SUPporter mAgAzine
of
study
AssociAtion
suPPort
for
building tecHnology & construction tecHnology
suPPorter 1 - december 2016 - 31st volume
Innovation in the Built Environment
Building the present, Creating the future
Innovatief en duurzaam BAM heeft de ambitie voorop te lopen in duurzaamheid en innovatie. Robotisering, 3D-printers en drones bieden nieuwe mogelijkheden in het bouwproces. Met internet of things, data en virtual reality kan slim worden ingespeeld op de behoeften van eindgebruikers. En wat is het effect van zelfrijdende auto’s op de infrastructuur van de nabije toekomst? De klant, de eindgebruiker en de omgeving staan centraal in ieder project, daarom zoeken wij voor elke vraag een duurzame oplossing. BAM vernieuwt. Jij ook?
Wil je weten hoe het is om te werken bij BAM? Kijk op onze website en social media voor verhalen van jonge BAM-medewerkers en lees wat jouw mogelijkheden zijn: bam.com/nl/werken-bij-bam Koninklijke BAM Groep nv @WerkenbijBAM @WerkenbijBAM
Leidende posities in Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Duitsland. Wereldwijd projecten in meer dan 30 landen. Actief in alle fases van het bouwproces. Circa 21.500 medewerkers.
Stages
Startersfuncties
BAM Graduate Programme
Young Engineers Programme
▸ Meewerkstage
▸ BIM engineer
▸ Vier functies in twee jaar
▸ BAM International
▸ Afstudeeropdracht
▸ Technisch adviseur
▸ Technisch én strategisch
▸ Expat life
▸ Werkvoorbereider
▸ Zelf richting geven
▸ Two-year-programme
▸ Tenderstrateeg
▸ Persoonlijke ontwikkeling
▸ Projectontwikkelaar
SUPporter I - December 2016
The editors’ word... It’s been a couple of months since the last edition of the SUPporter was last released. In the meantime, lots of interesting things have happened. There have been some educational trips to the EPO site in Rijswijk and the ‘Willemspoort’ in ‘s Hertogenbosch. Next to these trips, a project within our faculty of the built environment, called the ‘biobased bridge’ has come to an end. This project has been of great influence on our choice for this edition’s theme for the special, which is ‘Innovation in the built environment’. As this biobased bridge was made of a biobased composite, it is therefore the first of its kind and therefore innovative. This led us to search for more interesting projects that are innovative in some way. We composed a series of projects in which either innovative building materials are used, or the constructing or producition method is innovative. As you might have noticed, the educational part of the SUPporter is in English from now on. Due to the great interest in the certificate programs by international students, a transition from Dutch to English was necessary. For this year the ‘Special’ will remain in Dutch. This edition, we would also like to introduce a new subject, called ‘Certificate’. As SUPport being the study association of building technology and construction technology, the education is built up of two certificate programs; Building Design and Technology and Construction Technology. In this first edition, the results of the project of Building Design and Technology, which focused on the design of DIY housing concepts, are shown. Next to these projects, also some general information on both certificate programs is provided. And furthermore, this edition of the SUPporter is filled with other interesting subjects, including i.a. graduation, career starts, and a study trip report. So we want to wish you a pleasant reading whilst we start working on the next edition!
Introducing: Editorial committee A new year has started, and therefore a new editorial committee is set up. This committee will publish three editions of the SUPporter this year. Tommy Nuijten initiated last year as a member of the committee, this year he will be the commisioner. New committee members are Niek Jaspers and Kay Sanders. Tommy and Niek are currently in the finishing phase of their Bachelor Architecture. Kay started his Master Structural Design this year. In this composition of the committee, we assembled the first SUPporter of this year. Full of enthusiasm, we will continue working on the next edition of the SUPporter! The editiorial committee; Niek Jaspers, Tommy Nuijten, and Kay Sanders
3
Are you interested in a new experience? Do you want to improve your skills in organization? Are you a teamplayer? And, do you want to be part of the new board?
?
BBD is looking for a new board!
Send a motivation e-mail to info@bouwkundebedrijvendagen.nl For more information: www.bouwkundebedrijvendagen.nl
Hightech in het kwadraat Gebouwen waar hightech onderzoek wordt verricht, moeten voldoen aan zeer hoge eisen. Hurks weet als geen ander wat er bij komt kijken om deze complexe
FrieslandCampina Innovation Centre Wageningen (2013)
DSM Materials Sciences Center Sittard-Geleen (2014)
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) Utrecht Science Park (geplande oplevering: 2018)
Faculteit Technische Natuurwetenschappen (TNW) TU Delft (geplande oplevering: 2016)
ontwikkel-, bouw- en onderhoudsopgaven tot een succes te maken. Wij zijn trots op onze actuele projecten. Stuk voor stuk state-of-the-art gebouwen waar duurzaamheid, hoogwaardige techniek, flexibiliteit en veiligheid een grote rol spelen. Meer weten? Kijk op www.hurks.nl
SUPporter I - December 2016
Content suPPort
The chairman’s word... Free master Introducing the 40th board Introducing committees.
certificAte
Information Building technology project Slide ‘n‘ ride Hexagon wall FlexJoint YOUtility Prop-up House EPO construction site visit
Activities
Excursion Willemspoort Bouwkunde Bedrijvendagen Studytrip Sweden
grAduAtion
Martin Drijvers
cAreer
07 08 09 12
22 25 26
tHe
40tH
boArd
As a new schoolyear has started, a new board is introduced. The 40th board of SUPport is ready to take on their tasks of this year! Read the personal introductions of this board and their advisory words on page 9.
14 15 16 17 18 19 20 21
building tecHnology ProJect
6
Last quartile, five groups participated in the new building technnology project as part of the new certificate program. ‘Doit-yourself homes for new Dutchies‘ as the proeject was called, focusses on housing concepts for different focus groups. Read the full article on page 14.
30
stArt
Gerben Bouthoorn Luc Gerlings
32 34
Colophon
58
sPeciAl: innovAtion
introducing
studytriP sweden Last year a group of nineteen people went to Sweden as part of a studytrip, orgnised by SUPport. They went to severel Swedish cities, including Stockholm, Avesta and Degerfors. To read all about their trip and their experiences, go to page 26 and experience it for yourself!
A
in tHe built
biobAsed bridge on tHe cAmPus
environment
Introductie Biobased brug Passief bouwblok China pavillion ARMO blocks Zonneceldakpan BeSteel Zelfherstellend beton WasteBasedBricks Wikkelhouse Biobased gevel
36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56
Column: Willem van Dijk
57
A newly developed bridge made from a biobased composite served as inspiration for our new subject for the special ‘Innovation in the built environment‘. The bridge is placed on our own campus in Eindhoven between the Auditorium and the park at the Kennedylaan, and is the first ever full biobased bridge. The bridge was developed as a coöperation between TUD, the Centre of Expertise Biobased Economy and NPSP bv. To read all about the development process and the placing of the bridge, go to page 38.
5
GRATIS vaktijdschrift Bouwen met Staal
abonnement
voor leden Support Geef je op voor een gratis abonnement op het vaktijdschrift Bouwen met Staal. Ga naar Support en geef je op via de deelnemerslijst. Vul daar je naam, adres en collegekaartnummer in. Je krijgt dan vanaf het eerstvolgende nummer het vaktijdschrift Bouwen met Staal in de brievenbus. Als je bent afgestudeerd, geef je dit door. Dan wordt het gratis abonnement stopgezet.
BMW WELT, MUNCHEN (D) dubbele, gedraaide kegel van 28 m hoog. De Oostenrijkse architect, prof. Wolf D. Prix van Coop Himmelb(l)au – bekend van het Groninger Museum – gebruikte samen met de Duitse ingenieurs Bollinger+Grohmann 5500 ton staal voor de constructie én de glazen gevel die respectievelijk werden uitgevoerd door de Duitse firma’s Josef Gartner en Maurer Söhne. De opdracht voor de bouw werd al in
Duitse draai
2001 gegeven, maar de eerste werkzaamheden begonnen pas in 2004, omdat de bouwgrond tot die tijd parkeerterrein was voor het Olympisch Stadion. Meer dan duizend mensen werkten mee aan de bouw van BMW Welt dat 170 tot 250 auto’s per dag zal uitleveren en zo’n 850.000 bezoekers per jaar wil trekken, voornamelijk via de diabolovormige entree. Een icoon? Zeker, maar wellicht ver-
beeldt de zandloper ook wel een tijd waarin de Bayerische Motoren Werke herrees na het zware bombardement in WO II. Net alsof het propellerblad zich letterlijk uit de grond heeft gedraaid en Duitsland – op autogebied – weer tot een wereldmacht maakt. MP
Foto’s: (groot) Reinhard Goemer/Artur/VIEW, (klein) Roland Halbe/Artur/VIEW.
Munchen is sinds 17 oktober een publiekstrekker rijker. Op die dag gingen daar namelijk de deuren open van BMW Welt, het nieuwe uitlevercentrum en expositieruimte van de wereldberoemde autofabrikant. BMW-topman Norbert Reithofer sprak bij de opening liever over een ‘home of the brand’, waarin alles draait om het merk. Misschien is daarom de entree wel uitgevoerd als een
+32430
Meer informatie over het vaktijdschrift vind je op vakbladbouwenmetstaal.nl
HEB 280, rond gewalst
+31430
aluminium pui, rond gewalst gebogen glas (l = 3,9 m)
gewalst paneel 3 mm aluminium hart radius +27710
sikkel 2x18 mm multiplex klimaatelementen zonwering
geleiding zonwering
+23990
+22990
gebogen glas (l = 3,9 m) zonwering aluminium pui, rond gewalst sikkel 2x18 mm multiplex bevestiging sikkel op HEB 280 HEB 280, rond gewalst bevestiging panelen
+19200
40
BOUWEN MET STAAL 199
Architectuur Las Palmas is in 1953 gebouwd als werkplaatsengebouw voor de Holland Amerika Lijn, naar een ontwerp van de architecten Van den Broek en Bakema. Met zijn gevel van uiterst verfijnde schokbetonnen panelen straalt het een strakheid uit die kenmerkend is voor de Nieuwe Zakelijkheid. Met de renovatie is het gebouw teruggebracht naar de staat waarin het was gebouwd. De robuuste betonconstructie met paddestoelkolommen bleef vrijwel in tact en de gevel werd in oude luister hersteld. Doordat het nieuw toegevoegde Penthouse lijkt te zweven en door de ronde kanten zet het zich sterk af tegen de andere gebouwen op de pier. De krachtige vorm compenseert het relatief kleine volume en maakt het eerder tot een gebaar dan een gebouw. In het bestaande gebouw is het constructieve stramien van ongeveer 7,5 m verdeeld naar een driedeling in de gevel. In het Penthouse is diezelfde maat verdeeld in vier delen van 1,875 m, wat beter aansluit op huidige standaardafmetingen van bouwmaterialen en beukmaten van kantoorruimten. Bij de ronde koppen is het oorspronkelijke gevelstramien aangehouden. Dit heeft tot gevolg dat de straal van de ronding, en daarmee ook de hoogte van het Penthouse, afgeleiden zijn van het BOUWEN MET STAAL 199
horizon tale stramien van Las Palmas. De verdiepingsvloer ligt vanzelfsprekend op gelijke hoogte met het middelpunt van de cirkeluitsnede. Het eenvoudige witte volume is bekleed met aluminium beplating. De twaalf gebogen ramen in de koppen zijn 3,9 m lang en zijn daarmee de langste gekromde ruiten die tot nu toe in Europa zijn gemaakt. Ze geven de bezoeker vanuit het Penthouse een gefragmenteerd beeld van zowel de straat als de omringende hoogbouw. Er is zo helder mogelijk glas toegepast om goed aan te sluiten bij de openheid en lichtheid van het onderliggend gebouw. De vloerrand van de verdieping is afgedekt met hetzelfde glas en daardoor overdag niet zichtbaar in de gevelís. Avonds tekent de vloer zich donker af. Dan gaat de geïntegreerde verlichting op de vloerrand aan en is de noordgevel een tekst in morse-code te lezen: ‘penthouse las palmas’. Het dak van het werkplaatsengebouw is vormgegeven als daktuin. Het is daadwerkelijk een ‘vijfde gevel’, gezien vanuit de bestaande en toekomstige hoogbouw eromheen. Onder het Penthouse, op het dak van het werkplaatsengebouw, is het mogelijk met autoís te rijden. Daarvoor is de oude goederenlift omgebouwd tot autolift. 41
Bouwen met Staal Postbus 190 2700 AD Zoetermeer tel 079 353 12 77 info@bouwenmetstaal.nl www.bouwenmetstaal.nl
SUPporter I - December 2016
The chairman’s word... Innovation in the Built Environment The built environment industry is an industry where the implementation of innovation is difficult. The reason for this is the complexity of the sector and the many different companies involved. Despite these obstacles, companies try to implement innovation as efficiently as possible. Nowadays the implementation of BIM increases and so does its capabilities. The ability to build a building digitally with all its different components will decrease the amount of problems encountered on the building site. Also the implementation of BIM on the building site grows, on site building details can be checked with the digital model. This can be done by the use of a simple tablet but there are also developments to use virtual reality glasses for this. Another term that is used more and more often is smart cities. The collaboration between different buildings on terms of energy use and other data increases due to the digitalization of world. Besides in the collaboration aspect of the sector there is also a lot of room for innovation in the design of building materials. A lot of research is done on this field by companies and universities. Innovation is an important concept at the TU/e, every department tries to generate innovation within its own field. Also our department, the department of the built environment, tries to generate and encourage innovation. For instance by facilitating the means needed to perform big research/graduation projects, such as the 3D printing of concrete. Besides these projects there are courses that focus entirely on designing new innovative solutions. One of these courses is ‘Masterproject Building Technology’ from the Building Design and Technology Certificate. The final presentations showed five new innovative ideas which were designed and built by students in just eight weeks. ‘Time, Costs, Methods and equipment’ the first course of the Construction Technology Certificate, is successfully completed as well. This course had a great appeal with international students, a quarter of the students came from abroad. In the third quartile the second courses of both certificates will start, namely for the BD&T Certificate; ‘Building Methodology and Technology’ and ‘Construction Research Skills in the Built Environment’ which is part of the CT Certificate.
Terry Knibbe Chairman SUPport 2016-2017
We as study association SUPport aspire to assist innovation were possible. By supporting courses of the certificates that encourage innovation with resources needed. This year we started with a fresh new board of six members, they will be fully introduced further on. Of course we’ll get a lot of help from our committee members. Alongside aiding courses from both certificates we’ll organize a lot of activities for students. One of our main goals is to create opportunities for students to get in contact with companies and the practical aspect of our profession. And throughout the year we will strive to get in contact with as many students as possible and make them aware of this necessity. This year will be an even more special year for us, because study association SUPport will celebrate a Lustrum for its 40th birthday. In the week of 25 march there will be a variety of different activities. The last couple of months SUPport hasn’t been idle, in the summer we went on a study trip to Sweden. When the academic year started we went on excursions to the Building sites of Willemspoort and EPO and organized a seminar about refugees housing. In December we went with a big group of students on a trip to Belgium. We stayed in Belgium for three days and visited Antwerp and Brussels where we had a great time doing all different kind of activities. Ranging from fun activities to very interesting excursions related to construction technology and building technology. The next SUPporter will contain a great article about this trip. Finally, I wish everyone a lot of reading pleasure!
7
SUPporter I - December 2016
Free master
When would the free master fit you? Since students can not follow the master ‘building technology’ anymore, some determined students have subscribed for the free master program. This program is an alternative to students who think they don’t fit in any of the current master tracks, who have a clear idea what direction they find interesting, what subjects they want to learn more about and students who are not afraid to put some effort in their master application. These students can choose their own direction and follow courses they think fit in that direction.
they will probably take this opportunity. But for the students who want to stay within the faculty, that is allowed as well.
In a free master program students are entirely free to choose every course, every project and every graduation project they want as long as they can clearly explain why that course is an added value to his or her study program. The student may choose some keywords describing the direction of their personal program, the chosen courses should belong to these keywords. In the motivation letter the student can explain their interest in the chosen direction.
I doubted for a long time if I wanted to do a free master, not knowing how to start the application and how much work it would take. For me the decision was made when I realized that if I did a free master I could do my graduation project in the field I am interested in, instead of working a year on a project about a subject I find uninteresting. After making the decision the process of applying started. To make a decent study program some steps need to be taken: searching for courses, reading into those courses, finding a professor to guide you, eliminating courses, finalizing the study program, writing a motivation letter, finalizing the application form and getting the required signatures. All these steps helped me to figure out what I actually
Most of the free master students chose to expand their horizon and follow some courses at other faculties, at other universities or even abroad. Free master students have a lot more freedom to fit their external courses in their program and
Free master process
8
My name is Nadine Mocking and I, myself, am applying for a free master program. I am doing this to be able to learn more about building technology and construction technology. In the first year of the bachelor I heard the program for building technology was discontinued. I thought it was really unfortunate because that aspect of building engineering sounded really interesting. During my bachelors I tried to focus on building technology wherever I could, for example I did my multi-disciplinary project about building technology, even though that was not officially an option.
wanted. For me it helped a lot to talk to other people who are following a free master, it really helped to hear what courses they chose and why, which professor guided them and what problems they encountered. At this moment I am glad I made this decision last summer. I know what trajectory I will follow and that I will follow only subjects that I find interesting, that these subjects are in the field I want to learn more about, that this is the study program most suited to me. It is recommended to start the application half a year before you start your master. Then you will probably have your approval before you will start your courses. If you want more information on the free master you can send a mail to support@bwk.tue.nl or visit us at floor 2.
Text: Nadine Mocking Image: Nadine Mocking
SUPporter I - December 2016
Introducing the 40 Board th
Tuesday the 27th of September was my last official day as chairman of the 39th board of Study Association SUPport. At the annual general member meeting the 39th board was discharged and the 40th board was constituted. With the constitution comes great responsibility, to represent and manage the study association in a festive year. This year SUPport will celebrate her 8th lustrum. As tradition goes the 40th board and her committees will introduce themselves in this first SUPporter.
40th board of study association SUPport
Advisory
words
On behalf of the 39th board I have the honor to give the 40th board some encouraging advice. After a period of receiving an overload of information time has come it is up to the 40th board to be the responsible parties for study association SUPport. I’m sure I can speak on behalf of my board that we have full confidence in the six people trampling to start their year as board member of SUPport. As all necessary ingredients for a successful board are present I have no doubt that it will be a beautiful year full of excursions, workshops and festivities. However it will not come cheap, don’t forget that! It requires hard work, effective
communication and decisive acting with occurring opportunities to make a year successful. You will notice as several actions become a habit, several board related activities will become easier. This can come in handy but can also be a pitfall, as habit can be an obstruction for innovation. It is important to keep on evaluating, looking for new opportunities or possibilities, and come up with something new. Enjoy the exclusiveness of being member of a board. As we´ve experienced, it creates opportunities which you will not encounter in regular education. And don´t forget to have fun with each other!
As advisory council we will stay closely related to the association and provide the necessary SUPport to the new board. That leaves me with nothing else than just wishing you a lot of pleasure in the upcoming year. May you enjoy it as much as we have done. Terry, Lex, Bart, Martijn, Kim and Tommy, we wish you the best of luck and make this year count! On behalf of the 39th board Pieter van Nunen Chairman 39th Board 2015 - 2016
9
SUPporter I - December 2016
10
Martijn Drijvers
Lex Hermens
Terry Knibbe
My name is Martijn Drijvers, I’m 22 years old and I grew up in Vught. Before starting the Bachelor at the TU/e, I obtained my N&T and N&G Gymnasium diploma at Maurick College in Vught. After High school I completed my Bachelor Architecture, Building and Planning within three years and this year I started my Master Construction Management and Engineering in combination with a year at the Board of Study association SUPport. Within the 40th Board of SUPport, I will fulfill the function Commissioner Public Relations where I serve as an important link between education, students and businesses.
Hello, I am Lex Hermens, 23 years old and since 2011 a student at the faculty of the Built Environment. This year I started graduating in the field of Structural Design. The year I started with my masters was the first year the master tracks Building and Construction Technology were removed from our faculty. This was a huge disappointment for me since those fields of practice always peeked my interests. That’s why I decided to become an active member of SUPport at that time. Now, 2 years later, I’m in the board as vice-chairman & secretary and looking forward to a year full of fun and interesting activities and of course our 8th lustrum!
Hello, my name is Terry Knibbe. I am 22 years old and started 3 years ago with the bachelor, in September I started with my Master program. When I started here in Eindhoven I wanted to become an architect but during my study I realized that other disciplines within the department appealed to me as well. That is why I focused my master program on the two certificates and the more practical side of discipline. The connection to SUPport is than a logical one. Next to my study I like to go out with friends and practice different sports. This year I will be the chairman and education commissioner of SUPport.
SUPporter I - December 2016
40 Board of SUPport th
Make aquaintance with the commissioners
Kim de Boer
Bart Obers
Tommy Nuijten
Hi, my name is Kim de Boer, I am 22 years old and I live in Eindhoven. In 2012 I started with the bachelor bouwkunde at the TU/e and this year I started my masters Building Physics and Services. I would like to do the Building and Construction Technology courses next to my primary enrolment. I got to know SUPport through the multiple-day excursion to Prague. Since then I have been an active member of SUPport and this year I am the activities commissioner of the 40th board. I look forward to a great year together with the rest of the board!
My name is Bart Obers, I’m 22 years old and come from Sittard. After six years of high school I started with my study Architecture, Build and Planning in Eindhoven. Very soon I preferred to go in the direction of Structural design. This year I started my master Structural Design, and I also want to do the two certificates from SUPport. Because of the extra courses and the year in the board of SUPport I plan to do my master in three years. This Year I’m the treasurer from SUPport. I look forward to an interesting year with the rest of the board.
Hello, my name is Tommy Nuijten. I am 21 years old and I live in Eindhoven. As a little kid I always new what I wanted to study. I wanted to become an architect and that is what I am studying right now. I am currently in my final year of the Bachelor and will start with the master after this year. I got to know SUPport at the announcement drink of the multiple day excursion to Dublin last year. After an amazing trip I started in the editorial committee of the SUPporter and never left. I hope the SUPporters deliver a lot of reading pleasure and I am looking forward to a great lustrum year with the board and the SUPport members.
11
SUPporter I - December 2016
Introducing..
Committees of SUPport 2016-2017 Eductation committee The certificate programs Building Design & Technology and Construction Technology are fully implemented in the Graduate School. Promotion, quality assurance and support are the main tasks for this year’s education committee. Creating awareness will be done through presentations among bachelor, master and new students and through organizing activities in line with the course content. By means of evaluation the education committee will, in cooperation with the teachers, improve the quality of the certificate programs. The members of this year’s education committee are Britt Cordewener, Terry Knibbe and Pieter van Nunen.
Public Relations committee As PR committee our most important job is to stay in touch with our sponsors. Together with them we’ll organize activities, like construction site excursions, factory visits, workshops and presentations which are interesting for both students from the CT-certificate and the BD&T-certificate. Furthermore we have the responsibility to find companies who are willing to provide access to their construction sites for the third certificate-course of the CT-certificate, Innovation on Site. We are looking forward to this educational year in which we hopefully meet lots of new people and companies. Together with the committee Activities we are going to organize many interesting activities for our fellow students.This year the PR commission consists of: Martijn Drijvers, Rick van Loon and Niek van Hove. Lustrum committee SUPport turns forty this year! We are going to organize a week full of activities. In the week of 20 March there is going to be a welding workshop, a masonry workshop, a congress and a gala! Do you want to know more? Information is coming to you soon! We strive to have a wonderful week with a lot of fun and new experiences. Members of this committee are: Kim de Boer, Pieter van Nunen, Jitske Knipping, Nick van de Werdt, Camila Duarte, and Luuk Titulaer.
Multiple Day Excursion committee This year we have two multiple day excursions! The committee members for the first MDE are: Gerben Bouthoorn, Luc Gerlings, Daan Glas, Nadine Mocking, Sytske de Jong, Terry Knibbe and Kim de Boer. We strive to have an educational excursion, but also with a lot of fun activities. The moment you read this, we even already went on the first MDE. Photos and a report of all the things we did will be in the next SUPporter. Also for the second excursion we are already busy arranging stuff to give you a time you will never forget!
Committee information Interested in joining one (or more) of the following committees of SUPport? - Activities committee - Editorial committee - Education committee - Lustrum committee - Multiple Day Excursion committee - Public Relations committee Than please visit SUPport on Vertigo floor 2 or mail to SUPport@bwk.tue.nl
12
SUPporter I - December 2016
Samen werken aan een betere leefomgeving De kernactiviteiten van Ballast Nedam spelen zich af op de werkgebieden huisvesting en mobiliteit. Daarbij richten we ons op integrale projecten en op een innovatieve, industriĂŤle manier van bouwen. Het vraagt om ondernemerschap, creativiteit en doorzettingsvermogen. Kortom, het vraagt om mensen met bijzondere kwaliteiten. Of het nu gaat om een stage, afstuderen, of een startersfunctie, bij Ballast Nedam krijg je de kans om je loopbaan vorm te geven. Zo krijg je de mogelijkheid om te werken aan spraakmakende projecten.
We staan open voor jouw visie en geven je unieke kansen om je ideeĂŤn daadwerkelijk te ontwikkelen. Ben je enthousiast en wil je met ons meebouwen? Kijk dan op onze website: www.ballast-nedam.nl of neem direct contact op met Willem Luttikhuizen, w.luttikhuizen@ballast-nedam.nl van Personeelszaken.
www.ballast-nedam.nl
13
CERTIFICATE
SUPporter I - December 2016
14
Information
Certificate program BT and CT Building Technology certificate The certificate Building Technology facilitates a program that enables the Built Environment students from all disciplines of our master tracks (Architecture, Structural Design and Building Physics and Service) to obtain knowledge, insights and skills related to state of the art theories about advanced technological innovations and methods to create future friendly and healthy buildings. This certificate differs in its interdisciplinary nature and technical depth. It helps students to better understand the nature of building technology and its importance in a(n architectural) design process. Next to research and design skills, this certificate program emphasizes the importance of an integrated approach for engineering and making of these innovative building products and concepts. The certificate consists of two courses (assignments) and a project. The courses ‘Building methodology and technology’ (5 ects, Q3) and ‘Building technology with extreme complexity’ (5 ects, Q4) provide knowledge and skills which can be applied in the master project Building Technology. After completion of this certificate students will be able to confine a building problem and translate it into a promising design method or building product. On the following pages you can read more about this year’s project ‘Do-ityourself home for new Dutchies’.
Construction Technology certificate The Construction Technology certificate focuses on independently designing and developing production processes for the construction of buildings by using materials, equipment and labour as optimal as possible. The learning objective of the first course ‘Time, Costs, Methods and Equipment’ (5 ects, Q1) is managing the supply and transport of materials to and on the building site. Subjects which will be discussed regard modelling the supply and transport of quantities of materials, data for the management, relations subcontractor and customer, the builder’s specifications and the branch models for electronic communication. The second course ‘Construction Research Skills in the Built Environment’ (5ects, Q3) revolves around an architectural detail given in the assignment. This detail will be researched on several domains related to Construction Technology. Topics covered are sustainability, lean, industrialization, feasibility and manufacturability. Moreover the interaction between architect, structural designer, MEP engineer and construction engineer will be assessed. In the master project ‘Innovation on Site’ (5 ects, Q1) students are full time on a building site during one week and study an actual problem in the construction process. For this problem they develop an innovative solution. During the rest of the quartile the students will be executing further research on adaptive subjects, in order to interpret and solve the found problems on the building site. Text: ir. Kristel Hermans and Terry Knibbe
SUPporter I - December 2016
Building Technology project Do-it-yourself homes for new Dutchies The certificate program Building Technology exists of two courses and a project. Last quartile a group of 26 students worked on the project ‘Do-It-Yourself homes for new Dutchies’. Because of the arrival of refugees in the Netherlands there is a bigger shortage of housing. According to the Dutch regulations, this target group should be provided with a permanent house after obtaining a residence permit. Although the government imposed targets on municipalities to speed up the housing process, it turns out that these people need to wait very long in the asylum seekers center until a place is found. In the master project, we focused on housing concepts for different target groups who will live together. The overall goal was to support integration of these new Dutchies in our society through co-creation with their future neighbours during the spatial planning and construction phase. Students came up with 5 innovative Do-It-Yourself solutions for the refurbishment of vacant buildings and/or for building new houses. They did not only design the solution, but also built them on scale 1:1. The prototypes were exhibited on Plaza from Oct. 28 till Nov. 3.
Slide ’N’ Ride
From left to right: Teun Vermeer, Youri van den Heiligenberg, Esra Schröder, and Jaimy Baartmans.
Hexagon
wall
From left to right: Celine Böhmer, Gido Dielemans, Hanna Jurkowska, Nick van de Werdt, Rik Okel, and Vivianne Heijkoop.
FlexJoint
From left to right: Remco van Woensel, Pieter van Nunen, Mats Brugman, Luuk van Ingen, and Thijs van Gestel.
YOUtility
From left to right: Justin Agyin, Jenneke Heere, Jemima Klaassen, Justin de Witte, and Bruce Hulsman.
Prop-up House
From left to right: Tan Xiao Li, Maarten van den Elsen, Lee Si Hui, Ho Yan Yi, and Tülay Bilici. Not included in the picture: Roy Bens and Albert Serra
Text: ir. Kristel Hermans
CERTIFICATE
15
SUPporter I - December 2016
Slide ’N’ Ride
Flexible and extendable wall system Slide’N’ Ride is a wall system developed by Teun Vermeer, Youri van den Heiligenberg,Jaimy Baartmans and Ezra Schroder. Commissioned by the TU/e, an innovative building product is designed for the housing of refugees. New designs for social housing are needed which enable the refugees, who obtained a residence permit, to feel at home within the Dutch culture. There is a demand for housing adapted to the needs of the end-users, in which they are encouraged to participate during construction. This would suggest that the product should be placed easily by refugees. Research has shown that the need of a sense of belonging is very important for refugees. Therefore, it is important to create a neighborhood where refugees feel that they belong. Public spaces that connect these neighborhoods can lead to a true sense of belonging, which is essential for the dislocation of social bonds that are often experienced by refugees. In addition, in the Netherlands, there is an overflow of vacant societal buildings which could be reused and rehabilitated for this purpose. The goal is to design a concept that is flexible and that refugees can build their own houses. The free space between the homes can be used as public space to encourage social interaction between inhabitants.
Visualisation of the concept
wAll
system
The wall system is designed in a way that refugees can build up their own house. The wall system is designed as an innovative wall system that is extendable, insulated and can be mounted easily to another wall element without the use of any tools. The wall panel is extendable in height to make it applicable in vacant buildings with varying heights such as, offices, factories or apartments. This creates a flexible system that can be placed at different locations and floor heights. This concept consists of insulated wall panels, and connection profiles. The refugees can place and finish the wall panels with their own personal cladding such as, painting, decorating etc. in order to put their own identity in their new home. Mounting these walls requires people working together because one
element is too big to carry alone. While building a home together, people can get to know each other better. This way social interaction is included in this concept. In vacant building such as factories a structure will be first placed in order stack homes upon each other. This will ensure that free space will be used efficiently. The free space horizontally can be used for creating a street within the building, where public spaces can be placed here the refugees can meet and interact with each other. Hereby, a real neighborhood can be realized.
Mock-up Slide ‘N’Ride
Visualisation of the concept
metHodology
This project started with research into technical concepts for refugee housing and studies of the social situation of refugees. Thereafter, different concepts are conceived and prototypes are made and to test and develop this building product.
conclusion
To conclude, a positive aspect of this wall system is the extendable height. Therefore, it is a flexible system because it can be applied in office buildings, apartments or even factories. The product is intended for these vacant buildings, the use of free space between homes can be used as common area to interact with other refugees. Hereby, a real neighborhood can be created. The walls can be placed easily by refugees. Social interaction is created, because refugees need to place the walls together, due to the size of the panels. A variation of houses can be created because of the different cladding options.
Text: Slide ’N’ Ride Images: Slide ’N’ Ride
16
CERTIFICATE
SUPporter I - December 2016
Hexagon Wall
Small size and light weight wall system A house for ‘New Dutchies’ should be a safe and comfortable house, a place they are familiar with and in which they are able to gain privacy. The place should offer a warm welcome and a connection to their new environment. Our hexagon wall concept does not only enable you to build a house, but also a home and society by stimulating integration of the new residents with their local environment. The hexagon wall is made of hexagonshaped building blocks of 600 x 600 millimeters which can be filled with either installations and/or insulation at any point of the wall due to its open structure. Because of its small size and light weight, the wall can easily be built by each member of the family: who can be a child, an adult or elderly people. The open structure of the wall is enclosed by removable finishing panels that make the wall water-resistant through the use of polyethylene (PE) foam applied at the back of the panels. The panels enable the residents to easily adjust the finishing to their current needs. Together with the large variation of solutions to create any dimension for a room and wall, with water and electricity possibilities at any point, the hexagon wall is a very flexible and customizable concept.
materials, we do not only create a home, but also a sustainable solution.
Mock-up Hexagon Wall
The wall is build using a stacking system with overlapping flaps. In order to gain stability, all the hexagon blocks have to be connected with each other. The element used provides a connection at every side of the hexagon, enabling the hexagon shapes to work structurally together as one. The element is easily attached to the hexagon wall using screws in a dual-use connection. The connection element does not only connect the different blocks, but also connects the removable finishing panels with the main structure. The top plate can be turned with an Allen-key that slides into a cut in the finishing panels, resulting in a fixed connection that holds two finishing panels.
The blocks are made of recycled Highdensity polyethylene (HDPE). This material is usually used in plastic bottles or corrosion-resistant piping. HDPE is one of the strongest plastics used on a large scale. With a density of about 950 kg/m3, it has a large strength-to-density ratio and because of the little branching within the molecular structure, it has a good intermolecular strength and can withstand tensile forces well. The insulation in the wall is made of recycled textile from the company Metisse in Tilburg. The material is made of 100% cotton, of which 85% consists of recycled clothes/textiles. The material has good acoustic absorption qualities (with a density of 45 kg/ m3 and absorption coefficient of 0.95, a reduction of 42 dB), offers thermal insulation qualities and is made fire proof. Although our main goals have been achieved, some improvements can still be made. We only looked at the application of inner walls. It would be interesting to elaborate the blocks and implement them on the outer shell of a building as an outer wall or even a roof. Also, the melting point of HDPE is at 180 Celsius degrees. Some improvement on fire safety has still to be done. And finally, the connection of the finishing panels might not work properly due to friction: when turning the connection flap, the bolt might turn without the flaps. This problem might be solved when we could create the bolt and flaps as one element using 3d printing for example.
Connection detail
The blocks are built of local and ecofriendly materials which enable the residents to get in touch with their new environment. The eco-friendly materials have a healthy way of processing, which is perfect for Do-It-Yourself-concepts. By using recycled
Text: Hexagon Wall Images: Hexagon Wall
Mock-up Hexagon Wall element
CERTIFICATE
17
SUPporter I - December 2016
FlexJoint
Prefabricated building elements FlexJoint is a DIY (Do-It-Yourself) housing concept providing new, sustainable housing for refugees with approved asylum. The FlexJoint concept provides flexibility in design and finishing. It makes use of a 3 x 3 meter grid, in which residents are free to design their own floorplan. The concept consists of wall panels with no interior and exterior finishing, giving the new residents the possibility to choose their own finishing materials. The versatile demographic of refugees has its cultural implications, also in the design of their houses. The preferences per person/family can be included in the design of their own house. All building elements are prefabricated, in this way vulnerable elements of a building, like insulation qualities, water tightness etc., are taken care of in the prefabrication.
Technology
The innovation of FlexJoint is, as the name implies, in the joint. The structure is provided by a ‘+’ shaped column which is also the center of the joint. The shape of the column provides the possibility to connect inner- and outer walls in four, orthogonal,
Possible lay-outs for residences
18
CERTIFICATE
directions. The columns are placed on the 3 x 3 meter grid according to the design made by the residents. All other building elements are adapted to this grid size. The walls are a sandwich panel consisting of EPS and 18 mm thick OSB boards glued together. Because the concept revolves around self-built solutions the weight of each building element is dominant in determining the sizes. The walls are 600 mm high panels which are stacked to reach the desired height. The outer walls have a dimension of 300 mm (18 mm OSB – 264 mm EPS – 18 mm OSB) and the inner walls are 100 mm thick (15 mm OSB – 70 mm EPS – 15 mm OSB). The connection of the walls to the column is by simply screwing them into the column, this can be seen in the detail. Openings in the wall, i.e. doors and windows, can be of varying width and the height has to be a multitude of 600 mm in line with the wall panels. The framing will be placed after the wall construction is completed. The roof angle is approximately 10 degrees, in this way the wall height increases with one panel height (600 mm) per grid size (3 meter). In total there are three types of wall panels, the bulk, the triangular panel connecting the roof and the wall, and the end panel at the roof end and start. The roof panels are suspended on the walls. If there is no wall in place a beam can be mounted on top of the column on which the roof can be supported. This is the case
if a resident wishes to ‘skip’ a node in the 3 x 3 meter grid, which is possible.
- Element inner wall A:
- Element column A:
- Underlayment sheet 18 mm - EPS insulation 70 mm - Underlayment sheet 18 mm
- Wooden beam 100x100 mm glued - Wooden beam 300x100 mm - Wooden beam 100x100 mm glued
- Element outer wall A:
- Battens 20 mm - KLP facade panels 30 mm
- Underlayment sheet 18 mm - EPS insulation 264 mm - Underlayment sheet 18 mm - Vapor barrier
Detail FlexJoint
Conclusion
The FlexJoint concept is a DIY system making use of prefabricated building elements. By making use of one type of joint it is a rather easy system to build, which is necessary for people without a background in construction engineering. It is a versatile system resulting in a variety of floorplans and cladding, which is favorable in a case where multiple FlexJoint-houses are being built. For a simulation of the construction process, a time-lapse of the construction of the detail or more information please contact us. Text: FlexJoint Images: FlexJoint
SUPporter I - December 2016
YOUtility
Rearrangable wall system How can a solution be provided for a shortage of (semi-)permanent housing for amongst others residence permit holding refugees in a durable, cheap and flexible way? That was the challenge posed by the Building Technology Master project. As a group we have developed the YOUtility rearrangeable wall system with which partition walls for either new or rehabilitation projects can be made, as a possible solution to this initial challenge set out for the project. Composition rearrangable wall system
One of the target groups for the product to be developed was that of refugees. Currently, we are facing the largest refugee crisis of the past decades as millions of people are displaced due to amongst others acts of war and violence in the Middle East and Africa. Regarding the specific situation in the Netherlands there are difficulties to find homes for asylum seekers who have been granted a residence permit to stay, which initially often are males under forty that later on bring over their family. A given which should be taken into account for the design of the product. Next to that target groups such as starters on the housing market or students could make use of the system that we developed. Another phenomenon providing input for the development of the product was that of the large scale vacancy of office buildings in the Netherlands, a phenomenon I suppose needs no further explanation. This given made us eager to develop something that could be implemented for both rehabilitation projects as new buildings. The combination of aforementioned aspects is what stimulated us and guided us for the development of our product: YOUtility.
out with looking into the development of a sanitary unit. There of course already are a lot of sanitary units, but we were interested to see how we could start from a small aspect of this unit and expand this into the larger partition wall system of a home. The actual unit was therefore first scaled down to a single piping “column�, containing the main vertical ducts and piping. When dealing with multiple floor levels, these columns could be positioned above each other, creating a basic structure for either a rehabilitation or new built project. Into this column a toilet has been integrated, with the water reservoir inside this column, leaving the toilet flush with the exterior of this square column.
Division two apartment types
Rearrangable wall system Compessed manual for mounting a sink: 1. Drill holes for drainage pipe and fastening of sink. 2.Insert wooden reinforcement pieces and the water/
The YOUtility system It did not take long for us to realize that as a group we were rather interested in developing something related with the sanitary equipment of a home. This started
The column itself is built up of four wall panels. These wall panels are lightweight, and consist of two multiplex plates with corrugated cardboard in between. These wall panels can be assembled in DIY-style with simply sliding them into each other and bolting them to the floor and ceiling. This is great for the column as such, but the initial outset was to create an integral system with which not only the sanitary unit can be constructed, but also the rest of the partition walls of a dwelling. Therefore, it is quintessential to incorporate ducts and piping in the walls. This was rather challenging as the vertically running corrugated cardboard was in the way. Therefore, we decided upon separating the electrical wiring and ventilation ducts from the water and drainage pipes as the first was provided room for in a piping duct on top of the wall panels and the latter in a piping duct underneath the wall panels. By doing so the cardboard did not have to be penetrated horizontally, as ducts and piping could now run in between the vertical corrugations coming either from the bottom providing or draining water from for instance sinks or coming from the top providing for instance electricity for a light switch.
drainage pipe. 3. Put the wall panel upright and facten it to the piping ducts that have already been
From there on the walls can be extended to shape an entire dwelling from bathroom to bedroom, to living room and study and so we have developed with the YOUtility rearrangeable wall system a product with which one can easily realize every utilitarian wish and need, and go beyond that by building your entire dream dwelling.
mounted on the floor and ceiling. 4. After connecting all the piping, finish the piping ducts with a multiplex cover. 5. Mount the sink.
Text: Justin Agyin Images: YOUtility
CERTIFICATE
19
SUPporter I - December 2016
Prop-up House Flexible and simple system Prop-Up House is a flexible solution for refugee housing in vacant buildings. It seeks to make use of abandoned buildings that can be present amongst existing neighbourhoods, in an attempt to help refugees feel less isolated and also give second life to these vacant spaces. This concept explores the possibility of using a wall system that enables:
1. simPlicity
Repeated wall panels, one type of corner module and one type of wood joint.
Visualisation of the concept
2. flexibility
dynamics of a refugee family because of migration and reuniting of family members asks for a system that allows for growth. Another important idea was the aim to create a system existing of different 5. parts, instead of a more complicated construction like metal-stud, so that it could be assembled easily by people without any experience in construction. Provided with an assembly manual it had to be possible to assemble in a quick way.
Difference in ceiling height can be resolved easily with our system. Also, no drilling of floor, ceiling or wall is required so the walls can be removed or replaced without Assembly Manual harming the building.
1.
3. do-it-yourself
Various parts of the system are all designed to allow for quick and simple installation by anyone - there is also no need for extra equipment like hand drills. Decide the placement of your walls and place the stamps.
According to us, the issues that needed to be addressed mostly were integration and growth. Therefore, we decided to focus on designing a system that targets vacant buildings to help refugees get one step closer towards integrating within the Dutch community. Instead of creating new housing the stamps with the UNP Profile.changing on the outskirtsConnect of the cities. The
2.
simple to assemble by non-experienced people within a short period of time. EPS (Expanded Polystyrene) panels are used and are finished with a polymer coating, which makes them sturdy enough and also water- and abrasion resistant. Those panels are connected to wooden corner beams by inserting the pointed beams first (as can be seen in the technical drawings) and to each other by cross-shaped beams.
EPS foam wall elements. ThePlacing final design composes out of a modular wall system that is placed 6. around a pre-constructed wet-unit. It is easily assembled, environmental friendly and produced at a low cost. It is flexible as its height can be easily adjusted by altering the stamps and the panels can be easily fitted to each other without having to the wooden use Placing glue or connector. screws. For this reason, it is 7.
3.
Horizontal connection detail
[Exclusivamente para uso académico]
Placing the corner element.
Extending the wall with EPS panels and connectors. 4.
8.
Detail bottom connection
[Exclusivamente para uso académico]
Adding the insert piece to start the wall.
Axonometric detail
[Exclusivamente para uso académico]
20
CERTIFICATE
Covering the plinth with isolation and plasterboard.
Composition of the system
Text: Prop-up House Images: Prop-up House
SUPporter I - Devember 2016
Construction site visit EPO building in Rijswijk As part of the course Time, Costs, Methods and Equipment, a site visit to the construction site of the EPO building was organized. As this course is part of the certificate program Construction Technology, this visit is a valuable addition to the course. The European Patent Office (EPO) is an organization with the core activity of examining patent applications and the grant of European patents. This second mentioned activity reaches an annual average of 160 thousand requests. Rijswijk is one of the two main offices of the organization. The building that is now under construction will facilitate working spaces for 1750 employees. With its gross floor area of over 80 thousand square meters, it is one of the largest construction projects in The Netherlands. New Main B.V. participated in the tender phase, which took over a year. At the end of the tender phase, New Main B.V. was determined to be the executor of the construction project. New Main B.V. is a cooperation of three TBI organizations: JP van Eesteren, Croon, and Wolter & Dros. On October 7th, the group of approximately 25 students was invited in the site office building of TBI. In a building adjacent to the construction site, TBI’s office employees are working during the entire construction phase. The excursion started with a presentation of the project by TBI, in which the full process was described; starting with the tender phase, followed by the planning and implementation. The construction
Students in front of the EPO building
of the building started in January 2014, and the handover of the office building is scheduled for December 2017. The delivery of the entire project is scheduled for May 2019. In order to be able to realize these dates, each working day consists of 20 hours. Another particularity in the planning is the absence of unworkable days in the project planning, only Sundays are taken into account. The construction of the main structure of the building will only take nine months; to be finished in March 2017. The cycle of one storey takes five working days, each consisting of 20 hours (05.00AM – 01:00AM). Two tower cranes are constantly involved in this process. The site logistics of the project also is an element to be organized well. This happens in collaboration with DHL Logistics. Every day at a specific time, the building materials and equipment for that day are delivered. The next element of the excursion consisted of a presentation on BIM.
Building Information Model (BIM) is a core element in the process. The main aim of BIM is to create an integrated design of a building project. The advantage is that all involved parties make use of the same information model. In this way all the crucial information of the project can be found in a model without individuals being responsible for information. In this project, BIM led to advantages in integrating lighting and sewage services into the floors, and that they are perfectly adapted to the main steel structure. The excursion ended with a tour on the construction site. The construction of the main structure has proceeded about halfway, which gives the perfect opportunity to take a close look at structural elements. The main structure consists of steel elements. This steel structure is the first in the Netherlands with this combination of steel quality, height, and slenderness. The floors of the building are Slimline floors; precasted concrete slabs with integrated IPE beams. On top of the concrete slabs, there is sufficient space for building services, without increasing the floor height. After the combination of the presentations and the site tour, a good insight of the construction project is obtained. We would like to thank TBI for the organization of this excursion! Text: Kay Sanders Pictures: Nick van de Werdt
Façade of the building
CERTIFICATE
21
SUPporter I - December 2016
Construction site visit Willemspoort in ‘s-Hertogenbosch
On Monday 17 October SUPport went on a building site visit to Willemspoort in ‘s-Hertogenbosch. Heijmans invited us to have a look at the building site where they are building a new residential area. This is going to be a green oasis in between of the health and education hub of ‘s-Hertogenbosch. The plan areas are seen on the picture. They started already with the appartment buildings. Because of the quick sales of the buildings and apartments they started earlier with the other buildings than expected. In this project there is made use of tunnelling. This technique is often used in residential and commercial constructions, both for lowrise and high-rise buildings. The formwork is standardized for certain walls in a project, but can be adjusted for a next building form. The formwork is put on the upper floor and filled up with concrete. After the hardening of the concrete the formwork is slid out of the building block. By using the tunnelling technique the speed of the building process
Visualisation of the project
increases. In one day, the base for a new level is made. Where at the ground floor people are busy with the finishing, at the top there are still new levels made. Not everything is made with poured concrete on the building site. Some parts of the buildings are pre-fabricated and then delivered at the building site. For example the balcony is made from elements, because the balconies are not everywhere on the same place in the building structure. The façade is made of bricks. Mostly they are placed by hand, but at some places the
façade consists out of brick strips. You see this for example at the balconies. On the south of the project a kind of green wall is going to be made. The cars of everyone in the plan area can be placed there. In the neighbourhood, but out of sight. The area in between the buildings is a car-free zone. When the plan Willemspoort is finished, the construction goes further on the other side of the road, where now is a parking place. Text: Kim de Boer Pictures: Kim de Boer
Elements for tunnelling
Inside the tunnelling
Participants of the site visit
Balcony elements
Location of the balcony elements
View from the top of the building
22
SUPporter I - December 2016
Lunch seminar Carlisle on EPDM CARLISLE Construction Materials Europe belongs to the CARLISLE® Companies Incorporated, a globally diversified, listed company. The European enterprises are united under one roof. These companies have gained a reputation as the leading experts in high-quality, high-tech elastomeric products for sustainable waterproofing of every type of flat roof, cladding and structural sealing of every kind. The seminar specifically focused on the material EPDM. The elastomer is the second most used material for roofing. Bitumen is still the market leader, however it is less sustainable. Bitumen lasts for 20-30 years and requires two layers of sheeting. EPDM lasts for over 50 years and only uses one layer for sheeting.
Lecture of Benno Nijenhuis and Frank Schrama
EPDM is the only elastomer used today for thermoset roofing membranes because of its broad range of performance properties. It is extremely resistant to the elements of outdoor exposure as sunlight/UV exposure, water/moisture, and extreme temperatures. Carlisle’s Reinforced EPDM Membrane has an Environmental Product Declaration (EPD). This declaration is in accordance with ISO 14025. EPDs rely on Life Cycle Assessment (LCA) to provide information on a number of environmental impacts of products over their life cycle.
EPDM roofing
EPDM is produced in a continuous process, by means of a solution polymerization technique. The majority of product is made using the Ziegler Natta catalysis method, but several producers are now using the alternative and newer metallocene catalysts. SUPport will organize an excursion to the Carlisle factory in Kampen in combination with a roofing workshop on 23th of Februari. Save the date! A special thanks to Benno Nijenhuis and Frank Schrama for the informative lecture! Text: Tommy Nuijten Pictures: Tommy Nuijten and Hertalan.nl
Façade of EPDM at the 013 building in Tilburg
23
Let’s connect?! Wil jij zien op welke wijze Heijmans aan de ruimtelijke contouren van morgen bouwt? En ben jij nieuwsgierig welke spraakmakende en innovatieve concepten Heijmans ontwikkelt en realiseert?
HeijmansNL Facebook “f ” Logo
Blijf dan up-to-date en volg ons op Facebook & Twitter!
CMYK / .ai
Facebook “f ” Logo
CMYK / .ai
HeijmansNL
Heijmans AMC Adv A5L.indd 3
18-09-13 11:30
WERKEN BIJ DURA VERMEER Bouwen aan een wereld die we met een gerust hart overdragen aan volgende generaties. Dat is waar wij als oer-Nederlands familiebedrijf voor staan. Werken bij Dura Vermeer betekent werken met een diversiteit aan disciplines binnen en buiten de organisatie. Het thema samenwerking hebben we dan ook hoog in het vaandel staan. Onze cultuur sluit hier naadloos op aan: informeel, menselijke maat, betrokkenheid en open.
Wil je graag meer informatie over stage lopen, afstuderen, een traineeship volgen of werken bij Dura Vermeer? Lees dan meer op onze website: www.duravermeer.nl/ werken-bij-dura-vermeer. Of bel met onze recruiter. RECRUITER
Levina Oversier 06 - 34 49 03 74
30
SUPporter I - December 2016
Bouwkunde Bedrijvendagen
Connecting students and companies On Wednesday 23th of November it was the final day of the Bouwkunde Bedrijvendagen (BBD). After two more days full of workshops it ended with a companies market. The central element of this day was the connection between student and businesses. Several companies had a stand were students could obtain information and ask about advices for internships etc. The day began with a brief introduction from the board of BBD. After a short presentation the new logo was reveiled. Elphi Nelissen, Dean of the Faculty of Built Environment, stressed the importance of a day like the BBD, were students and businesses come together. After this speech the day was officially opened. Just like all the companies, study association SUPport also had a stand. At the stand, information was available for the certificates programme of Building Technology and Construction Technology. Futher general information about SUPport was available and ofcourse some details about the Multiple Day Excursion.
General presentation
Furthermore SUPport organized three guided tours at the BBD. As a study association SUPport was already in contact with the companies. So students could join SUPport while meeting the companies. This was a conversation starter for many students who participated in the tours. The tours were a great success and provided many informative conversations and some possible internships for a few students. The guided tours went by several company stands like Continu, TBI, Heijmans, Dura Vermeer BV, Ballast Nedam, Koninklijke BAM Groep, and Besix. A great day ended with a drink where the students could talk to the company representives in an informal way.
SUPport stand along with chairman Terry Knibbe and Public Relations commissioner Martijn Drijvers
Text: Tommy Nuijten Pictures: Tommy Nuijten
25
SUPporter I - December 2016
Studytrip Sweden
Visiting Stockholm, Avesta and Degerfors With a group of nineteen people SUPport went to explore Sweden. The studytrip committee (Jitske Knipping, Camila Duarte and Renee van der Wurff) organised the journey along with the contribution of Outokumpu and the financial support of University fund of the TU/e. Experience the journey through a day by day report. Day 1 Sunday, July 3th, the day everybody had been waiting for arrived. The start of the SUPport studytrip 2016! This first day is an early one, we gathered at Schiphol at 4 o’clock in the morning so we would arrive in Sweden at nine o’clock. Everyone arrived on time at the airport and we were able to check in without much fuss. At Customs, everyone checked Nick twice, just to be sure he hadn’t forgotten something at the checkpoint station, his precious jacket for instance. Most of us tried to catch some extra sleep during the flight. This resulted in a very quiet flight and Luuk’s selfies were full of sleepy people. Having survived the early morning flight, we all got public transport passes for the week. From the airport we travelled by train and metro to the hostel. From this point on the ‘murder game’ started. Everybody received a name with whom they had to make a selfie. Upon success they would win the other’s card. After an enthusiastic and chaotic start at the train station, it took only a ten minutes for the first few ‘murders’. Luckily the hostel was close to the metro station so we won’t have to carry our luggage that far.
Study trip members
Day 2 The second day of this study trip began very early for all participants but especially for Nick, Jitske and Kasper, as they had to get the three vans needed for the trip to Avesta, Degerfors and back to Stockholm. These vans would become our best friends later on. After driving for 2,5 hours from Stockholm to Avesta, our trip to Avesta kicked off with an awesome presentation of Outokumpu, explaining a big part of the production process. This presentation was even considered so inspiring, a special Outokumpu Quiz was initiated by Gerben and Luc, but we’ll come to that later. Again big thanks to Anders Appell, Technical Manager at Avesta Works. After lunch at Outokumpu, all participants were full of the lunch intended to be eaten by big guys in blue overalls, with black stains all over their blue shirts, face and hands. These workers showed us what kind of food is needed to sustain stainless steel production. But this was not the only thing that happened, after the lunch we got an elaborate guided tour of two retired Outokumpu employees. This tour gave us
Having divided the rooms and unpacked our bags, we went to the city Centre. A culture and food court festival was our destination. While some of us went and explored the city, or went and enjoyed a performance, several of us gathered around a game of cards and a pint of beer. So to a fantastic week, we toasted and enjoyed our fantastic burgers along the canal.The day ended in an early night to hopefully start the next day fresh and fruity. Outokumpu Avesta factory tour
26
insight in the production process all up close and personal. The most impressive part: the hot rolling of the steel plates. The most depressing part: leaving this amazing company to see it the next day. After this amazing experience, a long drive was still ahead to get to our cottage, in Degerfors. This amazing cottage would be our home for the next two nights. After a nice diner, everybody was excited, because … The Outokumpu Quiz was about to begin!
Outokumpu Quiz
SUPporter I - December 2016
Teams of two or three people were made and the quiz could begin, all cozy around a nice campfire with a drink. Our brains were tested to the maximum, by asking detailed questions. How excited everybody was, keen on winning! But team ‘The Beer Glasses’ took home the prize. This resulted in a pleasant night of sleep, dreaming about the next day in Sweden. Day 3 Day three already, the alarm clock went off at 7.00 a.m. Eventually even Daan got up and we all got to enjoy some delicious eggs (made by god knows who). We went to the second factory of Outokumpu of our trip. In this factory, the thick plates which were made in Avesta would be rolled out, tested thoroughly, a finish would be applied if necessary and the plates would be packed and stored or transported. So, this factory could be seen as the 2nd step in the stainless steel business of Outokumpu. First we got a short presentation about the factory, after which we did a tour with the operations manager of the factory. Some of the operations in this factory were also present in Avesta, for example the hot rolling of the plates, and since we were allowed to make pictures in certain area’s in Degerfors, you can also get an idea of some of the operations happening in Avesta. After the tour through the factory, we got a small tour through the testing area, in which we had some fun with one of the employees there, who tried to explain to us what it was like looking at microscopic images of steel compared to his wife. Having visited the fully automated
warehouse, we got a delicious lunch. After which, we went to a service centre in Degerfors. In this place, the 3rd part of the stainless steel of Outokumpu took place, the plates were bent, cut, drilled and welded together to create all kinds of special stainless steel products. After both excursions, we went to the ‘Sveafallen’, while others were tired and went back to the cottage. Too bad for them, because they missed some of the most wonderful pieces of Mother Nature. When the whole group was reunited at the cottages, we had some free time to be filled with swimming in the lake, playing a selfinvented football game amongst aggressive wasps, enjoying the sauna and drinking some booze and playing card games. After we had dinner, a reasonable large group had to do the dishes, since the dishes from the day before still weren’t done. Since we wanted to do the dishes more efficiently, we took some inspiration from Mary Poppins (spoonful of sugar) and invented a game called ‘Kitchen Cleaning Curling’. Having played three rounds, the dishes were done and the evening program could begin. The winners of -- the first annual Outokumpu; ik hou van Holland-quiz -- from the day before, the Beerglasses, took up the task to take care of this evenings program. With old-swedish games like Krüwügerüje, BillePätse and Høtenbälkegøje, we all had a very nice evening which continued at the campfire. Since we all were pretty tired from 2 very exhausting days, the lights went out
Exploring mother nature at Sveafallen
reasonably early at 2.00 a.m for some of us. Apparently though night is always far off in the north, as it never got completely dark at night. Day 4 Unfortunately we had to leave the beautiful cottages on Wednesday. According to the planning it should be an early departure, but luckily we were awarded some extra hours of sleep. After a good breakfast at the central building we had to pack our luggage and we drove back to Stockholm. A trip to never forget. While most of the students took the time to get some extra sleep, the drivers Casper, Nick and Jitske were very alert. Extremely usefull when a random car loses all the luggage in the middle of the highway right in front of our vans. Casper and Nick were able to dodge the suitecases, while Jitske needed to perform an emergency brake. Safely arriving in Stockholm, the program of the day was a visit to the old town of Stockholm; Camilla prepared a beautiful tour through the old centre, Gamla Stan, of the city and told a lot about the history of the centre, specific buildings and streets. Gamla Stan is the oldest part of Stockholm and located on the island named Stadsholmen. We made a group picture in the narrowest street of and finished the tour in the beautiful Royal Palace. After dinner we went to the hostel, where Joost had the good idea to go to a party ‘under a bridge’. We didn’t know what to expect, but the party under the high bridge, with the presence of pingpong tables, a boules court and the possibility to play Mario on a big screen including a lot of deephouse music created a very successful end of the day.
Club under the Bridge, Stockholm
27
SUPporter I - December 2016
Day 5 After multiple days of getting up too early, today we could finally sleep a little longer, which was still early for some people. Everybody had to get used to Stockholm when we came back. Being used to the luxurious cottages, this hostel was a bit different. The hard beds, small rooms and lack of space made sure everybody quickly found the open air to consume breakfast. The first activity of the day was the Vasa Museum. In the middle of the building stood the only remaining ship from the 17th century. Over 95 percent of the ship was preserved because it sank in sweet water immediately after leaving the harbour. The ship is decorated with hundreds wooden sculptures making the Vasa a unique art treasure, one of the most important touristic attractions in the world. The ship and the building, were impressive to see. After this time travelling, everybody had some free time. Because Stockholm is in the middle of multiple rivers, canals and lakes, a big part of the group decided to sail around in two little boats. The boats, filled with sandwiches, lunch and of course a lot of beer, the group was able to enjoy themselves for the rest of the afternoon. The rest of the group travelled around the city and enjoyed themselves on the terrace by the canal. In the evening everybody split up and found a place to eat. Some ate at the TGI Friday, only a couple hundreds of yards from what was supposed to be the first location of the pub-crawl. Arriving at that location it was still closed so we went to an English pub and watched the soccer match FranceGermany. The match was even more interesting when free beer was given and when France won from Germany. A part of the group went to catch the last metro and some enjoyed Stockholm’s night life. Day 6 Friday 8th of July was the last day of our wonderful study trip to Sweden. As polite as they are, the organizing committee rewarded us with some extra sleep that morning. This resulted in waking up with a relatively small hangover and not puking
28
like Joost Katoen did the day before. After packing and having breakfast, it was time for the last day of activities. This happened to be the ever astonishing Ericsson Globe Skyview. The Ericsson Globe (originally known as Stockholm Globe Arena, commonly referred to in Swedish simply as Globen (The Globe) is an indoor arena which is the largest hemispherical building on Earth and took two and a half years to build. Shaped like a large white ball, it has a diameter of 110 meters and an inner height of 85 meter. It has a seating capacity of 16,000 spectators for shows and concerts, and 13,850 for ice hockey. In comparison, the football stadium of AFC Ajax (Amsterdam ArenA), has a capacity of 53,502 seats for football matches and 68,000 seats during concerts if a centre-stage setup is used. At the Globe Skyview we entered a big glass ball, which slides up to the roof of the building and gives the tourist a staggering 360° view of the Swedish capital Stockholm, side note: a city full of beautiful blonde girls. In the afternoon we had an open program for our own interpretation, again. So most of us went to the old town (Gamla Stan). Here some of us took the opportunity to enjoy a typical Swedish cup of coffee. Besides the nice pubs and terraces in Gamla Stan, this part of the city overflows with souvenir shops. Therefore some participants ended up with bags full of Swedish rubbish like a cheese slicer in the shape of a Viking. The journey back to the Netherlands started in the beginning of the evening. After a flight of only one and a half hours we arrived at Schiphol in Amsterdam (the capital of the Netherlands and besides the home of the largest football club in the Netherlands). At the airport we realized that we had a great trip. To show our appreciation, a small group of participants took the time to buy a little something for the study trip committee members. We hope they have enjoyed this present as much as we enjoyed this trip. Text and images: Studytrip committee
Stockholm’s narrowest street
SUPporter I - December 2016
Creëer je eigen horizon //Werken bij BESIX Amsterdam Bijlmer ArenA
Parkeergarage Kruisplein
OVT Utrecht
Tweede Coentunnel
Civiele bouw
Industriële bouw
Utiliteitsbouw
Maritieme bouw
Bij BESIX Nederland krijg je de kans om je eigen horizon te creëren. Niet alleen die van jezelf (je carrière) maar die van heel Nederland. Want bouwen is een vak, óns vak. Je werkt samen met een team van gepassioneerde mensen
Trondheim 22 – 24 Barendrecht +31 (0)180 64 19 90 nederland@besix.com
aan toonaangevende projecten zoals De Maastoren, New Orleans, Montevideo, de landtunnel A2 en OVT Utrecht. Wil je je horizon verbreden als stagiair, afstudeerder of Young Professional? Solliciteer dan bij BESIX, een logische keuze! Kijk op onze website voor uitdagende jobs.
WWW.BESIXNEDERLAND.COM/VACATURES
29
SUPporter I - December 2016
Graduation Towards sustainable building, starting from the resources “You should never take more than you give, in the circle of life.” A more substantiated definition I have given and discussed thoroughly in my graduation thesis. Though, Elton John’s definition is notable and worth mentioning, because of all various definitions of sustainability, this one is understandable to everybody; from layman to expert, and the shortest manual for living your life in a sustainable manner.
On Student: Martin Drijvers Specialization: Individual Master Program on Building Technology and Construction Technology Subject: The design and engineering of a sustainable house Final date: December 9th 2016
King
of the
Pride Lands
Together with British songwriter Tom Rice, Sir Elton Hercules John composed the song Circle of Life in 1994 for the Disney movie The Lion King. The song is played during the prologue as animals gather around Pride Rock to see the presentation of Simba, the son of Mufasa and Sarabi, who is to succeed his father as the king of the Pride Lands. A reprise of the song is heard at the end of the film as animals gather around Pride Rock once more to see the presentation of Simba and Nala’s newborn cub. Circle of Life is as much about the birth of a new lion king, as it is about the inconceivable wealth of the earth, about prosperity and about equality among living creatures, despite the differences among them. In this light, the song is undeniably about a sustainable community. In the past is said and written much about sustainability, which contributed to a greater understanding of a sustainable development. This bulk of information, however, has also brought indistinctness into the conversation about sustainability. Circle of life offers a powerful insight and a straightforward definition of sustainability to everybody suffering from this vagueness and willing to contribute to a more sustainable world, by proposing that:
30
the eve of graduation
My interest for the build environment arose already in my childhood. One of the reasons for this is undoubtedly the dedication and enthusiasm with which my parents do their jobs at our family company in the contracting industry. My father is at the head of the company founded in 1902, and my mother works at the department of staff and organization. This is also how I became acquainted with the building sector: At the building site, among the people – always being pointed out both architectural, and constructional highlights. Following on a bachelor in Architecture, Building and Planning, I attended the only little explored path of an Individual Master Program at September 2014. The abolition of the master track Building Technology in September 2012 forced me to outline a different path towards the knowledge and expertise belonging to the former master track Building Technology. Thanks to advice from study association SUPport I chose for a self-designed curriculum including as much of the contents belonging to the former master track. A combination of different courses and projects was the inspiration for the topic of my graduation thesis: The design and engineering of a sustainable house. I am Martin Drijvers, and while writing this article, I am on the eve of graduation.
So… Sustainability?
The starting point for my research into sustainability is the often-quoted Brundtland definition. As many of you know, this definition of sustainable development proposes a development that meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet
their own needs (WCED, 1987). Elkington (1994) felt that the social and economic dimensions of the agenda, which had been flagged in the Brundtland Report, would have to be addressed in a more integrated way if real environmental progress was to be made. Therefore he coined the term Triple Bottom Line. From this perspective, sustainability has three main dimensions: (1) environmental, (2) economic, and (3) societal. Parameters of sustainability are considered: Environmental protection, economic prosperity, and social equity. Environmental sustainability (1) means handing of natural resources to future generations without destruction. It considers protection of ecological balance and natural systems from destruction. Economic sustainability (2) is provision of a steady public and private investment flow with efficient usage and management of resources, and assessment of economic efficiency with social criteria, in addition to organization profitableness. Social sustainability (3) is determined by social fairness and focuses on some basic right and freedom related to being a human. There is the obligation to ensure the fair distribution of resources among present people, which is referred to as distributional equity. As the Brundtland definition implies, the principle of distributional equity can be extended to relationships between generations, which is referred to as intergenerational equity.
The
needs of the construction industry
The relationship between sustainable development and the construction industry has become clear, since construction, which is important to quality of life in terms of housing, workspace, utilities and transport infrastructure, is of high economic significance and has serious environmental and social consequences (Burgan & Sansom, 2006). But then, how to apply the concept of sustainable development onto the construction industry? Therefore, I returned to the Brundtland definition, and considered the needs of the construction industry: The resources needed to create and operate the
SUPporter I - December 2016
built environment during its entire life cycle. The Conseil International du Bâtiment (CIB), an international construction research networking organization, nowadays known as International Council for Research and Innovation in Building and Construction, articulated seven Principles of Sustainable Construction. The Principles of Sustainable Construction apply across the entire life cycle of construction, from planning to deconstruction. Furthermore, the principles apply to the resources needed to create and operate the built environment during its entire life cycle, being: Energy, material, water, land, and ecosystem (Kibert, 1994).
The
resources of building
During my graduation project, I conducted a study on these resources. In this, I searched for answers on a series of question, regarding the resource use. I researched: Why the current use of a particular resource is of concern to current and future generations; how the current use of a particular resource is determined; what the significance of the earlier described concern is; how a particular resource can be used in a sustainable manner; and what barriers currently are preventing a sustainable use of a particular resource. Answering these question led to a comprehensive strategy for sustainable construction.
Strategy
for sustainable construction: A matter of a comprehensive approach common sense!
The needs of the present are met by extracting resources from the natural system, or by changing the natural system in such a manner that it becomes more
useful for societal needs. These societynature interactions can be understood as metabolic or managing activities (Ayres & Simonis, 1994; Fischer-Kowalski & Haberl, 1998; Pauliuk & Hertwich, 2015). For the full scope of resources needed to create and operate the built environment during its entire life cycle, the current use of these resources has various negative effects. These effects comprise: Resource depletion, land degradation, biodiversity loss, water scarcity, climate change, acidification, ozone aerosol loading, and air, water and soil pollution. The resources extracted by metabolic activities require different strategies, than the resources interfered with by managing activities. However, any strategic approach towards a sustainable use of resources should be characterized by a comprehensive nature. Considering the metabolic resources of energy, materials and water, a building should (1) use solely renewable sources, (2) reduce the use of the resource by clever design and saving measures, and (3) reuse the resource in order to further reduce the negative impacts of the resource use. Considering the managerial resources of land and ecosystems, a building should provide a mixed land use for the multi-purpose of providing both a desirable living environment ensuring quality for life, and capacity for a qualitative and reliable ecosystem. Sustainable building: A high five home The developed sustainable design strategy is brought in practice, regarding the five resources explicated in the literature review. As is thoroughly stressed throughout my graduation thesis, sustainability should be characterized by a comprehensive approach. This is done by means of considering the full scope of resources needed in order to create and operate the built environment during its entire lifecycle. Various interactions between these resources occur. Examples of this are the building materials choice, which affects both a sustainable material usage, and a sustainable (embodied) energy usage; the solutions for storing the on-site
generated energy, which also influences both a sustainable energy usage, and a sustainable (critical) material usage; and foreseeing a mixed land use for the multipurpose of providing both a desirable living environment ensuring quality for life, and capacity for a qualitative and reliable ecosystem. Retrospect on graduating; prospect on what lies ahead The writing of my graduation thesis cannot be seen separate from attending the Individual Master Program. Graduating on a topic, such as the one of my thesis, was exclusively possible within the freedoms of this master program. The attendance for the Individual Master Program is not an easy task: it requires planning a twoyear master program upfront, finding a committee willing to support you in your plans for graduating on, in my case, an at the time vague plan of a research on the design of a sustainable house, and convincing the exam committee of your plans for a self-designed curriculum. All of this was demanded only to start my master program. Therefore, I was thrilled to finally find three professors enthusiastic in supporting me for this enterprise. The pleasure I had in reading articles and gaining knowledge on a subject, which appeared to be so relevant to everyday life, shifted my focus towards the literature review. Where I initially was keen to rush through the research phase in order to start designing and engineering a sustainable house, I became aware of the importance of developing a strong and solid understanding of sustainability. I look back with pride on my graduation project, and the graduation thesis as the result thereof. After graduation I hope to further develop myself by bringing my acquired knowledge into practice in an established construction company. Also, I am attracted by the entrepreneurial aspects of my completed courses and projects and I sincerely feel exited by the idea of setting up a business for sustainable housing with this graduation thesis as a starting point. Text: Martin Drijvers
31
SUPporter I - December 2016
Career start BIM Product specialist
BIMcollab
Name: Gerben Bouthoorn Master: Building Technology Career start: KUBUS My name is Gerben Bouthoorn and since the 12th of July 2016 I may call myself a TU/e graduate. This ended a long and joyful time of studying a time I am sure I will miss. The fun, the people, and the whole style of living. Especially in my final years I have tried to get the most of it, both in developing myself and having a memorable student life. Being part of a board, organizing a trip to the jungles of Ecuador, building a world record breaking bridge of beer crates, and many more committees. The weeks after graduating were relieving after such a busy period of finalizing my thesis. Nevertheless I started looking around for job potentials fairly quickly. It is funny to see how well employment agencies are doing in modern times. As soon as I updated my LinkedIn status to ‘Graduated and looking for a challenging job in the built environment’ a swarm of agencies tried to come in contact with me. My general idea was to get into conversation as much as possible to get a good grasp of what I really want and what I can get. So soon enough I was browsing job boards, contacting BIM-related companies, and speaking with employment agencies. In the end I had three companies interested in having me join their team. Ofcourse
32
this is a luxury to have, but it did not make my choice any easier! In the end I decided to make a leap of faith, and pick the one option that was furthest away from the built environment. So why did I choose to start working at KUBUS? During my job-interview, one of the first questions the CEO (Erik Pijnenburg) of KUBUS asked me was ‘What is a building technology graduate doing in an interview for a job at a software company?’. Well, thats also a question I asked myself a lot. And have come to a realization it is exactly what I wanted. I have had affinity with IT since I was little, but also had a passion for the built environment. At KUBUS I get the chance to do best of both worlds! Before I get in too much detail of my career, I feel I should explain what KUBUS does and stand for. KUBUS is a software distributor and developer for the built environment. We are supporters of the open-BIM philosophy. Open-BIM means every companies should work with the software they prefer to do their job in. Our products are all open to collaboration with almost every other software package. Our core business in the Benelux are ARCHICAD and Solibri. We are proud to have the exclusive rights for both these products in the Benelux. But we also have our own developed software with KUBUS Spexx and BIMcollab. Most products will (or should) be well-known by everyone involved in the built environment. However, since BIMcollab is still so new, it might require a little elaborating of its added value to the process.
BIMcollab is an issue collaboration platform, built for the widely accepted BCF (Building Collaboration Format) open standard. These BCF files contain all relevant information enabling communication between different software tools, including viewpoints and components involved. BIMcollab simplifies the process that comes with issue management, and offers a structured way of storing, sharing and managing the BCF files and the issues they contain. The most popular BIM tools like Revit, ARCHICAD, Navisworks, Solibri and Tekla are linked directly through our integrated BCF Managers; others via BCF file exchange. More than 200 people a week create an account to start collaborating. This has lead to the recent milestone of having 10.000 unique users world wide. I’m in a position to be part of developing applications that assist the designers, contractors, and project managers in their design process and information management. My official title now is ‘BIM productspecialist’. But what does a BIM productspecialist do? Well… A wide variety of tasks actually. During the 3 months I am working at KUBUS I have
KUBUS software
SUPporter I - December 2016
written tips and tricks for software, assisted clients with software issues, developed a ruleset for Solibri, participated plenty of classes to learn more, beta testing newly developed software, and proving input for new software. So being a person that likes diversity in his job, I can not complain. Starting in a company as product specialist that offers this many products was and still is not always easy. Especially in the first few weeks, I felt like I could not do anything productive. I was trying to learn the software well enough to be able to help beginning users. But even that was not as easy as I thought. Most of the users have worked for several years with our products and still encounter issues. Approximately a month into my career, I was asked to read up on the ‘BIM Basis-ILS’ that was going to be announced by 14 major contractors. This BIM Basis-ILS is a delivery manual for BIMmodels. 14 contracting companies agreed upon what was needed in the models, and where and how the data should be structured. We believe this is a very good initiative that could bring BIM in the Netherlands to the next level. Aside from preparing ARCHICAD to be able to deliver models conform these standards, it would be useful to have a ruleset in Solibri that can check whether or not models suffice these rules. I was given responsibility for developing a ruleset that would just do that. I also had a very strict deadline. November
BIM model
8th there would be a Solibri User Excellence Event in Amsterdam, and KUBUS would reveal this ruleset and make it downloadable for all Solibri users. Working towards this event, was like working towards a project presentation during my study. Only difference was that this time, it felt like the functionality was the main criteria. This got me anxious and excited at the same time. Would people find it too complicated? Did I miss anything? Have I made the rules too strict? In the end it was very cool too see Lex Ransijn (De Nijs BV) give a very good presentation on the BIM Basis-ILS and concluding with the ruleset I developed! I was so glad I had myself familiarized with networking during my board year, because afterwards I a lot of users wanted to talk
about the ruleset, Solibri, and BIM in general. It was so much fun to see everyone excited to start working with the product I made. Now, not even a month later, it has been downloaded over 400 times! Hearing this feels very rewarding and is exactly what I hoped to find in a job. All in all I conclude that it was not an easy choice, and not an easy start at KUBUS. But I could never have imagined going to work with this much enthusiasm and joy. My ambition for the upcoming years is participating in bringing BIM to a new level all around the globe, and I believe KUBUS is the perfect place for this. A place to learn, teach others, and develop new tools! I hope you enjoyed reading this article, and if you have any questions regarding BIM, feel free to contact me ;)!
Text: Gerben Bouthoorn BIM model
33
SUPporter I - December 2016
Career start
Trainee of Heijmans Utility Eindhoven
Name: Luc Gerlings Master: Building Technology Career start: Trainee at Heijmans Utility Eindhoven
Study
time
When I finished high school I knew one thing for sure; I want to do something with technique. So I started to visit different information days to see what I really want. Finally I chose for the study architectural design at the Avans University of Applied Sciences in ‘s Hertogenbosch. Within this study I finished the transition year to the University of Eindhoven. So after four years of studying in ‘s Hertogenbosch I continued in Eindhoven. I missed one thing at studying on a University of Applied Sciences, and that was doing some extra activities. This was one of the reasons I jointed Study Association SUPport and participated on most of their activities. One of the most impressive activities in my first year as member was
BeerCrateBridge
34
the study trip to Nepal. This wasn’t a normal study trip but a so-called SUPport support study trip. The specialty about this study trip was the voluntary participation of the students in a local building project. After this study trip I was asked to be commissioner of the new SUPport support study trip, what I gladly accepted. When you accept this function you have to be a board member of the study association. During my year as a board member I met a lot of people, did a lot of different activities and learned much about myself as a person and the corporation with other people. All this has led to another highlight in my student time; building world’s largest bridge consisting out of beer crates. All activities I participated on or organized made my time on the University special and a time to never forget.
Graduation
project
As graduation project you can do everything you want to do. During my complete study I had a preference for concrete, so concrete was my focus point for my graduation. After a search for a suitable graduation company I finally ended up at Geelen Beton. Geelen Beton produces precast concrete elements, floors, etc. In consultation with the company and its employees I came to a suitable subject to do a research about. The subject of my master thesis was; Innovative molding techniques for precast concrete balcony slabs performed at Geelen Beton Wanssum. During my graduation process I interviewed several producers of precast concrete
elements and companies who produces molds out of various materials. I combined that information and mapped the different molding techniques in terms of technology, quality and finance. Due to this mapping a clear and comprehensive picture of each molding technique is created. Guided by the aspects; technical, qualitative and financial, a new molding technique was developed. I cooperation with Greijn Forming Techniques I created a mold which consists out of a traditional wooden basis without the coating to protect the wood. This coating was the most intensive activity in the whole process of producing a precast concrete element. So I replaced this coating by a plastic sheet which will be shaped through vacuum-forming. The vacuum ensures that the plastic sheet is shaped in exactly the same shape as the wooden mold. For developing the molding technique a component which contains all of the critical operations in the production of a precast concrete balcony slab is designed. The new molding techniques consists of a base which is supplemented with loose attachments, which are attached with double-sided tape. The pinewood base (the form formwork) is then covered with a plastic sheet (the contact formwork) which is transformed with the aid of vacuumforming to the required shape. The results of the tests have shown that it is possible to produce the specific component which can fully meet the quality requirements. The molding techniques was tested in the Program of Requirements and indirectly also to the objective. The new mold technique meets all prescribed technical and quality requirements, is suitable for small batch sizes, cost savings of at least 5% in respect of the total costs are possible and working conditions do not deteriorate. At the end of my graduation project I knew for sure that I want to work at a contractor and not a sub-contractor. The main reason for this was the diversity of work, which will be less when working at a sub-contractor. For this reason I chose to look for a job at a contractor, which finally became Heijmans.
SUPporter I - December 2016
HeiJmAns
Heijmans is a listed company that combines operations in property development, housing, utility and infrastructure in the areas live, work and connect. Heijmans operates in the Netherlands, Belgium and Germany, and delivers as technology partner knowledge and concepts in various markets. By continuous quality improvement, innovation and integrality they create added value for their customers. Heijmans realizes projects for home buyers, companies and governments. With almost 6,500 employees they are building the spatial contours of tomorrow.
cAreer
stArt
Since I worked at a small contractor for several years, I knew I want to work at a big contractor and it has to be very versatile. Now I’m young I want to have a job where I can see several different aspects of working in the construction industry. I wasn’t sure about what position I wanted to fulfill, so a traineeship would be the perfect start position. A traineeship is an education and training program which incorporates work experience and prepares young people for their future careers by helping them to become ‘work ready’. Heijmans offered me this wonderful opportunity, which I took
Study trip to Nepal
Project Heijmans: National military museum
hold of with both hands. The traineeship lasts for one and a half year and consists out of four different periods which you can fill in on your own opinion. So you can make the most of your career start and you can develop yourself as an added value within the company. One of the things which I want to develop myself in, is cost estimation. So my first period starts at Heijmans Utility Eindhoven, where I’m learning the skills of an estimator. Here, I will be a part of the department estimation and take part of different tenders to get a sense of the market and their prices. The University and part time job at the contractor have ensured that my technical knowledge about the construction world is on a good basis level. My knowledge about the financial side of the construction world isn’t good enough to operate on a wider level within the company. For this reason I’m starting on the estimation department of Heijmans and devolve my skills to become
more valuable for Heijmans. The rest of my trainee program will be given shape within a short time period. My interests for this period are various, I want to develop my knowledge in infrastructure, execution and managing the environment of a big construction site. The exact details of the complete program aren’t filled in jet, but the opportunities are endless. If you’re sure about the direction and explains why you make certain choices within the traineeship, Heijmans is always prepared to listen and think along to a proper solution.
future
ProsPects
To do a traineeship as career start was a conscious choice. The first years of my career has to be divers and I need the opportunity to develop myself and my knowledge about the construction world. The traineeship will tell me which activities I like, manage and fit to me. My knowledge isn’t sufficient enough, so I want to develop that to a high level. Within 10 years I want to be a team member of a project management team and bring different project to a higher level. Communicate with different parties to use my technical knowledge and combine this with the in input of other specialties and create a building that contributes to build environment.
Text: Luc Gerlings Images: Luc Gerlings
35
SUPporter 2 - Maart 2016
Innovation in the built environment
Ontwikkelingen in bouwmaterialen en bouwmethoden Innovatie heeft betrekking op de gehele bouwwereld, waar continu vraag is naar oplossingen voor complexe vraagstukken op het gebied van herbestemming en materialen. Innovatieve bouwmaterialen worden continu ontwikkeld om steeds duurzamere en kwalitatief betere materialen te maken. Ook bouwtechnieken worden
36
doorontwikkeld waardoor bouwprocessen duurzamer en economischer kunnen plaatsvinden. Innovatie in de bouw heeft dus betrekking op de hele samenleving en is daarom een geschikt thema om aandacht aan te besteden in deze uitgave. In de special zullen diverse projecten beschreven worden waarbij innovatieve bouwmaterialen en/
of -methoden toegepast zijn. Daarnaast zal van enkele innovatieve bouwproducten de ontwikkeling beschreven worden. In bovenstaande afbeelding is de Biobased Bridge op de campus van de TU/e te zien; een brug bestaande uit biocomposiet. Ook dit project zal uitvoerig beschreven worden in deze Special!
SPECIAL
SUPporter 2 - Maart 2016
37 37
SUPporter I - December 2016
Biobased brug
Bio-Composiet Voetgangersbrug op TU/e campus Om minder fossiele brandstof en eindige grondstoffen te gebruiken en om een overgang te kunnen maken naar een Circulaire Economie wordt aan de Universiteit in Eindhoven onderzoek gedaan naar bio-composiet materialen. Gekeken wordt of dergelijke materialen ook in constructieve toepassingen goed te gebruiken zijn. Tot nu toe zijn wel sporadische toepassingen in gevelelementen bekend en ook gedeeltelijke toepassingen in dragende elementen, maar een volledig uit biomaterialen opgebouwde brug was nog niet eerder gerealiseerd. Met TU/e als projectleider werd eind vorig jaar een onderzoeksvoorstel voor een 4TU Lighthouse onderzoeksproject Bio-Based Composite Bridge ingediend. Het project werd gehonoreerd en begin dit jaar is in samenwerking met TUD, Centre of Expertise Biobased Economy en een bedrijf NPSP bv, begonnen aan het onderzoek. De oorspronkelijke ambitie om een brug van ca. 8 m te maken werd gedurende het project opgerekt tot maar liefst 14 m, om zo de Dommel op de TU/e campus te kunnen overspannen. Via Dienst Vastgoed van de TU/e werd een locatie gevonden bij een al bestaande stalen voetgangersbrug bij het auditorium naar het park aan de Kennedylaan. Zo konden de al aanwezige landhoofden gebruikt worden.
Ontwerp
De brug, de eerste in zijn soort, is volledig gemaakt van bio-based materialen: hennep- en vlasvezels in een bio-hars en rond een PLA (melkzuur) bio-schuim. Uiteraard moest de brug voldoende sterk en veilig worden, bovendien was een gewone bouwvergunning door de gemeente Eindhoven noodzakelijk. Het onderzoek, het ontwerp en de fabricage en installatie van de brug is mogelijk geworden doordat heel veel studenten er met erg veel enthousiasme aan hebben meegewerkt. Begonnen werd met gezamenlijke ontwerp-
38
Brug op de TU/e campus
workshops om ideeĂŤn te genereren, vervolgens werden de meest kansrijk geachte ontwerpen verder uitgewerkt. In vervolgprojecten werden de ontwerpen geoptimaliseerd met o.a. Grasshopper/ Rhino , er werden materialen beproefd op sterkte en stijfheid in ons Structural Design Laboratorium om het materiaal gedrag zo nauwkeurig mogelijk te kunnen modeleren en om te komen tot veilige rekenwaarden van materiaalsterktes. Met behulp van deze en aanvullende gegevens zijn de voorlopige ontwerpberekeningen gemaakt en naarmate er meer gegevens beschikbaar kwamen, de nauwkeurigere constructieve berekeningen (o.a. met eindige elementenprogramma (FEM) Abacus gemaakt. Na de vaststelling van een haalbaar definitief ontwerp werden de detail-en productietekeningen gemaakt.
Productiemethode
De gekozen productiemethode was vacuum-infusion. Simpel gezegd betekent dit dat er een pakket vezels (vlas en hennep) rond een vorm van bio-schuim geplakt werd, dit werd in een grote zak vacuĂźm gezogen waardoor er een vloeibare bio- (epoxy)hars het product in werd gezogen. De hars gaat een reactie aan met de daardoorheen gemengde verharder en hardt uit. Deze exotherme reactie veroorzaakte opwarming van de interne schuimkern. Ervaringen met
eerdere testen en met een 2 m lang 1:1 productietestmodel leerden dat de temperaturen hierbij te hoog zouden gaan oplopen waardoor de schuimkern zou gaan smelten. Om deze reden werd er in de eigenlijke brug gewerkt met geprefabriceerde lamellen van 10 mm. Met deze lamellen in onder- en boven flens is zo een kokervormige brugligger van een biocomposiet rond de bio- (PLA) schuimkern gemaakt. De kokerligger is slechts 10 mm dik ter plaatse van de zijwanden en in totaal 20 mm in de onder- en bovenflens. Dit betekent dat de ligger in verhouding tot bijvoorbeeld een betonnen brug erg licht is.
Testen
Om de ligger ook gedurende zijn levensduur in de gaten te kunnen houden en het gedrag verder te kunnen volgen is de ligger in het composiet van de boven- en onderflens voorzien van glasvezelsensoren. In een uiterst dunne glasvezel zijn op regelmatige afstand (variĂŤrend van 1 tot 1,5 m h.o.h.) hologrammen ge-etst. De techniek heet Fibre Brag Grating. Wanneer de sensor wordt opgerekt door bijvoorbeeld een belasting of een temperatuursverandering, dan verschuift het lichtspectrum hierin. De verschuiving is een goede maat voor de rek waarbij een hoge nauwkeurigheid van 1 micrometer per meter gehaald kan worden. Met studenten wordt met deze techniek in de 28 sensoren de rekken gemeten.
SUPporter I - December 2016
Belastingsproef
Plaatsing Biobased Brug
Inmiddels zijn de eerste belastingsproeven gedaan en zijn de eerste resultaten bekend. Er zullen nog aanvullende proeven gedaan worden waarbij o.a. het dynamisch gedrag (eigenfrequenties, trillingen en demping) bepaald gaan worden.
Eindhoven heeft de brug op 27 Oktober 2016 feestelijk geopend en namens de gemeente Eindhoven al laten weten dat ook bij het terrein MariĂŤnhage in Eindhoven een dergelijke brug zou moeten komen. Inmiddels zijn er veel erg aanvullende contacten ontstaan en zijn er bovendien nog erg veel onderzoeksvragen. Zo zijn bijvoorbeeld het materiaal kruipgedrag en ook het materiaal degradatiegedrag, onder invloed van bijvoorbeeld vocht en UV-licht, nog belangrijke aandachtspunten voor verder onderzoek.
Het eerder genoemde testmodel en de definitieve brug zijn gefabriceerd in het Avans composietlaboratorium bij Spark in Rosmalen. De brug is daar volledig gemaakt met studenten van vier verschillende opleidingsniveaus: TU/e, TUD, Hogeschool Avans, het Koning Willem 1 college en de Bossche Vakschool.
Tekst: Rijk Blok, Projectleider 4TU
Lighthouse project B3 Bio-Based Bridge Projectpartners: TU/e, TUD, CoEBBE Avans en Hogeschool Zeeland en NPSP bv. Beeld: Tom Veeger (Glow), Rijk Blok (belastingproef), Kay Sanders (brug op TU/e campus en plaatsing)
Uiteindelijk is met een Belastingproef op de brug zelf in de productiehal aangetoond, in aanwezigheid van de inspecteurs van Bouw- en woningtoezicht van de Gemeente Eindhoven, dat de brug volledig sterk en veilig genoeg is. Met de glassensor-technologie heeft de brug nu 28 meetpunten gekregen waarmee zoals gezegd het verdere vervormings- en materiaalrekgedrag van de brug verder gevolgd zal worden.
Plaatsing
De brug is uiteindelijk na flinke inspanningen van heel veel studenten en overige betrokkenen juist op tijd geplaatst, in de Dutch Design Week 2016. Wethoudster Mary-Anne Schreurs van de gemeente Biobased Brug tijdens Glow
39
SUPporter I - December 2016
Passieve bouwblokken Energieneutraal bouwen heeft de toekomst De keuze voor energiezuinige en duurzame woningen is de laatste jaren enorm gestegen. Ook vanuit de overheid wordt deze keuze gestimuleerd door bijvoorbeeld het lente-akkoord. Zo is het hypotheekbedrag dat eigenaren voor een Nul-op-de-Meter woning extra kunnen lenen verhoogd naar € 27.000 euro. Met de elementen van Passief Bouwblok kunt u een Nul-op-de-Meter woning realiseren met een RC-waarde van meer dan 9.0 m2 K/W!
Bouwsysteem
Het bouwsysteem werkt heel simpel. De blokken, gemaakt van Neopor, worden als Legosteentjes op elkaar gestapeld. Door de noppen vallen ze precies in elkaar en worden koudebruggen uitgesloten. Daarna wordt in de holle ruimte van het blok beton gestort, waardoor in één keer een geïsoleerde binnen- en buitenmuur ontstaat.
Voorzieningen
Om de lichtgewicht blokken op hun plek te houden wordt de gestapelde wand voorzien van schoren. Deze zijn te gebruiken als profielen en als steiger, zodat er makkelijk rondom gestort kan worden. De elementen van Passief Bouwblok zijn zo sterk dat er probleemloos in één keer te gestort kan worden tot 2.70m! Voor het bevestigen van materialen, zoals het ophangen van een klok of schilderij, zijn er pluggen beschikbaar. Voor bijvoorbeeld het ophangen van een zonnescherm aan de buitengevel is de plug met koudebrugonderbreking zeer geschikt.
Woningen project Voor de Wind
is het mogelijk om een volledige woning uit blokken te bouwen. Door de hoge warmteweerstand van de blokken, 9.0 m2K/W, is er geen centrale verwarming meer nodig.
Project “Voor
de
Wind”
worden gekenmerkt door het principe ‘Maximaal wooncomfort gekoppeld aan minimale energielasten’. Deze tien woningen, hebben elk een unieke gevel, die symbool staan voor het succes van de stadsvernieuwing van Zaandam.
In Nederland worden op dit moment diverse woningen gebouwd met de elementen van Passief Bouwblok. Zo ook in Zaandam, waar het project ‘Voor de Wind’ van Ewoning wordt gerealiseerd; 10 nulop-de-meter woningen. De woningen
In dit project wordt naast de elementen van Passief Bouwblok, drievoudig glas toegepast met een U-waarde van 0.8 W/ (m²·K). Daarnaast heeft de zogeheten EWoning geen koudebruggen en is de constructie winddicht, dat wil zeggen dat
Het stapelen van de Bouwblokken
Vullen met beton
Gebruik van schoren t.b.v. stabiliteit
Begane grond met Bouwblokken
Voordelen
Door het gebruik van de elementen van Passief Bouwblok in woningen wordt het wonen comfortabeler. Zowel ’s nachts als overdag wordt een zeer behaaglijke temperatuur behouden. Een ander voordeel betreft de loonkosten. Door de gemakkelijke en snelle verwerking van de elementen kan een hoge bouwsnelheid bereikt worden. In slechts tien werkdagen
40
SUPporter I - December 2016
in ĂŠĂŠn uur maximaal 60% van de lucht naar buiten mag stromen door kieren bij een luchtdrukverschil van 50 Pa. Om de woning te verwarmen is een hele kleine hoeveelheid energie nodig. Door ramen aan de zuidzijde te plaatsen en door de warmte van interne bronnen, wordt de warmte gegenereerd. De woningen worden geventileerd door een warmteterugwinsysteem. De frisse, schone, op temperatuur gebrachte buitenlucht verdrijft de gebruikte vochtige gebruikte binnenlucht, waardoor er altijd een comfortabel binnenklimaat is. Via sensoren wordt de luchtvochtigheid en het CO2gehalte gemeten. De ventilatie wordt zo voortdurend gecontroleerd en gedoseerd precies naar behoefte aangestuurd.
Detail
In het detail van het hellend dak is te zien hoe de Bouwblokken verwerkt worden in de muur bij de aansluiting van een hellend dak. Daarbij is ook de maatvoering weergegeven.
Meer
informatie
Voor meer informatie en referentieprojecten kunt u altijd even een kijkje nemen op de site van Passief Bouwblok: www. passiefbouwblok.nl
Tekst: Passief Bouwblok en Kay Sanders Beeld: Passief Bouwblok
41
SUPporter I - December 2016
China Pavilion Award-winning design Voor de Milan Expo 2015 heeft Studio Link-Arcand uit New York en een team van de Tsinghua Universiteit in Beijing het China Paviljoen ontworpen. Het doel was om een gebouw te creëren dat zowel de Chinese tradities als moderne technologieën bevat.
‘Land
of
Hope’
Het paviljoen met de naam ‘Land of Hope’ wordt ervaren als een reeks van publieke programma’s onder een drijvend dak. Het unieke ontwerp zorgt voor een iconisch beeld door het golvende dak. De vorm van het dak is ontstaan door het combineren van de skyline van de stad aan de noordgevel en het profiel van het landschap aan de zuidzijde. Hiermee duidt ‘Land’ op in de naam van het paviljoen. ‘Hope’ staat voor het idee dat stad en de natuur in harmonie kunnen bestaan
China Paviljoen in Milaan
Dakconstructie
Het opvallendste van het gebouw is de complexe vorm van het dak. Het lijkt op een serie van rondingen, maar zijn eigenlijk 1.052 rechte panelen. Het frame van het dak bestaat uit een opeenvolging van gelamineerde houten balken die elk iets van elkaar verschillen. Het paviljoen maakt gebruik van de ‘raised-beam’ systeem dat refereert naar de traditionele Chinese architectuur. Bij deze Chinese architectuur past het gebruik van bamboe perfect. Onder deze bamboepanelen is een membraanstructuur van plastic geplaatst, om deze tegen regen te beschermen. De keuze voor dit type membraan is pas in een laat stadium gemaakt, omdat het productieproces snel verliep en de constructie meteen waterdicht gemaakt moest worden. Voor de grote overspanningen wordt gebruikt gemaakt van moderne technologie om het openbare karakter te creëren. Dit is verwezenlijkt door de toevoeging van stalen profielen en kabels, daardoor was het mogelijk om kolomvrije ruimtes te realiseren. Door deze kolomvrije expositieruimte is het
42
3D-doorsnede
3D-doorsnede
SUPporter I - December 2016
Het paviljoen werd een groot succes en sleepte verschillende awards in de wacht. Zo werden de volgende awards gewonnen:
mogelijk om een optimale verbinding te realiseren tussen de zuidzijde, waar een natuurlijk beeld van de bergen te zien is, en de noordzijde, waar de stad goed zichtbaar is.
- 2016 Wood Design Award, Beauty of Wood - Innovation, Woodworks - 2016 Structural Systems Design Award of Merit, Architectural Engineering Institute - 2016 Most Innovative Project Award, Architectural Engineering Institute - 2016 Gold Engineering Excellence Award, ACEC Massachusetts - 2015 Class Expo Pavilion Heritage Award, Class Editori - 2015 Bronze Medal, Architecture Category, Bureau of International Expositions
Het dak is bedekt met bamboepanelen in een vorm die verwijzen naar traditioneel aardewerk dakconstructies. Door de toevoeging van bamboebladeren krijgt het dak een totaal ander karakter. De bamboepanelen zorgen voor schaduw in de ruimtes onder het dak en voegen textuur en diepte aan het dak toe. De expositieruimten worden omringt door aluminium profielen met daarop een ruitvormige textuur. Dit beeld representeert de tarwevelden. De combinatie van deze profielen en een installatie met gekleurde LED-lampjes geeft een prachtige achtergrond voor een expositieruimte.
Opbouw dakconstructie
Tekst: Tommy Nuijten en Kay Sanders Afbeeldingen: Archdaily
Combinatie van hout en staal
Schaduweffecten in de ruimte
Bamboe dakpanelen
43
SUPporter I - December 2016
ARMO Blocks
Een eigen woning bouwen in een paar uur Het bouwen van een huis zo eenvoudig als een Lego-bouwwerk is mogelijk met ARMO Blocks. Met deze bouwstenen is het mogelijk om in zeer korte tijd zelf een woning te bouwen, zonder dat hiervoor kennis vereist is. Een ideale oplossing als snel nieuwe woningen gebouwd moeten worden na bijvoorbeeld een natuurramp.
Het
principe
Het principe is gebaseerd op het stapelen van blokken die zowel horizontaal als verticaal in elkaar grijpen. De blokken bestaan uit geprefabriceerd beton, in een zodanige vorm dat deze elkaar stabiliseren. De blokken zijn voorzien van gaten die in de muur recht boven elkaar zitten zodat leidingen en wapening in verticale richting aangebracht kan worden. Hierdoor wordt tevens materiaal bespaard wat twee bijkomende voordelen met zich meebrengt; gewichtsreductie en kostenbesparing. Deze laatst genoemde voordelen sluiten perfect aan bij de huidige ontwikkelingen in de bouw en de gewenste bouwmethode, waar momenteel veel op gewicht en kosten bespaard wordt. Doordat de blokken exact in elkaar passen, is geen cement nodig om verbindingen te maken. De stabiliteit wordt puur door de blokken gegarandeerd. Door de eenvoudige manier van bouwen zijn geen specialisten nodig om te bouwen.
Ontwikkeling
De ARMO Blocks zijn ontwikkeld in Mexico door het bedrijf Armato Omega. Onder andere in Mexico is veel vraag naar dit
Vijf van de zes soorten blokken
44
Gestapelde ARMO Blocks
product omdat het land veel arme gebieden kent en de kosten voor conventionele bouwmethoden en –materialen te hoog zijn. Dit is dan ook de primaire doelgroep voor het product. In deze gebieden is water een schaarste, waardoor het ook moeilijk is een mortel en cement te maken. Deze bouwstenen bieden hiervoor dan ook een uitkomst. Ook in gebieden getroffen door een natuurramp kunnen op deze manier in korte tijd degelijke woningen gebouwd worden.
Soorten
Woning opgebouwd uit bouwblokken
blokken
Om een huis te bouwen zijn slechts zes typen stenen nodig. Hiermee kunnen randen, hoeken, en T-splitsingen gemaakt worden. Gezien de vele voordelen die deze bouwmethode kent en de vraag naar dit soort product, heeft de ARMO Block een goede positie voor de toekomst Tekst: Kay Sanders Beeld: Arch daily (21/09/2016) via Conacyt Prensa
Kleinschalige woning is snel te bouwen
Het in elkaar stapelen
WIL JIJ BOUWEN AAN EEN SAMENLEVING?
Wat is de overeenkomst tussen De Markthal, Rotterdam Centraal, de Tweede Coentunnel en het verbouwde Rijksmuseum? Dat is TBI, een groep van ondernemingen die met elkaar en met hun klanten en partners de leefomgeving van de toekomst maken. Door de unieke combinatie van bouw en techniek zijn wij bij uitstek in staat om deze en nog veel meer mooie projecten te realiseren. Begint jouw toekomst bij TBI? Wij geven talent graag de ruimte. Bij een van onze ondernemingen of als trainee bij TBI acdmy. Wil jij meer te weten komen over TBI en jouw mogelijkheden? Kom dan op donderdagmiddag 5 november naar onze Meet & Greet in Rotterdam om kennis te maken met onze organisatie en onze mensen. Meld je aan door je CV te sturen naar eym.arkesteijn@tbi.nl.
MAAK DE TOEKOMST
SUPporter I - December 2016
Zonneceldakpan
Een innovatieve manier van zonne-energie In een tijd waarin duurzame energie een steeds belangrijker wordende vorm van energievoorziening is, maakt deze sector een grote ontwikkeling door. Zo ook zonne-energie; hernieuwbare energie afkomstig van warmte en licht van de zon. Met name in de afgelopen decennia hebben de zonnepanelen en zonnecollectoren grote ontwikkelingen doorgemaakt. Zo heeft het rendement van de zonnepanelen en –collectoren grote vooruitgang geboekt, en is het dus economisch steeds aantrekkelijker geworden om energie op deze manier op te wekken.
Het
Product
Echter zijn aan de conventionele zonnepanelen ook nadelen verbonden. Niet in de laatste plaats is esthetiek te noemen. De huidige zonnepanelen zijn op dit moment nog onaantrekkelijk door hun uiterlijk; een eigenschap waar nog veel winst te behalen is. Een probleem wat hiermee samenhangt betreft de bouwkundige bedrijven. In de huidige wet- en regelgeving wordt steeds meer aangestuurd op energiesystemen op basis van zonne-energie in gebouwen. Echter is er een grote groep die de huidige systemen onacceptabel vindt. Dit was voor ZEP B.V. aanleiding om door middel van brainstorming vernieuwende ideeën te opperen.
Zonneceldakpannen toegepast op gehele kap
Dit proces resulteerde in de Zonneceldakpannen; dakpannen met geïntegreerde zonnecollectoren. In esthetische zin is dit product een zeer goede oplossing; het dakvlak wordt niet aangetast. De zichtlijnen van het dak worden in zowel horizontale als in verticale richting behouden. Een ander voordeel van dit product ten opzichte van conventionele zonnepanelen is dat het technisch gezien beter toe te passen is. Zo kunnen deze zonneceldakpannen ook rondom dakramen en langs schuine zijden doorgevoerd worden. Het benutte oppervlak is dus groter. Aangezien de opbrengst per oppervlaktemaat vergelijkbaar is met andere systemen, en het benutte oppervlak groter is, is de totale opbrengst dus ook groter.
Met het esthetische voordeel, wordt met dit product ook een extra soort gebouw bereikt: monumentale panden. Vaak worden zonnepanelen voor eigenaren van monumenten en beeldbepalende panden verboden door welstands- en monumentencommissies. De zonneceldakpan daarentegen, is door de commissies wel goedgekeurd in onder andere Noord-Holland, Groningen, en Utrecht. Verwacht wordt dat op den duur de zonneceldakpan overal toegestaan zal worden voor deze gebouwen. Het combineren van de dragende dakpan en de zonnecollectoren in één element is ook een uitvoeringstechnisch voordeel. Op deze manier hoeven er niet eerst de dakpannen geplaatst te worden en vervolgens nog eens de zonnepanelen; zo wordt er geen dubbel werk gedaan.
Het
Toepassing zonneceldakpan
46
Proces
De Zonneceldakpan bestaat uit drie hoofdonderdelen: het dragende deel, het energieopwekkende deel, en het verbindingsdeel. Het dragende deel, de dakpan op zich, wordt gefabriceerd in Duitsland en komt daarna binnen in de fabriek op Urk. Hier wordt de dakpan visueel gekeurd en wordt deze voorbehandeld ten behoeve van de montage van het zonnepaneeltje. Het energieopwekkende deel, de zonnepaneeltjes, komt vervolgens
SUPporter I - December 2016
Geen verschil zichtbaar met traditionele dakpan
Uitstekende mogelijkheden rond hoeken en dakkapellen
vanuit een andere toeleverancier binnen. Ook deze worden bij binnenkomst visueel gekeurd en voorbereid om gemonteerd te worden op de dragende dakpan. Het derde hoofdonderdeel, het hechtmateriaal, wordt door een Europese leverancier geleverd in drums (vaten). Dit materiaal bestaat uit twee componenten die middels een pompinstallatie samengebracht worden en op die manier klaar is voor gebruik. Vervolgens worden de dakpan en het zonnepaneel met elkaar verbonden door deze lijm. Direct hierna worden alle vier de zijden van de zonnepaneel afgedicht. De volgende stap is het afwerken van de dakpan, wat voornamelijk bestaat uit het strak afwerken van de kitranden. Hierna
moet het geheel drogen totdat de lijm volledig is uitgehard. Een belangrijke vervolgstap is het visueel keuren van het eindproduct. Als het positief bevonden wordt, kan deze worden ingepakt en klaargemaakt worden voor transport. Na het productieproces volgt het installatieproces; het plaatsen op de bouw. De dakpannen worden op de traditionele wijze op panlatten op het dak aangebracht. Tijdens het leggen, worden de dakpannen aan de achterzijde in serieschakeling aangesloten. De uiteindelijke kabel wordt doorverbonden met een omvormer. De functie van deze omvormer is dat de opgewekte stroom in het net wordt opgenomen. Dan kan de stroom ofwel direct worden gebruikt, ofwel terug geleverd worden aan het net. Dit is afhankelijk van de stroomconsumptie op dat moment.
geleverd worden. Vanwege patentrechten is ZEP B.V. internationaal het enige bedrijf dat de zonneceldakpan mag leveren, en is zo al betrokken bij projecten in Duitsland, ScandinaviĂŤ en Engeland. De ontwikkeling van het door ZEP ontwikkelde product gaat dus een zonnige toekomst tegemoet! Vo o r m e e r i n f o r m a t i e o v e r d e zonneceldakpannen, ga naar www.zepbv.nl
toeKomstPersPectief
In de toekomst verwacht ZEP B.V. door te ontwikkelen met de hybride dakpan. Op dit moment draait een testfase van dit product. Verwacht wordt dat op korte termijn het product in de praktijk wordt toegepast. Daarnaast valt nog winst te behalen in de opslag van het product. Hier zal ook in doorontwikkeld worden. Behalve in Nederland, zullen de zonneceldakpannen ook in het buitenland
teKst: Kay Sanders, i.s.m. ZEP B.V. beeld: ZEP B.V.
Zonneceldakpan
47
SUPporter I - December 2016
BeSteel
Koudgewalst stalen profiel Dankzij het Belgische bedrijf BeSteel maakt de staalbouw een grote ontwikkeling door. De traditionele manier van bouwen met staal wordt aangepast door het gebruik van koudgewalste stalen profielen; een principe wat tal van voordelen kent. Naast de voordelen die te bouwmethode heeft, wordt ook het toekomstperspectief van het bouwprincipe toegelicht.
Principe
De start van de constructie ligt bij de architect die een ontwerp maakt. Daarna zet de bouwkundig specialist dit ontwerp om in een 3D-model door gebruik te maken van speciaal ontwikkelde software. Dit model wordt vervolgens geëxporteerd naar productiebestanden voor de staalvormmachine. Deze machine maakt van rollen plaatstaal de gewenste profielen. Het gebruikte staal heeft een unieke metaalcoating. Met dit staal inclusief coating kan een weerstand tegen corrosie behaald worden die tot wel tien keer hoger is dan bij gegalvaniseerd staal. De zogenoemde ‘Multi Profile Machine’ produceert profielen met een C-vormige doorsnede met een hoogte variërend tussen 75 en 250 mm. De profielen kunnen variëren in dikte, met een maximale dikte van 2 mm. Doordat een breed assortiment aan profielen geproduceerd kan worden, is het mogelijk om constructies voor gebouwen tot wel acht verdiepingen hoog te maken. Vervolgens worden de profielen bewerkt in een machine die gaten ten behoeve van de verbindingen maakt. Deze machine heeft een precisie van 0.1 mm, daarom zullen er op de bouwplaats geen maatafwijkingen voorkomen. De laatste stap is het transporteren van de elementen naar de bouwplaats.
Voordelen
Met de koudgewalste staalprofielen is een breed scala aan toepassingen mogelijk. Zowel residentiële als utiliteitsgebouwen zijn mogelijk. Daarbinnen zijn veel architectonische mogelijkheden: afgeronde muren, speciale hoeken, en overstekken. Vanwege het feit dat het staal is gecoat,
3D model frame
en dus bestand is tegen corrosie en brand, heeft het staal een levensduur van meer dan tweehonderd jaar. Het bouwprincipe is kostenbesparend omdat het bouwproces korter duurt en minder mankracht vereist. Ook is het in elkaar zetten op de bouwplaats eenvoudiger omdat alle profielen in de machine al genummerd zijn. Met behulp van het 3D model kan eenvoudig inzicht verkregen worden in welk profiel op welke plaats gemonteerd dient te worden. Er wordt op deze manier dus gebruik gemaakt van BIM. Door te bouwen in een staalskelet, kunnen de ruimtes tussen de profielen gebruikt worden om isolatie te plaatsen, zo is alle ruimte optimaal benut. Koudgewalste staal heeft een van de hoogste sterkte/ gewichtsverhoudingen. Zo kunnen grote open ruimtes gecreëerd worden.
Zo zijn de in België geproduceerde profielen al naar Île de la Réunion (Frans eiland bij Afrika) verscheept om aardbevingsbestendige woningen te bouwen. De kosten van dit verschepen zijn relatief laag omdat het gewicht van de profielen relatief laag is.
Niet alleen in België en Nederland ontwikkelt het systeem snel, ook in het buitenland spreekt het aan. Omdat staalframebouw bijzonder goed bestand is tegen aardbevingen en orkanen vanwege de hoge stabiliteit, slaat het ook in aardbevingsgevoelige gebieden aan. Gesteld kan worden dat de koudgewalste stalen frames voldoende robuust zijn om een aardbeving of orkaan te weerstaan. Productie koudgewalst stalen profiel
48
SUPporter I - December 2016
Toekomst
De combinatie van hoge bouwsnelheid en uiterst hoge precisie geeft een goed toekomstperspectief. Door de korte bouwtijd op de bouwplaats wordt bespaard op directe kosten. Zo kan voor een middelhoog project de bouwtijd tot wel drie maanden verkort worden ten opzichte van een betonnen of metselwerk draagconstructie. Het feit dat gewerkt wordt met 3D-modellen past ook goed in het plaatje van innovatie en BIM. Dankzij de nauwkeurige productie wordt er weinig afval geproduceerd. Daarnaast is het staal recyclebaar wat bijdraagt aan een beter milieu. Het bouwen met geprefabriceerde koudgewalste stalen profielen zorgt voor een meer industriĂŤle manier van bouwen. We zien dat de industriĂŤle manier van bouwen steeds groeit, en deze groei zal in de toekomst alleen maar continueren. De belangrijkste reden hiervoor is dat men bij prefabricage onafhankelijk is van weersomstandigheden en beperkingen op de bouwplaats.
Tekst: Kay Sanders Beeld: BeSteel
Productieproces
Toepassing stalen profielen
49
SUPporter I - December 2016
Zelfherstellend beton Een biobeton vol bacteriën Beton is een materiaal waar vaak scheuren in voorkomen. Een betonnen constructie kan nóg zo goed worden ontworpen en worden uitgevoerd, het scheuren van beton blijft vaak een probleem. Hierdoor worden vaak de waterbestendigheid van het materiaal en zijn bestendigheid tegen vorst en dooi aangetast. Via de scheuren kan water en zuurstof dieper in het beton reiken en eventueel de wapening aantasten, waardoor corrosie ontstaat. Basilisk heeft dé oplossing gevonden om het scheuren te voorkomen en eventueel te repareren.
Hoe
Het werKt
In de producten van Basilisk zitten microorganismen. Speciaal geselecteerde bacteriën en hun voedingstoffen worden beiden aan het betonmengsel toegevoegd. Een belangrijke eis bij deze selectie is de overlevingsduur van deze bacteriën; deze moet minimaal vijftig tot honderd jaar zijn, anders vervalt namelijk de herstellende functie van het beton. Op het moment dat er een scheur in het beton komt en de micro-organismen in aanraking komen met water, wordt er een kalksteen gevormd.
Het proces
50
Nabehandeling van het beton in de parkeergarage in Apeldoorn
Deze kalksteen vult dan de scheur vervolgens helemaal op, waardoor de scheur niet alleen aan het oppervlak wordt gedicht, maar ook binnen in het beton. Hierdoor wordt het beton weer waterdicht, en hebben de bacteriën ervoor gezorgd dat verdere aantasting van het beton en de achterliggende wapening voorkomen wordt.
toePAssing
vAn Het Product
Het zelfherstellend beton wordt vooral toegepast op locaties waar in de toekomst eventuele reparaties moeilijk uit te voeren zijn. Een voorbeeld hiervan zijn infrastructurele constructies; door reparatie van dergelijke infrastructurele punten kan hinder worden veroorzaakt. Door dit type constructies uit te voeren met zelfherstellend beton van Basilisk zijn er
geen mensenhanden nodig voor de reparatie, en kan hinder worden voorkomen. Daarnaast hangt de veiligheid van betonconstructies samen met de mate van onderhoud. Op het moment dat dit onderhoud deels ‘vanzelf’ gaat, is er minder extern onderhoud van het beton nodig. Hierdoor heeft het beton economische voordelen, maar belangrijker nog is dat het beton met micro-organismen dus bijdraagt aan de veiligheid van betonnen constructies waarin dit beton is toegepast.
SUPporter I - December 2016
ProJecten
Eind 2015 werd een pilot uitgevoerd bij het Groninger Forum, dat op dat moment gebouwd werd. De parkeergarage onder dit gebouw reikt tot vijf bouwlagen diep, waardoor een hoge grondwaterdruk op de betonnen constructie uitoefent. Hierdoor ontstonden al snel scheuren in de constructie, waarop besloten werd deze te repareren met nieuw ontwikkelde zelfherstellende reparatiemortel van Basilisk. Dankzij de krimparme eigenschappen van de mortel werd een goede aanhechting met het onderliggende beton verkregen, en is de reparatie geslaagd. De eerste grootschalige toepassing was een parkeergarage in Apeldoorn. Om lekkage in tussenvloeren te voorkomen, werd in plaats van traditioneel te injecteren gekozen voor een vloeibaar herstelmiddel. Het voordeel van dit vloeibaar herstelmiddel ten opzichte van injecteren is de beperkte schade aan de toplaag van het bestaande beton. Daarnaast is het vloeroppervlak dat behandeld diende te worden in ĂŠĂŠn dagdeel behandeld, waardoor overlast voor gebruikers minimaal was, iets dat bij de traditionele manier van reparatie niet haalbaar is.
Het reparatieproces in zijn werk
teKst: Niek Jaspers beeld: Basilisk
AcHtergrond Al in de tijd van de Egyptenaren en de Romeinen werd beton toegepast in zijn eerste simpele vorm, vaak met kalk of tras als bindmiddel. Met dit beton werden aquaducten gebouwd, en ook werd het toegepast in het Pantheon en het Colosseum. Deze techniek werd vervolgens een aantal eeuwen niet gebruikt, totdat het Portlandcement in 1824 werd uitgevonden op basis van verdere ontwikkelingen van het eerste beton op basis van kalk of tras. In feite pakt het zelfherstellend beton terug op de eerste betonsoorten, maar in een verbeterde versie. In plaats van kalkhoudend beton dat is uitgereageerd, worden in de betonproducten van Basilisk micro-organismen toegevoegd die iedere keer kalksteen produceren op het moment dat ze met water in aanraking komen, en dus niet op een bepaald moment uitgereageerd zijn.
51
SUPporter I - December 2016
WasteBasedBricks Bakstenen vol met afval In september van 2014 doet Architectuur MAKEN voor het eerst aanvraag voor een bouwproject in de binnenstad van Rotterdam. Binnen het kader van het ‘Klein en fijn’-initiatief van de gemeente Rotterdam wordt een open plek aan de Gouvernestraat bebouwd. Door het gebruik van een bakstenen gevel past het huis in het straatbeeld, maar tegelijkertijd is deze gevel een bijzonder element van het huis; er zijn namelijk bakstenen toegepast die deels zijn gemaakt van gerecycled materiaal. Project ‘Huis in Rotterdam’
Introductie
Eind 2013 wordt StoneCycling opgericht door Tom van Soest en Ward Massa. Enkele jaren daarvoor is Tom van Soest op de Design Acadamy in Eindhoven al bezig met onderzoek naar de potentie van afval, om toe te passen in bestaande producten en er zo nieuwe producten van te maken. Zo ontstaat het principe van WasteBasedBricks; bakstenen gemaakt van deels gerecycled materiaal. Er zijn nu een aantal verschillende bakstenen op de markt, sommigen op basis van bouwmateriaal, maar ook enkele bakstenen op basis van ander (biologisch) afval als aubergine en champignons. Deze materialen geven de traditionele baksteen een andere uitstraling en een andere textuur, waarvan veel architecten gecharmeerd zullen zijn.
Productieproces
52
De Gouverneur
De éérste toepassing van de WasteBasedBricks is te vinden in Rotterdam, in het huis van jonge architecten Ferry in ’t Veld en Nina Aalbers. Zij ontwierpen hun eigen woning aan de Gouvernestraat, genaamd ‘De Gouverneur’. Vanwege het traditionele gebruik van bakstenen gevels in deze straat in Rotterdam, is besloten deze traditie voort te zetten, maar met een twist. In nauwe samenwerking met het bedrijf StoneCycling is een baksteen ontwikkeld die voldoet aan het principe van een baksteen bestaande uit afvalmateriaal, en tegelijkertijd past in het straatbeeld van de Gouvernestraat. Dit heeft geleid tot een gevel bestaande uit een combinatie van ‘Caramel Raw’ en ‘Caramel Sliced’ stenen. Deze zijn toegepast in een verdubbeld
kettingverband, welke bovenaan de gevel eindigt met speels gebruik van terugliggende stenen.
Het maken van een WasteBasedBrick
Een groot gedeelte van de bakstenen die StoneCycling maakt, worden met de hand gemaakt. Met dezelfde soort mallen als die vroeger gebruikt werden, wordt door het bedrijf geëxperimenteerd om nieuwe stenen te maken, en worden de bestaande collectie geproduceerd. Elke steen wordt gemaakt van honderd procent afvalmateriaal, en zijn in deze zin dus een zeer duurzaam product.
Aanzicht van een muur met WasteBased Bricks
SUPporter I - December 2016
Achtergevel
Soorten stenen StoneCycling produceert zo’n achttien verschillende soorten stenen met elk een unieke samenstelling. Deze unieke samenstelling zorgt voor een unieke uitstraling van de steen. Er is variatie in zowel kleur als textuur. Elke soort is bijzonder, maar toch is hier een selectie gemaakt van een aantal bakstenen.
Type Blueberry
Het type Blueberry verandert gedurende de dag. ‘s Ochtends ziet de steen er helderblauw uit, ‘s middags glinstert deze. De steen bestaat voor 70 procent uit afval. Mushroom is een ander soort baksteen, die zelfs voor 100 procent uit afval bestaat. De textuur van de Mushroom is er in twee varianten; egaal en ruw. Hierdoor is een grote diversiteit aan uitstralingen van muren mogelijk.
Type Mushroom
Indien een donkere uitstraling gewenst is, kan gekozen worden voor Blackpepper met een strak en donker uiterlijk. De steen bestaat voor 95% uit gerecyclede materialen, en ook bij deze soort is een egale en een ruwe afwerking mogelijk. Type Blackpepper
Tekst: Niek Jaspers Beeld: Ossip van Duivenbode
53
SUPporter I - December 2016
Wikkelhouse Een huis van karton Ruim vijftien jaar geleden ging René Snel de uitdaging aan; het ontwikkelen van een huis dat is gemaakt van karton. Als maker van verpakkingsmachines zag hij hoe sterk het materiaal was en het potentieel om gebruikt te worden in andere toepassingen. Een tomatenkratje gemaakt van gewikkeld karton leidde hem tot dit inzicht. Jaren later werd het concept van een kartonnen huis opgepakt door Fiction Factory, van origine een interieurbouwbedrijf. In samenwerking met Rick Buchter werd het concept doorontwikkeld en werd het ‘Wikkelhouse’ waterdicht gemaakt en er werd een zogenaamde natte cel ontwikkeld.
Het
maken van een segment
De productie van een segment start met een rol golfkarton van 1.2 meter breed, een standaardmaat in de bouw. De rol karton wordt vervolgens in een speciaal ontwikkelde machine gedaan, om genoeg trekkracht op het materiaal te krijgen. Twaalf lagen karton worden om een mal gewikkeld, en aan elkaar gelijmd met milieuvriendelijke lijm. Dit duurt ongeveer 45 minuten. Vervolgens worden houten latten aan het segment vastgemaakt die voor extra sterkte moeten zorgen tijdens het plaatsen van het segment. Tussen deze latten wordt ruimte gelaten voor een aantal buizen, waar later verbindende stangen
Exterieur Wikkelhouse
doorheen zullen lopen. Hieromheen worden nog eens twaalf lagen karton gewikkeld, op dezelfde manier als voorheen. Daarna wordt het segment op zijn kop gehangen om de komende 20 uur goed te laten drogen. Het karton zal uitharden en zich gaan vormen rond de mal. Maar het segment is dan nog niet waterdicht. Om het karton te beschermen wordt een ‘ademende’ folie om het segment heen gewikkeld. Dit houdt in dat vocht zich wel van binnen naar buiten kan verplaatsen, maar niet van buiten naar binnen. Op de randen van het segment worden vervolgens latten gezet om de houten buitenpanelen te dragen. Deze panelen zullen op hun beurt weer de waterkerende folie beschermen tegen UV-straling en wind. De laatste stap
is het plaatsen van houten bekleding aan de binnenkant van het segment, waarna deze compleet is.
Modulair
systeem
Zoals eerder vermeld heeft elk segment een standaard breedte van 1.2 meter. Het aantal modules dat wordt gebruikt is aan de gebruiker; er zit geen maximum aan het aantal modules dat kan worden gekoppeld. Er is keuze uit een aantal verschillende modules. Natuurlijk is er het standaard segment. Dit is het eindproduct zoals hierboven is beschreven, en kan geleverd worden met of zonder ramen. Een tweede mogelijkheid is de zogenaamde ‘technische’ module. Deze module wordt geleverd met een natte cel, waarin de sanitaire voorzieningen zijn geplaatst. Een derde mogelijkheid is het ‘sluitende’ segment. Deze segmenten kunnen als kopgevels worden gebruikt, om het Wikkelhouse af te sluiten. Deze segmenten kunnen met of zonder deur geleverd worden, afhankelijk van het aantal gewenste deuren. Als er eenmaal een samenstelling is gekozen, worden de modules met elkaar verbonden door middel van stalen staven, die middels koppelstukken aan elkaar vast worden gemaakt. Het aantal staven dat hiervoor nodig is, is afhankelijk van het aantal modules dat gekoppeld dient te worden. Mocht er ooit onderhoud nodig
Element na het wikkelproces
54
SUPporter I - December 2016
zijn aan een segment, of een segment moet in zijn geheel vervangen worden, is het mogelijk de stalen staven te ontkoppelen en de segmenten vervolgens apart van elkaar te kunnen bewegen.
Karton
als innovatief bouwmateriaal
Oep Schilling van het Amsterdamse bedrijf Fiction Factory heeft het concept van het Wikkelhouse opgepikt, en heeft dit idee vervolgens doorontwikkeld. Hij noemt drie redenen die pleiten voor het gebruik van karton in het Wikkelhouse, in plaats van een ander materiaal. Ten eerste noemt hij de hoeveelheid materiaal dat nodig is een groot voordeel; met dezelfde hoeveelheid materiaal kunnen ongeveer vijf keer zoveel huizen worden gebouwd als mogelijk zou zijn bij het gebruik van massief hout. Een tweede voordeel is het gewicht van het materiaal. Karton is een uiterst licht materiaal, en heeft daarom geen zware fundering nodig. Daarnaast kan het Wikkelhouse zelfs op een andere constructie geplaatst worden door zijn lichtgewicht segmenten. Ten derde is karton een heel goede isolator. Dankzij de vele luchtkanalen in golfkarton die zijn gevuld met stilstaande lucht, dient het materiaal uitstekend als isolatie.
Wikkelmachine
Beschikbaarheid
Op dit moment is het Wikkelhouse beschikbaar in een aantal landen, waaronder Nederland, BelgiĂŤ, Duitsland, Denemarken, Frankrijk, Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk.
Serie elementen vormen samen een WikkelHouse
Tekst: Niek Jaspers Beeld: Yvonne Witte Interieur van een WikkelHouse
55
SUPporter I - December 2016
Biobased gevelpanelen Gasontvangststation in Dinteloord Eind 2013 werd door de Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij opdracht gegeven om een ontwerp te maken voor het nieuwe gasontvangststation van het Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland in Dinteloord. Dit gebied is inmiddels een voorbeeld van duurzame ontwikkeling. Hierin spelen kringlopen van water en energie een grote rol. Zo wordt bijvoorbeeld door de glastuinbouw in het gebied gebruik gemaakt van restwarmte en CO2 van een naastgelegen fabriek. Door de omschakeling van dit gebied naar een ‘biobased economy’, kwam de architect op het idee om het gebouw te ontwerpen met biobased materialen. Om dit ontwerpvoorstel te realiseren, werd samengewerkt met NPSP, een bedrijf dat zich richt op de ontwikkeling van biobased oplossingen. Op die manier kwam het ontwerp voor de gevel tot stand.
iets wat van kunststof gemaakt kan worden, ook van een biobased alternatief gemaakt kan worden.
De
gevelplaat
Het reliĂŤf op de plaat laat de samenstelling van aardgas zien in de vorm van de letters H, C en N die respectievelijk staan voor waterstof, koolstof en stikstof. Op dit moment wordt namelijk nog aardgas gebruikt, al wordt er hard aan gewerkt om volledig over te gaan op biogas. Daarnaast bevat de gevel een coating, deze is nodig om het materiaal brandwerend te maken. Bijkomend voordeel is dat de gevel hiermee een gladde afwerking krijgt. In totaal bestaat de gevel uit 104 van deze panelen.
Nabasco
De gevel is gemaakt van Nabasco, een composietmateriaal wat volledig op de natuur gericht is. Nabasco is een afkorting die staat voor Nature Based Composites. Door NPSP worden hiervoor hernieuwbare grondstoffen gebruikt. Voorbeelden hiervan zijn vlas, hennep, jute en kokos. De ontwikkeling van het materiaal was al in volle gang, maar nog nooit eerder werd het toegepast in gevels. In deze gevel wordt het hernieuwbare materiaal hennep (hennepvezels) gebruikt. Als bindmiddel in de composiet wordt hars gebruikt. Deze hars bestaat voor ongeveer 60% uit natuurlijke grondstoffen, het in deze situatie hoogst haalbare. Ook qua uitstraling van de gevel stond de architect voor een keus. Er kon gekozen worden om de vezelstructuur van het composiet zichtbaar te laten, of om deze op een zodanige manier af te werken dat dit niet meer zichtbaar was. Er werd gekozen voor de tweede optie. Op die manier is niet de eerste impressie van de gevel dat het uit biocomposiet bestaat; op het eerste gezicht kan het ook van kunststof gemaakt zijn. Deze keuze is gemaakt om te laten zien dat
56
De panelen worden op conventionele wijze (regelwerk) op de achterconstructie, die bestaat uit kalkzandsteen elementen, bevestigd.
Bewerking hennepvezels
Gasontvangststation Dinteloord
Het gebruik van biocomposieten is een principe dat momenteel grote ontwikkelingen doormaakt, en veel mogelijkheden biedt voor de toekomst.
Tekst: Kay Sanders Beeld: Marco vermeulen en Ronald
Tilleman
SUPporter 1 - December 2016
Willem van Dijk Eitavonni
bouwnijverheid te continueren, heb je wetenschap nodig.”
Innovaties binnen de bouwnijverheid worden eigenlijk door drie hoofdrolspelers uitgevoerd; uitvoerende bedrijven, toeleveranciers en adviseurs. Onderzoek heeft aangetoond dat over de laatste 100 jaar, toeleveranciers hier in het algemeen een grote rol hebben gehad en gespeeld. Het aandeel hierin was circa 70%, waarvan de laatste 40 jaar het percentage zelfs nog hoger lag. Een schrijnend gelijkwaardig percentage van 15% bleef er over voor uitvoerende bedrijven en adviseurs. Waarin we op de dag van vandaag kunnen vaststellen dat d.m.v. de verandering in bouwsystemen en contractvormen juist het uitvoerende bedrijf weer meer innovaties laten zien. Adviseurs blijven hierin over het algemeen nog iets achter. Als Ballast Nedam zijn we continu bezig met innovatie en soms hebben we dat zelf niet eens in de gaten. Maar door enerzijds continu proberen onderscheidend te zijn in het tender- en realisatie proces is het onderdeel geworden van onze bedrijfsvoering.. Anderzijds, vraagt onze omgeving en maatschappelijke verantwoordelijkheid ook om te kijken naar materiaal toepassingen die zorgt voor een duurzamere samenleving. Kortom in basis een continu proces.
Zaak is wel, dit goed te borgen! Dit is een innovatie die op zich zelf staat. Ook in onze nieuwe organisatie, waarin wij onderdeel zijn geworden van Renaissance Construction zie je dat onze innovaties en ervaringen een grote rol spelen. Op grote schaal wordt op basis van “best practices” met elkaar gesproken en gewerkt hoe we ons competitiever en effectiever kunnen maken. Een innoverend proces die jezelf ook weer even een spiegel voor houd en/ of andere zaken ook weer van een andere kant laat bekijken. Ik ondervind dit zelf, door inmiddels te doceren in Rusland bij mijn nieuwe collega’s. Met als doel om de totale organisatie van het bouwproces te spiegelen aan onze normen en waarden. En op termijn industrialisatie van het bouwproces als vast in gang te zetten, een innovatief proces kan ik je zeggen, letterlijk en figuurlijk. Om innovatie en onderzoek binnen de bouwnijverheid te continueren, heb je wetenschap nodig. “As we speak” is er een brief binnen onze organisatie binnengekomen over de continuering van het vak “Construction Technology”. Het is schrijnend om te lezen dat er geen geld is voor het aanstellen van een docent en hiermede dus een beroep wordt gedaan op het bedrijfsleven om hiervoor geld op te hoesten en/of hier in natura invulling aan te geven. De omgekeerde wereld, ik vraag me in deze sterk af, terugkijkend op de laatste 3 jaar waarin we gemiddeld 40 studenten (nationaal en internationaal) in de klas hebben gehad, waar de toekenning van gelden is gebleven. Er moet zogenaamd naar een innovatieve oplossing worden gezocht, om datgene wat voor de bouwnijverheid echt belangrijk is te continueren. Organisatie,
houd uzelf eens een spiegel voor! We gaan hier eens creatief naar kijken en komen ongetwijfeld met een innovatieve oplossing. Bekijk een en ander ook is van de ander kant, kijk naar voren we zijn wel bezig met innovatie maar het duurt ook allemaal wel lang. De focus ligt heel erg op het persoonlijke en procesmatige vlak, we kunnen voorlopig ook niet zonder, laten we dat even voorop stellen. Maar de toepassingen van 3D printers, drones, robots, smart gloves en smart glasses gaan ons leven binnen de bouwnijverheid op termijn beheersen. Mijn inziens doen we hier te weinig mee, sterker nog, ik heb het idee dat we ons er nog niet voldoende voor durven open te stellen. Nogmaals we moeten dit vanuit een ander perspectief gaan benaderen, daar hebben we de nieuwe generatie voor nodig. En als deze niet kunnen en worden opgeleid, wie gaat het dan doen?
Willem van Dijk
Een titel bedenken in de lijn van een uitgave van de SUPporter is en blijft altijd weer een lastige maar ook een leuke opgave. De huidige titel zullen de meeste onder jullie in de eerste lijn ook niet begrijpen, wat ik me enigszins kan voorstellen. Eigenlijk ben ik in de bepaling hiervan op een simpele en toch innovatieve wijze te werk gegaan. Wellicht ontwikkelt de herkenbaarheid hiervan zich in het verloop van het lezen deze column.
COLUMN
“Om innovatie en onderzoek binnen de
Ik hoop dat het jullie inmiddels is opgevallen, de titel Eitavonni is simpelweg andersom beschreven, maar vond het enigszins te simpel en niet innovatief om het gewoon te beschrijven. Innovatie moet een uitdaging zijn en blijven!
Willem van Dijk is gastdocent Construction Technology. Hij is als Adjunct-Stafdirecteur werkzaam bij Ballast Nedam Bouw & Ontwikkeling Speciale Projecten. Daarnaast is hij bestuurslid bij VN Constructeurs.
57
SUPporter 1 - December 2016
Colophon
PublicAtion SUPporter is a publicbation of SUPport, study association of the department Building Technology and Construction technology of the faculty Built Environment at the University of Technology Eindhoven Š 2016. The magazine appears in an edition of 600 copies per publication. editoriAl office Niek Jaspers Tommy Nuijten Kay Sanders cover PHoto Obtained via Ivonne Witte PHoto sPeciAl Obained via Kay Sanders Printing office Drukwerkdeal, Deventer. www.drukwerkdeal.nl Nothing in this publication may be reproduced without the consent of the board of study association SUPport. The editorial office states that the contents of this publication are composed carefully and to the best of knowledge. The editorial office does not accept liability for damages, of any kind, actions and / or decisions based on the result of the information provided. editor’s Adress Study association SUPport Postbus 513, Vertigo floor 7 5600 MB Eindhoven Telephone: 040 - 247 26 58 Telefax: 040 - 247 58 87 http://www.support.tue.nl email: support@bwk.tue.nl
40
YEARS
Advertising For information on advertising and memberships, please contact with: Study association SUPport Postbus 513, Vertigo floor 7 5600 MB Eindhoven, or mail to: support@bwk.tue.nl attn. Martijn Drijvers, Commissioner Public Relations Advertisers Continu Koninklijke BAM groep NV TBI Besix Hurks Heijmans Ballast Nedam Bouwkunde Bedrijvendagen
58
8tH
lustrum of
suPPort
This year SUPport will be celebrating its 40th birthday. The lustrumweek will start at 17th of March and will include a week full of activities. We can already reveal some activities: March 20: Bricklaying workshop March 21: Welding workshop March 24: Gala
Kijk eens goed om je heen, al je medestudenten zijn na je studie
Bouwkunde
jouw concurrenten. Oriënteren en specialiseren tijdens de studie is dus nog niet zo’n slecht plan. Want direct je droombaan vinden na je afstuderen is niet vanzelfsprekend. Met de juiste persoonlijke begeleiding en kennis van de markt helpt Continu jou met die eerste stap in je carrière. Daarvoor zijn we tenslotte intermediair. Je carrière wacht op je, waar wacht jij nog op?
Ga naar www.continu.nl, vind de vestiging bij jou in de buurt en kom in contact met één van onze adviseurs.
Continu is gevestigd in Almelo, Amsterdam, Arnhem, Breda, Capelle aan den IJssel, Eindhoven, Heerenveen, Maastricht en Utrecht
Elektrotechniek
Civiele techniek
Installatietechniek
Werktuigbouwkunde
www.continu.nl