maart 2021 S-magazine

MAART 2021

Bond Moyson West-Vlaanderen

DOSSIER 4 GENERATIES, 4 ANDERE IDEEËN? GEZOND JE VRAGEN OVER HET CORONAVACCIN BEANTWOORD TABOE MET LIEFDE KIEZEN VOOR EEN KINDJE MET DOWN

HIJ, ZIJ, JIJ OF IK? IEDEREEN ZICHZELF! EEN MAGAZINE VAN

GRATIS WEBINAR PIERRE VAN DAMME OVER HET CORONA­ VACCIN

EDITO

OP NAAR IETS ANDERS!

COLOFON JAARGANG 49 maart 2021 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Paul Callewaert ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Katrien De Weirdt

2021 zou anders worden. Zonder zorgen en zonder afstandsregels kunnen we voorlopig nog niet leven.

Maar het anders waar we naar uitkijken, zit eraan te komen. Want het coronavaccin is er en het inenten is begonnen. Roept die vaccinatie vragen bij je op? Da’s perfect normaal!

Wij zijn er om ze te beantwoorden.

Neem een kijkje op pagina 16 voor alle antwoorden op je vaccinvragen.

HOOFDREDACTEUR Gwen Muylaert WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Bram Beeck, Tom Bosman, Alain Bourda, Joeri Bouwens, Sarah Brancart, Arne De Backer, Aline De Meyer, Jotie De Meyer, Anneleen De Sadeleer, Mieke De Smet, Nicolas De Vos, Bart Demyttenaere, Tom Durinck, Siska Germonpré, Silke Hoefkens, Véronique Mertens, Dimitri Neyt, Carolien Rietjens, Peter Seijnhaeve, Sarah Van Humbeeck, Renée Vansteenwinckel, Pieter Vandenbroucke, Evi Verstraete, Bieke Volcke, Carolien Wouters

Kiezen voor het vaccin, is kiezen voor verandering. Soms moet het gewoon anders, soms moeten we dúrven aanpassen en veranderen. Anders zijn vergt lef, maar ga ervoor. Want anders zijn biedt kansen. Durf eruit te springen, net zoals elke generatie dat doet (pagina 6).

Of zoals Jolien, Dries en Léon (pagina 26) en Charlotte (pagina 30) trots zijn op hun ‘andere’ kantje.

Laten we allemaal samen gaan voor anders als het nieuwe normaal!

CONCEPT & REALISATIE HeadOffice ILLUSTRATIES EN FOTOGRAFIE Laura Janssens, Stijn Wils DRUKKERIJ T’Hooft, Brugstraat 186, 9880 Aalter OPLAGE 525 000 exemplaren

CONTACT Vraag of suggestie over S-magazine?

Veel leesplezier!

S-magazine Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel T 02 515 04 61 E s-magazine@socmut.be W www.bondmoyson.be/ s-magazine

TEAM S-MAGAZINE

Vraag over de voordelen of diensten van ons ziekenfonds?

T 056 230 230 E info@bondmoyson.be W www.bondmoyson.be/contact

2

INHOUD

06

EN VERDER

GENERATIES IN GESPREK Elke generatie haar eigenheid en haar gedacht. Hoe verschillend of gelijk denken 4 generaties?

04 NIEUWS 12 S-INFO Pijnlijk vallen voorkomen

30

180° Stotteren? Het is een kracht, geen zwakte.

26

16 GEZOND Een antwoord op al je vragen over het coronavaccin 22 MEER OM HET LIJF Auto-immuunziekte: je ziet het niet, het is er wel

TABOE Jolien en Dries kozen bewust voor Léon, met het syndroom van Down.

24 S-INFO Help, mijn kind piekert 29 S-INFO Senioren en seksualiteit?

Natuurlijk!

18

IN DE KIJKER Vaccineren, voor jezelf én anderen.

15 DE REKENING VAN Hoeveel kost een opname in het dagziekenhuis?

32 AGENDA

35

5 VRAGEN Kristel Verbeke over opgroeien in armoede.

De redactie van dit nummer werd afgesloten op 3 maart 2021.

De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment verstrekt en bevestigd werd door de betrokken partijen.

Lees S-magazine en veel meer online Dit jaar zit S-magazine 5 keer in je brievenbus. Online vind je nóg meer. Kies voor de slimme combinatie: S-magazine elke maand in je mailbox en 2 keer per jaar op papier. Surf snel naar www.bondmoyson.be/ikleesonline. Check onze blog voor leuke extra’s, recente gezondheidsinfo en actua-artikels.

Zoek de pagina’s met de QR-code.

3

Scan de QR-code met je smartphone of tablet.

Geniet van al het extra onlinemateriaal!

De aangegeven tegemoet­ komingen, producten en prijzen zijn louter indicatief. Voor de precieze voorwaarden en maxima kan je contact opnemen met Bond Moyson provincie WestVlaanderen. Deze kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor eventuele vergissingen bij de druk van deze uitgave.

TELECONSULTATIES EEN SUCCES Je dokter bellen voor advies is een goed alternatief wanneer een raadpleging bij de dokter niet kan. Dat blijkt uit een enquête van de ziekenfondsen.

Tijdens de 1ste lockdown mochten we niet zomaar naar de dokter gaan, om het coronavirus niet te verspreiden. Er kwamen ‘teleconsultaties’: raadplegingen met je dokter via telefoon of beeldbellen.

De ziekenfondsen bevroegen bijna 5500 patiënten. De meeste mensen zijn tevreden tot heel tevreden. De communicatie verliep vlot, ze hadden het gevoel gehoord te worden en geven aan dat de zorgverlener voldoende tijd nam.

Toch is het belangrijk dat we nog fysiek bij onze huisarts of andere zorgverlener terechtkunnen. Een teleconsultatie is een goed alternatief als je een geneesmiddelenvoorschrift nodig hebt of een dringende vraag hebt. Maar voor een nieuwe klacht is een bezoek aan de dokter beter.

Dat zeggen patiënten, en dat vinden wij als ziekenfonds ook.

ZORGPREMIE AL BETAALD? Als inwoner van Vlaanderen moet je elk jaar verplicht de zorgpremie betalen, vanaf het jaar dat je 26 jaar wordt. Met de zorgpremie worden meer dan 300 000 mensen geholpen die veel ondersteuning nodig hebben.

In 2021 betaal je 54 euro. Heb je recht op een verhoogde tegemoetkoming, dan betaal je 27 euro. Je kreeg onlangs een betalingsuitnodiging in de bus of mailbox. Betaal je zorgpremie zeker vóór 30 april 2021. Want wie te laat betaalt, riskeert een boete.

MEISJE VAN 50+?

Hoe verouder je als vrouw in een samenleving die gericht is op jeugdigheid en uiterlijk vertoon? Op welke barrières bots je? Welke plaats heb je in de maatschappij? Het boek ‘Meisjes van 50 & meer’ zoekt het uit. Het biedt een inkijk in de wereld, hoofden, lichamen en gevoelens van vrouwen van 50+. 3 generaties 50-plussers komen aan het woord: kleindochters (50+), hun moeders (70+) en hun grootmoeders (90+).

Gerontoloog Christel Geerts en collega-wetenschappers belichten de biologische en psychosociale kant van het ouder worden, maar ook seksualiteit en betekenisvol ouder worden.

WIN! Wij geven 5 exemplaren van ‘Meisjes van 50 & meer’ weg. Stuur vóór 1 mei 2021 een mailtje naar s-magazine@socmut.be en vertel waarom jij het boek wil. Misschien is het binnenkort van jou! Niet gewonnen?

Koop het boek op www.zij-kant.be.

Meer info: www.bondmoyson.be/zorgkas

TERUGBETALING STOMAMATERIAAL Bestel je stomamateriaal bij je bandagist? Opgelet: op 1 april 2021 verandert de manier waarop je een terug­betaling van je ziekenfonds krijgt. Vraag nu al een nieuw voorschrift aan je arts, zodat je de nieuwe terugbetaling krijgt.

WIN

Meer info: www.bondmoyson.be/terugbetaling-stomamateriaal.

4

ONKLOPBARE SPORTVERZEKERING Sluit nu je sportclub aan bij S-Sport // Recreas. Tot eind 2021 kan dat voor slechts 5 euro per persoon. Met de sportverzekering ben je zowel in binnen- als buitenland verzekerd.

5 troeven: • 0 euro franchise • tanden verzekerd tot 800 euro • hartfalen verzekerd • brilglazen volledig verzekerd – montuur tot 100 euro • RIZIV-tarief tot 100 % terugbetaald.

INFOSESSIES VOOR INVALIDEN

Aansluiten of een persoonlijke afspraak maken om je clubaansluiting in orde te brengen? Dat kan via 056 230 385 of w-vl@s-sportrecreas.be.

Invalide zijn heeft vaak een grote impact op je leven.

VFG maakt je wegwijs in de regelgeving en formaliteiten.

Tijdens infosessies voor invaliden krijg je meer info over het stelsel van invaliditeit, progressief werken, je uitkering, so­ciale en fiscale voordelen …

Deze infosessie kan je online volgen via een webinar op maandag 29 maart om 14 uur.

Info en inschrijvingen? Deelnemen is gratis, maar we vragen wel om in te schrijven via w-vl@vfg.be of 056 23 03 87. Na inschrijving, ontvang je via mail de deelnamelink. Meer info op www.vfg.be

BOEK JE VAKANTIE OF ACTIVITEIT ONLINE Vind je online reserveren en betalen handig?

Goed nieuws: het kan nu ook voor de activiteiten en vakanties van JOETZ, VFG, S-Plus, VIVA-SVV en S-sport // Recreas.

MEERDERE ARTSEN, 1 GEDEELD PATIËNTENDOSSIER Werkt jouw huisarts in een groepspraktijk? Vanaf nu wordt je globaal medisch dossier (GMD) automatisch gedeeld met de andere dokters in de praktijk. Als je gebruikelijke huisarts afwezig is, kan een andere dokter je dus net zo goed helpen.

Je kan op elk moment nakijken wie toegang heeft tot je dossier via www.bondmoyson.be/myhealthviewer.

5

Dat zijn de socioculturele verenigingen waarmee ons ziekenfonds samenwerkt. Ze bundelden hun aanbod op 1 gebruiksvriendelijke reservatiewebsite. Paaskampjes, winterwandelen in Oostenrijk of een gezinsactiviteit … jouw ding staat er zeker tussen. Filter naar wens en vind snel wat je zoekt.

Je hoeft enkel even aan te melden en je kan dan meteen inschrijven en betalen. Klaar in enkele klikken!

Kiezen en inschrijven? Surf naar www.inschrijvingensociocultureel.be.

Lukt het niet via de website? Schrijf dan in via het secretariaat van de vereniging.

DOSSIER HOE (ANDERS) DENKT ELKE GENERATIE?

4 GENERATIES:

VERSTAAN WE ELKAAR? Elke generatie heeft haar eigenheid, haar gedacht, haar stem. Verschillen generaties radicaal?

Denken ze anders?

Zetten ze zich per definitie tegen elkaar af? 4 generaties komen (coronaproof) samen en wisselen van ideeën.

GENERATIE Y GENERATIE Z • Ook bekend als Gen Z of de i-generatie.

• Geboren: 1997-2015.

• Digitaler dan ooit.

Identiteit wordt alsmaar breder. De groep wordt belangrijker dan hun eigenbelang.

• Ook bekend als Gen Y of de Millennials.

• Geboren: 1980-1996.

• Open-minded. Leert aan zichzelf denken en daarom ook weleens generatie ‘me’ genoemd.

Maakt volop de overgang naar de wereld van het internet.

GENERATIE X • Ook bekend als Gen X of de vergeten generatie.

• Geboren: 1961-1979.

• Tussen 2 zeer uitgesproken generaties. Groeit op in moeilijke economische tijden en crisis, maar net daarom ook harde werkers met veel kennis.

6

BABYBOOMERS • Ook bekend als de boomers.

• Geboren: 1946-1960.

• Groep van vele kinderen die geboren worden na WO II. Slaat bewust een andere weg in dan hun ouders. Kiest voor zelfontplooiing, experiment, studie, andere vormen van samenwonen.

GENERATIE Z

WERK EN GELD Zijn jongeren luier of minder verantwoordelijk dan vroeger?

Amine: “Ons leven is comfortabeler, klopt. Maar als je een goede mentaliteit hebt, dan wérk je. Ik kan gaan studeren en doe mijn best, ook uit dankbaarheid.

Zomaar alles krijgen van je ouders is niet vanzelfsprekend.”

Luna: “Wij leven meer in het hier en nu. Er is een groot verschil tussen mijn generatie en die van mijn oma. Na mijn bachelor kleuteronderwijs koos ik voor een extra studie. Mijn oma vond dat ik moest gaan werken, maar ik heb nog zin om bij te leren. Als we ons ergens in verdiepen, doen ook jongeren dat vaak met een doel.”

Sasha: “Ik heb het gevoel dat we vooral gezien willen worden. Daarvoor zetten we veel op het spel, ook onze mentale gezondheid.”

GENERATIE Hoe zouden jullie je generatie beschrijven?

Amine: “We zijn een mengelmoes. Een generatie met alles en iedereen bijeen.”

Luna: “Gen Z is communicatief, luid zelfs. We laten onze stem horen en proberen taboes te doorbreken. Tenminste, de wil is er.

Want we bekijken mensen nog te vaak scheef als ze ‘afwijken’. We zijn er nog niet.”

Sasha: “We zijn opener en geven makkelijk onze mening, maar daarin durven we ook heel bot te zijn. ‘Dit is mijn mening. Deel je die niet, dan ben jij fout.’ Dat leeft wat te hard.”

AMINE 17 JAAR HOUDT VAN BASKETBAL

PERSOONLIJKHEID EN RELATIES Zijn jullie op zoek naar 1 persoon om jullie leven mee te delen?

Amine: “Ik hecht veel belang aan bepaalde principes. Ik wil trouwen en wil geen losse seksuele relaties voor het huwelijk. Ja, veel jongeren denken daar anders over, maar we hebben begrip voor elkaars standpunt. Ik krijg nooit negatieve reacties.”

Luna: “Voor ons is alles meer fluïde, we verleggen sneller onze grenzen. Jongeren komen vlotter uit voor hun geaardheid, ook tegen niet-generatiegenoten – maar het is een illusie dat alles meteen geaccepteerd wordt. Als we in een relatie stappen, denken we zeker aan de toekomst samen. Al zijn we misschien iets minder volhardend bij problemen.”

Sasha: “Ik ben op zoek naar die ene ware. Tegelijk zijn wij heel hard op zoek naar onszelf. We denken meer na over gender en geslacht.

Al heb ik vaak het gevoel dat ik moet verbergen wie ik echt ben.”

SASHA 19 JAAR HOUDT VAN TRAVESTIE

DIGITALISERING Kunnen jullie nog zonder smartphone, tablet of ander scherm?

LUNA 21 JAAR HOUDT VAN FOTOGRAFIE EN SPORTEN

CORONA Krijgen jullie voldoende aandacht en begrip tijdens de coronacrisis?

Luna: “Er rust veel druk op onze schouders. We moeten blijven presteren, terwijl we in een absurde situatie zitten. In de winkelstraten is het ontzettend druk, maar wij mogen niet in een aula zitten met 1,5 meter afstand … De oudste generatie schuift dat iets te makkelijk weg. Tijdens de 1ste lockdown werd ik een tijdje opgenomen. En ik ben niet de enige die er mentaal onderdoor ging … ” Amine: “We zeggen het wel, maar er wordt niet genoeg geluisterd.

Gelukkig krijgen we veel steun van de generatie van onze ouders.

Zij begrijpen ons. Mijn vader moedigt me constant aan om door te bijten.”

Sasha: “Andere groepen doen ook veel moeite. Denk maar aan leerkrachten. Wat voor inspanningen zij leveren om te kunnen lesgeven. Dan word ik boos wanneer ik jongeren zie die zich niet aan de maatregelen houden.”

Amine: “Het moet leuk geweest zijn toen iedereen offline leefde, denk ik. Mensen die echt menselijk zijn. Authentieker.

Wij passen ons gedrag vaak aan voor sociale media.”

Luna: “Dat is de ‘ziekte’ van onze generatie: als je het niet hebt gepost, is het niet gebeurd. Je laat alleen een mooie, verbloemde versie van jezelf zien. Ik deel het ook als het niet goed gaat. Meer en meer jongeren doen dat, maar een trend is het nog niet. Zonder apps leven? Moeilijk, we communiceren nu eenmaal digitaal.”

Sasha: “We leven in een Instagramwereld.

Is het niet perfect, dan doe je alsof. Ik ben ervan overtuigd dat mensen je veel sneller leuk vinden als je jezelf bent.”

WIJ ZIJN COMMUNICATIEF, LUID ZELFS. WE LATEN ONZE STEM HOREN 7

DOSSIER

GENERATIE Y

WERK EN GELD Vindt jullie generatie het evenwicht tussen werk en privéleven?

GENERATIE Kijkt jullie generatie anders naar de wereld dan Gen Z, X en de babyboomers?

Nick: “Wat me opvalt: Gen Z komt hard op voor haar rechten.

Gen Y’ers zijn vrij sociaal, politiek, ecologisch … geëngageerd, denk ik. Maar eigenlijk voel ik me meer verbonden met mensen die dezelfde waarden delen als ik dan met een generatie.”

Laura: “Ik merk zelfs al verschillen binnen onze eigen generatie, tussen de mensen die geboren zijn in de jaren 80 en die van de jaren 90. Maar de meeste ‘discussies’ heb ik toch met de boomers.” (lacht) Alain: “Wij zijn ontegensprekelijk de generatie van de (opkomst) van de informatica. De 1ste generatie die volledig op haar gemak was met computers en schermen. Daarin verschillen we van de generaties voor ons én na ons. De wereld van Gen Z is altijd digitaal geweest.”

LAURA 26 JAAR HOUDT VAN BOEKEN

NICK 29 JAAR HOUDT VAN VOLLEYBAL EN ARCHITECTUUR

PERSOONLIJKHEID EN RELATIES Is Gen Y meer begaan met verdraagzaamheid en inclusiviteit?

Nick: “De moeilijke zoektocht naar jezelf is van alle tijden.

Representativiteit is de sleutel. Hoe meer homoseksuele, transgen­ der, non-binaire personen … zich trots tonen, hoe meer mensen er vertrouwd mee geraken. Tegelijk vind ik het belachelijk dat je per se moet zeggen wie je bent. Een outing vind ik compleet passé.

Laura: “Voor de generaties voor ons was het leven meer uitgestippeld. Nu zijn er zoveel mogelijkheden. Ik heb het daar soms moeilijk mee. Ik heb mezelf nooit geout. Het is gewoon zo.

Waarom jezelf voorstellen op basis van je geaardheid?”

Alain: “De norm blijft een blank heterokoppel, met kinderen.

We hangen te vaak vast in clichébeelden. Dat is een rem, voor alle generaties. Voor jongeren worden culturele verschillen wel natuurlijker. Dus ik hoop (en denk) dat zij inclusiever zullen zijn.”

ALAIN 35 JAAR HOUDT VAN MUZIEK EN GESCHIEDENIS

CORONA Hoe heeft corona jullie generatie getroffen?

Nick: “De ene generatie gaat er niet beter of slechter mee om dan de andere. Maar als werkende mensen kunnen we voldoende zaken door laten lopen. Ik zou nu geen tiener willen zijn!”

Laura: “Ik heb het gevoel dat we elkaar eerder tegenwerken in een periode dat we er samen tegenaan moeten gaan.”

Nick: (knikt) “We zijn als maatschappij zo intolerant voor andermans pijn en zorgen. Zo jammer ... Iederéén voelt zich slecht.

Viseer de jongeren niet, net zomin als de ouderen.”

Alain: “In een crisis kijken we spijtig genoeg vaak naar ons eigen belang. Daarin zie ik geen verschil tussen generaties.”

Nick: “We maken meer ruimte voor onszelf en durven de dingen op hun beloop te laten. De 30'er is de nieuwe 20'er: langer onze vrijheid, later een gezin …

Laura: “Wij hebben veel meer keuze.

Maar daardoor ook keuzestress. Ik doe wat ik graag doe: ik werk en leef tussen de boeken. Maar of dat financieel haalbaar blijft?”

Nick: “Een bredere keuze betekent niet dat wij minder hard werken. Als architect in de monumentenzorg kom ik op prachtige plaatsen. Mijn werk is mijn passie, maar ik klop evengoed 60 tot 70 uur per week.”

Alain: “Wij plukken de vruchten van de inspanningen van de vorige generatie.

Onze groot(ouders) moesten vechten voor die keuzevrijheid.”

DIGITALISERING (Hoe hard) bepaalt de digitalisering jullie leven?

Laura: “Ik wilde op een moment zo veel mogelijk Facebookvrienden. Plots vroeg ik me af ‘Wie zijn die mensen eigenlijk?’

Nu neem ik er afstand van. Ik post zelden iets, maar ik volg wel wat anderen doen.” (lacht) Alain: “Vooral de generatie na ons leeft voor en door sociale media. Het aantal ‘likes’ die ze scoren, geven hen bevestiging en goedkeuring. Dat doen wij toch minder.”

Nick: “Klopt, wij ontwikkelden ons met mensen letterlijk om ons heen. Wij zijn ons fel bewust van het leven voor het internet. Nu draait het om wat je online te zien krijgt. Wij uiten onze frustratie en gevoelens bij mensen, nu wordt dat een status op sociale media.”

WIJ HEBBEN VEEL MEER KEUZE. MAAR DAARDOOR OOK KEUZESTRESS 8

GENERATIE X

en veerkrachtig. Ze slikken en blijven slikken. Ze hebben het moeilijk als ze zien dat anderen de regels aan hun laars lappen, terwijl zij net voor de oudere generaties zo hard hun best doen. Hoe langer deze crisis aanhoudt, hoe meer hun ongenoegen groeit.”

GENERATIE Hoe kijken jullie naar de verschillende generaties?

Herve: “Ik geef les aan de hogeschool en heb niet het gevoel dat ik mijlenver van de studenten sta. We denken soms anders, maar ik praat vlot mee. En jongeren zijn een pak mondiger.” (lacht) Sofie: “Ik denk dat wij iets ambitieuzer zijn dan de babyboomer-vrouwen. Mijn schoonmoeder stopte met werken na de geboorte van mijn man. Maar mede dankzij haar en haar zorg voor mijn kinderen kon ik volop voor mijn carrière gaan!”

Sven: “Vandaag gaat het er – zeker binnen het gezin – minder hiërachisch aan toe. Vroeger was mama en papa’s wil wet. Nu overleggen ouders met hun kinderen.”

Sofie: “Ja, mijn kinderen vragen niet, ze delen mee.” (lacht) Sven: “Maar jongere generaties zijn ongeduldiger. 30 jaar?

Dan moet je op de top van de carrière zijn. Wij groeiden langzamer door.”

Herve: “Zeg dan eens tegen een student dat een stage onbetaald is.” (knipoogt)

WERK EN GELD Gaan jullie anders om met geld en werk dan de latere generaties?

Herve: “Dat wel. Mijn kinderen gaan losser om met geld, ik denk langer na. Alles is ook zo bereikbaar, in 2 kliks heb je wat je wil.”

Sven: “Ik ben enorm zorgzaam. Dat kreeg ik mee van thuis. Wij zijn dan weer degenen die het eerst beseften dat werk niet het enige belangrijke is in het leven.”

Herve: “Jongeren nemen bewuster vrije tijd. Als ze werken, werken ze hard. Maar als ze vrij zijn, zijn ze écht vrij.”

Sofie: “Wij zijn de generatie van de ratrace.

We moeten met ons hoofd tegen de muur knallen voor we iets veranderen. Jongeren nemen verantwoordelijkheid op hún manier. Ze zijn feller bezig met een betere leefwereld. Ze hebben echt de goesting om dat streven zelf in handen te nemen.”

PERSOONLIJKHEID EN RELATIES Hoe gaat jullie generatie om met taboes?

Herve: “Wij accepteren vrij snel dingen. Jongeren zelf hebben schrik om openlijk zichzelf te zijn, zie ik. Er zijn ook culturele verschillen, dat verandert niet per generatie. Wat relaties betreft: iedereen is op zoek naar iemand om gelukkig mee te worden. Jonge koppeltjes gaan er even hard voor als oudere.”

Sofie: “Wordt er tegenwoordig minder gevochten voor een relatie? Misschien. Dat hangt samen met de tijdsgeest. De huishoudens van nu zijn anders dan 30 jaar geleden. Alleenstaande ouders hebben ook meer mogelijkheden.”

Sven: “Ik kan echt geshockeerd zijn als mensen haatdragend reageren. Voor mij kies je zelf hoe je het gelukkigst bent. Los van geaardheid, lichaam, huidskleur … Op dat vlak zijn wij een generatie die veel opener is geworden vergeleken met de vorige.”

SVEN 46 JAAR HOUDT VAN FIETSEN EN BARBECUEËN

SOFIE 52 JAAR HOUDT VAN LEZEN EN BEWEGEN

DIGITALISERING Is jullie generatie socialer dan de gene­ra­ ties die opgroeiden met sociale media?

Sofie: “Dankzij het internet en sociale media houden jongeren veel meer contact.

Ook als iemand verhuist bijvoorbeeld.”

Herve: “Bellen is wel niet meer in. Wij nemen makkelijk de telefoon, jongeren huiveren daarvan. Zij spreken af via berichtjes of chat.”

Sven: “Ik probeer bij mijn kinderen nog altijd communicatie onder 4 ogen te stimuleren. Ik ben net een jaar gescheiden en ik moedig hen aan om met mij te praten als er hen iets dwarszit.”

CORONA Hoe hard verandert corona onze kijk op elkaar?

Sofie: “Het stoort me dat mensen zo hard zijn voor onze jongeren. Voor ons staat alles een jaar stil. Maar jongeren missen dingen die nooit meer terugkomen! Tuurlijk moeten de ouderen en zwaksten het eerst gevaccineerd worden. Maar toon intussen wat begrip voor de jonge gasten.”

Sven: “De jeugd is wat ‘vergeten’ in de coronacrisis. Iedereen doet zijn best, iedereen maakt eens een foutje. Alleen worden die van jongeren snel uitvergroot.”

Herve: “De jongeren zijn misschien zelfs het meest verdraagzaam

HERVE 54 JAAR HOUDT VAN LOPEN

WIJ ZIJN EEN GENERATIE DIE VEEL OPENER IS GEWORDEN VERGELEKEN MET DE VORIGE 9

DOSSIER

BABYBOOMERS

WERK EN GELD Werkte jullie generatie harder dan de huidige starters?

GENERATIE Bestaat er zoiets als een generatiekloof?

Gilbert: “Wij hebben een andere visie dan jongeren. Maar veel problemen kunnen we oplossen door naar elkaar te luisteren.”

Jos: “Wij kijken vaak naar het verleden, jongeren naar wat komt.

Maar we leven in een maatschappij waarin kloven heersen: tussen generaties, tussen arm en rijk, tussen links en rechts. Dat betreur ik. Wij moeten die generatiekloof overbruggen, want je bouwt geen toekomst zonder het verleden te kennen”.

Ingrid: “Ik merk niet zo’n groot verschil met de 40'ers van vandaag, wel met de generatie daarna. Ik moest bijvoorbeeld al gaan werken op mijn 14de. Daardoor hadden wij veel vroeger levenswijsheid. Jongere generaties lijken ook bepaalde waarden, zoals beleefdheid, kwijt te raken. Dat vind ik een beetje spijtig.”

GILBERT 66 JAAR HOUDT VAN MUZIEK EN DE COMPUTER

PERSOONLIJKHEID EN RELATIES Zijn we preutser geworden?

JOS 67 JAAR HOUDT VAN WERKEN IN DE TUIN EN LEKKER ETEN

Ingrid: “Zeker niet op het vlak van homoseksuele relaties.

Voor mij maakt het niet uit op wie iemand verliefd wordt. Het is ook niet aan anderen om daarover te oordelen. En: je bent beter gelukkig in een homoseksuele relatie dan ongelukkig als heterokoppel.”

Jos: “Wij waren de generatie van de monokini, maar nu zie ik dat toch niet meer. Ik vind jongeren preutser. Waarschijnlijk heeft dat te maken met het toenemende individualisme: ze zijn veel met zichzelf bezig, willen mooi zijn en hun zwakheden niet tonen.”

Gilbert: “Anderzijds zijn er nu tv-programma’s zoals ‘Naked Attraction’, een datingshow waarin je mogelijke date in zijn of haar blootje staat. Dat kon vroeger toch niet. Ik denk dat we vooral toleranter geworden zijn.

INGRID 69 JAAR HOUDT VAN FIETSEN, PETANQUE EN TONEEL

CORONA Verscherpt corona het conflict tussen de generaties?

Ingrid: “Ja. Zij zijn misschien een mooi jaar uit hun jonge leven kwijt, maar voor ons kan het het laatste jaar zijn. Jongeren hebben ook nog zoveel contact via sociale media. Bij ons is dat minder. Wij geven de voorkeur aan een face-to-face babbel.”

Gilbert: “Ouderen missen hun dansnamiddagen, jongeren hun fuiven. Dát is corona: eenzaamheid. Die eenzaamheid zou de bepalende factor moeten zijn in de vaccinatievolgorde. Jong of oud: we hebben hetzelfde probleem.”

Jos: “Maar virologen zeggen dat we eerst de meest kwetsbaren moeten vaccineren, omdat zij het snelst in het ziekenhuis belanden. Jongeren zijn weerbaarder. Er zit een logica achter, ik vind dat we naar de experten moeten luisteren.”

Ingrid: “Een vrouw moet zich vandaag nog altijd dubbel zo hard bewijzen op de werkvloer. Ik heb wel de indruk dat wij meer werkethos en discipline hadden: ik leverde nooit half werk.”

Gilbert: ”Jongeren ook niet, maar zij doen dat op hun manier. Hun gezin komt eerst, pas dan de job. Dat is het grootste verschil.”

Jos: “Nu spreken we over het evenwicht werk-privéleven. Maar ik heb nooit het gevoel gehad dat ik gewerkt heb, omdat ik altijd bezig was met wat ik graag deed. Nu verdrinken jongeren vaak in de bureaucratie en het papierwerk. Dat gaat de verkeerde richting uit: we kijken niet meer naar mensen, alleen naar de economie en wat die zal opbrengen.”

DIGITALISERING Welke plaats neemt de computer in in jullie leven in?

Ingrid: “Ik gebruik elke dag sociale media, maar het negativisme daar steekt mij wel tegen. En ik krijg een punthoofd van al die wachtwoorden.”

Gilbert: “Ik gebruik de technologie om in contact te blijven met vrienden. Maar het valt mij op hoeveel senioren niet bezig zijn met de computer. Zo vereenzamen zij helemáál in deze coronatijd. Onze generatie heeft de digitale trein toch wat gemist.”

Jos: “Die digitale kloof tussen wie meekan en wie achterblijft gaat onze maatschappij nog parten spelen. Ik werk vaak met mail, maar ik bereik veel ouderen er niet mee. Het wordt alsmaar ingewikkelder.

Vroeger had ik stress door mijn werk, nu door de updates van computerprogramma’s of de wachtwoorden die ik vergeet.” (lacht)

WIJ MOETEN DE GENERATIEKLOOF OVERBRUGGEN. JE BOUWT GEEN TOEKOMST ZONDER HET VERLEDEN TE KENNEN 10

GEWIKT & GEWOGEN

DOOR HET CORONAVACCIN STAAN WE SAMEN STERK Paul : “Met een vaccin bescherm je jezelf én geef je anderen een vooruitzicht. Dat van een warme lente, dicht bij wie ons lief is. Zodra het kan en mag, laat ik me vaccineren.”

13 maart 2020. Doorgaans ben ik de nuchterheid zelf, maar die vrijdag de 13de maakte het wel erg lastig om níét bijgelovig te zijn. 1 jaar geleden barstte de coronahel los. Een nieuw en onbekend virus rukte op, ons land ging in lockdown. Bij ons ziekenfonds bereidden we ons voor om enkele weken achter gesloten deuren te werken.

Enkele wéken. Wie had toen kunnen voorspellen hoe lang de crisis zou duren?

Een jaar om te vergeten De crisis duurt lang, te lang. Zorgverleners werken zich te pletter, ouderen raken geïsoleerd, leerlingen en studenten kijgen het hard te verduren, werknemers verliezen hun job, zelfstandigen hun zaak. Door voortdurend thuiswerk vervagen de grenzen tussen werk en privé, ligt de werkdruk hoger en zitten we elkaar op de huid.

De balans na een jaar is schrijnend. Ik betreur de duizenden coronadoden en de vele zieken die maandenlang met klachten kampen. Maar ik denk ook aan alle stille slachtoffers, alle minder zichtbare pijn, verscholen in huizen en hoofden.

Armoede, eenzaamheid, huiselijk geweld, psychisch leed … Leed waartegen geen pil of vaccin bestaat.

Een jaar om te herinneren Terwijl ik dit schrijf, breekt een waterige winterzon door de wolken. Laat ik nu, een jaar later, nog maar even bijgelovig zijn. Laat die zwakke zonnestralen op mijn gezicht de voorbode zijn van een warme lente. Laat ons ook de mooie kanten zien van dit verschrikkelijke jaar.

We genieten van de kleine dingen, we schatten menselijk contact en een sterke gezondheidszorg naar waarde, we herontdekken de Belgische natuur. En … we hebben nu iets om naar uit te kijken: een veilig vaccin. Een wonderoplossing is het vaccin natuurlijk niet, want we moeten nog even doorbijten. Maar het geeft ons wel een blik op de toekomst, mét herwonnen vrijheden.

Het mooiste van al: iedereen kan zijn steentje bijdragen aan die toekomst.

‘Iedereen telt mee, altijd’, luidt de slogan van ons ziekenfonds. Neem die gerust eens heel letterlijk. Elk vaccin telt. Je als enige laten vaccineren, heeft weinig zin.

Maar als we het allemaal samen doen, dan kunnen we het coronavirus verslaan.

Zo wordt het beslist een warme lente, dicht bij wie ons lief is.

PAUL CALLEWAERT ALGEMEEN SECRETARIS SOCIALISTISCHE MUTUALITEITEN

11

Een kritische noot, een optimistische boodschap of een duidelijke stelling.

Algemeen secretaris Paul Callewaert werpt een blik op onze samenleving en brengt je graag zijn visie.

S -INFO

IK LAAT JE NIET VALLEN 2 uur. Zo lang lag Lea (83) op een koude vloer.

Rechtstaan kon ze niet, want haar linkerkant wil niet altijd meer mee. Opdat ze zoiets nooit hoeft mee te maken, zorgde haar dochter voor een personenalarm.

“Begrijp me niet verkeerd”, benadrukt Katrien, “mijn mama is met haar 83 jaar nog goed te been. Maar als ze valt, geraakt ze niet meer recht. Mijn dochter Lien wou haar inschrijven voor het programma ‘De Wereld Rond met 80-jarigen’, maar als ze zou vallen, zou ze verloren zijn.”

Een vriendin van Lea lag wel 2 volle dagen op de grond na een val. Ze kon haar telefoon niet bereiken om hulp te bellen. Dat zette Lea aan het denken.

KEUZES MAKEN VOOR JE OUDERS Sinds hun valpartij dragen haar vriendin en zij een personenalarmsysteem rond de nek. Daarmee kunnen ze snel hulp inroepen als dat nodig is. Met 1 druk op de knop kan je praten met de alarmcentrale, die de ernst van de situatie inschat en een contactpersoon of de hulpdiensten

12

waarschuwt als het nodig is. Zo voorkom je dat je urenlang moet wachten op hulp.

“Naast een personenalarmsysteem legden we op aanraden van de ergotherapeute van de Medishop bij mama ook antislipmatten en plaatsten we hand­ grepen in de badkamer”, zegt ze.

“Mijn mama is een trotse,” lacht Katrien.

“20 jaar geleden kreeg ze helaas borstkanker. Hoewel ze genas na een borst­ amputatie, is ze sindsdien beperkt in haar bewegingen aan de linkerkant. Ze kon bijvoorbeeld haar kousen niet meer aandoen. Dat merkten mijn zus en ik pas toen we haar thuis op 1 sok zagen rondlopen. Via de Medishop kochten we voordelig een kousenaantrekker, zodat ze haar kousen weer zelf kan aandoen.”

we het leven een stuk veiliger en comfor­ tabeler maken.”

“Als lid van Bond Moyson krijg je korting op hulpmiddelen, wat de drempel soms verlaagt. Meestal merken we achteraf toch dat de senioren erg gelukkig zijn met de aanpassingen die we aan hun woning doen. En hun vooroordelen verdwijnen dan als sneeuw voor de zon.”

VALLEN VOORKOMEN

Katrien wist niet of haar mama daar wel blij mee zou zijn. “Niet alle ouders aanvaarden dat zomaar. Toch wil ik een nieuwe, pijnlijke val voorkomen.”

VOOROORDELEN OVER HULPMIDDELEN VERDWIJNEN Hilde, ergotherapeut bij de Medishop, legt uit: “We merken dat kinderen vaak met vooroordelen moeten afrekenen als ze een hulpmiddel voor hun ouders kopen. Om te beginnen is het moeilijk om te aanvaarden dat je op een leeftijd bent gekomen dat een hulpmiddel nodig is. Bovendien voelt hulp krijgen van je kind aan als de omgekeerde wereld.”

“Ergotherapeuten bekijken elke situatie apart en nemen de tijd om gratis advies te geven. Met simpele trucjes kunnen

Volgens cijfers van het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen valt er wereldwijd elke seconde een 65-plusser. Een duizelingwekkend getal. “Een personenalarmsysteem is al een hele stap vooruit,” vertelt Hilde. “Ouderen staan zo makkelijk in contact met een alarmcentrale en er komt snel hulp. Toch willen we vooral voorkomen dat ouderen vallen.

Een val doet veel pijn. En kom je verkeerd terecht, dan is het zelfs gevaarlijk. Zeker als je niet meer kan rechtkomen.”

Met een wandbeugel geraak je vlot op en van het toilet, of in en uit het bad. En een antislipmat voorkomt uitschuiven. In de Medishops kan je zelfs aangepast schoeisel of verlichting voor je bed aanschaffen, zodat je ook ’s nachts – als je naar het toilet moet – geen risico loopt om te vallen in het donker.

Katrien hoef je alvast niet meer te overtuigen. “Nu ben ik tenminste écht gerust”, glimlacht ze.

13

MIJN MAMA IS MET HAAR 83 JAAR NOG GOED TE BEEN. MAAR ALS ZE VALT, GERAAKT ZE NIET MEER RECHT KATRIEN

MEDISHOP GEEFT GRATIS ADVIES Vermijd vervelende valpartijen met een handgreep of antislipmat.

Kom langs in een Medishop in je buurt voor gratis advies op maat.

Advies aan huis kan ook. Meer info: medishop.wvl@bondmoyson.be of 056 230 230 (optie 2).

SHOPPING

ACTIE Zelf op stap kunnen, zelfstandig boodschappen doen of buiten van het zonnetje genieten … Heerlijk toch? Met een scooter gaat de wereld weer voor je open als je niet meer zo mobiel bent.

SUPERMOBIEL MET EEN SCOOTER Medishop heeft een uitgebreid gamma elektronische scooters en accessoires.

Om te kiezen welk model jou goed ligt, maak je het best een afspraak met een van onze erkende verstrekkers.

TEGEMOETKOMING MOGELIJK In een aantal gevallen krijg je voor mobiliteitshulpmiddelen een gedeeltelijke of volledige terugbetaling van de VSB (Vlaamse sociale bescherming). Onze erkende verstrekkers helpen je om de scooter te vinden die het best bij jou past en helpen je bij je aanvraag voor een tegemoetkoming.

tot

ACTIE

150

euro voordeel krijg een waardebon bij aankoop van een scooter*

• Bij aankoop van een binnenscooter: Medishop-waardebon van 50 euro.

• Bij aankoop van een binnen/buitenscooter: Medishop-waardebon van 100 euro.

• Bij aankoop van een buitenscooter: Medishop-waardebon van 150 euro. * Enkel geldig voor leden van Bond Moyson West-Vlaanderen.

SERVICE AAN HUIS Doet je scooter het niet meer? Zijn de batterijen aan vervanging toe? Of wens je een onderhoud? Doe dan een beroep op onze hersteldienst. Onze volledig uitgeruste servicewagen komt bij je thuis de herstelling of het onderhoud uitvoeren. Als het mogelijk is, doen we alles meteen ter plaatse.

Geldig van 1 maart 2021 t.e.m. 31 mei 2021.

Waardebon afhankelijk van het gekozen type, maximum 150 euro korting per persoon.

INTERESSE IN EEN SCOOTER? Vraag onze uitgebreide scooterfolder aan via bandagist.medishop@bondmoyson.be of 056 230 230 (optie 2).

14

Fanny 56 JAAR WERD IN HET DAGZIEKENHUIS OPGENOMEN VOOR EEN PIJNBEHANDELING

“Rugpijn achtervolgt mij al 2 jaar. Het wordt steeds erger, nu heb ik continu pijn”, vertelt Fanny. “Soms kan ik nog moeilijk bewegen.” Kinesitherapie hielp niet, dus probeerde ze infiltraties. Eigenlijk is een operatie aan een hernia nodig.

“Maar dat stel ik uit tot het niet meer houdbaar is. Zowel mijn moeder als mijn oma stierven tijdens een operatie.”

FANNY: “NEEM GEEN EENPERSOONSKAMER VOOR EEN DAGOPNAME”

HOEVEEL BEDROEG FANNY’S ZIEKENHUISFACTUUR?

€ 407,61

(totale factuur)

- € 221,80

(terugbetaling wettelijke ziekteverzekering)

- € 185,81

(terugbetaling KliniPlanPlus)

€ 0 (zelf betaald) + € 37,16 Van haar hospitalisatieverzekering KliniPlanPlus kreeg Fanny € 37,16 extra of 20 % van haar terug­betaling.

Daarmee kan ze eventuele kosten voor en na haar ingreep betalen, zoals medicatie, verzorging, raadplegingen ... Meer weten? www.kliniplan.be**

Voor haar infiltratie werd ze opgenomen in het dagziekenhuis. “Achteraf gezien had ik nooit een eenpersoonskamer mogen kiezen”, bekent ze. “Ik dacht dat de ingreep zwaarder zou zijn en wilde wat privacy en rust. Maar de ingreep viel best mee en ik ben nog geen 10 minuten in ‘mijn’ kamer geweest. Ik heb uren doorgebracht in een grote zaal met gordijntjes tussen de bedden.”

Voor een eenpersoonskamer rekent het ziekenhuis supplementen* aan. Daardoor zwelt een factuur van nog geen 40 euro makkelijk aan tot 200 euro voor eigen rekening. Fanny’s advies? “Kies bij een dagopname nooit een eenpersoonskamer.

Het is het niet waard.”

* De kamer- en ereloonsupplementen na keuze voor een eenpersoonskamer worden de eerste 5 jaar na aansluiting bij een gelijkaardige mutualistische verzekering niet vergoed, indien het een hospitalisatie betreft die een gevolg is van een vooraf bestaande aandoening. Fanny is meer dan 5 jaar aangesloten bij KliniPlanPlus en krijgt bijgevolg haar supplementen wel terugbetaald door KliniPlanPlus. | ** KliniPlan en KliniPlanPlus zijn hospitalisatieverzekeringen die aangeboden worden door Bond Moyson, verzekeringsagent van VMOB SOHO, verzekeringsmaatschappij toegelaten onder het nr. 350/01 om de tak 2 ‘ziekte’ uit te oefenen. De verzekeringsproducten zijn onderworpen aan het Belgisch recht. De algemene voorwaarden KliniPlan en KliniPlanPlus hebben voorrang op de bepalingen in dit artikel. De gedetailleerde informatie zijn terug te vinden in de productfiche op onze website www.kliniplan.be.

GEZOND HET ANTWOORD OP JE VRAGEN OVER HET CORONAVACCIN

1. Is een vaccin dat er zo snel kwam veilig en betrouwbaar?

JA “Stel: 2 mensen bouwen een auto en ze hebben dat nog nooit gedaan. Ze moeten alles nog leren, dus duurt het lang voor de auto af is. Maar vraag aan 40 ervaren autobouwers om een nieuw type auto te bouwen. En geef ze voorrang op alles. Dan zijn zij veel sneller klaar.”

“Zo was het ook bij het coronavaccin.

Farmaceutische bedrijven en onderzoekers wereldwijd werkten samen, deelden informatie met elkaar en kregen absolute voorrang op het gebied van financiële middelen, evaluatie en beoordeling … Een voorrangspositie, maar zónder stappen over te slaan.

De vaccins zijn volledig goedgekeurd qua kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid door het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA).”

“Alle vaccins die we in België geven, werken met grote zekerheid tegen een ernstige coronabesmetting of beschermen tegen een ziekenhuisopname.”

Zit je met vragen over het coronavaccin?

Loop je verloren in alle informatie? Dat is niet gek. Het zijn verwarrende tijden en er komt veel op ons af. Hallo, Pierre Van Damme? Samen met de vaccinoloog zetten we de feiten over het vaccin op een rijtje.

2. Hoe werkt het coronavaccin?

“Het vaccin stimuleert je immuunsysteem (natuurlijke afweer). Het bereidt je voor om het virus te herkennen én je tegen de infectieziekte te verdedigen. Raak je na vaccinatie besmet met corona, dan herkent je immuunsysteem het virus, is het klaar voor de aanval en beschermt het je.”

“3 coronavaccins zijn nu goedgekeurd, de goedkeuring voor een 4de zit eraan te komen.

2 daarvan zijn mRNA-vaccins, die géén afgezwakte of dode virusdeeltjes of viruseiwitten gebruiken. Ze laten ons lichaam zélf een eiwit maken dat nodig is om virussen af te weren.”

VACCINATIE 9X DE FEITEN GECHECKT 16

3. Werkt het coronavaccin tegen nieuwe (super)varianten?

JA “Virussen kunnen muteren: het genetische materiaal in het virus verandert.

Maar mutaties beïnvloeden niet per se hoe goed een vaccin tegen het virus werkt. De coronavaccins werken tegen de meestvoorkomende varianten in ons land. Tegen de Britse coronavariant beschermen ze bijvoorbeeld even goed.”

4. Kan ik mijn vaccin kiezen?

NEEN “Welk vaccin je precies krijgt, hangt af van welke vaccins er in voorraad zijn, van je leeftijd en risicoprofiel. Je kan dat niet zelf kiezen. Een groep van experten (de taskforce Vaccinatie) weet perfect welk type vaccin het beste geschikt is voor welke personen en doelgroep.

Uiteraard zal je wel weten met welk vaccin je wordt ingeënt.”

5. Veroorzaakt het vaccin gevaarlijke bijwerkingen?

NEEN “We kennen de bijwerkingen. Ze zijn dezelfde als bij andere vaccins en zijn normaal als je immuunsysteem in gang gezet wordt.

Dit komt het meest voor: • pijn op de prikplaats (meestal de bovenarm) • roodheid of zwelling op de prikplaats • algemene klachten: hoofdpijn, vermoeidheid, rillingen, koorts.”

“Maar niks ergs! De bijwerkingen zijn niet gevaarlijk en verdwijnen spontaan na 1 of 2 dagen. Een pijnstiller als paracetamol kan helpen als je te veel last hebt.

Over het algemeen zijn de vaccins tegen corona heel zuiver, met weinig bestanddelen die allergieën kunnen uitlokken.

Had je in het verleden een zware allergische reactie op een vaccin? Overleg dan eerst met je arts.”

“Hecht zeker geen belang aan foute beweringen. Neen, het coronavaccin maakt je niet onvruchtbaar. Neen, het veroorzaakt geen andere ziektes. En ja, het vaccin is halal en koosjer. Zelfs de mogelijke bijwerkingen wegen niet op tegen de bescherming. Corona is veel gevaarlijker.”

6. Mag je alle maatregelen laten varen na vaccinatie?

NEEN “Gevaccineerd en zorgeloos rondlopen? Dat zit er nog niet direct in. Naarmate meer mensen zijn ingeënt, zal de versoepeling stap voor stap mogelijk zijn. Maar ben je ingeënt, dan moet je nog altijd afstand houden en

8. Is het vaccin nodig als je al corona gehad hebt?

HOEVEEL MENSEN ZIJN GEVACCINEERD? Wanneer minstens 70 % van de Belgen zich laat vaccineren, bouwen we voldoende groepsimmuniteit (zie pagina 18) op om elkaar te beschermen. Je ziet hoeveel vaccins er zijn en hoeveel mensen hun 1ste en 2de prik kregen via de vaccinatieteller op de website van de overheid: www.laatjevaccineren.be.

Ook voor vaccinvragen kan je daar terecht. En een betrouwbare bron zoals je huisarts helpt je verder. Of stel je vraag via de chat tijdens ons gratis webinar (zie kader).

€

HOEVEEL KOST HET CORONAVACCIN? Niets! Het coronavaccin is gratis.

een mondmasker dragen. Waarom? In de 1ste fases zijn lang niet alle mensen gevaccineerd, dus het virus kan nog circuleren. Het duurt enkele weken voor je voldoende antistoffen aanmaakt.”

7. Wat als je een risicopatiënt bent?

“Zit je in een risicogroep, dan raden we sterk aan om je te laten vaccineren. De ziekenfondsen hebben de gegevens van mensen die meer risico lopen. Dankzij hun info en die van de huisartsen weten we wie op de lijst staat. Zit je in de risicogroep, dan krijg je een uitnodiging om voor de zomer naar een vaccinatiecentrum te gaan. In Vlaanderen zijn dat zo'n 800 000 mensen.”

"Daarnaast krijgt élke Vlaming (ook niet risico-patiënten) de komende maanden een persoonlijke uitnodiging (per brief, sms of e-mail) om zich te laten vaccineren.

Je kan bevestigen, weigeren of je afspraak verplaatsen. Op je uitnodiging staat in welk vaccinatiecentrum je ingeënt wordt.”

17

JA “Het is niet omdat je al corona hebt gehad, dat je immuun bent voor het virus! Omdat de ziekte maar tijdelijk beschermt, worden mensen die positief zijn voor COVID-19 ook ingeënt. Het vaccin kan langer bescherming bieden dan het virus. De mensen in fase 3 van de studie worden nu verder opgevolgd, zodat we concreet weten hoe lang het vaccin ons beschermt.”

9. Mag je het vaccin krijgen als je zwanger bent?

JA “De coronavaccins zijn veilig voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en vrouwen die zwanger willen worden. Ben je zwanger? Dan zijn de voordelen van een vaccin groter dan eventuele onzekerheden. Want raak je besmet met corona, dan heb je meer kans op vroeggeboorte en andere ernstige problemen. Nog een voordeel: je geeft de antilichamen die je aanmaakt dankzij het vaccin door aan je ongeboren baby. Ben je zwanger en loop je een hoger risico om in contact te komen met corona (je bent bijvoorbeeld zorgverlener)? Of heb je een onderliggende ziekte en zit je in een risicogroep? Dan raden we het vaccin aan."

De redactie van dit artikel werd afgesloten op 3 maart 2021. De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment actueel was en bevestigd werd door de experten en de overheid.

ZELF NOG VRAGEN? SCHRIJF JE IN VOOR ONS GRATIS WEBINAR Neem deel aan ons gratis webinar met vaccinoloog Pierre Van Damme. Samen met andere experts beantwoordt hij je belangrijkste vragen. Alles over de werking en veiligheid van het vaccin helder uitgelegd. | Wanneer? 29 en 30 maart, 19.30-20.30 uur | Schrijf je in: www.bondmoyson.be/coronavaccin.

IN DE KIJKER VACCINEREN, VOOR JEZELF ÉN ANDEREN

MET Z’N ALLEN TÉGEN CORONA MET HET VACCIN

Kreeg jij al een coronavaccin? Of ben je binnenkort aan de beurt? Stilaan maken we meer en meer antistoffen tegen het virus dankzij het vaccin. Zo beschermen we niet alleen onszelf, maar ook alle mensen in onze omgeving. Kortom: 1 voor allen, allen tegen corona!

Mohammed WE MOETEN VOOR ELKAAR ZORGEN MOHAMMED 33 JAAR ZORGKUNDIGE IN EEN WOONZORG­ CENTRUM

“Het woonzorgcentrum waar ik werk, werd zwaar getroffen door corona. We verloren veel mensen.

Dat was hard. Intussen kregen alle bewoners hun vaccin. Bijna niemand twijfelde. Meer nog, bijna iedereen vroeg erom.”

“Ik ben intussen ook gevaccineerd. Toen ik mijn vaccin kreeg, was ik opgelucht. Ik voel me weer veilig. Op het werk was ik altijd voldoende beschermd, maar daarbuiten heb ik me best onveilig gevoeld. Bijwerkingen had ik totaal niet.

Enkele collega’s hadden lichte koorts en voelden zich wat moe, maar niks ergs. We kregen vooraf trouwens een bijscholing over vaccinatie en het coronavaccin. En ik heb zelf research gedaan.

Blijven leren en info opzoeken hoort bij een job in de zorgsector.”

“Ik wil iedereen echt oproepen om zich te laten vaccineren. Voor mij is het simpel: met het vaccin bescherm je tweemaal: jezelf en de mensen rond jou. Ik werk dagelijks met oudere mensen. Het is mijn taak om aan hen te denken en hen te beschermen, vind ik. Maar ik zie het ook breder. We moeten toch allemaal voor elkaar zorgen, niet?”

18

WAAROM VACCINEREN TEGEN CORONA? Vaccinoloog Pierre Van Damme legt uit.

“Voor virale infecties zoals corona hebben we weinig doeltreffende behandelingen.

Een vaccin is onze enige kans om de zware gevolgen tegen te gaan. Corona verdwijnt niet vanzelf, verspreidt zich snel en maakt veel (dodelijke) slachtoffers.

De belangrijkste opdracht is zo snel mogelijk groeps­ immuniteit bereiken.

Wat wil dat zeggen?

Dat we het virus klem zetten. We vaccineren zóveel mensen dat het zich niet meer kan verspreiden en niet meer kan overleven.”

Liliane HET VACCIN IS CRUCIAAL VOOR MIJN GENEZINGSPROCES

Hannelore

LILIANE 66 JAAR MET PENSIOEN, IN BEHANDELING VOOR BORSTKANKER

ALS EXPERTEN HET VACCIN AANRADEN, WÉÉT JE DAT HET VEILIG IS “Mijn 1ste coronavaccin kreeg ik eind januari, het 2de zo’n 3 weken later. Ik had er het volste vertrouwen in. Als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het vaccin aanraadt, weet je dat er genoeg wetenschappelijk bewijs is voor de efficiëntie en veiligheid. Die nemen geen risico’s, hoor.”

HANNELORE 31 JAAR HUISARTS

“Ik kreeg een oproep, moest me online aanmelden en kreeg een dag en tijdstip waarop ik in het vaccinatiecentrum moest zijn. Daar kreeg ik een nummer en wachtte ik mijn beurt af. De inenting zelf is een klein prikje, meer niet. Nadien blijf je nog een kwartiertje voor controle. Ik heb geen enkele bijwerking gevoeld.”

“Op het moment dat ik gevaccineerd werd, voelde ik me licht euforisch! (lacht) Het afgelopen jaar was erg zwaar. Ik kwam bijna dagelijks in contact met coronapatiënten. En al volgde ik strikt alle veiligheidsvoorschriften, toch had ik schrik om besmet te geraken.”

“Ik ben ook enorm opgelucht dat ik mijn patiën­ ten weer zorgelozer kan behandelen. Ik hoop dat de vaccinatie verder vlot verloopt en dat we snel zoveel mogelijk mensen inenten. Ik zie in mijn praktijk soms ongeruste mensen met vragen over het vaccin, maar ik stel hen gerust, ook vanuit mijn eigen ervaring. Alle juiste informatie vind je ook op www.laatjevaccineren.be. Nu is het belangrijk dat we solidair zijn en niet alleen onszelf, maar ook de anderen beschermen.”

19

“Ik ben momenteel in behandeling voor borstkanker. Voorlopig kreeg ik nog geen vaccin, maar ik verwacht binnenkort een uitnodiging. Mijn belangrijkste doel is om die kanker te overwinnen.

Het coronavaccin beschouw ik als een cruciale stap in mijn genezingsproces. Mijn omgeving heeft ook veel schrik om zelf besmet te geraken en mij te besmetten. Dat zou gevaarlijk kunnen zijn, omdat ik op dit moment een lage weerstand heb.

In dat opzicht hoop ik dat zoveel mogelijk mensen zich laten vaccineren en dat we snel die groeps­ immuniteit kunnen bereiken.”

“Net als zovelen hunker ik naar die herwonnen vrijheid. Ik wil zo graag mijn kinderen en kleindochter, de rest van de familie en vrienden weer ‘live’ zien. Twijfels over het coronavaccin heb ik niet. Ik heb er het volste vertrouwen in dat alle nodige tests zijn gebeurd om de veiligheid te garanderen. Alleen de informatie over het vaccin en de vaccinatieprocedure vond ik soms wat verwarrend, maar ergens is dat begrijpelijk als je ziet hoe snel iedereen moet schakelen.”

IN DE KIJKER

Steven “IK ZIE HET VACCIN ALS EEN MORELE PLICHT” “Corona treft ons allemaal, zonder uitzondering.

Als een vaccin ons kan helpen om er immuun tegen te worden, lijkt me zo’n inenting een kleine moeite. Zelf heb ik diabetes type 1. Ik heb dagelijks 5 tot 6 spuitjes nodig om mijn insuline­ gehalte op peil te houden. Voorlopig sta ik niet op de lijst die met voorrang ingeënt wordt. Dat hangt vooral samen met mijn leeftijd. Mijn oma van 95 die bij me inwoont, wordt binnenkort gevaccineerd. Zij kreeg al een uitnodiging én de nodige info van onze huisarts.”

“Als het mijn beurt is, zal ik geen moment twijfelen. Door het vaccin bescherm ik niet alleen mezelf, maar ook de zwakkeren. In dat opzicht beschouw ik het coronavaccin bijna als een morele plicht. Zo voel ik het aan. Twijfelen over de werkzaamheid van het vaccin doe ik niet. Ik geloof enorm in de medische wetenschap en de controle die er is.”

STEVEN 38 JAAR BEDIENDE EN DIABETESPATIËNT

Sandra SANDRA 43 JAAR VERPLEEGKUNDIGE EN PRAKTIJKMENTOR

“Je zou je kunnen afvragen of de ontwikkeling van het vaccin niet te snel is gegaan, en of het veilig is.

Maar bedenk even hoeveel (extra) geld en tijd werden ingezet! Ik kijk uit naar het moment dat alle risicogroepen en aansluitend hopelijk zoveel mogelijk Belgen gevaccineerd zullen zijn. En heb alle vertrouwen in een goede afloop.”

“AFTELLEN NAAR HET VACCIN” “Vorig jaar kreeg ik zelf corona en een 2de besmetting wil ik vermijden. Maar vooral: ik zie elke week een honderdtal verschillende patiënten, die bijna altijd een verzwakt immuunsysteem hebben.

Daarom is het des te belangrijk dat wij zo weinig mogelijk risico lopen om besmet te geraken en om onze patiënten te besmetten. Ik tel echt af naar het vaccin.”

“Na mijn vaccinatie blijf ik wel een mondmasker dragen en mijn handen ontsmetten. Maar ik hoop toch wat geruster te kunnen werken. Ook voor onze patiënten is dat belangrijk, ik merk dat ze steeds vaker vragen of wij al aan de beurt zijn voor het coronavaccin.”

MEER WETEN OVER HET CORONAVACCIN? Vaccins zijn onmisbaar voor onze gezondheid.

Ook het coronavaccin. Zit je met vragen? Alle antwoorden vind je op de website van de overheid: www.laatjevaccineren.be.

Meer info over risicopatiënten: www.bondmoyson.be/coronavaccin.

20

E.R. : P&V Assurances SCRL, Rue Royale 151 à 1210 Bruxelles

DE BESTE MANIER OM DE TOEKOMST VEILIG TE STELLEN, IS DOOR ER SAMEN AAN TE BOUWEN.

DE P&V GROEP IS EEN BELGISCHE COÖPERATIEVE VERZEKERINGSGROEP DIE ZICH INZET VOOR EEN SOLIDAIRE EN DUURZAME MAATSCHAPPIJ

MEER OM HET LIJF LEVEN MET EEN AUTO-IMMUUNZIEKTE: ALS JE ZIEKTE ONZICHTBAAR IS

EEN LICHTJE OP ELKE PIJNPLEK?

DAN FLIKKER IK ALS EEN KERSTBOOM Ze zien er niet ziek uit, maar ze zijn het wel: mensen met een autoimmuunziekte lijden vaak in stilte.

Het is vooral aan de binnenkant dat de aandoening schade aanricht. “Een ‘onzichtbare’ ziekte, maar eentje met een enorme impact op ons leven”, weten Karine en haar zoon Robin, die allebei aan de ziekte van Bechterew lijden.

D

De ziekte van Bechterew of spondyloartritis is een vorm van ontstekingsreuma, waarbij vooral de pezen en de gewrichten van de rug, heupen, schouders en knieën ontstoken raken.

Karine & Robin 52 & 22 JAAR ZIJ HOUDT VAN GEZELLIG TAFELEN, MENSEN HELPEN EN LOTGENOTENCONTACT. HIJ HOUDT VAN GAMEN

VIRTUELE DODENTOCHT “Als jonge vrouw had ik voortdurend overal pijn en was ik constant moe. Mijn huisarts hield jarenlang vol dat het om een infectie ging”, vertelt Karine (52). “Ik was net geen 40 toen de juiste diagnose werd gesteld. Zo ging veel kostbare tijd verloren, want hoe vroeger je de behandeling start, hoe sneller de ziekte stabiliseert.”

Genezen van de ziekte van Bechterew kan niet, maar je kan de ontstekingen afremmen. “Ik krijg medicatie en ik ga naar de kinesist. Daardoor is mijn levenskwaliteit enorm verbeterd. Ik moet blijven bewegen of mijn lichaam verstijft, letterlijk.

22

DE MEEST VOORKOMENDE AUTO-IMMUUNZIEKTES 1. Reumatische aandoeningen, zoals de ziekte van Bechterew (volgens recente cijfers zal liefst 1 op de 2 Belgen ooit last hebben van een of andere vorm van reuma).

2. Te traag of te snel werkende schildklier.

3. Aandoeningen aan het maagdarmstelsel, zoals coeliakie en de ziekte van Crohn.

4. Bindweefselziekten, zoals lupus.

5. Huidziekten, zoals vitiligo en psoriasis.

6. Ontstekingen in de bijnier.

Daarom zit ik ook in een zwemgroep, de Watertrappers. En ik deed mee aan de virtuele Dodentocht. Je kiest zelf je afstand, minimum 100 kilometer. Die wandel je alleen of in groep in 3 maanden tijd.”

ONZICHTBARE ZIEKTE Maar haar ziekte beperkt Karine natuurlijk wel. “Ik heb krukken nodig en gebruik een scootmobiel. We hebben thuis ook een traplift geïnstalleerd. Een auto-immuunziekte beheerst je leven. Als ik mensen tegenkom die ik al lang niet meer heb gezien, schrikken ze. ‘Amai, zit jij al in een scootmobiel?!’, hoor ik dan.”

“Als er lichtjes zouden branden op elke plek waar ik pijn heb, dan liep ik rond als een kerstboom” (lacht). Maar omdat het een ‘onzichtbare’ ziekte is, is er niet altijd evenveel begrip. “Ik heb een parkeerkaart voor personen met een handicap.

Maar als ik mijn auto op een plek voor personen met een handicap zet, krijg ik weleens boze blikken. Ook mijn 1ste man toonde geen medeleven als ik een afspraak moest afzeggen, omdat ik te veel pijn had. Gelukkig heb ik nu wél een heel begripvolle partner”, knikt Karine.

“Ik heb veel steun aan lotgenoten, want de mensen die je het best begrijpen, zijn

zij die het zelf hebben. Daarom engageer ik me ook voor de VVSA, de Vlaamse Vereniging voor SpondyloArtritis.”

EROVER SPREKEN MAAKT REËEL Bij een reumatische aandoening denk je misschien eerder aan oudere mensen.

Maar ook jongeren kunnen het krijgen.

Karines zoon Robin (22) kan erover meepraten. Hij was amper 13 jaar toen ook bij hem spondyloartritis werd vastgesteld.

Dat is jong voor zo’n diagnose, maar door de medische geschiedenis van zijn moeder legden de dokters snel de link.

“Eerlijk? Ik heb er niet zoveel last van”, zegt hij. “Ik wil ook het liefst ‘normaal’ behandeld worden. Daarom vind ik het moeilijk om erover te praten: erover spreken maakt de ziekte reëel.”

IK HEB VEEL STEUN AAN LOTGENOTEN, WANT DE MENSEN DIE JE HET BEST BEGRIJPEN, ZIJN ZIJ DIE HET ZELF HEBBEN PIJN IS ER ALTIJD “Het is jaren geleden dat ik nog een echte opstoot had. Ik heb niet het gevoel dat ik dingen mis omdat ik Bechterew heb.

Ik werk bijvoorbeeld als ziekenvervoerder en dat gaat perfect. Natuurlijk heb ik pijn, en die pijn is er altijd, maar ik klaag daar niet over.”

“Omdat mijn diagnose op jonge leeftijd is gesteld en ik meteen de juiste behandeling kreeg, is de reuma gestabiliseerd. Weinig mensen weten dat ik ziek ben, en zij die op de hoogte zijn, zijn gelukkig begripvol. Aan mijn vriendin heb ik het verteld en zij ziet geen enkele reden waarom we niet samen gelukkig kunnen worden. Ik probeer een zo gewoon mogelijk leven te leiden”, besluit Robin.

23

EEN LICHAAM DAT ZICHZELF AANVALT Wat is een auto-immuunziekte?

Professor Philippe Carron, hoofd van de dienst Reumatologie van het UZ Gent, legt uit. “Bij een auto-immuunziekte is je immuniteitssysteem in de war. Je afweersysteem weet niet goed meer wat lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen zijn. Daardoor valt het lichaamseigen structuren aan, zoals gewrichten, schildklier of darmen.”

“De impact op het leven van de patiënt kan groot zijn, op fysiek, mentaal, sociaal en professioneel vlak. Door nachtelijke pijnen en chronische ontstekingen zijn patiënten vaak vermoeid, waardoor ze minder goed functioneren.”

“Auto-immuunziekten zijn goed te behandelen. 30 jaar geleden waren er alleen ontstekingsremmers. Nu zijn er biologische therapieën, zoals TNF-blokkers. TNF is een belangrijk eiwit in ons afweer­ systeem. Bij reuma is dit eiwit overactief.

Het gevolg? Ontstekingsreacties. Door dat eiwit zoveel mogelijk te binden, worden ontstekingen afgeremd of soms volledig geblokkeerd.”

“Helaas kennen we de ware oorzaak van deze ziektebeelden nog niet volledig, waardoor we ze niet kunnen genezen en je vaak blijvend medicatie nodig hebt.”

Meer info: www.spondylitis.be en www.reumanet.be

TERUGBETALING VOOR REUMAPATIËNTEN Als reumapatiënt krijg je een tegemoetkoming van ons ziekenfonds voor de medische behandelingen en geneesmiddelen die voor jou van belang zijn. Alle info over onze terugbetalingen vind je op www.bondmoyson.be/ terugbetalingen-reuma.

S -INFO

Volwassenen banaliseren al eens de kopzorgen van kinderen.

‘Kleine’ zorgen, denken we.

Maar kinderen kunnen stevig piekeren. Ze laten er zelfs hun slaap voor. Tijd voor een piekerkamp, vindt JOETZ vzw.

HELP, MIJN KIND PIEKERT ‘En nu kan ik slapen...’ door Pedrouchka Samyn

9 op de 10 kinderen piekeren. Ze maken zich zorgen over prestatiedruk op school, hun gezin en zichzelf. Dat stelde JOETZ vzw, de jongerenpartner van Bond Moyson, vorig jaar vast na een rondvraag bij ruim 500 kinderen. 76 % gaf ook aan niet te kunnen slapen door het gepieker en de helft wist niet hoe het piekeren te stoppen. Alarmerende cijfers, die JOETZ aanzetten tot actie.

ONTSNAPPEN MET SAM DE ROBOT Op maat van 10- tot 12-jarigen ontwikkelde JOETZ het escapespel ‘Sam de robot’, met een bijhorend lespakket.

Door codes te kraken en puzzels op te lossen stoppen de jonge spelers de tollende radertjes in het hoofd van piekerende robot Sam. Tegelijk leren ze pieker­ gedachten herkennen en komen ze te weten hoe ze ermee kunnen omgaan.

24

In de lijn van het escapespel organiseert JOETZ tijdens de paasvakantie voor het eerst een piekerkamp in Sint-Niklaas.

12 kinderen vanaf 10 tot 12 jaar leren een week lang hoe ze piekeren bij zichzelf en anderen kunnen herkennen, hoe ze momenten kunnen afbakenen om te piekeren en hoe ze een negatieve gedachtestroom kunnen doorbreken of loslaten. JOETZ werkt voor dit kamp samen met het team Kinderzorg van het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Eclips.

EN TOEN KON IK SLAPEN Elke dag gaan de kampdeelnemers 2 uur actief aan de slag met het thema piekeren. Daarnaast staat vooral speelplezier centraal. Ook Sam de Robot gaat mee op kamp. Op de 1ste dag krijgen de kinderen bezoek van auteur Pedrouchka

HOE WEET JE OF JE KIND PIEKERT? Elk kind zit weleens met zorgen of twijfels.

Maar wanneer wordt piekergedrag een probleem? Je kind: • heeft regelmatig last van slapeloosheid • wil niet praten of is in zichzelf gekeerd • is rusteloos, prikkelbaar of weent snel • klaagt regelmatig over buikpijn.

Samyn. Als leerlingenbegeleider ziet zij veel kinderen worstelen met piekergedachten. Dit inspireerde haar om samen met psychologen het werkdagboekje ‘En toen kon ik slapen’ te ontwikkelen. Alle kampdeelnemers krijgen het boekje.

76 % VAN DE PIEKERAARS GEEFT AAN NIET TE KUNNEN SLAPEN DOOR GEPIEKER “Het gepieker start vaak met een realistische angst. ‘Wat als ik tijdens mijn spreekbeurt plots de tekst vergeet?’ bijvoorbeeld”, legt Pedrouchka uit. “Maar al snel belanden piekerkinderen in een eindeloze negatieve gedachtestroom vol doemscenario’s. De neiging om te

piekeren is deels aangeboren, maar het goede nieuws is dat je een gelukkige piekeraar kan worden”, besluit ze.

ZELFZEKERE PIEKERAAR Na het piekerkamp staan de deelnemers steviger in hun schoenen (als piekeraar). Ze merken dat ze niet alleen zijn en maken zelf een plan om het piekeren op een gezonde manier te integreren in hun leven. “Het grootste doel van het kamp is preventie”, verduidelijkt Griet Ackerman, psychologe van CGG Eclips.

“We mikken dus op kinderen bij wie het piekeren sterk aanwezig is, maar bij wie dit nog geen al te zware impact heeft op hun dagelijkse functioneren. Hoe eerder je probleempunten aanpakt, hoe makkelijker je zwaardere problemen voorkomt. Dat is wat we met dit kamp willen bereiken.”

25

Herken je 1 of meer van die zaken bij je kind?

Lijkt het of je kind alle zorgen van de wereld met zich meetorst? Weet je zelf niet goed hoe je je piekerende kind kan verder helpen?

Dan kan het nuttig zijn om je kind te laten deelnemen aan het kamp.

PIEKERKAMP PRAKTISCH Voor wie? Kinderen van 10 jaar tot 12 jaar Wanneer? 11 april tot en met 16 april 2021 Waar? Jeugdcentrum Heywijck, Lange rekstraat 52, Sint-Niklaas Kostprijs? 195 euro, leden van Bond Moyson betalen 120 euro

MEER INFO EN INSCHRIJVEN? Surf naar www.joetz.be en schrijf je kind makkelijk digitaal in voor een piekerkamp.

TABOE ALS JE BEWUST KIEST VOOR EEN KINDJE MET HET SYNDROOM VAN DOWN

VAN MIJN ROZE WOLK KEIHARD OP DE GROND GEDONDERD

I

November 2017. Jolien en Dries weten met hun geluk geen blijf. 2 streepjes op de zwangerschapstest: een baby! Enkele weken later kleurt de roze wolk donkergrijs. De NIPT (zie kader) wijst uit dat hun kindje het syndroom van Down heeft. Er wacht hen een zware keuze: de baby houden of laten gaan.

In de woonkamer speelt een vrolijk kereltje van 2,5 jaar, Léon. “Léon blijft ons 1ste en enige kindje. Dat heeft niets te maken met het feit dat hij het downsyndroom heeft. Het voelt goed met ons drietjes”, zegt Jolien.

2 KEER TRANEN “Op een ochtend in 2017 stond ik op met de drang naar een kindje. Liever vandaag dan morgen” (lacht). “Toen ik de positieve test zag, was ik zo blij! Tranen van geluk. Ik zat op een megaroze wolk. De echo op 12 weken was prima. Of we een NIPT wilden? Zeker. Maar vooral omdat we zó nieuwsgierig waren naar het geslacht. Aan een slecht resultaat dachten we niet.”

Maar het resultaat wás afwijkend. “Ik was alleen toen de gynaecoloog belde.

‘Ik heb geen goed nieuws. De uitslag wijst op het syndroom van Down’, klonk het. Mijn wereld stond stil. Ken je die dramatische huilscènes in films?

Zo was het. Meer dan een halfuur lag ik te snikken voor ik Dries kon bellen.”

HET KAN ANDERS “1 keer hadden we erover gesproken, tussen de soep en de patatten.

‘Syndroom van Down, dan halen we het weg.’ Daar zit je dan, voor de gynaecoloog met dat zinnetje in je achterhoofd”, herinnert Jolien zich.

26

Jolien Steels 27 JAAR HOUDT VAN KOFFIE MET GEBAK, EEN BOEK IN DE HAND EN LOPEN IN DE NATUUR

NIPT: WEL OF NIET? De NIPT (niet-invasieve prenatale test) spoort de meest frequente chromosoomafwijkingen op, zoals onder andere het syndroom van Down (trisomie 21).

De NIPT ...

• ... onderzoekt het DNA van je baby.

• ... heeft enkel een bloedstaal van de mama nodig. Geen risico voor jou of je ongeboren kindje.

• ... kan ten vroegste op 12 weken.

• ... heeft een gevoeligheid van meer dan 99 %: meer dan 99 op de 100 kinderen met downsyndroom worden opgespoord.

• ... wordt terugbetaald door je ziekenfonds. De test kost 268,67 euro. Slechts 8,68 euro daarvan betaal je zelf (of niets, als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming).

Meer info vind je op www.bondmoyson.be/ terugbetaling-nipt

“Dan kwam de maatschappelijk werkster. Voor haar heb ik alleen maar lof. We werden goed opgevangen, met veel begrip en we kregen alle info.

Maar ze dringen je geen enkele keuze op."

"Het enige wat ik (achteraf) spijtig vind, is dat ze je niet echt laten zien hoe het anders kan. Namelijk wat als je kiest voor een kindje met Down? En weet je wat? Intussen kenden we nog altijd het geslacht niet! Pas op het einde van het gesprek vroeg ik: ‘Is het nu een jongen of een meisje?’”

MISSCHIEN EEN FOUTJE …

Het jonge koppel moet verwerken. “Dries en ik gingen er anders mee om. Hij is gesloten en trok zich terug. Ik ben erg open en moet kunnen praten.

Omdat we het zo verschillend verwerkten, vielen er soms harde woorden. Je botst tegen elkaar aan.”

“Ik begon op te zoeken over het syndroom van Down. Ik zag confronterende dingen, maar evengoed mooie verhalen. Ik wilde weten wie er in mijn buik groeide. Om 100 % zeker te zijn, wilden we zeker een vruchtwaterpunctie. Ergens hoopte ik dat er een foutje was gebeurd bij de NIPT …”

ERVOOR GAAN? “In die tussenperiode kwam ik in contact met een mama van een meisje met Down. We spraken af, ik zag haar en het voelde meteen goed. Ik mocht alles vragen en kreeg een eerlijk antwoord. Ik zag wat een fantastische, pittige dochter ze had. Voor mij de 1ste stap richting de keuze om mijn kindje te houden”, knikt Jolien.

“Als mama denk je sowieso anders over het afbreken van een zwangerschap. Ik liet Dries weten dat ik enkel mét hem een kindje wil, maar geen van ons beiden zette de andere onder druk. Dan, stilaan, stelde Dries zich ook open voor het idee om ervoor te gaan.”

GEZOND KINDJE 16 weken zwanger. De vruchtwaterpunctie bevestigde: een jongetje met het downsyndroom. “Hoe verder je bent, hoe meer je je hecht aan dat wezentje in je buik.

Ik voelde ook de 1ste ‘plofjes’. Alsof hij wilde zeggen: ‘Joehoe, ik ben hier! En jij wil mij weghalen?’”

Het stel ging naar het UZ Brussel voor uitgebreide tests. “Als bleek dat het hartje gezond was en er geen

27

TABOE andere ‘foutjes’ waren, zouden we de baby houden. Ik wilde mijn kindje zo graag. Toen we zagen dat er geen hartproblemen waren, kon ik eindelijk ademhalen.”

“Maar hoe ouder hij werd, hoe meer energie het vroeg om mijlpalen te halen. Op zijn buik liggen, vaste voeding eten, zitten …

Hij lag ook een paar keer in het ziekenhuis door zijn gevoelige luchtwegen, een gevolg van zijn extra chromosoom.”

“Voor de ene is gezond: 10 vingers en 10 tenen. Voor de andere is een extra chromosoompje oké. In mijn ogen is Léon gezond. Hij stapt net, het gaatje in zijn hart groeide toe. Hij had wat luchtwegenproblemen, maar die zijn verdwenen”, zegt Jolien.

TOON HET ZOALS HET IS Op Instagram (@newyoungmomintown) toont Jolien eerlijk hoe het eraan toegaat. “Kinderen zijn soms ‘kleine fuckers’, zoals Siska Schoeters zegt” (lacht). “Ik wil ook laten zien hoe het is als mama van een zorgenkindje. En hoe Léon alles beleeft. We hebben onze zware, maar ook onze prachtige momenten.”

WAAR IS DIE EXPLOSIE VAN VERLIEFDHEID? Na 20 weken klimt Jolien weer op haar roze wolk. “We knepen ertussenuit naar Lissabon. Toen kwam mijn buikje ook piepen.

Alsof Léon wist dat hij zich mocht laten zien. Vanaf dan had ik een zalige zwangerschap. Met extra veel echofotootjes, door de opvolging in 2 ziekenhuizen”, lacht ze.

“Er zijn gelijkenissen met gezinnen ‘zonder Down’, maar er zijn veel uitdagingen die andere gezinnen niet kennen. Soms is het belastend. Niet Léon, wél het syndroom. Maar ik krijg veel steunende reacties. Van mama’s van kindjes met of zonder rugzakje.”

Juli 2018, de bevalling. “Als je kindje op jou ligt, gaat er niets dan liefde door je heen … zeggen ze. Maar ik voelde het niet.

Léon keek me meteen aan en dat kwam hard binnen. Zijn oogjes waren zo uitgesproken amandelachtig. Ik was trots, zag hem graag en vond hem een heel mooi kindje, hé! Maar die explosie van verliefdheid was er niet. Oh, ik voelde me schuldig …”

ONZE LÉON, MET EEN RUGZAKJE “Had het makkelijker gekund? Ja. Ik kan vloeken en sakkeren.

Zouden we het anders willen? Nee. Door Léon en zijn rugzakje veranderde onze kijk op het leven, kwamen er nieuwe vriendschappen, versterkte onze band en die met familie. Verder zijn we ook maar een mama en een papa met een levendige kleuter.”

DROOMBABY EN MIJLPALEN Jolien had tijd nodig. Om kennis te maken met Léon. Om de hormonen te laten uitrazen. “Dries had minder moeite. Hij liep te pronken met zijn zoon. Ja, ik koos voor Léon, mét het syndroom van Down. Maar mijn hoofd en hart moesten samenkomen. Dat gebeurde pas toen we thuiskwamen.”

“Met 1 ding heb ik het wel lastig: Léon zien vechten met zichzelf. Het feit dat het hem altijd dat tikkeltje meer moeite kost, doet soms pijn. Ik heb ervoor gekozen. Maar Léon niet. Toch willen we hem voor geen geld ter wereld anders. Hij ís het syndroom van Down niet, maar hij zou onze Léon niet zijn zonder”, besluit Jolien.

“Léon was in feite een droombaby. Drinken kostte hem moeite, dus hij sliep liever dan hij at. Toen hij flesjes kreeg, werd hij actiever en alerter. Ik heb die 1ste maanden vooral keihard genoten van mijn boeleke. In het begin deed hij alles zoals andere baby’ tjes: lachen, ontdekken, spelen ...”

ONTDEK ONZE GEBOORTEVOORDELEN Als toekomstige ouder staat je een geweldige ervaring te wachten.

Maar je hebt ook je handen vol, dus een beetje extra steun is altijd meegenomen. Ontdek alles over onze uitkeringen en geboortevoordelen, kraamzorg, vroedvrouwen … op www.bondmoyson.be/zwangerschapgeboorte-en-adoptie.

28

S -INFO

SEKSUALITEIT …

VER-VAN-MIJN-BED-SHOW? ‘EEN B(R)OEK VOL GOESTING’ • We gaan dieper in op de rol van normen en waarden in de seksualiteitsbeleving. En tonen hoe die waarden en normen het beeld rond seksualiteit beïnvloeden.

• Ook relaties komen aan bod. Een seniorenkoppel moet veel veranderingen verwerken en die kunnen weleens wegen op de relatie.

Met pensioen gaan, kinderen die het huis verlaten, een chronische en/of invaliderende ziekte … het zijn maar enkele voorbeelden.

• Voor een koppel is het belangrijk om ook op latere leeftijd goed te blijven praten met elkaar.

Je krijgt enkele tips voor basiscommunicatie en algemene relatietips.

• Misschien ben je eenzaam, maar heb je het moeilijk om een nieuwe relatie aan te gaan. Weet je niet goed hoe of waar opnieuw te beginnen?

Je krijgt advies om een nieuwe partner te vinden.

Extra tips van seksuologe Sybille Vanweehaeghe lees je op onze blog: ‘Daten na je 50ste (zo) doe (je) het!’

‘Seksualiteit en senioren’, het is een onderwerp dat zich in een taboesfeer bevindt. En waaraan we vaak te weinig aandacht besteden.

Maar heel wat ouderen zitten met vragen en zorgen rond seksualiteit.

• Je ontdekt tal van oefeningen en tips om je seksleven te verbeteren. Misschien heb je een zwakke rug en zoek je standjes om die rug niet te veel te belasten? Wil je meer weten over hulpmiddelen? Of zoek je oefeningen die het seksuele genot verlengen? Het antwoord op deze en andere vragen staat erin.

We denken te snel dat lichamelijk contact vanaf een bepaalde leeftijd niet meer belangrijk is. Dat het verlangen naar seksualiteit en intimiteit afneemt met het ouder worden.

Niets is minder waar. Uit onderzoek blijkt dat ouderen nog altijd plezier beleven aan seksualiteit. Het is niet omdat je lichaam achteruit gaat of misschien minder goed functioneert dat tederheid, romantiek en zelfs erotiek verloren moeten gaan. Ook op latere leeftijd kan je genieten van lichamelijk samenzijn, intimiteit en aanrakingen.

MAAK SEKSUALITEIT BESPREEKBAAR EN VRAAG JE BOEKJE AAN ‘Een b(r)oek vol goesting’ kan je gratis aanvragen via s-plus.wvl@s-plusvzw.be of 056 23 03 91. Online lezen kan ook op www.s-plusvzw.be/broekvolgoesting.

WEG MET HET TABOE Met de publicatie ‘Een b(r)oek vol goesting’ wil senioren­ vereniging S-Plus seksualiteit op latere leeftijd open en eerlijk bespreekbaar maken, en het taboe doorbreken.

29

180° STOTTEREN: ALS EEN BEPERKING EEN KRACHT WORDT

Woorden komen er niet altijd vlot uit.

Een telefoongesprek wordt soms een ware strijd.

Praten voor een publiek, help! Dat is stotteren.

Toch hoeft het geen onoverwinnelijk obstakel te zijn. Het bewijs? Charlotte en Zeger, die mét hun spraakstoornis hun dromen najagen.

DÚRF TE STOTTEREN

Charlotte

STOTTEREN WERKT EERDER IN MIJN VOORDEEL Charlotte (22) stottert van kinds af aan. In 2020 stampte ze ‘Trust Your Ssstruggle’ uit de grond, een platform voor mensen die stotteren. De Instagramaccount is gekoppeld aan een podcast die stotteren bespreekbaar wil maken. “Mensen die stotteren denken soms dat ze énkel hun spraak­ probleem zijn. Het tegendeel is waar”, weet Charlotte.

DURVEN STOTTEREN “Het is niet simpel om te leven met stotteren. Toch ben ik er ook dankbaar voor. Ik heb er veel door geleerd.

Doorzettingsvermogen kweken bijvoorbeeld. Stotteren houdt je tegen om te spreken, dus je moet steeds weer de moed vinden om door te gaan. Het blijft een strijd, maar ik voel me beter in mijn vel dan vroeger. Ik dúrf nu te stotteren.”

Maar er rust nog altijd een taboe op, beseft ze. “Niet iedereen weet hoe te reageren, waardoor je weleens minder leuke reacties krijgt. Mensen lachen me uit of apen me na. Niet makkelijk … Je probeert jezelf ertegen te beschermen, al trek ik mij hoe langer hoe minder aan van zulke reacties.”

VERDRIET EN SCHAAMTE “Als kind was het lastiger”, geeft Charlotte toe. “Ik vertoonde vermijdingsgedrag. Ik voelde aan bij welke woorden ik zou vastzitten en zocht naar een synoniem. Of ik maakte een hele omweg om te zeggen wat ik wilde zeggen.”

Het aanvaardingsproces is essentieel.

“Stop met woorden en situaties te vermijden en ‘leer’ stotteren. Laat het vastzitten in woorden toe. Als ik dat niet zou doen, zou ik niet durven naar de winkel te gaan of met mensen te praten. Maar je moet natuurlijk eerst aanvaarden dat je stottert.”

“Ik volgde jarenlang logopedie, met de bedoeling om mijn stotteren volledig weg te krijgen. Dat is bijna onmogelijk. Daarom ben ik naar een psycholoog

30

gegaan, om te werken rond mijn emoties.

Ik leerde om mijn verdriet en schaamte een plek te geven. Het heeft mij eigenlijk meer geholpen dan logopedie.”

SLUIT JE NIET OP Charlottes spraakstoornis remt haar soms in kleine, alledaagse dingen, maar heeft nooit invloed gehad op de grote beslissingen in haar leven, zoals haar studiekeuze of relaties. “Ik ben afgestudeerd in retail management en volg een jaar extra in luxe marketing. Tijdens mijn stage had ik al wat sollicitatiegesprekken en mensen zijn altijd onder de indruk. Hoe positief en constructief ik omga met stotteren. Het werkt dus eerder in mijn voordeel.”

“Maar dat is niet bij iedereen zo. Voor mensen die bij elk woord 4 of 5 keer haperen, is stotteren echt wel een beperking.

Vooral in een maatschappij waarin alles snel moet gaan en perfect moet zijn. Tóch kan het ook een kracht zijn. Sluit je niet op, praat erover en stel je open voor anderen. Want het is oké om te stotteren!” www.instagram.com/trustyourssstruggle

STOTTERTHERAPIE IS NIET GEWOON TRUCJES LEREN OM NIET TE STOTTEREN Logopediste Kato Polfliet is gespecialiseerd in stotteren.

Ze zet enkele feiten op een rijtje: • Stottereren = een combinatie van genetische aanleg en uitlokkende factoren.

Charlotte Roggeman 22 JAAR HOUDT VAN LEZEN, PODCASTS MAKEN EN MENSEN VERBINDEN DIE STOTTEREN

Zeger, deelnemer Kamp Waes

• Stotteren = een neurologische timingstoornis. Spreken is een complex proces van timing en coördinatie van ademhaling en veel spiert­jes, aangestuurd door de hersenen. In het aan­sturen van de spieren die bewegen en druk zetten bij het praten, loopt het mis.

• Stottertherapie = een combinatie van verschillende therapievormen, met een focus op sociaal-cognitieve gedragstherapie. We pakken de uitlokkende factoren van stotteren aan. Pas in de laatste fase leren stotteraars eventueel om hun ‘stotters’ aan te passen.

• Een stotteraar aanvullen?

Niet doen! Je creëert tijdsdruk en stress. Laat iemand die stottert uitspreken.

STOTTEREN HOORT BIJ MIJ Aan lef geen gebrek bij Zeger Van Noten (24). Hij nam deel aan het populaire Eén-programma ‘Kamp Waes’. En werd een rolmodel voor jonge stotteraars. Met ‘Kamp Zeger’ organiseert hij intussen zomerkampen voor hen.

“Als ik Kamp Waes had laten schieten, had ik toegegeven aan het stotteren, en dat wilde ik niet. Wil je stotteren onder controle krijgen, dan moet je de confrontatie aangaan.

Ik heb mij in mijn jeugd vaak eenzaam gevoeld, omdat ik dacht dat ik iets had waarvan niemand anders ter wereld last had. Maar nu verstop ik het niet meer. Stotteren hoort bij mij en heeft mij gemaakt tot wie ik vandaag ben.”

Benieuwd hoe Zeger stotteren verder aanpakt?

Lees het hele interview op onze blog. www.bondmoyson.be/blog

Zeger Van Noten, rolmodel voor jonge stotteraars

Meer over stotteren en tips om ermee om te gaan, ontdek je op onze blog. www.bondmoyson.be/blog

LOGOPEDIE TERUGBETAALD Problemen met je taal, spraak, gehoor of slikken? Dan kan een logopedist helpen. Ons ziekenfonds betaalt logopediesessies zowel voor kinderen als volwassenen voor een groot deel terug.

Meer info: www.bondmoyson.be/terugbetaling-logopedie.

31

8 SEPTEMBER 2021 Izegem

VOOR SENIOREN LEZING ‘GRIJS, WIJS EN PUBER’ Wat betekent het om een senior te zijn in onze moderne samenleving?

Al te vaak wordt deze vraag door nietsenioren beantwoord. En al te vaak wordt een passief beeld geschetst.

In deze lezing geeft Jean Paul Van Bendegem een ‘contraire’ visie: de senior als wijze puber.

Wijs door de ervaring, puber door de mentale en lichamelijke veranderingen en aanpassingen. Maar ook ‘opstandig’, wat leidt tot een actief mensbeeld.

Cultuurhuis De Leest, Sint-Jorisstraat 62, Izegem | Basisprijs: € 3 | S-Plus ledenprijs: gratis | Info en inschrijven: S-Plus regio Kortrijk: 056 23 03 88, annemie.vandoorne@s-plusvzw.be

20 APRIL 2021

22 MEI 2021

Kortrijk

Zwevegem

VOOR VROUWEN

VOOR OUDERS EN KINDEREN

BEYOUTIFUL Voel jij je soms onzeker?

Vergelijk je jezelf met het ideaalbeeld in magazines, op tv en op sociale media? Kneed je jezelf naar de verwachtingen van anderen? In dit programma zoeken we samen naar de oorzaken van onzekerheid. We leren met mildheid in de spiegel te kijken. Ingrediënten van deze interactieve presentatie: ‘overwin je onzekerheid in 9 stappen’ en ‘samen op weg naar meer body positivity’.

OUDER-KIND WORKSHOP KOEKJES BAKKEN Zin om samen met je kind aan de slag te gaan in de keuken?

Jullie leren van A tot Z hoe je de lekkerste en mooiste koekjes bakt.

14 uur | Leskeuken Rhizo, SintNiklaasstraat 22, Zwevegem | 25 euro per duo (ouder en 1 kind tussen 5 en 10 jaar) | Info: www.viva-svv.be, viva.wvl@viva-svv.be of 050 44 79 42

19 uur | Online. De link voor de sessie ontvang je na je betaling | 9,50 euro (4,75 euro als je recht hebt op verhoogde tegemoetkoming) | Info: www.viva-svv.be, viva.wvl@ viva-svv.be of 050 44 79 42

32

12 JUNI 2021 Harelbeke

VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP PROVINCIALE LEDENDAG VFG West-Vlaanderen nodigt al haar leden uit voor de provinciale ledendag. Iedereen komt samen in OC Het Spoor, een toegankelijke zaal met alle nodige faciliteiten om personen met een handicap te ontvangen. In de voormiddag kan je kiezen uit tal van toeristische activiteiten en workshops. Of je kan ter plaatse blijven en boccia spelen. Ontdek heel het aanbod op onze website. ’s Middags serveren we een lekkere maaltijd. Afsluiter van de dag: een spetterend optreden van François Toorré and Band, een orkest dat bekend staat voor zijn kwaliteit en zijn veelzijdig repertoire, dans- en ambiancemuziek.

Zaal OC Het Spoor, Eilandstraat 6, Harelbeke | 35 euro met eigen vervoer, 45 euro met busvervoer. Inbegrepen: koek met koffie, maaltijd, dessert, keuzeactiviteit en optreden. VFG voorziet busvervoer vanuit de verschillende hoeken van de provincie | Info en inschrijven (voor 1 mei 2021): www.vfg.be, w-vl@vfg.be of 056 23 03 84

ZOMER 2021 Van de zee tot de Vlaamse Ardennen

VOOR KINDEREN/TIENERS OP ZOMERVAKANTIE MET JOETZ Nog op zoek naar een leuke vakantie voor jouw kind(eren)? Een zon-, zee- en strandvakantie? Een boerderijkamp of op avontuur in de Ardennen? Het kan allemaal! Een hele zomer lang organiseert JOETZ een mix van verschillende animatie- en themakampen vanuit ons eigen vakantiecentrum ‘De Barkentijn’ in Nieuwpoort of in de (Vlaamse) Ardennen.

Verschillende locaties | Vanaf 150 euro | info en inschrijven: www.joetz.be (kies voor provincie West-Vlaanderen)

ONTDEK NOG MEER ACTIVITEITEN:

Opgelet: alle data en activiteiten zijn onder voorbehoud.

Mogelijk moeten we sommige activiteiten annuleren of uitstellen door de coronacrisis. Twijfel je? Bel of mail ons,

www.bondmoyson.be/ activiteiten

wij helpen je zo goed mogelijk verder.

33

Ons vernieuwde internetloket e-Mut maakt het nu nog gemakkelijker om je terugbetalingen en je ziekenfondsdossier op te volgen.

Waar en wanneer je zelf wil.

Ontdek alle voordelen van e-Mut

Ontdek alle voordelen: • een duidelijk chronologisch overzicht van je terugbetalingen en betalingen • de data en attesten van je periodes arbeidsongeschiktheid • jouw ziekenfondsdossier met info over je inschrijving, je medische toestemmingen, je maximumfactuur en je verzekeringen • de selfservicerubriek voor het bestellen van roze klevers, reisdocumenten, briefomslagen en getuigschrift van arbeidsongeschiktheid • update zelf je contactgegevens en je bankrekeningnummer.

Dit alles in een digitale omgeving die 100 % veilig is.

Surf snel naar www.bondmoyson.be/e-mut en beheer zelf je ziekenfondsgegevens.

34

UITSMIJTER

Dit voorjaar praat Kristel Verbeke in het tv-programma ‘Zorgen voor mama’ op Eén met 6 mama’s die in armoede leven. Zelf weet ze maar al te goed hoe het voelt.

Ook zij had het als kind niet breed thuis. ©HH/Edwin Janssen

4. Welke lessen geef je door aan je eigen dochters?

1. Wanneer en hoe besefte je als kind dat je arm was?

“Tot mijn 12de leidde ik een zorgeloos leven. Pas toen mijn ouders uit elkaar gingen en ik ook mijn 2 zusjes verloor, veranderde alles. Ik woonde bij mijn vader – hij was truckchauffeur – en vanaf dan was het voortdurend tellen om rond te komen. Een lege koelkast, geen wasmachine, de verwarming niet te hoog zetten … het was de dagelijkse realiteit.”

2. Wat zou jou als kind geholpen hebben om een beter leven te hebben?

“Sowieso meer begrip op school. En iemand die me oprecht vroeg ‘Hoe gaat het met je? Hoe komt het dat je schoolresultaten minder zijn? Waarom kan je niet mee op eindreis?’ Pas in het 5de middelbaar op een nieuwe school kreeg ik de kans om bij de leraar Duits te babysitten op zijn kinderen. Dát vertrouwen betekende enorm veel voor mij.”

VRAGEN AAN KRISTEL VERBEKE (45) EX-K3, PROGRAMMAMAKER, AMBASSADEUR EN BESTUURSLID VAN HET KINDERARMOEDEFONDS www.kinderarmoedefonds.be

VOELEN DAT MENSEN OP JE NEERKIJKEN IS HARD

3. Draag je zaken van je jeugd mee in je volwassen leven?

“Je herstelt nooit helemaal van opgroeien in armoede.

Ik heb heel lang het gevoel gehad dat ik me voor alles moest verantwoorden en dat ik mensen niet te snel mocht vertrouwen. Ook als volwassene ben ik nog altijd erg op mijn hoede, hoewel mijn gezin een veilige thuis­­ haven is.”

“Mijn man, Gene Thomas, en ik hebben al jaren het geluk een goede job te hebben. Onze dochters komen dus niets tekort. Voor hen is het sowieso moeilijk om zich in te leven in mijn situatie als tiener, wat ik helemaal snap. Wél probeer ik hen mee te geven om niet te snel te oordelen over mensen.”

5. Wat wil je vertellen aan mensen die nooit armoede hebben meegemaakt?

“Onderschat niet hoe groot de schaamte is. Voelen dat mensen op je neerkijken – ik heb het zelf meegemaakt – is best hard. Daarom ben ik ook zo blij met de initiatieven van onder meer het Kinderarmoedefonds, dat armoede ruimer ziet dan enkel ‘te weinig geld hebben’.

Ook psychische ondersteuning voor mensen die het gevoel hebben niet mee te tellen in de maatschappij is belangrijk. En als ik daar als ambassadeur mijn steentje aan kan bijdragen: graag!”

‘Zorgen voor mama’ is binnenkort te zien op Eén.

ONTDEK WAT KRISTEL VERDER VERTELT Is armoede op te lossen? En hoe beleefde Kristel Verbeke de opnames van haar tv-programma? Je leest het allemaal op onze blog. www.bondmoyson.be/blog

35

MAGAZINE VERSCHIJNT 5 KEER PER JAAR | MAART – MEI 2021 I GENT X I P919595 EXP. SELECT MAIL, BRUGSTRAAT 182, 9880 AALTER

PB- PP B-04596 B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

Samen sterk

Laat je vaccineren!

Je laten vaccineren is veilig en verstandig Veilig. Het vaccin is uitgebreid getest en onderzocht.

Alle experten zijn het eens: het coronavaccin is veilig en betrouwbaar.

Verstandig. Door je te laten vaccineren bescherm je jezelf, en ook je familie en vrienden. Dankzij het coronavaccin is de kans klein dat je ernstig ziek wordt door het coronavirus.

www.bondmoyson.be/coronavaccin