Dialoog klinisch psycholoog

“Mensen zijn zeer veerkrachtig, ook in tijden van corona.”

De coronacrisis hee¤ bij veel mensen extra stress veroorzaakt. De Vlaamse overheid lanceerde daarom de campagne ‘Check Jezelf’. Die wil mensen bewust maken om ook met hun eigen mentale gezondheid bezig te zijn. CHIPKA ging langs bij klinisch psycholoog en psychotraumatoloog Annick Van den Nest (55). Ze hee¤ al 10 jaar een praktijk in Aalst waar ze met een multidisciplinair team vooral mensen met trauma- en stressklachten behandelt.

Angst voor corona, is dat gezond?

Annick: “Angst hee“ een belangrijke signaalfunctie. Het is onze rode vlag. Is er ergens iets dat ons kan bedreigen, dan trekt angst onze aandacht en worden we waakzamer. In die zin is angst een zeer positieve emotie. Maar, er is een dunne grens waarbij angst overslaat naar het irrationele. Dan worden bedreigingen compleet uitvergroot en opgeblazen.”

”De ‘blijf in uw kot’-boodschap zat niet helemaal goed. Meer fysieke afstand tot mensen, maar beweging in de buitenlucht en de natuur was een gezondere bood schap geweest. ” | Annick

Wat maakt dat mensen angstig zijn?

Annick: Mensen zijn bang om ziek te worden, om iemand te verliezen, om zelf iemand te besmetten, om hun job kwijt te raken... Dat zijn normale gevoelens. Wie zeer goed in zijn vel zit, is in staat om die rationele angst goed in te schatten. Ben je van nature al wat angstiger of geneigd om het donkerder te zien, dan ben je sneller vatbaar voor het irrationele stuk. Angst hee“ altijd te maken met controleverlies. In onze maatschappij denken we: als je maar goed genoeg je best doet, dan kun je alles onder controle krijgen. Maar in de realiteit is dat niet zo. We proberen ons langs alle mogelijke kanten te beschermen tegen risico, maar ik vind dat niet altijd gezond. Risico hoort bij het leven.”

Wat doen stress en angst met je lichaam?

Annick: “Je brein wordt geprikkeld en je lijf reageert daarop. Een cocktail van stresshormonen spoelt door je lijf. Je hartslag verhoogt, je voelt spierspanning, je ademt oppervlakkiger, eet minder gezond, slaapt slecht, je nek zit vast. Door te bewegen krijg je die stresshormonen weggespoeld uit je systeem. Ook blootstelling aan daglicht is megabelangrijk. Mensen kropen in hun kot, maar eigenlijk hadden ze net ‘uit hun kot’ moeten gaan. De ‘blijf in uw kot’-boodschap zat niet helemaal goed. Meer fysieke afstand tot mensen, maar beweging in de buitenlucht en de natuur was een gezondere boodschap geweest, met een positief eµect op dat fysiek angstgevoel in je lichaam.”

Hoe krijg je het tij gekeerd in je hoofd?

Annick: “Angst wordt vooral gevoed door wat je over het virus denkt. Daarom is een informatiecheck zo belangrijk: “Zijn mijn gedachten correct? Klopt het wel wat ik allemaal in mijn hoofd steek?”. Probeer ook te denken in oplossingen in plaats van in problemen. De meesten blijven maar kijken naar het probleem, het virus kreeg de hoofdrol. Verschuif je denkkader: “Hoe kan ik ervoor zorgen dat ik wél nog op een aanvaardbare manier contact kan hebben? Hoe kan ik ervoor zorgen dat ik wél kan buitenkomen, dat mijn leven wél interessant kan blijven, welke dingen kan ik wél nog doen?”

Helpt het om over je angsten te praten?

Annick: “Da’s een beetje dubbel. Als je mekaar versterkt in angst en doemgedachten, dan wordt het erger. Ben je bezorgd, praat dan met je huisarts of een hulpverlener. Soms is één gesprek al genoeg om je tips mee te geven waarmee je zelf aan de slag kunt.”

Hee de coronacrisis ook positieve e¤ecten op onze mentale gezondheid?

Annick: “Sinds corona zijn er bijna geen aanmeldingen meer van burn-outs. Het ‘vertragen’ tijdens de lockdown hee“ zeker een positief eµect gehad. Mensen hebben kleine geneugten herontdekt zoals quality time met het gezin. Het één-op-één contact is terug geherwaardeerd. Bomvolle agenda’s waren plots blanco en mensen begonnen op te ruimen, te klussen, plantjes te stekken of brood te bakken. Iets waar er anders geen tijd voor is in de ratrace van het leven. We leven in een zeer cognitieve maatschappij: drie kwart van de mensen werkt met zijn hoofd. Als je dan dingen kunt doen die dat hoofd even ontlasten, is dat heilzaam. Met je handen bezig zijn, die handenarbeid van dat kneden, verzorgen, knippen, plakken, schilderen... dat is een totaal andere manier om je brein te gebruiken. Er kunnen specifieke delen van je hersenen rusten en dat hee“ een positief eµect.

Hoe kunnen we naar de toekomst kijken?

Annick: “Het is zeer normaal dat we allemaal in de eerste fase geschrokken waren en ons soms wat angstig voelden. We hadden geen enkele ervaring met zo een pandemie. Bij een tweede golf, zullen we daar op een totaal andere manier mee omgaan. Die onvoorspelbaarheid is weg. Er is kennis en inzicht, en dat gee“ je grip. Het valt me ook hier weer op dat mensen zeer veerkrachtig zijn. De individuele inschatting van mensen, buikgevoel, gezond verstand, dat zit best oké. En laten we ook niet vergeten dat ondanks de coronapandemie het leven doorgaat, in al zijn schoonheid.”

“Dingen doen die je hoofd even ontlasten is heilzaam. Werken met je handen gee“ rust in je brein.”