business
Henk Keilman:
‘Spirituele ondernemers hebben de toekomst’
Profiel
Henk Keilman gelooft in een duurzame wereld
‘Ik zie overal tekenen van positivisme’ Tekst mart rienstra
Volstrekt onbetaalbaar
‘Een winstgevende onderneming is per definitie een bedrijf met een dienstverlenende mentaliteit.’
Uitgerekend op de dag van het gesprek met Henk Keilman maakte het CBS bekend dat de Nederlandse economie in het eerste kwartaal van dit jaar met 4,5% gekrompen is ten opzichte van dezelfde pe-
II
b u s i n e s s n a ti o n a a l
riode vorig jaar. Dit percentage is het meest teleurstellende cijfer sinds de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast stijgt de werkloosheid en vallen investeringen terug met meer dan 10%.
Vooral dat laatste lijkt de plannen van Keilman te dwarsbomen. Als geen ander wil hij juist nu knopen doorhakken en investeren in duurzame energie. De ondernemer heeft daar drie redenen voor. ‘In de afgelopen jaren hebben we voor het eerst in de geschiedenis een continue prijsstijging gezien van olie, zonder dat daar een militair of politiek conflict aan ten grondslag lag. Dat is uniek en uitsluitend het gevolg van vraag en aanbod. Tegelijkertijd werd het productieplafond van olie met 87 miljoen vaten per dag al in 2005 behaald. Sindsdien zitten we onder dat aantal; noodgedwongen, want reservecapaciteit is nergens meer beschikbaar. Langzamerhand dringt de betekenis hiervan tot iedereen door: olie wordt met het huidige consumptieniveau straks volstrekt onbetaalbaar!’ Maar ook vanwege de klimaatverandering en de technologische vooruitgang is het volgens Keilman verstandig te investeren in duurzame energie. ‘Als de middelen voorhanden zijn, is het ronduit gênant om daarvoor je ogen te sluiten. Vergeet niet dat onze constante zoektocht naar verdere ontwikkeling in het verleden voor welvaart, comfort en gezondheid heeft gezorgd. Nu is het de hoogste tijd om deze kennis volledig in te zetten voor de creatie van een duurzame samenleving, zodat tegen het einde van deze eeuw 80% van de energieproductie duurzaam wordt opgewekt.’
Fascinerende periode Het einde van deze eeuw; dat klinkt toch als de ver-van-mijn-bed-show. Daarom heeft Keilman ook een verwachting voor
Voor veel mensen is Henk Keilman ‘slechts’ een gefortuneerd zakenman die zich dankzij de verkoop van zijn bedrijf nu bezighoudt met investeringen in duurzame energie. Maar de CEO van RIG Investments is veel meer dan dat. De 55-jarige ondernemer is tevens filosoof, wereldverbeteraar, wetenschapper en rasoptimist. Volgens Keilman komt het allemaal goed: met de mensheid en zeker ook met de wereldwijde recessie.
de korte termijn. Volgens hem zwaait binnen tien jaar een nieuwe industrie de scepter, met aan het hoofd een reeks nieuwe ondernemingen. Daarbij vergelijkt hij deze periode met de situatie in het begin van de vorige eeuw. ‘Toen ontstonden dankzij de industriële revolutie en uitvindingen als elektriciteit nieuwe bedrijven als Philips, General Motors en Ford. We staan aan de vooravond van een vergelijkbare fascinerende periode met vernieuwing en innovatie als hoofdmotief.’ Daarbij draait het niet langer om IT maar om ET: Energy Technology. ‘Je zult zien dat de opvolger van olie niet één product is maar een optelsom van diverse alternatieven, variërend van biobrandstof en biomassa tot wind-, zonne- en geothermische energie.’
Zwalkend beleid Het initiatief voor deze verandering in energieopwekking moet volgens Keilman zowel vanuit de publieke sector als de private sfeer komen. ‘Alleen als de handen ineen gaan, kun je resultaten boeken. Een goed voorbeeld is Duitsland, waar jaarlijks 24.000 megawatt door windenergie wordt opgewekt.’ Maar ook Denemarken realiseert imposante resultaten. ‘Daar wordt nu al 25% van het totale energiegebruik uit windenergie gehaald.’ Cijfers waar Nederland met 2.200 Megawatt per jaar vooralsnog schril bij afsteekt. ‘Klopt, maar hier voert de politiek dan ook al jaren een zwalkend beleid. Desondanks komen er toch steeds nieuwe windparken bij, zoals onlangs in Noord-Groningen.’ Deze ontwikkeling gaat de groene investeerder echter niet snel genoeg. Daarom lanceerde Keilman al eens de suggestie
om de hele Markerwaard in te polderen en vol te zetten met windmolens. ‘Wij discussiëren al jaren over de vraag naar de ideale locatie voor die turbines: op het land of in de zee. De Markerwaard is bijna een combinatie van die twee.’ Ondanks het aanvankelijke enthousiasme vanuit Den Haag zijn nog geen concrete stappen gezet om het initiatief te realiseren. ‘Het heeft ook te maken met het feit dat niemand zo’n windmolen in zijn achtertuin wil. Nederland heeft nu eenmaal relatief weinig beschikbare vierkante meters.’ Maar ook hiervoor heeft de plannenmaker een antwoord. ‘De wind waait overal. Aangezien in Polen voldoende ruimte is, moet je daar windmolenparken bouwen. Dan worden zij windenergie-exporteur voor Europa en profitcenter tegelijk.’
Spirituele dienstverlening Het is Keilman ten voeten uit: voor elk probleem zoekt – en vindt – hij een oplossing, bij voorkeur één met een duurzaam karakter. Dat is zijn missie in het leven, waarbij Keilman gevoed wordt door een sterke spirituele belangstelling. Deze werd reeds op jonge leeftijd aangewakkerd: ‘Als tiener zocht al ik naar de zingeving van het bestaan. In onze Westerse samenleving word je dan direct geconfronteerd met de christelijke levensbeschouwing. Dat vond ik erg onbevredigend, omdat deze religie – net als de Islam – uitsluitend ruimte biedt aan één geloof, geen wetenschappelijke component kent en dus haaks staat op vooruitgang.’ Keilman vond een beter alternatief in India, in het boeddhisme en hindoeïsme. ‘Deze religies staan wel open voor de
wetenschappelijke visie op het leven en het universum. Zij geven het individu juist wel ruimte voor ontwikkeling.’ Daarom gelooft hij heilig in de combinatie van spiritualiteit en wetenschap, en economisch gesproken in spirituele dienstverlening. ‘Een winstgevende onderneming is per definitie een bedrijf met een dienstverlenende mentaliteit. Verwen je klant zoals je ook zelf verwend wilt worden: dat credo genereert succes. Daarbij vind ik dat we hier op aarde zijn om te dienen: het universum, de samenleving, maar vooral: elkaar. Natuurlijk is in business ook sprake van ego’s en hebzucht. Maar dat is altijd gericht op de korte termijn en op de lange duur weinig zingevend. Ik denk dat de toekomst is aan de spirituele ondernemer, die vanuit een dienende rol invulling geeft aan het zaken doen.’
Eerste stap Keilman gelooft hierin, zoals hij eveneens optimistisch is over de toekomst van de wereld. Als het gaat om vrede en veiligheid, maar ook in economisch opzicht. ‘Ik zie overal tekenen van positivisme. Meer dan ooit realiseren wij ons dat wij elkaar nodig hebben, dat onderling vertrouwen essentieel is om als mensheid verder te groeien. Kennis en techniek zijn de voorwaarden om een duurzame wereld te creëren, niet alleen in Westerse landen maar voor iedereen. Zelfs zonder olie kunnen wij elke mond op deze planeet voeden. Als wij ons dat eenmaal realiseren, is de eerste stap gezet. Ik vertrouw daarop.’ �
b u s i n e s s n a ti o n a a l
III
n
uniek n inspiratie n je kan de wereld veranderen n curious people n positief nieuws n perfecte organisatie n magic n 16 sprekers n aandacht voor details n verslavend n ĂŠĂŠn gedachte verandert je brein n 18 mei 2010 n www.pinc.nl
LI T ER A T U U R HOE LINKEDIN NU ECHT GEBRUIKEN Door Jan Vermeiren
HET SPEL EN DE KIKKERS Door Marcel Wanrooy
LinkedIn is bezig met een stormachtige opmars. Wereldwijd zijn er ruim 40 miljoen geregistreerden, waarbij Nederland met meer dan één miljoen profielen verhoudingsgewijs een van de grootste gemeenschappen is. Het netwerk wordt echter veelal passief gebruikt. Iemand registreert zich, verzamelt contacten en sluit zich aan bij een aantal groepen. Vaak blijft het daarbij en dat is jammer, want de potentiële kracht van LinkedIn wordt op die manier onvoldoende benut. Veel mensen vragen zich af hoe ze optimaal kunnen profiteren van het digitale netwerk, zonder er een dagtaak aan te hebben. Met Hoe LinkedIn nu echt gebruiken wil de Vlaamse netwerkcoach Jan Vermeiren hierbij helpen. Hij beantwoordt veelgestelde vragen, geeft tips en trucs en laat zien hoe je met LinkedIn nieuwe klanten, leveranciers of een nieuwe baan kunt vinden. Het praktische gehalte van het boek is hoog.
Een organisatie die bestaat uit professionals biedt veel voordelen. Vakkennis en ervaring zijn in ruime mate voorhanden en de medewerkers zijn intrinsiek gemotiveerd, hetgeen leidt tot kwalitatief hoogwaardige output. Maar toch is niet alles goud wat er blinkt. Marcel Wanrooy, werkzaam bij GITP, heeft jarenlange ervaring met professionele organisaties en schreef een proefschrift over het onderwerp. In Het spel en de kikkers constateert hij dat bij de aansturing van professionals sprake is van een groot aantal dilemma’s. Een leidinggevende kan niet alleen vertrouwen op de zelforganisatie, creativiteit en verantwoordelijkheid van deze medewerkers. Sturing is wel degelijk nodig, maar te strikte kaders en procedures werken averechts. Het belangrijkste dilemma bij het leiding geven aan professionals is dan ook de mate van vrijheid c.q. beheersing. De balans tussen beide elementen luistert nauw en vereist continue finetuning.
187 pagina’s. B for Books, ISBN 978-90-8118-860-9. € 19,95.
240 pagina’s. Scriptum, ISBN 978-90-5594-627-3. € 29,50.
NETWERKEN - ZO EENVOUDIG IS HET NIET Door Rob van Eeden
Rob van Eeden is loopbaancoach en ondernemer. Eerder schreef hij Netwerken werkt waarvan ruim 25.000 exemplaren werden verkocht. Dit succes bracht hem ertoe opnieuw een boek te wijden aan het onderwerp. De timing is prima. Immers, in periodes van economische tegenwind zien ondernemers in toenemende mate het belang in van netwerken. Toch heeft het onderhouden van een netwerk volgens Van Eeden weinig te maken met rendement en winst, maar des te meer met het zorgvuldig en respectvol omgaan met relaties. Dat klinkt eenvoudig, maar is het zeker niet. Om een betere netwerker te worden, draait het volgens de auteur vooral om de drie O’s: opbouwen, onderhouden en oogsten. 144 pagina’s. Spectrum, ISBN 978-90-4910-048-3. € 12,50.
WAAROM NIET IEDEREEN MIJ LEUK HOEFT TE VINDEN Door Bert van Dijk
Een sterke overtuiging geeft kracht. Heeft deze opvatting echter een irrationele grondslag, dan kan het welbevinden en functioneren van mensen in sterke mate negatief worden beïnvloed. Dit gegeven is voor uitgeverij Thema aanleiding een serie boeken van auteur Bert van Dijk te publiceren over irrationele overtuigingen. Na perfectionisme en moralisme is liefdesverslaving het derde onderwerp uit deze reeks. Waarom niet iedereen mij leuk hoeft te vinden - de mythe van de lovejunk helpt personen met een ziekelijke afhankelijkheid van de waardering van anderen om deze overtuiging tot normale proporties terug te brengen. Mensen die er continu naar streven om te voldoen aan de vermeende verwachtingen van de buitenwacht zijn kwetsbaar. Zij willen voortdurend pleasen, met als gevolg dat anderen over hun heen lopen. Met zijn boek laat Van Dijk lovejunks inzien dat het streven om door iedereen aardig gevonden te worden niet realistisch is. Het loslaten van deze irrationele gedachte maakt het leven een stuk aangenamer. 88 pagina’s. Thema, ISBN 978-90-5871-591-3. € 18,95.
b u s i n e s s n a ti o n a a l
V
THEMA
Nederland heeft oudere werknemers hard nodig
Het vergeten human capital Tekst ARIE F.O. CRAANEN
Rob Gründemann houdt zich bij TNO Arbeid bezig met arbeidsparticipatie en -productiviteit. Denk hierbij aan thema’s als vergrijzing, diversiteit, gezondheidsmanagement en employability. Als lector bij het kenniscentrum Sociale Innovatie van de Hogeschool Utrecht heeft hij eveneens te maken met deze onderwerpen. Op dit moment is Gründemann onder meer betrokken bij een onderzoek naar het bepalen van en het omgaan met personeelsschaarste en bij een Europees project over gezondheidsmanagement voor oudere werknemers. ‘De arbeidsparticipatie van ouderen blijft op dit moment achter,’ stelt de onderzoeker. ‘Tegelijkertijd is een groei van deze arbeidsparticipatie hard nodig. Waar het ons vooral om gaat, is hoe je een verlengde of grotere arbeidsparticipatie kunt combineren met een toename van de arbeidsproductiviteit.’ Vaak wordt gedacht dat oudere werknemers steeds meer geld kosten omdat ze zowel duurder als minder productief worden. ‘Er is geen duidelijke relatie tussen leeftijd en productiviteit, wel tussen leeftijd en hoogte van beloning. Door het verlengen van de arbeidsparticipatie wordt ook een eventuele discrepantie tussen beloning en prestatie verlengd. Dit heeft weer een nadelig effect op de toch al moeizame arbeidsparticipatie van oudere werknemers. Het kan echter net zo goed zijn dat zo’n werknemer veel meer oplevert dan hij kost. Ouderen beschikken immers ook over meer ervaring en kennis.’
Eenzijdige belasting Belemmerende factor voor een goede inzetbaarheid van oudere medewerkers is
VI
b u s i n e s s n a ti o n a a l
Rob Gründemann: ‘Er valt veel te winnen door horizontale mobiliteit.’
een vaak langdurige eenzijdige mentale of fysieke belasting en het daaraan gekoppelde risico van ervaringsconcentratie. ‘Mensen worden hierdoor beperkt in hun productiviteit. Zij zouden zich gedurende hun hele arbeidsleven juist moeten blijven ontwikkelen en nieuwe kennis moeten opdoen.’ Daar kunnen werkgevers en werknemers samen iets aan doen. ‘Het is jammer dat werkgevers een investering in oudere werknemers vaak zien als een kostenpost en hun inspanningen liever
richten op jongere werknemers. Zij stoppen met het opleiden van oudere mensen en constateren vervolgens dat die beschikken over verouderde kennis. Dat hebben ze dan wel zelf in de hand gewerkt.’
Schijnoplossing Ondanks de actuele recessie verwacht Gründemann een groot tekort op de arbeidsmarkt. ‘De potentiële beroepsbevolking zal met ongeveer 10% krimpen, dat
TABOESFEER Ondanks de huidige recessie ontstaat in de toekomst een aanzienlijk tekort op de arbeidsmarkt. Om de productiviteit op peil te houden, heeft Nederland oudere werknemers hard nodig. Maar hoe zorgen we ervoor dat zij actief blijven in het arbeidsproces? In elk geval niet door het simpelweg verhogen van de AOW-leeftijd, denkt Rob Gründemann (TNO Arbeid). ‘Het invoeren van deeltijdpensioen of het goedkoper maken van oudere werknemers lijkt een betere oplossing.’
Gründemann heeft een aantal tips om optimaal gebruik te maken van oudere werknemers. ‘Ga de dialoog aan, bijvoorbeeld over hun ideeën om te stoppen met werken. Vaak hangt dit thema in de taboesfeer en draait men om de hete brei heen. Daardoor denkt een medewerker wellicht: ik zal maar stoppen want mijn werkgever waardeert me niet meer. Zorg verder voor
betekent een miljoen mensen minder in de periode tot 2040. We krijgen een kleinere, vergrijsde beroepsbevolking met een verhoudingsgewijs grote groep 65-plussers. Op dit moment zijn er per 100 werkenden circa 23 65-plussers, in 2038 zullen dat er 46 zijn. Een verdubbeling dus in een relatief korte periode. De voorgenomen verhoging van de AOWleeftijd lijkt vooral een financieel-economische basis te hebben. Ik vraag me af of dat het beoogde effect zal opleveren. Het invoeren van deeltijdpensioen of het goedkoper maken van oudere werknemers lijkt een betere oplossing. Verder kan de overheid ondersteunend beleid richten op gezondheid, motivatie en het inzetbaar houden van de oudere medewerker.’
Veerkrachtig Minister Donner stelt dat mobiliteit op de arbeidsmarkt een oplossing is om de huidige crisis het hoofd te bieden. Dus een snelle bemiddeling van werk naar werk, omscholing en mogelijkheden tot een soepele overstap naar andere sectoren. Gründemann is het eens met de minister, maar benadrukt dat mobiliteit niet alleen verticaal maar ook horizontaal kan worden bevorderd. ‘We hebben in ons land een te eenzijdige focus op verticale mobiliteit. Mensen moeten carrière maken, steeds maar hogerop komen. Er valt echter veel te winnen door horizontale mobiliteit, waarbij je wel andersoortige werkzaamheden verricht maar niet per definitie op een hoger niveau actief bent. Dit leidt tot de noodzakelijke verandering in werk waardoor mensen gestimuleerd en uitgedaagd worden om nieuwe dingen te
leren. Je voorkomt het risico van ervaringsconcentratie en eenzijdige arbeidsbelasting of slijtage. We merken dat werkgevers vanuit een “ontzienbeleid” bepaalde taken weghalen bij oudere medewerkers, maar daarvoor niets nieuws aandragen. Daarmee versmal je de functie en stompt de werknemer af. Voeg je echter nieuwe taken toe, dan fungeren die als aanjager en houden iemand veerkrachtig en enthousiast.’
variatie, opleiding en ontwikke-
Groot gemis
En als je fysiek belastende taken
Het verticaal en horizontaal mobiliseren van werknemers heeft consequenties voor de organisatie van een bedrijf. ‘Werkgevers en werknemers moeten inzien dat het niet verstandig is om steeds hetzelfde werk te doen. Wel moet daarbij sprake zijn van adequate begeleiding en coaching. Vanuit het ministerie van Economische Zaken worden bedrijven in brede zin geholpen met innovatie. Dus waarom niet bij de innovatie van arbeid? De Hogeschool Utrecht start met partijen als TNO, Syntens, KvK, MKB Nederland, gemeente en provincie het regionale project “Sociale Innovatie in het mkb”. Daarbij kunnen we ervaringen opdoen en de eerdergenoemde aspecten onderzoeken. Er gebeurt op dit moment vanuit de overheid nog te weinig om het beeld van de oudere werknemer positief te beïnvloeden. Dat vind ik een groot gemis, want we moeten ervan uitgaan dat na de recessie een aanzienlijk tekort ontstaat op de arbeidsmarkt.’
Simpele exercitie Daarom is strategische personeelsplanning van groot belang. ‘Ondernemers
ling, dan blijven mensen geïnteresseerd om door te werken. Help ook bij het bevorderen van een gezonde leefstijl, waardoor medewerkers zo lang mogelijk actief blijven. Wees creatief met dienstverbanden en maak gebruik van freelancers, parttimers en oproepkrachten. voor de oudere werknemer wegneemt, voeg dan nieuwe, uitdagende werkzaamheden toe zodat de functie interessant blijft.’
moeten zich afvragen welke veranderingen zij kunnen verwachten in hun organisatie en wat voor soort medewerkers zij op middellange termijn nodig hebben. Hoe ziet het personeelsbestand er uit qua aantal, leeftijd en kennisniveau, nu, over 5 en over 10 jaar? Hoeveel mensen zullen vertrekken, hoeveel zijn straks nodig en waar zijn die te vinden? Het is eigenlijk een simpele exercitie die elke ondernemer zelf kan doen, maar het gebeurt helaas nauwelijks!’ Werkgevers moeten leren om anticyclisch te denken, ook als het gaat om personeelsplanning. ‘Tijdens een laagconjunctuur moet je zorgen dat je op sterkte bent als de economie aantrekt. Ook het blijvend en vooral optimaal inzetten van oudere werknemers hoort daarbij.’ �
b u s i n e s s n a ti o n a a l
VII
Z REGIONALE ONTWIKKELINGSMAATSCHAPPIJ
‘n Sterk groeiend aantal bedrijven/ kantoren kiest voor West-Brabant als vestigingsplaats. Dat gebeurt op basis van sterke argumenten zoals bereikbaarheid - 50 kilometer van Rotterdam en Antwerpen-, een ruime keuze uit nieuwe en bestaande bedrijfsobjecten en lage grond- en huurprijzen. Multinational of éénmansbedrijf, wij zetten die argumenten graag voor u op ‘n rijtje.
BEL GRATIS: 0800 - 022 33 44
WWW.REWIN.NL
REP091617 Corp. adv BusinessNationaal (OL).indd 1
UWIMPULS oPdeWInkeLvLoer D.R.A.I. Nederland B.V. Apeldoorn Postbus 52, 7300 AB Apeldoorn Kayersdijk 141, 7332 AP Apeldoorn Telefoon (055) 541 53 33 Fax (055) 541 96 50 E-mail: drn@drai.nl Internet: www.drai.nl
05-02-2009 14:11:13
Z A K E N A U T O LEXUS RX 450h: APPETIJTELIJK COMPROMIS
Lexus, het luxemerk van Toyota, heeft al de nodige modellen met hybride aandrijftechniek verkocht. Bij de vorige generatie RX leverde dat echter nog geen recordwaardes op in zuinig verbruik. De nieuwe RX 450h lijkt dat beter waar te maken. De cijfers zijn ronduit indrukwekkend. De door twee elektromotoren ondersteunde 3,5 liter V6 levert zelf 249 pk en beschikt over een opgeteld vermogen van 299 pk. Daarmee haalt de auto in 7,8 seconden de 100 km/u en heeft een top van 200 km/u. Bij gas los en remmen wordt energie teruggewonnen en opgeslagen in de accu’s. Hiermee is het mogelijk tot een snelheid van 30 km/u volledig elektrisch te rijden. De achterste elektromotor wordt alleen ingeschakeld als de rijomstandigheden daarom vragen. De motor is gekoppeld aan een CVT en de combinatie lijkt tot aan de topsnelheid vrijwel constant te blijven accelereren. Subsidieverschil Het onderstel is vooral op comfort afgestemd en dat betekent dat in bochten het gewicht goed voelbaar is. Indien de auto is uitgerust met een actieve stabilisator op de achteras verdwijnt dit effect deels. De wat vage besturing laat duidelijk merken dat het overgrote deel van de RX-productie in Amerika moet worden afgezet. De auto is op papier 23% zuiniger dan zijn voorganger en heeft een ongekend lage CO2-uitstoot van 148 g/km. Prijstechnisch is de RX 450h vanaf 69.000 euro veel aantrekkelijker dan de RX 350 met alleen een benzinemotor die 73.600 euro moet kosten. Gewoon een kwestie van subsidieverschil tussen een A- of E-energielabel.
RENAULT GRAND SCÉNIC Als grondlegger van het segment vindt Renault de Scénic niet opnieuw uit, maar bouwt verder op het bestaande succes – ondanks de afnemende belangstelling voor ruimtewagens. De Grand Scénic is de Espace qua lengte tot 10 cm genaderd en kan wederom met vijf of zeven zitplaatsen worden geleverd. Het onderstel is aanzienlijk dynamischer geworden en de stilte in het interieur vormt een voorbeeld voor andere merken. Bijzonder mag het digitale dashboard genoemd worden. Dat is volledig in kleur uitgevoerd en kan naar wens van de gebruiker worden gewijzigd. De nieuwe 1,4 liter turbomotor met 130 pk treedt in de voetsporen van de voormalige 1,8 of 2,0 liter. Er zijn drie diesels, met 1,5 tot 2,0 liter inhoud.
MERCEDES S400 HYBRID Tegelijk met een facelift van de grote S-klasse lanceert Mercedes een hybrideversie van haar limousine. Overduidelijk technisch samengesteld om brandstof te besparen, moet het voor iemand met een rustige rechtervoet makkelijk mogelijk zijn met deze 3,5 liter V6 gemiddeld 1 op 13 te rijden. Tussen motor en versnellingsbak is een elektromotor aangebracht die bij gas geven extra koppel levert aan de aandrijflijn, maar bij gas los en afremmen energie terugwint en opslaat in de accu. Het valt op dat bij het volledig intrappen van het gaspedaal de techniek even tijd neemt om in actie te komen. Mercedes kiest voor een andere weg dan Lexus, dat bij de LS600h de elektromotor inzet om de benzinekrachtbron meer vermogen te geven.
TEKST: TONY VOS
b u s i n e s s n a ti o n a a l
IX
TRENDS
Het succesvolle idealisme van Great Place to Work
Vertrouwen als basis voor duurzaam goed werkgeverschap Tekst WILLIAM TEN BRINK
Jos Plompen: ‘Succes bereik je met mensen en mensen bereik je met vertrouwen.’
Microsoft is in april uitgeroepen tot Beste Werkgever van Nederland 2009. Het softwarebedrijf scoorde het hoogst in het jaarlijks onderzoek van Great Place To Work Institute Nederland naar goed werkgeverschap. Dat instituut maakt elk jaar ranglijsten van organisaties, die in aanmerking komen voor het inmiddels felbegeerde predicaat Beste Werkgever, onder meer aan de hand van uitgebreid perceptieonderzoek onder medewerkers. Maar wat bén je nu eigenlijk als Beste Werkgever?
X
b u s i n e s s n a ti o n a a l
‘Beste Werkgevers’, vindt directeur Jos Plompen van Great Place to Work Institute Nederland, ‘zijn werkgevers die medewerkers centraal stellen en zich realiseren dat vertrouwen in mensen de basis is voor goede werkrelaties. In die bedrijven werken mensen actief samen, zijn ze enthousiast, betrokken en gepassioneerd. Vitale mensen in gezonde organisaties zorgen voor meer loyaliteit, een hogere productiviteit en meer winst. En uiteindelijk ook een betere samenleving.’
VERTROUWEN EN PLEZIER Een Great Place to Work is een organisatie waar je vertrouwen hebt in de mensen voor wie je werkt en plezier hebt met de collega’s met wie je samenwerkt. Het gaat daarbij om geloofwaardigheid, respect, eerlijkheid, trots en kameraadschap. Geloofwaardigheid betekent in de visie van Great Place to Work
Concurrentiepositie Grote woorden? Plompen is daar helemaal niet bang voor. ‘Noem het idealisme, maar het werkt. De resultaten van onze benadering bewijzen dat en de jaarlijkse verkiezing van Beste Werkgevers laat ook concreet zien dat bedrijven die medewerkers centraal stellen en vertrouwen geven zich opvallend positief onderscheiden. De manier waarop werkgevers omgaan met werknemers draagt enorm bij aan hun concurrentiepositie. Ze krijgen meer gekwalificeerde sollicitaties op vacatures, hebben een veel lagere uitstroom, minder ziekteverzuim, meer loyaliteit, creativiteit en lef en een hogere productiviteit en winstgevendheid. Dus idealisme? Prima, maar dan wél met bewezen succes!’
Radertje Voordat Plompen in de zomer van 2007 aantrad als directeur van Great Place to Work was hij onder meer organisatieadviseur bij STRATCH Consultants, Core Counselors, KPMG Management Consulting en Exact. ‘Ik vroeg me destijds steeds vaker af waarom zo veel mensen bij bedrijven werkten zonder dat ze het erg vonden slechts een radertje in het geheel te zijn. Mensen die in hun eigen leven en relaties allerlei belangrijke keuzes maken en grote verantwoordelijkheid dragen, maar op hun werk samen met hun jas ook die verantwoordelijkheid aan de kapstok hangen en kennelijk moeiteloos een sfeer accepteren van: “voor jou tien anderen”. Dat gaat toch volledig voorbij aan al die belangrijke capaciteiten en talenten van mensen?’ Dat moet anders, vond Plompen. ‘Ik ont-
dekte dat bedrijven die succesvol willen zijn dat alleen kunnen bereiken via hun mensen en ik onderzocht wat mensen beweegt, hoe ze met hun talenten en kwaliteiten veel meer bij bedrijven en organisaties betrokken kunnen worden en hoe ze zijn te coachen en te prikkelen. Toen ik kennis maakte met de visie, missie en ambities van het Amerikaanse
dat managers met medewerkers communiceren over organisatiedoelstellingen, plannen en strategieën en vragen naar hun ideeën. ‘Werknemers moeten weten hoe hun werk zich verhoudt tot de organisatiedoelstellingen,’ aldus Plompen. Respect houdt in dat werknemers in staat worden gesteld om met de juiste instrumenten, middelen
‘Het gaat niet om de pasjes, maar om het dansen’
en training hun werk goed uit te voeren. Het betekent dat goede prestaties en extra inzet opgemerkt en gewaardeerd worden. Het houdt ook in dat de werknemers betrokken worden
Great Place to Work Institute viel alles op z’n plaats: succes bereik je met mensen en mensen bereik je met vertrouwen. Dat sprak me aan. Het bleek een bewezen concept, want het zorgt ervoor dat mensen zich lekker voelen op hun werk en met trots en plezier de grote verantwoordelijkheid nemen om loyaal en enthousiast mee te werken aan het succes van de onderneming.’
Crisis als prikkel Inmiddels hebben tal van bedrijven zich achter dat concept van Great Place to Work geschaard, waaronder aansprekende organisaties als Microsoft, Pentascope, Vitae en Randstad. ‘Het instituut heeft er dankzij twee belangrijke pijlers, geloofwaardigheid en onafhankelijkheid, wereldwijd inmiddels een geweldig goed merk mee in de markt gezet. We zijn ex-
bij de activiteiten van de organisatie en beschouwd worden als partners, dat samenwerking wordt gekoesterd, dat er respect is en een veilige en gezonde werkomgeving, waarin de balans tussen werk en privé niet alleen een kreet is, maar daadwerkelijk een rol speelt. In een eerlijke organisatie wordt economisch succes gedeeld en heeft iedereen gelijke mogelijkheden om erkenning te krijgen. Medewerkers moeten trots zijn op hun werk en op hun organisatie en in kameraadschap met elkaar omgaan.
b u s i n e s s n a ti o n a a l
XI
TRENDS
Een aantal winnaars van de Awards voor Beste Werkgevers, direct na de drukbezochte uitreiking ervan in de Westergasfabriek in Amsterdam. In het midden het trotse team van Microsoft.
perts in het verkopen van onze kennis over goed werkgeverschap.’ ‘Je lekker voelen op je werk is belangrijk,’ vindt Plompen. Daarin speelt de werkgever volgens hem een cruciale rol. Dat bleek ook zonneklaar toen Great Place to Work Nederland in april de jaarlijkse lijst van Beste Werkgevers bekend maakte. Uit het daar aan voorafgaand onderzoek onder werknemers werd duidelijk dat de gemiddelde score van Beste Werkgevers was gestegen van 74 procent in 2003 naar 83 procent in 2009. Heel opmerkelijk, want het perceptieonderzoek onder medewerkers werd bij de meeste bedrijven juist uitgevoerd tijdens de economische crisis.‘Desondanks is het vertrouwen van medewerkers bij de onderzochte bedrijven dus nog nooit zo hoog geweest. De beste bedrijven slagen er, zo blijkt, óók in crisistijd in om hun medewerkers betrokken en gemotiveerd te houden. Negen van de tien werknemers gaven aan te vinden dat ze bij een Great Place to Work werken.’ Volgens Plompen blijkt daaruit dat het de Beste Werkgevers ook in deze moeilijke periode lukt om het vertrouwen van hun medewerkers te behouden. ‘De crisis als prikkel, een sfeer van “we houden elkaar vast”. Die betrokkenheid van medewerkers bij het wel en wee van hun bedrijf blijkt een stabiele factor. En het levert ook nog eens begrip op voor moeilijke beslissingen die organisaties onder crisisomstandigheden wellicht moeten nemen.’ Dat levert bedrijven volgens Plompen heel wat meer op dan
XII
b u s i n e s s n a ti o n a a l
een sfeer waarin werknemers zich vooral bedreigd voelen.
Boemerang Organisaties nemen volgens de directeur van Great Place to Work gelukkig steeds meer verantwoordelijkheid voor hun mensen en voor hun maatschappelijke betrokkenheid. ‘Ze stimuleren hun medewerkers daarin ook veel nadrukkelijker dan een aantal jaren geleden. Dat is goed. Want luisteren, bijvoorbeeld via onderzoek onder je mensen, is één ding, de vraag is daarna vooral wat je er mee wilt doen en wat je er mee gáát doen. Een perceptieonderzoek zonder actie werkt als een boemerang. Het gaat immers niet om de pasjes, maar om het dansen!’ Wat dat betreft is er nog een wereld te winnen. ‘In elke branche kunnen organisaties een Great Place to Work zijn.’ In het mkb bijvoorbeeld, waar het concept van Great Place to Work ondernemers volgens Plompen uitstekend kan helpen om straks, na de crisis, booming uit de startblokken te komen. Of de financiële sector, waar eerlijkheid en vertrouwen, zoals recent nog overduidelijk is gebleken, een cruciale rol spelen. ‘En wat te denken van de gezondheidszorg en het onderwijs, de publieke sector waar het meeste belastinggeld naar toe gaat en die de grootste impact heeft op mens en maatschappij. Nergens valt of staat de kwaliteit méér met mensenwerk dan juist daar.’ �
AMERIKAANS INITIATIEF Great Place to Work Institute ondersteunt organisaties bij hun ontwikkeling van goed werkgeverschap met als doel vitale mensen, gezonde organisaties en een betere samenleving. Het instituut, een initiatief vanuit de VS dat inmiddels actief is in 40 landen en in Europa in 2002 werd geïnitieerd door de Europese Commissie, maakt daarbij gebruik van een wereldwijd netwerk van kennisinstituten en 20 jaar empirisch onderzoek. Dat wijst uit dat vertrouwen tussen managers en medewerkers het primaire en meest kenmerkende element is van goed werkgeverschap. Great Place to Work biedt assessment- en evaluatiediensten en instrumenten die organisaties helpen het eigen vertrouwen te versterken en zo effectiever te worden, duurzame verbeteringen te realiseren in bedrijfsrelaties, die uitmonden in meetbare bedrijfsvoordelen en betere prestaties. Het instituut doet voortdurend onderzoek en dat levert meetinstrumenten, educatieve diensten en ondersteuning op maat op voor ondernemingen die hulp willen bij het opzetten van vertrouwensvolle werkplekken.
Leeuwarden
Landelijk bereik via 25 regionale BUSINESS-edities
Groningen
Assen
Zwolle Almere
Haarlem Amsterdam
Enschede
Leiden
Utrecht Ede Tiel
De totale oplage van BUSINESS
Rotterdam
Dordrecht
Arnhem
Winterswijk
Nijmegen
's Hertogenbosch
Nationaal, het landelijk katern
Breda Middelburg
Tilburg Venlo
van de 25 Business-uitgaven, bedraagt 100.000 exemplaren.
dan 300.000 zakelijke beslissers. Adverteren in BUSINESS Nationaal is werken aan zakelijk succes!
business
Business Nationaal: 25x direct bereik in het hart van de regio
van BUSINESS Nationaal meer
Arnhem Business Arnhem Duiven Oosterbeek e.o.
Regio Business Midden-Brabant Tilburg Waalwijk Oisterwijk e.o.
Drechtsteden Business Dordrecht Sliedrecht Gorinchem e.o. Drenthe Business Assen Hoogeveen Meppel e.o. Driesteden Business Apeldoorn Deventer Zutphen e.o.
Door een meeleesfactor van ruim drie personen bereikt elke editie
Oost-Gelderland Business Doetinchem Winterswijk Zevenaar e.o.
Apeldoorn
Amersfoort 's Gravenhage
Amsterdam Business Amsterdam Amstelveen Schiphol Diemen e.o.
Flevoland Business Almere Lelystad Zeewolde e.o. Friesland Business Leeuwarden Heerenveen Drachten Sneek e.o. Gooi en Eemland Business Hilversum Bussum Amersfoort Nijkerk e.o. Groningen Business Groningen Delfzijl Winschoten e.o. Haaglanden Business Den Haag Zoetermeer Leidschendam Wassenaar e.o. Kennemer Business Haarlem Beverwijk IJmond e.o.
Regio Business Noordoost-Brabant ‘s-Hertogenbosch Oss Veghel e.o. Rijnmond Business Rotterdam Spijkenisse Schiedam Vlaardingen e.o. Rijnstreek Business Leiden Alphen aan den Rijn Bodegraven Lisse e.o. Rivierenland Business Tiel Zaltbommel Leerdam e.o. Twente Business Enschede Hengelo Almelo Oldenzaal e.o. Utrecht Business Utrecht Nieuwegein Houten Zeist e.o. Vallei Business Ede Wageningen Veenendaal e.o. West-Brabant Business Breda Roosendaal Etten-Leur Oosterhout Bergen op Zoom e.o.
Nijmegen Business Nijmegen Malden Boxmeer e.o.
Zeeland Business Vlissingen Goes Terneuzen Zierikzee e.o.
Noord-Limburg Business Gennep Venlo Roermond e.o.
Zwolle Business Zwolle Kampen Hardenberg Steenwijk e.o.
Henk Keilman:
‘Spirituele ondernemers hebben de toekomst’
www.business-nationaal.nl voor uw zakelijk succes!
BEDRIJFSPROFIEL
Belastingvermijding
Ook voor midden- en kleinbedrijf intelligente manier gebruik te maken van de internationale wet- en regelgeving op dit gebied. Maar ook dan is er veel mogelijk.’ Lodewijk Hof is sinds 2007 directeur/eigenaar van Hof-Consultancy. Van hieruit adviseert en ondersteunt hij ondernemingen bij de inrichting van hun financiële administratie, zodat zij zo weinig mogelijk belasting betalen.
Specialist De interesse in het belastingwezen ontstond toen Lodewijk Hof in vroegere functies bedrijven adviseerde hoe zij fiscaal voordeel konden behalen. Het begon als een service, maar is ondertussen uitgegroeid tot een uiterst gespecialiseerde dienstverlening. Hof volgt de ontwikkelingen binnen de belastingwereld op de voet. Geen financieel/fiscaal tijdschrift ontsnapt aan zijn aandacht en nieuwe wetten en regels binnen het belastingwezen pluist hij uit tot op de punt en de komma. Daarnaast voert hij veelvuldig gesprekken met internationaal opererende ondernemers, waardoor hij beschikt over een uitgebreide en actuele bron van belastinginformatie, waarmee ondernemers hun voordeel kunnen doen. Met deze bijzondere dienstverlening kan Hof zich rekenen tot de zes specialisten die Nederland op dit gebied rijk is.
Voor iedereen Lodewijk Hof: ‘Belastingvermijding is al interessant voor ondernemingen met een winst van € 15.000 op jaarbasis.’
Nu de kredietcrisis is omgeslagen in een economische crisis, doen ondernemers er alles aan om hun uitgaven nog eens zorgvuldig tegen het licht te houden. Waar kan nog worden bezuinigd en hoe kunnen zij hun uitgaven beperken? ‘Jammer dat hierbij zo weinig wordt gedacht aan belastingontwijking,’ vindt Lodewijk Hof. ‘Dat gaat een stuk sneller dan bezuinigen.’
Voor schilder en multinational Als Lodewijk Hof van Hof-Consultancy het heeft over belastingontwijking of belastingvermijding, legt hij de klemtoon nadrukkelijk op de tweede helft van het woord. ‘We hebben het dus niet over belastingontduiking,’ benadrukt hij. ‘Ik richt me uitsluitend op maatregelen die leiden tot belastingontwijking door op een
XIV
b u s i n e s s n a ti o n a a l
Op zich is de dienstverlening niet nieuw. Multinationals maken allang gebruik van slimme boekhoudingmethoden om zich zo miljoenen aan belastinggeld te besparen. Niet voor niets zien we hun holdings steevast opduiken in belastingparadijzen zoals de Seychellen, Panama, Zimbabwe en Hongkong. Hof: ‘Toch is belastingvermijding al interessant voor ondernemingen met een winst van € 15.000 op jaarbasis. Wie bereid is om zijn organisatie geheel of gedeeltelijk offshore te brengen, ziet deuren opengaan waarvan hij het bestaan niet kon vermoeden. En datzelfde geldt voor beleggers. Belasting-vermijden is voor de freelance schilder net zo haalbaar en net zo aantrekkelijk als voor de multinational. En dat zonder ook maar op enige manier in overtreding te zijn. Altijd boeiend om daar eens over door te praten, toch? Hof-Consultancy geeft advies en kan het advies uitvoeren.’ � Hof-Consultancy Postbus 4035 5604 EA Eindhoven T 06-33589780 E lhof@hof-consultancy.nl I www.hof-consultancy.nl
B
BUSINESS FLITSEN ERASMUS MC VERLEENT OMVANGRIJKE NIEUWBOUWOPDRACHT Een bouwcombinatie van BAM Utiliteitsbouw en Ballast Nedam Bouw Speciale Projecten verwierf de opdracht voor de nieuwbouw van het Erasmus Medisch Centrum. Hiermee is een aanneemsom gemoeid van 449 miljoen euro. Het nieuwe universitair medisch centrum wordt gerealiseerd op en rond de huidige locatie in het centrum van Rotterdam. De patiënt speelt een centrale rol in het gebouw. In plaats van een klassieke indeling naar specialismen is gekozen voor een inrichting rond herkenbare patiëntenthema’s zoals
hersenen en zintuigen, oncologie en circulatie. Zorgverleners en faciliteiten worden binnen deze thema’s samengebracht. Het nieuwe complex is een ontwerp van EGM Architecten en heeft een bruto vloeroppervlak van 185.000 m2. De eerste paal gaat dit najaar de grond in. De bouw zal in fasen plaatsvinden en de oplevering is gepland in 2017. Tijdens de werkzaamheden blijft het ziekenhuis in bedrijf.
GROENE RIJDER FINANCIEEL BETER AF
DUURZAAM INVESTEREN ONDANKS CRISIS Duurzaamheid lijkt een vaste waarde te worden bij de bedrijfsvoering. Ondanks de crisis geven mkb-ondernemingen aan dat zij bereid zijn duurzame toepassingen te introduceren, zelfs als dat een negatief effect heeft op het resultaat. Dit is een van de conclusies uit het jaarlijkse International Business Report van accountancy- en adviesorganisatie Grant Thornton. In Nederland gaf 42 procent van de ondervraagde mkb-bedrijven aan dat zij duurzame oplossingen willen invoeren. Hiermee scoort ons land onder het wereldwijde gemiddelde van 51%. Wel beschouwen de ondervraagden het Nederlandse bedrijfsleven bovengemiddeld als milieuvriendelijk. Op de balans tussen ‘erg vriendelijk’ en ‘erg onvriendelijk’ werd een score van +37% behaald, waar dit in Europa uitkwam op +23% en wereldwijd op +30%. Ondernemers in de Scandinavische landen hebben met gemiddeld +61% de hoogste dunk van de milieuvriendelijkheid van hun bedrijfsleven. ‘Ondanks de crisis is duidelijk dat winst niet de enige leidende factor is voor het mkb,’ constateert Bert van ’t Veer, partner en milieuaccountant bij Grant Thornton. ‘Ik denk dat bedrijven die nu een “groene agenda” blijven aanhouden wel eens de beste uitgangspositie kunnen hebben wanneer de spiraal zich weer opwaarts beweegt.’
Groen rijden is niet alleen beter voor het milieu maar ook financieel aantrekkelijk, constateert voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. Zij omschrijft een groene rijder als iemand met een zuinige rijstijl die gebruik maakt van een auto met A-label, voorzien van energiezuinige banden. Dit levert op tal van punten financieel voordeel op: bij benzineverbruik, onderhoud, verzekering en belasting. Ook blijven populaire kleine, zuinige auto’s in verhouding bij doorverkoop veel waard. Uit voorbeelden van de ANWB blijkt dan ook dat de afschrijvingskosten van een middenklasser veel hoger zijn dan die van een nieuw klein model. Telt de groene rijder alles op dan is hij of zij volgens Milieu Centraal zo’n 2.800 euro per jaar minder kwijt dan iemand die rondrijdt in een gemiddelde auto.
RIJK BENOEMT NIEUWE VERTEGENWOORDIGER VOOR ZUIDAS Dirk Jan van den Berg, voorzitter van het college van bestuur van de TU Delft, is aangewezen als nieuwe rijksvertegenwoordiger voor de Zuidas. De voormalige topambtenaar en oud-ambassadeur in China heeft de opdracht om haalbare alternatieven in kaart brengen voor het prestigieuze miljardenproject. Dit moet gebeuren in samenwerking met de gemeente Amsterdam, ProRail, Rijkswaterstaat en de rijksbouwmeester. Van den Berg is de opvolger van Jan-Willem Oosterwijk.
b u s i n e s s n a ti o n a a l
XV
CrivINO V I N I
D ’ I T A L I A Verrassende Italiaanse wijnen Eigen en directe import -
Voor consument, horeca en bedrijfsleven Wijnproeverijen Relatiegeschenken Industrieweg 3 Tel.: 0416 - 69 06 01
w w w. c r i v i n o . c o m
5151RV Drunen Fax: 0416 - 31 98 38