Τεύχος 115 (Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021) by Σύλλογος Παργινών Αθήνας

Αρ. Αδείας 166

SS PO

ΚΩΔΙΚΟΣ 01-1144

X+7

Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ

SS POS

ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021 Έτος 30ο • Αριθ. Φύλλου 115 Μαρίκας Κοτοπούλη 10 • 104 32 Αθήνα

Περιοδική Έκδοση του Ομώνυμου Συλλόγου Παργινών της Αθήνας

ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ 134/2006

Πάργα: Το νησί της Παναγίας (φωτό 2020)

1821-2021: 200 χρόνια από την κήρυξη του απελευθερωτικού Αγώνα Ο αγώνας της ανεξαρτησίας και η ίδρυση του ελληνικού κράτους Η ελληνική επανάσταση 1821-1830

ε το παρόν άρθρο θα επιχειρηθεί μία αδρή προσέγγιση στην ιστορία του εθνικού αγώνα και στην ερμηνεία του μοναδικού αυτού εγχειρήματος. Η Επανάσταση των Ελλήνων το 1821 εξασφάλισε στο έθνος, ύστερα από πολλούς αιώνες υποταγής, ανεξάρτητη εθνική εστία. Η Επανάσταση του 1821 ήταν προϊόν εθνικού κινήματος, το οποίο αναπτύχθηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου και τις πρώτες του 19ου αιώνα. Ήταν επανάσταση με την έννοια ότι έφερε τομή στα πράγματα και οδήγησε στη διαμόρφωση εθνικού κράτους με γεωγραφική θέση και έκταση, κυβέρνηση, σύνταγμα, γλώσσα, θρησκεία, θεσμούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τομής αποτελεί η επαναστατική προκήρυξη του Α. Υψηλάντη, τον Φεβρουάριο του 1821, «Μάχου Υπέρ πίστεως και πατρίδος». Η φράση «και πατρίδος» αποτελεί την τομή υποδηλώ-

νει ό,τι είχαν σχηματισμένο ως κρατική οντότητα στο μυαλό τους οι επαναστάτες. Διότι ήταν λογικό χριστιανοί να μάχονται μωαμεθανούς, αλλά τομή συνιστά η αντίληψη ένα έθνος να ζει νόμιμα σ’ έναν τόπο από πάντα, όπως οι Έλληνες και ένα άλλο έθνος να στρατοπεδεύει καταχρηστικά και παράνομα στον ίδιο τόπο. Το οθωμανικό κράτος ήταν ανατολική δεσποτεία θεοκρατικού ισλαμικού χαρακτήρα. Ήδη από τον 17ο αλλά κυρίως στον 18ο αιώνα οι Οθωμανοί είχαν προβλήματα στο εσωτερικό τους μέτωπο καθώς το κράτος παρουσίαζε δυσλειτουργίες. Ο έλεγχος των πραγμάτων από τον σουλτάνο μειωνόταν με τον χρόνο ενώ αντιθέτως ενισχύονταν οι περιφερειακές δυνάμεις, οι οποίες φιλοδοξούσαν να ανεξαρτητοποιηθούν. Συνέχεια στη σελίδα 8

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

Κοινωνικά Πάργας Γεννήσεις: • Ο Κόκκορης Φώτιος του Κωνσταντίνου & η Κοβάτσεβιτς Γιοβάνα του Μίλαν απέκτησαν κορίτσι στις 02/01/2021, στα Ιωάννινα. • Ο Τούσης Χρήστος του Φωτίου & η Δράκου Βασιλική του Γεωργίου απέκτησαν κορίτσι στις 03/02/2021, στα Ιωάννινα. • Ο Αναστασιάδης Γεώργιος του Ευαγγέλου & η Θεμελή Βασιλική του Σπυρίδωνα απέκτησαν αγόρι στις 09/02/2021, στα Ιωάννινα. • Ο Τζοβάρας Δημήτριος του Ιωάννη & η Πανουτσοπούλου Κωνσταντίνα Μαρία του Ανδρέα απέκτησαν κορίτσι στις 24/02/2021 στα Ιωάννινα. • Ο Βαθιώτης Ιωάννης του Θεοχάρη & η Κατσιμήτση Ηλιάνα του Κωνσταντίνου απέκτησαν αγόρι στις 05/03/2021 στα Ιωάννινα. • Ο Τούσης Κωνσταντίνος του Αριστοτέλη & η Καρανικολή Μαρία του Νικολάου απέκτησαν κορίτσι στις 15/03/2021 στα Ιωάννινα. • Ο Τσιρώνης Φώτιος του Δημητρίου & η Κόρδα Λεμονιά του Χρήστου απέκτησαν κορίτσι στις 19/03/2021 στην Ηλιούπολη Ν.Αττικής. • Ο Τσάνος Χρήστος του Πέτρου & η Στέλιου Ελένη του Γρηγορίου απέκτησαν κορίτσι στις 20/03/2021 στο Αμαρούσιο Αττικής. • Ο Σιάνος Σταύρος του Ανδρέα & η Δήμα Γεωργία του Αναστασίου απέκτησαν κορίτσι στις 21/03/2021 στα Ιωάννινα. Γάμοι: • Ο Αξής Δημήτριος Νικόλαος του Παύλου & η Τεοντόροβιτς Μάγια του Τζώρτζε τέλεσαν γάμο στις 14/11/2020 στη Σερβία. • Ο Τζοβάρας Δημήτριος του Ιωάννη & η Πανουτσοπούλου Κωνσταντίνα Μαρία του Ανδρέα τέλεσαν γάμο στις 16/12/2020 στα Ιωάννινα. Σύμφωνα Συμβίωσης • Ο Σαμαρτζής Μιλτιάδης Θωμάς του Ιω-

άννη & η Μάμου Μαρία του Δημητρίου σύναψαν σύμφωνο συμβίωσης στις 13/01/2021 στην Πάργα. Θάνατοι: • Η Δεσύλλα Ευτυχία του Κωνσταντίνου Τράνακα και της Μαρίας, σύζυγος Ιωάννη, απεβίωσε στις 23/12/2020, στην Πάργα, ετών 84. • Ο Φώτης Μακόπουλος του Ξενοφώντος και της Ευσταθίας, σύζυγος Γεωργίας, απεβίωσε την 1/1/2021, στην Αθήνα, ετών 85. • Η Δράκου Ελένη του Χαράλαμπου Αρβανιτάκη & της Ερασμίας, χήρα Νικολάου, απεβίωσε στις 02/01/2021 στους Φιλιάτες, ετών 83. • Ο Τούσης Αναστάσιος του Πέτρου & της Παρασκευής, σύζυγος Ελένης, απεβίωσε στις 04/01/2021, στα Ιωάννινα, ετών 69. • Η Γεωργίου Δάφνη του Μάρκου Βέκιου & της Ευαγγελίας, χήρα Γεωργίου, απεβίωσε στις 07/01/2021, στην Πάργα, ετών 75. • Η Αικατερίνη Θεμελή-Νικηφορίδη του Πλάτωνα και της Παρασκευής, απεβίωσε στις 14/1/2021, στην Αθήνα, ετών 98. • Ο Χαλικιάς Δημήτριος του Διονυσίου & της Ευανθίας, απεβίωσε στις 29/01/2021, στους Φιλιάτες ετών 70. • Ο Βλάχος Νικόλαος του Φωτίου & της Αικατερίνης, απεβίωσε στις 02/02/2021, στο Μόρφι Σπαθαραίων Ν.Θεσπρωτίας, ετών 67. • Ο Δέσκας Αναστάσιος του Σωτηρίου & της Ανδριάνας, σύζυγος Αλεξάνδρας, απεβίωσε στις 07/02/2021, στην Πάργα, ετών 87. • Η Χορμοβίτη Νίκη του Τηλέμαχου και της Αλεξάνδρας, σύζυγος Χρήστου Σακκά, απεβίωσε στις 12/2/2021, στην Πρέβεζα, ετών 81. • Ο Κουρσάνης Ελευθέριος του Αθανασίου & της Ευγενίας, χήρος Αγγελικής, απεβίωσε στις 16/03/2021 στην Πάργα, ετών 83.

Π εριεχόμενα 1821-2021: 200 χρόνια από την κήρυξη του απελευθερωτικού Αγώνα. Ο αγώνας της ανεξαρτησίας και η ίδρυση του ελληνικού κράτους (1821-1830) . . 1, 8-9 Κοινωνικά Πάργας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 «Οι ναύτες του αγγλικού κήπου» (I marinai del Giardino Inglese) ή «Τα αδέλφια Κανάρη» (I fratelli Canaris) . . . . . 3 Μνήμες από την Πάργα πριν την «άλωση» . . . . . . . . 4-5, 7 Ο δήμαρχος Πάργας Νικόλαος Ζαχαριάς απαντά στις ερωτήσεις μας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-7 «Η ΠΑΡΓΑ» το 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 «Ημέρα του Ηπειρώτη» της ΠΣΕ από τον Αθ. Βέργο . . . 11 Παργινές Συνταγές - Ανοιξιάτικο . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Γνωρίζετε ότι... Τσικνοπέμπτη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Νεκρολογίες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Κουίζ - Φωτοσκιές του παρελθόντος . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Φωτορεπορτάζ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Σημείωμα του ΕΚΔΟΤΗ Το 2021 είναι έτος εορτασμού για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η «Ρωμιοσύνη», όπως υμνήθηκε από τον Ρίτσο, η «όμορφη και παράξενη πατρίδα» μέσα από τα μάτια του Ελύτη, η δοξασμένη από τον Παλαμά και τον Καβάφη, η χιλιοτραγουδισμένη στη λαϊκή μας παράδοση, γιορτάζει την κορυφαία στιγμή στη νεότερη ιστορία της. Λόγω της πανδημίας οι εορτασμοί και οι αφιερωματικές εκδηλώσεις προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα κι εμείς μουδιασμένοι, με όσα καθημερινά μας πλήττουν, επιζητούμε την εθνική μας υπερηφάνεια. Τα ιδεώδη και οι θυσίες των προγόνων μας, αλλά και οι αστοχίες και τα πάθη τους, μας παραδειγματίζουν και μας διδάσκουν. Ας μεθύσουμε, λοιπόν, με το «αθάνατο κρασί του εικοσιένα»… «Ας κρατήσουν οι χοροί»… Αθ. Σ. Βέργος

Ηλεκτρονικά διαβάζουμε σε έγχρωμη έκδοση την «ΠΑΡΓΑ» στο site: www.patatoukos.com

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΡΑΜΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ!!! Iδιοκτήτης: Σύλλογος Παργινών Aθήνας-Πειραιά-Περιχώρων «H ΠAPΓA» Mαρίκας Kοτοπούλη 10, • 104 32 Aθήνα • Tηλέφωνο - Fax Γραφείου: 210 5225788 Eκδότης-Διευθυντής: Bέργος Aθανάσιος, Πετμεζά 16, 11743 Aθήνα, Tηλ.: 210 9240940 Σύνταξη: Δ.Σ. Συλλόγου Eμβάσματα: Στέλιος Δημήτριος, Δημοσθένους 16, 122 44 Αιγάλεω, Τηλ.: 210 5615740 Στην Πάργα εισπράττουν οι: Σωτήρης Δέσκας, Γκούλιουρα-Γκούνα Tασία, Aνδρέου-Ντόβας Γεώργιος Παραγωγή: NONSTOP Printing E.Π.Ε., Αίμωνος 71 & Κρέοντος - Ακαδημία Πλάτωνος - τηλ.: 210 5144160 Τα κείμενα που φέρουν υπογραφή, εκφράζουν τις απόψεις του συγγραφέα τους. Η Συντακτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα της μη δημοσίευσης ή της σύντμησης των κειμένων κατά την κρίση της.

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

«Οι ναύτες του αγγλικού κήπου» (I marinai del Giardino Inglese) ή «Τα αδέλφια Κανάρη» (I fratelli Canaris) Πρόκειται για σύμπλεγμα γλυπτών με τον επίσημο τίτλο «Ο Κανάρης στη Χίο» («Canaris a Scio») από τον Ιταλό γλύπτη Benedetto Civiletti (1846-1899). Το έργο απεικονίζει τον Κωνσταντίνο Κανάρη (1793-1877) και τον Ανδρέα Πιπίνο (1781-1861) μέσα σε μία βάρκα ενώ πλησιάζουν τη ναυαρχίδα του Καρά Αλή το 1822 (τη νύκτα της 6ης προς την 7η Ιουνίου 1822)για να την πυρπολήσουν. Το αρχικό γλυπτό ήταν κεραμικό και φιλοτεχνήθηκε το 1873. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1875 στη Διεθνή Έκθεση της Βιέννης και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Κυκλοφόρησε ευρέως στην Ευρώπη σε μπρούντζο σε διάφορα μεγέθη και με μικρές παραλλαγές. Το 1875 ο πρίγκιπας Ουμπέρτος της Σαβοΐας, μετέπειτα βασιλιάς της Ιταλίας, παρήγγειλε τη μεταφορά του σε μάρμαρο για να το προσφέρει στην πόλη του Παλέρμο. Το 1878 παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού και απέσπασε το χρυσό μετάλλιο. Ο Δήμος του Παλέρμο το τοποθέτησε σε δημόσια θέα στη Villa Giulia. Εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μεταφέρθηκε σε εσωτερικό χώρο στο Giardino Inglese (Εγγλέζικος Κήπος), όπου συντηρήθηκε και εκτίθεται μέχρι σήμερα. Είναι από τα πιο γνωστά γλυπτά στο Παλέρμο και οι ντόπιοι το αποκαλούν με τα παρατσούκλια «Οι ναύτες του αγγλικού κήπου» (I marinai del Giardino Inglese) ή «Τα αδέλφια Κανάρη» (I fratelli Canaris). Το έργο, αν και είναι σχεδόν άγνωστο στην Ελλάδα, τιμά ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης, την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο το 1822, καθώς και δύο από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του. Όμως, δεν αναπαριστά ρεαλιστικά το γεγονός αφού ο Κανάρης και ο Πιπίνος δεν ήταν μαζί στην ίδια βάρκα όταν επιχείρησαν εναντίον της ναυαρχίδας του Καρά Αλή.

Η πυρπόληση της ναυαρχίδας Την επιχείρηση πυρπόλησης ανέλαβαν να εκτελέσουν οι Κωνσταντίνος Κανάρης και Ανδρέας Πιπίνος. Ο Κανάρης ανέλαβε να κάψει τη ναυαρχίδα του Καρά Αλή ενώ ο Πι-

πίνος το δίκροτο του Μπεκήρ μπέη που χρησίμευε ως αντιναυαρχίδα. Τα δύο πυρπολικά (μπουρλότα) θα συνοδεύονταν από τέσσερα πλοία (των Ψαριανών Ν. Γιανίτση και Γ. Κουτσούκου και των Υδραίων Ι. Ζιάκα και Αντ. Ραφαλιά) τα οποία είχαν αποστολή τη διάσωση των πυρπολητών μετά την πυρπόληση. Ο στολίσκος των πυρπολητών ξεκίνησε από τα Ψαρά, την 1η Ιουνίου, με κατεύθυνση το στενό της Χίου όπου ήταν αγκυροβολημένος ο στόχος τους. Την νύχτα της 6ης προς 7η Ιουνίου έχοντας ούριο άνεμο πλησίασαν τον τουρκικό στόλο. Εκτός από την ασέληνη νύχτα, ευνοϊκές συνθήκες για την επίθεση έδινε και η γιορτή του Μπαϊραμιού στην οποία θα υπήρχε μεγάλη συμμετοχή των Τούρκων και εορταστικός φωτισμός των πλοίων. Ο Πιπίνος πλησίασε την αντιναυαρχίδα και πυροδότησε το πυρπολικό χωρίς το πλήρωμά του να έχει στερεώσει καλά το μπουρλότο, ενώ το πλήρωμα του τουρκικού πλοίου αντιλήφθηκε τον κίνδυνο και απομάκρυνε το πυρπολικό. Το μπουρλότο του Κανάρη όμως, του οποίου ο πηδαλιούχος, Ιωάννης Θεοφιλόπουλος, εκτέλεσε άριστους ελιγμούς, κόλλησε γερά στη ναυαρχίδα, στην πλευρά που φυσούσε ο άνεμος. Σε λίγα λεπτά η φωτιά μεταδόθηκε σε όλο το πλοίο με αποτέλεσμα να αρχίσουν να εκπυρσοκροτούν τα 84 κανόνια του με καταστροφικά αποτελέσματα και ελάχιστους διασωθέντες από το πλήρωμα των 2.000 ανδρών. Ο Καρά Αλή, στην προσπάθειά του να ξεφύγει, πληγώθηκε θανάσιμα από φλεγόμενο κατάρτι ενώ ο Κανάρης και οι σύντροφοί κατάφεραν να επιβιβαστούν στα πλοία που τους περίμεναν και να διαφύγουν. Στα Ψαρά, τους περίμεναν στην παραλία ο λαός και ο κλήρος και τους συνόδευσαν στον ναό του Αγίου Νικολάου όπου τελέστηκε δοξολογία. Σύμφωνα με τον Άγγλο ιστορικό Τόμας Γκόρντον, η πυρπόληση της ναυαρχίδας «ήταν ένα από τα πιο καταπληκτικά κατορθώματα που αναφέρει η ιστορία» και ο Κανάρης «ο πιο έξοχος εκπρόσωπος του ηρωϊσμού που η Ελλάδα όλων των εποχών μπορεί να υπερηφανεύεται». Δέσκας Πέτρος-Αθανάσιος Φιλόλογος

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

Μνήμες από την Πάργα πριν την «άλωση» Στην Πάργα από πολύ παλιά το χιούμορ ήταν βασικό συστατικό της καθημερινότητας. Από διηγήσεις και μνήμες διαπιστώνει κανείς ότι το αστείο είναι στο DNA των κατοίκων. Πολύ καλά περιγράφει τη ζωή των κατοίκων και τις δραστηριότητες των διαφόρων παρεών με ποιήματα ο αείμνηστος Πέτρος Γιούργας. Γνωρίζουμε δε και τα σκωπτικά ποιήματα που απαγγέλονταν από το μπαλκόνι του κτιρίου Μελά (σχολείο) στην αγορά, στην πλατεία του Αγίου Δημητρίου τις απόκριες, οι συζητήσεις στα καφενεία ήταν πραγματικά αποστάγματα σοφίας, μέχρι τις μέρες μας με τα περίφημα «δικαστήρια». Έτυχε πολλές φορές να παρακολουθήσω κάποιες τέτοιες συζητήσεις και έχω να καταθέσω: α) ουδέποτε η γλώσσα που χρησιμοποιούσαν ήταν χυδαία, β) κανείς από την παρέα δεν αμφισβητούσε τον ομιλητή (ακόμη και όταν έλεγε τερατολογίες, μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις τον σιγοντάριζαν, γ) ήταν όλοι σοβαροί, κανείς δεν γελούσε τουλάχιστον φανερά. Αναφέρω ένα ευτράπελο έτσι να δώσω λίγο στους νεότερους το κλίμα που επικρατούσε. Με το ατμόπλοιο «ΓΛΑΡΟΣ» θα κατέφθανε στο λιμάνι κάποιος δικαστικός και αφού αποβιβαζόταν στην Πάργα εν συνεχεία θα κατευθυνόταν στην Παραμυθιά και το Μαργαρίτι. Πράγματι έφθασε ο άνθρωπος και κατέβηκε από το πλοίο, στον πόντε τον υποδέχθηκαν με ρεπούμπλικες και γραβάτες οι προεστοί, τον καλωσόρισαν, έδωσαν τη βαλίτσα του σε ένα παιδί να την μεταφέρει και θέλησαν να του προσφέρουν έναν καφέ στο καφενείο. Μετά τις πρώτες συστάσεις γνωριμίας ήρθε και ο καφές, με το που πάει να πάρει την πρώτη γουλιά στο στόμα, ακούει μια μεγαλοπρεπή μπρρρρ... και όλοι μαζί με σοβαρότητα «στην υγειά σας

Το γραφείο έκδοσης εισιτηρίων του Φώτη Πατέρα στο λιμάνι της Πάργας τη δεκαετία του 1940.

κύριε δικαστικέ», «ευχαριστώ πολύ, στην υγειά σας» απάντησε ο άνθρωπος. Δεύτερη γουλιά πάλι μπρρρρ... (πήρε άλλος σειρά). Περιττό να σας πω ότι δεν διέκρινε ίχνος μειδιάματος. «Στο ταξίδι μήπως κρυώσατε κύριε δικαστικέ, να σας φέρουμε ένα ζεστό», «μα τι λέτε αγαπητέ μου ο καφές είναι ό,τι καλύτερο» απάντησε, αυτό συνεχίστηκε ακόμη δυο φορές με την ίδια επιτυχία, οπότε τελείωσε ο καφές. Αφού απόλαυσε τον καφέ «ο κύριος δικαστικός» σηκώθηκε πήρε τη βαλίτσα του και λέει προς την παρέα «σας ευχαριστώ πολύ για την περιποίηση δεν πρόκειται να την ξεχάσω και ο καφές ήταν ό,τι χρειαζόταν, να σας χαιρετήσω όμως τώρα, καλημέρα σας» γυρίζει φεύγει και μπρρρρ... Στο Πάν-ω Παζάρι1 λοιπόν από τις αρχές του ’60 που θυμάμαι εγώ (αλλά και από πιο παλιά) δέσποζαν δύο καφενεία «η Καλλιθέα» του Βαγγέλη Τσοβίλη, σήμερα τα-

1 Η επάνω συνοικία της Πάργας στο διάστημα των χρόνων έχει αλλάξει διάφορα ονόματα. Το όνομα που συναντάμε σε έγγραφα και το γνωρίζουν οι παλαιότεροι είναι περιοχή Παντοκράτορα, από τον ομώνυμο λαμπρό ναό, που δέσποζε στον χώρο που σήμερα βρίσκεται ο χώρος στάθμευσης των αυτοκινήτων. (Αναφορά για τον ναό εφημ. «Η ΠΑΡΓΑ» αρ. φύλλου 1, σελ. 4). Μετά το 1819 με τον εποικισμό των Τούρκων η περιοχή του Παντοκράτορα πυκνοκατοικείται, βρίσκεται δίπλα στο φρούριο, το οποίο παρέχει ασφάλεια στους κατοίκους. Το 1830 με συμφωνία έχουμε την επιστροφή μικρού αριθμού Παργινών προσφύγων από την Κέρκυρα για την καλλιέργεια των ελαιοκτημάτων. Από τη χρονολογία αυτή και μετά οι ντόπιοι χρησιμοποιούν το όνομα Παν Παζάρι ή Τουρκοπάζαρο. Το 1840 στον αύλειο χώρο του ναού κτίζεται τζαμί για τις θρησκευτικές ανάγκες των μουσουλμάνων της πόλης. Ο ναός αν και ήταν μισογκρεμισμένος, οι θεμελιώσεις του υπήρχαν έως τη δεκαετία του 60. Επί δημαρχίας Τρύφωνα Καραγιάννη το 1974, ξεθεμελιώνονται και απομακρύνονται τα χαλάσματα του τζαμιού και της εκκλησίας και ο χώρος παραδίδεται για χρήση στάθμευσης οχημάτων. Από τις εποχές εκείνες υπάρχει σήμερα ένας αναλημματικός τοίχος της αυλής του ναού 30 τ.μ. περίπου, της δε εποχής της τουρκοκρατίας κατασκευής του 1840, είναι ο τοίχος της βρύσης, με υλικά του ναού. Στη βρύση το νερό έφθανε με πήλινους αγωγούς από την πηγή του Άη Τρύφωνα και ένας τεράστιος πλάτανος υπήρχε και υπάρχει. Η βρύση έφερε την ονομασία «η Βρύση στον Πλάτανο» ή του τζαμιού. Τη δεκαετία του 1940 φυτεύονται άλλα δύο πλατάνια τα οποία δεν ευδοκίμησαν ιδιαίτερα και έκτοτε η περιοχή αναφέρεται στα τρία Πλατάνια. Σήμερα ανάλογα ποιός χρησιμοποιεί το όνομα κάνει και την ανάλογη χρήση του ονόματος της τοποθεσίας που επιθυμεί.

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

βέρνα του Σάκη Τσοβίλη και το αντίπαλον δέος τα «τρία Πλατάνια» του Βαγγέλη Κώτσιου, σήμερα ταβέρνα του Σπύρου Κώτσιου. Το Πάν-ω Παζάρι είχε περάσει στην χριστή κοινωνία ως «Λας Βέγκας», το κέντρο της ακολασίας, στο Γυμνάσιο μας απαγόρευαν να πηγαίνουμε, για να καταλάβει κάποιος αρκεί η απειλή «τον είδα σου λέω, τον είδα εγώ στο Τουρκοπάζαρο!!!». Βέβαια δεν ήταν τόσο αυστηρά για όλους, αλλά οι γονείς που δεν έλεγαν τίποτα μάλλον θα ήταν ανακουφισμένοι αν ήξεραν ότι τα παιδιά τους δεν πάταγαν το πόδι τους εκεί. Στην περιοχή υπήρχε πιο παλιά και το καφενείο του Γρηγόρη Πετρίδη2. Εκεί που είναι το σπίτι και επί δεκαετίες υπήρχε η καλλιτεχνική έκθεση του διακεκριμένου καλλιτέχνη αείμνηστου Απόστολου Πετρίδη (γλυπτά από ενιαίο σύρμα). Ποια ήταν τα στοιχεία που συνέθεταν την ακολασία και το περιθώριό του; Δύο τζουκ-μποξ, τότε το ραδιόφωνο ήταν σπάνιο είδος. Εκεί μαθαίναμε και τραγουδούσαμε Γαβαλά, Τσετίνη, Τσαουσάκη, Μπιθικώτση, Καζαντζίδη, Περπινιάδη, Τζανετή κ.ά., κάτι σαν πολιτιστικό κέντρο δηλαδή. Ποιός δεν θυμάται τον συχωρεμένο Γιάννη Κωνσταντινίδη-Γερμανό (στα τρία Πλατάνια), ο οποίος ήξερε όλο το τζουκ-μποξ απ’ έξω. Προκειμένου να ψάχνουμε για το κάθε τραγούδι τον ρωτούσαμε Γιάννη «το μινόρε της αυγής» και ο Γιάννης «Κ13», Γιάννη το «Ίσως» και ο Γιάννης «Η12». Άλλο στοιχείο ακολασίας στο μαγαζί του κυρ Βαγγέλη Τσοβίλη ήταν τα δύο ποδοσφαιράκια και ένα αμερικάνικο μπιλιάρδο. Σφαιριστήρια ολκής που έπρεπε να παταχθούν και να απομακρυνθούν, τώρα που το σκέφτομαι απορώ πως η αστυνομία, που είχε μεταξύ άλλων και αυτή τη φροντίδα, όταν μας κυνηγούσε δεν τα παρέδωσε στην πυρά. Τώρα βέβαια από πολλά χρόνια πια είναι το καλύτερο δώρο το ποδοσφαιράκι για παιδιά, εγγόνια, ανήψια και καθώς επίσης και το μπιλιάρδο το συναντάς στα καλύτερα ξενοδοχεία ή σε άλλους καθώς πρέπει χώρους και αν δεν κάνω λάθος έχει προταθεί να γίνει ολυμπιακό άθλημα. Στο Πάν-ω Παζάρι έρχονταν τακτικά ορχήστρες από όλη την Ήπειρο, όπως ελαφρολαϊκές αλλά και κλαρίνα. Μια από αυτές ήταν του Μαρόκου από τα Γιάννενα που έπαιζε τις περίφημες «χαβάγιες». Θα τολμούσα να πω ότι εδώ τα πρώτα χρόνια του τουρισμού η διασκέδαση και η νυκτερινή ζωή των τουριστών ήταν αποκλειστικά υπόθεση της επάνω πόλης (τώρα τι νυκτερινή ζωή ήταν αυτή μέχρι τις 11-12 γιατί καιροφυλακτούσε η αστυνομία).

Ο πλάτανος, η βρύση και το τζαμί (φωτό δεκαετία 1940)

Η βρύση στον Πλάτανο με τα υπέρθυρα του Ναού.

Ποιος δεν έμαθε να χορεύει την «Φραγκοσυριανή», το «Ιστορία μου» κ.ά. Η νεολαία εξασκήθηκε στο συρτάκι, ζεϊμπέκικο, χασάπικο ώστε να έχει το διαβατήριο για τις τουρίστριες, που έφεραν μια πραγματική σεξουαλική επανάσταση στα δεδομένα της εποχής. Τότε είναι που η μα(συνέχεια στη σελ. 7)

Ο Γρηγόρης Πετρίδης έπαιζε άριστα ποντιακή λύρα, στο δε μαγαζί του συγκεντρώνονταν οι πρόσφυγες της Πάργας και όχι μόνο για να διασκεδάσουν και να χορέψουν. Ο πατέρας του Αβραάμ Ευθυμιάδη κυρ. Αριστείδης ανέβαινε με γαϊδούρι την ανηφόρα για να απολαύσει το παίξιμο της λύρας στο εν λόγω καφενείο και να χορέψει τα ποντιακά μαζί με τους φίλους του. 2

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

Ο δήμαρχος Πάργας Νικόλαος Ζαχαριάς 1. Ενάμιση χρόνο στη Διοίκηση του Δήμου πιστεύετε ότι είστε μέσα στους στόχους σας; Εμείς από την ημέρα που αναλάβαμε τα ηνία του Δήμου, αντιμετωπίσαμε με ρεαλισμό την όλη κατάσταση και βάλαμε τις δικές μας προτεραιότητες, με στόχο να εκκινήσουμε το όλο τελματωμένο σύστημα. Με το ψηφιακό οργανόγραμμα, την αναζήτηση λύσεων αξιοποίησης του ελάχιστου προσωπικού, την ενεργοποίηση για πρώτη φορά της κινητικότητας υπαλλήλων, τη συγκέντρωση των υπηρεσιών σε νέο χώρο που βρίσκεται ήδη στο τελικό στάδιο διαμόρφωσης, καθώς και το νέο Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας, που έχει λάβει όλες τις απαιτούμενες εγκρίσεις και θα εφαρμοστεί άμεσα, τίθενται οι βάσεις για ένα Δήμο σύγχρονο και αποτελεσματικό. Παράλληλα έχουμε προχωρήσει στην ψηφιοποίηση και τεχνολογική αναβάθμιση μιας σειράς οργανωτικών δομών και υπηρεσιών, όπως οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και η επικοινωνία με τους πολίτες. Κυρίως όμως έπρεπε να κρατήσουμε τον Δήμο ζωντανό και την κοινωνία όρθια με όλα αυτά που συνέβησαν αυτή την περίοδο. 2. Πόσο σας επηρέασε η κατάσταση που διαμορφώθηκε με βάση τα γεγονότα που προέκυψαν; Τα θέματα που κληθήκαμε να διαχειριστούμε ήταν αρκετά και καθόλου εύκολα. Λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων μας, ξεκινήσαμε με τις έντονες βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες σε όλο τον Δήμο, ακολούθησε ο μεγάλος σεισμός που έπληξε τη Δημοτική Ενότητα Φαναρίου και τέλος η πανδημία. Απ’ όλα αυτά συμπεραίνει ο καθένας ότι έπρεπε να δουλέψουμε συνεχόμενα, έτσι ώστε οι συνέπειες να μετριαστούν στο ελάχιστο ως προς τους πολίτες. Παρ’ όλα αυτά, δε σταθήκαμε πίσω από τις απρόσμενες καταστάσεις, αλλά με τους συνεργάτες μου καταφέραμε να ελέγξουμε τα νέα δεδομένα και να προχωρήσουμε σε μια σειρά από ενέργειες και παρεμβάσεις. Το αποτέλεσμα αυτών είναι ότι ο Δήμος σήμερα έχει επιτύχει την κατάθεση μιας σειράς από ολοκληρωμένες προτάσεις στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και έχει ήδη εξασφαλίσει τις πρώτες χρηματοδοτήσεις από το πρόγραμμα «Φιλόδημος», καθώς επίσης έχει αποκτήσει μια άλλη μορφή οργάνωσης ικανή να ανταπεξέλθει στις σημερινές συνθήκες.

3. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να ανακάμψει ο Δήμος μας; Η οικονομία της περιοχής στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό, ακολουθεί η αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή και το εμπόριο. Το πλήγμα στον τουρισμό είναι τόσο ποιοτικό όσο και ποσοτικό. Όταν συρρικνώνεται χρονικά η τουριστική περίοδος, αντιλαμβάνεται κανείς πολύ εύκολα ότι οι επιπτώσεις στην οικονομία είναι πολύ αρνητικές. Οφείλουμε να ξαναδούμε τα πράγματα από την αρχή. Σε συνεργασία με τους επαγγελματίες, τους εργαζόμενους και τους φορείς, αυτή τη στιγμή έχουμε λάβει μια σειρά από μέτρα για να είμαστε έτοιμοι να ελέγξουμε και να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις. Ο στρατηγικός σχεδιασμός περιλαμβάνει μορφές εναλλακτικού τουρισμού και εναλλακτικών καλλιεργειών, την ποιοτική αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών. Ακόμη η στόχευση για την ενίσχυση των υποδομών μας, δείχνουν το δρόμο της ανάκαμψης. 4. Τί θα λέγατε σε κάποιον που θέλει να επισκεφτεί τον Δήμο μας; Ο Δήμος Πάργας αποτελεί ένα μοναδικό και πολυμορφικό προορισμό ο οποίος δίνει την δυνατότητα στον επισκέπτη να συναντήσει το μεγαλείο της φύσης: βουνό, θάλασσα, ποτάμια, υδροβιότοποι, όλα αυτά σε λίγα μόνο χιλιόμετρα απόστασης του ενός από το άλλο. Οι πανέμορφες παραλίες, η γραφική πόλη της Πάργας, η περιοχή Natura στην Αμμουδιά και τη Βαλλανιδοράχη, τα χωριά μας και ο ποταμός Αχέροντας είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα. Κατά τη μακραίωνη ιστορία της περιοχής μας, παρουσιάζονται σημαντικά γεγονότα που έχουν οδηγήσει στη δημιουργία πανέμορφων μνημείων, όπως η καστροπολιτεία της Πάργας, το Νεκρομαντείο, ο Μυκηναϊκός Τάφος στην Κύπερη, η Μονή Αγίου Δημητρίου στην Κυψέλη, το κάστρο που ανήκει στην κοινότητα Ανθούσας, όπου ο επισκέπτης θα μπορέσει να αισθανθεί την ιστορική και πολιτιστική εξέλιξη. Επιπλέον, οι σύγχρονες τουριστικές υποδομές μπορούν να προσφέρουν στιγμές χαλάρωσης και διασκέδασης για όλες τις προτιμήσεις. 5. Να περάσουμε και στα αυτοδιοικητικά. Ποια η σχέση σας με τις άλλες παρατάξεις; Σε προσωπικό επίπεδο συναδελφικότητας οι σχέσεις είναι άριστες, από ’κει και στο εξής ο καθένας εκφράζει τις δικές του απόψεις. Εμείς επιδιώκουμε πάντα να συζητάμε και να δημιουργούμε, ποτέ όμως εις βάρος βασικών ηθικών αρχών και ουσιαστικών (πολιτικών – αυτόδιοικητικών) επιλογών. Περιμένουμε από όλες τις παρατάξεις να συμβάλλουν

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

(συνέχεια από τη σελ. 5)

απαντά στις ερωτήσεις μας στην ανάταξη της περιοχής μας με προτάσεις και όχι με στείρα αντιπολίτευση (και αρκετοί εξ αυτών βέβαια το κάνουν). 6. Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε στον Δήμο μας; Αναμφίβολα το μεγαλύτερο ζήτημα είναι η καθημερινότητα με ό,τι αυτή περιλαμβάνει. Σε αυτόν τον τομέα πρέπει να γίνει σημαντική δουλειά αν θέλουμε να πούμε ότι αλλάζει η κουλτούρα μας, η λογική μας, ο τρόπος που προσεγγίζουμε τα πράγματα και τα αντιμετωπίζουμε. Αφιερώνω με την ομάδα μου πολλές ώρες για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στα αιτήματα των πολιτών και να επιλύουμε μικρά ή μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τους δημότες, δίνοντάς τους την δυνατότητα να έχουν άμεση και ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες του Δήμου. Το σημαντικότερο πρόβλημα θεωρώ ότι είναι η διαχείριση των απορριμμάτων, που έχει πολύ μεγάλο κόστος και παρ’ όλα αυτά, ενώ έχουμε οργανώσει την υπηρεσία καθαριότητας σε νέα βάση, έχουμε βάλει την ανακύκλωση στη ζωή μας και έχουμε πάρει μια σειρά από άλλα μέτρα, δεν έχουμε το τελικό αποτέλεσμα που προσδοκούμε, παρά την εμφανή βελτίωση. Στον τομέα αυτό μέσα σε ένα χρόνο έχουμε διανύσει μεγάλη απόσταση. Παρά το ότι το κόστος έχει τετραπλασιαστεί, δηλαδή από 25 ευρώ τον τόνο στο ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, πληρώνουμε σήμερα περίπου 95 ευρώ τον τόνο στο Ελληνικό Ιωαννίνων, δεν επιβάλαμε πρόσθετα οικονομικά βάρη στους πολίτες. Βρήκαμε την ανακύκλωση στο μηδέν και σήμερα ανακυκλώνουμε γυαλί, πλαστικό, χαρτί, μπαταρίες και ηλεκτρικές συσκευές. Έχουμε τοποθετήσει για τα αδρανή υλικά μεγάλους κάδους στην Πάργα και το Καναλάκι, ώστε να αποφύγουμε την ανεξέλεγκτη ρίψη και υποβάλαμε αυτές τις ημέρες την πρόταση για το πράσινο σημείο και τις πράσινες γωνιές, υλοποιώντας τον μακροπρόθεσμο προγραμματισμό μας. 7. Τί μπορούν να περιμένουν οι πολίτες από εσάς στη συνέχεια της θητείας σας; Με τις βάσεις που έχουμε θέσει, με τον σωστό προγραμματισμό και σχεδιασμό και την καθημερινή δουλειά όλης της ομάδας, η Πάργα θα γίνει ένας σύγχρονος Ευρωπαϊκός Δήμος, που θα διατηρήσει παράλληλα την ιστορική και πολιτιστική της ταυτότητα, με σεβασμό πάντα προς το υπέροχο φυσικό περιβάλλον. Παράλληλα, επιδιώκουμε με κάθε τρόπο να διαμορφώσουμε μια άλλη οπτική στην κοινωνία, όπου ο πολίτης δεν θα στέκεται μακριά από τις παρεμβάσεις (με μόνο κριτική διάθεση), αλλά θα συμμετέχει ενεργά στα κοινά και με τη στάση ζωής του, θα συμβάλλει ουσιαστικά και αποτελεσματικά στην επίλυση των προβλημάτων που αφορούν τον τόπο του. Ευχαριστούμε τον Δήμαρχο Πάργας Νικόλαο Ζαχαριά για τη συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό του Συλλόγου μας «Η ΠΑΡΓΑ».

Ο τοίχος της αυλής του Ναού.

ντάμ Πολ με τον Φιλίπ (Γάλλοι) άνοιξαν το TEURE (το πρώτο νυκτερινό μπαρ εμβρυακής μορφής) απέναντι από τον Άη Νικόλα του Παπύρη. Φυσικά η περιοχή λίγο πιο πάνω στα τρία Πλατάνια διατηρούσε την αίγλη της μέχρι τις 12 η ώρα. Δυο λόγια για το TEURE. Στο υπόγειο της οικοκυρικής σχολής βρισκόταν γύρω-γύρω πέτρινα μιντέρια, πλαισιωμένα από χαμηλά τραπέζια και χαμηλά σκαμπό, οι τοίχοι άσπροι ένα δίχτυ γύρω από την κολώνα που ήταν στη μέση του χώρου. Μπαίνοντας δεξιά ήταν το μπαρ και το πικάπ, 3-4 σκαμπό και το δάπεδο βαμμένο μαύρο. Στη μία γωνιά ήταν η πίστα και ο πρωτόγνωρος και διαφορετικός φωτισμός, που διακρίνει αυτά τα μαγαζιά, τα λεγόμενα φωτορυθμικά. Το ποτό είχε 20 δραχμές. Δεν νομίζω να έχει ξεχάσει κανείς τη Ντο, χορεύτρια από την Ταϊτή της γαλλικής Πολυνησίας. Εδώ λοιπόν κάθε βράδυ, εκτός από τη νεολαία και όχι μόνο, συνέρρεαν ό,τι τουρίστες υπήρχαν στην Πάργα. (Η περιγραφή των νυκτερινών αφορά άλλο κεφάλαιο). Πάν-ω Παζάρι - Τουρκοπάζαρο: Η καλύτερη συνοικία της Πάργας. Λούζεται με την πρώτη ακτίνα του ήλιου το πρωί και την τελευταία το βράδυ, με τη λιγότερη υγρασία σε όλη την πόλη, έχοντας το προνόμιο να έχει δίπλα το κάστρο με την υπέροχη και απεριόριστη θέα προς όλα τα σημεία του ορίζοντα. Με μια ματιά βλέπεις τα νησιά του Ιονίου, τις εκβολές του Αχέροντα και από την άλλη την Ανθούσα και την Αγιά. Σ’ αυτή τη γειτονιά έμεινα και εγώ κάποια χρόνια. γ. Σταμάτης

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

1821-2021: 200 χρόνια από την κήρυξη του απελευθερωτικού Αγώνα Ο αγώνας της ανεξαρτησίας και η ίδρυση του ελληνικού κράτους Η ελληνική επανάσταση 1821-1830 Σημειώθηκαν πολλές εξεγέρσεις γενιτσάρων και τμημάτων της οθωμανικής κοινωνίας, σε σχέση με τις επιλογές σουλτάνων, οι οποίοι επιδίωκαν μεταρρυθμίσεις. Και ενώ η οθωμανική αυτοκρατορία βρισκόταν στη δίνη εσωτερικών αναταραχών και ανατροπών οι καταπιεσμένοι Έλληνες, μη δυνάμενοι να φέρουν «τον βαρύτατον και απαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας», άρχισαν να αφυπνίζονται. Η εθνική αφύπνιση που συντελέστηκε κάτω από την επίδραση του ευρωπαϊκού και νεοελληνικού διαφωτισμού οδήγησε στη διαμόρφωση εθνικής συνείδησης. Το γενικότερο σύνθημα που εξέφραζε μια βαθιά αντίληψη του Διαφωτισμού ήταν ότι η παιδεία οδηγεί στην ελευθερία. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ελληνική επανάσταση εκδηλώθηκε στην ίδια χρονική ζώνη με επαναστατικά κινήματα και οργανώσεις στην Ισπανία, την Ιταλία, τη Λατινική Αμερική. Και είναι γνωστό επίσης ότι την ιδεολογική προετοιμασία και την εμπέδωσε στην πίστη για το δίκαιο του αγώνα που ξεκινούσε τη χρωστάμε στη Φιλική Εταιρία. Όσο διάρκεσε το μακρύ ταξίδι της υποταγής με τις διάφορες φάσεις που περιείχαν προσπάθειες επιβίωσης, αντιστάσεις και εξεγέρσεις, οι υπόδουλοι πλήρωναν βαρείς φόρους, όπως το χαράτσι και η δεκάτη, ενώ το μπαχτσίς, είχε γίνει άγραφος νόμος. Μία χιώτικη λαϊκή έκφραση χαρακτηριστικά λέει: «Τούρκον είδες; άσπρα (=χρήματα) θέλει!» Μαζί με την πνευματική αφύπνιση και τη διάδοση της παιδείας σταδιακά παρατηρείται και άνοδος της οικονομίας, γεγονός που έπαιξε ρόλο στην επανάσταση. Ο 18ος αιώνας υπήρξε ο χρυσός αιώνας του ελληνικού εμπορικού ναυτικού, λόγω των ρωσοτουρκικών πολέμων, της συνθήκης του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή και των «διομολογήσεων», που είχαν ξεκινήσει από το 16ο αιώνα, αλλά και των συνθηκών του Κάρλοβιτς και του Πασάροβιτς, που έδωσαν τη δυνατότητα ανοίγματος του εμπορίου και προς την Κεντρική Ευρώπη. Οι Έλληνες ναυτικοί στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα και μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα κινούνται από την

Αλεξάνδρεια και την Κωνσταντινούπολη, τη Μαύρη θάλασσα και την Οδησσό, σε όλα τα παράλια του Αιγαίου, σε όλη την ανατολική Μεσόγειο και τα παράλια της Συρίας, στα λιμάνια της Ιταλίας, στην Ανγκόνα, στο Λιβόρνο, στη Βενετία, στα λιμάνια της δυτικής Ευρώπης. Το ίδιο και οι έμποροι με τα καραβάνια τους κινούνταν από τη Θεσσαλία, τη Μακεδονία και την Ήπειρο στις περιοχές της Σερβίας και της Αυστρίας, μπαίνουν βαθιά στην Ουγγαρία, φθάνουν στα γερμανικά εδάφη. Πώς όμως σχετίζεται η Επανάσταση του 1821 με την οικονομική άνθιση και την εν συνεχεία παρακμή των Ελλήνων; Μετά το 1815, δηλαδή μετά το τέλος των Ναπολεόντειων πολέμων και το συνέδριο της Βιέννης, ο δείκτης ανόδου στην οικονομία των Ελλήνων εμπόρων και ναυτικών αρχίζει να κάμπτεται. Αυτό αποδίδεται στην επιστροφή των Άγγλων και Γάλλων εμπόρων και ναυτικών στη Δυτική και Ανατολική Μεσόγειο μετά τους μεταξύ τους πολέμους. Αυτή ακριβώς η αλλαγή συνδέεται με την έκρηξη της επανάστασης τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, διότι κάθε ανατροπή ισορροπίας οδηγεί στην επανάσταση. Εκτός όλων αυτών βέβαια είχε εδραιωθεί η πίστη στους επαναστατημένους για το δίκαιο και το όσιο του αγώνα τους. Οι δυνάμεις των εμπολέμων βρίσκονταν σαφώς σε αναντιστοιχία. Οι μάχες, οι νίκες, οι ήττες, οι κίνδυνοι των ενόπλων σωμάτων των επαναστατημένων ξεπερνούν κάθε φαντασία για τον ηρωισμό και την αυτοθυσία τους. Αλλά και οι άμαχοι ανέπτυξαν αντιστάσεις παρά τα αντίποινα, τις σφαγές και τα μύρια δεινά. Επειδή τα πολεμικά γεγονότα είναι ως επί το πλείστον γνωστά, συνταρακτικά γεγονότα θεωρούνται επίσης τα σχετιζόμενα με τους εμφυλίους πολέμους και την εθνική «φαγωμάρα» που ακολούθησε. Δίκαια και καίρια στηλιτεύει ο Δ. Σολωμός στον «Ύμνο» την κυριαρχία της «Διχόνοιας» που προσφέρει το σκήπτρο της εξουσίας στον καθένα «πάρτο λέγοντας κι εσύ». Μέσα στη δίνη των εμφυλίων πολέμων κορυφαία στιγμή της επανάστασης αποτέλεσε η ηρωική έξοδος και πτώ-

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

Θ. Βρυζάκης (1814-1878) «Ο ΠαλαιώνΠατρών Γερμανός ευλογεί τη Σημαία της Επανάστασης» 1865. Λάδι σε μουσαμά, 164 x 126 εκ. Εθνική Πινακοθήκη

ση του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826. Όλοι γνωρίζουμε τι συνέβη στη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου, η οποία εμπεριείχε πολύ ηρωισμό από πλευράς πολιορκουμένων, μεγάλο πείσμα και αξιοπρέπεια. Συγκλονιστική είναι η περιγραφή της πολιορκίας στο ποίημα «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του Δ. Σολωμού. «Και βλέπω πέρα τα παιδιά και τες αντρογυναίκες Γύρου στη φλόγα π’ άναψαν, και θλιβερά τη θρέψαν Μ’ αγαπημένα πράματα και με σεμνά κρεβάτια, Ακίνητες, αστέναχτες, δίχως να ρίξουν δάκρυ· Και γγιζ’ η σπίθα τα μαλλιά και τα λιωμένα ρούχα· Γρήγορα, στάχτη, να φανής, οι φούχτες να γεμίσουν. Είν’ έτοιμο στην άσπονδη πλημμύρα των αρμάτων Δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά, κι ελεύθεροι να μείνουν, Εκείθε με τους αδελφούς, εδώθε με το χάρο». Η επανάσταση έμοιαζε να έχει τελειώσει οικτρά με νίκη των Τούρκων, μετά την πτώση του Μεσολογγίου και την ήττα των Ελλήνων στη μάχη του Φαλήρου. Όμως, οι τρεις μεγάλες δυνάμεις της εποχής, Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία, για το δικό τους συμφέρον η καθεμιά, είχαν αποφασίσει την ίδρυση ελληνικού κράτους.

Την απόφασή τους αυτή επέβαλαν στο Σουλτάνο με τη ναυμαχία του Ναβαρίνου, τον Οκτώβριο του 1827, όπου συνέτριψαν τον ενωμένο τουρκικό και αιγυπτιακό στόλο. Επιστέγασμα του εννιάχρονου αγώνα, αφού η τελική μάχη δόθηκε στην Πέτρα της Βοιωτίας το 1830, ήταν η εκλογή του Ι. Καποδίστρια, ως πρώτου κυβερνήτη και η δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους με το πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830. Η επανάσταση του 1821 αποτελεί ορόσημο στη νεότερη ιστορία μας, αφού στο πιο νότιο άκρο της βαλκανικής για πρώτη φορά δημιουργήθηκε ανεξάρτητο από την οθωμανική κυριαρχία κράτος. 200 χρόνια μετά οι πολίτες αυτού του κράτους έχοντας συναίσθηση της ευθύνης και της κληρονομιάς μας οφείλουμε να διατηρήσουμε την ανεξαρτησία μας και, όπως μας δείχνει ο ποιητής «με λογισμό και μ’ όνειρο», στους τωρινούς δύσκολους καιρούς να σηκώσουμε κεφάλι και να προχωρήσουμε. Αναστασία Στέλιου Φιλόλογος

Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΓΑΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΟ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

Ο Σύλλογος Παργινών Αθήνας-Πειραιά και Περιχώρων «Η ΠΑΡΓΑ» το 2020

12/1/2020 κοπή πίτας του Συλλόγου Παργινών Αθήνας

Κάθε χρονιά στις αρχές Ιανουαρίου ο Σύλλογός μας πραγματοποιούσε την Ετήσια Γενική Συνέλευση και την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας. Εφέτος ήταν μια διαφορετική χρονιά διότι η μάστιγα της πανδημίας του COVID-19 δεν επέτρεψε να πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Θέλουμε να ελπίζουμε του χρόνου να είναι όλα καλύτερα και να γιορτάσουμε διπλά αυτές τις ωραίες στιγμές που βιώναμε πολλά χρόνια τώρα. Επίσης, πριν ξεκινήσουν οι περιορισμοί μετακίνησης ο σύλλογός μας πραγματοποίησε τον αποκριάτικο χορό με μεγάλη επιτυχία στο «Ρεμπετάδικο του Ψυρρή» στις 22.2.2020. Στις 25.8.2020 τελέσαμε στην Πάργα τρισάγιο στη μνήμη του ευεργέτη του Συλλόγου Ιωάννη Χρ. Δημουλίτσα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου. Στις 5 Δεκεμβρίου παραμονή του πολιούχου της Πάργας μας Αγίου Νικολάου προσφέραμε αρτοκλασία υπέρ υγείας των μελών του συλλόγου στον Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά στην Πλάκα, χωρίς την παρουσία του Διοικητικού Συμβουλίου και των μελών μας. Η αρτοκλασία υπήρξε προσφορά μελών μας. Κινηθήκαμε με περισσή φροντίδα και έγνοια και στα πολιτιστικά, στηρίξαμε εκδηλώσεις αλλά και πρωτοβουλίες για την ανάδειξη των εθίμων και των παραδόσεών μας. Επιδιώξαμε να τους προσδώσουμε κύρος, καταγραφή ιστορική, και λαϊκή, και κυρίως συνέχεια ως σημαντικά γεγονότα που απηχούν την Ιστορία, τις δοξασίες μας, τον πολιτισμό μας. Στηρίξαμε και στηρίζουμε με κάθε μέσο γιορτές της Πατρίδας μας και μέσω του εντύπου μας σε αρμονική συνεργασία με τοπικούς συλλόγους. Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι πολύτιμες,

είναι μοναδικές γιατί διαμορφώνουν και ανανεώνουν την ψυχή μας στις σημερινές προκλήσεις. Μας φέρνουν πιο κοντά, μας ενώνουν και τελικά μας δίνουν δύναμη και αισιοδοξία. Δύο γραφεία του Συλλόγου μας 15 τ.μ. έκαστο είναι προς ενοικίαση, όποιος ενδιαφέρεται ας απευθυνθεί σε κάποιο από τα μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου. Ο Ταμίας του Συλλόγου Δημήτριος Στέλιος εισέπραξε κανονικά τα ενοίκια, τις συνδρομές και τις δωρεές βάσει του καταστατικού του συλλόγου για το 2020 και έκλεισε ταμείο χωρίς την έγκριση της Γενικής Συνέλευσης. Η Γενική Συνέλευση θα προβεί προς έγκριση των πεπραγμένων το 2022, μαζί με το 2021 όπως μας έχουν ενημερώσει οι Ομοσπονδίες & Συνομοσπονδίες των συλλόγων. Εκδώσαμε κανονικά την εφημερίδα του Συλλόγου με δυσκολία κυρίως λόγω των περιοριστικών μέτρων. Ευχόμαστε σε όλους ένα καλύτερο 2021, σε μέλη και φίλους του Συλλόγου και σε εκείνους που τον στηρίζουν με κάθε τρόπο. Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Αναστασία Στέλιου και την Ανδρομάχη Μαλακάτα-Μαραγκάκη που με τα ωραία ιστορικά και άλλα άρθρα τους συμμετέχουν στο περιοδικό μας. Καλή χρονιά με υγεία! Ο Πρόεδρος Αθανάσιος Σ. Βέργος

Η Γεν. Γραμματέας Δέσποινα Γ. Δεσύλλα

Ο Πρόεδρος Αθ. Βέργος και τα μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου Παργινών Αθήνας «Η Πάργα» εύχονται εκ βάθους καρδιάς σε όλα τα μέλη, συνεργάτες και φίλους μας, Καλή Σαρακοστή και Καλό Πάσχα. Είθε το ανέσπερο φως της Ανάστασης να φωτίζει τις καρδιές όλων μας. Καλή Ανάσταση!

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

11 Παρέμβαση στην εκδήλωση «Ημέρα του Ηπειρώτη» της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος από τον Αθανάσιο Βέργο, πρόεδρο του Συλλόγου Παργινών Αθήνας, Πειραιά και Περιχώρων «Η Πάργα»

Διονύσιος Τσόκος (1814-1862) λάδι σε χαρτί επικωλλυμένο σε ξύλο, 37x47 εκ. Συλλογή ιδρύματος Ε. Κουτλίδη, αρ. έργου Κ.822 Το ένθετο της εφημερίδας «Τα Νέα» Weekend Πρόσωπα στις 12-14.3.2021 παρουσιάζει τον πίνακα του Διονυσίου Τσόκου που απεικονίζει την Φυγή των Παργινών

Το έθιμο της πρώτης Ανάστασης Από παλιά στην Πάργα, με το τέλος της πρωινής Ακολουθίας, σήμαναν οι καμπάνες των δύο εκκλησιών την πρώτη Ανάσταση. Από τα παράθυρα των σπιτιών ρίχνονται πήλινα δοχεία («μπότηδες» στο τοπικό ιδίωμα) στους δρόμους, που σκάνε με κρότο. Στις στάμνες που πετούν βάζουν και νερό, καθώς σύμφωνα με την παράδοση, τη στιγμή που ανασταίνεται ο Χριστός χαίρονται και δροσίζονται οι ψυχές. Η επικρατέστερη εκδοχή για τις ρίζες αυτού του εθίμου είναι ότι προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα δείχνοντας έτσι τη συνέχεια του Ελληνισμού. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο θόρυβος είναι «απελαστικός» για τα κακά πνεύματα, γι’ αυτό, κατά τις κηδείες οι αρχαίοι δημιουργούσαν θορύβους με κάθε μέσο. Μάλιστα, στη μυθολογία, οι Κουρήτες χτύπαγαν χάλκινες ασπίδες γύρω από το βρέφος Δία για να το προστατεύσουν από τα κακά πνεύματα. Κατά τα παργινά έθιμα, από κάθε σπίτι πέφτουν στις 10 το πρωί με την πρώτη Ανάσταση πήλινα αντικείμενα δημιουργώντας ένα πανδαιμόνιο θορύβου μαζί με τις καμπάνες των εκκλησιών. Οι πιστοί προσπαθούν με τον τρόπο αυτό να προστατεύσουν τον Χριστό που βρίσκεται στον τάφο από τα πνεύματα που αντιμάχονται την Ανάστασή του.

Με την ευκαιρία της «Ημέρας του Ηπειρώτη», στέλνω τους θερμούς χαιρετισμούς του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Παργινών Αθήνας, Πειραιά και Περιχώρων «Η Πάργα», προς όλους τους συμπατριώτες και συμπατριώτισσες και ιδιαίτερα σ’ αυτούς, που μας ακούν και μας βλέπουν. Με αφορμή την πανδημία και τις πολλαπλές επιπτώσεις της, θα ήθελα να σας μεταφέρω τη φωνή των επαγγελματικών και κοινωνικών φορέων της μικρής μας πόλης, για την έμπρακτη και ουσιαστική στήριξη του τουρισμού, από την πλευρά της Πολιτείας, ενόψει μάλιστα των μειωμένων προσδοκιών και για τη νέα τουριστική περίοδο. Επίσης, επειδή η πανδημία ανέδειξε ακόμη περισσότερο τη σημασία της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, πρέπει να υπάρξει η απαραίτητη μέριμνα, τόσο από την Πολιτεία, όσο και από τον Δήμο για την ενίσχυση και στελέχωση του Κέντρου Υγείας Πάργας που διαρκώς καρκινοβατεί. Εύχομαι, η επόμενη «Ημέρα του Ηπειρώτη» να είναι γεμάτη με αφηγήσεις και εικόνες αισιοδοξίας, με θετικές δραστηριότητες παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στον πολιτισμό. Ευχαριστώ! Αθήνα 4-4-2021

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

Παργινές Συνταγές Νηστίσιμες Πρασόρυζο Υλικά: 1½ κιλό πράσα ½ ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο 1 φλιτζάνι ρύζι ½ φλιτζάνι λάδι 1 λεμόνι 1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο 1 ματσάκι κρεμύδια φρέσκα ψιλοκομμένα αλάτι, πιπέρι (εάν στο φαγητό ρίξουμε τοματοπελτέ δεν ρίχνουμε λεμόνι) Εκτέλεση: Αφού καθαρίσουμε τα πράσα, τα κόβουμε κομμάτια, τα πλένουμε και τα βάζουμε στο σουρωτήρι να στραγγίξουν. Στην κατσαρόλα βάζουμε τα πράσα, τα κρεμμύδια και ένα φλιτζάνι νερό και τα αφήνουμε να βράσουν μισή ώρα. Στη συνέχεια ρίχνουμε το λάδι και ένα φλιτζάνι ακόμα νερό και τα αφήνουμε να βράσουν λίγο ακόμη. Ρίχνουμε το ρύζι και λίγο ζεστό νερό αν χρειαστεί, τον άνηθο και το χυμό του λεμονιού. Ανακατεύουμε το φαγητό και το αφήνουμε να σιγοβράσει. Βγάζουμε το φαγητό από τη φωτιά όταν έχει λίγο ζουμί.

Σάμαλι Υλικά: 1½ φλιτζάνι χοντρό σιμιγδάλι 2 φλιτζάνια ψιλό σιμιγδάλι 2 φλιτζάνια ζάχαρη 1 κουταλάκι μαστίχα Χίου τριμμένη 2½ κουταλάκια μπέικιν πάουντερ ½ φλιτζάνι λάδι ½ φλιτζάνι αμυγδαλόψιχα 1 φλιτζάνι νερό Για το σιρόπι: 2½ φλιτζάνια ζάχαρη 4 φλιτζάνια νερό ξύσμα λεμονιού Εκτέλεση: Στο μίξερ χτυπάμε τη ζάχαρη με το λάδι ενώ ανακατεύουμε το σιμιγδάλι με τη μαστίχα και το μπέικιν πάουντερ. Στο μείγμα της ζάχαρης προσθέτουμε το νερό, το σιμιγδάλι και ανακατεύουμε καλά μέχρι να γίνει χυλός. Αλείφουμε με λάδι το ταψί, ρίχνουμε το υλικό και το στρώνουμε καλά, πασπαλίζουμε τα αμύγδαλα από πάνω και ψήνουμε σε μέτριο φούρνο. Αφού κρυώσει το γλυκό φτιάχνουμε το σιρόπι και το ρίχνουμε ζεστό πάνω στο σάμαλι. Καλή επιτυχία

ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΟ Πρώτα ήρθε η πανδημία του κορωνοϊού. Με εξάρσεις και υφέσεις, με ένα βήμα μπροστά και άλλα δέκα σημειωτόν. Και επάνω που λέγαμε ότι θα τιθασεύσουμε το θηρίο, μας βρήκε η Μήδεια η κακούργα και μας βύθισε στο παχύ, κατάλευκο χιόνι. Καλά το λέει η παροιμία: «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα αν τύχει και θυμώσει, μες τα χιόνια θα μας χώσει». Βαρύ κάθισε το χιόνι πάνω στα κλαδιά των δέντρων και τα λύγισε. Κορμοί έγειραν και τσάκισαν, καλώδια κόπηκαν. Κι όπως ήρθε ξαφνικά ο χιονιάς εδώ στα πεδινά και στις πόλεις, έτσι απότομα έφυγε, χωρίς αποχαιρετιστήρια. Και χωρίς να το πολυκαταλάβουμε μέσα στη μουντάδα των περιοριστικών μέτρων, μπήκε ο νέος μήνας. Πρώτη Μαρτίου έδειχνε προχτές το ημερολόγιο και θυμήθηκα τον «μάρτη» ή μαρτίτσι, το παραδοσιακό βραχιόλι που μας έφτιαχνε η μητέρα κι η γιαγιά με στριφτή λευκή και κόκκινη κλωστή όταν ήμασταν παιδιά. Για να το φοράμε όλο τον μήνα να μη μας κάψει ο μαρτιάτικος ήλιος και όταν έφευγε ο μήνας Μάρτης κι έμπαινε ο Απρίλης να το αφήναμε στα κλαδιά των δέντρων να τον πάρουν τα χελιδόνια και τ’ άλλα πουλιά για τις φωλιές τους. Πόσο μας άρεσε αυτό! Μέχρι που μεγαλώσαμε με την ίδια χαρά φτιάχναμε για τους εαυτούς μας, μα και για τα παιδιά μας, και τελευταία για το εγγόνι μας αυτό το ταπεινό εθιμικό σύμβολο της έλευσης της άνοιξης. Γιατί ο Μάρτης φέρνει την άνοιξη, είναι το κατώφλι της. Στον κήπο οι λιγοστές αμυγδαλιές, που ολάνθιστες τις βρήκε ο χιονιάς, άντεξαν το χιόνι. Δεν λύγισαν. Το ίδιο και οι κατάφορτες λεμονιές. Προχτές είδα κοτσύφια και χελιδόνια να φτεροκοπάνε τιτιβίζοντας γύρω από τα ξινά του κήπου και τις αμυγδαλιές. Σφήκες και μελισσάκια βουτούσαν μέσα στα άνθη. Μέχρι και εξωτικούς πράσινους παπαγάλους που «πολιτογραφήθηκαν» τελευταία στην ελληνική πανίδα, είδα να κόβουν βόλτες κράζοντας. Ατίθασο πράσινο ξεπηδάει από παντού: Από σπασμένα πεζοδρόμια, τσιμεντένια παρτέρια, θάμνους, δέντρα και ακάλυπτους πολυκατοικιών. Οι τζακαράντες των οδών Αιόλου και Αθηνάς ετοιμάζονται να φτιάξουν τον μωβ θόλο τους προς την Ακρόπολη. Μια γνωστή λεπτή μυρωδιά με ξαφνιάζει ευχάριστα καθώς βαδίζω στην ερημική ασχήμια της αγαπημένης πόλης. Τη γνωρίζω αυτή την ευωδιά, μα από πού έρχεται; Μετά από κάποιο στριφογύρισμα το ανακαλύπτω: Είναι οι φρέζιες που κρέμονται από το σχεδόν ετοιμόρροπο μπαλκονάκι της γωνιακής πολυκατοικίας. Η φύση, ασυγκράτητη, ξαναγεννιέται, όπως κάθε χρόνο. Μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς ότι όλα θα επαναλαμβάνονται εις τον αιώνα τον άπαντα ακέραια, ότι όλα έχουν τη συνέχεια, την τάξη τους. Οι λόφοι και τα βουναλάκια της πρωτεύουσας γέμισαν αγριόχορτα, ανεμώνες και αγριοπικραλίδες. Η μέρα μεγαλώνει, μεγάλωσε ήδη και το απογευματινό φως αναπτερώνει το ηθικό. Μια ελπίδα, μια υπόσχεση, μια προσμονή είναι η άνοιξη. Είναι το Πάσχα και η Ανάστασή μας. Είναι η ελαφριά αύρα που μας ξεγελάει ότι τα δύσκολα και δυσβάστακτα που μας περιζώνουν, όπου νά ‘ναι θα τελειώσουν και ότι σύντομα ελεύθερος θα φανεί ο ορίζοντας. Ανδρομάχη Μαλακάτα-Μαραγκάκη

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

Γνωρίζετε..

ότι

Τί είναι και τί συμβολίζει η Τσικνοπέμπτη Η Τσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου. Οι άνθρωποι προετοιμάζονται για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής και δίνει την ευκαιρία στα νοικοκυριά να καταναλώσουν με εορταστικό και χαρούμενο τρόπο ό,τι κόκκινο κρέας τους έχει απομείνει πριν από τη νηστεία της Σαρακοστής! Η λέξη «τσικνοπέμπτη» προέρχεται από τη λέξη «τσίκνα» (η μυρωδιά του ψημένου κρέατος) και από τη λέξη «Πέμπτη». Γιορτάζεται άλλωστε την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα. Είναι μια μέρα προετοιμασίας για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής πριν από το Πάσχα, μια προετοιμασία που έγκειται στην προσπάθεια να βιώσουμε τις επερχόμενες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στη 2η εβδομάδα της περιόδου που εκκλησιαστικά ονομάζεται Τριώδιο*, η οποία αποτελείται απο τρεις εβδομάδες πριν εισέλθουμε στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή, δηλαδή τη νηστεία πριν από το Πάσχα: την 1η εβδομάδα τη λέμε Προφωνή ή Προφωνέσιμη ή και Απολυτή, τη 2η εβδομάδα τη λέμε Κρεατινή ή Κρεοφάγος και την 3η εβδομάδα τη λέμε Τυρινή ή Τυροφάγος που πλέον δεν τρώγεται το κρέας, αλλά τρώμε μόνο γαλακτοκομικά προϊόντα. Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του Τριωδίου, δηλαδή την Απολυτή σταματάει η συνηθισμένη νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής, ενώ στη δεύτερη εβδομάδα των «απόκρεω»** ίσχυε η νηστεία και έτσι η Τσικνοπέμπτη αποκτά ιδιαίτερη σημασία και εθεωρείτο εορτάσιμη ημέρα και το τραπέζι είναι γιορτινό αφού έρχεται μετά από νηστεία και την επομένη έχουμε πάλι νηστεία, δηλαδή προετοιμασία για τα επερχόμενα. Ο λόγος που έχει καθιερωθεί αυτή η γιορτή να γίνεται ημέρα Πέμπτη είναι πως η ορθόδοξη εκκλησία θεωρεί σημαντικές τις νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής, οπότε και έγινε επιλογή της ενδιάμεσης ημέρας από την Τετάρτη και την Παρασκευή, δηλαδή την Πέμπτη.

Επειδή με τον τρόπο που έχει καθιερωθεί το μαγείρεμα της Τσικνοπέμπτης, στα κάρβουνα ή τηγανισμένο, αναδύεται έντονη τσίκνα-κάπνα, ονομάζεται Τσικνοπέμπτη. Έχει καθιερωθεί να κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα την τσικνοπέμπτη, είτε το κρέας είναι αυτό, είτε το κρασί, για να μας θυμίσει το Πάσχα και τη χαρά της Αναστάσεως. Στην Πάργα παλιά, την Τσικνοπέμπτη και την Καθαρά Δευτέρα, στην πλατεία του Αγίου Δημητρίου, από το μπαλκόνι του σχολείου «Μελά» απαγγέλονταν σάτιρες - κουτσομπολιά από αυτούς που είχαν ταλέντο και πένα, όπως ο Σπύρος Μπιτζιλέκης, ο Αναστάσης Πλασκασοβίτης, φυσικά χωρίς να παρεξηγούνται τα άτομα στα οποία πολλές φορές απευθύνονταν. Μετά τις σάτιρες και τα χορατά ακολουθούσε γλέντι και χορός. * Tριώδιο Τριώδιο είναι το βιβλίο της Εκκλησιαστικής Ακολουθίας των ύμνων που ψάλλονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο. Περιλαμβάνει ιερά τροπάρια από τον 5ο έως τον 15ο αιώνα. Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη στην ελληνική γλώσσα το 1522 μ.Χ. ** Αποκριά Αποκριά ετυμολογικά σημαίνει μακριά από το κρέας (εκκλησιαστικά). Είναι η περίοδος προετοιμασίας του ανθρώπου, ψυχικής και σωματικής για να βιώσει το Θείο Πάθος και την ανάσταση του Σωτήρα Χριστού. Περιλαμβάνει τις τρεις εβδομάδες πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή, που μας ανοίγει το Τριώδιο. Η περίοδος αυτή προσδιορίζεται από τις Κυριακές «Τελώνου & Φαρισαίου», του «Ασώτου», των «Απόκρεω» και της «Τυρινής». Η Μεγάλη Σαρακοστή ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα.

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΕΣ

Ελένη Δράκου (1937-2021) Στη θεία Ελένη Δράκου Θα λείψει από την εκκλησία, ψαλμού φωνή αγγελική, από μια άξια παρουσία, τη θεία Λενίτσα μας τη θετική. Είπε κι’ αυτή να αναχωρήσει, για ουράνιο προορισμό, σε όλους μας εδώ να αφήσει, ανάμνηση με θαυμασμό. Φώτης Βουρεκάς

Κωνσταντίνος Γκίκος (1927-2020) Αλεξάνδρα Γκίκου (1933-2020)

Στη Μονή της Αγίας Παρασκευής στην Πούντα

Έχω δυο φίλες όμορφες Παργινοπούλες βέρες Καλοβαλμένες πάντοτε και ξακουστές κοπέλες. Όταν περνάς στην πόρτα τους στην όμορφη αυλή τους, μοσκοβολούν τα γιασεμιά τα γιούλια και οι κρίνοι. Αυτές είναι οι φίλες μου η Κούλα, η Φαίδρα και η Αυγή Πατέρα. Ελενίτσα Δράκου Τη φωτογραφία και το ποίημα μας τα είχε δώσει η αείμνηστη Λενίτσα και τα είχαμε στο αρχείο μας.

Δωρεές Συλλόγου Παργινών Αθήνας 25 € Γεωργίου Κωνσταντίνος. 30 € Ανώνυμος. 50 € Τσοβίλης Θωμάς, Στέλιος Δημήτριος, οικ. Πέτρου Δέσκα εις μνήμη του θείου τους Φώτη Ξ. Μακόπουλου, οικ. Κάλλιστου Βουρεκά εις μνήμη του εξαδέλφου τους Φώτη Ξ. Μακόπουλου. 100 € οικ. Νικολάου Σ. Βέργου και Αθανάσιος Βέργος εις μνήμη του εξαδέλφου τους Φώτη Ξ. Μακόπουλου, οικ. Θεόδωρου Βουρεκά εις μνήμη του εξαδέλφου τους Φώτη Ξ. Μακόπουλου. 120 € Γκίκου Ελευθερία, Αθανάσιος & Μαρίνα εις μνήμη των γονέων τους Αλεξάνδρας & Κωνσταντίνου. 150 € Δράκου-Μπακαγιάννη Φωφώ εις μνήμη του συζύγου της Ευαγγέλου. 250 € Μάχη Μαλακάτα-Μαραγκάκη

Πριν ένα χρόνο (6-2-2020) έφυγε από κοντά μας η λατρεμένη μας μητέρα. Μαζί με τον σύζυγό της, Κωνσταντίνο Γκίκο βίωσαν δυσκολίες, τις οποίες ξεπέρασαν έχοντας στήριγμα τον θεσμό της οικογένειας. Ένας θεσμός, βασικό συστατικό του οποίου ήταν η αγάπη την οποία λάβαμε απεριόριστα. Έζησαν στιγμές ευτυχίας βλέποντας τα τρία τους παιδιά να συνεχίζουν μέσω της αγάπης να δημιουργούν τις δικές τους οικογένειες. Η χαρά ολοκληρώθηκε βέβαια, γνωρίζοντας τον δισέγγονό τους. Η μοίρα, ωστόσο, έδειξε ότι δεν γινόταν να μείνουν για πολύ χώρια και εννέα μήνες μετά ακολούθησε και ο γλυκός πατέρας μας! Ένας άνθρωπος ακούραστος, λάτρης της Πάργας, που αυτό που απολάμβανε καθημερινά ήταν η πρωινή του βόλτα στην παραλία. Μια από αυτές του πήρε βίαια και απότομα τη ζωή. Τωρα πια είναι ξανά μαζί, γεμάτοι και χαρούμενοι για όλα αυτά που άφησαν πίσω τους! Μαμά, μπαμπά, γιαγιά, παππού σας ευχαριστούμε για όλα!

Σας ευχαριστούμε που στηρίζετε το ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου περιοδικό του Συλλόγου μας «Η Πάργα». Το Δ.Σ. του Σ.Π.Α.

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2021

ΚΟΥΙΖ

Απάντηση στο ΚΟΥΙΖ τεύχους 114

Ποια είναι;

Τα παιδάκια του προηγούμενου κουίζ είναι τα αδέλφια Δέσποινα και Λάζαρος Δεσύλλας.

Τα παιδάκια της φωτογραφίας είναι εξαδέλφια. Ζουν και εργάζονται στην Πάργα, τα δε σπίτια τους βρίσκονται στην ίδια οδό, στο Μεσαιωνικό τμήμα της πόλης.

Φωτοσκιές του παρελθόντος ➧ Απόκριες 1966 στην αυλή του Άη Νικόλα του Παπύρη Μαρούλα Ραυτοπούλου, Ρούλη Κότση, Μαγδαληνή Δανδόλου, Ήβη Μητσιώνη, Όλγα Βερβιτσιώτη, Άννα Χαρίση, Κάτια Δημουλίτσα, Αθηνά Ρίζου, Έλλη Κλοτσώνη. Καθιστοί: Ντορέτα Ρίζου, Βάσω Φώτου, Ελβίρα Ντρίκα

➧

1968: Ιωάννης Σδράλιας, παραγγελιοδόχος, Σπύρος Αρβανιτάκης, Στέλιος Μελίδης, Μάρκος Δράκος, όρθιοι: Τέλης Μαλιάδης, Γιώργος Τέσσας

Φωτορεπορτάζ

1/11/2020: Πρωτοκύριακο. Ελένη Ζυγούρη, Έλενα Νίκα

1/11/2020: Πρωτοκύριακο. Οικογένεια Σταύρου Κέντρου

1/11/2020: Αγ. Σπυρίδων Κέρκυρα. Παναγιώτα Βάσσου-Κωστούλα, Κων/νος Βάσσος

31/10/2020: Στο πλοίο προς Κέρκυρα: Γιώργος και Έλια Παπανδρέου

29/10/2020: Χειμερινοί κολυμβητές: Αχιλλέας Παπαθανασίου, Νίκος Γκιώνης

26/12/2018: Γιώργος και Ιωάννα Παππά, Αθηνά Πάκου