100% Brussels, Molenbeek, Koekelberg, Jette, Ganshoren en Sint-Agatha-Berchem by sp.a Brussel

PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE

Afgiftekantoor 1099 Brussel X Erkenningsnr.: P802053

TRIMESTRIEEL TIJDSCHRIFT • OKT/NOV/DEC OKT/NOV/DEC 2017 • MOLENBEEK / KOEKELBERG / JETTE / GANSHOREN / SINT-AGATHA-BERCHEM

NIEUWE HUURWETGEVING VOOR BRUSSEL

Molenbeekse jeugd krijgt geen gehoor

FOUAD AHIDAR >7

SALIHA RAISS >3

OP HET RITME VAN DE STAD

CC I SAY, HAVE A CUP OF TEA

Pleidooi voor een betere architectuur >4

OKTOBER•NOVEMBER•DECEMBER 2017 MOLENBEEK•KOEKELBERG•JETTE•GANSHOREN•SINT-AGATHA-BERCHEM

Taverne Ter Linden serveert lekker eten én geeft mensen kansen

Plat du jour: een opleiding JETTE n Sinds 2011 verzorgt Eat vzw de

catering van Taverne Ter Linden, aan gemeenschapscentrum Essegem in Jette. Deze zomer legden de creatieve lingen van Wing Nuts Decor uit Jette een gezellig nieuw terras aan voor de Taverne alsook een boekenhaag. Met een een reden extra voor een bezoek aan de taverne.

Kindvriendelijk Die omslag naar een charmante en kindvriendelijke zaak heeft veel te maken met de nieuwe aanpak en een nauwe samenwerking met gemeenschapscentrum Essegem. Zo werden de kaart en het interieur aangepast en doet de taverne extra inspanningen bij bijzondere activiteiten van het gemeenschapscentrum. Bij filmvoorstellingen blijft de taverne wat langer open. Bij de kindertheatervoorstellingen op zondagvoormiddag kunnen bezoekers er voor een brunch vooraf of een lunch achteraf terecht. Elke week zijn er drie suggesties: een vegetarische, een Belgische of een wereldkeukengerecht (bijvoorbeeld een Griekse salade, coq au vin met puree en een tajine). Op de drankkaart staan naast klasieke dranken ook biologische sapjes, huisgemaakte limonades en suikervrije alternatieven. En dat alles aan democratische prijzen. Scrabble, Rummikub en een schaakspel staan klaar voor de volwassenen spellenliefhebber. Voor kinderen is er een hoekje met spelletjes en puzzels. Een extra troef sinds deze zomer is het nieuwe terras en de boekenhaag, een ont-

Eat vzw is een Brusselse Nederlandstalige organisatie in de sociale economie, die verschillende horeca-initiatieven beheert. Voor Eat vzw Taverne Ter Linden uitbaatte, was het eerder een kroeg met vaste tooghangers. Dat is nu anders. Het publiek is gevarieerd. Overdag houden bezoekers van het gemeenschapscentrum er halt. Op woensdag en vrijdag na school zakken veel gezinnen uit de buurt af naar Ter Linden én ze nemen hun kinderen mee.

n Dankzij een gewijzigde kaart en nauwe samenwerking met het gemeenschapscentrum komt er een divers publiek in Ter Linden.

Een extra troef sinds deze zomer is het nieuwe terras en de boekenhaag, een ontwerp op maat van Wing Nuts decor uit Jette werp van Wing Nuts Decor uit Jette. De haag is een boekentil. Passanten kunnen er een boek uit halen, ze kunnen er ook een boek doneren. Zeker voor de cursisten Nederlands van het gemeenschapscentrum is dat interessant. In de boekentil vinden ze laagdrempelig nieuw leesvoer. Maar de haag is er voor iedereen. Kansen geven Wat Ter Linden vooral zo bijzonder

maakt, is dat kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt er kansen krijgen. Zo werken er bij Ter Linden negen doelgroepmedewerkers (uit Afghanistan, Albanië, Ivoorkust…), naast een kok en een verantwoordelijke. Het personeel leert al doende het horecavak: gerechten afkruiden, groenten snijden volgens de regels van de kunst, voedselveiligheid respecteren, klanten bedienen aan tafel, kunnen afrekenen én Nederlands leren – uiteraard. Lekker eten tegen een voordelige prijs, in een aangenaam kader én tegelijk mensen de gelegenheid bieden om een vak te leren, dat zijn de grote troeven van Ter Linden. Leopold I-straat 329 1090 Jette Ma: 11u-15u (keuken tot 14u) Di-Vrij: 11u-22u (keuken tot 21u) www.eatvzw.be essegem.be

Plat du jour : une formation Depuis 2011, l’asbl Eat s’occupe du catering de la Taverne Ter Linden, au centre communautaire Essegem à Jette. Cet été, la taverne a bénéficié d’une nouvelle terrasse agréable ainsi qu’une haie avec des livres. Les passants peuvent prendre ou donner un livre dans la haie. Si vous voulez bien manger à prix avantageux, Ter Linden est « the place to be ». Mais surtout, les groupes vulnérables sur le marché de l’emploi y bénéficient d’opportunités. Le personnel y apprend les métiers de l’horeca par la pratique : assaisonner des plats, couper des légumes selon les règles de l’art, respecter la sécurité alimentaire, servir les clients à table, pouvoir faire une addition et apprendre le néerlandais.

Bruggen over het kanaal klaar in 2020 MOLENBEEK n Eindelijk is er schot in

de zaak. Bouwheer Beliris heeft deze zomer een aanvraag ingediend voor een stedenbouwkundige vergunning voor de brug tussen de Ninoofsepoort en Belle Vue, alsook voor die tussen de Locquenghienstraat en de Sint Mariastraat. Vele kanaalbewoners wachten er op, al meer dan tien jaar. Veel Brusselse wijken worden doorsneden door steenwegen of door het kanaal. Het kanaal is een breuklijn. En dat is jammer. Want het maakt de kanaalwijken tot eilandjes. Terwijl een levendige stad juist nodig heeft dat bewoners zich makkelijk kunnen verplaatsen van de ene naar de andere wijk. Mensen moeten elkaar kunnen ontmoeten in de stad. Voetganger en fietsers welkom Mobiliteit in Brussel is vaak ontwikkeld

op maat van automobilisten. Dat merk je ook aan het kanaal. De huidige bruggen over het kanaal zijn vooral gericht op autoverkeer. Oversteken als fietser of voetganger is er een gigantische opgave. Het autoverkeer is druk, gevaarlijk voor fietser of voetganger en vaak is het ook een omweg. De nieuwe bruggen

Het is hoog tijd. De bouwvergunningen zijn aangevraagd. Ik hoop van harte dat het nu vooruit zal gaan JEF VAN DAMME BRUSSELS PARLEMENTSLID VOOR SP.A

voor voetgangers en fietsers moeten dat veranderen. Jef van Damme, gemeenteraadslid in Molenbeek (sp.a): ‘Het is hoog tijd. Er zijn al jaren plannen voor bruggen voor zwakke weggebruikers. Maar op een plan kun je het kanaal niet over. Nu wordt het eindelijk concreet. De bouwvergunningen zijn aangevraagd. Ik hoop van harte dat het nu vooruit zal gaan. Samenleven in de stad start op straat. En dus moet je wijken met elkaar verbinden, zodat mensen samenkomen en elkaar ontmoeten.’ De bouwvergunning voor de bruggen wordt verwacht in de komende maanden. Als alles voorspoedig verloopt, kan de bouw begin 2019 starten. Midden 2020 kunnen de bruggen dan gebruikt worden.

Passerelles au-dessus du canal, prêtes en 2020 Cet été, le maître d’ouvrage Beliris a demandé des permis d’urbanisme pour la passerelle destinée aux usagers de la mobilité douce entre la Porte de Ninove et Belle Vue, ainsi que pour celle entre la rue Locquenghien et la rue Sainte Marie. Jef Van Damme, conseiller communal à Molenbeek (sp.a) : « Il est grand temps ! Une ville vivante a besoin que ses habitants puissent se déplacer facilement d’un quartier à l’autre. Cela fait des années qu’il y a des projets de passerelles pour les usagers de la mobilité douce. Désormais, c’est finalement concret. » Si tout se passe bien, la construction pourra débuter en 2019. Les passerelles pourront dès lors être utilisées à la mi-2020.

OCTOBRE•NOVEMBRE•DECEMBRE 2017 MOLENBEEK•KOEKELBERG•JETTE•GANSHOREN•BERCHEM-SAINTE-AGATHE

Givebox mag geen sluikstort worden

Jongeren in Molenbeek hebben iets te vertellen, maar luistert het beleid?

SINT-AGATHA-BERCHEM n De Givebox op de

hoek van de Kerkstraat en de Mertens straat is vaak erg goed gevuld. Dat zie je op foto’s op facebook. Buurtbe woners maken dankbaar gebruik van de box om hun nog bruikbare spullen te doneren. Alleen komen er soms ook niet-bruikbare spullen terecht. De Givebox is een initiatief van de buurtvereniging Berchem Locale et Durable (BLED). Voorbijgangers kunnen er spullen kwijt die ze niet meer nodig hebben. Anderen kunnen er gratis iets uit halen. Het is dus een plek om overbodige maar nog bruikbare spullen weg te schenken. Alleen interpreteren sommigen de term ‘bruikbaar’ al te ruim. Dan is het geen weggeven meer, maar sluikstorten. Dat is uiteraard niet de bedoeling. Ook van zulke sluikstorten verschijnen foto’s op facebook. Er gaan wel eens stemmen op om met de Givebox te stoppen.

Sommigen mensen interpreteren de term ‘bruikbare spullen’ al te ruim n Molenbeek is jong: de gemiddelde leeftijd is 34 jaar, terwijl het 37 jaar en 5 maanden is in het gewest (cijfers van 1/1/2017). Dries Vreven, voorzitter sp.a 1082: ‘Sluikstorten bij de Givebox mag niet leiden tot het opdoeken van de Givebox. Laten we het kind niet met het badwater weggieten. De Givebox heeft troeven. Een heel aantal spullen vindt er een nieuwe eigenaar mee. De Givebox brengt mensen op de been en vergroot de sociale controle in de buurt. Als af en toe de Givebox vol zit, bewijst het juist dat sommige mensen veel spullen op overschot hebben. Misschien zijn er net meer boxen nodig. Of misschien zijn er alternatieven nodig, zoals een gemeentelijke kringloopwinkel. In elk geval moet er ook een uitweg zijn voor niet meer bruikbare goederen. Meer containerparken bijvoorbeeld. Dat is trouwens geen exclusief probleem voor SintAgatha-Berchem. In heel Brussel zijn er maar twee gewestelijke containerparken. Een containerpark in onze gemeente zelf of in een naburige gemeente zou heel welkom zijn. Misschien is samenwerking met Dilbeek een optie? Daar ligt een containerpark en het is dichtbij. Er is in elk geval ook een gemeentelijke visie nodig. De gemeente Anderlecht geeft het goede voorbeeld. Het gemeentelijk netheidsplan bestaat uit het aanpassen en verbeteren van de dienstverlening, sensibiliseringscampagnes, maar ook repressie. Wie de regels niet volgt, kan een fikse boete krijgen. Maar niet te vergeten: het begint bij ieder van ons. Een propere straat of gemeente is vooral een kwestie van de juiste mentaliteit. We delen onze buurt. Dus moeten we er ook samen zorg voor dragen. Laten we de handen in elkaar slaan voor een properder 1082.’ Sluikstorten kun je melden aan de gemeente op 024640411 of info@berchem.brussels Via de app fixmystreet kunt, naast schade aan wegen en straatmeubilair, ook sluikstorten melden.

Jongeren in Molenbeek worden niet betrokken MOLENBEEK n Eind 2014 ging een nieuwe

good practices uit andere Brusselse gemeenten.

jeugdraad van start in Molenbeek. Meer dan 600 jongeren brachten hun stem uit en verkozen vijftien jonge in woners van Molenbeek die de stem van kinderen, jongeren en hun organisaties vertolken richting het gemeentebe stuur van Molenbeek. Amper 3 jaar later stellen we vast dat er slechts 5 adviezen werden gevraagd door het schepencollege en dat de facebook-pagina van de Jeugdraad stil ligt sinds december 2016. Sommige leden van de Jeugdraad klagen zelf aan dat er weinig inspraak is en dat er zinloze activiteiten worden georganiseerd. Nochtans is de jeugdraad het officiële adviesorgaan en fungeert ze als officiële spreekbuis voor kinderen en jongeren bij het gemeentebestuur. Kiezen voor participatief besturen betekent een klimaat scheppen voor participatie die bottom-up ontstaat en zelf eerlijke participatie-initiatieven opzetten. Het resultaat is een goed beleid voor en op maat van kinderen en jongeren. Daar wordt vandaag In Molenbeek onvoldoende aandacht aan besteed. Good practices De jeugdraad moet op een goede manier ondersteund worden door de jeugddienst en de schepen voor jeugd, Sarah Turine. Daarvoor bestaan verschillende methodieken en

Het potentieel van de Jeugdraad wordt niet benut. Terwijl Molenbeek een erg jonge bevolking heeft SALIHA RAISS SP.A MOLENBEEK

Er wonen heel veel kinderen en jongeren in Molenbeek en ons hart bloedt dan ook te moeten vaststellen dat de huidige meerderheid géén oren heeft naar wat deze groep jongeren te zeggen heeft. Samen met Jef Van Damme zullen we dan ook het college hierover ondervragen en verschillende voorstellen neerleggen over hoe dit beter kan worden aangepakt: een tweemaandelijks overleg met de schepen van jeugd, een sterkere ondersteuning vanuit de jeugddienst en een inspraaktraject in 2018 zijn alvast enkele van die voorstellen.

Le Conseil de la Jeunesse ne parvient pas à se faire entendre Le Conseil de la Jeunesse de Molenbeek-Saint-Jean est composé de 15 jeunes ayant entre 16 et 25 ans. Ils représentent chacun un quartier de la commune. Seulement, il semble que le Conseil de la Jeunesse n’ait pas de poids dans la politique molenbeekoise. Toutefois, le principal objectif est de fournir un avis en matière de politique de la jeunesse. La page Facebook du Conseil de la Jeunesse est inactive depuis décembre 2016. Certains membres du Conseil de la Jeunesse se plaignent publiquement que leur fonctionnement n’est qu’un faux-fuyant.

Saliha Raiss, membre du sp.a Molenbeek : « Sur le plan de la forme, tout semble en ordre. Il y a 15 jeunes conseillers élus. Par ailleurs, il y a un coordinateur et un « comité d’accompagnement ». Mais il y a peu de résultats dans la pratique. Au sein du Conseil de la Jeunesse, les jeunes travaillent autour de certains thèmes. Il y a même un budget de 6.000 euros pour des projets, mais ce budget n’est pas épuisé. Je ne pense pas que ce soit les jeunes du Conseil de la Jeunesse qui soient à l’origine du problème. C’est surtout une question d’approche. On ne les écoute simplement pas. »

OKTOBER•NOVEMBER•DECEMBER 2017 MOLENBEEK•KOEKELBERG•JETTE•GANSHOREN•SINT-AGATHA-BERCHEM

n Met de wijzers van de klok: het Rijksadmi nistratief Centrum (RAC) vandaag, het ontwerp voor het nieuwe RAC door architectenbureau Jaspers-Eyers, het gerenoveerde gebouw MAD Brussels in centrum Brussel, de Hageltoren in centrum Brussel en een plan van de site van de Hageltoren.

BRUSSEL n Wie dezer dagen van op een

hoger gelegen punt, zoals het Poelaert plein of Hoogte 100, de Brusselse skyline bekijkt, ziet heel wat werfkra nen boven de daken uittorenen. Tour & Taxis en de Noordwijk, de buurt van de Ninoofsepoort, het kanaal in Anderlecht, al deze zones ondergaan de komende jaren een ware metamorfose. Wie door de Brusselse wijken wandelt of fietst merkt aan de vele stellingen aan de gevels dat de Brusselaar zijn stad herwaardeert en nieuw leven aan het inblazen is. Het startschot voor deze grootschalige herwaardering van de stad werd gegeven toen minister Pascal Smet (sp.a) in 2004 besliste om het Flageyplein, tot op dat ogenblik een verwaarloosde openluchtparking, onder handen te nemen. Het Flageyplein groeide in no time uit tot ontmoetingsplaats nummer één van de jonge Brusselaar. Niet enkel aan het Flageyplein zelf maar ook in de omliggende straten en pleinen waait sindsdien een volledig nieuwe wind. Er wordt in vergelijking met 15 jaar geleden opvallend meer belang gehecht aan architectuur. In sneltempo werden bestaande gebouwen gerenoveerd en kwam er kwalitatieve nieuwbouw bij. Kwaliteitsinjectie De Bloemenhofwijk in het centrum van de stad is een ander voorbeeld van een buurt die op dit ogenblik, dankzij het duurzame wijkcontract van ex-schepen

in de stad Brussel Ans Persoons (sp.a), een kwaliteitsinjectie krijgt. Projecten als de renovatie van de site Hageltoren met het opvallende pand op de hoek van de Zennestraat en de Anneessenstraat, dat de Vanhaerents Art Collection huisvest, tillen het uiterlijk van de buurt naar een hoger niveau. Witte producten De architecturale parel die Brussel ooit was en ook opnieuw kan zijn blinkt stilaan opnieuw. Steeds meer Brusselse buurten ondergaan heuse gedaanteverwisselingen. Jammer genoeg gebeurt dat niet altijd even snel en vooral niet altijd even kwaliteitsvol.

Onze stad verdient bouwprojecten die tot de verbeelding spreken en die Brussel op het vlak van moderne architectuur op de kaart zetten Het debat over de vele zielloze nieuwbouwprojecten in onze stad wordt al lang gevoerd. En de stem om komaf te maken met de eenheidsworst klinkt alsmaar luider. Onlangs nog vergeleek de Brusselse bouwmeester Kristiaan Borret een deel van de projecten die de Brusselse vast-

Brusselse nieuwbouw zkt. ziel goedsector oplevert met witte producten. Brussels minister van Mobiliteit en Openbare werken Pascal Smet (sp.a) nam het openlijk op tegen het ontwerp voor het nieuwe Rijksadministratief Centrum. De minister noemde het ontwerp op Facebook ‘banaal en goedkoop’. Het plan, zoals het werd voorgesteld in augustus, voldoet volgens hem niet aan de vereisten voor een gebouw op een monumentale Brusselse plaats, zoals het Congresplein. De dialoog tussen het gebouw en de omgeving, met elementen zoals de congreszuil en de tuin van Pechère, is volledig zoek. Bovendien werd ook het perspectief te weinig in rekenschap genomen. Een groot deel van het panoramisch zicht op de stad zou verdwijnen. Bezieling Pascal Smet: ‘Het lijkt alsof de architecten helemaal geen rekening hebben gehouden met de zeer uitzonderlijke plek waar het gebouw komt te staan. De architectuur is eenheidsworst. Brusselaars mogen, moeten zelfs, veel meer verwachten. Zeker op een herkenbare plek als het RAC. Onze stad verdient bouwprojecten die tot de verbeelding spreken en die Brussel op het vlak van moderne architectuur op de kaart zetten. Een duidelijkere en meer doorslaggevende rol van de overheid en van de Brusselse bouwmeester is cruciaal om de stad naar een hoger niveau te tillen en om onze nieuwbouw de ziel te geven die ze verdient.’

CC AMAURY HENDERICK

Kwaliteitsvolle nieuwbouw kan de stad nieuw leven inblazen

Nouvelle construction bruxelloise avec une âme Quiconque se promène à pied ou à vélo dans les quartiers bruxellois, constate aux nombreux échafaudages devant les façades que le Bruxellois insuffle une nouvelle vie dans sa ville. Le coup d’envoi de cette revalorisation de la ville a été donné, lorsque le Ministre Pascal Smet (sp.a) a décidé en 2004 de prendre en main la place Flagey. Elle s’est développée en lieu de rencontre numéro 1 des jeunes Bruxellois. De plus en plus de quartiers bruxellois subissent de grandes métamorphoses. Malheureusement cela ne se passe pas toujours aussi rapidement et avec qualité. Récemment, le maître architecte bruxellois, Kristiaan Borret, a comparé une partie des projets livrés par le secteur immobilier bruxellois à des produits blancs. Le Ministre bruxellois Pascal Smet (sp.a) s’est montré ouvertement contre le projet pour la nouvelle Cité administrative de l’État : « Notre ville mérite des projets de construction imaginatifs et qui positionnent Bruxelles sur la carte en termes d’architecture moderne. Un rôle plus décisif de l’État et du maître architecte bruxellois est crucial pour porter Bruxelles à un niveau supérieur et donner aux nouvelles constructions bruxelloises l’âme qu’elles méritent. »

OCTOBRE•NOVEMBRE•DECEMBRE 2017 MOLENBEEK•KOEKELBERG•JETTE•GANSHOREN•BERCHEM-SAINTE-AGATHE

Daklozenopvang in Brussel: wat brengt de toekomst?

Meer dan bed, bad en brood BRUSSEL n De Brusselse daklozenopvang

kwam de laatste maanden vooral in het nieuws door de schandalen met zitpenningen bij de bestuurders van de vzw Samusocial. Daardoor werd het vele werk dat op het terrein gebeurt over het hoofd gezien. Vriend en vijand zijn het erover eens dat de verschillen de equipes en verenigingen in de stad goed werk leveren.

Meer dan bed, bad en brood Opvang en registratie is een belangrijke eerste stap. Sinds 2014 werden de middelen door Pascal Smet verdubbeld om ervoor te zorgen dat niemand nog op straat hoeft te slapen in de winter. ‘Dakloosheid is onze tijd en onze stad onwaardig. Het beleid moet dus ook verder gaan dan het aanbieden van “bed, bad en brood”. Het uiteindelijke doel moet de herintegratie in de maatschappij zijn, maar daarvoor moet je nauwgezet te werk gaan. Specifieke maatregelen voor de verschillende doelgroepen in de stad,’ zegt Pascal Smet. Vorig jaar kocht het Gewest op voorstel van Smet een gebouw aan op de Poincarélaan voor de permanente opvang van daklozen. Dat is een structurele oplossing. Met de aankoop van dit gebouw en door het ter beschikking te stellen van de Samusocial zijn er 500 extra plaatsen om mensen de nodige opvang te kunnen aanbieden. 110 van deze plaatsen zijn bestemd voor structurele opvang, naast de noodopvangplaatsen in het permanente centrum op ‘het Vestje’. Opvang voor iedereen Wie moet wie opvangen? De federale overheid is bevoegd voor de opvang van asielzoekers. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie is bevoegd voor bijstand aan daklozen. De winteropvang loopt van 15 november tot 30 april en geeft een plaats aan dakloze personen of gezinnen die opvang nodig hebben. Net als vorig jaar worden hiervoor ruim 1.130 bedden voorzien.

Ook deze winter zal er opnieuw een bed zijn voor iedereen die dat wil. ‘De Brusselse regering is erin geslaagd om dit jaar voor een permanente oplossing te zorgen. Net zoals vorig jaar zal ook dit jaar geen enkele dakloze geweigerd worden bij de winteropvang,’ zegt minister en bevoegd collegelid Pascal Smet (sp.a).

n Dankzij de nieuwe middelen voor het centrum Poincaré heeft Samusocial vandaag een structurele opvangcapaciteit van 468 plaatsen. En de rest van het jaar dan? Er is familieopvang die het hele jaar open is. Daar worden ongeveer 130 personen in familieverband opgevangen en begeleid. Dankzij deze opvang kunnen kinderen school lopen, ouders werk zoeken, vorming volgen en waar nodig ook medische verzorging krijgen. Daarnaast werd in samenwerking met de MIVB en verschillende gespecialiseerde verenigingen een project opgezet, speciaal voor daklozen die in de metro en pre-metrostations verblijven. Zo worden 80 extra plaatsen voorzien voor hun opvang en begeleiding in het gebouw aan de Poincarélaan. ‘De hulp bestaat uit verschillende aspecten. Niet enkel eenmalige opvang voor de nacht, maar ook tijdelijke huisvesting en hulp op sociaal vlak. Mensen op straat kennen vaak hun rechten niet. Wij helpen hen op weg. Om een breed aanbod van hulpverlening aan te bieden, werken we samen met

OCMW’s, sociale huisvestingsmaatschappijen en organisaties actief in de sector. Lokale actoren dus, voor een bredere reikwijdte,’ aldus Pascal Smet.

Na de crisis gaat het nu terug over de kern van de zaak: opvang voor de meest kwetsbaren in onze stad PASCAL SMET GGC-COLLEGELID BEVOEGD VOOR BIJSTAND AAN PERSONEN

Accueil des sans-abri Ces derniers mois, l’accueil des sans-abri bruxellois a fait la une de l’actualité en raison des scandales des jetons de présence des administrateurs de l’asbl Samusocial. De ce fait, on a ignoré le travail considérable effectué sur le terrain. Cet hiver également, il y aura un lit pour tout le monde. Aucun sans-abri ne sera refusé. L’accueil hivernal a lieu du 15 novembre au 30 avril et donne une place aux personnes ou ménages sans-abri qui ont besoin d’être hébergés. Tout comme l’an dernier, 1.130 lits sont prévus à cet effet. Par ailleurs, il y a l’accueil des familles qui est ouvert toute l’année. En outre, en collabo-

ration avec la STIB et différentes associations spécialisées, un projet a été mis sur pied, spécialement pour les sans-abri qui séjournent dans les stations de métro et de prémétro. Après la crise, l’asbl Samusocial a été transformée en asbl publique sous la responsabilité de la Région bruxelloise et non plus de la Ville de Bruxelles. « N’oublions pas : toute l’affaire des jetons de présence est remontée à la surface grâce au contrôle de deux commissaires du Gouvernement, dont une désignée par moi-même », déclare Pascal Smet.

Outre la nouvelle structure, il y a également quelques nouvelles règles. Ainsi, un dossier électronique est établi pour chaque personne bénéficiant d’un hébergement. Cela facilite l’échange d’informations et libère du temps pour l’accompagnement social ainsi que pour l’octroi des droits sociaux (adresse, logement...). « La sombre page est tournée. Il faut à nouveau se concentrer sur ce qui est important : l’accueil pour les plus vulnérables dans notre ville et l’espoir et l’accompagnement vers un avenir meilleur », ajoute Pascal Smet.

Blik op de toekomst Nadat de Samusocial in het oog van de storm terechtkwam, werd er beslist dat de vzw wordt omgevormd tot een publieke vzw. Die vzw valt onder de verantwoordelijkheid en het toezicht van het Brussels Gewest, niet meer van de stad Brussel. ‘Laten we niet vergeten dat de hele zaak met de zitpenningen naar boven is gekomen dankzij het toezicht uitgeoefend door de twee regeringscommissarissen, waarvan één aangesteld door mezelf. Het is nu belangrijk om van Samusocial een publieke vzw te maken met een heldere structuur,’ zegt Pascal Smet. Naast de nieuwe structuur is er ook een aantal nieuwe regels. Zo wordt er voor elke persoon die onderdak krijgt een elektronisch dossier aangelegd. Dat maakt het makkelijker informatie uit te wisselen. Het werkt efficiënter en maatschappelijk werkers winnen er tijd mee. Zo komt er tijd vrij voor de kern van de zaak: meer sociale begeleiding alsook het daadwerkelijk toekennen van sociale rechten (adres, woning,…). Daarvoor wordt nauw samengewerkt met het OCMW en verenigingen. ‘De donkere bladzijde is gelukkig snel omgeslagen. Het moet opnieuw gaan over wat van belang is: opvang voor de meest kwetsbaren in onze stad en hoop en begeleiding naar een betere toekomst,’ aldus Smet.

OKTOBER•NOVEMBER•DECEMBER 2017 MOLENBEEK•KOEKELBERG•JETTE•GANSHOREN•SINT-AGATHA-BERCHEM

Almaar meer zinkgaten op Brusselse bodem

Oude riolen slecht onderhouden opgeschrikt door twee reusachtige zogenaamde ‘zinkgaten’ in het weg dek. Lekkende riolering is de oorzaak. Het Brusselse rioleringsnetwerk is verouderd en slecht onderhouden. De gevolgen daarvan begint Brussel nu te merken. Een zinkgat is een holte die in de grond ontstaat als gevolg van erosie of de afvoer van water. En dat is gevaarlijk. Zinkgaten kunnen een paar meter breed worden of zelfs zo groot dat ze een heel gebouw in de grond laten zakken. Het zinkgat in de Leuvensesteenweg werd veroorzaakt door een gat in de waterleiding. Een week eerder was er een reusachtig zinkgat nabij de kathedraal. Eerder in 2017 was er een zinkgat in de Stevinstraat. Jef Van Damme, Brussels parlementslid (sp.a): ‘Hoog tijd om na te gaan wat er precies aan de hand is en wat er aan gedaan kan worden.’ Een kwestie van onderhoud Jef: ‘De Brusselse riolen zijn oud en vaak slecht onderhouden. De meeste riolering in Brussel werd aangelegd tussen 1900 en 1950. Nu beginnen er mankementen aan te komen. Veel heeft te maken met onderhoud. Investeringen in ondergrondse infrastructuur zijn nu eenmaal niet populair. Ze worden vaak uitgesteld. Dat betekent een besparing op korte termijn, maar op lange termijn is het niet vol te houden. En dan kunnen de kosten hoog oplopen.’ Het zinkgat in de Leuvensesteenweg van Sint-Joost had grote impact. Tientallen mensen moesten tijdelijk hun huis verlaten, het verkeer moest worden omgeleid en zelfs het treinverkeer op de internationale as Brussel-Luxemburg werd onderbroken.

Jef Van Damme ziet parallellen met de Brusselse tunnelkwestie. Begin 2016 doken er tal van problemen op in verschillende Brusselse tunnels. De tunnels, rond dezelfde tijd gebouwd, begonnen tegelijk hun gebreken te tonen na jaren van slecht onderhoud. De Brusselse regering nam dringende maatregelen en legde een investeringsplan voor tien jaar vast. Voor de riolering zijn ook ingrijpende maatregelen nodig. Alleen zijn er bij de rioleringen veel meer partijen betrokken: het gewest, de gemeenten en de intercommunale Vivaqua.

Investeringen in ondergrondse infrastructuur zijn niet populair, maar je kunt ze niet blijven uitstellen JEF VAN DAMME BRUSSELS PARLEMENTSLID VOOR SP.A Jef: ‘Het is belangrijk om een klare kijk te krijgen op de staat van ons rioleringsnetwerk. Zodat we weten welke investeringen nodig zijn voor onderhoud en vervanging. Daarom heb ik gevraagd naar hoorzittingen in het Brussels Parlement. Zodat alle betrokkenen weten wat er te doen staat en dat ze dan ook de nodige inspanningen leveren. Hiervoor mogen we onze kop niet in het zand steken.’

BRUSSEL n Begin september werd Brussel

n Het zinkgat op de Leuvensesteenweg zorgde dagenlang voor grote hinder.

Kan Brusselaar nog in Vlaams rusthuis terecht? BRUSSEL n Midden juni keurde het

Vlaams Parlement het decreet ‘Vlaam se sociale bescherming’ (VSB) goed. Dat is een uitbreiding van de bestaan de Vlaamse zorgverzekering. In Vlaan deren is de verzekering verplicht, in Brussel niet. Net daar wringt het schoentje.

aangesloten zullen in de toekomst dus meer sociale rechten genieten dan hun stadsgenoten. Dat komt neer op een zorg met twee snelheden: goed geïnformeerde en goed verdienende Brusselaars kunnen op meer en betere zorg rekenen dan hun minder gefortuneerde buren.’

Hannelore Goeman, Brussels parlementslid (sp.a): ‘Veel Brusselaars zijn niet op de hoogte wat de VSB inhoudt en hebben nog nooit van de Vlaamse sociale bescherming gehoord. Ze kunnen dus geen aanspraak maken op de verschillende tegemoetkomingen.’ In het Vlaams Gewest moet iedereen verplicht aansluiten bij de verzekering, in Brussel is het optioneel. Aansluiten doe je vanaf de leeftijd van 26 jaar. Stel dat je later aansluit, krijg je een straftijd van vijf jaar. Je betaalt dus jaarlijks je bijdragen, maar pas na vijf jaar heb je recht hebt op de verschillende premies. Twee snelheden Hannelore: ‘De Brusselaars die wél zijn

Enkel goed geïnformeerde Brusselaars zullen op betere zorg kunnen rekenen HANNELORE GOEMAN BRUSSELS PARLEMENTSLID VOOR SP.A

Er zijn nog andere valkuilen. Vlaanderen wil vooruit en andere dienstverlening zoals ouderenzorg, thuiszorg, revalidatie en psychiatrische verzorgingstehuizen ook onderbrengen in de Vlaamse sociale bescherming. Met een persoonsgebonden budget kun je dan bij die dienstverleners terecht. De middelen gaan dus niet naar de instellingen zelf, maar naar de mensen die er beroep op doen voor de nodige zorg. Kind van de rekening Hannelore: ‘Los van de vraag of het een goed idee is mensen zelf hun zorg te laten organiseren, dreigt de Vlaamse dienstverlening gewoon onbetaalbaar te worden voor een Brusselaar. Nochtans heeft die evenzeer zorg nodig als iemand die in Vlaanderen woont. Maar een Brusselaar die niet is aangesloten bij de VSB, zal ook gee n persoonsgebonden budget krijgen en financieel er niet geraken. Het is onaanvaardbaar dat de Brusselaars kind van de rekening worden van een staatshervorming die zorgverstrekking bijzonder complex heeft gemaakt.’

Protection sociale flamande À la mi-juin, le Parlement flamand a approuvé le décret « Protection sociale flamande (VSB) ». Il s’agit d’une extension de l’assurance maladie flamande existante. En Flandre, cette assurance est obligatoire, à Bruxelles, elle ne l’est pas. C’est précisément là que le bât blesse. Hannelore Goeman, députée bruxelloise (sp.a) : « Peu de Bruxellois sont informés de ce qu’implique la VSB. Ils n’y sont pas affiliés et ne peuvent donc pas invoquer les différentes interventions. Les Bruxellois qui y sont toutefois affiliés jouiront à l’avenir de davantage de droits sociaux que leurs concitoyens. Cela revient à des soins à deux vitesses. Le service flamand menace de devenir impayable pour un Bruxellois. Les Bruxellois menacent de devenir les victimes d’une réforme de l’État qui rend les soins de santé particulièrement complexes. »

OCTOBRE•NOVEMBRE•DECEMBRE 2017 MOLENBEEK•KOEKELBERG•JETTE•GANSHOREN•BERCHEM-SAINTE-AGATHE

Jeugdbewegingen permanent vaccin tegen verzuring

Meer kans op een goede woonst door betere werking huurmarkt

BRUSSEL n Vrijdag 20 oktober 2017

werd het engagement gevierd van duizenden jongeren uit Brussel en Vlaanderen, die jaar in jaar uit meer dan 240.000 kinderen en jongeren een jaar vol spel en plezier bezorgen.

12%

steeg het budget voor de Brusselse jeugdbeleid. De Vlaamse Gemeen schapscommissie investeert op jaarbasis 4,63 miljoen euro.

De Vlaamse Gemeenschapscommissie ondersteunt de jeugd- en jongerenbewegingen in Brussel. In 2016 ging het nieuwe lokaal van Scouts en Gidsen Molenbeek open, Chiro Jijippeke uit datzelfde Molenbeek start deze maand met de werken van haar leidingslokaal op de binnenkoer voor Randstad. In Schaarbeek werd een nieuwe Chiro boven de doopvont gehouden. De jeugbewegingen kunnen rekenen op subsidies. Dankzij het nieuwe reglement van 2016 genieten ze nog meer ondersteuning en is er veel minder planlast voor de vrijwilligers. Daarnaast staat de uitleendienst altijd klaar met meer dan 640 producten, van spel- tot audiovisueel materiaal. Deze legislatuur was er dankzij Pascal Smet een opmerkelijke stijging van het jaarlijks budget (4.63 miljoen euro) van de Vlaamse Gemeenschapscommissie voor jeugdbeleid: in 2017 zo’n 12 procent hoger dan in 2013. Het beste bewijs voor het geloof in de kracht van de jonge Brusselaars.

Mouvement de jeunesse bien vivant Le vendredi 20 octobre 2017, on fêtait l’engagement de milliers de jeunes de Bruxelles et de Flandre, qui font en sorte que plus de 240.000 enfants et jeunes ont pu vivre une année pleine de jeux et de plaisir. Plus de deux mille jeunes ont montré via leurs chemises, t-shirts et écharpes que leur mouvement de jeunesse était bien vivant. Comme de coutume, la journée a commencé par délicieux petit-déjeuner au Carrefour de l’Europe à la Gare Centrale. Le Ministre Pascal Smet, en charge de la jeunesse au sein de la commission communautaire flamande, était également de la partie. Au cours de la présente législature, il y a eu une forte augmentation du budget annuel (4,63 millions d’euros) pour la politique en matière de la jeunesse grâce à Pascal Smet: une augmentation de quelque 12 % en 2017 par rapport à 2013. La meilleure preuve s’il en est de sa croyance en la force des jeunes Bruxellois.

CC JOCELYN DURSTON

Meer dan tweeduizend jongeren lieten met hun jeugdbewegingshemden, t-shirts en -sjaaltjes zien dat hun jeugdbeweging de beste is. Ook de Nederlandstalige jeugd- en jongerenbewegingen uit Brussel waren er bij. De dag begon traditiegetrouw met een lekker ontbijt op het Europakruispunt aan het Centraal Station. Ook Minister Pascal Smet, in de Vlaamse Gemeenschapscommissie bevoegd voor jeugd, ging langs.

n Elke Brusselaar de kans bieden op een goede woonst, blijft een uitdaging voor het beleid.

Nieuwe huurwetgeving voor Brussel van kracht BRUSSEL n Midden juli keurde het Brus

sels Parlement de nieuwe huurwetge ving goed. Sinds de zesde staatsher vorming is huurwetgeving immers een bevoegdheid van de gewesten. Fouad Ahidar (sp.a), voorzitter van de commissie Huisvesting: ‘Brussel heeft met deze wetgeving veel socialere keuzes gemaakt dan Vlaanderen. En maar goed ook, want in Brussel wordt ook veel meer gehuurd.’ Een voorbeeld van zo’n sociale keuze: de Vlaamse Regering verhoogde de huurwaarborg van twee naar drie maanden. Brussel behoudt de huurwaarborg van twee maanden. Bovendien kunnen mensen met weinig middelen in Brussel ook makkelijker lenen voor een waarborg. Fouad Ahidar: ‘De regionalisering van de huurwetgeving was een unieke kans om de huurmarkt in Brussel te verbeteren. Zo komen er dankzij de nieuwe wet richthuurprijzen, zodat een huurder een referentie heeft en kan nagaan of hij een faire huurprijs betaalt. Ik vind dat op termijn de huurprijzen effectief ook begrensd moeten worden.’

Een correcte huurmarkt zal altijd een uitdaging in ons gewest blijven FOUAD AHIDAR BRUSSELS PARLEMENTSLID EN VOORZITTER COMMISSIE HUISVESTING

Huurders ondersteunen Brussel heeft een hoog aandeel huurders (ongeveer 60% tegenover 30% in Vlaanderen of Wallonië). Bovendien zijn er meer dan 86.000 studenten, die ook ergens moeten wonen. Aangezien de druk op de huurmarkt in Brussel zo hoog is, mag je de markt niet ongebreideld zijn werk laten doen. Dan krijg je alleen maar stijgende prijzen. De overheid moet dus ingrijpen.

Nouvelle législation locative bruxelloise Début juillet, la Commission Logement du Parlement bruxellois a approuvé la nouvelle législation locative. Fouad Ahidar (sp.a), président de la Commission : « Avec cette législation, Bruxelles a posé des choix plus sociaux que la Flandre. » Le Gouvernement flamand a augmenté la garantie locative de deux à trois mois. Bruxelles conserve la garantie locative de deux mois. Par ailleurs, les personnes ayant peu de moyens à Bruxelles peuvent également emprunter plus facilement pour une garantie.

Fouad Ahidar : « Grâce à la nouvelle loi, il y a des prix indicatifs de loyers, afin qu’un locataire ait une référence et puisse vérifier s’il paie un loyer équitable. J’estime, à terme, que les loyers doivent effectivement être limités. » La nouvelle loi locative était initialement un projet du Gouvernement, qui avait été soumis au Parlement bruxellois. La Commission Logement s’est penchée sur ce texte et l’a adapté pendant environ un an avec Fouad Ahidar comme président.

Fouad: ‘Ik ben blij dat er maatregelen komen om discriminatie op de huurmarkt tegen te gaan, zoals discriminatie op basis van inkomen. Een verhuurder mag geen bewijs van inkomen vragen aan zijn huurder. Met de nieuwe wet is er verder ook de ‘glijdende huurovereenkomst’, waarbij een organisatie het huurcontract afsluit en het contract na verloop van tijd op de huurder overgaat. Dat is interessant voor mensen met weinig middelen. Het systeem ondersteunt mensen op weg naar een woning en een correct huurcontract, terwijl de huisbaas zeker is dat hij zijn huur krijgt.’ Nieuwe vormen van wonen Met de nieuwe wet biedt Brussel ook een kader voor nieuwe vormen van wonen: studentenwoningen, intergenerationeel wonen, samenhuizen… Want mensen delen vaker dan vroeger eenzelfde woonst. Aangezien het nieuwe manieren zijn van wonen, bestaan er nog geen regels voor. Die kunnen nu vastgelegd worden. De nieuwe huurwet was oorspronkelijk een ontwerp van de regering, dat werd voorgelegd aan het Brussels parlement. De leden van de commissie Huisvesting hebben zich er ongeveer een half jaar op toegelegd en bijgestuurd. Fouad Ahidar was voorzitter van de commissie. Fouad: ‘Het werk is natuurlijk niet gedaan. Een correcte huurmarkt en elke Brusselaar de kans bieden op een goede woonst, zal een voortdurende uitdaging blijven. Er moeten woningen bijkomen. Bestaande woningen zijn vaak verouderd. Die moeten worden opgeknapt. Tot slot staan er te veel panden leeg. Dat is een luxe die we ons niet kunnen permitteren.’

OKTOBER•NOVEMBER•DECEMBER 2017 MOLENBEEK•KOEKELBERG•JETTE•GANSHOREN•SINT-AGATHA-BERCHEM

AGENDA

100% BRUSSELEIR

17.10.17 TOT 17.11.17 ETTERBEEK MAAND VAN DE SOLIDARITEIT

SVEN DE BECKER

Hoe kan een gemeente een menswaardig onthaal geven aan vluchtelingen en migranten? Dat is de centrale vraag van de Etterbeekse Maand van de Solidariteit 2017, met meer dan 20 evenementen georganiseerd door verenigingen, bibliotheken en scholen. Programma aanvragen: internationalesolidariteit@etterbeek.be

18.11.17 SCHAARBEEK

SCHAARBEEK VANUIT DE HOOGTE Curieus Schaarbeek nodigt u uit de ezelsgemeente te bekijken uit vogelperspectief met een bezoek aan de toren en kerk van Sint-Servaas én de Brusilia-toren, telkens met gids. Afspraak om 11u aan de ingang van de Sint-Servaaskerk, Haachtsesteenweg 301 Gratis, wel inschrijven: curieus.schaarbeek@curieus.be

14-15-16.12.17 VOORUIT GENT

Soms moet je assertief zijn Sven Debecker, 46 jaar, woont in Molenbeek en werkt voor de Vlaamse overheid bij het agentschap Jongerenwelzijn. Daar bemant hij de jongerenlijn en maakt mensen wegwijs in het aanbod jeugdhulpverlening. Hij heeft MS en zit in een rolstoel. Begin oktober kwam hij op TV in het programma ‘Over Winnaars’. Daarin gaat Koen Wauters op pad met mensen met een fysieke beperking om een opgeborgen passie toch waar te maken. Sven: ‘Ik heb in Brussel gestudeerd voor maatschappelijk assistent. Mijn eerste job was bij het OCMW van Brussel. Ik werk ondertus-

sen ongeveer 15 jaar voor de JO-lijn, de luisterlijn van Jongerenwelzijn. Iedereen kan ons bellen: pleegouders, consulenten die voor de jeugdrechtbank werken, maar ook jongeren zelf. We informeren en behandelen klachten. De vragen die de JO-lijn krijgt, zijn complexer geworden. Dat is niet zo vreemd, de wereld is immers ook veranderd: gezinnen zijn minder stabiel, vechtscheidingen worden hard gespeeld, aan jongeren worden hoge eisen gesteld. Aan de telefoon moet je empathisch zijn en goed kunnen luisteren. Maar je moet ook het hoofd koel

houden en objectief blijven. Ik doe mijn job graag. Ik ben blij te wonen in de stad. Hier is alles dichtbij. Alleen kan de publieke ruimte nog heel wat beter. Toen er voor mijn deur een

In mijn job is het nodig dat ik empathisch ben, maar ik hou ook het hoofd koel nieuwe stoep werd aangelegd, heb ik de werkmannen toch commentaar gegeven. Je moet soms assertief zijn en met jouw ervaring aangeven ‘dit gaat niet lukken’ of ‘dat kun je beter anders

doen’. Ik ga naar de KVS, het Kaaitheater of de AB. Mijn beperking houdt me niet tegen. Maar in cafés en restaurants in Brussel zijn de toiletten zelden rolstoeltoegankelijk. Dat zou anders moeten. Via de organisatie U/Turn, die avontuurlijke reizen organiseert voor mensen met een beperking, kwam ik in het TV-programma van Koen Wauters terecht. Zo reisde ik naar Jordanië, zag de Dode Zee en ging de woestijn in. De hitte was fysiek zwaar. Ook mentaal was het pittig. Toch was het een bijzondere ervaring. Dat ik ermee op de TV kwam, is een bijkomstigheid.’

FESTIVAL VAN DE GELIJKHEID Hokjes overboord gooien en gelijkheid in het licht zetten, is de motor voor het Festival van de Gelijkheid sinds 2013. Op 14+15+16 december 2017 palmt Curieus opnieuw de Vooruit in Gent in voor het vijfde Festival van de Gelijkheid. Met o.a. Jane Goodall (foto), David Van Reybrouck, Martin Heylen, Francesca Vanthielen, Tutti Fratelli, Nadia Fadil, Rachida Lamrabet en spinvis. www.festivalgelijkheid.be

28.01.18 ABC-HUIS NIEUWJAARSRECEPTIE SP.A BRUSSEL Samen met u willen we het glas heffen op een mooi en hoopvol 2018. sp.a Brussel kiest voor een inspirerende plek, het ABC-huis, de thuishaven van ART BASICS for CHILDREN in de Noordwijk. Van harte welkom. Gaucheretplein 13, 1030 Schaarbeek. 14-17 uur

100% BRUSSELS

WHAT’S IN A NAME? S

ome guys have all the luck (even when they die). Er zijn Belgische staatsmannen naar wie nooit een straat werd genoemd. Er zijn ministers en premiers die bij hun overlijden enkel in plattelandsdorpen in hun thuisdistrict werden bedacht met een straatnaam. En er zijn relatief bescheiden politici naar wie prachtige straten en lanen werden genoemd. Bekendste voorbeeld van die laatste categorie is ongetwij-

STRAATNAMEN WORDEN NIET LUKRAAK GEKOZEN. VAAK ZIT ER EEN HELE GESCHIEDENIS ACHTER. GRAAG LICHTEN WE DE BETEKENIS VAN EEN BRUSSELSE STRAATNAAM TOE.

feld Antoine Dansaert (1818nieuwe wijk Berkendael, in 1890), Brussels gemeentevisgraatpatroon geordend raadslid en kamerlid en vooral rond een nieuw aan te leggen naamgever van de gelijknalaan die zuidwestwaarts mige –straat vertrekt van de en ‑Vlamingen. oude WaterAVENUE Maar ook Louis loosesteenLepoutre (1839weg. De Louis 1894), liberaal Lepoutrelaan gemeenteraadsin Elsene, naar lid in Elsene, hem genoemd, LAAN stierf blijkbaar werd een prachop een geschikt tige rechte laan moment. Enkele jaren na zijn met een centraal plantsoen, dood, in 1902, werd immers omzoomd met wilde kastanjebesloten tot de aanleg van de bomen. Ze werd voornamelijk

LOUIS LEPOUTRE

tussen 1905-1914 volgebouwd met burgerwoningen in eclectische stijl, enkele keren afgewisseld met voor die tijd (en buurt) gedurfd baksteenmodernisme. De Lepoutrelaan eindigt op een eveneens in deze periode aangelegd plein, genoemd naar de filantroop Georges Brugmann (1829-1900). Deze overleed dus ook op een nuttig moment. Al zal het feit dat hij bouwpromotor en grondeigenaar in de buurt was, ook hebben geholpen.

is een trimestriële uitgave van sp.a Brussel une édition trimestriëlle de sp.a Bruxelles Verantwoordelijke uitgever - Editeur responsable sp.a Brussel - Suzy Bleys, Grasmarkt 105/37 1000 Brussel Werkten mee aan dit nummer - Collaborateurs Bart De Troy, Christophe De Grom, Jurgen Rogiers, Katelijne Goris, Mieke Van Dessel, Stéphane Matten, Damiaan De Jonge, Jan Schaerlaekens, Lander Piccart e.a. Contact Wil u reageren op een artikel uit deze publicatie? Wil u deze uitgave niet meer ontvangen? Of wil u lid worden van sp.a? Voulez-vous réagir à cet article? Vous ne voulez plus recevoir cette édition? Ou voulez-vous devenir membre du sp.a? sp.a Brussel Grasmarkt 105/37 1000 Brussel 100procentbrussels@s-p-a.be 02 549 66 55