Support editie 42

support ELFDE JAARGANG - EDITIE 42 - DERDE KWARTAAL 2015

LOSSE NUMMERS NAF 15,85

PRAKTISCH MAGAZINE VOOR GEZOND LEVEN

38 42

GEZOND LEVEN

MOOIE NAGELS MAAR TEN KOSTE VAN WAT? GEZOND ETEN

VEGETARIËRS OPGELET! GEZOND BEWEGEN

VIJF DINGEN DIE GELUKKIGE MENSEN DOEN VOORDAT ZE UIT BED STAPPEN GEZOND DENKEN

DE MONSTERTJES IN DE REGENTIJD

PRIMAIRE PREVENTIE garandeert gezondheid!

Support

PRAKTISCH MAGAZINE VOOR GEZOND LEVEN

40

INHOUD

Gezond Leven

Gezond Bewegen Vijf dingen die gelukkige mensen doen voordat ze uit bed stappen

5 Het eerste woord: Kerngezond 6 Primaire Preventie garandeert gezondheid!

18 Implantaten in de onderkaak bij edentate patiënten 22 Loop in het licht 42 Grondvervuiling en grondverbetering 47 Mooie nagels, maar ten koste van wat?

49 LifeFactors, natuurlijke producten uit Aruba 59 De oorzaak van alle degeneratieve ziektes 60 De banaan 68 Ik ben niet gestrest!

Gezond Eten 26 Appelig 39 Glutenvrij paneermeel nu ook verkrijgbaar bij Vreugdenhil 56 Zjozjolí 65 Flax seed en Chia seed van Badia 67 Tel geen calorieën, tel de chemicaliën 71 Vegetariërs opgelet!

77 Glutenvrije kokoscake met citroen en honing

Gezond Bewegen 28 Huwelijk versus echtscheiding 32 De 9 energiesystemen van ons lichaam 37 Beheers pijn door middel van TENS

47

40 Vijf dingen die gelukkige mensen doen voordat ze

Gezond Leven

uit bed stappen

Mooie nagels maar ten koste van wat?

71

44 Zit ie al?

Gezond Eten Vegetariërs opgelet!

73 Hoge hakken elegant maar niet gezond 74 De kracht in jezelf

Gezond Denken 12 De DNA vaderschapstest 17 Drie gezonde dagen in het PIAI instituut 25 Een reden waarom u niet van uw overgewicht af komt 34 De Hay House World Summit 50 De monstertjes van de regentijd

50

Gezond Denken De monstertjes van de regentijd

55 Hair Stabil tonic en shampoo 63 De nieuwste trend: de Yuccie 78 Moeder’s hart: De huismanager

support [3]

WHATEVER YOU HAVE IN MIND.

FIRST-EVER BMW 2 SERIES ACTIVE TOURER.

Highly comfortable and ready for the whole active family. For the first time in a premium compact car, the new BMW 2 Series Active Tourer combines generous levels of space, exceptional comfort, impressive functionality and the BMW driving pleasure. Beautifully compact on the outside, beautifully flexible on the inside.

Ultimate Automobiles

www.bmw.cw

Special edition NAF69,950.

Ultimate Automobiles N.V. Kaya Tula 44 (Seri’ Domi) Curaçao Phone: (+599 9)-462-6100 Ext. 201 E-mail: sales@ultimateautomobiles.com

BMWCuracao

Eerste woord

Kerngezond!

Vaak hoor ik argumenten zoals “ik heb al 30 jaar het water gedronken uit de kraan, en ik voel me kerngezond”, “mijn moeder heeft altijd thee getrokken uit een kous en ze heeft geen gezondheidsproblemen” en (deze kent u ongetwijfeld) “mijn opa rookt als een schoorsteen en zijn longen zijn helemaal schoon op de röntgenfoto's”.

Bij het maken van deze statements worden namelijk enkele essentiële punten over het hoofd gezien. In de gezondheidszorg (of zo u wilt: ‘ziektezorg’) is het heel moeilijk om te bewijzen dat een ziekte is veroorzaakt door een bepaald product, voedsel of drank. Alhoewel we precies weten wat voor klachten een bepaald gif in het lichaam zou kunnen veroorzaken, blijft het een moeilijk proces om aan te geven wat de oorzaak van de klacht is.

Erger wordt het als er reeds onderzoek gedaan is en het resultaat is dat er bepaalde klachten op kunnen treden na gebruik van een middel of medicijn. In de bijsluiter staat dat er maar 5% kans is op een bepaalde bijwerking. Elk mens denkt dan “ja, maar ik hoor niet bij die 5%.... ik hoor bij de 95% bij wie het goed gegaan is”.

Stel dat er maar in 5% van de gevallen nierfalen, een hartaanval of suïcide voorkomt, dan heeft u echt pech dat uitgerekend u suïcidaal wordt. Dan nog zal het moeilijk zijn om te bewijzen dat de bijwerking het gevolg is van het gebruik van het medicijn. Kijk, zegt de medische wereld, het kan ook zijn dat u suïcidaal bent geworden, nadat uw splinternieuwe auto voor de derde maal in een maand stilstaat; het komt dus niet door het medicament, maar door de stress van de nieuwe auto. “Kijk maar in de bijsluiter staat er nergens dat u suïcidaal wordt door de stress van de auto”.

Een ander feit is dat niet alle klachten gezien worden als gevolg van een bepaald product of gif. Neem nou weer het fluoride in het drinkwater. Maar een relatief kleine groep krijgt bijvoorbeeld botkanker (osteosarcoom). De eerste reactie van de medische deskundige zal zijn “ik denk niet dat het door de fluoride komt omdat anders de hele bevolking botkanker zou moeten hebben gekregen want iedereen gebruikt het water.

Er kunnen heftige hoofdpijnklachten ontstaan en zwaarlijvigheid door schildklierstoornissen en de medische verklaring voor de adipositas zal zijn “verlaagde schildklierwerking”. Ja, uw schildklier werkt te langzaam doordat u te weinig jodium opneemt en doordat u een disbalans heeft van een bepaald hormoon. En daarmee is de kous af en geen levende ziel denkt meer aan het gif fluoride dat de schildklier heeft aangetast. Daarbij krijgt u ook te horen: “kijk maar naar uw moeder, vader en drie andere zusjes. Allemaal te dik! Het is duidelijk genetisch”.

Niemand die iets zal vermoeden; en mocht er toch iemand opstaan die vragen gaat stellen dan is die persoon lastig of luistert te veel naar complottheorieën.

Ik kwam een paar dagen geleden nog een mevrouw tegen, steunend op en strompelend achter een rollator en ik vroeg haar of ze al gestopt was met drinken van koffie en fluoridewater, want zo te zien is de botdeformiteit alleen maar toegenomen en hebben de heupen knieoperaties niet veel geholpen…. Nee, zegt ze ik hoefde helemaal niet te stoppen met koffie en fluoridewater want mijn huisarts heeft gezegd dat de reumaklachten en artrose met de leeftijd te maken hebben. En ze bevestigde me nogmaals: “ik voel me verder kerngezond; de dokter heeft gelijk, want mijn zus heeft geen reuma en ze drinkt van alles. Ze dialyseert 3 keer per week en gaat de andere dagen lekker bij haar vriendinnen op de koffie. Ze is net als ik kerngezond!”

Ik loop dan in stilte weg, adem diep in en hoor de rollator nog piepen en kreunen…. Nee de geluiden komen niet van haar want zij is kerngezond.

DOOR RUDOLF DE WIT

PRIMAIRE PREVENTIE garandeert gezondheid!

Het woord dat u tegenwoordig het meest hoort in de gezondheidszorg is: “Preventie”. Te pas en te onpas wordt het woord gebruikt en meestal in een compleet foute context. Inmiddels is er ook een soort ‘gewenning’ ontstaan. Nadat u het woord zo vaak heeft gehoord, staat u niet meer stil bij de juiste betekenis en de juiste interpretatie. U hoort het woord ‘preventie’ en u denkt automatisch dat het wel goed is en sluit u daarom achter in de rij aan. Pas wanneer u aan de beurt bent merkt u zich aan een onderzoek heeft onderworpen om te kijken of u al ziek of aangetast bent. Nog niet ziek? …

Dan mag u over zes maanden weer meedoen. Dat wordt met veel elan ‘Preventie’ genoemd.

Het woord preventie wordt niet alleen in de gezondheidszorg gebruikt. Bij alles waar voorkomen wordt dat er iets gaat gebeuren kan het woord gebruikt worden. Preventieve interventies worden op verschillende locaties uitgevoerd: op school, in de wijk, op de werkplek en thuis.

Voorkomen Preventie betekent letterlijk “het voorkomen dat er een (gezondheids)probleem ontstaat door te handelen voordat het probleem ontstaat”. Op het moment dat het probleem al is ontstaan of zich reeds heeft ontwikkeld dan kan het niet meer voorkomen worden; eigenlijk is er dan geen sprake meer van ‘voorkomen of preventie’. Wanneer het probleem al is ontstaan kan wel voorkomen worden dat de klachten ernstiger worden of dat andere lichaamsdelen of –functies aangetast worden. Dit wordt ook gezien als een vorm van preventie vandaar de onderverdeling in preventie: -- Primaire preventie -- Secundaire preventie -- Tertiaire preventie Primaire preventie betekent dat men ervoor zorgt dat iets onaangenaams voorkomen wordt. Bijvoorbeeld: tandenpoetsen voorkomt cariës (gaatjes). Belangrijk is het erkennen wanneer dit probleem zich kan voordoen zodat

[6] support

maatregelen getroffen kunnen worden ter voorkoming van het probleem.

Secundaire preventie betekent dat men iets onaangenaams zo snel mogelijk wil opsporen om verergering van de toestand te vermijden. Bijvoorbeeld: borstkankerscreening voor het snel opsporen van borstkanker, zodat deze nog behandelbaar is en de persoon niet hoeft te overlijden ten gevolge van deze kanker.

Tertiaire preventie is het trachten te voorkomen dat iets onaangenaams opnieuw voorvalt. Bijvoorbeeld: de levensstijl aanpassen na een hartinfarct om een nieuw hartinfarct te vermijden. Of het voorkomen dat de symptomen van een ziekte verergeren. Bijvoorbeeld: de levensstijl aanpassen van een patiënt met suikerziekte opdat deze minder kans heeft op schade aan het netvlies.

Voorwaarden Duidelijk is al dat alleen bij ‘Primaire Preventie’ er daadwerkelijk sprake is van voorkomen oftewel preventie. Bij zowel Secundaire als Tertiaire preventie is er immers al sprake van een ziekte of aandoening. Het ‘kwaad is reeds geschied’.

Toch mogen deze twee niet uitgesloten worden en hebben zij wel degelijk een belangrijke functie in het geheel van preventiebeleid. Er wordt bij secundaire preventie namelijk

GEZOND LEVEN

voorkomen dat de ziekte verder ontwikkelt en bij tertiaire preventie wordt voorkomen dat er opnieuw een (verergering van een) klacht ontstaat.

Het opzetten en uitvoeren van een gedegen Primair Preventie plan is van essentieel belang en heeft vele voordelen. Het uitvoeren van een primair preventie plan is wel gebonden aan enkele voorwaarden. a) Er moet gedegen, correcte en vooral eerlijke informatie gegeven worden aan het volk. Iedereen moet de naakte waarheid zonder franjes en verbloemingen voor ogen krijgen. De mensen moeten kunnen begrijpen wat er in het lichaam mis gaat bij gebruik van bepaalde voedingsstoffen, producten, chemische additieven en giffen. De informatie mag niet eenmalig of sporadisch gegeven worden, maar moet dagelijks via verschillende kanalen (school, vereniging, kerk, sportclub, instanties) plaatsvinden. De informatie moet een lijn volgen; het kan dus niet zo zijn dat iemand vandaag vertelt hoe slecht energiedrankjes zijn en morgen vertelt een ander persoon dat het allemaal wel meevalt bij gebruik van een aangepaste hoeveelheid. Er moet dus eenduidigheid zijn. b) Het bovenstaande brengt met zich mee dat de informatie niet vanuit de regering kan en mag plaatsvinden.

De informatie moet gegeven worden door particuliere instanties of organisaties. Dit om te voorkomen dat een leverancier of producent een gerechtelijke procedure kan starten omdat de regering te kennen heeft gegeven dat een bepaald product een chemische substantie bevat die schadelijke effecten heeft op het lichaam.

Financieel gezien moet de regering wel verantwoordelijk zijn. Ten slotte gaat het over de gezondheid van het volk en volgens de wet is de regering daarvoor verantwoordelijk.

OESO OESO is een samenwerkingsverband van 34 landen om sociaal en economisch beleid te bespreken, te bestuderen en te coördineren. De aangesloten landen proberen gezamenlijke problemen op te lossen en trachten internationaal beleid af te stemmen.

OESO / OCDE / OECD In het Nederlands: De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling; in het Frans: Organisation de Coopération et de Développement Economiques OCDE; in het Engels: Organisation for Economic Cooperation and Development OECD.

De intergouvernementele organisatie OESO werd in 1961 opgericht als uitvloeisel van het Marshall Plan. De OESO is een samenwerkingsverband van 34 landen om sociaal en economisch beleid te bestuderen en te coördineren. De aangesloten landen proberen gezamenlijke problemen op te lossen en internationaal beleid af te stemmen. Nederland behoort tot de oprichtende lidstaten in 1961.

>>

support [7]

PRO-MATTE FOUNDATION

INFALLIBLE INFALLIBLE PRO-MATTE FOUNDATION

Zoe Saldana

BE YOUR OWN PRO AT INFALLIBLEPRO.COM

CLASSIC TAN 109

Zoe Saldana CLASSIC TAN 109

BEOF YOURLONGWEAR OWN PRO AT INFALLIBLEPRO.COM THE PRO LOOK UP TO

24HR MATTE WITHOUT THE FLAT

THE PRO LOOK OF LONGWEAR

GO PRO WITH A PROFESSIONAL DEMI-MATTE FINISH AND AIR-LIGHT TEXTURE, JUST UP LIKE THE PROS. NOT HEAVY. NOT MASKY. NOT SHINY. TO

24HR MATTE WITHOUT THE FLAT

BECAUSE YOU’RE WORTH IT.™ GO PRO WITH A PROFESSIONAL DEMI-MATTE FINISH AND AIR-LIGHT TEXTURE, JUST LIKE THE PROS. NOT HEAVY. NOT MASKY. NOT SHINY. BECAUSE YOU’RENEW WORTH IT.™

NEW

TRY ON THE INFALLIBLE LOOKS INSTANTLY, DOWNLOAD THE MAKEUP GENIUS APP. ©2015 L’Oréal USA, Inc.

TRY ON THE INFALLIBLE LOOKS INSTANTLY, DOWNLOAD THE MAKEUP GENIUS APP. ©2015 L’Oréal USA, Inc.

GEZOND LEVEN De OESO levert een bijdrage door onderzoek naar de organisatie en prestaties van gezondheidsstelsels van landen en factoren die de verschillen in prestaties verklaren.

Belangrijke onderwerpen zoals de effectiviteit van geleverde gezondheidszorg, beprijzing van medicijnen, zorg voor ouderen, preventie van ziekten en de economische gevolgen hiervan worden onderzocht. De OESO behandelt vraagstukken die belangrijk zijn voor de leden en niet-leden.

Een voorbeeld is dat in OESO-landen grote bezorgdheid heerst over de sterke toename van chronische ziekten door een ongezonde leefstijl zoals obesitas. Het OESO rapport ‘Fit not Fat’ gaat in op deze prioriteit van OESO-landen en onderzoekt de economisch schadelijke effecten van obesitas door de meest gehanteerde preventie maatregelen te beoordelen aan de hand van hun kenmerken, kosten en relatieve succes in de gezondheidsverbetering.

In OESO-landen wordt gemiddeld 8 tot 10% van het BNP besteed aan gezondheidszorg. De mogelijkheden tot verhoging van de kwaliteit van de gezondheidszorg, het bevorderen van een gezonde leefstijl, en het vinden van een evenwicht tussen enerzijds slinkende budgetten voor gezondheidszorg en anderzijds het leveren van goed toegankelijke gezondheidszorg zijn belangrijke aandachtspunten voor OESO- en niet OESO-leden. De stijgende kosten van de huidige gezondheidsstelsels zorgen ervoor dat beleidsmakers, ziekenhuizen, specialisten en verzekeraars grondige analyses nodig hebben voor hun beslissingen.

De (voormalige) Antillen besteden jaarlijks 13,8 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP) aan gezondheidszorg, ofwel 612 miljoen gulden per jaar. Dat is bijna evenveel als de Verenigde Staten en een stuk meer dan Nederland, dat 8,9 procent van het BBP aan gezondheidszorg uitgeeft. Dit zijn getallen uit 2009.

In 2011 waren de kosten in de gezondheidszorg gestegen tot 900 miljoen gulden. Duidelijk een teken aan de wand dat het niet lang goed zal gaan door hoge kosten in de gezondheidszorg.

Het Bruto Nationaal Product • Het Bruto Nationaal Product (BNP) is de waarde van alle goederen en diensten die in een bepaalde periode (meestal een jaar) door een bepaald land worden geproduceerd (het Bruto Binnenlands Product) plus de door de inwoners van het eigen land in het buitenland verdiende primaire inkomens minus de door buitenlanders in het betreffende land verdiende primaire inkomens.

• Samengevat betekent ‘binnenlands’ hier verdiend/ geproduceerd binnen de landsgrenzen en ‘nationaal’ verdiend/geproduceerd door de staatsburgers van een land.

• Het BNP per hoofd van de bevolking is een maat voor de welvaart van een land.

Een grotere gerichtheid op primaire preventie zou kansen kunnen creëren om de gezondheid verder te verbeteren en tegelijkertijd de druk op gezondheidszorgsystemen te verlagen. Gezondheidszorgsystemen worden soms bekritiseerd omdat ze te sterk gericht zijn op “ziekenzorg”. Dit

komt omdat de zorgsystemen zieken/ziekten behandelen, maar niet genoeg doen ter voorkoming van ziekte. In OESOlanden wordt gemiddeld slechts ongeveer 3% van de huidige uitgaven voor gezondheidszorg besteed aan preventie en volksgezondheidsprogramma’s. In 2009 werd maar 0,1% besteed aan preventie (let wel: aan secundaire en tertiaire preventie. Aan primaire preventie werd niets gedaan.

Uit de laatste Census (2011) is gebleken dat van het totaal aantal inwoners (130.000) ongeveer 40.000 mannen en 49.000 vrouwen “ziek” zijn (variërend van ‘goed’ tot ‘heel ziek/slecht’ voelen). Hierbij is rekening gehouden met het feit dat iemand zich snel ‘goed’ voelt al heeft hij/zij een bepaalde aandoening (bijvoorbeeld diabetes, reuma, hartklachten). Immers, als de klachten behandeld worden met medicijnen, of als de patiënt onder behandeling/controle is bij of van een specialist dan zal het antwoord op de vraag “hoe voelt u zich” al snel “goed” zijn.

Bijna 90.000 mensen (70% van de totale bevolking van Curaçao) voelt zich niet ‘heel goed’. Dat betekent dat bij een kostenpost van fl. 671.830.930,-- (delen door 90.000 mensen) er ongeveer fl. 7464,-- per jaar, dat is fl. 622,-- per maand, of 20,73 per dag uitgegeven wordt per patiënt.

>>

support [9]

GEZOND LEVEN

Een gedegen plan waarbij de 0,1% die momenteel in preventie gestoken wordt, verhoogd wordt naar 3% zoals in de OESO-landen gedaan wordt, zou de gezondheidszorg binnen korte tijd (3 jaar) weer betaalbaar zijn.

In 2009 heeft de gezondheidszorg van Curaçao ANG. 671.830.930,-- gekost. Hier zijn echter niet de kosten van de particuliere verzekeringen bij gerekend. Naar schatting zullen de totale kosten van de gezondheidszorg ruim 1 miljard gulden zijn. Volgens de maatstaven van de OESOlanden zou het betekenen dat er 30 miljoen gestoken zou moeten worden in de preventieve zorg.

“Niet haalbaar!”, zou de eerste reactie zijn van menigeen.

Toch zou met 1% (7 miljoen) een goed Primair Preventie plan uitgevoerd kunnen worden. Met een simpele en voorzichtige prognose wordt dan snel duidelijk dat deze

opleveren zal Primaire Preventie ook grote veranderingen brengen in de samenleving. Kunt u zich voorstellen wat het betekent dat uw gezin niet meer geteisterd wordt door allerlei soorten gezondheidsproblemen, ziektes en aandoeningen?

Op het gebied van het Onderwijs zullen ook grote veranderingen gezien worden. In deze samenleving zouden meer mensen met een hoger IQ geproduceerd worden hetgeen de economie weer ten goede komt.

Ook op de werkvloer zullen grote veranderingen opgemerkt worden. Gezonde mensen zijn productiever en werken met veel meer plezier. Ook de intermenselijke relaties zullen verbeteren. Met primaire preventie wordt een geheel nieuwe samenleving met nieuwe normen en waarden opgebouwd.

Inwoners Percentage Kosten fl. 10 p/week p/maand p/jaar 130.000 % 1.300 in jr. 1 1 13.000 91.000 390.000 4.680.000 6.500 in jr. 2 5 65.000 455.000 1.950.000 23.400.000 13.000 in jr. 3 10 130.000 910.000 3.900.000 46.800.000 26.000 in jr. 5 20 260.000 1.820.000 7.800.000 93.600.000

‘investering’ van 7 miljoen gulden een groot verschil zal uitmaken op de post ‘Gezondheidszorg’.

Indien het plan zo in elkaar zou steken dat na 3 jaar ‘slechts’ bij 10% van de bevolking verandering in gezondheid gebracht kan worden dan zou dat al kunnen betekenen dat er een bezuiniging kan zijn van 46.8 miljoen gulden in dat jaar.

Door vervolgens in jaar 4 de activiteiten (en incentives) van het bureau te vergroten/verbreden, zal het Bureau Primaire Preventie een groter deel van de bevolking kunnen bereiken en overhalen om er een gezonde levensstijl op na te gaan houden. Verandering bij 20% van de bevolking zal duidelijk meetbaar zijn en zal een besparing opleveren van minimaal 93.6 miljoen gulden.

Behalve dat Primaire Preventie een grote besparing zou

Wat kunt u zelf alvast doen?

U hoeft niet te wachten op een regering of totdat een Primair Preventie Plan uitgevoerd zal worden. U kunt vanaf vandaag zelf beginnen met enkele veranderingen in uw levensstijl aan te brengen (microniveau) en van alle voordelen genieten die bereikt kunnen worden met de uitvoering van een Primair Preventie plan op macroniveau.

- lees meer over de veranderingen die u kunt aanbrengen in uw levensstijl - kies voor een gezonde levensstijl - leg uw eigen moestuintje aan en verbouw uw eigen groenten - vermijd schadelijke additieven in de voeding - leef in balans met moeder natuur en leef met respect voor het leven op onze planeet. ■

support [11]

DNA

De vaderschapstest

Meer dan alleen om de alimentatie van het kind om de alimentatie van het kind

[12] support

GEZOND DENKEN Desoxyribonucleïnezuur of DNA is de belangrijkste drager van erfelijke informatie in alle bekende organismen. Een DNA-molecuul bestaat uit twee lange strengen van nucleotiden (bouwstenen), die zich samen buigen tot een dubbele helix (dubbele winding of spiraal). De twee strengen zijn aan elkaar verbonden door zogenaamde baseparen. Een basepaar verbindt twee tegenover elkaar liggende nucleotiden. De volgorde van nucleotiden in een streng wordt een sequentie genoemd. Omdat er in principe oneindig veel sequenties mogelijk zijn, kan de volgorde van nucleotiden unieke erfelijke informatie verschaffen.

In organismen bevindt het DNA zich binnen de cel in de vorm van chromosomen. Chromosomen kunnen miljoenen basenparen bevatten. Op een chromosoom bevinden zich tientallen tot honderden genen. Een gen is in de biologie een discrete eenheid van erfelijk materiaal, waarmee organismen erfelijke eigenschappen doorgeven aan hun nageslacht. Genen zijn onderdeel van chromosomen en bestaan uit stukken DNA. Alle genen samen bepalen het functioneren van de cellen waaruit het organisme is opgebouwd.

Genen bestaan uit een of meer DNA-sequenties. De cellen in het lichaam delen/vermenigvuldigen zich constant.

Voordat de cellen zich delen wordt het DNA in een chromosoom gekopieerd; dit proces heet ‘replicatie’. Zodoende krijgt elke cel een kopie van het DNA, en kan via de voortplanting het DNA doorgegeven worden aan het nageslacht.

Replicatie is het proces waarin DNA verdubbeld wordt.

INDICATIE VOOR EEN DNA-TEST: • Vaderschap / Moederschap vaststelling • Bij adoptie

• DNA Profiling: bij mensen die vaak reizen of die een gevaarlijk beroep uitoefenen (piloot, brandweerman)

• Immigratie

• Onderzoek naar voorouders

• Verwisseling van baby na de

• Onderzoek naar grootouders

geboorte • Onderzoek naar verwantschap tussen kinderen

• Profielonderzoek bij rashonden, poezen en vogels • Prenataal onderzoek

DNA-profiel Met behulp van DNA kan aangetoond worden tot wie de cellen behoren en/of de cellen gevonden in een individu gelijkenissen vertonen met een ander individu. Met een DNA-test kan aangetoond worden of je het kind bent van een bepaalde man of dat de cellen die elders gevonden zijn aan jou toebehoren.

Een belangrijke en prangende vraag is vaak de vraag van een kind“Is dat mijn biologische vader?”of andersom bij een man kan de vraag zijn “Ben ik de biologische vader van mijn kind?” Bij DNA-onderzoek dat gericht is op het vaststellen van ouder-kindrelaties worden DNA-profielen van veronderstelde ouders en kinderen met elkaar vergeleken om vast te stellen of de DNA-kenmerken van de kinderen terug te vinden zijn bij hun veronderstelde biologische ouders.

DNA-onderzoek kan nog veel meer. Het kan misdadigers achter de tralies krijgen, antwoord geven of je een erfelijke

VOORDELEN VAN EEN DNA-TEST • Economische gronden: in gevallen van alimentatie, medische verzekering, sociale verzekering, naturalisatie en bij erfrecht.

ziekte bij je draagt en het kan je ook vertellen wat je etnische afkomst is.

Bij een DNA-onderzoek worden DNA-profielen bepaald en met elkaar vergeleken. Bij forensisch onderzoek wordt een DNA-profiel van een persoon vergeleken met het DNAprofiel uit biologisch sporenmateriaal dat op een ‘plaats delict’ is aangetroffen, of worden DNA-profielen uit biologisch sporenmateriaal dat op verschillende ‘plaatsen delict’ is aangetroffen onderling met elkaar vergeleken om vast te stellen of dezelfde (op dat moment nog onbekende) persoon op die verschillende ‘plaatsen delict’ kan zijn geweest.

• Medische gronden: erfelijke ziektes

Verwantschap

• Emotionele gronden: voogdijschap, vaststelling biolo-

DNA onderzoek wordt ook gebruikt in de genealogie (onderzoek naar de geschiedenis van een familie op basis van verwantschap). Een verwantschapsband geeft weer

gische vaderschap, vaststelling verwantschap

>>

support [13]

extraordinary banking... extra benefits for you.

Eliminate headaches Bank with us.

Banking should be pain free. A healthy dose of personal banking can take away stress.

Orco Bank makes banking hassle-free and pleasant.

Short lines of communication and personal attention.

Stop by our branch today or call us and experience beneficial personal banking.

Landhuis Cerrito • Schottegatweg Oost z/n • Tel. +5999 7327000 • www.orcobank.com

• Distributor •• Distributor Importer •• Wholesale Importer agent •• Wholesale Distributoragent • Importer • Wholesale agent

• Medical products & equipment • Medical products & equipment Laboratory • Medical• products & equipment • Laboratory equipment • Home Healthcare products • Laboratory equipment • Home Healthcare products • Institutional supplies • Home Healthcare products • Institutional supplies • Institutional supplies

Prof. Kernkampweg 2 • P.O. Box 3163 Curaçao, Netherlands Antilles Prof. Kernkampweg 2 • P.O. Box 3163 Curaçao, Netherlands Antilles

Tel Fax Tel Fax

+5999 737 6688 / + 5999 737 6788 +5999 737 1226 +5999 737 6688 / + 5999 737 6788 +5999 737 1226

Prof. Kernkampweg 2 • P.O. Box 3163 Curaçao, Netherlands Antilles

Tel +5999 737 6688 / + 5999 737 6788 Fax +5999 737 1226

E-mail: Web: E-mail: Web:

kdendulk@mipacs.net www.mipacs.net kdendulk@mipacs.net www.mipacs.net

E-mail: kdendulk@mipacs.net Web: www.mipacs.net

GEZOND DENKEN

op welke manier individuen of een groep mensen familie van elkaar zijn. Er zijn twee soorten van familieverwantschap: bloedverwanten en aanverwanten. Bloedverwanten hebben een gezamenlijke voorouder, aanverwanten zijn door een huwelijk (of partnerschapsregistratie) aan elkaar verwant. Een verwantschap kan op verschillende manieren worden vastgesteld: Overdrachtelijk: de verwantschap wordt vastgesteld op basis van kennis en/of over de familie beschikbare documenten. Het kan hierbij ook gaan om niet-officiële documenten, zoals familieadvertenties of bidprentjes.

Juridisch: de verwantschap wordt vastgesteld op basis van formele documenten (zoals aktes van de burgerlijke stand).

Zo’n juridische familierelatie wordt ook wel een ‘familierechtelijke betrekking’ genoemd.

Genetisch: de verwantschap wordt vastgesteld in DNAonderzoek. Zo kunnen verwantschapsbanden ook ‘hard’ aangetoond worden als er geen juridische bewijzen zijn.

Ook in het geval dat de vader niet meer beschikbaar is voor een DNA test, dan nog kan het biologisch verwantschap worden vastgelegd. Dit kan door directe familieverbanden van de overleden vader bij de test te betrekken, zoals de vader, moeder, broers en/of zussen. ■

In het begin van de vorige eeuw probeerde men aan de hand van bloedgroepen het vaderschap vast te stellen.

Hierbij werd hooguit een zekerheid behaald van 30%. In de jaren dertig wist de opvolger, de serologische bloedtest, dit percentage op te schroeven tot 40%.

De HLA-typering bloedtest uit de jaren zeventig leverde een zekerheidspercentage van 80% tot 90 % op.

Het was uiteindelijk de DNA-vaderschapstest die in de jaren tachtig een zekerheid van 99,99% bereikte.

Tegenwoordig wordt gebruik gemaakt van de ‘Buccal Swab methode’ (buccale uitstrijkje), een procedure die gebruik maakt van een kleine borstel of een wattenstaafje om een monster van cellen van de binnenkant van de wang te verzamelen..

Tegenwoordig zijn de DNA vaderschapstesten ook verkrijgbaar bij bepaalde apothekers op Curaçao. Dit zijn de “doe-het-zelf testen” of te wel thuistesten waarbij de DNA afname door de klant zelf wordt gedaan en

In artikel 8 lid 1 van het Europees Verdrag voor de

de monsters naar het

Rechten van de Mens (EVRM) is het recht op eerbie-

bedrijf DNA Collec-

diging van het privé-, familie- en gezinsleven (family

tion Center worden

life) vastgelegd. Op grond van dit artikel heeft bijvoor-

gebracht. DNA Collec-

beeld een biologische vader, ook al heeft hij zijn kind

tion Center zorgt voor de

niet erkend, recht op omgang met zijn kind, indien hij tot

verdere afhandeling van test. Het bedrijf garandeert

het kind in een betrekking staat dat aangemerkt moet

99.99% zekerheid bij de resultaten van de gedane

worden als ‘family life’ (8 EVRM). Het enkele feit dat de

DNA-onderzoeken. De resultaten kunnen binnen 5 tot

vader het kind heeft verwekt, is onvoldoende om die

8 werkdagen bekend zijn.

nauwe persoonlijke band tussen vader en kind aan te nemen. Voor het aantonen van deze band is van belang

DNA Collection Center B.V. - Kaya Aragua 55

of de biologische vader en de moeder langere tijd in

Tel.: 869-0974 / 5230-DNA (523-0362)

gezinsverband hebben samengeleefd. Daarnaast is de

dnacollectioncenter@gmail.com

frequentie van de contacten van belang.

www.dnacollectioncenter.com

support

[15]

SPA, HEALTH & WELLNESS PROGRAM

Smart Retreat:

3

gezonde dagen in het PIAI Instituut

Piai (uitspraak: pie-ay; in het Engels: pee-ay) is de naam die gebruikt werd om de medicijnman aan te duiden. De medicijnman was ook de genezer, priester, ziener en wijsheer die adviezen gaf aan en ceremonies leidde. De PIAI-traditie wordt nu voortgezet op het Santa Barbara Beach & Golf Resort.

Het is best moeilijk om een week lang weg te blijven van uw werk. Vooral als u de CEO of grote baas bent. Tegelijkertijd beseft u ook wel dat u niet langer zo kunt doorgaan.

Steeds meer ongemakken en kleine kwaaltjes doen zich steeds frequenter voor. Speciaal voor u, de drukke directeur, zakenman of employee hebben wij bij PIAI een uniek pakket, de ‘Smart Retreat’ ontwikkeld, waarbij u gedurende drie dagen kennis kunt maken met en genieten van een nieuwe levensstijl. Drie dagen lang zorgt een team van experts dat u inzicht krijgt in uw klachten, technieken aanleert om uzelf op de juiste manier te behandelen en het juiste voedingspatroon kunt volgen om uw aandoening te veranderen, genezen en te doen verdwijnen.

Waarom hebben we bij het PIAI Instituut zulke goede resultaten? Het is eigenlijk heel eenvoudig als u gaat begrijpen hoe uw lichaam werkt en zich in stand houdt.

U heeft in principe een gezond lichaam maar door stress, gemakzucht en verkeerde gewoontes brengt u gedurende maanden en jaren schadelijke stoffen in het lichaam. Op een gegeven moment kan het lichaam de schadelijke stoffen niet meer verwerken en niet meer gemakkelijk uitscheiden. Op dat moment gaan bepaalde organen anders werken of vertonen klachten. De klachten worden meestal geïnterpreteerd als zijnde een verkeerde werking van het orgaan. Met andere woorden: het orgaan is ziek en moet dus behandeld worden.

Deze denkwijze draaien we geheel om bij PIAI en gaan er vanuit dat het orgaan goed functioneert en aangeeft dat er iets mis is. Bij PIAI wordt gezocht naar de oorzaak van de klacht en vervolgens wordt dat behandeld. Er wordt dus gekeken naar wat de oorzaak is en van daaruit worden de juiste acties genomen om het lichaam zo snel mogelijk weer in ‘optima forma’ te krijgen. ■

DE SMART RETREATS GEDURENDE DE MAANDEN SEPTEMBER T/M NOVEMBER 2015: Oktober Zondag 4 - Woensdag 7 Woensdag 7 - Zaterdag 10 Zondag 11 - Woensdag 14

Woensdag 14 - Zaterdag 17

Manage stress and enjoy your life more Strengthen your memory Prevent disease and strengthen your health and vitality Boost your immune system

November Zondag 1 - Woensdag 4 Woensdag 4 - Zaterdag 7 Zondag 8 - Woensdag 11 Woensdag 11 - Zaterdag 14

Change your lifestyle and live happier Prepare now for your retirement Manage stress Strengthen your memory

Wilt u meer informatie, dan kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen: tel.: 737-1032.

Alle “Retreats” (Health Retreat, Sport Retreat, Seminar Retreat en Smart Retreat) vinden plaats op het Santa Barbara Beach & Golf Resort op Curaçao.

Wilt u meer weten over de geplande retreats? Bezoek dan de website: www.piairetreats.com of stuur een mail naar info@piairetreats.com.

support [17]

DOOR KENNETH CHOCOLAAD

Implantaten in de onderkaak

bij edentate (tandenloze)

patiënten Patiënten met een edentate (tandenloze) onderkaak hebben vaak problemen met de retentie (houvast) van een gewone gebitsprothese. Aanvankelijk werden veelal 4 implantaten in het frontgebied van de onderkaak geplaatst om retentie voor de onderprothese te verschaffen. Uit onderzoeken bleek dat echter ook goede resultaten met 2 implantaten bereikt kunnen worden voor een goede retentie. Zo dat inmiddels de overkappingsprothese op 2 implantaten in de onderkaak de standaard is, voor edentate patiënten. Op deze implantaten worden dan de “suprastructuren” aangebracht, en daar weer bovenop de gebitsprothese, die dan nu wel: lekker “vast” zit.

[18] support

GEZOND LEVEN

Met lekker vastzitten bedoel ik dat het gebit niet meer wiebelt in de mond. Uiteraard niet permanent vastzit, maar dat het met enige vaardigheid door de patient zelf uit de mond gehaald kan worden.

Ook hebben manueel minder vaardige patiënten meer baat bij twee implantaten en een eenvoudigere onderprothese, dan de meer ingewikkelde onderprothese op vier implantaten. Verder volgt er nog een pleidooi voor de onderprothese op twee implantaten.

Overkappingsprothese Het is bekend dat edentate patiënten doorgaans problemen hebben met het functioneren van een conventionele volledige gebitsprothese in de onderkaak. Veelgenoemde klachten zijn het loszitten en gebrek aan retentie van de gebitsprothese en de daaruit voorkomende problemen met kauwen. Deze klachten kunnen de aanleiding vormen voor een beperkte dieetkeuze. Inmiddels heeft deze categorie patiënten waarschijnlijk het meest geprofiteerd van de introductie van orale implantaten.

Al enige tijd is er consensus over het feit dat de behandeling verantwoord is en de kans op het verloren gaan van de implantaten gering is. Wetenschappelijke consensusbijeenkomsten hebben ook geleid tot de conclusie en aanbeveling dat de standaardbehandeling voor de onderkaak van edentate patiënten moet bestaan uit twee implantaten en een goede onderkaakprothese.

De internationaal gangbare behandelopties voor een prothetische constructie op implantaten zijn een vaste en een uitneembare constructie. Om kostenbesparende redenen zijn de uitneembare constructie, de overkappingsprothese in het voordeel tegenover de vaste constructies. Dus zoals beschreven bestaat voor een overkappingsprothese op implantaten meestal keuze uit 2 of 4 implantaten. De keuze is meestal technisch van aard en uiteraard speelt het financieel aspect hierbij ook een grote rol.

Voor het succes van overkappingsprothesen op 2 of 4 implantaten kan men in de literatuur veel bewijs vinden.

De behandeling wordt door de patiënt goed verdragen en het overlevingspercentage ligt ruim boven 90%!

Er is veel klinisch onderzoek uitgevoerd waarbij de behandeling met 2 implantaten werd vergeleken met 4 implantaten.

Uit alle onderzoeken bleek geen significante verschillen te zijn tussen deze twee groepen voor wat betreft: klinische en radiologische parameters en ook niet voor wat betreft patiënt tevredenheid. Ook zal het hier iets te ver leiden, om over technische aspecten beschrijvingen te doen.

Mesostructuren (structuren bovenop de implantaten) De bekendste en meest gebruikte mesostructuur is de staaf-hulsmesostructuur (te zien links in fig. 1 en 2).

Voor de verankering van een overkappingsprothese in de onderkaak zijn echter ook solitaire mesostructuren (te zien rechts in fig. 1 en 2). beschikbaar, bijvoorbeeld drukknoppen, magneten, telescoopkronen en verankeringssys-

figuur 1

figuur 2

temen als Locator® en ERA®, dit zijn bekende implantaat uitvindingen.

Het lijkt erop dat met de beschikbaarheid van de huidige moderne implantaatoppervlakken immediate belasting van 2 initieel stabiel geplaatste implantaten in de edentate onderkaak een geaccepteerde behandeloptie gaat worden.

Dat wil dus zeggen dat bij direct na het plaatsen van de implantaten, deze ook direct belast worden. En of er nu solitaire mesostructuren vervaardigd worden of mesosstructuren die de implantaten onderling verbinden, zien wij geen verschil in succespercentages. Daarom kunnen bij de keuze tussen een solitaire en een staaf-hulsmesostructuur op 2 implantaten de kosten van het onderhoud en de kosten voor de vervaardiging een beslissende rol spelen.

fig.1 en 2: Hier zien wij modellen met links de “staaf-huls” constructie, en rechts de solitaire implantaten, met erbovenop een (pater en mater)-systeem dat functioneert als een soort “klikmechanisme

Alveolotomie Voor edentate patiënten bij wie een overkappingsprothese op implantaten in de onderkaak is geïndiceerd, kan een keuze worden gemaakt tussen 2 of 4 implantaten en uit de verschillende soorten mesostructuren. Ik wil hier nog vernoemen dat in sommige gevallen van beperkt aanwezige bot, door resorptie en atrofie, er dan extra behandeling nodig is om het botniveau te verbeteren. Wij noemen dit “het uitvoeren van alveolotomie”, hetgeen ook risico’s met zich meebrengt van dat de implantaten onvoldoende primaire stabiliteit krijgen. In die gevallen is directe belasting van de implantaten dus niet aan te raden.

Over het algemeen zien wij dus dat een grote groep patiënten niet bepaald gelukkig met hun orale conditie. Naarmate de tijd vordert, zal de retentie van de gebitsprothese in de onderkaak afnemen. Dit leidt soms vroegtijdig tot de zorgvraag om implantaten te plaatsen. Gelet op de relatief lange levensverwachting van deze patiënten is het aan te bevelen om dus over te gaan tot het plaatsen van implantaten, hetgeen ook de bothoogte vasthoudt, en dat op zijn beurt ook een betere prognose geeft voor het goed zitten van het gebit.

>>

support [19]

A different approach in security YOU ARE NEVER ALONE AIProtect BV and AIProtect-Investigations are committed in supplying premier security and investigations services in Curaçao and the Caribbean region.

AIProtect combines knowledge of the security industry and presents innovative technical and, out of the box non-technical solutions.

AIProtect understands that security is both a feeling and a reality. We know that it is personal and are willing to go that extra mile for you and with you.

We want to understand and gain your trust to serve you better.

We at AIProtect have made it our business to let people know that their security is our concern.

OUR VALUES ARE:

• Mutual trust • Discretion in everything we do • Respect for anyone • Each client is unique • Security is personal • Professional excellence • Care for another

People will know; our clients will know that we care!

Call us for more information: 787-1214 or send us an e-mail: sales@ai-protect.com or stop by at our office: Orionweg 28

GEZOND LEVEN

fig.3: Hier zien wij in beide gevallen de ondergebitsprothese in situ.

Slotbeschouwingen Plaatsing van implantaten in het interforaminale deel van de atrofische edentate onderkaak ten behoeve van een overkappingsprothese is een beproefde en geaccepteerde behandeling om retentieproblemen van een conventionele gebitsprothese op te lossen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat in veel gevallen plaatsing van 2 implantaten ten behoeve van een staaf-huls- of drukknopmesostructuur voldoende is.

Toch is plaatsing van 4 implantaten soms te rechtvaardigen vanwege individuele factoren. Bij 4 implantaten zijn er meer retentiemogelijkheden, worden de krachten beter verdeeld, wordt een groter deel van (de mucosa van) de processus alveolaris bij belasting ontlast, is er meer retentie om negatieve krachten in de laterale delen tegen te gaan en wordt over een groter traject voortschrijdende reductie van alveolair kaakbot voorkomen.

Wetenschappelijk onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat voor de meeste patiënten met een edentate onderkaak 2 implantaten met een staaf-hulsmesostructuur, al of niet direct belast, de behandeling van keuze zou moeten zijn.

“ Tandvlees poetsen is 3 x zo belangrijker dan tanden poetsen” Er zijn echter toch ook indicaties om op medische gronden, 4 implantaten te plaatsen, en wel als: - de processus alveolaris (kaakbothoogte) te smal is voor implantaten met een standaard doorsnede; - de hoogte van de processus alveolaris zeer gering is; - de canalis mandibularis (het kanaal van de onderkaakszenuw) is geëxposeerd (compressiesyndroom); - de processus alveolaris een botaugmentatie (bottoename) heeft ondergaan; - in de bovenkaak een natuurlijke dentitie of een rigide prothetische constructie (bv een vaste porceleinen brugconstructie) op het ondergebit implantaten aanwezig is; - patiënten op jonge leeftijd edentaat zijn geworden en voor hun dertigste of veertigste levensjaar implantaten krijgen; - de dichtheid van het kaakbot duidelijk als Cawood klasse IV (is een kwalificatie van de dichtheid van het bot) kan worden aangemerkt; - er andere bijzondere omstandigheden zijn.

In bovenstaande gevallen worden de implantaten dan geplaatst in het interforaminale (het voorste gedeelte van de onderkaak, in het gebied waar de zenuw (nervus mentale), NIET loopt).

Het is aan te bevelen bij elk prothetisch zorgplan opnieuw alle aanwezige factoren en aspecten op een rij te zetten, en af te wegen om vast te stellen of implantaten een bijdrage kunnen leveren aan verbetering van de functie en esthetiek van het gebit van de patient. En als dit het geval is, hoeveel implantaten dan zijn geïndiceerd. Uiteraard dit alles in overleg met de patiënt. ■

K.J. Chocolaad, tandarts-implantoloog

support [21]

Loop

in het licht

Heel vaak hoor je zeggen dat men in het licht moet lopen. Dat men zich met het licht bezig moet houden. Maar wat betekent dat precies? In het licht lopen betekent correct handelen.

Je rug draaien naar het negatieve en je openen voor het goede. In het licht lopen is meer een levenshouding. Het woord lopen heeft te maken met groei en handelingen. Onze voortgang in het leven. Als je in het licht loopt ben je eigenlijk bezig met al het goede, met alles dat goed en positief is. Op alle niveaus in je leven manifesteer je het goede en hierbij moet je even denken aan het gezegde: “Wie goed doet, goed ontmoet.�

[22] support

GEZOND LEVEN

DOOR REMY DE HAAS

Volgens de wet van aantrekking, manifesteren wij in ons leven wie of wat we zelf zijn. We trekken aan wat we uitstralen en wat in ons leeft. De mens heeft twee zeer krachtige gereedschappen (tools) in zich. Het ene is aandacht en de andere is intentie. Ze lopen samen hand in hand. We kunnen niet over het een praten en het andere achterwege laten. Zonder het een bezitten we het andere niet. Wanneer we creëren is het de concentratie van onze aandacht en de kracht van onze intentie die het teweegbrengt. De aandacht stuurt de energie in je leven. Overal waar je je aandacht op richt, krijgt leven en je trekt het naar je toe. Je wordt wat je denkt, voelt of doet.

“ Energy flows where attention goes” Energie Energie is leven. Als je je energie op iets richt accumuleert de energie zich. Datgene groeit en ontwikkelt zich.

Als de aandacht weer afneemt sterft het. Je ontneemt de energie ervan. Daarom is het van uiterst belang dat we heel goed opletten waar we onze aandacht op richten. Door je aandacht trek je ook dingen aan. Je nodigt dingen uit in je leven. Focus op het goede en hanteer je energie op de beste wijze mogelijk.

De laatste tijd zien we vaak in de krant of op tv hoeveel moorden, ongelukken en calamiteiten er zijn. We horen dat en laten toe dat het ons leven beïnvloedt. We krijgen angst en stress beïnvloedt ons. Meestal praten we ook met vrienden en kennissen erover. Op dat moment trekken we zonder te weten de energie en de gebeurtenissen naar ons toe. Met het risico dat het zich in ons leven manifesteert.

Telkens als we over iets praten, denken of voelen worden we een met het geval. Dus bemoei je met het goede. Focus je op wat werkelijk belangrijk is. Het is wat jij ervan maakt.

Intentie De kracht van intentie is nog groter. Intentie is een geestestoestand waarin een handeling uitgevoerd wordt. Van de intentie richten we ons op de gedachten, gevoelens, handelingen en vorm die betrekking hebben op ideeën, wensen, dromen, verlangens, en voorstellingen die we willen manifesteren. De intentie verandert uw leven en werkelijkheid.

Met een bewust gebruik van intenties kan men op alle terreinen grote veranderingen ondergaan. We kunnen beter gaan presteren en zelfs onze gezondheid beïnvloeden. De kracht van intentie wordt heel vaak bij sporten gebruikt. Het is een essentieel gereedschap om doelen te bereiken.

Intentie heeft een regelende functie in het leven. In het actieve universum waarin we leven speelt intentie een belangrijke rol. Intentie zorgt dat we op de juiste plek op het juiste moment met de juiste mensen in contact gebracht worden. Dus met de juiste intentie wordt alles georganiseerd om je doelen te behalen.

Houd altijd je intenties zo zuiver mogelijk. Het “waarom” we bepaalde dingen doen moet 100% zuiver en integer

zijn. Hoe hoger de zuiverheid hoe meer zegeningen naar je toekomen. Des te meer licht je aantrekt. Een manier om effectief met je intenties te werken is door deze helder op papier te zetten. Werk het volledig uit in positieve woorden.

Lees deze 's avonds voor het slapen gaan door en als eerste als je opstaat. Je kunt het ook verschillende malen op een dag herhalen.

Visualiseren We kunnen ook heel bewust met onze energie omgaan om positieve dingen te manifesteren in ons leven. Ga ervan uit dat als je verandering wilt zien in je leven, dat je zelf verantwoordelijk bent voor je handelingen om je leven te veranderen zoals je wilt.

In mijn ervaring hebben 3 tools mij behoorlijk geholpen om mijn doelen te bereiken. Dat zijn: bidden, visualiseren en affirmeren. Hiermee kan je heel bewust je aandacht, intentie en energie sturen in de richting van alles wat je wilt bereiken. Door te bidden maak je contact met de hogere sferen waardoor je kanalen open maakt om hulp te krijgen voor je doel; zolang deze in je levensplan passen.

Visualiseren betekent letterlijk iets zichtbaar maken. Door te visualiseren creëer je een mentale programmering die jou verbindt met je doel. Je beïnvloedt je onderbewustzijn (subconcious mind), waardoor deze jou ook kan steunen. Het verandert ook je houding tegenover je doel. Dit gebruiken heel veel sporters om hun doel te bereiken. Ze visualiseren hun prestaties of hoe het spel gaat verlopen. Dit steunt hun gedrag en geeft meer zelfverzekerdheid. Er zijn talloze boeken geschreven over de helende kracht van visualisaties.

Affirmaties Affirmaties werken op dezelfde manier. Affirmaties zijn teksten die je in je gedachten of hardop uitspreekt en die je gedachten beïnvloeden en versterken. Door ze bewust en op een positieve manier te gebruiken en regelmatig te herhalen kun je je gedachten over jezelf veranderen en dus ook je leven. Je leven is zoveel lichter als je positief in het leven staat. Ga door het leven met verheven gedachten en ervaar meer licht in je leven.

Enkele mogelijke stappen om met je gereedschappen te werken: • Kies een doel en werk het volledig uit, weet duidelijk wat je wilt.

• Verwerk je doel in korte affirmaties.

• Herhaal deze gedurende de dag zo vaak mogelijk.

• Elke ochtend en elke avond, neem je tijd om je doel te visualiseren.

• Handel doelgericht en positief naar je doelen. ■

Centaurians Personal Training and Development Bureau Tel.: 540-5953 Email: remyde_haas@yahoo.com Blog: remydehaas.blogspot.com

support [23]

Not getting enough fruits and vegetables in your diet?

NOW® Fruit & Greens™ Tablets can help with a healthful combination of 12 nutritious ingredients that includes organic fruits and vegetables, as well as organic spirulina and chlorella.

NOW® products are available at pharmacies and Health Food stores.

Distributor: Terraforce Nutraceuticals Inc. - Tel.: +5999 888-9199

HARMONIA VOOR AL UW NATUURLIJKE PRODUCTEN EN SUPPLEMENTEN

Essentia Water Essentia drinkwater wordt door middel van microfiltratie, Uv-licht en omgekeerde osmose gezuiverd. Het water bevat geen chloor of fluoride; is versterkt met zuivere mineralen; is geherstructureerd door ionische scheiding.

Essentia heeft een zijdezachte smaak; hydrateert beter; er zijn elektrolyten toegevoegd en bevat de beste verkrijgbare pH, namelijk een pH 9,5.

Handig en draagbaar in BPAvrij recycleerbare flessen.

VERKRIJGBAAR BIJ:

PROF. KERNKAMPWEG Z/N OF DE SAVAAN 117 TEL: 7379075 TEL: 8685433

OUT OF MY ‘F’

F RID

ON

FL

UO

TER! WA

GET TH E

GEZOND DENKEN

E IS A P O

IS

Een reden waarom u niet van uw overgewicht af komt

Nieuw onderzoek aan de Universiteit van Kent toont duidelijk aan dat er een link bestaat tussen het gebruik van fluoride en een onderactieve schildklier (hypothyroïdie). Professor Stephen Peckham, directeur van de universiteit van Kent geeft te kennen dat overwogen moet worden om een andere benadering te zoeken om het gebit te beschermen. Het onderzoek is gepubliceerd in de “Journal of Epidemiology & Community Health”.

In gebieden in Engeland waar het meest wordt gefluorideerd hebben mensen 30 procent vaker last van een traag werkende schildklier. Dat zou inhouden dat 15.000 mensen onnodig lijden aan schildklierproblemen, die kunnen leiden tot depressie, gewichtstoename, vermoeidheid en spierpijn. Afgelopen jaar publiceerde Public Health England een rapport waarin staat dat fluoride ‘een veilige en effectieve’ manier is om tandgezondheid te verbeteren.

Uit nieuw onderzoek van de Universiteit van Kent blijkt juist dat het aantal gevallen van een trage schildklier piekt in gebieden waar veel wordt gefluorideerd.

Drinkwater “De verschillen tussen de West Midlands, waar wordt gefluorideerd, en Manchester, waar geen fluoride aan het drinkwater wordt toegevoegd, zijn met name opvallend,”zei hoofdonderzoeker Stephen Peckham. In West Midlands waren bijna twee keer zoveel gevallen met schildklierproblemen.

“Een traag werkende schildklier kan op de lange termijn leiden tot andere gezondheidsproblemen,” ging hij verder.

“Ik denk dat gemeenten nog eens goed moeten nadenken over het fluorideren van drinkwater. Er zijn veel veiligere manieren om tandgezondheid te verbeteren.”

Eerdere studies hadden al laten zien dat fluoride de productie van jodium verstoort. Zonder jodium kan de schildklier zijn werk niet doen.

Thyroïd De schildklier oftewel thyroïd is een vlindervormig orgaantje in de keel met de afmetingen van een walnoot. De schild-

AANVULLENDE KLACHTEN BIJ HYPOTHYREOÏDIE: • Lage lichaamstemperatuur (35 °C tot 36,6 °C) • Snel koud over het hele lijf • Stijfheid van armen en benen • Vaak koude handen en voeten • Vocht vasthouden • Vaak spierkramp en spierpijn • Spierzwakte (slappe spieren) • Opgezwollen of “pafferig” gezicht • Zwaar gevoel op de maag

• Constipatie en darmverstopping • Hese stem en langzaam spreken • Vermoeidheid & duizeligheid • Haaruitval en broze nagels • Hangende oogleden • Schilferige, droge, ruwe en/of bleke huid • Lusteloosheid, apathie en depressie • Niet helder kunnen denken • Auto-immuunziekten

Kijkt u nogmaals naar de klachten en realiseer wat voor schade er dagelijks aangericht wordt in uw lichaam door het gif fluoride in het drinkwater op maar één plek in het koninkrijk: Curaçao!

klier produceert schildklierhormonen (thyroxine T3 & trijodothyronine T4). Deze hormonen zijn van invloed op onder andere uw stofwisseling, spijsvertering en hartslag.

Hypothyreoïdie Een afwijking aan de schildklier kan ervoor zorgen dat er te veel (Hyperthyreoïdie) of juist te weinig schildklierhormonen in je lichaam aanwezig zijn. Daarnaast kan het zijn dat de schildklierhormonen niet door het lichaam worden gebruikt.

Hypothyreoïdie is een gebrek of tekort aan schildklierhormonen. Hypothyreoïdie kwam tot voor kort meestal door een schildklieroperatie, een schildklieraandoening of een tekort aan jodium, waardoor de schildklier te traag ofwel langzaam functioneert (primaire hypothyreoïdie). Nu weten we, dankzij het onderzoek aan de Universiteit van Kent dat hypothyreoïdie ook veroorzaakt wordt door het gif fluoride in ons drinkwater.

Veel mensen met een te traag werkende schildklier hebben last van overgewicht. Ze kunnen maar moeilijk afvallen, zelfs als ze veel bewegen en gezond eten. Een ongezonde leefstijl is tegenwoordig de belangrijkste oorzaak van een traag werkende schildklier. ■

support [25]

DOOR NICOLETTE DE NIJS

Appelig Het woordenboek zegt over het begrip ‘appelig’: zich niet lekker voelen, letterlijk ‘zich voelen als een te lang bewaarde, rimpelige en uitgedroogde appel; ook: sloom, saai, vervelend, weinig energiek. Het woord werd in de jaren zestig bedacht door tekstschrijver Leen Valkenier voor het destijds populaire televisieprogramma ”De Fabeltjeskrant”. De slome, lijzige Stoffel de Schildpad beweerde daar met regelmaat zich wat ‘appelig’ te voelen. En wat kan je het beste doen als je je wat appelig voelt?

Precies, een appel eten.

Dat laatste weten en doen we al heel lang. Het is bekend dat onze voorouders in Centraal Azië rond de 10e eeuw voor Chr. al wilde appeltjes aten. Circa 4000 voor Chr. is men begonnen met het kweken van appels en uiteindelijk hebben de Grieken en Romeinen de vrucht verder in Europa ingevoerd. Vanuit daar heeft de verdere verdeling en de verspreiding over de rest van de wereld plaatsgevonden.

Het kan daarom geen verrassing zijn dat de appel altijd tot de verbeelding van mensen heeft gesproken en daarom de belangrijkste vrucht in de geschiedenis van legendes en sprookjes is. Het begon al met Adam en Eva, in Genesis 2 wordt verteld dat Eva wordt verleid tot het eten van een verboden vrucht en vervolgens op haar beurt Adam daartoe verleidt, waarna beiden uit het paradijs worden verbannen.

Sneeuwwitje In de schilderkunst wordt voor de vrucht vaak een appel afgebeeld, hoewel dat niet uit de tekst blijkt. Volgens een wijdverbreide anekdote bracht een vallende appel Isaac Newton, terwijl hij ook de maan zag, op het idee dat zowel de appel als de maan aan dezelfde zwaartekracht onderhevig zijn. Dit markeerde een stap in zijn ontdekking van de algemene zwaartekrachtswet. Daarnaast speelt de appel onder andere een hoofdrol in de legende over Wilhem Tell en in het sprookje van Sneeuwwitje.

De appel (Malus domestica) behoort, net als bijvoorbeeld de peer en de vijg, tot de ‘pitvruchten’ en wordt meestal rauw genuttigd. Maar appels worden natuurlijk ook in allerlei andere toepassingen gebruikt. Vanwege de vele variaties is de appel zeer geschikt als smaakmaker

[26] support

voor bepaalde producten. Zo zijn appeltaart, appelstroop, appelsap, appelmoes en zelfs appelciderazijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven.

Appel is ook heel geschikt om mee te roerbakken of te verwerken in verse salades.

Nederlanders zijn kennelijk het meest ‘appelig’, die consumeren per hoofd van de bevolking 10,7 kilo verse appels per jaar en zijn daarmee nummer 1 van de wereld. Dit komt mede doordat Nederland een grote variëteit aan appels kent.

Voedingswaarde De appel heeft het imago gezond te zijn, dat komt vooral omdat ze weinig calorieën bevatten (ca. 55 kcal per 100 gram). In tegenstelling tot wat de meeste mensen verwachten leveren appels niet veel vitamine C, maar wel veel voedingsvezels en kalium. Kalium is een belangrijk element dat het bloeddrukverhogende effect van natrium, vooral aanwezig in zout, tegengaat.

Appels kunnen beschermen tegen tal van ziekten, wetenschappers menen ontdekt te hebben hoe dit komt, de gezondste bestanddelen zitten in de schil. Verschil-

GEZOND ETEN

ARCTIC – GENETISCH GEMODIFICEERDE APPEL IN DE US Onlangs is bekend gemaakt dat in de US genetisch gemodificeerde appels, die na het opensnijden hun kleur behouden en niet onmiddellijk bruin worden, te koop zullen zijn. De (emotionele) reacties op dit nieuws zijn gevarieerd, van ‘gevaarlijk’ tot ‘handig’ en van ‘onnodig’ tot ‘goed voor de verkoop’.

Bij het schillen van appels komen enzymen vrij, in contact met zuurstof zorgen deze voor de bruine verkleuring. Het Canadese bedrijf Okanagan Specialty Fruit heeft door toepassing van gentechniek bij de rassen Golden

lende studies toonden al het belang van appels aan bij de bescherming tegen onder andere hartziekten en kanker.

Wetenschappers aan de universiteit van Wisconsin hebben bestudeerd wat er gebeurt met kankercellen wanneer ze in contact komen met een extract van de schil van een appel.

Zo ontdekten ze dat prostaat- en borstkankercellen trager groeien en minder lang overleven nadat ze behandeld worden met dit extract. De onderzoekers merkten ook een stijging op in het niveau van marpine, een proteïne dat de groei van tumoren helpt te onderdrukken.

Delicious en Granny Smith dit verkleuringsproces weten te omzeilen.

De resultaten van dit onderzoek suggereren dat mensen die de schil verwijderen en weggooien weinig of geen voordelen ervaren bij het eten van een appel. Daarbij dient opgemerkt te worden dat het consumeren van de schil pas na grondig reinigen het gewenste gezondheidseffect heeft.

Zoals velen al wel weten worden appels tijdens de groei en opslag bespoten met diverse chemische middelen om insecten en snelle veroudering tegen te gaan. Deze zijn heel schadelijk voor de gezondheid.

Wat veel mensen niet weten is dat in appelzaden amygdaline zit, dit is een zogenaamde glycoside dat het giftige cyanide bevat. De consumptie van kleine hoeveelheden heeft voor de mens geen merkbare gevolgen.

De toestemming is bovendien opmerkelijk omdat de toegestane gmo’s in het

Appelciderazijn Appelciderazijn zou verplicht aanwezig moeten zijn in elk huis. Het heeft enorm veel toepassingsmogelijkheden en het is onverslaanbaar op het gebied van gezondheid. Van appelazijn is aangetoond dat het anti-schimmel, anti-virus, anti-bacteriële en anti-septische eigenschappen bezit.

Daarom wint appelciderazijn weer aan populariteit want naar het schijnt waren de Babyloniërs, Egyptenaren en Chinezen hiervan al lang geleden op de hoogte.

Om het lichaam te zuiveren kun je het volgende recept 3 tot 4 weken lang om de paar dagen drinken; • 2 eetlepels met appelazijn • 2 eetlepels natuurzuivere honing (of biologische ahornsiroop) • 1 kopje gezuiverd water (bijvoorbeeld bronwater) De werking van dit drankje zal zich onder andere manifesteren in het voorkomen van griepverschijnselen en maag-

De kritiek liet niet lang op zich wachten. Consumentenorganisaties en milieugroeperingen die zich tegen biotech en GMO verzetten roepen restaurants en levensmiddelenproducten op de gemodificeerde appels niet te gebruiken. Supermarkten zijn huiverig de nieuwe appels in de schappen te leggen. Appeltelers en verwerkers zijn bang dat de nieuwe appel het gezonde imago van appels in het algemeen zal schaden. Het Amerikaanse departement voor Landbouw ontving zo’n 175.000 opmerkingen over de gmo-appels. Het overgrote deel is negatief.

verleden altijd voordelig waren voor de landbouwer en zijn productieproces.

Deze aanpassing gebeurt voor het comfort van de handel en de consument.

aandoeningen, oplossen van niersteentjes, ontgiften van zware metalen en andere giften, reguleren van de zuurbalans, verdwijnen van allergieën, verminderen van gal, verlagen van glucoseniveaus bij diabetes, verminderen van lichaamsgewicht, door afbraak van vet en eetlustvermindering, verminderen van druk op de luchtwegen, verlagen van bloeddruk en cholesterol en het verminderen van ontstekingen en reumatische verschijnselen.

Toepassingen Appelciderazijn heeft ook vele externe toepassingen. Onze voorouders gebruikten met veel succes een mix van 50/50 appelciderazijn en water. Dep dit mengsel op de huid met een schone katoenen doek (bijv. theedoek), of spray het met een fijne vernevelaar. De toepassingen hiervoor zijn onder andere: het ontspant insectenbeten, conditioneert hoofdhaar (zorgt voor minder klitten!), vermindert en verwijdert schimmel-, bacteriële- en virale aandoeningen, helpt om acne te reduceren en/of te voorkomen (zorg dat het niet in je ogen komt!)

Er zijn nog veel meer toepassingen voor appelciderazijn, waaronder die voor huisdieren, tuintoepassingen, badkamerreiniging en toepassing als wasverzachter. Zelfs bij het schoonmaken van de auto is het te gebruiken..!

Appelciderazijn is goedkoop, gezond en een bijzonder natuurlijk hulpmiddel. ■

Nicolette de Nijs

support [27]

Huwelijk

versus

Echtscheiding [28] support

GEZOND BEWEGEN

DOOR GERRIT SCHEPER

In mijn jongere jaren heb ik altijd geroepen dat ik rond mijn 50ste zou gaan trouwen. Ik dacht: “je moet iemand eerst jarenlang goed leren kennen, voordat je met hem of haar in het huwelijksbootje stapt.” Echter, nu ben ik er achtergekomen dat het niets te maken heeft met het aantal jaren dat je je wederhelft kent. In mijn geval huwde ik inderdaad achterin de veertig, maar mijn echtgenote kende ik pas één jaar. Om een lang verhaal kort te houden, kan ik volstaan met te zeggen dat het huwelijk tussen echtelieden is voorbestemd. In het boek des levens bestaat geen toeval. Alles maar dan ook alles is al vele jaren tevoren voorbestemd. Zo ook mijn gezegend huwelijk met mijn echtgenote.

Het aangaan van een huwelijk tussen twee personen is bij uitstek een vérstrekkende en zwaarwichtige aangelegenheid. Reden waarom het huwelijk niet lichtzinnig mag worden opgevat. Immers gaat het huwelijk vaak gepaard met enorme juridische gevolgen, aangezien gedurende deze periode het echtpaar juist veel verbintenissen aangaat. Het nieuwe leven staat alsdan meestal volop in bloei. Het echtpaar koopt bijvoorbeeld een auto en misschien later nog een tweede auto, met de tijd wordt een woonhuis gekocht dat als de echtelijke woning zal dienen, een inboedel, en men krijgt kinderen en zo bouwen de juridische verplichtingen zich gestaag op.

Slachtoffers Hoewel het allemaal te voorzien is, wordt toch nog te vaak bij het sluiten van een huwelijk amper stil gestaan bij de mogelijke gevolgen ingeval van een echtscheiding en dan voornamelijk gezien het immense leed dat de betrokkene van jong tot oud dienen te ondergaan. De kinderen zijn dan vaak letterlijk “een kind van de rekening” van een dergelijke echtscheiding en zullen als de ware slachtoffers de innerlijke littekens voor het leven met zich meedragen.

Het is een herhaaldelijk voorkomend fenomeen in de wereldse maatschappij, dat met teveel regelmaat terugkeert zonder dat wij een beter functionerende richtlijn tussentijds hebben weten in te voeren welke het leed van een ondoordacht huwelijk op een behoorlijke wijze kan beperken. Het gaat mij persoonlijk niet zo zeer om het (financiële) leed van de gewezen echtelieden, maar met name om het leed die de minderjarige kinderen ongevraagd soms voor het leven dienen te ondergaan.

De kinderen krijgen van hun onnadenkende ouders als “cadeau”een levenslange straf mee. Wie kent niet in zijn of haar omgeving een soortgelijk geval.

Vanuit een menselijke gedachte trouwen personen soms met elkaar, die bijvoorbeeld niet als echtelieden samen behoren te zijn dan wel uitsluitend voor een bepaald doel tijdelijk bij elkaar zullen zijn.

Uitgerust met deze wetenschap kunnen wij als mens substantiële en/of onherstelbare schade respectievelijk aanzienlijk leed voorkomen en derhalve veel rationeler en minder gevoed op basis van emoties de echtscheiding laten plaatsvinden.

Menselijk leed Na bijna twintig jaar advocatuur ben ik overtuigend van oordeel dat het Gerecht zich minder bezig dient te houden met de financiële consequenties van de gewezen echtelieden enerzijds, maar veel meer met het voorkomen van (blijvend) menselijk leed in het algemeen van volwassen en in het bijzonder van minderjarige kinderen anderzijds.

Wanneer de scheidende ouders eindelijk gaan beseffen dat de toekomstige belangen van hun kinderen voorrang genieten boven hun eigen belang als ouders, kunnen wij alsdan ook op dit vlak vooruitgang boeken. Eenmaal als dit gedachtegoed bij de scheidende ouders prevaleert, dan kunnen deze desbetreffende ouders voordeel halen ten behoeve van de minderjarige kinderen.

Bijvoorbeeld wijsheid zal zijn om niet twee advocaten te benaderen, voor elke ouder één, maar slechts één advocaat voor de scheidende ouders. De belangrijkste winst kan hierbij zijn dat door het eerst zoeken - door de advocaat tezamen met de ouders - naar de overeenkomsten in plaats van de verschillen, de kloven c.q. de ravijnen sterk kunnen worden beperkt en de bruggen veel meer op de voorgrond kunnen treden. Ook al is er sprake van een echtscheiding.

>>

support [29]

SVB

De SVB is verantwoordelijk voor de uitvoering van een aantal socialeverzekeringen op Curaçao. Tot haar voornaamste taken behoren het beheren van fondsen, het opleggen van aanslagen, het innen van premies en het uitbetalen van uitkeringen.

De SVB voert de volgende sociale verzekeringen uit: • de Algemene Ouderdomsverzekering (AOV) ten behoeve van personen vanaf 65 jaar.

• de Algemene Weduwen-, Weduwnaars- en Wezenverzekering (AWW).

• de Ziekte-en Ongevallenverzekering (ZV/OV) voor werknemers die tijdelijk arbeidsongeschikt zijn.

• de Ontslagregeling (Cessantia) voor werknemers die buiten hun schuld werkloos zijn geworden.

• BVZ, Basisverzekering Ziektekosten voor alle ingezetenen.

• AVBZ. • Ziektekosten ambtenaren en gelijkgestelden.

Dé Bank voor de Sociale Verzekeringen

Le Bleu Premium Ultra Pure Water optenibel den: 10 oz, 20 oz i 1.5 liter Distribuidor: Kaminda André J.E. Kusters 3 Tel: 5999 461 4114

GEZOND BEWEGEN

Mijn bescheiden mening is dat bij (persoonlijke) relaties die niet gebaat zijn bij een kortstondig einde, maar juist belang hebben bij een constructief herstel en voortzetting van een goed communicatief onderhoud, juist het benadrukken van de overeenkomsten een wezenlijke bijdrage zal leveren aan het voorkomen van blijvend (kinder)leed.

Wederhoor Mijn advies is daarom streven naar het zoeken van het eens gewezen onderlinge vertrouwen en de “onoverkomelijke” echtscheiding juridisch benaderen met slechts één advocaat. De advocaat die zijn belang totaal ondergeschikt maakt en zich echt puur richt op de bedoeling van partijen en namens hen daarbij streeft naar een redelijke, een eerlijke en bovenal op een billijke oplossing aanstuurt, zodat het belang van eenieder der betrokkene in rechte zal worden gewaarborgd. Het Gerecht kan nog altijd een toeziende blik werpen op hetgeen door de advocaat en de partijen in goed overleg in overeenstemming is bereikt. Het Gerecht dient zich oprecht leidend op te stellen.

Buitengerechtelijk en buiten de aanwezigheid van de ouders zal een minderjarig kind of de minderjarige kinderen zich veel eerder openstellen voor een vertrouwelijk gesprek met de advocaat, waarbij het effect van hoor en wederhoor beter tot uiting kan komen en een werkelijke bijdrage kan leveren bij het bereiken van de beoogde wilsoverstemming.

Bij wet kunnen uitsluitend minderjarige kinderen worden gehoord van twaalf jaar of ouder. Door de tussenkomst van de advocaat kan deze tevens de eventuele minderjarige kinderen horen van een jongere leeftijd dan twaalf jaar; indien de ouders zich daarin kunnen vinden.

Informatie Volgens mij valt dit als goed te kwalificeren, omdat de betreffende minderjarige kinderen dan steun bij hunzelf tezamen kunnen vinden en reeds daardoor aan minder leed onderhevig zijn en gedurende het proces door de betrokkenheid het herstel al een aanvang zal nemen.

De huidige kinderen weten veel meer dan wij denken en kunnen veel meer aan dan we denken. Per slot van rekening vinden zij veel steun en worden zij behoorlijk van informatie voorzien door “klasgenoten en/of vrienden en/of familieleden” die hetzelfde proces van echtscheiding hebben ondergaan en uiteraard door de o zo huidige toegankelijke elektronische weg van informatievoorziening door het internet.

Oplossingsgericht Een ander voordeel is voorts dat zaken veel informeler kunnen worden opgelost dan met behulp van de stringente regels die door het Gerecht worden gehanteerd.

Daarenboven is deze wijze van aanpak door in goed vertrouwen één advocaat in te schakelen respectievelijk

één advocaat te gebruiken, in plaats van twee advocaten en/of het Gerecht, erg tijdsbesparend, veel goedkoper en veel doeltreffender gericht op de bedoeling der partijen.

Oplossingsgericht naar een ieders wil en zo bij de betrokkenen een gevoel geeft van bruggenbrouwer, en zodoende niet uitsluitend gericht is op de beperkingen die de wet opwerpt en voorschrijft.

Naar mijn bescheiden oordeel dienen wij veel meer uit onze zogenaamde comfortzone te stappen en te streven naar een efficiëntere en effectievere, minder schadelijke aanpak dan het Gerecht en ons in sommige gevallen meer en meer te richten op hetgeen wij als de beste oplossing zien voor ons eigen probleem.

Niet altijd is het Gerecht zaligmakend. Temeer niet daar steeds meer rechters zich richten op hun eigen zienswijze en niet meer de uitkomst van het rechtssysteem laten prevaleren. Als advocaat geniet zulks uiteraard niet mijn voorkeur.

Het Gerecht zal er goed aandoen om zich meer te richten op de cultuurgebonden aspecten en deze een meer centrale rol bij de beslechting van geschillen te laten innemen. In het bijzonder bij geschillen van Personen- en Familierechtelijke aard.

Conclusie Concluderend, huwelijken moeten bewuster worden aangegaan, echtscheidingen moeten minder schade berokkenend worden afgewikkeld en gerechtelijke zaken moeten per afzonderlijk geval worden beoordeeld welke benadering het meest gewenste resultaat zal kunnen bieden. Met andere woorden, dient men ook ingeval van het recht, het Gerecht en de beroepsadvocaten een kritischer kijk te hebben op het beoogde doel, de efficiënte manier van aanpak en het oplossingsgerichte streven.

Het geniet volgens mij de voorkeur om bij Personen- en Familierecht minderjarige kinderen zo vroeg mogelijk bij het echtscheidingsproces te betrekken. Schadebeperkend optredend vooral voor degenen die het woord (ten onrechte) worden ontnomen. Het streven naar een informele oplossing die op schrift zal worden gezet en door het Gerecht zal worden geformaliseerd. ■

Scheper advocaten mr. Gerrit J. Scheper

support [31]

ONTDEK DE

9 energie­systemen van ons lichaam Van de aura heeft iedereen wel gehoord; een groot aantal mensen is ook bekend met het woord ‘chakra’ en misschien zelfs met de term ‘meridianen’, maar ‘electric points’ of ‘radiant circuits’?

Daar gaat bij de meesten van ons geen belletje rinkelen. Gek eigenlijk dat we een leven lang met dit bijzondere lichaam rondlopen, maar niet goed weten hoe het functioneert… vooral als het gaat om energie en de bijbehorende systemen.

De reguliere geneeskunde is ons met de paplepel ingegoten. Wat we kunnen zien en vast kunnen grijpen in het lichaam, daar werken we mee. Maar is dat eigenlijk wel zo logisch? Dat een lichaam dat zo complex werkt en waarvan dokters vaak niet eens met meerdere onderzoeken begrijpen hoe het komt dat het wel of niet naar behoren functioneert, alleen maar bestaat uit tastbare weefsels?

Zelfs gedachten bijvoorbeeld zijn al elektrische impulsen.

Gedachten kun je niet zien, maar als iemand ze uitspreekt komen ze via geluidsgolven aan bij jouw oren, geluid is een frequentie, een jasje van energie.

Energiesystemen Ook op school leren we met scheikunde dat alles is opgebouwd uit atomen, die bestaan weer uit nog kleinere deeltjes en uiteindelijk is alles energie. Langzaam bewegende

[32] support

deeltjes, die we kennen als materie, en snel bewegende deeltjes die we energie noemen. Kortom, we zijn nog vele malen complexer dan de reguliere dokter zich over het algemeen realiseert. In de Oosterse geneeskunde weten ze dat al meer dan 3000 jaar: ons lichaam is opgebouwd uit energiesystemen die ons fysieke lichaam maximaal ondersteunen.

Maar waarom hebben we eigenlijk energiesystemen? Wat is hun functie? Als mens hebben we een continue interactie met onze omgeving. We communiceren met anderen, we eten wat we om ons heen kunnen krijgen en we ademen de lucht in en uit. Die interactie zorgt ervoor dat er energie naar binnen komt in allerlei vormen. De ene vorm van energie is als een vitamine; het voedt je en het zorgt ervoor dat je gezond bent en blijft. De andere vorm van energie voedt je niet, het zal je eerder ongezonder maken

DOOR KARIN VISSER

want het kost je namelijk energie om deze stoffen af te voeren uit ons lijf. Dat kun je stress noemen.

Wanneer je bijvoorbeeld ‘fastfood’ eet, dan zitten er weinig vitamines in, maar wat er naar binnen komt, moet je wel verwerken. De ‘fabriek’, je spijsvertering, moet harder werken om de afvalstoffen af te voeren. Dat is stress. Als je met een collega praat die erg gefrustreerd is over bijvoorbeeld een actie van jou, dan kan die emotionele energie binnenkomen. Jij zal de hormonen die vrijkomen bij het ervaren van deze emoties ook moeten verwerken. Dat is ook stress.

Hoe meer stress, hoe meer moeite het kost voor je lijf om die afvalstoffen en toxines te verwerken en jouw energie weer in balans te brengen. Kortom; de energiesystemen zorgen ervoor dat jij met al die energieën om kunt gaan als mens.

Energie De aura bijvoorbeeld is een systeem dat je beschermt tegen invloeden van buitenaf. Het is een elektromagnetisch veld om je heen dat reikt tot aan je vingertoppen (als je je armen opzij uitstrekt). Het heeft ongeveer de vorm van een ei en maakt dus een soort schil om je hele systeem heen. De aura is te vergelijken met de ‘Van Allen Belts’, een gebied om onze planeet dat bescherming biedt tegen alle invloeden van buitenaf, zoals de zonnekracht die op ons af komt.

De meridianen zijn energiebanen door ons lichaam heen die alle energie transporteren van en naar organen. Ze zorgen ervoor dat al je organen voldoende licht, warmte en subtiele energieën aangevoerd krijgen, zodat ze optimaal kunnen functioneren en jou gezond en blij laten voelen.

GEZOND BEWEGEN

vandaan komen. Waarom je zo weinig energie of veel pijn hebt en wat je misschien zelfs lusteloos maakt!

Een Energie Kinesiologe doet dat. Met energietesten op de spieren kunnen we ontdekken waar de disbalans zit.

We werken samen met jou en je lichaam om per energiesysteem uit te zoeken waar je energie te kort komt of waar je teveel energie hebt, zoals afvalstoffen en toxines. Het teveel aan energie op meridianen bijvoorbeeld zorgt vaak voor blokkades. Je kunt ze zien als files op de snelweg.

Zo’n energietest op de spieren is eigenlijk heel eenvoudig.

De klant ligt op de behandeltafel en houdt een bepaald punt vast op bijvoorbeeld een meridiaan. De kinesiologe duwt tegen een bepaalde spier en vraag aan de klant om weerstand te ge[[hhven. Wanneer de kinesiologe tegen de spier duwt en de klant kan geen weerstand bieden, dan geeft dat energiesysteem aan dat het punt op die meridiaan uit balans is. Met o.a. acupressuur (druk op specifieke punten die energie afvloeit of aanvoert) wordt de disbalans behandeld.

Karin Visser, Energie Kinesiologe, geeft regelmatig een introductiecursus ‘Energy Medicine: your body and energy’.

In deze cursus leer je over en ervaar je de energiesystemen, maar ook leer je hoe je jouw eigen lichaam kunt beïnvloeden om meer in balans te komen. Karin helpt je op de knoppen te drukken van jouw lichaam, jouw levende ingenieuze machine. Je voelt je ontspannener, lichter en stabieler en je kunt zelf de regie pakken in jouw gezondheid! ■

Op haar website www.kanzo.nl kun je onder ‘Studyo Energy’ meer informatie vinden over data en prijzen.

De chakra’s zijn energiecentra die al je emoties en ervaringen opslaan als een recorder. Deze energiecentra liggen in de buurt van je hormoonklieren. Hormonen komen o.a. vol in beweging als jij verdrietig wordt en die emoties worden dus waargenomen en opgeslagen door de chakra’s. Het zijn 7 prachtige gekleurde spiralen die op de centrale as van je lichaam bevinden. Jouw communicatie met anderen en jezelf worden gekleurd door deze energiecentra en hoe gezond zij zijn.

Al deze systemen werken samen om jou gezond en in balans te houden, zodat jij wereld kan veroveren, op pad kan gaan op zoek naar geluk, liefde en kracht. En als ze uit balans raken, de stress op jouw lijf te groot of te langdurig is, dan merk je dat je steeds meer signalen krijgt om je duidelijk te maken dat er iets moet veranderen. Die signalen zijn in eerste instantie nog subtiel, maar langzaamaan zullen ze steeds duidelijker worden, tot er een punt komt dat je ze niet meer kunt negeren en actie moet ondernemen. Pijn en klachten komen dus eigenlijk pas aan de orde als je vele signalen gemist hebt of genegeerd.

Kinesiologie Stel nou, dat je met simpele testen die energie in je lichaam tastbaar kunt maken? Stel nou, dat je dan precies weet welke energiesystemen naar behoren werken en welke uit balans zijn? Dan zou je kunnen verklaren waar je klachten

support [33]

DOOR OETIE BASILIO

De ‘Hay House World Summit’ Louise Hay en Dr. Wayne W. Dyer, twee namen uit een serie van 100 sprekers, 100 schrijvers, die zo ontzettend veel interessante, helende, spirituele, gezondheidsgerichte, leuke en positieve informatie overbrengen dat je er helemaal ‘happy’ van wordt. U kunt zich nu alvast voorbereiden op de volgende in 2016.

Hay House is de naam van de uitgeverij van Louise Hay. Alhoewel zij nu op haar 88e toch wel besloten heeft om met pensioen te gaan, heeft zij door de jaren heen miljoenen mensen geholpen met onder andere haar ‘positieve affirmaties’ (die gezien moeten worden als het planten van een zaadje) en haar ‘mirror work’. Met beide methodes heeft ze ook zichzelf van het nodige weten te helen. Haar tweede boek “You Can Heal Your Life” dat in 1984 werd uitgebracht, werd een bestseller waar inmiddels zo'n 50 miljoen exemplaren van zijn verkocht. In dit boek legt ze uit hoe de dingen waar we in geloven, onze gedachtes en onze eigen (negatieve) ideeën over onszelf, vaak de oorzaak zijn van onze emotionele problemen en onze fysieke aandoeningen. Ze geeft aan hoe we ons denken kunnen veranderen en daarmee ons leven, want “Je gedachtes creëren je leven”.

totaal 100 top-interviews luisteren en naar 12 films kijken.

De interviews zijn allemaal met Hay House auteurs.

Velen van hen zijn ook specialisten en therapeuten op hun gebied van expertise. Dit jaar werd de Summit voor de derde keer georganiseerd en hebben een totaal van 419.000 mensen uit 219 landen het gevolgd. In 2016 zal de Summit van 7 t/m 26 mei plaatsvinden en op de site HayHouseWorldSummit.com kunt u nu al luisteren naar een interview met Dr. Wayne W. Dyer.

U krijgt tijdens de Summit de interviews en films niet in één keer voorgeschoteld, maar in 4 porties, 4 series van 25 interviews en 3 films. Een volgende serie wordt steeds na 5 dagen aan het geheel toegevoegd. De onderwerpen zijn zeer gevarieerd en interessant en bieden een breed scala aan handvatten waarmee we aan onze eigen fysieke, emotionele en spirituele gezondheid kunnen werken.

Meer informatie over Louise Hay en haar werk is te vinden op de site LouiseHay.com. Hieraan gerelateerde sites zijn HayHouseRadio.com en HealYourLife.com.

De rode draad

De Summit Tijdens de Hay House World Summit die jaarlijks gratis online te volgen is, kunt u gedurende 20 dagen naar in

[34] support

De rode draad van de hele Summit komt natuurlijk overeen met datgene waar Hay House voor staat. ‘Selfempowerment’ staat centraal, zelf-ontwikkeling, de kracht van onszelf, de kracht en invloed van onze gedachten, de relatie met onszelf en met anderen, hoe we onszelf kunnen helpen, hoe we onze gezondheid zelf in handen hebben,

GEZOND DENKEN

ons zesde zintuig, spiritualiteit, en ga zo maar door. Ook aan voeding wordt de nodige aandacht besteed. Op het gebied van voeding was de film ‘Hungry for Change’ te zien (zie eventueel ook hungryforchange.tv’), terwijl onder andere Kris Carr (“Crazy Sexy Diet”), Vani Hari (de ‘Food Police’), Donna Schwenk (kefir en kombucha) en Liana Werner-Gray (“The Earth Diet”), de nodige gezonde info en tips gaven tijdens hun interviews.

Interviews Dr. Neha Sangwan gaf in haar interview over communicatie op grappige wijze aan hoe we met elkaar communiceren. Ze onderscheidt 5 fasen, van totaal niet luisteren tot aan de beste manier van luisteren. Bijbehorende lichaamshoudingen zoals met de armen gekruist staan bij niet luisteren of de wijsvinger tegen onze slaap aandrukken wanneer we eigenlijk meer met datgene wat we zelf willen gaan zeggen bezig zijn, waren grappige herkenningspunten.

Op spiritueel gebied ging het alle kanten op: verschillende soorten mediums (o.a. James van Praagh, Doreen Virtue, Anthony William en John Holland); wat we allemaal niet met onze dromen kunnen doen (Charlie Morley); vorige levens (o.a. Mira Kelley); bijna-dood-ervaringen (Anita Moorjani); engelen (o.a. Diana Cooper), chakra’s (o.a.

Deborah King) en nog veel meer. En weer meer algemeen: onze relatie met geld (Suze Orman), hoe we onszelf jong houden (Dr. Christiane Northrup) en waarom vergeven zo belangrijk is (Kyle Gray).

Wayne Dyer Enige aandacht wil ik toch zeker ook besteden aan de voor velen al bekende Dr. Wayne W. Dyer. Wayne Dyer publiceerde zijn eerste boek in 1976 en heeft ondertussen bijna 50 boeken geschreven.

Hij is een internationaal gerenommeerde schrijver, een spiritueel leider en spreker op het gebied van zelf-ontwikkeling. Zijn mooie en leuke film“The Shift”, was ook tijdens de Summit te zien en was een van de presentaties waar het meest naar gekeken/geluisterd is. Ook de film “Co-Creating at its Best” was een topper en is een uniek en inspirerend gesprek tussen Dr. Wayne Dyer en de non-fysieke leraren ‘Abraham Hicks’, die hun informatie middels Esther Hicks aan ons doorgeven.

die gaat over de leuke en helende relatie tussen een wat boze schilder en een van oorsprong Spaans sprekend 9-jarig meisje.

De film “The Shadow Effect”, brengt zeer interessante informatie over onszelf naar voren en is genoemd naar het boek en het programma van de in 2013 overleden Debbie Ford. Met dit programma worden mensen therapeutisch geholpen door het niet meer wegdrukken van hun schaduwkanten. Het niet accepteren en wegdrukken van deze meer donkere aspecten van ons karakter, zorgt er juist voor dat we ze behouden (‘what you resist will persist’) en leidt er onder andere ook toe dat we overgaan tot het be- en veroordelen van anderen. Datgene wat we in een ander niet kunnen uitstaan, blijkt dan gewoon datgene te zijn wat we in ons onszelf aan het wegdrukken zijn. We projecteren onze eigen weggestopte minder goede eigenschappen, maar ook onze weggestopte goede eigenschappen, op een ander. De bekende ‘wanneer je met je vinger naar een ander wijst, wijzen er drie andere vingers naar jouzelf”, is dan helemaal van toepassing. “Every quality that we can see in another, exists within us”.

De film “E-Motion” gaat zoals de naam al suggereert, in op onze emoties en het effect dat deze hebben op onze gezondheid, zowel onze geestelijke als onze fysieke gezondheid. Een belangrijk punt dat naar voren wordt gebracht, is dat ons lichaam geen onderscheid kan maken tussen emoties die we ervaren ten gevolge van iets dat daadwerkelijk gebeurd is, en emoties die we voelen ten gevolge van iets wat we slechts denken. Wat we denken en de emoties die daarmee samengaan, wordt door ons lichaam dus als iets wat daadwerkelijk gebeurd is ervaren, met de nodige gevolgen voor onze gezondheid. Dit betekent dat u uw lichaam ook met positieve gedachtes en emoties ‘in de war kunt brengen’. Hoe u uw lichaam en uw onderbewuste wilt ‘brainwashen’ ligt dus helemaal aan uzelf.

Indien u graag uw leven en uw gezondheid in eigen handen wilt nemen, dan is de Hay House World Summit zeer zeker een aanrader. En indien u geïnteresseerd bent kunt u als voorgerecht de ‘Tapping World Summit’ volgen die zo'n 2 maanden eerder plaatsvindt. Zie hiervoor TheTappingSolution.com. ■

Films Voor wat betreft de overige films was “Painting the Future” één van de films die vielen onder de collectie “Tales of Everyday Magic”. “Painting the Future” is een kortere film

support [35]

8x10 Ensure - HH Choco Caribe HR.pdf

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

1

3/3/15

8:33 AM

GEZOND BEWEGEN

Beheers pijn

door middel van TENS

Het woord TENS is eigenlijk een afkorting voor ‘Trancutaneous Electrical Nerve Stimulation’ (T.E.N.S.). In het Nederlands is het: Transcutane Elektrische Zenuwstimulatie.

De zenuwstimulatie wordt uitegvoerd met kleine elektroden die op de huid geplaatst worden. Door deze elektroden loopt een geringe stroom van de ene elektrode, via de huid door de zenuw, en weer terug naar de andere elektrode. Het woord ‘transcutaan’ wijst op het feit dat de elektroden zich aan de buitenkant van het lichaam bevinden.

Sommige mensen hebben ondragelijke pijnen en kunnen vanwege mogelijke bijwerkingen geen pijnstillers gebruiken of reageren niet meer op pijnstillers. Door de zenuwbaan, die in verbinding staat met het pijngebied, met een geringe stoompuls te prikkelen ontstaat er een demping van de pijn. Dit wordt gedaan met twee elektroden die ter hoogte van de zenuwbaan op de huid geplaatst worden; één elektrode links en één rechts naast de zenuwbaan.

Met een dun soepel kabeltje worden deze beide elektroden verbonden aan een zenuwstimulator; vaak ook TENS apparaat genoemd. Het apparaat kan onzichtbaar onder de kleding gedragen worden.

Zenuwstimulatie De zenuwstimulator zelf is een klein draagbaar apparaat ter grootte van een pakje sigaretten en werkt met een oplaadbare batterij. Uw arts of fysiotherapeut kan het apparaat voor u instellen en u leren hoe u de electroden op de juiste plekken aanbrengt. Als u eenmaal de juiste plek heeft gevonden wordt het apparaat aangesloten en u kunt langzaam aan de amplitude knop draaien totdat u de stroom voelt stromen van de ene electrode naar de andere. Een deel van deze stroom dringt ook de zenuwvezel binnen en vermengt zich daar met de aanwezige pijnprikkel. Door de zenuwstimulatie zullen er minder pijnprikkels doorgegeven worden naar de hersenen en de pijndrempel wordt verhoogd.

TENS heeft geen verdovende of versuffende werking in tegenstelling tot de sterkere pijnstillers (de opiaten). TENS is in tegenstelling tot de sterkere pijnstillers, de opiaten, niet verslavend. TENS beïnvloedt uw normale werkzaamheden niet. TENS kan dus ook worden gebruikt tijdens het autorijden of het bedienen van machines. TENS heeft een zeer laag gezondheidsrisico in vergelijking tot bijvoorbeeld operaties waarbij een pijnblokkade wordt aangelegd.

Bij operaties waar een pijnblokkade wordt aangelegd is er altijd een risico op beschadiging van andere zenuwen waardoor (tijdelijke) verlammingen of andere vormen van zenuwschade kunnen optreden. Aangezien het TENS apparaat aan de buitenkant van het lichaam wordt aangebracht loopt u dit risico niet.

Endorfine Het lichaam maakt ook zelf een hormoon, genaamd endorfine aan dat dezelfde werking heeft als een pijnstiller.

Als het lichaam te zwaar belast wordt (bijvoorbeeld bij extreem zware sport) of als het lichaam zwaar verwond wordt (verkeersongeluk) dan kan het lichaam zelf zijn eigen pijnstiller gaan aanmaken om deze overdosis aan pijn te bestrijden. TENS bevordert de aanmaak van deze pijnstiller endorfine, zodat een extra pijndempend effect verkregen wordt. ■

Voordelen Er zijn veel voordelen bij het gebruik van een TENS apparaat; u loopt in tegenstelling tot bij het gebruik van bepaalde pijnstillers geen risico op maagbloedingen, maagzweren, leveren nierproblemen. Bij veel pijnstillers dient u aanvullende medicijnen te slikken ter bescherming van de maagwand.

Bespreek met uw arts of een TENS voor u een goede oplossing kan zijn als u veel pijn heeft en u geen zware pijnstillers kunt of wil gebruiken.

MIPACS Een TENS apparaat is verkrijgbaar bij MIPACS aan de Prof. Kernkampweg 2.

Tel.: 737-6688

support [37]

adv CurCou

GEZOND ETEN

Glutenvrij paneermeel nu ook bij Vreugdenhil Steeds meer mensen komen tot de ontdekking dat ze allergisch zijn voor gluten. Door de glutenallergie of -intolerantie moeten ze vaak grote concessies doen. Veel producten of gerechten kunnen ze niet meer eten en in een gezin staat moeder vaak met de handen in het haar. Gluten veroorzaakt een mankement in de darm.

Gluten is een eiwit bevattende stof die voorkomt in tarwe, rogge, haver, spelt, kamut en gerst. De darm mist iets dat de gluten in genoemde granen kan afbreken. De irritatie van de darm door gluten veroorzaakt ontstekingen in de darm, waardoor de darmvlokken langzaam afgebroken worden. Die darmvlokken zorgen normaal gesproken voor een vergoot oppervlakte van onze darm, waardoor we veel voedingsstoffen kunnen opnemen, voordat het eten de darm weer verlaat. Als de darmvlokken afgebroken worden wordt de oppervlakte van de darm dus vlak. Het totaal aan darmoppervlakte wordt zo steeds kleiner en de persoon neemt daardoor steeds minder voeding op in het lichaam.

Coeliakie (uitspraak: seuliakíe) of glutenintolerantie is een aandoening (aangeboren of verworven door darmbeschadigingen), veroorzaakt door een immunologische reactie tegen gluten. Gluten zijn in principe onschuldige stoffen, niet-giftig en voedzaam, maar bij mensen met coeliakie reageert het lichaam toch zeer heftig op deze gluten. Het afweersysteem van deze mensen herkent de gluten als “gevaarlijk” en er zal een immunologische en ontstekingsreactie ontstaan.

Het lichaam maakt anti-lichamen aan om de als indringer beschouwde gluten te bestrijden. Er ontstaat een darmontsteking ter hoogte van het jejunum (een deel van de dunne darm) met een atrofie (=afsterven) van de darmvlokken tot gevolg.

zijn voor mensen met gluten­a llergie of intolerantie. Paneermeel is daar een van.

Paneermeel wordt gewoonlijk gemaakt van tarwe en is eigenlijk een afvalproduct uit de beschuit-industrie. Het kan ook worden gemaakt door twee beschuiten of droog brood fijn te wrijven. Paneermeel wordt gebruikt om voedingswaren die gefrituurd of gebakken moeten worden te voorzien van een krokant laagje. Daartoe wordt het voedingsmiddel indien nodig eerst gekruid. Daarna wordt het door losgeklopt eiwit met wat olie en water gehaald.

Het vochtige product wordt vervolgens door het paneermeel gehaald. Voor een dikkere laag wordt de procedure herhaald.

Mensen met een glutenintolerantie moeten alles waar tarwe, gerst of rogge in zit vermijden. Ze mogen dus ook geen gepaneerde producten eten, zoals kroketten, vissticks of schnitzels. Door gebruik te maken van glutenvrij paneermeel is het nu allemaal weer mogelijk. ■

Bij Vreugdenhil (in laan 9) kunt u van verschillende merken glutenvrij paneermeel vinden.

Schubappelweg z/n

Gelukkig kan moeder geheel tegenwoordig ontspannen elk gerecht aanpassen omdat er veel vervangingsproducten verkrijgbaar

support [39]

VIJF DINGEN die gelukkige mensen doen voordat ze ’s ochtends uit bed stappen Je bent net wakker en je bent klaar om uit bed te stappen‌.. maar wacht! Weet je dat er vijf belangrijke dingen zijn die je nog even kunt doen voordat je uit bed stapt? Deze vijf dingen zijn zo simpel en gemakkelijk toe te voegen aan je dagelijkse routine. Je zult je afvragen waarom je er niet eerder mee bent begonnen en je zult merken dat deze vijf dingen je in een totaal andere sfeer zullen brengen. Probeer het zelf maar en geniet van de verandering die je bij jezelf zult ervaren.

[40] support

GEZOND BEWEGEN Wees dankbaar en uit dankbaarheid Wees blij en dankbaar dat je weer een nieuwe dag hebt ontvangen. Een nieuwe dag om je weer geheel in te zetten om je doelen te bereiken. Kijk om je heen en noteer in gedachten waar je allemaal dankbaar voor bent. Misschien ben je dankbaar voor het feit dat je een heerlijke nachtrust hebt gehad en dat je vol energie aan de dag kan beginnen.

Wees ook dankbaar omdat jij vandaag voor zovelen iets moois zal betekenen. Realiseer hoe belangrijk het is dat jij er vandaag zal zijn om veranderingen te brengen in het leven van anderen. Doordat je steeds weer dankbaar bent ga je leren om alles om je heen te waarderen. Adem eens diep in en wees dankbaar voor het leven; dankbaar voor het ademhalen en dankbaar voor de glimlach op je gezicht.

Bepaal je intenties voor deze dag Neem je intenties die je voor vandaag hebt een voor een even door in je gedachte. In gedachten kan je nieuwe dingen creëren en deze werkelijkheid maken. Wees niet bang om nieuwe plannen te creëren. Elk idee ontstaat in je gedachten en als je eenmaal bepaald hebt hoe je dat idee gaat verwezenlijken dan is het niet meer alleen een gedachte maar nu wordt het werkelijkheid. Ben je niet tevreden met de gang van zaken bijvoorbeeld op het werk?

Creëer dan in gedachten hoe je daar vandaag verandering in gaat brengen en ga daarvoor. Je kunt ook de intentie hebben om vandaag absoluut tegen en over niemand een kwaad woord te spreken of over iemand slechte gedachten te hebben. Focus op je intentie om iedereen iets goeds toe te wensen; al is het maar “een goede dag” of “een prettige middag”.

Adem vijf keer diep in en uit Ademen is heel belangrijk voor het leven. Zonder ademhalen kunnen we niet leven. Gelukkig gaat dat automatisch en hoef je niet bang te zijn dat je dat zal vergeten.

Adem langzaam diep in en houd de adem even vast voordat je weer helemaal uitademt. Probeer twee keer zo lang uit te ademen dan de inademing. Bij het inademen voel hoe je alle delen van het lichaam, alle organen, alle cellen in het hele lichaam voorzien worden van nieuwe, verse, schone zuurstof.

Glimlach Glimlach zonder enige reden en ervaar hoe heerlijk dat aanvoelt. Glimlach en denk aan de mooie en vrolijke gezichten die je vandaag zult tegenkomen. Denk ook aan de bijzondere mensen die je dagelijks (bijvoorbeeld op het werk) tegenkomt en verheug je op het moment dat je ziet dat zij allemaal gezond en wel om je heen zijn vandaag.

Een glimlach op je gezicht bij het uitspreken van een wens of groet geeft een goed gevoel bij een ander. Een glimlach terwijl je de woorden uitspreekt “fijn om je vandaag weer te zien” geeft de ander een gevoel dat hij/zij gewaardeerd wordt. Ook als iemand het niet ziet, bijvoorbeeld aan de telefoon, glimlach!

Vergeef jezelf Vergeef jezelf voor de fouten van gisteren. De fouten van gisteren hoeven maar hele kleine dingen te zijn; misschien niet eens merkbaar voor een ander, maar jij bent misschien de enige die het weet en beseft, dus dat is al heel belangrijk. Misschien is het iets heel simpels zoals het niet openhouden van de deur voor die meneer of mevrouw die twee stappen later met veel moeite de deur open moest wurmen omdat een hand verbonden was .. wat jammer dat je dat te laat had gezien. Vandaag overkomt het je niet weer want je hebt jezelf vergeven voor dat moment van haast en geen rekening houden met een ander. Vergeef jezelf en vergeef anderen. Je kunt niets veranderen aan het verleden (gisteren); je kunt alleen zorgen dat je een perfecte vandaag creëert.

Vandaag is een nieuwe dag en vandaag heb je nieuwe intenties, je zit vol energie en je bent dankbaar en je glimlacht. En nu uit bed want wie weet hoeveel mensen daarbuiten lopen die een glimlach en een goed woordje kunnen gebruiken.

Neem even de tijd om gedurende de dag weer even te denken aan deze vijf punten. Misschien kan je even tijd vinden om in stilte weer over elk punt te denken. Dit helpt heel goed om je weer te herinneren aan de intenties die je vanochtend hebt bepaald. Zorg dat wanneer je naar bed gaat dat je tevreden bent over de vijf punten die je vanochtend hebt voorgenomen. Neem de allermooiste gebeurtenis van de dag en ga daarmee slapen. En terwijl je je ogen sluit . Wees dankbaar, kijk hoe je al je intenties vandaag hebt gecreëerd, adem vijf keer in en uit, glimlach, en vergeef jezelf. ■

support [41]

DOOR OVILIO CAPRILES

Grondvervuiling en Grondverbetering We kunnen niet zo doorgaan met het vervuilen van onze bodem Bodemvervuiling wordt meestal veroorzaakt door de aanwezigheid van chemische stoffen of andere vormen van aantasting in de bodem. De verontreiniging veroorzaakt een verandering van de kwaliteit van de grond. Deze kan invloed hebben op het normale gebruik van de bodem en brengt gevaar aan de volksgezondheid en de leefomgeving.

Onze grond is op vele plaatsen (voornamelijk rondom de Sint Annabaai en andere stortplaatsen) verontreinigd door aardolie-koolwaterstoffen. Onder aardolie-koolwaterstof verontreinigende stoffen is stookolie een van de meest gebruikte aardolie-koolwaterstof in de samenleving vandaag. Stookolie is moeilijk te behandelen in vergelijking met benzine en dieselolie als gevolg van de kenmerken van lage volatiliteit (mate van beweeglijkheid), lage ‘bio-degradable’ (afbraak van de stof in de natuur door de werking van micro-organismen) en geringe mobiliteit.

Dus een bodem vervuild met stookolie wordt beschouwd als een groot milieuprobleem.

De laatste tijd komt het steeds vaker voor dat we bewuster moeten worden over de vervuiling van onze bodem. Onze grond wordt hier en daar sterk vervuild en dit heeft consequenties voor de mens, de planten en het milieu in het algemeen. Erosie/aantasting van de bodem is het verlies van de bovenste bodemlaag, het tast de vruchtbaarheid van de bodem aan en vermindert de capaciteit van wateropslag.

Hoe kunnen we dit fenomeen verzachten of helemaal stop zetten?

Tijdens een bouwactiviteit vlak bij het asfaltmeer moest de eigenaar zijn terrein verbeteren vanwege de slechte ondergrond. De grond bevat oud gedumpt asfalt en was niet geschikt om op te bouwen en ook niet geschikt voor tuinbouw. Om de grond toch bouwrijp te maken, heeft de eigenaar de zachte asfaltbodem weggehaald (2 meter diep gegraven) en met nieuw diabaas aangevuld en vastgestampt.

Controle van Bodemverontreiniging Het gebruik van pesticiden en meststoffen moet worden geminimaliseerd. Er moeten speciale kuilen worden gekozen voor het storten van afvalstoffen. Bij de controle van bodemverontreiniging is het belangrijk om te denken aan de 3 R’s: reduce, reuse, recycle, respectievelijk: verminderen, hergebruiken en recyclen. Met verminderen wordt hier bedoeld “het afnemen in aantal”. Het hergebruiken is het opnieuw gebruiken en recyclen is het terugwinnen van grondstoffen uit oude producten. Op Curaçao bij Landfill Mal Pais wordt slechts een klein beetje aan recyclen gedaan.

Saneringsmethoden

Figuur 1

[42] support

De meest voorkomende conventionele methode voor de sanering van verontreinigde bodems was opgraving gevolgd door landvulling. Echter, opgraving en landvulling kan de verontreinigingen niet ongedaan maken. Verbranding van de verontreinigingsstoffen kan veel gaan kosten en er kunnen secundaire verontreinigingen ontstaan zoals vorming van vluchtige organische stoffen. Met de groeiende belangstelling voor milieuvriendelijke stoffen, zijn er verschillende benaderingen voorgesteld voor de behandeling van de met aardolie-koolwaterstof verontreinigde gebieden. Stookolie is moeilijker te verwijderen in vergelijking met benzine en diesel.

GEZOND LEVEN Grondvervuiling In grote lijnen zijn Plastic, Chemicaliën, Kunstmest en Zware Metalen de grootste boosdoeners aan grondvervuiling.

Plastic Plastic vormt wereldwijd een groot deel van de huishoudelijke en industriële afvalstoffen. Afval bestaande uit kunststof accumuleert en draagt bij aan een ernstig verontreinigingsprobleem. Het duurt heel lang om kunststoffen te desintegreren. Het duurt 400 jaar voordat een plastic fles helemaal vergaan is. Het is daarom beter om biologisch afbreekbaar plastic te gebruiken. Biologisch afbreekbaar plastic bevat een element dat gevoelig is voor UV-stralen. Door de aanwezigheid van zonnestralen wordt het plastic afgebroken in kleinere fragmenten waardoor het gemakkelijker verteert.

Dit plastic wordt gemaakt uit zetmeel (6%) en plantaardige olie die gemengd wordt met polymeren. Deze samenstelling is gemakkelijk afbreekbaar.

Chemicaliën Pesticiden, herbiciden en fungiciden worden opgenomen in de bodem. Hierbij moeten we ook denken aan een accumulatie effect van residuen van de bestrijdingsmiddelen.

Dit creëert ‘ecologische stress’ en veroorzaakt bodem-, water- en voedselbesmetting.

Kunstmest Continue toepassing van kunstmest veroorzaakt verslechtering van de bodemeigenschappen; gecultiveerde bodems verliezen hun kenmerken. Toepassing van Ammonium Sulfaat, Ammonium Chloride & Ureum verminderen de pH van de bodem. Gewassen zoals aardappel, druiven, en bonen zijn gevoelig voor chloride toxiciteit. De toepassing van biologische mest en “bio-fertilisers” beschermen de bodem tegen verontreiniging.

Zware Metalen Metaal (ijzererts) wordt uit de grond gehaald maar is in feite niet helemaal gezond voor het biologisch systeem.

Metalen met een atoomnummer hoger dan 23 of meer dan 5 gm per ml zijn gevaarlijk en dus niet aanvaardbaar voor het biologisch systeem. Ze zijn giftig voor de mens & andere levensvormen, ze zijn traag vergif en ze hopen zich op in het lichaam en veroorzaken ernstige stoornissen.

De grondlagen Humusgrond: Bovenste laag bestaat uit vers gedaald & gedeeltelijk ontlede bladeren, twijgen, dierlijk afval, schimmels en organische materialen.

Toplaag: Deze laag bevat gedeeltelijk verteerd organisch materiaal en sommige anorganische minerale deeltjes. Op een vervuilde Toplaag kunnen de zaadjes niet ontkiemen!

Tussenlaag: Deze bevat een grote hoeveelheid bacteriën, schimmels, aardwormen, kleine insecten, en andere complexe voedselgangen in de bodem. Deze laag is belangrijk voor de beplanting.

Sub-Laag (ondergrond): minder organisch materiaal en minder organismen dan Toplaag.

Kleine Brokken: De laag bestaat uit gebroken steentjes.

Deze bevat geen organische materialen. Deze laag zit meestal heel diep in de grond. Alleen wortels van eeuwenoude bomen kunnen deze lagen bereiken.

Grote Brokken: Dit is de onaantastbare laag die zich onder alle andere lagen bevindt. Vervuiling kan deze lagen moelijk bereiken.

De Zuivering Voordelen van het gebruik van biologische zuiveringsprocessen in vergelijking met andere technologieën voor bodemsanering is dat dit proces alle gevaarlijke stoffen uit de bodem haalt. Bij elke andere toegepaste methode is dit niet haalbaar.

Biologische zuivering is over het algemeen minder storend voor het milieu dan processen gebaseerd op uitgravingen. De kosten van de behandeling van een gevaarlijk afvalstoffen-oppervlak met behulp van bio-hersteltechnologieën kunnen aanzienlijk lager liggen dan die voor conventionele behandelingsmethoden zoals, absorberen, verbranden, verspreiden of verplaatsen van het materiaal.

De toekomst Het zou goed zijn als men alvast plastic gemaakt van 50% zetmeel op de markt brengt. Biologisch afbreekbaar plastic is een oplossing voor vervuiling door kunststof. Zie overzicht van onze dagelijkse wegwerpartikelen die van invloed zijn op het milieu. ■

Kippenboutjes

38%

Groen Afval

18%

Hout Resten Andere Organen

6% 3%

Glas Plastics Andere Plastics

7% 3% 4%

Metalen

7%

Plastic Cups Ander 0%

10% 4% 5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

support [43]

DOOR NICOLE MERCKSZ

Zit ie al….

STAAT IE AL? Het eerste levensjaar van een kind kunnen veel ouders niet wachten tot de baby zit, staat en loopt.

Ook is het datgene waar een ieder naar vraagt. Blijkbaar zijn het zitten, staan en lopen belangrijke pijlers waarmee gemeten wordt of de baby zich goed en vooral ook snel ontwikkelt. In het eerste levensjaar zijn er belangrijke fasen in de ontwikkeling van een kind, zoals omrollen, een actieve buikligging, kruipen, het gaan zitten en staan. Deze fasen zijn van essentieel belang voor de verdere motorische ontwikkeling. Het is dus belangrijk dat een kind al deze fasen doorloopt en in de meest ideale situatie er geen van deze fasen wordt overgeslagen.

Het beste moment om met de baby te gaan zitten is als de baby zelfstandig in staat is om vanuit een andere houding, bijvoorbeeld buikligging, te gaan zitten. Dan heeft de baby namelijk genoeg kracht en balans om goed recht te zitten, te blijven zitten en weer zelf weg te kunnen gaan. Gemiddeld is het rond de 8 maanden dat een baby zelf kan gaan zitten. In die fase gaat een baby vaak even zelf zitten om uit te rusten, rond te kijken of om ook even met een speeltje te spelen. Actieve baby’s hebben het vaak veel te druk met rondkruipen en hun omgeving verkennen om te gaan zitten!

Interpretatie De baby te vroeg laten zitten is niet goed! Dit geldt hetzelfde voor de baby met kussens op de bank laten zitten, te lang rechtop op schoot houden of te lang in babystoeltjes laten zitten.

Vaak hoor je mensen zeggen dat de baby van 4 maanden zelf al wil zitten. Dat is de interpretatie die de ouders en/ of verzorgers er vaak aan geven als de baby in rugligging of half liggend het hoofdje gaat heffen. Dit is een teken dat de baby meer wil zien en heeft vaak tot gevolg dat de baby zich zal gaan omrollen van de rug naar de buik. In de buikligging kan een baby alles veel beter zien en dan is het begin van de voortbeweging (rollen, kruipen) ingezet. Ga je de baby vanaf dat moment neerzetten dan onderbreek je een belangrijke stap in de motorische ontwikkeling en maak je ook de baby een stuk afhankelijker van jou.

Angstig Voor 8 maanden zijn de rug-, buiken nekspieren van de baby vaak nog niet sterk genoeg. Hierdoor ontstaat er al op een vroege leeftijd een (over-

[44] support

bodige) overbelasting van de wervelkolom. Dit kan als gevolg hebben dat er een scoliose (scheve rug) ontstaat. Het kind zakt dan naar een kant, omdat de spieren van de romp nog niet sterk genoeg zijn om de rug recht te houden terwijl het zit.

Of het kind kan een te bolle rug ontwikkelen, omdat de rug- en buikspieren nog niet sterk genoeg zijn om een goede actieve, rechte houding tegen de zwaartekracht in te nemen.

Ook kan er een scheefstand van het hoofd ontstaan omdat de nekspieren nog niet sterk genoeg zijn om het hoofd actief rechtop in de middenpositie te houden. Daardoor ‘valt’ het hoofd als het ware naar één kant. Een scheefstand van het hoofd werkt uiteindelijk weer door op de rest van het lichaam, wat een nadelige invloed heeft op de verdere motorische ontwikkeling van het kind.

Op het moment dat de spieren van de rug en buik nog niet sterk genoeg zijn is er ook sprake van een onvoldoende zitbalans. De baby kan dan gemakkelijk omvallen, opzij vallen maar ook naar achteren op het hoofd. Dit zijn negatieve ervaringen voor de baby en niet zelden wordt de baby angstig. Na zo een nare ervaring wordt het kind dan vaak gespannen en stijf of wil juist helemaal niet meer zitten.

Ontwikkeling Als de baby nog te jong is om te zitten zijn ook de opvangreacties van de armen nog niet adequaat ontwikkeld. De baby kan zich dan nog niet voldoende opvangen als de balans verstoord raakt, valt dus om en ook dit gebeurt

GEZOND BEWEGEN

vaak op het hoofd. Verder worden baby’s die te vroeg zitten lui, want ze kunnen in zit (zoals vaak gebeurt op de bank ondersteund met een kussen in de rug) heel makkelijk alles zien en observeren. Het is echter een hele passieve houding voor een baby, want in het eerste jaar moeten (en willen) ze juist zelf veel gaan ontdekken als ze iets zien.

Dat is de reden dat een kind zich zal gaan voortbewegen.

Een kind te vroeg laten zitten zorgt er voor dat stappen zoals omrollen en het verder ontwikkelen van een goede buikligging sneller mis zullen gaan.

Als de baby eraan gewend raakt om steeds maar neergezet te worden en ook zelf niet in die positie kan komen, maak je de baby enorm afhankelijk. Tevens remt de normale ontwikkeling, met name die in de buikligging. Dat vindt de baby dan al snel veel te vermoeiend! De baby leert dan eerder te gaan huilen om weer lekker makkelijk in zit gezet te worden, maar zal zo niet sterker worden !

Zelf gaan zitten Dus geef de baby de kans om zichzelf (in zijn eigen tempo) te ontwikkelen en juist ook zoveel mogelijk zelfstandig zijn omgeving te gaan ontdekken. Door om te rollen en vanuit buikligging naar kruiphouding en zit te gaan, ontwikkelen de rug-, buik-, nek- en schouderspieren zich voldoende, waardoor de opvangreacties en spierkracht verbeteren zoals we dat verwachten volgens een normale ontwikkeling. Zo kan de baby zich uiteindelijk goed opvangen als hij zelf gaat zitten.

De baby kan zelf gaan zitten vanuit rugligging naar de zijzit en/of zijligging of vanuit de buikligging via de kruiphouding tot zit. Het positieve van deze ontwikkeling is dat de baby gelijk al goed de armen weet te gebruiken om dat voor elkaar te krijgen. Deze zijn immers de beschermers van het omvallen. En de rug -buik en nekspieren worden hierdoor ook gelijk getraind.

Verantwoord Voor het verantwoord vervoeren, dragen en voeden is een goede ondersteunde zitvoorziening voor de baby belangrijk.

Vanaf 4-5 maanden is het ook geen probleem om voor de eerste hapjes de baby in een goede ondersteunende babystoel te zetten. Ongeveer 20-30 minuten kan als acceptabel aangehouden worden om een baby ergens in te laten zitten.

Op schoot: Tot 2-3 maanden kan je de baby op schoot het beste zoveel mogelijk goed ondersteund tegen je aan houden liefst liggend en half liggend zowel op de buik als op de rug. Voor op schoot en voor borst- en flesvoeding is er ook een speciaal voedingkussen verkrijgbaar. Dit maakt het voor zowel de baby als de verzorger heel comfortabel.

Maxi cosi: De eerste maanden is een maxi cosi een goede voorziening die puur bedoeld is om de baby in te vervoeren.

Het is niet de bedoeling de baby hier lang in te laten zitten.

Voor de eerste maanden zit er al vaak een rolletje bij dat het hoofdje moet ondersteunen in de middenpositie.

Let tevens op de romp dat de baby daar ook recht ligt. Zo nodig kan je extra rolletjes aanbrengen voor extra ondersteuning, hierbij steeds de veiligheid van de baby in de gaten

houden en alleen steeds onder supervisie in de zitvoorziening laten zitten. Zet ook zeker de baby er goed in vast en zet in de auto de maxi cosi goed vast in de veiligheidsriem!

Wipstoeltje: Een wipstoeltje kan fijn zijn om vanaf 3 maanden te gebruiken voor het geven van de fles, later de eerste hapjes, een rustig speelmomentje of om de baby ergens even bij te hebben. Tevens is het niet nodig om het stoeltje te laten wippen, dit heeft geen positieve bijdrage voor de ontwikkeling.

Cushi Tush of Bumbo: Deze beide stoeltjes zijn geschikt voor baby’s die nog niet zelf kunnen zitten en geven een relatief goede ondersteuning voor de rug en zijn zodoende ideaal voor de eerste hapjes. Geschikt zolang de baby dit volhoudt en maximaal 20-30 minuten.

Tripp Trapp: Een Tripp Trapp stoel is een echte kinderstoel en goed te gebruiken vanaf 6 maanden. Voordeel is dat deze aan de eettafel past en gebruikt kan worden tot zeker 7 jaar (goed aan tafel zitten is voor 2 tot 5 jarige kinderen best lastig en bij deze stoel is er de mogelijkheid om het zit- en voetengedeelte aan te passen). Echt een goede investering!

Conclusie Te vroeg zitten is niet goed voor een baby, maar wel voor de kinderfysiotherapeut! Door de disbalans en asymmetrische houding die een baby kan ontwikkelen door te vroeg zitten kan een voorkeurshouding ontstaan, een scoliose of een scheve stand van het hoofd. Deze hebben allemaal een nadelige invloed op de verdere ontwikkeling van uw kind en dit zijn vaak een hele hardnekkige klachten die steeds weer bij nieuwe ontwikkelingsmijlpalen terugkomen.

Om dit weer te verhelpen is vaak een langdurig traject van kinderfysiotherapie nodig bestaande uit intensieve houdings-, positionerings- en hanteringsadviezen.

Laat de baby niet meer en langer zitten dan noodzakelijk is. En bekijk bij de tijdelijke zitvoorzieningen steeds kritisch of de baby nog goed recht zit! ■

support [45]

Leasing a car or fleet at Uralco is a dushi experience.

Our friendly team takes care of all the car-related hassles that you don’t need in your life, including inspections, repairs, license plate tax and more. You can just drive and enjoy the time and money that you save. Leasing is the way to drive, and Uralco is the way to lease. Get in touch with us!

1846_Uralco_Nummerplaten_Coaching_185x130mm.indd 1

+5999 462 7960 | info@uralco.com | uralco.com

8/5/15 10:06

Neem vandaag een abonnement op support en mis geen enkel bericht over uw gezondheid: www.support.cw

GEZOND LEVEN

Mooie nagels,

maar ten koste van wat?

Nagels lakken lijkt een hele onschuldige onderneming maar de waarheid achter de kleurrijke flesjes is anders dan u tot nog toe heeft gehoord. Toxische chemicaliën zijn heel gebruikelijk in nagellak. Het vervelende is dat u dat heel moeilijk te weten komt, totdat het te laat is en u klachten gaat vertonen.

Sommige mensen denken dat het gaat om insignificant kleine hoeveelheden en maken zich daarom geen zorgen.

Helaas is nagellak maar een van de producten (naast parfum, make-up, crèmes, lotions, zeep en poeders, die u zowat dagelijks op uw huid aanbrengt.

Al deze stoffen kunnen de hormonen verstoren en worden daarom endocriene verstoorders genoemd.

Helaas is er nog weinig onderzoek gedaan naar de hoeveelheid en de duur van gebruik van deze hormoonverstoorders, om daar een duidelijke uitspraak over te doen. Uiteraard is het zo dat een persoon super-allergisch kan zijn terwijl de andere veel meer en veel langer in aanraking kan komen met deze stoffen.

en een verstoring veroorzaken in de manier waarop het lichaam reageert op hormonen. DBP staat erom bekend geboorteafwijkingen te veroorzaken. Dit is een verontrustend feit, aangezien de meeste vrouwen, met inbegrip van zwangere vrouwen, overwegen naar de nagelstudio te gaan om hun nagels als verwennerij te polijsten. DBP is gekoppeld aan neurologische problemen en ontwikkelingsdefecten bij foetussen. Tijdens de ‘behandeling’ worden de gassen ingeademd. Uit onderzoek is gebleken dat DBP bij ratten afwijkingen doet ontstaan van de prostaat, epididymis, penis en zaadballen. DBP wordt gebruikt in nagellak om de bewegelijkheid en glans te stimuleren.

De jongetjes geboren uit deze vrouwen vertoonden meer vrouwelijke eigenschappen

Kunt u zich voorstellen dat Amerikaanse vrouwen (en een klein gedeelte van de mannen) $768 miljoen per jaar uitgeven aan nagellak?

Het wordt nu hoogtijd dat u ook iets kritischer gaat worden tijdens het kopen van deze producten zoals nagellak.

Nagellak bevat giftige stoffen, waaronder formaldehyde, ftalaten, aceton, tolueen en benzofenonen. Ftalaten worden in nagellak gebruikt omdat het oplosmiddelen zijn voor kleuren. Het slechte nieuws is dat ze eigenlijk giftig zijn voor het zenuwstelsel. Om de kleuren van nagellakken vloeibaar te houden, worden aceton en tolueen gebruikt.

Het probleem met deze stoffen is dat ze snel verdampen en daardoor de lucht vullen met giftige dampen. Wanneer je deze dampen inademt, worden je luchtwegen in gevaar gebracht. Van benzofenonen wordt gezegd dat ze het potentieel hebben kanker te veroorzaken.

De meeste nagellak bevat het “giftige trio”. Het “giftige trio” is een bijnaam die wordt gegeven aan drie giftige bestanddelen in nagellak. Deze giftige bestanddelen, dibutylftalaat (DBP), tolueen en formaldehyde, staan erom bekend ernstige bijwerkingen te veroorzaken.

DBP of Dibutylftalaat – Deze giftige stof behoort tot de groep van ftalaten. Ftalaten zijn verbindingen die erom bekend staan de functie van het endocriene systeem te verstoren. Ze kunnen ook hormoonspiegels veranderen

Tolueen – Tolueen is ook een neurotoxine, wat betekent dat het een stof is die voornamelijk het centrale zenuwstelsel aanvalt waardoor afwijkingen in gedrag, emoties en lichaamsbewegingen ontstaan. Tolueen kan het zenuwstelsel van iedereen schaden, ongeacht de leeftijd, maar het kan ook in de placenta dringen en de foetus beïnvloeden door het veroorzaken van defecten in de ontwikkeling. Het staat er ook om bekend irritatie te veroorzaken in de bovenste luchtwegen.

Formaldehyde – Formaldehyde staat er al om bekend kanker te veroorzaken. Het is verrassend hoeveel mensen zich nog steeds weinig zorgen maken over het feit dat de meeste nagellak formaldehyde bevat. Het staat er ook om bekend problemen met de ademhaling te veroorzaken, en astma en andere ademhalingsproblemen te verslechteren.

Het is zo ernstig dat er gesproken wordt over het toxische trio. Dit trio bestaat uit DBP, Tolueen en Formaldehyde. ■

support [47]

QUAKER

Buskuchi di avena Un buskuchi sabroso i saludabel.

Snèk kuné tur ora i tur momentu.

Tera Botica: Brion, osie, Cora, G Mampuritu, nt, Suffisa berg, Jan iz Mu en uyn, Noord uintje!

Zuikert Palabranan di Dr. John Croes tokante OXY+

oxy+ RIBA 60 ANJA

X

RIBA 30 ANJA

X

ATLETA

X

CELEBRO

X

Sabela Oligominerale

X X X X

STRESS DRUMI

X

DETOX

X

X

STOMA

X

X

ADER

X

CURASON

X

X

DIAREA

X

X

A BO BO A TUM E? SI W A + Y X O O TA BO WOW NTE, A T R O P M I BE TA M A T + Y X O NTE! IMPORTA

OXY+ ta un di e mihó produktonan den e merkado pa kualkier problema di salú ku bo por tin. E por ta falta di oksígeno, problemanan di inflamashon, bo no por drumi anochi, bo hormonanan ta trahando malu, tur bo enzimanan ta trahando malu, si tin ásides den bo stoma, OXY+ ta bo solushon. E por ta inflamashon òf falta di oksígeno den bo selebre, OXY+ ta bo solushon ku ta wòrdu rekomendá dor di bo dòkter John Croes.

OXY+ pa wowo

Oxy+ ta un produkto ku tin ingredientenan ku ta stimulá e glycocalyx ku ta den bo wowo. Ta resultá ku bo bista ta mas briante i mas mihó. Tur e kolónan ta resultá mas fuerte, i vishon turbio òf ‘wazig’ di stress ta wòrdu eliminá. Tur esnan ku tin gloukoma por tuma OXY+ sin problema. Kòrda semper tuma OXY+ un ora promé òf despues ku remedi di dòkter.

Recommended by Dr. John Croes

GEZOND LEVEN

LifeFactors: natuurlijke producten uit Aruba LifeFactors is de eerste producent van natuurlijke producten, supplementen, kruiden en theeën. Het laboratorium van ir. Inger Croes draait op volle toeren en produceert een lijn van natuurlijke producten. Het laboratorium staat in Aruba en exporteert naar onder andere Curaçao. Oxy+ is momenteel het product dat, mede door de samenstelling, veel in de belangstelling staat.

Oxy+ is een product gemaakt om de zuurstofopname in het bloed te bevorderen en de pH te verhogen (alkalisch te maken). Hierdoor is het lichaam beter in staat om tegen elke ziekte te vechten. Oxy+ bestaat uit spirulina en MSM.

Spirulina Spirulina (Arthrospira) is een blauwgroene zoutwateralg met een voorkeur voor een alkalisch milieu. Het is populair als voedingssupplement ter bevordering van de gezondheid. Als supplement wordt het meestal in pil- of poedervorm geconsumeerd. Van nature groeit spirulina in mineraalrijke meren. De grootste concentraties zijn tegenwoordig te vinden in Mexico, in Centraal-Afrika en in OostAfrika. De meeste commerciële spirulina wordt vandaag de dag echter gekweekt in speciale buitentanks in delen van Noord-Amerika en Azië. Spirulina is rijk aan vitaminen, eiwitten, essentiële aminozuren, omega 3-vetzuren, essentiële vetzuren en allerlei mineralen. Het wordt over de hele wereld verkocht als voedingssupplement. Spirulina is een van de rijkste bronnen van proteïnen. Het eiwitgehalte is ongeveer 60-70%.

De werking van spirulina is tweeledig. Enerzijds zorgt het voor een goede reiniging van gif- en afvalstoffen uit het lichaam en anderzijds zorgt het voor herstel en opbouw.

Spirulina moet men niet zien als een middel dat een symptoom bestrijdt maar als een middel dat de mobilisatie van de lichaamseigen krachtreserves ondersteunt. In tegenstelling tot stoffen die stimuleren op korte termijn zorgen de voedingsstoffen in spirulina voor een langdurige verhoging van het prestatievermogen. Onder andere door de

stabilisering van het immuunsysteem. Spirulina heeft een regulerende werking op het lichaam, zoals bijvoorbeeld voor de bloedsuikerspiegel en het cholesterolgehalte.

Spirulina voorziet in voedingsstoffen die vaak in ons dieet ontbreken. Ook voor sporters geeft het een langdurende energie en vermindert het de hersteltijd. Spirulina bevat ook veel mineralen en vitamines.

MSM

Oxy+ is op Curaçao

MSM (methylsulfonylmethaan) is een organische zwavelverbinding. MSM is een wat minder bekende stof en toch is MSM minstens net zo belangrijk voor het lichaam als vitaminen en mineralen. MSM is een stof die gewoon in je lichaam thuis hoort en wordt van nature in plant, dier en mens aangetroffen. Het heeft vele taken in het lichaam en speelt onder andere een rol voor de gewrichten, allergieën en chronische pijn.

Als voedingssupplement is MSM vooral populair geworden als pijnstiller en ondersteunend middel bij aandoeningen van het bewegingsapparaat zoals osteoartritis (artrose), (reumatoïde) artritis, (sport)blessures en RSI (repetitive strain injuries). ■

verkrijgbaar bij de beste apotheken; de importeur is Pharmagoed, telf. 738-3880 U kunt Lifefactors ook bezoeken: maandag t/m vrijdag van 13.00 tot 17.00 uur Driemasterstraat 64A Oranjestad, Aruba Tel.: 297 561-4142 info@lifefactors.net www.lifefactors.net

support [49]

DOOR GISETTE SEFERINA

DE MONSTERTJES

van de regentijd Elk jaar wordt vanaf 1 juni tot en met 30 november speciaal aandacht besteed aan het feit dat in onze regio, de Atlantische oceaan en de Caribische Zee, elk moment een tropische storm kan ontstaan. Al sinds vele jaren richten de meteorologische diensten in de regio, vooral in deze periode hun blik op de oceaan. Orkanen berokkenen enorme materiële en menselijke schade.

Curaçao ligt zogenaamd buiten de orkaangordel maar het eiland heeft in de loop der jaren verschillende hevige tropische stormen ervaren. In 2010 heeft Curaçao de tropische storm Tomas meegemaakt waarbij er veel materiële schade was en zelfs een persoon om het leven is gekomen. Maandenlang daarna nog stonden er overal op het eiland natuurlijke en kunstmatige waterplassen.

Het is tegenwoordig algemeen bekend dat stilstaand water als broedplaats voor allerlei insecten dient. Vooral de bijtende insecten zoals muggen en mampieren vieren hoogtij gedurende de regentijd. Door hun voedingsgedrag kunnen zij als vectoren van ziekten dienen Deze diertjes vormen een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid.

Hersenvliesontsteking, Dengue, Chikungunya en Zika koortsen zijn maar een enkele voorbeelden van ernstige ziekten die deze insecten kunnen overdragen. Maar er zijn ook onschadelijke insecten die diezelfde waterplassen delen. Het zijn gevleugelde insecten die welbekend zijn maar waarvan wij zelden het jong te zien krijgen. De meeste mensen zouden ze nooit herkennen omdat zij er zo vreemd of zelfs ronduit potsierlijk uitzien. Ze zijn toch ontzettend belangrijk omdat zij onderandere steekmuggenlarven opeten en hierdoor de waterplas in evenwicht houden. Zij zijn de kleine monstertjes van de regentijd.

Orde Odonata- de libellen Het jong van waterlibellen en waterjuffers hebben speciale darmkieuwen waarmee zij zuurstof uit het water kunnen halen. Deze kleine roofdiertjes jagen op zicht, dus leven zij voornamelijk in helder water. De ontwikkeling van larven naar volwassenen duurt maanden tot jaren, afhankelijk van de soort.

[50] support

Familie Libellulidae De waterlibellen behoren tot deze groep insecten. Het zijn fraaie insecten met stevige doorzichtige vleugels en smalle fel- gekleurde lijfjes.

Zij zweven over de waterplassen en leggen hun eitjes aan de oppervlakte van het water. Het volgroeide jong dat kan meer dan vijf centimeter groot worden en is geheel aquatisch.

Het jaagt op kleine organismen in het water en pikt af en toe zelfs een klein visje als prooi.

Familie Lestidae Sommige waterjuffers leggen hun eitjes onder de waterspiegel op de planten die in de waterplas groeien. Hier op Curaçao zijn ze vaak op de waterlelies in de riolen te vinden. Net zoals de waterlibellen voedt het jong zich met larven van andere insecten. Het is bijna ongelooflijk dat

zo’n lelijkerd door het proces van de metamorfose zich in een mooie waterjuffer omtovert.

Orde Coleoptera - de kevers De kevers zijn de talrijkste groep insecten in de natuur.

Maar slechts een klein groepje kevers brengt een gedeelte van hun ontwikkeling in het water door. Ze ondergaan een

GEZOND DENKEN

volledige metamorfose en het jong ziet totaal anders uit dan het volwassen insect. De volwassen waterkever heeft goed ontwikkelde vleugels en kan zich een goede afstand van een waterbron verplaatsen. Net zoals hun jong zijn de volwassenen ook geduchte jagers onder water. Met hun krachtige kaken maken ze korte metten met organismen die zelfs groter zijn dan zijzelf. Terwijl het jong een adempijpje heeft, neemt de volwassen kever een luchtbel onder haar vleugels mee als zuurstofvoorziening.

Familie Dytiscidae De waterroofkever larve wordt in het Engels een watertijger genoemd. En dit is echt een verdiende titel. Het is een gretige jager die zijn prooi besluipt en dan onverwachts toeslaat. De larven eten muggenlarven en andere waterdiertjes.

Ze lusten ook wel kleine visjes en kikvorstjes. De aanwezigheid van waterroofkevers in een waterplas is een indicatie van evenwicht en vitaliteit in die waterplas.

gezondheid van de microecologie van natuurlijke waterretentiesystemen en dammen in de regentijd. Zoals bij de kevers, leeft een klein groepje wantsen, zowel als jong en als volwassen voltijds in het water. De waterwantsen zijn sterk tot het licht aangetrokken en doordat het goede vliegers zijn kunnen zij ’s avonds ver van hun waterbron naar de verlichting van huizen in de omgeving aangetrokken worden. De waterwansen ondergaan een onvolledige metamorfose en de grootste geleedpotige diertjes in een waterplas behoren tot deze groep. Hun monddelen vormen een naaldachtige proboscis en zij kunnen je een pijnlijke beet bezorgen.

Familie Belostomatidae

Deze waterkever graaft graag tunnels in het sediment op de bodem van een waterplas. In tegenstelling tot zijn neef, de watertijger, leeft deze kever liever in natuurlijke waterplassen en dammen. Het jong wordt ook wel eens een lancet genoemd vanwege zijn gestileerde vorm.

Dit monstertje lust kleinere waterdiertjes zoals watervlooien en bacteriën.

De teenbijter komt ook op Curaçao voor! Deze wants wordt wel tien tot twaalf centimeter lang. Ze komen in dammen en grote waterplassen voor maar soms ook in zwembaden en visvijvers in de tuin. Doordat zij door het licht aangetrokken worden komt de mens vaak ’s avonds in aanraking met deze monsterachtige insecten. Alhoewel zij niet giftig zijn kan de beet van een teenbijter ontstoken raken als het niet degelijk verzorgd wordt. Opmerkelijk is dat het vrouwtje haar eieren op het schild van het mannetje vastlijmt waardoor de zorg en bescherming van het jong helemaal bij de vader ligt!

Familie Gyrinidae

Familie Nepidae

Deze glimmende zwarte kever wordt een draaikever genoemd.

Dat komt omdat het in het rond draait wanneer hij zich in het water verplaatst. Het is een grappig gezicht en je staat er versteld van waarom zij niet constant tegen elkaar botsen.

De draaikever is vaak in grote groepen langs de kant van de waterplas te vinden. Het jong is stekelig en wordt soms door vissers gevangen en als aas gebruikt.

Er zijn verschillende groepen wantsen die tot de waterschorpioenen behoren.

En je zou denken dat deze waterdiertjes net zoals de landschorpioen steken. Maar dit is helemaal niet het geval. De waterschorpioen steekt niet; hij bijt! Het lange dunne orgaan aan het achterlijf is een luchtpijpje waarmee het diertje ademhaalt. Een ander groot verschil tussen een landschorpioen en een waterschorpioen is dat de waterschorpioen gevleugeld is. Bovendien is de waterschorpioen een echt insect dat zes poten telt terwijl de landschorpioen een spinachtige is en dus acht poten heeft. Dat is geen insect.

Familie Noteridae

Orde Hemiptera - de wantsen Deze groep insecten geniet grote diversiteit voor wat levensstijl betreft. Onder de wantsen komen jagers, planteters en alleseters voor. De wantsen zijn een belangrijke groep als pest insecten in de landbouw, als vectoren van ziekten in de gezondheid maar ook als indicatoren van de

>>

support [51]

Please also visit our booth at the Living Expo from 24th until 27th of September and take advantage of our special prices during this event!

Available at Professional Pest Control, situated at Parke Komersial Korsou A-24, Veeris (close to Sambil)

GEZOND DENKEN Familie Gerridae De schaatsenrijders worden in het Engels ook wel eens de Jesus bugs genoemd vanwege het feit dat deze diertjes op het water kunnen lopen. Zij maken gebruik van de vanderwaalskracht aan de wateroppervlakte om zich drijvende te

houden. De schaatsenrijders komen vaak in grote groepen voor op de wateroppervlakte. Sommige soorten schaatsenrijders hebben het ook in de branding op het strand perfect naar hun zin. Veel mensen denken dat het vliegjes zijn maar het zijn echt wantsen.

Familie Notonectidae De waterbootsmannetjes kennen in werkelijkheid natuurlijk mannetjes en vrouwtjes. Dit monstertje doet een vlugge rugslag over het water. Het duikt voor zijn voedsel,

dat uit kleinere waterdiertjes en ander organisch materiaal bestaat. Door hun ongewoon lange achterpootjes is het waterbootsmannetje niet zo handig ter been. Hij is wel in staat om te vliegen en bijten als hij zich bedreigd voelt.

Orde Diptera- de ware vliegen Deze groep insecten ondergaan een volledige metamorfose en hebben een relatief korte ontwikkelingscyclus in vergelijking met de meeste andere insecten. Tot deze groep behoren veel insecten die van medisch en veterinair belang zijn omdat zij vectoren van bacteriën, virussen en parasieten zijn. Maar het overgrote gedeelte van deze groep is onschadelijk. De larven en maden van de ware vliegen hebben soms een groteske verschijning. Ze zijn glibberig, stekelig en griezelig maar toch noodzakelijk voor het evenwicht in de waterplas.

noodzakelijke rol in de voedselketen omdat zij als voedsel dient voor vele hogere organismen. Zonder een overvloed aan steekmuggen, zowel als larven en als volwassenen zouden verschillende insecten, vissen, reptielen, vogels en vleermuizen snel in de knoei raken. Daardoor dus ook de zoogdieren die deze dieren als voedsel gebruiken. De steekmug is altijd een bekende verschijning in waterplassen.

Familie Chironomidae Er zijn muggen die niet bijten. Zij worden in het engels non- biting midges genoemd. Deze muggen hebben een voorkeur voor zuurstof- arme waterplassen en zijn hierdoor dus een indicator van een ongezonde toestand in een waterplas. Door het lage zuurstofpeil in zo’n plas sterven de visjes, de kikvorsjes en de meeste andere waterdiertjes waardoor de populatie muggen snel uit de hand loopt. De muggen zorgen dan voor grote overlast bij zo’n bevolkingsexplosie.

Familie Syrphidae De maden van zweefvliegjes zijn aquatisch. Het schokkende van deze monstertjes is dat zij eruit zien als miniatuur rattejongen! Ze worden hierdoor in het engels rat- tailed larvae genoemd.

De volwassen zweefvlieg voedt zich met bloemennectar en pollen. Ze worden ook “droneflies” genoemd voor hun stabiliteit in de zweefvlucht. ■

Familie Culicidae De steekmuggen zijn welbekend door hun rol als vectoren van gevaarlijke ziekten bij mens en dier. Ondanks die beruchtheid speelt de steekmug toch een

Gisette Seferina Medisch Entomoloog

support [53]

Support

JK RLI TUUDUCT A N RO P

Reuma-Art X Strength van Full Life is een natuurlijk product, bestaande uit een combinatie van vier kruiden dat gebruikt wordt bij gewrichtsklachten zoals reuma, artrose en artritis. De vier kruiden geven een uitstekende ondersteuning aan de gewrichten en de mobiliteit. Reuma-Art X Strength was in 2014 de beste kruidencombinatie gebruikt tijdens de uitbraak van Chikungunya.

Stinging Nettle

De Stinging Nettle, Urtica dioica, Ortiga of brandnetel is bacteriedodend en daarom heel geschikt bij infectieziekten.

Garlic

De garlic of knoflook heeft een cholesterolen bloeddrukverlagende werking.

Horsetail

De Horsetail, Equisetum, Paardenstaart of Heermoes herstelt, versterkt en versoepelt

het skelet, kraakbeen, pezen, gewrichtsbanden, de huid, haar en nagels.

Pijnen verdwijnen bij reuma, jicht, artrose, artritis en zenuwpijnen. Het helpt verder bij nierbekkenontsteking, blaasontstekingen en blaaskrampen.

Celery

Celery of Selderij (Apium graveolens) is een goed urine-afdrijvend middel en werkt aldus gunstig op nier- en blaasziekten, jicht en reuma.

Pharmagoed N.V. Distributeur op Curaçao: Pharmagoed N.V., Groothandel voor Botica’s Kaya Angel Leanez Loods 1-2, Willemstad - Tel.: 738-3880 E-mail: sales@pharmagoed.com - www.pharmagoed.com

Verkrijgbaar bij de betere botica.

Wil u niets missen?

Neem een abonnement op support! www.support.cw

GEZOND DENKEN

Hair Stabil

TONIC EN SHAMPOO Hair Stabil tonic en shampoo bevatten aminozuren die de aanmaak van keratine stimuleren. Keratine is een lichaamseigen bouwstof, die onder andere voorkomt in je nagels. Ook versterkt het je haar; zo’n 88% van je haar bestaat uit keratine. Behandel en verzorg je je haar intensief, dan neemt het proteïne-gehalte in je haar af. Je haar wordt zwakker, breekt eerder af en gaat pluizen.

Heb je droog, statisch, pluizig of weerbarstig haar? Dan is een gezonde proteïne behandeling met keratine een must.

Keratinebehandelingen zijn momenteel dé hit in internationale kapsalons. Dat is niet zo vreemd, want keratine is een lichaamseigen eiwit dat je kunt gebruiken bij elk haartype. Of het nu chemisch behandeld is of niet. De conditie van je haar maakt evenmin uit en daarom is de keratinebehandeling bijzonder effectief voor: – Haar dat beschadigd is door zon, zee en chloorwater – Geverfd, gepermanent of gestraightened haar – Haar dat van nature pluizig en weerbarstig is

Eigenschappen Hair Stabil tonic bevat ook eigenschappen die de bloedcirculatie van de haarwortels stimuleert. Panthenol helpt bij droog haar met gesleten punten.

Panthenol is een ingrediënt in talrijke cosmetische producten voor haarverzorging (shampoos, hairconditi-

oners) en huidverzorging (crèmes, zalf, lotions). Het heeft een hydraterende werking (houdt vocht vast en voorkomt uitdroging).

Het hecht goed aan de haarzakjes en maakt de haren gladder en makkelijker te kammen.

Panthenol Op de huid zorgt panthenol ervoor dat de huid soepeler en elastischer wordt en dat oppervlakkige tekenen van veroudering verminderen. Het helpt ook tegen irritaties en jeuk. Dit wordt toegeschreven aan de vitaminevormende eigenschap van dexpanthenol; het dringt door in de huid en wordt daar omgezet in pantotheenzuur (vitamine B5), dat op haar beurt een onderdeel is van co-enzym A; het bevordert zo de energietoevoer naar de cellen en versnelt de vorming van nieuwe huidcellen. In haarverzorging is de werking van panthenol evenwel louter uitwendig en speelt de vitaminevormende eigenschap van panthenol geen rol.

Samenstelling Piroctone olamine bestrijdt bacteriën die roos veroorzaken en zorgt voor verlichting van de irritatie en jeuk.

De tonic bevat ook het kruid “Psoralea corylifolia Linn” dat heel belangrijk is in de Indiase en Chinese geneeskunde.

Dit kruid wordt gecombineerd met enkele andere kruiden in deze tonic. Brandnetel (Stinging nettle), Duizendblad (yarrow), Salie (sage), Hoefblad (coltsfoot) en Rozemarijn (rosemary).

De Hair Stabil Tonic en Shampoo zijn verkrijgbaar in de beste apotheken.

De Hair Stabil shampoo vormt een goede combinatie met de tonic. De ingrediënten van de shampoo bestaat uit natuurlijke plantenextracten en ingrediënten tegen roos en die het haar beschermen tegen beschadiging en uitdroging. ■

Importeur is Homed Caribbean N.V., Ilandweg 11 tel.: 562-7764

support [55]

DOOR DINAH VEERIS

Zjozjolí Zjozjolí , ajonjoli, sesame, sesam, benne, gingelly en abongra zijn enkele namen van deze plant met minuscule zaadjes, maar met onnoemelijke rijkdom aan kracht. De botanische naam is Sesanum indicum, uit de familie Pedaliaceae. De plant komt oorspronkelijk uit India en Afrika, veel later ingevoerd in de Zuidelijke staten van de VS en het Caribisch gebied door Afrikaanse slaven die de zaden voornamelijk gebruikten om hun eten te kruiden en smaak te geven.

Zaadjes

Het is een eenjarige kruidachtige plant die wel tot 2 meter hoog kan groeien. De plant heeft een vierkante stengel die grotendeels met haarpluisjes bedekt is. De bladeren staan tegenover elkaar en naar boven toe staan ze door elkaar.

Ook hebben de bladeren verschillende vormen. Beneden aan de stengel zijn ze breder in de vorm van een driehoek en meer naar boven toe worden ze smaller. De bloem lijkt wel op een vingerhoed en de kleur kan variëren van wit, blauw of paars tot rosachtig. De vrucht is een capsule of doosvrucht, rechthoekig in doorsnede met aan het eind een korte driehoekige snavel. De capsules zitten onder de blaadjes verscholen. De zaden zijn ovaal, licht afgeplat en enigszins dunner aan het oog van het zaad dan aan het andere uiteinde. De zaden hebben vele kleuren, afhankelijk van de geoogste cultivar. De meest verhandelde verscheidenheid is gebroken wit gekleurd. Andere veel voorkomende kleuren zijn bruingeel (buff), tan, goud, bruin, rood, grijs en zwart.

[56] support

Ook op Curaçao werd zjozjolí in bijna alle kunuku's geplant. Dit gebeurde door middel van het zaaien van het zaad op een van te voren schoongemaakt stuk grond. Als de vruchtcapsules begonnen te rijpen, sneed men de steel aan de onderkant af, bond ze in bosjes en werden ze in de boom gehangen. Als de capsules begonnen te drogen en ze open gingen, keerde men de bosjes om op een groot laken of doek, zodat de zaadjes eruit konden vallen.

Vroeger gebruikten de mensen van Curaçao zjozjolízaden meer dan nu. Men at ze rauw. Een oude traditie die nog steeds bestaat is het roosteren van de zaadjes om er suikergoed van te maken. Met de zaden maakt men ‘tai’. ‘Panseiku’ maakt men door zjozjolí met pinda's te mengen. Panseiku en tai zijn geliefde zoetigheden. De zaden werden zowel in bonen als in de pompoensoep gedaan. Om zjozjolí in een bonengerecht te gebruiken werd het zaad eerst gemalen. Om zjozjolí als zoetigheid te gebruiken wordt het niet gemalen. Zjozjolízaden hebben bij onze oude generatie altijd in het teken van voorspoed en geluk gestaan. Als het niet goed ging en er veel tegenslag was, gooide men verschillende keren achter elkaar een handvol zjozjolí op het dak om zo voorspoed en geluk te vragen. Als men een huis ging bouwen, waren er altijd zjozjolízaden tussen de andere gewassen die

GEZOND ETEN

men begroef om het geluk, voorspoed en vrede in het huis te waarborgen. Als er veel zjozjolízaad overbleef, bewaarde men het om later te planten.

Smaak Vroeger werd het haar gewassen met de bladeren van zjozjolí. Men prakte de bladeren fijn en maakte er schuim van. Ook liet men bladeren in een glas weken, zodat het wat lijmachtig werd. Hiermee kon je met een kam mooie krullen draaien. Men gebruikte het zaad ook voor de kraamvrouw. Als iemand net was bevallen, dan gaf men haar veel zjozjolí te eten of men trok er thee van door de zaadjes iedere avond met bruine suiker te koken, of in warme cacao, en gedronken om de melkproductie te stimuleren. De zaden zitten boordevol vitaminen en antioxidanten. In de zaden zitten ook veel mineralen, waaronder koper, magnesium en calcium. In de handel worden zaden zowel gepeld als ongepeld verkocht, vaak ook geroosterd. Ze worden gebruikt ter verfijning van brood en gebak en voor het kruiden van gerechten. Met name het geroosterde sesamzaad heeft een sterke smaak. In de Arabische keuken is een Tahini zeer geliefd. Dit is een olierijke saus of pasta van gemalen zaden, citroensap, peper, knoflook en andere specerijen. De saus wordt gebruikt om hummus en andere gerechten van het Midden-Oosten te kruiden. Geroosterde zaden zijn voorts een belangrijk ingrediënt voor veel oriëntaalse zoetwaren, zoals de in Turkije bekende Halva. In de natuurvoeding worden ook wel de kiemen van de zaden gebruikt. In Japan is gomasio geliefd, een specerij gemaakt van geroosterde zaden en zeezout.

Waardevolle tips Plant zelf uw eigen zjozjolí in de tuin. Kies een plek in de tuin waar gedurende de dag volop zon is. Maak de aarde wat los en vermeng indien nodig met wat compost.

Een gedeelte vlak bij een muur of schutting is ook aan te bevelen daar de plantjes heel gevoelig zijn voor harde wind. Steek uw vinger in de grond om een 1cm. gat te maken. Tussen de planten ruimte laten van ongeveer 12 cm. Stop ongeveer drie zaden in elk gat en maak het gat dicht met uw hand. Bij grotere stukken grond kunnen de zaden gezaaid worden en daarna wordt er een dunne laag aarde over- heen gedaan. Maak de aarde elk dag nat totdat de plantjes uitkomen. Daarna water geven,

net voordat de bodem uitdroogt. Vermijd overwatering.

Oogst de zaden wanneer de peulen beginnen te rijpen, maar voordat ze beginnen te splitsen. Bewaar de geoogste zaden in een goed gesloten blik en gebuik ze dagelijks bij bv. het ontbijt door de muesli of als tahini op uw brood of op de salade, Wanneer U rijst kookt dan kunt u als de rijst is afgegoten een eetlepel zaad door de rijst doen. U kunt het ook een minuutje laten meekoken. Als u koekjes bakt kunt u het meel zelf rijker maken door zjozjolí zaadjes erdoor te mengen.

Sesamolie Zjozjolí - of sesamolie is waarschijnlijk de oudste plantaardige olie die de mensheid kent. Men verkrijgt de olie door de zaden te persen en deze olie is geschikt voor bijna iedereen, zelfs voor baby’s. De olie plakt niet en irriteert de huid niet; het is een neutrale olie die voedend is en gemakkelijk met andere oliën kan worden gemengd. Van nature bevat deze olie enkele antioxidanten waardoor hij niet zo snel ranzig wordt. Door het hoge gehalte van lecithine en essentiële aminozuren is de olie bijzonder gunstig voor de endocriene klieren, zenuwen en hersenen. Het voedt huid en haar en bij regelmatig gebruik verbetert het zelfs de vorm van de borsten en gaat het vergrijzing tegen. Zjozjolí olie heeft nog meer regenererende eigenschappen en helpt dus bij vroegtijdige veroudering. Het is de basisolie voor Ayurvedische massage en de beste olie voor een hoofdmassage. Toch moet erbij vermeld worden dat een klein percentage van onze volwassenen en kinderen allergisch kunnen reageren op de zaden en op de olie. Personen met allergieën voor zjozjolí worden gewaarschuwd om weg te blijven van een breed assortiment verwerkte voedingsmiddelen, waar dit zaad of olie in verwerkt is. ■

Dinah Veeris Schrijfster van ‘Van Amandel tot Zjozjolí’ en ‘Afrikantje’ Oprichter Botanische tuin: “DEN PARADERA”. dinahveeris@yahoo.com www.dinahveeris.com Tel. 767-5608

support [57]

> A-1 MONITORING SYSTEM PROTECT YOUR PROPERTY 24/7 WITHOUT ANY INVESTMENT! APPLY NOW FOR YOUR ALARM INSTALLATION AND GET THE FIRST MONTH FREE, STARTING AT ANG. 125.- PER MONTH* NO DOWN PAYMENT. * (CONDITIONS APPLICABLE HERE)

Serie 1 Juice Line 100% Pure Juice Blends Selected Fruits Newspaper Ad

1/6 page (18.6x6.4cm)

OFFER CONSISTS OF: 2 LED KEYPAD, 10 MAGNETIC CONTACT, 2 DIGITAL MOTION DETECTOR, EHallström 20150425 Page 3 of 5 BATTERY/TRAFO ALARMSYSTEM 8 ZONE, 30 WATT HORN SIREN, INSTALLATION AND CONNECTION TO THE A-1 MONITORING SYSTEM (24/7 ALARM MONITORING). CALL FOR MORE Option 3 INFORMATION OR TO MAKE AN APPOINTMENT.

SPEEDY SECURITY GROUP • SALIÑA 106, CURAÇAO | T. +(599 9) 465 5555 | F. +(599 9) 465 2451

GEZOND LEVEN

DE OORZAAK van alle degeneratieve ziektes

Degeneratieve ziektes zoals Alzheimer, osteoartritis, arteriosclerose, kanker, diabetes, hartklachten, osteoporosis, ziekte van Parkinson, prostaatkanker, reumatoïde artritis, hebben allemaal iets gemeen: chronische ontsteking. Het immuunsysteem van het lichaam werkt optimaal door te beschermen tegen bacteriën, virussen, beschadigde cellen en chemische stoffen. Zonder dat beschermingsmechanisme zou u het nooit gered hebben na uw peuterperiode.

Een van de sterkste wapens die ingezet worden door het immuunsysteem is tijdens acute en tijdelijke ontsteking.

Alhoewel acute ontsteking het lichaam goed doet, veroorzaakt het wel ongemak en onplezierige sensaties zoals pijn, keelpijn of stekende pijn na een insectenbeet. Het ongemak is doorgaans tijdelijk en verdwijnt weer zodra de ontstekingsreactie haar werk heeft gedaan.

Maar in sommige gevallen kan de ontsteking schade berokkenen; een ontsteking is namelijk ook een bron voor het ontstaan van kanker. Het stimuleert de groei van tumoren en uitzaaiing in het hele lichaam en draagt bij aan het ontstaan van alle degeneratieve ziektes.

NSAID Paracetamol, aspirine, acetaminophen en ibuprofen - de meest bekenden uit de groep van de ‘niet-steroïde anti-inflammatoire drug’ (NSAIDs) - zijn zo eenvoudig overal verkrijgbaar dat wij niet ze niet meer als gevaarlijk beschouwen. Elk jaar belanden duizenden mensen in het ziekenhuis na gebruik van deze middelen. Erger nog: jaarlijks sterven er 6000 mensen door deze medicijnen. Ze zijn in het bijzonder gevaarlijk voor de mensen die alcohol gebruiken omdat de combinatie van pijnstillers en alcohol ernstige leverbeschadiging veroorzaakt.

Vier adviezen Als voedingsdeskundige raad ik 4 manieren aan om chronische ontstekingen te doen afnemen. De eerste is om een liter mineraalwater te drinken voor elke dertig kilo lichaamsgewicht. Ten tweede raad ik iedereen aan om voldoende fruit, groenten en vis -die in het wild gevangen is en dat overeenkomt met je bloedgroependieet- te eten. De derde raad is om elke nacht ten minste 8 uur van een diepe en natuurlijke slaap te genieten. De laatste raad is om dagelijks een supplement van een hoge kwaliteit in te nemen.

Voedingssupplementen De voedingssupplementen die ik adviseer zijn: • Het aminozuur L-tryptofaan, dat onder andere voorkomt in zuivel en bananen, wordt in ons lichaam gebruikt om serotonine te produceren. Eerst wordt de tryptofaan omgezet in 5-hydroxytryptofaan (5-HTP), waarna het in de hersenen wordt omgezet in serotonine. 5 HTP wordt verkregen uit

zaadjes van een Afrikaanse struik. 5-Hydroxytryptophan wordt direct omgezet in serotonine in de hersenen. Serotonine heeft enkele belangrijke functies: het speelt een rol bij diepe slaap, eetlust, geheugen, leesvaardigheid, temperatuur regulator, stemming, seksueel gedrag, cardiovasculaire functie, spiercontractie en doet ontsteking afnemen.

Dit supplement behoort geen ijzer en geen vitamine A (retinol) te bevatten. Bètacaroteen wordt in het lichaam omgezet tot de lichaamsveilige vitamine A. Gebruik deze supplementen tijdens uw hoofdmaaltijd.

• Natuurlijk is de meest populaire antioxidant Vitamine C. Medisch onderzoek blijft aantonen dat hoge doses van vitamine C chronische ziekten kan doen afnemen. Ziekten zoals hartklachten, hersenbloeding, kanker en de onderliggende oorzaken zoals hoge bloeddruk, chronische ontsteking, een zwak immuunsysteem en atherosclerose.

• Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat Omega 3 (essentiële vetzuren) hetzelfde effect heeft als ibuprofen bij het doen afnemen van gewrichtspijnen (artritis). Omega 3 visolie supplementen zijn veiliger dan NSAID’s tegen pijn en chronische ontsteking. Het is belangrijk dat u een supplement vindt met de juiste verhouding van Omega 3, 6 en 9.

• Vitamine E heeft bewezen een krachtige beschermer te zijn in het menselijk lichaam en doet ontsteking afnemen.

• Een dagelijkse inname van Magnesium doet ontstekingen afnemen volgens onderzoek van de “Medical University of South Carolina”.

SOLGAR & Quality of Life vitamines & supplementen zijn verkrijgbaar bij Da drogist, Harmonia en de botica’s.

Distributeur:

Begrijp het goed: realiseer dat snelle veroudering en alle degeneratieve ziektes hun oorzaak hebben in chronische ontstekingen. Neem de juiste stappen om uzelf te genezen.

U kunt zelf uw beste dokter zijn. ■

Oduber Agencies Curacao N.V., Scherpenheuvel 9 tel.: 767-1011

support [59]

De banaan De banaan kennen we natuurlijk allemaal maar er zijn veel verschillende soorten. De twee soorten die we hier voornamelijk tegenkomen kunnen bij mij nog wel eens verwarring veroorzaken vanwege hun naam. De banaan zoals ik die uit Nederland ken wordt namelijk bakoba genoemd en de bakbanaan heet banaan. Dat kan dus best lastig zijn als je zoals ik een cateringbedrijf hebt.

Menigmaal is er bakbanaan ingekocht terwijl ik eigenlijk banaan nodig had…

Het grootste verschil is dat je bakoba/banaan gewoon zo kunt eten en dat je de (bak)banaan eerst moet bakken.

Daarnaast kan je een (bak)banaan ook lekker zwart, en daardoor heerlijk zoet laten worden, terwijl een zwarte bakoba echt niet meer lekker is. Er zijn ook veel recepten waarin groene bakbanaan wordt gebruikt, in tegenstelling tot bakoba die alleen geel eetbaar is.

De reden dat ik voor het onderwerp banaan heb gekozen is omdat ik het volgende graag even onder jullie aandacht wil brengen:

Bananenbrood met Noten INGREDIËNTEN VOOR 4 PERSONEN • 75 gram boter, op kamertemperatuur • 200 gram suiker • 1.5 cup rijpe bakoba (3 tot 4 stuks), fijngeprakt • 3 eieren, losgeklopt • 125ml karnemelk • 250 gram bloem • 1 theelepel baking soda • 1 theelepel bakpoeder • 1 theelepel nootmuskaat • ½ theelepel zout • 1 cup gemengde noten zoals walnoten, pecannoten of hazelnoten, grof gehakt EXTRA:

• cakevorm, ingevet • elektrische mixer

[60] support

In plaats van zo’n potje ‘kant en klaar vruchtencompote’, kan toch heel simpel een verse banaan gebruikt worden?

Pellen en even fijnprakken met een vork en je hebt direct een lekker gezond hapje voor je kind. Dat geef je toch veel liever aan je kind dan banaan uit een potje met allerlei extra toevoegingen? En het is waarschijnlijk nog goedkoper ook.

Hierbij dus een persoonlijke oproep aan alle ouders: koop geen kant en klare bananen- of andere fruithapjes (meer).

De (super)markten liggen vol met heerlijk, vers fruit!

Zo dan nu kunnen we aan de slag. Met dit keer 2 heerlijke recepten: één met bakoba en één met (bak)banaan.

GEZOND LEVEN

DOOR HELMI SMEULDERS

Caribische Bananensoep INGREDIËNTEN VOOR 4 PERSONEN • 50 gram boter • 4 zeer rijpe (zwarte) bakbananen, geschild en grof gehakt • 100 gram prei, grof gehakt • 150 gram wortels, grof gehakt • 75 gram rode ui, grof gehakt • 1250ml water • 25 gram kippen-bouillonpoeder • 1 stengel bleekselderij • 1 takje rozemarijn • 1 takje tijm • 1 laurierblaadje • 1 theelepel gemalen kaneel

TIP:

• 1 theelepel gemalen komijn • 1 eetlepel suiker • 1 kleine Scotch Bonnet chilipeper, heel, op een satéprikker geregen • 200ml room • 200ml kokosmelk • 200ml sinaasappelsap • gemalen zwarte peper & zout

bewaar bakoba niet in de

BEREIDINGSWIJZE

koelkast want dan worden

Smelt de boter in een grote soeppan op middelhoog vuur en voeg de bakbanaan, prei, wortel, ui en selderij toe. Dek af met een deksel en laat de groenten 5 minuten zachtjes sudderen, terwijl je af en toe roert.

Voeg dan het water, de bouillon, selderij, rozemarijn, tijm, laurier, specerijen, suiker en chilipeper toe. Roer goed en breng aan de kook. Zet het vuur lager en laat 1 uur sudderen.

Neem de soep van het vuur en verwijder de rozemarijn, tijm, laurier en het chili-spiesje. Laat de soep even afkoelen en pureer de soep dan in een blender of met een staafmixer.

Meng de room, kokosmelk en sinaasappelsap er door. Zet de soep terug op het vuur en breng op smaak met peper en zout. Verdeel de soep over 4 kommen en garneer met een chip van bakbanaan en wat fijngehakte peterselie. ■

ze heel snel bruin. Denk er wel aan om een vliegennet over de bakoba te zetten tegen eventuele fruitvliegjes, hongerige hagedisjes of brutale troepialen.

BEREIDINGSWIJZE Verwarm de oven voor op 350°F/175°C. Doe de boter en suiker in de kom van de mixer en klop het in 1 minuut. Voeg de banaan toe en klop dan één voor één de eieren er door tot je een glad beslag hebt. Voeg dan de karnemelk toe.

Pak een andere kom en meng daarin de bloem, baking soda, bakpoeder, nootmuskaat, zout en noten door elkaar.

Schep het bloemmengsel met een spatel door het banaanmengsel totdat het geheel net gemengd is. Stop op tijd met roeren. Het beslag mag nog een beetje klonterig zijn.

Doe het beslag in de bakvorm en bak het brood in het midden van de oven totdat het bruin is, in ongeveer 45 minuten. Test het brood door er een satéprikker in te prikken. Als de prikker er schoon uitkomt is het brood gaar. Als er nog wat beslag aan kleeft, moet het brood nog even terug in de oven.

Laat het brood 5 minuten afkoelen in de vorm, haal het dan uit de vorm en laat helemaal afkoelen op een rooster.

Snijd het brood voor het serveren in dikke plakken. Je kan het brood nog enkele dagen bewaren in de koeling.

OVER DE AUTEUR Helmi is eigenaresse van Thelma & Louise, een cateringbedrijf dat bekend staat om haar kwaliteit en creativiteit. Daarnaast heeft zij het foodblog “Spice Girl – Caribbean Flavors with a Twist”, waarmee zij mensen wil aansporen om gezonder te eten met lokale producten.

Onlangs is ze benoemd tot ambassadeur van Jamie Oliver’s Food Revolution, een stichting die zich inzet voor de educatie van kinderen over gezonde voeding.

Helmi Smeulders

www.wild-cooking.com

Cateraar & Caribisch

www.caribbeanspicegirl.com

Foodblogger

www.foodrevolutionday.com

support [61]

Aguapura at home filtration system 5 stage Reverse Osmosis System Membrane Rejection Rate

Specifications: • Provides bottled water quality, up to 50 Gallons Per Day / 189.27 Liter per day.

• Multiple uses: For your home quality fresh Drinking water, making your tasty coffee & tea, preparing foods, wash your fruitand vegetables, you can line to your home Refrigerator or ice maker (additional fitting & line tube is required), aquarium use or your special plants & many more...

• Reduces: copper, lead, fluoride, cadmium, radium 226/228, selenium, arsenic, cysts (cryptosporidium, giardia, entamoeba & toxoplasm), barium, hexavalent chromium, trivalent chromium, copper, lead, fluoride, Odor, TDS many more.

• Minimum rejection rate of 95% to 98% of TDS depend on the incoming water quality, Home water pressure, Temperature.

• The Best Production to Waste Ratio: 1:2.25 Litters / Gallon @ 60PSI ( for each 1 glass of RO water / 2-1/4 glass of • Dimensions: RO Unit / 15”L x 6”D x 17”H; Storage Tank / 11” x 14” • Total Weight: Approx 25 lbs • Operation Temperature: 40°F to 104°F / Maximum temperature 40°C. • System Operating Pressure: 45PSI to 75PSI.

For more info call 511-6631

GEZOND DENKEN

De nieuwste trend:

De Yuccie We hebben al zoveel gezien in de loop der jaren. Ze zijn gekomen en ze zijn gegaan; sommigen hebben het even geprobeerd maar waren weer snel verdwenen. De hippie heeft het zeker lang volgehouden als subcultuur in de jaren zestig; de Yuppie ontstond in de jaren tachtig en staat voor ‘young urban professional’.

Even zagen we trends als ‘metroman’ (een -meestal- heteroseksuele man, die erg met zijn uiterlijk bezig is en hierbij vrouwelijke trekjes vertoont, en niet bang is zijn gevoel en zachte kant te laten zien) die nog steeds worstelt voor het ‘bestaan’. De metroman stond doorgaans langer voor de spiegel dan zijn vriendin want de wenkbrauwen moesten geëpileerd worden en de stoppelbaard moest immers perfect getrimd op de strakke kaaklijn staan én niet interveniëren met de huidcrème voor zijn gevoelige huid.

Daarna was het heel even tijd voor de ‘Spornoman’: een man die aan de lopende band selfies-met-ontblootbovenlijf, het liefst in de sportschool, maakt en vervolgens op Instagram plaatst. Een spornoseksueel is eigenlijk een metroseksueel zonder t-shirt.

De hipster is een subcultuur die rond 2011 ‘hip’ is geworden.

Hipsters willen niet “mainstream” zijn, en proberen dat te uiten d.m.v. vintage kleding, een retro kapsel, hebben een baard die meestal goed onderhouden is en vinden het interessant om met de kleding een tatoeage of piercing te tonen of te accentueren. De yup beleefde zijn hoogtijdagen in de eighties, de hipster in de ‘noughties’ (2000- 2010).

Dat is nu allemaal een gepasseerd station want nu is het tijdperk van de ‘Yuccie’ geboren. Een Yuccie is een combinatie van een hipster en een yuppie; het woord zelf staat voor ‘Young Urban Creatives’.

Het zijn hoogopgeleide stedelingen, die net zoals yuppies veel geld willen verdienen, maar dat wel zoals de standaard hipsters op hun eigen manier willen doen. Alles kan maar

niets moet is dan ook hun motto. Ze willen een koophuis en een bloeiende carrière, maar liefst in de creatieve sector.

Een Yuccie komt in de omgang met anderen wel vooral arrogant over. Ze dragen dure en ietwat formele kledij die steevast gecombineerd wordt met een hippe sneaker, of voor de vrouwen een schoen met een dikke blokhak. De baard is verdwenen, net zoals de tatoeages; de tatoeages die zijn overgebleven van het voorgaande tijdperk, worden verstopt onder de kleding met het oog op zakelijke afspraken. Ook de piercing is passé. Modellen in de mode-industrie zien er ‘clean’ uit.

Het groot verschil tussen de hipster en de Yuccie is dat de Yuccie ook te vinden is in de hippe koffiebars en doen wat artistieks, alleen verdienen zij daar wel tonnen geld mee terwijl de hipster arm achterbleven is.

De Yuccie wordt vooral herkend aan de carrière die hij/zij met alle gemak verandert. Een chirurg die zijn baan opzegt en festivals gaat organiseren? Yuccie. Een international businessstudent die zijn carriere verandert en geld verdient met gesponsorde instagramposts?

Yuccie. Een makelaar die zijn kantoor ombouwt tot concept store vol zonnebrillen gemaakt van bamboe en sokken in alle kleuren van de regenboog? Precies . Yuccie! ”Zakken vullen, while living the creative dream”. ■

Great selection of Organic and Healthy food products Fresh USDA quality meat Fresh Produce selection Business Hours: Mon-Sat 9:00 am - 8:00 pm non-stop Sun 9:00 am - 1:00 pm Located at Jan Noorduynweg z/n

Weekly Produce specials Always look for our Best Value products

support [63]

GEZOND ETEN

Flax Seed en Chia Seed, superfoods van Badia Badia heeft nu ook in haar uitgebreide lijn van producten twee zaden, namelijk Flax seed (oftewel Lijnzaad) en Chia seed; beiden met hele bijzondere gezondheidsvoordelen.

Flax seed Flax seed of lijnzaad is het zaad van vlas. Het wordt gebruikt als grondstof voor lijnzaadolie, dat met behulp van een oliemolen uit het zaad wordt geperst.

Lijnzaad, biedt verbazingwekkende voordelen voor uw gezondheid. Lijnzaad is een vezelrijk voedsel dat het spijsverteringsproces kan optimaliseren.

Het zaad wordt in de maag omgezet tot een geleiachtige massa, dat zich aan de darmwand hecht en de ontgifting van het lichaam bevordert. Het verwijdert de opgeslagen gifstoffen, verlaagt het cholesterolgehalte, en reinigt de maag. Omdat lijnzaad vezels bevat zal het u na het eten snel een voller gevoel geven, waardoor u minder eet.

Lijnzaad wordt als bevorderaar van de stoelgang gebruikt.

Het kan bij verstopping gebruikt worden. De in de zaadhuid voorkomende voedingsvezel, de slijmpolysaccharide, kan ten minste het viervoudige van het eigen gewicht aan water binden, wat tot een volumetoename in de darm

leidt. Door de toenemende druk op de darmwand wordt de peristaltiek (beweging in de dikke darm) geprikkeld en uiteindelijk de ontlasting op gang gebracht, waarbij het ook als smeermiddel behulpzaam is. Lijnzaad bevat een hoog percentage aan omega 3 dat niet kan worden aangemaakt door het menselijke lichaam.

Behalve dat lijnzaad een ideaal middel is bij darmproblemen, kan het ook goed zijn voor onder andere je hart en bloedvaten.

Het zijn kleine zaadjes met een nootachtige, enigszins bittere smaak. Je kunt lijnzaad toevoegen aan je pap, smoothie of salade. Ook als je koekjes of brood bakt, past lijnzaad daar prima in.

Chia zaden Chia zaden zijn afkomstig van de ‘Salvia Hispanica’, een plant die behoort tot de Muntfamilie en die verwant is aan Salie. De plant komt oorspronkelijk uit Mexico. Vroeger werden de zaden al in voeding verwerkt bij de Azteken.

Tegenwoordig zijn de gunstige eigenschappen herontdekt en wordt de Salvia Hispanica vooral voor commerciële doeleinden verbouwd in Argentinië, Bolivia, Ecuador, Guatemala en Mexico.

Omega-3 Chia zaden zijn de rijkste bron van omega-3 vetzuren; ze bevatten 8 keer meer omega-3 dan zalm. Zoals u weet is omega-3 goed voor u omdat het onder andere het cholesterol verlaagt, de weerstand verhoogt en spierverkramping, depressie, gewrichtspijn en reumaklachten tegengaat. Onder de zaden zijn Chia zaden de rijkste bron van eiwitten. Chia Zaad is samenvattend rijk aan Omega-3 vetzuren, antioxidanten, eiwitten, vezels, vitaminen en mineralen. Chia zaad is super gezond en daarom terecht benoemd door vakdeskundigen als een nieuw ‘superfood’.

Onderzoek heeft uitgewezen dat omega-3 uitermate geschikt is en kan helpen bij klachten van ADHD. Dit zijn allemaal eigenschappen van een piepklein zaadje. ■

De Savaan # 182 Willemstad, Curaçao Tel: (5999) 868-2036 Fax: (5999) 868-8519

support [65]

P U R I F I E D W AT E R

Enhanced With Minerals For a Pure, Fresh Taste

Elke dinsdag van 21.00 tot 22.00 uur, woensdag van 15.00 tot 16.00 uur en op zaterdag van 11.00 tot 12.00 uur op CBA-Television.

Of bekijk het programma op uw gemak via: www.cba2.tv

Economic Car Rental

Economic Auto Center

Uw beste autoverhuurbedrijf op Curaçao

Uw beste tweedehands autodealer op Curaçao

Auto’s vanaf fl. 50,- tot fl. 95,- p/d

Grote variatie en 100% financiering mogelijk via alle banken!

Auto Lease mogelijk!

Gosieweg-Andresbelloweg Tel.: 736-2022 - Fax: 738-2022 economiccarcenter@hotmail.com

Jerry Halaby – directeur 560-1485 Jeannette Halaby 529-7872

Gosieweg-Andresbelloweg Tel.: 736-2022 - Fax: 738-2022 economiccarcenter@hotmail.com

GEZOND ETEN

TEL GEEN CALORIEËN, tel de chemicaliën Langzamerhand gaan we steeds meer inzien dat we geen calorieën moeten tellen als we gewicht willen verliezen of gezond willen zijn, maar de chemicaliën tellen die in het voedsel verwerkt zijn. We zijn steeds bezig geweest heel secuur naar het etiket te kijken; vooral de vetgedrukte letters waar het aantal calorieën, koolhydraten, vetten, eiwitten, suikers en cholesterol vermeld staat scheen belangrijk te zijn, terwijl de kleine, minuscule letters waarmee de ingrediënten vermeld staan minder of niet belangrijk waren.

Gelukkig komt daar steeds meer verandering in. Mensen worden bewuster en vinden het vaker belangrijk om te weten wat er allemaal in het product verwerkt is en vooral: wat doen die ingrediënten met onze gezondheid?

MSG: Monosodium glutamaat, afgekort MSG, is een smaakversterker waarvan jaren geleden al bewezen is dat het schadelijke effecten heeft op de zenuwen, het hart en de bloedvaten. De laatste onderzoeken hebben uitgewezen dat MSG een verslavende werking heeft en tevens het metabolisme vertraagt met als gevolg ernstig overgewicht. En dan te bedenken dat de meeste afslankproducten MSG bevatten. Alle smaakversterkers hebben in Europa de nummers E620 tot E650. MSG wordt niet alleen als E-nummer op een verpakking vermeld, het gaat ook vaak schuil onder vele andere namen, waarbij de gebruiker niet eens weet dat hij MSG in handen heeft. MSG verlaagt het metabolisme en verhoogt de behoefte van het eten van voedsel waarin MSG verwerkt is.

MSG heeft nog een ander effect dat niet besproken wordt: het versterkt de verslaving aan nicotine en andere drugs.

Zoetstoffen: Kijk op de pakjes met zoetstoffen en je kunt lezen dat het juist gezond en goed is voor diabeten en mensen die letten op hun calorie-inname.

Kinderen krijgen allerlei drankjes, snoepjes en snacks voorgeschoteld terwijl de ouders en opvoeders geen flauw benul hebben hoeveel schade berokkend wordt aan het prachtige jonge leven. Er zijn verschillende “goedgekeurde” zoetstoffen in de handel: gehydreerd glucosestroop, acesulfaam-K, aspartaam, sacharine, sucralose, Hydrogenated Starch Hydrolysates (HSH), Isomalt, Lactitol, Mannitol, Sorbitol ….en nog veel meer.

BPA: BPA is de afkorting die gebruikt wordt voor Bisphenol A, of in het Nederlands Bisfenol A. Het is een chemische stof afgeleid van fenol en aceton. Fenol is giftig bij opname door de mond, bij inhalatie en huidabsorptie.

BPA wordt gebruikt bij de productie van transparant plastic. Dit soort plastic (polycarbonaat) wordt onder andere ook gebruikt in flessen voor babyvoeding, plastic bestek, bekertjes en voor voorwerpen die gebruikt worden in de magnetron. Bisfenol A kan de ogen, de huid en de luchtwegen irriteren; tevens veroorzaakt het gedragsstoornissen (ADHD) en leerstoornissen. Het grootste probleem bij BPA is dat het op het menselijk hormoonstelsel werkt en een negatief effect op de vruchtbaarheid en voortplanting heeft omdat het de oestrogeenspiegel beïnvloedt en het veroorzaakt vervroeging van de puberteit.

HFCS

(High fructose corn syrup): Maïsstroop wordt verkregen door maïs te vermalen tot maïsmeel. HFCS veroorzaakt een gestoorde bloedsuikerspiegel en overgewicht.

HFCS bevat geen enzymen, vitamines of mineralen. Het berooft het lichaam juist van de noodzakelijke micronutriënten, zoals magnesium, koper en chromium. Hierdoor kunnen hartklachten en diabetes veroorzaakt worden.

Verhoogde bloedcholesterol en een verlaagd immuunsysteem zijn in relatie gebracht met het gebruik van fructose.

Ook aandoeningen van de lever, pancreas en afname van botdichtheid (osteoporose) wordt gelinkt aan HFCS. ■

support [67]

DOOR ROY MARTINA

Ik ben niet 5 Simpele tips om stress te verminderen

Wat ik lastig vind is dat mijn omgeving vaak eerder weet dan ik dat ik gestrest ben. Mijn vrouw is een stress-detector en kan bij mij reeds de meest beginnende vormen van stress waarnemen.

Ik reageerde daar in het begin nogal geprikkeld op maar nu weet ik het te waarderen en neem ik onmiddellijk actie. Ik ben zelf slecht in het ontdekken van mijn eigen stress, mijn lichaam reageert door een toename van bloeddruk, slechter slapen, sneller geprikkeld of ik word kortaf of snauwerig.

Soms voel ik het in mijn onderrug, soms in mijn schouders en merk ik dat ik met sporten sneller buiten adem ben. Ook heb ik moeite om in slaap te geraken, gedachten die ik moeilijk kan afzetten blijven in mijn hoofd circuleren.

Ik heb 2 burn-outs gehad, allebei omdat ik de laatste ben om te weten dat ik stress heb. Dus voor mij is het van levensbelang om pro-actief te zijn en te zorgen dat ik niet ‘overstressed’ raak. Je mag wel zeggen dat ik een ervaringsdeskundige ben en ik heb deze ervaringen en tips vastgelegd in een boek: “Stressvrij leven ” dat in februari 2015 is uitgekomen en ik heb de online cursus gecreëerd “Stressvrij leven in 21 dagen”. Dit en vele tips kun je vinden op www.stressvrijleven.training

Informatietijdperk De waarheid is dat onze moderne wereld, meer dan welke tijd ook in de historie, een enorme stressimpact op ons leven heeft. Meer mensen dan ooit lijden aan stress en meer dan 50% heeft geen idee dat ze stress hebben.

Met alle technologie die we tot onze beschikking hebben die ons leven simpeler zou moeten maken heeft juist het omgekeerde effect en maakt ons een slaaf van ons eigen leven!

We kunnen ons werk nooit loslaten, mensen sturen ons te pas en te onpas teksten en e-mails en ze verwachten onmiddellijk antwoord. Regelmatig zijn er mensen die boos worden als we niet binnen een paar minuten antwoorden en sturen vervolgens nog meer teksten of e-mails naar ons toe. Men wordt zelfs boos als we onze telefoon uitzetten als we naar een film kijken of rustig willen eten of mediteren. Er zijn altijd mensen die lak hebben aan alle vormen van sociale interactie en menen 24 uur per dag beschikbaar te moeten zijn en te teksten en hun telefoon op te nemen tijdens eten, film enz. en werkelijk niets geven om de anderen om hen heen.

[68] support

GEZOND LEVEN

gestrest!

Als een vliegtuig landt, gebeurt het dat praktisch iedereen meteen naar de telefoon grijpt en die weer aansluit op het net en we zijn onmiddellijk terug in onze stress-vicieuze cirkels.

Om te leren omgaan met de continue pressie, verwachtingen, stress en om burn-out te voorkomen hebben we een aantal strategieën nodig om beter met stress om te gaan. De ideeën in dit artikel zijn verre van compleet, het is een begin; wil je meer dan raad ik je aan om mijn boek STRESSVRIJ LEVEN aan te schaffen of de 21-daagse online cursus ‘Stressvrij leven’ te volgen.

1

Verwar Activiteit niet met Uitvoering

Veel mensen spenderen uren en uren op hun werk en zwoegen onder intense stress maar voeren niets uit!

Het feit dat ze druk zijn betekent niet dat ze vooruitgang boeken. Zorg ervoor dat je jouw aandacht eerst richt op de belangrijke zaken. Het enige dat telt zijn de resultaten.

Dus stel jezelf de vraag wat zijn vandaag de 6 belangrijkste prioriteiten op mijn ‘Te Doen Lijst’?

Schrijf ze op en zet ze in de volgorde van hoogste naar laagste prioriteit; begin met de hoogste prioriteit, maak dat af en daarna de volgende op de lijst.

2

Vraag om hulp en 3 D’s

3

Neem de Tijd om je bijl te scherpen

Als je iets moet doen waarvan je weet dat iemand anders je kan helpen het sneller te doen, bv. in welke volgorde het te doen of welke valkuilen te vermijden, vraag hen dan om hulp. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden! Ook kan je de taken die tijd opslokken maar niet jouw passie zijn door, een ander laten uitvoeren: zoals het schoonmaken van je huis, wassen van je auto, of grasmaaien. Dat geeft jou meer vrije tijd, zodat je deze tips beter kunt opvolgen.

Ik volg de 3 D’s: Do-Delegate-Delete.

DO: wat is belangrijk dat ik zelf doe?

DELEGATE: wat kan ik delegeren?

DELETE: wat kan ik ongestraft niet doen en de ‘delete’ knop indrukken?

De 3 D’s hebben mijn leven volledig veranderd.

Nu je effectiever bent op je werk omdat je jouw tijd effectiever besteedt en alles wat je wegneemt van de uitvoering, elimineert of delegeert wat anderen voor je kunnen doen, kan je je focussen op het scherpen van je bijl. Wat ik daarmee bedoel is het beste te vertellen in een verhaal dat het herhalen waard is. “Een houthakker gaat elke ochtend om 6 uur naar zijn werk en hakt zonder onderbreking hout tot 6 uur in de namiddag. Een andere

houthakker begint om 8 uur te hakken, neemt anderhalf uur lunchpauze en gaat om 5 uur in de namiddag naar huis. Hij hakt tweemaal zoveel hout als de eerste houthakker. Gefrustreerd dat hij zoveel harder werkt maar minder gedaan krijgt vraagt hij aan de 2e houthakker hoe het mogelijk is dat hij minder uren werkt en meer gedaan krijgt? Zijn antwoord was “tijdens de lunch eet ik, rust ik uit en ik scherp mijn bijl!” Omdat hij de tijd neemt om zijn lichaam te voeden en rust te geven is hij sterker en kan harder en sneller werken en zijn bijl is scherper waardoor hij veel effectiever is.

De vraag is hoe kan jij jouw bijl elke dag scherpen?

4

Focus op jouw korte termijndoelen

5

Mediteer

Wanneer je grote, lange termijndoelen stelt en daarop focust, wordt het erg stressvol omdat het moeilijk is om vooruitgang te zien op korte termijn. We moeten namelijk regelmatig resultaten behalen om stress te voorkomen.

Vandaar dat het goed is om tussendoelen te hebben die je dagelijks kunt behalen. Dan heb je mini-overwinningen die je elke dag kunt vieren. Dan voel je dat je vooruitgang boekt en dat vermindert de druk op je!

Verbeeld je een stormachtige zee met 30 meter hoge golven, die continu rollen als in razernij. Denk aan de perfecte storm op steroïden. Verbeeld je nu dat deze storm jouw gedachte is en dat jouw intentie zo groot is als een berg. Nu laat je deze grote berg in de razende oceaan storten en wat gebeurt er? Er volgt een grote klap als de berg het water raakt, maar binnen een paar seconden is alles weer terug naar de beukende golven en je kan niet zien dat er net een enorme berg in het water is geland.

Verbeeld je nu een stille vijver net als een spiegel, een glinsterend, kalm oppervlak dat alle schoonheid om zich heen reflecteert. Verbeeld je nu dat deze vijver jouw gedachte is en je hebt een intentie zo groot als een knikker.

Nu laat je jouw intentie in het midden van de vijver vallen en zie wat er gebeurt! Nu ontstaan er vanuit de plek waar de knikker viel een serie rimpels die elegant mooi uitwaaieren en de rand van de vijver raken en als kleine golven terugkeren naar het centrum en synergie opbouwend met de golven die hen tegemoet komen en daardoor nog sterker worden. Als je deze analogie volgt kan je begrijpen dat wanneer jouw ‘mind’ kalm is dat een kleine intentie een grote impact kan hebben!

Hoe train je jouw mind om kalm te zijn? Probeer te (leren) mediteren…het zal een groot verschil maken in jouw leven. ■

Roy Martina Holistisch arts, business coach

support [69]

NEW! Neoderma skincare treatments

BIO-PEELING TREATMENT This revolutionized peeling is based exclusively on Algae, Peppermint elissa and Calendula extracts which in combination improve blood circulation, stimulate cellular renewal and rejuvenate the skin. Most importantly, Bio-peeling successfully balances oily skin resulting in a dramatic reduction of acne and acne scars, hyperpigmentation and age spots.

REBALANCING TREATMENT A professional treatment based on marine and plant extracts. Algae and Spirulina, the main active ingredients, contain a high concentration of minerals and vitamins. These ingredients work to help balance the sebaceous glands, minimize oiliness, fight bacteria and soothe inflammation, leaving the skin clear and matt.

BIO-LIFTING TREATMENT This treatment actively boost oxygen levels of the skin, minimizing fine lines and wrinkles. Bio-Lifting is primarily based on Blue Blood and Aloe Vera, resulting in an effective penetration of the skin, thus supplying it with oxygen.

This unique oxygen transport system also stimulates collagen and elastin synthesis, leaving the skin toned, firmed and hydrated.

Skin Therapy | Pigmented Lesions Removal | Laser Tattoo Removal | Skin Rejuvenation | Nail Fungus Treatment Scar Tissue Treatment | Microdermabrasion Pain Treatment | Zerona Laser treatment

“The painless alternative for liposuction, lose 3 to 9 inches in just 4 weeks!”

Orionweg 20 • T. +5999 788 0055 bodylasertherapy@gmail.com • www.bodylasertherapy.com

GEZOND ETEN

Vegetariërs

OPGELET!

Per definitie eet een vegetariër geen producten van gedode dieren, dus geen vlees, geen vis, en ook geen producten zoals gelatine (van huid of beenderen) en kaas (met kalfsstremsel). Mensen die geen vlees, maar wel vis eten, worden soms pescotariër of semi-vegetariërs genoemd. Mensen die gevogelte eten noemen zich ook soms vegetariër, maar de correcte term hiervoor is pollotariër. Mensen die geen vlees, vis en dierlijke producten (zoals zuivel, eieren en honing) eten en ook geen dierlijke producten, zoals leer en wol, gebruiken zijn “veganisten”. Met “vegetariër” bedoelt men dus doorgaans “lacto-ovo-vegetariër”, wat wil zeggen dat die persoon geen vlees of vis eet, maar wel zuivel en eieren. Een minderheid is lacto-vegetariër (wel melk, geen eieren) of ovo-vegetariër (geen melk, wel eieren).

Een vegetariër let heel goed op wat er op het etiket vermeld staat. Helaas zijn niet alle benamingen en aanduidingen voor alle vegetariërs bekend en worden de vegetariërs regelmatig door de voedingsindustrie bij de neus genomen.

Om een pizza een lekkere smaak te geven wordt de ‘smaakversterker’ E631 gebruikt; deze smaakversterker wordt commercieel gewonnen uit varkensvlees, sardientjes en ook wel via bacteriële fermentatie van suiker. E631 is Natriumzout van inosinezuur (E630), een natuurlijk zuur dat vooral voorkomt in dierlijke producten.

E322 is Lecithine of Fosfatitylcholine en is een natuurlijke emulgator die vooral uit sojabonen wordt gewonnen.

Het kan echter uit ieder levend organisme (plant of dier) gehaald worden, aangezien het onderdeel uitmaakt van de celwand van iedere cel.

E442, Ammoniumfosfatiden (Emulgator en stabilisator) is een mengsel van ammoniumzouten en fosfatidezuren (vetzuren met een fosfaatgroep). Commercieel gemaakt uit ammonia en vetzuren, vooral uit koolzaadolie. In de praktijk wordt E442 eigenlijk alleen uit koolzaadolie gewonnen.

Echter, gebruik van dierlijk vet, waaronder varkensvet, is niet voor 100% uit te sluiten.

E471 zijn synthetische vetten, verkregen uit glycerol (E422) en natuurlijke vetzuren. Deze vetzuren kunnen van dierlijke of plantaardige oorsprong zijn. In de praktijk is het vrijwel altijd plantaardig vet, maar het gebruik van dierlijk vet is niet uit te sluiten.

E476 is vet dat bestaat uit glycerol (E422) en vetzuren, maar aan deze vetten is extra glycerol (E422) gekoppeld. Dit e-nummer behoort tot de categorie geleermiddelen, emulgatoren, stabilisatoren en verdikkingsmiddelen (E400E495). Dit ingrediënt bevat mogelijk dierlijke stoffen.

E481, Natriumstearoyllactaat, Natriumstearoyl-2-lactylaat worden geproduceerd uit melkzuur (E270) en het natuurlijke vetzuur stearinezuur (E570). Deze vetzuren kunnen van dierlijke (mengsel van rund- en varkensvlees) of plantaardige oorsprong zijn.

E627, Natriumguanylaat, Dinatriumguanylaat, Natriumzouten van guanylzuur (E626), een natuurlijk zuur dat commercieel gewonnen wordt uit gistextract en sardientjes (vrijwel altijd uit gist, maar het blijft mogelijk dat het uit sardientjes komt).

E 472 zijn esters van mono- en diglyceriden van synthetische vetten, geproduceerd uit glycerol, natuurlijke vetzuren en een ander organisch zuur (azijn-, citroen-, melk- of wijnsteenzuur). De vetzuren kunnen van dierlijke (mengsel van rund en varkensvlees) of plantaardige oorsprong zijn.

E635, Natriumribonucleotiden worden gemaakt uit een mengsel van de natriumzouten van guanylzuur (E626) en inosinezuur (E630). Ze versterken de smaak in veel producten, waardoor veel minder zout nodig is; ze zijn veel sterker dan de glutamaten (E621 Mono Sodium Glutamaat – MSG). E635 mag niet gebruikt worden in producten voor kinderen jonger dan 12 weken. Personen met astma kunnen heftig reageren op guanylaten en inosinaten.

Gebruik wordt ontraden bij personen met jicht. Guanylaten en inosinaten zijn vrijwel altijd van vlees (varken) of vis afkomstig. ■

support [71]

COSHEL N.V. Ganga Store

Kaya Jombi Mensing 47 • Tel. (599 9) 465 6550

Best Prices in New Appliances and more...

GEZOND BEWEGEN

Hoge hakken elegant maar niet gezond

Hoge hakken kunnen zeer elegant zijn en het geeft de aanschouwer een gevoel dat er een pittige, scherpe dame in die schoenen staat. Dit komt door het magisch effect dat hoge hakken hebben op de lichaamstaal. Op het moment dat het lichaam (enkele centimeters) omhoog gebracht wordt gebeuren er namelijk enkele bijzondere dingen.

Het lichaamszwaartepunt wordt omhoog gebracht, de kuiten worden aangespannen, om te voorkomen dat het lichaam naar voren gaat hellen worden de buikspieren aangespannen, om het bekken naar achter te kantelen spannen de bilspieren aan, de bovenrug strekt, de borsten gaan omhoog, en het hoofd wordt geheven om de ogen in een horizontaal vlak te brengen.

Uit onderzoek is gebleken dat de puntige, smalle damesschoenen gemiddeld ongeveer 1 cm te smal zijn voor de voet. De hoge hak doet de druk op de voorvoet toenemen en kan de klachten in de voet doen ontstaan of verergeren. Hoge hakken kunnen ook de oorzaak zijn van een verkorting van de kuitspieren en achillespees.

Een onderzoek dat gepubliceerd werd in ‘the Journal of Foot and Ankle

Met al deze bewegingen en standsveranderingen van de gewrichten ontstaat er in de voorvoeten een onnatuurlijke situatie. Doordat het lichaamsgewicht grotendeels op de voorvoet terecht komt wordt de kans op, vergroot op het krijgen van Hallux valgus (verdraaiing van de grote teen waardoor een grote knobbel op het teengewricht ontstaat), teenkramp, hamertenen (situatie waarbij de tenen gebogen gaan staan), blaren, likdoorns, doorgezakte voorvoet en rugklachten bij langdurig lopen op hoge hakken. Ook zou het de kans op artrose aan de knie en de enkels op

Surgery’ heeft uitgewezen dat er tussen 2002 en 2012 meer dan 123.000 klachten door het dragen van hoge hakken bij de ehbo-post in de Verenigde Staten werden behandeld. 80% van de ongelukken betroffen verrekkingen en verzwikkingen van de voeten, enkels en knieen. De meeste ongelukken werden geregistreerd bij dames op de leeftijd tussen de 20 en 29 jaar. De meeste ongevallen op hoge hakken vonden thuis plaats.

latere leeftijd vergroten. Doordat de schoen meestal smal is en als de druk op de voorvoet terecht komt de voet juist breder wordt, ontstaat er aan de voorzijde van de voet, een verhoogde druk op de voetwortelbeentjes. Verder verhogen hoge hakken de kans op verzwikking van de voet en enkel.

Wanneer u dagelijks en meerdere uren op hoge hakken loopt kan dat leiden tot een verkorting en verstijving van de kuitspieren. Op het moment dat u de schoenen uit doet kan er kramp ontstaan in de kuitspieren.

Wanneer u toch hoge hakken wilt dragen, reserveer ze dan voor speciale gelegenheden, draag ze niet elke dag en slechts gedurende enkele uren. Draag zeker geen hoge hakken als je veel moet wandelen. Voor dagelijks gebruik mag de hak maximaal 4 à 5 cm hoog zijn. Na het dragen van een schoen met hoge hakken is het goed dat u enkele rekoefeningen doet voor de kuitspieren. ■

support [73]

De kracht

in jezelf Het overgrote deel van de mensen die ik spreek is behoorlijk onzeker.

Onzeker over hun werk, hun gezondheid, hun relatie, hun positie binnen de familie en/of vriendenkring. Onzeker over zichzelf en de manier waarop ze gehandeld hebben... Ze vinden het erg belangrijk hoe andere mensen over ze denken, of hoe ze bij anderen overkomen.

Ooit werden we gelanceerd op deze pretplaneet en helaas heeft geen van ons allen er een handleiding bij gekregen.

Jouw route zal vast hoofdthema’s bevatten, maar dat is nog niet helemaal uitgestippeld en dat houdt in dat je op zoek gaat... Wie ben ik? Wat kan ik? Waar wil ik heen?

Een belangrijk gedeelte van ons leven bestaat uit het socialisatieproces. Dat houdt in dat je geboren wordt, opgroeit in een gezin waar je dingen leert (of niet) en je gaat naar school. Je bent onderdeel van een familie, een cultuur, dorp, stad, land, werelddeel enz. Wie jij bent heb je meegekregen vanuit dit proces (inclusief alle voor- en nadelen). De kansen die je hebt gekregen, de keuzes die je hebt gemaakt, de ervaringen die je overkomen maken daar eveneens deel van uit. Bij de meeste mensen zal de balans zo ongeveer in het midden liggen; sommige ervaringen waren bijzonder goed, andere gingen je minder gemakkelijk af.

[74] support

Kracht Helaas ontlenen veel mensen hun kracht aan anderen en als het mis gaat blijven ze stil staan bij wat er niet zo goed ging. “Ik ben dom” (waarom zou je jezelf neerhalen?), “Ik heb gefaald”(ben je gefaald als mens, of is er iets mislukt?), “Ik heb het fout gedaan” (volgens wie?), “Ik kan niks” (wie zegt dat?),“Niks lukt me”(misschien is het tijd om je blik te verruimen?). Zo zijn er nog wel meer teksten te verzinnen waarmee jij jezelf onzeker maakt en houdt.

Je leven kan prettig zijn, een drama of als een pruttelend stoofpotje met weinig uitdagingen er tussenin. Je kan een advocaat zijn of een putjesschepper. Je kan nog zoveel meegemaakt hebben, maar er is een ding waar je contact mee mag maken; het is een kwaliteit die we allemaal in ons hebben, en deze kwaliteit heet: ‘De kracht in jezelf!’

GEZOND BEWEGEN

DOOR YVE WURTH

Wanneer je erop durft te vertrouwen dat de keuzes die je maakt goed zijn, zeg je eigenlijk dat je in overgave durft te leven. Je zegt dat je erop vertrouwt dat jij op de juiste tijd, de juiste plaats, precies die beslissingen kunt nemen die goed zijn voor jou. Ongeacht de uitkomst ervan.

Balans Au…, nu raak ik een pijnlijk stukje, want hier heb je geen controle over. Controleverlies kan angst oproepen. Je hebt immers de situatie niet in de hand, en dat maakt onzeker.

Er wordt vaak gezegd: neem een beslissing vanuit je hart.

Dat klinkt mooi, maar is vaak niet praktisch uitvoerbaar. Er zijn andere begrippen waar je wellicht veel meer mee kunt.

Leef vanuit je hart, maar sluit je verstand niet op in de kast, je hebt het immers nodig. Zorg voor balans en laat je gevoel en verstand samenwerken met elkaar. Het een kan niet bestaan zonder het ander. Een goede balans levert je veel meer voldoening op.

Ik hoor het al knarsen daarboven in die hersenpan: ‘Oei... Ja maar... Dat is eng... Ja maar... Die baan is mijn zekerheid en ik heb een hypotheek, gezin (vul de rest zelf maar in)... Ja maar... Ik heb al (1, 2, 3 keer) een verkeerde partner gehad, en daarom durf ik niet meer, want ik ben gekwetst... ‘ Hoezo, was het de verkeerde baan? Hoezo, was het de verkeerde partner?

Het was juist perfect! Het was precies op dat moment wat het beste bij je paste. Het was precies datgene wat je geleerd heeft hoe je het niet meer wil. Het was precies datgene wat jou heeft geleerd: “Ho even, mijn grens is bereikt. Tot hier en niet verder, want nu ga ik met mezelf aan de slag.”

Angst Wat maakt dat je niet durft te genieten van die nieuwe partner? Waarom sta je met je ene been op de rem, en met je andere been op het gaspedaal waardoor je niet voluit durft te leven? Wat houdt je tegen om te solliciteren op die ene leuke baan waar je al zo lang van droomt? Het ligt allemaal besloten in slechts een klein woordje, maar zo’n groot begrip en dat is: angst. Het vervelende van angst is dat het nog meer angst creëert, en - behalve in levensgevaarlijke situaties- is dit de slechtste raadgever die je kunt kiezen.

We weten het allemaal, en toch hebben zo ontzettend veel mensen met angst(en) te maken. Natuurlijk loop je het risico om straks opnieuw de ‘verkeerde’ partner of baan te kiezen. Echter, weet dat de kans veel groter is wanneer angst in jouw leven regeert.

‘Ja maar...’ Ik hoor alweer die hersenpan... Juist zinnen als: ‘Ja maar. Stel je voor dat? Je weet niet wat ik allemaal heb meegemaakt in het verleden.’, mag je vervangen voor: ‘Ik heb er de kracht voor om het vertrouwen in mezelf te vinden. Ik heb er de kracht voor om ervaringen in positieve zin om te buigen. Ik heb er de kracht voor om keuzes te maken die goed zijn voor mij.’

Ik sprak ooit in Suriname een schitterende vrouw, ze vertelde me terwijl ze met haar hand op haar hart sloeg:

‘Het gaat allemaal om jouw IKKE. Vanuit jouw IKKE kan je alles wat je maar wilt bereiken’.

Ik zal haar nooit vergeten, ze had niets anders gestudeerd dan haar kruiden en de levens van de mensen om haar heen en dat van zichzelf. Ze was zo ontzettend wijs.

Vertrouwen Vanuit een lege emmer is het moeilijk delen. Zorg ervoor dat het goed met je gaat. Want als het goed met je gaat, ben je veel vrolijker, sta je steviger in het leven en ben je veel beter in staat om voor anderen te zorgen.

Wat ik hiermee duidelijk probeer te maken is, dat jouw proces van onzekerheid net zolang zal doorgaan tot jij het vertrouwen krijgt in jezelf. Dat jij het jezelf mag gunnen om in die kracht te gaan staan, en erop durft te vertrouwen dat jij krijgt en meemaakt wat goed voor je is. In het verlengde daarvan neem je een stuk zelf liefde mee. We houden vaak van anderen maar we verwaarlozen de liefde binnen en voor ons zelf. Wanneer jij ermee begint om de kracht in jezelf te ontdekken, ontdek je dat je waardevol bent. Het komt niet vanzelf en er is best een beetje discipline voor nodig, om dagelijks een paar minuten bezig te zijn met jezelf. Zeker als je het druk hebt met een baan, een gezin en nog een heleboel andere dingen, kom je vaak zelf op de laatste plaats. Je zal merken dat, wanneer je die paar minuten per dag voor jezelf neemt, je meer energie krijgt, je meer gaat stralen, je duidelijker wordt en blij. Een paar minuutjes per dag om steviger, krachtiger in het leven te staan? Het kan echt, maar laat het niet alleen bij mooie voornemens, ga het doen!

Leer het om te geloven in jezelf, leer het te vertrouwen dat je de juiste keuzes kunt maken. Wanneer je hier bewust mee aan de slag gaat groeit jouw capaciteit tot het maken van de juiste keuzes en dit zal je leven veranderen. Het is gewoon het gebruiken van je gevoel, en daarna het uitvoeren in combinatie met je verstand. Vertrouw erop dat jij krijgt wat goed is voor jou. Vertrouw erop dat jij de juiste beslissing kunt nemen wanneer het nodig is.

Want jij? ... Jij hebt de kracht in jezelf!!! ■

Yve Wurth ywurth.blogspot.nl www.facebook.com/ ywurth

support [75]

ENNIA HEALTH INSURANCE CALL: 434 3800 | CLICK: www.ennia.com

ENNIA’S BODY, MIND & SOUL COVERAGE You, our customer, are very dear to us.

We strive to give you the best service, to continually optimize our products and to fulfill your insurance needs in every stage of life.

This is what makes us the largest and leading insurer in Aruba, Bonaire Curaçao and St. Maarten for more than 65 years.

That is also why the ENNIA medical insurance covers holistic medicine. Especially for those of you who prefer holistic healthcare.

ENNIA reimburses a total of 20 consultations on an annual basis, provided that a qualified homeopathic practitioner conducts the treatments.

This is quite unique as most local insurance companies do not cover alternative healthcare.

Contact your broker or ENNIA for more information about our healthcare insurance.

1668_ENNIA_AdZEN_183x130mm.indd 1

2/20/14 12:00

Powerstrips™ PowerStrips™ zijn natuurlijke plakstrips voor op de huid om pijn te kunnen verlichten.

Elke PowerStrip kan tot ±48 uur lang pijn verlichten en is geschikt voor regelmatig en langdurig gebruik.

PowerStrips: • zijn 100% natuurlijk, • kennen géén bijwerkingen, • kunnen pijn verlichten, vaak al binnen 15 minuten, • laten het immuunsysteem snel en effectief sterk in kracht toenemen, • bevatten: Rode Koreaanse Ginseng, Germanium, Zilverionen en Marine fytoplankton.

PowerStrips zijn momenteel exclusief verkrijgbaar bij

Aziza Import & Export N.V. Mahaai Mini Mall, Schout Bij Nacht Doormanweg 22 unit I Tel.: 738-9162 / 520-9162

GEZOND ETEN

Glutenvrije kokoscake

met citroen en honing

Dit is een overheerlijke cake die u heel snel kunt maken. Onze aandacht gaat steeds weer uit naar de mensen die geen gluten kunnen of willen gebruiken. Vroeger was het heel moeilijk om de dag door te komen met de schaarste aan glutenvrije producten.

Gelukkig is daar verandering in gekomen en zijn glutenvrije producten op meerdere plaatsen verkrijgbaar.

Voor de glutenvrije kokoscake (een portie voor zes personen) heeft u de volgende ingrediënten nodig: • 200 gr glutenvrije rijstebloem • 50 ml kokoswater • 2 theelepels bakpoeder • 2 theelepels citroenrasp • ¼ theelepel zout • 100 gr kokosolie • 4 eieren • 200 gr geraspte kokos • 200 gr honing

BEREIDINGSWIJZE -- Zeef de bloem en het bakpoeder samen en voeg het zout toe.

-- Klop in een kom de eieren en de honing samen tot een stevige schuim.

-- Voeg het kokoswater, citroenrasp, olie en geraspte kokos toe aan het opgeklopte ei.

-- Gebruik voor het mengen een spatel.

-- Als laatste voeg de bloem mix toe aan het beslag.

-- Giet het beslag in een ingevet bakblik en laat deze minstens 30 minuten op kamertemperatuur rusten.

-- Afbakken in een voorverwarmde oven op 350º F / 175º C ongeveer 40 minuten.

Voorbereiding: 10 minuten Bereiding: 1uur Klaar in:

50 minuten

Bij Vreugdenhil (in laan 9) vindt u veel meer glutenvrije producten.

Schubappelweg z/n

support [77]

MOEDER'S HART

DOOR MARIE-LOUISE RIGAUD

De huismanager Stress! Ik ben laat met mijn artikel. Ja, het is druk thuis.

Er zijn mensen die denken dat als je een thuisblijfmoeder bent, het heel relaxed is. Maar nee, drie kinderen samen met het huishouden, houden me bezig.

Mijn man is een manager, maar als hij thuiskomt mag hij aangeven dat hij de hele dag heeft gewerkt en dat hij nu rust nodig heeft.

Ik ben ook een manager. Een manager van ons huis.

Verschil: mijn werk is nooit afgelopen, zelfs in het midden van de nacht kunnen mijn kinderen me nodig hebben. Ja, als huismanager werk ik hard. Het is onbetaald werk, en je hebt geen secretaresse, je doet alles zelf. De taken die je als huismanager hebt, zijn teveel om op te noemen. Ik zal een poging wagen; huis schoon maken, planten water geven, koken, kinderen helpen met huiswerk, baby verzorgen, bedden opmaken, rommel van iedereen een paar keer per dag opruimen, kleren wassen, kleren ophangen, kleren vouwen, kleren in de kasten stoppen, kinderen opvoeden, voorlezen, overhoren, tijd maken voor manlief…oef, deze lijst maakt me moe.

Ok, ik stop nu met klagen. Meestal doe ik dit allemaal met heel veel liefde voor mijn familie. Ik heb ook strategieën bedacht om het mezelf wat makkelijker te maken.

[78] support

Ten eerste heb ik een schoonmaakschema. Maandag: badkamers, dinsdag: de grootste slaapkamer, woensdag: 2 kinderslaapkamers, donderdag: hal + 1 kinderslaapkamer, vrijdag: keuken + woonkamer, zaterdag: kleren wassen, zondag: zitgedeelte in de tuin schoonmaken + planten water geven. Ik wijk niet af van dit schema, anders ga ik stressen. Als ik iets op een dag moet doen, waardoor ik die dag geen tijd heb om schoon te maken, probeer ik de dag ervoor het werk van 2 dagen te doen.

De baby heeft een vast slaapritme, waardoor ik terwijl hij slaapt, tijd heb om schoon te maken. Als ik kleren was, vouw en ruim ik ze op, zodra ze droog zijn. Als je het op laat stapelen, is het niet meer te overzien.

Voor de kinderen kook ik vaak voor drie dagen, dat is makkelijker.

Voordat ik ga slapen, loop ik een rondje door het huis en zorg dat alles op z’n plek ligt. Dat voelt prettiger in de ochtend en dan ga ik ook met een leeg hoofd naar bed.

Wat ook prettig is, is om lijstjes te maken van extra dingen die gedaan moeten worden. Als het geschreven staat, ben je sneller geneigd om het niet uit te stellen. Het geeft heel veel voldoening om iets van je lijst af te strepen.

Broodtrommels en thermosflessen voor school, maak ik ‘s avonds. In de ochtend is daar geen tijd voor. Hun schooluniform leg ik ook ‘s avonds al klaar. Zelfs hun ontbijt ligt klaar in de koelkast. Hierdoor zijn we in de ochtend heel snel klaar.

Belangrijk is om een goede planning te hebben en je ook daadwerkelijk eraan te houden. Dat zorgt dat alles gedaan wordt en dat het werk nooit te veel wordt. Afwijken is mogelijk; daar maak ik ook ruimte voor.

Doordat ik alles goed georganiseerd heb, loopt het prima en hoef ik ook niet te stressen als iemand spontaan op bezoek komt.

Ik moet toch nog leren accepteren dat het huis met 3 kleine kinderen en een man, nooit perfect kan blijven.

Komend schooljaar ga ik weer als leerkracht aan de slag, ben nu al bezig met nieuwe routines op te schrijven. Ik ben benieuwd hoe het zal lopen….. ■

SUPPORT BIJ U THUIS Een abonnement op Support wordt altijd op prijs gesteld!

Waarom zou u lang op zoek gaan voor een bruikbaar cadeau voor een bijzonder persoon?

Support wordt altijd met veel dankbaarheid ontvangen; vier keer per jaar bezorg je een ander een glimlach op het gezicht op het moment dat de nieuwe Support uit de brievenbus gehaald wordt.

Geef een cadeaubon voor Valentijnsdag, carnaval, Pasen, diploma-uitreiking, verjaardag, Sinterklaas, Kerst, Nieuwjaar of gewoon omdat je iemand een gezond leven gunt.

Maak jezelf of een geliefd persoon blij en vul de bon in. Zodra wij de gegevens hebben ontvangen nemen wij vervolgens telefonisch contact met je op en zorgen ervoor dat de cadeaubon snel bij je terecht komt. Behalve de cadeaubon krijg je ook twee voorgaande edities er GRATIS bij. De ontvanger van de cadeaubon kan direct beginnen met lezen en toepassen van gezonde tips uit Support.

Support verschijnt vier keer per jaar. Elk kwartaal (eind februari, eind mei, eind augustus en eind november) een editie boordevol met interessante artikelen over gezond leven, gezond eten, gezond bewegen en gezond denken.

De eerstvolgende Support, die eind november 2015 zal verschijnen is editie 43.

groep, bestaande uit minimaal tien personen bij elkaar kan brengen, kan profiteren van een bedrijfs- of groepsabonnement voor maar ANG. 48,- per persoon, per jaar. Zodra Support uitkomt ontvangt de contactpersoon het pakket met het aantal exemplaren van je bedrijfs- of groepsabonnement.

Belangrijke telefoonnummers De administratie en redactie van Support is gemakkelijk telefonisch te bereiken, van maandag t/m vrijdag van 9.00 uur tot 12.00 uur en van 14.00 tot 17.00 uur op tel.: 737-1032. U kunt ook een fax sturen: 736-1539. U kunt ons ook bereiken via E-mail: info@support.cw.

Vragen over uw gezondheid kunt u met onze hoofdredacteur, Rudolf de Wit, telefonisch, per e-mail, of op de Facebook pagina in een privé-chat je ‘probleem’ bespreken, mits je een abonnement hebt. Je hoeft alleen je naam en abonnementsnummer door te geven en je gezondheidsvragen worden helemaal gratis uitgeplozen en beantwoord. Deze service is alleen voor de abonnees van Support. Als je geen abonnement hebt dan kan je ook je vragen plaatsen maar dan op de openbare pagina waarop iedereen kan en mag reageren.

Abonneren Een abonnement (4 exemplaren per jaar) kost ANG. 58,20 (de prijs is inderdaad al acht jaren onveranderd gebleven). Wil je een nog voordeliger pakket? Neem dan een groep- of bedrijfsabonnement. Zodra je een

In de wachtkamer bij de dokter is wachten geen probleem…. Genoeg tijd om Support te lezen.

Zelf nog geen abonnement? Het is allemaal zo gemakkelijk: stuur ons je gegevens (naam, adres, telefoonnummer(s) en e-mailadres via fax 737-1539, mail, of per post P.O. Box 3204.

Telefonisch aanmelden kan ook op nummer 737-1032. Via E-mail is het een fluitje van een cent: ga naar www.support.cw en daar kan je gemakkelijk en snel met de redactie in contact treden.

Elke dag is UW Tijd! Wij vergezellen u in UW tijd drie keer in de week. Kies zelf uw rustmoment uit om nieuwe ideeën op te doen, een andere kijk op gezondheid te ervaren en uw kennis te vergroten.

Support doet dat in samenwerking op de radio met R-Support en op televisie met Dos Mundu Diferente. R-Support kunt u beluisteren elke woensdag van 14.00 tot 15.00 uur op Radio Hoyer 1.

Het programma ‘Dos Mundu Diferente’, wordt uitgezonden op dinsdag van 21.00 tot 22.00 uur, woensdag van 15.00 tot 16.00 uur en op zaterdag van 11.00 tot 12.00 uur op CBA-Television.

In R-Support wordt elke week opnieuw een interessant onderwerp besproken en belangrijke informatie over en voor uw gezondheid gegeven. Elke woensdagmiddag op Radio Hoyer 1 ontvangt presentator Nathely Isenia van 14.00 uur tot 15.00 uur gasten in de studio om een artikel uit Support toe te lichten.

Het programma wordt gepresenteerd in het Papiaments. Vraag aan uw baas, chef of afdelingshoofd op het werk of de radio op dat uur afgestemd kan worden op 101.9 FM... het gaat ten slotte over uw gezondheid en dat komt uw bedrijf altijd ten goede!

Het televisieprogramma Dos Mundu Diferente heeft een unieke stijl. Het programma wordt gepresenteerd door Rudolf de Wit. Geen saai dialoog of mee-knikken, maar krachtige nieuwe inzichten in therapieën en mogelijkheden, afwisselende onderwerpen die uw leven vergemakkelijken.

Kies het abonnement dat bij je past, vul het inschrijfformulier in en maak het abonnementsgeld over op de rekening van CARUD N.V., RBC-rekeningnummer 8000000101021832.

Als laatste mail of fax je ons het ingevulde formulier, zodat wij je juiste gegevens hebben.

Support support [79]

COLOFON Support is hét praktische magazine voor gezond leven Support verschijnt elk kwartaal en is voor Naf. 15,85 te koop bij de betere boekhandels, botica’s en supermarkten op Curaçao.

Een jaarabonnement kost Naf. 58,20 (4 nummers per jaar, inclusief O.B, administratie- en portokosten). facebook.com: Support magazine voor gezond leven

Support is een uitgave van:

Copyright: Support 2014

CARUD N.V. in samenwerking met

Niets uit deze uitgave mag op enige

Rudolf E. de Wit, P.O.Box 3204

wijze verveelvoudigd worden en/of

Tel.: 737-1032 / Fax: 736-1539

openbaar gemaakt worden zonder

E-mail: info@support.cw

voorafgaande, schriftelijke toestemming

Website: www.support.cw

van de uitgever.

Hoofdredactie:

Redactionele

Roy Martina,

Advertentieverkoop:

Rudolf E. de Wit

medewerkers:

(Holistisch arts,

Jeannette van

(Fysiotherapeut -

Gisette Seferina

Business coach)

der Dijs

Acupuncturist)

(Medisch Entomo-

rudolf@support.cw

loog)

Eindredactie en

Karon Kuindersma,

Gerrit Scheper,

Drukwerk:

tekstcorrectie:

Arts

(Advocaat)

Drukkerij Curaçaosche

Tel.: 520-8877

Nicolette de Nijs

Courant N.V. Pim Elisabeth Saliña 147

Design/DTP:

Dinah Veeris,

Judith Haan,

Fotografie:

Walter Verplanke

(Fytotherapeut /

(Homeopaat /

Solange Hendrikse

Kruidendeskundige)

apothekersassistent)

Secretariaat:

Marie-Louise

Kenneth Chocolaad,

Carel Obediente

Rigaud,

(Tandarts,

Tel.: 737-1032

(Leerkracht

Implantoloog)

Gabe Ruggiero

basisonderwijs)

Remy de Haas,

Rachna Blom,

Support Media:

(Sociaal pedagoog)

(Communicatie­

R-Support:

deskundige /

Nathely Isenia,

Diëtiste)

Radio Hoyer 1 r-support@hotmail.com

Saira Moeniralam

Oetie Basilio,

Dos Mundu

(Huisarts, Antropo-

(Redactie­-

Diferente

sofisch Arts / NES

mede­werkster)

Studio Support

practitioner)

CBA Television, www.cba2.tv

Nicole Rubiano

Ovilio Capriles,

Redactie website:

(Diëtiste)

(Architect)

Rudolf de Wit Tel.: 737-1032 info@support.cw

[80] support

Lyn Nederlof

Helmi Smeulders,

Coverfoto:

(Cranio-Sacraal

(Cateraar & Cari-

Yuart Sleur

therapeut)

bisch Foodblogger)

CHARLOTTE

MIAMI HAVANA

2015 ST. DOMINGO

JAMAICA

26 DESTINATIONS

SAN JUAN ST. MAARTEN

HAITI

LA ROMANA

19 AIRCRAFT

MARACAIBO BARRANQUILLA

2014

CURAÇAO

ARUBA

2015

BONAIRE LAS PIEDRAS CARACAS BARQUISIMETO VALENCIA

A-B-C ISLANDS PORT OF SPAIN

SURINAME

MEDELLIN BUCARAMANGA

GEORGETOWN

CALI

QUITO

40 ROUTES

MANAUS

Duisternis kan niet verdreven worden door duisternis; alleen het licht kan de duisternis verbreken.

Haat kan geen haat verdrijven; alleen liefde kan haat helen.

Support