100% Brussels, editie Elsene en Etterbeek

Page 1

PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE

Afgiftekantoor 1099 Brussel X Erkenningsnr.: P802053

TRIMESTRIEEL TIJDSCHRIFT • APR/MEI/JUN AVR/MAI/JUI 2016 • ELSENE/ETTERBEEK

GROTER PARK AAN ELSENSESTEENWEG DE NINOOFSEPOORT AUTOLUWE WIJK >2

I LOVE MAY

01.05.16 ST-KATELIJNEPLEIN PLACE STE-CATHERINE DIE VERDAMMTE SPIELEREI • COMPAGNIE FORSTITIA • AKRO • KINGS OF POP

© PIETER TIEGHEM

PASCAL SMET >5


2

APRIL•MEI•JUNI 2016 ELSENE•ETTERBEEK

Gewest en gemeente slaan handen in elkaar voor wijk Elsensesteenweg La chaussée d’Ixelles à circulation restreinte Fin 2017, d’importants travaux débuteront sur la chaussée d’Ixelles. Ces travaux dureront normalement huit mois. La Région a libéré dix millions d’euros pour le projet. La chaussée d’Ixelles sera totalement réaménagée entre la Porte de Namur et la place Fernand Cocq. Les trottoirs et la voirie arriveront à la même hauteur. Entre la chaussée de Wavre et la place Fernand Cocq, la rue sera interdite à la circulation en journée. Seuls les bus, les taxis et les services de secours pourront y circuler. Un système a été développé en collaboration avec les commerçants pour les livraisons.

© BRUSSEL MOBILITEIT

L’itinéraire de la ligne de bus 71 reste le même, seules les fréquences augmenteront. L’objectif est qu’un bus passe toutes les trois à quatre minutes. Le Ministre Pascal Smet est fier du projet. Le quartier changera totalement d’apparence dans le futur. Il y fera bon de se promener et de faire du shopping. La collaboration entre la commune et la Région, mais également avec les riverains et les commerçants a été excellente. Lors des différentes réunions, on a été à l’écoute des besoins de tous les intéressés et on a tenu compte de leurs remarques.

n Met de heraanleg verandert het uitzicht van de wijk rond de Elsensesteenweg. Het wordt hier aangenaam winkelen en wandelen.

Elsensesteenweg autoluw ELSENE n De heraanleg van de Elsense­

steenweg heeft de laatste jaren de gemoederen erg beroerd. Nu is er een doorbraak. Het Brussels Gewest en de gemeente Elsene hebben samen het nieuwe toekomstproject voor de wijk rond de Elsensesteenweg voorgesteld, resultaat van vele gesprekken met bewoners en handelaars tijdens participatieavonden in 2015. De toekomstvisie voor de wijk rond de Elsensesteenweg gaat om meer dan al­ leen maar mobiliteit. Het project zal de levenskwaliteit verbeteren en heeft als doel het hart van de gemeente te her­ opwaarderen. Wat verandert er? De Elsensesteenweg wordt tussen de Naamsepoort en het Fernand Cocq­ plein, inclusief het plein, van gevel tot gevel heraangelegd. Wegdek en trottoir zijn na de heraanleg even hoog (‘gelijkvloerse aanleg’). Tussen de Waversesteenweg en het Fernand Cocqplein zal de straat overdag niet toegankelijk zijn voor auto’s. Bussen, hulpdiensten en taxi’s zullen wel door de straat kunnen rijden. De Elsense­ steenweg en het Fernand Cocqplein worden hiermee een aangename zone om te wandelen en te winkelen en een nieuwe aantrekkingspool. Samen met de handelaars werkt de ge­ meente nu aan een gedetailleerd circu­ latieplan voor de leveringen. Bus 71 De frequentie en regelmaat van bus 71 verbetert omdat de bus niet meer in de

file en voor het rood licht zal staan. De bedoeling is dat er elke 3-4 minuten een bus voorbijrijdt. De capaciteit van de buslijn verhoogt zo van 25 tot 66%. Buslijn 71 wordt voor 58% gebruikt door Elsenaren. De lijn is zo succesvol omdat ze Elsene niet alleen met het centrum van Brussel verbindt, maar ook met het zuiden van Elsene en met de universiteiten. Daarom blijft het tra­ ject behouden.

Bewoners en handelaars kennen hun gemeente het best. Daarom hebben we hen betrokken bij de heraanleg van de wijk rond de Elsensesteenweg PASCAL SMET MINISTER VAN MOBILITEIT EN OPENBARE WERKEN

Trots Minister Pascal Smet: ‘Het is een pro­ ject om trots op te zijn. De wijk rond de Elsensesteenweg krijgt een makeover. Maar vooral: het Gewest en de gemeen­ te Elsene sloegen de handen in elkaar. En dat is belangrijk. Want de mensen uit de gemeente, handelaars en buurt­ bewoners zijn direct betrokken bij de heraanleg. Dus moet je met hun wen­ sen rekening houden. De samenwer­ king verliep uitstekend.’

Goed voor handelaars en buurtbewoners Het hart van Elsene krijgt een echte identiteit. De Elsensesteenweg wordt een aangename straat zonder auto’s, om rond te kijken en te flaneren. Met­ een heeft de bovenstad een sterke troef om de concurrentie aan te gaan met nieuwe winkelzones in Brussel. Maite Morren, schepen sp.a in Elsene: ‘Over de Elsensesteenweg is al heel wat gepalaverd. Voor mij is dit project het bewijs dat je moet luisteren naar de buurt en dat ze er bij betrokken moet worden. Noodzakelijk ook, want an­ ders geraak je nergens. Mensen uit de buurt weten vaak zeer goed wat hun wijk nodig heeft. En het resultaat mag er wezen: een ambitieus, gedurfd en vernieuwend project dat het stedelijk uitzicht van de wijk rond Fernand Cocq, Sint-Bonifaas en Naamsepoort zal veranderen. Het wordt hier alleen maar prettiger wonen en verpozen.’ Wanneer? Normaal gezien starten de werken eind 2017 en duren ze maximum acht maanden. Er wordt niet overal tegelij­ kertijd gewerkt. De werf verloopt in fases om de hinder zo veel mogelijk te beperken. Er komt ook een begelei­ dingscomité met bewoners en hande­ laars die elke fase van de werken mee opvolgt. De gemeente kijkt er op toe dat de werken geen vertraging oplo­ pen, zodat de bewoners en de hande­ laars zo weinig mogelijk hinder on­ dervinden van de werken. Het Gewest heeft 10 miljoen euro budget vrijge­ maakt voor dit project.

GOED GEÏNFORMEERD

Op vrijdag 19 februari organiseerde de PS samen met de lokale sp.a-afdeling in Elsene een presentatie-avond om het plan voor de Elsensesteenweg voor te stellen. Minister Pascal Smet en schepen voor mobiliteit en stadsvernieuwing Caroline Désir namen het woord. De plannen, vooral over de Sint-Bonifaaswijk, werden enthousiast onthaald. Er waren veel vragen over de praktische doorgang van autobussen door de nieuwe voetgangerszone. Smet en Désir beargumenteerden: in Amsterdam maar ook in andere steden doen zich vergelijkbare situaties voor. Ook daar gaat het met openbaar vervoer door voetgangerszones. En het is mogelijk. Dus dat moet ook in Brussel kunnen.


3

AVRIL•MAI•JUIN 2015 IXELLES•ETTERBEEK

Wat een Vlaams politicus kan betekenen in Brussel

Eerbetoon Michiel Vandenbussche BRUSSEL n Op 5 april 2006 – precies

Hommage à Michiel Vandenbussche

tien jaar geleden – overlijdt Michiel Vandenbussche. Hij is amper 61. Michiel is een kwarteeuw lang het boegbeeld van SP en sp.a in Etterbeek. Voor huidig schepen Rik Baeten de aanleiding voor een eerbetoon.

Michiel Vandenbussche est décédé le 5 avril 2006. Il n’avait que 61 ans. Michiel a été la figure de proue du SP et du sp.a à Etterbeek pendant un quart de siècle. Pour l’échevin actuel, Rik Baeten, c’est l’occasion de lui rendre hommage.

In 1982 wordt Michiel voor de eerste keer verkozen als gemeenteraadslid. Begin jaren 80 hebben Vlamingen nauwelijks iets te zeggen in het ge­ meentehuis. Met zijn groot politiek talent en engagement brengt Michiel daar verandering in.

Il a été élu conseiller communal pour la première fois en 1982. Au début des années 80, les flamands avaient peu à dire à la maison communale. Avec son grand talent politique et son engagement, Michiel y a apporté du changement.

Geen excuus-Vlaming In 1989 wordt Michiel schepen, niet als ‘excuus-Vlaming’ met louter Vlaamse zaken als bevoegdheid. Hij krijgt meteen ook ruimtelijke orde­ ning. En hij maakt er werk van. Een structuurplan voor Etterbeek en de strijd tegen leegstand en verkrotting worden zijn eerste grote uitdagingen. Maar ook als schepen van Vlaamse aangelegenheden is het palmares van Michiel indrukwekkend. Denk maar aan de prachtige Nederlandstalige bi­ bliotheek aan het Happark en de op­ richting van een gemeentelijke dienst Nederlandse Cultuur, als eerste ge­ meente in Brussel.

Banden aanhalen Naast zijn gemeentelijke mandaten is Michiel tien jaar Brussels en vier jaar Vlaams parlementslid geweest. Van 1992 tot 1995 is hij voorzitter van de Vlaamse Gemeenschapscommissie. In al deze functies laat Michiel zich op­

Michiel s’est également comporté comme précurseur du développement durable et de la solidarité internationale.

© RAAD VAN DE VGC

Michiel legt mee de basis voor wijkhuis Chambéry. Tijdens zijn laatste en der­ de ambtstermijn ontpopt hij zich als een voorloper van duurzame ontwik­ keling en internationale solidariteit, met onder meer een stedenband met de Marokkaanse stad Essouira rond duurzame ontwikkeling. Essouira is de eerste Marokkaanse stad met een Lokale Agenda 21. Die Lokale Agenda 21 komt er na de wereldtop in Rio de Janeiro in 1992. Voortaan zouden we de Noord-Zuidverhouding op een ande­ re manier aanpakken. Michiel wil op die manier internationale solidariteit vorm geven. Hij begint er mee in zijn eigen Echterbeek door lokale initiatie­ ven te steunen.

Sept ans plus tard, il devenait échevin, pas en tant que flamand à excuses avec que des compétences flamandes. Il s’est vu aussi octroyer l’aménagement du territoire et a lutté contre l’inoccupation et le délabrement. Mais son palmarès est également impressionnant en tant qu’échevin des affaires flamandes. Pensez simplement à la magnifique bibliothèque néerlandophone au Parc Jean-Felix Hap.

Outre ses mandats communaux, Michiel a été député bruxellois pendant dix ans et député flamand pendant quatre ans. En tant que président de la VGC, il a pris de nombreuses initiatives pour renforcer le lien entre la Flandre et Bruxelles. Mais il s’est simultanément aussi investi pour améliorer la collaboration entre les institutions bruxelloises francophones et néerlandophones. Pour l’échevin Rik Baeten, même dix ans après sa mort, Michiel Vandenbussche est encore toujours une source d’inspiration et un exemple d’engagement social.

n Michiel Vandenbussche: voorloper van duurzame ontwikkeling en internationale solidariteit.

Ook 10 jaar na zijn dood blijft Michiel voor mij een voorbeeld van maatschappelijk engagement RIK BAETEN SCHEPEN IN ETTERBEEK

merken als één van de meest creatieve en gedreven mandatarissen. Als Brus­ sels parlementslid schrijft hij mee het eerste Gewestelijk Ontwikkelingsplan. Als VGC-voorzitter neemt hij tal van initiatieven om de band tussen Vlaan­ deren en Brussel te versterken. Maar tegelijk zet hij zich in voor een betere samenwerking tussen de Franstalige en Nederlandstalige Brusselse instel­ lingen.

Naast zijn politieke mandaten is Mi­­chiel ook actief binnen de ‘progressieve front­ vorming’, met o.m. Maurits Coppieters en Norbert Debatselier in de beweging ‘extreem rechts, neen bedankt’. Zijn verontwaardiging over onrecht zijn de drijfveren voor al zijn activiteiten. Michiel Vandenbussche is tien jaar dood, maar niet vergeten. Voor mij blijft hij een inspirator en een voorbeeld van maatschappelijk engagement.

Wijkhuis Chambéry: 20 jaar engagement ETTERBEEK n Buurtwerk Chambéry, in de

gelijknamige Etterbeekse straat, be­ staat twintig jaar. Reden voor de Louis Paul Boonkring om een boek uit te geven over Chambéry en buurtwerk in de stad. Chambéry is een bruisend wijkcentrum. 30 medewerkers en 80 vrijwilligers zijn er actief, elke dag weer en dat al 20 jaar lang. Dat verdient een cadeau, vindt de Louis Paul BoonKring. En het werd een boek. Het boek heet ‘Tafel 18’, geschreven door Rik Van Molkot en uitgegeven bij uitgeverij EPO.

Tafel 18 is een verhaal van vallen en opstaan, doorzet­ ten en samenwerken, van moeilijke en vooral ook veel mooie momenten. Een relaas van mensen, en­ thousiasme en warme so­ lidariteit in een steeds kil­ ler wordende wereld. Over geëngageerd wijkwerk in een specifiek Brusselse context, maar met een blik over het muurtje, naar an­ dere werkingen in Brus­

sel, Vlaanderen en daar­ buiten. Er staan veel foto’s in het boek. De teksten zijn kort en eenvoudig, af en toe in een andere taal. Wat ‘tafel 18’ betekent, lees je in het boek! ‘Tafel 18’,door Rik Van Molkot. Uitgeverij EPO. Prijs: €20. Bestellen: 02 649 35 87 lpboonkring@hotmail.com

Maison de quartier Chambéry : 20 ans À l’occasion du vingtième anniversaire de la maison de quartier Chambéry, le cercle Louis Paul Boon a sorti un livre sur le fonctionnement de la maison de quartier et sur le travail de proximité dans la ville. Cet ouvrage comprend de nombreuses photos. Les textes sont brefs et simples et parfois écrits dans une autre langue.


4

APRIL•MEI•JUNI 2016 ELSENE•ETTERBEEK

RV

Probleem van pesten wordt strijdpunt de komende jaren voor Fouad Ahidar

n Pestslachtoffers hebben jaren later nog psychische en fysieke klachten.

‘Pesten snijdt diep’ BRUSSEL n Gie Deboutte is al jaren dé

expert als het over pesten gaat. Hij is als wetenschappelijk medewerker ver­ bonden aan de Universiteit Antwerpen en de UC Leuven-Limburg. Met de vzw Leefsleutels ondersteunt hij scholen in hun acties tegen pesten. Deboutte geeft advies over hoe scholen probleemgedrag kunnen aanpakken en voorkomen. Zijn boek ‘Leven met een pest­ verleden’ bundelt verhalen van mensen die gepest zijn, maar ook van pesters. Gie Deboutte was samen met zijn Franstalige collega Benoît Galant spreker op een eve­ nement rond pesten in het Brussels parle­ ment, georganiseerd door Fouad Ahidar. Vanaf wanneer kan je over pesten spreken? Jonge kinderen kunnen al eens klagen: ‘ze pesten mij’, maar dan gaat het nog dikwijls over plagen. Oudere kinderen vatten iets beter wat er met pesten wordt bedoeld. Dat kinderen ruziemaken is niet zo verontrustend. Ook plagen is niet erg, zolang het thuishoort in een vriend­ schappelijke sfeer. Als het de bedoeling is om het slachtoffer te kwetsen, spre­ ken we van pesten. Pestkoppen brengen schade toe aan het slachtoffer. Er is ook een ongelijke machtsbalans. Pestgedrag komt bijna altijd voor in groepsverband. Daarom is het zo verbazend dat het pestgedrag jaren kan duren, voor iemand aan de alarmbel trekt. Er zijn heel veel getui­ gen en toch durft niemand er iets over te zeggen. Zeker de toeschouwers niet, uit angst dat ze zelf gepest zullen worden. Sommigen zwijgen wellicht ook omdat ze de pestkoppen op een of andere ma­ nier hebben gesteund. Ook schuld- en schaamtegevoelens kunnen dus een re­ den zijn om te zwijgen. Pesten doet echt wel pijn? Pesten snijdt diep. De pijn beperkt zich niet tot het pestmoment zelf, ook jaren later zindert het nog na. Pestpijn gaat vaak gepaard met psychische klachten, laag welbevinden, depressie, eenzaam­

heid, slechte schoolprestaties, angst- en woede-uitbarstingen. Pestslachtoffers leggen moeilijk contact, maken niet zo gemakkelijk vrienden. Kinderen en jon­ geren die gepest worden, zijn opvallend angstiger en vaker depressief. Sommi­ ge kinderen zien het heel zwart in en willen zelfs dood omdat ze geen andere uitweg meer vinden. Minder bekend is dat niet alleen pestkoppen, maar ook gepeste jongeren een groter risico lopen om in de criminaliteit terecht te komen.

We mogen pestgedrag niet negeren en minimaliseren, we moeten aandacht hebben voor alle partijen GIE DEBOUTTE UNIVERSITEIT ANTWERPEN & UC LEUVEN-LIMBURG Wat kan je doen tegen pesten? Als ouder, als medeleerling, als school? Je mag als volwassenen het probleem niet weglachen en minimaliseren. Be­ langrijk is dat je als volwassene luis­ tert naar het verhaal van de gepeste. Je vermijdt best uitspraken als: ‘Neem zelf initiatief, toon je sterk, laat je niet doen, sla desnoods terug’. Ze hebben allemaal een beschuldigende ondertoon, zo van: ‘Had je maar iets gedaan, dan was het je niet overkomen’. Het is ook heel belang­

rijk dat de gepeste voelt dat hij er niet alleen voor staat. Wetenschappelijk on­ derzoek over heel de wereld wijst uit dat een gezamenlijke aanpak werkt. Naast informatie en sensibilisering, hebben alle partijen ook nood aan een duidelijke visie, heldere afspraken, goede commu­ nicatie en samenwerking. Belangrijk is dat er een sfeer van vertrouwen heerst. Gesprekken aangaan voor de hele klas heeft enkel zin als iedereen, en zeker het slachtoffer, zich daar goed bij voelt. Ook dreigen met straffen brengt een oplossing niet dichterbij. Het doet de spanning alleen maar toenemen. En het slachtoffer voelt zich nog onveiliger. We moeten ook aandacht hebben voor de pester. In welke zin? In het boek ‘Leven met een pestverleden’ staat het verhaal van Joris. Hij heeft ja­ renlang andere kinderen gepest onder het motto: ‘Liever zij dan ik’. Wat we niet altijd zien, is dat ook pestkoppen heel onzeker zijn en soms zelf ooit gepest zijn. In het geval van Joris komt daar nog bij dat hij in zijn jeugd jarenlang seksueel misbruikt werd. Ook pesters raken verstrikt in de driehoek van pes­ ten, depressie en zelfdoding. Is pesten veranderd de laatste jaren? Met de komst van sociale media, is er meer aandacht voor cyberpesten. Wie in het echte leven gepest wordt, maakt meer kans op cyberpesten. Omdat cy­ berpestkoppen altijd en overal kunnen toeslaan, is het slachtoffer nergens meer veilig.

PESTEN IS EEN STRIJDPUNT VOOR FOUAD Fouad Ahidar vindt dat pesten altijd onder de aandacht moet blijven. De lezing met twee experts ter zake is een eerste stap naar een daadkrachtig beleid. Fouad Ahidar: ‘We mogen niet aanvaarden dat jongeren en kinderen ongelukkig zijn of

zelfs aan zelfmoord denken omdat ze gepest worden. Voor mij is dit thema een strijdpunt de komende jaren. Ik wil dat er concreet iets gebeurt. We zijn al lang genoeg aan het praten. Het gaat over het welzijn van onze jeugd, binnen én buiten de school.’

Le harcèlement est un fléau Lors d’un événement sur le harcèlement, organisé par Fouad Ahidar (sp.a), les experts Gie Deboutte et Benoît Galand ont donné des conseils sur la manière de réagir au harcèlement. En tant que parent, en tant qu’ami, en tant que professeur ou en tant qu’animateur de jeunes. Car le harcèlement crée des blessures profondes. Des années plus tard, les victimes de harcèlement éprouvent encore des difficultés pour avoir des contacts avec les autres, elles sont souvent dépressives et ont des douleurs physiques et psychiques. Deboutte et Galand sont des experts du domaine depuis de nombreuses années. Gie Deboutte est lié à l’U Antwerpen et à l’UC Leuven-Limbourg. Avec l’asbl Leefsleutels (des clés pour la vie), il soutient les écoles dans leurs actions contre le harcèlement. Benoît Galand est docteur en psychologie et professeur de pédagogie à l’Université catholique de Louvain. Depuis 2010, il étudie l’effet d’un climat scolaire sur le bien-être et le comportement des élèves. En tant qu’adulte, il ne faut pas minimaliser le problème ni se moquer. Il faut être attentif à toutes les parties : la victime du harcèlement naturellement, mais aussi le harceleur. Celui-ci est souvent peu sûr de lui et a été jadis victime de harcèlement. Le harcèlement a souvent lieu en groupe. Il y a beaucoup de témoins et cela dure souvent des années avant qu’une personne ne tire la sonnette d’alarme, souvent par peur d’être soi-même victime de harcèlement. Avec l’arrivée des médias sociaux, on est également plus attentif au cyber-harcèlement. Une personne victime de harcèlement dans la vraie vie, a plus de risques d’être victime de cyber-harcèlement. La victime n’est en sécurité nulle part car les cyber-harceleur peuvent frapper à tout moment et partout. Pour Fouad Ahidar, le harcèlement doit toujours rester au cœur de l’attention. La conférence des deux experts constitue une première étape en vue d’une politique décisive.


5

AVRIL•MAI•JUIN 2015 IXELLES•ETTERBEEK

Heraanleg Ninoofsepoort van start

Bewoners vragen en krijgen een groter park aan de Ninoofsepoort komt binnenkort een nieuwe park. ‘Dit niemandsland moet een plek worden waar mensen kunnen genieten, een ontmoetings­ plaats voor alle Brusselaars uit de buurt,’ zegt Brussels minister van Mobiliteit en Openbare Werken Pascal Smet. Braakland wordt speelterrein Afgelopen zomer veranderde de vloer van de oude hangar op de Ninoofsepoort tijdelijk in een publieke ruimte. Kinde­ ren konden er spelen en (leren) fietsen terwijl hun ouders rustig toekeken en een praatje maakten.

n In 2009 keurde de Brusselse regering met sp.a de heraanleg van de Ninoofsepoort goed. Er zou een park komen in deze druk bevolkte buurt. Maar zonder sp.a in de regering bleven de plannen 5 jaar in de kast liggen. Jef Van Damme, buurtbewoner en parlementslid, heeft dat al die tijd aangeklaagd. Sinds sp.a opnieuw in de Brusselse regering zit, met Pascal Smet als minister, gaat het weer vooruit.

© VZW TOESTAND

MOLENBEEK n In de drukbevolkte wijk

Intussen is de werf met de afbraak van de tweede hangar begonnen en zijn de voorbereidende werken gestart. De wer­ ken zullen in totaal twee jaar duren. De publieke ruimte en de verschillende we­ gen zullen worden heraangelegd. Met het nieuwe park wil Brussel de ruimte rond het kanaal verbeteren en zo fors investeren in de levenskwaliteit in de buurt. Een nog groter park Bij de heraanleg zal het tramtracé langs het nieuwe park lopen, en dus niet meer dwars erdoor zoals in de oorspronke­ lijke plannen. Door het traject te ver­ plaatsen naar de Ninoofsesteenweg zal het park aanzienlijk groter zijn dan oorspronkelijk was gepland. ‘Het is niet meer dan logisch dat we het tramtracé naast het park leggen, en niet dwars er­ door. Die ingreep zal het park een stuk groter, veiliger en aangenamer maken,’ zegt Pascal Smet. Op vraag van de omwonenden komen de sociale woningen vlak buiten het park te liggen, zodat er meer ruimte voor groen is. De Stad Brussel stelt daarvoor een terrein op haar grondgebied ter beschikking naast ‘Arts & Métiers’. ‘Tijdens een bewonersvergadering is er geluisterd naar vragen en wensen van om­ wonenden. De Brusselse regering is inge­ gaan op de vraag van buurtbewoners en vergroot het park,’ zegt Pascal Smet.

We gaan in op de vraag van buurtbewoners en vergroten het park © VZW TOESTAND

PASCAL SMET

Inspraak en betrokkenheid Ook voor het ontwerp en de invulling van het park krijgen huidige en toe­ komstige bewoners inspraak. Buurtbe­ woners worden betrokken bij het beheer van het park, waardoor het park een evolutief karakter zal krijgen. Op 14 april vond ook een lichtwande­ ling plaats in de kanaalzone in kader van het gewestelijk lichtplan. Tijdens deze wandeling werd voor het eerste sa­

men met buurtbewoners nagedacht over hoe verlichting de kanaalzone kan op­ waarderen. Er werd gepolst naar idee­ ën en suggesties over hoe we onze stad kunnen verlichten en haar daardoor mooier en veiliger maken. Het wordt dus geen kant en klare nieuwe zone, maar een nieuwe wijk op maat van haar bewoners. Plaats voor alle weggebruikers Tot slot komt er ook een goede verbin­ ding op het openbaar vervoersnetwerk

Les travaux à la Porte de Ninove ont commencé Les travaux à la Porte de Ninove ont commencé au mois de mars. Un grand parc verra le jour dans ce quartier densément peuplé. Grâce au réaménagement, le « no man’s land » deviendra un endroit où les gens pourront profiter, un lieu de rencontre pour tous les bruxellois du quartier. Les voiries autour de la Porte de Ninove seront également réaménagées.

À la demande des riverains, le parc sera plus grand que prévu initialement. Le tram longera le parc et ne passera plus au travers comme initialement prévu. Ainsi, le parc sera encore plus grand, plus sûr et plus agréable. Pour une meilleure qualité des 107 habitations sociales qui verront le jour, et pour donner encore plus d’espace au parc, les

habitations seront construites en dehors du parc. À cet effet, la Ville de Bruxelles met un terrain à disposition sur son territoire à côté de l’école « Arts & Métiers ». Le Ministre bruxellois de la Mobilité et des Travaux publics est particulièrement heureux que les travaux aient enfin commencé. En 2009, le Gouvernement bruxellois, dont faisait partie le sp.a, a

approuvé le réaménagement. Les années suivantes, sans le sp.a au Gouvernement, les projets sont restés au placard. Jef Van Damme, riverain et député, a dénoncé cette situation pendant tout ce temps. Maintenant que le sp.a fait à nouveau partie du Gouvernement, avec Pascal Smet comme Ministre, les choses progressent à nouveau. Les travaux dureront deux ans.

BRUSSELS MINISTER VAN MOBILITEIT & OPENBARE WERKEN

en de wijk wordt makkelijk en veilig bereikbaar voor fietsers en voetgangers dankzij de afgescheiden fietspaden. Ook de fietspaden op de Kleine ring en de fietsbruggen ter hoogte van het Meinin­ gerhotel en Graaf van Vlaanderen zul­ len het comfort en de veiligheid voor de zwakke weggebruikers verhogen. Connecting Brussels ‘Ook tijdens een tweede bewonersver­ gadering begin maart is er geluisterd naar de buurtbewoners. We willen op die manier blijven verder werken om tot een zo goed mogelijk project te komen. We zullen opnieuw leven blazen in deze buurt, investeren in de levenskwaliteit. De nieuwe wijk moet een ontmoetings­ plaats zijn voor haar huidige en toekom­ stige bewoners en voor passanten. Het nieuwe park moet mensen samenbren­ gen en stadsdelen met elkaar verbin­ den,’ zegt Pascal Smet. Brussels bouwmeester Kristiaan Bor­ ret verwoordde het onlangs mooi in De Morgen: ‘Het nieuwe park wordt een tussensprong tussen wat nu geïsoleerde wijken zijn, en de binnenstad. Zoals bij het hinkstapspringen, eigenlijk.’


6

APRIL•MEI•JUNI 2016 ELSENE•ETTERBEEK

BERT ANCIAUX

CC KOINSKY

FRACTIELEIDER SP.A IN DE SENAAT

n De Vlaamse feestdag wordt in Brussel gevierd met ‘Brussel danst’, een gratis festival met veel dans en livemuziek.

BRUSSEL EN 11 JULI B russel is onze hoofdstad. Hoofd­stad van Europa, hoofd­ stad van België. Maar Brussel is ook de hoofdstad van de Vlaamse Gemeenschap. Vlaanderen en Brussel hebben elkaar nodig. De band tussen beide is noodzakelijk, zowel voor Brussel als voor Vlaanderen. De Vlaamse Gemeenschap zonder haar hoofdstad Brussel, zou de poort op Europa en de wereld verliezen. Brussel is beter bekend dan welke andere stad in Vlaanderen. Brussel is de enige internationale stad van de Vlaamse Gemeenschap. Ze geeft kleur en uitstraling aan Vlaanderen. Maar omgekeerd heeft Brussel ook Vlaanderen nodig. Als Brussel niet de hoofdstad van beide Gemeenschappen kan zijn van ons land, verliest ze zijn bestaansreden. Het moet hoofdstad zijn, veel meer dan een concurrerend gewest. Brussel moet de thuis zijn voor alle Vlamingen en Walen, Brus­ sel moet die interculturele stad zijn, waar alle culturen hun plaats vinden. Brussel is een stad van minderheden, maar de Vlaamse Gemeenschap is er thuis. Zonder die Vlaamse Gemeen­ schap zou Brussel verworden tot een provinciestadje. Zonder sterke institutionele band tussen Brussel en Vlaanderen valt dit land binnen de kortste keren uiteen. Zonder Vlaamse Gemeenschap, ver­ schraalt Brussel op cultureel, econ­ omisch en onderwijsvlak, zullen de

taalwetten binnen de kortste keren sneuvelen en zal er van het Neder­ lands en van de Vlaamse Gemeen­ schap binnen Brussel na enige tijd niets overschieten.

Op 11 juli, de officiële feestdag van de Vlaamse Gemeenschap, moet die Vlaamse Gemeenschap mét haar Parlement en haar regering feesten in haar hoofdstad. Uiteraard moet dit gebeuren in het stadhuis van Brussel. Het is een uiting van verbondenheid. Het is een uiting van wederzijdse interesse en respect. De officiële 11-juli-viering is op haar plaats in het stadhuis van Brussel.

11 juli moet op het Brusselse stadhuis gevierd worden. Daar kan geen discussie over bestaan En toch meenden de Vlaamse regering en N-VA als grootste Vlaamse rege­ ringspartij dat het beter zou zijn om die viering niet in het stadhuis te laten plaatsvinden. Een misser van formaat. Een uiting van desinteresse in onze stad. Officieel ging het zogezegd om het té politiek gekleurde welkomst­ woordje van onze schepen van Ned­ erlandstalige aangelegenheden Ans

Persoons. Maar eigenlijk wil N-VA af van de band met Brussel. Zonder Brussel is een onafhankelijk Vlaander­ en dichtbij. Mét Brussel zal de Vlaam­ se Gemeenschap altijd binnen een of ander Belgisch verband blijven. Door haar ondoordachte en roekeloze eis om 11 juli niet langer te vieren in het Brussels stadhuis, speelt N-VA in de kaart van die Franstaligen die Brussel als een onafhankelijk Gewest zien zonder banden met beide Gemeenschappen. Zij die Brussel willen zien verworden tot een ééntalig francofone stad, zonder respect voor het Nederlands, zonder respect voor de vele culturen die Brussel rijk is. sp.a blijft voorstander van de 11-ju­liviering op het stadhuis. Ans Persoons zal, met respect voor die Vlaamse Gemeenschap, iedereen welkom heten in Brussel. Ze zal wijzen op de troeven van onze stad. Ze zal wijzen op de in­ terculturele toekomst van onze stad. De liefde tussen beiden moet opnieuw sterker. Als Brussel respect opbrengt voor de naleving van de taalwetten en voor de rol die de Vlaamse en Frans­talige Gemeenschappen kunnen spelen in het tweetalig gebied Brussel, dan zijn we al een hele stap verder. Dan vinden de Vlaamse separatisten ook geen enkele steun bij de Vlaam­ se bevolking. Beiden hebben dus een opdracht. Het is van wezenlijk belang voor de bevolking in heel de Vlaamse Gemeenschap, inclusief Brussel.

11 juillet à Bruxelles Bruxelles est notre capitale. Capitale de l’Europe, capitale de la Belgique. Mais Bruxelles est aussi la capitale de la Communauté flamande. La Flandre et Bruxelles ont besoin l’une de l’autre. Le lien entre les deux est nécessaire, tant pour Bruxelles que pour la Flandre. Le 11 juillet, la fête officielle de la Communauté flamande, cette Communauté flamande et son Parlement et Gouvernement doit faire la fête dans sa capitale. Évidemment, ceci doit avoir lieu à l’hôtel de ville de Bruxelles. C’est un signe de cohésion. C’est un signe d’intérêt et de respect mutuel. La fête officielle du 11 juillet est à sa place à l’hôtel de ville de Bruxelles. Et pourtant, le Gouvernement flamand et la N-VA comme principal parti du Gouvernement flamand estimaient qu’il était préférable de ne pas célébrer cette fête à l’hôtel de ville. Une erreur de format. Un signe de désintérêt dans notre ville. Le sp.a reste partisan de célébrer le 11 juillet à l’hôtel de ville. Par respect pour cette Communauté flamande, Ans Persoons accueillera tout le monde à Bruxelles. Elle mettra en évidence les atouts de notre ville. Elle mettra en évidence l’avenir interculturel de notre ville.


7

AVRIL•MAI•JUIN 2015 IXELLES•ETTERBEEK

Voortaan kosteloos solliciteren bij gemeenten en OCMW’s

‘Solliciteren is een recht’ BRUSSEL n ‘Solliciteren moet gratis zijn,

die er wonen. Het is goed om mensen aan te trekken die voeling hebben met hun stad omdat ze er niet alleen werken maar ook wonen. Die mensen hebben een di­ rect belang in het welvaren van hun stad. Zeker hen moet je aanmoedigen om zich kandidaat te stellen, niet afremmen.’

althans dat zou het moeten zijn,’ zegt Elke Roex. Ze diende een wetsvoor­ stel in over het verbod om kosten aan te rekenen aan mensen die willen solliciteren bij lokale overheden en OCMW’s’. Als je wil solliciteren bij het OCMW van Etterbeek of Ukkel moeten je betalen. Als je laaggeschoold bent, betaal je 5 tot 15 euro per sollicitatie. Elke Roex: ‘Een ge­ motiveerde werkzoekende stuurt al gauw twintig sollicitaties per maand. Als iedere werkgever daarvoor 10 euro vraagt, kom je gemakkelijk aan 200 euro per maand. Niet evident voor iemand die geen inko­ men heeft en op zoek is naar werk.’ In de privésector is het anders. Zowel werkgevers als werknemers begrijpen dat geld vragen om te solliciteren een drempel is om kandidaten aan te trek­ ken. Daar bestaat het verbod om kosten aan te rekenen voor een sollicitatie al een hele tijd. Elke Roex: ‘Openbare diensten moeten

Zich kandidaat stellen voor een job is een recht en moet gratis zijn ELKE ROEX BRUSSELS PARLEMENTSLID & SCHEPEN IN ANDERLECHT dat voorbeeld volgen. Wie geïnteresseerd is, moet kunnen solliciteren. Brussel kampt met hoge werkloosheidscijfers. Dus moeten we er alles aan doen om Brusselaars aan de slag te krijgen. Een financiële drempel inbouwen: dat is kan­ sen afnemen. Bovendien moet een over­ heid zoals een gemeente of een OCMW een weerspiegeling zijn van de mensen

Poser gratuitement sa candidature Elke Roex a introduit une proposition de loi visant à interdire l’imputation de frais aux personnes qui veulent poser leur candidature auprès des pouvoirs locaux et des CPAS.

Een strategische kwestie Meer Brusselaars aan het werk krijgen binnen de eigen diensten is een element uit de strategie 2025 van de Brusselse regering. Dat vergt een gezamenlijke aanpak: er voor zorgen dat er genoeg jon­ geren aan de slag kunnen in overheids­ diensten, opleidingen op de werkvloer voorzien, werkzoekenden stimuleren om de tweede landstaal te leren en werk ma­ ken van het valideren van Elders Verwor­ ven Competenties. Daar hoort ook bij dat solliciteren gratis moet zijn.

Si vous posez votre candidature auprès du CPAS d’Etterbeek ou d’Uccle, vous devez payer. En tant que profil peu qualifié, vous payez de 5 à 15 euros par candidature, ce qui monte facilement à 200 euros par mois. Dans le secteur privé, les employeurs ne demandent pas d’argent pour poser sa candidature. Pour Elke Roex, les services publics doivent suivre cet exemple. Bruxelles est confrontée à un niveau élevé de chômage, donc nous devons mettre tout en œuvre pour permettre aux Bruxellois de se mettre au travail. Il s’agit également d’un élément important de la stratégie 2025 du Gouvernement bruxellois.

Elke: ‘Maar dat betekent niet het einde voor de werking van vzw Toestand. Het wijkcontract loopt tot 2020. Toestand vzw gaat dan ook op zoek naar een nieu­ we tijdelijke locatie.’

Paspartoe: de nieuwe cultuurwaardebon BRUSSEL n De Paspartoe, de vroegere

Paspartoe : le nouveau chèque culture

cultuurwaardebon wordt vereenvou­ digd en bekender gemaakt bij het pu­ bliek. Jef Van Damme diende daarvoor in de Vlaamse Gemeenschapscommis­ sie een resolutie in.

Daarom moet het systeem gebruiksvrien­ delijker en de voordelen eenvoudiger.’

Majorité et opposition sont d’accord avec la proposition de Jef Van Damme de rendre Paspartoe plus accessible au public et aux organisations. Même les gens qui n’ont pas l’habitude de se rendre à un concert ou dans un musée, doivent avoir cette opportunité. C’est à cela que sert Paspartoe, l’ancien chèque culture. Et cela fonctionne bien. Il ressort d’une évaluation demandée par le Ministre Pascal Smet (sp.a) que deux tiers des chèques sont utilisés par des personnes en situation de pauvreté. C’est une bonne nouvelle : Paspartoe va aux personnes qui peuvent en faire usage. Malgré tout, certaines choses peuvent être améliorées, d’où les adaptations proposées.

Welkom op meer plekken met je pasje Met de Paspartoe kan je punten sparen aan de spaarzuil of balie van deelnemen­ de organisaties. De gespaarde punten kan je omruilen voor een voordeel naar keuze (zoals een drankje na een voorstel­ ling). Vandaag wordt het puntensysteem nauwelijks gebruikt. Daarom moet ook het aanbod breder, met meer vrijetijdsor­ ganisaties die de pas aanvaarden.

Tout d’abord, Paspartoe doit être plus facile à utiliser pour ces groupes. À côté de cela, plus d’organisations doivent accepter le chèque. À présent, vous pouvez épargner des points que vous pouvez échanger contre une boisson, par exemple, après une représentation. Le système de points est trop peu utilisé et cela est dû partiellement au fait que trop peu d’organisations accepte le chèque.

Eén pasje voor Vlaanderen en Brussel De Paspartoe is het Brusselse broertje van de UiTPAS, die in Vlaanderen wordt gebruikt. Beide passen zijn ontwikkeld door Cultuurnet Vlaanderen. Maak ze compatibel, zodat je de Paspartoe in heel Vlaanderen kunt gebruiken en iemand met een UiTPAS ook in Brussel terecht kan. Op termijn moet het één pas wor­ den. Brussel is toch geen eiland? www.paspartoebrussel.be

Enfin, il faut qu’un seul chèque voie le jour pour la Flandre et Bruxelles. Le Paspartoe est le petit frère bruxellois de l’UiTPAS en Flandre. Les deux chèques ont été développés par Cultuurnet Flandre. Il est dès lors logique de les rendre compatibles, afin que Paspartoe puisse être utilisé dans toute la Flandre et que les flamands puissent venir assister à des événements à Bruxelles avec leur UiTPAS.

Iedereen heeft zo nu en dan nood aan ont­ spanning. Brussel heeft een rijk aanbod van vrijetijdsactiviteiten, maar ze vinden niet altijd een publiek. Ergens naar toe gaan kost geld. Soms zijn er ook andere drempels. Niet naar een klassiek concert durven gaan, omdat je niet weet wanneer je mag applaudisseren… De Paspartoe probeert daar iets aan te doen. Het pasje is een voordelenprogramma voor de ge­ bruiker van vrijetijdsinitiatieven (zoals een concert, museum- of bibliotheekbe­ zoek). Mensen in armoede moeten minder betalen. De Paspartoe werd in 2015 voor het eerst geëvalueerd, in opdracht van Minister Pascal Smet (sp.a). Tweederde van de af­ geleverde vrijetijdspassen zijn voor men­ sen in armoede. Op zich goed nieuws: de Paspartoe komt terecht bij een publiek dat ze goed kan gebruiken. Niettemin is de Paspartoe nog te weinig gekend. Voor groepen is het systeem te complex. Makkelijker te gebruiken voor groepen De Paspartoe wordt weinig gebruikt voor groepsactiviteiten, terwijl ze net daar gro­ te impact kan hebben. Jef: ‘Voor culturele activiteiten zoals tentoonstellingen zijn er vaak onzichtbare drempels. ‘Ik ken er niks van’. Of: ‘Ik voel me er niet op mijn gemak.’ In groep durven mensen meer.

© REPORTERS

Jef Van Damme: ‘Alle partijen zijn het er over eens dat de Paspartoe beter en anders moet. Nu is er over de partijgren­ zen heen ook een akkoord over de be­ langrijkste aanpassingen. Dat is een goede zaak. Zo gaat het immers vooruit.’

n Alle partijen zijn het erover eens dat de Paspartoe te weinig bekend is bij het grote publiek.

Dankzij de nieuwe Paspartoe kunnen meer mensen genieten van cultuur en kunst JEF VAN DAMME FRACTIEVOORZITTER IN HET BRUSSELS PARLEMENT


8

APRIL•MEI•JUNI 2016 ELSENE•ETTERBEEK

AGENDA

100%  BRUSSELEIR

01.05.16 SINT-KATELIJNEPLEIN

JEF LASEUR

I LOVE MAY Feest van de arbeid, met brunch en stadsfestival. Ontbijt van sp.a en Curieus Evere in Everna, Sint-Vincentius­ straat 30, 8:30 uur - 11 uur. Brunch en speeches, Randstad, Hoveniersstraat in Molenbeek, 11 uur. Vanaf 15 uur: Optredens Die verdammte spielerei, Compagnie Forstitia, Akro, Kings of Pop. Kinderanimatie voorzien.

23.05.16 - 17:00 RHOK HERDENKING MICHIEL VANDENBUSSCHE

© JURGEN ROGIERS

Tien jaar geleden overleed Michiel Vandenbussche. De Louis Paul Boonkring herdenkt hem in een thema-avond rond maatschappelijk engagement. Leden: 7 euro, niet-leden: 5 euro. Eduard de Thibauldlaan 2, Etterbeek. Inschrijven: lpboonkring@hotmail.com

Zo lang ik kan, blijf ik trommelen Jef trommelt al sinds hij 6 is. 70 is hij er ondertussen. Zoals elk jaar speelt hij met de Retroband op 1 mei. En zijn vrouw? Die speelt op de grote trom. In ’68 trouwden ze. Zijn echtgenote kwam uit Opwijk, hij uit Vilvoorde. Molenbeek lag dichtbij haar werk en het zijne. Dus verhuisde het koppel naar Molenbeek en is er nooit weggegaan. Jef: ‘Mijn broer is twee jaar ouder dan ik. Hij speelde accordeon en mijn pa kocht voor mij een drumstel. Ik heb drie jaar solfège gevolgd, maar trommelen

leerde ik in de praktijk. Met mijn broer ging ik zaterdag en zondag spelen in de cafeetjes rond de Gare du Midi. We verdienden er een cent mee. Ik werd er gespot en toen ik wat ouder was mocht ik meespelen in balorkestjes. Ik heb in veel verschillende orkestjes gespeeld. In de jaren 60 en 70 waren balorkesten een vaste waarde op dansavon­ den. Op mijn 16de stond ik voor het eerst op het grote podium. Zingen en gitaar spelen deed ik ook. De nummers uit het begin van Will Tura’s carrière zoals

‘ik ben zo eenzaam zonder jou’, die zong ik graag. Maar toen kwamen de disk jockeys. En toen was het gedaan.’

het Koninklijk Paleis op 21 juli én op 1 mei. Jef: ‘Wij spelen overal graag. Soms met zes, dan met zeven. De optocht van 1 mei is het hoogtepunt Een goei djoef van het jaar. Sinds een jaar of zeven speelt mijn vrouw op het juiste ook mee. De grote trom moment, dat uit onze band viel weg. En had mijn vrouw mijn vrouw had gevoel snel geleerd voor ritme. Een goei djoef op het juiste moment, dat Vandaag vind je de Retro­ had ze snel geleerd. We band op braderies, brocan­ worden natuurlijk alle­ tes en kermissen van Oos­ maal een dagje ouder. En tende tot Aarlen. Maar ook opvolging voor de bandle­ in Brussel is de band graag den is er niet meteen. Dat van de partij: tijdens de 20 is spijtig. Maar zo lang we kilometer van Brussel, aan kunnen, blijven we spelen.’

OVER BRUSSEL, KEULEN EN BEIEREN... I

n Brussel zijn na de Eerste Wereldoorlog alle plaatsen straatnamen veranderd die verwezen naar Duits­ land. In de Radstraat bij het Rouppeplein is de impasse die Duitsersgang heette een Bevrijdingsgang. Haren kreeg een Verdun­ straat, niet omdat het enige band heeft met deze Franse stad, maar omdat er in de slag van Verdun in 1916 onwaarschijnlijk veel doden vielen. Voor de oorlog was de Verdunstraat een stuk van de

Oude Keulse Baan, net zoals de Marnestraat in Evere ...

STRAATNAMEN WORDEN NIET LUKRAAK GEKOZEN. VAAK ZIT ER EEN HELE GESCHIEDENIS ACHTER.GRAAG LICHTEN WE DE BETEKENIS VAN EEN BRUSSELSE STRAATNAAM TOE

geweld, Verdun, de Marne­ vallei, Aarschot, maar ook Dinant (-plein en -straat), De beroemde Aarschotstraat Barchon (bij Luik), Pas­ in Schaarbeek, sendale, het heette vroeger Houthulstbos, RUE DE Keulenstraat. Ieper, Diksmui­ Ze zullen in de (allemaal in Keulen waar­ de omgeving schijnlijk niet van het Klein rouwig zijn om Kasteeltje) ... STRAAT de naamsver­ andering ... Maar nu Brussel de feitelijke hoofdstad Terecht heeft men na 1918 van Europa is, zou het zich willen verwijzen naar de toch ook moeten herinneren slachtoffers van het oorlogs­ dat het met Centraal-Europa

COLOGNE KEULEN

en met Duitsland niet alleen slechte ervaringen heeft gehad. Daarom is het goed dat het voorpleintje voor de Miniemen­kerk recent de naam van Maximiliaan van Beieren kreeg, de verlichte landvoogd die in 1700 de eerste steen heeft gelegd voor de huidige Miniemen­kerk. De brave man probeerde destijds de moder­ ne stedenbouw in ​ Brussel in te voeren, maar is daar toen niet in geslaagd door het verzet van de conserva­tieve lokale elites.

24.05.16 - 19:30 CENTRE COMMUNAUTAIRE MARITIME JIJ MAAKT MORGEN: HET ONDERWIJS VAN DE TOEKOMST Onderwijs zou dé manier moeten zijn om kinderen en jongeren de kans te geven zich te ontwikkelen en hun dromen waar te maken. Hoe maken we werk van meer gelijke kansen op school? Praat mee met Caroline Gennez, Fouad Ahidar en Jef Van Damme. Vandenboogaerdestraat 93, Sint-Jans-Molenbeek.

03.06.16 BEURSSCHOUWBURG

VOLTA: NACHT VAN DE TOEKOMST De Nacht van de Toekomst, stadsfestival in de Beursschouwburg laat zich inspireren door stedelijkheid. Voorprogramma met 100% jong talent dat de stad in woord en beeld giet. Organisatie: Curieus. August Ortsstraat, 20-28, Brussel

100% BRUSSELS

is een trimestriële uitgave van sp.a Brussel une édition trimestriëlle de sp.a Bruxelles Verantwoordelijke uitgever - Editeur responsable sp.a Brussel - Hannelore Goeman, Grasmarkt 105/37 1000 Brussel Werkten mee aan dit nummer - Collaborateurs Bart De Troy, Hannelore Goeman, Jurgen Rogiers, Katelijne Goris, Valérie Mertens, Sandra Noben, Willem Stevens, Saskia Vanderstichelen, Mieke Van Dessel e.a. Contact Wil u reageren op een artikel uit deze publicatie? Wil u deze uitgave niet meer ontvangen? Of wil u lid worden van sp.a? Voulez-vous réagir à cet article? Vous ne voulez plus recevoir cette édition? Ou voulez-vous devenir membre du sp.a? sp.a Brussel Grasmarkt 105/37 1000 Brussel 100procentbrussels@s-p-a.be 02 549 66 55

www.s-p-a.be


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.