Sosyalist İşçi 647

DEVRİMCİ ANTİKAPİTALİST HAFTALIK GAZETE

647

1 Kasım 2019 3 TL. sosyalistisci.org

MiLYONLAR SOKAKTA IRAK

YASASIN KÜRESEL İNTİFADA

LÜBNAN

-

ŞİLİ

Kapitalist sistemin içinde bulunduğu ekonomik kriz, hegemonya mücadelesi sonucu ortaya çıkan savaşlar ve ona eşlik eden iklim krizi nedeniyle tüm dünyada emekçilerin sisteme yönelik öfkesi artıyor. 2008 krizinden sonra, devrimler, meydan işgalleri, kitlesel grevlerle geçen 10 yılın ardından, yeni bir küresel isyan dalgasıyla karşı karşıyayız. Çağla Oflas yazdı: Küresel isyan büyüyor sayfa 6-7’de

SURİYE HALKLARININ BİTMEYEN TRAJEDİSİ

“IRKÇILIK CANLI TUTULUYOR FAKAT KAZANMIŞ DEĞİL”

n Yeni statüko ve emperyalist mutabakat neleri değiştirdi?

“Irkçılığa ve Milliyetçiliğe DurDe Platformu”nun kurucularından Ahmet Yıldırım’la milliyetçiliğin hangi dinamiklere bağlı olarak şekillendiğini konuştuk.

n Suriye’de kazan kim? Kaybeden kim? n Sosyalistler nasıl bir çözümden yana?

sayfa 2-3’te

sayfa 4’te

2

GÜNDEM

DEMOKRASİDEN GERİYE KALANLAR…

SURİYE HALKLARININ BİTMEYEN TRAJEDİSİ

Cizre’nin HDP’li Belediye Başkanı Mehmet Zırığ hakkındaki soruşturmalar ve “terör örgütüne üye olma” suçundan yargılanıyor olması nedeniyle görevden alınarak yerine kayyum atandı. Bir hafta önce ise Diyarbakı’da Kayapınar Belediye Başkanı Keziban Yılmaz, Bismil Belediye Başkanı Orhan Ayaz, Kocaköy Belediye Başkanı Rojda Nazlıer, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan operasyon kapsamında sabah evlerinde gözaltına alınmıştı. Cizre’yle birlikte, 31 Mart yerel seçimlerinden sonra yerlerine kayyum atanan belediye sayısı 13 oldu.

KHK ile görevinden atıldığı için mazbatası verilmeyen belediye başkanlarını da sayarsak 19 belediye ediyor. 31 Mart seçimlerinde HDP 3 Büyükşehir 4 il, 50 ilçe, 11 belde belediyesi olmak üzere toplam 69 belediyede seçimi kazanmıştı.

Kazanılan belediyeler devlet tarafından teker teker kayyum atanarak geri alınıyor.

31 Mart seçimlerine katılanların ne düşündüğünün bir önemi yok. Öyle ya, Kayapınar Belediye Başkanı Keziban Yılmaz, 31 Mart yerel seçimlerinde yüzde 66,35 oranla 104 bin 690 oy ile Kayapınar Belediye Başkanı seçilmişti. Seçimlere katılmak için Yüksek Seçim Kurulu’nun ayıklama süzgecinden geçmiş, seçimlere girmeye hak kazanmıştı. Uzun soluklu bir kampanyayla da seçimleri kazanmıştı.

Bu yeni bir durum değil. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL koşullarında, kayyum atamak giderek bir devlet geleneği haline gelmişti. Ocak 2018’deki İçişleri Bakanlığı verilerine göre HDP’li 102 belediyeden 94’üne kayyum atandı.

Devlet yetkilileri bu olguyu hangi gerekçeyle açıklamaya çalışırsa çalışsınlar, gerçek ortada külçe gibi duruyor: Milyonlarca insan için oy vermek giderek anlamsızlaşıyor. Demokrasinin en temel işleyiş mekanizması, Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı bölgede yok sayılıyor. Seçme hakkı, seçilme hakkı, devletin istediği zaman kayyum atama hakkının yanında anlamsızlaşıyor.

Demokrasinin bu en kolay hayata geçebilen ve egemen sınıf ve devlet açısından da kabullenmesi kolay olan özelliği kayyum yöntemiyle kitlelerin bir hakkı olmaktan çıkartılınca, genel olarak demokrasiden geriye pek bir öğe kalmıyor. Diyarbakır belediyesine kayyum atayan, işçilerin grev hakkını da yasaklayabilir. Ahmet Türk’ün seçilme hakkının gaspedilmesiyle Soma madencilerinin haklarını almak için başlattıkları yürüyüşün jandarma tarafından kesilmesi arasında sanıldığından çok daha büyük bir bağlantı var. Demokratik en sıradan hakkın bile gaspedilmesi, gaspedene “yapabiliyorum” duygusunu yükler. Antidemokratik uygulamalar alışkanlık haline geldikçe bu alışkanlık yeni sahalara ihtiyaç duyar. Seçme hakkı elimizden alınınca, gösteri hakkının alanı da işgal edilmiş olur. Gösteri alanı işgal edilince, düşünce özgürlüğü alanı da daraltılır. Her daralan alan örgütlenme alanını daha da sınırlar. Hakların kullanımının doğruluğu-yanlışlığı seçmen iradesinden ve eşit hukuksal uygulamalar açısından değerlendirilmek yerine güç sahibinin tasarruf yapma keyfiyetine bağlı olduğunda geriye kalan haklar elimizden hızla uçup gidebilir. Elimizdeki hakları korumanın yolu, elimizden alınan hakları geri almak için de mücadele etmektir aynı zamanda.

IŞİD işgali sonrası Kobani’yi terk eden Kürt kadın 2015 VOLKAN AKYILDIRIM

verdi.

Bölgede oluşan yeni askeri statüko ve 8 yıldır kanlı bir savaşın sürdüğü Suriye’ye siyasi çözüm getirme iddiasındaki Anayasa Komitesi’nin kuruluşu, yıkılmış harap olmuş bir toplumu demokratik ve özgür geleceğe taşıyabilir mi?

Türkiye ordusu, sadece “güvenli bölge” planlarının yapıldığı yerlere değil sınır hattı boyunca SDG/YPG’yi hedef alan askeri saldırılar başlattı.

Buna karşılık verilmesiyle sert çatışmalar yaşandı.

“IŞID’e karşı savaş” adı altında Rakka gibi birçok şehri içinde yaşayanlarla birlikte yerle bir eden emperyalist ABD ile Halep, Hama ve idlib gibi birçok Suriye şehrini Esad rejimiyle birlikte yıkan emperyalist Rusya ülkeye onurlu ve adil bir barış getirebilir?

Trump ve Erdoğan, Putin ile Erdoğan arasında imzalanan mutabakatların yarattığı sonuçlara ve yeni çelişkilere bakıldığında bu sorulara olumlu yanıtlar vermek neredeyse imkansız.

Yeni statüko Askeri güçleri ve ittifaklarıyla Suriye’de söz sahibi olan ABD ile Rusya, Türkiye’nin üç yıl içinde üçüncü kez Suriye’ye girmesine ve yeni bir bölgeyi daha kontrol etmesine önce izin

NE İSTİYORUZ? Yönetenler zafer naraları atsa da Suriye'de son söz söylenmedi. "Siyasi çözüm" ve "güvenlikten" bahsedilse de henüz silahlar susmadı. Her an her şey değişebilir. Yeniden savaş ortamına dönülebilir.

Birbirinden eşitsiz iki düşman gücün kısa süreli çarpışmasının sonunda, Milli Ordu denilen yerel güçleriyle birlikte Türkiye ordusunun askeri üstünlüğü ortaya çıktığında, önce ABD ardından Rusya Ankara ile ayrı ayrı anlaşmalar imzalayarak, üst üste iki “ateşkes” ilan etti.

Bu sürecin sonunda: n Türkiye, Tel Abyad ve Resulayn arasındaki 140 kilometre uzunlukta ve 32 kilometre derinlikteki alanı “güvenli bölge” kurmak için kaplamış durumda. Fırat Kalkanı bölgesi, Afrin ve İdlib’in üçte ikisinden sonra “güvenli bölgeyle” birlikte Suriye’nin altıda birlik kısmını Ankara kontrol eder durumda.

de kapsıyor. Onların çekildiği yerlere Rusya destekli rejim askerleri girdi.

Türkiye-Suriye sınırlarını artık Esad rejiminin muhafızları ve Rus jandarmaları kontrol ediyor. n ABD, Kuzey Suriye’deki askerlerinin büyük bölümünü Irak’taki üsse çekerken, bir kısım askerini Deyrülzor çöllerine göndererek Suriye petrollerine el koydu ve ülkedeki askeri varlığını kalıcılaştırdı. n Son operasyonun başlamasıyla birlikte 270 bin sivilin harekat bölgesini terk ettiği Birleşmiş Milletler tarafından duyuruldu. n 2012 yılında Kuzey ve Doğu Suriye’de oluşan boşluğu kaplayan Özerk Yönetim, tarihsel olarak temellendiği bölgeden askeri, siyasi ve toplumsal olarak sürülmüş durumda.

n SDG, Türkiye sınırının 32 kilometre ötesine çekildi. Bu derinlik, Kamışlı ve Kobane gibi tarihi Kürt şehirlerini

n Menbiç ve çevresi Esad ve Rusya’nın kontrolüne geçerken cihatçı muhaliflerin elindeki son vilayet İdlib’in kuşatılması da tamamlandı.

Esad rejimi ve türlü türlü muhaliflerin hedefi olmuş Suriye halkı kendi kararını vermedi.

savaşlar ve emperyalist dayatmalar, yeni trajediler ve çatışmalar yaratmaktan başka bir sonuca yol açmaz.

Sosyalistler, Suriye'de yaşayan halkların kendi kaderlerini belirlemesinden yana. Suriyeliler nasıl bir gelecek istediklerini kendileri karar vermelidir. Askeri çözümler, yeni

Sosyalistler, Suriyeli göçmenlerin Esad'ın askerlerinin dibine gönderilmesine karşıdır.

Ortadoğu'da kalıcı barış için silahlar susmalı.

GÜNDEM

u TRUMP-ERDOĞAN-PUTİN MUTABAKATLARI SURİYE'NİN GÖRÜNÜMÜNÜ DEĞİŞTİRDİ n Avrupa Birliği ve İngiltere, Trump'ın kararına ve Türkiye'nin askeri müdahalesine karşı çıktı. IŞİD karşıtı koalisyonun bir parçası olarak Suriye'de asker bulunduran batı Avrupa'nın emperyalist devletleri ABD çekilince varlıklarını koruyamaz hale geldi.

Kıbrıs çevresindeki sondaj faaliyetlerine yaptırımlarla yanıt veren Avrupa Birliği ve Türkiye arasındaki gerginlik had safhaya ulaştı. n ABD siyasetinin iki kanadı, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar ele ele verip daha önce ilan ettikleri yaptırımlar

Trump tarafından yumuşatılarak kaldırılan Türkiye'ye bu kez ağır bir yaptırım kararı aldı. n Başta İran olmak üzere neredeyse bütün Arap devletleri Türkiye'nin Suriye'deki askeri varlığına karşı birleşti. n Bunlara karşılık Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Türkiye'nin Kuzey ve Doğu Suriye'ye girişini kınayan karar ABD ve Rusya yönetimlerince iki kez veto edildi. n Türkiye'nin Suriye'deki askeri bir varlığa sahip olmasının, kuzey ve

doğu hava sahasını kontrol etmeye devam eden ABD ve batı ile güneyin hakimi Rusya'nın izniniyle mümkün olduğu bir kez görüldü. Türkiye, Suriye'deki özerk Kürt yönetimini geriletti ve planladığı kadar olmasa da Suriyeli mültecilerin bir bölümünü göndereceği "güvenli bölgeyi" kurdu. Fakat bu süreçten yeni uluslararası gerginlik ve sorunlarla çıktı. Erdoğan yönetimi, şimdi Trump ve Putin'e daha da bağımlı durumda. ABD ve Rusya ise ne Türkiye'nin ne de Suriye Kürtlerinin sorunlarıyla ilgili. Onları ilgilendiren, petrol ve hegemonya.

3

BARIŞTAN YANA Yıldız Önen

NE ÇOK ESADÇI VARMIŞ!

Uzun bir süredir, en az Suriye’de ayaklanmanın Esad tarafından kanla bastırılması ve bir iç savaşa evrilmesinden beri, savaştan kaçan Suriyeli göçmenlerle dayanışma mücadelesi veriyoruz. Bu dayanışma mücadelesinde sinirlerimizi bozan çok fazla olay yaşandı. Ege’nin, Akdeniz’in bir göçmen mezarlığına dönüşmesini engelleyememiş olmak gibi hadiseler değil sadece. Asıl darbeyi, kendisini solcu sananların, solcu olduğunu iddia edenlerin apaçık göçmen düşmanlığı yapmasıyla aldık. Göçmenlerle dayanışma eylemlerimiz sırasında, yaşadığı toprakları terk etmek zorunda kalıp ne dilini ne kültürünü bildiği bütünüyle bambaşka bir sosyal ve kültürel ortamda yaşamaya, direnmeye çalışanların mücadelenin, Suriye’de gelişen halk isyanlarının simgesi olan bayrakları eylemlerimizde taşıdılar diye cihatçı ilan edilmeleri en sinir bozucu cehalet dolu saçmalıklardan birisiydi. Her Arap’ta cihatçı, her cihatçıda AKP’li gören, Kemalizmin mantık kuralları gereği bu görüşünü otomatik sonucuna, her Arap AKP’ye destek veriyor tezine indirgeyen bu özcü yaklaşım göçmen düşmanlığını AKP düşmanlığının arkasına sığınarak gizlemeye çalıştı.

Göçmenlerle dayanışanlara, “Sizin de önceliğiniz bu mu?” diyen eski devlet görevlilerinden Kürt hareketinin sırtına binerek politik özne olduğunu düşünen köşe yazarlarına kadar, göçmen düşmanlığını AKP’yle mücadelenin önceliğine göre sıralandıranlar sinirlerimizi bozdular ve ırkçılıkla mücadelenin önüne engeller dizdiler. Korkunç olan ırkçılıktan en çok çeken Kürtlerin mücadelesinin arkasına sığınarak bunu yapmalarıydı.

Türkiye-Suriye sınırı

u SURİYE’DE BİR SAVAŞIN VE TEPEDEN İNEN MUTABAKATLARIN ARDINDAN n Suriye'de yeni anayasayı yazmakla görevli 150 üyeli komite BM gözetiminde ilk toplantısını bu satırlar yazılırken yapıyordu. Suriye'de savaş sonrası dönemi belirleyecek komitenin üçte biri Esad rejimine, üçte biri El Kaide ve IŞİD dışındaki muhaliflere verilmiş.

Kalan 50 üye ise Birleşmiş Milletler'in oluşturduğu "bağımsız" akademisyen ve sivil toplum örgütü yöneticilerden seçilecek. Suriye'de uzun ve sancılı bir süreç başlarken, çözüm masasının baş köşesinde yüzbinlerce Suriyelinin katili Beşşar Esad oturuyor. Son harekat sırasında Trump'ın sattığı SDG ile anlaşma yapan ve Rojava bölgesini al-

tın tepsi içinde alan Esad rejimi yeni statükonun da kazananı. n Kaybeden ise milyonlarcası Türkiye'ye göçmüş, yüzbinlercesi İdlib'e sıkışmış, yüzbinlercesi savaştan kaçıp yollara düşmüş Suriye halkıdır.

Yeni statüko Türkiye'ye sığınan ve bu toplumun bir parçası olan Suriyeli göçmenleri bütünüyle güvensiz bırakmaktadır. Rejimin askerleri ile başka ordularla sarılı bir bölge, hele hele rakip güçler savaş sahasındayken, mülteciler için güvenli değildir.

Bir provokasyon ya da çatışma büyük çatışmaları başlatabilir.

n Birçok kişi son savaş ve mutabakatlarla birlikte Kürt sorununun uluslararasılaştığını söylüyor. Kürt sorunu başından beri uluslararası bir sorundur.

Ulusal sorunun uluslararasılaşması beraberinde çözümü de getirmez. Bunun bir örneği, ilk İntifada'dan sonra uluslararasılaşan Filistin sorunudur.

Son mutabakatlar sadece Suriye'de değil Türkiye'de Kürt sorununun siyasi çözümünü daha da zorlaştırdı. n Savaş ve güvenli bölgenin ekonomik maliyeti henüz açıklanmazken krizdeki dış kredilere bağımlı Türkiye kapitalizminin borç krizi devam ediyor.

Göçmen düşmanlığının antikapitalist mücadelenin başat gündemi olduğunu görmeleri, göçmenlerle dayanışmadan Kürtlerle dayanışmak mümkün olabilirmiş gibi, enternasyonal dayanışmayı toplumsal mücadelenin merkezinden çekip çıkartanlar, gerçek yüzlerini gösterdiler. Bunun için, Esad’la Türkiye’nin yakınlaşması yetti. Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna yönelik olarak başlattığı askeri harekatın egemen sınıfa, devlete, AKP-MHP koalisyonuna ve muhalefet ne getirip ne götürdüğü tartışılabilir ama tartışılmaz olan gerçek şu: askeri harekat yüzbinlerce insanın katili diktatör Esad’la Türkiye devletinin yakınlaşması anlamına geldi. Bu yakınlaşmanın zorunlu olduğunun altını çizenler, “Esad işte yıkılmadı, yapacak bir şey yok, onunla görüşülecek tabii ki” diyenler, sadece apaçık Esadçılar değiller, devletlerin askeri harekatlarını, alan hakimiyetlerini, hegemonya mücadelelerini ya da çeşitli etnik grupların statüko mücadelesini, bu statüko etrafında yaşanan pazarlıkları ve kurulan ittifakları yüzbinlerce insanın hayatından daha önemli görüyorlar.

Esad’la Türkiye yakınlaşır zil takıp oynarlar!

ABD IŞİD adlı cinayet şebekesinin liderini öldürür, zil takıp oynarlar!

AKP’ye muhalefet ettiklerini düşünürler. AKP göçmenleri geri göndermeye karar verdiğinde bile bir dakika düşünüp, politikalarından şüphe etmemeleri, göçmen düşmanlığında iflah olmaz bir evreye sıçradıklarını gösterir sadece.

4

RÖPORTAJ

“IRKÇILIK CANLI TUTULUYOR FAKAT KAZANMIŞ DEĞİL” “Irkçılığa ve Milliyetçiliğe DurDe Platformu”nun kurucularından Ahmet Yıldırım’la milliyetçiliğin hangi dinamiklere bağlı olarak şekillendiğini konuştuk.

Bir koalisyonla birlikte iktidarı merkezileştiren AKP liderliğinin milliyetçiliğe bu kadar hızlı yoğun bir vurgu yapmasının nedenleri nelerdir? Çok değil, bundan yedi-sekiz yıl öncesine kadar AKP liderliği açısından milliyetçilik, ayaklar altına alınması gereken bir ideolojiydi. 2008 ekonomik kriziyle bütün dünya sarsıldı. Ekonomik dengeler bozuldu. Türkiye gibi borçlanma üzerine birikim sağlayan ülkeler için süreç daha sarsıcı geçti. AKP düşük dozda milliyetçiliği bu dönemde kullanmaya başladı. Krizin sorumlusu olarak dış güçleri işaret eden bir miiliyetçilikti bu. Bu dönemde gelişen tüm hak arama ve mücadeleler bu retorikle suçlandı.

2008 krizinin ardından, geniş bir coğrafyada siyasi krizler de yaşanmaya başladı. 2010 yılında Tunus’ta başlayan ve hızla yayılan Arap baharı, tüm yönetici sınıfları paniğe sevketti. 2013 yılında Gezi’de sembol olan sivil direniş ise, dış dengelerin yanı sıra iç dengeleri de bozdu.

AKP aynı dönemde ittifak halinde olduğu güçlerle (Örneğin Gülen Cemaati) ayrışmaya başladı. İktidarını sürdürmekte sıkışmışlık yaşadığını düşünen AKP liderliği bu tarihlerde geçmişte çatışma yaşadığı (bu dönemde toplumun geniş kesimlerinin desteğiyle ayakta durdu) güçlerle, yani bürokrasi ya da devletin kendisiyle yakınlaşmaya başladı. Bunun doğal sonucu olarak Kürtlerle yürütülen müzakerelere son verilip, devletin kadim politikalarına dönüş yapıldı. Darbe girişimi sonrası ise ırkçılarla yapılan ittifakla milliyetçi reaksiyoner politika tescillendi.

Tarihe baktığımızda da tüm burjuva partilerinin kriz ve sıkışmışlık karşısında kullanmaktan kaçınmadığı bir ideoloji milliyetçilik. Kendi iktidarlarının sürdürülebilmek için, ülkenin tehdit altında olduğunu söylemek, bu aldatıcı söyleme sığınmak oldukça ucuz ve kolay. AKP liderliğinin hızla bu kolay yolu seçmesi, iktidarını sürdürmek adına yaptığı bir tercih.

Otoriter liderlerin ve hükümetlerin hepsi, milliyetçiliği tırmandırmaya çalışıyor, neden?

Milliyetçilik her zaman ekonomik ve siyasi krizle başat gider. Kapitalizmin sürdürülebilir olması için kriz dönemlerinde egemen sınıf sert politikalara yönelir. Bunu ya parlamentodaki temsilcileri aracılığıyla ya da daha olağanüstü yöntemlerle (askeri darbeler vs.) yapar. Sertliğe ihtiyaç vardır, çünkü krizin maliyetini toplumun ezici çoğunluğundan çıkarmaya çalışırsınız. Geniş yığınların ekonomik yıkımını perdelemek için otoriter olmak ve beka sorunu ocağının ateşini sürekli yükseltmek zorundasınız.

2008 krizi ABD’de patlak verdiğinde hükümet finans şirketlerini iflastan kurtarmak için trilyonlarca dolar hazine yardımı yaptı. Devamında halka yüksek vergiler getirerek kamu hizmetlerinin kısılmasını sağladı, 12 milyon kişi işten çıkarıldı ve milyonlarca insan evsiz kaldı. Tüm bunlar devletin milletin bekası hamasetiyle yapıldı.

Türkiye’de de durum farklı değil. Milyonlar geçim zorluğu içindeyken, milyonlarca işsiz mevcutken ve çocuğuna okul forması alamadığı için intihar eden ebeveynler var-

ken, krize giren inşaat şirketlerine yüz milyonlarca dolar para aktarıldı, saraylara milyar dolarlar akıtıldı.

Otoriter iktidarlar da dahil tüm hükümetler, milliyetçiliğin sersemletici etkisini daimi kılmak için, dozajını sürekli artırıp canlı tutuyorlar. Çünkü toplumu korku psikozu içinde tutmak kapitalist egemenliği sürdürmek için vazgeçilmezdir. Gerilimi yüksek dış politika yürütmek ve başka coğrafyalara askeri operasyonlar düzenlemek de milliyetçiliğin reaksiyoner hale geçmesidir. Türkiye gibi alt-emperyalist hayallere sahip ülkelerde ise milliyetçilik devletin en önemli ideolojisidir.

Milliyetçilik sıradan, her zaman herkesin savunduğu bir fikir midir? Türkiye'de milliyetçilik çok mu yaygın başka ülkelere göre? Geleneksel Kemalist milliyetçilikle "yerli-milli" olarak adlandırılan ve hükümetin savunduğu milliyetçiliğin benzerlikleri ve farklılıkları nelerdir?

Onbinlerce yıllık insanlık tarihine baktığımızda, millet-milliyetçilik son iki yüz yıllık hikaye. Benedict Anderson milletlerin uydurulmuş “hayali cemaatler” olduğunu söyler. Doğrudur, sermaye birikimini ve pazar hakimiyetini sağlama almak- genişlemek kapitalist sınıf için ölümcül öneme sahiptir. Bunun için en ideal ideoloji milliyetçiliktir. Buna, uydurulmuş zaferlerle ve kahramanlıklarla dolu bir geçmiş eşlik eder. Milliyetçilik insanlığın başına gelmiş en aptal ama en yıkıcı ideolojidir. Kapitalist paylaşım savaşlarında on milyonlarca insan bu ideolojinin eşliğinde hayatını kaybetti. Milyonlarca insan ana vatan savunması adı altında ölüme sürüklendi. Kapitalist sınıflar için ise ana vatan, ürünlerini sattığı, at koşturduğu pazardan başka bir şey değildir.

Milliyetçilik, kapitalist devletin tüm hegomonik araçlarıyla canlı tutmaya çalıştığı bir ideoloji olmasına rağmen bütün kitleleri ya da sıradan insanları etkisi altına aldığını söyleyemeyiz. 200 yıllık süreçte güçlü savaş karşıtı hareketler, anti ırkçı, anti faşist hareketler doğdu ve gelişti. Bunların bir kısmı başarıya da ulaştı. Örneğin savaş karşıtı hareket ABD’nin Vietnam’dan çekilmesine ve yenilmesine yol açtı. Türkiye’de savaş karşıtı kampanyamız 1 Mart 2003’te Türkiye’nin Irak’ta savaşa girmesine engel oldu. Bunlara benzer onlarca örnek var. Ama bir tanesi çok değerli. Birinci Dünya Savaşı’nda Rusya’da, ana vatan savunması adında cepheye sürülen işçiler, köylüler yani sıradan insanlar cepheyi terk edip devrim yaptılar.

Milliyetçilik, hiç bir zaman kendiliğinden ve doğal bir şekilde gelişmez. Yasalar, eğitim, medya, çeşitli siyasi partiler, sivil toplum örgütleri aracılığıyla sürekli canlı tutulmaya çalışılır. Göçmen düşmanı pratikler, linçler kendiliğinden gelişmez. Arkasında genellikle örgütlü odaklar vardır. Amaç tüm toplumu milliyetçi reaksiyonerlikte birleştirmektir. Devlet ve siyasi partiler aracılığıyla gündelik yaşamın içinde pekiştirilmiş, yaygınlaştırılmış, olağanlaştırılmış, karşı çıkanların vatan hainliğiyle yaftalandığı ve cezalandırıldığı ağır milliyetçi ortamlarda reaksiyonlar kendiliğinden de ortaya çıkabilir. Ama bu arkasında büyük bir organize gücün olduğu gerçeğini değiştirmez.

Görece refahın ve sakinliğin olduğu dönemlerde milliyetçilik ve ırkçılık aralarında çok ince bir çizgiye sahip olmalarına rağmen kategorik olarak ayrı görülebilirler.

Böyle dönemlerde bile milliyetçilik, uzun vadede ırkçılığa hizmet eder. Ama kriz dönemlerinde, aralarındaki yapay çizgi ortadan kalkar. Dolayısıyla demokrasinin ve özgürlüklerin yanında yer aldığı düşünülen bir çok siyasi hareket hızla ırkçı-milliyetçi çizgiye evrilir. Örnek vermek gerekirse Birinci Dünya Savaşı’nda, İkinci Enternasyonal ve ona bağlı işçi partileri ve sosyalist partilerin büyük çoğunluğu, yine ana vatan savunması adı altında savaşı desteklediler.

Günümüzde de milliyetçi-ırkçı fikirleri açığa çıkaran bir mesele var. Göçmen meselesi. Özellikle Avrupa’da demokrasi ve özgürlük yanlısı olduğu düşünülen sol partiler göçmenler karşısında milliyetçi fikirlere ödün veriyorlar.

Günümüzde milliyetçilik bir kaç ülkeye özgü bir mesele değil. Doğudan batıya her yerde başını kaldıran bir harekete dönüşmüş durumda. Merkez partiler güç kaybederken, aşırı milliyetçi fikirler revaçta. Almanya gibi faşizm kabsunu yaşamış bir ülkede bile eyalet seçimlerinde faşistler oy patlaması yaparak ikinci parti oldular. Yani milliyetçi fikirlerin prim yaptığı tek ülke Türkiye değil.

Türkiye’de ana akım tüm siyasi partilerin buluştuğu nokta milliyetçilik. Buna devletin kurucu ögesi olduğunu iddia eden Kemalistler de dahil. Hatta göçmen düşmanlığında ve milliyetçi fikirlerin yaygınlaşmasında önemli bir role sahipler. Sadece göçmen meselesi değil Kürt meselesinde de aynı pozisyona sahipler. Kendine sosyalist-komünist diyen küçük partiler de dahil bu sürece. Milliyetçiliğin yükseltilmeye çalışıldığı bir dönemde “memleketimi seviyorum” kampanyalarıyla bu sürece uyum sağlıyorlar.

Milliyetçi fikirler gerileyebilir mi? Bunun yöntemi nedir?

Milliyetçilik elbette yenilebilir. Milliyetçilik-ırkçılık canlı tutulmaya çalışılıyor ama kazanmış değil. Aynı zamanda dünyanın her yerinde ırkçılık karşıtı ve göçmenlerle dayanışma kampanyaları da karşılık buluyor. Bu kampanyalar kitlesel gösterilere ve festivallere dönüşüyor. Bir çok yerde ırkçılara geçit verilmiyor.

Krizin damga vurduğu bu dönem, radikal dönüşümler isteyen adaletten, eşitlikten, özgürlükten yana fikirler için kitleselleşme fırsatı sunuyor. Tarih, bunu yapabilmek için sayısız deneyim ve derslerle dolu. İşçi sınıfını bölme amacında olan milliyetçilik, yükselmeye çalıştığı yerde boğulabilir. Çok basit amaçlarla sokağa çıkan kitleler milliyetçi havayı hızla dağıtır. Bugün Lübnan’da, Şili’de, Irak’ta, Mısır’da ve bir çok yerde olduğu gibi. Bu kitlelerin içinde güç ve güven kazanmış bir devrimci parti varsa yeni ve başka bir dünyayı gerçekleştirme olasılığı da çok güçlüdür.

KADIN

5

İHTİYACIMIZ HER ŞEYDEN ÇOK BİRLİKTE MÜCADELEDİR

Şule Çet cinayeti davası, Ankara Adliyesi önü 2019 İNCİ ERCAN

Dünyanın pek çok yerinde kadınlar kendi hayatlarına dair karar almak isterken sırf kadın oldukları için öldürülüyor. Evdeki hegemonya, baskı, cinsiyet eşitsizliği ve şiddet kendini sosyal alanda, kadın karşıtı politikalar, sosyal-kültürel normlar, toplumda şiddetin normalleşmesiyle de gösteriyor. Dünyada son yıllarda yükselen sağ otoriter siyaset, ırkçı, faşist, militarist, homofobik olmasının yanında aileyi merkeze koyan politikalarıyla kadınların kazanılmış haklarına saldırmaya devam ediyor. Boşanmayı zorlaştıran düzenlemeler, kürtaj hakkı düzenlemeleri, cinsellik eğitimini sınırlandırma, doğum kontrol araçlarına ücretsiz ve kolay erişimin sorunu, otoriter liderlerin kadın düşmanı açıklamaları ve kadın istihdamı, iş yerinde eşit işe daha az ücret ve daha pek çok saldırı politikasına karşı kadınlar şimdiye kadarki en örgütlü en kitlesel mücadelesini veriyor.

Kadın haklarına saldırı Türkiye’de de kadınların on yıllardır verdiği mücadele belirli kazanımlarla sonuçlandı.

Aile reisi ibaresinin yasadan kaldırılması, kadının çalışmak için işinden izin almak zorunluluğunun kaldırılması, evlilik içi tecavüzün suç sayılması bunlardan birkaçı.

2000’li yıllarda özellikle AB’ ye uyum süreciyle demokrasi, haklar ve özgürlükler adına adımlar atıldı. Uluslararası anlaşmalara onay verildi. İstanbul Sözleşmesi olarak

bilinen “Kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla mücadeleye yönelik Avrupa Konseyi sözleşmesi” de bu dönemin bir uzantısı olarak 2011’de imzalandı. Ve bu uygulamaya paralel olarak 012’de 6284 sayılı ailenin korunması ve kadına yönelik şiddetin önlenmesine dair kanun yürürlüğe girdi. İstanbul Sözleşmesi çok daha kapsamlı olmakla beraber, imzacı devletleri, şiddet kültürünün ortaya çıkmasının önüne geçecek her türlü tedbiri almakla yükümlü kılar ve sözleşmenin en temel maddesi şimdilerde hükümetin her türlü uygulamasını geri çektiği, adını duymaya bile tahammül edemediği “toplumsal cinsiyet eşitliği”ni sağlamaktır. İstanbul Sözleşmesi’nden rahatsız oluyorlar İstanbul Sözleşmesi, şiddeti önleyen, cinsiyet belirtmeksizin şiddete uğrayan veya uğramaktan korkan kişilerin yaşama hakkını temin etmek için devletin her organına düşen görevi ayrıntılarıyla, her adımı düşünülmüş şekilde açıklayan kapsamlı bir anlaşmadır. 6284 sayılı kanun da tek başına İstanbul Sözleşmesini etkin uygulamaya yeterli olmasa da aynı şekilde şiddeti koruyucu ve önleyici tedbirler içerir. Bu yasada, şiddet gören kişinin kendisine ve beraberindeki çocuklara barınma sağlanması, geçici maddi yardım, işyerini değiştirmesi, kimlik bilgilerinin değiştirilmesi, kolluk kuvetlerinin yasayı etkili uygulamasına

dair hükümler de yer alır. Türkiye’nin kendi imzaladığı, her türlü şiddeti önleyen, kadınların can sağlığını koruyacak anlaşmaları etkin şekilde uygulamaya direnmesi, kadın cinayetlerine ortak olması anlamına gelmektedir.

Kadın cinayetlerini durduralım!

Türkiye’de 2019’un ilk 9 ayında bilinen 347 kadın öldürüldü, 2012’den beri öldürülen kadınların sayısı iki katına çıktı. Devletin başlıca gündem konusunun artan kadın cinayetleri olması gerekirken devlet, yoksul kadınların tek güvencesi nafakaya göz dikmiş durumda. Nafakaya süre getirmek demek, devlet eliyle istihdamı ve okuması teşvik edilmeyen onbinlerce kadının boşandıktan sonra sefalete terk edilmesi demektir. Mevcut yasa cinsiyet belirtmeksizin, yoksulluğa düşecek ve nafaka alacak tarafın, iş bulması ve evlenmesi durumunda, nafaka veren tarafın açacağı mahkemeyle nafakayı sonlandırabileceğine işaret eder. Devletin üzerine düşen ilk görev kadınlar için etkili istihdam politikaları geliştirmektir. Kayıtdışı, esnek ve güvencesiz çalışan kadın-erkek oranı göz önüne alındığında, kadınlara eşit iş gücüne katılım ve eğitimde destek sunulmadıkça, eşit işe eşit ücret talebi hayata geçmedikçe, nafaka haklarının ellerinden alınması teklif bile edilemez. Öncelikli atılması gereken adımlar açıktır.

Türkiye’de kadınlar yasalarla kürtaj hakkı-

na sahip fakat bu haklarını kullanabilecekleri hastanelere yasak getirilmiş durumda, Türkiye’deki 450’ye yakın devlet hastanesinin sadece %7’sinde kürtaj hizmeti verilmektedir. Kadınların kendi bedenleri ve hayatlarıyla ilgili en önemli karar devlet tarafından saldırı altındadır. Özgürlük ve eşitlik için mücadele Kadınların özgürlüğüne karşı atılan bir diğer önemli adım toplumsal cinsiyet eşitliği uygulamasının her yerden kaldırılmasıdır, 2016’dan bu yana ETCEP (Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Projesi)’ne gelen tepkiler sonucu uygulamadan kaldırılması, üniversitelere gönderilen toplumsal cinsiyet eşitliği tutum belgesinin kaldırılması ve son olarak 11. Kalkınma Planı’ndan da Milli Eğitim Bakanlığı’nın bu konuyla alakalı bütçenin kaldırılması, eşitlik kelimesine tahammül edemeyen zihniyetin ürünüdür.

Son günlerdeki nafaka hakkına, 6284 sayılı kanunla İstanbul Sözleşmesi’ne yönelik saldırılar, kadınların özgürlük arayışından ve eşitlik mücadelesinden duyulan tedirginliğin en büyük göstergesidir. Kadınlar her türlü saldırı karşısında yılmadan devam ediyor. Bizim bu günlerde her şeyden çok birlikte mücadele etmeye ihtiyacımız var, sadece kadın hakları için değil, homofobiye, yabancı düşmanlığına, ırkçılığa, militarizme karşı eşitlik ve adalet arayışımız sonuna kadar devam edecek.

6

DÜNYA

KÜRESEL İSYAN BÜYÜYOR!

Santiago’da yürüyüş 2019 ÇAĞLA OFLAS

Kitle grevleri tarih sahnesinde

Kapitalist sistemin içinde bulunduğu ekonomik kriz, hegemonya mücadelesi sonucu ortaya çıkan savaşlar ve ona eşlik eden iklim krizi nedeniyle tüm dünyada emekçilerin sisteme yönelik öfkesi artıyor. 2008 krizinden sonra, devrimler, meydan işgalleri, kitlesel grevlerle geçen 10 yılın ardından, yeni bir küresel isyan dalgasıyla karşı karşıyayız.

Meksika’da Ocak ayında 70 bin otomotiv işçisi, 50 fabrikada iş bırakarak greve çıktı. İşçiler kararlı mücadeleleri sayesinde patronlara geri adım attırmayı başardı. Hindistan’da Modi’nin emekçilere yönelik hız kesmeyen neo-liberal saldırılarına işçi sınıfı kitlesel grevlerle cevap veriyor. 2016’da 180 milyon emekçi genel greve çıktı. Hindistan, 2019 Ocağı’nda 200 milyon emekçinin genel greviyle sarsıldı.

Hemen her yerde, ekonomik krizin işsizliğe, sefalete sürüklediği işçiler, iklim krizinin geleceksizleştirdiği gençler, otoriter yönetimlerin tüm kazanımlarını ortadan kaldırmak istediği kadınlar, adeta kaynayan bir zeminde milyonlarla ayağa kalkıyorlar. Son iki yıldır dünya, devrimler, çok sayıda ülkede birbiri ardına kitlesel patlamalar, genel grevler, büyük kitle gösterileriyle yerinden oynuyor. Öfkeli kalabalıkların hedefinde yolsuzluk batağına batmış diktatörler, iklim inkarcıları, şirketler ve otoriter yönetimler, maçolar, ırkçılar var. Rosa Lüksemburg’un 100 yıl önce “Kitle Grevleri” broşüründe anlattığı gibi, kendiliğinden ortaya çıkan, kitle eylemlerine eşlik eden kitle grevleri, ekonomik taleplerden, siyasal taleplere hızla geçiş yaparak, mevcut rejimleri deviriyor. Bazı yerlerde de siyasal taleplerle başlayıp, ekonomik taleplerle süren kitle gösterileri egemenlerin yüreğine korku salmakta.

Milyonlar intifada 2018 yılının başında İran’da Aralık ayı sonunda başlayıp, Ocak ayına sarkan gösteriler 70 kente yayılıp, yüz binlerce insanı içine çekti. Yoksul ve emekçi kesimlerin başını çektiği eylemler, artan gıda fiyatlarını protesto etmek için başlayan eylemler, hızla rejim karşıtı sloganlara bıraktı.

Nisan ayında Ermenistan’da Sarkisyan’ın otoriter heveslerine karşı başlayan eylemler muhalefet lideri Paşinyan’ın gözaltına alınmasıyla isyana dönüştü. Yüzlerce asker sokağa çıkarak gösterilere katıldı. İsyanların hükümete yönelmesi üzerine Sarkisyan istifa etmek zorunda kaldı.

Macaristan’da da yıllık fazla mesai saatini 400 saate çıkaran ve fazla mesai ücretlerinin ödenme süresini üç yıla kadar uzatan “Kölelik Yasası”na karşı sokağa çıkan on binlerce işçi Orban’ın da istifa etmesini istedi.

Akaryakıt zamları ve isyanlar Bulgaristan’da hükümet tarafından akaryakıta yapılan peş peşe zamlar, eski otomobillere koyulan yüksek vergiler ve arttırılan sigorta bedellerine karşı halk sokağa döküldü. Hareket bir süre sonra geri çekildi ama Fransa’daki “Sarı Yelekliler “ hareketini tetikledi. 2017 yılında Faşist Le Pen’e karşı “ehveni şer” denilerek seçilen Macron işçi sınıfına yönelik kapsamlı saldırılar için harekete geçti.

Emeklilik haklarının asgari ücrete yönelik yeni düzenlemelerin üzerine akaryakıt zamları bardağı taşıran son damla oldu. Ülke geneline yayılan eylemlere katılanların sayısı 100 binlere ulaştı. İşçi sınıfının son yıllardaki en kapsamlı kalkışmalarından biri karşısında Macron, akaryakıt zammı, asgari ücret ve emekli maaşları konusunda geri adım adım atmak zorunda kaldı. Ancak hareketi geriletmeyi başaramadı.

Ya kapitalizm ya gezegen Kapitalizmin iki dünya savaşı sonrasında yol açtığı en büyük yıkımının karşısında milyonlarca genç aktivist gezegeni kurtarmak için harekete geçti. 16 Yaşında Greta Tunberg’in başlattığı okul grevi, bugün devasa katılımlı ikilim grevlerine dönüştü. 15 Mart’ta yapılan ilk greve 125

ülke ve 2000’den fazla merkezde yaklaşık 1,6 milyon kişi katıldı. 20-27 Eylül tarihlerinde gerçekleşen eylemlere 139 ülkede yaklaşık 7 milyon kişi katıldı. “Yokoluş İsyanı” adı altında başlayan hareket en az 60 ülkede gösteriler düzenledi. En son Londra’da yapılan, finans merkezlerini hedef alan eylemlerde havaalanı işgal edildi. Yürüyüşe 30 bin iklim aktivisti katıldı.

Cezayir, Sudan, Irak: ‘Halk rejimi devirmek istiyor’ Sudan ve Cezayir’de diktatörlere karşı başlayan devrimler, Arap coğrafyasında devrim ateşinin hala yanmaya devam ettiğini gösterdi. Yolsuzluk batağında boğulan rejimler tarafından sefalet koşullarında yaşam dayatılan halk Mısır ve Irak’tan sonra Lübnan’da da ayaklandı. Cezayir’de diktatör Abdüllaziz Buteflika’nın yeniden Cumhurbaşkanı adayı olmasına karşı başlayan isyan karşısında Buteflika azledildi. Cuma günleri yapılan eylemlere “hepsi gitsin” diyerek on binlerce işçi katıldı. Bağımsız kamu işçileri sendikası ve bağımsız genel işçi konfederasyonun çağrısıyla yapılan genel grevler sonucunda rejim güçleri dışında bağımsız bir seçim komisyonuyla demokratik seçimlerle geçiş talebi kabul edildi.

Tüm elitler topun ağzında Sudan’da akaryakıta ve ekmeğe yapılan zamlara isyan diktatör Ömer El Beşir’in sonunu getirdi. Nisan ayında ordu darbe yaparak kitlelere “evlerinize dönün” çağrısı yaptı. Kitleler Başkent Hartum’daki ordu karargâhı önünden çekilmedi. Mayıs ayında askeri yönetimin son bulması talebiyle yapılan genel greve ulaşım, petrol, maden, telekomünikasyon, banka, liman ve havayolları işçileri ile doktorlar katılarak hayatı durdurdu. Haziran ayında ordu tarafından harekete geçirilen “Hızlı Destek Kuvvetleri” adlı ölüm timlerinin 120 kişinin ölümüne yol açan katliamları karşısında genel grev ilan edildi. Sonunda ordu demokratik sivil bir hükümet kurmak üzere iki yıllık geçici bir hükümetin kurulmasına razı olmak zorunda kaldı.

2013 yılında ordunun darbeyle yönetimi gasp ettiği Mı-

DÜNYA 7 GÖRÜŞ Roni Margulies

“GERÇEKTEN BİR HALK AYAKLANMASI” Egemenler yoksul kitlelerin kendi talepleri olabileceğine ve bu talepleri kazanmak için örgütlenip mücadele edebileceklerine inanmaz. Ve inanmadıkları için, her yerde kitlesel hareketlerin ardında gizli güçler, dış mihraklar, yabancı parmağı filan ararlar. Irak’ta da hükümet bir aydır sürmekte olan dev gösterilerin Amerikan elçiliği ve Körfez ülkeleri tarafından örgütlendiğini iddia ediyor.

Batılı bir gazeteci şöyle anlatıyor: Bağdat’ın varoşlarından birinde daracık bir ara sokak, okul yaşında çocuklar, üniversite yaşında gençler bir duvarın arkasına sığınmış, başlarının üzerinden kurşunlar uçuyor.

Gazeteci gençlerden biriyle konuşuyor: “Yaşım 23, hukuk mezunuyum, ama bütün arkadaşlarım ve şu sokaktaki herkes gibi işsizim. Bizi Amerika örgütlemiş diyorlar! Amerikan elçiliğinin bu sokağın varlığından haberi bile var mıdır sizce? Geçmiş yıllardaki bütün gösterileri hep mevcut partiler örgütlemişti, bu ise gerçekten lidersiz bir halk ayaklanması.”

Bağdat’ta yürüyüş 2019

sır’da da korku yer değiştirdi. Birkaç hafta önce İspanya’da yaşayan bir iş insanının Sisi’nin yolsuzluklarını ifşa edip, halkı sokaklara çağırması üzerine binlerce insan “Sisi defol”, “Halk rejimin değişmesini istiyor” diyerek sokaklara döküldü.

Irak’ta ve Lübnan’da her türlü mezhep ve siyasal kutuplaşmayı aşan aşağıdan kitlesel eylemlerin hedefinde yönetici elitler var. Ekim ayının başında Iraklı emekçiler2015 ve 2018’den sonra, işsizliğe, yolsuzluğa ve son derece yaşamsal olan kamu hizmetlerine ulaşılmamasına karşı sokaklara döküldüler. Şii kentlerinde başlayan gösteriler Bağdat dahil pek çok kente kısa sürede yayıldı.

Lübnan’da bir milyarder olan Başbakan Saad El Hariri’nin liderliğinde bulunun mevcut yönetimin “kemer sıkma” politikaları isyana yol açtı. Akaryakıt ve ekmek zamlarını takiben döviz krizi üzerine, sedir ormanlarının yanması karşısında hükümetin bir şey yapmaması öfkeye yol açtı.

Ancak whatsapp mesajlaşmalarına konulan vergi bardağı taşıran son damla oldu. Ülkenin dört bir yanına sıçrayan ayaklanmalar karşısında Harriri, “ Whatsapp” vergisini geri çekmek zorunda kaldı. Hükümetin geri adımına rağmen gösteriler devam etti ve en sonunda Hariri istifa etmek zorunda kaldı. Saad Hariri'nin istifası sokaklardan ayrılmayan Lübnan halkının taleplerden biriydi. Göstericiler sadece Hariri'nin koalisyonda yer alan tüm lider ve rejimin bell başlı yöneticilerinin gitmesini istiyor.

Ekvator’da halk isyanı İsyan dalgasına Güney Amerika ülkelerinden Ekvator da eklendi. 2016 yılında sol ittifakın adayı olarak iktidara gelen Lenin Moreno IMF’yle borç anlaşması imzaladı. 1 Ekim’de ilan ettiği ekonomik saldırı paketine işçilerin ve taşıma sektöründeki emekçilerin grevle yanıt vermesinin ardından eylemler tüm ülkeye yayıldı. 3 Ekim’de 60 günlük olağanüstü hal ilan edildi. Polisin eylemlere saldırısı öfkenin artmasına yol açtı. And dağlarındaki yerlilerle birlikte on binlerin başkente yürüyüşü, hükümetin başkente taşınmasına yol açtı.

Şili’de dev mücadele! Şili'de bir haftayı aşkın süredir devam eden protestoların bir milyondan fazla kişiyi sokağa dökmesi sonucu, devlet geri adım atmaya başladı. Dünyanın dört bir yanındaki gösterilerle birlikte, Şili'de de ulaşım zammına karşı başlayan eylemler, kitlesel hükümet karşıtı protestolara dönüşmüştü.

Başkent Santiago'da ordunun tanklarını sokağa süren, olağanüstü hâl ilan eden ve sokağa çıkma yasağı uygulayan yönetim, bir milyonu aşkın kişinin eylem yapması sonucunda geri adım atmaya başladı. Devlet Başkanı Sebastian Pinera, bütün bakanları görevden alacağını ve kabine değişikliğine gideceğini açıkladı.

La Moneda başkanlık sarayında gazetecilere konuşan Pinera, "Halkın isteklerine yanıt vermek için kabine değişikliğine gideceğime dair bakanlarımı bilgilendirdim" açıklamasında bulundu. Şili ordusundan yapılan yazılı açıklamada da ülkenin başkenti Santiago’yu da kapsayan bölgedeki sokağa çıkma yasağının sona erdiği bildirildi.

Ezilen halkların mücadelesi Hong Kong’da kitleler üç aydır, Çin yönetimine karşı sokakları teslim almış durumda . Hong Kong’a kaçan muhaliflerin Çin’e iadesini düzenleyen yasanın çekilmesi için başlayan gösteriler karşısında yönetim yasa tasarısını geri çekmek zorunda kaldı. Ancak sokağa çıkan kalabalıklar, yönetimin başı olan Carrie Lam’in istifası, Hong Kong yönetiminin serbest ve genel seçimlerle halk tarafından belirlenmesi, gözaltına alınanların ve tutukluların serbest bırakılması, gösterilerde şiddet kullanan polislerin ve paramiliter güçlerin tespit edilip cezalandırılması için eylemlere devam ediyorlar. Katalonya’da halk demokrasi ve özgürlük için sokaklara döküldü. İspanyol devleti, Ekim ayının başında 9 Katalan siyasetçi ve aktiviste 9 ila 13 yıl arasında değişen hapis cezaları verince ülkenin dört bir yanında kitlesel eylemlere gerçekleşti. Barselona’da yapılan genel grev ve eylemlere yaklaşık 750 bin kişi katıldı.

Aynı gazeteci, Bağdat’ın merkezinde bir parkta orta boy bir kalabalığın tartışmalarına tanık oluyor. Her kafadan bir ses çıkıyor, en uzun süren tartışma “şiddet kullanmalı mı, kullanmamalı mı?” oluyor, en hararetli konuşmalar nelerin talep edilmesi gerektiği konusunda yapılıyor. Sonunda aralarından biri parkın merdivenlerine çıkıyor, oybirliğiyle kararlaştırılan talepleri okuyor: “Hükümetin istifa etmesi, yeni seçimler yapılması, seçim yasasının değişmesi ve, en önemlisi, tüm hükümet görevlilerinin yargılanması.” *** Sekiz yıl önce Tunus’ta başlayan, oradan Mısır’a ve tüm Arap ülkelerine yayılan devrim dalgası karşısında bölgenin ve dünyanın egemenleri paniğe kapılmış, ipleri neredeyse tamamen ellerinden kaçırmış ve dalgayı bastırabilmek için akla karayı seçmişti. Sonunda (üç tane diktatör devrildikten sonra), bir ülkede darbe, ikisinde iç savaş, hepsinde baskı yöntemleriyle Arap Baharı’nı kışa çevirmeyi becermişlerdi.

Becerdiklerini sanmışlardı!

Mısır’da Sisi rejiminin vahşeti ve Suriye’nin başına gelen tarifsiz felaketler, bundan sonra ayaklanmayı düşünecek olan herkesin önünde birer tehlike sinyali gibiydi. Hareket geri çekildi, sessizleşti.

Ama yok olmadı. Bir yeraltı nehri gibi akmaya devam etti. Mısır halkının Tahrir Meydanı’nı unutabileceğini kim düşünebilir? Otuz yıllık Mübarek diktatörlüğünü 18 günde devirdiklerini nasıl unutabilirlerdi ki?

Ve Arap devrimleri geri döndü! Sudan’da, Cezayir’de, Lübnan’da, Mısır’da, Irak’ta...

Ve bu sefer “Arap” değiller sadece! Hong Kong, Barselona, Şili... Londra’yı felç eden iklim eylemleri...

Hepsi birbirinden öğreniyor, birbirini izliyor. Hepsi Tahrir Meydanı’nı hatırlıyor.

Hepsi yeni bir dünya yaratmak için tarih sahnesine çıkıyor.

8 TEORİ

KAPİTALİZMDEN SONRA YAŞAM GÜL DÖNMEZ-ŞENOL KARAKAŞ

Ferda Keskin toplantılardan birisinde sözüne şöyle başlamıştı: Marksizm kapitalizmin çok güçlü bir eleştirisini yapmasına rağmen, sonrasındaki topluma dair çok az şey söyler. Bugün yaşadığımız dünyaya bakarak nasıl bir dünyada yaşamak istediğimizi tartışabiliriz.

Niye kapitalizm altında eşitlik ve özgürlük koşullarında yaşamıyoruz? Cinsiyetli olmayan, ırkçı olmayan, savaşların olmadığı sosyalizm mümkün mü ya da bunlar niye kapitalizm altında olamaz?

Yeryüzündeki cehennem!

Good Place dizisinin son sezonunda (spoiler içerir) bir hikaye var. İnsanlar öldükten sonra good ya da bad place’e gidiyorlar. Cennet cehennem tasviri tahmin edebileceği gibi. Burada dünyada yaptıklarınıza dair puanlamalar sistemi var ve ona göre yer belirleniyor. Bildiğiniz kadim hikayelerin bir versiyonu. Bir aşamada bu puanlama sisteminde bir hata olduğunu fark ediyorlar. En son 500 yıl kadar önce Good Place’e bir insan gitmiş. 500 yıldır herkes bad place’e – kötüye- gidiyor. Son giden insana bakıyorlar. Ananesinin doğum gününde bahçeden bir gül koparmış, ananesine hediye etmiş. Kadın çok mutlu olmuş, çok güzel puanlar kazanmış ve Good Place’e gitmeye hak kazanmış bundan dolayı. Bir süre sonra aynı şeyi yapan bir adam var. O da gül hediye ediyor ananesine doğum gününde ama bu gülü satın alıyor. Satın aldığı zaman ciddi bir negatif puan alıyor ve bad place’e gitmeye hak kazanıyor! Niye böyle oluyor diye araştırıyorlar. O gülü satın aldığı dükkanın sahibinin korkunç bir kapitalist olduğunu, gül yetiştiriciliğinde çocuk işçiler çalıştırdığını, zaten hakkında tecavüz iddiaları olduğunu, bundan dolayı gül satın alarak o kapitaliste yardımcı olduğu için, cennete gidemediğini anlatıyor dizi.

Kapitalizmin çarkları güncel ve tarihsel pisliklerini her yere, her ilişkiye bulaştırıyor. Bu açıdan kapitalizm sonrası yaşam, kapitalizmi tanımlamadan tarif edilme şansına sahip değil.

Kapitalizm sonrası yaşam hakkında olsa olsa kapitalist üretim tarzını ortadan kaldıracak devrimi gerçekleştiren milyonlarca kadın ve erkek işçinin deneyimleri ile inşa edeceği bir toplumsal örgütlenmeden söz ediyoruz. Bu yüzden ütopik değil oldukça gerçekçi bir öneri kapitalizm sonrası yaşam önerisi. Kapitalizm sonrası yaşamdan söz edildiğinde, daima, bunun ütopik olduğu karşı eleştirisi devreye giriyor. Kapitalizm altında yaşamanın değil de eşitlik ve özgürlüğün temel ilişiki biçimi olduğu bir toplumsal örgütlenmenin ütopik olduğuna neden inanalım?

Kapitalizm öldürüyor!

Kapitalizm öldüren bir cendere. Birinci Dünya Savaşında 15 milyon kişinin öldü. 1918-22 arasında Ruysa’da devrim ve karşı devrim sürecinde 12 milyon kişi, 1909-16 Meksika iç savaşında 1 milyon kişi öldü. 1936-39 İspanya iç savaşında, Franco’nun saldırıları sonucunda 600 bin kişi öldü. 1914 öncesi sömürgelere yönelik saldırılarda 1,5 milyon kişi, İkinci Dünya Savaşında 65 ila 70 milyon insanın öldüğünü biliyoruz.yaklaşık 5 milyonluk bir hata payını içeren bir tahmin!

Yine bir hesaplamaya göre, 1945-2000 yılları arasında, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, savaş ve çatışmalarda 41 milyon kişi ölmüş. Yani, toplam 148 milyon kişi, 1900 yılındaki dünya nüfusunun %10’u savaşlarda ölmüş. Hala savaşsız geçen gün yok! Rusya Çeçenistan’da 250 bin kişi

öldürdü. Hiroşimo ve Nagazakide, bir güç gösterisinin sonucunda onbinlerce insan atom bombasının dehşetiyle yaşamını yitirdi. Çok yakınımızda Türkiye’de herkesin anlaşmak zorunda olunan insan diye gösterdiği Esad’ın aralarında varil bombalarının da olduğu bombardımanlarla 500 bine yakın Suriyeliyi öldürdüğünü biliyoruz.

Sadece savaşlar değil. Onsuz yaşamanın hayal edilmesi bile gülünç olmakla suçlanan kapitalizm, açlıktan öldürüyor insanları. Ciddi bir gıda riskiyle yaşıyor insanlar. 2018 Birleşmiş Milletler raporuna göre 53 ülkede 113 milyon insan akut açlık çekiyor. 2018 yılı araştırmalarına göre 42 kişi dünyada 3,6 milyar insanın sahip olduğu kadar servete sahip. Başka bir deyişle bu 42 kişi, en fakir on ülkenin toplamının 77 katı servete sahip.

Kapitalizm sonrası yaşamı ütopik bulanları altında yaşamayı ütopik bulmadığı kapitalizm koşullarında her gün dünyada 137 kadın öldürülüyor. 2017 yılında 87 bir kadın öldürülmüş. Kadınlara yönelik bir iç savaş sürekli hale gelmiş gibi. Baya bildiğiniz bir iç savaş gibi yani kadınlara yönelik. Kadınlar, iş cinayetleri, çocuklara yönelik emek gücü sömürüsü gibi vahim gelişmeleri, göçmen krizi gibi giderek kitlesel bir kriz haline gelen gelişmeleri bir de iklim kriziyle birlikte düşünmekte fayda var. Kapitalizm bitkileri, böcekleri, hayvanları, ağaçları, dereleri, gölleri, balıkları, yoksulları önüne katmış kuraklıkla, sellerle, kasırgalarla, susuzlukla yok ediyor. 20 Eylül’de küresel iklim grevinde 7 kıtada en az 7 milyon insan gezegenin kurtulması için acil eylem planını boşuna açıklamadı. Kapitalizm sonrası yaşamı ütopik görenlerin farkına varmamızı istemedikleri olgu şu: kapitalizmin çılgın kar hırsı, kapitalizm altında yaşamı ve tüm ekosistemin varlığını sürdürmesini imkansız hale getirdi.Amerika’nın yerlilerinin, 1915 yılında Ermenilerin ya da İkinci Dünya Savaşı’nda Yahudilerin, Çingelerin maruz kaldığı ve milyonlarca insanın yok edildiği soykırımları da düşündüğümüzde, insanlık hızla, kapitalizm sonrası yaşama geçmek zorunda.

Kapitalizm, devlet ve sömürünün sürekliliği Marx’ın kapitalizm sonrası yaşamda tek bir bireyin özsel yeteneklerinin gelişmesinin toplumun bütünü tarafından kurulan bir organizasyonla garanti altına alınmasının belirleyici olduğu yönündeki vurgusu, kapitalizm altında yaşamanın neden akılcıl olmadığını da gösteriyor. Kapitalizm onun idare edilmesiyle alakalı devlet örgütlenmesinin ikisinden birden kurtulmaksızın kapitalizm sonrası bir yaşama geçmenin mümkün olmadığı çok açık. Kapitalizm sonrası yaşam gerekli, mümkün ve zorunlu. Marksist fikirler, bu gerçeği görmemizi sağlıyor.

Dünya çapında insanların sosyalizme dair eğilimlerine Marksist bir aroma katmak bu yüzden çok önemli. Bu açıdan da Marx ve Lenin’in altını çizilerek işledikleri konu, yani devletin bir azınlığın çoğunluğa tahakküm aygıtı olarak ortadan kaldırılmadan kapitalizm sonrası yaşama geçmenin mümkün olmadığı tartışması çok belirleyici.

Dünyada doğrudan ücretli emek sömürüsüne maruz

Kapitalizm sonrası yaşam hakkında olsa olsa kapitalist üretim tarzını ortadan kaldıracak devrimi gerçekleştiren milyonlarca kadın ve erkek işçinin deneyimleri ile inşa edeceği bir toplumsal örgütlenmeden söz ediyoruz.

kalan, küçük üreticilerle birlikte düşünüldüğünde 3,54 milyar insan var. Bu insanların özelliği yaşamak için çalışmak zorunda kalmaları. Kapitalizmde mülk sahibi sınıflar var bir de mülksüz kitleler var. Mülk sahibi sınıflar mülk sahibi olmalarından elde ettikleri hakla mülk sahibi olmayan insanları çalıştırıp, onların emeğinin bir bölümüne karşılık vermeden el koyma hakkına sahipler.

Marx’ın bütün kitaplarında ortaya çıkardığı gerçek, burjuvazi denilen sınıfın işçi sınıfının emeğinin bir bölümün karşılığını vermemiş olduğudur. Ama iş anlaşmalarında 8 saat çalışacağım, 8 birim maaş alacağım yazıyor. İşçilerin 8 saatte harcadığı emek zamanının adlığı maaşın karşılığı olan emek zamanından daha büyük bir değer, dolayısıyla artı değer ürettiği Marx’ı işçiler ve yoksullar için hala önemli kılan analizler. Bu milyonlarca insanın sezgisel olarak farkında olduğu bir sömürü mekanizması. Sömürenler ama aynı zamanda kendi aralarında muazzam bir rekabete girişmiş durumdalar. Sermaye Karl Marx’ın anlattığı gibi, rekabet halindeki sermayeler demektir.

Bütün mülk sahipleri birbirine karşı ölümcül bir savaş içerisinde. İçinde yaşadığımız sistemdeki bütün o kötülüklerin altında bu iki dinamik, işçilerin sömürüsü ve kapitalistler arasındaki rekabet var. Yaklaşık 20 yıl içinde iklim krizi nedeniyle büyük yok oluşa gitme ihtimaline sahip dünya. Ama kapitalizm duramıyor! Duramıyor çünkü büyük şirketlerin, petrol, doğalgaz, askeri sanayi komplekslerinden birisinin frene basması, yok olmayı göze alması anlamına geliyor. Çünkü rakipleri tarafından elimine edilecek ve kendi firmasına el konulacak. Bu rekabet halindeki sermayelerin emek sömürü üzerinden artı değer biriktirip, rekabette kendilerini daha güçlü bir hale getirmek için giriştikleri süreç, kapitalizm altındaki bütün korkunçlukların temelini oluşturuyor. Hırsızlık, eşitsizlik, adaletsizlik hep buradan doğuyor.

Devrimin gerekliliği Milyonlarca ama milyonlarca işçinin bu işleyişe itirazı yükseldiğinde ise Lenin’in tabiriyle bu azınlık egemen sınıfın bir komitesi olarak çalışan devlet devreye giriyor.

O yüzden kapitalizm sonrası yaşam tartışması devletin küresel ölçekte ortadan kaldırılmasının yöntemleri tartışmasına kökten bağlıdır. Sosyalist bir toplumsal örgütlenme bir devrimin ürünü olabilir ancak. Devrim sadece kapitalist sınıf ve bu devlet mekanizması başka türlü alaşağı edilemeyeceği için gerekli değil. Bir devrim egemen sınıfın fikirleri egemen olduğu için de gerekli. Egemen sınıfın fikirleri tüm ayrımcı, bölücü, ahlakçı, köhne, ırkçı, cinsiyetçi fikirleri ve kapitalizmin aşılmasının mümkün olmadığı yönündeki asli görüşü ezilenleri kendi içinde böler. Bu fikirler egemen sınıfın her gün yukarıdan aşağıda pompaladığı bölücü fikirlerdir.

Karl Marx’ın eski çağların pisliği dediği bu fikirlerden kurtulmak için milyonlarca insanın hep beraber, kolektif olarak eylem yapması gerekiyor ve devrim bu açıdan da çok önemli bir değişim süreci. Tek tek bütün bireylerin egemen sınıfın pisliklerinden, eski çağların alışkanlıklarından, ahlak anlayışından ancak bir devrim sürecinde kurtulması mümkün. Bu devrim kendi arasındaki rekabetle emeğin sömürüsünü gerçekleştiren ve maruz kaldığımız bütün bu kötülüklerin kaynağı olarak inşa edilen kapitalist sistemin yerine, yeni bir toplumu gerçekten de kurma şansına sahip. Bunun ütopya olduğunu söyleyenlere, savundukları kapitalist sistemin çoktan distopyaya dönüştüğü yanıtını verebiliriz.

EMEK GÜNDEMİ SOMALI MADEN İŞÇİLERİ HAKLARI İÇİN DİRENİŞTE Önleri kesildiği için Kırkağaç’ta çadır kurup bekleyen Somalı maden işçilerinin tazminatlarını alabilmek için Enerji Bakanlığı’yla yapacakları ikinci görüşme, dosyanın inceleneceği ileri sürülerek 22 Ekim’e ertelendi.

Bağımsız Maden-iş Sendikası başkanı Tahir Çetin şunları söyledi: “Geçtiğimiz günlerde Manisa Valiliği bizi çağırdı. ‘Sorunların çözülmesi için çalışma başladı. Çadırları artık kaldırabilirsiniz’ dedi. Arkadaşlarımız; ‘Çadırları kaldırmıyoruz. Bizler beş yıldan beri oyalandık. Artık oyalanmak istemiyoruz. Tazminatlarımızın tamamını alana kadar buradan ayrılmıyoruz’ dedi.

MÜCADELENİN İÇİNDEN Faruk Sevim

İŞÇİLER HER ŞEYE RAĞMEN HAKLARI İÇİN DİRENİYOR

Jandarma işçilerin önünü kesiyor

GENÇ VE KADIN İŞSİZLİĞİNDE TEHLİKELİ TIRMANIŞ TÜİK tarafından yayınlanan rakamlara göre geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 364 bin kişiye, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 21 seviyesine yükseldi.

Saya işçileri eylemde

ADANA’DA SAYA İŞÇİLERİ ÜCRETLERİNE ZAM TALEBİYLE İŞ BIRAKTI Adana’da göçmenlerin önemli bir bölümünü oluşturduğu saya işçileri düşük ücretlere tepki göstererek yüzde 50 zam talebiyle iş bıraktı.

Seyhan ilçesine bağlı Sarıyakup Mahallesi’ndeki atölyelerde çalışan işçiler, önce iş bıraktılar, sorunlarına dair bir toplantı yaptıktan sonra Ziya Paşa Parkı’nda basın açıklaması yaptılar.

CARGİLL İŞÇİLERİ ‘SÜRDÜRÜLEBİLİR GIDA ZİRVESİ’ ETKİNLİĞİNDE EYLEM YAPTI Cargill işçileri 448 gündür sürdürdükleri işe geri dönme mücadelelerini, ‘Sürdürülebilir Gıda Zirvesi’ etkinliğine taşıdı. İşçiler etkinliğin yapıldığı otelin önündeki alana “We want our jobs back” (İşimizi geri istiyoruz) ve “Çocuklar iyi yaşasın diye babaları direniyor” yazılı pankartlar astılar, bildiriler dağıttılar.

İZMİR SAĞLIK PLATFORMU HEKİME SALDIRIYI PROTESTO ETTİ İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Hastanesi’nde 16 Ekim’de asistan doktor Kadir Songür bir hastanın jiletli saldırısında boğazından yaralanmıştı. İzmir Sağlık Platformu bi-

leşenleri hastanenin poliklinik girişinde, saldırıyı protesto eden ve önlem alınmazsa iş bırakacaklarını duyuran bir basın açıklaması yaptı.

KOCAELİ ŞEHİR HASTANESİ İNŞAATINDA İŞÇİLER İSKELEDE EYLEM BAŞLATTI Kocaeli Şehir Hastanesi inşaatında çalışan işçiler, 6 aydır ödenmeyen ücretlerini almak için hastane inşaatının iskelesine çıkarak eylem başlattı. Daha önce de işçilerin eylemleriyle gündeme gelen inşaatta 15 işçi eyleme katılıyor.

İşsizliğin düzenli yükselişi en çok gençleri ve genç kadınları etkiledi. Genç işsizliği yüzde 27,3’e, kadın işsizliği yüzde 16,7’ye, tarım dışı genç kadın işsizliği yüzde 41,2’ye yükseldi, istihdam 728 bin kişi azalarak 27 milyon 993 bine geriledi.

HÜKÜMET 2020 YILINDA DA EYT’LİLER İÇİN BİR ŞEY YAPMAYACAK Hazine Maliye Bakanlığı, bütçeye aşırı yük getireceği gerekçesiyle, EYT'liler konusunda adım atılmasının şimdilik mümkün olmadığı kararını verdi. EYT’liler 2020 bütçesine de takılmış durumdalar. Şirketlere kaynak var, EYT’lilere yok! sın!” pankartının açıldığı eylemde, basın metnini Ankara Tabip Odası Başkanı Dr. Vedat Bulut okudu.

ÜSKÜDAR BELEDİYESİ’NDE İŞTEN ÇIKARILAN İŞÇİLER BASIN AÇIKLAMASI YAPTI Üsküdar Belediyesi’nde işten çıkarılan işçiler, işlerine geri dönme talebiyle belediye binası önünde basın açıklaması yaptı. “Haksız yere işten çıkarılan Üskü-

ANKARA’DA ZAMLARA KARŞI EYLEM Ankara’da emek ve meslek örgütleri ortak açıklama yaparak arkası kesilmeyen zamlara ve hayat pahalılığına karşı eylem yaptı.

“Halkın cebinden elinizi çekin! Zamlar geri alın-

Üsküdar Belediyesi önü

9

dar Belediyesi işçileri” yazılı pankartın açıldığı eylemde basın metnini Ercan Yılmaz okudu. Ataşehir Belediyesi’nde işten atmalar protesto edildi Ataşehir Belediyesi’nde de DİSK üyesi iki işçi işten çıkarıldı. Destek Hizmetleri Müdürlüğü Temsilcisi Melike Şahin ve Güvenlik-Sen Temsilcisi Alişan İpşiroğlu’nun işe geri alınmaları talebiyle belediye binası önünde basın açıklaması yapıldı.

Ekonomik kriz şiddetini arttırarak ilerliyor. Artık sokakta dolaşırken bile zamlardan yakınan insanları duyabiliyoruz. İnsanlar, “ben hayatımda ilk kez bu kadar yüksek elektrik faturası ödedim” ya da “evde bir buzdolabı bir çamaşır makinesi çalışıyor yine de gelen fatura 100 liradan aşağı değil!” diyor.

Ekonomik krizle birlikte işsizlik de her geçen gün artıyor. Bin kişilik kadrosu olan işler için on binlerce işsiz stadyumları dolduruyor. İŞKUR önünde kuyruklar alabildiğine uzuyor. Hal böyleyken hükümet ve TÜİK işsizlik rakamlarını türlü yollarla olduğundan düşük gösteriyor.

Enflasyon ve işsizlik oranları kasıtlı olarak düşük gösteriliyor. Aslında ekonomik alandaki tüm veriler, toplumun gözünden saklanıyor. Çünkü gerçeğin tam olarak görülmesi istenmiyor. Siyasi iktidar, verilerle oynayarak ve medyayı kullanarak emekçi kitlelerde “her şeyin yolunda olduğu” algısını oluşturmaya çalışıyor.

Ama işçiler hakları için direnmeye devam ediyorlar.

Soma’da 301 madencinin yaşamını yitirdiği katliamın ardından tazminatları ödenmeden işten atılan işçiler Ankara’ya yürüyüş başlattı.

Yürüyüş önce kaymakamlık tarafından yasaklandı.

Yürüyüşü organize eden Bağımsız Maden-İş Sendikası mahkeme kararı ile yürüyüş yapma hakkını elde etti. Yürüyüşe başlayan madenciler ilk olarak Soma çıkışında jandarmanın müdahalesiyle karşılaştı.

Jandarma yetkilileri alınan mahkeme kararının kendilerini bağlamayacağını ifade ederek, Soma’dan çıkılıp Bakır’a girilmek istenmesi halinde gözaltına alacaklarını söyledi. Jandarma mahkeme kararına rağmen her ilçe girişinde kaymakamlığa başvuru yapılması gerektiğini öne sürdü. Madencilerin yürüyüşü son olarak Kırkağaç’ta kesildi, işçiler ve sendikacılar 20 gündür Kırkağaç’ta direnişteler, çadırlarda kalıyorlar, bir yandan da Enerji Bakanlığı yetkilileri ile görüşüyorlar.

Tazminatları için yürüyüşe başlayan işçilerin yolu askeri harekât var diye kesilmedi. En doğal hakları için bile olsa işçilerin ufak bir ses çıkarması, eylem yapması hükümeti aşırı rahatsız ediyor.

Maden işçilerinin yapmak istediği, tüm baskılara, engellemelere, haksızlıklara karşı bir eylem yapmak.

Bu eylem, sadece haksızlıkların boyutunu göstermesi açısından değil, işçi sınıfının birçok kesiminde biriken öfkenin küçük de olsa bir ifadesi olduğu için de anlamlı. Krizin faturasını patronlara ödetmek için işçi sınıfının küçük direnişlerini büyütmek gerekir.

TEORİK POLİTİK DERGİNİZİ İSTEYİN! enternasyonalsosyalizm.org

10

KÜLTÜR

RAP, MÜZİK VE DİRENİŞ ÖZDEŞ ÖZBAY

Rap müzik bir süredir ülke gündemine #Susamam klibiyle birlikte oturdu. Aslında son derece popülist bir klip olan Susamam medyanın muhalif hiçbir sese yer vermediği bir ortamda geniş yankı uyandırmıştı. Yerlere çöp atmamak gerektiği, kentlerin betonarme dolduğu ve kadına şiddet adamlık değildir gibi vasat bir politik içeriğe sahip olmakla birlikte gençlik içerisinde olukça popüler olan rap müzik bir anda muhalif bir müzik türü olarak görülmeye başlandı. Ancak Suriye savaşı ile birlikte klipte yer alan müzisyenlerin çoğu savaştan yana tavır alarak gerçek bir sistem karşıtı duruş sergilemekten uzak olduklarını gösterdiler.

2001’den sonra yükselen küresel savaş karşıtı hareketin ve küresel antikapitalist hareketin sesi rock müzik iken son birkaç yıldır tüm dünyada rap müzik günümüz gençliğinin isyan sesi olarak yükseliyor. Söz ağırlıklı olması isyan dilinin yansımasını sağlıyor, fazla bir müzik aletine ihtiyaç olmaması ve dolayısıyla görece masrafsız olması alt sınıf gençler açısından bu müziğin tercih edilmesinde en önemli faktörleri oluşturuyor.

Rap müzik tartışmasından yola çıkarak Antikapitalistler Kadıköy’de “#Susamam: Rap ve Direniş” başlığıyla bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantıda kent antropoloğu olan ve Çekmeköy Underground filminin de yönetmenliğini yapan Aysim Türkmen ile Marmara Üniversitesi öğrencisi Murat Ürek konuştular.

portreler Friedrich Engels Tarihsel materyalist yöntemin Karl Marx ile beraber iki kurucusundan biri olan Friedrich Engels 1820’de Almanya’nın Barmen kentinde doğdu. Engels’in ailesi ılımlı liberal görüşlere sahip ve Prusya devletine köktenci bir şekilde bağlı, varlıklı bir aileydi. Engels ailesinin Barmen’de bir tekstil fabrikası ve İngiltere’nin Manchester kentinde ortak oldukları bir fabrikaları daha vardı.

Engels de Marx gibi genç yaşlarda Alman felsefesine, özellikle de Hegel’in düşüncesine ilgi duymaya başladı.

1840’lı yıllarda politika ve edebiyat üzerine gazetelerde yazılar yazıyordu. 1841’de gönüllü olarak topçu birliğine katıldı. “Askerlik sanatı” hayatı boyunca Engels’in ilgi alanlarından biri oldu, bu yüzden çevresi onu General olarak anıyordu. 1842 yılında aile işleriyle ilgilenmek

Toplantıya izleyici olarak gelen ve Çekmeköy Underground filmi için film müziği yapan Acarkan Özkan da katılarak rap müziği hakkındaki görüşlerini paylaştı.

Türkmen, rap ve MC gibi kavramları açıklayarak başladı.

RAP, Rhytm And Poem yani Ritim ve Şiir ya da Ritmik Şiir anlamına geliyor. MC ise Master of Ceremonies yani Seremoni Ustası anlamına geliyor. ABD’nin Bronx kentinde ev partileri ile başlayan rap müzikte bu ev partilerinin seremonisini hazırlayan rap sanatçılarına MC denmeye başlanıyor. Türkiye’de de Ezhel, Ceza gibi rap söyleyen kişilere MC deniyor.

Türkmen, 1973’te Bronx’taki bir ev partisinden başlayarak gettolara yayılan hip-hop kültürünü anlattı. Hip-hop içerisinde rap müziğinde olduğu ama break dans, grafiti, bol kıyafetler gibi çok daha geniş bir kültürel akım. Türkmen Hip-hop’ın siyahların ve yoksulların kendilerini ifade etme aracına dönüştüğünü ve Avrupa’da özellikle Fransa’da kent merkezinden itilen yoksulların, göçmenlerin, Arapların, siyahların, dışlananların kültürü olduğunu ekledi.

Türkiye’de ise rap müziğin esas çıkış noktasının eriyen ve işçileşen orta sınıflar olduğunu söyledi. Rap müziği yapanların da dinleyicilerinin de orta sınıf ailelerden geldiğini ve gerileyen sosyal statülerine bir tepki olarak bu müziğe yöneldiklerini söyledi. Ürek ise rap müziğin sadece Batı’da değil Türkiye’de de alt sınıfların müziği olduğunu düşündüğünü belirtti.

için Manchester’a gitmesi Engels’te köklü bir dönüşümün kapısını açtı. O güne kadar var olan kurumların radikal eleştirisini yapan Engels, İngiliz işçi sınıfının merkezlerinden biri olan Manchester’da örgütlü işçilerle ve onların örgütü olan Çartistlerle ilişkiye geçti. Bu şehirde gördüğü yoksulluk ve kapitalist sistemin acımasız gelişimi Engels’i ilk eserini yazmaya itti: İngiltere’de Emekçi Sınıfların Durumu.

1842’de Engels, Marx’la tanıştı ve 40 yıl sürecek bir teorik-politik ortaklık, yaşamın her alanında sürecek bir arkadaşlık başlamış oldu. 1840’lı yıllar boyunca bu ikili tarihsel materyalizmin felsefi temellerini ortaya koyan kitaplar yazdı, ardından Komünistler Birliği’nin örgütlenmesinde bulunarak bu birliğin programı olan Komünist Manifesto’yu kaleme aldı. Engels, Marx’ı da kendisini de çok etkileyen 1848 devrimlerinin analizini yapmakla kalmadı, ayaklanmaya katıldı ve memleketi olan Prusya’ya karşı savaştığı için hakkında arama emri çıkarıldı, artık Manchester’da yaşamak zorundaydı.

1848 devrimlerinin yenilgisinin ardından İngiltere’de Marx’la yeniden beraber çalışmalara başlayan Engels için hem kendini hem de Marx’ı geçindirmek bir görev

1990’larda Almanya’da yaşayan Türkler üzerinden Türkiye’ye giren rap’in Almanya’da ayrımcılığa uğrayan Türkiyeli gençlerin kendilerini anlatma formuna dönüşmesine, bunun Türkiye’ye etkilerine ve politik bir ifade aracı olmasına değindi. Bu kültürle ilk tanıştığı zamanlardan bugüne yaşanan değişimlere vurgu yaptı.

Rap müzik gençler arasında popülerleştikçe müzik piyasasının da dikkatini çektiğini söyleyen Ürek, bir alt sınıfların, gecekonduların dar imkanlarla yaptıkları ve kendilerini ifade etmeye çalıştıkları rap müzik, bir de artık eğlence kültürünün parçası olan meşhur rapçiler olduğunu söyledi. Bugün popüler olanın dışında hala isyan eden bir müzik olmayı sürdürdüğünü anlattı.

Salondan özellikle kadın katılımcıların rap müziğin barındırdığı cinsiyetçi içerik üzerine tartışmaları en ilgi çeken konu oldu. Rap müzik alt sınıfların öfkesini yansıtan bir tür olması sebebiyle Batı’da da Türkiye’de de çok sık küfür içeriği olan bir müzik türü. Kadınlar her alanda olduğu gibi rap müzik içerisindeki cinsiyetçiliğe karşı da mücadele etmek zorunda olduklarını anlattılar. Cinsiyetçilikten azade bir müzik türü olmadığı için rap müziğe karşı özel bir tavır alınmasına gerek olmadığı tartışıldı.

Rap müzik içerisinde var olma mücadelesi veren kadın MC’lerin olduğu da konuşuldu. Erkeklerin hakim olduğu alanda rap yapmaya çalışan Ayben, Kolera gibi kadınların eşitsiz koşullarda müzik yapmayı sürdürdükleri anlatıldı.

hâline geldi. Marx’ın imzasıyla yayımlanan gazete makalelerinin birçoğunu Engels kaleme alıyordu. Engels’in işçi hareketiyle bağı her zaman kuvvetliydi. Marx’ın yoğun teorik çalışmalara gömüldüğü anlarda hareket ile bağı sağlayan kişi çoğu zaman Engels oluyordu.

1864’te Marx’la beraber Enternayonal’in liderlerinden biri oldu. 1871’de Paris Komünü’nün yenilgisinin ardından Enternasyonal dağıldı ancak Engels, Avrupa’daki işçi hareketleriyle bağını sürdürdü.

Bu arada pek çok önemli eser yazdı Doğanın Diyalektiği, Anti-Dühring ve Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni bu eserlerin başlıcaları arasında sayılabilir. Marx’ın ölümünden sonra hem Kapital’in ikinci ve üçüncü ciltlerini tamamladı hem de Avrupa’daki sosyal demokrat partilerin liderlerine yol gösterdi.

1890 yılında 70 yaşında Londra’da Hyde Park’ta yapılan 1 Mayıs gösterilerinde yüz binlerce işçiye konuşma yapıyordu. 5 yıl sonra 1895’te öldüğünde isteği üzerine cesedi yakıldı. Eleanor Marx, Karl Kautsky ve Eduard Bernstein gibi dönemin işçi liderleri Engels’in küllerini denize savurdular.

Can Irmak Özinanır

AKTİVİZM 643

SOSYALİST TARTIŞMALAR YÜZLERCE AKTİVİSTİ BİR ARAYA GETİRİYOR

2019 21 Ağustos 3 TL. sci.org sosyalisti

K GAZETE

DEVRİMCİ

İTALİST HAFTALI

ANTİKAP

VDEN ALDI

SLERİ GÖRE

KAN SECİLMİ

-

-

-

ATANMIS BA

EĞİL KAYYUM D İ DEMOKRAS DEVRİMCİ

ANTİKAP

İTALİST HAFTALI

K GAZETE

BARIS

3 TL. sci.org

sosyalisti

646

döndü. siyaseti geri Diyaru Kayyum oylarla seçilmiş belediye u Yüksek ve Van alındı. bakır, Mardin rı görevden orbaşkanla eçilme hakkını u Seçme-s antidemokratik teptadan kaldıran kesimlerin farklı 3 müdahale 10 Ekim dı. sayfa 2019 kisiyle karşılan

ETİ İSTEDİ AKP HÜKÜM ETİMİ SATTI TÜRK-İŞ YÖN

GREVİ İÇİN KÜRESEL İKLİM MASINA KATILAN ÖĞRENCİ BULUŞ ANLATIYOR: SELİN GÖREN ORTAKLAŞTIRILDI” R “DENEYİMLE

sayfa 9

BAK VE BARIŞ VAKFI ’NDAN

AKP’NİN ‘YEN

HAKAN

İ EKONOM

KRİZİN YÜ

TAHMAZ’IN

İK PROGRA

MI’

KÜ İŞÇİLERE

Hüküm etin açıklad ığı Yeni sıl emekçi Ekonom lerin sırtına i Progra 2019’d yıkılaca m’da (YEP), a ilan edilen ğı madde krizin naprogramda, madde n Ücretle anlatılıyor. rin hedef enflasy 30 Eylül mesi, ona göre zam yapılm n Emeğin ak suretiy esnekle le gerileti ştirilere n Emekçi k güvenc llerden esizleşt daha fazla rak sunuluy vergi alınma irilmesi ve or. sı, en önemli n Kıdem tazminatının politika lar olagaspında da hiç vazgeç miyorla r

-

sayfa 5

DSiP, KÜRES EL

AÇIKLAMAL

ARI sayfa 3 ve 5’te

u ALTERN ATİF NEDİR? u DEĞİŞİM u SOSYAL TEPEDEN DEĞİL İSTLERİ NEYİ SAVUNUYOR? AŞAĞIDAN GELECEK sayfa 6-7’de

IRAK’TA PRO sayfa 5’te

TESTOLAR

REJİMİ SARS

IYOR

sayfa 2’de

BİZİ ARAYIN, SOSYALİST İŞÇİ’YE ULAŞIN! İstanbul Kadıköy: 0 533 447 97 09 Şişli: 0 555 637 24 50 Fatih: 0 536 219 63 41 Ankara: 0 535 884 21 22 İzmir: 0 507 555 02 72 Akhisar: 0 544 327 04 45 Antalya: 0 536 335 10 19 Antep: 0 533 627 30 25 Balıkesir: 0 543 692 96 23 Bursa: 0 507 727 50 45 Çanakkale :05324623804 Dersim: 0 543 447 24 15 Kars: 0 536 696 65 98 Malatya: 0 534 982 59 26 Muğla : 0 539 932 21 17 Samsun: 0 551 450 64 52

5 Ekim’de Tekirdağ’da başlayan Sosyalist Tartışma 2019 maratonu, İstanbul, Ankara ve İzmir’de hafta sonları yapılan etkinliklerle devam etti. Dört şehirde yüzlerce aktivist iklim krizinden yoksulluğa, göçmen düşmanlığından cinsiyetçiliğe karşı mücadeleye, Lenin’den Troçki’ye birçok başlıkta hem dünyadaki ve Türkiye’deki güncel sorunları, hem de marksist teoriye ilişkin tartışmaları ele aldı.

Sosyalist Tartışmalarda Kürt sorununda Barış Pınarı Harekâtı ile birlikte derinleşen çözümsüzlük politikalarına karış barış mücadelesi vermenin önemi, temel vurgulardan

BURSA’DA SOSYALİST TARTIŞMA 3 Kasım 2019 Pazar 13.00-14.30 Kadınların özgürlüğü: İhtimaller ve karşıt eğilimler Berna Yeşiltepe, Nazlı Alkan, Yıldız Önen 15.00-16.30

İzmir’de Sosyalist Tartışma

biriydi. Bunun yanında iklim krizine antikapitalist bir yanıt, ırkçılığa karşı göçmenlerle dayanışmayı yükseltme mücadeleleri ele alındı ve bunların inşası için verilen gayretlerin artırılması kararlılığı sergilendi.

Sosyalist Tartışma 2019 toplantıları işçileri, öğrencileri, kadınları, Kürtleri, LGBTİ+ bireyleri ve tüm ezilenleri bir araya geti-

ren muazzam bir platform işlevi gördü. Ve tüm şehirlerde, antikapitalist bir alternatifin nasıl inşa edilebileceğiyle ilgili verimli tartışmalar yürütüldü.

Toplantıları düzenleyen ve AKP-MHP ile CHP-İyi Parti ittifaklarına karşı özgürlükçü bir solu inşa etmeyi savunan DSİP’e her şehirde çok sayıda yeni insan katıldı.

İklim krizini durduralım: Şimdi değilse ne zaman?

Ecem Albayrak - Şafak Ayhan 17.00-18.30 AKP çözülürken: Olasılıklar ve antikapitalist sol ihtiyacı Roni Margulies Adres: Yenişehir Eğitim Sen binası - Kurtuluş Mah. Yüzbaşı İsmail Hakkı Bey Bulvarı

TOPLANTI DUYURULARI Şişli 8 Kasım Cuma, saat 19:00

Ekim Devrimi’nin 102. yıl dönümünde: Küresel isyan büyüyor Ahmet Yıldırım Tuna Emren Adres: Nakiye Elgün Sok. No: 32/3, İkbal Apt. – Osmanbey 15 Kasım Cuma, 19:00

Teknopolis Akıllı makineler, dağınık zihinler Yazar Mustafa Arslantunalı ile söyleşi Adres: Nostalji Kitap Kafe, Teyyareci Fehmi Sk., Osmanbey

İletişim: 0 507 727 50 45

İletişim: 0 554 7307216

http://www.sosyalisttartisma.org

Kadıköy 7 Kasım Perşembe, 19:00

GERİ ADIM ATMAYACAĞIZ! Kadına yönelik şiddetin arttığı, kazanılmış olan haklarımızın bir bir elimizden alınmaya çalışıldığı bu dönemde mücadelenin öneminin bir kez daha vurgunladığı İzmir Sosyalist Tartışma toplantılarında hep birlikte mücadelenin yükseltilmesinin otoriter ve sağ yönetimlere karşı hep birlikte karşı durmanın önemini bir kez daha vurguladık.

Kadınların asli görevi çocuklara, yaşlı, hastalara bakma ve ev işlerini yapma üzerinden tanımlanıyor. Kadınların istihdamını artırma ev ve iş yaşamanın uyumlaştırılması üzerinden yapılıyor. Bunun adı güvencesiz, esnek çalışmadır. Tam da sermayenin doğrudan talebi, esnek-güvencesiz-ucuz çalışma Türkiye de kadınlar üzerinden yaygınlaştırıldı. Ne kadınların istihdamında artışa ne ücret eşitliğine ne de cinsiyetçi iş bölümüne engel oldu.

n 1 milyonun üzerinde kadın hiç bir hakkını alamadan işten çıkartıldı.

Adres: Serasker Cad. Nergiz Apt. No:88-90 Kat 3 Kadıköy

n Kadınlar erkeklerden daha az kazanıyor, üçret eşitsizliği devam ediyor. n 12 milyondan fazla kadın ailesel sorumluluklar ve ev işleri nedeniyle çalışamadıklarını söylüyor

Soma: 0 532 693 70 57 Tekirdağ: 0 533 233 41 50

n Her 10 kadından sadece 3'ü istihdam ediliyor.

Alemşah

HER HAFTA BULUŞUYORUZ! İstanbul’da Antikapitalist Öğrenciler her pazar günü Kadıköy’de buluşmaya devam ediyor. Önceki hafta Ken Loach’un “Ülke ve Özgürlük” filminin gösterimi yapılarak İspanya Devrimi üzerine sohbet edildi.

14 Kasım Perşembe, 19:00

n İşsizlik sigortasına başvuran kadın sayısı bir yılda %57.7 arttı.

n 2018 Kasım ayı itibariyle kadın işsizliği %15 arttı.

2019 Mart ayında hazırlanan kadının emeği raporunun araştırmasının sonuçlarına göre;

Merkez ve sol partilerin seçimle işbaşına gelmesi üzerine işçilerin fabrikalara, köylülerin topraklara el koymaya başlaması ve bunun üzerine faşist general Franco liderliğinde başlatılan iç savaş tartışılırken, bu mücadele sürecinin stalinizm, anarşizm ve marksizm gibi ideolojilerin pratikteki karşılıklarının ne olduğunun görülmesine yol açtığı vurgulandı. Stalinistler, Sovyetler’in çıkarları doğrultusunda hareket ederken devrimi sonlandırmak için büyük gayretler gösterdiler. Anarşistlerin ise “iktidarı almama” prensibi, işçi iktidarının yerine burjuva hükümete katılmalarıyla sonuçlandı. Marksist parti POUM ise devrime yön verebilecek kadar güçlü değildi. Troçki, POUM’u anarşistle-

Küresel isyan büyüyor Nuran Yüce Yeraltından popüler kültüre: Rock ve rap Acarkan Özkan Kerem Kabadayı

n Her 10 kadından 4'ü kayıt dışı çalıştırılıyor.

Kadın bedeni üzerinden politika yapmak isteyen yönetimlere, yasalara karşı bizler buradayız ve bunları kabul etmiyoruz, mücadelemiz tüm kadınlar, işciler, lgbti+’lar, göçmenlerle birlikte devam edecek.

Sivas: 0 533 515 28 24

11

rin kuyruğuna takılmakla eleştiriyordu.

Antikapitalist Öğrenciler geçtiğimiz hafta ise “Troçkizm nedir?” toplantısı düzenlediler. Burada Troçki’nin öğrencilik yıllarından itibaren devrimci mücadeleye atılışı, 1905 Devrimi’ne katılımı ve burada Petrograd Sovyeti’nin başkanlığına seçilmesine giden süreç, daha sonra Sürekli Devrim Teorisi’ni geliştirdiği yıllar, 1917’de ise Bolşevikler’e katılımı ele alındı. Troçki, Bolşeviklere bu kadar geç katılışını “hayatının en büyük hatası” olarak nitelerken, Lenin ondan bahsederken “Aramıza en son katılan ama en iyi Bolşevik” diyordu.

Troçki daha sonra iç savaşın kazanılması için Kızıl Ordu’yu örgütledi ve yönetti.

İletişim: 0 533 4479709 Antikapitalist Öğrenciler 10 Kasım Pazar, 15:00

Göçmenlerle ilgili yalanlar ve gerçekler Ataberk Bağcı Adres: Serasker Cad. Nergiz Apt. No:88-90 Kat 3 Kadıköy İletişim: 0 555 6372450

İlerleyen yıllarda ise devrimin kaybedilmesine karşı stalinizmle mücadele etti. Bu şekilde, merkezine işçi sınıfının eylemini koyan aşağıdan sosyalizm geleneğinin kesintisiz bir şekilde gelecek kuşaklara aktarılmasını sağladı. Daha sonra ise sürgün yıllarında faşizme karşı sosyal demokrat ve komünist işçilerin birleşik cephesini savunan teoriler geliştirdi. Ömrü boyunca enternasyonal sosyalist bir örgütün kurulması için mücadele ettikten sonra, Stalinist bir ajan tarafından Meksika’da öldürüldü.

Antikapitalist Öğrenciler her hafta düzenli toplantılar ve film gösterimleri yapmaya devam edecek. İletişim: 055563724 50

DEVRİMCİ ANTİKAPİTALİST HAFTALIK GAZETE

Z Yayıncılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti. • Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Meltem Oral • Adres: Serasker caddesi, Nergis Apt, No:88, Kat: 3, Kadıköy, İstanbul • Baskı: Akademi Matbaacılık: Davutpaşa Cad. Güven Sanayi Sitesi, C Blok, No: 230, Topkapı/Istanbul - Tel: 0212 493 24 67-68-69 Yerel süreli yayın, haftada bir yayınlanır • www.sosyalistisci.org

KRİZİN FATURASI BİZE ÖDETİLİYOR

AKP hükümeti döviz krizi ile başlayan ekonomik krizin bedelini emekçilere ödetmeyi sürdürüyor. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) bankalara 25 milyon lira ve üzerinde kredi borcu bulunan büyük ölçekli şirketler için ‘finansal yeniden yapılandırma’ (FYY) uygulamasına başlanacağını duyurdu.

TBB bu yıl başında yayınladığı ‘Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşması’ kapsamında borç toplamı 100 milyon liradan büyük olan borçluların yeniden yapılandırmasına imkan tanıyordu. Şimdi bunu daha az borcu olan şirketlere uyguluyor. 25 milyon liranın altındaki küçük ölçekli şirketlerde uygulamaya başlanması için de onay beklendiği açıklandı.

Bir kez daha şirketlerin borçları erteleniyor, ödeme kolaylığı sağlanıyor. Benzer bir uygulama ile daha önce konkordato ilanları sırasında yaşanmıştı.

Borçlarını ödeyemeyen şirketler konkordato ilan ederek borç ödemelerini askıya almıştı.

Diğer yandan hükümet işçilerin zam taleplerine dalga geçerek yanıt veriyor. Gıda fiyatlarındaki yükseklik herkesin malumu iken enflasyonun düşmekte olduğu açıklanıyor ve düşük ücret zamları yapılıyor. İşçilere enflasyon altı ücret artışı Ağustos ayında 130 bin kamu işçisinin 2019-2020 ücretleri ve sosyal haklarını ilgilendiren toplu iş sözleşmeleri görüşmelerinde Türk-İş hükümetle yılın ilk 6 ayı için %8, ikinci 6 ayı için %4 oranında zam yapılmasında anlaştı. 2020'nin ilk ve ikinci 6 ayı için ise %3'er ve enflasyon farkı oranında artış konusunda el sıkıştı.

Oysa TÜİK’in Eylül ayı açıkla-

masına göre dahi yıllık enflasyon %18. Hükümetin verdiği %8’lik ücret artışı işçiler yoksullaşırken şirketlerin korunduğunu bir kez daha göstermiş oldu.

Doğalgaz ve elektriğe zam Ağustos ayı başında Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) doğalgaza %14,9 zam yapmıştı. Ardından aynı ayın sonunda bir kez daha %14,97 zam yaptı. Böylece bir ay içerisinde doğalgaz fiyatları %30 zamlanmış oldu.

Ekim ayı başında ise EPDK elektriğe %14,9 zam kararı almıştı. Elektriğe, 1 Temmuz tarihinde de %15 zam yapılmıştı.

Bu sonuçla son 2 senede konutlarda kullanılan elektriğe yapılan zam oranı %72,4 oldu.

2018 yılının ağustos ayından bu yana doğalgaza 5 ve elektriğe 6 kez zam geldi. Tüm bu süre zarfında ise doğalgaz ve elektriğe sadece birer kez indirim geldi.

Soma katliamının ardından geçen yıllar boyunca haklarını alamayan maden işçileri, Ankara’ya yürüyor.

Daha ilk günden beri kolluk kuvvetlerinin müdahaleleri ve yasaklarıyla durdurulmak isteniyorlar. Ödenmeyen maaşlarını ve kıdem tazminatlarını almak için Eskişehir’den Ankara’ya yürümek isteyen metal işçileri polisin biber gazı ve copuyla karşılaşıyor. Grevleri yasaklayan ve patronların istediğini yapmasına izin veren yönetim, işçilerin hak arama mücadeleleri üzerindeki baskıyı da artırıyor. İşçilerin sendikal haklarını tanımayan patronlara ise göz yumuluyor.

2020 yılı asgari ücreti ise Aralık ayında belli olacak ama görünen o ki geçen yıl yerel seçimlerden önce yapılan yüksek zamlar bu sefer yapılmayacak.

Geçen yıl %26’lık bir zam yapılmıştı.

Yılın en önemli TİS görüşmeleri ise Ekim ayında Metal sektörü sendikaları ile işverenler örgütü MESS arasında başladı. Türk Metal yıllık %26 zam isterken Birleşik Metal %34 zam talep ediyor. 150 bin işçinin ücretlerinin belirleneceği görüşmelerde MESS hükümetin de yanında yer alacağını düşünerek bu zam oranlarını kabul etmeyecektir. O zaman sınıf hareketinin en diri sendikası ve işçi grubunun daha önce olduğu gibi yeni bir metal fırtına başlatması mümkün.

HAK ARAYIŞLARINA BASKI VE YASAK

Soma maden işçileri

u SANAYİ ÜRETİMİNDE DÜŞÜŞ Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ağustos ayına ilişkin sanayi üretim endeksi sonuçlarını açıkladı. Sanayi üretimi son bir yılda yüzde 3,6, son bir ayda yüzde 2,8 azaldı. Beklenti, yıllık düşüşün yüzde 0,7'de kalması yönündeydi.

Türkiye ekonomisinin önemli göstergelerinden biri olan sanayi üretimi 12 aydır üst üste daralıyor.

Son bir yılda dövizin pahalılaşması ve fiyatların artması, iç tüketimde belirgin bir düşüş yarattı. Bu da sanayi üretimine daralma olarak yansıdı. Fabrikalar şimdiye kadar iç tüketimdeki daralmayı, ihracat yaparak aşmaya çalışıyorlardı. Ancak Avrupa ve ABD ekonomilerinin yavaşlamaya başlaması, ihracatı da olumsuz etkiledi ve sonuçta sanayi üretimi düşmeye devam etti.

u İŞTEN ÇIKARMALARDA 2. DALGA Türkiye kapitalizminin kalbi olan sanayideki daralmanın ilk sonucu bir çok fabrikada başlayan işten atmalar. Metal sektöründen başka sektörlere yayılan bu eğilim, işsizliğin ikinci dalgası. İlk kitlesel işten çıkarma dalgası, Ağustos-Eylül 2018’de başlayan krizin ertesinde gelişmişti. 1 milyondan fazla kişi geçen bir yıl içinde işini kaybetti. İş bulma umudu kalmayanlarla birlikte işsiz sayısı 6 milyona çıktı.

Krizle geçen bir yıl boyunca ilan edilen ekonomik kararlarda “yeni kitlesel istihdam” vaat ediliyorduysa da bu hayata geçmedi. Şirketlerin borçları “yapılandırıldı” ve fakat yeni yatırımlar için yeni krediler bulunabilmiş değil.

ÇÖZÜM BİRLEŞİK MÜCADELE Kamuda ve birçok işkolunda imzalanan toplu sözleşmelerle birlikte zorlu kış ve zorlu bir yıl emekçileri bekliyor.

Sendikalar, işçilerin aidatlarından kesilen paralarla lüks içinde yaşayan ve her fırsatta patronların sözcüsü iktidarla anlaşan sendika bürokratlarına, bırakılamaz. İster Türk-İş ister DİSK ve Hak-İş, KESK ya da Memur-Sen üyesi olsun, işçi, memur ve sözleşmeli statüsünde çalışan tüm işçilerin çıkarı, ortak talepler için birleşmekte ve mücadele etmekte. Bunun için konfederasyonları zorlamakta. İşyerlerinde, fabrikalarda fiilen birliği sağlamakta.