maart 2021 S-magazine

MAART 2021

De Voorzorg Limburg

DOSSIER 4 GENERATIES, 4 ANDERE IDEEËN? GEZOND JE VRAGEN OVER HET CORONAVACCIN BEANTWOORD TABOE MET LIEFDE KIEZEN VOOR EEN KINDJE MET DOWN

HIJ, ZIJ, JIJ OF IK? IEDEREEN ZICHZELF! EEN MAGAZINE VAN

GRATIS WEBINAR PIERRE VAN DAMME OVER HET CORONA­ VACCIN

EDITO

OP NAAR IETS ANDERS!

COLOFON JAARGANG 49 maart 2021 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Paul Callewaert ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Katrien De Weirdt

2021 zou anders worden. Zonder zorgen en zonder afstandsregels kunnen we voorlopig nog niet leven.

Maar het anders waar we naar uitkijken, zit eraan te komen. Want het coronavaccin is er en het inenten is begonnen. Roept die vaccinatie vragen bij je op? Da’s perfect normaal!

Wij zijn er om ze te beantwoorden.

Neem een kijkje op pagina 16 voor alle antwoorden op je vaccinvragen.

HOOFDREDACTEUR Gwen Muylaert WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Bram Beeck, Tom Bosman, Alain Bourda, Joeri Bouwens, Sarah Brancart, Arne De Backer, Aline De Meyer, Jotie De Meyer, Anneleen De Sadeleer, Mieke De Smet, Nicolas De Vos, Bart Demyttenaere, Tom Durinck, Siska Germonpré, Silke Hoefkens, Véronique Mertens, Dimitri Neyt, Carolien Rietjens, Peter Seijnhaeve, Sarah Van Humbeeck, Renée Vansteenwinckel, Pieter Vandenbroucke, Evi Verstraete, Bieke Volcke, Carolien Wouters

Kiezen voor het vaccin, is kiezen voor verandering. Soms moet het gewoon anders, soms moeten we dúrven aanpassen en veranderen. Anders zijn vergt lef, maar ga ervoor. Want anders zijn biedt kansen. Durf eruit te springen, net zoals elke generatie dat doet (pagina 6).

Of zoals Jolien, Dries en Léon (pagina 26) en Charlotte (pagina 30) trots zijn op hun ‘andere’ kantje.

Laten we allemaal samen gaan voor anders als het nieuwe normaal!

CONCEPT & REALISATIE HeadOffice ILLUSTRATIES EN FOTOGRAFIE Laura Janssens, Stijn Wils DRUKKERIJ T’Hooft, Brugstraat 186, 9880 Aalter OPLAGE 525 000 exemplaren

CONTACT

Veel leesplezier!

Vraag of suggestie over S-magazine?

TEAM S-MAGAZINE

S-magazine Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel T 02 515 04 61 E s-magazine@socmut.be W www.devoorzorg.be/ s-magazine

Vraag over de voordelen of diensten van ons ziekenfonds?

T 011 24 99 11 W www.devoorzorg.be/contact

2

INHOUD

EN VERDER

06

04 NIEUWS

GENERATIES IN GESPREK Elke generatie haar eigenheid en haar gedacht. Hoe verschillend of gelijk denken 4 generaties?

12 S-INFO Klop digitaal bij ons aan 15 S-INFO Met Zorgba(a)r actief de lente tegemoet

30

180° Stotteren? Het is een kracht, geen zwakte.

26

21 S-INFO Keukenplezier met kinderen 22 MEER OM HET LIJF Auto-immuunziekte: je ziet het niet, het is er wel

TABOE Jolien en Dries kozen bewust voor Léon, met het syndroom van Down.

24 S-INFO Vakantiekriebels voor jong en oud 29 DE REKENING VAN Hoeveel kost een opname in het dagziekenhuis?

18

IN DE KIJKER Vaccineren, voor jezelf én anderen.

16 GEZOND Een antwoord op al je vragen over het coronavaccin

35

32 S-INFO Dankjewel Vlaamse sociale bescherming!

5 VRAGEN Kristel Verbeke over opgroeien in armoede.

33 AGENDA

De redactie van dit nummer werd afgesloten op 3 maart 2021.

De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment verstrekt en bevestigd werd door de betrokken partijen.

Lees S-magazine en veel meer online Dit jaar zit S-magazine 5 keer in je brievenbus. Online vind je nóg meer. Kies voor de slimme combinatie: S-magazine elke maand in je mailbox en 2 keer per jaar op papier. Surf snel naar www.devoorzorg.be/ikleesonline. Check onze blog voor leuke extra’s, recente gezondheidsinfo en actua-artikels.

Zoek de pagina’s met de QR-code.

3

Scan de QR-code met je smartphone of tablet.

Geniet van al het extra onlinemateriaal!

De aangegeven tegemoet­ komingen, producten en prijzen zijn louter indicatief. Voor de precieze voorwaarden en maxima kan je contact opnemen met De Voorzorg provincie Limburg. Deze kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor eventuele vergissingen bij de druk van deze uitgave.

TELECONSULTATIES EEN SUCCES Je dokter bellen voor advies is een goed alternatief wanneer een raadpleging bij de dokter niet kan. Dat blijkt uit een enquête van de ziekenfondsen.

Tijdens de 1ste lockdown mochten we niet zomaar naar de dokter gaan, om het coronavirus niet te verspreiden. Er kwamen ‘teleconsul­ taties’: raadplegingen met je dokter via telefoon of beeldbellen.

De ziekenfondsen bevroegen bijna 5500 patiënten. De meeste men­ sen zijn tevreden tot heel tevreden. De communicatie verliep vlot, ze hadden het gevoel gehoord te worden en geven aan dat de zorgver­ lener voldoende tijd nam.

Toch is het belangrijk dat we nog fysiek bij onze huisarts of andere zorg­ verlener terechtkunnen. Een teleconsultatie is een goed alternatief als je een geneesmiddelenvoorschrift nodig hebt of een dringende vraag hebt. Maar voor een nieuwe klacht is een bezoek aan de dokter beter.

Dat zeggen patiënten, en dat vinden wij als ziekenfonds ook.

MAAK KENNIS MET E-MUT Ken jij e-Mut? Heel wat leden van ons ziekenfonds gebruiken ons internetloket al. Je krijgt digitaal toegang tot je ziekenfondsdossier en dat van je gezin (de personen die op jouw lidboekje staan).

MEISJE VAN 50+?

Hoe verouder je als vrouw in een samenleving die gericht is op jeugdigheid en uiterlijk vertoon? Op welke barrières bots je? Welke plaats heb je in de maatschappij? Het boek ‘Meisjes van 50 & meer’ zoekt het uit. Het biedt een inkijk in de wereld, hoofden, lichamen en gevoelens van vrouwen van 50+. 3 gene­ raties 50-plussers komen aan het woord: kleindochters (50+), hun moeders (70+) en hun grootmoeders (90+).

Gerontoloog Christel Geerts en collega-wetenschap­ pers belichten de biologische en psychosociale kant van het ouder worden, maar ook seksualiteit en bete­ kenisvol ouder worden.

WIN! Wij geven 5 exemplaren van ‘Meisjes van 50 & meer’ weg. Stuur vóór 1 mei 2021 een mailtje naar s-magazine@socmut.be en vertel waarom jij het boek wil. Misschien is het binnenkort van jou! Niet gewonnen?

Koop het boek op www.zij-kant.be.

Handig om snel iets te checken of in orde te brengen: • Behoud het overzicht van je betalingen en terugbetalingen.

• Bekijk je periode van arbeidsongeschiktheid en download een attest van je uitkering.

• Bestel roze klevers, reisdocumenten, briefomslagen …

• Pas je contactgegevens of bankrekeningnummer aan.

• Volg de maximumfactuur voor je gezin en je medische akkoorden op.

• Bekijk je al je documenten.

WIN

Surf naar www.devoorzorg.be/e-mut en maak eenvoudig je profiel aan.

4

TERUGBETALINGEN OPGESPLITST Je kan je doktersbriefjes (huisarts, kine, tandzorg …) en attesten voor de aanvullende verzekering (sportpremie, osteopathie …) in onze brieven­ bussen stoppen voor een terugbetaling. Vroeger betaalden we je alles in 1 bedrag terug aan het loket. Nu krijg je de afzonderlijke bedragen op je rekening gestort, mogelijk op verschillende dagen.

ZWANGER? SCHRIJF JE IN OP DE NIEUWSBRIEF Goedbedoelde raad van overal waarop je eigenlijk héle­ maal niet zit te wachten … Herkenbaar, mama in spe?

Gelukkig kan je rekenen op onze nieuwsbrief met nuttige en objectieve informatie over je zwangerschap. Je ontdekt ook alles wat je ziekenfonds voor jou kan betekenen voor en na je bevalling.

Schrijf je nu in via www.devoorzorg.be/zwanger.

En weldra ontvang je tal van handige tips, advies en weetjes over zwanger en mama zijn in je mailbox.

TERUGBETALING STOMAMATERIAAL

MEERDERE ARTSEN, 1 GEDEELD PATIËNTENDOSSIER Werkt jouw huisarts in een groepspraktijk? Vanaf nu wordt je globaal medisch dossier (GMD) automatisch gedeeld met de andere dokters in de praktijk. Als je gebruikelijke huisarts afwezig is, kan een andere dokter je dus net zo goed helpen.

Je kan op elk moment nakijken wie toegang heeft tot je dossier via www.devoorzorg.be/myhealthviewer.

5

Bestel je stomamateriaal bij je bandagist?

Opgelet: op 1 april 2021 verandert de manier waarop je een terug­betaling van je ziekenfonds krijgt. Vraag nu al een nieuw voorschrift aan je arts, zodat je de nieuwe terugbetaling krijgt.

Meer info: www.devoorzorg.be/terugbetalingstomamateriaal.

DOSSIER HOE (ANDERS) DENKT ELKE GENERATIE?

4 GENERATIES:

VERSTAAN WE ELKAAR? Elke generatie heeft haar eigenheid, haar gedacht, haar stem. Verschillen generaties radicaal?

Denken ze anders?

Zetten ze zich per definitie tegen elkaar af? 4 generaties komen (coronaproof) samen en wisselen van ideeën.

GENERATIE Y GENERATIE Z • Ook bekend als Gen Z of de i-generatie.

• Geboren: 1997-2015.

• Digitaler dan ooit.

Identiteit wordt alsmaar breder. De groep wordt belangrijker dan hun eigenbelang.

• Ook bekend als Gen Y of de Millennials.

• Geboren: 1980-1996.

• Open-minded. Leert aan zichzelf denken en daarom ook weleens generatie ‘me’ genoemd.

Maakt volop de overgang naar de wereld van het internet.

GENERATIE X • Ook bekend als Gen X of de vergeten generatie.

• Geboren: 1961-1979.

• Tussen 2 zeer uitgesproken generaties. Groeit op in moeilijke economische tijden en crisis, maar net daarom ook harde werkers met veel kennis.

6

BABYBOOMERS • Ook bekend als de boomers.

• Geboren: 1946-1960.

• Groep van vele kinderen die geboren worden na WO II. Slaat bewust een andere weg in dan hun ouders. Kiest voor zelfontplooiing, experiment, studie, andere vormen van samenwonen.

GENERATIE Z

WERK EN GELD Zijn jongeren luier of minder verantwoordelijk dan vroeger?

Amine: “Ons leven is comfortabeler, klopt. Maar als je een goede mentaliteit hebt, dan wérk je. Ik kan gaan studeren en doe mijn best, ook uit dankbaarheid.

Zomaar alles krijgen van je ouders is niet vanzelfsprekend.”

Luna: “Wij leven meer in het hier en nu. Er is een groot verschil tussen mijn generatie en die van mijn oma. Na mijn bachelor kleuteronderwijs koos ik voor een extra studie. Mijn oma vond dat ik moest gaan werken, maar ik heb nog zin om bij te leren. Als we ons ergens in verdiepen, doen ook jongeren dat vaak met een doel.”

Sasha: “Ik heb het gevoel dat we vooral gezien willen worden. Daarvoor zetten we veel op het spel, ook onze mentale gezondheid.”

GENERATIE Hoe zouden jullie je generatie beschrijven?

Amine: “We zijn een mengelmoes. Een generatie met alles en iedereen bijeen.”

Luna: “Gen Z is communicatief, luid zelfs. We laten onze stem horen en proberen taboes te doorbreken. Tenminste, de wil is er.

Want we bekijken mensen nog te vaak scheef als ze ‘afwijken’. We zijn er nog niet.”

Sasha: “We zijn opener en geven makkelijk onze mening, maar daarin durven we ook heel bot te zijn. ‘Dit is mijn mening. Deel je die niet, dan ben jij fout.’ Dat leeft wat te hard.”

AMINE 17 JAAR HOUDT VAN BASKETBAL

PERSOONLIJKHEID EN RELATIES Zijn jullie op zoek naar 1 persoon om jullie leven mee te delen?

Amine: “Ik hecht veel belang aan bepaalde principes. Ik wil trouwen en wil geen losse seksuele relaties voor het huwelijk. Ja, veel jongeren denken daar anders over, maar we hebben begrip voor elkaars standpunt. Ik krijg nooit negatieve reacties.”

Luna: “Voor ons is alles meer fluïde, we verleggen sneller onze grenzen. Jongeren komen vlotter uit voor hun geaardheid, ook tegen niet-generatiegenoten – maar het is een illusie dat alles meteen geaccepteerd wordt. Als we in een relatie stappen, denken we zeker aan de toekomst samen. Al zijn we misschien iets minder volhardend bij problemen.”

Sasha: “Ik ben op zoek naar die ene ware. Tegelijk zijn wij heel hard op zoek naar onszelf. We denken meer na over gender en geslacht.

Al heb ik vaak het gevoel dat ik moet verbergen wie ik echt ben.”

SASHA 19 JAAR HOUDT VAN TRAVESTIE

DIGITALISERING Kunnen jullie nog zonder smartphone, tablet of ander scherm?

LUNA 21 JAAR HOUDT VAN FOTOGRAFIE EN SPORTEN

CORONA Krijgen jullie voldoende aandacht en begrip tijdens de coronacrisis?

Luna: “Er rust veel druk op onze schouders. We moeten blijven presteren, terwijl we in een absurde situatie zitten. In de winkelstraten is het ontzettend druk, maar wij mogen niet in een aula zitten met 1,5 meter afstand … De oudste generatie schuift dat iets te makkelijk weg. Tijdens de 1ste lockdown werd ik een tijdje opgenomen. En ik ben niet de enige die er mentaal onderdoor ging … ” Amine: “We zeggen het wel, maar er wordt niet genoeg geluisterd.

Gelukkig krijgen we veel steun van de generatie van onze ouders.

Zij begrijpen ons. Mijn vader moedigt me constant aan om door te bijten.”

Sasha: “Andere groepen doen ook veel moeite. Denk maar aan leerkrachten. Wat voor inspanningen zij leveren om te kunnen lesgeven. Dan word ik boos wanneer ik jongeren zie die zich niet aan de maatregelen houden.”

Amine: “Het moet leuk geweest zijn toen iedereen offline leefde, denk ik. Mensen die echt menselijk zijn. Authentieker.

Wij passen ons gedrag vaak aan voor sociale media.”

Luna: “Dat is de ‘ziekte’ van onze generatie: als je het niet hebt gepost, is het niet gebeurd. Je laat alleen een mooie, verbloemde versie van jezelf zien. Ik deel het ook als het niet goed gaat. Meer en meer jongeren doen dat, maar een trend is het nog niet. Zonder apps leven? Moeilijk, we communiceren nu eenmaal digitaal.”

Sasha: “We leven in een Instagramwereld.

Is het niet perfect, dan doe je alsof. Ik ben ervan overtuigd dat mensen je veel sneller leuk vinden als je jezelf bent.”

WIJ ZIJN COMMUNICATIEF, LUID ZELFS. WE LATEN ONZE STEM HOREN 7

DOSSIER

GENERATIE Y

WERK EN GELD Vindt jullie generatie het evenwicht tussen werk en privéleven?

GENERATIE Kijkt jullie generatie anders naar de wereld dan Gen Z, X en de babyboomers?

Nick: “Wat me opvalt: Gen Z komt hard op voor haar rechten.

Gen Y’ers zijn vrij sociaal, politiek, ecologisch … geëngageerd, denk ik. Maar eigenlijk voel ik me meer verbonden met mensen die dezelfde waarden delen als ik dan met een generatie.”

Laura: “Ik merk zelfs al verschillen binnen onze eigen generatie, tussen de mensen die geboren zijn in de jaren 80 en die van de jaren 90. Maar de meeste ‘discussies’ heb ik toch met de boomers.” (lacht) Alain: “Wij zijn ontegensprekelijk de generatie van de (opkomst) van de informatica. De 1ste generatie die volledig op haar gemak was met computers en schermen. Daarin verschillen we van de generaties voor ons én na ons. De wereld van Gen Z is altijd digitaal geweest.”

LAURA 26 JAAR HOUDT VAN BOEKEN

NICK 29 JAAR HOUDT VAN VOLLEYBAL EN ARCHITECTUUR

PERSOONLIJKHEID EN RELATIES Is Gen Y meer begaan met verdraagzaamheid en inclusiviteit?

Nick: “De moeilijke zoektocht naar jezelf is van alle tijden.

Representativiteit is de sleutel. Hoe meer homoseksuele, transgen­ der, non-binaire personen … zich trots tonen, hoe meer mensen er vertrouwd mee geraken. Tegelijk vind ik het belachelijk dat je per se moet zeggen wie je bent. Een outing vind ik compleet passé.

Laura: “Voor de generaties voor ons was het leven meer uitgestippeld. Nu zijn er zoveel mogelijkheden. Ik heb het daar soms moeilijk mee. Ik heb mezelf nooit geout. Het is gewoon zo.

Waarom jezelf voorstellen op basis van je geaardheid?”

Alain: “De norm blijft een blank heterokoppel, met kinderen.

We hangen te vaak vast in clichébeelden. Dat is een rem, voor alle generaties. Voor jongeren worden culturele verschillen wel natuurlijker. Dus ik hoop (en denk) dat zij inclusiever zullen zijn.”

ALAIN 35 JAAR HOUDT VAN MUZIEK EN GESCHIEDENIS

CORONA Hoe heeft corona jullie generatie getroffen?

Nick: “De ene generatie gaat er niet beter of slechter mee om dan de andere. Maar als werkende mensen kunnen we voldoende zaken door laten lopen. Ik zou nu geen tiener willen zijn!”

Laura: “Ik heb het gevoel dat we elkaar eerder tegenwerken in een periode dat we er samen tegenaan moeten gaan.”

Nick: (knikt) “We zijn als maatschappij zo intolerant voor andermans pijn en zorgen. Zo jammer ... Iederéén voelt zich slecht.

Viseer de jongeren niet, net zomin als de ouderen.”

Alain: “In een crisis kijken we spijtig genoeg vaak naar ons eigen belang. Daarin zie ik geen verschil tussen generaties.”

Nick: “We maken meer ruimte voor onszelf en durven de dingen op hun beloop te laten. De 30'er is de nieuwe 20'er: langer onze vrijheid, later een gezin …

Laura: “Wij hebben veel meer keuze.

Maar daardoor ook keuzestress. Ik doe wat ik graag doe: ik werk en leef tussen de boeken. Maar of dat financieel haalbaar blijft?”

Nick: “Een bredere keuze betekent niet dat wij minder hard werken. Als architect in de monumentenzorg kom ik op prachtige plaatsen. Mijn werk is mijn passie, maar ik klop evengoed 60 tot 70 uur per week.”

Alain: “Wij plukken de vruchten van de inspanningen van de vorige generatie.

Onze groot(ouders) moesten vechten voor die keuzevrijheid.”

DIGITALISERING (Hoe hard) bepaalt de digitalisering jullie leven?

Laura: “Ik wilde op een moment zo veel mogelijk Facebookvrienden. Plots vroeg ik me af ‘Wie zijn die mensen eigenlijk?’

Nu neem ik er afstand van. Ik post zelden iets, maar ik volg wel wat anderen doen.” (lacht) Alain: “Vooral de generatie na ons leeft voor en door sociale media. Het aantal ‘likes’ die ze scoren, geven hen bevestiging en goedkeuring. Dat doen wij toch minder.”

Nick: “Klopt, wij ontwikkelden ons met mensen letterlijk om ons heen. Wij zijn ons fel bewust van het leven voor het internet. Nu draait het om wat je online te zien krijgt. Wij uiten onze frustratie en gevoelens bij mensen, nu wordt dat een status op sociale media.”

WIJ HEBBEN VEEL MEER KEUZE. MAAR DAARDOOR OOK KEUZESTRESS 8

GENERATIE X

en veerkrachtig. Ze slikken en blijven slikken. Ze hebben het moeilijk als ze zien dat anderen de regels aan hun laars lappen, terwijl zij net voor de oudere generaties zo hard hun best doen. Hoe langer deze crisis aanhoudt, hoe meer hun ongenoegen groeit.”

GENERATIE Hoe kijken jullie naar de verschillende generaties?

Herve: “Ik geef les aan de hogeschool en heb niet het gevoel dat ik mijlenver van de studenten sta. We denken soms anders, maar ik praat vlot mee. En jongeren zijn een pak mondiger.” (lacht) Sofie: “Ik denk dat wij iets ambitieuzer zijn dan de babyboomer-vrouwen. Mijn schoonmoeder stopte met werken na de geboorte van mijn man. Maar mede dankzij haar en haar zorg voor mijn kinderen kon ik volop voor mijn carrière gaan!”

Sven: “Vandaag gaat het er – zeker binnen het gezin – minder hiërachisch aan toe. Vroeger was mama en papa’s wil wet. Nu overleggen ouders met hun kinderen.”

Sofie: “Ja, mijn kinderen vragen niet, ze delen mee.” (lacht) Sven: “Maar jongere generaties zijn ongeduldiger. 30 jaar?

Dan moet je op de top van de carrière zijn. Wij groeiden langzamer door.”

Herve: “Zeg dan eens tegen een student dat een stage onbetaald is.” (knipoogt)

WERK EN GELD Gaan jullie anders om met geld en werk dan de latere generaties?

Herve: “Dat wel. Mijn kinderen gaan losser om met geld, ik denk langer na. Alles is ook zo bereikbaar, in 2 kliks heb je wat je wil.”

Sven: “Ik ben enorm zorgzaam. Dat kreeg ik mee van thuis. Wij zijn dan weer degenen die het eerst beseften dat werk niet het enige belangrijke is in het leven.”

Herve: “Jongeren nemen bewuster vrije tijd. Als ze werken, werken ze hard. Maar als ze vrij zijn, zijn ze écht vrij.”

Sofie: “Wij zijn de generatie van de ratrace.

We moeten met ons hoofd tegen de muur knallen voor we iets veranderen. Jongeren nemen verantwoordelijkheid op hún manier. Ze zijn feller bezig met een betere leefwereld. Ze hebben echt de goesting om dat streven zelf in handen te nemen.”

PERSOONLIJKHEID EN RELATIES Hoe gaat jullie generatie om met taboes?

Herve: “Wij accepteren vrij snel dingen. Jongeren zelf hebben schrik om openlijk zichzelf te zijn, zie ik. Er zijn ook culturele verschillen, dat verandert niet per generatie. Wat relaties betreft: iedereen is op zoek naar iemand om gelukkig mee te worden. Jonge koppeltjes gaan er even hard voor als oudere.”

Sofie: “Wordt er tegenwoordig minder gevochten voor een relatie? Misschien. Dat hangt samen met de tijdsgeest. De huishoudens van nu zijn anders dan 30 jaar geleden. Alleenstaande ouders hebben ook meer mogelijkheden.”

Sven: “Ik kan echt geshockeerd zijn als mensen haatdragend reageren. Voor mij kies je zelf hoe je het gelukkigst bent. Los van geaardheid, lichaam, huidskleur … Op dat vlak zijn wij een generatie die veel opener is geworden vergeleken met de vorige.”

SVEN 46 JAAR HOUDT VAN FIETSEN EN BARBECUEËN

SOFIE 52 JAAR HOUDT VAN LEZEN EN BEWEGEN

DIGITALISERING Is jullie generatie socialer dan de gene­ra­ ties die opgroeiden met sociale media?

Sofie: “Dankzij het internet en sociale media houden jongeren veel meer contact.

Ook als iemand verhuist bijvoorbeeld.”

Herve: “Bellen is wel niet meer in. Wij nemen makkelijk de telefoon, jongeren huiveren daarvan. Zij spreken af via berichtjes of chat.”

Sven: “Ik probeer bij mijn kinderen nog altijd communicatie onder 4 ogen te stimuleren. Ik ben net een jaar gescheiden en ik moedig hen aan om met mij te praten als er hen iets dwarszit.”

CORONA Hoe hard verandert corona onze kijk op elkaar?

Sofie: “Het stoort me dat mensen zo hard zijn voor onze jongeren. Voor ons staat alles een jaar stil. Maar jongeren missen dingen die nooit meer terugkomen! Tuurlijk moeten de ouderen en zwaksten het eerst gevaccineerd worden. Maar toon intussen wat begrip voor de jonge gasten.”

Sven: “De jeugd is wat ‘vergeten’ in de coronacrisis. Iedereen doet zijn best, iedereen maakt eens een foutje. Alleen worden die van jongeren snel uitvergroot.”

Herve: “De jongeren zijn misschien zelfs het meest verdraagzaam

HERVE 54 JAAR HOUDT VAN LOPEN

WIJ ZIJN EEN GENERATIE DIE VEEL OPENER IS GEWORDEN VERGELEKEN MET DE VORIGE 9

DOSSIER

BABYBOOMERS

WERK EN GELD Werkte jullie generatie harder dan de huidige starters?

GENERATIE Bestaat er zoiets als een generatiekloof?

Gilbert: “Wij hebben een andere visie dan jongeren. Maar veel problemen kunnen we oplossen door naar elkaar te luisteren.”

Jos: “Wij kijken vaak naar het verleden, jongeren naar wat komt.

Maar we leven in een maatschappij waarin kloven heersen: tussen generaties, tussen arm en rijk, tussen links en rechts. Dat betreur ik. Wij moeten die generatiekloof overbruggen, want je bouwt geen toekomst zonder het verleden te kennen”.

Ingrid: “Ik merk niet zo’n groot verschil met de 40'ers van vandaag, wel met de generatie daarna. Ik moest bijvoorbeeld al gaan werken op mijn 14de. Daardoor hadden wij veel vroeger levenswijsheid. Jongere generaties lijken ook bepaalde waarden, zoals beleefdheid, kwijt te raken. Dat vind ik een beetje spijtig.”

GILBERT 66 JAAR HOUDT VAN MUZIEK EN DE COMPUTER

PERSOONLIJKHEID EN RELATIES Zijn we preutser geworden?

JOS 67 JAAR HOUDT VAN WERKEN IN DE TUIN EN LEKKER ETEN

Ingrid: “Zeker niet op het vlak van homoseksuele relaties.

Voor mij maakt het niet uit op wie iemand verliefd wordt. Het is ook niet aan anderen om daarover te oordelen. En: je bent beter gelukkig in een homoseksuele relatie dan ongelukkig als heterokoppel.”

Jos: “Wij waren de generatie van de monokini, maar nu zie ik dat toch niet meer. Ik vind jongeren preutser. Waarschijnlijk heeft dat te maken met het toenemende individualisme: ze zijn veel met zichzelf bezig, willen mooi zijn en hun zwakheden niet tonen.”

Gilbert: “Anderzijds zijn er nu tv-programma’s zoals ‘Naked Attraction’, een datingshow waarin je mogelijke date in zijn of haar blootje staat. Dat kon vroeger toch niet. Ik denk dat we vooral toleranter geworden zijn.

INGRID 69 JAAR HOUDT VAN FIETSEN, PETANQUE EN TONEEL

CORONA Verscherpt corona het conflict tussen de generaties?

Ingrid: “Ja. Zij zijn misschien een mooi jaar uit hun jonge leven kwijt, maar voor ons kan het het laatste jaar zijn. Jongeren hebben ook nog zoveel contact via sociale media. Bij ons is dat minder. Wij geven de voorkeur aan een face-to-face babbel.”

Gilbert: “Ouderen missen hun dansnamiddagen, jongeren hun fuiven. Dát is corona: eenzaamheid. Die eenzaamheid zou de bepalende factor moeten zijn in de vaccinatievolgorde. Jong of oud: we hebben hetzelfde probleem.”

Jos: “Maar virologen zeggen dat we eerst de meest kwetsbaren moeten vaccineren, omdat zij het snelst in het ziekenhuis belanden. Jongeren zijn weerbaarder. Er zit een logica achter, ik vind dat we naar de experten moeten luisteren.”

Ingrid: “Een vrouw moet zich vandaag nog altijd dubbel zo hard bewijzen op de werkvloer. Ik heb wel de indruk dat wij meer werkethos en discipline hadden: ik leverde nooit half werk.”

Gilbert: ”Jongeren ook niet, maar zij doen dat op hun manier. Hun gezin komt eerst, pas dan de job. Dat is het grootste verschil.”

Jos: “Nu spreken we over het evenwicht werk-privéleven. Maar ik heb nooit het gevoel gehad dat ik gewerkt heb, omdat ik altijd bezig was met wat ik graag deed. Nu verdrinken jongeren vaak in de bureaucratie en het papierwerk. Dat gaat de verkeerde richting uit: we kijken niet meer naar mensen, alleen naar de economie en wat die zal opbrengen.”

DIGITALISERING Welke plaats neemt de computer in in jullie leven in?

Ingrid: “Ik gebruik elke dag sociale media, maar het negativisme daar steekt mij wel tegen. En ik krijg een punthoofd van al die wachtwoorden.”

Gilbert: “Ik gebruik de technologie om in contact te blijven met vrienden. Maar het valt mij op hoeveel senioren niet bezig zijn met de computer. Zo vereenzamen zij helemáál in deze coronatijd. Onze generatie heeft de digitale trein toch wat gemist.”

Jos: “Die digitale kloof tussen wie meekan en wie achterblijft gaat onze maatschappij nog parten spelen. Ik werk vaak met mail, maar ik bereik veel ouderen er niet mee. Het wordt alsmaar ingewikkelder.

Vroeger had ik stress door mijn werk, nu door de updates van computerprogramma’s of de wachtwoorden die ik vergeet.” (lacht)

WIJ MOETEN DE GENERATIEKLOOF OVERBRUGGEN. JE BOUWT GEEN TOEKOMST ZONDER HET VERLEDEN TE KENNEN 10

GEWIKT & GEWOGEN

DOOR HET CORONAVACCIN STAAN WE SAMEN STERK Paul : “Met een vaccin bescherm je jezelf én geef je anderen een vooruitzicht. Dat van een warme lente, dicht bij wie ons lief is. Zodra het kan en mag, laat ik me vaccineren.”

13 maart 2020. Doorgaans ben ik de nuchterheid zelf, maar die vrijdag de 13de maakte het wel erg lastig om níét bijgelovig te zijn. 1 jaar geleden barstte de coronahel los. Een nieuw en onbekend virus rukte op, ons land ging in lockdown. Bij ons zieken­ fonds bereidden we ons voor om enkele weken achter gesloten deuren te werken.

Enkele wéken. Wie had toen kunnen voor­ spellen hoe lang de crisis zou duren?

Een jaar om te vergeten De crisis duurt lang, te lang. Zorgverleners werken zich te pletter, ouderen raken geïsoleerd, leerlingen en studenten kijgen het hard te verduren, werknemers verlie­ zen hun job, zelfstandigen hun zaak. Door voortdurend thuiswerk vervagen de gren­ zen tussen werk en privé, ligt de werkdruk hoger en zitten we elkaar op de huid.

De balans na een jaar is schrijnend. Ik betreur de duizenden coronadoden en de vele zieken die maandenlang met klach­ ten kampen. Maar ik denk ook aan alle stille slachtoffers, alle minder zichtbare pijn, verscholen in huizen en hoofden.

Armoede, eenzaamheid, huiselijk geweld, psychisch leed … Leed waartegen geen pil of vaccin bestaat.

Een jaar om te herinneren Terwijl ik dit schrijf, breekt een waterige winterzon door de wolken. Laat ik nu, een jaar later, nog maar even bijgelovig zijn. Laat die zwakke zonnestralen op mijn gezicht de voorbode zijn van een warme lente. Laat ons ook de mooie kanten zien van dit verschrikkelijke jaar.

We genieten van de kleine dingen, we schatten menselijk contact en een sterke gezondheidszorg naar waarde, we her­ ontdekken de Belgische natuur. En … we hebben nu iets om naar uit te kijken: een veilig vaccin. Een wonderoplossing is het vaccin natuurlijk niet, want we moeten nog even doorbijten. Maar het geeft ons wel een blik op de toekomst, mét herwonnen vrijheden.

Het mooiste van al: iedereen kan zijn steentje bijdragen aan die toekomst.

‘Iedereen telt mee, altijd’, luidt de slogan van ons ziekenfonds. Neem die gerust eens heel letterlijk. Elk vaccin telt. Je als enige laten vaccineren, heeft weinig zin.

Maar als we het allemaal samen doen, dan kunnen we het coronavirus verslaan.

Zo wordt het beslist een warme lente, dicht bij wie ons lief is.

PAUL CALLEWAERT ALGEMEEN SECRETARIS SOCIALISTISCHE MUTUALITEITEN

11

Een kritische noot, een optimistische boodschap of een duidelijke stelling.

Algemeen secretaris Paul Callewaert werpt een blik op onze samenleving en brengt je graag zijn visie.

S -INFO

SNEL DIGITAAL NAAR DE VOORZORG Veilig bereikbaar blijven, ondanks corona en de lockdown(s)?

Het was en is een enorme uitdaging. Maar dankzij de digitale dienstverlening en werken op afspraak lukt ons dat.

VEILIG ONLINE MET E-MUT Onze kantoren blijven open, zowel op afspraak als met vrije toegang – uiteraard met respect voor de coronamaatregelen. Maar tegenwoordig bereiken leden met een vraag ons steeds meer via e-Mut.

zetten die trend stevig in: al 40 % van de getuigschriften van (tand)artsen krijgen we digitaal aangeleverd voor terugbetaling door ons ziekenfonds.

DIGITALE AFSPRAAK

We polsen – online, hoe kan het anders – even bij Francis Sörensen. Hij is de persoon die al die online contactmogelijkheden en efficiënte kanalen mee bedenkt, realiseert en aanstuurt.

“Limburgers spreken misschien trager, maar denken snel”, lacht Francis. “Wij nemen resoluut het voortouw in de vernieuwing, met de focus op service. Leden kunnen nu in de 43 Limburgse kantoren een digitale afspraak maken om hun vragen te bespreken.”

We bestellen allemaal weleens iets online, we ‘zien’ elkaar regelmatig via een app op onze pc of smartphone. Ook De Voorzorg en onze leden

“Natuurlijk moeten we nog wat bijschaven en verfijnen, maar we stellen vast dat meer dan

Ook online verzekeren we een vlot contact en een snelle service. Bonus? Alles verloopt erg veilig.

Een afspraak met een medewerker via ons online afsprakenplatform, een live chat, een videocall op een uur naar keuze, een mail of Facebookberichtje. Het kan allemaal.

12

Nieuw kantoor in Tessenderlo

1000 leden per week digitaal een afspraak vastleggen met een medewerker op kantoor. Ook onze medewerkers zijn enthousiast. Ze houden persoonlijk contact met de leden en kunnen in de uitdagende coronatijden alle vragen snel aanpakken.”

DE VOORZORG 3.0 “Intussen kunnen we ook nóg sneller je documenten behandelen dankzij een nieuwe manier van scannen. Drop je document voor De Voorzorg in een van onze brievenbussen en wij verwerken het binnen 24 uur. Zo zorgen we ervoor dat je centen snel op je rekening staan en dat je vragen bij de juiste medewerker terechtkomen.”

LEDEN KUNNEN NU IN DE 43 LIMBURGSE KANTOREN EEN DIGITALE AFSPRAAK MAKEN OM HUN VRAGEN TE BESPREKEN

BEZORG ONS JE E-MAILADRES EN TELEFOONNUMMER We nemen graag vlotter en makkelijker contact met je op, het liefst digitaal. Zo kunnen we kort op de bal spelen.

Bezorg ons je e-mailadres en telefoonnummer. Vul deze strook in, knip ze uit en stop het strookje in de brievenbus van je lokale kantoor van De Voorzorg. Je kan deze info ook altijd mailen naar info@devoorzorg.be.

“In Tessenderlo openden we begin november vorig jaar ons kantoor van de toekomst. We zijn heel trots dat we leden in een aangename sfeer kunnen ontvangen in een ‘private room’. Aan de balie kan je nog altijd terecht voor kleine of dringende vragen. De kiosk met ticketsysteem maakt je wegwijs in ons nieuwe gebouw. Een combinatie van goed bereikbare kantoren en een snelle digitale service, dát is De Voorzorg 3.0”, besluit Francis.

Invulstrook contactgegevens: Voornaam: .....................................................................................................

Naam: ..............................................................................................................

Rijksregisternummer: ................................................................................

E-mailadres: ...................................................................................................

Telefoonnummer: ......................................................................................

EEN VRAAG VOOR ONS?

De Voorzorg gaat discreet om met je gegevens.

Voor meer informatie in verband met het bijhouden en verwerken van jouw data verwijzen we je graag door naar de privacy­disclaimer op onze website: www.devoorzorg.be/privacy.

Maak nu je afspraak via www.devoorzorg.be/ skedify. Nog geen e-Mut? Maak snel je profiel aan via www.devoorzorg.be/e-mut.

13

Huiselijk én helemaal verstelbaar

Een verpleegbed dat een huiselijke uitstraling combineert met hoge functionaliteit? Het Arminia-model is niet alleen mooi, maar ook comfortabel. En om het bed aan te passen aan je persoonlijke wensen zijn er tal van optionele extra’s beschikbaar! Van een nachtkastje tot bedverlenging (220 cm).

Hoofd- en voeteindes in beuk met massief houten rand Eenvoudig schoonmaken onder het bed dankzij de vrije onderbouw Bluetooth-handbediening met individuele blokkeringsmogelijkheid Zetelpositie met volledige kanteling van het ligvlak

Bestel je verpleegbed vandaag nog in enkele kliks via zorgbaar.be 14

S -INFO

Opnieuw op pad met je wandelbubbel?

Of ga je voor een andere outdoorsport?

Nu de lente is aangebroken, kriebelt het om actiever te leven.

Zorgba(a)r heeft alles in huis om het seizoen fit in te zetten.

ALLES VOOR EEN ACTIEVE LENTE Na een winter binnen met minder mensen om ons heen dan gewoonlijk, snakken we met z’n allen naar de lente. Weer naar buiten. En weer bewegen! Eindelijk weer wat zon om je wandelingen op te leuken. Of je nu alleen gaat sporten of er een heuse uitstap van maakt met het hele gezin, soms kan je wel wat extra hulp gebruiken. Daarom vind je bij Zorgba(a)r niet alleen medisch materiaal, maar ook heel wat vrijetijdsartikelen.

IEDEREEN MOBIEL Wandelen in de natuur of in de eigen omgeving is enorm populair sinds de coronacrisis. Lukt het stappen niet altijd even goed, maar wil je toch graag een (korte) wandeling maken? Vraag dan aan je huisarts een voorschrift voor een rollator. Dit kan op elke leeftijd. Check ook even of je recht hebt op een terugbetaling.

Bekijk het kwaliteitsvolle aanbod van rollators, wandelstokken en rolstoelen op

de webshop van Zorgba(a)r. Je vindt er ook het medisch voorschrift dat je huisarts voor jou kan invullen. Want elke minuut beweging telt.

DE SPORTCOMEBACK Als je sportieve activiteiten tijdens de winter op een laag pitje hebben gestaan, is de lente hét seizoen om weer in actie te schieten. Wist je dat speciale fietsen, driewielers voor volwassenen en tandems ook tot het aanbod van Zorgba(a)r behoren? Hiermee kan je eropuit trekken zodra het weer je gunstig gezind is.

INDOOR IN BEWEGING Werk je liever aan je fitheid bij je thuis? Dat kan. Zorgba(a)r biedt je een ruim assortiment kwalitatieve en betaalbare sporttoestellen, zoals loopbanden, hometrainers en roeitoestellen. Ideaal om je urenlang zoet te houden tijdens die onvermijdelijke aprilse grillen.

15

LAAT JE INSPIREREN DOOR HET AANBOD Ontdek het hele assortiment van Zorgba(a)r op www.zorgbaar.be.

GEZOND HET ANTWOORD OP JE VRAGEN OVER HET CORONAVACCIN

1. Is een vaccin dat er zo snel kwam veilig en betrouwbaar?

JA “Stel: 2 mensen bouwen een auto en ze hebben dat nog nooit gedaan. Ze moeten alles nog leren, dus duurt het lang voor de auto af is. Maar vraag aan 40 ervaren autobouwers om een nieuw type auto te bouwen. En geef ze voorrang op alles. Dan zijn zij veel sneller klaar.”

“Zo was het ook bij het coronavaccin.

Farmaceutische bedrijven en onderzoekers wereldwijd werkten samen, deelden informatie met elkaar en kregen absolute voorrang op het gebied van financiële middelen, evaluatie en beoordeling … Een voorrangspositie, maar zónder stappen over te slaan.

De vaccins zijn volledig goedgekeurd qua kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid door het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA).”

“Alle vaccins die we in België geven, werken met grote zekerheid tegen een ernstige coronabesmetting of beschermen tegen een ziekenhuisopname.”

Zit je met vragen over het coronavaccin?

Loop je verloren in alle informatie? Dat is niet gek. Het zijn verwarrende tijden en er komt veel op ons af. Hallo, Pierre Van Damme? Samen met de vaccinoloog zetten we de feiten over het vaccin op een rijtje.

2. Hoe werkt het coronavaccin?

“Het vaccin stimuleert je immuunsysteem (natuurlijke afweer). Het bereidt je voor om het virus te herkennen én je tegen de infectieziekte te verdedigen. Raak je na vaccinatie besmet met corona, dan herkent je immuunsysteem het virus, is het klaar voor de aanval en beschermt het je.”

“3 coronavaccins zijn nu goedgekeurd, de goedkeuring voor een 4de zit eraan te komen.

2 daarvan zijn mRNA-vaccins, die géén afgezwakte of dode virusdeeltjes of viruseiwitten gebruiken. Ze laten ons lichaam zélf een eiwit maken dat nodig is om virussen af te weren.”

VACCINATIE 9X DE FEITEN GECHECKT 16

3. Werkt het coronavaccin tegen nieuwe (super)varianten?

JA “Virussen kunnen muteren: het genetische materiaal in het virus verandert.

Maar mutaties beïnvloeden niet per se hoe goed een vaccin tegen het virus werkt. De coronavaccins werken tegen de meestvoorkomende varianten in ons land. Tegen de Britse coronavariant beschermen ze bijvoorbeeld even goed.”

4. Kan ik mijn vaccin kiezen?

NEEN “Welk vaccin je precies krijgt, hangt af van welke vaccins er in voorraad zijn, van je leeftijd en risicoprofiel. Je kan dat niet zelf kiezen. Een groep van experten (de taskforce Vaccinatie) weet perfect welk type vaccin het beste geschikt is voor welke personen en doelgroep.

Uiteraard zal je wel weten met welk vaccin je wordt ingeënt.”

5. Veroorzaakt het vaccin gevaarlijke bijwerkingen?

NEEN “We kennen de bijwerkingen. Ze zijn dezelfde als bij andere vaccins en zijn normaal als je immuunsysteem in gang gezet wordt.

Dit komt het meest voor: • pijn op de prikplaats (meestal de bovenarm) • roodheid of zwelling op de prikplaats • algemene klachten: hoofdpijn, vermoeidheid, rillingen, koorts.”

“Maar niks ergs! De bijwerkingen zijn niet gevaarlijk en verdwijnen spontaan na 1 of 2 dagen. Een pijnstiller als paracetamol kan helpen als je te veel last hebt.

Over het algemeen zijn de vaccins tegen corona heel zuiver, met weinig bestanddelen die allergieën kunnen uitlokken.

Had je in het verleden een zware allergische reactie op een vaccin? Overleg dan eerst met je arts.”

“Hecht zeker geen belang aan foute beweringen. Neen, het coronavaccin maakt je niet onvruchtbaar. Neen, het veroorzaakt geen andere ziektes. En ja, het vaccin is halal en koosjer. Zelfs de mogelijke bijwerkingen wegen niet op tegen de bescherming. Corona is veel gevaarlijker.”

6. Mag je alle maatregelen laten varen na vaccinatie?

NEEN “Gevaccineerd en zorgeloos rondlopen? Dat zit er nog niet direct in. Naarmate meer mensen zijn ingeënt, zal de versoepeling stap voor stap mogelijk zijn. Maar ben je ingeënt, dan moet je nog altijd afstand houden en

8. Is het vaccin nodig als je al corona gehad hebt?

HOEVEEL MENSEN ZIJN GEVACCINEERD? Wanneer minstens 70 % van de Belgen zich laat vaccineren, bouwen we vol­ doende groepsimmuniteit (zie pagina 18) op om elkaar te beschermen. Je ziet hoeveel vaccins er zijn en hoeveel mensen hun 1ste en 2de prik kregen via de vaccinatieteller op de website van de overheid: www.laatjevaccineren.be.

Ook voor vaccinvragen kan je daar terecht. En een betrouwbare bron zoals je huisarts helpt je verder. Of stel je vraag via de chat tijdens ons gratis webinar (zie kader).

€

HOEVEEL KOST HET CORONAVACCIN? Niets! Het coronavaccin is gratis.

een mondmasker dragen. Waarom? In de 1ste fases zijn lang niet alle mensen gevaccineerd, dus het virus kan nog circuleren. Het duurt enkele weken voor je voldoende antistoffen aanmaakt.”

7. Wat als je een risicopatiënt bent?

“Zit je in een risicogroep, dan raden we sterk aan om je te laten vaccineren. De ziekenfondsen hebben de gegevens van mensen die meer risico lopen. Dankzij hun info en die van de huisartsen weten we wie op de lijst staat. Zit je in de risicogroep, dan krijg je een uitnodiging om voor de zomer naar een vaccinatiecentrum te gaan. In Vlaanderen zijn dat zo'n 800 000 mensen.”

"Daarnaast krijgt élke Vlaming (ook niet risico-patiënten) de komende maanden een persoonlijke uitnodiging (per brief, sms of e-mail) om zich te laten vaccineren.

Je kan bevestigen, weigeren of je afspraak verplaatsen. Op je uitnodiging staat in welk vaccinatiecentrum je ingeënt wordt.”

17

JA “Het is niet omdat je al corona hebt gehad, dat je immuun bent voor het virus! Omdat de ziekte maar tijdelijk beschermt, worden mensen die positief zijn voor COVID-19 ook ingeënt. Het vaccin kan langer bescherming bieden dan het virus. De mensen in fase 3 van de studie worden nu verder opgevolgd, zodat we concreet weten hoe lang het vaccin ons beschermt.”

9. Mag je het vaccin krijgen als je zwanger bent?

JA “De coronavaccins zijn veilig voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en vrouwen die zwanger willen worden. Ben je zwanger? Dan zijn de voordelen van een vaccin groter dan eventuele onzekerheden. Want raak je besmet met corona, dan heb je meer kans op vroeggeboorte en andere ernstige problemen. Nog een voordeel: je geeft de antilichamen die je aanmaakt dankzij het vaccin door aan je ongeboren baby. Ben je zwanger en loop je een hoger risico om in contact te komen met corona (je bent bijvoorbeeld zorgverlener)? Of heb je een onderliggende ziekte en zit je in een risicogroep? Dan raden we het vaccin aan."

De redactie van dit artikel werd afgesloten op 3 maart 2021. De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment actueel was en bevestigd werd door de experten en de overheid.

ZELF NOG VRAGEN? SCHRIJF JE IN VOOR ONS GRATIS WEBINAR Neem deel aan ons gratis webinar met vaccinoloog Pierre Van Damme. Samen met andere experts beantwoordt hij je belangrijkste vragen. Alles over de werking en veiligheid van het vaccin helder uitgelegd. | Wanneer? 29 en 30 maart, 19.30-20.30 uur | Schrijf je in: www.devoorzorg.be/coronavaccin.

IN DE KIJKER VACCINEREN, VOOR JEZELF ÉN ANDEREN

MET Z’N ALLEN TÉGEN CORONA MET HET VACCIN

Kreeg jij al een coronavaccin? Of ben je binnenkort aan de beurt? Stilaan maken we meer en meer antistoffen tegen het virus dankzij het vaccin. Zo beschermen we niet alleen onszelf, maar ook alle mensen in onze omgeving. Kortom: 1 voor allen, allen tegen corona!

Mohammed WE MOETEN VOOR ELKAAR ZORGEN MOHAMMED 33 JAAR ZORGKUNDIGE IN EEN WOONZORG­ CENTRUM

“Het woonzorgcentrum waar ik werk, werd zwaar getroffen door corona. We verloren veel mensen.

Dat was hard. Intussen kregen alle bewoners hun vaccin. Bijna niemand twijfelde. Meer nog, bijna iedereen vroeg erom.”

“Ik ben intussen ook gevaccineerd. Toen ik mijn vaccin kreeg, was ik opgelucht. Ik voel me weer veilig. Op het werk was ik altijd voldoende beschermd, maar daarbuiten heb ik me best onveilig gevoeld. Bijwerkingen had ik totaal niet.

Enkele collega’s hadden lichte koorts en voelden zich wat moe, maar niks ergs. We kregen vooraf trouwens een bijscholing over vaccinatie en het coronavaccin. En ik heb zelf research gedaan.

Blijven leren en info opzoeken hoort bij een job in de zorgsector.”

“Ik wil iedereen echt oproepen om zich te laten vaccineren. Voor mij is het simpel: met het vaccin bescherm je tweemaal: jezelf en de mensen rond jou. Ik werk dagelijks met oudere mensen. Het is mijn taak om aan hen te denken en hen te beschermen, vind ik. Maar ik zie het ook breder. We moeten toch allemaal voor elkaar zorgen, niet?”

18

WAAROM VACCINEREN TEGEN CORONA? Vaccinoloog Pierre Van Damme legt uit.

“Voor virale infecties zoals corona hebben we weinig doeltreffende behandelingen.

Een vaccin is onze enige kans om de zware gevolgen tegen te gaan. Corona verdwijnt niet vanzelf, verspreidt zich snel en maakt veel (dodelijke) slachtoffers.

De belangrijkste opdracht is zo snel mogelijk groeps­ immuniteit bereiken.

Wat wil dat zeggen?

Dat we het virus klem zetten. We vaccineren zóveel mensen dat het zich niet meer kan verspreiden en niet meer kan overleven.”

Liliane HET VACCIN IS CRUCIAAL VOOR MIJN GENEZINGSPROCES

Hannelore

LILIANE 66 JAAR MET PENSIOEN, IN BEHANDELING VOOR BORSTKANKER

ALS EXPERTEN HET VACCIN AANRADEN, WÉÉT JE DAT HET VEILIG IS “Mijn 1ste coronavaccin kreeg ik eind januari, het 2de zo’n 3 weken later. Ik had er het volste vertrouwen in. Als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het vaccin aanraadt, weet je dat er genoeg wetenschappelijk bewijs is voor de efficiëntie en veiligheid. Die nemen geen risico’s, hoor.”

HANNELORE 31 JAAR HUISARTS

“Ik kreeg een oproep, moest me online aanmelden en kreeg een dag en tijdstip waarop ik in het vaccinatiecentrum moest zijn. Daar kreeg ik een nummer en wachtte ik mijn beurt af. De inenting zelf is een klein prikje, meer niet. Nadien blijf je nog een kwartiertje voor controle. Ik heb geen enkele bijwerking gevoeld.”

“Op het moment dat ik gevaccineerd werd, voelde ik me licht euforisch! (lacht) Het afgelopen jaar was erg zwaar. Ik kwam bijna dagelijks in contact met coronapatiënten. En al volgde ik strikt alle veiligheidsvoorschriften, toch had ik schrik om besmet te geraken.”

“Ik ben ook enorm opgelucht dat ik mijn patiën­ ten weer zorgelozer kan behandelen. Ik hoop dat de vaccinatie verder vlot verloopt en dat we snel zoveel mogelijk mensen inenten. Ik zie in mijn praktijk soms ongeruste mensen met vragen over het vaccin, maar ik stel hen gerust, ook vanuit mijn eigen ervaring. Alle juiste informatie vind je ook op www.laatjevaccineren.be. Nu is het belangrijk dat we solidair zijn en niet alleen onszelf, maar ook de anderen beschermen.”

19

“Ik ben momenteel in behandeling voor borstkanker. Voorlopig kreeg ik nog geen vaccin, maar ik verwacht binnenkort een uitnodiging. Mijn belangrijkste doel is om die kanker te overwinnen.

Het coronavaccin beschouw ik als een cruciale stap in mijn genezingsproces. Mijn omgeving heeft ook veel schrik om zelf besmet te geraken en mij te besmetten. Dat zou gevaarlijk kunnen zijn, omdat ik op dit moment een lage weerstand heb.

In dat opzicht hoop ik dat zoveel mogelijk mensen zich laten vaccineren en dat we snel die groeps­ immuniteit kunnen bereiken.”

“Net als zovelen hunker ik naar die herwonnen vrijheid. Ik wil zo graag mijn kinderen en kleindochter, de rest van de familie en vrienden weer ‘live’ zien. Twijfels over het coronavaccin heb ik niet. Ik heb er het volste vertrouwen in dat alle nodige tests zijn gebeurd om de veiligheid te garanderen. Alleen de informatie over het vaccin en de vaccinatieprocedure vond ik soms wat verwarrend, maar ergens is dat begrijpelijk als je ziet hoe snel iedereen moet schakelen.”

IN DE KIJKER

Steven “IK ZIE HET VACCIN ALS EEN MORELE PLICHT” “Corona treft ons allemaal, zonder uitzondering.

Als een vaccin ons kan helpen om er immuun tegen te worden, lijkt me zo’n inenting een kleine moeite. Zelf heb ik diabetes type 1. Ik heb dagelijks 5 tot 6 spuitjes nodig om mijn insuline­ gehalte op peil te houden. Voorlopig sta ik niet op de lijst die met voorrang ingeënt wordt. Dat hangt vooral samen met mijn leeftijd. Mijn oma van 95 die bij me inwoont, wordt binnenkort gevaccineerd. Zij kreeg al een uitnodiging én de nodige info van onze huisarts.”

“Als het mijn beurt is, zal ik geen moment twijfelen. Door het vaccin bescherm ik niet alleen mezelf, maar ook de zwakkeren. In dat opzicht beschouw ik het coronavaccin bijna als een morele plicht. Zo voel ik het aan. Twijfelen over de werkzaamheid van het vaccin doe ik niet. Ik geloof enorm in de medische wetenschap en de controle die er is.”

STEVEN 38 JAAR BEDIENDE EN DIABETESPATIËNT

Sandra SANDRA 43 JAAR VERPLEEGKUNDIGE EN PRAKTIJKMENTOR

“Je zou je kunnen afvragen of de ontwikkeling van het vaccin niet te snel is gegaan, en of het veilig is.

Maar bedenk even hoeveel (extra) geld en tijd werden ingezet! Ik kijk uit naar het moment dat alle risicogroepen en aansluitend hopelijk zoveel mogelijk Belgen gevaccineerd zullen zijn. En heb alle vertrouwen in een goede afloop.”

“AFTELLEN NAAR HET VACCIN” “Vorig jaar kreeg ik zelf corona en een 2de besmetting wil ik vermijden. Maar vooral: ik zie elke week een honderdtal verschillende patiënten, die bijna altijd een verzwakt immuunsysteem hebben.

Daarom is het des te belangrijk dat wij zo weinig mogelijk risico lopen om besmet te geraken en om onze patiënten te besmetten. Ik tel echt af naar het vaccin.”

“Na mijn vaccinatie blijf ik wel een mondmasker dragen en mijn handen ontsmetten. Maar ik hoop toch wat geruster te kunnen werken. Ook voor onze patiënten is dat belangrijk, ik merk dat ze steeds vaker vragen of wij al aan de beurt zijn voor het coronavaccin.”

MEER WETEN OVER HET CORONAVACCIN? Vaccins zijn onmisbaar voor onze gezondheid.

Ook het coronavaccin. Zit je met vragen? Alle antwoorden vind je op de website van de overheid: www.laatjevaccineren.be.

Meer info over risicopatiënten: www.devoorzorg.be/coronavaccin.

20

S -INFO

KEUKENPRET IN DE PAASVAKANTIE Vakantie? Dat betekent entertainment voorzien voor de kinderen. En voldoende lekkere snacks. Sla 2 vliegen in 1 klap en duik samen met je kroost de keuken in.

HARTIGE EIERMUFFINS VOOR GROOT EN KLEIN INGREDIËNTEN (voor 4 muffins)

KINDVRIENDELIJKE ASPERGESOEP INGREDIËNTEN (voor 4 personen)

• 3 eieren • 1 lente-ui • 2 handjes groenten naar keuze (doperwten, courgette, champignons ...)

• 4 kerstomaatjes

• 1 preistengel • 1 mager • 2 bussels groentebouillon­ witte asperges blokje • Kervel of peterselie • Peper en zout

BEREIDINGSWIJZE 1. Schil de asperges en breek de houtachtige uiteinden eraf. Bewaar de schillen en uiteinden. Snijd de kopjes van de asperges en houd ze apart. Snijd de stengels in kleine stukjes.

2. Doe de schillen en uiteinden in een pot met 1,5 liter water en breng dat aan de kook. Voeg er de aspergepunten bij en laat 5 minuten garen. Neem de punten er weer uit en houd ze apart. Zeef de bouillon en druk de schillen goed uit.

3. Snijd intussen de preistengel in heel fijne ringen. Stoof ze glazig in een soeppot met wat olie.

4. Voeg er de stukjes asperge bij en overgiet alles met de bouillon. Laat 10 minuten koken. Mix de soep en giet ze eventueel door een zeef.

5. Verwarm de soep tot net vóór het kookpunt. Breng ze op smaak met peper en zout. Voeg de aspergepunten toe, maar laat de soep niet meer koken!

6. Verdeel de soep over de borden plukje kervel of peterselie.

BEREIDINGSWIJZE

HEERLIJKE HAVERMOUTPANNENKOEKEN MET BANAAN INGREDIËNTEN (voor ongeveer 5 pannenkoeken) • 100 g havermout • 3 eieren • 250 ml melk • 1 banaan

1. Verwarm de oven voor op 180 graden en smeer een muffinvorm in met olie of bakspray.

2. Snijd de lente-ui en de andere groenten in kleine stukjes of blokjes.

3. Verdeel de groenten over de 4 muffinvormpjes.

4. Klop de 3 eieren luchtig in een kom.

5. Verdeel het eiermengsel over de 4 muffinvormpjes met de groenten.

6. Bak de muffins in 30 minuten gaar. Laat ze nog even afkoelen in de oven en …. smullen maar.

BEREIDINGSWIJZE 1. Meng alle ingrediënten goed in een maatbeker met een staafmixer.

2. Doe een klein beetje olie (bijvoorbeeld maisolie) in een pan.

3. Giet het pannenkoekenbeslag in de pan en laat aan beide kanten ongeveer 2 minuten bakken.

4. Serveer de havermoutpannenkoeken met honing en stukjes banaan. Of kies een andere soort fruit.

TIP: deze pannenkoekjes smaken ook erg lekker met kwark (de grovere versie van plattekaas).

21

EXTRA INSPIRATIE? Heb je de smaak te pakken? Meer ideetjes voor recepten vind je op www.devoorzorg.be/recepten

MEER OM HET LIJF LEVEN MET EEN AUTO-IMMUUNZIEKTE: ALS JE ZIEKTE ONZICHTBAAR IS

EEN LICHTJE OP ELKE PIJNPLEK?

DAN FLIKKER IK ALS EEN KERSTBOOM Ze zien er niet ziek uit, maar ze zijn het wel: mensen met een autoimmuunziekte lijden vaak in stilte.

Het is vooral aan de binnenkant dat de aandoening schade aanricht. “Een ‘onzichtbare’ ziekte, maar eentje met een enorme impact op ons leven”, weten Karine en haar zoon Robin, die allebei aan de ziekte van Bechterew lijden.

D

De ziekte van Bechterew of spondyloartritis is een vorm van ontstekingsreuma, waarbij vooral de pezen en de gewrichten van de rug, heupen, schouders en knieën ontstoken raken.

Karine & Robin 52 & 22 JAAR ZIJ HOUDT VAN GEZELLIG TAFELEN, MENSEN HELPEN EN LOTGENOTENCONTACT. HIJ HOUDT VAN GAMEN

VIRTUELE DODENTOCHT “Als jonge vrouw had ik voortdurend overal pijn en was ik constant moe. Mijn huisarts hield jarenlang vol dat het om een infectie ging”, vertelt Karine (52). “Ik was net geen 40 toen de juiste diagnose werd gesteld. Zo ging veel kostbare tijd verloren, want hoe vroeger je de behandeling start, hoe sneller de ziekte stabiliseert.”

Genezen van de ziekte van Bechterew kan niet, maar je kan de ontstekingen afremmen. “Ik krijg medicatie en ik ga naar de kinesist. Daardoor is mijn levenskwaliteit enorm verbeterd. Ik moet blijven bewegen of mijn lichaam verstijft, letterlijk.

22

DE MEEST VOORKOMENDE AUTO-IMMUUNZIEKTES 1. Reumatische aandoeningen, zoals de ziekte van Bechterew (volgens recente cijfers zal liefst 1 op de 2 Belgen ooit last hebben van een of andere vorm van reuma).

2. Te traag of te snel werkende schildklier.

3. Aandoeningen aan het maagdarmstelsel, zoals coeliakie en de ziekte van Crohn.

4. Bindweefselziekten, zoals lupus.

5. Huidziekten, zoals vitiligo en psoriasis.

6. Ontstekingen in de bijnier.

Daarom zit ik ook in een zwemgroep, de Watertrappers. En ik deed mee aan de virtuele Dodentocht. Je kiest zelf je afstand, minimum 100 kilometer. Die wandel je alleen of in groep in 3 maanden tijd.”

ONZICHTBARE ZIEKTE Maar haar ziekte beperkt Karine natuurlijk wel. “Ik heb krukken nodig en gebruik een scootmobiel. We hebben thuis ook een traplift geïnstalleerd. Een auto-immuunziekte beheerst je leven. Als ik mensen tegenkom die ik al lang niet meer heb gezien, schrikken ze. ‘Amai, zit jij al in een scootmobiel?!’, hoor ik dan.”

“Als er lichtjes zouden branden op elke plek waar ik pijn heb, dan liep ik rond als een kerstboom” (lacht). Maar omdat het een ‘onzichtbare’ ziekte is, is er niet altijd evenveel begrip. “Ik heb een parkeerkaart voor personen met een handicap.

Maar als ik mijn auto op een plek voor personen met een handicap zet, krijg ik weleens boze blikken. Ook mijn 1ste man toonde geen medeleven als ik een afspraak moest afzeggen, omdat ik te veel pijn had. Gelukkig heb ik nu wél een heel begripvolle partner”, knikt Karine.

“Ik heb veel steun aan lotgenoten, want de mensen die je het best begrijpen, zijn

zij die het zelf hebben. Daarom engageer ik me ook voor de VVSA, de Vlaamse Vereniging voor SpondyloArtritis.”

EROVER SPREKEN MAAKT REËEL Bij een reumatische aandoening denk je misschien eerder aan oudere mensen.

Maar ook jongeren kunnen het krijgen.

Karines zoon Robin (22) kan erover meepraten. Hij was amper 13 jaar toen ook bij hem spondyloartritis werd vastgesteld.

Dat is jong voor zo’n diagnose, maar door de medische geschiedenis van zijn moeder legden de dokters snel de link.

“Eerlijk? Ik heb er niet zoveel last van”, zegt hij. “Ik wil ook het liefst ‘normaal’ behandeld worden. Daarom vind ik het moeilijk om erover te praten: erover spreken maakt de ziekte reëel.”

IK HEB VEEL STEUN AAN LOTGENOTEN, WANT DE MENSEN DIE JE HET BEST BEGRIJPEN, ZIJN ZIJ DIE HET ZELF HEBBEN PIJN IS ER ALTIJD “Het is jaren geleden dat ik nog een echte opstoot had. Ik heb niet het gevoel dat ik dingen mis omdat ik Bechterew heb.

Ik werk bijvoorbeeld als ziekenvervoerder en dat gaat perfect. Natuurlijk heb ik pijn, en die pijn is er altijd, maar ik klaag daar niet over.”

“Omdat mijn diagnose op jonge leeftijd is gesteld en ik meteen de juiste behandeling kreeg, is de reuma gestabiliseerd. Weinig mensen weten dat ik ziek ben, en zij die op de hoogte zijn, zijn gelukkig begripvol. Aan mijn vriendin heb ik het verteld en zij ziet geen enkele reden waarom we niet samen gelukkig kunnen worden. Ik probeer een zo gewoon mogelijk leven te leiden”, besluit Robin.

23

EEN LICHAAM DAT ZICHZELF AANVALT Wat is een auto-immuunziekte?

Professor Philippe Carron, hoofd van de dienst Reumatologie van het UZ Gent, legt uit. “Bij een auto-immuunziekte is je immuniteitssysteem in de war. Je afweersysteem weet niet goed meer wat lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen zijn. Daardoor valt het lichaamseigen structuren aan, zoals gewrichten, schildklier of darmen.”

“De impact op het leven van de patiënt kan groot zijn, op fysiek, mentaal, sociaal en professioneel vlak. Door nachtelijke pijnen en chronische ontstekingen zijn patiënten vaak vermoeid, waardoor ze minder goed functioneren.”

“Auto-immuunziekten zijn goed te behan­ delen. 30 jaar geleden waren er alleen ontstekingsremmers. Nu zijn er biologi­ sche therapieën, zoals TNF-blokkers. TNF is een belangrijk eiwit in ons afweer­ systeem. Bij reuma is dit eiwit overactief.

Het gevolg? Ontstekingsreacties. Door dat eiwit zoveel mogelijk te binden, worden ontstekingen afgeremd of soms volledig geblokkeerd.”

“Helaas kennen we de ware oorzaak van deze ziektebeelden nog niet volledig, waardoor we ze niet kunnen genezen en je vaak blijvend medicatie nodig hebt.”

Meer info: www.spondylitis.be en www.reumanet.be

TERUGBETALING VOOR REUMAPATIËNTEN Als reumapatiënt krijg je een tegemoetkoming van ons ziekenfonds voor de medische behandelingen en geneesmiddelen die voor jou van belang zijn. Alle info over onze terugbetalingen vind je op www.devoorzorg.be/ terugbetalingen-reuma.

S -INFO

S-PLUS-REISLUST OF VAKANTIE-VIBEZ?

24

Linksboven: Jason, linksonder: Anita en Sylvain

Jason: “Ik kreeg een brief waarin stond dat vibez toffe animatoren zocht om hun vakanties te begeleiden. Het leek me wel leuk, dus heb ik me meteen ingeschreven voor de animatorcursus.”

Hoe lang geleden was dat?

En wat onthoud je ervan?

Anita en Sylvain: “Oh, ik denk dat we al zo’n 15 jaar meegaan. We begonnen met de vakanties naar Relaxhoris en nadien is S-Plus deel geworden van onze vakantiegewoonte. Weet je dat we enkele weken geleden zelfs nieuwjaarswensen ontvingen van het Italiaanse hotel waar we in 2017 verbleven? We hebben veel mooie herinneringen aan onze reizen met S-Plus.”

In 2020 gingen we met z’n allen minder op vakantie, maar in 2021 kunnen we die achterstand hopelijk inhalen. Op S-Plus en vibez kan je alleszins rekenen voor leuke reizen en onvergetelijke kampen.

Anita en Sylvain (allebei 75) uit Borgloon nemen al jaren deel aan de (bus)reizen van S-Plus Limburg.

Jason (20) is animator bij vibez, dat kinder- en jeugdkampen aanbiedt. Wordt het je 1ste avontuur als plusser of jongere? Deze 3 ervaren vakantiegangers geven je een idee van wat je mag verwachten.

Hoe ontdekte je de vakanties van S-Plus en vibez?

Anita en Sylvain: “Vooral het mooie aanbod wekte onze interesse. En de prijzen, want die zijn in vergelijking met andere bekende reisorganisatoren zeer schappelijk. Bovendien zijn de uitstappen inbegrepen en is de annuleringsverzekering niet te duur.”

25

Jason: “4 jaar geleden volgde ik de animatorcursus. Toen was ik wat verlegen om nieuwe vrienden te maken, maar intussen leerde ik de leukste mensen kennen via vibez. Je kan gewoon jezelf zijn, je maakt nieuwe vrienden en je amuseert je keihard!”

Welke (reis)plannen hebben jullie nog?

Anita: “Ik zou heel graag Berlijn of Dresden bezoeken op een volgende reis. Er staan zo veel mooie, indrukwekkende gebouwen. En de natuur in Duitsland is prachtig.”

Jason: “Ik ben vooral benieuwd naar de paas­ vakantie, want dit jaar ga ik voor hoofdanimator! Ik denk dat ik klaar ben om die stap te zetten. Hopelijk ontdek ik weer heel wat nieuwe dingen.”

ZIN IN EEN PLEZANTE VAKANTIE? Nog plek vrij in je agenda voor een leuke trip?

Surf naar www.vibez.be of www.s-plusvzw.be, en maak je keuze!

TABOE ALS JE BEWUST KIEST VOOR EEN KINDJE MET HET SYNDROOM VAN DOWN

VAN MIJN ROZE WOLK KEIHARD OP DE GROND GEDONDERD

I

November 2017. Jolien en Dries weten met hun geluk geen blijf. 2 streepjes op de zwangerschapstest: een baby! Enkele weken later kleurt de roze wolk donkergrijs. De NIPT (zie kader) wijst uit dat hun kindje het syndroom van Down heeft. Er wacht hen een zware keuze: de baby houden of laten gaan.

In de woonkamer speelt een vrolijk kereltje van 2,5 jaar, Léon. “Léon blijft ons 1ste en enige kindje. Dat heeft niets te maken met het feit dat hij het downsyndroom heeft. Het voelt goed met ons drietjes”, zegt Jolien.

2 KEER TRANEN “Op een ochtend in 2017 stond ik op met de drang naar een kindje. Liever vandaag dan morgen” (lacht). “Toen ik de positieve test zag, was ik zo blij! Tranen van geluk. Ik zat op een megaroze wolk. De echo op 12 weken was prima. Of we een NIPT wilden? Zeker. Maar vooral omdat we zó nieuwsgierig waren naar het geslacht. Aan een slecht resultaat dachten we niet.”

Maar het resultaat wás afwijkend. “Ik was alleen toen de gynaecoloog belde.

‘Ik heb geen goed nieuws. De uitslag wijst op het syndroom van Down’, klonk het. Mijn wereld stond stil. Ken je die dramatische huilscènes in films?

Zo was het. Meer dan een halfuur lag ik te snikken voor ik Dries kon bellen.”

HET KAN ANDERS “1 keer hadden we erover gesproken, tussen de soep en de patatten.

‘Syndroom van Down, dan halen we het weg.’ Daar zit je dan, voor de gynaecoloog met dat zinnetje in je achterhoofd”, herinnert Jolien zich.

26

Jolien Steels 27 JAAR HOUDT VAN KOFFIE MET GEBAK, EEN BOEK IN DE HAND EN LOPEN IN DE NATUUR

NIPT: WEL OF NIET? De NIPT (niet-invasieve prenatale test) spoort de meest frequente chromosoomafwijkingen op, zoals onder andere het syndroom van Down (trisomie 21).

De NIPT ...

• ... onderzoekt het DNA van je baby.

• ... heeft enkel een bloedstaal van de mama nodig. Geen risico voor jou of je ongeboren kindje.

• ... kan ten vroegste op 12 weken.

• ... heeft een gevoeligheid van meer dan 99 %: meer dan 99 op de 100 kinderen met downsyndroom worden opgespoord.

• ... wordt terugbetaald door je ziekenfonds. De test kost 268,67 euro. Slechts 8,68 euro daarvan betaal je zelf (of niets, als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming).

Meer info vind je op www.devoorzorg.be/ terugbetaling-nipt

“Dan kwam de maatschappelijk werkster. Voor haar heb ik alleen maar lof. We werden goed opgevangen, met veel begrip en we kregen alle info.

Maar ze dringen je geen enkele keuze op."

"Het enige wat ik (achteraf) spijtig vind, is dat ze je niet echt laten zien hoe het anders kan. Namelijk wat als je kiest voor een kindje met Down? En weet je wat? Intussen kenden we nog altijd het geslacht niet! Pas op het einde van het gesprek vroeg ik: ‘Is het nu een jongen of een meisje?’”

MISSCHIEN EEN FOUTJE …

Het jonge koppel moet verwerken. “Dries en ik gingen er anders mee om. Hij is gesloten en trok zich terug. Ik ben erg open en moet kunnen praten.

Omdat we het zo verschillend verwerkten, vielen er soms harde woorden. Je botst tegen elkaar aan.”

“Ik begon op te zoeken over het syndroom van Down. Ik zag confronterende dingen, maar evengoed mooie verhalen. Ik wilde weten wie er in mijn buik groeide. Om 100 % zeker te zijn, wilden we zeker een vruchtwaterpunctie. Ergens hoopte ik dat er een foutje was gebeurd bij de NIPT …”

ERVOOR GAAN? “In die tussenperiode kwam ik in contact met een mama van een meisje met Down. We spraken af, ik zag haar en het voelde meteen goed. Ik mocht alles vragen en kreeg een eerlijk antwoord. Ik zag wat een fantastische, pittige dochter ze had. Voor mij de 1ste stap richting de keuze om mijn kindje te houden”, knikt Jolien.

“Als mama denk je sowieso anders over het afbreken van een zwangerschap. Ik liet Dries weten dat ik enkel mét hem een kindje wil, maar geen van ons beiden zette de andere onder druk. Dan, stilaan, stelde Dries zich ook open voor het idee om ervoor te gaan.”

GEZOND KINDJE 16 weken zwanger. De vruchtwaterpunctie bevestigde: een jongetje met het downsyndroom. “Hoe verder je bent, hoe meer je je hecht aan dat wezentje in je buik.

Ik voelde ook de 1ste ‘plofjes’. Alsof hij wilde zeggen: ‘Joehoe, ik ben hier! En jij wil mij weghalen?’”

Het stel ging naar het UZ Brussel voor uitgebreide tests. “Als bleek dat het hartje gezond was en er geen

27

TABOE andere ‘foutjes’ waren, zouden we de baby houden. Ik wilde mijn kindje zo graag. Toen we zagen dat er geen hartproblemen waren, kon ik eindelijk ademhalen.”

“Maar hoe ouder hij werd, hoe meer energie het vroeg om mijlpalen te halen. Op zijn buik liggen, vaste voeding eten, zitten …

Hij lag ook een paar keer in het ziekenhuis door zijn gevoelige luchtwegen, een gevolg van zijn extra chromosoom.”

“Voor de ene is gezond: 10 vingers en 10 tenen. Voor de andere is een extra chromosoompje oké. In mijn ogen is Léon gezond. Hij stapt net, het gaatje in zijn hart groeide toe. Hij had wat luchtwegenproblemen, maar die zijn verdwenen”, zegt Jolien.

TOON HET ZOALS HET IS Op Instagram (@newyoungmomintown) toont Jolien eerlijk hoe het eraan toegaat. “Kinderen zijn soms ‘kleine fuckers’, zoals Siska Schoeters zegt” (lacht). “Ik wil ook laten zien hoe het is als mama van een zorgenkindje. En hoe Léon alles beleeft. We hebben onze zware, maar ook onze prachtige momenten.”

WAAR IS DIE EXPLOSIE VAN VERLIEFDHEID? Na 20 weken klimt Jolien weer op haar roze wolk. “We knepen ertussenuit naar Lissabon. Toen kwam mijn buikje ook piepen.

Alsof Léon wist dat hij zich mocht laten zien. Vanaf dan had ik een zalige zwangerschap. Met extra veel echofotootjes, door de opvolging in 2 ziekenhuizen”, lacht ze.

“Er zijn gelijkenissen met gezinnen ‘zonder Down’, maar er zijn veel uitdagingen die andere gezinnen niet kennen. Soms is het belastend. Niet Léon, wél het syndroom. Maar ik krijg veel steunende reacties. Van mama’s van kindjes met of zonder rugzakje.”

Juli 2018, de bevalling. “Als je kindje op jou ligt, gaat er niets dan liefde door je heen … zeggen ze. Maar ik voelde het niet.

Léon keek me meteen aan en dat kwam hard binnen. Zijn oogjes waren zo uitgesproken amandelachtig. Ik was trots, zag hem graag en vond hem een heel mooi kindje, hé! Maar die explosie van verliefdheid was er niet. Oh, ik voelde me schuldig …”

ONZE LÉON, MET EEN RUGZAKJE “Had het makkelijker gekund? Ja. Ik kan vloeken en sakkeren.

Zouden we het anders willen? Nee. Door Léon en zijn rugzakje veranderde onze kijk op het leven, kwamen er nieuwe vriendschappen, versterkte onze band en die met familie. Verder zijn we ook maar een mama en een papa met een levendige kleuter.”

DROOMBABY EN MIJLPALEN Jolien had tijd nodig. Om kennis te maken met Léon. Om de hormonen te laten uitrazen. “Dries had minder moeite. Hij liep te pronken met zijn zoon. Ja, ik koos voor Léon, mét het syndroom van Down. Maar mijn hoofd en hart moesten samenkomen. Dat gebeurde pas toen we thuiskwamen.”

“Met 1 ding heb ik het wel lastig: Léon zien vechten met zichzelf. Het feit dat het hem altijd dat tikkeltje meer moeite kost, doet soms pijn. Ik heb ervoor gekozen. Maar Léon niet. Toch willen we hem voor geen geld ter wereld anders. Hij ís het syndroom van Down niet, maar hij zou onze Léon niet zijn zonder”, besluit Jolien.

“Léon was in feite een droombaby. Drinken kostte hem moeite, dus hij sliep liever dan hij at. Toen hij flesjes kreeg, werd hij actiever en alerter. Ik heb die 1ste maanden vooral keihard genoten van mijn boeleke. In het begin deed hij alles zoals andere baby’ tjes: lachen, ontdekken, spelen ...”

ONTDEK ONZE GEBOORTEVOORDELEN Als toekomstige ouder staat je een geweldige ervaring te wachten.

Maar je hebt ook je handen vol, dus een beetje extra steun is altijd meegenomen. Ontdek alles over onze uitkeringen en geboortevoordelen, kraamzorg, vroedvrouwen … op www.devoorzorg.be/zwangerschapgeboorte-en-adoptie.

28

Fanny 56 JAAR WERD IN HET DAGZIEKENHUIS OPGENOMEN VOOR EEN PIJNBEHANDELING

“Rugpijn achtervolgt mij al 2 jaar. Het wordt steeds erger, nu heb ik continu pijn”, vertelt Fanny. “Soms kan ik nog moeilijk bewegen.” Kinesitherapie hielp niet, dus probeerde ze infiltraties. Eigenlijk is een operatie aan een hernia nodig.

“Maar dat stel ik uit tot het niet meer houdbaar is. Zowel mijn moeder als mijn oma stierven tijdens een operatie.”

FANNY: “NEEM GEEN EENPERSOONSKAMER VOOR EEN DAGOPNAME”

HOEVEEL BEDROEG FANNY’S ZIEKENHUISFACTUUR?

€ 407,61

(totale factuur)

- € 221,80

(terugbetaling wettelijke ziekteverzekering)

- € 185,81

(terugbetaling KliniPlanPlus)

€ 0 (zelf betaald) + € 37,16 Van haar hospitalisatieverzekering KliniPlanPlus kreeg Fanny € 37,16 extra of 20 % van haar terug­betaling.

Daarmee kan ze eventuele kosten voor en na haar ingreep betalen, zoals medicatie, verzorging, raadplegingen ... Meer weten? www.kliniplan.be**

Voor haar infiltratie werd ze opgenomen in het dagziekenhuis. “Achteraf gezien had ik nooit een eenpersoonskamer mogen kiezen”, bekent ze. “Ik dacht dat de ingreep zwaarder zou zijn en wilde wat privacy en rust. Maar de ingreep viel best mee en ik ben nog geen 10 minuten in ‘mijn’ kamer geweest. Ik heb uren doorgebracht in een grote zaal met gordijntjes tussen de bedden.”

Voor een eenpersoonskamer rekent het ziekenhuis supplementen* aan. Daardoor zwelt een factuur van nog geen 40 euro makkelijk aan tot 200 euro voor eigen rekening. Fanny’s advies? “Kies bij een dagopname nooit een eenpersoonskamer.

Het is het niet waard.”

* De kamer- en ereloonsupplementen na keuze voor een eenpersoonskamer worden de eerste 5 jaar na aansluiting bij een gelijkaardige mutualistische verzekering niet vergoed, indien het een hospitalisatie betreft die een gevolg is van een vooraf bestaande aandoening. Fanny is meer dan 5 jaar aangesloten bij KliniPlanPlus en krijgt bijgevolg haar supplementen wel terugbetaald door KliniPlanPlus. | ** KliniPlan en KliniPlanPlus zijn hospitalisatieverzekeringen die aangeboden worden door De Voorzorg, verzekeringsagent van VMOB SOHO, verzekeringsmaatschappij toegelaten onder het nr. 350/01 om de tak 2 ‘ziekte’ uit te oefenen. De verzekeringsproducten zijn onderworpen aan het Belgisch recht. De algemene voorwaarden KliniPlan en KliniPlanPlus hebben voorrang op de bepalingen in dit artikel. De gedetailleerde informatie zijn terug te vinden in de productfiche op onze website www.kliniplan.be.

180° STOTTEREN: ALS EEN BEPERKING EEN KRACHT WORDT

Woorden komen er niet altijd vlot uit.

Een telefoongesprek wordt soms een ware strijd.

Praten voor een publiek, help! Dat is stotteren.

Toch hoeft het geen onoverwinnelijk obstakel te zijn. Het bewijs? Charlotte en Zeger, die mét hun spraakstoornis hun dromen najagen.

DÚRF TE STOTTEREN

Charlotte

STOTTEREN WERKT EERDER IN MIJN VOORDEEL Charlotte (22) stottert van kinds af aan. In 2020 stampte ze ‘Trust Your Ssstruggle’ uit de grond, een platform voor mensen die stotteren. De Instagramaccount is gekoppeld aan een podcast die stotteren bespreekbaar wil maken. “Mensen die stotteren denken soms dat ze énkel hun spraak­ probleem zijn. Het tegendeel is waar”, weet Charlotte.

DURVEN STOTTEREN “Het is niet simpel om te leven met stotteren. Toch ben ik er ook dankbaar voor. Ik heb er veel door geleerd.

Doorzettingsvermogen kweken bijvoorbeeld. Stotteren houdt je tegen om te spreken, dus je moet steeds weer de moed vinden om door te gaan. Het blijft een strijd, maar ik voel me beter in mijn vel dan vroeger. Ik dúrf nu te stotteren.”

Maar er rust nog altijd een taboe op, beseft ze. “Niet iedereen weet hoe te reageren, waardoor je weleens minder leuke reacties krijgt. Mensen lachen me uit of apen me na. Niet makkelijk … Je probeert jezelf ertegen te beschermen, al trek ik mij hoe langer hoe minder aan van zulke reacties.”

VERDRIET EN SCHAAMTE “Als kind was het lastiger”, geeft Charlotte toe. “Ik vertoonde vermijdingsgedrag. Ik voelde aan bij welke woorden ik zou vastzitten en zocht naar een synoniem. Of ik maakte een hele omweg om te zeggen wat ik wilde zeggen.”

Het aanvaardingsproces is essentieel.

“Stop met woorden en situaties te vermijden en ‘leer’ stotteren. Laat het vastzitten in woorden toe. Als ik dat niet zou doen, zou ik niet durven naar de winkel te gaan of met mensen te praten. Maar je moet natuurlijk eerst aanvaarden dat je stottert.”

“Ik volgde jarenlang logopedie, met de bedoeling om mijn stotteren volledig weg te krijgen. Dat is bijna onmogelijk. Daarom ben ik naar een psycholoog

30

gegaan, om te werken rond mijn emoties.

Ik leerde om mijn verdriet en schaamte een plek te geven. Het heeft mij eigenlijk meer geholpen dan logopedie.”

SLUIT JE NIET OP Charlottes spraakstoornis remt haar soms in kleine, alledaagse dingen, maar heeft nooit invloed gehad op de grote beslissingen in haar leven, zoals haar studiekeuze of relaties. “Ik ben afgestudeerd in retail management en volg een jaar extra in luxe marketing. Tijdens mijn stage had ik al wat sollicitatiegesprekken en mensen zijn altijd onder de indruk. Hoe positief en constructief ik omga met stotteren. Het werkt dus eerder in mijn voordeel.”

“Maar dat is niet bij iedereen zo. Voor mensen die bij elk woord 4 of 5 keer haperen, is stotteren echt wel een beperking.

Vooral in een maatschappij waarin alles snel moet gaan en perfect moet zijn. Tóch kan het ook een kracht zijn. Sluit je niet op, praat erover en stel je open voor anderen. Want het is oké om te stotteren!” www.instagram.com/trustyourssstruggle

STOTTERTHERAPIE IS NIET GEWOON TRUCJES LEREN OM NIET TE STOTTEREN Logopediste Kato Polfliet is gespecialiseerd in stotteren.

Ze zet enkele feiten op een rijtje: • Stottereren = een combinatie van genetische aanleg en uitlokkende factoren.

Charlotte Roggeman 22 JAAR HOUDT VAN LEZEN, PODCASTS MAKEN EN MENSEN VERBINDEN DIE STOTTEREN

Zeger, deelnemer Kamp Waes

• Stotteren = een neurologische timingstoornis. Spreken is een complex proces van timing en coördinatie van ademhaling en veel spiert­jes, aangestuurd door de hersenen. In het aan­sturen van de spieren die bewegen en druk zetten bij het praten, loopt het mis.

• Stottertherapie = een combinatie van verschillende therapievormen, met een focus op sociaal-cognitieve gedragstherapie. We pakken de uitlokkende factoren van stotteren aan. Pas in de laatste fase leren stotteraars eventueel om hun ‘stotters’ aan te passen.

• Een stotteraar aanvullen?

Niet doen! Je creëert tijdsdruk en stress. Laat iemand die stottert uitspreken.

STOTTEREN HOORT BIJ MIJ Aan lef geen gebrek bij Zeger Van Noten (24). Hij nam deel aan het populaire Eén-programma ‘Kamp Waes’. En werd een rolmodel voor jonge stotteraars. Met ‘Kamp Zeger’ organiseert hij intussen zomerkampen voor hen.

“Als ik Kamp Waes had laten schieten, had ik toegegeven aan het stotteren, en dat wilde ik niet. Wil je stotteren onder controle krijgen, dan moet je de confrontatie aangaan.

Ik heb mij in mijn jeugd vaak eenzaam gevoeld, omdat ik dacht dat ik iets had waarvan niemand anders ter wereld last had. Maar nu verstop ik het niet meer. Stotteren hoort bij mij en heeft mij gemaakt tot wie ik vandaag ben.”

Benieuwd hoe Zeger stotteren verder aanpakt?

Lees het hele interview op onze blog. www.devoorzorg.be/blog

Zeger Van Noten, rolmodel voor jonge stotteraars

Meer over stotteren en tips om ermee om te gaan, ontdek je op onze blog. www.devoorzorg.be/blog

LOGOPEDIE TERUGBETAALD Problemen met je taal, spraak, gehoor of slikken? Dan kan een logopedist helpen. Ons ziekenfonds betaalt logopediesessies voor zowel kinderen als volwassenen voor een groot deel terug.

Meer info: www.devoorzorg.be/terugbetaling-logopedie.

31

S -INFO

Word je ziek? Dan kan je rekenen op de sociale zekerheid.

Je dokterskosten worden (deels) door de Belgische federale overheid terugbetaald. Maar wat als je meer zorg nodig hebt?

Dan is er de Vlaamse sociale bescherming.

BEDANKT, VLAAMSE SOCIALE BESCHERMING DOKTERSKOSTEN VERSUS ZORG Als je ziek bent, springt de federale so­ ciale zekerheid bij: je krijgt een terugbetaling voor je dokterskosten, medicatie en andere ziektekosten. Maar als je veel (extra) zorg nodig hebt, dan komen er nog een heleboel kosten bovenop. En die zitten niet in de federale hulp.

Voor zorgkosten is er de Vlaamse sociale bescherming (VSB). Die geeft een zorgbudget aan mensen met een hoge(re) zorgnood voor een lange periode. Zo bewaakt ze mee de levenskwaliteit van alle Vlamingen. Ook de jouwe.

WAT IS EEN ZORGBUDGET? Een zorgbudget is een maandelijkse tegemoetkoming voor mensen die extra zorg nodig hebben, bijvoorbeeld bij ernstige gezondheidsproblemen of een handicap. Dankzij de tegemoetkoming kan je als zorgbehoevende extra zorguitgaven opvangen, zoals vervoerskosten, verzorgingsmateriaal …

Er is ook een zorgticket. Daarmee voorziet de VSB een tussenkomst in de aankoop of huur van mobiliteitshulpmiddelen (rolstoel, scootmobiel …) en

in de financiering van een woonzorgcentrum. Met een zorgticket betaalt de VSB rechtstreeks de verstrekker van het hulpmiddel of het woonzorgcentrum.

HULPMIDDEL NODIG OM JE TE VERPLAATSEN? JE KAN VIA DE VLAAMSE SOCIALE BESCHERMING EEN MOBILITEITS­ HULPMIDDEL KOPEN OF HUREN BIJDRAGE VIA JE ZORGKAS De Vlaamse sociale bescherming wordt georganiseerd door een zorgkas. Als inwoner van Vlaanderen draag je met een jaarlijkse zorgpremie bij aan de zorgkas vanaf het jaar dat je 26 wordt.

Voor 2021 bedraagt deze zorgpremie 54 euro, of 27 euro als je op 1 januari 2020 recht hebt op de verhoogde tegemoet­ koming. Er bestaan meerdere zorgkassen, maar gewoonlijk ben je aangesloten bij de zorgkas van je ziekenfonds.

32

SOLIDAIR = ZORGZAAM De solidaire zorgpremie komt dus goed terecht én wordt met meer dan 2 miljard euro aangevuld door de Vlaamse overheid. Met deze premie worden meer dan 300 000 mensen geholpen die veel ondersteuning nodig hebben. Jouw bijdrage maakt voor hen dus echt het verschil.

Net zoals bij een ongevallenverzekering hoop je natuurlijk dat je ze zelf nooit nodig hebt. Maar als je toch eens extra zorg kan gebruiken, kan ook jij erop rekenen.

Je bijdrage voor de zorgkas is verplicht en zit niet in je ledenbijdrage voor het ziekenfonds. Je kreeg onlangs een betalingsuitnodiging in de bus of mailbox.

Betaal je zorgpremie zeker vóór 30 april 2021. Want wie te laat betaalt, riskeert een boete.

MEER WETEN OVER DE VSB EN ZORGKAS? Surf naar www.devoorzorg.be/ zorgkas. Bekijk en beheer je dossier online via e-Mut op www.devoorzorg.be/e-mut.

agenda

23 APRIL Gent

VOOR PLUSSERS MET PIT DAGUITSTAP: GENT OP HET WATER Gent? Dat is sfeer opsnuiven!

En hoe kan je dat het best doen? Op het water natuurlijk!

Basisprijs: 34 euro | S-Plus ledenprijs: 29 euro | Inbegrepen: vervoer met Luxeautocar, S-Plusbegeleiding, rondvaart | Info: 011 27 83 00 of limburg@s-plusvzw.be | Inschrijven: www.s-plusvzw.be/ limburg 21 APRIL Webinar

VOOR IEDEREEN DIE NOOD HEEFT AAN RUST MEER ENERGIE? LAAD JE BATTERIJEN WEER OP Heb jij vaak last van stress?

Soms is wat gezonde spanning exact wat je nodig hebt om je to-dolijstje af te werken.

Maar te veel stress? Daarvan ondervind je vooral nadelen. Het is belangrijk om je energie- en stressniveau in balans te houden.

ONTDEK NOG MEER ACTIVITEITEN: www.devoorzorg.be/ activiteiten

ELKE 2DE EN 4DE ZATERDAG VAN DE MAAND Brustem (10 april, 8 mei, 12 juni) Eigenbilzen (27 maart, 24 april, 22 mei, 26 juni)

VOOR KINDEREN MET EEN BEPERKING AUTISPEL VFG organiseert samen met orthopedagoge Siri Sioulants aangepaste spelen voor kinderen met autisme, een jonge ontwikkelingsleeftijd en/of een verstandelijke beperking.

Geschikt voor verbale en nonverbale kinderen. Iets voor jou of iemand uit je omgeving? Schrijf je snel in. Neem contact op met Siri als je twijfelt over de meest geschikte groep voor je kind.

Hoe je dat evenwicht zo goed mogelijk bewaakt, ontdek je in deze webinar. Met praktische tips die je kan toepassen in je dagelijkse leven helpt energiecoach Twiggy Peeters je om je veerkracht een boost te geven.

Groep 1: 13.45-14.30 uur | Groep 2: 14.45-15.30 uur | Freinetschool Het Wijdeland, Geelstraat 51, 3800 Sint-Truiden Groep 1: 14.00-14.45 uur | Groep 2: 15.00-15.45 uur | Sporthal Eigenbilzen, Sporthalstraat 11, 3740 Bilzen

20 uur | Gratis | Spreker: Twiggy Peeters, energiecoach | Info en inschrijven: www.devoorzorg.be/webinars

Inschrijven is verplicht: siri_sioulants@hotmail.com of 0474 69 38 25

Opgelet: alle data en activiteiten zijn onder voorbehoud.

Mogelijk moeten we sommige activiteiten annuleren of uitstellen door de coronacrisis. Twijfel je? Bel of mail ons, wij helpen je zo goed mogelijk verder.

33

24 APRIL Vertrek vanuit Hasselt

VOOR JONGE DIERENLIEFHEBBERS DIEREN VERZORGEN Breng een dag door in een écht dierenopvangcentrum.

Je leert alles over de verzorging en het voederen van de dieren, en je gaat ook zelf aan de slag.

Het dierenopvangcentrum zorgt voor een coach.

6-15 jaar | 8-18 uur | 15 euro | Info en inschrijven: www.vibez.be

DOSSIER

E.R. : P&V Assurances SCRL, Rue Royale 151 à 1210 Bruxelles

DE BESTE MANIER OM DE TOEKOMST VEILIG TE STELLEN, IS DOOR ER SAMEN AAN TE BOUWEN.

DE P&V GROEP IS EEN BELGISCHE COÖPERATIEVE VERZEKERINGSGROEP DIE ZICH INZET VOOR EEN SOLIDAIRE EN DUURZAME MAATSCHAPPIJ

UITSMIJTER

Dit voorjaar praat Kristel Verbeke in het tv-programma ‘Zorgen voor mama’ op Eén met 6 mama’s die in armoede leven. Zelf weet ze maar al te goed hoe het voelt.

Ook zij had het als kind niet breed thuis. © HH/Edwin Janssen

4. Welke lessen geef je door aan je eigen dochters?

1. Wanneer en hoe besefte je als kind dat je arm was?

“Tot mijn 12de leidde ik een zorgeloos leven. Pas toen mijn ouders uit elkaar gingen en ik ook mijn 2 zusjes verloor, veranderde alles. Ik woonde bij mijn vader – hij was truckchauffeur – en vanaf dan was het voortdurend tellen om rond te komen. Een lege koelkast, geen wasmachine, de verwarming niet te hoog zetten … het was de dagelijkse realiteit.”

2. Wat zou jou als kind geholpen hebben om een beter leven te hebben?

“Sowieso meer begrip op school. En iemand die me oprecht vroeg ‘Hoe gaat het met je? Hoe komt het dat je schoolresultaten minder zijn? Waarom kan je niet mee op eindreis?’ Pas in het 5de middelbaar op een nieuwe school kreeg ik de kans om bij de leraar Duits te babysitten op zijn kinderen. Dát vertrouwen betekende enorm veel voor mij.”

VRAGEN AAN KRISTEL VERBEKE (45) EX-K3, PROGRAMMAMAKER, AMBASSADEUR EN BESTUURSLID VAN HET KINDERARMOEDEFONDS www.kinderarmoedefonds.be

VOELEN DAT MENSEN OP JE NEERKIJKEN IS HARD

3. Draag je zaken van je jeugd mee in je volwassen leven?

“Je herstelt nooit helemaal van opgroeien in armoede.

Ik heb heel lang het gevoel gehad dat ik me voor alles moest verantwoorden en dat ik mensen niet te snel mocht vertrouwen. Ook als volwassene ben ik nog altijd erg op mijn hoede, hoewel mijn gezin een veilige thuis­­ haven is.”

“Mijn man, Gene Thomas, en ik hebben al jaren het geluk een goede job te hebben. Onze dochters komen dus niets tekort. Voor hen is het sowieso moeilijk om zich in te leven in mijn situatie als tiener, wat ik helemaal snap. Wél probeer ik hen mee te geven om niet te snel te oordelen over mensen.”

5. Wat wil je vertellen aan mensen die nooit armoede hebben meegemaakt?

“Onderschat niet hoe groot de schaamte is. Voelen dat mensen op je neerkijken – ik heb het zelf meegemaakt – is best hard. Daarom ben ik ook zo blij met de initiatieven van onder meer het Kinderarmoedefonds, dat armoede ruimer ziet dan enkel ‘te weinig geld hebben’.

Ook psychische ondersteuning voor mensen die het gevoel hebben niet mee te tellen in de maatschappij is belangrijk. En als ik daar als ambassadeur mijn steentje aan kan bijdragen: graag!”

‘Zorgen voor mama’ is binnenkort te zien op Eén.

ONTDEK WAT KRISTEL VERDER VERTELT Is armoede op te lossen? En hoe beleefde Kristel Verbeke de opnames van haar tv-programma? Je leest het allemaal op onze blog. www.devoorzorg.be/blog

35

MAGAZINE VERSCHIJNT 5 KEER PER JAAR | MAART – MEI 2021 I GENT X I P919594 EXP. SELECT MAIL, BRUGSTRAAT 182, 9880 AALTER

PB- PP B-04596 B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

Samen sterk

Laat je vaccineren!

Je laten vaccineren is veilig en verstandig Veilig. Het vaccin is uitgebreid getest en onderzocht.

Alle experten zijn het eens: het coronavaccin is veilig en betrouwbaar.

Verstandig. Door je te laten vaccineren bescherm je jezelf, en ook je familie en vrienden. Dankzij het coronavaccin is de kans klein dat je ernstig ziek wordt door het coronavirus.

www.devoorzorg.be/coronavaccin