Transport PC

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

1

www.stereomecmuasi.com

Editörden Merhabalar, Bu sayımızda size büyük bir gururla PC Transport özel sayımızı sunuyoruz. Stereo Mecmuası, genel olarak hard-core pikap severlerin yoğunlukta olduğu bir oluşum olarak görülse de, hifi ve müzik alanında yaşanan gelişmeleri de çok yakından takip etmeye çalışıyoruz. Son yıllarda DAC'lar ve bilgisayar konusundaki gelişmelerle alakalı incelemeler yayınlıyoruz. Bunun yanında forumlarımızda da, her türlü güncel donanımı ve gelişmeyi tartışmaya çalışıyoruz. Bildiğiniz gibi son birkaç yıldır Transport PC konusu son derece popüler hale geldi. Yurtdışında başlayan gelişim, meraklı hobiistler ile ülkemize de taşındı. Forumlarımızı uzun zamandır takip edenler, bu konuda ayrıntılı yazışmaları mutlaka takip etmişlerdir. Konuyu daha geniş kitlelere ulaştırabilmek için şu an okuduğunuz özel sayımızı yayınlamaya karar verdik. Ülkemizde bir ilke imza atarak, adım adım bir Transport PC'nin nasıl hazırlanacağını anlatan bir rehber sunuyoruz. Bilgisayar donanımının seçilmesinden, gerekli ayarlara yapılmasına kadar oldukça geniş bir içeriği mümkün olduğunca basitleştirerek ve ekran görüntüleri ile anlatmaya çalıştığımız Transport PC Özel Sayımızın, kendi müzik bilgisayarını yapmaya çekinen meraklıların işini kolaylaştıracağını ve onları cesaretlendireceğini düşünüyorum.

Bu rehber, özellikle Sn. Nadir Ersan'ın (aka Ionian) emekleri ile ortaya çıkmıştır. Sn. Korhan Dündar'da (aka Kdundar) Transport PC'de kullanılabilecek alternatif bir müzik çalıcı olan Foobar ile alakalı ayrıntılı ayarları sizler için ele aldı. Kendilerine çok teşekkür ederiz. Şu an okumakta olduğunu rehber, sizler için çok çok güzel bir başlangıç noktası oluşturacaktır.

Resimlerle anlatılan ayarlar, kapsamlı ve gelişmiş ayarlar için yapılan açıklamalar ve hemen her adımın açıklanması sayesinde hiç zorlanmadan Transport PC'nizi inşa etmeye başlayabilirsiniz.

Takıldığınız hemen her noktada Stereo Mecmuası Forumlarından yardım alabilirsiniz.

Bu sayımızda görsel takıntılarımızı bir kenara bırakıp, kolaylıkla basılabilir bir dergi daha doğrusu rehber hazırlamaya çalıştık. Neredeyse 100 sayfalık bu rehberi, rahatlıkla basarak başka bir bilgisayara ihtiyaç duymadan Transport PC'nizi toplayabilirsiniz. Bu tarz belgeleri oluştururken ortaya çıkan resimleri yerleştirme sorunlarını mümkün olduğunca size yansıtmamaya çalıştık. Ancak web sitemizde bu rehberde kullanılan tüm fotoğraf, şema ve resimlerin yüksek çözünürlüklü olanlarını bulabilirsiniz.

Transport PC rehberimizin arkasından kısa bir süre sonra Stereo Mecmuası Müzik Özel sayısını yayınlamayı planlıyoruz. Ayrıca yaz tatiline giren “Retro ve Vintage Hifi” bölümümüzde Eylül ayı itibarı ile tekrar yayına geçiyor. Anlayacağınız bahar aylarında bayağı devineceğiz.

Lafı çok uzatmadan sizlere gururla Transport PC rehberimizi sunuyoruz. Keyifli okumalar. Bu arada yaptığınız PC'leri ve sistem resimlerini bizlerle paylaşmayı unutmayınız.

HakanCez

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

2

www.stereomecmuasi.com

İÇİNDEKİLER I. KISIM: Transport PC Giriş II. KISIM: Güncel Donanım Tavsiyesi 1. PSU (Güç Kaynağı) 2. CPU (İşlemci) 3. CPU Soğutucu 4. Mainboard (Anakart) 5. RAM (Bellek) 6. HDD (Hard Disk) 7. Kasa 8. Monitör 9. Mouse (Fare) 10. USB Port 11. 12V-5V Molex Çıkışlı Adaptör (PS) 12. Molex Çoklayıcı Kablo 13. SATA Güç Kablosu III. KISIM: Montaj ve Windows Kurulumu 1. Montajda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 2. Windows Kurulumunda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar IV. KISIM: BIOS Ayarları V. KISIM: Windows Ayarları 1. Bölüm: Denetim Masası Ayarları 2. Bölüm: Aygıt Yöneticisi Ayarları 3. Bölüm: Kayıt Defteri Ayarları 4. AutoRuns İle Yapılan Ayarlar 5. Windows Kernel (Çekirdek) Ayarları 6. Ses Kartı Ayarları 7. USB DAC Kullanımı İle İlgili Optimizasyonlar VI. KISIM: Müzik Çalıcı Yazılım (Player): cMP+cPlay 1. cMP (Memory Player) 2. cPlay (Stereo Audio Player) VII. KISIM: İleri Seviye Windows Modifikasyonları 1. cPlay’deki AWE İşlevi İçin Öncelik Atama Ayarı 2. Winlogon Dosyasının Minlogon İle Değiştirilmesi VIII. KISIM: İleri Seviye Donanım Modifikasyonu Örnekleri 1. Kasadaki ATX PSU Üzerindeki İşlemler 2. İki Adet ATX Güç Kaynağı Kullanmak 3. Doğrusal (Linear) Güç Kaynağı 4. Hybrid Güç Kaynağı (P24) 5. Tam Doğrusal (Pure Linear) Güç Kaynağı (P4, P24 ve ses kartı için) 6. Juli@ Ses Kartı Modifikasyonları IX. KISIM: Müzik Çalıcı Yazılım (Player): Foobar

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

3

www.stereomecmuasi.com

TRANSPORT PC I. KISIM Giriş Tüm hi-fi dostlarına merhabalar…

Hifi dünyasında analoğun keyfini ve sarsılmazlığını kabul etmekle birlikte, gelişen dijital teknolojiden daha verimli yararlanmanın yollarını da sürekli aramaktayız.

Müzik tutkunları olarak bizler, müziğimizi en iyi sistemde dinlemek isterken aynı zamanda da sistemlerimizi performansına oranla fiyatı açısından hesaplı bileşenlerden oluşturmaya çalışıyoruz.

Cics takma adlı bir odyofilin cicsmemoryplayer.com adresindeki internet sitesinde paylaştığı son derece detaylı ve tecrübeye dayalı bilgiler, makul fiyata çıkabilecek ve çok pahalı CD Transportlar kadar hatta daha iyi performansa sahip, transport amaçlı masaüstü bir bilgisayar oluşturma konusunda, tüm dünyadaki odyofiller gibi bizleri de motive edip cesaretlendirdi. Biz bu çalışmamızda, Transport PC olarak adlandırılan transport (dijital ses bilgisi üretme ve aktarma) amaçlı bir bilgisayarın oluşturulması konusunda Cics’in önerileri temelinde özet ve temel bir rehber hazırlamaya çalıştık.

Hi-fi sistemlerde bilgisayarı kaynak olarak kullanmak için uğraşmanın, boşa kürek çekmek olduğunu düşünenler bulunmakta. Yanlış veya eksik bilgilenme nedeniyle önyargılı yaklaşanlar olduğu gibi, hi-fi sınıfında ses sistemi oluşturmak isteyip, bilgisayarların bu amaçla kullanılabileceğini duyduklarında, bu işin evdeki bilgisayarın tümleşik ses kartının ses çıkışından bir kablo ile sesi amfiye aktarmaktan ibaret olduğunu düşünenler de bulunmakta. Şahsen, konunun bu kadar basit olmadığını söylemek isterim. Bu noktada şunu unutmamak gerekir ki, söz konusu mükemmel ses performansı, normal bir masaüstü veya dizüstü bilgisayar ile mümkün değil. Masaüstü bir bilgisayar ile seste gerçek anlamda hi-fi performansına ulaşabilmek, ancak bileşenlerin özel olarak seçilmesi ve donanımla yazılımın (WindowsXP, BIOS, Player) özel şekilde ayarlanmasıyla mümkün olabilmekte ve o bilgisayarın bu işe adanması gerekmekte!

Müzik sistemlerinde bilgisayarların kaynak olarak kullanılması fikrine hi-fi dünyası genel anlamda hep mesafeli olmuştur. Yakın geçmişe kadar bu durumun haklı teknik gerekçeleri vardı belki. Fakat günümüzde, az enerji tüketen transistör teknolojisi ile üretilen çoklu çekirdekli ve az ısınan yüksek performanslı işlemcilerin yaygınlaşması, hard disklerin depolama kapasitelerinin artması, her türlü donanımda çeşit ve kalite artışı ve tüm bunların makul fiyatlarla ulaşılabilir hale gelmesi, özel yazılımların ve çok iyi donanım sürücülerinin yazılması bu durumu değiştirdi. Tüm bunların yanında bilgisayarlar için üretilmiş “Pro Audio” olarak adlandırılan profesyonel cihazların gelişip yaygınlaşması da bilgisayarların hi-fi ses sistemlerine dahil edilmesi sürecini hızlandırdı. Örnek uygulamalar arttıkça, hi-fi ses sistemleri için bilgisayarların işlevlerinin yeniden değerlendirilmesi ve onlara bir şans verilmesi gerektiğini düşünenlerin sayısı da gittikçe arttı. Linux, Windows, MAC temelli bilgisayarları transport amaçlı kullanan ve aldıkları performans nedeniyle CD çalar cihazını satılığa çıkaran odyofillere etrafımızda ve internette gün geçtikçe daha çok rastlamaktayız.

Cics takma adlı odyofil dostumuz işte bu noktada şöyle demekte: “En iyi transport işlemi ancak bir PC ile mümkündür…” Dijital ses bilgisi üretimini ve aktarımını, Hi-end sınıfta kabul edilen CD Transportlardan bile daha iyi şekilde neden bir PC’nin yapabileceğinin teknik gerekçelerini kendi sitesinde ayrıntılı şekilde anlatmakta Cics. Biz bu detaylara girmeyeceğiz. Kabaca ifade etmek Stereo Mecmuası Transport PC Özel

4

www.stereomecmuasi.com

gerekirse, geleneksel yapıdaki bir CD Çalar gerçek zamanlı (real time) olarak CD okuduğu için mekaniksel ve elektriksel anlamda ses performansına bir takım olumsuz etkiler söz konusudur.

Bu olumsuzluklar, Cics’e göre donanımı doğru seçilmiş ve yazılımı doğru ayarlanmış bir PC ile aşılabilir ve hatta en temiz ve doğru dijital ses bilgisi sadece böyle bir PC ile üretilebilir. Bunun gerekçeleri de şöyle sıralanabilir: Sistemin emrindeki CPU (mikro işlemci) sayesinde her türlü dijital işlemin yazılımsal olarak uygulanabilir olması, dijital bilginin sıfır hata ile hard disk üzerinden okunması, sonsuz bir yazılım avantajının söz konusu olması, sıfır mekaniksel yapının olanaklı olması, tüm bu işlevlerin çok düşük enerji tüketimi ve elektriksel trafik altında yapılabilir olması, vb.

Bu rehberde ifade edilen Transport PC kavramı, Cics’in öngörülerine ve düşüncelerine göre tasarlanan kaynak bilgisayarı ifade etmektedir. Elbette ki teknik açıdan daha farklı temeller üzerine inşa edilebilecek Transport PC’ler yapılabilir ve daha farklı sonuçlar alınabilir. Ancak, bizim deneyimlerimize göre söyleyebiliriz ki, son derece uygulanabilir ve esnek bir yapıda olan Cics’in masaüstü Transport PC’si ile ilgili radikal düşünceleri, tümü uygulandığında gerçekten çok etkileyici sonuçlar vermekte.

Bu rehberin amacı, Cics’in teknik olarak ayrıntılı ve çok kapsamlı şekilde sitesinde anlattığı Transport PC konusunun ana hatlarını çizmektir. Aynı zamanda, okuyucuyu olabildiğince teknik detaylara boğmadan, ana mantığına bağlı kalarak temel bileşenleri ve ayarlamaları ile işlevi tam bir Transport PC hazırlamayı anlatan, orijinal rehbere göre güncel bir özet rehber oluşturmayı amaçladık. Böylece, bilgisayarlar konusunda yeteri kadar bilgisi olmayan, ama Transport PC seçeneğini de denemek isteyen hi-fi meraklılarına yardımcı olmak istedik.

Rehberimizdeki bilgi ve anlatımlar, Cics’in orijinal rehberindeki bilgiler ile buna göre oluşturduğumuz Transport PC’den edindiğimiz izlenimlerimizin harmanlanmış özetidir.

Donanım seçiminden en son yazılımsal ayara kadar ve hatta müzik çalıcı yazılımın seçimine kadar Cics’in Transport PC projesinin mantığı bütünsel bir yapıdadır ve genel bir ifadeyle, hedefe ulaşmak için optimizasyonlar (en uygun şekle sokma) bütününden oluşmaktadır.

Amaçlanan ses kalitesine ulaşmak konusunda her bir ayarlamanın tek başına yeterli olması söz konusu değildir. Bazı ayarlamalar çok etkili olurken bazıları tamamlayıcı veya destekleyici niteliktedir. Hepsi bir araya geldiğinde, belli bir ses kalitesine ulaşılmaktadır. Temel mantık, en iyi kalitede müzik çalma işlevine yetecek kadar donanım ve yazılım fonksiyonu bırakmaktır.

Yapılan işlemlerde, sistem kaynaklarını kullanan tüm gereksiz işlevleri devre dışı bırakmak önemlidir. Güç tüketimini ve sistem üzerindeki elektriksel trafiği en iyi kalitede dijital ses bilgisi üretebilecek seviyeye kadar düşürmek ve dijital ses bilgisinin sistemdeki elektriksel trafikten en az seviyede etkilenmesini sağlayarak, dijital ses bilgisini en temiz ve mükemmel şekilde DAC’a aktarmak amaçlanmaktadır. Kısaca Cics’in Transport PC mantığı bu şekilde özetlenebilir. Özellikle Windows ve BIOS ayarları konusunda tüm yazılımsal ayarlamalar, önerilen donanımlar kullanılarak Cics tarafından defalarca ve uzun süreler test edilmiş ve ondan sonra rehbere eklenmiştir. Dolayısıyla Transport PC’nin kararlı çalışması ve verimi, önerilen donanımlar ile yazılımsal ayarlamaların (Windows+BIOS+Player) bir bütün olarak uyumlu olmasına bağlıdır.

Bir başka deyişle, rehberdeki yazılım ve donanım ayarının önemli bir kısmı sadece önerilen donanımlar içindir ve bu donanımlar ile uyumludur.

Unutulmaması gereken önemli bir nokta da, Transport PC olarak oluşturulan bu bilgisayarın, ses sisteminin bir parçası niteliğinde sadece ses kaynağı olarak kullanılmak üzere tasarlandığıdır. Transport PC olarak oluşturulan bu bilgisayarda tüm ayarlamalar ve değişiklikler tamamlandığında, özel yazılmış müzik çalıcı yazılım ile yüksek kalitede müzik çalmanın dışında neredeyse başka hiçbir işlem yapılamaz olacaktır.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

5

www.stereomecmuasi.com

Ses sisteminde kaynak olarak Transport PC kullanmanın amacı, oluşturulacak bilgisayarı ses kaynağı olarak ses sisteminin bir parçası haline getirip, dijital ses bilgisini en iyi kalitede üretip bunu analog sese dönüştürmek üzere bir DAC cihaza transport etmek yani aktarmaktır. Bunun için müzik CD’lerinizi, kayıpsız sıkıştırma kodlayıcısı olan FLAC (Free Lossless Audio Codec) formatında hard diskinize aktarmanız gerekmektedir. Bu kodlayıcı ücretsizdir. Bu işlem için yine ücretsiz olan EAC (Exact Audio Copy) adlı yazılımı kullanabilirsiniz. İşlem sırasında *.cue dosyasını da oluşturmayı unutmayınız. Çünkü Transport PC için yazılmış olan ve bizim de kullanacağımız cPlay ve alternatifi Foobar2000 adlı kayıpsız müzik çalıcı yazılımlar, albüm ve track (ses izi) bilgilerini bu *.cue dosyasından okumakta ve arşiv listesini bu bilgiler ile oluşturmaktadır. EAC yazılımı ile CD arşivinizi hatasız şekilde ve olması gereken ayarlarla hard diskinize aktarmayı ve de arşivlerinizin oluşturulmasında kullanılan cue sheet dosyasının doğru şekilde hazırlanmasını ekran görüntülü olarak başka bir rehberde sizlere anlatmayı planlıyoruz. Çünkü CD’lerin bilgisayara “Hata Korumasız” olarak bire bir aktarılması yedeklemenin hatasızlığı, albümün orijinalliği ve de ses kalitesi açısından çok önemlidir. Ayrıca CD’nizin başına bir şey geldiğinde onu tekrar CD’ye yazdırdığınızda dijital bilgi anlamında orijinali ile bire bir aynı olmalıdır.

Binlerce CD’den oluşan arşivi bulunanlar için Transport PC kullanarak müzik dinlemek, arşiv yönetimi ve kullanım açısından da büyük pratiklik sağlamakta. Üstelik fiyatı çok yüksek CD Transport veya CD Player cihazlara eşdeğer kalitede bir performansa çok daha uygun bir maliyetle ulaşarak… Aynı zamanda CD’lerinizin PC’ye kayıpsız formatta aktarımı sayesinde bir yandan da arşiviniz yedeklenmiş olmaktadır.

Transport PC konusunu Cics’in önerileri temelinde bütünsel anlamda ele almaya çalıştığımız bu rehberde, sadece müzik dinlemek için kullanılmak üzere özel oluşturulacak bir bilgisayarda en iyi ses kalitesine ulaşmanın yollarını, pek çok kişinin uygulayabileceği tarzda aktarmayı amaçladık. Aynı zamanda günümüzdeki bilgisayar teknolojisini hi-fi amaçlı kullanmayı düşünenler için oldukça yararlı olabilecek, değişik fikirler verebilecek, kapsamlı bir Türkçe doküman niteliği de taşısın istedik.

Nadir Ersan

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

6

www.stereomecmuasi.com

II. KISIM Güncel Donanım Tavsiyesi Aşağıdaki donanım listesi, Cics’in önerdiği güncel listeye göre seçilmiş ve önerilmiştir. Türkiye piyasasında bulunabilirliği açısından örneğin fansız CPU soğutma ünitesi, güç kaynağı (PSU) gibi bazı donanımların amaca yönelik, performansa olumsuz etki etmeyecek şekilde, eşdeğer kalite ve işlevde farklı marka veya modelleri seçilmiştir.

Belirtilen fiyatlar, bir fikir vermesi amacıyla Temmuz 2010 tarihi itibariyle internet'teki çeşitli alışveriş sitelerinden alınmış olan yaklaşık KDV dahil fiyatlardır.

Donanım seçiminde dikkatli olunması ses performansı için önemlidir. Sonuçta, geleneksel CD Player cihazların Real Time (gerçek zamanlı) CD okuma sırasındaki mekaniksel titreşim, eletriksel trafik, hata düzeltme gibi ses performansında sınırlayıcı faktörlerden kurtulmak amacıyla Transport PC oluşturmaya çalışılmaktadır.

Anakart ve İşlemci (CPU) cMP+cPlay ile tümleşik yapıda olan TransportPC (cMP²) dijital ses bilgisini istenildiğinde çok yüksek kalitede örnekleme (upsampling) yaparak üretebilecek kapasitede tasarlanmıştır. Bu nedenle 45nm. transistör teknolojisi ile üretilmiş, en az 3MB tampon belleğe sahip çift çekirdek Intel Core2 Duo bir işlemci bu amaç için uygundur. Bu tip bir işlemci, sistemin tasarım amacını etkilemeden düşük güç tüketimi ile yeterli işlem yeteneği sağlar.

Intel’in G31 northbridge (kuzeyköprüsü) yonga seti güncel 45nm desteği ve de az güç tüketimi nedeniyle uygundur. Sade temel bileşenleri, üretim kalitesi ve G31 yonga setini kullandıkları için Gigabyte GA-G31M-S2L, GA-G31M-S2L (veya GA-G31M-S2C ya da GA-G45M-UD3) model anakartların içinden, amaçlanan BIOS işlemlerine olanak vermesi, piyasada bulunabilirliği açısından en uygunu olarak GA-G31M-S2L seçildi.

Ekran Kartı Grafik işlemcinin anakart üzerinde tümleşik olduğu onboard anakartlar Transport PC’nin amacına uygundur. Grafik işlevi gerektiren işlemleri minimuma düşürüleceği, grafiksel işlevler en düşük seviyeye ayarlanacağı ve de grafiksel işlev kontrolü tümden CPU’ya devredileceği için onboard yapıda basit bir grafik işlemci yeterlidir. Yüksek güç tüketimine neden olan, anakart üzerindeki elektriksel trafiği arttıran ve sonuçta ses performansına çok olumsuz etkisi olan PCI bir ekran kartı kullanmayınız.

RAM (Bellek) Bellekler ses kalitesini etkileyen donanımlardır. Düşük saat hızlarında bile kararlı çalışabilen bir bellek kullanılması önemlidir. 533/667 MHz. hızında çalışan, düşük gecikme sürelerine (low latency) sahip Kingston’s HyperX serisi bellekler ile çok iyi sonuç alınmaktadır. Belleğin düşük gecikme sürelerine sahip olması önemlidir.

DDR belleklere göre daha az güç tüketen DDR2 bellek kullanılması önerilir. Müzik çalma işlemi bellekten yapılacağı için 1GB tek modül bir RAM önerilir. İki adet 512MB yerine 1GB tek modül kullanmaya çalışın. Daha fazla kapasitede ve 1 modülden çok RAM kullanmak güç tüketimi ve elektriksel trafik nedeniyle önerilmez. Düşük kapasiteli bellek kullanılması en iyi performans için en idealidir. Full ayarlı bir Transport PC 256MB bellek ile tüm işlevleri ile en iyi performansta çalışabilmektedir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

7

www.stereomecmuasi.com

Hard Disk (HDD) Ses performansı açısından kasadaki gürültü ve titreşim konusu kritik düzeyde önemlidir.

Kullanılacak hard diskte, en düşük güç tüketimi ve en düşük dönüş hızı aranır. Bu amaçla en uygun hard diskler genellikle diz üstü bilgisayarlarda kullanılan 2.5” boyutunda ve 4500 RPM dönüş hızına sahip SATA hard disklerdir. Günümüzde artık 4500 RPM yerine 5400 RPM olan 2.5” diskler kullanılmakta. SSD bir disk kullanılmayacak ise eğer bulabilirseniz 4500 RPM bir 2.5” disk kullanmanız önerilir.

Yakın gelecekte SSD fiyatları uygun seviyeye indiğinde sıfır titreşim ve çok düşük güç tüketimi özellikleri nedeniyle kesinlikle önerilir.

Sistemde USB disk kullanmayınız. Arşiv depolama amaçlı olarak eSATA bağlantı özelliği bulunan 1 veya 2TB kapasiteye sahip harici bir depolama ünitesi almak en ideal çözümdür. Bu diskinizi kasa arkasına takabileceğiniz bir adet eSATA Port ile kullanabilirsiniz. eSATA Port’un kablolarının ucunu anakart üzerindeki SATA girişlerine takmalısınız.

eSATA Port Ses Kartı Transport PC temelde, kendine ait iyi kalitede yazılmış ASIO sürücüleri ile çalışan PCI bir ses kartının S/PDIF dijital çıkışından kaliteli bir RCA kablo ile dijital ses verisini bir DAC’a aktarmayı öngörür ve bu ses kartının analog çıkışı hiç kullanılmaz.

Transport PC’de kullanılacak ses kartının ASIO sürücü desteği olmalıdır. 24 Bit 192 KHz. desteği olan, S/PDIF RCA dijital çıkışa sahip iyi kalite bir ses kartı kullanmanız önerilir.

Donanım listemizde, Cics’in Transport PC için özellikle ASIO sürücülerinin kalitesi ile imalat ve performans kalitesi açısından tavsiye ettiği “Pro Audio” bir ses kartı olan, 24bit 192Khz örnekleme özelliğine sahip ESI Juli@ ses kartını listeye birinci sırada ekledik. Buna alternatif olarak bizim de kullandığımız, ASIO sürücü kalitesi yanında analog çıkış kalitesi açısından da üst düzey bir ses kartı olan E-MU 1212M PCI ses kartını ikinci sıraya yazdık. Bu ses kartının analog çıkışını, iyi bir DAC edininceye kadar çok rahatlıkla kullanabilirsiniz. Üst düzey bir DAC alıncaya kadar hi-fi standardında keyifle müzik dinlemenizi sağlayacak Pro Audio sınıfında 24bit 192Khz örnekleme özelliğine sahip üst düzey bir ses kartıdır.

Eğer sisteminizde doğrudan USB bağlantılı tak-çalıştır özellikli bir DAC kullanacaksanız ses kartı almayabilirsiniz. USB bağlantılı DAC cihazınızı sisteme ücretsiz olarak kurabileceğiniz ASIO4ALL sürücüleri ile kullanabilirsiniz. USB DAC kullanmayı planlıyorsanız V.Kısım, 6.Bölümde Transport PC’de USB DAC kullanımı konusunda dikkat edilmesi gereken konuları okumanızı öneririz.

DAC yerine kullanılmak üzere USB bağlantılı ve kaliteli ASIO sürücülerine sahip E-MU 0404 USB2 gibi üst düzey bir harici ses kartı da kullanabilirsiniz. Kullanılacak ses kartının, Transport Stereo Mecmuası Transport PC Özel

8

www.stereomecmuasi.com

PC’deki ayarlar ve de cPlay ile sorunsuz çalışabilmesi önemlidir. Uzun ve çok yönlü kullanım deneyimi sonrası, Cics’e göre sürücüleri ve yapısı açısından Transport PC için en sorunsuz ve dijital çıkış kalitesi açısından çok iyi olan, ayrıca pek çok radikal modifikasyona da uygun ses kartı ESI Juli@.

01. PSU (Güç Kaynağı) : Enermax Liberty ELT500AWT 200 TL. 02. CPU (İşlemci) : Intel E7300 Core2 Duo 45nm. 250 TL. 03. CPU Soğutucu : CoolerMaster GeminII 80 TL. 04. Mainboard (Anakart) : GIGABYTE GA-G31M-ES2L 80 TL. 05. RAM (Bellek) : Kingston HyperX (Low Latency) 50 TL. 06. Hard Disk : Seagate ST9320320AS 2.5” 5400 RPM 320GB 90 TL. 07. Kasa : Everest SNC-4100L 85 TL. 08. Monitör: ASUS 15.6" VH162D LCD 180 TL. 09. Mouse (Fare): LOGITECH V450 Nano Cordless Mouse 40 TL. 10. Ekstra USB Port 10 TL. 11. 12V-5V Molex Çıkışlı Adaptör (PS) 30 TL. 12. Molex çoklayıcı kablo 3 TL. 13. SATA güç kablosu 3 TL. (Dinleme sırasında kullanılmayacak olan donanımlar) 14. Klavye (sadece kurulum için; geçici temin edilebilir) 15 TL. 15. CD-ROM (IDE) (sadece kurulum için; geçici temin edilebilir) 40 TL. Toplam (Yaklaşık) 1.156 TL. 14. Ses kartı A) ESI Juli@ 350 TL. B) E-MU 1212M PCI 400 TL. 1. PSU (Güç Kaynağı) : Enermax ECO 80+ II 500W Transport PC için en önemli donanımlardan birisi, sistemdeki güç kaynağıdır. Transport PC için kullanılacak güç kaynağının ne kadar güç sağladığından çok malzeme kalitesinin, elektriksel anlamda verimliliğinin ve en iyi DC stabilitesi ve regülasyonu sağlayıp sağlamadığının önemi önceliklidir. Bu nedenle, rehberde kalitesi ve Transport PC’ye uygunluğu açısından Antec EarthWatts veya Zalman Heatpipe modeli önerilmiş. Bulunabilirse özellikle Zalman ZM500-HP veya ZM600-HP (resmi yanda) modellerini öneriyoruz. Çünkü fanını çıkardığınızda “Headpipe” özelliği, PSU’ya pasif soğutma işlevi kazandırıyor.

Kullanılacak PSU'nun parçalarının kalitesi, Active PFC özelliği, çalışma verimliliği ve sessizliği önemli ölçütlerdir.

Bu projede, dünyada kalitesi kabul edilmiş Enermax marka Liberty ELT500AWT model bir Stereo Mecmuası Transport PC Özel

9

www.stereomecmuasi.com

PSU kullanıldı. Zalman ZM600-HP bulunamazsa, Enermax’ın başlıkta önerilen güncel modeli kullanılabilir.

PSU alırken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da şu: Tüm BIOS ve Windows ayarlamaları yapıldıktan sonra(!) ileri bir donanım modifikasyonu olan CPU fanını tamamen çıkarmayı planlıyorsanız, aldığınız PSU’nun pasif soğutmaya elverişli olduğundan emin olmalısınız. Zalman Headpipe modelleri bu işleme uygundur. Önerdiğimiz Enermax modellerinin ise özellikle yaz aylarında fansız çalıştırılmaları riskli olabilir.

2. CPU (İşlemci) : Intel E7300 Core2 Duo, 3MB Cache, 45nm. cMP+cPlay ikilisini 96 KHz. ve üstü upsampling yaparak ve 145.68db ayarında kullanmayı planlıyorsanız, en az 3 MB tampon belleğe sahip, en az çift çekirdek (Core2 Duo) 45nm. teknolojisi ile üretilmiş bir işlemci seçmelisiniz. 45 nm işlemcilerin içinde az enerji harcayan ve az ısınanlardan 3MB tampon belleğe sahip E7200 önerilmiş rehberde. Biz projede fiyat performans açısından E7300 model Intel bir işlemci kullandık. Aralarındaki fark, ön tanımlı olarak birinin 2.52 GHz. diğerinin ise 2.66 GHz. hızında çalışması. Sonuçta işlemci çarpanı düşürülerek (yaklaşık 970MHz.) hız düşürümü yapılacağı için 7300 ile 7200 kullanmak arasında bir fark olmayacak. İntelin E7200 ve üzeri bir işlemcisi rahatlıkla seçilebilir.

Intel’in en güncel i3 serisi 32nm. işlemcileri de elbette tercih edilebilir. Böylece daha az güç tüketimi ile verimlilik konusunda daha iyi başarım yakalanabilir. Ancak, fiyatına ve özelliklerine göre Transport PC için 3MB tampon bellekli E7200 ve üzeri çift çekirdekli işlemciler hala uygunlar.

3. CPU Soğutucu : CoolerMaster GeminII

Fansız bir CPU soğutucu ünite olarak rehberde önerilen Thermalright SI-128 SE adlı ürünü ülkemiz piyasasında bulmak zor olabilir. Bunun yerine aynı işleve sahip, benzer bir fansız Stereo Mecmuası Transport PC Özel

10

www.stereomecmuasi.com

soğutucu ünite olarak CoolerMaster GeminII kullandık projemizde.

4. Mainboard (Anakart) : GIGABYTE GA-G31M-ES2L

Güncel olarak önerilen anakartlar şunlar: ∘ GIGABYTE GA-G31M-S2C ∘ GIGABYTE GA-G31M-ES2L ∘ GIGABYTE GA-EG45M-UD2H Grafik yonga setinin anakartta tümleşik olması, TransportPC için önemli bir özellik. Rehberde anlatılan BIOS ayarları, GA-G31M-ES2L esas alınarak verilmiş. Biz de projemizde bu anakartı kullandık. Diğer model anakartların BIOS ayarlarında bazı farklılıklar olabilir.

Transport PC için seçilecek anakartın, mükemmel dijital audio data üretimine yönelik tüm gereksiz sinyal, akım ve data trafiğinden kurtulmak amacıyla elzem fonksiyonları bırakabilmek için gereken BIOS modifikasyonlarına izin vermesi ve mümkün olduğunca gereksiz özellik barındırmaması, sadece sistemin çalışabilmesi için gerekli özelliklere sahip olması önemlidir.

5. RAM (Bellek) : Kingston KHX6400D2UL Düşük gecikme (low latencies) desteği olan DDR2 533/667 özelliklerine sahip Kingston HyperX serisi bellekler önerilmekte. Sadece tek modül 1GB RAM kullanınız.

6. Hard Disk (HDD) : Seagate ST9320320AS 2.5" 320GB 8MB SATA 5400 RPM

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

11

www.stereomecmuasi.com

nedeniyle önerilmez.

Sessizlik, serinlik, minimum güç tüketimi ve kapasite açısından Transport PC için rehberde 2.5" bir dizüstü hard diski önerilmiş. Fiyat performans açısından şu an piyasada en uygunlarından biri Seagate'in 320 GB'lık ST9320320AS modeli. SSD fiyatları da önümüzdeki yıllarda makul fiyatlara inecektir. Bütçesi uygun olanlar SSD'ye geçebilir. Ama günümüzde çok az akım çeken 2.5" 5400 RPM SATA HDD'ler de Transport PC'nin hedeflenen performansı için çok uygun. Üstelik, cMP+cPlay sayesinde ses dosyası önce belleğe kopyalanıp oradan yürütüldüğü için, dinleme sırasında HDD trafiği de en az seviyeye düşürülmüş oluyor. Bu anlamda Seagate’in ST9320320AS modeli fiyat performans açısından son derece uygun.

Bu disk ile yaklaşık 1000 dolayında CD’nizi flac formatında arşivleyebilirsiniz. 5400 RPM olan daha yüksek kapasitede 2.5” HDD’ler de tercih edilebilir. Sistem için 5400 RPM’nin üstünde bir RPM değerinde disk kullanmak güç tüketimi ve titreşim artışı

Dev arşivleri bulunanlar, en küçüğünden SSD bir disk alarak sistemi buna kurabilirler. Arşivleri için de ayrıca 1TB. 3.5” 7200 RPM eSATA özellikli bir depolama ünitesi alarak bunu kendi adaptörü ile prizden besleyip, eSATA portuna bağlayarak kullanabilirler ve arşiv sorununu performans kaybına yol açmadan kökten çözebilirler. 7200 devir ile dönen bu ikinci diskin yaratacağı titreşimin sese olumsuz etki etmemesi için, diski kasanın yanında tutmayınız. USB diskler Transport PC için önerilmez. Özellikle USB bir ses kartı veya DAC kullanılıyorsa…

7. Kasa : Everest SNC-4100L Cics tarafından verilen donanım listesinde isteğe bağlı olarak Zalman HD160XT model, kendinden LCD ekranlı üst düzey bir HTPC kasa tavsiye edilmiş. Cics’in yazdığı ve cPlay ile kombine çalışan cMP adlı yazılım, bu kasanın ekran ölçüleri ile uyumlu şekilde çalışmakta ve de cPlay kullanırken arşiv yönetimi kolaylığı sağlamaktadır. Üstelik ayrıca bir monitöre de gerek kalmamaktadır.

Aslında Cics’in, cMP² olarak isimlendirdiği ve cPlay + cMP yazılımları ile bir bütün olan Transport PC sistemi, bu kasa temel alınarak hazırlanmış.

Biz projemizde fiyatının yüksek olması, ses performansı açısından bir getirisi olmaması nedeniyle yukarıdaki kasa yerine, aşağıdaki gibi olabildiğince havadar ve standart bir yatay kasa tercih ettik.

Burada bizim oluşturduğumuz Transport PC’nin, Cics’in cMP² olarak isimlendirdiği Transport PC’den temelde tek farkı bu kasadır. Kasa konusunda piyasada pek çok seçenek bulunmakta. Kasa ve PSU dahil hiçbir donanımda fan kullanılmayacağı için, kasa seçiminde en önemli ölçüt havadarlıktır. Bunun için, seçeceğiniz kasanın yan ve arka hava peteklerini çıkararak bazı modifikasyonlar yapmanız gerekebilir. Alınacak kasa mümkün ise PSU’suz yani güç ünitesiz satılanlardan olmalıdır. Çünkü kasanın üstünde Stereo Mecmuası Transport PC Özel

12

www.stereomecmuasi.com

gelen PSU yerine özel seçtiğimiz PSU kullanılacak 8. Monitör: ASUS 15.6" VH162D LCD TransportPC için zorunlu olarak bir monitöre gereksinim duyuluyor. Bu monitörün küçük ve az enerji tüketen özelliklerde olması yeterlidir. Hatta siyah-beyaz bile olabilir.

Cics gibi kendinden LCD ekranlı bir HTPC kasa kullanmıyorsanız zorunlu olarak harici bir monitör gerekecektir. Bu amaçla belki de otomobiller için üretilen mini monitör çözümleri de araştırılabilir.

Biz uygulamamızda, piyasada bulabildiğimiz en küçük standart bir 15” LCD monitörü önerdik. Bu monitörü, 5M dolayında uzatma bir monitör kablosu ile dinleme mekanınızda istediğiniz noktaya konumlandırabilir ve dinleme sırasında albüm seçimi, vb. işlemler için sürekli ses sisteminizin yanına gidip gelmekten kurtulabilirsiniz.

9. Mouse (Fare): LOGITECH M305 NANO WIRELESS OPTICAL NB Biraz lüks gibi dursa da koltuktan kalkmadan dinleme mekanının her yerinden parça değişikliği, vb. işlemleri yapabilmek ve bir uzaktan kumanda olarak kullanabilmek için minimum 5M mesafede etkili bu mouse çok uygun. Biz de projemizde bunu kullandık. USB girişli minik algılayıcısını kasanın arkasına bile taksanız hiçbir bağlantı sorunu yaşamıyorsunuz. İleri Seviye Donanım Modifikasyonları bölümümüzde sözünü ettiğimiz şekilde sisteme ikinci bir ATX PSU ilave etmeyi düşünüyorsanız, algılayıcı bu ikinci PSU’dan besleneceğinden, bu durumda sistemde kullanılan bu tek USB aygıtın ses performansına elektriksel etkisini de sıfırlamış olursunuz.

10. USB Port USB cihazlar anakart üzerinden 5V güç çekerler.

Anakarttaki elektriksel trafiği ve güç tüketimini minimize etmek için, USB aygıtların anakarttan güç çekmeleri önlenmelidir. Bu nedenle anakartın arkasındaki USB girişleri kullanılmayacak. Onun yerine bu ekstra USB port sayesinde güç kabloları ayrılarak molex kablo ile ikinci bir PSU’dan veya 12V-5V adaptöründen besleme yapılacak. Kablosuz farenin USB algılayıcısı ve her türlü USB cihaz bu portlara takılabilir.

11. 12V-5V Molex Çıkışlı Adaptör (PS) Stereo Mecmuası Transport PC Özel

13

www.stereomecmuasi.com

PSU’dan çekilen akımı ve anakart üzerindeki elektriksel trafiği minimize etmek için, Ekstra USB portların ve sisteme dahil edilebilecek diğer SATA Hard Disklerin güç beslemesi için 4 Pin Molex kablo ile kullanılmak üzere 12V-5V molex çıkışı olan bir adaptör gerekmektedir. Piyasada 20-30 TL. dolayında, USB bağlantı özelliği de olan bu tip kitler satılmakta.

12. Molex Çoklayıcı Kablo 12V-5V adaptörüne iki cihaz bağlamak için kullanılabilir.

13. SATA Güç Kablosu SATA Hard Diskinizi 4Pin Molex güç girişine takmak için kullanılacak.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

14

www.stereomecmuasi.com

III. KISIM Montaj ve Windows Kurulumu Bilgisayarın toplanması (montajlanması) ile ilgili teknik detaylar konumuz ile doğrudan ilgili olmadığı için bu konuya girmeyeceğiz. Montaj konusunda bir teknik servisten veya bu konuda deneyimli bir dostunuzdan yardım almanızı tavsiye ederiz. Eğer yeterli deneyiminiz varsa, yukarıda listelenen donanımları kendiniz de montajlayabilirsiniz. Ancak unutmamalısınız ki bazı montaj hataları donanımlarınızın arızalanmasına veya sistemin doğru çalışmamasına neden olabilir. Orijinal rehberde donanım ve yazılım ile ilgili bazı ayarlamalar, özel olan Zalman HD160XT kasa içindir. Bizim hazırladığımız rehberdeki anlatımlar ise, önerdiğimiz standart kasa ve monitöre göredir.

1. Montajda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: 1. Stok işlemci soğutucusu ile kurulum yapacaksanız fanını çıkarmayınız. GeminII soğutucuya geçtikten sonra soğutucuda fan kullanmanıza gerek yoktur. Gene de GeminII soğutucu ile sistemi ilk açtığınızda öncelikle BIOS’a girip işlemci çarpanının BIOS ayarları bölümünde verdiğimiz hız düşürümü ayarlarında olup olmadığını kontrol ediniz.

2. Anakartı kasaya montajlamadan önce ilk olarak işlemciyi sonra da işlemci soğutucusu GeminII’yi kitapçığındaki yönergelere göre anakarta montajlayınız. En sonunda da anakartı kasaya vidalayınız.

3. CD-ROM’u sadece işletim sistemini (Windows XP) kurmak ve anakart chipset sürücülerini CD’den yüklemek için kullanınız. Daha sonra güç ve data kablolarını çıkartarak(!) kasada bırakabilirsiniz veya kasadan tamamen çıkarabilirsiniz. Sonradan yüklemek isteyeceğiniz programları flaş bellek ile Transport PC’ye kopyalayabilirsiniz.

Müzik CD’lerinizi başka bir bilgisayarda flac formatında rip'leyebilir ve yine flaş bellek ya da USB harici disk ile Transport PC’ye kopyalayabilirsiniz.

4. PSU’nun kullanılmayan güç kablolarını üstünde bırakmayınız. Çıkarılabilir yapıda olanları çıkarınız.

5. Anakartın ön paneli için olan sadece Power Swich ve Reset Swich kablolarını takınız.

HDD Led, Power Led vb. kabloları boşta bırakınız.

6. Kasanın havadarlığı yetersizse, varsa yan ve arka hava peteklerini çıkartınız. Üstündeki petekleri güvenlik için bırakınız. Tavsiye ettiğimiz Everest SNC-4100L model kasanın PSU’sunu çıkarınız. Kasada bulunan PSU yuvasını tamamen çıkartınız. Donanım listesindeki PSU’lardan birini fanı yukarıya gelecek şekilde, egzoz çıkışı kasanın yan hava peteğine bakacak şekilde takınız.

7. Sonuç olarak kasanın içinde titreşime ve güç tüketimine neden olabilecek PSU fanı dışında hiç fan kalmamış olacak. (PSU fanının çıkarılması konusundaki detayları “İleri Seviye Donanım Modifikasyonları” bölümünde okuyabilirsiniz.)

8. Müzik dinleme sırasında kasada prizden gelen güç kablosu, monitör kablosu ve analog ya da dijital çıkış kablosu dışında başka kablo takılı olması önerilmez. Herhangi bir USB Hub, ağ kablosu, USB harici disk, vb. cihaz takılı olması önerilmez. Klavyeye gerek yoktur ve dinleme sırasında takılı olması önerilmez.

9. Ekstra USB Portun güç girişlerini 12V-5V adaptöre veya ikinci ATX PSU’ya yönlendirmek için şunları yapınız: Bir adet molex kablonun dişi tarafını çıkartın. Kırmızı (5V) ve yanındaki siyah (-) kabloların ucunu soyun. Ekstra USB Port’un ucundaki kırmızı (5V) ve siyah (-) kabloların uçlarını da çıkarıp soyun. Molex kablodan gelen aynı renk kırmızı ve siyah kablolarla eşleşecek şekilde klemens ile bir birine ekleyin. Bazı USB portlarının ucunda kırmızı ve siyah kablolar çifter olarak bulunabilir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

15

www.stereomecmuasi.com

Bu durumda kırmızı ve siyah kablolar 2 USB tarafından 1 molex tarafında olacak şekilde eklenecektir. Daha sonra da Molex Y çoğaltma kablonuzun dişi uçlarından birine takın.

Fotoğraflar: Sol ve orta fotoğraflar; Molex bağlantılar. Sağ taraftaki fotoğraf: Bizim kullandığımız molex çıkış adaptörünün özellikleri Adaptörünüze, toplamda desteklediği Amper değerinin üstünde cihaz bağlamayın. Bizim kullandığımız adaptör 2A akım sağlıyor. 2.5” SATA bir dizüstü hard disk 0.5A, IDE yolundan bağlı bir CD/DWD-ROM 1.3A veya 1.5A, 3.5” 7200 RPM bir hard disk 1.5A akım çeker. Buna göre, toplamda 2A olacak şekilde en fazla iki adet cihaz bağlanabilir. Daha çok cihaz bağlamak isterseniz bir adaptör daha almanız gerekir.

Bağlantılar yapıldıktan sonra, USB portun jakını anakart üstündeki USB konnektörlerden birine takınız. Molex Y çoğaltma kablonuzun erkek ucunu da 12V-5V adaptörünüzün molex girişine takın. Önce her zaman adaptörün prize takılı olduğundan ve bağlıysa hard diskin çalıştığından emin olun. Sonra da sistemi kasadan açın. ( Not: Sisteme ikinci bir ATX PSU eklenecekse, bu adaptör yerine yeni PSU’nun molex girişleri Stereo Mecmuası Transport PC Özel

16

www.stereomecmuasi.com

kullanılacak.

10.Önce her zaman 12V-5V adaptörünü çalıştırın, sonra sistemi açın.

Arşiv amaçlı olarak sisteme sonradan dahil edebileceğiniz yüksek kapasiteli 7200 RPM SATA Hard Diskinizin güç kablosunu ve de Ekstra USB portunun Molex güç kablosunu bu adaptöre takınız. PSU’dan anakarta sadece P4 ve P24 güç kabloları bağlı olmalı.

PSU’nun sadece bir adet molex kablosu sistemin kurulu olduğu 2.5” 5400 RPM diski beslemeli. Daha sonradan ikinci PSU alacaksanız, bu diskin güç kablosunu ikinci PSU’ya takmalısınız (İleri Seviye Donanım Modifikasyonu Örnekleri bölümünde anlatılmıştır).

11.Sistemin kurulu olduğu 2.5” diski kasada ahşap bir plaka üzerine oturtun. HDD ile ahşap arasında plastik bir tabaka olması daha iyi olabilir. Böylece titreşimi minimize edebilirsiniz. 2.5” sistem diski dışında arşiv için 3.5” 7200 RPM bir disk kullanıyorsanız bunu kasa dışında tutmanız önerilir. Arşiv amaçlı en iyi çözüm eSATA bağlantısı olan bir depolama ünitesi kullanmaktır. Bunu bir adaptör ile anakartın SATA girişlerine bağlayabilirsiniz.

2. Windows Kurulumunda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: 1. İşletim sistemi olarak Windows SP2/SP3 Professional Türkçe kurunuz. Tüm Windows ayarları XP SP2 Professional ile denenmiş ve test edilmiştir. Bu ayarlar SP3 ile de çalışmaktadır.

2. Bazı odyofiller, Vista’nın ses kalitesinin XP’den iyi olduğunu savunmaktalar. Vista’nın veya Windows7’nin native ses yazılımı daha iyi olabilir; ancak, işletim sisteminin ses yazılımı burada zaten by-pass edilmektedir. Projede Windows XP SP2 Professional kullanılmasının nedeni, tüm ayarların kapsamlı şekilde bu ortamda test edilmiş ve amaca uygun olarak başarılı sonuç alınmasıdır.

3. Kurulumdan önce Hard Diskinizi “C” ve “D” olarak 2 bölüme ayırınız. Sistemin kurulacağı 1. bölüm için 3 GB yer ayrılması yeterlidir. Kalan diğer tüm miktarı arşiv için ikinci bölüme atayabilirsiniz. Sistem bölümünü yani “C” bölümünü önerilen (default) ayırma birimi (cluster) boyutunda NTFS dosya formatı ile formatlayınız. Arşivin bulunacağı ikinci bölümü ise 64 KB ayırma birimi boyutunda NTFS olarak formatlayınız. Müzik dosyaları genelde büyük boyutlu oldukları için, 64KB ayırma birimi sayesinde disk alanı daha verimli kullanılacaktır.

Windows kurulduktan sonra, sistem bölümünü yani “C” bölümünü Norton Ghost gibi bir imaj yedeği alma yazılımı ile yedeklerseniz, elinizde her zaman temiz kurulmuş ve hiç bir işlem yapılmamış XP SP2 Pro TR olmuş olur. Bir aksilik olduğunda imajı kullanabilirsiniz. Ama asıl önemli olan, Transport PC’nin tüm ayarlamaları bittikten sonra, sistemin kararlı ve verimli çalıştığından emin olduktan sonra bir imaj yedeği almaktır. Böylece, sistemde üstesinden gelemeyeceğiniz bir sorun oluştuğunda, saatlerce uğraşarak son halini verdiğiniz noktaya birkaç dakika içinde geri dönebilirsiniz.

4. Windows kurulumu tamamlandıktan sonra anakartın sürücü CD’sinden sadece(!) şu sürücüleri yükleyiniz: - Anakart chipset sürücüleri, - USB sürücüleri, - Ekran Kartı ve Ağ kartı sürücüleri (Bu sürücüler isteğe bağlıdır ve Transport PC için yüklenmesi tavsiye edilmez!).

Mouse (fare), klavye, vb. sürücü yüklemeyiniz. Seçilen kablosuz fare ile cMP doğru şekilde çalışacaktır.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

17

www.stereomecmuasi.com

5. Daha sonra, ses kartınızı kasanıza takınız. Sitesinden en son sürücülerini indirip yükleyiniz. Ses kartınız PCI yapıda ise, anakartınızın birinci(!) PCI slotuna takınız. Bazı ses kartlarının sürücüleri verdiğimiz Windows ayarları tamamlandıktan sonra yüklenememektedir. Örneğin E-MU 1212M ses kartı böyledir. O nedenle, Windows ayarlamalarına başlamadan önce ses kartınızın sürücülerini yükleyiniz.

6. “Real Time” (gerçek zamanlı) modda işlem yapabilme performansı açısından önemli bir değer olan “latency” (gecikme) değerinin sisteminizdeki durumunu, Windows ayarlamaları öncesinde görüp bir yere not almak isteyebilirsiniz. Bunun için DPC Latency Checker adlı ücretsiz yazılımı kullanabilirsiniz. Windows ayarlamaları sonrasında “Current Latency” değerinin 5’in altında olması iyidir. Ayarlamalar sonunda bu değerin 1-2 µs olması gerekir. Ancak, bazı ses kartı sürücüleri, örneğin 1212M bu değerin 7 µs dolayında kalmasına neden olmaktadır.

Sistem kurulduktan sonra teorik olarak 24 saatlik bir yanma süresi gerekebilir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

18

www.stereomecmuasi.com

IV. KISIM BIOS AYARLARI BIOS, anakart üstünde çalışan ve işlemci ile sabit disk, video adaptörü, klavye, fare gibi diğer aygıtlar arasında veri trafiğini yöneten, açılışta sistemin nasıl çalışacağını belirleyen bir yazılımdır. Modern ve esnek yapıdaki BIOS’larda yapılacak olan dikkatli bir yapılandırma ile ses performansı artışı sağlanabilir. Aşağıdaki ayarlar, önerdiğimiz GIGABYTE GA-G31M-ES2L model anakart için olan optimum ayarlardır.

Gerekli değişiklikleri uygulamak için önce BIOS’a giriş yapılmalıdır. Bunun için, sistemi açmak için kasadaki açılış düşmesine bastıktan sonra, aşağıdaki BIOS ekranı gelinceye kadar sık aralıklarla klavyedeki “Delete” tuşuna basın:

BIOS ekranı geldikten sonra Ctrl ve F1 tuşlarına birlikte basarak (Ctrl+F1) gelişmiş menü görünümüne geçin. Menüleri seçmek için klavyeden yukarı ve aşağı ok tuşlarını, bir menüyü görüntülemek için “Enter” tuşunu, menüden çıkıp bir üst menüye geçmek için “Esc” tuşunu kullanınız. Bir değişiklik yaptıktan sonra ana menüdeki “Save & Exit Setup” menüsüne girip “Enter” ile çıkınız.

Her adımdaki değişiklik sonunda sistemin kararlılığını test etmeniz soruna neden olan değişikliği tespit amacıyla önerilir.

Aynı anakartın BIOS versiyonları arasında bazı küçük farklılıklar olabilir. Ayarlamalara geçmeden önce, tüm BIOS’un geçerli optimum ayarını yüklemeniz önerilir. Bunun için, “Load Stereo Mecmuası Transport PC Özel

19

www.stereomecmuasi.com

Optimized Defaults” menüsüne girerek klavyeden “Y” harfine basıp “Enter” yapınız.

Windows’un yüklenmesi BIOS ayarlarından önce veya sonra olabilir. Windows’u sonra yükleyecekseniz, BIOS ayarlarında IDE kanalını ve Floppy Disk’i iptal etmeyiniz. Bu ayarları Windows kurulumundan sonra yapınız.

Dikkat edilmesi gereken noktalar: 1. Yanlış yapılan bir ayardan dolayı açılışta BIOS başarısız olursa, geçerli olan genel (default) ayarlar otomatik olarak geri yüklenir. Bu durum anakartın kitapçığında açıklanmıştır.

2. Anakartınızın BIOS’unu son sürüme güncelleyiniz. Güncelleme işlemini XP yüklendikten

sonra, optimizasyonlardan önce yapmanız önerilir. Anakartınız için en güncel BIOS sürümünü Gigabyte’ın web sitesinden indiriniz. Bizim kullandığımız GA-G31M-ES2L anakart Rev. 1.1. Sitede bu anakartın son BIOS sürümü F10 olarak görünmekte. Uygun BIOS sürümünü indirirken anakartınızın revizyon numarasına dikkat etmeyi unutmayınız.

BIOS’un açılış ekranında F8 tuşu ile girilen Q-Flash adlı yazılımı kullanarak eski BIOS’u yedekledikten sonra yenisini yükleyiniz ve ilk iş olarak BIOS’a girip “Load Optimized Defaults” yapınız. “BIOS Update” konusunda anakartın kitapçığında detaylı açıklama bulabilirsiniz. BIOS güncelleme riskli bir işlemdir. Bir hata sonucu anakartınız kullanılmaz duruma gelebilir. Bu konuda tecrübeli birinden yardım almanız önerilir.

3. BIOS değişikliklerinin sonuçlarını (işlemci hızı, vb.) Windows içinden CPU-Z adlı ücretsiz ve küçük yazılım ile izleyebilirsiniz.

4. Kırmızı renkteki ayarlar yüksek risk taşır ve daha önceden işlemcinin (CPU) düşük hız ayarlarında çalışıyor olmasını gerektirir.

5. Bazı ayarlar BIOS’un kilitlenmesine ve sistemin bir daha açılmamasına neden olabilir. Bu sorunu anakartın üstündeki CMOS’u resetleyerek düzeltebilirsiniz. Reset işleminden sonra BIOS’ta önce “Load Optimized Defaults” yapmayı unutmayınız. Anakartın kitapçığında CMOS’un resetlenmesi konusu anlatılmıştır. Bu işlem sırasında kasanın güç bağlantısının tamamen kesildiğinden emin olunuz.

6. GA-EG45M-UD2H model anakartın BIOS’u daha karmaşık ve farklıdır. Bu anakartı kullananlar şuradaki başlığı takip edebilirler.

Aşağıda, değişiklik yapılacak her menünün adı verilerek, yapılacak ayarlar anlatılmıştır Standard CMOS Features Aşağıdakileri “Disable” olarak ayarlayın:  Drive A (floppy disk sürücüsü) Resmin daha büyük halini web sitemizde bulabilirsiniz!

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

20

www.stereomecmuasi.com

Advanced BIOS Features

 Aşağıdakileri “Disable” olarak ayarlayın: 1. HDD S.M.A.R.T. Capability 2. No-Execute Memory Protect 3. CPU Enhanced Halt (C1E) 4. CPU EIST Function (düşük hızda çalışan CPU için VIDs desteği) 5. CPU Thermal Monitor (TM2)  Init Display First seçeneğini Onboard olarak ayarlayın  Onboard VGA seçeneğini Always Enable olarak ayarlayın

Integrated Peripherals  On-Chip SATA Mode seçeneğini Non-Combined olarak ayarlayın

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

21

www.stereomecmuasi.com

Aşağıdakileri “Disable” olarak ayarlayın:

 Azalia codec  Onboard LAN Boot ROM  Serial Ports  Parallel Ports  Onboard H/W LAN  SMART LAN (ağ işlevi kullanılmayacak ise…)  USB 2.0 Controller (USB bağlantılı ses kartı kullanılmayacak ise…)  USB Keyboard Support (Windows tarafından kullanılmaz)  USB Mouse Support (Windows tarafından kullanılmaz)  Disable Legacy USB storage detect (better to replace such devices)

Power Management Setup  ACPI Suspend Type seçeneğini S1 olarak ayarlayın.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

22

www.stereomecmuasi.com

Aşağıdakileri “Disable” olarak ayarlayın:

 PME Event Wake-Up  Power On by Ring  Resume by Alarm  HPET Support PnP/PCS Configuration  PCI Latency Timer (CLK) seçeneğini 128 olarak ayarlayın.

Resmin daha büyük halini web sitemizde bulabilirsiniz!

PC Health Status Aşağıdakileri “Disable” olarak ayarlayın:

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

23

www.stereomecmuasi.com

 CPU Smart FAN Control (fan kullanılmıyorsa…)  CPU Warning Temperature  Thermal Throttle TEMP

Resmin daha büyük halini web sitemizde bulabilirsiniz!

MB Intelligent Tweaker (M.I.T.)

 CPU Clock Ratio değerini 6 olarak ayarlayın (Tüm örnekleme değerleri için yeterlidir. Tüm ayarları ile cMP² sadece 840MHz’de (6 x 140) bile tüm işlemleri yapabilir)  Fine CPU Clock Ratio seçeneğini 0.0 olarak ayarlayın.  Spread Spectrum seçeneğini “Disable” olarak ayarlayınız (Sadece özel F6x BIOS versiyonlarında…)  CPU Host Clock Control seçeneğini “Enable” olarak ayarlayın.  CPU Host Frequency (MHz) seçeneğini 150 olarak ayarlayın. Sistem açılışta kararlı çalışmazsa 150 değerini 160 veya 170 yapın.)

Bizim sistemimiz 160 olarak çalışmaktadır.

Bu düşük ayarlarla sistemin kararlı çalışması açısından sadece tek modül 1GB RAM kullanın.  System Memory Multiplier (SPD) değerini 2.0 olarak ayarlayın.

Bu değer RAM çalışma hızını 300’e (2x150) ayarlar. Bizim sistemimiz 2.50 değeri ile daha kararlı çalışmaktadır.  DRAM Timing Selectable (SPD) seçeneğini Auto olarak ayarlayın.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

24

www.stereomecmuasi.com

150 veya 160 değeri kullanıldığında, CPU-C ile bakıldığında bellek değerleri 3-3-3-? şeklinde görülmelidir. Son değer ise (?) Kingston Hyperx bellekler ile 7 veya 8 olmaktadır. DRAM Timing değerini “Auto” yaparak en iyi sonuca ulaşılmaktadır. Bizim sistemimizde 3-3-3-8 olarak çalışmakta.  FSB DeOverVoltage Control seçeneğini -0.15V olarak ayarlayın.  CPU Voltage Control seçeneğini olabilecek en düşük değere ayarlayın.

“Advanced BIOS Features” bölümünde EIST ayarının “Disable” olarak ayarlandığından emin olun ve 1.12500V değerinden başlayarak düşürün. 0.85000’in altında bir değer alabilmeniz beklenir. Sisteminizin kararlı çalışabildiği en düşük değer, en az ısınma ve minimum güç tüketimi demektir. Bu değeri adım adım düşürürken, denemeler sırasında sistem açılmayabilir.

Bu durumda CMOS’u resetlemeniz gerekir. 0.75000 ve altındaki değerlerde sistemin toplamda çektiği akım 20W’ın altına inebilir. Bizim sistemimizde bu değeri 0.80000V olarak tuttuk.

Fansız CPU soğutucu kullanılan sistemlerde bu değeri güvenlik açısından 0.95000V veya altına ayarlanması önerilir.  CPU GTLREF Voltage Ratio seçeneğini 0.636 olarak ayarlayın (veya 0.566, ikisi de iyi değerdir) BIOS’tan “Save & Exit Setup” seçeneği ile çıkın.

Bizim sistemimizdeki ayarların CPU-Z ile görünümü:

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

25

www.stereomecmuasi.com

V. KISIM WINDOWS AYARLARI Yazılımsal ayarlamalar (Windows XP, BIOS, Player) diğer bilgisayarlarda farklı sonuçlar doğurabilir. Bir kısmı işletim sisteminin çalışış biçimini etkileyen bu aggresif ayarlar ev veya iş yeri bilgisayarlarında uygulandığında işletim sisteminin çökmesine, doğru çalışmamasına, veri kayıplarına ve hatta donanımsal arızalara neden olabilir. Ayarların bir kısmı, sadece önerilen donanımlar ile uyumlu çalışan ayarlardır. Projeye başlarken, oluşturulacak bilgisayarın sadece ses sisteminin bir parçası olacak şekilde tasarlanacağı ve transport işlevi dışında başka hiç bir amaçla kullanılmayacağının baştan kabul edilmesi projenin amacı ve mantığı açısından önemli bir noktadır. Bu yazılımsal ayarlamaların çoğu diğer masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda da uygulanabilir ve ses kalitesinde belli bir yere kadar iyileşme sağlanabilir; ancak, söz konusu riskler bilinmelidir. Rehberdeki ayarlamaların uygulanması, tüm bu risklerin baştan kabul edilmesini ve belli bir seviyede donanım ve Windows XP bilgisini gerektirir.

Tüm anlatım ve ekran görüntüleri Türkçe Windows kullanılarak hazırlanmıştır. Cics’in Transport PC konusunu tüm detayları ile İngilizce olarak anlattığı sayfasına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz: http://www.cicsmemoryplayer.com/ Ekran görüntüleri, ayarlardan sonraki durumu gösterir! Her adımın sonunda bilgisayarın yeniden başlatılarak sonucunun izlenmesi tavsiye edilir. Böylece, hatalı yapılan bir değişiklik sonrasında ortaya çıkabilecek bir soruna en son değişikliğin neden olduğunu anlayabiliriz.

Tüm anlatılanlar, temiz bir kurulum esas alınarak sıralanmıştır. Yapılan ayarlamaların sırası(!) bir takım işlemler için önemli olduğu için adım adım ilerleyiniz. Ayarlamaların tamamlanması birkaç gününüzü asla bile acele etmeden doğru uyguladığınızdan emin olarak ilerlemenizi öneririz.

En sonunda sistem her şeyi ile kararlı halde çalışmaya başladığında sadece sistemin kurulu olduğu “”C” bölümünün imaj yedeğini almanız kesinlikle önerilir.

1. BÖLÜM : Denetim Masası Ayarları 1. Adım - Gereksiz Programların Kaldırılması: Kurulum sonrası, Transport PC için gerekli olmayan hiç bir program kurmayınız. Eğer kurulu programlar varsa (antivirüs, sistem monitörü, MSOffice, vb.) kaldırınız. Kaldırma işlemini Başlat > Denetim Masası > Program Ekle veya Kaldır yolunu kullanarak yapınız.

2. Adım - Gereksiz Bileşenlerin Kaldırılması: 1. Başlat veya Masaüstü'nden Bilgisayarım > Araçlar > Klasör Seçenekleri > Görünüm menüsünden "Gizli dosya ve klasörleri göster" seçeneğini tıklayınız. Uygula ve Tamam diyerek çıkınız.

Bilgisayarım'dan C:\Windws\inf klasöründeki sysoc.inf dosyasını, Başlat > Donatılar > Not Defteri uygulaması ile açınız. Satırlarda bulunan "HIDE" ve "hide" kelimelerinin tümünü siliniz. Bu işlemi Ctrl+H tuş birleşiminden "Tümünü Değiştir" komutu ile kolayca yapabilirsiniz. Yeni değer kısmını boş bırakıp "Tümünü Değiştir" komutu veriniz. Bu işlemi "HIDE ve "hide" kelimeleri için ayrı ayrı Stereo Mecmuası Transport PC Özel

26

www.stereomecmuasi.com

yapınız. Kaydet deyip dosyayı kapatınız.

2. Başlat > Denetim Masası > Program Ekle veya Kaldır Sol taraftaki panelden Windows Bileşenlerini Ekle/Kaldır Açılan pencerede aşağıdaki bileşenlerin önündeki tıkları kaldırınız: - Faks Hizmetleri - Dizin oluşturma Hizmeti - Internet Information Services - Message Queuning - MSN Explorer - Outlook Express - Terminal Sunucusu - Windows Media Player

Satırların içinde "Donatılar ve Hizmet Programları" satırını seçip Ayrıntılar tuşuna tıklayın.

Aşağıdaki gibi ayarlayıp "Tamam" ile çıkın.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

27

www.stereomecmuasi.com

"Ağ Hizmetleri" satırını seçip Ayrıntılar tuşuna tıklayınız. Tüm tıkları kaldırıp "Tamam" ile çıkınız.

Son olarak "İleri" ve sonra da "Son" tuşları ile sihirbazı tamamlayıp bilgisayarı yeniden başlatınız.

3. Adım – Grafiksel Trafiğin Minimize Edilmesi: Grafik işlemciler PSU'dan güç harcamaya eğilimlidirler ve de neden oldukları yoğun data trafiği Stereo Mecmuası Transport PC Özel

28

www.stereomecmuasi.com

ses kalitesine olumsuz etki eder. O nedenle TransportPC için anakarta tümleşik temel seviyede bir grafik işlemci seçildi ve sürücüleri kurulmadı.

Bu adımdaki işlemlerin sonunda, Windows'un grafik performans ihtiyacı minimize edilecek ve en az düzeye indirilmiş bu işlemlerin kontrolü grafik işlemciden CPU'ya devredilecek.

3.1 Donanım İvmesi ve Birlikte Yazma: Başlat > Denetim Masası > Görüntü > Ayarlar > Gelişmiş > Sorun Gider Aşağıdaki gibi ayarlayıp "Uygula" ve "Tamam" ile çıkın. Windows'u yeniden başlatınız.

3.2 Video İşlemciyi Devre Dışı Bırakma: Bir önceki adım tüm grafik işlemlerinin kontrolünü CPU'ya aktardı. Bu adımda ise grafik işlemci tamamen devre dışı kalacak: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Donanım > Aygıt Yöneticisi Burada, ekran kartı sürücümüzü kurmadığımız için, "Diğer Aygıtlar" satırını genişlettiğimizde görünen "Video Denetleyicisi (VGA Uyumlu)" satırına sağ tıklayıp "Devre Dışı Bırak" seçeneğini tıklıyoruz. Soruya "Evet" deyip Windows'u tekrar başlatınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

29

www.stereomecmuasi.com

(Not: Grafik işlemcinin sürücüsünü kuranlar "Video Denetleyicisi" satırını genişlettiklerinde görünecek olan grafik işlemcisinin adına sağ tıklayıp "Devre Dışı Bırak" seçeneğini tıklamalılar) Windows yeniden başlatıldıktan sonra 3.1 nolu adımda yapılan değişikliğin kalıcı olup olmadığını kontrol ediniz.

3.3 Görsel Efektlerin İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Gelişmiş > [Performans]Ayarlar > Görsel Efektler

Burada "En iyi performans için ayarla" seçeneğini işaretleyiniz.

"Uygula" ve "Tamam" diyerek çıkıp Windows'u yeniden başlatınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

30

www.stereomecmuasi.com

3.4 Ekran Yenileme Sıklığı Ayarı: Başlat > Denetim Masası > Görünüm > Ayarlar > Gelişmiş > Monitör Buradaki ayarları aşağıdaki gibi yapınız:

"Varsayılan donanım ayarını kullan" seçeneği seçilemiyorsa, grafik işlemci halen aktif demektir.

3.5 Ekran Çözünürlüğü Ayarı: Her LCD monitörün bir native çözünürlük değeri bulunur. Bu çözünürlüğün seçilmesiyle tekrar ölçülendirme işleminin paypas edilmesi amaçlanmaktadır.

Başlat > Denetim Masası > Görünüm > Ayarlar Burada "Ekran çözünürlüğü" değerini, kullandığınız monitörün native çözünürlük değerine ayarlamalısınız.

Düşük renk derinliği modu seçilmesi, CPU ve anakart arasındaki grafik işlemine bağlı trafik yoğunluğunu minimize etmeye katkı sağlayacaktır. Monitörünüzün geçerli çözünürlük değeri kitapçığında belirtilmiştir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

31

www.stereomecmuasi.com

Aynı pencerede Gelişmiş > Bağdaştırıcı menüsünde "Tüm Modları Listele" tuşuna tıklayarak aşağıdaki pencereyi açıyoruz ve ayarladığınız native ekran çözünürlüğüne ait "256 Renk, Varlayılan Yenileme" satırını seçip "Tamam" diyoruz. Windows'u tamamen kapatıp güç kaplosunu kasadan çekiniz ve 15-20 saniye sonra tekrar takıp bilgisayarınızı açınız. Bu ayar sonrasında gücü tamamen kesmek değişikliğin kalıcı olması için gereklidir.

Olması gereken ayarlardan sonra, örnek olarak şu değerlerde bir ekran görülür:

3.6 Grafik İşlemci Sürücülerinin Kaldırılması: En başta sıfırdan kurduğumuz Windows'a ekran kartı sürücülerinin kurulması gereksiz olduğu için zaten kurmamıştık. Eğer daha önceden ekran kartı sürücüleri kurulduysa, Başlat > Stereo Mecmuası Transport PC Özel

32

www.stereomecmuasi.com

Denetim Masası > Program Ekle veya Kaldır takip edilerek kaldırınız. Ekran kartı sürücüleri kaldırıldıktan sonra, buraya kadar yapılan grafiksel ayarlamaların tekrar yapılması gerekebilir.

4. Adım - Güç Tüketimi Ayarları: Başlat > Denetim Masası > Güç Seçenekleri > Güç Düzenleri menüsünde gerekli ayarları aşağıdaki gibi yapınız:

BIOS, aşırı düşük işlemci frekansı ve voltajı amaçlanarak ayarlandığından, burada söz konusu "Güç Düzeni" ayarının "Her Zaman Açık" şeklinde ayarlanması tavsiye edilir.

5. Adım - Performans Ayarları: Bu adımda gösterilen ayarlar, www.musicxp.net/tuning_tips.php adresindeki bilgiler temel alınarak hazırlanmıştır.

5.1 Arka Plan Hizmetleri ve Sistem Önbelleği Ayarları: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Gelişmiş > [Performans]Ayarlar > Gelişmiş Aşağıdaki şekilde ayarlayınız. "Uygula" ve "Tamam" diyerek çıkıp Windows'u yeniden başlatınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

33

www.stereomecmuasi.com

Bu ayar cMP'nin RAM'den çalma işlemi için kritik seviyede önemlidir.

5.2 Sanal Belleğin İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Gelişmiş > [Performans]Ayarlar > Gelişmiş > [Sanal Bellek]Değiştir Bu pencerede "Disk belleği dosyası yok" seçeneğini işaretleyip "Ayarla" tuşuna tıklayınız.

"Tamam", "Uygula", "Tamam" diyerek çıkıp Windows'u yeniden başlatınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

34

www.stereomecmuasi.com

5.3 Hata Bildiriminin İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Gelişmiş > Hata Bilririmi Açılan penceredeki ayarları aşağıdaki gibi yapınız. "Tamam" ile çıkınız

5.4 Sistem Hatası ve Hata Ayıklamanın İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Gelişmiş > [Başlangıç ve Kurtarma]Ayarlar Açılan penceredeki ayarları aşağıdaki gibi yapınız. "Tamam" ile çıkınız

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

35

www.stereomecmuasi.com

5.5 Sistem Geri Yüklemenin İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Sistem Geri Yükleme Tüm sürücüler için sistem geri yüklemeyi kapatınız. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkınız.

5.6 Uzaktan Yardımın İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Uzak Aşağıdaki gibi ayarlayınız. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

36

www.stereomecmuasi.com

5.7 Otomatik Güncellemenin Kapatılması: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Otomatik Güncelleştirmeler Aşağıdaki gibi ayarlayınız. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkınız.

5.8 Hızlı Kullanıcı Değiştirmenin Kapatılması: Başlat > Denetim Masası > Kullanıcı Hesapları > Kullanıcı oturum açma ve kapatma şeklini değiştir Burada “Hızlı Kullanıcı Değiştirme Kullan” seçeneğinin önündeki onay kutusunu temizleyiniz. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

37

www.stereomecmuasi.com

5.9 İnternet Saati Senkronizasyonunun İptali: Başlat > Denetim Masası > Tarih ve Saat > İnternet Saati Aşağıdaki gibi ayarlayınız. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkınız.

5.10 Çevrim Dışı Dosyaların İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Klasör Seçenekleri > Çevrim Dışı Dsyalar Aşağıdaki gibi ayarlayınız. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkınız.

5.11 Masaüstü Temizlik Sihirbazının İptali: Başlat > Denetim Masası > Görüntü > Masaüstü > Masaüstünü Özelleştir Aşağıdaki gibi ayarlayınız. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

38

www.stereomecmuasi.com

5.12 Ekran Koruyucunun İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Görüntü > Ekran Koruyucu Aşağıdaki gibi ayarlayınız. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkınız.

5.13 Hoş Geldiniz Ekranının İptal Edilmesi: Başlat > Denetim Masası > Kullanıcı Hesapları > Kullanıcıların oturum açma ve kapatma şeklini değiştir satırına tıklayınız. Karşılama Ekranını Kullan kutucuğunu temizleyiniz.

Aşağıdaki gibi ayarlayınız. “Değişiklikleri Uygula” diyerek çıkınız.

Windows’u yeniden başlatınız. Açılış ekranında şifre sorduğunda herhangi bir şifre girmeden “Tamam” diyerek giriniz.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

39

www.stereomecmuasi.com

cMP modunda Windows açılırken başlatarak ayarı geri alınız.

kilitlenme

yaşanıyorsa,

Windows’u

“Güvenli

Mod”da

5.14 Otomatik Çalışan Programların iptali: C:\Documents and Settings\All Users\Start Menu\Programlar\Başlangıç konumunda bulunan tüm dosyaları siliniz. Bu klasöre Dosya Gezgini (File Explorer) ile gitmek için masa üstünde veya Başlat’tan “Bilgisayarım” simgesine sağ tıklayıp “Araştır” seçeneğini seçin ve yolu takip edin.

Bu işlemi C:\Documents and Settings altındaki tüm kullanıcılar için yapınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

40

www.stereomecmuasi.com

Bu işlem örneğin buradaki üç kullanıcı içinde tekrarlanmalıdır.

6. Adım – Servislerin Kapatılması: 6. Bölüm’de anlatılan ses kartı ile ilgili işlemler sırasında “Windows Ses” servisi çalışır durumda olmalıdır. Daha sonra tekrar iptal ediniz. Bu arada, bazı ses kartları “Windows Ses” servisinin sürekli çalışır durumda olmasını gerektirmektedir; özellikle ASIO4ALL sürücüsü kullanılırken.

Transport PC için genellikle sadece iki adet Windows servisinin çalışması yeterli olmaktadır (bazı ses kartları için gerekli olan ses servisi hariç).

Başlat > Denetim Masası > Yönetimsel Araçlar > Hizmetler simgesine çift tıklayarak servislerin listesine ulaşabilirsiniz. Listedeki bir servisin üstüne çift tıklayınız. Servisi durdurmak için, açılan pencerede “Durdur” butonuna tıklayınız ve “Başlangıç türü” seçeneğini “Elle” şeklinde ayarladıktan sonra “Uygula” ve “Tamam” diyerek çıkınız. Bu işlemi her servis için uygulayınız. Sadece “Tak ve Kullan” ve “Uzaktan Yordam Çağrısı (RPC)” servislerini olduğu gibi bırakınız. Windows’u tekrar başlatınız.

Aşağıdaki ekran görüntüsünde, tüm servislerin ayarlanması bittiğinde “Başlangıç Türü”ne göre sıralanmış durumda servisleri görmektesiniz. Çalışan sadece iki servis en üstte görülmektedir.

Bazı servisler Windows tekrar başlatıldığında durmaktadır.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

41

www.stereomecmuasi.com

“Windows Görev Yöneticisi”ni başlatmak için Başlat > Çalıştır yolundan açılan kutucuğa taskmgr yazıp “Enter” tuşuna basınız. “İşlemler” menüsünde, o an sistemde çalışan tüm hizmetleri görebilirsiniz. Tüm servis ayarları sonunda bu listede 11 dolayında hizmet kalmış olmalıdır.

Aşağıdaki ekran görüntüsünde, kullandığımız görüntü yakalama yazılımı FSCapture.exe ile EMU 1212M ses kartımızın kontrol paneli hizmeti EmuPMixDSP.exe de dahil olmak üzere 13 adet hizmet görülmektedir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

42

www.stereomecmuasi.com

Bu servis ayarları agresif olarak nitelendirilebilecek ayarlardır ve pek çok Windows hizmetinin çalışmasını durdurmaktadır. Daha sonradan sisteme yazılım yüklemek için gerekli olabilecek servislerin tekrar aktif hale getirilmesi gerekebilir.

Ağ Bağlantıları, İş İstasyonu, DHCP İstemcisi servisleri ağ işlevleri için gerekli olabilir.

Olay Günlüğü, WMI Performans Bağdaştırıcısı, COM+Olay Sistemi, COM+Sistem Uygulaması ve DCOM Sunucu İşlem Başlatıcı servisleri sistem için en çok gerekli olabilecek servislerdir.

Ses kartınızın sürücülerini güncellemek istediğinizde şu servisleri aktif hale getirmeniz gerekebilir: Olay Günlüğü, Şifreleme Hizmetleri, Windows Ses, WMI Performans Bağdaştırıcısı. Bu servislerin başlangıç şeklini otomatiğe getirip servisi başlatın. Gerekli güncellemeyi yaptıktan sonra da bu servisleri durdurun ve başlama şeklini “Elle” ayarına getirin.

2. BÖLÜM : Aygıt Yöneticisi Ayarları 1. Adım – Gereksiz Sistem Aygıtlarının Devre Dışı Bırakılması: Sistem kaynağı tüketen ve gereksiz data trafiğine neden olan aygıtlar devre dışı bırakılmalıdır.

Başlat > Denetim Masası > Sistem > Donanım > Aygıt Yöneticisi > Görünüm > Gizli aygıtları göster Listedeki Sistem Aygıtları, Ağ Bağdaştırıcıları ve Tak ve Çalıştır Olmayan Sürücüler satırlarının altında bulunan aygıtların önünde kırmızı çarpı bulunanları devre dışı bırakınız (aşağıdaki ekran görüntülerine bakınız). Bunun için bir aygıtın üstlerine sağ tıklayıp “Devre Dışı Bırak” seçeneğini seçiniz ve uyarıya “Evet” deyiniz. Devre dışı bırakılan her aygıttan sonra Windows’un tekrar başlatılması ve sistemin kararlı çalışıp çalışmadığının test edilmesi önerilir.

Kullandığımız Gigabyte GA-G31M-ES2L model anakart, tüm bu ayarlarda sorunsuz çalışmaktadır.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

43

www.stereomecmuasi.com

Intel(R)82801G (ICH7 Family) – SMBus Controller – 27DA Bu sistem aygıtını devre dışı bıraktıktan sonra tam olarak devre dışı kalması için sistemi tamamen kapatıp kasadan güç kablosunu çekin ve tekrar takarak sistemi açın. Windows’u yeniden başlatmak yeterli değildir.

2. Adım – Ağ Aygıtlarının Devre Dışı Bırakılması: Tüm ağ aygıtlarının iptal edilmesi kesinlikle önerilir. Transport PC’de LAN ve WiFi işlevlerinin kullanılması ses performansı açısından önerilmez.

3. Adım – Tak ve Çalıştır Olmayan Sürücülerin Devre Dışı Bırakılması: Tak ve Çalıştır Olmayan Sürücüler altındaki aygıtların her biri devre dışı bırakıldığında Windows’un yeniden başlatılıp bir müzik parçası çalınarak sistemin kararlılığının test edilmesi önerilir.

Bu aygıtların içinde NDIS Sistem Sürücüsü aygıtı devre dışı bırakıldığında bazı sistemlerde Stereo Mecmuası Transport PC Özel

44

www.stereomecmuasi.com

Windows açılmamaktadır. Ancak, sisteminizde sorun oluşturmuyorsa ses performansına getirisi açısından kesinlikle uygulanmasını öneririz. Windows açılmazsa bu agresif işlemi geri almak için, Windows açılırken siyah ekranda F8 tuşu ile Boot Menü’ye geçip sistemi Güvenli Modda açarak bu aygıt üzerine sağ tıklayp “Etkinleştir” demelisiniz. Siyah ekranda F8 tuşuna hızlı şekilde arka arkaya basarak Boot Menüyü yakalayabilirsiniz.

3. BÖLÜM : Kayıt Defteri Ayarları 1. Adım – Menüleri Hızlandırma: Bu bölümdeki işlemler Kayıt Defteri (Regedit) ayarları ile ilgilidir. Burada yapılacak işlemlerde dikkatli olmanız önerilir. Kayıt Defteri’ne giriş için Başlat > Çalıştır komutuyla açılan kutucuğa regedit yazarak “Enter” tuşuna basınız. Toplam altı adımı da tamamladıktan sonra kayıt defterini kapatıp Windows’u yeniden başlatınız.

HKEY_CURRENT_USER > Control Panel > Desktop klasörünü seçiniz. Sağ taraftaki “MenuShowDelay” satırına çift tıklayınız ve 0 değerini giriniz. “Tamam” ile çıkınız.

2. Adım – Windows’un Prefetcher Özelliğinin İptali: HKEY_LOCAL_MACHINE > SYSTEM > CurrentControlSet > Control > Session Manager > Memory Management > PrefetchParameters klasörünü seçiniz. Sağ tarafta “EnablePrefetcher” satırına çift tıklayınız ve 0 değerini giriniz. “Tamam” ile çıkınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

45

www.stereomecmuasi.com

Sonra da masaüstünden Bilgisayarım’ı açarak C:\WINDOWS\ altındaki “Prefetch” klasörünü tamamen siliniz.

3. Adım – Uyarı Balonlarının İptali: HKEY_CURRENT_USER > Software > Microsoft > Windows > CurrentVersion > Explorer > Advanced klasörünü seçin. Sağ paneldeki boş bir beyaz alana sağ tıklayınız. Yeni > DWORD Değeri komutu vererek ve adını EnableBalloonTips yapınız. Üstüne çift tıklayarak 0 değerini giriniz. “Tamam” ile çıkınız.

4. Adım – NTFS Disable Last Acccess Update İşlemi: HKEY_LOCAL_MACHINE > SYSTEM > CurrentControlSet > Control > FileSystem

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

46

www.stereomecmuasi.com

klasörünü seçin. Sağ tarafta NtfsDisableLastAccessUpdate satırına çift tıklayın ve 1 değeri girin. “Tamam” ile çıkınız.

Eğer bu satır yoksa sağ panelde boş beyaz bir alana sağ tıklayınız ve Yeni > DWORD Değeri komutu vererek adını NtfsDisableLastAccessUpdate yapınız. Üstüne çift tıklayarak 1 değerini veriniz. “Tamam” ile çıkınız.

5. Adım – Sheduler Time Değerini Değiştirme: HKEY_LOCAL_MACHINE > SYSTEM > CurrentControlSet > Control > PriorityControl klasörünü seçiniz. Sağ taraftaki Win32PrioritySeparation satırına çift tıklayınız ve değerini 28 yapınız. “Tamam” ile çıkınız. İşlem sonunda sağ taraftaki değer 0x00000028(40) olarak görülmelidir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

47

www.stereomecmuasi.com

6. Adım – Geçerli Ekran Koruyucuyu Devre Dışı Bırakma: HKEY_USERS > .DEFAULT > Control Panel > Desktop klasörünü seçiniz. Sağ taraftaki ScreenSaveActive satırına çift tıklayarak değerini 0 yapınız. “Tamam” ile çıkınız.

4. BÖLÜM : AutoRuns İle Yapılan Ayarları Autoruns adlı yazılım çok yararlı bir araç olmasının yanında oldukça da tehlikelidir. Çünkü sistem ile ilgili kritik değişiklikleri yapmayı çok kolaylaştırır. Her adımda yapılan değişiklikten sonra Windows’u yeniden başlatarak sistemin kararlılığını test etmeniz önerilir. Autoruns linkinden zip dosyasını indirdikten sonra bir klasöre açınız. Yazılımı autoruns.exe dosyasına çift tıklayarak çalıştırabilirsiniz.

1. Yüklü bileşenlerin Devre Dışı Bırakılması: Autoruns’ı çalıştırın ve Explorer sekmesinde HKLM\SOFTWARE\Microsoft\Active Setup\Installed Components bölümü altındaki tüm kutucukların seçimini kaldırın.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

48

www.stereomecmuasi.com

2. Print Monitörün Devre Dışı Bırakılması: Print Monitor sekmesindeki tüm kutucukların seçimini kaldırın.

3. Network Sağlayıcıların Devre Dışı Bırakılması: Network Providers sekmesindeki LanmanWorkstation dışındaki tüm kutucukların seçimini kaldırın. Yanlışlıkla hepsini kaldırırsanız, Windows’u Güvenli Modda açarak LanmanWorkstation kutucuğunu tekrar tıklayabilirsiniz.

4. Winsock Sağlayıcıların Devre Dışı Bırakılması: Winsock Providers sekmesindeki tüm kayıtları siliniz. Bunu, bir kaydın üzerine sağ tıklatıp “Delete” diyerek yapabilirsiniz. Bu işlem, sistemde asla ağ işlevi kullanılmayacak ise yapılmalıdır. Geri dönüş, sistem bölümünün önceden imaj yedeği ile mümkün olabilir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

49

www.stereomecmuasi.com

5. LSA Sağlayıcıların Devre Dışı Bırakılması: Bu işlem, ağ işlevleri kullanılmayacak olan sistemler için gelişmiş bir modifikasyondur.

LSA Providers sekmesinde iki adet Microsoft Authentication Package v1.0 (msv1_0) dışında tüm kutucukların seçimini kaldırınız.

5. BÖLÜM : Windows Kernel (Çekirdek) Ayarları

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

50

www.stereomecmuasi.com

Windows kernel’i üzerindeki bu ayarlar dikkatli şekilde yapılmalıdır. Bu ayarlar, C:\ altında gizli bir dosya olan ve açılış sırasında Windows’un nasıl başlatılacağını belirleyen Boot.ini dosyasına yazacağımız kodlar ile yapılmaktadır.

Masaüstü veya Başlat’tan Bilgisayarım’a çift tıklayarak Dosya Yöneticisi’ni açın.

Araçlar > Klasör Seçenekleri > Görünüm menüsünde Gizli dosya ve klasörleri göster seçeneğini seçin. O satırın biraz altında bulunan Korunan işletim sistemi dosyaları gizle (Önerilen) satırının kutucuğundaki seçimi kaldırın. Uyarıya “Evet” deyin ve “Uygula”, “Tamam” diyerek çıkın.

Masaüstü veya Başlat’tan Bilgisayarım simgesine çift tıklayın. “C” bölümüne çift tıklayarak girin. Artık Boot.ini dosyası burada görünür hale gelmiş olmalıdır. Üzerine sağ tıklayarak Özellikler menüsüne girin ve Salt Okunur özelliğini kaldırın. “Uygula” ve “Tamam” ile çıkın.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

51

www.stereomecmuasi.com

Boot.ini dosyasının bir yedeğini alın ve sonra da orijinal dosyayı Not Defteri ile açın. Örnek olarak aşağıdaki gibi satırlar bulunmalıdır. [boot loader] timeout=30 default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\WINDOWS [operating systems] multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\WINDOWS="Microsoft Windows XP Professional" /noexecute=optin /fastdetect Değişikliklerimizi, “multi” kelimesi ile başlayan son satırda yapacağız. Her adım sonunda Windows’u yeniden başlatarak sistem kararlılığını kontrol ediniz. Tüm adımları bir kerede uygulamayınız. En sonunda Boot.ini dosyasını tekrar “Salt Okunur” yaparak dosya görünümü ayarını geri alınız.

1. Adım: “noexecute” iptali Son satırda bulunan /noexecute=optin kısmını /noexecute=alwaysoff olarak değiştirin.

Bu işlem, Windows’un “Data Execution Protection” (Veri Yürütme Koruması) özelliğini devre dışı bırakır.

2. Adım: “timeres” ayarı Son satırın en sonuna bir boşluk bırakarak /timeres=9800 bölümünü ekleyin.

Windows’un “waitable timers” değeri 0.98 ile 7.8 ms aralığındadır. Biz buraya en düşük değeri girdik. Bu işlem, sadece çok çekirdekli (multi-processor) işlemci kullanılan sistemlerde etkilidir (örneğin Intel E7200 işlemci çift çekirdeklidir). Tek çekirdekli işlemci kullanan sistemlerde etkili değildir.

3. Adım: “kernel debugger” iptali Son satırın en sonuna bir boşluk bırakarak /nodebug bölümünü ekleyin.

4. Adım: PCILock işlemi Son satırın en sonuna bir boşluk bırakarak /pcilock bölümünü ekleyin.

Bu ayar, PCI slotlarındaki kartlar için Windows’un dinamik IO/IRQ atamasını durdurur. Bu ayarı uygulamadan önce BIOS’ta şu işlemin yapıldığından emin olun: BIOS’ta PnP/PCI Configurations > PNP OS Installed bölümünde “No” seçilmelidir.

- Eğer BIOS’ta bu ayar bulunmuyorsa Boot.ini dosyasına /pcilock bölümünü eklemeyin.

- Dell marka PC’lerde bunu uygulamayın.

Bizim anakartımızın BIOS’unda bu ayar bölümü bulunmadığı için bir bu bölümü eklemedik.

5. Adım: Kontrol

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

52

www.stereomecmuasi.com

İşlemler sonunda son satırın son kısmı şöyle görünmelidir: …WINDOWS="Microsoft Windows XP Professional" /noexecute=alwaysoff /fastdetect /timeres=9800 /nodebug 6. BÖLÜM : Ses Kartı Ayarları 1. Adım: Eşleştirme Özelliğinin İptali Başlat > Denetim Masası > Ses Efekti ve Ses Aygıtları > Donanım Açılan listeden ses kartınızın adının olduğu satırı seçiniz. Özellikler > Özellikler > Ses Aygıtları satırının altındaki ses kartınızın adını seçtikten sonra tekrar Özellikler butonuna tıklayınız. Açılan pencerede "Bu aygıttan eşleştirme" seçeneğini seçili duruma getiriniz. Tüm pencerelerden "Uygula" ve "Tamam" diyerek çıkınız.

2. Adım: Sistem Seslerinin Kapatılması ve Ses Seviyesinin Ayarlanması Başlat > Denetim Masası > Ses Efekti ve Ses Aygıtları > Ses Efekti sekmesindeki Ses düzeni seçeneğini "Sessiz" olarak ayarlayınız. Aynı pencerede "Ses Ayarı" sekmesinde ses seviyesini en yükseğer ayarlayınız. "Uygula" ve "Tamam" ile çıkınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

53

www.stereomecmuasi.com

3. Adım: Kullanılmayan Aygıtların İptali Başlat > Denetim Masası > Yönetimsel Araçlar > Bilgisayar Yönetimi > Aygıt Yöneticisi satırını seçin.

Görünüm menüsünden Bağlantıya göre aygıtlar seçeneğini seçin.

Açılan listede ACPI çok işlemcili bilgisayar > Microsoft ACPI-Uyumlu Sistem > PCI veri yolu altında listelenen aygıtların içinde ses kartının audio (ses) amacı dışında olan örneğin Game Port, Firewire 1394 gibi aygıtları varsa üzerine sağ tıklayarak "Devre dışı bırak" seçeneğini seçip uyarıya "Evet" deyiniz. Aşağıdaki ekran görüntüsünde görüldüğü gibi bizim kullandığımız E-MU 1212M ses kartının bu tip bir aygıtı bulunmuyor.

4. Adım: Kullanılmayan Ses Kartı İşlevlerinin Kapatılması Ses kartınızın kontrol panelinden ayarlanabilen, saf 24 bit düzeyinde ses üretimini sağlamanın dışında açık olan başka hiç bir işlev bırakmayınız. DSP efektleri, soundfonts, görsel efektler, uyarı ve ipucu baloncukları, uzaktan kontrol işlevi gibi özelliklerin tümünü devre dışı bırakınız.

5. Adım: En Güncel Sürücülerin Kullanılması Ses kartınız için her zaman en güncel sürücüleri kullanınız. Sürücüleri sadece üreticinin sayfasından indiriniz. Sürücüler kurulurken, seçime izin veriliyorsa sadece sürücü kısmını kurunuz; araçlar ve ek özellikler kısmını kurmayınız.

6. Adım: IRQ Kaynak Değeri PCI slota takılı olan ses kartınız için sistem tarafından verilen IRQ Kaynak değerini sadece ses kartının kullandığından emin olun.

Başlat > Denetim Masası > Yönetimsel Araçlar > Bilgisayar Yönetimi > Aygıt Yöneticisi satırını seçin.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

54

www.stereomecmuasi.com

Görünüm menüsünden "Bağlantıya göre kaynaklar" seçeneğini seçin. Sağ taraftaki Kesme İsteği (IRQ) satırını genişletin. Listedeki ses kartına ait olan kaynak değerini başka bir aygıtın kullanıp kullanmadığını kontrol edin.

Aşağıdaki ekran görüntüsünde Transport PC'mizdeki ses kartımız 1212M'in aldığı 20 değeri sadece kendisine aittir.

Başka bir satırda ses kartınızın aldığı değeri kullanan bir aygıt ile karşılaşırsanız, anakartta ses kartınızın takılı olduğu slotu değiştirin. Bu durum tekrar sürücü kurulumu gerektirir. Önerdiğimiz anakart olan Gigabyte marka anakartta, ses kartını işlemcinin yanındaki 1. slota takınız. Böylece sadece kendisine ait bir IRQ kaynak değeri alacaktır. Örnek olarak aşağıdaki ekran görüntüsündeki bir başka sistemde listenin sonundaki ses kartı ile USB aygıtı aynı IRQ Kaynak değerini (23) paylaşmaktadır. Bu sistemde ses kartı onboard (tümleşik) olduğu için slot değişimi yapılamadığından, tek çare aynı değeri paylaşan USB aygıtının üstüne sağ tıklayarak "Devre Dışı Bırak" demektir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

55

www.stereomecmuasi.com

6. Adım: ASIO Buffer Değerinin Optimize Edilmesi Ses kartınızın kontrol panelinde ASIO ayarlarında Çıkış (Output) Buffer değerini, seste bozulmanın oluşmadığı en küçük değere ayarlamanız düşük gecikme (low latency) değeri açısından önerilir. Seste çıtlama, cızırtı, parazit gibi etkiler oluşuyorsa buffer değerini adım adım yükseltiniz.

7. Bölüm: USB DAC Kullanımı İle İlgili Optimizasyonlar Son dönemde dünyadaki DAC üretiminde şimdiye kadar görülmemiş bir artış gözlenmekte.

Neredeyse her ay, fiyatına oranla sunduğu ses kalitesi oldukça tatmin edici olan yeni bir DAC raflardaki yerini almakta. Bu cihazlarla bilgisayardan müzik dinlemenin kolay ve kullanışlı yolu USB bağlantı özelliği, yüksek ve düşük fiyatlı pek çok modelde kullanılmakta. Artık pek çok kullanıcı, DAC satın alırken, cihazın USB bağlantı özelliğinin de olup olmadığına dikkat etmekteler. Hatta bazı kullanıcılar sadece USB bağlantı özelliği olup olmadığına bakarak DAC seçimi yapmaktalar. Tak-Çalıştır özelliğine sahip pek çok DAC’ı ses kartına gerek olmadan, ücretsiz ve kaliteli evrensel ASIO sürücüsü ASIO4ALL paketini bilgisayarınıza kurarak kullanabilmeniz olanaklı.

Ancak, USB bağlantı teknolojisinin, bizlere sunduğu kullanım kolaylığı yanında, ses performansı açısından bazı dezavantajlı yönlerinin de bulunduğu bilinmektedir. Önerdiğimiz gibi her ne kadar Transport PC temelde, kaliteli ASIO sürücülü PCI bir ses kartının S/PDIF dijital çıkışından kaliteli bir RCA kablo ile dijital ses verisini bir DAC’a aktarma düşüncesi ile oluşturulmuş olsa da, bazı kullanıcılar DAC cihazlarını değişik nedenlerle USB üzerinden kullanmak isteyebilirler. USB bağlantısı ile kullanılan DAC’lardan ses performansı açısından en yüksek verimi alabilmeniz için Transport PC’de aşağıdaki işlemlerin uygulanması önerilir. Diğer bilgisayarlarda da tamamı veya bir kısmını uygulayabilirsiniz.

1. DAC cihazınızın USB kablosunu, güç beslemesini 12V-5V adaptörden alan ve anakartın üzerindeki USB girişlerine bağladığımız Ekstra USB Porta takınız; anakartın arkasındaki standart tümleşik USB girişlere takmayınız.

2. DAC için güç beslemesini kendine ait “Güç Ünitesi”nden sağlayınız. Bu, bir adaptör veya DC girişi bulunuyorsa küçük bir 12V akü olabilir. DAC’ı anakart üzerinden beslemeyiniz.

(Akü seçeneği ses performansı açısından kesinlikle önerilir.)

3. Piyasadaki mağazalarda satılan sıradan USB kablolar yerine daha iyi kalitede USB kablo kullanınız. Bol olmasa da bu tip kaliteli USB kablolar bulunabilmekte.

4. Dinleme sırasında sisteme bağlı diğer tüm USB cihazları çıkarınız.

5. Anakartın USB2.0 desteğini BIOS içinden kapatınız. Sadece USB1.0 desteğini aktif yapınız. Gerek duyulduğunda tekrar USB2.0 desteği aktif edilebilir.

6. USB güç yönetimini iptal ediniz. Bunun için: Başlat > Denetim Masası > Sistem > Donanım > Aygıt Yöneticisi > Evrensel Seri Yol Denetleyicisi satırını genişletin. Listedeki her USB Kök Hub satırına sağ tıklayarak Özellikler > Güç Yönetimi sekmesindeki Güç kazancı sağlamak için bilgisayar bu aygıtı kapatsın kutucuğundaki seçimi kaldırın ve “Tamam” ile çıkın. Bu işlemi listedeki tüm USB Kök Hub satırı için uygulayın.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

56

www.stereomecmuasi.com

7. Kullanılmayan USB Hub’ları devre dışı bırakınız. Kullanım için bir veya iki adet yeterlidir.

Yukarıdaki yoldan ulaştığımız listede önce bağlı olan DAC’ın hangi USB aygıtı kullandığını bulun. Bunun için USB Kök Hub satırlarına sağ tıklayıp Özellikler > Güç sekmesine bakın. Daha sonra USB Kök Hub satırlarından devre dışı bırakmak istediğinize sağ tıklayın ve “Devre Dışı Bırak” seçeneğini seçin. Kaldır derseniz, Windows açılış sırasında tekrar yükler, kaldır demeyin.

8. Var olmayan cihazları kaldırın. Başlat > Çalıştır. Açılan kutucuğa cmd yazıp “Enter” yapın. Açılan Komut İstemi penceresine önce cd\ yazıp “Enter” diyerek C:\ yoluna düşün. Ardından “Komut İstemi” penceresinde önce

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

57

www.stereomecmuasi.com

set devmgr_show_nonpresent_devices=1 yazın ve “Enter” yapın. devmgmt.msc yazın ve “Enter” yapın. Açılan Aygıt Yöneticisi penceresinde Görünüm menüsüne tıklayp Gizli Aygıtları Göster deyin. Evrensel Seri Yol Denetleyicisi listesindeki tüm USB Kök Hub aygıtlarını sağ tıklayıp “Kaldır” komutu ile kaldırın (Yarı şeffaf ve normal görünenler dahil). DAC cihazınız USB’den bağlı durumda iken Windows’u yeniden başlatın. Windows, gerçek USB aygıtları tekrar yükler. Bu işlemin belki belirli bir etkisi olmayabilir: ama, sürücü sorunlarını çözmüş olursunuz.

Bu işlemden sonra, bir önceki adımda (7) anlatılan işlemleri tekrarlamanız gerekir.

9. Yukarıdaki bölümde 6. Adımda anlatıldığı gibi, DAC’ın takılı olduğu USB Kök Hub’ın da sadece kendine ait IRQ değeri aldığından emin olun.

10.PCI Latency Timer (PCI Gecikme Süresi) değerini kontrol ediniz. Bu değerin çok yüksek olmaması gerekir. Anakart chipset’ine bağlı olan bu değerleri PCI Latency Tool adındaki shareware bir yazılım ile kontrol edebilirsiniz.

Bu ayarların giriş seviyesi DAC’larda çok etkili sonuç vermesi beklenmemelidir. Ama genel olarak, güvenilir performans ve en iyi ses kalitesi hedefine ulaşmada bu işlemler katkı sağlar.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

58

www.stereomecmuasi.com

VI. KISIM Müzik Çalıcı Yazılım (Player): cMP + cPlay Transport PC’yi player anlamında tamamlayan, en iyi kalitede dijital ses bilgisi üretimi amacıyla Cics tarafından Transport PC için özel yazılmış iki yazılım bulunmakta: Minimalist yapıda müzik çalıcı cPlay ve performans artışı sağlamak amacıyla onu tamamlar nitelikteki cMP. Transpot PC’nin tam işlevine kavuşabilmesi için, bu iki yazılımın birlikte kullanılması önerilmekte.

Bir birini tamamlayan bu iki yazılımın temel özellikleri şöyle: 1. cMP (Memory Player): Windows’un kabuğunda yer alan ve dijital ses üretimine olumsuz etkide bulunan uygulamaları geçici olarak durduran cMP’nin önemli işlevlerinin bazıları şunlar: - Başlangıçtaki Explorer, Taskbar (görev çubuğu) süreçlerini önler.

- Başka şekilde yapılamayan, ilk çalışışta birkaç “runtime” ayar değişikliğini gerçekleştirir.

Program açıldıktan sonra, müzik çalma işlemi başlatılırken de isteğe bağlı olarak svchost, Isass gibi servisleri askıya alır.

- L1 önbelleği data ve komut için ses açısından optimize eder. Çok çekirdekli işlemciler için optimizasyon olan Critical ayarında, çok önemli ses işlemlerini CPU1’e aktarır.

- RAM optimizasyonu sağlar.

- CUE dosyalarını okuyarak arşiv yönetimi sağlar. cMP, Cue Sheet dosyalarını kullanarak arşiv yönetimi sağlar. Bunun için, CD’lerinizi EAC yazılımı ile FLAC formatında riplerken mutlaka cue dosyasını otomatik oluşturun. cMP’nin arşivinizi doğru ve verimli listeleyebilmesi için, CUE dosyasında doğru tanımlanması gereken bilgiler şunlardır: REM GENRE "Rock" PERFORMER "Pink Floyd" TITLE "The Wall 1" FILE "Pink Floyd - The Wall 1.wav" WAVE Bu satırların sonlarında tırnak içindeki koyu yazılmış bilgiler cMP ve cPlay tarafından şu şekilde kullanılır: REM GENRE : Genre yani Tür PERFORMER : Artist yani Sanatçı TITLE : Title yani Albüm Adı FILE : RAM’e gönderilecek olan dosyanın adı. cMP aslında sadece cPlay ile değil foobar2000, Winamp, vb. müzik çalıcı yazılımlar ile birlikte çalışacak şekilde tasarlanmış bir yazılım. Geçerli ayar olarak cPlay ile çalışacak şekilde kurulmakta. Hangi müzik çalıcı program ile kullanılacaksa o programın da sistemde ayrıca kurulu olması gerekiyor. Kurulduğunda masa üstüne otomatik gelen program kısa yoluna çift tıkladığınızda önce kendi arabirimi gelerek, tanımladığınız klasörlerdeki cue dosyalarından arşiv taraması yapar. Ardından bir albümü seçip parçaya çift tıkladığınızda da kendi ayar dosyasında tanımladığınız müzik çalıcı programı kullanarak dosyayı çalmaya başlar.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

59

www.stereomecmuasi.com

Ayar dosyasını şurada bulabilirsiniz: C:\Program Files\cics Memory Player\cicsMemoryPlayer.pth “cicsMemoryPlayer.pth” dosyasını Not Defteri gibi bir metin düzenleyici ile açarak örneğin foobar2000 ile çalışmasını istiyorsanız CUE_PLAYER ile başlayan satırda koyu yazılmış yere c:\program files\foobar2000\foobar2000.exe yazıp kaydetmeniz yeterli. cMP içinden bir albüm veya parçaya çift tıkladığınızda, cMP içinden “Ram Load” seçiliyse dosya önce belleğe kopyalanır (Ram Load) ve tanımladığınız müzik çalıcı tarafından yürütülür. Böylece, cMP’nin ses performansını arttırıcı işlevlerine ek olarak “Ram Load” işlevi bulunmayan müzik çalıcılara bu işlev kazandırılmış olur. cMP için foobar2000 tanımlandıysa ses performansını en üst seviyeye çıkarmak için foobar2000’in de özel ayarlanması gerektiğini unutmayın. Foobar2000’in “Full file buffering up to (kb)” seçeneği için “0” değerini değiştirmeyiniz. Çünkü “Ram Load” işlemi cMP tarafından yapılmaktadır. cPlay ile çalışırken, cMP’nin “Ram Load” seçeneğini kaldırmayı unutmayınız. cMP’nin cPlay ile çalışmasını isterseniz ayar dosyasında aynı yere c:\program files\cics Play\cicsPlay.exe yazıp kaydederek kapatınız: RIPPER #M "c:\program files\exact audio copy\EAC.exe" CUE_PLAYER #N "c:\program files\cics Play\cicsPlay.exe" %C LIBRARY_MANAGER "c:\windows\explorer.exe" OSK "C:\Program Files\cics Memory Player\ahkosk.exe" PROCESS_EXPLORER “c:\program files\process explorer\procexp.exe” /p:n EXPLORER_KILL "c:\windows\system32\taskkill.exe" /F /IM explorer.exe TOUCH_SCREEN "c:\program files\touchkit\touchkit.exe" PREP_PLAYER REFRESH Genel Bilgiler:

1. Rip : EAC yazılımını sisteme kurduysanız ve cMP ayar dosyasında RIPPER satırına tanımladıysanız ve de CD-ROM’unuz sistemde çalışır durumdaysa, tanımladığınız bir klasöre CD’nizi flac formatında ripleyebilirsiniz. Bu işlem için klavye kullanmanız gerekebilir. Müzik Stereo Mecmuası Transport PC Özel

60

www.stereomecmuasi.com

dinleme esnasında klavyenizi ve CD-ROM’unuzu çıkarmayı unutmayınız. Kullanım olarak, CD’lerinizi başka bir bilgisayarda ripleyerek Transport PC’ye kopyalamanız önerilir.

2. Refresh : Her arşiv klasöründeki *.CUE dosyalarını tekrar tarar ve geçerli sıralama ölçütü ile gösterir. Refresh işlevi, herhangi bir farklı tanımlama yapılmadıysa çalışır. Ayar dosyasında bu satıra CPU-Z gibi bir araç da tanımlanabilir.

3. Explorer : cMP, XP modda iken Windows Gezginini (Windows Explorer), cMP modda iken de Dosya Gezginini (File Explorer) başlatır. Kolaylık açısından dosya yöneticisi olarak Total Commander adlı ücretsiz ve çok işlevli dosya yöneticisini sisteme kurup LIBRARY_MANAGER satırında Explorer yerine tanımlarsanız, çok daha işlevsel bir dosya yöneticisini cMP’nin içinden kullanabilir, arşiv dosyalarınızı çok kolay ve hızlı şekilde yönetebilirsiniz. Üstelik bu işlemi Windows’tan tamamen bağımsız yapmış olursunuz.

4. Startup : İstenilen yararlı yazılımları cMP içinden çalıştırmak için kullanılır. Ayar dosyasında “PROCESS_EXPLORER” ile başlayan satırda, istenilen uygulamanın *.exe dosyasının bulunduğu konum girilmelidir. Herhangi bir konum girilmezse kullanım dışı olur.

5. Genre / Artist / All. Tür, Artist, Tümü şeklinde süzme yaparak arşivi görüntüler.

6. cMP : Sol alt köşedeki bu buton ile ayarlara ulaşabilirsiniz.

7. X : Sağ alt köşedeki bu buton ile cMP’yi kapatabilirsiniz. cMP modda iken sistem de kapatılır.

XP modda iken cMP kapatıldıktan sonra Dosya Yöneticisi çalışır.

Ayarlar:

1. Library (Default View): Arşiv görünümünün hangi süzme ölçütüne göre sıralanacağını gösterir. Genre: Tür, Artist: Sanatçı, All: Tümü 2. Folders: Arşivinizin oluşturulmasında hangi klasörlerin taranacağını belirlemenizi sağlar.

“Add” ile klasör ekleyebilir, “Remove” ile seçtiğiniz klasörü kaldırabilirsiniz.

3. RAM Load: Çalınacak müzik dosyasının önce RAM’e kopyalanması işleminin tercihi yapılır. cPlay kullanılacaksa, bu ayar “No” seçilmelidir. Çünkü cPlay zaten kendisi otomatik olarak dosyayı RAM’e kopyalamaktadır. cMP’nin bu işlevi, “Windows Bellek Yönetimi”nde “Sistem Belleği” seçeneği seçildiyse çalışır.

4. Startup: cMP ilk çalıştığında yardımcı sistem araçlarından hangisinin çalışacağını Stereo Mecmuası Transport PC Özel

61

www.stereomecmuasi.com

buradan seçebilirsiniz. Görev Yöneticisi veya Process Explorer, vb. Sistem artık kararlı hale geldiğinde bu tür araçlara gerek duymayacağınız için “None” seçebilirsiniz.

5. Suspend: cMP, Windows’un svchost ve Isass servislerini müzik dinleme sırasında askıya alır ve çıkarken de tekrar başlatır. “Yes” tercihi, servisin askıya alınacağı anlamına gelir.

Pek çok ses kartı svchost servisi askıya alındığında etkilenmez. Ama bazı E-MU ses kartları örneğin 1212M svchost servisi askıya alındığında etkilenirken E-MU 0404 USB2 etkilenmemektedir. Isass servisi ise her durumda askıya alınabilir.

6. Optimise: En iyi ses performansı için yapılabilecek üç ayrı optimizasyon bulunmakta: - Critical : ASIO sürücüsü kullanan ses kartları için önerilen. Geçerli ayar budur.

- RealTime : ASIO sürücüsü kullanmayan ses kartları için seçilmelidir.

- Player : Tercihi Windows’un ve müzik çalıcı yazılımın ayarlarına bırakan seçenek.

7. Diagnostics: cMP bu ayar seçildiğinde açılışta, “Refresh” tuşuna basıldığında, çalma işlemine geçerken ve çıkışta bazı yararlı bilgileri listeler. Bunlar okunan cue dosyası sayısı, yürütülen işlemler, vb. bilgilerdir.

8. T.Screen: Zamlan HD160XT model kasa kullananlar için gerekli olabilecek touchscreen tuşu.

9. start XP: XP moda geçiş sağlar. Kayıt defterine gerekli ayarı girer. Bu durumda Windows’u başlattığınızda masaüstü gelir.

10.start cMP: cMP moda geçiş sağlar. Kayıt defterine gerekli ayarı girer. Bu ayar, Windows’un açılışındaki Hoş Geldiniz ekranı devre dışı bırakılırsa çalışır. Aksi halde Windows kitlenir. Bu modda Windows’u başlattığınızda masaüstü gelmeden doğrudan cMP çalışır ve arşiv ekranı gelir. Windows ve sistem ile ilgili tüm işlem ve ayarları yaptıktan sonra sistem kararlı şekilde çalışıyorsa bu moda geçmek tercih edilebilir.

Windows ile ilgili örneğin güncel bir sürücü yüklemek gibi bir işlem yapılacaksa tekrar XP moda geçmek gerekir.

Sürücülerini yüklemeden tak-çalıştır şekilde üç tuşlu kablosuz bir fare ile cMP ve cPlay uzaktan kumanda edilebilmektedir:

2. cPlay (Stereo Audio Player): cPlay, en iyi kalitede dijital audio veri üretimi amacıyla, Cics tarafından Transport PC için özel yazılmış, minimalist yapıda bir müzik çalıcı yazılımdır. cPlay’in her güncel sürümü, dört ayrı işlemci komut seti için dört ayrı dosya olarak yayınlanmaktadır: SSE2, SSE3, SSSE3 ve SSE4. Bunlardan SSE2 ve SSE3 komut setine Pentium 4 tabanlı işlemciler sahiptir. Intel işlemcilerin son nesil Core Duo, Core2 Duo, Quad Core gibi işlemcileri daha yeni olan SSSE3 veya SSE4.1 komut setlerine sahiptir. cPlay’i sitesinden indirirken, işlemcinizin desteklediği en iyi komut setini bilmeniz gerekir. Bunun için ücretsiz CPU-Z yazılımını kullanabilirsiniz.

Intel Core2 Duo E7300 işlemcimiz SSE4.1 komut setine sahip Stereo Mecmuası Transport PC Özel

62

www.stereomecmuasi.com

olduğu için cPlay’in SSE4 için olan setup dosyasını kullandık.

Sisteminizde bir önceki sürüm kurulu ise, yeni sürümünü kurmadan önce eskisini Denetim Masası>Program Ekle veya Kaldır yolunu kullanarak kaldırmalısınız. Son sürümü kurduktan sonra, c:\program files\cics Play konumunda bulunan cicsPlay.bat dosyasından masaüstüne bir kısa yol oluşturup çift tıklayarak “Real Time” modda çalıştırabilirsiniz. Ama tavsiye edilen, her zaman cMP ile birlikte kullanmaktır. cMP’nin ayar dosyasında cPlay’i tanımladıktan sonra, cMP içinden bir müzik parçası çalmaya başladığınızda cPlay çalışacaktır.

Bazılarına göre ilkel, bazılarına göre minimalist ve sade bir ara yüzü bulunmakta cPlay’in. Üst bantta, çalınan dosyanın örnekleme değeri ile seçilen çıkış (output rate) değeri ve Albüm-Artist bilgisi gösterilmektedir. Okunan CUE dosyasındaki bilgilere göre parça bilgileri görüntülenir. Alt bantta ise kontrol tuşları yer alır. cPlay’in temel özellikleri şöyle sıralanabilir: 1. Sistemde yüklü olan sadece ASIO tabanlı sürücüler ile çalışır.

2. İki kanal ses çıkışı temelinde tasarlanmıştır.

3. FLAC ve WAV formatındaki dosyaları yürütebilir.

4. Arşivdeki ses dosyalarını ve albüm bilgilerini CUE dosyalarını okuyarak algılar.

5. Çalınacak ses dosyasını WAV ise olduğu gibi, FLAC ise açılmış olarak (decoded) RAM’e kopyalar ve çalma işlemini RAM’den okuyarak gerçekleştirir.

6. İstenildiğinde 24Bit 192Khz. seviyesinde upsampling yaparken bile en az seviyede işlemci gücü gerektirir. Bu durum, sistemde önemli oranda downclock (hız düşürümü) uygulamasına olanak verir.

7. Windows’un svchost and lsass servisleri durdurulduğunda çalışması etkilenmez.

8. Arşiv yönetimi ve ses performansı açısından cMP ile birlikte kullanılması tavsiye edilir.

Ayarlar: ASIO: Ayar penceresinin sol üst kısmındaki ASIO ayar bölümünde, kullandığınız ses kartının kendi ASIO sürücülerini ya da ASIO sürücüsü olmayan ses kartları için ise sisteme yüklediğiniz ücretsiz ASIO4ALL sürücülerini seçebilirsiniz.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

63

www.stereomecmuasi.com

ASIO, Buffer, AWE ve Output bölümlerinde yapılacak ayar değişiklikleri cPlay’in yeniden başlatılmasını gerektirir.

Output Rate: Player bölümünde Output satırında sample rate (örnekleme değeri) değerleri bulunmaktadır. Analog ses sinyaline dönüştürülmek üzere DAC’a veya ses kartına gönderilen dijital ses bilgisinin hangi örnekleme değerinde üretileceği buradan seçilir. Başka bir deyişle, parçanın upsampling yapılarak mı yoksa native (asıl değerinde) mı çalınacağını buradan seçebilirsiniz. Burada ayarlanacak değerin en az WAV veya FLAC dosyasının kendi değerinde olması ses performansı açısından önemlidir. Bu günlerde Hi-fi dünyasında, bir parçanın upsampling edilerek dinlenildiğinde mi yoksa native yani kendi çözünürlüğünde dinlenildiğinde mi daha doğru veya keyifli olduğu konusunda da değişik fikirler bulunmaktadır. Artık buna sizin kulaklarınız karar verecek.

Burada seçilen output rate (ses çıkış değeri) sonrasında dikkat edilmesi gereken konu, eğer gerekiyorsa(!) ses kartınıza da bu değeri girmektir. Pro audio sınıfındaki ses kartlarının bir bölümü, gelen dijital ses bilgisinin örnekleme oranını kendine ait ASIO sürücüleri sayesinde otomatik(!) olarak algılayabilirken, bazılarında ise bu değer sizin tarafınızdan girilmelidir. Örneğin E-MU 0404 USB2 ses kartı otomatik algılarken 1212M manuel giriş gerektirmektedir.

Buffer: CPU ve RAM ile ilgili kaynak tüketimini etkileyen bir ayar olduğu için Cics, buffer Stereo Mecmuası Transport PC Özel

64

www.stereomecmuasi.com

konusuna önem verilmesi gerektiğini belirtmekte.

Buffer bölümündeki ayarlar, optimum ses performansı için işlemcinizin L2 tampon bellek miktarına göre ayarlanmalıdır. Tampon belleğiniz 2 MB ise Auto kullanılabilir. 96k’nın üzeri çıkış değeri için Small, 96k ve altındaki değerlerde ise Medium en uygunudur.

2MB’ın altındaki L2 tampon bellekler için ise her örnekleme değeri için en uygunu Small’dur.

Auto ayarı 48k ve altındaki değerler için buffer’ı otomatik olarak Large olarak ayarlar.

L2 tampon belleğiniz 2MB’tan fazla ise Medium veya Large’dan birini seçebilirsiniz. Buna dinleyerek karar verebilirsiniz.

Tiny ayarını ise VST plugin kullanacaksanız seçmelisiniz. İşlemcinizin L2 öğrenebilirsiniz.

tampon

belleğini

yukarıda

değindiğimiz

ücretsiz

CPU-Z

yazılımı

ile

Resempler: Size en güzel geleni, dinleyerek bulmanızın en doğrusu olacağını düşündüğümüz DSP ve SRC (Secret Rabbit Code) ayarları bölümü.

Playback: Çalma işleminin döngüsünü buradan ayarlayabilirsiniz. Repeat: Albüm veya parçayı tekrar çal. Stop: Bittiğinde dur. Exit: Bittiğinde çık. Random: Listeyi karıştırarak çal.

General: Timer: Çalma sırasında parça süresini gösterir. Tüm Yazılım ayarları tamamlandığında performans açısından seçilmemesi(!) tavsiye edilir.

Minimise: Çalma sırasında cPlay’in simge durumuna küçültür.

Autoplay: cPlay açıldığında dosya otomatik çalmaya başlatılır.

AWE: Gelişmiş RAM tahsisi sağlar. (Özel ayrıcalık ataması gerektirir. VII. KISIM: İleri Seviye Yazılım Modifikasyonları bölümünde anlatılmıştır.) cMP: cMP ile birlikte kullanırken, cPlay içinden “Dosya Aç” sembolünü etkisizleştirmelisiniz.

Aksi halde bu tuşa tıklanması kilitlenmeye neden olabilir. Çünkü cMP çalışırken Windows’ta File Stereo Mecmuası Transport PC Özel

65

www.stereomecmuasi.com

Browsing (dosya ve klasör görüntüleme) çalışmaz.

VST safe: VST plugin kullanılacağı durumda seçilmelidir. İki kanal stereo müzik dinlemeyi hedefleyenler için gerekli olmayan bir işlev.

Diagnostic: Açılışta, cPlay ve sistem ile ilgili bir takım yararlı bilgileri gösterir. cPlay ve cMP ile ilgili tüm ayarların detaylı anlatımlarını ve işlevlerinin tasarlanma nedenlerinin teknik gerekçelerini Cics’in sayfasında bulabilirsiniz. cPlay+cMP İkilisinin Alternatifi: foobar2000 Transport PC’de cPlay+cMP ikilisine alternatif olarak, “Real Time” modda ve “RAM Load” yöntemiyle çalıştırılmak koşulu ile performans için özel ayarlarıyla foobar2000 de kullanabilirsiniz. Ancak, bizim yaptığımız dinleme denemelerinde cPlay+cMP ikilisi özellikle üst frekanslarda ve detayda foobar2000’den bir miktar daha iyi performans göstermiştir.

Foobar2000’in arşiv yönetim avantajı adına bu farktan yoksun kalmak da pekala tercih edilebilir.

Foobar2000 kullananların dikkate almaları gereken bir nokta da şudur. Transport PC’nin işlemci gücü ve güç tüketimi, sıkıştırılmış flac formatlı dosyalar dikkate alınarak cPlay çalışacak kadar en düşük seviyeye ayarlanmıştır. cPlay, FLAC dosyayı RAM’e açarak (decode) atmakta ve çalma sırasında açmak için sistem kaynağı kullanılmamaktadır. Ayrıca FLAC formatı, decode sırasında en az işlemci gücü gerektiren formatlardan biridir.

Foobar2000, rehberimize göre tam ayarlanmış Transport PC’de FLAC dosyaları çalabilirken APE, WV, TAK gibi kayıpsız sıkıştırılmış diğer ses dosyalarını çalarken seste takılmalar olabilmektedir.

Bunun nedeni, foobar2000’in ses dosyasını decode ederek çalması olabilir. Bu işlem için 970MHz.’e düşürülmüş işlemci gücü FLAC dışında yetmiyor olabilir. Foobar2000 kullanmayı planlıyor ve arşiviniz sadece FLAC veya WAV dosyalarından oluşmuyorsa, işlemci hızınızı 1.2GHz. veya daha yukarıda tutmanız gerekebilir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

66

www.stereomecmuasi.com

VII. KISIM İleri Seviye Yazılım Modifikasyonları 1. cPlay’deki AWE İşlevi İçin Öncelik Atama Ayarı: cPlay’de müzik çalma işlemi öncesi dosyanın RAM’e kopyalanması sırasında gelişmiş RAM tahsisi sağlayan AWE ayarını kullanabilmek için gerekli olan işlemleri aşağıdaki yönergeleri izleyerek yapabilirsiniz. Bu işlemler “Windows XP SP2 Pro TR” işletim sistemine göre anlatılmış ve denenerek uygulanmıştır.

Bu adımları eksiksiz olarak sırayla uygulayınız: 1. Başlat > Çalıştır Açılan kutucuğa mmc yazınız ve “Tamam” deyiniz.

2.

3. Dosya > Ek Bileşen Ekle/Kaldır ile açılan pencerede Ekle butonuna tıklayınız.

4. "Grup İlke Nesnesi Düzenleyicisi" satırını seçip Ekle butonuna tıklayınız

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

67

www.stereomecmuasi.com

5. Açılan pencerede Son butonuna tıklayınız.

6. “Kapat” butonuna tıklayınız.

7. “Tamam” butonuna tıklayınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

68

www.stereomecmuasi.com

8. Yerel Bilgisayar İlkesi > Bilgisayar Yapılandırması > Windows Ayarları > Güvenlik Ayarları > Yerel İlkeler > Kullanıcı Hakları Ataması satırını seçiniz.

9. Sağ taraftaki "Bellekteki sayfaları kilitle" satırına çift tıklayınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

69

www.stereomecmuasi.com

10.“Kullanıcı veya Grup Ekle” butonuna tıklayınız.

11.“Nesne Türleri...” butonuna tıklayınız.

12.“Gruplar” kutucuğuna tıklayınız. “Yerleşik güvenlik ilkeleri” ve “Kullanıcılar” kutucuklarının seçimini kaldırınız. “Tamam” ile çıkınız.

13."Seçilecek nesne adlarını girin" kutucuğuna Administrators yazınız.> Tamam ile çıkınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

70

www.stereomecmuasi.com

14.“Uygula” ve “Tamam” butonlarına tıklayınız.

15.Dosya > Kaydet ile kaydediniz ve aynı menüden “Çıkış” ile çıkınız..

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

71

www.stereomecmuasi.com

16.Sistemi yeniden başlatınız.

Böylece “Ayrıcalık Atama” işlemi tamamlanmış oldu. Eğer bir yanlışlık nedeniyle işlem başarısız olduysa, cPlay AWE işlemini atlar ve standart RAM tahsisi uygular. AWE işleminin başarılı şekilde uygulandığı bilgisi, cPlay’in açılışı sırasında Diagnostics özelliği seçiliyse ekrana gelen bilgi listesinin sonuna doğru şu şekilde belirtilir: "AWE successful". Bu mesaj, “Ayrıcalık Atama” işleminin çalıştığını ve AWE tahsisinin uygulandığını belirtir.

2. Winlogon Dosyasının Minlogon İle Değiştirilmesi : Ses performansına olumlu etkisi nedeniyle kesinlikle önerilen bir modifikasyon olmasına karşın, ayarlama sırasında hatalı işlem yapılırsa Windows’un çalışmama riski bulunmaktadır. Bu işlem, yazılım modifikasyonlarının son adımı olarak uygulanmalıdır.

1. Modifikasyonu uygulamadan önce, rehberdeki tüm ayarları sonuna kadar uyguladıktan, Transport PC’nin düzenli ve kararlı çalıştığından emin olduktan sonra sistemin kurulu olduğu “C” bölümünün bir imaj yedeğini alarak “D” bölümüne kaydetmeniz kesinlikle tavsiye edilir. Modifikasyon sonrası olumsuz bir durumda imajı geri açarak 5 dakika içinde Minlogon modifikasyonu öncesine dönebilirsiniz.

2. Minlogon değişikliği gelecektir.

sonucunda

bazı

Windows

XP işlevleri

kullanılamaz

duruma

3. İşlem sonunda Windows artık yeni bir kullanıcı ile çalışacağından, işlem öncesindeki masa üstü kaybedilecektir. İşlem sonrasında yeni masa üstünüzün yeniden düzenlenmesi ve kısa yolların yeniden oluşturulması gerekebilir. Ayrıca, daha önceden yapılmış olan bazı Windows ayarları yeni kullanıcı devreye girdiği için eski haline dönüşebileceği için gözden geçirilmelerinde yarar vardır.

Winlogon.exe adındaki dosya, Windows’un çoklu kullanıcı girişi işlevini yönetir. Biz bu optimizasyon sonucunda, Winlogoon.exe adlı orijinal dosyayı minlogon adındaki başka bir dosya ile değiştirmiş olacağız. İşlem sonunda Windows, her zaman Default adında sadece ve sadece tek bir kullanıcı ile açılıp çalışacak. Sonuçta Windows’un açılış ve kapanış süresi hissedilir derecede kısalırken, ses performansı da artmış olacak. Bu optimizasyon cMP² ile sorunsuz çalışmaktadır.

Adım 1 – Minlogon Dosyasının İndirilmesi Önce başka(!) bir bilgisayarda yapılacaklar: 1. Windows’un ücretsiz olarak sağladığı şu ISO dosyasını, üzerine tıkladığınızda açılan sayfadan indiriniz: XP Embedded SP2 Feature Pack 2007 (132 MB iso file) 2. Daemon Tools. adlı sanal sürücü yazılımını kullanarak, indirdiğiniz ISO dosyasını sanal sürücüye yükleyiniz.

3. Otomatik bir ara yüz gelirse iptal edip kapatınız. Başlat > Bilgisayarım’ı açıp ISO dosyasının yüklü olduğu sanal sürücüye sağ tıklayarak “Araştır” komutunu veriniz.

4. Ücretsiz 7-Zip veya WinRar yazılımlarından birini kullanarak, önceki adımda görüntülenen penceredeki XPEFP2007.exe dosyasını “Open Archive” (Arşiv Aç) komutu ile açınız.

5. “rep” adlı klasör içinde bulunan “minlogon.exe” dosyasını masa üstüne kopyalayınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

72

www.stereomecmuasi.com

Adım 2 – Windows’un Dosya Koruma Özelliğinin İptal Edilmesi Transport PC’de yapılacaklar: Windows XP, kritik sistem dosyaları silindiğinde veya değiştiğinde otomatik olarak orijinalini yerine koyar. Optimizasyon için, WFT olarak bilinen bu özelliği iptal etmemiz gerekiyor. Bu işlemi otomatik olarak tek tuşla kolayca XPLite adlı yazılım ile yapabilirsiniz. Ücretli olan bu yazılımın deneme sürümünü şuradaki sitesinden başka bir bilgisayarda indiriniz. Zip içinden çıkan “XPlite_TRIAL.exe” adlı dosyayı Transport PC’de masa üstüne kopyalayıp çift tıklayarak yazılımı çalıştırın. “Windows File Protection” sekmesinde “Disabled” seçeneğini seçip “Apply” deyin. İşleminiz bittiğinde isterseniz yazılımı silebilirsiniz. İşlemi manuel yapmak isteyenler için Cics üşenmemiş şurada bir de rehber hazırlamış.

Adım 3 – Minlogon Dosyasının Yüklenmesi Transport PC’de yapılacaklar: 1. Sistemin kararlı çalışan haliyle bir imaj yedeği olduğundan emin olun.

2. C:\Windows\System32 klasöründeki winlogon.exe dosyasının adını winlogon.exe.bak olarak değiştirin. Uyarı alırsanız devam deyin. WFP işlevinin iptal edildiğinden ve dosyanın yenisinin yerine konulmadığından emin olun. Bunun için Windows’u tekrar başlattığınızda dosya boyutu karşılaştırması yapabilirsiniz.

3. Önceden masa üstüne koyduğunuz minlogon.exe dosyasını C:\Windows\System32 altına kopyalayın ve adını winlogon.exe olarak değiştirin. Uyarı alırsanız devam deyin.

4. Başlat > Tüm Programlar > Donatılar > Not Defteri uygulamasını açın. Aşağıdaki satırları eksiksiz olarak kopyalayarak boş Not Defteri sayfasına yapıştırın. Dosya menüsünden Kaydet deyin ve dosya adını minlogon.reg olarak girerek masaüstüne kaydedin.

Windows Registry Editor Version 5.00 [HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Winlogon] "Config"=dword:00000017 5. Masaüstü’ndeki minlogon.reg dosyasına çift tıklayarak Kayıt Defteri değişikliğini onaylayın.

6. Sistemi yeniden başlatın. Windows, Default adında yeni bir kullanıcı ile açılacaktır. İlk açılış genele göre biraz uzun sürebilir. Açılışta artık kullanıcı karşılama ekranı gelmeyecektir.

7. Eğer bu optimizasyonu geri almak isterseniz şunları yapın: winlogon.exe dosyasının adını winlogon.min olarak değiştirin. winlogon.exe.bak dosyasını da winlogon.exe olarak değiştirip sistemi yeniden başlatın.

8. İki logon dosyasının kopyasını da saklayın.

Not: - Dosya isimlerini doğru giriniz. Özellikle dosya uzantılarında (noktadan sonraki kısım) yapılacak hatalar sistemin bir daha açılmamasına neden olabilir.

- Sistem, ilk açılışta bazı sistem yapılandırmalarını yeni kullanıcı için geçerli ayarlara döndürebilir. Tüm Windows ayarlarını gözden geçirmeniz tavsiye edilir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

73

www.stereomecmuasi.com

VIII. KISIM İleri Seviye Donanım Modifikasyonu Örnekleri 1. Kasadaki ATX PSU Üzerindeki İşlemler: - Örneğin Antec EarthWatts veya Zalman Heatpipe modellerinden birini kullanıyorsanız gerilim potu 12V’a ayarlanabilir. Bunu PSU’nun içinden yapabilirsiniz.

- PSU’nun fanını tamamen çıkarabilirsiniz. Bu, titreşim anlamında ses kalitesi için çok önemlidir. Ancak, fanın kablosunu çıkarıp fanın kendisini PSU’da bırakmak ısınmayı arttıracağından tehlikelidir. Fanın kendisini yerinden tamamen çıkarmalısınız. Bu durumda, eğer sistemde SSD disk kullanıyorsanız titreşim kaynağı olan hiçbir parça kalmamış demektir.

- PSU’dan anakarta giren P4 ve P24 güç kablolarına filtre amaçlı kapasitör bağlanabilir.

Doğrusal (Linear) Güç Kaynağı’na geçilmeyecekse kesinlikle önerilen bir modifikasyondur. Bu modifikasyonun uygulanmasının çok olumlu etkisinin olduğu kullanıcılar tarafından belirtilmekte. Kullanılan kapasitörlerin değerlerini şu başlıktaki fotoğrafların en altında bulabilirsiniz.

Şuradaki başlıkta ise İngilizce olarak bu konu ile ilgili farklı bir alternatif uygulama anlatılmakta.

2. İki Adet ATX Güç Kaynağı Kullanmak: Ses kalitesinde önemli oranda iyileşme sağlayan Güç Ünitesi modifikasyonlarından en önemli ikisinin, Doğrusal Güç Kaynağı’na geçiş ya da anakarta giden güç kablosu yollarına (P4 ve P24) kapasitör bağlamak olduğu belirtilmekte. Cics, Doğrusal Güç Kaynağına geçilmeyecekse, filtre kapasitör kullanımına ek olarak sisteme bir adet daha ATX Güç Kaynağı eklemenin çok olumlu sonuç verdiğini belirtmekte.

Sisteme ikinci bir ATX PSU ilave etmenin amacı kısaca şöyle: Bir PSU ile temiz bir şekilde anakartı beslerken, diğer PSU ile de kirlilik oluşturan diğer bileşenler (HDD, USB, vb.) ile birlikte işlemciyi beslemek.

Dışarıda duracak olan ikinci PSU “Kirli”, kasa içindeki ilk PSU da “Temiz” olarak adlandırılacak.

- İkinci bir ATX PSU edinin. Kaliteli ve sessiz olmasına dikkat edin. Donanım bölümünde önerdiğimiz PSU’lardan birisi olabilir. PSU’nun arkasında açma/kapama düğmesi olduğundan emin olun.

- PSU’ların prize giden tüm güç kablolarını(!) çıkarın.

- “Kirli” yani ikinci alınan ATX güç kaynağını Transport PC’nin hemen yanında olacak şekilde bir noktaya konumlandırın. PSU’nun tüm güç kablolarını kasanın arkasındaki slot peteklerinden kasa içine alabilirsiniz.

–

Anakarta takılı olan “Temiz” P4 kablosunu çıkarın ve “Kirli” P4 kablosunu takın. Daha önceden 12V-5V adaptör ile çalıştırılan Ekstra USB portun 4 pin molex girişleri dahil tüm

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

74

www.stereomecmuasi.com

HDD’lerin ve kullanılacaksa CD-ROM’un güç kablolarını “Kirli” PSU’ya takın. (Dinleme sırasında CD-ROM’un tüm güç ve data kablolarını çıkarın!)

P4 kablo P24 kablo - “Temiz” PSU’dan gelen sadece P24 kablosunun anakartın P24 konnektörüne girdiğinden emin olun. P24 kablo dışında, kasa içindeki “Temiz” PSU’ya başka hiçbir bağlantı olmamalıdır.

– “Kirli” PSU’yu çalıştırmak için, onun boşta duran P24 kablosundaki yeşil ucu (PS ON)

siyah olanlardan birine (COM) temas ettirmemiz yeterlidir. Bunun için U şekline getirilmiş iki ucu açık plastik yalıtımlı minik bir tel kullanabilirsiniz.

- “Temiz” yani kasa içindeki PSU kapalı durumda iken(!) “Kirli” PSU’nun güç kablosunu prize takıp yukarıdaki şekilde çalıştırın ve “Kirli” PSU’ya bağlı donanımların çalıştığını kontrol edin. Çalışmıyorlarsa tüm bağlantıları kontrol edin.

- “Temiz” PSU’nun güç kablosunu prize takıp sistemi kasadan açın. Test için sistemde bir parça çalın örneğin.

– Sistemi kapatırken önce normal olarak Windows içinden kapatın. Böylece önce “Temiz”

PSU kapanmış olacak. Sonra “Kirli” PSU’yu arkasındaki açma/kapama düğmesinden kapatın. Sistemi açarken önce her zaman(!) “Kirli” yani dışarıdaki PSU’yu açın, sonra kasadan sistemi açın.

Sonuç olarak seste orta bantta iyileşme ve air etkisindeki artış Cics tarafından özellikle belirtilmekte.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

75

www.stereomecmuasi.com

3. Doğrusal (Linear) Güç Kaynağı (Anakartta P4 Besleme ve USB cihaz ile HDD’leri adaptör ile çalıştırmak yerine): Bu konularda yeteri kadar bilgi ve deneyimi olan kullanıcılar, sistemdeki standart 12V ve 5V beslemenin yerini alacak şekilde kendilerine ait doğrusal güç ünitelerini yapabilirler.

4. Hybrid Güç Kaynağı (P24): Başka bir doğrusal besleme çalışması hibrit olarak adlandırılmış. Bu linkteki anlatımlar elektrik ve elektronik konularında bilgisi olanlar için fikir verici ve yol gösterici olabilir.

12V Pico PSU 5. Tam Doğrusal (Pure Linear) Güç Kaynağı (P4, P24 ve ses kartı için): İnternette Mihaylov takma adlı kullanıcının oluşturduğu doğrusal güç ünitesi, Transport PC için doğrusal güç ünitesi konusundaki modifikasyonların en iyi örneği olarak değerlendirilmekte.

Kendisinin İngilizce olarak tüm ayrıntılarını paylaştığı bu konudaki forum başlığına şuradan ulaşabilirsiniz. Ayrıca kendisinin hazırladığı “Linear PSU” adlı PDF dosyasında pek çok teknik detayı fotoğrafı paylaşmış. Bu dosyayı da şuradan indirebilirsiniz: Linear PSU

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

76

www.stereomecmuasi.com

Sistemin ve ses kartının ihtiyacı olan 3.3V, 5V ve 12V tüm akımları üreten Mihaylov’un “Doğrusal Güç Ünitesi”nden bazı fotoğraflar:

6. Juli@ Ses Kartı Modifikasyonları:

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

77

www.stereomecmuasi.com

Dijital ses bilgisi üretimi performansı, tasarım, çok kararlı ASIO sürücüleri ve Transport PC projesine uygunluğu açısından Cics tarafından en çok tavsiye edilen kartı ESI Juli@ ile ilgili oldukça fazla modifikasyon örneği bulunmakta.

İki modülden oluşan bu ses kartının analog modülü, en temiz dijital ses bilgisi üretimi için çıkarılıyor ve kullanılmıyor. Modifikasyonlar, daha küçük olan bu dijital modül üzerinde uygulanıyor. Örneğin dijital sinyal giriş-çıkış noktalarına kapasitör takılıyor ve dijital output için de bir adet BNC konektör monte ediliyor: 1. Temiz güç sağlama modifikasyonu.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

78

www.stereomecmuasi.com

Kartın güç girişinde kapasitör kullanımı. Konu ile ilgili başlık.

2. Anakarttan güç girişlerini devre dışı bırakarak PCB’yi (dijital modülü) doğrudan beslemek.

Konu ile ilgili başlık.

Bunun ile ilgili olarak Mihaylov’un PDF dosyasına bakmanızı da tavsiye ederiz. O dokümanda, kartın slota giren ayakları tespit edilip iptal edilerek anakarttan beslenmesi önlenmiş oluyor:

3. Temiz dijital ses bilgisi çıkışı için BNC (S/PDIF) konektör montajı.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

79

www.stereomecmuasi.com

“Dijital Çıkış” için BNC konektör monte edilmiş dijital modül. Buradan da bir tarafı RCA olan kaliteli bir kablo ile DAC’a giriş yapılabilmekte. Mihaylov’a göre kesinlikle önerilen bir modifikasyon.

Konu ile ilgili başlık Stereo Mecmuası Transport PC Özel

80

www.stereomecmuasi.com

Mihaylov’un çözümü ise şoyle:

4. Juli@ ses kartından DAC’a I2S bağlantısı DAC’ınızın I2S bağlantı özelliği varsa Juli@’den DAC cihazınıza dijital ses bilgisini I2S üzerinden göndermek de mümkün:

Konu ile ilgili başlıklar: 1 ve 2

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

81

www.stereomecmuasi.com

5. Analog ve dijital modüllerde PCB üzerinde gelişmiş modifikasyonlar Konu ile ilgili çok ayrıntılı bilgilerin verildiği başlıklar: 1 ve 2

Dijital PCB modülü.

Analog PCB modülü. Aslında Transport PC olarak bu modül ile pek fazla işimiz yok:

Çok etkili olduğu belirtilen bu modifikasyonda Juli@ ses kartının dijital modülündeki dijital giriş Stereo Mecmuası Transport PC Özel

82

www.stereomecmuasi.com

ve çıkış noktalarına genellikle Elna Cerafine veya Elna Silmic 470-1000 uF kapasitör takılmakta.

Bu konuda teknik detayları Mihaylov’un PDF dokükanında bulabilirsiniz Mihaylov’un dijital modül üzerindeki kullandığı Elna kapasitörler:

6. LClock XO 3 kullanılarak XO değişikliği Konu ile ilgili başlık buradan ulaşılabilir. LClock ile ilgili bilgi için tıklayınız.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

83

www.stereomecmuasi.com

7. Juli@ ses kartına lamba katı montajı Sanırız bu ses kartına en üst seviye modifikasyon budur. Biz de gördüğümüzde çok şaşırmıştık ama uygulanmış gerçekten.

Konu ile ilgili başlık ve detaylı ilgi verilen PDF dosyası bulunmakta.

Nadir Ersan Stereo Mecmuası Transport PC Özel

84

www.stereomecmuasi.com

IX. KISIM Müzik Çalıcı Yazılım (Player): Foobar Foobar kullanımı ile ilgili küçük bilgiler vermeden önce temel olarak işletim sistemimizde yapmamız geren ayarlardan bahsetmek istiyorum. Bu ayarlardan daha ileri seviye ayarlarda mevcut ancak her bilgisayar için geçerli veya uyumlu değiller. Aşağıda belirteceğim noktalar bence minimum seviyede gerekli olan ve neredeyse her bilgisayarda sorunsuz çalışacak ayarlardır.

1.Temiz Windows XP Pro SP2 kurulumu 2.XP'ye gereksiz hiçbir eklentinin kurulmaması 3.Ekran ve ses kartlarını disable edilmesi. (USB/firewire kullanıcıları için) 4.Ekranın en düşük çözünürlük ve renk derinliğine getirilmesi 5.İşlemci hızının düşürülmesi 6.Gerekli olmayan tüm donanımların ve sistem bileşenlerinin disable edilmesi 7.Gerekli olmayan tüm servislerin disable edilmesi 8.RAM playback için arka plan hizmetlerinin performans için ayarlanması ve disk belleği dosyasının sıfırlanması 1. Foobar Kurulumu Öncelikle Foobar sitesinden en son sürüm olan v1.0.3, http://www.foobar2000.org/download adresinden indirmemiz gerekiyor. Kuruluma başlamadan önce Foobar'ın sadece Windows platformunda çatıştığını hatırlatmakta fayda var.

Exe dosyasını bilgisayarımıza indirdikten sonra kuruluma başlayabiliriz. Kurulum sırasında custom seçilerek optional features altında album list haricindeki tüm tikler kaldırılmalıdır.

Böylece dsp, converter v.b. opsiyonel özellikler Foobar ile beraber yüklenmeyecektir.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

85

www.stereomecmuasi.com

Bu sayede components ve dsp pencerelerinin görüntüsü aşağıdaki şekilde olacaktır.

(Aşağıdaki paragrafta anlatacağım kernel-streaming ve ASIO DLL dosyaları da resimlerde yer almaktadır.)

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

86

www.stereomecmuasi.com

2. Bit-perfect Playback Bit-perfect çıkış alınabilmesi için Foobar için iki seçeneğimiz var.

Bit-perfect müzik dinleyebilmek için öncelikle DAC'ımızın özelliklerinin bu işleme uygun olması gerekiyor. Örnek olarak 24 bit/96 khz bir parçayı bit-perfect çalabilmemiz için DAC'ımızın seçtiğimiz bağlantı seçeneği üzerinden native olarak minimum 24 bit/96khz desteklemesi gerekiyor. Diğer önemli konu Windows ve Foobar'ın tüm dijital ses ayarlarının maksimum %100 seviyesine ayarlanmış olması.

1. Kernel Streaming Yine foobarın sitesinden Kernel Streaming support 1.2.2 versiyonunu, http://www.foobar2000.org/components/view/foo_out_ks linkinden indirmemiz gerekiyor. İndirme tamamlandıktan sonra dosyayı Foobar klasörünün içerisinde bulunan components klasörünün içine atmamız gerekiyor.

Daha sonra Foobar menüsünden file/preferences/outputtan "KS: Bağlantı yapılan DAC" seçilmesi gerekiyor.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

87

www.stereomecmuasi.com

2. Asio/Wasabi Foobarın kendi sitesinden asio için son sürüm, ASIO support 1.2.7 http://www.foobar2000.org/components/view/foo_out_asio, Wasabi için son sürüm WASAPI output support 2.1, http://www.foobar2000.org/components/view/foo_out_wasapi adresinden indireceğiz. XP için ASI, Vista/7 için Wasabi kullanılabilir. İndirme tamamlandıktan yine sonra dosyayı components klasörünün içine atmamız gerekiyor.

Foobar

klasörünün

içerisinde

bulunan

Ayrıca Asio kullanmak için http://www.asio4all.com/ sitesinden Version 2.10 indirmemiz ve kurmamız gerekiyor.

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

88

www.stereomecmuasi.com

Kurulumu yaptıktan sonra Foobar menüsünden file/preferences/outout/Asio Virtual Devices seçilerek asio4all programını tanıtıyoruz.

Daha sonra Foobar menüsünden file/preferences/outputtan "ASIO: Asio4all v2" seçilmesi gerekiyor.

3.Playback optimization

Foobar'ın daha stabil çalması için kendi ayarlarını değiştirerek.

File / Preferences / Advanced / Playback Fading = Tüm değerler "0" Full File Buffering Up to "500.000" (500.000 kb değeri elinizdeki en büyük flac değeri olmalı.)

Show error message = tik yok File / Preferences / Advanced / Networking Allow Seeking over HTTP = tik yok

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

89

www.stereomecmuasi.com

File / Preferences / Advanced / Display VBR Bitrate updates per second = "0"

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

90

www.stereomecmuasi.com

File / Preferences / Networking Buffer size = "0" Enable Dynamic track titles = tik yok

File / Preferences / Playback Source mode = none Processing = none

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

91

www.stereomecmuasi.com

File / Preferences / Playback / DSP Active DSP penceresi boş

File / Preferences / Playback / Output Buffer Length = 50 ms Output Format = 24 Bit

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

92

www.stereomecmuasi.com

4.Advanced Foobar kullanıcıları için belki de en önemli farkı yaratacak optimizasyon, real time priority ve tüm servislerin askıya alınma uygulamasıdır. Öncelikle aşağıdaki linkte yer alan dosyayı indirmemiz gerekiyor. www.stereomecmuasi.com/cihazlar/transport_pc/foobar_sm.rar Unzip ettiğimizde içinden 3 adet dosya çıkmış olması gerekiyor. Bunlardan biri “Process.exe”, biri “foobar.bat”, diğeri de “playmusic.bat”

“Process.exe” ve “foobar.bat” dosyalarını doğrudan harddiskimizin C:/ sürücüsünün içine yerleştiriyoruz. “playmusic.bat” dosyasını ise bilgisayarımızın masaüstüne yerleştiriyoruz.

Foobar'ın masa üzerinde bulunan kısa yolunu silmemiz ve Foobar'ı çalıştırmak istediğimizde masaüstümüzde bulunan playmusic.bat dosyana basmamız gerekiyor.

Korhan Dündar

Transport PC ile ilgili tüm sorularınızı, önerilerinizi, kendi deneyimlerinizi ve merak ettiğiniz diğer konuları Stereo Mecmuası forumlarında bizlerle paylaşabilirsiniz. Bu harika rehberi sizler için hazırlayan Sn. Nadir Ersan ve Sn. Korhan Dündar'ın yanında konuya meraklı bir çok katılımcının bilgilerini paylaştığı forum adresimize aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. http://stereomecmuasi.com/forum/viewtopic.php?f=24&t=889 Başta Sn. Nadir Ersan olmak üzere Sn. Korhan Dündar'a ve teknik ekibimize böylesine harika bir kaynağı meraklılara, kendi bize dilimizde kazandırdıkları için tüm kalbimle teşekkür etmek isterim.

HakanCez

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

93

www.stereomecmuasi.com

Stereo Mecmuası Transport PC Özel

94

www.stereomecmuasi.com