11 FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
TEMA Der heime
- Innlogging, Direkte, , 0
Foto: Bent Are Iversen
Smaksbombe
– Ingenting er så sosialt som å samlast kring eit godt måltid mat, meiner Steinar Lindstrøm. Han er oldermann i Kokkenes Mesterlaug i Sogn og Fjordane og har eiga grillhytte i hagen. Han deler gjerne sine tips med andre.
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
12 TEMA DER HEIME FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
Vi hadde i utgangspunktet ikkje tenkt fontene, sidan den krev vedlikehald, men no kunne vi ikkje tenkt oss å vore utan Eirik Kvamme
REINT: Store krukker med blodlønn, pieris og trådsypress, som alle harmonerer i fargane. Bak ser vi eit handmura bed med vrihassel og grove tremøblar.
SOSIALT: Bakgarden stod ferdig til 17. mai i år, men er allereie vorten ein viktig sosial møteplass. Bak frå venstre står Aud Kvamme og Eirik Kvamme. Framme frå venstre sit Sverre Øygard, Liv Lien og Tor Halvorsen
LINDBØEN 2 ■ Bustadkompleks eigd av Fjordane Begravelsesbyrå AS, ferdigstilt i oktober/november 2007. ■ Alle 26 leilegheitene i sameiget har eigne altanar og tilgang til felles bakgard. ■ Fellesarealet i bakgarden er på om lag 300 kvadratmeter, og arbeidet med å opparbeide det, med alt frå heller til planter, er kostnadsrekna til 100 000 kroner. ■ Turid Falkenstein i Falkenstein Hagesenter har laga plan over området, og i tillegg hatt ansvar for dammen, potter, blomar og figurar. ■ Anleggsgartnar Tormod Baarøy har både mura og planta. Alle beda er handmura med stein frå Førde Granitt. På beda er det mura tørrmurar utanpå betongringar. Bassenget, eller dammen, er mura med leca og forblenda med stein. På innsida er det UV-duk og i dammen ligg rundsteinar, som er plukka frå sandtaket. Bassenget er bygd opp med isolasjonsmatter, for ikkje å overstige kravet om maks 20 cm vatn. ■ Stokkmøblane er levert av Tore Dag Mjåseth i Stongfjorden
- Innlogging, Direkte, , 0
URBAN OASE: Handmura dam og bed, fuglebad og grove trebenker. Bakgården til Lindbøen 2 er vorten ein urban oase. I bakgrunnen sit frå venstre Baarøy, som har ansvar for muring, Turid Falkenstein som har blomster, krukker og figurar, og bebuar Liv Lien og Eirik Kvamme. Dei solide stokkmøblane te i Stongfjorden av Tore Dag Mjåseth.
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
TEMA DER HEIME 13 FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
Urban oase ■ Liv Lien: – Som
å vere i Provence
FØRDE: – Eg bur her sjølv og vil ikkje ha ein grasklippar durande rundt. Eg vil ha fred, seier Eirik Kvamme i Lindbøen 2. ANNE BRITT SANDØY tekst og foto
Han driv Fjordane Begravelsesbyrå AS, og er såleis både utbyggjar og bebuar i sameiget med den utradisjonelle vestlandshagen. Her finst det ikkje ein grastust, men granittheller, handmura bed og dam, grove trebenker og store krukker med buskar og tre.
Vedlikehaldsfritt – Dei som kjøper leilegheiter her, er mest godt vaksne menneske, og målet vårt var at dei skulle komme til eit område med så lite vedlikehald som mogeleg. Vi hadde først tenkt å ha eit grøntområde, men styret i sameiget kom fram til at området heller burde helleleggjast. Etter at det var gjort, kontakta vi Turid Falkenstein i Falkenstein Hagesenter, og bad henne komme med ein plan over området. Dette er resultatet, smiler Eirik Kvamme nøgd. Bebuarane som nyt sola i bakgarden, er godt nøgde med utforminga av fellesarealet. Dette er vorten ein uformell møteplass for bebuarane, der verdsproblem kan løysast med kaffikoppen i handa, og gode historier kan få nye tilhøyrarar.
anleggsgartnar Tormod til venstre er produser-
– Vi har fått ein fantastisk hage. Aller best likar eg dammen, fuglebadet og den roande lyden frå fontena. Det minner meg litt om Provence, smiler Liv Lien. På «hytta» i Stongfjorden har ho ein stor og flott hage, og det er godt å ikkje få fleire vedlikehaldsplikter. – Det er heilt fantastisk å berre sitje her ute og høyre på vatnet. Heldigvis er her ingen plen som må klippast. Bråket av ein grasklippar er vel noko dei fleste avskyr, utdjupar Tor Halvorsen. Lindbøen 2 ligg midt i Førde sentrum, og det som overraskar mest, er kor stille det er i bakgarden. Det er berre sildringa frå fontena som kan høyrast, biltrafikken bak leveggen er knapt merkbar. All parkering til leilegheitene er også underjordisk.
Gullfisk – Vi hadde i utgangspunktet ikkje tenkt fontene, sidan den krev vedlikehald, men no kunne vi ikkje tenkt oss å vore utan, ler Kvamme, som også oppfordrar alle bebuarane til å kjøpe seg kvar sin gullfisk som kan symje rundt i dammen. Han fortel at hagen ikkje er heilt ferdig enno. Dei skal setje inn fleire benker og bord og kanskje også lage til ein felles grillplass. – Målet er at dette skal vere eit sosialt samlingspunkt for bebuarane, slik at vi kan arrangere felleskveldar her med grilling og anna kos. anne.britt.sandoy@firda.no
FONTENE: Dammen og fontena er det bebuarane set mest pris på. Eirik Kvamme ønskjer at alle bebuarane skal kjøpe seg kvar sin fisk å ha i dammen. Sjølv vil han ha ein grøn fisk, medan Liv Lien satsar på ein raud
- Innlogging, Direkte, , 0
Malia Handelshuset TID FOR UTELIV! ThermaCELL lanterne
Nyt sommaren utan mygg og knott! ThermaCELL skapar ei luktfri sone med beskyttelse som er opp til 98 % effektiv mot mygg og andre stikkande insekter. Til bruk heime eller på tur i friluft. ThermaCELL bærbar
499,Malia forhandlar også Mosquito Magnet som kan fjerne insekt på eit område på opp til 4 mål.
479,-
679,-
369,-
JOTUN Drygolin Oljedekkbeis Til utvendig treverk. 10 liter
÷30% r hanska
ids på arbe
JOTUN Trebitt Terrassebeis Fleire fargar. 3 liter
gjeld Tilboda .06.08 t.o.m. 14
gi Parkerin asje me et
sam Vi tek atterhald om utseld. Snakk med vår interiørkonsulent, ho hjelper deg med farge, materialval og gode råd!
MALIA Handelshuset
Handelshuset Nord, 3. etasje Tlf 57 83 26 50 Ope 10-20 Laur 10-16
MARKISER,, PERSIENNER, N OG G PARASOLLER SCREEN Restaurantløysingar Størst i utval og løysingar – OGSÅ INNVENDIG
Utstilling på Shellstasjonen i Førde. Tlf. 57 82 63 90 www.hornnes.no
Hafstadvegen 45 (Shellstasjonen på sørsida)
VEDLIKEHALDSFRIE SPROSSER VIMAX-vindussprosser i vinyl leverast i mange modellar og løysningar, så kontakt oss for gratis og uforpliktande heimebesøk for tilbod, i fellesskap finn vi fram til den modellen som passar huset ditt best. Vi tar mål og produserer sprossene på vår lokale verkstad, montering vert utført til avtalt tid. Velger du VIMAX-sprosser frå oss får du eit vedlikehaldsfritt produkt med 20 års garanti. Vi leverer i heile Sogn og Fjordane og Nordhordaland.
Ring 57 73 44 77 for tilbod
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
www.asolo.no Asolo gruppen
14 TEMA DER HEIME FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
Barns trivsel Anne Britt Sandøy Journalist
KOMMENTAR Sommaren er her. Vintersko og kjeledress er bytt ut med shorts og småsko. I STADEN FOR å kle småungane i regnklede, så får dei leike nakne i regnet frå vasspreiaren, rulle rundt i vått gras og plaske i små basseng. Dei hutrar av gåsehud, krøller seg litt inn i ein allereie våt handduk, men har ikkje tid til å sitje stille mange minutta. Dei må nytte tida, nyte at det faktisk er lov å plaske og grise så mykje dei vil. At dei får lov å gå utan klede. Tenk at i vår materielle verd, så skal det ikkje meir til, for å gjere eit barn lukkeleg.
I dag har eg bestemt meg for ikkje å sukke. Eg vil heller takke for at vi kan ha slike dagar med sommar og god tid. PÅ SNORA heng soltørka klede og blafrar i vinden. Eg tek dei ned, snusar inn den friske lufta og ser på dei store ungane som spring rundt på plenen. Vasskrig og latter, viltre påfunn og sprelske hopp. Katten spring i dekning. Den har visst fått seg eit bad, den også. Tankane går attende til då eg sjølv var barn. Eg kan framleis kjenne den brusande kjensla av fridom, det kalde vatnet og den steikjande sola. Tenk så heldige vi er, som kan dele slike universelle minne. TIMANE GÅR fort. Ho minste er kald og full i gras. Handdukane er fulle i gras. Dei store har sprunge frå rotet sitt. Slike stunder kjenner eg at eg kan dele universelle minne med all verdas mødrer. Vi kan sukke over alt rotet, som ungane våre steller i stand. Men i dag har eg bestemt meg for ikkje å sukke. Eg vil heller takke for at vi kan ha slike dagar med sommar og god tid. DET LIGG eit lite solbrunt ansikt på puta og søv. Eg stryk ho over håret og smiler. Lurer på om også ho vil hugse denne dagen.
PERSIENNER: Bjørn Olav Øvrebø (t.v.) reknar med at inneklima i huset vil betre seg monaleg no når han har investert i heilautomatiske persienner. Ove Veberg i Fasadeprodukter AS
– Vi har fått eit mykje betr ■ Bjørn
Olav Øvrebø har heilautomatiske persienner både h
FØRDE: Dei styrer seg sjølv. Så snart sola kjem fram, går dei ned. Er ho vekke meir enn eit kvarter, går dei opp. Vert det for mykje vind, så rullar dei seg saman i kassetten. ANNE BRITT SANDØY tekst og foto
Bjørn Olav Øvrebø frå Førde har hatt glede av slike lettvinte persiennene på kontoret i fleire år. Det har vore så bra, at han no har skifta ut dei manuelle markisene på stoveglasa heime med heilautomatiske utandørs persienner.
Betre inneklima – Markiser er tungvint når ein ikkje er heime heile tida. Ein dreg ikkje ned markisene om det er overskya når ein skal på
- Innlogging, Direkte, , 0
LYST: Rett vinkel på persiennene gjer at det kjem mykje lys, men ingen solstrålar inn i stova, fortel Bjørn Olav Øvrebø.
jobb om morgonen, slår han fast. Stova hans har fasade mot sør, og dei nye persiennene dekker ei om lag seks meter lang glasflate. Det kostar Øvrebø ein stad mellom 20 000 og 25 000 kroner.
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
– Eg reknar det som ei bra investering. No vil vi få eit betre inneklima, samstundes som vi unngår å solbleikje alt vi har av møblar og inventar. Dei få blomane vi har att, vil nok også trivast betre. Det er også betre med tanke på innbrot. Reiser du på ferie, tek du gjerne ned markisene, og signaliserer at her er det ingen heime. Bjørn Olav Øvrebø er dagleg leiar i Dale Rør AS. Han meiner at inneklimaet på kontoret forbetra seg radikalt etter at dei fekk montert utvendige persienner for eit par år sidan. – Det er viktig å få stengt ut varmen på utsida av huset. Før hadde vi solskjermings gardiner, og til tider vart det så varmt mellom gardinene og glaset at flugene vart kokte. Ove Veberg i Fasadeprodukter AS fortel at etterspurnaden etter slike solskjermings-
TEMA DER HEIME 15 FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
Suksessen held fram ut juni! Alt i markiser
Gratis motor ved kjøp av motordrivne markiser og utvendige persienner
Persienner innvendig og utvendig
Stort utval i utvendige persienner Lamellgardiner, plisségardiner og rullegardiner
Vedlikehaldsfrie sprosser – 30 års fabrikkgaranti!
Ta kontakt for uforpliktande tilbod!
Vi feirar 10 år i Sogn og Fjordane med god tilbod!
Vi har opna nytt utstillingslokale i Førde. Ring og avtal demonstrasjon av vårt store utval. VI KJEM HEIM til deg og gir deg løysingar uten forpliktingar. Gratis nr. 800 80 488 eller ring direkte til avd. leiar i Sogn og Sunnfjord: Ove, tlf. 908 67 031.
Vindskjerm/levegg Midt-Norges største leverandør av solskjerming!
Fabrikkgaranti – profesjonelle montørar – www.fasadeprodukter.no
Nytt, gratis magasin med masse gode idéar!
Hent eit eksemplar hos Byggmakker Bruland! demonstrerer fjernkontrollen. Til venstre på veggen ser vi sensoren som måler sol og vindforhold.
re inneklima
heime og på jobb produkt er aukande. No har bedrifta tilsett ein ekstra montør, for å greie å ta unna alle ordrane.
Vedlikehaldsfritt – Persiennene er heilautomatiske. Dei går ned når sola kjem, og opp når sola forsvinn. I tillegg har dei ein sikringsfunksjon som gjer at dei går opp om vindstyrken vert for sterk. Vi stiller inn vinkelen på persienna, slik at dei held sola ute, men samstundes slepp inn maksimalt med lys, fortel Veberg. Vinkelen på persienna må gjerne regulerast manuelt vår og haust med ein trådlaus fjernkontroll, men bortsett frå det og litt støvtørking, så er det ikkje vedlikehald med denne typen solskjerming.
UTEPERSIENNER ■ Når det ikkje er sol, ligg persiennene i ein kassett, som er lett kan takast ned. ■ Under glaset er ein festebrakett, som gjer at persienna held seg på plass. Det er også mogeleg å få grovare persienner med styreskinner. ■ Dei er testa i vindtunnel, og skal tole ein vindstyrke på 12 m/s. Vanlege utepersienner toler 8-10 m/s. Ein sensor på veggen måler både sol og vindstyrke.
anne.britt.sandoy@firda.no
- Innlogging, Direkte, , 0
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
16 TEMA DER HEIME FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
Kva er sommarstemning for de Nikolina Søgnen (18) ■ Bustad: Sande i Sunnfjord ■ Yrke: Skuleelev
■ Nikolina Søgnen : – Ingen sommar utan mammas
– Den perfekte sommardagen er tredelt. Eg vaknar gjerne tidleg, berre for å gå ut i hagen for å sove vidare og verte brun. Det er kjedeleg å sole seg, så det er ideelt å kombinere det med å sove lenge. Etterpå er det tid for beachvolleyball, bading og is. Favorittisen er mamma sin frosne jordbærmousse, eventuelt ein lollypop sorbet i kjeks. Isen er best når han er forseggjort, men i nauda går det bra med vanleg lollypop eller solois. Eg likar fløyteiskrem også, men saftis er best når ein er tørst i sommarvarmen. Den perfekte sommarkvelden består av grilling, musikk og kald øl. Grillmaten kan varierast etter kva setting det er. Av og til er det godt med berre pølse i brød, andre gonger med heimefiska, grilla aure eller hjortekjøt. Som tilbehøyr er det best med mamma sin potetsalat. Kjøpesalaten er eigentleg litt oppskrytt. Den aller beste sommarmusikken er den vi lagar sjølv med gitar og allsong. Det kan vere alt frå barnesongar til nye songar. Alt blir bra berre vi har ein gitar og folk er i songhumør. Det er ikkje så nøye om dei syng reint, berre dei stemmer i.
Oddbjørg Hjelmeland (57) ■ Bustad: Sande i Sunnfjord ■ Yrke: Kunstlærar på Kulturskulen i Førde – Sommarstemning for meg er god mat og gode folk rundt bordet i hagen. Gjerne både fleire generasjonar og nasjonalitetar. Vi skal ha god tid til å lage maten saman, og alle kan komme med sine idear. Sola skin og det er godt å sitje under blodbøken med dei ein er glad i. Mat er basis for det meste. Det er kunst. Det er som å komponere eit bilete med formar og fargar, der ein kan utvide spekteret og finne nye grenser som ein kan sprengje. Eg har aldri ei fast oppskrift, men brukar det eg har for handa, og smakar til etter kvart. Det er noko eg har lært av eldre folk og som vi må lære vidare til dei som er yngre. I tillegg til mat, så er angen av nyslått gras noko som får fram sommarstemninga i meg.
Her er oppskriftene... Potetsalat Oddbjørg Hjelmeland har inga fast oppskrift på potetsalaten sin. – Eg brukar det eg har for handa og smakar heile tida undervegs. Det er kjempeviktig. Sleik på fingrane, rådar ho og ler. Dette er eit forslag:
Velkommen til Sande og ein hyggeleg hageprat!
PLANTER TIL HAGEN • Prydtre, 70 sortar • Små tre til krukker, 40 sortar • Busker, 260 sortar • Nåletre, 120 sortar • Klatreplanter, 35 sortar • Frukttre, 90 sortar • Bærbuskar, 40 sortar • Stauder
trimmemaskin til rydding av gras og småkratt.
for diesel-, bensinog traktordrift.
29.950,-
BATTERIDRIVEN BESKJERINGSSAKS.
+ mva
Batterikapasitet: 8 timar.
ADRIATIKA JORDFRES
Tilbod
3 stk.
3 sekkar
FRUKTTRE
PLANTEJORD
med 5 hk Hondamotor. Kr 8950,- + mva
6973 SANDE I SUNNFJORD – tlf. 57 71 64 40 – mob.: 990 98 850
500,–
100,–
Gratis hjelp til plantekomposisjon
OPE: Mån–fre 09.00–18.00 Laurdag 09.00–15.00
www.aase-landbruk.as
- Innlogging, Direkte, , 0
Tabasko Salt – Om våren brukar eg både brennesle og hagedjevel i potetsalaten. If you can’t beat them, eat them!
Stort utval av
ADRIATIKA DINO
FLISKUTTAR Frå kr
Kokte poteter Ramslauk-pesto (mos ramslauk i foodprosessoren saman med ein god olje) Majones, rømme, yoghurt Dijonsennep Kvitlauk Lauk, gjerne raudlauk Sylteagurk
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
Ylvisåker, 6865 Sogndal • Tlf. 57 67 91 81 • aaberge.plant@online.no
TEMA DER HEIME 17 FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
eg?
s potetsalat og jordbærmousse
Oddvar Torsheim (69) ■ Bustad: Førde ■ Yrke: Biletkunstnar – Eg er vorten ein skikkeleg turrpinn som berre drikk blandevatn og et kroneis med sjokolade. Eg lever enkelt, grillar ikkje, men drikk kaffi utan avec, lagar bilete og får gjort mykje meir før. Sommarstemning for meg, er å sjå på fjorden. Eg vert aldri trøytt av å sjå på fjorden. Det er som å oppdage ein ny akvarell kvar gong eg ser ut vindauget.
Gunn Åmdal Mongstad (snart 45) ■ Bustad: Hardbakke ■ Yrke: Ordførar – Sommarstemning er å ha heile familien med kjærestar og ektefellar heime. Det å ha god tid og berre la humla suse, sjølv om det er mange prosjekt vi burde ha gått i gang med i hus og hage. Det er noko med å setje pris på dei aug-
SAMSPEL: Nikolina Søgnen får sommarstemning av å ete mammas mat, medan mamma, Oddbjørg Hjelmeland, får sommarstemning av å lage og servere god mat.
Jordbærmousse 1 korg frosne jordbær 1 eggeplomme 3-4 ss melis Kremfløyte, mengda avgjer du sjølv, alt etter kva farge og kor mykje smak du vil ha på moussen.
Bruk gode jordbær med smak. La dei ligge i kjøleskåpet til dei er halvtinte. Køyr dei i foodprosessor. Bland i egg, melis og kremfløyte. Smak undervegs. Set den i frysaren nokre timar, slik at den er halvfrosen. Dersom den er frosen, så tin den i kjøleskåpet, slik at den får rett konsistens.
SOLSKJERMING
Totallevrandør av utvendig og innvendig solskjerming til privat og næring • • • • •
Markiser • Persienner • Sreen Koolshade • Solfilm • Lamellskjermer Leskjermer • Parasoller • Telt Plissegardiner • Lamellgardiner Lift/rullegardiner • m.m.
Kontakt oss for gratis og uforpliktande besøk for pristilbod i Sogn og Fjordane og Hordaland. Rådgjeving • Måltaking • Montasje
Tlf. 57 73 44 77 Mob. 916 67 187 Asolo Gruppen sunnmiljo@asolo.no • www.asolo.no
- Innlogging, Direkte, , 0
Steinar Tenden (30) ■ Bustad: Førde ■ Yrke: Assistent for dagleg leiar i Førde fotball, spiss og toppscorar på Førde. – Det må vere sol og fint vêr, slik at eg kan drive på ute i hagen. Eg har faktisk begynt å få litt grøne fingrar. Før fanst eg ikkje interessert i hagearbeid, men no vert eg berre meir og meir hekta. Det er kjekt å sjå mogelegheiter til kor-
Hage betyr definitivt ikkje sommarstemning. Eg er ikkje hippie lenger, og et ikkje mikro-makromat, sukkererter og brokkoli. No er eg nesten hagehatar, og sidan eg ikkje orkar å bruke stuttorven, så brukar eg fresaren, Vestlandets traktor, til å fjerne alt. Likevel kjem det alltid opp nokre blomar, som ekskona mi planta. Blant anna tre keisarkroner, som mor mi påstod måtte vere gjengangarane etter meg, ekskona og dottera. Nei, eg seier det igjen: Sommarstemning er å sjå på fjorden.
neblinkane vi kan sitje saman på terrassen og kose oss. Solund er ein fantastisk plass i godt vêr. Då har eg ikkje lyst å reise andre stader, berre ta ein båttur, kanskje finne ei lun vik og nyte livet saman med familie og gode vener. Det er mykje god sommarmat, og eg seier ikkje nei takk til ein god salat, men det måltidet som skapar den beste stemninga er sjølvfiska steikt lyr. Ungane et den gjerne på brødskiver med majones på. Eg vil helst sleppe majonesen.
leis eg kan få det, og så få det til slik eg vil ha det. Eg veit ikkje namn på så mange av sortane eg har, men eg har blant anna stilk- og klaseroser. Dei er fine når dei blømer. Elles så er det kjekt med grillparty. Det skal helst brukast grillkol, slik at det vert rette grillsmaken. Eg serverer gjerne kotelettar og pølser med grilla mais og løk. Elles så blir eg alltid i godt humør når eg høyrer Postgirobygget, og i varmen gjer det seg med ein soft is, kjøpt på Narvesen. Sjølvsagt med sjokoladestrø.
Flis på terrassen -snakk alltid med fagfolk! Eit tøft vestlandsklima krev dei beste produkta for å få eit varig og vellykka resultat! Ta turen innom og snakk med våre fagfolk for å finne den beste løysinga for deg. Fylkets største utval på flis – over 25.000m2 på lager. Alle prisklassar.
Farsund Bygg For deg som vil ha det litt proft!
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
Postboks 111 6801 Førde Tlf. 57 72 18 00 Fax: 57 72 18 10 Email: post@farsundbygg.no www.byggkjop.no
18 TEMA DER HEIME FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
VARM POTETSALAT: Til ytrefileten serverer Steinar Lindstrøm gjerne sauterte grønsaker. Best smak får ein om ein steikjer dei i ei blanding av ekte smør og olje. Vi fekk servert poteter, gulrot, tomat, løk, paprika, sopp og sukkererter. Frisk timian sette ein ekstra spiss på grønsakene.
- Innlogging, Direkte, , 0
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
TEMA DER HEIME 19 FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
Grilling à la Lindstrøm ■ Steinar Lindstrøm:
– Ingenting er meir sosialt
FØRDE: – Ta imot gjestene med eit smil og ein aperitiff. Gjestene må ha tid til å omrømme seg, og maten skal aldri vente på gjestene. ANNE BRITT SANDØY tekst BENT ARE IVERSEN foto
Desse råda kjem frå Steinar Lindstrøm, faglærar på kokkelina på Øyrane vidaregåande skule og oldermann i Kokkenes Mesterlaug i Sogn og Fjordane. Han elskar å samle vener til eit betre måltid i den vesle grillhytta i hagen.
Hagekos heile året – Ingenting er meir sosialt enn det som er rundt eit måltid og det som er i glaset, understrekar den blide kokken, medan han sauterer grønsaker til Firdas heldige utsende. Det er ei eiga stemning i den sek-
skanta grillhytta. Det luktar himmelsk av grillmat og bjørkeved. Midtpunktet i rommet er grillen, nedfelt i eit stort bord, og langs alle veggene er det sitjebenker. – Det er ikkje vanskeleg å be folk hit på mat. Vi er gjerne ti, tolv stykke samla her, og alle hjelper til med grillinga. Etter at vi kjøpte denne hytta har vi hagekos heile året. Her inne er det faktisk best å vere når det er styggevêr. Er vêret fint, grillar vi inne, men tek med oss maten ut. Det sprakar i bålet på grillen, men god lufting gjer at vi ikkje merkar noko særskilt til røyken. – Det er bjørkeved som er skikkeleg barbeque, meiner han og snur ytrefileten, som er gnidd inn med nykverna salt og pepar. – Biff skal først ha veldig sterk varme, så svak. Den vert best om du intervallsteiker den, gjerne i tre
GJER EIN GOD HANDEL Velkommen til interiørog omnbutikken i Sentrum Sør!
VARME
Velkommen til Ildstedet, som er namnet på Norges største utsalsstader av peisar og omnar. Les meir på www.ildstedet.no
Jøtul F 375
Jøtul F 373
Scan 53
Rettl. pris frå kr 19 490,–
Rettl. pris frå kr 17 490,–
Rettl. pris frå kr 24 995,–
Miljørabatt kr 3 000,– KLIMA BEST I TEST
Bustadventilasjon med 90% varmegjenvinning!
÷15%
Klimapumpe –
Carrier Diamond 35 Hjørnemodell Varmeeffekt: 5,8 kW
No 22 900,- Ferdig montert
INTERIØR Alle møblar frå Torkelson
÷20% Skyvedørsgarderobe frå RIVAL og NORSCAN korginnreiing
÷20% MÅLING Steen-Hansen Mestermaling for vestlandet
Pr. 10 liter ord. 1290,-
Held lenger på glans og farge enn tradisjonell overflatebehandling.
NO
898,-
Hafstadvegen 39 6800 Førde www.fagmiljo.no GRILLHYTTE: Steinar Lindstrøm kjøpte denne grillhytta som byggjesett og brukar den både sommar og vinter. Den ser lita ut, men det er plass til 12 vaksne rundt bordet inne i hytta. Når kona skal ha «teselskap», så kan dei leggje på bordplata på veggen til høgre i biletet.
- Innlogging, Direkte, , 0
MEIR ENN DU TRUR! OMNAR • GARDEROBE • GOLV • BELYSNING • INTERIØR • MØBLAR
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
20 TEMA DER HEIME FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
SOSIAL: – Det er ikkje noko som er meir sosialt enn det som er rundt eit måltid og det som er i glaset, meiner Steinar Lindstrøm. Han er faglærar på Øyrane vidaregåande skule og oldermann i Kokkenes Mesterlaug i Sogn og Fjordane.
LUNSJ: Steinar Lindstrøm serverer gjerne heilsteikt ytrefilet med ein varm potetsalat når det kjem gjester på besøk. Er det fint ver, så er det fint å sitje ute og nyte maten rundt det spesielle furubordet.
omgangar. Med tre regulerbare grillarmar, er det lett å lage ulike rettar på same tid. Til ytrefileten skal han i dag servere ein varm potetsalat, steikt i smør og olje. Potetene er halvkokte, slik at dei ikkje treng lengre tid enn resten av grønsakene. Før servering tilset han litt finhakka timian.
Lat aldri maten vente på gjestene, men vent med å lage den klar til alle er komne Steinar Lindstrøm
YTREFILET: Biff skal steikjast først på veldig sterk varme, så på svak varme. Lindstrøm intervallsteikjer fileten fleire gonger. Pass på at den får liggje og trekkje nokon minutt etter siste steiking før du skjer i den, slik at den beheld safta.
– Grønsakene må ha ei litt hard kjerne, elles vert dei berre gjørme. Lat aldri maten vente på gjestene, men vent med å lage den klar til alle er komne, rådar han.
Ha god tid Lindstrøm brukar grillhytta mykje, men understrekar at ein eingongsgrill eller eit bål i skogen kan gjere same nytta, om ein berre har god tid. – Eg er glad i å gå i fjellet og fiske. Då har eg oftast med meg grillfolie i sekken. Sjølvfiska fisk med salt, litt smør, små eineskot og bjørkeblad steikt i
- Innlogging, Direkte, , 0
foliepakkar på glørne er utruleg godt. Som kokk er han oppteken av at både kosthald og smakar bør varierast, og oppfordrar alle foreldre til å tenkje litt lenger enn pølser på grillen. – Vellukka grilling bør planleggjast litt. Ta ungane med i butikken og lær dei til å ete anna enn pølse. Får dei vere med å bestemme kva som skal kjøpast, så vil dei også smake det, oppmodar Lindstrøm, og serverer heilsteikt ytrefilet med varm potetsalat i solveggen. Det smakte himmelsk. anne.britt.sandoy@firda.no
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
GRILLTIPS Kjappe tips frå Steinar Lindstrøm ■ Kol, ved, gass Dersom du brukar grillkol, så må kolet få tid til å verte godt varmt og lukta av tennvæske må få tid til å forsvinne. Brukar du ved, så skal du ikkje steikje over opne flammar, men over glør. Har du gassgrill, så er den klar til bruk med det same du tenner den. ■ Rå, medium, steikt Steikjer du tjukke filetar, så er det tryggast å bruke steikjetermometer, men du kan også prøve å gjere som kokkane og kjenne på konsistensen av kjøtet. Til hardare det kjennest, til meir steikt er det.
TEMA DER HEIME 21 FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
– Vinterhage er ein menneskerett FØRDE: – Det er ein menneskerett for alle som bur på Vestlandet å ha sin eigen vinterhage, meiner austlendingen Siw Landro etter å ha budd mange år i Førde. ANNE BRITT SANDØY tekst og foto
– Eg har ønskt meg ein slik i mange år, og i fjor gjekk draumen endeleg i oppfylling, strålar Siw Landro. Anestesisjukepleiaren og høgrepolitikaren er godt nøgd med det vesle tilbygget i herda og knusesikkert trelagsglas. Førebels er det ikkje så mykje anna enn vegger og hagemøblar på plass. Med tida skal ho flisleggje golvet og dandere nokre krukker med grøne plantar, men det hastar ikkje. – Vêret i det siste har vore heilt unormalt bra. Vanlegvis er det vind eller regn, som gjer at det ikkje går an å sitje ute. Eg vil ha høve til å nyte kvar einaste solstråle utan å tenkje på vind, difor ville eg ha ein vinterhage med store skyve-
dører som kan opnast. Landro har skyvedører både på sør og vestsida av tilbygget, som er 12-13 kvadratmeter. Mange legg inn varme og lys, men det er ikkje gjort her. – Poenget er å ha ein utestad, som vert varma av sola, og der ein slepp regn og vind. Dette rommet skal brukast til å få lys og sol. Leverandøren tilrådde solskjerming på glasa, men eg sa nei. Eg vil ha alt det naturlege lyset eg kan få. Landro fortel at ho brukar vinterhagen kvar dag, spesielt i stygt vêr. – No får eg strekt sommaren frå tidleg vår til seine hausten. Eg er kjempeglad for den, og får også mange positive tilbakemeldingar frå vener og familie. Det er rett og slett fantastisk å kunne nyte sola utan å verte plaga av vinden. anne.britt.sandoy@firda.no
Poenget er å ha ein utestad, som vert varma av sola, og der ein slepp regn og vind Siw Landro
VINTERHAGE: – No får eg strekt sommaren frå tidleg vår til sein haust, fortel Siw Landro, som meiner det er ein menneskerett for alle som bur på Vestlandet å ha sin eigen vinterhage.
Naturstein FRÅ VÆRLANDET
– Detaljproduksjon av hagebord, flisar, beleggingsstein, m.m. Benkeplater til kjøkken og bad er også vår spesialitet.
e j n a p m a k r a m m o S Butikken for «gutta boyz» og «virksomme damer»
SkeeterVac Mygg Exterminator
Best Tools bordsag
Supereffektiv gassdrevet myggfelle som fanger mygg og insekt i en sone på opptil 5000 kvm.
1500 w
PRISKUTT
MEKKPRIS!
5990,Gressklipper bensin GL-46AP Kjøkken frå Bjarne Espe Trevarefabrikk as, Norfjordeid. FOTO:
Kontakt oss på tlf. 57 73 11 50 eller e-post steinindustri@landoy.no www.landoy.no
Sjeldan, vakker – og norsk
Brimmen Quarry AS
Kraftig grasklippar med motor 3,75 hk. 10trinns klippehøgd, klippebreidd 46 cm, grasoppsamlar.
MEKKPRIS!
1599,-
Veil 1990,-
Kipor IG1000 straumaggregat Lågt støynivå, stabil spenning. Max 850 w. Før 5890,-
4490,Sjå fleire Kampanjetilbod i vår utsendte DM!
Fladen portabelt ekkolodd Måler djupn ned til 100 meter
MEKKPRIS!
Landøy Steinindustri
- Innlogging, Direkte, , 0
999,-
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
595,-
Førde sentrum – Tlf. 57 82 66 20
22 TEMA DER HEIME FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
Her er Kurts høner Kurt Rutledal meiner at alle høner har sin eigen personlegdom, og gjennom intenst studium har han kartlagt kvar enkelt av dei. Dette er kortversjonen:
Valla
Kurthild
Labbetuss
Gideon
Rase: Ubestemmeleg, men med trekk frå Orbington Kjønn: Høne Valla er raud av farge og den mest sjefete av alle hønene. Kurt meiner difor at han ser mange menneskelege trekk i henne. Ho er også den tammaste.
Rase: Orbington Kjønn: Høne Ho held seg alltid i bakgrunnen, og er veldig forsiktig og anonym. Når alle dei andre sit på vagle om natta, finn ho seg ein krok der ho kan sitje i ro og fred.
Rase: Silkehøne Kjønn: Hane Den prøver å tøffe seg av og til, men spring fort når det vert trøbbel. Han er hjulbeint og kveldstrøtt. Difor går han gjerne og legg seg fleire timar før dei andre.
Rase: Ukjend, men har trekk av jærhøns Kjønn: Hane Den har utprega lange bein og likar å stå høgt i terrenget. Han er ein stor og særs storkjefta herremann.
Kurt sine høner… ASKVOLL: – Dei har personlegdom. Eg har eigentleg alltid likt høner, konstaterer Kurt Rutledal frå Bulandet. Han er meir glad i høns enn i blomar og gras.
dis, fordi eg ville vere sikker på at ingen av damene, som nokosinne har lurt meg, skulle føle seg trefte. Men allereie dagen etter at eg hadde fortalt om fella på nettet, så kom butikkdama på Værlandet bort til meg og opplyste om at ho heitte Hjørdis. Heldigvis lo ho godt av heile greia. I beste westernstil heng det skilt i hønsehøgd overalt i Klukkebu, om at hønene må passe seg for katten. I tillegg hiv han alle kattar som kjem for nær, i havet. – Det er lenge sidan eg har sett Gråtass no. Kanskje han har skjønt at han ikkje bør lure rundt her, etter at eg har kasta han på havet to gonger, funderer den stolte hønseeigaren.
ANNE BRITT SANDØY tekst og foto
I vår fekk endeleg Kurt seg nye høner etter at katten Gråtass skremde livet av den gamle besetninga. – Han jaga alle hønene på havet. Ei natt ringde naboen og lurte på om vi drap folk her borte. Då stod eine høna besvimt på kaia, medan ei anna låg i sjøen. Kurt ser sorgtung ut. Han var glad i hønene sine. Dei var trivselsskaparar både i hagen og på nettsida til Værlandet og Bulandet.
Lurehøna Hjørdis Men denne gongen har Kurt teke sine forholdsreglar. Han har kjøpt seg
FARE: Katten Gråtass øydela hagetrivselen då han drap heile den førre hønebestanden. Kurt Rutledal har difor hengt opp skilt som skal åtvare dei nye hønene mot den mordariske katten. Her viser han favoritthanen Labbetuss korleis fienden ser ut.
nytt hønsehus på netthandel. – Eg fekk det for 3500 kroner. Det var rett og slett eit kupp, heilt til det viste seg at frakta kom på 4000 kroner. Eg kunne ha kjøpt mykje god materiale
for det, fortel han sjølvironisk. Hønene får gå fritt. Difor har han også sett opp ei Gråtass-felle rett utanfor hønsehuset. Inne i den sit lurehøna Hjørdis. – Eg kalla høna Hjør-
Labbetuss Han er ikkje glad i hagearbeid, og vil heller snakke med høner enn med blomar. Hønene gjer også meir nytte for seg. Dei gjødslar, et insekt og matavfall. – Er kona di samd med deg i at høns er betre enn blomar? – Ho får egg kvar dag,
så då får ho teie stilt. Men ho er nok ikkje så begeistra som meg. Eg synest ikkje alltid ho er flink nok til å passe på dei heller. Det er godt at Johannes, yngste sonen, tek skikkeleg ansvar når eg er i Nordsjøen. Kurt tek Labbetuss opp på fanget. Den vesle silkehanen er favoritten. Den kjem alltid springande når han ser Kurt. – Han skulle ha hatt seg ei lita silkehøne, stakkars. Han kjem litt til kort blant dei andre hanane. Kurt stryk hanen over fjøra. Trivsel er viktig. Før sommaren er over, har sikkert Labbetuss fått seg ei lita silkehøne som han kan sprade rundt med i Klukkebu. anne.britt.sandoy@firda.no
KLUKKEBU: Kurt Rutledal har høner av ulik rase, både fordi det er koseleg med ulike fargar og mangfald, men også fordi det er lettare å halde dei frå kvarandre. Her ser vi noko av besetninga framfor hønsehuset. Til høgre er fella med lurehøna Hjørdis.
S KAPP MILJØØ I HAGEN Vi har fylt opp hagesenteret med alt du treng til ein triveleg hage
Gode tilbod på utvalde krukker og planter. Velkommen!
Ope:: Mandag-fredag:: 9-17, Torsdag:: 9-18,, Laurdag:: 9-15 - Innlogging, Direkte, , 0
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
TEMA DER HEIME 23 FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
Silas
Klukki
Anjelina
Gråstert
Lurehøna Hjørdis
Rase: Kvit italienar Kjønn: Hane Den er etter Kurt si meining eit heilt typisk mannfolk, som står i ro og tek imot kjeft, medan alle nakkefjøra reiser seg.
Rase: Kvit italienar Kjønn: Høne Ei truskuldig og forskrekka høne, som Kurt meiner ein berre får lyst å ta på fanget og vere god med.
Rase: Jærhøne Kjønn: Høne Ei høne med utruleg livsglede, som har eit lag til å flakse med vengene, og hamne der vinden blæs henne. Gjerne oppe i eit tre.
Rase: Jærhøne Kjønn: Høne Liknar veldig på Anjelina, men er meir nebbete og utagerande. Flaksar mykje med vengene, men held seg på bakken.
Lurehøna Hjørdis sit i ei felle attmed hønsegarden for å lokke blodtørstige kattar til seg. Planen er at dei skal hamne i buret, der dei må sitje til skjemsle og åtvaring nokre timar, før Kurt hiv dei på havet. Han reknar med at etter ei slik behandling, så vil dei la hønene hans vere i fred ei stund.
Alle bilete er lånte frå heimesida til Værlandet og Bulandet: www.bulandet-grendalag.org
Unique fliser Unique er utvikla for heimemiljø der ein treng eit pent, funksjonelt golv med drenerande og fuktavvisande eigenskapar. Pr. kvm kr. 198,-
Stort utval i uteog hagebelysning!
Alle lamper
÷30%
Ut denne veka!
Førde Storsenter – Tlf. 57 82 10 01 www.mesterlysforde.no - Innlogging, Direkte, , 0
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
24 TEMA DER HEIME FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
No vil folk ha vedlikehaldsfrie sprosser ASKVOLL: – Dei siste Eg kan like åra har eg berre selt gjerne bu her i vedlikehaldsfrie Holmedal som i Førde, sprosser, fortel Tor Skarstein i holmedalsfir- fordi mykje av arbeidet mitt består av å maet Asolo AS. ANNE BRITT SANDØY tekst INGUNN OSLAND foto
Etter å ha drive bedrifta Sunnmiljø i Førde i nærare tjue år, valde han å flytte heim til Holmedal i 2004. Der starta han firmaet Asolo AS, som sel vedlikehaldsfrie sprosser i vinyl i tillegg til andre solskjermingsprodukt. – Eg kan like gjerne bu her i Holmedal som i Førde, fordi mykje av arbeidet mitt består av å reise rundt på heimebesøk til folk.
reise rundt på heimebesøk til folk
Tor Skarstein
Skarstein får tilsendt profilar i lange lengder, som han kappar, fresar, merkjer og set saman. Sprossene har ramme og vert festa til glasa med plugg eller hengsler, slik at dei er enkle å ta vekk når glasa skal vaskast. Skarstein fortel at mange av kundane er overraska over det breie utvalet, noko
som gjer at dei ofte endar opp med ein heilt anna variant enn det dei først hadde tenkt på. – Så vidt eg veit, så er det ingen andre her i fylket som produserer vedlikehaldsfrie sprosser. Det at vi sjølv står for både produksjon og levering, gjer at vi til ei kvar tid har kontroll på ordremengde, og kan vere fleksible med omsyn til montering. Prisen for vinylsprosser er om lag den same som tresprosser av god kvalitet, dei har 20 års garanti og kan målast dersom kunden ønskjer ein anna farge enn kvit. Asolo er ein del av Vimaxkjeda som har rundt 25 forhandlarar i her i Landet. Asolo dekkjer Sogn og Fjordane og Nordhordland. anne.britt.sandoy@firda.no
VEDLIKEHALDSFRITT: Tor Skarstein leverer vedlikehaldsfrie sprosser og solskjermingsprodukt til heile
BYGGEVAREHUSET PÅ ØYRANE – Spør nokon som veit... Pappa seier det kan løne seg! Det trur eg og!
Ø
A Y R
N
E
ØYRANE VG. SKULE
HER FINN DU OSS! Trelast – interiør – vindauge – dører – kjøkken – bad – måling – festemateriell – verktøy – isolasjon – takstein/plater – utemiljøprodukt – sementprodukt... Ja, det meste! Flovegen 5, 6800 Førde – tlf. 57 82 85 00 – fax 57 82 85 01 www.neumannbygg.no
- Innlogging, Direkte, , 0
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
TEMA DER HEIME 25 FIRDA TYSDAG 10. JUNI 2008
NESTE TEMA I FIRDA KJEM 24. JUNI «DINE PENGAR» Tips oss om: ■ Korleis du får feriepengane til å strekke til ■ Gode råd til fattige studentar ■ Den ultimate sommarjobben ■ Gratis «luksus» ■ Det vesle ekstra, som gjer ferien til eit minne for livet Ta kontakt med Firdas temajournalist Anne Britt Sandøy – tlf 951 42 957 e-post: anne.britt.sandoy@firda.no fylket, samt Nordhordland, frå bedrifta si i Holmedal.
X[j`^e%ef
F Y L K E T S F L OT TA S T E
9P>>BA¥G =8IJLE; 9P>> 8J <I D<;C<D 8M JB@=<I%8J Æ EFI><J JK¥IJK< E8KLIJK<@EBA<;<
KJØKKENSENTER
JKFIK LKM8C> @ JB@=<I
La deg inspirere...
OPNINGSTILBOD:
Gode prisar ut juni! Vi har òg gode tilbod på bad og garderobe. OPNINGSTIDER: 09.00–16.30 (Torsdag 9–18, Laurdag 9–13)
Halbrendsøyra 2, 6800 Førde – Tlf. 57 72 17 00 – www.gravdal.no
- Innlogging, Direkte, , 0
Inform Media // Førde
Jkfik \cc\i c`k\ gifja\bk Æ m` _Xi [\k [l ki\e^\i
C`kk d\i \ee [l ]fim\ek\i%%% ?fj =Xijle[ 9p^^ ] i [l Xck [l ki\e^\i k`c [`kk Yp^^\gifja\bk Æ f^ c`kk k`c% M` _Xi jkfik lkmXc^ `ee\e mXec`^\ Yp^^\mXi\i# Õ`j f^ jb`]\i% Bfd f^ j\ m i\ lkjk`cc`e^\i ]fi `ejg`iXjafe f^ ]fijcX^ k`c ^f[\ cµje`e^\i%
nnn%jb`]\i%Xj
- 193.215.6.253 10.06.2008 09:01:40
9p^^baµg =Xijle[ 9p^^ GfjkYfbj (((# -/'( =µi[\ K\c\]fe1 ,. .) (/ '' gfjk7]Xijle[Yp^^%ef