OVER Sint-Jozefkerk

OVER de Sint-Jozefkerk

Het gaat niet goed met de Sint-Jozefkerk. De kerk, die nota bene genoemd werd naar de patroonheilige van timmerlieden en arbeiders, wordt gestut. Maar hoe zit de vork nu precies in de steel?

De Sint-Jozefkerk aan het Esplanadeplein is eigendom van de kerkfabriek Sint Martinus. De kerk werd getekend door architect Joostens en aangepast door architect M. De Noyette. De bouw startte in 1868 in verschillende fases. De toren maakte het gebouw af in 1908. Met zijn 80 meter hoogte domineert de kerktoren vandaag de skyline van Aalst en ook de oppervlakte is zeer groot, met een voetafdruk van 1 784m². Sinds 1997 is de kerk als geheel een beschermd monument. Het orgel, dat door de gebroeders Vereecken en Remi Rooms werd gebouwd in 1900, is al beschermd sinds 1974.

Restauratiedossier van lange adem Op 20 augustus 2010 stelde de kerkfabriek architect Ellen Vertommen aan voor de restauratie van de Sint-Jozefkerk. Er werden 5 restauratiefases vastgelegd: Fase 1: voorgevel en toren, fase 2: de dakwerken (excl. voorgevel en toren), fase 3: gevelwerken (excl. voorgevel en toren), fase 4: de glasramen en fase 5: het interieur. Het dossier voor de eerste fase was klaar in oktober 2013 en werd aangemeld voor subsidies bij het Agentschap Onroerend Erfgoed in november 2014. Pas acht jaar later, in de zomer van 2022 werd de subsidie toegekend en kon eindelijk een aannemer voor de uitvoering van het dossier gezocht worden. Op 10 oktober van dit jaar stelde de kerkfabriek de aannemer aan. De volgende fases 2, 3 , 4 en 5 werden echter nooit opgestart.

Wat is er aan de hand? Tijdens de voorbereidende werken bracht een drone de staat van het exterieur in kaart. Toen bleek dat een grote hoeveelheid leien en ornamenten los ligt, met het risico dat ze bij storm kunnen vallen. De aannemer onderzocht ook de zolders en dakstructuren van het schip. Daarbij kwam aan het licht dat de volledige houten draagconstructie van het dak in heel slechte staat is. Dit heeft twee oorzaken. Enerzijds de vele lekkages in de dakbedekking die het hout snel doen rotten en anderzijds de aanwezigheid van de grote klopkever die het hout in sneltempo aantast. De dakstructuur is bovendien gebouwd uit grenenhout, een duidelijk minderwaardige houtsoort tegenover eik.

Veiligheidscel ingeschakeld De stadsdiensten brachten de veiligheidscel meteen op de hoogte over dit verslag. Samen met de restauratie-architect en de ingenieur stabiliteit werden twee veilig-

De Sint-Jozefkerk, begin 1900 en vandaag. De spitse toren werd gebouwd in 1908.

heidsmaatregelen genomen. Langs de buitenkant wordt de volledige toren en het dak ingepakt met beveiligingsnetten. En binnen wordt het volledige dak van het schip van de kerk gestut om instortingsgevaar onmiddellijk te vermijden. De uitvoering van beide maatregelen duurt ongeveer 2 maanden duren. Tot die tijd blijft de zone rondom de kerk afgesloten.

Roerende goederen De kerk werd al volledig leeggehaald zodat de aannemer vlot kan starten met het plaatsen van de noodstellingen. Alle losse meubelstukken van waarde werden met grote voorzichtigheid opgelijst, ingepakt en afgevoerd naar een stockageplaats door een gespecialiseerde firma. Alles wat niet verhuisd kon worden, zoals de biechtstoelen en de preekstoel, wordt beschermd door het ter plaatse in te pakken. De stellingen die de volledige kerk zullen innemen, dienen ook als een dak boven het vaste meubilair.

Hoe moet het nu verder? Omdat de kerk er na onderzoek nog veel slechter aan toe blijkt te zijn dan kon worden aangenomen, besliste de gemeenteraad op 20 december dat de geplande eigendomsoverdracht van de kerk naar de stad niet kan doorgaan. Een volledige restauratie op kosten van de stad zou de financiële draagkracht van Aalst overstijgen. De vier pistes die theoretisch mogelijk zijn (volledige restauratie, behoud van de toren, volledige sloop of geen interventie van de stad) worden nu verder onderzocht en becijferd zodat de gemeenteraad met meer kennis van zaken een beslissing kan nemen. Ondertussen bereidt de stad alvast een dossier voor om de opheffing van de bescherming te vragen.