དཀར་ཆག སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ།
ངག་དབང་ཐག ོ ས་མེད།
ཞུ་དག་པ།
ཡེ ་ཤེས་ཀུན་གྲགས།
གསར་འགོད་པ།
གསར་འགོད་པ།
དོན་གྲུབ་རྣམ་རྒྱལ།
མདུན་ཤོག་བྱུས་འགོད།
རྡོ་ར་ྗེ ཚེ ་རིང་།
འགྲེམས་སྤལེ ་བ།
ཀཾ ་པུཊར་རྒྱག་མཁན།
བསྟན་འཛིན་རབ་དགའ།
རྡོ་ར་ྗེ ཚེ ་རིང་།
བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྣར་ཐང་ པར་ཁང་དུ་པར་སྐྲུན་གྱིས་འགྲེམས་སྤལེ ་ཞུས། Published by: Secretary, DIIR, Typeset and Printed at: Narthang Press, CTA, Dharamsala email:shejaeditor@tibet.net Tel:+91-1892-222457/222510 Circulation email: circulation@tibet.net Website :- www.bod.asia
<<ཤེས་བྱ་>>
དུས་དེབ་འད་ི ན་ི བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་
འཛུ ག ས་ཕྱི ་ ད ྲིལ ་ལས་ཁུ ང ས་ནས་ཟླ་རེ འི ་ གསར་
འགྱུར་འགྲེམས་སྤལ ེ ་ཞུ ས་དང་ཞུ ་བཞིན་པའི་གཞུ ང་ འབྲེལ་དུས་དེབ་ཅིག་ཡིན། དུས་དེབ་འདའི ་ི ནང་ བཀའ་ཤག་གིས་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར།
༸གང ོ ་ས་
༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་གི ་མཛད་འཕྲིན་ཁག་
རྒྱས་གླངེ ་དང༌། བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིི་སདྲི ་བྱུས་ རྣམས་རྒྱས་བཤད།
བདོ ་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཁག་
དང་། རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འགྱུར་བ་གལ་ཆེ་ཁག་
ཞིབ་རྒྱས་འགདོ ་སྤལ ེ ་ཞུ་རྒྱུར་རྩ་འཛིན་ཐག ོ ་རྩོམ་སྒྲིག་ དང་འདོན་སྤལ ེ ་ཞུ་བཞི ན་ཡོ ད་པས་རྒྱ་ཆེ འི་ཀླགོ ་པ་པོ་ རྣམས་ནས་ལེགས་སྤལེ ་ཉེས་འགོག་གི ་དགོངས་འཆར་
དང་གཞོགས་འདེགས་ཡོང་བ་ཞུ།།
༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ས ་མཛད་
འཕནྲི ་བསྐྱངས་སྐབས་བསྒནྲོ ་པའི་སྐུ་པར་རྣམས་དགའ་
ྲི ་པར་པས་གནང་སོན་ ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་དང་ཕྱི་དལ བྱུང་བར་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ།
བོད་དང་བོད་མི།
བསོད་ནམས་མཚོ་མོ།
བརྡ་འཕནྲི ་གྱི ་དུས་སྐབས་འདིར་དགྲ་བོའི་ཕྱོགས་ནས་རྫུན་ ༸གོང ་ས་མཆོ ག ་དབུ ་ བཞུ ག ས་ཐོག ་ནོར ་གླིང ་བོད ་ཀྱི ་ རི ག ་
གཏམ་གྱི་མཚོ ན་ཆ་འཕེན་བཞི ན་ཡོ ད་སྟབས་སྤྱང་གྲུང་དགོས་ གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་དབུ་བརྙས ེ ་ནས་ལོ་ང་ོ ཉ་ི ཤུ ་རྩ་གཅིག་
རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད།................................................ འཁར ོ ་བའ་ི དུས་དྲན་མཛད་སྒ་ོ སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི ས་རྒྱ་གར་
3
19
གྱི ་བུད་མེ ད་ཚོང་ལས་སྡ་ེ ཚོགས་ལ་བྱམས་བརྩེའི་ནུས་པའི་ ༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི ་རིག་གཞུ ང་གཅེས་
སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།.......................................................
4
སྐྱོང་ཁང་དབུ་བརྙ ས ེ ་ནས་ལོ་ང་ོ ཉ་ི ཤུ ་རྩ་གཅིག་འཁོར་བའི་
འབལ ྲེ ་དབུ་འཛུགས་མཛད་པ།............................................
6
བདོ ་རང་དབང་སྒརེ ་ལངས་བྱས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༨ འཁོར་བའི་
འཕནྲི ་ཡིག་གནང་བ།...........................................................
8
བའ་ི གསུང་འཕནྲི །..............................................................
གང་མགག ྱོ ས་ཞུ་རོགས།......................................................
8
ཐེངས་ ༥༨ པའ་ི ཐག ོ ་བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་ལྡ་ི ལི ར་ཆོ ས་ དུས་དྲན་མཛད་སྒརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།...........................
22
ཆོ ས་རི ག་ལས་ཁུངས་ནས་ར་ྡོ རང ྫོ ་དགོན་པར་ཐུགས་གསོའི་ གསུ མ་བཅུའ་ི དུས་དྲན་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་གིས་ཡོ ངས་ཁྱབ་ཏུ ་སྤལེ ་
24
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ བོད ་མི འི ་ རང་དབང་སྒར ེ ་ལངས་གསུ མ ་བཅུ འི ་ དུས ་དྲན་ ༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་སྡདོ ་ཁྱི མ ་མེ ད ་པའི ་ ཉམ་ཐག་ཁག་ གསུང་བཤད།......................................................................
27
30
གཅིག་ལ་ཨ་སྒརོ ་
༢༥༠༠༠
ཞལ་འདེབས་གསོལ་སྩལ་ དགུང་ལོ་
༡༡༣
ལྷག་ལ་བཞུགས་དགོས་པ་དེ་༸གོང་ས་
མཛད་པ།..............................................................................
9
མཆོག་ཡིན་ཞེས་བཀའ་ཤག་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།....................
གྲངས་ ༢༠༠ བརྒལ་བར་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།..................
9
བུད་མེ ད་ཉནི ་མོའི་མཛད་སྒ་ོ ཐེངས་དང་པོའི་ཐོག་བཀའ་སླབོ ་
ཐང་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།..............................................
11
དཔལ་ས་སྐྱའི ་ ཁྲི ་ འཛི ན་ཞེ ་ གཉིས ་པ་གསེ ར ་ཁྲི ར ་མངའ་
སྒར་དུ་༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁདོ ་པ།...........................
12
༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་ཆོ་འཕྲུལ་སྨནོ ་ལམ་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་སྐརོ ་སྲུང་ཉེན་རགྟོ ་པ་ IPS མི་ སྤྱི་ནར ོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་བདོ ་ཀྱི་ ༸གོང་ས་མཆོ ག་གིས་བཟང་སྤདྱོ ་དང་ནང་སེ མས་ཀྱི ་རིན་ སྩལ་བ། ..............................................................................3
1
སྤྱི ་ནར ོ ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་བཞུ གས་ གསོལ།................................................................................
34
ི ་ལ་ཐབོ ་ ཆེ ན ་མོ འི་ ཚོ ག ས་མགོན ་དུ་ ཆི བ ས་སྒྱུ ར་བསྐྱངས་ཏེ་ བཀའ་ སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སླངོ ་ཕ་མ་གཉས ཐང་འདྲ་མཉམ་གནང་བ་དེས་ཕ་ོ མོ་དབ་ྱེ འབདྱེ ་མ་གནང་བ་ ཆོས་སྩལ་བ།.......................................................................༣༥ གསལ་པ་ོ རེད།....................................................................
13
དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོ གས་སུ ་ཕེབས་
བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ།.....................................................
15 ཡིད་སྐྱོའ་ི གནས་ཚུལ།........................................................ 17
ཐུ ་ ཝར་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་ པར་འགྲེམས་སྟོན་གནང་
བཞིན་པ།.............................................................................
18
བོད་དང་བོད་མི།
3
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ུ ་སྐབས་འདར ི ་དགྲ་བའོ ་ི ཕག བརྡ་འཕནྲི ་གྱི་དས ྱོ ས་ནས་རྫུན་གཏམ་གྱི་མཚོན་ཆ་འཕེན་ བཞིན་ཡོད་སྟབས་སྤྱང་གྲུང་དགས ོ ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། བྲིས་པ་དེ་བདེན་པ་རེད། རྡ་སར་ཕེབས་ཡོད།
འ ོ ན ་ ཀྱ ང ་ ཁོ ་ པ ་ ཚོ ས ་
ྲི ས་རྩོད་པ་ཉ་ི མ་བྷ་ི ན་ར་ Nima དྲ་རྒྱ་ཉེན་སྲུང་གི་ཁམ
མ་བཏོན་པར་རྒྱ་ཡི ག་དྲ་
དུའ་ི གསར་ཤོག་ The Hindu ནང་ཐོན་པ་དེ་མིངྒ་པའོ་
ལུང་འདནྲེ ་
གསར་ཤོ ག་ནང་ཐོན་པ་དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུ ང་འབྲེལ་
གནས་ཚུ ལ་དེ་རྩ་བ་ནས་
རྒྱ་ཞི ག་ལུང་འདྲེན་བྱས་ པ་དང་།
རྩོམ་ཡི ག་དེ་ཧིན་
ཟེར་བའ་ི གསར་ཤོག་ལུང་འདནྲེ ་བྱས་ཤི ང་། མིངྒ་པོའ་ི
སྐད་གསར་འགྱུར་བརྙན་ གཞི ་བཅོ ལ ་ཡོ ད་ཚུ ལ ་
སྐབས་སུ་དེ་འདྲ་བརྗོད་ཡོ ད་ཚུ ལ་བཀོད་པ་ཞིག་རེ ད།
ངས་གང་བཤད་པའ་ི སྐད་
ཨེ ན་རཱམ་ N. Ram ཟེར་བ་ཁ་ོ པས་རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་
འཕྲི ན ་ཚན་པ་ཞི ག ་ལ་ ྲི ་འདུག དེར་བརནྟེ ་ བས
གར་གྱི་གསར་ཤོག་ཧནི ་དུ་ The Hindu ཞེས་པའ་ི བྱས་མེད།
Binara ལགས་ཀྱིས་གསུང་དན ོ །
གསར་འགྱུར་བརྙན་འཕནྲི ་ཚན་པ་སི་སི ་ཊི ་ཝི་ CCTV ཟེར་བར་ལུང་འདནྲེ ་བྱས། སི་སི ་ཊི ་ཝིས་མེ་ཁལ་
དེའི ་ ཁུ ངས་དེའ ང་རྒྱ་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡ ཚེ ས་ ༡༧ ཉནི ་རྒྱ་
གཞན་ཡང་ཝ་ཤི ང་ཊོན་ཌི་སི ་ར་ུ
ཆ་དེ་ ཚོ ར་བདག་སྤ ྲོད ་
ི ་སི་བྷུ་རི་ཁང ི ས་ པལ ོ ་རྒྱ་ནག་ཏུ ་རྒྱལ་དནོ ་འཚམས་གཟག
སྤྱིར་ཧནི ་དུ་ The Hindu ཟེར་བའི་གསར་ཤོག་དེ་ ཅིང་།
ཁ་ོ པ་ན་ི རྒྱ་ནག་གིས་བདོ ་ནང་དབང་སྒྱུར་བྱེད་
ང་རང་སྒརེ ་ལ་མཚོན་ན་ཕག ྱོ ས་བསྡམོ ས་ བཞི ན ་པ་དེར ་ལྷག ་བསམ་རྣམ་དག་ཐ ོག ་ནས་མཐའ་
རྩོམ་སྒྲིག་ལས་རོགས་ཨ་ཏུ ལ་ཨ་ནེ་ཇ་ Atul Aneja བྱས་ནས་ལྟ་སྐབས་སྐ་ུ ཞབས་ཊམ་མཆོག་གི ས་༸གོང་ས་
གཅིག་ཏུ ་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་མཁན་ཞིག་རེད།
ཊམ་གྱིས་འགྱུར་བ་གཏངོ ་རྒྱུ་གྲ་སྒྲི ག་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད་ སྲིད་འཛི ན་ཕོ་བྲང་གི ་ནང་གནས་ཞུ་ཚོ ད་ཐིག་མ་སོང་།
ི ས་སུ་ཕེབས་སྐབས་རང་སྣང་ རྒྱལ་ནང་དུ་འཚམས་གཟག
ཟེར་བས།
བདོ ་ཐག ོ ་འཛིན་བཞིན་པའ་ི སདྲི ་བྱུས་དེར་ མཆོག་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་ན་བསམ་པ་འདུག
དམ། ‘Is Trump preparing to change the ཞེས་བཀདོ ། script on Tibet?’
འནོ ་ཀྱང་
ཕག ྱོ ས་མཚུངས་སདྲི ་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ
ཞེས་འག་ོ བརདྗོ ་དུ་འཁདོ ་ མཆོ ག་གི ས་གནས་ཚུ ལ་རྫུན་བཟོ་བྱས་པ་དེར་གསུང་
པའི་རྩོམ་ཡི ག་གཅིག་སྤལེ ་བ་དེར་སྐ་ུ ཞབས་མེ་ཁལ་པིལ་ དནོ །
ི ་སི་བྷུ་རི་མཆོག་གིས་ སྐ་ུ ཞབས་མེ་ཁལ་པལ
སི་བྷུ་རི་མཆོག་ Michael Pillsbury གིས་ཁང ོ ་རང་ མདང་དགོང་མོ ར་ངའི་དྲ་རྒྱའི་ཁ་བྱང་ཐོག་ནས་ང་ལ་
ཉདི ་ཀྱི་ང་ོ དེབ་ཐག ོ ་གསལ་བཤད་གནང་དནོ །
ྲི ་ཤིག་བཏང་གནང་འདུག་པ་དེའ་ི ནང་སྐ་ུ ཞབས་ ཕྱག་བས
གནས་ཚུལ་དེ་བདེན་པ་མ་རེད། སྐ་ུ ཞབས་ ཊམ་མཆོ ག ་གི ས ་༸གོང ་ས་ཏཱ ་ལའི་ བླ་ མ་མཆོ ག ་དང་
ཊམ་མཆོག་གིས་༸གོང་ས་མཆོ ག་དང་མཇལ་འཕྲད་ མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུ་མི ན་ཚུལ་བཀོད་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་ ཞུ་མིན་སྐརོ ་ངས་མི་ཤེས། ང་རང་ཡང་ཊམ་གྱི་སླབོ ་ དག་ཚང་མ་བདེན་པ་རྩ་བ་ནས་མིན་པ་དང་། ཁང ོ ་སྐ་ུ སྟོན་པ་ཡིན། ཞེས་ནམ་ཡང་བརདྗོ ་མེད། དེར་བརནྟེ ་ སྒརེ ་ཐག ི ་མཇལ་འཕྲད་མཛད་ ོ ་ནས་དབུ་ཁདྲི ་རྣམ་གཉས
སྐུ་ཞབས་ཊམ་མཆོག་གིས་འདི་བྱས་འདི་མི ན་གྱི་ཐག་ རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཚུལ་བས ྲི ་གནང་འདུག ཅེས་ གཅདོ ་སྐརོ ་ལ་ངས་གང་ཡང་ཞུ་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད། འནོ ་ གསུངས། དེ་ཡང་སྤྱིར་སྐུ་ཞབས་མེ ་ཁལ་པིལ་སི ་བྷུ་རི ་ ཀྱང་ངས་རྩོམ་ཞིག་ནང་།
སྐ་ུ ཞབས་ཊམ་མཆོག་ལ་ མཆོག་ན་ི ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༨ ནང་སདྲི ་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་
རྒྱ་གར་དང་བདོ ་ཐག ོ ་སྲིད་བྱུས་ལངས་ཕྱོགས་ཇི ་འདྲ་ སེང་ྒེ མཆོ ག་སྲིད་སྐྱོང་གི ་ལས་ཡུན་དང་པོའི་ལས་ཁུར་
ཞིག་འཛིན་མིན་ཐད་འདམ་ག་འགའ་ཤས་ཡོད། ཅེས་ དམ་འབུལ་གྱི་མཛད་སྒའོ ་ི ཐག ོ ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཆེད་
སྤྱིར་རྒྱ་
ནག་གི་གསར་འགདོ ་པ་ཚོས་ཕྱི་རྒྱལ་གཞུང་འབལ ྲེ ་མི་སྣ་
གང་དྲན་གྱི་གཏམ་འཆལ་སྣ་ཚོ གས་བཟས ོ ་ནས་གནས་ ཚུལ་སྤལེ ་སལ ྲོ ་ཡོད་པ་ན་ི ཡོངས་སུ་གྲགས་ཡོ ད། ཅེས་ཉི་ མ་ལགས་ཀྱི་གསུངས། ད་དུང་ཁང ོ ་གིས་མུ་མཐུ ད་ནས་
གསུང་དནོ ། བརྡ་འཕནྲི ་གྱི་དུས་སྐབས་འདིར་དགྲ་བོའ་ི ཕྱོགས་ནས་རྫུན་གཏམ་གྱི་མཚོ ན་ཆ་འཕེན་བཞིན་ཡོད་
སྟབས་ང་ཚོ ས་དུས་རྟག་ཏུ ་ཡི ད་གཟབ་དང་སྤྱང་གྲུང་ གནང་དགས ོ ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད།
གནས་
ཚུ ལ་རྫུན་བཟོ་བྱས་པ་དེ་དག་ལ་ང་ཚོས་ངེས་པར་ལྟ་ དགས ོ ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། ཡོད་ཅེ་ན།
དེས་གང་མཚོ ན་བཞིན་
རྒྱ་ནག་དང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཁོ་པ་
ཚོ འི་བསམ་བླའོ ི་ནང་བོད་ཀྱི ་གནས་སྟངས་དེར་བཟང་
ཕག ྱོ ས་ཀྱི་ཤུགས་རྐནྱེ ་ཞིག་ཐེབས་མི་ཡོ ང་ངམ་བསམས་
པའ་ི རྣམ་རགྟོ ་ཞིག་བསམ་བླའོ ་ི ནང་འཁར ོ ་བཞིན་ཡོད་པ་ གསལ་པརོ ་མཚོན་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས། །
བོད་དང་བོད་མི །
4
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་བུད་མེད་ཚོང་ལས་སྡ་ེ ཚོགས་ལ་བྱམས་བརའྩེ ་ི ནསུ ་པའ་ི སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ། ནས་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོ ་ཚང་མ་ མའ་ི བྱམས་བརར ྩེ ་བརནྟེ ་ནས་འཚོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོ ད།
གཞི ་ རྩའི ་ འགྲོ་བ་མི འི ་ ལྷ ན ་སྐྱེས་ཀྱི ་ རང་
བཞི ན་ནི་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པ་ཞི ག་ཡི ན་པ་ཚན་རི ག་པ་
ཚོ ས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་བརྒྱུད་ར་འཕྲོད་ཐུ བ་པ་བྱུང་ ཡོད།
དེར་བརནྟེ ་ངས ོ ་ལ་མ་འོངས་པར་འཛམ་
འདུག
གང་ལ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མི འ་ི
ི ་འདི་བཟང་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་ཐུ བ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཆེན་པོ་ གླང ལྷན་སྐྱེས་རང་བཞི ན་དེ་ཞེ་སྡང་གི ་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་
ཡིན་ན་རེ་བ་རྒྱག་ས་ཧ་ལམ་ལྷག་མེད།
ཚན་རི ག་པ་
ཚོ ས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་བརྒྱུད་དུས་རྟག་ཏུ ་དངངས་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡ ཚེ ས་ ༢༡ ཉནི ་
སྤྱི ་ ནོར ་༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པ ་ོ མཆོ ག ་ལ་
གར་གྱི ་སྲིད་བླནོ ་གཞོན་པ་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ལལ་ཀྲིཤྣ་
སྐྲག་དང་ཁོང ་ཁྲོའི་ བླ་ོ མ་རུང ་པ་དེས ་མི འི ་ ལུ ས ་པ འོ ི ་ ནང་ནད་སྔནོ ་འགག ོ ་བདྱེ ་མཁན་གྱི་ཟུངས་ Immune
ཨཌ་བ་ན་ི L.K Advani མཆོག་ལ་ཐུགས་གསོ་ System
ཞེས་པ་དེ་ཉམས་རྒུད་དུ་གཏོང་བཞིན་ཡོ ད་
རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལིར་རནྟེ ་གཞི ་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་ མཛད་གནང་བར་ཁོ་མོ ་ཧ་ཅང་དགའ་ཚོ ར་བྱུང་སྐར ོ ་ པ་ར་འཕདྲོ ་བྱུང་ཡོད། དེར་བརནྟེ ་ང་ཚོ ས་དཀའ་ངལ་ བུད་མེད་ཚོང་ལས་སྡ་ེ ཚོགས་ Federation of In-
dian Chamber of Commerce and Industries
ཞེས་པའི་ཚོ གས་པས་ཇི ་ལྟར་སྔནོ ་ནས་གསོལ་འདེབས་
ཞུས་དནོ ་ལྟར་བཀའ་བཞེས་བཟང་པོ་སྨནི ་སྩལ་ཐོབ་སྟེ། ུ ་པ་ ཚོ གས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་བྱམས་བརྩེའི་ནས
སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་བཀའ་དནྲི ་སྩལ་འདུག
དེ་ ཡང་༸གོང ་ས་མཆོ ག ་རྒྱ་གར་གྱི ་ ཚོ ང ་
ལས་སྡ་ེ ཚོ གས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་སུ་༸ཞབས་སོར་འཁོད་
ི ་བྷ་ སྐབས་ཚོ གས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སྐུ་ཝི ་ནི་ཏ་བྷམ ཏ་ི Vinita Bimbhet ལགས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུའ་ི སྣེ་
ལེན་ཞུས་རྗེས་དམི གས་བསལ་སྐ་ུ མགྲོན་ལྕམ་སྐ་ུ པྲ་ཏི་བྷ་
ཨ་ད་ི ཝ་ན་ི Pratibha Advani ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་
བཅར་བ་རྣམས་ལ་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ང་ོ སྤདྲོ ་ཞུས་པ་དང་ འབལ ྲེ །
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་ཁ་ོ མོའ་ི མ་དམ་པ་
འདས་གྲོངས་སུ་འགྱུར་སྐབས་ཁོང་དང་ཁོང་གི ་ཡབ་རྒྱ་
གསུངས་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་ འཕྲད་སྐབས་བསམ་བླའོ ི་ནང་ཞི ་བདེ་བག་ཕེབས་དགོས་
བསམ་བླ་ོ ཇི་ཙམ་ ི ་འདའི ་ི སྟེང་མི་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་དང་། འཛམ་གླང ཡོ ད་པ་ཚང་མ་ལུས་སེམས་དང་སེམས་ཚོ ར་གང་གི ་ཆ་ བབས་ལྷིང ་བརྟན་གསུ མ ་ཡོ ད ་པ་དེ་ ཚོ ད ་ཀྱི ས ་དཀའ་
དནོ །
བོད་དང་བོད་མི།
5
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ། ངལ་ལ་གདོང་ལེ ན་བྱ་རྒྱུ་ལས་སླ་བ་དང་གོ་སྐབས་མང་ བ་ཡོད།
དང་།
གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཇི ་ འདྲ་ཞི ག ་ཡི ན་པ་
དཀའ་ངལ་ཇི་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་བསམ་བླ་ོ
ཞི ་བདེ་བག་ཕེབས་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ ན་པོ་ཡི ན།
མིའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི ་ཐག ོ ་ནས་ངོ་གདོང་ལ་དཀའ་ངལ་ ཇི་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་དཀའ་ངལ་དེར་ཕྱོགས་ཡོ ངས་
ནས་བལྟ་ཐུབ་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད།
རང་ཉདི ་ལ་འཕྲད་
བཞི ན ་པའི ་ དཀའ་ངལ་དེར ་ཕ ྱོག ས་ཡོ ང ས་ནས་བལྟ་ སྐབས་དཀའ་ངལ་དེ་དེ་ཙམ་ཛ་དྲག་པོ་ཞི ག་དང་ཆེན་པོ་
ཞིག་མིན་པ་ཤེས་རགྟོ ས་ཐུབ་རྒྱུ་རེད།
རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི ་ ཤེ ས ་རབ་དང་བྱམས་བརྩེ་
ི ་ཟུང་འབལ གཉས ྲེ ་ཐག ོ ་ནས་འགྲོ་ཐུ བ་ཚེ ་སེ མས་ནང་ གི ས་འཛམ་གླིང་འགྱུར་བ་གཏོང་ཟེར་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡི ན་
Society
ཉམས་མྱོང་ཐོག་ནས་བཤད་ན་སེམས་ནང་ཞི ་བདེ་ཡོ ད་ བ་གཏངོ ་རྒྱུ་དེ་མི་སྒརེ ་པ་ནས་འག་ོ འཛུགས་དགས ོ ། ང་
er’s International School ཆིབས་སྒར་བསྐྱངས་ཏེ་
ཞི་བདེ་གང ོ ་འཕེལ་གཏངོ ་ཐུབ།
ངས ོ ་རང་སྒརེ ་གྱི་ པའ་ི རྣམ་རགྟོ ་སྐྱེ་སདྲི ། འནོ ་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འགྱུར་
པ་དེས་ཁྱད་པར་ཧ་ཅང་ཆེན་པ་ོ བཟ་ོ ཐུབ།
ལུས་བདེ་ ཚོ ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི འི་རི གས་ཀྱི ་ཆ་ཤས་ཤི ག་ཆགས་
བར་བརནྟེ ་ལུས་པོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཡག་པོ་ཡོ ང་རྒྱུ་ཙམ་ ཡོད་སྟབས།
མ་ཟད། མི་སྒརེ ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་
སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡོང་ཐུབ་པ་དང་།
མཐར་རྒྱ་ཆེ་
ང་ཚོ་ཚང་མར་སྤྱི་པའ་ི བདེ་དནོ ་ཆེད་
ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་འགན་འཁྲི་དེ་ཡང་གཅི ག་
ཞེས་པའ་ི ཚོགས་པས་བཙུགས་པའི་སྐྱེས་ཆེན་
དམ་པ་ཨ་མ་ཊེ་རེ་ས་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི སླབོ ་གྲྭར་ The Moth-
ྱུ དགེ་ལས་སླབོ ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་ཡོ ད།
སྐབས་དེར་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས། འདས་
ཟིན་པའི་དུས་རབས་ལ་བཅོས་ཐབས་མེ ད་ཀྱང་འབྱུང་
ས་ནས་བཤད་ན་འགྲོ་བ་མིའ་ི སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་དུ་བདེ་སྐྱིད་
གྱུར་ཡོད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་གྲུབ་ མཚམས། ཚོགས་མི་རྣམ་པའ་ི ད་ྲི བར་བཀའ་ལན་སྩལ་
འགྱུར་དུས་རབས་བཟང་ངན་ཇི ་འདྲ་བཟོ་མི ན་གཞོན་ ུ ་པ་ཡང་ཡོད་སྐརོ ་དང་། སྐྱེས་ཚོ ར་འགན་འཁྲི་དང་ནས
འཛུ གས་སྐྲུན་ཁོ་ན་ལས་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་སླབོ ་གསོ་འདང་
ཡོང་བར་ཕན་ཐག ོ ས་ཧ་ཅང་ཡོང་ཐུབ།
འནོ ་ཀྱང་འགྱུར་བ་དེ་ ཐོག ་མར་གང་ཟག་
སྒརེ ་ནས་འག་ོ འཛུགས་དགས ོ །
སྐབས་རེ་མི་གཅིག་
ཡོད།
ཕྱེད་ཡོ ལ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་
དེང་དུས་ཀྱི་ཤེ ས་ཡོ ན་ལམ་ལུགས་ནང་ཕྱི་དངོས་པོའི་
ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་ Sri Aurobindo Education ངེས་ཤིག་མེད་སྟབས།
དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོ ན་ལམ་
ལུགས་ནང་བཟང་སྤྱོད་སྐར ོ ་སླབོ ་ཚན་གཏན་འབེབས་
བྱེད་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབ་ཡོ ད་སྐར ོ ་སོ གས་ཀྱི ་བཀའ་སླབོ ་
སྩལ་རྗེས་སླབོ ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་དྲི་བར་བཀའ་ལན་སྩལ།
དེ་ནས་སླབོ ་གྲྭའི་དགེ་ལས་མཐོ་གྲས་ཁག་གཅི ག་དང་ གསོལ་ཇ་ལྷན་བཞེས་མཛད་གྲུབ་བསྟུན།
སླབོ ་གྲྭའ་ི སྒ་ོ
རར་ཤིང་སྣ་འདེབས་འཛུགས་མཛད་ཡོ ད་པ་བཅས།།
www.mwa.tibet.net
བོད་དང་བོད་མི །
6
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གང ྲེ ་དབུ་འཛུགས་ ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་ལྡ་ི ལིར་ཆོས་འབལ མཛད་པ།
ནང་དཀའ་ངལ་དང་རྙགོ ་གྲ་ཧ་ཅང་བཟོས་ཡོ ད། དུས་ རབས་ ༢༠ འག་ོ སྟོད་ཙམ་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་
དམག་འཁྲུག་ཤོར་སྐབས་མི ་མང་ཚོ ས་སོམ་ཉི་མེད་པར་
དེར་ལམ་སང་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དམག་འཐབ་ནང་འཛུ ལ་ ཞུགས་བྱས་པ་སོགས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་།
དུས་རབས་དེ་གའ་ི མཇུག་ཙམ་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་
ཚུན་དམག་དྲངས་སྐབས་དཔེར་ན།
ཝི་ཏི་ནམ་དམག་
འཁྲུག་ Vietnam War ལྟ་བུའ་ི སྐབས་མི ་ཚོ ས་དེར་
རྒྱབ་སྐྱོར་མ་བྱས་པར་མི ་དེ་ཙམ་མང་པ་ོ དམག་འཁྲུག་
ནང་ཚེ ་སགྲོ ་ཤོར་དགས ོ ་དནོ ་གང་ཡིན།
བླའོ ་ི ནང་ད་ྲི བ་ཞིག་བསླབེ ས་ཡོད། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༣
ཉནི ་སྤྱི་
ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི ས་རྒྱལ་
ཞེས་བསམ་
དེར་བརྟེན་མི འ་ི
བསམ་བླའོ ི་ནང་ཞི ་བདེ་དོན་གཉེར་གྱི་བླ་ོ རི མ་བཞི ན་སྐྱེ་
རབས་ ༢༡ འད་ི དེ་སྔ་དུས་རབས་ ༢༠ ལས་ལྷག་ བཞིན་ཡོད། ལྷག་པར་མི འི་བསམ་བླའ་ོ ནང་ང་ཚོ་དང་ཁ་ོ ཞི ་ བདེ་ དང་འཆམ་མཐུ ན ་ལྡན ་པའི་ དུས ་རབས་ཤི ག ་
ས་ལྡ་ི ལི འ་ི ནང་རྟེན་གཞི ་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ སྐྲུན་ཐུ བ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་འདི་ངོས་ཀྱི ་རེ ་བ་ཙམ་མ་ཟད། པ་ཚོ། ཞེས་ཕན་ཚུན་ས་མཚམས་བཅད་ནས་གནས་ པ་ལས་འཆམ་མཐུ ན་ངང་མཉམ་གནས་བྱེད་པ་ཡི ན་ན་ ི ་འཛོམས་པའ་ི དགས ཀྱི་རི ག་གནས་དང་ལེགས་བྱང་བསྐྱར་གསོ་བསྟི་གནས་ འདར ོ ་པའང་གཙོ་བ་ོ འད་ི རེད། ཁང་བདི ྱཱ ་ལོཀ་ Vidyaloke ཞེས་པ་དེའ་ི སྦྱིན་བདག་ དུས་རབས་ ༢༠ ནང་ལྟ་གྲུབ་དང་རྒྱལ་ དགེ་མཚན་ཆེ་བར་མཐངོ ་ནས་ཡུ་རོབ་སྤྱི་མཐུ ན་ཚོ གས་ སྐ་ུ ཞབས་ཨ་ནལ་ཇི་ཏ་ི སིངྒ་ Analjit Singh ལགས་
སོ ག ས་ཀྱི ས ་གཙོ ས ་འབ ལ ྲེ ་ཡོ ད ་རྣམས་ནས་ཕེབ ས་ བསུའ་ི སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཐག ོ
ཁུལ་དེར་རྒྱ་གར་
ས་ཁུལ་འདྲ་མིན་ནས་དནོ ་གཉེར་ཅན་ཁྱོན་མི ་གྲངས་ ༤༠༠ བརྒལ་བར་དཔལ་མགནོ ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་
མཛད་པའི་བཤེས་སྤྲིངས་ཀྱི་ཆོ ས་འབྲེལ་དབུ་འཛུ གས་
མཛད།
དེ་ཡང་ཐོག་མར་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་
གིས་དུས་རབས་ ༢༡ འད་ི ཞི་བདེ་ལྡན་པའ་ི དུས་རབས་
ཤིག་ཇི་ལྟར་སྐྲུན་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་ཐོག་བཀའ་སླབོ ་ སྩལ་དནོ །
ི ་འཛོམས་པའ་ི དགས དེ་རིང་ང་ཚོ་འདར ོ ་
དོན ་གཙོ ་ བོ་ ནང་ཆོ ས ་འཆད་ཉན་བྱ་རྒྱུ ་ཙམ་ཞི ག ་མ་ རེད།
དེ་རི ང་གི ་ཆོས་འབྲེལ་འདི་བརྒྱུད་ནས་དུས་
European Union ཞེས་པའི་སྒྲིག་འཛུ གས་དེ་ ཞེན་རི ང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བླའོ ་ི ཐོག་ནས་མི ་གསོད་ཁྲག་ པ། སྦྱོར་ཧ་ཅང་བྱུང་བར་བརྟེན་འགྲོ་བ་མི ་སྡའེ ི་སྤྱི་ཚོ གས་ གཞི་ནས་ཆགས་པ་རེད།
བོད་དང་བོད་མི།
7
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ། ངོས ་ཀྱི ་ དངོས ་ཁམས་རི ག ་པའི ་ སླབོ ་སྟོན་
པ་འཇར་མན་མི་རིགས་སྐ་ུ ཞབས་ Carl Friedrich von Weizsäcker
ཁང ོ ་གིས་རང་ཉདི ་ཕྲུ་གུའ་ི དུས་
སྐབས་སུ་ཕ་རན་སི ་དང་འཇར་མན་མི ་རི གས་ཕན་ཚུན་
མཐའ་གཅི ག་ཏུ ་དགྲ་བའོ ི་འདུ་ཤེ ས་འཛི ན་བཞི ན་ཡོ ད་ སྐརོ ་གསུངས་མངྱོ ་། འནོ ་ཀྱང་ད་ཆ་འདུ་ཤེས་དེ་དག་ཆ་
ཚང་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཚར་བར་བརྟེན་ང་ཚོ ས་རེ་བ་རྒྱག་ ས་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་དང་། གཞན་ཡང་༸གོང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་འཛམ་
ི ་ཞི་བདེ་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བར་རྒྱ་གར་སལ གླང ྲོ ་རྒྱུན་རིག་
ུ ་ གནས་ཀྱི་ཞབས་འདེགས་ཧ་ཅང་བསྒྲུབ་ཐུ བ་རྒྱུའི་ནས པ་ཡོད་སྐརོ ་ཐག ོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
ནབུ ་ཕག ྱོ ས་
ནང་ཁག་གཅིག་གིས་སེ་ཁུ་ལར་ secular ཞེས་བརདྗོ ་ སྐབས་ཆོས་ལ་དགག་བྱ་བྱེད་མཁན་ལྟ་བུར་བརྩི ་བཞི ན་ ཡོད་པ་ན།ི
ངས ོ ་ཀྱིས་བསམ་པར་ཕ་རན་སི་གསར་
བར་ྗེ ཆེན་མོ་ French revolutions དང་། ཨུ་ར་ུ
སུའ་ི ནང་ལེ་ཉནི ་གྱིས་ Lenin འག་ོ ཁདྲི ་པའ་ི བྷལོ ་ཤེ་
ཝིག་གསར་བརའྗེ ་ི Bolshevik revolutions དུས་
སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱིས་མི འ་ི བསམ་བླརོ ་ཤུ གས་རྐྱེན་སྤྲད་པ་
དེས་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་དམི གས་ཡུལ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་དོ་ཕོག་
གཏངོ ་བཞིན་ཡོ ད་སྟབས་ཆོས་ལ་སྡང་ཟུག་བྱས་པ་ཞི ག་
ལས་ཆོ ས་ཀྱི་ནང་དནོ ་ལ་བསམ་བླ་ོ བཏང་བ་ཞི ག་ཕལ་ ཆེར་མ་རེད།
lar
དེར་བརནྟེ ་ངས ོ ་ཀྱིས་སེ་ཁུ་ལར་
secu-
ཞེས་རིས་མེད་ཀྱི་བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་སྟངས་དེ་རྒྱ་
གར་གནའ་རབས་སྲོལ་རྒྱུན་ནང་དར་སྲོལ་ཡོ ད་པ་ལྟར་
ཆོ ས་ལ་ཡི ད་ཆེ ས་བྱེད་མཁན་དང་མི ་བྱེད་མཁན་ཚང་
མཉམ་གནས་ཐུབ་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།
ཁུ་ལར་བརདྗོ ་ཀྱི་ཡོད།
ཛོ ་ར་ཛུ ་དིན་བཅས་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནང་འཆམ་མཐུ ན་ངང་
མར་གུ ས་བཀུར་ཐོག་ནས་ལྟ་ཚུ ལ་ཞི ག་ཡོ ད་པ་དེར་སེ་
རྒྱ་གར་ནང་ལོ ་ངོ་སྟོང་གི ་རི ང་ཆོ ས་ལུགས་
འདྲ་མི ན ་མཐུ ན ་སྒྲི ལ ་ངང་མཉམ་གནས་ཐུ བ ་པ་དེའི་
རྨང་གཞི ་ གཙོ ་ བོ་ དེ་ ཡང་སྲོལ ་རྒྱུ ན་གྱི ་ བསམ་བླ་ོ དེར ་ ཐུག་ཡོད།
རྒྱ་གར་ལ་མཚོན་ན།
རྒྱ་གར་ཡུལ་
ཕྱི་ནས་རྒྱ་
གར་ནང་དར་འཕེལ་བྱུང་བའ་ི ཡེ ་ཤུ་དང་ཁ་ཆེ།
གནས་བཞིན་ཡོད།
ཇིའུ།
ཅེས ་སོ གས་ཀྱི ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་རྗེས ་ཆོ ས ་
འབལ ྲེ ་དབུ་འཛུགས་མཛད།།
འདིའི་ནང་བྱུང་ནས་དར་འཕེལ་བྱུང་བའི་ཆོ ས་ལུགས་
གྲངས་ཅན་པ་དང་རིག་པ་ཅན་པ། གཅེར་བུ་བ། ནང་
པ། སིག་བཅས་འཆམ་མཐུན་ངང་ལོ་ང་ོ མང་པའོ ་ི རིང་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕནྲི ་ཁག་དང།
དབུས་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ།
སོགས་དྲ་རྒྱའ་ི ཁ་བྱང་ www.bod.asia ཐོག་ ི ས་པར་འཚལ། གཟག
བོད་དང་བོད་མི །
8
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ར་ྡོ རངྫོ ་དགནོ ་པར་ཐུགས་གསོའ་ི འཕནྲི ་ཡིག་གནང་བ། ི ་ཟབ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ར་རྫོང ་ཁོང ས་གོ་ པཱ ལ ་པུ ར ་རྡོ་ རྫོང ་དགོན ་ཐུ བ ་བསྟན་ ཐུགས་གསོ་གཏང མདོ་སྔགས་རབ་རྒྱས་ཆོ ས་གླིང་གི ་མཁན་སླབོ ་འདུས་
བདེ་བར་གཤེ གས་པ་སྐྱབས་ར་ྗེ གྲུབ་དབང་
མང་ལ་ཐུ ག ས་གསོ འི ་ འཕྲིན ་ཡི ག་གནང་འདུག ་པའི ་ ར་ྡོ རངྫོ ་སྐ་ུ ཕངྲེ ་བརྒྱད་པ་མཆོག་ན།ི
ནང་འཁདོ ་དནོ །
བསྟན་པ་སྤྱི་དང་
དནོ ་བརྒྱུད་བསྟན་པའ་ི གསལ་བདྱེ ་ ལྷག་པར་དོན་བརྒྱུད་དཔལ་ལྡན་འབྲུག་པའི་བསྟན་པ་
སྐྱབས་ར་ྗེ གྲུབ་དབང་ར་ྡོ རངྫོ ་སྐ་ུ ཕངྲེ ་བརྒྱད་པ་ངག་དབང་
སླར་གསོ་དང་བརྒྱུད་འཛིན་ཐག ོ ་ཕྱག་རྗེས་ཆེ་ཞིང་། སྤྱི་
ཡོ ན ་ཏན་ཆོ ས ་ཀྱི ་ ཉི་ མ་མཆོ ག ་ཐེ་ ཝན་དུ་ སྨན ་བཅོས ་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་སྐ་ུ ཕྲེང་བཅུ་བཞི ་པ་ཆེན་
འཕདྲོ ་བཞེས་གནང་བཞིན་ཡོད་མུར་ཕྱི་ལོ་
༢༠༡༧ པོ་མཆོ ག་གི ས་དབུས་པའི་བོད་མི འི་ཆོས་སྲིད་དབུ་ཁྲིད་
ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༡༦ ཉནི ་གླ་ོ བུར་དགང ོ ས་པ་གཞན་དནོ ་ རི མ་པ་དང་མཐུ ན་ཕྱོགས་ཀྱི ་འབྲེལ་རྒྱ་ཤིན་ཏུ ་བརྟན་
དུ་གཤེགས་ཡོད་འདུག་པར།
འད་ི ག་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་ པའ་ི བླ་མ་ཞིག་ཡིན་པས།
མཛད་བཟང་དེ་དག་ལ་
འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་འག་ོ ལས་ཡོངས་ནས་མྱ་ རྗེས་སུ་ཡི ་རང་ཞུ ་བ་དང་ཆབས་ཅི ག་རིན་པ་ོ ཆེ ་དམ་
ངན་གུས་འདུད་དང་སྦྲགས། དེ་གའ་ི མཁན་སླབོ ་འདུས་ པའི་ཐུ གས་དགོངས་ཟབ་མོ ་ཡོ ངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ༄༅།
།ཉེ་ཆར་ར་ྡོ རངྫོ ་རིན་པ་ོ ཆེ་ཐེ་ཝན་དུ་སྨན་
བཅོས་གནང་བཞིན་ཡོད་མུར་དགོངས་པ་རྫོགས་ཡོ ད་ པར་ཆོས་རི ག་ལས་ཁུངས་ནས་རྒྱ་གར་ཧི་མཱ་ཅལ་ཀངྒ་
༄༅།
མང་ཡོངས་དང་། མཚུངས་མེད་ཁམས་སྤྲུལ་རིན་པ་ོ ཆེ་ སླར་ཡང་བོད་ཀྱི་བསྟན་འགྲོའི་དོན་དུ་ཡང་སྲིད་འཁྲུལ་
དང་གྲུ་གུ ་ཆོ ས་རྒྱལ་རི ན་པོ་ཆེ ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་དབུས་ བྲལ་རི ན་པོ་ཆེ ་མྱུར་དུ་བྱོན་པའི་སྨནོ ་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན། གཞི ས་བྱེས་ཞལ་སླབོ ་དང་སྐུ་ཉེ་འབྲེལ་ལྟས ོ ་ཡོ ངས་ལ་ ཞེས་འཁདོ ་འདུག།།
༸གང ྱོ ས་ཞུ་རོགས། ོ ་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གང་མགག
།བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སདྲི ་
མཆོག་ལ་འབདོ ་སྐལ ུ ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྐྱོང་མཆོག་གི ས་ཨ་རི འི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ ་སྐུ་ཞབས་རེག་
རྣམས་ལ་ཆོད་སེམས་བརྟན་པ་ོ ཡོད།
སྐ་ུ ཉིད་མཆོག་
རྒྱ་ནག་གཞུ ང་གི ་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི ་སྲིད་ གི་ལྷན་ཁང་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ། སྔནོ ་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་
སི་ཊི་ལར་སོན་ Rex Tillerson མཆོག་ལ་འཚམས་ བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་པར་བརྟེན་གཞི ས་ལུས་བོད་མི ་ གང་ཡང་མེད་པའ་ི ཐག བདོ ་མིའ་ི གནད་དོན་གསལ་ ོ འད་ྲི ཞུས་པའ་ི ནང་འཁདོ ་དནོ ། སྐ་ུ ཉདི ་མཆོག་ཨ་རིའ་ི རྣམས་དམ་བསྒྲགས་ཧ་ཅང་འོག་མུ ་མཐུ ད་དཀའ་སྡུག་ ཆེད་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐབས་ལམ་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་ ཕྱི་སདྲི ་དྲུང་ཆེ་ཐེངས་ ༦༩ པར་བསྐ་ོ གཞག་བྱུང་བར་
མངྱོ ་བཞིན་ཡོད། ཉེ་ལམ་ལོ་ཤས་ནས་བཟུང་བདོ ་ནང་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས་བོད་མི འི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་སྐ་ུ ཚབ་འཐུས་
ཞུས་ནས་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་དང་སྦྲགས།
ཞན་ཇེ་སྡག ུ ་ཏུ ་འགྲི་བཞིན་ཡོད།
ངས་བདོ ་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བོད་མི ་མང་གི ་ཚབ་ གི ་བོད་མི འི་འགྲོ་བ་མི འི་ཐོབ་ཐང་གི ་གནས་སྟངས་ཇེ་ མི ་རྣམས་དང་ལྷན་གང་མགྱོགས་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ རང་དབང་ཁང་པས་ ཡོང་ཐབས་གནང་རོགས། ཞེས་འབོད་སྐལ ུ ་ཞུ་རྒྱུ་དང་
ི ་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའ་ི ཐབོ ་ སྦྲགས། སྐུ་ཉདི ་མཆོ ག་གི ་ལས་འགན་གསར་པ་དེར་བྱ་བ་ལམ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ནང་འཛམ་གླང
ཨ་རིའ་ི བདོ ་དནོ ་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་
གི ས་བོད་མི་དང་བདོ ་མིའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ནང་། སི་རི་ཡའ་ི གནས་སྟངས་སྡག ུ ་ཤོས་དང་། བདོ ་དེ་ ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ད་བར་ཨ་རིའ་ི བདོ ་དནོ ་དམི གས་བསལ་
ལྷངོ ས་ཡོང་བའ་ི སྨནོ ་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཨ་རིའ་ི གཞུང་ ཐང་གི ་གནས་སྟངས་སྐར ོ ་ལོ ་འཁོར་སྙན་ཐོ་བཏོན་པའི་ མཐུ ད་པ་ཞི ག་གང་མགྱོགས་བསྐ་ོ གཞག་གནང་རོགས་ ི ་པར་ངས ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ སྡག ུ ་ཤོས་གཉས ོ ་འཛིན་གནང་ཡོད། ང་ཚོ ས་དུས་རྟག་ཏུ ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་བཞི ན་ཡོ ད།
འབྲེལ་མཐུ ད་པ་ལྕམ་སྐུ་ས་ར་སི ་ཝེལ་མཆོ ག་གི ས་བོད་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་བདོ ་ནང་དུ་བདོ ་ དོན ་དང་འབྲེལ ་བའི་ ལས་དོན ་རྒྱུ ན་སྐྱོང་གནང་ཡོ ད །
སྐུ་ཉདི ་མཆོག་གིས་དུས་ཚོད་འོས་འཚམ་ལྡན་པ་ཞི ག་ མི་དཔའ་བ་ོ དཔའ་མོ་ ༡༤༥ རང་ལུས་མེར་སགྲེ ་བཏང་ ཁོ་ མོ ་ ནི་ ཨ་རི འི ་ སྤྱི ་ དམངས་བདེ་ འཇགས་དང་མང་ ནམ་གཟིགས་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོ ག་དང་ལྷན་འཕྲལ་ ཡོད། བླ་ོ ཕམ་པ་ཞིག་ལ་དེའ་ི ཁདྲོ ་བདོ ་མི་ ༡༢༥ འདས་
མར་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཐབས་ཡོ ང ་བ་ཞི ག ་གནང་ གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད། བདོ ་ཀྱི་གནད་དནོ ་དེ་འཚེ ་མེད་ཞི་
རོགས།
ཞེས་ངས་གུས་འདུད་དང་བཅས་སྐ་ུ ཉདི ་ བ་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་གསལ་ཆེད་བདོ ་མིའ་ི དབུ་ཁདྲི ་
གཙོ།
འགྲོ་བ་མིའ་ི ཐབོ ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚན་པའི་ནང་
དྲུང་གཞོན་ལས་རོ གས་ཀྱི ་གནས་རི མ་ཐོག་ཞབས་ཞུ ་
བསྒྲུབས་ཡོད། ཅེས་འཁདོ ་འདུག།
བོད་དང་བོད་མི།
9
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་སྡདོ ་ཁྱིམ་མེད་པའ་ི ཉམ་ཐག་ཁག་གཅིག་ལ་ཨ་སྒརོ ་ ༢༥༠༠༠ ཞལ་འདེབས་གསོལ་སྩལ་མཛད་པ།
༄༅། །ཨ་རིའ་ི མངའ་སྡ་ེ ཡུ་ཊ་ Utah ཞེས་པའ་ི རྒྱལ་ས་སལ་ལེག་
སི་ཊི་གསར་ཤོག་ SaltLakeTribune ནང་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༨ ཉིན་
གནས་ཚུལ་སྤལེ ་བ་ལྟར་ན། སྔ་ལོའ་ི ཕྱི་ ༦ པའ་ི ཚེ ས་ ༢༡ ཉིན་༸གོང་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི ས་ཨ་རི འ་ི ཡུ་ཊ་མངའ་སྡའེ ་ི མཐ་ོ སླབོ ་ ཏུ ་མང་ཚོགས་ལ་བླང་དརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་
University of Utah
བའ་ི ལག་འཛིན་དངུལ་གང་བྱུང་བ་ནས་ཨ་སྒརོ ་ ༢༥༠༠༠ ཡུ་ཊ་བོད་ཀྱི་
ཐེབས་རྩ་ཁང་ Utah Tibet Foundation བརྒྱུད་མངའ་སྡའེ ་ི སྲིད་སྐྱོང་ སྐ་ུ ཞབས་སྒ་ེ རི་ཧར་སྦར་ Gary Herber མཆོག་ལ་ཞལ་འདེབས་གསོལ་ དངུལ་དེ་དག་གཙོ་བ་ོ མངའ་སྡའེ ་ི ནང་སྡདོ ་
སྩལ་མཛད་འདུག་པ་དང་།
ཁང་མེད་མཁན་ཉམ་ཐག་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ཟས་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གསོལ་རས་
སྩལ་བ་ཞིག་ཡིན་འདུག་པ་བཅས།།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་སྐརོ ་སྲུང་ཉེན་རགྟོ ་པ་ IPS མི་གྲངས་ ༢༠༠ བརྒལ་ བར་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༡༡ སྔ་ད་ྲོ
ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༣༠ ཙམ་ལ་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་རྒྱ་གར་ལྷ་ོ ཕྱོགས་ཏི་ལང་ག་ན་
Telangana derabad
མངའ་སྡའེ ་ི རྒྱལ་ས་ཧེ་དར་བྷ་ཏ་ི
ར་ཇིབ་གཱན་ད་ི རྒྱལ་སྤྱིའ་ི གནམ་ཐང་ Ra-
jiv Gandhi International Airport
སོར་བདེ་བར་འཁདོ ་འདུག
Hy-
དུ་༸ཞབས་
ཉནི ་གུ ང་ལྗགས་སྨནི ་གྲུབ་མཚམས་༸གོང་
ས་མཆོག་གི ས་སར་དཱར་བྷལ་ླཱ བྷ་ཡི ་པ་ཊེལ་རྒྱལ་ཡོ ངས་
སྐརོ ་སྲུང་ཉེན་རགྟོ ་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཁང་ Sardar
Vallabhbhai Patel National Police Academy
ཞེས་པ་དེར་ཆིབས་སྒྱུར་བཀའ་དནྲི ་བསྐྱངས་
ནས་ཁུལ་དེར་༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁོད་སྐབས་བསྟི་
གནས་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་ལྕམ་སྐུ་ཨ་རུ་ན་བྷ་ཧུ ་གུ ་ན་
མཆོག་གིས་ Aruna Bahuguna ཕེབས་བསུའ་ི སྣེ་ ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས།
ཐ ོག ་མར་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་ཤི ང་སྣ་
ལ་དགའ་བསུའ་ི འཚམས་འད་ྲི ཞུས།
དེ་ཁོངས་ནས་
འདེབས་འཛུ གས་མཛད་རྗེས་དཔའ་བོ་རྗེས་དྲན་གྱི་རྡོ་ སྐརོ ་སྲུང་ཉེན་རགྟོ ་ ༡༥ འབྲུག་ Bhutan དང་མལ་ རིང་གི་མདུན་དུ་ཐུགས་སྨནོ ་མཛད། ཁང་ནང་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས།
དེ་ནས་ཚོགས་ དབི །
Maldives
ཚོགས་ཁང་ནང་དུ་ ཡིན་འདུག
སྐརོ ་སྲུང་ཉེན་རགྟོ ་པ་མི་གྲངས་ ༢༠༠ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་
བལ་ཡུལ་ Nepal བཅས་ནས་
སྐ བ ས་དེར ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས་སྐ ར ོ ་
བོད་དང་བོད་མི །
10
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ། འབྲེལ་ཡི ན་བཞི ན་དུ་ཆོ ས་དེ་རྒྱ་གར་ནས་གདན་འདནྲེ ་
ཞུས་ཡོ ད་སྐརོ ་སོགས་ཀྱི་བླང་དོར་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་རས ྗེ ་ ད་ྲི བ་རྣམས་ལ་བཀའ་ལན་མཛད།
ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༢ ཉནི ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་
ལྷ་ོ ཨེ ་ཤི ་ཡའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བཟང་སྤདྱོ ་ཐེབས་རྩ་ཁང་
Dalai Lama Centre For Ethics and Transformative Values
གསར་བཞེངས་ཆེད་རྨང་གཞིའ་ི
ི ་གནང་མཛད་ཡོད་པ་དང་། རྩིག་ར་ྡོ བཏང
སྐབས་དེར་མངའ་སྡའེ ི་སྤྱི་ཁྱབ་བླནོ ་ཆེ ན་སྐུ་
Rao
མཆོག་དང་མངའ་སྡའེ ་ི བླནོ ་ཆེན་ཀེ་ཊི ་རཱ་མ་
ཞབས་ཅནྡྲ་ཤེ་ཁར་རའ་ོ Shri K Chandrashekar སྲུང་ཉེན་རགྟོ ་པ་རྣམས་ཀྱང་འགྲོ་བ་མི ་རི གས་གཅི ག་ དང་། མཚུ ང ས་ཤི ག་ཡི ན་སྟབས་འགྲོ་བ་མི ་རི ག ས་གཅི ག ་
བདོ ་ཀྱི་ཆོས་རྒྱལ་གང ོ ་མ་ཚོས་རྒྱ་ནག་དང་ས་
རའ་ོ KT Raman Rao མཆོག་གིས་གཙོས་གནད་
གྱུར་གྱི ་འདུ་ཤེ ས་འཛིན་ནས་གཞན་ལ་བྱམས་བརྩེའི་ ཉམས་ལེ ན་སྤལ ེ ་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ ན་པོ་ཡི ན་པ་ དང་།
ི ་ནང་གི་མང་ ལྷག་པར་རྒྱ་གར་ལྟ་བུ་འཛམ་གླང
གཙོ འི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ ་ཤོས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུ གས་དང་ཁྲིམས་
སྲུ ང ་སྐྱོབ་བྱེད ་མཁན་གྱི ་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་ཤི ག་ཆགས་ ཡོད་སྟབས་དྲང་པོ་དང་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ཐོག་ནས་ ྲི ས་སྲུང་སྐྱོབ་བདྱེ ་དགས ཡུལ་ཁམ ོ ་པ་དང་།
ཉམ་ཐག་
རྣམས་ཀྱི ་མགོན་སྐྱབས་བདྱེ ་ཐུ བ་པ་ཞི ག་དགོས་སྐར ོ ་
དང་།
ི ་ སྤྱིར་མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་ཨམྲ་ཝ་ཏར
ནང་པའ་ི གནས་ཆེན་དེར་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱང་རྒྱུའ་ི འདུན་
པ་བྱུང་ཡང་༸སྐ་ུ ཐང་ཆད་པར་བརྟེན་དེ་ལྟར་མ་ཐུ བ་པ་
ཡོད་མི་ཁག་གཅིག་ལྷན་ཞུགས་གནང་འདུག
དེ་ཡང་ KT Raman Rao མཆོག་གིས་ཕྱི་
ཚེ ས་ ༩ ཉནི ་གསར་འགདོ ་གསལ་བསྒྲགས་ཤི ག་སྤལེ ་
བ་དེའ་ི ནང་གསུང་དནོ །
ལྷ་ོ ཨེ ་ཤི ་ཡའི་ཏཱ་ལའི་བླ་
མའི་བཟང་སྤྱོད་ཐེབས་རྩ་ཁང་དེ་རྒྱལ་ས་ཧེ་དར་བྷ་ཏའི ་ི ནང་བཞེངས་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་མཛད་པ་དེས་ང་ཚོ ར་ཆེ་ མཐངོ ་ཐབོ ་པ་ཞིག་བྱུང་། ཞེས་གསུངས།།
བོད་དང་བོད་མི།
11
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཟང་སྤདྱོ ་དང་ནང་སེམས་ཀྱི་རིན་ཐང་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༡༢ ཉནི ་
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་
ལྷ་ོ ཨེ ་ཤི་ཡའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བཟང་སྤྱོད་ཐེབས་རྩ་ཁང་ Dalai Lama Centre For Ethics and Transformative Values
གསར་བཞེངས་ཆེད་ས་གཞིར་
བྱི ན ་རླ བ ས་དང་དེ་ བཞི ན ་ཏི་ ལངྒ་ན་མངའ་སྡ་ེ གཞུ ང ་
དང་ཨ་རིའ་ི མངའ་སྡ་ེ Massachusetts ནང་རནྟེ ་གཞི་
བྱས་པའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བཟང་སྤྱོད་ཐེབས་རྩ་ཁང་ཐུ ན་
མོང་གི ་གོ་སྒྲིག་འོག་༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་ཤེས་ཡོ ན་མི ་ སྣ་གཙོ ་བོར་གྱུར་བའི་མང་ཚོགས་སྟོང་ཚོ ་བརྒལ་བར་
བཟང་སྤདྱོ ་དང་ནང་སེམས་ཀྱི་རིན་ཐང་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་
བསྩལ་ཡོད།
དེ་ཡང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ཁུལ་དེར་
༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁོད་སྐབས་ཏི་ལངྒ་ན་མངའ་ སྡའེ ་ི གཙོ་འཛིན་སྐ་ུ ཞབས་ནར་སིམྷན་
Narasimhan
མཆོག་དང་།
Shri ESL
མངའ་སྡའེ ་ི སྤྱི་ཁྱབ་
བླནོ ་ཆེ ན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་མོ་ཧཱམ་མཏ་མེ ཧ་མུ ཏ་ཨ་ ལི ་ Mohammad Mahmood Ali མཆོག མངའ་
སྡའེ ི ་ འཕྲུ ལ ་རི ག ་བླནོ ་ཆེ ན ་སྐུ་ ཞབས་ཀེ་ ཊི ་ རཱ ་མ་རཧ ་ོ K.T.Rama Rao མཆོག
ལྷ་ོ ཨེ ་ཤི་ཡའ་ི ཏཱ་ལའ་ི བླ་མའ་ི
བཟང་སྤདྱོ ་ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་བསྟན་འཛིན་པྲི་ ཡ་དརཤཎི་ལགས།
ས་གནས་ཀྱི་བདོ ་མི་སོགས་ནས་
ཕེབས་བསུའ་ི སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས།
དེ་ ནས་ཐ ོག ་མར་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་
ཤི ང ་སྣ་འདེབ ས་འཛུ ག ས་དང་ཐེབ ས་རྩ་ཁང་གསར་
བཞེངས་ཆེ ད་ས་གཞི ར་བྱིན་རླབས་མཛད་རྗེས་མངའ་ མངྱོ ་མཁན་ཡང་གཅིག་པ་རེད། སྡའེ ི་སྤྱི ་ཁྱབ་བླནོ ་ཆེ ན་གཞོན་པ་མཆོ ག་གི ས་༸གོང་ས་ དང་ཆོས་ལུགས། མཆོག་ལ་ཕེབས་བསུ་དང་།
ུ ་མི་འདྲ་བ་སོགས་རི མ་ རིགས་རས
མངའ་སྡའེ ་ི འཕྲུལ་རིག་ པ་གཉིས་པའི་གནས་སྟངས་དེར་ཧ་ཅང་ཞེན་ནས་ང་ཚོ་
བླནོ ་ཆེ ན་མཆོ ག་གི ས་༸གོང་ས་མཆོ ག་ངོ་སྤྲོད་གནང་ དང་ཁ་ོ པ་ཚོ།
བསྟུན།
ཕན་ཚུན་རྒྱལ་ཁབ་
ཞེས་འདུ་ཤེས་དེ་འདྲ་ཞིག་འཛི ན་པར་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ ། བརནྟེ ་མཐར་རྙགོ ་གྲ་ཡོང་བཞིན་ཡོད།
ང་ཚོ ་ ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི ་ རི ག ས་ཐེར ་འབུ མ ་བདུན ་གྱི ་ ༢༠ ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན།
དུས་རབས་
མག་ོ སྟོད་ནང་ལྟ་གྲུབ་དང་རྒྱལ་ཞེན་རི ང་ལུགས་
ང་ཚོ་ཚང་མ་རང་གི་མའ་ི བྱམས་ ཀྱི་བསམ་བླ་ོ ཤུ གས་ཆེ ་ཡོ ད་ནའང་དེང་གི་ཆར་དེ་ཙམ་
བརྩེའི་འོག་ནས་འཚར་ལོ ངས་བྱུང་བ་གཅི ག་མཚུ ངས་ གྱི་ཕན་ནསུ ་མེད་པ་ཆགས་ཟནི ། ཡུ་རོབ་ནང་མི ་རབས་
རེད། རྒྱལ་པ་ོ དང་རྒྱལ་མོ། ཆོས་ཕག ྱོ ས་ཀྱི་དབུ་ཁདྲི ། ནས་མི ་རབས་བར་མི ་གསོ ད ་ཁྲག་སྦ ྱོར ་ཧ་ཅང་བྱུ ང ་
དབུལ་ཕོངས་སོགས་ཐོག་མར་སྐྱེས་སྟངས་དང་མཐར་ བར་བརྟེན་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེ ན་གཉས ི ་པའི་རས ྗེ ་སུ་ འཆི་སྟངས་ཀྱང་གཅིག་མཚུངས་རེད།
ལུས་སེམས་ ཡུ་རོབ་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ།
ཞེས་པའི་སྒྲིག་འཛུ གས་
དང་སེམས་ཚོ ར་གང་གི ་ཆ་ནས་ང་ཚོ ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་ དེ་གཞི་ནས་ཆགས་པ་རེད། ངས ོ ་ཀྱི་དངོས་ཁམས་རི ག་
མི་རིགས་གཅིག་གྱུར་ཡིན། དེ་བཞིན་ཚོར་བ་བདེ་སྡག ུ ་ པའ་ི སླབོ ་སྟོན་པ་འཇར་མན་མི་རིགས་སྐ་ུ ཞབས་ Weizsäcker
Von
ཁང ོ ་གིས་རང་ཉདི ་ཕྲུ་གུའ་ི དུས་སྐབས་
སུ་ཕ་རན་སི ་དང་འཇར་མན་མི ་རི གས་ཕན་ཚུན་མཐའ་
གཅི ག་ཏུ ་དགྲ་བོའི་འདུ་ཤེ ས་འཛི ན་བཞི ན་ཡོ ད་ནའང་
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ནས་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཡོ ད་སྐརོ ་གསུངས་ མངྱོ ་། མིའ་ི བསམ་བླའོ ་ི ནང་དམག་གི་གཏོར་སྐྱོན་གྱིས་ ལེ ག ས་པའི ་ ཆ་གང་ཡང་ཡོ ང ་རྒྱུ ་མེ ད ་པ་དང་འཆམ་
མཐུ ན་ངང་མཉམ་གནས་བྱེད་པ་ཡི ན་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་
བར་མཐངོ ་སྟེ་མཉམ་གནས་བདྱེ ་བཞིན་ཡོ ད།
བོད་དང་བོད་མི །
12
དེར་བརྟེན་ངོས་ཀྱིས་ཡུ་རོབ་མཐུ ན་ཚོ གས་
ཀྱི་ཆི ག་སྒྲིལ་གྱི་ངོ་བོར་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད།
མ་འངོ ས་པར་ཨ་ཕ་ི རི་ཀ་དང་ལྷ་ོ ཨ་མི་རི་ཀ ཨེ ་ཤི་ཡ་ བཅས་སོ་སོའ་ི མཐུན་ཚོགས་དང་།
རིམ་པས་འཛམ་
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་བཞུགས་ སྒར་ད་ུ ༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁདོ ་པ།
ི ་གི ་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མ་མཉམ་བསྡས གླང ུ ་ཀྱི་མཐུ ན་ཚོ གས་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༡༣ ཉནི ་
༦ ཉནི ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་བསྟི་གནས་ཁང་དུ། བདེ་སྐྱིད་
དཀའ་ངལ་དེ་སེ ལ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ཉག་ཅི ག་ནི་འཚེ ་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི ་
གཞིའ་ི ཐག ོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ་མ་ཟད།
ཤིག་ཡོང་རྒྱུ་དང་།
ུ ་ གྱི་སྔ་ད ྲོའ་ི ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ ཙམ་ལ་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་ དཀའ་རྙགོ ་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རང
མེད་ཞི་བའ་ི གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་སེལ་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན།
རྒྱ་གར་ནང་ལོ ་ངོ་སྟོང་གི ་རི ང་ནས་འཚེ ་བ་མེ ད་པའི་ལྟ་ གྲུབ་ཉམས་ལེན་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད།
དང་ལྷ་ོ ཕག ྱོ ས་ཨནྡྲ་པར་དེ་ཤིའ་ི Andhra Pradesh
ཀྱི་རྩ་བ་ན་ི སྙངི ་ར་ྗེ དང་བཟང་སྤདྱོ །
ཕྱི་ཚེ ས་
༧
ཉིན་ཡེ ་ཤུ འི་བུད་མེ ད་ཀྱི་མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་༸སྐུའི་རླབས་ཆེ ན་
གྱི་མཛད་ཁུར་གཙོ་བོ་གསུམ་གྱི་སྐརོ ་ བཀའ་སླབོ ་དང་སླབོ ་ཕྲུག་གི་ད་ྲི བར་
ི ་ས་བརདྗོ ་ ཨ་ཧམ
བཀའ་ལན་སྩལ།
སྐབས་འཇི ག་སྣང་དབང་གིས་འཚེ ་བའི་ལས་འཛེ མས་
དེ་བཞིན་ཕྱི་ཚེ ས་
ི ་ས་ཞེས་པའ་ི ག་ོ རྒྱུ་དེ་འདྲ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན། ཨ་ཧམ དོན་ནི་གཞན་གྱི་ཚེ ་སྲོག་ལ་གུས་བརྩི་དང་གཞན་གྱི་བདེ་ དནོ ་ལ་བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།
ཅེས་པའི་བརྗོད་
རྒྱ་གར་རང་ནས་
༨
ཉིན་
Vivekananda
International
Foundation
ཞེས་པའི་ཐེབས་
རྩ་ཁང་དུ་ དེང ་སྐ བ ས་འཛམ་གླི ང ་
དར་འཕེལ་བྱུང་བ་གྲངས་ཅན་པ་དང་རི ག་པ་ཅན་པ།
གཅེར་བུ་བ། ནང་པ། སིག་བཅས་འཆམ་མཐུན་ངང་
གི ་སྤྱི་ཚོ གས་ནང་རྒྱ་གར་སྲོལ་རྒྱུན་
ལོ་ང་ོ མང་པའོ ་ི རིང་མཉམ་གནས་ཐུབ་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་མ་ མངའ་སྡའེ ་ི གྲོང་ཁྱེར་བ་ི ཇཱ་ཡ་ཝ་ཌ། Vijayawada ཧེ་ གྱི་ལེགས་བཤད་ཀྱི་རིན་ཐང་དང་ཕན་ཐོགས།
ཞེས་
ཕྱི་ནས་རྒྱ་གར་ནང་དར་འཕེལ་བྱུང་བའ་ི ཡེ ་ཤུ་ དར་བྷ་ཏ།ི Hyderabad དེ་བཞིན་ནང་པའ་ི གནས་
པའ་ི བརདྗོ ་གཞིའ་ི ཐག ོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་རྗེས་ཕྱི་ཚེ ས་ ༩
འཆམ་མཐུན་ངང་གནས་བཞིན་ཡོད། ངས ོ ་རང་འཛམ་ བསྟན་འགྲོའི ་ བདེ་ ཐབས་ལ་སྨན ་པའི ་ རླ བ ས་ཆེ ན ་གྱི ་
ི ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ཏེ་ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༠ ཉིན་ ཨམྲ་ཝ་ཏར
ཟད།
དང་ཁ་ཆེ། ཇིའུ། ཛོ་ར་ཛུ་དནི ་བཅས་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནང་ ས་ཨ་མྲཱ་ཝ་ཏ་ི Amravati བཅས་སུ་གདན་ཞུས་ལྟར་
ཉནི ་རྒྱ་གར་ལྷ་ོ ཕག ྱོ ས་ཨནྡྲ་པྲདེ་ཤི་མངའ་སྡའེ ་ི གྲོང་ཁྱེར་
གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་དུ་ཕྱི ན་ཡང་ངོས་རང་རྒྱ་གར་སྲོལ་ མཛད་འཕྲིན་ཁག་ལེ གས་གྲུབ་བྱུང་སྟེ་བཞུགས་སྒར་དུ་ ཨནྡྲ་པར་དེ་ཤི ་མངའ་སྡའེ ི་སྲིད་གཞུང་དང་གྲོས་ཚོགས་ རྒྱུན་གྱི ་ལེ གས་བཤད་སྤལ ེ ་མཁན་གྱི ་བང་ཆེ ན་དང་རྒྱ་ ༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁདོ ་ཡོད། དེ་ ཡང་མགོ ན ་པོ་ གང་ཉིད ་མཆོ ག ་ཕྱི ་ ལོ ་ གར་གྱི་བུ་ཞི ག་ཡི ན་བསམ་པ་དྲན་བཞི ན་ཡོ དཔ་བརྗོད་
བཅས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོ ངས་བུད་མེ ད་ཀྱི་ གྲོས་ཚོགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ National Women’s
རྒྱུ་མཚན་ན་ི ངས ོ ་ཀྱི་ཀླད་པའ་ི རྫས་ཕྲ་ཕུང་དེ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༢ ཉནི ་བཞུགས་སྒར་ཕ་ོ བྲང་ Parliament 2017 ཞེས་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་ དག་དཔལ་ནཱ་ལེ ནྡའི་ལེ གས་བཤད་ཀྱི ས་ཁེངས་ཤི ང་། ནས་ཆིབས་སྒྱུར་གྱིས་ཕྱི་ཚེ ས་ ༣ དང་ ༤ བཅས་ པའ་ི ལྷན་ཚོགས་དབུ་འབདྱེ ་དང་ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༡ ཉིན་རྒྱ་
ཀྱི་ཡོད།
འདས་པའ་ི ལོ་ང་ོ ༥༨ ལྷག་རིང་ལུས་པ་ོ འད་ི རྒྱ་གར་གྱི་ སུ ་ རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ ལི ར་རྟེན ་གཞི ་ བྱས་པའི ་ བི དྱཱ ་ གར་སྐརོ ་སྲུང་ཉེན་རགྟོ ་པ་མི་གྲངས་ ༢༠༠ བརྒལ་བར་
འབྲས་དང་སྲན་མ། བག་ལེབ་བཅས་ལ་བརནྟེ ་ནས་འཚོ་ ལོཀ་ Vidyaloke ཞེས་པའ་ི རྒྱ་གར་ན་གཞནོ ་ཤེས་ བཀའ་སླབོ ། ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༢ ཉནི ་ལྷ་ོ ཨེ ་ཤི ་ཡའི་ཏཱ་ལའི་བླ་ བ་རེད།
ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་རས ྗེ ་ཏ་ི ལངྒ་ ཡོ ན་ཚོ གས་ཆུང་ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ མའ་ི བཟང་སྤདྱོ ་ཐེབས་རྩ་ཁང་ Dalai Lama Cen-
ན་མངའ་སྡའེ ི ་ གཞུ ང ་གི ས ་༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ ལྟར་བཀའ་བཞེས་བཟང་པོ་སྨནི ་སྩལ་གྱིས་ཏལ་ཀ་ཏོ་ར། tre For Ethics and Transformative Values ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཆེས་བསྟོད་ཀྱི་གསོལ་ཚི གས་འདེགས་ Talkatora ཞེས་པའ་ི རདྩེ ་ཐང་ཆེན་མོར། རྒྱ་གར་
གསར་བཞེངས་ཆེ ད་རྨང་གཞི འི་རྩི ག་ར་ྡོ བཏིང་གནང་
ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་བཤེས་སྤྲིངས་བཀའ་ཆོས་དང་།
རས ྗེ ་ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༣ ཉནི ་བཞུགས་སྒར་དུ་༸ཞབས་སོར་
འབུལ་ཞུས་ཡོད།།
གྱི་ན་གཞོན་དད་ལྡན་པ་ཚོ ར་དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་
ཕྱི་ཚེ ས་ ༥ ཉནི ་དེང་རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གནའ་བའོ ་ི རྒྱ་གར་སལ ྲོ ་རྒྱུན་གྱི་ལེགས་བཤད་སླར་གསོ། ཞེས་པའ་ི
བརདྗོ ་གཞིའ་ི ཐག ོ ་མང་ཚོགས་ལ་བཀའ་སླབོ ། ཕྱི་ཚེ ས་
མཛད་པ་སོགས་ཀྱི་མཛད་འཆར་ཁག་ལེགས་པར་གྲུབ་ བདེ་བར་འཁདོ ་ཡོད་པ་བཅས།།
བོད་དང་བོད་མི།
13
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ི ་ལ་ཐབོ ་ཐང་འདྲ་མཉམ་གནང་བ་ སྟོན་པ་བཅམ ོ ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སླངོ ་ཕ་མ་གཉས དེས་ཕ་ོ མོ་དབ་ྱེ འབདྱེ ་མ་གནང་བ་གསལ་པ་ོ རེད། ༄༅། །བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སདྲི ་ལས་ཁུངས་
ུ ་ཤུ གས་གོང་སྤལ ཀྱི་བུད་མེད་ནས ེ ་ཚན་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༢༡ ནས་ ༢༣ བར་རྡ་ས་
གངས་སྐྱིད་དབུས་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩི ས་ཁང་གི ་ཚོ གས་ཁང་ དུ།
བུད་མེད་ནསུ ་སྟོབས་གང ོ ་སྤལེ ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་
དང་པ་ོ ཚོགས་ཡོད།
དེ་ ཡང་སྤྱི ་ ན ར ོ ་༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་
ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཇི་ལྟར་སྔནོ ་ནས་གསོལ་འདེབས་ཞུས་
དནོ ་ལྟར་བཀའ་བཞེས་བཟང་པ་ོ སྨནི ་སྩལ་ཐབོ ་སྟེ།
ཕྱི་
ཚེ ས་ ༢༣ ཉནི ་གྱི་སྔ་ད ྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ ཐག ོ ་ཚོགས་
བཅར་བ་ཡོངས་ལ་༸རྒྱལ་བའི་གཟིམ་ཆུང་ཕོ་བྲང་དུ་
མཇལ་ཁ་དང་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
ཁྱེད་རང་ཚོ ་ཉིན་ཤས་ཚོ གས་འདུ་ཚོ གས་ཏེ་ བླ་ོ ཁེངས་པ་དང་བླ་ོ ཚིམ་པ་ོ བྱུང་སོང་ངམ།
གང་འདྲ་
འགོ་ཁྲིད་ནས་བཟུང་
ས་གནས་ས་ཁུལ་སོ ་སོ ་ནས་འཐུ ས་མི ་ཡར་ཡོ ང་ནས་
དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་འདུག
ི ་འདིའི་སྟེང་གི ་མི ་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ཙམ་ མ་འཛམ་གླང
བདྱེ ་མཁན་ཚོ་ཡིན་ནའང་རེད། ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་གི་ནང་
ཚོགས་པ་རེད།
མད་ོ དནོ ་སྙངི ་པ་ོ ན།ི ང་ཚོ་ཚང་
ཡོད་པའ་ི ནང་ནས་ཆ་ཤས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། བྱུང་སོང་། ང་ཚོ་རང་དབང་ལུང་པར་ཡོད། ང་རང་ འདི འི ་ ནང་ནས་ང་ཚོ ་བོད ་པ་ཆགས་ཀྱི ་ ཚོས་འཐབ་རྩོད་བདྱེ ་རྒྱུ་དེ་རང་བཙན་རང་སྐྱོང་གང་ ི ་གི་གནས་ཚུལ་མང་པ་ོ ཞིག་མཐངོ ་། འདུག འཛམ་གླང ཡིན་ནའང་། གང་ལྟར་རང་སྐྱོང་གི་སྐད་ཆ་འཆད་ མཐས ོ ། དཔེར་ན། ཉནི ་རེ་བཞིན་གསར་འགྱུར་སྦ་ི སྦ་ི སི་ དུས་ང་ཚོས་རང་དབང་གི ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད། ཉན་གྱི་ཡོད། གསར་འགྱུར་བརྙན་འཕནྲི ་དུས་དུས་སུ་ལྟ་ དེར་བརྟེན་ང་ཚོ ར་དམི གས་ཡུལ་ངེས་ཅན་ཞི ག་ཡོ ད་པ་ ཡི་ཡོད། གླགོ ་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་རིགས་ལྟད་མོ་གང་ཡང་ དང་། དམིགས་ཡུལ་དེ་བསྒྲུབ་རྒྱུའ་ི ཐབས་ཤེས། འགན་ མི ་འདུག་ལ་མི ག་གཟན་རོ གས་མ་གཏོགས་དགོས་པ་ ཁུར་གང་དགའ་ཇི་ལེགས་ཞེས་དེ་འདྲའི་ཐོག་ཚོ གས་ཏེ་ ཁྱོན་ནས་མི་འདུག ཁ་ཆག་སོང་སྣ་རལ་སོང་ཟེར་རྒྱུ་ ག་ོ བསྡར ུ ་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད་རེད། ཧ་ཅང་མང་པ་ོ རེད་འདུག འད་ི སྒ་ྲོ བཏགས་པ་གཅིག་པུ་ དེ་མིན་མཛད་སྒ་ོ འདྲ་ཚོགས། སྐད་ཆ་འདྲ་ ི ་གང་སར་མི་གསོད་ཁྲག་སྦར མ་རེད། འཛམ་གླང ྱོ ་དང་ ཆགས་པ་ོ འདྲ་བཤད། ཡིག་ཆའ་ི ནང་གཅིག་ཚོགས་ ི ་འདའི ་ི སྟེང་ གཡོ་སྒྱུ་མག་ོ སྐརོ ། ཐུབ་ཚོད། འཛམ་གླང པ་ཡི ན་ཟེར ་རྒྱུ ་ལྟ་ བུ ་ བཞག་པ་ཡི ན་ན་དགོས ་པ་མེ ད ། མི ་ས་ཡ་མང་པོ་མུ ་གེ་འཆི ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོ ད་པ་ཆགས་ དམིགས་ཡུལ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། དེ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་གང་ ཡོད། དགའ་ཇི་ལེགས་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ལུང་པ་ཁ་ཤས་ལ་ཆ་བཞག་ན་མཐུ ན་རྐྱེན་ ད་རེས་ཚོ གས་འདུ་ཚོ གས་ཏེ་གོ་བསྡུར་བྱེད་ འཛོ མས་དྲགས་ནས་ལྟ་ོ ཆས་དེ་ཚོ འི་གྲས་མང་པོ་ཞི ག་ རྒྱུ་དེ་དག་རྒྱུན་དུ་ང་ཚོའ་ི སེམས་ནང་སེམས་ཁུར་འཁྱེར་ འཕ་ྲོ ལྷག་འགྲོ་བཞིན་པའ་ི བཟ་ོ འདྲ་བ་ོ དེ་འདྲ། གང་ལྟར་ ཏེ་བདོ ་མི་ཚང་མ་ཡོང་ཐུབ་ཐབས་མེད། དེར་བརནྟེ ་ ི ་འདར ི ་བྱམས་བརའྩེ ་ི མ་འདང་པའ་ི ཐག འཛམ་གླང ོ ་ནས་
གཤམ་ཚོང་པ་ཡིན་ན་རེད། སདྲི ་བྱུས་གཏན་འབེབས་
དུ་ཡི ན་ནའང་གང་ལྟར་བཀྲ་མ་ཤི ས་པ་ཡོ ང་བཞི ན་པ་ དེ་དག་ཚང་མ་ཐུ ག་ས་བྱམས་བརྩེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལྷག་ བསམ་གྱི་མ་འདང་བ་ཡིན་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་རེད།
ད་ང་ཚོ ས་བྱམས་བརྩེ་སྤལ ེ ་དགོས་ཀྱི་འདུག
མི འི ་ རང་གཤི ས ་འདི་ བྱམས་བརྩེའི ་ རང་བཞི ན ་ཅན་
རེད་འདུག ཅེས་ཚན་རིག་པས་ཤོད་བཞིན་འདུག་ ང་
ཚོ་ཚང་མས་ཤེས་གསལ་རེད། ད་གིན་ BBC ནང་ཤོད་
བཞིན་འདུག་ Romania ནས་ཕྲུ་གུ་ཞིག་ལ་དཀའ་ངལ་ འཕྲད་ནས་ཚུ ར ་བདག་པོ་ རྒྱག་པའི་ ཐོག ་མཐུ ན ་རྐྱེན ་
ཚང་མ་ཡོད་པ། བྱམས་བརྩའ་ི ལྟ་རགྟོ ་ཡོ ད་པ། འོན་
ཀྱང་ཆུ ང་ཆུ ང་སྐབས་སུ་བྱམས་བརྩེས་མ་འདང་པའི་
རྐྱེན ་གྱི ས ་དེ་ ཚོ ་ ལོ ་ ཡར་སླབེ ས་པའི ་ སྐབ ས་སུ ་ སེ མ ས་ ི ་ལ་དངངས་སྐྲག་དང་། གཏང བཞིན་འདུག
སོང་།
མ་སྐྱིད་པ་ཞིག་ཡོ ང་
ཅེས་ད་གིན་ངས ོ ་ཀྱིས་ BBC ནང་གོ་
མི འི་ལྷན་སྐྱེས་རང་བཞི ན་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་
པ་ཡི ན་དུས ་ཇི ་ ཙམ་གྱི ས ་བྱམས་བརྩེའི ་ ཚོ ར ་བ་ཡོ ད ་
བོད་དང་བོད་མི །
14
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ། སྔ་ོ ཚལ་བ་ྲོ བ་ཆེ་བ་འདུག རྒྱ་མིའ་ི སྔ་ོ ཚལ་གྱིས་ཤ་རྫུན་
མ་དེ་འདྲ་བཟས ོ ་ནས་ཞིམ་པ་ོ གང་ཡང་མི ་འདུག
དེ་
འདྲ་ཡི ན་དུས་ཤི ང་ཏོག་དང་སྔ་ོ ཚལ་རིགས་མཐུན་རྐནྱེ ་
འཛོམས་པ་ོ ཡོད་ནའང་ད་དུང་ང་ཚོ་ཤ་གཙོ་བོ་བྱས་ནས་ བྱང་འབགྲོ ་ས་ལ་ཡོད་པའ་ི བཟ་ོ འདྲ་བྱེད་ཀྱི་འདུག
གང་ལྟར་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྒང་ལ་དཀའ་
ངལ་མང་པ་ོ ཞིག་མཐངོ ་སྐབས་བྱམས་བརྩེ།
ཞེས་
ཆུང་དུས་ནས་གཞན་ལ་ཕན་པ་བདྱེ ་དགོས་རེད། གནོད་
པ་ཡི ན་ན་ཕྲུ ་གུ ་དེ་མིའི་རང་བཞི ན་ལྟ་བུ ་ཆ་ཚང་ལྡན་ པ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ་པ་དང་།
གཞི་རྩ་བྱམས་བརའྩེ ་ི རང་
པ་བདྱེ ་རྒྱུ་མེད། ཅེས་བསླབས་པ་དེ་དངོས་གནས་དྲང་
ཀྱི་ཆོ ས་འདི་ང་ཚོ ་བོད་ཕྱི་འཚུ ད་ནང་འཚུ ད་ལྟ་བུ་བྱས་ གནས་འཛམ་གླིང ་འདིའི་ སྒང ་ལ་དགོས ་མཁོ་ ཡོ ད ་པ་ བདོ ་པའ་ི རིག་གཞུང་དང་གོམས་ ནས། ནང་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་མ་ཤེས་ཀྱང་སེམས་པ་ ཞིག་རེད་འདུག
ི ་འདིའ་ི སྒང་ལ་ འཛམ་གླང བཞི ན་ཅན་ཡིན་ནའང་ཁོ་ཡར་ཚར་ལོ ངས་བྱེད་རྒྱུར་ བཟང་པ་ོ བདྱེ ་དགས ོ ་རེད། ཅེས་ང་ཚོ་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ གཤིས་སྐད་ཆ་མ་རེད། བྱམས་བརྩེ་འདི་ཆུང་ཆུང་སྐབས་སུ་དགོས་ཀྱི ་ཡོ ད་པ་ སུ་ནས་གམ ོ ས་གཤིས་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། འབུ་མ་གསོད། དགོ ས ་མཁོ་ ཡོ ད ་པ་ཞི ག ་ལ་ངོས ་ཀྱི ས ་མཐ ོང ་བཞི ན ་
ོ ་ལ་ཆ་བཞག་ན། བཙན་ མ་གཏོགས་དེ་ནས་ཡར་ལོངས་ཡོ ང་སྐབས་བྱམས་བརྩེ་ སེམས་ཅན་མ་གསོད་ཅེས་སགྲོ ་ཆགས་ཙག་ཙིག་རིགས་ འདུག དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ངས ྱོ ་ལ་སླབེ ས་ནས་ཕལ་ཆེར་ལོ་ ༥༨ འགྲོ་བཞིན་ཡོ ད། ལས་ཤེས་ཡོན་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་དང་། འཇནོ ་པ་ོ བྱུང་ན་ སགྲོ ་གཅད་ན་ཡག་པ་ོ ཡོད་མ་རེད། ཅེས་ཤོད་བཞིན་ བལ ི ་ས་ཕག འཛམ་གླང ྱོ ས་མང་པརོ ་སླབེ ས་ཀྱི་ཡོ ད་རེད། མི ་ འགྲིག་པ་ལྟ་བུར་བརྩི་བ་ཡིན་ན། འཇནོ ་པ་ོ ཡོང་བར་ ཡོད། ཆགས་སྡང་ཤུགས་ཆེན་པ་ོ དགས དེ་སྔ་བོད་ལ་གནམ་གཤི ས་གྲང་མོ ་ཡོ ད་པ་ འདྲ་མིན་ཐུག་ཀྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་ཚན་རི ག་པ་ཚོ ་དང་ ོ ། ཆགས་སྡང་ཤུགས་ ཆེན་པ་ོ ཡོད་ན་འཇནོ ་པ་ོ བདྱེ ་ཐུབ་ཀྱི་འདུག
རང་ཕྱོག ས་དང་གཞན་ཕ ྱོག ས་ཅེས ་ལབ་
ནས་རང་རྒྱལ་བ་བདྱེ ་ཀྱི་ཡིན། ཁ་ོ ཕམ་པ་བདྱེ ་ཀྱི་ཡིན་
ུ ་པ་ཆེ་བ་ཡོ ད་ ཞེས་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་ཕྱིན་པ་ཡི ན་ན་ནས
པའ་ི བཟ་ོ འདྲ་ཡོད།
དེར་བརནྟེ ་ཆགས་སྡང་ཡོད་ན་
མི་འཇནོ ་པརོ ་བརྩི་བ་དང་།
བྱམས་བར་ྩེ ཡོད་མཁན་
མི ་ དེ་ བྱབ་ཆུ ང ་ཞི ག ་ལ་བརྩི ་ ནས་གང་ལྟར ་འཛམ་བུ ་ ི ་གི་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞི ག་མི ས་བཟོས་པའི་དཀའ་ གླང ངལ་རེད། མིས་བཟས ུ ་འད་ི ོ ་པའ་ི དཀའ་ངལ་ཐབས་སྡག
བསམ་བླའོ ི་ནང་ལ་བྱམས་བརྩེས་མ་འདང་བ་བྱས་ནས་ ང་དང་ཁྱོད། ང་ཚོ་དང་ཁ་ོ པ་ཚོ། ཞེས་པའ་ི སྐད་ཆའ་ི
ཐོག་ནས་མི ས་བཟོས་པའི་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞི ག་ད་ལྟ་ སེལ་མ་ཐུབ་པར་ལུས་འདུག
དེ་འདྲའ་ི ཐག ོ ་ནས་བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་སྐབས་ང་
ཚོ་བདོ ་པ་དངོས་གནས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ ཀྱི་ཞིང་ཁམས།
ཞེས་ཟེར་གྱི་ཡོད་རེད།
གང་ལྟར་
དཔལ་ན་ལནྡྲེའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ཟབ་མོ་ཞི ག་དང་
འབལ ྲེ ་བའ་ི བྱམས་བརའྩེ ་ི སླབོ ་སྟོན་ཡོད་པའ་ི སངས་རྒྱས་
དང་། ཚལ་དང་ཤིང་ཏགོ ་རིགས་མེད་པའ་ི ས་ཆ། ལྷག་ ཐུ ག་ཡོ ང་སྐབས་ངོས་རང་ཚན་རི ག་གི ་འཛི ན་གྲྭར་འགྲོ་ པར་དངས ོ ་གནས་རྩམ་པ་ཡང་དཀནོ ་པ་ོ དང་། བྱང་ མ་མངྱོ ་། དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་སྦྱང་མ་མྱོང་། ཨི ན་སྐད་
འབགྲོ ་ས་ཁུལ་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་མར་དང་ཕྱུར་བ། ཤ་ ཆག་ཀྱོག་ཞི ག་ཆུང་དུས་ནས་དོ་སྣང་བྱས་རྐྱེན་ཤེས་ཀྱི་ བཅས་ལ་བརནྟེ ་དགས ོ ་པ་དངས ོ ་གནས་རེད། ང་ཚོ་རྒྱ་ ཡོད། དེ་ཡང་ཐེབས་ཆག་ཅིག་མ་གཏོགས་གང་ཡང་ གར་ལ་སླབེ ས་ནས་ཤི ང་ཏོག་དང་སྔ་ོ ཚལ་རི གས་ཧ་ཅང་ མི་ཤེས། འནོ ་ཀྱང་མི་སྙན་གྲགས་ཅན་དེ་འདྲ་ཐུ ག་ནས་ མང་པ་ོ ཡོད་རེད། རྒྱ་གར་ནང་སྔ་ོ ཚལ་ཧ་ཅང་གིས་ ཁོང་ཚོ ་དང་ལྷན་སྐད་ཆ་བཤད་སྐབས་ངོས་རང་སྐྱོ་བོ་ སྤུས་དག་པ་ོ འདུག
རྒྱ་མའ་ི སྔ་ོ ཚལ་ལས་རྒྱ་གར་གྱི་ རང་མི་འདུག
ཚན་རི ག ་པས་ཞི བ ་འཇུ ག ་བྱས་པ་བརྒྱུ ད་
དཔལ་ལྡན་སདྲི ་སྐྱོང་མཆོག་ལ་ཉ་ི ཧངོ ་གྲོས་ཚོགས་སུ་ ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ།
བུ ད ་མེ ད ་རི གས་ལ་བྱམས་བརྩེ ་ ཤུ ག ས་ཆེ ་ བ་དང་། གཞན་གྱི ་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་བཟོད་པའི་བླ་ོ སྐྱེ་རྒྱུ་ཤུ གས་
ཆེ་བ་འདུག ཅེས་ཚན་རིག་པས་བཤད་ཀྱི་འདུག དེར་
ི ་འདིའི་ བརནྟེ ་ལོ་བཅོ་ལྔ་ཙམ་ནས་ངོས་ཀྱིས་འཛམ་གླང སྟེང་སྤྱི་ཡོངས་ཐག ོ ་བཤད་པ་ཡིན་ན།
བོད་དང་བོད་མི།
15
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ཤེས་ཡོན་གྱི་
ཕུང་མེད། བྱམས་བརའྩེ ་ི ཕུང་ཡོད། བྱམས་བར་ྩེ གང ོ ་ འཕེལ་གཏངོ ་བར་བུད་མེ ད་ཀྱི་རང་བཞི ན་ལུས་ཀྱི་གྲུབ་
ུ ་ ཆའི་སྟེང་ནས་བྱམས་བརྩེ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་ནས
པ་བུད་མེད་ལ་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡོད། དེར་བརནྟེ ་བུད་མེད་ ཚོ་ཤུགས་རྒྱག་ནས་བདྱེ ་དགས ོ ་འདུག
ཅེས་ངས ོ ་ཀྱིས་
ི ་འདའི ་ི སྟེང་རྒྱལ་ཁབ་ཉ་ི བརྒྱ་ བཤད་ཀྱི་ཡོད། འཛམ་གླང ཙམ་ཡོད་རེད།
རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་འག་ོ ཁདྲི ་མང་ཆེ་
བ་བུད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ན། གཅིག་བྱས་ན་དམག་
Ms Yoshiko Sakuའཁྲུག་རི གས་དེ་དག་ཕལ་ཆེ ར་ཉུ ང་དུ་འགྲོ་བའི་རེ ་བ་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༡༤ ཉནི ་ཉ་ི ཧངོ ་ འཛིན་ལྕམ་ཡོ་ཤི་ཀ་ོ ས་ཀུ་རའ་ི rai ལགས་ཀྱིས་ཉ་ི ཧང ོ ་ན་ི འགྲོ་བ་མི འ་ི ཐོབ་ཐང་དང་། ཡོད་རེད། མཁྱེན་སོང་ངམ། སྐྱེས་པས་རང་བཞིན་གྱི་ གྲོས་ཚོ གས་ནས་བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་
ུ ང་ལ་བླ་ོ ཁག ོ ་ཡོད་ཟེར་རྒྱུ་ལྟ་བུ། ང་ཕ་ོ ཁྱོ་ག་ཡིན། ཟེར་ སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོ ག་ལ་ཕེབས་བསའི་སྣེ་ལེ ན་ རྒྱུ་ལྟ་བུ་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་བཞིན་འདུག རྩ་བའ་ི དཔའ་ གཟབ་རྒྱས་ཞུས་འདུག དེ་ཡང་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་ཉི་ཧོང་ མོ་དེ་འདྲ་ཡོང་གི་ཡོད་རེད། སྤྱི་ཡོངས་ཐག ོ ་ནས་བཤད་ པ་ཡིན་ན། བུད་མེད་རིགས་ན་ི སེམས་པ་བཟང་བ་དང་། གྲོས་ཚོ གས་སུ་ཕེབས་སྐབས་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་
མང་གཙོ།
ཡིན་ཅེས་དང་།
བཟང་སྤདྱོ ་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་མཁན་ཞིག་
ཉ་ི ཧངོ ་གིས་བདོ ་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་
ཤུ གས་ཆེ ་རུ་གཏོང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་དང་
ལྷན་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་རྣམས་ནས་སྤྱི ་ནོར་
ྲེ ་སདྲི ་བྱུས་སླབོ ་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོག་དང་བདོ ་མིའི་ ོ ་གྱུར་བའ་ི ཉ་ི ཧངོ ་གི་ཕྱི་འབལ བྱམས་བར་ྩེ ཤུ གས་ཆེ ་བ་ཡོད་པ་རང་བཞི ན་གྱི་ཆགས་ མི་གཙོ་བར འདུག འད་ི ཆོས་ཀྱི་སྐད་ཆ་གང་ཡང་མ་རེད། སྤྱི་ཡོངས་ སྟོན་པ་སོགས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ ༧༠ ལྷག་ཙམ་མཉམ་ སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་རྣམ་གཉིས་ཉི་ཧོང་དུ་ག་དུས་
ུ ཐག ོ ་འགྲོ་བ་མིའ་ི རིམ་པ་ཐག ོ ་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནའང་། ཞུགས་གནང་འདུག་པ་དང་། སྐབས་དེར་བདོ ་ཀྱི་རྒྱལ་ ཕེབས་ཀྱང་གྲོས་ཚོ གས་ས་གདན་ཞུ་དགོས་པའི་འབདོ ་ ུ ་ཞུས་འདུག སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ བུད་མེད་ཚོ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ ཆགས་ཀྱི་འདུག ཅེས་ དར་དང་ཉ་ི ཧངོ ་རྒྱལ་དར་ཡང་མཉམ་སྒྲིག་གནང་ཡོད། སྐལ
ི ་གཟམ ི ་ཆུང་ དེ་སྔའི་ཉི་ཧོང་ཤེ ས་རི ག་བླནོ ་ཆེ ན་དང་ད་ལྟའི་ཉི་ཧོང་ པོ་མཆོག་དང་བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་རྣམ་ ཐེངས་འདར མཇལ་ཁའ་ི སྐབས་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་ གྲོས་ཚོ གས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་གཙོ ་ གཉིས་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོ གས་སུ་གདན་ཞུ་གནང་བ་ཡིན་ན། Shimomura རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོ གས་ལ་བརྡ་ལན་གལ་ཆེ ན་པོ་ཞི ག་སྤྲད་ སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་དང་ནང་སྲིད་བཀའ་བླནོ ་མཆོ ག་ཀྱང་ སྐ་ུ ཞབས་སྐ་ུ ཞབས་ཤི་མོ་མུ་ར་ཧ་ཀུ་བྷུན་ སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།
བཅར་འདུག་པ་བཅས།།
Hakubun
ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི སྟེང་བདོ ་ཀྱི་ནང་ ངེས་ཡིན་ཅེས་གསུངས་འདུག
པའི ་ རི ག ་གཞུ ང ་དར་ཁྱབ་འགྲོ་བཞི ན ་ཡོ ད ་པ་དང་།
དེ་རྗེས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་གི ས་ཉི་
རི ག་གཞུང་འདིས་གོ་ལའི་རྩོད་རྙགོ ་གི ་དཀའ་ངལ་སེལ་ ཧངོ ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༨༧ ལས་གྲུབ་པའི་གྲོས་ སླད་ཕན་ཐོགས་ཡོ ད་པ་ཞི ག་ཡི ན་སྟབས་ངེས་པར་དུ་མི ་ ཚོ གས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པ་ཞི ག་ཉེ་ལམ་གསར་
ཉམས་རྒྱུན་འཛི ན་བྱ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་ཅེས་ འཛུགས་ཐུབ་པར་འཚམས་འད་ྲི དང་སྦྲགས་གསུང་དོན། གསུངས་འདུག ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོ གས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ནི་ད་
དེ་ ནས་ཉི ་ ཧོང ་གཞུ ང ་གི ་ སྲི ད ་བྱུ ས ་སླ བོ ་ བར་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་ལས་གྲུབ་པའི་བདོ ་དནོ ་རྒྱབ་
སྟོན་པ་དང་རང་དབང་མང་གཙོ ་ ཚོ ག ས་པའི ་ གཞུ ང ་ སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་ནང་གྲོས་ཚོ གས་འཐུས་མི་མང་ཤོས་
བོད་དང་བོད་མི །
16
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ། ནི་ རང་བཙན་གཙང་མའི་ རྒྱལ་ཁབ་ཞི ག ་དང་སྐབ ས་ ཞི ག་ལ་བོད་ཀྱི ་མངའ་ཐང་རྒྱས་པའི་དུས་སུ་ཤར་རྒྱ་
ནག་དང་། དབུས་དང་ལྷ་ོ ཨེ ་ཤི་ཡ་སོགས་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱ་
བསྐྱེད་བྱུང་བ་ལོ་རྒྱུས་སུ་གྲགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟའ་ི བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི ས་དབང་སྒྱུ ར་དང་དྲག་གནོན་རྐྱེན་ པས་ཆབ་སདྲི ་གཉའ་གནནོ ་དང་།
དཔལ་འབྱོར་ཟུར་
ཕུད། སྤྱི་ཚོགས་དབ་ྱེ འབདྱེ ། ཁར ོ ་ཡུག་གཏོར་བཤི ག
རི ག་གཞུང་རྩ་མེད་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་འཕྲད་
བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་ནང་ཆོས་ ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་བརནྟེ །
དད་རང་དབང་ཡོ ད་ལུགས་བཤད་བཞི ན་ཡོ ད་ཀྱང་།
བདོ ་ནང་དཀའ་
སྡུག་མངྱོ ་བཞི ན་པའི་བོད་མི ་ཚོ ར་རེ་བ་དང་སྙངི ་སྟོབས་
སྤལེ ་རྒྱུའ་ི བརྡ་ལན་ཞིག་སྤྲད་ངེས་ཡིན་ཞེས་དང་། ལྷག་
པར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཉེ་ལམ་ཉི་ཧོང་གི ་སྲིད་བླནོ ་
སྐ་ུ ཞབས་ཤིན་ཛོ་ཨ་བྷ་ེ Shinzo Abe མཆོག་གིས་ ཨ་རིའ་ི སདྲི ་འཛིན་སྐ་ུ ཞབས་ཌ་ོ ནལ་ཊམ་
Trump
Donald
མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་བར་འཚམས་
འདྲི་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་སྲིད་བླནོ ་ཤི ན་ཛོ ་ཨ་བྷ་ེ མཆོག་གི ས་ཉི་ཧོང་གཞུང་ནས་ཨ་རི ་དང་མཉམ་འབྲེལ་
གྱི ས ་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གནད་ད ནོ ་ལ་གཟིག ས་
རྟོག ས་གནང་རྒྱུ ་ཡི ན་གསུ ང ས་པ་བཞི ན ་བ དོ ་རི ག ས་
ཡོངས་ལ་མི ང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཐོབ་ཐབས་
སུ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི ་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོ ང་བའི་
འབདོ ་སྐལ ུ ་ཞུས་འདུག
གཞན་ཡང་བོད་ནང་གི ་གནས་སྟངས་དང་
འབྲེལ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་གི ས་ལོ ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་
དོན་དངོས་ཐོག་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ཆོ ས་སྒར་སོགས་བོད་
ཀྱི་དགོན་སྡ་ེ ཁག་གཏོར་བཤི ག་གཏོང་བཞིན་པ་དེ་ནས་
ཆོ ས་དད་རང་དབང་ཡོ ད་མེ ད་གསལ་པོར་མངོན་ཐུ བ་ ཅེས་གསུངས་འདུག
དེ་བཞི ན་ཆོ ས་དད་ལ་གུ ས་བརྩི ་གང་ཡང་
མེ ད་མཁན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་རི ང་ལུགས་ལ་སྤྱི་ནར ོ ་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ་ ༸སྐུའི ་
ཡང་སྲིད་གནད་དོན་ཐད་ཐེ་བྱུས་དང་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ དབང་ཆ་གང་ཡང་མེད་ཅེས་དང་།
བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་
ཐོག་ནས་གོ་ལ་སྤྱིར་གནད་འགག་དང་ལྷག་པར་ཨེ ་ཤི ་ ཡའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ལ་ཆུ འི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི ་ཆ་ནས་གལ་
གནད་ཇི་ཙམ་ཆགས་པ་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ འདུག །
བོད་དང་བོད་མི།
17
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ཡིད་སྐྱོའ་ི གནས་ཚུལ། གསོལ་ཚང་ཡང་སྟེང་གཉའ་ཁྲི་ཚོ གས་ཁང་དུ་བོད་མི འི་ གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནས་ ༡༩༦༨ བར་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་
སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་མང་གཙོ ་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ ་ ཆེའ་ི ལས་འགན་ཐག ོ ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢
རྣམ་པས་དབུས་བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ བར་རྒྱུན་ལས་ཚོ གས་དྲུང་གཅིག་ དང་། ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་ཆུང་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་ ལྕགོ ས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ནས་ ༡༩༦༥ བར་རྡ་
སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་བཅས་ཚང་འཛོ མས་ཐོག་བཀའ་དྲུང་ ས་བོད་ཀྱི་ཤེས་རི ག་ཟློས་གར་ཚོ གས་པའི་འགན་འཛི ན་
སྟོབས་རྒྱལ་ཚེ ་རི ང་ལགས་ཀྱིས་དམ་པ་ཁོང་གི ་ལོ་རྒྱུས་ ལས་རོགས་ཡང་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༡ ནས་ ༡༩༧༨ སྒྲོག ས་སྦྱང་གནང་རྗེས ་བསྔ་ོ སྨནོ ་གསུ ང ་འདོན ་དང་། བར་རྡ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོ ད་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་། དམ་པ་ཁོང་ལ་མྱ་ངན་གུ ས་འདུད་དང་གདུང་སེ མས་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ལོ་ནས་སྐ་ུ སྒརེ ་ཡིག་ཚང་ནང་ཕྱག་ལས་
མཉམ་སྐྱེ་མཚོན་སླད་ཉནི ་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༣ ནས་གཞུང་ གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་མཛད་རྣམ་རྩོམ་སྒྲིག་ཚོ གས་
འབྲེལ་མྱ་ངན་གུ ས་འདུད་མཚོ ན་ཕྱི ར་དབུས་ཀྱི ་ལས་ ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ཡང་གནང་ཡོད། ཁོང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ༄༅། །བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་སྣར་
སྐྱི ད ་ངག་དབང་དོན ་གྲུ བ ་ལགས་ཉེ་ ལམ་ནད་མནར་ གྱིས་ལྡ་ི ལི་ཧ་ོ ལི་ཕེ་མི་ལི་ Holy Family Hospital
སྨན་ཁང་དུ་སྨན་བཅོས་ཞུ ས་ཀྱང་དྭང་བསྐྱེད་མ་བྱུང་ བར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༡༣ ཉནི ་གྱི་དགང ོ ་
མོ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༠༥ ཐག ོ ་དགང ོ ས་པ་རག ྫོ ས་པའ་ི ཡིད་
སྐྱོའ་ི གནས་ཚུལ་བྱུང་འདུག་པར་དཔལ་ལྡན་བཀའ་ཤག་ ནས་ཐུ གས་ཕམ་དང་སྦྲགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་སྐུ་ཚེ ་ཧྲིལ་
པར ོ ་བདོ ་སྤྱི་པའ་ི རྩ་དནོ ་ཐག ོ ་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབ་པའ་ི རས ྗེ ་དྲན་ཞུ་སླད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༡༦ ཉནི ་གྱི་ཉནི ་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༢ ཐག ོ ་གངས་སྐྱིད་ལས་བདྱེ ་
ཁུངས་ཁག་ལས་མཚམས་བཞག་ཡོད།
ཟླ་ ༢ ཚེ ས་ ༡༣ ཉནི ་གྱི་དགང ོ ་མོའ་ི ཆུ་ཚོ ད་ ༩།༠༥
དམ་པ་ཁང ོ ་ན།ི ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༡ ཟླ་ ༩ ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི ར་སྐུ་ཚེ ་མ་ཟིན་པའི་ཡིད་
ཚེ ས་ ༦ ཉནི ་བདོ ་དབུས་དྭགས་པརོ ་འཁྲུངས། ཆུང་ སྐྱོའ་ི གནས་ཚུལ་བྱུང་འདུག་པ་བཅས། །
དུས་བོད་ཡི ག་དང་བོད་ཀྱི་རི ག་གནས་སླབོ ་སྦྱོང་གནང་ ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༢ ལོར་ར་ྩེ སླབོ ་གྲྭར་འཛུལ་ཞུགས་
གནང་ཐག ོ ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༨ ལོར་ར་ྩེ དྲུང་སླབོ ་སྦངྱོ ་ཐནོ །
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༧ ལོར་གཞུང་ཞབས་བསྐ་ོ བསྩལ་གྱིས་ཐག ོ ་
མར་ར་ྩེ ཡིག་ཚང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱ་དང་།
༡༩༥༧
ཕྱི་ལོ་
ལོར་ལེགས་བཅས ོ ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་
གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༨ ལོར་ལྷ་སའ་ི གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་ཁྱབ་
གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་
ཕེབས་ཏེ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི ་ཕྱག་ལས་མུ ་མཐུ ད་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕནྲི ་ཁག་དང།
དབུས་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ།
སོགས་དྲ་རྒྱའ་ི ཁ་བྱང་ www.bod.asia ཐོག་ ི ས་པར་འཚལ། གཟག
བོད་དང་བོད་མི །
18
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
ཐུ་ཝར་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་སྐ་ུ པར་འགྲེམས་སྟོན་གནང་བཞིན་པ། དག་ཐུ་ཝ་རྒྱལ་ཡོངས་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་
Museum of the Republic of Tuva
National
ནས་མཐུ ན་
འགྱུར་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་འདུག སྤྱི ར ་སྐུ་ པར་འགྲེམས་སྟོན་དེ་ ཐུ ་ ཝ་རྒྱལ་
ཡོ ང ས་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི ་ ངེས ་སྟོན་པ་སྐུ་ ཞབས་ Kaadyr-ool Bicheldei
འབདྱེ ་གནང་ཡོད་ཅིང་།
ལགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་དབུ་ སྐབས་དེར་ཐུ ་ཝ་གཙུག་
ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་གི ་སླབོ ་དཔོན་དང་མཁས་དབང་། གསར་འགདོ ་པ།
༄༅། །ཨུ་ར་ུ སུ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་ནང་པའ་ི རྒྱལ་ཁབ་ཐུ་ཝ་
ཁུལ་དུ་ལོ་གསར་རམ་ཐུ་ཝའ་ི སྐད་ཐག ོ ་ Shagaa ཞེས་ སྲུང་བརྩི་ཞུ་བ་དང་སྟབས་བསྟུན།
ཞུགས་གནང་འདུག
ཆོས་པ་སོགས་མཉམ་
སྐབས་དེར་གཏམ་བཤད་གནང་
ོ ས་རྩོམ་པ་པ་ོ སྐ་ུ ཞབས་ Cherig-ool Kuuདེ་ཡང་ཐུ ་ཝ་ཡུལ་གྱི་གཙོ ་འཛི ན་སྐུ་ཞབས་ མཁན་ཁང lar ལགས་དང་། བད ོ ་ཀྱི་གྲོགས་པ་ོ ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་ Sholban Kara-ool མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་ལྟར་
ཐུ་ཝ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ ༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ་སྐུ་པར་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་ལས་རི མ་
སར། ཇི་སདྲི ་ནམ་མཁའ་གནས་པ་དང་།
སླབོ ་ཕྲུག
གཙོ་དང་པ་ོ ལྕམ་སྐ་ུ Uliana Bicheldey ལགས།
སྐ་ུ པར་
ནང་དོན་རི ག་པ་དང་བོད་རི ག་པའི་བསྟི་གནས་ཁང་གི ་
འདུག ཐེངས་འདའི ་ི འགྲེམས་སྟོན་ནང་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་
མཆོག་དེ་སྔ་ཐུ ་ཝར་ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱངས་གནང་མཛད་
ཞེས་པའ་ི ཞིག་ག་ོ སྒྲིག་ཞུ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་མ་ཟད།
བཀའ་སླབོ ་འཁོད་པའི་སྐ་ུ པར་འགྲེམས་སྟོན་ཞི ག་གནང་
Chechek Adygbai ལགས་ འགྲེམས་སྟོན་འདི་བཞི ན་རྒྱལ་ཁབ་འགའ་ཤས་ནང་གོ་ འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐ་ུ སྒྲི ག་གནང་རྗེས་ཐེངས་འདིར་ཡུ ལ་དེར་འབྱོར་ཡོ ད་ བཅས་ཀྱི ས་སྤྱི ་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་ཐུ ་ཝར་ཆི བས་སྒྱུར་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་ཞི་བདེ་དང་རེ་བའ་ི སྐརོ ་གྱི་ལམ་སྟོན་ བཞིན་འདུག
སྤྱིར་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་
ཁུལ་དེར་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ཡོད་ཅིང་།
དེ་རས ྗེ ་ས་
གནས་ནང་པའི་དབུ་བླ་སོགས་དང་གཞུང་འབྲེལ་མི ན་ པའི ་ ཚོ ག ས་པ་ཁག་གི ས ་༸གོང ་ས་མཆོ ག ་ཁུ ལ ་དེར ་ གདན་ཞུ་ཆེད་འབད་བརྩོན་ཐེངས་མང་ཞུས་ཀྱང་ཨུ་ར་ུ
སུའི་གཞུ ང་དང་རྒྱ་ནག་དབར་འབྲེལ་བ་ཉེས་པོ་ཡོ ད་ སྟབས་ཆོག་མཆན་ཕུལ་མེད།
དེ་ སྔ་ མགོན ་པོ་ གང་ཉ དི ་མཆོ ག ་ཁུ ལ ་དེར ་
ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱངས་པར་བརནྟེ ་དད་ལྡན་མང་ཚོ གས་ ཁྲོད ་དགའ་དད་ཀྱི ་ ཚོ ར ་བ་མུ ་ མཐུ ད ་གནས་བཞི ན ་
ཡོད་སྟབས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོ་འད་ི འཁར ོ ་མོར་༸གང ོ ་ ས་མཆོག་ཐུ་ཝར་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ནས་ལོ་
༢༥
འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་ཆེ ད་སྲུང་བརྩི ་ཞུ ་རྒྱུ་ཡི ན་འདུག་ ཅིང་། དུས་སྟོན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ཆེད་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་སྐ་ུ
པར་འགྲེམས་སྟོན་ག་ོ སྒྲིག་ཞུས་འདུག
སྐྱོང་སྐབས་ཆོས་འབལ ྲེ ་དང་། པ།
ི ས་མཛད་ གནས་གཟག
མི་སྣ་མཇལ་འཕྲད་སོགས་ཀྱི་མཛད་འཕནྲི ་ཁག་
གཙོ ་བོར་གྱུར་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་རྗེས་ཁག་དང་ འབལ ྲེ ་བའ་ི སྐ་ུ པར་ཁག་གཅིག་ཡོད་འདུག
སྐ་ུ པར་དེ་
སྐབས་ཀྱི་དྲན་ཚོར་བར་ྗེ ལེན་གནང་འདུག་པ་བཅས།།
བོད་དང་བོད་མི།
19
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ི ་བདོ ་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐག ོ ་ནརོ ་གླང ུ ་དྲན་མཛད་སྒ་ོ སྲུང་བརྩི་ དབུ་བརྙས ེ ་ནས་ལོ་ང་ོ ཉ་ི ཤུ་རྩ་གཅིག་འཁར ོ ་བའ་ི དས གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༩ ཉནི ་ནརོ ་
གླིང ་བ དོ ་ཀྱི ་ རི ག ་གཞུ ང ་གཅེས ་སྐྱོང་ཁང་དབུ ་ བརྙ ས ེ ་ ི ་ནས་ ནས་ལོ་ང་ོ ཉ་ི ཤུ་རྩ་གཅིག་འཁར ོ ་བ་དང་། ནརོ ་གླང
བཞེངས་བསྐྲུན་ཞུ ས་པའི་༸རྒྱལ་བའི་འཁྲུངས་རབས་ ཞལ་ཐང་རྣམས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོར་ ལེགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ།
དེ་བཞིན་གངས་ཅན་ཤེས་རིག་
བང་མཛོ ད་དཔར་བསྐྲུན་ཐག ོ ་མ་ཞུས་པའི་དབུ་འབྱེད་ སོགས་ཀྱི་མཛད་སྒ་ོ གཟབ་རྒྱས་ཤིག་ཚོགས་ཡོད།
དེ་ཡང་གང ོ ་ཚེ ས་ཉནི ་གྱི་སྔ་ད ྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨།༤༥ ཐག ོ ་སྤྱི་
ི ་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནོར་གླང བདེ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཆི བ ས་སྒྱུ ར་བསྐྱངས་ཏེ་
འཁྲུངས་རབས་ཞལ་ཐང་རྣམས་ལ་ཐུ གས་ཞི བ་མཛད་
ཚོ ག ས་དེབ ་སྐྱེལ་བྱས་ནས་མི ་ ལོ ་ ཉི་ ཤུ འི་ རི ང ་ཚོ ག ས་
མཚམས་དཔལ་ལྡན་སྟོད་རྒྱུད་གྲྭ་ཚང་གི ་དགེ་འདུན་པ་
༢༠༠༨ བར་སྤྱི་ཁྱབ་འཛིན་སྐྱོང་འགན་འཛིན་གནང་བ་
བཀའ་བརྒྱུ ད་དོན ་གྲུ བ ་མཆོ ག ་གི ས ་ན ར ོ ་གླིང ་བ དོ ་ཀྱི ་ རི ག་གཞུ ང ་གཅེ ས ་སྐྱོང་ཁང་གི ་ ངེས ་སྟོན་པ་བཀའ་
གསུང་འདནོ ་གནང་།
ི ་བོད་ཀྱི་རི ག་གཞུང་གཅེས་ མུ ས་བཅས་སོ་སོར་ནོར་གླང
གཞུ ང ་འཛི ན་སྐྱོང་སྤལ ེ ་གསུ མ ་ཐད་ཞབས་འདེག ས་
པ་དང་འབལ ྲེ ་བཞུགས་ཁྲིར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་གྲུབ་ རྣམས་ནས་ཤིས་བརདྗོ ་དང་༸རྒྱལ་བའི་ཞབས་བརྟན་
མི་གནང་བ་དང་།
ཀེམ་ཡེ ་ཤེས་ལགས་གིས་ཕྱི་ལོ་
མ་ཟད། འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་གནང་
དེ་ རྗེས ་དཔལ་ལྡ ན ་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བ་
བླནོ ་ཁྲི་ཟུར་སྐལ་བཟང་ཡེ ་ཤེ ས་མཆོ ག་ལ་བོད་ཀྱི་རི ག་
ི ་བོད་ཀྱི་རི ག་གཞུང་གཅེས་ དེ་ནས་ནོར་གླང
སྐྱོང་ཁང་ནས་ཐུ གས་རྗེ་ལེགས་འབུལ་ཕྱག་རྟགས་དང་།
རླབས་ཆེན་བསྒྲུབས་པ་དང་།
ཡེ ་ཤེ ས་མཆོག་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་
སྐབས་དང་པོ་ནས་དྲུག་པ་བར་གྱི ་སླབོ ་ཟུར་ཐུ ན་མོ ང་
མུས་ལ་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ཞུའ་ི གཟེངས་རྟགས།
ི ་ དཔལ་ལྡན་སདྲི ་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོག་གིས་ནརོ ་གླང
གི ་ངེས་སྟོན་པ་བཀའ་བླནོ ་ཁྲི་ཟུར་སྐལ་བཟང་ཡེ ་ཤེ ས་
སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོ ག་གི ས་ལོ་ང་ོ ཉ་ི ཤུ འི་རིང་
ཞུས་པའི་གངས་ཅན་ཤེས་རི ག་བང་མཛོ ད་དེབ་ཕྲེངས་
འདེགས་རླབས་ཆེན་ཞུས་པ་དང་།
སྐྱོང་ཁང་གི ་ངེས་སྟོན་པ་བཀའ་བླནོ ་ཁྲི་ཟུར་སྐལ་བཟང་
མཆོག་ལ་མཎྜལ་རྟེན་གསུམ་འདེགས་འབུལ་ཞུས་རྗེས་
བདོ ་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་ནས་དཔར་བསྐྲུན་
ནར ོ ་གླི ང ་བ དོ ་ཀྱི ་ རི ག་གནས་ཆེ ས ་མཐོའི ་ སླབོ ་གྲྭ འི ་ ནས་ན ར ོ ་གླི ང ་བོད ་ཀྱི ་ རི ག ་གཞུ ང ་གཅེ ས ་སྐྱོང་ཁང་
མཆོ ག་ལ་ཁོང་གི ས་བོད་གཞུ ང་མང་གཉིས་ལ་ཞབས་
ི ་མི ་མང་ ནོར་གླང
ཡོ ང ས་ལ་གཟིག ས་སྐྱོང་རླ བ ས་ཆེ ་ གནང་དང་གནང་
ི ་ ནོར་གླང
མི ་མང་ནས་འབུ ལ ་བའི་ ཕྱག་རྟགས་དང་དཔལ་ལྡན ་
ི ་ལས་བྱེད་རྣམས་ ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབ་མཁན་ནར ོ ་གླང ི ་ནས་གནང་བའ་ི གཟེངས་རྟགས་གནང་། ལ་ནརོ ་གླང
བཅུ ་ གཅི ག ་ཅན་དབུ ་ འབྱེད ་གནང་ར ས ྗེ ་ན ར ོ ་གླིང ་སྤྱི ་
བསྡམོ ས་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས།
ཕྱར་གྲུ ་ མཉམ་འདེགས་ཀྱི ས ་ནོར ་གླིང ་མཐོ་སླབོ ་དབུ་
ི ་ ལོ་ང་ོ བཅུའ་ི རིང་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབ་མཁན་ནར ོ ་གླང
ཐེངས་བདུན་པ་འཚོགས་བཞིན་པ་
རྟགས་གནང་། ཆོས་རིག་ཟུང་དྲུང་ཐུ བ་བསྟན་ཚེ ་རི ང་
ཁྱབ་འགན་འཛི ན་བདེ་ཆེན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་ལས་
དེ་ ནས་སྤྱི ་ ན ར ོ ་༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་
ཆེ ན་པ་ོ མཆོ ག་གི ས་བཀའ་བླནོ ་ཁྲི་ཟུར་སླབོ ་དཔོན་ཟམ་
ི ་འགན་འཛིན་ལྷན་ གདངོ ་རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་གིས་ནརོ ་གླང
དེ་བཞི ན་ཀེམ་ཡེ ་ཤེས་ལགས་ཀྱིས་ངེས་སྟོན་
པ་བཀའ་བླནོ ་ཁྲི་ཟུར་སྐལ་བཟང་ཡེ ་ཤེ ས་མཆོ ག་དང་
འཛུ ག ས་ནས་ད་བར་སླབོ ་ཕྲུ ག ་སྐྱེད་སྲིང ་ཐེང ས་དྲུ ག ་ གནང་བ་དང་།
བཅས་ལ་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ཞུའ་ི གཟེངས་རྟགས་སྩལ།
དེ་ ནས་དཔལ་ལྡན ་བོད ་མི ་མང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་
ཚོ གས་གཞོན་ཨ་ཅཱརྱ་ཡེ ་ཤེས་ཕུན་ཚོ གས་མཆོག་གིས།
ི ་ནས་གནང་བའི་གཟེངས་ ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་ནོར་གླང
ལགས་ཀྱི ས ་སྐབ ས་དྲུ ག་པའི་ནོར ་གླིང ་མཐོ་ རི མ་སླབོ ་
བོད་དང་བོད་མི །
20
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ། སྤྱོད ་ཀྱི ་ གནས་སྟངས་དུས ་སུ ་ བདོ་ བའི་ སྐབ ས་འདིར ། ཆོས་བཅུ་པའ་ི མད་ོ ལས།
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ོ
ལྡན་གྱིས། །རིགས་ན་ི མཚན་མ་དག་ལས་ཤེས། །ཞེས་
དང་།
དེའ་ི ཕྱིར་ན་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་ཀྱང་།
འད་ི ཡིས་སནྲི ་བུའ་ི གྲངས་མཁྱེན་པ།
།ངེད་ལ་འགར་
ཡང་ཉེར་མཁ་ོ མེད། །ཐབས་དང་བཅས་པ་རི ག་མཛད་ པ། །གང་དེ་ཚད་མ་ཉདི ་འདདོ ་ཀྱི། །ཐམས་ཅད་རི ག་
མཛད་མ་ཡིན་ན།ོ །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འཕགས་
མཆོ ག ་ཕྱག་ན་པདྨོའི ་ རྣམ་རོ ལ ་བོད ་གངས་ཅན་གྱི ་
ཐུ ན ་མོ ང ་མི ན ་པའི་ལྷ་སྐལ་ལ་བསམ་བཞི ན ་དུས ་དང་
ི ་ནས་བསླབ་པ་མཐར་སོན་པའི་ ཕྲུག་རྣམས་ལ་ནོར་གླང ི ་བདོ ་ཀྱི་ ཕྱག་འཁྱེར་བཅས་གནང་གྲུབ་བསྟུན། ནརོ ་གླང
རི ག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་གི ་ངེས་སྟོན་པ་མཆོག་གི ས་
གསུང་བཤད་གནང་དནོ །
དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་ཀུ ན ་གྱི ་ དམི ག ས་མེ ད ་
ཐུགས་རའྗེ ་ི རང་གཟུགས།
སྣོད་བཅུད་ཡོངས་ཀྱི་སགྲོ ་རྩ།
བདོ ་ཁ་བ་གངས་ལྗངོ ས་ཀྱི་ བྱམས་དང་སྙངི ་རས ྗེ ་
ཐུ གས་རྒྱུད་བརླན་པའི་འཕྲིན་ལས་དུས་ཀྱི་ཁོར་མོ་ཡུག་
ཏུ ་ཏང་མར་བརྡལ་བའི་གཏན་ཚི གས་ཀྱི་རང་བཞི ན་ལ་
འཚམས་པར་གངས་ལྗངོ ས་ཀྱི་བླ་སགྲོ ་ཏུ ་བྱོན་པ་ལོ་རྒྱུས་
མི འི་སྒྲི ག་འདུགས་ཀྱི་མཛད་གཅོ་ཁྲིམས་ཞི བ་པ་དང་། དང་། མཛད་པའ་ི ཆ་ཕྲ་མོ་ཚུན་ནས་ཚུལ་གསུམ་རྟགས་ སདྲི ་སྐྱོང་། འཕྱིང་སང་རྣམ་པ། མང་པསོ ་བཀུར་བའ་ི ཀྱིས་ལརགས་པར་གྲུབ་ཅིང་། དནོ ་འདིས་དེང་རྒྱ་གར་ སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ།
སྐ་ུ མགྲོན་རྣམ་པ་བཅས་ལ་དགའ་ འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་མཚན་དཔེའི་ཆ་ཤས་རག ྫོ ས་པའི་ སྤྲོའི་པད་མོ ་རྒོད་པའི་དྲི་བསུར་ཅི ར་ཡང་འཐུ ལ་བའི་ དནོ ་འབལ ི ་སྤྱི་དང་། བྱེ་བྲག་ཁ་བ་རི ་པའི་ ྲེ ་འཛམ་གླང
གུས་འཚམས་ཞུ་གི་ཡོད།
རང་དབང་སླར ་གསོ འི་ དོན ་དུ་ འཕྲིན ་ལས་ཐང་མར་
སྐྱོང་འགན་འདིན་ནས་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཟིན་པའི་དོན་ལ་
ི ་ས་ཡི ་གོ་ལ་འདིའི་ ཀྱི་ཆོ ས་དང་རི ག་གཞུང་འཛམ་གླང
ི ་དོན་འཛི ན་ འདི་གའི་ལས་བསྡམ ོ ས་ཀྱི ་སྙང
དཔྱད་ཞིབ་མཛད་ན་ལྟ་ེ གནས་འདའི ་ི ང་ོ བའོ མ།
རང་
ི ས་པ་དགེ་ བཞིན། བདྱེ ་ལས་སོགས་ལ་ལམ་རོབ་གཟག
སུས་ཀྱང་འགོག་པ་མེད་པའི་གནས་ས་གསུམ་ན་མངོན་
བའི ་ ཚུ ལ ་ལ་བརྟེན ་བསྐྱར་ཟློས་ཞུ ་ དགོ ས ་མ་མཆི ས་
དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་། ཆོས་རིག་དང་གམ ྲོ ། ཆས་ ོ ས་སལ
དུ་གསོལ་རྒྱུར།
ི ་གོང་བུ་འདི་ཡི ་ པར་གསལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འཛམ་གླང གས ོ །
མི་རིགས་སོགས་ཀྱིས་རིས་སུ་མ་བཅད་པར་སྒ་ོ
གསུམ་ལན་བརྒྱར་བཏུ ད་པའི་ཞི ་བསི ལ་གྱི་དེད་དཔོན་
ཆེན་པོར་དབང་བསྐར ུ ་བའི་ལྷར་བཅས་སྲིད་ཞི འ་ི གཅུག་ རྒྱན།
༸གང ོ ་ས་ལྷ་མིའ་ི རྣམ་འདནྲེ ་༸སྐྱབས་མགནོ ་
རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅི ང་གཟིགས་པ་
ི ་བོད་ཀྱི་རི ག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ ཆེན་པོ་མཆོག་ནོར་གླང
ཁང་གི་མངནོ ་པར་དགེ་བའ་ི དཔལ་ཡོན་འབར་བའ་ི སེང་ གེས་བཏེགས་པའ་ི གསེར་གྱི་ཁ་ྲི འཕང་མཐནོ ་པར ོ ་ཞབས་
ཤིང་། འནོ ་ཀྱང་སྐབས་བབ་གནས་སྟངས་ཅུང་ཞིག་སྙན་
བརྡལ་བཞིན་པའ་ི བཀའ་དནྲི ་གྱི་ཚུལ་འདི་ལས་དེང་བོད་
སྟེང་སྔནོ ་མེ ད་ཕྲ་ཚུ གས་སྲ་བརྟན་དུ་གནས་བཞི ན་པ་ནི་ དངོས ་སྟོབས་ཀྱི ་ རང་བཞི ན ་ལས་གྲུ བ ་པའི ་ ད ནོ ་ཞི ག ་
ཡིན་སྟབས།
ི ་མགནོ ་པ་ོ གང་ཉིད་ཚད་མའི་སྐྱེས་ འདས
བུར་གྲུབ་པ་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པ་སུས་ཀྱང་བསྙནོ ་དུ་
ི ་བདོ ་ཀྱི་རིག་གཞུང་ ག་ལ་ཡོད། ད་ལམ་ནརོ ་གླང གཅེས་སྐྱོང་ཁང་དབུ་བརྙས ེ ་ནས་ལོ ་གྲངས་ཉེར་གཅི ག་ དེང་རང་རི གས་བཅོལ་ཆུང་འགས་མགོན་
འཁོར་བའི་དགའ་སྟོན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དུས་བཟང་འདིར་ པ་ོ གང་གི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་འགལ་བའ་ི བསོད་དམན་གྱི་ ༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ་འཁྲུངས་རབས་ཞལ་ཐང་ཉེར་ལྔ་ གླངེ ་སྒྲ་སྒག ྲོ ་བཞིན་པའང་ཡོད་པ་ཀུན་གསལ་དང་། དེ་
འབུལ་ལམ་ཞུས་པ་དང་ཆབས་ཅི ག་དངོས་འབུལ་པད་ ལ་འདར ི ་རྩལ་འདནོ ་གྱིས་བརདྗོ ་རྒྱུ་ཞིག་ལ། ཚུལ་མི ན་ རྩ་ལྟར ་ཕྲ་ཡང་བདག་ཅག་བསོ ད ་ནམས་ཀྱི ་ རྟེན ་དུ་ ལོ ག་སྒབ་བྱེད ་པོ་དག་གི ས ་གླངེ ་གཏམ་བསྒྲགས་ཐུ བ ་ ྲུ དགས སྐ་ུ ཡི་གསང་གསུམ་གྱི་ པའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་པ་འདི་སུའི་དྲིན་ལས་བྱུང་བ་ཤེ ས་ ྱེ ་བཞེས་ཡོད་པ་ནས། མཛད་པ་རྣམས་འཁྲུངས་རབས་རིམ་བརྒྱུད་ཀྱི་ནང་དནོ ་ ཚོ ར ་དགོས ་པ་གལ་ཆེ འི ་ ཁར་བོད ་ཀྱི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་
ལྟར་ཐང་མར་བརྡལ་བའ་ི ཐུགས་བསྐྱེད་རླབས་ཕངྲེ ་གཡོ་
ཀླད་མེ ད་ཀྱི ས་གཏམ་འཆལ་སྤལ ེ ་བར་སྤྱི ་ལ་སྨན་པའི་
ི ་ངེས་སྟོན་པ་བཀའ་བླནོ ་ཁ་ྲི ཟུར་མིང་འཛིན་སྐལ་ ལྷག་པར་བདོ ་དང་བདོ ་མིའ་ི བདེ་སྐྱིད་རང་དབང་གི་དནོ ་ ནར ོ ་གླང
ཞིག་དགས ོ ། སྐབས་སུ་བབ་པའ་ི དནོ ་ལ། རང་རེ་འགོ་
ཟུང་འཁར ོ ་ལོ་རྩིབས་སྟོང་བརྗིད་ཆགས་པར།
གུས་པ་
བ་ནས་ནམ་ཡང་མི་འདརོ ་བ་མཁྱེན་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་།
བཟང་ཡེ ་ཤེས་ཀྱིས་སོར་བཅུའི་འདབ་མ་སྤྱི་བོར་བཀོད་ ལ་གཞན་གྱི་བཙན་སྟོབས་ཀྱིས་དབང་སྒྱུར་དང་འབྲེལ་ དེ་ལྷ་ཕྱག་གྲངས་མེད་སྔནོ ་དུ་བཏང་བའ་ི སྒ་ོ ནས།
བདོ ་ འགྲོ་བ་མི ་སྤྱོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཙམ་ཡང་བྲལ་བའི་བརླང་
དགོས་གལ་མེ ད་པའི་ཚུ ལ་ལ་བསམ་ཤེ ས་བདྱེ ་ཤེ ས་པ་
དམངས་ཡོ ངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རི ག་གཞུང་ཞེས་
གལ་ཆེ ་ཡི ན་པ་མགྲིན་ལམ་ནས་སྙན་སྒྲ་འབྱིན་ཤེ ས་པ་
བོད་དང་བོད་མི།
21
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ། ཙམ་མིན་པར། འད་ི ཉདི ་ཉམས་ན་བདོ ་ཀྱི་བླ་སགྲོ ་དང་
བྲལ་བའི ་ ཚུ ལ ་ལ་བསམ་ཞི བ ་ཀྱི ས ་གཅེས ་སྲུ ང ་བ ྱེད ་
དགས ོ ་པ་ཞིག་ལོས་ཡིན།
བདོ ་དང་།
རང་རེའི་སྡ་ེ ཚན་ཆུང་ཚེ གས་འདི་ནས་ཀྱང་ བདོ ་མིའ་ི དམིགས་ཡུལ་ལ་སྨན་ངེས་པའ་ི
ད ནོ ་དེ་ རི ག ་གཞུ ང ་གཅེས ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ ་ཉ ིད ་ཡི ན་པར་
བསམ་སྟེ། འག་ོ ལས་ཡོངས་ནས་སེམས་ཁུར་བརྟས་ཏེ་ ངལ་བ་མང་པར ོ ་གདངོ ་ལེ ན་བྱས་ནས་ལྟ་ེ གནས་འདི་
ཐག ོ ་མར་འག་ོ འཛུགས་སྐབས་ནས་བཟུང་ད་བར་འཆར་
དནོ ་འདི་རང་ལ་དམིགས་པའི་ མཐུ ན ་རྐྱེན ་རྩོལ་སྒྲུབ་
ཞུ ས་པ་ལས་གཞུ ང་དངུལ་གྲོན་གཏོང་གཞན་ནས་ཁ་ བྲི་བ་གཏན་ནས་མེད་ཅེས་ད་ལམ་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ ནས་ཞུ་གི་ཡོད།
བོད་ཀྱི་རི ག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་འབྲེལ་
བའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ཚོ གས་སྡའེ ི་གནས་
ཡོ ང་ན་བླ་ོ ཕམ་དང་ཞེ་བགད་བྱ་རྒྱུ་ཙམ་ལས་གཞན་མ་
ཀྱིས་འཛིན་གྲྭ་ཚོགས་བཞིན་པ་ཡིན།
སླབོ ་ཀྱི ་མཐུ ན་རྐྱེན་ལ་ཡང་སླབོ ་གཉེར་བ་གཉིས་རེ ར་
འདས།
སྐབ ས་དོན ་ལ་འདི་ གའི ་ བྱི ས ་བཅོལ ་ཁང་
སྟངས་ལ་གཞི གས་པའི་འདོན་སྤལ ེ ་ཟུས་ཡོ ད་པ་གོང་དུ་
ལ་མཚོ ན་ན་མ་མ་དགེ་ལས་ཉི་ཤུ ས་ཐབས་བརྩོན་ཐོག་
ལྟར་ཡང་།
ནང་དྲག་གྲས་སུ་སོན་ཡོད།
འགན་འཛི ན་གྱི ས་ལས་བསྡམ ོ ས་སུ ་ སྙན ་སེ ང་ཞུ ས་པ་ ད་དུང་གམ ོ ་བགྲོད་མདུན་སྤསོ ་བྱ་རྒྱུ་རང་
མཐུ ན་རྐྱེན་སྦྱོར་མུ ས་ཡི ན་པ་འདི་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོ གས་
བཅས་པར་གླ་འབབ་དང་མཐུ ན་རྐྱེན་སྦྱོར་རྒྱུ་ཇེ་མཐོར་
གཏངོ ་ཐབས་མ་བྱུང་ན་འད་ི མུར་འཚོ་ཐབས་ག་ལ་ཡོད།
ད་ལྟའ་ི ཆར་འད་ི གའ་ི གླ་ཕགོ ས་མཐ་ོ ཤོས་ལ་ཟླ་རེར་སྒརོ ་ ༤༩༢༠༠ དང་། དམའ་ཤོས་ལ་སྒརོ ་ ༩༠༠༠ སྤདྲོ ་
བཞིན་ཡོད།
འནོ ་ཀྱང་འད་ི གའ་ི ལྟ་ེ གནས་ཀྱི་གནས་
སྟངས་དབང་གི ས ་བསམ་ཐ ག ོ ་དོན ་འཀེལ་མི ་ ཡོ ང་བ་ བླ་ོ ཕམ་རང་བཞི ན་གྱི་བརྟུ ལ་ཞུགས་ཙམ་འཆང་བཞི ན་
པ་ཡིན། སྐབས་རེ་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་འགས་འད་ི གའ་ི
འཛིན་སྐྱོང་གི ་གནས་སྟངས་ལ་རང་རེའི་ཁ་དཔེར་བོང་
བུ་བསླངས་པར་ལེགས་བརདྗོ ་མེད་པར་མཇུག་མ་བཀག ོ ་
ི ས་ཚུལ་འདྲ་ཡོང་སྙམ་པས། དེ་ལྟར་ པའ་ི ཉེས་པའ་ི གཟག
མུ ས ་ཐོག ་ཟླ་རེ ར ་སླབོ ་གཉེར ་བ་རེ ར ་ཙག་ཙི ག་གྲོན་
ནས་སླབོ ་གཉེར་བ་གྲངས་བཅུ་ལ་སླབོ ་ཡོན་གནང་བཞིན་
དབྱར་དགུན་གུང་གསེང་དང་། རྒྱུན་ལྡན་སླབོ ་གྲྭ་གྲོལ་ མཚམས་ཕྲུ་གུ ་ཚོ ་གྲོང་ཉུ ལ་སོགས་ཀྱིས་དུས་ཚོ ད་ཆུད་
སླབོ ་གཉེར་བའི་སྦྱང་བརྩོན་གྱི་གནས་སྟངས་ཀྱང་མངནོ ་
སྐྱེལ་ཙམ་མ་ཟད། འད་ི ནས་སླབོ ་ཡོན་འབུལ་མུས་ཡིན།
གནས་འགན་འཁུར་ཅན་དང་། ལས་བདྱེ ་ལས་མི་དང་
སྔ་དགང ོ ་གུང་གསུམ་གྱི་འཚོ ་བ་སྦྱོར་
གྲྭར ་འགྲུ ལ ་འཁོར ་ཆེ ད ་འཛུ ག ས་ཀྱི ས ་སྔ་ དགོང ་བསུ ་
འད་ི གའ་ི འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དནོ ་
རྒྱུན་བསྟུད་འགྲོ་ཏབས་སུ་དེང་གི ་འཛམ་གླིངན་དཔལ་ འབ ྱོར ་འདུ་ འགོ ད ་འགྲོ་སྟངས་དང་བསྟུན་པའི ་ ལས་
ཉལ་ཁང་དང་།
གཏོང་ཆེ ད་སྒརོ ་ལྔ་བརྒྱ་རེ་མཐུ ན་རྐྱེན་སྦར ྱོ ་མུས་དང་།
ལས་མི འི་ཕྲུ་གུ ་སླབོ ་སོན་རི གས་རྡ་ཤོ ད་བོད་ཁྱིམ་སླབོ ་
ཡོང་ཐབས་ངས ོ །
དེ་བཞི ན་འདི་གའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་མཐ་ོ
དེ་བཞིན་ལས་བདྱེ ་དང་
རེའ་ི མདུན་དུ་ལྷག་ཡོད་སྟབས། མཛད་གཙོ་ཚང་མས་ ཐུགས་སྣང་དང་འབྲེལ་བའི་དུས་བསྟུན་དགོངས་བཞེས་
ཟོས་སུ་འགྲོ་གཞི ་མི ་ཡོ ང་ཆེ ད་སླབོ ་དགེ་ཆེ ད་འཛུ གས་
དེའི་ཐོག་བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་སེས་རིག་ལས་ཁུངས་ ི ་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ཞུ་གི་ཡོ ད། མཐོ་རི མ་ པར་མཚམས་འདར མཐར ོ ་སོན་ཏེ། རྩོམ་ཡིག་སོགས་རྒྱུགས་འགྲན་སྐབས་
ཨང་རི མ ་དང་པོ་ དང་གཉིས ་པ་སོ ན ་པ་ཡོ ང ་བཞི ན ་
བོད་དང་བོད་མི ། པ་ཡིན།
22
ད་ལམ་འཁྲུངས་རབས་ཞལ་ཐང་བཞེངས་
བསྐྲུན་ཟནི ་པའ་ི ཐད། ༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ ི ་སྤྱི་དང་། བ་ྱེ བྲག་བདོ ་ཁ་བ་ཅན་པའ་ི མཆོག་འཛམ་གླང
༸སྐྱབས་དང་མགོན་དཔུང་དམ་པར་སྐུ་ཚེ ་ཞབས་པད་ བརྟན་པར་གཡོ ་བ་མེ ད་པའི་ཀུན་སླངོ ་ཤུ གས་དྲག་གི ས་ དྲངས་ཏེ་བགྱིད་ཁུར་ཞུས་པ་ཞིག་ཡིན་ཅིང་།
འནོ ་
ཀྱང་འདི་ འབྲེལ ་ལས་ཀྱི ་ བྱེད ་པ ་ོ རྣམས་མ ྱོང ་བྱང་གི ་
ཚུལ་ཞན་པས་འབ་ྲི ཚུགས་དང་། མཛད་པ་ཟུར་འདནོ ་བྱ་རྒྱུ།
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
ི ་བདོ ་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་ནརོ ་གླང སྐྱོང་ཁང་དབུ་བརྙས ེ ་ནས་ལོ་ང་ོ ཉ་ི ཤུ་རྩ་གཅིག་འཁར ོ ་བའ་ི ུ ་དྲན་མཛད་སྒརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ། དས
འཁྲུངས་རབས་ཀྱི་
གུང་སྒྲིག་སྟངས་སོགས་
ལ་སྐྱོན་ཆ་ཡོད་པ་གདནོ ་མི་ཟ་ནའང་། ད་ལྟའ་ི ཆར་སྒྱུ་
རྩལ་གྱི ་མངནོ ་པར་ཕྱུག་པའི་ཞལ་ཐང་འདི་ལྟ་བུ་ཞི ག་ བདོ ་ཕྱི་ནང་གཉིས་ལ་མེ ད་ཅེས་ཞུས་ན་ཞུ་ཧམ་དུ་ག་ལ་
འགྲོ་སྙམ་སྟེ།
འད་ི ལྟར་ཞུས་ཐལ་སོང་བས་ཧམ་ཤེད་
ཀྱིས་རང་བསྟོད་ཞུས་པ་མི ན་པ་དགོངས་པར་མངའ་བ་
འཚལ། ལྷག་པར་ལྟར་གནས་འད་ི ནས་སྒརོ ་ས་ཡ་མང་
པ་ོ དང་འབལ ྲེ ་བའ་ི ལས་དནོ ་ཞུ་མུས་ཀྱང་།
དེ་དག་
ི ་གི ་ གི་ཁདྲོ ་ནས་འདི་གའི་འགོ་དམངས་ཡོ ངས་ཀྱི ་སྙང དུམ་བུ་ལྟར་ཤིན་ཏུ ་གཙིགས་སུ་བྱེད་པ་ནི་༸རྒྱལ་བའི་
འཁྲུངས་རབས་བཞེངས་བསྐྲུན་ཞུ་རྒྱུ་དང་མཛད་རྣམ་ ི ་ཡིན་ན། ད་ལམ་གཙོ་བའོ ་ི དམིགས་ཡུལ་ལམ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༩ ཉནི ་ནརོ ་ གཉས ེ ་ དགོས་འདུན་ཆ་ཤས་ཙམ་གྲུབ་པར་ཚང་མ་དགྱེས་པ་ གླིང ་བ དོ ་ཀྱི ་ རི ག ་གཞུ ང ་གཅེས ་སྐྱོང་ཁང་དབུ ་ བརྙ ས
ི ་ནས་ ོ ་བ་དང་། ནརོ ་གླང སྐྱེ་བའ་ི རེ་སྨནོ ་ཞུ་གི་ཡོད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་ ནས་ལོ་ང་ོ ཉ་ི ཤུ་རྩ་གཅིག་འཁར བཞེངས་བསྐྲུན་ཞུ ས་པའི་༸རྒྱལ་བའི་འཁྲུངས་རབས་ གནང་།། ཞལ་ཐང་རྣམས་༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོར ་
ལེགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ། གངས་ཅན་ཤེས་རིག་བང་མཛོད་
དཔར་བསྐྲུན་ཐོག་མ་ཞུ ས་པའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒར ོ ་ སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་ བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
ི ་གའི་རི ག་གཞུང་ཉམས་ དེ་རི ང་ནོར་བུ་གླང
གི་ཡོད།
འནོ ་ཀྱང་ཧུ ར་ཐག་གནང་ཡོ ད། དེ་སྔ་གངས་
ཅན་སྐྱིད་གཤོང་གི ་སྒྲིག་འཛུ གས་ནང་ལའང་ལས་ཀ་ལོ་ མང་བྱས་པ་རེད། ཧུ ར་ཐག་འབད་ཐག་བྱས་སོང་། དེ་
ནས་གཤམ་འོག་གི ་ལས་རི གས་སྡ་ེ ཚན་སོ་སོའི་ནང་ལ་
ཁྱེད་རང་ཚོ ་འགན་འཁྱེར་མཁན་རྣམས་ནས་ཧུ ར་ཐག་ འབད་ཐག་བྱས་པ་རེད། དེ་བཞིན་འདིར་སླབོ ་སྦྱོང་བྱེད་
མཁན་ཚང་མས་སེ མས་ཤུ གས་སྐྱེས་ནས་ཧུ ར་བརྩོན་
བྱས་པ་ཡིན་དུས་ཁྱེད་རང་ཚོ་འག་ོ ལས་དང་འབལ ྲེ ་ཡོད་
ཚང་མར་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ཟེར་གྱི་ཡིན།
པ་སོ ར ་ཆུ ད ་མི ་ ཉམས་གོང ་སྤལ ེ ་གྱི ་ ལས་འགུ ལ ་མང་
རྩ་གཅིག་འཁར ོ ་བའ་ི དུས་དྲན་གནང་བ་རེད།
གཅིག་དང་།
ང་ཚོ ་ བོད ་མི ་བཙན་བྱོལ ་བ་ཆགས་ནས་
པ ་ོ ཅི ག ་སྒྲུ བ་སྡདོ ་མཁན་གྱི ་ ཚོ ག ས་པ་འདི་ ལོ ་ ངོ་ ཉི་ ཤུ ་ བཙན་བྱོལ་བ་འདྲ་འདྲའི་ནང་ནས་ཕལ་ཆེ ར་མི ་འདྲ་བ་ ལོ་
ཡུ ན ་འདིའི ་ རི ང ་ལ་སྐལ ་བཟང་ཡེ ་ ཤེ ས ་ལགས་ཁྱེད་
ི ་ནས་ཧུ ར་ཐག་འབད་ཐག་གནང་སོང་། བཟའ་འཚོ་གཉས ད་ཆ་ལོ་ན་རྒས་པ་དང་ལུས་པའོ ང་གཅང ོ ་པ་ོ ཆགས་ཡོང་
སོ་སོའ་ི མི་རིགས་ཀྱི་རི ག་གཞུང་དང་
གོམས་གཤི ས་དེ་དག་རྒྱུན་འཛི ན་བྱས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་
ི ་སྤྱི་ལ་ཡི ན་ནའང་གང་ཙམ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་ འཛམ་གླང
རྒྱུའ་ི ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡི ན་དུས་དེའ་ི ནང་
བོད་དང་བོད་མི།
23
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ལ་སྒྲིག་འཛུ གས་འདིས་བྱས་རྗེས་ངེས་ཅན་བཞག་ཡོ ད་ འགྲེལ་བ་བསྟན་འགྱུར་ནང་པ་ོ ཏ་ི གཉས ི ་འདུག བདོ ་ ནས་རང་གཞན་སུ་ཡི ན་ནའང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདདོ ་པ་ པར་བརནྟེ ་རས ྗེ ་སུ་ཡི་རང་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་ལྟ་བུའ་ི བྱས་ རང་གི ་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ ་ཕེབས་ཏེ་སྒམ ུ ་བསྔལ་གྱི་ ོ ་རི མ་མཛད་ དང་བདེ་བ་འདདོ ་པ་རེད། བདེ་བ་དང་སྡག
རྗེས ་འཇོག ་མཁན་མང་པོ་ ཞི ག ་མི ང་ཙམ་ལྷག ་པ་མ་ ཡོད།
རྒྱུ་ཕྱི་ལོགས་རྐྱང་རྐྱང་ལ་ཡོད་དམ། དེ་མ་རེད། གཏགོ ས་འདས་གྲོངས་ཟནི ་པ་རེད། དེ་ དག་འདུལ ་བ་འཛི ན་པའི ་ མཁས་གྲུ བ ་ གཙོ ་བོ་ནང་སེམས་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་བ་དང་སྡུག་ ངོ ས ་ཀྱི ས ་རྟག་ཏུ ་འདི ་ དྲན་བཞི ན ་ཡོ ད། གཉིས་ལྡན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞི ག་ཡི ན་པ་ནི་གཞུང་དེ་ བསྔལ་ཡོང་རྒྱུ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་དག་ཞིབ་འཇུག་ ྲི ་པའ་ི འག་ོ ཁདྲི ་ དག་ལས་རགྟོ ས་ཐུབ། སྤནེ ་རརྡོ ་ལགས་ལྟ་བུ། དེ་བཞིན་ལྷ་བས
དེ་དག་གི་སལ ྲོ ་བཟང་གཏདོ ་ བྱས་ནས་སེམས་མ་སྐྱིད་པ་བཟོ་མཁན་སེམས་མ་དུལ་
མང་པོ་ཞི ག་མི ང་ཙམ་མ་གཏོགས་འདས་གྲོངས་ཟིན་པ་ པ་དེ་དག་ལོ ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རི ང་གཅེས་འཛི ན་བྱས་ཡོ ད། བའི་ཆ་དེ་དག་གཞི ་རྟེན་གང་འདུག་དེར་བརྟག་དཔྱད་
རེད། དེ་དག་གིས་ལོ་མང་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ནས་བྱས་ ཆབ་སདྲི ་ཐག ོ ་ལ་ང་ཚོ་ཁུངས་ལུང་དེ་ཙམ་མེད། རྗེས་བཞག་པ་དེ་དག་དྲན་གསོ་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་དང་སྨནོ ་ བསྐྱལ་ནས་ཕྱིན་པ་རེད།
ཇབ་ བྱས་ནས་སེ མ ས་མ་དུལ ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བཟོ་ ལྟ་ སྤྲོད ་
གནད་དནོ ་ཆེ་སར་བལྟ་མ་ ནས་འགྱུར་བ་འགྲོ་རྒྱུ། སེམས་འདུལ་བའི་ཆ་དེ་རྒྱུ་རྐྱེན་ ི ་ང་ཚོས་མཛད་སྒ་ོ ཐུ བ ་པར་ང ་ོ གདོང ་གི ་ གནས་ཚུ ལ ་ཆུ ང ་ས་ལ་ཧ་ཅང་ ག་འདྲ་ཡོང་གི་འདུག དེ་དག་ཤུགས་ཆེ་ར་ུ གཏོང་རྒྱུ་དེ་ དེ་རིང་འདར
ལམ་བརྒྱབ་རྒྱུ་རེད། བྱས་ནས་བཀྲ་ཤིས་པའ་ི དུས་འཁེལ་ཡོད།
མག་ོ འཁར ོ ་ནས། ལུང་ཆུང་རེ་ལ་དཔནོ ་ཆུང་རེ་དང་། དག་རིག་པའ་ི རྒྱུ་མཚན་ཐག ོ ་ནས་ཡོང་གི་ཡོ ད།
བོ ད ་ཀྱི ་རི ག་གཞུ ང་གཅེ ས ་སྐྱོང་བ ྱེ ད ་ ལུང་ཆུང་རེ་ལ་བླ་མ་རེ།
ཟེར་ནས་སོ་སོའ་ི སྡ་ེ རང་
དེ་འདྲ་ཡི ན་དུས་ད་ལྟ་ངོས་ཀྱི ས་བརྗོད་རྒྱུ་
རྒྱུའ་ི རིག་གཞུང་ན།ི བདོ ་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ ལ་མགོ་ འཁོར ་བ་མ་གཏོག ས་བོད ་སྤྱི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ སྔར ་ འདི་ གང་ལྟར ་ང་རང་ཚོ འི ་ ཉམས་པ་གསོ ར ་ཆུ ད ་མི ་ ི ་སྟོང་ ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབནོ ་རྣམ་གསུམ། རེད། བདོ ་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ན།ི ལོ་ཉས ཞེས་ཡོད་པའ་ི ཉམས་གོང ་སྤལ ེ ་གྱི ་ ལས་ལས་ཀ་བྱེད ་རྒྱུ འི་ ཆོ ས ་དང་ ལྷག་རིང་ཐོག་མར་ནང་ཆོ ས་མ་དར་གོང་ང་རང་ཚོ འི་ སྐབ ས་སུ ་ བོད ་སྤྱི ་ རུ་ ག་འདྲ་ཡོ ད ་མེ ད ་ཀྱི ་ བསམ་བླ་ོ དེ་ རི ག་གཞུ ང་ཟེར་དུས་ལོ ་བརྒྱ་ཕྲག་དང་སྟོང་ཕྲག་རི ང་
རིག་གནས་ཤིག་ཡོད་པ་རེད། བ་ཡོད་པ་རེད།
ཞང་ཞུང་དང་འབལ ྲེ ་ ཙམ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཕྱིན་པ་རེད། འནོ ་ཀྱང་བདོ ་ཀྱི་ཆོས་ བར་ལ་བསམ་བླ་ོ གཏང་རྒྱུ་ཞིག་རེད། ང་ཚོ འ་ི མི ་རབས་
ཞང་ཞུང་བནོ ་གྱི་རིག་གཞུང་ཡོད། དང་རི ག་གཞུང་དེ་མཁན་ཆེ ན་ཞི ་འཚོ ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་ རག ྫོ ས་འགྲོ་གི་རེད། འནོ ་ཀྱང་ང་ཚོའ་ི ལས་འགན་འདི་
སྐབས་དེ་དུས་ན་གསོ་བ་རི ག་པ་ཕལ་ཆེ ར་ཡོ ད་ས་རེད། བོད་ལ་ངོ་སྤྲོད་དང་ལག་སྤྲོད་གནང་བ་འདི་བོད་ཀྱི་མེས་ མུ ་མཐུ ད་སྔནོ ་མ་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་མཁན་ཁོ་ཚོ འི་གྲས་
དེའི་མཚོ ན་པའི་གང་ལྟར་ང་རང་ཚོ ་བོད་མི ་རི གས་ཀྱི་ པོ་དེ་དག་གི ས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་རི ང་ཧུ ར་ཐག་འབད་ ཀྱི་བྱས་རས ྗེ ་འད་ི ད་ལྟ་ལྷག་ནས་བསྡད་ཡོ ད་རེད།
རི ག་གཞུང་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཕྱིན་པའི་རི ག་གཞུང་ ཐག་འཛིན་སྐྱོང་བྱས་འདུག ཞིག་ཏན་ཏན་ཆགས་ཡོད།
མཁན་ཆེན་ཞི་བ་འཚོ་
ན་ི དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའ་ི མཁས་པ་རེད། ཁང ོ ་ན་ི ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་ ནས་བདྱེ ་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་རེད། རིམ་པས་ཁྱེད་རང་ཚོ ་སྤ་ོ
མི ་རབས་མང་པ ་ོ ཞི ག ་གི ས ་རི ག་གནས་ སྲས་སོགས་ཀྱི་རས ྗེ ་འབྲང་ཆགས་ཡོད།
གསར་པ་ཁག་ཡར་རྒྱས་བཏང་།
དེའི ་ རྗེས ་སུ ་ཡོ ང ་མཁན་གྱི ས ་མུ ་ མཐུ ད་
ལྷག་པར་རྒྱ་གར་
ལགས་རྨོ་ལགས་དང་ད་ལྟ་ཕོ་གསར་མོ ་གསར་ཚོ ་རྗེས་
ང ོས ་ཀྱི ས ་ནམ་རྒྱུ ན་རྟག་པར་ཤོ ད ་བཞི ན ་ ལ་སྤ་ོ ལགས་ཆགས་ཀྱི་རེད། རྨོ་ལགས་ཆགས་ཀྱི་རེད།
ནས་ཐད་ཀར་མཁན་ཆེ ན་ཞི་བ་འཚོ ་གདན་ཞུ་གནང་། པའི་དཔལ་ནཱ་ལེ ནྡྲའི་མཁས་པའི་དབང་པོ་དེ་སྔ་ཡི ན་ན་ དེ་ནས་འཆི་རྒྱུ་རེད།
འནོ ་ཀྱང་ད་ལྟ་ཁྱེད་རང་ཚོ ས་
སངས་རྒྱས་པའི ་ ཆོ ས ་ནི་ སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་རྒྱུ ་ཁོ་ ནའི ་ རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉས ི ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། བར་སྐབས་ངས ོ ་ དཀའ་ལས་བརྒྱབ་བཞག་པ་དེ་དག་མུ་མཐུད་ནས་མི་
སྐད་ཆ་མིན།
སངས་རྒྱས་པའ་ི ཆོས་ན་ི ལྟ་གྲུབ་དང་ ཀྱིས་པཎ་གྲུབ་བཅུ་བདུན་ཞེས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད།
འབལ ྲེ ་བ་ཞིག་ཆགས་འདུག
དེར་བརནྟེ ་མཁན་ཆེན་
རབས་རས ྗེ ་མས་མཇུག་བསྐྱལ་གྱི་རེད། བསྐྱལ་དགོས་
པཎ་གྲུ བ ་བཅུ ་ བདུན ་གྱི ས ་བརྩམས་པའི ་ རྒྱུ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ང་ཚོས་སྒྲིག་འཛུ གས་ཁག་ ཞི་བ་འཚོར་ཆ་བཞག་ན། དབུ་མའ་ི གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་ ལེ ག ས་བཤད་དེ་ དག་ང་ཚོ ས ་སླབོ ་སྦྱོང ་བྱེད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ། དེ་དག་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་ལས་ཀ་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་ ཡིན། ཁང ོ ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་དབུ་མ་རྒྱན་དང་ སླབོ ་སྦངྱོ ་བདྱེ ་རྒྱུ་དེ་ཆོ་ག་འདནོ ་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང་། རྔ་གང་ སྐད་ཆ་མ་རེད། ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་བསམ་བླ་ོ གཏང་
ཚད་ཆེན་བལྟ་ན་ཤེས་ཀྱི་རེད། ཁང ོ ་གིས་ཆེད་མངགས་ འདྲ་རངྡུ ་དགས ྲོ ་དགས ོ ་མིན། སྦུབ་གང་འདྲ་བཀལ ོ ་མིན་ དགས ོ ་རྒྱུ་ཞིག་རེད། ཞལ་ཆེམས་གནང་སྟེ་མ་འངོ ས་པར་ཆོས་རྒྱལ་ལ་དཀའ་ གྱི་སྐད་ཆ་མ་རེད། དངས ད་ལྟ་བར་དུ་ཧུ ར་ཐག་བྱས་པ་རེད། ད་དུང་ ོ ་གནས་དྲང་གནས་སེམས་
ངལ་འཕྲད་ན་ངོས་ཀྱི་སླབོ ་ཕྲུག་དྲགས་པ་ཀ་མ་ལ་ཤི ཱ་ལ་ ཁམས་རི ག་པ་གཙོ ་བོར་གྱུར་པའི་སེམས་ཇི་ལྟར་འདུལ་ ཡི ན་ནའང་ཧུ ར་ཐག་བྱེད ་རོ ག ས་ཞེས ་ཟེར ་གྱི ་ ཡི ན།
ཡོད། ཅེས་གསུངས་ནས་ཀ་མ་ལ་ཤི ཱ་ལ་བདོ ་དུ་ཕེབས་པ་ ཐབས་བ དྱེ ་དགོས ་མི ན ་དེ་ དག་སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་ནས་ ཞེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།།
རེད། ཁང ོ ་གི་དབུ་མ་སྣང་བ་ཡོད། ད་ལྟ་ཡིན་ནའང་བལྟ་ འདུལ་དགས ོ ་རེད་གསུང་གི་མི་འདུག རྒྱུའ་ི གཞུང་གལ་ཆེན་པ་ོ ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཚད་ཆེན་གྱི་
མི འི ་ རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི ་ ཀླད ་པ་བེད ་སྤྱོད ་བྱས་
བོད་དང་བོད་མི །
24
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
ུ ་དྲན་ བོད་རང་དབང་སྒརེ ་ལངས་བྱས་ནས་ལོ་ང་ོ ༥༨ འཁར ོ ་བའ་ི གསུམ་བཅུའ་ི དས ཐག ོ ་སདྲི ་སྐྱོང་གིས་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ ་སྤལེ ་བའ་ི གསུང་འཕནྲི །
༄༅།
།དེ་རིང་ན་ི བདོ ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཕྱི་ལོ་
རྡོག་རྩ་གཅིག་བསྒྲིལ་གྱིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི ས་བོད་ས་
མིན་ལ་མ་ལྟསོ ་པར། བདོ ་རང་དབང་དང་། བོད་ཀྱི་
ན་ི བདོ ་མིའ་ི ཡིན།
ཏཱ་ལའ་ི བླ་མའ་ི དབང་ཆར་ཐེ་བྱུས་ པ་གཅི ག་མཐུན་གྱི ་སྒ་ོ ནས་རྒྱ་དམར་གཞུ ང་གི ་བཙན་ བདྱེ ་པ་མཚམས་འཇག ོ ་དགས ོ །” ཞེས་སོགས་ཞི་བའ་ི
སོ ག ས་ཀྱི ་ ཆེ ད ་རང་གི ་ ལུ ས ་སྲོག ་ལོ ང ས་སྤྱོད ་སོ ག ས་
བའ་ི དུས་དྲན་གྱི་ཉནི ་མོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད།
མ་བྱས་པར་རང་ལུས་མེར་བསགྲེ ས་བཏང་སྟེ།
༡༩༥༩
ལོར་བདོ ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བདོ ་མི་སེར་སྐྱ་
ཕོ་མོ ་རྒན་གཞོན་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་མ་བགྲོས་བསམ་
ཡོངས་ལ་བཙན་དབང་གདུག་རྩུབ་བྱས་པ་ལ། “བདོ ་
བཟུང་ལ་ཞི་བའ་ི སྒརེ ་ལངས་བྱས་ནས་ལོ་ ༥༨ འཁར ོ ་ སྒ་ོ ནས་བོད་མི ་མང་གི ་མངོན་འདོད་གསལ་འདོན་བྱས་ དེར་བརནྟེ ་ ཡོད།
ང་ཚོས་བདོ ་བསྟན་སྲིད་མི ་རི གས་ཀྱི་ཆེ ད་དུ་ལུས་སྲོག་
བ དོ ་མི འི ་ རང་དབང་སྒར ེ ་ལངས་ཀྱི ་ ཉིན ་
ལོ ང ས་སྤ ྱོད ་བླས ོ ་བཏང་གནང་མཁན་འདས་གསོ ན ་ མོ ་སླབེ ས་ཉེའི་སྐབས་ལྷ་ས་ནི་ཧ་ཅང་དམ་བསྒྲགས་ཀྱི ་ ཡོངས་ལ་རས ྗེ ་དྲན་དང་།
ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་
བླསོ ་བཏང་དང་། ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་ བར་བདོ ་ནང་བདོ ་མི་ ༡༤༥ ཡིས་གཞན་ལ་འཚེ ་བ་ བོད་
ལ་རང་དབང་དགས ོ ། ༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་
པ་ོ མཆོག་བདོ ་ལ་གདན་འདནྲེ ་ཞུ་དགས ོ །” ཞེས་བོད་
རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་གདུག་ གནས་སྟངས་འགོ ་ཡོད། དེ་ཡང་འད་ི ཟླའ་ི ཚེ ས་ ༣ ཉནི ་ མིའ་ི མངནོ ་འདདོ ་གསལ་འདནོ ་བྱས་ཡོ ད།
མདོ་དོན་
རྩུབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འག ོ ་བདོ ་མི་ས་ཡ་གཅི ག་ལྷག་འདས་ དྲག་ཆས་སྤྲས་པའ་ི དཔནོ ་དམག་ ༥༠༠༠ ཙམ་དང་། གཞི ས་བཞུགས་བོད་མི ་རྣམས་ཀྱི་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙངི ་
ལ་གཏོར་བཤི ག་སོགས་བཏང་བ་བཅས་ལ་དྲན་གསོ་ཞུ་
དམག་མི འི་རླངས་འཁོར་སྟོང་ཕྲག་ཉེ་བ་རུ་སྒྲིག་བཏང་ སྟོབས་དང་འགྱུར་བ་མེད་པའ་ི ལྷག་བསམ་ལ་བརནྟེ ་ནས་ ནས་ལྷ་སའི་གྲོང་ཁྱེར་གཡུལ་ས་ལྟ་བུར་བསྒྱུར་ཏེ་བོད་ བདོ ་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་།
དགོས་པ་ཞི ག་ཡི ན་ནའང་ཕྱོགས་གཞན་ནས་སྤབོ ས་པ་
ི ་བདོ ་མི་ཚོས་ ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་དེ་རིང་གི་ཉནི ་མོ་འདར
གྱི ་སྲིད་བྱུས་འོག་དཀའ་སྡུག་ཇི ་ཙམ་མྱོང་དགོས་བྱུང་ བཅས་ནས་བདོ ་མིའ་ི བདེན་དནོ ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གདུང་
གྲོངས་སོང་བ་དང་བདོ ་ཀྱི་དགནོ ་སྡ་ེ བརྒྱ་ཆ་ ༩༨ ལྷག་
རྒྱུའ་ི དུས་ཚིགས་ཤིག་ཡིན། མི ་རྣམས་འཇིགས་དངངས་ཆེན་པོའ་ི ངང་གནས་བཞི ན་ བོད་མི འ་ི རང་དབང་འཐབ་རྩོད་འདི་བཞི ན་འཚེ ་མེད་ཞི ་ དེ་རིང་ནི་ཕག ྱོ ས་གཅི ག་ནས་མྱ་ངན་བྱེད་ ཡོད། བའི་ཐོག་ནས་རྒྱུན་སྐྱོང་ཐུ བ་པ་མ་ཟད་གནས་ཚད་ཀྱང་ བདྱེ ་དགས ོ ་པའ་ི དུས་ཚིགས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན།
དེ་ན་ི ཕྱི་
འདས་པའི་དུས་རབས་ཕྱེད་ལྷག་ནང་བོད་ གང ོ ་མཐར ོ ་གཏངོ ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེར་བརྟེན་འཛམ་
ི ་གི ་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་དབུ་འཁྲིད་དང་གཞུང་མང་ མི ་རྣམས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི ་གདུག་རྩུབ་དང་དྲག་གནོན་ གླང
ལུགས་ཐོག་དམ་བསྒྲགས་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོ ད་པའི་ཐུ ན་
སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཇེ་མཐར ོ ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
བོད་དང་བོད་མི།
25
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
དེ་ཡང་སྔ་ལོ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛི ན་སྐུ་ཞབས་ མོང་བསྒྲགས་གཏམ་ཤུགས་ཆེ་ཞིག་སྤལེ ་ཡོད།
ཨོ ་བྷ་མ་མཆོག་དང་བོད་མི འ་ི བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་
སྲིད་འཛི ན་ཞི ་ཅི ན་ཕིང་གི ས་གཙོ ས་རྒྱ་ནག་
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་རྣམ་ གི ་དབུས་སའི་འགོ་འཁྲིད་ཚོ ས་རྒྱ་ནག་བརྟན་ལྷངི ་ཡོ ང་
ི ་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། ཨ་རིའ་ི སདྲི ་འཛིན་ བར་མཐའ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་དགས གཉས ོ ་པ་དང་། མཐའ་ མཆོག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི ་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཡོ ང་བར་བོད་ལ་བརྟན་ལྷངི ་དགོས་
ཡོད་པ་མ་ཟད་༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ་སྐུ་ཚབ་དང་རྒྱ་ནག་ སྐརོ ་དང་། ཡང་། བདེ་སྤདྲོ ་བདེ་ལེན་ཞེས་བདེ་སྐྱིད་
རྒྱ་ནག་གཞུ ང ་གི ས་༸གོ ང ་ས་༧སྐྱབས་
མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ས ་འདི ་ ལོ ་ གནང་བའི ་ དུས ་ འཁོར་དབང་ཆེ ན་ནི་ཁྲིམས་འགལ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི ་
ལག་ཆ་ཡིན་སྐརོ ་བསྙནོ ་འཛུགས་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་
ནས་དུས་འཁོར་དབང་ཆེ ན་ཞུ་བར་འགྲོ་མཁན་རྣམས་ བཀག་འགག ོ ་དང་།
ཕྱི་བསྐྱོད་ལག་འཁྱེར་ཕྱིར་བསྡ་ུ
དང་བེད་མེད་བཟས ོ ་པ། ཕྱིར་ཐནོ ་ཟནི ་པ་ཚོ ་དུས་བཀག་
གཞུ ང ་གི་ སྐུ་ ཚབ་དབར་དནོ ་ཕན་ལྡན ་པའི་ གྲོས་མོ ལ ་ དགོས་ན་བདེ་འཇགས་འགན་སྲུང་བྱེད་དགོས་ཟེར་བའི་
ནང་ཚུ ད་ཕྱིར་ལོ ག་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་
ཉེ་སྔནོ ་སྐ་ུ ཞབས་རེག་སེ་ཊི ་ལར་སན་མཆོག་ཨ་རི འི་ཕྱི་ ཅང་ཆེན་པ་ོ བདྱེ ་བཞིན་ཡོད།
བྱས་ཡོད།
བདྱེ ་དགས ུ ་མ་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ སྲིད་བྱུས་བཟུང་སྟེ་བོད་ས་ཡོ ངས་ལ་དམ་བསྒྲགས་ཧ་ ོ ་པ་སླར་ཡང་སྐལ
ཉེ་ཆར་བདོ ་རང་སྐྱོང་
སོགས་དངོས་ཤུ གས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་དམ་བསྒྲགས་
སྲིད་དྲུང་ཆེ ར་བསྐ་ོ གཞག་གཏན་འཁེལ་གནང་སྐབས་ ལྗངོ ས་མི ་དམངས་ཞི བ་དཔྱོད་ཁང་ཟེར་བའི་ལས་དོན་
ཀུ ན ་གྱི ས ་མཁྱེན་གསལ་ལྟར ་འཛམ་གླིང ་
ཁང ྱོ ་བདོ ་ སྙན་ཐོའི་ནང་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་ ནང་ཡུལ་སྐར ོ ་གིས། “པེ་ཅིང་སདྲི ་གཞུང་ནས་བཙན་བལ ོ ་སྤྲོ་འཆམ་པ་མང་ཤོ ས་གྲས་རྒྱ་རིགས་
ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་མཆོག་གི་སྐ་ུ ཚབ་དང་ལྷན་ སྤལ ེ ་ཏེ་ ཉེས ་དོན ་ཉེས ་གསོ ག ་ལ་ཁྲི མ ས་ལུ ག ས་ལྟར ་ ཡིན། འནོ ་ཀྱང་བདོ ་མི་དཀྱུས་མ་ལྟ་ཞོག་གཞུང་གི་ལས་ གྲོས་མོ ལ ་ཡོ ང ་ཐབས་སླད ་མུ ་ མཐུ ད ་སྐུལ ་མ་བ ྱེད ་རྒྱུ ་ རངྡུ ་རགྡེ ་བཏང་ཡོད་སྐརོ ་དང་། དེ་ཡང་བདོ ་རང་སྐྱོང་ བྱེད་ཡི ན་པ་ཚོ ར་ཡང་ཕྱི ་རྒྱལ་ཡུལ་ཁག་ཏུ ་ཡུལ་སྐར ོ ་ གཞུང་ངམ།
ཡིན་པ་དང་། ༸གང ོ ་ས་མཆོག་མཇལ་འཕྲད་ཀྱང་ཞུ་རྒྱུ་ ལྗངོ ས་གཅིག་པུའ་ི ནང་འདས་ལོར་མི་གྲངས་
༡༤༤༦ འགྲོ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་གཉེན་འཕྲད། ཐ་ན་ནང་པའི་ ྲི ས་ གནས་ཆེན་ཁག་ཏུ ་གནས་མཇལ་འགྲོ་རྒྱུར་ཡང་རྒྱ་ནག་ ཡིན།” ཞེས་སོགས་ལན་འདེབས་གནང་བར་རས ྗེ ་སུ་ འཛིན་བཟུང་དང་། མི་གྲངས་ ༡༧༩༣ ལ་ཁམ
ཡི་རང་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག ག་ོ སྐབས་འད་ི དང་བསྟུན་
གཏུ གས་བྱས་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་བྱས་ཡོད།
མཆོག་ལ་འཚམས་འད་ྲི དང་། ཨ་རིའ་ི གཞུང་གིས་བདོ ་
དམངས་སྤྱི་མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་སོ་ བོད་མི ་རྣམས་བོད་ཀྱི ་ས་ཆ་ནང་ཁུལ་དུ་གཉེན་འཕྲད་
ནས་སྲི ད ་འཛི ན་གསར་པ་སྐུ་ ཞབས་ཌོ ་ ནལཌ་ཊམ་
གཞུང་ནས་ཕྱི་བསྐྱོད་ལག་འཁྱེར་སྤྲོད་རྒྱུར་ཚོད་འཛིན་
ཆོ ས་དད་རང་དབང་ཡོ ད་སྐར ོ ་རྒྱ་ནག་མི ་ བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད།
མད་ོ དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་
ཐག ོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་གནང་བའ་ི རེ་བ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དྲུ ག ་པའི ་ ནང་གསལ་བཀོད ་ཡོ ད ་ནའང་བོད ་མི ་ ཚོ འི ་ དང་གནས་སྐརོ ་སོགས་སུ་འགྲོ་རྒྱུར་ཡང་བཀག་འགག ོ ་
གཞུ ང ་ལ་བོད ་རྒྱ་ཞི ་ མོ ལ ་བསྐྱར་གསོ ་ དགོས ་པའི ་ རེ ་
བསྟར་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད། དེ་ན་ི སྔ་ལོ་ནས་འག་ོ བཙུགས་ དཔེར་ན།
སྔ་ལོ ་ཡོ ་རོབ་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་
འདུན་བཏནོ ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཆར་ གཞི་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་བླ་རུང་སྒར་གཏོར་བཤི ག་དང་
གྲྭ་བཙུན་བཙན་དབང་གིས་ཕྱི ར་འབུད་གཏོང་བཞི ན་ པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུ གས་ཆེ ་གནང་བའི་ཐོག་ནས་ཛ་དྲག་
ཐོག་ཁྲིམས་སྒྲིག་གང་དང་མི ་མཐུ ན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལག་ དང་དམ་བསྒྲགས་ཧ་ཅང་ཆེ ན ་པོ་ བྱེད ་བཞི ན ་ཡོ ད ། ཉེ་ཆར་མད་ོ སྨད་སྐ་ུ འབུམ་དགོན་པར་ཆོ་
ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུ ང་གི ས་འཆར་གཞི ་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ འཕྲུལ་སྨནོ ་ལམ་གྱི་སྐབས་དམག་མི ་འབོར་ཆེ ་བཀྲམས་ གསེ ར་རྟ་ལྔ་རི ག་ནང་བསྟན་སླབོ ་གླིང་གི ་ཆོ ས་བྱེད་གྲྭ་ ཏེ་གྲྭ་བཙུན་དང་བོད་མི ་ཆོས་མཇལ་བ་རྣམས་འཇིགས་ བཙུན་སྟོང་ཁྲག་བརྒལ་བའི་སྡདོ ་ཁང་གཏོར་བཤི ག་དང་ དངངས་སྐྱེ་དགས ོ ་པའ་ི གནས་སྟངས་བཟོས་ཡོ ད།
དེ་
བཙན་དབང་གིས་གྲྭ་བཙུན་ཕྱིར་འབུད། དེ་མཚུངས་ཡ་ བཞིན་མད་ོ སྨད་ཀླུ་ཆུ་ཁུལ་ནས་རྔ་པ་སྟག་ཚང་ལྷ་མོ་ཀིར་ྟི
གི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་བཞག་ཡོད། དེ་བཞིན་སུད་སིའ་ི གྲོང་
ཆེན་སྒར་ནས་ཀྱང་བཙུན་མ་ཆི ག་སྟོང་ཙམ་ཕྱིར་འབུད་ དགོན་པའི་ལོ ་འཁོར་གྱི ་འཆམ་དང་བཅོ་ལྔ་མཆོ ད་པ་
མིའ་ི ཐབོ ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་
དགོ ན ་སྡ་ེ གཞན་ནང་འཛུ ལ ་ཞུ ག ས་མི ་ཆོ ག ་པ་དང་། འགག ོ ་བྱས་པ་སོགས་བྱུང་འདུག
ཁྱེར་ཇི ་ ནི་ ཝར་མཉམ་འབ ལ ྲེ ་རྒྱལ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འགྲོ་བ་
པའ་ི སྔ་ནབུ ་ཏུ །
༣༤
རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་ལྡན་པའ་ི
འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་ཁྱད་མཁས་མི ་སྣ་དྲུག་གི ས། ུ ་སྒར་དང་ཡ་ཆེན་སྒར་གཉས ི ་ཀྱི་ཡ་ང་བའ་ི གནས་ བླ་རང
སྟངས་དང་།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི འགྲོ་བ་
ྲི ས་སྒྲིག་ཁག་ལ་བརྩི་མེད་ཀྱིས་བདོ ་ མིའ་ི ཐབོ ་ཐང་གི་ཁམ ནང་གི ་འགྲོ་བ་མི འི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྡལ་བཤི ག་དང་ཆོས་
བཏང་ཡོད།
ཕྱིར་འབུད་བཏང་བའ་ི གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ སོགས་མཇལ་དུ་འགྲོ་མཁན་རྣམས་ལམ་བར་དུ་བཀག་ རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་
ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒ་ོ གང་ཡང་སྤལ ེ ་མི ་ཆོ ག་པ་སོགས་ བོད ་མི ་ ཚོ ར ་རྒྱ་ནག་མི ་ དམངས་སྤྱི ་ མཐུ ན ་རྒྱལ་ཁབ་
ི ་ཡོ ངས་ཁྱབ་ཡི ན་ ཀྱི ་ སྤྱི ་ འབངས་གཞན་དང་འདྲ་བར་ཕྱི ་ བསྐྱོད་ལག་ ཀྱི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་འཛམ་གླང པས་ཞིབ་རྒྱས་ཞུ་གལ་མ་མཐངོ ་།
དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་ འཁྱེར་ཐོབ་ཐང་ཡོ ད་པ་ལྟར་སྤྲད་དེ་འགྲུལ་བསྐྱོད་དང་།
གི ་ཆོ ས་ལུགས་ལས་དོན་གྱི་སྲོལ་ཡི ག་ཟེར་བར་བསྐྱར་ ཕྱོག ས་མཚུ ང ས་བོད ་ཀྱི ་ ས་ཆ་ནང་ཁུ ལ ་དུ་ ཡང་འགྲོ་
བཅོ ས ་ཀྱི ས ་ཕྱོག ས་ཡོ ང ས་ནས་དོ་ དམ་དང་སྟངས་ འདུག་གི ་རང་དབང་སྤྲོད་དགོས་པ་བཅས་ནན་བརདྗོ ་ འཛིན་བདྱེ ་པའ་ི སདྲི ་བྱུས་ལག་བསྟར་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད།
བདྱེ ་རྒྱུ་ཡིན།
བོད་དང་བོད་མི །
26
གཞན་ཡང་བོད་མི ་ཚོ ས་ཁྲིམས་མཐུ ན་ཐོབ་
ཐང་སྲུ ང ་སྐྱོབ་དང་མང ནོ ་འད དོ ་ཁག་ཞི ་ བའི་ སྒ་ོ ནས་ བཏོན་པ་ཙམ་གྱིས་འཛི ན་བཟུང་བཙོ ན་འཇུག་དང་དྲག་ གནནོ ་སོགས་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན། བཀྲ་ཤིས་
དབང་ཕྱུག་གི ས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡི ག་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ཁྲིམས་ མཐུ ན ་ཞུ ་ གཏུ གས་བྱས་པར་ཁ་བྲལ་གྱི ས ་ཉེས ་མི ང་ བཙུགས་ཏེ་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད།
དེ་བཞིན་མད་ོ
སྨད་ཨ་མཆོ ག་ཡུལ་ཚོ འི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་མི ་རབས་
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
གི ས་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡ་ེ ཁག་ལ་དམ་བསྒྲགས་ཤུ གས་ཆེ ་
མེད་ཀྱི་ཉིན་མོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུར་གཏན་འབེབས་བྱས་
བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད་པ་བསྡམོ ས་བརྒྱབ་འདུག དེ་མཚུངས་མང་
ཡོད།
སོགས་ལ་རྟོག་ཞི བ་བྱེད་མཁན་ཨ་རི ར་རྟེན་གཞི ་བྱས་
གྲ་སྒྲི ག་སྡུག་ས་ནས་བྱེད་དགོས་པའི་བཀའ་སླབོ ་རི མ་
གཙོ་དང་། ཆབ་སདྲི ་རང་དབང། འགྲོ་བ་མིའ་ི ཐབོ ་ཐང་
པའི་གཞུ ང་འབྲེལ་མ་ཡི ན་པའི་ཚོ གས་པ་གྲགས་ཅན་
༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་རེ ་བ་བཟང་ས་དང་
ཕེབས་བཞིན།
བཀའ་ཤག་གི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའ་ི ཐབས་
ཐའོ ་ི ནང་དུ་ཡང་། ཆབ་སདྲི ་དང་སྤྱི་དམངས་ཐབོ ་ཐང་
བྱུས་འོག་ནས་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔའི་ནང་དབུ་མའི་ལམ་ གྱི ་སྲིད་བྱུས་གཞི ར་བཞག་བོད་རི གས་ཡོ ངས་ལ་མི ང་
གསལ་པ་ོ བརྒྱབ་འདུག
མཐུ ད་སྲ་བརྟན་རྒྱུ ན་གནས་ཐུ བ་པ་བྱས་ཏེ་བ དོ ་མིའི་
རང་དབང་ཁང་པ་ཞེས་པའ་ི ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའ་ི སྙན་
ནས་མི ་རབས་བར་མཆོད་བཀུར་བྱ་ཡུལ་གྱི་བླ་རི ར་རྒྱ་
གི ་ གནས་སྟངས་འཛམ་གླིང ་ནང་སྡུག ་ཤོ ས ་ནང་ནས་ དནོ ་མཚུངས་པའ་ི རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་དང་། འབྱུང་ སྡུག་ཤོས་ཨང་གཉིས་པ་དེ་བོད་ཡི ན་པ་མཐའ་བསྡམ ོ ས་ འགྱུ ར ་ལོ ་ ལྔ་ བཅུ འི ་ རི ང ་བོད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་མུ ་
ལ་གནདོ ་སྐྱོན་གཏངོ ་བཞིན་པ་དེ་དང་། ཡང་ཁམས་མི་
ནག་གཞུ ང་གིས་གཏེར་ཁ་སྔགོ ་འདོན་གྱི ས་ཁོར་ཡུག་
ཉག་ཏུ ་གཏེར་ཁ་བཏོན་པའི་རྫས་རི གས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་
ད ནོ ་སྙིང ་བོད ་མི འི ་ ཐོག ་དམ་བསྒྲགས་ཇེ་ རང་དབང་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་བདྱེ ་རྒྱུ་ཡི ན།
འོན་
ཆེ ར་གཏོང་བཞི ན་པའི་སྲིད་བྱུས་འདི་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ ཀྱང་བདོ ་མིའ་ི རྩ་དནོ ་ལ་གནདོ ་གཞི་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ་
འབག་བཙོག་བཟོས་པ་བཅས་སོ་སོར་ས་གནས་བོད་མི ་
གི ་རི ག་གནས་གསར་བརྗེ་ཟེར་བ་དེ་མཇུག་བསྒྲིལ་ནས་ གཞི ་མེད་མཚན་སྨད་ཞུ་མཁན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྒྱུགས་
པར་ཉེན་རྟོག་པ་མང་པོ་བཏང་སྟེ་དྲག་གནོན་བྱས་ཡོ ད།
བདྱེ ་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། དེར་བརནྟེ ་རྒྱ་གཞུང་གི་འག་ོ
བརྗོད་རང་དབང་ཁ་ལ་འཁྱེར་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་
ཞི བ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི ་དམར་ཚོ གས་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ ་ཧུ འུ་
གྱི་བྱེད་བབ་དེ་རི གས་ལ་མཐའ་གཅི ག་ཏུ ་ང་ོ རྒོལ་དང་
ཚོ ས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བྱས་
ད་ཆ་ལོ་ ༤༠ སོང་བའ་ི རས ྗེ ་སུ་སླར་ཡང་བསྐྱར་སླངོ ་ ཁྱི འ མ་དོལ ་རྒྱལ་རྗེས ་འབྲང་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི ་ གཙོ ས ་སྨྲ་
ི ་བདོ ་མི་ རྣམས་འགུ ལ ་བསྐྱོད་ཙམ་ཡང་བྱེད ་ ད ནོ ་སྙང
འཁྲིད ་ཚོ ས ་བོད ་ཐོག་འཛི ན་པའི་སྲིད ་བྱུ ས ་ལ་བསྐྱར་
རང་ལུས་མེ ར་བསྲེགས་གཏོང་དགོས་ཀྱི་གནས༌སྟངས་
ཡའོ་པང་གི ས་བོད་ཐོག་བཟུང་བའི་གུ ་ཡངས་ཀྱི ་སྲིད་
པའ་ི རང་དབང་མེད་པར་བརནྟེ ་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱིས་
ཡང་བཟ་ོ བཞིན་ཡོད། སྔ་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་བཀྲ་
ཤིས་རབ་བརྟན་གྱི ས་རང་ལུས ་མེ ར ་བསྲེག ས་གནང་ ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད། དེས་ན་བདོ ་མིར་དམ་
བསྒྲགས་བདྱེ ་རྒྱུ་མཚམས་འཇག ོ ་དང་།
ཉེས་མིང་ཅི་
རི གས་བཏགས་ཏེ་བཀག་ཉར་བཙོ ན་འཇུག་བྱས་པའི་
བདོ ་མི་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གླདོ ་གྲོལ་གཏངོ ་དགས ོ ་པ་བརདྗོ ་ རྒྱུ་ཡིན། བོད་མི འི་ཐོག་དམ་བསྒྲགས་ཇི་ཡོ ད་སོགས་
ཀྱི ་གནས་སྟངས་སྐར ོ ་རྒྱལ་སྤྱི འི་སྙན་ཐོ་ཁག་ནས་ཀྱང་
གསལ་རགྟོ ས་ཐུབ་རྒྱུ་རེད། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའ་ི
ཟུར་ཟ་བྱེད་མཁན་བོད་མི ་རེ་ཟུང་ཡོ ད་པ་ཚོ འི་ཐ་ཤལ་ གདངོ ་ལེན་བདྱེ ་རྒྱུ་ཡིན།
བདྱེ ་བབ་དེ་རི གས་ནི་བོད་
བྱུས་ལག་བསྟར་བདྱེ ་དགས དགྲ་དགའ་གཉེན་ ོ ་པ་དང་། ༸གང ོ ་ས་མཆོག་ མི་ནང་ཁུལ་དཀྲུགས་ཤིང་དང་། གི ས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་ སྡག ུ ་ཡོ ང་གཞི ་ཡི ན་པས་མཚམས་འཇག ོ ་ངེས་པར་བདྱེ ་ གྱི ་ སྲིད ་བྱུ ས ་གཞི ར ་བཞག་བོད ་དོན ་འགྲིག་འཇགས་ དགས ོ ་པ་བསྐྱར་བརདྗོ ་བདྱེ ་རྒྱུ་ཡིན། ཡོ ང་རྒྱུ ར་༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ་སྐུ་ཚབ་དང་གྲོས་མོ ལ་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོ་འད་ི བཞིན་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་
བསྐྱར་མཐུ ད་ཡོ ང་བར་འབོད་སྐུལ་བསྐྱར་ནན་བྱེད་རྒྱུ་ འཛུགས་ནས་ལས་འགུལ་གྱི་ལོར་སྲུང་བརྩི་བདྱེ ་རྒྱུ་ཡིན་
ཡིན།
པ་ལྟར་བོད་ནང་གི ་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སོགས་རྒྱལ་
སྔ་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ པའ་ི ནང་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ སྤྱིའ་ི ནང་ང་ོ སྤདྲོ ་དང་ག་ོ རགྟོ ས་རྒྱ་གང་ཆེ་སྤལེ ་བའི་ཐོག་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བོད་ལུགས་ནང་ ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་ཡོངས་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་ཡི ན། དེ་
པའི་བཙུན་མ་ཉི་ཤུ ་ཐམ་པར་ལོ ་རྒྱུས་རང་བཞི ན་ལྡན་ བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོ་ན་ི བདོ ་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་
པའ་ི དགེ་བཤེས་མའ་ི ལག་འཁྱེར་བསྩལ་བ་དང་།
དེ་ དུ་འབར ྱོ ་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ འཁར ོ ་བའི་དྲན་གསོའ་ི དུས་
ཨ་རི འ་ི གཞུང་གི ་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མི འ་ི
ུ ་ཤུ གས་ ཚིགས་ཤིག་ཡིན་ན། བཞི ན་བཀའ་ཤག་ནས་སྔར་ཡོ ད་བུད་མེ ད་ནས
རང་དབང་ཐད་དམིགས་བསལ་ད་ོ སྣང་དགས ོ ་པའ་ི རྒྱལ་
བསྒྲགས་དང་དེ་འབལ ྲེ ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པ་ོ བསྐངོ ་ བཀའ་དནྲི ་རས ྗེ ་དྲན་གྱི་ང་ོ བརོ ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན།
ཐབོ ་ཐང་སྐརོ ་གྱི་སྙན་ཐའོ ་ི ནང་།
རྒྱ་ནག་ན་ི ཆོས་དད་
ཁབ་ ༩ ཐེར་འདནོ ་བྱས་པའ་ི ནང་ཚུད་ཡོད་པ་མ་ཟད་
གནས་སྟངས་སྔ་ལོ་ལས་ཇེ་སྡུག་ཏུ ་ཕྱི ན་པ་ཡང་འཁོད་ འདུག དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥།༡༦ ལོའ་ི རྒྱལ་སྤྱིའ་ི ཉེས་ ཡང་ཚོགས་པའ་ི སྙན་ཐའོ ་ི ནང་ཡང་།
རྒྱ་ནག་གཞུང་
རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གཙོ་གྱུར་
སྤལེ ་བའ་ི སདྲི ་བྱུས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱིས་སདྲི ་བྱུས་གསལ་ བོད ་མི ་ གནས་སྡདོ ་བྱ་ཡུ ལ ་གྱི ་ རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི ་ ནང་ བ་བཅས་ནི་བོད་ཀྱི་ཆོ ས་སྲིད་ཀྱི་བྱ་གཞག་ཁག་གི ་ནང་
དེ་རི ང་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ཨ་རིའི་རྒྱལ་
ུ ་པ་མཉམ་སྤུངས་ཡོ ང་ཐབས་ ཡོ ང ས་མང་གཙོ འི་ ཐེབ ས་རྩས་བཙན་བ ལ བུད་མེ ད་རྣམས་ནས་ནས ྱོ ་བ དོ ་མི འི་
ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་ཡིན།
བཀའ་ཤག་གིས་འད་ི ལོ་ མང་གཙོ འི་འཕེལ་རི མ་ལ་གཟེངས་བསྟོད་ཀྱི་བྱ༌དགའ་
ནས་བཟུང་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༡༢ དེ་བཞིན་བདོ ་ཀྱི་བུད་ གནང་བ་དང་། ཨ་རིའ་ི རོགས་ཚོགས་ནས་བཙན་བྱོལ་
བོད་དང་བོད་མི།
27
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
བོད་མི འ་ི སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི ར་གཟེངས་བསྟོད་ གཙོ ་ བ ་ོ ༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ་ བཀའ་སླབོ ་ལམ་སྟོན་ཇི་ཕེབས་ལྟར་གཞི ས་བྱེས་བོད་མི ་
ཡིག་ཆ་གནང་བ་བཅས་ལ་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་དང་། ལྷག་པར་ ཐུགས་སྐྱེད་བྱིན་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ།
ཞར ོ ་དུ་ ཚོ ས་རང་གཞན་གཉིས་ཕུང་གི ་རྒྱུ་ཆང་རག་ཚོ ད་མེ ད་
བོད་མི ་རྣམས་ལ་བཀནྲི ་ཤིན་ཏུ ་ཆེ ་བའི་རྒྱ་གར་དབུས་ བླ་སླབོ ་དབར་དམ་ཚི ག་གཙང་མ་ཡོ ད་པ་ཡང་མཚོ ན་ འཐུང་བ་དང་། རྒྱན་རདྩེ ་བདྱེ ་པ་སོགས་བག་མེད་ཀྱི་བྱ་ སའི་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་དམི གས་བསལ་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ་ ཐུབ།
ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག
དུས་འཁར ོ ་དབང་ཆེན་སྐབས་བརྟན་བཞུགས་ སྤདྱོ ་རིགས་སྤངོ ་དགས ོ ་པ་དང་། དེའ་ི ཚབ་ཏུ ་རང་གི་བུ་
རྒྱལ་སྤྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་གནས་ བསྟར་འབུལ་ཞུ་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་ ཚའི་ཤེས་ཡོ ན་ཐོག་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་སྐལ ུ ་
པའི་བོད་མིའི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ པོ་མཆོ ག་ནས་དགུང་ལོ ་བརྒྱ་ལྷག་བཞུགས་རྒྱུའི་བཀའ་ ནན་པ་ོ ཞུ་རྒྱུ་དང་། རང་རིགས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་
གདུང ་སེ མ ས་མཉམ་བསྐྱེད་གནང་མཁན་གྱི ་ གཞུ ང ་ བཞེས་བཟང་པོ་སླར་ཡང་ཕེབས་པ་ནི་རང་ཅག་རྣམས་ བབ་བཟང་པོ་ཡོ ད་མཁན་ཚོ ས་ཀྱང་སོ་སོའི་བུ་ཚ་དང་
དང། དབུ་འཁདྲི ། གྲོས་ཚོགས། ཉ་ི ཧངོ ་དང་ཨིན་ ཀྱི་བསོད་ནམས་ཡི ན་པས་༸མགོན་པོ་གང་ཉིད་ལ་དད་ མི ་རི གས་ཀྱི་ཤེས་ཡོ ན་ཐོག་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་གནང་ཡོ ང་
ལེནཌ། ཁེ་ན་ཌ་བཅས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཐེ་ གུ ས་ཡོ ད་པའི་སྐྱེ་བོ་སྤྱི ་དང་སྒས ུ ་བདྱེ ་རྒྱུ་ཡིན། ོ ་སུ་བོད་མི ་ཡོ ངས་ཀྱི ་ བའ་ི འབདོ ་སྐལ
བའ་ི གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཞན་ཁག དེ་བཞིན་ཚོགས་ ཚབ་ཞུ ས ་ཏེ་ བཀྲིན ་བླ་ ལྷག ་ཏུ ་ཆེ ་ ཆེ ་ ཞུ ་ བ་དང་ཆབས་
མཐའ་དནོ །
སྤྱི་ནརོ ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
སྒརེ ་བཅས་ཡོ ངས་ལའང་ཐུ གས་རྗེ་བླ་མེ ད་དུ་ཆེ ་ཞུ་རྒྱུ་ ཅིག དེ་ལྟར་ཡོང་བར་རང་ཅག་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་སྐུ་ཚེ ་ཞབས་པད་བསྐལ་བརྒྱར་
དང་ཇི་སྲིད་བོད་གཞི ས་བྱེས་གཉིས་མཉམ་འཛོ མས་མ་ ཀྱི ས་སྤྱི ་མཐུ ན་བསོ ད་ནམས་ཀྱི ས་འཆུ ན་པ་དགོས་རྒྱུ་ བརྟན་ཅི ང་ཐུ གས་ཀྱི ་བཞེད་དགོངས་མཐའ་དག་ལྷུན་
བྱུང་བར་མུ ་མཐུ ད་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོ ང་བའི་རེ་སྐུལ་ཞུ་ ཤི ན་ཏུ ་གལ་ཆེ་བས་རྣམ་དཀར་དགེ་བའི་ལས་ལ་འབད་ གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་། གཞིས་བས ྱེ ་མཉམ་འཛོ མས་ཀྱི་ རྒྱུ་ཡིན། འབུངས་དང་། མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་གིས་ཅི་ སྐལ་བཟང་གི་ཉ་ི མ་མགག ྱོ ས་ནས་མྱུར་དུ་འཆར་བའི་རེ་
འདི་ ལོ ་ ཕྱི ་ ཟླ་དང་པོའི་ ནང་གནས་མཆོ ག ་ གསུང་བཀའ་སྒྲུབ་ཞུ་རྒྱུ།
བདོ ་མི་ནང་ཁུལ་ཆོལ་ཁའ་ི བ་དང་སྨནོ ་འདུན་ཤུགས་དྲག་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། སྲིད་སྐྱོང་
རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་སྤྱི ་ནར ོ ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་ འཐེན་འཁྱེར་སྤངས་ཏེ་མཐུ ན་ལམ་དམ་ཚི ག་རྡོག་རྩ་ གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༡༠ ལ།། །། པ་ོ མཆོག་ནས་བསྩལ་བའི་དཔལ་དུས་ཀྱི ་འཁོར་ལོ འི་ གཅི ག་བསྒྲིལ་བཅས་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐལ ུ ་བསྐྱར་ དབང་ཆེ ན་གྱི ་མཛད་ཆེ ན་ལེ གས་གྲུབ་བྱུང་ཡོ ད་པ་ནི་ ནན་བདྱེ ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་བཞིན་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་
ུ ་དྲན་ཐེངས་ ༥༨ པའ་ི ཐག བོད་མིའ་ི རང་དབང་སྒརེ ་ལངས་གསུམ་བཅུའ་ི དས ོ ་བདོ ་མི་ མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད།
༄༅། །དེ་རིང་གི་ཉནི ་མོ་འད་ི ན་ི ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་
རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གི ས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་
སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པས། ཐག ོ ་མར་བདོ ་བསྟན་སདྲི ་ ཡིན། མི ་རི གས་ཀྱི་དོན་དུ་རང་གི ་གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་ཚུ ན་
བོད་དང་རྒྱ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་
པོ་བཙན་འཕྲོག་བྱ་རྒྱུའི་ངན་གཡོ འི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་གདོང་
ཡོ ངས་སུ་བླསོ ་གཏོང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་
དང་། ས་ཁམས། མི་རིགས། སྐད་ཡི ག ཡུལ་སྲོལ་
པའ་ི དྲག་གནནོ ་བྱས་པས་མ་ཚད།
བཀའ་དནྲི ་རས ྗེ ་དྲན་དང་། ད་ལྟའང་རྒྱ་དམར་གྱི་དམ་
ཡིན་པ་ཀུན་གྱི་མཐངོ ་ཆོས་སུ་ཡོད་ཀྱང་།
རིས་དམར་རནྗེ ་དུ་བཏནོ ་ཏེ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་ སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་གི ་སྐུ་ཕྱྭ ར་བསྡ་ོ བའི་ གྲབས་གཤོམ་བྱས་སྟབས། ཆོལ་གསུམ་བདོ ་མི་རྣམས་
ི ་སྟོབས་དང་མཛད་རྗེས་ལ་ བོ་དཔའ་མོ ་རྣམས་ཀྱི ་སྙང
དྲག་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་སྡག ུ ་སྦྱོང་མནར་གཅོད་འདྲ་
གོམས་གཤི ས་སོ གས་གང་ཐད་ནས་ཡོངས་སུ་ཐ་དད་
རྒྱ་ནག་
དམར་པོའི་དཔུང་ཤུ གས་བོད་ནང་བཙན་འཛུལ་གྱི ས་
མི ན་གྱི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞི ན་ཡོ ད་པ་རྣམས་ལ་གདུང་
བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཡོ ངས་རྫོགས་ཧམ་བཟུང་བྱས་པས་
སར་རང་དབང་སྒརེ ་ལངས་ཆེན་མོ་བྱས་པའི་བོད་མི འི་ མི ་རྣམས་དཀའ་སྡག ུ ་ལས་མགྱོགས་མྱུར་གྲོལ་ཏེ་འཛམ་
སྡུག ་སྦྱོང ་མནར་གཅོད ་ཚད་ལས་འདས་པ་བཏང་བ་
བདོ ་མིའི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་ མི འི་ཐོབ་ཐང་ལ་ལོ ངས་སྤྱོད་ཐུ བ་པའི་མཆོ ག་གསུམ་
ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་སྐྱོན་བཏང་བ་སོགས་བཟདོ ་ཐབས་
མ་གྲོས་བསམ་པ་གཅི ག་མཐུ ན་གྱིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་
སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། གཞིས་བཞུགས་བདོ ་
ི ་ཡུལ་གྲུ་སྤྱི་མཚུངས་བཞི ན་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་ ལོ་རྒྱུས་ནང་ཤི ན་ཏུ ་གལ་ཆེའ་ི ཉིན་མོ་ཞི ག་ཡི ན་པ་དང་། གླང
བ་ོ དཔའ་མོའི་ཉནི ་མོར་ཡང་ཆབས་ཅི ག་ཏུ ་དུས་དྲན་ ༸རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོ ར ་གསོ ལ ་འདེབ ས་སྨནོ ་ལམ་ཞུ ་ རྒྱུ ་
མ་ཚད། བདོ ་མི་འབུམ་ཕྲག་མང་པ་ོ དམར་བསད་དང་
དང་། བདོ ་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་རྩ་མེད་དང་།
བྲལ་ཏེ་ཞི་བའ་ི ང་ོ རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་
བོད་དང་བོད་མི །
28
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
མཐུད་དུ་བྱུང་བ་དང་། རྒྱ་དམར་གྱི་དབང་བསྒྱུར་འགོ ་ མཁན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ ་དངོས་སུ་ཤེ ས་ ཐོབ ་ནའང་གཟུ ག ས་གཞི འི ་ གནས་བབ་སོ ག ས་ལ་ན་
གི་སྲིད་བྱུས་གདུག་རྩུབ་ཅན་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞི ན་པ་ རགྟོ ས་བྱུང་བར་མི་གྲངས་ ༡༤༥ བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཚ་ཚབས་ཆེ ན་ཕོག་པས་མི ་རི ང་བར་འདས་གྲོངས་སུ་ ཁག་ལ་ད་ལྟའི་མི་རབས་འཚར་ལོ ངས་ཡོ ང་བཞི ན་པ་ དེ་དག་གི་ཁདྲོ ་ནས་མི་གྲངས་ ༡༢༥ ཡི་སྐ་ུ སགྲོ ་ཤོར་ འགྱུར་གྱི་ཡོད། ཆབ་སདྲི ་བཙོན་པ་བླ་བྲང་འཇིགས་ རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདོད་མོས་མེད་པའི་ཞི ་རྒོལ་རི མ་པར་ བ་དང་། མི་གྲངས་ ༢༠ ཐམ་པ་འདས་གསོན་ཇི་ཡིན་ མེ ད ་རྒྱ་མཚོ ས ་སྲོག ་གི ་ ཉེན ་ཁ་ལས་སླར ་ཡང་གསོ ན ་ སྤལེ ་བཞིན་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་
༢༠༠༨
ཤེས་རགྟོ ས་མེད་པའ་ི གནས་སུ་གྱུར་ཡོད།
ལོར་བདོ ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་
པ་ཞེས ་པའི ་ ཕྱག་བྲིས ་ཕྱི ་ ལོ ག ས་སུ ་ འབ ྱོར ་བའི ་ ནང་
ད་ལྟའ་ི སྐབས་སུའང་བདོ ་ཀྱི་བདག་པ་ོ བདོ ་མི་ ང་ཡི་སྙངི ་སྟོབས་དང་ཆོད་སེམས།
ས་གཙོ་བར ོ ་གྱུར་པའི་བདོ ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི ་ས་ཁུལ་ ཚོར་ཆབ་སདྲི ་དང་། ཆོས་དད། སྐད་ཡིག རིག་གཞུང་། ལ་རྒྱ།
ི ་ ཁོར ་ཡུ ག ་སྲུ ང ་སྐྱོབ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐད་རང་དབང་མེ ད ་ ཡིན་ན། ཡོངས་སུ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའ་ི ལས་འགུལ་གཅིག་རས ྗེ ་གཉས
རི གས་ཞེན་དང་
རེ་བ་དང་གསོན་ཤུགས་སོགས་ཉམས་སོང་བ་ ཁ་ོ ཚོའ་ི འདདོ ་ཐག ོ ་ལ་རྟ་རྒྱུག་པ་ཡི ན་པས་ཁོ་
མཐུ ད་དུ་སྤལ ེ ་བའི་ནང་རྒྱ་དམར་གྱི་དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་ སྟབས་དགོས ་འདུན ་གྱི ་ འཚེ ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི་ ལས་འགུ ལ ་ ཚོ ས་ང་ཚོ ་ཕམ་ཉེས་གཏོང་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ལའང་
པ་དང་། དམག་དཔུང་གིས་དྲག་པའོ ་ི ག་ོ མཚོན་བེད་སྤདྱོ ་ སྤལ ེ ་མཁན་བོད་མི ་རྣམས་ལ་ནག་མེད་ཉེས་འགེལ་ཐོག་ འཇིགས་སྣང་དང་བསླུ་བདྲི ། རྫུན་གཏམ་དང་གཡོ ་ཇུས་ ཀྱིས་ཡ་ང་སྙངི ་ར་ྗེ སྤུ་ཙམ་མེད་པའ་ི རངྡུ ་རགྡེ ་ཚབས་ཆེའ་ི འཇུ་བཟུང་བཙན་འཁདྲི ་ཀྱིས་སགྲོ ་ཐག དུས་ སོགས་ཐབས་སྣ་ཚོ གས་ཤི ག་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཀྱང་ང་ཡི་ ོ ་དང་།
འག ོ ་རང་རི གས་སེ ར་སྐྱ་ཕ་ོ མོ་མང་པོའི་སྐུ་སྲོག་ཤོ ར་ བཀག་བཙོ ན ་འཇུ ག ་སོ ག ས་སྡུག ་སྦྱོང ་མནར་གཅོད ་ དམ་བཅའ་ལ་འགྱུར་བ་མེ ད་ཅེས་བརྗོད་འདུག་པས་རྒྱ་ ཡོད། ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་མི་སེར་སྤལེ ་བའ་ི སདྲི ་ རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བཏང་དང་གཏངོ ་བཞིན་པ་སྟེ། བདོ ་ གཞུ ང་གི ས་རྫུན་གཏམ་དང་གཡོ ་ཇུས་བསླུ་བྲིད་ཀྱི ་བྱ་ བྱུས་འོག་བདོ ་མི་ཚོར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི ་རང་དབང་ལྟ་ཞོག མི ་ ཚོ ང་པ་བཀྲ་ཤི ས ་དབང་ཕྱུག་གི ས ་རྒྱ་གཞུ ང་གི ་རྩ་ སྤདྱོ ་རྣམས་ཐེར་འདནོ ་བྱས་ཡོད། འགྲོ་བ་མི འི་གཞི་རྩའི་ཐབོ ་ཐང་མེ ད་པ་སོགས་བོད་མི ་ ཁྲིམས་ནང་གྲངས་ཉུ ང་མི ་རི གས་ཀྱི་སྐད་ཡི ག་ལ་སྲུང་ བར་ལམ་ནས་བཟུ ང ་བོད ་མི འི ་ ཆོ ས ་དད་
རྣམས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དང་ཡོ ངས་སུ་འགལ་བའི་བྱེད་ སྐྱོབ་དགོས་སྐར ོ ་བཀོད་པ་གཞི ར་བཞག་རྒྱ་རི གས་ཀྱི ་
རང་དབང་ལ་ཧ་ཅང་གི ་གཏོར་བཤི ག་དང་འགོག་རྐྱེན་
༢༠༠༩ དང་། སླབོ ་ཁདྲི ་གནང་དགས ོ ་སྐརོ ་ཞུ་གཏུ གས་བྱས་པ་
ི ་ཞི་བདེའ་ི ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་བ་དང་པའོ ་ི ནང་འཛམ་གླང
ཕག ྱོ ས་ཁ་ོ ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་ལག་བསྟར་བྱས་པས་བོད་མི ་ སྐད་ཡི ག་ནང་བཞི ན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡི ག་ལའང་ཆེ ་མཐོང་
རྣམས་ཀྱིས་བཟདོ ་ཐབས་རྩ་བྲལ་གྱིས་ཕྱི་ལོ་
ལོ་ནས་བཟུང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༢ ཚེ ས་ ༨ བར་ ལ་ཉེས་འགེལ་གྱིས་བཙོ ན་འཇུག་བྱས་པ་ནས་གསལ་པོ་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་ལ་གདན་ ཤེས་རགྟོ ས་ཐུབ།
འད ྲེན་ཞུ་དགས ོ །
བདོ ་མི་ཚོར་རང་དབང་དང་འགྲོ་
བ་མིའ་ི ཐབོ ་ཐང་དགས ོ །
བོད་མི འི་ཆབ་སྲིད་བཙོ ན་པ་རྣམས་ལ་དྲག་
ི ་ གནོན་སྡག ཞེས་འབདོ ་ཚིག་འད་ི གཉས ུ ་རྩུབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཁོ་ན་ལག་བསྟར་བྱས་པས་
གཙོ་བ ར ོ ་སྒྲོག་བཞིན་རང་ལུས ་མེ ར་བསྲེག ས་གནང་ དུས་མིན་རྐནྱེ ་འདས་སུ་གྱུར་པ་དང་།
བཙོན་གྲོལ་
ཆེན་པའོ ་ི སདྲི ་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱ་བཞིན་ཡོ ད་ལ།
ཕྱི་
དེད ་དཔོན ་ཆེ ན ་པོ་སྤྱི ་ནོར ་༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་
ཆེན་པོ་མཆོག་གི ས་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་དཔལ་
དུས་ཀྱི་འཁར ོ ་ལོའ་ི དབང་ཆེན་ཐེངས་ ༣༤ པ་བཀའ་
དྲིན་སྩལ་སྐབས་སུ་གཞི ས་ལུས་བོད་མི ་ཆོས་ཞུར་བཅར་
འདུན་ཡོད་པ་ཁྱོན་ཆེར་ལག་ཁྱེར་མ་སྤྲད་པ་དང་། ལག་
བོད་དང་བོད་མི།
29
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ཁྱེར་སྤྲད་ཟིན་པ་ཉུ ང་ཤས་ཡོ ད་པ་རྣམས་ལའང་ས་ཁང་ མཛད་སྒརོ ་དབུ་བཞུགས་མཛད་ཡོད།
སོ གས་ཐོབ་ཐང་བཙན་འཕགྲོ ་བྱ་རྒྱུ་ཡི ན་གནས་དང་།
དང་། བདོ ་རྒྱ་འབལ ྲེ ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོ ང་ཐབས་དང་།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༢ པའ་ི ནང་ཨ་རིའ་ི ཕྱི་ བདོ ་ཀྱི་ཆོས་དང་།
རིག་གཞུང་།
སྐད་ཡི ག་བཅས་
ཕྱིར་ལོག་མ་བྱས་ཚེ ་ནང་མི ་དང་ཁག་ཐེག་བྱེད་མི ་ཚོ ར་ སདྲི ་དྲུང་ཆེ་གསར་པ་སྐ་ུ ཞབས་ Mr. Rex Tillerson པར་སྲུང་སྐྱོབ་རྒྱུན་གནས་ཡོ ང་ཐབས་བཅས་པར་ཡང་ དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ ་ཡི ན་པའི ་ སྡིག ས་སྐུལ ་ཉེན ་བརྡ་ མཆོ ག་ནས་ཨ་རི འི་སྲིད་གཞུ ང་གསར་པས་བོད་དོན་ མཐུན་འགྱུར་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར་ཕྱག་ལེན་དངོས་སུ་ཐུ བ་ བཅས་བཏང་སྟེ་འགོག་རྐྱེན་དང་བླ་ོ ཕམ་ཚད་མེད་བཟོས་ ཐག ོ ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་མ་ཟད།
ཡོད།
རྒྱ་གཞུང་ པ་གནང་རྒྱུར་འབདོ ་སྐལ ུ ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི ་དབར་འབྲེལ་མོལ་ཡོ ང་ཐབས་ དེ་བཞི ན་སུད་སི ་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝའི་ནང་
རྒྱ་ནག་གཞུ ང ་གི ས ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ དང་།
མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གི་མཛད་འཕནྲི ་དང་།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོ གས་ཀྱི ་འགྲོ་བ་མི འི་
བཙན་ སྐརོ ་གསུངས་ཡོ ད་པ་བཅས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་༸གོང་ ཐབོ ་ཐང་ལྷན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་སྐ་ུ ཞབས་ Mr. Zeid
བལ ྱོ ་བདོ ་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཅས་ལ་རྣམ་ཀུ ན་ནས་ ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕནྲི ་ལ་གུས་བཀུར་དང་། སྐྱོན་བརདྗོ ་དང་།
བདོ ་ Ra’ad Al Hussein མཆོག་ནས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་
མཁགྲེ ས་བཟུང་གི་སདྲི ་བྱུས་འཛིན་ དནོ ་ཐག ོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ད་ོ སྣང་ཆེན་པ་ོ གནང་བཞིན་ཡོད་ མི འི་ཐོབ་ཐང་ཐད་ཐུ གས་འཚབ་ཡོ ད་གནས་གསུངས་
བཞིན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་བཏང་མེ ད་པ་མ་ཟད། པའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་འགྱུར་ཡོ ང་བཞི ན་ ཡོ ད་པ་དེས་བོད་ནང་གི ་འགྲོ་བ་མི འི་ཐབོ ་ཐང་གི་གནས་
བར་ལམ་ལོ་འགའི་ནང་དམ་བསྒྲགས་ཆེ་ར་ུ འགྲོ་བཞི ན་ ཡོད།
ཡོད། སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་
སྟངས་ཤི ན་ཏུ ་ཞན་པོ་ཡི ན་པ་གསལ་པོར་བསྟན་གནང་
དེ་བཞི ན་སི ་ཊར་སི ་སྦག་དང་སྦར་སི ལ་ཡུ་ ཡོད།
གི་དགང ོ ས་གཞི་དང་། བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ནས་དབུ་ རོབ་གྲོས་ཚོགས།
ཕ་རན་སི་གྲོས་ཚོགས།
ཨ་རིའ་ི
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡ པའི་ནང་ཨ་རི འ་ི
མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དམ་འཛི ན་གྱིས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་ གྲོས་ཚོགས། ཨིན་ལེན་ཌི་གྲོས་ཚོགས། ཨི་ཊ་ལིའ་ི རྒྱལ་ས་ཝ་ཤི ང་ཊོན་ཌི ་སི ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རང་ མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་བདྱེ ་བཞིན་ གྲོས་ཚོགས། འཇར་མན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞནོ ། དབང་ཁང་པ་ Freedom House ཞེས་པས་ཕྱི་ལོ་ པ་ཕྱི ་ གསལ་ནང་གསལ་གྱི ས ་ཡོ ང ས་གྲགས་མཛད་ ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི། བཞིན་ཡང་།
གནས་ཡུལ་ ༢༠༡༦
ལོའ་ི རྒྱལ་སྤྱིའ་ི རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་འགྲོ་བ་མི འ་ི
རྒྱ་གཞུང་ནས་ད་བར་ཚུལ་མཐུན་གྱི་ཡ་ རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་སོགས་ནས་བོད་དོན་ ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ ་འཁོར་སྙན་ཐོ་བཏོན་པའི་
ཐག ལན་གང་ཡང་བྱུང་མེད། ོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་གསུང་བཤད་དང་། གསར་འགདོ ་ ནང་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༡༨ ནང་ནས། རྒྱ་ནག་ སྤྱི ་ ནོར ་༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པ ་ོ གསལ་བསྒྲགས། གྲོས་ཆོད་བཅས་འཇག ོ ་གནང་ཡོད། དེ་སྤྱི་ཡོ ངས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐབོ ་ཐང་
མཆོ ག་གི ་མཛད་འཕནྲི ་རྒྱས་དང་རྒྱས་བཞི ན་པ་དང་། དེ་ བཞི ན ་ཐའེ་ ཝན་ཆབ་སྲིད ་ཚོ ག ས་པ་མཉམ་འདུས ་ ལ་རྩི ས་མེ ད་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ ས་
ུ ་ཤོས་ཨང་ ༡༥ པ་ཡིན་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་ གཞི ས་ལུས་བདོ ་མི་རྣམས་ཀྱི ་བླ་ོ བརྟན་འགྱུར་མེ ད་ཀྱི ་ ཀྱི ་ཐོག་ནས་ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོ གས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ སྡག སེམས་ཤུགས། བས ྱེ ་འཁདོ ་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་མང་ ཚོགས་པ།”ཞིག་དང་།
“ཉ་ི ཧངོ ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བདོ ་ དབང་དང་། སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཐབོ ་ཐང་ཁག་ལ་རྩིས་མེད་
ུ ་ཤོས་ཀྱང་ ཚོགས་དང་བཅས་པའི་འབད་བརྩོན་བཅས་ལ་བརྟེན་ ད ནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ ག ས་པ་ཞི ག ་གསར་འཛུ ག ས་གནང་ རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེས་སྡག ནས་བདོ ་མི ར་བདེན་རྒྱབ་གནང་མཁན་ལོ ་རེ་བཞི ན་ཇེ་ ཡོད་པ་བཅས་ཀྱིས་བདོ ་མི་དང་བདོ ་དནོ ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ ཡིན་པར་ངས ོ ་འཛིན་ཐེར་འདནོ ་བྱས་ཡོ ད། མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་ལྟར། འདས་མ་ཐག་པའ་ི ལོའ་ི ནང་ ནསུ ་པ་སྔར་བས་ཆེ་ར་ུ འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ༸གོང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་ཡུ ་ རོ བ ་གྲོས་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་
རྒྱ་གཞུ ང ་གི ས ་བོད ་རྒྱའི ་ ཆབ་སྲི ད ་གནས་
འདས་པའི་དུས་ཀྱི ་ནང་འཛམ་གླིང་མཉམ་ སྟངས་ཐོག་མཁྲེགས་བཟུང་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་པ་
གཙོ་སྐ་ུ ཞབས་ Mr. Martin Schulz མཆོག་དང་ འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོ གས་ཀྱི ་ཚོ གས་ཆེ ན་ཐོག་བོད་དོན་གྲོས་ རྣམས་ལ་འགྱུར་བ་མ་བཏང་ཚེ ་རྒྱ་གཞུང་དང་། བོད་ མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་། ཅེཀ་རིག་གཞུང་བླནོ ་ ཆོད་སྔ་རས ྗེ ་རིམ་པ་གསུམ་བཞག་ཡོད་པ་སྟེ། དང་པ་ོ ཕྱི་ མི ་རི གས་དབར་འགལ་ཟླ་ཤུ གས་ཆེ ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་དང་། ཆེན་དང་། སུ་ལོ་ཝ་ཁི་ཡའ་ི སདྲི ་འཛིན་སྐ་ུ ཞབས་ Mr. ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༡༠ པའ་ི ནང་དང་། གཉས ི ་པ། ཕྱི་ལོ་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུ ང ་ལ་ལྟ་ སྟངས་
Andrej Kiska
བཅས་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད། དེ་ ༡༩༦༡ ཟླ་ ༡༢ པའ་ི ནང་། གསུམ་པ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༥ ཇེ་སྡག ུ ་ཏུ ་སོང་སྟེ།
ཆེ་མཐངོ ་ནམ་ཡང་སླབེ ས་ཐབས་
བཞི ན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི ར་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་འཛི ན་ ཟླ་ ༡༢ པའ་ི ནང་བཅས་སུ་འཇག ོ ་ཐུབ་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན། བདོ ་རྒྱའ་ི དཀའ་རྙགོ ་འདི་སེལ་ སྐ་ུ ཞབས་ Shri. Pranab Mukherjee མཆོག་ ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོ གས་ཀྱི ་ དགོས ་ན་རྒྱ་གཞུ ང ་ཁོ་ ནའི་ ལག་ན་ཡོ ད ་པས་ད་ལྟ་ རྒྱ་
དང་མཇལ་མོལ་གནང་བ་མ་ཟད། སདྲི ་འཛིན་མཆོག་ དྲུང་ཆེ་གསར་པ་སྐ་ུ ཞབས་ Mr. Antonio Guterres གཞུང་གི ་སྲིད་འཛི ན་ཞི ་ཅི ན་ཕིང་ནས་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ དང་ལྷན་ཕྲུ་གུའ་ི བདེ་དནོ ་དང་འབལ ྲེ ་བའ་ི ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ མཆོ ག་གི ་ལས་ཡུན་ནང་དུའང་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ གི ས་བསྟན་གནང་བའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་
བོད་དང་བོད་མི །
30
ནས་འབལ ྲེ ་མོལ་འག་ོ འཛུགས་དང་།
བདོ ་ལ་མིང་
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
རྒྱག་དགས ུ ་ནན་ཏན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ོ ་པའ་ི འབདོ ་སྐལ
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡ ཚེ ས་ ༡༤ ཉནི ་
བོད་མི ་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་མི ་
ི ། ང་ཚོ ར་ཕ་ཡུལ་ ལོ་ ༦༠ ལྷག་སོང་བའ་ི སྐབས་འདར
དནོ ་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ལག་བསྟར་ཡོ ང་
འད་ི བརྒྱུད་ནས་དྲན་སྐལ ུ ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།
དུས་ཀྱི་འཁར ོ ་ལོའ་ི དབང་ཆེན་ཐེངས་ ༣༤ པ་ལེགས་
ཆོས་དད་དང་། མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའ་ི རྩ་
བརྟན་བཞུ གས་བསྟར་འབུལ་ཞུ ་སྐབས་མགོན་པོ་གང་ རྐྱེན་རོགས་སྐྱོར་གནང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི གཞུང་སྒརེ ་
ཐབས་ལ་བསམ་ཤེས་བྱ་དགས ོ ་ཞེས་དེ་རིང་གི་ག་ོ སྐབས་ གནས་མཆོ ག་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔལ་
ི ་པ་ལྟ་བུའ་ི མཛའ་བརའྩེ ་ི མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་ གཉས
གནང་མཁན་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་མི་མང་།
བོད་དོན་
རང་རེ འི་ ཕ་ཡུ ལ ་བོད ་ནང་བོད ་མི ་ རྣམས་ པར་གྲུབ་སྟེ། སྤྱི་ནརོ ་༸གང ྱེ ་འཁོད་བོད་མི ར་ཤེས་ ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ བདེན་པའ་ི འཐབ་རྩོད་དང་། བས ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལོ ངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་མེ ད་པའི་ཁར། མཆོ ག་ལ་སྒྲོལ་དཀར་ཡི ད་བཞི ན་འཁོར་ལོ འི་སྒ་ོ ནས་ ཡོན་དང་། འཕདྲོ ་བསྟེན་སོགས་ལ་དཔལ་འབྱོར་མཐུ ན་
ཆེའ་ི རིག་གཞུང་དང་། སྐད་ཡིག་སོགས་མི་ཉམས་རྒྱུན་ ཉདི ་མཆོག་ནས་དགུང་གྲངས་བརྒྱ་ལྷག་སྐ་ུ འཚོ་བཞུགས་ ཚོ གས་སྡ་ེ སོགས་ཚང་མར་བཀའ་དྲིན་དྲན་བཞི ན་པའི་ འཛི ན་བྱེད་པའི་རང་དབང་མེད་པར་གནས་བཞི ན་པའི་ མཛད་རྒྱུའ་ི བཀའ་བཞེས་བཟང་པ་ོ ཐབོ ་པར་གཞིས་བས ྱེ ་ སྒ་ོ ནས་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དུས ་སྐབ ས་ཧ་ཅང་གཉན་འཕྲང་ཅན་སྔར ་བ དོ ་ཀྱི ་ ལོ ་ བདོ ་མི་ཡོངས་ཀྱིས་ཚབ་ཞུས་ཏེ་བཀའ་དནྲི ་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ མཐའ་དནོ ། སྤྱི་ནརོ ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
ི ་རང་རེ་བས རྒྱུས་སུ་བྱུང་མ་མངྱོ ་བའ་ི དུས་སྐབས་འདར ྱེ ་ འཁོད་བདོ ་མི་རྒན་གཞོན་བར་གསུ མ་ཚང་མས་སྔར་
བས་ལྷག་པའི་སེམས་ཤུ གས་ཆེར་བསྐྱེད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྩ་
ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། རང་རིགས་བདོ ་མི་རྣམས་དམ་ཚིག་
ི ་སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་དང་། མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་འཛམ་གླང
བྱེ་
གཟོང་ཁ་ཆི ག་སྒྲིལ་གྱིས་མགོན་པོ་གང་གི ་བཀའ་བཞི ན་ བྲག་གཞི ས་བྱེས་བོད་མི ་ཡོ ངས་ཀྱི་མགནོ ་སྐྱབས་དཔུང་
དནོ ་འགྲུབ་ཐབས་སྤྱི་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའ་ི ཆོས་
སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པས་མཉེས་པར་བྱ་རྒྱུ་ནི་གཡོ ལ་ཐབས་ གཉེན་དམ་པར་སྐ་ུ ཚེ ་༸ཞབས་པད་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ མེ ད་པའི་བོད་མི འི་ལས་འགན་གལ་ཆེ ་ཞི ག་ཡི ན་པས་ ཅི ང ་ཐུ ག ས་ཀྱི ་ བཞེད ་དགོང ས་མཐའ་དག་ལྷུན ་གྱི ས ་
སླར་གསོ་དང་མི ་ཉམས་རྒྱུན་འཛི ན་ཞུ་སྒ་ོ གང་ཅི ར་བོད་
འཐབ་རྩོད་དང་།
དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་པར་ཉམས་པ་ མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་དང་།
རྒྱ་ཆེའ་ི མང་ཚོགས་བཅས་
ངོ་ལྐགོ ་མེ ད་པར་རང་འགན་རང་སྲུང་གི ས་བོད་མི འི་ འགྲུབ་པ་དང་།
བདོ ་དནོ ་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་
སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཆེ་མཐངོ ་སོགས་གང་ བའ་ི སྨནོ ་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་
སར་ཞན་ཆར་མི ་འགྲོ་བར་དུས་རྟག་ཏུ ་འབད་བརྩོན་ ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༡༠ ལ།། །།
གཉིས་ཕྱོགས་ནས་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་ཀྱི་ཤུ གས་གནོན་ གནང་དགས ོ །
དགུང་ལོ་ ༡༡༣ ལྷག་ལ་བཞུགས་དགས ོ ་པ་དེ་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ཡིན་ཞེས་བཀའ་ཤག་ ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
༄༅།
ྲི ་པ་དེ་ཐབས་སྐྱོ་པ་ོ རེད། །དཔལ་ལྡན་སདྲི ་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བདོ ་མིའ་ི རྩོམ་བས
གསུམ་བཅུའ་ི དུས་དྲན་ཐེངས་ ༥༨ ཐག ོ ་གསུང་བཤད་
སྒག ྲོ ས་སྦྱང་གནང་བ་དང་སྦྲགས་གསུང་དནོ །
བདོ ་
རྒྱ་གར་ནང་དཔེ་ཆ་མེར་སྲེག་བཏང་ན་རྙགོ ་
རྐྱེན་གྱིས་བོད་མི འ་ི སྤྱི་ཚོ གས་ནང་བརྡབ་གསི ག་འགྲོ་བ། གྲ་ཆེན་པ་ོ ཆགས་རྒྱུ་རེད། དཀགྲོ ་གཏམ་སྤལེ ་བ།
མི འི་ སྤྱི ་ ཚོག ས་ཁ དྲོ ་༸གོང ་ས་མཆོ ག ་ལ་ཟུར ་ཟ་བྱེད ་ ཡོང་གི་རེད། མཁན་བདོ ་མི་ཉུ ང་ཤས་རིགས་ཡོང་བཞིན་ཡོད།
ྲི ་པའ་ི དེ་འདྲ་བས
དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡག ུ ་ཆགས་ འཁྱེར་ནས་ང་ཚོ ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་མེ ར་སྲེག་གཏོང་རྒྱུ་
སྨྲ་བརདྗོ ་རང་དབང་ཁ་ལ་འཁྱེར་ནས་ ཡིན། ཞེས་དང་།
ཉེ་ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ་ཟུར་ཟ་བྱས་ན་འགྲིག་གི་མ་རེད།
ཆར་ཨ་རི འི་མཐ་ོ སླབོ ་ཀྱི་དགེ་རྒན་ཞི ག་འདས་གྲོངས་
ཨ་རི་ཡིན་ན་སྨྲ་བརདྗོ ་རང་དབང་ཡོད་རེད།
བཀའ་འགྱུར་བསྟན་འགྱུར་མེར་ སྲེག ་བཏང་བ་སོ ག ས་བྱས་ན་ང་ཚོ ས ་ཁས་ལེ ན ་ཐུ བ ་
ཐབས་རྩ་བ་ནས་མེད།
ྲི ་པའ་ི ནང་ དེ་གཞི ར་བཟུང་ཨ་རི འི་རྒྱལ་དར་མེ ར་སྲེག་དང་ཆོ ས་ མཚམས་ཡོད་རེད། སོང་སྐབས། བདོ ་མི་ཞིག་གིས་རྩོམ་ཞིག་བས
ལོ་ ༡༡༣ ལ་སྡདོ ་དགས ོ ་མཁན་དེ་ཁྱེད་ཡིན།
ྲི ་ཡོད། མཐ་ོ སླབོ ་ཀྱི་དགེ་རྒན་དེར་བས
ཞེས་
སྨྲ་བརདྗོ ་རང་དབང་ཁ་ལ་
ལུགས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་མེར་སགྲེ ་བཏང་ཡང་ཆོག འནོ ་ཀྱང་
རྒྱ་གར་ནང་སྨྲ་བརདྗོ ་རང་དབང་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གར་ཡུལ་
སྨྲ་བརདྗོ ་རང་དབང་ལ་ས་
༸རྒྱལ་དབང་༸སྐུ་ ཕྲེང ་རི མ ་བྱོན ་ནང་ད་
ལྟ་བར་བདོ ་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་༸སྐ་ུ ཕྲེང་
༡༤
བདོ ་མི་ཡི ན་པའི་ཆ་ནས་བཀའ་ཤག་ཡི ན་ གྱི་རྒྱལ་དར་མེ ར་སྲེག་གཏང་བ་དང་རྒྱལ་དར་གྱི་གོས་ ཁོང ་ལས་ལྷག ་པའི ་ བཀའ་དྲིན ་ཆེ ་ བ་ཞི ག ་བྱུ ང ་མེ ད །
པའི་ཆ་ནས་༸གོང་ས་མཆོ ག་ལ་དེ་འདྲའི་ཟུར་ཟ་ཞུས་ ལོག་བཟ་ོ རྒྱུ་ལྟ་ཞག ོ ་རྒྱལ་དར་བཤམ་སྟངས་ནར ོ ་བ་ཡིན་ སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་བོད་ཁ་བ་གངས་ཅན་པ་གཉིས་ ཚེ ་དེར་མཐའ་གཅིག་ཏུ ་ང་ོ རྒོལ་ཡོད།
ཁ་ོ རང་གིས་
ྲི ས་གཏུ ག་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད། ནའང་ཁམ
ཀྱི་འབལ ྲེ ་བ་དེ་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད།
ང་ཚོ ་བཙན་
བལ ྱོ ་ལ་འབར ྱོ ་ནས་མང་གཙོ་ཟེར་ནའང་རེད།
བརདྗོ ་རང་དབང་ཟེར་ནའང་རེད།
བོད་དང་བོད་མི།
31
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ། སྨྲ་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་
དེར ་བརྟེན ་འགྲིག་པ་ཡི ན་ན་མི ་ མང་གི ས ་ ༢༠
བསྔགས་བརདྗོ ་དང་།
གི་བཀའ་དནྲི ་ལ་བརནྟེ ་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། དེ་ཁ་ལ་
ཡོང་བ་མ་ཟད།
གཅིག་ཏུ ་ནརོ ་བ་དང་ང་ོ རྒོལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ ་ཡོད།
རྩ་གྲངས་སྐབས་རྒྱ་མིས་བདོ ་བཙན་བཟུང་བྱས་
མ་འགྲིག་པ་ཡིན་ན་སྐྱོན་བརདྗོ ་ རྗེས་རྒྱ་གར་ནང་བྲོས་བྱོལ་དུ་འབྱོར་མཚམས་ང་ཚོ ར་
སྐབས་རེ་འགྲིག་པ་ཡིན་ནའང་སྐྱོན་ སྟོན་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། འནོ ་ཀྱང་༸གོང་ས་མཆོག་ འཁྱེར་ནས་༸གོང་ས་མཆོ ག་ལ་ཟུར་ཟ་བྱས་ན་མཐའ་ བརདྗོ ་བདྱེ ་མཁན་རིགས་ཡོང་བཞིན་ཡོད། གི ་ ཐུ ག ས་རྗེའི་ བཀའ་དྲིན ་ལ་བརྟེན ་ནས་ད་ལྟ་ འཛམ་ འགའ་ཤས་ཀྱིས་ཨ་རི འ་ི སྲིད་འཛི ན་དང་རྒྱ་
གར་གྱི་སདྲི ་བླནོ ་ལའང་སྐྱོན་བརདྗོ ་ཆོག་གི་ཡོད། དེར་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལྟ་
གླིང་ནང་ང་ཚོ ་སྤབོ ས་པ་བྱས་ནས་འགྲོ་ཐུབ་པ་དེ་འདྲ་
མེད་པར་ཨ་མད་ོ སྨད་སྟག་འཚེ ར་ནང་སྐ་ུ ཕངྲེ ་༡༤ པར་
པའི་ཐོག་ནས་དུས་རྟག་ཏུ ་མགོན་པོ་གང་ཉདི ་མཆོག་ལ་
བུར་མཚོན་ན།
༸སྐ་ུ གཞནོ ་ནའུ ་ི དུས་ནས་རང་དབང་
བརྟེན ་ང་ཚོ ས ་༸གོང ་ས་མཆོ ག ་ལ་མཚན་སྨདོ ་ཞུ ་ མ་ བདོ ་གཞུང་གིས་ངས ོ ་འཛིན་ཞུས་ཏེ། ལྷ་སར་གསེར་གྱི་ ཆོག་པ་གང་ཡིན། ཡོང་བཞིན་ཡོད།
གྱི་སདྲི ་བླནོ ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན།
རས ྗེ ་སུ་དགུང་ལོ་
༡༦
དེར་བརནྟེ ་བཀའ་དནྲི ་དེ་དག་ང་ཚོ ས་མ་བརྗེད་
བརྩི་བཀུར་དང་དད་གུས་ཞུ་དགས ོ ་པ་མ་ཟད།
བཀའ་
སྐབས་རྒྱ་མིའ་ི ༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་ཡི ན།
ཞེས་
ཞེས་དེ་འདྲའ་ི ད་ྲི བ་གཏངོ ་མཁན་ ཁ་ྲི འཕང་མཐནོ ་པརོ ་མངའ་གསོལ་ཞུས་པ་རེད། ཨ་རིའ་ི སདྲི ་འཛིན་དང་རྒྱ་གར་
རེད།
ཤག་ནས་དགུང་ལོ་ ༡༡༣ ལྷག་ལ་བཞུགས་དགོས་པ་དེ་
སོ་སོས་དང་དུ་བླངས་ དམག་མི ་བོད་ལ་སླབེ ས་རྗེས་ཛ་དྲག་གི ་དུས་སྐབས་སུ། བཀའ་ཤག་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུང་བཤད་གནང་ ནས་ང་སདྲི ་འཛིན་འས ུ ་ལངས་རྒྱུ་ཡིན། ངས་ བོད ་མི འི་ ཆོ ས ་སྲིད ་གཉིས ་ཀྱི ་ དབུ ་ ཁྲིད ་མཛད་དགོས ་ སྐབ ས་སེ ར ་སྐྱ་མང་ཚོ གས་རྣམས་ཀྱི ས ་དགའ་བསུའི་ ོ ་བསྡར
མི་མང་ལ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་དེ་འདྲ་བྱས་
ནས་ཡོང་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
པའ་ི གསོལ་བ་ཕུར་ཚུགས་སུ་བཏབས་པ་རེད།
ཐལ་མོ ་དྲག་ཏུ ་བརྡབ་ནས་འཚམས་འད་ྲི ཞུས་འདུག་པ་
དེ་ནས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོ ག་དགུང་ལོ ་ བཅས།།
སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་བདོ ་ཀྱི་བུད་མེད་ཉནི ་མོའ་ི མཛད་ སྒ་ོ ཐེངས་དང་པའོ ་ི ཐག ོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ། ༄༅།
།སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ
མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ལམ་སྟོན་ལྟར་བོད་མི འི་སྒྲིག་
འཛུགས་བཀའ་ཤག་གིས་ལོ་ལྟར་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༡༢
ཉིན་མོ་དེ་བཞི ན་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཉིན་མོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་
གཏན་འཁེལ་བ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༡༢ ི ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ སྔ་དྲོ་ཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླང
ཐོག་མར་༸གོང་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ཆོ་འཁྲུལ་
སྨནོ ་ལམ་ཆེན་མོའ་ི ཞོགས་ཚོ གས་དང་གསོ་སྦྱོང་ལེགས་
པར་གྲུབ་མཚམས། གསུང་རའི་ནང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་མི ་རྗེ་ཁྲི་འཕང་ཐོན་པོར་༸ཞབས་ སོར་མངནོ ་པར་འཁདོ ་མཚམས།
བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་
འཛུ གས་ཀྱི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི ་མཛད་སྒ་ོ རྣམ་
པས་དབུས་ཨི ་སི ་ཊོ་ལི ་དང་ཕ་རན་སི ་བཅས་ནས་ཆེ ད་
མངགས་མཛད་སྒར ོ ་བཅར་བའི ་ གྲོས་ཚོ ག ས་འཐུ ས ་ མི་སོགས་དང་།
ལྷགས་པའི་ཕྱི ་ནང་དད་ལྡན་སེ ར་སྐྱ་མང་ཚོ གས་རྒྱས་ པ་ོ ཞིག་ཡོད།
འཛོམས་ཐག ོ ་མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་གིས་བཀའ་སླབོ ་ སྩལ་དནོ །
གཉུ ག་མར་གནས་པ་དང་གླ་ོ བུར་དུ་
ང་ཚོ་བཙན་བལ ྱོ ་བ་ཆགས་ནས་བདོ ་མི་མང་
སྔནོ ་ལ་དེ་ཚོའ་ི འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་
རེད། དེ་ནས་སླབོ ་སྦངྱོ ་དང་ཕུགས་རྒྱང་རི ང་པོའ་ི གཞིས་ ཆགས་ཀྱི་ལས་རི གས་མང་པོ་ཡོ ད་སྟབས་འདི་གའི་སྒྲིག་
འཛུ གས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དེ་ཡང་ངོས་ཀྱིས་འགོ་ཁྲིད་ནས་ཧ་
བོད་དང་བོད་མི །
32
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ། མ་ཟད། ད་ོ སྣང་ཞིག་ཡོང་བཞིན་ཡོད། མདོར་ན་ཆོས་
བརྒྱུད་ཁག་ཕྲན་བུ་སྐྱེས་པར་ཐོབ་ཐང་ཏོག་ཙམ་མང་ བ་ཡོ ད་པ་ལྟ་བུ་དེ་ཚོ འང་རི མ་བཞི ན་དངོས་ཡོ ད་གནས་
ཚུ ལ་དང་མཐུ ན་པའི་བུད་མེ ད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྐརོ ་ལ་རྩོད་
སྡདོ ་མཁན་དེ་འདྲ་ཡོང་བཞིན་འདུག
ང་རང་ཚོ ་བོད་པ་སྤྱི་ཡོ ངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཕལ་
ཆེ ར་བོད་ཀྱི ་རི ག་གཞུ ང་བརྩི ས་པ་ཡི ན་ན་སངས་རྒྱས་ པའ་ི ཆོས་ཆགས་ཡོད།
སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་
ནས་གང་ལྟར་ཕ་ོ མོ་འདྲ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།
སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད། ཅེས་ང་ཚོས་བརདྗོ ་བཞིན་ཡོ ད། ཕྱོགས་
མཚུ ང ས་བུད ་མེ ད ་ཐོབ ་ཐང་སྐར ོ ་ལ་མཚོ ན ་ན་སངས་ རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི ས་དགེ་སླངོ ་མ་གནང་ཡོད།
ི ། གང ོ ་དུ་ཚོགས་གཙོས་གསུངས་ ཞི ག་བྱུང་ན་མཉམ་དུ་སྡདོ ་རྒྱུ་ཡི ན་བརྗོད་པ་མ་གཏོགས། དགེ་སླངོ ་ཕ་མ་གཉས
ལམ་ལོ་ང་ོ ༦༠ ཙམ་ཞིག་བསྡད་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོ་ནས་མང་གཙོའ་ི འས ོ ་ ང་ཚོ་ཟུར་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་བརདྗོ ་ཀྱི་མེད།
བསྡའུ ་ི ལམ་ནས་ཆབ་སདྲི ་འག་ོ ཁདྲི ་བསླབེ ས།
དེ་ནས་
པ་ལྟར་འཁར ོ ་རྣམ་བཞི་བརདྗོ ་སྐབས།
ི ། དགེ་བསྙནེ ་ཕ་མ་གཉས ི ་བཅས་ཡོ ད། ང་ཚོ འི ་ འཐབ་རྩོ ད ་བ ྱེ ད ་སྟངས་འདི ་ རྒྱུ ་ གཉས
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོ་ནས་ངས ོ ་ཀྱིས་རྒས་ཡོལ་ཆ་ཚང་ཕྱིན་ མཚན་དང་དངོས་ཡོ ད་གནས་ཚུ ལ་ལ་རན་པ་ཞི ག་གི ་
དེ་རས ྗེ ་མང་གཙོའ་ི འས ོ ་བསྡའུ ་ི ཐག ོ ་ ཐ ོག ་ནས་འགྲོ་བཞི ན ་ཡོ ད ་སྟབས་འཛམ་གླི ང ་འདིའི ་ པ་ོ ཡོད།
པ་དེ་འདྲ་རེད།
དགེ་སླངོ ་ཕ་མ་
གང་ལྟར་འདྲ་མཉམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤུ གས་ཆེ ན་
བདོ ་ལ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོ ད་པར་སྨྲ་བའི་སྡ་ེ
ནས་ཕེབས་པའ་ི སདྲི ་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ རེད། དེ་བཞིན་ ཐོག་ང་ཚོ ་བོད་དོན་ལ་ཤ་ཚ་དང་བདེན་པའི་བདེན་རྒྱབ་ པའི་ལུགས་ཀྱི་དགེ་སླངོ ་མ་བསྒྲུབ་པར་མཁན་མོ་དགོས།
བཙན་བལ ྱོ ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ།
ལུས་ལ་ཆོས་ གནང་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་རིང་འདར ི ་ མཁན་མོ ་དེ་རྒྱ་གར་ནས་བོད་དུ་ཕེབས་མ་ཐུ བ་པ་རེད།
ྲི ་སྔནོ ་པ་ོ གནྱོ ་པ། ༼ཞལ་ཤོབ་ ཁྱེད་རྣམས་མཚོན་དནོ ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། ཁ་སང་ནས་ དེར ་བརྟེན ་གཞི ་ ཐམས་ཅད་ཡོ ད ་པར་སྨྲ་བའི་ སྡ་ེ པའི་ གས ོ ། མག་ོ ལ་ཁ་དཀས ོ ་རྒྱུན་ཉེས་མེད་ཕུན་ཚོགས་ མཛད༽ དེ་ནས་ས་ྲི ཞུའ་ི ལས་བདྱེ ་དང་། གཞན་ཡང་ གནམ་གཤིས་ཧ་ཅང་གྲང་མོ་འདུག འནོ ་ཀྱང་དེ་རིང་ ལུགས་ཀྱི་དགེ་སླངོ ་མའི་སྡམ
ོ ་བྱུང་ན་ཏགོ ་ཙམ་དཀའ་ངལ་ཡོ ད། མཛད་སྒའོ ི་སྐུ་མགྲོན་དུ་ཆེ ད་མངགས་ཨོ ་སི ་ ཊོ ་ ལི ་ ཡ་ ཉི་མ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་སྟོན་ནས་ཕྱོགས་མཐའ་ནས་ལྷགས་ ཤོད་དགས
དེར་
དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་གཏོགས།
གཞན་
དང་ཕ་རན་སི་ནས་ཕེབས་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོས་དངས ོ ་ པའི་མི ་ཚོ ར་གང་ལྟར་གནམ་གཤི ས་ངོས་ནས་དགའ་ བརྟེན ་ད་ལྟ་ ང་ཚོ ས ་དགེ ་ སླངོ ་མ་བསྒྲུ བ་རྒྱུ ་ཏོག ་ཙམ་
གནས་བདོ ་ཀྱི་བདེན་དནོ ་འད་ི ཧམ་པ་བཤད་པ་ལྟ་བུ་མིན་ བསུ་ཞུ་བ་ལྟ་བུ་འདུག
པར་། དངས ོ ་གནས་དྲང་གནས་རྒྱུ་མཚན་དངས ོ ་གནས་
དེ་རི ང་གྲང་ངར་ཏོག་ཙམ་ཡོ ད་པ་འདི་ནི་ཁ་ སྤྱི ་ཡོ ངས་ཆ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕོ་མོ ་འདྲ་མཉམ་
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐག ོ ་ནས་དུས་རབས་ ༧།༨།༩ སྐབས་ནས། སང་ཁེས་ཉིན་གནམ་གཤི ས་ཧ་ཅང་གྲང་མོ ་བསྟན་པར་ གནང་བ་དེ་གསལ་པ་ོ རེད།
རྒྱ་ཧར ོ ་བདོ ་གསུམ།
མཉམ་ཆགས་ཡོད།
པ་ོ རེད།
ཞེས་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་ བརནྟེ ་ཉ་ི མས་གླགས་མི་ཁེལ་བ་རེད། མཛད།༽
༼ཞལ་ཤོབ་
སངས་རྒྱས་པའི་ཆོ ས ་ནང་རབ་བྱུ ང ་ཕ་དེ་
ོ ་དུ་བརྩི་རྒྱུ་ལྟ་བུ། འནོ ་ཀྱང་ད་ལྟ་ད་ལྟའ་ི གནས་སྟངས་ལ་སྤྲིན་ ཏགོ ་ཙམ་གང
ཕག ྱོ ས་མཚུངས་རྣམ་
རྒྱ་ཡི ་ལོ ་རྒྱུས་ཡི ག་ཆའི་ནང་ཧ་ཅང་གསལ་ པ་མེ ད་པར་ཉི་མ་ཧ་ཅང་དྲོ་པོ་ཡག་པོ་གཅི ག་སྟོན་གྱི ་ སྨནི ་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་བརྩི་སྐབས།
སྐྱེས་པ་ཡི ན་པ།
འནོ ་ཀྱང་དེ་ན་ི དེའ་ི ཚེ ་དེའ་ི དུས་ཀྱི་གནས་ འདུག དེ་རིང་སྐྱ་སེར་ཕ་ོ མོ་ཧ་ཅང་མང་པ་ོ ཞིག་འདར ི ་ ཟེར་བ་ལྟ་བུ་དེ་འདྲའང་ཡོད། དེ་ཚོའ་ི གྲས་དེ་སྤྱི་ཚོ གས་
སྟངས་རེད། ད་ལྟ་དངས ོ ་ཡོད་གནས་སྟངས་ལ་རྒྱ་མིས་ འདུ་ དགོས ་པའི་ དོན ་དག་ནི་ བོད ་ཀྱི ་ བུ ད ་མེ ད ་ཉིན ་མོ ་ ནང་གི ་གནས་སྟངས་སོ གས་ཀྱི ་ཐོག་ནས་ཤུ གས་རྐྱེན་ མུ ་མཐུ ད་ནས་ཁ་བྲལ་བ་ཟེར་བཞི ན་ཡོ ད་ཀྱང་དོན་ངོ་ ཟེར་བ། འཛམ་གླང ི ་འདའི ་ི སྒང་ལའང་བུད་མེད་ཀྱི་ཐབོ ་ ཡོད་ས་རེད།
མ་འད་ི ང་ཚོ་ཁ་བྲལ་ལ་འགྲོ་ཡི་མེད།
ི ་ནས་སྐྱེས་པ་ཕ་ོ ལུས་ཞེས་ཤོད་རྒྱུ་ གཉས
ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ ཐང་དགས ི ་ འད།ི སྐྱེས་པ་ཕ་ོ ལུས་སྟོབས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡོ ད་ ྱོ ས་གཅིག་ནས་རང་དབང་། གཉས ོ ། ཕག
མི་དམངས་སྤྱི་མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ནང་མི ང་དོན་མཚུ ངས་ ནས་བུད་མེ ད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དེ་འདྲའི་ཐོག་ལ་འཛམ་གླང ི ་ སྟབས་དེ་འདྲའི་ཆ་ནས་ཡོ ང་བཞི ན་ཡོ ད་པ་ཕལ་ཆེ ར་ པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི ་གནས་བབ་ཚད་དང་ལྡན་པ་ གང་སར་དེ་འདྲའི་ལས་འགུལ་ཞི ག་ཡོ ང་བཞི ན་ཡོ ད་པ་ རེད། དཔེར་ན་འཛིང་རེས་ཤིག་གཏངོ ་དགོས་ཀྱང་ཕོ་དེ་
བོད་དང་བོད་མི།
33
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ཤུགས་ཆེ་བ་ཡོད། ཕག ྱོ ས་གཞན་ནས་སེམས་པ་བཟང་ གཉིས་ནས་ཆོ ས་དད་མི ་འདྲ་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་ མཁན་མེ ད་མཁན་གང་ལྟར་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་མི ་
པོ་བྱ་རྒྱུ་དེ་འདྲའི་ཐག ོ ་ནས་སྐད་ཆ་ཤོ ད་སྐབས་ང་ཚོ ས་ གསོད་རེས་གཏོང་ཡག་དེ་ཚོ ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ འབོར་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ ་ཙམ་ཡོ ད་པ་ཚང་མར་ཚན་
ནམ་རྒྱུན་ཁ་རྒྱུན་ལ། མ་རྒན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ ཞིག་རེད། གང་ལྟར་འཛམ་གླང ི ་འདའི ་ི སྒང་གི་མིའ་ི ལྷན་ རི ག་རྒྱབ་རྟེན་བྱས་ནས་བྱམས་བརྩེ་ཡར་རྒྱས་གཏངོ ་ ཟེར་བ་ལས་ཕ་རྒན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བརྗོད་ཀྱི་མ་ སྐྱེས་རང་བཞི ན་འདི་ཞེ་སྡང་དང་ཁོང་ཁྲོའི་རང་བཞི ན་ ཐབས་བདྱེ ་དགས ོ ། དེའ་ི ཐག ོ ་ནས་ད་ལྟ་ང་ཚོ ས་དངོས་ རེད། མ་རྒན་ཞེས་པའ་ི ཚིགས་དེ་སེམས་ནང་འཇུག་པ་ོ ཡིན་ན། དེ་ཙམ་བཟ་ོ བཅས ོ ་བདྱེ ་ཐབས་མེད། ཡོད།
འནོ ་ གནས་སེ མས་སྐྱོ་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་དག་རིམ་
ཀྱང་ཚན་རི ག་པ་བྱིས་པ་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་བསམ་བླ་ོ བཞི ན་སེལ་ཐུ བ་པའི་རེ་བ་ཞི ག་འདིའི་ཐག ོ ་ནས་རྒྱག་རྒྱུ་
བུད་མེ ད་ཀྱི་རྟེན་དེ་རང་བཞི ན་ལུས་ཀྱི་གྲུབ་ གཏོང་སྐབས་དང་གཤི ས་ཀ་གང་འདྲ་ཡི ན་མི ན་ཉམས་ འདུག་མ་གཏགོ ས་གཞན་སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་ནས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་
ཆའི་སྟེང་ནས་ཕྲུ་གུ་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་མངལ་ལ་ཉར་ ཞིབ་བྱས།
ལུས་པའོ ་ི འཕདྲོ ་བསྟེན་ཐག ོ ་ལའང་བསམ་ མེད།
དེ་ནས་ན་ུ ཞོས་བསྐྱངས་པ་སོགས་ཆོ ས་ཉིད་ཐོག་ནས་ བླའོ ི་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་ནས་ཁྱད་པར་གང་འདྲ་ཡོ ང་མི ན་ འགྲོ་བཞིན་འདུག
དེར ་བརྟེན ་ངོས ་ཀྱི ས ་ནམ་རྒྱུ ན་འདི་ ལྟར ་
དེར་བརནྟེ ་ཕུང་པའ་ི གྲུབ་ཆའ་ི སྟེང་ ཞི བ་འཇུག་བྱེད་སྐབས་ཚན་རི ག་པས་བསྡམ ོ ས་བརྒྱབ་ ཤོད་ཀྱི་ཡོད། དུས་རབས་ ༢༠ འདི་དམག་འཁྲུག་གི་
ནས་བུ ད ་མེ ད ་ལ་བརྩེ་ བ་ཤུ ག ས་ཆེ ་ བ་ཕལ་ཆེ ར ་ཡོ ད ། སྐབས་མི འི་ལྷན་སྐྱེས་རང་བཞི ན་ནི་བྱམས་བརྩེའི་རང་ དུས་རབས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། དུས་རབས་ ༢༡ འདི་ ཚན་རི ག་པ་ཉམས་ཞི བ་བྱེད་མཁན་ཚོ ས་ཀྱང་བུད་མེད་ བཞིན་ཡིན་པ་བརདྗོ ་ཀྱི་འདུག དེར་བརནྟེ ་ད་ལྟ་རྙགོ ་ཁྲ་ ང་ཚོ ས་མུ ་མཐུ ད་ནས་དམག་འཁྲུག་བརྒྱབ་སྡདོ ་ན་སུ་
ལུས་ཀྱི་གྲུབ་ཆའི་སྟེང་ནས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི ་ མང་པོ་ཡོ ང་བཞི ན་པ་འདི་བྱམས་བརྩེའི་རང་བཞི ན་དེ་ ལའང་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པ་མི་ཡོང་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ཁོར་ འཕྲལ་སེལ་གྱི་དངས ོ ་པ་ོ ཡར་ ཡུག་དང་དཔལ་འབར ྱོ ་ལའང་ཧ་ཅང་གནོད་བཞི ན་ཡོ ད།
བཟདོ ་པའ་ི བླ་ོ སྐྱེ་རྒྱུ་དེའང་ཤུགས་ཆེ་བ་འདུག ཅེས་འད་ི མངནོ ་མ་ཐུབ་པ་བྱས།
འདྲ་ཤོད་བཞིན་ཡོད། དེར་བརནྟེ ་སངས་རྒྱས་པའ་ི ཆོས་ རྒྱས་རྐྱང་རྐྱང་ལ་བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་བ་དང་། དངུལ་དང་ ད་ལྟ་ཨ་ཕི་རི ་ཀའི་ནང་མུ ་གེས་འཆི ་སྐྱོན་བྱུང་བ་རྣམས་
ཀྱི་ནང་ནས་ཀྱང་རིམ་པ་མཐ་ོ རུ་འགྲོ་སྐབས་འདུལ་བ་ གནནོ ་ཤུགས་དེ་འདྲའ་ི ཐག ོ ་ལ་བསམ་བླ་ོ རྐྱང་གཏངོ ་སྡདོ ་ ཆགས་སྡང ་གི ་ བླས ོ ་དམངས་ཀྱི ་ བདེ་ སྡུག ་ལྷདོ ་ཡངས་
དང་ཐེག་པ་ཐུ ན་མོ ང་བའི་སྐབས་ནས་བཤད་པ་ཡི ན་ན་ སྐབས་ཆགས་སྡང་བླ་ོ གཉིས་ལ་གོ་སྐབས་ཐོབ་ཀྱི ་ཡོ ད། བཏང་ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། མ་གཞི་གནམ་ཀྱི་ཆ་ཐན་
ཕལ་ཆེར་སྐྱེས་པ་ལ་གཙོ་བ་ོ བརྩིས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད། དེ་ སེམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད། འདྲའ་ི ཤུགས་རྐནྱེ ་ཞིག་ཡོད་པ་བྱས།
སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་འདའི ་ི སྐབས་ པ་བཏང་བར་བརནྟེ ་ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་ཞི ག་ཡི ན།
དེ་འདྲའ་ི དགག་ བསླབེ ས་སྐབས་ཆགས་སྡང་གཉས ི ་ལ་ལས་ཀ་མེད།
བྱ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན་སྟབས་བྱང་སེ མས་དང་ལྷག་པར་ གཉས ི ་ཀྱིས་གནདོ ་བསྐྱལ་བཞིན་ཡོད།
དེ་ འོན་ཀྱང་བྱམས་བརྩེ་དང་སྤྱི་སེམས་ཞི ག་འཁྱེར་ནས་ཞི ་
བྱམས་བརས ྩེ ་ བའི་འཛུ གས་སྐྲུན་གྱི་ལས་ཀ་བྱེད་ཚེ ་ད་ལྟ་མུ་གེ་དེ་འདྲ་
སྔགས་སྡམ ོ ་ནང་བསླབེ ས་སྐབས་རྩ་ལྟུང་བཅུ་བཞི ་ཤོད་ཀྱི་ སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་བཟ་ོ བཞིན་ཡོད། འད་ི ཚན་རིག་པས་ ཕལ་ཆེར་ཡོང་གི་མ་རེད། དེར་བརནྟེ ་ད་ཆ་ང་ཚོ ས་དུས་ ཡོད།
བུད་མེད་ལ་སྨདོ ་ན་རྩ་ལྟུང་ཡིན་གསུང་བ་རེད། ཀྱང་བརདྗོ ་བཞིན་ཡོད།
དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚོད་ལ་ཇི་ རབས་ ༢༡ འད་ི བྱམས་བར་ྩེ ལྡན་པའི་དུས་རབས་ཤི ག་
གང་ལྟར་དེར་དམི གས་བསལ་དོ་སྣང་ཞི ག་གནང་ཡོ ད། ཙམ་གྱིས་བྱམས་བརྩེ་ཤུ གས་ཆེ ་བ་ཡོ ད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ བཟ་ོ དགས ོ ་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་འད་ི ཡག་པ་ོ རེད། ད་དུང་ཁྱེད་ ལུས་པའོ ་ི བདེ་ཐང་ཡག་པ་ཡོད།
ཡང་ཡང་ཞེ་སྡང་
ི ་ཡོད་མཁན་དང་འདར ི ་དངས འདར ོ ་སུ་མེད་
ཚོ ས ་དེར ་ད ནོ ་གཉེར ་དང་ད ་ོ སྣང་བྱེད ་དགོས ་པ་ཞི ག ་ ང་རྒྱལ་དང་ཕྲག་དོག་བྱེད་པ་ཡི ན་ན་ལུས་པོར་གནོད་ ཀྱང་བརྙ ན ་འཕྲིན ་བརྒྱུ ད་ནས་གསན་གཟིག ས་གནང་
རེད།
བཞིན་ཡོད། ཆོས་ཀྱི་སྐད་ཆ་དང་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའ་ི སྐད་ཆ་མ་ མཁན་མི ་ཚང་མ་མི ་འབོར ་དུང ་ཕྱུ ར ་བདུན ་ཅུ ་ དོན ་
ང་ཚོ ་འདིར་ཏོག་ཙམ་གནམ་གཤི ས་གྲང་བ་ རེད། ད་ལྟ་ད་ལྟ་ལུས་པ་ོ བདེ་ཐང་ཡོང་རྒྱུ་དང་ཚེ ་རིང་པ་ོ གྲངས་ཡོད་པ་དེའ་ི ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན།
མ་གཏགོ ས་བསམ་བླའོ ི་ནང་ལྷདོ ་ཤི ག་གེར་སྡདོ ་རྒྱུ་ཞི ག་ སྡདོ ་དགས ོ ་འདུག་ན་སེམས་པ་བཟང་པ་ོ བདྱེ ་དགས ོ ། ི ་འདའི ་ི ཐག ངང་སྡདོ ་བཞིན་ཡོད། འནོ ་ཀྱང་འཛམ་གླང ོ ་
དེར་བརྟེན་
མི ་རེ་ངོ་རེས་བྱམས་བརྩེ་ཡར་རྒྱས་གཏངོ ་རྒྱུར་འབད་
དེ་འདྲ་ཡི ན་སྟབས་དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་ བརྩོན་གང་ཡོ ད་བྱེད་ཚེ ་ཕན་ཐོགས་གང་ཙམ་ཡོང་ངེས།
ལ་སྡུག་བསྔལ་མི ་འདོད་པ་དང་བདེ་བ་འདོད་མཁན་ང་ ནང་ཞེ་སྡང་དང་འདོད་ཆགས་གཉིས་པོས་ཐོབ་ཐང་ཆ་ བོད་མི འ་ི གོམས་གཤི ས་ནང་བྱམས་བར་ྩེ ཕལ་ཆེར་ཡོད།
ཚོ ་ དང་གཅི ག ་གྱུ ར ་ཡི ན་ཡང་ཨ་ཕི་ རི ་ ཀའི་ ནང་ལྟས ོ ་ ཚང་ལེན་ནས་རྙགོ ་གྲ་ཧ་ཅང་བཟ་ོ བཞིན་ཡོད། དང་།
མུ་གེས་འཆི་མཁན་དང་། དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་ བརྒྱབ་ནས་འཚེ ་བ་ཉུ ང་དུ་གཏངོ ་རྒྱུ་དང་།
སྨན་ འབུ་སྲིན་དང་སྲོག་ཆགས་རི གས་མི ་གསོད་པའི་བསམ་
རྒྱུ་ཅ་ལག་ བླ་ོ ཞིག་ང་ཚོར་ཆུང་དུས་སྐབས་ནས་ཡོད། ཅེས་སོགས་ ཞི་བདེ་སོ་ ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།།
གྲུའ་ི ནང་གསོད་རེས་གང་འདྲ་གཏངོ ་བཞིན་འདུག འད་ི ཡར་རྒྱས་བཏང་ནས་ཞི་བདེ་ཉ་ོ ས་མེད། འཆར་ཅན་ལྟ་བུར་བརྩི་ཤེས་ཐབས་མིན་འདུག མིས་ སོའ་ི སེམས་ནས་བཟ་ོ དགས ོ ། སེམས་ནང་ཞི་བདེ་བཟ་ོ མི ་གསོ ད ་ཟེར ་བ་འདི ་ བླ ་ོ ཡུ ལ་ལས་འདས་པ་ལྟ ་ བུ ། མཁན་དེ་བྱམས་བར་ྩེ རེད།
དེར་བརནྟེ ་ཆོས་དད་ཡོད་
བོད་དང་བོད་མི །
34
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ།
ྲི ་མངའ་གསོལ། ི ་པ་གསེར་ཁར དཔལ་ས་སྐྱའ་ི ཁ་ྲི འཛིན་ཞེ་གཉས
འབུལ་ཞུས་ཡོད། དེ་ནས་གདུང་སྲས་སྐ་ུ གཞོན་རི ན་པོ་
ཆེ ་མཆོ ག་གི ས་བརྟན་བཞུགས་ཀྱི་མཎྜལ་ལྗགས་བཤད་
མཛད་གྲུ བ ་བསྟུན་བླ་ བྲང་ཁག་དང་དགོན ་སྡ་ེ གྲྭ་ ཚང་ ཁག ཡུལ་གྲུ་གང་ས་ནས་ཕེབས་པའི་ཆོས་ཚོ གས་ཁག
ཚོ ག ས་སྡ ་ེ བཅས་ནས་རི མ་བཞི ན ་མནྜ ལ ་སྐུ ་ གསུ ང ་ ཐུ གས་རྟེན་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཏེ་སྔ་དྲོ་མཛད་རིམ་ལེགས་
པར་གྲུབ།
ཉིན ་རྒྱབ་སྐྱབས་མགོན ་གོང ་མ་རཏྣ་བཛྲ་
རི ན་པོ་ཆེ་མཆོག་གྱིས་སྔནོ ་གྱི་ཕྱག་སྲོལ་ལྟར་སེར་སྐྱ་མི ་
མང་ལ་ཆོས་རྗེ་ས་པཎ་གྱིས་མཛད་པའི་ཐུ བ་པ་དགོངས་
གསལ་གྱི ་ཆོ ས་འབྲེལ་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ནས་ཆོས་ ཕག ྱོ ས་ཀྱི་མཛད་རིམ་གྲུབ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༩ ཉནི ་རྒྱ་ གཙོ ས་ཕྱི་ནང་གི ་སྐ་ུ མགྲོན་སྟོང་ཚོ ་མང་པོས་གནའ་དེང་ གར་བྱང་ཕྱོགས་སྤུ་ར་ུ ཝ་ལ་དཔལ་ས་སྐྱའི་མ་དགོན་དུ།
གི ས་ཕེབས་བསུ་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ས་སྐྱ་མ་དགོན་
རཏྣ་བཛྲ་རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་ས་སྐྱའ་ི ཁ་ྲི འཛིན་ ༤༢ པའ་ི
ཞུ་གནང་།
ས་སྐྱ་གང ོ ་མ་རི ན་པོ་ཆེའི་གདུང་སྲས་བགྲེས་པ་གོང་མ་
མཚན་གསོལ་ཞུས་ཏེ།
ཆོས་ཕག ྱོ ས་དང་ཕྱི་ལུགས་
ི ་གི ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་གདན་ ཐུ བ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ་གླང
ཆུ་ཚོད་ ༩ པར་སྐྱབས་མགནོ ་གང ོ ་མ་རཏྣ་
ྲི ་མངའ་གསོལ་གྱི་མཛད་སྒ་ོ ཟབ་རྒྱས་ཤིག་ བཛྲ་རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་གིས་ཁ་ྲི ཆེན་ ཀྱི་གསེར་ཁར
༤༡
པ་ཆེན་པ་ོ
དེ་ཡང་གང ོ ་ཚེ ས་ཉནི ་སྔ་ད ྲོ་ཆུ་
མཆོ ག་ལ་མནྜལ་སྐུ་གསུམ་ཐུ གས་རྟེན་འབུལ་མཚམས་
ཆེན་པ་ོ མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐག ོ ་བརྟན་བཞུགས་ཀྱི་སྒྲུབ་
གཙོ ་ རྣམ་པའི ་ མཇལ་དར་དང་རྟེན ་གསུ མ ་འདེག ས་
ཚོགས་ཡོད་པ་དང་།
ཚོད་ ༦ ཐག ོ ་སྐྱབས་མགནོ ་གང ོ ་མ་ཁ་ྲི ཆེན་ ༤༡ པ་
བཞག་མཛད་ཡོད་པ་དང་ཆུ་ཚོད་ ༨་༣༠ ཐག ོ ་སྐྱབས་ མགོན་གོང་མ་རཏྣ་བཛྲའམ་ངག་དབང་ཀུ ན་དགའ་བླ་ོ
གྲོས་དབང་ཕྱུ ག ་རི ན ་ཆེ ན ་འཇི ག ས་མེ ད ་འཕྲིན ་ལས་ མཆོག་ས་སྐྱའི་སྒྲོལ་མ་ཕོ་བྲང་ནས་ཕོ་བྲང་རྣམ་གཉིས་ ཀྱི ་སྐུའི་གདུང་སྲས་རྣམ་པ་དང་ངོར་མཁན་པོ་ཁྲི་པས་
དབུས་གདན་ས་ཁག་གི་མཁན་ཞབས་དྲུང་རྣམ་པ།
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོའི་སྐུ་ཚབ་
མཆོ ག ་དང་དབུ ས ་བ དོ ་མི འི་ སྒྲི ག ས་འཛུ ག ས་ཀྱི ་ མང་
གཙོའ་ི ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པས་གཙོས་རང་
དབང་ཅན་གྱི་སྡ་ེ ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། བདོ ་ མི ་མང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་རྒྱུ ན་ལས་དང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་རྣམ་པས་
ྲི ་ཞབས་སོར་འཁདོ ་ཡོད་པ་དང་། གསེར་ཁར
མཛད་
ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་སྔ་
ད་ྲོ ཆུ་ཚོད་ ༦ ཐག ོ ་མང་ཚོགས་ནས་གསུམ་བཅུའ་ི དུས་
དྲན་སྲུང་རྩི་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཆུ་ཚོ ད་ ༩།༣༠ནས་ ཕྱི ་ལུགས་ཀྱི ་མཛད་སྒ་ོ ལྟར་གསུ ང་འཕྲིན་དང་གཏམ་
བཤད་ཁག་ས་པཎ་རྣམ་ཐར་གྱི ་ འཁྲབ་སྟོན་བཅས་ གནང་ཡོད།
ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༡ ཉནི ་ས་སྐྱ་སྨནོ ་ལམ་ཐེབས་
རྩའི ་ གོ ་ སྒྲི ག ་འོག ་ས་སྐྱ་པའི ་ ལྷ་ སྡ་ེ མི ་སྡ་ེ ཡོ ང ས་ནས་
སྐྱབས་མགནོ ་གང ོ ་མ་ཁ་ྲི ཆེན་ ༤༡ པ་ཆེན་པོ་མཆོག་
ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་བརྟན་བཞུགས་རྒྱས་པ་ཞི ག་
བསྟར་འབུལ་ཞུས་ཏེ་ཁ་ྲི སྟོན་ལེགས་པར་གྲུབ།
༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་ཆོ་འཕྲུལ་ སྨནོ ་ལམ་ཆེན་མོའ་ི ཚོགས་མགནོ ་ད་ུ ཆིབས་སྒྱུར་ བསྐྱངས་ཏེ་བཀའ་ཆོས་སྩལ་བ།
གོང་མ་རཏྣ་བཛྲ་རི ན་པོ་ཆེ འམ་ངག་དབང་
ཀུན་དགའ་བླ་ོ གྲོས་དབང་ཕྱུག་རི ན་ཆེ ན་འཇི གས་མེ ད་ འཕནྲི ་ལས་མཆོག་ན།ི ༤༡
བོད་དང་བོད་མི།
35
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
སྐྱབས་མགནོ ་གང ོ ་མ་ཁ་ྲི ཆེན་
ི ་ཡོད་པའ་ི པ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་ལ་གདུང་སྲས་གཉས
ནང་ནས་བགྲེས་པ་དེ་ཡིན་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ཟླ་
༡༡ ཚེ ས་ ༡༩ ཉནི ་རྒྱ་གར་བྱང་ཕག ྱོ ས་ར་ྡེ ར་རནྡུ ་དུ་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༡༢ སྐ་ུ འཁྲུངས་ཤིང་།
སྐ་ུ ན་ཆུང་བའ་ི དུས་ནས་ཡབ་ར་ྗེ ས་ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
སྐྱ་གང ོ ་མ་ཁ་ྲི འཛིན་ ༤༡ པ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གི་དབུས་ མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་བཞུ ག ས་གནས་ཕོ་
མཁས་གྲུ བ ་ཚད་ལྡན ་བླ་ མ་མང་པོའི་ དྲུ ང ་ནས་དབང་ བྲང་ནས་རྡ་ས་ཐེག་ཆེ ན་ཆོ ས་གླིང་གཙུག་ ལུང་མན་ངག་མང་པ་ོ གསན་བསམ་མཛད་པ་མ་ཟད། ལག་ཁང་གི ་གསུང་ཆོ ས་ར་བའི་བཞུ གས་
ཕྱི་ལོ་
༡༩༩༠
ལོར་ས་སྐྱ་མཐ་ོ སླབོ ་དུ་ ཁྲི ་ རི ན་པ ་ོ ཆེ ར ་༸ཞབས་སོ ར ་འཁོ ད ་དེ་
སླབོ ་ཞུ ག ས་གནང་སྟེ་མཁན་ཆེ ན ་ལེ ག ས་བཤད་ཀུ ན ་ མགོན ་པ ་ོ གང་ཉིད ་མཆོ ག ་གི ས ་བོད ་མི འི་ དགའི ་ དྲུ ང ་ནས་བཀའ་པོད ་ལྔའ མ་གཞུ ང ་ཆེ ན ་བཅུ ་ སྒྲི ག ་འཛུ གས་ཀྱི ་ མཛད་གཙོ ་ རྣམ་པས་
གསུམ།
གྲགས་ཆེན་བཅ་ོ བརྒྱད་བཅས་གསན་བསམ་ དབུས་སེར་སྐྱ་མི ་མང་སྟོང་ཕྲག་བརྒལ་བར་སྐྱེས་རབས་
རྒྱ་ཆེ་མཛད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་གཞུང་ལུགས་རབ་ སོ་བཞིའ་ི བཀའ་ཆོས་སྩལ།
དེ་ཡང་ཐག ོ ་མར་༸གང ོ ་
འབྱམས་ལ་མཁས་པའ་ི དབང་པརོ ་གྱུར་ནས་བཀའ་བཅུ་ ས་མཆོག་གིས་ནང་ཆོས་ང་ོ སྤདྲོ ་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ ། པའི་མཚན་གནས་ཀྱི་གཟེངས་བསྟོད་བཞེས་གནང་ཡོ ད།
ཕལ་ཆེར་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་དྲུག་བརྒྱ་གོང་
དཔལ་ས་སྐྱ་གང ོ ་མ་ཁ་ྲི ཆེན་རིན་པ་ོ ཆེ་ ༤༡ པ་ཆེན་པ་ོ བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱ་གར་ལ་བཞུགས་པའི་སྐབས་དང་། མཆོག་ནས་དཔལ་ས་སྐྱའི་ཁྲི་འཛི ན་ལམ་ལུགས་ཐད་ བཅོ མ ་ལྡ ན ་འདས་མ་བྱོན ་གོ ང ་གྲངས་ཅན་པ་དང་
ལོ་རྒྱུས་རང་བཞི ན་གྱི་ལེགས་བཅོས་མཛད་རྒྱུའི་བཀའ་ གཅེར ་བུ ་ བ་སོ ག ས་རྒྱ་གར་ཆོ ས ་བརྒྱུ ད་མང་པོ་ ཡོ ད ། དགང ོ ས་ཕེབས་པ་ལྟར།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོའ་ི ཟླ་ ༥ བཅོམ ་ལྡན ་འདས་མངོན ་པར་རྫོག ས་པ་སངས་རྒྱས་
ཚེ ས་ ༨ ཉནི ། ས་སྐྱའ་ི སྒལ ྲོ ་མ་ཕ་ོ བྲང་དང་ཕུན་ཚོགས་ཕ་ོ པ་དང་ཟབ་ཞི་སྤས ྲོ ་བྲལ་འདོ ་གསལ་འདུས་མ་བྱས།
བྲང་རྣམ་གཉིས་ཞལ་འཛོ མས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཡོ ན་མཐར་ བདུད་རྩི་ལྟ་བུའ་ི ཆོས་ཤིག་ཁ་ོ བསོ ་རྙདེ །
།
།སུ་ལ་བསྟན་
ཕྱི ན ་པའི ་ ཕ ་ོ བྲང་གཉ ིས ་ཀྱི ་ གདུང ་སྲས་སྐུ་ ན་བགྲེས་ ཀྱང་ག་ོ བར་མི་ནསུ ་པས། །མི་སྨྲ་ནགས་ཀྱི་འདབས་སུ་
རི མ ་བཞི ན ་དུས ་ཡུ ན ་ལོ ་ གསུ མ ་རེ ར ་ས་སྐྱའི ་ གསེ ར ་ གནས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཡོད། ཟབ་པ་དང་ཞི་
ཁྲི ར ་ཕེབ ས་རྒྱུ ་གཏན་འབེབ ས་མཛད་ཡོ ད ་པ་དང་། བ། སྤས ྲོ ་པ་དང་བྲལ་བ་ཟེར་དུས་བདག་མེད་པའ་ི ལྟ་བ་ ད་ལན་ས་སྐྱའི ་ ཁྲི ་ འཛི ན་ལམ་ལུ ག ས་ལེ ག ས་བཅོས ་ གསུང་གི་ཡོད་རེད།
མཛད་རྗེས་ཀྱི་ཁྲི་འདོན་མཛད་སྒ་ོ ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཡོ ད་
པ་བཅས།།
དེའི་ཚེ ་དེའི་དུས་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དུས་ད་ལྟ་
བར་དུ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་གཅི ག་པུ་རེད་མ་གཏོགས་ གཞན་ཆོ ས ་ལུ ག ས་ཚང་མས་བདག་འདོད ་ཀྱི ་ ཡོ ད །
བདག་འད དོ ་པའི་ ཐོག ་བདག་བཟོ་ མཁན་འཇི ག ་རྟེན ་ བཀདོ ་པ་པའོ ་ི རྣམ་གཞག་ཅིག་ཡོང་བཞིན་ཡོད།
དེ་ལྟ་
བུའི་རྣམ་གཞག་དེ་དག་གི ས་མི ་ལ་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་ཡོ ད། མི་དུང་ཕྱུར་མང་པརོ ་ཕན་ཐག ོ ས་ཀྱི་འདུག
ཡག་པ་ོ
རེད། ལྟ་གྲུབ་རང་གི་ཐག ོ ་ནས་རིག་པས་དཔྱད་པ་བྱས་
ནས་བསམ་བླ་ོ བཏང་བ་ཡིན་ན།
རི ག་པས་ཕལ་ཆེར་
ཚུགས་ཐུབ་རྒྱུ་མེད་མཁན། རིག་པས་དཔྱད་པ་བྱས་ན་ ཕལ་ཆེར་ཚུགས་མི་ཐུབ་པ་ཆགས་ཡོད།
སངས་རྒྱས་
བཅམ ོ ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་གསུངས་ཡོ ད།
ཟབ་ཞི་སྤས ྲོ ་བྲལ་འདོ ་གསལ་འདུས་མ་བྱས།
།བདུད་རྩི་ལྟ་བུའ་ི ཆོས་ཤིག་ཁ་ོ བསོ ་རྙདེ །
ཅེས་མྱང་
འདས་འཆི་བ་མེད་པའ་ི ག་ོ འཕང་། མྱང་འདས་ཐོབ་པར་ འགེགས་བདྱེ ་མཁན་ན་ི ཉནོ ་མོངས་རེད། ཉོན་མོངས་ཀྱི་
རྩ་བ་བདེན་འཛིན་ཟེར་ནའང་འདྲ།
ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྩ་
བ་ཆགས་སྡང་མོངས་གསུམ་ཞེས། འདོད་ཆགས། ཞེ་
སྡང་། གཏ་ི མུག་ཅེས་ང་རང་ཚོའ་ི དགོན་ཁག་ཏུ ་སྲིད་པ་ ྲི ་ཡོད་པའ་ི ནང་། མཐའ་དེར་ འཁར ོ ་ལོ་ཆ་ལྔ་པ་ཞེས་བས རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ ་གཉིས་མཚོན་བདྱེ ་ཀྱི ས་མ་
རི ག་རྒས་མོ ་ལོ ངས་བ་ནས་མར་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་
བཅུ་གཉིས་མཚོ ན་རྒྱུ་ནི་སྐྱེ་འཆི ་གཅི ག་ནས་གཅིག་ཏུ ་
བརྒྱུད་དེ་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་ཅིའ་ི ཕྱིར་ཡོང་གི་ཡོ ད་རེད། ཅེ་ན། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡོང་གི་ཡོད་རེད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་ བཀའ་སླབོ ་སྩལ་ཏེ་སྐྱེས་རབས་ཀྱི་བཀའ་ཆོས་ཁག་དབུ་ འཛུགས་མཛད། །