlaanderen
juRIMuT
Ik ben verhuisd en moest op zoek naar een nieuwe huisarts. Twee huisartsen die ik bezocht lieten mij weten dat ze geen nieuwe patiënten meer aanvaarden. Een derde huisarts werkt alleen nog op afspraak. Is een huisarts dan niet verplicht om patiënten uit de buurt te aanvaarden? Een van de basisrechten die je hebt als patiënt is de vrije keuze van je arts en andere zorgverleners. Je mag zelf je huisarts kiezen en je mag van huisarts veranderen als je dat wil. Maar in de praktijk is het niet altijd makkelijk om dit recht op te eisen. Jouw recht op vrije keuze betekent
Mag een huisarts mij als nieuwe patiënt weigeren? namelijk niet dat de huisarts die je kiest de plicht heeft om jou als patiënt te aanvaarden. Behalve in een spoedsituatie of tijdens een wachtdienst mag een huisarts jou als nieuwe patiënt dus weigeren. In dat geval speelt de bezorgdheid en de plicht van een huisarts om al zijn patiënten op een kwaliteitsvolle manier verder te helpen. Kan de huisarts dat niet omdat hij al te veel patiënten heeft, dan is dat een reden om nieuwe patiënten te weigeren.
zou discriminerend zijn en is dus geen geldige reden. Heb je een huisarts gevonden die jou als patiënt aanvaardt? Vraag dan aan je vorige huisarts om je patiëntendossier door te sturen naar je nieuwe arts. Zo heeft hij/zij meteen al je medische gegevens. De arts mag jou geen kosten aanrekenen om je dossier door te sturen. Tot slot is het belangrijk om bij je keuze altijd na te gaan of de huisarts geconventioneerd is, want dat bepaalt het prijskaartje van de raadpleging. Als een arts geconventioneerd is, dan res-
Opgelet, een huisarts mag jou als patiënt niet weigeren op grond van geloofsovertuiging, ras, leeftijd, geslacht, geaardheid … Dat
pecteert hij/zij de tarieven die de ziekenfondsen en artsen met elkaar hebben afgesproken. Of je nu op afspraak komt of tijdens de vrije raadpleging, je hoeft geen supplementen te betalen bij een geconventioneerde arts. Een niet-geconventioneerde arts mag zelf zijn ereloon bepalen. Vaak betaal je dan meer. Zoek zelf op of je arts geconventioneerd is op www.bondmoyson.be/opzoeken. heb je hierover nog vragen of wil je zelf ook een vraag stellen aan juriMut? Bel dan naar het nummer 09 333 52 00 of e-mail naar jurimut.bmovl@bondmoyson.be.
Verwarmd onderdeken UB60 actieprijs:
€ 60* € 74.65
Warm de winter door Van onze kortingen op Beurer krijgt iedereen het warm.
Verwarmingskussen HK35 actieprijs:
€ 32* € 39.54
Meer info: 09 333 55 00 of mediotheek.bmovl@bondmoyson.be www.bondmoyson.be Actie geldig tot en met 31 december 2016 in de mediotheken van Bond Moyson Oost-Vlaanderen. Niet cumuleerbaar met andere acties. *Uitsluitend voor leden van Bond Moyson Oost-Vlaanderen.
20 • S-magazine / december 2016
Verwarmd onderdeken HD90 actieprijs:
€ 88*
€ 108.84
eren
Naar het ziekenhuis? Bond Moyson beschermt je tegen hoge kosten De kosten die gepaard gaan met een ziekenhuisopname kunnen hoog oplopen. Wij geven tips om voor jou die kosten betaalbaar te houden. Want jouw fysieke maar ook financiële gezondheid komt voor ons op de eerste plaats. Een verkeersongeval op weg naar school of naar het werk, een appendixontsteking, nierstenen, … Jaarlijks wordt in een op drie gezinnen een kind of een volwassene gehospitaliseerd. Hopelijk overkomt het jou nooit, maar het risico bestaat. Hoe goed onze sociale zekerheid ook werkt, een ziekenhuisopname kost nog handenvol geld.
Tip 1: Controleer of je in regel bent bij je ziekenfonds. Als je je ziekenfondsbijdrage niet betaald hebt, riskeer je zelf de volledige ziekenhuiskosten te moeten betalen. Niet zeker of je in orde bent? Contacteer ons ziekenfonds.
Tip 2: Neem een hospitalisatieverzekering. Met KliniPlan en KliniPlanPlus biedt Bond Moyson twee hospitalisatieverzekeringen aan waarmee je je kan beschermen tegen hoge ziekenhuiskosten.
KliniPlan is een betaalbare hospitalisatieverzekering die bijna alle risico’s dekt voor een bescheiden bijdrage. Bij opname in een meerpersoonskamer is er geen franchise. Met de sterke hospitalisatieverzekering KliniPlanPlus krijg je hogere tegemoetkomingen en is er geen franchise bij opname in een eenpersoonskamer. Daar staat wel een duurdere premie tegenover. Beide hospitalisatieverzekeringen betalen ook een vergoeding voor de verblijfskosten van een ouder die bij zijn kind, jonger dan 18, in het ziekenhuis blijft overnachten. Bovendien kan je je hospitalisatieverzekering ook combineren met onze Aanvullende Hospitalisatie Vergoeding EXTRA. Hiermee krijg je een forfaitaire tegemoetkoming per dag dat je in het ziekenhuis verblijft.
Tip 3: Meld direct je ziekte, dan is je uitkering tijdig in orde. Laat ons tijdig weten dat je arbeidsongeschikt bent, want Bond Moyson biedt je een vervangingsinkomen wanneer je langere tijd niet kan gaan werken.
Tip 4: Laat je factuur nakijken. Soms rekenen ziekenhuizen prestaties aan terwijl het niet mag. De wetgeving rond de
tarieven van medische prestaties is immers complex. Twijfel je aan de juistheid van je factuur of is er iets niet duidelijk? Kom met je factuur naar een Bond Moysonkantoor, onze juridische dienst kijkt het voor jou na. Zo betaal je zeker niet te veel.
Tip 5: Neem contact op met onze Dienst Maatschappelijk Werk. Wij bekijken welke sociale voordelen jij kan genieten en zijn erkend om aanvragen te doen voor hulpmiddelen en tegemoetkomingen.
Extra tip: Samen met jou regelen we de beste zorgen aan huis. Thuishulp, -verpleging of hulpmaterialen nodig wanneer je weer thuis bent? Bel 09 333 55 00 en kies optie 2. Onze medewerkers zorgen ervoor dat je de gepaste hulp krijgt.
Meer weten? Aansluiten bij KliniPlan? T 09 333 55 00 E vragen@bondmoyson.be W www.bondmoyson.be december 2016 / S-magazine •
21
Bond Moyson Oost-Vlaanderen
Gezond zondigen tijdens de feestdagen Onze Fit&Well2DAY-diëtistes geven tips voor de lekkerste gezonde feesthapjes
“Neem maximum vier hapjes bij het aperitief en beperk je tot één glas of ga voor een alcoholvrij glaasje!”
Isabelle, diëtiste Fit&Well2DAY
De feestdagen overleven? Onze diëtistes zijn jouw perfecte survivalexpert.
Voorgerechtje tartaar van zalm - door diëtiste Charlotte Piron Aperitiefhapjes - door diëtiste Isabelle Vandenabeele • Blokjes magere kaas op een prikkertje met bovenop een partje mandarijn • Kleine vierkante toastjes beleggen met magere kruidenkaas • Gehalveerde minitomaatjes leeggemaakt en gevuld met enkele garnalen, zonder mayonaise • Mandarijnhapjes: dunne plakjes rookvlees gewikkeld rond mandarijnpartjes, vastgemaakt met een cocktailprikkertje
Beste keuze Stukjes rauwe groenten zoals wortelstaafjes, kerstomaatjes, radijsjes, losse witlofblaadjes, … Serveer de rauwe groenten met een dipsausje van 150 ml magere, ongesuikerde yoghurt of platte kaas gemengd met in stukjes gesneden augurk, één koffielepel tomatenpuree en fijngehakte bieslook.
22 • S-magazine / december 2016
226 kcal per portie
Per persoon: . 37,5 g gerookte zalm . 37,5 gram verse zalm . 1 tomaat (150 g) . 50 g cottage cheese . citroen (37,5 g) . ui (57,5 g) . Koriander . Peper en zout Bereiding: . Was de tomaat, snij de ui in fijne stukjes, pers de citroen uit. . Snij de verse zalm en de gerookte zalm in kleine stukjes. . Snij de tomaat in kleine stukjes, voor een beter resultaat: verwijder het vruchtvlees. . Meng de stukjes verse zalm en gerookte zalm samen met de stukjes tomaat en de stukjes ui. . Voeg hierna de cottage cheese toe en meng alles nog eens goed door. . Doe de tartaar van zalm in een ovaal potje voor een mooie presentatie!
Meer tips rond gezonde voeding krijgen? Maak een afspraak bij één van onze Fit&Well2DAY-diëtistes. De consultaties vinden plaats in Aalst, Beveren, Deinze, Dendermonde, Eeklo, Evergem, GentVrijdagmarkt, Geraardsbergen, Ledeberg, Lokeren, Merelbeke, Ninove, Oudenaarde, Ronse, Sint-Niklaas, Wetteren, Zelzate en Zottegem. Maak een afspraak T 09 333 50 00 (optie 2) E fit@bondmoyson.be Of ga langs in een Bond Moysonkantoor.
TIP
Naast dieetadvies kan je bij Fit&Well2DAY ook terecht voor consultaties bij pedicures, podologen, kanker beauty professionals, psychologen en beweegcoaches. Je krijgt er een vlotte professionele en kwalitatieve bediening aan scherpe tarieven in een kantoor bij jou in de buurt.
ACTIVITEITENKALENDER Gezond
Proefles yoga of kinderyoga Doe-activiteit – Fit&Well2DAY Doe jezelf of je kind een gratis proefles yoga of kinderyoga cadeau bij een van onze yogapartners. Je maakt op een fijne manier kennis met yoga en krijgt er de vele gezondheidsvoordelen gratis bij. Al onze yogapartners zijn gecertificeerde trainers en staan garant voor kwaliteit. Naast de gratis kennismakingssessie kan je bij veel partners ook genieten van voordelige tarieven, zoals een korting op een beurtenkaart of een ouder-kindsessie. Wanneer? Doorlopend Waar? Oost-Vlaanderen Prijs? Gratis als lid van Bond Moyson Meer weten en inschrijven? W www.bondmoyson.be/fit en klik op partners (kies je partner met de partnerzoeker) of T 09 333 57 22. Maak een afspraak per mail of telefoon en zeg dat je gebruik wil maken van de Fit&Well2DAY-yogakorting. Je toont een roze klever bij je bezoek aan het yogacenter als bewijs.
Op stap Hands on design Tentoonstelling Design museum VIVA–SVV Ambacht leek tot voor kort een oud, beladen woord maar is vandaag overal. Nieuwe machines en technologieën maken handwerk opnieuw economisch rendabel. Door het creatief gebruik van deze mogelijkheden krijgt handwerk nieuwe verschijningsvormen. ‘Hands on Design’ brengt makers, designers en bedrijven samen om nieuwe producten te creëren die de meerwaarde en de gevoelswaarde van dat gewaardeerde handwerk in zich hebben. Benieuwd? Schrijf snel in. Wanneer? Zaterdag 4 februari 2017 om 10.15u Waar? Design museum, Jan Breydelstraat 5, 9000 Gent Prijs? € 12 Meer weten? T 09 333 58 08 of E o-vl@viva-svv.be
S-academie 2017 Inschrijvingen – S-Plus
Caloriearm koken voor Bourgondiërs Voordracht – S-Plus
Van theater tot klassieke concerten, van cursussen tot gezellige uitstapjes … Bij S-Academie kiest u vrijblijvend à la carte uit een ruim aanbod van activiteiten. Met S-Academie richt S-Plus zich naar actieve senioren die zin hebben om een heleboel bij te leren of leuke uitstapjes te maken. Een S-Academie brochure kan je krijgen via jouw S-Plusafdeling of op aanvraag bij S-Plus. Wanneer? • Maandag 30 januari 2017 voor de regio Dendermonde – Waasland • Dinsdag 31 januari 2017 voor de regio Gent – Eeklo • Woensdag 1 februari voor de regio Aalst – Oudenaarde Meer weten? T 09 333 57 76 of E o-vl@s-plusvzw.be
Lien Willaert ging op zoek naar een manier om even lekker en gevarieerd te koken met veel minder calorieën. Haar lezing is doorspekt met talloze weetjes en tips om smaakvol gewicht te verliezen. Wanneer? Maandag 20 februari 2017 Waar? Kleine zaal C.O.C., Nieuwebrugstraat 2, 9600 Ronse Prijs? € 5 Meer weten? T 09 333 57 76 of E o-vl@s-plusvzw.be
Bezoek aan de Brusselse kerstmarkt Dagtrip – VFG Wie nog geen nieuwjaarsbrief onder de gigantische kerstboom op de Grote Markt in Brussel heeft gelegd, heeft nog niet alles uit de kerstmarktbezoeken gehaald. VFG bezoekt de feeërieke kerststallen in de hoofdstad van Europa en toast er met een Glühwein of een warme chocolademelk op het nieuwe jaar! Schitterende kerstverlichting wijst ons de weg naar de Grote Markt, de Vismarkt, de Oude Haven en het Sint-Katelijneplein. En daar staat als kers op de taart het majestueuze reuzenrad, dat met zijn 48 meter hoogte, hoog uittorent boven een in feest verlichte stad! Jingle Bells! Wanneer? Zaterdag 17 december 2016, 12.15 – 18u Waar? Centraal Station Brussel, uitgang Hortagalerij Prijs? Leden € 5, niet leden € 10, drankje inbegrepen! Meer weten? T 09 333 58 02 of E o-vl@vfg.be
Yesterday Valentijn TD (Dans)feest – S-Plus Ben je 50-plusser of nog niet, maar heb je wel oor naar muziek uit de jaren ’50, ’60 en ‘70? Aarzel dan niet en neem je partner en je vrienden mee of vind de liefde van je leven op de Yesterday Valentijn TD! Wanneer? Dinsdag 14 februari 2017 Waar? Zaal De Pulle Stationsstraat 4, 9800 Deinze Prijs? € 2,5 Meer weten? T 09 333 57 76 of E o-vl@s-plusvzw.be
Vorming Basiscursus Krokus Monitorenopleiding – JOETZ Je bent 15 of ouder bij aanvang van de cursus, je bent dolenthousiast om met kinderen te werken, je beschikt over een gezonde dosis inzet en engagement of je bent gewoon op zoek naar een creatieve uitlaatklep. Dan ben jij de SUPERmonitor waar wij naar op zoek zijn! Word monitor bij JOETZ vzw Oost-Vlaanderen en beleef de tijd van je leven! Wanneer? Zondag 26 februari t.e.m. vrijdag 3 maart 2017 Waar? Heywijck, Sint-Niklaas Prijs? Basisprijs € 200*, Bond Moyson ledenprijs** € 100 Meer weten? T 09 333 57 74 of E joetz.oost@joetz.be
Laat je inspireren Madam Bakster vertelt – VIVA–SVV Laura Verhulst is het brein achter madam Bakster, een online bakkerij met niks dan gezonde desserts. Hiervoor maakt zij o.a. gebruik van chiazaad, kokosbloemsuiker, pure speltbloem, havermout, noten, … In 2016 werd zij verkozen tot student-ondernemer van het jaar. Madam Bakster deelt met jou haar ervaringen als student-ondernemer, geeft concrete tips mee om zelf thuis gezonder te bakken en verwent je met receptjes. Als kers op de taart proef je ook enkele dessertjes. Een echte aanrader voor wie houdt van een uitdaging! Wanneer? Maandag 20 februari 2017 om 19.30u Waar? Gent Prijs? € 15 Meer weten? T 09 333 58 08 of E o-vl@vivasvv.be Geïnteresseerd in het aanbod van VIVA – SVV Oost-Vlaanderen? Vraag ons jaarprogramma via T 09 333 58 08 of E o-vl@viva-svv.be
december 2016 / S-magazine •
23
ACTIVITEITENKALENDER Vakantie
Amu-zand op ‘t strand Vakantiekamp - JOETZ Speeldagen in een opvangcentrum Speelnamiddag – JOETZ Ook JOETZ wil iets doen voor vluchtelingen en organiseert daarom speeldagen in het opvangcentrum in Sint-Niklaas. Met een busje vol speelgoed, springkastelen en kostuums trekken we naar de 130 kinderen en spelen we er op los! We organiseren minstens eenmaal per maand op een zaterdag een speeldag voor de kinderen. Voor onze speeldagen zijn we natuurlijk op zoek naar helpende handen! Heb je interesse en wil je je steentje bijdragen? Contacteer ons. Wanneer? Vanaf 14u Waar? Grote baan 111, 9100 Sint-Niklaas Meer weten? T 09 333 57 53 of E joetz.oost@joetz.be
Ook bedekt onder een mooie witte sneeuwlaag heeft de kust heel wat te bieden. We spelen de gekste spelletjes, maken een avontuurlijke strandwandeling en genieten achteraf van een lekkere warme chocomelk. Kleurrijke kerstlichtjes en vrolijke kerstmuziek zorgen bovendien voor een gezellige eindejaarssfeer. Dat wil je toch niet missen? Waar? De Barkentijn, Nieuwpoort Wanneer? Maandag 26 december t.e.m. zaterdag 31 december 2016 Vervoer? Busvervoer met opstapplaatsen in Aalst, Gent en Sint-Niklaas Prijs? Basisprijs € 350*, Bond Moyson ledenprijs** € 200 Voor wie? Van 5 t.e.m. 12 jaar Meer weten? T 09 333 57 74 of E joetz.oost@joetz.be
* Leden van Bond Moyson Oost-Vlaanderen kunnen een tussenkomst van de aanvullende verzekering krijgen. Die tussenkomst wordt rechtstreeks verrekend op de basisprijs en is enkel van toepassing op de vakanties van JOETZ Oost-Vlaanderen. ** leden van Bond Moyson Oost-Vlaanderen ontvangen via de aanvullende voordelen (enkel indien je in aanmerking komt) nog eens een korting van 25 euro per dag bovenop de ledenprijs. De documenten kan je krijgen bij VFG-Jong – T 09 333 57 50 of bij JOETZ – T 09 333 57 51
Sneeuwkastelen & Zandmannetjes Vakantiekamp - JOETZ De zee en het strand in een besneeuwd winterlandschap … de ideale omgeving voor een fantastische eindejaarsvakantie! Tijdens deze laatste dagen van het jaar voorziet JOETZ een onvergetelijk avontuur in De Barkentijn. Sfeer en gezelligheid zullen zeker niet ontbreken … Hopelijk jij ook niet! Waar? De Barkentijn, Nieuwpoort Wanneer? Maandag 26 t.e.m. zaterdag 31 december 2016 Vervoer? Busvervoer met opstapplaatsen in Aalst, Gent en Sint-Niklaas Prijs? Basisprijs € 275 *, Bond Moysonledenprijs** € 125 Voor wie? Van 6 t.e.m. 12 jaar Meer weten? T 09 333 57 74 of E joetz.oost@joetz.be
Fit&Well2DAY www.bondmoyson.be/fit fit@bondmoyson.be 09 333 57 22
S-Plus www.s-plusvzw.be o-vl@s-plusvzw.be 09 333 57 76
jOETZ www.joetz.be joetz.oost@joetz.be 09 333 57 74
VFG www.vfg.be o-vl@vfg.be 09 333 58 02
VIVA-SVV www.viva-svv.be o-vl@viva-svv.be 09 333 58 08
S-SPORT www.s-sport.be o-vl@s-sport.be 09 333 57 80
REcREAS www.recreas.be o-vl@recreas.be 09 333 57 56
VFG-jONG www.vfg-jong.be o-vl@vfg-jong.be 09 333 57 50
BETAALKALENDER UITKERINGEN ARBEIDSONGESCHIKTHEID eerste helft december: 19.12.2016 – vermoedelijk op je rekening 22.12.2016
24 • S-magazine / december 2016
tweede helft december: 30.12.2016 – vermoedelijk op je rekening 04.01.2017
SMS-SERVICE UITKERINGEN Krijg je een uitkering? Dan stuurt Bond Moyson je een sms wanneer het bedrag gestort is. Wil je meer weten? Raadpleeg jouw dossier via www.bondmoyson.be/e-mut. Krijg jij wel een uitkering maar geen sms? Twijfel je of we je meest recente contactgegevens hebben? Geef je gegevens dan door via www.bondmoyson.be/update. Je dossier is dan weer actueel.
Proficiat! en Gregory Van Rossen uit St-lievens-h Geert heungens uit Zele, christel caron u Gino Vits uit Adegem, Sabine De Beule een winnen een Bongobon: David Gezels Volgende leden hebben hun gegevens ge
webnanny
Afscheid nemen van de luier:
foto: S-magazine
bedplassen bij kinderen
Afscheid nemen van de luier is voor een kind niet altijd eenvoudig. De luier geeft het kind een gevoel van veiligheid, van zekerheid of van niet kunnen falen. Het idee om in bed te zullen plassen, kan een kind vaak angst inboezemen. Kinderen worden in de meeste gevallen ’s nachts droog tussen 3 en 5 jaar. Toch wordt bedplassen tot de leeftijd van 7 jaar nog als normaal beschouwd. Als je kind ouder is dan 7 jaar en nog regelmatig in bed plast, moet je actie ondernemen.
Waarom plast mijn kind nog in bed? Sommige kinderen zijn nu eenmaal sneller dan andere. De blaas van je kind moet groot genoeg zijn om de urine van ’s nachts te kunnen bevatten. Uit onderzoek is gebleken dat bedplassers ’s nachts meer urine produceren dan leeftijdgenootjes. Bovendien is het veel makkelijker om overdag de blaas te controleren dan ’s nachts, wanneer je kind slaapt. Spanning kan ervoor zorgen dat je kind vaker 's nachts nat is. Denk maar aan ingrijpende
veranderingen, zoals de geboorte van een broertje of zusje, spanning op school of thuis, een speciale gebeurtenis …
Wat kan je doen als ouder? De kalendermethode : dit is een systeem van positief belonen dat goed werkt bij kinderen van ongeveer 6 tot 8 jaar. Maak samen met je kind een kalenderblad met één vakje per dag. Wanneer je kind 's morgens droog wakker wordt, mag het één vakje inkleuren. Heeft je kind in bed geplast, dan wordt er geen vakje ingekleurd. Na een tiental vakjes voorzie je een beloning die je vooraf samen met je kind afspreekt. Lukt het zo niet, dan ga je er best niet te lang mee door, want dit kan demotiverend werken. Je kan voor deze methode trouwens ook stickertjes gebruiken!
Bedplaskampen Wist je dat onze jongerenvereniging JOETZ bedplaskampen organiseert? Meer info op www.joetz.be.
De plaswekkermethode : de plaswekker is een soort broekje verbonden met een apparaatje dat gaat rinkelen zodra het broekje nat wordt. Je kind wordt wakker, stopt de plas, zet de wekker af en kan nog snel naar het toilet om verder te plassen. Meestal duurt het een paar weken voor een kind de wekker gewoon is. In die periode treedt er niet meteen verbetering op. Hoe langer de plaswekker gebruikt wordt, hoe eerder een kind reageert. Na enige tijd zelfs al voor het belletje gaat. Met de plaswekkermethode wordt ongeveer 70% van de bedplassertjes droog. Voor deze methode moet je kind minstens 8 jaar oud zijn. Voor jongere kinderen is de procedure te ingewikkeld. Geregeld plassen : probeer ervoor te zorgen dat je kind geregeld plast overdag, zeker voor het slapengaan. Kinderen met plasproblemen worden ook vaak geplaagd door constipatie. Laat je kind veel drinken en probeer te zorgen voor evenwichtige, vezelrijke maaltijden. Treedt er geen verbetering op, dan vraag je beter raad aan je huisarts. Die kan je kind onderzoeken en verder begeleiden bij de behandeling. Valerie De Coen
Webnanny geeft opvoedingsadvies Op onze website vind je nog veel meer opvoedingsadvies voor je baby, peuter en kleuter. Je kan er ook altijd een vraag stellen aan onze webnanny die je advies geeft per e-mail. Surf naar: • www.bondmoyson.be/webnanny • www.devoorzorg.be/webnanny
december 2016 / S-magazine •
25
sociale info
Rode Neuzen Dag Eén op de vijf jongeren in Vlaanderen kampt met psychische problemen. Om deze jongeren betere hulp te kunnen aanbieden en de problematiek bespreekbaar te maken, organiseren VTM, Qmusic en Belfius de Rode Neuzen Dag. “Het is tijd om het taboe te doorbreken”, aldus ambassadrice Evi Hanssen.
Zin in een Freaky Friday op je werk, waarbij alle werknemers in carnavalskostuum of strandkledij aan hun bureau zitten? Of wat te denken van voetbalclub KV Kortrijk, die het Guldensporenstadion voor één keer nog roder kleurt dan gewoonlijk? ClouseauFans Onder Elkaar die rode neuzen verkopen. Meryame Kitir en Kristof Calvo die samen een cover van “Laat me nu toch niet alleen” brengen. Het zijn slechts enkele van de meer dan 1000 acties die bedrijven, organisaties en particulieren hebben opgezet in het kader van de Rode Neuzen Dag. Het doel: geld inzamelen voor een betere opvang van jongeren met psychische problemen.
Hoge nood De nood aan psychologische hulp voor jongeren is hoog. “Zo heeft maar liefst één op de vijf jongeren in Vlaanderen psychische problemen”, verduidelijkt Evi Hanssen, ambassadrice van de Rode Neuzen Dag. “Dat is een verontrustend aantal. Al schrok ik niet echt van het cijfer.
Kinderpsychiater Peter Adriaenssens praat op www.rodeneuzendag.be over de soms harde beelden in de Rode Neuzen-campagne: “Hoewel we gewoon zijn om héél soft over de problematiek te praten, mogen we al eens – al is het maar een paar seconden – in contact zijn met hoe hard de situatie is voor diegene die het meemaakt. We moeten niet altijd schokken, maar ik vind het in dit geval terecht dat er eens stevig tegenaan gegaan wordt. Eén op de vijf jongeren krast zichzelf. Automutilatie, eetstoornissen, depressie na pesterijen ... Het zijn de reële problemen van jongeren. En we moeten trachten onze ogen een keer écht te openen.”
26 • S-magazine / december 2016
Veel jongeren maken een moeilijke tijd door in de puberteit. Hun hormonen slaan op hol, ze zitten gewrongen tussen kind-zijn en volwassen-zijn, ze staan onder constante druk. Kinderen groeien op in een steeds complexere wereld met steeds hogere verwachtingen. Wees sterk! Laat je niet doen! Je moet de snelste, de slimste, de beste zijn. Wat daar nog is bijgekomen, zijn de sociale media, waarop iedereen de beste versie van zichzelf laat zien. Jongeren meten hun populariteit aan de hand van het aantal likes op Facebook. We liken, sharen en chatten er op los, maar praten over onze echte gevoelens en problemen doen we niet. Het is tijd om dat taboe te doorbreken!” Zijn er vandaag meer jongeren met psychische problemen dan pakweg 20 jaar geleden of worden hun problemen vandaag gewoon beter onderkend? Evi Hanssen: “Dat weet ik niet, maar het is in ieder geval belangrijk dat er over gesproken wordt. Tot enkele jaren geleden gebeurde dat niet of nauwelijks. Precies daarom organiseren we de Rode Neuzen Dag. We moeten voorkomen dat problemen met de puberteit, die jongeren altijd wel zullen gehad hebben, uitmonden in psychische problemen.” De Rode Neuzen Dag maakt psychische problemen bespreekbaar, maar er is nog altijd veel onbegrip. Op de website van VTM Nieuws lezen we onder de aankondiging van de Rode Neuzen Dag het volgende bericht van een bezoeker: “Dat ze met hun poten van de drugs afblijven en de problemen zijn opgelost.” Schrijnend, inderdaad.
Schaamte en schuld De psychische problemen van kinderen en jongeren vertalen zich onder andere in vroegtijdig schoolverlaten en spijbelen, depressie, overdadig gebruik van alcohol, eetstoornissen en zelfmoord. Een recente studie, uitgevoerd in opdracht van Medialaan, toont bovendien aan dat meer dan de helft van de jongeren met psychische problemen hier met niemand over praat. Ook niet met hun ouders. De redenen? Ze hebben geen zin om erover te praten, ze willen hun ouders niet opzadelen met hun problemen of denken dat vader en moeder hen toch niet zullen begrijpen. Bijna vier op de tien jongeren met psychische problemen schamen zich, 34 procent geeft zichzelf de schuld. Amper drie op de tien zetten de stap naar professionele hulp. Wat houdt hen tegen?
sociale info
Ze vinden zulke hulp overdreven (54 procent) of te duur (34 procent). Maar ook: twee op de drie jongeren met psychische problemen weten niet eens waar ze terecht kunnen voor hulp. Wat gebeurt er met het ingezamelde geld? Evi Hanssen: “Dat geld gaat integraal naar het Rode Neuzen Fonds, dat beheerd wordt door de Koning Boudewijnstichting. Vorig
TERUGBETALING Ons ziekenfonds geeft onder bepaalde voorwaarden een terugbetaling voor psychotherapie. Meer info op www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen.
jaar hebben 26 Vlaamse organisaties via het fonds een duwtje in de rug gekregen. De projecten die worden gesteund, zijn in te delen in zes categorieën: laagdrempelige hulp, wetenschappelijk onderzoek, sensibilisering, algemene preventie,
preventie gericht op scholen en opvolgingsprojecten. Een deel van het Rode Neuzengeld gaat naar internationale projecten van Comic Relief, de Britse moederinstelling van Red Nose Day”. Je wordt wellicht elke week gevraagd om je in te zetten voor een goed doel. Waarom kies je voor de Rode Neuzen Dag? Evi Hanssen: “De problematiek ligt me na aan het hart. Mijn broer Koen kampt al sinds zijn prille jeugd met dwanggedachten en angsten. Het is bijzonder moeilijk voor hem om gelukkig te zijn. Ik weet dus hoe zwaar psychische problemen op iemand kunnen wegen en ik weet wat het inhoudt om met zo iemand samen te leven. Ik heb ervaren hoe moeilijk de zoektocht naar hulp is en hoe weinig middelen daarvoor beschikbaar zijn. Daarom vind ik het niet meer dan logisch dat ik mij inzet voor de Rode Neuzen Dag. Het wordt hoog tijd dat deze problematiek in het daglicht komt te staan en dat er open en vrij over kan worden gesproken. Als ik mij engageer voor een goed doel, moet ik er mij met hart en ziel voor willen inzetten. Vorig jaar heb ik in het kader van de Rode Neuzen Dag onder andere meegedaan aan een project van de Belgische Improvisatieliga, samen met Bart Cannaerts, Ruth Beeckmans, Niels Destadsbader en Bill Barberis. Ook dit jaar zet ik mijn schouders onder enkele waardevolle of originele projecten waarvan de opbrengsten naar het Rode Neuzen Fonds gaan.” Bart Vandormael
DOE MEE OP SCHOOL Hoe kun je op school aan de slag voor Rode Neuzen Dag? De mogelijkheden zijn onbeperkt, we vermelden hier alvast twee bijzondere projecten. De Rode Neuzen Dag-app, ontwikkeld door iVOX, geeft je de mogelijkheid om in de klas (anoniem) te peilen naar het welbevinden van de leerlingen en hun attitudes en meningen over een aantal Rode Neuzen Dag-gerelateerde thema’s. CreANders brengt dan weer reflectie en introspectie tot op de schoolbanken, door tien vakoverschrijdende eindtermen te verwerken in één workshop. Gedurende een workshop van ongeveer twee lesuren gaan jongeren via vier V’s – Verbinden, Verdiepen, Verbreden en Verankeren – op onderzoek in hun eigen hoofd en hart. Ze vertellen aan elkaar waar ze trots op zijn en waar ze soms van wakker liggen. En ze maken iets, een herinnering om mee naar huis te nemen.
december 2016 / S-magazine •
27
EYECATCHER AARDGAS niet lanGer de eerSte keuZe
mantelZorGer? LAAT DE ZORG NIET ONTSPOREN Als mantelzorger zorg je regelmatig voor een familielid, een buur of een vriend die ondersteuning nodig heeft. Zorgen in een langdurige en complexe zorgsituatie is niet altijd evident. We spreken van ontspoorde zorg wanneer de zorg niet verloopt zoals het hoort. In de brochure ‘Mantelzorger? Laat de zorg niet ontsporen’ vind je mogelijke signalen van ontspoorde zorg, voorbeelden van de grens tussen goede mantelzorg en mis(be)handeling en tips om het zorgen draaglijker te maken. Bestel de brochure via 02 515 02 63 of mantelzorg@s-plusvzw.be. Of download ze op www.devoorzorg.be/mantelzorg-publicaties of www.bondmoyson.be/mantelzorg-publicaties.
De Vlaamse regering vindt het niet langer nodig om heel Vlaanderen aansluitbaar te maken op aardgas. De energiedistributienetbeheerders hebben de voorbije jaren miljoenen geïnvesteerd in nieuwe gasnetten in Vlaanderen, niet uit vrije wil maar omdat ze daardoor bij wet waren verplicht. De Vlaamse regering heeft die verplichting opgeheven. In de praktijk betekent dat dat wie in een wijk of woning woont of wil gaan wonen die nog niet is aangesloten op het aardgasnet fors meer zal moeten betalen voor een aansluiting. Hoeveel meer is nog onduidelijk. Volgens de grootste Vlaamse energiedistributeur Eandis is 97 procent van het hele distributienet aangesloten op het gasnet. De voorbije jaren groeide het aantal gasaansluitingen met 35.000 per jaar.
KATTEN Herkennen Hun SPIEGELBEELD niet Katten zijn slimme dieren, maar volgens experten herkennen zij zichzelf niet in de spiegel. Dat heeft ermee te maken dat zij geen of alleszins geen groot zelfbewustzijn hebben. Dat is nodig om jezelf te kunnen herkennen. Peuters herkennen hun spiegelbeeld vanaf hun 18de levensmaand. Vóór die leeftijd glimlachen ze ernaar en proberen ze een band aan te gaan met hun reflectie. De enige diersoorten waarvan is bewezen dat ze zichzelf herkennen zijn chimpansees, bonobo’s, orang-oetangs en gorilla’s.
GEZONDHEIDSAPP vAN DE MAAND NETTIE, de orGaniSatietool Voor mantelZorGerS Eén op de twee mantelzorgers zorgt niet alleen. De organisatie van de zorg verloopt niet altijd even vlot en mondt soms uit in tijdrovend en enerverend mail- en telefoonverkeer. Het kan ook veel eenvoudiger via de gratis zorg-app nettie (www.nettie.nu). De mantelzorgers maken samen een groep aan, elke nieuwe zorgtaak wordt naar alle mantelzorgers gestuurd. Als één van de mantelzorgers op ‘ja’ klikt, dan komt die taak automatisch in zijn/haar zorgagenda terecht. Alle zorgtaken staan vermeld in een overzichtelijke gemeenschappelijke zorgagenda zodat alle leden van de groep weten wie elke taak op zich neemt. Voor wie niet vertrouwd is met apps is het even wennen, gelukkig is er ook een pc-versie. Test het zelf op www.nettie.nu. Meer weten over andere zorg-apps? Surf naar www.steunpuntmantelzorg.be of vraag jouw gratis nieuwsbrief via 02 515 04 42.
28 • S-magazine / december 2016
foto’s: S-magazine
door Urbain Vandormael
24 UUR ZONDER SLAAP iS Gelijk aan 1 promille 24 uur zonder slaap komt overeen met een alcoholpercentage van 1 promille. Slaaptekort kan op langere termijn ook aanleiding geven tot angstgevoelens en depressies. Op korte termijn beïnvloedt een slaaptekort het beoordelingsvermogen van wat belangrijk is en wat niet.
KERST in Zuid-limBurG
foto’s: VV
V Zuid-Lim
burg
Open haard, kaarsjes, gezellige avonden met warme drankjes en geurende zelfgebakken koekjes, tegen het einde van het jaar verandert Zuid-Limburg met zijn sfeervolle kerstmarkten en avondparades in dé kerstregio van Nederland, waarbij Valkenburg de meest bekende is. Tot en met 21 december trekt er op woensdag en zaterdag een avondlijke parade met verlichte praalwagens en dansers in betoverende kostuums door de straten. Voor deze Christmas Parade is er zelfs een eigen soundtrack gecomponeerd. De grootste, oudste en meest bezochte ondergrondse kerstmarkt van Europa ligt onderaan de Cauberg, bekend van de Amstel-Goldrace. In de ruime, lange gangen die typisch zijn voor de Gemeentegrot, kan je uren tussen de mooie kerstdecors en stemmige muziek rondkuieren. Ook de ondergrondse kerstmarkt in de Fluweelengrot is een publiekstrekker, met meer dan 50 winkeltjes met producten en ambachten, indrukwekkende wandschilderingen, sculpturen en een unieke 18deJij en je (klein)kind(eren) gaan in de speelgoedwinkel op zoek naar een leuk stuk eeuwse kapel. speelgoed. Maar al snel moeten jullie kiezen: roze of blauw. Je zoon durft geen Een meer intieme kerstsfeer beleef je in het MergelRijk, een historipop te kiezen en je dochter wil geen auto. Jammer, want kinderen ontwikkelen sche site met beelden in mergel, een soort gesteente, uitgehouwen net allerlei vaardigheden door met verschillende soorten speelgoed te spelen. die verhalen uitbeelden. Je kan er zowaar je eigen kerstcadeau van mergel maken. In de verwarmde Brasserie kan je genieten van warme dranken en Limburgse lekkernijen. Speelgoed weerspiegelt vaak een samenlevingsmodel waar vrouwen een zorgende rol uitoefenen en mannen avontuurlijk, ondernemend en creatief zijn. De toegangsprijzen tot de grotten bedragen voor de volwassenen Daardoor worden kinderen dikwijls al op jonge leeftijd in hokjes geduwd. 7 euro en voor de kinderen 5 euro. De grotten zijn toegankelijk voor kinderwagens en rolstoelen, honden zijn niet toegelaten. Onze vrouwenvereniging vIvA-Svv wil dat kinderen vrij kunnen kiezen met welk www.kerstmarktgemeentegrot.nl speelgoed ze spelen. In het najaar lanceert ze daarom, samen met het platform www.kerstmarkt-fluweelengrot.nl Vrij Spel – Kinderen Kiezen Wel, een filmpje via sociale media. Met het filmpje www.mergelrijk.nl/kerst wil het platform (groot)ouders aanzetten om hun (klein)kinderen te laten kiezen met welk speelgoed ze spelen.
laat KINDEREN KIEZEN met welk SPEELGOED Ze Spelen
Surf naar www.superpapa.be of ga naar de Facebookpagina van Superpapa of het platform ‘Vrij Spel – Kinderen Kiezen Wel’ en bekijk het filmpje.
OUDERE GENERATIE BeZorGd oVer vERLIES MOBILITEIT Ouder wordende Belgen maken zich zorgen over het verlies aan mobiliteit. Ze vrezen niet meer te kunnen wandelen of autorijden. Dat blijkt uit een online onderzoek bij 22.000 mensen. Ook geheugenverlies en lichamelijke pijn vormen een bron van bezorgdheid als we vooruitkijken. Het verlies van mobiliteit staat echter met 45 procent op plaats één, gevolgd door ‘mentaal niet meer alert zijn’ en het ‘ervaren van lichamelijke pijnen’.
december 2016 / S-magazine •
29
sociale info
foto: S-magazine
Nieuwe terugbetaling voor wie wil stoppen met roken
Vanaf 1 januari 2017 zijn er nieuwe terugbetalingsregels voor inwoners van Vlaanderen die willen stoppen met roken onder begeleiding van een tabakoloog.
bij het stoppen. Daarna begeleidt hij je nog verder. Zo kan die nieuwe start een succes worden.
Wat is een tabakoloog?
Wanneer je vanaf 1 januari 2017 begeleiding volgt bij een erkende tabakoloog, betaal je maar een deel van de kosten zelf. De Vlaamse Overheid betaalt de rest rechtstreeks aan de tabakoloog. Hoeveel je precies moet betalen, hangt af van je situatie (verhoogde tegemoetkoming of zonder verhoogde tegemoetkoming), de soort begeleiding (individueel of in groep) en de duur van de begeleiding. In onderstaande tabel vind je terug hoeveel je zelf maximaal per kwartier begeleiding aan de tabakoloog moet betalen. Jongeren t.e.m. 20 jaar hebben altijd recht op de verhoogde tegemoetkoming voor rookstopbegeleiding.
Een tabakoloog is een echte rookstopspecialist. Hij begeleidt je en geeft je handige tips om te stoppen met roken. Hij gaat na wat roken voor je betekent en weet hoe moeilijk het kan zijn om te stoppen. Samen leggen jullie een stopdatum vast. Hij zorgt ervoor dat je je goed voorbereidt
Praktisch • Heb je nog prestatiebriefjes van de tabakoloog uit 2016? Ons ziekenfonds betaalt ze jou terug tot 2 jaar na de raadpleging. • Vanaf 1 januari 2017 wordt in Vlaanderen rookstopbegeleiding rechtstreeks betaald aan de tabakoloog. Jij betaalt enkel je eigen bijdrage. Vanaf 2017 geeft ons ziekenfonds - voor inwoners van Vlaanderen - dus geen terugbetaling meer voor rookstopbegeleiding bij een arts of tabakoloog. Een gewone consultatie bij de arts betalen we natuurlijk wel nog terug.
Hoeveel betaal ik?
Op hoeveel begeleiding heb ik recht? Elke inwoner van Vlaanderen heeft per kalenderjaar recht op 4 uur individuele
Meer info Meer info vind je op www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen. Klik door naar ‘Rookstop’.
30 • S-magazine / december 2016
Verhoogde tegemoetkoming Zonder verhoogde tegemoetkoming
begeleiding of 12 uur begeleiding in groep. Je kan wisselen van individuele begeleiding naar groepsbegeleiding en omgekeerd. Als je jaarlijkse aantal uren begeleiding op zijn, heb je geen recht meer op een tussenkomst van de Vlaamse overheid in de kosten. Je tabakoloog en je ziekenfonds helpen je om bij te houden waar je nog recht op hebt.
Waar vind ik een tabakoloog? • Voor individuele begeleiding: www.tabakologen.be. • Voor stoppen in groep: www.vlaanderenstoptmetroken.be.
Hoe stop ik met roken? Je kans om voor altijd te stoppen wordt veel groter als je het goed aanpakt. Want stoppen met roken kan je leren. Je kan terecht bij: • Tabakstop: bel 0800 111 00 of surf naar www.tabakstop.be • je (huis)arts • of een tabakoloog. Siska Germonpré
Individuele begeleiding per kwartier
Groepsbegeleiding per kwartier
Max. 1 euro
Max. 0,50 euro
Max. 7,50 euro
Max. 1 euro
Verzekeringsonderneming erkend onder het codenummer 0058.
Een verzekering die beschermt wat echt belangrijk voor u is? Natuurlijk bestaat die!
Uw P&V adv ise komt bij u la ur denkt met u mee en ngs wanneer het u best pa Voor een afs st. praa k met de P& V adviseur in 5 81 of surf uw buurt, naar www.p v.be.
bel 02/210 9
P&V. Het be
wijs dat verz
ekeren ook
anders kan.
WEET WAT
je eet
KIWI de Groene
Goudklomp
bijzonder worden aanbevolen aan vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven.
De hoogste voedingsdensiteit
De kiwi is de fruitsoort met de hoogste voedingsdensiteit, een maatstaf die de voedingswaarde vergelijkt met Behalve vitamines zit de kiwi ook de calorische waarde van een voebarstensvol mineralen, zoals kalium, dingsproduct. Niet alleen vitamines calcium, fosfor en magnesium. en mineralen, maar ook voedingsveKalium verkleint de kans op hart- en zels en antioxidanten worden daarbij vaatziekten, doordat het de bloeddruk in overweging genomen. Voedzaam laag houdt en zorgt voor een goede voedsel moet een densiteit van 3 doorbloeding van het hart. Calcium of meer hebben, de kiwi heeft een (kalk) en fosfor verstevigen het skelet densiteit van 14. En dan is er nog actien het gebit. Magnesium bevordert nidine, een enzym dat eiwitten helpt de stofwisseling in het lichaam. Ook verteren en dat in geen enkele andere de rijkelijk aanwezige vezels helpen fruitsoort voorkomt. Actinidine stimuom de spijsvertering en de stoelgang leert de spijsvertering én maakt vlees draaiende te houden. De vruchtve- malser. Als je vlees aan beide kanten zels verminderen voorts pieken en inwrijft met kiwischil of plakjes kiwi dalen in de bloedsuikerspiegel, wat en het 20 minuten laat rusten, zal het goed nieuws is voor een stuk zachter smaken diabetespatiënten. wanneer je het bakt of braadt. Omdat actinidine De kiwi Goed aan de ogen de eiwitten in zuivelprois de ducten afbreekt, laat je Nog niet overtuigd? Uit fruitsoort kiwi’s wel best achtereen Italiaans onderzoek met de wege in bereidingen met bij 18.000 kinderen moet hoogste zuivel. blijken dat één kiwi per week de symptomen voedingsNieuw-Zeeland van astma met liefst densiteit 44 procent onderdrukt. En dat hebben we alleNaarmate de testpersomaal te danken aan nen meer kiwi’s aten, Isabel Fraser Fraser, een lerares uit Nieuw-Zeeland die in hadden ze minder last van chronische hoest en 1904 terugkeerde van een een piepende ademhaling. Volgens reis naar China met een lading zwarte een studie met 110.000 mannen en kiwizaadjes in haar bagage. Amper een vrouwen verkleint de consumptie jaar later groeide de kiwi op Nieuwvan drie kiwi’s per dag de kans op Zeelandse bodem. Toch bereikte de de oogziekte maculadegeneratie met groene goudklomp pas in de jaren 50 36 procent. Dat komt omdat de vruch- het Europese vasteland. Enkele slimme ten rijk zijn aan luteïne en zeaxanthine, geesten op het Oceanische eiland hadnatuurlijke stoffen die voorkomen in den intussen het plan bedacht om de het menselijk oog. Ook spinazie, broc- kiwi te claimen als nationaal symcoli, druiven en sinaasappelen doen bool, maar eigenlijk moeten we dus de om die reden goed aan de ogen. Chinezen bedanken. Eerlijk is eerlijk!
foto’s: S-magazine
Mineralen en vezels
In de top 10 van gezondste fruitsoorten staat de kiwi trots op de hoogste plaats. In Nieuw-Zeeland is de groene gezondmaker zelfs verheven tot nationaal symbool. Dat de vrucht eigenlijk afkomstig is uit China, vertellen ze er natuurlijk niet bij.
SSUCCPETEN E REC
Wat maakt de kiwi zo gezond? Nou, zo’n beetje alles. Eén kiwi bevat liefst 166 procent van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid vitamine C. De groene vrucht heeft bijna tweemaal zoveel vitamine C aan boord als een sinaasappel en driemaal zoveel als een citroen. Dat is goed voor de weerstand, heeft een gunstige invloed op het zenuwstelsel en stimuleert de aanmaak van collageen. De hoge dosis vitamine E beschermt de huid tegen veroudering, beperkt de schade die de zon aanricht en maakt in combinatie met vitamine C pigmentvlekken lichter. Foliumzuur, een vitamine uit de B-familie, bevordert dan weer de opbouw van het lichaam en vermindert het risico op afwijkingen bij de geboorte. Vandaar dat kiwi’s in het
• BBQ kipspies met ananas en kiwi (Mijnreceptenboek.nl) • Scampi met kiwidipsaus (Zespri.eu) • Crema catalana met kiwi en meloen (Jeroen Meus) • Smoothie van banaan en kiwi (Koken.vtm.be) • Tiramisu met kiwi en witte chocolade (Oxfamwereldwinkels.be) • Muesli met kiwi en bosbessen (Alpro.com)
32 • S-magazine / december 2016
Bart Vandormael
WEET WAT JE
foto's: S-magazine
drinkt
CHAMPAGNE
FeeSten met BuBBelS Champagne is de enige drank die vrouwen mooier maakt nadat ze ervan hebben gedronken. Althans, dat beweerde Madame de Pompadour, de beroemdste maîtresse van de Franse koning Lodewijk XV. Ze hield zelfs meer van het geestrijke drankje dan van de liefde, zo wil de legende. Gek genoeg mocht champagne in de achttiende eeuw, toen Lodewijk XV sier hield in Versailles, geen bubbels bevatten, omdat vrouwen er te snel dronken van werden. De drank werd met behulp van een speciaal staafje ontdaan van zijn bubbels. Gelukkig is dat onrecht intussen uit de wereld geholpen. Wist je trouwens dat er in één fles champagne liefst 47 miljoen bubbels zitten? Een leuk weetje om mee uit te pakken wanneer je met Kerst of Nieuwjaar aan de feesttafel zit …
206.000 euro per fles Champagne is een duur drankje, al hoeft dat niet zo te zijn. Goedkope bubbels zijn vaak vervaardigd van minderwaardige druiven, maar tussen de rommel zitten ook enkele pareltjes. Zoals de populaire Comte de Brismand Brut Reserve, een echt prijsknaller, die amper 12,99 euro per fles (LIDL) kost. In blinde smaaktests heeft de Brismand herhaaldelijk
hoge scores gehaald. Gelijkaardige tests tonen trouwens aan dat slechts een kleine groep mensen het verschil proeft tussen goedkope en dure bubbels. Heel wat goedkope flessen zijn wellicht zelfs lekkerder dan de duurste van alle champagnes, de Heidsieck 1907, die niet minder dan 206.000 euro per fles kost. Zoals de naam aangeeft, werd deze unieke godendrank gebotteld in het jaar 1907. Zowat 200 flessen ervan werden in 1997 teruggevonden op de bodem van de zee. Ze bevonden zich aan boord van een Duitse torpedoboot die in 1916 tot zinken was gebracht voor de Finse golf. Het is een wonder dat ze na ruim 80 jaar ongeschonden uit het water zijn gevist, maar het lijkt waarschijnlijk dat de geest in al die tijd toch uit de fles is verdwenen. De waanzinnig hoge prijs wordt vooral bepaald door de exclusiviteit.
Drie druivensoorten Champagne wordt gemaakt van grosso modo drie druivensoorten: de chardonnay, de pinot noir en de pinot meunier. Tot in de jaren 80 had de pinot meunier het overwicht, vandaag zijn de drie druivensoorten gelijkmatig aanwezig. De verschillende types champagne worden ingedeeld op
België is de vijfde grootste invoerder van champagne ter wereld, na GrootBrittannië, de Verenigde Staten, Duitsland en Japan. En opvallend: ongeveer twee derde van de totale oogst van het bubbelend brouwsel wordt genuttigd tussen kerst en Nieuwjaar. Proost!
basis van hun suikergehalte. ExtraBrut bevat maximum 6 gram suiker per liter, Brut maximum 15 gram suiker per liter, Sec maximum 35 gram suiker per liter, Demi-Sec tussen 35 en 50 gram suiker per liter. Veruit de populairste champagne is de Brut. In de zeventiende eeuw, de begindagen van champagne, was vooral de DemiSec geliefd. Door de eeuwen heen zijn we echter steeds minder zoete varianten gaan appreciëren.
Zoek de verschillen Wat onderscheidt champagne van de Spaanse cava en de Italiaanse prosecco? Ten eerste de gebruikte druivensoorten. Cava is doorgaans samengesteld uit macabeo, parellada en xarel-lo. Prosecco bestaat voor minimaal 85 procent uit de proseccodruif, aangevuld met andere Italiaanse druivensoorten als verdiso en bianchetta trevigiana en internationale varianten als de pinot bianco, pinot grigio en chardonnay. Ten tweede, en minstens even belangrijk, is de geografische afbakening. Champagne mag enkel worden geproduceerd in de gelijknamige streek in het noorden van Frankrijk. Wie het elders probeert, wordt teruggefloten. Ironisch genoeg hebben de plaatselijke wijntelers in 2008 besloten om de champagnestreek uit te breiden, om tegemoet te kunnen komen aan de wereldwijde hoge vraag naar de drank.
Gezond of ongezond Tot slot: hoe goed of slecht is een glaasje champagne voor de gezondheid? Volgens diverse studies heeft het drankje een gunstige invloed op het hart en het geheugen, maar evenveel andere studies spreken die heilzame werking tegen. Eén objectief voordeel tegenover andere feestdrankjes: een glas champagne van 100 ml bevat 77 calorieën, tegenover 82 calorieën in een glas rode wijn en 96 in een glas zoete witte wijn. Een heel klein beetje bubbels mag dus wel. Bart Vandormael
december 2016 / S-magazine •
33
foto: S-magazine
gezondheid
Wegwijs in de sauna
Gezond zweten In de sauna gaan gezondheid en genieten perfect samen. Om de volle winst te halen, moet je wel enkele basisprincipes in acht nemen: hoe, wat, waarom en hoe lang?
Waarom? Na 8 à 10 minuten in de sauna verhoogt onze lichaamstemperatuur tot 37 tot 38 °C. Dat brengt als het ware een genezingsproces op gang: onze zweetklieren beginnen met de afscheiding van gifstoffen, onze rode bloedlichaampjes nemen meer verse zuurstof op, de doorbloeding van ons lichaam komt op volle toeren... Het resultaat: een betere weerstand. De warmte van de sauna verlicht ook spieren gewrichtspijnen.
Waarom niet? Mensen met zware hartkwalen moeten uitkijken: een sauna is goed voor de bloeddoorstroming, maar verhoogt de hartslag. Ook diabetespatiënten raadplegen best hun arts vooraleer ze naar de sauna gaan, omwille van hun hoger risico op vasculaire aandoeningen. Heb je koorts of een zware infectie op de longen of luchtwegen, dan is een saunabezoek evenmin aangeraden.
Waarom naakt? In de sauna heeft ons lichaam geen behoefte aan vestimentaire bescherming. Dat heet dan functioneel naakt. Er is een goede reden waarom we geen zwemkledij in de sauna dragen: nylon op ons lichaam
34 • S-magazine / december 2016
kan brandwonden veroorzaken bij een temperatuur van 65 tot 100 graden en bovendien is het niet echt hygiënisch als de gifstoffen uit je lichaam na een saunabeurt in je zwempak blijven zitten.
Wat eerst? Een saunabezoek begint met een douche. Die reinigingsbeurt is nodig om zweetrestjes en andere belemmeringen voor de poriën te verwijderen. Met scrubzout kunnen we ook dode huidcellen afschrapen, waardoor ons lichaam beter kan zweten. Een nuttige tip: stap nooit in een sauna als je koude voeten hebt. Dat verstoort de bloedsomloop. De slagaders verspreiden het bloed over het lichaam, de bloedvaten pompen het terug naar het hart. Koude voeten in een sauna verstoren die stroming. Diezelfde redenering geldt ook na de saunabeurt: wanneer je afkoelt onder de douche, begin je best met je linkerbeen, dan je rechterbeen, dan je rechteram, dan je linkerarm, dan van rechts naar links over het lichaam en pas op het laatst over je hoofd. Doe je het andersom, dan kan je hoofdpijn krijgen.
Wat dan? Voeten opgewarmd in het voetbad? Dan kan de opwarmsessie beginnen. Een stoombad, doorgaans met een temperatuur van ongeveer 45 graden, helpt de luchtwegen vrij te maken. Ook de jacuzzi kan deel uitmaken van de opwarmingsfase, al is een temperatuur van 36 graden niet genoeg om de kerntemperatuur
van ons lichaam tot 38 graden te brengen. Een saunabeurt heeft een optimaal heilzaam effect wanneer je er minstens 8 à 10 minuten in doorbrengt. Na hoeveel minuten moet je uit de hitte? Dat hangt af van persoon tot persoon. Wanneer je hart sneller begint te kloppen door de verhoogde bloeddoorstroming, voel je je net alsof je een half uur fitness gedaan hebt. Probeer dat even vol te houden en ga dan naar buiten. Bij voorkeur ga je tijdens een saunabezoek door drie saunasessies. Op je eigen ritme. Eén keer volstaat niet om je lichaam te voorzien van extra zuurstof. Nieuwkomers starten best met twee saunagangen van vijf minuten op de lagere bank, gevolgd door een zachte afkoeling.
Wat achteraf? Na de sauna moet je een rustpauze inlassen en afkoelen. Door een wandeling te maken, even in de rustruimte te liggen of enkele baantjes te trekken in het zwembad. Het is ook belangrijk om een lauwe of koude douche te nemen, zodat je voldoende afkoelt. Als je zonder de nodige afkoeling aan een nieuwe opwarmsessie begint, kan je onwel worden. In een koel zwembad voel je eerst een koude prikkeling op je huid, maar al snel versmelt je huid met de kou. De rode doorbloedingsroosjes op je lichaam zijn een teken van gezondheid. Het is niét goed om na een saunabeurt af te koelen in een bubbelbad. Aangezien je daar niet écht afkoelt, dreig je in een kunstmatige lange koortstoestand terecht te komen.
13 fitte wintertips
gezondheid
9. Warm bad
Sporten in de winterkou, is dat wel goed? Jazeker! Bewegen in de koude buitenlucht versterkt je weerstand tegen verkoudheden en andere winterkwaaltjes. Met de juiste voeding, kleding en andere gezondheidstips kom je gewapend aan de start.
Een warm bad beschermt je tegen infecties en verbetert je nachtrust. Lig echter niet langer dan 15-20 minuten in bad en laat het water niet warmer worden dan 40 °C. Maak de klus af door achteraf een hydraterende lichaamsolie op je huid te smeren.
1. Ochtendwandeling
10. Wisseldouche
Licht en frisse lucht hebben een positief effect op je gezondheid. Een ochtendwandeling van 20 minuten verkleint het risico op infecties met 80 procent.
foto’s: S-magazine
5. Eet fruit
Je afweersysteem werkt beter als je warme met koude douches afwisselt. Begin met af en toe de koude kraan open te draaien. De plotse temperatuurverschillen maken je sterker in de strijd tegen een verkoudheid.
Fruit moet je het hele jaar door eten, maar tijdens de winter verdient fruit extra aandacht. Voedingsexperts bevelen bananen en vijgen aan voor een fitte winter, omdat die vruchten de verzuring van het lichaam verhinderen en dat leidt tot een betere afweer.
2. Sporten
Sporten doet je zweten. En zweten verhoogt de bloedcirculatie. De meest aangeprezen wintersport is … zwemmen. Je zweet amper, maar je activeert zo goed als alle spiergroepen van je lichaam en je versterkt je gewrichten.
3. Warme kleding
Warme kleding beschermt je tegen de kou. Logisch, maar zo simpel is het allemaal niet. Je draagt tijdens het sporten liefst geen of weinig katoenen kleding, want die stof absorbeert vocht, waardoor je (te) snel afkoelt. Als je ’s avonds buiten sport, draag dan kleding met reflecterende strepen, reflecterende bandjes en/of een hoofdlampje.
4. Beperk vet
Onze afweercellen zijn dubbel zo actief als we het vetaandeel in onze voeding verminderen. Let dus op vet, want in de winter hebben we meer dan ooit een goed werkend afweersysteem nodig.
6. Drink, drink, drink
Droge winterlucht en een hoge temperatuur in huis drogen je lichaam uit. Daarom: drink minstens evenveel als in de zomer. Zo kan je je lichaam makkelijker verlossen van afvalstoffen en verhoogt je weerstand.
7. Maaltijdsoep
Wat gaat er boven een stevige maaltijdsoep op een koude winteravond?! Een bord vol vitaminerijke groenten zoals uien, wortelen, tomaten, paprika, knolselder en enkele aardappelen in een krachtige bouillon is lekker én gezond. Rustiek met bruine bonen, Spaans met chorizo, Oosters met koriander of kokos … Variatie troef!
8. Minder koffie
Koffiedrinkers zijn drie keer zo vaak verkouden als theedrinkers. Cafeïne in grote hoeveelheden ondermijnt je immuunsysteem. Enkele tips: thee met een kaneelstokje helpt je aan een goed humeur, warme melk met honing geeft je energie.
11. Huidbescherming
Hydrateren! Regen, wind en kou in combinatie met droge lucht binnenshuis drogen je huid uit, water drinken helpt om je vochtreserves op peil te houden.
12. Slaapcomfort
Kortere dagen zorgen bij sommige mensen voor kortere – slapeloze – nachten. Te hoge temperatuur in de slaapkamer en droge lucht zijn nefast voor onze slaapkwaliteit. Beter dan een dik donsdeken is een bedekking met verschillende lagen, die je makkelijk kan afwerpen of over je heen trekken. Overweeg een luchtbevochtiger te installeren.
13. Autoverwarming
De droge lucht van de autoverwarming is nefast voor je huid. Richt de verwarming liever op de voorruit dan op je lichaam of trek een dikke trui aan in de wagen.
december 2016 / S-magazine •
35
consument
dolle pret in de kerstvakantie 5 originele spelletjes voor kleuters
De kerstvakantie komt eraan. De perfecte gelegenheid om lekker veel tijd door te brengen met je kleuter. Onze redactie schudde 5 spelletjes uit haar mouw om samen uit te proberen. veel speelplezier!
1. Je eigen poppenkast Maak zelf een poppenkast met een grote kartonnen doos. Je kleuter kan de doos zelf beschilderen of beplakken. Speel
eens een bepaalde gebeurtenis die je kleuter onlangs heeft beleefd. Vraag aan je kleuter om dit na te spelen.
2. Winkeltje spelen Verdeel de rollen als volgt: je kleuter is de winkelier en jij bent de klant. Bestel heerlijke croissants, sappige sinaasappelen en felgroene komkommers. Roof samen de koelkast leeg om de winkel te vullen. Of ga op pad naar oma en opa en
SPEELTIPS vOOR BEGINNENDE OUDERS • Als je succesvol samen wil spelen met je kind, moet je goed op je kind letten. • Wat spreekt je kind het meeste aan? Voor een rustige kleuter kies je misschien beter niet voor wilde motorische spelletjes. • Wat kan je kind al aan? Kies geen te moeilijke spelletjes. Je kan starten met een gezelschapsspel, maar pas eventueel de regels aan aan het spelniveau van je kleuter. Als richtlijn kan je nemen: • dat jonge kinderen doorgaans geïnteresseerd zijn in dingen die geluid maken. • dat ze graag onderzoeken hoe iets werkt of hoe iets in elkaar zit (door het uit elkaar te halen natuurlijk). • dat ze graag trekken en duwen, doosjes openen en sluiten, en potjes in elkaar steken. En de laatste belangrijke tip: kinderen spelen om de pret. Ze willen er helemaal niets mee bereiken. Ze spelen enkel als ze er zelf zin in hebben en met het speelgoed waar ze zelf voor kiezen. Maar niets overtreft samen spelen met mama of papa. Je kan er niet omheen: als ouder blijf je het leukste speelgoed!
36 • S-magazine / december 2016
snuffel daar eens in de kast op zoek naar nieuw koopwaar.
3. voorlezen of vertellen Kleuters houden van voorlezen. Vooral als het een vast ritueel wordt, bijvoorbeeld voor het slapengaan. Je kleuter wil dat het verhaal steeds op dezelfde manier verteld wordt. Tijdens het verhaal kan je vragen stellen aan je kind: “En wat ging het jongetje daar doen?”
4. Muziek maken Maak samen een klokkenspel. Zet een aantal flessen op een rijtje en vul ze met water in dalende hoeveelheden. Elke fles heeft nu een andere klank als je er met een lepel op klopt.
5. Samen naar buiten Trek een dikke jas aan en ga samen wandelen in een park, bos of dierenpark. Laat je kind dingen uit de natuur verzamelen waarmee het thuis verder kan spelen, zoals dennenappels, stokjes … Neem een zakje oud brood mee van thuis, veel kans dat jullie eendjes of vogels kunnen voederen. In veel parken vind je ook een speelplein.
e Met dez muts is je hoofd altijd veilig.
Uniek ledenvoordeel:
ssy’ l ‘Che Mode (kind). red prijs: Richt uro. 9e
20 % korting op de Ribcap muts
6
De Ribcap muts: • • • • • • •
een beschermende muts veilig én stijlvol comfortabel om te dragen de perfecte hoofdbescherming bij vallen voor ieder wat wils: jong en oud aanrader voor mensen met evenwichtsproblemen of motorische problemen opgelet, de muts is geen helm.
Mediotheek De VoorZorg Antwerpen T 0800 97 520 | E mediotheek.304@devoorzorg.be Zorgba(a)r Limburg T 011 22 44 22 | E info@zorgbaar.be Mediotheek Oost-Vlaanderen T 09 333 55 00 (optie2) | E mediotheek.bmovl@bondmoyson.be
Als lid van ons ziekenfonds krijg je 20 % korting op de Ribcap mutsen. Vraag ernaar in een medische shop in jouw buurt!
e uit Keuz an 40 d meer illende h versc ellen. o m d
Medishop West-Vlaanderen T 056 230 230 (optie 2) | E medishop.wvl@bondmoyson.be Medishop Vlaams-Brabant T 078 15 60 30 | E infomedishop@fsmb.be
Actie loopt van 1/12/2016 tem 31/01/2017. Korting niet cumuleerbaar met andere kortingen.
cultuur
UTOPIA, WAAR ALLES vAN IEDEREEN IS Precies 500 jaar geleden schreef de Engelse renaissance-humanist, jurist en filosoof Thomas More in Leuven het beroemde boek Utopia. vijf eeuwen later staat dit boek nog steeds model voor de zoektocht van de mens naar de ideale wereld. Zoals we weten volgt die zoektocht een heel moeilijk en gevaarlijk pad. Maar het zoeken is soms belangrijker dan het vinden. Gerard Mercator, Hemelglobe, Leuven, 1551. Lüneburg, Museum für Fürstentum Lüneburg.
Nog tot 17 januari zijn er in Leuven onder het motto The future is More tal van culturele en wetenschappelijke events om de publicatie van Utopia 500 jaar geleden te vieren. Boeken die het aanschijn van de wereld veranderen zijn zeldzaam, zeker als ze na vijf eeuwen even actueel zijn als bij publicatie. Bij het schrijven van het boek werd Thomas More (1478-1535) aangemoedigd door zijn vriend en geestverwant Erasmus die hem ook de raad gaf het werk in Leuven uit te brengen en te laten drukken bij Dirk Martens. Zo geschiedde. Het waarom is niet helemaal duidelijk. Mogelijk vreesde Thomas More dat zijn boek in Londen niet in goede aarde zou
Hans Holbein (kopie naar), Portret van Thomas More, 16de eeuw (na 1527). Londen, National Portrait Gallery. Brusselse meester naar Jheronimus Bosch, Tuin der Lusten, Brussel, ca. 1560. Madrid, Patrimonio Nacional, Real Monasterio de San Lorenzo de El Escorial.
Op zoek naar Utopia. Tot 17 januari 2017 in M Museum Leuven. Open van 11u tot 18u (donderdag tot 22u). Woensdag gesloten. Info: www.utopialeuven.be
38 • S-magazine / december 2016
vallen en koos hij voor Leuven dat toen een centrum van kennis was van waaruit nieuwe ideeën zich verspreidden.
Socialistisch systeem In Utopia creëert Thomas More een eiland met een heel eigen staatsvorm en economisch systeem. De auteur houdt ons een beeld voor van een ideale samenleving die volgens sommigen aardig in de buurt komt van wat men later een communistisch of socialistisch systeem zal noemen. Enkele van de vooruitstrevende thema’s die Thomas More in zijn boek aansnijdt: kinderopvang, gratis onderwijs, democratie, euthanasie, broedmachines, rijtjeshuizen, getrouwde priesters en gelijke kansen voor man en vrouw. Utopia was een soort paradijs op aarde. De verteller in het boek is een Portugese avonturier die de Nieuwe Wereld verkend heeft tijdens een expeditie van Amerigo Vespucci. Zo linkt het boek met de actualiteit van toen, namelijk de ontdekking van de Nieuwe Wereld en het verlangen om aldaar een ideale samenleving aan te treffen. De ironie van het lot wil dat de samenlevingen die er werden aangetroffen, ideaal of niet, in vele gevallen met het zwaard werden uitgeroeid.
Paradijs en hel De tentoonstelling toont ons een serie prachtige kunstwerken – schilderijen, gravures, boekillustraties,
wandtapijten… - die de zoektocht naar die ideale wereld uitbeelden. Maar het ideaal heeft ook zijn keerzijde: tegenover het paradijs staat de hel. Vele kunstenaars, meestal uit de school van Jeroen Bosch, lieten hun fantasie de vrije loop om de hel en de weg daar naartoe in beeld te brengen. Merkwaardige vaststelling daarbij is dat de verbeelding groter blijkt te zijn bij het uitbeelden van het kwade, een menselijk trekje allicht. Heel interessant ook zijn de wereldbollen, landkaarten en allerlei navigatietoestellen die de ontdekkingsreizigers van toen moesten helpen bij hun zoektocht naar nieuwe werelden. De impact van de ontdekking van de Nieuwe Wereld en de vele eilanden in de Stille Zuidzee gooide het bestaande wereldbeeld van de mens op enkele decennia tijd grondig overhoop, wat letterlijk leidde tot een verruiming van de blik. De kracht van de tentoonstelling zit niet alleen in de voortreffelijke keuze van de kunstwerken en objecten, maar vooral in het feit dat ze een boek weer in de aandacht brengt dat onze staatslieden en wereldleiders best weer eens ter hand zouden nemen. We laten de auteur zelf aan het woord: “Hier in Utopia, waar alles van iedereen is, hoeft niemand ooit bang te zijn dat iemand ooit persoonlijk iets tekort zal komen. Er bestaat daar geen armoede en er hoeft niemand te bedelen: hoewel niemand iets bezit, is toch iedereen rijk.” Henri lenS
CAN PICAFORT, MALLORCA
G R O E P S R E I Z E N
ZEECRUISE GRIEKSE EILANDEN - MSC SINFONIA (ITALIE - GRIEKENLAND - KROATIE ) 23 juni 2017, 9 d / 7 n cruise in vol pension en 22 september 2017, 9 d/ 7 n cruise in vol pension
Boeiende cruise, ideaal om te genieten van de Middellandse Zee en een uniek stukje van Griekenland en Kroatië te ontdekken. Naast de Griekse eilanden Mykonos en Santorini staan ook Split en Dubrovnik op het programma. De complete uitrusting van het viersterrencruiseschip, MSC SINFONIA zorgt ervoor dat zelfs voor wie aan boord blijft het toch een boeiende belevenis wordt. Azura Groepsreizen biedt binnen-, buiten- of buitenkajuit met balkon aan die voorzien zijn van airco, badkamer met douche, haardroger en toilet, interactieve tv, radio beschikbaar op de tv, telefoon, internetverbinding mits toeslag, minibar en kluisje. Inbegrepen in de prijs: Transfer heen en terug per Luxe***** Royal Class autocar vanuit de gekozen opstapplaats en van centrale vertrekplaats naar Venetië • cruise in vol pension vanaf de 2e dag middagmaal tem de 9e dag ontbijt • cocktail van de kapitein • galadiner • animatie overdag en avondspektakel • 2 excursies • begeleiding door Nederlandstalige begeleider gedurende hele reis • de havenaventaksen • BTW • annulatieverzekering. Niet inbegrepen: fooien € 10 (per persoon per nacht) en tafeldranken. Prijs per persoon (min. 25 deelnemers) 23 juni 2017 of 22 september 2017
Binnenkajuit Fantastica 895 euro
Buitenkajuit Fantastica 998 euro
SPANJE, COSTA DEL SOL, TORREMOLINOS
All-in
18 april 2017, 10 d/9 n, 27 april 2017, 10 d/9 n en 5 mei 2017, 10 d/9 n
Hotel Pueblo Camino Real****, gezellig hotel in Andalusische stijl, mooie tuin, 3 km van centrum Torremolinos, bushalte aan hotel. Faciliteiten: 2 zoetwaterzwembaden, terras, gratis ligzetels en parasols aan het zwembad, gratis handdoekenservice. Betalend: biljart, massage, watersporten, tennisterreinen, minigolf, pingpong en petanque. Kamers beschikken over badkamer, tegelvloer, individuele airco, satelliet-tv, wifi (gratis), safe (betalend) en balkon. All in: Ontbijt, middag- en avondmaal in buffetvorm, snacks, selectie van lokale dranken, tennis, petanque, volleybal, omnisportterrein, minigolf, vogelpik, animatieprogramma. Inbegrepen: chartervlucht Oostende of Brussel - Malaga en terug • maaltijden tijdens de vluchten • transfer naar het hotel en terug • 9 overnachtingen all-in • Nederlandstalige begeleiding vanaf Zaventem • btw • luchthaventaksen • bagage- en annuleringsverzekering • brandstofgarantie. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers) 18 april 2017 of 5 mei 2017 27 april 2017
2-persoonskamer 999 euro 965 euro
Eenpersoonskamer geen toeslag single geen toeslag single
GRIEKENLAND, KRETA, CHERSONISSOS
Hotel Silva Beach**** mooi als een traditioneel Grieks dorpje gebouwd complex vlak bij het strand in het centrum van Chersonissos, mooie zwembaden, een uitstekend restaurant en personeel. Faciliteiten: Lobby, receptie, televisiehoek, lobbybar, restaurants, zonneterras met ligstoelen en parasols, twee buitenzwembaden, poolbar, strandbar. Animatie, beachvolleybal, biljart, darts, tafeltennis, tennisbaan. Wellnesscenter/Spa (tegen betaling). De kamers beschikken over badkamer met douche, wastafel, toilet en haardroger, koelkast, kluisje (huur 3 Euro per dag), flatscreen satelliettelevisie, telefoon, DVD-speler, airconditioning en balkon. All inclusive: maaltijden in buffetvorm, lokale dranken en ijs bij bar en poolbar, dranken worden in glazen geserveerd. Inbegrepen in de prijs: chartervlucht vanuit Zaventem - en terug • maaltijden tijdens de vluchten • transfer naar het hotel en terug • 7 overnachtingen all-in • Nederlandstalige begeleiding van bij vertrek • btw • luchthaventaksen • bagage- en annuleringsverzekering • brandstofgarantie. 2-persoonskamer 700 euro 780 euro
All-in
13 maart 2017 (8 dagen/7 nachten) Tussen Granada en Malaga, aan de Costa Tropical, ideaal voor excursies naar Alhambra, Nerja-grotten, Alpujarras en Ronda. Hotel Bahía Tropical**** elegant en ideaal voor uitstappen. Prijs per persoon in tweepersoonskamer: 895 Euro
GRIEKENLAND, RHODOS
All-in
27 april 2017 vanuit Zaventem (10 dagen / 9 nachten) Hotel Atlantica Princess **** geanimeerd hotel met gezellige sfeer, talrijke faciliteiten, uitstekende service en lekkere keuken, mooie All Inclusive , een levendig dorpje met restaurants en winkeltjes. 885 Euro per persoon in tweepersoonskamer, 1120 Euro in eenpersoonskamer.
All-in
29 april 2017 8 d/7 n en 30 september 2017 8 d/7 n
Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers) 29 april 2017 30 september 2017
18 april 2017 vertrek vanuit Zaventem, 10 nachten: 950 Euro in tweepersoonskamer 5 mei 2017 vertrek vanuit Zaventem of Oostende, 11 nachten: 1 170 in tweepersoonskamer Hipotels Marfil Playa****Gelegen op 300 m van het strand en vlakbij lokale centrum, prima service en uitgebreide buffetten en prima accommdatie, een Azura-topper!. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers): In tweepersoonskamer: 950 Euro Toeslag eenpersoonskamer: 95 Euro
SPANJE, ALMUNECAR
Toeslag eenpersoonskajuit: op aanvraag.
All-in
Eenpersoonskamer 825 euro 930 euro
Info en inschrijvingen: www.azura-travel.com of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.
REISMARKT AZURA 2016 BROCHURE AZURA 2017 ❏ Ik neem deel aan de Azura-reismarkt op 18.12.2016. Koningin Astridlaan 57, 9100 Sint-Niklaas. ❏ Ik wens Azura-brochure 2017 te ontvangen. Voornaam en naam: .................................................................... .................................................................... Adres: ......................................................... .................................................................... Tel/gsm: ..................................................... E-mail: ....................................................... Bon zenden aan Azura Groepsreizen, Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas of bestellen via groepsreizen@azura-travel.com.
Psychotherapie vanaf 2017
• Uitbreiding terugbetaling psychotherapie voor kinderen en jongeren. • Nieuw: terugbetaling psychotherapie voor volwassenen. • Nieuwe dienstverlening: op consultatie bij de psycholoog van Fit&Well2DAY aan een voordelig tarief. Meer weten? Surf naar www.bondmoyson.be/ledenvoordelen voor al onze terugbetalingen. Voor consultaties bij de psycholoog surf je naar www.bondmoyson.be/fit.
S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 428 - december 2016 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel
✓Nog meer terugbetaald ✓Nieuwe dienstverlening