Erik Thys — Extase, creativiteit en psychische kwetsbaarheid

N De sinds de oudheid vermoede link tussen creativiteit en psychische kwetsbaarheid wordt ondersteund door recent onderzoek, als een verband tussen artistieke creativiteit en kwetsbaarheid in het continuüm tussen psychose en bipolaire stoornis. Hierbij horen geestestoestanden die aansluiten bij wat in culturele, religieuze en andere maatschappelijke contexten ‘extase’ genoemd wordt. Waar ligt dan de grens tussen psychopathologie en deze contexten?

In zijn les voor de XXIste eeuw gaat Prof. Erik Thys dieper in op de relatie tussen andere vormen van bewustzijn en creativiteit, psychische kwetsbaarheid en kunst.

Prof. Erik Thys is psychiater aan het UPC KU Leuven, PSC St.-Alexius Elsene, en gastdocent binnen KU Leuven. Hij is tevens voorzitter van de vzw KAOS (kunst en psychiatrie) en auteur (o.a. van de psycho-educatieve strips en ‘Psychogenocide, psychiatrie, kunst en massamoord onder de nazi’s’). Hij schreef zijn doctoraat over de link tussen creativiteit en psychopathologie gekoppeld aan stigma.

Laura Poitras — All the Beauty and the Bloodshed

E The link between creativity and psychic vulnerability, suspected since ancient times, is supported by recent research. It is seen as a link between artistic creativity and vulnerability in the continuum between psychosis and bipolar disorder. This includes states of mind consistent with what is called ‘ecstasy’ in cultural, religious and other social contexts. So where is the boundary between psychopathology and these contexts?

In his ‘Les voor de XXIe eeuw’ prof. Erik Thys explores the relationships between other forms of consciousness and creativity, psychic vulnerability and art.

Prof Erik Thys is a psychiatrist at UPC KU Leuven, PSC St.-Alexius Elsene, and guest lecturer within KU Leuven. He is also chairman of the non-profit organisation KAOS (art and psychiatry) and author (including psycho-educational comics and ‘Psychogenocide, psychiatry, art and mass murder under the Nazis’). He wrote his PhD on the link between creativity and psychopathology linked to stigma.

N All the Beauty and the Bloodshed vertelt een emotioneel en veelzijdig verhaal over de internationaal befaamde fotograaf en activiste Nan Goldin. Oscarwinnaar Laura Poitras (CITIZENFOUR) creëerde een zeer persoonlijk portret van één van de belangrijkste fotografen van de late 20 e eeuw.

De documentaire toont het leven, de carrière en het activisme van Goldin aan de hand van unieke opnames, persoonlijke interviews en haar baanbrekende fotografie. Goldin ontvluchtte haar traumatische jeugd en vond haar eigen scene waarin vrijheid en seksuele onafhankelijkheid een belangrijke rol speelden. Haar persoonlijke inspiratie kwam tot uiting in haar fotografie. Goldin laat zien dat kunst een wapen kan zijn en gaat vandaag de dag de strijd aan met de Sacklerfamilie, die zij verantwoordelijk houdt voor de Amerikaanse opiatencrisis. Terwijl deze crisis nog dagelijks slachtoffers maakt, blijft de familie Sackler groot sponsor van belangrijke musea wereldwijd.

De film werd bekroond met de Gouden Leeuw (Beste Film) op het Filmfestival van Venetië (2022) en sleepte een Oscarnominatie in de wacht voor Beste Documentaire (2023).

E All the Beauty and the Bloodshed tells an emotional and multi-faceted story of internationally acclaimed photographer and activist Nan Goldin. Oscar winner Laura Poitras (CITIZENFOUR) created a highly personal portrait of one of the most important photographers of the late 20 th century.

The documentary reveals Goldin’s life, career and activism through unique footage, personal interviews and her groundbreaking photography. Goldin fled her traumatic childhood and found her own scene in which freedom and sexual independence played an important role. Her personal inspiration was reflected in her photography. Showing that art can be a weapon, Goldin today takes on the Sackler family, whom she holds responsible for the American opiate crisis. While this crisis continues to claim victims daily, the Sackler family remains major sponsors of important museums worldwide.

The film was awarded the Golden Lion (Best Film) at the Venice Film Festival (2022) and was nominated for an Academy Award® in the Documentary Feature Film category (2023).

— Financial Times *****

WO 14 JUN 23

20:00

STUK CinemaZED gratis met reservatie 2022; 122 min, VS Engels, NL / FR ondertiteling

Studiedag

N In het kader van Artefact 2023 dat de invloed van andere bewustzijnstoestanden onder de loep neemt, vragen wij ons in deze discussie af wat Westerse onderzoekers kunnen leren uit het extatische project van hedendaagse kunstenaars en zinzoekers. Naar aanleiding van de recente bewegingen in de kunstwereld trekken traditionele rituelen, geneesmiddelen en religieuze beeldtalen terug de aandacht. Ze worden doorgelicht op mogelijke alternatieven voor een doorgedreven rationalistisch en lineair wereldbeeld. Kunstenaars zijn de ontdekkingsreizigers van deze ‘nieuwe’ wereld. Op basis van extatische en mystieke technologieën zoeken ze naar antwoorden waarvoor ze bereid zijn zichzelf volledig over te geven aan een transformatieproces. Kunnen onderzoekers volgen op dit gedurfde pad of mogen ze enkel vanop de zijlijn toekijken? Wat is de rol van de onderzoeker in een tijdgeest die klaar lijkt voor andere bewustzijnstoestanden?

E As part of Artefact 2023, which examines the influence of other states of consciousness, we question in this discussion what Western researchers can learn from the ecstatic project of contemporary artists and meaning-seekers. Following recent movements in the art world, traditional rituals, medicines and religious imagery are attracting renewed attention. They are being vetted for possible alternatives to a thoroughly rationalist and linear worldview. Artists are the explorers of this ‘new’ world. Based on ecstatic and mystical technologies, they search for answers for which they are willing to completely surrender themselves to a process of transformation. Can researchers follow on this bold path or can they only watch from the sidelines? What is the role of the researcher in a zeitgeist that seems ready for other states of consciousness?

Programma: Sander