Vizine april - mei - juni 2021

EEN ODE AAN VRIENDSCHAP

KWAAD ZIJN IS OKÉ CHOREOGRAFE VALENTINA NIGRO “Iedere keer wanneer ik met vrouwen samenkom, ontstaat er een kracht die helend werkt” © Sigrid Spinnox

april  mei  juni verschijnt 4x per jaar

Voorwoord

In dit nummer 02 Edito: Begrijp de bijsluiter: hoe staat het met jouw gezondheidsgeletterdheid?

Begrijp de bijsluiter: hoe staat het met jouw gezondheidsgeletterdheid?

04 Valentina Nigro: Niemand heeft het recht te spreken

over andermans lichaam

EEN ODE DSCHAP AAN VRIEN

N KWAAD ZIJ

IS OKÉ

TINA NIGRO om, AFE VALEN en samenk CHOREOGR ik met vrouw r wanneer werkt” “Iedere kee die helend cht kra een ontstaat er

© Sigrid Spinnox

Ongelijk maakt ongelukkig. Dat komt nergens pijnlijker tot uiting dan in de gezondheidskloof. Wie arm is leeft minder lang, en kampt ook vaker met chronische ziektes en kwalen. Voor die schande zijn er tal van redenen: slechtere huisvesting, onveilig werk, angst voor torenhoge doktersfacturen, ongezondere voeding … Maar ook een lagere gezondheidsgeletterdheid kan een rol spelen.

juni april  mei  4x per jaar verschijnt

Uit de grote gezondheidsenquête van 2018 blijkt dat minstens 1 Belg op de 3 moeite heeft om medische informatie te verstaan. En dat is helemaal niet onschuldig. Wie slecht is ingelicht laat zich makkelijker in de luren leggen door charlatans, kwakzalvers of verspreiders van complottheorieën. Je negeert sneller alarmsignalen en loopt een hoger risico op een slechte behandeling of verkeerd gebruik van medicatie.

08 Begrijp je, dokter? Begrijp je dokter.

12 Vier de vriendschap 18 Midzomerfeest: de zon én de vriendschap op een hoogtepunt 20 Kwaad zijn is oké – maar wat doe je ermee?

Miljoenen landgenoten kunnen vaak de uitleg over ziekte en gezondheid niet juist interpreteren. Dat is schrijnend én gevaarlijk. Daarom moeten we samen de kentering inzetten. Met welzijns- en gezondheidsactoren, maar ook met overheden en onderwijs. Duidelijke communicatie, helder taalgebruik, eenvoudige maar correcte info. Laagdrempelige websites en brochures, maar ook voldoende tijd voor dokters en verpleegkundigen om patiënten bij te staan. En waarom geen extra lessen in de klas? De laatste jaren ging terecht veel aandacht naar digitale en financiële geletterdheid. Het begrijpen van medische informatie is echter net zo noodzakelijk. Meer nog: het is van levensbelang!

21 Boeken over vriendschap: leestips 22 Beste vrienden met je ex?

23 Toon je vriendschap

04

Karin Jiroflée

12

18

voorzitter VIVA-SVV

facebook.com/vivasvv.be www.viva-svv.be

www.viva-svv.be

viva.svv

viva.svv

Vizine: Magazine van VIVA-SVV vzw Nummer 77: Jaargang 20 Contact: Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel, 02 515 04 10 e-mail: info@viva-svv.be V.U.: Lilith Roggemans Redactie: Lien Willaert, Ann Dewalque, Karla Celis, Chaima Rabhi, Sara Van den Broeck, Astrid Herremans, Sarah Brancart, Karin Jiroflée Coördinatie en eindredactie: Sarah Brancart Vormgeving en illustraties: Julie Magnini, zuly.be Druk: Bredero Graphics RPR: Brussel Ondernemingsnummer: 0412 830 713

2

april  mei  juni

Vizine

3

INTERVIEW

36 jaar is ze en ze deed al meer in haar leven dan velen op de pensioengerechtigde leeftijd.

Valentina Nigro is een bezige bij, een spring in het veld, maar vooral een zeer getalenteerde danseres en choreografe.

Geboren in Zuid-Italië, kwam de 3-jarige Valentina met haar ouders naar België. Haar warme en grote Zuid-Italiaanse familie zag ze elke jaar terug tijdens de grote vakantie. Dansen kreeg ze met de paplepel ingegoten.

Zowel voor haar moeder als grootmoeder was het een uitlaatklep.

Op haar 5de volgde Valentina haar eerste balletles. Er zouden er nog veel volgen. Haar enthousiasme en creativiteit werden opgemerkt en op haar 14de werd ze gevraagd om een choreografie te maken.

Snel groeide ze uit tot een veel gevraagde dansdocente en choreografe.

Ondertussen bleef ze zelf dansen en lessen volgen.

In België, maar ook in Londen, New York, LA en Amsterdam nam Valentina deel aan allerlei stages en dansopleidingen.

Valentina Nigro april  mei  juni

“Ik heb heel veel gehuild. Wat ik allemaal moest horen over mijn lichaam had uiteraard invloed op mijn zelfbeeld. Hetgeen ik het liefste deed in heel de wereld, bezorgde me tegelijk zoveel pijn. Dans was mijn wereld en toch hoorde ik er niet in thuis.

Ik stond vaak in de repetitieruimte voor de spiegel te wenen terwijl ik oefende.

Mijn liefde voor dans heeft het gevecht gelukkig gewonnen en ik ben mijn lichaam gewoon beginnen aanvaarden. Al is dat nog steeds een work in progress.”

Later kwam Valentina in aanraking met hiphop en een nieuw universum ging open. De vrijheid en de aardse flow van deze dansvorm spraken haar wel aan.

“Ik vond het heel interessant hoe hiphoppers naar dans keken, hoe anders ze omgingen met hun lichaam. Ik begon te trainen met hiphop-dansers, gewoon vrij bewegen was heel moeilijk voor mij. Je lichaam loslaten en bewegen vanuit een gevoel was nieuw voor mij.”

Dansen als groeiproces Valentina schreef haar eigen danstaal.

Samen met dansers en makers met een verscheidenheid van stijlen verkende ze de ruimte, bewegingen en voelde ze de magie. Haar klassieke achtergrond heeft ze niet losgelaten, het respect voor de werkethiek en zuiverheid van ballet blijven haar raken. Toch heeft ze zelf haar universum verruimd.

“Groei, daar gaat het mij al jaren om ondertussen. Hoe ik als vrouw groeide, zo groeide ook mijn beweging. Als ik terugkijk naar dingen van mezelf 10 jaar geleden, dan herken ik me wel maar de kleur van de dans is geëvolueerd.”

Niemand heeft het recht te spreken over andermans lichaam 4

Als dansen een tranendal wordt Maar dat was niet zo gemakkelijk. Valentina was namelijk niet gebouwd zoals een typische danseres, ze had en heeft vrouwelijke vormen.

Sinds 2011 leidt ze haar eigen dansgezelschap Company NOI. Noi betekent wij in het Italiaans, een naam die niet toevallig gekozen is en verwijst naar de eenheid tussen choreograaf en dansers. Haar stukken worden mee bepaald door de eigenheid van de dansers. Nadat 2 danseressen

© Stephanie Smeets

mama werden, veranderde de sfeer van de dansvoorstelling Donna’re gewoon omdat hun input en emoties veranderd waren.

Die groei, zoals Valentina het omschrijft, neemt ze mee. Dansvoorstellingen worden zo een traject in plaats van een vaststaand afgewerkt product.

Van bij het begin zijn de dansers heel verschillend. Het is en blijft een bont gezelschap, zowel qua achtergrond, dansstijl, kleur en formaat. Valentina’s dansers voldoen niet allemaal aan het klassieke beeld van de balletdanseres zoals we die zien bij klassieke grote gezelschappen. Wat ze wel allemaal gemeen hebben, is puurheid en de honger om te dansen.

Vrouw zijn Naast het geven van danslessen, workshops rond bewegen en choreograferen, startte ze ook een nieuw bedrijf, Donna.

Donna is een organisatie die enerzijds iedereen die zich vrouw voelt versterkt, inspireert en verbindt en anderzijds hen een veilige, positieve community biedt.

Donna streeft naar een mentale en lichamelijke gezondheid voor iedereen die zich vrouw voelt. Dit door het aanbieden van bewegingsworkshops, lezingen, retreats, voorstellingen enz.

“Ik ben veel bezig met wat het betekent om vrouw te zijn. En dat gaat niet over mensen die fysiek vrouw zijn maar over iedereen die zich vrouw voelt. Met Donna wil ik iedereen tools meegeven om hun eigen soft skills nog meer te gaan herontdekken. Herontdekken eigenlijk, want iedereen heeft ze. Door middel van beweging wil ik die soft skills naar boven brengen. In mijn dromen zie ik me naar plekken gaan waar vrouwen hun eigen lichaam nog niet goed kennen. Sommige vrouwen weten niet goed hoe ze hun lichaam moeten gebruiken omdat vanuit hun omgevingscultuur bepaalde verwachtingen of eisen gelden die moeilijk los te laten zijn.”

Valentina beschouwt dansen als een helend iets. Vroeger danste iedereen in dorpen waardoor dingen verwerkt konden worden en ze een gevoel van verbondenheid kregen. Maar dat gebeurt nu minder en minder.

Vizine

5

sselots

© Jolien Bu

Tine (30)

© Jolien Busselot

“Dat vind ik echt spijtig want iedere keer als ik met vrouwen of meisjes samenkom, gebeurt er iets. Je voelt dan een kracht en een energie ontstaan die voor mij helend werken. En daar wil ik iets mee doen voor andere vrouwen.”

“Ik hou van mijn lijf, ik hou van mezelf” Body positivity is een term die Valentina niet zo graag gebruikt. Ze spreekt liever over body neutrality. “Niemand heeft het recht om te spreken over andermans lichaam. Als er over body positivity gesproken wordt, voelen slanke vrouwen zich uitgesloten. Opmerkingen zoals ‘je mag niets zeggen, jij hebt het perfecte lichaam’ ontnemen hen het recht zich onzeker te voelen en daarover te praten.” Valentina legt de nadruk op je goed voelen in en de kracht van het lichaam dat je hebt. Ze wil de aandacht verschuiven van uiterlijkheden naar innerlijke kracht.

“Ik heb mijn lichaam zolang gehaat, ik voelde me nooit goed genoeg. Dat verschrikkelijk gevoel blokkeerde me op verschillende gebieden. Pas toen ik mijn lichaam ging erkennen en herkennen, ontstond er een heel andere band tussen mij en mijn lichaam. We zijn nu één, ik

6

april  mei  juni

hou van mijn lichaam en zorg er nu ook op een andere manier voor.”

Van kijken naar beleven Voor Valentina is het heel belangrijk dat ze mensen kan inspireren om zich te ontdoen van angsten of een gevangen gevoel.

“Als je je vrij durft voelen in je lichaam in je privé-omgeving, kan je dat gevoel ook meenemen naar andere situaties. Wanneer je ergens komt waar je jezelf onveilig voelt, kan je teruggrijpen naar het gevoel dat je eerder ervaren hebt. Het is goed om te erkennen dat je angstig bent in een bepaalde situatie en dan is het belangrijk om even stil te staan bij hoe we ons echt voelen.

Als de basis dan een gevoel van geluk of vrijheid is, sta je veel sterker in een nieuwe of onveilige omgeving.”

Valentina heeft de natuurlijke gave om snel contact te maken met mensen en die mensen ook met elkaar in contact te laten komen. Dat helpt om snel een veilige omgeving te creëren voor de deelnemers van de workshops. “De deelnemers moeten absoluut geen danservaring hebben. Ik speel in op de noden van de groep en die van de individuele deelnemers. Sommige mensen hebben meer tijd nodig om open

te bloeien, anderen hebben misschien helemaal geen schroom. Ik zal nooit iemand waarbij ik schaamte merk, vooraan zetten. Zulke mensen geef ik tijd om stap voor stap te durven loslaten. Dat werk zit vooral in ons hoofd. De hoofdspier wordt dus ook getraind”, lacht Valentina.

Alors on Danse!

In 2016 zagen we Valentina aan het werk op tv in het programma van Ish Ait Hamou Alors on Danse. Als coach en choreografe ging ze aan de slag met ziekenhuispersoneel om samen met hen een voorstelling te maken voor al hun collega’s, vrienden en familie. Het was een intense samenwerking met mooie resultaten als gevolg. De deelnemers kregen meer zelfvertrouwen en de onderlinge band werd veel sterker. Ze kreeg zelfs een bedankje van een partner van een van de deelneemsters. Hij vond dat zijn vrouw door Valentina was open gebloeid. En dat is het belangrijkste voor Valentina.

Mensen zich beter, zelfzekerder en vooral gelukkiger laten voelen met hun eigen lichaam en hun eigenheid.

Valentina ziet in iedereen kwaliteiten.

Junia (20)

Valentina heeft me echt doen groeien als persoon.

“Ik leerde Valentina 7 jaar geleden leren kennen.

Het klikte meteen en we zijn blijven samenwerken.

Ik ben een van de vrouwen die mama werd tijdens onze samenwerking. Natuurlijk ben ik nog altijd dezelfde Tine maar mijn dansen is veranderd. Ik heb nieuwe emoties om uit te putten en sta sterker in mijn schoenen. Dat heeft zeker een invloed op de voorstelling gehad.”

“Op mijn 14de startte ik met danslessen bij Valentina.

Ik was heel erg verlegen en durfde mij niet te tonen.

Valentina zag dat en nam me soms wat apart om met me te praten en me op mijn gemak te stellen. Dat had veel invloed op mij. Ik begon me beter te voelen in de lessen van Valentina. Ook in mijn leven buiten de dans merkte ik dat ik minder teruggetrokken werd en meer mezelf durfde te zijn.”

“Valentina ziet in iedereen kwaliteiten. Ze slaagt erin om je een nieuwe mindset te laten aannemen waardoor je jezelf en je lichaam beter gaat aanvaarden.

Hoe ze het doet, is mij een raadsel maar ze heeft zo’n positieve uitstraling en dat neem je automatisch over.

Dat mentale aspect is heel belangrijk voor Valentina, je bepaalt zelf wat je over jezelf denkt.”

“Ik was altijd de grootste van de groep dansers. Vorige dansleraars wezen me daar altijd op en ik had vaak het gevoel dat ik te groot was om te kunnen dansen. Die opmerkingen waren eerder negatief terwijl Valentina zei dat ik mijn lengte juist moest omarmen en ik mooie lange benen had. Als ze merkte dat ik het wat moeilijk had, stuurde ze me ook berichtjes om me te steunen. Ze was veel meer dan een danslerares, ze heeft me echt doen groeien als persoon. Ik kreeg het gevoel ‘ja, ik ben geliefd’ en dat was heel mooi.”

VIVA-SVV presents Donna: VIVA-SVV biedt jullie de kans om mee te stappen in een 10-delige reeks workshops van Valentina. Zodra de coronamaatregelen het toelaten, doen we onze dansschoenen aan. Hou dus onze website en sociale media in de gaten voor data en locaties.

Karla Celis © Jolien Busselot

Vizine

7

GEZONDHEID

BEGRIJP JE, DOKTER?

Gezondheidsgeletterdheid en de gezondheidskloof Je bent zeker niet alleen. Uit de grote gezondheidsenquête van 2018 bleek dat minstens 1 op de 3 Belgen het soms moeilijk heeft met het begrijpen van medische informatie. Dat wordt ook wel gezondheidsgeletterdheid genoemd: de mate waarin je info over gezondheid weet te vinden, kunt interpreteren, en vervolgens kunt toepassen op je eigen leven en op de keuzes die je maakt.

Mensen met een lager niveau van gezondheidsgeletterdheid vinden het bijvoorbeeld moeilijk om te praten met zorgverleners, om hun probleem uit te leggen of de diagnose te begrijpen, maar ook om bijsluiters te lezen en medicatie juist te gebruiken. Ze lijden vaker aan chronische ziekten, stellen vaker hun doktersbezoeken uit, nemen minder vaak deel aan bevolkingsonderzoeken en hebben uiteindelijk een lagere levenskwaliteit.

Verschillende factoren beïnvloeden iemands gezondheidsgeletterdheid en dus gezondheid. Zo verkeren laagopgeleiden over het algemeen in slechtere fysieke en psychische toestand en leven daarom minder lang dan hoger opgeleiden. Laagopgeleide vrouwen sterven in ons land gemiddeld 6 (!) jaar vroeger dan vrouwen die hoger op de socio-economische ladder staan. Naast scholingsgraad en gender spelen ook leeftijd, woonplaats, origine en kennis van het Nederlands een rol in het niveau van gezondheidsgeletterdheid.

BEGRIJP JE DOKTER. Is het bij jou wel eens gebeurd dat je een dokterskabinet uit stapte, en je je helemaal verloren voelde? Dat je twijfelde of je jouw klachten wel duidelijk had uitgelegd? En waarom zei de dokter ‘de uitslag was positief’ met een bezorgde blik op het gezicht? Wat is nu precies je probleem, en wat moet je nu doen? En vooral: waarom heb je ín het kabinet niet meer vragen durven stellen?

8

april  mei  juni

Dat sommige mensen informatie over gezondheid niet altijd begrijpen, staat in sterke relatie tot sociale ongelijkheid. Het draagt namelijk bij tot de zogenaamde ‘gezondheidskloof ’. Dat begrip slaat op de grote sociale verschillen in de gezondheid en het welzijn van mensen in ons land. Naast geletterdheid maken ook financiële krapte en een ongelijke toegang tot de zorg dat verschillende groepen in onze samenleving minder gemakkelijk een gezonde levensstijl kunnen aanhouden. Het verschil in onvervulde medische noden tussen de armste en rijkste inwoners van België is het grootste van alle West-Europese landen en ligt boven het Europese gemiddelde. Nochtans heeft iedereen in ons land evenveel recht op een goede gezondheid en maatschappelijke ontplooiing.

Maar daarvoor moet op maat gewerkt worden, met specifieke acties gericht op de mensen en groepen die het moeilijk hebben.

Kwetsbare groepen verdienen extra aandacht. Dat is het principe van proportioneel universalisme in de zorg.

Een brede aanpak is nodig De gezondheidskloof is een groot en complex probleem dat op macroniveau over verschillende beleidsdomeinen heen transversaal aangepakt moet worden. Dit wil zeggen dat dit naast de voor de hand liggende domeinen van gezondheid en welzijn, bijvoorbeeld ook een problematiek is waar vanuit armoede-, onderwijs- en integratiebeleid wat aan gedaan kan worden. Maar ook op het niveau van de zorgsector beseffen meer en meer actoren dat zij kunnen bijdragen aan de uitwerking van een deftig plan van aanpak rond gezondheidsgeletterdheid.

Er ontstaan heel wat lokale initiatieven in de eerstelijnszorg en ziekenfondsen; alleen ontbreekt het aan een actor die al deze ‘eilandjes’ kan samenbrengen en coördineren tot een logisch, samenhangend en complementair geheel. Voor een goed voorbeeld kijken we bij onze noorderburen naar Pharos, een expertisecentrum dat probeert om grote gezondheidsverschillen terug te dringen in Nederland. Pharos coördineert de Alliantie Gezondheidsvaardigheden: een netwerk van organisaties in het brede terrein van gezondheid en zorg dat zich buigt over toegankelijkheid van de zorg.

Een eerste mogelijk actiepunt voor een toekomstig plan van aanpak, is het voorzien van laagdrempelige manieren voor patiënten om informatie op te zoeken. Op ons verlanglijstje staat een nationale infowebsite rond gezondheid in heldere, laagdrempelige taal, liefst zelfs in meerdere talen, ondersteund door sterk beeldgebruik en audio. Opnieuw heeft Nederland een prachtig voorbeeld met thuisarts.nl – dat door veel Vlaamse zorgverleners intensief gebruikt wordt bij gebrek aan een Belgische versie. In eigen land hebben we dan weer zanzu.be voor alles wat seksuele en reproductieve gezondheid betreft.

Dokterstaal is niet vanzelfsprekend Wat kunnen wij zélf doen om onszelf en onze medemensen alvast te versterken in gezondheidsgeletterdheid, en zo mee de kloof te helpen dichten? Daarvoor keren we terug naar het dokterskabinet, waar het directe contact tussen een arts of een andere zorgverlener en de patiënt plaatsvindt. Patiënten staan er vaak op een erg kwetsbaar moment in hun leven, en moeten samen met hun arts goed geïnformeerde keuzes kunnen maken over de eigen gezondheid.

Daarom is het van levensbelang dat beide kanten elkaar zo goed mogelijk begrijpen.

Om zowel patiënten als zorgverleners te helpen bij deze moeilijke opdracht, slaan VIVA-SVV en S-Plus de handen in elkaar. We brengen een brochure uit die patiënten kunnen gebruiken als gids bij een doktersconsultatie: van de voorbereiding op de afspraak, tijdens het gesprek, tot bij het afsluiten van de consultatie.

Een begeleidend animatiefilmpje legt alles van naaldje tot draadje uit. Benieuwd naar het filmpje en de brochure? Surf dan vanaf begin mei naar www.begrijpjedokter.be. Je vindt er ook heel wat meer informatie, cijfers en een overzicht van bestaande methodieken om te werken aan gezondheidsvaardigheden.

Ook solidariteitsorganisatie FOS, samenwerkingspartner van VIVA-SVV en de Socialistische Mutualiteiten, voert campagne rond gelijkheid in gezondheid.

Onderteken de petitie en lees getuigenissen uit de partnerlanden van FOS op www.gelijkmaaktgezond.be.

Vizine

9

Dr. Elisabeth Wallays werkt in wijkgezondheidscentrum De Brug/La Passerelle in Sint-Jans-Molenbeek. Daar komt ze elke dag in aanraking met de lage gezondheidsgeletterdheid van heel wat patiënten.

“Ik schat dat zeker 60% van onze patiënten onvoldoende gezondheidsgeletterd is. Dat heeft soms te maken met anderstaligheid, maar ook met lage scholingsgraad en analfabetisme. Deze patiënten kunnen bijvoorbeeld hun klachten erg moeilijk benoemen. Het is voor hen vaak lastig een onderscheid te maken tussen fysieke en mentale klachten. Of psychische problemen worden als niet-prioritair gezien.

Sommige patiënten minimaliseren symptomen, en anderen leggen dan weer extreme nadruk op klachten die eigenlijk minder erg zijn.

Als arts is het niet altijd evident aanwijzingen te interpreteren, zeker bij mensen met een andere culturele achtergrond en moedertaal, waarin symptomen soms helemaal anders beschreven worden. Dus de kennis gap situeert zich ook voor een deel aan onze kant.”

“Zowel op vlak van preventie, diagnostiek en behandeling is lage gezondheidsgeletterdheid een groot probleem. Ten eerste komen mensen bij ons voor ‘ziekte’, en niet voor ‘gezondheid’. Zo zijn wij veel diabetes en ook een lage vaccinatiegraad, maar dat is niet de reden van patiënten hun bezoek. Bovendien hebben patiënten vaak ook al een idee van wat ze als oplossing zien: vaak medicatie, zoals antibiotica of slaappillen. Wanneer je dan als arts alternatieven voorstelt, stoot je wel eens op weerstand. Of mensen brengen iemand mee als tolk, en die persoon neemt het op zich die patiënt te ‘beschermen’ tegen de dokter.”

Toch staat dr. Wallays wel open voor creatieve oplossingen. “Ik vind het goed dat patiënten hulp inschakelen, tenzij het over jonge kinderen gaat die voor hun familieleden moeten tolken. We kunnen zelf ook tolken aanvragen, maar er blijft toch altijd ruis op het gesprek met zo’n tussenpersoon. Dus probeer ik altijd zelf zo helder mogelijk te communiceren. Ik vraag veel door, bijvoorbeeld naar concrete voorbeelden of situaties waarin klachten zich voordoen. Ik herhaal de boodschap regelmatig, en ik maak gebruik van vertaal-apps via de smartphone. Ook onze gezondheidspromotoren leveren op vlak van preventie goed werk: ze proberen de hele patiëntenpopulatie te bereiken via brieven, e-mails, WhatsApp, Facebook, filmpje enz.”

“Dat preventieve werk wordt eigenlijk ook van ons verwacht maar we hebben daar eigenlijk onvoldoende middelen en tijd voor. In ongeveer 20 minuten per patiënt ook nog eens zorgen dat ze aan alle bevolkingsonderzoeken meegedaan hebben, het voedingspatroon overlopen, nadenken over eindelevensfase enzovoort … We zijn in de eerstelijnzorg echt overbevraagd. Er wordt vanuit de overheid eigenlijk niet genoeg gedaan op vlak van public health.”

“Wat ons echt zou kunnen helpen zijn kwaliteitsvolle, gemakkelijk te bestellen brochures over veel voorkomende problematieken, om mee te geven aan patiënten. Of een website waar dat soort informatie beschikbaar is, bijvoorbeeld met gemakkelijk uit te printen fiches, heel visueel vormgegeven en in heldere taal. Dat zou mijn job alvast makkelijker kunnen maken.”

10

april  mei  juni

SABRINE BEGELEIDT HAAR OMA BIJ DE DOKTER Sabrine helpt haar oma tijdens elk doktersbezoek. Dit doet ze door de medische info te vertalen naar het Tamazight1 . Haar oma vindt het taalgebruik van haar huisarts te moeilijk om te begrijpen en als diabetespatiënt wil ze goed op de hoogte blijven van haar gezondheid.

Maak jij de doktersafspraken en komt je oma meteen naar jou voor hulp?

“Bij een ziekenhuisbezoek staan er altijd vrijwilligers klaar aan de inschrijvingskiosk die mensen helpen bij het aanmelden wanneer ze een afspraak hebben.

Ik apprecieer het heel erg dat zulke mensen bereid zijn om anderen te helpen. Hoe je moet inschrijven en tot bij de juiste arts moet geraken is niet altijd even makkelijk. Aangezien ik dit al meerdere keren zelf heb moeten doen als patiënt kan ik mijn oma daarbij helpen.”

“Bij de arts zelf weet mijn oma wat ze moet doen omdat ze dat gewoon is. Ze is diabetespatiënt en is al verschillende keren naar dezelfde arts geweest ter controle. Zo vraagt de verpleegkundige tijdens het wachten in de wachtkamer naar de glucosemeter van mijn oma. Zij registreert dan alle metingen van de afgelopen periode en dat weet mijn oma omdat ze dit al vaker heeft moeten doen.”

Hoe pak je het aan?

“Wanneer een arts een vraag stelt, probeer ik dit te vertalen in het Tamazight. Dit is niet altijd even makkelijk omdat ik de taal niet vloeiend spreek.

Sommige woorden zijn moeilijker te vertalen. Ik probeer dit dan zo goed mogelijk, in de hoop dat de boodschap duidelijk overkomt bij mijn oma. Wanneer mijn oma vragen heeft vertaal ik die.”

Sabrine

“Wat ik enorm apprecieer aan deze dokter is dat hij soms gezondheidstermen in het Arabisch gebruikt.

Dat helpt mijn oma enorm. Aangezien ik een medische achtergrond heb begrijp ik alle termen die de arts gebruikt, maar ik kan er zeker inkomen dat dat niet voor iedereen even makkelijk is.”

Is elke arts even blij met je aanwezigheid?

“De endocrinoloog2 is mijn aanwezigheid al gewoon en verwacht ook dat ik er altijd bij ben. Zo is hij zeker dat mijn oma de uitleg goed begrijpt. Tijdens een tandartsbezoek merkte ik wel dat niet iedereen het even fijn vindt. Die tandarts was vooral geïrriteerd dat mijn oma de instructies niet begreep, wat ik ergens wel begrijp, maar met vriendelijkheid kom je al ver.”

“Soms zit ik wel in de knoop. Zo vroeg de arts ooit aan mijn oma om haar arm te ontbloten zodat hij haar bloeddruk kon meten. Voor mijn oma, die in een hele andere setting is opgegroeid, kwam dit verkeerd over.

Zij is het niet gewoon om bepaalde lichaamsdelen te tonen aan een man die niet haar echtgenoot is. Aan de ene kant begreep ik mijn oma, maar aan de andere kant voelde ik me een beetje ongemakkelijk tegenover de arts.”

Wat zou je oma kunnen helpen tijdens een doktersbezoek?

“Ik denk dat het nuttig zou zijn mochten er meer afbeeldingen gebruikt worden. Iedereen begrijpt die sneller. Daarnaast is het belangrijk dat artsen meezoeken naar een gemeenschappelijke taal. Luider praten, wat soms gebeurt, helpt niet. Dat kan zelfs eerder beledigend overkomen.”

Lien Willaert en Chaima Rabhi

Het Tamazight is een taal die in het noorden van Afrika wordt gesproken. In dit artikel wordt het Tamazight van Marokko bedoeld.

2 Een endocrinoloog is een arts-specialist die zich bezighoudt met de diagnose en behandeling van ziekten die het gevolg zijn van stoornissen in het endocrien systeem. Een bekend ziektevoorbeeld is diabetes.

1

Vizine

11

XXXX VRIENDSCHAP

Vier de

VRIENDSCHAP Dat vriendschap hartverwarmend is, is zeker! Daarom vonden wij het hoog tijd om aandacht te schenken aan het thema.

We vroegen twee vriendinnen een brief naar mekaar te schrijven over wat hun vriendschap voor hen betekent, zochten vriendinnen op die elkaar uit het oog verloren waren maar teruggevonden hebben, gingen op zoek naar leuke vriendschapsrituelen, vroegen iemand hoe het is om bevriend te zijn met je ex en begonnen te dromen over feestjes met vrienden die er – hopelijk binnenkort – terug aankomen! Maar eerst vroegen we enkele collega’s wat vriendschap voor hen betekent.

Lien

Karla

Sara

Ik hoorde ooit eens iemand haar mentale welzijn vergelijken met een tafel met 4 poten: een warme familie of gezin, een zinvolle tijdsbesteding, een fijne plek om te wonen en een groepje echte vrienden. Als één van de poten wordt weggezaagd, staat je tafel nog altijd recht, maar al wat minder stabiel. Neem nog een poot weg, en de tafel wankelt en valt onherroepelijk om. 2 poten zijn niet genoeg om alles te dragen.

Voor mij betekent vriendschap een gevoel van verbondenheid, vertrouwen en (h)erkenning. Vriendschapsrelaties zijn misschien wel belangrijker dan liefdesrelaties omdat ze meestal duurzamer zijn. De onuitgesproken trouw en bereidwilligheid tussen vrienden, zelfs als je elkaar een poosje uit het oog verliest, is uniek en onvervangbaar. De geschiedenis die je schrijft met vrienden maakt dat woorden soms overbodig zijn om te weten wat de ander nodig heeft om (weer) gelukkig te zijn.

Een vriend is voor mij iemand …

• waaraan ik toegeef dat ik tegenwoordig liever naar Radio Nostalgie luister dan naar Studio Brussel.

• waarmee ik me volledig laat gaan aan het buffet.

• waarbij ik me niet verontschuldig voor hele flauwe mopjes.

• waartegen ik mijn gedachten luidop uitspreek, ook al zijn ze voor mezelf nog heel chaotisch en verwarrend.

• waarvoor dit allemaal gewoon oké is.

Dat vond ik een interessante redenering. Ik heb er lang over nagedacht, en ik kwam tot de conclusie dat mijn tafel het sowieso zou begeven zonder mijn vriendinnen: ze zijn mijn gekozen familie, mijn veilige haven. Ze zijn voor mij niet alleen een onmisbare tafelpoot, maar ook de lijm, verbindingen en schroeven die het hele boeltje bijeenhouden.

Kortom, vriendschap is voor mij een comfortabele jas die je warm houdt en vergezelt tijdens mooie of wilde avonturen.

Vriendschap is geen oordeel vellen. Het betekent niet dat we het altijd over alles eens zijn, maar wel dat ik me veilig genoeg voel om de dingen op tafel te gooien en mezelf te zijn.

Ook al is het soms met een heel klein beetje schaamrood op de wangen, onder vrienden zijn er geen taboes.

12

april  mei  juni

Liesbeth

Lachen, plezier maken, tetteren, gedachten verzetten, emoties delen (zowel ups als downs) en hierin gesteund worden, altijd klaar staan voor elkaar, thuiskomen, jezelf kunnen zijn, elkaar misschien niet dagelijks of wekelijks horen maar weten dat als je elkaar hoort het gisteren lijkt, er echt zijn voor elkaar wanneer het nodig is, herinneringen oprakelen en er nieuwe maken, het gevoel hebben dat de anderen je echt kennen zoals je bent …en vooral: de beste therapie! 

Vriendschap is iets moois. Weten dat je steeds bij elkaar terechtkan en je graag wordt gezien om wie je bent, het doet wat met een mens. Maar net zoals elke relatie kent elke goede vriendschap moeilijke momenten. Hoe ga je hier het beste mee om?

Dat vertellen Jane (32), Lieselot (34) en Ine (34) die hun vriendschap terug oppikten na jaren radiostilte.

Jane werkt als regioverantwoordelijke Antwerpen bij VIVA-SVV en is al 7 jaar getrouwd met haar man. Samen hebben ze 2 kinderen. Ine woont samen met haar partner en zijn 3 kinderen.

Lieselot woont samen met haar verloofde. Ze zijn in blijde verwachting van hun eerste kindje.

IK HAD NOOIT HET GEVOEL DAT DE Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?

Lieselot: “Jane en ik hebben elkaar op kot leren kennen.”

Ine: “De allereerste keer dat ik Lieselot ontmoette, hebben we samen een chocoladetaart gemaakt. We hebben elkaar echt moeten leren kennen voor we vriendinnen werden dus het heeft even geduurd voor we vriendschap sloten.”

Jane: (lacht) “Tussen mij en Ine was dat niet het geval. Wij zaten samen op kot en we waren allebei nieuwsgierig wie er nog in het huis woonde.

Zo kwamen we elkaar in pyjama tegen op de gang. We zijn meteen uren beginnen praten. Na de eerste dag al wisten we alles van elkaar en dat is ook zo’n beetje gebleven. Zelfs op momenten dat we elkaar minder vaak zagen, pikten we telkens de draad snel terug op.”

Lieselot: (lacht) “Voor mij moeten het meteen diepe gesprekken zijn.”

Ine: “Ik ken Jane ondertussen al zo’n 13 jaar en Lieselot zo’n 10 jaar.”

Jane: “Ine en ik hebben elkaar wel 7 jaar niet gezien. Met Lieselot had ik wel af en toe contact maar niet zo frequent als vroeger.”

RUZIE

BEPALEND

WAS VOOR ONZE

Vriendschap

Jane

Hoe vaak spreken of zien jullie elkaar nu?

Jane: “Best wel veel. Ik hoor Ine en Lieselot het vaakst via WhatsApp. We zien elkaar momenteel niet vaak door corona.”

Lieselot: “We spreken elkaar regelmatig via WhatsApp maar het is niet dat we elke dag naar elkaar sturen. De frequentie van contact is afhankelijk van ons eigen levensritme.

Ieder van ons heeft het druk.”

Jane: “Maar we horen elkaar wel wekelijks.

Er zijn weinig vrienden die ik wekelijks hoor.”

Lieselot: “Ja, ik heb weinig vrienden en veel kennissen.”

Wat is de definitie van vrienden of vriendschap voor jullie?

Ine: “Dat verandert met de leeftijd. Vanaf het moment dat je begint te werken, hoor je elkaar minder vaak. Ik heb 6 mensen rondom mij die ik echt vrienden kan noemen.”

Jane: “Ik vraag me nu af of wij die 2 twee met nog 4 anderen zijn (lacht).”

Ine: “Ja!” Jane: “Vroeger zag je elkaar elke dag. Ik ken wel mensen die ik tot mijn vrienden reken maar die ik maar één keer in de maand hoor.”

Lieselot: “Ik heb vrienden die ik één keer paar jaar hoor en dat is al veel. Voor mij is het vooral belangrijk dat als ik ze terug zie het lijkt alsof het gisteren was.”

Vizine

13

Lieselot: Ik heb vrienden die ik één keer per jaar hoor en dat is al veel. Voor mij is het vooral belangrijk dat als ik ze terug zie het lijkt alsof het gisteren was.

praten. We voelen wel goed aan dat er momenten nodig zijn om afstand te nemen van elkaar. Zodra de rust terug is, kunnen we er samen over praten en wordt die ruzie wel opgelost.”

Jane: “Eigenlijk is dat hetzelfde als in een liefdesrelatie.”

Jane: “Dat vind ik ook. Ik ben Lieselot altijd als vriendin blijven beschouwen, zelfs al hoorden we elkaar maar één keer per jaar.”

Lieselot: “Als je me nodig hebt dan weet je dat je bij mij terechtkunt.”

Ine: “Dat is bij ons ook wel. Zodra er contact is, is het meteen zoals vroeger. Dat heb ik met niet veel mensen. Je voelt wel dat het vertrouwen er snel weer terug is en dat bepaalde zaken worden uitgesproken.”

Lieselot: “Op dat vlak hebben we dezelfde waarden en normen. Ik merk dat ik bij andere vrienden diepgang, authenticiteit en het ondersteunen van elkaar mis.”

Ine: “Maar ook gewoon het onnozel doen (lacht)!”

Lieselot: “Dat ook en dat typeert onze vriendschap.”

Jane: “We zijn ook mensen die vinden dat elk verhaal twee kanten heeft. Er zijn al zaken verkeerd gelopen in onze vriendschap maar je merkt wel dat wanneer je luistert naar mekaar, het vaak minder erg lijkt dan eerst gedacht.”

Lieselot: “Ja, de andere persoon mag zijn wie zij is en iedereen van ons kan wel begrip tonen voor een andere visie.”

Jane: “We hebben er allemaal wel vrede mee dat ieder van ons wel eens anders kan denken.”

Hoe gaan jullie om met ruzie en hoe lossen jullie dit op?

Jane: “Ik heb wel eens ruzie gehad met Lieselot maar ik had nooit het gevoel dat dat bepalend was voor onze vriendschap.”

Ine: “Ik denk dat het positieve aan onze vriendschap is, is dat we altijd zijn blijven

14

april  mei  juni

Lieselot: “Je hebt eigenlijk ook een bepaalde relatie met iemand.”

Ine: “Soms moet je elkaar de tijd geven om die rust terug te vinden.”

Jane: “Ja, dat is waar. Soms heb je 7 jaar nodig om te beseffen dat je elkaar mist (lacht).”

Jane: Je moet erop vertrouwen dat de andere je graag heeft, want anders zou je geen vrienden zijn. Als je daar je bewust van bent dan zie je sneller het grotere geheel van de vriendschap.

Hoe zijn jullie (Jane en Ine) na 7 jaar terug in contact gekomen met elkaar?

Jane: “Ik heb op een bepaald moment op mijn Facebook iedere ouder uitgenodigd voor de Goed Genoeg-ouderschapsgroep. Ik heb Ine toen ook uitgenodigd maar twijfelde wel. Ine had op een gegeven moment gereageerd op een post in de Facebookgroep en toen zijn we terug beginnen te praten. Ik liet haar weten dat ik onze vriendschap miste en toen kwam Ine met het voorstel om af te spreken. Uiteindelijk hebben we afgesproken op 11 maart 2020, dus net voor de eerste lockdown. Ik vond het heel gezellig terwijl Ine blijkbaar heel zenuwachtig was. Ine en Lieselot hadden toen al terug contact maar ik weet niet precies hoe dat is verlopen.”

Lieselot: “Dat gebeurde de zomer ervoor. Ik had een berichtje gestuurd naar Ine met de vraag hoe het ging met haar. Zij speelde toen een Kubb-tornooi in de buurt en ik ben gaan kijken. Het was heel fijn maar ook een beetje gênant. We hebben toen het nodige uitgesproken. Het is vooral sinds de eerste lockdown en de zomer dat we meer contact hebben.”

Dus jullie misten elkaar zonder dat jullie het van elkaar wisten?

Jane: “Ik heb lang gedacht dat ik de enige was met dat gevoel maar ik vind het leuk om te horen dat zowel Ine als Lieselot ook dat gevoel hadden. Nu zeggen we dat vaker tegen elkaar.”

Lieselot: “Ik heb ook momenten gehad waarbij ik me afvroeg of zij ook aan mij dachten. Nu zeggen we dat inderdaad vaker tegen elkaar omdat we nu beseffen wat we al die tijd gemist hebben.”

Vinden jullie dat bepaalde vriendschappen voorbestemd zijn?

Jane: “Dat denk ik wel. Ik had bij hen allebei snel het gevoel dat zij mijn type vriendinnen waren. Ik kan mezelf zijn.”

Ine: “Ja, we kunnen bij elkaar gewoon onszelf zijn en alles bespreken zonder dat de vriendschap daaronder lijdt.”

Heeft jullie vriendschap een andere dimensie gekregen sinds de coronacrisis?

Lieselot: “We pikten de draad net toen terug op, dus we waren het wel gewoon van mekaar weinig te zien. Het was wel fijn om te weten dat zodra we meer naar buiten

Ine: Ik denk dat het positieve aan onze vriendschap is dat we altijd zijn blijven praten. We voelen wel goed aan dat er momenten nodig zijn om afstand te nemen van elkaar.

mochten, ik twee vriendinnen had waarmee ik kon afspreken. Dat hebben we afgelopen zomer ook gedaan en dat was heel gezellig.

Ik had me toen lang niet zo goed gevoeld.”

Jane: “Klopt. Afgelopen zomer ben ik ben ook met mijn gezin komen logeren in de tuin van Lieselot.”

Wat zou ten slotte jullie advies zijn?

Ine: “Wat Jane net zei. Dat er altijd 2 kanten zijn aan een verhaal en dat je met allebei rekening moet houden. Je hoort ook geen oordeel te vellen over wat je te horen krijgt.”

Jane: “Er vertrouwen dat de andere je graag heeft, want anders zou je geen vrienden zijn. Als je daar je bewust van bent dan zie je sneller het grotere geheel van de vriendschap.”

Ine: “Je moet er ook bewust van zijn dat de meeste mensen dingen niet met kwaad opzet doen. Er kan van alles gebeuren in een vriendschap, maar de andere zal nooit iets doen vanuit slechte intenties.”

Lieselot: “Eerlijkheid en kunnen praten over alles zijn ook heel belangrijk, én lachen!”

Chaima Rabhi Vizine

15

VRIENDSCHAP

Liefste Oisj

n Connie Palmen las ik ‘De Vriendschap’ va n, go be ef bri ze de n aa ht omdat hij zo Net voor ik trok daarin mijn aandac er nd zo bij t he in zin n arom verkozen opnieuw. Eé zen verbintenissen en da rko ve zijn ap ch ds ien waar is: “Vr betekenissen.” mijn eerste het middelbaar. Een van in n aa nis nte rbi ve die den tijd waarin Wij gingen sfeestje in de garage. In ag ard rja ve w jou is n ge . Ik denk dat we herinnerin broeken nog mode waren de bre te el ve en r aa piekskesh herinneringen er nog seften hoeveel nieuwe be t nie i be alle nt me op dat mo zouden volgen. r schrijven in nd uit briefjes naar mekaa sto be l ora vo r aa elb dd mi ar de teksten Waar het appen heeft vervaagd, ma sch od bo de tijd de n rva en/of chinees de les (waa ntjes met pizza, frietjes ete , ft) gri ge an sta en ug en meer invulling in mn gehe n onze momenten sam ge kre is, hu gd jeu ‘t in s ze vriendschap en avondje l kwam wonen. Hoewel on sse Bru in je t da nt me mo n staat, omvat die vanaf het stuk in het teken van ete ot gro n ee or vo ijd alt g d terechtkan, is heel nu ook no ieder moment bij ieman op ik t da ten we Te er. ap als de onze! zoveel me rwend met een vriendsch ve k oo n da me el vo Ik . veel waard een extra dimensie. , zorgt voor mij nog voor en nn ke g lan zo al r kaa jij bij dat stukje thuis Dat we me at namelijk even kort als sta n de en vri jn mi n va Niemand er. het nog ongecompliceerd van vroeger. En dat maakt makkelijk. Maar toch lende redenen, niet altijd hil rsc ve om s, wa r jaa e ar aan de honderden Het laatst herinneringen. Ik denk ma oie mo de n va l bo t da k e lockdown. Ze bestaat oo kaar stuurden in de eerst me we die ten ch eri p-b n dat hard nodig was.

WhatsAp slappe lach in tijden waari de ns ee n da er me me stoelen bij Beaucoup zorgden r, het sleuren met tafel en oo nd se tus n ge elin nd n en de gin tonics en Of de wa e plekje in de zon te vinde rm wa t n. da ar ma h toc Belge om - mochten samenkome we terug - heel beperkt n toe ras ter je op llen bitterba er maar dat hoeft geen zien we mekaar wat mind en ren ho n de an ma e r had, en enkele maanDe laatst . De angst die je daarvoo nd ba ze on n aa en do te zijn we misschien afbreuk ongegrond. Want zelfs al ek ble , rak sp uit k oo en den geled elkaars leven of horen we hoogte van elk detail in de op er me ijd alt t nie s ten dat het op élk eventje l altijd de basis zijn te we za er g, da e élk er me t nie ik dat voldoende mekaar ud waard en ik hoop dat go je n be j mi or Vo . kan moment genoeg duidelijk maak. way is up … iden niet, maar: the only Wat er komt, weten we be en is! sam ar de tast, zolang het ma Dat mag ook traag en op regels en zonder dag dat we terug zonder de ar na uit en ng rla ve l Ik kijk vo ment nóg beter ik weet nu al dat dat mo En . zijn en nn ku en sam afstand herinnering. zal worden dan mijn beste Veel liefs Soar

Soar Onlangs hoorde ik ee n interessant weet je dat me onze vrien deed overschouwen dschap .

Relaties, waaronde r vriendschappen, zouden een cyclus middeld 7 jaar door van gemaken. Vriendschap pen zouden in die pe een intens ontstaan riode kennen, vervolgens rustig verder kabbelen en uiteinde lijk tot een natuurlijk einde komen. Die pe van 7 jaar lijkt gelinkt riode te zijn aan de versch illende levensfases doormaken en die die we ervoor kunnen zorg en dat wegen zich sc heiden.

Not us. We kennen elkaar nu al meer da n 20 jaar. 20 jaar lie Onze vriendschap f en leed. heeft al heel wat lev ensfases doorgem andere relaties nie aakt, die t hebben overleefd . Ver uit elkaar ligge dentenlevens zorg nde studen letterlijk voor af stand, grote en kleine zijn gekomen en we liefdes er gegaan, andere vr iendschappen blek tand des tijds niet te en de doorstaan. Maar wi j zijn elkaar altijd blijv zoeken, en vonden en optelkens precies wat we nodig hadden. Ee rend oor, een slapp n luistee lach-momentje, al dan niet met een tra an.

Voor mij is dat de ba sis van onze vriends chap. Zonder scha durven delen hoe we amte ons écht voelen, zo nder taboes, dingen we tegen anderen no die oit zouden durven uitspreken, en daar dan ook erkenning voor krijgen. Geen oordele n, geen vooroordele kwetsbaar kunnen n. Het zijn in de veiligheid van wederzijds vertr voor mij wat onze vr ouwen is iendschap duurzaam en sterk maakt.

Maar we delen zove el meer dan dat. He t leven mag ook gevie worden, ook in moe rd ilijke tijden, zéker in m oeilijke tijden. Zo is geen hoogdag zo be er langrijk als een verja ardag. Onze boeken vult zich stilaan met kast het traditionele bo ek als cadeau, tastbare herinneringen aan elke verjaardag die we samen vieren. El is goed om onszelf ke reden te trakteren op een cocktail, een steak zelfs een reisje. friet of Mijn leven gaat mom enteel door een do nkere fase. Maar m blijf ik op m’n eentje et jou dubbelplooien van de slappe lach over on berichtjes en blijf ik ze plannen maken voor de toekomst. Er zijn zekerheden in het weinig leven. Er zijn al zeke r geen vanzelfspreke den. Maar jij blijft, in ndhegoede en kwade da gen.

Op naar de volgend e 20 jaar!

Oijs

Karla Celis 16

april  mei  juni

Vizine

17

XX VRIENDSCHAP

Lien Willaert

Het belangrijkste ingrediënt voor een geslaagd feest: nodig je vrienden uit! Hou je uiteraard aan de eventueel op dat moment geldende coronamaatregelen – hopelijk lukt het om toch een klein groepje te mogen samenbrengen in open lucht.

Kies een gezellig plekje uit in het groen, want midzomer wordt buiten gevierd! Spreek dus af in iemands tuin of in een park in jullie buurt. Of combineer het feest met een campingtripje en trek de natuur in!

DE ZON ÉN DE VRIENDSCHAP OP EEN HOOGTEPUNT

Weinig dingen die we het afgelopen jaar zo gemist hebben als kwali-tijd met onze vrienden. Het jaarlijkse vriendinnenweekendje aan zee, met de hele groep naar jullie favoriete restaurant, dat ene al zo lang geplande huwelijk van je bestie, verjaardagspartijtjes en een knaller van een nieuwjaarsfeest: we hebben veel moeten uitstellen of annuleren dit jaar. Laat staan dat er gelegenheid was om niéuwe vrienden te ontmoeten. Vaak worden op een leuke housewarming, in de bedrijfskantine of pakweg tijdens een taalcursus de eerste kiemen gelegd voor prille vriendschap. En laat ons eerlijk zijn: via Zoom is dat allemaal toch net iets afstandelijker. Wat we net zo nodig hadden om deze crisistijden door te komen, namelijk sociale en lichamelijke nabijheid, werd voor een groot deel aan banden gelegd of op pauze gezet. Dat deed pijn. Het is cliché, maar waar: je beseft pas wat écht belangrijk voor je is, eens je het moet missen.

Vriendschap heeft tijd nodig Ja, het was een annus horribilis voor de vriendschap. Onderzoek aan de Universiteit van Kansas (VSA) legde namelijk dé belangrijkste factor bloot in het opbouwen van een innige band: (genoeg) tijd! Niet verrassend natuurlijk. Om een kennis tot een ‘gewone vriend’ te maken, zou je tenminste tussen de 40 en 60 uren met elkaar moeten doorbrengen, en wel 200 uren om een persoon als ‘beste vriend’ te categoriseren. Samen leuke dingen doen in allerlei omgevingen, kwetsbare momenten doormaken, emotionele energie investeren in elkaar, inside jokes delen …

18

april  mei  juni

geven allemaal vorm aan vriendschap. En dat gaat veel gemakkelijker wanneer er niet een of ander virus de hele wereld op slot en in z’n kot houdt.

Tot zo ver het slechte nieuws, want: er schijnt licht aan het einde van de tunnel. De vaccinaties zijn in volle gang, en met de zomer zijn ook al wat versoepelingen van de coronamaatregelen in zicht. Het perfécte moment dus om na te denken over een manier om een stukje van die verloren tijd in te halen … of toch een kickstart te geven aan de heropflakkering van een vriendschapspandemie! En wat is nu aanstekelijker dan … een goed feestje? Ja, wij vinden dit het ideale moment om een nieuwe traditie in het leven te roepen. We zijn zo vrij om de mosterd te halen bij het Scandinavische midzomerfeest (midsommar): op de langste dag van het jaar gaan ze in het Hoge Noorden swingend de zomer in.

Vier de vriendschap op midsommar Rond 21 juni worden in landen als Zweden, Finland, Denemarken maar ook Estland en Ierland de remmen eens goed los gegooid. Ze ontsteken grote vreugdevuren op het strand of aan de oever van waterlopen, organiseren grote diners, dragen bloemenkransen op hun hoofd, spelen outdoor spelletjes zoals Kubb of zaklopen, en dansen tot in de vroege uurtjes. What’s not to love?

Daarom stellen we voor dit feest schaamteloos over te nemen, met een leuke friends-twist. Want we hebben wel al rituelen om liefdesrelaties, geboortes of andere familiegebeurens te vieren, nu willen we een viering van de vriendschap aan dat lijstje toevoegen. Enter: het midzomervriendenfeest!

Gezelligheid troef met wat decoratie. Vlaggenlijnen, lichtjesslingers en lantaarns mogen dan ook niet ontbreken, net als bloemen op tafel. Vier je in de tuin? Dan voegen tuinkaarsen nog wat extra magie toe.

Zorg voor leuke, dansbare muziek, want er moet en zal gedanst worden! Tijd om die pasjes van weleer af te stoffen en ze terug met je vrienden te delen. In een park kan een kleine draagbare luidspreker en een gsm met muziek hiervoor perfect dienst doen.

Zet de tuintafel, spreid de picknickdekentjes uit en overlaad ze met allerlei lekkers: zomers fruit (aardbeien zijn een midzomer-traditie), hartige hapjes (Zweedse balletjes?), een huisgemaakte appelcake … Bundel de krachten en maak er een potluck van: elk brengt iets mee.

En nu je toch bezig bent: trek maar eens een lekkere fles open: we klinken op de vriendschap vandaag.

Vraag je vrienden hun favoriete outdoor spelletjes mee te brengen. Badminton, een voetbal of een frisbee, maar ook Kubb of een croquet-set staan garant voor uren buitenspeelplezier. Is het echt warm? Tijd voor een waterballonnengevecht!

Spreek met z’n allen af om kleurrijke, vrolijke outfits aan te trekken. De donkere tijden zijn voorbij: tijd om weer wat kleur in het leven te brengen. De echte creatievelingen maken een bloemenkrans op z’n Zweeds.

Haal die vuurkorf (of barbecue) maar terug boven, want op midsommar ontsteek je een traditioneel vreugdevuur. Wees voorzichtig, hou het veilig en doe dat natuurlijk alleen waar het toegelaten is. Op een camping of in een park mag dat bijvoorbeeld alleen op de daarvoor voorziene plaats. Vuurtje aan? Kruip samen onder een deken en geniet van het warme, knisperende vuur.

Tot slot: wijs iedereen een verwenvriend(in) toe. Via een lotjessysteem trek je op voorhand een naam. Voor die vriend of vriendin voorzie je dan een kleine verrassing. Schrijf een gedichtje of een leuke brief, kader een mooie foto in van jullie twee, geef een pakket met bloemzaadjes voor in de tuin …

Zoek iets waarmee je je genegenheid voor elkaar uitdrukt, en dat zit ‘m net vaak iets niet-materieels. Vier jullie vriendschap!

Midzomer gevierd met je vriend(inn)en?

Of heb je op een andere manier je vriendschappen eens extra in de bloemetjes gezet? Laat het ons weten! Stuur ons een berichtje op Facebook of Instagram, met een leuke foto. We kijken er naar uit om met jullie mee te mogen genieten. Fijn vriendenfeest!

Vizine

19

MAATSCHAPPIJ

Kwaad zijn is oké maar wat doe je ermee?

Kwaad zijn. Het overkomt iedereen, de een al vaker dan de andere.

Ook al is kwaadheid een universele emotie, toch wordt het vaak gezien als iets slecht. Kwaad worden zorgt voor problemen. Van kwaad zijn komt ruzie. Kwaad zijn is agressief.

Toch klopt dat niet, of toch niet altijd.

Met boos zijn is op zich niets mis. Het is een emotie zoals een andere, die vooral de functie heeft om te signaleren dat er iets niet oké is. En dat is wel een belangrijk signaal om op te vangen. Die boodschap brengen we in onze campagne over kwaadheid die binnenkort van start gaat. Samen met Zij-kant, vzw Zijn en vzw Touché willen we laten zien dat boosheid niet de slechte reputatie verdient die het nu heeft.

In afwachting van onze campagne, hebben we alvast een boekentip rond het thema: ‘Fonkelend van woede – de kracht van de boosheid van vrouwen’, geschreven door Soraya Chemaly. Zij pleit voor een nieuwe kijk op boosheid. Eentje die boosheid omarmt als krachtig middel voor verandering.

Het is een enorm boeiend boek, maar je leest het best niet als je even wil ontspannen. Een groot deel gaat immers over alle redenen die vrouwen hebben om boos te zijn – en dat zijn er veel. Van de loonkloof tot seksuele intimidatie tot de ongelijke verdeling van zorgtaken, zo goed als alle discriminatie waar vrouwen mee te maken krijgen komt aan bod. Soms moest ik het daarom even aan de kant leggen, ik werd er te boos van (een toepasselijk effect).

Maar net om die reden beschreef Chemaly al dat onderzoek; al die bronnen en informatie hebben we helaas nog nodig om te bewijzen dat onze boosheid terecht is. We mogen die voelen. We moeten

20 april  mei  juni

Leestips Boeken over vriendschap

Om je na het lezen van Vizine nog wat langer warm te houden, geven we je graag nog enkele leestips mee waarin de kracht van vriendschap centraal staat. er alleen voor zorgen dat we die boosheid juist inzetten en niet, zoals Chemaly’s moeder, servies kapot gooien in de tuin omdat de frustratie haar te veel werd. Om het met de woorden van de auteur te zeggen: “Voor vrouwen betekent het op een gezonde manier omgaan met je boosheid niet dat je je méér moet beheersen, maar juist minder.

Wij beheersen onze boosheid zonder het te beseffen. Zelfs het concept ‘beheersen’ is al een beperkende manier om over boosheid na te denken als je met je boosheid een doel wil bereiken, verandering teweeg wilt brengen en anderen bij je zaak wil betrekken.

Als we woede niet alleen willen beheersen maar er ook op een gezonde manier mee willen omgaan, moeten we ons ook richten op het verzwijgen van onze emoties, negatieve sociale reacties en de neiging om boosheid op een ongezonde manier om te zetten in andere emoties.”

En laat dat nu net zijn waar onze campagne over zal gaan. Benieuwd? Volg dan zeker onze sociale media en hou onze website www.viva-svv.be in de gaten voor meer info.

De vriendschap Connie Palmen

De vliegeraar Khaled Hosseini

Zonder liefde Stefan Brijs

De geniale vriendin Elena Ferrante

Vriendschap in tijden van eenzaamheid Selma Franssen

Heb jij nog boekentips die wij aan ons lijstje moeten toevoegen?

Het moois dat we delen Ish Ait Hamou

Een klein leven Hanya Yanagihara

Gesprekken met vrienden Sally Rooney

Laat het ons dan weten via info@viva-svv.be.

Veel leesplezier!

Vizine

21

VRIENDSCHAP

Toon je

Beste vrienden met je ex?

Wanneer een koppel beslist uit mekaar te gaan, komen er vaak gevoelens van verdriet, boosheid, angst en zelf frustratie aan te pas. Gelukkig blijven die bij de meeste mensen niet levenslang hangen. Voor sommigen wordt de ex-partner na verloop van tijd een neutrale persoon, iemand die ze ooit goed kenden. Voor anderen wordt de ex een goede vriend.

Zita behoort tot die laatste categorie. Met 2 van haar 3 exen bouwde ze een mooie vriendschap uit. De relatie met de vader van haar kinderen is ook oké, al is daar niet echt sprake van vriendschap.

“Ik vermoed dat mijn relatie met hem wat stroever loopt net omdat er kinderen zijn.

Daardoor krijg je geen tijd om wat afstand te nemen om daarna een nieuwe relatie op te bouwen. Het is niet dat we elkaar niet kunnen verdragen, er is gewoon niet echt een vriendschapsband. Je kan ons dus wel omschrijven als een opvoedkundige eenheid. In de pubertijd bleek dat heel belangrijk, ze konden ons niets wijsmaken of ons tegen elkaar uitspelen.”

Met haar 2 andere exen lukte het wél om een mooie vriendschap uit te bouwen.

Zita vindt ‘het maatjes-schap’ zoals zij het noemt, veel belangrijker dan boosheid, jaloezie of verdriet. “Misschien zijn sommige koppels alleen elkaars geliefden en is het dan moeilijker om vrienden te blijven.

Voor mij is een relatie veelomvattender dan dat. Mijn partner is naast mijn geliefde, mijn minnaar, mijn compagnon de route ook mijn vriendje, mijn kameraad en mijn klankbord ... Als de liefdesrelatie ophoudt te bestaan, blijven er nog andere aspecten van de relatie over. Waarom zou je die niet kunnen behouden?”

Haar eerste ex, Bob, liet haar zien hoe dat moest. Zita verliet hem na 10 jaar samenwonen. Hij begreep haar wel, hij was met al zijn issues niet de gemakkelijkste. Maar zijn verdriet was erg groot. Toch respecteerde hij haar wens, zocht zelfs mee naar een nieuwe woning en hielp haar verhuizen.

“Bob en ik hadden een heel intense relatie.

We woonden niet alleen samen, we werkten ook vaak samen. Wij waren echte maatjes, vertelden elkaar alles en rekenden op elkaar.

Maar na 10 jaar werden zijn stemmingswisselingen me te veel. Het was geen gemakkelijke breuk. Hoe verlaat je iemand die het zelf moeilijk heeft en van wie je ontzettend houdt?”

hem zelfs naar zijn nieuwe liefde. Zo konden we opnieuw de vriendjes worden die we altijd al waren.”

“Bij Aron kan ik altijd terecht met al mijn persoonlijke of intellectuele twijfels. Hij is de eerste die ik bel of opzoek als ik niet weet hoe ik met een bepaalde situatie moet omgaan of dringend behoefte heb om mijn

geliefde,

Mijn PARTNER is naast mijn mijn MINAAR, mijn COMPAGNON DE ROUTE ook mijn VRIENDJE, mijn KAMERAAD en mijn KLANKBORD ...

liefdesrelatie

Als de ophoudt te bestaan, blijven er nog ANDERE ASPECTEN van de RELATIE over.

Ze zijn dan wel geen koppel meer, ze helpen elkaar nog altijd waar het kan. Bob deed zelfs het grootste deel van de verbouwingen in het huis waarin Zita een tijd later ging samenwonen met Aron.

Aron en Zita hadden een 8 jaar durende passionele relatie maar toen verliet Aron Zita halsoverkop. Hij werd verliefd op een collega en een paar dagen later vertrok hij samen met zijn 3 kinderen die Zita liefdevol mee had grootbracht. Haar hart lag in duizend stukjes, haar geloof in relaties in een miljoen stukjes. Hoewel het lang duurde voor het verdriet en de boosheid enigszins verdwenen, wilde Zita Aron niet helemaal kwijt.

“Na een zware periode van rouw, ruzie en verwijten, besloot ik mijn verdriet niet meer aan Aron te laten zien. Hij kon dat niet aan, hij wilde gelukkig zijn in zijn nieuwe relatie en mijn verdriet stond dat in de weg. Hoe moeilijk het soms ook was, ik probeerde vrolijk te zijn in zijn aanwezigheid en vroeg

frustraties over maatschappelijke of politieke gebeurtenissen te ventileren.”

Familie en vrienden begrijpen niet altijd hoe Zita nog zo goed bevriend kan zijn met iemand die haar zo kwetste. Voor Zita is het eenvoudig. Aron was een getuige van een aantal belangrijke momenten in haar leven en steunde haar door dik en dun. Waarom zou ze de innige band die ze met hem heeft opgeven?

Een nieuwe partner hoeft zich volgens Zita geen zorgen te maken. “Een relatie eindigt om bepaalde redenen die altijd zouden terugkomen. Teruggaan naar het verleden is voor mij geen optie, ik kijk liever vooruit. Trouwens, op het gebied van liefdesrelaties ben ik zowel Bob als Aron volledig ontgroeit. Goede communicatie en openheid lijken me wel heel belangrijk zodat een nieuwe man in mijn leven begrijpt dat deze 2 mannen gewoon vriendinnen met baardgroei zijn.”

Vriendschap

Bij kinderen is het vaak heel duidelijk wie hun beste vrienden zijn. Ze zitten naast elkaar in de klas, delen speelgoed of maken tekeningen voor elkaar.

Op latere leeftijd lijkt het minder evident om een vriendschapsband aan de buitenwereld te tonen.

Toch zijn er heel wat opties.

Is je vriendschap ijzersterk? Ga dan samen met je beste vriend voor een tattoo. Je kan kiezen om dezelfde afbeelding of tekst te laten tatoeëren of je gaat voor aanvullende tekeningen. Wist je trouwens dat het universele symbool voor vriendschap het oneindigheidsteken is?

Met smileys, GIFs of memes kan je heel wat boodschappen overbrengen. Maar je kan ook de tijd nemen nog een keer iets op papier te zetten. Dan komen vriendenboeken van pas. In de lagere school passeerden meerdere exemplaren waarschijnlijk jouw handen. Ondertussen zijn er ook verschillende versies voor volwassenen op de markt. Je vertelt hierin niet enkel over je hobby’s of lievelingseten, maar staat ook stil bij wat je dacht toen je de ander voor het eerst ontmoette, hoe jullie elkaar over 10 jaar zien of hoe je je vriend zou omschrijven in 3 woorden. Een waardevol stuk waarin al je vrienden gebundeld zitten.

Misschien herinner je je nog de sleutelhangers of halskettingen uit 2 delen uit je jeugd. Ook nu kunnen jullie kiezen voor hetzelfde juweel. Zo dragen jullie volwassen, sierlijke vriendschapsbandjes en op die manier draag je je vrienden altijd dicht bij jou.

Het hoeft niet altijd om materiële spullen te gaan. Soms vragen vrienden elkaar om meter of peter te worden van hun kind of getuige op een huwelijk. Op die manier word je mee opgenomen in de familie en maak je onlosmakelijk deel uit van elkaars leven.

Zo zie je maar dat er heel wat mogelijkheden zijn om blijk te geven aan jullie vriendschap. Soms is het zelfs makkelijker om op zo’n manier te tonen wat iemand voor je betekent dan om er de juiste woorden op te plakken. Geen woorden maar daden.

DOMEIN WESTHOEK

Domein Westhoek nodigt je uit voor een heerlijk verblijf aan zee met het gezin of onder vrienden.

Wij bieden je 91 moderne kamers en 36 appartementen die uitgerust zijn met alle modern comfort.

Westhoekspecial € 296 p.p.* • 4 nachten met ontbijtbuffet • Halfpension

Sara Van den Broeck

Blijf fit-promo 2021 vanaf € 186 p.p.* • 2 nachten met uitgebreid ontbijtbuffet • Volpension: lunch - dagschotel Diner - koud en warm buffet • Gratis gebruik minigolf

Domein Westhoek vzw

Centrum voor sociaal toerisme Noordzeedreef 6-8, 8670 Oostduinkerke Tel 058 22 41 00 Fax 058 22 41 99 info@domein-westhoek.be www.domein-westhoek.be *standaardkamer = geen supplement single

Omwille van privacyredenen hebben we alle namen aangepast.

22 april  mei  juni

Vizine 23

Samen sterk

Laat je vaccineren!

Je laten vaccineren is veilig en verstandig Veilig. Het vaccin is uitgebreid getest en onderzocht.

Alle experten zijn het eens: het coronavaccin is veilig en betrouwbaar.

Verstandig. Door je te laten vaccineren bescherm je jezelf, en ook je familie en vrienden. Dankzij het coronavaccin is de kans klein dat je ernstig ziek wordt door het coronavirus.

www.laatjevaccineren.be