Τεύχος 116(Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021)

Αρ. Αδείας 166

RE

ΚΩΔΙΚΟΣ 01-1144

SS PO X+7

RE

P

Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ

SS POS

T

ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ

ST

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021 Έτος 30ο • Αριθ. Φύλλου 116 Μαρίκας Κοτοπούλη 10 • 104 32 Αθήνα

P

Περιοδική Έκδοση του Ομώνυμου Συλλόγου Παργινών της Αθήνας

ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ 134/2006

Paragaea, Μουσείο Ελιάς και Κέντρο Γευσιγνωσίας Οι πέτρες της αλεστικής μηχανής και ο διαχωριστήρας φυγοκέντρησης (φωτό 2021)

200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση Ο φιλελληνισμός: φιλελεύθερο και ριζοσπαστικό κίνημα Α΄ Μέρος

Σ

υναρπαστικό κίνημα ιδεών, λογοτεχνική και καλλιτεχνική έκφραση, το έντονο φιλελληνικό ρεύμα που εκδηλώθηκε με την έκρηξη της ελληνικής επανάστασης αποτέλεσε στην τρίτη δεκαετία του 19ου αιώνα, ένα σύνθετο φαινόμενο, ξεχωριστό και ανεπανάληπτο. Όπως έχει εύλογα παρατηρηθεί καμία άλλη απελευθερωτική εξέγερση της εποχής δεν συγκίνησε σε τέτοιο βαθμό τους λαούς και δεν προβλημάτισε, αντίστοιχα, τις κυβερνήσεις ως προς τη στάση που έπρεπε να τηρήσουν. Μία από τις κύριες συνιστώσες του φιλελληνισμού ήταν η προβολή του ελληνικού αγώνα ως η πάλη του πολιτισμού κατά της βαρβαρότητας, η οποία ενσαρκώνεται στο πρόσωπο των Τούρκων με τις βιαιοπραγίες τους κατά των Ελλήνων.

Στις συνειδήσεις των κρατών επίσης βάραινε ως θρησκευτικό καθήκον η υποστήριξη του σταυρού απέναντι στη ημισέληνο. Στη συνέχεια, η εξιδανικευμένη πράξη «ελευθερίας» θα κινητοποιήσει τα φιλελεύθερα πνεύματα, ανάμεσά τους τους τέκτονες, τους καρμπονάρους, στην προσπάθειά τους να αντιταχθούν στις συντηρητικές κυβερνήσεις και στις αποφάσεις της Ιερής Συμμαχίας και θα αποτελέσει πηγή έμπνευσης του ρομαντικού κινήματος που θα αντλήει τη θεματική του από τα τραγικά γεγονότα των μαχών. Συνακόλουθα, η δυστυχία και οι ταλαιπωρίες του αγωνιζόμενου λαού θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον των φιλανθρωπικών σωματείων, αλλά και όσων διατύΣυνέχεια στη σελίδα 10

2

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Κοινωνικά Πάργας Γεννήσεις: • Ο Σιδέρης Αθανάσιος του Ευαγγέλου & η Μπρούγκα Θεοδώρα του Αθανασίου απέκτησαν κορίτσι στις 28/02/2021.

• Ο Τσιρώνης Φώτιος του Δημητρίου & η Κόρδα Λεμονιά του Χρήστου απέκτησαν κορίτσι στις 19/03/2021, στην Ηλιούπολη Ν.Αττικής.

• Ο Τζοβάνος Χρήστος του Γερασίμου & η Χωλίδου Μαρία του Ιακώβου απέκτησαν αγόρι στις 26/03/2021 στην Πυλαία Ν.Θεσσαλονίκης.

• Ο Ρίστας Δημήτριος του Χρήστου & η Λιουντμίλα Μπρεντίχινα του Βίκτωρ απέκτησαν αγόρι στις 02/04/2021 στα Ιωάννινα.

• Ο Παππάς Λεωνίδας του Ευαγγέλου & η Σκάρπου Αθανασία του Σπυρίδωνα απέκτησαν κορίτσι στις 08/04/2021 στα Ιωάννινα.

• Ο Σαμαρτζής Μιλτιάδης-Θωμάς του Ιωάννη & η Μάμου Μαρία του Δημητρίου απέκτησαν κορίτσι στις 22/04/2021 στο Αμαρούσιο Αττικής.

• Ο Γιούργας Δημήτριος-Ιωσήφ του Γερασίμου-Βύρωνα & η Σαμπούεβα Αλτάνα του Βίκτωρ απέκτησαν κορίτσι στις 22/04/2021 στα Ιωάννινα.

• Ο Παρλαμέντας Δημήτριος του Αθανασίου & η Τσαρκοβίστα Ζωή του Σπυρίδωνα απέκτησαν κορίτσι στις 28/04/2021.

• Ο Δήμας Γεώργιος του Σπυρίδωνα & η Βλάσση Ευαγγελία του Δημητρίου απέκτησαν αγόρι στις 11/06/2021. Γάμοι: • Ο Σιδέρης Αθανάσιος του Ευαγγέλου & η Μπρούγκα Θεοδώρα του Αθανασίου τέλεσαν γάμο στις 12/12/2020 στην Σουηδία.

• Ο Βέργος Απόστολος του Ιωάννη & η Βενετσανοπούλου Σοφία του Ευαγγέλου τέλεσαν γάμο στις 20/03/2021 στο Κερατσίνι Ν.Αττικής.

• Ο Δήμας Γεώργιος του Σπυρίδωνα & Βλάσση Ευαγγελία του Δημητρίου τέλεσαν γάμο στις 05/04/2021 στην Πάργα.

• Ο Μπάτσιος Αλέξιος του Αποστόλου & η Ζουρούδη Βαρβάρα-Εμμανουέλα του Αντωνίου τέλεσαν γάμο στις 12/06/2021 στην Πάργα.

• Ο Γερογιάννης Σωτήριος του Σπυρίδωνα & η Πλασκασοβίτη Βασιλική-Αικατερίνη του Χρήστου-Σωτηρίου τέλεσαν γάμο στις 19/06/2021 στην Ανατολή Ιωαννίνων.

• Ο Τζένσεν Τέιλορ Άλεν του Μαρκ Άλεν & η Βουρεκά Άννα του Κάλλιστου τέλεσαν γάμο στις 25/06/2021 στην Πάργα. Θάνατοι: • Η Γεραλέξη Μαρία του Κωνσταντίνου & της Βιργινίας, σύζυγος Βασιλείου, απεβίωσε στις 12/04/2021, στην Πάργα, ετών 83.

• Ο Σταμάτης Δημήτριος του Γεωργίου & της Ευφροσύνης, σύζυγος Ελισσάβετ, απεβίωσε στις 08/05/2021, στη Θεσσαλονίκη, ετών 72.

• Η Τσοβίλη Βασιλική του Ομέρ & της Φετιγιέ, χήρα Ευαγγέλου απεβίωσε στις 03/06/2021 στην Πάργα, ετών 92.

• Ο Μπάτσιος Ιωάννης του Αθανασίου & της Κωνσταντίνας, σύζυγος Αικατερίνης, απεβίωσε στις 03/06/2021, στην Νίκαια Αττικής, ετών 62.

• Ο Γιάκης Θεόδωρος του Χρήστου & της Κωνσταντίνας, σύζυγος Σπυριδούλας, απεβίωσε στις 09/06/2021 στην Πάργα, ετών 82.

Ηλεκτρονικά διαβάζουμε σε έγχρωμη έκδοση την «ΠΑΡΓΑ» στο site: www.patatoukos.com

Π εριεχόμενα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση Ο φιλελληνισμός: φιλελεύθερο και ριζοσπαστικό κίνημα (Α΄ Μέρος) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1, 10 Μικρές Ειδήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-4 Αναφορά των κατοίκων Πάργας περί επιλύσεως του αγροτικού αυτών ζητματος του επιλεγομένου «ΜΟΥΚΑΤΑ» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4, 11 Paragaea, Μουσείο Ελιάς και Κέντρο Γευσιγνωσίας . . . . . 5 Λουδοβίκος Α΄ ο φιλότεχνος και φιλέλληνας βασιλιάς . . 6-7 ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΟΥΛΙΤΣΑΣ ο δημιουργός του Ελληνικού Πυρπολικού του 1821 . . . . . . . . . . . . . . . . 8-9 Παργινές Συνταγές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Γνωρίζετε ότι... Το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη και η ιστορία του . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 9 του Μάη: Η ημέρα της Μητέρας . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Νεκρολογία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Κουίζ - Φωτοσκιές του παρελθόντος . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Φωτορεπορτάζ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Σημείωμα του ΕΚΔΟΤΗ Η θάλασσα, ο ήλιος, οι καλοκαιρινοί έρωτες, οι νέες φιλίες, και τα ταξίδια, δεν θα μας προδώσουν ποτέ. Οι αναμνήσεις δεν προδίδουν τον άνθρωπο, τον βοηθούν μονάχα στο να αποκτήσει νέες, στην όμορφη θύμηση των προηγούμενων. Και αν φέτος μας «κλέψουν» και πάλι τις συναυλίες, τα φεστιβάλ και τα πανηγύρια του Αυγούστου, εμείς θα δημιουργήσουμε τη δική μας μουσική και το δικό μας χορό παρέα με την φύση και τα πλάσματά της. Και όπως λέει και ο ποιητής «Η πιο όμορφη θάλασσα / είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει / Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα / Τις πιο όμορφες μέρες μας / δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα / Κι αυτό που θέλω να σου πω / το πιο όμορφο απ’ όλα, / δε στο ’χω πει ακόμα.» Καλό Καλοκαίρι!

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΡΑΜΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ!!!

Iδιοκτήτης: Σύλλογος Παργινών Aθήνας-Πειραιά-Περιχώρων «H ΠAPΓA» Mαρίκας Kοτοπούλη 10, • 104 32 Aθήνα • Tηλέφωνο - Fax Γραφείου: 210 5225788 Eκδότης-Διευθυντής: Bέργος Aθανάσιος, Πετμεζά 16, 11743 Aθήνα, Tηλ.: 210 9240940 Σύνταξη: Δ.Σ. Συλλόγου Eμβάσματα: Στέλιος Δημήτριος, Δημοσθένους 16, 122 44 Αιγάλεω, Τηλ.: 210 5615740 Στην Πάργα εισπράττουν οι: Σωτήρης Δέσκας, Γκούλιουρα-Γκούνα Tασία, Aνδρέου-Ντόβας Γεώργιος Παραγωγή: NONSTOP Printing E.Π.Ε., Αίμωνος 71 & Κρέοντος - Ακαδημία Πλάτωνος - τηλ.: 210 5144160 Τα κείμενα που φέρουν υπογραφή, εκφράζουν τις απόψεις του συγγραφέα τους. Η Συντακτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα της μη δημοσίευσης ή της σύντμησης των κειμένων κατά την κρίση της.

3

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Αυγή Αλεξίου «Άκανθοι» Την Παρασκευή, στις 11 Ιουνίου, η αγαπημένη φίλη Αυγή Αλεξίου, διευθύντρια του 1ου Δημοτικού Σχολείου Πάργας, παρουσίασε το βιβλίο της "Άκανθοι". Οι "Άκανθοι" παρουσιάστηκαν από την ίδια τη συγγραφέα και μια ομάδα ανθρώπων που πλαισίωσαν την παρουσίαση με τις προσωπικές τους σκέψεις σχετικά με τις ιστορίες του βιβλίου. Επίσης, μουσική και τραγούδια συνδέθηκαν με τις ιστορίες και δημιούργησαν μια ατμόσφαιρα επιθυμίας και ανάγκης επανασύνδεσης των συμπολιτών μας με τη δημιουργία, την τέχνη και την τοπική κοινωνία. Αυτό έδειξε άλλωστε και η μεγάλη προσέλευση στη βιβλιοπαρουσίαση. Το βιβλίο κοσμούν τα σκίτσα της εικαστικού Ηρώς Μυλωνά και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΩ. Ο αγαπημένος χώρος της συγγραφέως, το 1ο Δημοτικού Σχολείο Πάργας, ήταν ιδανικός, καθώς το σχολείο αποτελεί την αρχή της επικοινωνίας και της συνεργασίας των ανθρώπων από τα πρώτα τους βήματα. Πολλοί μαθητές της ήταν εκεί και την τίμησαν με την παρουσία τους. Οι "Άκανθοι" αποτελούν ένα βιβλίο με 13 μικρά πεζά, με γραφή λιτή ,δωρική ,που ρέει αβίαστα και άμεσα. Όλες οι ιστορίες "ολοκληρώνονται" στο τέλος με ένα δυναμικό ποίημα. Πορείες ανθρώπων σε διαφορετικές εποχές και πραγματικές ιστορίες που οι άκανθοί τους αποτελούν το σημείο αναφοράς τους. Ιστορίες παλιές και σύγχρονες, που έχουν γίνει, φωτίζονται μπροστά μας και τις προσεγγίζουμε πιο καθαρά. Άκανθοι διαφορετικοί, μα γνώριμοι

στον πόνο, τη ματαίωση, τον επαναπροσδιορισμό τον αγώνα. Οι άκανθοι αποτελούν κομμάτι της ζωής των ηρώων, όπως και όλων μας. Το ποίημα της συγγραφέως στο τέλος αποτελεί την απάντηση στον χρόνο και στους άκανθους του. Πόσο επίκαιρος άλλωστε ένας τέτοιος τίτλος; Η πανδημία και η κοινωνική αποξένωση που προκάλεσε ήταν άκανθοι στην καθημερινότητά και στην προσωπική μας ζωή. Ο καθένας προσπάθησε να συμπορευτεί και να διδαχθεί μέσα από τους άκανθούς του όλον αυτόν τον καιρό, ώστε να μπορέσει να ανθίσει. Τελειώνοντας παραθέτουμε με ένα απόσπασμα από μια ιστορία της συγγραφέως. Μόνο ο πόνος στο πόδι σκέπαζε τον πόνο μέσα μου και για λίγο ξεχνιόμουν. Άραγε ποιος άκανθος πονά περισσότερο και πόση ζωή τελικά του χρωστάμε. ….Χρόνε μην χαίρεσαι Νικητής δεν είσαι. Οι καρποί μου θα ανθίσουν. Καλοτάξιδο το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο σου φίλη και συμμαθήτρια Αυγή. Είμαι σίγουρος, διότι ήσουν και είσαι πάντα ικανότατη σε ότι αναλαμβάνεις. Αθανάσιος Βέργος

4

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Ανθούσας Πάργας «Βασίλειος Χατζής» Μαθήματα προσφοράς και εθελοντισμού έδωσε για μια ακόμη φορά ο σύλλογος αιμοδοτών «Βασίλειος Χατζής». Η συμμετοχή των μελών στο κάλεσμα του Συλλόγου υπήρξε ικανοποιητική και ξεπέρασε κάθε προηγούμενη φορά. Στις δύο τακτικές αιμοληψίες του Μαρτίου και στην μία έκτακτη του Απριλίου προσήλθαν 155 εθελοντές και προσέφεραν αίμα 135 μέλη. Στο πλαίσιο βράβευσης των αιμοδοτών για το 2020 βραβεύτηκαν τα μέλη Χρύσα Μπολώση και Παύλος Σπυριδώνου. Χορηγός της βράβευσης υπήρξε το χρυσοχοείο του Άκη Ευθυμιάδη. Ψυχή του Συλλόγου είναι ο επί πολλά χρόνια επιτυχημένος πρόεδρός του Περικλής Λιάκρης, του οποίου και ευχόμαστε τα καλύτερα. Ο πρόεδρος του Συλλόγου Αιμοδοτών Ανθούσας-Πάργας «Βασίλειος Χατζής» Περικλής Λιάκρης εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου ευχαριστεί τα μέλη για τη συμμετοχή τους, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, που συμμετείχε στις αιμολοψίες, του τμήματος αιμοδοσίας του Νοσοκομείου Πρέβεζας. Επίσης ευχαριστεί το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πάργας για την παραχώρηση του παιδικού σταθμού Ανθούσας όπου πραγματοποιούνται οι αιμολοψίες και ο οποίος επαναλειτούργησε στις 30/6/2021 ως παιδικός σταθμός.

ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΑΡΓΑΣ ΠΕΡΙ ΕΠΙΛΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΑΥΤΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΟΥ «ΜΟΥΚΑΤΑ» ΕΝ ΠΑΡΓΑ τη 7 Νοεμβρίου 1914 ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ Κύριε ΙΙοόεδρε. Κύριε Βουλευταί. Ως εμφαίνεται εκ του συνυποβαλλομένου υπομνήματος ημών, την αγροτικήν περιουσίαν της δυσπραγούσης πόλεως ημών Πάργας επιβαρύνει επαχθούς και άδικου μορφής τέλεσμα εις είδος (20%) επί του ελαιόκαρπου, και 10% επί κίτρων και άλλων προϊόντων) λεγόμενον «Μουκατάς», θεσμός ούτος παράνομος και άνευ τινός δικαιώματος επιβληθείς ημίν δια της κατακτήσεως, ούτινος υποκείμεθα ως μη ώφειλε εισέτι, ελεύθεροι όντες πολίται.

Η βαρεία αύτη και παρά πάντα κανόνα δικαίου εις βάρος δ’ ημών διαπραττομένη τυραννική φορολογία των αλλοδαπών Βέηδων, διά την προστασίαν της οποίας ούδεμίαν εκ της συνθήκης των Αθηνών υποχρέωσιν υπέχει το Δημόσιον, αποστερούσα ημάς ασπλάγχνως και αυτού του απομένοντος ημίν ελαχίστου εκ των άλλων υποχρεώσεων περισσεύματος εκ των προϊόντων ημών, ηνάγκασεν ημάς εις πλήρη ακαλλιεργησίαν των κτημάτων ημών, εγκαταλειφθέντων ούτω επί ζημία και αυτού του Δημοσίου. Επειδή 1) η κατά τας βάσεις του υπομνήματος εξαγορά των εν λόγω δικαιωμάτων ή απαλλοτρίωσις αυτών, επιτυγχανόμενη ως εν αυτώ εκτίθεται δια των ιδίων ημών μέσων, και εξυπηρετούσα συμφέροντα του εν Πάργα Τουρκικού Συνέχεια στη σελίδα 11

5

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Paragaea, Μουσείο Ελιάς και Κέντρο Γευσιγνωσίας Το Paragaea είναι το παλιό ελαιοτριβείο της οικογένειας Λέκκα που βρίσκεται μέσα στα στενά της Πάργας. Η λειτουργία του ξεκίνησε το 1929 και σταμάτησε το 1974, μαζί με τα υπόλοιπα πέντε ελαιοτριβεία της Πάργας, όταν άλλαξε ο νόμος για τα απόβλητα της ελαιοκομίας. Έκτοτε έμεινε το κτίριο για να θυμίζει τη ζωή της Πάργας πριν τον τουρισμό. Όμως τα κτίρια δε μιλούν αν δεν αναδειχθούν κι έτσι, όταν το 2012 ο νέος ιδιοκτήτης Ηλίας Λιάκρης το ανακαίνισε, ξανάνοιξε τις πόρτες του και ήταν έτοιμο να δεχθεί επισκέπτες για να τους μιλήσει για όλα όσα έχει ζήσει: τους εννιά τόνους ελιές που ερχόντουσαν καθημερινά με τ΄άλογα, τη μηχανή που είχε έρθει από τη Γερμανία, τον τρόπο και τον κόπο με τον οποίο οι κάτοικοι έβγαζαν το λάδι τους... Αυτά αφηγούνται οι άνθρωποι του Paragaea στον επισκέπτη και πολλά ακόμη. Εδώ γίνονται γευσιγνωσίες ελαιολάδου για να γνωρίζει ο κόσμος την καλή ποιότητα. Η γευσιγνωσία επεκτείνεται και στο κρασί καθώς διοργανώνονται βραδιές αφιερωμένες σ’ αυτό και ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει κρασιά από γηγενείς ποικιλίες αμπέλου. Οι δραστηριότητες του Paragaea περιλαμβάνουν και βραδιές με μαθήματα μαγειρικής με έμφαση στα τοπικά προϊόντα και φαγητά. Και καθώς όλα αυτά είναι στοιχεία πολιτισμού που διέπονται από το πνεύμα της ελληνικής φιλοξενίας οι επισκέπτες, μπαίνουν στο μουσείο ως τουρίστες και βγαίνουν ως φίλοι.

ΔΥΟ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ ΤΟΥ PARAGAEA Τα ελαιόλαδα του Paragaea για ακόμα μία χρονιά βρίσκονται ανάμεσα στα κορυφαία του κόσμου. Με την πρώτη μας συμμετοχή στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ελαιολάδων της Ιταλίας - EVO IOOC Italia το Αρωματικό Ελαιόλαδο με Λεμόνι κατέκτησε το Χρυσό Βραβείο και ξεχώρισε για την εξαιρετική του ποιότητα και το φινετσάτο άρωμα του. Επιπλέον το Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Aegis Gourmet απέσπασε το Silver Award στον Διεθνή Διαγωνισμό Ελαιολάδων της Νέας Υόρκης -NYIOOC, τον μεγαλύτερο και πιο σημαντικό διαγωνισμό στον κόσμο. Το Aegis Gourmet συγκαταλέγεται πλεόν και στο ετήσιο listing of award winners (bestoliveoils.com), ο

Η είσοδος της αυλής του ελαιοτριβείου

Προϊόντα ελαιολάδου του Paragaea

οποίος θεωρείται ευρέως, ο πιο αξιόπιστος οδηγός για τα καλύτερα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα. "Το Paragaea με σεβασμό στην παράδοση και έχοντας για πυξίδα την αειφόρο ανάπτυξη αναδεικνύει την ποικιλία της Λιανοελιάς Πάργας, παράγοντας υψηλής ποιότητας προϊόντα ελαιολάδου. Θέτει πολύ υψηλούς στόχους ως προς το προϊόν που δημιούργησε και έτσι συνεχίζει να γίνεται καλύτερο σε όλα τα στάδια της ελαιοποίησης. Τα δύο αυτά βραβεία είναι η επιβράβευση για το πάθος και την αφοσίωση της οικογένειας Ηλία Λιάκρη και πλέον είναι έτοιμη για νέες προκλήσεις."

Σας ευχαριστούμε που στηρίζετε το ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου περιοδικό του Συλλόγου μας «Η Πάργα». Το Δ.Σ. του Σ.Π.Α.

6

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Λουδοβίκος Α΄ ο φιλότεχνος και Ίσως λίγοι Έλληνες γνωρίζουν για τον φιλέλληνα και μαικήνα Βαυαρό βασιλιά Λουδοβίκο Α΄ (γενν. 1786 στο Στρασβούργο– απεβ. 1868 στη Νίκαια). Ο Λουδοβίκος ο Α΄ διετέλεσε βασιλιάς της Βαυαρίας από το 1825 μέχρι το 1848. Ο δευτερότοκος γιός του, Όθων, επιλέχθηκε να γίνει βασιλιάς της Ελλάδας και να αναλάβει ανήλικος ακόμα το δύσκολο έργο του της δημιουργίας αυτόνομου ελληνικού κράτους μετά τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Ο Λουδοβίκος διάδοχος ακόμα του βαυαρικού θρόνου υποστήριξε όσο κανείς άλλος ηγεμόνας της Ευρώπης το ελληνικό ζήτημα του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Σύμφωνα με το υφιστάμενο status quo της εποχής, τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά ανακτοβούλια ήταν είτε εχθρικά (εξαιτίας της Ιεράς Συμμαχίας), είτε αδιάφορα. Όπως γνωρίζουμε οι Ευρωπαίοι μονάρχες (Ρωσίας, Αυστρίας, Πρωσίας και Γαλλίας) μετά την κατάρρευση της αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα υπέγραψαν το 1815 το Πρωτόκολλο της Ιεράς Συμμαχίας με σκοπό την κατάπνιξη κάθε εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος. Στο πλαίσιο αυτό οι εκπρόσωποι της Ιεράς Συμμαχίας αρνήθηκαν να δεχτούν την ελληνική αντιπροσωπεία που είχε πάει στη Βερόνα ζητώντας βοήθεια. Αντίθετα ο Λουδοβίκος Α΄ τάχθηκε ανοικτά και ενεργά υπέρ της Ελληνικής υπόθεσης. Με αφορμή την Έξοδο του Μεσολογγίου την 10η Απριλίου 1826, ο Λουδοβίκος Α΄, ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος ηγεμόνας, ο οποίος ζήτησε κατάπαυση του πυρός και την απόδοση ανεξαρτησίας στους Έλληνες. (Κουτσονίκας, Λάμπρος, «Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως», εκδ. Δ. Καρακατζάνη, Αθήνα, 1863-1865, δ΄ τόμος, σελ.283). Μάλιστα αποφάσισε να βοηθήσει στη συγκρότηση τακτικού ελληνικού στρατού στέλνοντας στην Ελλάδα, 12 Βαυαρούς ανώτατους αξιωματικούς, οι οποίοι μισθοδοτούντο κανονικά και εντελώς επίσημα από το κρατικό ταμείο του Μονάχου. Αυτοί με εντολή του, δεν υπάγονταν σε κανέναν Έλληνα διοικητή και δρούσαν εντελώς ανεξάρτητα ως σύμβουλοι και εκπαιδευτές. Ο πιο γνωστός Βαυαρός αξιωματικός που στάλθηκε στην Ελλάδα την περίοδο αυτή είναι ο Karl Heideck, ο οποίος έμεινε αρκετά χρόνια και μετά την εκλογή του Καποδίστρια ως προέδρου της προσωρινής κυβέρνησης και συνεργάστηκε με τον Φαβιέρο για τη δημιουργία του ελληνικού τακτικού στρατού. Ο βασιλιάς Λουδοβίκος διευκόλυνε τη δημιουργία του φιλελληνικού Συλλόγου του Μονάχου υπό τον σπουδαίο Γερ-

μανό φιλέλληνα και ουμανιστή φιλόλογο Ειρηναίο Θείρσιο (γερμ. Friedrich Thiersch). Ο Λουδοβίκος συνέγραφε ο ίδιος και δημοσίευε ποιήματα, άρθρα και προκηρύξεις υπέρ του ελληνικού Αγώνα, δαπάνησε δε 1.500.000 φιορίνια από την προσωπική του περιουσία για το σκοπό αυτό. Ο Διονύσιος Κόκκινος στο έργο του «Η Ελληνική Επανάστασις» έκδ. Μέλισσα, Αθήνα 1974, σελ. 549, αναφέρει ότι ο Λουδοβίκος, μόλις πληροφορήθηκε τη νίκη του Καραϊσκάκη στη μάχη της Αράχωβας αναφώνησε ευτυχής: «Αναστήθηκε η Ελλάς μου». Ο Λουδοβίκος από το 1823 άρχισε να χορηγεί υποτροφίες στα παιδιά των αγωνιστών του 1821 (κυρίως σε ορφανά, όπως οι μετέπειτα στρατηγοί και υπουργοί Δημήτριος Μάρκου Μπότσαρης και Σκαρλάτος Σούτζος). Τα παιδιά αυτά σπούδαζαν, είτε στη Βαυαρική Βασιλική Στρατιωτική Ακαδημία, είτε στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Ταυτόχρονα ο Λουδοβίκος προίκιζε (είτε άμεσα, είτε έμμεσα δια του γιού του Όθωνα), και κόρες αγωνιστών, όπως η Πηνελόπη Νοταρά, κόρη του Γεωργίου Καραϊσκάκη.. (Φ.Ε.Κ. 22ας Απριλίου 1835, Αθήνα, σελ.1). Ο Λουδοβίκος στην κυριολεξία ξόδεψε υπέρογκα για την εποχή ποσά για τη διατήρηση και τη σωτηρία της Ελληνικής Επανάστασης. Αρχικά προσέφερε 20.000 φιορίνια, ανώνυμα, ως χρήματα που προέρχονται «από έναν παλιό φίλο των Ελλήνων», σε ταμείο που άνοιξε στο Μόναχο μετά από έκκληση του. Απέστειλε στον Ελβετό τραπεζίτη Ευνάρ 435.000 φράγκα, για την απελευθέρωση των γυναικόπαιδων που μετά την έξοδο-καταστροφή του Μεσολογγίου είχαν πέσει στα χέρια των Τούρκων και θα επωλούντο στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Aκόμη ο Λουδοβίκος παραχώρησε και μία από τις Ρωμαιοκαθολικές Εκκλησίες του Μονάχου για να τελούν οι Έλληνες τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Η εκκλησία αυτή, η οποία υπάρχει ακόμη και σήμερα, είναι ο Ιερός Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. (Salvatorkirche), η αρχαιότερη εκκλησία στο κέντρο του Μονάχου. Ο βασιλιάς Λουδοβίκος προέβη και σε μία περαιτέρω ενέργεια, αναγνώρισε με ειδικό νόμο την Ορθόδοξη Εκκλησία ως επίσημη εκκλησία στη Βαυαρία. Στην Σαλβάτορ Κίρχε εκκλησιαζότανε ο μεγάλος Έλληνας μαθηματικός Κων. Καραθεοδωρής με την οικογένειά του κάθε Κυριακή και στην οποία διετέλεσε επίτροπος. Στην είσοδο του ναού υπάρχει ένα γλυπτό του Γύζη. Ο Νικόλαος Γύζης και ο Νικηφόρος Λύτρας σπού-

7

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

φιλέλληνας βασιλιάς δασαν στην περίφημη Σχολή Καλών Τεχνών του Μονάχου, με την υποτροφία του Βαυαρικού κράτους που έλαβαν μετά από πρόταση του Όθωνα. Ο Λουδοβίκος οραματίστηκε να μετατρέψει το Μόναχο σε «μια νέα Αθήνα στις όχθες του ποταμού Ίζαρ», γεγονός που πραγματοποίησε με μνημειακά κτίρια. Αξιοσημείωτο είναι ότι στους τοίχους των Προπυλαίων του Μονάχου, έργο του αρχιτέκτονα Λέο φον Κλέντσε. αναγράφονται με ελληνικά γράμματα τα ονόματα όλων των ηρώων της Επανάστασης του 1821. Πραγματικά δεύτερη αρχαία Αθήνα βρίσκεται στην καρδιά της Βαυαρίας. Η σωτηρία της Ακρόπολης και όλων των μοναδικών μνημείων της που την εποχή ανάληψης καθηκόντων του Όθωνα ήταν σωρός ερειπίων, οφείλεται στον Λουδοβίκο και τον Όθωνα, τον οποίο στήριξε ο πρώτος. Με αρχιτέκτονες, πολεοδόμους και μηχανικούς όπως τον Λέο φον Κλέντσε, Κλεάνθη, Schaubert και Gärtner και τον αρχαιολόγο Ρος (Ludwig von Ross), απομακρύνθηκαν όλες οι στρατιωτικές και οχυρωματικές εγκαταστάσεις από την Ακρόπολη και τα Προπύλαια. Με φιλοπονία και συστηματικότητα αποκολλήθηκαν οι προσθήκες αιώνων δομικών επιχρισμάτων, αναδείχτηκαν τα Προπύλαια και αναστηλώθηκε ο ναός της Αθηνάς- Νίκης προσωπικά από τον Λέο φον Κλένζε. Ο Λουδοβίκος προσπάθησε να εξασφαλίσει κεφάλαια για τις οικονομικές δυσχέρειες που αντιμετώπιζε το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Η Ελλάδα ήταν ήδη χρεοκοπημένη προτού καν ο ΄Οθωνας ανέλθει στον θρόνο, αφού το δάνειο των 60 εκ. από τις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Ρωσία, Γαλλία) κατά ένα μεγάλο μέρος του δεν έφτασε ποτέ στην Ελλάδα, κατά ένα άλλο μέρος ξοδεύτηκε στη διάρκεια της αντιβασιλείας και τέλος κατά το τρίτο μέρος του οι Δυνάμεις δεν ήθελαν να το καταβάλουν. Έτσι λοιπόν κατά την ενθρόνιση του Όθωνα το 1835 η Ελλάδα ζήτησε από τη Βαυαρία έκτακτη ενίσχυση. Ο Λουδοβίκος επανειλημμένα ενέκρινε δάνεια διαφόρων ποσών για την Ελλάδα, για τα οποία ο ΄Οθωνας εγγυήθηκε με υποθήκη την προσωπική του επιχορήγηση από τον βαυαρικό προϋπο-

Λουδοβίκος Α΄ ο φιλότεχνος και φιλέλληνας βασιλιάς

λογισμό. Ο Λουδοβίκος, o oποίος αντλούσε τα ποσά του δανεισμού προς την Ελλάδα από τα αμυντικά κονδύλια του βαυαρικού προϋπολογισμού κατηγορήθηκε ως καταχραστής δημοσίου χρήματος και λόγω και του σκανδάλου με τη Λόλα Μοντέζ παραιτήθηκε. Το 1848 παραιτούμενος από τον θρόνο δεσμεύτηκε να αποζημιώσει το Βαυαρικό κράτος εκχωρώντας όλα τα δικαιώματά του για τα χρέη της Ελλάδας σε κεφάλαιο και τόκους. Τελικά ο Λουδοβίκος πλήρωσε σχεδόν όλο το χρέος της Ελλάδας μέχρι το Νοέμβριο του 1848. Δηλ. 1.529.333 γκούλντεν ( κεφάλαιο και τόκους) (πρβλ. Βολφ Ζάιντλ «Βαυαροί στην Ελλάδα» εκδ. Ελληνική Ευρωεκδοτική ΕΠΕ, 1984, σελ.251). Κανένας δρόμος ή μνημείο στην Αθήνα δεν είναι αφιερωμένο στον σπουδαίο αυτόν φιλέλληνα και λάτρη των τεχνών. Το όνομά του είχε δοθεί αρχικά στην πλατεία Κοτζιά, η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως. Μάχη Μαλακάτα-Μαραγκάκη

Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΓΑΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΟ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

8

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΟΥΛΙΤΣΑΣ

Στον τιτάνιο αγώνα για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού το 1821, σπουδαίες υπηρεσίες προσέφερε στο επαναστατημένο γένος το ελληνικό ναυτικό και ιδιαιτέρως τα πυρπολικά. Αυτά ήταν μικρά πολεμικά πλοία αλειμμένα με ρετσίνη, πίσσα, θειάφι και οινόπνευμα, που μέσα τα εγέμιζαν με εμπρηστικές ύλες, δηλαδή βαρέλια με μπαρούτι, σφαίρες εύφλεκτες, δάδες, αχινοπόδια κ.λπ. Στην πρύμνη έμενεν ο τιμονιέρης, προφυλαγμένος πίσω από κουλούρες με σχοινιά. Από εκεί οδηγούσε το πυρπολικό στο εχθρικό πλοίο και αφού το προσκολλούσε, του έβαζε φωτιά καιμετά επηδούσε με τους συντρόφους του σε μια βάρκα, που πολύ γρήγορα απεμακρύνετο από το μέρος της καταστροφής. Τα πλοία αυτά οι ναυτικοί μας τα έλεγαν μπουρλότα. Τους δε πυρπολητές, μπουρλοτιέρηδες. Πάρα πολλές είναι οι καταστροφές που έκαμαν το Ελληνικό πυρπολικό στον Τουρκικό στόλο. Αξέχαστη θα μένη πάντα η πυρπόλησις του Τουρκικού δικρότου στην Ερεσσό της Λέσβου από τον Πυρπολητή Παπανικολή. Ποιός επίσης δεν γνωρίζει το μεγάλο ανδραγάθημα του Ψαριανού μπουρ-

λοτιέρη Κανάρη, όταν στις 6 Ιουνίου 1822 στο λιμάνι της Χίου, με το πυρπολικό του, επυρπόλησε την Τουρκική ναυαρχίδα και εσκόρπισε το θάνατο σε δυο χιλιάδες Τούρκους, που ανάμεσά τους βρισκόταν νεκρός και ο αρχηγός του Τουρκικού στόλου Καρά-Αλής; Αλλά ποιός ήταν ο εμπνευστής και δημιουργός του φοβερού εκείνου ναυτικού όπλου, με τον οποίον οι γενναίοι πυρποληταί κατετρόπωσαν τον Τουρκικό στόλο στην Ελληνική Επανάσταση του 1821; Δυστυχώς τ’ όνομά του έμεινε στους πολλούς άγνωστο. Ο Ιωάννης Δημουλίτσας ή Πατατούκος –γιατί αυτός ήταν ο κατασκευαστής του πρώτου Πυρπολικού το 1821– ήταν γέννημα και θρέμμα της Ευάνδρου Ηπείρου. Γεννήθηκε στην Πάργα και εκεί επέρασε τα παιδικά του χρόνια. Νέος όμως έφυγε και εγκαταστάθηκε στα Ψαρά. Τον ετραβούσεν η θάλασσα. Απ’ εκεί, με τα ψαριανά πλοία, εταξίδεψε σε πολλά μέρη της Ευρώπης και έγινε κοσμογυρισμένος. Στα Ψαρά του εκόλλησαν και το παρατσούκλι πατατούκος. Σ’ ένα από τα ταξίδια του στην Τουλώνα της Γαλλίας ο Πατατούκος, εγνωρίστηκε και συνδέθηκε φιλικά μάλιστα, μ’ έναν αξιωματικό του μηχανικού, που ελέγετο Ρίτσι. Αυτός κατήγετο από τη Μάλτα και ήταν καθηγητής στο Γαλλικό ναύσταθμο. Από τον Ρίτσι λοιπόν, έμαθεν ο Πατατούκος την τέχνη κατασκευής του πυρπολικού. Όταν αργότερα αυτός επέστρεψεν εις τα Ψαρά, εδίδαξε όσα είχε μάθε και στους Ψαριανούς. Αυτοί μάλιστα, για τις γνώσεις που είχε για την ναυπηγική, τον εθεωρούσαν σοφό. Στις 24 Μαΐου το 1821, μια μοίρα του Ελληνικού στόλου, είδε ένα Τουρκικό δίκροτο κοντά στις ακτές της Ερεσσού. Τα Ελληνικά πλοία του επετέθηκαν χωρίς να του κάνουν καμμιά σοβαρή βλάβη. Τότε παρουσιάστηκε στους Έλληνες ναυάρχους ο Πατατούκος –που ήταν τότε αξιωματικός στη ναυαρχίδα Νικολάου Αποστόλη– και τους είπε ότι είναι σε θέση να κατασκευάση ένα πυρπολικό, που να καταστρέψη το Τουρκικό μεγαθήριο. Και πραγματικά, χωρίς χρονοτριβή ο Πατατούκος κατεσκεύασε το πρώτο πυρπολικό, που με αυτό ο Παπανικολής έκαψε το Τουρκικό δίκροτο. Έτσι ο Πατατούκος με τις φωτεινές γνώσεις του έδωσε στον Ελληνικό στόλο, ένα νέο σοβαρό όπλο, που ήταν σε θέση να καταστρέψη τα Τουρκικά πλοία. Οι Έλληνες ναυτικοί χωρίς τα πυρπολικά ήταν αδύ-

9

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

ο δημιουργός του Ελληνικού Πυρπολικού του 1821 νατο να αναμετρηθούν με τα Τουρκικά πλοία, που ήταν πολύ μεγαλύτερα από τα δικά τους και άρτια εξοπλισμένα. Δυστυχώς, ο εφευρετικός Παργινός, το Μάρτιο του 1821 προσεβλήθη από επιδημική ασθένεια και πέθανε. Οι Ψαριανοί κλάψανε πικρά το χαμό του. Πολλοί μάλιστα έλεγαν πως χάθηκεν ο «Σωτήρας της Πατρίδος». Το παραπάνω κείμενο για τον Ιωάννη Δημουλίτσα είναι από το Και ήταν, χωρίς αντίρρηση, βιβλίο του 1959 του ο Ιωάννης Δημουλίτσας ένας αΠΥΡΡΟΥ ΣΤΑΡΑ. πό τους σωτήρες της Ελλάδος, γιατί τα πυρπολικά στον αγώνα για την ελευθερία το 1821 πολλές φορές κατατρόπωσαν τον Τουρκικό στόλο και απεδείχθησαν το σπουδαιότερο επιθετικό όπλο κατά του εχθρού στη θάλασσα.

Ιωάννης Κωνστ. Δημουλίτσας (Πατατούκος) Ο κατασκευαστής των ψαριανών πυρπολικών στον κατά θάλασσα αγώνα του 1821 Ο Κωνσταντίνος Νικόδημος στο βιβλίο του «Απομνημονεύματα» εκστρατειών και ναυμαχιών, εκδόθεν το 1862, στο τυπογραφείο του επίσης Ψαριανού Αθ. Μαυρομάτη, στον πρόλογο του, στο κεφάλαιο «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΥΡΠΟΛΙΚΩΝ» αφιερώνει εν είδει επικηδείου το παρακάτω κείμενο.

Προς τον Ιωάννη Πατατούκο Έγκειται τη φύσει του ανθρώπου εκμανθάνειν τέχνην τινά ή επιστήμην προς πορισμόν των προς ζωάρκειαν. Συ δ,΄ω μακάριε, εδιδάχθης έργον, την κατασκευήν του πυρπολικού, από το οποίον ουδεμίαν ελπίδα είχες πορισμού

των του βίου. Αλλ΄ ίσως η θεία πρόνοια σ΄ενέπνευσε να διδαχθής την κατασκευήν του δια να προσφέρης εις την απελευθέρωσιν της Ελλάδος την σημαντικωτέραν την εκδουλεύσεων. Παροικών προ χρόνων εις τα Ψαρά, απελάμβανες της αγάπης όλων ανεξαιρέτως των συμπολιτών του. Κατασκευασθέντος του πρώτου πυρπολικού εις τα Ψαρά, ούτε λόγον εποίησας, εκ της μετριοφροσύνης σου, ότι επιστασαι την κατασκευήν αυτού. Ότε δε εις Ερεσσόν επέστη ανάγκη κατασκευής πυρπολικού, τότε φαίνεται ησθάνθης εληλυθυίαν την ώραν και αυτοκλήτως παρουσιασθείς προ του Ναυάρχου των Ψαρών και ανεγγείλας αυτώ τας περί κατασκευής αυτού γνώσεις σου, διετάχθης και ενήργησας την σωτήριον κατασκευήν αυτού. Τα Ψαρά, η γενέτειρα εμού γη, σε υιοθέτησε και σε εκήδευσε μεγαλοπρεπώς ως σωτήρα του έθνους, οι συμπολίται μου, έχυσαν ευγνωμοσύνης δάκρυα επί του τάφου σου, η Κοινότης των Ψαρών εδαπάνησε τα της ταφής σου, η Κοινότης των Ψαρών εχορήγησε και μηναίαν σύνταξιν εις την οικογένεια σου. Ήδη δε η Ελλάς αυτονομείται και αι αίθουσαι των δημοσίων ιδρυμάτων και του Βουλευτηρίου κοσμούνται από εικόνας ενδόξων του αγώνος ανδρών, σου δε την μνήμην καλύπτει η σιωπή της πλακός του τάφου, εγώ κινούμενος από αίσθημα ευγνωμοσύνης προς σε, ω μακάριε, τον προσενεγκόντα το σωτήριον έργον εις την απελευθέρωσιν της Ελλάδος και ως διδαχθείς παρά σου την κατασκευήν του πυρπολικού, αφιερώνω εις την μνήμη σου τούτο μου περί κατασκευής πυρπολικού Υπόμνημα. Εγράφη κατά το μήνα Δεκέμβριον του 1854 έτους Κ. Νικόδημος Δέον ν΄ αναφερθεί ότι ο Νικόδημος, υπήρξε κατ΄ εντολή της βουλής των Ψαρών, ένας εκ των μαθητών του Πατατούκου, δια την εκμάθηση πλησίον του, της τέχνης της μεταποιήσεως των πλοίων σε πυρπολικά. Υπήρξε δε όχι μόνο επιμελής μαθητής, αλλά έγινε ισάξιος τεχνίτης του Πατατούκου και μετά τον θάνατό του, ανέλαβε εξ ολοκλήρου την κατασκευή των ψαριανών πυρπολικών, με νέες εφαρμοσμένες μεθόδους και τεχνολογία. Ώστε να τα κατασκευάσει πολύ καλύτερα και αυτών του δασκάλου του Πατατούκου με μεγάλη επιτυχία στις πυρπολήσεις υπό των ψαριανών πυρπολικών, στις ναυμαχίες στο Αιγαίο είτε στους όρμους που αγκυροβολούσαν αυτά τα τουρκικά μεγαθήρια.

10

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Συνέχεια από τη σελίδα 1

πωναν και προωθούσα φιλοσοφικά δόγματα σχετικά με την έννοια της ελευθερίας και της ευημερίας του ανθρώπου, που είχαν αναπτυχθεί στη Δύση της μεταναπολεόντεια εποχή. Παρόλο που οι επίσημες κυβερνήσεις είχαν πάντοτε το φόβο ότι η Ελληνική Επανάσταση μπορούσε να αποτελέσει έναυσμα για άλλες εθνικές και δημοκρατικές προσπάθειες, οι συντηρητικές κυβερνήσεις (Αγγλία, Γαλλία) θα το εκμεταλλευτούν σιωπηρά, για να προωθήσουν τις διπλωματικές τους βλέψεις και να διευρύνουν την πολιτική και οικονομική τους επιρροή στο χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Ένα από τα πρώτα μελήματα των Ελλήνων υπήρξε η ενημέρωση, η πληροφόρηση ως προς το δίκαιο του αγώνα τους. Πράγματι, με την έκρηξη της Επανάστασης δημιουργείται έξω από τα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μία έντονη κινητοποίηση των ομογενών, με σκοπό να ενημερώσει τη διεθνή κοινότητα για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων, να αντικρούσει τις αρνητικές θέσεις των κυβερνήσεων και του φιλικού τους Τύπου, να υποκινήσει τα φιλελληνικά αισθήματα και να πείσει τους λαούς να συστρατευθούν στον κοινό αγώνα κατά των «βαρβάρων». Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, από τους πρώτους, φρόντισε να καλύψει τον τομέα του επηρεασμού της κοινής γνώμης, με άλλα λόγια της «προπαγάνδας». Από το στρατόπεδό του ξεκίνησε ως ειδικός απεσταλμένος ο Παργινός γιατρός Πέτρος Ηπίτης, εφοδιασμένος με συστατικά γράμματα «προς τους φιλέλληνες Γερμανούς και Γάλλους» και «προς τους φίλους ομογενείς, τους εις την φωτισμένην Ευρώπην διατρίβοντας», με την εντολή να καλλιεργήσει την ηθική συμπαράσταση και να προκαλέσει την ηθική ενίσχυση του Αγώνα. Ο Ηπίτης «πολύγλωσσος και επιτήδειος», θεωρήθηκε κατάλληλο πρόσωπο για την αποστολή αυτή, καθώς είχε αποκτήσει στα ταξίδια του πολλές γνωριμίες: τους παλιούς καθηγητές και συμφοιτητές του στη Βιέννη, τον τότε Γάλλο πρωθυπουργό Richelieu, τον Άγγλο επιχειρηματία John Bowring, μετέπειτα ριζοσπάστη βουλευτή και συνιδρητή της ελληνικής επιτροπής του Λονδίνου. Ταυτόχρονα ο Ηπίτης κατέβαλε ιδιαίτερες φροντίδες για να συγγραφούν και να τεθούν σε κυκλοφορία ξενόγλωσσα φυλλάδια με τις ελληνικές θέσεις. Στην παρακίνηση αυτή ανταποκρίθηκαν πρόθυμα οι ομογενείς του Λονδίνου και του Παρισιού, με ανώνυμα συνήθως κείμενα, για να υποστηρίξουν τη νο-

μιμότητα του Αγώνα, να δικαιολογήσουν τις ελληνικές ωμότητες στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, να προβάλλουν τα εμπορικά και οικονομικά συμφέροντα της Δύσης, τα οποία θα απέρεαν από τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Εστίες πατριωτικής δραστηριοποίησης, «διευθυντήρια» δημιουργήθηκαν αμέσως σε ελληνικές εμπορικές κοινότητες του εξωτερικού και γύρω από εξέχουσες ελληνικές πολιτικές και πνευματικές προσωπικότητες. Αδαμάντιος Κοραής: η μακρά παραμονή του στο Παρίσι, το αναγνωρισμένο φιλολογικό του έργο με τα παραινετικά προλεγόμενα των κειμένων, οι επανειλημμένες προσπάθειές του να παρουσιάσει στο ξένο κοινό την πολιτισμική πρόοδο του ελληνικού έθνους, τον είχαν καταστήσει στη συνείδηση των ξένων τον κορυφαίο πνευματικό εκπρόσωπο των Ελλήνων, στον οποίο απευθύνονταν για κάθε σχετικό θέμα. Του δόθηκε έτσι η δυνατότητα, όταν χρειάστηκε, να επικοινωνήσει μαζί τους για τον ελληνικό Αγώνα, αλλά και για το πρόβλημα, που έντονα τον απασχολούσε, την οργάνωση ενός ευνομούμενου φιλελεύθερου κράτους. Ας αναφερθεί εδώ η επικοινωνία του με τον Th. Jefferson και τον Jeremy Bentham. Ανάλογα καθοριστική θα είναι και η συμβολή του Ι. Καπποδίστρια και του μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιου, που μέσα από τη σταδιοδρομία τους στο ρωσικό περιβάλλον είχαν αναπτύξει διεθνείς διασυνδέσεις στο πολιτικό-διπλωματικό επίπεδο. Γύρω από τον Ιγνάτιο έχει ήδη σχηματιστεί προεπαναστικά ένα άλλο «διευθυντήριο». Μέλος του διευθυντηρίου ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ασχολείται συστηματικά να συντάσσει δοκίμια για να ενημερώσει ενόψει της ελληνικής επανάστασης, που προετοιμαζόταν πυρετωδώς, τους Ευρωπαίους ιθύνοντες, ειδικότερα τους Αυστριακούς, για την εσωτερική κατάσταση της Οθωμανικής αυτοκρατίας και την αδυναμία της να αντισταθεί σε μία ρωσική εισβολή. Γενικότερα η επιχειρηματολογία της φιλελληνικής προπαγάνδας αμφισβητούσε τη νομιμότητα της τουρκικής κυριαρχίας επί των Ελλήνων. Υπήρχε άλλωστε ένα βαθιά ριζωμένο αίσθημα προσωρινότητας των Οθωμανών στο χώρο όπου ζούσαν Έλληνες. «Στρατοπεδευμένοι στην Ευρώπη, στρατιώτες χωρίς πατρίδα» κατά την έκφραση του Chateaubriand. Αναστασία Στέλιου, φιλόλογος Το Β΄ μέρος θα δημοσιευτεί στο επόμενο τεύχος

11

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Συνέχεια από τη σελίδα 4

καί Χριστιανικού πληθυσμού εξ ίσου, ως και αυτού του Δημοσίου, δεν πρόκειται να διαταράξη την μεταξύ των δύο τούτων στοιχείων αρμονίαν, διότι πλέον των Χριστιανών ως μεγαλοκτηματίαι ενδιαφέρονται εν προκειμένω. Αύται αποτελεούμανοι εξ ελαιοδένδρων περιβολαίων και άλλων εξοχικών κτημάτων περιουσίας, ήτις να αποδοθή περιερχομένη ελευθέρα απολύτως εις τους σημερινούς αυτής κατ’ ιδίαν κατόχους, απηλλαγμένη πάσης περαιτέρω υποχρεώσεως οιασδήποτε, εκ των ανωτέρω λόγω προερχομένης».

2) Τα δια του νομοθετήματος καταργούμενα οριστικώς, μέχρι τούδε δε εις βάρος της ρηθείσης αγροτικής περιουσίας των Παργίων υφιστάμενα τελέσματα (20% επί ελαιοκάρπου και 10% επί κίτρων και άλλων προϊόντων) ήτινα συνολικώς εισπραττόμενα, διηρούντο εις 1050 μερίδια, μεταξύ των ενδιαφερομένων διανεμόμενα εκάστοτε (384 δημοσίου 546 των δήθεν ιδιοκτητών ή μισθωτών Βέηδων και 120 κοινότητος Πάργας) διατιμώνται εις την αξίαν κεφαλαίου έκαστον λιρ. οθωμ. 5 πέντε, και συγκροτούσι την εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου εκ. λιρ. οθωμ. 2.730 ήτοι δραχμών έγγιστα 63.000 τυχόν απαίτησιν των δήθεν ιδιοκτητών του «Μουκατά».

3) Ούτοι υποχρεούνται εις προσφυγήν προς εκδίκασιν των απαιτήσεων των τούτων ενώπιον του ειδικώς οριζομένου προς τούτο Πρωτοδικείου Ιωαννίνων, όπερ μόνον επί προσαγωγή των νομίμων αυτών τίτλων, δύναται μετά την αναγνώρισιν ως νομίμων και εγκύρων των δικαιωμάτων αυτών να επιτρέψη ίνα αιτήσωσι την από μέρους του Δημοσίου καταβολήν της αξίας ήτοι του κεφαλαίου των εις έκαστον εξ αυτών ανηκόντων μεριδίων και προς τελείαν εξαγοράν αυτών».

4) Προς συγκρότησιν του εις χείρας του Δημοσίου οειλομένου κεφαλαίου της προκειμένης εξαγοράς, επιτρέπεται η δια πλειστηριασμού και υπέρ του Δημοσίου ταμείου κατά τας νομίμου διατυπώσεις εκποίησις των εν τω υπομνήματι αναφερομένων αστικών κοινοτικών κτημάτων Πάργας, εκ της ούτω εισπραχθησομένης αξίας των οποίων ακινήτων, 546 μερίδια περιέρχονται απ’ ευθείας εις το Δημόσιον ταμείον ως δημόσιον έσοδον και 504 όμοια κατατίθενται παρ’ αυτών ίνα μερικώς χρησιμεύσωσι δια την εξαγοράν. Προς συμπλήρωσιν του απαιτουμένου κεφαλαίου της οριστικής εξαγοράς και υπέρ του Δημοσίου ταμείου ως αναδεχθέντος των τυχόν δικαιωμάτων τούτων την εξόφλησιν, επιβάλλεται εις βάρος απάντων των κατόχων και ιδιοκτητών των απελευθερουμένων ούτω κτημάτων της Πάργας των ήδη αποκλειστικών νεμομένων αυτά ως απολύ-

των και νομίμων κυρίων, εφ’ άπαξ εισφορά επτά επί τοις εκατόν 7% επί της κατά την προσεχή εσοδείαν παραγωγής του ελαίου, καταβλητέα συν τη δεκάτη και υπό τας δι’ αυτήν σχετικάς διατάξεις του νόμου. Και τέλος ευαρεστουμένη συμπληρώση το νομοθέτημα δι’ ων εγκρίνει εισέτι διατάξεων, προς αποτελεσματικωτέραν και οριστικήν εκκαθάρισιν της υφισταμένης εις βάρος ημών απανθρώπου και καταθλιπτικής υποχρεώσεως περί ης πρόκειται, ήτις παρανόμω επιβληθείσα, αφαιρεί παρ’ ημών και τον τελευταίον ημών πόρον, δημιουργήσασα παρ’ ημίν οικονομικήν καταστροφήν και πενίαν. Κύριοι Βουλευταί Έχομεν δι’ ελπίδος, ότι η Εθνική Αντιπροσωπεία αείποτε εξαρθείσα εις το ύψος του προορισμού της, προς τοις άλλοι λόγοις τοις εν τω υπομνύματι σαφώς καθοριζομένοις, και τα ιστορικά της πόλεως ημών δικαιώματα και την προς τα πάτρια θρησκευτικήν ημών προσήλωσιν σταθμίζουσα και εκτιμώσα, αναλογιζομένη οι πατρικώς την κρατούσαν παρ’ ημίν δυσπραγίαν, επιδεινωθείσαν μόλις εκ μακράς δουλείας ανεκύψαμεν εκ της προτιμήσεως άλλων Ηπειρωτικών λιμένων και ως προς αυτήν την μελετωμένην δι’ οδών συγκοινωνίαν, και της παντελούς ερημώσεως ήτις ελλείψει και των άλλοτε στρατιωτικών και δημοσίων υπηρεσιών μαστίζει την ημετέραν αγοράν, ου μόνον όπως εξαλείψη το απομείναν ίχνος τούτο της επαράτου δουλείας, προθύμως θα προέλθη εις την δια νόμου απαλλαγήν ημών από του τυραννικού βάρους ή τελέματος εις είδος περί ου πρόκειται, αλλά και εις γενικωτέρας περί της πόλεως ημών και της βελτιώσεως της τύχης αυτής προερχομένη σκέψεις, θα ευαρεστηθή πρωτοβουλία τη Σεβαστής Κυβερνήσεως να αναδείξη την ημετέραν Πάργαν ανταξίαν των παραδόσεών της και τις κατ’ εξοχήν Ελληνικότητος αυτής, της και δια της λαλουμένης γλώσσης των Τούρκων κατοίκων της, πανηγυρικώς στεφανουμένης. Ευπειθέστατοι οι κάτοικοι Πάργας και κατ’ εντολήν αυτών, της Κοινότητος Πάργας Ο πληρεξούσιος αντιπρόσωπος Η εφορία Γ. Ραυτόπουλος δυσανάγνωστο όνομα

Κων. Μπάγκας Ανδρέας Κ. Ζούλας Ο αρχιερατ. Επίτροπος Γ. Πετσάλης, ιερεύς

Ο Δήμαρχος

Οι υπόλοιπες υπογραφές είναι δυσανάγνωστες

12

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Παργινές Συνταγές Αρνάκι φρικασέ Υλικά: 1 κιλό αρνάκι 1 κιλό κρεμμυδάκια φρέσκα 1 μαρούλι 1 μάτσο άνηθο 1 κρεμμύδι ξερό 1 φλυτζάνι του καφέ λάδι 2 αυγά 2 λεμόνια αλάτι, πιπέρι Εκτέλεση: Κόβουμε το κρέας σε μέτρια κομμάτια, το πλένουμε και το βάζουμε στο τρυπητό να στραγγίσει. Ρίχνουμε το λάδι στην κατσαρόλα και τσιγαρίζουμε το κρέας από όλες τις μεριές. Όταν πάρει χρώμα και ροδίσει το βγάζουμε και ρίχνουμε το ξερό κρεμμύδι τριμμένο στον τρίφτη. Μόλις το κρεμμύδι γίνει διάφανο ξαναρίχνουμε το κρέας στην κατσαρόλα, το αλάτι, το πιπέρι και βραστό νερό μέχρι να σκεπαστεί το φαγητό. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και το αφήνουμε να βράσει μία ώρα και ένα τέταρτο. Όταν το κρέας βράσει ρίχνουμε τα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα, το μαρούλι χοντροκομμένο, τον άνηθο και ανακατεύουμε καλά. Το βράζουμε με ανοιχτό καπάκι περίπου 10΄ ακόμη και το κατεβάζουμε από τη φωτιά. Κτυπάμε χωριστά τα ασπράδια και χωριστά τους κρόκους των αυγών με το λεμόνι και στη συνέχεια τα ενώνουμε μαζί. Ρίχνουμε σιγά-σιγά λίγο ζεστό ζουμί από τη φαγητό στα αυγά, τα αναμιγνύουμε και τα ρίχνουμε στην κατσαρόλα. Κουνάμε την κατσαρόλα για να πάει το αυγό παντού και το φαγητό είναι έτοιμο.

Μαντολάτο Υλικά: 500 γρ. μέλι ανοιχτόχρωμο 800 γρ. αμύγδαλα άσπρα καβουρδισμένα 4 ασπράδια από φρέσκα αυγά 3 σταγόνες χυμό λεμονιού 1 φλυτζάνι νερό 1 πορτοκάλι το ξύσμα 6 στρώσεις φύλλο κρούστας 2 βανίλιες σε σκόνη

Εκτέλεση: Τη ζάχαρη με το μισό νερό και το χυμό λεμονιού τα βράζουμε να γίνει το σιρόπι πηχτό. Το μέλι και το υπόλοιπο νερό τα βράζουμε 5΄ και μετά ρίχνουμε το μείγμα στην πρώτη κατσαρόλα και ανακατεύουμε τα δύο υγρά. Χτυπάμε τα ασπράδια μαρέγκα και τα ρίχνουμε και αυτά στην κατσαρόλα σιγά-σιγά. Σε χαμηλή φωτιά 150° ανακατεύουμε τα υλικά, προσθέτουμε τα αμύγδαλα, το ξύσμα πορτοκαλιού και τη βανίλια μέχρι το μείγμα να γίνει ομοιόμορφο. Το βγάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε να κρυώσει. Απλώνουμε στο μάρμαρο της κουζίνας τρεις στρώσεις του φύλλου, τη μία πάνω στην άλλη και ρίχνουμε το υλικό επάνω. Άλλες τρεις στρώσεις φύλλου βάζουμε στην κορυφή και πιέζουμε με τον πλάστη να δέσει το υλικό με τα φύλλα (πάχος ένα δάκτυλο). Κόβουμε το μαντολάτο τετράγωνα κομμάτια ή λωρίδες, τα βάζουμε στο ταψί και ψήνουμε στους 200° περίπου για 15 λεπτά. Καλή επιτυχία • Η κατσαρόλα που χρησιμοποιούσαν ήταν χαλκωματένια με στρογγυλό πάτο. Η κουτάλα ξύλινη υποχρεωτικά για να μη γδέρνεται το καλάι της κατσαρόλας.

• Το καλύτερο μαντολάτο στην Πάργα το έφτιαχναν: Η Αγγελική Ανεμογιάννη, η οποία και το εμπορευόταν στο μαγαζί της στην παραλία έως το 1980. Άλλες νοικοκυρές που έφτιαχναν με επιτυχία υπήρξαν η Όλγα Τζάκου, η Ευδοκία Ζώτου, η Ελένη Βέργου, η Άρτεμις Καστρινάκη, η Ελένη Δράκου, Μαργαρίτα Παπανδρέου κ.ά., που σίγουρα η έρευνά μας δεν εντόπισε.

Δωρεές Συλλόγου Παργινών Αθήνας 20 € Σινάκος Πέτρος, Χορμοβίτης Γρηγόρης, Λένας Δημήτριος, Μπόμπη Μαρί, Ζυγούρη Καλλιρρόη, Κορμπάλας Στέφανος, Καστρινάκη Τάτη εις μνήμη των γονέων της Αρτέμιδας & Αντωνίου.

25 € Βουρεκάς Θεόδωρος, Τζάκου Μαρίνα, Στέλιος Κων/νος, Πετσάλης Ιωάννης.

30 € Αποστολίδης Μιχάλης 50 € Ζυγούρης Σπυρίδων, Ζούλας Χρήστος, Ανώνυμος, Μπούντα Ράνια εις μνήμη του θείου της Γεωργίου Γκρέπη, Μπούντα Αγγέλα εις μνήμη του θείου της Γεωργίου Γκρέπη, Ρίζου Αθηνά & Ντορέτα εις μνήμη του θείου τους Γεωργίου Γκρέπη.

100 € Βάσσος Ευρυπίδης 150 € Γκρέπη Μύρσα εις μνήμη του αδελφού της Γεωργίου Γκρέπη.

400 € Βάσσος Ελευθέριος & Ευρυπίδης εις μνήμη των γονέων τους Δημητρίου & Καλλιόπης και των αδελφών τους Νώντα, Ρίκου, Τούλας, Σπύρου.

13

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

Γνωρίζετε...

ότι

Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη είναι ένα ταφικό μνημείο για τους αφανείς πεσόντες των πολεμικών αγώνων του έθνους. Βρίσκεται κάτω από την κεντρική είσοδο του κτιρίου της Βουλής των Ελλήνων (Παλαιά Ανάκτορα) και φυλάσσεται τιμητικά επί εικοσιτετραώρου βάσεως από τους άνδρες της Προεδρικής Φρουράς. Η ιδέα ενός μνημείου για τους νεκρούς των πολέμων, που δεν ήταν δυνατόν να αναγνωρισθούν, ανάγεται στην αρχαία Ελλάδα. Στα νεώτερα χρόνια μνημείο για τους άταφους πεσόντες της Επανάστασης του ’21 αποφάσισε να ιδρύσει πρώτη φορά στην Ελλάδα ο δήμος Ερμούπολης Σύρου στις 16 Ιανουάριου 1858. Η εκτέλεση του έργου έγινε το 1880 σε σχέδια του γλύπτη Γεωργίου Βιτάλη. Το Μνημείο του Άταφου Αγωνιστή βρίσκεται στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου. Η σκέψη για την ίδρυση μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη οφείλεται στους Γάλλους και πραγματοποιήθηκε μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που άφησε πίσω του εκατομμύρια νεκρούς. Στα χρόνια που ακολούθησαν, το παράδειγμα της Γαλλίας μιμήθηκαν κι άλλες χώρες. Ακολουθώντας το παράδειγμα των υπόλοιπων Ευρωπαίων, η Ελλάδα αποφάσισε στις αρχές του 1926 την ανέγερση εθνικού μνημείου του «Αγνώστου Στρατιώτου» στην Αθήνα και συγκεκριμένα «εις την έμπροσθεν των Παλαιών Ανακτόρων Πλατείαν, καταλλήλως προς τούτο διαρρυθμιζομένην». Τον διαγωνισμό κέρδισε στις 9 Οκτωβρίου ο αρχιτέκτονας Εμμανουήλ Λαζαρίδης, ο οποίος υπέβαλε τη μελέτη του με το ψευδώνυμο ΣΚΡΑ. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη, που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Φωκίων Ρωκ με την επίβλεψη του Λαζαρίδη, έγιναν στις 25 Μαρτίου 1932, επέτειο της Εθνικής εορτής. Την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου εκπροσώπησε ο αντιπρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου και υπουργός εξωτερικών Ανδρέας Μιχαλακόπουλος, ενώ παρέστησαν εκπρόσωποι πολλών ξένων κρατών οι οποίοι κατέθεσαν στεφάνια και απέδωσαν τιμές στο νεοανεγερθέν μνημείο. Στο τέλος της τελετής, πραγματοποιήθηκε παρέλαση της φρουράς, των προσκόπων και των σχολείων. Το βρά-

Το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη και η ιστορία του δυ τελέστηκε στρατιωτική λαμπαδηφορία, με συμμετοχή 3.000 ανδρών της φρουράς Αθηνών. Την τιμητική φρούρηση του μνημείου ανέλαβε ο ευζωνικός λόχος της «Φρουράς του Προέδρου της Δημοκρατίας», ο οποίος μετονομάστηκε σε «Φρουρά του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτου», όνομα το οποίο διατήρησε έως το 1935. Μετά την πολιτική αλλαγή («Μεταπολίτευση») του 1974 επικράτησε επίσημα το όνομα «Προεδρική Φρουρά». Το ταφικό μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη βρίσκεται ανάμεσα σε δύο μνημειακές κλίμακες, που συνδέουν το χώρο του μνημείου με την πρόσοψη των Παλαιών Ανακτόρων (σημερινής Βουλής), ενώ στον τοίχο που έχει δημιουργηθεί πίσω από τον τάφο υπάρχει ανάγλυφη παράσταση γυμνού οπλίτη με κράνος και ασπίδα, σε ύπτια στάση. Αριστερά και δεξιά της παράστασης έχουν χαραχθεί αντίστοιχα οι φράσεις από τον Επιτάφιο του Περικλέους «μία κλίνη κενή φέρεται εστρωμένη των αφανών» και «ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος». Στον τοίχο που περιβάλλει και από τις τρεις πλευρές το μνημείο είναι στερεωμένες κατά διαστήματα ορειχάλκινες ασπίδες, ενώ στους πελεκημένους πωρόλιθους του τοίχου είναι χαραγμένα κατά ενότητες τα ονόματα των τόπων, στους οποίους έχουν διεξαχθεί οι ενδοξότερες και φονικότερες μάχες των αμυντικών και απελευθερωτικών πολέμων του Ελληνισμού. Προ του μνημείου καίει ακοίμητο καντήλι, το φως του οποίου μεταφέρθηκε από την Αγία Λαύρα κατά την ημέρα των αποκαλυπτηρίων του.

14

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

9 του Μάη: Η ημέρα της Μητέρας Η γιορτή της μητέρας ή ημέρα της μητέρας είναι εορτή προς τιμήν της μητέρας και της μητρότητας. Στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες, γιορτάζεται την δεύτερη Κυριακή του μήνα Μάη. Καθιερώθηκε τον 20ό αιώνα και προέρχεται από το αγγλικό και το αμερικανικό κίνημα των γυναικών. Η Αμερικανίδα Ανν Τζάρβις (Ann Maria Reeves Jarvis) διοργάνωσε για πρώτη φορά το 1865 ένα κίνημα με το όνομα Mothers Friendships Day και συναντήσεις με το όνομα Mothers Day Meetings, κατά τις οποίες οι μητέρες αντάλλασσαν απόψεις και εμπειρίες. Το 1870 η Τζούλια Γουόρντ Χάου (Julia Ward Howe) διοργάνωσε μια εκδήλωση φιλειρηνικής συγκέντρωσης μητέρων με το σλόγκαν peace and motherhood με σκοπό, τα παιδιά να μη στέλνονται στον πόλεμο. Στην Ελλάδα η γιορτή της μητέρας συνδέθηκε με την εορτή της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου). Τότε η ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την Παναγία με τον Ιωσήφ που πηγαίνουν τον 40ήμερο Ιησού στο Ναό για ευλογία, να "σαραντίσει", σύμφωνα με την σύγχρονη ορολογία. Μια κίνηση που ακόμα και σήμερα κάνουν οι χριστιανές μητέρες (Σαραντισμός). Ο παράλληλος εορτασμός της μητέρας ξεκίνησε το 1929 με προφανή τον συμβολισμό. Όμως κατά την δεκαετία του 1960, ο εορτασμός ατόνησε και ενισχύθηκε η δυτικόφερτη συνήθεια εορτασμού της 2ης Κυριακής του Μαΐου, αν και η εκκλησία επιμένει στην παλαιά ημέρα εορτασμού και διοργανώνει σχετικές εκδηλώσεις. Με αφορμή τη γιορτή της μητέρας δημοσιεύουμε ένα ποίημα της Αλεξάνδρας Γκίκα αφιερωμένο στη μνή-

μη της μητέρας της Ευφροσύνης Δημοπούλου, σύζυγο Θεοδώρου, που «έφυγε» πλήρης ημερών στις 28-06-2019. Η Μάνα μου «Καλημέρα!» στα παιδιά λέει η μάνα η γλυκιά. «Καλημέρα!» απαντούν και γλυκά χαμογελούν. Έτσι μας έμαθε αυτή, η μανούλα η χρυσή. Ήτανε πάντα καλή, με αγάπη στην ψυχή. Μας έμαθε μόνο καλά, μακριά απ’ τα κακά, τα πρόστυχα, τα πονηρά, ζήλεια, μίσος μακριά… «Να δουλεύετε παιδιά, τίμια και καθαρά. Όχι με την πονηριά, με αγάπη στην καρδιά…» «Πάντα να ΄ στε μπροστά στον χορό και στη χαρά. Στη δουλειά με υπομονή, για να κάνετε προκοπή.» Αχ, μανούλα μου χρυσή, είσαι η μοναδική, η αγάπη μου η καλή. Μαζί με την Παναγιά σε έχω πάντοτε κοντά και με οδηγείτε οι δυο σωστά. Δεν τελειώνουν με γραπτά, τα χαρίσματα πολλά. Έφυγες για μακριά, μας κοιτάς από ψηλά…

Ιωάννης Μπάτσιος (1959-2021) Έφυγε πρόωρα από κοντά μας ο αγαπητός συμπατριώτης μας και φίλος Γιάννης Μπάτσιος, ο γνωστός σε όλους μας Rudis. Άνθρωπος της αγορά και ιδιοκτήτης αρχικά του Rudis Bar και μετά του ομώνυμου εστιατορίου ήταν μια από τις αναγνωρίσιμες μορφές της Πάργας τόσο στους ντόπιους όσο και στους επισκέπτες .Κοινωνικός, με μπρίο και πάντα με το χαμόγελο στα χείλια ήταν η ψυχή της παρέας. Ευτύχησε να κάνει μια όμορφη οικογένεια και πρόλαβε να γίνει παππούς. Η α-

πώλειά του γέμισε με θλίψη όλους όσους των γνώριζαν. Στους παλιότερους και συνομήλικούς του θα μείνει χαραγμένη η εικόνα του χασάπικου που χόρεψε μαζί με τον αείμνηστο ξάδερφό του Γιάννη Κλοτσώνη στην πρώτη χοροεσπερίδα του Συλλόγου Παργινών Αθήνας το 1978, που έγινε στο κοσμικό κέντρο «Καλαμπόκα», καθώς και η συμμετοχή του στο χορευτικό για την γαλλική ταινία, που γυρίστηκε στην Πάργα, με τίτλο «Το πόδι του Δία». Θα τον θυμόμαστε όλοι με αγάπη και τρυφερότητα. Αθανάσιος Βέργος Ο Πρόεδρος και το Δ.Σ. του Συλλόγου εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στην οικογένεια του εκλιπόντος.

15

Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2021

ΚΟΥΙΖ

Ποιο είναι; Το αγοράκι της φωτογραφίας είναι τριών χρόνων. Το σπίτι του βρίσκεται στην περιοχή του Τράφου, έχει μία αδελφή, είναι παντρεμένος ζει και εργάζεται στην Πάργα.

Απάντηση στο ΚΟΥΙΖ τεύχους 115 Τα παιδάκια του προηγούμενου κουίζ είναι τα εξαδέλφια Φώτης Ζαγοράκης και Βασίλης Ντρίκας

Φωτοσκιές του παρελθόντος ➧

Πάργα 1968: Θεόδωρος Κόκκορης, Βύρωνας Γιούργας, Ελευθέριος Δέσκας, Δημήτρης Δάνδολος, στο καφενείο του στην παραλία

➧

Σχολικό έτος 1968-1969: Χρήστος Ζούλας, Ιωάννα Δράκου, Μαριγώ Βέργου, Ευθαλία Μπούα, Σπύρος Δεσσύλας, Γιώργος Δημάκος, Ηρακλής Χαλκής, Ηλίας Μπούας

Φωτορεπορτάζ

25/6/2021: Τζένσεν Τέιλορ Άλεν και Άννα Βουρεκά

2/6/2021: Βασίλης Μπούργος, Στέφανος Κορμπάλας

30/5/2021: Γιώργος, Σπύρος, Βασίλης Ζυγούρης

24/5/2021: Θωμάς Αλεξίου, Τάσος Ζούλας

8/6/2021: Γιάννης Ντρίκας, Χρήστος Ζούλας

29/5/2021: Αθηνά και Ντορέτα Ρίζου