Sosyalist İşçi 625

DEVRİMCİ ANTİKAPİTALİST HAFTALIK GAZETE

625

27 Eylül 2018 3 TL. sosyalistisci.org

HAKKINI SAVUNMAK SUC, DEĞİLDİR

HAVALİMANI İSCİLERİNİ ,, KRİZİN FATURASINI PATRONLAR ÖDESİN!

sayfa 6-7

KOSTA RİKA’DA SÜRESİZ GENEL GREV sayfa 4

sayfa 9

SERBEST BIRAKIN!

2

GÜNDEM

TÜM SİYASİ TUTSAKLARA ÖZGÜRLÜK ODAK NOKTASI: SURİYE’YE BAKIŞ Türkiye’de son dört yılın tüm gelişmelerinin temelinde, Suriye’de yaşanan olayların değerlendirilmesindeki farklılaşma yatıyor. Bugün neredeyse bütünüyle unutulmuş durumda ama “Yerli-milli” koalisyonun küçük ortağı Devlet Bahçeli AKP’yi Müslim Şahin’e Türkiye’de devlet töreniyle karşıladığı için eleştiriyor, köşeye sıkıştırmaya çalışıyordu.

Bugün Müslim Şahin’i Türkiye’ye gelmesi bir yana, Türkiye’nin Kırmızı Bülten’le yakalanması için uluslararası polis teşkilatını harekete geçmeye davet ettiği bir durumda.

2015 7 Haziran seçimlerine kadar çözüm süreci bir dizi sorununa rağmen ilerliyordu. Seçimlerde HDP’nin aldığı yüksek oy, devlet yöneticilerinin zihninde yeni bir şemanın belirmesine neden oldu. Bu şema, çözüm sürecinin devletin değil HDP’nin, Kürtlerin işine yaramasının sorun olarak kodlandığı bir odağa sahipti. Odak böyle belirlenince, yakın tarihi de bu odağa göre anlatmak kolaylaştı. Türkiye’nin Suriye politikasının değişmesiyle Kürt sorununda geleneksel devlet yaklaşımının devreye girmesi mi önce gerçekleşti yoksa Kürt sorununda diyalog yerine askeri çözümün girmesi mi Suriye’ye yönelik politikanın değişmesine neden oldu sorusunun yanıtı, ‘her ikisi birden’ olmak zorundadır.

Suriye’de Kobanê’de IŞİD kuşatmasının ABD yardımıyla aşılması, PYD-ABD arasında derin bir muhabbetin başlaması, Suriye’nin kuzeyinde uçsuz bucaksız bir bölgenin Kürtlerin denetimi altına girmesi Suriye’de ve Kürt sorununun çözümünde kontrolün Türkiye’nin elinden kayıp gitmesi anlamına gelmiyordu sadece. Bu aynı zamanda, gelişmelerin Türkiye’de Kürt illerinde yaşayan Kürtleri ayrılıkçılık temelinde etkileyeceği paniğini yarattı. Devletin uzun bir süredir dile getirdiği ‘beka sorunu’ bu anlama geliyor.

Devlet giderek bu türden bir beka sorunu kavrayışını geliştirirken Türkiye’de Kobanê eylemleri, hendekler süreci olarak simgeleşen çatışma sürecinin yeniden devreye girmesi, HDP’nin 2015 7 Haziran’da üçüncü parti olması, devlet aklı denilen yapının gündemine, “benim kârım ne?” sorusunu tüm ağırlığıyla soktu.

Bu sürecin sonucunda Türkiye iç siyasette kuşkusuz 15 Temmuz darbesi ve sonrasındaki gelişmelerin hızlandırmasıyla aşırı otoriter bir yönelime savrulurken dış siyasette de son İdlip görüşmelerinde görüldüğü gibi, Rusya’yla tam bir uyumla ABD’ye karşı siyasal bir pozisyon alıyor. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov Soçi görüşmesinden sonra Suriye hakkında özellikle Kürtleri ilgilendiren şu sözleri söyledi: “Suriye’nin toprak bütünlüğüne dönük ana tehdit, ülkenin doğusundaki bölgelerden, ABD’nin doğrudan kontrolü altında bağımsız özerk yapıların fiilen kurulmakta olduğu Fırat’ın doğusundan gelmektedir.”

ABD’nin Kürt özerk bölgesini kollamak isterken Rusya’nın bu özerkliği Suriye’nin bütünlüğü için ana tehdit olarak görmesi Türkiye’nin hızla, üstelik bir Rus uçağının düşürülmesi gibi olağan zamanlarda onarılamayacak bir kriz sonrasında önemli geri adımlar atarak Rusya’yla neredeyse ABD karşıtı bir ittifaka girmesi, Türkiye’nin odağının Suriye’de Kürtlerin elde ettiği kazanımları geriletmek olduğunu gösteriyor. Bu politika, Kürtlerin iç politikada maruz kaldığı baskıyı da ve genel anti demokratik hamleleri de tetikliyor.

Türkiye’de Kürt sorununun eşit koşullarda kardeşlik temelinde çözülmesi yönünde bir eğilimin başlaması bu yüzden çok önemli. Beka kaygısı anlatısı devam ettikçe, milliyetçi bir otoriter siyaset tüm soğukluğuyla hegemonya kuruyor.

İktidarın yerli milli politikalarının hüküm sürdüğü son yıllarda binlerce insan çeşitli gerekçelerle özgürlüğünden mahrum bırakıldı, tutuklandı. Sosyal medya paylaşımı, demokratik hak olan siyasi faaliyetleri, hatta bazen sadece iktidarın varsayımları nedeniyle terör örgütü üyeliği, casusluk veya darbecilik gibi türlü suçlamalarla binlere insan tutuklandı. Bu baskı politikası, farklı politik gelişmelerin sonucunda kimi siyasi figürleri veya gazetecileri adeta ‘rehine’ olarak tutma uygulamasına dönüştü. Geçen yıl aylarca tutuklu kalan insan hakları aktivistleri gibi birçok kişi akıl almaz komplo teorileri ve iftiralarla, iddianamesiz, mahkemesiz alıkonuldu. Tutuklu yargılama sistematik bir sindirme politikası olarak uygulanmaya başlandı. Kimi zaman siyasi bir kararla tutuklananların yine siyasi bir kararla, mahkeme filan olmadan serbest bırakıldığı bile oldu.

CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun tutukluluğu son dönemdeki mevcut yasaların eğilip bükülerek uygulandığı isimlerden birisi. Mit tırlarına dair bilgileri gazeteci Can Dündar’a verdiği gerekçesiyle Haziran 2017’de 25 yıl hapis cezası verilerek tutuklanan Berberoğlu geçen günlerde milletvekili olduğu için tahliye edildi.

Oysa Berberoğlu tutuklandığında da cezaevinde olduğu 16 ay boyunca da milletvekiliydi. Yargıtay’ın hakkındaki mahkeme kararını onamasının ardından şimdi konunun Meclis’te görüşülmesi ve Berberoğlu’nun vekilliğinin düşürülerek yeniden cezaevine gönderilmesi ihtimali tartışılıyor.

Berberoğlu’nun tahliyesi, geç gelse de olumlu bir gelişmeydi. Ancak HDP’nin seçilmiş Belediye Başkanları ve milletvekilleri iktidarın siyasi kararıyla cezaevinde tutuklu kalmaya devam ediyor. Selahattin Demirtaş başta olmak üzere birçok isimin tututkluluk hali hukusuz bir

şekilde sürüyor. Burjuva hukukunun bile uygulanmadığı, keyfiyet yasalarının işletildiği isimler sadece milletvekilleri değil. Osman Kavala, bu satırlar yazılırken tutukluluğunun 329. gününde. Gözaltına alındıktan sonra ifadesi bile alınmadan tutuklanan Kavala yaklaşık bir yıldır tamamen keyfiyetle cezaevinde tutuluyor.

3. Havalimanı inşaatında hakkını arayan işçiler bile tutuklanırken faşist parti MHP dolandırıcılara af peşinde.

24 Haziran seçimleri öncesinde mafya lideri Çakıcı’nın serbest kalması için Bahçeli tarafından af meselesi gündeme getirilmiş Erdoğan ise gündemlerinde af olmadığını söylemişti. Erdoğan’ın ‘şahıslara karşı işlenen suçları devlet affedemez’ açıklaması konunun hâlâ yerli milli ittifakta çatlak yarattığını gösteriyor.

“Devlet indirimi” adını taktıkları af teklifinin kapsamında dolandırıcılık, rüşvet, tehdit, şantaj, tefecilik gibi suçlardan tutuklananlar var. Mecliste görüşülecek teklifin kapsamında seçilmiş belediye başkanları, milletvekilleri, HDP’li parti aktivistleri, yaptığı haber veya sosyal medya paylaşımı gerekçesiyle alınanlar kısaca son birkaç yılda toplumun bir kesimini sistematik olarak sindirme politikası olarak uygulanan tutuklamaların hiçbirisi yok. Cezaevleri hınca hınç dolu üstelik yenileri inşa edilmek isteniyor. Doluluğun çoğunluğunu oluşturan adli suçlar, yaşadığımız kapitalist sistemin yarattığı sorunların bir sonucu. Burjuva hukukunun cezevine doluşturarak ‘ehlileştirme’ çabası da devletin dönemsel olarak bahşettiği ‘aflar’ da kronikleşen sorunun nihai çözümü olamaz. Ama daha önemlisi Türkiye’de hukuk sisteminin ve adaletin geldiği nokta. Politik gerekçelerle, düşündüğü, yazdığı, çizdiği, eylem yaptığı, konuştuğu için tutuklanan herkes derhal serbest bırakılmalıdır.

OSMAN KAVALA’YA SORDUK 10,5 aydır Silivri Cezaevi’nde iddianamesiz bir şekilde tutuklu bulunan Osman Kavala ile görüştük.

DSİP üyesi Avukat Mehmet Doğan, 10,5 aydır Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan Osman Kavala’yı ziyaretinde Sosyalist İşçi’nin sorularını iletti. Kavala, yargılama üzerine değerlendirmelerde bulundu ve Sosyalist İşçi emekçilerine selamlarını yolladı.

Hem sizin hem de haksız yere tutuklu bulunan çok sayıda ismin özgürlüklerinden mahrum bırakılmasını nasıl yorumluyorsunuz?

Türkiye’nin en önemli sorunu, yargının durumu. Sağlam gerekçelere dayanmadan yapılan tutuklamalar, tutuklamaların adeta otomatiğe bağlanması gibi uzatılması da yargının can alıcı sorunu. “Can almıyor” ancak insanları özgürlüklerinden mahrum bırakıyor. Tutuklama uygulamaları aynı zamanda yargının siyasi etkiye en açık alanı, bu nedenle de OHAL döneminde hukuksuz tutuklamaları miktarı ve oranında büyük artışlar yaşandı. Hem kamuoyunda tanına isimler hem de tanınmayan yurttaşlar bu durumdan nasiplerini alıyorlar.

Aylarca sizinle ilgili hiçbir iddianamenin hazırlanmamış olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sanırım tutuklama kararına “uygun” gerekçeler aranıyor ve bu zor iş uzun sürüyor. Malum savcı tutuklama talebinde bulunduğunda hâkim, masumiyet karinesini ciddiye almadan, etraflıca bir değerlendirme yapmadan savcının talebine kredi açıyor, iddianamenin tutuklama kararını meşrulaştıracağına inanıyor.

Osman Kavala

Günlerinizi nasıl geçiriyorsunuz?

Burada da zaman hızlı geçiyor. Avluda yürüme, okuma, mektup yazma, çamaşır, bulaşık derken akşam oluyor.

“Kitap insanın en yakın dostu” özdeyişi galiba en iyi cezaevindeyken anlaşıyor.

GÜNDEM

SOÇİ ANLAŞMASI: İDLİP İÇİN ÇÖZÜM MÜ?

3

BARIŞTAN YANA Yıldız Önen

İŞÇİ SINIFINI KÜÇÜMSEYENLER… Demokratik muhalefet içinde iki tartışmayı yapmak, Türkiye’de mücadele edenler açısından kaçınılmaz görünüyor. Birisi, Marx’ın haklılığı. 200 sene önce doğmuş birisinin temel tezlerinin haklılığını savunmak güç gibi görünüyor ama Marx’ın inatçı fikirleri kapitalizmin her altüst oluşuyla kendi kendisine öylesine güçlü bir şekilde gündeme geliyor ki tartışmak kolaylaşıyor. 1990’lı yıllarda Doğu Bloku rejimlerinin çöküşünün ardından Marksizm’in de çöktüğü iddiaları ‘tarihin sonu’nun geldiği tartışmasıyla el ele gidiyordu.

Bu komik bir iddiaydı çünkü iddia dile getirildiğinde ABD Ortadoğu’da kan kusturuyordu, daha da önemlisi 10 yıl sonra 11 Eylül saldırıları gerçekleşmiş ve dünyanın politik ekseni hızla küresel savaş olmuştu.

Irak işgalinden beş sene sonra Batı kapitalizminin göbeğinde patlayan küresel ekonomik kriz hem ‘tarihin sonu’nunu ilan edenlerin tarih karşısında rezil olmasına hem de Marx’ın kapitalizm analizinin doğrudan bir sonucu olarak öne çıkarttığı bu üretim tarzının içsel olarak kriz üretmek zorunda olduğu görüşünün acıklı bir şekilde doğrulanmasına yol açtı. Böylece şımarıkça

İdlip’te 3.5 milyon kişi yaşıyor.

Suriye Devrimi, Esad kitle gösterilerine büyük bir şiddetle yanıt verince, başlangıcından birkaç ay sonra, çok erken bir aşamada silahlanmak zorunda kalmıştı. Bunun ardından, çok çeşitli siyasi görüş ve amaçlardan oluşan farklı muhalif birliklerle rejimin ordusu ve çeteleri arasında ülkenin bütününe yayılan bir köşe kapma savaşı başladı.

2011-2014 arasında ibre genel olarak muhaliflerden yanaydı ve Suriye’nin büyük bölümü Baas diktatörlüğünün kontrolünden çıkmıştı. Fakat önce ABD’nin IŞİD’i bombalama gerekçesiyle 32 ülkeden oluşan bir koalisyonla müdahale etmesi, daha sonra diktatörün baş destekçisi Rusya’nın doğrudan sahaya inmesi gibi faktörler, son üç dört yıllık süreçte rejimin ilerlemelerini beraberinde getirdi.

Rejim ilerlerken tek tek büyük kentleri muhalefetten geri alıyor, her kent merkezi geri alınrken çeşitli uluslararası güçlerin arasındaki anlaşmalarla siviller ve silahlı muhalifler başka yerlere kaydırılıyordu. İdlip, bu tahliyelerin sonucunda on binlerce silahlı militanın, toplamda üç milyondan fazla insanın bulunduğu bir yer hâline geldi.

Ve İdlip bu zincirin son halkası, muhalefetin elinde kalan son büyük yer. Rusya-Esad ikilisi, burayı da aldıklarında, 2011 yılında başlayan ayaklanmanın tamamen bastırıldığını ilan edecekler. Türkiye ile Rusya arasında varılan anlaşma, bu trajik sonu birkaç hafta ötelediği ve sivillerin olası kayıplarını engellediği için Erdoğan’a prestij kazandırdı.

Soçi’de Putin’le imzalanan anlaşmaya göre, İdlip’te siviller için bir silahsızlandırılmış bölge oluşturulacak, bunun sınırlarını TSK güçleri ve Rus askerleri koruyacak, El Nusra’nın devamı olan HTŞ ile diğer ağır silahlı güçler Ekim ortasına kadar bu bölgenin dışına çıkacak. Fakat bu anlaşmayla bölgedeki nüfuzunu artıran Türkiye’nin 15 Ekim’den sonra silahlı örgütleri nasıl ikna edeceği, ya silahsızlanmaları ya da burayı terk etmeleri konusunda kendisine biçilen görevi nasıl tamamlayacağı belirsiz.

ilan edilen düşmez kalkmaz küreselleşme teorilerinden

Öte yandan, bu belirsizlik, Türkiye’deki birtakım ulusalcıların iddia ettiği gibi, İdlip’te sıkışan cihatçıların akın akın sınırı geçmesiyle de sonuçlanmayacak. Türkiye hem silahlı militanların hem göçmenlerin olası akınına karşı sınıra büyük bir askeri yığınak yaptı ve bunun önünü kesmeyi planlıyor.

sürekli kriz ve çatışma yaratan küresel kapitalizm ger-

Bütün küresel ve bölgesel güçlerin av sahasına dönüşen Suriye’de, aşağıdan sosyalizmi savunanların bakması gereken bir dinamik hâlâ orada duruyor. İdlip’e müdahale gündeme geldiğinden beri hem bu kentte hem de kuzeydeki başka bölgelerde halk sokaklara çıkarak gösteri yapıyor.

Kimi zaman 30, kimi zaman 120 noktada aynı gün yapılan eylemlere “Bizim tercihimiz direniş”, “Devrimin sesini yükseltmek için” gibi ortak hedefler konuluyor. Bu gösteriler, Suriye’de şiddetin asıl sorumlusunun Esad ve ortakları olduğunu, rejim devrilmeden Suriye halkının mücadelesinden vazgeçmeyeceğini anlatıyor. Eylemlere birden fazla noktada HTŞ’ye bağlı güçler saldırdı ve göstericileri dağıtmak istedi. Zaten protestolarda, Rusya’nın “terörizme karşı” vurgularına ithafen, “Terörizmle ilk mücadele eden Suriyeli devrimcilerdi” pankartları taşınıyor.

işçilerin eskisi gibi düzeni değiştirme gücü olmadığı,

Suriye’de işçilerin ve farklı halklardan ezilenlerin tamamının taleplerine seslenmeyen hiçbir çözüm kalıcı olamayacak. Esad’ın başta kalmasını garantileyen “yeni anayasa” çalışmaları, ona karşı isyan edenler tarafından tepkiyle karşılanıyor. Dışarıdan müdahale eden güçlerin tamamı ise, Türkiye dahil olmak üzere, halkın taleplerinden çok kendi çıkarları doğrultusunda hareket ediyor. Farklı etnik ve dini kökenlerden tüm Suriyeli emekçilerin, Arapların ve Kürtlerin barışçıl bir şekilde bir arada yaşamını ve özgürlüğünü sağlamak için ise hem yerleşik rejime ve destekçilerine hem de ülkeye müdahale eden Batılı güçler ve müttefiklerine karşı yeni bir birleşik mücadele dalgasının yeşermesi gerekli.

leminde toplumun derinlerinde biriken yoksulluk, kız-

çekliğine gelmiş olduk. İkinci tartışma ise işçi sınıfının değişen yapısı ve sınıfsal gücüyle alakalıydı. Memurların işçi olmadığı, teknolojinin gelişmesinin işçileri sistem karşısında çaresiz bıraktığı gibi iddialar çok sık dile getiriliyordu. Bu, kapitalistler açısından işlerin iyi gittiği her dönemde dile getirilen bir iddia. Kapitalizm açısından işler kötüye gitmeye başladığında ve bu gidişata bağlı olarak işçiler ses çıkartmaya başladığında işçi sınıfının dünyayı değiştirme gücünü artık taşımadığını ilan edenler bu kez de işçi hareketinin gelip geçici bir hareket olduğunu söyleyebiliyorlar.

Oysa farkına varılması gereken şu: İşçi sınıfının eygınlık, “bu böyle gitmez” duygusu tek tek işçilerin iradesinden bağımsız bir şekilde dışa vurur. Duşavurur çünkü işçiler hem üretim sürecinde hem de iş hayatının dışında toplumun en derinlerindeki kızgınlığın bizzat kendisidir. Havalimanı işçileri tahtakurularıyla uyumak zorunda kaldığı için öfkelidir. Bu öfkeyi küçümseyenler, bir gün tüm varoluşlarının işçilerin kolektif emek gücünün ürünü olduğunu kavramak zorunda kalacak.

4

DÜNYA

KOSTA RİKA’DA SÜRESİZ GENEL GREV

BM ZİRVESİ: TEHLİKELİ VE ZAVALLI ABD Başkanı Trump’ın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma bütünüyle yalanlara dayalı tehlikeli bir konuşmaydı. ABD başkanının en büyük yalanı, 1900’lerin başından beri yaşanan tarihi yok saymasıydı. Trump, konuşmasında "Artık zenginliğimizin yağmalanmasına izin vermeyeceğiz" dedi.

Oysa yabancı askerî üslerin % 95’ine sahip olan ABD, 150 ülkede, 170 bin civarında askeri görev yapıyor.

ABD dünyanın en büyük yağmacısı.

Konuşmasında Suriye’yi tehdit eden Trump bu arada darbeci Mısır yönetiminden bölgesel ittifak olarak söz etti.

Fakat Trump’ın konuşmasında en önemli tehdit İran’a yönelik olandı. “İran'daki diktatörlük konusunun ele alınması lazım. Bu ülke komşularına saygı duymamaktadır. İran kendisini zenginleştirmek için buldukları kaynakları yağmalamaktadır. (…) Biz bütün ülkelerden İran'ı izole etmesini bekliyoruz.”

Kamu emekçileri yürüyor.

Orta Amerika ülkesi Kosta Rika’da

hükümetin artan kamu borcunu azaltmak için ilan ettiği mali tedbir programı işçi sınıfını sokağa döktü.

Mali program ücretlerin en az iki yıllığına dondurulması, fazla mesai ücretlerinde indirime gidilmesi, emekli maaşlarında ve sosyal yardımlarda kesintilere gidilmesi, KDV artışı gibi uygulamaları içeriyor.

13 Eylül’de başını kamu emekçilerinin çektiği sendikalar genel grev ilan etti. Öğretmenler sendikası APSE “Mali plana karşı ülke çapında süresiz grev” çağrısı yapmış, 23 sendika bu çağrıya uymuştu.

Greve destek veren öğrencilere ise polis saldırıları oldu. Grev süresince müzakereler de sürerken işçiler krizin faturasını ödememekte ısrarlı. 20 Eylül’de sendikalar ve hükümet arasında gerçekleşen ve 13 saat süren

müzakerelerden sonuç çıkmaması üzerine genel grev yeniden başlamıştı. Yüzbinlerce işçi sokaklara da inerek kazanana kadar grevi sürdüreceğini gösteriyor.

Sendikalar hükümetin mali programına karşı kendi programlarını açıkladı ve hükümetle bu program etrafında müzakere ediyorlar. İşçilerin programı bankaların ve şirketlerin vergilendirilmesi, eski başkanların emeklilik maaşlarının kesilmesi, siyasi partilere hazine desteğinin kesilmesi gibi talepleri içeriyor.

Kosta Rika işçileri Türkiye, Brezilya ve Arjantin gibi benzer krizlerden geçmekte olan ülkelerin işçi sınıfı için çok önemli bir mücadele veriyor. Sendikaların birleşerek süresiz genel grev ilan etmesi ve ana sloganın “Krizin faturasını işçiler ödemeyecek, faturayı zenginler ve büyük sermaye ödesin” olarak belirlenmesi krizin yükünü işçi

sınıfının sırtına yüklemeye çalışanları daha şimdiden geri adım atmaya zorladı.

Hükümet genel grev sebebiyle programda değişiklikler yapıyor, kendi içinde de bölünmeye başladı. Ancak henüz mali programdan vazgeçmiş de değil. İşçiler ise tüm baskılara rağmen süresiz genel grevi sürdürerek kararlı olduklarını gösteriyor.

Krizlerden çıkış programları tüm ülkelerde hükümetler tarafından bir zorunluluk olarak anlatılır. Sanki çözüm yolları sınıflar mücadelesinin ve politik mücadelelerin bir alanı değil de bilimsel veya teknik bir konuymuş gibi propaganda yapılır. Oysa işçiler ve patronlar aynı gemide değiller ve krizin faturasının kime çıkartılacağı mücadele ile belirlenir. Kosta Rika işçi sınıfı başlattıkları mücadele ile dünya işçi sınıfına ışık tutuyor.

BM Genel Kurulu’nda Trump’ın konuşması, emperyalist güçler arasındaki çatışmaların sert bir şekilde süreceğini ve dünyanın tekinsiz bir yer olmaya devam edeceğini kibirli bir dille tüm dünyaya ilan etmek anlamına geliyor.

FİLİSTİN’LE DAYANIŞMA BÜYÜYOR! İngiltere’de Jeremy Corbyn liderliğindeki İşçi Partisi’nin tarihinde ilk defa, Filistin meselesi partinin resmi bir kongresinde tartışma konusu oldu. Kongrenin bu bölümünde yüzlerce parti üyesi Filistin bayrakları açarak, ezilen halkların mücadelesine desteklerini ilan etti.

Bu eylem önemliydi, çünkü İngiliz egemen sınıfı ve İşçi Partisi’nin sağ kanadı, radikal solcu Corbyn’i devirmek için onun antisemit olduğunu iddia ediyor. Buna dayanak yapmak istedikleri son kanıt, yıllar önce, Holokost’tan sağ kurtulmuş birinin bir toplantıda yaptığı konuşmada İsrail’e yönelik getirdiği eleştirilere Corbyn’in itiraz etmemesiydi. Filistin halkını desteklemek ve İsrail’i eleştirmek antisemitizm değildir.

ESAD REJİMİNE KARŞI DEMOKRATİK MUHALEFET

PEKİN ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİN MARKSİST TOPLULUĞUNU KAPATTI

Suriye’de herkes İdlip’in akıbetinin ne olacağını tartışırken, Baas rejimine karşı devrimin özünü benimseyen gruplar faaliyetlerini sürdürüyor. İçinde sol partilerin, feminist grupların, Kürt ve Türkmen derneklerinin, gençlik örgütlerinin, Hristiyanların; kısacası özgür bir Suriye’yi düşleyen 28 farklı kurumun imzası olan bir açıklamada, Baas rejiminin haksızca tutukladığı binlerce kişi için adalet talep ediliyor ve hapishanelerdeki işkenceler lanetleniyor.

Financial Times’ın haberine göre Çin’in başkentinde bulunan Pekin Üniversitesi’nde Marksist Topluluk üyesi öğrenciler Shenzhen’deki bir fabrikadaki işçilerin sendika kurma mücadelesini desteklediği için topluluk kapatıldı.

215 bin kişinin Baas rejiminin zindanlarında olduğu tahmin ediliyor. Esad diktatörlüğü, buralarda öldürülen 15 bine yakın kişi olduğunu duyurdu. Ancak katledilen mahpusların bedenleri ailelerine verilmiyor. Hatta, hapiste olan yakınınız hakkında size haber dahi verilmiyor.

Ancak kendiniz başvurursanız ölüp ölmediğini öğrene-

biliyorsunuz.

Suriye’de mücadele eden Demokratik Sol Parti, önümüzdeki dönem üç konuda kampanya yürütecek: 1- Hapishanelerde öldürülenlerin bedenlerinin ailelerine teslimi, 2- Tüm mahpusların salınması, 3- Suriye’de askeri sürecin sona erdirilmesi ve siyasi çözümün aranması.

Demokratik Sol Parti’den bir heyet, Türkiye’de en başından itibaren Suriye Devrimi’ni savunan ve mültecilerle dayanışmak için yıllardır mücadele eden Devrimci Sosyalist İşçi Partisi’yle bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede, devrimin ardından Suriye’de gelinen durum, küresel ve bölgesel güçlerin müdahalesinin yarattığı sıkıntılar konusunda uzlaşma sağlandı ve uzun vadeli birlikte iş yapma iradesi ortaya konuldu.

Kendisini “komünist” olarak adlandıran Çin Halk Cumhuriyeti’nin başkentinde bulunan Pekin Üniversitesi, işçileri destekledikleri gerekçesiyle üniversite bünyesindeki Marksist Topluluğu kapattı.

Çin Komünist Partisi tarafından yönetilen ve kendisini “komünist” bir rejim olarak adlandıran Çin’de Karl Marx’ın 200. doğum gününü kutlamak için Devlet Başkanı Şi Cinping, Pekin Üniversitesi’ni ziyaret etmişti.

Ucuz emek gücünün en yoğun olduğu ülkelerden biri olan Çin’de işçilerin en ufak örgütlenme çabası bile ezilmeye çalışılırken, “işçi sınıfı ve köylülüğün diktatörlüğü” olduğunu savunan devlet kapitalisti rejim gerçek Marksizm’i gördüğü yerde yok etmek üzere harekete geçiyor.

RÖPORTAJ

5

“IRKÇILIĞA, SAVAŞA, YOKSULLUĞA KARŞI SOSYALİST TARTIŞMA” Sosyalist Tartışma toplantılarının düzenleme komitesinden Çağla Oflas’la bu yıl gerçekleşecek toplantıları konuştuk:

Sosyalist Tartışma, 4 ilde gerçekleşecek.

Bu yılki Sosyalist Tartışma'nın vurgusu nedir?

Trump, nükleer silah kullanma ihtimalinden bahsediyor.

Çağla Oflas: Bu yıl toplantılarımızın vurgusunu; savaşa, yoksulluğa ve Irkçılığa karşı mücadele oluşturmakta. Savaş, ırkçılık ve yoksulluk; kapitalizmin tarihi boyunca hep oldu. Ancak yeni liberal birikim modelinin krizi ve buna bağlı olarak ABD’nin dünya ölçeğinde hegemonyasını yitirmesi emperyalizmin krizine yol açmakta. Tüm dünyada emekçiler, kapitalist sistemin sorunlarını şiddetle hissedilmekteler. Sermaye tüm dünyada rekabet edebilirliğini maksimum düzey ulaştırmak için işçi sınıfının elinde kalan son kazanımlara saldırıyor. Uzun çalışma saatleri, düşük ücretler, minimum düzeyde sosyal harcamalar, kesinti programları: tüm bu saldırılar altında geniş işçi yığınların sefalet koşullarında yaşıyorlar.

Dünyadaki gelişmeler Türkiye’yi nasıl etkiliyor?

Emperyalizmin krizinin yol açtığı diğer sorunlar da ırkçılık ve savaş gibi görünüyor Çağla Oflas: Kuşkusuz, giderek gücünü yitiren ABD’nin “yeniden büyük” olma mücadelesi tüm dünyada siyasal istikrarsızlığa yol açarken, militarizm ve ırkçılığı artırmakta. Her yerde hükümetler, kemer sıkma politikalarını sonuna kadar uygularken, göçmenlere karşı ırkçılığı teşvik ediyorlar. Ana akım siyasette hakim olan ırkçılık, siyaseti daha sağa çekmekte. Avrupa ülkelerinde faşist partiler sadece parlamentoda yer almıyorlar, sokaklarda da eylemler gerçekleştiriyor. Tüm devletler silahlanma oranlarını arttırmış durumda.

Çağla Oflas: ABD Asya-Pasifik bölgesinde, Afrika’da Çin’e karşı ekonomik ve askeri bir rekabet halinde. Ayrıca AB ülkeleri, bölgede giderek büyüyen Rusya’ya ile askeri ve jeo-politik açıdan bir rekabet sürdürmekte.

Türkiye sınırının hemen yanında Suriye’de sürmekte olan mücadele Türkiye’nin iç siyasetinin şekillenmesinde belirleyici oldu. Türkiye bölgede söz sahibi olabilmek ve özerk bir Kürt bölgesinin kurulmasını engellemek için askeri olarak varlığını sürdürürken tüm siyaset “yerlilik ve millilik” ekseninde şekillendirdi. Siyasi ortaklıklar hem uluslararası düzeyde hem de içerde değişti. Aynı soruna bağlı olarak, çözüm süreci sona erip, çatışmalı döneme tekrar dönüldü. Başta Selahattin Demirtaş olmak üzere Kürt hareketinin siyasal temsilcilerin büyük bir kısmı tutuklandı. Tüm yetkilerin tek bir merkez etrafında toplandığı Başkanlık sisteminde burjuva toplumuna ait iki temel yapı parlamento ve hukuk zayıflatıldı.

Demokratikleşme açısından pek çok kazanımlarımız saldırı altında. İşçi sınıfı hem artan milliyetçiliğe karşı mücadele etmek hem de demokratikleşmek için barışta ısrarcı olmak zorunda.

Uluslararası düzeyde yapılan görüşmeler Suriye’ye bir çözüm getirebilir mi? Çağla Oflas: Ne Astana süreci, ne de

Soçi’deki Erdoğan, Putin anlaşması Suriye’de bir çözüm üretebilir. Çünkü Suriye’de bulunan emperyalist güçler her biri kendi hegemonya alanlarında ısrarlı ve bölgede süren mücadele dünya çapındaki hegemonya mücadelesinin bir parçası.

Suriye’de çözüm ancak Suriye halklarının kendi kaderlerini tayin hakkından geçer.

Türkiye’de üstüne üstlük bir de ekonomik kriz var Elbette, Türkiye ekonomisi 2001’den sonraki en derin krizini yaşıyor. Geçen hafta Berat Albayrak tarafından sunulan “yeni ekonomik program” sermaye kesimleri ve bankaları kurtarırken, kamu harcamalarının kısıtlanması, esnaf ve emekçilerden vergi alınması, kıdem tazminatının gaspı gibi emekçilere yönelik pek çok saldırı içermekte. Şirketler iflaslarını ilan ederken, işten çıkarmalar başlamış durumda.

Hükümetin tüm söylemleri ve planları doların ateşini söndürmeye yetmiyor. Emekçilerin alım gücü her geçen gün daha azalmakta. Bu süreçte 3. Havalimanı, Yeşil Kundura, Cargil, Floormar gibi pek çok yerde, irili ufaklı, işçi eylemleri direnişler ortaya çıktı, çıkabilir. Krizin faturasın patronlara ödetmek için bu direnişlerle dayanışmak ve birleştirmek çok önemli. Öte yandan krizin nedeni olarak Suriyeli mültecileri gösteren ırkçılığa karşı mücadele de işçi sınıfının birliğinin sağlanması açısından merkezi role sahip.

Bu yıl Alman Devrimi’nin de 100. Yılı, toplantılarınızda bu konu yer alacak mı?

Çağla Oflas: 100 yıl geçmesine rağmen, Rusya’da , Avusturya ve Macaristan ve Almanya’da emperyalizmin iç çelişkileri sonucu ortaya çıkan işçi devrimlerinin deneyimlerini tartışmak çok önemli. Alman Devrimi hem Birinci Dünya Savaşı’nın bitirilmesine yol açması, hem de kapitalizmin krizinin tek çözümünün işçi sınıfı devrimi olduğunu göstermesi açısından tarihsel hafızamızda yer alan çok kıymetli bir deneyim. Ne yazık ki, Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht’in katledilmesine yol açan, devriminin yenilgilerinin derslerini çıkarmak da günümüz dünyası açısından ufuk açıcı olacak.

Lenin, kapitalizmin bir aşaması olan emperyalizmin aynı zamanda çürüyen kapitalizm anlamına geldiğini söylemişti. Rosa Luxemburg da emperyalizm koşullarında insanlığın önünde barbarlık ya da sosyalizm olmak üzere iki seçenek olduğunu söylemişti. Kuşkusuz insanlığın önünde ikinci seçeneğin dışında bir kurtuluş yok. Kapitalizm ancak işçi sınıfının kitlesel eylemiyle yıkılabilir. Bu durum aynı zamanda işçi sınıfının öncüleri içinde örgütlenen devrimci bir partinin varlığını zorunlu kılar.

Tüm bunları İstanbul, İzmir, Ankara ve Tekirdağ’da düzenlediğimiz toplantılarda ele alacağız. Sosyalist Tartışmalar olup bitenleri anlamamızı kolaylaştıracak. Ancak asıl gayemiz Marx’ın da söylediği gibi, “dünyayı değiştirmek”. Katılın birlikte konuşalım, birlikte mücadele edelim ve birlikte değiştirelim.

6 KRİZ 'KRİZ YOK' İDDİASI VE GERÇEKLER

HÜKÜMETİN YENİ EKONOMİK PROGRAMI:

KESİNTİLER, İŞÇİLERİN KAZANIMLARINA SALDIRI

Erdoğan kabinesinden "Kriz mıriz yok", "Bu yaşadıklarımız psikolojik" sesleri yükseliyor. İşte krizin açık göstergeleri: Türk lirası yılın ilk sekiz ayında yüzde 40 değer kaybetti.

Başta gıda olmak üzere temel tüketimde fiyatlar yüzde 20 arttı.

Yılsonunda zamlar çok daha yüksek bir orana ulaşacak. Şirketlerin dolar üzerinden aldıkları devasa miktarda borçlar, geri ödenemez halde.

En büyüklerinden en küçüklerine, birçok işletme kepenk indiriyor.

Teknik olarak iflasta olmayan sektör ve şirket sayısı çok az.

Alışveriş yok, alacaklar alınamıyor, borçlar geri ödenemiyor. Nakit sıkıntısı yaşanıyor.

Ekonominin durgunluğa gireceği, yani küçüleceği konusunda neredeyse herkes hem fikir. Türkiye kapitalizminin krizini reddeden hükümet bile Yeni Ekonomik Programın'da küçülmeyi itiraf etti.

Akbank’ın sahibi Güler Sabancı ve Berat Albayrak.

ikna edip edemeyeceği de belirsiz.

Patronlar ne zaman bir kriz yaratsa, hükümetler onları kurtarmak için seferber olur. Faturayı ekonomik saldırılarla emekçi sınıflara çıkartırlar. Hükümetin Yeni Ekonomik Programı, (YEP) işçilerin bir dizi kazanılmış hakkını ortadan kaldırırken, kesintileri getiriyor.

Krize çözüm getirmektense uzak.

Bankacılarla birlikte Yeni Ekonomik Programı açıklayan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın paketinde hayat pahalılığı ile geçim sıkıntısı çeken, işten atılma korkusu yaşayan milyonlarca emekçi için bir şey yok.

teminidir."

Krize çözüm olabilir mi?

Merkez Bankası'nın rekor faiz artırımının ardından, küresel finans şirketlerini ikna etmek isteyen hükümet, üç yıl boyunca uygulanacak ekonomik politikaları ilan etti.

Türkiye'nin en büyük holdingleri ve banka sahiplerinin örgütü olan TÜSİAD'ın başkanının "gerçekçi hedefler içeriyor" dediği hükümetin programını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi ve ekledi: "Önümüzdeki dönemin önceliği, finansal sistemimizin istikrarının

Hükümetin kapı kapı dolaşıp borç istediği küresel finans şirketleri programın ilanına rağmen kredi musluklarını açmadı.

Çoğunluğu sendikasız olan işçilerin bu saldırılara karşı koyabilmesi, örgütlü işçilerin birleşik mücadelesiyle mümkündür.

Hükümetin bir sonraki adımı 17 Ekim'de gündeme gelecek 2019 bütçe yasa tasarısı olacak. Bir çok kaleminde kesintilere gidilmesi beklenen bütçenin yabancı sermayeyi

Küçük direnişler kolluk kuvvetleri tarafından bastırıldığı, öncü işçilerin tutuklanarak tüm işçilere gözdağı verildiği bu koşullarda mücadelenin önünü sendikalar açabilir.

Batık kredilerle sarsılan ve döviz sıkıntısı çeken bankaları güçlendirmeyi merkezine alan bu programda ekonominin 2018 ve 2019'da küçüleceği kabul ediliyor. Hükümete göre düzelme 2021 yılında gerçekleşecek.

Halka "Kriz mriz yok" diyen yönetenler, krize karşı bir istikar programı açıklıyor. YEP denilen ekonomik saldırı ve kesintiler paketi, IMF'siz bir IMF programıdır.

Kamu harcamalarında ve maaşlarda kesintiler, kemer sıkma, verginin tabana yayılması, kıdem tazminatı ve kamuda iş güvenliği gibi kazanılmış hakların budanmasını içeren Ak Parti'nin "istikrar programı" bütünüyle patronlardan yana.

Bankalar kurtarılacak, dev şirketlerin borçları yapılandırılacak fakat bu programda Türkiye kapitalizminin krizinin sebebi olan dış kaynak yani döviz sıkıntısına nasıl çözüm bulunacağı yer almıyor.

ESNEK ÇALIŞMA İŞÇİLERİN ALEYHİNEDİR Yeni Ekonomik Program, iki sene önce torba yasayla geçmiş olan esnek çalışmayı da getiriyor. Bu yolla, "Kamuda 2 milyon kişiye istihdam sağlayacağız" diyorlar. "Memur evden çalışacak", "yarı zamanlı çalışarak kendini geliştirmeye zaman ayıracak" gibi argümanlarla pazarlanan esnek çalışma, işçilerin uzun mücadeleler sonucu elde ettiği kazanımların hiçe sayılarak kuralsızlık dayatmasıdır.

Kamuda işe alınacaklar, önceki çalışanların haklarından faydalanmayacağı gibi ayrı ücretlere tabi olacaktır. Küresel kapitalizmin işçi haklarına saldırısının bir ürünü olan esnek çalışmayla iş güvenliği de ortadan kalkar. Reform diye yutturulmak istenen düşük ücretle çalıştırma. Hükümet, esnek çalışmanın yaygınlaştırılmasıyla, 657. sayılı kanunla kamu çalışanlarının iş güvenliğinin korunmasına bu yolla son vermek istiyor. Esnek çalışmaya hayır! Eşit işe eşit ücret ve hak!

Birleşik mücadele kazandırır Yönetenler "kriz yok, bunlar psikolojik" diyor fakat Eylül ayıyla birlikte birçok sektörde işten çıkarmalar başladı. Patronların gerekçesi kriz!

Hiçbir sendika tek başına bu saldırıya karşı koyamaz. Krizin faturasını patronlara ödetmek için Türk-İş, Hak-İş, DİSK, KESK, Memur-Sen bir araya gelmeli, Emek Platformu yeniden kurulmalıdır. Henüz krize karşı bir mücadele programı ilan etmeyen sendikaları harekete geçirecek olanlar tabandaki işçilerdir. İşyerlerinde her görüşten çalışanın katılımıyla saptanacak ortak talepler için mücadele ancak birleşirsek kazanabilir.

Kutuplaştırıcı, patronların ve yönetenlerin işini kolaylaştıran suni bölünmeleri aşmak zorundayız.

KRİZ MAAŞLARDAN ÜÇ YIL ZORUNLU KESİNTİ!

Hükümet, otomatik Bireysel Emeklilik Sigortasını zorunlu hale getiriyor. Çalışanlar, patronlar tarafından dahil edildikleri sistemden üç yıl boyunca çıkamayacak. Her ay maaşlarımızdan belli bir miktar kesilip, emeklilik şirketlerine gönderilecek.

Kamu ve özel sektörde, 45 yaş altı tüm çalışanların işverenleri tarafından BES’e dahil edilmesini sağlayan otomatik katılım, 2017'de başladı. İki yılda 12 milyona yakın çalışan sisteme giriş yaptı, bunların yüzde 60’a yakınıysa çıktı. İşçilerinde ücretlerden yapılan kesintilerin, emeklilik ve sigorta şirketlerine aktarılmasını getiren bu uygulama, işçilerin çoğunluğunun istememesine rağmen zorunlu hale getiriliyor.

İNSAN YAŞAYACAK ASGARİ ÜCRET!

Türk lirası değersizleşmiş, her şey zamlanmış, milyonlarca insanın alım gücü kısılmışken, hiçbir şeye yetmeyen net 1.603 liralık asgari ücretin gelecek sene ne kadar olacağı pazarlıkları başladı.

İşçilerden kesen hükümet, patronları rahatlatıyor. Zorunlu BES kesintilerinin aktığı dev sigorta şirketlerinden oluşturacağı Türkiye Reasürans Havuzu, patronların sigortaya kolay ve ucuz ulaşmasını sağlayacak.

Hükümet, bu sene itibarıyla tüketici fiyatlarının yüzde 20.8 artmış olacağını söylüyor. Ağustos ayı itibarıyla gıda fiyatları zaten yıllık bazda yüzde 20 arttı. Yıl sonunda artış, yüzde 25'e yaklaşabilir.

2019 yılında sosyal güvenlik harcamalarından 2 milyon lira kesinti yapılacağını ilan eden yönetenlerin önceliği çalışanların sosyal güvenceleri değil finans sermayesinin çıkarları.

Bugüne kadar asgari ücretteki artış oranı, tüketici fiyatlarındaki enflasyona göre belirlendi. Aynı şekilde karar verilirse 2019'da asgari ücret yüzde 20-25 oranları arasındaki artışla net 1.924-2.004 lira olacaktır.

KIDEM TAZMİNATIMA DOKUNMA!

Sendikalar ne istiyor?

6 milyon işçi ve ailelerini doğrudan ilgilendiren konuda hükümet ve patronlarla masaya oturan Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, “Aralık ayındaki pazarlık 2 bin TL üzerinden başlasın” diyor.

DİSK ise 2018 yılındaki kayıpların telafi edilmesi için asgari ücretin 2.600 lira olmasını talep ediyor.

Türk-İş'in yaptığı Ağustos 2018 yoksulluk araştırmasına göre, dört kişilik bir işçi ailesinin zorunlu harcamalarının tutarı ayda 5 bin 903 liraya çıktı.

Kıdem tazminatına yönelik girişimler her seferinde protesto edildi.

Krizin faturasını halka çıkartmak isteyenler, gözlerini yine kıdem tazminatlarına dikti.

AKP hükümetleri tarafından daha önce gündeme getirilen kıdem tazminatında değişiklikler hem sendikalar, hem de patron örgütleri tarafından reddedildiği için rafa kaldırılmıştı. Şirketlerin borç krizini çalışanlardan çıkartmak için, kıdem tazminatı yasasını yine değiştirmek istiyor. İşçinin, çalıştığı sürece harcadığı emek karşılığı, işten çıkarıldığı ya da emekli olduğunda patronlar tarafından verilen toplu paradır. Kıdem tazminatı milyonlarca çalışanın ayakta kalabilmesini sağlayan temel bir haktır. Tam da bu nedenle sendikalar, kıdem tazminatı yasasının olduğu gibi kalmasını isteyerek "kırmızı çizgimizdir" diyor.

Patronlar ise "ağır bir yük" dedikleri kıdem tazminatı ödemeyi zaten istemiyor. Kendilerine yasal zorunluluk getirdiği için mevcut yasaya da kıdem tazminatlarını bir fonda toplamayı hedefleyen yenisine de karşılar. Önümüzdeki üç yıl boyunca iki tarafı bir araya getirerek uzlaştıracağını söyleyen hükümetin yapacağı değişikliklerin işçilerin aleyhine olacağıysa açık.

Kıdem tazminatı, işçilerin kırmızı çizgisidir. Alınterimize dokunmayın!

Eğer işçi tarafını temsil eden sendikaların yüzde 25 artış talebi gerçekleşirse, yoksulluk sınırının birazcık üzerine çıkabilmeleri işçi ailesinin iki ferdinin ücretleriyle olası hale geliyor.

2018'in kayıpları giderilmeli. Peki ya kriz ve sonucunda ekonomik durgunluğun yaşanacağı 2019'da asgari ücretin alım gücü nasıl korunacak?

Yüzde 25 bir başlangıç noktasıdır. Asgari ücret çok daha yüksek bir oranda artırılmalı. Fakat patron ve hükümet temsilcilerinin çoğunluğunu oluşturduğu asgari ücret tespit komisyonunun antidemokratik yapısı masa başındaki pazarlıkları sınırlıyor. Komisyonun kararıyla yılın ilk ve ikinci aylarındaki artışlar baştan belirleniyor. Yıl içinde işçilerin alım gücünü artırmasına meydan verilmiyor.

Patronlar destek peşinde

7

GÖRÜŞ Roni Margulies

İSTİKRARSIZLIK VE KARARLILIK Dünyanın ve özellikle Avrupa’nın birçok ülkesinde sağ, popülist parti ve hükümetlerin iktidara geldiği veya güçlendiği bir dönemden geçiyoruz. Fakat dönemin temel özelliği sadece siyasette sağa kayış değil.

Belki de daha temel özellik, ekonomik ve siyasî istikrarsızlık. İstikrarsızlığın Türkiye’de ulaştığı boyutlar herkesin malumu. Türk lirasının başına gelenler bu işlerden hiç anlamayanlarımıza bile ekonominin durumunu gösterdi. Siyasette ise, hem hükümetin hem ana muhalefet partisinin içindeki kaynaşmalar, hem de ekonomik sallantıların Cumhurbaşkanı’nın popülerliğini kaçınılmaz olarak etkileyecek olması, istikrarsızlığın göstergeleri.

Bu açıdan, yalnız değiliz! İstikrarsızlık bize özgü değil.

Bir zamanlar Türkiye’deki saf ve iyiniyetli herkesin umudu olan Avrupa Birliği’nin İngiltere ile yaptığı boşanma pazarlıkları tarifsiz bir keşmekeş şeklinde devam ediyor. Önümüzdeki yıl mart ayında ayrılık sürecinin tamamlanması gerek, ama bir buçuk yıldır pazarlık sürdüren taraflar henüz hiçbir konuda anlaşabilmiş değil. İngiltere Başbakanı Theresa May, AB’den ayrılıp ayrılmama ve ayrılınacaksa nasıl ayrılınacağı konularında bin parçaya bölünmüş olan hükümet partisinin başında, hiç kimseye söz geçiremiyor. İki Bakan istifa etmiş durumda; yeni istifalar da bekleniyor.

Avrupa Birliği ise, İngiltere’nin ayrılmasıyla üyeleri arasındaki ikinci en büyük ekonomiyi kaybedecek, önemli ölçüde zayıflayacak.

AB’nin en büyük ekonomisi olan Almanya’da, Angela Merkel iki koalisyon ortağıyla sorun yaşarken, bir yandan da kamuoyu yoklamalarında desteği yüzde 17’ye yükselmiş olan faşist parti AfD’yi kollamak zorunda. Geçen ay Chemnitz’de faşistlerin sokaklara dökülmesinden sonra Milli İstihbarat Örgütü’nün başkanı faşistleri aklayan bir konuşma yapınca koalisyon parçalanmanın eşiğine geldi.

Avrupa bir yana, dünyadaki istikrarsızlığın, belirsizliğin en büyük göstergesi, kuşkusuz, Donald Trump ve Amerikan egemen sınıfıyla arasındaki ilişki.

Geçtiğimiz hafta içinde bir yandan Trump’un Anayasa Mahkemesi’ne atamak istediği adam hakkında bir kadının yaptığı taciz suçlaması tartışılıyor, bir yandan da Cumhuriyet Başsavcısı Yardımcısı’nın Trump’ı devirmek için ilgili yasanın harekete geçirilmesi gerektiğini söyleyip söylemediği konuşuluyor. Adamın işten atılacağını varsayarsak, bugüne kadar Trump döneminde işten atılan veya istifa eden devlet görevlilerinin sayısı yirmiyi epeyce geçecek.

2019 asgari ücret pazarlıkları, patronlar ve hükümet arasında da gerçekleşiyor. Asgari ücrette işverene verilen 100 liralık destek bu yıl bitiyor. Patronlar "destek biterse, işçi çıkarırız" diyerek masaya oturuyor. Krizin vurduğu orta ve küçük şirketlerin çöküşünü engellemek adına bu desteği devam ettirebilirler.

Açık ki, Amerikan egemen sınıfının bir kesimi Trump’tan kurtulmak istiyor.

Krizi işçiler çıkartmadı. Ekonomik durgunlukla mücadele, işçilerin aleyhine uygulamalarla değil ücret artışlarıyla verilmelidir. Asgari ücret ve genel ücretlerdeki artış için mücadele büyütülmeli.

İstikrarsızlık dönemleri, içinde yaşayanlar için kişisel olarak moral bozucu ve sevimsizdir. Ama siyasî açıdan, bu dönemlerde morali bozulan değil kararlılıkla mücadele eden taraf kazanır.

Öte yandan, Trump’ın Çin’e karşı açtığı ticaret savaşı devam ederse, sadece bu iki ülkenin değil bütün dünyanın ekonomileri bilinmeyene doğru yelken açmış olacak.

8 GELENEK

I. ENTERNASYONAL: 154 YILLIK DENEYİM

Paris Komünü, 1871. ŞENOL KARAKAŞ

Almanya’da sanayi üretiminin gelişmesi, işçi derneklerinin örgütlenmesine ve yeniden canlanmasına neden olmuş, Fransa’da III. Napolyon’un iktidarı altında işçi sınıfı sayısal olarak hızla yükselişe geçmiş ve 1857-1858 krizine karşı grev hareketleri yaygınlaşmıştı. Ücretlerin yükselmesi, çalışma saatlerinin düşürülmesi, sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin yok edilmesi grev hareketlerinin talebi haline gelmişti.

Fransa’da geçmiş dönemin devrimci hareketlerinin artık yeraltında faaliyet sürdüren öğeleri de bu hareketlere katılmaya başlarken, İngiltere’de Chartist hareket yeniden canlanmış, ekonomik koşullardaki refah artışına paralel olarak işçi sınıfı içinde kooperatifler şeklinde örgütlenme eğilimi yükselmiş, Marx’ın da yakın ilişki içinde olduğu Ernest Jones’un girişimleriyle 1855’te Uluslararası Dernek kurulmuş, 1859 yılında inşaat sektöründe başlayan grev tam bir yıl sürmüştü.

Uluslararası İşçi Derneği Sadece ekonomik taleplere değil, siyasî sorunlara da yanıt vermek isteyen gerçek bir hareket geliyordu. Avrupa’da işçiler Amerikan İç Savaşı’nda ırkçı Güney’e karşı savaşan Kuzey’in desteklenmesi, Polonya’nın Rus despotizmine karşı ulusal kurtuluş hareketinin yanından yer alınması, İtalya’nın birliğinin sağlanması, göçmen işçilerin grev kırıcı olarak kullanılmasının uluslararası dayanışmayla engellenmesi gibi politik talepler, gerçek bir hareketin gerçek ihtiyaçları olarak belirginleşmeye başladı.

Fransız ve İngiliz işçi delegasyonlarının zaman zaman uluslararası buluşmalarda yan yana gelmeleri uluslararası bir işçi örgütlenmesi fikrinin oluşmasını sağladı.

I. Enternasyonal, 28 Eylül 1864’te Polonya halkıyla dayanışmak için Londra’da düzenlenen bir toplantıda şekillendi. Toplantıya davetli olan Marx’ın “boğucu derecede ka-

labalık” olduğunu söylediği toplantıda, Polonya’nın Rusya’ya karşı bağımsızlık mücadelesini desteklemenin yanı sıra İngiliz işçilerinin hitabı ve Fransız işçi hareketinin bu hitaba yanıtı okundu: “Biz bütün ülkelerin işçileri, insanlığı iki sınıfa, cahil sıradan halk ile bolluk içinde yüzen şiş göbekli mandarinler sınıfına ayıran bu ölümcül sistemin barikatlarına karşı birleşmeliyiz.

Kendi kurtuluşumuzu dayanışmayla kendimiz yaratalım!” deniyordu.

Fransa’da dönemin burjuva yayınlarından bazıları Enternasyonal’in kuruluşunu yüzyılın en önemli olayı olarak anlatırken Marx, Enternasyonal’in kurulduğu toplantıya neden katıldığını Engels’e şöyle açıklıyordu: “Biliyorum ki, bu kez Londra ve Paris’teki ‘gerçek’ güçler saflara katıldı ve bu yüzden, bu tür davetleri geri çevirme şeklindeki alışılmış tavrımı bozmaya karar verdim… işçi sınıflarının yeniden canlanmaları şimdi açıkça gerçekleştiği için.” Marx Genel Konsey’e girdi ve Enternasyonal’in tüzüğünü yazma görevini üstlendi. Marx’ın kaleme aldığı Kuruluş Hitabı ve Tüzük, işçi sınıfının mücadele tarihinde Komünist Manifesto kadar önemli bir tutar.

Aşağıdan sosyalizmin vücut bulması “Bütün ülkelerin işçileri, birleşin!” ifadesiyle son bulan Hitap, işçi sınıfının uluslararası dayanışmasının, sendikal mücadelesinin ve ekonomik kurtuluşunun önemine dikkat çekerken, aynı zamanda işçi sınıfının siyasî iktidarı ele geçirme mücadelesi olmadan emeğin ekonomi politiğinin sermayenin ekonomik politiği üzerindeki zaferinin nihaî olarak gerçekleşemeyeceğini de ekliyordu.

Tüzük ise, aşağıdan sosyalizm geleneğinin en önemli vurgusuna sahiptir: “İşçi sınıfının kurtuluşu işçi sınıfının kendisi tarafından gerçekleştirilmek zorundadır.”

Gerçek ismi Uluslararası İşçi Derneği olan I. Enternasyonal, Amerika’dan İspanya’ya,

İtalya, Belçika ve Almanya’dan Hollanda’ya kadar bir dizi ülkede şubeler açtı. Kitlesel sendikaları üye olarak kazandı ya da sendikalarla işbirliği içinde oldu. İşçilerin uluslararası dayanışma ağı, politik eylemlerini birleştiren saygın bir odak oldu. Temel politik her konuda işçi sınıfının çıkarları açısından müdahalede bulundu. Prusya-Fransa savaşına karşı Enternasyonal, “Resmî Fransa ile Resmî Almanya kardeşin kardeşi öldürdüğü bir savaşa girerken, işçiler birbirlerine barış ve arkadaşlık mesajları gönderiyor. Tarihte eşi olmayan bu büyük gerçek, aydınlık bir geleceğin umudunu gösteriyor” açıklamasını yapıyordu.

Komün’ün Enternasyonal’i Ama Enternasyonal açısından en önemli sınav, 1871’de gerçekleşen Paris Komünü’ne yaklaşım olacaktı. Marx, daha 1860’larda Fransa’da bir devrimin beklenenden de önce yaşanabileceğini vurgulamıştı. Paris devrimi gerçekleştiğinde, Marx, Enternasyonal adına Komün’ü sonuna kadar savunan iki çağrı kaleme aldı. Komün ne doğrudan Enternasyonal’in ne de Marksistlerin etkili olduğu bir girişim olmasa da, en kesin desteği Enternasyonal’den ve Marx’tan aldı. Marx’ın Komün üzerine yazdığı yazılar, işçi sınıfının eylemine duyulan inancın, işçi devrimlerinin yaratıcı örgütsel gücünden alınan ilhamın, devrimin tüm Avrupa dengelerini sarsma potansiyellerinin, ama en önemlisi bir işçi demokrasisinin aşağıdan yukarı örgütlenerek geliştirdiği özgürlük alanlarının kapitalist devlet aygıtıyla kıyaslanamayacak kadar sınırsız olduğu yönündeki gerçeğin tarihsel belgeleri haline geldi. Paris Komünü’nden çıkarttığı sonuç, Marx’ın Komünist Manifesto’nun sonraki basımlarında sadece şu düzeltmeyi yapma hakkını kendisinde bulmasına neden oldu: “İşçi sınıfı mevcut devlet mekanizmasını ele geçirip onu basitçe kendi çıkarları için kullanamaz.” Bu askerî-bürokratik aygıt parçalanmalı ve yerine devlet

olmayan devlet, yani işçi sınıfının Komün devleti geçirilmelidir.

Mihenk taşı Paris Komünü’nün yenilgisi, Enternasyonal’in gerilemesinin de başlangıcı oldu.

Komün’e verdiği destek, Avrupa’da tüm devletlerin öfkesini üzerine çekti. Enternasyonal “Nefret örgütleyen odak” olarak tanıtılmaya başlandı. Ama daha önemlisi, bir dizi tartışma Komün’den sonra Enternasyonal’i derinden etkilemeye başladı.

Enternasyonal’in gücü de güçsüzlüğü de gevşekliğinde yatıyordu. Örgütsel gevşeklik, bir yandan Marx’ın, sosyalizmin temel tezlerini Enternasyonal’in temel tezleri haline getirmesine yardımcı olur ve anarşistler, ütopik sosyalistler, sendikalistler, Proudhoncular yan yana durmayı başarırken, hizipçi, komplocu ve dar çıkarları savunan maceracı gruplar da Enternasyonal’e rahatça girebiliyordu. Enternasyonal’in Komünü desteklemesi, sendikalistlerde korku yarattı ve Marx’la ittifaklarını bozdular. Bu arada devreye Bakunin girdi ve bir dizi tartışma ve eylemle Enternasyonal’i tümüyle etkisiz hale getirdi.

Enternasyonal artık güç kaybetmeye başlamıştı. Gerçek bir hareketin ürünü olarak kurulan Uluslararası İşçi Derneği, görevini yerine getirmişti. Enternasyonal dev bir miras bıraktı. Marksizmin en temel görüşlerinin, uluslararası bir işçi hareketi ağı içinde gelişmesine yardımcı oldu, sosyalist hareketin gelişmesi için mücadele deneylerine dayalı bir zemin sundu, birçok ülkede ama özellikle Almanya’da kitlesel sosyalist partilerin kurulması için bir başlangıç oldu.

Her şeyden önemlisi, sosyalizm mücadelesini kurtarıcılardan kurtarmak gerektiği yönündeki vurgusuyla, aşağıdan sosyalizm geleneğinin en önemli başlangıç noktasını, sonraki işçi kuşaklarına aktardı: “Sosyalizm, işçi sınıfının kendi eylemidir.”

GÜNDEM

Sosyalist İşçi diyor ki HAKKINI ARAYAN İŞÇİLERE DOKUNMAYIN!

9

MÜCADELENİN İÇİNDEN Faruk Sevim

SINIF MÜCADELESİNİN BAYRAĞINI İNŞAAT İŞÇİLERİ TAŞIYOR Dünyanın en büyük havaalanını yapmakla övünen hükümet, işçilerin en temel kazanılmış haklarının patronlar tarafından gaspedilmesini seyrediyor. Seyretmekle de kalmayıp işçilerin hakları için düzenlediği eylemlere güvenlik güçleri aracılığı ile patronlardan taraf müdahil oluyor.

3.havalimanı inşaatında bugüne kadar resmi açıklamalara göre 27 işçi iş kazalarında öldü. İşçiler bu ölümlerin hesabını sormak, barınma koşulları, maaşları, çalışma koşulları ile ilgili itirazlarda bulunmak için geçtiğimiz günlerde eylemler düzenlediler. Hükümet işçilerin bu talepleri için harekete geçmek, patronları sıkıştırmak, sorumluları bulup cezalandırmak yerine haklarını arayan işçileri gözaltına aldı, tutukladı.

Bugün Türkiye’de sınıf mücadelesinin bayrağını artık inşaat işçileri taşıyor. En vahşi sömürü çarkı inşaat sektöründe işliyor. İşçiler şantiyelerde, çok düşük ücretlerle, günde 12 saat, haftada 7 gün çalışıyorlar. İş cinayetleri en yoğun bu sektörde yaşanıyor. 2017 yılında iş kazalarında ölen 2006 işçinin 453’ü inşaat sektöründen. Tarım sektörü 385 ölümün yaşandığı ikinci büyük sektör.

3. havalimanı işçileri eylemde.

Uzun bir süredir, AKP iktidarları işçilerin grevlerini

yasaklıyor. Yasaklama gerekçesi daima “Milli Güvenliği tehdit” olarak açıklanırdı. 15 Temmuz darbesine kadar AKP zaten 8 grevi yasaklamıştı. Şişecam, Petrol-İş, Lastik-İş, Maden-İş gibi sendikaların örgütlü olduğu sektörlerde 2004 yılından 2015 yılına kadar yasaklanan grevlere 15 Temmuz darbesinden sonra çok daha keyfi bir yasakçılık eklendi. Bu kez OHAL işçi grevlerinin ve giderek belli başlı işçi eylemlerinin yasaklanmasının bahanesine dönüştü.

Ocak 2017’de Asil Çelik grevi, yine Ocak 2017’de Birleşik Metal-İş’in öncülük ettiği grev, Akbank grevi, Mayıs 2017’de Şişecam grevi, Mefar ilaç fabrikasında başlayacak grev, 2 Şubat 2018’de MESS’e karşı başlayacak grev, Soda Kromsan işçilerinin Adana ve Mersin'de aldığı grev kararı bakanlar kururu kararlarıyla yasaklandı. Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir yabancı yatırımcılar toplantısında şunları söyleyebilmişti: “Biz OHAL’i iş dünyasının daha rahat çalışması için getirdik. İş dünyasında herhangi bir sıkıntınız aksamanız var mı? Biz göreve geldiğimizde OHAL vardı. Şimdi grev tehdidi olan yere OHAL’den istifade izin vermiyoruz. Bunun için kullanıyoruz OHAL’i. Fotoğraf oldukça net.”

OHAL’den sonraysa özellikle Türk Lirası’nın yaşadığı

aşırı değer kaybının yarattığı fakirleşmeyle belirginleşen krizin ardından başlayan işçi eylemleri ise sadece yasaklanmakla kalmıyor, işçiler bloklar halinde göz altına alınıp tutuklanıyor.

Havalimanı inşaatında çalışan yüzlerce işçi gözaltına alındı, 21 işçi tutuklandı. Havalimanı inşaatında ardından bir iş yavaşlatma eylemi daha gerçekleşti, 4 işçi daha gözaltına alındı. Migros işçilerinin ücretleri ödenmediği için yaptıkları eyleme polis müdahale etti. Cargill işçilerinin hakları için yaptığı yürüyüş, gözaltılarla kesilmeye çalışıldı. İnsanca yaşamak için hakkı olan maaşı almak isteyen, ödenmemiş maaşlarını almak isteyen, içinden her öğün kurt çıkan yemekleri yemek istemeyen, tahtakurularıyla uyumak istemeyen, sendikalarda özğürce örgütlenmek isteyen, işyerlerinde ayrımcılığa son verilmesini isteyen işçilerden de işçilerin hakları için başlattıkları eylemlerden de elinizi çekin! İşçileri göz altına almaya, tutuklamaya bir son verin! İşçileri değil işçi haklarını gasp eden inşaat şirketlerinin sahiplerini, işçilerin haklarını gasp eden patronları tutuklayın!

Tutuklu işçiler serbest bırakılmalıdır!

MÜCADELE HABERLERİ

pak işçilerinin toplu iş sözleşmesi sürecinde patronun “sıfır zam” dayatmasına karşı başlattıkları grevlerinde üç buçuk ay geride kaldı.

n Direndikleri için tutuklanan havalimanı işçileri, cezaevinden yazdıkları mektupta “Hak aramak suç değildir” dediler.

n Ayakkabı üreticisi Yeşil Kundura’da konkordato kararı alınmasının ardından, ücretleri ödenmeyen işçiler, Cevizlibağ’daki Yeşil Plaza önüne giderek haklarını istediler.

n Sendikalaştıktan sonra işten atılan Cargill işçileri Bursa’daki direnişlerini birkaç günlüğüne İstanbul’daki firmanın genel merkezi önüne taşıdılar. İşçiler daha sonra fabrika önüne geri döndüler. n Selüloz-İş sendikasında örgütlü Süper-

n Sendikaya üye oldukları için Flormar Kozmetik Firması'nda işten atılan 132 işçinin fabrika önünde başlattığı eylem beşinci ayında devam ediyor.

İnşaat işçileri işçi sınıfının en örgütsüz kesimi, 2 milyon kayıtlı inşaat işçisinin 50 bini sendika üyesi, bunlar da ağırlıklı olarak kamu işyerlerindeki işçiler, özel sektördeki inşaat işçileri örgütsüz. Mevcut bazı sendikaların üye sayısı toplamda 2-3 bini geçmiyor. İnşaat sektörü Türkiye’de ekonominin en denetimsiz alanlarının başında geliyor, kaçak göçmen işçi çalıştırmanın en yoğun olduğu sektör. İş güvenliği kurallarına uymamanın her hangi bir yaptırımı yok. İnşaat işçileri aslında haksız uygulamalara karşı her zaman seslerini çıkartıyorlar. Torunlar iş cinayeti sonrası eylemler epeyce görünür olmuştu. Şimdi bir de krizin baskısı üzerine binince, inşaat işkolu işçi eylemlerinin en açık görüldüğü alanlar oldu. Yüzlerce inşaat şirketi iflasını ilan etmeyi planlıyor, inşaatlar yarıda bırakılıyor, bu da işçilerin hiçbir hak alamadan kapı önüne konulması ihtimalini doğuruyor. Şimdi, sosyalistlik, inşaat işçilerinin eyleminin sınıfın geri kalanı tarafından sahiplenilmesi, inşaat işçilerinin arka arkaya işten atılmasının önüne sınıf dayanışmasıyla geçilmesi için mücadele etmektir. İnşaat alanında eylemler daha da büyüyecektir, bu eylemler arasında koordinasyon sağlanmalı, işçilerin kriz bahanesiyle işten atılmasının önüne geçecek yasal düzenlemeler yapılmalıdır. İşçi sendikaları bu konuda şimdiden birlik olmalı, ortak bir eylem planı yapmalıdır.

n Amasra’daki Hattat Enerji ve Madencilik AŞ, 26’sı sendikasız 209 işçiyi ekonomik kriz gerekçesiyle işten attı. İşçiler, ücret, ikramiye ve sosyal hakları için işyeri önünde bekleyişe geçti. n Anı Tur’da habersizce işten çıkartılan işçiler, 10 Eylül’den beri hakları için firma önünde direniyor. n Eskişehir’deki Renta ve Doruk metal fabrikalarında çalışan işçiler, kadro ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi talepleriyle eyleme geçti. n KESK İstanbul Şubeler Platformu, Ka-

dıköy’de yaptığı eylemle KHK’lerle hayata geçirilen ihraçları protesto etti. n Gebze’de bulunan BBS Metal Fabrikasında Birleşik Metal-İş’e üye oldukları için işten atılan 11 işçinin fabrika önündeki direnişi sürüyor. n TÜPRAŞ İzmir Aliağa Rafinerisi'nde Petrol-İş sendikasında örgütlü işçilerin uyarı eylemleri sonucunda yönetimle anlaşma sağlandı. n İstanbul Bostancı’da Köroğlu Grup şantiyesinde ücretlerinin ödenmediğini belirten inşaat işçileri eylem yaptı.

10

KİTAP

LİBERALLERİN KRİZE KARŞI HİÇBİR YANITI YOK ALEX CALLINICOS

Lehman Brothers'ın çöküşünden on yıl sonra, [şirketin] zeminini hazırladığı küresel ekonomik krizin bitip bitmediği bir tartışma konusu.

Liberal ekonomi tarihçisi Adam Tooze'un yeni kitabı Çöküş (Crashed) bu soruyu inceliyor. Birkaç yıl önce, devletlerin bankaları kurtarmasının ve finansal sisteme yeni para pompalayarak gerçekleştirilen parasal genişlemenin krizi çözdüğü varsayılmaktaydı.

Ancak, Tooze'nin doğru bir şekilde savunduğu gibi, “Kriz bitmedi. 2007–2012 arasındaki finansal ve ekonomik kriz, 2013 ve 2017 arasında Soğuk Savaş sonrası düzenin kapsamlı bir politik ve jeopolitik krizine dönüştü.”

Çöküş, bu çoklu krizin kökenlerinin ve seyrinin devasa bir tarihini sunuyor.

Tooze’nin son kitabı, Deluge, Birinci Dünya Savaşı ve sonrası hakkındaydı. Ana akım bir tarihçinin çalışması için alışılmadık bir şekilde, devrimci Vladimir Lenin'e stratejik bir düşünür olarak saygılı bir ilgi gösterdi.

2008 krizi, Wall Street.

Panik yayıldıkça yeni dolar kredileri kurudu, transatlantik ekonomisi - sanayi ve ticari firmaları ile bankalar - çöküş tehdidiyle sarsıldı.

Kurtarma

Çöküş kitabında Tooze, Peter Gowan ve Leo Panitch gibi Marksistlerin çalışmalarına sempati gösteriyor. Bu düşünürler günümüz finansal sisteminin ABD'nin küresel hegemonyasını sürdürmesi için kritik bir önemde olduğunu savundular.

Tooze’nin hesabının muazzam gücü, ABD devletinin ne kadar kapsamlı bir şekilde kurtarıldığını göstermesinde.

Bu, bankaların kurtarılmasını ve ardından ABD Federal Rezerv Kurulunun diğer önde gelen merkez bankalarına dolar sağlamasıyla bir dizi döviz swap* mekanizmalarını içeriyordu.

Tooze için, 2007-8'de patlak veren kriz “transatlantik dolar bazlı finansal sistemin” krizi idi. Tooze, bu sistemin iki “düğüm noktası” olduğunu söylüyor; Wall Street ve Londra. Bu, bunun bir ABD krizi kadar Avrupalı bir kriz olduğunu iddia etmesine yol açıyor.

Bu nedenle Tooze, ABD hegemonyasının zayıfladığını anlatan geleneksel kriz yorumlarıyla çelişir. “Krizden önce, transatlantik offshore dolar sistemi, açık bir liderlik merkezinden yoksundu” diyor.

Atlantik'in iki yakasındaki bankalar, Wall Street'ten veya Londra'dan yönetilen offshore (deniz aşırı) pazarlarından ucuz dolarla borç alarak kârlı yatırımlar için fon sağlamaya çalıştılar.

Dolar akmaya devam ettiği sürece bu iyiydi.

Ama ya bu “finansal dolaşım sistemi” bozulursa? ABD emlak balonu üzerinden yükselen spekülatif yatırımın derme çatma üstyapısının çöktüğü 2007-8 yıllarında yaşanan şey bu oldu.

“Gerçekten de, ulusal düzenleme ve kontrolden kaçınmak için ‘offshore’ geliştirildi. 2008'den sonra Fed [ABD Merkez Bankası] ve likidite tedariki etrafında açık bir şekilde organize edildi. ” Tooze, krizin oldukça devlet merkezli bir değerlendirmesini sunuyor. Bir dezavantajı ise, bu kitabın –özellikle Avro bölgesi krizinin hakim olduğu bölümlerinde- ABD ve Avrupa'da son zamanlardaki “yüksek” siyasetinin son derece detaylı bir tarihini anlatması.

Marksist blogcu Michael Roberts'ın öne sürdüğü gibi,

daha büyük bir zayıflık ise, Çöküş’ün “nedenden daha çok nasıl” ile ilgilenmesinde. Bir başka deyişle, Tooze, “transatlantik dolar sistemi” içindeki finansal akışların neden Batı kapitalizmini domine ettiğini açıklamıyor. Üretim, kitapta anlatılanların uzak bir köşesinde duruyor. Öte yandan Gowan, büyük sanayi merkezleri arasındaki rekabetçi mücadeleyi öne çıkarıyor ve Roberts “uzun depresyon” olarak adlandırdığı, üretken yatırımın düşük kârlılığın izlerini takip ediyordu.

Tooze, neoliberal düzene yönelik politik zorlukların – Brexit, Trump, ırkçı sağın yükselişi- ekonomik krize kadar izlenebileceği konusunda oldukça net. Ama nasıl yanıt verilmesi gerektiği konusunda o kadar net değil.

Yakın tarihli bir makalesinde, “teknokratik hükümeti, kitlesel demokrasinin akıl almaz tutkularına karşı savunmanın iyi nedenleri olduğunu” yazmıştı. Ama bizi bu karmaşaya sokan da tam olarak bu değil mi?

Devlet müdahalesi bankaları kurtardı, ancak kemer sıkma sayesinde sıradan insanlar faturayı ödemek zorunda kaldılar ve pek çoğu Trump gibilere yöneldi. En zeki liberaller bile geçmişin hatalarının tekrarından daha fazlasını sunamıyor gibi görünüyor. * Merkez bankaları arasında döviz yardımlaşma anlaşması.

Z

YAYINLARI

MEKTUP

Ankara’da DSİP üyesi iktisatçı Murat Erkman ile kriz üzerine konuşuldu. “İstikrar masalının sonu: Stagflasyon” başlığı ile gerçekleştirilen toplantıda Erkman, Türkiye ekonomisinin kuruluşundan beri üretime dayalı bir ekonomi olmadığının ve sermaye birikiminin başından beri Türkiye’nin gayrimüslimsizleştirilmesi ile el ele gittiğinin altını çizdi. Son yıllarda ekonominin motor gücünü inşaat sektörünün oluşturduğunu anlatan Erkman, bu sektörün tı-

“ADALET VE ÖZGÜRLÜK İÇİN MÜCADELE” Bursa Yenişehir'de gerçekleştirdiğimiz toplantıda Yaşanılan ekonomik kriz ve çözüm yollarını tartıştık. Yapılan kısa girişten sonra örgütlülük ve örgütler arasında bağ/ ilişki kurma üzerinde geniş bir tartışma yapıldı.

Adalet ve özgürlük ilkeleri temeline dayanan ve toplum yararına birşeyler yapmayı dert edinen bireyler arasında bir network(ağ) kurulması, bu ağın sürekli canlı tutulması ve en azından ülkedeki ve dünyadaki gelişmeleri farklı pers-

ŞİŞLİ’DE İDLİP’İ KONUŞTUK DSİP Şişli birimi, bu hafta, Suriyeli Aktivist Kashan’ın sunumuyla “İdlip, Emperyalizm ve Direniş” başlıklı toplantıda bir araya geldi. İdlip'e bombardımanın başlamayacak olması olumlu bir durum olarak kabul edilirken, açılması planlanan tampon bölge ile birlikte şehrin Suriye'nin kalanından izole olacak olması burada yaşayan 3.5 milyon insan için önemli bir sorun olarak görünüyor. Suriyeli Aktivist Kashan, son haftalarda yeniden ivme kazanan barışçıl-kitlesel gösterilerin Suriye halkı açısından yeni bir mücadele dalgası başlatmak adına umut verici olduğu vurgulayarak konuşmasını sonlandırdı. Mahir

kanmak zorunda olduğunu anlattı. Şu an Türkiye ekonomisinin hızla stagflasyona doğru gittiğini yani büyümenin olmadığını ve enflasyonun arttığını vurgulayan Erkman, bunun faturasının yoksul kesimlere çıkartıldığını söyledi. Hükümetin otoriter eğilimlerinin ve OHAL sürecinin de krizi derinleştirdiğini söyleyen Erkman, Merkez Bankası’nın faizleri arttırmasının işe yaramayacağını söyledi.

Salondan yapılan konuşmalarda da DSİP’in kriz broşüründeki talepleri etrafında nasıl bir mücadele örülebileceği tartışıldı.

Can

TOPLANTI DUYURULARI 4 Ekim Perşembe 19:00 Ankara 101.YILINDA EKİM DEVRİMİ’NE BUGÜNDEN BAKMAK Konuşmacı: ŞENOL KARAKAŞ Konur Sokak 14/13 Kızılay

İzmir MARKSİZM VE DİN Konuşmacı: SİNAN ÖZBEK

DİRENEN CARGİLL İŞÇİLERİNİN YANINDAYIZ

Yasin

FATİH: İDLİP HALKIYLA DAYANIŞMA DSİP Fatih biriminin geçtiğimiz hafta düzenlediği toplantıda, İdlip’teki durum ve Suriye’nin geleceği tartışıldı. Ülkedeki devrim sürecinin önce Esad rejimi ve müttefikleri, daha sonra ise Batı emperyalizmi ve bölgesel müttefikleri tarafından boğulduğunun hatırlatıldığı tartışmada, İdlip için varılan Türkiye-Rusya anlaşmasının bölge halkının çekeceği acıyı bir süre ertelemekten fazlaca ileri bir şey sağlamayacağı vurgulandı. İdlip’te son haftalarda barış için yapılan gösteriler hatırlatılarak, ayaklanmaya katılan insanların güveneceğimiz yegane dinamik olduğu anlatıldı.

28 Ekim Cuma 19.00 Fatih ÇÖZÜM SÜRECİ YENİDEN MÜMKÜN MÜ?

Konuşmacı: ÇAĞLA OFLAS

pektiflerden görebilmek için iletişim kanalı olarak kullanılmasının önemi üzerinde tartışıldı. Küresel ve yerel egemenlere karşı birlikte mücadelenin önemi, halkın tüm kesimlerinin (özellikle işçi sınıfının) bu mücadelenin içinde bulunmasının önemi vurgulandı.

Sosyalizmin din karşıtı (İslamafobik) olmadığı, bilakis dindar fertlerin inançlarıya bir sorunu olmadığı ve onların dini yaşayabilmeleri için özgürlük alanlarını açacağı vurgulandı [burada S.Özbek'in Din ve Marksizm sunumu üzerinden güzel bir değerlendirme yaptık]

Kıbrıs Şehitleri Caddesi, 1462. Sokak 20/1 - Alsancak

Ehibbâ Cafe, Zeyrek Mah. Haydarbey Caddesi. No 31

KRİZE İŞÇİLERİN ÇÖZÜMÜ Geçen hafta sendikalı oldukları için iş-

ten atılan, 150 gündür direnen Cargill işçilerini ziyaret ettik. Cargill işçileri işe iade talebiyle Cargill’in Bursa, Orhangazi’deki yerinden, İstanbul’da bulunan genel merkezine bir yürüyüş düzenlediler. Tuzla’da göz altına alınmalarına rağmen yürümekten vazgeçmeyen işçiler Cargill’in Ataşehir’de bulunun genel merkezi önünde üç gün boyunca oturma eylemi yaptılar. Kendilerine yaptığımız ziyarette, direnen işçiler, anayasal bir hak olan sendikal hakları için kazanana kadar mücadele edeceklerini söylediler. Öte yandan ziyarette Suriyelilerin işsizliğin ve ekonomik sorunların nedeni olduğu, yabancı sermayeye karşı çeşitli

yaptırımların olmasına ilişkin pek çok sağcı fikirlere sahip olduklarını gördük.

Göçmenliğin kapitalizmin bir sonucu olduğunu, işçi sınıfının bir parçası olan Suriyeli göçmen işçilerle, Türkiyeli işçilerin çıkar birliği olduğunu tartıştık. Türkiyeli işçi sınıfının kazanmasının Suriyeli işçilerle birlik olmasından, ırkçılığa karşı mücadele etmesinden geçtiğinin altını çizdik. Ayrıca sermayenin yerlisi ya da millisi olmadığını anlattık. Kapitalist sınıfla çıkarları çatışan işçi sınıfının dünya çapında birleşmesi gerektiğine vurguladık. Mücadele eden işçileri desteklerken, aynı anda sağcı fikirlere karşı da tavizsiz bir mücadele vermeye devam etmeliyiz. Çağla

Sosyalist İşçi’nin eki olarak çıkan “Krizin faturasını patronlar ödesin!” broşürünü iki haftadır Gayrettepe’de, başta Denizbank olmak üzere plaza emekçilerinin yoğun bir geçiş noktası olan metro çıkışında satıyoruz. Toplumda henüz şu ana kadar, krize karşı örgütlü bir emekçi tepkisi ortaya çıkmış değil. Ancak bütün işçiler hızla fakirleştiklerini, bunun sorumlusunun patronlar ve hükümet olduğunu biliyor. Bu doğrultuda, krizin faturasının onlar tarafından ödenmesi gerektiğini söyleyen broşürümüz ve Sosyalist İşçi gazetesi sabahlarıbüyük ilgi görüyor.

Ozan

KRİZİN FATURASINI PATRONLAR ÖDESİN ekidir

ANKARA’DA KRİZİ TARTIŞTIK

11

DEVRİMCİ ANTİKAPİTALİST HAFTALIK GAZETE

Z Yayıncılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti. • Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Meltem Oral • Adres: Serasker caddesi, Nergis Apt, No:88, Kat: 3, Kadıköy, İstanbul • Baskı: Akademi Matbaacılık: Davutpaşa Cad. Güven Sanayi Sitesi, C Blok, No: 230, Topkapı/Istanbul - Tel: 0212 493 24 67-68-69 Yerel süreli yayın, haftada bir yayınlanır • www.sosyalistisci.org

EĞİTİM SİSTEMİNDE KARGASA , HAKİM Ak Parti iktidara geldiği günden beri eğitim öğretimde köklü değişiklikler yapmak adına aslında eğitim –öğretimi topluma şekil verme aracı olarak gören bir politika izledi. İktidarda olduğu süre boyunca 7 bakan ve 5 sınav sistemi değişikliği yaptı.

Okula başlama yaşını önce 60 aya, sonra 66 ve daha sonra 69 aya çekti. 1. sınıfta okuma yazmayı el yazısıyla öğrenmek zorunluluğu başlattı. Neyse ki çocukların kabusu olan bu sistem geç de olsa terkedildi. Ortaöğretime geçiş sisteminde yapılan, artık takip edemediğimiz, açılımlarını birbirimize sorduğumuz (SBS, LGS, OKS, TEOG) sınav sisteminin sürekli değişmesi ise herkesi isyan ettiren değişimler.

Sorun tek deği!

Yeni milli eğitim bakanının ‘’Artık ani sistem değişiklikleri olmayacak” taahhüdünü vermesi bile inandırıcı gelmiyor ve öğrencilerin, velilerin kaygılarını gidermiyor.

Yeni eğitim öğreti yılı yeni bir müfredat kargaşasının yanı sıra başka birçok sorunla da

başlamıştır. Okutulacak kitapların öğrencilere ulaşmaması, hala ikili öğretimden tekli öğretime geçilemeyen okulların bulunması, merkezi sınav sonucuna göre bir okula yerleşemeyen çocukların adrese dayalı çember sistemiyle istedikleri okula yerleşememesi, açıkta kalması veya imam hatip liselerine gitmek zorunda bırakılması,öğrencilerin barınma sorununun dernek ve vakıflar aracılığıyla giderilmeye çalışılması ve okullara giderek bu dini yapıların sokulmaya çalışılması, öğretmen açıklarının sözleşmeli öğretmenlik sistemi dayatılarak çözülmeye çalışılması, öğretmen alımlarında objektif olmayan ve adaletsiz bir mülakat sisteminin getiriliyor olması, özel okullara teşviklerin artırılıp devlet okullarına bir çivi bile çakılmaması…

hazırlanıp sunuldu. Öyle ki öğretmenlerden istenen değerlendirme raporu bile karnelerin dağıtıldığı güne denk getirilmişti.

Yeni müfredat yani derslerde işlenecek konular, eğitim programı ise işte böylesi bir kaos içerisinde hızlı bir şekilde taslak programı olarak çıkarılıp pilot uygulama yapmadan, bu konuda öğretmenlerin, velilerin, eğitim bilimcilerin ve sendikaların görüşleri alınmadan, oldu bittiye getirerek

Yeni müfredat raporunda her ne kadar çoğulculuk, çok kültürlülük, çocuk hakları, insan hakları , özgürlük gibi evrensel kavramlardan sıkça bahsedilse de bunların sadece göz boyamak için yer verilmiş olduğu açıkça belli oluyor. Bunun yerine milli ve manevi değerler, yerlilik, İslamiyet, ma-

MARKSİST SÖZLÜK KOMÜNİZM Komünizm, tüm dünyada üretim araçlarının üzerindeki özel mülkiyetin kalktığı, toplum yapısının bütünüyle buna göre şekillendiği, sınıflar bütünüyle ortadan kalkmış olduğu için devletlere de gerek kalmadığı özgür ve eşit topluma verilen isimdir. Sosyalizm ve komünizm kavramları sık sık birbiri yerine kullanılır ve yanlış anlaşılır. Bu kavramlara yüklenen anlamların tarihsel süreçler içinde geçirdiği değişiklikler de bu yanlış anlamaların sebepleri arasındadır.

19. yüzyılda Karl Marks ve Friedrich Engels, işçi hareketinin komünizm amacı etrafında birleşmesi gerektiğini söylediler. Ünlü metinleri Komünist Manifesto’da kendilerini komünist olarak tanımladılar.

Yeni Milli Eğitim Bakanı’nın tahahütleri inandırcı mı?

Ancak daha sonra tercih ettikleri kavram sosyalizm oldu. 19. yüzyıl sonlarında ise artık dünyadaki işçi sınıfı partileri sosyal demokrat ismi ile anılıyordu.

Sosyal demokrasinin Birinci Dünya Savaşı’nda savaştan yana tavır alması sonucunda, Rusya’daki Bolşevik Partisi başta olmak üzere savaşa karşı çıkan marksistler, tekrar komünist ismini benimsediler, böylece kendilerini sosyal demokrasiden ayırdılar. Ancak Stalinizmin, tüm dünyadaki komünist hareketi etkisi altına alması ve komünist ismini kirletmesinden sonra Marksist geleneği sürdürenler genellikle sosyalist ismini tercih ettiler. İsimlerin dönüşümü bütünüyle tarihsel süreçler ve işçi hareketi içindeki bölünmeler

Müfredat öğrencinin kişiliğini belirler Müfredat ve ders kitaplarının içeriği sadece çocuğu değil bütün toplumu ilgilendirir.

Müfredat sadece alfabe, çarpım tablosu vs’ye indirgenecek bir şey değildir. Çocuğun kişiliğinin, gelecekte nasıl bir birey olacağını belirlenmesinde öneme sahiptir.

Müfredatta yapılacak değişiklik de bu yüzden önemli ve ciddi bir çalışmayı gerektirir.

Ancak gördüğümüz o ki bu alanda yapılan değişiklikler reform niteliği taşımanın yerine daha da sağcılaşan bir eğitim sistemine doğru gidildiğinin göstergesidir.

ile ilgiliydi ancak arkasında yatan büyük bir anlayış farklılığı idi. Buradaki tartışma, sosyalizmin ya da daha sonrasında komünizmin işçi sınıfının kendi eylemi olup olmayacağına, yani aşağıdan olup olmayacağına ilişkin bir tartışmaydı. Ve aslında sosyalizmden komünizme geçişin mümkün olması da tam da bu tartışma ile ilgili.

Sosyalizm, toplumdaki değeri üreten ve kendisi ile birlikte tüm toplumu sınıfsız bir topluma dönüştürme yeteneğine sahip tek sınıfın kendisini egemen sınıf olarak örgütlediği bir aşamadır. Toplum, demokratik planlamaya dayanır ve işçi sınıfının kendi iktidarıdır. Komünizm ise sosyalizmin tüm dünya sınırlarına genişlemesini ve yepyeni bir toplumun ortaya çıkışını gerektirir. Bu süreç diyalektik bir süreçtir.

Engels’in dediği gibi proletarya iktidarı ele geçirir geçirmez kendisini bir sınıf olarak yok eder yani sosyalist toplumda işçi sınıfı bir yarı-sınıf dolayısıyla devleti de bir yarı-devlettir. Bu aşama geçici

neviyat gibi değerlere vurgu yapılarak bu doğrultuda öğrenci yetiştirilmesi gerektiği öne çıkarılıyor. Örneğin paylaşmak, yardımlaşmak ve dayanışmak gibi evrensel bir değer ilkokul 2. sınıf Türkçe kitabında ‘zekat’, ‘sadaka’ gibi kavramlarla öğretilmeye çalışılıyor. Kadının aile ve toplum içindeki önemi cinsiyetçi kavram ve görsellerle işleniyor. Çoğu velinin ve öğretmenin dikkatinden kaçabilecek bu tarz örnekler çok incelikli bir şekilde ders kitaplarına yedirilmiş durumda.

Yeni müfredatın oluşturulması bazı programların hafifletilmesi açısından veya öğrencilerin yönelimlerine ve gelişimlerine göre belirlenmesi açısından bir ihtiyaçtan doğdu. Ancak yapılanlar, uluslararası sınavlarda (PISA gibi) sıfır çekmemeyi garantilemeyeceği gibi öğrenci odaklı, yaratıcı, bilimsel, demokratik, katılımcı, farklılıkları hoşgören dünyaya ve gelişimlere açık, eşitlikçi, adalet duygusuna dayalı bir müfredat olmaktan çok uzaktır.

Ebru, Eğitim-Sen üyesi olmak zorundadır, refahtan ve üretimden herkesin pay alabilmesi ve insanlığın gerçekten özgür olabilmesi için komünizmin gelişimi mecburidir ve bu sosyalizmin işçi sınıfının kendi eylemi olmasının doğal bir sonucudur. Dolayısıyla komünizmde devlet ortadan kaldırılmaz, kendiliğinden sönümlenir. İşçi sınıfının dünyayı değiştirmesi, bu süreçte kendini de dönüştürmesi, kapitalist toplumun pisliklerinden kurtulması anlamına gelir. Tüm dünyada, insanların kendilerini gerçekleştirebileceği, tüm insanların özgürleşeceği bir toplumu kurmanın yani devletlerin, sınıfların, özgür ya da zorunlu köleliğin ortadan kalktığı komünist topluma geçişin yegane yolu kitlelerin aşağıdan eylemidir. Geçmiş dönemin “komünist”lerinin bahsettiği, güçlü devletlerin ise komünizmle hiçbir bağı olmadığı açıktır. Komünist toplum en iyi şekliyle Marx’ın şu sözlerinde anlatılmaktadır: “Herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacı kadar.”