9.3. Het Davidsfonds Vlierbeek en de Heemkundige Kring
Uit: STUYVEN R., Presentatie 2011, Davidsfonds Vlierbeek 1931-2012
Het Davidsfonds is sinds 1875 een Vlaams, katholiek cultuurnetwerk. Samen met het socialistische Vermeylenfonds en het vrijzinnige Willemsfonds heeft het een impuls gegeven aan de Vlaamse beweging door Nederlandstalige cultuur te promoten. Met haar hoofdzetel in Leuven is er een opvallende band met Vlierbeek. De taalkundige en historicus Paul Alberdingk Thijm is de eerste voorzitter van het Davidsfonds en woont het laatste deel van zijn leven in de abdij van Vlierbeek (zie pagina 41). Ook Joris Helleputte heeft in de abdij gewoond en is de derde nationale voorzitter van het Davidsfonds.
Eerste gestencilde aflevering van een reeks over de geschiedenis van de abdij
Davidsfonds Vlierbeek ontstaat in 1931 uit de succesvolle afdeling van Blauwput. Het eerste werkjaar sluit af met niet minder dan 190 leden. De leden zijn erop uit om hun horizon te vergroten. Ze luisteren naar voordrachten door eigen leden en externe sprekers over zeer diverse onderwerpen, afwisselend in de twee herbergen naast de Westerpoort. Ze doen culturele uitstappen en gaan op reis. Ze bevorderen de leescultuur door hun boekenverkoop. In 1937 heeft de lokale afdeling een eigen bibliotheek met 900 boeken. In de Vlierbeekzaal komt men kijken naar toneelgezelschappen, maar evengoed geven de leden het beste van zichzelf op het podium. Tijdens de oorlog organiseert men minder activiteiten, maar de werking loopt wel door. Vanuit het Davidsfonds ontstaat in 1945 de Heemkundige Kring onder impuls van de nieuwe voorzitter André Smeyers. De Heemkundige Kring wordt een vriendenkring waarin men archieven raadpleegt en de geschiedenis van de abdij bestudeert. De abdij wordt opgemeten en funderingen van verdwenen gebouwen worden blootgelegd. Publicaties, rondleidingen en tentoonstellingen overtuigen de Vlierbeekse gemeenschap van het belang van de abdijsite en betrekken hen bij de zorg ervoor. Talrijke publicaties van het Davidsfonds en de Heemkundige Kring volgen. In 1951 start men met erfgoedtentoonstellingen. De eerste tentoonstelling toont voorwerpen die te maken hebben met de Mariadevotie, verzameld bij de leden en hun familie.
In 1962 wordt Roger Stuyven voorzitter van het Davidsfonds. In navolging van het tijdschrift van het Davidsfonds ‘Belleman’ sticht hij het ‘Bellemanneke’ voor de afdeling Vlierbeek. De problemen met de verstedelijking van de landelijke omgeving van de abdij en acties voor het behoud van leefmilieu en de bescherming van de Kesselberg krijgen de nodige aandacht. André Smeyers blijft de bezieler van de Heemkundige Kring. Later zet zijn zoon Maurits het werk verder. Deze historicus begeestert en begeleidt de archeologische opgravingen van 1960-63 en documenteert alles nauwkeurig.
56 VLIERBEEK
