Zeeland BUSINESS

ZEELAND

HET ZAKENBLAD VAN ZEELAND | JAARGANG 26 | NUMMER 5 | JULI 2010

PCextreme Het succesverhaal van innovatieve ondernemers

Zeeland Ontwaak

Pleidooi voor snelle aanleg van glasvezelnetwerk

Cradle to cradle Duurzame principes in de praktijk gebracht

Schouwen Duiveland

Ruimte voor ondernemers!

Concept & creatie: mediakings.nl

Het Zakenblad van Zeeland JAARGANG 26 Nummer 5, juli 2010

ICT 6 PCextreme is volwassen geworden 9 ‘Surviving the plane crash’ 11 Verslaafd aan goede oplossingen 13 Zeeland wordt langzaam wakker 14 Digitaal contracteren 15 Weet u de staat van onderhoud van uw pand?

17 ‘Gebruik je software slimmer’ 18 Het bloed kruipt...

19 Strijd der titanen 21 ‘Professioneel debiteurenbeheer’ 22 Persoonlijk, passend en betaalbaar 22 Hoe gaat u om met verzuim?

OPLAGE 4.500 REDACTIE-ADRES Stationsplein 11-j 4461 HP GOES T 0113 820204 F 0113 820206 redactie@zeelandbusiness.nl UITGEVER Yabeau Studio www.yabeau.nl REDACTIE Joeri Wisse HOOFDREDACTIE Bert van Leerdam bert@zeelandbusiness.nl FOTOGRAFIE Mieke Wijnen, Anda van Riet, Input output fotografie VORMGEVING Reclame- en internetbureau Mediakings: Francesco van der Weyde, Judith Dalman BLADMANAGEMENT Tim van den Berg T 0613 605818 tim@zeelandbusiness.nl ACQUISITIE Tim van den Berg, Renske Priem Advertentietarieven op aanvraag ABONNEMENTEN Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan en worden afgesloten voor 1 jaar. Na afloop van de periode wordt het abonnement automatisch verlengd, tenzij de abonnee schriftelijk 2 maanden voor de vervaldatum heeft opgezegd. abonnement@zeelandbusiness.nl COPYRIGHT Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden.

NATIONAAL I VI X

Loek Hermans pleit voor daadkracht en heldere afspraken ‘Weg met de compromissen’ Roel Croes (GreenICT) ziet wereld van mogelijkheden ‘Kansen voor duurzame ICT liggen voor het oprapen’ Neelie Kroes tijdens World Congress on IT: ‘Europa moet snel en fors investeren in ICT’

Schouwen-Duiveland 24 ‘Ik ben een aanjager’ 26 Ruimte om te ondernemen 30 ‘Bied ondernemers duidelijkheid’ 32 Een ondernemend eiland

Duurzaamheid & MVO 36 ‘Het is pure noodzaak’ 38 Impuls voor bio-economie 39 Innoveren doe je samen 41 Duurzaam, ook logisch 42 ‘Het moet anders’

6

‘Voorlopige kroon op zes jaar hard werken is een top tien notering in de Deloitte Fast 50’

VOORWOORD Mierenhoop Als je een eigen bedrijf runt of je bent gewoon een workaholic, dan kost het veel te veel moeite om weg te gaan. Op vakantie. Tot de laatste minuut weet je puntjes te vinden die weer op i’s moeten. Soms speelt zelfs de gedachte door je hoofd: ‘Stel dat me iets overkomt dan moet het allemaal goed geregeld zijn, laat ik het zekere maar voor het onzekere nemen..’.

Nonsens natuurlijk. Je komt heus wel terug en zo niet, dan is het al helemaal onzin.

Op de vraag of je dan geen zin hebt om er eens lekker uit te gaan weiger je een duidelijk antwoord.

Maar dan. In de tweede week van je vakantie, nog eentje te gaan. Je hebt leuke mensen ontmoet in een nieuw of vertrouwd vakantieoord, je zit in je korte broek lekker

13

achter een koud wijntje: ‘Zullen we hier ook maar gelijk

‘Er ligt nu 4500 kilometer glasvezel in de provincie Zee land. Dat lijkt veel, maar is echt nog heel weinig’

lekker eten? De kaart ziet er lekker uit..’. Dan kun je je bijna niet voorstellen dat die zaak zo ongenadig belangrijk is. Je kijkt vanuit je luie stoel naar Zeeland alsof het een krioelende mierenhoop is waarvan je zelf totaal geen deel uitmaakt. Sterker nog: de ‘helikopterview’ die je in het dagelijks leven zo propageert krijg je gratis en voor niks op het vakantieterras. ’t Is allemaal zo akelig betrekkelijk!

24

‘Het is de grote variatie die dit eiland zo aantrekkelijk maakt’

36

‘Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things’

Fijne vakantie, geniet er van!

Bert van Leerdam Hoofdredacteur Zeeland Business magazine bert@zeelandbusiness.nl

COVERSTORY

PCextreme is volwassen geworden TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE MIEKE WIJNEN

Lennert den Teuling, Johan Tange, Wido den Hollander, Thomas de Looff en Jeroen van Brink

Een eigen website in de lucht voor maar één euro per maand. In 2004 betekende het de doorbraak voor PCextreme, een initiatief van Lennert den Teuling dat hij samen met vier vrienden uitbouwde tot een succesverhaal.

Inmiddels telt de in Middelburg en Amsterdam gevestigde onderneming meer dan 30.000 klanten en mag zij ook grote bedrijven tot haar klantenkring rekenen. Voorlopige kroon op zes jaar hard werken is een top tien notering in de Deloitte Fast 50, de lijst van hardst groeiende bedrijven in de technische sector. Attila van der Velde: “En in de Deloitte Technology Fast 500, waarbij gekeken wordt naar bedrijven in Europa, Afrika en het Midden-Oosten, eindigden we in de

6

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

top 100.” Hoe kan een bedrijf dat door een paar scholieren wordt gestart uitgroeien tot zo’n succes? Lennert: “Wij waren toen en nu in staat om goedkope diensten te leveren doordat we efficiënt en slim werken. Wij hebben al onze diensten zelf ontwikkeld, we maken gebruik van eigen servers, eigen software en een eigen platform.” Attila: “We onderscheiden ons door gebruik te maken van onze eigen kennis. We zijn niet afhankelijk van systemen van andere grote bedrijven waar we geld aan moeten betalen voor bijvoorbeeld licenties. Daardoor werken we efficiënt en zijn we flexibeler dan onze concurrenten.” Veel jonge ICT-bedrijven zijn al na een paar jaar uiteengespat. Lennert: “We

hebben ons altijd verantwoordelijk gevoeld.

Anderen startten met veel enthousiasme een bedrijf, maar het ontbrak hen aan doorzettingsvermogen.”

In 2007 lanceerde PCextreme een webhosting pakket voor de zakelijke markt. Dat vereiste investeringen in onder andere een kwalitatief goede supportdesk die bovendien goed en lang bereikbaar is. “Al vanaf het begin hebben we bewezen snel te reageren op vragen van klanten. Vragen per e-mail beantwoorden we altijd binnen 24 uur.” Inmiddels heeft PCextreme zo’n 10.000 zakelijke klanten die elke dag van 9.00 tot 18.00 uur telefonisch te woord kunnen worden gestaan

ICT

Ze braken door met revolutionair goedkope webhosting. Eerst in Zeeland, later verspreidde het succes zich over de rest van (zakelijk) Nederland. Nu is PCextreme één van de meest toonaangevende hostingproviders van Nederland. We spreken over de korte maar roerige geschiedenis én de toekomstplannen van de zes jaar jonge Middelburgse onderneming met Lennert den Teuling (één van de vijf eigenaren), Attila van der Velde en Jeroen van Brink, het duo dat de dagelijkse leiding van PCextreme in handen heeft.

door vakkundige medewerkers. Het dienstenpakket is in het zesjarige bestaan fors uitgebreid. Naast de vele particuliere klanten weten inmiddels ook grote en kleine bedrijven PCextreme te vinden. Met de steeds sneller wordende internetverbindingen verplaatsen veel van deze organisaties hun IT infrastructuur naar ons datacenter in Amsterdam. Door daar een stuk rekenkracht van onze ‘cloud’ te huren vervalt de noodzaak van servers op kantoor en bespaart de klant de kosten van een investering, het onderhoud en afschrijving. Daarnaast kan snel en flexibel meer capaciteit ingekocht worden als daar vraag naar is. Jeroen van Brink: “Onze dienstverlening is daarbij zo ingericht dat als er een machine uitvalt, een andere het automatisch overneemt. Daar merkt een gebruiker niets van.”

Deze techniek maakt een grote en dure server bij het bedrijf op locatie overbodig. Lennert: “We maken op deze manier veel slimmer gebruik van serverruimte. Er is wel eens uitgerekend dat wereldwijd maar zes procent van alle opslagcapaciteit en rekenkracht wordt gebruikt, terwijl voor die overige 94 procent wel betaald wordt. Wij bieden de mogelijkheid om ook daadwerkelijk voor die 6 procent te betalen, klanten kunnen hierdoor gigantisch besparen. Bedrijven hoeven dus geen server meer te kopen van 5000 euro, maar maken gebruik van onze ruimte. Als ze plotseling extra ruimte nodig hebben vanwege een project of stijging van het aantal bezoekers op de website, dan kunnen ze bij ons eenvoudig opschalen.” De toekomst staat in het teken van innovatie. Dat betekent dat PCextreme de markt zal blijven opschudden met innovatieve diensten voor een concurrerende prijs. Of zelfs gratis, want veel dien-

sten die nu ontwikkeld worden in Middelburg en Amsterdam zullen straks als gratis service aan bestaande klanten ter beschikking worden gesteld. “Zo zijn we op het moment bezig met het ontwikkelen van een functionaliteit die het mogelijk maakt om alle verschillende soorten agenda’s met elkaar te synchroniseren. Of je nu je afspraken bijhoudt in Outlook of dat je hiervoor een iPhone of Blackberry gebruikt! Dit bieden we straks gewoon gratis aan voor klanten met een hostingpakket, gekoppeld aan hun eigen domeinnaam, terwijl dit doorgaans dure oplossingen zijn.”, zegt Attila.

Het past geheel in de filosofie van PCextreme dat technologische mogelijkheden niet geremd mogen worden door de macht van individuele bedrijven als Google of Microsoft. Lennert: “Wij vinden dat je de vrijheid moet hebben om te werken met de spullen waar jij graag mee werkt. Ik werk graag met Linux, Attila zweert bij Linux en Apple en Jeroen gebruikt Windows. Toch kunnen we gewoon samenwerken met elkaar.” In de nabije toekomst loopt online communicatie via één standaard, voorspelt Lennert. “Zeker als mensen een persoonlijke domeinnaam hebben, wordt je e-mailadres je identiteit op internet. We zijn nu al bezig met een oplossing waarmee iedereen kan chatten via zijn of haar e-mailadres, zonder tussenkomst van Windows Live Messenger, Google Talk of Twitter: een generiek social protocol.” Alle communicatie via je eigen e-mailadres. Het klinkt revolutionair, maar PCextreme heeft inmiddels wel bewezen dat ze toonaangevend zijn in de wereld van internet. Ik neem alvast het zekere voor het onzekere en heb, dankzij PCextreme, alvast mijn eigen online identiteit: info@joeriwisse.nl. �

PCextreme PCextreme werkt vanuit drie vestigingen. In Middelburg staat het hoofd- en bijkantoor, in Amsterdam bevindt zich het datacenter.

Op de verschillende locaties werken in totaal 18 medewerkers.

Ook de vijf eigenaren van PCextreme houden kantoor in Middelburg.

Zowel particulieren, kleine ondernemingen en multinationals kunnen bij PCextreme terecht. Door het ruime assortiment en de beschikbare faciliteiten is het mogelijk om door te groeien.

Hoofdactiviteiten van PCextreme zijn het aanbieden van verschillende pakketen voor webhosting & domeinregistratie en het bieden van serverruimte. Dit laatste kan op verschillende manieren, door een stukje server te huren van PCextreme, een eigen server te kopen of bestaande serverapparatuur onder te brengen in het datacentrum van PCextreme.

Daarnaast biedt het bedrijf ook andere diensten aan zoals Online backups, zakelijke e-mail in de vorm van Hosted Exchange, Spamfilteringdiensten en meer.

PCextreme B.V. Londensekaai 1 4331 JG Middelburg T 020 5060110 - F 020 5060111 info@pcextreme.nl www.pcextreme.nl

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

7

ICT

Ibuildings

‘Surviving the plane crash’ TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE ANDA VAN RIET

Het klinkt misschien wat luguber. Als Jeroen Stephan een internationale presentatie over zijn bedrijf Ibuildings geeft, staan de woorden boven dit artikel op de eerste sheet. “Pas op het moment dat een ramp zich voltrekt, zoals de crash van de Boeing bij Schiphol of het drama op Koninginnedag in Apeldoorn, kom je er achter of je inderdaad miljoenen hits tegelijk kunt verwerken. Op die momenten was Nu.nl de enige nieuwssite die bereikbaar bleef.” sites. Met vijftig á zestig PHP ontwikkelaars, mag Ibuildings zich marktleider in Nederland noemen en behoort het bedrijf tot de absolute top in Europa. Al kort na de oprichting in 1998 besloten de aandeelhouders zich toe te spitsen op het schrijven van op PHP-gebaseerde software. Ontwerp van websites doet Ibuildings bijvoorbeeld niet. “We laten een groot deel van de markt liggen en kiezen voor specialisatie en gecontroleerde groei.

Wij kunnen zelf nooit beter worden dan de besten op dat gebied. Dus kiezen we er voor om zelf de beste te zijn op ons gebied. Waar dat toe kan leiden zie je bij Nu.nl’.

Jeroen Stephan

Het zal misschien niet veel mensen opvallen, maar onder elke pagina van Nu.nl staat het zinnetje ‘Powered by Ibuildings’. Het in Vlissingen, Utrecht en Londen gevestigde bedrijf is de architect en bouwer van wat in vakjargon de ‘achterkant’ van de nieuwswebsite genoemd wordt. “De migratie naar ons systeem vond eind 2008 plaats. De gebruiker heeft er niets van gemerkt.”

Achter de schermen veranderde er des te meer. De redacteuren van Nu.nl werken nu in een eenvoudiger ‘content management systeem’ waarbij nieuwsberichten tevens sneller kunnen worden gepubliceerd. En zoals de

vliegtuigcrash en het Koninginnedagdrama duidelijk maakte, is het systeem bestand tegen grote hoeveelheden bezoekers tegelijk.

“Op zo’n moment moet je wel improviseren.

We hebben bijna alle foto’s van de homepagina gehaald, zodat deze lichter werd en sneller kon worden geladen. Zodra internetters lang moeten wachten, gaan ze massaal op ‘verversen’ klikken. Daardoor neemt de druk alleen maar toe. Het is alsof je een file ziet aankomen en meteen keihard op de rem trapt. De hele snelweg loopt dan hopeloos vast.” Ibuildings maakt al ruim tien jaar software op basis van PHP, één van de drie belangrijkste programmeertalen voor internet-

Naast het ontwikkelen van bedrijfsapplicaties die intern worden gebruikt, heeft Ibuildings zich gespecialiseerd in ‘high traffic-sites’ die letterlijk miljoenen bezoekers per dag kunnen verstouwen. Klanten zijn grote mediabedrijven als Sanoma Digital en BBC. “We ontwikkelen maatwerksites vanaf de basis of worden gevraagd om advies te geven over een bestaand systeem. Zo had de Bijenkorf grote problemen met de site tijdens de DolDwazeDagen. De economische crisis is ook Ibuildings niet voorbij gegaan. “2009 was geen fijn jaar voor ons, projecten werden in de koelkast gezet. Maar de markt is ondertussen enorm aangetrokken. Ik heb vandaag nog ‘nee’ moeten zeggen tegen een opdracht voor een vaste klant. Bedrijfseconomisch beter, maar ook niet fijn. �

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

9

BEDRIJFSPROFIEL

addict, toegevoegde waarde in ICT

Verslaafd aan goede oplossingen “ICT is een goed hulpmiddel om bedrijfsprocessen te verbeteren, maar het mag nooit een doel op zich zijn.” Het is de stellige overtuiging van Jan Willem Bol, directeur van ICT-bedrijf addict uit Yerseke. “Met het neerzetten van een apparaat los je geen problemen op. Een ondernemer heeft er pas wat aan als hij daardoor sneller, makkelijker of goedkoper kan werken.”

Jan Willem Bol

Addict richt zich met kantoorautomatisering- en telecomoplossingen op het midden- en kleinbedrijf tot honderd werkplekken. De focus ligt op ondernemers in de zakelijke dienstverlening en handelsbedrijven.

Jan Willem Bol: “We gaan uit van de bedrijfsprocessen van de ondernemer. Slimme ICT-oplossingen kunnen hier een positieve bijdrage aan leveren. Zo kunnen we het bijvoorbeeld mogelijk maken om tijden plaatsonafhankelijk te werken, dit wordt ook wel Het Nieuwe Werken genoemd.”

Addict hanteert de filosofie dat alleen bewezen oplossingen worden verkocht. “Onze klanten zijn geen proefkonijn voor nieuwe producten en diensten, we testen alles eerst zelf. Soms ben je als ondernemer beter en goedkoper af met een product van een vorige generatie, dan met het nieuwste van het nieuwste. Wat dat betreft zijn we echt een nuchter, Zeeuws bedrijf”, aldus Bol. Minstens even belangrijk is de service en het onderhoud van ICT-applicaties. “In de wereld van ICT

worden klanten vaak van het kastje naar de muur gestuurd. Daar schiet een ondernemer niks mee op. Wij nemen contact op met de vakpartners waar het probleem ligt, ook al is het niet direct ons probleem.” Het personeel van addict is goed geschoold en getraind. “We vinden dat kennis aantoonbaar moet zijn. Daarom steken we tijd en energie in het volgen van trainingen en behalen onze mensen certificaten van partnerbedrijven als Siemens, Fujitsu, Microsoft en Norman.” Naast kantoorautomatisering biedt addict ook vaste en mobiele telefonie. “De grenzen tussen telecommunicatie en kantoorautomatisering vervagen. Een telefooncentrale is tegenwoordig een server.”

Verschillende communicatiemiddelen komen hierdoor samen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om met Unified Communications van Siemens voicemailberichten binnen te krijgen per e-mail. Ook kan een ondernemer eenvoudig via de computer zijn mobiele nummer doorschakelen naar een collega of een ander telefoonnummer. “Bij dit soort diensten vinden wij het van belang om rekening te houden met de bedrijfscultuur. Bij sommige bedrijven verwachten klanten altijd een persoon aan de lijn te krijgen”, legt Bol uit.

Op het gebied van telefonie is addict businesspartner van KPN. “Bij negentig procent van de bedrijven kunnen we een forse besparing realiseren”, stelt Bol. “We komen bijvoorbeeld vaak tegen dat een bedrijf betaalt voor vaste lijnen die helemaal niet meer gebruikt worden of dat het mobiele belgedrag van werknemers slecht aansluit bij het abonnement van het bedrijf.”

Addict, opgericht door Jan-Willem Bol en Peter Sinke, bestaat inmiddels bijna twintig jaar. Van die ervaring profiteert de klant. �

addict, added value in ICT Grintweg 32 - 4401 NE Yerseke T 0113 579030 - F 0113 579040 info@addict.nl - www.addict.nl

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

11

Manifest ‘Zeeland Ontwaak’

Zeeland wordt langzaam wakker TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE INPUT OUTPUT FOTOGRAFIE

Peter Bakker

Deze situatie lijkt absurd, maar komt dicht in de buurt van de huidige staat van het provinciale glasvezelnetwerk. Dat vinden in ieder geval de initiatiefnemers van het manifest ‘Zeeland Ontwaak’: Peter Bakker en Remco van Leeuwen van het Terneuzense bedrijf Vinfotech. “Er ligt nu 4500 kilometer glasvezel in de provincie Zeeland. Dat lijkt veel, maar is echt nog heel weinig,” zegt Bakker. “Grote bedrijventerreinen in de provincie zijn vaak wel aangesloten op glasvezel. Meestal door Zeelandnet, soms ook door KPN. Hier in Terneuzen ligt er grofweg glasvezel vanaf de Haarmanweg tot aan de Rijksweg N61.

Voor een ondernemer die in Zuidpolder is

12

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

gevestigd, is het dus niet eens een optie om glasvezel te nemen.”

berghe, die als adviseur betrokken is bij Zeeland Ontwaak.

Is het gegeven dat Zeeland een relatief dunbevolkte provincie is misschien een verklaring voor het feit dat er nog geen fijnmazig glasvezelnetwerk is uitgerold?

“Glasvezel aanleggen is duur, omdat je moet graven. De bestaande aanbieders zijn zeer voorzichtig. In andere gebieden, bijvoorbeeld Limburg en Overijssel hebben de lokale overheden geld in de aanleg van glasvezel gestoken. Daarvoor hebben ze bijvoorbeeld het geld gebruikt dat vrijkwam bij de verkoop van de aandelen in het energiebedrijf”, zegt Conny van Grem-

Eén van de redenen dat een uitrol van het glasvezelnetwerk achterwege blijft, is het huidige netwerk van coax-kabel. “Dat is door Zeelandnet zo opgeboost dat het overgrote deel van de consumenten en het bedrijfsleven er meer dan genoeg aan heeft.” Het bestaande netwerk is echter volstrekt ontoereikend voor de digitale diensten die in de nabije toekomst beschikbaar zullen komen. De grote spelers op het gebied van onderwijs en zorg in Zeeland hebben reeds aangegeven dat ze grote verwachtingen hebben van zorg op afstand en

ICT

Stelt u zich Zeeland eens voor waarin alleen de snelweg A58 en een handvol doorgaande provinciale en rijkswegen zouden zijn geasfalteerd. Alle overige straten en wegen zijn modderig en onverhard. Wie een comfortabele aansluiting wil op de snelweg moet diep in de buidel tasten. Geen bedrijf dat hier zou willen blijven, laat staan dat ondernemers van buiten zich hier zouden willen vestigen.

e-learning. Mede hierdoor hebben partijen als Zorgsaam Zeeuws-Vlaanderen en ROC Westerschelde zich achter het initiatief geschaard. Ook belangenorganisaties ZLTO en de Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging hebben zich solidair getoond.

Een groot nadeel van de coax-kabel, is het feit dat het een asynchrone verbinding betreft. Peter Bakker: “De verhouding in capaciteit tussen downloaden en uploaden staat als 1 tot 10. Voor de video-diensten die wij als Vinfotech willen verkopen, is dit een probleem. Wij willen namelijk onze klanten de mogelijkheid bieden om beelden, bijvoorbeeld voor bewaking of videoconference vanuit hun bedrijf te uploaden.

Daarin lopen we al heel snel tegen de beperkingen van coax aan.” Bijkomend probleem is dat de huidige internetaanbieder geen Service level agreement (SLA) wil afgeven. Hierin worden tussen leveranciers en afnemer afspraken gemaakt over onder andere de beschikbaarheid en capaciteit van het signaal. “Omdat coax minder betrouwbaar is, wil de markt daar ook geen garanties op geven. Dat is een probleem voor ons en voor andere bedrijven die digitale diensten willen aanbieden. Wij kunnen in het geval van bijvoorbeeld beveiligingsbeelden ook geen garanties geven dat er altijd een verbinding is.” ‘Glas’ heeft die betrouwbaarheid wel. “Dat komt omdat glasvezel altijd in een lus wordt aangelegd.”

Volgens ‘Zeeland Ontwaak’ moet een glasvezelverbinding ook aanmerkelijk goedkoper worden. Peter Bakker: “De prijzen liggen hier vele malen hoger dan in bijvoorbeeld Breda. De kosten van data-

verkeer zijn enorm. Voor onze eigen videodiensten maakt het dataverkeer tachtig procent uit van de totale prijs. Zelfs in andere plattelandsregio’s als Groningen en Friesland zijn de prijzen niet zo hoog.”

Het provinciebestuur en de dertien gemeentebesturen in Zeeland kunnen hier verandering in brengen, menen de opstellers van het manifest. “Dat hoeft niet eens te betekenen dat ze miljoenen euro’s subsidie moeten uittrekken. Alle gemeenten en de provincie zijn ook aandeelhouder van Delta, waar Zeelandnet een onderdeel van is. Via die weg zou ook meer druk kunnen worden uitgeoefend.” Het initiatief is inmiddels al onder de aandacht gebracht bij de gemeente Terneuzen en de provincie Zeeland. Maar er wordt ook verder gekeken dan de grenzen van de provincie. “We hebben contacten gelegd met Lambert van Nistelrooij, Europarlementariër voor het CDA.” Het budget voor de Digitale Agenda van Eurocommissaris Nelie Kroes is onlangs verhoogd van 5,5 miljard naar 11 miljard. Mogelijk kan met grensoverschrijdende samenwerking met Vlaanderen een beroep worden gedaan op Europese subsidiegelden.

Peter Bakker heeft niet de illusie dat er binnen een paar jaar een fijnmazig, goedkoop glasvezelnetwerk in de provincie ligt.

“Het is geen kwestie van vandaag, morgen of overmorgen. Het gaat wel om de toekomst van de provincie. Een goede digitale infrastructuur betekent een geweldige stimulans voor de economie. Eén ding is zeker: het digitale verkeer zal de komende jaren alleen maar explosief toenemen.” �

Glasvezel Glasvezel is een dun draadje waarover licht kan worden getransporteerd. Daarmee worden signalen betrouwbaar over grote afstanden getransporteerd.

In tegenstelling tot koperen verbindingen, is glasvezel een techniek waarbij in de komende decennia nog veel capaciteitsverbeteringen kunnen plaatsvinden. Hiervoor hoeft niet het draad, maar slecht de aangesloten apparatuur worden aangepast.

Meer informatie over het manifest is te lezen op www.zeelandontwaak.nl.

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

13

COLUMN

Digitaal contracteren E-mail is alomtegenwoordig. Wat is de juridische status van een afspraak per e-mail? Veel mensen denken ten onrechte dat e-mails niet bindend zijn.

Een overeenkomst komt tot stand door een aanbod dat vervolgens wordt aanvaard. Hoe dat precies moet, zegt de wet meestal niet. Een mondeling akkoord is dan ook rechtsgeldig. Als een overeenkomst al mondeling kan worden gesloten, dan zeker ook per e-mail. Bij sommige contracten, zoals het kopen van een huis, vereist de wet wél dat deze schriftelijk moeten zijn. Dergelijke contracten konden voorheen niet per e-mail worden gesloten. Het wetboek is echter aangepast: e-mail wordt onder omstandigheden gezien als een geschrift.

Niet alleen e-mails, maar ook modernere technieken kunnen worden ingezet. Via social media bestoken contractpartijen elkaar met rechtsgeldige SMS’jes en Tweets. Een MSN-chatlog is al geaccepteerd als bewijs en vorig jaar zijn in Canada en Engeland werknemers ontslagen via hun Facebook-account. Ook in Nederland kan die manier van communiceren rechtsgeldig zijn. De wet schrijft namelijk ook hier niet voor hóe een werkgever iemand moet ontslaan. De vraag of een dergelijke actie gewaardeerd wordt, laat ik maar even buiten beschouwing.

Soms wordt zelfs de deurwaarder ingeruild voor Twitter: The Pirate Bay werd door de stichting BREIN per e-mail, Facebook en Twitter gedagvaard. De rechtbank Amsterdam ging met zijn tijd mee en accepteerde dit.

Een vluchtig berichtje kan dus net zo geldig zijn als een vuistdik contract.

Verena Jongepier is ondernemingsrechtadvocaat bij Adriaanse van der Weel advocaten 14

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

COLUMN

Weet u de staat van onderhoud van uw pand?

Als u voor uw organisatie zoekt naar huisvesting, zal dit ongetwijfeld méér betekenen dan alleen een dak boven het hoofd. U zoekt naar huisvesting die optimale ondersteuning biedt aan de bedrijfs- en werkprocessen die zich binnen uw organisatie afspelen. Daarnaast zal er ook een goede balans gevonden moeten worden voor de werkomgeving van uw werknemers. Goed functioneren heeft tegenwoordig ook te maken met duurzaamheid. Tegelijkertijd streeft u ernaar om op een efficiënte en effectieve wijze gebruik te maken van de beschikbare huisvesting.

Het voorzien in de behoefte van een gezond gebouw zoals o.a. een efficiënte energie- en watervoorziening is daarom van groot belang en dit wordt in de toekomst steeds belangrijker. Om een goed beeld te hebben wat de staat is van de huisvesting, is het nodig om een nulmeting te maken. De nulmeting, in combinatie met een meerjaren onderhoudsplan, is gelijk een rapport dat alles inzichtelijk maakt over de binnen- en buitenkant van uw huisvesting. Door het rapport te verwerken, in een daarvoor bedoeld softwarepakket, kan men in één oogopslag zien wat er gereserveerd zal moeten worden per jaar. En wat over een bepaalde periode de aandachtspunten aan de huisvesting zijn.

Zo kan men de huisvesting op een bepaald niveau houden en/of krijgen, en ziet men aan de andere kant gelijk de financiële gevolgen. Het goed beheren van uw huisvesting, is meer dan alleen de voordeur open en dicht doen!

Manfred van den Broeke is Sales Manager bij FOX Parkbeheer b.v.

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

15

ZAKELIJK INZICHT

‘Gebruik je software slimmer’ In deze ICT-editie van Zeeland Business staat de vaste rubriek Zakelijk Inzicht in het teken van software. Hans Peter Willems van Softechmatrix en Jan Kaas van bit by bit laten hun licht schijnen over drie actuele stellingen.

Met een goed getimede opleiding op maat kan snel van start gegaan worden met de nieuwe software, opstartfouten voorkomen worden, de leertijd verkort en angst en weerstand tegen de nieuwe software weggenomen worden. De hele overgang loopt veel soepeler.”

Hans Peter WIllems

Jan Kaas

Slim gebruik van beschikbare software biedt kansen voor het bedrijfsleven in de huidige economische situatie.

Maar ook Outlook bevat tools die in de meeste bedrijven onbenut blijven. Door ongebruikte software mogelijkheden in een cursus te verkennen, kun je je huidige software slimmer gebruiken. ”

Hans Peter Willems: “Dit is zeker het geval; door verder te kijken dan wat standaard nodig is voor de bedrijfsvoering kunnen softwaretoepassingen worden gevonden die een positief effect op de bedrijfsresultaten kunnen hebben. Zeker in het huidige economische klimaat loont het de moeite om te kijken hoe bedrijfsprocessen slimmer en efficiënter kunnen worden uitgevoerd en ondersteund. Kernwoorden zoals ‘Innovatie’ en ‘Open Source’ kunnen dan belangrijk zijn voor een mogelijke strategie.”

Jan Kaas: “Door efficiënt gebruik te maken van bestaande software, kunnen investeringen in updates of nieuwe software uitgesteld worden. Met name van CRM-, ERP-, en Business Intelligence pakketten is bekend dat maar een klein deel van de mogelijkheden daadwerkelijk gebruikt worden.

Het is onverstandig om bedrijfsmatig software aan te schaffen zonder personeel hierin te scholen.

Hans Peter Willems: “Het is belangrijk om je personeel te trainen in het gebruik van software. Heel vaak zie ik dat er van uitgegaan wordt dat iedereen het wel snapt, met als resultaat dat slechts een zeer klein deel van de functionaliteit werkelijk wordt gebruikt. Ook op dit punt valt er in een organisatie dus serieus winst te behalen.”

Jan Kaas: “Met bedrijfsmatige software bedoelen we de software die de belangrijke processen in een bedrijf ondersteunen, zoals verkoop, planning, productie, logistiek, facturering, boekhouding en rapportering.

Microsoft zal de komende jaren de toonaangevende partij blijven als het gaat om standaard kantoorsoftwarepakketten als Office.

Hans Peter Willems: “In de eerstkomende jaren zal dit zeker nog zo zijn. Kijken we echter naar de termijn 5 tot 10 jaar dan ligt dat anders; mobile computing wordt steeds belangrijker en op dat platform heeft Microsoft niet het overgrote marktaandeel. Daarnaast zien we dat office-toepassingen steeds meer web-gebaseerd worden, ook daar ligt Microsoft achter op de concurrentie.”

Jan Kaas: “Het is aannemelijk dat Microsoft op termijn wel marktaandeel zal verliezen, omdat er andere goede mogelijkheden zijn, zoals Open Office en Google-docs. De overheid stimuleert het gebruik van open source ook. Nadeel ten opzichte van de Microsoft software is de minder breed beschikbare ondersteuning.

Ook verloopt de onderlinge uitwisseling van documenten niet altijd zonder problemen. Onze ervaring leert dat de overgang goed doordacht moet worden en vaak een project op zich is.” � ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

17

COLUMN

Het bloed kruipt...

Daar stond ik dan. Op een leeftijd dat veel mensen al ‘opa of oma’ zijn. Met m’n koffer op de stoep van mijn nichtje om voor een half jaar in Den Haag bij haar op kamers te gaan wonen. Ik had de verleiding van een mooie interimjob niet kunnen weerstaan.

Wat had mij verleid? De geweldige uitdaging om een afdeling die niet goed liep opnieuw op pootjes te zetten? Het vooruitzicht doordeweeks meiden onder elkaar met mijn nicht? De uitdagingen van de grote stad? De auto lekker laten staan omdat de tram veel sneller is? De expliciete multiculti van een grote stad? Het weekendhuwelijk? De reisafstand en de file op vrijdagavond als ik naar huis ga? Het op zondagavond weer vertrekken naar Den Haag om op tijd het bed in te kruipen? Het strand op 10 minuten lopen vanaf de voordeur? Het minder tijd hebben voor vrienden en familie omdat je doordeweeks niet thuis bent?

Allemaal vragen en opmerkingen uit mijn omgeving toen ik ze vertelde wat ik ging doen. Met welk doel worden dit soort dingen gezegd? Belangstelling? Bezorgdheid? Meeleven?

Afgunst? Het zal wel van alles wat zijn. Maar ze hebben me geen moment aan het twijfelen gebracht. Het bloed kruipt nu eenmaal waar het gaan moet! Wat je allemaal al niet over hebt voor een mooie interimjob?!

Alles overwegende denk ik toch dat ik het doe omdat...

Joan van Beek is de eigenaar van ManyWays marketing & communicatie 18

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

ICT

Microsoft vs. Apple

Strijd der titanen TEKST JOERI WISSE

minder gewoon op kantoor. Dat komt omdat mensen blijven vragen naar het vertrouwde Windows. Ik kan alle bedrijven Apple aanraden omdat het sneller en efficiënter werkt.

Over de gebruiksvriendelijkheid en de interface is veel beter nagedacht. Bij Microsoft kun je zien dat ze hun best hebben gedaan om het grafisch mooi te maken, maar bij Apple ziet het er net dat beetje beter uit omdat er een designer naar gekeken heeft.”

Microsoft

Lange tijd was Microsoft absoluut superieur aan Apple, in elk geval wat betreft de grootte van het bedrijf. Tot enkele weken geleden. Toen haalde Apple Microsoft in op Wall Street. Het is een voorlopig hoogtepunt in een indrukwekkende opmars die vooral gestimuleerd is door de iPhone en de iPad. Op menig kantoor is het echter nog Microsoft die de toon aangeeft. Hoogste tijd voor een vergelijk in de zakelijke praktijk. Zeeland Business vroeg uitgesproken aanhangers van Apple en Microsoft om hun mening: Francesco van der Weyde van Reclame- en internetbureau Mediakings en Loek Geleijn van PCextreme.

Apple

Francesco van der Weyde: “Het grote voordeel van Apple is dat je gewoon kunt werken en niet de hele dag door geconfronteerd wordt met de grillen van Windows. Die vraagt bijvoorbeeld erg vaak om toestemming voor van alles en nog wat. Heel vervelend als je geconcentreerd aan het werk bent.

Wie ooit al eens een nieuwe Apple uit de doos heeft gehaald, weet hoe eenvoudig het is: je steekt de stekker in het stopcontact en je

kunt aan het werk. Het systeem loopt bijna nooit vast en Mac OSX is een robuust besturingssysteem dat vrijwel geen last heeft van virussen.

Apple is de standaard bij grafische bedrijven, dit komt omdat drukkers vanaf het begin al werken op Apples vanwege de goede grafische prestaties. Overigens kun je als grafisch bedrijf tegenwoordig ook prima met een PC uit de voeten. In andere sectoren is Apple

Loek Geleijn: “Het sterkste punt van Microsoft is Exchange. Bij PCextreme maken we daar intensief gebruik van. Het mooie is dat Exchange je in staat stelt om niet alleen je email, maar ook je contactpersonen en agenda elk moment van de dag te synchroniseren. Zo ben je met een smartphone altijd up-to-date, of deze nou draait op Windows Mobile of dat het iPhone is. Als je Exchange gebruikt en je telefoon wordt gestolen, kun je vanaf je pc met één druk op de knop alle privacygevoelige informatie van je telefoon verwijderen. En als je dan een nieuwe hebt gekocht, zet je alles er in één keer weer op!

Er zijn wel andere, vergelijkbare systemen, maar Microsoft heeft de basis gelegd voor Exchange. Andere partijen hebben dat vervolgens weer afgekeken, wat overigens heel normaal is in deze wereld. Dat zie je ook bij de drie besturingsystemen: Windows, Mac OS en Linux. Als je deze met elkaar vergelijkt, zie je dat Windows nog echt de standaard is, zeker voor het bedrijfsleven. Bepaalde applicaties werken zelfs alleen op Windows. Apple heeft een prachtig, fancy besturingssysteem, maar in veel branches is het geen goede vervanger om verscheidene financiële en technische redenen.” � ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

19

Zeeland Business Autospecial • Uitgave op 22 oktober • Met o.a. testverslagen van nieuwe zakelijke modellen, redactionele aandacht voor mobiliteit in Zeeland en netwerkevent ‘Drive in Business’ • Diverse mogelijkheden om uw bedrijf te profileren Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Renske Priem via renske@zeelandbusiness.nl of 0113 820 203

BEDRIJFSPROFIEL

GGN Zeeland

‘Professioneel debiteurenbeheer’ Voorkomen is vaak beter dan genezen. Ondernemers doen er daarom volgens gerechtsdeurwaarder Bert Meijering van GGN Zeeland verstandig aan om hun debiteurenbeheer goed tegen het licht te houden, zodat uitstaande rekeningen eerder worden betaald. “Blijft de betaling achterwege en komt het zover dat wij als gerechtsdeurwaarders moeten worden ingeschakeld, dan kan een ondernemer zijn zaken beter goed op orde hebben. Hierdoor nemen zijn kansen aanzienlijk toe als de zaak voor de rechter komt.”

Eén van de belangrijkste tips voor ondernemers: zit kort op je debiteuren. “Sommige bedrijven blijven maandenlang bellen, mailen en brieven schrijven. Na een factuur, herinnering en aanmaning is het tijd voor de gerechtsdeurwaarder. Dertig dagen kun je misschien nog wel veertig dagen laten worden, maar zeker geen vijf maanden. Je moet geen bankje gaan spelen voor je klanten.”

Meijering geeft geregeld lezingen over debiteurenbeheer. “Voor veel bedrijven is het een ondergeschoven kindje. Dat snap ik ook wel, het is niet de corebusiness of de hobby van een ondernemer. Maar ze doen zichzelf ernstig tekort door bijvoorbeeld vorderingen van 25 euro maar te laten zitten. Zonde, want ook voor deze kleine bedragen bieden we pakketten aan.” Bert Meijering typeert een gerechtsdeurwaarder als iemand die in elk geval kennis van zaken moet hebben en tactvol moet zijn. “Na een gerechtelijke uitspraak zijn wij met een vonnis in de hand gerechtigd om iemand bij wijze van spreken hard aan te pakken. Toch hakken wij liever niet met de botte bijl. Het is in het belang van alle partijen om tot een goede betalingsregeling te komen. Het liefst op een manier dat een zaak minnelijk kan worden opgelost. Onze opdrachtgever krijgt zijn geld terug en de debiteur komt niet in verdere problemen. Mocht hij zich daar niet aan houden, dan zullen we uiteraard niet nalaten om alsnog in te grijpen.” Sinds januari 2009 horen de deurwaarderskantoren in Middelburg en Goes tot GGN, een landelijk netwerk van 28 vestigingen. De klanten van GGN profiteren vooral van de plaatselijke en regionale kennis van de

GGN Zeeland Dam 2 - 4431 GJ Middelburg Westsingel 132 - 4461 DR Goes T 0118 633008 F 0118 623854 zeeland@ggn.nl - www.ggn.nl

Bert Meijering

verschillende kantoren, legt Meijering uit. “Wij hebben vestigingen in Goes en Middelburg en kennen onze Zeeuwse regio zeer goed. Vaak zijn debiteuren bekenden. Hierdoor kunnen we onze opdrachtgever een goede indicatie geven van het risico dat ze lopen als we openstaande vorderingen voor ze gaan innen.” Uiteraard geldt hetzelfde voor de collega’s van GGN elders in het land. “Vorderingen die onze klanten uit hebben staan bij bijvoorbeeld een bedrijf in Groningen, worden nu door onze collega daar opgepakt. Daar merkt onze klant niets van, behalve dat hij zijn geld in veel gevallen eerder terug heeft.”

Door de aansluiting bij GGN is de dienstverlening fors uitgebreid.

Zo detacheert GGN Zeeland ook mensen tijdelijk bij bedrijven die bijvoorbeeld een grote achterstand hebben opgelopen in het debiteurenbeheer. Verder biedt GGN verschillende cursussen aan. “Dat kan voor een bepaalde doelgroep zijn zoals advocaten, die we bijvoorbeeld op de hoogte brengen over ontwikkelingen op het gebied van procesrecht. Maar we hebben ook cursussen die speciaal gaan over het innen van huurachterstanden. Dat is weer interessant voor de woningcorporaties.” � ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

21

BEDRIJFSPROFIEL

J-Ware ICT Solutions

Persoonlijk, passend en betaalbaar

COLUMN

Hoe gaat u om met verzuim?

Iedere werkgever kent het probleem van verzuimende medewerkers. Hoe komt het dat het ene bedrijf weinig tot geen verzuim kent, terwijl het andere bedrijf maandelijks een verzuimpercentage van bijvoorbeeld 8% heeft? Ga er niet vanuit dat dit een kwestie van geluk is! Het is verstandig eens te kijken wat u als werkgever daadwerkelijk doet aan verzuimreductie, of beter nog; het voorkomen van verzuim. Vooral het kleinbedrijf kan als conclusie trekken: ‘helemaal niets’!

Job van de Velde en Thomas van de Meeberg

Wat dacht u van een ICT-bedrijf dat niet in bits en bytes praat, maar de taal van uw werkvloer spreekt? Een nuchtere onderneming die uw computerproblemen gewoon oplost, zonder dat u uren naar helpdesks van andere bedrijven moet bellen? Een bedrijf waar u de mensen kent en niet elke keer een ander figuur aan de telefoon of over de vloer krijgt? Misschien is J-Ware ICT dan iets voor u!

Job van de Velde, directeur van J-Ware ICT, is jarenlang werkzaam geweest als systeembeheerder in het bedrijfsleven. “Ik ken bedrijven van binnen en buiten, weet wat er zich afspeelt bij mijn klanten. Het is belangrijk om te ontdekken waar de bottleneck zit, zodat je ICToplossingen kunt aanbieden die passen bij het bedrijfsproces.” J-Ware ICT fungeert als een interne systeembeheerder voor bedrijven met vijf tot vijftig werkplekken. “We zorgen dat alles werkt. Klanten kunnen ook een contract met ons afsluiten, zodat we op afstand de systemen in de gaten houden. Zo hebben ze er zelf geen omkijken naar.”

De uitdaging voor J-Ware is om betaalbare ICT-oplossingen te bieden en te implementeren, waardoor de klant een grote concurrent op ICT-gebied kan bijbenen of zelfs voorbijstreven. “Kleine bedrijven kunnen profiteren van kennis die we hebben opgedaan bij grotere bedrijven. Wij komen overal en weten veel.”

Wilt u profiteren van de kennis van J-Ware? Loop dan eens de ‘Checklist voor een betrouwbare automatisering’ door op jware.nl.

Zo weet u precies waar u op moet letten en wat J-Ware voor uw bedrijf kan betekenen. �

J-ware ICT Solutions Fleerbosseweg 7 - 4421 RR Kapelle T 0113 715533 info@jware.nl - www.jware.nl

22

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

De Wet Verbetering Poortwachter verplicht werkgever en werknemer zich in te zetten voor een spoedige re-integratie van de verzuimende werknemer. Beide partijen hebben verschillende inspanningsverplichtingen zoals; het bezoeken van de bedrijfsarts, opstellen van een plan van aanpak enzovoorts. Om uw verzuimpercentage terug te dringen, is het noodzakelijk een ziekteverzuimbeleid te voeren dat past bij de verzuimproblematiek binnen uw organisatie. U kunt daarbij denken aan tijdstip ziekmelding, verantwoordelijke voor het verzuim, vaste overlegvormen en een goede verzuimregistratie.

Ten opzichte van ‘reduceren’, kan het ‘voorkomen’ van verzuim nog veel meer opleveren. Zaken als arbeidsmotivatie, tevredenheid, vrijheid en waardering zijn vaak van invloed op het verzuimpercentage. Als een werknemer met plezier naar zijn werk komt, zal hij zich minder snel ziek melden. Het is voor u, als werkgever zeker de moeite waard om te onderzoeken welke factoren binnen uw organisatie tevredenheid opleveren voor de werknemer en welke juist niet. Door enerzijds een prettige werkomgeving te creëren en anderzijds een goed verzuimbeleid te voeren, kunt u het verzuim verlagen.

Wat betreft het voorkomen en terugdringen van verzuim geldt; nu investeren en later de vruchten plukken!

Marjan Langendoen-Kaijser is als personeelsadviseur werkzaam bij Bolwerk 7 Accountants & belastingadviseurs

SCHOUWEN-DUIVELAND

Gerard Rabelink

‘De burgemeester is de verbindende factor’

Wethouder Ad Verseput

‘Benadruk het Schouwen-Duivelandgevoel’

Herman Holty en Olivier Verwest

‘Ondernemers hebben elkaar nodig!’

COVERSTORY

Burgemeester Gerard Rabelink

‘Ik ben een aanjager’ TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE MIEKE WIJNEN

Gerard Rabelink

U bent ruim een jaar burgemeester. Hoe omschrijft u uw nieuwe gemeente als vrienden er naar vragen?

“Schouwen-Duiveland is een toeristischrecreatieve gemeente die accenten legt op duurzaamheid, natuurontwikkeling en goede voorzieningen, vooral op het gebied van watersport. Dat is denk ik een goede omschrijving. De grote variatie maakt het eiland zo aantrekkelijk. Kijk alleen maar naar de verschillende vormen van natuur in de gemeente. De uitgestrekte gebieden van Plan Tureluur, de duinen en bosgebieden in de Kop van Schouwen,

24

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

de waterrijke kreekgebieden bij Oosterland en het Dijkwater bij Sirjansland...”

Klopt uw omschrijving ook bij het beeld dat mensen van buiten Zeeland hebben van Schouwen-Duiveland?

“Het grootste misverstand is dat ze denken dat het ver weg is. Veel mensen in Maasbree, de gemeente waar ik eerder burgemeester was, hebben het over ‘daar achter’ als ze het over Schouwen-Duiveland hebben. En dat terwijl ze met gemak naar het midden van Frankrijk rijden om vakantie te vieren! Ik promoot nu na-

tuurlijk volop mijn nieuwe gemeente. Ik merk dat onbekend echt onbemind maakt.

Zodra mensen hier geweest zijn, gaan ze onherroepelijk van het eiland houden.

Mijn buren uit Maasbree zijn een weekend in Bruinisse geweest en vonden het geweldig.”

Is de veronderstelde stugheid van Zeeuwen ook een vooroordeel dat u vaker hoort?

“Ja, en dat is echt volkomen onterecht. Ik kom uit een gebied dat bekend staat als Bourgondisch. Maar als ik hier op de Mosseldagen in Bruinisse, de Visserijda-

SCHOUWEN-DUIVELAND

Sinds vorig jaar wordt de werkkamer van de burgemeester in het gemeentehuis van Schouwen-Duiveland bemand door een man met een zachte g. Gerard Rabelink, eerder wethouder in de Brabantse gemeente Halderberge en burgemeester in het Limburgse Maasbree, is sinds 2009 eerste burger van SchouwenDuiveland. “Het is de grote variatie die dit eiland zo aantrekkelijk maakt.”

gen in Zierikzee en Concert at Sea op de Brouwersdam kom, moet ik concluderen dat alles gericht is op gezelligheid en feest vieren met elkaar. Dat stugge valt dus reuze mee.”

Wat voor burgemeester bent u?

Als burgemeester is de openbare orde één van de belangrijkste onderdelen van de functie. Op drukke dagen verblijven hier 150.000 mensen op het eiland, naast de ruim 30.000 inwoners van de gemeente.

Zodra er iets fout gaat, wordt je aangesproken op je verantwoordelijkheid. Als bestuurder moet je ook je nek durven uitsteken en je gezicht laten zien zodra er conflicten ontstaan. Er zijn hier veel verschillende belangen. Die kunnen met elkaar botsen. Neem bijvoorbeeld de mosselsector. Die innoveert door te experimenteren met mosselzaad invanginstallaties. Dat staat echter op gespannen voet met recreatieve ontwikkelingen rond de Brouwersdam. Als burgemeester moet je in zulke situaties de verbindende factor zijn. Iemand die boven alle partijen staat en zo nodig een aanjaagfunctie heeft.”

Hoe doet u dat in de praktijk?

“Neem bijvoorbeeld het jeugdhonk in Noordgouwe. Jongeren wilden dat graag, omwonenden waren er fel op tegen. Ik heb persoonlijk alle partijen, jongeren én omwonenden, uitgenodigd en bij elkaar gezet in een carré. Ik ben in het midden gaan staan en heb mensen aan het woord gelaten. Zo kun je wederzijds begrip kweken. Nu zitten de jongeren in een proefperiode. Ze hebben een honk, maar mogen geen overlast veroorzaken. Ik ga geregeld

zelf kijken hoe het er aan toe gaat. Net als in Maasbree. Daar noemden ze mij zelfs de ‘hangburgemeester’, omdat ik de hangjongeren zelf opzocht.”

Is die aanjaagfunctie ook van belang als het gaat om nieuwe economische activiteiten?

“Ik geloof in samenwerking tussen verschillende partijen. Ik kan een aanjager zijn als het gaat om verschillende sectoren bij elkaar brengen voor een project, maar ook op hoger niveau moet je samenwerken. Kijk naar de inspanningen van WestBrabant om zich te profileren als watersportgebied. Zeeland moet zich daarbij aansluiten. Als burgemeester moet je altijd de belangen van de bevolking voorop stellen. Het gemeentebestuur moet keuzes kunnen maken op basis van verantwoord evenwicht.”

In het begin van dit gesprek noemde u duurzaamheid als belangrijke eigenschap van de gemeente. Waarin uit zich dat?

“Dat begint bij ons zelf, bij dit gemeentehuis, dat op duurzame wijze is gebouwd.

Verder zie je in de gemeente allerlei kleine initiatieven, zoals Led-verlichting in straten en op recreatiebedrijven. Maar ook de nieuwe wegen die de visserij bewandelt zijn zeker duurzaam te noemen. Aan de andere kant willen we ook meedoen in grotere ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van schone energie. Dat kan door windmolens, maar ook door een getijdencentrale in de Brouwersdam, waar momenteel onderzoek naar wordt verricht.” �

Schouwen-Duiveland De gemeente Schouwen-Duiveland bestaat sinds 1997, daarvoor was het eiland verdeeld in zes gemeenten. Zierikzee is het economische en bestuurlijke centrum van het eiland. Daarnaast telt het eiland zestien andere plaatsen, waarvan Burgh-Haamstede en Bruinisse de grootste zijn.

De gemeente telt ruim 34.000 inwoners. Met een landoppervlakte van 231 vierkante kilometer staat Schouwen-Duiveland in de top 25 van grootste gemeenten van Nederland.

Gerard Rabelink is vanaf 2009 burgemeester van SchouwenDuiveland. Na de verkiezingen van maart 2010 bestaat het dagelijks bestuur van de gemeente verder uit wethouders van de VVD (Ad Verseput), Leefbaar Schouwen-Duiveland (Wim Stouten) en de SGP (Gilles Houtekamer).

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

25

Bedrijfsuitbreiding in Schouwen-Duiveland

Ruimte om te ondernemen TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE ANDA VAN RIET

Bouwbedrijf Braber Renesse

Locatie: Kromme Reke, Renesse Nieuwbouw: nog niet bekend

Leo Lemsom

Een ‘unieke gelegenheid’ noemt directeur Leo Lemsom de mogelijkheid om zijn bouwbedrijf ter verplaatsen naar bedrijventerrein Duinzoom. “We zitten nu aan de Kromme Reke, midden in de kern Renesse.

De achterkant van ons bedrijf komt uit op de Mauritsweg, een woonstraat waar ook een school is gevestigd. Het gaat altijd goed, maar de situatie is niet fantastisch. En omdat we kozijnen en deuren maken in onze werkplaats, is er ook wel eens wat geluidsoverlast.”

Duinzoom, een terrein dat enkele honderden meters buiten het dorp ligt, is eigenlijk vol.

“We hebben recent een stuk grond van circa 1900 vierkante meter over kunnen nemen van Hoveniersbedrijf Habo. Een deel daarvan gebruiken we nu al als opslag. Graag zouden we daar het hele bedrijf naar toe willen verplaatsen.”

Alex Wals

26

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

Een tijdspad kan Lemsom niet geven. Dat is afhankelijk van de definitieve invulling van onze huidige locatie. “Momenteel zijn we met de gemeente in overleg om een twee-onder-een-kapwoning aan de Kromme Reke en vijf of zes woningen aan de achterzijde van het bedrijf te bouwen.” Braber zit al vanaf 1925 op die plaats. “Ik zit zelf zo’n 26 jaar in het bedrijf en ik weet niet anders dan dat we opslagruimte moeten bijhuren. Een nieuw pand is dus niet voor z’n tijd.”

Dekon metaalbewerking Locatie: Industrieweg, Zierikzee Nieuwbouw: 2007

Dekon Metaalbewerking is een zusterbedrijf van Metaaldraaierij De Koning in Heerjansdam. Omdat het bedrijf kon op deze locatie niet verder uitbreiden, is men volgens op zoek gegaan naar een geschikte plaats voor een tweede vestiging, vertelt bedrijfsleider Alex Wals. “Omdat ik zelf op SchouwenDuiveland woon, was Zierikzee een voor de hand liggende optie. Onze klanten zitten in heel Nederland en daarbuiten. De locatie is verder dus verder niet zo heel erg van belang.”

De relatief lage grondprijs gaf de doorslag.

“Een ander belangrijk punt is dat we feitelijk konden bouwen wat we voor ogen hadden.

De gemeente was erg open en duidelijk. In twee gesprekken was alles rond.” Het enige nadeel dat Wals kan noemen was dat ze er in een vrij laat stadium op werden gewezen dat in de procedure rekening moest worden gehouden met geluidsnormen. “Dat zorgde wel even voor paniek. Gelukkig konden we het vrij snel oplossen.”

In het pand aan de Industrieweg op bedrijventerrein Zuidhoek worden sinds 2007 onderdelen gemaakt voor diverse branches.

“We zijn toeleverancier van onderdelen die met moderne computergestuurde draaibanken vervaardigd worden. Dat zijn onderdelen van metaal en kunststof die bijvoorbeeld in de auto-industrie of de spoorwegen gebruikt worden”, licht Alex Wals toe.

SCHOUWEN-DUIVELAND

Bedrijven die willen groeien, hebben vaak ook fysieke ruimte nodig om groter te worden. In de gemeente Schouwen-Duiveland ís die ruimte er. Zowel voor bedrijven van buiten de gemeente als voor ondernemingen die reeds op het eiland gevestigd zijn. We stellen u twee ondernemers voor die recent nieuwbouw hebben gepleegd en twee ondernemers die vergevorderde plannen hebben.

Bouwbedrijf Boogert

JMC Signmakers

Bouwbedrijf Boogert en Oosterland zijn al ruim 120 jaar met elkaar verbonden. Verspreid over het dorp heeft het bedrijf vijf locaties. Binnenkort wordt de wens om alle onderdelen te bundelen op één locatie werkelijkheid.

JMC Signmakers is een bedrijf dat beslist niet stil staat. Als eigenaar Cees Bolijn volgend jaar het twintigjarige jubileum viert, kan hij terugkijken op twee verhuizingen en één zeer ingrijpende verbouwing. “We zijn in 1991 op een zolderkamertje begonnen en later verhuisd naar de Prinses Margrietstraat.

Sinds 2002 zitten we op ons huidige adres.”

Locatie: Oosterland Nieuwbouw: 2010-2012

“Onze roots liggen in Oosterland, die willen we niet verloochenen”, zegt Gert Jan Oostwouder van Bouwbedrijf Boogert stellig.

Verhuizing van het bedrijf naar bijvoorbeeld Zierikzee is dus eigenlijk nooit een optie geweest. “Al sinds 2001 zijn er plannen om alles op één plaats te concentreren. Dat alles zo lang heeft geduurd, komt omdat er veel partijen bij betrokken zijn. Enkele andere bedrijven worden verplaatst, evenals een gemeentelijk parkeerterrein. Daarbij komt ook dat voor het gebied een beeldkwaliteitsplan is opgesteld door de gemeente Schouwen-Duiveland.”

De verhuizing van Bouwbedrijf Boogert betekent een flinke impuls voor het dorp. “De hele entree krijgt een metamorfose. Die oogt nu nog industrieel. Straks is er een groene entree met nieuwe bebouwing.” Ander voordeel: het zware verkeer van het bouwbedrijf hoeft niet meer door woonstraten te rijden.

En op de vrijkomende locaties komen diverse soorten woningen terug. “Als alles goed verloopt, hopen we dat de procedures aan het eind van het jaar afgerond zijn. Dan kunnen we beginnen met bouwen, wat zeker één à anderhalf jaar gaat duren.”

Locatie: Technologieweg, Bruinisse Nieuwbouw: 2008 en gepland in 2013

Door de groei van het bedrijf bleek uitbreiding al snel noodzakelijk. “In 2007 hadden we een plan waarbij de zaak twee keer zo groot zou worden. Dat kon omdat ik in 2004 een optie had genomen op een stuk grond naast ons.” De plannen waren al zo goed als rond toen Bolijn nog een stuk grond van de buurman kon kopen. “Daardoor konden we nóg meer uitbreiden, tot een ruimte die vier keer zo groot zou worden. De drastisch veranderde plannen werden in slechts vier weken goedgekeurd. “Daar is de gemeente heel soepel mee omgegaan”, vindt Bolijn

Hans Boogert en Gert Jan Oosterwouder

Door een nieuwe drukmethode en een nog steeds doorzettende groei, is ook na de grote verbouwing van 2008 weer ruimtegebrek ontstaan. “In 2013 zou ik graag naar een nog groter gebouw aan de overkant van de weg willen verhuizen. De gemeente heeft plannen om daar het industrieterrein uit te breiden.”

Cees Bolijn

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

27

• Objectbeveiliging • Portiersdiensten • Receptiediensten • Mobiele Surveillance • Alarmopvolging / Sleutelbeheer • Telecommunicatiewagen

www.yabeau.nl

Automatiseren is één, beheren is twee!

• Advies • Beheer • Support Etwice BV is een dynamisch ICT bedrijf dat zich voornamelijk richt op de wensen en doelstellingen van de klant en hiervoor de best passende oplossing zoekt.

Wij hebben een brede kennis op het gebied van ICT oplossingen. Van het adviseren bij het inrichten en verbeteren van uw netwerk infrastructuur, tot de aanschaf van een SAN oplossing, uw backup software en backup infrastrucuur, uw netwerk security en niet te vergeten uw thuiswerk oplossingen.

www.etwice.nl Ravestraat 34 - 4301 BC Zierikzee - T 0111 407 137

Deel van de stad Zierikzee en Business-Park Zierikzee

Wethouder Ad Verseput

‘Bied ondernemers duidelijkheid’ TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE MIEKE WIJNEN

Ad Verseput

“Ik ben zelf jarenlang winkelier geweest.

Voordat ik in 2006 wethouder Economische Zaken werd voor de VVD, betrapte ik mijzelf er ook wel eens op dat ik de gemeente niet altijd even snel vond werken. Nu ik ook de andere kant ken, heb ik dat beeld bij moeten stellen. Als ondernemer heb je plannen in je hoofd en wil je vóóruit gaan. Een gemeente kan nooit even snel werken. Maar je moet wel je best doen om duidelijkheid te bieden.”

Quickscan

De zogenaamde ‘quickscan’ is één van de instrumenten die dit moet bewerkstelligen. Een

30

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

plan van een ondernemer wordt hierbij getoetst aan het beleid van de gemeente. “Je moet ondernemers niet een half jaar laten wachten en valse hoop geven. Dat is iets waar ik na mijn aantreden stevig op heb gehamerd.” Verseput spant zich in om de gemeente klantgericht te werk te laten gaan.

Ambtenaren volgen cursussen om de communicatie te verbeteren en voor ondernemers is een speciaal loket in het leven geroepen.

“De informatievoorziening is sterk verbeterd.

Tot mijn grote vreugde werd dit ook bevestigd in een rapport van de Kamer van Koophandel. Daar zijn we als gemeente Schou-

wen-Duiveland heel goed uitgekomen.”

Verseput heeft een zware portefeuille. Naast economische zaken, waar ook visserij en landbouw toe behoren, gaat hij ook over recreatie en toerisme, sport, ruimtelijke ordening en financiën. “De combinatie van sport enerzijds en recreatie en toerisme anderzijds werkt erg goed. Kijk alleen maar naar de toeristische aantrekkingskracht van grote sportieve evenementen als de Giro d’Italia en de Tour de France.” Het eiland kan zich uitstekend profileren als sportieve vakantiebestemming, vindt Verseput. “Je ziet nu al dat recreatieondernemingen arrangementen maken

SCHOUWEN-DUIVELAND

Het bedrijfsleven in een vroeg stadium betrekken bij plan- en besluitvorming. Meteen informatie kunnen verschaffen als een ondernemer met vragen zit. Door middel van een quickscan snel duidelijkheid geven over de haalbaarheid van plannen van ondernemers. Het zijn een aantal zaken waar wethouder Ad Verseput van de gemeente Schouwen-Duiveland zich de afgelopen vijf jaar én de komende periode sterk voor maakt.

met horeca en andere bedrijven waarin sport centraal staat, denk bijvoorbeeld aan watersport of fietsen.” De gemeente speelt hierin een faciliterende rol door bijvoorbeeld nieuwe fietspaden aan te leggen, waar ook de lokale bevolking van profiteert.

Business Park

Verseput houdt zich ook bezig met het aantrekken van nieuwe bedrijven naar de gemeente. Vooral aan de zuidkant van Zierikzee is er ruimte voor de vestiging van nieuwe bedrijven. “Op bedrijventerrein Straalweg II hebben we veel ruimte voor bedrijven die bijvoorbeeld elders op het eiland tegen hun grenzen aangroeiden. Een stukje verderop ontwikkelen we het Business Park. Daar hebben we hoge kwaliteitseisen aan verbonden, omdat de bedrijven die zich daar vestigen het beeld van Zierikzee gaan bepalen. Als je vanaf de Zeelandbrug het eiland oprijdt, is dat het eerste wat je ziet van de stad. Daar willen we dus geen blokkendozen hebben.” De hoge kwaliteitseisen in combinatie met de economische crisis hebben ervoor gezorgd dat het beslist nog geen storm loopt op het Business Park. “Mede hierdoor hebben we als gemeentebestuur besloten de regie zelf in handen te nemen. Momenteel zijn we bezig met een nieuw beeldkwaliteitsplan. We vinden nog steeds dat de gebouwen echt kwaliteit moeten uitstralen. Overigens doen we dit in goed overleg met de ondernemersverenigingen.”

Er zijn maar weinig gemeenten in Nederland die in geografisch opzicht zo duidelijk afgebakend zijn als Schouwen-Duiveland. “We hebben vier herkenbare toegangswegen. De eerste indruk die mensen hebben zodra ze ons eiland oprijden, is dan ook erg belangrijk.

Dáárom willen we kwaliteit op het Business Park en om diezelfde reden gaan we aan de slag met het wat verrommelde landschap aan de voet van de Brouwersdam.”

Kunstwerk

Om het ‘Schouwen-Duiveland-gevoel’ te benadrukken, zou Verseput de entrees van het eiland willen markeren met een opvallend kunstwerk. “Daarvoor gaan we een prijsvraag uitschrijven. Je zou bijvoorbeeld kunnen denken aan de vogel, die ook in het beeldmerk van de gemeente is terug te vinden.” De toegangswegen zijn ook een punt van zorg. Met name in de zomermaanden bieden de wegen op piektijden onvoldoende capaciteit om de verkeersstromen op te vangen. “Over de verdubbeling van de N59, de weg van het Hellegatsplein naar Bruinisse, wordt al lang gesteggeld. Het zou een goede zaak voor Schouwen-Duiveland zijn als dit project doorgang zou vinden.”

Ad Verseput is tevens wethouder financiën.

In die hoedanigheid, ziet hij zich geconfronteerd met een structurele jaarlijkse bezuiniging van vijf miljoen euro. Wat hem betreft moet deze rekening niet bij de ondernemers worden neergelegd. “Met die bezuiniging moet je in de planvorming rekening gaan houden. We zullen voorzichtiger om moeten gaan met investeringen. Ik wil in elk geval niet dat bedrijven meer belastingen moeten gaan betalen.” Een goed doortimmerde strategische visie is voor de toekomst noodzakelijk. “Wat willen we voor eiland zijn? Willen we meer mensen van buitenaf aantrekken?

Voor de woningbouw is dat bijvoorbeeld van belang. Ik maak me nu grote zorgen om de woningbouw, daar is de stagnatie behoorlijk voelbaar.” �

Bedrijvig eiland Toerisme is een belangrijke sector op Schouwen-Duiveland.

Jaarlijks vieren meer dan 200.000 mensen een vakantie in een hotel, camping, boot of bungalowpark.

In totaal zijn de toeristen goed voor 4,3 miljoen overnachtingen.

Ook andere bedrijven profiteren van het toerisme, de directe en indirecte opbrengst van toerisme is 260 miljoen.

Naast de overnachtingen trekt Schouwen-Duiveland jaarlijks vele duizenden dagjesmensen die het strand, de natuurgebieden of de monumentale steden en authentieke dorpjes bezoeken.

Op de bedrijventerreinen rond Zierikzee is ruimte voor grotere vestigingen van bedrijven. Het Businesspark is speciaal bedoeld voor bedrijven die zich willen ontplooien als imagodrager van de gemeente. Op het bedrijventerrein bij Bruinisse is in de toekomst mogelijk ook nog ruimte voor de vestiging van nieuwe bedrijven met havengebonden activiteiten.

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

31

Ondernemersverenigingen Schouwen-Duiveland

Een ondernemend eiland TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE MIEKE WIJNEN

Olivier Verwest en Herman Holty

Vooral op het vlak van recreatie en toerisme liggen samenwerkingsverbanden voor de hand. Olivier Verwest, voorzitter van de OSD: “Door georganiseerd op te treden, kunnen we verschillende branches bijeen brengen. Landbouw en visserij zijn belangrijke sectoren op het eiland. We versterken het toeristisch product als recreanten de producten van het land waar ze overdag langsfietsen, ’s avonds op hun bordje aantreffen. Die streekgerechten op de kaart zijn een grote aanwinst voor de horeca. Voor boeren en vissers is het een andere manier van producten afzetten.”

Gezamenlijk belang

Volgens Verwest is het belangrijk om ook

32

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

vissers en boeren bij de OSD te betrekken.

“Ze komen zeker niet vanzelf, je moet ze wel vragen. Ondertussen zijn al wel een aantal grotere vissers lid. Natuurlijk zijn er een heleboel zaken waar ze niet direct bij betrokken zijn, maar uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde belang: continuïteit van de economische groei op Schouwen-Duiveland.”

Het letterlijk en figuurlijk op de kaart zetten van streekgerechten is één van de zaken van de zaken die in het convenant staan dat vorig jaar is afgesloten tussen de ondernemersverenigingen, de gemeente Schouwen-Duiveland, de Kamer van Koophandel en MKB Zeeland. Holty: “Vooral aan MKB Zeeland

hebben we als ondernemersverenigingen veel gehad. Zij hebben ervaring op dit terrein.”

Behalve de streekgerechten, zijn ook de verbreding van de N59 (tussen knooppunt Hellegat en Bruinisse) en de invulling van de bedrijventerreinen rond Zierikzee onderwerpen in het convenant. Wat betreft dat laatste punt onderstrepen alle partijen dat Zierikzee de centrumfunctie van het eiland dient te vervullen. Bedrijven die elders op het eiland uit hun jasje groeien, moeten bij voorkeur naar Zierikzee verhuizen. “We denken ook mee over de nieuwe invulling van het Business Park”, zegt Verwest.

SCHOUWEN-DUIVELAND

Samen bereik je zoveel meer dan alleen. Dat hoef je Herman Holty en Olivier Verwest niet te vertellen. De voorzitters van respectievelijk de Verenigde Ondernemers Verenigingen (VOV) en Ondernemerskring Schouwen-Duiveland (OSD) behartigen ieder namens honderden ondernemers de gezamenlijke belangen van het bedrijfsleven op het eiland. “Ondernemers hebben elkaar nodig.”

Herman Holty: “In andere delen van Zeeland wordt Schouwen-Duiveland onterecht nog weleens vergeten. Kijk bijvoorbeeld maar naar een recent onderzoek over toerisme vanuit België. De onderzoekers hadden Schouwen-Duiveland daar niet eens in meegenomen”, zegt Holty. Olivier Verwest: “Dat is geheel onterecht. Als Schouwen-Duiveland zijn we op veel terreinen vooruitstrevend ten opzichte van de rest van de provincie. Dat kun je zien aan de geweldige subsidie van ruim 1 miljoen euro die we binnen hebben weten te halen voor diverse bedrijven in de gemeente. Deze subsidie hebben we gezamenlijk aangevraagd in het kader van de regeling Innovatie Prestatie Contract.”

Innovatie

Innovatie is iets dat hoog in het vaandel staat bij OSD. Dat zie je bijvoorbeeld terug in de jaarlijkse uitreiking van de OSD-Innovation Award. “Dit doen we samen met de Junior Kamer Schouwen-Duiveland”, vertelt Verwest. “De uitreiking is een geweldig evenement, met wel tweehonderd tot driehonderd gasten. We zorgen ook altijd voor een aansprekend figuur om de uitreiking te verzorgen, zoals Helga van Leur, Jules Deelder of Hans van Breukelen.”

OSD en VOV treden gezamenlijk op als gesprekspartner van de gemeente. Er is regelmatig zowel een ambtelijk als een bestuurlijk overleg. Holty: “De dienstverlening van de gemeente naar het bedrijfsleven is de afgelopen jaren verbeterd. Er zijn structuren opgesteld, zodat je weet waar je terecht kan.” Verwest en Holty vinden dat er sinds de fusie in 1997 veel ten goede is veranderd. “Vroeger ging je rechtstreeks naar een wethouder”, herinnert Holty zich. “De ambtenaren wa-

ren toen nog erg lokaal gericht. Door het feit dat er nu een grote gemeente is, merk je dat ambtenaren zich hebben gespecialiseerd op één terrein. Deze mensen komen ook vaak van buiten de gemeente.”

ZeeCu

Ondernemers in Schouwen-Duiveland kunnen de komende tijd nog intensiever samenwerken met elkaar, bijvoorbeeld door het omarmen van de ZeeCu. Deze glimmende munten zijn vijf euro waard en kunnen bij tientallen ondernemers als normaal betaalmiddel worden gebruikt.

Holty: “Reken je een kopje koffie van 2 euro af met een ZeeCu, dan krijg je drie gewone euro’s terug.”

Voor ondernemers is er geen risico verbonden aan de deelname. In december 2011, als de actie weer voorbij is, kunnen ze de door hen ontvangen ZeeCu’s gewoon inwisselen voor euro’s. “Ondernemers kost het dus niets”, legt Holty uit.

De speciale munt gaat in het voordeel werken van het eiland, verwacht hij. Aan de ene kant levert de ZeeCu geld op omdat een deel van de munten aan het eind van de looptijd niet ingeleverd zijn. Deze munten zijn ‘verdwenen’ in verzamelingen (of worden door toeristen meegenomen naar huis. Eenmaal buiten Schouwen-Duiveland zijn ze niet meer te gebruiken als betaalmiddel, maar hebben ze nog wel hun waarde als promotiemiddel. De opbrengst van de ZeeCu wordt gebruikt om het oergevoel van SchouwenDuiveland te versterken door de aanleg van een ‘oerpad’. �

Ondernemersverenigingen De Ondernemerskring Schouwen-Duiveland (OSD) heeft zo’n 220 leden. Dit zijn business-tobusinessbedrijven, maar ook winkeliers, eenmanszaken en multinationals.

De Verenigde Ondernemers Verenigingen (VOV) bestaat officieel sinds april 2010 en is een samenwerkingsverband tussen de diverse plaatselijke ondernemersverenigingen.

Er zijn momenteel zes verenigingen aangesloten bij de VOV: Bruinisse, Scharendijke, Brouwershaven, Burgh-Haamstede, Renesse en Zierikzee. In totaal vertegenwoordigt de VOV zo’n vierhonderd ondernemers, met name winkeliers. www.osdsignaal.nl

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

33

BUSINESS BZW: ECONOMISCH AKKOORD OP HOOFDLIJNEN

Niet alles uitonderhandelen, maar snel een economisch akkoord op hoofdlijnen sluiten. Een lange kabinetsformatie brengt de Zuid-Nederlandse maakindustrie grote schade toe. Dat zegt Peter Swinkels, voorzitter van de Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging BZW. Hij vindt dat politieke partijen elkaar snel moeten vinden en een economisch akkoord op hoofdlijnen sluiten. De situatie van de maakindustrie in Zeeland en Noord-Brabant noopt volgens BZW tot het nemen van snelle actie.

Swinkels stelt dat de versnippering in de politiek niet mag leiden tot verlamming van economische besluitvorming. “De maakindustrie in Brabant en Zeeland staat onder druk. Steeds meer bedrijven verplaatsen hun activiteiten naar het buitenland. Daardoor dreigen duizenden banen te verdwijnen. Daarnaast is de Zuid-Nederlandse economie sterk export-geöriënteerd en moeten we er alles aan doen om niet door opkomende economieën te worden ingehaald. Positief is dat we ook bedrijfstakken van wereldniveau hebben, zoals de hightechindustrie, maar ook die sectoren hebben blijvende stimulering nodig om niet achterop te raken. Voor de tweede economie van Nederland is het dus van groot belang dat de kabinetsformatie snel tot stand komt.”

Volgens de BZW-voorzitter is het cruciaal dat er snel maatregelen komen om een maximale duurzame groei van de Brabants-Zeeuwse economie te garanderen. “Net zoals VNO-NCW vinden wij dat er een stabiele coalitie moet komen. Maar vanwege de vele maakindustrie is de situatie van de Zuid-Nederlandse economie nog nijpender dan in de rest van het land.

Onze internationale concurrentiepositie staat op het spel. We hebben in dit landsdeel geen tijd voor een lange kabinetsformatie. Politieke partijen moeten elkaar snel vinden en een economisch akkoord op hoofdlijnen sluiten. Desnoods sturen we een Brabants-Zeeuwse zakenbrigade met onze topstrategen en -economen naar Den Haag om de politiek te helpen om dat hoofdlijnenakkoord tot stand te brengen”, aldus Swinkels.

34

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

FIAT BLIJFT GLASHARD STAAN Moerstee glasspecialist uit Kapelle beleefde onlangs een primeurtje. Het Zeeuwse bedrijf heeft een hardglazen constructie op de proef gesteld door er een auto op te plaatsen. De constructie bestaat uit een hardglazen plaat op één meter hoogte die ondersteund is door twee eveneens glazen balken met een H-profiel. Hardglas is ‘gewoon’ glas dat verwarmd wordt in een hardingsoven tot 700 graden en daarna geforceerd wordt afgekoeld.

Hierdoor verandert de moleculaire structuur in het glas en wordt het 10 x sterker dan het basisglas. Het product wordt gebruikt voor onder meer glazen deuren, douchecabines, (winkel)puien en toepassingen waar de sterkte van glas optimaal benut moet worden. De test met de Fiat 500 vond plaats tijdens de Haring- en Mosselparty van Moerstee.

FLITSEN

S FLITSEN KVK EN SYNTENS HALEN € 1,8 MILJOEN BINNEN VOOR ZEEUWSE ONDERNEMERS

Een nieuwe reactor bouwen, die afvalwater met algen zuivert. Een nieuwe vissoort telen, als alternatief voor tonijn. De komende drie jaar willen 32 Zeeuwse ondernemers deze en andere dromen waar gaan maken. De Kamer van Koophandel en Syntens hebben voor deze ondernemers met succes een pot van € 1,8 miljoen subsidie uit Den Haag aangeboord. Hiermee kunnen de ondernemers hun marktpositie versterken en uitbouwen.

Juist in deze tijd is het belangrijk dat ondernemers vooruit kijken en investeren in hun bedrijf. De Zeeuwse ondernemer is echter nog niet bereid hiervoor de portemonnee te trekken. Een kwart van de ondernemers verwacht in 2010 zelfs minder te investeren dan in 2009, bleek deze week uit onderzoek van de KvK. Een subsidie voor innovatie is in deze tijd dan ook een welkom duwtje in de rug voor veel mkb-bedrijven. Ook vorig jaar haalden de KvK en Syntens voor 15 Zeeuwse ondernemers bijna 9 ton aan IPCsubsidie binnen.

Onderzoek wijst uit dat meer dan driekwart van de ondernemers in Zeeland problemen ervaart bij innovatie. Eén van de belangrijkste knelpunten is het tekort aan financiële middelen en problemen bij het vinden van een samenwerkingspartner. Vandaar dat de KvK en Syntens in Zuidwest-Nederland via de Stichting Innovatiehuis subsidie verwerven voor kansrijke mkb-bedrijven en ze helpen bij het samenwerken met andere bedrijven. De KvK en Syntens nemen (via de Stichting Innovatiehuis) de hele voorbereiding en het papierwerk voor hun rekening. Kansrijke mkb-ondernemers ontvangen gedurende drie jaar ondersteuning om hun plannen tot een succes te maken.

DRIVE IN BUSINESS Nieuwe modellen auto’s, gadgets, een seminar over mobiliteit, een hapje en een drankje. Dit zal de invulling zijn van het aankomende netwerkevent ‘Drive in Business’, dat Zeeland Business in september organiseert voor ondernemend Zeeland.

Laat u inspireren door de omgeving en informeren over onderwerpen als zakelijk rijden en mobiliteit. Ontmoet uw huidige en potentiële relaties en deel uw eigen ervaringen en expertise met andere Zeeuwse ondernemers.

Drive in Business is niet alleen een prachtig netwerkevent, er zal ook uitgebreid verslag van worden gedaan in de Autospecial die Zeeland Business magazine in oktober uitbrengt.

Het event zal in september plaatsvinden op een unieke locatie in Zeeland. Het programma is vanaf 23 juli te vinden op www.zeelandbusiness.nl. Vanaf deze datum kunt u zich ook via de website inschrijven voor Drive in Business.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Renske Priem via 0113820 203 of renske@zeelandbusniness.nl.

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

35

Cradle to cradle

‘Het is pure noodzaak’ TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE ANDA VAN RIET

Het enthousiasme waarmee Brigitte Pommée over duurzaamheid en het cradle to cradleprincipe praat is ronduit aanstekelijk. Eén van de redenen hiervoor is dat ze misschien wel net zo enthousiast is over het boeken van winst voor het milieu als over winst maken voor bedrijven. “Ik heb technische bedrijfskunde gestudeerd en jarenlang in het bedrijfsleven gewerkt. Daardoor kijk ik altijd heel nadrukkelijk naar de vraag vanuit het bedrijf.”

Pommée specialiseerde zich na haar studie in de automatisering van bedrijfsprocessen. Ze werkte bij multinationals als Atos Origin en Philips. Met het midden- en kleinbedrijf is Pommée, afkomstig uit een ondernemersgezin, al van jongs af aan vertrouwd. “Zeven jaar geleden maakte ik de stap naar het onderwijs. In eerste instantie als docent op het gebied van bedrijfskundige informatica. Toen ik de kans kreeg, ben ik doorgegroeid naar duurzaamheid, een onderwerp waar veel aandacht aan besteedt wordt op de Hogeschool Zeeland.”

Eén van de vijf lectoraten van HZ, het lectoraat duurzaamheid en water staat zelfs in het teken hiervan. Pommée is nu behalve docent in duurzame vakken ook onderzoeker en projectleider van het cradle to cradleprogramma.

Brigitte Pommée

36

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

Eerst een groot misverstand uit de wereld helpen over cradle to cradle. Ondernemen volgens het principe is allang niet meer iets voor geitenwollensokken-figuren die de wereld willen redden, stelt Pommée.

“Het is namelijk pure noodzaak. Ik geef geregeld presentaties en lezingen aan ondernemers en businessclubs. Eén van de vaste sheets die ik laat zien is een plaatje

DUURZAAMHEID & MVO

Cradle to cradle, je hoort de term steeds vaker. Letterlijk betekent het ‘van wieg tot wieg’, maar hoe ziet het er in de praktijk uit? Brigitte Pommée van het lectoraat duurzaamheid en water van de Hogeschool Zeeland heeft de afgelopen jaren ruimschoots ervaring opgedaan met cradle to cradle in de praktijk.

waarin de voorraden van de belangrijkste grondstoffen in beeld zijn gebracht. Hierdoor realiseren mensen dat we anders om moeten gaan met bijvoorbeeld de metalen in de bodem. De mate waarin we deze grondstoffen momenteel verbruiken, staat absoluut niet in verhouding met de beschikbaarheid.”

Behalve dat het bedrijfsproces op lange termijn in gevaar komt omdat grondstoffen simpelweg over enkele decennia niet meer beschikbaar zullen zijn, is het probleem nu al voelbaar. Pommée: “China ziet dit als een bedreiging en koopt daarom nu enorme voorraden overal ter wereld op. Dat drijft de prijs op op de wereldmarkt. Daar hebben bedrijven hier ook last van.” Het is dus zaak dat de schaarse grondstoffen niet zomaar worden verbrand of op een hoop worden gegooid, maar zó worden verwerkt in producten, dat ze eindeloos te hergebruiken zijn.

Daarbij zijn enkele principes van belang, legt Pommée uit. “Je kunt een onderverdeling maken in technische en biologische kringloop. Om deze stoffen niet verloren te laten gaan, moeten ze in hun afdankfase altijd makkelijk gescheiden kunnen worden.” Een ander punt is dat grondstoffen altijd moeten worden gebruikt in een zo hoogwaardig mogelijke toepassing. “In Nederland doen we vooral aan downcycling. Plastic dat ooit zo zuiver was dat het geschikt was om levensmiddelen in te verpakken, komt nu vaak hergebruikt terug als bermpaaltje.”

Pommée komt geregeld bij bedrijven over de vloer om ze te adviseren over het uit-

voeren van cradle to cradleprojecten. “Bedrijven hebben zelf al een idee of zitten juist met een probleem waar ze een duurzame oplossing voor willen. Studenten van verschillende opleidingen aan de Hogeschool Zeeland kunnen hier onderzoek naar doen.” Dat dit zeer voordelig uit kan pakken voor een bedrijf, bewijst een project dat bij Ontop in Middelburg is uitgevoerd.

Pommée: “Ontop is een fabrikant van rookgasafvoeren. Ze zochten een alternatief voor de loodslabben die traditioneel als afdichting worden gebruikt waar de schoorsteenpijp uit het dak komt. Zodra regenwater in aanraking komt met lood, is het vervuild. Daarom is in landen als Oostenrijk en Zwitserland het gebruik van lood al verboden.” Bij een alternatief, moesten de studenten uitgaan van de cradle tot cradleprincipes. “Uiteindelijk is het een bitumensoort geworden. Groot voordeel is dat deze veel lichter is dan lood. Nadeel is dat er alsnog een verbinding nodig is, waardoor het product niet geheel cradle to cradle is. Maar het gaat erom dat je als bedrijf ambitieus bent en ergens naar toe wil werken!”

Met marketing en nieuwe verkoopmethodes kan ook cradle to cradlebedrijfsvoering worden gestimuleerd. “Vooral voor de zakelijke markt, kan het interessant zijn om bepaalde producten zoals meubilair of kantoorinrichting, na een bepaalde tijd weer terug te kopen. Als je je producten dan zo hebt gemaakt dat je alles weer kunt hergebruiken, heb je de hele cyclus zelf in de hand.” �

Cradle to cradle Letterlijke vertaling: ‘van wieg tot wieg’. Alternatief voor het ouderwetse ‘van wieg tot graf’.

De Amerikaanse architect William McDonough en de Duitse chemicus Michael Braungart hebben het principe ontwikkeld en publiceerden in 2002 het boek ‘Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things’.

In 2009 verscheen een uitgaven van de Provincie Zeeland en de Hogeschool Zeeland met als titel ‘Cradle to Cradle in Zeeland’.

Hierin zijn meerdere projecten bij bedrijven in de provincie uitgelicht.

De HZ participeert ook in het Europese ‘Cradle to Cradle Island project’. Dit is een samenwerkingsverband tussen 22 partijen uit zes landen aan de Noordzee. Meer info op www.c2cislands.org

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

37

DUURZAAMHEID & MVO

Bio Base Europe Training Center

Impuls voor bio-economie TEKST JOERI WISSE ARTIST IMPRESSION ZEELAND SEAPORTS

Ontwikkeling van duurzame technieken, stimuleren van schone energie, slimmer gebruik maken van reststoffen... Bijna iedereen in Zeeland zal beamen dat het belangrijke ingrediënten zijn voor de toekomst van de economie in de provincie. Kennis speelt daarin een cruciale rol. Met de realisatie van het Bio Base Europe Training Center bij Terneuzen wordt hier een flinke impuls aan gegeven.

“Eén van de belangrijkste vestigingsvoorwaarden van bedrijven is de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel. Eén van de belangrijkste taken van Zeeland Seaports is het creëren van werkgelegenheid. Door de realisatie van het trainingscentrum kunnen we jongeren behouden voor de provincie en bedrijven in staat stellen om hun huidige personeel bij te scholen”, zegt Peter Geertse van Zeeland Seaports. Daarnaast is er ook een internationale ambitie. Bedrijven uit heel Europa kunnen hun werknemers opleiden en bedrijven die zich in Zeeland gaan vestigen kunnen zich verzekeren van goede opleidingen en personeel. “Het project heeft even vertraging opgelopen, maar nu de heipalen in de grond zitten, zijn we echt van start. Al in januari 2011 is het Training Center operationeel!” Met de bouw van het centrum in de Koegorspolder is een bedrag van ongeveer 8,5 miljoen euro gemoeid. Dit bedrag is onderdeel van een totale investering van ruim 20 miljoen in het grensoverschrijdende project Bio Base Europe. Een derde deel van het bedrag is Interreg-subidie van de Europese

38

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

Unie, de rest wordt opgebracht door zowel Nederlandse als Belgische partijen. Zeeland Seaports is aan Nederlandse zijde één van de grootste contribuanten. Ook de provincie, het ministerie van Economische Zaken, de gemeente Terneuzen, energiebedrijf Delta en de ROC’s leveren een bijdrage. Het opvallende transparante gebouw wordt straks het kenniscentrum van de regio op het gebied van de bio-gebaseerde economie. “Uiteraard wordt het een extreem duurzaam gebouw dat CO2neutraal is.” Zowel studenten als werknemers van bedrijven in de regio kunnen een opleiding of training volgen in het centrum. Vanzelfsprekend op het gebied van bio-energie, bioplastics en tweede generatie biobrandstoffen, waar in de kanaalzone al meerdere initiatieven voor zijn genomen. “In het Training Center worden bijvoorbeeld procesoperators opgeleid voor verschillende soorten bio-energiecentrales. Omdat windenergie ook een steeds belangrijker rol inneemt in het Zeeuwse havengebied, zullen ook op dit gebied mensen worden opgeleid. Nu al zijn diverse bedrijven bezig met het produceren van on-

derdelen voor windmolenparken. De vraag naar met name windparken op zee zal in de toekomst alleen maar toenemen. Daar willen we op inspelen.” Daarnaast zullen er ook opleidingen komen voor de zonne-energie-industrie. De verbreding in het Bio Base Europe Training Center naar meerdere vormen van duurzame energie, moet het centrum een stabiele basis geven. Geertse: “Het grote gevaar is de inconsistentie van de landelijke overheid. Neem bijvoorbeeld de bijmengverplichting voor brandstoffen. Die regeling is al zo vaak veranderd, dat het voor marktpartijen moeilijker wordt om te investeren in de productie van biobrandstoffen.”

Het Bio Base Europe Training Center krijgt ook een voorlichtingsfunctie. Bedrijven kunnen er presentaties geven en geïnteresseerden laten zien waar ze mee bezig zijn. “Daarom staat het gebouw op een prominente plaats en zal het zó worden gebouwd dat vanaf buiten de proefopstellingen te zien zullen zijn.” �

DUURZAAMHEID & MVO

Innovatieadviseur Willy Reijniers:

Innoveren doe je samen TEKST JOERI WISSE FOTOGRAFIE MIEKE WIJNEN

Eén van de adviezen was om eerder in gesprek te gaan met klanten, nog voor de budgetten worden vastgesteld.” Enigszins vergelijkbaar is de situatie bij een bedrijf in (nood-) verlichting. Ook zij hadden een duurzaam product dat vanwege de hogere kosten nu weinig aftrek vond. “Daarbij hebben we het gezocht in subsidies, namelijk de energie-investeringsaftrek. Ook hebben we dit bedrijf geadviseerd over een lease-constructie voor de zakelijke markt.”

Willy Reijniers

Wat is duurzame innovatie? Volgens Willy Reijniers, innovatieadviseur van Syntens is het een blijvende vernieuwing waar een bedrijf in elk geval niet slechter van mag worden. “Zodra één van de drie ‘P’s’: people, planet of profit in gevaar komt, is het geen goede innovatie.” Uiteraard komt een innovatie het beste uit de verf als zowel mens, planeet en het bedrijf (winst) er van profiteert.

Syntens heeft verspreid over het land 250 adviseurs. Willy Reijniers is één van hen en heeft als werkgebied vooral Zeeland. “Wij bedenken geen innovaties voor bedrijven”, benadrukt hij. “Ondernemers weten zelf het meest van hun bedrijf en hebben over het algemeen genoeg ideeën voor verbeteringen.

Wij helpen ze met het selecteren van de beste ideeën en deze sneller en beter door te voeren.” Leidraad is de door Syntens ontwikkelde ‘Groene Innovatiescan’. “Hiermee proberen we te ontdekken wat de ondernemer wil

bereiken. Daardoor kunnen we prioriteiten stellen.” Om het werk van de innovatieadviseur te verduidelijken, geeft Willy Reijniers enkele voorbeelden. “Een bedrijf actief in het coaten van meubilair, hebben we geholpen met het vermarkten van een nieuwe, duurzame methode waarbij de coating veel langer goed blijft. Zijn klanten vroegen steeds meer om duurzame alternatieven, maar deze pasten eigenlijk niet in het budget van de opdrachtgevers. Wij hebben geholpen met het vermarkten van het duurzame alternatief.

Duurzaam innoveren kan ook door het bedrijfsproces tegen het licht te houden. Reijniers: “Bij een voedingsmiddelenproducent die onderdeel is van een multinational, hebben we gekeken naar het aantal verschillende producten dat op de locatie wordt geproduceerd. Door dat aantal sterk terug te dringen, heb je minder verlies bij het overschakelen op een ander product. Ook heb je minder magazijnruimte nodig voor bijvoorbeeld verschillende soorten verpakkingen.” Ook het inkoopbeleid werd bekeken, vertelt Reijniers.

“Door het aantal leveranciers terug te brengen, koop je groter in. Daardoor zul je een leverancier eerder bereid zien om met je mee te denken in het samen verduurzamen van producten.”

Uit de vele voorbeelden van Willy Reijniers blijkt dat innovatie vaak in samenwerking zit.

“We delen kennis en kennissen”, vat hij zijn werk samen. Een poging van verschillende bedrijven op een industrieterrein om restwarmte te delen ging niet door, maar leidde toch nog tot iets moois. “Samen kwamen ze erachter dat het loonde om gezamenlijk afvalstoffen in te zamelen. Hierdoor konden ze een veel gunstiger tarief bedingen.” �

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

39

BEDRIJFSPROFIEL

Logus Bouw- en Afbouwmaterialen

Duurzaam, ook logisch

Leon de Kok

Vorig jaar is LOGUS Bouw- en Afbouwmaterialen een nieuwe weg in geslagen. Sectordirecteur Leon de Kok: “We hebben besloten dat we duurzamer moeten gaan werken. Aan de ene kant omdat we zelf overtuigd zijn geraakt van het nut van de eerste twee ‘P’s’: People en Planet. Maar ook vanwege de derde ‘P’ van Profit. De markt vraagt steeds meer om een duurzame benadering.”

Die veranderde marktvraag is deels de verdienste van het aanbestedingsbeleid van de overheid, zegt De Kok. “Grote landelijke aannemers moeten bij een aanbesteding een gunstige CO2-footprint hebben.

Het gebruik van duurzame bouwmaterialen helpt hierbij.”

In de praktijk betekent het dat LOGUS kiest voor duurzame producenten en het mee denken met relaties die op zoek zijn naar duurzame concepten . “Een goed voorbeeld is tegelfabrikant Mosa, die cradle-tocradle tegels aanbiedt.” Daarnaast heeft LOGUS ook haar eigen processen onder de loep genomen en waar mogelijk ‘verduurzaamd’.

LOGUS heeft het initiatief genomen door de nieuwe vestiging in Zwijndrecht energieneutraal te bouwen. “We hebben een koudewarmte-opslag en op het dak liggen zonnepanelen.” Uiteraard is volop gebruik gemaakt van duurzame bouwmaterialen.”

In samenwerking met KiesGroenlicht heeft LOGUS een duurzaamheidconcept ontwikkeld voor de particuliere markt. Zij worden hierdoor tijdens het gehele bouwproces van, het verduurzamen, van de woning ontzorgd. “Zeker in de toekomst zal de energiezuinigheid van een woning doorslaggevend zijn bij de verkoop.” �

Logus Bouw- en Afbouwmaterialen Marie Curieweg 9-13 - 4389 WB Vlissingen T 0118 690025 - F 0118 468160 www.logus.nl - duurzaam@logus.nl

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

41

ZEEUWSE INSPIRATIE

‘Het moet anders’ TEKST JOERI WISSE

Het waren spannende maanden voor Niels van den Berge (25). De nummer 12 op de lijst van GroenLinks, viel net buiten de boot bij de Tweede Kamerverkiezingen. Zijn partij behaalde 10 zetels. Echter, zodra GroenLinks eventueel toetreedt tot een regering, nemen zijn kansen weer toe.

Een Thoolse boerenzoon over duurzaam ondernemerschap in de agrarische sector en politieke ambities.

Hij heeft inmiddels ruime ervaring met ‘buiten de boot vallen’. “Voor de verkiezingen van het Europees Parlement stond ik op een vierde plaats en haalden we drie zetels. Natuurlijk ben ik teleurgesteld, maar de blijdschap overheerst. GroenLinks heeft flink gewonnen.” Als twee Kamerleden van GroenLinks doorschuiven naar een post in een kabinet, wordt hij alsnog Kamerlid. Als dat niet gebeurt, blijft hij wel dicht bij het vuur. “Ik ben op het moment beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie. Daar houd ik me bezig met klimaat, energie en landbouw.”

Op de biologische en ecologische boeren na, is er in de agrarische sector weinig enthousiasme te bespeuren voor GroenLinks.

“Tijdens de tractortoer heb ik enerzijds willen benadrukken hoe belangrijk landbouw voor GroenLinks is. Ook ben ik bij verschillende boeren langs geweest om te horen wat zij willen van de politiek.” De traditionele boerenpartijen CDA en VVD hebben boeren ‘in de steek gelaten’, volgens Van den Berge. “Deze partijen willen alles bij het oude laten. Dat gaat onvermijdelijk mis. Nederlandse boeren moeten volgens hen blijven concurreren op de wereldmarkt en tegelijk voldoen aan strengste eisen op het gebied van onder meer dierenwelzijn en milieu. Daardoor wordt de sector in een ratrace gedwongen, waarin ze het zullen afleggen tegen boeren uit lan-

42

ZEELAND BUSINESS | NUMMER 5 | JULI 2010

Niels van den Berge

den waar goedkoper kan worden geproduceerd doordat die eisen er niet zijn en de lonen lager liggen. Economisch gezien kan dat gewoon geen stand houden.”

Niels van den Berge pleit voor een reeks van maatregelen waar zowel het milieu als de boer beter van worden. Zo vindt hij dat Europese regels moeten worden versoepeld, zodat boeren samen kunnen optrekken en betere prijzen kunnen bedingen bij

de machtige inkooporganisaties. Aan producten die geïmporteerd worden, moeten ook dezelfde eisen worden gesteld als dat we aan onze eigen boeren stellen. En bij het uitdelen van de miljarden Europese subsidie aan de landbouwsector, moet de inspanning voor milieu, natuur en dierenwelzijn leidend zijn. “Ik merk nu al dat boeren groener en diervriendelijker willen ondernemen. Maar dat wordt nog niet beloond. Dat moet anders.” �