JUNI 2012
BelgiĂŤ - Belgique P.B. 1099 Brussel X 1/2445
De openbare werken van Pascal Smet in de Stad Brussel
NESPA_brochure_2012 A5.indd 1
23/05/12 10:47
VoorwoorD
“Over Brussel wordt veel gezeurd en geklaagd. We moeten kritisch zijn en verontwaardigd, maar daar mag het niet bij blijven. Brussel heeft nood aan een stadsproject, aan voorstellen, aan realisaties. Ik hou van deze stad en weiger bij de pakken te blijven zitten.
‘Enkel met een visie kunnen we de stad verenigen.’
Politici hebben een belangrijke plicht: ze moeten hyperambitieus zijn. Dromen van een beter Brussel, maar vooral ook handelen. Niet steeds denken dat Brussel er niet klaar voor is. Gewoontes kunnen snel veranderen, het komt erop aan te durven beslissen. Het autovrij maken van de Grote Markt wekte destijds veel protest op. Als we vandaag een foto zien van een Brussels stadhuis omsingeld door honderden auto’s, reageren we geschokt. Dat beeld dateert niet eens van zo lang geleden. Vandaag loopt er een autosnelweg dwars door de stad (de centrale lanen). Binnen 10 jaar blikken we hier met ongeloof op terug, wandelend over een mooie autoluwe stadsboulevard. Als (verhinderd) schepen van openbare werken heb ik samen met mijn kabinetschef Willem Stevens* in de Stad Brussel enkele belangrijke projecten kunnen realiseren. Daarover lees je meer in deze Nèspa. Het werk is nog niet af. Er zijn nog veel meer autovrije zones, fietspaden en pleinen nodig. Een stad is een gedeelde ruimte waar mensen opgroeien, naar school gaan, sporten, werken, afspreken, uitgaan, rusten, liefhebben. Geef Brussel de toekomst die ze verdient.” Pascal Smet
* tevens sp.a schepen in Sint-Gillis
In 2006 is Pascal Smet (sp.a) verkozen tot gemeenteraadslid van de Stad Brussel en werd hij schepen van openbare werken, participatie en gelijke kansen. Aangezien Pascal ook minister is – eerst in de Brusselse regering en vandaag in de Vlaamse regering waar hij bevoegd is voor onderwijs, jeugd, gelijke kansen en Brussel – wordt zijn schepenambt uitgeoefend door Ahmed El Ktibi (PS). Ook als “verhinderd” schepen heeft Pascal zijn Stad Brussel nooit losgelaten. Sinds 2006 is hij zeer actief als voortrekker van een aantal projecten die gerealiseerd zijn of in een beslissende fase zitten.
2 NESPA_brochure_2012 A5.indd 2
23/05/12 10:47
r e a l i s at i e o p e n b a r e w e r k e n f i e t S i n f r a S t r u C t u u r
Fietsers maken de stad De fiets is het meest snelle, gezonde en aangename vervoersmiddel in de stad. De Brusselaar heeft dat goed begrepen. Het aantal fietsers stijgt elk jaar opnieuw. Als we van Brussel een échte fietsstad (genre Kopenhagen) willen maken zijn er investeringen nodig in fietsinfrastructuur. Pascal Smet is altijd een voortrekker geweest om de fiets in de stad een prominente plaats te geven. Als toenmalig Brussels Minister van Mobiliteit heeft hij onder meer Villo geïntroduceerd, de bekende gele fietsen die zijn uitgegroeid tot een echt succesverhaal. Deze legislatuur zijn er fietspaden aangelegd op de grote assen: de centrale lanen (foto), de Pachecolaan, de Berlaimontlaan, de Romeinse steenweg. Vooral de fietspaden op de centrale lanen zijn een tour de force. Al jaren bestaan er plannen voor. Nu zijn ze er eindelijk, al gaat het om een voorlopige situatie in afwachting van een grondige heraanleg van de centrale lanen tot groene stadsboulevards. Het aantal fietsers explodeert en dus zijn er ook vei-
lige fietsenstallingen nodig. Sinds 2006 is het aantal fietsnietjes (omgekeerde U’s waaraan je gratis en veilig een fiets kunt stallen) in de Stad Brussel verdubbeld. In totaal zijn er nu al 1.200 geplaatst en er komen er elk jaar 100 bij. Voor wie in een appartement woont en geen plaats heeft om zijn fiets te stallen is er geïnvesteerd in fietsboxen, een gesloten parking in de publieke ruimte waar 5 bewoners een sleutel van krijgen zodat ze er hun fiets in kunnen plaatsen. De fietsboxen zijn een prachtig voorbeeld van “shared space” of de gedeelde publieke ruimte. Het eerste fietsboxensysteem is operationeel en telt 55 plaatsen in 11 boxen. Wie interesse heeft in het fietsboxsysteem vindt meer info op de website van CyCLO vzw, beheerder van de fietsboxen, zie www.cyclo.org Wil je een suggestie doen voor fietsnietjes in je buurt? Meld dan de plek aan stad-brussel@s-p-a.be
LAURA :
‘Met de nieuwe fietspaden op de centrale lanen ben ik vijf minuten vroeger op mijn werk zonder stress.’
3 NESPA_brochure_2012 A5.indd 3
23/05/12 10:47
r e a l i s at i e o p e n b a r e w e r k e n v i j f h o e k
De Vijfhoek ademruimte en grandeur geven Autovrije pleinen en straten zijn een must voor elke moderne stad. We geven een stuk van de openbare ruimte terug aan de bewoners en creëren rustpunten, weg van het drukke autoverkeer. Dat is nodig, want mensen die in de Vijfhoek wonen, hebben meestal geen tuin. Autovrije zones versterken de lokale handel en zorgen voor meer sociale samenhang. De Oude Graanmarkt was een eerste, zeer geslaagde ingreep: de terrasjes zitten overvol vanaf de eerste zonnestraal en kinderen kunnen er nu veilig spelen. Rond de Grote Markt hebben we zeven straten heraangelegd en autovrij gemaakt. Zo ontstond er een grote voetgangerszone rond het mooiste plein van de wereld. De bezoekers hebben de nieuwe ruimte onmiddellijk ingenomen. Ze lijken plots veel talrijker. Het is moeilijk te geloven dat ze vroeger samengedrukt werden op smalle voetpadjes tussen de auto’s. Ons volgend project in deze zone is de heraanleg van de centrale lanen: we willen een autovrij plein maken vanaf de Kiekenmarkt tot en met de Beurs. Barcelona heeft haar Ramblas, Brussel kan binnenkort uitpakken met echte Flaneerdreven. We willen in de Vijfhoek enkele aantrekkelijke wandelpromenades aanleggen. De Dansaertstraat is daar één van. De voetpaden worden verbreed en aangelegd in blauwe steen met een stijlvol grafisch patroon dat speciaal voor deze modestraat ontworpen werd. Ook de Stalingradlaan wordt een echte promenade. De parkeerstroken langs de middenberm verdwijnen en worden vervangen door groene perkjes. De middenberm zal niet meer onderbro-
ken worden. Het zal niet langer mogelijk zijn via de kleine ring de laan in te rijden, zodat rond de megafoon (aan het Zuidstation) een plein aangelegd zal kunnen worden. In de toekomst willen we investeren in een duidelijke stedelijke verbinding voor voetgangers tussen het Zuidstation en de Vijfhoek via de Stalingradlaan. De middenberm van de Handelskaai (foto) werd heraangelegd en de kasseien zijn verdwenen. Voorheen werd deze ruimte niet gebruikt, nu is het er aangenaam wandelen en fietsen. Wie wil doorsteken naar het parkje, moet nu een onveilige compositie van betonblokken oversteken. Dit plein wordt binnenkort onder handen genomen: er komt een brede waterpartij waarover de tram zal glijden. De Vismarkt werd heraangelegd en kreeg bredere voetpaden. De Varkensmarkt krijgt een nieuw groot plein voor het jeugdtheater BRONKS. Als het Gewest nu nog het IJzerplein aanpakt, hebben we een wandelparcours gecreëerd van aan Sainctelette/ Ijzer tot diep in het stadscentrum. Openbare ruimte is veel meer dan asfalt en tegels. Via kunstingrepen zet je een wijk pas echt op de kaart. Zo versterkt de betonmolen van Wim Delvoye achter de KVS de creatieve uitstraling van de hele buurt. Ook via een belichting kan je een wijk verfraaien. Dat bewijst de Sint-Jacobswijk. Daar hebben we in samenwerking met de handelaars een origineel lichtparcours gecreëerd waarbij op een 20-tal gevels, waaronder die van de AB, scènes geprojecteerd worden.
4 NESPA_brochure_2012 A5.indd 4
23/05/12 10:47
JURGEN :
‘Ik leef niet alleen in mijn huis, maar ook op straat. Dat is typisch voor stadsbewoners, denk ik. Daarom is het zo belangrijk om straten en pleinen te hebben waar we met plezier uithangen.’
5 NESPA_brochure_2012 A5.indd 5
23/05/12 10:47
r e a l i s at i e s o p e n b a r e w e r k e n S t a d b r u S S e l
Enkele projecten uitgelicht: > S IN T- J ACOB S W I J K
> S Q U AR E S
> SINT-K ATELI JNE
W I J K : Vijfhoek, Sint-Jacobswijk RE ALIS ATIE : In de Sint-Jacobswijk heb-
LOC ATIE: Brabançonnelaan, Karel Mar-
LO C AT IE : Moutstraat R E A LI S AT IE : De Moutstraat wordt om-
ben we samen met de handelaars een origineel lichtparcours gecreëerd waarbij op een 20-tal gevels, waaronder die van de AB, scènes geprojecteerd zullen worden.
RE A LIS ATIE: De Karel Martelstraat werd heraangelegd met bomen en mooie voetpaden die breed afgerond zijn op de kruispunten waardoor terrasjes mogelijk worden gemaakt. De Brabançonnestraat heeft eindelijk een upgrade gekregen deze straat waardig.
> M AROLL E N
> GR OT E MAR K T
telstraat
getoverd tot woonerf (zone 20). Dat was nodig, want meer dan 1000 kinderen en jongeren uit vier verschillende scholen maken iedere dag gebruik van deze straat. De heraanleg is het resultaat van nauwgezet overleg met de leerkrachten en leerlingen van de betrokken scholen. Als u deze Nespa leest zijn de werken gestart of staan ze op het punt te starten.
L A U R E-INE S :
‘Vroeger reden er veel auto’s in de straat van mijn school. Dat is gevaarlijk. Er zijn mensen op school gekomen die ons vroegen wat wij zouden veranderen in onze straat. Ik wil een plein om te kunnen spelen met de kinderen van de andere scholen in de straat. Dat gaan ze nu bouwen.’ LOC ATIE : Kristinastraat, Marollen RE ALIS ATIE : Een heraanleg van gevel
LOC ATIE: de straten rond de Grote
tot gevel in de geest van de volkswijk die de Marollen nog steeds is en moet blijven.
RE A LIS ATIE: Zeven straten rond de
WILLY:
‘Het is belangrijk om voetpaden goed te onderhouden. Door een losliggende tegel of een onverwachte put kan je struikelen en zo een lelijke val maken. Ik ben zeer blij dat mijn straat heraangelegd is.’
Markt Grote Markt werden heraangelegd en autovrij gemaakt. De voetgangerszone wordt beheerd met automatische verdwijnpaaltjes. In de toekomst zullen ook het Agoraplein, de Grasmarkt en de straten rond de Beurs heraangelegd worden in functie van de voetgangerszone. Op enkele uitzonderingen na zullen dan alle straten tussen het Centraal Station, de Schildknaapstraat, de Anspachlaan en de Lombardstraat autovrij zijn.
6 NESPA_brochure_2012 A5.indd 6
23/05/12 10:47
> H AR E N
> HEEMBEEK
OPENBARE WERKEN 2006-2012: ENKELE CIJFERS • 36 WERVEN MET EEN HERAANLEG VAN GEVEL TOT GEVEL
LOC ATIE : De zone rond de Sint-Elisa-
bethkerk R E ALIS ATIE : Vroeger lag de historische dorpskern van Haren er wat verwaarloosd bij. Vandaag heeft de buurt rond de Sint-Elisabethkerk opnieuw haar authentiek karakter terug.
> L AKE N
LOC ATIE: Pagodelaan RE A LIS ATIE: De voetpaden zijn ver-
nieuwd en er werden verschillende ronde punten gecreëerd wat de verkeersveiligheid in de buurt heeft verbeterd.
heraangelegd en vergroend met bomen waardoor het residentieel karakter van de wijk is hersteld. De schoolingangen zijn extra beveiligd en het rond punt is uitgegroeid tot een publieke ruimte met speeltuigen voor de kinderen. Dit nieuwe pleintje is een ontmoetingsplek voor de Mutsaardwijk.
• IN 15 STRATEN WERDEN DE KASSEIEN VERVANGEN • IN 70 STRATEN WERDEN DE VOETPADEN HERAANGELEGD EN MEESTAL VERBREED
WERKEN IN UITVOERING VOOR HET JEUGDTHEATER BRONKS (VARKENSMARKT) WORDT EEN AUTOVRIJ PLEINTJE AANGELEGD. DE WERKEN ZIJN VOLOP BEZIG.
W I J K : Mutsaardwijk R E ALIS ATIE : De Wannecouterlaan is
• IN 110 STRATEN WERD HET WEGDEK VERNIEUWD
TEGEN HET EINDE VAN DIT JAAR ZULLEN HEEL WAT STRATEN IN DE WIJK ‘GROOT EILAND’ HERAANGELEGD ZIJN. ER KOMEN BREDE VOETPADEN, ER WORDEN BOMEN GEPLAND EN OP HET KRUISPUNT VAN GROOT EILAND MET DE SINTGORIKSSTRAAT EN DE RIJKEKLARENSTRAAT WORDT EEN PLEINTJE AANGELEGD.
• MEER DAN 4000 ANTIPARKEERPAALTJES WERDEN GEPLAATST OM DE VOETPADEN TE BESCHERMEN • MEER DAN 20 AUTOMATISCHE VERDWIJNPAALTJES WERDEN GEPLAATST OM DE VOETGANGERSZONES TE BEHEREN • 400 VEILIGHEIDSHEKKEN WERDEN GEPLAATST OM DE IN- EN UITGANGEN VAN SCHOLEN TE BESCHERMEN • 700 EXTRA FIETSREKKEN WERDEN GEPLAATST • 11 FIETSBOXEN ZIJN BESTELD (DE PLAATSING IS VOLOP BEZIG) • DOOR DE VERVANGING VAN 1200 OPENBARE LAMPEN EN DE PLAATSING VAN 2000 NIEUWE LAMPEN WERD 20% ENERGIE UITGESPAARD
7 NESPA_brochure_2012 A5.indd 7
23/05/12 10:47
r e a l i s at i e o p e n b a r e w e r k e n l a k e n , h a r e n , h e e m b e e k , e u r o p a w i j k
Alle Brusselaars verdienen een wijk waarin het aangenaam wonen is Deze legislatuur is in alle wijken van de Stad Brussel geĂŻnvesteerd, niet enkel in de Vijfhoek. De publieke ruimte over het hele grondgebied van de stad is erop vooruitgegaan. Zo kreeg het historische hart van Haren zijn pittoresk karakter terug en straten zoals de Verdunstraat of de Servandonistraat werden volledig vernieuwd. Ook Neder-Over-Heembeek werd niet over het hoofd gezien. De afgelopen zes jaar werden er verschillende straten en voetpaden vernieuwd en kreeg het centrum met het nieuwe Peter Benoitplein weer de uitstraling die het verdient. En dan is er Laken. Ook daar zijn er jaar na jaar, maand na maand voortdurend straten verfraaid. In het zuidelijke deel van Laken kreeg de buurt rond de Fransmanstraat een grondige opknapbeurt met meer groen en een veiligere schoolomgeving tot gevolg. In het Noorden van Laken is de heraanleg van de Rommelaerelaan en de Stienonlaan een mooi voorbeeld hoe met nieuwe voetpaden er ook nieuwe bomen ĂŠn een fietspad kwam.
Dat we ook onze buurgemeenten (zelfs als die in een ander gewest liggen) niet vergeten en met hen samenwerken, bewijst de Romeinse Steenweg. Na meer dan 30 jaar van verwaarlozing werd deze belangrijke verkeersas eindelijk vernieuwd en voorzien van een nieuw wegdek met busbanen, fietspaden en meer oversteekplaatsen voor voetgangers. Tenslotte is er de Noord-Oostwijk en de Louizawijk. Ook in deze chique wijken werden verschillende straten rond de Militaire School, rond het Ambiorixsquare en langs de Louizalaan vernieuwd of aangepast. Dikwijls in combinatie met het verbeteren van de verkeersveiligheid rondom de scholen in deze buurten.
Bewoners betrekken bij de heraanleg van de publieke ruimte loont. Dat tonen projecten als de Wannecouterlaan en de Rode Kruislaan in de Mutsaardwijk (foto). Door de bewoners van meet af aan te betrekken bij de plannen en de uitvoering werd uiteindelijk een sterk project gerealiseerd met meer groen, meer verkeersveiligheid voor de vele scholen in de buurt en meer leefbaarheid voor de bewoners.
8 NESPA_brochure_2012 A5.indd 8
23/05/12 10:47
MATSON :
‘De Stad Brussel is veel meer dan de Vijfhoek en dat werd in het verleden wel eens vergeten.’
9 NESPA_brochure_2012 A5.indd 9
23/05/12 10:47
Duizend extra woningen en andere realisaties
10 NESPA_brochure_2012 A5.indd 10
23/05/12 10:48
r e a l i s at i e s s c h e p e n c o l l e g e w o n i n g e n , n e t h e i d , z o n e 3 0 e n g a y p r i d e
Naast de openbare werken hebben we samen met de collega’s in het Schepencollege de afgelopen vijf jaar natuurlijk nog heel wat andere zaken gerealiseerd. 1000 nieuwe woningen Door de massale bevolkingsgroei is de vraag naar woningen in Brussel enorm toegenomen. Het stadsbestuur nam zich voor om deze legislatuur 1.000 woningen te bouwen. Dit ambitieuze voornemen heeft de stad zelfs overtroffen: er zijn de afgelopen vijf jaar 1.142 openbare woningen bijgekomen. Nog niet alle woningen zijn instapklaar, maar er wordt duchtig aan gewerkt. Een kwart van de nieuwe verblijven zijn sociale woningen. Ter vergelijking: het Brussels stadsbestuur heeft meer woning gecreëerd in 5 jaar dan het Gewest op 8 jaar! Strijd tegen homofobie Wie er op 12 mei bij was, heeft het met eigen ogen kunnen zien. De Gay Pride (foto) floreert en is een echt feest van de diversiteit geworden, met 50.000 deelnemers van allerlei kleuren en geaardheden. De boodschap blijft jammer genoeg actueel: homofobie en homofoob geweld zijn onaanvaardbaar. De toekomst van de Pride was even onzeker, maar Pascal Smet overtuigde de Franse Gemeenschap om meer te investeren in het evenement. Zelf draagt hij 50.000 euro bij, als Vlaams Minister van Brusselse Aangelegenheden en als Brussels schepen van gelijke kansen. Er zijn
ook maatregelen genomen tegen gaybashing, dat in de Stad Brussel voortaan bestraft zal worden met een administratieve sanctie. De Vijfhoek werd zone 30 Het Brusselse stadsbestuur heeft de snelheid binnen de Vijfhoek beperkt tot 30 km per uur. Natuurlijk volstaat het niet om verkeersborden te plaatsen om automobilisten trager te doen rijden. Een zone 30 moet je afdwingen. Dat kan door de straten zo in te richten dat snel rijden ontmoedigd wordt. Bij elke heraanleg van een Brusselse straat wordt hier voortaan rekening mee gehouden. Er werden ook radars geïnstalleerd en snelheidsremmers geplaatst om de verkeersveiligheid te verhogen. In de toekomst zullen de centrale lanen en hopelijk ook de Diksmuidelaan bij de zone 30 gevoegd worden. Propere straten: een constant gevecht Vuil op straat is ongetwijfeld een van de grootste ergernissen van de Brusselaar. Het stadsbestuur heeft de afgelopen 5 jaar maatregelen genomen om het sluikstorten aan te pakken. Er werden meer straatvegers aangeworven, extra vuilnisbakken geplaatst en veel boetes uitgedeeld: 21.000 sinds 2007. Voor het eerst zijn er publieke urinoirs en wc’s geplaatst, en elk jaar komen er nog bij, wat moet toelaten een lik-op-stuk beleid te voeren tegen wildplassers. Er werd ingezet op sensibilisering via informatiecampagnes, meertalige folders over afvalophaling, de Dag van de Netheid. Toch blijft zwerfvuil in sommige wijken een te groot probleem. Ondanks de vele inspanningen is de strijd tegen vuile straten nog lang niet ten einde.
11 NESPA_brochure_2012 A5.indd 11
23/05/12 10:48
De ploeg van sp.a in de Stad Brussel
1
3 2 4
1
5
PASCAL SMET
Vlaams Minister van onderwijs, jeugd, gelijke kansen en Brussel, (verhinderd) schepen van openbare werken, participatie en gelijke kansen in de Stad Brussel
2
ANS PERSOONS
3
BERT ANCIAUX
4
YAMILA IDRISSI
5
HANNELORE GOEMAN
Afgiftekantoor Brussel X Erkenningsnummer P 802011 Verschijnt 4 x per jaar in maart - juni - sep - dec
Voorzitter sp.a Stad Brussel Senator
Vlaams Parlementslid Ondervoorzitter sp.a Brussel (Gewest)
Laat van je horen!
Heb je ideeën om de leefbaarheid van je wijk te verbeteren? Wil je mee helpen om de stad te veranderen? Heb je vragen of opmerkingen bij deze folder? > Contacteer ons op stad-brussel@s-p-a.be
coloFon : teksten : Sp . a sta D brUs s e l • Foto ’ s : h Y lk e grYs e e ls • gr a F is c h e Vor Mge Ving : ilse Mertens V . U . en VerZenDaDres Sp . a brUs s e l • r a F De Vos gr a s M a r k t 105 bUs 37 - 1000 brUs sel
NESPA_brochure_2012 A5.indd 12
23/05/12 10:48