Tekstil Teknik Nisan'13 by Tekstil Teknik

ISSN 1300-9982

196696 / 2013 - 04

NİSAN APRIL 2013 • YIL YEAR 29 • SAYI ISSUE 339

www.tekstilteknik.com.tr

NİSAN APRIL 2013 • YIL YEAR 29 • SAYI ISSUE 339

1949’dan beri üretimdedir

DALTEKS GÜVENCESİYLE

220 volt monofaze şebeke gerilimi ile çalışma imkanı bulunmaktadır.

%50’ye varan fiyat avantajlarıyla KALİTELİ ürün sunmaktadır.

Tüm parçalar CNC tezgahlarımızda üretilmektedir.

Fully Fashion dış giyim triko kumaş için yeni zincir dikiş makineleri

Profesyonel nakışçılar için inanılmaz teknoloji

DALTEKS TEKSTİL VE KONFEKSİYON MAKİNALARI İTH. İHR. SAN. TİC. A.Ş. Yenidoğan Mahallesi Ferhatpaşa Caddesi Dalkıran Triko Merkezi No: 24-255 (Üst Kat) BAYRAMPAŞA - İSTANBUL - TÜRKİYE TEL: +90 212 613 80 80 FAX: +90 212 613 80 99 WEB: www.dalteks.com.tr E-MAIL: sales@dalteks.com.tr

DALTEKS A.Ş. İ s m i m i z g ü v e n c e m i z d i r ...

DALTEKS 37 yıldan beri triko sektörünün öncü firmalarından olup; sektörde saygın bir isme sahiptir.

Salon : 12 Stand : 1212

Dalteks A.Ş. tarafından tasarlanmış ve yenilenmiş makinaları görmek için sizleri DALTEKS A.Ş. showroomlarına ve ITM TEXPO EUROASIA 2013 fuarı 12. salondaki DALTEKS standına bekliyoruz. Ayrıca her türlü servis, yedek parça hizmetleri DALTEKS GARANTİSİ altında olacaktır.

REKLAM İNDEKSİ ADVERTISEMENT AKBARKOD................................ 95 ATAÇ............................................27 BAYKİM........................................47 BENTEKS (GENEL)........................91 CANLAR MAKİNE..................10-11 CLARIANT......................................7 DALTEKS............................. Ö.K.İ - 1 DEMAS.........................................79 DEMSAN......................................59 DENGE KİMYA.......................... Ö.K DILO............................................ 33 DUAYEN MAKİNE...................14-15 EFFE ENDÜSTRİ...................... 40-41 EKOTEKS................................. 71-85 ELİF TEKSTİL................................. 63 ERHARD-LEIMER........................ 29 ER-SER..........................................97 EUROTECH (NAC GROUP)........39 FOLPA..........................................81 FUAR DİZAYN............................. 53 HARDİSAN...................................77 HAS GROUP (LAFER)..................25 HIGHTEX 2013...........................101 IDTM FUTURALLIA.................... 105 ITM TEXPOEURASIA................A.K.İ İHLAS ARMUTLU........................123 İHLAS KOLEJİ............................. 119 İHLAS PAZARLAMA..................127 İTA-İTHİB.......................................75 KRİSTAL KOLA........................... 115 KRİSTAL ŞEHİR............................ 111 KUZULUK................................... 103 KÜP GRUP................................... 99 MEMNUN MAKİNE......................61 MYD............................................ 49 NİT ÖRME................................... 65 ÖRNEK MAKİNE..........................51 PETNİZ ISI...................................A.K PİMMS.................................... 30-31 PRO-SER..................................... 45 ROZA PLASTİK.............................73 SANKO........................................ 83 SANTEX........................................19 SIGN İSTANBUL............................89 STAEUBLI......................................17 SULFET..........................................67 SWISSMEM............................ 35-37 ŞAHİN REKLAM.......................... 43 ŞANAL PLASTİK................. 108-109 TECHPRO (EPSON).....................57 MESSE FRANKFURT (TECHTEXTILE).....93 TEKSPART.................................... 55 TEXTECHNO (MERKÜR FAIRS)..... 113 TIES...............................................23 TRUTZSCLER.................................21 UFO ENDÜSTRİ............................69 VAN DE WIELE...............................5 İKİNCİ EL & YEDEK PARÇA CLASSIFIED ADVERTISEMENTS LANATEX....................................134 UNITEX.......................................135

29 yıldır birlikteyiz We are together with you for 29 years

H. Ferruh IŞIK

İLETİŞİM MAGAZİN GAZETECİLİK SAN. TİC. A.Ş. adına sahibi SORUMLU GENEL YAYIN MÜDÜRÜ Editor-in-Chief

Mehmet SÖZTUTAN mehmet.soztutan@img.com.tr

GENEL MÜDÜR YARDIMCISI Assistant General Manager

Ahmet KIZIL ahmet.kizil@img.com.tr

YAZI İŞLERİ KOORDİNATÖRÜ News Editor

Ali ERDEM ali.erdem@img.com.tr

YAYIN KURULU BAŞKANI Editorial Board Chief

Prof. Dr. Cevza Candan

YAYIN KURULU Editorial Board

Prof. Dr. Bülent Özipek Prof. Dr. H. Rıfat Alpay Prof. Dr. Yalçın Bozkurt Prof. Dr. E. Tekin Altınbaş Prof. Dr. W. Oxenham Prof. Dr. Emel Önder Prof. Dr. Yusuf Ulcay Doç. Dr. Yusuf A. Uskaner

SÜREKLİ YAZARLAR Permanent Columnists

Prof. Dr. İsmail KAYA Doç. Dr. Mehmet Ali ÖZBUDUN Ekrem Hayri PEKER

REKLAM MÜDÜRÜ Advertisement Manager

Mehmet TATLI mehmet.tatli@img.com.tr

DIŞ İLİŞKİLER MÜDÜRÜ Foreign Relations Manager

Yusuf OKÇU yusuf.okcu@img.com.tr

MÜŞTERİ TEMSİLCİSİ Advertisement Sales Staff

Cuma KARAMAN cuma.karaman@img.com.tr

KURUMSAL İLETİŞİM MÜDÜRÜ Institutional Communicational Manager

Ebru PEKEL ebru.pekel@img.com.tr

SANAT YÖNETMENİ Art Director

İsmail GÜRBÜZ ismail.gurbuz@img.com.tr

GRAFİK & TASARIM Graphics & Design

Hakan SÖZTUTAN hakan.soztutan@img.com.tr

MUHASEBE MÜDÜRÜ Chief Accountant

Mustafa AKTAŞ mustafa.aktas@img.com.tr

ABONE VE DAĞITIM Subscription and Circulation Manager

İsmail ÖZÇELİK ismail.ozcelik@img.com.tr

ADR ES | Hea d Office İhlas Medya Center 29 Ekim Caddesi No: 23 P.K. 34197 Yenibosna - Bahçelievler / İSTANBUL / TURKEY Tel : +90 212 454 25 00 Fax : +90 212 454 25 55 www.tekstilteknik.com.tr | e-mail : img@img.com.tr BASKI | Printed By | İHL AS Gazetecilik A.Ş. Merkez Mahallesi 29 Ekim Caddesi İhlas Plaza No:11 A/41 Yenibosna - Bahçelievler / İSTANBUL / TURKEY Tel: 0212 454 30 00 BÖLGE TEMS İLCİLİKLER İ BURSA | Yakup ALAN - Özgül ÇELİK Tel & Fax: +90 224 252 79 15 | +90 224 252 79 42 Ömer Faruk GÖRÜN Tel: +90 224 211 44 50 Fax: +90 224 211 44 81 KONYA | Met in DEM İR Tel: +90 332 238 10 71 Fax: +90 332 238 01 74 Advertising Representatives TAIWAN | Taiwan Bright Co. Ltd. | Mr. Vincent Lee Tel: 88 622 755 79 01 Fax: 88 622 755 79 00 vincent@mail.taiwanbright.com.tw JAPAN | Echo Japan Corporation | Mr. Ted Asoshina Tel: 8 133 263 50 65 Fax: 8 133 234 20 64 echoj@bonanet.or.jp KOREA | Jes Media Int. | Mr. Young Seoah Chinn Tel: 8224813411 Fax: 8224813414 jesmedia@unitel.co.kr

İMG: Tekstil & Teknik, Türkiye’de sektörel yayıncılığı başlatan ve bu alanda 28 yıldır öncülüğünü sürdüren İletişim Magazin Gazetecilik’in (İMG) yayınıdır. Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapan 24 dergisiyle İMG’nin ürünleri büyük bir okuyucu kitlesince takip edilmektedir. Genç ve profesyonel kadroların dinamizmiyle giderek büyüyen İMG, Uluslararası, Sektör ve Aktüel olarak 3 ana başlık altında yayıncılık yapmaktadır. Tekstil & Teknik Dergisi’nin bütün yayın hakları İletişim Magazin Gazetecilik Basım Tanıtım Tic. A.Ş.’ye aittir. Ayda bir yayınlanır. Tekstil & Teknik is published monthly. Advert is ements respons ib ilit ie s published in our mag az ine pertain to advert isers.

GRUP BAŞKANI Group Chairman

BİLGİ / Information: Yazı İşleri: Tekstil & Teknik Dergisi hakemli dergi olup, bu dergiye yazar veya yazarları tarafından başka bir dergide yayınlanmadığı beyanıyla birlikte gönderilen her yazı, ilgili kurul üyesi tarafından incelenerek bu üyenin olumlu görüşü üzerine yayımlanır. Tüm makale ve haberler elektronik posta ve CD ile gönderilebilir. Bilgi: Tekstil& Teknik Dergisi’nde yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir. Yayınlanan ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir.

NİSAN | APRIL | 2013 YIL | YEAR : 29 - SAYI | ISSUE : 339

EDİTÖR

Tekstilin otomotiv sevdası Automotive Love of Textile

EDİTÖR

Ali ERDEM Yazı İşleri Müdürü News Editor

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Otomotiv endüstrisine yapılan tekstil ürünlerinin satışı yıllık 4 milyon euro. Teknik tekstil pazarının % 22’sini kapsayan mobil tekstiller en büyük segmenti oluşturuyor ve bu pay büyüyeceğe benziyor. Tekstil araştırma enstitüleri ile birlikte bu şirketler yarının otomobilleri için inovatif teknik tekstiller geliştiriyor. Bu bağlamda, odak noktasını geri dönüşüm konseptleri ve yenilenebilir hammaddelerden üretilen lifler oluşturuyor. Tekstil araştırma kuruluşları koltuklar, tavan döşemeleri ve paneller için ‘hightex’ malzemeler üretiyor. Gelecekte arabaların iç tasarımı daha hafif, daha parlak ve daha işlevsel olacak. Bununla birlikte araştırmacılar ve endüstri, yeni çevreye duyarlı lifler geliştirmek için birlikte çalışmakta ve söz konusu lifleri koltuk kaplamalarından yer paspasına kadar çeşitli ürünlerin üretilmesinde kullanmakta. Artık tasarımcıların emrinde, ışık & ısı yayan, elektrik ileten ve hatta duyusal özelliklere sahip yeni tekstil çeşitleri ve fiber-bazlı hafif kompozitler var. Bazıları henüz ‘laboratuardan sıcak sıcak’ çıkmış bu gelişmeler, otomotiv üreticilerinden ilgi topluyor. Konu ile ilgili olarak şu anda Almanya, İtalya, Güney Kore ve Japonya’da otomotiv üreticileri tarafından çeşitli deneyler yapılmakta.

The amount of the sales of textile products being made to automotive industry is 4 million Euro. Mobile textiles consisting of 22% of technic textile market comprises the largest segment and this share seems to increase more in time. These companies with the textile research institutes develop innovative technical textiles for the future’s automobiles. In this regard, the focus consists of recycling concepts and fibers made of renewable raw materials. Textile research institutes produce “hightex” materials for seats, headliners and panels. In the future, interior design of automobiles will be lighter, brighter and more functional. However, researchers and the industry work together to develop new environment friendly fibers and use these products in the production of various products from upholstering to floor mats. Now, new textile types that radiate & emit light, conduct electricity and have even sensory features and fiber based light composites are at the disposal of designers. These developments some of which come out of ‘the laboratory in the heat of the moment’ arouse interest of automotive manufacturers. Concerning this issue, several tests are being made by automotive manufacturers from Germany, Italy, South Korea and Japan right now.

PALET

Süt, kahve... Çayın nesi eksik? Milk, coffee... The last but not the least: Kombucha Tea?

PALET

PROF. DR. CEVZA CANDAN Tekstil & Teknik Yayın Kurulu Başkanı

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Kombucha çayı; şeker ve maya yardımıyla fermente edilerek üretilen bir tür içeçek. Çay; sirke, B vitamini ve diğer bazı kimyasal bileşikler içeriyor. Hazımsızlık, kanser vs gibi sağlık sorunlarına fayda sağladığı söylense de bu değerlendirmeleri destekleyen bilimsel verilerin varlığından bahsetmek henüz mümkün görünmüyor. Bununla beraber, Asya ve Doğu Avrupa’da pek çok insanın yüzlerce yıldır bu çayı yapmak üzere bakteri kültürleri kullandığı biliniyor. Fermentasyon sonunda içeceğin üst kısmında yüzer halde selülozik bir tabaka oluşuyor ve bu tabakanın çay içilmeden önce kaldırılıp atılıyor. Bilim adamları bu yüzer selülozik plağın; fermantasyonu sağlayan bakteriler için havadaki oksijene ulaşım aracı olduğunu düşünüyor... Buraya kadar oldukça sıradan bir oluşum değil mi? Ancak, tasarımcı Suzanne Lee’nin yenilikçi yaklaşımıyla bu bakteri plağının şık giysilere (bu benzersiz koleksiyon “BioCouture” olarak biliniyor) dönüştürülebiliyor olması ve hatta çay fermantasyonu ile elde edilen selülozik yapının, bio-reaktörlerin kullanımıyla yakın gelecekte pamuğa alternatif bir malzeme olabileceği yönündeki görüşler, anılan oluşumu sıradanlığın çok ötesine taşıyor. Zamanınız olursa, internette Kombucha giysiler üzerine hazırlanmış videoları izlemenizi öneririm. Genel anlamda çaya olan saygınızın artacağına eminim:-)))) Saygılarımla,

Kombucha tea is a fermented drink made with tea, sugar, bacteria and yeast. The resulting liquid contains vinegar, B vitamins and a number of other chemical compounds. People in Asia and eastern Europe have used cultures of the bacteria for hundreds of years to make this very fermented drink. The bacteria use the sugar in the tea in order to produce floating mats of cellulose. Scientists think that these mats act as life rafts for the bacteria, keeping them afloat so that they can access oxygen in the air. Most people simply throw away this cellulose mat as a waste by-product. But designer Suzanne Lee uses it to make her unique line of BioCouture clothing. It is stated that if Kambucha fabric could be grown in bioreactors in the lab, it would seem to be a perfect alternative to cotton as it is natural, non-toxic and compostable. So, if you have time I strongly recommend you to watch the videos on Kombucha fabrics on the internet. I believe that you would find them very interesting as well as inspiring. Regards, Kaynakça/Source 1. http://en.wikipedia.org 2.http://antenna.sciencemuseum.org.uk 3.http://www.mayoclinic.com 4.http://inspirationgreen.com

PANORAMA

Gelecekte arabaların iç tasarımı Mevcut mevzuat, otomobil endüstrisinde inovatif geri dönüştürülebilir konseptler ve yenilenebilir ham maddeleri kullanmayı gerektirmekte. Bununla birlikte araştırmacılar ve endüstri, yeni çevreye duyarlı lifler geliştirmek için birlikte çalışmakta ve söz konusu lifleri koltuk kaplamalarından yer paspasına kadar çeşitli ürünlerin üretilmesinde kullanmakta. Yeni ekstrem derecede sürdürülebilir taşıtlara gelince, odak artık sadece servis ömrü ve yakıt tüketiminde değil, aynı zamanda artan bir şekilde tüm yaşam devrinde. Bunun ana nedenlerinden biri, taşıtların yaşamlarının sonunda imhası ve çevreye duyarlı bir biçimde uzaklaştırılmasına ilişkin EU direktifi. 2015’e kadar taşıtların % 95’inin geri dönüşümü-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

nün mümkün olmasına çalışılıyor. Kaportadan, motora, tekerleklere, yer paspasına kadar tüm bileşenler incelenmekte. Paralel olarak tekstiller daha fazla rol oynamaya başladı. BMW kaynağa duyarlı liflere özel ilgi gösteriyor. Yeni BMW i3’ü geliştirirken doğal liflerin geniş kullanımına yer verildi. Buna ek olarak doğal boyalı deri, geri dönüştürülmüş malzemeler ve yenilenebilir hammaddeler kullanılarak yapılmış plastikler döşemelerin % 25’ini oluşturdu. BMW bu anlaşılması güç sürdürülebilir taşıtın üretimine 400 milyon Euro yatırım yaptı. KOLTUK KAPLAMALARI EKO-TEKSTİLLERDEN IBENA Cortex GmbH‘dan otomotiv endüstrisi için dokuma kumaş üreticisi Christian

PANORAMA

Car interiors of tomorrow Current legislation requires the automobile industry to employ innovative recycling concepts and renewable raw materials. Hence, research and industry are working together to develop new, environmentally-friendly fibres – for everything from seat covers to foot mats. When it comes to developing new, extremely sustainable vehicles, the focus is no longer solely on service life and fuel consumption but also, and increasingly, on the entire life cycle. One of the main reasons for this is the EU Directive on the Environmentally Friendly Disposal of End-of-life Vehicles, which prescribes that 95 percent of a vehicle by weight must be suitable for recycling by 2015. From the body shell, engine and wheels to the foot

mats, every component is subject to close scrutiny. Accordingly, textiles also have an increasingly important role to play. On course for the “uncompromisingly sustainable vehicle” Together with textile-research institutes, these companies are developing innovative technical textiles for tomorrow’s cars. In this connection, the focus is on two aspects in particular: recycling concepts and fibres made of renewable raw materials. BMW paid particular attention to resource-friendly fibres when developing the new BMW i3. In addition to the extensive use of natural fibres and naturally-dyed leather, plastics made us-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

羹yesidir

8 Kamara Fikse ve Kurutma Makinas覺 8 Chambers Heat Setting and Drying Machine

5 Kabin Çift Geçiş Egalize Kurutma Makinası 5 Chambers Double Pass Equalizing (pin-chain) Dryer

PANORAMA

Deutmeyer şunları söylüyor. “Tüm amaç ve eğilimler için bugünlerde sürdürülebilirliği konuşulmadığı bir toplantı yok. Koltuk kaplamalarında, IBENA Cartex dönüştürülen veya yenilenebilir hammaddeleri içeren 3 bileşenli sandviç tasarımını geliştirdi. Yüzeydeki kumaş dönüştürülmüş polyester ve kolza tohumu, soya, ayçiçeği tohumu ve benzeri gibi maddelerden elde edilen % 50 biyo-polyol köpük ihtiva ediyor. Alt tabaka pamuk veya geri dönüştürülmüş polyesterden mamül örme, nonwoven malzemeler-

den oluşuyor.” Deutmeyer talebin bunlar olduğunun altını çizdi ancak fiyatların kurulumun önünde önemli bir bariyer olduğuna dikkat çekti. Dönüştürülmüş polyester yeni Ford Focus Electric’te önemli bir oranda kullanıldı. Koltuk kaplamalarının büyük bir kısmı, eski PES şişelerden elde edilen Repreve elyafından yapıldı. Her bir Ford Focus Electric iç döşemesi için 22 plastik şişe kullanılmakta. Bu da sadece buna karşılık gelen mineral yağ miktarından tasarruf etmekle kalmamakta aynı zamanda gere-

ing recycled mate-rials or renewable raw materials account for 25 percent of the interior by weight. BMW has invested 400 million in the production of this ‘uncompromisingly sustainable vehicle’.

tainability being discussed”, says Christian Deutmeyer of IBENA Cartex GmbH, manufacturers of woven fabrics for the automobile industry. For seat covers, IBENA Cartex has developed a sandwich design comprising three components that can either be recycled or have been made using renewable raw materials. The face fabric consists of recycled polyester and the foam of up to 50% bio-polyol obtained from rapeseed,

Seat covers made of eco-textiles at Ford and Citroën “To all intents and purposes, no meetings are held nowadays without the subject of sus-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

ken enerji miktarını ve CO2 salınımını azaltmakta. Citroen’de vurgu doğada. Geçen yıldan bu yana, Citroen C4’ün koltukları, Tencel liflerinden dokunmuş kumaş ile kaplandı. Tencel Avusturalya’dan Lenzing tarafından odundan üretilen bir selüloz elyafı olup biyolojik olarak parçalanabilir durumda. “Koltuk kaplama kumaşlarına ek olarak, Tencel lifleri otomotiv sektöründe, paspaslar için hacimli malzeme olarak, plastik parçalar için lifli tozlar ve nonwovenlar için tekstil lifleri ve batarya ayırıcıları olarak kullanılmakta” diyor Lenzing’deki Yeni Uygulamalar Küresel Tekstil Inovasyonları ve İş Çözümleri Başkanı Dr. Friedrich Suchomel. KİTLE ÜRETİMİNE HAZIR Thuringia - Tekstil ve Plastik Araştırmaları Enstitüsü- Thuringia Institute for Textile and Plastic Research (Thüringisches Institut für Textil- und Kunststoff-Forschung e.V.) şubesi olan Ostthüringische Materialprüfgesellschaft für Textil- und Kunststoffe mbH (OMPG) CEO’su Ralf Bauer’e göre selüloz lifleri sadece fonksiyonel olduğunda otomobil endüstrisi için ilginç hale gelebiliyor. Otomotiv endüstrisi iş dünyası ve teknolojiden müşteriler için polimer malzemeler ve kompozitler alanındaki projelerde çalışıyor. Kompleks prosesler kullanılarak, OMPG parafini selüloz ile kombine edebilecek böylece serinletme etkisine sahip klimalı lif üretebilecek. Söz konusu lifi araba koltuklarında kullanmak konforu arttırırken, tavan astarında kullanmak iç sıcaklığı düşürecek.

soya, sunflower seeds, etc. The bottom layer is a knitted or nonwoven material made of cotton or recycled polyester. “The demand is there”, says Deutmeyer. However, he adds that the price is often a barrier to implementation. Recycled polyester is used extensively in the new Ford Focus Electric. A large part of the seat covers are made from ‘Repreve’, a fibre produced using old PET bottles. Around 22 plastic bottles are turned into textiles for every Ford Focus Electric interior. This not only saves the corresponding quantity of mineral oil but also the associated energy and CO2 emissions. At Citroën, the emphasis is on nature. Since last year, the seats of the Citroën C4 have been covered with a fabric woven from Tencel fibres. Tencel is a cellulose fibre made out of wood by Lenzing in Austria and

is biodegradable. In addition to seat-cover fabrics, Tencel fibres can also be used in the automobile sector as highly voluminous fibres for mats, as a fibrous powder for plastic parts and as textile fibres for nonwovens and battery separators. “At present, tests are being conducted by automobile manufacturers in Germany, Italy, South Korea and Japan”, says Dr Friedrich Suchomel, Head of New Applications Global Textile Innovations & Business Development at Lenzing. However, he also draws attention to the price sensitivity of automobile manufacturers. Resource-friendly + function = ready for mass production “Cellulose fibres will only be really interesting for the automobile industry when they

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

Bu da özellikle Dubai gibi çok yüksek sıcaklığın yaşandığı ülkelere uygun taşıtların yapılmasını sağlayacak. “Sürdülebilirlik ucuz bir şey değildir. Ancak eğer selüloz gibi kaynak duyarlı malzeme fonksiyonelliğin tamamlayıcı faydası ile birleştirilebilirse, kitle üretimine geçiş için hazır hale gelecek” diyor Bauer. Nature Wins projesinde, Institute for Textile Technology of RWTH Aachen geri dönüştürülebilirlik, yenilebilir hammadde ve biyo-parçalanabilirlik gibi en az 3 çevreye duyarlı faktörü bir araya getiriyor. Geçen yıl Ocak ayından beri Enstitü, Belçikalı proje partnerleri ile birlikte çalışıyor. Centexbel Research Centre ve Sirris Leuven Composites Application Lab PLA’dan yapılmış yeni kompozit maddenin biyo polimer olarak ketenin ise doğal elyaf olarak

kullanıldığı bir proje üzerinde çalışıyorlar. Bu iki bileşeni bir araya getirerek, cam elyafına yakın özelliklere sahip olan ancak onun kadar yoğun olmayan keten lifinin pozitif özelliklerine sahip olan biyokompoziti üretiliyor. Bu da malzemeden sonraki işlemlerde tasarruf edilebileceği anlamına geliyor. Bu lifler nonwoven, iplik ve dokuma kumaş üretiminde kullanılabilir. DAHA HAFİF, DAHA İŞLEVSEL İç mekanlar, bir dizi farklı yenilikçi özellik ile kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan yerler olarak sadece gelecekteki elektrikli arabalarda düzenlenmeyecek. Artık tasarımcıların emrinde, ışık & ısı yayan, elektrik ileten ve hatta duyusal özelliklere sahip yeni tekstil çeşitleri ve fiber-bazlı ha-

are also functional”, says Ralf Bauer, CEO of Ostthüringische Materialprüfgesellschaft für Textil- und Kunststoffe mbH (OMPG), a subsidiary of the Thuringia Institute for Textile and Plastic Research (Thüringisches Institut für Textil- und Kunststoff-Forschung e.V.). Together, they work on projects in the field of polymer materials and composites for clients from the business and science spheres. They will show their latest developments at Techtextil 2013: cellulose fibres that can be fused with liquids. Thus, using a complex process, OMPG is able to combine cellulose with paraffin to create a climate fibre with a cooling effect. Used for car seats, it makes them more comfortable. Using it for roof linings helps keep the interior temperature down, which is very interesting for vehicles in very hot regions, such as Dubai. “Sustainability does not come cheap. However, if you can combine a resource-friendly material, such as cellulose, with the supplementary benefit of functionality, the fibres will be ready to go into mass production”, explains Bauer. In its ‘Nature Wins’ project, the Institute for Textile Technology of RWTH Aachen brings together no less than three sustainable factors: recyclability, renewable raw materials and biodegradability. Since January last year, the Institute has been working together with its Belgian project partners, Centexbel Research Centre and Sirris Leuven Composites Application Lab, on a new composite material made of PLA as

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

fif kompozitler var. Bazıları henüz ‘laboratuardan sıcak sıcak’ çıkmış bu gelişmeler, araba, kamyon ve otobüs üreticilerinden ilgi topluyor. Hala araştırma safhasında ve dolayısıyla prototip aşamasının çok az ötesinde olmalarına ve düzenli üretime başlamamış & kitle piyasasına çıkmamış olmalarına rağmen, fevkalade yararlı özellikleri nedeniyle hava, demiryolu ve deniz seyahatleri uygulamaları için öne-

riliyorlar. Özellikle otomotiv ve hava seyahat endüstrileri tekstil teknolojilerinin lokomotifleri olduğundan, uygun yeni gelişmeler kısa bir süre içinde temsilcilikler, bankalar ve evlerde kendi yolunu bulacaktır: alternatif pozitif ambiyans aydınlatmasına sahip tekstil öğeleri, ışıklı tekstil işaretleri ile bina girişleri, aydınlatma & klima fonksiyonlarına sahip perdeler ve dokunmuş duvar bileşenleri.

a biopolymer and flax as a natural fibre. Combining the two components creates a bio-composite with the positive qualities of flax fibre, which approximate to those of glass fibre but are not so dense. This means that material can be saved in subsequent processing. The fibres can be used to make both nonwovens and yarns and woven fabrics. After exhaustive testing, the first seat for a F1 racing car – using composite structures made of flax and PLA – is scheduled to be produced by February 2013.

buses alike. Often still in the research phase and, hence, hardly beyond the prototype stage, never mind in regular production and available for the mass market, they recommend themselves for applications in air, rail and sea travel because of their fantastically useful properties. Since the automotive and air-travel industries, in particular, are drivers of textile technologies, appropriate new developments will soon also be finding their way into representative offices, banks and not a few homes too: textile elements with alternate positive mood lighting, entrances to buildings with luminescent textile signs, curtains and woven wall components with lighting and air-conditioning functions.

Lighter, brighter, more functional It is not only in the electric cars of tomorrow that the interiors are set to become feel-good zones with a host of different innovative features. Designers now have, at their disposal, new kinds of Textiles and fibre-based lightweight composites that emit light and heat, conduct electricity and even have sensory capabilities. These developments – some of them still ‘hot from the laboratory’ – are meeting with interest from manufacturers of cars, lorries and

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Five interior areas of application for ‘smart’ textiles Meanwhile, German textile research’s dialogue with the automobile and motor-vehicle industry has moved on considerably; Sabine Gimpel, Head of Marketing at the TITV, identifies several areas of application for smart textiles in car interiors, from the

‘AKILLI’ TEKSTİL İÇİN BEŞ İÇ UYGULAMA ALANI Bu arada, Alman Tekstil araştırma kurumlarının otomobil sanayisi ve motorlu taşıt sanayi ile diyalogu önemli ölçüde ilerledi; TITV Pazarlama Müdürü Sabine Gimpel, tekstil mikro sistemleri teknolojilerinde uzmanlaşmış olan kendi araştırma kurumunun bakış açısıyla, araba içlerinde akıllı tekstiller için çeşitli uygulama alanları tanımlıyor. Elektrikle çalışan araçların baktığımızda örneğin bu yeni koltuk ısıtıcısı çeşitleri olabilir. “Bugüne kadar bunlar minderin derininde idi. Ama orada, kaplama malzemesi yalıtım olarak işlev görür. Yeni malzemeler ile ısıtma elemanlarını koltuk kılıflarına, kol dayanağı yüzeylerine veya kapı panellerine monte etmek mümkün ve böylece koltuk yapısının tasarımı çok daha hafif olacak.” Gimpel duyarlı tekstil panelleri kullanılan uygulamalarda, mesela bir koltuk minderi üzerinde ne olduğunu belirlemek (bir kazada, diyelim ki, yolcu koltuğu üzerinde sadece bir çanta olduğunda hava yastığı açılmayacak) ve sürücünün mevcut sağlık durumunu kontrol etmek amacıyla tekstil sensör teknolojisi ile biyo- sinyalleri izlemek gibi ilave fırsatlar görüyor. Bu alanda bir uzman olan Bayan Gimpel, dokunmuş LED ipliklerine sahip ışık yayan tekstillerin, parlamasız ışık kaynaklarının ve bunların yanı sıra dokunmuş elektro- ışıklı yüzeylerin geleceğin arabalarındaki oryantasyon ve ambiyans ihtiyaçlarını karşılayacağına emin. Greiz‘da şimdi, ışık yayan tekstillerin endüstriyel üretiminin operasyonel (ve dolayısıyla ucuz) aşamasına ulaşan bir teknoloji var. Bu teknoloji ile LED’ler, bir nakış makinesi kullanılarak iletken ipliklere takılabiliyor ve (lehimli) iletişim böylece oluşturuluyor. Bu malzemede seri üretime geçildiğinde tavan döşemeleri ve ayrıca iç kapı panelleri hem enerji tasarrufu sağlayan hem de alıcının beğenisine uyarlanmış bir şekilde aydınlatılabilir.

point of view of her research institution which specialises in textile micro-systems technology. Looking at electrically powered vehicles then this might, for instance, be new kinds of seat heaters. “Up to now, they have been deep in the squab. But there, the covering material acts as insulation. With new materials, it is possible to build the heating elements into the seat covers, the arm rest surfaces or the door panels and thus design the seat construction to be much lighter.” Ms. Gimpel sees further opportunities in applications using sensitive textile panels for, say, determining what is on a seat squab (in a crash, if, say, there is only a handbag on the passenger seat, then the airbag won’t deploy) and for monitoring bio-signals by means of textile sensor technology to check on the driver’s current state of health. Ms. Gimpel, an expert in this field, is convinced that lightemitting textiles with woven LED threads and glare-free light sources, as well as woven electroluminescent surfaces, will meet the need for both orientation and ambience in cars of the future. In Greiz, continues the Head of Marketing, there is a technology that is just now reaching the operational stage of industrial – and hence cheap – manufacture of light-emitting textiles. With this technology, LEDs can be attached to conductive threads using an embroidering machine and the (soldered) contact then created. When this material is mass-produced, headlinings can be illuminated in a way that both saves energy and is individually tailored to the taste of the purchaser; so, too, can interior door panels.

PANORAMA

Has Group Satış ve Pazarlama Direktörü İhsan Mokanoğlu Ihsan Mokanoglu, Director of Sales and Marketing of Has Group

Has Group, yeniliklerle ITM 2013’de Has Group at ITM 2013 Türkiye’de tekstil terbiye makine imalatçıları arasında önemli bir yeri olan Has Group, 29 Mayıs 2013 tarihinde kapılarını açacak ITM 2013 fuarı için tüm hazırlıklarını tamamladı. Has Group Satış ve Pazarlama Direktörü İhsan Mokanoğlu, fuar çalışmalarıyla ilgili olarak şunları söyledi. “Rekabetçi piyasa şartlarında kaliteli ürün, hızlı ve sorunsuz hizmet anlayışı ile üretim konusu olan Ram, Sanfor, Şardon, Tıraş, Kurutma ve Kaplama ma-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Has Group which has major importance between textile finishing machines manufacturers, had completed all preparations for the ITM 2013 Exhibition which starts on 29th of May this year. Ihsan Mokanoglu, Director of Sales and Marketing of Has Group has given information about new developments. Incompetitive market conditions HAS GROUP company which has become an element of trust in Turkey,

PANORAMA

kinelerinde Türkiye’de bir güven unsuru olan Has Group firması yeni geliştirdiği ve mevcut makinelerinde uyguladığı teknolojik yenilikler ile tüm yakın ve uzak coğrafyadan gelecek müşterilerine ev sahipliği yapmak için sabırsızlanıyor. Bir tekstil ülkesi olan Türkiye, tekstil makine imalatı sektöründe dünyanın önde gelen markalarını öne çıkarmaktadır. Bu gurur hepimizin gururudur. Dünyanın tekstil merkezlerinde Türk markalı makinelerin sayısının artması, özellikle de memnun müşterilerin sayısının artması biz makine imalatçıları için bir ödül ayni zamanda gelecek için bir güvendir. Bu başarının arkasındaki öncelikli

sebep, yapılan tüm Ar-Ge projelerinde bilgi, birikim ve tecrübelerini bizler ile paylaşan ve Ar-Ge projelerine direkt katkıda bulunan sektör temsilcileridir. Makinelerimiz üzerinde yapılan ve yapılacak olan tüm iyileştirme ve geliştirme çalışmalarının arkasında, makinelerimizi kullanan makine operatörleri, makine enerji yetkilileri, işletme sorumluları, direkt ya da en direkt şekilde yorum, düşünce ve beklentilerini bizim ile paylaşan sektör çalışanları yer almaktadır. (İhsan Mokanoğlu, Satış ve Pazarlama Direktörü) Bir makine düşünemezsiniz ki, kullanıcılarının beklenti ya da talepleri doğrultusunda tasar-

by the machines stenter, sanforizing, raising, shearing, dryer and coating is looking forward to host the customers coming from all over the world to share newly developed and applied technolocigal renovations. As a textile country Turkey is highlighting top brands in textile machines manufacturing sector and the proud of that is all ours to share. It is a reward for us machine manufacturers and a reliance for the future that Turkish brand machines and satisfied customers numbers are increasing. The prior reason of this success is the representatives

of the sector whom are directly supporting us about R&D projects by sharing their knowledge and experiences. Behind all the renovations that applied and will be applied on our machines, there are operators, maintenance managers, process managers and sector employees who are sharing their comments, thoughts and expectations directly or indirectly. It’s impossible to think of a machine that was not designed by the expactations or demands of the users. As Has Group our main goal is to render our customers that using

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

lanmamış ve üretilmemiş. Has Group olarak en önemli gayemiz, makinelerimizi kullanan değerli müşterilerimizi daha rekabetçi kılmaktır. Yatırım planı yapan tüm işletmeler için, kısa ve uzun vadede, yatırım konusu olan makinelerin gerek enerji tüketim değerleri, gerek servis ve yedek parça gereksinimleri, gerekse orta ve uzun vadede makinenin ekonomik ömrü ve pazar fiyatı hakkında en gerçekçi bilgileri değerli müşterilerimiz ve sektör temsilcileri ile paylaşmaktayız. Tüm sunulan veriler gerçek kullanım verileri olup, bir çok makinenin farklı kullanım şartlarındaki performansları gözlemlenerek elde edilen değerlerdir ve güncel enerji maliyetli baz alınarak son kullanıcılara sunulan makine performans ve tüketim değerleridir. Bu noktadan sonra yatırımcılardan talebimiz, mal ve hizmet satın almadan evvel değerlendirmelerini objektif yapmaları ve ürünlerinin daima arkasında duran, her zaman yenilik ve gelişime açık bir stratejik partner belirlemeleridir.” FUAR SÜRESİNCE MÜŞTERİLERİ BEKLEYEN YENİLİKLER Özellikle 2011 ve 2012 yıllarında projeleri tamamlanan ve geçtiğimiz yıl düzenlenen fuarda sergilenen yeni nesil RAM-X Serisi ram makinesi yine ziyaretçilerin beğenisine sunulacak. Her geçen gün üretim verimliliğini arttırmak ve enerji tasarrufu anlamında müşterilere daha fazla kazanç sağlamak için Ar-Ge çalışmalarının hiç ara verilmeden devam ettiği RAM-X Serisi ram makineleri, bugün sadece Türkiye’de değil, dünyanın

our machine more competitive. For all entities with an investment plan we are sharing the most realistic information with our valued customers and represantatives, about long and short termed subject of investment machines, either service and spare parts requirements or short&long termed machine’s economic life and market price. All represented datas to the customers about machine and perfomance are real usage datas, they had collected by

PANORAMA

önde gelen tekstil merkezlerinde tercih sebebi olmuştur. 2010 yılı Has Group yıllık ram makinesi üretim kapasitesi 25-30 makine iken, bugün her ay üretilen ve sevk edilen ram makinesi sayısı 8’i bulmuştur. Üretim kapasitesinin arttırılması ve montaj hattının genişletilmesi, 5500 m2 kapalı alanda faaliyete geçen yeni üretim stok tesisi sayesinde gerçekleştirilmiştir. HALI SEKTÖRÜNDE HAS GROUP İSMİ Dokuma ve örgü kumaşların terbiye işlemleri amacı dışında kullanılan yeni bir ram makinesi ile Has Group yine 2012 yılında bir

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

observing a lot of different machines in different using conditions and the costs are currently based. So far we are requesting investers to be more objective before buying goods or service, to determine a strategical partner who stands up for its goods and open minded for renovation and development. Innovaitions to be explored by customers during the exhibition Especially last year exhibited new generation RAM-X Series stenter machine which’s projects had completed

PANORAMA

yeniliğe imza atmış ve Halı sektörü için tamamen tasarımı farklı, müşteri talep ve beklentileri doğrultusunda kaplama makineleri dahil, komple halı hatları tasarımını tamamlamış ve üretimini gerçekleştirmiştir. Şu an Türkiye’nin önde gelen Halı imalatçılarında çalışır durumda Halı ram makinesi bulunan Has Group firması, bu yılın son çeyreğine dek Halı sektöründe çalışan ram makineleri sayısını 10’un üzerine çıkararak bu alanda da Pazar payını arttırma hedefindedir. ITM 2013 fuarında tüm

Has Group ziyaretçileri, geliştirilen ve üretimi devam eden özel Halı Ram makinesini fuar alanında görüp, teknolojik avantajları hakkında firma yetkililerinden bilgi alabileceklerdir.

in 2011&2012 will be set on show this year again. RAM-X Series Stenter machines which’s R&D studyings are taking action constantly to increase energy efficiency and to gain energy saving are preferantial not only in Turkey but all around the world. Has Group yearly production capacity of stenter machine was 25-30 in 2010 and today manufactured and shipped stenter machines quantity is 8 for a month. Thanks to the new production stocking facility which has indoor space of 5500 m2 , production capacity and mounting line has expanded.

Has Group Brand In Carpet Sector Has Group is taking the lead in innovations, had designed coating lines and a new stenter machine ’Carpet Finishing Lines’ that was not for woven or knit fabrics but for the carpet sector, with unique design and structure builded according to the customer requests & expectations. Has Group has an operating carpet stenter machine in one of the carpet manufacturer leader in Turkey and is aiming to expand market share by increasing sales of carpet stenter machines up to 10 in the last quarter of this year.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

SANFOR İŞLEMLERİNDE HAS GROUP BİR ADIM ÖNDE Çekmezlik işlemlerinde Has Group tarafından üretilen Keçeli Açık En Sanfor ve Keçeli Tüp Sanfor Makineleri ve son iki yıldır üretimi devam eden KauçukluSanfor Makinesi de

PANORAMA

son yıllarda gerek örgü gerekse dokuma kumaşların terbiye işlemlerinde teknolojik farklılıkları ile müşterilerin tercih sebebi olmaktadır. Viskon örgü malların çekmezlik işlemlerinde talep haline gelen KauçukluSanfor Makinesi, uzun yıllardır Dokuma kumaşların çekmezlik işlemlerinde tek çözüm olarak kullanılmaktaydı. Has Group olarak müşterilerin talepleri doğrultusunda Kauçuklu ve Keçeli Sanfor Makinelerinin farklı hat kombinasyonlarını alternatif olarak sunabilmekte. DAHA HIZLI FIRÇALAMA, DAHA AZ ÜRETİM GİDERİ Yaklaşık 6 yıldır başarılı şekilde üretimi devam eden CSMS Model Tek tamburlu Fırça makinesi yeni versiyonu ile ilk defa ITM 2013 fuarın-

Has Group is one step ahead in sanforizing process Has Group manufactured felt type open width compacting, felt type tubular compacting and rubber belt type sanforizing machines (been manufacturing for over 2 years) are being the reasons of prefereance by their technological advantages. Especially demanded to use with viscon knit fabrics rubber belt type sanforizing machines were the only solution for many years for shrinking process of woven fabrics. As Has Group we are able to provide different line combinations alternatively according to customer expectations in rubber belt type sanforizing and felt type compacting machines.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

da, komple yenilenen tasarımı ile müşterilerin beğenisinde sunulacak. Yeni geliştirilen model üzerinde yaklaşık 6 aydır süren Ar-Ge çalışmaları, fırçalama işlemlerinde tüm müşterilerin ortak beklentisi olan “ Daha hızlı ve üretken Fırça Makinesi, fırçaların kullanım süresinin uzatılması ek olarak değişim zamanlarında ilgili fırçaların yatırım maliyetinin daha ekonomik olması” gibi bir çok beklentiye cevap verecek bir makine olarak fuarda sergilenecek. ŞARDON, TRAŞ VE HAS GROUP 1996 yılından bu yana Türkiye’de Şardon, Tıraş ve dolap tip Tumbler makineleri imalatında öncü firma olan Lafer Türk, Türkiye ve Dünya da 1500 adet üzerinde çalışan Şardon ve Tıraş makinesi ile bu alanda dünya-

Accelerated Brushing, Less Production Cost CSM model single drum brushing machine which has been manufacturing successfully for over 6 years, is going to be exhibited with new version for the first time in ITM 2013 Exhibition. The common expectations of the customers such as rapid and more efficient brushing machine, brushes with longer life time, lower investments costs caused by longer brush replacing periods are going to be corresponded with in this newly developed model by R&D studies that have been eventuated for almots six months. Raising, Shearing and Has Group Since 1996 the leader and Pioneer company in raising, shearing and tumbler ma-

nın en önemli makine imalatçılarından biri olduğunu her alanda ispatlamış ve pazar payını daha da arttırmak için ilgili makineler üzerinde iyileştirme ve geliştirme çalışmalarında aralıksız devam etmektedir. 2012 yılında farklı markalar ile üretim yapan işletmelerin Has Group markası ile tek çatı altında altında toplanması ile birlikte tüm Şardon, Tıraş, Tumbler, Sanfor, Kurutma ve Ram makineleri Has Group markası ile üretilmeye başlanmıştır. Her bir tamburu 28 adet çalışma silindirli, hem tüp, hem açık en örgü ve de dokuma kumaşlar için kullanım özellikli, üretim hızı geleneksel makinelere göre 6-8 m/dak. daha fazla olan, kullanılan yeni tip otomasyon sistemi ve enerji verimliliği yüksek motorlar sayesinde geleneksel makinelere göre önemli avantajlar sağlayan Şardon makinesi ITM 2013 fuarında bir kez daha vitrine çıkacaktır.

chines manufacturing ‘LaferTurk’ has proved its leadership in every way by having operated raising and shearing machines more than 1500 all around the world and constantly studying on development and enchanments to increase the market share. Has Group branded manufacturing has started in 2012 by gathering of different name dentities and all raising, shearing, tumbler, sanforizing, dryer and stenter machines are being manufactured by the name of Has Group. Raising machines which are advantageous compared to traditional machines by the numbers of working rolls ‘28’ in every single tumbler, being usable for both open width knit and woven fabrics, faster production speed 6-8m/min more, entegrated new type otomation system and energy efficiency, will be set on show in ITM 2013 exhibition.

7.HOL / 715B

PANORAMA

Analogla-dijital tekstil baskının amansız rekabeti Şafak Aydoğan / Eurotechprinters

Analog ile Dijital’in rekabeti on yıllardır, hız, maliyet ve üretim bilinirliliği sayesinde hep Analog baskı türlerinin lehine gerçekleşmiştir. Asıl olan ve ilk olan baskı türü olan Analog baskı, bir çok sektörde bilinen baskı türlerinde mevcuttur. Örneğin, Serigrafi baskı, Flekso Baskı, Offset baskı, Rotasyon baskı tamamen Analog baskı türlerindendir. Analog baskı türlerinde bir kalıp ve şablon üzerine pozlanmış baskılara renk adedine göre pozlanarak baskı metrelerce yapılmaktadır. Bu baskının en büyük avantajı artan metrajlarla, azalan kimyasal ve boyalarının maliyet düşüklüğü ile pazara en hızlı baskı hizmetleri en uygun fiyatlara verilmektedir.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Dijital baskı, bilindiği üzere analog baskıdaki kalıp ve şablon mantığını yıkarak, gördüğünü bas mantığına sahiptir. Dijital baskı teknolojilerinden, tekstile en yakın teknoloji Inkjet Dijital Baskı teknolojisidir. 1990’ların sonlarına doğru, artan dijital baskı tutkusu tekstil sektörüne de sirayet etmiş, birçok öncü ülkede dijital baskı makinesini üretime başlayan ülkeler makinelerini tekstile uydurmaya çalışmışlar ve başarısız olmuşlardır. Çünkü hata tekstil sektörüne, başka sektörler için yapılan makinenin devşirilmesi ile bu işin olamayacağıdır. Bunun en acı örneklerini, bu işte şu an en bilinen marka olan Mimaki yaşamıştır. Birçok iç mekan baskı makinesini tekstile 1990’larda uyarlamış, çoğunda başarısız olmuş ama asla yılmamıştır. 1990’larda dijital baskının bir başka problemleri ise, mevcut teknolojinin hız olarak çok yavaş olması ve kimyasal sarflarının ve boyalarının inanılmaz pahalı olması idi. Bu sebeple 1998’ten itibaren bu makinelerin çoğu, Epson baskı kafası kullanan başta Mimaki, Roland, Mutoh, Stork, Aleph gibi makineler, analog baskının numunecisi olarak piyasaya sürülmüştü. Dijitale hep sıcak bakan tekstil sektörü de bu numune basan makineleri firmasına almıştı. Ama işte Dijital Tekstil’in önünü kapatan gerçekler de burada başlıyor. Aldıkları makinelerin kataloglarındaki hızların 4’te birini gören tekstil firmaları dijital makinelerden buz gibi soğumuştur. 2005’lerin ortalarına kadar da bu konu hep böyle gitmiş, analog tekstil baskının krallığında, dijital baskı bir yancı gibi kalmıştır. Ancak 2010’a geldiğimizde değişim rüzgarı patlamış, dijitalin artan teknolojisi artık yancı veya numuneci olmamakta, üretime hızla girmektedir. Dijital tekstil baskı makineleri satan firmaların çoğu analog baskı makineleri veya kimyasalları satışı işinden bu işe girdiklerinden, dijital baskı işini halen öğrenme safhasındadır. Hatta birçok İtalyan makinenin gerçek servisi İtalya’dan gelmekte, tam zamanlı

bütün parçaların bulunduğu bir servis, Türk üreticiler hariç, Türkiye’de bulunmamaktadır. İşte bu sebeple dijital baskı makinesi alırken dikkat edeceğiniz noktalar analog tekstil makinelerinden farklıdır. Bunların içinde en önemlileri: 1-Servisi ve yedek parça. 2-Referanslar (aynı ülkeden) ziyaret edilmeli. 3-Marka bağımlılığı değil, hizmet odaklı bakılmalıdır. Marka var, makinesi iyi servisi çok kötü, Marka var, makinesi kötü, servisi iyi. Doğru seçim, satıcının söylediği değil sizing üretim yapıp gördüğünüzdür. Size satarken kulağınıza hoş gelenleri söyleyen, her türlü garantiyi veren, imza bile atan değil, makinesi durunca makinesini yatırmadan makinesini çalıştıran üretici veya distribütördür. X firma Y makinesi almış, ben de Y alıcam demek, sadece Pazar rekabeti oluşturur. Unutmayın, hiç bir rakibiniz aldığı makinede yaşadıklarını size ya da piyasaya, en son noktasına kadar duyurmaz. Safak Aydoğan kimdir ? 1975 İstanbul doğumlu, İstanbul Üniv. Maliye ve Yeditepe Üniv. MBA Pazarlama yapmış, 18 senedir Dijital baskı sektöründe, 8 senedir Dijital baskı makinesi (eurotechprinters.com) üretiminde yer almakta, 7 senedir Dijital boya (stetjet.com) üretiminde yer almaktadır. Halen birçok inkjet dijital baskı seminerlerine katılmakta, online seminerler vermekte, birçok dijital baskı kafa üreticisi ile direkt ticaret yapmaktadır. Dijital baskı hakkında dünya gelişmesini takip edip, öğrenmekte ve paylaşmaktadır. Dijital tekstil baskısı hakkında bilinmeyen ve bilerek piyasaya yanlış verilen bilgilere karşı bilgilendiren blog sitesi kurmuştur. (stetjet.blogspot.com), Pazarlama bilgi paylaşımı içinde kendi adını taşıyan (www.safakaydogan.com) kurmuştur. BDijital baskı’nın geleceğine inanıyor, dijital baskının 2030 senesinden % 80 gibi paylarla analog baskının yerini almış olacağı fikrini, önde gelen dijital baskı teknolojisi üreticileri ile aynı görüşü paylaşıyor. (Bu yazı Firmam Eurotechprinters, Teknotan Ltd’den bağımsız olup, kendi bilgi birikimim ile ilgilidir. Her türlü sorularınız için safak_editr@yahoo.com email atabilirsiniz)

AÇI

UMEM ve İTML

4 Nisan tarihinde Topkapı Cevizlibağ’daki İstanbul Tekstil Meslek Lisesinde (İTML), UMEM (Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezi ) projesi kapsamında kurulan, Tekstil Teknolojisi, Hazır Giyim Teknolojisi Laboratuar ve atölyelerinin açılış törenine davetli olarak katıldım. Mesleki teknik eğitime yeni bir şekil vermek ve etkisini artırmak için yapılan bu tarz projeleri oldukça faydalı bulmuşumdur. 1977 yılında mezun olduğum ve lise eğitimimi görmüş olduğum bu okulda bu gibi etkinliklerin yapılması doğru bir olay. Sevgili okul müdürümüz Ümit AYDIN bey ve çalışma arkadaşları büyük bir özveri ile laboratuarları donatmışlar ve hazır hale getirip eğitime başlamışlardı. Ben okulun fiziki durumundan ve nasıl kurulduğundan bahsetmek istiyorum. 1937 yılında Sultanahmet Sanat Mektebinde Mensucat bölümü olarak faliyete başlayan okul 1968 yılında M.E.B –İSO VE TEKNİK OKULLAR KURMA ve Yaşatma Derneği ile birlikte Topkapı’daki bu okulun arsası alınarak binalar yapılmış ve atelyeleri kurularak eğitime başlanmıştır. Zamanın en modern makine ve techizatı ile donatılan bu okul balkanların en büyük Türkiye nin ilk ve tek tekstil meslek lisesi olarak eğitime açılmıştır. Bu okul 70-80 li yıllarda civarındaki ve Türkiye deki tekstil fabrikalarının en büyük teknik eleman yetiştiren kurumu olmuştur.

ACI

Adil NALBANT TEMSAD Başkanı

UMEM’in açılış programında okulu ve atelyeleri gezdiğimizde bu okulun arsası üzerinde 3-4 farklı okulun var olduğunu veya inşaatlarının yapıldığını gördüm. Bu bölge farklı konularda eğitim veren eğitim kurumları ile doldurulmuştu. Tekstilin ülkemizde ve sektörler arasında dünya ile en rahat rakabet edebileceğimiz bir konumda olduğunu ve bu oluşumda İTML’nin payının hiç de küçüm senemeyeceğini düşünüyorum. Teknik eğitimde yapılan hataların bu yerleşkede fiziki olarak apaçık uygulandığı ortadadır, birbiri ile hiçbir lakası olmayan okulları bir araya toplayarak ülkeye hizmet edildiği düşünülebilir. Ama o bölgede Alman eğitim sistemi temel alınarak pratik ve teorinin bir arada öğretildiği fabrika seviyesinde kurulan bir tekstil lisesi geliştirilerek tekstil teknoloji merkezi, laboratuarları ve her türlü tekstil yüksek eğitiminin verilebileceği bir komplekste kurulabilirdi. Bizleri yetiştiren hocalarımızın gönüllerinde yatan bu idi bunu söylemeden geçemeyeceğim. Hepsini rahmet ve saygı ile anıyorum. Saygılarımla

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

Dünya pamuk pazarı ile ilgili öngörüler CCI shared insights on world cotton market Cotton Council International (CCI), Point Otel Barbaros’ta gerçekleştirdiği bilgilendirme toplantısında dünya pamuk piyasası ilgili son verileri ve öngörülerini açıkladı. Toplantı, gelecek pamuk sezona dair derinlemesine bir analiz ortaya koydu. Pamuk pazarı ile ilgili pamuk fiyatlarındaki değişiklikler ve stok seviyelerinden dünya çapında pamuk üretimi artışından gelecek sezon tahminlerine kadar pek çok konu ele alındı. CCI Türkiye Programı Direktörü Marsha Powell, basın toplantısında pamuk piyasasının geleceğiyle ilgili birçok konuya

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Cotton Council International (CCI) shared insights and data about world cotton market at an info meeting held at the Point Hotel Barbaros on March 14, 2013. The briefing was an opportunity to provide in-depth analysis of the upcoming cotton. Several topics regarding cotton market, from the changes in cotton prices and stock levels to the increase in cotton production across the world and next season’s forecasts, were addressed. Marsha Powell, CCI’s Turkey Program Director, addressed several future aspects of cotton market during the press

PANORAMA

ÇİN PAMUK POLİTİKASI ÖNEMLİ Çin hükümeti halen dünya pamuk stoklarının % 50’sinden fazlasını elinde bulundurduğu için, dünya çapında tekstil sektörleri Çin’in pamuk politikalarını yakından izlediğini belirten Powell, “Önümüzdeki aylarda Çin’in politikalarında

yapacağı herhangi bir değişiklik dünyadaki pamuk arzını etkileyebilir. Çin’in pamuk stokları, 2011/12 sezonunda 6,6 milyon tona ulaştı ve 2013/14 sezonunda 9,3 milyon olacağı tahmin ediliyor. Çin hala dünyanın en büyük tüketicisi konumunda. Ancak, Çin’in son 3 yıldır azalan pamuk ipliği üretiminin 2012/13 döneminde daha da gerilemesi bekleniyor. Çin’in halen 7,7 milyon ton olduğu tahmin edilen pamuk ipliği üretimi, 2007/08’deki rekor üretiminden %30’dan daha fazla düşmüş bulunuyor. Bu durumun sebebi büyük ölçüde Çin pamuk elyafının iç pazarda dünya pamuk fiyatlarından daha yükseğe satılmasına yol açan Çin ulusal pamuk politikasıdır. Ayrıca, Çin malı olmayan pamuğun ithalat tarife kotasıyla (TRQ) sınırlanıyor; bu kota devletin verdiği lisanslarla ilave yapılan ithalata limit getirilirken TRQ dışından ithal edilen pamuğa ve devletten alınan lisanslarla yapılan ithalata %40 prim uygulanıyor. Sonuç olarak bazı Çinli üreticiler, pamuk ipliği fiyatını yükselten temel unsurlardan biri olan yüksek maliyetli Çin pamuk elyafından uzak durup, pamuk ipliğini ithal etmenin üretmekten daha ucuza mal olacağını görmekteler. Bu durum Türkiye gibi bazı ülkeler için kota veya vergi olmaksızın ithalat yapılabilen Çin’e pamuk ipliği satma olanağı da sağlamış bulunuyor” şeklinde konuştu.

briefing. The key points were: Following the economic crisis, world cotton consumption is slowly recovering yet remains below its peak in 2009/10 but for the last 4 years production has remained below world cotton production. As a result, world cotton stocks in 2011/12 reached a record 15.2 million tons and are expected to increase again in 2012/13 to 17.4 million tons. However, since the Chinese government currently holds more than 50% of world cotton stocks, textile industries across the world are watching China’s cotton policy closely, as any change in it’s policy in the coming month’s could affect world supply. China’s cotton stocks in the 2011/12 season reached 6.6 million tons and are forecast to be about 9.3 million in the 2013/14 season. After their peak in March 2011, cotton prices have since fallen significantly to more historically average levels. Abundant cotton supply suggests ongoing stable cotton price levels. China remains the world’s biggest consumer. However, China’s cotton yarn production has decreased for the last 3 years and is expected to decrease further in 2012/13. Current Chinese cotton yarn production is estimated at

7.7 million tons, more than 30 % lower than it’s peak production in 2007/08. This is largely due to Chinese national cotton policy that resulted in the domestic price of Chinese cotton fiber being sold at a premium to world cotton prices. In addition, imports of non-Chinese cotton are limited through a tariff-rate quota (TRQ); limit to additional imports through government-granted import licenses, and a 40% premium on imported cotton outside the TRQ and cotton imported with government licenses. As a result, some Chinese mills recognize it is less expensive to import cotton yarns than produce them domestically, avoiding high cost Chinese cotton fiber, the main price component of cotton yarns. This situation has created opportunities for other countries, like Turkey, to sell cotton yarns to China, where they can be imported without quota or duty. While the world economic crisis caused a reduction in consumer demand and a significant decline in world cotton consumption, Turkey’s cotton consumption has fully recovered to 1.3 million tons and there are strong signs of further growth.

değindi. Ekonomik krizin ardından, dünya pamuk tüketiminin yavaş da olsa bir toparlanma gösterdiğini dile getiren Powell, ancak hala zirve yaptığı 2009/10 döneminin rakamlarına ulaşılmadığını, son 4 yıldır pamuk tüketimi, dünya üretimin altında kalmaya devam ettiğini söyledi. 2011/12 döneminde, dünya pamuk stoklarının 15,2 milyon tona ulaşarak rekor kırdığını ve 2012/13 döneminde stokların daha da artarak 17,4 milyon tonu bulması beklendiğini vurgulayan Powell, “2011 Mart’ında zirve yapan pamuk fiyatları, o zamandan bu yana ciddi düşüş kaydederek tarihi ortalama seviyelere geriledi. Pamuk stoklarının bol olması, pamuk fiyatlarının bu seviyeleri koruyacağına işaret ediyor. Küresel ekonomik kriz, tüketici talebinde daralmaya ve dünya pamuk tüketiminde ciddi düşüşe neden olsa da, Türkiye’nin pamuk tüketimi yeniden 1,3 milyon ton seviyesine geldi ve bu rakamın daha da artacağına dair güçlü göstergeler bulunuyor” dedi.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

TEMSAD, çözüm toplantıları devam ediyor TEMSAD Yönetim Kurulu, Adil Nalbant başkanlığında 15 Mart 2013 tarihinde toplandı. Toplantıda 2 gündem maddesi görüşüldü. Bunlardan biri; 08 – 10 Mayıs 2013 ‘te TMMOB Kimya Mühendisleri Odası ve TMMOB Tekstil Mühendisleri Odasının Bursa’da birlikte yapacakları 14. Ulusal ve 1. Uluslararası Tekstil Teknolojisi ve Kimyasındaki son Gelişmeler Sempozyumu hakkında idi. Bilindiği gibi daha önce katılım konusunda mutabakat sağlanmıştı. Fakat ITM Texpo Euroasia Fuarına yakın bir zamanda olmasının getirdiği zaman sıkışıklığı nedeniyle bu etkinliğe katılmaktan vazgeçildi. Ancak katılmak isteyen dernek üyeleri serbest bırakıldı. Sadece sempozyumun 3. Günü TEMSAD Başkanı Adil Nalbant panelist olarak katılacak ve bir konuşma yapacaktır. Toplantı-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

nın ikinci gündem maddesi ise SOLIDWORK 2013(3B Çizim Programı) ve Çözümleri Semineri. Daha önce TEMSAD Genişletilmiş Yönetim Kurulunda alınan kararlarda 5 çalışma grubu oluşturulmuştu. Bunlar; 1 – Fuarlar, Work Shoplar ve Kurumsal İletişim Komitesi. 2 – Teşvikler ve Mesleki Paneller Komitesi. 3 – Basın, Sosyal Aktiviteler Komitesi. 4 – Bölge Sorumluları ve Üyelerle Birebir Komitesi. 5 – Eğitim Komitesi. TEMSAD Eğitim Komitesi, 17 Nisan 2013 tarihinde saat 13.00 – 18.00 arasında dernek binasında Solidworks (3B Çizim Programı) Semineri düzenleme kararı aldı. Bu seminere tüm üyeler çağrılacak. Seminerin üyelere ve üye personeline çok büyük yararlar sağlayacağı düşünülmekte. Diğer komite çalışmalarıyla ilgili duyurular, üyelere bildirilecek.

PANORAMA

Pantone’den 50. Yılına özel seri The lot of Pantone special to its 50th Anniversary Sınırlı sayıda üretilen Pantone Plus Serisi; grafik tasarımların, baskıların, ambalajların, web tasarımlarının, animasyonların ve video profesyonellerinin analog ve dijital ihtiyaçlarını yerine getiren bütünlüklü bir renk sistemi olarak sektöre yeni bir soluk kazandırıyor. Tasarım en-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

The Pantone Plus Lot which is manufactured in limited numbers will provide the sector with a new breath as a complete color system that meets the analogue and digital requirements of the graphical designs, prints, packagings, web designs, animations and vid-

PANORAMA

düstrilerinde profesyonel renk standartları tedarikçisi olarak hizmet veren Pantone, 50. kuruluş yıl dönümünü kutlamak aracıyla piyasaya sürdüğü Pantone Plus Serisi ile sektörde fark oluşturuyor. X-RITE Pantone Türkiye Temsilcisi Odak Kimya’nın kurucuları Ayla Çuhadaroğlu ve Mine Kalaylı’nın ev sahipliğinde, Point Hotel Barbaros’ta gerçekleştirilen basın toplantısında, Pantone EMEA Yöneticileri sunum yaptı. Konuşmacılardan Pantone EMEA Bölge Yöneticisi Carola Seybold, renk yönetimi ve ilham konularında yepyeni bir devrim ateşlediklerini belirterek heyecanlarını şöyle anlatıyor: “Pantone’nin 50 yıllık renk ilhamını kutlamak amacıyla Pantone Plus Serisi için özel yıldönümü kutlama serisi ambalaj ve kaplamaları tasarladık. Yeni serimizle birlikte sektöre birçok yenilik getireceğiz. Plus serisinin, rengin gelecekteki 50 yılını nasıl şekillendireceği konusunda sabırsızlanmaktayız.” Pantone EMEA Satış Direktörü Paul Graham ise, daha teknik bilgiler vererek “1677 eşleştirme rengi, yeniden düzenlenen aydınlatma göstergesi ve renk yönetici yazılımı ile

Profesyonel renk standartları tedarikçisi Pantone, 50. kuruluş yılına özel Pantone Plus Serisi’ni tasarladı. Pantone, the professional color standards supplier designed the Pantone Plus Lot special to its 50th Anniversary of Establishment.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

birlikte yeni Pantone Plus Serisi, renk iletişiminde oluşturduğu küresel standartı daha da yükseklere taşıyarak sektöre yenilik ve hareket getirecektir” şeklinde konuştu. 1963 yılında piyasaya sürülen orijinal Pantone Uyum Sistemi bazında olan Pantone Plus Serisi, tasarımdan üretime kadar olan tüm yenilikçiliği destekleyen komple bir renk araçları koleksiyonu sunuyor. 1.677 renk, Pantone Renk Yönetimi Yazılımı, Işık Göstergesi ve Colour Checker Fotoğraf Hedefi, yeni serinin sunduğu özelliklerden birkaçı… FİKİRLERİN RENGİ PANTONE Pantone renk yazılımı sayesinde bu 1.677 renk, Adobe ® Creative Suite ® 6 ve QuarkXPress ® 9 dahil olmak üzere popüler tasarım yazılımlarına entegre edilebiliyor. Aynı zamanda da doğru renk çoğaltımı ve görselleştirmesi için kullanıcılara özel PANTONE renk profilleri oluşturabiliyor. Daha iyi performans için yeniden formüle edilen yeni bir Işık göstergesi sayfası, renk değerlendirmesi için ideal ışık şartlarını sağlıyor. Renk köprüsü dâhilinde bulunan

eo professionals. Pantone, serving as the professional color standards supplier in the design industries creates a difference in the sector with its Pantone Plus Lot which it supplied to the market to celebrate its 50th anniversary of establishment. The EMEA managers of the Pantone made a presentation in the press conference performed in the Point Hotel Barbaros which was hosted by Ayla Cuhadaroglu and Mine Kalayli, the founders of the Odak Chemistry, the Representative of Turkey of the X-RITE Pantone. Of the speakers, Carola Seybold, the EMEA Region Manager of the Pantone, explains her excitements as follows, stating that they have fired a brand new revolution regarding the management of color and the inspiration: “We designed special anniversary celebration lot packagings and coatings for the Pantone Plus Lot for the purpose of celebrating the 50 years color inspiration

PANORAMA

Colour Checker Fotoğraf Hedefi ise dijital görüntü renk düzeltmesine yardımcı oluyor. Bütünlüklü bir renk sistemi sunan ve sınırlı sayıda üretilen Pantone Plus kitapçıkları ve talimatları; üzerinde metalik kaplamalar ve 50. yıl logosuna ilave ola-

rak formül kılavuzu ve renk köprüsü seti hediyeleri ile birlikte satılıyor. Pantone ana hatları ve portatif kılavuz stüdyosu dâhil olmak üzere dokuz parçalık set, yeniden tasarlanan şık taşıma kutusuyla profesyonellerin beğenisine sunuluyor.

of the Pantone. We will bring a number of innovations to the sector together with our new lot. We grow impatient with respect to how the Plus lot will shape the 50 years of the color in the future.” Paul Graham, EMEA Sales Director of the Pantone, gave more technical information and said that “The new Pantone Plus Lot, together with 1677 matching colors, reorganized illumination indicator and the color management software, will bring innovation and action to the sector by carrying the global standard to the higher levels, which it has created in the color communication.” The Pantone Plus Lot based on the original Pantone Harmony System which was supplied to the market in 1963, supplies a complete collection of color means which is supporting all the innovativeness from the design to the manufacturing. 1,677 colors, Pantone Color Management Software, Light Indicator and the Color Checker Photograph Goal are a few of the features which the new lot provides…

PANTONE THE COLOR OF THE IDEAS These 1,677 colors can be integrated to the popular design softwares, including Adobe ® Creative Suite ® 6 and QuarkXPress ® 9 thanks to the Pantone color software. It can at the same time create PANTONE color profiles special to the users for the precise color multiplication and visualization. A new Light indicator page that is reformulated for a better performance provides with the ideal color conditions for color assessment. And the Color Checker Photograph Goal included within the Color Bridge helps the correction of colors of the digital views. The Pantone Plus Leaflets and Instructions which provide a complete color system and were produced in limited numbers are sold together with the formula guide and the gifts of color bridge set in addition to the metallic coatings over them and the 50th Anniversary Logo. Nine – piece sets including the Pantone main lines and the portable guide studio are presented to the tastes of the professionals with its redesigned chic carrying box.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

Şekil 1: Innovator RCi02, 5m dokuma genişliğinde ve optimum halı boyutları kombinasyonunda halı ve kilim makinası Fig.1: Rug & Carpet Innovator RCi02 in 5m weaving width for an optimal combination of carpet dimensions

Van de Wiele ITM Texpo Euroasia’da Van de Wiele at ITM Texpo Euroasia 29 Mayıs - 1Haziran tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenecek ITM Texpo Euroasia 2013’te, lider halı dokuma makina üreticisi Van de Wiele, 8. Salon-816 nolu standta halı ve kadife inovasyonlarını tanıtacak. Van de Wiele, farklı kalitede, kesik havlı, halka havlı,

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

At the forthcoming ITM Texpo Euroasia 2013 in Istanbul, to be held between 29th of May to 1st of June, the leading company of carpet weaving machinery Van de Wiele will present carpet and velvet innovations at Hall 8 – Booth 816. Many

PANORAMA

şeggy ve sisal görünümlü dokumaları farklı genişliklerde üreten Inovatör jenerasyonuna ait pek çok halı dokuma makinasının dünyanın çeşitli yerlerinde kurulumu gerçekleştirildi. Van de Wiele tarafindan geliştirilen 5m eninde ürünler çok beğenilirken, firma kilim boyutları için de optimum

kombinasyonlar sundu. Van de Wiele, 5 yıllık endüstri deneyimine sahip, dünya üzerinde 5m genişliğin üzerinde üretim gerçekleştiren 250’den fazla makinayı kurmuş olan bir üretici. Makinalar, Smart Frame ekipmanı ile donatıldığından, çerçeveler servomotorlarla bireysel olarak kontrol edilebiliyor bu da duvardan duvara halı ve kilim üretme imkanı sunuyor. Akıllı Atkı Seçici (Smart Filling Selector) ile aynı atımda iki atkı atılabiliyor ve 4 kancalı Innovator makinalarında %50 üzerinde üretim artışı gerçekleştirebiliyor. Van de Wiele standında, 8 renk ve 500d/m tarak ile kesik halkalı halılar hazır bulunacak. Bu halılar, Universal Cut Loop Innovator UCi03 (Evrensel Kesik Halka Innovator UCi03), 3 kancalı halı dokuma makinası ile dokunuyor. UCi03 en verimli halı dokuma makinası olup ve kesik halka, halkali havlı urunler uretebiliyor ve yüzyüze yassı dokuma gerçekleştirebiliyor. Van de Wiele, pazarda etki en renkli halı dokuma makinası olan 16 renkli, 500diş /metre tarakla çalışabilen yeni halı kalitesini sunuyor. (Şekil 2). Söz konusu halı, Handlook Carpot Innovator HCi X2 adlı 3 kancalı dokuma makinasında üretiliyor ve çift kancalı dokuma makinalarından %50 daha fazla üretim gerçekleştiriyor. Makinada tüm hav tutamları, arkada dokunurken, mükemmel bir hav fiksasyonu ve temiz bir arka oluşumu sağlanıyor. Bu inovasyonun numuneleri ve 240d/m’den 1000d/m’ye kadar farklı taraklara sahip diğer el dokuma kalitelerinin Van de Wiele standında tanıtılmasi planlanıyor.

carpet weaving machines of the Innovator generation have been installed worldwide, weaving different qualities in cut pile, loop pile, shaggy, sisal look, in different widths. Especially the width of 5m is very much appreciated, giving optimized combinations of area rug dimensions. Van de Wiele has 5 years of industrial experience with more than 250 machines weaving in 5m width worldwide. When the machines are equipped with Smart Frames, the heddle frames are individually driven by servomotors, creating new possibilities for wall-to-wall and Kilim qualities. With the Smart Filling Selector, 2 different fillings can be shown on the same pick with 50% more production when woven on the

three rapier Innovator machines. Cut loop carpets in reed 500 d/m with 8 colours are presented on the Van de Wiele booth. These carpets are woven on the Universal Cutloop Innovator UCi03, a three rapier carpet weaving machine. The UCi03 is the most versatile carpet weaving machine and the only machine in the market that weaves any combination of cut pile, loop pile and flat weave in face-to-face weaving. Van de Wiele presents a new carpet quality in reed 500 dents/m, 16 colour frames, being the most colorful machine-made carpets available on the market (fig 2). The carpet is made on the Handlook Carpet Innovator HCi X2, a three rapier weaving machine, producing 50% more than double rapier

Şekil 2: 500d/m tarakla dokunan halı, 3 kanca ile 16 renk çerçevesinde dokunmuş Fig.2: carpet in reed 500 d/m, 16 colour frames woven on HCi X2 with three rapiers

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

Şekil 3: Italyan kadife için Velvet Tronic VTR33, merkez çekimde 3 hav rengi için 11520 solenoidli LJVi3 jakar ve her tarak dişi için 2*4 arka ipliği Fig. 3: Velvet Tronic VTR33 for Italian Velvet equipped with a LJVi3 jacquard of 11520 solenoïds for 3 pile colours in center draw and 2x4 backing yarns per reed dent

Velvet Tronic VTR, düz/armür - VTR23- ve Jakar - VTR33 - yürütücülüğünde üretilebiliyor (Şekil.3). Kadifeler, döşemelik, otomotiv, otobüs, tren, perde, şifon elbise, yapay kürk ve diğer çeşitli uygulamalarda kullanılabiliyor. İç mekan kumaşlarında, son zamanlarda hav tasarımlı İtalyan kadifesini Jakarlı zemin efektleriyle birlikte kullanmak moda iken; Van de Wiele, İtalyan kadifesine 3 hav rengini merkez çekmede kullanmak ve her tarak dişinden 2*4 zemin ipliği gecirmek suretiyle yeni bir çizgi yaratıyor. Böylece özellikle atkı seçici ile kombine edildiğinde tasarım olanakları sınırsızlaşıyor. LJVi3 jakar 11520 solenoid ile donatılıyor.

machines. All pile tufts are woven through the back, giving a perfect pile fixation and a clear backside. Samples of this innovation and other handlook qualities from reed 240 d/m up to reed 1000 d/m are displayed at the Van de Wiele booth. The Velvet Tronic VTR is manufactured in a plain/dobby execution - VTR23 – and a Jacquard execution – VTR33 (Fig. 3). The applications of velvet are numerous: upholstery, automotive, bus and train, curtain, chiffon dress, artificial fur and etc. For the interior fabrics, there is a fashion towards the Italian Velvet with pile design combined with Jacquard ground effects. Van de Wiele is giving a new life to this Italian velvet by creating a quality with 3 pile colours in center draw and 2x4 backing yarns per reed dent. The design possibilities become unlimited, especially when combined with a filling selector. The LJVi3 jacquard is equiped with 11520 solenoïds.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Hall: 12 Stand: 1217/A

PANORAMA

DILO Grup IDEA 2013’te DiloGroup at IDEA 2013

Bu yıl 23 - 25 Nisan tarihleri arasında Miami’de (USA) gerçekleştirilecek olan IDEA 2013’te yer alacak olan Dilo Grubu, nonwoven üretim hatlarındaki yeni gelişmeleri C salonu 1719 nolu standta tanıtacak. Dilo kesikli lif ürünler için bütünsel nonwoven hatlarının önde gelen üreticisi ve tedarikçisi. DiloTe-

mafa, DiloSpinnbau ve DiloMachines gibi Dilo Grup şirketlerinin son makinaları, ağ kalitesini arttırmak ve tüm bağlama işlemlerine düzgünlük kazandırmak için kullanılabilen yeni ekipman bileşenlerini ön plana çıkarmayı planlıyor. DiloTemafa, açma/karıştıma işlemi ile tarak besleyici arasında bir

At this year’s IDEA – taking place in Miami, USA, between April 23 and 25, Dilo Group will showcase the recent developments in their nonwoven productions lines at Hall C, Booth No. 1719. Dilo is the premier builder and supplier of complete nonwoven lines for staple fibre products. Recent machine

concepts from Dilo Group companies DiloTemafa, DiloSpinnbau and DiloMachines will be promoted with an emphasis on new equipment components to improve web quality and uniformity applicable to all bonding processes. DiloTemafa has introduced the DON dosing opener as a link

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

bağlantı olan DON dozajli açıcıyı piyasaya sundu. Soz konusu makina, besleyiciye olan lif akışının uygun ve sürekli olmasını sağlıyor. DiloSpinnbau, 5 m.’yi aşan genişliklerde Multifeed tarak besleyicisini üretiyor. Bu ünite, üst haznede çift lif dağıtım sistemine sahip olup, lif karışıminı daha iyi bir hale getiriyor. İki silindirik açma aşaması ve mekanik araçlar ile geçirgen dağıtım bandı aracılığıyla lifler, daha fazla ayrılarak karışabileceği alt hazneye iletiyor. Bahsi gecen unite, CV 2-3 enine kesit düzgünsüzlük değerine sahip olan 1.7dtex liflerin 400kg/m/sa hızda taraktan önce dağıtılmasını sağlıyor. Multifeed sistemi tip değişim süreleri, boş bekleme ve ağ tekrar işleme ihtiyaçlarını azaltacak şekilde hızlı. Makina yönündeki düzgünlük, tarak iç beslemesine bağlı olan ağırlık bandi ölçeği ile kontrol ediliyor. Multifeed, çapraz yerleştirme uygulamalarında, tüm DiloSpinnbau tarak tipleri ile kullanılabiliyor veya su ile karıştırma yoluyla elde edilen ağ yapılarda tercih edilen yüksek hızlı taraklarla etkin bir şekilde çalışabiliyor. Multicard ile gelistirilen tarak serisi, besleme silindiri, 3 çift çalışıcı-sıyırıcı silindirle

donatılmış gogus silindiri ve 5 silindir çiftine sahip 1500mm’lik ana silindir ile donatıliyor. Bu haliyle taraklar, bir çift penyör sistemine sahip oluyor ve ağır ağlar için yoğunlaştırıcı silindirleri aktive edebiliyor. Böylece tarak, tüm lif inceliği ve uzunluklarında 150m/ dak hızlara ulaşabiliyor ve çapraz yerleştirilmiş nonwoven üretimler için ekonomik çözümler sunabiliyor. DiloMachines 200m/ dak besleme hızlarında calisan önceki düzenlemeler için dikey (HL serisi) ve yatay (DL serisi) çapraz yerleştiriciler sunuyor. Dilo DL yerleştiriciler, uygulamaya ve özel modellere bağlı olarak 80-160m/dak besleme hızlarında çalışabiliyor. Yüksek besleme hızlarına ek olarak yeni apron düzenlemeleri de mükemmel ağ kontrolü sayesinde yüksek yerleştirme hassasiyeti sunabiliyor. Makinalar, kağıt makinası uygulamaları için 16m genişliğe kadar tedarik edilebiliyor. İğneli tezgahlarda da gelişmeler devam ediyor. Eliptik ve yuvarlak iğneli levent hareketleri iğneleme bölgesinde draftları kontrol etmede kullanılabiliyor ve bu sebeple 30-80gsm ağırlık aralığında yüksek hızlı keçe üretimi gerçekleştiriyor.

between the opening/blending operation and card feeder. This ensures that fibre flow to this feeder is both consistent and continuous. DiloSpinnbau has the Multifeed card feeder in widths which can exceed 5m. This unit is equipped with a twin fibre delivery system in the upper chamber which provides further fibre mixing. A two roll opening stage allows fibre into the lower chamber with further separation and subsequent mixing by mechanical means and air movement derived from the permeable delivery apron. Such a unit can deliver 400 kg//m/hr of 1.7 dtex fibres with a cross direction evenness CV of 2-3 immediately prior to the card. Changeover times with this Multifeed system are fast thus reducing downtime and web reprocessing requirements. Machine direction evenness is controlled by a weighbelt scale linked to the card infeed. Multifeed can be used with all DiloSpinnbau card types in crosslapping applications or with high speed cards in series for hydroentanglement web formation. This card range has been extended by the Multicard which offers roller infeed, a breast cylinder with three

worker/stripper pairs and a 1500 mm main cylinder with a further five roller pairs. This is a double doffer system with the possible activation of condenser rolls for heavier webs. Such a card will handle the full range of fibre fineness and length with a web speed potential up to 150 m/min and offers an economic solution for cross laid nonwoven production. DiloMachines offer both vertical (HL series) and horizontal (DL series) crosslappers with the former arrangement providing infeed speeds up to 200m/min. The Dilo DL lappers operate in an infeed speed range of 80-160 m/min depending on application and specific model used. In addition to high infeed speeds new apron arrangements have been used to give high layering precision based on excellent web control. These machines have been supplied up to 16m in width for papermachine clothing applications. The further development of needlelooms continues. Elliptical and circular needlebeam movements are used to control drafts in the needling zone and also provide high speed felt production in the 30-80 gsm weight range.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

Sani Konukoğlu Vakfı İzmir öğrenci buluşması Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Konukoğlu: “Çok çalışırsanız başarılı olursunuz. Çalışana her yerde iş, çalışmayana her zaman bahane hazır. Aile değerleri ve bağlarını sürekli koruyup geliştirin” Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Konukoğlu, çok çalışanın başarılı olacağını ve çalışmak isteyenin işsizlik sorunu yaşamayacağını belirterek, “Çalışana her yerde iş, çalışamaya ise her zaman bahane hazır. Azına, çoğuna bakmadan, istekle çalışan her zaman karşılığını alır” dedi. Konukoğlu, Sani Konukoğlu Vakfı’ndan burs alıp, Ege Bölgesi’ndeki üniversitelerde öğrenim gören öğrencilerin katılımı ile İzmir Swiss Otel’de düzenlenen toplantıda, öğrencilere iş tecrübesini anlattı, çeşitli önerilerde bulundu. Toplantının, öğrencilerin birbirlerini ve Sanko yöneticilerini tanımaları amacıyla her yıl düzenlendiğini anımsatan Konukoğlu, “Sizlerin yalnız burs anlamında yanınızda olmakla yetinmeyip, seminerlerle verilen bilgilerle de hayata hazırlanmanızı amaçlıyoruz” diye konuştu. Konukoğlu, öğrencilerin okul sonrası iş yaşamlarında iletişimi koparmamaları ve sinerji oluşturmalarına platform sağlamak amacıyla portal oluşturulduğunu anımsatarak, öğrencileri bilgilerini sürekli güncellemeye çağırdı. ÖĞRENCİLERE ÖNERİLER Konuşmaya başlamadan önce görsellerle desteklenen özgeçmişinin sunulduğunu hatırlatan Konukoğlu, yer süpürme ve tezgah silme dahil, işletmenin her kademesinde çalışarak bugünkü noktaya geldiğine dikkati çekti. Şimdiki kuşağın çalışarak değil, “ışınlanarak hedefe anında ulaşmayı” amaçladığını anlatan Konukoğlu, öğrencilere şu önerilerde bulundu: “Mezun olduktan sonra hemen çalışmaya başlayın. Çok çalışırsanız başarılı olursunuz. Çalışana her yerde iş, çalışmayanaise her zaman bahane var. Çalışmaya hemen başlamazsanız, okulda öğrenilen teorik bilgiler pratiğe dökülmediği için unutulacaktır.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

İş başvurusuna giderken duş alın, düzgün giyinin, iş talebi ile yanında gittiğiniz kişi ‘otur’ demeden, oturmayın. Mezuniyet sonrası bir evim, bir arabam, bir de unvanlı masam olsun diye beklentiye düşmeyin. Elbette bunlar da olur ama zamanla, siz kendinizi ispat ettikten sonra. Azına, çoğuna bakmadan, istekle çalışan her zaman karşılığını alır. Bizler bugünkü yerimize paraşütle inmedik. Ben ve kardeşlerim, babamızın işyerinde çalışmamıza rağmen motorinle tezgah silerek bugünlere geldik. İşe başlarken, iş görüşmesi yaptığınız kişi ile pazarlıktan kaçının. Başarınızı ortaya koyduğunuzda zaten hakkınız olanı alırsınız. Şunu unutmayın; bilimsel verilere göre, bir insanın, karşısındakini değerlendirme, yani basit tabirle ‘not verme’ süresi en fazla 30 saniye. Bu kadar kısa sürede ‘elektrik alma’ olduysa oldu, olmadıysa gerisi gelmez. Bundan dolayı iş görüşmesine gittiğinizde sözlerinize, kıyafetinize ve hareketlerinize çok dikkat edin. Bunu yaparsanız siz kazanırsınız.” USTAYA SAYGI İSTEMİ Mütevazı olanın her zaman kazanan olacağını ifade eden Konukoğlu, iş hayatına başlanıldığında özellikle mütevazı olunması gerektiğinin üzerinde durdu. “İşe başladığınızda, ilkokul veya en fazlası lise mezunu olan ustanızdan öğrenecek ve sizi başarıya koşturacak bilgi olduğunu unutmayın” diyen Konukoğlu, şöyle devam etti: “Onların belki de özellikle emir verircesine yaklaşımından rahatsız olmayın. Emir alarak iş yapacaksınız ki, zaman içerisinde işi öğrendikten sonra siz emir vereceksiniz, belki de size emir verenin amiri olacaksınız. ‘Ben mühendisim, nasıl olur da usta bana emir verir’ derseniz, teorik bilgilerinizi pratikle geliştirme fırsatını kaçırırsınız, başarıya giden yolunuzu zorlaştırırsınız. Ho-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

calarınız sizin hafızanızı açıyor, genişletiyor. Bunu dolduracak olan sizlersiniz. Bir işe girdiğinizde, sizden önce işe başlayanlara, hele hele aynı birimdeyseniz, eğitim düzeyi sizden daha az dahi olsa, en azından o işi tam anlamıyla kavrayana kadar sakın saygıda kusur etmeyin.Onların kıskançlığına ve bilgi saklamasına neden olmayın. ‘Abi - abla’ derseniz, onun ‘kardeşi’ olursunuz. Saygı sevgiyi, sevgi saygıyı getirir. Hizmet etmekten gocunmayın. Bir üstünüz sizden bir bardak su istese dahi, içtenlikle götürün. Size işi öğretecek olanla aranızda her zaman bir gönül bağını bulundurun. Sevgi ve saygı bağı kurmazsanız, iletişim sağlayamazsınız. Kapıları kapatırsanız başaramazsınız, en azından süre uzar, başarıya giden yolunuz güçleşir.” “EN AZINDAN BİR ÖĞRENCİYE BURS VERİN” Burs alan öğrencilerden hiçbir beklentileri olmadığını vurgulayan Konukoğlu, sözlerini şöyle tamamladı: “Kendiniz, aileniz ve ülkemiz için, aile değerleri ve bağlarını sürekli koruyup geliştirin. Kurum olarak sizlerden hiçbir beklentimiz yok. Bu ülke için yararlı olmanız, bizler için en büyük geri dönüşüm olur. Sizler başarılı olursanız, bizler amacımıza ulaşmış oluruz. Bununla beraber, iş hayatına atıldığınızda, ekonomik durumunuz iyi olur da ailenizin geçimi için yeterli kaynağınızı ayırdıktan sonra, en azından birer öğrenciye burs vererek, onların üniversite eğitimi yapmalarına destek olmanızı bekliyoruz.” Konukoğlu, konuşmasının ardından masaları dolaşarak öğrencilerle yemek yedi ve çeşitli sorular yönelterek, paylaşımda bulundu. Sanko Holding Eğitim Danışmanı Nilüfer Köylüoğlu’nun da katıldığı toplantı, Prof. Dr. Ruhi Kaykayoğlu’nun, “İşte Başarı” konulu interaktif sunumu ile sona erdi.

Hall: 6 Stand: 624

PANORAMA

Uygun kalite için ilk adım First steps to consistent quality Yeni USTER® CLASSIMAT 5 potansiyel olarak hatalı değerleri tespit etmek için gelişmiş sensor teknolojisini kullanıyor. USTER® CLASSIMAT 5 çığır açan bir inovasyon olup, bilinen CLASSIMAT® enstrümanının kapsamını geleneksel sınıflandırmanın ötesine taşıyor ve hem yabancı madde hem de polipropilen hatalarının tanımlanmasını sağlıyor. Bu da laboratuardan bitmiş ürüne entegre test ve izleme rejiminin bir parçası olarak, kesikli ipliklerde uygun bir kalitenin saglanmasi için gerekli sistemin oluşturul-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

The new USTER® CLASSIMAT 5 uses advanced sensor technology to detect potentially damaging outliers. The new USTER® CLASSIMAT 5 is a ground-breaking innovation, expanding the scope of the well-known CLASSIMAT® instrument beyond traditional classification – and identifying both foreign matter and polypropylene defects. As part of an integrated testing and monitoring regime from laboratory to finished package, it provides the essential framework for the production of consistent

masını sağlıyor. Son teknoloji sensörler ve sınıf lideri yazılım ile CLASSIMAT® önceleri olduğundan çok daha geniş bir aralıkta hataları ölçüp derecelendirebiliyor. Hatalı tipler için etkili olan hasarların otomatik tanımlanmasını sağlıyor. Bu özellik, iplik üreticilerinin bu hataları iplik temizleyici kullanarak nasıl ortadan kaldırabileceklerini anlamalarını ve böylece müşterilere ihtiyaçları olan kaliteyi nasıl sunabileceklerini gösteriyor. Kalite güvenceyi öne çıkaran USTER® CLASSIMAT 5, 200 km büyüklüklerinde numunelerde bile test ve derecelendirme yaparak kalite uygunluğunun objektif olarak değerlendirmesini sağlıyor. YENİ VE EŞSİZ YARN BODYTM konsepti hataların tanımlanmasında kullanilan en iyi yaklaşım olarak tanınıyor. USTER® QUANTUM 3 iplik temizleyicisi ile tanıtılmış olan ürün, çeşitli ipliklerde güvenilirliğini kanıtlamış bulunuyor. USTER® CLASSIMAT 5 , kalın ince yerlerin numerik sınıflandırmasının yanısıra YARN BODYTM gösterimini kullaniyor. Böylece kirlilik profili elde edilebiliyor, renkli yabancı madde ve bitkisel yabancı maddeden kaynaklı yoğun alanlar grafiksel olarak gösterilebiliyor. İlk kez, polipropilen hataları kısa ve uzun olarak sınıflandırılabiliyor. Önceki jenerasyon CLASSIMAT® , 23 farklı sınıf kullanmakta ve tüm tanımlı hataları için iyi bir kapsam sunmaktaydı. Ancak, iplik kalitesinde ciddi bir iyileşme gözlendi. İplikler daha düzgün hale geldiler ve dolayısıyla daha kü-

quality in spun yarns. With latest-technology sensors and class-leading software, the new CLASSIMAT® can both measure and quantify a wider range of defects than ever before. It introduces automatic identification of disturbing defects – known as outliers – for all fault types. This feature helps spinners understand how to eradicate these defects using yarn clearing, so they can deliver the quality their customers require. Taking quality assurance further, USTER® CLASSIMAT 5 also provides objective assessment of quality consistency, based on testing and quantifying outliers in a large sample size of 200 kilometers.

PANORAMA

çük problemler de sorun yaratmaya başladı. Bu küçük hatalar, şu anda USTER® CLASSIMAT 5 kullanılarak tespit edilebiliyor ve sınıflandırılabiliyor. Zira sınıflandırma tablosu 45 sınıfı kapsiyor. Daha önceki sınıflandırma standartlarını desteklemek için, -iplik ticaretinde iyi bilinen- ve son seviyede dereceli bir geçiş yapabilmek için, USTER® CLASSIMAT 5, USTER® CLASSIMAT 3 ve USTER® CLASSIMAT QUANTUM sınıflarının önceki versiyonlarına uyum saglayabilmek icin adına ince ve kalın yerler için test değerlerini dönüştürebiliyor. HATA SINIFLANDIRILMASI Bir kaç standart dışı bobin bile kumaş görünümünü etkileyebilir ve sonraki işlemlerde üretkenliğe ciddi bir biçimde zarar verebilir. Deneyimler, küçük bir yüzdedeki kötü kalitenin bile tüm iplik teslimatının reddine sebep olduğunu gösteriyor. Hatalı kategorilerde normal dağılım dışında hata içeren bobinler,

New and unique The YARN BODYTM concept is now acknowledged to be the best approach for identifying disturbing defects. It was introduced with the USTER® QUANTUM 3 yarn clearer and has proved its reliability on extensive yarn varieties. USTER® CLASSIMAT 5 shows the YARN BODYTM alongside a numeric classification of thick and thin places. The degree of contamination is also profiled, showing up graphically as a dense area for colored foreign matter and vegetable matter, as well as numerically. For the first time, polypropylene defects are classified as either short or long. Previous CLASSIMAT® generations used 23 different classes, giving good coverage of all detected faults. However, there has been enormous progress in yarn quality – yarns have become more even, with the result that smaller defects are now viewed as disturbing. These small faults can now be detected and classified by the USTER® CLASSIMAT 5, extending the existing

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

standart dışı olarak nitelendiriliyor. Söz konusu standart dışı gözlemler USTER ® CLASSIMAT 5 kullanılarak ölçülerek derecelendirilebiliyor. Standart dışı gözlemler, sarım sırasında onları uzaklaştıran iplik temizleme kullanmak suretiyle efektif bir şekilde kontrol edilebiliyor ve bunu yaparken de USTER ® CLASSIMAT 5’in temiz ayarlarından faydalanilabiliyor. Hataların eğirme işleminde temel sebeplerini ortaya koyup önleme amacı uygun bir kalite yakalamanın birinci koşulu. Ve bu bağlamda ilk adım, hataların USTER ® CLASSIMAT 5 ile ölçülüp derecelendirilmesi. Uster Technologies Ürün Yöneticisi Sivakumar Narayanan konuyla ilgili olarak şunları söyluyor: USTER ® CLASSIMAT 5 kullanarak hataların uygun bir şekilde değerlendirilmesi ve ortadan kaldırmak için uygun araçların seçilmesiyle, eğiriciler, kalite uygunluğunu sağlamak ve sürdürmek için pratik ve sürdürülebilir bir yönteme kavuşuyor.

classification table to include a total of 45 classes. To support previous classification standards – well-established in yarn trading – and allow a gradual transition to the latest level, USTER® CLASSIMAT 5 also converts test values for thick and thin places to match earlier USTER® CLASSIMAT 3 and USTER® CLASSIMAT QUANTUM classes. Outlier classification – a new standard Even a few substandard bobbins can damage fabric appearance and seriously impact on productivity in downstream processes. Experience shows that poor quality in only a small percentage of a yarn lot can often cause an entire delivery to be rejected by the customer. These bobbins, containing defects outside the normal distribution in any fault category, are termed outliers. For the first time, they can be measured and quantified in the laboratory by USTER® CLASSIMAT 5. The outliers can then be effectively controlled using yarn clearing to remove them at the winding stage, using data from USTER® CLASSIMAT 5 to optimize clearer settings. The ultimate goal of preventing these defects by pinpointing the root causes in the spinning process is critical to ensure consistent quality. And the first step here is to measure and quantify them with USTER® CLASSIMAT 5. “With a proper assessment of outliers using USTER® CLASSIMAT 5, and tools to eliminate them, spinners have a practical and sustainable method to ensure and verify quality consistency”, says Uster Technologies Product Manager Sivakumar Narayanan.

PANORAMA

“Akıllı Kumaşlar” sunumu Presentation of “Smart Fabrics”

Yazarlarımızdan Kimya Mühendisi Ekrem Hayri Peker, Uludağ Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Topluluğu’nun düzenlediği etkinliğe konuşmacı olarak katıldı ve konferansta “Akıllı Kumaşlar”, girişimcilik, inavasyon, farkındalık konularında mühendis adaylarıyla söyleşi yaptı. Yazarımız genç mühendis adaylarına internetten faydalanıp dünyaya açılmalarını, girişimci olmalarını önerdi. Çalıştığınız fabrikalarda araştırıcı olun, yeni çalışmalar yapın ve katma değeri yüksek ürünler üretin dedi. Yazarımız tekstilde en büyük

problemin pazarlama anlayışı olduğuna değinerek “Pazarlama departmanları edilgen. Sadece dışarıdan gelen siparişe odaklı. Üreteceğiniz katma değeri yüksek olan ürünleri fuarlarda tanıtın. Pahalı ürün satacağınız kitleyi tespit edin ve onlara yönelin. Ayaklarına gidin, internetten bağlantı kurun. Bangladeş, Vietnam gibi ülkelerin ürettiği ürünleri üretmeyin. Farklı ürün ve pazarlama zincirlerine yönelin” diye konuştu. Yazarımızın gençlerle yaptığı söyleşi konferanstan sonra fuayede de yaklaşık bir saat sürdü.

One of our writers, Chemical Engineer Ekrem Hayri Peker attended an event organized by Textile Engineering Community of Uludağ University as a speaker and interviewed with engineers candidates about “Smart Fabrics”, entrepreneurship, innovation and awareness. The writer suggested the young engineer candidates to benefit from internet, to open up to the world and to be entrepreneur. He said that “Try to be inquisitive in the companies you work, work on the new subjects and produce high value added products.” Stating that the main

problem of textile sector is the misconception of marketing, the writer added “Marketing departments are passive. They only focus on the order coming from the outside. Exhibit your high value added products in fairs. Determine the people to whom you can sell expensive products and head towards them. Go to them and have internet connection. Do not produce such products as in Bangladesh or Vietnam. Try new products and marketing technics.” The interview of our writer with the young lasted for about an hour at the foyer as well after the conference.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

Stäubli ITM 2013’te İstanbul’da Stäubli at ITM 2013 in Istanbul

Staubli’nin 8. Salon 806A nolu standında, tekstil makinaları serisinden makinalar tanıtacak. Bazı makinalar çalışır durumda sergilenirken, diğerleri detaylarıyla tanıtılacak. Fuardaki ürünler arasında kam hareketleri ve armür makinaları, elektronik jakar makinaları, dokuma hazırlık sistemleri yer alacak. Ayrıca DEIMO tarafından tekstil makinaları için sanat harikası elektronik kontrol çözümleri gösterilecek. Aynı standta, Grup Üyesi Schönherr halı sistemleri sıradışı halı örnekle-

rini gösterecek- ALPHA 400 serisi halı dokuma makinaları ve yeni piyasaya duyurulan ALPHA 500 fuarda hazır bulunacak. Standta görülebilecek makinalar: SX tipi elektronik jakar makinası- geniş uygulama alanına sahip ekstrem verimlilikteki makina- 1408 kancalı gösterim ünitesi ile tanıtılacak Yeni jenerasyon döner armür tipi S3060/S3260- her armürün kalbi olan evrimsel yeni kilitleme sistemi ile donatildi. Çerçevelerin seçimi için arttırılmış güven-

At the booth of Stäubli in Hall 8, 806A, several products of the textile machinery range will be exhibited. While some of the machines will be demonstrated in running condition others can be seen in more detail. Products on show include cam motions and dobby machines, electronic Jacquard machines, and weaving preparation systems products. Furthermore state-of-art electronic control solutions for textile machines by DEIMO will be exhibited. At the same booth, Group member Schönherr carpet systems will show its exclusive carpet samples – produced

on ALPHA 400 series carpet-weaving machines, while information about the newly announced ALPHA 500 will be provided. Range of machines that can be seen at the booth: The SX type electronic Jacquard machine – an extremely versatile machine for a wide application range – shall be exhibited in a 1408-hook format on a demonstration unit. The new generation rotary dobby type S3060/S3260 that comes with an evolutionary new locking system, which is the heart of every dobby. The principle features enhanced security

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

liğe sahip ve bu sebeple yüksek çalışma hızlarında ve üstün güvenilirlikle çalışabiliyor. Kenarlar, şeritler ve etiketlerde isim ve desenler dokuyabilen CX 172 tip jakar makinası 72 kanca ile sergilenecek. Tüm seride, en ince ipliklere kadar çözgü bağlamada üstün kalite gösteren evrensel çözgü düğümleme makinası TOPMATIC. TOPMATIC modelleri eşsiz elektronik çift uç belirleme ile çift ucun düğümlenmesini önlerken düz plakaların bağlanmasını sağlayabilir. BStaubli ortaklarının standlarında staübli ürünlerinin diğer örnekleri arasında Jakar makinası, armürler ve kam hareketleri tanıtılacak.

for the selection of the heald frames, allowing higher running speeds as well as superior reliability. Type CX 172 Jacquard machine for weaving names and patterns on selvedges as well as ribbons and labels will be shown with 72 hooks. Universal warp tying machine TOPMATIC for highest quality in warp tying over the full range, down to the finest threads. TOPMATIC models are equipped with the unique electronic doubleend detection that prevents tying of double ends also when tying flat sheets. Other examples of Stäubli products, Jacquard machines, dobbies, and cam motions can be seen at booths of Stäubli partners.

PANORAMA

Tekstil teknolojisi ve kimyasındaki son gelişmeler sempozyumu Tekstil uygulamaları, teknolojiyi yöneten ve öncülük yapan mühendislik konuları içinde büyük ölçüde Ar-Ge’ye dayalı ve birden çok disiplinin uyumlu biçimde sonuca yönelik çalışmasını gerekli kılar. Tekstil sektörü istihdam, üretim ve uluslar arası ticaret bakımından etkin olmasına rağmen, günümüz küresel rekabet şartları, ekonomik krizler, ortaya çıkan çevresel, sosyal ve etik sorunlar ile dönem dönem güç kaybetmektedir. Hem uluslar arası pazarların kesişimdeki coğrafi konumu hem de iplik üretim, dokuma ve örgü tesisleri devamında, kurulu 1500 civarında boyahane kapasitesi nedenleriyle, tekstilin, Türkiye için vazgeçilmezliği açıktır. Güç kaybının önüne geçmek ve gelişimi sürdürülebilir kılmak için, üretimde verimlilik ve kalitenin artırılması, diğer yandan da katma değeri yüksek yenilikçi ürünlere yönelinmesi şarttır. Sektördeki teknik personel açığının giderilmesi için de, eğitimin, bu hedeflere yönelik olarak geliştirilmesi zorunludur. Tekstil sanayisinin ekonomik anlamda dünya pazarlarında etkinliğinin sürdürülmesi ve bu etkinliğin, yeni alanlar ile ürünlere yayılması; ekonomik tekstil proses ve makineleri ile ilgili teknolojilerin üretimi, Ar-Ge çalışmalarına gereken önemin verilmesi ve dünya ölçeğinde marka haline gelmeyi sağlayacak yenilik ile farkındalıkların geliştirilmesiyle mümkün ol-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

maktadır. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası tarafından 26 yıldır geleneksel olarak düzenlenen Tekstil Teknolojisi ve Kimyasındaki Son Gelişmeler Sempozyumu’nun 14 üncüsü, TMMOB Tekstil Mühendisleri Odası işbirliği ile bu kez uluslararası düzeyde “Yenilikçi ve Uygulanabilir Teknikler” ana temasıyla 08-10 Mayıs 2013 tarihlerinde Bursa Akademik Odalar Birliği (BAOB) Yerleşkesinde düzenlenecektir. Bu sempozyum, “Tekstil Teknolojisi ve Kimyası” ile ilgili en yeni bilimsel çalışmalar, endüstriyel bilgi, deneyim ve sonuçların paylaşılması amacıyla, ulusal ve uluslararası uzman ile araştırmacıları ve uygulayıcıları, bir araya getirmeyi amaçlamaktadır. Sempozyumun son günü yapılacak olan “Yenilikçi ve Sürdürülebilir Yaklaşımla Türk Tekstilinin Rotasının Belirlenmesi” konulu panelde değerli akademisyen ve sanayiciler ile sektörün durumu ve geleceği tartışılacaktır. 3 gün boyunca 3 salonda devam edecek sempozyumda akademik ve endüstriyel sunumların yanı sıra uluslararası düzeyde bilgi ve tecrübeleri ile tanınan Prof. Dr. XUNGAI WANG -Deakin University ve Ass. Prof. LAURENT MONTES - IMEP-Lahc, çağrılı konuşmacı olarak yer alacaklardır. Üniversite, kamu ve birçok sanayi kuruluşunun destek verdiği sempozyumun gala yemeğinde ise Faruk Saraç Meslek Yüksek Okulu tarafından hazırlanan defile sergilenecektir.

PANORAMA

Santex enerji tasarrufu haznesi: Yüksek üretkenlik Santex energy saving chamber: Higher productivity better ROI

Santex başlıca örme kumaşların terbiyesiyle uğraşmaktadır. Eğirmeden başlayarak örme ve boyamaya kadar her bir aşama kumaşın davranışını etkilemekte ve kumaşların özelliklerini ve en iyi sonuçları elde etmek için terbiye makinelerinin ne şekilde bir ayar gerektireceğini belirlemektedir. Burada “en iyi sonuçlar” dan kasıt sadece

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Santex is primarily involved with the finishing of knit fabrics. However, every stage from spinning, knitting to dyeing, affects the behaviour of the fabric and determines the fabrics characteristics and how the finishing machines need setting in order to achieve the best results. Reference to “best results” not only refers to fabric quality but also optimization of

İTKİB İTA LABORATUVAR VE PİLOT İŞLETMELERİ AKTİFLEŞİYOR...

Bir Avrupa Birliği projesi kapsamında, Tekstil Sektörünün rekabet gücünü artırılmasına yönelik katma değeri yüksek ürünlerin ArGe ve üretiminin desteklenmesi çerçevesinde kurulan İTKİB İTA, pilot üretim hatları, laboratuvarları ve eğitim salonları ile Halkalı’da bulunan Tekstilpark yerleşkesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. İTKİB İTA’da Kimyasal ve Yaş İşlemler Laboratuvarı, Fiziksel Testler Laboratuvarı, Polimer Laboratuvarı (DSC, FTIR vb) ve Nanoteknoloji Laboratuvarı bulunmaktadır. 2013 başında fiziksel testler laboratuvarı TÜRKAK tarafından akredite edilmiştir. Özellikle kaplamalı teknik tekstil kumaşların ısıl geçirgenlik ve su buharı geçirgenliği testlerinin yapıldığı hotplate cihazında ki test metodları için Türkiye’de akredite olan ilk ve tek laboratuvardır. İTKİB İTA’da laboratuvarların yanı sıra, 1 metre eninde numune hazırlanabilen nonwoven ve kaplama hattı ile cipsten sentetik iplik üreten extruder pilot üretim hatları ve dijital baskı makinası bulunmaktadır.. İTKİB İTA G.Md..Sunday Özgen, 2012 yılı nda verdikleri projenin kabul görmesi ile 2013 yılı başında İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen ‘’İTHİB’e bağlı İTKİB İTA Eğitim, Araştırma ve Danışmanlık Merkezinin Pilot İşletme ve Laboratuvarlarının Aktifleştirilmesi ‘’Projesi kapsamında bu yıl makina başında uygulamalı sertifikalı eğitimler verileceğini , makinaların ve laboratuvar cihazlarının yeni ekipmanlar ile desteklenmesinin sağlanacağını ve bu proje ile başlangıç yaparak , sektöre kalifiye eleman yetiştirmeyi, pilot işletmelerini de aktifleştirerek yeni projeler geliştirmeyi hedeflediklerini belirtiyor. Türkiye’den İTKİB İTA, İTÜ, Ege Üniversitesi ve Öztek Tekstil’ in içinde yer aldığı Avrupa Birliği’nden 26 ülkenin katıldığı 2BFUNTEX projesi ile araştırma merkezlerinin dünya pazarındaki yenilikçi fonksiyonel tekstilleri ve bu doğrultuda ki ihtiyaçların karşılanabilmesi için dünya sanayisi ile işbirliği ağlarının artırılmasını amaçlanmaktadır. Proje ortaklarından İTKİB İTA ve İTÜ işbirliğinde, 30 – 31 Mayıs 2013 tarihnde İTÜ Taşkışla’da Uluslararası Kongre ve bu kongrenin uzantısı olarak, 1 Haziran 2013’de HİGHTEX İstanbul Teknik Tekstiller ve Nonwoven Fuarı girişinin üst katında Beylikdüzü TÜYAP ’da Teknoshow ve Proje Pazarı organize edilecektir.Bu organizasyon ile İTA , tekstil sanayicileri ile üniversite projelerini buluşturmayı, işbirliği ağlarını kuvvetlendirme yi hedeflemektedir.Teknoshow ve Proje Pazarı için, teknik kumaşlarınızı, özelliklerini tanıtan CD’lerini ve proje pazarında projelerinizin sektöre tanıtımı için proje taslaklarınızı İTKİB İTA’ya gönderebilirsiniz. Kongre, Teknoshow ve Proje Pazarı ile ilgili daha detaylı bilgi için : www.istanbultextilecongress.com - info@istanbultextilecongress.com

İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen İTHİB’e bağlı İTKİB İTA Eğitim, Araştırma ve Danışmanlık Merkezinin Pilot İşletme ve Laboratuvarlarının Aktifleştirilmesi Projesi kapsamında hazırlanan bu yayının içeriği İstanbu l Kalkınma Ajansı ve Kalkınma Bakanlığı’ nın görüşlerini yansıtmakta olup, içerikle ilgili tek sorumluluk İstanbul Tekstil ve Hammadecileri İhracatçılar Birliği’ne aittir.

PANORAMA

kumaş kalitesi değil, fakat aynı zamanda makine kullanımının en uygun şekle sokulması ve maliyetlerin en düşük seviyeye indirilmesidir. Her üreticinin öncelikli hedefi, üreteceği ürünü teknik özelliklerine uygun olarak ve öngörülen maliyette, zamanında üretmektir. “İlk Seferde Doğru Yaklaşımı” bir üreticinin hedeflerine yönelik olarak sıklıkla kullanılan bir terimdir, ancak işlenmesi gereken materyaller hakkında, bizzat prosesin geneli ve işleme makinelerinin kapasitesi

hakkında, yüksek düzeyde bilgi sahibi olunmadıkça, bu elde edilemez. Bu amaç doğrultusunda, makine tedarikçisi olarak doğru ortağı seçmek tekstil üreticisini başarıya giden kestirme yola sokacaktır. Santex, başlangıcında tekstil endüstrisinin tam olarak örgütlenmediği pazarlarda, istenilen sonuçların hızlı bir şekilde elde edilmesinin sağlanmasında, tam çözüm ve teknoloji transferi sağlamak amacıyla yola çıkmıştır. Firmanın odak noktası, pazarlar daha teşekküllü

machine usage and minimising of costs. The primary goal for any manufacturer is to produce on time, within specification and at the predicted cost. “Right First Time” is an often used term for the goals of a manufacturer but unless there is a high level of understanding of the materials that need processing, the process itself and the capabilities of the processing machines, this is unrealisable. To this end choosing the right partner as machine supplier will place the textile producer on a fast track to success. Historically, in markets where the textile industry was less organised Santex Switzerland set out to provide a complete solution and technology transfer in order to enable the required results to be achieved quickly. As the markets became more organised the focus has moved to not only higher quality fabrics but also savings in process costs despite ever tightening environmental regulations. The term “Right First Time”

is mostly associated with the processing of the product itself and often ignores aspects such as power consumption, steam usage, maintenance and even staff. Although the term “Right First Time” hints also at the goal of “at minimal cost” clearly if all aspects involved in the process are not taken into consideration opportunities for minimising cost may be overlooked. As an example, steam consumption for drying a single jersey fabric of between 160 to 200 gsm may vary from less than 1 kg steam per kg fabric to around 1.25kg steam per kg fabric. Differences may include whether it is a bleached or dyed fabric, whether the fabric is a dark or light shade and whether the stitch density is high or low. The differences seen in drying performance between dark and light shades may in part be attributed to such factors as whether the fabric is well scoured or not. Some processes omit an inte n s i v e

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

bir hale geldikçe, giderek zorlaşmakta olan çevre yasalarına rağmen, daha kaliteli kumaş üretimi yanında proses maliyetlerinde tasarruflara yönelmiştir. “İlk Seferde Doğru” terimi çoğunlukla ürünün işlenmesiyle bağdaştırılır ve enerji tüketimi, buhar kullanımı, bakım ve hatta çalışan personel benzeri boyutlar genellikle göz ardı edilir. Her ne kadar “İlk Seferde Doğru” terimi aynı zamanda “minimum maliyet” hedefini açık bir şekilde ima ediyor olsa bile,

scour for dark fabrics with the intention to save chemicals and process time, but it is useful to analyse whether this affects batch repeatability as well as other issues, such as energy consumption during drying. For example, a good scouring may help to break the barriers of the outer surface of the cotton fibre and thereby improve both wetting, as well as evaporation of the moisture in the fibre. This is important for both drying as well as re-humidification during compacting. In this way an additional cost in one process may lead to an overall reduction in both time and cost

PANORAMA

prosese etki eden tüm kıstaslar dikkate alınmadığı takdirde, maliyeti mümkün mertebe azaltma noktasında fırsatlar gözden kaçırılabilir. Bir örnek olarak, 160-200 gram/m2 aralığındaki tek bir jarse kumaşının kurutulmasında buhar tüketimi kg başı kumaş için yaklaşık 1 kg ile 1,25 kg buhar arasında değişkenlik göstermektedir. Farklılıklar kumaşın ağartılmış veya boyanmış olmasına, koyu veya açık bir tona sahip olmasına veya dikiş sıklığının yüksek veya düşük olmasına bağlıdır. Koyu ve açık tonlu kumaşların kurutma performanslarında görülen farklıklar kısmen kumaşın yeterince pişirilip pişirilmediği gibi

faktörlere dayandırılabilir. Kimi prosesler, kimyasallardan ve proses süresinden tasarruf etmek amacıyla, koyu tonlara sahip kumaşlarda yoğun bir pişirmeyi yerine getirmezler, fakat bu işlemin parti tekrarlanabilirliğinin yanı sıra kurutma sırasında enerji tüketimi benzeri diğer hususları da etkileyip etkilemediğini analiz etmekte fayda vardır. Örneğin, iyi bir pişirme pamuk lifinin dış yüzeyindeki bariyerlerin parçalanmasına yardım ederek, hem nemlendirmeyi, hem de lifin içinde kalan nemin buharlaşmasını iyileştirir. Bu gerek kurutma işlemi gerekse de sanforlama (çektirme) sırasındaki nemlendirme işlemi açısından önemlidir. Bu şekilde tek bir prosesteki ilave bir maliyetin, kumaşın bitim işlemi tamamlanıncaya kadarki süre ve maliyetinde genel bir azalma sonucunu doğurabileceğinden, sonuç olarak daha fazla getiri elde edebilmek için hangi noktalarda biraz daha fazla masraf yapılabileceğinin iyi etüt edilmesi gereklidir. Benzer şekilde bir makinenin seçiminde sadece kurulu olan güç veya ısı değiştirici kapasitesini dikkate almaktan ziyade, nihai olarak verimliliğinin ve kilogram başına enerji maliyetlerinin ne olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Sonuç olarak bir makinenin maliyeti, özellikle gelecekte yükselme olasılığı yüksek olan enerji ve yakıtın maliyetleri dikkate alındığı takdirde, bu makinenin toplam satın alma maliyetinin daha küçük bir kısmını teşkil etmektedir. Bunlara ilave olarak, Santashrink’in “high loft etkisi” benzeri özellikleri, istenen kumaş tutumunun elde edilmesinde daha az yumu-

for the finished fabric, so it is necessary to investigate where you can spend a little more in order to achieve a greater return overall. Similarly the choice of machinery shouldn’t only look at installed power or heat exchanger capacity, but ultimately at what is the productivity and what the energy costs per kilo fabric are. In the end the cost of machinery is a lesser part of the overall cost of purchasing a machine particularly when future costs of power and fuel are likely to rise. In addition, features such as the high lofting action of Santashrink may also lead to less softener being necessary to achieve the required fabric feel. Longer process times during dyeing tend to cause elongation of the knit loop structure and make restoring the loop structure to its

fully relaxed state more difficult. Santastretch (for tubular fabrics) or Santashrink progress (open width) will help restore the loop structure so that further processing in Santashrink relax dryer will relax the fabric to the correct state for further processing. Technologies for reducing process costs are readily available, but despite overwhelming benefits the Textile Industry can remain very conservative. Nova is one example. NOVA uses dry cleaning fluid to remove oils (including silicon oils) waxes, and in the case of polyester also oligomers. The need for water, detergent chemicals and effluent treatment is avoided. Compared with water scouring, Solvent scouring has six major benefits. 1. It’s scouring effectiveness is 6 times higher than using detergents! 2.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

şatıcı kullanımını gerekli kılabilir. Boyama sırasındaki uzun proses süreleri örgü döngü yapısının elongasyonuna (uzamasına) yol açacaktır ve döngü yapısını tekrardan eski serbest haline geri döndürmek oldukça zor olacaktır. Santastretch (tüp kumaşlar) veya Santashrink (açık en kumaşlar) döngü yapısını eski haline getirmeye yardım etmekte olup Santashrink serbest kurutma makinasındaki prosesleme, kumaşı bir sonraki işlem için elverişli hale sokacaktır. Proses maliyetlerini düşürmek için gerekli olan teknolojiler hali hazırda mevcuttur, fakat baskın üstünlüklerine rağmen Tekstil Endüstrisi bu teknolojilere karşı oldukça tutucu davranabilmektedir. Nova buna bir örnektir. NOVA, yağlar (silikon yağları da dâhil olmak üzere), mumlar ve polyesterlerde aynı zaman-

da oligomerleri uzaklaştırmak için bir kuru temizleme sıvısı kullanmaktadır. Bu şekilde, su, deterjan kimyasalları ve atık arıtma ihtiyacı önlenmektedir. Su bazlı pişirme ile kıyaslandığında solvent bazlı pişirmenin altı büyük faydası vardır: 1. Pişirme etkinliği deterjan kullanımına göre 6 kat daha fazladır. 2. NOVA tamamen kuru giren ve kuru çıkan bir sistem olduğundan, kumaşlar arzu edildiği takdirde pişirilebilmekte ve sonraki işlemler için depolanabilmektedir. 3. Kullanılan solventin, ısıtmada suyun gereksinim duyduğu enerjinin sadece yaklaşık %10’nuna ihtiyaç duyması onu çok daha ekonomik yapmaktadır. 4. Pişirmede hiç su kullanılmadığından dolayı arıtılması gereken bir atıkta oluşmaz. 5. Soğutma için suya ihtiyaç duysa da, bu su önceden

NOVA is a dry in, dry out process, so fabrics can be scoured and stored for later processing if desired. 3. The solvent used needs only about 10% of the energy that water requires for heating, which makes it very economical. 4. There is no water used for scouring and therefore no corresponding effluent to treat. 5. It needs water for cooling but this is completely uncontaminated with the additional benefit of being pre-heated. 6. The solvent is almost completely recycled so chemical costs are extremely low. Health and safety is often sited as a reason for non acceptance of such technology, but much is to do with a lack of understanding. NOVA is already well established and operating worldwide and in countries with the strict-

est legislation such as Switzerland, Germany, Italy, China and India, etc. so why is there so much resistance to such technology in some countries? Failure to embrace such advantageous technology restricts both process flexibility as well as process cost reduction. In the near future more such advantageous technology will be released to the market, and a failure to truly understand such technology will only reduce the opportunities for an advantage over the competition. It is clear that further development in the technical ability of the workforce will be required in order to fully appreciate and take advantage of these emerging technologies, and of the machinery suppliers, such as Santex, who have the in house competence to as-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

ısıtılmış olmanın sağladığı ilave kazançla tamamen saf kalacaktır. 6. Solvent neredeyse tamamen geri dönüştürüldüğünden kimyasal maliyetleri oldukça düşüktür. Sağlık ve güvenlik, böylesine bir teknolojinin kabul görmeyişinde genellikle bir sebep olarak gösterilmektedir, ama esas olarak bunun temelinde anlayış eksikliği yatmaktadır. NOVA hâlihazırda pazara köklü bir giriş yapmışken ve dünya genelinden de ziyade İsviçre, Almanya, İtalya, Çin ve Hindistan, vb. gibi en katı mevzuatlara sahip ülkelerde bile etkin bir şekilde kullanılırken, neden bazı ülkelerde böylesine bir teknolojiye karşı bu kadar fazla bir direnç gösterilmektedir? Böylesine avantajlı bir teknolojinin kabul edilmesindeki başarısızlık, gerek süreç esnekliğini gerekse de proses maliyetinin düşürülmesini kısıtlamaktadır. Yakın bir gelecekte böylesine avantajlı daha birçok teknoloji piyasaya sunulacaktır, öte yandan böylesine avantajlı bir teknolojiyi tam olarak kavrayamamak rekabette avantaj noktasında sadece fırsatları azaltmakla kalacaktır. Bu yeni teknolojileri ve Santex benzeri müşterilerini bir üst seviyeye taşımak için kurum içi yetkinliğe sahip olan makine tedarikçilerini tam anlamıyla takdir etmek ve bunlardan tam anlamıyla yararlanabilmek için iş gücünün teknik yeterliliğinin daha ileri düzeye taşınması şarttır. Gelişmiş

makine kullanımı ve maliyet tasarrufları ile terbiye tesislerinin verimliliği büyük oranda artırılabilir. Parti programlama yazılımları hâlihazırda boyahanelerde yaygın olarak kullanılmakla beraber, terbiye kısmında neredeyse hiç bilinmemektedir. Eğer terbiye bölümünde birçok farklı tedarikçiden temin edilmiş makineler mevcut ise bunların tamamı için tek bir programlama yazılımı sağlamak mümkün değildir ve yine bazı üreticiler sadece bir veya iki çeşit terbiye makinesi üretmekte olduklarından bir parti programlama yazılımı geliştirme yönünde bir girişimleri olmamıştır. Komple terbiye makineleri yelpazesinin bir tedarikçisi olan Santex, tüm Santex hatları boyunca işlenen her bir parti için programlama ve geçmiş verilerini bir araya toplamayı mümkün kılan bir yazılım programı olan Santaccess’in ve makine bakım maliyetlerini en düşük seviyelere çeken bakım gereçlerinin de dâhil olduğu tam çözümler sağlayabilmektedir. Alıcılardan gelen artan fiyat baskısıyla, sürekli artış gösteren kamu hizmetleri maliyetleriyle ve hükümetlerden gelen çevresel kısıtlamalarla, mevcut teçhizatın en verimli şekilde kullanımı ve yeni teknolojilerin benimsenmesi, tekstil üreticilerine piyasanın yeni zorluklarının üstesinden gelme ve “İlk Seferde Doğru” nun kapılarını açma imkânını sağlayacaktır.

sist their customers reach the next level. Efficiency in the finishing house has still a lot of potential for improved machine usage and cost savings. Batch scheduling software is already well established in the Dyehouse, but is virtually unknown in the finishing section. If the finishing dept has machines from many different suppliers it is not possible to provide scheduling software and as some manufacturers may only make one or two types of finishing machine they have no incentive to developing a batch scheduling program. As a supplier of the full range of finishing machines Santex are able to pro-

vide a full solution including Santaccess, software which enables scheduling and historical data gathering for every batch that is processed through the Santex line, including maintenance tools which minimise machine maintenance costs. With increased pricing pressure from buyers, ever increasing utilities costs and environmental constraints from governments the more efficient use of current equipment and the adoption of new technologies will enable textile manufacturers meet the new challenges of the market and a higher level of “Right First Time”.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

Tecpro’dan tekstilde sorunsuz dijital baskı Trouble free digital press in textile from Tecpro Dye Sublimasyon olan yazıcılar, Epson Micro Piezo baskı kafasına sahip olup, 720x1440 dpi çözünürlükte 16-57m2 / saat hızında yüksek kaliteli baskılar alabiliyor. Dahili olarak CMYK kolay doldurulabilen 1,5 litre mürekkep sistemi ve otomatik sarma rulosu ile minimum bakımla kesintisiz üretim sağlıyor. 110cm baskı genişliğine sahip Epson SureColor SC-F6000 modeli parça işi yapan tekstil üreticilerine yönelik, 165cm lik baskı genişliğine sahip olan Epson SureColor SC-F7000 modeli ise metraj çalışmalarına göre geliştirilmiş. Uzun yıllardır Epson marka geniş format fotoğrafik yazıcılarının ülkemizde distribütörlüğünü ve yetkili servisliğini

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Having the feature of Dye Sublimation, Epson printers have Micro Piezo print head and provides high quality outputs at 720x1440 dpi resolution and at the speed of 16-57m2. An integral and easily refillable 1.5 litre ink system and an optional auto take-up roll allow uninterrupted production with minimal maintenance. For the textile producers who employs piece work; the model of Epson SureColor SC-F6000that has 110cm wide prints and Epson SureColor SC-F7000which has 165 cm print width is designed for feature works. Being the distributor and autorized service of wide format photographic printers of Epson in Turkey for a long time Tecpro

yapmakta olan Tecpro, tekstil gibi dinamik ve sürekli üretime dayalı bir pazarda üreticilerin tüm ihtiyaçlarını sağlayacak çözümlerle pazara giriyor. Bu alanda Epson’un geliştirmiş olduğu ürünlerin, ilk defa kafa yapısından üretici firmaya, özel tekstil boyalarına kadar aynı markaya sahip olma avantajını, yetkili distribütör ve aynı yapı altındaki yetkili servis hizmetleriyle vermenin büyük önem taşıdığını belirten Tecpro Genel Müdürü İbrahim İlhan, Bu alanda ülkemizde dijital tekstil üretimi yapan firmaların, en büyük sorunu olan, kurumsal satış ve servis güvencesiyle, orijinal üretim boyası temin edememelerine dair tüm sorunları, Epson ürünleri ve Tecpro satış/satış sonrası destek hizmetleriyle sona erdiğini, kurumsal satış, servis ve marka güvencesiyle dijital baskı üreticilerine sunulan uygun maliyetli bu ürünle işlerinin çok daha kolaylaşacağını iletti.

breaks into the market with the solutions that will satisfy the needs of producers in a dynamic market based on continuous production like textile. Stating the importance of bringing the advantage of providing the same brand from the head structure to special textile dyes for the manufactures with the products that Epson has developed in this field under the capacity of being exclusive distributor and authorized service under the same structure İbrahim İlhan, General Manager of Tecpro said “The biggest problem of the firms making digital textile production in our country is that they can’t procure original production dyes under the guaranty of corporational sale and service. Thanks to Epson products and Tecpro sales/ aftersales support, these problems have been solved. The printing works will be much more easier with this cosst-effective product provided for digital print producers under the guaranty of corporational sale, service and brand.

PANORAMA

BE GREEN ile düşük sıcaklıkta daha yeşil, daha çevreci bir kasar

Tekstil endüstrisi giyimden, ev dekorasyonuna, inşaattan, hijyene hayatımızın çeşitli alanlarında bize hizmet vermektedir. Tekstil üretiminde büyük önem taşıyan yaş işlemler yüksek miktarlarda su, enerji ve agresif kimyasalların kullanımını gerektirmektedir (kostik, peroksit, asit-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

BE GREEN Environmentally friendly low-temperature bleaching concept

From ready-to-wear garments to home textiles, from construction business to everyday hygene, textile industry is a part of our lives in many aspects. The wet application of textiles, which constitutes a major part of textile production, requires huge amounts of water, en-

ergy and harsh chemicals (caustic, peroxide and acids). If we are to give an example, for the wet application of 1 kg textile, an average 70 liter of water is being used, from which approx. 30 liter is being used for bleaching only. When compared to other production indus-

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

ler vb.). Örnek vermek gerekirse; 1 kg tekstilin ıslak işlemi için, ortalama olarak 70 litre su kullanılır. Diğer endüstriler ile karşılaştırıldığında bu çok büyük bir miktardır. 70 litre suyun 30 litresi sadece kasar işlemi sırasında kullanılmaktadır. Tekstil mamüllerinin üretimi sırasındaki yaş işlemlerin bir çoğu yüksek sıcaklıklarda gerçek-

leştiği için, buhar üretimi ve su ısıtma sırasında kullanılan enerji (gaz, kömür vb) miktarı da çok yüksektir. Tüm bu işlemlerin sonucunda, atmosfere büyük miktarlarda karbon emisyon salınımı gerçekleşir. İşletmeler için örnek bir hesaplama yapmak istersek; ısıtma için kullanılan ortalama 1000 m3 metan gazının tüke-

tries, this is a very big amount. As most of these wet processes are running at high temperatures, the consumption of gas for generating steam and heating the water is also enormous. High levels of energy consumption results in a high CO2 emission. Let’s make a calcula-

tion for production industries; consumption of 1000 m3 methane gas used for heating up the processing water, equals an emission 1780 kg CO2. In order to become CO2 neutral (for the effect o be equaled out), for this 1780 kg CO2 emission, upto 89 trees per year are needed

BE GREEN konsepti ile enerji fiyatlarındaki oynamalara karşı önlem alırken, daha yeşil bir kasar prosesi sayesinde dünya üzerindeki Karbon (CO2) ayakizinizi azaltın. Take action against fluctuations in energy prices with BE GREEN concept, lower your carbon footprint via a greener bleaching process.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

timi sonucunda, 1780 kg CO2 emisyonu çevreye yayılır. Ortaya çıkan 1780 kg CO2 gazının atmosferde nötrlenmesi (yani etkisinin yok edilmesi) için, yaklaşık olarak 89 adet ağacın 1 sene boyunca solunum yapması gerekmektedir. Tekstil üretimine dönersek, 1000 kg tekstil materyalinin kasar işlemi için suyun arzu edilen sıcaklığa ısıtılması sırasında yaklaşık olarak 60 m3 metan gazı kullanılır. Bu ortalama olarak 100 kg CO2/ ton emisyon oranı demektir. Bu bilgiden yola çıkarak sadece kasar işleminin yapıldığı sıcaklığı düşürmek bile, direkt olarak tekstil işletmelerinden atmosfere yayılan CO2 miktarını belirgin ölçüde azaltacaktır. Sektörde yaygın olarak bilindiği gibi klasik kasar uygulamaları normal koşullarda 95-98˚C’de gerçekleşir. Kasarın yapıldığı sıcaklığı 95˚C’den ortalama olarak 70˚C’ye düşürmek, kasar işleminden kaynaklanan CO2 emisyonunu yaklaşık %60 oranında azaltacaktır. Bunun sonucunda, 1000 kg yaş işlem gören tekstil materyalinden kaynaklanacak CO2 salınımı 60 kg daha az olacaktır. Karbon salınımındaki bu düşüş, senelik olarak atmosferdeki CO2’nin nötrlenmesi için ihtiyacımız olan ağaç sayısını 3 adet

to clean the air. Coming back to the textile industry -only for the bleaching step- for 1000 kg of textile, already an average of 60 m3 methane gas is used for heating. This equals an average emission of 100 kg CO2 / ton. Therefore we can straightforwardly say that, reducing the bleaching temperature will immediatly reduce the emission of CO2 arising from textile mills which perform bleaching. Classical bleaching operations are normally carried out at 95˚C - 98˚C. A reduction of the bleaching temperature from 95˚C to approx 70˚C will reduce the emission of CO2 of the bleaching process by approx. 60%. This already results in 60 kg less CO2 emission per 1000 kg produced textile. This CO2 emission reduction means that 3 trees per year less are needed to become CO2 neutral. A more environmental approach to production technologies is a

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

azaltır. Doğal kaynaklarımızın sürekliğini sağlamak için tüm dünyada üretim teknolojilerine daha çevreci bir yaklaşım sergilemek zorunluluğu ortaya çıkmıştır. TANATEX Chemicals B.V.’nin uzun çalışmalar sonucu geliştirmiş olduğu düşük sıcaklıkta kasar imkanı sağlayan, basit ve güvenli bir proses olan BE GREEN konsepti, kasar işlemi sırasında ortaya çıkacak CO2 emisyonununda %60’a kadar tasarruf sağlar. Konsept 2 üründen oluşur; TANASPERSE BE, TANEDE GREEN. TANASPERSE BE, düşük sıcaklıkta kasar prosesi için özel olarak geliştirilmiş çok yönlü (dispergatör, iyon tutucu) bir yardımcı maddedir. TANEDE GREEN ise düşük sıcaklıkta kasar prosesi için geliştirilmiş, özel bir peroksit aktivatörü içeren çok etkili bir deterjandır. TANASPERSE BE, TANEDE GREEN ile uyumluluğu açısından yapılan uzun süreli testler sonucu özel olarak seçilmiş bir üründür. BE GREEN prosesinin optimizasyonu ve tekrarlanabilirdiği açısında bu iki ürünün görevleri eşit derecede önem taşımaktadır. Enerji fiyatlarındaki oynamalara karşı işletmeler için avantajlı ve yenilikçi bir konsept olan BE GREEN’in artıları

global necessity to ensure the sustanability of our natural resources. As a result of extensive research and development phase, TANATEX Chemicals B.V. developed a new, simple and safe low-temperature bleaching concept BE GREEN, which enables: up to 60% reduction of CO2 in bleaching. BE GREEN concept is composed of 2 innovative products; TANASPERSE BE and TANEDE GREEN. TANASPERSE BE is a special multi purpose dispersing/sequestering agent for low temperature bleaching and neutral demineralisation of cellulosic fibers. TANEDE GREEN is a highly effective detergent containing a special peroxide activator for low temperature bleaching of cellulosics in exhaust. TANASPERSE BE is chosen for this special application after

BENTEKS TEKSTİL MAKİNELERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Fatih Caddesi Ladin Sokak No: 19 Keresteciler Sitesi TR 34169 Merter / İSTANBUL / TÜRKİYE Tel: (+90 212) 504 80 31 / 8 hat Fax: (+90 212) 504 97 86 - 555 51 73 - 575 33 15

www.benteks.net

PANORAMA

arasında, proses optimizasyonu, su ,zaman ve enerji (gaz, kömür) tasarrufu vardır. Düşük sıcaklıkta yapılan kasar üretim hatlarında enerji tüketimini azaltırken, atık sudaki COD (kimyasal oksijen ihtiyacı) miktarını %25’e kadar düşürür. Kasar koşullarının daha az agresif olması sayesinde, işlem gören kumaşların tuşesi, tutumu ve Dp değerleri gelişir. Yapılan işletme denemeleri sonuçlarında, mükemmel tekrarlanabilirlik elde edilmiş, beyazlık ve kasar zemininde sapma olmadığı gözlemlenmiştir. Geleneksel kasara göre daha beğenilen bir tuşe verdiğinden, işletmedeki yumuşatıcı tüketim miktarı optimize edilebilir. İşlem görecek kumaşın yapısına bağlı olarak, BE GREEN ile yapılan kasar daha az ağırlık kaybı sağlar. Ayrıca, düşük sıcaklıkta yapılan kasar işlemi ipliklerin çalışma koşullarını geliştirerek, sürtünmeden kaynaklanacak kopmaları azaltır. BE GREEN konsepti, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, tekstil sanayisinden kaynaklanan kirliliğinin kaynağında önlenmesi, su tasarrufu, enerji verimliliği ve hammadde geri kazanımına yönelik olarak yürürlüğe koyduğu Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Tebliği’ne uyum aşamasında MET

(Mevcut En İyi Teknikler) kısmında proje olarak uygulanabilir. Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Tebliği kapsamında, kurulu kapasitesi 10 ton/gün üzerinde olan yıkama, ağartma, merserizasyon, haşıllama, baskı, haşıl sökme ve benzeri ön işlem, boyama ve son işlemlerinin gerçekleştirildiği tekstil tesisleri bu Tebliğ hükümlerine tabi tutulmuştur. Mevcut tesisler, 31.12.2012 tarihine kadar, tebliğ ekinde yer alan MET uygulamalarından kendi tesislerine uygun olanları seçerek temiz üretim planlarını sunmak, onaylatmak, uygulamaya koymak ve temiz üretim planı ile ilgili yapacakları gelişmeleri her yıl gelişme raporları ile İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerine sunmak ve kostik sodanın geri kazanımı ile ilgili seçilen MET’leri 31.12.2014 tarihine kadar uygulamaya koymak zorundalar. Bakanlık; bu tebliğ ile tekstil sektörünün çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi, çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanması için üretim sırasında suya, havaya, toprağa verilecek her türlü emisyon, deşarj ve atıkların kontrolü ile hammadde ve enerjinin etkin kullanımı ve mevcut en iyi tekniklerin kullanımını hedeflemektedir.

intensive compatibility testing with TANEDE GREEN. Both products have equally important roles for optimisation and repeatability of this process. BE GREEN process gives you the possibility to react to fluctuations in energy prices (gas and coal) by, optimizing processes, saving water, time and gas consumption. Low temperature bleaching reduce energy consumption of machines and enables upto 25% reduction of COD level in the effluent. Due to mild bleaching conditions BE GREEN concept improves the quality of material in terms of handle and Dp value. Real time extensive industrial trials revealed perfect repeatability, and showed no alterations in whiteness and bleaching results. Due to less aggressive conditions, BE GREEN bleaching provides a better handle and in turn can facilitate optimisation of softener use in the mill. Depending on the fabric to be treated, low-temperature bleaching results in decreased weight loss. Additionally, it improves running properties of yarns and decreases ruptures caused by friction. Integrated Pollution Prevention and Control Manifesto made recently operative by Ministry of Environment and Urban Planning targets prevention of pollution caused by textile industry at the

source, water saving, energy efficiency and raw material recovery. BE GREEN concept can be used as a project by the textile mills regarding the MET (Best Technics Available) during harmonisation of this manifesto. Textile mills which has capacity of more than 10 tons/day of washing, bleaching, mercerising, sizing, printing, de-sizing and similar pre-treatment, dyeing and finishing processes are subject to this new Integrated Pollution Prevention and Control Manifesto. Subjected facilities are to choose appropriate MET’s from Manifesto’s annex with sound arguments, present them in their clean production plan until 31.12.2012, certify, execute and present all kinds of progresses via progress reports they will prepare each year and submit to Environment and Urban Planning Province offices and execute the MET’s they chose regarding recovery of caustic soda until 31.12.2014. Through this manifesto, the ministry aims at minimising the negative effects of textile industry on the environment, controlling all kinds of emissions, discharges and wastes arising during production, facilitating efficient consumption of raw material and energy and promoting the implementation of Best Technics Available.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

Dünyanın en hızlı transfer süblimasyon baskı makinesi TS500-1800 Türkiye’deki ilk lansmanı Sign İstanbul 2012 Fuarı’ndaki Pimms standında yapılan Mimaki’nin tekstil süblime transfer baskı makinesi TS5001800, saatte 150 m2’lik rakipsiz baskı hızı ile transfer kağıda baskı yapan dünyanın en hızlı

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

baskı makinesi olma özelliğini taşımaktadır. TS500-1800’ün yeni geliştirilen 2 nozzle çıkışlı 6 adet RICOH Piezo baskı kafası, 4 veya 6 renk modunda yüksek baskı hızı ile eşsiz bir teknoloji sunar. Mimaki’nin yeni geliştirilmiş süblime bo-

PANORAMA

yası Sb300; ekonomik fiyatı, 6 renk seçeneği, parlak ve canlı renk reprodüksiyonu ve hızlı kuruma özelliği ile TS500-1800’ün performansına değer katar. TS500-1800’ün Mimaki Dahili Gaz Giderme Modülü MDM-20; boya sisteminde dolaşan gazları (hava kabarcıkları) ortadan kaldırarak, nozzle tıkanmalarını en aza indirger. MDM-20 düşük maliyetli vakumsuz boya kullanımına da imkan sağlayarak boya maliyetinde tasarruf sağlar. TS500-1800’deki boya buharı te-

mizleme filtresi, boya buharından kaynaklanan sorunları önleyerek baskı netliğini (keskinliğini) ve kalitesini artırır. Sürekli baskı için geliştirilen otomatik besleme sistemi OMB; 60kg malzeme ağırlığından 300mm rulo çapına kadar malzemeler için kesintisiz baskı imkanı sağlar. TS5001800; abiye giyim, spor giyim, ev tekstili ve benzeri tekstil ürünlerine transfer baskı ile yapılacak baskı işlerinde rakipsiz hızı ve son teknolojiyi yansıtan özellikleri ile ön plana çıkmakta.

PANORAMA

Messe Frankfurt, tanıtım için İstanbul’u seçti Successful second Texprocess show 10-13 Haziran 2013 tarihleri arasında Frankfurt’ta düzenlenecek olan Techtextil Uluslararası Teknik Tekstil ve Nonwoven Ürünleri Fuarı ile Texprocess Uluslararası Tekstil ve Esnek Malzeme

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Manufacturers of apparel and leather processing technology across the world are fully expecting a successful second edition of Texprocess and look forward to positive stimuli for the

PANORAMA

100

Ürünleri İşleme Fuarı, İstanbul özel basın toplantısı Hyatt Regency Otel’de düzenlendi. Toplantıda Techtextil ve Texprocess Fuarlarının Müdürleri ve VDMA Derneği Genel Müdürü konuşmacı olarak yer aldı. 11 Şubat’ta gerçekleştirilen toplantıya, Türk basın mensuplarının yanı sıra 10 farklı ülkeden yabancı sektör dergilerinin baş editörleri de davet edildi. Dünya genelindeki giysi üreticileri ve deri işleme teknolojileri firmaları ikinci Texprocess’in başarılı geçeceğini ve fuarın sektörü hareketlendireceğini bekliyor. Texprocess İstanbul Basın toplantısında konuşan VDMA Deri ve Giysi Teknolojileri Derneği Genel Direktörü Elgar Straub, “ Sürdürülebilirlik ile ilgili bilincin artması, üretim maliyetlerinin yük-

selmesi ve zamanlamanın kısalması, giyim sektörü ve teknik tekstil üreticileri için zorlu fırsatlar yaratıyor. Bunun sonucunda yeni ve geleceğin teknolojilerine olan talep artıyor. Texprocess, önde gelen tüketici pazarlarından birinin merkezinde, dikim ve giysi teknolojileri üreticilerinin uluslararası bir kitleye yeniliklerini sunabildikleri global bir platform sunuyor“ dedi.

sector. Texprocess, leading international trade fair for the processing of textile and other flexible materials, will be opening its doors for the second time from 10 to 13 June 2013 in Frankfurt. “A growing awareness of sustainability, spiralling production costs and ever shorter reaction times are providing the clothing industry and the manufacturers of technical textiles with major new challenges,” said Elgar Straub, Director General of VDMA Garment and Leather Technology, at the Press Conference for Texprocess in Istanbul. This increases the demand for new, futureoriented technologies. “Texprocess offers

manufacturers of sewing and apparel technology a global platform on which to present their innovations to an international public in the heart of one of the leading consumer markets,” continued Straub.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

TÜRKİYE, DOĞU AVRUPA VE ETRAFINDAKİ ÜLKELER Türkiye dünyada konfeksiyon üretimi konusunda en önemli ülkelerden biri olmanın yanında, teknik tekstillerin işlenmesi konusundaki merkezi önemini de istikrarlı bir şekilde arttıran bir ülke. Straub gözlem-

Turkey, Eastern Europe and the surrounding countries Turkey is not only one of the most important apparel-manufacturing locations in the world, its importance as a centre for the processing of technical textiles also continues to grow steadily. “Moreover, the huge consumer market, with its constantly increasing expectations of quality,

PANORAMA

lerini şu şekilde dile getirdi: “Bunun yanında, kalite beklentisi gittikçe artan ciddi büyüklükteki tüketici pazarı Türk yapımı markaların da gelişmesini teşvik ediyor. Arap ülkelerinden Orta Asya’ya kadar Türkiye’nin tüm bölgedeki öneminin de altını çizmek gerekiyor.” Straub: “Doğu ve Güney Doğu Avrupa da dahil olmak üzere tüm bölge, Türkiye’nin Avrupa’daki en önemli satın almacılarına yakın konumu, yetenekli iş gücü ve tekstil işleme geleneğinden faydalanıyor” diye konuştu. SEKTÖREL TRENDLER İşçi ücretlerindeki artış, üretim ve lojistik, kısalan reaksiyon zamanları ve yükselen

encourages the development of homegrown brands and underscores the importance of Turkey for the entire region, from the Arab States to Central Asia,” observed Straub. “The whole area, including Eastern and South-Eastern Europe also benefits, of course, from the large skilled labour force, a long tradition of textile processing and the proximity to Europe’s major concentrations of buyers.” Sector trends The growing cost of wages, production and logistics, shorter reaction times and an increasing fashion awareness will lead to the

102

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

moda bilinci üretim merkezlerinin tüketiciye daha yakın olmasına neden olacak. Özellikle Doğu Avrupa, dünyanın önde gelen tüketici pazarlarından birinin kalbinde yer alarak bu trendden faydalanacak. Sektördeki bir diğer trend ise bilgi teknolojileri ile giyim ve işlemedeki otomasyon süreçlerindeki kullanılan teknolojilerinin entegrasyonu. Örneğin PLM ve ERP sistemleri konfeksiyon sanayindeki değer yaratan zinciri destekliyor. MAVİ YETKİNLİK Sürdürülebilirlik de hem giyim sektöründe hem de teknik tekstil üreticileri arasında daha önemli bir konuma sahibi. Kaynakları

centres of production being moved ever nearer to the consumer. Eastern Europe, in particular, is set to benefit from this trend, lying as it does at the heart of one of the leading consumer markets in the world. Another trend in the sector is the ever greater integration of IT and automated processes in sewing and garment manufacturing technology. PLM and ERP systems, for instance, support the entire value-creation chain in the apparel industry. Blue Competence Sustainability, too, is enjoying an ever more important place, both in the clothing indus-

PANORAMA

104

korumak için artan bilinç, etkinliği arttırmak ve kurumsal sosyal sorumluluk sektörün karşısına çıkan zorluluklardan bazıları. Bu gelişmelere yeterli şekilde cevap verebilmek ve makine üretimine sürdürülebilir yaklaşımlar kazandırmak için VDMA (the Association of German Machine and Plant Manufacturers) Blue Competence yani Mavi yetkinlik girişimini başlattı. Mavi Yetkinlik, dikim makineleri ve giysi işleme ekipmanları üreticilerinin sürekli yenilik arayışıyla enerjiyi daha efektif kullanmak, doğal kaynakları korumak ve maliyetleri düşürürken

bir yandan da enerji kullanımı azalırken üretkenliği arttırmak üzerine konumlandı.

try and among manufacturers of technical textiles. A growing awareness of the need to conserve resources and increase efficiency, and of the demands of Corporate Social Responsibility, is yet another challenge that the sector must face. In order to be in a position to respond adequately to this development, the Association of German Machine and Plant Manufacturers (VDMA) has launched the Blue Competence initiative, to foster sustainable approaches to machinery manufacture. Blue Competence is all about manufacturers of sewing machinery and apparel-processing equipment constantly seeking, through innovation, to use energy more efficiently, to conserve resources and to reduce costs, whilst at the same time increasing productivity in spite

of the lower energy consumption. “The Blue Competence initiative will be very high profile at Texprocess, because of its extreme topicality and sensitivity,” said Straub.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

ALMAN DİKİM VE KONFEKSİYON TEKNOLOJİLERİ 2012 yılının ilk 3 çeyreğinde Alman üreticilerin dikim makineleri ve konfeksiyon işleme ekipmanları ithalatı 301.8 milyon Euro’ya yükseldi. Bir önceki yıla kıyasla %5.4’lük bir artış oldu. (286.5 milyon Euro). 2012 yılında Alman dikim ve tekstil makinelerinin en büyük ulusal müşterileri ABD, Türkiye ve Çin oldu. Amerika 3. Sıradan ilk sıraya yükselerek en önemli ulusal tüketici pazarı olan Türkiye’yi geride bıraktı.

German sewing and apparel technology Exports by German manufacturers of sewing machines and garment-processing equipment rose to Euro 301.8 million during the first three quarters of 2012. That corresponds to an increase of 5.4 per cent over the previous year (Euro 286.5 million). The biggest national customers for German sewing and apparel-manufacturing machinery in 2012 were the USA, Turkey and the People’s Republic of China. This pushed the USA from third to first place, ousting Turkey as the major national consumer market.

GÖRÜŞ

Akıllı Ev Tekstilleri

GÖRÜS

EKREM HAYRİ PEKER Kimya Mühendisi ekrempeker@gmail.com

106

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

“NANO”, Elence cüceleştirmek anlamına gelir. Nano bir ölçüdür. Nanometre metrenin milyarda birine eşittir. Zenginleşen ülkeler hangi din, millet ve ırktan olurlarsa olsunlar şu ortak noktada buluşuyorlar; nüfus artış hızının yavaşlaması. Nüfus artışları yok denecek seviyede kalıyor. Yaşam süresinin uzaması, hasta bakım masraflarının artması, iklim değişiklikleri başta tıp alanında kullanılanlar olmak üzere günlük yaşamda kullanılan araç gereçler ve yaşlı insanların tedavilerinde kullanılan ekipmanların teknolojik seviyelerini artırdı. Dünyanın ısınması, giysilerin incelmesine yol açtı. Sonrasında nano teknolojilerinin yaygınlaşması, kimyasalların ucuzlaması bu teknolojilerin insan yaşamına hızla girmesini sağladı. Doksanlı yıllardan sonra tekstil ürünlerinde kir ve yağ itici, güç tutuşur, buruşmazlık gibi uygulamalar başlamıştı. Nano teknolojiler zamanla giysilerimize ve günlük yaşamda kullandığımız ürünlere de uygulandı. Öncelikle askeri kıyafetlerde ve sporcuların giysilerine uygulanabilecek yeni ürünler konusunda araştırmalar kısa sürede olumlu sonuçlar verdi. Bu araştırmalar sonucunda özellikli kumaşlar günlük yaşamımıza da girmeye başladı. Bu ürünleri ve bu ürünlerden yapılan giysileri şu şekilde sınıflandırabiliriz. EV TEKSTİLİ SEKTÖRÜNÜN ÜRETEBİLECEĞİ NANO ÜRÜNLER • Anti-bakteriyel döşemelik, yastık, nevresim kılıfı ve perdelikler • Kir-su-yağ itici, anti-bakteriyel döşemelik ve perdelik kumaşlar • Koku yayan döşemelik, perdeler ve çarşaflar • Stres alan çarşaflar • Zayıflatan çarşaflar • Vitamin özlü çarşaflar • Böcek, sinek, kene kovar döşemelik, çarşaf ve perdelikler • Polen ve toz tutmaz çarşaflıklar • Vücut ısınızı düşürüp serin tutan çarşaflar • Vücut ısınızı arttırıp sizi ısıtan çarşaflar • Isıyla renk değiştiren çarşaf ve perdelikler • Likrasız örgü çarşaflara streç özelliği kazandırmak (uzun süre kalacak % 25 ek kalıcı esneklik kazandırmak). • Damlayan leke yapıcıları absorbe eden, ovalamayla üzerinden atan ya da ilk yıkamayla uzaklaştıran ev tekstilleri • Isıyla renk değiştiren bornozlar • Koku yayan bornozlar • Anti-bakteriyel bornozlar ve banyo takımları. • Anti-bakteriyel ev halıları • Bu listeyi uzatabiliriz. Hayal edin; Evinize gidiyorsunuz rüzgârdan uçuşa perdeleriniz odanızın içine sinek sokmuyor veya uçuştukça kokular yayıyor. Ya da sıcaklık değiştikçe renkten renge giriyor. Oturduğunuz koltuğun kumaşı hem kir-leke-su tutmuyor, üstelik anti-bakteriyel. Koltuğunuzu değiştiriyorsunuz koltuktan güzel kokular yayılıyor. Eşinizin çalışma odasına girdiniz. Sigara içilmiş ama perdelerde,

GÖRÜŞ

oturduğu koltuğun kumaşında koku yok. Bu akşam hangi nevresim takımını yayayım diye düşünüyorsunuz. Haklısınız; kokulu-vitaminli-tedavi edici-stress alan- ginsengli- aloeveralı-toz ve polen tutmayan-zayıflatan... Banyoya güvenle girdiniz bütün banyo takımları anti-bakteriyel. Duşa girdiniz, çıkınca giydiğiniz bornozun rengi vucüt ısınıza göre renkten renge giriyor. Çıplak ayakla bastığınız halılarınız bakteri barındırmıyor. Anlatmaya başlayalım isterseniz; YENİ KİR VE LEKE TUTMAZLAR Kir ve leke tutmazlık alanındaki son gelişmeler: Yeni geliştirilen tüm floro karbonlar milyarda birden daha az PFOA free – perfloro alkil asit içerir. Bu değer ölçülebilir limitin altındadır. Buna rağmen Amerika çevre koruma ajansı tarafından yasaklanmıştır. Yeni üretilen leke tutmazlık sistemleri C 6 esaslı olup C 8 fazlı PFOA içeren florokarbonlardan çok daha akıllı çalışır. Avrupa’nın 8 karbon kullanılmış tekstil ürünlerini yasakladığını hatırlatalım. KONFORLU ÜRÜNLER • Serinlik Hissi Veren mikro Kapsüller: Klitol, skualan, ipek proteini ve eritritol içerir. • Sıcaklık Hissi Veren mikro Kapsüller: Papatya özü ve capsikum eriyiği içerir. • Cilt Bakımı Yapan mikro Kapsüller: Bu nano partiküller aloevera özü, skualen, ipek proteini, seramid, kolojen peptit gibi maddelerden yapılır. Bilindiği gibi aloe özü sakinleştirici, nemlendirici, antioksidan ve cilt koruyucu özelliğe sahiptir. İpek proteinin en büyük özelliği nemlendirici ve cildi yumuşatıcı özelliğe sahip olmasıdır. • Kolojen peptit gibi nemlendirme ve cildin yaşlanmasına sebep olan etkilere karşı savaşır. • Seramid; cilt bakımı ve nem kontrolünde kullanılan bu madde cildin yüzeyini yeniden şekillendirerek ipeksi ve yumuşak hale getirir. Cildi daha genç ve pürüzsüz gösterir. • Skualen; zeytin elde edilen en kuvvetli antioksidanlardan biridir. Penatrasyon özelliği çok yüksektir. Cildin kurumasını önler, dirilik ve esneklik kazandırır. Bu partiküller çok katman, yağ ve su esaslı fazlarda bulunan kesecikler halindedir. VÜCUDU DIŞ ETKİLERE KARŞI KORUYAN EV TEKSTİLİ ÜRÜNLERİ Nano teknolojinin en iyi bilinen ticari uygulama alanı nano partikülleri kullanarak kumaş ve giysilere sıvı itici, yağ ve leke dayanımı kazandırmaktır. Yaratılan hidrofobik yüzey, su damlacığını kolaylıkla üzerinden akabilmekte ve kendi kendine uzaklaştırmaktadır. Bunu kendi kendini temizlemek olarak ifade edebiliriz. Sivrisinekle-

rin, sineklerin kenelerin ve diğer böceklerin oluşturduğu başta malarya hastalığı olmak üzere, sivrisineklerin taşıdığı çeşitli virüsler dünyada bilhassa Asya ve Afrika’da yüz milyonlarca insan hayatını yitirmektedir. Nano teknoloji kapsüllerince prosesiyle kumaşa bağlanan nano partiküller insan derisinin sivrisinek tarafından ısırılmasını önleyen sivrisinek materyalin salımını kontrol edebilmektedir. Ülkemizde her yıl onlarca kişi kene ısırmasından ölmekte ve binlerce kişi hastanelere koşmaktadır. Polen tutmaz giysiler, polen ve toz zerreleri dişlidir. Rahatlıkla kumaşa yapışırlar ve uzaklaşmazlar. Oysa yapacağımız nano kimyasal uygulamasıyla kumaş üzerinde bir film tabakası oluşturacağız. Bu şekilde polen ve tozlar kumaşa tutunamayacak hafif bir silkelemeyle kumaşın üzerinden uzaklaşacaktır. • Streç özelliği veren mikro kapsüller: Bu işlemde örgü kumaşların elastikiyetini %20-25 arttırabiliriz. Kullanılan elyaflar arasında nano poliüretan sayesinde likrasız kumaş elastikiyet kazanır. Kumaşa özel bir tuşe verir. Bu özel apreyi likralı kumaşlara uygulayabiliriz. Bu şekilde kumaşın zıplama özelliğini ve esnekliğini daha da arttırır. • Kötü koku giderici mikro Kapsüller: Bu sistem üç farklı şekilde çalışır. İlk önce kokuların buhar basıncımı düşürür. Sonra reseptör etkileşimi sayesinde kötü kokuları nötralize eder ve saklar. En son olarak çok düşük konsantrasyonda hoş ve belirgin olmayan bir koku ile ortamın havası yenilenir. • Güneş ışıklarına karşı dayanıklı, rengi solmayan ev tekstilleri: Özel boya ve kimyasallar kullanılır. VİTAMİN ESASLI NANO KİMYASALLARLA ÜRETİLEN, CİLT BAKIMI YAPAN EV TEKSTİLLERİ • Cilt Bakımı Yapan Vitamin Esaslı mikro Kapsüller: Bu kapsüller, A,C ve E vitamini içeren ve bağışıklık sistemini destekleyen antioksidanlardır. C vitamini vücudumuzun sağlığını korumak için almamız gereken temel bir vitamindir. Bu vitaminin bizi toksik minerallere karşı korur. E vitamini, vücudumuzun gençliğini korur ve genç hissetmesi için gereken en önemli vitaminlerdendir. • Aloevera Özü İçeren mikro Kapsüller: Aloevera bitkisi içeriği ve etkisi açısından çok zengin bir bitkidir. Cildi nemlendirir, doğal dengesine ulaşmasını sağlar ve anti-aging etkisi vardır. Ayrıca anti-inflamatuar etkisi vardır ve kas ağrılarını azaltmakta kullanılır. • Vücut Losyonları: Gül, yasemin taze çiçekler ve ylang-ylang bitkisinin özelliklerinden oluşan bu özel karışımlar vücut ve zihin arasındaki doğal dengeyi güçlendirir, nemlendirici etkisiyle cildi canlandırır. • Ginsengli Mikrokapsüller: Ginseng canlandırıcı etkisiyle ünlenmiş en doğal bitkidir.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

107

GÖRÜŞ

Stres ve kas ağrılarını azaltmaya yarayan özellikleri vardır. Vücuda zindelik verir. Ayrıca doğal bağışıklık sistemini yeniler. • Lavanta Özlü Mikrokapsüller: Bu bitkinin antiseptik, analjezik ve anti-inflamatuar etkisi vardır. Rahatlatma ve sakinleştirme özelliğine sahiptir. • Zambak Kokulu Mikrokapsüller: Zambağın hafızayı güçlendirdiği, konuşma yeteneğinin iyileşmesine yardımcı olduğuna inanılır. Biliyorsunuz küresel ısınma ve ozon tabakasının incelmesi sonucu deri kanseri hızla yayılmaktadır. İnsan sağlığı için ultra viyole ışınları bloke eden ve derinizi UV’den koruyan nano ürünlerle yapılan kremler ve tekstililer gündemde. İnsan sağlığı için UV ışınlarından derimizi korumamız gerekmektedir. Titanyumdioksit pigment zararsız beyaz ince bir tozdur. Titanyumdioksit nanometre boyutuna indirildiğinde fiziksel ve kimyasal özellikleri değişmekte ve transparan bir hale gelmektedir. Kumaş yüzeyine nano partikül aplike ederek derimizi (UPF) rot düzeyinde koruyabiliriz. Bakterilerin diğer bulaşıcı hastalıklar yüzünden her yıl milyonlarca insan ölmektedir. Oysa gümüş doğal anti-

bakteriyel ve antifungaldır. Lif ve kumaş üzerine nano-gümüş partiküller aplike edildiğinde E. Coli gibi bakteriler elimine edilmektedir. Gümüş iyonları problem yarattığı için (biliyorsunuz gümüş ağır metaldir) yeni anti-bakteriyel kimyasallar farklı şekilde üretilmektedirler. • Yağ yakıcı ve zayıflatıcılar: Bu uygulama yapılmış kumaşlar aynı zamanda selülitleri gidermeye yardımcı olur. Uygulanan madde termolojik yağ yakıcı ve zayıflatıcıdır. Cilt tarafından kolaylıkla emilir. Cildi nemlendirir, ferahlık hissi verir, vücuttaki oksijeni arttırarak vücudun savunma sistemini güçlendirir. Hücre yenilenmesine katkıda bulunur. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olur. DENİZ KIYAFETLERİ • Mayolar: Kir-leke-su tutmayan, vücuda yapışıp vücut hatlarını belli etmeyen ve UV ışınlarına dayanımlı mayolar ve pareolar. • Plaj Havluları: Bu alanda yapılan çalışmalar sonucunda plaj havlularına yaş kum yapışmamakta ve odalara taşınmamaktadır.

GÖRÜŞ

SONUÇ Ev Tekstili üretiminde kullanılacak lif ve boyalı kumaş yüzeylerine uygulanan aplikasyonun şu avantajları vardır. Aplikasyon işlemi yaş işlemler için mevcut makine parkıyla gerçekleştirilebilir. Yeni bir yatırıma gerek yoktur. Kullanılan nano kimyasallar çevre dostudur. Çoğu biyolojik olarak parçalanabilir. Çevreye zararlı kimyasal kullanımı minimuma indirir. Kumaş nefes alabilirliğini korur. Yüzey aplikasyonu ürünün temel özelliğini değiştirmez., ancak nano partiküller onlara yeni farklı konfor veren ve sıhhi özellikler sağlar. Nano teknoloji uygulamaları için kullanılacak kumaşlar pamuk, keten, Poliamid, rayon ve polyesterden yapılmış kumaşlardır. Günlük giysiler, spor giysileri, üniformalar gibi kıyafetler; perde, yastık, yatak çarşafları ve halılar gibi ev tekstili kumaşları, askeri kıyafetler ve benzeri ürünlerin oluşturduğu pazarın büyüklüğü 2015 yılında yüz milyar doları geçmesi beklenmektedir. ABD, Rusya, Çin ve AB ülkeleri nano teknolojik araştırmalara milyarlarca

dolar yatırmışlardır. Elde edilen nano partiküller yaşamın her alanına girmiştir. ÖNERİM Bugün tekstil sektörünün içinde bulunduğu krizin en büyük sebebi klasik ürünleri üretimine takılıp kalınmasıdır. Tekstil sektörünün ilk kuşak sanayicileri mühendis çalıştıran ve bilgiye saygı duyan işadamlarıydı. Doksanlı yıllardan sonra sektöre giren küçük ve orta esnaf kökenli sanayiciler firmalarının büyümesini konjektüre değil kendi yeteneklerine yordular ve mühendislik ve araştırma istemeyen ürünleri üretmeyi sürdürdüler. Rakiplerimiz aynı ürünleri daha düşük maliyetle üretince sektör çıkmaza girdi. Sektörün çıkışı rakiplerinden farklı nitelikte ürün üretmesine; yapacağı AR-GE ve ÜR-GE çalışmalarına bağlıdır. Bu konuda sektördeki firmalara, üst düzey teknik adamlara proje üreterek KOSGEB, Yatırım Ajansları, TUBİTAK-TEYDEB’in verdiği destekleri almalarını, üniversitelerle ortak projeler yapmalarını tavsiye ederim.

PAZAROLA

İşin başı da sonu da...

PAZAROLA

Prof. Dr. İsmail KAYA ismailkaya@gmail.com

110

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Herkes, bir işle meşgul; bir şeyleri kapmak, en azından paylaşmak derdinde. Gönüller paylaşmadan yana olsa da, nefisler “hepsi benim” peşinde. Bazı şeyler kolay, bazıları zor paylaşılıyor. İş dünyasında müşteriler de zor paylaşılanlardan... Rekabet giderek şiddetleniyor. Leyla ve Mecnun gibi istisnalar olsa da, kalpler ekseriya karşılıklı. Seven seviliyor, sevilmek için sevmek gerekiyor. Sevgi kalplerde olsa da, yapıp yapmadıklarımızla dışa yansıyor veya yansımıyor. Sevdiklerimize neler dediğimiz ve neler yaptığımız değil, onlara neler hissettirdiğimiz daha bir öne çıkıyor ve kolay unutulmuyor. “Müşterimiz kim?” sorusu pazarlamanın en temel konusu. Lakin, hedef kitlenin profilini çıkarmak yetmiyor. Bu insanların hayatlarını, günlük hatta anlık yaşayışlarını da deşifre etmek gerekiyor. Pazarlama, bir bakıma firmanın, markanın, ürünün, satıcının, mağazanın, bu hayatlar arasında, kendine bir yer bulabilme arayışının adı oluyor. Daha işini kurarken, başta müşteriler ve ilgili taraflar olmak üzere, insanlara nasıl bir deneyim yaşatılacağını, bütün ekiple birlikte sahnelenen iş ve hareketler sonucu insanlarda ne tür duygular uyandırılacağını tasarlamayanların işleri rast gitmiyor. Firmalar için, iş modeli, pazarlama stratejisi, paranın nereden kazanılacağı ve benzeri konular bile müşteri deneyimlerinin isabetine ve başarısına bağlı. Müşteri deneyimi, yani bir firmanın müşterisine yaşattıkları, daha henüz firmanın/markanın adı zihinlerde bile yok iken (sıfır anında) başlıyor. İlk duyduğu andan itibaren ilgili firma veya ürün hakkında gördüğü, duyduğu, karşılaştığı her şey ve herkes zamanla müşterinin zihninde ve gönlünde birikiyor ve onu bir gün bir karar anına kadar getiriyor. Kararının nerede ve nasıl bir ortamda verildiği, karardan sonra da firmayı ve ürünü hatırlatan her şey, sürüp giden müşteri deneyiminin bir parçası oluyor. İşte biz pazarlamacılar, bu duygu ve düşüncelerle, “pazarlama iyi güzel de, daha çok kazanmak için biz ne yapalım?” diyenlere, “Müşterin kim, onlara nasıl bir deneyim yaşatıyor, müşterilerine karşı duyduğun sevgini onlara nasıl yansıtıyorsun hele bir anlat” diyerek işe başlıyoruz. İşini sevgiyle anlatıp, sevgiyle donatanlar kendi yollarını kendileri açıyor, başka tavsiyeye ihtiyaçları kalmıyor.

DENGE

Mikro sıkıntılardan, makro hezeyanlara!

DENGE

Doç. Dr. Mehmet Ali ÖZBUDUN ozbudun@gmail.com

112

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Merkez Bankası (MB), 2013 yılına ilişkin para ve kur politikasını açıkladı. Açıklamayı takiben, son birkaç yıldır kanıksadığımız kısır polemikler tazelendi. İş âleminin bazı temsilcilerine göre: -Bu politikalarla yatırım yapılmaz. MB, ekonominin ve ihracatın büyümesini istemiyor, ekonomiyi daraltıyor. Anlaşıldığı kadarıyla, para ve kur politikalarının mükemmel bir teşvik paketi gibi fonksiyon icra etmesi gerekiyor! Dolayısıyla, zırvalamak kaçınılmaz oluyor. Daha önce de değinmiştik. Ekonomiye bakış açımızı belirleyen üç tane gözlüğümüz var: -Şirket gözlüğü, sektör gözlüğü ve makro gözlük.. İsabetli kullanıldığı sürece, son derece yararlı olan gözlüklerimizi, bazen üst üste takarak, saçma sapan sonuçlara ulaşabiliyoruz. *** Peki, gözlükleri karıştırdığımızda neler oluyor? Neler olmuyor ki? Mesela.. -Herhangi bir zaman diliminde, şirket için doğru olan mikro çözümlerden ya da sektörel reçetelerden, makro hezeyanlara sıçrayabiliyoruz. -İhracatı teşvik etmek kaygısıyla, MB’nin yakasına sarılabiliyoruz. -Politika üretmek adına, korumacı dönemin rantlarını canlandırmaya çalışıyoruz. -Bir taraftan, enflasyonu arttıracağı kesin bir dizi politika önerirken, diğer taraftan, yüksek faizden şikayet ediyoruz. -İthal girdileri lanetliyoruz, ama ihracatımızın içinde “ithal ara mal” oranının arttığını, ihracat yapabilmek için ithalat da yapmak zorunda olduğumuzu unutuyoruz. *** Gelelim, 2013 para ve kur programına.. Şurası kesin. Para otoritesinin refleksleri değişmemiş: -MB, iç talebin, kredilerin ve dolayısıyla cari açığın belli bir eşiğin üzerine çıkarak finansal risk biriktirmesini istemiyor. Hatırlatmak gerekirse.. -2010 yılında, kısa vadeli dış finansmanın bol ve düşük maliyetli olarak sağlanabilmesi, kredilerin hızla genişlemesine, TL’nin değerlenmesine ve makro finansal risklerin birikmesine yol açmış, MB’yi ürkütmüştü. MB, düşündü taşındı.. Daha düşük bir politika faizi, daha geniş bir faiz koridoru (gecelik borç verme ve borç alma faiz oranları arasındaki fark) ve daha yüksek zorunlu karşılık oranlarının, finansal riskleri geriletmek bakımından “uygun bir bileşim” olacağını düşündü ve düğmeye bastı. 2012’de başarılı olan politika bileşimi, aynı amaca yönelik bazı ilave enstrümanlarla birlikte, 2013’te de genel çerçeve olarak aynen geçerli. *** Acaba diyorum.. -Para ve kur politikalarını teşvik paketi olarak algılamaktan ve zırvalamaktan vazgeçebilecek miyiz? Gözlükleri yerli yerinde kullanabilecek miyiz? Galiba, havanda su dövmeye devam edeceğiz.

PANORAMA

Güvenlik personelleri için ileri teknoloji tekstiller High tech textiles for security personnel

114

İş kıyafetlerinin görünüşü ve sonuç olarak akılda kalıcılığını da kapsayan bir çok gereksinimleri karşılaması gerekir. Örneğin polis memurları her zaman üniformalarındaki bilinen renkler ve modeller ile tanınırlar. Kusursuz görünüşe ek olarak, iş kıyafetleri kullanıcıya yüksek konfor sağlaması gerektiği gibi endüstriyel temizlemeye de uygun olmalıdır. Fakat fonksiyonel tekstillerin daha fazla efora ihtiyacı vardır!

UV koruması olarak tekstiller Güneş korumasına sahip kıyafetler buna bir örnektir. Güneş koruyucu kremlerde de kullanılan titanyum dioxsite sahip olan tekstil lifleri, kullanıcıya yüksek oranda UV koruması sağlarlar. Kıyafet vücudun bir çok kısmını kapladığından dolayı zararlı UV radyasyon ışınlarına karsı korur. Kremlerde güneş korumasına karşılık gelen UV koruma faktörü UPF(Ultro Viole Koruma Faktörü)’i ölçmek

Workwear has many requirements to fulfil, including a uniform appearance and consequently a high degree of memorability. Police officers for example can always be recognised by the well-known colours and shapes of their uniform. In addition to a flawless appearance, workwear also has to provide the wearer with a high level of wearing comfort and should be suitable for industrial cleaning. But functionalised textiles have a lot more to offer!

Textiles as UV protection Clothing with integrated sun protection is an example for this. The textile fibres contain titanium dioxide which is also used in sun protection creams, providing the wearer with a particularly high level of UV protection. Because clothing covers most of the body, it is predestined for protection from harmful UV radiation. Different measurement methods exist for determining the UV protection factor UPF (Ultra Violet Protection Factor) which

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

PANORAMA

116

için farklı metodlar mevcuttur. UV Standard 801’e göre ölçümler daha gerçekçidir. Çünkü bunlar kullanım ve yıkama gibi faktörler ile değişen UV tekstil korumasını dikkate alırlar. Böylelikle giyim tekstilleri için UPF; sadece yeni ürünler için belirlenmemiş aynı zamanda bakım, kullanım sırasındaki mekanik etki ve ıslanım gibi faktörler sonrasında da belirlenmiş olunuyor. Ayrıca UV radyasyon seviyesinin en yüksek olduğu en kötü senaryoyu

da dikkate alır (Melbourne, Avustralya’daki yazın en yüksek güneş spektrumu)

corresponds to the sun protection factor in creams. The measurements according to UV Standard 801 are particularly realistic as they take into account factors such as the change in UV protection of textiles through wearing and cleaning. For clothing textiles the UPF is therefore not only determined on the new item but also after stretching, when wet and after mechanical wear through wearing and textile care. It furthermore assumes the worst case scenario of the highest UV radiation

level (sun spectrum in Melbourne, Australia at the height of the Australian summer).

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Kir ve koku koruması olan tekstiller Lotus bitki yapraklarındaki kir, su ile yıkandığında kolaylıkla gider. Bu basit kural bazen tekstiller için de uygulanır. Şu ana kadar materyallerin yüzeyleri hidrofobik (su itici) mikro ve nano yapılar ile temizleniyordu. Araştırmacılar, lotus etkisini daha ileriye götürdüler: Nano partiküller,

Textiles with dirt and odour protection Nature’s so-called lotus effect has been known for some time. Dirt on the leaves of the lotus plant can easily be washed off with water. The basic principle has also been used for textiles for some time. Until now, the surfaces of the materials were additionally finished with hydrophobic (water-repellent)

PANORAMA

tekstil ürünlerinin yoğun kullanım koşullarında kir itici etki direncine sahip olması için lif üretim aşamasında katılıyorlar. Opsiyonu da gümüşü malzeme içine yerleştirmektir. Gümüşün antibakteriyel etkisi yüzyıllardır bilinmektedir; bir kullanım yöntemi su arıtmasıdır. Lif içine katılabilir veya buharla enjekte edilebilinir. Gümüşün elektirikli şarjlı partikülleri (iyonlar); kalabalık mikro organizmalara, viruslerin tekstil yüzeyinden geçişlerine veya kokuya (vucut) karşı etkilidir. Görünürlük/Görünmezlik için tekstiller Fonksiyonel tekstiller önemli bir çok başka özellikleri başarabilirler. Mevcut bir tekstil araştırmasından örnek olarak; kızılötesi radyasyona (IR) karşı etkili kalkan görevi gören ve askeri kıyafetler için tasarlanmış tekstil materyalleri verilebilinir. Şu ana kadar, kamufulaj baskıdaki IR absorplayan boyalar, gece görüş cihazlarının CCD sensörlerine karşı tamamen görünmezler

micro and nano structures. Researchers have now developed the lotus effect further: The nano particles are directly incorporated during production of the fibre, making the dirt-repellent effect resistant to intensive wear. Another option for the use of nano particles is to embed silver into materials. The antimicrobial effect of silver has been known for centuries; one of its uses is water purification. It can be embedded into the fibres or applied by vapour-depositing. The electrically charged particles (ions) of the silver are effective against a multitude of microorganisms, preventing the transmission of germs through textiles or the increase of (body) odours. Today, modern test methods even allow quantitative measuring of the effect of

118

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

olduklarını garanti ediyorlar. Boya partiküllerinin emme kapasitesi hızla limitine ulaşır. Kimyasal liflerin indiyum tin oksit nano partiküller (ITO) ile katıştırma veya kaplanması ısı yayınımın daha etkili absorplanmasını; geleneksel kamufilaj boyalarından daha yüksek Nano partikülleri kullanmanın diğer bir kalkanlama başarısına olanak tanır. ITOlar örneğin smart telefonlardaki dokunmatik ekranlar gibi alanlarda kullanılan geçirgen yarı iletkenlerdir. ITO partiküllerinin fizyolojik konfor gibi diğer özellikleri negatif olarak etkilemeden tekstil malzemeleri ile kaynaştırılması, birçok araştırmacıya meydan okumaktır. Bundan başka, tekstil bitim işlemlerinin yıkama veya ovmaya karşı dayanıklı olması sağlanmalıdır. Bönnigheim’daki ITCF Denkendorf’daki araştırmacıları sonuçlarına dayanarak; IR absorplayan tekstiller, ısı ve terleme yönetimi ile optimize edilmesiyle, geleceğin projeleri olacaklardır. İnsan vücu-

textiles against formation of odours and the adhesion of odour molecules to the fibres. Textiles for (in)visibility The functionalisation of textiles can achieve many other remarkable properties. A current example from textile research are textile materials which effectively shield infrared radiation (IR) and are intended for use in the uniforms of armed forces. Until now, IRabsorbing vat dyes in camouflage print ensured that the wearers were mostly “invisible” to the CCD sensors (charge-coupled device – a light sensitive electronic component) of night vision devices. The absorption capacity of the dye particles quickly reaches its limits, though. Dotation (embedding) or coating of chemical fibres with indium tin oxide nano particles (ITO) allows significantly more efficient absorption of heat radiation, achieving a higher shielding effect than conventional camouflage prints. ITOs are transparent semiconductors which are also used e.g. in touch screens for smartphones. The challenge for many researchers was to fuse the ITO particles with the textiles in a way that does not negatively affect their other properties such as the physiological comfort. Furthermore it has to be ensured that the textile finish is resistant to washing, scrubbing and weathering. Based on the results of the research of the scientists from the Hohenstein Institute in Bönnigheim and the ITCF Denkendorf, the IRabsorbing textiles are to be further optimised

PANORAMA

120

dundaki optimum fizyolojik proses desteği aynı zamanda kullanıcıların ekstrem klima koşulları veya fiziksel uğraşları sırasında sınırsız kapasite ve yetenek sağlar. Gün içerisinde florosan malzemeler görünürlük için önemlidir. Alacakaranlık, şafak ve gece boyunca, iyi görünürlük yansıtıcı malzemeler ile sağlanır. Retroreflektörlü malzemeler gelen ışığının birçoğunu ışık kaynağının (ör. araba farları) tersi yönüne doğru yansıtırlar. Sadece “yansıtıcı” olarak adlandırılan kontrast maddeler, ışığı tüm yönlere yansıtırken daha az oranda ışık kaynağına doğru yansıtırlar. Diğer yol kullanıcıları için bu görünürlük bir dezavantaj olabilir. Bu yüzden polis ve itfaiyecilerin yüksek kaliteli yüksek görünür uyarı kişi koruma kıyafetleri (PPC) ön görüldüğü üzere retroreflektörlü ve florasans malzemelerin kombinasyonudur. Tekstil uyarı etkisi konusunda DIN EN 471’in gereksinimleri sadece yeni tekstiller ile tanıştırmıyor- ekonomik ve-

rimlilik bakımından- aynı zamanda mümkün olduğunca bir çok ticari temizleme prosesine olanak tanıması da önemlidir. UV koruma, uyarı etkisi ve IR emilimi gibi fonksiyonları yerine getiren tekstil malzemesinin ne oranda ışınım veya reflekte yapabileceğine karar vermesinde spektroskopik test kullanılabilinir.

with regard to heat and perspiration management in future projects. The aim is to prevent the formation of telltale near and mid IR radiation in the form of emitted body heat, impeding detection even further. Optimum support of the physiological processes in the human body also ensures unrestricted capacity and ability of the wearers even under extreme climate conditions or during physical exertion. Especially in road traffic, however, textiles are not meant to aid camouflage but rather to improve visibility for others. Fluorescent materials are particularly important for visibility during the day. During dusk and dawn and at night, good visibility is mainly provided by reflective materials. Retroreflective materials reflect most of the oncoming light back in the direction of the light source (car headlights etc.), regardless of their orientation. By contrast materials which are only labelled as “reflective” will reflect light evenly in all directions, but less intensely in the

direction of the light source. With regard to visibility for other road users this can be a disadvantage. High-quality high-visibility warning clothing as stipulated for the personal protective clothing (PPC) of police and fire services therefore uses a combination of retroreflective and fluorescent materials. It is important that the requirements of DIN EN 471 regarding the warning effect of the textiles are not only met by new textiles but – with regard to economic efficiency – also by textiles having undergone as many processing cycles in a commercial laundry as possible. Spectroscopic testing can be used to determine how much radiation textiles absorb or reflect, fulfilling functions such as UV protection, warning effect or IR absorption.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

Tekstil yeteneği etkiler Yıllardır araştırmacılar giysi ile insan psikoloji arasındaki ilişkiyi araştırıyor. Bugünlerde standard laboratuar testleri; tekstil malzemelerinin, giysilerinin ve giysi sistemlerinin fizyolojik konforunu objektif olarak değerlendirmede kullanılabiliniyor. Bu yüzden tekstil ürünleri konfordan uzak olmanın ciddi etkilerini önler ve kullanıcının vücut fonksiyonlarını destekler. Burada önemli olan nokta; ısı ve nem yönetimi kadar tendeki hissin, kullanılacak yerdeki hava koşullarına ve kullanıcının fiziksel

Textiles influence capability Science has been examining the connection between clothing and human physical capability for several decades. Today, standardised laboratory tests can be used to objectively evaluate the physiological comfort of textile materials, garments and clothing systems. Textile products can therefore be optimised to optimally support the body functions of the wearer and prevent the serious effects of lack of comfort. It is important here that heat and moisture management as well as the sensation on the skin (sensory skin functions) are adapted to the climate at the place of use and to the intensity of the physical strain for the wearer. Sports science has found that

PANORAMA

122

gerilimine göre ayarlanmasıdır. Spor bilimi, fiziksel fitness yüksek fizyolojik konfor ile etkili bir şekilde artırılabilinir. Fakat konfor eksikliği, konsantrasyon ve kondisyonla azalma ile korelasyonludur ve hatta kullanıcı sağlığına zarar verebilir. Tendeki sert malzemelerin cızırtılı hissi rahatsız edici olabilir ve kullanıcının giysiyi kabulünü etkiler. Hohenstein Enstitüsü’ndeki araştırmacılar mevcut projelerinde giysinin kullanıcının zihinsel kapasitesini ne oranda

etkilediğini araştırıyorlar. Denekler, farklı nitelikleri olan giysilerin bulunduğu özel olarak geliştirilmiş “stres kutusu” ile zorlu bir görevi yerine getirmek zorunda. Stres aşamasından sonra, deneklerin zeka kapasiteleri uluslar arası standartlarını kapsayan yeni bir software test sistemi ile test edildiler. Test bölünmemiş konsantrasyonun yanı sıra deneklerin çok yönlü kapasitelerini kapsıyor. Çalışmanın sonuçları sabit çevresel koşullar altında denekler yüksek kaliteli giysiler giydikleri zaman, düşük giydikleri zamana göre daha iyi sonuçlar verdiklerini göstermiştir. Hızlı reaksiyonlara ek olarak, mümkün olan en düşük hata oranı testin ana odağıdır. Araştırmacılar şimdi bu Hohenstein Enstitüsü ve hata oranını çalışma koşullarına ve kıyafetlerine bağlı olarak ölçüyorlar. Yeni test sistemi çalışma alanı-özel kıyafet seçiminin ve adaptasyonunun iyileşmesine yardımcı olacak; sağlık hizmetleri, askeri veya sivil savunma (polis, itfaiyeci) gibi yeni metoddan yaralanacak giysi üreticilerine izin verecek. Farklı tekstil malzemelerinin kullanımı, konfor eşleme işlemi esnasında sıcaklığın konumsal dağılımını ve farklı vücut bölgeleri için nem emisyonunu dikkate alır. Özellikle koltuk altında nefes alabilir ve kılcal ıslanmanem transferi yapabilen tekstil malzemeleri kullanılırken, göğüs ve sırt bölgesi gibi alanlarda rüzgar geçirmez tekstil malzemelerinin kullanılması daha kuru bir ortam sağlar.

physical fitness can be effectively increased by clothing with high physiological comfort. A lack of comfort however correlates to a decrease in concentration and condition, physical deficits and even lasting damage to the wearer’s health. The scratchy feeling of stiff materials on the skin alone can be distracting and affect the wearer’s acceptance of the garments. Scientists from the Hohenstein Institute have examined in how far clothing can actually influence the mental capacity of the wearer in a current research project. Test subjects had to fulfil a demanding task with high concentration in a specially developed “stressbox”, wearing clothing of different qualities. After the stress phase the mental capacity of the test subjects was tested with a new software test system comprising international standards of occupational psychology. Testing included the undivided concentration as well as the multitasking capability of the test persons. The results of the study prove that under

constant environmental conditions test subjects wearing high-quality clothing had better overall results than test subjects in clothing of lower quality. In addition to fast reactions the lowest possible error rate was the main focus of testing. The researchers can now measure this error rate depending on work situation and clothing. The new test system will help to improve selection and adaptation of workplacespecific clothing to the mental capacity and the work result in the future, allowing manufacturers of clothing for health service, military or civil defence (police, fire brigade) to benefit from the new method. The use of different textile materials takes into account the spatial distribution of temperature and moisture emission to different body areas during the so-called comfort mapping process. Wind-proof textile material in the chest and back area wards off e.g. cold wind while an especially breathable and moisture-wicking textile material in the underarm area ensures a drier climate.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

İNCELEME

Türk tekstil sektörünün sorunları ve çözümü üzerine bazı düşünceler Yrd. Doç. Dr. Vedat Özyazgan İstanbul Aydın Üniversitesi Müh-Mim. Fak. Tekstil Müh. Tekstil sektörünün geçmişten günümüze, hem üretim hem de ihracat açısından büyük potansiyeli bulunmaktadır. Bu potansiyeli hedef pazarlar ve yenilikçi ürünlerle ileriye götürmek mümkündür. Türk tekstil sektörü teknoloji düzeyi, ekonomik etkinliği ve sosyal etkileşimi itibariyle ülkenin önde gelen sektörlerinden biridir. Tekstil sektörümüzün ürün kalitesi ve üretim teknolojisi çağdaş dünya standartlarındadır. Sektör yaygın yan sanayi ağı ile birlikte birçok kişiye istihdam sağlamaktadır. Tekstil sektörünün bugünkü konumunu daha da güçlendirerek sürdürebilmesi için, teknoloji çağını iyi takip edebilmesi, bilgi yoğunluğu ve katma değeri yüksek ürünlere yönelmesi gerekmektedir. Bunun içinde ÜRGE ve AR-GE çalışmalarına önem vermesi, bu çalışmalar için de kaynak ayırması gerekmektedir. Diğer taraftan, tekstil sektörü teknoloji ve girdiler açısından önemli ölçüde diğer sektörlere bağımlıdır. Makine, kimya, elektrik-elektronik, bilişim, malzeme ve eğitim alanlarıyla etkileşim içinde sağlanabilecek bir teknolojik gelişimin oluşturacağı sinerji, tekstil sektörünü olduğu kadar diğer sektörleri de etkileyecektir. Topluma yüksek oranda istihdam sağlayan tekstil sektöründeki gelişmenin, toplumun refahı üzerindeki pozitif etkisi de yadsınamaz. Türkiye’nin coğrafi konumu nedeniyle Avrupa Birliği, Rusya ve Türk Cumhuriyetleri pazarlarına yakın olması ve bu ekonomiler ile gelişen ilişkiler, ülkemizin önündeki en önemli fırsat olarak görülmektedir. Bu fırsat alanlarını değerlendirmemizi sağlayacak güçlü yanlarımız

124

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

şunlardır;Sektörde gelişmiş bir alt yapı ve yeterli deneyime sahip olma, Uluslar arası rekabet deneyimi, Yeni teknolojilere ve modaya uyum sağlayabilme, Uluslar arası şartnamelere uyum ve çevre dostu üretim konusundaki deneyim, Lojistik, ulaşım ve iletişim konularındaki altyapının sağlamlığı, Gelişmiş ülkelere göre genç nüfusun yarattığı rekabetçi işgücü maliyetleri, Sektörün girişimci ruhu ve yetişmiş işgücü mevcudiyetidir. Üretim süreçleri, kaynaklar ve girdiler açısından güçlü yanlarımız da şunlardır; Hammadde ve malzeme zenginliği, Ürün ve süreç çeşitliliğindeki zenginlik, Esnek ve hızlı üretim, hızlı karar verebilme yeteneği, Kişisel talebe yönelik küçük ölçekli işlere yatkınlık, Toplam üretimimizin yarıdan fazlasının on yaşından genç makine parkıyla gerçekleştiriliyor olması, Genç ve eğitilebilir ülke nüfusu olarak sıralanabilir. Zayıf bulunan ve iyileştirilmesine gerek duyulan yanlarımız ise şunlardır; Öz kaynak yetersizliği, risk sermayesi noksanlığı, işletme sermayesi ve nakit akışı yönetme becerisindeki eksiklikler, Yüksek girdi maliyetleri, Küresel entegrasyonun ve küresel ağ-yapılara katılımın yetersizliği, Marka oluşturulamaması, Kayıt dışı ekonominin büyüklüğü, Teknoloji geliştirme ve AR-GE eksikliği, Uluslar arası ve ulusal AR-GE fonlarından yeterince yararlanılamaması, Bilişim teknolojilerinin sektördeki uygulamalarının yeterli düzeyde gelişmemiş olması, Tekstil makineleri ve tekstil kimyası sanayilerinin zayıf olması, Kalite kontrol, süreç otomasyonu ve sanal üretim teknolojilerinin yeterli düzeyde geliş-

İNCELEME

memiş olması, Ülke içi ve dışı benchmarking (Kıyaslama veya başkalarından öğrenmek anlamları ile ifade edilen benchmarking; bir kuruluşun, kendi sektöründen ya da dışından başarılı bir kuruluşu referans alarak performansını mümkün olan tüm şekillerde karşılaştırıp mevcut olan durumdan daha iyisini oluşturmaya çalışmak için geliştirme ve iyileştirme sürecidir ve güçlü bir yönetim aracıdır.) alışkanlıklarının olmaması, Bilgilendirici ve yönlendirici sektörel strateji ve politikaların eksikliği, Üniversite-sanayimeslek kuruluşları arasında diyalog zayıflığı, Tekstil ve konfeksiyon sanayileri arasında gerekli sinerjinin yaratılamaması, Hukuksal altyapı eksikliği ve fikri mülkiyet haklarının korunmasındaki hukuki boşluklar. Yaşanan ekonomik krizler iplik fabrikalarını, baskı fabrikalarını ve konfeksiyon atölyelerini vurmuştur. İplik fabrikalarının yarısı kapanmıştır. Finans gücü olan firmalar ucuz işgücüne ulaşmak maksadıyla Mısır, Sudan, Etiyopya gibi Afrika ülkelerinde veya Türkmenistan, Özbekistan gibi orta Asya ülkelerinde çözümler aramışlardır. AB’ye üye olan Balkan ülkelerine yatırım yapan firmalar, bu ülkelerde işçiliğin artması üzerine fabrikalarını kapatmışlardır. Bundan sonra yapılacak yatırımların daha çok entegrasyona gitme, eksik makine tamamlama, teknoloji yenileme şeklinde olması beklenmektedir. Artan küresel rekabet ve Asya kökenli düşük fiyatlı ithalat akışı ile küresel ekonomide meydana gelen dalgalanmalar ve krizler, tekstil ve hazırgiyim sanayi üzerindeki baskıyı artırmakta ve değer zincirine yönelik stratejik kararlara hayati önem kazandırmaktadır. Bu doğrultuda, Türkiye’de değer zincirinde rekabet gücü üzerinde etki oluşturan operasyonlar imalat aşamasından perakendeye doğru kaymakta ve hizmet operasyonlarının stratejik önemi artmaktadır. Üretim sürecinde teknoloji kullanımını öngören ve AR-GE yatırımlarında bulunarak invasyonu hedefleyen firmaların rekabet güçlerinin yükseldiği görülmektedir. Aynı şekilde özellikle hazırgiyim sektöründe tasarım ve markalaşma değer zincirinde öne çıkan operasyonlar olmaktadır. Perakendenin stratejik karar alma sürecinde katkı ve etkisinin artması lojistik,

pazarlama, müşteri ilişkileri gibi hizmetleri rekabet açısından daha da önemli kılmaktadır. Avrupa’nın tekstil sektöründeki en büyük sorunu ve bu sektörden çıkmasının sebebi hammaddenin (pamuk/keten/yün) kendi ülkelerinde yetişmemesidir. Sömürgeler 1950’lerden sonra hızla “bağımsızlaşınca” Avrupa’nın, Türkiye gibi gelişen ülkelerle rekabeti zorlaşmıştır. Ülkemizin dünya tekstil sektöründe söz sahibi olmasının en başta gelen sebebi “pamuk üreticisi” olmamızdı. Ancak bir zamanlar 900 bin ton üretimle dünyanın sayılı üreticilerinden olan Türkiye GAP sonrası üretimini 400 bin tonlara düşürmüştür. Otomotiv sektöründe gördüğümüz kurumsallaşma, kalite, sistem, araştırmageliştirme, yenilikleri takip gibi kavramlar tekstil sektörümüze çok uzaktır. Sektörde Sümerbank efsanesi sona erdirilmiş, köklü sanayici ailelerin kurduğu sektörün lokomotif firmaları kapanmıştır. Profesyonel sanayici diyebileceğimiz kişi ve gruplar “kayıt dışı” ile rekabet edemeyip sektörden çekilmiştir. Alt sektörlerin genel bir değerlendirmesi yapıldığında;ucuz kumaş üretiminin doğal olarak Afrika, Orta Asya’ya ve Uzakdoğu’ya kaydığı görülmektedir. Geçen yıllarda sentetik iplik ve pamuklu dokuma üretiminde Uzakdoğu öne çıkmıştır. Hindistan boyada, tekstil sektörüne sonradan giren Güney Kore ve Tayvan makine üretiminde söz sahibi olmuştur. Dokuma makineleri konusunda Japonya önde gelen üretici olma özelliğini korumaktadır. Günümüze gelirsek bizim tekstil ihracatımız 20-25 milyar dolar civarında yer alırken, AB’nin ihracatı 150-200 milyar dolar mertebesindedir. Sadece İtalya’nın tekstil ihracatı tekstil makineleri dâhil 60 milyar dolar’dır. Avrupa’nın bu büyük ihracatı makine satışları, teknik tekstiller ve nano teknolojilerde üretilmiş ürünlerden oluşmaktadır. Bu genel bakışın ardından tekstil sektörünün başlıca sorunlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: Tekstil sektöründe vizyon ve strateji eksikliği vardır. Bu nedenle, sektördeki birçok işletme gelecekte çalışmalarını hangi yöne çevireceği konusunda kararsızdır. Bu durum, tekstil sektörünü gelecekte sorunlarla karşı karşıya bırakacaktır. Strateji belirleme konusunda işletmelere devletin, ticaret

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

125

İNCELEME

sanayi odalarının, üniversitelerin, ihracatçı birliklerinin ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının yardımı ve katkısı gereklidir. Dünyadaki gelişmelere göre, izlenecek stratejiler tespit edilmeli, hedef ve stratejiler sektöre aktarılmalıdır. Çin tekstilinin özellikle temel ve standart tekstil ürünlerinde yüksek rekabet edebilirliği çok önemli bir sorundur. Yurt dışındaki rakiplere göre, enerji, doğal gaz, işçilik, vergi, sigorta gibi temel girdiler ülkemizde oldukça yüksektir. Dünya fiyatları seviyesine çekilmelidir. Diğer ihracatçılar gibi tekstilciler de kur riski ile karşı karşıyadır. Sağlıklı bir sektör envanteri çıkarılmalıdır. Tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün en önemli sorunlarından birisi de kayıt dışılıktır. Bu durum geleceğe ilişkin doğru tahminler yapılmasına imkân vermemektedir. Ülkemizde işsizlik çok ciddi boyutlarda olmasına karşın, tekstil sektöründe nitelikli eleman yetersizliği söz konusudur. Bu sektörde de üniversite sanayi işbirliği gerçekleştirilememektedir. Sektörün sorunu, tasarım yapamamak, marka olamamak ve moda yaratamamaktır. Tekstil şirketleri sorunlarını paylaşma ve birlikte hareket etme noktasında zaman zaman yetersiz kalabilmektedirler. Tekstil firmaları çalışanlarına gereken yatırımı yapmamaktadır. Tekstilde AR-GE yatırımları yeterince yapılmamaktadır. Bu sorunlar dikkate alındığında geleceğe yönelik hedeflerimizin şu şekilde olabileceği düşünülmektedir: İlgili kurum ve kuruluşların, Tekstil Fakülteleri ve Araştırma Merkezlerine katkıda bulunmalarını sağlamak, Küresel rekabet gücü sağlayan uygulamaların ve tekstil teknolojilerinin araştırılması, uyarlanması ve kullanımını; sektörel ve sektörler arası bilgi alış veriş ağının ve işbirliklerinin güçlendirilmesini sağlamak, Küresel eğilimler ve itici güçler doğrultusunda moda/ marka ve dağıtım kanalları oluşturmak, Çok amaçlı-işlevli akıllı ve katma değeri yüksek ürünlerin ve yeniliklerin sunumunu, çevreyi koruyarak ve yüksek teknoloji kullanımını artırarak sağlamak. Tekstil sektörümüzün orta vadede özgün tasarım, kalite, verimlilik, pazarlama ve dağıtım yeteneklerinin geliştirilmesine, üst sınıf modaya yönelik ürünlerin ve teknik tekstillerin üretimine; uzun vade-

126

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

de ise akıllı ve çok işlevli tekstil ürünlerinin araştırılmasına, geliştirilmesine ve üretimine önem verilmek. Tekstil sektörü, geliştireceği uzun dönemli stratejilerle teknoloji düzeyini yükselterek, orta ve uzun vadede Asya ve Afrika rekabeti karşısında kaybedilmesi olası olan “sıradan giysi ve tekstil ürünleri (commodity textiles)” üretimi yerine, “teknik tekstiller” ve “çok işlevli, akıllı tekstiller” olarak tanımlanan bilgi, “know-how” ve yenilik yoğun, yüksek katma değerli ürünlerin geliştirilmesine ve dünya pazarlarına sürümüne yönelmelidir. Tekstil terbiyesinde enerji tasarrufu sağlayan / çevre-dostu teknolojilerin kullanılmasına yönelinmelidir. Tekstilde her türlü veri ve bilgi akışının elektronik ortamda gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Tekstil terbiyesinde kullanılan kimyasalların çevrede yarattığı etkiler nedeniyle dünyada, daha az zararlı terbiye yöntemleri (biyolojik terbiye yöntemleri, plazma ve iyon implantasyonu ve ultrasonik terbiye yöntemleri) geliştirilmektedir. Olası sınırlamalar karşısında hazırlıklı olabilmek adına çevreye duyarlı üretim yöntemlerini benimsemek uygun olabilir. Üretim tesislerindeki atık suların arıtımı ve terbiye maddelerinin geri kazanılması, enerji tasarrufu sağlayan yöntemlerin (ısı pompalı kojenerasyon vb.) kullanılması, çevreyi korumanın yanı sıra üretim maliyetlerini de düşüreceğinden, ülkemiz tekstil sektörünün önemle üzerinde durması gereken teknolojik faaliyet konularıdır. Sonuç olarak; sektörümüz bilgiye, ÜR-GE’ye ve AR-GE’ye gerekli yatırımı yoğun olarak yapmalıdır. İşverenlerimizin tüm yetkiyi ellerinde tutmaktansa konusunda uzman kişilere yetkilerini dağıtmaları kendi yararlarına olacaktır. Bu şekilde kendileri de firmalarının ileriye atılım yapabilmesi için gerekli konulara yoğunlaşabileceklerdir. Firmalarımız kesinlikle çalışanlarına gerekli eğitimi vererek firmalarının vizyonunu ileriye taşıyabilirler. Sektörümüzdeki çoğu firma KOSGEB ve TÜBİTAK gibi kurumların sundukları imkanları bilememektedir. Bunun için üniversitelerimizle daha çok etkileşime girmeleri tavsiye edilir. KAYNAKLAR: www.dokuipek.com erişim 27.09.2011 www.butekom.com erişim 27.09.2011

MAKALE

Auxetic malzemeler konvansiyonel mal-

Negatif yöndeki pozitif güç: Auxetic malzemeler

zemelere alternatif olarak dikkat çekmektedirler. Son yıllarda bu malzemelerle ilgili gittikçe artan bir literatür oluşmaktadır. Auxetic malzemeler, konvansiyonel malzemelere kıyasla olağanüstü özelliklere sahiptirler, buna örnek olarak üstün enerji emiciliği, termal şok dayanımı, daha iyi kırılma dayanımı vb verilebilir. Pek çok mühendislik malzemelerinin özellikleri auxetic (negatif Poisson’s oranı) davranışı kazandırılarak geliştirilebilir. Negatif Poisson’s oranına sahip malzemeler teknik tekstillere ve kompozitlere daha iyi karakteristik özellikler sağlayabilir. Bu makalenin amacı auxetic malzemeler ile ilgili güncel araştırmaları derlemektir. The positive power in the negative side:

Muhammet Uzun

Auxetic materials Auxetic materials have been conside-

University of Bolton, Institute for Materials Research and Innovation Bolton, UK.

red to be novel alternative to conventi-

Marmara Üniversitesi, Tekstil Eğitimi Bölümü Göztepe, İstanbul

on these types of materials. As compared

onal materials. In recent years, there has been an increasing amount of literature to conventional materials, these auxetic materials have remarkable properties such as superior energy absorption, thermal shock resistance, better fracture toughness etc. Many engineering materials properties can be enhanced by auxetic behavior (negative Poisson’s ratio). Negative ratio materials have the potential to give better characteristics to technical textile and composite applications. The purpose of this paper is to review recent research into the auxetic materials. GİRİŞ Çevremizde var olan bütün yapılar, fiziksel etkilere bünyesinde barındırdığı özellikler doğrultusunda birtakım tepkiler gösterir. Gözlemlenebilir bu tepkiler de değişken şartlarda, birbirinden farklı hale gelerek malzemelerin fizyolojisini belirler. Deneylere tabi tutulan malzemelerin birçoğu uygula-

130

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

MAKALE

nan deneylere mantıksal tepkiler verirken

mede kuvvet uygulanan yöndeki kısalma

bir kısmı beklenilenin tam tersi şekillerde

miktarı ile diğer yöndeki uzama miktarı ara-

tepkiler vermektedir. Örneğin bazı malze-

sındaki bağıntıdır. Poisson oranı, bilinenin

meler bilinenin aksine boyutsal değişim

aksine, bazı malzemelerde negatif olabilir-

olarak zıt yönde davranmaktadır. Bu mal-

ken birçok malzeme için pozitiftir. Poisson

zemeler çekildikleri yönde incelmek yeri-

oranı lastik ve kauçuk gibi elastik malzeme-

ne şaşırtıcı bir şekilde kalınlaşabilmekte ya

lerde pozitif yönde artış gösterirken, daha

da tam tersi olarak genişlemeleri gereken

katı malzemelerde sıfıra yakındır. Çoğu

durumda incelmektedir. Malzemelerin te-

malzeme için Poisson oranı -1 ile 0,5 arasın-

mel özelliklerinden olan Poisson oranının

da değişim göstermektedir. Örnek olarak,

negatif saptandığı durumlarda bu malze-

cam 0.240, bakir 0.355, kauçuk 0.50, teflon

meler “auxetic” olarak adlandırılmaktadır.

0.399 Poisson oranına sahiptir.

Auxetic özelliği, davranışı ya da malzemesi olarak da bilinen negatif Poisson değeri, malzemenin direk yapısında olabileceği gibi malzemeye sonradan da kazandırılabilir. Bu özellik, malzemeye birçok artı değer ve üstün özellik katabilir. Bir nevi yedikçe zayıflamak ya da aç kaldıkça şişmanlamak gibi basit olarak da anlaşılabilecek auxetic davranışı bu çalışmada genel olarak anlatılmıştır. Günlük hayatta görülmesi zor olan bu tip malzemelerin uygulama alanları üzerine yapılan çalışmalar sürekli artmakta ve

Şekil 1. Izotropik pozitif Poisson oranlı malzemenin çekme kuvveti altındaki şekil değiştirmesi gösterilmektedir.

yakın gelecekte birçok malzemenin -artı özellik olarak- auxetic davranışının vurgulanması beklenmektedir.

NEGATİF POISSON ORANI Geçtiğimiz yüzyılda negatif Poisson oranı hakkında bazı varsayımlar üzerinde durulmuş ve ayni zamanda ilk deneysel çalışma, 1987 yılında Rod Lakes tarafından negatif Poisson oranına sahip “foam” (köpük) yapılar üzerine yapılmıştır. Bu deneysel çalışmadan elde edilen sonuçlar “Science” dergisinde yayınlanmıştır. 1991 yılında Ken Evans, negatif Poisson oranına sahip malzemelerle ilgili genel olarak “auxetic” terimini kullanmıştır. Auxetic terimi Yunanca “auxetikos” tan gelmektedir ve “genişlemeye eğilimli” anlamında kullanılmaktadır.

POISSON ORANI

Auxetic malzemeler pozitif Poisson oranına

Simeon Denis Poisson tarafından araştırıl-

sahip malzemelerin aksine sıra dışı bir özel-

maya başlanan Poisson oranı günümüzde

liğe sahiptir. Bu malzemeler kuvvet uygula-

hâlihazırdaki tüm malzemelerin önemli bir

nan yönde genişler yani baskı yapılan yön-

özelliği olmuştur. Poisson oranı, bir malze-

de daralmaz ve daha çok genişler.

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

131

MAKALE

yapay olmak üzere iki gruba ayrılır. Diğer bir gruplandırma da malzemenin büyüklüğüne göre yapılabilmektedir. Sıvı kristal yapılardan (mikro moleküler seviye) petek yapılara (makro seviye) kadar farklı boyutlarda auxetic malzemeler mevcuttur. Doğal auxetic malzemelerden moleküler seviyedeki ilk auxetic malzeme demir sülfittir ve 19. yüzyılın başında bulunmuştur. Arsenik ve kadmiyum tek kristal auxetic yapılardandır. 1979 ve 1998 yıllarında Şekil 2. Pozitif ve Negatif Poisson Oranına sahip malzemelerin çekme ve basınç altındaki şekil değiştirmeleri

iki ayrı araştırma grubu tarafından kübik metallerin %69 oranında auxetic yapıya sahip oldukları belirlenmiştir. Bu araştırma

Şekil 2’de pozitif ve negatif Poisson oranına sahip yapılar karşılaştırılmaktadır. Şekil 2A’da malzeme boyuna çekildikçe enine incelmekte şekil 2B’de tam tersi olarak boyuna yapılan basınç ile eninde kalınlaşmaktadır. Şekil 2A-B pozitif Poisson oranına sahip malzemelerin özelliğidir. Şekil 2C’de durum oldukça ilginç olarak boyuna çekilen malzeme, bilinenin aksine incelmek yerine kalınlaşmaktadır. Şekil 2D’de ise yine bilinenin aksine boyuna yapılan basınçla enine genişlemesi gereken malzeme daralmaktadır. İşte auxetic malzemelerin en önemli özelliği budur ve bunlar kullanım alanına göre farklı avantajlar sunma potansiyeline sahiptir. Aşağıdaki resimde normal ve auxetic malzemenin iki uçtan çekildiği zaman verdiği tepkiler görülmektedir. Birinci resimde, malzeme çekildiğinde incelmekte, ikinci resimde ise kalınlaşmaktadır.

gruplarının çalışmaları neticesinde auxetic metallerden yapılan elektrotların piezoelektrik hassaslığının iki kat arttığı ortaya konmuştur. -cristobalite silis kristalinde auxetic özelliğe sahip doğal malzemelerdendir. Doğal auxetic malzemelere en ilginç örnekler: kedilerin derileri, inek meme derisi, semender derisi ve insan ağırlığını taşıyan süngerimsi insan kemiği (cancellous bone) gibi biomalzemelerdir. Yapay auxetic sistemlere en çarpıcı örnek nükleer reaktörler için tasarlanan birbirine geçmiş tuğla biçimindeki (keyed brick) yapılar makro boyutta yapay auxeticlere örnektir. Hücresel auxetic yapıya ise 2-D silikon kauçuk petek (honeycomb) yapılar örnek gösterilebilir. Bu şekilde petek yapıların gerilme dayanımı arttırılabilmektedir. Artı özellik kazandırılmış poliüretan ve metalik köpüklerde de auxetic davranış görülmüştür. Bu tip köpüklerin en önemli avantajı esnekliliklerinin normal malzemeden fazla olmasıdır. Bu özellikte daha hassas küçük filtre üretiminde oldukça önemlidir. Diğer

Normal malzeme

Auxetic malzeme

önemli

auxetic

malzemeler lif takviyeli kompozitlerdir. Bu tip

AUXETIC MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI Hemen hemen bütün malzemelerde olduğu gibi auxetic malzemeler de doğal ve

132

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

kompozitler daha fazla darbe dayanımına sahip oldukları için uçak

MAKALE

ve araba yapımında kullanılmaları planlan-

gelmektedir. Bunlara örnek olarak, auxetic

maktadır. Poliproplen ve PTFE lifleri de auxe-

özelliğe sahip endüstriyel halatlar, kurşun ge-

tic özelliğe sahip olarak başarı ile üretilmiştir.

çirmez yelek, patlamaya dayanıklı perdeler, gözenek yapısından dolayı spor giysilerinde

AUXETIC MALZEMELERİN AVANTAJLARI

kullanımı, hassas filtreler, ekstra darbe ve

Poisson oranı yukarıda da değinildiği gibi

kıvrılma özelliğine sahip teknik kompozitler,

malzemenin birçok temel özelliğini doğru-

tıbbi tekstil uygulamaları (bandaj, ameliyat

dan etkileyen bir değerdir. Çoğu malzeme

ipliği, yapay kas vb.), erozyon ve yol kay-

pozitif Poisson oranına sahipken çok az sayı-

malarını engelleyici geotekstiller, emniyet

da negatif Poisson oranına sahip malzeme

kemeri, sürtünme özelliğinin önemli olduğu

vardır. Pozitif ve negatif Poisson oranına sa-

özel giysiler verilebilir.

hip malzemeler kıyaslandıklarında negatif

Sonuç olarak auxetic

Poisson oranına sahip (auxetic) malzemeler

özelliği katma değe-

birçok üstün özelliklere sahiptirler. Bu özel-

liklerin en başında sürtünme ve kopma da-

üretiminde yeni bir

yanımı gelmektedir. Auxetic malzemeler

adım olarak görüle-

üzerine yapılan deneysel ve modellemeye

bilir ve bu yeni özellik

dayalı çalışmalar neticesinde üstün özel-

farklı

likleri aşağıdaki gibi sıralanmıştır. • Daha iyi

uygulanarak mevcut malzemeler daha

kayma modülü, • Ekstra sürtünme dayanımı,

üstün özellikte ve davranışta yeniden ta-

• Akustik davranış, • Üstün enerji emme (dar-

sarlanabilir. Auxetic sistemler, fonksiyonel

be, ultrasonik ve sonik), • Islak (yaş) verimlilik,

uygulamaların gerektiği ileri mühendislik

• Tutunma (ara yüzey/matris) dayanımı, • Isıl

alanlarında teorik olarak kullanım üstünlük-

darbe dayanımı, • Kopma dayanımı.

leri sunmakla birlikte uygulamalı mühendis-

yüksek

malzeme

malzemelerde

likte de birçok olumlu sonuç vermiştir. TürkiAUXETIC MALZEMELERİN MÜHENDİSLİK

ye gibi sanayisi, tekstil ve otomotiv sektörü

UYGULAMALARI

üzerine kurulu bir ülke de auxetic etkisinin

Auxetic malzemeler üzerine hâlihazırda pek

bilinmesi ve gerekli çalışmaların yapılması

çok modelleme ve teorik çalışma yapılma-

bu sanayilerin geleceği açısından olduk-

sıyla birlikte son yıllarda uygulama ağırlıklı

ça mühimdir. Her gecen gün artan küresel

deneysel çalışmalar da yapılmıştır. Bu çalış-

rekabette auxetic malzemelerin gelecek

maların başında teknik tekstil uygulamaları

vaat eden potansiyeli göz ardı edilemez.

KAYNAKLAR: [ 1 ] Evans K.E., Nkansah M.A., Hutchison I.J., Rogers S.C., (1991), Molecular Network Design, Nature 353, 124. [ 2 ] Gibson L.J., Ashby M.F., Schajer G.S., and Robertson C.I., (1982), The Mechanics of two Dimensional Cellular Solids, CI proceedings of Royal Scociety London, 382(A):25–42 [ 3 ] Lakes R.S., (1987), Foam structures with a negative Poisson’s ratio” Science, 235:1038–1040. [ 4 ] Ledbetter H. and Lei M., (1991), Poisson’s Ratio of Porous and Microcracked Solids: [ 5 ] Theory and Application to Oxide Superconductors, Journal of Materials Research, 6:2253–2255. [ 6 ] Lakes R.S. and Elms K.J. (1993), Indentability of Conventional and Negative Poisson’s Ratio Foams, Journal of Composite Materials, 27:1193–1202 [ 7 ] Milstein F. and Huang K., (1979), Existence of a Negative Poisson’s Ratio in fcc Crystals. Physical Review B, 9:2030 –2033. [ 8 ] Muto K., Bailey R.W., and Mitchell K.L., (1963), Special Requirements for the Design of Nuclear Power Stations to Withstand Earthquakes, Proc. Inst.Mech. Eng., 177:155–203. [ 9 ] Uzun M. “Negatif Poisson oranina sahip (Auxetic) malzemeler ve uygulama alanlari” Tekstil ve Mühendis dergisi, Yıl:17-77, 2010 [ 10 ] Veronda D.R. and Westmann R.A. (1970), Mechanical Characterisation of Skin Finite Deformations, Journal of Biomechanics, 13:111–124. [ 11 ] Williams J.L. and Lewis J.L., (1982), Properties of an Anisotropic Model of Cancellous Bone from the Proximal Tibial epiphysis, Journal of Biomechanical Engineering, 104:50 –56. [ 12 ] http://www.auxetix.com/index. htm (15/7/2009) [ 13 ] http://www.azom.com/details.asp?ArticleID=168 (15/7/2009) [ 14 ] http://data.bolton.ac.uk/ auxnet//index.html (15/7/2009) [ 15 ] http://www.um.edu.mt/pub/grima02.pdf (15/01/2011)

TEKSTİL & TEKNİK NİSAN | APRIL | 2013

133

SATILIK

TEKSTİL MAKİNELERİ

CLASSIFIED ADVERTISEMENTS Second Hand • Machine Sellers Human Resources • Spare part & • Accessory Manufacturers Auctions •

- 1 adet RIETER Ring iplik tesisi, 1999 model, 8400 ig. - 1 adet HDB Galaxy, CS110 07 akrilik tarak, 1992 model, çalışma eni 2,50 m, kova çıkışlı. - 7 adet RIETER R20 160 ./ 220 rotor, 1997 / 2003 model. - 2 adet RITE, tip AGR1, 1991 model, 30 ig, 3 kat. - 4 adet STAEHLE katlama, tip SE150ED, 1995/1997 model, 24 ig, 3 kat. - 1 adet HAMEL katlama, tip 2/054, 1994 model, 30 ig, ring çapı 140 mm, 2 kat cagarlik. - 3 adet HAMEL büküm makinesi, tip 2020E, Elasto-Twister 1995/1998 model, 216 ig, 6”. - 1 adet BENNINGER ZELL komple hasil hattı, 1987 model, çalışma eni 180 – 350 cm, Benninger direk cözgü ile beraber. - 1 adet THEN boya makinesi, OF HT 510, 2003 model, 3 x 170 kg kapasiteli, sıcak su tankıyla beraber. - 1 adet BENNINGER zincirli merserize makinesi, MS3-1E-LG Extracta 1800, 1999 model, max. çalışma eni 180 cm. - 1 adet MONFORTS DYNAIR kurutma makinesi, 2 kabin, 2003 model, 240 cm eninde, açık en ve tüp örgü kumas relaksiyon icin. - 2 adet ALEA örgü ramözü, 2005 model, 8 kamara , 240 cm. - 1 adet THIES jet boya makinesi, ECO-SOFT, 1991 model, 3 gözlü. - 33 adet VAMATEX P1001 401 dokuma makinesi, armürlü. - 1 adet direkt cözgü BENNINGER, tip Bendirect ZS 1250, V-cagarlik tip Benstop GE-WE, 756 bobinlik. - 23 adet VAMATEX Leonardo dokuma makinesi, 2005 model, çalışma eni 190 cm, Staubli armür. - 1 adet MONFORTS ramöz, Montex TWIN-AIR, 1997 model, 180 cm, 7 kamara gazlı. - 1 adet BRÜCKNER ramöz, 1991 model, 8 kamara, 220 cm, gazlı. - 1 adet VOLLENWEIDER fırça makas makinesi, 2000 model, çalışma eni 220 cm. - 1 adet SUCKER MÜLLER SF2 zımpara, 1989 model, 4 silindirli. - 1 CIMI LAVANOVA açık en yıkama, 2 metre 5 yıkama tekneli. - 1 adet MENZEL gaze makinesi, 1993 model, 180 cm, 2 adet fırça ve soğutma silindirli. - 1 adet BENNINGER merserize makinesi, 1999 model, çalışma eni 240 cm. - 1 adet Kompresor ATLAS COPCO, 2002 model, kapasitesi 2160 m3/ saat. - 1 adet KÜSTERS KRANTZ termosol, 1988 model, 2 m.

Satmak istediğiniz ya da almak istediğiniz makineler varsa lütfen bizimle irtibata geçin.

Friedrichstr. 14-16 47798 Krefeld - Germany Tel: +49-(0)-2151-979 88 30 Fax: +49-(0)-2151-979 88 35 Homepage : www.lanatex.net / e-mail: info@lanatex.net

ORDER FORM / REZERVASYON FORMU Book A Classified Advertisement! Market Sayfalarında Yerinizi Ayırtın! We would like to book a classified advertisement in Tekstil & Teknik for month(s) of / Aşağıdaki aylar için rezervasyon yaptırmak istiyorum. .............................................................................................................. ............................................................... .......... / .......... / 20 ..........

1 - Advertiser Details / Firma Detayları

Company / Şirket : .............................................................................................................. Address / Adres : .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. Contact / İrtibat : .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. Phone / Telefon : .............................................................................................................. Fax / Faks : .............................................................................................................. E-mail / E-Posta : ..............................................................................................................

2 - Advertisement Rates / Reklam Fiyatları 1/1 page .......... Euro 650 1/2 page .......... Euro 450

1/4 page .......... Euro 250

3 - Frequency Discounts / Özel İndirimler Book 3 ads, get 10% off Book 4,5,6 ads, get 15% off

Book 7,8,9 ads, get 20% off Book 10,11,12 ads, get 25% off

4 - Payment Form / Ödeme Şekli

Ω Check is enclosed / Çek ektedir Ω Payment is transferred to your bank account. The receipt is enclosed. Ödeme bankanıza gönderildi. Makbuz ektedir. Ω Debit my credit card / Kredi kartından borçlandırınız

Name of the card holder / Kart sahibinin ismi: .............................................................................................................. Expiry Date / Geçerlilik tarihi

: ....................................................

Ω Visa

Ω Mastercard

Bank Details / Banka detayları

Bank account name / Hesap adı : İletişim Magazin Gazetecilik Basım Tanıtım Tic. A.Ş. YURTİÇİ BANKA HESAP NUMARALARIMIZ (TL) İŞ BANKASI İstanbul / Bakırköy Ticari Şubesi Şube Kodu: 1396 Hesap No: 0001028 IBAN NO: TR12 0006 4000 0011 3960 0010 28 POSTA ÇEKİ HESABI Havaalanı Şubesi Hesap No: 5368188 BANK ACCOUNT NO Turkiye Is Bankasi Bakirkoy Ticari Branch / 1030 ( USD ) Turkiye Is Bankasi Bakirkoy Ticari Branch / 1044 ( EURO ) IBAN NO: TR12 0006 4000 0021 3960 0010 44 Date / Tarih Name&Surname / Adı & Soyadı

: .......... / .......... / 20 .......... :

.............................................................................................................. Stamp&Signature / Kaşe & İmza : ..............................................................................................................

Ihlas Media Plaza. 29 Ekim Cad. 34197 Yenibosna-Istanbul/TURKEY Tel : (+90) 212 454 25 00 Fax: (+90) 212 454 25 55 e-mail: mtatli@img.com.tr / www.tekstilteknik.com.tr

SUBSCRIPTION FORM ABONE FORMU Name / İsim : ...................................................................................................................................................... Surname / Soyadı : ............................................................................................................. Company / Firma : .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Mailing adress / Posta Adresi : ................................................................................................................................................................................................................................................................................. Tel : .................................................................................................................................................................................. Fax : ........................................................................................................................................................... Vergi dairesi : .................................................................................................................................................... Vergi no : .......................................................................................................................................... Business Type / Faaliyet Alanınız : ......................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Subscription starts in / Abone Başlangıç : .................. / 20 .................. Subscription ends in / Abone Bitiş : .................. / 20 .................. Ω One year EURO 80 Ω Yıllık abone ücreti ( Türkiye için ) 150 TL.

PAYMENT FORM ÖDEME ŞEKLİ Ω Check is enclosed / Çek ektedir. Ω Payment was transferred to your bank account. The receipt is enclosed. Ödeme banka hesabınıza yatırılmıştır. Makbuz ektedir. Ω Debit my credit card / Kredi kartımı borçlandırınız. Credit card no / Kredi kartı no : Security number / Güvenlik numarası : Name of the card holder Kart sahibinin adı-soyadı Expiry date / Geçerlilik süresi Type of the card / Kartın cinsi Date / Tarih : .................... /

....................

: .................................................................................................................................................................................................................................. : .................... / : Ω Visa

/ .................... Ω Master / Eurocard

....................

Stamp & Signature / İmza :

...........................................................................................................................................

Bank account name / Hesap adı : İletişim Magazin Gazetecilik Basım Tanıtım Tic. A.Ş. YURTİÇİ BANKA HESAP NUMARALARIMIZ (TL) İŞ BANKASI : İstanbul / Bakırköy Ticari Şubesi • Şube Kodu: 1396 • Hesap No: 0001028 IBAN NO: TR12 0006 4000 0011 3960 0010 28 POSTA ÇEKİ HESABI : Havaalanı Şubesi • Hesap No: 5368188 BANK ACCOUNT NO Turkiye Is Bankasi Bakirkoy Ticari Branch / 1030 (USD) / Turkiye Is Bankasi Bakirkoy Ticari Branch / 1044 (EURO) IBAN NO: TR12 0006 4000 0021 3960 0010 44

İletişim Magazin Gazetecilik San. ve Tic. A.Ş. İhlas Medya Center, 29 Ekim Cad. No: 23 34197 Yenibosna - İSTANBUL / TURKEY Tel: +90 212 454 25 22 Fax: +90 212 454 25 97 web: www.tekstilteknik.com.tr / e-mail: img@img.com.tr

1949’dan beri üretimdedir

DALTEKS GÜVENCESİYLE

220 volt monofaze şebeke gerilimi ile çalışma imkanı bulunmaktadır.

%50’ye varan fiyat avantajlarıyla KALİTELİ ürün sunmaktadır.

Tüm parçalar CNC tezgahlarımızda üretilmektedir.

Fully Fashion dış giyim triko kumaş için yeni zincir dikiş makineleri

Profesyonel nakışçılar için inanılmaz teknoloji

ISSN 1300-9982

196696 / 2013 - 04

NİSAN APRIL 2013 • YIL YEAR 29 • SAYI ISSUE 339

www.tekstilteknik.com.tr

NİSAN APRIL 2013 • YIL YEAR 29 • SAYI ISSUE 339