S magazine mei 2015
gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE ANTWERPEN
TAAKVERDELING EN GELUK BINNEN HET GEZIN PARKINSON OP JONGE LEEFTIJD THUISVERPLEEGKUNDIGEN GOUD WAARD
HELFT BELGEN GAAT TE WEINIG NAAR
TANDARTS
HET NIEUWE VAKANTIEGEVOEL
ASPERGES LENTE OP JE BORD
S-mag mei2015.indd 1
20/04/15 13:02
mei 2015
10
Parkinson op jonge leeftijd
12
Lilith roggemans
Ze is doctor in de sociologie, auteur van talrijke publicatie, nationaal verantwoordelijke van ViVA-SVV én sinds enkele weken fiere moeder van een gezonde dochter. Ongelijkheid en onrechtvaardigheid jagen haar in het harnas. De strijd voor gelijke rechten tussen man en vrouw neemt een belangrijke plaats in haar leven in.
14 29
De CVS-specialist
in België lijden 20.000 tot 25.000 mensen aan het chronisch vermoeidheidssyndroom. De ziekte heeft een enorme impact op de levenskwaliteit. De Brusselse professor Jo nijs leidt ons rond in de griezelwereld van chronische vermoeidheid.
Astma vraagt een juiste behandeling De klassieke behandeling van astma vraagt een juiste behandeling. Met aangepaste medicatie kan de ziekte immers goed onder controle worden gehouden. nauw overleg met je behandelende arts is aangewezen. nieuwe astmapatiënten die een puffer moeten nemen, hebben recht op twee gratis gesprekken met hun apotheker.
eén Parkinson-patiënt op de tien is jongeren dan 55. Sommigen krijgen de ziekte zelfs rond hun 30ste en in uitzonderlijke gevallen in hun tienerjaren. De bekendste is acteur Michael J. Fox van Back to the Future. Jan Vermeir van de Vlaamse Parkinsonliga geeft tekst en uitleg bij de gevolgen van de ziekte voor jonge patiënten.
Asperges, de lente op je bord
Het begin van de lente maakt ons elk jaar dubbel enthousiast: we krijgen niet enkel meer zon op onze huid, we kunnen ook smullen van asperges. Het seizoen van de edele groente duurt maar eventjes, dus wacht niet om ervan te genieten.
32
gezondheid
consument
sociale info
4 10 14 29
25 Consultatiebureaus: grote veranderingen 26 Taakverdeling en geluk binnen het gezin 32 Asperges, de lente op je bord 33 Water … puur natuur 34 Het nieuwe vakantiegevoel 36 We keren naar huis terug met gemengde gevoelens 37 Vakantieaanbod Joetz 37 JOETZ gaat strijd aan tegen pesten 37 JOETZ helpt studenten gezond eten 38 Twee stoute jongens
5 Gratis preventieplan voor 45- tot 75-jarigen 6 Ziek tijdens je vakantie? Reisbijstand Mutas helpt je! 7 Minder uitgeven aan ziekte 28 Onze thuisverpleegkundigen zijn goud waard
Helft Belgen te weinig naar tandarts Ik heb Parkinson, maar ik ben niet oud De CVS-specialist Astma vraagt een juiste behandeling
en verder... 8 11 12 30
PlusMinus Column Bart Vandormael Lilith Roggemans in Close Up Eyecatcher
S magazine mei 2015
gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE WEST-VLAANDEREN
TAAKVERDELING EN GELUK BINNEN HET GEZIN PARKINSON OP JONGE LEEFTIJD THUISVERPLEEGKUNDIGEN GOUD WAARD
HELFT BELGEN GAAT TE WEINIG NAAR
HET NIEUWE VAKANTIEGEVOEL
TANDARTS
ASPERGES LENTE OP JE BORD
Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten
“We leven in een goed land, dat besef ik na mijn ziekenhuisopname”. Die woorden van Wouter torfs - topman bij Schoenen torfs – blijven meer dan ooit actueel. Het besef dat we hier in ons land een goed functionerende ziekteverzekering hebben, die er is voor al wie ze nodig heeft, blijft een ongelofelijke verworvenheid waarvan ik het belang niet genoeg kan benadrukken.
Jaargang 43 Mei 2015
Uitgever-Directeur: Paul Callewaert
Hoofdredacteur: Urbain Vandormael urbain.vandormael@socmut.be
Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Carine Algoet, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Evelien Cackebeke, Erik Cajot, Luc Carsauw, Renske De Maesschalck, Katrien De Weirdt, Geert Dieussaert, Koen Foubert, Patrick Galloo, Isabel Geenens, Siska Germonpré, Stefan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Julie Minnaert, Guy Peeters, Leen Pollentier, Carolien Rietjens, Inge Roggen, Bruno Ruebens, Sabine Schroeten, Rik Thys, Bart Vandormael, Ivan Van der Meeren, Renée Van der Veken, Priscilla Van Even, Irene Van Humbeeck, Eva Venneman, Daniëlla Verbruggen, Jean-Marie Verlinden, Patrick Verertbruggen en Katrien Vervoort.
Adres: S-magazine, Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel Tel. 02 515 05 45 Fax 02 515 17 55 s-magazine@socmut.be www.s-magazine.be
Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000 Abonnement: 10 euro per jaar
de zon moet schijnen voor iedereen Zonder in overdrijving te willen vallen, moet het mij toch van het hart, dat ik mij ernstige zorgen maak over het huidig beleid van zowel de Federale als Vlaamse regering. in de zorgsector wordt er in verhouding tot de noden té fors bespaard en, vooral, te weinig geïnvesteerd. De geblokkeerde infrastructuurinvesteringen in de ouderen-, ziekenhuis- en geestelijke gezondheidszorg bedreigen niet alleen de kwaliteit van de zorg. Al even verontrustend vind ik de waarschuwing van zowel de ziekenhuizen als de rusthuizen om deze besparingen die hen onverwacht treffen te zullen doorschuiven naar de patiënt. De besparingslogica treft niet alleen de bestaande zorg. ik vind het schrijnend dat onze samenleving niet in staat is om aan kinderen en jongeren met zware psychische problematieken, een passende zorg aan te bieden. en dan heb ik het nog niet over die vele andere mensen die door het ontbreken van een aanbod van betaalbare psychologische zorg, zich moeten behelpen met (dure) medicatie of evolueren naar ernstige stoornissen.
de zieketeverzekering heeft nu en de volgende jaren dringend nood aan meer zuurstof, lees extra investeringen.
Voor alle duidelijkheid: deze onvervulde noden stellen zich niet alleen in de geestelijke gezondheidszorg, maar zijn aanwezig in vele onderdelen van de gezondheidszorg. ik verwijs naar de tandzorg, brillen en lenzen, hoorapparaten of al te prijzige geneesmiddelen. Het blijft met andere woorden mijn overtuiging dat de ziekteverzekering, nu én in de volgende jaren, dringend nood heeft aan meer zuurstof, lees extra investeringen. nog meer besparen in de ziekteverzekering is dan ook kortzichtig. in die zin sluit ik mij aan bij de oproep van bedrijfsleider Wouter torfs om te blijven ijveren voor een warme en menselijke samenleving, met een betaalbare gezondheidszorg. een samenleving waar het goed is om te leven, voor iedereen en niet enkel voor een handvol grootverdieners en bevoorrechten. De zon moet schijnen voor iedereen! Paul Callewaert Algemeen secretaris
Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers
3
sociale info
Helft Belgen gaat te weinig naar tandarts Opgelet: zij moeten vanaf 2016 meer betalen Eén op de twee gaat op regelmatige basis naar de tandarts. Als we kijken naar de Belgen die hun tanden preventief laten onderzoeken is de situatie nog slechter: slechts een op de vier doet dit. Dat blijkt uit cijfers van het Intermutualistisch Agentschap. Dit is slecht nieuws want vanaf 2016 geldt dat wie niet regelmatig bij de tandarts langsgaat, meer zal moeten betalen. Het Socialistisch Ziekenfonds rolt daarom een actieplan uit dat zijn leden aanmoedigt om geregeld naar de tandarts te gaan. ‘Niet naar de tandarts, meer betalen’. Dat is een van de blikvangers van het akkoord tandartsen-ziekenfondsen dat eind vorig jaar gesloten werd. Ga je niet ‘zoals het hoort naar de tandarts’, dan zal je 15 procent meer uit eigen zak moeten betalen voor conserverende zorgen,
4 • S-magazine / mei 2015
zoals vullingen, tanden trekken,… Voor kinderen geldt deze maatregel niet. Een werkgroep bepaalt nu verder wat verstaan moet worden onder ‘zoals het hoort naar de tandarts gaan.’ Een regelmatig (preventief ) tandartsbezoek valt hier zeker onder.
In 2015 zal het ziekenfonds zwaar inzetten om zijn leden te sensibiliseren om naar de tandarts te gaan. En dat is meer dan nodig, zo blijkt uit de Intermutualistische cijfers. Daar waar onze Noorderburen massaal (80 %) jaarlijks naar de tandarts gaan, liggen de Belgische cijfers een stuk lager:
Geen tandartsbezoek [percentage]
Preventieve mondzorg [percentage]
regelmatig tandartsbezoek [percentage]
Antwerpen
27,7
28,5
51,9
Brussel-Hoofdstad
31,2
19,5
44,7
Limburg
24,6
29,2
54,7
Oost-Vlaanderen
27,1
28,2
52
Vlaams-Brabant
24,9
29,7
53,8
West-Vlaanderen
26,5
29,3
52,6
Vlaanderen
26,4
28,9
52,7
Gemiddelde
28,7
24,3
49,2
sociale info
2008
2009
2010
2011
2012
Preventieve mondzorg, 3-4 jaar [percentage]
4,8
5,4
6,1
6,4
6,7
Preventieve mondzorg, 5-14 jaar [percentage]
30,4
32,2
34
35
35,5
Preventieve mondzorg, 15-17 jaar [percentage]
22
24,4
27,8
30
31
• Meer dan een op de vier Belgen (28,7 procent) had geen enkel contact met de tandarts in drie opeenvolgende jaren (2010-2011-2012) • Amper de helft van de Belgen had minimaal 2 tandartscontacten in 2 verschillende jaren over dezelfde periode van drie jaar • Slechts een kwart van de Belgen had minstens 2 preventieve tandartscontacten in 2 verschillende jaren over dezelfde periode van drie jaar De Vlaamse cijfers zijn iets beter dan de Belgische, maar goed is de toestand sowieso niet. Ook op provinciaal niveau zijn er verschillen, maar niemand kan naar voor geschoven worden als goede leerling. Het enige lichtpuntje is dat er een kleine verbetering waarneembaar is sinds 2006. De IMA-cijfers leren nog dat de peuters en 65-plussershet minst naar de tandarts gaan. De jongeren (<18 jaar) doen het iets beter dan gemiddeld, zeker voor preventieve zorgen en met dank aan het gratis karakter ervan. Minder positief is dat dit percentage opnieuw daalt bij de middengroep. ‘Zij zijn druk in de weer met carrière, huis en kinderen en hebben meestal weinig acute tandproblemen. Een tandartsbezoek wordt dan al snel vergeten. Maar op termijn is dit nefast omdat dit leidt tot grotere problemen en duurdere behandelingen op latere leeftijd,’ legt Paul Callewaert, algemeen secretaris van het Socialistisch Ziekenfonds uit. Hij beklemtoont het belang van een goede financiële toegankelijkheid van tandzorg. De gratis preventieve tandzorg bij kinderen tot 18 jaar heeft een positieve impact gehad op preventieve mondzorg.
Dreigt de verhoging van het remgeld bij nietregelmatige tandartsbezoek dan geen averechts effect te hebben? Callewaert: ‘De maatregel is inderdaad niet evident voor ons. Wij konden verkrijgen dat ze niet onmiddellijk in 2015, maar pas in 2016 wordt ingevoerd. Ook zorgde het ziekenfonds ervoor dat personen met recht op de verhoogde tegemoetkoming niet geviseerd worden in eerste instantie. Voorts zullen wij zwaar inzetten op sensibilisering en begeleiding. We zijn nog bezig het actieplan uit te werken, maar u hoort nog van ons.’ Doel is om de leden aan te moedigen om jaarlijks naar de tandarts te gaan en hun tanden te verzorgen zoals het hoort. Om een financiële bestraffing te voorkomen maar vooral omdat een gezond gebit later problemen helpt te voorkomen.” Callewaert betreurt in dit opzicht ook de stijgende tariefonzekerheid bij tandartsen. Steeds meer tandartsen respecteren de overeengekomen tarieven niet langer, en zijn vrij om supplementen te vragen. Het gaat vandaag om ruim één op de drie tandartsen – 37,63 procent. Het Socialistisch Ziekenfonds raadt zijn leden daarom aan om op voorhand goed na te kijken of hun tandarts de tarieven respecteert. Dat kan via de website of u kan dit navragen bij uw ziekenfonds. Evelyne Hens
Tips: bespaar op uw tandartsbezoek • Ga jaarlijks naar de tandarts • Verzorg uw gebit goed • Ga naar een tandarts die de overeengekomen tarieven respecteert
Gratis preventieplan voor 45- tot 75-jarigen Heb je een verhoogd risico op bepaalde ziektes? Je huisarts bekijkt het samen met jou dankzij het GMD Plus. Dit individueel preventieplan is voor jou als patiënt erg interessant. Het is echter niet verplicht en momenteel profiteert slechts iets meer dan één op de tien patiënten van dit aanbod.
Samen risico’s in kaart brengen Bij een consultatie in het kader van een GMD Plus overloopt je arts samen met jou je levensgewoontes, familiale aanleg en je gezondheidstoestand. Op basis hiervan kan je arts verdere onderzoeken voorstellen zoals bloedafname, uitstrijkje, enz. Je krijgt meer uitleg over kankeropsporing en het is ook het moment om al je vragen hierrond te stellen.
Voordelen Met een GMD Plus wordt je gezondheidstoestand nauwkeurig opgevolgd. Het is vooral nuttig voor gezondheidsproblemen zoals kanker en diabetes, die sluimerend ontstaan in je lichaam. Ze kunnen onherstelbare schade aanrichten zonder dat je er iets van voelt. Een preventief onderzoek heeft tot doel om die eerste tekenen op te sporen. Zo ben je er sneller bij als er iets mis is.
Voorwaarden Een GMD Plus openen kan vanaf het jaar waarin je 45 wordt tot het jaar waarin je 75 wordt. Voorwaarde is wel dat je al een globaal medisch dossier (GMD) hebt bij je huisarts. Het extra honorarium van 10,80 euro voor het GMD Plus wordt volledig terugbetaald door je ziekenfonds. Behoor je tot de leeftijdscategorie? Twijfel niet. Maak meteen een afspraak met je huisarts om Je GMD Plus te openen. Hanne Proost
mei 2015 / S-magazine •
5
sociale info
Ziek tijdens je vakantie? Reisbijstand Mutas helpt je! Als lid van ons ziekenfonds heb je recht op reisbijstand bij medische verzorging in het buitenland dankzij Mutas. Doe hier je voordeel mee. Je hoeft immers geen dure privéverzekering voor reisbijstand te nemen.
Mutas garandeert je • onmiddellijke bijstand dankzij 1 telefoontje naar de alarmcentrale, • wereldwijde dekking (dus ook buiten de Europese Unie), • eventuele repatriëring naar België als dit medisch noodzakelijk is.
WORLD ASSISTA NCE
WWW.M
UTAS.BE
VOOR D CARD POUR L’ R IN G E N D E M E D IS C H ASSISTA E N C B E MÉDIC MELDING IJ BINNEN ALE UR S TA N D DE 48u GENTE / APPELE
Tel: 0032
Fax: 0032
(0)2 270
2 272 08
R DANS
LES 48h
80
(24h/24) 03 05, Email: as sistance @mutas .be
U hebt rech Valable uniqt op bijstand als u in uement si en ordr orde bent met de e de coti sation aup ziekteverzekerin g en rès de votr e mutuali uw ziekenfonds té. bijdrage
.
Opgelet: je kan geen beroep doen op Mutas voor de annulering van je reis, het verzekeren van je auto en de bagage. Mutas voorziet ook geen tussenkomst in een aantal specifieke gevallen. Voor meer informatie kan je steeds de Mutas-folder aanvragen bij ons ziekenfonds. Neem je EZVK mee Reis je binnen Europa, neem dan steeds je Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) mee. Je EZVK geeft je recht op de terugbetaling van onverwachte medische verzorging in openbare ziekenhuizen binnen 30 Europese landen. In privéziekenhuizen geldt de EZVK niet.
Niet te vergeten voor je vertrek! × neem het Mutas-kaartje mee en sla het nummer van de alarmcentrale op in je GSM: 0032 2 272 08 80. Zo heb je het altijd bij de hand in geval van. × Vraag tijdig (minstens 14 dagen op voorhand) je europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) aan bij ons ziekenfonds. Je kan dit eenvoudig en snel doen via onze website. × neem contact met ons ziekenfonds voor meer inlichtingen over medische verzorging in het buitenland of surf naar onze website: www.bondmoyson.be/opreis of www.devoorzorg.be/opreis
Perfecte service van Mutas Wat voor de Hasseltse sportfunctionaris Alain Hermans en zijn vriendin de mooiste reis van hun leven moest worden, eindigde bijna in een nachtmerrie. “Wij hadden een avontuurlijke en sportieve vakantie naar Bali uitgestippeld maar na amper vijf dagen struikelde ik tijdens een run over een geaccidenteerd parcours met een afgescheurde dijspier tot gevolg. Op mijn eentje ben ik terug tot in de bewoonde wereld gesukkeld en vervolgens achteraan op een scooter naar het hospitaal gebracht waar ik meteen werd geopereerd én goed verzorgd. Na een paar telefoons met de Mutas-centrale in Brussel kreeg ik te horen dat zij alle kosten ten laste nam, ook die van de repatriëring in businessclass én de taxi naar huis. In totaal ging het om meer dan 11.000 euro. Dat noem ik perfecte service, duizend keer bedankt.”
STEL…
WAT MOET JE DOEN?
BETALING
Je wordt opgenomen in een openbaar ziekenhuis in Europa.
1° Toon je EZVK aan het ziekenhuis 2° Meld je opname binnen de 48 uur aan de alarmcentrale van Mutas
De alarmcentrale regelt de betaling van de kosten van de opname met het ziekenhuis. OF Op vertoon van je EZVK zal het ziekenhuis de kosten regelen met het plaatselijk ziekenfonds.
Je wordt opgenomen in een privéziekenhuis.
Meld je opname binnen de 48 uur aan de alarmcentrale van Mutas.
De alarmcentrale regelt de betaling van de kosten van de opname met het ziekenhuis.
Je krijgt andere medisch zorg in Europa (niet in het ziekenhuis, maar bijv. bij een arts).
Toon je EZVK
Op vertoon van je EZVK zullen sommige zorgverstrekkers de kosten regelen met het plaatselijk ziekenfonds. Bij andere zal je toch moeten betalen. Met je EZVK kan je dan een terugbetaling vragen bij een plaatselijk ziekenfonds of bezorg ons de facturen na je terugkeer in België.
6 • S-magazine / mei 2015
sociale info
minder uitgeven aan ziekte 8 TIPS
1. Kies een arts die aan het officiële tarief werkt In Vlaanderen vragen bijna negen op tien huisartsen en acht op tien specialisten het officiële tarief. Je betaalt gegarandeerd het laagste tarief als je bij zo’n arts gaat. Artsen die hun eigen tarief bepalen, vragen vaak meer. Kijk daarom na of jouw arts geconventioneerd is. Dat wil zeggen dat hij een overeenkomst heeft getekend met het ziekenfonds waardoor hij akkoord gaat met de officiële tarieven. Er zijn grote verschillen per regio en specialisatie.
2. Open een persoonlijk
gezondheidsdossier
Met je toestemming opent je huisarts een persoonlijk gezondheidsdossier of GMD. Dit heeft als financieel voordeel dat je het hele jaar door 30 procent minder betaalt voor een bezoek aan de huisarts. Bovendien heeft je arts zo een vollediger zicht op je gezondheidstoestand.
5. Koop het goedkoopste
geneesmiddel
Merkgeneesmiddelen zoals Dafalgan en Perdolan kosten meestal meer dan onbekende alternatieven. Toch werken ze precies hetzelfde en worden ze even streng gecontroleerd. Een voorbeeld is Paracetamol Teva. Vraag er naar bij je apotheker maar ook wanneer je huisarts of specialist een geneesmiddel voorschrijft.
3. Breng je doktersbriefjes binnen
Je doktersbriefje binnenbrengen bij het ziekenfonds is de meest gekende manier om minder te betalen voor een doktersbezoek. Op basis van dit briefje betaalt het ziekenfonds je doktersbezoek terug. Het briefje is twee jaar geldig.
6. Kies een tweepersoonskamer bij ziekenhuisopname
Een twee- of meerpersoonskamer is goedkoper dan een eenpersoonskamer. Je moet er geen supplementen betalen. In een eenpersoonskamer mogen de arts en het ziekenhuis extra kosten aanrekenen waardoor je geen controle hebt over de kostprijs van je verblijf.
8. Vraag op voorhand naar de kostprijs van je operatie Je arts mag zelf bepalen welke materialen hij of zij gebruikt voor een operatie. Wanneer het om materialen gaat die niet of slechts gedeeltelijk worden terugbetaald door de ziekteverzekering, kan dat duur uitvallen op je factuur. Vraag daarom tijdens een voorbereidend gesprek of er evenwaardige maar goedkopere alternatieven zijn.
4. Ga één keer per jaar naar de tandarts
Dat garandeert je het jaar nadien het laagste tarief voor tandzorgen zoals gaatjes vullen, tanden trekken, enz. Wie dit jaar niet op controle gaat, betaalt meer uit eigen zak wanneer hij dit soort tandzorgen volgend jaar nodig heeft. Deze maatregel geldt enkel voor volwassenen.
7. Vergelijk de prijzen tussen ziekenhuizen Als je de luxe hebt om zelf je ziekenhuis te kiezen, vergelijk je best eerst de prijzen. Ziekenhuizen mogen bepaalde supplementen immers zelf bepalen. De supplementen voor je kamer en de erelonen van artsen zijn hier twee voorbeelden van. Hanne ProoSt
VIND JE BESPARINGSINFO Werkt je arts aan het officiële tarief? Wat is het goedkoopste geneesmiddel voor je aandoening? Hoeveel kost een operatie bij een ziekenhuis in de buurt? Zoek het op in de zoekmodules op de ziekenfondswebsite: • www.bondmoyson.be/opzoeken • www.devoorzorg.be/opzoeken Download de gratis app goedkoopste geneesmiddel via de Play Store of App Store. Of vraag het aan de loketmedewerker in jouw plaatselijk ziekenfondskantoor.
mei 2015 / S-magazine •
7
door Urbain Vandormael
PLUSMINUS nog tot eind augustus loopt in het station van Luik (Gare de Guillemins) een boeiende en leerrijke tentoonstelling over de eerste Wereldoorlog. De expositie omvat een parcours van 800 meter, rijk aan emoties tussen realistische decors, met indrukwekkende reconstructies en een grote collectie authentieke verzamelobjecten. De audiovisuele documenten en geluidsbestanden dompelen de bezoekers onder in het hart van de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de Grote Oorlog. ‘ik was 20 in 14’ benadert de oorlog in een ruime context door tegelijk een beeld te geven van de oorzaken van het conflict, de politieke situatie, de hoofdrolspelers, de inval, de ijzer en de loopgraven, de geneeskunde evenals de politieke, economische en sociale gevolgen. De tentoonstelling heeft de voorbije maanden meer dan 200.000 bezoekers kunnen verwelkomen, waaronder ruim de helft schoolgaande jongeren.
foto’s: S-magazine
iK WaS 20 in 1914
vlaminG EET SLECHT en BEWEEGT TE WEINIG We bewegen minder en eten ongezonder dan zeven jaar geleden. Het aandeel Vlamingen dat dagelijks minstens een halfuur beweegt en tijdens die inspanning iets dieper en sneller ademhaalt, is van 45,1 procent in 2008 gedaald naar 39,7 procent. en het aandeel Vlamingen dat dagelijks groenten en fruit eet, daalde in dezelfde periode van 87,5 naar 79,3 procent, of een daling met meer dan 8 procent.
actiePlan moet VOEDSELVERLIES VERMINDEREN De Vlaamse regering heeft met een reeks koepelorganisaties uit de voedingssector een plan uitgewerkt dat het voedselverlies tegen 2020 met 15 procent moet doen dalen. Op dit moment gooit elk Vlaams gezin elk jaar 36 tot 55 kg voedsel gewoon weg. Dat vertegenwoordigt een marktwaarde van 475 miljoen. Het actieplan stimuleert onder andere het gebruik van vernieuwende verpakkingen naast sensibiliseringscampagnes.
MEER HUISELIJK GEWELD Het aantal Belgen dat aangeeft slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld neemt toe. in ons land gaat het om bijna een op de twintig Belgen. Dat blijkt uit de gezondheidsenquête van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV). Vrouwen zijn vaker slachtoffer en dat geldt ook voor de leeftijdsgroepen 45 tot 54 jaar en 65 tot 75 jaar. een en ander heeft te maken met de druk op relaties en gezinnen door schulden, psychische problemen en werkonzekerheid.
8 • S-magazine / mei 2015
10 Procent MEER FAIRTRADE verKocHt Belgische consumenten hebben vorig jaar ruim 10 procent meer producten met het Fairtrade-label gekocht. Vooral de verkoop van bananen steeg fors (+ 18,4 %), gevolgd door chocolade (+ 16,8 %) en koffie (+ 8,5 %). toch waarschuwt Fairtrade Belgium voor een dodelijke prijzenspiraal en stelt ze daarom een tienstappenplan op. uit een studie van de organisatie is gebleken dat 81 procent van de consumenten duurzaam wil kopen maar dat een bijna even groot percentage van hen zich uiteindelijk laat leiden door de prijs.
MODEBEDRIJVEN verHUiZen deel van PRODUCTIE NAAR EUROPA Door de hoge dollarkoers (+ 15 à 20 %) verhuizen een aantal modebedrijven hun productie van Azië naar turkije of Oost-europa, waar ze de factuur in euro betalen. De verhuis maakt het ook mogelijk om korter op de bal te spelen. Bestellingen in Azië moeten zo’n vijf maanden op voorhand worden geplaatst, terwijl die termijn voor bestellingen binnen europa hooguit één maand bedraagt. Ook heel wat schoenenmerken volgen het voorbeeld van de modebedrijven: zij verhuizen een deel van hun productie naar Albanië en Portugal.
PREMIER LEAGUE iS Weer rendaBel De salarissen die in de engelse Premier League aan voetballers worden betaald, gaan ons voorstellingsvermogen te boven. Dat heeft ertoe geleid dat de clubs uit de engelse eerste klasse een gezamenlijke schuld van 2,6 miljard pond hebben opgestapeld. Om de situatie niet verder te laten escaleren, heeft de internationale voetbalbond nieuwe financiële fairplayregels ingevoerd die moeten vermijden dat rijke clubeigenaars verliezen opstapelen door massaal veel geld uit te geven aan spelers. De nieuwe regels hebben ertoe geleid dat de loonkosten zijn gedaald en dat de eersteklasseclubs voor het eerst sinds lang opnieuw winst maken, met Manchester United als de beste van de klas. Stadsgenoot Manchester City daarentegen maakte de voorbije vijf jaar een verlies van 221 miljoen pond en kreeg daarvoor van de ueFA een boete opgelegd van 60 miljoen pond.
Geen VAST CONTRACT Meer Bijna de helft van alle bedrijven biedt meer contracten van bepaalde duur aan sinds de invoering van het eenheidsstatuut arbeiders-bedienden. Bovendien schakelen ondernemingen steeds vaker uitzendkrachten op interim basis in. Dat blijkt uit een recente bevraging van 467 kmo’s. Door de gelijkschakeling van arbeiders en bedienden is het ontslaan van beginnende werknemers veel duurder geworden. Ook het afschaffen van de proefperiode speelt een rol. Vroeger kon een arbeider binnen zijn proeftijd van twee weken worden ontslagen zonder opzeg of vergoeding. Nu hebben arbeiders én bedienden recht op twee weken opzeg tijdens de eerste drie maanden en dus is het voor werkgevers duurder geworden om iemand te ontslaan tijdens de eerste maanden van het arbeidscontract.
6 10 OP De BeLGen Weet niet HOE JE AIdS KRIJGT
een derde van de Belgen ouder dan 15 jaar denkt dat je aids kunt oplopen door een muggenbeet. Ook op het vlak van bescherming bestaan veel misverstanden. terwijl 90 procent weet dat je met een condoom beschermd bent, denkt zes op de tien dat ‘terugtrekken voor zaaduitstoting’ besmetting vermijdt. Die onthutsende vaststellingen staan te lezen in een nieuw rapport van het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid (WIV). in ons land raken dagelijks drie mensen besmet met aids. Medicijnen verlengen het leven van aidspatiënten maar hiv blijft een ongeneeslijke ziekte. mei 2015 / S-magazine •
9
gezondheid
foto: S-magazine
“IK HEB PARKINSON, MAAR IK BEN NIET OUd” Wist je dat 10 procent van de Parkinson-patiënten jonger is dan 55? Dat verschillende patiënten de ziekte krijgen rond hun 30e of zelfs uitzonderlijk in hun tienerjaren? De Nationale Jongerendag voor jonge mensen met Parkinson, op 31 mei, vraagt aandacht voor dit zelfs in de zorgsector relatief onbekend fenomeen. De ziekte van Parkinson is een chronische en langzaam erger wordende hersenaandoening waarbij zenuwcellen geen dopamine meer aanmaken, wat je nodig hebt om te kunnen bewegen. Het is een van de meest voorkomende aandoeningen van het zenuwstelsel bij 65-plussers. Wat echter nauwelijks geweten is, is dat de typische ouderdomskwaal ook heel wat “jongeren” treft. De bekendste is acteur Michael J. Fox (“Back to the future”), maar hij is zeker niet de enige. “Klopt,” zegt Jan Vermeir, jongerenvoorzitter van de Vlaamse Parkinsonliga (VPL). “Parkinson onder de 45 is erkend als zeldzame ziekte, ikzelf heb de ziekte gekregen op mijn 35ste. Parkinson wordt vereenzelvigd met oud en versleten. Terwijl dat helemaal niet klopt.”
Dubbel harde klap De diagnose Parkinson komt dubbel zo hard aan als je ze op jongere leeftijd krijgt, weet Jan Vermeir. “Oudere patiënten ervaren over het algemeen door hun leeftijd al meer praktische moeilijkheden, maar voor ons is de psychologische last zwaarder. Je vraagt je af: hoe kan dat nu op mijn leeftijd? Wat evenmin helpt, is dat de
10 • S-magazine / mei 2015
ziekte heel onvoorspelbaar is. Je kan het ene uur perfect functioneren en het volgende uur totaal buiten strijd zijn. Tijdens de goede uren lijkt het voor andere mensen alsof er niets aan de hand is, maar zij weten natuurlijk niet dat je diezelfde dag uren niets hebt kunnen doen omwille van je ziekte. ”
Strijdvaardig Jongeren worden mentaal extra hard getroffen door Parkinson, maar tonen zich over het algemeen wel weerbaar, meent Jan Vermeir. “Wij moeten nog lang met deze ziekte leven, wat maakt dat we ons strijdvaardiger en positiever opstellen. Jongeren kunnen ook nog de hoop koesteren dat er binnen afzienbare tijd een medicijn op de markt komt dat de ziekte uitschakelt of toch minstens afremt. Voor ouderen is het op sociaal vlak minder erg, maar komt de diagnose vaak bovenop andere kwalen, en is dat dan weer op medisch vlak moeilijker. Ik denk dat ik zelf tot de laatste generatie behoor die niet doeltreffend behandeld kan worden voor Parkinson. Binnen tien jaar zal er volgens mij een doorbraak komen. Misschien ben ik naïef, maar ik denk het niet.”
Uit de kast komen Jan Vermeir maakt een opmerkelijke vergelijking: als je op jongere leeftijd de diagnose Parkinson krijgt, lijkt het alsof je uit de kast moet komen. “Je tracht te aanvaarden dat
je anders bent, en bent bang voor de reactie van anderen. Het is een scheve vergelijking omdat holebi zijn uiteraard geen medische zaak is, maar als jonge Parkinson-patiënt maak je wel een gelijkaardig proces mee. Je moet jezelf opnieuw uitvinden en vechten tegen een hele reeks negatieve reacties en vooroordelen. De buitenwereld gaat er bijvoorbeeld van uit dat je met Parkinson niet meer behoorlijk kunt functioneren in je job. Mijn persoonlijke ervaring is: hoe positiever de omgeving reageert, hoe beter je zelf met de ziekte kunt omgaan. Maar ook omgekeerd: als je zelf vrank en vrij praat over je ziekte, je kwetsbaarheid toont, staat de omgeving er meteen ook positiever tegenover. Want, iedereen heeft iets. Zo kan je verbinden met het leed van de ander en krijgt deze ziekte iets moois.”
Oorzaak onbekend De meest courante symptomen van Parkinson zijn beven in rust, stijfheid, vertraagde bewegingen, ongewenste bewegingen, een verstarde blik en evenwichtsstoornissen, maar ook vermoeidheid, constipatie, reukverlies en stemmingsstoornissen komen vaak voor. Zijn de oorzaken anders bij jongeren dan bij oudere patiënten? Vermeir: “Voor een kwart van de patienten is de ziekte genetisch bepaald, een ander deel loopt de ziekte op door blootstelling aan landbouwvergif, maar van het grootste deel van de patiënten is niet precies geweten wat de precieze oorzaak is. En dat geldt
gezondheid
reld e w e d n a v lk e m o c o h De laatste warme c er Roos (8) onlangs: “Als evenzeer voor oudere als voor jongere patiënten.”
Contact met lotgenoten Bij de ziekte van Parkinson worden vooral de symptomen behandeld. Wat kunnen jonge patiënten doen om de ziekte te onderdrukken? Jan Vermeir: “Fysiotherapie helpt om soepel te blijven, ergotherapie biedt ondersteuning bij de gewone dagelijkse bezigheden. Hoe vroeger je start met logopedie en kinesitherapie, hoe soepeler je blijft. Yoga is als het ware zelfkinesitherapie. Logopedie is belangrijk omdat Parkinson na verloop van tijd de spraak kan aantasten. Contact met lotgenoten vind ik ook heel belangrijk. Als je de hoop dreigt te verliezen, kunnen lotgenoten troost en geruststelling bieden. Vaak hebben lotgenoten –ten onrechte – een negatieve visie over hun toekomst, maar het contact met de jongerengroep slaagt er telkens is dit positief bij te sturen. Daarom roep ik lotgenoten op naar onze jongerendag te komen of ons te contacteren via onze website.
Positief in het leven Ook mindfulness wordt aangeraden. Het helpt je om positief in het leven te staan, je verdriet een plaats te geven, gespaard te blijven van wanhoopsgedachten.” De Zwitserse neuroloog Michael Schüpbach heeft een poosje geleden in Parijs hoopgevend onderzoek gevoerd met diepe hersenstimulatie (Deep Brain Stimulation of DBS) bij jonge patiënten met Parkinson. Bij diepe hersenstimulatie brengt de neurochirurg elektroden in de hersenen in en sluit deze geïmplanteerde elektroden vervolgens aan op een neurostimulator. Het resultaat: een verbetering van de levenskwaliteit met 24 procent en een vermindering van de motorische stoornissen met 69 procent. Inderdaad, er is hoop.
dochter dste vragen. Zoals onze em vre de s m u die dan allemaal wilso zo n e lle wi , ste ld re we le Kinderen he de u ocolademelk zou zijn in oos duidelijk wel: “Ik zo R r aa M t. ch nog maar één warme ch da ge na isschien eigenlijk nog niet over maar eentje is, is die m g no er s len?” Tja, daar had ik al nt wa n, lle voor olademelk niet wi geen 1000 euro betalen ch to r ke die laatste warme choc ze ga Ik n? zij l on zelf warm ur zou die we bt, kan je die toch gewo wel vergiftigd. En hoe du he elk om oc ch e ben ud ko ns, als je filosofisch vraagstuk. Ik n ee or vo en een chocomelk! Trouwe ek zo ng ssi een praktische oplo at komen. maken.” Dat heet dan: dat hoofd van haar ga t ui l aa lem al g no er t benieuwd wa boeiend universum. en ev ns ste in m r aa m r, “Wat ik rtoeft in een geheel ande e kijk in zijn leefwereld. iek un n ee n Onze zoon Finn (7) ve aa ng pe sla s een balf hij ons voor het ijn gezicht krijgen en al m in t en Enkele weken geleden ga m rte pa ap n ee taart hoger dan lemaal uit die fantasie al g no er t wa wd graag zou willen? Een eu ni n t circus staan.” Ik ben be totaal anders zal zijn da ut tp ou n zij n lerina op het dak van he va r ke ze aar ik ben er redelijk van hem gaat komen, m die van Roos. in augustus? ardagfeestje van Roos rja ve gd di on ek ng aa t n met he nklijk paleis mag Hoe staat het ondertusse lip op haar vraag of ze haar feestje in het koni hulp ning Fi n S-Magazine haar te va s er lez le Na de afwijzing van ko ke en n zij ), Gent? editie van dit blad Roos, woon jij ver van i “H : organiseren (zie vorige 46 te et ric au M f tips. Zo schree t Gravensteen. Daar he , ht rc bu se uw lee geschoten met originele de id lijk d staat namelijk een m . Allemaal in vol konink en ng tva on n In het midden van de sta ste ga je en tie zeker g kasteelvrouw zijn ld, maar houden de op rte ve er ov kan jij voor één namidda et ni g no ar . We hebben er ha ornaat!” Geweldig idee in het achterhoofd. hun verjaardag kunnen s sje se in pr ar wa el ste e laan die Bert V.: “Er is een ka t een enorme draak. D on wo el Een leuk idee van lezer ste ka t he r de r een kasteel, on zelfs een echte barbiersen ts an ur sta re , jes geven. Het is niet zomaa elt nk rdt afgezoomd door wi naar het kasteel leidt wo rm che ke is aan de gang tis an gig n ee er is el ste zaak. Rond het ka rschillende zones zijn ve er t da is t oo gr zo e di a’s. Minnestrelen, voor verschillende them ers en nog veel meer barden, acrobaten dans . Gewoon de straat tonen hun beste kunnen hting Parijs.” Wel, als uit naar links en dan ric mt, doen we het zeker! Disneyland naar ons ko Bart Vandormael Nieuwe vader dpress.com http://nieuwevader.wor
jongeren@parkinsonliga.be www.parkinsonliga.be Bart vandormael mei 2015 / S-magazine •
11
“ De strijd is nog niet gestreden” Lilith Roggemans Ze is doctor in de sociologie, werkte gedurende zeven jaar als wetenschappelijk onderzoeker aan de vakgroep Sociologie van de VUB, en heeft talrijke publicaties op haar naam staan. Die gaan meestal over de houding van jongeren ten aanzien van genderongelijkheid en genderrollen. Zelf woont Lilith Roggemans (1981) samen met haar vrouw en is ze recent bevallen van een gezonde dochter. Vorige zomer maakte ze de overstap van de universiteit naar VIVA-SVV, de socio-culturele vrouwenbeweging van de socialistische mutualiteit. Die brengt op een laagdrempelige manier vrouwen samen rond thema’s als gezondheid, gezin en gelijke kansen. Met actuele en originele campagnes attendeert VIVA-SVV op drempels die vrouwen nog steeds ervaren en wil ze het beleid beïnvloeden. De recente campagne ‘waar trek jij de lijn?’, in samenwerking met zij-kant, rond grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is hier een voorbeeld van. Er is al een lange weg afgelegd, maar de strijd voor gelijke kansen tussen mannen en vrouwen is zeker nog niet gestreden. Niet in ons land, en al helemaal niet in het buitenland.
Ongelijkheid en onrechtvaardigheid jagen mij in het harnas “Zover mijn herinnering teruggaat, heb ik mij altijd verzet tegen onrecht in de samenleving. Vraag me niet waarom, dat zit er blijkbaar bij mij ingebakken: ongelijkheid en onrechtvaardigheid jagen mij in het harnas.” Aan het woord is Lilith Roggemans, sinds midden vorig jaar nationaal verantwoordelijke van VIVA-SVV, de socio-culturele vrouwenbeweging van de socialistische mutualiteit. Na haar studies psychologie en sociologie schreef ze een doctoraat en werkte gedurende zeven jaar als wetenschappelijk onderzoeker aan de vakgroep Sociologie van
12 • S-magazine / mei 2015
de VUB, onder leiding van professor Mark Elchardus, oud-voorzitter van de socialistische mutualiteit. Samen publiceerden ze enkele ophefmakende studies over de denkwereld van jongeren, hoe die aankijken tegen de samenleving en hun toekomst. “Vlaamse jongeren lopen vrijwel allemaal met dezelfde ideale levensloop in hun kop rond. Van de 25-jarigen woont nog de helft thuis. Maar ook: een kwart van de bevraagden staat vrij negatief tegenover moslims.”
Nog een lange weg te gaan Ook de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen is een vaak terugkerende thema in haar onderzoek en publicaties. “Jongeren vinden dat mannen en vrouwen gelijk zijn en gelijk behandeld moeten worden. Die overtuiging vermindert echter snel van zodra het erom gaat concrete maatregelen uit te vaardigen om die gendergelijkheid te bekomen. Dat vinden wij ook bij de doorsnee Vlaming terug. Theoretisch beschikken mannen en vrouwen over gelijke rechten en kansen. In de praktijk zien we echter dat vrouwen keuzes maken binnen het patroon waarin zij zijn opgegroeid: de traditionele
genderrollen bepalen in grote mate de levenskeuzes die meisjes en vrouwen vandaag maken. We hebben al een lange weg afgelegd, dat is zeker waar. Maar dat neemt niet weg dat we nog een lange weg te gaan hebben. Hier ligt een rol weggelegd voor VIVA-SVV.” De overstap van de unief naar een maatschappelijk geëngageerde en politiek gekleurde vrouwenorganisatie is niet vanzelfsprekend. Wie of wat heeft u tot die stap aangezet? Lilith Roggemans : “Ik beweeg me al langer in een progressief, links milieu en vond de tijd rijp voor een vertaling van de theorie naar de praktijk. Het was een stap in het onbekende, maar ik ben blij dat ik die gezet heb. Zowel de inhoud van mijn job als de werkomgeving stemmen overeen met wat ik er vooraf van verhoopte. Het uitschrijven van een visie op de organisatie, inhoud geven aan campagnes, coördineren van acties en leiding geven aan medewerkers, mijn dagen zijn goed gevuld. Bovendien ben ik – meer dan ooit – overtuigd van de noodzaak van een gestructureerde aanpak van de stereotiepe vooroordelen en ontoelaatbare situaties waarbij vrouwen nog altijd worden gediscrimineerd tot zelfs slachtoffer worden van geweld, zowel binnen als buiten het gezin.
Close Up belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een lid van de Socialistische Mutualiteit.
el
rma
ndo
. Va to: U
fo
Ik verwijs naar onze actie ‘waar trek jij de lijn?’ over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Eén vrouw op de tien heeft daar vandaag mee te maken! En wat moet ik denken van N-VA–voorzitter De Wever die in Knack laat optekenen dat vrouwen minder geschikt zijn voor het beroep van piloot? Waar haalt die man dat vandaan? Er is nog werk aan de winkel, de strijd is nog niet gewonnen!”
Wij zijn rood en strijden voor gelijkheid, rechtvaardigheid en solidariteit Lilith Roggemans: “Gelukkig zijn wij er nog. VIVA-SVV staat voor een duidelijke maatschappijvisie, wij zijn een rode organisatie die nauw aanleunt bij de socialistische mutualiteit en strijdt voor meer solidariteit, meer gelijkheid en meer rechtvaardigheid. De rechtse regeringspartijen willen immers de klok terugdraaien en voeren een asociaal beleid dat de kloof tussen arm en rijk nog vergroot in plaats van te verkleinen en achterhaalde denkbeelden over de rol van de man en vrouw in stand probeert te houden. VIVA-SVV richt zich in de eerste plaats tot progressieve vrouwen die open staan voor onze maatschappijvisie. In de toekomst willen we ook meer kansarme
groepen in de samenleving bereiken. Ik denk aan alleenstaande vrouwen met kinderen, aan vrouwen in armoede, vrouwen met een beperking of aan allochtone vrouwen. Spijtig genoeg wordt die groep vrouwen die in armoede moet leven steeds groter. Ook het traditionele rollenpatroon in het gezin willen wij bespreekbaar maken. Dat discrimineert overigens ook de man, lees de vader bij de zorg en opvoeding van de kinderen. Zo is ouderschapsverlof niet vanzelfsprekend voor een man. Maar het is evenmin vanzelfsprekend dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn aan de top van bedrijven en organisaties, terwijl zij de helft van de bevolking uitmaken. In de zorg en het onderwijs zien we het omgekeerde. Daar zijn mannen ondervertegenwoordigd, waardoor de schoolomgeving een heel vrouwelijke cultuur wordt - wat ook niet ideaal is.”
Abortuswetgeving betekende een doorbraak De abortuswetgeving in ons land bestaat 25 jaar. Welke impact heeft zij gehad voor de positie van de vrouw in ons land? Lilith Roggemans : “Die impact mag niet onderschat worden. Er bestaat er nu een wettelijk kader dat bescherming biedt, maar op het vlak van
Eén vrouw op de tien heeft vandaag te maken met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer
de maatschappelijke aanvaarding zijn we nog niet waar ze graag zouden willen zijn. Wanneer een vrouw om medische redenen een abortus ondergaat, is er veel maatschappelijke steun voor haar beslissing. Die steun is veel minder groot wanneer een vrouw een abortus wil omdat ze niet klaar is voor een kind of omdat het niet in haar leven past.”
Nieuwe levensfase Eind maart is Lilith bevallen van een gezonde dochter. “Deze zwangerschap heeft me bewust gemaakt van een aantal hiaten in onze zorg voor zwangere vrouwen. Ikzelf heb een heel goede zwangerschap achter de rug, maar ik denk dat het voor een pak vrouwen veel lastiger is: vrouwen in fysiek lastige jobs, vrouwen in de zorg, poetsvrouwen of kleuterleidsters. Daarom mag er best wat meer aandacht zijn voor de moederschapsrust van vrouwen. Het aantal weken dat een moeder bij haar pasgeboren kind kan zijn, hangt af van hoe lang ze kan doorwerken tot aan de bevalling. Vrouwen die omwille van gezondheidsredenen niet kunnen doorwerken tot een week voor de bevalling, verliezen tijd met hun kind. Ik vind dat onbegrijpelijk. En wat met de vaders? Zij hebben recht op tien dagen, dat lijkt me toch ook erg weinig. Voor VIVA-SVV nog uitdagingen genoeg dus!” Urbain Vandormael mei 2015 / S-magazine •
13
gezondheid
Het leven zoals het is Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeksinstelling. Informatie over de terugbetaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.
de CVS-specialist In België lijden 20.000 tot 25.000 mensen aan het chronisch vermoeidheidssyndroom. De ziekte heeft een enorme impact op de levenskwaliteit, maar toch ondervinden patiënten de grootste moeite om ernstig te worden genomen. De grote universiteiten en universitaire ziekenhuizen in ons land eisen in een open brief aan de Belgische regeringen een betere zorg voor CVS-patiënten. De Brusselse professor en kinesitherapeut Jo Nijs, een van de initiatiefnemers, leidt ons rond in de griezelwereld van chronische vermoeidheid.
14 • S-magazine / mei 2015
Moe zijn we allemaal wel eens, maar wat als de vermoeidheid niet meer overgaat? Het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) manifesteert zich onder de vorm van ernstige vermoeidheid die minstens zes maanden duurt of herhaaldelijk terugkeert, niet wordt veroorzaakt door aanhoudende belasting en niet vermindert als je rust, die beroepsmatige en sociale activiteiten ernstig verhindert/vermindert en waarvoor geen lichamelijke verklaring te vinden is. Daar komen nog bij: concentratiemoeilijkheden, keelpijn, spierpijn, gevoelige hals- of okselklieren … “De medische wereld is het erover eens dat CVS verschillende oorzaken heeft, die verschillen van patiënt tot patiënt,” vertelt Jo Nijs, professor in de revalidatiewetenschappen en kinesitherapie aan de Vrije Universiteit Brussel en het Universitair Ziekenhuis Brussel en initiatiefnemer van de internationale onderzoeksgroep Pain in Motion. “Een
belangrijke groep van CVS-patiënten zijn mensen met een zeer druk leven, die jarenlang op de toppen van hun tenen leven, plots getroffen worden door klierkoorts of een andere ziekte en daar niet van recupereren. De combinatie van stress en een biologische kwaal zorgt ervoor dat hun centraal zenuwstelsel ontregeld geraakt. Ze blijven ziek, ook lang nadat de klierkoorts uit hun lichaam is verdwenen. Een andere groep patiënten krijgt de ziekte na een fysiek trauma zoals een verkeersongeval, die leidt tot een veralgemeende pijn en vermoeidheid. Er is ook onderzoek gedaan naar mogelijke genetische factoren. Dat onderzoek heeft geen spectaculaire vondsten opgeleverd, maar we kunnen er wel van uit gaan dat genetische voorbestemming bijdraagt tot het risico op CVS.” Er bestaat discussie over de vraag of CVS psychologisch dan wel biologisch van aard
is. Op basis van uw uitleg lijkt dat onderscheid moeilijk te maken. Jo Nijs: “Klopt. Het onderscheid tussen psychologische en biologische aandoeningen staat op het conto van de doctrine van de katholieke kerk. In de begindagen van de geneeskunde, toen men meer begon te begrijpen over de werking van het menselijk lichaam, hadden onderzoekers al snel begrepen dat lichaam en geest niet van elkaar los te koppelen zijn. De katholieke kerk, die toen nog dominant aanwezig, betwistte echter die visie. Uit schrik dat de geneeskunde zich ook zou uitspreken over geestelijke materies. Toen heeft de kerk beslist: de wetenschap mag zich bezighouden met het lichaam, wij hebben het laatste woord over de geest. Een historische flater! Vandaag begrijpen we dat elke ziekte een samenspel is van lichaam en geest.” In 2009 verscheen een Amerikaans
foto's: J. Herregods en S-magazine ~
patiënten zijn er slecht aan toe wanneer ze met revalidatie starten. De ene dag gaat het goed, de volgende dag voelen ze zich als een slappe vod. Eens ze zijn gestabiliseerd, kunnen we aan hun herstel beginnen werken via bewegingstherapie en activiteiten.”
De meeste patiënten zijn er slecht aan toe wanneer ze met revalidatie starten. De ene dag gaat het goed, de volgende dag voelen ze zich als een slappe vod.
onderzoek waarin een verband werd aangetoond tussen het zogenaamde XMRV-muizenvirus en het chronisch vermoeidheidssyndroom. Daaruit kon men opmaken dat de ziekte een duidelijk biologische oorsprong heeft. Jo Nijs: “Een kwakkel, dat onderzoek. De resultaten ervan verschenen in Science, een van de meest toonaangevende publicaties in de wetenschappelijke wereld. Amerikaanse vorsers hadden bij een grote groep CVS-patiënten het XMRVvirus gevonden en dachten dat ze de oplossing gevonden hadden. Tot bleek dat de teststalen besmet waren geraakt in het laboratorium zelf en dat een van de onderzoekers had geknoeid met de data. De onderzoeker in kwestie zou zelfs gerechtelijk vervolgd zijn. Besluit: er is geen enkel verband tussen het XMRV-virus en het chronisch vermoeidheidssyndroom.” CVS wordt gezien als een “nieuwe” ziekte. Bestond ze vroeger niet of werd ze toen simpelweg niet als dusdanig (h)erkend? Jo Nijs: “Het heeft tot het einde van de jaren ’80 geduurd voor de ziekte voor het eerst goed werd beschreven, met criteria opgesteld door het Amerikaanse Center of Disease Control. Die criteria, die in 1994 zijn verfijnd, gelden tot op heden de gouden standaard voor de diagnose van CVS.
Voor die tijd konden we de aandoening simpelweg niet identificeren. Sindsdien zijn er nog diverse pogingen ondernomen om de criteria voor CVS te verbeteren, maar zonder resultaat. Maar goed ook, want anders hadden we al het wetenschappelijk onderzoek sinds 1994 in de vuilbak moeten gooien.” De meest courante behandelingen van CVS zijn cognitieve gedragstherapie en graduele oefentherapie. Wat houdt dat precies in? Jo Nijs: “In de loop der jaren zijn allerhande geneesmiddelen getest, maar die bleken nauwelijks te werken. Cognitieve gedragstherapie en oefentherapie wel, in die zin dat ze de levenskwaliteit van de patiënten aanzienlijk verbeteren. De therapie of revalidatie bestaat uit verschillende onderdelen die nauw met elkaar verbonden zijn. We geven patiënten uitleg over de diagnose, de prognose en het ontregelde centraal zenuwstelsel, we leren hen stressmanagementtechnieken aan, we helpen ze om hun dagelijkse activiteiten beter te plannen en organiseren zodanig dat ze zich niet uit de naad werken, we leren hen aan hoe ze hun slaapkwaliteit moeten verbeteren … Dat alles leidt tot een stabilisatie van hun gezondheidstoestand. De meeste
Collega’s in het buitenland beweren dat ze met cognitieve gedragstherapie CVS volledig kunnen genezen, in de praktijk bij ons is dat echter eerder de uitzondering dan de regel.
Maar patiënten genezen kan u niet, als we het goed begrijpen? Jo Nijs: “Sommige patiënten herstellen volledig, maar dat kunnen we hen niet beloven. Collega’s in het buitenland beweren dat ze met cognitieve gedragstherapie CVS volledig kunnen genezen, in de praktijk bij ons is dat echter eerder de uitzondering dan de regel. Het hangt er ook van af hoe je genezen definieert. Vanaf wanneer is iemand volledig genezen? Hoe dan ook, er is hoge nood aan onderzoek over nieuwe behandelmethodes. Als dergelijk onderzoek mee betaald zou worden door de overheid, zouden alle patiënten die aan de studie deelnemen meteen ook een gratis therapie krijgen.” Bewegingstherapie is niet zonder risico: als ze niet deskundig wordt aangepakt, kan ze CVS-patiënten nog zieker maken. Jo Nijs: “Bij gezonde mensen wordt tijdens een lichamelijke inspanning een dempend systeem in de hersenen geactiveerd dat signalen als pijn en vermoeidheid onderdrukt. Dit gebeurt echter niet bij CVS-patiënten, zodat zij tijdens de inspanning erg gevoelig zijn voor deze prikkels. Bovendien: mensen die aan een revalidatie beginnen, zijn in het rood gegaan. Als ze dan nog eens extra oefeningen moeten doen, berokkenen ze zichzelf alleen maar meer schade. Eerst moeten ze nieuwe energie opdoen, vooraleer aan hun herstel kunnen beginnen. Het is
mei 2015 / S-magazine •
15
gezondheid
In een open brief aan minister van Volksgezondheid Maggie De Block en Vlaams minister van Wetenschap en Innovatie Philippe Muyters roept u samen met collega’s van andere universiteiten en ziekenhuizen op tot meer onderzoek ter verbetering van de zorg voor patiënten met CVS. Wat heeft u ertoe aangezet om die brief te schrijven? Jo Nijs: “De sp.a heeft vorig jaar het initiatief genomen om de zorg voor patiënten met CVS op de politieke agenda te zetten. Ik ben toen op hun vraag gaan pleiten voor wetenschappelijk onderzoek om de zorg voor patiënten met CVS te verbeteren. Tot mijn verbazing kreeg ik daar veel bijval voor, niet enkel van de organiserende partij. Dat was meteen de aanleiding om binnen de VUB de krachten te bundelen. Vervolgens bleek er ook interesse bij andere universiteiten om onze boodschap te onderschrijven. We willen een krachtig signaal sturen naar de politiek. We hebben intussen vernomen dat dat signaal is aangekomen, maar het blijft wachten op een reactie van de ministers.” Sinds het wegvallen van de CVSreferentiecentra is het zorgaanbod voor patiënten met CVS volgens u ondermaats en versnipperd, waardoor patiënten het gevoel hebben in de kou te blijven staan. Jo Nijs: “België was ooit wereldwijd pionier in de zorg voor CVS-patiënten, dankzij de opstart van de referentiecentra voor CVS. We waren het eerste land waarin de overheid zo resoluut koos om goede zorg voor CVS-patiënten te organiseren. De financiering van die referentiecentra is echter stopgezet, waardoor de zorg sterk is teruggelopen en versnipperd is geraakt. Patiënten moeten een heuse zoektocht ondernemen om te weten te komen waar ze terechtkunnen. Dat terwijl iedereen het erover eens is dat gespecialiseerde zorg voor deze groep noodzakelijk is. Indien de politiek ons ondersteunt in ons initiatief, kunnen we opnieuw wereldpionier worden.” Het gebrek aan georganiseerde deskundige
16 • S-magazine / mei 2015
Op basis van wat we wel al weten, raad ik mensen aan om voldoende te luisteren naar hun lichaam en af en toe stil te staan bij hun levensstijl.
Het Socialistisch Ziekenfonds pleit voor meer onderzoek, een vlugge doorverwijzing, een snellere diagnose, een multidisciplinaire aanpak op maat en gerichte ondersteuning bij professionele re-integratie.
foto's: S-magazine en J. Herregods
cruciaal dat een oefentherapeut dat allemaal goed weet in te schatten. Ik kan niet genoeg benadrukken dat enkel deskundige en ervaren therapeuten zich over CVS-patiënten mogen ontfermen.”
zorg zet de deur open voor kwakzalverij, waarschuwt u. Jo Nijs: “Dat is niet eigen aan CVS, maar geldt ook voor andere pijnen vermoeidheidsproblemen. Aandoeningen zoals CVS en fibromyalgie zijn extra vatbaar voor therapeutische experimenten, om het met enig respect te omschrijven. Ik ga altijd uit van de goede bedoelingen van een therapeut, maar behandelingsvormen moeten eerst wetenschappelijk worden getoetst vooraleer ze in de praktijk worden gebracht. Experimenten zijn nodig om vooruitgang te boeken in het onderzoek en de zorg voor patiënten, maar het kan niet zijn dat ze worden voorgesteld als beproefde methodes. Dan worden patiënten eigenlijk proefkonijnen, zonder dat ze het weten.”
om kalm te blijven wanneer patiënten horrorverhalen bovenhalen over verzekeringsartsen die hen meewarig aankijken en hen wegsturen met de boodschap dat ze niet ziek zijn en terug aan het werk moeten.”
U stelt voor om in verschillende universiteiten een leerstoel CVS te installeren. Heeft u daar de zegen van de overheid voor nodig? Jo Nijs: “Neen, maar wel de centen. Een leerstoel CVS vergt een grote investering. Academici weten hoe moeilijk het is om binnen de reguliere kanalen geld te verzamelen voor wetenschappelijk onderzoek naar het chronisch vermoeidheidssyndroom. De vooroordelen over de aandoening spelen hier in ons nadeel, vrees ik. Binnen wetenschappelijke kringen wordt men niet graag geassocieerd met onderzoek naar het chronisch vermoeidheidssyndroom. Opvallend is trouwens dat ons onderzoek naar CVS wordt gefinancierd vanuit het buitenland, niet vanuit België.”
Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom heeft u destijds beslist om u te specialiseren in CVS? Jo Nijs: “Een samenloop van omstandigheden. Voor ik mijn academische loopbaan begon, was ik actief als kinesitherapeut en manueel therapeut in een privépraktijk. Daar behandelde ik veel patiënten met chronische pijn en chronische vermoeidheid. De toenmalige promotor van mijn masterproef, professor Kenny De Meirleir, vroeg me of ik interesse had om onderzoek te doen naar CVS. Ik ben als het ware in dit specialisme gerold en daar zal ik hem eeuwig dankbaar voor zijn. Het blijft boeiend, al is het jammer dat we niet meer kunnen doen voor patiënten omdat we de ziekte nog niet helemaal doorgrond hebben. Ik vertrouw erop dat we de volgende tien jaar nog grote vooruitgang zullen boeken.”
Frustreert het u dat het zo moeilijk is om CVS erkend te krijgen als chronische aandoening? Jo Nijs: “Het is inderdaad moeilijk
Heeft u enkele huis-, tuin- en keukentips om gespaard te blijven van het chronisch vermoeidheidssyndroom? Jo Nijs: “Over CVS-preventie weten we bitter weinig. Er zijn nauwelijks studies over verschenen. Op basis van wat we wel al weten, raad ik mensen aan om voldoende te luisteren naar hun lichaam en af en toe stil te staan bij hun levensstijl. Let alsjeblieft op dat je jezelf niet voorbijloopt! Een advies dat ik overigens niet enkel geef ter voorkoming van het chronisch vermoeidheidssyndroom.”
Bart Vandormael
De VoorZorg provincie Antwerpen
Dossier
rugVrienDeliJk Rugpijn. iedereen heeft er wel eens last van. Wist je dat onschuldige rugpijn sneller verdwijnt als je rustig beweegt? extra veel platliggen is niet nodig. leg je niet neer bij rugpijn. blijf bewegen is de boodschap. lees vlug verder en ontdek een heleboel tips om rugpijn te verlichten, de beste houdingen voor je rug en heel wat praktische weetjes.
mei 2015 / S-magazine â&#x20AC;˘
17
De VoorZorg provincie Antwerpen
Dossier rugVrienDeliJk
leg je niet neeR bij RugPijn
onduidelijke lichamelijke oorzaak Bij ongeveer 85 % van alle rugklachten blijft de oorzaak van de pijn onbekend. Spierpijn, scheurtjes in de ligamenten of de wervels … liggen aan de bron van de klachten.
Duidelijke lichamelijke oorzaak In 15 % van de gevallen is de oorzaak wel duidelijk op te sporen. Via een gericht onderzoek, een röntgenfoto en duidelijke symptomen zoals tintelingen in de benen stelt de huisarts een diagnose. Een tumor, een gebarsten wervel of een geknelde zenuw kunnen de oorzaak zijn van de rugklachten.
chronische rugpijn Sleept rugpijn aan en manifesteren de klachten zich langer dan drie maanden, dan spreekt men van chronische rugpijn. Vaak kan men geen duidelijke oorzaak aanduiden. Stress, ontevredenheid en overgewicht verhogen het risico op chronische rugpijn. Zoek samen met je arts naar de pijnverlichting die het best voor jou werkt.
De onderliggende oorzaken van rugpijn kunnen erg verschillen. Zowat alle structuren van je rug kunnen beschadigd raken en pijn veroorzaken. Je kan rugklachten onderverdelen in twee categorieën: rugpijnen met een duidelijke lichamelijke oorzaak en rugpijnen met een onduidelijke lichamelijke oorzaak.
Wist je dat? Rugpijn kan een gevolg zijn van een verkeerde stand van of een ander probleem met je voeten? Een podoloog biedt je hiervoor oplossingen. Bij Well2DAY krijg je tot 22 % korting! In onze webshop vind je kersenpitkussens, warmte/koude kompressen, ginseng spiercrème, tijgerbalsem … om je pijn te verlichten. Surf naar www.devoorzorgshop.be
18 • S-magazine / mei 2015
Verlicht je pijn Het liefst wil je rusten als je rugpijn hebt. Een halfuurtje platte rust is prima om je rug even te ontlasten, maar de rest van de dag blijf je beter in beweging. Pijnstillers verminderen de pijn, maar nemen de oorzaak van de pijn niet weg. Gebruik liever koude en warmte, dat werkt verdovend en pijnstillend. Warmte: rugpijn gaat heel vaak gepaard met spierpijn. Warmtetherapie helpt de pijn verlichten. De bloedvaten zetten uit. Meer bloed stroomt naar de rugspieren waardoor ze sneller herstellen. Door warmte ontspannen de spieren, ligamenten en gewrichten rond de ruggengraat. Je rug is minder stijf en je hebt minder pijn. Bovendien stimuleert warmte de receptoren in de huid. Minder pijnsignalen gaan naar de hersenen waardoor je minder pijn hebt. Koude is aangewezen bij zwelling en ontsteking. Het laat lokaal de bloedvaten samentrekken en vermindert de bloedstroom tijdelijk. Het aanbrengen van koude op een pijnlijke plek is een bekende en belangrijke EHBO-maatregel. Schakel daarna over op warmtetherapie. Besteed nadien ook aandacht aan het probleem zelf. Spierversterkende oefeningen, op een goede manier leren heffen en tillen …, helpen voorkomen dat je opnieuw rugklachten krijgt. Als je langdurige of chronische pijn hebt, kan je in de pijnkliniek terecht voor pijnbestrijding.
beste rughouding Vaak ontstaat rugpijn door herhaaldelijk een verkeerde beweging te doen. iedereen heft en tilt dingen zonder het te beseffen. Je huis en tuin onderhouden, is soms zware fysieke arbeid. enkele kleine trucs helpen om je rug minder te belasten. wedden dat je het verschil merkt?
Poetsen • Buig nooit voorover met gestrekte benen. Je onderrug staat dan onder zware druk en raakt sneller gekwetst. Moeilijk bereikbare plekken poets je best door even de tijd te nemen om rustig neer te knielen of diep door je benen te buigen. • Zet je emmer op een stoel of op een verhoogje. Zo moet je niet te laag doorbuigen en vermijd je het risico dat je rug te bol wordt. • Werk niet voorovergebogen. Zorg dat de stofzuigerslang of de steel van je aftrekker of borstel lang genoeg is. • Ga laag bij de grond zitten, dichtbij het object als je iets moet schoonmaken dat laag bij de grond is. Knieproblemen? Ga dan op een klein krukje zitten en poets van hieruit.
in de tuin werken Heb je veel werk in de tuin, verdeel dan je werk over verschillende momenten. Je werkt beter elke dag een halfuurtje dan acht uur aan een stuk. Neem voldoende rustpauzes tussen het werken. Maak na elke belastende taak een wandeling of verspreid de taken over verschillende dagen. Wijs met je tenen in de richting van het voorwerp dat je optilt, of waar je je spade in de grond steekt of je de haag knipt. Verplaats je voeten mee als je het voorwerp naast of achter je neerzet. Zo staan voeten, knieën, heup en ruggengraat op een lijn. De buik- en rugspieren vormen op die manier een stevig korset rond de wervelkolom en beschermen deze zo tegen schade. Doe dit bijvoorbeeld ook als je boodschappen in de auto laadt. Als je dit niet doet, wordt je onderrug enorm zwaar belast omdat hij verdraait. Een gedraaide rug is een van de meest belastende posities voor de rug die gemakkelijk rugpijn uitlokt. Duw je onderrug naar beneden en trek je schouders naar achter. Je ruggengraat is dan terug in zijn natuurlijke houding en het best beschermd. Een bolle bovenrug is een zwakke schakel in je wervelkolom. Buig door je knieën. Zo kan je je onderrug veel beter recht houden. Gebruik al je gewicht om de spade in de grond te duwen. Forceer deze beweging niet vanuit je rug.
Ga zitten in plaats van voorover te buigen als je onkruid uittrekt. Zit je niet graag op de grond met je broek of doet zitten pijn aan je knieën? Gebruik dan een zacht plankje om op te steunen. Duw met je hand op je knie om terug overeind te komen.
gouden regels bij zitten • Zit zo weinig mogelijk en sta elk halfuur even recht. • Neem een goede zithouding aan: rechtzitten is beter dan doorgezakt voorover gebogen zitten. • Verander elk kwartier van houding. • Let op je zithouding aan je bureau, in de zetel en in de auto. • Pas je stoel aan je lichaam aan, eventueel met een kussentje.
slaap lekker Slaap best op je rug of op je zij. Een goed bed helpt rugproblemen voorkomen door je rug 's nachts optimaal te ondersteunen. Het ideale bed is soepel, ventileert voldoende en ondersteunt je wervelkolom. Let op: jij en je partner hebben soms een verschillende matras (en hoofdkussen) nodig. Vraag advies in de winkel. Zo sta je 's morgens fit op.
rugtips speciaal voor vrouwen De Hak
De tas
De beHa
De ideale schoen knelt niet, omvat je hiel en heeft een hak die 2,5 cm hoog is. Hoge hakken (meer dan 5 cm) zijn slecht voor de rug, maar te platte schoenen (ballerina’s of teenslippers) eveneens! Tip: wissel vaak genoeg van schoenen en van hoogte om je rug te ontlasten.
Laad je handtas niet te zwaar: maximaal 2 kg. Heb je toch meer te dragen, gebruik dan een rugzak. Laat een zwaar gewicht niet aan je arm bengelen (je belast je rug), gebruik liever je spierballen!
Een verkeerde beha is slecht voor nek, rug en schouders. Maar de juiste beha vinden is moeilijk als je weet dat er 50 verschillende behamaten bestaan! Laat je daarom grondig adviseren in de lingeriewinkel.
mei 2015 / S-magazine •
19
De VoorZorg provincie Antwerpen
Dossier Relaties
Al deze tips helpen je elke dag opnieuw vriendelijk te zijn voor je rug.
Rugvriendelijke boekentas
Schoolkinderen sjouwen dagelijks veel gewicht mee. Een overvolle boekentas is belastend voor de kinderrug. Hoe verminder je deze dagelijkse belasting?
De ideale boekentas Met een goede boekentas blijft de belasting voor de rug van je kind zo laag mogelijk. Een rugzak is beter dan een klassieke boekentas of schoudertas. Een boekentas die je in de hand draagt en een schoudertas vergroten de druk op de ruggenwervels aan één zijde. De ideale boekentas is licht als hij leeg is en heeft twee brede en gemakkelijk verstelbare schouderbanden die niet snijden in de schouders. Een harde rugzijde voorkomt dat het kind er scherpe voorwerpen doorheen voelt. Verschillende compartimenten die het gewicht verdelen, zijn een voordeel.
Lees alles over je rug en rugpijn voorkomen op www.devoorzorg.be
20 • S-magazine / mei 2015
Lichtere boekentas Check samen met je kind wat niet thuishoort in de boekentas. Vermijd overgewicht. De ideale boekentas weegt maximaal een tiende van het lichaamsgewicht van je kind. • Controleer regelmatig samen met je kind de inhoud van de boekentas. Vooral jonge kinderen sleuren vaak onnodige spullen mee. De schoolagenda maakt meestal wel duidelijk wat mag thuisblijven. • K oop schoolmateriaal met weinig gewicht. Snelhechtmappen met een transparant voorblad wegen bijvoorbeeld minder dan ringmappen. Met losbladige systemen moeten de kinderen bovendien geen volledige map meenemen. • Adviseer je kind om de schooltas zoveel mogelijk neer te zetten op de speelplaats. Enkel meesleuren wanneer het echt nodig is. • Praat erover met de leerkracht, de schooldirectie of het ouder-
comité, zodat zij ook op het gewicht van de schooltassen letten. • F ietst je kind naar school? Maak dan de schooltas op het bagagerekje vast. Een zware schooltas op de rug bemoeilijkt het sturen en is belastend voor de rug. Fietsen met een rechte houding is beter voor de rug.
Juist dragen en tillen Een boekentas draag je op de rug, met de last zo dicht mogelijk bij het lichaam. Stel de riemen van de boekentas juist af, zodat de boekentas niet te laag hangt en mooi gelijkloopt met de schouders. Je kind draagt de rugtas steeds symmetrisch over de beide schouders. Zet een zware boekentas eerst op tafel vooraleer je kind hem op de rug hecht want de rug draaien tijdens het tillen is niet rugvriendelijk. Een boekentas van de grond tillen, gebeurt best met gebogen knieën en een rechte rug. Diep vooroverbuigen om iets op te heffen, belast de rug.
Ruggensteun Sissel Dorsaback (artikel 3009) De Sissel Dorsaback is een zit- en rugsteun met een voorgevormd houten frame. Dit geeft een goede ondersteuning aan je rug, voorkomt wegzakken in de stoel en werkt ter voorkoming van rugklachten. Past op iedere stoel. Onze prijs: 80,95 euro. Standaardprijs: 89,95 euro.
rpen
Je kan de Dorsaback bestellen via de webshop, de loketten of via 0800 97 520. Je kan je bestelling afhalen en betalen aan de loketten.
Train je rug met pilates Met pilates train je op een evenwichtige manier je rug- en buikspieren. Je krijgt sterkere spieren die je wervelkolom beter ondersteunen. Gekwalificeerde pilatestrainers geven de lessen in de Well2DAY-centra. Pilatestraining is een aanrader voor mensen met rugpijn. Heb je rugproblemen? Dit meld je best vooraf aan je lesgever. Hij of zij past dan sommige oefeningen aan in functie van je probleem. Voordeel leden van De VoorZorg: je betaalt per sessie (in groep) in de Well2DAY-centra: 7 euro, in plaats van 12 euro. Voor een 10 beurtenkaart* (in groep) in de Well2DAY-centra betaal je 55 euro, in plaats van 110 euro. Info of inschrijven: 03 285 43 53 of www.Well2DAY.be * 6 maanden geldig
Ben je 10 tot 14 jaar en weeg je teveel?
Rep je om in te schrijven voor de vakantie ‘Fit-o-eter’ van JOETZ Deze vakantie zit boordevol super leuke tips en ideetjes om je overgewicht aan te pakken. Bewegen? Daar ga jij straks voor uit de bol? Maaltijden en tussendoortjes? Lekker en toch gezond! Van zondag 5 tot zaterdag 11 juli 2015. Informatie en inschrijvingen: www.joetz.be of 015 28 03 44
mei 2015 / S-magazine •
I
De VoorZorg provincie Antwerpen
n e e g Vol ng! i d i e l p o
wil je lekker kunnen koken? Je huis decoreren of je eigen kleding naaien? leren haken, breien of bloemschikken? aan de slag of bijleren als huishoudhulp? Volg een opleiding bij cVo ViVa, overdag of ’s avonds op een 30-tal plaatsen in de provincie antwerpen.
scHriJF Je in tiJDens onZe oPenDeurDag!
Zaterdag 9 mei 2015 van 10 tot 16 uur. sint-bernardsesteenweg 200, 2020 antwerpen (Antwerpen-Kiel, gebouw van De VoorZorg, toegang via de ingang parking Emiel Vloorsstraat). info: www.cvo-viva.be, bel 03 285 43 44 of mail cvo.viva.304@devoorzorg.be
Welkom in het mobiel kantoor in rijmenam
Doe De Minitest! Hoor je de vogels nog fluiten? kan je de gesprekken met vrienden nog volgen? staat de tv nog altijd luid genoeg voor jou? antwoordde je meer dan 1 keer ‘nee’, doe dan een gRatis HooRtest in ons hoorcentrum! je weet meteen het resultaat en we zoeken met jou naar de juiste oplossing. twijfel niet, bel nu voor de gratis test naar 03 218 78 25 (enkel op afspraak). binnenkort hoor je er weer helemaal bij! GRATIS HOORTEST OP AFSPRAAK. optiek en hoorcentrum solida cvba belgiëlei 30, 2018 antwerpen Bel 03 218 78 25 • optieksolida@devoorzorg.be
ii • S-magazine / mei 2015
Ons ziekenfondskantoor in de Hoogstraat in Rijmenam is gesloten. Je kan op woensdag terecht in het mobiel kantoor (mobilhome) aan het Stationsplein in Rijmenam van 9.15 tot 12.30 uur. Aan het voormalig ziekenfondskantoor hangt een witte brievenbus. Daarin kan je 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 je doktersbriefjes posten. Binnen een straal van 5 kilometer vind je onze ziekenfondskantoren in Boortmeerbeek, Keerbergen en Bonheiden. Kijk op www.devoorzorg.be voor al onze kantoren, openingsuren en Xpresbussen.
De VoorZorg provincie Antwerpen
een MAF is niet gestoord!
Haal het maximum uit je maximumfactuur! gezondheid en welzijn zijn je waardevolste bezit. op een goede gezondheid staat geen prijs … of wel? Dankzij de ziekteverzekering zijn we in belgië beter dan waar ook in de wereld beschermd tegen hoge ziektekosten. en toch kan de rekening nog oplopen. De maximumfactuur zorgt ervoor dat je medische uitgaven worden beperkt.
Je ziekenfonds telt je remgelden • Je ziekenfonds telt alle remgelden die je betaalde voor gezondheidskosten van je gezin op in een remgeldteller. • Een keer per maand kijkt een automatisch programma na of je gezin het laagste remgeldplafond van 450 euro bereikte. Vanaf dan zoeken we uit (via de fiscus) welk plafond voor jou (en je gezin) geldt. • Is het plafond bereikt, dan betaalt het ziekenfonds het teveel aan remgelden terug.
Zelf niets doen Alles gebeurt volledig automatisch: de optelling van de remgelden, de berichtenstroom met de fiscus, de terugbetalingen van het teveel betaalde remgeld ... zelf hoef je dus niets te doen. We regelen alles voor jou.
op je teller Om aan het plafond te komen tellen je remgelden, erelonen van artsen, kinesitherapeuten, verpleegkundigen, paramedici, medische beeldvorming en chirurgische ingrepen mee. Ook
kosten voor labo-onderzoeken en zelfs bepaalde geneesmiddelen die je aankocht, worden mee in de teller opgenomen. Kijk voor de volledige lijst op www.devoorzorg.be Ieder jaar opnieuw, op 1 januari, zetten we voor ieder individu de ‘remgeldteller’ op nul.
Verschillende plafonds Het remgeldplafond van de MAF van je gezin wordt bepaald op basis van je gezinsinkomen of je sociale situatie. Er wordt rekening gehouden met het gezinsinkomen van drie jaar terug. Ons ziekenfonds vraagt de nodige info zelf op bij de fiscus. Voor alle kinderen geldt automatisch een laag plafond van 650 euro, zonder dat hierbij rekening wordt gehouden met het gezinsinkomen. Betaalde één lid van je gezin in de twee voorgaande jaren meer dan 450 euro aan remgelden? Dan verlaagt het remgeldplafond van je gezin met 100 euro. Als ‘gezin’ tellen alle personen die samen onder één dak leven, op basis van de gegevens van het rijksregister. Er is een uitzonde-
De maximumfactuur (ook wel ‘MaF’ genoemd) beschermt je tegen te hoge kosten voor je medische zorgen. Van zodra het maximum van jouw persoonlijke teller is bereikt (het ‘plafond’), krijg je de rest van dat jaar alle remgelden van de ziektekosten die boven dat plafond gaan, automatisch terugbetaald.
ring: gezinnen die een zorgbehoevende opnemen, kunnen worden beschouwd als afzonderlijk gezin (net zoals de zorgbehoevende zelf ). Het ziekenfonds gaat na welke van beide situaties de voordeligste is.
Voorkeurregeling = maximum 450 euro Personen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming krijgen automatisch het laagste remgeldplafond van 450 euro toegekend. Denk dan bijvoorbeeld aan gepensioneerden, weduwen of weduwnaars, invaliden of wezen. Maar ook mensen met een leefloon, langdurig werklozen (12 maanden of meer) of mensen met een handicap. Heb jij of één van je gezinsleden deze voorkeurregeling, dan krijg je alle
remgelden boven de 450 euro terugbetaald.
elke maand check Vanaf het moment dat het remgeldplafond van je gezin overschreden is, maken we iedere maand een stand van zaken op. Daarbij kijken we na hoeveel remgelden er sinds de laatste betaling in de teller bijkwamen en wat er kan worden terugbetaald. Het bedrag wordt pas betaald op het moment dat je meer dan 9,90 euro van het ziekenfonds moet ontvangen.
Remgeldplafond
voorwaarden
450 euro
Mensen met een verhoogde tegemoetkoming of inkomens tot 17 780,17 euro (lage inkomens)
650 euro
inkomens tot 27 333,69 euro (bescheiden inkomens) of met kind tot en met 18 jaar
1 000 euro
voor inkomens tot 36 887,24 euro
1 400 euro
voor inkomens tot 46 042,70 euro
1 800 euro
voor inkomens vanaf 46 042,71 euro
mei 2015 / S-magazine •
iii
De VoorZorg provincie Antwerpen
www.devoorzorgshop.be
COMFOrTABel OP reiS baMboo sleeP Mask voor een goede nachtrust of onderweg, op het vliegtuig of in de auto. onze prijs: 7,19 euro. standaardprijs: 7,99 euro.
wagenVerstuiVer Makkelijk aan te sluiten op de aansteker in de wagen. voor een aangename reis. onze prijs: 12,56 euro. standaardprijs: 13,95 euro.
biokruiDeninFusie ‘no stress’ (20 builtJes) om optimaal tot rust te komen voor en tijdens je reis. onze prijs: 3,56 euro. standaardprijs: 3,95 euro.
boost - goeDele leyssen goedele leyssen bundelt haar kennis en ervaring over yoga, gezonde voeding, ademhalings- en meditatietechnieken die je meer energie geven, je gezonder maken en meer weerstand geven tegen stress. onze prijs: 20,25 euro. standaardprijs: 22,50 euro.
MeDitatieMat traditionele meditatiemat om comfortabel tot rust te komen, waar je maar wilt! de voorZorg-prijs: 44,96 euro. standaardprijs: 49,95 euro. (exclusief meditatiekussen, apart verkrijgbaar).
bestellen?
surf naar www.devoorzorgshop.be. levering aan huis binnen vijf werkdagen. vanaf 50 euro betaal je geen verzendingskosten!
iv • S-magazine / mei 2015
De VoorZorg provincie Antwerpen
Vakanties
Psychisch herstellen in Griekenland
174 euro korting!
Psychotherapeut Bob Vansant helpt mensen met een depressie of burn-out om opnieuw vooruit te kijken. Het weekprogramma, in het Sapphohuis, op het prachtige eiland Lesbos, bestaat uit ontspanning, fysiotherapie (beweging, massage, dans, zwemmen …) en psychotherapie. Ledenprijs: 671 euro, in plaats van 845 euro. Inbegrepen: individuele kamer, ontbijt, avondmaal, massages, kuurbaden, therapie en begeleiding en het boek ‘Stop depressie en zelfmoord in 7 dagen’. Niet inbegrepen: vlucht en transport naar het Sapphohuis. Data 2015: 19 tot 26 mei, 7 tot 14 juli en 15 tot 22 september 2015. Meer info: www.sapphohuis.be Wil je gratis het boek ‘Stop depressie en zelfmoord in 7 dagen’ van Bob Vansant ontvangen? Stuur een mailtje naar boeken.bobvansant@gmail.com
Verwenvakantie voor 70-plussers 10 % korting in Frankrijk Ben je 70+ en kan je moeilijk alleen op vakantie, maar wil je toch onbezorgd genieten? Dan is deze veilige, ontspannende vakantie in een prachtig kasteel in de Franse Bourgognestreek iets voor jou! Kostprijs: 98 euro per dag. Transport (heen en terug): 150 euro. Ledenvoordeel: tegemoetkoming van 10 % op het totaalbedrag, met een maximum van 100 euro. Inbegrepen: persoonlijke begeleiding, transport met verzorgde minibusjes, ophalen aan en terugbrengen naar huis, ruime kamer in een authentiek kasteel, volpension (4 maaltijden per dag), activiteiten … Data 2015: 22 tot 30 september, 1 tot 8 oktober, 9 tot 17 oktober, 18 tot 25 oktober 2015. Meer info: www.kasteelvakanties.be of 0477 13 57 85 In samenwerking met Reizen Molengalm, vergunningsnummer A6071.
mei 2015 / S-magazine •
V
De VoorZorg provincie Antwerpen
De VoorZorg helpt je met je belastingaangifte
• Je laatste aanslagbiljet. Dit is je laatste officiële belastingberekening. • Je fiscale fiches van de ontvangen inkomsten in 2014 (lonen, vakantiegeld, premies, pensioenen, werkloosheid, brugpensioen, ziekte-uitkering, arbeidsongeval, loopbaanonderbreking …). • De officiële documenten van de kosten die je in mindering brengt (giften, onderhoudsgelden, PWA-cheques ...). •…
opgelet!
Vind je je belastingbrief invullen een moeilijke karwei? De VoorZorg helpt je hierbij. wij dienen je aangifte in via tax-on-web. Dit is een officieel en uiterst veilig systeem dat ons toelaat je aangifte via het internet in te dienen.
1. Dit aanbod geldt niet voor leden die: • een zelfstandige activiteit verrichten • de werkelijke beroepskosten willen inbrengen • die een lening voor de aankoop van een woning willen inbrengen • inkomsten uit financiële beleggingen moeten aangeven • inkomsten uit het buitenland moeten aangeven • een lening in het buitenland afsloten.
Je geeft ons je volmacht
2. De medewerkers van de dienst Belastingservice geven geen belastingadvies. Zij helpen alleen bij het invullen en indienen van de aangifte.
Voor het indienen van je belastingaangifte via Tax-on-web hebben we je volmacht nodig. De volmacht die je vorige jaren al gaf, blijft geldig tot je ze zelf intrekt.
3. Om je aangifte tijdig te verwerken, aanvaarden we geen aangiften meer vanaf eind juni 2015. Wacht niet tot de laatste dag om je belastingaangifte in te dienen.
een volmacht is persoonlijk
4. Wettelijk blijf je zelf verantwoordelijk voor het correct invullen en op tijd indienen van je belastingaangifte.
Beschikt de dienst Belastingservice nog niet over je volmacht? Breng dan de identiteitskaart mee van elke persoon die wordt vermeld op de belastingaangifte. Zorg ervoor dat je de pincode van de kaart(en) kent. Wil je de belastingaangifte indienen voor je partner die niet op je aangifteformulier staat? Breng dan zijn of haar identiteitskaart en pincode mee om een volmacht voor je partner aan te maken. Pincode vergeten? Vraag via je gemeentebestuur of onze dienst Belastingservice een nieuwe code aan. Enkele weken later nodigt je gemeentebestuur je uit om de nieuwe code af te halen.
wat moet je meebrengen? Zodra je al je fiscale documenten ontving, neem je contact op met het kantoor van De VoorZorg in je buurt om je belastingaangifte in te vullen en in te dienen. Let op! Wacht tot je alle documenten in je bezit hebt. Zodra de aangifte is verstuurd, kan je geen aanvullingen meer indienen. Voor een volledige en correcte belastingaangifte heb je een aantal documenten nodig. Onderstaand lijstje geeft een overzicht van de belangrijkste formulieren. Opgelet! Deze lijst is niet volledig. • Het aangifteformulier, dat is de belastingbrief die je moet invullen. Vulde De VoorZorg vorig jaar je belastingaangifte in, dan ontvang je geen aangifteformulieren meer op papier. Wacht dan niet op de bruine omslag met het aangifteformulier.
belangriJk! De nieuwe wetgeving maakt de belastingaangifte met hypothecaire lening een stuk ingewikkelder. Daarom kunnen wij vanaf 2015 enkel nog belastingaangiften zonder woonleningen invullen.
vi • S-magazine / mei 2015
5. Vraag in je ziekenfondskantoor wanneer je er terechtkan voor de belastingservice.
gratis training: ‘Hoe vul ik mijn belastingaangifte in via tax-on-web?’ Leer zelf je belastingaangifte indienen via Tax-on-web. Volg de gratis training die De VoorZorg dit jaar voor het eerst organiseert. De training is enkel bestemd voor de personen die voldoen aan de voorwaarden die ook gelden voor de dienst Belastingservice: geen lening, geen buitenlandse inkomsten … Om deel te nemen, moet je in het bezit zijn van je elektronische identiteitskaart (eID) met je geldige pincode. De training duurt ongeveer een uur. Het aantal deelnemers is beperkt. Je gaat met je eigen aangifte aan de slag op de computer. Inschrijven is verplicht en kan enkel telefonisch op het nummer 03 285 44 42. De trainingen vinden plaats in: Malle, Smekenstraat 61 Provinciaal Vormingscentrum
Donderdag 28 mei 2015 om 14 uur Dinsdag 16 juni 2015 om 14 uur
Antwerpen, Sint-Bernardsesteen- Dinsdag 26 mei 2015 om 14 uur weg 200 Dinsdag 2 juni 2015 om 14 uur Hoofdzetel van De VoorZorg Dinsdag 9 juni 2015 om 14 uur Dinsdag 16 juni 2015 om 14 uur Lier, Kardinaal Mercierplein 6 Bibliotheek
Dinsdag 26 mei 2015 om 13 uur Dinsdag 2 juni 2015 om 13 uur Woensdag 17 juni 2015 om 10 uur
De VoorZorg provincie Antwerpen
Anti-Tabaksdag: weg met die sigaret! 31 mei 2015 is wereldwijd AntiTabaksdag. Roken is ongezond, dat weet iedereen ondertussen. Toch blijft het nodig hieraan de aandacht te besteden. In 20102013 steeg het aantal rookstopsessies van 25 096 naar 34 282. Wil jij stoppen met roken? De VoorZorg biedt verschillende rookstopmogelijkheden aan.
Gratis tests Hoe gezond zijn jouw longen? Aan de hand van enkele tests die je longleeftijd en het CO-gehalte in je longen bepalen, vertelt de tabacoloog hoe het met je longen
is gesteld. Tijdens de laatste week van mei 2015 kan je hiervoor gratis terecht in de Well2DAYcentra in Antwerpen en Geel en in het ziekenfondskantoor in Turnhout.
Individuele sessies • Ik overweeg om over te stappen naar een e-sigaret? Is dit echt gezonder? • Is het mogelijk om van de ene op de andere dag te stoppen? Zal ik me niet ellendig voelen? • Welke methode past het best bij me? Met deze vragen kan je terecht bij
onze tabacologen. Zij begeleiden, ondersteunen en geven je advies om valkuilen te vermijden. Ledenvoordeel: voor de individuele begeleiding betaal je maar 5 euro opleg per consultatie (geldig voor 1 intake en 7 opvolgconsultaties). De rest wordt terugbetaald.
Rookstopbegeleiding in groep Stop je liever in groep, samen met andere mensen die hetzelfde doel voor ogen hebben? Je krijgt wekelijks huiswerk mee, de rookstop-
dag wordt praktisch voorbereid en je werkt aan hervalpreventie. Ledenvoordeel: voor training in groep betaal je maar 20 euro opleg voor de hele cursus (1 intake en 7 sessies). De rest wordt terugbetaald. Data: zie www.Well2DAY.be
Terugbetaling rookstopmiddelen De VoorZorg betaalt tot 50 euro terug voor geneesmiddelen die je helpen om te stoppen met roken, of voor lasertherapie tegen rookverslaving.
Meer info, een afspraak maken of inschrijven: 03 285 43 53 of www.Well2DAY.be
mei 2015 / S-magazine •
VII
De VoorZorg provincie Antwerpen
Zwanger? Proficiat! Kom naar onze gratis infosessies en we vertellen je wat je allemaal in orde moet brengen. Ook pas bevallen moeders zijn welkom! De gratis infosessies vinden plaats op: • 13 juni 2015 van 9.30 tot 11.30 uur, Well2DAY-centrum Geel, Werft 59 bus 1-6 • 13 juni 2015 van 9.30 tot 11.30 uur, Well2DAY-centrum Mechelen, Désiré Boucherystraat 10 • 20 juni 2015 van 9.30 tot 11.30 uur, Well2DAY-centrum Heist-op-den-Berg, Binnenweg 3 Schrijf snel in via www.devoorzorg.be (via zoek ‘Infosessies zwangere vrouwen’).
een kindje op komst? Pas een baby geadopteerd? Dan krijg je bij De VoorZorg mooie geschenken. Kies uit verschillende opties: • online shoppen met een budget tot 440 euro. Keuze uit meer dan 225 babyproducten in onze online geboorteshop! • luxueuze terreinbuggy, inclusief draagmand en een maxi-cosi (ook tweelingmodel mogelijk) • bed + commode • autostoel en/of een fietsstoel.
Voor toekomstige mama’s en papa’s viii • S-magazine / mei 2015
Jij kiest je geschenken. De VoorZorg betaalt! Surf naar www.devoorzorg.be, stuur een e-mail naar graagmeerinfo@devoorzorg.be of bel naar 0477 40 20 86 voor alle info en voorwaarden.
De VoorZorg provincie Antwerpen
Help, mijn kind heeft slechte punten! Het is weer bijna zover: examens, de bijbehorende stress en frustraties, studeren … en de resultaten. Hoe ondersteun je je kind het best? En hoe reageer je als het slechte punten heeft?
Wanneer tevreden? Eerst en vooral: wat zijn slechte punten? Is je kind - en jij als ouder - tevreden met 60 % of 80 %? En dat is dan ook weer relatief, want 80 % in het eerste leerjaar valt niet te vergelijken met 80 % in het zesde. Kijk niet te veel naar het klasgemiddelde, want de meeste kinderen hebben resultaten die daar onder of boven liggen. Het resultaat is niet heilig. Elk kind heeft zijn eigen talenten, al dan niet schoolgerelateerd. Daarom is het belangrijk om als ouder rekening te houden met de prestatie en de inzet van je kind.
Hoe reageren? Zeg eerder ‘Goed gedaan, je werkte er hard voor’ dan ‘Mooi rapport, zoals we van jou gewend zijn en verwacht hadden’. Zelfs als het rapport goed is, moet je de inzet benadrukken en niet te veel
druk leggen op de verwachtingen. Een beloning is leuk, maar moet niet altijd in geld worden uitgedrukt. Een knuffel, een leuke uitstap of activiteit werkt op termijn beter. Hoe reageer je best bij een minder goed rapport? Begin met wat goed is en vraag dan uitleg over wat er minder goed is. Laat je kind zelf zijn punten uitleggen en wacht met commentaar of met je eigen mening. Vergelijk niet met broers, zussen of klasgenoten. Bespreek de uitleg van je kind en probeer samen oorzaken te vinden, zonder te oordelen. Geef je kind het gevoel dat het zelf iets kan veranderen aan zijn punten, door werkpunten op te stellen, die je dan ook actief opvolgt.
Straffen Leren mag geen straf worden. ‘Ga als straf maar wat leren’ is dus geen goede reactie. Laat je
kind zelf voorstellen doen om het probleem op te lossen, zodat het zijn verantwoordelijkheid kan opnemen. Vind je het toch nodig om een straf te geven? Hou dan rekening met de capaciteiten van je kind. Zorg ervoor dat de straf realistisch is. ‘Je krijgt dat spelletje niet omdat je slechte punten hebt’ is gevaarlijk, want wat vind jij goed? Als je iets belooft, moet je de inzet belonen, niet het resultaat.
Korting op educatief speelgoed Op www.devoorzorgshop.be vind je een selectie van educatief speelgoed: telramen, puzzels, spelletjes … om je kind op een aangename manier te laten leren.
Huiswerkbegeleiding, intelligentietesten, didactische ondersteuning door leerkrachten, leren leren … Heeft je kind begeleiding nodig? Neem een kijkje op www.Well2DAY.be of bel naar 03 285 43 53. Je vindt er een uitgebreid aanbod aan specifieke ondersteuning, met kortingen tot 50 %.
mei 2015 / S-magazine •
21
De VoorZorg provincie Antwerpen
oP aVontuur Met robin HooD Jongeren Met een bePerking Van 6 tot 15 Jaar Jongeren ZonDer een bePerking Van 8 tot 12 Jaar sPortVakantie Met recreas Van MaanDag 27 tot VriJDag 31 Juli 2015
Rennen, klimmen, boogschieten, bootje varen … Robin Hood en zijn vrienden willen samen de sheriff van nottingham verslaan. WAAR: bloso-centrum in Herentals. PRIJS: 400 euro. sterprijs (*): 300 euro. MEEDOEN: 03 285 43 35 of www.recreas.be
‘staPPen en HaPPen’, Met ‘De sMaken Van antwerPen’ Met ViVa-sVV ZaterDag 6 oF 20 Juni 2015, Van 10 tot 14 uur
Proevertjeswandeling in de aziatische en afrikaanse buurten van antwerpen. kijken, ruiken, proeven. Heerlijk vreemd! WAAR: antwerpen. PRIJS: 17 euro. Met vivapas: 14 euro. MEEDOEN: viva.svv.304@devoorzorg.be of 03 285 43 38
wie goeD Doet, Voelt ZicH goeD!
sPortieF en aVontuurliJk aVonturenkaMP Voor 15-Plussers Met een bePerking Met recreas Van MaanDag 6 tot VriJDag 10 Juli 2015
ben je 15-plusser met een beperking? Hou je van beweging en avontuur? ga je geen uitdaging uit de weg? verleg je grenzen samen met je vakantiegenoten en de toffe monitors. WAAR: de strandhoeve in baarlo (nederland). VERVOER: begeleid vervoer, opstapplaats antwerpen (sporthal kiel). PRIJS: 400 euro. sterprijs: 300 euro (*). INBEGREPEN: begeleiding, verblijf in volpension, alle activiteiten en verzekering. NIET INBEGREPEN: persoonlijke uitgaven en drank. MEEDOEN: 03 285 43 35.
22 • S-magazine / mei 2015
Doe goeD, worD VriJwilliger biJ s-Plus. JiJ Hebt Meer te bieDen Dan Je Denkt. s-Plus bieDt Je Meer Dan Je VerwacHt. www.s-plusvzw.be 03 285 43 36 s-Plus.304@devoorzorg.be
(*)
de voorZorg provincie antwerpen betaalt zijn leden een deel van de deelnameprijs terug. deze korting wordt rechtstreeks verrekend bij de betaling van de deelname.
Puur ZoMers sPeelPleZier sPeelPleinen Mut De Muis Van 4 tot 14 Jaar Met De toekoMst ProVincie antwerPen VZw VanaF woensDag 1 Juli 2015, elke werkDag
WAAR: • regio Turnhout: in Oud-Turnhout • regio Mechelen: in Rijmenam. Busvervoer vanuit Mechelen. opvang van 7 tot 19 uur! PRIJS: • supervoordelig voor leden van De VoorZorg!(*): - 3 euro per dag met eigen vervoer - 4 euro per dag busvervoer inbegrepen (enkel in Rijmenam). • Niet-leden: - 7,50 euro per dag met eigen vervoer - 10,30 euro per dag, busvervoer inbegrepen. INFO: 015 28 03 43 of www.devoorzorg.be/speelpleinMutdeMuis.
buitenlanDse Vakanties Voor Jonge tieners Met JoetZ kroatiË: Van VriJDag 10 tot DinsDag 21 Juli 2015. oostenriJk: Van VriJDag 31 Juli tot ZonDag 9 augustus 2015.
MEEDOEN: 015 28 03 44 of www.joetz.be
De VoorZorg provincie Antwerpen Volg De uren t n o V a Vakantie D online! in Van Je k rt Verslag oP e De ZoMer is in aantocHt. een ko logspot.b boek voor je kinderen van 4 tot 17 jaar een vakantie bij JoetZ! .b n elke Dag e p r e tw
z-an www.joet
kies uit talrijke thema’s en bestemmingen in binnen- en buitenland! www.joetz.be • 015 28 03 44 • joetz.304@devoorzorg.be
DAGBOEK VAN DE JOETZ-KLEUTERVAKANTIE ----------------------------------------ZonDag - welkoM lieVe kleuters! Dikke knuffel voor mama en papa, een traantje wegpinken, snel afscheid nemen. ‘Schipper mag ik overvaren?’, ‘Zakdoek leggen’ ... het ijs is vlug gebroken. Een bedje uitkiezen, het bovenste stapelbed is voor de avonturiers. De monitoren pakken de valiezen uit. Gelukkig! Bedtijd. Voor iedereen een knuffel. Hier en daar wat extra troost. Ook daarin zijn de monitoren specialisten.
Tot aan het vieruurtje spelen we nog in de leuke speeltuin. Moe van deze drukke dag liggen we vandaag wat vroeger in ons bedje.
teloos, schudden de monitoren een leuk spelletje uit de mouwen. Eerst de kamelen. De olifanten gooien zand over hun rug. Waarom? Wat? Hoe? De kleuters vuren af. Gelukkig weet de gids raad met al die vragen. Wat een leuke, leerrijke rondleiding voor onze spruiten. Picknicken, spelen en nog even naar de pinguins. Die worden net gevoederd! Een pinguïn loopt tussen onze kleuters. Dat is schrikken! Genoeg dieren gezien, tijd voor de superleuke speeltuin. Met onze pyjama aan kijken we naar de film ‘Plop en Kwispel’. Na het verhaaltje is het echt wel bedtijd.
woensDag - Zo sterk als een Mier VriJDag - waterPret
MaanDag - kerMis Hockeyen met An en Lieve. Dat gaat goed zonder keeper! We maken super veel goals. Met Ellen en Wietse knutselen we Mut de Muis-maskers. Best moeilijk! Met een beetje hulp lukt het. Hoofdmonitrice Jessie doet geheimzinnig over het materiaal dat zij aansleept. Eerst flink boterhammen eten. Verrassing! Het is Vlaamse kermis. Met een afstempelkaartje lopen we langs alle attracties. Iedereen wint twee cadeautjes. We krijgen waterijsjes, lekker! Vrolijk springen op het springkasteel. Voetballen en spelletjes spelen. Wat gaat de tijd vlug! De macaroni met ham en kaas gaat goed binnen.
DinsDag - sPeelDuiVeltJes Stevig ontbijt, tandjes poetsen. De bus pikt ons op voor de korte trip naar de Nekker in Mechelen. Klimmen, klauteren en de kleine aap uithangen. Zoef, zoef … van de glijbanen. De ballen vliegen alle kanten op. De donkere tunnel is cool. Als echte duiveltjes voeren de kleuters de opdrachtjes uit van de duivel-doet-al-zoektocht.
Met De Lijn naar Domein Tivoli in Mechelen. Dat is een avontuur! Al zingend stappen we naar de bushalte. Goed aangekomen. Op de kinderboerderij vertelt Kadodder een verhaal over de dieren. We vergelijken kracht, zicht, gehoor … met die van de dieren. Kijken, voelen, knuffelen, voederen. Na de picknick veroveren we de speeltuin. De wandeling terug gaat trager, maar we zingen nog steeds uit volle borst. We zijn echte zangtalenten. Mut de Muis is op bezoek! Enthousiast geknuffel: ‘Toe Mut, blijf bij ons’. Na de douche volgt al snel een zoete diepe slaap.
DonDerDag - wanDelen Met PinguÏns We moeten even wachten voor de poorten van Planckendael, maar we vervelen ons niet. Moei-
De meeste kleuters zijn vroeg wakker. Tot 11 uur gaan we beurtelings spelen en met onze monitoren koffers pakken. Klaar! Fluohesjes aan en zwemzakje op de rug. Op naar het zwembad. Dolle waterpret. Durvers gaan op de grote glijbaan. Het liefst van al plagen we de monitoren. Van zwemmen krijg je honger. Het vieruurtje geeft een boost voor de speeltuin. Op de terugweg met de bus vallen er oogjes toe. Joepie, bakjes frieten met lekkere curryworsten en kipnuggets, net als in de frituur. De laatste avond. Dat betekent: fuif met versnaperingen en frisdrank! Moe gefeest. De kleuters dromen van een leuke vakantieweek. Tot morgen mama en papa, dan vertellen we zelf over onze avonturen.
kleuters en Mut De Muis Van ZonDag 19 tot ZaterDag 25 Juli 2015 VAN 4 TOT 6 JAAR
WAAR: de Rode Planeet in Rijmenam. STERPRIJS voor leden van de voorZorg: 121 euro. niet-leden betalen 215,50 euro. INFO EN RESERVERING: 015 28 03 44 of www.joetz.be
mei 2015 / S-magazine •
23
De VoorZorg provincie Antwerpen
betaalkalenDer uitkeringen Heb je in mei 2015 recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering door ziekte en/of moederschapsrust? Dan ontvang je het eerste deel uiterlijk 22 mei 2015 op je rekening (*)
Dan ontvang je het tweede deel uiterlijk 5 juni 2015 op je rekening (*)
De uitkering voor invaliditeit staat uiterlijk 29 mei 2015 op je rekening (*)
de volledige betaalkalender kan je altijd raadplegen op www.devoorzorg.be (*)
deze datum kan afwijken van de werkelijke datum door bijvoorbeeld vertraging van bankverrichtingen. ontving je na enkele dagen nog niets? neem dan gerust contact op met je ziekenfondskantoor.
optiek en hoorcentrum
SOLIDA belgiËlei 30 antWeRPen 03 218 78 25
JuriMut
Hoe bindend is een afspraak met mijn geneesheer-specialist? Ik had een afspraak gemaakt met een geneesheer-specialist voor een technisch onderzoek (een scan). Op het laatste moment kwam er echter bezoek thuis zodat ik niet naar dit onderzoek ben gegaan. Ik kon dit niet meer laten weten aan de arts. Nu ontvang ik een factuur van deze arts voor dit onderzoek, een getuigschrift voor het ziekenfonds is hier niet bijgevoegd. Mag dit? Als je een afspraak maakt met je arts en deze niet nakomt zonder te verwittigen, kan de arts hier schade door lijden. De arts heeft
VoorJaarsactie
teMPur
15 %
korting
immers gedurende de periode dat je afspraak normaal plaats vond, geen andere patiënt meer kunnen zien en hij verloor dus tijd. Voor deze verloren tijd, mag de arts een schadevergoeding vragen. Omdat het over een schadevergoeding gaat en niet over een vergoeding voor een medische prestatie, mag de arts geen getuigschrift voor verstrekte hulp (doktersbriefje) afleveren en kan het ziekenfonds niet tegemoetkomen. Hoeveel een dergelijke schadevergoeding mag bedragen, is niet echt duidelijk te bepalen. Dit kan maximaal het bedrag zijn dat de
arts je zou aanrekenen voor de raadpleging. De arts mag geen vergoeding vragen voor het technisch onderzoek (de scan). Dit onderzoek vond immers niet plaats en de arts verloor hierdoor dus niets. Er mag geen enkele schadevergoeding aangerekend worden, als je verwittigt dat je je afspraak niet kunt nakomen. Deze verwittiging moet wel tijdig gebeuren. Enkele dagen voor de afspraak mag als tijdig worden beschouwd (de arts heeft immers nog de tijd om je afspraak aan een andere patiënt te geven), enkele uren voor de
op alle teMPuR neW oRiginal MatRassen met jersey cover (19, 21 en 25 cm dikte). op alle teMPuR eRgonoMisCHe HooFdkussens uit ons gamma. gratis levering van de matrassen binnen de provincie antwerpen. Geldig van 2 tot en met 31 mei 2015.
Mol • Rozenberg 53 • tel. 014 31 46 60 willebroek • Dr. Persoonslaan 17 • tel. 03 886 68 04 MECHELEN • Désiré Boucherystraat 19 • tel. 015 20 29 65 turnHout • de Merodelei 19 • tel. 014 65 18 57
24 • S-magazine / mei 2015
afspraak wordt waarschijnlijk niet als tijdig beschouwd. Als gouden raad kan dan ook worden meegegeven: je hebt steeds het recht een afspraak te annuleren, maar doe dit wel op tijd en wacht hiermee niet tot het laatste moment. Als je toch een factuur voor een schadevergoeding ontvangt en deze lijkt overdreven, aarzel dan niet en neem contact op met je ziekenfonds. Heb je hierover nog vragen of wil je zelf ook een vraag stellen aan Jurimut? bel dan naar 015 44 31 60 of mail naar jurimut@devoorzorg.be
webnanny
Wist je dat… …de Socialistische Mutualiteiten via Thuishulp vzw instaan voor de organisatie van 57 consultatiebureaus in Vlaanderen?
CONSULTATIEBUREAUS: grote veranderingen Ouders van jonge kinderen kennen ze wel: de consultatiebureaus. De plaats waar je terecht kan voor advies, vaccinaties en het opvolgen van de ontwikkeling van je jonge kind. Tot voor kort verliep een bezoek aan het consultatiebureau ongeveer zo. • Eerst werd je kindje gewogen en gemeten door een vrijwillig(st)er. • Daarna kon je terecht bij de arts voor een onderzoek en eventueel een vaccinatie. • Bij de verpleegkundige kon je terecht voor advies rond opvoeding en algemene ontwikkeling. De consultatiebureaus staan echter voor grote veranderingen. In de loop van de komende jaren zal jouw bezoek aan een consultatiebureau er dus anders uitzien. Het meest ingrijpende voor jou als ouder is het nieuwe schema van consultaties, waarbij je kindje op bepaalde momenten gezien wordt door de aanwezige arts of de verpleegkundige.
Wat zal er precies veranderen? De consultaties verlopen volgens een schema van contactmomenten. Je kindje zal opgevolgd worden op vaste momenten. Dit is niet
alleen medisch een voordeel, men kan zo ook veel beter inspelen op eventuele extra vragen of noden die je zou hebben als ouder. Je kindje krijgt minstens 10 consultaties op het consultatiebureau. Je kan steeds vragen om extra momenten in te plannen. Het vernieuwde schema probeert meer aan te sluiten bij jouw behoeften als ouder. Daarnaast zal er op veel plaatsen een extra aanbod zijn, bovenop de ‘standaard’ dienstverlening. Denk maar aan de ‘Huizen van het Kind’. Deze huizen bieden samen met hun partners tal van mogelijkheden. Zo proberen ze een antwoord te bieden op vragen rond gezondheid, ontwikkeling of opvoeding. De bedoeling is ook dat je als ouder ondersteund wordt in het activeren van je ‘netwerk’. Zo worden er kennismakingsbezoeken, huisbezoeken, gehoortesten, telefoongesprekken en groepsmomenten georganiseerd waarbij jij als ouder actief zal betrokken worden.
Achter de schermen… Achter de schermen worden de taken van de arts en de verpleegkundige herverdeeld. De verpleegkundigen zullen vaccineren (conform de wettelijke verplichtingen). Er komt meer
tijd vrij per consultatie, zowel bij de arts als bij de verpleegkundige. Daarnaast bieden de veranderingen ruimte om meer te investeren in de permanente vorming van artsen. Dit moet de kwaliteit van de dienstverlening verhogen.
Vanaf wanneer? 2015 is het jaar van de grote veranderingen. In elke provincie wordt hard gewerkt om deze vernieuwde werking te realiseren, samen met alle partners. Ten laatste op 1 januari 2016 werkt elk consultatiebureau volgens de vernieuwde dienstverlening. valerie de coen
WEBNANNY GEEFT OPVOEDINGSADVIES Alles voor je baby, peuter en kleuter vind je in de rubriek 'opvoeding' op www.devoorzorg.be en www.bondmoyson.be. Vind je daar niet wat je zoekt? Stel dan gratis jouw opvoedingsvraag en krijg advies via e-mail.
mei 2015 / S-magazine •
25
doSSier SUPerPaPa
taaKverdelinG en GelUK
Hoe verdelen jij en je partner het huishouden en de zorg voor de kinderen? Zijn jullie tevreden? Wie neemt de meeste taken op? VIVA-SVV ging op onderzoek, sprak met een gezin en verzamelde tips voor een goede planning.
EEN PLANNING VOOR HET GEZIN Wil je zelf aan de slag gaan met een huishoudelijke planning voor het hele gezin? Enkele tips: 1) Schrijf op wat jullie allemaal doen in het huishouden. Denk na hoe vaak je bepaalde taken doet en hoeveel tijd ze in beslag maken. 2) Zoek een leuke kalender met een weekplanner en praat met het hele gezin over de verdeling van de taken. Geef ook enkele taken aan de kinderen, afhankelijk van hun leeftijd. 3) Schrijf de taken per gezinslid in de weekplanner. Je kan ook gebruik maken van sjabloontjes die je vindt op internet. elk sjabloon geeft een taak weer, bijvoorbeeld een vuilblik betekent ‘opruimen’, een bord betekent ‘de tafel afruimen’... Je kan die sjabloontjes vervolgens in de weekplanner kleven. Dit maakt het leuk voor de kinderen.
26 • S-magazine / mei 2015
Wie doet wat? Vrouwen doen nog steeds meer in het huishouden (Illiv Kenniscentrum over het belang van thuis, 2013). Drie vierde van de taken rust vooral op hun schouders. Bovendien is de taakverdeling erg genderstereotiep, wat een studie van GGP bevestigt. Klusjes worden vooral door mannen gedaan. Het bijhouden van de rekeningen is een gedeelde verantwoordelijkheid. De meeste andere huishoudelijke taken zoals stofzuigen, koken en strijken worden als vrouwelijke taken beschouwd. Ook de kinderzorg wordt nog steeds meer opgenomen door vrouwen dan door mannen, hoewel vaders wel bijdragen. De kinderen wassen en verzorgen of noodopvang zoeken worden hoofdzakelijk gezien als vrouwelijke taken. Kinderen naar hobby’s of school brengen of spelen met de kinderen wordt vaker samen gedaan.
Zijn we tevreden met de huishoudelijke verdeling? Het onderzoek van Iliv stelt dat 20 procent van de vrouwen niet tevreden is met de taakverdeling. Bij mannen ligt dit percentage op 4 procent. De studie van GGP stelt dat vooral vrouwen die veel taken opnemen minder tevreden zijn over de organisatie van het huishouden. 70 procent van de weinig tevreden vrouwen
75% 75% van de taken rust vooral op de schouders van vrouwen. zijn vrouwen die heel veel taken in het huishouden opnemen. Voor vrouwen die weinig taken in het huishouden opnemen is dit percentage maar 10 procent. Op vlak van kinderzorg komt GGP voor vrouwen tot dezelfde resultaten. En hoewel de verschillen minder uitgesproken zijn dan bij de vrouwen, zien we dat mannen de verantwoordelijkheid voor de kinderzorg graag zouden delen.
Mama en papa aan het woord Sandra en Yves, trotse ouders van Lander (9,5j) en Femke (11j), wonen en werken in Brugge. Sandra werkt als administratief bediende. Yves geeft les in avondonderwijs. VIVA-SVV stelde hen enkele vraagjes over de verdeling van het huishouden. elKe verBeelen
doSSier SUPerPaPa
Binnen Het GeZin SAnDrA
YVeS
Wie doet wat in het huishouden? • Opruimen en stofzuigen • 1 keer in de maand grote boodschappen • Strijken en wassen • Koken • Tuin onderhouden en planten verzorgen • Bankzaken en administratie • Boekentassen, zwem- of turnzakken klaarzetten • Briefwisseling van de school • Als ik thuis ben haal ik de kinderen op of doe ik dit samen met Yves
• Wekelijks kleine boodschappen • Helpen met stofzuigen of andere taken als Sandra het vraagt • Klusjes in het huis • Containerpark en vuilniszakken buiten zetten • Gras maaien en grote onderhoudswerken in de tuin • Kinderen wegbrengen en halen naar school en hobby’ • Kinderen helpen met hun huiswerk
BELEEF OVERGETELIJKE VADERDAG! Doe mee met de wedstrijd van Superpapa en win één van de 3000 gratis toegangstickets* voor Plopsaland De Panne! Surf snel naar www.superpapa.be
Maken jullie een planning? Sandra: “We hebben geen planning op papier. Onze planning is organisch gegroeid, aangepast aan onze werkuren.”
Yves: “Volgens mij heeft Sandra een planning in haar hoofd. Zij neemt het initiatief om onze agenda’s op elkaar af te stemmen. De dagdagelijkse organisatie loopt vanzelf.”
Helpen de kinderen in het huishouden? Yves: “De kinderen houden hun kamer op orde, maar echt helpen in het huishouden doen ze nog niet. Ik vind het vooral fijn als ze spontaan een handje helpen. Zo staat het ontbijt op zondag soms klaar voor ons. Zalig!”
Zijn jullie tevreden over deze takenverdeling? Sandra: “Ik ben tevreden over de verdeling van de taken. Ik moet me niet haasten om op tijd aan de schoolpoort te staan, want Yves haalt de kinderen op. Soms zou het fijn zijn als Yves wat meer oog heeft voor de huishoudelijke taken. Maar misschien komt dat vooral door zijn verstrooidheid.”
Yves: “Sandra doet 75% van het huishoudelijk werk. Ik zou haar liever meer helpen. Ook al is het een flauw excuus, mijn werk is mijn hobby en neemt veel tijd in beslag. Gelukkig zijn er de schoolvakanties en examenperiodes waar ik meer tijd heb om een bijdrage te leveren.”
Met Superpapa wil ViVA-SVV de gelijkheid tussen mannen en vrouwen binnen het gezin bevorderen en inspelen op de interesse van papa’s om meer taken op zich te nemen. Onze vrouwenorganisatie brengt een positief verhaal rond ‘vader zijn’ en steunt vaders die meer zorgende en huishoudelijke taken willen opnemen in het gezin. Op die manier wil ViVA-SVV genderrollen doorbreken. Wil je meer weten? neem een kijkje op www.superpapa.be. Schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en word fan van Superpapa op Facebook.
mei 2015 / S-magazine •
foto's: S-magazine
Sandra: “Voor de kinderen hebben we het systeem ‘kindje van de dag’ in het leven geroepen. We hebben ook enkele huisregels. De kinderen moeten ’s morgens hun bed dekken, de kamer verluchten, hun pyjama netjes wegleggen en het licht uitdoen.”
27
sociale info
Onze thuisverpleegkundigen zijn goud waard 12 mei is Dag van de Verpleegkunde, hún feestdag De ‘Dag van de Verpleegkunde’ draait rond één van de meest inspirerende beroepen: de verpleegkundige. Je komt de verpleegkundige tegen in een ziekenhuis, op de spoeddienst of naast het bed van je revaliderende oma. Of op de kraamafdeling, naast de pas bevallen
mama. Of gewoon thuis, als je wondverzorging nodig hebt, een inspuiting, of persoonlijke verzorging. Dan komt de verpleegkundige jou omringen met de beste zorgen. Verpleegkundigen zijn goud waard. Daarom kan onze ‘dankjewel’ voor onze thuisverpleegkundigen niet groter zijn. Bedankt, verpleegkundigen. Maak er een feestelijke dag van! Onze thuisverpleegkundigen: • ondersteunen bij de dagelijkse persoonlijke verzorging (wassen, kleden, …) • verzorgen wonden, decubitus, stoma, … • zijn er bij incontinentieproblemen (vb sondages, blaasspoelingen, irrigaties) • brengen zalf aan • verwijderen hechtingen of haakjes • begeleiden en geven voorlichting bij diabetes • geven inspuitingen • houden toezicht op sondevoeding, pijnpomp, chemo, …
Dag van de Verpleegkunde 12 mei 2015
Kwaliteitsvolle zorg in de eigen thuisomgeving Onze diensten Thuisverpleging verlenen dagelijks verpleegkundige zorg aan honderden tevreden cliënten in Vlaanderen. Er zijn verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in wondzorg, palliatieve zorg, psychiatrische zorg, incontinentie- en stomazorg en diabeteseducatie. Samen bieden zij kwaliteitsvolle zorg in de eigen thuisomgeving.
Onze thuisverpleegkundigen staan altijd voor je klaar Eén telefoontje volstaat om een afspraak te maken voor een verzorging door één van onze thuisverpleegkundigen. Wij gaan onmiddellijk in op je oproep. Provincie Antwerpen: 0800 97 520 Provincie West-Vlaanderen: 056 230 230 (optie 2) Provincie Oost-Vlaanderen: 09 333 55 00 (optie 2) Provincie Limburg: 011 22 44 22 Provincie Brabant: 078 15 60 30
Banenruil: directeur Karin Van Mossevelde gaat een dag mee ‘op toer’ met Natasha “Het was fantastisch!”. De eerste reactie van Karin Van Mossevelde, directeur van het Departement Gezondheid en Welzijn bij de Socialistische Mutualiteiten, zegt alles. Zij ging voor 1 dag in haar geboortedorp Wetteren mee op ronde met thuisverpleegkundige Natasha Van der Poorten. Op de route die ze samen aflegden maakte Karin kennis met geheel onbekende situaties achter bekende muren. De stralende gezichten van zodra de verpleegster de deur opent, vielen Karin meteen op. Ook de soms zware zorgsituaties sprongen in het oog. Zo ontmoette ze Maria, halfzijdig verlamd, die dankzij een mooi uitgebouwd zorgnetwerk en verpleegkundige zorg in haar vertrouwde huis kan blijven. Daar kan ze gezellig genieten van haar huisdieren. Ouder en zorgafhankelijk worden krijgt voor Karin ook een heel hard gezicht door de eenzaamheid en armoede die ze bij enkele patiënten aantreft. Haar respect voor onze thuisverpleegkundigen is dan ook tomeloos. “Je voelt aan alles dat Natasha voor haar patiënten het lichtpuntje is van de dag. De mensen zijn blij, dankbaar en opgemonterd door dit korte bezoek en de goede zorgen. Dat is van onschatbare waarde. Onze verpleegkundigen verdienen dan ook een speciale dag om eens extra in de bloemetjes te worden gezet!” Annelies Veys
28 • S-magazine / mei 2015
gezondheid
ASTMA VRAAGT EEN JUISTE BEHANDELING Vorige maand hebben we uitgelegd wat astma precies is. Dit keer willen we het hebben over de behandeling waarbij je moet weten dat de aanleg voor astma niet ongedaan kan gemaakt worden. Met aangepaste geneesmiddelen kan de ziekte echter goed onder controle worden gehouden. De klassieke behandeling bestaat uit twee soorten geneesmiddelen: 1. Een noodbehandeling met een luchtwegverwijder die luchtwegen weer openzet wanneer ze vernauwd zijn bij een astma-aanval. Je gebruikt dit middel enkel tijdens een aanval of preventief, wanneer de kans op een aanval groot is. 2. Een onderhoudsbehandeling of basisbehandeling met een ontstekingswerend middel. Meestal is dat een corticosteroïd, een geneesmiddel dat afgeleid is van cortison en de ontsteking van de luchtwegen onderdrukt en zo astma-aanvallen voorkomt. Voornoemde geneesmiddelen adem je in en ze komen zo snel terecht in de longen. Er bestaan verschillende types van inhalatoren (= puffers). Omdat een correct gebruik van de puffer erg belangrijk is, verdient het aanbeveling om raad te vragen aan je huisarts, verpleegkundige of apotheker. De ervaring leert immers dat vele astmapatiënten hun puffer verkeerd
of niet consequent gebruiken, vaak zonder dat ze beseffen.
in de vroege ochtend wakker wordt door aanvallen.
Stappenplan
STAP 3: Een onderhoudsbehandeling met daarbij een tweede of zelfs derde middel, als het vorige alleen niet genoeg was. Of een hogere dosis.
Het is de bedoeling om je astma met zo weinig mogelijk geneesmiddelen onder controle te houden. Daarvoor baseren artsen zich op een stappenplan, dat werd goedgekeurd door de Wereld GezondheidsOrganisatie (WGO). Het stappenplan is als volgt opgebouwd: STAP 1: Een noodbehandeling met een snelwerkende luchtwegverwijder. Heb je dat reddingsmiddel maar af en toe nodig, dan blijft het daarbij. STAP 2: Een onderhoudsbehandeling met een ontstekingswerend middel dat je dagelijks moet gebruiken, ook als je je prima voelt. Doe je dat niet, keren de aanvallen terug. Een onderhoudsbehandeling is aangewezen van zodra je meer dan eens per week een noodbehandeling nodig hebt. En wanneer je ’s nachts of
Meer weten? Surf naar www.longweb.be, de website van ons ziekenfonds over luchtwegaandoeningen. Daar lees je ook welke prikkels astma kunnen uitlokken, wanneer je best naar de arts gaat en hoe je een astma-aanval aanpakt.
Afbouw Krijg je je astma met een bepaalde onderhoudsbehandeling volledig onder controle, houd die behandeling dan minstens drie maanden vol. Probeer de behandeling daarna - onder begeleiding van je arts - weer af te bouwen. Verander je geneesmiddelengebruik nooit op eigen houtje, doe dit enkel na overleg met je arts. iSaBel GeenenS
Nieuwe astmapatiënt? Vraag je apotheker om raad! Werd astma nog maar onlangs bij jou vastgesteld en moet je een puffer (inhalatiecorticosteroïden) nemen tegen chronische astma? Vraag dan 2 gratis gesprekken aan bij je apotheker. Zo krijg je de nodige informatie om je behandeling optimaal te laten verlopen. Hoe beter je kennis van het gebruik van je geneesmiddel, doeltreffender de behandeling en hoe minder risico op nevenwerkingen. Bron: www.longweb.be, astmadossier met medewerking van professor Walter Vincken, diensthoofd Longziekten, UZ Brussel. mei 2015 / S-magazine •
29
EYECATCHER ISLAM SnelSt Groeiende GodSdienSt
Bij het woord ‘mazelen’ vrees je als volwassene niet meteen voor je gezondheid - want mazelen is toch een kinderziekte? toch loop je meer risico dan je denkt. Ben je tussen de 20 en 45, welnu dan is de kans groot dat je onvoldoende bent gevaccineerd. Hoe dat komt? Wellicht ben je als kind gespaard gebleven van mazelen en heb je helemaal geen of maar één dosis van het vaccin gekregen. toen was er namelijk nog geen of slechts een beperkt aanbod van een mazelenvaccin. Kreeg je toen geen twee inentingen, dan ben je mogelijk niet of onvoldoende beschermd. Laat je in dat geval alsnog vaccineren, om te voorkomen dat jijzelf of iemand uit je directe omgeving slachtoffer wordt van die vervelende ziekte. Meer op www.vaccinatieweek.be
vroUWen Sterven vaKer aan TYPE 1-DIABETES Vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen, maar dit geldt niet voor vrouwen met type 1-diabetes onder insulinebehandeling. Volgens recent onderzoek blijkt dat de globale mortaliteit bij vrouwen met type 1-diabetes 37 procent hoger ligt dan bij mannen met type 1-diabetes.
30 • S-magazine / mei 2015
Harde WerKerS, GROTE DRINKERS Harde werkers raken eerder aan de drank. Dat staat te lezen in het Britse medische vakblad The BMJ. Wie 48 uur per week werkt, heeft een 13 procent hogere kans om riskant veel alcohol te gaan drinken. Voor mannen is dat meer dan 21 glazen bier, wijn of borrels per week. Vrouwen overschrijden die grens na 14 glazen. Het artikel in het vakblad is gebaseerd op onderzoek van gegevens van meer dan 400.000 mannen en vrouwen uit uiteenlopende landen. Van mensen met gewone werktijden tot maximaal 40 uur per week ging 6,2 procent over tot ‘riskant drinken’. Bij werkweken van 40 tot 48 uur neemt niet veel toe, maar bij mensen die meer dan 48 uur per week werken, bedraagt de toename 13 procent. De onderzoekers stelden bij de harde werkers ook een verhoogde kans op ziekte, ongevallen en verslaving vast. Daardoor nemen ook de sociale kosten toe door doktersbezoek, echtscheidingen, afnemende productiviteit en uiteindelijk arbeidsongeschiktheid.
foto’s: S-magazine
VACCIN MAZELEN aanBevolen voor volWaSSenen
tegen 2050 zal bijna 12 procent van de Belgen moslim zijn. Dat is een verdubbeling van hun aandeel in de bevolking tegenover 2010, aldus het Pew Research Center. Wereldwijd zullen er dan bijna evenveel moslims als christenen zijn. Het christendom en de islam zullen dan door zo’n 30 procent van de wereldbevolking worden beoefend. De aangroei van de islambevolking heeft te maken met het feit dat moslims meer kinderen krijgen (gemiddeld 3,1 per vrouw tegenover 2,5 voor alle godsdiensten samen) én met de leeftijd van de moslimpopulatie – 34 procent is jonger dan 15 jaar. De onderzoekers gebruikten voor hun prognoses gegevens over leeftijd, vruchtbaarheid, sterftecijfers en migratie. er werd ook, voor zover dat mogelijk is, rekening gehouden met gegevens van mensen die van godsdienst veranderen. De auteurs van de studie waarschuwen dat de resultaten voorzichtig moeten geïnterpreteerd worden. De projecties zijn schattingen, niet alle trends zullen zich doorzetten. Bovendien kunnen onvoorziene omstandigheden zoals oorlogen of economische crisissen een grote impact hebben. Bovendien kunnen kleine fouten in de hypotheses over een periode van dertig jaar enorme verschillen opleveren. nog een complicatie is dat ook beleidskeuzes kunnen veranderen. Zo heeft Zweden vandaag een heel open asielbeleid, maar hoe ziet dat er overmorgen uit?
door Urbain Vandormael
conSUment BeSPaart oP alleS, BEHALVE OP SMARTPHONES
EIGEN KWEEK niet altijd Beter Vele mensen gaan ervan uit dat eigen groenten gezonder zijn. Dat is niet het geval. Omdat niet iedereen de vuistregels om gezond te tuinieren kent of respecteert. Of omdat de grond vervuild is, of omdat de moestuin gelegen is in de onmiddellijke nabijheid van een drukke verkeers- of spoorweg. is de eigen grond vervuild, kan je nog altijd groenten kweken in een teeltbak. Die biedt het voordeel dat je je minder moet bukken. Hierna enkele tips om gezond te kweken. Geen groenten in autobanden: die geven immers giftige stoffen af. Geen vuurtjes in de tuin: de rook, ook als die van de buren komt, bevat schadelijke stoffen die op de groenten kunnen neerslaan. Fysieke barrière tussen moestuin en straat: zorg voor een afscheiding tussen de moestuin en de straat door bijvoorbeeld een dichte haag. Die houdt het fijn stof tegen dat voorbijrijdende auto’s uitstoten. Haal buitenste bladeren weg van bijvoorbeeld sla: op die manier haal je ook de vervuiling weg. Altijd wassen: was altijd je handen na het tuinieren en was de groenten of schil ze voor je ze opeet. Bijkomende info op www.gezonduiteigengrond.
Vorig jaar besteedde de gemiddelde Belg zo’n 520 euro aan zogenaamde ‘technische goederen’. Achter die noemer gaan computers, fototoestellen en mobiele telefoons schuil. in vergelijking met 2013 gaven we 1,4 procent meer uit, maar die verhoging is ongelijk verdeeld. De omzet uit consumentenelektronica daalde met 4,6 procent, ondanks de forse verhoging van de verkoop van televisietoestellen naar aanleiding van het WK voetbal. Ook de verkoop van office equipment ging achteruit, met zowat 4 procent. De grote slokop blijven de smartphones – met een jaargroei van 15,3 procent. Die groei mag nagenoeg helemaal op rekening van de iPhone 6. naar schatting bezit 70 à 75 procent van alle Belgen een smartphone, die meestal na één à twee jaar wordt ingewisseld voor een nieuwer model. Gewone gsm’s lijken een aflopend verhaal. De verwachte doorbraak van de tablet blijft voorlopig uit en de markt is onderhevig aan prijserosie. De gemiddelde verkoopprijs bedroeg vorig jaar nog maar 278 euro tegenover 400 euro in 2012. een subcategorie die het wel goed doet, is die van de hybride computers: notebooks waarvan je het scherm apart kunt gebruiken als tablet. De verkoop steeg in 2014 met 114 procent in vergelijking met 2013.
BENZINEWAGENS in oPmarS Het benzineverbruik is vorig jaar met bijna 5 procent gestegen tegenover 1,5 procent meer diesel. Dat leverde de Belgische staat 260 miljoen euro extra accijnzen op. Diesel is nog steeds populairder dan benzine, maar de kloof wordt kleiner. Dat er meer benzine en diesel werden verkocht, heeft te maken met de dalende prijs én aan de tanktoeristen uit Nederland. Maar er is ook sprake van een mentaliteitswijziging: de benzinewagens winnen opnieuw aan populariteit. Een dieselauto kost gemiddeld 1.589 euro meer dan een benzinewagen, ook de inverkeer-stelling, jaarlijkse verkeersbelasting en verzekeringspremie liggen hoger voor een diesel. Waarom die laatste nog altijd populairder is? Omdat die minder verbruikt. Zelfs als een liter benzine evenveel kost als een liter diesel geven dieselrijders minder uit aan brandstof.
ondernemerS ontdeKKen PREMIE VOOR GEHANDICAPTE in vijf jaar tijd is het aantal Vlaamse ondersteuningspremies in de privésector met de helft toegenomen. Die ondersteuningspremie is een subsidie voor ondernemers die personen met een handicap in dienst nemen. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met autisme, slechthorigheid of rugklachten. Vorig jaar ging het om 11.145 premies. Die bedraagt het eerste jaar 40 procent van de loonkosten en daalt vanaf het derde jaar naar 20 procent. De loonsubsidie heeft vooral succes bij grotere bedrijven.
mei 2015 / S-magazine •
31
WEET WAT
je eet
aSPerGeS
De lente op je bord
foto’s: S-magazine
Vooraleer de asperges aan de kook worden gebracht, moet je ze wel goed schillen, anders zijn ze draderig. De kooktijd voor groene asperges bedraagt 5 tot 8 minuten, afhankelijk van de dikte, witte asperges moeten 8 tot 10 minuten op het fornuis. Met een aspergepan draai je na 5 minuten het vuur uit en laat je de asperges onder gesloten deksel nog 10 à 15 minuten rusten.
Het begin van de lente maakt ons elk jaar dubbel enthousiast: we krijgen niet enkel meer zon op onze huid, we kunnen ook smullen van asperges. Het seizoen van de edele groente duurt maar eventjes, dus wacht niet om ervan te genieten.
SSUCCPETEN E C E R
Asperges op Vlaamse wijze is onlangs door de kijkers van Dagelijkse Kost verkozen tot een van de tien Vlaamse klassiekers. Het enige vegetarische gerecht in de top tien, overigens. Maar dus wel overheerlijk. Een portie wit goud, geklaarde hoeveboter, eitjes en peterselie. Hoe simpel kan ‘lekker’ zijn? Witte asperges hebben een zeer fijne smaak, de groene variant is wat geuriger en sterker van smaak. Een speciale aspergepan, waarin de groenten staande gekookt worden en de koppen boven water blijven, garandeert de beste smaak. Als je een gewone pan gebruikt, zullen de kopjes wat zachter zijn.
• Asperges op Vlaamse wijze (Jeroen Meus) • Groene asperges met een hoeve-eitje en bouillon van soja (Jan Tournier) • Gegratineerde asperges met Parmezaanse kaas (VTM koken) • Aspergeroomsoep met garnalen (Mijnflandria.be) • Asperges met zalm en volkorenpasta (Biomijnnatuur.be) • Tagliatelle met asperges en spek (Allrecipes.nl) 32 • S-magazine / mei 2015
Groente of medicijn
De asperge is zowat 7000 jaar geleden voor het eerst opgedoken in Egypte. Hij was geliefd bij de oude Romeinen, maar dan wel eerder voor zijn medicinale krachten dan voor zijn gastronomische kwaliteiten. De Romeinen gebruikten de “parel van het land” als een geneesmiddel tegen bijensteken, hartproblemen, duizeligheid en tandpijn. De groente deed Wittekoppen en groene ook dienst als urineafdrijvend middel of laxeermiddel. Het aminozuur jongens asparagine, een van de belangrijkste Waarom zijn witte asperges wit bestanddelen van de asperge, stimuen groene groen? De eerste zijn leert namelijk de nierfunctie en heeft onder de grond gegroeid en hebben voorts een gunstige uitwerking op dus nooit licht gezien, de tweede jicht, reuma en lage bloeddruk. Na groeien bovengronds en hebben de val van het Romeinse Rijk geraakdus ruimschoots de gelegenheid ten asperges wat in de vergetelheid, maar gelukkig kwamen om een kleurtje te krijze in de middeleeuwen gen. De “wittekoppen” weer boven water. De zitten verstopt in opge- Asperges hoogde grondbedden en Moren brachten verschilworden geoogst voor ze waren geliefd lende groenten mee naar boven de grond uitste- bij de oude Spanje, waarna deze ook ken. De bedden moeten de rest van Europa bereikten. Sinds de 17de eeuw een losse structuur heb- romeinen ben, opdat de stengels voor hun worden asperges weer in mooi recht naar boven geneeskundige grote delen van Europa gekweekt. kunnen groeien. De groene varianten groeien krachten bovengronds op vlakke Even gezond als bedden. Met name de teelt van witte asperges is lekker erg arbeidsintensief: elke stengel moet afzonderAsperges bevatten bijlijk worden opgespoord zonder weinig calorieën, en met de hand op de juiste lengte maar zijn rijk aan vitamines A, B en worden afgesneden. De “groene jon- C en mineralen zoals kalium, calgens” behoeven minder zorg. In het cium, magnesium en ijzer. Groene zuiden van Europa genieten vooral asperges bevatten iets meer nutrigroene asperges succes, in onze con- enten en vitamines dan hun witte treien geeft men de voorkeur aan soortgenoten. Doordat ze veel witte asperges. Al moet gezegd dat vezels bevatten, bevorderen ze de de groene groente aan een inhaalbe- darmwerking. Asperges werken ook weging bezig is, mede doordat ze een vochtafdrijvend en zijn dus ideaal om sterkere smaak heeft én het hele jaar afvalstoffen uit ons lichaam te ververkrijgbaar is. Witte asperges steken wijderen. Maar dat weten we dus al voor het eerst de kop op aan het einde sinds de tijd van de Romeinen … van maart, tegen het einde van juni zijn ze al verdwenen. Dat heet dan: een pure lentegroente. Bart vandormael
foto: S-magazine
Wist je dat … water giftig kan zijn? Zoals de bekende toxicoloog Jan Tytgat ooit in dit magazine verklaarde: water is levensnoodzakelijk, maar als je vanaf vandaag 20 liter water per dag drinkt, ben je volgende week dood. Onze nieren kunnen gemiddeld 80 cl tot 1 liter water per uur verwerken. Gaan we daar zwaar over, dan kunnen we een watervergiftiging oplopen. Die vergiftiging kan zich manifesteren onder de vorm van symptomen als braken, hoofdpijn, misselijkheid en een lage broeddruk. In ernstige gevallen kan de intoxicatie zelfs leiden tot coma of – zoals gezegd – de dood.
Drie liter per dag Maar laat je vooral niet afschrikken door deze dreigende woorden! Voor elke persoon die gedood wordt door water, zijn er miljoenen die erdoor in leven blijven. De mens kan ongeveer een maand overleven zonder vast voedsel, maar kan niet langer dan vier à vijf dagen zonder water. Ons lichaam moet elke dag gevoed worden met zowat drie liter water om gezond te blijven. Ongeveer een halve liter halen we uit restproducten van chemische lichaamsprocessen, een derde krijgen we binnen via vast
voedsel en anderhalve liter nemen we tot ons via het drinken van vocht.
Het goedkoopste medicijn Water is van levensbelang voor de goede werking van onze organen. Mineralen als calcium en magnesium in de vloeistof bevorderen het transport van voedingsstoffen en zuurstof in ons lichaam. Daarnaast helpt water onze nieren met het verwerken van gifstoffen die we binnenkrijgen: het spoelt de nieren en scheidt gif- en afvalstoffen af via de urine. En er is meer: enkele flinke glazen water per dag verkleinen het risico op hart- en vaatziekten, vermoeidheid, spijsverteringsproblemen, gewrichtspijnen en rugklachten.
Het ideale dieet Water is niet enkel het goedkoopste medicijn dat je kan vinden, maar ook het goedkoopste dieetmiddel. Het bevat geen calorieën en vult de maag snel, waardoor je minder behoefte hebt aan ongezonde snacks en andere voedingsmiddelen die wel calorieën aan boord hebben. Water is ook cruciaal om ons lichaam op de juiste temperatuur te houden. Wanneer oververhitting dreigt, zweten we. Dit
drinKt
proces verlaagt onze “binnentemperatuur”. En niet te vergeten: water helpt om een kater te voorkomen. Alcohol werkt vochtafdrijvend en een vochttekort veroorzaakt hoofdpijn. Als je te diep in het glas hebt gekeken, doe je er goed aan om voor het slapengaan een halve liter water te drinken. Een gouden tip!
Water …
Puur natuur
WEET WAT JE
Water is de nieuwe wijn De puurste en natuurlijkste van alle dranken is water. Wat weinigen beseffen, is dat de vloeistof der vloeistoffen een brede waaier aan smaken kan aannemen. Of beter gezegd: wat weinigen beseften. nu steeds meer restaurants zich verdiepen in alternatieven voor wijn, wordt water stilaan een gastronomisch kwaliteitsproduct.
Nooit gedacht dat het mogelijk zou zijn, maar water is uitgegroeid tot een bescheiden gastronomische hype. Naast wijnsommeliers heb je tegenwoordig ook watersommeliers. Het zou overdreven zijn om te stellen dat waters evenveel variatie en complexiteit hebben als wijn, maar toch: het ene water is het ander niet. Restaurantgasten laten zich steeds vaker adviseren over het geschikte water bij hun gerechten. Een van de grootste problemen van een watersommelier is – grappig genoeg – dat hij slechts over een beperkt vocabularium beschikt om de smaak van water te omschrijven. Veel van de smakelijke adjectieven en smaaktoetsen die worden gebruikt om wijn te beschrijven, zijn niet echt van toepassing op water. Bij een vergelijkende test in het magazine Culinaire Ambiance selecteerden enkele professionele watersommeliers de volgende dranken: het Duitse Staatl. Fachingen in de categorie niet-bruisende waters, het Franse Badoit in de categorie parelende waters en het gekende Perrier in de categorie bruisende waters. Volgens de professionals past water op elk moment van de maaltijd: tijdens het aperitief, bij het voorgerecht of hoofdgerecht … en zelfs als digestief. Laat het smaken! Bart vandormael
mei 2015 / S-magazine •
33
sociale info
Het nieuwe vakantiegevoel
Net zoals mode onderhevig is aan trends en hypes, verandert ook de manier waarop we op vakantie gaan. Meer dan de helft van de reizen die vandaag worden geboekt, zijn reizen voor singles. En het kan altijd nog wat avontuurlijker …
One2getherTravel, Fox Vakanties, Single-reizen, Mambo, … De aanbieders van vakanties voor singles lijken als paddenstoelen uit de grond te schieten. Ook de meer traditionele reisbureaus werken actief aan een aanbod voor alleenstaanden. En daar hebben ze een goede reden voor: meer dan de helft van de vakantiegangers zijn namelijk single, zo blijkt uit recente cijfers. Toch
De weg naar een gezonde levensstijl Voor de ultieme gezondheidsvakantie, een marktsegment dat ons nauw aan het hart ligt, moet je naar Oostenrijk. Het bekende gezondheids- en vakantieresort Parkhotel Igls, op 20 minuten van Innsbruck, is onlangs bekroond met de felbegeerde titel van “Meest Effectieve Medische Spa” door de internationaal toonaangevende Condé Nast Traveller Spa Guide editie 2015. De medische spa, die door Condé Nast Traveller in de bloemen is gezet, omvat diverse sauna’s, een spectaculair binnenzwembad, training- ontspanningsruimtes (indoor en utdoor) en een goed uitgeruste medische afdeling. Parkhotel Igls is ook onderscheiden als wereldwijde pionier in de moderne Mayr-geneeskunde. “Deze erkenning bevestigt de status van Oostenrijk en Tirol in het bijzonder als gezondheidsbestemming,” aldus directeur Andrea Gnägi. De Mayr-methode probeert het beste van de conventionele en de alternatieve geneeskunde met elkaar te verzoenen. Vernieuwing staat daarbij centraal in Parkhotel Igls, getuige de focus op voeding, beweging en regeneratieve geneeskunde. De Oostenrijkse arts en wetenschapper Franz Xaver Mayr ontwikkelde aan het begin van de 20e eeuw een theorie die de loop van de preventieve geneeskunde fundamenteel heeft hervormd. Mayrs benadering is gebaseerd op de hypothese dat 80 procent van alle ziekten te wijten zijn aan ongezonde voeding en een gebrek aan lichaamsbeweging. Meer info Regelmatige ontgiftingskuren en het regenereren van de spijsvertering wijzen volgens Mayr de weg naar een betere gezondheid. Xxx www.parkhotel-igls.at • www.niche-destinations.com
34 • S-magazine / mei 2015
een nuance: de reisorganisaties voor singles richten zich niet allemaal tot één en hetzelfde publiek. ZuiDERHuiS (voorheen Explorado), een overkoepelende organisatie van diverse kleine reisspecialisten, legt groepsreizen in voor jongeren (die nog geen vaste partner hebben en zeker niet om samen mee op vakantie te gaan) die een stukje van de wereld willen zien. Het Nederlandse One2gether Travel richt zijn pijlen op eenoudergezinnen. Mambo legt de nadruk niet zozeer op het feit dat je single bent, maar probeert je te verleiden tot “een actieve en avontuurlijke vakantie met leeftijdsgenoten”. Single-reizen.be doet je dromen van amoureuze ontwikkelingen: “Ben je op zoek naar een nieuwe vlam?” FOX Vakanties distantieert zich dan weer expliciet van concurrenten die reizigers aan elkaar willen koppelen. Wat welbeschouwd een verstandige strategie is, want singles die volgend jaar niet meer single zijn, verlies je als klant. “Wij zijn dus géén datingservice. Overwegend tijdens de singlereizen van FOX verblijven alle reizigers in een tweepersoonskamer voor alleengebruik (tenzij anders vermeld).”
Voor iedere portemonnee Single-reizen.be, zowat een portaalsite voor wie in zijn eentje op vakantie gaat, verwoordt mooi de charme en de aantrekkingskracht
consument
Karwendelolie, geneeskracht uit oertijd 180 miljoen jaren geleden veroorzaakte een hitte- en drukontwikkeling in Midden-Europa een reusachtige uitstulping van gesteente tot 1500 à 2000 meter boven de zeespiegel. Uit de fossiele resten van de dierlijke en plantaardige organismen ontstond een oliehoudende leisteen. In 1908 ontdekte leisteenontginner Martin Albrecht uit Pertisau de geneeskundige kracht van het residu. Hij verhitte de leisteenschilfers in lemen smeltkroezen, de olie uit de leisteen ging over in gasvorm, werd gecondenseerd, gedistilleerd en opgelost in water, door toevoeging van zwavel. Wat overbleef was een stinkende donkerbruine brij die mineralen en sporenelementen bevatte van reizen zonder partner. “Iedereen heeft wel een reden om te kiezen voor reizen voor singles, maar één ding hebben ze allemaal gemeen: je gaat op vakantie om een leuke tijd te hebben en te ontspannen. Ben jij een avontuurlijk type, dan is een single rondreis naar een verre bestemming iets voor jou. Ben jij een cultuurjunkie, ga dan op festivalreis door Noord-India. Wil je er zeker van zijn dat je met leeftijdsgenoten op vakantie gaat? Kies dan voor een single reis 20, single reis 30, single reis 40. Er is voor iedereen en iedere portemonnee een single reis beschikbaar.
Joker Joker, de pionier in alternatieve reizen, richt zich al jaren op singles. Zo biedt de organisatie bijvoorbeeld 113 bestemmingen over de hele wereld voor singles ouder dan 30. “Ben je single en hou je er niet van om in je eentje te reizen? Dan boek je toch gewoon een Joker groepsreis! Op al onze groepsreizen gaan bijvoorbeeld ook heel wat singles mee, waardoor je je nooit alleen voelt. Altijd al eens de Melkweg in volle glorie willen zien of een gigantische
alsook meerwaardige organisch gebonden zwavel. Zwavel is een belangrijk mineraal voor onze huid, haren en nagels en daarom wordt de Karwendelolie ‘nature’s beauty mineral’ genoemd. De sterk ruikende zalf heeft een grote dieptewerking en zorgt voor een goede doorbloeding. Zij is zeer effectief bij reuma, artrose, spierpijn, blauwe plekken en sportblessures maar wordt ook aangewend bij wondverzorging en huidziekten zoals psoriasis, eczeem of acne. Volgens prof. P. Deetjen van de Universiteit van Innsbruck is Karwendelolie uitermate geschikt voor de behandeling van huidaandoeningen. Een en ander heeft een gezondheidstoerisme op vulkaan willen beklimmen? Dan is een avontuurlijke groepsreis met Joker écht iets voor jou. In een kleine groep van maximum 13 globetrotters beleef je de mooiste natuurwonderen op een unieke manier.”
TripAdvisor-syndroom Het ultieme reisavontuur? Dat boek je bij het Nederlandse SRPRS. De slogan van de reisoperator: “De mooiste reis plan je niet, die overkomt je.” Hoe dat precies in zijn werk gaat? Je kiest een vakantiethema (citytrip, zonvakantie, …) en geeft je voorkeuren (of bestemmingen waar je echt nog nog eens heen wil) door, in de week voor je vertrek ontvang je alle noodzakelijke info zoals de vertrektijd en de weersvoorspelling, maar je ontdekt pas in de luchthaven waar je heen gaat. Srprs wil je behoeden voor stressy beslissingen en het TripAdvisor-syndroom. “We zullen ons stinkende best doen om je een fantastische vakantie te bezorgen. Dat is beloofd. Zodat je terugkomt zoals je hoort terug te komen van vakantie: geïnspireerd, helemaal opgeladen en totaal verrast.”
gang gebracht in Pertisau (Tirol). Zo biedt hotel Wiesenhof diverse behandelingen met Karwendelolie aan in de vorm van Karwendelolie- en warmwaterbaden mét massage, gespreid over meerdere dagen. Na elke badbeurt word je in een warme deken gewikkeld en voor je het weet, ben je in dromenland. Karwendelolie en afgeleide producten zijn ook te koop in de drogisterijen en apotheken in Tirol.
Therapeutische toepassingen • Karwendelolie is een 100 procent natuurzuiver product. Door het hoge zwavelgehalte heeft de olie een heilzame werking bij spierpijn, reuma, artrose, psoriasis en eczeem. Een Karwendeloliebad normaliseert de bloedsomloop en heeft een indringende inwerking op huid en spieren. Na het baden ontstaat een intens gevoel van welbehagen en rust. • Fangopakking met Karweldelpeloïde werkt spierkrampbevrijdend, voorkomt ophoping van bloed in het lichaam en activeert het bewegingsapparaat. De behandeling werkt kalmerend en stimuleert het organisme bij onderhuidse pijnen. Urbain Vandormael Info: www.steinoel.at
Gay & Lesbian Travel De grote hit tijdens het voorbije internationale vakantiesalon ITB in Berlijn? The Gay & Lesbian Travel Pavilion, waar reisaanbieders een uitgebreid vakantieaanbod voor holebi’s kwamen voorstellen. Enkele van de topbestemmingen: het Griekse eiland Mykonos, de Zweedse hoofdstad Stockholm, het Engelse Dorsett, Mallorca en Gran Canaria in Spanje, Kyoto in Japan, Oostenrijk (met dank aan Conchita Wurst, de winnaar of winnares van het Eurovisie Songfestival), de Zuid-Amerikaanse landen Ecuador en Brazilië en de Canadese steden/regio’s Toronto en Ontario. Naast steden of regio’s worden ook holebivriendelijke hotels en bijzondere culturele evenementen in de schijnwerpers gezet. ITB, dat als sinds 2010 speciale aandacht schenkt aan holebi’s, beschouwt gay & lesbian travel als een van de belangrijkste groeisegmenten in de vakantiemarkt. De vakantiebeurs lokt elk jaar meer dan 10.000 reisorganisaties uit bijna 200 landen. Het aantal bezoekers van de beurs klokt af op bijna 180.000. Bart Vandormael mei 2015 / S-magazine •
35
joetz
“ We keren naar huis terug met gemengde gevoelens” Twee studenten verpleegkunde vertellen over hun ervaringen in een Gambiaans ziekenhuis. ‘Was er nu maar een monitor aanwezig’, mompelt onze docente. We wisselen veel betekende blikken naar elkaar.”
In het kader van een uniek uitwisselingsproject van onze jongerenvereniging JOETZ vzw vertrokken zes studenten uit het derde jaar verpleegkunde op 31 januari naar Gambia. Ze gingen er drie weken lang intensief samenwerken met het plaatselijk ziekenhuispersoneel. Jasmijn en Kim praten over hun ervaringen tijdens die ene nachtdienst in het Sukuta Health Center. Een nachtdienst die hen altijd zal bijblijven. Dinsdagavond 18 februari om 20u. Jasmijn en Kim staan vol enthousiasme en met een enorme portie werklust te wachten op het busje dat hen naar het Sukuta Health Center zal brengen. “Bij aankomst worden we overmand door de heersende hitte. De vroedvrouw groet ons hartelijk en zegt dat we veel werk voor de boeg hebben. Er is net een baby geboren dus we nemen de eerste zorgen over. Er ligt ook een andere vrouw in de kamer die net op het punt staat te
Over Studenten zonder grenzen ‘Studenten zonder Grenzen’ heeft als doel om studenten te motiveren om intercultureel te leren. “JOETZ vzw is een unieke speler op vlak van inleefreizen. We geven jongeren de kans om hun eigen interesses en kwaliteiten toe te passen in een sociale omgeving die volledig anders is dan wat ze dagelijks gewoon zijn”, zegt Jonathan Chevalier, nationaal verantwoordelijke van JOETZ vzw. Met een verschillende culturele achtergrond, maar met dezelfde technische vaardigheden, brengen de studenten samen met de lokale bevolking een project tot een goed einde. “Dit is voor jongeren bijzonder waardevol, omdat het een ervaring is van intercultureel leren, die jongeren aanzet tot participatie en verdraagzaamheid”.
36 • S-magazine / mei 2015
bevallen. Het valt ons op dat deze vrouw in onze ogen een serieuze buikomtrek heeft. Het belooft een zware baby te worden.” “De arbeid verloopt traag, van stimuleren is hier weinig tot geen sprake. Door de moeizame communicatie groeit de vertrouwensband ook maar langzaam. De Gambiaanse vroedvrouw toont weinig empathie en begrip voor het hele gebeuren. Samen proberen we om de pijnlijke weeën zo goed mogelijk op te vangen, onder het goedkeurend oog van onze docent. De Gambiaanse vrouwen zijn enorm sterk, ondanks hun zware pijn valt er niets van hun gezicht af te lezen. Ze staan er nochtans moederziel alleen voor, geen partner of familie in de buurt om de vrouw te ondersteunen. Dat is iets wat we ons in België niet kunnen voorstellen. De vrouw heeft ondertussen al enige tijd volledige ontsluiting, maar toch daalt de baby niet in. Wij proberen er de lokale vroedvrouw bij te halen om actief een tandje bij te steken, maar dat haalt weinig uit. Persen dan maar. Onze docente heeft er echter geen goed oog in. Na 45 minuten slaat de paniek toe. Wij hebben een wrang voorgevoel. We willen alsnog een knip plaatsen maar dit wordt hier niet geaccepteerd. Er is trouwens ook niet onmiddellijk een schaar voor handen.
“De Gambiaanse vroedvrouw komt eindelijk aangewandeld en besluit met man en macht mee te duwen op de buik. Na meer dan een uur persen wordt uiteindelijke een levenloos jongentje geboren. Wij doen meteen het nodige en beginnen te reanimeren, maar de nodige apparatuur is jammer genoeg niet. Op vraag en na 15 minuten te hebben gereanimeerd, komt er uiteindelijk een arts aangewandeld. Hij beweert nog pulsaties te voelen in de navelstreng, maar wij weten wel beter. Dat moment staat in ons geheugen gegrift. De enige troost die we hebben is dat de hemel er nu een sterretje bij heeft.” “De kersverse mama vroeg enkele keren waar haar baby was, terwijl ze naast haar een kerngezonde baby hoorde krijsen. Ze kon niet vatten wat er met haar baby aan de hand was ondanks het feit dat alles in dezelfde ruimte plaatsvond. Het contrast kon niet groter zijn! Niemand brengt haar op de hoogte van het slechte nieuws. Na een dik half uur komt de familie. De zus krijgt het nieuws als eerste te horen en brengt de boodschap aan de mama over. De Gambiaanse vroedvrouw zegt geen woord tegen de familie en de vrouw. Waarom toch dat gebrek aan empathie? Dat kunnen wij echt niet vatten.” “Naar het einde toe van de nachtdienst komt er een hoogzwangere vrouw binnen die in arbeid is. Het is een typisch Gambiaanse vrouw: tenger gestalte, smalle heupen en een klein buikje. Ze evolueert goed, maar ook hier verwachten we een moeizame passage van de baby vanwege de besnijdenis van de vrouw. Deze keer drijven we onze wil door en wordt er beslist om een knip te plaatsen. Na motivatie kan de vroedvrouw zich erbij neerleggen. Een gezond jongentje wordt geboren en wij zuchten een kreet van opluchting.” “Moe, volledig uitgeput en met gemengde gevoelens keren we huiswaarts. Wetende dat het jongetje het in België wellicht wel zou gehaald hebben.” Renske De Maesschalck
joetz
Ons vakantieaanbod Heb je nog geen vakantieplannen? Via de Socialistische Mutualiteiten kan je heel wat inspiratie opdoen. Hierbij kan je alvast ons uitgebreid aanbod vinden. JOETZ vzw, onze nationaal erkende jeugdorganisatie, organiseert elke schoolvakantie tal van leuke, ontspannende en sportieve vakanties voor kinderen en jongeren van 3 tot 30 jaar. Het regionaal aanbod kan je vinden via www.joetz.be om dan door te klikken naar jouw provincie. Vanuit de nationale werking worden er ook buitenlandse reizen georganiseerd. Willen je kinderen gaan skiën in Oostenrijk of eerder genieten van de Spaanse zon? Bij JOETZ kan je ze met een gerust hart achter laten. Bovendien worden alle JOETZ-vakanties begeleid door monitoren die een opleiding hebben gekregen en een attest hebben behaald dat erkend wordt door de Vlaamse overheid.
Gezondheids- en inleefreizen Verder worden er ook vakanties georganiseerd voor kinderen die om gezondheidsredenen bijzondere aandacht nodig hebben en inleefreizen naar het Zuiden waar jongeren ondergedompeld worden in het leven van de lokale bevolking. Ten slotte staat JOETZ ook in voor het project Studenten zonder Grenzen, waarbij studenten verpleegkunde naar een ontwikkelingsland trekken om er de plaatselijke werking van de ziekenhuizen te ondersteunen. Ook onze gehandicaptenvereniging VFG pakt uit met een gevarieerd reisaanbod. De VFG-uitstappen en -reizen worden aangeboden op basis van volpensionformule in een comfortabele logeermogelijkheid. Het programma is helemaal aangepast aan de leeftijd, de mogelijkheden en beperkingen van het reisgezelschap. Wil je meer weten over het VFG-reisaanbod? Ga dan naar www.vfg.be (reizen en kampen). Bij Recreas kan je dan weer terecht voor tal van sportieve reizen en kampen op maat van kinderen en volwassen met een beperking. Surf zeker eens naar www.recreas.be. Ben je 50+ en heb je nog steeds een passie voor reizen? Dan moet je bij S-Plus zijn. Zij bieden een gevarieerd aanbod aan bestemmingen, telkens op maat van de 50-plusser. Lekker lui in de zon, nieuwe culturen opsnuiven, verdwalen in musea, buitenlandse vakanties of liever dicht bij huis? S-Plus heeft het allemaal. Voor meer info, ga naar www.azura-travel.be. Renske De Maesschalck
JOETZ gaat strijd aan tegen pesten Onze jongerenorganisatie Joetz vzw is samen met Ketnet de strijd aangegaan tegen pestgedrag op de lagere school. In het kader van de Stresskipwedstrijd werd basisschool De Lisseblomme in Lissewege onder handen genomen. Er werd een rustige zone geïntroduceerd om op die manier stress en pestgedrag tegen te gaan. Mede door deze JOETZ-actie, kreeg de school van jongerenzender Ketnet het label 'Deze school komt in actie tegen pesten' nadat de Antipestbrigade van Ketnet een bezoekje bracht aan de basisschool in West-Vlaanderen.
Nieuwe website JOETZ vzw JOETZ vzw, onze landelijk erkende jeugdorganisatie, pakt uit met een gloednieuwe website. Je komt er alles te weten over het vakantie-aanbod, de gezondheidscampagnes en de internationale werking. Surf dus snel eens naar www.joetz.be voor meer informatie.
JOETZ: gezond eten voor studenten Onze jongerenorganisatie JOETZ vzw organiseert eind mei het project ‘Blokboef ’ met als doel om studenten gezonder te doen eten tijdens de examens. Gezonde en evenwichtige voeding is van essentieel belang tijdens de examenperiode. Toch is het voor veel studenten niet evident om voor de gezonde opties te kiezen. Om te laten zien dat gezond eten niet duur of moeilijk hoeft te zijn, organiseert Joetz Blokboef. Gedurende twee weken wordt er een mobiele toog uitgebouwd die alle Vlaamse studentensteden aandoet. Er zullen onder meer smoothies en gezonde snacks uitgedeeld worden. De smoothies krijgen bovendien een ludieke vervangende naam. Aan de actie wordt ook een wedstrijd gekoppeld. Iedereen kan met zijn gezonde smoothie of snack een foto nemen. Per provincie worden er twee winnaars gekozen die een gratis kookles krijgen van een professionele kok. Voor meer info, ga naar www.joetz.be.
mei 2015 / S-magazine •
37
cultuur
Twee stoute jongens Namen is veruit de aangenaamste stad van Wallonië. Bovendien heeft de stad een van de meest intrigerende musea in België, met name het Musée Rops. “Als ik ooit een kunstwerk zou stelen dan is het Pornocrates van Félicien Rops”, liet Jan Fabre zich ooit in een onbewaakt ogenblik ontvallen. Het idee was geboren om Rops en Fabre samen te brengen. Samen in Namen.
Rops versus Fabre Onder de noemer Facing Time. Rops/ Fabre wordt het werk van beide meesters in dialoog gebracht. In het Musée Rops, waar Fabre zo graag het werk Pornocrates had gestolen, werd een deel van de vaste collectie ingeruild voor kunstwerken van Fabre. Pornocrates is het scabreuze werk dat Rops wereldfaam heeft bezorgd, waarop een geblinddoekte naakte vrouw met een varken aan de leiband op stap gaat. Tegen dat werk kleeft een beeld met de figuur van Jan Fabre. Symbolischer kan het niet. Het is een plezier om in de tentoonstelling de links te zoeken en te vinden tussen de werken van Rops en wat Fabre een eeuw later uit zijn hoge hoed toverde. De beide heren waren niet om een schandaaltje verlegen, schopten graag tegen het establishment en pasten niet in de hokjes van de kunststromingen. Het adagio ‘Ni dieu, ni maître’ is hen allebei op het lijf geschreven. In het Maison de la Culture gaat de confrontatie verder. De opstelling van de bronzen beelden van Fabre in de zwarte ruimte, met aan de muur gedurfde prenten van Rops, is magisch.
Namen veroveren Nu hij toch in Namen geïnviteerd was, heeft Jan Fabre van de gelegenheid gebruik gemaakt om de hele stad in te palmen. Daarvoor moest hij in de eerste plaats de Citadel veroveren. Met behulp van een enorme kraan plantte hij zijn beroemde bronzen schildpad, 7000 kilogram zwaar, boven op de heuvel waar ze heerst over de hele stad. Ook op de Citadel vindt u het heerlijke werk De man die de wolken meet. De perfecte C Jan Fabre, Searching for Utopia (2003), op de Citadel van Namen. © Attilio Maranzano
38 • S-magazine / mei 2015
C
C Jan Fabre, Kruis met slang II (2012). © Angelos bvba
Félicien Rops maakte in de tweede helft van de 19de eeuw ophef met zijn erotische, zeg maar pornografische prenten die de goegemeente choqueerden. Jan Fabre maakte begin jaren 1980 schandaal met zijn grensoverschrijdende theatervoorstellingen, en werkte sedertdien aan een indrukwekkend oeuvre zowel op gebied van beeldende kunst, toneel, opera, film, performance, noem maar op. Beide kunstenaars hebben alvast dat gemeen dat ze de heersende moraal aan hun laars lapten. Maar er zijn veel meer overeenkomsten in hun artistieke productie dan men zou vermoeden.
Félicien Rops, Pornocratès, 1878. Fédération Wallonie-Bruxelles, en dépôt au musée Félicien Rops. © Province de Namur, inv. CFR 10. plaatsing geeft de sculptuur een extra dimensie. En zo gaat het de hele wandeling door. Op het balkon van het Théâtre de Namur vinden we heel toepasselijk De man die de sterren dirigeert. In de Jardin du Mayeur, de stadstuin in het centrum van de stad, kunt u een vuurtje vragen aan De man die vuur geeft. Het Provinciehuis van Namen toont het werk De man die het kruis draagt. Absoluut hoogtepunt vormt de SaintLoup kerk, een van de mooiste kerken van het land, waar in de middenbeuk drie scarabeeën van Jan Fabre opgesteld staan. Merkwaardig toch dat uitgerekend hij een ereplaats in deze zo mooie kerk heeft gekregen. De rebel van weleer is ondertussen een gevestigde waarde geworden. Om kort te zijn: we raden u ten stelligste aan een dagje Namen in te plannen om het werk van twee geniale artiesten ‘met een hoek af ’ te ontdekken. U zal het zich niet beklagen. Henri lenS
TELEGRAM • Facing Time. Rops/Fabre. Tot 30 augustus 2015 in Namen. www.ropsfabre.be.
ALBANI
Ë
G R O E P S R E I Z E N
NOORD- CYPRUS 28 september – 10 dagen/9 nachten Een boeiende reis voor wie op zoek is naar authenticiteit, gastvrijheid en geschiedenis tijdens een zonzekere vakantie. We bezoeken de rijke historische nalatenschap zonder de recente geschiedenis uit het oog te verliezen. Vanuit twee verblijfplaatsen, de idyllische badstad Girne en Famagusta aan het mooiste strand van het eiland, zijn er 6 uitstappen gepland naar .o.a. het klooster van de Vrede in Bellapais , de opgravingen van het Romeinse Salamis, de sporen van kruisvaarders en tempeliers en tenslotte de verdeelde hoofdstad van Cyprus, Lefkosa. Gedetailleerd programma op verzoek. Inbegrepen: lijnvlucht Brussel – Ercan en terug via Istanbul ■ luchthaventaksen ■ btw ■ Nederlandstalige begeleiding ■ verblijf in uitstekende 4 sterrenhotels in vol pension ■ 6 uitstappen. Prijs per persoon (minimum 20 deelnemers) 28 september (10 dagen/9 nachten)
2-persoonskamer 1695 euro
DASSIA, CORFU 11 september – 11 dagen/10 nachten (Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant) 25 september – 11 dagen/10 nachten (Oost-Vlaanderen)
toeslag single 310 euro
All-in
Geen toeslag single!
Dassia, een door groen omgeven dorpje op 12 km van Corfu-stad, is nog niet zo heel lang geleden door het toerisme ontdekt. Het kleine centrum herbergt verschillende bars, restaurants en winkeltjes. Hotel Elea Beach*** 300 m van het centrum, hoofdrestaurant (maaltijden in buffetvorm), à-la-cartemaaltijden in de taverne, 2x/week Grieks buffet ,bar en poolbar. Tuin en zonneterrassen die aflopen naar het strand. Ligzetels en parasols gratis aan het zwembad. 6x/week avondanimatie. Alle kamers beschikken over badkamer, houten vloer, individuele airco, telefoon, wifi (gratis), satelliet-tv, koelkast en balkon, zeezicht. All-in: Ontbijt, middag- en avondmaal in buffetvorm, lokale wijn en bier, water en fruitsap tijdens de maaltijden, selectie van lokale alcoholische en niet-alcoholische dranken Inbegrepen in de prijs: chartervlucht Zaventem/Corfu en terug ■ maaltijden tijdens de vluchten ■ transfer naar hotel en terug ■ 10 overnachtingen All-in ■ Nederlandstalige begeleiding vanaf Zaventem ■ btw ■ bagage-en annuleringsverzekering ■ brandstofgarantie ■ 2 excursies en begeleide kennismaking met de omgeving. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers) Afreis 11 en 25 september 2015 (11 dagen/10 nachten)
EAST ANGLIA, ENGELAND
2-persoonskamer 895 euro
1-persoonskamer 895 euro (beperkt aantal)
In samenwerking met
17 oktober - 4 dagen/3 nachten East Anglia ademt in een heel eigen, typisch Engelse sfeer. Schitterende kathedralen, oeroude steden en landhuizen met prachtige tuinen en bijzondere badplaatsen. Dit unieke programma brengt U via Cambridge naar Norwich met bezoek aan o.a. Kings Lynn, Ely en Burry St Edmunds. Gedetailleerd programma op verzoek. Inbegrepen in de prijs: autocarreis en ferry ■ half pension en 1 lunch ■ Nederlandstalige reisbegeleiding ■ btw ■ garantiefonds reizen.
Europa’s ontsluie laatste geheim prachtig rd… Rijke historie toeristis landschap, een en 7 oktobeche ontdekking! ware 860 eur r, 8 dagen/7 na Nederlano. Rondreis met chten, in half pe dstalige begele iding nsion.
RIENTE
CUBA, O
eis van ke rondr alle ie n u e z n a on Tijdens west geniet u v aarlijke b t r o e t d t n s o o o die dit w undige troeven iedt onder vakk iding. eiland b ndstalige begele12n). Nederla ber 2015 (14d/ 2 novemuro. 2.370 e
GRIEKSE EILA NDEN, KRETA
All-in
Bekoorlijke kust den, baaien en en met stran- Geen slag zee. Een indruk een heldere toe single! berglandschap wekkend en Pittoreske st jes en dorpjes ad adtypisch Griekse emend in de Afreis 21 septemsfeer. 10 nachten. All- ber – 11 dagen/ in 795 euro.
, ODRUM B , E J I K TUR TREIS TURGU
Geen toeslag single!
All-in utreis g r u T e k jes, ores Het pitt t tal van winkeltekte stranr g t r s e e itg jes herb nts en u elstraat restaura e smalle kronk en kunt u den. In de gezellige hav n. Afreis 9 achter drtenlust winkele 9 nachten. naar ha ber – 10 dagen/ septem 5 euro. 99
TURKIJE EGEISCHE IÇMELER/ KUST MARMAR IS
All-in
Het dorpje van MarmaIçmeler, op 8 km Geen middels eenris waarmee het tosinesgllae!g nade is verb mooie wandelprome door groen onden, wordt omgeven Talloze win in een riante baai. k e lt je s , bars en restaura Prijs per persoon (minimum 30 deelnemers) Tweepersoonskamer Single nts zorgen v, terrasjes s c oor de typ h e v a k 17 oktober 595 euro op aanvraag an dagen/10 ntiesfeer. 8 oktober – 11 iachten. Van af 765 euro . Info en inschrijvingen: www.azura-travel.be of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.
Ontdek ons voordelenpakket Nieuw leven in huis. Een spannende, fijne, maar ook ingrijpende verandering komt op je af. Ons ziekenfonds verwelkomt je kindje met prachtige cadeaus. Maar ook daarna zijn wij er voor jou. Ontdek ons uitgebreid voordelenpakket en advies op maat van jonge ouders. Wij bieden jou: • mooie geboortegeschenken met een winkelwaarde tot 900 euro • een terugbetaling tot 150 euro voor kraamzorg, je verblijf in een kraamhotel of de hulp van een bevallingscoach • een fikse korting op je luiers via www.devoorzorgshop.be • een leuk loopfietsje als je kindje 2 jaar wordt. Meer info bij onze medewerkers of op onze website www.devoorzorg.be/geboortevoordeel
SOCMUT_advertentie_geboorte_adoptie_03-2015.indd 1 S-mag mei2015.indd 40
S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 413 - mei 2015 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel
Kindje op komst?
16/04/2015 12:11:04 20/04/15 13:12