Online AT U A G A S S I A Q U L L U I N N A R N I AT TAV E Q A AT E Q A R N E R M U T T U N N G A S O Q
U K I U T 12 -AT 路 NR. 1 路 2011
Interneti akikinneq . . . . . . . qupp. 4 3Gmik siammarterineq ingerlajuarpoq . . . . . . . . . . . qupp. 6 Pinngortitarsuaq sunniuteqaqataatillugu . . . qupp.10 Apps! . . . . . . . . . . . . . . . . . qupp. 12 ... tarmarmik Online-mi uani ...
1
Internetimut akit suli appasinnerit Aningaasaqarnikkut periarfissaqalerniariarpat internetimut akit appartinneqarnissaat TELE-POST-ip siunertariuaannarsimavaa. 2009-mi martsimi imaatigut kabeli atuleratsigu TELE-POST aatsaat taama aningaasartuuteqartigaaq, nunarput tamaat nalunaarasuartaatitigut attaveqaatini nutaani piginnaasamik pisariaqartinneqartumik peqarnissami aningaasaliinerujussuit pissutigalugit. Sumiiffinni ikittuinnarni nalunaarasuartaatitigut attaveqaasersuisinnaanngilagut, inuiaqatigiilli tamaasa illoqarfinni nunaqarfinnilu attaveqaasersortariaqarlugit. Tamatuma atuisumut ataatsimut qaffasinneroqisunik aningaasartuuteqartippaatigut, aningaasaliissutit nunani allani inuttoorsuarnut naleqqiulluta ikittuinnaalluta akilersortussaagatsigit. Imaatigut kabeli kisiat eqqarsaatigissagaanni uagut nammineq „internetimut aqqusinersuassarput” sanaartortariaqarsimavarput – tassami aqqusinersuaq allat qangali aqqusinniarereersimasaat ataasiinnaq ingerlaaqataaffigisinnaan ngilarput. Taamaammat piffissaq tamaat aningaasartuutikillisaaneq sipaarniarnerlu TELE-POST-imi immikkut illuinnartumik eqqumaffigeqqissaarneqartariaqarpoq. Uuttortaariaasiusinnaasoq ataaseq tassaavoq, aningaasartuutit tamarmiusut ineriartornerat atuisunut megabyte-mik ataatsimik atugassaqartitsinikkut. Taamatut uuttortaaneq atorlugu ukiuni aningaasaliissuteqarfiunerpaani pingasuni 2008-miit 2010-mut, TELE-POST-ip aningaasartuutini affaannangajanngortissimavai. Inuiaqatigiit aammattaaq kissaatigisaraat iluanaarutitsinniit, suliffeqarfittut akileraaruteqarnitsigut il.il. inuiaqatigiit aningaasaqarnerannut akileeqataassasugut. Ukiuni kingullerni pingasuniinnaq TELE-POST nunatta karsianut akileeqataavoq 117 mio. kr.-inik. Nuannaarluta taamaaliorumavugut, aningaasalli aamma isertinneqartussaapput, aamma sinneqartoortoqartariaqarpoq aningaaserivinnut imaatigut kabelimut aningaasanik atukkiisutsinnut erniarujussuit akilersukkallu akilernissaannut. Aningaasaliissuteqarnerujussuit atuisutta iluaqutigisimavaat? Aap, TELE-POST inunnut suliffeqarfinnullu internetimut nioqqutinik nutaanik nioqquteqartuaannavippoq. Ukiuni kingullerni marlussuinnarni suliffeqarfiit internetimik atuine-
rannut akit 70% angullugit appartinneqarput, nioqqutillu allat aamma suli akikillisaaviunerusut nioqqutaalersimallutik. Imaatigut kabelip atulernera malunnartinneqarpoq ADSLillit annertuumik atuisut 60% angullugit akikillisaavigineqarnerannik, kingullertigullu mobilt bredbånd atorneqalermat mobildata 90% angullugit akikillisaavigineqarpoq. Internetimik atuinermut akip suli appartinneqarnissaanik TELE-POST-ip qinnuteqaataa 2011-mi aprilimiit atuutilersussatut Naalakkersuisut akuersissutigaat, aammalu nutaartaavoq uagut Nuummi Qaqortumilu sumiiffinnut allanut naleqqiulluta megabyte-mut ataatsimut akikinnerusumik „nioqqutissiorsinnaanerput”. Tassani annertoorsuarmik atuisuusut akikinnerusumik internetersinnaanissaannik aamma neqeroorfigisinnaanngorpagut - taakkulu assersuutigalugu tassaapput ilinniarfiit. MB-ip ataatsip akiata MB-inut ilanngussanut akiusullu assigiinnissaannik atuisut kissaateqarnerat TELEp aammattaaq akuersaarumavaa. Aki tamanna ADSL Gold eqqarsaatigalugu 52%-imik akikilliliineruvoq aammalu ADSL Premium eqqarsaatigalugu 73%-imik akikilliliinerulluni. Nioqqutit taakku tamarmik nunatsinni tamami inunnut suliffeqarfinnullu malitassaasut malillugit suli nioqqutigineqassapput. Nuummi Qaqortumilu atuisunut interneternermut nioqqutit nutaat sisamat saqqummiunneqarneranni, manna tikillugu inunnut internertimik atuinermut nioqqummut akikinnerpaajusumut naleqqiullugu, nioqqutinut nutaanut saniatigut atuinermik ilassutitalinnut MB-mut ataatsimut 83% angullugit akikillisaanissaq saqqummiunneqassaaq. TELE-POST neriuutigaa ullumikkut internetimik atuisuussut kiisalu suli allat atuisunngorumaartussat nioqqutit akillu nutaat ilassilluarumaaraa. Atuineruguttami akit suli apparnerussapput. Online-mi matumani nioqqutit akillu nutaat pillugit annerusumik atuarit. Atuarluarisi. Inussiarnersumik inuulluaqqusillunga Brian Buus Pedersen Pisortaaneq
KALAALLIT NUNAANNI QUPPERSAGAQ INOQUTIGIINNUT AGGUAATTAGAQ Naqiterussiffigineqarpoq: TELE Greenland A/S, Postboks 1002, 3900 Nuuk, Tlf.: 34 12 55, E-mail: marketing@tele.gl · Nitatagaq: www.tele.gl · www.post.gl · www.stamps.gl · Suliarinnittut: Brian Buus Pedersen (akissuussaalluni aaqqissuisoq), Dorit Olsen (aaqqissuisoq), Sæunn L. Nolsøe, Inge S. Rasmussen, Maria Toft, Jens Andersen Lise Mac Iver & Martin Hove Lynge · Assilissat: TELE-POST, Deluxus Studio, istockphoto. com, Google Earth m.fl. · Sananeqarfia: Martin Hove Lynge, TELE-POST · Naqiterneqarfia: Naqitat A/S. · Ussassaarutit: Ussassaarutit atuutissapput nioqqutissat nungunnissaasa tungaanut. TELE-POST-imi sulisut unamminnermi peqataasinnaanngillat. Eqqamaqquarput tunniussinermi, naqinnerani akillu allanngornerini allannguuteqartoqarsinnaannera · ISSN: 1600-9215
2
Online nr. 1 · 2011
Sullitat misigisassaat nutaat pitsaanerusut
TELE-POST akiliisitseriaaseq atuuttoq pitsanngorsarpaa nutaanngorlugu pitsaanerusunngorlugulu. Siullermik sullitat naammagisimaarinnerunissaat anguniarlugu siunissami atorneqarsinnaasumik aaqqissuussinissaq anguniarneqarpoq. Pitsanngorsaanerup 2011-imi aasap tungaanut ingerlanissaa ilimagineqarpoq ukiariartuliinnarpallu mobilit tungaasigut nutaamik pitsanngorsaasoqarsimanera malugisinnaanngoriissavat.
Online-kkut akiliisarneq Qarasaasiakkut sullississutip „Web Self Care”-p, akiligassavit kingullerpaat PDF-inngorlugit illit atuisutut qaqugukkulluunniit takusinnaanissaat aammalu qaqugukkulluunniit internet ikkut akilersinnaanissaat qulakkiissavaa. Imaappoq kreditkortit atorlugu akiliisinnaallutillu akilertarsimasavit allagartaat ukiu nik arlalinnilluunniit pisoqassusillit takusinnaassavatit. Ukiunilu kingullerni marlunni atuinerpit allanngorarsimanera titartaganngorlugu takusinnaassallugu.
Mobilimik atuinermik nakkutilliineq
atorlugu illit Web Self Care portali iluaqutigalugu atuinerpit qaffasinnerpaaffissaa killilersinnaavat, akiligassat allagartaannik tikiuttoqarpat annilaarujussuarnissat pinngitsoorniarlugu. Atuinerit online-kkut malinnaaffigiuaannarsinnaavat, atui nerpillu atuinerpaaffissatut aalajangikkavit 25%-ia, 50%-ia, 75%-ia naggataatigullu 90%-ia tikileraangagu SMS-erfigineqartassaatit. Atuinerpit atuinerpaaffissattut aalajangersimasat tikikkaangagu illit sukkulluunniit qaammammut atuinerpaaffissatut aalajangersimasat allanngortissinnaassavat. Sullissivik taanna atorukku isumannaatsumik toqqissisimasumillu atuisinnaassaatit. Aalajangernikuusatit qaangerlugit atuinaviarnak nalunnginnakku.
Suli nutaanik allanik pitsanngorsaatissaqarpoq Qulaani taaneqartut ingerlatseriaatsimi nutaami pitsanngorsaatissat ilagiinnarpaat. Ingerlatseriaaseq suli pisariitsumik ineriartorteqqinneqarsinnaavoq tunisassianik sullissinernillu nutaanik ilaartorlugu. Aviisip saqqummeqqinnissaanut pitsanngorsaatinik nutamik suli allanik saqqummiussassaqalereersimassaagut, WEB Self Care portalillu qanoq atorneqarnissaanik ilitsersuutissallutit.
Taamatullu aamma sullissivik nutaaq „Atuinermik nakkutillii vik”-imik taaguutilik atorneqalissaaq. Atuinermik nakkutilliivik
Online nr. 1 · 2011
3
Interneti akikinneq
Bredbånd Gold-ip akia apparpoq 52 %-inik, taamaallaallu MB-mut ataatsimut 20 øriinnaqalerluni. Bredbånd Premium-imut aki 74 %-ersuarnik apparpoq – tassalu MB-mut ataatsimut taamaallaat 11 øreqalerluni.
4
Online nr. 1 · 2011
Nunatsinni Illoqarfiit imaatigut kabeleqarfiit Nuuk aamma Qaqortoq
Nioqqut
Qaamm. aki Atuineq ilanng. (MB) MB-mut aki Sukkassuseq (kbps)
Malitassat
Bredbånd Basic
0 kr.
0
0,42 kr.
512/256
Atuisut / Suliffeqarfiit
Bredbånd Silver
75 kr.
0
0,42 kr.
1024/256
Atuisut / Suliffeqarfiit
Bredbånd Gold
599 kr.
3000
0,20 kr.
2048/256
Atuisut / Suliffeqarfiit
Bredbånd Premium
999 kr.
9000
0,11 kr.
4096/768
Atuisut / Suliffeqarfiit
Bredbånd Small
299 kr.
1000
0,30 kr.
512/128
Atuisut
Bredbånd Medium
999 kr.
15000
0,07 kr.
2048/256
Atuisut
Bredbånd Large
1999 kr.
50000
0,04 kr.
4096/512
Atuisut
Bredbånd X-Large
2999 kr.
100000
0,03 kr.
4096/512
Atuisut
Maanna MB-imut aki aalajangersimasoq appasinneq!
Nuummi Qaqortumilu nioqqutit nutaat
Atuisut telefoneqarnermik, interneteqarnermik, mobilt bred båndeqarnermik sullississutinillu allanik atuinerminni misigisaat TELEp pitsanngorsarniartuarpai. TELEp nioqqutaasa pitsaassusaat allanngujaassusaallu naammagisimaarneqarluartuupput, amerlasuulli kissaatigaat alakkarterinerminnik ingerlatitseqqiinnarsinnaaneq MB-mut aki appasissoq atuinnarlugu, soorlu akikillisaavigineqarnermi akiusut assigalugit. Taamaammat nioqqutit ilanngussamik ilallit allanngortinneqarput MB-mut aki assigilersillugu, soorlu atuinermi ilanngussami taamaattoq. Naatsumik oqaatigalugu – maanna internetimi alakkartererujoorsinnaanngorputit akiligassanerujussuarnissat annilaan ngatigivallaarnagu.
Imaatigut kabeleqarfiusuni Nuummi Qaqortumilu imaatigut kabelimi annerusumik atuinerup „akeqanngingajannera” aam mattaaq atorluarumavarput, taamaalillutalu illoqarfinni imaatigut kabeleqarfinni bredbåndit sisamat nutaat pissanganarluinnartut saqqummiunneqassapput. Taamaalilluni 100 GB-inik ilanngussanik atuiffiusinnaasoq Bredbånd XL, MB-imut ataatsimut taamaallaat 3 ørelik, pisiarineqarsinnaanngussaaq. Bredbåndimik nioqqutit nutaat taakku TELEp atuisunut malitassiai nutaat malillugit pisiarineqarsinnaanngussapput.
Atuineq ilanngussaq 50%-imik annertunerusoq Internetimi ineriartornerup attavimmik annertuumik atuiffiu sup, soorlu Web-TV-mik, Youtube-mik, pinnguaatinik il.il., kinguneraa internetimik atuinerup amerlasuunut annertusiartornera. TELEp ineriartorneq pitsaasoq tamanna qujagaa, taamaammallu atuisut aningaasaatiminnik atuilluarnissaat pillugu attavimmi atorsinnaasaannik annertunerusumik pissaqartikkumavai, taamaalillunilu bredbåndit atorneqarsinnaasut 50%-imik annertusaavigalugit. Tassalu Bredbånd Gold-imi atuineq ilanngussaq annertusineqarpoq 2 GB-iniit 3 GB-inut aammalu Bredbånd Premium-imi atuineq annertusineqarluni 6 GB-iniit 9 GB-inut.
ADSL-imut nioqqutinut taaguutit TELEp allanngortippai. Oqaaseq ADSL siunissami oqaatsimik Bredbånd-imik taarserneqarpoq.
Akit apparnerat – Mobilt Bredbånd Gold Mobilt Bredbånd Gold-ip akia aamma allanngorpoq, aki 32%-imik apparmat MB-mut ataatsimut 52 øre-miit MBmut ataatsimut 35 øremut. Aamma poortukkami ilanngussat 2 GB-t saniatigut MB-nut atukkannut.
MPLS Internetimi nioqqut nutaaq Suliffeqarfiit annertoorsuarmik atuisuusut nutaamik nioqquteqarfigineqalissapput MB-imut taamaallaat 0,06 kr.-inik akilimmik. Tamanna ilaatigut ilinniarfinni allanilu annertuumik atuisuusuni periarfissanik amerlanernik ammaassissaaq.
Online nr. 1 · 2011
5
3Gmik siammarterineq ingerlajuarpoq
Siulermik Nuummi, taava Kangerlussuarmi massak kullu nunatsinni illoqarfiit allat sisamat tullinnguupput TELE-POST-ip 3G-mik siammarterineq nunatsinni illoqarfinnut suli allanut sisamanut ingerlateqqittussanngorpaa. Taamaalillutik nunatsinni illoqarfiit anginerit tallimat Kangerlussuarlu tassalu Kalaallit Nunaanni innuttaasut affaat 2011-mi ukiaminngaanniit 3G nettemut attaveqalissapput. 3G 2010-mi aasakkut iluatsilluartumik Nuummi atorneqalersimavoq, Kangerlussuak koorlutillu timmisartumut ilaallutik angalasarorpassuit taanna aamma 2010-mi juullilersoq iluaqutigillualerpaat. Massakkut 3G kujammut Qaqortumut ingerlaqqittussan ngorparput naatsorsuutigalugulu majimi atorneqalerumaar toq. Tassanngaanniit avannamut Sisimiunut, Aasiannut nag ga taatigullu Ilulissanut ingerlaqqissaagut. Avannamullu ingerlanitsinni aamma Kangerlussuup sinnerata tamakkerneqarnissaa isumagissavarput taamaalillutalu Nuussuarmi atuisartut aamma tamakkiisumik atuisinnaalissapput. Piffissamut pilersaarut malillugu 3G nettet aasaq naatinnagu Ilulissani atorneqalissaaq. TELE-POST-ip 3G atorlugu sullittakkani ledningit atornagit internettimut isersinnaanngortikkusuppai. Teknologi pitsanngoraluttuinnarpoq taamalu smartphones aamma tavle-pc-it ulluinnarsiutinngoraluttuinnarlutik. 3G atugaasorujussuanngortussaavoq, internettimut pisariitsumik sukkasuumillu isertitsisinnaalluni. Aalajangersimasumik pisartagaqanngik-
6
Online nr. 1 · 2011
kaluarluniluunniit internettimut attaveqartoqarsinnaalerpoq, illoqarfinnilu 3G-qarfiusuni illoqarfimmi tamarmi ledningeqanngitsumik attaveqartoqarsinnaalereerluni. Pituttorsiman nginneq malunnarsiartuinnarpoq. Pisartagaqassagaanni ikkuffimmik, illumik illoqarfimmilluunnit peqarnissaq apeqqutaajunnaarput, massakkut Kalaallit Nunaanni sumulluunniit angalalluni pisartagaq ledningeqanngitsumik nassarneqarsinnaalerpoq. TELE-POST-ip 3G nettea aatsaat aallarnisaruttulerpoq taamaattumillu massakkorpiaq taamaallaat sukkassutsit 2 Mbit/s tikillugu sukkassusillit neqeroorutigineqarsinnaallutik, ullumikkulli allaat sukkassutsit 14,4 Mbit/s pineqarsinnaanngoreernikuupput. TELE-POST-ip ullumikkut Mobil Bredbåndsabonnement-it marluk neqeroorutigai, Gold abonnemnet 685,- kr-ilik qaammammullu 2 GB aamma Basic abonnement qaammammut 85 kr-ilik. GSM mobil-inik atuisartutsinnut neqeroorutigaarput mobildata abonnement qaammammut 300,- kr-ilik. Pisartagaq taanna Mobil Data 300-mik taaguuteqarpoq taannalu atorlugu mobiltelefuunimiit 300 MB-it tikillugit downloaderisoqarsinnaavoq. Mobiltelefuuni atorlugu internettimik atusartunut Mobil Data 300 neqeroorutigaarput tassuuna ilaatigut Facebook maillu alakkarneqarneqarsinnaallutillu nalinginnaasumik surfeqartoqarsinnaammat.
Atuinerit nakkutigiuk Internet Internettikkut sullissiviit ilaatigut Yoube, live streming nutaarsiassaeriffiit nittartagaasigoortut il.il. atugaajartuinnarput. Nittartakkat alliartuinnarlutillu imartusiartuinnarput, ilaatigut aamma downloaderisarnermut akorngutaasartumik. Youtube video tamakiisumik HD 1080-mik atuisoq minutsit sisamat ingerlanerini 100 MB-mik atuisinnaasarpoq ilaatigullu www.dr.dk aqqutigalugu live streaming-imik isiginnaaruit taava nalunaaquttap akunneranut 500-1.000 MB-it tikillugit atuisinnaasarputit. Taamaattumik atuineq nakkutigissallugu pitsaasuusarpoq. Taamaaliorsinnaavutit ilaatigut uagut nittartakkatsinni Selvbetjening-imik taaguutilimmi TELEp ADSL portalia aqqutigalugu nammineq atuisartutut allatsinnikkut. Taamaalillutit ullormut qanoq atuitiginerit malinnaaffigisinnaalissavat. Portalimi atuinerit modem angerlarsimaffinniittoq aqqutigalugu takutinneqartassaaq, taamaalillutillu angerlarsimaffimmi netværk-imik atuisut tamarmik atuinerit takutinneqartassallutik. Qarasaasiat virusinut illersorsimanngikkukku virusinik il.il. peqalersinnaavutit, virusillu qarasaasiamiittup attaveqaat atussavaa taamalu nassiussuerujussuarluniluunniit downloadererujussuarsinnaalluni. Programmit akeqanngitsumik internettikkut downladersin naasatit arlaqarput. Programmit ilaat atuinermik nakkutigin nissutaasinnaapput. Eqqumaffigissavalli, qarasaasiat ataasiak kaat kisimik atuineri nakkutigineqarajunnerusarmata. Angerlarsimaffimmilu qarasaasiat arlaqarpata taakku atuineri nakkutigineqartaratik. „Atuisartut internettimik atuineq pillugu apeqqutissaqarlutik saaffiginnittartut amerliartuinnarput, taamaattumillu sullittakkagut siunnerssortarpagut periarfissat qulaani taaneqartut iluaqutigalugit atuinerminnik nakkutiginnittaleqqullugit”, sullitaqarnermut pisortaq René Sørensen TELE-POST-ip kundecenterianeersoq oqarpoq.
Mobili nunanut allanut nassarlugu Mianersorit – nunami allamiilluni data-nik atuineq akisusinnaasarpoq. Akiligassat qaffalertorsinnaasarput – pingaartumik Danmarkimiilluni. Mobilnetværk sorleq atorneqarnersoq apeqqutaalluni downloaderiguit/tigooraaguit imaluunniit uploaderiguit/nassiussiguit mb-mut akit 35 - 110 kr-inut qaffalertorsinnaasarput. Mobilit isumamineersumik e-mail-innik alakkarterissutaasinnaappat atuinerit qaffasissorujussuanngorsinnaavoq. Taamaattumik angalatillutit mobilit isumamineersumik opdateriitinnaveersaartaruk. Atuineq qaffasissorujussuanngorlunilu akisoorujussuanngorsinnaammat. TELE 2011-ip ingerlanerani atuinermik nakkutilliissutitaartussaavoq, taamaalillutillu sullittakkatta namminneerlutik atuinitik qaffasinnerpaaffissamik killilertarsinnaalissavaat. Soorlu assersuutigalugu nunami allamiikkuit akiligassaqarpallaalinnginnissat anguniarlugu atuinissat nammineerlutit killilersinnaavat.
Attaveqaatit ledningeqanngitsut illersuusigassaapput Angerlarsimaffinni internetimut attaveqarsimaguit internetimullu attaveqarninnut ilanngullugu attaveqaateqarsimaguit ledningeqanngitsumik, eqqaamiuit tamarmik attaveqaatit takusinnaallugulu atorsinnaavaat kodelerlutit/ password-ilerlutit illersuusersimanngikkukku. Imaappoq illit akilikkannik qanorsuaq internetersinnaapput. Telefoninnut/internetimut akiligassat takkuppat nuanninngilluinnartumik tupaallatsissinnaavaatsit. Illit nalusannik internetimik atuinerpit qaffarujussuarnerata saniatigut, akuerisaanatik atuisut taakku aammattaaq illit qarasaasianniit paasissutissat ilinnut tunngasut tilligarsinnaavaat (qanoq iliornissartik nalunngikkunikku). Taakku tassaasinnaapput mails-it, inummut paasissutissat allanit takuneqartariaqanngitsut, aningaaserivimmut kode-t il.il. Attaveqaativit ledningeqanngitsup parnaarneq ajornerata/ illersuusigaannginnerata assigiinnangajapaa angerlarsimaffinni matuit silarliup qiviinnarlugu ammatinneranut, taavalu kikkulluunniit iserlutik kiassaatit sakkortunerpaaffissaannut inissititerinerannut, qulliit tamaasa ikinnerannut kiisalu paasissutissanik ilinnut tunngasunik assigiinngitsunik tillinnerannut – tassa suut angerlarsimaffiup eqqissisimaffiunissaanut naatsorsuussinnaasatit. TELE teknikki eqqarsaatigalugu periarfissaqanngilaq tillinniartut kikkuunerisa paasinissaannut – taamaattumik ilinnut illersorit: attaveqaatit ledningeqanngitsoq illersuuseruk! Attaveqaatinnut ledningeqanngitsunut ilitsersuummi isumannaallisarneq pillugu paasissutissarsisinnaavutit. Aamma ilisimasaqarluartumut saaffiginnissinnaavutit. Aammalu ADSL-ilinnut Isertarfik atoruk!
Siunnersuutitsialannik uani aallerit: www.itst.dk http://komputer.dk/sikkerhed www.tele.gl/vejledninger
Online nr. 1 · 2011
7
Qujanaq ikioratsigut!
2010-mi novemberi naalersoq nunatsinni tamarmi tallimanngornermi ullaakkut KNR-mik naalaartut tusaavaat qujassut ,TELE-POST-ip sulisuinut Sinerissap Radioaniittunut sapaammi qaangiuttumi ikiorsiisoqarsimaneranut atatillugu nassiunneqartoq. Qujassuteqartuuvoq kutterip novemberip 21-ianni sapaatiussutissaani unnuakkut Illorsuit avannaani putusoorsimasup naalagaa.Ullaakkut arfineq pingasut missaanni angallammiittut marluk ikioqqullutik Sinerissap Radioanut kalerrisaarisimapput. Tamatuma kingorna politiit atassuteqarfigineqarput, tamarmillu iluatsilluartumik ingerlammata kutterip inuttai ajoqusersimanatik angerlamut apuulluarput. Taamaattumik KNR aqqutigalugu Sinerissap Radioa, Uummannami Niaqornanilu
Samsung-ikkut Google-llu suleqatigiillutik mobiltelefuuni Nexus S suliarisimavaat. Taanna Android 2.3.-mik styresystem-illit silarsuarmi siullersaraat Nexus S atortorissaarutaavoq kusanartoq. Nexus S-ip qummut sanimulluunniit sammiguni qanoq inissisimanerminik maluginnittartumik gyroskop-eqarnera pissutaalluni atorlugu nuannersuuvoq. 4 tomminik angissusilimmik skærmitaqarnera pissutaalluni filminik tv-millu isiginnaarutigissallugu piukkunnartuuvoq. Nexus S saneraaniit isigalugu, najungaalaannguartoq, skærmitaa nammineq aamma najungalaartuuvoq. Taamaakkami tigummiuninartuuvoq - mobilikkut oqalukkuit tigummiinnarukkuluunniit. Mobilguiden-imi qupp. 17-imi annerusumik atuagassaqarpoq
8
Online nr. 1 · 2011
innuttaasut umiatsiaaqqamik ikiorsiiartorsimasut qujassuteqarfigaat.
Qujassutaat imatut oqaasertaqarpoq: „Qujassut. Ilungersunartumik nalaataqarnitsinni radiukkut attaveqarfingisakkavut Aasiaat Radioat Uummannami politiit umiatsiallu ikiuiartortut kiisalu Illorsuarni ikiuuttunut Illorsuarmiunut Niaqornarmiunullu tikilluaqqusinersi nukittuallaatingaara, qujanaq. Radioaqarfiup pisortaata Bo Mogensenip suleqataasalu Aasianniit suleqataasimanertik pillugu qujassuteqarfigineqanertik tuppalliutigaa.” „KNR-ikkut qujassuteqarfigineqarluni sullissilluarsimanittalu nunatsinni tamarmi tusarneqarnera misigalugu qiimmaallannarpoq”, Bo oqarpoq.
Nalunngiliuk… Ved du at, du…
Sullissisarfiit ammasarfiisa avataatigut: • postboksinut aallersinnaallutit? • allakkanik poortukkanillu nassiussisinnaallutit? www.post.gl -imi takuuk illoqarfigisanni qanoq periarfissaqarnersoq
Udenfor ekspeditionens åbningstider: • kan hente post i postboksen? • kan sende breve og pakker? læs på www.post.gl hvilke muligheder der er i din by
Sila qanoq ikkaluaraangalluunniit mobilit qarasaasiallu angallattagaq paarilluartakkit – najukkanni TELE-POST Centerimi atorpassuit Golla™-it takusakkit
Online nr. 1 · 2011
9
Pinngortitarsuaq sunniuteqaqataatillugu Iluliarsuit ingerlavissamikkut aallareeraangata tamanna imaannaq allanngortinneqarsinnaasanngilaq. Iluliarsuit kubikmetererpassuarnik angissusillit anoromit sarfamillu aqunneqarlutik sumorsuaq ingerlasarput, tamatumuunalu ilaatigut immap naqqa imaannaanngitsumik sunnerneqarsinnaasarpoq. Imaatigut kabelip ajoquserneqarnera Tamanna ilaatigut TELEPOST-ip sullittagaasa qaammatini kingulerni malugisarnikuuaat. Greenland Connect - nunatsinnut imaatigut kabeli - manna tikillugu sivikitsumik atuunnermini arlaleriarluni ajoquserneqartarnikuuvoq, tamannalu ilaatigut internettimik atuisartut sikivitsumik attaveeruttoortarnikkut malugisarpaat. Sullitalli amerlanerpaartaat sivikitsuinnarmik attaveeruttoortarput, TELE-mi sulisut misilittagaqarluartut pinasuarlutik silarsuup sinneranut attaveqaatit Qaqortumi radioqarfikkoortillugit tassanngaannit Greenland Connect Islandikkoortoq atorlugu ingerlasunngortipallattarmatigit. Ajoqusernerit Nuup Kangerluata paavani immami itisuujunngitsumi pigajunnerusarput, taamaattumillu sakkortuumik sarfartumi ilulissat ajoqusiinerisut naliliiffigineqartarlutik. Sumiiffimmilu tamaani anorlerajullunilu anginerusunik iluliarasaarnerusarnera aamma pissutaaqataasunut ilaasarunarpoq.
10
Online nr. 1 路 2011
Ikiorsiigasuartarneq TELE-POST tamatigut aqqartartunik ikiortissarsiorasuarsinnarluni ajoqusernernik misissuisarpoq, ajoqusernerit annertussusiat nalilersorasuarlugulu iluarsaassinissamut pilersaarusiorasuarumalluni. Ajoqusernerit pisarput sumiiffimmi kabelip ruujorinik immikkut ittunik poortorneqarsimalluni kivitinneqarfigisimasaani. Kabelinik pisiffigineqarsimasumut sullissinissaq pillugu isumaqatigiissut tunngavigalugu umiarsuarmik iluarsaassisussamik sumiiffimmukartitsisoqartarpoq tamannalu pisariusarpoq, kabelit ruujorinit illersuutaasuniit anillatsissinnarlugit qaqinneqartariaqartarmata kingornalu kabelimik nutaamik takkajaarsuarmik ikkusisoqartariaqartarluni. Tassanilu aamma eqqarsaatigineqassaaq, umiarsuaq aamma anorisiorlunilu immami sarfartorujussuarmiittarmat. Kalaallit Nunaata imartaani imaatigut kabelinik ikkussuineq misilittagaqarfigineqarpallaanngilaq, TELE-POST-illu siullersaalluni taamaaliorpoq. Taamaattumik silarsuarmi imaatigut kabelilersuisartunik aammalu sikut immallu naqqisa pissusaannik ilisimasaqarluartunik siunnersortissarsiorsinnaaneq pingaaruteqartorujussuusimavoq, eqqortumik illersuinissaq taamalu ajoqusernernik sapinngisamik pinaveersaartitsinissaq eqqarsaatigalugit.
Sullorsuaq - siunissami periarfissaq? Siullersaalluni suliniuteqarnertut allatuulli maani aamma paasineqarsimavoq aaqqiissut siulleq immaqa pitsanerpaajunngitsoq. Paasinarsisimavoq Nuummi aaqqiineq pinngortitarsuup nukinginut sorsuttuarluni ingerlanneqartariaqartoq, imaatigullu kabelip pitsaanerpaamik illersorneqarnissaa suli massakkorpiaq nalilersorneqartuarpoq, immaqalu kabeli immap naqqanut matoorullugu inissinneqartariaqalerumaarluni. Imaappoq immap naqqatigut sullorsualiorluni kabelilu ilulissanit ikkarlittunit ajoquserneqarsinnaajunnaarlugu immap naqqani itinerusukkoortilerlugu. Aalisariutit imaatigut kabelip sumiiffigisaani aalisartaqqunagit kisarsimasaqqunagillu isumaqatigiissuteqarfigineqarsinnaapput, ilulissalli isumaqatigiissuteqarfigineqarsinnaan ngillat.
Radiukkut sakkortusaavik aamma imaatigut kabeli Greenland Connect – Kalaallit Nunaata avammut attaveqarneranut pingaarluinnartut. Radiukkut sakkortusaavik 1.500 km-it missiliorlugit takissuseqarpoq, atassuteqaatillu mikinerusut iluaqutigalugit nunaqarfinnik radioaqartitsisuulluni, taamaalillutillu innuttaasut 80%-iisa missingi telefonimik, data-nik, internet-imik aammalu radiomik tv-millu toqqaannartumik pilersorneqarput. Nalunaarasuaatit atorlugit nunanut allanut attaveqarneq imaatigut kabeli nutaaliaalluinnartoq, Nuummiit Qaqortumiillu silarsuup sinneranut atassusiisoq atorlugu ingerlanneqarpoq. Nuummiit Qaqortumiillu illoqarfiit nunaqarfiillu radiukkut sakkortusaaviit aqqutigalugit toqqaannartumik attaveqarput. Imaatigut kabeli nutaaliaasoq marts 2008-mi atorneqalerpoq. Imaatigut kabeli Canadami Newfoundland imiit Nuummut attaveqarpoq. Tassanngaanniillu Qaqortumut ingerlaqqissinnarluni aamma Islandimut ingerlaqqippoq. Taamalu teknologi pitsaalluinnartoq atorlugu 4.598 km-iik takissusilimmik attaviliisoqarpoq. Atttaveqarnissamut 23 millisekuuntit kisimik atorneqartarmata taanna Imarpik ikaarlugu attaveqaatit sukkanerpaartaraat.
TELE-POST-ip sulisut pujortartarunnaarsinniarpai TELE-POST-ip sinerissami sulisut video atorlugu pujortartarunnaarnissamut pikkorissarnissamik neqeroorfigisinnaalerpai. TELE-POST-ip ukiuni kingullerni sisamani sulisut tamaasa pikkorissarneq aqqutigalugu pujortartarunnaarnissamut ikornissaannik neqeroorfigisarsimavai. Manna tikillugu pingaartumik Nuummi allaffissuarmi sulisunik pikkorissartitsisoqartarsimavoq. Ukiormannamiilli aamma sinerissami sulisut videokonference atorlugu pujortartarunnaarnissamut pikkorissaqataasarsinnaalerput. TELE-POST-ip pujortartarunnaarnissamut pikkorissaasartut marluk, tamarmik ulluinnarni suliffeqarfimmi sulisuusut, pikkorissaasorisarpai. Pikko ris sarnerit kalaallisut qallunaartulluunniit ingerlanneqartarput. Soqutiginninneq ukiumiit ukiumut allanngorartarsimavoq, TELE-POST-ili 2007-imi pujortartarnermik inerteqquteqaleqqaarmat soqutiginnittoqarnerusimalluni. Pujortarta runnaarnissamut pikkorissaasarnerit
„Puju sussa – tupa tassa” oqaasinnaaralugit ingerlanneqartarput. Pujortartannginneq pillugu paasisitsiniaasarnerit aamma pikkorissarumassutsimut sunniuteqartarput. „Sundhedsstyrelsip TV-kut annilaarsaarutinik aallakaatitsisarnera aamma iluaqutaasarpoq. Taakku kingorna pikkorissartut amerlanerusarmata annilaarsaarinerit pujortartartunik pujortararunnaarusulersitsissan nguatsiarput, pujortartarunnaarsitsiniarlutik” pikkorissaasartut Nickie Levisen aamma John Frederiksen oqarput. 2007-imiilli sulisut 50-it missaanniittut pujortartarunnaarniarluni pikkorissartarner nut peqataasimapput. Taakkulu affaasa missaat ullumikkut pujortartarunnaarsimapput. Taakku ilagaat Hans Peter Kleemann, 56-ernisaq, 24. februar 2011 nal. 19.56 pujortassaarnerminiit ukiunnguisoq. Ukiorpassuarni pujortartareersimalluni pujortarunnaarnissaminut ikiorneqarsimanini qujamasuutigaa. Upperisimanngikkaluarpara. Uangali sapinngikkuma aamma allat sapissanngillat, Hans-Peter Kleemann, inuunermi sinnerani pujortaqqinngisaannarumasoq oqarpoq.
Online nr. 1 · 2011
11
iPhone / iPad
Royal Greenland – Fra Torsk Til Haj Iganermut assilisassat Royal Greenlandimeersut 200-it sinnillit arlaat najoqqutariuk, taavalu aalisakkanik frikadelilianiit peqqussuarmik suppilia nut igallutit. Assilisassat sumut tunngasuuneri malillugit qulequtakkaarput, illillu immikkoortitersinnaavatit meeqqanut tulluartunut, siulequtsiussassanut,igaanutpingaar
nernut igaannulluunniit nioqqutissiat sorliit atugassatut immikkoortiternerinut. Aamma assilisassat immikkut toqqakkat naatsunnguamik video-liat igasoq Mikael Christensen peqatigalugu qanoq sassaalliutigineqarsinnaanerat takussallugu periarfissaraat. Akia: Akeqanngilaq 119 MB
Cool facts Utaqqerujoortillutit arlaannik susaqarusukkuit, utaqqerujoornerillu iluatsillugu ilisimasaqarnerulerusukkuit, Cool Facts applikationip ilisimasaqarnerulersissinnaavaatit. Sumulluunniit tunngasunik 10.500 sinnerlugit amerlassusilinnik + paasipallassinnaasanik quianartunik atuarit. Akia: 6,00 1,2 MB
Angry Birds Timmissat kamattut annannissaannut ikiukkit. Puulukit qorsummik qalipaatillit timmissat mannii tillissimavaat, maannalu puulukit sorsunneqarneranni ajugaaniartoqartariaqarpoq timmissat nukingi suujunnaarsitsisartut atorlugit. Pinnguaat aliikkutaalluartoq, qularnanngitsumik unitsinneq ajuligassat. Akia: 6,00 18,2 MB
12
Online nr. 1 · 2011
WeatherPro Silamita aqagu qanoq issava? Weather Pro-p ullumikkut silap qanoq innissaanik aammalu ulluni tulliuttuni silamik ilimasaarummik takusassaqartissavaatit. Akia: 24,00 13,9 MB
Fatbooth Fatbooth atorlugu puallapallariarit. Programmi ikkunneqarsinnaasoq aliikkutaalluinnartoq, tassami iPhone-mi assiliissut atorlugu ilinnik pualanerulersitsisinnaavoq. Allanngornerpit kingorna isikkut nutaaq email aqqutigalugu ikinngutinnut nassiussinnaavat, facebook-imi takusassiarisinnaallugu, asseq twitter-ikkoortissinnaallugu imaluunniit telefoninnut toqqorsinnaallugu. Akia: 6,00 6,9 MB
Uani takusinnaavatit apps-it tallimat Apple iPhone-nut Android telefuuninullu atorsinnaasut. Apps-imik telefuuninnut ikkussisinnaassaguit konto-qartariaqarputit: iPhone-mik atuisunit iTunes konto-mik, Android-imillu atuisunut G-mail-konto-mik. Taakku tamarmik akeqanngitsumik ikkunneqarsinnaapput.
Google Android
iPhones-inut apps-eqarpoq akilinnik akeqanngitsunillu. Androidtelefuunilinnut massakkorpiaq Kalaallit Nunaanni taamaallaat apps-imik akeqanngitsumik download-erisoqarsinnaavoq. Taakkununngali tamanut aamma applikation-inik akeqan ngitsunik iluaqutaasorpassuarnik akeqanngitsunillu qinigassarpassuaqarpoq. Taakkununnga tamanut apps-inik tallimanik, uagut iluaqutaasutut isigisatsinnik nassaarpugut.
Ilinniusiorfik – Ordbogit Kalaallisut-Qallunaatut/Qallunaatut-Kalaallisut ordbogi torrassuaq – tigoriaannaajuaannartoq.
881 kb
3G Watchdog App taanna atorlugu mobildatamik atuinerit nakkutigisinnaavat. Qaammmammut atuinerit annerpaaffissalersinnaava, killiliussallu nallilerpat kalerrinneqassaatit. 549 kb
Google Skymap Ulloriarsiornermik soqutigisaqartunut. Skymap unnukkut qilammut igalaajuvoq, tassanilu ullorissat nunarsuillu takusinnaasavit aqqi ersissapput.
Dropbox Dropbox USB nøgle-tut ippoq, kisianni nettemiilluni, taamaattumillu net-imut attaveqaruit iserfigisinnaavat. Dropbox-ip fil-et Android telefuuninniittuut aammalu suliffinni angerlarsimaffinnilu qarasaasianniittut ataqatigiissaarsinnaavai. 1,1 MB
Facebook Facebook Android-innut. Sullissiviit amerlanersaat iserfigineqarsinnaapput - aamma chat. 2,6 MB
2,1 MB
Online nr. 1 · 2011
13
Suli qaninnerusutut misigisimaneq
Telepresence lokale
Videokkut ataatsimiinnermi atortunut allanut sanilliulluni Telepresence suli ataatsimeeqataanertut misigisimanarneruvoq Telepresence-rummimi Nuummiittumi ataatsimeeqataaneq suli qaninnerusutut misigisimatitsisarpoq. Namminersorlutik Oqartussat Attaveqatigiinnermut Avatangiisinullu naalakkersuisoqarfimminngaaniik atuisimasut marluk taamatut naliliipput. Immikkoortumi pisortaq Michael Pedersen aamma specialkonsulent Karen Motzfeldt Transportkommissionen, Naalakkersuisut 2009-mi ukiakkut pilersimmassulli allatseqarfimmi suleqataasimapput. Ataatsimiinnerpaaluussimapput, kommissionimi ilaasortat Danmarkimeersut Kalaallit Nunaanneersullu ilaanni naapeqatigiillutik ilaatigullu videokkut ataatsimiittarsimallutik. Imminnut 4000 kilometerinik ungasissuseqaraluarlutik inimi ataatsimiittutut misigisimasimapput. Michael Pedersen nassuiaavoq, Transportkommissioni Kalaallit Nunaanneersunik Danmarkimeersunillu ilaasortalerlugu pilersinneqarmalli ilaasortat ilaat naapeqatigiillutik ilaatigullu videokkut ataatsimiittarnissaat pilersaarutaasimasoq. TELE-POST-ikku Telepresense-rum-ertaava Nuummiittoq pilersinneqariarmat taassumap videokkut ataatsimiittarnernut nalinginnaasunut taarsiullugu atortarnissaa piukkunnarsimavoq.
Allaanerunera malunnarpoq „Ataatsimeeriaatsit taakku marluk assigiinnginnerat malunnartorujussuuvoq”, Michael Pedersen oqarpoq, pingaartumillu nipit assigiinnginnerat malunarnerarlugu.
14
Online nr. 1 · 2011
Michael Pedersen
Karen Motzfeldt
„Telepresence-rummip nipiginnerujussuunera malunnartorujussuuvoq. Tassani videokkut ataatsimiissutinut nalinginnaasunut sanilliullgu oqallinnissaq itisilerillunilu eqqartuinissaq ajornannginnerujussuupput, videokkut ataatsimiinnerit ‘walkie-talkie’-tupajaarluunniit misinnartaramik”, Michael Pedersen naliliivoq. Assilissat aamma ersarinnerujussuupput. „Uanga assilissat ersarissusiat tupaallaatigaaraluunniit. Piviusorpalaartorujussuugamik iluamik ataatsimeeqatigiittutut misigisitsipput”, Michael Pedersen oqarpoq.
Oqallilluarneq Telepresence-ip initaa ataatsimeeqatigiissut akornanni oqalliseqatigiilluarnermik pilersitsisarpoq. „Illuatungaaniittut sammillugit nerrivimmilu sanimukajaaq isiginani assiliivillu isigalugu pitsaanerujussuuvoq. Tamanna oqallilluarnarnerullunilu oqaloqatigiilluarnarneruvoq”, Michael Pedersen tikkuaavoq. Atortorissaaruserlunili ataatsimiinerit naapeqatigiilluni ataatsimiinnertuulli pitsaatigisinnaannginnerarpai. Imarpilli ikaarlugu ataatsimiikkasuartariaqalersilluni Telepresence periarfissatsialaanerarpaa. „Inimik taamaattumik periarfissaqalersimaneq Transport kommissionimut iluaqutaasorujussuunikuuvoq”, Michael Pedersen oqarpoq. Telepresence pillugu www.tele.gl/T3-mi annerusumik atuagassaqarpoq aammalu Transportkommissionen pillugu www. transportkommision.gl-imi annerusumik atuagassaqarluni. Inniminniisoqarsinnaavoq oqarasuaat 80 80 80 imaluunniit mail-i una: t3@tele.gl
Angalarsuataarneq Air Greenlandip timmisartortartui qanittukkut suliumajunnaarmata teletenikerit marluk tele-sittet SKIN-imi Nuuk kujataani Eqaluit Paarlerniittumi ajoqummik iluarsaasiartorlutik angalarsuataartariaqalerput TELE stationiani innaallagiaarussimammat Air Greenlandillu timmisartortartui suleqqusaajunnaarsimammata iluarsaassiartortussat allanik periarfissarsiortariaqalerput. Teleteknikerillu marluk Klaus Egede aamma Hartvig Heilmann TELEp Tekniske Division-ianeersut (TTD) januarimi timmisartut uninnganerisa nalaani Nuup Kujataani SKIN-imukartariaqaleramik taamaaliorput. „SKIN ilaatigut imaani isumannaallisaanermut pingaarutilinnik atortuuteqartoq innaallagiaaruttoorsimavoq”, Klaus nassuiaavoq. Tassani pineqarpoq DSC (Digital Selective Calling) umiarsuarmut tamamut mellembølgekkut attaveqaataasoq (katillugit pingasut). Saniatigullu TV-repeater (tranposer), TV signalinik analog-inik Polaroil-imut nassiussisartoq, innaallagiaarussimapput. TELE teknikerit helikopterimut ilaallutik SKIN-imukartaraluarput, timmisartornerli tamarmi unitsinneqarsimammat sissaminngaanniit pisullutik ornitassaminnukartariaqalerput.
Piareersarneq Teknikerit marluk angalanissaminnut piareersaleramik nassatassaminnik nammattussaanertik pissutigalugu nassatassakillisarput. Upalungaarsimaqqissaarlutik piareersartaraluarput, massakkuli angalanissaat nalinginnaasuunngilaq. „Nalunartut pillugit piareersaqqissaarlutalu atortussat sakkussallu pisariaqarnerpaaginnaat nassartariaqarpagut”, Klaus oqarpoq. „Qujanartumik sissamiit stationimut aqqutissarput aputeqarpallaanngilaq. Ullorlu taanna pisuffigisarput ingerlavigiuminarpoq.” „Imarli aalasukasiullunilu sikoqaalummat angallammiit nunamut ikaarniarnerput kisimi ilungersuanartoqarneruvoq”. „Ulloq taanna aamma nillertumik anorlersukasiuvoq, oqorsarluarsimagattali tamanna imatut ajornartorsiutaanngilaq”, Klaus oqaluttuarpoq.
Online nr. 1 · 2011
15
Huawei IDEOS – TELE-POST-imi TAAMAALLAAT akeqarpoq 1799,Smaller but smarter – ilusaa pissanganarluinnartoq – Android Markedimi programmit ikkussuunneqarsinnaasorpassuit • UMTS900 • Android 2,2 (Froyo) • 2,8” TFT Touchscreen • WI-FI • Bluetooth • 3,15 MP assiliissut • Internet • Facebook
Buuarsikkut · Boas & Co. – Robert Holmene-p titarfagai
16
Online nr. 1 · 2011
LG Optimus One
LG Optimus ME
• TELE 3G: aap
• TELE 3G: aap
• TELE 3G: aap
• Android 2.2 (FroYo)
• Android 2.2 (FroYo)
• Android 2.2 (FroYo)
• 4“ WGVA Display
• 3,2“ TFT skærm
• 2,8“ TFT-skærm
• 8MP Kamera
• 3,15MP Kamera
• 3 MP kamera
• HD-video kamera
• LG App Advisor
• Multitouch
• 1Ghz processor
• WI-FI
• WI-FI
• Op til 430 timers standby
• Op til 430 timers Standby
• Op til 430 timers
• Exchange ActiveSync®
• Exchange ActiveSync®
Standby • Exchange ActiveSync®
Akia kr. 4.499,-
Akia kr. 1.999,-
Akia kr. 1.699,-
LG Optimus
Sony Ericsson Xperia™ Arc
Sony Ericsson Xperia™ Neo
• Android 2.2 (FroYo)
• TELE 3G: aap
• TELE 3G: aap
• 4“ TFT skærm
• Android 2,2 (Froyo)
• Android 2,2 (Froyo)
• 8MP Kamera
• 3D-spil
• 3D-spil
• FM-radio med RDS
• 8,1 MP Kamera
• 8,1 MP Kamera
• 1Ghz processor
• FM-radio med RDS
• FM-radio med RDS
• Op til 430 timers standby
• Understøtter HDMI
• Understøtter HDMI
• Exchange ActiveSync®
• Op til 430 timers Standby
• Op til 430 timers Standby
• TELE 3G: aap
Akia kr. 3.499,Samsung Galaxy Mini
• Exchange ActiveSync®
• Exchange ActiveSync®
Akia kr. 4.399,-
Akia kr. 3.399,-
Samsung Galaxy Ace
MOBILGUIDEN
LG Optimus 2x
Samsung Nexus S
• TELE 3G: aap
• TELE 3G: aap
• TELE 3G: aap
• Android 2.2 (FroYo)
• Android 2.2 (FroYo)
• Android 2,3 (Gingerbread)
• 3,14“ TFT skærm
• 3,5“ TFT skærm
• 4“ Super Clear LCD-skærm
• 3MP Kamera
• 5MP Kamera
• 5MP Kamera
• FM-radio med RDS
• FM-radio med RDS
• Understøtter HDMI
• WI-FI
• WI-FI
• 1Ghz processor
• Op til 570 timers Standby
• Op til 640 timers Standby
• Op til 750 timers Standby
• Exchange ActiveSync®
• Exchange ActiveSync®
• Exchange ActiveSync®
Akia kr. 1.499,-
Akia kr. 2.499,-
Akia kr. 4.399,-
HTC Wildfire S
HTC Incredible S
HTC Desire S
• TELE 3G: aap
• TELE 3G: aap
• TELE 3G: aap
• Android 2.2 (FroYo)
• Android 2.2 (FroYo)
• Android 2.2 (FroYo)
• 3,2“ TFT skærm
• 4“ Super Clear LCD-skærm
• 3,7“ TFT skærm
• 5MP Kamera
• 8MP Kamera
• 5MP Kamera
• WI-FI
• Virtuel surroundlyd
• HD-video kamera
• 600 MHz processor
• 1Ghz processor
• 1Ghz processor
• Op til 570 timers Standby
• Op til 370 timers Standby
• Op til 500 timers Standby
• Exchange ActiveSync®
• Exchange ActiveSync®
• Exchange ActiveSync®
Akia kr. 2.399,-
Akia kr. 4.499,-
Akia kr. 3.999,-
JAPAN-IMI PISUT PISSUTIGALUGIT NIOQQUTISSAT TAKUTINNEQARTUT QAQUGU TIKINNISSAAT AKIILU NALORNINARTOQARALLARPUT.
Online nr. 1 · 2011
17
E-shops
www.ittu.net Jakkit ukiorsiutit, skuut, natsat, cykkilit, assakaasut, toqqit, nammattakkat… naatsumik oqaatigalugu silamiinnissamut atortussat suulluunniit tassani nassaarisinnaavatit. Pisiassat qarasaasiakkut pisiarikkit, aningaaserivikkoorlugulu nuussinikkut akilerlugit imaluunniit tigunerani akiligassanngortillugit.
tamaasa tassani pissarsiarisinnaavatit – aammattaaq pissarsiarineqarsinnaapput merino-mik siilikiliat, umimmaallu qiviuanik nuersagassaliat kusanaqisunik qalipaatillit pissarsiarineqarsinnaapput. Qarasaasiakkut pisigit akiliillutillu aningaaserivimmut nuussinikkut, Dankort, Mastercard, Maestro, VISA, VISA Elektron imaluunniit Paypal atorlugit.
www.grc.gl Fjernsynitaassat, radiotaassat, playstationi, assiliivik, qinngutit, qarasaasiaq, printeri tassani pisiarisinnaavatit. Aamma assiutitit digitalit tassunga nassiussinnaavatit ersersartillugillu imaluunniit qaammatisiutinut, festkortinut, tujuuluaqqanut, muusimut toqqavimmut il.il. assitaliutsissinnaallugit. Qarasaasiakkut pisigit akiliillutillu Dankort imaluunniit VISA atorlugu.
www.sika-mut.dk
www.ilulissat.dk
www.heidishobbybutik.dk
Igaffimmi errorsisarfimmilu atortorissaarutit, radio/TV, angallatinut elektronikkit, bilinut stereot, spillemaskinat – naatsumik oqaatigalugu angerlarsimaffimmi atortorissaarutit muteerniusumut atortussarpassuit. Qarasaasiakkut pisigit akiliillutillu Dankort, VISA, VISA Elektron, Mastercard, JBC, Maestro, American Express aamma Mastercard Debit atorlugu.
Sapangaaqqerinissannut atortussatit tamaasa uani pissarsiarisinnaavatit. Qarasaasiakkut pisigit akiliillutillu Dankort atorlugu.
www.arnica.dk Umimmaap, yakokse-p kiisalu savaasat qiviuinit nuersagassaliat atorlugit kusanartorsuarnik nuersaasoqarsinnaavoq. Tamakku
18
Online nr. 1 · 2011
Puisip aalisakkalluunniit amianik kalaallit kusanartuliaat, pinnersaatit, marriat – uani tunissutissarsigit. Qarasaasiakkut pisigit akiliillutillu aningaaserivimmut nuussinikkut imaluunniit Dankort, Visa/Dankort, e-Dankort, VISA Electron, VISA aamma Mastercard atukkit.
www.atuagkat.com Kalaallit Nunaanni atuagaarniarfik – iganermut meeqqanullu atuakkat, oqaluttualiat, kortit allarpassuillu tassani nassaarikkit. Ilinniagaqarninnut atuakkat aamma pisiarisinnaavatit. Pisigit akiliillutillu Dankort, VISA Dankort, VISA aamma MasterCard kiisalu EuroCard atorlugit.
Indiami frimærkinik katersisartut POST-ip pisisartorilerusuppai
Indiap præsidentia Pratibha Devisingh Patil „INDIPEX 2011”-ip New Delhi-mi arfininngorneq 12. februar ammarneqarneranut peqataavoq. Assiliisoq: Jörg Günther.
Indiami innuttaasuni 1,2 milliardiusuni milliuunit arlallit frimærkinik katersisartuunissaat naatsorsuutigineqarpoq. Taamaammat nunarsuatsinni allakkeriveqarfiit frimærkiutiminnik India nioqquteqarfissarsiorfigiortorpaat. POST Greenland frimærkinik saqqummiisartutut tamakkununnga ilaavoq. Ulluni 12. – 18. februar 2011 POST Greenland siullermeerluni peqataavoq frimærkinut messeqarnernermut saqqummersitsinermullu Indiap illoqarfittut pingaarnersaanni New Delhi-mi. Tamanna pivoq „INDIPEX 2011”-imi India Post-imit, Indiap naalakkersuisoqarfianit, Philatelic Congres of India-mit aaqqissuunneqartumik nunarsuarmi frimærkinik katersisartut kattuffiat FIP aamma taassuma Aasiami immikkoortoqarfia FIAP suleqatigalugit. Arfininngorneq ulloq 12. februar „INDIPEX 2011”-p ornigarneqarluartup ammarneqarnerani Indiap præsidentia arnaq Pratibha Devisingh Patil peqataavoq. Taamaalinerani frimærkinik katersisartut tunuleriiaarpassuanngorlutik nikorfapput messeqarfimmut Pragati Maidan-imut isertinneqarnissartik utaqqillugu. „Sapaatip akunnerata naanerani ammaanersiorfiusumi niuerneq uummaarilluinnarfiuvoq, frimærkinik tuniniaanermut” pisortaq Allan Pertti Frandsen oqarpoq.
POST Greenlandip „INDIPEX 2011”-imi takutitsivia. Assiliisoq: POST
POST Greenland Indiami tuniniaanermut ikiorti tuluttut aammalu hindi-mik oqaatsinik pikkorilluinnartoq ikiortigalugu ulapeqaat indiamiut katersisartut tuusindilippassuit kalaallit frimærkiliaannik piumaqalutik saaffiginnittaarmata. India pillugu paasissutissat: Indiap Kina nunarsuatsinni inoqarnerpaaneratigut 2030-mi qaangersimassagaa naatsorsuutigineqarpoq. Aningaasaqassusermut uuttuutigissagaanni India ullumikkut nunarsuatsinni aningaasaqarnerpaat sisamaraat. 2042 nallertinnagu naatsorsuutigineqarpoq indiamiut USA-mik qaangiisimassasut, taamanikkussami aningaasaqarnerpaamut tulliussalluni. India taamaakkamut aningaasaqarnermigut siuariartupiloorpoq, pisoorsuunatillu piitsuunngitsut sukkasuumik amerliartormata atortussaasinnaasunik sunilluunniit sunngiffimmilu sammisassanik ujartuisunik Tusarfik: Udenrigsministeriets netpublikationer, Wikipedia.
Online nr. 1 · 2011
19
Namminerisatsinnik aningaasaqanngilagut – kisianni namminerisatsinnik frimærkeqarpugut rneq aateqa q e v a t t and anni a t Nuna kation i Grønl i l l a a l a K ni Kommu
46.50
7.50 2.0 0 2.0
0 d
he Hove
Pinx. 2011
he Hove
Anne-Birt
ini iuni 150-år 0 dliutit uk Atuagagandsposten i 15 Grønl
he Hove
Anne-Birt
ut naqqatig Immap Søkabel
Paartoq t Kajakpos
Kalaallit Nunaanni uagut nammineq frimærkitsinnik 1938-miilli saqqummiisarpugut. Frimærkit siullerpaatillugu allakkanut postkortinullu frimærkiliunneqartarput. Amerlanersattali eqqarsaatigisarunanngilaat frimærkit katersisartunit aamma nuannarineqarnerujussuat. Frimærkit Kalaallit Nunaanninngaanneersut nunani allani tusaamaneqarluartuupput, qaqutigoortuunertik aammali tamarmik immikkut immikkuullarissumik nunatta piorsarsimassusaanik, pinngortitaanik oqaluttuassartaanillu oqaluttuartuummata. Maani nunatsinni uagut frimærkiliatsinnik amerlanerit katersisalernissaat kissaatigaarput. Frimærkit aqqutigalugit Kalaallit Nunaannik katersineq paasisaqarnartuuvoq itisiliinartuullunilu. Najukkani TELE-POST Centerimi frimærkit pisiarisinnaavatit. Aamma qarasaasiakkut www.stamps.gl –ikkut aamma pisiarisinnaavatit. Atuisutsinnik sullissivipput frimærkiliorfippullu Tasiilami nunamik alianaatsorsuarmik avatangiisilimmi inissisimavoq. Tassanilu inissisimavugut 1989-imiilli. Frimærkit nutaat Kalaallit Nunaanni 2011-mi saqqummiunneqartussat makkuupput. Ukioq manna POST Greenlandip frimærkit nutaat 22-t saqqummiutissavai. Ukiorpaalussuarni soorlu taamatut iliortoqartarsimasoq frimærkit nunatsinneersut pisisartunut nassiussuunneqassapput ukiumut pingasoriarlutik: Januarimi, majimi aamma oktoberimi.
20
Online nr. 1 · 2011
kabeli
Pinx. 2011
© John
Rasmus
sen
Anne-Birt
LAND
ØN AT GR
LAND
GRØN
1.00
GRØ NLA
A IT NUN
LL KAL A A
KAL A A
nlan t Grø Nunaa
Pinx. 2011
AT KALAALLIT NUNAND
2011 1861 -LLIT NUNA AT
it Kalaall
,00
DKK: 56
S.B. fot./ M.M.fec
POST Greenland ukiormanna frimærkinik nutaanik 22-nik saqqummersitsissaaq. 2001-imili ileqquulersutut nunatsinni frimærkit pisartaganngorlugit ukiumut pingasoriarluni saqqummersinneqassapput: Januarimi, majimi oktoberimilu. 17. januar: Kalaallit Nunaanni attaveqatigiinneq, orpippassuit, tapiutillit kiisalu eqqumiitsuliortut peqatigiiffiat KIMIK 2011-mi firmærkit pingasut siulliit „Kalaallit Nunaanni attaveqatigiinneq”-mik qulequtserlugit saqqummersinneqarput. Anne-Birthe Hovep tamanna kusanartumik frimærkinut pingasunut assiliartaliarisimavaa. Frimærkit taakku pingasut Kalaallit Nunaanni attaveqatigiinnermi ukiunut assigiinngitsunut pingasunut tunngasuupput. Paartut, aviisip AG-ip ukiunik 150-ngortorsiornera, kiisalu imaatigut kabeli Greenland Connect. Nunatsinni frimærkit EUROPA-mut tunngasut ukiormanna saqqummersut siulliit marluk „Orpippassut” qulequtaralugit saqqummersinneqarput. Bodil »Buuti« Pedersenip Qaqortumeersup nunatsinni frimærkit EUROPA-mut tunnngasut taakku titartarsimavai. Nunatsinni frimærkit tapiissutillit ukiormanna saqqummersut siullersaat eqqumiitsuliortut peqatigiiffiannut KIMIK-mut ikiorsiiniutaavoq. Frimærki taanna Ivalo Abelsenip titartagaraa. Taanna Ivalo Abelsenip POST Greenlandimut frimærkiliaasa aappassaraat. Frimærkit nutaat marluk rønnebærinik kimmernanillu assi-
nåes ved sammenrivning af de to farver. pantone 200 og pantone 2766.
nåes ved sammenrivning af de to farver. pantone 200 og pantone 2766.
M.Mörck fec. 2 011
Grønland
Kalaallit Nunaat
CATALINA 1958-1965
Typografi og baggrund pantone 2766. liartallit, tamakkununnga tunngasunik assiliartaqartussat siullersaat, Nuna Spore Kreutzmannimit titartarneqarsimapput. „Kalaallit Nunaanni naasut akuutissat”-nik assiliartaqartussat ukiuni pingasuni ingerlasussaapput, katillugillu frimærkinik arfinilinnik nunatsinni naasunik mamartunik akuutissatut atorneqartartunik assiliartalinnik saqqummersitsisoqartussaavoq.
8,00
Grønland
Kalaallit Nunaat
OTTER 1960-1965
17,50
Typografi og baggrund pantone 2766. assigiinngilluinnartut Julie Edel Hardenbergimit, Naja RosingAsvid-imit Anne-Lise Løvstrøm-imillu sanaajusut.
2. maj: Frimærkit namminneq nipputtartut sisamat Nassitsivinni atorneqartussat. 2009-imi saqqummersutut siullertuulli frimærkit namminneq nipitittartuusussaapput.
28. juli: Kalaallit Nunaannut ilisimasassarsiortarnerit IX Taakku „Kalaallit Nunaannut ilisimasassarsiortarnerit”-nik taaguutilinni saqqummersitat qulingiluassaraat. Taakkulu aamma Martin Mörckip suliarisimavai. Japanimiu Naomi Uemura 1978imi ajasoornartumik sermersuakkut avannaaniit kujataanut qimusserpoq. Tamanna 28. juli frimærkimik malunnartinneqassaaq.
9. maj: Ulluinnarni frimærki nutaaq, Kalaallit Nunaanni timmisartorneq, titartakkat nangeqattartut, aamma kalaallit eqqumiitsuliaat nutaaliat. Frimærki nalinginnaasoq massakkut atuuttoq Dronninng Margrethep assinganik assiliartaqartoq 2000-imili atorneqalersimavoq, taannalu 9. maj 2011-mi nutaanik taarserneqassaaq, taamatuttaaq dronningip assinganik assiliartalimmik. Frimærki nutaaq taanna norgemiup Martin Mörckip titartagaralugulu kigartugaraa. Asseq frimærkiliornermi tunngavigineqarsimasoq kunngikkormiunik assiliisartup Steen Brogaardip assilisaraa.
11. september: SEPAC – isikkiviit III Taakku tulleriiaat SEPAC „Beautiful Corners of Europe”-mik taaguutillit pingajussaralugillu kingullersaraat. Saqqummersitatut siullertuulli Europami allakkerisoqarfeeqqani 12-ini ilaasortat tamarmik frimærkimik ataatsimik „Landskab”-inik taaguutilinnik saqqummersitsissapput. POST Greenlandip tungaaniit Avannaani ukiorissumi assilisaq kusanarluinnartoq qinerneqarsimavoq. Assiliisoq Letlandimi inunngorsimasoq Ivars Silis Qaqortumeersoq assiliisuusimavoq. Taamaalilluni taanna frimærkimik saqqummersitserngaarpoq.
„Kalaallit Nunaanni timmisartornerup oqaluttuassartaa 1960-imiit ullumimut”, frimærkit ataqatigiiaartut nutaat taamatut qulequtaqarput. Taakkunannga aamma Martin Mörck titartaasuullunilu kigartuisuuvoq. Frimærkini katillugit 12-iusussani assiliartarineqassapput timmisartut, Kalaallit Nunaanni inuinnarnik timmisartuussinermi atorneqarsimasut. Taakkulu ukiut arlallit qaangiuppata naammassippata Kalaallit Nunaanni inuinnarnik timmisatuussisarneq pillugu atuagaq kusanartoq pissanganartorlu saqqummersinneqassaaq.
17. oktober: Aatsitassarsiorneq II, Jul 2011, aamma Årsmappen 2011 Ulloq taanna frimærkit marluk „Kalaallit Nunaanni aat si tassarsiorneq”-mut ilaasut saqqummersinneqassapput. Taakku aamma Ina Rosingip titartagarai pisarnermisut oqaluttuarisaanermut tunngasut nutaaliallu torrallallugit eqqumiitsuliarisimallugit.
Kalaallit Kaassassummik oqaluttuatoqaataat ukiualuit siornatigut titartakkatut nangeqattaartuulluni saqqummerpoq. Taanna inuussuttup Christian Fleischer Rexip Nuummeersup titartagaraa. Frimærki Kaassassummik assiliartalik POST Greenlandip frimærkiliaasa nangeqattaartut kalaallit titartagaannik nangeqattaartunik assiliartallit kingullersarissavaat. Taanna Christian Feischer Rex-ip POST Greenlandimut frimærkiliaasa siullersarissavaat. Majip qulingiluaani naggataarutitut frimærkit nutaat pingasut „Kalaallit eqqumiitsuliaat nutaaliat”-anut ilaasut saqqummersinneqassapput. Taakku saqqummerseqqitaapput
Nunatsinni 2011-mi julemærkissat marluk Camilla Nielsenip suliarissavai. 2011-mi frimærkinik saqqummersitsisarneq naggaserlugu POST Greenlandip ukiumoortumik saqqummersartoq ukiormanna frimærkilianik 22-mik miniark-inillu sisamanik imalik saqqummersissavaa. Ukiup mappia kalaallit frimærkiinik katersissutaasinnaavoq pisariitsoq akunnaatsorlu. Toqqortaatigiuminartuuvoq frimærkinillu aserutsaaliuisuulluni, frimærkit taamaalillutik allanngujaatsinneqarsinnaallutik. 2011-mi akit allattorsimaffiat www.stamps.gl-ikkut PDF-format-inngorlugu downloaderneqarsinnaavoq.
Online nr. 1 · 2011
21