OORSPRONKELIJKE VERHALEN EN GEDICHTEN UIT CARMELSCHOLEN
Hartverwarmend
1
Colofon Vormgeving - Digidee, creating brand love FotograďŹ e - Marty van Dijken Drukwerk - Gildeprint Š Stichting Carmelcollege 2018
2
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Inhoud Inleiding
pag. 4
De zij-instromer: van bankwezen naar onderwijs: (G)een wereld van verschil!
pag. 6
(Weer) fluitend naar je werk
pag. 10
Die ene mens... een bijzonder drieluik
pag. 12
Drie leerlingen over mevrouw Loes Scholder
pag. 14
Trots: Loes Scholder over haar docentschap
pag. 18
Van leerling tot collega: Loes wist mij te enthousiasmeren
pag. 22
Ansichtkaart voor een favoriete leraar
pag. 26
Gedichten van Carmelcollega’s: dromen van ons toekomstig onderwijs
pag. 28
Brieven aan docenten
pag. 30
“Je moet niet denken dat ik het leuk ga vinden”
pag. 32
Nawoord: Stop het in je rugzak
pag. 34
3
Wat vind jij hartverwarmend?
4
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Beste lezer, Ook in onderwijsland is het licht wel eens zwak, bijvoorbeeld in de laatste dagen van het kalenderjaar. Daarom doen we ons best lichtpuntjes te zien en te zijn. Want geloof me, die zijn er. Soms zwak en verborgen, maar regelmatig ook sprankelend en stralend, zodat we met verbazing kunnen constateren hoeveel voller het licht is dan we in eerste instantie in onze duistere gedachten voor mogelijk hielden. Vandaar dat dit boekje jou onder ogen komt: om je te bemoedigen, te laten glimlachen, te laten denken: “Verrek, wat een mooi werk heb ik toch.” Om je wat hartverwarmende bagage mee te geven die jouw tred verlicht. Om te raken aan de oorsprong van de vreugde in ons werk: het aanboren van die veelbelovende bron in elk mens, heel de mens en alle mensen.
Deel jouw verhaal! carmel.nl/hartverwarmend
Want iedereen heeft wel een eigen, oorspronkelijk verhaal. Je zult wat verhaaltjes lezen: spontane reacties van leerlingen, mooie gedichten van collega’s, een kort verslagje van een gesprek met een conciërge. En er is een bijzonder drieluik rond een collega, die ooit een volgende collega inspireerde docent te worden en die nu haar mentorleerlingen weer veel meegeeft. En dat naast het verhaal van een collega, die pas later voor het onderwijs koos. Een warm palet, dat jij naar hartenlust mag aanvullen! Dit boekje hebben we met veel plezier voor jou samengesteld. We hopen dat je met hetzelfde plezier zult bladeren en lezen, zodat het licht in jouw eigen onderwijsbestaan versterkt wordt. Franciska Soepboer, adviseur onderwijs Sylvia Goossens, adviseur onderwijs Hans van Veen, docent Nederlands 5
De zij-instromer: van bankwezen naar onderwijs “Door ze te ‘triggeren’ bleken
“
leerlingen opeens helemaal niet ongeïnteresseerd, maar tot heel creatieve dingen in staat.” Marc Bolscher, docent economie & mentor
6
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
(G)een wereld van verschil! Mijn naam is Marc Bolscher en ik ben 43 jaar jong. Net als velen (zoals ik vaak hoor van anderen) wist ook ik na het behalen van mijn havodiploma echt niet wat ik wilde gaan doen. Geen enkel vak op de middelbare school vond ik echt leuk. Dit betekent overigens niet dat ik mijn middelbareschooltijd als een vervelende periode heb ervaren. Integendeel! Ik bewaar er enorm goede herinneringen aan. De sfeer op school, de humor van en de omgang met een aantal docenten. Ik denk er nog met veel plezier aan terug. Ik was echter zo’n leerling met heel andere interesses, zoals ik ze nu ook wel eens in de klas zie. Je bent 16 jaar en je wilt wat (of niks). School zag ik als een noodzakelijk kwaad en het behalen van een diploma zag ik meer als een must van mijn ouders dan van mijzelf. De economische vakken vond ik het minst vervelend. Na vervolgens mislukt te zijn op de heao stond ik na het behalen van mijn meao-diploma weer voor de keus van een vervolgopleiding. Inmiddels was ik een paar jaar ouder en een stuk serieuzer. De lerarenopleiding tot docent economie, dat leek me wel wat. Maar wat als ik er na vier jaar anders over zou denken? Ik heb er daarom toch voor gekozen de opleiding bedrijfseconomie te gaan volgen. Mijn latere “switch” is dus niet zomaar uit de lucht komen vallen.
Lees verder op de volgende pagina >>
7
Na het behalen van mijn diploma heb ik ruim tien jaar in het
verschillende stages merkte ik al dat ik het juiste besluit had
bankwezen gewerkt als adviseur voor bedrijven. In deze
genomen. Niet alleen het lesgeven is erg leuk, maar ook de
functie ben je het eerste aanspreekpunt voor ondernemers.
gesprekken met de leerlingen over hun belevingswereld zijn
Je adviseert en beoordeelt onder andere investerings-
onbeschrijfelijk. Zowel voor als tijdens de lessen, in het
vraagstukken en financieringsverzoeken voor hun
mentoraat, en ook in pauzes en tijdens uitstapjes. Natuurlijk
onderneming, maar ook voor hun privésituatie. Ik vond het
was de stap die ik heb gezet groot en spannend. Immers, wat
geweldig hierbij een sparringpartner te kunnen zijn voor
als ik geen baan zou kunnen vinden of als ik toch niet geschikt
ondernemers en collega’s. Na een aantal jaren werden de
zou zijn als leraar? Ik heb wel een verantwoordelijkheid naar
financiële producten echter steeds meer gestandaardiseerd,
mijn gezin toe. Je komt er echter maar op één manier achter.
waardoor ik mijn werk steeds minder leuk begon te vinden. In
Gelukkig heb ik nog geen enkel moment spijt gehad van deze
mijn “bankperiode” heb ik ook enkele jaren meegewerkt aan
stap. Iedere dag ga ik met plezier aan de slag en ik zit nu ook
een project op een middelbare school. Ik hielp daarbij
in de afrondende fase van de opleiding tot eerstegraads
leerlingen met hun profielwerkstuk. Ik vond dat een
docent economie.
geweldige ervaring. Hoe leuk is het je kennis te kunnen delen met leerlingen en vragen te beantwoorden waar je zelf niet
Op mijn Carmelschool krijg ik de kans ondernemend te zijn en
bij stilstaat? Overigens meestal heel goede vragen! Leerlingen
mijn lessen op mijn eigen manier in te richten. Geen dag is
die ongeïnteresseerd leken, bleken door ze te “triggeren”
hetzelfde. Ik probeer leerlingen uit te dagen met behulp van
opeens helemaal niet ongeïnteresseerd, maar tot heel
de dagelijkse actualiteit, humor en betrokkenheid. Samen
creatieve dingen in staat.
met collega’s hebben we georganiseerd dat leerlingen die dat willen extra diploma’s kunnen halen. Het “sparren” met
Mijn bankfunctie vond ik steeds minder leuk en omdat ik
leerlingen maakt hiervan ook deel uit. Dan blijkt opeens dat
graag zelf de regie houd, heb ik op basis van de ervaringen en
er best veel overeenkomsten zijn tussen mijn vorige functie en
het goede gevoel ongeveer zeven jaar geleden besloten de
het leraar zijn op een school in het voortgezet onderwijs.
stap naar het onderwijs te zetten. Ik dacht: “Het is nu of
8
nooit.” Ik ben begonnen met de tweedegraads
Marc Bolscher,
lerarenopleiding tot docent economie en tijdens de
docent economie & mentor
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Ik probeer leerlingen uit te dagen: met de actualiteit, humor en betrokkenheid.
9
( Weer)
fluitend naar je werk “In 2006 heb ik de overstap van de elektro l k techniek h i k naar het h onderwijs d ij gemaakt. Ook om meer tijd te hebben voor mijn eigen kinderen.“
10
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
“In 2006 heb ik de overstap van de elektrotechniek naar het onderwijs gemaakt. Ook om meer tijd te hebben voor mijn eigen kinderen. Ik voelde me direct thuis op mijn school, waar ik vooral onderhoudswerk deed en de sectie muziek ondersteunde. Dus had ik veel contact met betrokken leerlingen. Vooral de feesten met kerst en de zogenaamde discoclub vond ik prachtig. Het leek wel alsof die leerlingen de schoolleiding waren, zo natuurlijk ging dat. Ik vond die gemoedelijke sfeer en de samenwerking met die leerlingen wonderlijk plezierig. Als ik er nu aan terugdenk, word ik nog helemaal blij.” Aan het woord is conciërge Marcel Schildkamp. Hij vervolgt: “Laat mij maar dingen met mijn handen doen, zodat ik iets kan fiksen voor en met andere mensen. Docenten en leerlingen bijvoorbeeld. Tijdens de musical in onze tijdelijke behuizing heb ik genoten van dat soort samenwerking. Licht en geluid doen, of gewoon een fiets repareren voor een leerling. Het is jammer dat ik daar nu nauwelijks meer tijd voor heb. Een keer bezweet naar huis heen gaan, vind ik ook geen probleem, want dan zit ik daarna thuis tevreden op de bank. Als je me dan wel eens fluitend door school ziet en hoort lopen, dan kun je aan het fluiten horen, dat ik het naar mijn zin hebt.” Marcel Schildkamp, conciërge
11
Die ene mens... Loes Scholder is verknocht aan ‘haar’ leerlingen. “Ze inspireert ons een beter mens te worden”, aldus de leerlingen zelf. En haar bevlogenheid inspireerde ook op een andere manier: Loes’ docentschap maakte zó’n indruk op Laura, dat zij nu collega’s zijn op dezelfde school.
12
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Marco Laura Wesselink
Vera Loes Scholder
Marije
13
Drie leerlingen over mevrouw Loes Scholder “Ze inspireert ons om zelf ook een
“
beter mens te worden. Hoe mooi is het als een docent dat voor je kan doen?”
Vera, Marco en Marije, Leerlingen van Loes Scholder
14
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Ze brengt haar lessen vol passie Haar lessen zijn productief en wordt er geen tijd verspeeld aan onzinnig getouwtrek tijdens, maar vooral aan het begin van de lessen. Het gemak waarmee ze lesgeeft geeft aan dat ze een vakvrouw is, gemaakt voor dat wat ze doet. Het is ontzettend fijn om les te krijgen van zo’n persoon, omdat dat zijn weerspiegeling vindt in het gedrag van de klas en de kwaliteit van de lessen. En ook omdat het aanzet tot het onderzoeken waar jouw eigen kwaliteiten liggen. Loes brengt haar lessen vol passie. Neem bijvoorbeeld een les waarin ze boeken aanprijst die je kan lezen voor de lijst, dan straalt het enthousiasme ervan af. Het is zó belangrijk dat een docent plezier heeft in wat hij doet en passie heeft voor het vak waarin hij lesgeeft. Die passie is aanstekelijk en maakt de sfeer in de klas ook beter.
Lees verder op de volgende pagina >>
15
Nòg belangrijker is zij als mentor. Ze is vooral een heel vriendelijk en lief mens met alleen maar goede intenties. Ze heeft zichzelf min of meer bekroond tot schoolgaand moederfiguur. Nog nooit was iemand zo oprecht betrokken bij de klas. En dan ook de hele klas. Als iemand een grote uitvoering heeft van muziek of een belangrijke wedstrijd moet spelen, zal zij er een ‘Zet ‘m op!’ appje achteraan sturen. Ook is ze befaamd door onder andere haar uitspraken als “stop het in de rugzak’’ (wat zoveel betekent als dat je stress moet accepteren, zodat je vervolgens rustiger wordt). Leerlingen voelen dat ze gelijkwaardig en fair behandeld worden, iedereen voelt zich veilig en geaccepteerd en dat schept eenheid in de klas. Ze heeft veel oog voor het individu. Zit je een keer slecht in je vel, dan merkt ze dat op. Dan komt ze naar je toe en vraagt of je de behoefte hebt om even een gesprekje te voeren. Als je dat dan doet biedt ze een goed luisterend oor en is ze oprecht geïnteresseerd. Ze houdt in het vervolg subtiel rekening met je, zonder dat iedereen dat hoeft te merken. Die open houding voel je heel sterk en ze voelt voor ons daardoor echt als iemand waar we op terug kunnen vallen. Veel leerlingen uit onze klas hebben wel eens zo’n gesprek met haar gehad en we kennen allemaal de rust die ze dan uitstraalt. Het is bijzonder, iemand die zo haar best doet om ervoor te zorgen dat iedereen zich op zijn of haar gemak voelt. En dat inspireert om zelf ook een beter mens te worden. Hoe mooi is het als een docent dat voor je kan doen? Marije, Vera en Marco, leerlingen van Loes Scholder
16
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Ze is befaamd door haar uitspraken als “stop het in de rugzak’’
17
Die brieven zijn goud waard “Pure luxe: vijf uren per week door-
“
brengen met lieve, levenslustige en creatieve jonge mensen. Ik zoek contact, houd ze een spiegel voor, probeer te relativeren en leerlingen te laten luisteren naar hun hart” Loes Scholder, docent Nederlands en mentor
18
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Trots Ik wist niet dat het kon: zó verknocht raken aan je mentorleerlingen dat het voelt als een fijne vriendschap. Maar het kan, blijkbaar. Ruim twee jaar geleden kreeg ik een 4 atheneum-mentorklas, na jaren geen mentor te zijn geweest. Mijn laatste mentoraat stamde uit 2009, daarna heb ik de debatclub begeleid, waardoor mijn takenpakket vol zat. Ik had goede herinneringen aan de jaren waarin ik mentor was, maar ik wist ook dat het mentoraat lastig kon zijn, dat er altijd leerlingen tussen zitten die een rugzak vol problemen met zich meedragen en dat je als mentor de lusten maar zeker ook de lasten voor je kiezen krijgt: spijbelen, conflicten, slechte resultaten, telefoontjes met bezorgde ouders. Ook dát is het mentoraat. Dus ik was benieuwd naar wat me te wachten stond. En toen ontmoette ik dertig geweldige jonge mensen. Vanaf het begin was de sfeer in de klas goed en dat werd bevestigd toen ik een paar dagen later met de leerlingen op de Hoge Veluwe rondliep. Er was direct prettig contact, we hebben veel met elkaar gelachen en er was wederzijdse belangstelling. Dat voelde goed. In de afgelopen twee jaren heb ik alle leerlingen goed leren kennen, zelfs de leerlingen die stiller zijn en liever de kat uit de boom kijken. Ik geef mijn mentorklas drie uren Nederlands in de week; daarnaast zie ik ze tijdens twee mentoruren. Ik beschouw dat als pure luxe: vijf uren per week doorbrengen met lieve, levenslustige en creatieve jonge mensen. Uiteraard voer ik regelmatig mentorgesprekjes, maar daarnaast laat ik de Lees verder op de volgende pagina >>
19
leerlingen ongeveer drie keer per jaar een brief schrijven aan
documentaire “Spiegeldromen” en een stukje uit het
mij. Daarin mogen ze vertellen wat ze willen; wie ze zijn, wat
televisieprogramma “DREAM SCHOOL” gekeken. Daarin
hen bezighoudt, hoe ze tegen het leven en school aankijken,
moeten jongeren vechten voor een goede toekomst. Mijn klas
wat ze van mij als mentor verwachten. Die brieven zijn goud
was er stil van en de leerlingen beseften hoeveel geluk zij
waard. De meeste leerlingen durven in zo’n brief meer te
hebben.
vertellen dan in een gesprekje en vaak gebruik ik de brieven als opstapje naar contact. Nu de leerlingen in 6 atheneum
Dat neemt niet weg dat ik genoeg problematiek tegenkom.
zitten en ik ze goed ken, plan ik niet zo vaak een gesprek in.
Een aantal leerlingen zit flink met zichzelf in de knoop. Tijdens
Veel liever loop ik met een leerling op in de gang, blijf na de
gesprekken met die leerlingen probeer ik niet te oordelen,
les hangen in een lokaal met een paar jongens en meiden of
maar wel richting te geven. Soms is de problematiek voor mij
ga ik naast een leerling zitten als hij of zij alleen in de aula zit.
niet te behappen; op zo’n moment schakel ik zorg in.
Ik heb zelfs een fietsmaatje: Marije fietst bijna dagelijks met
Vorig jaar is de moeder van een mentorleerling overleden. We
mij mee naar school.
hebben met z’n allen enorm meegeleefd. De leerlingen hebben geld ingezameld zodat er een prachtig boeket
Een perfecte mentor ben ik niet, zeker niet. Maar ik denk dat
namens de klas bij de uitvaart aanwezig was. We hebben een
mijn kracht zit in het observeren, het luisteren en het
boekje gevuld met mooie teksten en iedereen leverde een
relativeren. Ik oordeel zelden en vind niet snel iets vreemd. Ik
originele bijdrage. Op zo’n moment ben ik zó trots op de klas.
merk dat leerlingen gemakkelijk op me af stappen, soms met de kleinste dingen. Ik geniet van het verschil tussen alle
Ik denk dat ik niet veel verschil van de andere mentoren bij
leerlingen, van hun levenslust, de humor, van hun intelligentie
ons op school; ik merk dat alle mentoren zich met hart en ziel
en alle onzekerheden. Waar veel leerlingen - vooral meisjes
inzetten voor hun leerlingen. Ik heb het geluk dat ik zo’n leuke
- uit mijn groep vaak last van hebben, is onzekerheid en
groep heb getroffen en dat het zo goed klikt tussen ons. De
keuzestress. Door hun kwaliteiten hebben ze zóveel
sfeer is altijd goed. Dit jaar doet mijn klas examen en daarna
mogelijkheden in het leven, dat ze niet meer weten wat ze
moet ik de leerlingen loslaten. Na drie jaren intensief contact
moeten doen. Ik probeer dan vooral te relativeren: “Maak het
zal dat niet gemakkelijk worden. Ik weet nu al: bij de diploma-
niet lastiger dan het is; als je een keer een verkeerde keuze
uitreiking houd ik het niet droog…
maakt, hoeft dat niet te betekenen dat je hele leven in puin ligt.” Daarnaast probeer ik leerlingen te laten luisteren naar
Loes Scholder,
hun hart: “Waar word jij echt gelukkig van?”
docent Nederlands en mentor
Ook houd ik leerlingen een spiegel voor: ze mogen zich zo gelukkig prijzen met alle mogelijkheden die ze hebben. Een paar maanden geleden heb ik met de klas de korte
20
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Ik houd leerlingen een spiegel voor. Ze mogen zich zo gelukkig prijzen met alle mogelijkheden die ze hebben.
21
Loes wist mij te enthousiasmeren “Met haar enthousiasme, passie en
“
interesse bereikte ze mij. Het voelt gewoon goed. De tijd die ik er als leerling doorbracht, maar ook nu, Laura Wesselink, docent Nederlands, en voormalig leerling van Loes Scholder
22
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Vertrek van dochters Ze moesten inderdaad gaan, ik had het gezien aan hun gezichten die langzaam veranderden van die van kinderen in die van vrienden, van die van vroeger in die van nu. En gevoeld en geroken als ze me kusten, een huid en een haar die niet meer voor mij waren bedoeld, niet zoals vroeger, toen we de tijd nog hadden. Er was in ons huis een wereld van verlangen, geluk, pijn en verdriet gegroeid, in hun kamers waarin ze verzamelden wat ze mee zouden nemen, hun herinnering. Nu ze weg zijn kijk ik uit hun ramen en zie precies datzelfde uitzicht, precies die zelfde wereld van twintig jaar her, toen ik hier kwam wonen. (Rutger Kopland, Vertrek van dochters, in: Geduldig gereedschap - Van Oorschot, Amsterdam (1993)
Lees verder op de volgende pagina >>
23
Met dit gedicht sloot Loes Scholder mijn diploma-uitreiking en haar tijd als mentor af. Wellicht omdat poëzie een van de onderdelen is binnen het schoolvak Nederlands, maar ook omdat Loes een prettige, gezellige mentor was, met hart voor haar vak. Iets dat mij destijds heeft geïnspireerd, want na deze avond zou ik starten met mijn studie: de lerarenopleiding Nederlands.
Toch is het niet alleen de inhoud van het vak dat mij motiveerde om Nederlands te gaan studeren. Het was óók de bevlogenheid waarmee Loes haar expertise en ook haar eigen enthousiasme voor het vak wist over te brengen. Met haar enthousiasme bereikte ze mij. Ik heb dan ook nog steeds de aantekeningen van de lessen Nederlands uit havo 5, die ik er zelfs nog wel eens bij pak. Ze was gedreven in haar werk, en had daarnaast een goede band met onze mentorklas. Vanaf dat moment wist ik dat ik de lerarenopleiding Nederlands wilde gaan volgen, en ook daar heeft zij mij in gestuurd; haar verhalen over de lerarenopleiding en haar tijd
Terug naar 2008: ik was 15 jaar, zat in 4 havo en twijfelde
op het Windesheim spraken mij aan.
enorm over mijn studiekeuze. Fysiotherapie had eerst mijn voorkeur, maar na een maand biologie te hebben gehad op
Inmiddels werk ik al 4,5 jaar in het onderwijs, en merk ik steeds
school, kwam ik er al gauw achter dat dit niet was wat ik zocht.
meer dat dit de baan is die het best bij mij past. Ik vind het fijn
In deze periode had ik voor het schoolvak Nederlands les van
wanneer ik anderen kan helpen en iets kan leren, maar
Loes. Ik ging met plezier naar school en merkte dat ik ook de
realiseer mij dat kennis over en vooral ook passie voor je eigen
lessen Nederlands interessant vond. Niet alleen wat betreft de
vakgebied belangrijk zijn om leerlingen te bereiken; Loes wist
lessen literatuur, maar juist ook alle andere facetten van het
mij te enthousiasmeren voor haar vak, omdat zij dit zelf ook
vak spraken mij aan. Al gauw merkte ik dat ik voldoening
met passie en interesse bracht.
haalde uit het schrijven van betogen, columns en andere teksten en daarnaast het debatteren en presenteren. Juist in
In vergelijking met mijn eerste jaren als docent op deze school
de bovenbouw realiseerde ik mij dat Nederlands meer was dan
merk ik nog steeds dat ik het vak - zowel inhoudelijk, maar ook
alleen maar grammatica, spelling en het behandelen van
het lesgeven zelf - ieder jaar meer ga waarderen en mezelf nog
tekstbegrip. Het houdt zich niet alleen bezig met het lezen en
steeds ontwikkel. Ik ben inmiddels gestart met de educatieve
schrijven van teksten. Ook je standpunt kunnen innemen over
master Nederlands. Juist de lessen Nederlands in de
bepaalde zaken, kritisch leren zijn, je mening kunnen
bovenbouw hebben mijn interesse voor het vak gewekt,
verwoorden over (literaire) teksten, en tijdens discussies zijn
waardoor de motivatie om verder te studeren zeer aanwezig is.
zaken waarin ik in de lessen Nederlands mijn ei kwijt kon. Mijn liefde voor het vak begon te groeien…
24
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Ook mijn werkplek is een belangrijke factor in mijn werkplezier. Het klinkt wellicht wat cliché wanneer ik ‘de sfeer’ benoem. Wat het precies is, dat die sfeer maakt, vind ik moeilijk te omschrijven. Het voelt gewoon goed. De tijd die ik er als leerling doorbracht, maar ook nu, nu ik aan de andere kant sta. Het is één brok gezelligheid, maar óók een plek waar ik me nog steeds kan ontplooien. De collega’s in het algemeen, maar zeker ook de vakgroep Nederlands, dragen hieraan bij. Vanaf dag één ben ik in een warm bad terecht gekomen. Als ik mijn vakgroep observeer, zie ik bevlogen docenten van wie ik nog veel kan leren en met wie ik prettig kan samenwerken. Er zitten heel veel leuke kanten aan het vak Nederlands, die je als leerling niet weet. De verdieping ingaan en ook het contact met leerlingen, maken mijn werk plezierig. Ik hoop dat ik leerlingen nu en in de toekomst weet te enthousiasmeren en het schoolvak levendiger kan maken, zoals Loes destijds bij mij heeft gedaan. Laura Wesselink, docent Nederlands
25
26
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
27
Met ons team werkten we aan het in beeld brengen van de identiteit van onze locatie. Samen “droomden” we over de toekomst van het onderwijs
Bart
binnen onze school. Mijn collega’s verbeeldden die dromen op verschillende manieren. De resultaten waren vaak ontroerend. Met name de onderstaande twee gedichten hebben mij geraakt, en ik wil ze graag met jullie delen. Bart ter Horst, teamleider Twickel College
Amanda
Gedichten van Carmelcollega’s 28
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Sander
De docent
Ik sta op en ik leef
Ik sta op en ik leef
Ik sta op en ik leef,
omdat ik er mag zijn
omdat ik er mag zijn.
zonder schijn
Waar ik ben, verschilt per moment;
echt en oprecht
doch waar ik ga, word ik gekend.
terwijl ik de vrijheid beleef
Wat ik volg, valt met woorden te beschrijven,
en mijn inspiratie doorgeef
maar blijft door hart, hoofd en hand beklijven.
met veel geluid
Wat ik maak, past bij wie ik ben,
of in stilte
met een ander als grootste fan.
los en vrijuit
Waar ik naartoe reis, heeft bestemming onbekend,
zonder kilte
tijdstip onbekend en dat maakt het leren ongekend.
met muziek
Waar ik kom, krijg ik de waardering;
en beweging
voor mij als persoon en als leerling.
pedagogiek en vergeving
Waar ik werk, maak ik een product,
didactiek als beleving
en leer juist wanneer het niet lukt.
met kwetsbaarheid en kracht
Waar ik ga, kijk ik trots naar achterom;
met pracht en zonder macht
naar op wat ik achterlaat en op waarom.
gepland en onverwacht
Niet als twijfelaar, maar als Twickelaar.
omdat ik hard zeg wat ik doe en doe wat mijn hart zegt
Sander Scholten
blijf ik oprecht met mijn voorrecht om voor even een deel te zijn in hun leven en hopelijk zal ik met kleine beetjes mee kunnen werken aan hun ideetjes niet als twijfelaar, maar als Twickelaar. Amanda Ganeshi
29
30
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
31
“Je moet niet denken dat ik het leuk ga vinden� 32
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Literatuurgeschiedenis in 4 havo stuit altijd op boze,
Maar ik kan het niet helpen: de verhalen maken mij razend
vermoeide en afwijzende gezichten. “Wat móeten we daar nou
enthousiast. Als je maar enig voorstellingsvermogen hebt, voel
mee?!” roepen de leerlingen in een klaaglijk, verwijtend koor.
je mee met andere tijden, gedachten en personen, denk ik
En toch gaf ons prachtige programma aan dat het er weer tijd
dan. Hoe zou je “Lanseloet van Denemarken” kunnen lezen en
voor was. Dus begin ik altijd met een hele les over het waarom
begrijpen, zonder te denken: “Sukkel, ga dan achter haar aan!
en waartoe en hoe rijk het je maakt dat je oude teksten kunt
Doe iets, zak tabak!” En hoe ergerlijk moet het dan niet zijn als
begrijpen en doorgeven, over hoe humoristisch de oude
de slappe zak nota bene zijn bediende stuurt om Sanderijn
teksten zijn en hoe religieus, en hoe lastig het moet zijn
terug te halen, de liefde van zijn leven! En dan aan het eind
geweest als je slim genoeg was, maar niet kon lezen, zodat je
van het verhaal sterven van verdriet om het verlies van je
alles moest horen en/of zien. En dat onze cultuur in een
geliefde! Ja, ja, zo lust de moderne lezer er nog wel één…
continue lijn vanuit die oude teksten naar ons toe komt. En dat niemand het woord Duytsch in het Wilhelmus goed uitlegt,
Ik weet niet meer in welke les het precies was, maar opeens
dus dat ik dat wel moet uitleggen, zodat zij de juiste betekenis
merkte ik dat ik na een les alleen overbleef met Caroline.
‘s avonds bij de aardappelen aan de familie kunnen
Bijzonder traag pakte zij haar tas in, liep langzaam naar voren
verkondigen. Enzo…
en in het voorbijgaan siste zij de nu voor mij historische woorden: “Je moet niet denken dat ik het leuk ga vinden!” Ik
Tijdens die les viel mijn oog op Caroline. Beslist een mooi
begon nog aan: “Nee, joh, dat hoeft ook helemaal niet,” maar
meisje, maar door haar gezichtsuitdrukking van dat moment
ze was al weg. Ik grijnsde, ik was binnen.
een kwaadaardig monstertje. Hoe durfde ik zulke stomme dingen te zeggen, sprak haar gezicht. Toen ik haar met een
Hans van Veen,
sierlijk gebaar en een als tegenwicht overdreven vriendelijk:
docent Nederlands
“Alsjeblieft!” de reader overhandigde, gromde ze slechts een beetje. Ze keek me aan alsof ik haar net iets bijzonder smerigs had aangeboden. De volgende lessen bleef haar gezicht op onweer staan. Strak en emotieloos hoorde ze mijn verhalen en grappen aan. Welke domme, onhandige, humoristische, smoorverliefde, geile of juist diepreligieuze figuur uit de literatuur ik ook tot leven probeerde te roepen, Caroline hoorde het aan als een dood vogeltje. Drie aapjes: niks gezien, niks gehoord, niks gezegd.
33
Stop het in je rugzak “Toen ik de brieven, verhalen en gedichten van deze bundel las, kwam het spontaan in mij op: wat een goudmijn, al die ervaringen van leerlingen en docenten.“
34
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen
Toen ik de brieven, verhalen en gedichten van deze bundel
Dat ik al een beetje lekker in mijn vel zit. Allemaal onder in
las, kwam het spontaan in mij op: wat een goudmijn, al die
mijn rugzak. Het kan nog even wachten. Zoals een dagboek
ervaringen van leerlingen en docenten. Dit verzin je niet, dit
dat ik later nog eens rustig doorlees. Daar bewaar ik mijn
gebeurt. Eén zin bleef hangen: ‘Stop het in je rugzak!’
kwetsbaarheid, die me misschien wel mooi maakt?
Prachtig beeld voor een leerling: een rugzak, dichtbij, tegen je rug aan, maar ook een beetje buiten je, je kunt hem naast je
Het is al jaren geleden dat ik zelf eindexamen deed, maar
neerleggen.
mijn rugzak is nog steeds niet leeg. Er zitten vooral vragen in. Hoe zal het ons vergaan op deze aarde? Zullen de
Wat zit er allemaal in mijn rugzak? Bovenin zitten de dingen
onderbuikgevoelens het winnen? Zullen de armen steeds
die mijn aandacht vragen: mijn huiswerk moet af, de toets
armer worden? Kan moeder aarde onze welvaart dragen?
moet gehaald worden, de spanning van een keuze die eraan
Vragen waarmee ik de toekomst intrek en die mij gelukkig
zit te komen, conflicten thuis of op school.
maken. Wie hiervan de smaak te pakken krijgt, kan niet meer stoppen. Het smaakt naar meer.
Direct daaronder liggen sfeergevoelige zaken. Voel ik mij veilig? Weet ik mij aanvaard, door mijn klasgenoten, door de
Kees Waaijman,
docent, door mijzelf? Word ik gelijkwaardig behandeld – bij
Karmeliet
alle verschil? Verveel ik mij of durf ik mee te geven met het enthousiasme van een docent, die mij met kennis van zaken inwijdt in zijn vak? Heb ik plezier in school? Of zit ik heel ergens anders met mijn hoofd? Mag ik een tijdje onzeker zijn, alstublieft? Aan de zijkant van mijn rugzak zit een vakje met rits, voor mijn mobieltje. Daar kijk ik mee naar buiten, maar vooral naar binnen. Voorzichtig, het is mijn wereld, een wereld voor mijzelf. Aan de andere kant het vakje met mijn waterfles. Voor als ik dorst heb of gewoon even niks wil.
Wat zit er in jouw rugzak? Deel het met ons! carmel.nl/hartverwarmend
Onderin mijn rugzak zitten mijn dromen en herinneringen. Ik weet eerlijk gezegd zelf niet wat daar zit. Misschien ben ik er nog niet aan toe. God bijvoorbeeld. Waar word ik echt gelukkig van? Weten wie je werkelijk bent. Waarvoor je bestemd bent. Waar je sterke punten liggen. 35
36
Oorspronkelijke verhalen en gedichten uit Carmelscholen