Jolanta Staniszewska-Kasińska Ceramiczne fascynacje

Jolanta Staniszewska-Kasińska

Ceramiczne fascynacje

Piękno rzeczy śmiertelnych mija, lecz nie piękno sztuki.

Leonardo da Vinci

Zofia Gebhard

Ceramiczne fascynacje

Ceramiczne fascynacje Jolanty Staniszewskiej-Kasińskiej zaczęły się od tworzywa ijego nieograniczonych − zdawałoby się − możliwości: że może stać się rzeźbą imalarstwem, rytmem i strukturą muzyczną, opowieścią, obiektem− domyślnymalbo nierozpoznawalnym. Czyli tym wszystkim, co w jej twórczości się pojawia. Malarskie monochromy, rzeźbiarskie bryły, reliefowe kompozycje − narracyjne, geometryczne, jedne poliptycznie rozrośnięte,inneminimalistycznieoszczędne.

Szamot, kamionka, porcelana. Każda z tych materiiinaczej układa siępodpalcami, aJolanta − która dobrze poznała ich właściwości − potrafi je sobie podporządkować. Osiągnęła umiejętność przekształcania charakteru tworzywa w przemyślaną i wycyzelowaną formę. To w niej zawiera iprzekazuje swoje refleksje iurzeczenia − naturą, jej metamorfozami,życiem, jegoprzemijaniem,literaturą,mitologią,muzyką.

Muzyki wydaje się być w tej twórczości najwięcej. To do niej odnoszą się wieloelementowe konstrukcje ceramicznych płaskorzeźb, które przypominają zarówno strukturyfugczyoratoriów,jakiwertykalniezrytmizowanychorganów,towarzyszących pomnożonym twarzom chórzystów. Kojarzą się też − przez zarys naw, łuków, przez koronkowezwieńczenia−zarchitekturąświątyni,wktórejtamuzykarozbrzmiewa.

Przypominają, ponadto, ołtarze i to zarówno te rozbudowane na wiele tablic, jak iprzenośne, zawieszane na prostej ścianie,zabieranewpodróż.Wyciszonakolorystyka, utrzymana w brązach i ich pochodnych, barwach gliny przecież, wnosi dodatkowe, archetypiczne odniesienia, prowadzi w świat pierwotnych mocy. Architektura, jej konstrukcyjne elementy, rozdzierające przestrzeń, znalazły reliefowy zapis w zderzeniach ostrych geometrycznych podziałówzobłymikonturowaniami.Tukolorystykajest równie − jak żłobienia i wybrzuszenia − ostra ioparta na kontrastach. Te mocne, kontrowersyjne zestawienia przenositeż artystka w przestrzeń.Formytańczą,gnąsię,jeżą, zastygająwpołowieruchu.

W inspiracji naturą wiodącym motywem jest Drzewo życia. Łączy ekspresję rozwibrowanej korony, spiralnie wirujących promieni, może gwiazdy, może słońca, z nostalgicznymprzywołaniemprzodków− twarzy, twarzy, twarzy, którewynurzająsię−jak zniebytu − między rozczapierzonymi korzeniami. Te kafle to dla mnie coś jakzachwyt energiąbytu,bycia−izadumąnadprzemijaniem,kontemplacjąnieuchronnego.

Do natury wraca też artystka rzeźbą− tozwinięte,skondensowanewdomyślność, whibernację kształty − roślina, nasiono, ptak,zwierzę,mistyczna hybryda.Czuleukryte, czule wywołane. Tewłaśnieemocje−czułość,zachwyt,zauroczenie−jakicechadociekliwości wydają mi się w twórczości Jolanty Staniszewskiej-Kasińskiej pierwszoplanowe. Mówią wiele o samejartystce,ojejosobowościiotym,jakwielkąfascynacjąjestdlaniej sztuka.

O artystce

Jolanta Staniszewska-Kasińska urodziła się w Kownie na Litwie w rodzinie ziemiańskiej. Ojciec Stanisław Staniszewski był rzeźbiarzem, pracował w kamieniu i brązie. Zmarł w wieku 42 lat. Matka pochodziła z rodziny Chrystowskich herbu Kościesza. W rodzinnych kronikach i herbarzach litewskich początek rodu notowany jest od 1662 roku. Losy Chrystowskich związane były z Litwą i Kresami Wschodnimi. Członkowie kolejnych pokoleń to przeważnie posiadacze majątków ziemskich, ale byli też wojskowi wysokiej rangi i duchowni. Dwór Chrystowskich mieścił się w Szatyjach. Majątek Szatyje do 1939 roku był ośrodkiem kultury polskiej na Litwie. Kontynuację sztuki rzeźby po ojcu artystka odnalazła w ceramice unikatowej. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu poprzedzoną liceum sztuk plastycznych i studiami pedagogicznymi we Wrocławiu. Po studiach zajmowała się malarstwem – głównie ściennym, grafiką użytkową oraz dydaktyką. Odlat80. wiekuzajmuje się ceramiką unikatową. Otrzymała wielenagród, wtym:

2006 –Srebrny Medal Gloria Artis Zasłużony Kulturze zacałokształtpracy twórczejidydaktycznej

1989 –INagroda na Biennale Sztuki Użytkowej,Katowice

1989 –IINagroda Ministra Oświaty iWychowania zaosiągnięcia dydaktyczne

2017 –Nagroda Marszałka Województwa Dolnośląskiego zacałokształt pracy artystycznej

Wystawy

I.Indywidualne ostatnie wystawy ceramiki unikatowej 

XII2020−II2021– Ceramiczne fascynacje,MuzeumPiastówŚląskich,Brzeg

2018− Między ciszą a dźwiękiem, KlubMuzykiiLiteratury,Wrocław

2017− Symfonie II,GaleriaSztukiWspołczesnej Na Nankiera, Wrocław

2016− Symfonie I,MuzeumPorcelany,Wałbrzych

2011− Formy czasu,MiędzynarodoweCentrumCeramiki,Bolesławiec

II.Indywidualne wystawy w latach 1986-2008

Polska:Warszawa,Kraków,Gdynia,Świdnica,Oleśnica,Kłodzko,Opole,Zgorzelec Wrocław(1986,1987,1988,2000,2001,2005,2007,2008)

Niemcy:Wiesbaden,FrankfurtnadMenem,Offenbach,Edewecht,Oldenburg

III. Udział w wystawach zbiorowych, wybrane 

2018– A my po ESK. Ekspresja, struktura, kolor, wystawadolnośląskaZPAP, MuzeumArchitekturyweWrocławiu  2014– Linia życia,wystawaogólnopolskaZPAP,Łódź  2011– Po setce –100-lecieZPAPwPolscei60-lecieweWrocławiu,Arsenał

2001–DolnośląskaWystawaSztuki–Ceramika,Arsenał,Wrocław

1998–WystawazokazjipowstaniaZPAP,Arsenał,Wrocław

1995–MiędzynarodowyFestiwalCeramiki,Mino,Japonia

1994–BiennaleSztukiSakralnej,Gorzów

1993–Bruksela,Belgia

1992–GalerieRathaus,Wiesbaden

1990-1995–Poplenerowe:Słupsk,Bolesławiec,JeleniaGóra,Wrocław

1989–BiennaleSztukiUżytkowej,Katowice

1989–BiennalePolskiejCeramiki,Wałbrzych,Książ

1988,1990–MiędzynarodoweBiennaleCeramikiArtystycznej,Vallauris

1986–Zaporoże,Ukraina

1985–TargiSztukilnterArt,Poznań

1985–OkręgowawystawaZPAP,KościółŚwiętegoMarcina,Wrocław

1985–Landau,Nadrenia,Niemcy

Kazimiera Kuzborska

Baśniowe światy

JolantaStaniszewska-Kasińskatworzyniespotykanewceramicerealizacjezarówno pod względem formalnym, jak i tematycznym, np. ceramiczne kafle z filozoficzno-egzystencjalnym przesłaniem, nawiązujące m.in. do Księgi Koheleta, czy towarzyszące kolejnymedycjomfestiwalu Wratislavia Cantans: Oratoria, Fugi, Kantaty.Jejdziełaczęsto stanowią artystyczny komentarz do wydarzeń, jak np. cykl Zaczarowane Miasteczka, nawiązującydopowodzistulecianaDolnymŚląskuw1997roku.

Tworzy również interesujące rzeźby antropomorficzne – baśnioweświatyptaków, zwierząt i zjawisk, w których panuje harmonia i wyciszenie, np. Panta rhei, Pionowy horyzont, Las Birnamski, Drzewo życia, Ptaki, Kosmitki, Jeże czyłagodny Smok Gerwazy.

Wystawazokazji 55-leciapracyartystycznej idydaktycznejJolantyStaniszewskiej-Kasińskiej odbywasiępod Honorowym PatronatemStarostyPowiatuBrzeskiego

WystawaJolantyStaniszewskiej-Kasińskiej odbywasięwramach Jubileuszu75-lecia(1946-2021) OkręguWrocławskiego Związku Polskich Artystów Plastyków

Źródło życia, porcelana, 35×35

Etiuda, 1993, kamionka, 100×100

Drzewo życia, 2005, porcelit, 35×35,

Lawa, 2012, z cyklu Żywioły, porcelit, 100×100

Powódź, 2008, z cyklu Żywioły, dyptyk, porcelit, 100×140

Horyzont pionowy, szamot, 80×160

Oratorium I – Magnificat, 1994, kamionka, 100×130

Oratorium II, 1988, kamionka, 100×120

Oratorium II, 1988, kamionka, 100×120

Oratorium III – Kantata, kamionka, 40×50

Oratorium IV, kamionka, 40×50

Oratorium V, kamionka, 40×50

Oratorium VI – Fuga, 1991, porcelit, 40×50

Kantata, 1991, porcelit, 40×50

Panny śpiewające, porcelit, 30×30

Fantazje muzyczne, tryptyk, porcelit + sznurek, 30×60

Król Dawid i jego świta, kamionka, 50×45

Król Salamon i jego księgi, kamionka, 50×50

Dziobak, 1994, szamot, 50×40×30

Dziobakowa, 1994, szamot, 40×45×30

Szczęście, porcelana, 30×30

Upadek, porcelana, 30×30

Smok Gerwazy, 1987, kamionka, 180×40

Oriony, szamot, 35×45

Jeż Wstydliwy, kamionka, 40×30

Jeż Optymista, 40×30

Jeż Waleczny, kamionka, 40×30

Kosmitek, porcelit, 30×35

Kosmitki, porcelit, 30×35

Domek z cyklu Zaczarowane Miasteczka, 2008, porcelit, 30×30

Domek z cyklu Zaczarowane Miasteczka, 2008, porcelit, 30×30

Domek z cyklu Zaczarowane Miasteczka, 2008, porcelit, 35×40

Domek z cyklu Zaczarowane Miasteczka, 2008, porcelit, 30×30

Samurajskie oficerki I, 1991, 30×15×50, szamot, kamionka

Samurajskie oficerki II, 1991, 30×15×60, szamot, kamionka

Agresja I, 1995, 60×40×20, szamot, kamionka

Agresja II, 1995, 30×60×20, szamot, kamionka

Las Birnamski, 2008, 40×40×45, szamot, kamionka

Pars pro toto, 1995, 60×20×30, szamot, kamionka

Purpurowe gody, 1986, porcelit 30×50

Trele, 1986, porcelit, 20×50

Ptak, kamionka, 30×45

Pawie, porcelit, 100×70

Wodospad, porcelit, 25×40

Orbita, porcelit, 25×40

Jeszcze będzie zielono, porcelit, 30×35

Wachlarz, porcelit, 25×35

Integracja, 2010, szamot, 80×70×30

Stopped object/Obiekt zatrzymany, 80×50 cm, szamot

The Gate/Brama, szamot, 40×60

Zofia Gebhard

Ceramic fascinations

Jolanta Staniszewska's-Kasińska's ceramic fascinations began with materialandits seemingly limitless possibilities: it could become sculpture and painting, rhythm and musicalstructure, a story, anobject–implicitorunrecognizable.Alltheseappearinher work. Painting monochromes, sculptural solids, relief compositions – narrative, geometric,somepolypicallyexpanded,othersminimalisticallyfrugal. Fireclay, stoneware, porcelain. Each of these matters plays differently under the fingers, and Jolanta, who knows their properties well, is able to subordinate them to herself. She has achieved the ability to transformthe nature of thematerialintoawellthought-outand refined form.Itcontainsandcommunicatesherreflectionsandcharms –withnature,itsmetamorphoses,life,itspassing,literature,mythology,music. Music seemstobethemajorityofthiswork.Itismusicthatthemulti-elementstructures ofceramicbas-reliefsreferto,whichresembleboththestructuresoffuguesororatorios, as well as vertically rhythmized organs accompanying the multiplied faces of the choristers. They are also associated – through theoutlineofaisles,arches,andthrough lacefinials–with thearchitectureofthetempleinwhichthismusicresounds.Moreover, theyresemblealtars,boththoseextendedwith manyplaquesandportableones,hungon astraightwall,takenonajourney.

Muted colors, maintained in browns and their derivatives – the colors of clay, bring additional,archetypalreferences,andleadtotheworldofprimalpowers.

Architecture,itsstructuralelementstearingapartthespace,foundareliefrecordin the collisions of sharp geometric divisions with oval contours. Here, the colors are as sharp and based on contrasts,asarethegroovesandbulges.Theartistalsotakesthese strong, controversialjuxtapositions into space. The forms dance, bend, hedge,freezein themiddleofthemovement.

Inspiredbynature,theTreeofLifeistheleadingtheme.Itcombinestheexpression ofavibratingcrown–spirallywhirlingrays,maybeastar,maybeasun –withanostalgic recall of ancestors – faces; faces that emerge – as if from non-existence – between spreadingroots.For me,thesetilesaresomethinglikeadelightwiththeenergyofbeing andreflectiononthepassing,contemplatingtheinevitable.

The artist also returns to nature with a sculpture – these are curled shapes condensed into hibernation – a plant, a seed, a bird, an animal, a mystical hybrid. Affectionatelyhidden,affectionatelytriggered.

Itis precisely theseemotions –tenderness,delight,infatuation –aswellasthetrait of inquisitiveness that seem to me to be the most important in the works of Jolanta Kasińska. They say a lot aboutthe artistherself, abouther personality and abouthow fascinatingartisforher.

About the artist

Jolanta Staniszewska-Kasińska was born in Kaunas, Lithuania.Shegraduatedfrom theAcademyofFineArtsinPoznań,precededbytheSchoolofFineArtsandpedagogical studies in Wrocław. After graduation she dealt with graphic design, painting, teaching and designing puppets for theater school. Since the eighties she has been involved in uniqueceramics,teachingandmaintenanceofceramics.HerworksareintheMuseumin Bolesławiec, and in private collections in Poland and abroad,eg.inManabi,ParkTajimi, Japan. She was awarded Silver Medal Gloria Artis for lifetime achievements in creative workandteachingbytheMinisterofCultureandNationalHeritagein2006.

Awards, among others

FirstprizeattheBiennialofAppliedArt,Katowice,1989

SecondprizeoftheMinisterofEducationforteachingwork,1989

AwardoftheGovernorofKatowiceattheBiennialofApplied Art,Katowice,1989

AwardoftheMarshaloftheLowerSilesiaProvice–50thanniversaryofcreative work,2017

DiplomaoftheMarshaloftheLowerSilesiaProvinceforachievementsincreative, didacticworkandtherapythroughartoftroubledteens,Wrocław,2017

Individual exhibitions

Poland: Wrocław,Warsaw,Świdnica,Oleśnica, Gdynia,Kłodzko,Opole,Zgorzelec(1986, 1987,1988,2000,2001,2006,2007,2008),Kraków(2005),Bolesławiec, InternationalCeramicsCentre(2011)

Symphonies II,GalleryofContemporaryArtNaNankiera,Wrocław2017

Between silence and sound,uniqueceramics,MusicandLiteratureClub,Wrocław 2018

Ceramic Fascinations, the55thanniversaryofthecreativework,Museumofthe SilesianPiasts,BrzegCastle,2020

Germany: Wiesbaden,FrankfurtamMain,Offenbach,Edewecht,Oldenburg

Participation in exhibitions

1985–RegionalZPAPExhibitioninthechurchofStMartin,Wrocław

1985–Landau,Rhineland,Germany

1985– InterArt ArtFair,Poznań

1986–Zaporozhye,Ukraine

1988–InternationalBiennialofCeramicArt,Vallauris,France

1989–BiennialofAppliedArts,Katowice

1989–PolishBiennialofCeramicArt,Książ, Wałbrzych

1990–InternationalBiennialofCeramicArt,Vallauris,France

1990–Open-airexhibitionsinSłupsk,Bolesławiec,JeleniaGóra,Wrocław

1992–GalerieRathaus,Wiesbaden,Germany

1993–Brussels,Belgium

1994–BiennialofSacredArt,Gorzów

1995–InternationalCeramicsFestival,Mino,Japan

1995–Open-airexhibitionsinSłupsk,Bolesławiec,Jelenia Góra,Wrocław

1998–RegionalExhibition– 52nd ZPAP Anniversary,Arsenał,Wrocław

2001–LowerSilesianArtExhibition Ceramics,Arsenał,Wrocław

2011–RegionalExhibition After a Hundred –the100thAnniversaryofZPAPin Polandandthe60thanniversaryofZPAPinWrocław,Arsenał,Wrocław

2014–NationalZPAPExhibition Life Line,City GalleryofArt,Łódź

2018–LowerSilesianZPAPExhibition We after ESC. Expression, Structure, Color, MuseumofArchitecture,Wrocław

Więcej

kasinska.jolanta.artwroc.com

Wystawa

JolantaStaniszewska-Kasińska–Ceramicznefascynacje 10grudnia 2020–28lutego2021 finisaż:26lutego2021

MuzeumPiastówS�ląskichwBrzegu,pl.Zamkowy1 Dyrektor:drDariuszByczkowski Wicedyrektor:AnnaTechmańska–kuratorwystawy zamek.brzeg.pl

Promocjawystawy–KazimieraKuzborska

Katalog

JolantaStaniszewska-Kasińska–dziełaceramicznezlat1980-2020 ZofiaGebhard– Ceramiczne fascynacje,tekst,s.4-5,65-66 KazimieraKuzborska– Baśniowe światy,s.8 JakubGołąb–tłumaczeniatekstównajęz.angielski

CzesławChwiszczuk–zdjęcia PrzemysławKuzborski–zdjęcia KazimieraKuzborska–redakcja,zdjęcia,projektiskładkatalogu Wydawca:ZwiązekPolskichArtystówPlastykówOkręgWrocławski

kasinska.jolanta.artwroc.com

zpap.wroclaw.pl kuzborska.artwroc.com

Organizatorzy

Wozownia wBrzegu s.c. J.&A.Piotrowicz

ZwiązekPolskichArtystów PlastykówOkręgWrocławski

MuzeumPiastów SląskichwBrzegu