Door Jeroen Schipper
_ --------------------------------------------- _ --------------- _ ----
Een goed lied zingt zichzelf W
at is eigenlijk een goed kinderlied? Wereldwijd zongen en dansten miljoenen kinderen enkele jaren geleden op Gangnam Style van Psy. Hier in Nederland zijn generaties (onder andere de mijne) opgegroeid met Deze vuist op deze vuist van Ome Willem. Als populariteit de maatstaf is zou je heel veel – en zeer uiteenlopende – kinderliedjes ‘goed’ kunnen noemen, zelfs al is het Zuid-Koreaanse popmuziek of bestaat het, zoals bij Deze vuist op deze vuist maar uit twee regels tekst (die niet eens rijmen). Is er dan geen antwoord op de vraag wat een goed lied is? Wat mij betreft toch wel: een goed lied zingt zichzelf! MEER MUZIEK Mijn vakgebied, muziekonderwijs op de basischool, staat momenteel in de spotlights. Via onder andere de Impulsregeling Muziekonderwijs en www.meermuziekindeklas.nl worden scholen aangespoord om muziekles terug te brengen in de klaslokalen. Als freelance muziekdocent en liedjesschrijver kom ik daardoor steeds vaker op scholen voor advies, trainingen en workshops. Leerkrachten zijn meestal erg enthousiast, maar het ontbreekt ze vaak aan de muziekdidactische vaardigheden en het bijbehorende zelfvertrouwen om het vak muziek structureel aan te
kunnen bieden. Mijn advies is dan altijd: begin bij datgene wat jou persoonlijk aanspreekt in muziek. Muziek is namenlijk bij uitstek een vak waarbij persoonlijke motivatie onmisbaar is. ECHOPUT Dat geldt net zozeer voor mij. Ik schrijf nu al zo’n vijftien jaar kinderliedjes en dat is ooit begonnen doordat ik zelf niet enthousiast genoeg werd van veel van de liedjes die ik in muziekonderwijsland tegenkwam. En mijn leerlingen (dus) ook niet. Zo begon ik aan mijn missie: goede kinderliedjes schrijven die prikkelen, bijdragen aan de muzikale ontwikkeling van kinderen én die gewoon te leuk zijn om niet te zingen. Een van mijn eerste liedjes, Echoput (uit: Rood Rood Mannetje), is daar een goed voorbeeld van. Het onderwerp, in combinatie met een walsritme, het metrum, het rijmschema en de uitnodigende ‘lege plekken’ in de tekst, laten de luisteraar bijna vanzelf steeds het laatste woord van een regel echoën:
Diep in het bos staat een echoput (echoput) Die moet je horen kom vlug (kom vlug) Als je iets roept in die echoput (echoput) Hoor je hetzelfde terug (terug) RESONEREN In het voorbeeld van Echoput is te zien dat verschillende elementen van een lied (onderwerp, maatsoort, metrum, rijmschema en stijl) samen het eindresultaat bepalen. Naast de zojuist genoemde factoren doen onder andere structuur, metrum, doelstellingen en cognitieve uitdaging mee als kwaliteitsbepalers. Die kwaliteit van een kinderlied is wat mij betreft niet alleen een optelsom van deze aspecten; bij een goed lied worden al die elementen zo ingezet dat ze elkaar ondersteunen en versterken. Als dat gebeurt ‘resoneren’ die elementen met elkaar. Zoals de partijen van verschillende orkestleden in een goed orkest elkaar dragen en aanvullen en het geheel meer wordt dan de som der delen. Met als resultaat een organische muzikale eenheid die zich bijna vanzelf zingt.
70 70 I2016 I B. JRMGZN
SWP JAARMAGAZINE 2016_6.indd 70
21-10-16 00:25