MOTOTECH Uitlaattuning met kleppen

UITLAATTUNING

Karakter met een klep.

De Nederlandse uitlaatfabrikant Jekill and Hyde maakt uitlaten, waarvan de sound met een klep veranderd kan worden. Het verandert ook het motorkarakter. Een kwestie van techniek...

Nadat een motor zijn benzine verbrand heeft, moet hij de uitlaatgassen door de uitlaat wegpompen. Maar vanwege de geluidsproductie en de emissienormen moet dat gas door een katalysator en door een aantal geluidsdempers, met allerlei bochten, smoringen en reflectiekamers. Die leveren stromingsweerstand op. Hoe meer weerstand, hoe meer kracht het kost en hoe hoger de “tegendruk” in de uitlaat oploopt. Dat kost vermogen, maar er is nog een probleem. Er blijft altijd wat restgas in de cilinder achter, omdat de zuiger niet helemaal bovenin de verbrandingskamer kan komen. Bij een hoge tegendruk is ook de druk van dit restgas in de verbrandingskamer hoger. En dus blijft er meer uitlaatgas in de cilinder achter, waardoor er minder plek is voor vers benzine-lucht-mengsel. En als je minder benzine kunt verbranden, levert je motor minder vermogen.

Pulsen

De tegendruk is maar een deel van het verhaal, want er speelt zich heel wat af in een uitlaat. Er lopen bijvoorbeeld talloze druk- en geluidspulsen door de pijpen heen. Dat begint als de uitlaatklep open gaat. In de cilinder is de druk na de verbranding nog hoog, zodat het uitlaatgas met een knal langs de uitlaatklep de uitlaat in schiet en met hoge snelheid door de uitlaatpijp heen raast. Als het uitlaatgas uit de cilinder op is, schiet die kluit uitlaatgas door zijn snelheid nog steeds met een bepaalde snelheid verder. Daardoor trekt die kluit een onderdruk in de pijp achter zich. Als de uitlaatklep net sluit op het moment dat daar een grote onderdruk is, dan zuigt die onderdruk nog net wat extra restgas uit de cilinder. Nou is dat bij een enkele cilinder niet zo goed te timen, maar met meerdere cilinders kun je dit effect gebruiken. Door twee pijpen samen in een grotere uitlaatpijp te laten uitmonden, kan de uitlaatgasgolf van de ene cilinder een vacuüm in de andere uitlaatpijp trekken, waardoor deze helpt de andere cilinder leeg te zuigen. Dat wordt in de praktijk veel gebruikt bij viercilindermotoren. Bij de meeste viercilindermotoren is de ontstekingsvolgorde 1-3-4-2. Zo’n motor loopt bij hoge toerentallen optimaal als je de uitlaatpijpen van cilinders 1 en 2 en van cilinders 3 en 4 met elkaar verbindt (een 180° configuratie). Verbind je cilinders 1 en 4 respectievelijk 2 en 3 met elkaar (een 360° configuratie), dan zal de motor bij lage toerentallen beter lopen.

Staande golven

In de uitlaat gebeurt nog iets, dat grote invloed heeft op het motorvermogen. De drukgolf, die door de uitlaat loopt, komt namelijk op een gegeven moment een schotje of een

wand van een demper tegen. Dan wordt die drukgolf teruggekaatst. Er lopen dan twee drukgolven in tegengestelde richting door de uitlaatpijp. Er lopen dus altijd drukgolven heen en weer en die komen elkaar tegen. Waar de hogedrukgebiedjes uit zo’n golf elkaar tegenkomen ontstaat natuurlijk een heel hoge druk. En waar de lagedrukgebiedjes elkaar tegen komen ontstaat een heel lage druk. De plaats van die hoge- en lagedrukgebieden is afhankelijk van de lengte van de vrije uitlaatpijp. Het is ook afhankelijk van de snelheid, waarmee de drukpulsen elkaar opvolgen. Van het toerental dus. Bij een bepaald toerental blijven die hoge- en lage drukgebieden op een vaste plek staan, vandaar dat deze golven ,,staande golven’’ worden genoemd. Als er nu een hogedrukgebied bij de uitlaatklep ligt op het moment dat deze sluit, zal dit een negatieve invloed hebben op de vulling van de cilinder. Het omgekeerde gebeurt als er een lagedrukgebied bij de uitlaatklep ligt, want dan worden de gassen er juist uit gezogen. Een uitlaat kan ook vanwege dit effect bij bepaalde toerentallen heel goed werken, terwijl hij bij andere toerentallen slecht werkt.

G Suzuki gebruikt een klep om de interferentie lengte van de uitlaat te beperken.

Optimaliseren

Een manier om een uitlaat voor meerdere toerentallen goed te laten werken, is om de lengte van de vrije voorpijp te variëren. Yamaha was een van de eersten die dat deden. Bij hun EXUP-systeem is er een vlinderklep in de uitlaat gemonteerd, die de uitlaat bij lage toerentallen en bepaalde belastingen gedeeltelijk dicht zet, zodat de drukgolven ertegen kunnen kaatsen. Inmiddels gebruiken Honda, Suzuki, BMW en Kawasaki ook van dit soort smoorkleppen in het uitlaatspruitstuk om de interferentielengte te veranderen. Je kunt ook een klep gebruiken om in een uitlaatdemper te schakelen tussen een kort en een lang uitlaatsysteem, zodat de motor in het hele toerenbereik over een goed gedimensioneerde uitlaat beschikt. Honda gebruikt op de VFR1200F ook een dergelijk systeem met kleppen, die uitlaattrajecten openen en sluiten afhankelijk van het toerental en de tegendruk.

Jekill and Hyde

Een fabrikant die ook gebruik maakt van kleppen in de uitlaat is Dr. Jekill & Mr. Hyde. Deze fabrikant bouwt een demper waarin het uitlaatgas twee routes kan nemen, waarbij de keuze wordt bepaald door een klep. Beide routes hebben een andere weerstand - dus een andere “flow”- en leveren andere geluidwaardes op. De stand van de klep wordt bepaald door het toerental en de belasting van de motor: de elektronica van Jekyll & Hyde kijkt mee in het motormanagement van de motor om te bepalen welke stand van de klep op dat moment het beste past bij die situatie. Afhankelijk van de wens van de klant kan de uitlaat op die manier meer en minder geluid en vermogen bieden bij hetzelfde uitlaatvolume en gewicht, of een gelijkblijvend vermogen met een andere klankkleur bij een kleiner dempervolume. Maar wel altijd binnen de ECE-normen. Zo biedt de uitlaat voor de BMW GS 1200 de mogelijkheid 7 dBa minder geluid te maken dan de standaard uitlaat en 4 kw meer vermogen te leveren bij volgas. Winwin...

Klep in een opengewerkte Suzuki uitlaat.

G Honda gebruikt een klep om verschillende uitlaatpijpen met elkaar te verbinden.

VRAGEN? STEL ZE!

Heb je vragen over de tuning van uitlaten door middel van kleppen, dan kun je altijd een mailtje naar Peter Wilmink sturen via info@motoportalmere.nl

Aandachtspunten voor een zorgeloze vakantie per motor!

Waar gaan we dit jaar heen? En hoe komen we er? En met wie? De voorbereiding van de vakantie is al goed voor de nodige voorpret. Daar draagt MotoPort graag een steentje aan bij!

Om te bepalen waar je heen wilt en hoe je er komt hebben we tegenwoordig natuurlijk Google, Google Maps en andere internetsites. Maar je hoeft het natuurlijk niet allemaal zelf uit te vinden. Kijk bijvoorbeeld eens op de site van Horizon Motorreizen. Daar vind je allerlei mooie bestemmingen, compleet met routes en overnachtingen. Je kunt er zelfs groepsreizen vinden, zodat je met andere motorrijders kunt rijden en ‘s avonds gezellig met je medereizigers in een hotel zit. Ook een goede tip is het Bed&Breakfast BBNerja, in de buurt van het zuid-Spaanse Malaga. Daar kun je via MotoPort Veldhoven een motor huren. Dan hoef je er alleen nog heen te vliegen. Een alternatief, als je bijvoorbeeld met het gezin op vakantie gaat, maar wel je motor mee wilt nemen, is om een motoraanhanger te huren. Via huren.nl kan dat al vanaf € 10,- per dag...

Handige apps & websites

Zoek je je vakantie liever zelf uit, zorg dan dat je de app van booking.com op je telefoon hebt. Met die app kun je zelfs onderweg nog gemakkelijk een goed hotel boeken. Op motodrive.tv kun je eventueel zelf een toermaatje vinden. Samenrijders kun je ook vinden via de ANWB onderweg app. Die biedt ook verkeersinformatie, een routeplanner, informatie over tankstations met brandstofprijzen en een toegang tot de wegenwacht, voor als je pech onderweg. En helaas is het tegenwoordig ook nodig om de reis-veiligheidsadviezen op de app van Buitenlandse zaken (24/7 BZ Reisapp) in de gaten te houden. En heb je problemen in het buitenland, dan is een goede reisverzekering natuurlijk onontbeerlijk. Soms helpt die ook bij pech onderweg, maar vaak vallen voertuiggerelateerde problemen erbuiten. Daarvoor heb je een Europa- of werelddekking van de ANWB wegenwacht nodig. Motorrijders die een MotoPort NoRisk verzekering (vanaf beperkt casco) hebben kunnen daarnaast ook gebruik maken van de NoRisk pechservice, in alle landen die op de groene kaart vermeld staan. Het nummer van de pechservice vind je daar ook. Voorwaarde is dat je motor jonger is dan 120 maanden.

Navigatie

Wegen veranderen, het wegennet wordt steeds uitgebreid. Kaartmateriaal veroudert snel. Zorg dus dat zowel je papieren als je digitale kaartmateriaal up to date is. Papieren kaarten zijn nog steeds nuttig, omdat die een beter overzicht geven dan het kleine beeldschermpje van je navigatiesysteem. Navigatiesystemen zijn niet alleen handig om de weg naar je bestemming te vinden, maar ook om er een mooie route naar toe te plannen. Dat kan vooraf op de computer, via het programma Base Camp. Je kunt het ook onderweg doen op je navigatiesysteem zelf. Beide methoden vergen nog wel de nodige handigheid. Daarom kun je bij diverse MotoPort vestigingen voorlichtingsavonden en cursussen volgen om beter met je navigatiesysteem om te leren gaan. Ook kunnen ze je daar helpen om een goede headset in je helm in te bouwen en op je navigatiesysteem af te stemmen. Aan gesproken aanwijzingen heb je immers weinig als je ze niet goed kunt verstaan! Een echte aanrader is de nieuwe Cardo helmset: daarmee kun je ook met je medereizigers praten, zelfs over een afstand tot 10 km!

Motor in orde?

Je motor moet zich natuurlijk altijd in topconditie bevinden, of je nu een korte rit rijdt of dat je een lange vakantietocht gaat maken. Zaken als de bandenspanning, de verlichting, het olie- en koelvloeistofpijl en het niveau van de remvloeistof controleer je regelmatig. Maar als je een lange tocht voor de boeg hebt, kun je je motor beter even laten nakijken bij MotoPort. Dan kijken ze of de ketting, de banden en de remblokken de trip nog aan kunnen en lopen ze de motor nog verder voor je na. Belangrijk is dat MotoPort de onderhoudshistorie van je motor kent, zodat de monteur bijvoorbeeld weet wanneer de remvloeistof is vervangen: belangrijk als je de bergen ingaat! MotoPort kan je ook helpen aan een extra fles motorolie, kettingspray of een bandenplaksetje. Als je helemaal op zeker wil gaan, dan kun je de banden ook met Ride-On laten vullen: dan kun je bijna niet meer lek rijden.

3 & 4 JUNI 2016: VAKANTIECHECK BIJ MOTOPORT!

Ga je met je motor op vakantie en twijfel je of je motor de rit kan doorstaan, laat hem dan bij MotoPort controleren tijdens de Vakantiecheck op vrijdag 3 of zaterdag 4 juni. Je motor wordt middels een checklist gecontroleerd op tientallen punten en eventuele gebreken worden direct verholpen of er wordt een afspraak voor gemaakt om je motor op een later tijdstip te repareren. Kijk op www.motoport.nl voor meer info en maak een afspraak.

Checklist Motorvakantie

 Motorpapieren  Geld/creditcard  Rijbewijs  Zorgpas  Reisverzekering  Landkaarten & navigatiesysteem  Intercomsysteem  GSM, lader/accupack  Kettingspray  Bandenplakset & pomp Bandenspanningsmeter Reflecterend hesje Setje reservelampen & zekeringen  Ducttape  Tieraps  Spanbanden/bagagenet Vizierreinigingsdoekjes Oordoppen  Sloten  Drinken voor onderweg

Verder kan MotoPort je assisteren bij het afstellen van de vering, zodat de motor met bagage en/of passagier ook nog lekker stuurt en stabiel blijft op hogere snelheden.

Bagage

Wie veel rijdt, heeft ongetwijfeld een kofferset op zijn motor. Heb je dat niet, dan kun je bij MotoPort diverse zadel-, tank-, rug- en roltassen van o.a. DANE en DIFI vinden, waaronder een aantal perfect waterdichte exemplaren. Bind roltassen liever met een elastisch net of een spin op de motor dan met riemen: vaak klinkt de bagage wat in, waardoor riemen los gaan zitten. Een spin blijft de bagage strak trekken. Heb je een kofferset, controleer dan hoeveel gewicht daar in mag en hoe hard je ermee mag rijden zonder dat de stabiliteit of de bevestiging in gevaar komt. Gebruik dus het liefst zo licht mogelijke kleding en pak alles in plastic. Een volle koffer wil nog wel eens kieren en het is vervelend als je ’s avonds alleen maar natte kleren hebt…

Meld je motor aan via www.motoport.nl en ontvang bij het laten uitvoeren van een vakantiecheck GRATIS een spuitbusje Motul onderhoudsspray t.w.v. € 10,95 !

Kleding

Op een motorreis kun je allerlei weersomstandigheden verwachten, van regen tot felle zon en van immense hitte tot vrieskou boven in de bergen. Dat een motorpak met goede ademende kwaliteiten hiervoor essentieel is, mag duidelijk zijn. Maar minstens zo belangrijk is de onderkleding. Katoen wordt klam en zorgt dat je het koud krijgt, zelfs als het buiten warm is. Met de “technische” onderkleding van Dane en Craft heb je daar geen last van. Dit voert transpiratievocht af naar andere lagen en zorgt zo voor een droge, isolerende laag, die in alle omstandigheden comfortabel blijft aanvoelen. Verder is ook de conditie van je vizier belangrijk: een bekrast vizier kan in de zon of bij nacht slecht zicht veroorzaken. Zorg voor een krasvrij vizier, het liefst met een pinlock anticondensinsert. Donkere vizieren zijn niet in alle landen toegestaan, maar zorgen wel dat je bij scherp zonlicht beter ziet. Toch handig om er eentje mee te nemen, als je tenminste een helm hebt waarvan je het vizier snel kunt vervangen. Een goed alternatief is een helm met ingebouwd zonnevizier. In de World of Helmets bij MotoPort kunnen ze je je er alles over vertellen!