ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ
Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Ε.Μ.Π. |Αρχιτεκτονική - Σχεδιασμός του Χώρου | Κατεύθυνση Α΄: Σχεδιασμός - Χώρος – Πολιτισμός μάθημα:
Σύγχρονα Πεδία Σχεδιασμού και Κατασκευή Σεπτέμβριος 2015
“ Απόδοση ταυτότητας στο “αντικείμενο” που ανήκει στο τώρα και στο τότε, στο μέρος και στο όλο σε μια προσέγγιση στρατηγικής σχεδιασμού από τα κάτω προς τα πάνω [bottom up].
”
“Μια φαινομενολογική θεώρηση της σχέσης μας με τα αρχιτεκτονικά αντικείμενα μας λέει ότι συνήθως βιώνουμε την αρχιτεκτονική ως επικοινωνία, ακόμη και αν αναγνωρίζουμε την λειτουργικότητα τους.” 01
το μάθημα Στο μάθημα παρουσιάστηκαν διαφορετικά εργαλεία και δόθηκε ένας τόπος [παράδειγμα] εφαρμογής αυτών ή και άλλων που ο καθένας ήταν σε θέση να γνωρίζει ή να αναζητήσει. Ο τόπος αποτέλεσε αντικείμενο ανατροφοδότησης προβληματισμών και επανακαθόρισε τον τρόπο επιλογής των εργαλείων. Παρατηρούμε λοιπόν πως αντικείμενο και εργαλείο αλληλοαντιδρούν και το ένα επηρεάζει το άλλο δυναμικά. Η επιλογή του εργαλείου ή των εργαλείων σχετίζεται άμεσα με το κέντρο βάρος του αντικειμένου μελέτης, αλλά και το εργαλείο αποτελεί το φίλτρο πρόσληψης του αντικειμένου, άρα καθορίζει άμεσα και τον τρόπο επέμβασης πάνω σε αυτό.
τα εργαλεία Τα εργαλεία αποτελούν το φίλτρο μέσω των οποίων προσλαμβάνουμε τον περιβάλλοντα κόσμο. Αυτή η παρατήρηση είναι κομβικής σημασίας καθώς η συνειδητοποίηση τούτη μας κάνει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς την επιλογή του εργαλείου. Το κάθε εργαλείο κρύβει μηχανισμούς πρόσληψης, αξιολόγησης, ταξινόμησης, ιεράρχησης και κατ’ επέκταση φέρει μέσα του δομές και δίκτυα που “επιβάλουμε” στους προς μελέτη χώρους.
το παράδειγμα | o Ελαιώνας Ο Ελαιώνας της Αθήνας, όπως αποκαλύπτει και το όνομα του, αποτέλεσε στην αρχαιότητα τον ελαιώνα της πόλης κράτους των Αθηνών [Αθήναι - στην αττική διάλεκτο]. Τώρα στέκει “μια εκτεταμένη άμορφη και ανοίκεια περιοχή που περικλείει μια τυχαία συλλογή βιοτεχνιών, αποθηκών και χώρων μεταφορικών εταιρειών σε διαρκή ροή που συνδυάζονται με παραμελημένα υπολείμματα του αττικού τοπίου. Θεμελιωμένος πάνω σε ένα ανορθολογικό κυκλοφοριακό δίκτυο και σε τυχαία ρυμοτομία οικοπέδων μεγάλης κλίμακας, ο Ελαιώνας χαρακτηρίζεται από εγκατάλειψη, περιβαλλοντική παρακμή και κατάρρευση των υποδομών του. Παρόλη τη μεγάλη εγγύτητά του στην “επίσημη πόλη” και τις συνεχιζόμενες, εδώ και δεκαετίες, συζητήσεις σχετικά με την “αξιοποίησή” του, ο Ελαιώνας παραμένει “άγνωστη γη”.”02 Η επίδραση της ιστορικότητας τούτου του τόπου καθώς και η συνειδητοποίηση του μεγάλου αυτού αδόμητου σχετικά τμήματος του δήμου Αθηναίων μας κάνει να προσέξουμε ιδιαίτερα τον τρόπο που θα επιλέξουμε να επέμβουμε σε αυτόν.
το πείραμα [πεδίο δράσης] Ξεκινώντας λοιπόν από την παραπάνω παρατήρηση πράττουμε ως εξής. Σχεδιάζουμε ένα “project” που σκοπό έχει να αναδείξει την ταυτότητα του ελαιώνα σε μια λογική σχεδιασμού από τα κάτω προς τα πάνω [bottom up]. Δεδομένου του προβλήματος, που ονομάζεται Ελαιώνας και το οποίο σχετίζεται με την χρόνια απραξία, εξαιτίας αντικρουόμενων συμφερόντων, αφιερώνουμε έναν αιώνα έρευνας03 για την απόκτηση ταυτότητας του Ελαιώνα, της περιοχής αυτής του δήμου Αθηναίων που σχετιζόταν νευραλγικά με την πόλη των Αθηνών από την αρχαιότητα. Αυτό που επιδιώκουμε μέσω αυτής της κίνησης είναι να δραστηριοποιηθεί και να αποφασίσει το σύνολο της κοινωνίας [της διευρυμένης] για τον ρόλο αυτού του μεγάλου τμήματος γης που γειτνιάζει άμεσα με το κέντρο της σύγχρονης μητρόπολης.
Επισημαίνεται με αυτό τον τρόπο ο κομβικός ρόλος που διαδραματίζει η περιοχή αυτή στην σύγχρονη δικτυωμένη μητρόπολη. Η κοινωνία στην οποία ανοίγεται η έρευνα είναι η παγκόσμια διασυνδεδεμένη κοινότητα και αποτελείται από όλους αυτούς που ενδιαφέρονται για το μέλλον των πόλεων όποια επιστήμη ή τέχνη και αν εκπροσωπούν. Η συνειδητοποίηση του παρεμβατικού ρόλου του σύγχρονου υποκειμένου αρχίζει να διαφαίνεται και η επιλογή της ταυτότητας αυτού του τόπου πραγματοποιείται έμμεσα από τις δράσεις των εμπλεκομένων στην δικτυακή πλατφόρμα. Μηχανισμοί γνώριμοι στην επιστήμη της στατιστικής υποστηρίζουν ενεργά τις μελέτες που πρέπει να γίνουν έπειτα από τις καταγραφές των δεδομένων που εισρέουν στον δικτυακό τόπο του “ΕΛ αιώνα”. Η συλλογή, η αρχειοθέτηση και η ιεράρχηση της πληροφορίας αποτελεί ένα δύσκολο έργο γι’ αυτό όλοι οι χειρισμοί θα πρέπει να εναρμονίζονται με το αρχικό πλαίσιο που δίδεται από την ομάδα συντονισμού της έρευνας. Η ερευνητική ομάδα βρίσκεται υπό την αιγίδα ενός κρατικού φορέα ο οποίος είναι και ο υπεύθυνος του όλου εγχειρήματος. η δομή του ιστότοπου Η πληροφορία που μπορεί να βρει κανείς στον ιστότοπο είναι τακτοποιημένη σε κατηγορίες. Αυτό δεν είναι βέβαια κάτι παγιωμένο, καθώς η ελευθερία του χρήστη είναι μεγάλη, η κατηγοριοποίηση αυτή αλλάζει εφόσον κάποιος προτείνει διαφορετική, στηρίζοντας την σε αξιόπιστα επιχειρήματα. Οι κατηγορίες που αντικρίζει κανείς εισερχόμενος στον ιστότοπο είναι οι εξής τέσσερις04: πολιτική |νομοθεσία + στρατηγικές σχεδιασμού Στον τομέα νομοθεσία βρίσκει κανείς την έως τώρα νομοθεσία που αφορά την περιοχή.
Στον τομέα στρατηγικές σχεδιασμού βρίσκονται όλες οι μελέτες που έχουν γίνει και οι στρατηγικές που έχουν ακολουθηθεί κατά καιρούς τόσο σε επίπεδο μελετών όσο και σε επίπεδο εφαρμοσμένων προτάσεων. κοινωνία |σύλλογοι - πρωτοβουλίες κατοίκων + βιβλιογραφία + παραοικονομία Στον τομέα σύλλογοι και πρωτοβουλίες κατοίκων συναντά κανείς όλους τους συλλόγους που δρουν στην περιοχή με όραμα την αναβάθμιση της, καθώς και τις πρακτικές που ακολουθούν όπως και τα δρώμενα που οργανώνουν. Στον τομέα βιβλιογραφία βρίσκεται σε βάσεις δεομένων τακτοποιημένη η βιβλιογραφία που σχετίζεται με την περιοχή άμεσα αλλά και έμμεσα. Η επιλογή των βιβλίων, των περιοδικών και των άρθρων πραγματοποιείται από ειδική ομάδα η οποία είναι γνώστης της σύνταξης βιβλιογραφίας με σύγχρονους τρόπους έρευνας Στον τομέα παραοικονομία βρίσκεται ότι αφορά τις δράσεις που εντοπίζονται στην περιοχή, μελέτες για αποκατάσταση των δράσεων αυτών με άλλες δράσεις νόμιμες και forum [δικτυακοί τόποι] σχετικών συζητήσεων για παροχή βοήθειας στους άμεσα εμπλεκόμενους. οικονομία |αναπτυξιακά πακέτα + επιχειρήσεις Στον τομέα αναπτυξιακά προγράμματα βρίσκονται όλα τα προγράμματα που αφορούν την περιοχή [παρελθόν, παρόν, μέλλον]. Στον τομέα επιχειρήσεις υπάρχουν όλες οι επιχειρήσεις που έχουν έδρα την περιοχή του Ελαιώνα. Αποσκοπώντας με αυτόν τον τρόπο να υπάρξει ένας δημιουργικός διάλογος μεταξύ τους για την καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών και των ιδίων συμφερόντων.
πολιτισμός |φεστιβάλ χορού – μουσικής – θεάτρου + συμμετοχή στην πλατφόρμα + on line παιχνίδια + πώληση αντικειμένων. Στον τομέα φεστιβάλ χορού – μουσικής – θεάτρου τοποθετούνται όλα τα πολιτιστικά δρώμενα και εκεί αναρτώνται όλες οι σχετικές δράσεις. Στον τομέα συμμετοχή στην πλατφόρμα θα συγκεντρώνονται όλες οι προτάσεις των avatars. Ο καθένας που θα εκφράζει την άποψη του έχει ένα προφίλ με στοιχεία που ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα έτσι ώστε η κατάθεση κάθε άποψης να γίνεται επώνυμα και να είναι ανοιχτή στην εποικοδομητική κριτική με τους ερευνητές, το βιογραφικό του κάθε εμπλεκόμενου είναι απαραίτητο. Στην πλατφόρμα on line παιχνίδια θα βρίσκει κανείς παιχνίδια που σχετίζονται με την περιοχή και κυρίως με το αναπτυξιακό όραμα και των στρατηγικών σχεδιασμού της. Προτάσεις νέων παιχνιδιών θα κατατίθενται εδώ επίσης. Η πληροφορία δίδεται, κατηγοριοποιείται και είναι και πάλι ανοιχτή στην κοινότητα να την ιεραρχήσει εκ νέου, να προσθαφαιρέσει στοιχεία, να την αναμοχλεύσει. Μία λογική που συνάδει απόλυτα με τον τρόπο που προσεγγίζουμε την πληροφορία μέσω των μηχανών αναζήτησης στον ψηφιακό χώρο, με την διαφορά ότι εδώ η νέα ταξινόμηση γίνεται όχι μέσω αλγορίθμου, αλλά της άμεσης επέμβασης των ατόμων που εμπλέκονται στις διαδικασίες. Ο κάθε ενδιαφερόμενος αποκτά ένα avatar και μετέχει ενεργά παρεμβαίνοντας στον τρόπο της έρευνας, σχεδιάζει χώρους on line παιγνιδιού, κάνει προτάσεις, καταθέτει μελέτες, ενημερώνει για δρώμενα και δράσεις ομάδων. Δίδεται έτσι ο πρώτος ρόλος στις διαδικασίες και όχι στις παγιωμένες μορφές. το παράδειγμα ενός αντικειμένου που πωλείται στον ιστότοπο γιατί το παιχνίδι
Στο βιβλίο του Γιόχαν Χουιζίνγκα “ο άνθρωπος και το παιχνίδι [homo ludens]”05 υποστηρίζεται η άποψη ότι ο πολιτισμός γεννιέται από την έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να παίζει. Αυτό σημαίνει ότι και οι πρώτες μορφές πολιτισμού θυμίζουν πολύ μορφές παιχνιδιού καθώς το παιχνίδι είναι αρχαιότερο και από τον πολιτισμό. Μέσω του παιχνιδιού ο άνθρωπος “μαθαίνει να οικοδομεί μια τάξη, να συλλαμβάνει μια οικονομία, να εγκαθιδρύει μια δικαιοσύνη” 06. “Το παιγνιακό πνεύμα βρίσκεται στη ρίζα των γόνιμων συμβάσεων που επιτρέπουν την ανάπτυξη των πολιτισμών. Κεντρίζει την εφευρετικότητα, την εκλέπτυνση και την επινόηση. Ταυτόχρονα, διδάσκει την έντιμη στάση απέναντι στον αντίπαλο και δίνει το παράδειγμα ανταγωνισμών όπου η αντιπαλότητα σβήνει μετά τη συνάντηση”07. O Roger Caillois υποστηρίζει από την άλλη πως “κάθε θεσμός λειτουργεί εν μέρει σαν παιγνίδι, έτσι ώστε παρουσιάζεται επίσης σαν παιγνίδι που πρέπει να καθιερωθεί, στηριγμένο σε νέες αρχές και που οφείλει να εκδιώξει ένα παλαιό παιγνίδι”08, αυτή η παρατήρηση μας βοηθά να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα της επιλογής του εργαλείου του παιχνιδιού. “Παίζουμε μόνο εάν θέλουμε, όποτε θέλουμε και για όση ώρα θέλουμε. Με αυτή την έννοια, το παιγνίδι είναι μια ελεύθερη δραστηριότητα. Επιπλέον, είναι μια αβέβαιη δραστηριότητα. Μέχρι το τέλος πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ως προς την κατάληξη.[…] Το παιγνίδι συνίσταται στην ανάγκη να βρεθεί, να επινοηθεί αμέσως μία απάντηση που είναι ελεύθερη μέσα στα όρια των κανόνων. Αυτή η ελευθερία του παίχτη, αυτό το περιθώριο που παραχωρείται στη δράση του, είναι ουσιαστικό στοιχείο του παιγνιδιού και εξηγεί εν μέρει την ευχαρίστηση που προκαλεί”09. Το παιχνίδι μοιράζεται στους κατοίκους των άμεσα εμπλεκόμενων περιοχών όπως του Αιγάλεω, του Ρέντη, του Κολωνού, αλλά αποστέλλεται και σε διάφορα μέρη στον πλανήτη10. Μέσω του παιχνιδιού παροτρύνεις τους άμεσα ενδιαφερόμενους και όχι μόνο να συμμετάσχουν στις διαδικασίες.
ο σκοπός του Ο σκοπός του παιχνιδιού είναι να αποδοθεί ταυτότητα στην περιοχή του Ελαιώνα. Τα αποτελέσματα [έπειτα από το τέλος και την έκβαση νίκης μίας σύμπραξης των δύο ρόλων] του παιγνιδιού συλλέγονται και μετέχουν σε στατιστικές έρευνες. “Το παιγνίδι κατέχει μια δική του σφαίρα, το περιεχόμενο της οποίας είναι μεταβλητό και ορισμένες φορές ανταλλάξιμο με εκείνο της τρέχουσας ζωής”11. το ταμπλό Πρόκειται για τέσσερα επιμέρους ταμπλό, που το καθένα εκπροσωπεί μια περιοχή, τα οποία κινούνται με τη λογική που κινούνται και τα γρανάζια σε έναν μηχανισμό. Ο σχεδιασμός του ξεχωριστού ταμπλό θυμίζει λαβύρινθο έχοντας άμεση παραπομπή στην λαβυρινθώδη δομή των δρόμων της περιοχής. Η ιδέα ότι το σύνολο αποτελεί έναν μηχανισμό που η κίνηση του ενός ταμπλό επηρεάζει και το άλλο έχει συμβολικό χαρακτήρα καθώς οι επιπτώσεις των πράξεων του ενός επηρεάζουν άμεσα και το σύνολο στο οποίο ανήκει. Η κάθε περιοχή είναι γρανάζι του συνολικού μηχανισμού που ονομάζεται περιοχή Ελαιώνας12. Το γρανάζι και ο μηχανισμός είναι συνειδητά επιλεγμένα και για την μεταφορική τους ερμηνεία. Η περιοχή είναι πλούσια σε κοιτάσματα νερού και αυτό εκπροσωπείται στο παιχνίδι με τον γαλάζιο χρώμα που περιβάλει τα τέσσερα επιμέρους ταμπλό, σαν άλλος ωκεανός των αρχαίων Ελλήνων που περιέβαλε τον κόσμο στις αναπαραστάσεις τους. οι περιοχές Οι περιοχές σχετίζονται με ένα ρόλο, έτσι:
ο Ελαιώνας σχετίζεται με τον οικολόγο –αγρότη η Ιερά Οδός σχετίζεται με τον ιστορικό - αρχαιολόγο ο Κηφισός σχετίζεται με τον πολεοδόμο – εργολάβο το Πανεπιστήμιο σχετίζεται με τον ακαδημαϊκό - διανοούμενο Ελαιώνας: η συλλογική μνήμη αποτυπώνεται στην ονομασία ακόμη και αν τα ελαιόδεντρα σήμερα είναι ελάχιστα. Ιερά Οδός: η ιερός αυτός δρόμος που συνέδεε την Ελευσίνα με την ακρόπολη αποτελεί ιστορικής σημασίας άξονα. Κηφισός: η εθνική οδός που ακολουθεί το ρου του ποταμού και φτάνει έως την θάλασσα. Πανεπιστήμιο: το γεωπονικό πανεπιστήμιο κυριαρχεί στην περιοχή του Ελαιώνα καθώς εκτείνεται εκατέρωθεν της Ιεράς Οδού για μεγάλο μήκος της.
οι ρόλοι Ο κάθε ρόλος έχει δύο δρόμους, τον δρόμο της αρετής και τον δρόμο της κακίας. Όσο και αν ο ρόλος προϊδεάζει για το ήθος του ποτέ δεν είμαστε σίγουροι ποιο δρόμο έχει επιλέξει ο παίκτης που υποδύεται τον αντίστοιχο ρόλο. Η ελευθερία αυτή δίδεται εσκεμμένα στον κάθε παίκτη σε μία συμβολική πράξη απόδοσης ευθύνης για τον τρόπο διαχείρισης του πλούτου της περιοχής του Ελαιώνα. Είναι ένα παιχνίδι για δύο ή τέσσερα άτομα, όπου ο καθένας, έχει έναν ρόλο στην περίπτωση των τεσσάρων ατόμων, αλλά ο κάθε ρόλος απαιτείται να συνεργαστεί με ένα ρόλο ακόμη, άρα οι δύο παίκτες παίζουν ως ομάδα έχοντας δύο ρόλους. Στην
περίπτωση των δύο ατόμων ένας παίκτης έχει δύο ρόλους που συνεργάζονται μεταξύ τους. Η επιλογή των παικτών γίνεται τυχαία, επιλέγεις μεταξύ τεσσάρων καρτών που η καθεμία αντιστοιχεί σε ένα ρόλο. Τα πιόνια που έχει ο κάθε ρόλος είναι πέντε, τα τέσσερα είναι μαχητές και φεύγουν από το κέντρο της περιοχής τους για να φτάσουν στο αντίστοιχο τρίγωνο στο κέντρο του κεντρικού ταμπλό. Κινούνται πάνω στους σκούρους δακτυλίους και συλλέγουν στοιχεία από τα λευκά πλακίδια που βρίσκονται εκατέρωθεν των σκούρων δακτυλίων. Το ένα πιόνι από τα πέντε μένει να φυλάει την εστία, ο ρόλος του είναι καταλυτικός για την έκβαση του παιχνιδιού καθώς αυτό με τις κινήσεις του χωρίς να μετακινείται συλλέγει κάρτες βοήθειας. Παίζει σε συγκεκριμένες στιγμές και το πότε το ορίζουν τα λευκά πλακίδια που βρίσκονται στο ταμπλό. “Η ένταση που παρατηρείται στους παίκτες σημαίνει αβεβαιότητα, μια προσπάθεια να κριθεί η έκβαση και να τερματισθεί η αβεβαιότητα. Ο παίκτης θέλει κάτι να γίνει κάτι να συμβεί, θέλει να επιτυχή με δικές του προσπάθειες”.13
οικολόγος – αγρότης | είναι αυτός που επιδιώκει να αναπτυχθούν οι καλλιέργειες και ο Ελαιώνας να γίνει “φύση” ξανά ή μήπως όχι; Σημαντικό στοιχείο για τον καθορισμό του δρόμου που θα επιλέξει αποτελεί και ο ρόλος με τον οποίο θα συνεργαστεί. ιστορικός – αρχαιολόγος | είναι αυτός που επιθυμεί να μετατραπεί η περιοχή σε αρχαιολογικό χώρο και να δουλέψει σε ανασκαφές, μια απόδοση της εικόνας του τότε θα ήταν επιθυμητή γι’ αυτόν; Μήπως αν συνεργαζόταν με τον οικολόγο – αγρότη θα κατάφερναν να αποδώσουν την εικόνα του τότε ή μήπως αυτή θα ήταν μια εικόνα που θέλει το παρόν να έχει για το παρελθόν του; Και η αρχαιοκαπηλία είναι ένας δρόμος επίσης.
πολεοδόμος – εργολάβος | είναι αυτός που θέλει να οικοδομήσει όλη την έκταση του Ελαιώνα ή μήπως θέλει να συνεργαστεί με τον ακαδημαϊκό και να δημιουργήσει φοιτητικές εστίες και χώρους πρασίνου για το γεωπονικό πανεπιστήμιο, έτσι ώστε τα χρήματα που θα κερδίσουν από την έρευνα να τους φέρουν πιο κοντά στη νίκη. ακαδημαϊκός – διανοούμενος | είναι αυτός που όλοι προσδοκούμε να πάρει θέση ευνοϊκή για την ανάπτυξη της γνώσης και την εξέλιξη της ανθρωπότητας με γνώμονα το κοινό καλό, μήπως όμως κρύβει και μία σκοτεινή πλευρά που δεν περιμένουμε. οι κατηγορίες | κάρτες βοήθειας Είναι κάρτες τις οποίες παίρνεις όταν βρεθείς στο αντίστοιχο λευκό πλακάκι του ταμπλό[συγκεκριμένα όταν το πιόνι σου βρεθεί στο σκούρο δακτύλιο που γειτνιάζει με ένα λευκό πλακάκι]. Οικονομία | είναι κάρτες που τονώνουν την οικονομία της περιοχής, αλλά υπάρχουν και κάρτες που σε οδηγούν απευθείας στην χρεοκοπία. Περιγράφουν πράξεις που αποφέρουν κέρδη αλλά και άλλες πράξεις που ζημιώνουν την οικονομία. Η επιλογή είναι τυχαία η συνειδητοποίηση του ρίσκου άμεση. Πολιτισμός | είναι κάρτες που αναφέρονται σε πολιτιστικά δρώμενα που συνδυαστικά με άλλες πράξεις δίνουν πόντους νίκης, η επιλογή γίνεται τυχαία αλλά η έκβαση είναι μόνο θετική. Ανάπτυξη | είναι κάρτες που παίρνει κάποιος όταν θέλει να αναπτύξει την περιοχή του προς διάφορες κατευθύνσεις η επιλογή είναι φανερή και όχι τυχαία. Παιδεία |είναι κάρτες που παίρνει κάποιος όταν θέλει να ενισχύσει την ανάπτυξη της γνώσης και να επενδύσει στην παιδεία. Η επιλογή είναι φανερή και συνειδητή.
παρατηρήσεις επί της διαδικασίας Η συνεργασία ερευνητών, πολιτών, διαφορετικών λογικών και η διαχείριση των διαφορετικών σχεσιακών δικτύων, που προκύπτει, δίνει μια πληθώρα νέων δεδομένων που καλούν εκ νέου λογικές να τα ερμηνεύσουν και να τα ιεραρχήσουν. Η διαχείριση, πρόθεση του σχεδιασμού δείχνει να είναι αυτή που ορίζει τις ιεραρχίες. Η δημιουργία ενός νέου εργαλείου είναι επιτακτική. Η μετατόπιση του προβλήματος από το πώς αναλύεις και αντιμετωπίζεις την πόλη, βάση αυτής της ανάλυσης,14 στο πως διαχειρίζεσαι τις πολλαπλές λογικές σε μια επάλληλη τοποθέτηση των δικτύων [σχέσεων] επί του αντικειμένου που ονομάζεται πόλη και συγκεκριμένα Ελαιώνας είναι γεγονός. |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| παραπομπές |||||||||| 01 |“A phenomenological consideration of our relationship with architectural objects tells us that we commonly do experience architecture as communication, even while recognizing its functionality.” Neil Leach [edited - author], Rethinking architecture: a reader in cultural theory, Routledge, Taylor & Francis group, London and New York, 1997, σελ.174. 02|http://www.kathimerini.gr/495613/article/politismos/arxeio-politismoy/elaiwnas-synypar3hpolhs-kai-agroy,τελευταία επίσκεψη 01/10/2015. 03 |Λογοπαίγνιο, ΕΛ αιώνας, ΕΛ για το Ελλάδα και αιώνας για τα 100 χρόνια ερευνητικής δράσης πάνω στο θέμα, ταυτότητα του Ελαιώνα. 04 |υπάρχουν και υποκατηγορίες 05 | Γιόχαν Χουιζίνγκα, ο άνθρωπος και το παιχνίδι [Homo lundens] , μετάφραση Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος, Στέφανος Ροζάνης, εκδόσεις γνώση, 2010.
06 |Roger Caillois, τα παιχνίδια και οι άνθρωποι, μετάφραση Νίκος Κούρκουλος, εκδόσεις: εκδόσεις του εικοστού πρώτου, σελ.111. 07 |στο ίδιο, σελ.111. 08 | στο ίδιο, σελ. 119. 09 | στο ίδιο, σελ.45. 10 | παρόμοιο παράδειγμα με το πείραμα του Ricardo Basbaum, το “Would you like to participate in an artistic experience?”. Το έργο αυτό είναι ένα πείραμα που ξεκινά το 1994 και ολοκληρώνεται στη Documenta του 2007. Εξελίσσεται σαν μέρος της έρευνας του καλλιτέχνη “New Basis for Personality” [NBP]. Το πείραμα σχετίζεται με τρόπους χρήσης, αξιοποίησης, δημιουργίας εμπειριών προς ένα φυσικό αντικείμενο. 11 | στο ίδιο, σελ.122 12 |Δεν θα πρέπει να μπερδεύεται με τμήμα της περιοχής που ονομάζεται επίσης Ελαιώνας και περιγράφει τον ελαιώνα που υπήρχε κάποτε στην περιοχή και αντιπροσωπεύει τις καλλιέργειες. 13 | στο ίδιο, σελ.24, Το παιχνίδι είναι ένταση και αυτή η ένταση είναι καθόλα γόνιμη. 14 | Η κάθε λογική ανάλυσης που χρησιμοποιούμε είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με μια πρόθεση επέμβασης επί του αντικειμένου μελέτης, δηλαδή η ανάλυση εσωκλείει εγγενή στοιχεία της σύνθεσης. 15 |2 | Pierre Levy, Δυνητική πραγματικότητα [Realite΄ virtuelle], η φιλοσοφία του πολιτισμού και του κυβερνοχώρου, Αθήνα: Κριτική, 1999, μετάφραση: Μιχάλης Καραχάλιος, σελ.126.
“ Γνώσεις, αξίες και εργαλεία που μεταδίδονται μέσω της κουλτούρας, αποτελούν την πηγή, τη διανοητική και ηθική εμβάπτιση από όπου οι ατομικές σκέψεις αναδύονται και αναπτύσσονται, παράγουν τις λεπτές παραλλαγές τους και κάποτε δημιουργούν μείζονες καινοτομίες. 15
”
“ Απόδοση ταυτότητας στο “αντικείμενο” που ανήκει στο τώρα και στο τότε, στο μέρος και στο όλο σε μια προσέγγιση στρατηγικής σχεδιασμού από τα κάτω προς τα πάνω [bottom up].
”
ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ