Sahitya Vedika, 6th Anniversary-2013 - Telugu Velugu

2|

n<Ûä´≈£åî&ÉT

eT+&ÉTe düTsπ wt ñ‘·Ôsê<Ûä´≈£åî&ÉT

ø±ø£s¢¡ $»j·TyÓ÷Vü≤Hé ñbÕ<Ûä´≈£åî&ÉT

&܈ˆ }]$T+&ç qs¡d+æ Vü‰s¬ &ç¶ ø±s¡´<ä]Ù

C§qï\>∑&¶É düTãÁ Vü≤àD´+ dü+j·TTø£Ô ø±s¡´<ä]Ù

ñ|üŒ\bÕ{Ï ø£ècÕí¬s&ç¶ ø√XÊ~Ûø±]

ñ‘·sÔ ¡ f…ø±‡dt bÕÁ+‘·|⁄ü ÄràjT· ‘Ó\T>∑T ã+<ÛTä e⁄\+<ä]ø° X¯óuÛ≤_eÛ +<äHê\T !

eT+<ë&ç Ç+<äTs¬ &ç¶ dü+j·TTø£Ô ø√XÊ~Ûø±]

∫{ϺeT\¢ s¡|òüTT ‘·ø£åD |üPsê«<Ûä´≈£åî\T

<äeTàqï ^‘· n~Ûø±]ø£ ø±s¡´ìsê«Vü≤ø£ ãè+<ä+

eT\¢es¡|⁄ü nq+‘Y #êeT÷ÿs¡ u≤*ÿ Ms¡ï|ü⁄ ∫qdü‘´· + eq+ CÀ´‹ o\+ ø£èwüyí D˚ Ï Ä~uÛ≥Ñ ¢ eTùV≤wt Ä~‘·´ |ü&>¬ç \ ˙s¡» ∫\T≈£L] sêCÒwt dæ+–¬s&ç¶ XÊs¡<ä ø£q|ü]Ô X¯•ø±+‘Y H˚\ø£+{Ï düTuÛ≤wt |ô +≥ø√≥ düTuÛ≤wæDÏ <˚$¬s&ç¶ düTì˝Ÿ bÕ\ø£ eT+&É* ˝≤e⁄ sêeTø£èwüí (n~Û|‹ü ) eTT\T≈£î≥¢ eT÷]Ô (ñbÕ~Û|‹ü )

&܈ˆ dæ.ÄsY. sêe⁄ &܈ˆ õ. s¡eTD≤¬s&ç¶ n»jYT¬s&ç¶ |ü⁄düÔø£ s¡÷|üø£\Œq bÕs¡úkÕs¡~∏, ˝≤sY©¶ &çõ≥˝Ÿ eTTK∫Á‘· s¡÷|üøs£ Ô¡

b˛\+sêE $q‹

>∑‘· 27 dü+e‘·‡sê\T>± ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ dü+düÿèr dü+Á|ü<ëj·÷\≈£î ô|<ä› |”≥ y˚d÷ü Ô ‘Ó\T>∑T C≤rj·T dü+dü\ú ≈£î B≥T>± ì\ã&çq ñ‘·sÔ ¡ f…ø±‡dt ‘Ó\T>∑T dü+|òTü + y˚T HÓ\ ∫e] yês¡+˝À &Ü\dt ø£H«Ó q¸Hé ôd+≥sY˝À ‘êHê yês¡T ìs¡«Væ≤+∫q 19e eTVü‰düu\ÑÛ ≈£î eT]j·TT E˝…’ yÓTT<ä{Ï yês¡+˝À Ç]«+>¥ ø£H«Ó q¸Hé ôd+≥sY˝À Hê{Ÿ‡ dü+düú yês¡T ìs¡«Væ≤+∫q 3 e ‘Ó\T>∑T dü+ãsê\≈£î düV≤ü Ä‹<Û´ä ùde\+~#·&+É m+‘√ >∑s«¡ ø±s¡D+. á ø±s¡´Áø£e÷\ <ë«sê nyÓT]ø±˝À |ü⁄{Ϻ ô|]–q ‘Ó\T>∑T dü+‘·‹ yê]ì eTq dü+düÿèr dü+Á|ü<ëj·÷\qT >∑Ts¡TÔ #˚ùd $_Ûqï kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡´Áø£e÷\˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT #˚j·T&É+ n_Ûq+<ä˙j·T+. á ãèVü≤‘·sÔ ¡ ø±s¡´Áø£e÷\˝À bÕ\T |ü+#·Tø=qï |æ\\¢ ≈£î, ô|<ä\› ≈£î, Áb˛‘·‡Væ≤+∫q ‘·*¢ ‘·+Á&ÉT\≈£î, •ø£D å Ç∫Ãq >∑Ts¡Te⁄\≈£î, $»j·Te+‘·+ #˚jT· &ÜìøÏ ì]«sêeT+>± ø£èwæ #˚dqæ e+<ä\ø=~› dü«#·Ã+<ä ùde≈£î\≈£î eT]j·TT Vü‰»¬s’q y˚˝≤~ eT+~ ‘Ó\T>∑T ã+<ÛäTe⁄\+<ä]ø° ø£è‘·»„‘ê_Ûe+<äHê\T! >∑‘· eT÷&ÉT HÓ\\T>± eTq dü+düú $$<Ûä ø±s¡´Áø£e÷\˝À bÕ\T |ü+#·Tø√e&É+ »]–q~. pHé 9e ‘˚Bq f…ø±‡dt Ç+&√ nyÓT]ø£Hé |òJ” wæjT· Hé‡ k˛ôd’{° ({Ï|‡t ) yê]‘√ ø£\dæ ìs¡«Væ≤+∫q ñ∫‘· yÓ<’ ´ä •_ÛsêìøÏ $X‚wü düŒ+<äq \_Û+∫+~. n<˚ $<Û+ä >± kÕàsY‡º ø£u¢ Ÿ yê] uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ eTq dü+düú yÓTT<ä{kÏ Õ]>± á dü+e‘·‡s¡+ düeTàsY ø±´+|t ìs¡«Væ≤+#·&+É $X‚w+ü . á dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç eTq dü+düú yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï kÕ]>± ø±˝ÒJøÏ yÓfifl‚ $<ë´s¡T\Δ ≈£î kÕÿ\sYw|æ ‡t Çe«&É+ ÁbÕs¡+_ÛdüTÔqï~. ˇø£ kÕúìø£ ‘Ó\T>∑T dü+|òüT+ kÕúìø£ $<ë´s¡Tú\≈£î kÕÿ\sYwæ|t‡ Çe«&É+ nyÓT]ø±˝À Ç<˚ yÓTT<ä{kÏ Õ] ø±e&É+ $X‚w+ü . kÕÿ\sYw|æ ‡t n+~+#·&ÜìøÏ á dü+e‘·‡s¡+ düV‰ü j·T+ #˚dTü qÔ ï b˛wüø£ <ë‘·˝q’… leT‹ l eTT|æŒ&ç ns¡$+<é s¬ &ç¶ >±]øÏ, leT‹ l ø√dü÷] sêE >±]øÏ eT]j·TT leT‹ l ‘Ó*<˚es¡ sêe⁄ >±]øÏ e÷ Vü≤è<äjT· |üPs¡«ø£ ø£è‘·»‘ „ \· T. á $<ë´ dü+e‘·‡s¡+˝À |ü≥ã º Á<äT˝…q’ e÷ ªdü÷Œ¤]μÔ $uÛ≤>∑|⁄ü ôV’≤dü÷ÿ˝Ÿ $<ë´s¡T\Δ ≈£î e÷ dü+düú ‘·s|¡ ⁄ü q X¯óuÛ≤ø±+ø£\å T ‘Ó*j·T #˚dTü HÔ êïeTT. sêuÀj˚T s√E˝À¢ eT]ìï ø±s¡´Áø£e÷\T MT eTT+<äT≈£î rdüT≈£î sêuÀ‘·THêïeTT. m|üŒ{Ï˝≤>±H˚ á ø±s¡´Áø£e÷\≈£î ≈£L&Ü Vü‰»¬s’ $»j·Te+‘·+ #˚kÕÔsì¡ Ä•dü÷!Ô MT

eT+&ÉTe düTsπ wt |3

4|

‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\+<ä]øÏ qeTkÕÿs¡eTT\T ! ªªuÛ≤wüjTÓ C≤‹øÏ JeeTT ` uÛ≤wüjTÓ Á|ü‹_+ãeTj·T´ Á|ü‹ dü+düÿè‹øÏHé uÛ≤wüjTÓ düeT‘ê ∫Vü≤ïeTT ` uÛ≤wüjTÓ dü÷Á‘·eTTà |ü–~ Á|ü»\qT ø£\T|ü⁄Héμμ ªª|ü\T≈£îe÷+>∑e¢ T+<äT e\<ä+<äTe÷ ìqTï, ÁuÛ≤‘·! ‘Ó\T>∑Tøπ \ o‘·øq£ Tï? eHÓï∫HÓï˝§\T≈£î e>∑˝≤&ç e\|ü⁄˝À, e÷‘·èeT÷]ÔH≥ Ó T¢ eTs¡T‘·Tej·T´?μμ mìï ø±˝≤\T e÷]Hê, ‘·sê\T e÷]Hê... eTq uÛ≤wü, kÕVæ≤‘·´+, dü+düÿè‹, dü+Á|ü<ëj·÷\T dü‘‘ · +· ø=‘·Ô |ü⁄+‘·\T ‘=≈£îÿ‘·÷, ìs¡+‘·s¡ Jeq~˝≤ kÕ–b˛‘·÷H˚ ñ+{≤sTT. eTqdüT˝Àì uÛ≤yê\qT e´ø£Ô+ #˚j·T&ÜìøÏ e÷‘·èuÛ≤wüqT $T+∫q kÕ<Ûqä + Ç+ø√{Ï ˝Ò<Tä . ás√E˝À¢ Ç+^¢wßü sêø£b˛‘˚ #ê˝≤ ø£w+ºü . ì»y˚T... #·<Tä e⁄, ñ<√´>∑+, Ç‘·s¡ nedüsê\˙ï Ä+>∑¢+‘√H˚ eTT&ç|ü&ç ñHêïsTT. <ëHÓïes¡÷ ø±<äq˝Òs¡T. nedüs¡yÓTÆq uÛ≤wü\T H˚s¡TÃø√yê*. mø£ÿ&É eT+∫ ñHêï d”«ø£]+#ê*. ø±˙ m+‘· m~–Hê ø£qï‘·*ì¢ , e÷‘·èuÛ÷Ñ $Tì eT]Ãb˛≈£ L &É < ä T . nÁX¯ < ä Δ #˚ j · T ≈£ L &É < ä T . ø£ q ï‘· * ¢ ˝ ≤ n|ü⁄s¡÷|üyTÓ +Æ ~ ø£qTø£H˚ dü«uÛ≤wüqT ªªe÷‘·èuÛ≤wüμμ nHêïs¡T. ø£\Œ‘·sT¡ e⁄øÏ ø±dæq eT<ÛTä s¡ |ò\ü + ø£Hêï rj·TyÓTqÆ eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü eT<ÛTä ]eTqT nyÓT]ø±˝À ñ+≥Tqï eTq ‘Ó\T>∑T yêfi¯fl+<ä]ø° |ü+#·T‘·÷... eTq #·]‘·˝Àì #Ó‘ ’ H· ê´ìï rdüTø=ì, qe‘·s+¡ >±\ }|ü⁄˝À m|ü⁄Œ&É÷ uÛ$Ñ ‘·y|’Ó ⁄ü kÕπ> ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ kÕVæ≤‘·´ dü+düÿèr Ádüe+‹øÏ Ç~ Á|ürø£. ªªnq´ uÛ≤wü\qT H˚s¡TÃø√ ` düÔq´$T∫Ãq ‘·*¢ uÛ≤wüqT n≈£îÿq #˚s¡TÃø√....μμ Ç<˚ eTq ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T q$Tàq y˚<+ä ` ìHê<ä+. ªª n+Á<Û‘ ä «· e÷+Á<Ûä uÛ≤cÕ #·Hêÿ\Œdü´ ‘·|:ü |ò\ü yéTμμ nqï ns√´øÏøÔ Ï kÕs¡øú ‘ £ · ø£*Œ+#˚ ‘Ó\T>∑T |ü\T≈£î\ ‘˚HÓ ∫qT≈£î ≈£î\Tπø ` eTq ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T. neTà ø£eTàì Áù|eT, Hêqï #·\ì¢ ø£sT¡ D, ‘√ãT≥Tºe⁄\ eTeT‘·\ ø£\uÀ‘· ` eTq ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T. eTq uÛ≤wüô|’

eTqy˚ T eTeTø±sêìï q÷]b˛dü T ≈£ î ì eTq >ös¡ y êìï ô|+bı+~+#·T≈£îH˚ ~X¯>± Á|üj÷· D+ kÕ–düTqÔ ï eTq ` ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T ` Á‘Óe’ ÷dæø£ |üÁ‹ø£ á Á|ü‘´˚ ø£ dü+∫ø£ ` eTq uÛ≤wü, dü+düÿè‹, dü+Á|ü<ëj·T kÂs¡uÛ≤\≈£î dü+ã+~Û+∫ kÂwü˜e yês¡d‘ ü «· + ø√dü+ ø£\dæø≥ £ Tº>± eTT+<äT≈£î kÕ>±*‡q nedüsêìï bÕsƒ≈¡ î£ \≈£î eTs√ e÷s¡T >∑Ts¡T#Ô k˚ ˛Ô+~. ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‹, kÕ+düÿè‹ø£ yÓu’ yÑÛ ê\ düe÷Vü‰s¡+>± ákÕ] $÷eTT+<äT≈£î edüTqÔ ï eTq ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T Á|ü‘´˚ ø£ dü + ∫ø£ q T m|ü Œ {Ï ˝ ≤H˚ Ä<ä ] kÕÔ s ¡ ì , $÷ s¡ # · q \qT, n_ÛÁbÕj·÷\qT e÷≈£î |ü+|ædü÷Ô $÷s¡÷ á dü+∫ø£ ìs¡«Vü≤D˝À bÕ\T|ü+#·T≈£î+{≤s¡ì Ä•dü÷.Ô ...

‘Ó\T>∑TyÓ\T>∑T dü+bÕ<äøe£ s¡+Z

Ms¡ï|ü⁄ ∫qdü‘´· + (düeTq«j·T ø£s)Ô¡ C§qï\>∑&¶É düTÁãVü≤àD´+ Äj·TT\÷] udæ« <ë$T¬s&ç¶ düTãT“ ø£&Üs¡T #Ó‘ ’ q· ´ dæ+–¬s&ç¶ XÊs¡<ä qTe⁄«\ l<˚$ |5

6|

Chetan G. Reddy S/o. Vijay Reddy Godala and Geetha Won 7th Place in National Spelling Bee Competition, May 2013

Plano 8th grader Chetan Reddy has proven that he can spell “tournedos,” “envoutement” and “graminivorous,” which was good enough for a seventh place finish at the National Spelling Bee last month.

But at Monday night’s Plano City Council meeting, he erred on a pop quiz: Spell the mayor’s last name.

There’s no shame in that, Mayor Harry L-A-R-O-S-I-L-I-E-R-E sees his name spelled wrong all the time.

The mayor and the city council were still thrilled to host Reddy at their regular meeting after his impressive job representing the city.

“We as a city are so proud of you,” LaRosiliere told him.

Reddy attended the meeting with his family and principal at Rice Middle School. He received a hearty applause and was read a proclamation recognizing his “steely demeanor” and the fact that he accomplished his goal of reaching the top ten. A city councilman remarked before the meeting that Reddy was the “most famous person in Plano” after the ESPN-televised event.

It’s the last time that Reddy will be recognized by the council — at least for his spelling skills. After qualifying for the competition for four straight years, this was the last time he will meet the age requirements.

But, given his talent, it’s not hard to imagine that he’ll be back in the chambers receiving other accolades.

Or maybe someday the mayor’s last name will be spelled R-E-D-D-Y. |7

8|

Age: 16 Years Joining TAMS in the fall of 2013 Vinathi is an active volunteer and participates regularly in TANTEX â&#x20AC;&#x153;Spoorthiâ&#x20AC;? youth group activities.

She is learning Kuchipudi Dance and her interests are Art and Painting.

|9

10|

y˚<äuÛÑ÷$T>± yÓ\T>=+~q H˚\ e÷qe‘·«+ eTdüø£u≤]q y˚fi¯ y˚<uä ÷ÑÛ $T>± ù|s=+~+~ eTq<˚X+¯ nVæ≤+kÕe÷s¡+Z ˝ÀH˚ kÕ~Û+#ê+ kÕ«‘·+Á‘·´+ Åd”øÔ Ï düeTTqï‘· kÕúq$Te«&É+ eTq kÕ+Á|ü<ëj·T+

n~Ûø±s¡T\ $~Û ìs¡«Vü≤D˝À n&ÉT>∑&TÉ >∑THê Hêj·T≈£î\ CÀø£´+ H˚{Ï sT÷ <äTdæ‹ ú øÏ sTTe˙ï ø±s¡D≤\Tø±<äq>∑\e÷!

#˚ePs¡T #·+Á<äXK‚ s¡ s¬ &ç¶

XÊ+‹, düV≤ü q+ eTqyÓT+#·T≈£îqï e÷s¡+Z á e÷s¡+Z ˝ÀH˚ kÕ–+~ eTq düTBs¡ÈÁ|üj÷· D+

Hê>∑]ø£‘· ô|]–+~, Jeq XË*’ e÷]+~, Jeq Á|üe÷D≤\T yÓTs¡T>∑j·÷´sTT.

ø±˙ |ü\Te÷s¡TŒ\≈£î Ä\yê\yÓT+Æ ~ Ç{°e* ø±\+ nsTTHê ø£ì|æ+#˚ eTq |ü⁄s√>∑‹ yÓqTø£ @$T{° n<Û√>∑‹? nã\\ô|’ ã˝≤‘êÿsê\T, ∫Hêïs¡T\ô|’Hê n‘ê´#êsê\T ìs¡“j ¤ T· #·≥+º e∫ÃHê ìs¡“j ¤ T· +>± ø=qkÕ>∑T‘·Tqï nø£è‘ê´\T á<äTcÕÿsê´\˝À bÕ\T|ü+#·T≈£î+≥Tqï #·≥+º |ü]~Û˝ÀøÏsêì |æqïej·TdüTÿ\T @&ÉT|ü<Tä \T<ë{Ïq eè<äTΔ\T

á <äTdæ‹ú qT+∫ ãj·T≥|ü&Ü*, n+<äT≈£î n+<ä] dü$Twæ˜ ø£èwæ ø±yê*. e´≈£î\Ô T, dü+dü\ú T, dü+|òTü ùde≈£î\T, y˚T<Ûëe⁄\T, n~Ûø±s¡T\T, Hêj·T≈£î\T, |üÁ‹ø£\T, Á|ükÕs¡ e÷<Û´ä e÷\T n+<äs÷¡ ‘·eT e+‘·T u≤<Û´ä ‘· d”«ø£]+#ê*.

$\TyÓq’ ÁbÕD≤ìøÏ ôd’‘+· yÓ\>∑{ºÏ kÕ~Û+|ü⁄\T

u≤\´+ qT+&˚ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T Áø£eT•ø£D å , e÷qMj·T $\Te\T H˚sêŒ*, $<ë´\j·÷˝À¢ HÓ‹’ ø£ $\Te\qT bÕsƒê´+XÊ\T>± #˚]à >∑Ts¡Te⁄\T yÓTs¡T>∑T\T~<ë›*.

nkÕ+|òTæ ø£X≈¯ î£ \Ô $∫äqïø£s<¡ √Û s¡DT\T

ø=‘·Ô ã+>±s¡T˝Àø±ìøÏ<˚ |ü⁄Hê~ ø±yê*.

@$T{Ï! sTT~ nHê>±]ø£e÷? ø±<äT ne÷qTwü+.

Vü≤≈£îÿ\‘√ u≤≥T u≤<Û´ä ‘·\ HÓ]– eTdü\Tø√yê*

n+‘·≈î£ $T+∫bÕX¯$ø£+, Ä≥$ø£+ á<äTwüŒ]D≤e÷\ Áù|s¡D≈£î ø±s¡≈î£ ˝…es¡T?

e÷qe‘·«+‘√ Áã‘·ø±*, Áã‘·ø˙£ j·÷*, dü$Twæ˜ ø£èwæ‘√ |ü]dæ‹ú ì n~Û>$∑ T+#ê*.

~>∑C≤s¡T‘·Tqï HÓ‹’ ø£ $\Te˝≤?

yÓTs¡T>¬ q’ düe÷»+ ø√dü+ eTT+<ä&TÉ >∑Ty˚j÷· *, kÕ{Ï

ø£qTeTs¡T>∑e⁄‘·Tqï e÷qMj·T ø√D≤˝≤?

<˚XÊ\≈£î eTq+ Ä<äsÙ¡ +>± ì\yê*

ìj·T+Á‘·D˝Òì eT<Û´ä bÕq+, $˝≤kÕ\≈£î u≤ìdüe⁄‘·Tqï j·TTe‘·, no¢\ ∫Á‘·Á|ü<sä Ù¡ q\T, H˚sê\T |òTü Àsê\qT uÛ÷Ñ ‘·<+›ä ˝À #·÷|æ+∫ Á|ü»\ <äèwæìº Äø£≥Tº≈î£ H˚ |üÁ‹ø£\T, Á|ükÕs¡e÷<Ûä´e÷\T

|ü⁄s√>∑‹‘√ u≤≥T |ü]D‹ì kÕ~Û+#ê*

&ÉãT“ ø√dü+ u…~]+|ü⁄\‘√ n|üV≤ü s¡D\T

yê{Ï Á|üu≤Û yêìøÏ ˝ÀqsTT nø£è‘ê´\≈£î bÕ\Œ&˚ ã\V”≤q eTqdüTÿ\T, #·≥+º neT\T˝À n~Ûø±s¡T\ n\dü‘«· +,

n<˚ ì»yÓTqÆ Á|ü>‹ ∑ , C≤>∑è‹. uÛ≤$‘·sê\øÏ<˚ eTq$T#˚à $\TyÓq’ ãVüQeT‹!

*** |11

12|

nq´Væ≤‘· ns¡ú|òü÷‘·Tø£ »qT˝Ÿ

|ü&ÉeT{Ï ñ>±~ sê>∑+

ø±e÷\ sê»X‚KsY, >∑T+≥÷s¡T

m+‘·? m+‘·? eTìwæøÏ $\TyÓ+‘·? eTqdüTqï eTìwæøÏ yÓ\T¬>+‘·? eTqTwüß\ eT<Û´ä eT–Zb˛‘·Tqï eTqdüTøÏ u≤<Ó+‘·? Äø£*‘√ øπ ø£\T ô|&ÉT‘·Tqï |üdyæ ê&ç ù|¬>+‘·? ø£qï_&É≈¶ î£ ø£&TÉ |ü⁄ ì+|ü˝ìÒ ø£qï‘·*¢ ø£˙ï{Ïø¬ +‘· $\Te? nHêïπs yÓHïÓ eTTø£ á <˚XÊìøÏ s¬ ‘ ’ ì· , #ÓbÕŒπs <˚Xs¯ ø¡ D å£ ≈£î eT÷\+ »yêqì, »yêqT ‘·\ q]øÏHê... s¬ ‘ ’ T· yÓqTï $]–Hê... #Ó≈î£ ÿ #Ó<sä B¡ düe÷»+. eTìwæ‘√ |üì˝ÒB düe÷C≤ìøÏ, e÷qe‘·«+‘√ dü+ã+<Û+ä ˝ÒB dü+|ò÷ü ìøÏ, HÓ‹’ ø£ $\Te\T |ü≥eº ⁄ á düeT÷Vü‰ìøÏ, ˙#· sê»ø°j÷· \T, ≈£î\eT‘ê\ >=&Ée\T ø±yê© »Hê\øÏ... #·∫Ãq X¯yê\ Áu§≥qy˚\T ø√dæ z≥T y˚ùd kÕúsTTøÏ ô|]–+~ n~Ûø±s¡ <ëVü≤+ á Hêj·T≈£î\øÏ z≥TøÏ $\Te, H√≥TøÏ $\Te⁄ z≥T y˚ùd Áy˚\TπøB $\Te? eTìwæ eTìwæø° n\yêf…qÆ e÷≥ ˙¬ø+‘·ì? Hê¬ø+‘·ì? eT] <˚e⁄&ÉT Ä&˚ á $~Û Hê≥ø£+˝À ... Äj·Tq¬ø+‘√?

***

‘·TeT÷à] sêyÓ÷àVü≤qsêe⁄ ˇ+≥] qø£Áå ‘· d”eT˝À ˇ~›ø¬ q’ ‘Ó\T>∑Tq+<äq+ |ü&eÉ T{Ï yÓT<Æ ëq uÛ÷Ñ $T˝À |ü#÷ HÓq’ $»j·Tedü+‘·+ e\dü|⁄ü \T>∑T ˝…>sπ∑ ùd e‘·‡sê~ $X¯«øπ ‘·q+ »>∑eT+‘ê ‘Ó\T>∑TqT ì+ù| ø£\ø√øÏ\ eT<ÛTä ^‘·+ sêeT∫\Tø£˝≤sê >√s¡Te+ø£˝≤sê bÕ\|æ≥˝º ≤sê eqeTj·T÷s¡T˝≤sê s¡+&ç s¡+&ç ø£q+&ç n~>√ s¡eT´yÓTqÆ ‘Ó\T>∑T |ü‘êø£+ ˝…+&ç ˝…+&ç $q+&ç n~>√ ‘˚≥‘Ó\T>∑T ‘˚H\Ó ^‘·+ ˆˆˇ+≥]ˆˆ |ü>{ ∑ |Ï Pü ≥ yÓHïÓ \ |üs#¡ ˚ HÓ\HÓ˝≤ yÓHïÓ \ B|ü+ |üd&æ ç ø±+‹ }Vü≤\T |üP#˚ ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T |üÁ‹ø±Á<äTeT+ m&Ü]˝À ˇj·÷dædTü ‡˝≤ m+&É|Pü ≥ ø=+&É>±*˝≤ m–] e\dü e∫Ãq yê]øÏ m<ä\÷s¡≥ bı+<˚ •_Ûs+¡ ˆˆˇ+≥]ˆˆ s¬ ø£ÿ˝§∫à mø£ÿ&ç qT+#√ m–s=∫Ãq <Ó+‘√ <ä÷s¡+ #·Tø£ÿ\T #·÷|æ+#˚ øÏ‹å ˝À eTq>∑\TZ≥j˚T n‹uÛ≤s¡+ |üsd¡ e” T\ ‘Ó\T>∑T ‘√≥\qT ô|+bı+~+#˚ dü+kÕÿs¡+ ø£eTàHÓq’ neTàuÛ≤wüô|’ m+‘·{<Ï √ á eTeTø±s¡+ ˆˆˇ+≥]ˆˆ <˚X+¯ m<Ó‘ ’ H˚ M˚ T y˚w+ü @<Ó‘ ’ H˚ M˚ T uÛ≤wüqT XÊ«dæ+#˚ Vü≤è<äjT· + es¡+í ej·Tùd<Ó‘ ’ $˚ T >∑T+&Ó˝Àì >±j·T+ ì$Tπs nø£så ê\T yÓTT\¬ø‘êÔ* >∑T+&Óø√‘·˝≤π> ~X¯˝À ø£\\T ø£qTï •eyÓT‘êÔ* ˆˆˇ+≥]ˆˆ

***

|13

|ü<ä #·<äs¡eTT

C§qï\>∑&¶É XÊs¡<ä

Ä<Ûës¡+`ì\Te⁄

Ä<Ûës¡+`n&ɶ+

$yêVü≤+ s¡<äT› #˚düT≈£î+fÒ uÛÑs¡Ô uÛ≤s¡´≈£î Ç~ Çe«e\dæ ñ+≥T+~. q>∑sê\˝À ìedæ+#˚ Á|ü»\˝À Ç~ ø={§º∫Ãq≥Tº ø£ì|ædüTÔ+~ $yêVü‰ìøÏ eTs√ ù|s¡T. ns¡ÿ nì |æ\eã&˚ #Ó≥Tº. ˇø£|ü&ÉT |æ\¢\≈£î düs¡«s√>∑ ìyê]DÏ>± yê&˚yês¡T. ô|<ä›\÷ ‘ê+ã÷\+‘√ bÕ≥Tùd$kÕÔs¡T. 10. ◊ø£´sê»´dü$T‹ düe÷y˚XÊ˝À¢ Væ≤+B˝À Á|üdü+–+∫ dü+#·\q+ düèwæº+∫q n|üŒ{Ï $<˚oe´eVü‰s¡ XÊK eT+Á‹.

11. Ç|üŒ{Ïø° Á>±e÷˝À¢ Áø£j·T $Áø£j·÷\T Çø£ÿ&˚ »s¡T>∑T‘êsTT. 12. ø£+{Ï#·÷|ü⁄ dü]~<ä›&ÜìøÏ Bìï yê&É‘ês¡T. 13. <Ûäefi‚dü«s¡+ e<ä› >√<ëe] q~ MT<ä Äqø£≥º ìsêàD≤ìøÏ ø±s¡T≈£î&Ó’q Ä+π>¢j·TT&ÉT. 15. >∑÷&ÛÉ#ê].

16. düeTTÁ<äeTT eT<Ûä´˝À HÍø£qT Ä|ü&ÜìøÏ yê&˚ ãs¡TyÓ’q kÕ<Ûäq+ 17. C≤„q düs¡dü«r Ä\j·T+ Çø£ÿ&˚ ñ+~.

19. .......... ˝Ò<äT #·÷\T ˝Ò<äT ø=&ÉT≈£î ù|s¡T k˛eT *+>∑+ nHêï≥º !

20. >±+BÛJ ñ|ü dü‘ê´Á>∑Vü≤+ Çø£ÿ&ç qT+#˚ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

1. Á|ü|ü+#êìøÏ ª+μ ì n+~+∫q uÛ≤s¡rj·T XÊÁdüÔy˚‘·Ô 3. s√>±\qT, sê>±\qT dü]#˚dæq düe´kÕ∫ 7. ˇ*+|æ≈£î‡˝À |ü‘·ø£+ kÕ~Û+∫q yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï uÛ≤s¡rj·T eTVæ≤fi¯.

8. uÛÑ÷$Tì<äTqï&ÜìøÏ ¬s’‘·T\T yê&˚ |üìeTT≥Tº.

9. ªn\yê≥Tμ, ªe÷eT÷\Tμ nH˚ ns¡Δ+‘√ Ç+ø√ e÷≥.

11. ;<äkÕ<ä\≈£î nqï<ëq+ #˚j·T&É+.

12. ø£$ e÷qdü|ü⁄Á‹ø£ 14. #·‘·Ts¡TàKbÕsêj·TD+ 15. Áø£j·T$Áø£j·÷\˝À bÕ&˚ bÕ≥ 17. Væ≤+B˝Àk˛<äsê 18. u≤>±, eT+∫>±, #·ø£ÿ>± ˝≤+{Ï<˚ Ç+ø√ |ü<ä+.

19. ª>∑+<Ûäs¡« Vü≤düÔμ, ªyê‘ê]μ, ª@s¡+&Éμ nH˚ ù|s¡T¢qï n<äT“¤‘· eèø£å+.

21. sê.$. XÊÁdæÔ>±] #˚‘· düèwæº+#·ã&çq, »Hê<Ûäs¡D bı+~q bÕÁ‘·.

22. ãs¡Te⁄\TyÓ÷ùd+<äT≈£î yê&˚ kÕ<Ûäq+ n≥TqT+∫ Ç≥T. 23. ø=\e&ÜqøÏ yê&˚ ø=\e÷q+.

2.

4.

5.

6.

7.

(düe÷<ÛëHê\T |ü⁄≥ 30 ˝À) 14|

$y˚ø±q+<äT\ J$‘· e÷s¡Z<äs¡Ùø£ dü+<˚X¯+ (>∑‘· dü+∫ø£ ‘·sT¡ yêsTT uÛ≤>∑+) 1893 ôdô|º+ãs¡T 11 e ‘˚Bq $X¯«eT‘· düu\ÑÛ T ÁbÕs¡+uÛeÑ Tj·÷´sTT. kÕ«$TJ $X¯«eT‘· düu˝ÑÛ À Á|üd+ü >∑eTT ÁbÕs¡+_Ûd÷ü Ô nyÓT]ø£Hé k˛<äs¡ k˛<ä]eTDT˝≤sê n+≥T dü_≈Û î£ \qT dü+uÛÀ~+#·>±H˚ düu˝ÑÛ À <ë<ë|ü⁄ eT÷&ÉT ìeTTwüeTT\ bÕ≥T ø£s‘ ¡ êfi¯ <Û«ä qT\‘√ ÁbÕ+>∑D+ <ä<]›ä *¢+~. kÕ«$TJ Áù|eT |üPs¡«ø£ |æ\T|ü⁄øÏ dü_≈Û î£ \T <ëk˛Vü≤+ nHêïs¡T. ∫\¢≈L£ s¡T >√|æ uÛ≤s¡rj·T <Ûsä à¡ + nìï eT‘ê\qT n+^ø£]düT+Ô <äì >ös¡$düT+Ô <äì nìï eT‘ê\T dü‘´· eTT\ì ∫qï ∫qï q<äT\T Á|üeVæ≤+∫ ∫e]øÏ düeTTÁ<äeTT˝À #˚]q $<Ûeä TT>± nìï eT‘ê\ >∑eT´+ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì #˚sT¡ ø√e&ÉyT˚ qì Bì¬ø’ mes¡÷ eT‘·eTT e÷s¡TÃø√qø£ÿs¡˝<Ò ìä #Ó|Œæ ‘·eT eT‘·eTT e÷Á‘·yT˚ >=|üŒ<äì uÛ≤$+#˚yês¡T u≤$˝À ø£|Œü \T e+{Ï yês¡ì kÕ«$TJ ‘Ó*bÕs¡T. ÄHê{Ï n<äT“¤‘· Á|üd+ü >∑+ ÁXÀ‘·\qT m+‘√ >=|üŒ>± Äø£≥Tºø=qï~. ‘·sT¡ yê‹s√E |üÁ‹ø£\ <ë«sê kÕ«$TJ U≤´‹ <˚Xe¯ T+‘·{≤ yê´|æ+∫+~. Äj·Tq bò˛{À‘√ bÕ≥T kÕ«$T $y˚ø±q+<ä ` ~ ôd’ø√¢ìø˘ e÷+ø˘ Ä|òt Ç+&çj÷· nì b˛düsº ‡Y eTTÁ~+∫ ∫ø±>√ q>∑se¡ TT˝À y˚˝≤&ÉBdæHês¡T. »q+ $T>∑‘ê eø£\Ô Á|üd+ü >±\ ≈£L&Ü $q&É+ ø√dü+ kÕ«$TJ Á|üd+ü >±\T ∫es¡q ô|fÒyº ês¡T. $X¯«eT‘· düu˝ÑÛ À¢ kÕ«$TJ d”Œ#Yø√dü+ dü_≈Û î£ \T ∫e] es¡≈î£ y˚∫ e⁄+&˚yês¡T. Äj·Tq≈£î Ä‹<∏´ä + Çe«{≤ìøÏ m+‘√ eT+~ ≈£L´ ø£fyºÒ ês¡T ∫es¡≈î£ |üì eTqTwüß\T ≈£L&Ü Äj·Tq≈£î uÛÀ»qeTT e&ç+¶ #˚+<äT≈£î b˛{°|&ü y˚ ês¡T ‘·sT¡ yê‘· Äj·Tq Hê\T>∑T dü+e‘·‡sê\bÕ≥T nyÓT]ø±‘√ bÕ≥T ◊s√bÕ Ç+>∑+¢ &ÉT˝À¢ ≈£L&Ü Á|üd+ü –+#ês¡T. nyÓT]ø±˝À ñqï|ü&˚ ø£sà¡ jÓ÷>∑+, uÛøÑ j ÔÏ ÷Ó >∑+, <Ûë´qjÓ÷>∑+, sê»jÓ÷>∑+ MT<ä kÕ«$TJ Á|üd+ü >±\qT+∫ ny˚ ù|s¡‘ ¢ √ n<äT“¤‘y· TÓ qÆ |ü⁄düøÔ ±\T yÓ\Te&ܶsTT. kÕ«$Tyê] ñ|üHê´düeTT\˝À ã\eTT, $XÊ«düeTT, ÁX¯<,›ä |ü$Á‘·‘\· qT H=øÏÿ eø±ÿDÏ+#˚yês¡T. 1) Äj·Tq e÷≥\˝À ã\+ >∑T]+∫ ªªã\y˚T JeqeTT ã\V”≤q‘· eTs¡DeTT ` $ø±düyT˚ JeqeTT dü+ø√#·yT˚ eTs¡DeTT ` Áù|eTj˚T JeqeTT <˚«wüyT˚ eTs¡DeTTμμ n+{≤s¡T. k˛<äsê ø=+&É $]– MT<ä |ü&TÉ H√j·Tì uÒ\#·÷|ü⁄\ #·÷&Éqedüse¡ TT ˝Ò<Tä , ø=~› ø±\eTT Ä>∑TeTT düs«¡ eTT eTq bÕ<äÁø±+‘·eTT n>∑TqT. Ä düsπ «X¯«s¡T&ÉT ø√]q yÓ+≥H˚ ø±bÕ&ÉTqT. kÕ«$T $y˚ø±q+<ä MTs¡T eTT+<äT XÊØs¡øe£ TT>± ã˝≤ìï dü+bÕ~+#·+&ç. ã\V”≤qT˝…’ e⁄qï|ü&ÉT uÛ>Ñ e∑ BZ‘· bÕsêj·TD #˚jT· &É+ø£+fÒ |ò⁄ü {Ÿu≤˝Ÿ Ä≥<ë«sê uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì #˚se¡ #·TÃ. m+<äTø£+fÒ Hêj·Tq˝≤sê MTs¡T |ò⁄ü {Ÿu≤˝Ÿ Ä&ç ã˝≤ìï Ä]®ùdÔ n|ü&ÉT MT≈£î ns¡Tq® T&ç |üsêÁø£eTeTT ‘Ó*dæ ‘·sT¡ yê‘· uÛ>Ñ e∑ BZ‘· Ç+ø± u≤>± ns¡eú Te⁄‘·T+~. eTqdüT‡ ø£+&Ésê\T á s¬ +&ÉT ˇπøkÕ] n_Ûeè~› #Ó+<ë*. ÇqT|ü qsê\T, ≈£îXÊÁ>∑ ãT~›, Ç$ e⁄+fÒ Á|ü|+ü #·+ MT ÁbÕ<äø±+‘·eTT ne⁄‘·T+~.

2) $XÊ«düeTT`Ä‘·à$XÊ«düeTTô|’ $y˚ø±q+<äT\T Ç˝≤ #Ó|⁄ü ‘ês¡T. Ä‘·à $XÊ«düeTT kÂo\´+ >∑\ ø=+<ä] e÷qe⁄\ #·]Á‘˚ Á|ü|+ü #·eTTq≈£î ø±e\dæq$ eT÷&ÉT 1) düŒ+~+#˚ Vü≤è<äjT· + 2) Ä˝À∫+#˚ eTqdüT‡ 3) |üì #˚ùd #ÓsTT´. eTqMT<ä eTq≈£î qeTàø£eTT $XÊ«düeTT ˝Ò≈î£ +&Ü Á|ü|+ü #·eTT˝À ø√≥¢eT+~ <˚e⁄fi¯fl ô|’q >±ì e´≈£î\Ô MT<ä >±ì qeTàø£eTT ñqï|üŒ{Ïø° Ä qeTàø£eTT e\¢ m˝≤+{Ï Á|üj÷Ó »qeTT dæ~+› #·<ìä kÕ«$TJ #Ó|⁄ü ‘ês¡T. qø£Áå ‘ê\T >∑‘T· \T ‘·|Œü ì,

ã+<ÛTä e⁄\T, X¯Á‘·Te⁄\T, $TÁ‘·T\T n+<äs÷¡ m<äTs¡T ‹s¡>ì∑ ∫es¡≈î£ á Á|ü|+ü #·eT+‘ê (á »>∑‘+Ô· ‘ê) m<äTs¡T ì\Teì ˙e⁄ ˙ô|’ $XÊ«kÕìï, ˙e⁄ q$Tàq dæ<ëΔ+‘·eTT qT+&ç ˇø£ÿ n&ÉT>∑T ≈£L&Ü yÓqTπøj·Tø£ z|æø>£ ± ø=~› ø±\eTT Ä>∑TeTT düs«¡ eTT ˙ bÕ<äÁø±+‘·eT>∑TqT n+{≤s¡T. 3) j·TTe‘·≈î£ dü+<˚X+¯ : uÛ≤s¡‘· j·TTe»qT˝≤sê y˚T˝§ÿ+&ç n+≥÷ j·TTe≈£î\≈£î |æ\T|ü⁄ ì#êÃs¡T. ÇqT|ü ø£+&Ésê\T, ñ≈£îÿ qsê\T Ä ‘·sT¡ yê‘· eÁC≤j·TT<Ûä ‘·T\´eT>∑T eTqdüT‡ >∑\ e+<ä eT+~ j·TTe≈£î\T e⁄+fÒ Á|ü|+ü #· |ü{≤ìï e÷s¡TkÕÔsT¡ n+{≤s¡T. kÕ«$TJ ñ|üìwü‘T· ˝Ô À¢ì ñ‹Ôwºü C≤Á>∑‘Ô· ÁbÕ|ü´ esêHé uÀ~Û‘· nqï dü+<˚XÊìï Ç˝≤ #Ó|⁄ü ‘ês¡T. z uÛ≤s¡rj·TT&Ü ˝…eTTà y˚T˝§ÿqTeTT, á dü«|üï dæ‹ ú qT+∫ ãj·T≥|ü&TÉ eTT, ˙˝À ñ+&˚ ~e´ X¯øìÔÏ ˝Àø±ìøÏ Á|üø{ £ +Ï #·T ˝…+&ÉT Hêj·THê˝≤sê ø±s¡´uÛ≤s¡eTTqT eVæ≤+|ü⁄eTT ` m+‘· ø±\eTT á ã<äø› +£ . MTØ Á|ü|+ü #·eTT˝À |ü⁄{Ï‹ º ] ø£qTø£ m~jÓ÷ ø=+‘· MT C≤&ÉqT ~–$&ç∫ bı+&ç. ø±ì#√ •\ŒeTT\≈£î eèø£eå TT\≈£î MT≈£îq÷ uÒ<yäÛ T˚ $T? n$j·TT |ü⁄{Ϻ ô|]– q•+#·T#·Tqï$. @$T »]–qqT ø£\es¡ |ü&øÉ +£ &ç n+‘·jT· T eTq y˚T\Tπø »]π>qì ÄXÊyê<äeTTqT ne\+_Û+#·+&ç Á|ü‹ edüTeÔ ⁄q+<äT, Á|ü‹e´øÏÔ q+<äT eT+∫ ø£qT>=q Á|üjT· ‹ï+#ê*. ≈£L\ã&ç eTqdüT X¯Øs¡ <Ís¡“\¤ ´+ >∑T]+∫ $\|æ+∫q#√ @$T Á|üj÷Ó »qeTT. $|òTü ÷‘·eTT\qT Á|ü‹≈£L\ |ü]dæ‘ ú T· \qT m<äT]+∫ #˚ùd Á|üjT· ‘·ïy˚T eTq*ï ñ<ä]› +#·Tq~. Hêj·THê $˝≤|üeTT m+‘· e÷Á‘·eT÷ Ç|ü&ÉT |üìøÏsê<äT. @&ÉT|ü⁄ yÓ÷Vü≤eTT‘√ ˙e⁄ @ ø±s¡´Áø£e÷ìï kÕ~Û+#·˝eÒ ⁄. ˙≈£î n$T‘·yTÓ qÆ <äTKeTT ø£*–‘˚ nìï ‘·\T|ü⁄\T eT÷dæ n<ä+› ˝À ˙ yÓTTVü≤+ #·÷#·Tø=ì $\|æ+#·Tø±ì ãj·T≥≈£îe∫à ˙ @&ÉT|ü⁄ eTTU≤ìï Ç‘·sT¡ \≈£î #·÷ù| Vü≤≈£îÿ ˙≈£î˝Ò<Tä , b˛sê≥y˚T J$‘· \ø£´å +. |ü≥Tº e<ä\≈£î+&É #˚ùd Á|üjT· ‘·ïy˚T ∫es¡≈î£ $»j·÷ìï #˚≈L£ s¡TdüT+Ô ~. ˇø£ÿ e÷≥˝À Ç˝≤ #Ó|⁄ü ‘ês¡T. \ø£˝å ≤~ Á|ü»\T Äø£*‘√, nC≤„qeTT‘√ J$düT+Ô fÒ yê] ø£cÕº]‘ ® e· TT‘√ $<ä´ H˚]à yê] >√&ÉT ø=+#·yTÓ qÆ |ü{+ºÏ #·Tø√ì Á|ü‹ ˇø£ÿ]ï H˚qT Á<√Væ≤ n+{≤qT, nì ø£]qƒ +>± #Ó|⁄ü ‘ês¡T. |15

16|

Äø£*‘√ n\eT{Ï+#˚ yê]øÏ eT‘êìï n+≥>∑≥&º +É bÕ|ü+. ø±s¡´eTT ˝Ò<ë |üì @ >=|üŒ ø±s¡´yÓTqÆ eT÷&ÉT <äX\¯ T <ë{≤*‡ ñ+&ÉTqT. n$ 1) neùV≤fi¯q 2) Á|ü‹|òTü ≥q eT]j·TT 3) n+^ø±s¡eTT. ‘=+<äs|¡ &ü ç @ ø±s¡´Áø£eTeTT #˚jT· C≤\eTT. düV≤ü qeTT |ü$Á‘·‘· ø±s¡´Bø£å M{Ï‘√ bÕ≥T Áù|e÷qTsê>±\T Ç$ ñqï#√ $»j·TeTT MT<˚ ‘·q≈£î Çwüeº TsTTq |üìì eT÷s¡Tÿ&ÉT kÕ~Û+|ü>\∑ &ÉT. ø±ì Á|ü‹ |üìì ‘·q≈£î Çwüyº TÓ qÆ |üì>± e÷s¡TÃø√>∑\yê&˚ BÛeT+‘·T&ÉT! @ |òTü qø±sê´ìï yÓ÷dü+‘√ kÕ~Û+#·˝eÒ TT. ÁX¯<,Δä düV≤ü qeTT\‘√H˚ düø\£ ø±s¡´eTT\T HÓs¡y˚s¡T‘êsTT. 6) j·TTe Hêj·Tø£‘ê«ìøÏ ø±e\dæq e÷s¡<Z sä Ù¡ ø±\T (dü÷Á‘ê\T): m) ùde≈£î&ÉT Hêj·T≈£î&ÉT (Hêj·T≈£î&Óq’ yê&ÉT yÓTT<ä≥ ùde≈£î&ÉT>± e⁄+&É&+É ‘Ó\TdüTø√yê*) _) Hêj·Tø£‘«· + eVæ≤+#˚ yê&ÉT n|ü]$T‘· <Ûs’Ó ´¡ eTT, nq+‘· $XÊ«düeTT, nK+&É düV≤ü qeTT ø£*– ìkÕ«s¡eú TT>± ñ+&Ée˝…qT. dæ) $XÊ«düeTT, kÂo\´+ ø£*–q ø=~›eT+~ e´≈£î\Ô #·]Á‘˚, Á|ü|+ü #·+˝À eTq≈£î ø±e\dæq$ eT÷&ÉT 1) Áù|$T+#˚ eT]j·TT düŒ+~+#˚ Vü≤è<äjT· + 2) uÛ≤$+#˚ (Ä˝À∫+#˚) eTqdüT‡ 3) |üì #˚ùd #ÓsTT´. &ç) MTs¡+<äs÷¡ es¡Z ø°#T· ˝≤≥\qT, ndü÷j·TqT $&ç∫ ô|≥º+&ç. uÛ÷Ñ e÷‘· e˝… z]$T ø£*– e⁄+&É+&ç. Bìì MTs¡T kÕ~Û+#·>\∑ –‘˚ ˝Àø£yT˚ MT≈£î bÕ<ëøÏ‘ å e· TT ne⁄‘·T+~. Ç) $TeTà*ï ˇø£ X¯øÔÏ »qø£yTÓ qÆ j·T+Á‘·eTT>± ‘·j÷· s¡T#˚dTü ø√+&ç. Á|ü»\T eTq*ï eT+∫ yês¡T, #Ó&y¶É ês¡T nì n+{≤s¡T. ø±ì Hêj·T≈£î&ÉT Ä<äsêÙìï eTT+<äT+#·Tø=ì dæ+Vü‰˝≤¢>± eTq+ |üì#˚j÷· *. meTHêï sêìeTTà, ø±ìeTTà »>∑‘+Ô· ‘· m<äTs¡T‹s¡T>∑ì ˇø£ÿ n&ÉT>¬ q’ yÓqTπøj·T≈£îeTT. j·T|ò)t Á|ü‹|òTü ≥q, e´‹πsø£‘· m+‘· m≈£îÿe e⁄+fÒ n+‘· eT+∫~. Á|ü‹ |òTü ≥q ˝Òì<˚ q~øÏ y˚>e∑ TTsê<äT. ˇø£ $wüjT· + m+‘· ø=‘·<Ô ‘ ’Ó ˚ m+‘· eT+∫<Ó‘ ’ ˚ ÁbÕs¡+uÛÑ <äX˝¯ À n+‘· e´‹πsø£‘q· T m<äTs=ÿqe\dæ edüT+Ô ~. õ) ªª˝Àø£+ ‘·q Çwü+º e∫Ãq≥T¢ e÷{≤¢&øÉ √˙ H˚qT <Ûsä à¡ e÷sêZìï nqTdü]kÕÔqTμμ nqï<˚ Bs¡Tì $<ÛëqeTT. ø=+#Ó+ >∑{>ºÏ ± Ç˝≤ ≈£L&Ü n+{≤s¡T. Á‘·T#·TÃ\T ˙ >∑T]+∫ @eTqTø=+fÒ ˙πø$T. mìï e´s¡ú Áù|˝≤|üq\T #˚dHæ ê ø±ì yê]πødæ Áø°>+∑ ≥ HÓq’ #·÷&É≈î£ ˝…øÿ£ #˚jT· ≈£î. ôV≤#Y) |ü]dæ‘ ú T· \T ˙≈£î m+‘· Á|ü‹ ≈£L\eTT>± e⁄+fÒ ˙e⁄ n+‘· n+‘·s‘ Z¡ · X¯øìÔÏ ô|+#·ø√>∑\e⁄. (dü+|òTü + Á|ü‹|òTü {Ï+#˚ ø=~› eTq X¯øÔÏ yÓ\Te&ÉT#·Tqï~) ◊) Vü≤è<äjT· + ˝Òì y˚T<Ûëe⁄\qT >±ì, yê] |üÁ‹ø± yê´kÕ\qT >±ì, yês¡Ô |üÁ‹ø£\ e+#·q\eTT |ü{+ºÏ #·Tø√e<äT.› (#·<Tä e⁄˝Òì eT÷s¡Tqâ ø£+fÒ #·<Tä e⁄qï eT÷s¡T&â TÉ eT]+‘· #·øÿ£ >± ‘·q e÷≥\‘√ »qT\qT yÓ÷düeTT #˚j·TTqT.) 7) <˚e⁄&ç >∑T]+∫ Ç˝≤ n+{≤s¡T. ªªe÷qe ùdej˚T e÷<Ûeä ùdeμμ.

H˚qT m+‘√ ‘·|dü Tü ‡ #˚dqæ ‘·sT¡ yê‘· ªªÁ|ü‹ J$˝Àq÷ <˚e⁄&ÉTHêï&ÉT, Ç+‘·øH£ êï y˚sπ <˚e⁄&ÉT me«&ÉT˝Ò&TÉ μμ nì j·T<ës¡ú dü‘´· eTT>± ‘Ó\TdüTø=HêïqT. ªªme&ÉT Jesê<ä≈î£ &√ yê&˚ <˚esê<∏≈ä î£ &ÉTμμ ` kÕ«$T

$y˚ø±q+<ä. H˚qT <˚e⁄&çì ã˝≤ìï ÇeTàì ÁbÕ]úùdÔ Äj·Tq ø£wyºü TÓ qÆ |ü]dæ‘ ú T· \qT Ç∫à yê{Ïì m<äTs√ÿeTHêï&ÉT. H˚qT <˚e⁄ìï y˚T<Ûdä Tü ‡ eT]j·TT <äè&ÛÉ kÕeTsêΔ´ìï n&ç–‘˚ s¡øs£ ø¡ ±\ J$‘· düeTdü´\qT Ç∫à |ü]wüÿ]+#·Tø√eTHêïs¡T. H˚qT <˚e⁄ìï dü+‘√wüeTT n&ç–‘˚ Äj·Tq rÁe <äTK:eTT‘√ dü‘e· T‘·eTe⁄‘·Tqï eTqTwüß\qT #·÷bÕ&ÉT. H˚qT dü+|ü<ä ÇeTàì n&ç–‘˚, Äj·Tq ø£w|ºü &ü ç |üì #˚jT· >∑\ neø±XÊ\T #·÷bÕ&ÉT. H˚qT Á|üXÊ+‘·‘q· T ÇeTà+fÒ Äj·Tq |üsT¡ \≈£î düV‰ü j·TeTT #˚jT· eTì #·÷bÕ&ÉT. H˚qT <˚e⁄&çì n&ç–q~ Äj·Tq Hêπø$T Çe«˝Ò<Tä , ø±ì Hêπø~ nedüsy¡ ÷Ó n~ e÷Á‘·yT˚ dü+|üP]Ô>± Äj·Tq Ç#êÃ&ÉT. 8) eT‘·+ >∑T]+∫ me¬sH’ ê e´s¡ú yê>±«<äeTT #˚‘· MT e<ä≈› î£ eùdÔ düeTdüÔ eTsê´<ä\#˚ ˙e⁄ e‹Ô–*¢ n‘·ì MT<ä $#ês¡eTT kÕqTuÛ÷Ñ ‹ $qj·TeTTà Á|üø{ £ +Ï ∫ ‘·|ü ø=qTeTT. ˇø£eT‘·+ Ç+ø=ø£ eT‘·+ ø£Hêï >=|üŒ~, nqï yê<äq\T ªª>∑T+E e<ä* ‘=ø£ÿ >∑T]+∫ e÷{≤¢&+É μμ ˝≤+{Ï~. eT÷&ÛÉ $XÊ«kÕ\T Á|üu\ÑÛ X¯óÁ‘·Te⁄\T. eT÷&É qeTàø£eTT\‘√ eT÷s¡T\â T ne&É+ ø£+fÒ ≈£L&Ü uÛ>Ñ e∑ +‘·Tìô|’ qeTàø£eTT ˝Òì Hêdæ≈Ô î£ ˝…’ e⁄+&É&+É eT+∫~. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ Á|ü|+ü #êìøÏ Ç#˚à dü+|ü<ä Ä<Ûë´‹àø£ dü+|ü<.ä ìs¡“j ¤ T· ‘·«y˚T eTq eT‘·+ <Ûsä à¡ + ø±yê*.

9) $<ä´ >∑T]+∫: @ $<ä´ nsTT‘˚ o˝≤ìï ì]à+∫ e÷qdæø£ X¯øìÔÏ ô|+∫, y˚T<Ûdä Tü ‡qT $XÊ\ |üs∫¡ ‘·<ë«sê >=|üŒ e´øÏ‘ Ô ê«ìï r]Ã~~›, ‘·qø±fi¯ô¢ |’ ‘·qT ì\ã&˚≥≥T¢ #˚dTü +Ô <√ Ä $<ä´H˚ ì»yÓTqÆ $<ä´. eTq˝À n+‘·s‘ Z¡ e· TT>± ìøÏ|å yÔü TÓ qÆ Á|ü‹uÛqÑ T yÓ\T>∑T˝ÀìøÏ ‘˚e&ÉyT˚ $<ä´ jÓTTø£ÿ \ø£D å +. $TeTà*ï ã\e+‘·T\T #˚ùd Á|ü‹ ÄX¯jT· eTTqT d”«ø£]+#·+&ç. ã\V”≤q |ü]#˚ Á|ü‹ Ä˝À#·qqT ‹s¡dÿü ]+#·+&ç. $y˚ø±q+<ä kÕ«$T ∫e] HÓ\\T uÒ\… ÷] eTsƒe¡ TT˝À >∑&bç Õs¡T 1902 p˝…’ 4 e s√Eq kÕj·T+Á‘·eTT >∑Ts¡T<˚e⁄\T sêeTø£èwüß\í Vü‰s¡‹ düeTj·TeTT ‘·sT¡ yê‘· nsTTq ˇø£ >∑+≥ bÕ≥T <Ûë´qeTT˝ÀøÏ yÓ[flHês¡T. ‘·sT¡ yê‘· •wüß´&çì |æ*∫ >±* $düse¡ Tì #Ó|Œæ eT+#·eTT MT<ä |ü&TÉ ø=ì ‘·q uÛÖ‹ø£ X¯Øs¡eTTqT e~* y˚XÊs¡T. Äj·Tq uÛ≤s¡rj·TT\≈£î ‘·s‘ ¡ s· ê\qT ñ‘˚»Ô + ø£\T>∑ #˚ùd kÕVæ≤‘ê´ìï dü+<˚XÊìï n+<ä#k˚ Õs¡T. Á|ü|+ü #·eTT q\TeT÷\˝≤ Äj·Tq n<˚•+∫q |üì ìs¡+‘·s+¡ »s¡T>∑T‘·÷H˚ ñqï~. kÕ«$TJ >∑T]+∫ Á|üeTTKT\T eT]j·TT eTq kÕ«‘·+Á‘·´ düeTs¡j÷Ó <ÛTä \ n_ÛÁbÕj·÷\T, $y˚ø±q+<äTì s¡#q· \T #·~$q ‘·sT¡ yê‘· Hê <˚X+¯ ô|’ Hê≈£îqï uÛøÑ ÔÏ yÓsTT´ s¬ ≥T¢ ô|]–+~. e÷Vü‰‘·à >±+BÛ $y˚ø±q+<äT\ dü+|üPs¡í J$‘·+ eT]j·TT Äj·Tq ñ|üHê´kÕ\T e÷ ‘·sêìøÏ m+‘√ ñ‘˚»Ô + ø£*–+#êsTT Äj·Tq ‘·q Ä<Ûë´‹àø£‘‘ · √bÕ≥T <˚Xu¯ øÑÛ ‘ ÔÏ √ ≈£L&çq dü+<˚Xe¯ TT ˇø£ÿuÛ≤s¡‘· <˚XÊìπø ø±≈£î+&Ü Á|ü|+ü #êìøÏ ≈£L&Ü dü+<˚Xe¯ TT ` »eVü≤sY˝≤˝Ÿ HÓÁVüA

***

|17

18|

z ∫ìï eTT#·Ã≥ q\¢eT\ ø=+&É\ eT<Ûä´ q\¢{Ï Hê>∑TbÕeTT˝≤ yÓT*ø£\T ‹]–q s√&ÉT¶ MT<ä ø±s¡T »s¡»s¡ |üsT¡ >¬ &ÉT‘√+~. e÷ Ä&É|&ü #É ÷· , nqïj·T´>±s¡T, H˚q÷, á <ä÷s¡|⁄ü ø=+&É\ eT<Û´ä m|ü&√ yÓ\dæ Ç|üŒ{Ïø° eTq+<ä]˙ Ä\]düTqÔ ï lXË\’ eT*¢U≤s¡Tq® kÕ«$T˙, l ÁuÛÑeTsê+u≤ <˚Mì, yê] Ä Ä\j·÷\ yÓ’uÛÑyê*ï, e÷ <äs¡Ùq uÛ≤>±´ìï >∑T]+∫ e÷{≤¢&TÉ ≈£î+≥÷ z Á|üøÿ£ Ä ø=+&É\, ø√q\ n+<ë\T ‹\øÏd÷ü Ô yÓfió¯ HÔ êï+. s√&ÉT¶ Á|üøÿ£ q z ô|<ä› ∫+‘·#≥ Ó Tº ÁøÏ+<ä Áπ>|tÁ|òPü {Ÿ‡ n+‘· ô|<ä› d”‘ê|ò˝ü ≤\‘√ ì+&çq |üfifl¯ ãT≥º\T ø£q|ü&ܶsTT. #·÷&É+>±H˚ Hê ø£fió¯ fl õπ>˝Ÿ eTHêïsTT. mìï @fi¯flsTT+<√ d”‘ê|ò˝ü ≤\T ‹ì! yÓ+≥H˚ Hê >=+‘·T dü+ãs¡+>± ªd”‘ê|ò˝ü ≤\Tμ n+~. yÓ+≥H˚ ø±s¡T Ä|æ+#ês¡T nqïj·T´>±s¡T. ø±s¡T ~>∑T‘·Tqï|ü&˚ e÷ e~q Hê≈£î Äs¡s¶ Y ªqTe⁄« @+ e÷{≤¢&=<äT.› yêfiËfl+‘· KØ<äT #Ó|Œæ Hê nìï{ÏøÏ &Ü\s¡˝¢ À ˝…øÿ£ #·÷dæ |òsü ê«˝Ò<Tä ˝Ò yêfi¯fl ø±j·Tø£w+ºü nì rùddüTø√eT+{≤e⁄μ nì.

H˚qT düsπ ˝Ò! Hê¬ø+<äTø=∫Ãq nqedüs|¡ ⁄ü uÒs$¡ T~ Ä$&ÉH˚ #·÷düTø√˙, nqTø=ì ø¬ yÓTsê #˚‘· |ü≥Tºø=ì ªøÏø¢ ˘ øÏø¢ μ˘ eTì|æ+#˚dTü HÔ êï Ä ø=+&É\ k˛j·T>±*ï <ë+{À¢øÏ Ç$T&˚Ãj·÷\qT≈£î+≥÷. ñqï≥Tº+&ç mø£ÿ&çì+#√ }&ç|ü&ɶ≥Tº Hê m<äTs¡T>± ì\TÃHêïs¡T ø=+#Ó+ ej·Tôd’q \+u≤&ç <ä+|ü‘T· \T kÕj·T+Á‘·+ y˚fi¯ á ø=+&É˝À¢ wæø±s¡T ø¬ fi¯óqÔ ï \+u≤&û bÕs¡«r |üsy¡ T˚ X¯«s¡T˝≤ nqï≥T¢Hêïs¡T. Hê≈£î uÛÑ˝Ò eTT#·Ã≥ y˚dæ+~ #·ø£ÿ>± ˇ]õq˝Ÿ ¬>{|t˝À ñqï yêfi¯flì #·÷ùdÔ. mi¿{Ï ‘·\bÕ>∑, ø£+&ÉTyê, ‘Ó\¢{Ï |ü+#·, wü s ¡ T º \ ‘√ {Ï H √bÕ˝Ÿ n&É « ¬ s ’ º C Ÿ y Ó T +{Ÿ ˝ ≤ n‘· q ÷, ø√˝Ò Z { Ÿ n&É«¬s’ ºCŸyÓT+{Ÿ˝≤ eTTKeT+‘ê qe⁄«\ yÓ\T>∑T‘√ ÄyÓT! nø£ÿ&Éøÿ£ &Ü n<ë›\ ≈£î≥¢‘√ yÓTs¡Tdü÷Ô mi¿{Ï ms¡T|ü⁄ s¡+>∑T bÕe&Ü #√∞, ô|<ä› ô|<ä› #˚‹ ø£&j ç ÷· \÷, #Ó$˝À E+ø°\÷, yÓT&É˝À |üPdü\ <ä+&É\÷, HÓ‹ÔMT<ä ‘Ó\¢{Ï eT÷{≤, _j·T´yÓ÷, >√<ÛäTeT |æ+&√ ø±uÀ\T m+‘√ Ø>∑˝>Ÿ ± ñ+~ Ä$&É. M{ÏøÏ ‘√&É÷ e÷´∫+>±

nqï≥T¢ #˚‹˝À z ‘Ó\¢ ˝…>¥ Vü‰sYï ø√&ç ô|≥º ‘Ó\¢>± mÁs¡{Ï eTT≈£Lÿ, ‘·\ MT<ä mi¿ { Ï ∫ìï u§&ç ô |\ ÁøöqT‘√! á n\+ø£sD ¡ \‘√, Ç+‘· düV≤ü »+>± Ç˝≤+{Ï yÓ÷&É˝Ÿ‡ @ dü÷º&çjÓ÷˝Àq÷ <=s¡ø£s¡T, ø£q|ü&sÉ T¡ ! m+‘√ Hê#·Ts¡˝.Ÿ

kÕ$TH˚ì ≈£îe÷]

<ä>sZ∑ ¡ ø¬ fi≤flqT bò˛{À rdüTø√&ÜìøÏ |ü]àwüHé n&É>±\ì. Ä$&É n&ç–+~ ªø√&ç ø=+{≤yê?μ nì. H˚qT qe⁄«‘·÷ Ç<=ø£{≤ nì eTqdüT‡˝À nqT≈£îì ªˇ<äT›. H˚qT MT Ç<ä›Øï bò˛{À\T rkÕÔqT |òsü ê«˝Ò<ë?μ nHêïqT. Ä$&É yÓ+≥H˚ Ä ø√˝ÒZ≥T qe⁄« ø±kÕÔ ô|<ë\ yÓqø±\ _–+#˚d+æ ~. n‘·qT eT≥T≈£î qe⁄«‘·÷ ãTÁs¡ }|ü⁄‘·÷ ô|fi≤fl+ <ä>sZ∑ >¡ ± #˚sê&ÉT dü+‘√wü+>±. Ä$&É eT∞fl n+~ ª|ü~ s¡÷bÕj·T\πø ÇkÕÔ ø√&çìμ n‘·ìøÏ Ç+ø± <ä>sZ∑ >¡ ± »s¡T>∑T‘·÷, H˚HM˚ T ÇHéÅdüøº Hå£ ‡é Çe«ø£b˛sTTHê, ªHê≈£î ø√&ç e<äe› ÷àμ n+≥÷H˚ yêfi¯fl bò˛{À\T >∑ã >∑u≤ rkÕqT. n˝≤ »+≥>±, ˇ~›ø>£ ±, dü+‘√wü+>± e⁄qï yê[fl<äØ› ï #·÷ùdÔ Hê eTqdüT‡øÏ #ê˝≤ ÄVü‰<¢ +ä >± nì|æ+∫+~. yêfi¯fl Ä #Ó|Œ” #Ó|Œü ì <ë+|ü‘´· uÛ≤yêìï #·÷dæ me«¬sH’ ê mø£ÿ&ÓH’ ê <ë+|ü‘´· ã+<Ûëì≈£îqï uÛ≤eq ˇø£ÿ˝≤π> e⁄+≥T+~ ø£<ë nqTø=HêïqT. yêfi¯fl <ë]q yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷s¡T. H˚qT Ç+ø± ø=ìï bò˛{À\T rdüT+Ô fÒ >∑Ts=Ô∫Ã+~. njÓ÷´! yêfi¯fl #˚‹˝À @$T ô|≥º˝<Ò !˚ nì yêfi¯fl yÓqø±\ |üsT¡ >¬ {≤ºqT. bÕ|ü+ yêfi¯Sfl @MT |”&+ç #·˝<Ò Tä &ÉãT“\ ø√dü+ nqT≈£î+≥÷ yêfi¯fl q&Éø£ HÓeTà~>± ø£q|ü&çHê n+>∑\T eT≥T≈£ î bı&É y ˚ y Ó ÷ Hê≈£ î Äj· ÷ dü + e∫Ã+~ yêfi¯ fl ì n+<äT≈£îH˚+<äT≈£î. ÄyÓT #˚‹˝À Çs¡y’Ó s¡÷bÕj·T\T ô|{≤ºqT ªÇ~ e⁄+#·Tø√μ n+≥÷. yÓ+≥H˚ ÄyÓT n+~ ªÇ+ø√ Çs¡yÓ’ Çe«sê<ëμ nì!! ª≈£Ls√Ã&ÜìøÏ ≈£îØà #·÷|æùdÔ |ü&ÉTø√&ÜìøÏ eT+#·y˚TB? nì n&ç–+<ä≥ yÓqø£≥ø√ø±$&Éμ nqï kÕyÓT‘· >∑Ts=Ô∫à H˚qT qe⁄«‘·÷ yÓqT‹]>±qT.

***

|19

20|

e÷ neTà ‹ì|æ+∫q >√s¡T eTT<ä\› T HêøÏ|Œü {Ïø° rj·Tì C≤„|øü ±\T Áù|eT‘√ ÄyÓT ‹ì|æ+∫q ˇø=ÿø£ÿ eTT<ä› J$‘·+˝À H˚HøÓ ÿÏ q yÓT≥¢≈î£ |ü⁄Hê~sêfi¯ófl

neTè‘·‘·«+

$C≤„q XÊÅdü+Ô neb˛düq |ü{qºÏ neTà≈£î @ &çÁ^\T, &Üø£sπº {Ÿ\T ø=\e÷q+ ø±˝Òe⁄ Hê düàè‘·øÏ |ü<+äÛ ˝À ì‘·´q÷‘·yTÓ qÆ ÄyÓT ãT»®–+|ü⁄e÷≥\T ]+>∑TeT+≥÷H˚ e⁄HêïsTT Js¡Xí ø¯ ÔÏ ô|s¡T>∑T‘·T+<äì #ÓãT‘·÷ y˚&ç nqï+˝À yÓ\T¢*¢ s¬ ã“ ô|{Ϻ yÓTT<ä{Ï eTT<ä› eTT<äT› eTT<äT>› ± nì|æ+#˚~ <˚V≤ü <ës¡T&Û´É + ø£*–düT+Ô <äì ø£<äÛ #ÓãT‘·÷ |ü|Œü qï+ eTT<ä› |üd+ü <äT>± ô|fÒ~º ãT~Δ ô|s¡T>∑T<ä\≈£î <√Vü≤<äø±] nì düT<äT\› T #ÓãT‘·÷ n+<äT˝À ø£eTàì HÓsTT´ CÀ&ç+#˚~ ø£&TÉ |ü⁄˝À qT*|ü⁄s¡T>∑T #·dTü +Ô <äì q#·Ã #ÓãT‘·÷ ø±ø£s¡ #˚<Tä ì rj·Tì e÷≥\‘√ ‹ì|æ+#˚~ s¡øÔ£ eè~Δ ø£*–düT+Ô <äì ø£ãTs¡T¢ #ÓãT‘·÷ Ä≈£î ≈£Ls¡ |ü⁄\TdüT s¡+Es¡+E>± H√{ÏøÏ p]+#˚~ s√>∑ ìs√<Ûøä £ X¯øÔÏ ô|+#·T‘·T+<ä+≥÷ ìeTà ã<äΔ q*∫

Äø±X¯+ øπ ‘·es¡|⁄ü sê»l

>√eTT>± ô|fÒ~º meTTø£ |ü⁄wæº ø£*–düT+Ô <äì ms¡Tø£ #ÓãT‘·÷ ø£eTàì ô|s¡T>∑qï+ ø£eT˙j·T+>± ‹ì|æ+#˚~ nìï s¡ø±\ b˛wüø±\THêïj·T+≥÷ ns¡{Ï|ü+&ÉT n+<äT˝À y˚Tfi¯$+#˚~ ø£&TÉ |ü⁄ ì+&ç+<äì e÷sê+ #˚ùdÔ ÄK] eTT<ä˝› À neTè‘·eTT+<ä+≥÷ ø£+#·+ n+#·T≈£î ^øÏq yÓT‘·ìÔ MT>∑&É >∑TE® H√{Ïø£+~+#˚~ yÓTTKeT˝Ÿ ã≥º≈î£ kÕ{Ïsêì ‘·q ø=+>∑T‘√ düTìï‘·+>± eT÷‹ ‘·T&ç#~˚ neTà ‘·qeTH˚ ø£eTàì eTqdüTì s¡+>∑]+∫ wüÁ&ÉT#·T\ $s√~Û ‘·‘ê«ìøÏ neTè‘·‘ê«ìï ÄbÕ~+#˚~ <˚e⁄&ÉT ‘·q≈£î e÷s¡T>± Ç\≈£î |ü+|æq <˚e‘· neTà Ä Áù|eT eT÷]ÔøÏ Hê Vü≤è<äjT· |ò\ü ø£+ MT<ä Ä$wüÿè‘·yTÓ qÆ á ø£$‘·‘√ #˚dTü HÔ êï nø£åsê_Ûùwø£+ (Ä~yês¡+ Ä+Á<ÛÁä |üuÑÛ 19 p˝…’ 2009˝À Á|ü#T· ]‘·+)

***

∫\T≈£L] yÓ+ø£≥ XÊÅdæÔ ˙* Äø±X¯+ #·÷&ÉT m+‘· ìs¡à\+>± ñ+<√ @MT ms¡T>∑ì q+>∑Hê∫˝≤ ˙{Ï ø√dü+ n˝≤¢&qç »Hê*ï ø£˙ï{Ï˝À eTT+∫q bÕ&ÉT y˚T|ò÷ü ìøÏ ‘√&ÉTì∫Ã+~ ‘·qT ø±<ä÷ ≈£î+uÛeÑ èwæ>º ± ≈£î]dæq ≈£î+&Éb˛‘· yêqøÏ düèwæº »]–+~ ‘·q˝À ø±<ä÷ ô|fi¯–¢ düT+Ô fÒ ô|<ä› ô|<ä› #Ó≥ì¢ ô|qT‘·TbòÕHÓ’ ø£fifl¯ |üŒ–+∫ #·÷dæ+~ ‘·qT ø±<ä÷ ‹|æŒ ‹|æŒ $dæsπ düT+Ô fÒ <=]øÏqe˙ï ‘·|Œü ì #Ó|Œü ì~ ‘·qT≈£L<ä÷ neìì #˚dTü +Ô fÒ n‘·˝≤ ≈£î‘·T\+ n<˚eTì n&É>ì∑ ~ ‘·qT ø±<ä÷ ÄÁX¯j÷· \ì <ä÷s¡+ #˚dTü HÔ êï Á|ü»\øÏ <ëìøÏ ÄÁX¯jT· + Ç∫Ã+~ ‘·qT ø±<ä÷ e÷j·T<ë] y˚T|òTü + e÷j·TyÓTbÆ ˛>± $T–*b˛sTT+~ ‘·qT ø±<ä÷ yÓ‘T· ≈£î‘·T+fÒ $T–*b˛sTTq yêfi¯ófl e÷j·TeTsTTq ‘·eT yêfi¯flì ≈£L*b˛sTTq kÂ<Ûë\ eT<Û´ä bÕ*b˛sTTq eTTU≤\‘√ ìs¡à\+>±, ì$T‘·eÔ ÷Á‘·+>±

***

|21

22|

|23

24|

|25

26|

|27

28|

Äqø£≥º\T ` n&ÉT¶ø£≥º\T ªÇ|ü&˚y+’Ó <äe÷à, n+‘·+‘· e÷≥\+≥THêïe⁄?μ Hê≈£L $düT>±ZH˚ ñ+~. ªÇ+ø± @+ ø±yê*sê? Hê ô|fiËfl’ q ÇH˚ïfi¯fl˝À¢ H˚qT mìï e+<ä\kÕs¡T¢ u§ã“≥T¢ #˚dTü +{≤qT! MT HêqeTà ≈£L&Ü $T>∑‘ê $wüj÷· \˝À m˝≤ ñHêï Hê u§ã“≥¢øÏ e÷Á‘·+ m|ü&É÷ e+ø£\T ô|≥º˝<Ò Tä . n˝≤+{Ï~, Ç|ü&ÉT n~ sêe&É+, u§ã“≥T¢ Ç˝≤ #Ój÷· ´* nì ªHê≈£îμ #Ó|Œü &ÉeTTq÷ ‘ê‘·øÏ <ä>T∑ \Z T H˚]Œq≥Tº. <ëìøÏ qTe⁄«, MT Hêqï ≈£L&Ü ‘êHê, ‘·+<ëHê.. b˛˙ Ä |ü<‹Δä ˝À Åf…Æ #ÓjT· ´≈£L&É<÷ä n+≥÷ Hêπø dü\Vü‰*e«&É+, Ç+ø£ H˚H+Ó <äT≈£L Ç+{À¢? <ëH˚ï e∫à á e+≥ ≈£L&Ü yÓ\>∑u≥ … eº TqT, H˚H[Ó fl Vü‰sTT>± {°M #·÷düT≈£î+≥÷ ≈£Ls¡TÃ+{≤,μ ‘·q $düTs¡+‘ê u§ã“≥Tº MT<ä #·÷|æd÷ü Ô sƒ|¡ e” Tì ô|q+ MT<äøÏ $dæ]+~ neTà. neTàøÏ ø√|ü+ e∫Ã+~, Ç+ø£ Ä {≤|æø˘ Äô|jYT nì ôd’>∑ #˚XÊs¡T Hêqï. H˚qT, ‘·qT Hê >∑~˝À¬ø[fl b˛j·÷+. Ĭsï\¢ ÁøÏ‘+· dü+Áø±+‹ ø=∫Ãq|ü&˚ yÓTT<ä˝+’… ~ neTàø°, ‘·qø° á >=&Ée ej·TdüT ô|]π> ø=B› #ê<äd+Ôü m≈£îÿyÓb’ ˛sTT+~. neTàøÏ, <ëìøÏ ‘√&ÉT ˇø£ÿ&çH˚ ø=&ÉT≈£îqj˚T´dü]– b˛ôddæyHé dÓ t ≈£L&Ü ø=+#Ó+ m≈£îÿy˚. H˚qT }fiÀ¢ ñqïHêïfi¯Sfl ∫qï|üŒ{Ï˝≤π> ‘·q ø=+>∑T |ü≥Tº≈î£ ‹s¡>±\ì nqT≈£î+≥Tqï≥Tº+~ neTà. ªe∫Ãq <ä>sZ∑ q¡ T+N e÷{≤, |ü\T≈£L ˝Ò≈î£ +&Ü m|ü&É÷ n˝≤ >∑~˝À <ä÷]b˛e&ÉyT˚ Hê,μ nì ñqï Hê\T>∑T s√E\T kÕ~Ûd÷ü HÔ ˚ ñ+~. ªdüsπ , @+ e÷{≤¢&Ü*? ≈£Ls√à #Ó|ü μ n+fÒ, ª˙≈£î ‘√∫q|ü&ÉT, ≈£î~]q|ü&ÉT Hê≈£î ≈£î<äs<¡ ÷ä ?› μ nì n*π>~. ∫e]øÏ H˚qT ‹s¡T>∑T Á|üj÷· D+ ne⁄‘·T+fÒ ñ+&Éã≥º˝øÒ £ n+~. ªá kÕ] qTy=«ø£ÿ&çy˚ sêsê, <ëìï yÓ+≥ u…≥Tº≈î£ sê≈£î. ˙‘√ ˇ+≥]>± uÀ˝…&TÉ ø£ãTs¡T¢ #Ó|ü ø√yê\qT+~ eTqdüTøÏ, <ëì‘√ eùdÔ Ç+ø£ ˙≈£î Hê‘√ e÷{≤¢&f ˚ yÆ… TÓ ø£ÿ&É?μ nH˚d+æ ~. ªne÷à, ‘·qT+fÒ @yÓT+Æ ~? ìH˚ïyÓTHÆ ê Hê‘√ e÷{≤¢&=<äì› n&É+¶ |ü&+ç <ëμ, nHêï neTà eTqdüT ‘˚*ø£ #Ój÷· ´\ì. ªHêø£<+ä ‘ê ‘Ó©<äTsê, qTy˚«yÓTHÆ ê nqTø√, Hê≈£î ñqï<äTqï≥T¢ yÓTTVü≤+ MT<˚ #Óù|Œj·T´&É+ n\yê≥T. á kÕ] e÷Á‘·+ qTy=«ø£ÿ&çy˚ sêμ, Äs¡s¶ Y y˚ùddæ+~ neTà. Ä ‘·sT¡ yê‘· Ç<˚ eT∞fl e÷ }s¡T sêe&É+. e#˚à eTT+<äT ˇø£ÿkÕ] ‘·qH=~˝Òdæ H˚H=ø£ÿ&çH˚ e<ë›e÷ nì Ä˝À∫+#ê ≈£L&Ü. ø±˙, ndü˝Ò s√E\T u≤>±˝Òe⁄. á eT<Û´ä e÷ ø±\˙˝À s¬ +&çfifl¯ ˝À¢ <=+>∑\T |ü&ç yÓTT‘·+Ô <√#˚XÊs¡T ≈£L&Ü. <ë+‘√ ‘·qì nø£ÿ&É ˇ+≥]>± e<ä˝ø¢Ò ,£ neTà @<√ #ê<äd+Ôü ˝À n˝≤ nì ñ+≥T+~˝Ò nqT≈£îì, dü]› #Ó|ü ≈£îì Ç˝≤ e#˚ÃXÊ.

ôV’≤<äsêu≤<äT˝À Ç\T¢ ø=Hêï á eT<Û´˚ . neTà˙, Hêqï˙ s¡eTà+fÒ, qTy=«∫à rdüTø¬ [‘˚ ekÕÔqì yÓTT+&çøπ dæ+~ neTà. nB Hê sêø£øÏ ø±s¡D+. sê>±H˚ neTà n&ç–q yÓTT<ä{Ï Á|üXï¯ ` Ç\T¢ m˝≤ yÓ‹ø±e⁄ nì. bÕ\÷] düT»q ªHê<˚MT ˝Ò<eä ÷à, m˝≤+{Ï Ç\¢sTT‘˚ u≤>∑T+≥T+<√ Hêø£Hêï ‘·qøπ u≤>± ‘Ó\TdüT. Ç\T¢ yÓ‘ø· &£ +É qT+N, yêdüT,Ô u≤´+≈£î˝ÀqT, ø±e*‡q |ò]ü ï#·sT¡ , ÄK]øÏ >∑èVü≤Á|üyX˚ +¯ eTTVüAs¡+Ô ≈£L&Ü ‘·H˚ #·÷dæ+~. ªdæì‡j·TsY>± ì»+ #ÓbÕŒ. ø±˙ ì»+ eTØ n+‘· #˚<Tä >± ñ+≥T+<äì neTà yÓTTVü≤+ #·÷ùdÔ>±ì ‘Ó©˝≤. ªø=&ÉT≈£î Á|üj÷Ó ≈£î&Éj÷· ´&ÉqT≈£îHêï+ >±˙ eTØ Ç˝≤ nìï+{Ïø° <ëì MT<˚ n+‘· &çô|+&é nsTTb˛sTT u≤ìdü˝≤ ã‘·T≈£î‘·THêïy˚$TÁ{≤ Hêj·THê?μ, yêb˛sTT+~ neTà. Ä eT÷&é e÷s¡T‘·T+<äì, ªne÷à, u§ã“≥T¢ #˚kÕÔyê, ôV’≤<äsêu≤<é |ü{ø¬ºÏ fi≤›+ nHêï. nqedüs+¡ >± n&ç>±qì Ç|ü&˚ nì|æ+∫+~. Ç+{À¢ |üìeTìwæ qT+N, ≈£Ls¡\yê&ÉT, bÕ\yê&˚ ø±<äT, yÓTT‘·+Ô e÷ nbÕsYyº TÓ +{Ÿ _*¶+>∑T˝À n+<ä]ø° neTà @+ #Ó|Œæ +<√ ‘Ó©<äT >±˙, n+<äs÷¡ qH√ï $\ìï #·÷dæq≥T¢ #·÷düTHÔ êïs¡T. ìqï u≤\ÿ˙˝À ì\ã&ç ø±|ò” ‘ê>∑T‘·T+fÒ |üøÿÏ +{≤$&É ñ+&Éã≥º˝øÒ £ nH˚d+æ ~ ≈£L&ÜqT,μ m+<äT≈£î u≤ã÷, á ej·TdüT˝À neTàì u≤<Ûä ô|≥º&+É , ˇø£ÿ&çy˚ sê˝Òøb£ ˛j·÷yêμ, nì |”ø\£ <ëø± ø√|üyTÓ T∫Ã+~ neTà MT<ä Hê≈£î. Ç+<ëπø neTàÁô|ò+&ÉT ^‘ê+{° e∫Ã+~ Ç+{Ïø,Ï Ä$&É e∫Ãq|ü&˚ nqT≈£îHêï, neTàøÏ Hê >∑T]+∫ #Ó|ü ø√&ÜìøÏ Ç+ø√ ÁXÀ‘· <=]øÏ+<äì. n~>√ yÓTT<ä˝f … dºÒ +æ ~. H˚qT $Hê\H˚ ø±yê\ì >∑{>ºÏ ± #Ób˛Ô+~. ªM&ÉT |üP]Ô>± <ëì yÓ÷E˝À |ü&bç ˛j·÷&ÉT ^‘ê, Hê ø=&ÉT≈£îì Hê≈£î ø±≈£î+&Ü #˚ùddæ+~, 24 >∑+≥\T <ë+‘√H˚ ˝Àø£+ M&çøμÏ ø√|ü+, u≤<Ûä ø£*dæq >=+‘·T‘√ n+{À+~ neTà. }s¡Tø√y˚, ndü*<ä+‘ê m˝≤ yÓTT<ä˝+’… ~, qTeP«, sêe⁄ >±s¡T #·÷dü÷Ô m˝≤ }s¡T≈£îHêïπs, ª‘√≥≈£Ls¡ Hê&˚ #Ó|Œü ˝Òøb£ ˛j·÷sêμ nqï≥Tº, n|ü&˚ ø£+Á{À\T #˚dTü +fÒ e´eVü‰s¡+ Ç+‘·<ëø± e#˚Ã~ ø±<˚y÷Ó ,μ kÕqTuÛ÷Ñ ‹ ≈£î]|æ+#˚k˛Ô+~ neTà Áô|ò+&ÉT ^‘ê+{°. m+‘· ø£+Á{À˝Ÿ #˚dTü ≈£î+≥THêï HêøÏ+ø± ø√|ü+ ‘·>π ˝Z ≤ ˝Ò<Tä . ª@+ #Ó|Œü eT+{≤yé, yê&ÉT Ç+»˙]+>∑T˝À Ç˝≤ #˚sê&√ ˝Ò<√, @<√ ÁbÕC…≈î£ º e]ÿ#êÃ&ÉT yêfi¯fl Ábıô|òdsü T¡ . n|ü&ÉT yÓTT<ä\sTT´+~ Mfi¯fl |ü]#·jT· + yÓTT<ä{À¢ ø±˝ÒJ qT+∫ Ç+{ÏøÏ sê>±H˚ ÁbÕC…≈î£ º es¡ÿì |29

|ü<ä #·<sä e¡ TT »yêãT\T

30|

ãj·T˝Òsπ› yê&ÉT. n|ü&ÉT Ä eTT<äqwü|º ⁄ü ~ e÷ nbÕsYyº TÓ +{Ÿ øÏ+<ä yÓT&çø˝£ Ÿ cÕ|ü⁄ ˝Ò<÷ä , <ëì |üøÿ£ H˚ ñ+&˚~. düsπ ˝Ò, ÁbÕC…øπ º ø£<ë, #·<Tä e⁄ø√&Üìπø ø£<ë yÓfió¯ ‘·THêï&ÉT nì e~˝ÒXÊ+. sêÁ‹ Ç+{Ïø=∫ÃHê <ëì ø£ãTπs.¢ <ëì ‘Ó*$‘˚≥\ì bı>∑T&ÉT‘·÷, n+‘· ∫qï<ÓH’ ê mìï |üqT¢ ø£D å ≤˝À¢ #·øÿ£ u…≥>º \∑ <√ ˇø£fÒ yÓT#·TÃø√e&É+. ‘Ó*$‘·≈î£ ÿe <ä<e›ä Tàì, Á>∑V≤æ +#·˝øÒ b£ ˛j·÷ M&ÉT yÓT*¢>± <ëì e÷j·T˝À |ü&TÉ ‘·THêï&Éì. Ä ÁbÕC…≈L£ º nsTT+~, ‘·sT¡ yê‘· Hê\Tπ>fi¯fl˝À n˝≤+{Ï ÁbÕC…≈î£ \º T eTs√ |ü<H’Ó ê nj·TT´+{≤sTT. nìï+{Ï˝À¢q÷ <ëì ‘√&ÉT ˝Òøb£ ˛‘˚ ndü*ø£ #·<Tä y˚ ˝Ò<qä ï≥T¢ yÓ+|üsê¢&ç b˛e&É+. nsTTHê ^‘ê, eTq ã+>±s¡+ eT+∫<Ó‘ ’ .˚ . me]H√ m+<äT≈£î nqTø√e&É+, ôV’≤<äsêu≤<äT˝À ñ<√´>∑+ e∫Ã+~ Çø£HH’Ó ê |”&Ü b˛‘·T+<äqT≈£î+fÒ Ç~ nø£ÿ&Ü ‘·j÷· s¡T. nB #ê\<äqï≥T¢ ôd\e⁄\øÏ Ç+{Ïø=dü÷Ô <ëìï ≈£L&Ü yÓ+≥ô|≥Tºø=#êÃ&ÉT.μ eTT≈£îÿ N<äT≈£î+{À+~ neTà. ªu≤<Û|ä &ü øπÉ , MTyê&=ø£ÿ&˚Hê? n+<äs÷¡ |æ\\¢ ÷ n˝≤π> ñHêïs¡T á s√E˝À¢. Ä >∑T&ç Á|üøÿ£ M~Û˝À Ä+»H˚jT· T\T>±] ne÷àsTT sê<Û˝ä <Ò ÷ä ? ∫qï|ü&ÉT s¬ +&ÉT »&É˝dÒ Tü ≈£îì yêfi¯fleTà yÓqøπ ‹s¡T>∑T‘·÷ ñ+&˚<ë? Ç|ü&ÉT Vü≤e«, ˇø£ÿ |ü+&ÉT>∑øÏ >±˙, ù|s¡+{≤ìøÏ >±˙ ø£q|ü&TÉ ‘·T+<ë? MT yê&Ó‘ ’ ˚ ø£˙dü+ Ç+»˙]+>∑T˝À #˚sπ <ëø± Ä>±&ÉT. Ä sê<Ó‘ ’ ˚ yÓTTqï mì$T<√ ø±¢dTü ø=∫Ã+~. yêfi¯fleTà Ä eT<Û´ä @<√ bÕغ˝À ø£q|ü&+ç ~˝Ò. qTyÓ«’ ‘˚ Ç+‘· u≤<Û|ä &ü TÉ ‘·THêïyê >±˙, yêfi¯flyÓTàÆ ‘˚ n<˚<√ |òTü qø±s¡´+ #˚dqæ ≥T¢ >=|üŒ>± #Ó|ü ≈£î+~. ô|’>± á ø±\+˝À Ç<ä+‘ê #ê˝≤ düV≤ü »eT˙, n~ m+ø£sπ CŸ #ÓjT· ´ì ù|¬s+{Ÿ‡ yÓqø£ã&çq yêfi¯flì ˝…øã s¡T ≈£L&Ü Ç∫Ã+~. nsTTHê \*‘ê, ÇHêïfi¯Sfl Hê≈£î |æ\\¢ T ˝Òsπ nì u≤<Û|ä &ü ܶ, Ç|ü&ÉT ˙ ø=&ÉT≈£î˙, n~>√ Ä sê<Û˙ä Ç˝≤+{Ï yêfi¯flì #·÷XÊø£ u≤<Û|ä &ü +¶É e÷H˚XÊ. Ç+ø±qj·T+ Ç~ Ç+&çj÷· ø±ã{Ϻ n<˚ nyÓT]ø±˝À nsTT‘˚ u§&É÷&¶ ìÉ |æ\\¢ T ≈£L&Ü...μ yÓ≥ø±s¡+ ì+&çq >=+‘·T‘√ #Ób˛Ô+~ ^‘ê+{°. nsTTb˛sTT+~. Hê ø√|ü+ ‘êsêkÕúsTTøÏ #˚]+~. neTà˙, Ä$&Éì ø£*|æ <äT*ô|j·÷´\ì &çôd’&TÉ #˚ùdXÊ. #·Ás¡Tq ˝Ò∫ Vü≤˝À¢ø¬ [fl. ªne÷à, ˙≈£L, Ä+{°øÏ Hê>∑T]+∫ ‘·|Œü y˚sπ {≤|æøπ ÿ ˝Ò<ë e÷{≤¢&TÉ ø√&ÜìøÏ, H˚qT |üøÿ£ >∑~˝ÀH˚ ñHêï Hê≈£î $q|ü&Ü\H˚ MT]˝≤...μ Hêe÷≥\T |üP]Ôø±≈£î+&ÜH˚ neTà.μ ne⁄Hê, qTe⁄« $Hê\H˚ e÷{≤¢&TÉ ≈£î+≥THêï+. nsTTHê ø£&TÉ |ü⁄ ∫+#·T≈£î+fÒ ø±fi¯flMT<ä |ü&TÉ ‘·T+<äì, me]‘√ #Óù|Ô @eTT+~, Hê u≤<Ûä ˙ø£seΔ¡ TsTT‘˚ ø£<ë..μ neTà ø£fifl¯ ˝À¢ ˙fi¯ófl #·÷ùddü]øÏ Hê ø√|ü+ ÇfÒº m–] b˛sTT+~. ˇø£ÿkÕ] eTqdüT ∫e⁄≈£îÿeT+~. <ä>sZ∑ ø¬¡ [fl neTà uÛTÑ »+ #·T≥÷º #ÓjT˚ ´dæ, ªne÷à, Ç|ü&˚eTsTT´+<äì, Ä+{° MT¬sH’ ê #ÓbıŒ#·TÃø£<ë,μ ^‘ê+{° øπ dæ #·÷XÊ.

ª|æ\\¢ ‘√ eTqdüT $|æŒ e÷{≤¢&Ü\ì ne÷à, HêHêï nqT≈£î+fÒ ‘·ù|ŒeTT+~ s¡M, nsTTHê ˙ |ü<‘ Δä +˚ u≤˝Ò<Tä sê,μ eT+<ä*+|ü⁄>± n+~ ^‘ê+{°. ªÄ+{°, H˚qT |ü⁄≥ºø£ eTT+<äT qT+N MTs¡T neTà Áô|ò+&ÉT‡. MTs¡T ≈£L&Ü Ç˝≤... nsTTHê neTà <˚ì >∑T]+∫ u≤<Û|ä &ü TÉ ‘√+<√ Hêø£seú¡ Te«fÒ<¢ ë+{°,μ nHêï. Ä e÷≥ ø√düyT˚ #·÷düTqÔ ï≥T¢ neTà n+<äT≈£î+~. ªn~ ø±<˚ ^‘ê, ô|[fl #˚ùdÔHH’Ó ê <ë]˝Àø=kÕÔ&qÉ T≈£î+fÒ ... ÄK]øÏ ô|[fl#·÷|ü⁄\ ø¬ fi≤fl\Hêï ≈£L&Ü n~ yÓfifl¯ eT+fÒH˚ ekÕÔ&≥ É , yê&çø¬ ˝≤+{Ï ne÷àsTT ø±yê˝À Hêø£Hêï, yêfi¯fl Hêqï ø£Hêï <ëìπø u≤>± ‘Ó\Tdü≥...μ neTà Ç+ø± @<√ #Ó|Œü uÀ‘√+~. ªne÷à, ˙≈£î q∫ÃHê, q#·Ãø£b˛sTTHê ˇø£ÿ{Ï e÷Á‘·+ ì»+. H˚˙ s√E á bıõwüq˝Ÿ ñHêïq+fÒ ‘·H˚ ø±s¡D+, Hê≈£î ‘Ó©ì mH√ï $wüj÷· \T ‘·qøÏ ‘Ó\TdüT. z|æ>±Z Hê≈£î #Ó|⁄ü +Ô ~. Hêø=#˚à mH√ï ÁbÕã¢+dtøÏ ∫{Ïø¬ ˝À |ü]cÕÿs¡+ #Ó|⁄ü +Ô ~. Hê≈£î ø√|üyTÓ T∫à $düT≈£îÿHêï, ‹{ÏHº ê n*– yÓ[flb˛≈£î+&Ü qqïs¡+Δ #˚dTü ≈£î+≥T+~.

H˚ììï |üqT¢ #Ó|Œæ Hê H√ nq≈£î+&Ü ùde\T #˚dTü +Ô ~. H˚qT u≤<Û˝ä À¢ ñ +fÒ #·øÿ£ >± bÕ≥\T bÕ&√, CÀø˘‡ #Ób˛Œ q$«düT+Ô ~. ªn+≥÷ ^‘ê+{° øπ dæ ‹]–μ Çe˙ï ns¡+Δ #˚dTü ø√≈£î+&Ü H˚H<˚ √ yÓ÷E˝À |ü&bç ˛sTT neTà˙, Hêqï˙ |ü{+ºÏ #·Tø√q≥Tº e÷{≤¢&TÉ ‘√+~ neTà, n+‘Ó+<äTø±+{°, yÓTTqï ‘·qø√ yÓs’ d¡ t e∫à s¬ +Á&√E\T ˝Òe˝Ò<Tä .

Hê¬ø‘ ’ ˚ Ä s¬ +Á&√E\T s¬ +&ÉT j·TT>±˝≤¢ >∑&#ç êsTT. eT∞fl ‘·qT e÷eT÷\j˚T´es¡≈L£ $\$˝≤¢&bç ˛j·÷qT ‘Ó\TkÕ, MTπs #Ó|Œü +&Ü+{° Hêø√ eT+∫, ‘Ó*yÓq’ Áô|ò+&ÉT+&É≈L£ &É<ë?μ nqTø√≈£î+&ÜH˚ Hê >=+‘·T eDÏøÏ+~. ªuÛ˝Ñ Ò yê&çy˚ s¡M, m+<äT≈£î+&É≈L£ &É<÷ä , n˝≤+{Ï Áô|ò+&˚$T{Ï, ô|fi≤fl+ ñ+fÒ Ç+ø± u…dTü ,º Ks¡à ø±* n~ ø±kÕÔ eTìwæ ø±≈£î+&Ü z yÓTw”H,é n<˚ z ˝≤|t{≤|t nsTTb˛sTT+<ëjÓT... Ç<˚ z bÕ‹πøfi¯fl ÁøÏ‘e· TT+&ÉT+fÒ H˚qT MT n+≈£î˝ŸH=~˝Òdæ <ëH˚ï ô|[fl #˚dTü ≈£îH˚<ëìï qTy˚«ø±<äT s¡M, ˙˝≤+{Ï yêfi¯ófl #ê˝≤ eT+<˚ ñHêïs¡T. ø£+|ü´≥πs¢ ˝Àø£+>± Ä $T<Ûë´ Á|ü|+ü #·+˝À ã‹πødü÷,Ô s¡M, á Ä<ÛTä ìø£‘ø· ,£ ø£D å ≤˝À¢ HÓ{˝Ÿ À |üqT\˙ï #˚dTü ≈£îH˚ kÂø£sê´\T eTqøÏ á ˝Àø£+˝À ‘√{Ï eTqTwüß\‘√ >∑&ùç | ø±˝≤ìï ô|+#·&Üìπø ø£<ë! Çe˙ï mø£ÿ&Óøÿ£ &ç yêfi¯fl˙ ø£D å ˝À¢ ø£*|æ nqTã+<Ûë\øÏ Äqø£≥\º T ø£{≤º˝Ò ‘·|Œü , n<˚ ˝Àø£+>± nsTTb˛sTT, nìï ã+<Ûë\ø° n&ÉTø¶ ≥ £ \º T ø±≈£L&É<Tä μ qe⁄«‘√+~ ^‘ê+{°. |üøÿ£ >∑~˝À+∫, ªqqTï e~* ˙e⁄ b˛˝Òe⁄˝Ò, n~ ì»eTT˝Ò...μ nì Hê ˝≤|t{≤|t˝À+∫ bÕ≥ $q|ü&TÉ ‘√+~.

*** |31

32|

q÷´ –ØX¯+ ˝…ø£ÃsY (Aping ˝Ò<ë |ü⁄*+pdæ qø£ÿ) sêy√jYT yÓTÆ &çjT· sY Áã<äsY ÇHé ˝≤ yÓ+ø£fXÒ +¯ ! u§‹Ô>± ø£qã≥º+˝Ò<Tä . Ä|òsü ‡Y n&ÉT>∑T‘êqì uÛj Ñ T· |ü&ç yÓTTVü≤+ <ëfÒdTü HÔ êïyê? uÛj Ñ T· |ü&≈É î£ ˝Ò. Ä eT<Û ä ´ dæ ì e÷yêfiË fl es√, eTq bÂsêDÏ ø ±\ >∑ T ]+∫ ¬ s +&É T d”Œ∫*eTàHêïs¡T˝Ò. d”Œ∫øÏ e+<ä #=|ü⁄Œq e÷{≤¢&ÉT≈£îHêïeTT. rsê yÓTT<ä{Ï ˝…øã sY |üPs¡j Ô T˚ ´≥|üŒ{Ïø,° yêfi¯ófl s¬ +&√~ Çe«<äì› ã‹e÷* eT÷&=+<ä * ∫à e~*#· T Ã≈£ î Hêïs¡ T , <ä > ∑ T ˝≤“J yÓ < Û ä e \T. dü π s eTqø=∫Ã+<˚<≈ä î£ ÿ&É÷. Ä $T–*q d”Œ∫ ákÕ] Vü‰©e⁄&√¢ ÇkÕÔqT. <˚ìMT<ä e÷{≤º&Üq+{≤yê? n<˚ |ü⁄*+Edæ qø£ÿ... Ç+^¢wßü ˝À Aping n+{≤s√jYT. n<˚ eTq+ zoo yÓ[fl ø√‹ì #·÷dæ eTq eTT≈£îÿ>=≈£îÿ+fÒ, n~ ‘·q eTT≈£îÿ >√≈£îÿ+≥T+~. eTq+ |ü[fløÏ*ùdÔ n~ |ü[fløÏ*düT+Ô ~. n<˚ Aping n+fÒ. n+fÒ <ëìï eTq+ yÓøÏÿ]düTÔHêïyÓ÷ ˝Òø£ n<˚ eTq*ï yÓøÿÏ ]düT+Ô <√ ‘Ó*j·T<äT. <ëìπø eTq ‘Ó\T>∑T˝À ˇø£ HêqT&ç nô|ò÷]+∫+~.. |ü⁄*+Edæ qø£ÿ yê‘·... |ü⁄*ì #·÷&ÉT Á≈£Ls¡»+‘·Ty˚>±ì m+‘· VüQ+<ë>±, n+<ä+>±, <äsê®>± ñ+≥T+<√jYT, <ëì #ês¡\÷, s¡+>∑T\÷... s¬ +&ÉT ø£fió¯ fl #ê\eqTø√. n+<äTøπ H√jYT yê&Óe&√ Ç+^¢wßü <=s¡ <ëì MT<ä ø£$‘·«+ nô|÷ò ]+#ê&ÉT. Tiger tiger burning bright, in the forests of the night nì. n~ j˚TdüTÁø°dTü Ô ø£<øä∏ Ï allegory {ÀjYT. n~ eTq ‘Ó\T>∑T˝À X‚w¢ ü nì nuÛ´Ñ +‘·s+¡ >± #Ó|Œü &ÉeTì n+{≤πs.¢ n+<äTøπ H√jYT me&ÓH’ ê V”≤s√ì e]í+#ê\+fÒ eTq Á|üã+<Ûä ø£e⁄\T, ªqs¡XÊs¡÷›\e÷μ n+{≤s¡T. ø±ì ø£èwüßí&ÉT ns¡T®qTDÏí ªªuÛÑs¡‘·s¡¸uÛÑμμ n+{≤&√jYT uÛ>Ñ e∑ BZ‘˝· À. m<äT˝› À n+<ä+ @eTT+~ #Ó|⁄ü Œ? #·#ÃÓ ≥Tº ãs¡Te⁄ yÓ÷düT+Ô <äqTø√. n<˚ eTq dü+düÿè‘·u≤Û wü˝À ñqï #êe⁄. uÛsÑ ‘ ¡ s· u¸¡ ÑÛ nì m<äTì› uÛsÑ <¡ Tä &ç|øü ÿ£ ô|&ç‘˚ bı>∑&≥ ÔÉ . eT] n<˚ e÷]à eTT+<äTô|{Ϻ m<äT›˝≤+{Ï eTìwæ n+fÒ ‹≥ºe⁄‘·T+~. ø£qø£... @$T{Ï digress ne⁄‘·THêïq+{≤yê? Ç<˚H√jYT Hê ˝≤+{Ï y˚T<Ûëe⁄\‘√ e∫Ãq ÁbÕu…+¢ . mH√ï $wüj÷· \T+{≤sTT Áu…sTTH√¢. n˙ï ˇπøkÕ] <ä÷düT≈£î ãj·T≥øÏ ekÕÔsTT. BH˚ï multitasking n+{≤πs¢. >∑+–¬s<äT›˝≤, MT Hêqï˝≤ nH˚ |üqdü\T eT∞fl eT∞fl e*¢+#˚yêfi¯flø£s+ú¡ ø±<äT˝Ò. Ä Ç+‘·ø° |ü⁄*ì >∑T]+∫ ø£<ä÷ e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥THêï+. n<˚ Äs¡D´+˝À ñqï ugly >∑T+≥qø£ÿ, Ä |ü⁄* >±+;Ûs´¡ +, n+<ä+ #·÷dæ ndü÷j·T|ü&,ç ‘·qT>∑÷&Ü n˝≤ ñ+&Ü\ì, n≥¢ø±&É ø±*à ˇfi¯fl+‘ê yê‘ê\T ô|≥Tº≈£î+~≥. n≥¢ø±&É+fÒ n≥¢ø±&Éø±<äT˝Òy√jYT. n<=ø£ ‘Ó\T>∑T C≤rj·T+. n+fÒ ns¡úe÷? @eTT+~. Ç+¬øes√ï #·÷dæ, eTqø£edüse¡ TTHêï ˝Òøb£ ˛sTTHê, yêDÏí nqTø£]+#·&eÉ Tqï e÷≥. ˙≈£î ‘Ó©<äT>±˙, eTq <˚XÊìï ‘Ó\<¢ =s¡\T |ü]bÕ*+#˚ s√E˝À¢, yêfi¯fl<˚X+¯ ˝À #·*øÏ dü÷≥÷ ã÷≥÷ y˚düT≈£îHêï, eTq<˚X¯+˝À e÷Á‘·+ ìø£ÿs¡¢‘√ ‹]π>yêfi¯ófl. ø±ì eTq q\¢<=s¡\T, yêfi¯flì ø±ø± |ü≥&º +É ø√dü+ dü÷≥T¢

y˚düT≈£îì ñø£ÿô|{Ϻ #·düTÔ+&˚yêfi¯ófl. bÕ+≥T ‘=&ÉTø√ÿ&É+ sêìyêfi¯ófl <Û√e‘·T˝À¢ #=ø±ÿ ≥ø˘ #˚d,æ ô|’q ˇø£ ø£+sƒ\¡ +>√{° _–+∫, ô|’q ø√≥T y˚dTü ≈£îH˚yês¡T. HÓ‹MÔ T<ä ˇø£ ‘Ó\¢ ‘·\bÕ>±.. |ü+#· }&É≈£î+&Ü ˇø£ qT\ø£‘ê&√, bÕ‘· ∫+‘·|*ü ¢ –]C≤X¯+ø£sY f…j Æ ÷Ó ´... ø√‘·T˝≤¢ ñ+&˚yês¡qTø√.. n+<äTøπ Aping nH˚ e÷≥ e∫Ã+~. @e÷≥ø±e÷fÒ #Ó|ü⁄Œø√yê*. n\¢<˚ Äj·TH=ø£ÿ&˚! n+fÒ düsπ «|ü*¢ sê<Ûëø£èwüHí é (˝Ò<√jYT eTq‘Ó\T>∑Tyê&˚. Äs√E˝À¢ ns¡yê«fi¯fl‘√ HÓ>T∑ ≈Z î£ sê˝Òø£ sê<Ûëø£èwüj í T· ´øÏ <äè‘·Á|üøè£ ‘·+ CÒ]à sê<Ûëø£èwüHí é nj·÷´&ÉT) >±s¡T, ‘Ó\¢ ø√≥T y˚dTü ø=ì, ‘·\bÕ>± #·T≥Tº≈î£ +fÒ, ìs¡a+>± <=s¡u≤ãT˝≤>± yÓ*–b˛‘·T+&˚yê&ÉT. n<˚ Aping >∑T]+∫ ø£<÷ä ! Ç|ü⁄Œ&ÉT Ç+^¢wßü uÛ≤cÕÁ|üu≤Û e+ e\¢ $e÷q Á|üj÷· D≤\ e˝≤¢,¢ Vü‰©e⁄&é dæìe÷\T ñÁ<∏Tä ‘·+ e˝≤¢,¢ Ç+≥sY HÓ{Ÿ e˝≤¢ Á|ü|ü+#·+ ∫øÏÿb˛‘·Tqï<√jYT. (World is becoming small) nì Ç+^¢wüß á&çj·T+˝Ò. n+#˚‘· eTq<˚X¯+˝À Á|ü»\T, Ç‘·s<¡ X˚ Ê˝À¢ yêfi¯ófl eTTK´+>± nyÓT]ø±˝À, @+ #˚dTü HÔ êïs√ n$ ~>∑TeT‹ #˚dTü HÔ êïs¡T. ñ<ëVü≤s¡DøÏ, Ç|ü⁄Œ&ÉT Ç+&çj÷· ˝À ñ&ç|æ Vü≤√≥˝§¢ Ç&çø¢ H£ êï Mc.Donald˝À ãs¡s Z Y ‹+fÒ >=|üŒ, ô|düs≥ ¡ TºøH£ êï Pizza øÏ >ös¡e+ C≤dæ.Ô Ç<äs› T¡ ‘Ó\T>∑Tyêfi¯ófl »‘·|&ü ‘ ç ,˚ ªªqeTùdÔ! u≤>∑THêïsê!μμ ã<äT\T Vü ‰ j· T +&ç , zu≤j· T +&ç , (Oh!Boy) ñ<√´>∑ + ˝À C≤j· T +&é nsTTb˛j·÷q+&ç, $&Ü≈£î*<ë›eTì decide nsTTb˛j·÷´eT+&ç, take Ô êïjYT dü+uÛ≤wüD\T. Ç+<äT˝À care >± rdüTø√+&çμμ ...Ç˝≤ nô|ò÷]düTH ø=+#Ó+ uÛ≤s¡rj·T+ >∑÷&Ü @&çÃ+~˝Ò. n<ä˝≤¢ e⁄+#·T nø£ÿ&É nyÓT]ø±˝À |æ\¢\øÏ 18 @fi¯ófl sê>±H˚ ô|<ä›yêfi¯ófløÏ+<ä »eTø£{Ϻ ñ<√´>∑+˝ÀH√, $T\≥Ø˝ÀH√ C§s¡u&… ‘ É ês¡T. ñ<√´>∑+ dü+bÕ~+#˚ ‘Ó*$˝Òì yêfi¯ófl ø±˝ÒJ˝À¢ #˚s¡‘ês¡T. |æ\¢\T #ê˝≤eT+~ kı+‘·ø±fi¯¢MT<ä ì\ã&ç #·<äTe⁄ø√e&É+, ñ<√´>±\T #˚j·T&É+ #˚kÕÔs¡T. eTq˝≤>± ñeTà&ç ≈£î≥T+u≤\T+&Éeø£ÿ&É. n+fÒ, ne÷à, HêHêï, ns¡&»É qT|æ\\¢ ÷, yêfi¯fl ô|fi≤fl\÷, yêfi¯fl |æ\\¢ ÷, neTàeTà, u≤eTà, ‘ê‘·jT· ´\T n+<äs÷¡ ˇπø #·÷s¡Tqã&ç ñ+&És,º¡ Çø£ÿ&ç<ëø± u≤>±H˚ ñ+<√jYT. Çø£ÿDÏ+í N ÁbÕu…+¢ dt edüTHÔ êïjYT. Ç+<ëø£ #Ó|Œæ q≥Tº eTq Ç+{Ï\b¢ ÕB ˇπø Ç+{À¢ nô|ò÷]kÕÔ+ >∑<ë eT] eTq¬ø+<äTø√jYT Mothers day, Father's day, Valentines day ? Ç+ø± Grandparents day, Hê e\¢ø±&ÉT &˚, Hê ÁXÊ<ä+› &˚? e÷ ∫qï|ü⁄Œ&ÉT ˇø£ Childrens Day ñ+&˚~.

HÓÁVüA >±] |ü⁄{Ϻqs√Eq. |æ\¢\øÏ |ü|ü⁄Œu…˝≤¢\T ô|fÒºyês¡T dü÷ÿ˝À¢. á eT<Û´ä sê<Ûëø£èwüHí é |ü⁄{Ïqº s√E {°#s· ‡Y &˚ nì #˚dTü HÔ êïs¡T >±ì, bÕ|ü+ {°#·s¡¢HÓe&ÉT |ü{Ϻ+#·T≈£î+{≤s√jYT. n$≈£L&Ü Ä {°#·s¡¢˝≤π> |33

34|

ádü T s√eT+≥÷ m+‘· e ÷Á‘· + n&Ü$&ç ˝ Ò ≈ £ î +&Ü ˙s¡ d ü + >± ñ+≥THêïsTT. Çø£ $T–*q$. eTTô|’Œ j˚Tfi¯fl ô|fi¯flsTTq ìs¡T<√´– $‘Y Ç<äs› ÷¡ ˝Òø£ eTT>∑TsZ ÷¡ (ãdt) |æ\\¢ ÷, ne÷à HêHêï Ç+{À¢ ñ+{≤&ÉT. Hêqï dü+bÕ~kÕÔ&ÉT, neTà nqï+ e+&ÉT‘·T+~. ø√&É\T dü+|òüTùde #˚düTÔ+≥T+~. nsTT+<ë? y˚T ¬s+&√ Ä~yês¡+ eT<äsY‡ &˚ #˚kÕÔs¡T nyÓT]ø±˝À. Äs√E |üP\>∑T‘·T\Ô ø£+ô|˙ yêfi¯fløÏ #ê˝≤ –sêø° ÁøÏdàü dt ø£Hêï >∑÷&Ü. nø£ÿ&É|\æ \¢ T mø£ÿ&√ ñ<√´>∑+#˚d÷ü Ô ne÷à Hêqï\ì Äs¡T<äT>± #·÷düTÔ+{≤s¡T. n+<äTø£ì @&Ü~ø=ø£ÿkÕ¬s’Hê neTàì ‘·\T#·T≈£î+≥÷ |ü⁄e⁄«\T |ü+|ü⁄‘·÷ ˇø£ ø±sY¶ |ü+|ækÕÔ&ÉT “Happy ¯ ˝À Ä dæ‹ú mothers day, I love you mom” nì, ø±˙ eTq <˚X+ ø±<äT>∑<√jYT. M&ÉT s√E neTàì #·÷düTÔ+{≤&ÉT. (Ä$&É m+‘· ˇ<ä›qT≈£îHêï) nsTTHê ø±sY¶ |ü+|ækÕÔq+{≤&ÉT. ø±ì &ÉãT“˝Ò¢e⁄ø£<ë, ìs¡T<√´>∑+. n+<äT≈£î Hêqï <ä>]Z∑ øÏy∞Ó fl ªªHêHêï! ˇø£ e+<√ yÓj÷Ó ´ ÇsTT´, neTà\ ~HêìøÏ ø±s¡÷,¶ |üP\÷ |ü+|ækÕÔqTμμ n+{≤&ÉT. Hêqï eT+&ç|&ü ‘ É ê&ÉT, neTà ã‹≈£î+&É>±H˚ neTà ~qy˚T$TÁ{≤ ˙ XÊs¡+ú ? ô|’>± ø±sYø¶ ,Ï |üP\øÏÏ &Éu“… +<äT≈£î? m<äTs¡T>±H˚ ñ+~>∑<ë MT neTà. ô|s¡{À¢ |üP\T uÀ˝…&TÉ . b˛sTT ø√düT≈£îsêμμ n+{≤&ÉT M&çø√ÿ|üyTÓ TdüT+Ô ~. n<=ø£ ñ<ëVü≤s¡D Aping øÏ. n˝≤π> Father's Day øÏ neTà <ä>]Z∑ øÏ yÓfifl¯ &ÉT>∑T‘ê&ÉT ªªHêqï ~HêìøÏμμ ÄyÓT ‹{Ïbº ˛düT+Ô ~. Ç~ Ç˝≤ ñ+&É˙, Valentines day Ç+ø± >∑eTà‘·T.Ô ÄyÓT]ø±˝À yêfi‚fl<√ &˚{+ Ï >¥ e¬>s’ ê nì nô|ò÷]kÕÔsT¡ . yê&ÉT s√&É÷¢ >∑Á{≤ }&çÃ, ø±dæì &ÉãT“\T Ä<ë #˚d,æ yê&ç girl friend øÏ @<√ |ü⁄wüŒ >∑TrÔ, &çqïsY Á{°{Ÿ Ç‘ê´~ #˚kÕÔ&TÉ . eTqyê&ÉT eT∞fl neTàH√ HêqïH√ n&É>±*‡+<˚ ø±s¡Tø¶ ,Ï #ê¬ø≥ ¢ ø¢ Ï &ÉãT“\T. y˚πs girl friend ñ+<äì #Ó|üŒ&ÜìøÏ <äeTTà+&É<äT. n+<äTø£ì @ y˚Tqe÷eT ≈£L‘·Ts¡Tø£H√ #ÓbÕÔ&TÉ . neTà+≥T+~? ªª<ëì¬ø+<äT≈£îsê? <ëìøÏ dü+ã+<Û뽧düTÔHêïsTT. á X‚wü_Ûwü\T #˚ùdÔ e÷eTj·T´ eT¬øÿ*s¡><∑ +ä ‘ê&ÉTμμ nì. ns¡yú TÓ +Æ ~ ø£<ë? m+‘· s¡kÕuÛ≤k˛? nsTTHê Ç|ü⁄Œ&ÉT Aping <Ûsä à¡ e÷ nì Ns¡\ yê´bÕs¡+, |üP\ yê´bÕs¡+ u≤>± |ü&çb˛sTT+<√jYT. e÷ ∫qï‘·q+˝À ne÷àsTT\T X¯óÁuÛÑ+>± »&É\T y˚düTø=ì #·ø£ÿ>± |üP\T ô|≥Tºø=H˚yês¡T. eTq Á|üã+<Ûä ø£e⁄\T Á|üDj·T+ø√dü+ Ä&Éyêfi¯ófl »&É$düTs¡T≥ n~ eT>∑yêfi¯ófl #˚‘√Ô |ü≥Tºø=qT≥, ø=+&=ø£#√ <ëìyê‘·øÏ ø=s¡&Ü<Óã“˝≤>± øÏ+<ä|&ü TÉ ≥, Ç˝≤ e]í+#˚yês¡T. sêe÷j·TDø±\+ ì+N ìqï yÓTTqï{Ï ø±+‘·+ ø£<\ä∏ <ëø±, ø¬ ø’ ,£ dü‘´· uÛ≤e÷ Ç‘ê´~ HêsTTø£\T »&Éyd˚ Tü ø√ø£b˛‘˚ n*>±s¡ì uÛsÑ \Ô¡ øÏ #·≥T≈£îÿq ‘Ó*dæb˛j˚T~. n˝≤π>, ôdø£+&é c˛øÏ ˇ+≥]>± yÓ[fl Ä\X¯´+>± Ç+{Ïø=∫Ãq uÛsÑ \Ô¡ T uÛ≤s¡´\øÏ ø£eú ÷|üD≤s¡+ú eT˝…|¢ Pü \T >∑Á{≤ ‘Ó#Ã˚ yês¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT Ä&Éyêfi¯ófl »&É\T y˚dTü ø√&É+˝Ò<Tä >∑<Tä {ÀjYT. n+<äs÷¡ , m|ü⁄Œ&É÷ n\ø£˝À ñqï≥T¢ $s¡uÀdüTø=ì... ÄE≥Tº ø£fifl¯ øÏ n&Éy¶ TÓ T∫Ã, #Óe⁄\T>∑ù|Œdæ,

eTT≈£îÿ˝À¢øbÏ ˛sTT, |üP˝…øÿ£ &É ô|≥Tº≈î£ +{≤s¡T #Ó|Pü Œ? ø±˙ Ç|ü⁄Œ&=#˚à TV commercials ˝À eTTbÕŒ‹ø£ eT÷&=+‘·T\T E≥Tºb˛wüD >∑T]+#˚, <ëì‡>∑<sä >¡ ±! Ç+‘·Ks¡TÃô|{Ϻ <ä≥+º >± ô|+#·Tø=ì eT∞fl <ëìï ø£{Ÿ #ÓjT· ´&ÜìøÏ styling cÕ+|ü⁄‘√ u§#ÓÃ&É+‘· Ks¡Tà (pardon the pun <=s¡\qï≥T¢) Äj·Tq eTTìe÷DÏø£´+ qs¡dæe÷sêe⁄>±s¡T ‘·q uÛ ≤ s¡ ´ ‘· \ ø=|ü ⁄ Œ˝Àì eT+<ës¡ |ü ⁄ e⁄« >∑ T ]+∫ n<ä T “¤ ‘ · es¡ í q #˚XÊ&ÉT>∑<Tä {ÀjYT. Äs√E\T b˛j·÷jÓ÷jYT. Çø£ yÓTT>∑eTT+&Üyê&˚<H’Ó ê ‘·|⁄ü Œ#˚ùdÔ ÁbÕj·T•Ã‘·yÔ TÓ ˝≤ nô|ò÷]kÕÔ&TÉ #Ó|⁄ü Œ? |üP\T ‘˚e&ÜìøÏ ˝Ò<Tä , Ns¡\T ø£≥Tºø√s¡T. q>∑\T ô|≥Tºø√s¡T. e÷ Hêj·TqeTà nqï≥Tº ø£*ø±\+ ˇ∫Ã+<√jYT. yê&Óe&√, Ä dü‘´· Vü≤]X¯Ã+Á<äT&ÉT >±yÓ÷düT #·+Á<äeT‹ yÓTfiÀfl eT+>∑fid¯ ÷ü Á‘·+ Edæ n~ ≈£î<äTe ô|≥ºeT+fÒ, Ä eTVü‰kÕ~Û« ªªÄVü‰! ˙y˚ Hê uÛsÑ eÔ¡ ⁄ >∑qTø£ ˙ø£ÿì|æ+∫+~ Hê eT+>∑fid¯ ÷ü Á‘·eTìμμ uÛsÑ eÔ¡ düú pdæ yêb˛sTT+~ ø£<√jYT. eT] ás√E˝À¢ dü‘´· Vü≤]X¯Ã+Á<äT&ÉT ø±<äTø£<ë, yê&ç ‘ê‘· e∫ÃHê ô|fi≤fl+ yÓTfiÀfl eT+>∑fi¯dü÷Á‘·+ ø£qã&É<Tä >∑<ë! Ns¡\T eTq d”]j·T˝À ‘·|Œü Ç+¬øø£ÿ&Ü ø£qã&Ée⁄>∑<ë eTq‘ês¡ \ T eT+∫ Ns¡ \ T>∑ ≥ Tº ø =ì, eT+>∑ fi ¯ d ü ÷ Á‘· + ãj· T ≥ ø£qã&˚˝≤>∑Tq y˚dTü ø=ì, y˚Tø£|⁄ü Œ m+‘·e÷Á‘·+ #Ó&≈É î£ +&Ü @&ÉTdüT+Ô {≤s¡T >∑ < √jY T . b˛Hê Ä b˛‘· q ï sêdæ q ≥Tº ªªø±≥Tø£ ø £ + {Ï ˙ s¡ T #·qTø£≥Tº|sü TT+ã&Éμμ... nì poetry nô|ò÷]<ë›eT+fÒ Ä eTT~‘·\T Ä ø±»˝Ÿ ø±s¡+≈£î+&ÜH˚ @&ÉTkÕÔs√jYT. Ä Ç+Á<äC≤\+ #·÷dæ rs¡*‡+<˚H√jYT. ø±˙ Ä Ns¡\T ø£≥Tº≈î£ ì ø£qã&ç ‘ês¡\øÏ Ä Ns¡©ï eT&É‘u· ≥ … +º sê<äT{ÀjYT... n<˚<√ c˛˝À #·÷|æ+#êØeT<Û´ä . eT] Ä bÕÁ‘·\ Á|üu≤Û e+ øÏ+∫‘·TÔ e÷Á‘·+ >∑÷&Ü eTq dü+kÕs¡ Ád”\Ô ˝À ø£qã&É≥ ¶ Tº ˝Ò<√jYT. Ä c˛\T uÛÀs¡TuÛÀs¡Tq @&ÉTdü÷Ô #·÷kÕÔsT¡ >±˙, bÕ+≥÷ #=ø±ÿ y˚dTü ø=H˚ @&ÉTdüT+Ô {≤s¡T. eTq dü+uÀ<Ûqä \T>∑÷&Ü n˝≤π> ñ+≥THêïsTT >∑ < √jY T ! Ç|ü ⁄ Œ&É T MT dæ d ü º s Y ãT#· à eTàì H˚ q T e~Hê nì dü+uÀ~ÛkÕÔqT>∑<ë. n˝≤π> e÷ ‘·s¡+˝À »q+, nø±ÿ, nqïj·÷´, u≤u≤sTT, ‘ê‘·j÷· ´, u≤eTà>±s¡÷ Ç˝≤¢ |æ*#˚yêfi¯fl+ ñfiÀfl»Hê\ï+<äØï Ç|ü⁄Œ&É+<äs÷¡ ªªn+≈£î˝Ÿ, Ä+{°μμ >∑T»sêryê&ÉsTT‘˚ ªªn+≈£î˝Ÿμμ (uncle) n+{≤&ÉT. yê&ÉT<˚X› Ù¯ y˚TyÓTHÆ ê, |ü&TÉ #·T˝À ñqï Ä&É<ëìï e÷Á‘·+ ªu…+Jμ n+{≤&ÉT. n+fÒ ªk˛<ä]μ nH˚¢ yê&˚&ÉT|ü⁄. \+&ÉH√¢ ì n+{≤πs¢. >∑T»sêryê&ÉT <ëìï ô|<ä|› Œü nqT≈£î+{≤&ÉT. ÇVü≤ düsπ dü]. yê&Óe&√ ø±HÓ«+{À¢ #·~y˚ >∑&TÉ >±ZsTT Ä eT<Û´ä yêfi¯fleTàq&ç>±≥º ªªne÷à n+fÒ @+{Ï mummyμμ nì. @${Ï! yêfi¯ófl e÷s¡sT¡ , eTqy˚T e÷sê\+{≤yê? z] ˙ ‘·*¢ »sƒs¡ +¡ uÛdÑ àü + ne«! m+‘·e÷≥Hêïy√jYT! H˚qT e÷sê˝≤? yÓTT¬øÿ e+>∑+~ Medicare e#êÃø£ e+– #·dTü +Ô ~{ÀjYT! Ç+ø± #ê˝≤ ñ+<√jYT! @$T{°! ˙>∑÷&Z Ü q#·Ã˝Ò<ë? This is base ingratitude.

*** |35

36|

neTà ø±yê* zyéT qeT•Ùyêj·T: nì nø£så êuÛ≤´dü+ #˚sTT+#·ø£ eTT+<˚ Ä~ >∑Ts¡TyÓ’ neTà mH√ï H˚]Œ+~ Ç+ø± e÷≥˝Ò sêì Hê‘√ uÛ≤wü‘√ |üì˝Òì ∫s¡Tqe⁄« ˝≤*+|ü⁄‘√... eTs¡∫b˛˝Òì eTT<äT› eTT]bÕ\‘√..

H˚Á‘êe<Ûëì˝≤ ø£+{Ï #·÷|ü⁄‘√... mHÓïH√ï H˚]Œ+~ zs¡TŒ‘√ H˚sT¡ Œ‘√..

Hê yÓqTπø ˇø£ ô|<ä› ôd’q´+˝≤ Hê #·T≥÷º ˇø£ ô|≥ºì ø£+#·T ø√≥˝≤ Hê yÓ+fÒ ˇø£ eTVü‰ eT+Á‹˝≤... n+‘·˝ÀH˚ eTs√ ãT*¢ H˚d+Ôü ˝≤...

Hê‘√ Ä&ÉT‘·÷ bÕ&ÉT‘·÷ ∫{Ϻ ø£<\äÛ ˝À bÕÁ‘·\˙ï ‘êH˚ q{Ïd÷ü Ô #·+{Ï bÕ|üì ø£+{Ï bÕ|ü˝≤ ø±bÕ&ç+~ |üd‘ æ q· eT+‘ê H˚H˚ ‘êHÓ’ qqTï ô|+∫ ô|<ä› #˚d+æ ~ Á|ü‹ >√s¡TeTT<ä‘ › √qT dü+kÕÿsêìï J]í+|ü CÒd+æ ~ NeT\qT #·+|æq Hê&˚ nVæ≤+dü H˚]Œ+~ ãT<äT&Δ ˝ç ≤ Áø£eT•ø£D å n\yê≥T #˚d+æ ~ ø£e÷+&ÉsY ˝≤ ô|<ä› u≤\•ø£å ˝Àì Á|ü‹ |ü⁄≥ ˝≤.. <ë] #·÷|æ+~ nC≤„q u≤\´ ‹$Tsêq ~${°˝≤

ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wæ˝≤ ãTe« ‹ì|æ+#˚ ≥|ü⁄&ÉT j·TXÀ<ä˝≤ ã&ç ø¬ [fl e#˚à es¡≈L£ <˚eøÏ˝≤ ìÁ<ä|⁄ü #·Tà ø£\ã ¢ T*¢ ø£<\äÛ ‘√ yÓTT\¢˝≤ zs¡TŒ˝À d”‘· eTs√ uÛ÷Ñ e÷‘·˝≤ ne÷à... ˙˝À ˝Òì |ü⁄D´ Åd”\Ô T Ç+¬øes¡e÷à? e÷ ny˚Tàø±<äT me] neTàsTTHê Ç+‘˚! eT+∫ #Ó&TÉ \ e´‘ê´dü+, bÕ|ü |ü⁄D≤´\ |ò*ü ‘·+, <äjT· <ëøÏD å ≤´\ nedüs+¡ , ndü÷j·÷ Áø√<Ûë\ |ü]$T‘·+ ãT~ΔøÏ Vü≤‘·T≈Ô î£ H˚˝≤ #Ó|Œæ .. Ä˝À∫+|üCùÒ d Ä#·]+|üCùÒ d neTè‘·+ ˝≤+{Ï neTà ø±yê* n+<ä]ø°... nHê<Ûä ÄÁX¯e÷\T, u≤\ H˚sd¡ Tü \Ô >∑èVü‰\T ˝Ò≈î£ +&Ü m|üŒ{Ïø.° .. eTìwæ yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ #·T≥÷º neTà, neTà #·T≥÷º |üsêBÛq |üd‘ æ q· + n<ä+› ˝≤+{Ï ∫s¡T ÁbÕj·÷ìï |ü~\+>± ÁbÕD+>± u≤˝≤´ìï eTìwæ>± eT\∫ ô|+#˚ neTà neTè‘·+! Ä n<äèwü+º <äøÿ£ ì _&ɶ J$‘êìøÏ ny˚Tà ˇø£ k˛¢ b˛sTT»Hé!

` \øÏàå Hê>¥ dü÷]uÛ§≥¢

***

|37

38|

<˚X¯ uÛ≤wü\+<äT ‘Ó\T>∑T ˝…dü‡ ne÷à nH˚ |æ\T|ü⁄˝À m+‘· nqTsê>∑eTT+<√, neTà˝≤+{Ï ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝Àq÷ n+‘˚ ÄbÕ´j·T‘·T+~. Ä<ä]düT+Ô ~... n≈£îÿq #˚sT¡ Ã≈£î+≥T+~... Ä˝À#·q\øÏ e÷≥\T H˚sT¡ Œ‘·T+~... n+<äTøπ .., Ä+Á<Ûuä ÀÛ Eì#˚ ø°]+Ô #·ã&ç+~.. Ä+>∑¢ |ü+&ç‘T· \#˚ XÊ¢|Tæò +#· ã&ç+~.. Ä+Á<Ûä sêÁcÕºHï˚ @sêŒ≥T #˚sTT+∫+~.. nœ\ uÛ≤s¡‘êeìπø Ä<äsÙ¡ ÁbÕj·TyÓT+Æ ~.. »j·TVü≤√ »j·TVü≤√ Ä+Á<ä »q uÛ≤wü.. »qà bÕeqy˚T #˚jT· T Hê »qì uÛ≤wü.. qqïj·T |ü\T≈£î\ rj·T<äq+ ‘Ó\T>∑T b˛‘·q ‘·fió¯ ≈£î\ ì+&ÉT<äq+ ‘Ó\T>∑T y˚eTq #·eT≈£îÿ\ ø£eTà<äq+ ‘Ó\T>∑T ø±fiÀõ #·Ts¡T≈£îÿ\ ñ|üŒ<äq+ ‘Ó\T>∑T ll #ÓDT≈£î\ yÓ#÷ <äq+ ‘Ó\T>∑T eTTfi¯fl|üP&ç øÏdTü ≈£îÿ\ #·\<¢ qä + ‘Ó\T>∑T ‘Ó\T>∑T ‘Ó\T>∑T ‘Ó\T>∑T...... |ü\T≈£î |ü*øÏq+‘·H˚ eTeTø±s¡+ ø£\T>∑T |üse¡ X¯+‘√ Á|ü‹ Vü≤è<äjT· + ñbıŒ+>∑T $X¯«Hê<Ûä yês¡T y˚sTT |ü&>É \∑ T>± sêdæHê dæHê¬s $X¯«+uÛsÑ ¡ >± #·÷|æHê n<ä+‘ê eTq C≤„q|”sêƒ \øÏ eT#·Tà ‘·Tqø£˝Ò eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü eT<ÛTä ]eT\øÏ ì» Á|ürø£˝Ò n+<äTøπ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡+ |ü\T≈£î‘·÷.. |ü]dƒ ÷ü .Ô . Á|ü‹ ˇø£ÿ]ø° bÕsƒê\T>± uÀ~Ûd÷ü Ô ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T˝¬ø’ ø£èwæ #˚<ë›+ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ kıã>∑T\ì ‘·sê«‹ ‘·sê\øÏ n+~<ë›+ y˚sTT @fi¯ófl>± ‘Ó\T>∑TC≤‹ y˚sTT $<Ûë\T>± |ü+&ç+#·Tø=qï düJe uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü nì Ä+Á<Ûuä ≤Û wü neTè‘·+ e+{Ï<˙ä bÕXÊÑ·´ |ü+&ç‘T· \T ôd’‘+· ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝Àì r|æ<Hä êìï Á|üX+¯ dæ+#ês¡T. <˚X¯

uÛ ≤ wü \ +<ä T ‘Ó \ T>∑ T ˝… d ü ‡ nì lø£ è wü í <˚esêj·TT\T ‘Ó\T>∑T ÁbÕX¯düÔ´+ >∑T]+∫ #ÓbÕŒ&ÉT. ‘˚≥ ‘˚≥ ‘Ó\T>∑T r|æ >∑T]+∫ ø£e⁄\T >±q+ #˚XÊs¡T. Ç{≤*j·THé Ä|òt <ä ádtº>± ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT ø°]Ô+#ês¡T. n»+‘ê uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü.. |ü\T≈£î $qkı+|ü⁄>± ñ+≥T+~. sê‘·˝À <ëìø√ kÂ+<äs´¡ + ñ+~. ‘Ó\T>∑T |ü\T≈£îã&ç, qT&ç, HêqT&ç $qkı+|ü⁄>± ñ+{≤sTT. n+<äTøπ .. ‘Ó\T>∑T ø£$‘·«+, kÕVæ≤‘·´+, ‘Ó\T>∑T ø£fi\¯ ÁbÕX¯d´Ôü + m\¢\T <ë≥T‘√+~. |ü<ë\ ñ#êÃs¡D˝À ˇø£ ˝≤*‘·´+ ø£*–, ÁXÊe´‘ê e÷<ÛTä s¡´+˝À Á|ü<eä∏ TkÕúq+ eVæ≤düT+Ô <äì ø£˝«º… ˝Ÿ |ü+&ç‘T· &ÉT nqï e÷≥\T Ç+<äT≈£î ñ<ëVü≤s¡D>± #Ó|⁄ü Œø√e#·TÃqT. ‘Ó\T>∑THê≥ |ü⁄≥º&+É , ‘Ó\T>∑T #·<eä &É+, e÷{≤¢&≥ É +, »Hêà+‘·s¡ düTø£è‘·|\üò eTì n|üŒj·T´ BøÏ‘ å T· \ e+{Ï eTVü‰|ü+&ç‘T· \T nqï≥T¢ Á|üe÷DeTT+~. ‘·q<Óq’ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü e÷<ÛäTsê´ìï >∑T]+∫ mH√ï eT<ÛäTs¡yÓTÆq |ü<ësêú\‘√ b˛*Ã` nìï{Ï ø£Hêï $Tqï nsTTq~ n<˚qì Ç˝≤ ì>∑TZ ‘˚\TkÕÔ&ÉT. Ä<ÛäTìø£ ø£$ eTT~>=+&É Ms¡uÁÑÛ <äeT÷]Ô eT+∫ >∑TeTà&ç ø£qï <ä+∫q jÓTi¿ì Áø=e«&É¢ _j·T´eTT ≈£L&ÉT ø£qï y˚T˝Ÿ »Vü≤+^s¡T e÷$T&ÉT |ü+&ÉT ø£qï düT+ø±]q ˝Òd»ü ® ø£+øÏ ø£qï ø£$Tj·T |ü+&çq <ëø£ ø£qï #·ø¬ ÿs¡ ‘·>u∑ Àdæ e+&çq bÕ\ ãTe« ø£qï s¡d<ü ë&ç ø£qï, |üqdü ‘=q ø£qï ps¡eTT ø£qïqT EqTï ø£qï n\‹ s¬ s¡‘ì˚ j·Tq ø£qï HêeTì ‘·iÏ ø=dü] ≈£Ldæq ø√sTT ≈£L‘· ø£qï eTT<äT› ˝§*¬ø&ÉT »esê* yÓ÷$ ø£qï ‹j·T´HÓq’ <ÓjT· ´~ j·T<˚ ‘Ó\T>∑T u≤dü »qàuÛ÷Ñ $Tø£+fÒ dü«s¡+Z ã y˚sπ ~ e÷‘·è uÛ≤wüø+£ f… eT<ÛTä s¡yT˚ ~ ø£qï‘·*ø¢ +£ f… |òTü q<Óe’ $T+πø~ ‘Ó*j·TeTj·T´ ˙e⁄ ‘Ó\T>∑T_&ɶ ... nHêïs¡T Hês¡¢ ∫s¡+J$ |39

40|

‘Ó\T>∑TuÛ≤wü ‹j·T´<äq+ ‘Ó\T>∑T C≤‹ >=|üŒ<äq+ ‘Ó\TdüT≈£îqï yêfi¯fløÏ ‘Ó\Tπ> ˇø£ eT÷\<Ûqä + ‘·*<¢ +ä Á&ç H˚]Œq{Ϻ e÷‘·è uÛ≤wüsê ‘Ó\T>∑T eTs¡∫b˛‘˚ yêfi¯flì qTe⁄ eTs¡∫q≥Tºsê Ç~ eTs¡euÀ≈£îsê n+{≤&ÉT #·+Á<äuÀdüT ˙≈£î H˚qT Hê≈£î qTe⁄« ∫Á‘êìøÏ sêdæq bÕ≥˝À n+<äTπø... ˙ <˚X+¯ @<ä+fÒ ... ‘Ó\T>∑T <˚X+¯ nì ˙ C≤‹ @<ä+fÒ ... ‘Ó\T>∑T C≤‹ nì e+X¯+ @<ä+fÒ ‘Ó\T>∑T yê&çqì ‘Ó\T>∑T _&É\¶ +‘ê ‘Ó\T>∑T ø°]Ô #ê{≤*‡q ‘·sT¡ D+ Ç~. m+<äTø£+fÒ.... lHê<Ûä ø£$ nqï≥Tº, »qì dü+düÿè‘·+ãT düø\£ uÛ≤wü\≈£îqT <˚X¯ uÛ≤wü\+<äT <ÓqT>∑T ˝…d‡ü , »>∑‹ <ä*ø¢ +£ f… kÂuÛ≤>∑´ dü+|ü<ä yÓT#·Tà {≤&ÉT_&ɶ y˚T\T >±<Ó? |üP‘·sπ ≈£î\]ôd |üPsêí\T u§ã“≥T¢ ø±øÏHê&É ø±» ø£õø® ±j·T u≤<äTcÕ\T C≤+Á– bÕj·TdüeTTà\ ø£qï rj·THÓq’ uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü! $Tdæ$T ã+–q|ü*ü ¢ e÷$T&ÉT\ s¡T#·T\T ‘ê{ÏeTT+»\T y˚T{Ï d”‘ê|ò˝ü ≤\T yÓTs¡jT· T #·ø¬ ÿs¡øπ [ e÷<ÛTä s¡T\ ø£qï rj·THÓq’ ~ Hê uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü! y˚<$ä Væ≤‘·yTÓ qÆ Ms¡<säÛ à¡ eTT |ü˝ÿ… uÛ≤s¡‘e· TTàqì<˚ Ms¡ uÛ≤wü q\<äeTj·T+‘·T\ q\Te⁄qT |ü+&ç+#Ó >±sêeTT ∫\Tø£ X¯è+>±s¡ uÛ≤wü ∫ìï ø£èwüßìí ©\˝…HïÓ H=ï ø°]+Ô #Ó uÛ≤>∑e‘·T\T yÓT#·Ã uÛøÑ ÔÏ uÛ≤wü yÓTT\¢ |ü\Tÿ\ ì*à jÓT\¢yês¡\T yÓT#·Ã sêeTTì ø£<Cä∏ ô… |Œ s¡øÔÏ uÛ≤wü

nsTT‘˚ H˚&TÉ <˚Xu¯ ≤Û wü\+<äT ‘Ó\T>∑T ª˝…dμt nsTTb˛‘√+~. Á|ü|+ü #· yê´|ü+Ô >± n+‘·]+∫b˛‘·Tqï uÛ≤wü\ C≤_‘ê˝À ‘Ó\T>∑T #˚]+~. uÛ≤cÕ |ü]s¡øD å£ ≈£î eTq+ #=s¡e rdüTø√≈£î+fÒ ‘Ó\T>∑T ø£qTeTs¡T>∑jT˚ ´ |ü]dæ‹ú <ë|ü⁄]∫+~. ~<äTe› TT ‘Ó\T>∑øså£ e¡ TTqT eTT<äT>› ∑ ‘Ó\T>∑q |ü\T≈£îeTT eTT‘ÓeÔ TT˝§\Tø£Hé ñ<ä‹Δ H=+<äTqT Jeq $T<äsΔ D ¡ ìÏ yÓ\j·TT ø°]Ô j·T<˚$› ø£è|üH!é ‘Ó\T>∑T<äq+ eTq≈£î <Ûqä + ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü #·]‘· |òTü q+ n+‘·{Ï |òTü qø°]Ô ø£*qZ eTq ‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&TÉ <ë+. ‘Ó\T>∑T˝À sê<ë›+. ‘Ó\T>∑T˝À J$<ë›+. ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ |ü⁄Hê<äT˝ô|’ eTq y˚T<Û√$ø±dü+, Jeq $ø±dü+ ô|+bı+~+#·T≈£î+<ë+. |ü+#·<ës¡ ∫\ø£ e+{Ï ‘Ó\T>∑T |ü\T≈£î ‘Ó\T>∑T õVü≤«ô|’ ∫+<äT˝≤&Ü*. e÷‘·èuÛ≤wü |ü≥¢ >ös¡e+ ô|+bı+~+#·Tø√e\dæq nedüs+¡ qe‘·sêìøÏ ñ+~. #·øÿ£ s¡ ø£*|æq ø£eTàì ‹j·T´ì ‘√&ÉT ô|s¡T>∑T ‘Ó\T>∑T #·øÿ£ ì |ü\T≈£î\ kı>∑dTü \ q&Éø\£ Vü≤+düV≤ü √j·T\T u…fi≈¯ î£ qqïj·T ‹ø£ÿq mi¿q |æ‹øÏq Äe⁄bÕ\ bı<äT>∑T #·<Tä e⁄\‘·*ø¢ ° düTeT<ÛTä s¡X*’Ë øÏ |ü⁄{Ïìº \T¢ ‘Ó\T>∑T eTs√ e÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ... neTà e÷≥\˝Àì ø£eTà<äq+ Á|æjT· Tsê* e&ç˝Àì yÓ#÷ <äq+ ∫Hêï] #·÷|ü⁄\˝Àì |üd‘ æ q· + ø£*–q uÛ≤wü, eTq n+<ä]ì ø£*|æq uÛ≤wü eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü ... ≈£î˝≤\T @yÓTHÆ ê eT‘ê\T @yÓTHÆ ê. Ä+Á<Ûë nsTTq ‘Ó\+>±D≤ nsTTq. düyê\ø£å ø±s¡D≤\T mìï ñHêï? ø£*düT+&Ü\ì. ‘Ó\T>∑T ‘·*ì¢ ø±bÕ&Ü\ì ... $÷...

***

` X¯•sπ K |ü{≤ïj·Tø˘ |41

42|

|43

44|

LORDLY DIGITAL, +91 98485 16896