དཀར་ཆག སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ།
ངག་དབང་ཐག ོ ས་མེད།
ཞུ་དག་པ།
ཡེ ་ཤེས་ཀུན་གྲགས།
གསར་འགོད་པ།
བསོད་ནམས་མཚོ་མོ།
གསར་འགོད་པ།
དོན་གྲུབ་རྣམ་རྒྱལ།
མདུན་ཤོག་བྱུས་འགོད།
རྡོ་ར་ྗེ ཚེ ་རིང་།
འགྲེམས་སྤལེ ་བ།
ཀཾ ་པུཊར་རྒྱག་མཁན།
བསྟན་འཛིན་རབ་དགའ།
རྡོ་ར་ྗེ ཚེ ་རིང་།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྟ་དབང་ཡིད་དགའ་ཆོས་འཛིན་གྱི ་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་འག ོ ་རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་མཐ་ོ
བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྣར་ཐང་ པར་ཁང་དུ་པར་སྐྲུན་གྱིས་འགྲེམས་སྤལེ ་ཞུས། Published by: Secretary, DIIR, Typeset and Printed at: Narthang Press, CTA, Dharamsala email:shejaeditor@tibet.net Tel:+91-1892-222457/222510 Circulation email: circulation@tibet.net Website :- www.bod.asia
<<ཤེས་བྱ་>>
དུས་དེབ་འད་ི ན་ི བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་
འཛུ ག ས་ཕྱི ་ ད ྲིལ ་ལས་ཁུ ང ས་ནས་ཟླ་རེ འི ་ གསར་
འགྱུར་འགྲེམས་སྤལ ེ ་ཞུ ས་དང་ཞུ ་བཞིན་པའི་གཞུ ང་ འབྲེལ་དུས་དེབ་ཅིག་ཡིན། དུས་དེབ་འདའི ་ི ནང་ བཀའ་ཤག་གིས་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར།
༸གང ོ ་ས་
༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་གི ་མཛད་འཕྲིན་ཁག་
རྒྱས་གླངེ ་དང༌། བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིི་སདྲི ་བྱུས་ རྣམས་རྒྱས་བཤད།
བོད་དང་བོད་མི།
བདོ ་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཁག་
གསུ ང ་རའི ་ ནང་རི ག ་འཛི ན་གདོང ་གྲུ བ ་ཀྱི ་ བཀའ་དབང་ སླབོ ་སོ ག ས་ནང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་གྱི ་ ལམ་ནས་བཟང་སྤྱོད ་གོ ང ་ བཀའ་དནྲི ་ཆེ་གནང་མཛད། .............................................
5
མཐར ོ ་གཏངོ ་རྒྱུའ་ི ལས་འཆར་བང་སྒྲིག་བཞིན་པ།...........
19
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་མཚོ་དང་རི་བ་ོ སྔནོ ་པ་ོ ཞེས་པའ་ི དཔེ་ ཨ་རི འི་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་གཉིས་ཀྱི ས་གྲོས་ཚོ གས་ནང་ དེབ་དབུ་འབདྱེ ་མཛད་པ། .................................................
6
བདོ ་དནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་གཏམ་བཤད་ཤུགས་ཆེ་སྤལེ ་བ།......
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྟ་དབང་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི ་བདེ་སྐྱི ད་ ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐའོ ་ི སྐ་ུ ཚབ་འཐུས་མི་རྣམ་པར་ དང་བཟང་སྤདྱོ ་སྐརོ ་མང་ཚོགས་ལ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།....
7
བཅར་འད་ྲི ཞུས་པ་གཤམ་གསལ།.....................................
24
བ དོ ་དང་འབྲུ ག ་གཉིས ་ལོ ་ རྒྱུ ས་ཐོག ་ནས་སྤུན ་མཆེ ད ་རྒན་ ༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་མཇལ་འཕྲད་དང་བོད ་དོན ་དམི གས་ གཞནོ ་ལྟ་བུའ་ི འབལ ྲེ ་བ་ཡོད། ............................................
9
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་རྒྱ་གར་བྱང་
བ ས ལ ་ འ བྲེ ལ ་ མ ཐུ ད ་ པ ་ མ གྱོ ག ས ་ མྱུ ར ་ བ སྐ ོ་ ག ཞ ག ་ གནང་རོགས།
................................................................26
ི ་ཆུང་ནང་ང་ཚོ་བཞིས་ཁས་ལེན་ ཤར་ཁུལ་གྱི་མཛད་འཕྲིན་ཁག་ལེ གས་པར་གྲུབ་སྟེ་བཞུགས་ པ་ོ ཏཱ་ལའི་༸རྒྱལ་བའི་གཟམ སྒར་དུ་༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁདོ ་པ།...........................
11
དམ་བཅའ་བཞག་ཡོད།......................................................
28
འཇམ་མགོ ན ་རྒྱལ་བའི ་ རྒྱལ་ཚབ་ཁྲི ་ ཆེ ན ་རྡོ་ རྗེ་ འཆང་ འདིར་ང་ཚོ་འཛོམས་ནས་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ང ་ོ རྒོལ་བདྱེ ་ཀྱི ་ རྗེ ་ བཙུ ན ་བླ ོ་ བཟང་བསྟན་འཛི ན་མཆོ ག་གི ་རྣམ་ཐར་ ཡོད་པའ་ི བཟ་ོ འདྲ་བ་ོ དེ་འདྲ་རྩ་བ་ཉདི ་ནས་མ་རེད།.......... སྙངི ་བསྡས ུ །..........................................................................
12
30
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་འཐུ ས་མི ་རྣམས་ལ་
དང་། རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འགྱུར་བ་གལ་ཆེ་ཁག་
༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་དེང ་དུས ་ཤེ ས ་ཡོ ན་ལམ་ལུ ག ས་ གཙུག་ལག་ཁང་གི་རྟེན་གཙོ་སོགས་ང་ོ སྤདྲོ ་མཛད།..........
དང་འདོན་སྤལ ེ ་ཞུ་བཞི ན་ཡོ ད་པས་རྒྱ་ཆེ འི་ཀླགོ ་པ་པོ་
སྩལ་བ།...............................................................................
ཞིབ་རྒྱས་འགདོ ་སྤལ ེ ་ཞུ་རྒྱུར་རྩ་འཛིན་ཐག ོ ་རྩོམ་སྒྲིག་ རྣམས་ནས་ལེགས་སྤལེ ་ཉེས་འགོག་གི ་དགོངས་འཆར་
དང་གཞོགས་འདེགས་ཡོང་བ་ཞུ།།
༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ས ་མཛད་
འཕནྲི ་བསྐྱངས་སྐབས་བསྒནྲོ ་པའི་སྐུ་པར་རྣམས་དགའ་
ྲི ་པར་པས་གནང་སོན་ ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་དང་ཕྱི་དལ བྱུང་བར་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ།
22
ནང་བཟང་སྤདྱོ ་ཀྱི ་སླབོ ་ཚན་འཇོག་སྟངས་ཐད་བཀའ་སླབོ ་
14
33
བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱིས་ཨ་རི འ་ི གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ ཆེ ས་མཐའོ ི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ལ་མངནོ ་བསྟོད་ཀྱི་གཟེངས་
༸གོང ་ས་མཆོ ག ་ལ་གཟེང ས་རྟགས་ཕུ ལ ་བ་དེས ་གཟེང ས་ རྟགས་འབུ ལ ་ལམ་ཞུ ས ་པ་སོ ག ས་བཞུ ག ས་སྒ ར ་ཁུ ལ ་དུ་
རྟགས་ཀྱི་མཚན་སྙན་ལ་ཚུར་ཕན་ཐག ོ ས་བྱུང་ཡོད།..........
16
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི ས་གཟེངས་རྟགས་མཛད་སྒརོ ་བཀའ་སླབོ ་
སྩལ་བ།...............................................................................
18
ི ས་ཀྱི་པར་རིས་གནས་ཚུལ།...................... འཚམས་གཟག
34
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
3
ུ ་མང་རྣམས་ལ་དམི གས་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་རྟ་དབང་དགོན་པའི་མཁན་བླ་འདས བསལ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ། ༄༅།
།སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ
མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༩ རེས་
གཟའ་ཉ་ི མའ་ི ཉནི ་གྱི་ཕདྱེ ་ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༡།༣༠ ཙམ་
ལ་རྟ་དབང་དགའ་ལྡན་རྒྱལ་ལྷ་རྩེ་དགོན་དུ་ཆི བས་སྒྱུར་
བསྐྱངས་ནས་མཁན་བླ་འདུས་མང་ཡོངས་ལ་བཀའ་སླབོ ་
སྩལ་ཡོད།
དེ་ ཡང་ཐོག ་མར་མཁན་པོ་ གངས་དཀར་རི ན ་པ ་ོ ཆེ ་ མཆོ ག་གི ས་སྤྱི་ནར ོ ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་
མཆོག ་ལ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་གནང་མཛད་ཆེ ད ་གསོ ལ ་
འདེབས་ཞུ་དནོ ། ངས་རྟ་དབང་དགནོ ་པའ་ི མཁན་པའོ ་ི
འགན་འཁྱེར་ནས་ཟླ་བ་དྲུག་མ་ཟིན་ཙམ་སོང་བའི་རི ང་ ལ།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་འད་ི གར་ཆིབས་སྒྱུར་བཀའ་
སྤྱིར་རྒན་ ༡༢༢ འདུག དེ་ནས་ཝར་ཎ་མཐ་ོ སླབོ ་ཏུ ་ཕེབས་ པ་ཚོ ས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བཀའ་སླབོ ་ལམ་སྟོོན་སྩལ་ མཁན་ ༢༩ འདུག དེ་བཞིན་མཚོ་སྣ་རིན་པ་ོ ཆེ་ཞིང་ གནང་མཛད་ཆེད་གསོལ་འདེབས་ཞུ་དགོས་པའི་འབོད་ གཤེགས་མཆོ ག་གི ས་མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་དགེ་འདུན་པ་གྲངས་ དནྲི ་བསྐྱངས་པར་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཀྱི ས ་བརྗོད ་པ་ལྟར ་ཆོ ས ་དཀོན ་མཆོ ག ་བརྗོད ་སྐབ ས་ འགག ོ ་བདེན་དང་ལམ་བདེན་བཤད་ཀྱི་ཡོ ད། དེ་ནི་རྩ་བ་
ལྟ་བུ་དེ་སྟོང་ཉདི ་ཀྱི་ལྟ་བའ་ི ཐག ོ ་ནས་འཆད་དགོས། སྟོང་
དེ་སྔ་གནས་མཆོག་ར་ྡོ ༢༦ འདུག རྡ་ས་མཚན་ཉདི ་སླབོ ་གྲྭའ་ི ནང་དགེ་འདུན་ ཉདི ་ལྟ་བ་བརདྗོ ་སྐབས། དཔེར་ན། གཟུགས་ཅན་ཆོས་ ར་ྗེ གདན་དུ་༸གང ོ ་ས་མཆོག་མཇལ་བཅར་ཞུས་པ་ཡིན། པ་གྲངས་ ༡༡ འདུག དེ་དག་ཚང་མ་བརྩི་བ་ཡིན་ ཞི ག་ཆ་ཤས་སེལ་ནས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་ཡི ན་ན་རྙདེ ་ སྐབས་དེར་བཀའ་སླབོ ་ཕེབས་དནོ ་དུ། འད་ི ར་ུ གཙོ་བ་ོ ན། རྟ་དབང་དགནོ ་པར་དགེ་འདུན་ཞལ་གྲངས་ ༥༧༧ རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ཚན་རིག་པས་བཤད་ཀྱི་ཡོ ད། འདི་ཧ་ལམ་ མཐངོ ་ཆོས་སུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡི ན་ ནང་ཆོས་བསླབ་པ་སླབོ ་གཉེར་སོ གས་ཆོ ས་ཕྱོགས་ཀྱི ་ ཆགས་ཀྱི་འདུག ཅེས་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས། སྐལ ུ ་ཡང་ཡང་གནང་གི་འདུག
ཕག ྱོ ས་ དེ་ ནས་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དོན ། དུས་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོ ས་འདི་སྔ་མོ ་ངོས་ཀྱིས་སྡ་ི རང་ ོ ་དབང་ཆེན་སྐབས་བརདྗོ ་རྒྱུ་བྱུང་། སངས་ མཚུངས་ས་གནས་ཡུལ་མི ་རྣམས་ལ་གུས་བརྩི་ལྡན་པའི་ རི ན་པོ་ཆེ ་ཁ་སྔནོ ་འཁྱུག་ཙམ་ཐུ ག་སྐབས་བཀའ་མོ ལ་ དུ་དུས་འཁར ཐག ྱོ ས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་བདྱེ ་ཐུབ་པ་རྣམས་ལ་ བྱུང་ཡོད། དེ་སྔ་འབྲས་སྤུངས་སུ་ཡོད་པའ་ི སྐབས་ནས་ རྒྱས་པའི་ཆོ ས་འདི་ལྟ་བ་རྟེན་བྱུང་དང་སྤདྱོ ་པ་འཚེ ་བ་ ོ ་ནས་ཆོས་ཕག ི ་ མེད་པ་རེད། སྤདྱོ ་པ་འཚེ ་བ་མེད་པ་འདི་འཛམ་གླང རང་ནསུ ་གང་ཡོད་ཐག ོ ་ཤུགས་རྒྱག་དགས ོ ་པ་ལས། དེ་ ང་ོ ཤེས་ཀྱི་ཡོད། དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུལ། ཟལ ོ ་མེད། ྲེ ་བ་ཡོད། ལྟ་བ་རྟེན་བྱུང་ཞེས་པ་འདི་ ལས་གཞན་པའི་བྱུས་གཏོགས་གང་ཡང་བྱེད་མི ་དགོས། འདྲ་ཆག་ཆག་མི ན་པར་རི ན་པོ་ཆེས་དངོས་ཡོ ད་གནས་ ཞི་བདེ་དང་འབལ ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་མྱོང་། ཞེས་བཀའ་སླབོ ་ཕེབས་བྱུང་། ཞེས་སོགས་ལྷ་སྙན་སྒནྲོ ་ ཚུལ་གསུང་པ་རེད། བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་གཞལ ོ ་དགས ོ ་པ་དང་།
འབུ ལ ་ཞུ ས ་བསྟུན་དགོ ན ་པ་ནང་གི ་ དགེ ་ འདུན ་པའི ་ རྣམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐརོ ་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས་དནོ །
དགའ་པ་ོ བྱུང་། ངས ོ ་ཀྱིས་སྤྱི་ཡོངས་ནས་བཤད་བཞིན་
ད་ལྟའི་འཆར་རྟ་དབང་དགོན་པར་དགེ་འདུན་པ་ཞལ་
ཆོས་ལུགས་མང་པོ་ཡོ ད་པའི་ནང་ནས་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་ནས་
ི ་འདིའི་སྟེང་ པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛམ་གླང
གྲངས་ ༣༩༤ ཡོད་པ་དང་། གྲྭ་སར་ཕེབས་མཁན་ འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་རྒ་ཡོད་པ་དང་། ྱུ
གང ོ ་དུ་ངས ོ ་
བོད་ནི་ད་ལྟའི་འཆར་གནས་སྟངས་ཁག་པོ་ཞི ག་ཐོག་ལ་ ཡོད། ཆོས་བདྱེ ་རྒྱུ་དེ་དག་ས་ཁུག་ལུང་ཁུག་ནང་ཡོ ད་
པ་ལས་གཞན་ཁག་པ་ོ རེད། དཔེར་ན་ངོས་རང་འབྲས་
སྤུང ས་སུ ་ གྲྭ་ སྐར ོ ་བྱེད ་སྐབ ས་དགེ་ འདུན ་པ་སྟོང་ཕྲག་ བརྒྱད་ཙམ་ཡོད། སེ་ར་ལའང་ཧ་ལམ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་
བོད་དང་བོད་མི ། ཙམ་འདུག
4
བར་སྐབས་སེ་ར་དང་འབྲས་སྤུངས་སུ་གྲྭ་
པ་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཤས་མ་གཏོགས་མེ ད་པ་ལྟ་བུ་འདུག བར་སྐབས་ཤི ག་ལ་ངོས་ལ་འདི་འདྲ་བརྗོད་མཁན་ཞི ག་
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
གྱུར་སྐྱེ་བ་ོ ཕལ་ཆེར་ཟད་པ་ན། །དེ་ཉདི ་མ་མཐངོ ་ ཁ་གསུ མ ་ཡོ ང ས་རྫོག ས་རྡོག ་ལ་སྒྲི ལ ་ནས་ཡོ ད ་ཀྱང་ རང་དགར་གྱུར་པ་ཡི། །ངན་རྟོག་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ རི མ་བཞི ན་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་གྱི་རྗེས་བོད་སི ལ་བུར་
འད་ི དཀྲུགས་སོ། ཞེས་སླབོ ་དཔནོ ་དབྱིག་གཉེན་ཧ་ཅང་ ཆགས། དེ་ནས་ཆབ་སདྲི ་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐད་འཐུ ས་
བྱུང་། འབྲས་སྤུངས་སུ་དགེ་འདུན་པ་ཞལ་གྲངས་བཞི་ ཐུགས་ཕམ་ནས་གསུངས་པ་རེད། ཅེས་གསུང་སལ ྲོ ་ ཤོར་ཧ་ཅང་བཏང་ཡོད། དཔེར་ན་ངོས་རང་གི་མི ་ བཅུ་ལྔ་བཅུ་ལས་མིན་འདུག ཅེས་བརདྗོ ་མཁན་བྱུང་། འདུག གང་ལྟར་ད་ལྟའ་ི དུས་ཚོད་འདར ི ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ ཚེ འ་ི དྲན་ཐག ོ ་ལ་མཚོན་ན། ར་སྒངྲེ ་དང་སྟག་བྲག དེ་ དེ་འདྲའ་ི གནས་སྟངས་འགོ ་ལ་བསྡད་ཡོད།
མད་ོ སྟོད་ བསྟན་པ་ཉག་ཕྲ་བ་ོ ཞིག་ལ་བསླབེ ས་ཡོད།
སྨད་ས་ཁུལ་དུ་དགེ་འདུན་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་གསུམ་སླབོ ་
སྦྱོང ་བྱེད ་མཁན་ཡོ ད ་པ་ལས་གཞན་སྤྱི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ ཆ་
ནས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་པ་ོ ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་མཁན་ཆེན་
ཞི་བ་འཚོས་ང་ཚོར་བརྩིས་སྤདྲོ ་གནང་བའི་དཔལ་ན་ ལེནྡྲའི་ཆོས་བརྒྱུད་དེ་འདྲའི་རླབས་ཆེན་པོ་འདི་ཧི་མཱ་ལ་
ཡི་རི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་དེ་དག་བོད་དང་ཆོ ས་ བརྒྱུད་གཅིག་པ་ཆགས་ཡོད། དབང་ཡོད།
ཁྱེད་རང་ཚོར་རང་
ཡང་ཕག ྱོ ས་གཅིག་ནས་བསམ་བླ་ོ བཏང་ན།
ནས་རྒྱལ་ཐོག་དེ་དག་སྐབས་འཐུ ས་ཤོར་ཧ་ཅང་བཏང་
སངས་
རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་སྔ་གོ་མྱོང་མཐོང་མྱོང་མེ ད་པའི་ས་
ཁུལ་དུ་བོད་གངས་ཅན་གྱི ་ལྗངོ ས་ལ་ཡོ ད་པའི་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་ཚད་མ་རི ག་པའི་ལམ་ནས་ལྟ་གྲུབ་ ཀྱི་རྣམ་གཞག་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་དེ་གཞི ་ལ་བཞག་པའི་ ཐག ོ ་ནས་ཡོད་བསྡད་པ་འད་ི ཡ་མཚན་པ་ོ འདུག
ཅེས་
དོ་སྣང་གསར་པ་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཞི ག་ཡོ ང་བཞི ན་ ཡོད།
དེ་འདྲའ་ི དུས་ཚོད་གཅིག་ལ་ང་ཚོའ་ི དགནོ ་སྡ་ེ
དེར་བརྟེན་ཁྱེད་ཚོ་སྣེ་ཤན་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་འདུག དེ་འདྲ་ ཁག་དེ་དག་གི ས་སྤུས་དག་པོ་བྱས་ནས་བདག་པོ་བརྒྱབ་
འདུག
༸སྐ་ུ མདུན་སྐ་ུ གང ོ ་མ་རྒྱ་ནག་དང་རྒྱ་གར་ལ་
ཕེབས་ནས་ཞེ་ས་མ་ཞུས་ན་ཏོག་ཙམ་འཐོམས་བསངས་
ནས་ཨི ན་ཇིའི་ལུང་པར་སླབོ ་ཕྲུག་མི ་བཞི་བཏང་གནང་
བ་དེ་ཚོ་ད་ལྟ་མུ་མཐུད་ནས་བྱུང་ཡོད་པ་ཡི ན་ན།
ཕྱི་
ལོ་ ༡༩༡༣།༡༩༡༤ སྐབས་རེད། སྐབས་དེ་ནས་ལོ་ངོ་
ཉ་ི ཤུ་ཙ་གྲངས། དེ་ནས་སུམ་ཅུ་སོ་གྲངས། བཞི་བཅུ་
ཞེ་གྲངས་བརྗོད་སྐབས་ལོ ་སུམ་ཅུ་བཞི་བཅུ་ཕྱིན་འདུག གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བྱས་ནས་འགྲོ་ཐུ བ་ཡོ ད་ན་སྐད་ཡིག་དེ་ ི ་གནས་ཚུལ་ཡང་ཤེས་ནས་ དག་ཀྱང་ཤེས། འཛམ་གླང
ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡང་འཐོམས་བསངས་ནས་ སྤུས་དག་པ་ོ བརདྗོ ་སྐབས་འདུ་ཁང་རྫིག་པ་ོ དང་ འབལ ྲེ ་བ་བདྱེ ་པ་ཡིན་ན། ཏན་ཏན་མི ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོ ང་ དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ། མཁན་ཆེན་ཞི་བ་འཚོས་ ཆོས་རྫས་རྫིག་པ་ོ ཡོད་པའ་ི སྐད་ཆ་མ་རེད། སླབོ ་གཉེར་ རྒྱུ་ཡིན་ནའང་གང་ཡང་བྱུང་མེད། གང་ལྟར་ང་ཚོ ་དེ་ ང་ཚོར་བརྩི་སྤདྲོ ་མཛད་པ་དེ་དག་ཉམས་པ་གསོར་ཆུད། ཐག ོ ་ལ་སྤུས་དག་པ་ོ དགས ོ ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། སྔ་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་འདུག ད་ང་ཚོ་རྒྱལ་ས་ནས་ལངས་ མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་བྱེད་རྒྱུའི་ལས་འགན་རང་དབང་ བར་སྐབས་ལ་དྭགས་དགོན་པ་ཁག་ལ་ཆ་བཞག་པ་ཡི ན་ ཐུབ་པ་ཞིག་བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་གི་ཡོད། སྔར་ལམ་ཁོ་ནའི་ ལྡན་པའི་ཐོག་གསན་བསྒྲུབ་ཐུ བ་རྒྱུའི་ས་ཁུལ་འདི་དག་ ནའང་ཧ་ཅང་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད། ས་ཁུལ་དེ་རང་ ཐག ོ ་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་མེད། དེ་ཁྱེད་ཚོས་སེམས་ནང་བཞག་ ཆགས་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ ནས་སླབོ ་གཉེར་ལ་དང་འདོད་བྱེད་མཁན་དེ་འདྲ་བྱུང་ རོགས། རྟ་དབང་དགནོ ་པར་འགན་ཆེན་པོ་ཡོ ད། ཁྱེད་ ཁྱེད་རང་ཚོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི ་བསྟན་པ་དངོས་གནས་ད་ ཡོད། ཡག་ཐག་ཆོད་འདུག ཁ་སང་མཁན་རིན་པ་ོ ཆེ་ ཚོས་སྔ་ད་ྲོ ཆུ་ཚོད་ ༤ ཙམ་ནས་རྔ་བརྡུང་ནས་གཉིད་ ི ་ཉག་ཕྲ་བ་ོ ཞིག་ཡོད་པ། བསྟན་པ་ ལྟའ་ི དུས་ཚོད་འདར ི ་དབུ་ཕར་གྱི་གཞུང་ཏགོ ་ཙམ་ དཀགྲོ ་མཁན་ལྟ་བུ་འདུག ཕྲུ་གུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ཚོ འ་ི གྲས་ དང་སྐད་ཆ་བྱུང་། འདར ི ་འདའི ་ི སྒང་ལ་ཕན་ཐག འད་ི འཛམ་གླང ོ ས་ཡོད་པ། དེ་ བལྟ་ཐུབ་ན། ཡིག་ཆ་དེ་ཡང་༸གང ོ ་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པའོ ་ི དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཐག ོ ་ནས་ལུས་པའོ ་ི འཕདྲོ ་བསྟེན་ དག་ཤེས་པའ་ི ཐག ོ ་ནས་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤལེ ་གསུམ་ གསུང་ནས་མར་བྱས་ནས། ༸གང ོ ་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པ་ོ དང་ ལའང་གཉདི ་མང་ཙམ་དགས ོ ། ཞེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་ བྱེད ་རྒྱུ ་དེ་ འདྲ་འགན་ཁུ ར ་རང་དབང་ལྡན ་པའི་ ཐ ག ོ ་ དགོན་པ་འདི་ཐུ ན་མོ ང་མི ན་པའི་འབྲེལ་བ་ཡོ ད་སྟབས། སླབོ ་སྩལ་ཡོད་པ་བཅས།། ནས་བྱེད་ཐུ བ་རྒྱུ་ཞི ག་ཡོ ད་པ་འདི་ངོས་འཛི ན་པའི་ཐོག་ དེ་འདྲ་ཞིག་བདྱེ ་ཐུབ་ན། ཞེས་བརདྗོ ་སྐབས་ངས ོ ་ཀྱིས་ ནས་ཚང་མས་ཧུ ར་ཐག་བདྱེ ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། ནམ་ མ་གཞི་དེ་ཡག་པ་ོ འདུག འནོ ་ཀྱང་ངས ོ ་ཀྱི་འདདོ ་པ་ རྒྱུན་ལ་དྭགས་ནས་བཟུང་བའི་དགོན་པ་དེ་ཚོ འི་གྲས་ལོ་ འདི་རྒྱ་གཞུང་དེ་ཚོ འི་གྲས་གཙོ ་བོ་བརྩི ་རྒྱུ་གལ་ཆེ ན་པོ་ བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཤས་རི ང་ལ་འཆར་ཅན་བྱེད་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ རེད་འདུག ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་། དཔེ་ཆ་བལྟ་རྒྱུ་དེ་ཡང་ བྱས་ནས་དགོན་པ་འགའ་ཤས་ཀྱིས་འཆམ་ལྟ་བུ་འཁྲབ། དབུ་མའི་གཞུང་འདི་སླབོ ་དཔོན་སངས་རྒྱས་རྐྱང་གི ་བྷུ་ དེ་འདྲ་བྱས་ནས་ཉནི ་མ་བསྐྱལ་བཞིན་ཡོད། ད་ཆ་སྔ་ ད་པ་ལི ་ཏ་དང་ཕར་ཕྱིན་གྱི་འགྲེལ་བ་དོན་གསལ་བལྟ་ མོ་ནང་བཞི ན་ཕྱིན་པ་ཡི ན་ན་རྩ་བ་ནས་འགྲིག་གི ་མེ ད། བ་ཡིན་ན། ཞེས་ངས ོ ་ཀྱིས་ཁ་སང་རིན་པ་ོ ཆེར་དེ་འདྲ་ www.mwa.tibet.net སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་མིག་ན་ི ཟུམ་གྱུར་ཅིང་། །དབང་ བརདྗོ ་པ་ཡིན། ཞེས་དང་། ཆོས་རྒྱལ་སྐབས་བདོ ་ཆོལ་ ཡིན་དུས་ནབུ ་ལ་དྭགས་ནས་མོན་བར་དུ་ཆོས་སྡ་ེ ཁག་དེ་ ཡོད།
བོད་དང་བོད་མི།
5
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་རྟ་དབང་ཡིད་དགའ་ཆོས་འཛིན་གྱི་གསུང་རའ་ི ནང་རིག་འཛིན་ གདངོ ་གྲུབ་ཀྱི་བཀའ་དབང་བཀའ་དནྲི ་ཆེ་གནང་མཛད།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༠ རེས་
གཟའ་ཟླ་བའ་ི སྔ་ད ྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨ ཙམ་ལ་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པ ་ོ མཆོ ག ་གི ས ་སྒྲུ བ་བཞག་
མཛད་པའི་རིང་དད་ལྡན་མང་ཚོ གས་རྣམས་ལ་མ་ཎི ་ གསོག་དགས ོ ་པ་བཀའ་སྩལ། དེ་ནས་ཐག ོ ་མར་༸གང ོ ་
ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
དེ་རིང་མང་
ཚོ གས་ལ་ཆོས་འབྲེལ་བྱེད་རྒྱུ་ཉིན་མ་གསུམ་པ་དེ་རེད།
ཁ་སང་ཉིན་དང་པོ་དེར་གཙོ་བོ་སྒམ ོ ་རི མ་ཐོག་ནས་ནང་ ཆོས་ང་ོ སྤདྲོ ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བྱས་པ་རེད།
གང་ལྟར་ངས ོ ་
ཀྱི ས་ནམ་རྒྱུན་ཚང་མར་འབདོ ་སྐུལ་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད།
ནང་ཆོས་སྔནོ ་ལ་ང་ོ སྤདྲོ ་བྱས། ནང་ཆོས་ང་ོ འཕདྲོ ་ཚར་ བའི་རས ྗེ ་ལ་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེ ན་བྱེད་སྟངས་སྐར ོ ་དེ་
བཤད་པ་ཡིན་ན་ཡག་པ་ོ ཡོད།
དེ་སྔ་ང་རང་ཚོའ་ི བདོ ་
ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དཀར་སྐྱོང་ཡུག་གཅི ག་ཏུ ་
ཁྱབ་ཡོད་ལ།
དེ་འདྲའ་ི ཐག ོ ་ནས་གང་ལྟར་ཡིན་ཤག་
ཤག་བྱས་ནས་ལམ་སེང་དལ་འབྱོར་དོན་ཆེ་རྙདེ ་དཀའ་ བ་དང་འཆི་བ་མི་རྟག་པའི་ཐག ོ ་ནས་གསུང་རྒྱུ་གཅི ག་
ཅེས་བརདྗོ ་པ་ཡིན།
བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་ནས་ ། །ལམ་ན་ི ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། །སྤྱན་སྔར་དང་ནི་
འག་ོ བཙུགས་པ་ཡིན་ན་ཡག་པ་ོ མེད། ལར་ནས་བཤེས་ དངས ོ ་ཤེས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང་།
གཉེན་བསྟེན་ཚུ ལ་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་དང་འབྲེལ་ནས་ །སྒམོ ་ཞེས་བྱ་བའ་ི གདམས་ངག་དང་། །བཅུ་ཡི ་བདག་ ཡོད། བླ་མའ་ི རྣལ་འབར ྱོ ་སྔགས་བླ་མེད་སྐབས་ཧ་ཅང་ ཉདི ་ཤེས་པར་བྱ། གལ་ཆེན་པརོ ་གསུངས་ཡོད།
གྱི་མན་ངག་ནང་གདམས་ངག་བཅུ་དེ་ལྟར་འཁདྲི ་ཡོད།
འདུག ངས ོ ་ཀྱིས་འད་ི ཏགོ ་ཙམ་རན་པ་ོ མིན་འདུག་དྲན་ དེར ་བརྟེན་སྔག ས་བླ་ མེ ད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་ཉམས་ལེ ན ་བྱེད ་ མཁན་ཞི ག་གི ས་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་དང་བཤེས་གཉེན་
བཞིན་འདུག
ཕྱོག ས་གཅི ག ་ནས་དེང ་སྐབ ས་ཆོ ས ་ལུ ག ས་འདྲ་མི ན ་
ང་ཚོས་མཐངོ ་ཐུབ་རྒྱུ་ཡོད།
ི ་ནས་ཆོས་མེད་ གཉས
ི ་ནང་ མཁན་མང་པ་ོ ཞིག་ཡོང་བཞིན་ཡོད། འཛམ་གླང
མི ་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ཙམ་ཡོ ད་པའི་ནང་དུང་ཕྱུར་བཅུ་ ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཁས་ལེན་གྱི་མེད།
ཆོས་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་
མཁན་ཡང་མང་པ་ོ ཡོད། ཐེངས་ཤིག་ངས ོ ་རང་རྡ་རམ་
ས་ལར་བདོ ་པའི་སླབོ ་གྲྭ་ཞི ག་ལ་ནང་ཆོ ས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ དུ་ཕྱིན་པ་རེད།
ནང་ཆོས་ང་ོ སྤདྲོ ་ཡིན་པའ་ི ཁུལ་བྱས་
ནས་འགོ་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུ ལ་ནས་མར་བྱས་ནས་
བསྟེན་ཚུལ་བསླབེ ས་ཀྱི་ཡོད། སྔགས་བླ་མེད་ལ་འགྲོ་བར་
རྨང་གཞི ་བཏིང་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་རེ ད་མ་གཏོགས།
ལམ་སང་བླ་ མའི ་ རྣལ་འབྱོར ་བྱེད ་ཟེར ་རྒྱུ ་འདི་ ཏོག ་ ཙམ་ཁག་པ་ོ རེད།
སྐབས་དེར་ངས ོ ་ཀྱིས་འད་ི འདྲ་
བརདྗོ ་རྒྱུ་བྱུང་། སངས་རྒྱས་པའ་ི ཆོས་ང་ོ སྤདྲོ ་བདྱེ ་རྒྱུ་
འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་རང་ནས་གསུངས་པ་
ལྟར། སེམས་སྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང་། ཞེས་ གསུངས་པ་ལྟར་ལམ་གྱི་ང་ོ བ་ོ སེམས་སྐྱེད་བཤད་པ། དེ་
དག་བདྱེ ་གདམས་ངག་བཤད་པ།
ཞེས་མངནོ ་རྟོགས་རྒྱན་ཤེར་ཕྱིན་
ཞེས་གདམས་ངག་
འད་ི སྟོན་པ་བཅམ ོ ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་རེད།
མགོན་
པོ་བྱམས་པས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ནང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་སྦས་
དོན་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་རི མ་པ་དེ་དག་གསལ་བར་མཛད་
པ་རེད།
ཅེས་སོགས་ཀྱི་སྔནོ ་འགྲོའ་ི བཀའ་ཆོས་སྩལ།
དེ་རྗེས་རི ག་འཛི ན་གདོང་གྲུབ་ཀྱི ་བཀའ་དབང་བཀའ་ དནྲི ་ཆེ་གནང་མཛད།
སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་
གི ས་དབང་དེ་འཁྲུལ་ཤི ག་རི ན་པོ་ཆེ འི་སྐུ་མདུན་ནས་
ཐབོ ་གནང་མཛད་ཚུལ་སྐརོ ་བཀའ་སྩལ། དེ་བཞིན་གོང་
ཚེ ས་ཉིན་ས་གནས་ཀྱི ་བཏང་སྙམ ོ ས་ཚོ གས་པ་ཞེས་རྟ་
དབང་ས་གནས་དུད་འགྲོའ་ི རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོ གས་ པས་གོ་སྒྲི ག་འོག་རྟ་དབང་མང་ཚོ གས་ནས་མགོན་པ་ོ
གང་ཉིད་མཆོག་ལ་སྒྲོལ་དཀར་ཡི ད་བཞིན་འཁར ོ ་ལོའི་ འཆད་སྐབས་གདམས་ངག་བཅུ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། །བསྒྲུབ་ ལམ་རིམ་ནང་བཞིན་ཁྲིད་སྟངས་ཀྱི ་རི འུ་མི ག་གཅི ག་ ཆོ་གའ་ི སྒ་ོ ནས་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུས་ཡོ ད།། དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང་ན།ི །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་ བཟས སྐབས་དེར་ངས ོ ་འདུག ོ ་ཀྱིས་དེ་ནརོ ་བ་རེད། དཀནོ ་མཆོག་གསུམ། །མ་ཤེས་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང་
བོད་དང་བོད་མི །
6
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་མཚོ་དང་རི་བ་ོ སྔནོ ་པ་ོ ཞེས་པའ་ི དཔེ་དེབ་དབུ་འབདྱེ ་མཛད་པ། གནས་གྲོས་ཚོ ག ས་འཐུ ས ་མི ་སྐུ་ ཞབས་ཚེ ་ རི ང ་བཀྲ་
ཤི ས་མཆོ ག་གི ས་ཕེབས་བསུ འི་གསུང་བཤད་གནང་།
དེ་རྗེས་མངའ་སྡའེ ི་སྤྱི་ཁྱབ་བླནོ ་ཆེན་མཆོག་གི ས་མངའ་ སྡའེ ་ི དྲན་རྟེན་ཕྱག་རྟགས་མཐ་ོ ཤོས་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ་འབུལ་ལམ་ཞུས།
Souvenir
དེ་
དེ་ ཡང་མངའ་སྡའེ ི ་ ཆོ ས ་རི ག ་དྲུ ང ་ཆེ ་ བསོ ད ་ནམས་
ཆོ ས ་འཕེལ ་ལགས་ཀྱི ས ་སྐབ ས་དེར ་དཔེ་ དེབ ་དེ་ དག་ ང་ོ སྤདྲོ ་ཞུ་དནོ ་དུ།
དཔེ་དེབ་དེ་མངའ་སྡའེ ་ི ཆོས་རི ག་
ལས་ཁུངས་ནས་འདནོ ་སྤལེ ་གནང་བ་ཞིག་དང་། དེབ་
ཀྱི་མིང་བྱང་དུ། རྒྱ་མཚོ་དང་རི་བ་ོ སྔནོ ་པོ། ཞེས་པའི་
ག་ོ དནོ ་ན།ི
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༠ ཉནི ་
གྱི་ཉནི ་གུང་ཆུ་ཚོད་
༡།༣༠
ཙམ་ལ་ཀ་ལ་དབང་
ཆེན་པ་ོ མཆོག་མཚོན་པ་དང་། རི་བ་ོ ཞེས་པས་ཨ་ར་ུ ནཱ་
གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་སྐ་ུ ཞབས་འཇམ་དཔལ་བཀྲ་ཤི ས་ ཅལ་པར་དེ་ཤིའ་ི མངའ་སྡ་ེ མཚོན་ཞིང་། དེ་ཡང་པར་ མཆོག དེ་བཞིན་རྟ་དབང་དགནོ ་པའ་ི མཁན་ལས་ རིས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་དེའ་ི ནང་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ཐོག་མར་རྒྱ་
པའོ ི་ཚོགས་ཁང་དུ་འཇི ག་རྟེན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་དང་བཟང་ ཟུར་དང་། སྤདྱོ ་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།
སྐབས་དེར་ཨ་ར་ུ ནཱ་ཅལ་
རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་
མཆོག
རྟ་དབང་རངྫོ ་དཔནོ ་སངས་ཕུན་ཚོགས་ གར་ནང་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་སྐྱོང་སྐབས་ཨ་ར་ུ ནཱ་ བླ་སྤྲུལ་ཁག་གཅིག རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ ཅལ་པར་དེ་ཤི ་མངའ་སྡའེ ི་ནང་གི ་མོ ན་ཡུལ་ས་ཐག ོ ་ཏུ ་
མངའ་སྡའེ ི་ སྤྱི ་ ཁྱབ་བླནོ ་ཆེ ན ་པདྨ་མཁའ་འགྲོ་མཆོ ག ་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་གཙོ ་སྐུ་ཞབས་ ༸ཞབས་སོར་འཁདོ ་གནང་མཛད་པ་ནས་བཟུང་། ད་ དང་། རྟ་དབང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚེ ་རིང་བཀྲ་ རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ཁིར་མེ་ RK Khirmey མཆོག བར་མི་ལོ་ ༥༨ རིང་༸གང ོ ་ས་མཆོག་དང་ཨ་ར་ུ ནཱ་ ཤིས་མཆོག ཆོས་རིག་འགན་འཛིན་འཇམ་དཔལ་ དེ་བཞིན་ཚོགས་བཅར་བ་མི་གྲངས་ ༢༠༠༠ བརྒལ་ ཅལ་པར་དེ་ཤིའ་ི མངའ་སྡ་ེ མི་མང་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་ དབང་འདུས་མཆོག རླུང་ལྷའ་ི
Lumla
ས་གནས་
བ་བཅར་འདུག
དེ་ཡང་ཐག ོ ་མར་རྟ་དབང་ས་ མོན་ཡུལ་མི ་མང་རྣམས་དང་ཐུ ན་མོང་མིན་པའ་ི འབལ ྲེ ་ བ་ཡོད་པ་དེ་དག་སྐརོ ་ཡིན་སྐརོ ་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས།
སྐབས་དེར་མངའ་སྡའེ ི་སྤྱི ་ཁྱབ་བླནོ ་ཆེ ན་མཆོག་དང་།
ཆོས་རིག་འགན་འཛིན་མཆོག རྟ་དབང་ས་གནས་གྲོས་
ི ས་ཆའི་ ཐོག ་ཕེབ ས་ནས་ ཚོ ག ས་འཐུ ས ་མི ་ བཅས་སྡང
༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ། རྒྱ་མཚོ་དང་རི་བོ་སྔནོ ་པོ། Ocean and the Blue Mountains
The
ཞེས་པ་ཨི ན་བོད་
ི ་ནང་ཡོད་པའ་ི པར་རིས་དཔེ་དེབ་ཁག་དབུ་འབྱེད་ གཉས
མཛད་རྒྱུའི་གསོལ་འདེབས་ཞུས་པ་ལྟར་མགནོ ་པ་ོ གང་ ཉིད་མཆོ ག་གི ས་ཐུ གས་ཧ་ཅང་དགྱེས་ཚོ ར་ཆེ ན་པོས་ དཔེ་དེབ་དེ་དག་དབུ་འབདྱེ ་མཛད་ཡོད་པ་བཅས།།
7
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་རྟ་དབང་ད་ུ འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་དང་བཟང་སྤདྱོ ་སྐརོ ་མང་ ཚོགས་ལ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༠ ཉནི ་གྱི་ཕདྱེ ་
ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༡།༣༠ ཙམ་ལ་ཀ་ལ་དབ ང་པའོ ་ི ཚོགས་ ཁང་དུ་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡའེ ི་སྤྱི་ཁྱབ་བླནོ ་ཆེ ན་པདྨ་
མཁའ་འགྲོ་མཆོག་དང་། རྟ་དབང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་
མི་ཚེ ་རིང་བཀྲ་ཤིས་མཆོག
ཆོས་རིག་འགན་འཛིན་
འཇམ་དཔལ་དབང་འདུས་མཆོག
རླུང་ལྷའ་ི
Lumla
ས་གནས་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་སྐ་ུ ཞབས་འཇམ་དཔལ་ བཀྲ་ཤིས་མཆོག དེ་བཞིན་རྟ་དབང་དགནོ ་པའ་ི མཁན་
ལས་ཟུར་དང་། རྟ་དབང་རངྫོ ་དཔནོ ་སངས་ཕུན་ཚོགས་ མཆོག
བླ་སྤྲུལ་ཁག་གཅིག རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བདོ ་
དནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ ་སྐུ་ཞབས་རི ན་
ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ཁིར་མེ་
RK Khirmey
མཆོག དེ་
བཞིན་ཚོགས་བཅར་བ་མི་གྲངས་ ༣༠༠ བརྒལ་བར་
འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་དང་བཟང་སྤདྱོ ། ics and Hapiness
Secular Eth-
ཅེས་པའ་ི བརདྗོ ་གཞིའ་ི ཐག ོ ་བཀའ་
ུ ་། དཔེར་ན། འཛམ་གླང ི ་དམག་ཆེན་ ངས ོ ་འཛིན་མི་རང
དེར་ཁོང་གི ་ཕྲུ་གུ ་ཉེ་ལམ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་སོང་།
ལ་ཕན་ཚུ ན་དམག་འཁྲུག་མ་བརྒྱབ་པར་གནས་ཡོ ད་
ཁང ོ ་གིས་ཤེས་པའ་ི རྣམ་གཞག་ཁས་མི་ལེན།
ི ་པའ་ི རས གཉས ྗེ ་དང་གྲང་དམག་སྐབས་ཕྱིའ་ི མཐངོ ་ཚུལ་
ཀྱང་། དེ་ན་ི ཞི་བདེ་འཁྲུལ་སྣང་བ་ཞིག་ཡིན། གང་ཡིན་ སླབོ ་སྩལ་དནོ ། སྤུན་ཟླ་ཕ་ོ མོ་རྣམ་པ། དེ་རིང་ག་ོ སྐབས་ བརྗོད ་ན་དུས་སྐབ ས་དེའི་རི ང ་དམག་གི ་གོ་ལག་བཟོ་ འདི་འདྲ་ཞི ག་ཐོབ་པར་ངོས་ལ་ཆེ་མཐོང་ཧ་ཅང་ཐོབ་པ་ རྒྱུས་མཚོན། དམག་རྒྱག་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་བྱས་ ཞིག་བྱུང་། ཐག ོ ་མར་ངས ོ ་ཀྱིས་མངའ་སྡའེ ་ི སྤྱི་ཁྱབ་བླནོ ་ ནས་བསྡད་པ་རེད། དུས་སྐབས་དེའ་ི རིང་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ ཆེ ན་མཆོ ག་གི་མཐུན་འགྱུར་འག ོ ་གོ་སྒྲི ག་ཚོ གས་ཆུང་ ཚུ ན ་དམག་མ་བརྒྱབ་ནས་བསྡད ་པ་དེ་ ཕྱོག ས་གཅི ག ་ ི ་བྱམས་བར་ྩེ ལྡན་ ལ་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། འཛམ་གླང ནས་འཇི ག ས་སྣང་དབང་གི ས ་ཞི ་ བདེ་ མ་བྱས་ཐབས་ པ་ཞིག་དང་དུས་རབས་ ༢༡ འད་ི ཞི་བདེ་ལྡན་པའ་ི དུས་ མེད་ཆགས་པ་རེད། དེ་ལྟ་བུའ་ི ཞི་བདེ་ན་ི བཅས ོ ་མའ་ི རབས་ཤི ག་བཟ་ོ ཐབས་བྱ་རྒྱུ་འདི་ངོས་ཀྱི ་ལས་འགན་ ཞི་བདེ་རེད། བསམ་བླའོ ་ི ནང་གི་དནོ ་དམ་གྱི་ཞི་བདེ་དེ་ ཞིག་ཡིན། ཞི་བདེ་ང་ོ མ་དེ་བསམ་བླའོ ་ི ནང་ནས་ཡོང་ བཤག་བཅས ོ ་བྱས་ནས་བཟ་ོ ཐབས་མེད། དུས་རབས་ ི ་དམག་ཆེན་དང་ དགས ོ ། ངས ོ ་ཀྱི་བསམ་པར་འཛམ་གླང ༢༠ མཇུག་ཙམ་བར་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ཤེས་པའ་ི རྣམ་ པའོ ི་རས ྗེ ་ལ་ཞི ་བདེ་ེ དོན་གཉེར་དེ་ཙམ་བྱས་མེ ད་ཀྱང་། གཞག་སྐརོ ་ཤེས་ཀྱི་མེད། ཀླད་པ་ཙམ་ལས་ཤེས་པ་ཡོད་ དེ་རྗེས་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེ ན་གཉིས་པའི་རྗེས་ལ་མི ་ པ་བརདྗོ ་ཀྱི་མིན་འདུག སྐབས་ཤིག་ཉ་ི ཧངོ ་དུ་ན་ོ བེལ་ ཚོ ས་ཞི ་བདེ་དང་ཞི ་བདེ་ཟེར་ནས་དོན་དངོས་དམག་གི ་ གཟེངས་རྟགས་ཐབོ ་མཁན་གྱི་ཀླད་ཁམས་ཚན་རིག་པའ་ི སྟོབས་ཤུགས་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་ནས་བསྡད་པ་རེད། ཁྱད་ལས་པ་ཞིག་དང་ཐུག་བྱུང་། ཚོགས་འདུའ་ི སྔནོ ་ དམག་འཁྲུག་མེ ད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞི ་བདེ་ཡོ ད་པ་ཞི ག་ལ་
ཙམ་ལ་ཁང ོ ་ངས ོ ་རང་ཐུག་པར་བསླབེ ས་བྱུང་། སྐབས་
ཞེས་ཧ་ཅང་བླ་ོ ཕམ་དང་བཅས་བརདྗོ ་བྱུང་། འོན་ཀྱང་ ཀླད ་པ་ཁོ་ ན་ལས་ཤེ ས ་པ་མི ་འདོད ་མཁན་ཞི ག ་རེ ད ། ངས ོ ་ཀྱིས་ཁང ོ ་ལ་སེམས་གསོ་བཏང་བ་ཡི ན། འོན་ཀྱང་
སྐབས་དེར་ངས ོ ་ཀྱི་བསམ་བླའོ ་ི ནང་། ཁོང་ཀླད་ཁམས་
ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་རང་ཉིད་
སྒརེ ་ལ་དཀའ་ངལ་དེ་ལྟ་བུ་ཞི ག་འཕྲད་ཀྱང་ད་དུང་ཁང ོ ་ གིས་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཁས་ལེན་བདྱེ ་ཀྱི་མེད།
འོན་ཀྱང་
སེམས་སྡུག་ནི་ཧ་ཅང་ཆེ ན་པོ་ཞི ག་ཁོང་ལ་ཡོ ད་པ་རེད།
གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུའ་ི སེམས་སྡག ུ ་དེ་ཀླད་པ་ནས་ཡོང་བ་ཞིག་ ཡིན་ན། ཀླད་པའ་ི ཆ་ཤས་དེ་སེལ་བ་ཡི ན་ན་སེམས་སྡག ུ ་
མི་ཡོང་བ་ཞིག་རེད། ཅེས་ཞལ་ཤོབ་མཛད། འོན་ཀྱང་
རིམ་བཞིན་དུས་རབས་ ༢༠ མཇུག་ཙམ་དུ་ཚན་རི ག་ པ་གྲགས་ཅན་དེ་འདྲས་ཀླད་པ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ གཅི ག་ཡོ ད་པ་གཞི ་ནས་ངོས་འཛི ན་བྱེད་འགོ་བཙུགས་
ནས་ཚོད་ལྟ་མཐིལ་ཕྱིན་པ་ཞིག་བདྱེ ་བཞིན་ཡོ ད།
ལོ་
བོད་དང་བོད་མི །
8
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ། ཏོག་ཙམ་བཙོ ག་པ་ཆགས་ཡོ ང་གི ་འདུག་ན་ང་ཚོ་ནང་
པའི་དགེ་འདུན་པ་ཚོ ས་ཆབ་སྲིད་དང་ཐག་རི ང་ཙམ་
སྡདོ ་དགས ོ ། འད་ི ངས ོ ་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཡི ན། སྔ་མོ་ངོས་
ཀྱི ས ་བརྗོད ་རྒྱུ ་བྱུ ང ་གྲྭ ་ པ་གཅི ག ་གི ས ་ཆབ་སྲི ད ་ནང་
འཛུ ལ་ནས་གང་བྱུང་བྱས་པ་དེས་དགེ་འདུན་གྱི་འདུས་
སྡ་ེ ཡོངས་ལ་གནདོ ་རྒྱུ་རེད།
ཅེས་ངོས་ཀྱིས་བརྗོད་རྒྱུ་
བྱུང་། ཞེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་ལན་སྩལ་མཐར་རྟ་དབང་ རྫོང་དཔོན་སངས་ཕུན་ཚོ གས་ལགས་ཀྱིས་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་
ཞུའ་ི གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།
དང་ཟླ་བ་འགའ་ཤས་རི ང་སྒམ ོ ་རྒྱག་མཁན་གྱི་མི ་ཚོ འི་ མི ་མང་གི ་བདེ་དོན་ཁོ་ནའི་ཆེད་ཡི ན་ན་ཆབ་སྲིད་གཙང་ ཀླད་པ་དེ་དག་ཕྲན་བུ་མི་འདྲ་བ་ཡོ ད་པ་ར་འཕྲོད་བྱུང་ མ་རེད། དེ་འདྲ་བྱུང་ན་འགྲིག་པ་ཞིག་རེད། འནོ ་ཀྱང་
སྐབས། གཞི་ནས་ཚན་རིག་པ་དེ་དག་གིས་སྒམོ ་བརྒྱབ་ སྐབས་རེ་ཆབ་སདྲི ་དེ་བཙོག་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད།
པ་དང་བླ་ོ སྦངྱོ ་ཐག ོ ་ནས་དབང་རྩར་འཕེལ་གྲིབ་ Plasticity
Brain
སྲིད་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་གནས་ཚད་དམའ་བོ་ཆགས་པ་
ཡོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཡོད། ཡིན་ན་ཆབ་སདྲི ་བཙོག་པ་ཆགས་རྒྱུ་རེད།
དེར་བརྟེན་ད་ཆ་ཚན་རི ག་པ་ཚོ ས་ཤེས་པའི་རྣམ་གཞག་ ཆོས་པ་ཚོའང་གཅིག་པ་རེད།
ཁས་ལེན་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད།
ནས་སྡདོ ་མཁན་ཉུ ང་མཐར་མི ་གྲངས་སུམ་ཅུ་བཞི ་བཅུ་ ཙམ་བྱུང་ཡོད། དེའ་ི ཁང ོ ས་ནས་མི་འགའ་ཤས་འཆི་ ི ། འགའ་ཤས་ ཚར་ནས་བདུན་ཕྲག་གཅིག་དང་གཉས
བདུན་ཕྲག་གསུམ་བཞི ་དེ་འདྲའི་རི ང་ཕུང་པོར་དྲི་མ་མ་
ུ ་བ་བྱས་ནས་བསྡད་ཐུ བ་པ་ བརྒྱབ་པ་དང་ཕུང་པོ་མ་རལ
ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་
རས ྗེ ་ད་ྲི བ་རྣམས་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ།
སྐབ ས་དེར ་བུ ད ་མེ ད ་གཅི ག ་གི ས ་དགེ་ འདུན ་པ་ཚོ ས ་
ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་ནང་འཛུ ལ་ཞུགས་གནང་བ་དེ་ཆོས་
ཕག ྱོ ས་ཀྱི ་འགྲོ་སྟངས་དང་རྒྱབ་འགལ་ཆགས་པ་ཞི ག་
མིན་ནམ། ཞེས་བཀའ་འད་ྲི ཞུས་པར་༸གང ོ ་ས་མཆོག་
གིས་བཀའ་ལན་སྩལ་དནོ ། ངས ོ ་ལ་བསམ་ཚུལ་དེ་འདྲ་
ཞིག་ཡོད།
དེ་བཞིན་
ཆོས་པ་ཡིན་ཞེས་ཀུན་
རྒྱ་གར་ནང་འདས་པའ་ི ལོ་ང་ོ སླངོ ་གཙང་མ་ཞི ག་མེ ད་ན་ཆོ ས་དེའང་ཆོ ས་བཙོ ག་པ་
༥༠ རིང་འདས་གྲོངས་ཕྱིན་ཡང་ཕུང་པ་ོ གསོན་པ་ོ བྱས་ ཞིག་ཆགས་པ་རེད།
དེ་འདྲ་བྱུང་བ་རེད།
ཆབ་
ལོ་མང་པའོ ་ི གང ོ ་ལ་དྭགས་ལ་རེད།
ི ་མོན་ཡུལ་ལ་རེད། བཞིན་འདར
དེ་
ཆབ་སདྲི ་དེ་གལ་ཏེ་
དེར་བརྟེན་ཆབ་སདྲི ་ལས་ཀ་དེ་
བོད་དང་བོད་མི།
9
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ི ་ལོ་རྒྱུས་ཐག བོད་དང་འབྲུག་གཉས ྲེ ་བ་ཡོད། ོ ་ནས་སྤུན་མཆེད་རྒན་གཞནོ ་ལྟ་བུའ་ི འབལ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༡ རེས་ གཟའ་མིག་དམར་ཉནི ་གྱི་སྔ་ད ྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༧།༣༠ ཙམ་
ལ་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་
རྟ་དབང་དགནོ ་པའ་ི ཆོས་རའ་ི ནང་དུ་འབྲུག་གི་དད་ལྡན་
ཆོས་ཞུ་བ་གཙོ ་བོར་གྱུར་བའི་ས་གནས་མོ ན་པའི་ཡུལ་ མི་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༣༥༠༠ བརྒལ་བར་བླང་དརོ ་
བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
དེ་རི ང་འདིར་ཉནི ་གསུམ་གྱི་རིང་ཆོ ས་འབྲེལ་བྱས་པ་
རེད།
ཁྱེད་རང་ཚོ་དངས ོ ་གནས་དད་པ་དང་དམ་ཚིག
ལ་རྒྱ་གཡོ ་བ་མེ ད་པ་བྱས་པར་ངོས་རང་ཡང་ཧ་ཅང་ དགའ་པ་ོ བྱུང་། དནོ ་གཉེར་ཧ་ཅང་ཆེན་པ་ོ འདུག ཧ་
ཅང་དགའ་པ་ོ བྱུང་། བླ་མ་དང་སླབོ ་མ་ཐུག་སྐབས་ལས་
སུ་བྱ་བ་འད་ི ཆོས་འཆད་རྒྱུ་དེ་རེད།
ངས ོ ་ཀྱིས་ནམ་
རི ག་པ་དང་ལྷན་དེ་ཙམ་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཐུ བ་རྒྱུ་མ་རེད།
ཟེར་རྒྱུའ་ི གྲས་འགྲོ་སྟངས་སྤྱིར་དེ་རང་རེད། འནོ ་ཀྱང་
ནས་རང་གི ་སྟོན་པ་ལ་སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་པ་དེ་གཅི ག་པོས་
རྒྱུ ན་ཆོ ས ་བཤད་བརྗོད ་སྐབ ས་ལམ་སང་དལ་འབ ྱོར ་ ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་ནས་བཤད་པ་ཡི ན་ན་ཚན་རི ག་པ་ དནོ ་ཆེན་རྙདེ ་དཀའ་བ་དང་། བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་ དང་འབལ ྲེ ་བ་ཧ་ཅང་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་འདུག དད་པ་བྱས་
དད་པ་བདྱེ ་ས་ཆོས། གུས་པ་འད་ི ཆོས་ལུགས་ཚང་མར་ བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད།
འོན་ཀྱང་ལྟ་གྲུབ་དང་དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་འཆད་སྐབས་
སྟོན་པ་གཞན་གྱི་གསུང་གླགེ ས་བམ་དཔེར་ན། བྷ་ཡི ་ བཀའ་འགྱུར་པ་ོ ཏ་ི བརྒྱའ་ི དགས ོ ་ བལ་ལྟ་བུ་པ་ོ ཏ་ི གཅིག་རེད། དེ་བཞིན་ཀོ་རན་ལྟ་བུ་པོ་ ཁྱད་ཆོས་འདི་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ ་ཐོག་ནས་ཡོ ང་བཞི ན ་ པ་མེད། ངས ོ ་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མར་གུས་ཞབས་ ཏ་ི གཅིག་རེད། སངས་རྒྱས་པའ་ི ཆོས་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་ ཡོད། ཆོས་རྐྱང་རྐྱང་ཐག ོ ་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ན་ཚན་ བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད། དད་པ་དང་གུས་པ་གཉས ི ་དབ་ྱེ བ་ཕ་ྱེ ནས། དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའ་ི ཆོས་བརྒྱུད་འཆད་སྐབས་པོ་ཏི་བརྒྱ་ཙམ་
སྔནོ ་ལ་ནང་ཆོས་ང་ོ སྤདྲོ ་བྱས་ནས།
ནང་པའ་ི ཆོས་ཀྱི་
འགྲིག་གི་ཡོད་ན།
ཡོད།
དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཞེས་པ་
ཡོད།
སངས་རྒྱས་བཅམ ོ ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་
འད་ི འགྲེལ་བཤད་ཧ་ཅང་རྒྱས་པ་ོ བཤད་ནས་འགྲོ་བཞིན་
གཙོ ་བོར་གྱུར་བའི་གཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ ་བའི་འགྲེལ་བ་
ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ནས་བཟུང་མཁས་པའི་དབང་པ་ོ ཚོས་
ི ་བརྒྱ་ཙམ་འདུག མཛད་པའ་ི འགྲེལ་པ་པ་ོ ཏ་ི ཉས
བོད་ལ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོ ས་དར་ནས་བདོ ་ཀྱི་མཁས་
པས་བཀའ་འགྱུ ར ་བསྟན་འགྱུ ར ་གྱི ་ དགོ ང ས་འགྲེལ་ བརྩམས་པ་པོ་ཏི་ཕལ་ཆེ ར་ཁྲི་གཉིས་གསུམ་ཙམ་འདུག
དེར་བརྟེན་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོ ས་ལ་སླབོ ་སྦང ྱོ ་བྱ་རྒྱུ་ཧ་
ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད་འདུག
སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་
བོད་དང་བོད་མི །
10
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ། རྒྱས་པའི་ཆོ ས་དར་བཞི ན་པའི་ཆོ ས་ལྡན་གྱི ་རྒྱལ་ཁབ་
འབྲུག་ཁ་ོ ན་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་རེད།
ང་རང་ཚོ ་འབྲུག་དང་
ི ་སྔ་མོ་ནས་ཁྱིམ་མཚེ ས་རེད། བདོ ་གཉས
སྐབས་རེ་འཁྲུག་པ་ཏགོ ་ཙམ་བརྒྱབ་ཡོད། འོན་ཀྱང་སྤྱི་
ཡོ ངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་དངོས་གནས་སྤུན་རྒན་གཞོན་ལྟ་བུ་ བྱས་ནས་སྡདོ ་ཀྱི་ཡོད།
དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་འབྲུག་རྒྱལ་
ཁབ་ནི་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོ ན་དང་འབལ ྲེ ་བའི་ཐག ོ ་ནས་
ལུང་པ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་
ཕ་མེས་ནས་ཡོད་པའ་ི སངས་རྒྱས་པའ་ི ཆོས་དེ་ལམ་དང་
ལུགས་སྲོལ་ལྟ་བུ་མི ན་པར་ཆོས་ལ་སླབོ ་སྦངྱོ ་ཡག་པ་ོ བྱ་
ཟེར ་རྒྱུ ་འདི་ ཆོ ས ་རབ་ཏུ ་རྣམ་འབྱེད ་ཀྱི ་ ཤེ ས ་རབ་ཀྱི ་ ུ ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བླརོ ་འགྱུར་བ་འགྲོ་དགོས་པ་ཞི ག་ ནས
ཡི ན་པ་ཁྱེད་ཚོས་ཤེ ས་པའི་ཐག ོ ་ནས་ཆོ ས་རབ་ཏུ ་རྣམ་
པར་འཆི་ཡང་བསླབ།
ི ་མཁས་པར་མ་གྱུར་ །ཚེ ་འདར
ཡང་། །སྐྱེ་བ་འཆི་མར་བཅལ ོ ་བ་ཡི། །ནརོ ་ལ་རང་ ཉདི ་ལེན་དང་མཚུངས། །ཞེས་གསུངས་ཡོད། ངས ོ ་ལ་
འབྱེད་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་སླབོ ་སྦྱོང་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ མཚོན་ན་ད་ཆ་ལོ་ ༨༢ ལ་བསླབེ ས་ཡོད། ད་དུང་ཡིན་ གལ་ཆེན་པ་ོ ཡིན་སྟབས།
ཁྱེད་རང་ཚོས་གང་ཐུབ་ཅི་
ལ་བགྲོ་གླངེ ་བདྱེ ་དགས ོ །
ཡང་འད་ི ག་རྟ་དབང་དགནོ ་
ཐུབ་ཀྱི ས་ནང་ཚགས་ཐག ོ ་ནས་ཆོ ས་དང་ལྟ་གྲུབ་སྐར ོ ་ པས་མཚོན་གཡས་གཡོན་དགནོ ་པ་ནས་སླབོ ་ཁདྲི ་གནང་
རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། བར་སྐབས་འབྲུག་ནས་ བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བའི་ནང་གི ་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་རིས་
སུ་མ་ཕྱེ་བའི་བཤད་གྲྭ་ཆེ ན་པོ་དེ་འདྲའི་ནང་འབྲུག་གི ་ སླབོ ་གཉེར་བ་དེ་འདྲ་གང་ཙམ་མཐངོ ་རྒྱུ་འདུག ཧ་ཅང་
ཡག་པ་ོ རེད། གང་ཐུབ་སླབོ ་གཉེར་ཤུགས་ཆེན་པོ་རྒྱག་
རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། འད་ི ཙམ་ཡི ན། བཀྲ་ཤི ས་ ནའང་ང ོས ་རང་སླབོ ་ཕྲུ ག ་གཅི ག ་ཡི ན་བསམ་པ་དྲན་ བདེ་ལེགས། ཡང་རས ྗེ ་སུ་མཇལ་ཡོང། ཞེས་བཀའ་སླབོ ་ བཞིན་ཡོད། དུས་ནམ་བྱུང་སྐབས་དཔེ་ཆ་ཀླགོ བསམ་ སྩལ་རྗེས་རྟ་དབང་ནས་ཐད་འཕུར་གནམ་གྲུ་བརྒྱུད་གྷ་ོ བླ་ོ བཏང་། སླབོ ་སྦངྱོ ་བདྱེ ་ནས་སྡདོ ་ཀྱི་ཡོད། དེ་རིང་ ཧ་ཊིར་ཆིབས་༸ཞལ་སྒྱུར་གནང་མཛད་ཡོ ད་པ་བཅས།། ཁྱེད་རང་ཚོ ་འབྲུག་ནས་དོན་གཉེར་ཆེ ན་པོ་བྱས་ནས་
མཁན་དེ་འདྲའང་ཡོང་གི་རེད། དེ་ཚོར་ད་ོ སྣང་བདྱེ ་ཤོག ཡོང་མཁན་མང་པ་ོ ཞིག་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོར་དམིགས་ ས་སྐྱ་པཎ་ྜི ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས། རིག་པ་ནང་
ི ་འདའི ་ི སྒང་ བསལ་གྱིས་འཚམས་འད་ྲི ཡོད། འཛམ་གླང གི ་རང་དབང་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་ཕལ་ཆེར་ནང་པ་སངས་
༄༅།།༸གོ ང་ས་མཆོ ག ་གི ་མཛད་འཕྲི ན ་དང་གསུང་ཆོ ས ་ ཁག
དེ་བཞིན་བོད་དོན་སྐོར་གྱི་བརྙན་འཕྲིན་གསར་འགྱུར་
གཟིགས་བློ་ཡོད་ཚེ། དྲ་རྒྱའི་ཁ་བྱང། www.tibetonline.tv ཐོག་གཟིགས་གནང་ཡོང་བ་ཞུ།
བོད་དང་བོད་མི།
11
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
སྤྱི་ནོར་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་མཛད་འཕནྲི ་ ཁག་ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ་བཞུགས་སྒར་ད་ུ ༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁདོ ་པ། ༄༅།
།སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ
མཆོ ག ་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུ ལ ་གྱི ་ མཛད་འཕྲིན ་ཁག་
ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༢
ཉནི ་གྱི་སྔ་ད་ྲོ ལྡ་ི ལི་བརྒྱུད་རྡ་སའ་ི ཉེ་འགྲམ་གྷ་གྷལ་གནམ་ ཐང་དུ་༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁོད་སྐབས་དཔལ་ལྡན་ སདྲི ་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོག་དང་།
བདོ ་མི་མང་སྤྱི་
འཐུ ས་ཚོ གས་གཙོ ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་
མཆོག་བཅས་ཀྱིས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ལ་ཕེབས་ བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ་དང་།
བཞུགས་སྒར་ཕེབས་
ལམ་གཡས་གཡོ ན་དུ་སེར་སྐྱ་མང་ཚོ གས་རྣམས་ཀྱིས་
ལག་ཏུ ་སྤས ོ ་སྣེ་དང་དཀར་གཙང་མཇལ་དར་སོ གས་
ཐག ོ ས་ཏེ་དགའ་དད་སྤ་ྲོ གསུམ་གྱི ་སྒ་ོ ནས་ཕེབས་བསུ་
གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད། དེ་རས ྗེ ་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ཕ་ོ བྲང་
དུ་༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁོད་མཚམས་ཆེ ས་མཐོའི་ ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ ་བ་མཆོག་དང་གཞན་གཉིས་མཆོ ག
གྷ་ོ ཝ་ཧ་ཊི འི་གཙུག་ལག་སླབོ ་གྲྭ་ཆེ ན་མོ འི་ཚོ མས་ཆེ ན་
བར་རྟ་དབང་དུ་ཡོད་པའ་ི ཡིད་དགའ་ཆོས་འཛི ན་དགོན་
དགས ོ ་མཁ་ོ ཞེས་པའ་ི བརདྗོ ་གཞིའ་ི ཐག ོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།
རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེ ད་བཟང་པོས་མཛད་པའི་ལག་ལེན་
ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི ་མང་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ཨ་
འཛིན་གདུང་སྒྲུབ་ཀྱི་དབང་དང་། དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད།
དུ་དེང་གི ་དུས་སུ་རྒྱ་གར་གྱི ་གནའ་བོའི་ཤེ ས་ཡོ ན་གྱི ་
པར་ཀ་མ་ལ་ཤི ཱ་ལས་མཛད་པའི་སྒམ ོ ་རིམ་བར་པ་དང་
བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་
དེ་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་ལྗགས་རྩོམ་མཛད་པའི་
རྒྱལ་སྒའོ ི་ཉེ་འགྲམ་ནས་ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུ ས་
སམ་སྐད་ཡི ག་ཐོག་ཕབ་སྒྱུར་ཞུས་པ་དེ་ཉིད་དབུ་འབྱེད་
མང་ཚོ གས་ལ་བཀའ་སླབོ ་སོགས་ཀྱི་མཛད་འཕནྲི ་ཁག་
གཞུ ང་ཟུ ང་འབྲེལ་ཐོག་གོ་སྒྲི ག་གནང་བའི་ཡར་ཀླུང་
བར་འཁདོ ་ཡོད།།
བཀའ་བླནོ ་རྣམ་པ།
རྣམ་པ་བཅས་ཀྱིས་༸རྒྱལ་བའི་གཟིམ་ཆུང་ཕོ་བྲང་གི ་
ཡོད།
རྩ་བའི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༣༡ ཉནི ་བཞུགས་སྒར་ནས་ཆིབས་སྒྱུར་
བསྐྱངས་ཏེ་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡ ཉནི ་ཨ་སམ་མངའ་སྡའེ ་ི
མཛད་པ་མ་ཟད། ཨ་སམ་མངའ་སྡ་ེ དང་རྒྱ་གར་དབུས་ གཙང་པ་ོ སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་
maputra
ཞེས་པའ་ི མཇུག་སྡམོ ་མཛད་སྒའོ ་ི ཐག ོ ་ཆིབས་
བདུན ་ཅུ ་ དོན ་ལྔ་ འཁོར ་བའི ་ མཛད་སྒའོ ི ་ སྟེང་ཇི ་ ལྟར ་ ཁྱེར་གྷ་ོ ཝ་ཧ་ཌིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའ་ི The ITA Center
ཚེ ་དབང་དང་། ཕྱི་ཚེ ས་ ༦ ཉནི ་སྡ་ི རང་ས་གནས་སུ་
The Assam Tribune
ཞེས་པ་ལོ་འཁར ོ ་
གསོལ་འདེབས་ཞུས་དནོ ་ལྟར། ཨ་སམ་མངའ་སྡའེ ་ི གྲོང་
for Performing Arts
ཞེས ེ ་པའ་ི ཚོགས་ཁང་དུ་འགྲོ་བ་
ི ་ཞི ་བདེར་དམི གས་པའི་ཐབས་ མི་ཞིག་གིས་འཛམ་གླང
ལམ་ཞེ ས ་པའི ་ བར ྗོད ་གཞི འི ་ ཐ ོག ་བཀའ་སླ བོ ་དང་། ཕྱི་ཚེ ས་ ༢ ཉནི ་གྱི་སྔ་ད ྲོ་ཨ་སམ་མངའ་སྡའེ ་ི རྒྱལ་ས་
ལེ གས་པར་གྲུབ་སྟེ་བཞུགས་སྒར་དུ་༸ཞབས་སོར་བདེ་
Namami Brah-
སྒྱུར་བཀའ་དནྲི ་བསྐྱངས་ནས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ། ཕྱི་ཚེ ས་ ༥ ཉནི ་ཨ་ར་ུ ན་ཅལ་མངའ་སྡའེ ་ི འབུམ་སྡ་ེ ལ་ས་གནས་
གསར་ཤོག་
སོ་བདུན་མའ་ི བཀའ་ཆོས། ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༠ ཉིན་རི ག་
སུ་ཡོ ད་པའི་སྟོན་པའི་སྐྱེད་མོ ས་ཚལ་དུ་སྒྲོལ་དཀར་གྱི་
ི ་དུ་དགེ་བཤེས་གླང་ ཡོ ད་པའི་ཐུ བ་མཆོག་དར་རྒྱས་གླང
རི་ཐང་པས་མཛད་པའ་ི བླ་ོ སྦངྱོ ་ཚིག་བརྒྱད་མ་དང་། བླ་ མའ་ི རྣལ་འབར ྱོ །
ི ས་ཀྱི་རས སྤྱན་རས་གཟག ྗེ ་གནང་
བཅས་ཀྱི་ཆོས་འབལ ྲེ ་སྩལ། ཕྱི་ཚེ ས་ ༨ ནས་ ༡༠
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕནྲི ་ཁག་དང།
དབུས་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ།
སོགས་དྲ་རྒྱའ་ི ཁ་བྱང་ www.bod.asia ཐོག་ ི ས་པར་འཚལ། གཟག
བོད་དང་བོད་མི །
12
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
འཇམ་མགནོ ་རྒྱལ་བའ་ི རྒྱལ་ཚབ་ཁ་ྲི ཆེན་ར་ྡོ ར་ྗེ འཆང་ར་ྗེ བཙུན་བླ་ོ བཟང་བསྟན་འཛིན་ མཆོག་གི་རྣམ་ཐར་སྙངི ་བསྡས ུ ། འགྱུ ར ་ཆོ ས ་ཀྱི ་ ཞི ང ་དུ་ ཕེབ ས། ཕ་ཡུ ལ་ནས་ཐ ོ ན ་ཁར་དགེ ་
སྔར་གྱི་གསན་བསམ་འཕ་ྲོ མཐུད་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༤
བྱ་མང་དུ་གནང་བའི་ནང་ནས་
ཚིགས་ཕྱི་མ་བསྙནེ ་རག ྫོ ས་ཀྱི་སྡམོ ་པ་ལེགས་པར་མནོས།
རྒན་ཕ་མ་སོ ག ས་ཀྱི ས ་བསླ བ ་
༸གོང་ས་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་
ཨ་མ་ལགས་ནས་བུ ་ ཁྱོད་གྲྭ ་
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༩ ལོར་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་
སར་སོང་ནས་དཔེ་ཆར་ཡག་པོ་
བལྟ་དགས ོ ། ང་ཚོའ་ི མི་ཐག ོ ་ལ་ དགའ་ལྡན་ཤར་རྩེའི་མཁན་པོ་
བྱུང་ཡོད། ཁྱོད་ངའ་ི ཁག ོ ་པར་ ཡོ ད ་དུས ་ང་ལ་རྨི་ལམ་བཟང་
ངལ་དུབ་ཆེ ་བའི་ཕྱག་ལས་རྒྱ་ཆེ ར་གནང་།༸གོང་ས་
༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་དང་། སྐྱབས་རྗེ་ཡོ ངས་
ཆེར་མནསོ ་པའ་ི སྐལ་བཟང་སླར་ཡང་ཐོབ།
དུ་ ཕེབ ས་རྗེས ་མཁས་མང་བླ ་ོ
ི གཡག་རྭ་ རྒྱལ་མཚན། ཤག་སྐརོ ་མཁན་པ་ོ རྒན་ཉ་མ་རྒྱལ་མཚན་ ོ ་དགེ་བླ་ོ བཟང་དནོ ་འགྲུབ་སོགས་གཙུག་ མཚམས་དགོན་པའི་ཤར་ལྷུ་རི ་སྟོད་སད་ཅེས་པའི་ཞི ང་ མཆོག ཏ་ྲེ ཧར ི རིགས་ལམ་སྒ་ོ བརྒྱ་འབདྱེ ་ པ་འབངྲི ་པ་ོ ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ། ཡབ་རྟ་ཚོགས་ལགས་དང་། ག་རྒྱན་དུ་བསྟེན་ནས། ུ ི ་ཀྱི ་ སྲས་སུ ་ སྐུ་ འཁྲུ ངས། པའི་ལྡ་ེ མི ག་བསྡུས་གྲྭ་ནས་བཟང་ཕར་ཕྱིན་སྐབས་བཞི ་ ཡུམ་ཆོས་མཚོ་ལགས་གཉས པའི་བར་འཕགས་བོད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དུ་མར་གསན་ དགུ ང་ལོ ་དགུ འི་ཐག ོ ་དཔལ་ལྡན་མཚམས་དགོན་པའི་ ༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ ྲི ས་ བསམ་རྒྱ་ཆེར་གནང་། ཆོགས་སྒརོ ་ཞུགས། དགེ་དཀནོ ་མཆོག་ཚུལ་ཁམ ི ི བཤེས་གཉེན་དུ་བསྟེན་ནས་བླ་མ་མཆོད་པ་དང་། ཀུན་ ཆེན་པ་ོ མཆོག་དང་། སྐྱབས་ར་ྗེ ཡོངས་འཛན་རན་པ་ོ བདོ ་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཁམས་ཡ་ར་)
རིག གྲྭ་ཚང་གི་འདནོ ་ཆོས་ཡོངས་རག ྫོ ས་བླ་ོ འཛིན་གྱིས་
ཆེ ་ སོ ག ས་ཀྱི ་ ཞལ་སྔ་ ནས་དུས ་དབང་དང་ལམ་རི མ ་
བྱ་དགའ་དང་གཟེངས་བསྟོད་རྒྱ་ཆེར་ཐབོ ། གཡག་རྭ་
རྒྱ་ནག་དྲག་པོའི་སྲིད་གཞུང་གི ས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་
གསན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༣ དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་ཐག ོ ་དབུས་
ཕེབས།
ཁང་གསར་རི ན་པོ་ཆེའ་ི ཞལ་སྔ་ནས་དབང་ལུང་མང་དུ་
དང་ཕྱག་མཛོ ད་སོགས་བླ་སྤྱི་དང་གྲྭ་ཚང་ལ་སྨན་པའི་
ལྟ་ཡང་དྲན་གྱིན་འདུག་ཅེས་རྗེ་
ྲི ི ི ར་ྗེ བླ་ོ བཟང་བསྟན་འཛིན་མཆོག་ན།ི རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་ གླང་གྲྭ་ཚང་དུ་སྒག་ཞུགས་གནང་། དགེ་བའ་བཤེས་ གཉེན་ཆེ ན་པ་ོ རྗེ་ལམ་རི མ་པ་ངག་དབང་ཕུན་ཚོ གས་ པའ་ི མེ་གླང་ ༡༩༣༧ ལོར་བདོ ་ཤར་ཕག ྱོ ས་མད་ོ སྟོད་ ི (དེང་སང་ཡུ་ནན་ཞིང་ཆེ ན་གྱི་མངའ་ཁོངས་བདེ་ཆེ ན་ མཆོག་དང་། སྐབས་དེའ་གྲྭ་ཚང་མཁན་པ་ོ དགེ་པདྨ་
ཚོ གས་དབུས་སུ་རྒྱུགས་ཕུལ་གནང་ཞི ང་གྲྭ་ཚང་ནས་
གྲྭ་མང་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་དེར་ཕེབས་ནས། འབྲོག་ལས་
ི ་ཀྱི་དྲུང་ནས་དུས་དབང་དང་། ལམ་ འཛིན་རྣམ་གཉས
འདའི ་ི ཞལ་ལས་ཐས ོ ། ལྷ་ལྡན་
།དགའ་ལྡན་ཁ་ྲི ཐག ོ ་བརྒྱ་དང་གསུམ་པ་ཆོས་
ལྟར་སྦག་ས་ཆོས་སྒར་ལྷ་ོ ཕྱོགས་སུ་གཞིས་སྤ་ོ བདྱེ ་སྐབས་
པ་ོ བཏང་ཡོད། ངས་སྨནོ ་ལམ་ རྒྱག་བཞི ན་ཡོ ད་གསུངས་པ་ད་
༄༅།
ལོ ར་ས་སྟེང་རྒྱལ་བསྟན་ཡོ ངས་རྫོགས་ཀྱི་མངའ་བདག་
སོགས་དབང་ལུང་དུ་མ་མནསོ ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་
བྱེད་སྐབས་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་ བས ྱེ ་ཀྱི་ཆོས་སྡ་ེ དང་པ་ོ སྦག་ས་ཆོས་སྒར་ནས་
རི མ ་གྱི ་ གསུ ང ་ཆོ ས ་སོ ག ས་དབང་ལུ ང ་མན་ངག་རྒྱ་ འབྲས་
སྤུངས་ཚོགས་ཆེན་དང་། སེར་བྱེས་གྲྭ་ཚང་སོགས་ སུ ་ ༸གོང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་ མདུན ་དུ་ དམ་འཇོག ་དང་།
རྟགས་བསལ་གཏོང་བ་སོགས་ཐེངས་འགར་གནང་།༠ གྲྭ་ཚང་དུ་གཞུ ང་ཆེ ན་ལྔ་ལ་དགེ་བཤེ ས་བཀའ་རྒྱུགས་
ཀྱི ་ དམ་འཇོག ་སྐབ ས་གྲྭ ་ ཚང་མཁན་རི ན ་པོ་ ཆེ ་ ནས་ དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པའ་ི མཚན་གནས་གནང་།
ཕྱི་
ལོ་ ༡༩༧༧ ལོར་དགེ་ལྡན་ལུགས་བཟང་གཙུག་ལག་ སླབོ ་གཉེར་ཁང་ཆེ ན་མོ འི་རྒྱུགས་ཁུངས་སུ་ཞུགས་ནས་
བཀའ་རམས་དང་། སླབོ ་དཔནོ ། ལྷ་རམས་བཅས་ལ་
རྒྱུགས་སྤྲོད་ལོ་བདུན་རི ང་ཨང་དང་པའོ ་ི ར་ྩེ ཕུད་ཤ་སྟག་ བླངས་གནང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༢ ལོར་གདན་གསུམ་
སྨནོ ་ལམ་ཆེ ན་པོའི་སྐབས་མཁས་དབང་བརྒྱ་ཕྲག་དང་། དགེ་འདུན་སྟོང་ཚོ ་འདུས་པའི་དབུས་སུ་དགེ་བཤེ ས་ལྷ་
རམས་པའ་ི དམ་བཅའ་ཕུལ། ༡༩༨༣ ལོར་དཔལྡན་
སྟོད་རྒྱུད་གྲྭ་ཚང་དུ་སྒྲིག་ཞུགས་ཀྱིས་སྐྱོར་སྦྱངས་སོགས་ ལེགས་པར་གནང་། ི ་གྲྭ་ཚང་ རྒྱུད་ཀྱི་ཆོ ས་ཐོག་འཁོར་རྗེས་སླར་ཡང་བླ་ོ གླང
བོད་དང་བོད་མི།
13
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
དུ་ཕེབས་ནས་སླབོ ་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་དཔེ་ཁྲིད་གནང་ ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གླང ི ་དུ་ཞབས་ཟུང་མངོན་པར་ ཁ་གནང་།
སྐབས་དེར་སྐ་ུ མགྲོན་དུ་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་
ནས་བཞུགས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོ་ནས་འབྲས་སྤུངས་ བསྒྱུར། ཚེ ས་ ༡༢ ཉནི ་འཇམ་མགནོ ་རྒྱལ་བ་གཉས ི ་ འཛུ གས་ཀྱི་སྐ་ུ ཚབ་ཆོས་རི ག་བཀའ་བླནོ ་གཡུ་ཐག ོ ་ཀརྨ་ ཚོ གས་ཆེ ན་ཞལ་ང་ོ དང་གྲྭ་ཚང་གི ་དགེ་བསྐས ོ ་གཅི ག་ པའི་ གདན་ས་ཆེ ན ་མོ ་དགའ་ལྡན ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ དགེ་ལེགས་མཆོག་དང་། ཤར་བྱང་གི་ཆོས་རྗེ་རྣམ་ ི ་གནང་། ལྕགོ ས་ལོ་གཉས
རྡ་སར་༸གང ི ་གི ་ཚོ གས་ཆེ ན་དུ་མང་ཇ་དང་འབྲེལ་ཤར་པ་ཆོ ས་ གཉིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དགེ་ལྡན་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དགའ་ ོ ་ས་༸སྐྱབས་ གླང
མགོན་ཆེ ན་པ འོ ི་སྐུ་དྲུ ང་དུ་གཞུ ང་ཆེ ན ་གྱི ་ དམ་བཅའ་ རྗེའི་ཁྲི་འདོན་མཛད་སྒ་ོ དངོས་གཞི ་གཟབ་རྒྱས་ཚུ གས་ ལྡན ་ཤར་རྩེ་ གྲྭ་ ཚང་གི ་ མཁན་པོ་ བྱང་ཆུ བ ་ཆོ ས ་ལྡན ་
ལན་གཉིས་བཞག་སྟེ་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་བླ་མེད་དུ་ཕུལ། ཏེ་ཤར་པ་ཆོས་རའྗེ ་ི ཐུགས་འགན་བཞེས། ཕྱི་ལོ་
༡༩༩༠
ི ་ མཆོག གདན་ས་ཆེན་པ་ོ གསུམ་གྱིས་གཙོས་པའི་དགོན་ ར་ྗེ འདས
ལོར་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་ ཤར་པ་ཆོས་རྗེའ་ི བྱེད་སྒ་ོ འཐུ ས་ཚང་གནང་བའི་ཞོར་ལ། སྡ་ེ ཁག་གི་མཁན་པ།ོ
གཞན་ཡང་ལྷ་ོ སྤྱི་དབུས་གཞུང་
པ་ོ མཆོག་ནས་དཔལྡན་སྟོད་རྒྱུད་གྲྭ་ཚང་གི ་བླ་མ་དབུ་ རྒྱུན་དུ་གདན་ས་ཆེན་པོ་འབྲས་སྤུངས་བླ་ོ གླང ི ་གྲྭ་ཚང་དུ་ འབྲེལ ་དང་གཞུ ང ་འབྲེལ ་མི ན ་པའི་ ཚོ ག ས་ཁག་གི ་ སྐུ་ མཛད་ཀྱི ་ཕྱག་རྟགས་གནང་བ་ལྟར་རྡ་སར་༸གོང་ས་ བཞུགས་ནས་གདུལ་བྱ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོར་གཞུང་ཆེ ན་ ཚབ་རྣམ་པ་བཅས་སེར་སྐྱ་མི ་དམངས་ཁྲི་ཕྲག་མ་ཟིན་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་མཇལ་བཅར་ཞུ ས་ཏེ་ གྱི་འཆད་ཁདྲི ་གནང་།
དེ་བཞིན་རྒྱ་བདོ ་འབྲུག་གང་ ཙམ་འདུས་པའ་ི དབུས་སུ། ར་ྗེ རྒྱལ་བ་གཉིས་པའི་རྒྱལ་
བཀའ་སླབོ ་ལམ་སྟོན་རྣམས་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་དུ་བཅངས། སར་མཛད་འཕྲིན ་རྒྱ་ཆེ ར ་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་བཞི ན ་ ཚབ་ཏུ །
མི་འཇིགས་སེངའྒེ ་ི ཁ་ྲི ལ་ཞབས་སེན་འཁོར་
བླ་མ་དབུ་མཛད་ལོ ་གསུམ་རི ང་རྒྱུད་སྟོད་གྲྭ་ཚང་གི ་བྱ་ པའ་ི མུར། ཨ་རི་དང་། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་དང་། ཧྥ་རན་ ལོའ་ི རེ་ཁ་མངནོ ་པར་འཁདོ །
བ་ལས་ཀྱི ་ འཁོར ་ལོ ་ རྣམས་གང་ལེ ག ས་གནང་ཞི ང ་། སི། སུད་སི་སོགས་ནབུ ་ཕག ྱོ ས་ཁུལ་དང་། ཐེ་ཝན་དང་།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོ་ནས་དཔལ་ལྡན་སྟོད་རྒྱུད་གྲྭ་ཚང་གི་ སིང་གྷ་པར ི ། མ་ལ་ཤི་ཡ་སོགས་ཤར་གླང ི ་ཁུལ་གྱི་ཕྱིའ་ི
མཁན་ཁྲིར་ཕེབས་དགོས་པའི་བཀའ་རྒྱ་གནང་བ་ལྟར་ ཡུལ་གྲུ་མང་པོ་ལ་གདན་ཞུ ་ཕུལ་བ་བཞི ན་ཕེབས་ནས་
༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་མཇལ་བཅར་ མད་ོ སྔགས་ཀྱི་ཆོས་འཁར ོ ་རྒྱ་ཆེར་བསྐརོ །
དང་། བདོ ་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་ལ་ཕན་པའ་ི བཀའ་
སླབོ ་ལམ་སྟོན་ཟབ་མོ་རྣམས་ཐུགས་ཀྱི ་རྒྱན་དུ་བླངས། མཁན་པོའི་ཐུགས་ཁུར་བཞེས་ནས་བསྟན་འགྲོ་ལ་སྨན་ པའ་ི མཛད་བཟང་རྒྱ་ཆེར་བསྐྱངས།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣
ལོ་ཟླ་ ༡ པའོ ་ི ཚེ ས་ ༡༨ ཉནི ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་
ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཤར་པ་ཆོས་རྗེར་ཕེབས་དགོས་པའི་ ྲི ་གནང་དནོ ་བཞིན་ཕྱི་ཚེ ས་ ༢༠ ཉནི ་༸གང ཕྱག་བས ོ ་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོ ག་ལ་མཇལ་བཅར་ཞུ ་ སྐབས་ཐུགས་དགྱེས་ཚོ ར་ཆེ ན་པོས་རྗེས་སུ་བཟུང་བར་
མཛད།
དཔལ་ལྡན་སྟོད་རྒྱུད་གྲྭ་ཚང་དུ་གདན་ས་ཆེན་
སྐབས་དེར་དགའ་ལྡན་ཁྲི་རི ན་པོ་ཆེ ་མཆོག་གིས་༸གང ོ ་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་ དྲན་དང་བཀའ་དགོངས་ཚུ ལ་བཞི ན་ལག་བསྟར་གནང་
སྟེ་༸གོང་ས་མཆོ ག་༸སྐུ་ཚེ ་ཡུན་དུ་བརྟན་ཐབས་གནང་
དགུ ང་ལོ ་བརྒྱད་ཅུ ་པ་རབ་བྱུང་བཅུ ་བདུན་པའི་སྤྱི ་ལོ ་ དགས ོ ་གལ་སག ོ ས་བཀའ་སླབོ ་གནང་། ༢༠༡༦ ལོའ་ི ཟླ་ ༡༠ ཚེ ས་ ༡༩ ཉནི ་བདོ ་མིའ་ི བླ་ན་ སྤྱིར་ཁ་ྲི འདནོ ་མཛད་སྒ་ོ གྲུབ་པ་དང་།
དགའ་ལྡན་བླ་
དགའ་ལྡན་བླ་
མེ ད ་པའི་ དབུ་ཁྲིད ་སྤྱི ་ནོར ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ སྤྱི་ནས་དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཐོག་ཁང་དུ་རྟེན་འབལ ྲེ ་མཛད་སྒ་ོ ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས། དགའ་ལྡན་ཁ་ྲི ཐག ོ ་ ༡༠༣ པར་ ཚོགས་གནང་།
བསྐ་ོ གཞག་གི ་བཀའ་ཡི ག་ཕྱག་རྟགས་ཕེབས་དོན་ལྟར། ཚན་དང་།
དེ་མཚུངས་དགའ་ལྡན་ཕུ་ཁང་ཁམས་
དགའ་ལྡན་ཤར་ར་ྩེ གྲྭ་ཚང་བཅས་ལ་སྔནོ ་
སྤྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེ ས་ ༥ ཉནི ་ དགའ་ལྡན་ཚོགས་ཆེན་ འགྲོའ་ི མཛད་སྒ་ོ གནང་མ་ཟད། ཚེ ས་ ༦ ཉནི ་དགའ་
དང་དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཐོག་ཁང་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་དངོས་སུ་ ལྡན་ཁྲི་ཐོག་ཁང་དུ་དགའ་ལྡན་ཁྲི་པ་གསར་རྙིང་གཉས ི ་
དགའ་ལྡན་ཁྲི་པའི་ཁྲི་ལ་མངའ་གསོ ལ་གྱི ་རྟེན་འབྲེལ་ ལ་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུས། མཛད་སྒ་ོ ཚོགས་ཏེ།
གདན་སའ་ི སླབོ ་
དགའ་ལྡན་ཁ་ྲི རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་ གཉེར་བ་ཚོར་གཞུང་ཆེན་དཔེ་འཁདྲི ་རྒྱུན་གཏན་ཐག ོ །
འབྲས་སྤུངས་ཕུ་ཁང་ཁམས་ཚན་ནས་སྤྱན་འདྲེན་གྱིས། ྲི ་ལྷུན་པ་ོ དང་། རྭ་སྟོད། རྒྱུད་ པ་ོ གསུམ་དང་། བཀས སྤསོ ་སྣེ་དང་། གདུགས། རྒྱལ་མཚན་སོགས་མཆོད་ སྟོད་སྨད་གཉིས་ཀྱི་མཁན་ལས་ཟུར་དང་དབུ་བླ་རྣམས་ རྫས་སྣ་ཚོ གས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་དང་བཅས་ གཙོས་པའ་ི གྲྭ་མང་དང་། ཆོས་དནོ ་ལྷན་ཁང་གི་སྐ་ུ ཏེ་དགའ་ལྡན་ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་དུ་ཕེབས་བསུ་ལེགས་ ཚབ་བཅས་ལྷན་འཛོ མས་ཀྱིས་ཤར་པ་ཆོས་རྗེ་ཁྲི་འདོན་ ི ས་དང་ཐུགས་སྨནོ ། རྟེན་གཙོ་ གྲུབ་རས ྗེ ། གནས་གཟག མཛད་སྒ་ོ གཟབ་རྒྱས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཁག་ལ་སྙན་ཤལ་ཕུལ་བ་དང་མཆོ ད་མེ ་ཞལ་ཕྱེ་སོགས་ པའ་ི ཚེ ས་ ༡༡ ཉནི ་རང་གཞུང་གི་སྐ་ུ ཚབ་དང་། གདན་ ྲི ་༸ཞབས་སོར་འཁདོ ་ གནང་གྲུབ་བསྟུན། བཞུགས་ཁར ས་ཆེ ན ་པོ་ དགའ་འབྲས་གཉིས ་ཀྱི ་ གྲྭ་ ཚང་བཞི ་ དང་། པར་དགའ་ལྡན་ཚོ གས་ཆེ ན་གྱི་ལས་སྣེ་ཚོ ས་མཎྜལ་རྟེན་ རྭ་སྟོད་གྲྭ་ཚང་བཅས་ཀྱི ་མཁན་ལས་ཟུར་དང་འདུས་ གསུམ་འདེགས་འབུལ་དང་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ལ་མཇལ་ མང་གང་མང་གི ས་ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ངང་དགའ་
ི ་ཤར་ནབུ ་ སྐད་དང་ཤ་མདོག་མི ་གཅི ག་པའི་འཛམ་གླང
ཀྱི་སླབོ ་མ་སྟོང་ཚོ ་མང་པོར་འདོད་ཆོས་སྣ་ཚོགས་གནང་ མུས་སུ། གདུལ་བྱའ་ི བསདོ ་ནམས་ཀྱིས་མ་འདངས་པར་
ཡུན་རིང་བསྙུང་གཞི་ལྕ་ི བཞེས་ཀྱིས་ཞབས་རི མ་དང་སྨན་
ུ ་མ་ཕན་པར། དགུང་ལོ་གྱ་ བཅས ོ ་སག ོ ས་ཇི་ལྟར་བྱས་རང
གཅིག་པ་རབ་བྱུང་བཅ་ུ བདུན་པའ་ི མེ་བྱ་ཧརོ ་ཟླ་༢ ཚེ ས་ ༢༥ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༡ མཚན་མོ་ཆ་ུ ཚོད་ ༡༡།༤༥ ཐག ོ ་ལྡ་ི ལིའ་ི སྨན་ཁང་མཱསི་ར་ུ དགང ོ ས་པ་ཞི་བར་ གཤེགས་པ་བཅས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་སྙངི ་བསྡས ུ ་ས།ོ །
བོད་དང་བོད་མི །
14
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
ུ ་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ནང་བཟང་སྤདྱོ ་ཀྱི་སླབོ ་ཚན་ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་དེང་དས འཇག ོ ་སྟངས་ཐད་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ། སྐྱོན་དུ་མ་བལྟ་བར་ཡོན་ཏན་དུ་བལྟ་བཞིན་ཡོ ད། འོན་ཀྱང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་ལ་བདེན་ཁ་སྦྱིན་པ་ཡི ན་
ན་མཐར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ་ངེས་པ་རེད། དེང་ དུས ་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལམ་ལུ ག ས་ནང་དུ་ ནང་བཤི ས་རྒྱུ ད་
དང་འབྲེལ་བའི་བཟང་པོའི་རི ན་ཐང་སྐར ོ ་སྐད་ཆ་ཤོད་ མཁན་ཉུ ང་ཉུ ང་རེད།
བྱམས་བར་ྩེ བརྗོད་སྐབས་སྤྱིར་
སྟངས་ལྟ་བུར་བརྩི་བཞིན་ཡོད།
སལ ྲོ ་རྒྱུན་འགྲོ་སྟངས་
ལྟར་བྱས་ན་ནང་གི ་གཤི ས་རྒྱུད་དང་འབལ ྲེ ་བའི་བཟང་
པོའི་རི ན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་མཁན་དེ་གཙོ་བ་ོ ཆོས་ ཕྱོག ས་ཐོག ་ནས་ཡི ན་ཡང་ད་ཆ་ཆོ ས ་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་
ི ་ལམ་སོ་སོར་ཕ་ྱེ ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོ ད། གཉས
།སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་ཆེན་ དཀའ་ངལ་མང་དག་ཅི ག་མུ ་མཐུ ད་འཕྲད་བཞི ན་ཡོ ད། འཛམ་གླང ི ་ནང་མི་འབར ོ ་ཐེར་འབུམ་བདུན་ཡོ ད་ཁོངས་ ྱོ ས་ནས་རེ་བ་རྒྱག་ས་ཡོད་པ་ན་ི ཚན་ ནས་ཐེར ་འབུ མ ་གཅི ག ་ཙམ་ཆོ ས ་ལ་ཡི ད་ཆེ ས ་མེ ད ་ པ་ོ མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལིའ་ི ནང་མཛད་འཕནྲི ་ འནོ ་ཀྱང་བཟང་ཕག ༄༅།
གལ་གནད་ཆེ་བ་ཁག་གཅིག་བསྐྱངས་གནང་མཛད། དེ་ རི ག་པ་ཚོ ས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་བརྒྱུད་གཞི ་རྩའི་མི འི་ སྟབས་ཆོས་ལུགས་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་བཟང་སྤདྱོ ་སྤལེ ་ ཡང་ཐོག་མར་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི ར་རྒྱུན་ལྡན་སྨན་པར་བསྟེན་ ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རང་བཞི ན་དེ་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པ་ཞི ག་ཡི ན་ དགོས ་ན་མི ་ འབོར ་ཐེར ་འབུ མ ་གཅི ག ་ལ་སྙབོ ་ཐབས་ གཏུ གས་མཛད་པ་རྣམས་ཧ་ཅང་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་རྗེས། པ་ར་སྤདྲོ ་ཐུབ་ཡོད།
ངས ོ ་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་ག་ོ མ་ བྲལ། ཁང ོ ་ཚོའང་འགྲོ་བ་མི་རིགས་གཅིག་གྱུར་ཡི ན་ ཕྱི་ཚེ ས་ ༢༧ སྔ་ད་ྲོ ཐག ོ ་མར་དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་ལམ་ ཐག་ང་ཚོ ས་འབད་བརྩོན་བྱེད་པ་བརྒྱུད་འགྲོ་བ་མི འི་ སྟབས་བདེ་སྐྱི ད་ཀྱི ་རྩ་བ་ནང་གི ་རི ན་ཐང་གོང་མཐོར་
ལུགས་ནང་འགྲོ་བ་མི འི་ནང་གི ་གཤི ས་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་ གཤི ས་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་གཞི ་རྩའི་བཟང་པོའི་རི ན་ཐང་ སྤལེ ་དགས ོ ་པ་གཅིག་མཚུངས་ཆགས་ཡོ ད། ོ ་མཐར ོ ་གཏངོ ་ཐུབ་པ་འདུག་བསམ་པའ་ི ངེས་ བའ་ི བྱམས་པ་དང་བར་ྩེ བ། ཆོག་ཤེས། བཟདོ ་བསྲན་ དེ་དག་གང དེར་བརྟེན་ད་ཆ་ང་ཚོ འ་ི རེ་བ་རྒྱག་ས་ན་ི ཤེས་ཡོན་ཁ་ོ ན་ སོགས་གོང་མཐར ོ ་གཏངོ ་ཆེ ད་རྒྱ་གར་གྱི ་ཉམས་ཞི བ་ པ་ལྷག་པར་རྙདེ ་བྱུང་། ལས་མེད། འནོ ་ཀྱང་དེང་དུས་ཤེས་ཡོ ན་ལམ་ལུགས་ བསྟི་གནས་ཁང་ Tata Institute of Social Sciences ང་ཚོ ་ཆུང་བྱིས་པའི་སྐབས་གཙོ ་ཆེ ་བྱམས་བརྩེས་སྐྱོང་ ནང་འགྲོ་བ་མི འི་ནང་གི ་བཤི ས་རྒད་དང་འབྲེལ་བའི་ ྱུ ཞེས་པའི་འགན་འཛི ན་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་མི ་རྣམས་ དགས ོ ་པ་ཡིན་སྟབས་བྱིས་པའ་ི གནས་སྐབས་བྱམས་བར་ྩེ བཟང་པོའི་ རི ན ་ཐང་གོང ་མཐོར ་གཏ ངོ ་རྒ འི་ ཐད་མ་ ྱུ ལ་མཇལ་ཁ་དང་གོ ང ་གི ་ གནད་ད ནོ ་ཐ ོག ་གོ ་ བསྡུར ་ ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ ཆགས་ཡོད། འནོ ་ཀྱང་རིམ་བཞིན་ འདང་པའི་ཆ་ཞི ག་ཡོ ད་པ་ཚན་རི ག་པ་དང་ཤེ ས་ཡོ ན་ སྦྱངས་བཤད་མཛད་སྐབས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ ། ང་ཚོ ་ལོ ་ན་ཚོ ད་ཡར་རྒས་ནས་ཡོ ང་སྐབས་ཞེ་སྡང་དང་ ཉམས་ཞིབ་པ། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བ་སོགས་ ང་ཚོ ་ འདིར ་སྐད ་ཆ་འདྲ་ཆགས་པ ་ོ ཤོ ད ་རྒྱུ འི ་ ཆེ ད ་དུ་ རེ་དགོ ས།
ཁྲག་དགོ ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱུད་རླམས་པ་དང་། ཀྱི་མངྱོ ་ཚོར་གཅིག་མཚུངས་བྱུང་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོ ས་ འཛོམས་པ་མ་རེད། ཕྱི་དངས ོ ་པ་ོ འཛུགས་སྐྲུན་ཡར་ རི མ་བཞི ན་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་དེ་དག་མི འི་ལྷན་སྐྱེས་ ཚོ གས་པ་འདི་བཙུ གས་ནས་དེང་དུས་ཤེ ས་ཡོན་ལམ་ རྒྱས་ཇི ་ ཙམ་མཐོན ་པོར ་སོ ན ་ཐུ བ ་ཡོ ད ་ཀྱང་མི ་ཕན་ ཡིན་པ་ལྟ་བུ་དང་། ང་རྒྱལ་དེས་རང་ཉདི ་སྲུང་སྐྱོབ་བདྱེ ་ ལུགས་ནང་རི ས་མེད་ཀྱི་བཟང་སྤྱོད་གང ོ ་མཐར ོ ་ཇི་ལྟར་
ཚུན་གསོད་རེས་བཏང་རྒྱུས་མཚོ ན་ང་ཚོ ་འགྲོ་བ་མི ་ལ་ མཁན་ཞི ག་ལ་བལྟ་རྒྱུའི་གོམས་པ་ཞི ག་ཆགས་ནས་དེར་ གཏོང་དགོས་པའི་ཐད་སླབོ ་ཚན་ཞི ག་གཏན་འབེབས་
བོད་དང་བོད་མི།
15
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
བསྡད་པ་འད་ི ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག
སུ་ལའང་མི་འདདོ །
མི ་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་
རྒྱུ་མཚན་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་ བྱམས་བརྩེའ་ི རི ན་ཐང་གོང་མཐོར་བཏང་དགོས་སྟབས་ རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ལེ གས་བཤད་ཐག ོ ་ནས་བདྱེ ་ཐུབ་
རྒྱུ་ཡིན་པ་ངས ོ ་ལ་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པ་ོ ཡོ ད། ངོས་རང་ རིག་པ་ཏགོ ་ཙམ་དྲུང་པ་ོ ཡོད། འནོ ་ཀྱང་ངོས་ཀྱི་རི ག་ པ་དེ་དག་ངོ་ཐོག་ལག་ལེ ན་དོན་འཁྱོལ་ཡོ ང་བར་ཁྱེད་ རྣམ་པའ་ི རོགས་པ་དགས ོ །
ངས ོ ་རང་ད་ཆ་ལོ་ ༨༢
ལ་བསླབེ ས་པར་བརྟེན་དུས་ཚོད་རིང་པ་ོ མེད་སྟབས་ད་ལྟ་
ནས་ང་ཚོས་འག་ོ ཞིག་འཛུགས་ཐུབ་དགོས། ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།
ཡོང་ཐབས་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད།
རིན་ཐང་དེ་དག་ང་ བསམ་བླའོ ི་ནང་ན་ལེ ནའ ྜ ི་ལེ གས་བཤད་ཀྱི་ཁེངས་ནས་
ཚོ འི་ སེ མ ས་ཚོ ར ་དང་འབལ ྲེ ་བ་ཡོ ད ་སྟབས་བླའོ ི་ རྣམ་ ཡོད།
དེར་བརྟེན་ལུས་སེམས་གང་གི་ཆ་ནས་ངས ོ ་
གཞག་དང་བྱེད་ལས་སྐརོ ་གོ་རྟོགས་སྤལ ེ ་ཐུ བ་པ་དགོས་ རང་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྲུ་གུ་ཞི ག་ཡི ན་བསམ་དྲན་བཞི ན་འདུག རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ངས ོ ་ཀྱིས། ང་ཚོ་རྒྱ་གར་བ་ཚོས་གནའ་ ལྷག་པར་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་འདིར་མཚོ ན་ན་ཞི ་
གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སོགས་བླའོ ི་རྣམ་གཞག་སྐར ོ ་ལ་
ག་ོ རྟོགས་ཧ་ཅང་ཕྱུག་པ་ོ ཡོད། རྣམ་གཞག་དེ་དག་དེང་
ི ་ནང་འབལ དུས་འཛམ་གླང ྲེ ་བ་ཧ་ཅང་ཡོད།
རབས་ཀྱི ་ལེ གས་བཤད་དེ་དག་སླར་གསོ ་བྱེད་དགོས་
འདུག ཅེས་བརདྗོ ་ཆོག་པ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་རེད། ཅེས་ ཞལ་ཤོབ་མཛད་རས ྗེ ་མུ་མཐུད་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
ང་ཚོ་ མི ས་བཟོས་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་དག་མི ས་སེལ་དགོས་པ་
བདོ ་མི་ཚོས་རྒྱ་གར་ང་ཚོ འི་བླ་མ་དང་ང་ཚོ ་རྒྱ་གར་གྱི་ ཆོས་ཉདི ་རེད། དམག་ཁྲུག་ན་ི འགྲོ་བ་མིའ་ི བྱུང་རབས་ སླབོ ་མར་ངས འནོ ་ཀྱང་དུས་ ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད། ཅེས་ཡིན་ཤག་བདྱེ ་ནས་ ོ ་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཚོ ད་རི མ་སོང་རྗེས་བླ་མས་རང་གི ་གནའ་རབས་ལེགས་
བཤད་དེ་དག་སྣང་མེད་དུ་བཏང་ཡང་སླབོ ་མས་བདག་པ་ོ
བརྒྱབ་ནས་བསྡད་པ་རེད།
འོན་ཀྱང་ད་ཆ་ལེ གས་བཤད་དེ་དག་མང་ཚོ གས་ཁྲོད་ རིས་མེ ད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་གཞི ་ལ་བཞག་ནས་སྤལ ེ ་ཐུ བ་པ་
བདྱེ ་དགས ྱོ ་ ོ ། དཔེར་ན་དེང་དུས་རྩ་རླུང་གི་རྣལ་འབར Yoga
དང་། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལྟ་བུར་ཆོས་ཁས་ལེན་
མི ན་ཚང་མས་ཐུ ན་མོང་གི ་སླབོ ་ཚན་ལྟ་བུར་ངོས་འཛི ན་
བདྱེ ་བཞིན་པ་ལྟར་བདྱེ ་དགས ོ །
འདས་པའ་ི ལོ་ ༥༨ རིང་ངས ོ ་ཀྱི་ལུས་པ་ོ འད་ི རྒྱ་གར་
གྱི ་འབྲས་དང་སྲན་མ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ ་ཡང་
ཉནི ་གུང་ལྗགས་སྨནི ་གྲུབ་རྗེས་
མགོན ་པོ་ གང་ཉིད ་མཆོ ག ་རྒྱལ་སྤྱི འི་ བསྟི་གནས་ཁང་
ཞེས་པ་དེར་ཆི བས་སྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ནས་ཨེ མ་
ཨེ ལ་སོ ན ་སྡི་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ གཟེང ས་རྟགས་ Professor ML Sondhi Prize for International Politics
འབུལ་བཞེས་མཛད་ཡོད་པ་བཅས།།
བོད་དང་བོད་མི །
16
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བ་དེས་གཟེངས་རྟགས་ཀྱི་མཚན་སྙན་ལ་ཚུར་ ཕན་ཐག ོ ས་བྱུང་ཡོད། Prof ML Sondhi
དམ་པ་ཁང ོ ་རྒྱ་གར་གཞུང་ཚབ་ཏུ ་
པ་རཱག་
ནང་གནས་སྤསོ ་གནང་རྗེས་འཛམ་
བསྐ་ོ གཞག་གནང་རྗེས་ཐོག་མར་ཅེག་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ Prague
ི ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོ གས་སུ་གནས་སྤ་ོ བསྐ་ོ གཞག་ གླང གནང་ཡོད་སྐརོ ་དང་།
དམ་པ་ཁོང་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ ཕྱག་ལས་གནང་རིང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནང་འཁེལ་ཞིང་།
བོད་དོན་སྐརོ ་རྒྱལ་ཚོ གས་སོགས་ནང་བགྲོ་གླངེ ་གནང་ སྐབས་ད་ོ སྣང་ཆེན་པས ོ ་གསན་འཇག ོ ་གནང་མྱོང་ཡོ ད་པ་
མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ ལོར་བདོ ་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་།
Tibet-Swaraj Committee ཞེས་པའི་ཚོ གས་པ་གསར་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༧ ཉནི ་གྱི་
ཁག་གཅིག་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ།
ཚན་རིག་ཉམས་ཞིབ་ཚན་པའི་འབྲེལ་ཡོ ད་ལས་བྱེད་
ལག་སླབོ ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་སོ ན་དྷ་ི དམ་པའི་ལྕམ་སྐུ་མ་
སྔ་དྲོར་ཐོག་མར་༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་ཊ་ཊ་སྤྱི་ཚོ གས་
རྣམས་ལ་དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ནང་དུ་ནང་གི་
གཤི ས་རྒྱུད་དང་འབལ ྲེ ་བའི་བཟང་པོའི་རི ན་ཐང་གོང་
བ་སོགས་འདུ་འཛོམས་སྐབས། དུ་རི་སན་ཏ་ནམ་སོན་དྷ་ི
Sondhi
མཐར ོ ་གཏངོ ་རྒྱུའི་སླབོ ་ཚན་འཇོག་སྟངས་ཐད་བཀའ་ སྐབས། སླབོ ་སྩལ།
ཉནི ་གུང་ལྗགས་སྨནི ་གྲུབ་བསྟུན་རྒྱ་གར་གཙུག་ལག་སླབོ ་ དཔནོ ་སྐ་ུ ཞབས་ཨེ མ་ཨེ ལ་སོན་དྷའི ་ི
Professor ML
Sondhi Prize for International Politics
རྒྱལ་སྤྱིའ་ི
ཆབ་སདྲི ་ཀྱི་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས། ཞེས་པ་སྤྱི་ནརོ ་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འབུལ་ལམ་ ཞུས།
དེ་ཡང་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི་གསར་པའ་ི ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའ་ི རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བསྟི་གནས་ཁང་
ter
India International Cen-
ཞེས་པའ་ི ཚོགས་ཁང་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་
གྲགས་ཅན་དང་ཆབ་སདྲི ་པ།
ཕྱི་རྒྱལ་གཞུང་ཚབ་
བདོ ་དནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་
ཐག ོ ་མར་གཙུག་
Mrs Madhuri Santanam
ལགས་ཀྱིས་ང་ོ སྤདྲོ ་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་
འཛུགས་གནང་བ་དང་།
ཕྱིས་སུ་དམ་པ་ཁོང་གིས་རྒྱ་
གར་གཞུ ང་གི ་སྐུ་ཚབ་ཐོག་ནོ་སྦལ ེ ་ཞི ་བདེའི་གཟེངས་
རྟགས་བཞེས ་མཁན་གྱི ་ མཚན་གཞུ ང ་ནང་༸གོང ་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ་ མཚན་བདམས་
གནང་བ་དང་།
གཙུག་ལག་སླབོ ་དཔནོ ་སྐ་ུ ཞབས་སོན་དྷ་ི ལྷག་པར་དམ་པ་ཁོང་གི ས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
བོད་དང་བོད་མི།
17
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་ལ་ཅེག ་སྤྱི ་ མཐུ ན ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ སདྲི ་འཛིན་དམ་པ་སྐ་ུ ཞབས་ཝ་སི་ལབ་ཧ་ཝེལ་ Havel
Vaclav
མཆོག་ང་ོ སྤདྲོ ་ཞུས་པ་མ་ཟད། མགནོ ་པ་ོ གང་
ཉདི ་མཆོག་ཨི་སི་རེལ་
Israel
ཡུལ་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་
ཐག ོ ་མ་ག་ོ སྒྲིག་ཞུ་མཁན་གཙོ ་གྲས་ཡི ན་སྐརོ ་སོགས་ངོ་ སྤདྲོ ་ཞུས།
ཕྱོགས་མཚུངས་ལྕམ་སྐ་ུ མཆོག་གི ས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི ས་བོད་མི ་བཙན་བྱོལ་བ་རྣམས་
ལ་ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་བཟང་གསོ ལ་སྩལ་ མཛད་པ་དང་། མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་
མིར་རང་བཞི ན་ལྷན་སྐྱེས་སུ་ཡོ ད་པའི་བཟང་པོའི་རི ན་ ཐང་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ་སོགས་གོང་མཐོར་གཏོང་
ཐབས་ཆེད་ཐུགས་བརྩོན་མཛད་བཞིན་ཡོད་པ།
དེ་
བཞིན་ཚན་རི ག་དང་ནང་ཆོས་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་གོང་
མཐོར་གཏངོ ་ཐབས་མཛད་བཞི ན་པའི་རླབས་ཆེ ན་གྱི ་ མཛད་ཁུར་རྣམས་ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་རྒྱ་ཆེ ་
ཞུས།
དེ་ ར ྗེས ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ལ་མང ོན ་བསྟོད་ཀྱི ་ ཚི གས་
བརདྗོ ་སྒག ྲོ ས་སྦྱང་ཞུ་ཆེ ད་གཙུག་ལག་སླབོ ་དཔོན་སོན་ དྷ་ི
ནནྡ་
ML Sondhi Vivekanand
དམ་པ་ཁང ོ ་གི་སྲས་ཝི་ཝཀ་ཨ་
ལགས་ཀྱིས།
སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་
ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ས ་འད ནོ ་གནང་
མཛད་པའ་ི ཞི་བའ་ི དནོ ་ཚན་ལྔ་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་བདོ ་
ཀྱི ་གནད་དནོ ་སེ ལ་བ་བརྒྱུད་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི ་
དབར་འཚེ ་མེད་ཞི་བའ་ི བདོ ་འཛུགས་སྐྲུན་མཛད་ཐབས་ དང་སྦྲགས།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བདོ ་དེ་གནའ་སྔ་མོ་
ནས་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་གཡོ ་བྱུས་ལ་གདོང་
ལེ ན་མཛད་བཞིན་པ་སོགས་མཁས་མཛངས་ལྡན་པའི་ མཛད་རས ྗེ ་ལ་ཆེ་བསྟོད་རྒྱ་ཆེ་ཞུས།
སྤདྲོ ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས།
མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་ དེ་བཞི ན་ཨ་རི འི་ནིའུ་ཡོ ག་དུས་བབ་གསར་འགོད་པ་
༸སྐ་ུ ཚེ ་ཡུན་དུ་བརྟན་པ་དང་། ༸སྐའུ ་ི འཕདྲོ ་བཞེས་སྔར་ ཞིག་གིས་སྐབས་ཤིག་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ།
རྒྱ་ནག་
རྒྱུན་ལྟར་གསལ་ཐང་ཐོག་བོད་མི འི་མགོན་དཔུང་དམ་ གཞུ ང ་གི ས ་བོད ་ནང་དཀའ་ངལ་དེ་ ལྟ་ བུ ་ ཞིག ་བཟ ས ོ ་ པར་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཆེད་སྨནོ ་འདུན་ཤུགས་དྲག་དང་ ཡང་སྐུ་ཉིད་མཆོ ག་༸ཞལ་འཛུ མ་མདངས་དང་བཅས་ བཅས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་སྲོལ་རྒྱུན་གོས་གཟན་འབུལ་ ཐུ གས་དགྱེས་ཚོ ར་གྱི་རྣམ་པ་དུས་རྟག་ཏུ ་ཡོ ད་པ་དེར་
ལམ་ཞུས་པ་མ་ཟད། ལྕམ་སྐ་ུ མ་དུ་རི་སོན་དྷ་ི Mrs Son- རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་སྐརོ ་ད་ྲི བ་ཞུས་པར། ༸གོང་ས་ dhi མཆོག་གིས་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ་གཟེངས་རྟགས་ མཆོག་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འཕྲོག་ འབུལ་ལམ་ཞུས།
བཅོམ་དེ་ཙམ་མང་པོ་བྱས་ཟིན་སྟབས་ད་དུང་ངོས་ཀྱི ་
སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ ་བོ་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ གས་གོང་ མའ་ི འཐུས་མི་ཟུར་པ་སྐ་ུ ཞབས་ཨ་རནུ ་ཤོ་རི་
Shourie
མཆོག་གིས་གསུང་དནོ །
Arun
སྤྱིར་སྟངས་
གཟེང ས་རྟགས་འབུ ལ ་སྐ བ ས་གཟེང ས་རྟགས་ཐོབ ་
མཁན་གྱི་མཚན་སྙན་གྲགས་ཆེ་ར་ུ འགྲོ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ ི ་ ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ན་ི ཆོས་ཉདི ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཡང་ཐེངས་འདར
གཟེང ས་རྟགས་བཞེ ས ་གནང་མཛད་མཁན་༸གོ ང ་
ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཏཱ ་ལའི ་ བླ་ མ་མཆོ ག ་ཡི ན་སྟབས་ གཟེངས་རྟགས་ཀྱི་མཚན་སྙན་ལ་ཚུ ར་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ ཡོད། དེ་འདྲ་བྱུང་བ་ཧ་ཅང་དཀནོ ་པ་ོ རེད། ཅེས་དང་།
ཕ ྱོག ས་མཚུ ང ས་རྒྱ་གར་གཞུ ང ་གི ་ ཕྱི ་ སྲི ད ་དྲུ ང ་ཆེ ་ ༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་བཟང་སྤྱོད ་གོ ང ་སྤ ལ ེ ་གཏོང ་ ཟུར་པ་སྐ་ུ ཞབས་ལ་ལིཏ་མན་སིངྒ་ Lalit Mansingh གནང་མཛད་བཞི ན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་བཟང་དེ་ མཆོག་གིས་གཙུག་ལག་སླབོ ་དཔོན་དམ་པ་ཁོང་གི ས་ ཉདི ་མེས་པ་ོ དམ་པ་གཱན་དྷ་ི དང་མཚུངས་ཚུལ། བོད་དོན་ལ་ཡུན་རིང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐར ོ ་སོ གས་ངོ་
སེམས་ནང་གི ་ཞི ་བདེ་དེ་ཡང་འཁྱེར་འཇུག་འདདོ ་མེད།
ཅེས་བཀའ་ལན་སྩལ་ཡོད་སྐརོ ་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས། དེ་རྗེས་ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་ཡོ ད་པ་བཅས།།
བོད་དང་བོད་མི །
18
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་གཟེངས་རྟགས་མཛད་སྒརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།
བསྟར་ཐུ བ་ཡོ ད་ཚེ ་ད་ཚོ ད་རྙག ོ ་གྲ་ཧ་ཅང་ཉུ ང་དུ་ཕྱིན་
ཡོད། དམག་གི་ལག་ཆ་ཉ་ོ རྒྱུའ་ི ཚབ་ཏུ ་གལ་ཏེ་རོགས་
དངུ ལ ་དེ་ དག་སོ ་ ནམ་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ཐ ོག ་བེད ་སྤ ྱོད ་
བཏང་ཐུ བ་ཡོ ད་ན་དགེ་མཚན་ཧ་ཅང་ཆེན་པ་ོ བྱུང་ངེས། ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ་མ་ཟད། ཨ་ཕི་རི ་ཀའི་ས་ཧ་ར་ བ་ྱེ ཐང་
Sahara Desert
ཆེན་པརོ ་ཉི་འོད་གླགོ ་ཤུགས་
བཙུགས་ནས་སྔ་ོ ཚལ་སོགས་འདེབས་ལས་ཐུ བ་པ་ཡི ན་ ན་ཕན་ཐག ོ ས་ཧ་ཅང་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པའ་ི སྐརོ ་དང་།
གཞན་ཡང་བྱམས་བརྩེ་གོང་སྤལ ེ ་ཐོག་ནས་གཞན་ཙམ་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༧ ཉནི ་ བཞི ན་དེ་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པ་ཞི ག་ཡི ན་པ་ར་སྤྲོད་གསལ་
རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི ར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་ རྟོགས་ཐུབ་ཡོད། པ་ོ མཆོག་ལ་ཨེ མ་ཨེ ལ་སོན་དྷའི ་ི
Professor ML
མ་ཟད།
རང་ཉདི ་ཀྱི་ལུས་པའོ ་ི འཕྲོད་བསྟེན་ལའང་
ཕན་ཐག ོ ས་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པའ་ི བཀའ་སླབོ ་སྩལ།
ལྷག་
གཞི་རྩ་དེ་ལ་བཞག་ནས་གལ་ཏེ་ང་ པར་གཙུག་ལག་སླབོ ་དཔནོ ་སྐ་ུ ཞབས་སོན་དྷ་ི Prof ཚོ ས་ད་ལྟ་ནས་འབད་བརྩོན་བྱེད་པ་ཡི ན་ན་དུས་རབས་ Sondhi དམ་པ་མཆོག་ཁང ོ ་བདོ ་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་
རྒྱལ་སྤྱིའ་ི འདིའ་ི མཇུག་ཙམ་ལ་ང་ཚོ ས་འཛམ་གླང ི ་ཕྲན་བུ་ཞི ་བདེ་ གནང་བ་དེ་བདེན་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ཞིག་ལ་ངས ོ ་ ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆེ ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ ཆེ་བ་ཞིག་སྐྲུན་ཐུབ། འཛིན་མཛད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་དུ་དུས་
Sondhi Prize for International Politics
ཡོད། སྐབས་དེར་མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་གིས་ཐུགས་
དགྱེས ་ཚོ ར ་ཆེ ན ་པོས ་གཟེང ས་རྟགས་དག ྱེས ་བཞེས ་ མཛད་པ་དང་སྦྲགས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
ངོས་ཀྱི ས་ཡུ་རོབ་སྤྱི་མཐུ ན་ཚོ གས་པའི་སྒྲི ག་འཛུ གས་ European Union
ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརདྗོ ་ཧ་ཅང་
ཞུ་བཞིན་ཡོད། ལོ་ང་ོ བརྒྱ་ཕྲག་མང་པའོ ་ི རིང་རྒྱལ་ཞེན་
ངོས་ཀྱིས་དུས་རྒྱུན་བར་ྩེ བའི་སྤུན་མཆེ ད་ཕོ་མོ ་རྣམ་པ། རི ང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བླའོ ་ི ཐོག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་
ཞེས ་འཚམས་འདྲི་ དང་སྦྲགས་སྐད ་ཆ་འགོ་ འཛུ ག ས་
གྱི ་བདག་དབང་ཐད་ཕན་ཚུ ན་འཁྲུག་རྩོད་དང་དམག་
འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་རེད།
བཏང་ནས་སྒྲིག་འཛུ གས་དེ་འདྲ་ཞི ག་བཙུགས་པ་རེད།
བདྱེ ་བཞིན་ཡོད།
གང་ཡིན་བརདྗོ ་ན་ང་ཚོ་ཚང་མ་ དེར་བརྟེན་ངས ོ ་ཀྱིས་ང་
ཚོ་འགྲོ་བ་མི ་རི གས་གཅི ག་གྱུར་ཡི ན་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་ ངས ོ ་འཛིན་བདྱེ ་ཐབས་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད། མི་གཞན་ལྟར་
ངོས་རང་ཉདི ་ཀྱང་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་བདེ་བ་ འདདོ ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མི ་འདོད་པ་གཅི ག་མཚུ ངས་ཡི ན།
ཕྱོགས་མཚུངས་ང་ཚོ ་ཚང་མས་བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་བདེ་ བ་ཐབོ ་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ ་མི་འདདོ ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐོག་ཏུ ་
འབབ་བཞིན་ཡོད།
དཀའ་ངལ་དེ་དག་ཕལ་མོ་ཆེ་ང་
རང་ཚོ་མིས་བཟས ོ ་པའ་ི དཀའ་ངལ་ཞིག་ཡིན།
འནོ ་
ཀྱང་རེ ་བ་བཟང་པ་ོ ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ ཚན་རི ག ་པ་ཚོ ས ་
བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ལམ་ནས་འགྲོ་བ་མི འ་ི ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རང་
བརྒྱབ་རྗེས་མཐར་སྤྱིའི་ཁེ་ཕན་ཆེད་རྒྱལ་ཁབ་སྒརེ ་བླསོ ་
གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུའི་སྲིད་བྱུས་དེ་ཨ་ཕི་རི ་ཀའི་ནང་ལག་
རབས་ ༨ ཙམ་ནས་མཁན་ཆེན་ཞི་བ་འཚོ ་རྒྱ་གར་ནས་
གདན་དྲངས་ནས་ནཱ་ལེ ནྡྲའི་ལེ གས་བཤད་དེ་དག་བདོ ་
པ་ཚོ ས་ལོ ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རི ང་གཅེས་ཉར་བྱས་
ནས་བསྡད་པ་དང་། རིག་གཞུང་དེ་དག་ལ་སླབོ ་གཉེར་ མཐིལ་ཕྱིན་པ་གནང་དགས ོ ་ན་ལོ་ང་ོ ༢༠།༣༠ རི ང་
སླབོ ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པའི་སྐརོ ་སོགས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།
དེ་རྗེས་ཚོ གས་བཅར་བ་རྣམས་ཀྱི ་ད་ྲི བར་བཀའ་ལན་ མཛད་ཡོད་པ་བཅས།།
བོད་དང་བོད་མི།
19
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་འགོ ་རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་མཐ་ོ སླབོ ་སོགས་ནང་ཤེས་ཡོན་གྱི་ ལམ་ནས་བཟང་སྤདྱོ ་གང ོ ་མཐར ོ ་གཏངོ ་རྒྱུའ་ི ལས་འཆར་བང་སྒྲིག་བཞིན་པ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༨ ཉནི ་
རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལིར་འགྲོ་བ་མི་སྡའེ ་ི སྤྱི་ཚོགས་ཀུན་ལ་
ཐུ ན་མོང་དུ་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ནང་གི ་གཤི ས་རྒྱུད་དང་
འབྲེལ་བའི་བཟང་པོའ་ི རི ན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་ཆེད་
དུ་དམི གས་ནས་བཙུགས་པའི་ཚོ གས་ཆུང་གི ་ཚོ གས་མི ་
རྣམས་ལྷན་འཛོམས་ཐག ོ
སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་
མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་ལ་ཇི ་ ལྟར ་གདན་ཞུ འི ་ གསོ ལ ་ འདེབས་ཞུ ་དནོ ་ལྟར་བཀའ་བཞེས་བཟང་པོ་སྨནི ་སྩལ་
མཛད་ནས་ཚོ གས་མི ་རྣམས་ལ་ཐུ གས་དགྱེས་ཚོ ར་ཆེན་ པས ོ ་བསྔགས་བརདྗོ ་དང་སྦྲགས་ལམ་སྟོན་བཀའ་སླབོ ་
སྩལ།
དེ་ཡང་ཚོ གས་ཁང་དུ་༸ཞབས་སོ ར་འཁོད་སྐབས་སྐུ་
ཞབས་ཨ་ནལ་ཇིཏ་སིངྒ་
Analjit Singh
ཁང ོ ་གི་སྲས་སྐ་ུ ཞབས་ཝིར་
Vir
ལགས་དང་ གཞི་བྱས་པའ་ི ཨ་ཡུར་རྒྱན་ནྱས་
ལགས་བཅས་ཀྱིས་
ཕེབས་བསུའ་ི སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས།
Ayurgyan Nyas
ཞེས་པའ་ི བསྟི་གནས་ཁང་གི་སྐ་ུ ཚབ་ལྕམ་སྐ་ུ ཌིབ་ཏ་ི གུ་ལ་ཱ
དེ་རས ྗེ ་ཐག ོ ་ ཏ་ི
Ms Deepti Gulati
ལགས་ཀྱིས།
མར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་སྣང་གསལ་ཞལ་ཕྱེ་མཛད་
རྟེན་གཞི་བྱས་པའ་ི སེམས་དང་སགྲོ ་
ལྷག ་རྡོར ་ལགས་ཀྱི ས ་ལས་རི མ ་གཙོ ་ སྐྱོང་འ ག ོ ་ཤེ ས ་
འཁྱོལ་ཡོང་ཐབས་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།
རས ྗེ ་བདོ ་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་ ཡོ ན་བསྟི་གནས་ཁང་དྲུག་གི་སྐུ་ཚབ་འཐུ ས་མི ས་ཤེ ས་
ཡོན་སླབོ ་ཚན་ནང་བཟང་སྤདྱོ ་ཀྱི་སླབོ ་གསོ་འཇག ོ ་སྟངས་
ཐད་སླབོ ་ཚན་གཏན་འབེབ ས་གནང་སྟངས་སྐར ོ ་སྙན ་ སྒནྲོ ་ཞུས།
དེ་ཡང་ཨ་རིའ་ི ཨེ ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སླབོ ་གྲྭའ་ི University
Emory
སླབོ ་དཔནོ ་དགེ་བཤེས་བླ་ོ བཟང་བསྟན་
འཛི ན་ནེ་གི ་ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་ཁུལ་དེར་འདི་
རྒྱ་གར་ནང་
Mind and Life
གི ་བསྟི་གནས་ཁང་གི ་ལས་གཞི ་ཁག་ལག་བསྟར་དོན་
བཟང་
སྤདྱོ ་ཀྱི་སླབོ ་ཚན་འཇག ོ ་སྟངས་ཐད་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ནང་ཟབ་ ི ་ག་ོ སྒྲིག་གནང་འཆར་ཡོད་པ་དང་། སྦངྱོ ་གཉས
སླབོ ་
ཚན་དེ་དག་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱད་ཀྱི་སླབོ ་གྲྭ་དགུའ་ི
ནང་ལག་བསྟར་གནང་ཆེ ད ་གྲ་སྒྲི ག ་འགྲོ་བཞི ན ་ཡོ ད ་
སྐརོ ་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས།
གཞན་ཡང་ཊ་ཊ་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་གི་ཉམས་ཞིབ་བསྟི་ གནས་ཁང་
Tata Institute for Social Sciences གི ་
ལོའ་ི ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ནང་ཆིབས་སྒྱུར་བཀའ་དནྲི ་བསྐྱངས་ ངེས་སྟོན་པ་སྐ་ུ ཞབས་ཨེ ་སི་པ་ར་ཤུ་ར་མན་
S Para-
སྐ བ ས་བཟང་སྤ ྱོད ་ཀྱི ་ སླ བོ ་ཚན་གོ ་ སྒྲི ག ་གནང་རྒྱུ འི ་
suraman
མཚུངས་རྒྱ་གར་མེ་ར་ཊི་
ཀྱི་བཟང་སྤྱོད་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་འཆར་དང་
ལས་འཆར་བང་སྒྲིག་བཞིན་པའ་ི སྐརོ ་དང་། Meerut
ི ་ཕེབས་ ལགས་ཀྱི་ ཚབ་ཏུ ་ལས་བདྱེ ་གཉས
ཕག ྱོ ས་ པ་ཁོང་གཉིས ་ནས་སླབོ ་གྲྭའི་སླབོ ་ཚན་ནང་རི ས ་མེ ད ་
གྲོང་ཁྱེར་ནང་རྟེན་
འབྲེལ་ནས་སླབོ ་ཚན་གཏན་འབེབས་གནང་སྟངས་སྐརོ ་ སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས།
དེ་བཞི ན་མཐོ་རི མ་ཤེ ས་ཡོ ན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་
ཚན་པའ་ི
Centre for Policy Research in Higher
Education
འབུམ་རམས་པ་ལྕམ་སྐ་ུ ནི་དི་ས་བྷར་ཝལ་
Dr Nidhi Sabharwal
འདྲ་མཉམ།
ལགས་ཀྱིས། གུ་ཡངས་དང་
འགྲོ་བ་མི་རིགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་བཟང་
སྤདྱོ ་སོགས་གཞི་ལ་བཞག་ནས་སླབོ ་ཚན་གཏན་འབེབས་ གནང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད།
སླབོ ་ཚན་དེ་ཕྱི་ཟླ་ ༨
ནང་གྲ་སྒྲིག་ལེགས་གྲུབ་ཟནི ་རྒྱུ་ཡིན་སྐརོ ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས། ཕག ྱོ ས་མཚུངས་ཝ་སནྟ་ཝེ་ལི་སླབོ ་གྲྭའ་ི ངེས་སྟོན་པ་ rector of Vasant Valley School
པུར་
Arun Kapur
གནས་ཁང་
Di-
སྐ་ུ ཞབས་ཨ་རནུ ་ཀ་
ལགས་ཀྱིས་ཞི་བདེ་གོང་སྤལེ ་བསྟི་
Centre for Escalation of Peace
གི་
ལམ་སྟོན་འོག་ཤེས་ཡོ ན་ཕྱོགས་ཁོ་ན་མི ན་པར་སླབོ ་ཕྲུག་ རྣམས་ལ་ཕག ྱོ ས་ཡོངས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གོང་མཐོར་གཏོང་
བོད་དང་བོད་མི །
20
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ། གཏངོ ་དགས ོ ། དངུལ་དང་དབང་ཆ་ཇི་ལྟར་བཟོ་དགོས་
པའི་ཐོག་ལ་བསམ་བླ་ོ བཏང་ནས་བསྡད་པ་ཡིན་ན་དེས་
འདང་རྒྱུ་མེད། དེ་ལས་གལ་ཆེ་བ་ནི་འགྲོ་བ་མི ་རི གས་ གཅི ག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཐོག་ནས་ང་ཚོ ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་ མི་རིགས་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་གི་ཁང ོ ས་སུ་གཏགོ ས་པ་ཡིན་ བསམ་པའ་ི ཀུན་སླངོ ་དེ་གང ོ ་སྤལེ ་གཏངོ ་དགོས་པ་ཡི ན།
སེ མས་ཅན་གཞན་གྱི ས་དམག་འཁྲུག་སླངོ ་གི ་མ་རེ ད།
དམག་འཁྲུག་སླངོ ་མཁན་མི་ཁ་ོ ན་ཡིན། གཞི་རྩའི་མི འ་ི
ལྷན་སྐྱེས་རང་བཞིན་དེ་ཞེ་སྡང་དང་ཁང ོ ་ཁའྲོ ་ི རང་བཞིན་
ཐབས་གནང་བཞིན་པ་དང་།
རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་སྐར ོ ་སོགས་སླབོ ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་
གོ་རྟོགས་དང་སླབོ ་གསོ་སྤྲད་པ་བརྒྱུད་བཟང་སྤྱོད་གོང་ མཐར ོ ་གཏངོ ་ཐབས་ཞུ་བཞིན་ཡོད་སྐརོ ་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས།
Delhi
ཚོར་མ་འདང་བའ་ི ཆ་ན་ི དེང་དུས་ཤེས་ཡོ ན་ལམ་ལུགས་
གནང་ཕག ྱོ ས་དེ་ཡང་ མུ་མཐུད་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས།
སྲོག་ཆགས་འཕེལ་རིམ་གྱི ་འགྲོ་སྟངས་དང་གླུ་གཞས།
མཐར་ལྡ་ི ལི་གཙུག་ལག་སླབོ ་གྲྭའ་ི
ཡིན་ན་རེ་བ་དེ་ཙམ་མེད། ད་ལྟའ་ི དུས་སྐབས་འདིར་ང་
University
of
མཐར་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
དང་ཐོག ་ངོས ་རང་འདི་ ག་བསྟི་གནས་ཁང་འདྲ་མི ན ་
གྱིས་རྩོམ་བཞི ན་པའི་ལས་དོན་ལ་ཧ་ཅང་སེམས་འགུལ་ ཐེབས་བྱུང་།
ཁྱེད་ཚོའ་ི ལས་འཆར་གང་སྒྲིག་པ་དེ་
དག་ལ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ནས་ངེས་པར་དུ་དག་ཐེར་ཞུ་
གཙུག་ལག་སླབོ ་དཔནོ ་ལྕམ་སྐ་ུ མི་ནག་ཤི་ཐ་པན་ དགས ོ ་པ་གང་ཡང་མཐངོ ་གི་མི་འདུག
མཁས་དབང་
གཅིག་པསོ ་འདང་གི་མེད།
དེར་བརྟེན་ལམ་ལུགས་
དེར་འགྱུར་བ་གཏོང་ཆེ ད་ཁྱེད་རྣམ་པས་དེའི་ཐག ོ ་ལས་
ི ་ངས འགུལ་སྤལེ ་བཞིན་པ་འདར ོ ་རང་ངོ་མཚར་སྐྱེ་བྱུང་།
ལས་འཆར་དེ་དག་བྲེལ་ཟིང་ངང་ཚར་དགས ོ ་པ་དེ་འདྲ་ རྩ་བ་ནས་མེད།
མུ་མཐུད་ནས་ལས་འཆར་སྤལེ ་
དགས ོ ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད།
ལགས་ཀྱིས་དེང་དུས་ཤེས་ ཁག་གཅི ག་གི ས་ས་གནས་སུ་ཕེབས་ནས་ལས་འཆར་ ངོས ་རང་དེ་ སྔ་ ཨ་རི ར ་བསྐྱོད་སྐབ ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ ཡོན་དང་བཟང་སྤདྱོ ་སྐརོ ་ག་ོ རྟོགས་སྤལེ ་ཆེད། རི་ཤི་ ལ་གཟིགས་ཞི བ་གནང་མཐར་ཁྱེད་ཚོ འི་ལས་དོན་ཐོག་ གཅིག་ལ་བྱམས་བརའྩེ ་ི གྲོང་ཁྱེར་དང་། སེམས་བཟང་ གི་གྲོང་ཁྱེར། ཞེས་མིང་བཏགས་ནས་ལས་འགུལ་སྤལེ ་ ཝེལ་ལེ་སླབོ ་གྲྭ་ Rishi Valley School དང་ལྷན་ལས་ ལས་བསྡམོ ས་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་ན་དེས་འཐུས། བ་མཐངོ ་བྱུང་། གྲོང་ཁྱེར་དེ་དག་གི་གྲོང་སྡའེ ་ི སྤྱི་ཁྱབ་ འགུ ལ ་ཇི ་ ལྟར ་སྤལ ེ ་བཞི ན ་པའི་ སྐར ོ ་སྙན ་སྒྲོན ་ཞུ ་ ད ནོ ། དེང་སྐབས་ང་ཚོ ར་འཕྲད་བཞི ན་པའི་དཀའ་ངལ་མང་ པ་ཚོའང་ངས ོ ་ཀྱིས་ང་ོ ཤེས་བྱུང་། ཁང ོ ་ཚོ ས་བྱམས་བརྩེ་ སྤྱིར་དགེ་རྒན་ནི་སླབོ ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་མི ་ཚེ འི་ལམ་སྟོན་ པོ་ཞི ག་གཞི ་རྩའི་མི འི་རང་བཞི ན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བསམ་བླ་ོ དང་སེ མས་པ་བཟང་པོ་བྱེད་རྒྱུ་དང་འབལ ྲེ ་བའི་ལས་ གནང་མཁན་དང་སྣེ་ཁདྲི ་མཁན་གཙོ་བ་ོ ཡིན་ཡང་། རྒྱ་ དང་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི ་མ་འདང་བར་བརྟེན་ད་ཆ་ང་ཚོ ས་ གཞི་ཁག་གཅིག་ག་ོ སྒྲིག་གནང་འདུག ལས་གཞི་དེའ་ི གར་ནང་དུ་དགེ་རྒན་གྱི ་གནས་བབ་ལ་དགེ་རྒན་རང་ ཤེ ས ་ཡོ ན ་སྤ ྲོད ་སྟངས་ཀྱི ་ ཐབས་ལམ་ཐོག ་བསམ་བླ་ོ ནང་དངོས་སུ་ཞུགས་མཁན་སླབོ ་ཕྲུག་སོགས་ལ་ཤུ གས་ ཉིད་ཀྱིས་མཐང ོ ་ཆུང་གཏངོ ་བཞི ན་ཡོ ད་པའི་ཚོ ར་སྣང་ Prof Meenakshi Thapan
བྱུང་སྐརོ ་སོགས་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས་གྲུབ་མཚམས། དགེ་ བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་ཀྱིས་བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་
ཤེས་རི ག་ལས་ཁུངས་དང་ཆོས་རི ག་ལས་ཁུངས་གཉིས་ ནས་ལས་གཞི ་དེ་དག་ཐད་དོ་སྣང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་གནང་
བཞིན་པ་མ་ཟད། ཤེས་རིག་དང་ཆོས་རིག་བཀའ་བླནོ ་
བཅས་ལྷན་ཞུགས་གནང་ཡོད་སྟབས་ལས་གཞི ་དེ་དག་
ཐོག་འབྲེལ་ཡོ ད་བཀའ་བླནོ ་རྣམ་པས་ལས་བསྡམ ོ ས་སྙན་
སྒནྲོ ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐརོ ་སྙན་སེང་ཞུས། དེ་ནས་གསོལ་ཇའ་ི
བར་སེང་རས ྗེ ་སླར་ཡང་འཛོམས་སྐབས་ལས་བསྡམ ོ ས་
བོད་དང་བོད་མི།
21
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཆེན་པ་ོ འཐེབས་པ་བྱུང་འདུག
དེར་
བརྟེན་ལས་གཞི ་དེའི་གྲུབ་འབྲས་གང་ཐོན་པའི་སྐརོ ་ལ་ ཁྱེད་ཚོ ས་དོ་སྣང་གནང་ཐུ བ་པ་ཡི ན་ན་ཕན་ཐོགས་ཡོ ང་
ངེས་ཡིན། ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ་མ་ཟད།
མགནོ ་
པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གི ས་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་དཔལ་ནཱ་
ལེནྡྲའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལེགས་བཤད་སླར་གསོ་ཡོ ང་ཐབས་ སླད་ཐུགས་བརྩོན་མཛད་བཞིན་ཡོད་སྐརོ ་དང་།
ལྷག་
པར་ཚད་མ་རིག་པ་དང་། སེམས་ཁམས་རིག་པའ་ི རྣམ་ གཞག
དེ་བཞིན་ནང་པའ་ི ལྟ་གྲུབ་སོགས་ཕྱི་ནང་ཐུན་
མོང་གིས་སླབོ ་སྦང ྱོ ་བདྱེ ་ཐུབ་པ་ཞི ག་ཡོ ང་རྒྱུར་འབད་ བརྩོན་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད་པ།
སྤྱིར་མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་
མཆོག་དགང ོ ་མོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ ཉལ་རས ྗེ ་སྔ་ད་ྲོ ཆུ་ཚོད་
༣
ཐག ོ ་ཡར་བཞེངས་ནས་ཆུ་ཚོད་བཞི་ལྔ་ཙམ་སྒམོ ་
བརྒྱབ་ཀྱི་ཡོད་སྐརོ ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ། སྐབས་
ུ ་ཤུ གས་གོང་སྤལ དེར་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་མིའི་ནས ེ ་ཚན་ པའ་ི
ment
Ministry for Human Resource Develop-
ི ་ཀྱི་བགྲོ་གླངེ ་ནང་ལྷན་ སྐ་ུ ཚབ་མཆོག་ཉནི ་གཉས
སེ མས་ཁམས་རི ག་པའི་རྣམ་གཞག་ཐོག་ནས་བླའོ ི་ངོ་
མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་གིས་འདས་པའ་ི ལོ་ང་ོ
༣༠
ལྷག ་རི ང་ཚན་རི ག་པ་དང་ལྷན ་བགྲོ་གླ ང ེ ་མཛད་པ་
ི ་ཀར་ཕན་ཐག དེས་ཕྱོགས་གཉས ོ ས་ཧ་ཅང་བྱུང་ཚུ ལ།
སྐབས་ཆོས་མི ང་
འོག་མང་ཚོ གས་ལ་བཤུ ་གཞོག་གཉའ་གནོན་བྱེད་སྲོལ་
གནས་ཚད་ལྟ་བུ་ལས་མེད་ཚུལ་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།
ཤུགས་ཆེ་བྱུང་ཡོད།
ཁམས་རི ག་པའི་རྣམ་གཞག་དེ་དག་སྔནོ ་འགྲོ་སླབོ ་གྲྭའི་
མཆོག་གིས་བཀའ་ལན་སྩལ་དནོ །
ཆོས་མུ་མཐུད་
བཀའ་སླབོ ་ གནས་རྒྱུ་རེད། ཆོས་ཀྱིས་གཞི་རྩའ་ི མིའ་ི བཟང་པའོ ་ི རིན་ཐང་དེ་དག་སྲ་བརྟན་དུ་གཏངོ ་བཞིན་ཡོད། ད་ལྟ་ རྣམས་གྲུབ་བསྟུན་ད་ྲི བ་ཁག་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ། ང་ཚོ ས་སྐད་ཆ་ཤོད་བཞི ན་པའི་བཟང་སྤྱོད་འདི་ནི་ཆོ ས་ དེ་ཡང་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རི ག་གནས་ ལུགས་ཚང་མའི་རྨང་གཞི ར་གྱུར་བའི་བསླབ་བྱ་ཞི ག་ ཐད་ཀྱི་དྲི་བར་བཀའ་ལན་སྩོལ་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་ ཡིན། ངས ོ ་ཀྱིས་སེ་ཁུལ་ལར། secular ཞེས་པའ་ི གི ས་བོད་སྐད་ནང་བསྒྱུར་བ་བཀའ་འགྱུར་བསྟན་འགྱུར་ ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སྐབས་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་ པ་ོ ཏ་ི ༣༠༠ ཙམ་ཡོད་པ་རྣམས་བསམ་བླའོ ་ི ཚན་རིག་ ལམ་ལུགས་ཐག ོ ་ནས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མར་གུས་ཞབས་ དང་། ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག ནང་ཆོས་ཀྱི་ཆ་བཅས་ བྱ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད། ཆོས་ཁས་ལེན་མི་བདྱེ ་མཁན་ཚོ་ དབྱེ་ བ་གསུ མ ་དུ་ ཕྱེ་ ནས་ནང་པའི ་ ཚན་རི ག ་དང་ལྟ་ ལའང་གུ ས་ཞབས་བྱ་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་ཞི ག་ཡོ ད་པ་དེར་ གྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཐད་སུས་སླབོ ་གཉེར་བྱེད་ཀྱང་ཆོག་ བརདྗོ ་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ ་ཡིན་ཡང་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེ ན ་ཐོག་བསླབེ ་སྐབ ས་ ནང་པ་སངས་རྒྱས་པ་ཁོ་ནས་བྱེད་དགོས་པ་ཞི ག་དང་། སྤྱིར་ཨིན་ཇིའ་ི ཐ་སྙད་ secular ཞེས་པའ་ི ག་ོ བ་ལེན་ གནང་བཞིན་ཡོད་སྐརོ ་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུས།
Bolshevik Revolutions
བོ་དང་བྱེད་ལས་སོགས་འཆད་སྐབས་དེང་དུས་སེམས་
ྱོ ས་མཚུངས་སྐབས་དེར་བཟང་སྤདྱོ ་གང ོ ་མཐར ོ ་སྤལེ ་ བཅར་ཞུས་ཡོ ད་སྟབས་ཁོང་གི ས་རི ང་མི ན་བཟང་སྤྱོད་ ཕག གཞི་རྩར་གྱུར་བའ་ི དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ལག་ རྒྱུར་ཆོ ས་ཀྱི་ལས་འགན་ཡོ ད་སྐརོ ་ཞུས་པར་༸གོང་ས་
བསྟར་གནང་ཕྱོགས་ཐད་རྒྱ་གར་གཞུང་གི ས་རྒྱབ་སྐྱོར་
བརའྗེ ་ི
སྐབས་ཆོ ས་ལུགས་ལ་འགག་པ་རྒྱག་མཁན་ལའང་གོ་
སདྲི ། དེ་ན་ི གཙོ་བ་ོ དེ་སྔ་ཕ་རན་སི་གསར་བར་ྗེ Revolutions
French
དང་ར་ུ སུའ་ི ནང་སྦལོ ་ཤེ་ཝིག་གསར་
ཡོ ད་པར་བརྟེན་ཆོ ས་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་བསམ་ཚུ ལ་ དེར་བརྟེན་སེ་ཁུ་ལར་
secular
ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་གོ་བ་དེ་འདྲ་ཞི ག་བླངས་པའི་ཐག ོ ་
ནས་བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་བཞིན་ཡོད།
ཅེས་བཀའ་ལན་
ུ ་དབ་ྱེ འབདྱེ ་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ལ་ སྩལ། དེ་ནས་རིགས་རས
བརྟེན་ནས་སྤྱི་ཚོ གས་ནང་ཐུ བ་ཚོ ད་དང་གཉའ་གནོན་
བྱ་རྒྱུ་སོགས་ཡོ ང་བཞི ན་ཡོ ད་པའི་སྐརོ ་བགྲོ་གླངེ ་བྱུང་། སྐབས་དེར་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས། མང་ཚོ འ་ི སྤྱི་ཚོ གས་
ནང་རི ག ས་རུ ས ་བརྩི ་ རྒྱུ ་ཟེར ་བ་དུས ་ཚོ ད ་ཡོ ལ ་ཟིན ་ སྟབས།
ཆོས་ལུགས་དབུ་ཁདྲི ་ཚོས་ཐུ གས་འགན་མང་
ཙམ་བཞེ ས ་ནས་དེའི ་ སྐར ོ ་ཏོག ་ཙམ་གསུ ང ་ཐུ བ ་ན་
བསམ་པ་འདུག ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་མཐར་ ཚོ ག ས་བཅར་བ་ཡོ ང ས་ལ་གོ་ སྒྲི ག ་ཚོ ག ས་ཆུ ང ་ནས་
ཐུ གས་རྗེ་ཆེ ་ཞུ འི་གསུང་བཤད་གནང་བསྟུན་ཉིན་གུ ང་
ལྗགས་སྨནི ་རྒྱས་བཞེས་མཛད།།
བོད་དང་བོད་མི །
22
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
ི ་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་ནང་བདོ ་དནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་གཏམ་ ཨ་རི འ་ི གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཉས བཤད་ཤུགས་ཆེ་སྤལེ ་བ། བར་བསྐྱར་གསོ་བྱུང་ཐུབ་མེད།
བོད་ནང་ཆབ་སྲིད་
བཙོན་པ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་རྒྱ་ནག་གི ་བཙོན་དུ་མུ་མཐུད་
དཀའ་སྡག ུ ་མངྱོ ་བཞིན་ཡོད། དེའ་ི ཁདྲོ ་མང་པོ་ཞིག་དགེ་ འདུན་པ་ཡིན་ཞིང་། འགའ་ཤས་ན་ི དཔེར་ན། སྤྲུལ་སྐ་ུ བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པ་ོ ཆེ་ལྟ་བུ་བཙོན་ཁང་ནང་
བཀག་ཉར་འགོ ་འདས་གྲོངས་སུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོ ད།
ལྷ་སའི་ནང་ད་བར་ཨ་རི འི་གཞུང་ཚབ་གསར་འཛུགས་ ཐུབ་མེད།
དེར་བརྟེན་ཨ་རིའ་ི ལས་བྱེད་པ་ཚོ ར་ཛ་
དྲག་གི་དུས་སྐབས་དཔེར་ན།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་
བོད ་རང་སྐྱོང་ལྗངོ ས་ཀྱི ས ་ཁུ ལ ་དུ་ ས་གཡོ མ ་གྱི ་ གོད ་
ཆག་ཕོག་སྐབས་ཨ་རི འི་མི ་སེར་བཅུ་ཕྲག་འགའ་ཤས་
འཆི ་སྐྱོན་བྱུང་བ་སོགས་དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་འཕྲད་ཡོད།
༡༽རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གསལ་ཆེ ད་ སྐབས་དེར་ང་ཚོ འ་ི གཞུང་གི ་ལས་བྱེད་པ་ཚོ ར་བོད་ནང་ ེ ་རྒྱུར་འགོག་ རི འ་ི གྲོས་ཚོ གས་འོག་མའི་འཐུ ས་མི ་སྐ་ུ ཞབས་ཇིམ་མེག་ ༸གོང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་ ཚབ་དང་ལྷན ་གྲོས་མོ ལ ་གང་ བསྐྱོད་ནས་རོགས་རམ་གྱི ་ལས་གཞི ་སྤལ རྐྱེན་ཧ་ཅང་བྱུང་ཡོད། གྷ་ོ ཝན་ Jim McGovern མཆོག་དང་ལྕམ་སྐ་ུ ཨི་ མགག ྱོ ས་ཞུ་དགས ོ ་པ་དང་། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༢ ཉནི ་ཨ་
ལེ་ཡ་ན་ལེ་ཊི་ནེན་
མཆོག་
༢༽བདོ ་མི་ཆབ་སདྲི ་བཙོན་པ་རྣམས་མགག ྱོ ས་མྱུར་གླདོ ་ རྒྱ་ནག་གུ ང་ཁྲན་ཏང་ནི་ཆོ ས་མེ ད་སྨྲ་བ་ཡིན་བཞིན་དུ་ གི ས་གྲོས་ཚོ གས་ནང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐོག་ཐེ་བྱུས་ བཀལ ྲོ ་དགས ོ ་པ། མཆོག་གི་སྐུ་པར་མདུན་དུ་བཤམས་ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་ ི ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ བདྱེ ་བཞིན་ཡོད། ངས་འདར ༣༽བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཨ་རི འི་གཞུང་ཚབ་གསར་ སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག ི ་ བའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི ་བླ་མ་རྩ་ཆེ ་ཤོས་གཉས འཛུགས་དགས ོ ་པ། པར་ངོས་འཛི ན་ཞུ ་བཞི ན་པའི་ཀུ ན་གཟིགས་པཎ་ཆེ ན་ དེ་ཡང་ཨ་རིའ་ི མེ་ས་ཆུ་སེཊ་ Massachusetts མངའ་ སྡའེ ི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཇི མ་མེ ག་གྷ་ོ ཝན་ ༤༽ཀུ ན ་གཟིག ས་པཎ་ཆེ ན ་དགེ་ འདུན ་ཆོ ས ་ཀྱི ་ ཉི་ མ་ རི ན ་པོ་ ཆེ ་ དགེ་ འདུན ་ཆོ ས ་ཀྱི ་ ཉི་ མ་མཆོ ག ་གི ་ གནས་ མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དནོ ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ མཆོ ག ་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུ ང ་གི ས ་ཐེ་ བྱུ ས ་གང་ཡང་མེ ད ་ སྟངས་ཐད་སེམས་འཚབ་ཆེན་པ་ོ ཡོད་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན། Ileana Ros-Lehtinen
ོ ་ནས་ཐས ོ ་བསམ་སླབོ ་གཉེར་གནང་ཐུབ་པ་ཡོང་ ལ་ང་ ༢༢ གང་དུ་༸གང་ས་ཏ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ ལོར་ཨ་རི འ་ི གྲོས་ཚོ གས་ནང་བོད་མི འ་ི མངོན་འདོད་ལ་ པའ་ི ཐག ོ ོ ོ ོ ཱ རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་ཆེད། བདོ ་དནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་སདྲི ་བྱུས་ཕྱི་ ཐབས། དགུང་གྲངས་ ༦ ལ་སོན་པའ་ི དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་ ལོ་ ༢༠༠༢ Tibetan Policy Act 2002 ཞེས་པ་གཏན་ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག གྲོས་ཚོགས་ནང་སདྲི ་ མ་མཆོ ག་ཀུ ན་གཟིགས་པཎ་ཆེ ན་རི ན་པ་ོ ཆེ ་མཆོག་གི་ འབེབས་གནང་ནས་བདོ ་མིའ་ི ཆོས་དད་དང་འགྲོ་བ་མིའ་ི ྗེ ་ བྱུས་དེ་གཏན་འབེབས་བྱུང་ནས་ད་ཆ་ལོ ་བཅོ་ལྔ་ཕྱི ན་ ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛི ན་མཛད་ནས་ཉནི ་གསུམ་གྱི་རས ཐབོ ་ཐང་། ཐུན་མིན་ང་ོ བ་ོ དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་ ཡང་གོང་འཁོད་གཞི ་རི མ་གྱི ་གནད་དོན་དེ་དག་ཐད་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས་ཁོང་དོ་དམ་བཀག་ཉར་འོག་བཙན་ སོགས་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད། སདྲི ་བྱུས་ ཡར་རྒྱས་དང་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་བྱུང་མེད། བདོ ་རྒྱ་ འཁདྲི ་བྱས་རྐྱེན་ད་བར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོ ད། དེའ་ི འགོ གྲོས་མོལ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་ད་
བོད་དང་བོད་མི།
23
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། དེར་བརྟེན་ད་ཆ་ཁོང་བཙོན་ཁང་ནང་ཡུན ་རི ང་ཤོ ས་
བཞུགས་མཁན་གྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོ ན་པ་ཞི ག་ཆགས་ཡོ ད།
རྒྱ་ནག་གཞུ ང་གིས་རིན་པ་ོ ཆེ ་མཆོ ག་གི ་གནས་སྟངས་
གང་འདྲ་ཡིན་མིན་ཐད་གནས་ཚུ ལ་རྩ་བ་ནས་གསལ་ ི ་གསལ་པ་ོ བྱས་ བཤད་བདྱེ ་ཀྱི་མེད། ངས་དེ་རིང་འདར
ནས་ཞུ་རྒྱུར།
རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་༸རྒྱལ་བ་ཡབ་སྲས་
ི ་ཀྱིས་མཚོན་བདོ ་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ རྣམ་གཉས
ཡང་སདྲི ་ཐག་གཅདོ ་བྱ་རྒྱུའ་ི ཐབོ ་ཐང་རྩ་བ་ནས་མེད། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག
ང་ལ་བདོ ་ནང་དུ་
བོད་མི འི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐབོ ་ཐང་ལ་བརྩི ་མེ ད་རྡོག་རོ ལ་
གཏོང་བཞི ན་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཡང་འབྱོར་བཞི ན་
འདུག
དཔེར་ན་བདོ ་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སླབོ ་གཉེར་
ཁང་གྲགས་ཆེ ན་གསེ ར་རྟ་བླ་རུང་སྒར་གཏོར་བཤི ག ་ བཏང་དང་གཏངོ ་མུས་ཡིན་པ་དང་།
བདོ ་མི་ཚོར་སོ་
སོའི་ལུང་པའི་ནང་རང་དབང་ཐོག་ནས་འགྲོ་བསྐྱོད་བྱ་ རྒྱུར་དམ་བསྒྲགས་བསུན་གཙེ ར་བཟོ་བཞི ན་པའི་གནས་ སྟངས་སོགས་ལ་བརྟེན་ད་ཆ་ང་ཚོ ས་བོད་ཐོག་འཛི ན་
བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱར་དུ་བསམ་བླ་ོ བཏང་དགོས་
པའ་ི དུས་ལ་བབ་འདུག
ད་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བདོ ་མི འི་གཞི ་རི མ་འགྲོ་བ་
མིའི་ཐབོ ་ཐང་ལ་བརྩི ་བཀུར་ཞུ་དགོས་པའི་ལས་འགན་
ཐག ོ ་འཐུས་ཤོར་ཧ་ཅང་བཏང་བ་དེར་ཉེས་མེ ད་ཆག་ ཡང་ཐག ོ ་ནས་ཕྱིན་པ་རེད། དེར་འགྱུར་བ་ཞིག་གཏང་
ི ་ཀྱི་འཐུས་མི་ དགས ོ ། འད་ི ག་ཆབ་སདྲི ་ཚོགས་པ་གཉས
ཁྲིམས་འཆར་འདིའི་རི གས་ལམ་འགྲོ་སྟངས་ཧ་ཅང་ཁ་ གསལ་རེད།
ི ་ཀྱི་འབལ ཨར་རྒྱ་ཡུལ་གཉས ྲེ ་ལམ་གྱི་ ཆ་དགུང་གྲངས་ ༨༢ བཞེས་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས་རང་ཡུལ་
རྨང་གཞི ་ ནི་ ཕྱོག ས་གཉིས ་དབར་ཕན་ཚུ ན ་ཡི ད་ཆེ ས ་ དུ་ངེས་པར་དུ་གདན་ཞུ་བྱ་དགས ོ ། བླ་ོ འགེལ་ཐོག ་ནས་འགྲོ་འོང ་གི ་ཐོབ ་ཐང་འདྲ་མཉམ་ གསུང་བཤད་གནང་།
དགོས་པ་ལྟར་ཨ་རི འི་ནང་དུ་རྒྱ་མི ་རྣམས་རང་དབང་
ཐོག་ནས་འགྲོ་འོང་བྱེད་ཆོག་ཀྱང་ཨ་རི འ་ི གཞུང་འབྲེལ་ མི་སྣ་དང་ཡུལ་སྐརོ ་སྤ་ྲོ འཆམ་པ། གསར་འགདོ ་པ། དེ་
བཞི ན་བོད་ནང་སྐྱེས་པའི་ཨ་རི འ་ི མི ་སེར་ཡི ན་པ་སོགས་ བ དོ ་ནང་དུ་ འགྲོ་བསྐྱོད་ལ་དམ་བསྒྲགས་བྱེད ་བཞི ན ་
ཡོད།
གནད་དནོ ་གཞན་ཞིག་ན།ི
དེ་རས ྗེ ་ལྕམ་སྐ་ུ ཨི་ལེ་ཡ་ན་ལེ་ཊི་ནེན་ Lehtinen
ཞེས་སོགས་ཀྱི་
Ileana Ros-
མཆོག་གིས་མུ་མཐུ ད་ནས་༸གོང་ས་
མཆོག་གི ་སྐ་ུ པར་མཐོང་གྲོལ་རི ན་པོ་ཆེའི་མདུན་དུ་བོད་
དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི ་གཏམ་བཤད་ཤུ གས་ཆེ ་སྤལ ེ ་ཡོད་པ་
བཅས།།
བདོ ་ནང་གི་བདོ ་མི་ཚོ་རྒྱ་
འད་ི ནག་གི ་མི ་སེ ར་གཞན་དང་གཅི ག་མཚུ ངས་ཡི ན་ནམ་ ཡིན་ན་བདོ ་མི་དེ་དག་ལའང་རྒྱ་ནག་མི་སེར་ ྲི ས་འཆར་འད་ི ན་ི རྒྱ་ནག་གཞུང་ མིན། འདནོ ་རྒྱུ་ཡིན། ཁམ ོ ་བདོ ་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་ གི ས་ཨ་རི འི་གཞུང་འབལ ྲེ ་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ། སྤྱི་འདྲ་སྤྱི་མཚུངས་ཐག ྲི ས་འཆར་ ལྷན་འཛོམས་ཐག ོ ་ངས་ཁམ
གདན་འདནྲེ ་ཞུ་དགས ོ ། རིང་མིན་༸གོང་ས་མཆོག་ད་
HR 1872
ཡུལ་སྐརོ ་སྤྲོ་འཆམ་པ་སོགས་བོད་རི གས་གནས་སྡདོ ་ཀྱི་ ས་གནས་གཞན་ནང་དུའང་འགྲོ་འོང་གི ་རང་དབང་དང་ ོ ། ས་ཁུལ་ཁག་དང་བདོ ་རང་སྐྱོང་ལྗངོ ས་སོ གས་སུ་འགྲོ་ ཐབོ ་ཐང་ཆ་ཚང་སྤདྲོ ་དགས
རྒྱུར་དམིགས་བསལ་ཆོག་མཆན་ཞུ ་དགོས་པ་སོ གས་ དམ་བསྒྲགས་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། དམ་བསྒྲགས་ བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱ་ནག་འབྲེལ་ཡོ ད་དཔོན་རི གས་དེ་དག་
ཕྱོགས་མཚུ ངས་བོད་ཀྱི ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་
ལའི་བླ་མ་མཆོ ག་གི ་བོད་དུ་ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱང་གནང་
མཛད་རྒྱུར་ཐུ གས་འདོད་མཛད་བཞི ན་ཡོ ད་ཚེ ་རྒྱ་ནག་ ཨ་རི འི་ནང་ཡོ ང་རྒྱུའི་མཐོང་མཆན་ཐོག་དམ་བསྒྲགས་ གཞུ ང ་གི ས ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ངེས ་པར་དུ་ བོད ་ནང་ བདྱེ ་དགས ོ །
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕནྲི ་ཁག་དང།
དབུས་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ།
སོགས་དྲ་རྒྱའ་ི ཁ་བྱང་ www.bod.asia ཐོག་ ི ས་པར་འཚལ། གཟག
བོད་དང་བོད་མི །
24
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐའོ ་ི སྐ་ུ ཚབ་འཐུས་མི་རྣམ་པར་བཅར་འད་ྲི ཞུས་པ་ གཤམ་གསལ།
ད་ྲི བ།
བཀུར་འས ོ ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི ་སྐ་ུ ཞབས་ཨེ ་
ལོ་ཡི་ཊི་ཨེ ན་གེལ་
Eliot Engel
མཆོག་ལ་ཞུ་རྒྱུ། སྐ་ུ
ཉདི ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་གྲོས་ཚོ གས་ནང་ བོད་རྒྱ་སྐུ་ཚབ་འཐུ ས་མི འི་དབར་གྲོས་མོལ་སྐྱར་གསོ་
དགས ོ ་པའ་ི གྲོས་ཆོད་བཏནོ ་གནང་ཡོད།
བོད་རྒྱ་
གྲོས་མོལ་ཐེངས་ ༩ གནང་རས ྗེ ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་ མཚམས་ཆད་ཡོད།
དེར་བརྟེན་ཨ་རི འ་ི གཞུང་གིས་
བོད་རྒྱ་གྲོས་མོ ལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོ ང་ཆེ ད་མཐུ ན་འགྱུར་
རམ་འདེགས་ཇི་འདྲ་ཞིག་གནང་ཐུབ་བམ།
ལན། ཨ་རིའ་ི གཞུང་གིས་གནང་ཐུབ་པ་ནི་དེ་སྔ་ཐེངས་ ྲི ་ཨིན་ཡིག་ཚན་པའ་ི སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་ གི ས་བོད་ལ་སེམས་ཐག་ཉེ་པོ་དེ་འདྲ་གནང་དགོས་པའི་ ༄༅། །ཕྱི་དལ
མང་གནང་མྱོང་ཡོ ད་པ་ལྟར་རྒྱ་ནག་འགོ་ཁྲིད་ཚོ ་དང་
ཐད་ཀར་གནད་དོན་དེ་དག་སྐརོ ་གླངེ ་སླངོ ་གནང་རྒྱུ་དེ་ ཡིན།
ང་ཚོས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གྲོས་ཆོད་བཞག་ནས་
པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ན་ུ ལགས་ཀྱི ས་རྡ་ས་མེ ག་གྷན་ རྒྱུ་མཚན་དང་ཨར་རྒྱ་ཡུལ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཐོག་ ནརོ ་བུ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༥ བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འགྲོ་བ་མི འི་ཐོབ་ཐང་གི ་གནད་
བོད་དོན་གླདོ ་གཏོང་ནམ་ཡང་བྱ་རྒྱུ་མིན་པའི་བརྡ་ལན་
ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ཆེ ས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་ཚོ གས་ཆུང་ ཐབས་ཆེད་ང་ཚོས་འབད་བརྩོན་ཇི་འདྲ་བདྱེ ་དགས ོ །
འགག་ཆེན་པ་ོ རེད།
ཚེ ས་
༡༠ ཉནི ་གྱི་སྔ་ད་ྲོ ཆུ་ཚོད་ ༧ ཡོལ་ཙམ་ལ་ དོན་དེ་དག་མུ ་མཐུ ད་གནད་དོན་གལ་ཆེ་ཤོས་སུ་གནས་
གི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་བཅར་འད་ྲི ཞུས་པའ་ི གནས་ཚུལ་ ཁག་གཤམ་གསལ།
ད་ྲི བ། ལྕམ་སྐ་ུ ནེན་སི་ལེ་ལོ་སི་
ལན། སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་ གི ས་ལམ་སྟོན་མཛད་བཞི ན་པའི་བཟང་པོའི་རི ན་ཐང་
Nancy Pelosi
མཆོག དེ་ དག་ལ་ཨ་རི འི་ མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་ཧ་ཅང་གཙི གས་
སྐུ་ ཉིད ་མཆོ ག ་ནི་ ཨ་རི འི ་ གྲོས་ཚོ ག ས་ནང་བ དོ ་མི ར་ ཆེ ར་འཛི ན་བཞི ན་ཡོ ད་སྟབས་ངས་དེ་རི ང་བཟང་སྤྱོད་ སེམས་ཐག་ཉེ་པོའི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ ཀྱི ་ སྐད ་ཆ་ཤོ ད ་སྐབ ས་ཨ་རི འི་ མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བསམ་
མཁན་གྲས་ཤི ག་དང་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་དང་ཐུ ག ས་ ཚུལ་མཚོན་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད།
ྲི ་ཧ་ཅང་ཉེ་བའ་ི གྲོགས་པ་ོ ཞིག་ཀྱང་ཡིན། སྐ་ུ ཉདི ་ འདས
མཆོག་གིས་སྣེ་འཁདྲི ་འགོ ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཕྱི་ཟླ་
༣
ནང་ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐ་ུ ཚབ་ཚོགས་ཆུང་རྡ་
སར་ཐེངས་དང་པོ་ཕེབས་རྗེས་ད་ཐེངས་སྐུ་ཚབ་ཚོ གས་ ི ་པ་ཆགས་ཡོད། ཆུང་ཕེབས་ཐེངས་གཉས
དེར་བརྟེན་
སྐ་ུ ཉིད་མཆོག་གི ས་བོད་མི ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་གཞི ས་ལུས་ བདོ ་མི་རྣམས་ལ་བརྡ་ལན་གང་ཡོད།
སྐ་ུ ཉདི ་མཆོག་
བདོ ་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་།
སྐད་ཡིག་བཅས་སྲུང་
ཞི ག་པེ་ཅི ང་སྲིད་གཞུང་ལ་སྤྲད་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གནད་ ང་ཚོའ་ི སདྲི ་འཛི ན་མཆོག་གིས་
ཨ་རིའ་ི རོགས་དངུལ་ནས་
USAID
བརྒྱ་ཆ་ཕྲན་
བུ་ཉུ ང་འཕྲི་གནང་དགོས་པའི་བསམ་འཆར་དེར་ངས་ མཐའ་གཅིག་ཏུ ་ང་ོ རྒོལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
མང་པ་ོ ཞིག་ཡོད།
དེར་རྒྱུ་མཚན་
འནོ ་ཀྱང་དངོས་སུ་མི ག་མཐོང་
ལག་ཟིན་ཐོག་ནས་བརྗོད་ན་བོད་མི ་ཚོ འ་ི ལས་གཞི ་མང་
དག་གཅི ག་ཨ་རི འི་རོ གས་དངུལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོ ད། མཐའ་དོན་ང་ཚོ ་ཚང་མ་འདིར་བོད་མི ་དང་འབྲེལ་བ་
དམ་ཟབ་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུར་མཐའ་གཅིག་ཏུ ་རྒྱབ་སྐྱོར་ སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ འི ་ ལས་འགུ ལ ་དེ་ དག་བོད ་མི ་ ཁོ་ ནའི ་ ཆེ ད ་ ཞུ ས ་པའི་ ཐོག ་ནས་བོད ་མི ་ རྣམས་བར དྗེ ་ཐབས་ནམ་ ི ་ནང་གི་འགྲོ་བ་མི་རིགས་ དུ་མ་རེད། འཛམ་གླང ཡང་མེ ད ་པའི ་ བརྡ་ལན་ཞི ག ་རྒྱ་ནག་མི ་དམངས་སྤྱི ་ ཚང་མའི་ཆེ་མཐོང་དང་རི ན་ཐང་བཅས་དང་འབྲེལ་བ་ མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བཏང་འདདོ ་བྱུང་། ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་མི་མང་པ་ོ ཞིག་གིས་༸གང ོ ་ ོ ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི ་སྐ་ུ ཞབས་ཇིམ་ ས་མཆོག་གི ་བཀའ་སླབོ ་ལམ་སྟོན་དེ་དག་ཡི ད་དབང་ཧ་ ད་ྲི བ། བཀུར་འས ཅང་འཁགྲོ ་པ་ོ ཞིག་མཐངོ ་གི་ཡོད།
མེག་གྷ་ོ ཝན་
McGovern
མཆོག་ལ་ཞུ་རྒྱུར། སྐ་ུ
ཉདི ་མཆོག་ནི་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི ་ཊོམ་ལེ ན་ཊོ་སི ་ གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐ་ུ མེ་ཀལ་ལམ་ འགྲོ་བ་མིའ་ི ཐབོ ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚན་པའ་ི
Tom Lan-
tos Human Rights Commission
ཚོགས་གཞནོ ་
སྐྱོབ་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད།
ཨ་རིའ་ི གྲོས་
ཡི ན་པའི་ངོས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི འགྲོ་བ་མི འ་ི ཐོབ་ཐང་སྲུང་
ཚོགས་ནང་བདོ ་དནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུ གས་ཆེ ་ཤོ ས་གནང་ མཁན་གྲས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན།
བོད་དང་བོད་མི།
25
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥
ལོ ར ་བོད ་ནང་འཚམས་གཟིག ས་སུ ་ ཕེབ ས་མཁན་ཨ་
རི འི་གྲོས་ཚོགས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གྲས་སུའང་ཡོ ད། མ་འངོ ས་པར་སླར་ཡང་བོད་ནང་འཚམས་གཟིགས་སུ་
ི ས་བཞིན་ཡོད་དམ། ཕེབས་ཐུབ་རྒྱུའ་ི གནས་སྟངས་གཟག
Collum མཆོག་གིས།
Betty Mc-
mila Jayapal
མཐང ོ ་མཆན་སྤྲད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ངར་འདེང་སྤབོ ས་མེ ད།
མཆོག་གིས།
Pra-
ཁ་སང་ང་ཚོ ་བོད་ཁྱིམ་སླབོ ་གྲྭར་བུད་མེ ད་ཆུང་ཆུང་ཚོ ་ ཨ་རི འི་ལོ ་རྒྱུས་ཁྲོད་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་གཙོ ་གནང་
དང་ཐུག་སྐབས་ཧ་ཅང་དགའ་པ་ོ བྱུང་། ལོ་ན་ ༣ ནས་ མཁན་བུད་མེད་ཆེད་ཐག ོ ་མ་ཡིན་པ་ལྕམ་སྐ་ུ ནེན་སི་པེ་ལོ་
ཡར་བྱས་ནས་བུད་མེད་རྒན་པའ་ི བར་འདུག སླབོ ་གྲྭའ་ི སི ་མཆོ ག་ལྟ་བུའི་དབུ་ཁྲིད་འོག་འདི་ག་བཞུགས་སྒར་དུ་
ནང་གི ་སླབོ ་ཕྲུག་ཕོ་མོ ་ཚོ ར་ལས་ཀ་དང་མཉམ་དུ་སླབོ ་ བཅར་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་པ་འདི་ནི་ང་ཚོ ་ཧ་ཅང་བསོད་ སྦྱོང་སོ གས་ཀྱང་ཡར་རྒྱས་གཏང་དགོས་པ་ནི་བཙན་ ནམས་ཆེན་པོ་ཞི ག་ཡི ན་པར་ངོས་འཛི ན་ཞུ་བཞི ན་ཡོ ད། བྱོལ་བོད་མི འི་འཐབ་རྩོད་ལམ་ལྷངོ ས་ལྡན་པ་ཞི ག་ཡོ ང་ ལྕམ་སྐུ་མཆོ ག་གི ས་སྐུ་ཚབ་ཚོ གས་ཆུང་ཁདྲོ ་བུད་མེ ད་
རྒྱུར་ཧ་ཅང་གལ་གནད་ཆེ་བ་མ་ཟད། གཞིས་བས ྱེ ་ འཐུས་མི་ངེས་པར་དུ་ཕེབས་དགས ོ ་པར་གཟིགས་བཞི ན་ མཉམ་འཛོ མ ས་བྱུ ང ་མཚམས་སུ འ ང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཁྲོད ་ ཡོད། དེ་ན་ི གཙོ་བ་ོ ཐག་གཅདོ ་ཇི་འདྲ་ཞིག་གནང་
བུ ད ་མེ ད ་ཚོ ས ་འགན་ཁུ ར ་ཇི ་ ལྟར ་འཁྱེར་དགོས ་པའི་ ཡང་བུད་མེད་ཚོས་དེའ་ི ཐད་བསམ་འཆར་བཏོན་ཐུ བ་པ་
ལན། ང་ཚོ་ཚང་མ་སླར་ཡང་བདོ ་ནང་འགྲོ་རྒྱུར་དགའ་ མིག་དཔེ་བཟང་པ་ོ ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ངེས་ཡིན།
པ་ོ ཡོད། འནོ ་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ང་ཚོར་སླར་ཡང་
གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐ་ུ པྲ་མི་ལ་ཇཱ་ཡ་པཱལ་
གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐ་ུ ཅུ་
Chu
མཆོག་གིས།
དང་ལྷག་པར་བུད་མེད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་གསལ་འདོན་ཐུ བ་ ཆེད་སོགས་ལ་དམིགས་ནས་ཡིན། ལན་འདེབས་གནང་།
འནོ ་ཀྱང་བླ་ོ གཟུ་བོར་གནས་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ཡི ན་ ཁ་སང་བ དོ ་པའི་ བུ ད ་མེ ད ་འགོ་ ཁྲིད ་ཚོ ་ དང་ལྷན ་སྐད ་ ལྕམ་སྐ་ུ པེ་ལོ་སི་ ི ་ག་ོ སྐབས་ ཆ་བཤད་སྐབས་བླ་ོ སྤབོ ས་ཧ་ཅང་བསྐྱེད་བྱུང་། སྐབས་ ན། ངས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཨར་རྒྱ་ཡུལ་གཉས
Pelosi
ཞེས་སོགས་ཀྱི་
མཆོག་གིས།
དེར་ཁོང་རྣམ་པས་ང་ཚོ ར་དོན་ཚན་བཅུ་ཅན་གྱི་ལས་ འབྱུ ང ་འགྱུ ར ་ང་ཚོ ས ་བོད ་པའི་ བུ ད ་མེ ད ་ཚོ ་ དང་ལྷན ་ བདྱེ ་དགས ོ ་པའི་གྲོས་ཆོ ད་བཏོན་པ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ གཞི ་ཞི ག་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྐབས་ང་རང་དངོས་གནས་ངོ་ ལས་དོན་འདྲ་མི ན་ཐད་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཞུ་རྒྱུར་ གི ས་བོད་མི ་མང་ཐོག་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་ མཚར་བསྐྱེད་བྱུང་། དེར་བརྟེན་ལས་གཞི་དེ་དག་ལ་ང་ གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་ཡོད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་ལན་འདེབས་
འདྲ་མཉམ་བར་ྗེ ལེན་
Reciprocal Access to Tibet
བསྟར་བདྱེ ་བཞིན་པ་དེར་ཉེས་མེ ད་ལྷདོ ་ཡངས་སུ་མ་ ཙམ་མ་ཟད་ཨ་རི ་བ་མང་པོ་ཞི ག་གི ས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ གནང་ཡོད་པ་བཅས།།
སོང་བ་ཞིག་ཡོང་སླད་ཡིན།
ི ་ འདདོ ་གནང་རྒྱུ་རེད། དེ་རིང་ང་རང་འདར
ལས་རོགས་ཚོ་དང་ལྷན་ཡོང་ཐུ བ་པར་དགའ་པོ་བྱུང་།
གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐ་ུ ཇ་ོ སེ་བྷ་ི ཊི་ Joyce Beatty
ི ་ཡོང་དགས ང་ཚོ་འདར ོ ་པའ་ི རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བ་ོ ན་ི ང་ཚོས་
མཆོག་གིས།
བདོ ་མི་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
ངས་ཀྱང་ཁ་སང་གསར་འགྱུར་ཚན་པ་དང་ཤེས་ཡོན་སྡ་ེ ཚན་སོགས་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་བོད་པའི་བུད་མེ ད་
༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་བཞེད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། ད་ྲི བ། བཀུར་འས ོ ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐ་ུ མེ་ཀལ་
ལམ་
McCollum
ལྕམ་སྐ་ུ ཇཱ་ཡ་པཱལ་
མཆོག་དང་ལྕམ་སྐ་ུ ཅུ་
Jayapal
Chu
མཆོག
མཆོག་བཅས་ལ་ཐག ོ ་མར་
ཁྱེད་རྣམ་པ་བཞུགས་སྒར་དུ་ཕེབས་པར་འཚམས་འདྲི་ ཞུ་རྒྱུ་དང་། བདོ ་མི་རྣམས་དང་ལྷག་པར་བདོ ་པའ་ི བུད་
མེ ད་ཁདྲོ ་འཛི ན་སྐྱོང་དང་ཆབ་སྲིད་སོགས་ཀྱི་ཁྲོད་འགོ་
ྲི ་སླད་ཨ་རིའ་ི གཞུང་གིས་རོགས་ ཁདྲི ་ཀྱི་ནསུ ་པ་སྐྱེད་སང རམ་ཇི་ལྟར་གནང་ཐུབ་བམ།
ཚོ ་ དང་མཇལ་སྐབ ས་སེ མ ས་ནང་ཡི ་རངས་བསྔག ས་
བརདྗོ ་ཀྱི་ཚོར་བ་སྔར་ལྷག་བསྐྱེད་བྱུང་།
ལྷག་པར་དེ་
རི ང་སྔ་དྲོ་ཨ་རི འི་རོགས་དངུལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོ གས་ འདུའི ་ སྐབ ས་སུ འ ང་བོད ་པའི ་ བུ ད ་མེ ད ་ཚོ ར ་འཕྲུ ལ ་
རི གས་སོགས་ཀྱི་མཐུ ན་འགྱུར་སྦྱར་བ་བརྒྱུད་བོད་པའི་
བུད་མེད་ཚོས་ཀྱང་འག་ོ ཁདྲི ་ལྕམ་སྐ་ུ ནེན་སི་དང་ང་ཚོ་ལྟ་
བུ་མཐངོ ་བ་ཙམ་མ་ཟད། འབྱུང་འགྱུར་དེ་ལྟར་ཆགས་ ཐུབ་པར་ཕན་ཐག ོ ས་ཡང་ཡོད།
བོད་དང་བོད་མི །
26
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་མཆོག་མཇལ་འཕྲད་དང་བདོ ་དནོ ་དམིགས་བསལ་འབལ ྲེ ་མཐུད་པ་མགག ྱོ ས་ མྱུར་བསྐ་ོ གཞག་གནང་རོགས། ཉིད་མཆོ ག་གི ་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མི ་རྣམས་རྒྱ་གར་དུ་
བཙན་བལ ྱོ ་ལ་འབར ྱོ ་རས ྗེ ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་བོད་མི ་ མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་སུ་བུད་མེད་ཀྱི་སྐ་ུ ཚབ་འཐུ ས་
མི་ཐེངས་དང་པརོ ་ཕེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོ ད།
ུ ་ རི མ་བཞི ན་མཛད་རི མ་ལྟར་རྣམ་པ་ཚོ ས་བུད་མེད་ནས
སྟོབས་གོང ་སྤལ ེ ་གྱི ་ གླུ ་ དབྱངས་གསན་གནང་མཛད་
ི ་ཆེད་ཕེབས་གནང་བའི་ཨ་རི འ་ི གྲོས་ རྒྱུ་རེད། འདར ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཆེ ས ་མཐོའི ་ སྐུ་ ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུ ང ་གི ་ ཚོ ག ས་
གཙོ ་ལྕམ་སྐུ་ནེན ་སི ་པི་ལོ ་སི ་མཆོ ག་གི ས ་གཙོ ས ་གྲོས་
ི ་གཙུག་ ༄༅། །བཞུགས་སྒར་རྡ་ས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླང ལག་ཁང་གི ་གསུང་ཆོ ས་ར་བའི་ནང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་
ལམ་གསུང་འདནོ ་གནང་ཡོད།
དགེ་བཤེས་མ་ཁང ོ ་
ཚོ ག ས་འཐུ ས ་མི ་རྣམ་པས་བོད ་མི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཁ དྲོ ་ བུད་མེ ད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཇི་ཡོ ད་མཁྱེན་འདོད་ཡོ ད་པ་
རྣམ་པ་རབ་བྱུ ང ་ཕོ་ ལྟར ་གཞུ ང ་ཆེ ན ་བཀའ་པོད ་ལྔར ་ ངས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ཨ་རི འ་ི གྲོས་ཚོ གས་ ལོ ་ངོ་མང་པོའི་རི ང་གསན་བསམ་གནང་མཐར་དགེ་ ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ་དབུ་ཁྲིད་ལམ་སྟོན་འག ོ ་བདོ ་པའི་བུད་ ཀྱི་ཆེས་མཐའོ ་ི སྐ་ུ ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ བཤེས་མའ་ི ཕྱག་འཁྱེར་བཞེས་གནང་ཡོད། འད་ི ལྟ་ མེ ད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཡག་ཐག་ཆོ ད་ཡོ ད་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། ུ མི ་རྣམས་དབ ་ བཞུ ག ས་ཐོག ་དཔལ་ལྡན ་སྲིད ་སྐྱོང་བླ་ོ བུའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ལོ ་རྒྱུས་ཁྲོད་དགེ་བཤེས་ འབྱུང་འགྱུར་ལས་འགུལ་རིམ་བཞིན་མདུན་བསྐྱོད་དང་ ུ བཟང་སེང་ྒེ མཆོག་གི ས་མཛད་སྒརོ ་གསང་བཤད་གནང་ མའི་ལམ་སྲོལ་ཐེངས་དང་པོ་གསར་གཏོད་མཛད་པ་ནི་ སྦྲགས་གནས་སྟངས་དེ་བས་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ དནོ ། ༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་མཆོག་ ༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ་ ང་ཚོར་ཡིད་ཆེས་ཡོད། ངས་བདོ ་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ ན་ི བདོ ་གངས་ཅན་ལྗངོ ས་ཀྱི་བླ་སགྲོ ་ཡིན། བདོ ་མི་ རླབས་ཆེན་གྱི་དགང ོ ས་བཞེད་ལས་བྱུང་ཐུབ་ཡོད། ཀྱི ་ཆེ ས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞི བ་པ་ཆེ ་བ་བཀའ་བརྒྱུད་དོན་ ུ ཚོས་ཁང ོ ་རྒྱལ་ཀུན་སྙངི ་རྗེའི་རང་གཟགས་འཕགས་པ་ འདི་ལོ ར་མཚོ ན་ནའང་རྒྱལ་ཡོ ངས་བོད་ཀྱི ་བུད་མེ ད་ གྲུབ་མཆོག་དང་། བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོ གས་གཙོ་ ུ སྤྱན་རས་གཟིགས་མི འི་ཤ་ཚུ གས་ས་བྱོན་པ་ཞི ག་ཡི ན་ ལྷན ་ཚོ ག ས་ཐེང ས་དང་པོ་ ཚོ ག ས་ཏེ་ བོད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་ མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ པར་ངས ོ ་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། .འཕགས་པ་སྤྱན་རས་ ུ ་སྟོབས་གོང་སྤལ འཛུ གས་ནས་བུད་མེ ད་ནས ེ ་སྲིད་བྱུས་ ལའང་དགའ་བསུའ་ི འཚམས་འད་ྲི ཞུ་རྒྱུ་དང་། གཟིགས་ནི་མེ ་ཏག ོ ་གང་ལ་ཕག ོ ་པའི་བོད་མི འི་ལྷ་སྐལ་ ལ་སྐྱར་ཞིབ་དང་སྦྲགས། ལོ་ལྟར་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༡༢ ལྷག་པར་ལྕམ་སྐ་ུ ནེན་སི་པེ་ལོ་སི ་མཆོག་དང་གྲོས་ ཡིན་སྟབས། བདོ ་མི་རྣམས་དུས་རྟག་ཏུ ་རས ྗེ ་སུ་འཛིན་ ཉིན་བོད་ཀྱི ་བུད་མེ ད་ཉིན་མོ ར་སྲུང་བརྩི ་ཞུ ་རྒྱུའི་ལམ་ ཚོ གས་གོང་མའི་འཐུ ས་མི ་རྒན་གྲས་སྐ་ུ ཞབས་ཇིམ་སེན་ པ་ལས་དུས་ནམ་ཡང་དརོ ་ཐབས་མེད། བདོ ་དང་ སལ ྲོ ་གསར་གཏདོ ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ལྷན་ཚོགས་མཇུག་ སེན་བྷརེ ་ནར་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་དབུ་ཁདྲི ་པའི་ཨ་ བོད་མི ་རྣམས་ཇི་སྲིད་ནམ་གནས་ཀྱི་བར་དུ་༸གོང་ས་ བསྡམ ོ ས་སྐབས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་ རི འི་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ཆེ ས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་ཚགས་ཆུང་གི་ ོ ༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོ ག་ཀྱང་༸སྐུའི་ཕྲེང་ པ་ོ མཆོག་གིས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་མཇལ་ཁ་དང་ འཐུ ས་མི ་རྣམས་ལ་དགའ་བསུའི་འཚམས་འད་ྲི ཞུ ་རྒྱུ་ བ་བར་མ་ཆད་པར་བནྱོ ་ནས་བོད་མི འི་མགོན་སྐྱབས་ བཀའ་སླབོ ་སྩལ་ཡོད། སྤྱིར་མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་ མ་ཟད། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཨེ ་ལོ་ཡི ་ཊི ་ཨེ ང་གལ་ མཛད་པར་ངེས། ན་ི དུས་རྟག་ཏུ ་བུད་མེད་ཀྱི་ཐབོ ་ཐང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ མཆོག་དང་ཇིམ་མེག་གྷ་ོ ཝན་མཆོག་སོགས་ལ་འཚམས་ གོང་དུ་དགེ་བཤེ ས་མ་བཞི་གྲས་ནས་བདེན་ཚི ག་སྨནོ ་ ཆེ་མཛད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། མགནོ ་པ་ོ གང་ འད་ྲི ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། གྲོས་ཚོགས་འཐུ ས་མི ་རྣམ་པ་
བོད་དང་བོད་མི།
27
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། རྡ་སར་ཕེབས་པ་དེས་གཞི ས་ལུས་བོད་མི ་རྣམས་ལ་རེ་
བའ་ི བརྡ་ལན་ཤུགས་ཆེ་ཞིག་བཏང་ཡོད།
ལྕམ་སྐ་ུ
ནེན་སི་པེ་ལོ་སི ་མཆོ ག་གི ས་བོད་མི ར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེ ད་ ཐག ོ ་ནས་ཆོ ད་སེམས་བརྟན་པོས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ ཡི་རངས་བསྔགས་བརདྗོ ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལྷག་པར་ལྕམ་སྐ་ུ
ནེན་སི་པེ་ལོ་སི་
Nancy Pelosi
མཆོག་གིས་དེ་སྔ་བདོ ་
ི ས་སུ་ཕེབས་སྐབས་རྒྱ་ནག་དཔནོ ་ ནང་དུ་འཚམས་གཟག
རི གས་ཚོ ་དང་གདངོ ་དང་གདངོ ་གཏུ གས་ནས་༸གོང་
ི ་ས་ ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ནི་ཨ་རི ས་གཙོ ས་འཛམ་གླང ཕྱོགས་ཀུན་དུ་མང་ཚོ གས་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་མོས་ཆེན་ གར་བའི་འཛམ་གླིང་ནང་གི ་རང་དབང་དོན་དུ་འབད་ ྱུ པ་ོ ཞུ་ཡུལ་ཞི ག་ཡི ན་སྐརོ ་ར་སྤྲོད་གནང་བ་དེར་ང་ཚོ ས་ བརྩོན་གནང་བ་བཅས་ལ་ངོས་འཛི ན་ཐོབ་པ་ཞི ག་ཡི ན་ བསྔགས་བརདྗོ ་དང་སྦྲགས་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྟབས་གཟེངས་རྟགས་འདི་སྐུ་ཉིད་མཆོ ག་ལ་འོས་ཤི ང་
ཡུན་རིང་ནས་བདོ ་མིའ་ི འཚམས་པ་ཞིག་རེད། ཅེས་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱ་ འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུ གས་ཆེ ་གནང་མཁན་ཞི ག་ གར་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་ད་བར་བཙན་བྱོལ་བོད་མི ་ ལྕམ་སྐ་ུ མཆོག་ལ་མཚོན་ན།
ཡིན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ༸གང ོ ་ས་ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་མཆོག་ རྣམས་ལ་མཐུ ན་འགྱུར་རོགས་རམ་རྒྱ་ཆེ ་གནང་དང་ ྲི ་ཧ་ཅང་ཆེ ་བའི་གྲོགས་མོ ་ཞི ག་ཡི ན། གནང་མུ ས་ཡི ན་པར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་གི ས་བཀའ་དྲིན་ དང་ཐུ གས་འདས ྗེ ་དྲན་ཞུས་ཡོད། ལྷག ་པར་ལྕམ ་སྐུ་ པེ་ ལོ ་ སི ་ མཆོ ག ་གི ས ་ཨ་རི འི ་ གྲོས་ རས
ཚོགས་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་གསར་པ་ ཕྱོགས་མཚུ ངས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་གི ས་ཕྱི ་ འཚོ ལ་ཐབས་གནང་བའི་ཉེར་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་འདིར་ ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་བདོ ་ནང་དུ་བདོ ་མི་ ༡༤༧ རྒྱ་ མཚོན་ན། མཆོག
ཇིམ་མཆོག་དང་། བྷ་ེ ཊི་ཝིལ་ཡེ མ་སི་ ནག་གཞུང་གི ་དམ་བསྒྲགས་ཅན་གྱི་སྲིད་བས་ལ་གདོང་ ྱུ ཇུ་ཌི་ཅུ་མཆོག པ་མི་ལ་མཆོག་ལྟ་བུ་གྲོས་ ལེ ན་གནང་ཆེ ད་རང་ལུས་མེ ར་སྲེག་བཏང་ནས་བོད་
ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་གཅིག་ཡོད། ཁང ོ ་རྣམ་པ་ཚོས་མ་ ནང་རང་དབང་ དགས ོ ་པ་དང་༸གང ོ ་ས་མཆོག་བདོ ་ འངོ ས་པར་ལྕམ་སྐ་ུ ནེན་སི་པ་ི ལོ་སི་མཆོག་ལྟར་བདོ ་མིའ་ི དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ ་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་ཡོ ད་པ་
ནང་བོད ་དོན ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི ་ སྲིད ་བྱུ ས ་གཏན་འབེབ ས་
གནང་ཡོད་པ་དང་།
མགག ྱོ ས་མྱུར་ཨ་རི འ་ི བོད་དོན་
དམི གས་བསལ་འབྲེལ ་མཐུ ད ་པ་བསྐ་ོ གཞག་གནང་
ཐུབ་རྒྱུར་ང་ཚོས་རེ་བ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ད་བར་ཨ་རི འ་ི
གཞུ ང་གི ས་བོད་མི ་རྣམས་ལ་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་ནས་ ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུ གས་ཆེ ་གནང་དང་གནང་མུ ས་ཡི ན་ སྟབས་སྙངི ་ཐག་པ་ནས་བཀའ་དནྲི ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན།
ཁྱེད་རྣམ་པས་བོད་མི ར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དེས་རྒྱ་ནག་ གཞུ ང ་ལ་དྲང་བདེན ་དགོས ་པའི་ བརྡ་ལེ ན ་ཤུ ག ས་ཆེ ་ ཞིག་བཏང་བ་མ་ཟད།
རང་དབང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོ ད་
ི ་སྤྱི་ལ་བཏང་གནང་ཡོད། པའི་བརྡ་ལན་ཞི ག་འཛམ་གླང
ཁྱེད་རྣམ་པས་བྱིས་པས་གཙོ ས་བོད་མི ་རྣམས་ཀྱི་མདོང་
ི ས་དང་། འཛུ མ་མདངས་ གི་འཛུམ་མདངས་ལ་གཟག
དེ་ དག་གཞི ས ་ལུ ས ་བོད ་མི འི་ འཛུ མ ་མདངས་མཚོ ན ་ བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་མུ ་མཐུ ད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་ དང་། ཨ་རི་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་སདྲི ་འཛིན་ཕེ་རེངྐ་ལིན་ ཐུབ། ཡིན་པ་ང་ཚོར་ཡིད་ཆེས་ཡོད། ལྕམ་སྐ་ུ ནེན་སི་པ་ི ལོ་ ར་ུ སུ་ཝིལ་ཌི་མཆོག་ Franklin Roosevelt གི་དུས་ ི ་སྐ་ུ ཞབས་རི་ཆར་ཌི་སྒརེ ་ Richard Gere དེ་རིང་འདར སི་མཆོག་ལ་རང་དབང་ཁང་པས་ Freedom House སྐབས་ནས་བོད་ལ་རྒྱབ་སྐར ོ ་གནང་བཞི ན་ཡོ ད་པ་མ་ མཆོག་ཕེབས་ཐུབ་མེད། ཁང ོ ་གི་ཡབ་དགུང་གྲངས་ གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་པ་དེར་ངས་འཚམས་ ཟད། ལྷག་པར་སདྲི ་འཛིན་དམ་པ་ཁང ོ ་ནས་༸གང ོ ་ ༩༥ ལ་ཕེབས་པར་བརྟེན་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ འད་ྲི ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྐ་ུ ཉདི ་མཆོག་གིས་བདོ ་མི་གཙོ་བརོ ་ ས་མཆོ ག་སྐུ་ན་ཕྲ་སྐབས་ བཞིན་ཡོད། འནོ ་ཀྱང་ཁང ོ ་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བོད་དོན་ མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ ལས་འགུལ་ཁང་ ICT གི་ཚབ་ཞུས་ནས་གྲོས་ཚོ གས་ ལ་ཕྱག་རྟགས་སུ ་ཕྱག་ འཐུ ས་མི ་རྣམས་འདིར་ཕེབས་ཐུ བ་རྒྱུར་མཐུན་འགྱུར་ ཚོ ད་གཅི ག་དང་ཕྱག་ རོགས་རམ་དང་འབད་བརྩོན་ཧ་ཅང་གནང་ཡོ ད། ལོ་ བྲིས་ཤི ག་ཀྱང་ཕུལ་ཡོ ད་ ལྔའི་གོང་ང་རང་ཝ་ཤི ན་ཊོན་ཌི ་སི ར་ཡོད་སྐབས་ལྕམ་ པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ སྐུ་ནེན་སི ་པི་ལོ ་སི ་མཆོ ག་དང་སྐུ་ཞབས་ཇི མ་མེ ག་གྷ་ོ ལོ ར་ཨ་རི འི་གྲོས་ཚོ གས་ ཝན་མཆོ ག་བཅས་དང་ལྷན་གནད་དོན་བརྒྱད་ཐོག་གོ་
བོད་དང་བོད་མི །
28
བསྡར ུ ་ཞུས་པ་ཡིན། ད་ཆ་གནད་དནོ ་བརྒྱད་ལས་བདུན་
ཆ་ཚང་ལག་ལེན་དནོ ་འཁྱོལ་བྱུང་སོང་།
དེས་གང་
མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོ ད་བརྗོད་ན་ཁྱེད་རྣམ་ནི་ཆབ་སྲིད་དབུ་
ཁྲིད་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེ ད་གནང་ མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་སྟོན་གནང་ཡོད།
གནད་
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
ི ་ཆུང་ནང་ང་ཚོ་བཞིས་ཁས་ པ་ོ ཏཱ་ལའ་ི ༸རྒྱལ་བའ་ི གཟམ ལེན་དམ་བཅའ་བཞག་ཡོད།
དོན་བརྒྱད་པ་ོ དེའི་ཁདྲོ ་གཅིག་ནི་བོད་ནང་དུ་འཚམས་
ི ས་སུ་ཕེབས་རྒྱུ་དེ་རེད། ལྕམ་སྐ་ུ མཆོག་གིས་དབུ་ གཟག
ི ས་ཕེབས་ཡོད། ཁདྲི ་ནས་དེ་ལྟར་འཚམས་གཟག
ལྷ་ོ ཨ་ཕི་རི ་ཀའི་སྲིད་འཛིམ་དམ་པ་སྐུ་ཞབས་ནེལ་སོན་ མན་ཌེ་ལ་མཆོག་
Nelson Mandela
ལྟ་བུར་མཚོན་
ན་བཙོ ན ་ཁང་ནང་ལོ ་ མང་དཀའ་སྡུག ་མྱངས་མཐར་
གླདོ ་བཀལ ྲོ ་བྱུང་ཡོད།
ཕག ྱོ ས་མཚུངས་འབར་མའ་ི
དབུ་ཁདྲི ་ལྕམ་སྐ་ུ ཨང་སང་སུ་ཀི་
Kyi
Aung San Suu
སོགས་ལའང་རང་དབང་ཐབོ ་ནས་རང་ཡུལ་དུ་
རང་དབང་བདེ་སྐྱིད་དཔལ་ལ་རོལ་བཞི ན་པ་ལྟར་ཉིན་
གཅིག་བདོ ་མི འི་བླ་ན་མེ ད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་ཀྱང་རང་དབང་ཐོག་ ནས་བོད ་དུ་ ཕྱི ར ་༸ཞབས་སོ ར ་འཁོ ད ་ཐུ བ ་རྒྱུ ་རེ ད །
གང་ཡིན་བརདྗོ ་ན་ང་ཚོ་བདོ ་མི་རྣམས་ལ་ཁྱེད་རྣམ་པ་ལྟ་ བུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཡོད།
མཐའ་དནོ ་སྤྱི་ནརོ ་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་སྐུ་ཚེ ་ཡུན་དུ་ བརྟན་ཅི ང་ཐུ གས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་མཐའ་དག་ལྷུན་གྱི་
འགྲུབ་པ་དང་། བདོ ་ནང་རང་དབང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉ་ི མ་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༡༠ རེས་གཟའ་
ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་གཞན་ཚོ འང་འདིར་འབདོ ་འགུ གས་
ི ་གཙུག་ལག་ཁང་གི ་གསུང་རྭའ་ི ནང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ གླང
ངས་གོང་དུ་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི འ་ི སྐ་ུ ཚབ་ཚོགས་ཆུང་
ལྷག་པའ་ི སྔ་ད ྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ ཐག ོ ་རྡ་ས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ཨ་
རི འ་ི གྲོས་ཚོ གས་འོག་མའི་ཚོ གས་གཙོ་ཟུར་པ་དང་མང་
གཙོ་ཚོགས་པའ་ི དབུ་ཁདྲི ་ལྕམ་སྐ་ུ ནེན་སི་པ་ི ལོ་སི་
cy Pelosi མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དན ོ །
Nan-
ཞུ ས་ཏེ་ང་དང་ལྷན་བཞུ གས་རོགས་གནང་ཞུ ་རྒྱུ་ཡིན།
གི་ཚོགས་གཞནོ ་སྐ་ུ ཞབས་ཇིམ་སེན་སེན་བྷར་ནར་
Sensenbrenner མཆོག་གིས།
Jim
བདོ ་མི འ་ི མངོན་འདོད་
ལ་ཨ་རི འི་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི ་མང་གཙོ ་ཚོ གས་པ་དང་སྤྱི ་ མཐུ ན་ཚོ གས་པ་ཐུ ན་མོ ང་གི ས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞི ན་
ཡོ ད་སྐར ོ ་གསུང་པ་དེར་མོ ས་མཐུ ན་ཆ་ཚང་ཞུ ་བཞིན་ མགྱོགས་ནས་མྱུར་དུ་འཆར་ནས་བོད་མི ་ཙམ་མ་ཟད། ངས་རྣམ་པ་ཚོ ་ཚང་མར་འཚམས་འདྲིའ་ི བཀྲ་ཤི ས་བདེ་ ཡོ ད།ཅེས་གསུང་རྗེས་སྡངི ས་ཆའི་སྟེང་ཡར་སྐ་ུ བཞེངས་ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་སྐ་ུ མདུན་དུ་ རྒྱ་རིགས་ནང་པ་སོགས་ཀྱིས་གཙོ ས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལའི་ ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། གནང་བའི་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་གཞན་དྲུག་པ་ོ རྣམས་ མདུན་ཐང་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་ ཡར་ལངས་ནས་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་པ་འདི་ རེ་རེ་བཞིན་མང་ཚོགས་ལ་ང་ོ སྤདྲོ ་གནང་རྗེས་མུ་མཐུ ད་ གི ་སྐ་ུ དྲུང་ནས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དབང་ཆེན་ཞུ་ ནི་ངས་དུས་རྟག་ཏུ ་གོ་སྐབས་ཧ་ཅང་དམི གས་བསལ་བ་ གསུང་དནོ ། གང ོ ་དུ་གླུ་གཞས་བཏང་བ་དེ་ནི་༸གོང་ས་ ོ ་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་དེ་རིང་ ཐུ བ་པའི་སྨནོ ་མདུན་ཤུ གས་དྲག་དང་བཅས་སླར་ཡང་ ཞིག་ལ་ངས ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༡༡༣ བར་༸སྐ་ུ འཚོ ་ འཚམས་འད་ྲི ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་ ངའི་སེམས་ནང་ཆེ་མཐོང་དང་དགའ་ཚོ ར་ཆེན་པོ་ཐོབ་ བཞུགས་མཛད་རྒའ་ི གསོལ་འདེབས་ཞུས་པའི་སྐརོ ་ཞི ག་ ྱུ པའ་ི ཚོར་སྣང་ཞིག་ཡོང་བཞིན་འདུག གནང་ཡོད་པ་བཅས།། ཡིན་པ་ང་ཚོ་ཚང་མས་ཤེས་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་ ང་ཚོ ་འདིར་ཨ་རི འི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་གྲོས་ཚོ གས་ བསྟོད་གླུ ་ དེ་ པེ་ ཅི ང ་སྲིད ་གཞུ ང ་ལ་གཏམ་བཟང་ཞི ག ་ འཐུ ས་མི འི་སྐུ་ཚབ་ཚོ གས་ཆུ ང་ཞི ག་བཅར་ཐུ བ་པར་ ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ངས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་ཞལ་ཤོབ་ དགའ་སྤབོ ས་ཧ་ཅང་བྱུང་།
སྡངི ས་ཆའ་ི ཐག ོ ་ང་རང་ གནང་རས ྗེ ་གསུང་དནོ །
གཅིག་པུས་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུ་མིན། དེར་བརྟེན་ངས་གྲོས་
ི ་འཛོམས་དགོས་དོན་གཙོ་ དེ་རིང་ང་ཚོ་ཚང་མ་འདར
བ་ོ ན།ི
བོད་དང་བོད་མི།
29
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། འགྲོ་བ་མི་རིགས་སྤྱིའ་ི བདེ་དནོ ་སླད་དགང ོ ས་
ི ་ཟབ་བཞེས་གནང་མཛད་མཁན། ཀུན་གྱིས་རེ་ པ་གཏང
ལྟསོ ་འཆའ་འས ོ ་པ།
བྱམས་བརའྩེ ་ི བདག་ཉདི ་ཅན་གྱི་
སྐྱེས་བུ་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོ ག་ལྟ་བུར་ཆེ ་བསྟོད་ ཞུ་ཆེད་ཡིན།
ི ་༸སྐ་ུ ཉདི ་མཆོག་མཇལ་ཁ་ ང་ཚོ་འདར
ཞུ་བར་བཅར་ཡིན། ༸སྐ་ུ ཉདི ་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་མིའ་ི
གཞི ་རྩའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རང་བཞི ན་དེ་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པ་
ཞིག་ཡིན་སྟབས་དེར་ཐུ གས་རེ་མཛད་བཞི ན་པ་དེས་ང་
ཚོར་སྙངི ་སྟོབས་སྐྱེ་བཞིན་འདུག
བདོ ་དང་རྒྱ་གར། དེ་བཞིན་བལ་ཡུལ་སོགས་ནང་ཡོད་
པའི་བོད་མི ་ཚོ་དང་མཇལ་སྐབས་རང་གི ་མི ་རི གས་ཀྱི་
ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས་དེ་དག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོག་རྒྱུན་འཛི ན་
ནང་རང་དབང་སླར་གསོ ་ཡོ ང་ཐུ བ་རྒྱུ་ཡི ན་པའི་རེ ་བ་ གནོན་ཐོག་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞི ན་པ་དེར་ང་ོ རྒོལ་མ་
ཞིག་ངང་གིས་མཐངོ ་ཐུབ། ཅེས་གསུང་རས ྗེ ་ཕྱི་ལོ་ གནང་རྒྱུའི་ཆོ ད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོ ད་པ་གསལ་རྟོགས་ ི ས་སྐརོ ་ཕེབས་མཁན་ ༢༠༡༥ ལོར་བདོ ་ནང་དུ་གཟག ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཁ་སང་ང་ཚོ་བདོ ་ཁྱིམ་སླབོ ་གྲྭར་ གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་གཞན་རྣམས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་ བསྐྱོད་སྐབས་སླབོ ་ཕྲུག་ཚོའི་བསམ་བླའོ ི་ཞེ་ཕུགས་དེར་ དང་སྦྲགས་གསུང་དནོ ། ང་ཚོ་སྐ་ུ ཚབ་འཐུས་མི་བཞི་ ཉིན་གཅི ག་ཁང ོ ་ཚོ་རང་ཡུལ་བོད་ལ་ལོ ག་ཐུ བ་རྒྱུ་རེད་ པོ་བོད་དུ་བསྐྱོད་སྐབས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལའི་༸རྒྱལ་བའི་ སྙམ་པའ་ི རེ་བ་བདྱེ ་བཞིན་འདུག ཕག ྱོ ས་མཚུངས་ གཟིམ ་ཆུ ང ་ནང་ང་ཚོ ་ བཞི ས ་༸གོང ་ས་ཏཱ ་ལའི ་ བླ་ མ་ ཁ་སང་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་དང་དེ་རི ང་འདིར་སླར་ཡང་ མཆོ ག་སླར་ཡང་གཟིམ་ཆུ ང་དེར་གདན་འདྲེན་ཞུ ་མ་ རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་དེ་དག་ལ་ལྟ་སྐབས་བོད་ཀྱི་རི ག་ ུ ་གང་ཡོ ད ་ཀྱི ས ་འབད་བརྩོན ་ཞུ ་ ཐུ བ ་བར་དུ་ རང་ནས གཞུ ང་འཁྲབ་སྟོན་བསས ྲེ ་ལྷད་མེ ད་པའི་ཐོག་ནས་སླར་ རྒྱུའ་ི ཁས་ལེན་དམ་བཅའ་བཞག་པ་ཡིན། རྒྱ་ནག་ བདོ ་ནང་དུ་ཉམས་གསོ་གནང་ཐུབ་པའ་ི ཡིད་ཆེས་གནང་ གཞུང་གི ས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཤུ གས་ངོམས་ནས་ བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་པ་ོ རེད། བ དོ ་ད ནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོ ར ་གནོན ་ཤུ ག ས་སྤྲོད ་ཐབས་ འདིར ་སྲིད ་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེ ང ་ྒེ མཆོ ག ་དང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་ བདྱེ ་བཞིན་ཡོད།
ཚོགས་གཙོ་མཆོག
གལ་ཏེ་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་
ྲི ས་ཞིབ་ འབྱོར་གྱི་གནོན་ཤུ གས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ དེ་བཞིན་ཆེས་མཐའོ ་ི ཁམ
ཁང་གི ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ ་བ་མཆོ ག་མཇལ་སྐབས་བོད་ ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའ་ི ཐབོ ་ཐང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲག་
ི ་ས་ཕྱོགས་གཞན་གང་དུའང་ བྱས་ཚེ ་ང་ཚོ ས་འཛམ་གླང
འགྲོ་བ་མི འ་ི ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་སྐརོ ་ལ་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུའ་ི
བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དེ་རང་བཞི ན་གྱི་བརླག་རྒྱུ་རེད།
དེར་བརྟེན་ང་ཚོ ས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚམས་འཇག ོ ་ ནམ་ཡང་བདྱེ ་ཀྱི་མ་རེད།
ང་ཚོ་བདོ ་དུ་བསྐྱོད་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ང་ཚོ ས་
བོད་མི འི་ཆོ ས་དད་རང་དབང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་བཞིན་
ཡོད། ང་ཚོས་དགནོ ་པའ་ི ཐག ོ ་ཁེབས་སོགས་བཟོ་བཅོས་ བརྒྱབ་པ་དང་དཀར་རྩི་བཏང་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་སྐབས་
ང་ཚོ ས་སྐབས་དེར་བོད་མི ་ཚོ ར་རང་གི་ཐུན་མིན་རིག་ གཞུ ང ་དང་ཆོ ས ་དད་རང་དབང་སྤྲོད ་དགོས ་པ་ལས་
དགནོ ་པའ་ི ཐག ོ ་ཙམ་ཡར་རྒྱས་གཏང་མིན་ལ་ང་ཚོས་ང་ོ
མཚར་བསྐྱེད་མ་བྱུང་། ཞེས་ལན་བརྒྱབ་པ་ཡི ན། རྒྱ་ ནག་གི ་དཔོན་རི གས་ཚོ འི་བླ་ོ ཡུལ་དུ་ཤོང་དཀའ་བའི་
བོད་རི གས་ཡོ ངས་ལ་མི ང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་
གི ་ཐོབ་ཐང་འདི་ང་ཚོ འི་བླ་ོ ཡུལ་དུ་མེ ད་ན་མེ ད་ཐབས་ གཅིག་ཆགས་ཡོད།
དེར་བརྟེན་ད་ཆ་བླ་ོ ཡུལ་དུ་ཤོང་
དཀའ་བ་དང་མེ ད ་ན་འགྲིག་ཐབས་མེ ད ་པའི ་ དངོས ་
འགལ་གྱི ་ ཆོ ས ་གཉིས ་དབར་གྱི ་ བར་ཐག་དེ་ ཉུ ང་དུ་ གཏངོ ་རྒྱུའ་ི དུས་ལ་བབ་ཡོད།
བཤད་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།
ཅེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་
བོད་དང་བོད་མི །
30
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
འདིར་ང་ཚོ་འཛོམས་ནས་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ང་ོ རྒོལ་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད་པའ་ི བཟ་ོ འདྲ་བ་ོ དེ་འདྲ་ རྩ་བ་ཉདི ་ནས་མ་རེད། བསམ་རྣམ་དག་ཐོག་ནས་མ་གཏོགས་བདོ ་མིར་རྒྱབ་
སྐྱོར་བྱེད་ན་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཐོབ་
རྒྱུ་རེད་བསམས་པ་དེ་འདྲ་རྩ་བ་ནས་མ་རེད། ང་ཚོ ་ སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཡི ན་སྟབས་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་ནས་ཁེ་
ཕན་ཐབོ ་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། དེར་བརྟེན་བོད་མི ར་རྒྱབ་
སྐྱོར་གནང་བ་དེ་བདེན་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ཞིག་
ཆགས་ཡོད།
ི ་ཆ་བཞག་ན། དེ་རིང་འདར
ཨ་རི འ་ི གྲོས་ཚོ གས་
ལོ་མང་རིང་ནས་ང་ོ ཤེས་རེད།
ཁང ོ ་དང་ཁོང་གི་ཕྱག་
འཐུས་མི་ནེན་སི་པེ་ལོ་སི་ Nancy Pelosi མཆོག་ ི ་ཕེབས་ཡོ ད། དེ་དག་ རོགས་འཐུས་མི་གང་ཙམ་འདར
ང་ཚོ ས་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་ནས་རོ གས་རམ་འཚོལ་བ་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༡༠ རེས་ མི འི་སྤྱི་ཚོ གས་ཆགས་རྒྱུའི་གྲས་ནང་ནས་ཕལ་ཆེ ར་སྔ་ ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་རེད། ང་ཚོ་སྐྱོ་བོ་བྱས་ནས་གནས་ གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་བཞུགས་སྒར་རྡ་ས་ཐེག་ཆེ ན་ཆོ ས་ ཤོས་གྲས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ད་ང་ཚོའ་ི མི་རབས་ ཡོད། གང་རེད་ཅེ་ན། ང་ཚོར་བདེན་པ་ཡོ ད། བདེན་པ་ ི ་གཙུག་ལག་ཁང་གི ་གསུང་ཆོས་ར་བར་བོད་མི འ་ི བླ་ འདར ི ་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཧ་ཅང་ཆེན་པ་ོ བྱུང་བ་རེད། གླང
ཡོད་པ་གཅིག་པུས་འགྲིག་གི་མི་འདུག
དེ་རིང་འདིར་དངས ོ ་སུ་འཁོད་པའི་བོད་མི ་རྒན་བྱི ས་ ༥༨ ལྷག་ཕྱིན་ཡོད།
ི ་རྗེ་སྒམ ཁྲན་ཏང་ཡོ ན་བླ་ོ གུ ་དོག་ཡོ ད་པ་དེ་དག་ལ་སྙང ོ ་
ན་མེད་པའི་དབུ་འཁདྲི ་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་
བདེན་པ་ཡོ ད་
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་འབར ྱོ ་བའ་ི སྐབས་ ནའང་འཚེ ་བའ་ི ལམ་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ན། མི ་ཚོ ས་ཤ་ ཆེན་པ་ོ མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐག ོ ་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ བོད་པའི་ཁ་རྒྱུན་ལ་ཡོ ད་པ་ནང་བཞི ན་ངོ་ཤེས་པ་གནམ་ ཚ་བྱ་རྒྱུ་ཁག་པ་ོ རེད། ང་ཚོར་བདེན་པ་ཡོ ད་པ་འདི་མ་ ནས་ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའ་ི སྐ་ུ ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ དང་ས་མ་གཏོགས་མེ ད་པ་ལྟ་བུ་ད་གང་འདྲ་བྱེད་ཡོ ང་ རྩར་བཞག་ནས་མཐའ་གཅི ག་ཏུ ་འཚེ ་བ་མེད་པའི་ལམ་ ལ་དགའ་བསུའ་ི གཞུང་འབལ ྲེ ་མཛད་སྒ་ོ སྲུང་བརྩི་གཟབ་ བསམས་པའི་དངངས་ཚབ་བྱས་ནས་བསྡད་དགོས་པའི་ ལ་བརྟེན་ནས་ཐབས་རྩོད་བདྱེ ་བཞིན་ཡོ ད། རྒྱས་ཞུས། སྐབས་དེར་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་ གནས་སྟངས་ཆགས་པ་རེད། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་དུས་ དཔེར་ན་རྒྱ་དང་ང་ཚོ་རྩོད་ལན་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོ ད། འོན་ མགོན་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ ། ཚོ ད་ཕྱིན་པའི་སྐབས་ང་ཚོ ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་ནས་ལོ་ ཀྱང་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་གུས་བརྩི་དགས ོ ། མདོར་ན་གུང་
སེར་སྐྱ་ཁྱེད་རང་ཚོ་དང་།
ི ་དངས འདར ོ ་སུ་མ་འཁདོ ་
པའ་ི བདོ ་མི་རང་དབང་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ ་ཡོད་པ་ཚོ། ལྷག་
པར་རང་དབང་བྲལ་ནས་དངངས་སྐྲག་འགོ ་སྡདོ ་མཁན་
འག་ོ སྟོད་ང་ཚོ་གང་འདྲ་བྱས་ཡོང་བསམ་པའ་ི དངངས་ སྟེ་མཐའ་ན་གཏངོ ་ལེན་གྱི་དམིགས་པ་བྱས་ཏེ་ཁ་ོ པ་ཚོའ་ི སྐྲག་བྱས་ནས་བསྡད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་དེ་རི མ་ སེམས་ནང་ཡོད་པའ་ི དངངས་སྐྲག་དང་ཁོང་ཁྲོ། དོག་
ང་རང་ཚོ འ་ི བཞི ན་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ནས་དེང་སྐབས་དཔེར་ན་དེ་རི ང་ པ་དེ་དག་རང་ཉདི ་ཀྱིས་ཚུར་ལེན། གཞི ས་ལུས་རྒྱ་ཆེ ་མི་མང་བཅས་ལ་ངོས་ཀྱིས་ཚི ག་ཁ་ ཡི ད་ ི ་ཆ་མཚོན་ན། ང་ཚོ་བཙན་བལ འདར ྱོ ་བའ་ི ངས ོ ་ནས་ བརྒྱུད་ལ་ཡོད་པའ་ི བྱམས་བར་ྩེ དང་བཟོད་པ། ཤས་ཞུ་འདདོ ་བྱུང་། ང་ཚོ་བདོ ་མི་རིགས་ཟེར་རྒྱུ་ བཤད་ན། སྐྱབས་མེད་མགནོ ་མེད་ལྟ་བུ་རེད། འནོ ་ཀྱང་ ཆེས་རི གས་ཕར་སྦྱིན་ནས་དངོས་སུ་ལག་ལེན་ཐོག་ཕན་ འདི་ས་འོག་ནས་དངོས་རྫས་ཐོན་པ་གཞི ར་བཞག་བྱས་ བསམ་བླའོ ་ི ནང་ཁྱད་ ོ ས་གང་ཡང་མེད་ནའང་། ང་ཚོ་ང་ོ ཤེས་མེད་སར་ང་ོ ཤེས་ཆགས། གྲོགས་པ་ོ མེད་ ཐག ན། ཧ་ལམ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ཉ་ི ཤུ་སུམ་ཅུ་བཤད་ཀྱི་འདུག སར་གྲོགས་པ་ོ བྱུང་། རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་མཁན་ཚོས་ལྷག་ པར་ཧ་ཅང་འདུག ི ་གསུམ་གྱི་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་འདུག གང་ལྟར་ ཁ་ྲི གཉས
བོད་དང་བོད་མི།
31
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོ ས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོ ད་ཀྱང་ སྤདྱོ ་བྱས་ནས་མི་ག་ཚོད་བསད་ཡོད། མི་ས་ཡ་ཉ་ི བརྒྱ་ པ་ཞི ག་དང་ཕན་ཚུ ན་བླ་ོ སྐྱེད་ལེ ན་ཐུ བ་པ་དེ་འདྲ་ཞི ག་ བྱམས་བརྩེའི་བླ་ོ དང་མ་བྲལ་བའི་ཐོག་ནས་འཐབ་རྩོད་ ལྷག་བསད་ཡོད། མི་བསད་པ་དེས་དངས ོ ་གནས་ཞི་བདེ་ ཆགས་ཀྱི་འདུག བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད།
དེར་བརྟེན་ང་ཚོ་བདོ ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་ དང་འཆམ་མཐུན་ལྟ་བུ་ཡོང་ཐུབ་རྒྱུ་བྱུང་མི་འདུག དེར་
མཁན་གྲོགས་པོ་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ནས་བཅུ་ཕྲག་མང་དུ་འགྲོ་ བརྟེན་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དབང་ཡོ ད་དང་ཐུ བ་ཚོ ད་ བཞིན་པ་དེ་ང་ཚོ འི་ལྷག་བསམ་དང་སེམས་པ་རྣམ་དག བཤད། ག་ོ མཚོན་གྱི་ནསུ ་པའ་ི ཐག ོ ་ནས་ཁ་གཏད་གཅག་ དྲང་བདེན། རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་ཁང ོ ་ཁའྲོ ་ི ན་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུ བ་རྒྱུ་བྱུང་
རིགས་མེ ད་པར་གཉིས་ཕན་གྱི་འོག་ནས་ང་ཚོ འི་དཀའ་ མེ ད་ལ་མ་འོངས་པར་ཡི ན་ནའང་དཀའ་སེ ལ་ཐུ བ་རྒྱུ་ ངལ་དེ་ སེ ལ ་ཐུ བ ་ན་བསམས་པའི ་ འབད་བརྩོན ་བྱས་ ཁྱོན་ནས་ཡོང་གི་མ་རེད། སྟབས། རྒྱ་མི་རིགས་ནང་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་མཁན་ཇེ་ མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག འད་ི ང་ཚོ་ཤེས་དགས ོ ་པ་རེད།
འདི་ང་ཚོ ་དངོས་གནས་བོད་མི ་རི གས་ཀྱི ་རི ག་གཞུ ང་
ི ་ སྤབོ ས་པ་བདྱེ ་དགས ོ ་རྒྱུ་ཞིག་རེད་འདུག འཛམ་བུ་གླང འདའི ་ི སྒང་ལ་ནང་པ་ཧ་ཅང་མང་པ་ོ ཡོད།
དེ་ལྟ་བུའ་ི
ི ས་པ་ོ དང་ཟབ་རླང ི ས། རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་ང་ ལྟ་གྲུབ་རླང
ཚོ་བདོ ་པར་མ་གཏགོ ས་མེད།
དེ་ལྟ་བུས་ང་ཚོ ་ཕ་མེས་
ནས་མར་བྱས་ཏེ་དངོས་གནས་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐག ོ ་
དེར ་བརྟེན་ང་རང་ཚོ ས ་བོད ་པའི ་ དོན ་དག་འདི་ ལྷག ་ ནས་བྱམས་བརྩེ་སྒམ ོ ་རྒྱུའི་གོམས་གཤི ས་ཡོ ད་པ་འདི་དེ་
བསམ་རྣམ་དག དྲང་པ་ོ དྲང་གཞག བྱམས་བར་ྩེ ལྡན་ རི ང་ཁ་སང་བོད་པ་གཅི ག་པོས་ངོམ་རྒྱུ་དེ་འདྲ་མ་རེད།
ུ ་པ་ ང་ཚོ་བདོ ་པར་གྲོགས་པ་ོ མེད་སར་གྲོགས་པ་ོ དང་ང་ོ ཤེས་ པའི ་ ངང་ནས་ང་ཚོ འི ་ དཀའ་ངལ་སེ ལ ་རྒྱུ ་ནི་ ང་ཚོ ས ་ འཛམ་བུ་གླིང་སྤྱི ་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུའི་ནས མེད་སར་ངོ་ཤེས་མང་པོ་ལོ་རེ་བཞི ན་ཤུ གས་ཆེ་རུ་འགྲོ་ མི ག་དཔེ་སྟོན་ནས་འཛམ་གླང ི ་སྤྱི་ལ་གང་ཙམ་མི ག་དཔེ་ ཏན་ཏན་འདུག
རྒྱུ་འད་ི ང་ཚོ་སེམས་པ་རྣམ་དག དྲང་པ་ོ དྲང་གཞག བསྟན་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། ཕན་ཐག ོ ས་བདྱེ ་ཐུབ་རྒྱུ་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡི ན་དུས་ང་ཚོ འི་སྙངི ་སྟོབས་དེ་འདྲ་ཡོ ང་བཞི ན་ མི འི་བརྩེ་བ་མ་དར ོ ་བའི་ཐག ོ ་ནས་དཀའ་ལས་རྒྱག་གི ་ ངས་ཁ་སང་ཁ་ོ རང་ཚོ་མཇལ་དུས་ཞུས་པ་ཡིན། ནམ་ ཡོ ད་པ་འདི་ང་ཚོ འི་བོད་པའི་རི ག་གཞུང་ཐོག་ནས་ཡོ ང་ ཡོ ད་དུས་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་རི ན་ཐང་ལྟ་བུ་སླབེ ་སྟེ་ རྒྱུན་ནས་བཤད་ཀྱི་ཡོད། བདོ ་དནོ ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ གི་ཡོད། བདོ ་ཀྱི་རིག་གཞུང་འད་ི སྔ་མོ་ཡི ན་ན་བོད་མི ་ ད་ོ སྣང་བདྱེ ་ཀྱི་འདུག འད་ི ང་ཚོ་བདོ ་པའ་ི རིག་གཞུང་ མཁན་ཚོ་བདོ ་པར་ཕག ྱོ ས་བཟུང་བའ་ི བསམ་བླ་ོ ཐག ོ ་ནས་ ས་ཡ་དྲུག་གི་སྡ་ེ འཁར ོ ་དུ་ཡོད་པ་འད་ི རེད། དེ་རི ང་ཁ་ ཆགས་ཡོད། ང་ཚོ་བདོ ་རིགས་ཀྱི་གམ ོ ས་གཤིས་ཆགས་ རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་མ་རེད། ང་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་མཁན་ ི ་སྤྱི་ལ་ སང་ཡིན་ན་བདོ ་ཀྱི་རིག་གཞུང་འད་ི འཛམ་བུ་གླང ི ་ཕན་གྱི་བསམ་ དེ་དག་དྲང་བདེན་ལ་ཕག ཡོད། དེ་འདྲའ་ི བྱམས་བར་ྩེ དང་། གཉས ྱོ ས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད། གང་ཙམ་ཕན་ཐག ོ ས་བདྱེ ་ཐུབ་རྒྱུ་ཏན་ཏན་འདུག འདི་ ི ་ དྲང་བདེན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་མཁན་རེད། ཅེས་ངས བླ་ོ འད་ི བདོ ་པའ་ི དཀའ་ངལ་ཙམ་མ་རེད། འཛམ་གླང ོ ་ ངས ོ ་ཀྱིས་འདེང་ཚོད་འཁེལ་གྱི་འདུག ང་ཚོ ་ཚང་མར་ འདིའི་སྟེང་དཀའ་ངལ་མང་པ་ོ ཡོ ད་པ་ཚང་མ་བྱམས་ ཀྱིས་འད་ི ལྟར་བརདྗོ ་ཀྱི་ཡོད། བདོ ་དནོ ་ཐག ོ ་སེམས་ཁུར་ཡོད་རེད། བོད་ནང་ཡོ ད་པའི་ ི ་ཕན་གྱི་བླ་ོ རང་བདེ་བ་འདདོ ་པ་དང་ བརའྩེ ་ི བླ་ོ དང་གཉས ང་ཚོ ་འཚེ ་བའི་ལམ་ལ་ཕྱི ན་ནས་མི ་གསོ ད་ཁྲག་སྦྱོར་ བདོ ་རྒྱ་ཆེའ་ི མི་མང་ཚོས་བདོ ་དནོ ་ཐག ོ ་སེམས་ཁུར་ཡོ ད། སྡག ུ ་བསྔལ་མི་འདདོ ་པ་རེད། གཞན་ཡང་སྡག ུ ་བསྔལ་ བྱས་ཡོད་ན། བདོ ་པར་ཤ་ཚ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་མཁན་ སེམས་ཁུར་འད་ི ཁང ོ ་ཁ་ྲོ དང་མི་ལ་གནོད་པ་བསྐྱལ། དེ་ མི་འདདོ ་པ་དང་བདེ་བ་འདོད་པ་ཡི ན་པ་ཞི ག་བསམ་བླ་ོ དེ་ཚོ་ཡོང་རྒྱུ་ཁྱོན་ནས་མེད། ངས ོ ་ལ་ཆ་བཞག་ན་འཛམ་ འདྲས་བདྱེ ་རྒྱུའ་ི སྐད་ཆ་མ་རེད། ང་ཚོ འ་ི སེམས་ཤུགས་ ི ་ནང་མིས་ བཏང་བའ་ི ཐག ོ ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། འཛམ་གླང ི ་གང་སར་སླབེ ་ཀྱི་ཡོད། འཛམ་གླང ི ་གང་སར་ཕྱིན་ འད་ི བྱམས་བར་ྩེ སྤལེ ་རྒྱུ། སུ་ལ་ཡིན་ནའང་གྲོགས་པོ་ གླང བཟས ོ ་པའ་ི དཀའ་ངལ་ག་ཚོད་འདུག མི་ཇི་ཙམ་གསོད་ པའི་སྐབས་སུ་མི ་མང་པོས་ངོས་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱེད་ བཟ་ོ རྒྱུ། དེ་འདྲས་གཅིག་གི་འགོ ་ནས་ང་ཚོ འ་ི བདེན་ ཀྱི་འདུག དེ་དག་བྱམས་བརའྩེ ་ི བསམ་བླའོ ་ི ཐག ོ ་ནས་ རྒྱུ་ན།ི ང་ཚོས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག རྒྱབ་མདུན་ང་ོ ལྐགོ ་ མཐའ་ཏན་ཏན་གསལ་གྱི་རེད། གསལ་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་ སེ ལ་རྒྱུ་མ་གཏག ོ ས་གོ་མཚོན་ཐོག་ནས་སེ ལ་རྒྱུ་མེ ད། མེད་པ་ཀུན་ལ་ཕན་ཞིང་བདེ་བ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་ཞིག་བསམ་ གཙོ ་བོ་འདི་གོ་མཚོ ན་འཁྱེར་ནས་དོན་དག་སྒྲུབ་རྒྱུ་མ་ དབང་ཡོད་བཤད་ནས་སེལ་ཐུབ་ཐབས་མེད། འཛམ་ བླ་ོ གཏོང་སྟབས་མི ་མང་པོ་ཞི ག་གི ས་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི ་ རེད། རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པ་ོ ཚོའ་ི གྲས་ག་ོ མཚོ ན་འཁྱེར་ནས་ ི ་འདའ ི ི་སྟེང་ཁོར་ཡུག་གི ་གནམ་གཤི ས་འགྱུར་བའི་ གླང འདུག དེར་བརྟེན་འད་ི ངས ོ ་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གང་ཡང་མ་ དཀའ་ངལ་བསལ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེ ས་བྱས་འདུག་ནའང་ ཐག ོ ་ནས་དཀའ་ངལ་ན་ི གནས་ཚུལ་ཁག་ཁག་རེད། རེད། ང་ཚོ་བདོ ་མི་རིགས་ཀྱིས་ལོ་ང་ོ སྟོང་ཕྲག་ལྷག་རིང་ དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་གམ། ང་རང་ཚོས་མིས་བཟས ོ ་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་དག་དྲག་ གཙོ ་བོ་དཔལ་ནཱ་ལེ ནྡྲའི་ཆོ ས་བརྒྱུད་བྱམས་བརྩེ་བསྟན་
པའོ ི་སྟོབས་ཤུ གས་ཐག ོ ་ནས་མེ ད ་པར་བཟོ་ ཐུ བ ་རྒྱུ་ཧ་ པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བྱམས་བརའྩེ ་ི རྒྱབ་རྟེན་ལྟ་གྲུབ་ཟབ་
ཅང་ཁག་པ་ོ རེད་འདུག ན།
ི ་འདའི ་ི ནང་དཔེར་ པ་ོ ཞིག་གི་ཐག འཛམ་གླང ོ ་ནས་བཤད་ཀྱི་ཡོད། འད་ི ལྟ་བུའ་ི ལྟ་གྲུབ་
འདས་པའ་ི དུས་རབས་ཉ་ི ཤུའ་ི ནང་ག་ོ མཚོན་བེད་ དེང་སྐབས་ཚན་རིག་པ་དང་མཉམ་དུ་ག་ོ བསྡར ུ ་བདྱེ ་ཐུབ་
བྱམས་བརྩེས་དཀའ་ངལ་བསལ་རྒྱུར་དུས་ཚོ ད་འགོར་
གྱི་རེད། འནོ ་ཀྱང་བྱམས་བརའྩེ ་ི ཐག ོ ་ནས་དཀའ་ངལ་
བསལ་རྒྱུ་ངོས་ཀྱི ས་བདེན་ཚི ག་སྨནོ ་ལམ་ནང་ལའང་
བོད་དང་བོད་མི །
32
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ། ཚོ གས་ནས་རྒྱ་མི ་རི གས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི ་ཡོ ད་པའི་ བཟ་ོ འདྲ་བ་ོ དེ་འདྲ་རྩ་བ་ཉདི ་ནས་མ་རེད། རྒྱའི་གསར་
འགྱུར་ཁག་ནང་ཨ་རི འི་ལོ ག་སྤྱོད་པ་དེ་ཚོ ་ཏཱ་ལའི་ལོ ག་ སྤྱོད་པ་དང་མཉམ་དུ་ལག་འབྲེལ་བྱེད་ཀྱི ་འདུག་ཅེས་
དེ་འདྲ་བཤད་ངེས་རེད། དནོ ་ང་ོ མ་འདི་མ་རེད། ང་
ཚོ ་ངོས་ནས་རྒྱ་མི ་རི གས་ལ་གྲོགས་པོའི་འདུ་ཤེས་དང་།
ལོ་རྒྱུས་ཐག ོ ་ནས་ང་ཚོ་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་བ་ཡོ ད་པ་
དེ་འདྲའི་བསམ་བླ་ོ དང་གཉིས་ཕན་གྱི་བསམ་བླ་ོ བཏང་ ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོ ད་རེད་མ་གཏོགས་དགྲ་དང་གཉེན་ཟེར་
བའ་ི སྐད་ཆ་རྩ་བ་ཉདི ་ནས་མ་རེད།
གོང ་དུ་གསུ ང ་བཤད་གནང་མཁན་ཁྱེད་རང་ཚོ ་ ཚང་
༥༨ མས་དངོས ་གནས་སེ མ ས་འགུ ལ ་ཐེབ ས་རྒྱུ འི ་ གསུ ང ་ འདྲས་གཅིག་གི ་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཆ་བཞག་ ཕྱིན་པ་རེད། བཙན་བལ ྱོ ་ལ་སླབེ ས་དུས་ལོ་ ༢༤ ཡིན། བཤད་གནང་བ་དེ་འདྲ་བྱུང་སོང་། ཐུ གས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ ི ་སྤྱི་ལ་ ད་ཆ་ལོ་ ༨༢ ལ་སླབེ ས་བཞིན་ཡོད། ཉམས་མངྱོ ་ཕག ནའང་སེལ་ཐུབ་རྒྱུ་གཅིག་དང་། འཛམ་བུ་གླང ྱོ ས་ ཡིན། དེ་བཞིན་ང་ཚོ་མང་གཙོའ་ི ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་འོས་ ཡིན་ནའང་ང་ཚོ ས་སྤབོ ས་པ་ཆེ ན་པོའི་ཐོག་ནས་མི ག་ བསྡམ ོ ས་བ ྱེད ་ཡོ ང ་དུས ་ང་ཚོ ་ བོད ་མི ་རི གས་དངོས ་ བསྡུ་ བྱས་ཏེ་ ཡར་བསླབེ ས་པའི་ སྲིད ་སྐྱོང་མཆོག ་གི ས ་ དཔེ་སྟོན་ཐུབ་རྒྱུར་བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་དགས གནས་མེས་པོ་ཚོ ས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ནས་བོད་ཀྱི་རི ག་ གསུང་བཤད་ཧ་ཅང་ཡག་པ་ོ གནང་སོང་། ཐུ གས་རྗེ་ ོ ། ྲི ་པ་འད་ི རེད། དངས བས ྱོ ་བ་ཆགས་ནས་ལོ་ ོ ་གནས་བྱམས་བར་ྩེ སྐྱེས། དེ་ གང་ལྟར་ངས ོ ་རང་བཙན་བལ
ཁྱེད་རང་ཚོ་ ཡིན་ནའང་ད་ལྟ་ བར་དངོས ་གནས་བོད ་
པར་ཤ་ཚ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཧ་ཅང་ཡག་པ་ོ རེད། ཆབ་སདྲི ་
དང་དཔལ་འབར ྱོ ་གྱི་དཀའ་ངལ་ཐག ོ ་ནས་སྐབས་རེ་བདེ་
མ་བདེ་དེ་འདྲ་ཡོ ང་གི་ཡོ ད་ནའང་དངོས ་གནས་ལྷག ་
ོ ་སྲིད་སྐྱོང་ཟེར་རྒྱུ་ གཞུ ང ་དེ་ འདྲ་ཞི ག ་བཙུ ག ས་བཞག་པ་འདི་ རི ན ་ཐང་ ཆེ་ཟེར་གྱི་ཡིན། ང་ཚོ་བདོ ་སྐད་ཐག བྲལ་བ་ཞིག་རེད་འདུག་བསམ་པ། ས་ས ོ ོ་ཡིན་ནའང་དེ་ འད་ི ཏག་ཏག་འགྲོ་གི་ཡོད། ཨིན་ཇིའ་ི ཚི ག་ཐོག་ Poའདྲའི་རི ག་གཞུང་ཡོ ད་པའི་མི ་རི གས་གཅི ག་ནང་སྐྱེས་ པ་འད་ི སྐལ་པ་བཟང་པ་ོ ཞིག་ཡིན་བསམ་པ་དྲན་གྱི་ཡོད།
བསམ་འཁྱེར་ནས་འཛེ མས་སོན་མེད་པའ་ི ཐག ོ ་ནས་བདོ ་ ད་དུང་ཚང་མས་ཧུ ར་ཐག་བདྱེ ་དགས ོ ། དེ་ནས་གྲོགས་
དནོ ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་ཡོད།
པ་ོ རྣམ་པ་ཚོར་གང ོ ་དུ་ཞུས་ཟནི ་པ་རེད།
ཨ་རིར་ཆ་བཞག་ན་རང་དབང་ལྡན་པའི་འཛམ་གླིང་
ཡོངས་ཀྱི་ཕལ་ཆེར་འག་ོ ཁདྲི ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། ཨ་རི་ ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད།
དེའ་ི ནང་ནས་ཨ་རིའ་ི གྲོས་
ལ་ཕེབས་པ་ཞིག་མ་རེད།
ང་ཚོ་ལོ་མང་པའོ ་ི གང ོ ་ནས་
ཚོ གས་གོང་འོག་གི ་འཐུ ས་མི ་གླ་ོ བུར་དུ་འདིར་སྐ་ུ མགྲོན་ ང་ོ ཤེས་ཤིག་ཀྱང་རེད།
ཁང ོ ་རྣམས་ང་ཚོའ་ི གྲོགས་
པ་ོ དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བརྟན་པ་ོ ཞིག་ཡིན།
དེར་བརྟེན་དེ་
རི ང་ཁྱེད་རང་ཚོ ་ཆེད་མངགས་ཕེབས་ནས་བོད་པ་ཚོ ར་
རྒྱ་ཟེར་དུས་
ང་ཚོ ས་གྲོགས་པོའི་འདུ་ཤེ ས ་འཛི ན་ནས་ད་ལྟ་དཀའ་
ངལ་ཡོད་པ་འད་ི རྒྱ་ལ་ཕན་གྱི་མེད་ལ་བདོ ་ལའང་ཕན་གྱི་ མེད། འད་ི སེལ་དགས ོ ་པ་ཞིག་རེད། དྲག་གནནོ ་བྱས་
ནས་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་ཕྱིན་པ་རེད།
དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་
གྱི་མི་འདུག དྲག་གནནོ ་བྱས་ན་མིའ་ི སེམས་ནང་དགོ ས་
པ་དང་འཇིགས་སྣང་སླབེ ་ཀྱི་རེད། འཇིགས་སྣང་སླབེ ་ན་ འཆམ་མཐུན་ཡོང་གི་མ་རེད།
འཆམ་མཐུན་མེད་ན་
དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། བདོ ་མི་རིགས་རྩ་མེད་ བཟ་ོ བ་ཟེར་རྒྱུ་ན་ི ཧ་ཅང་ཁག་པ་ོ རེད།
བདོ ་མི་རིགས་
litical Leader
ཟེར་རྒྱུ་ལྟ་བུ། སྐབས་རེ་མང་པོ་ཞིག་
གིས་ Prime Minister ཟེར་རྒྱུ་དེ་འདྲ་བཤད་ཀྱི་འདུག
འད་ི ཆབ་སདྲི ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཆགས་ཀྱི་འདུག
ལས་
President
ལ་ག་ོ རྒྱུ་ཡོད།
ལ་
President
འདི་
བརདྗོ ་པ་ཡིན་ན་སླབོ ་གྲྭའ་ི གཙོ་འཛི ན་
གང་ལྟར་སྐྱིད་སྡག ུ ་ཚོ གས་པ་འདྲ་མི ན་
ཟེར་རྒྱུ་འད་ི ག་ོ རྒྱུ་འདུག ལོ་ཤས་ནས་
ང་ཚོ་བསམ་བླ་ོ བྱུང་བ་རེད།
དེ་འདྲའི་སྐད་ཆ་ཕྲན་བུ་
བྱུང་བ་རེད། བར་སྐབས་ཨིན་ཇིའ་ི ཚི ག་ནང་ཚི ག་མང་ པ་ོ འགྲེལ་བཤད་མི་དགས ོ ་པར་ President བརྗོད་པ་
ི ་སྒྲིག་འཛུགས་ཤི ག་ཡོ ད། སྒྲིག་ ཡིན་ན། ང་ཚོ་འདར འཛུགས་འདའི ་ི
President
ཞེས་བརྗོད་པ་ཡི ན་ན་མ་
འགྲིག་པ་གང་ཡང་མི་འདུག ང་ཚོ་དེ་ལྟར་སྐད་ཆ་བྱུང་ བ་རེད།
ི ་ང་ཚོ འ་ི གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ དེ་ནས་དེ་རིང་འདར
ཚོ གས་གཙོ ས་ཨི ན་ཇི འི་གསུང་སྐད་ཐོག་གསུང་བཤད་ གནས་རྒྱུ་རེད། གནས་པའ་ི རིང་ལ་འཆམ་མཐུན་བྱུང་ གནང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་པ་ོ བྱུང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་གི ་ཡི ན། རྣམ་འགྱུར་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི ་མང་གི ་མདུན་དུ་སྟོན་གནང་ ན་བརྟན་ལྷངི ་ཡོང་གི་རེད། བརྟན་ལྷངི ་བྱུང་ན་རྒྱ་བདོ ་ ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།། བར་བཀའ་དནྲི ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ི ་ཀར་ཕན་གྱི་ཡོད། དེ་རིང་འདར ི ་ང་ཚོ་གཅིག་ གཉས
གདུང་སེ མས་མཉམ་སྐྱེ་དང་བདེན ་པའི་ རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི ་
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
33
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་རྟེན་ གཙོ་སོགས་ང་ོ སྤདྲོ ་མཛད། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༡༠ རེས་ གཟའ་ལྷག་པ་ཉ ནི ་བཞུ གས་སྒར་རྡ་ས་ཐེག་ཆེ ན་ཆོ ས་
གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གསུང་ཆོ ས་ར་བར་བོད་མི འི་
བླ་ན་མེ ད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི ་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་བོད་མི འི་སྒྲིག་
འཛུ གས་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུ ས་མི འི་སྐུ་ཚབ་
ཚོ ག ས་ཆུ ང ་ལ་དགའ་བསུ འི་ གཞུ ང ་འབ ལ ྲེ ་མཛད་སྒ་ོ སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད།
དེ་ཡང་གང ོ ་ཚེ ས་ཉནི ་གྱི་སྔ་ད ྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ ཐག ོ ་གཞུང་
འབལ ྲེ ་གྱི་མཛད་སྒ་ོ དབུ་འཛུ གས་སྐབས་བོད་མི འི་སྒྲི ག་
འཛུ གས་ཀྱི་མང་གཙོའ་ི ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་
པ་དང་། རང་དབང་ཅན་གྱི་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་འགན་
འཛིན་རྣམ་པ། བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ།
ལྷན་ཁང་ཁག་གི ་དྲུང་ཆེ ་ཆུང་གིས་གཙོ ས་སྲི་ཞུའི་ལས་
བདྱེ ་རྣམ་པ།
སྡ་ེ ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ།
གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡི ན་པའི་ཚོ གས་སྐྱིད་ཁག་
གི་འགན་འཛིན་དང་སེར་སྐྱ་མི་མང་། སླབོ ་ཕྲུག་སོགས་ ཁྱོན་མི ་གྲངས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་འདུ་འཛོ མས་ཐོག་སྤྱི་
ལོ ང ས་སྤ ྱོད ་དང་བཅས་པ་བླས ོ ་གཏོང ་གནང་མཁན་
གཟི ག ས་འབུ ལ ་ཞུ ས ་མཚམས་ཨ་རི འི ་ གྲོས་ཚོ ག ས་
འདུད་སྐར་མ་གཅིག་རིང་ཞུས། དེ་ནས་དགེ་བཤེས་མ་
བཤད་གནང་།
རྒྱལ་གཅེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེ ད་ངག་བཅད་མྱ་ངན་གུ ས་
བཞི ་གྲས་བདེན་ཚི ག་སྨནོ ་ལམ་གསུང་སྐབས་ཚང་མས་
ལག་གཉིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འུར་འདོན་གནང་གྲུབ་རྗེས་
དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོ ག་གི ས་ཕེབས་
བསུའ་ི གསུང་བཤད་གནང་།
ནར ོ ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པ ་ོ མཆོ ག ་གི ས ་
དེ་ནས་ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་འགོ ་མའ་ི འཐུས་མི་སྐ་ུ ཞབས་
ཆུང་གི ་དབུ་འཁྲིད་རྣམ་པ་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོ གས་པས་
གནང་རྗེས་བོད་ཀྱི ་ཟློས་གར་ཚོ གས་པས་བོད་ཀྱི ་བུད་
དབུས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི འི་སྐུ་ཚབ་ཚོ གས་
ཇི མ ་སེ ན ་སེ ན ་བྷ ར ེ ་ནར་མཆོ ག ་གི ས ་གསུ ང ་བཤད་
རོལ་དབྱངས་དང་བཅས་ཕ་ོ བྲང་ནས་ཐེག་ཆེ ན་ཆོ ས་ མེད་ཀྱི་བསྟོད་གཞས་གཟག ི ས་འབུལ་ཞུས། དེ་རས ྗེ ་གྲོས་ གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གསུང་རར་གདན་ཞུ ས་ཀྱི ས་ ཚོ གས་འོག་མའི་འཐུ ས་མི ་སྐུ་ཞབས་ཇི མ་མེ ག་གྷ་ོ ཝན་ ཚང་མས་སྐུ་བཞེངས་ཐོག་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་
མཆོ ག་དང་བོད་མི ་མང་སྤྱི ་འཐུ ས་ཚོ གས་གཙོ ་མཁན་
འཐུ ས ་མི ་ལྕམ ་སྐུ་ནེན ་སི ་པེ་ལོ ་སི ་མཆོ ག ་གི ས ་གསུ ང ་
དེ་རས ྗེ ་སྤྱི་ནར ོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ གིས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།
ྲི ་བསྒྲགས་དྲུང་ཆེ་ མཐར་དལ
ི ་བསྟན་འཛི ན་ཟླ་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་ཐུགས་ར་ྗེ ཆེ་ ཤར་གླང
ཞུའི་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས་མཛད་སྒ་ོ རྒྱལ་ཁའི་ངང་ སྒ་ོ གྲོལ།
དེ་རས ྗེ ་སྤྱི་ནར ོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་
དང་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ཐེག་ཆེ ན་ཆོ ས་གླིང་གཙུག་ལག་ ཁང་གི ་རྟེན་གཙོ ་སོ གས་གནས་མཇལ་དུ་ཆི བས་སྒྱུར་
བསྐྱངས།
སྐབས་དེར་མགནོ ་པ་ོ གང་ཉིད་མཆོག་གིས་
གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་རྣམས་ལ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བསྟན་
གིས་བདོ ་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་དར་མཁའ་དབྱིངས་ པ་ོ བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག གྲོས་ཚོགས་འགོ ་ སུ་སྒངྲེ ་འཛུགས་གནང་། མའི་འཐུ ས་མི ་སྐུ་ཞབས་ཨི ་ལོ ་ཡི ་ཊི ་ཨེ ན་ཇེལ་མཆོ ག
ཙམ་མ་ཟད། སྟོན་པ་ཐུབ་པའ་ི དབང་པོའ་ི སྐ་ུ བརྙན་གྱིས་
སྐབས་དེར་བདོ ་གཞུ ང་ཟློས་གར་ཚོ གས་པས་རྔ་རོ ལ་
ཁག་ང་ོ སྤདྲོ ་མཛད་ཡོད་པ་བཅས།།
དང་བཅས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ ན་པོའི་རྒྱལ་གླུ་བཏང་རྗེས་
བདོ ་དང་བདོ ་མིའི་རྩ་དནོ ་ཆེ ད་གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་
གྲོས་ཚོ གས་འོག་མའི་འཐུ ས་མི ་ལྕམ་སྐུ་པྲ་མི ་ལ་ཇ་ཡ་ པཱལ་མཆོག་བཅས་ནས་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་བསྟུན་ བ དོ ་ཀྱི ་ ཟློས་གར་ཚོ ག ས་པས་གྱ་སྟོན་མཉམ་གཞས་
མཚོ ན ་འཕགས་པ་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ ན ་པོ་ སོ ག ས་རྟེན་གཙོ ་
བོད་དང་བོད་མི །
34
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐའོ ་ི སྐ་ུ ཚབ་ཚོགས་ ཆུང་ལ་མངནོ ་བསྟོད་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་པ་སོགས་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་ད་ུ ི ས་ཀྱི་པར་རིས་གནས་ཚུལ། འཚམས་གཟག
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༩ ཉནི ་ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོགས་འགོ ་མའ་ི མང་གཙོ་དང་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་བཅས་ཆབ་སདྲི ་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་ལས་གྲུབ་པའི་ཆེས་མཐོའ་ི
ི ས་སུ་ཕེབས་ནས་༸རྒྱལ་བའ་ི ཕ་ོ བྲང་དུ་སྤྱི་ནར སྐ་ུ ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལར་འཚམས་གཟག ོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ མཛད་པ་མ་ཟད་ཉནི ་དགུང་ལྗགས་སྨནི ་ལྷན་བཞེས་མཛད།
༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
35
བོད་དང་བོད་མི།
གྲོས་ཚོ གས་སུ་འཚམས་གཟིགས་སྐབས་བོད་མི ་མང་སྤྱི་
འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱིས་མངོན་བསྟོད་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་ འབུལ་ལམ་ཞུས་པ།
བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོ གས་ཚོ གས་
ི ས་སྐརོ ་གནང་བ། ཁང་ནང་གཟག
སྐུ་ཚབ་རྣམས་ནས་རྡ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སླབོ ་གྲྭར་འཚམས་
གཟིགས་དང་སྦྲགས་སླབོ ་ཕྲུག་རྣམས་དང་མཇལ་འཕྲད་ གནང་བ།