GC TEN NOEY
TUSSEN MENSEN, GEMEENSCHAPPEN EN CULTUREN
Nederlandstalig tweemaandelijks tijdschrift voor Sint-Joost-ten-Node, de LeopoldsÂwijk en de Noordoostwijk P3A9140
1
JAN FEB 2019
S I V L WA
E D N A V R A A J T HE
COVER: “HET JAAR VAN DE WALVIS” – BEELDHOUWER DIRK HENDRIKX IN ZIJN ATELIER, WAAR BESCHADIGDE BIG BAGS NIET ALLEEN WORDEN GERECYCLEERD TOT SCHOUDER- EN RUGZAKKEN, MAAR OOK TOT HET WINTERJAN WONINKJE VAN DE TWEEDE EDITIE, IN DE VORM VAN EEN OP WARE GROOTTE GEMAAKTE GROENLANDSE WALVIS! EEN SAMENWERKING TUSSEN DIRK EN TEN NOEY ÉN HET PERSONNEEL VAN HET LIEDEKERKEPARK, HET PARK FEB WAAR DE WALVIS KAN WORDEN BEZOCHT VAN VRIJDAG 11/01 TOT ZONDAG 17/02/2019, IN DE SINT-JOOSTSTRAAT, NAAST DE KERK VAN SINT-JOOST-TEN-NODE./
2
3
BINNENSHUIS Het Winterwoninkje
4-5 BINNENSHUIS wekelijkse ateliers
De Zondagen: ontbijtfilms
6
OVER DE VLOER
Max Mwila
7
DE BIB BELICHT
Irene en Hakim
8
MENSEN VAN SINT-JOOST
Elisabeth Kuijpers en Nicolas Guilmard
9 STADSBEESTJES De huismuis
2019
10-11 UIT DE TIJD
Léon Delacroix
12-13 AL WAT GROEIT
Over walvissen en het water waarin ze leven
De schadelijke gevolgen van microplastic
14
EROP UIT
Femma Sint-Joost Okra
Davidsfonds
Femma Royale
Zangkoor Lassenne Vocale
15
op de stoep GEHOORD IN TEN NOEY
16
KALENDER COLOFON
MET DE STEUN VAN
BINNENSHUIS
Winterwoninkje 2019 wordt een Groenlandse Walvis Dat is een idee van kunstenaar en SJTN-inwoner Dirk Hendrikx. Hij broedt al lang op het
PRAKTISCH: Winterwoninkje/Cabanon d’Hiver, De Liedekerkepark, Sint-Jooststraat Van vrijdag 11/01 tot zondag 17/02
plan om met recyclagemateriaal een levensgrote walvis te bouwen. En snel werd duidelijk dat Winterwoninkje en de walvis perfect combineerbaar zijn.
Open voor publieke activiteiten:
De walvis spreekt sinds mensenheugnis tot de verbeelding. Lees er de heroïsche en bijbel-
elke woensdag van 12 tot 18u
se verhalen maar op na. Maar ook vandaag is dat nog zo. Hij wordt door velen beschouwd
zaterdag van 11 tot 18u
als een soort boodschapper van deze tijd: hoe goed of hoe slecht gaat het met de wereld?
zondag van 11 tot 18u
Bigbag, de walvis die als Winterwoninkje zal dienen, wordt volledig opgebouwd uit ge-
Open voor alle activiteiten
recycleerd materiaal: zijn vel bestaat uit aan elkaar genaaide stukken bigbag, dat zijn de
(open, gesloten, doelgroep):
enorme zakken waarin bouwmaterialen geleverd worden en die maar een keer worden
elke andere dag tussen
gebruikt. Zijn buik, het eigenlijke Winterwoninkje, wordt in gebruikt hout geconstrueerd.
10 en 18u
Hiermee roept Dirk Hendrikx op even na te denken over onze manier van leven waarmee we veel te veel afval produceren.
Info: tennoey@vgc.be,
Winterwoninkje biedt plaats aan een 40-tal mensen en kan gebruikt worden voor ate-
02 217 08 82,
liers, lezingen, ontmoetingen, kleine concerten,… En iedereen mag er gebruik van ma-
facebook >
ken. Dus: heb je een idee, heb je zin om iets te organiseren. Laat het ons weten en we
winterwoninkje/cabanon d’hiver
doen het samen.
Nieuwjaarsfeest Het nieuwjaarsfeest van Ten Noey verwarmt al eeuwen je
uit de hele wereld.Voor nog meer toeren zorgen Bert en
tweede zondagnamiddag van het jaar. Ook in 2019 is dat
de Bomma’s. In een set die het midden houdt tussen een
zo. Bijzonder is dat het feest start in Winterwoninkje in
verkleedpartijtje, een concert, een slapstick en niet te
het Liedekerkepark en op volle toeren komt in Ten Noey.
vergeten een sessie samenzang slingeren ze in een ongezien tempo de liedjes rond je hoofd. Kwestie van de kinderen in
Daar word je opgewacht door de voorzitter, Patrick
de zaal en in u tot vrolijkheid aan te zetten.Voor hap en drank
Moyersoen, en door kersvers schepen van Nederlandstalige
zorgt Ten Noey. En ook voor fijne ateliers. Iets met walvissen
Aangelegenheden Lydia Desloover, die beiden voor een
bijvoorbeeld, of iets met verhalen, of met bouwen. Voldaan,
pittige nieuwjaarsbrief zorgen.Voor de volle toeren zorgt
opgeladen en vrolijk keer je rond 19u huiswaarts.
daarna Dianka Kouamé. Dianka zong eerder dit seizoen al ieders hart warm op het straatfeest de Beriot en dat in kleine bezetting. Nu doet ze dat over in volle bezetting. Ze is een Nederlandse songschrijfster, performer, danseres en actrice van Ivoriaanse afkomst. Ze verbindt traditionele klanken uit haar geboortedorp “Ahondo” met hedendaagse invloeden
Winterwoninkje/Ten Noey Zondag 13 januari vanaf 14u30 Met de steun van de schepen voor Nederlandstalige Aangelegenheden, Lydia Desloover.
3
BINNENSHUIS
wekelijkse ateliers voor kinderen ALGEMEEN Inschrijvingen wekelijkse ateliers starten vanaf maandag 17/12/2018, voor de paasvakantie vanaf maandag
4
21/01/2019, beide vanaf 10u. Inschrijven kan online via tickets.vgc.be/tennoey of via tennoey@vgc.be en vragen over de jeugdwerking stel je via
2019 jan feb
larissa.viaene@vgc.be
STADVERKENNERS Tijdens stadverkenners gaan we op pad in Brussel. We gaan op zoek naar beelden, klanken en verhalen van de stad. Maar soms blijven we ook in huis en verwerken we onze avonturen ter plaatse. Dat kan een soundscape, poster of gedicht worden. Leeftijd: voor kinderen geboren 2006- 2010 (12-8 jaar) Prijs: € 50 / € 40 (2e kind) / € 12 (Paspartoe-kansentarief)
PETIT MIXED MEDIA
Wanneer: elke woensdag 14u > 16u
In Petit Mixed Media gaan we elke dag op avontuur. We
Vanaf: woensdag 16/01/2019
tuimelen de ene dag in verhalen maken, de andere keer plakken we de grote zaal vol met tape en touwen en
BOKSEN (voor jongens en meisjes)
nog een andere keer bewegen we onszelf helemaal los
* Boksen is een tactische vechtsport waarbij de coördinatie
in een knotsgek zelfgemaakt masker en zoeken we een
van voeten, ogen en handen centraal staat. Het is erg goed
gepast monsterlijk of prinsessen geluid om helemaal in de
voor de conditie, je wordt bewust van je lichaamsbeweging
stemming te komen. Doe je mee?
en je leert er je kracht en snelheid combineren. * Geweld komt hier niet aan te pas. Het is voor het plezier
Leeftijd: voor kinderen geboren in 2012, 2013 en 2014
en de sport
Prijs: volgens IBO tarief Wanneer: elke maandag 16u > 17u30
Leeftijd: voor kinderen geboren 2006-2011 (7 tot 12 jaar)
Vanaf: maandag 07/01/2019
Prijs: € 50 / € 40 (2e kind) / € 12 (Paspartoe-kansentarief)
Inschrijven: kan via tennoey@vgc.be (ism IBO)
Wanneer: elke woensdag 14u > 16u Vanaf: woensdag 09/01/2019
NAAIATELIER Een naaimoment voor kinderen en volwassenen wordt
TAALKABAAL
een gemeenschapsmoment. Een moment van ontmoeting
Boem pats KNAL shttt, AI!
en samenzijn. Het idee van de workshop is de kunst van
We trekken onze ogen en oren open en luisteren naar de
het naaien leren én de buren en hun kinderen ontmoeten.
stad. Van fietsgerinkel tot sirenes. We spelen met geluiden,
Daarnaast is het ook een fijne en speelse manier om in contact
klanken, woorden, taal en verhalen en maken een wondere
te komen met het Nederlands, het spreken te oefenen of zelf
wereld. Een poëtisch taalatelier voor de kleine schrijvers.
kleine woorden te leren en andere culturen te ontdekken. In samenwerking met Brede School en Femma Quartier.
Leeftijd: voor kinderen geboren in 2012, 2013 en 2014 Prijs: € 50 / € 40 (2e kind) / € 12 (Paspartoe-kansentarief)
Leeftijd: voor kinderen geboren in 2009 of vroeger
Wanneer: elke donderdag 16u > 17u30
(volwassenen ook welkom)
Vanaf: donderdag 10/01/2019
Prijs: gratis Wanneer: elke dinsdag 16u > 17u30 Vanaf: dinsdag 08/01/2019
BINNENSHUIS
DE ZONDAGEN 27/01: ontbijt + theatervoorstelling (8+) “VULKAAN” Een interdisciplinaire kindervoorstelling door Groep Vers. BOEMPATS! vulkaanuitbarsting... (geen paukenslag) KRIEP krrrrrrriep. KRAAAAAAAAK. vroaaaAAAAR. IIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiii.... baaaaaaAAAAM! KadaaaaAAAAAM! (pfoe, dat is veel en luid)
interdisciplinaire kindervoorstelling Vulkaan onderzoekt Groep
Raafje met de rode sok (4+)
Vers wat de noodzaak van energie is en hoe we die kunnen
Zo 3.02.2019
gebruiken of misbruiken. Theatermaker-en docent Noëmi
Aximax, J.W. Wilsonstraat 19,
Degrauwe maakt samen met drie makers uit verschillende
Brussel
Het zit overal. In, onder, rond. Tussen en bovenop en spuit eruit. Maar wat is energie? En hoe belangrijk is verveling in een lichaam en een wereld die op uitbarsten staat? Met de
disciplines een verhitte voorstelling. Een kolkende mix van spel, muziek en dans. Hoe kunnen we in de toekomst duurzamer
Brutale “Raafje met de rode sok’
met onze en de energie van de wereld omgaan?
veroorzaakt een regelrechte ramp wanneer hij met zijn zeepkist tegen
ONTBIJT € 2 /kind, € 5 / > 12 jaar
de voorraadschuur botst, waarin
THEATER vrije bijdrage
het eten van de dieren in het bos ligt opgeslagen. De schuur was al niet zo stevig meer en wanneer Raafje en zijn vriend Eddie Beer even later een ladder verplaatsen, stort de schuur in. De voorraad eten rolt in de rivier en wordt door het water verzwolgen. De winter is in aantocht, maar zonder eten zullen de dieren het erg moeilijk krijgen.
OVER DE VLOER Mwila naam Max voornaam M geslacht 36 leeftijd 43 schoenmaat
6 2019
gemaakte t-shirts te koop, zodat bezoekers mijn project financiëel kunnen steunen. Hoe lang is een toerist onderweg naar jouw paradijs? Vanaf de luchthaven van Lusaka is het nog zo ’n acht kilometer, zeg maar een uur tot anderhalf uur per auto. Ik wil uiteindelijk een pendelbus inschakelen, om bezoekers af te halen en weer terug te brengen. Sowieso ga ik moeten samenwerken met ambassades en reisagentschappen. Wees gerust: ik heb hier drie jaar onderzoek naar gedaan. Volgens mij weet geen hond wat er speelt in Zambia.
tekst en fotobewerking © Ziggy Vendemmia
JAN FEB
Oudergem gemeente
Ik weet het, maar wát als ik je vertel dat de meeste beel-
Lusaka, Zambia (Afrika) land van oorsprong
De Victoriawatervallen, iemand? En de vele natuurpar-
Engels taal van het interview 13 november 2018 datum
den over Afrika op televisie…beelden zijn uit Zambia? ken uiteraard, waarvan de grootste en bekendste genaamd Luangwa. Dan is er het jaarlijks festival Kuomboka, waar het volk van de “Lozi” centraal staat. Zambia is rustig en democratisch, kent geen oorlog en is nog behoorlijk ongerept, man! Wat was je eerste project in Ten Noey ook alweer?
We kennen jou als dé man van de grote
Zo ’n vijftien jaar geleden woonde ik nog in Sint-Joost
projecten, Max.
en heb ik bij jullie mijn állereerste tentoonstelling gehou-
Tót aan m’n nek zit ik in ecotourisme en biologische land-
den, jawel! Mijn sculpturen gemaakt van ijzerdraad: een
bouw! In 2016 kocht ik namelijk een tweeëneenhalve hec-
saxofoon, een gitaar, een aantal vliegtuigen en robotten.
tare groot stuk land in Zambia, met het idee daar te gaan
Een paar jaren later heb ik tijdens jullie kinderkerstfeest
wonen. Pas na het te hebben gekocht ben ik de voordelen
een workshop beatboxen gegeven. Nooit ben ik gestopt
van dat stuk land gaan inzien. Ik werd verliefd op de plek,
met muziek maken. Zo schrijf ik mijn eigen rapteksten en
gelegen in het charmante dorp genaamd Malundu Mpan-
maak ik mijn eigen video‘s; mijn huidig album, het twee-
de. Een rivier, veel bomen, vriendelijke buren…en er was
de al ondertussen, heet Observation of life.
veel zand: handig om mee te bouwen! De hoofdman van het dorp, zeg maar de burgemeester, zag meteen brood
Hoef ik eigenlijk nog te vragen of er tijd overblijft om te niksen?
in mijn ideeën: lokale werkgelegenheid en internationaal
Vergeet het: mijn vriendin is vijf maanden ver in haar
toerisme. In 2017 ben ik begonnen met het opstellen van
zwangerschap. Hoewel niet gepland, is het er de juiste
een ondernemingsplan en het maken van technische te-
tijd voor, na alle ellende die ik vorig jaar heb meege-
keningen voor de gebouwen die ik er wil plaatsen: eentje
maakt. Een zwaar beschadigde achillespees na een
om kippen in te kweken, een andere voor varkens, een
ongeluk op m’n skateboard, een depressie en…een
waterput voor drinkwater, een bar plus restaurant, een
brand. Stel je voor: ik droomde over mijn vader die me
hotel met tien kamers, een groot atelier voor opleidingen,
nota bene wilde wakker maken en bij het ontwaken stel
een moestuin, een meer wil ik uitgraven…en o ja: mijn ei-
ik vast dat het huis in de fik staat! Die droom heeft dus
gen huis! Ik werk overigens ook samen met de Belgische
mijn leven gered en sindsdien kijk ik met vólle goesting
wetenschapper Luc Verschaeve, met wie ik me verdiep in
richting mijn project rond toerisme en landbouw: het is
het nut van geneeskrachtige planten en het houden van
nu of nooit!
bijen. Weet je, Ik zou het cool vinden mijn project te mo-
Muziek Max Mwila: https://youtu.be/-mStBrPLXvQ +
gen presenteren in jullie Winterwoninkje, met mijn eigen
www.numberonemusic.com/Mastaveli
DE BIB BELICHT
Wat een mooie dag was 17 november in bib Joske! 13 vertellers – mama’s, papa’s, vrienden, vriendinnen – kwamen vertellen in maar liefst 11 talen. Een Voorleescarrousel die we graag opnieuw organiseren in de buik van de walvis in Winterwoninkje, op zondag 10 februari (11u - 13u). Kom je graag vertellen in jouw taal? Laat het ons weten! De Spaanse Irene en Marokkaanse Hakima waren er bij op 17 november. Zij vertellen over hun ervaringen:
Irene:
Hakima:
Ik heb Rojo corazón gelezen, van Saúl Schkolnik. Over een
Ik heb Wij gaan op berenjacht verteld,
eitje dat geplaagd wordt door de sla en de tomaat: «Jij hebt
van Helen Oxbury, in het Arabisch. Uit-
geen hart!. Maar het eitje weet dat het een klein rood hartje
eindelijk gaat iedereen lopen voor de
heeft, en wat blijkt: terwijl de groenten in de pan gehakt
beer, maar we moeten begrijpen dat
worden, verstopt het zich bij de kippen, die ... een kuikentje
dieren op ons lijken: ook zij hebben
uit het eitje broeden.
nood aan gezelschap, vriendschap, ...
We leerden je kennen als au pair van drie
Je bent vanuit je opleiding
kinderen. Hoe heb je hen de zin om te lezen
bijna een professionele
bij gebracht?
vertelster. Wat is een
Die werd hen al bijgebracht door de ouders. Maar met de
goed verhaal?
wekelijkse bibbezoeken heb ik er misschien een ludieke rou-
Een verhaal met een moraal, dat kinde-
tine in gebracht, lezen amusant gemaakt. Zo leer je houden
ren leert samen te leven, mét onze diver-
van de bib en van boeken. De kinderen ontmoetten ook elke
siteit. Iedereen luisterde naar de Beren-
week vrienden.
jacht, ook wie geen Arabisch verstond.
Ik herinner me die wekelijkse rendez-vous van
Waarom is het belangrijk dat
(veelal) Spaanstaligen. Er wordt steeds meer
kinderen verschillende talen cultiveren?
Spaans gesproken – hoe beleef jij je taal in
Volgens de wetenschap kunnen kinderen tussen 1,5 en 5
onze stad?
jaar tot vier talen assimileren. Mijn kinderen zijn een goed
Brussel is bijzonder omdat je je eigen cultuur kan tonen én
voorbeeld: ze spreken nu al Arabisch, Frans en Nederlands.
van andere culturen leren. Dat verrijkt je enorm.
In onze samenleving kan dat zeker geen kwaad!
Welke Spaanstalige auteurs raad je ons aan?
Welk Arabisch verhaal raad je ons aan?
Voor volwassenen: Almudena Grandes. Voor kinderen: Gloria
Wij zijn opgegroeid met de verhalen over Goha – ik hoorde
Fuertes en Elvira Lindo. Die laatste heeft een personage be-
ze van m’n grootmoeder en moeder. Goha is een wat gek
dacht dat in de lijn ligt van Le petit Nicolas: Manolito Gafotas.
persoon die, gezeten op z’n ezel, een eenvoud in het leven
Gafotas want hij draagt een zware bril (gafas in het Spaans).
gevonden heeft. Op een dag droeg hij z’n ezel op z’n rug door de river, want: «Een ezel kan toch ook moe zijn?
Hou de website en Facebookpagina van bib Joske in de gaten om onze activiteiten te kennen: www.sint-joostten-node.bibliotheek.be & Facebook.com/bibJoske. Op zaterdagen om 12u vertellen we verhalen. Elke eerste zaterdag van de maand is dat in Nederlands en Frans. Wil je zelf eens vertellen, in de taal die jij kiest? Kom dan langs in de bib, bel ons op 02 201 00 97 of schrijf ons via bibliotheek@sjtn.brussels
Tekst + foto’s: © Simon Vandersmissen
VOORLEESCARROUSEL in WINTERWONINKJE.
7
MENSEN VAN SINT JOOST
ELISABETH KUIJPERS EN NICOLAS GUILMARD Sint-Joost behoort tot de jongste gemeentes van het land, met erg veel geboortes, heel vaak in eenoudergezinnen. De vraag naar kinderopvang is erg groot. Dankzij financiële inspanningen van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (gezinsbeleid) én die van de lokale overheid en van de vzw’s als organisatoren van crèches, zal het aantal plaatsen in de Nederlandstalige kinderopvang op nog geen jaar tijd van 30 (kinderdagverblijf Joost-en Fien) naar 164 gestegen zijn. Zo zijn er niet minder dan 3 nieuwe kinderdagverblijven bijgekomen. Het gaat om door de overheid gesubsidieerde plaatsen waarvoor de bijdrage betaald door de ouders afhangt van het inkomen. Reden om kennis te maken met twee jonge ouders wiens zoontje van 18 maanden, Harrie, naar het nieuwe gemeentelijke kinderdagverblijf gaat.
Fijne buurt
8 2019 JAN FEB Tekst + foto: © Pol Vervaeke
Anna-Elisabeth en Nicolas wonen tweeëneenhalf jaar in
te lang gewacht.” Uiteindelijk zijn ze in februari 2018 toch
Sint-Joost-ten-Node, in een fijn herenhuis in de Verboeckha-
maar eens binnengesprongen in Joost en Fien, waar ze van
venstraat. Toen ze naar hier verhuisden was SJTN onbekend
de verantwoordelijke, Rahima, te horen kregen dat er een
terrein voor hen. Tot nu toe bevalt het hen hier bijzonder
nieuw kinderdagverblijf zou openen in de zomer.
goed ook al vinden ze het erg druk op straat. Elk jaar is er
“De diversiteit die je in Sint-Joost op straat ziet, vind je ook
een buurtontbijt wat ze heel erg appreciëren. Het draagt bij
in Het Madeliefje”, zeggen Anna-Elisabeth en Nicolas. En
tot een beter gevoel in de buurt wanneer je mensen, toch
ook al zijn de contacten met andere ouders vluchtig bij het
van gezicht, kent. Ook de diversiteit van de gemeente vin-
brengen of halen van de kindjes, ze vormen een hele ver-
den ze een troef, al blijft het moeilijk om tot echte uitwis-
rijking. “Het mag nog intensiever,” voegen ze er aan toe,
seling tussen verschillende culturen te komen. Er is geen
“zoals in Joost en Fien, waar er af en toe een apero voor de
recept voor om die te doen slagen. Nicolas is als docent en
ouders wordt georganiseerd.”
als speler bezig met improvisatietheater. Soms denkt hij er aan om zijn ervaring in te zetten voor een project waarbij
Nederlandstalig
spelers met verschillende culturele achtergrond samenge-
Anna-Elisabeth is Nederlandse, Nicolas is Frans. Onder-
bracht worden in theaterimprovisatiesessies.
ling spreken ze Engels. Ze zijn blij dat Harrie in een Nederlandstalig kinderdagverblijf terecht kwam, omdat ze er aan
Het Madeliefje
denken daarna naar een Nederlandstalige Steinerschool
Voor hij in 1 van de 3 nieuwe kinderdagverblijven, Het Made-
te gaan. “Het Nederlandstalig onderwijs heeft nu eenmaal
liefje, terecht kon ging Harrie naar een kinderdagverblijf in
een betere reputatie dan het Franstalig. En we zijn heel
Schaarbeek, waar ze minder tevreden over waren. Ze von-
tevreden met de aanpak in Het Madeliefje. De omgang met
den het er onpersoonlijk, duur en hadden hun bedenkingen
de kinderen is heel fijn.”
bij de pedagogische aanpak. “Maar het was onze eigen fout
Een klein minpunt waarvan ze allebei hopen dat er gauw
dat we enkel daar terecht konden”, lacht Anna-Elisabeth.
iets aan gedaan wordt is een duidelijker beleid op het vlak
“Je moet je voor een plaats aanmelden via www.kinderop-
van buitenspelen. Er is een groot terras in het kinderdag-
vanginbrussel.be zodra je zwanger bent. Wij hadden veel
verblijf en het ligt vlak naar het Liedekerkepark. Beide ouders vinden dat er onvoldoende van die openlucht wordt geprofiteerd. Allebei komen ze van het platteland en ze willen dat hun zoontje zoveel mogelijk de buitenlucht kan opsnuiven, ook en zeker in een dichtbebouwde omgeving als die van SJTN.
Een tweede kindje Anna-Elisabeth is enkele maanden zwanger van een tweede kindje. Het is echter geen uitgemaakte zaak of hij of zij (ze weten het niet) ook naar Het Madeliefje zal gaan. Hoe lovend ze ook zijn voor wonen en leven in SJTN, en hoe blij ze ook zijn met een kinderdagverblijf op wandelafstand, de ruimte van het platteland wenkt.
STADSBEESTJES: DE HUISMUIS In onze rubriek van onpopulaire stadsbeestjes gaan we het deze keer hebben over : de huismuis! tekst © Lieselotte Vervoort
Samen met de bruine rat en de mens het meest verspreide zoogdier ter wereld... Als je weet dat een wijfje 5 tot 10 (!) nesten per jaar kan hebben van nog eens 4 tot 12 jongen die op hun beurt na 5 weken al geslachtsrijp kunnen zijn... dan is het geen wonder dat deze diertjes snel een plaag kunnen vormen.
Aanpassingskoning
dus sommige planten kan je dan beter verwijderen of
Net als de bruine rat kan de huismuis zich enorm goed
beschermen door bijvoorbeeld glasscherven naast de
aanpassen aan nieuwe omgevingen. Ze verdragen
plant in de grond te steken. Kamerplanten die giftig zijn
temperaturen tot – 18°C. De oorsprong van deze
om te eten zoals aronskelken zijn natuurlijk ook een optie
diertjes is te vinden in Eurazië maar sinds de kolonisatie
om een beetje groen in huis te behouden.
zijn muizen ondertussen vrijwel op alle continenten te
Andere middeltjes zoals pepermuntolie werken slechts
vinden, van Amerika tot Australië. Muizen hebben erg
tijdelijk. En cavia’s die muizen zouden weghouden? Welke
veel natuurlijke vijanden (roofvogels, marter, kat, vos,
grappenmaker heeft dat ooit verzonnen? De muizen gaan
rat...). Maar deze diertjes zijn slim en hebben zich
regelmatig korrels stelen bij onze cavia’s, daar vinden we
perfect weten aan te passen aan het leven in onze
sporen van terug.
huizen, waar ze veilig zijn voor hun natuurlijke vijanden (tenzij er een kat is). Ze kunnen zich ongelooflijk smal
Muizen in huis hebben veel nadelen maar toch één klein
maken en zelfs een kier of een opening van 1 cm breed
voordeel : ze bestrijden ander ongedierte. Ze eten graag
kan al genoeg zijn voor de muis om zich door te wurmen.
insecten en aan hun lievelingskostje, kakkerlakken,
Ook zijn ze fantastische klimmers en kunnen ze tot een
kunnen ze niet weerstaan.
halve meter hoog springen.
Het zou ook zo zijn dat als meerdere generaties muizen
Ze zijn vooral ‘s nachts actief, en je kan er bijna zeker van
elkaar in huis opvolgen, de jongste generaties erg
zijn dat als je één muis in je huis aantreft, er meerderen
tam kunnen worden. Zo las ik over een koppel dat niet
zullen zijn. Ze blijven erg schuw en ze weten perfect waar
van de muizen in hun huis verlost raakte en dan maar
ze zich kunnen verstoppen.
vriendschap had gesloten met de ondertussen tamme muizen die ze uit hun hand leerden eten.
Als ze zich één keer in je huis bevinden is het zeer moeilijk om van hen af te raken (ik spreek uit ervaring...) Net
Een weetje waar ik ook zelf van schrok : Uit onderzoek
omdat ze zo pienter zijn, zijn ze zo moeilijk te bestrijden.
blijkt dat muizen muziek kunnen maken! Door middel
Net als ratten weten muizen heel snel wat vergif is als ze
van ultrasone klanken met een frequentie van tussen
één van hun soortgenoten na het eten van een bepaald
de 30 en 110 Khz maken zij geluiden om de vrouwtjes te
goedje hebben zien ziek worden en sterven. Hetzelfde met
verleiden. Deze klanken zijn te vergelijken met het gefluit
muizenvallen. Sommige muizen zijn zelfs zo slim dat ze het
van vogels.
eten uit de muizenval kunnen bemachtigen zonder in de val terecht te komen!
Muizen in huis!
De enige oplossing om muizen weg te houden is schoonmaken en nog eens schoonmaken. Geen kruimeltje op de grond, nergens etensresten hoe klein ook achterlaten en nergens een plasje water laten liggen! Maar zelfs dan is er nog geen garantie dat ze wegblijven. Muizen kunnen zo goed als alles eten zoals papier (cellullose) of houtsnippers (ze durven weleens knagen aan houten vloeren) Op zoek naar vocht gaan ze soms ook aan de wortels van kamerplanten knagen,
UIT DE TIJD
LEON DELACROIX (ST-J-T-N 1867 – BADEN-BADEN 1929) EN ZIJN REGERING VAN LOPPEM. Oktober 1918, de Eerste Wereldoorlog liep op zijn einde. Het bevrijdingsoffensief was ingezet en Duitse tekst: © Jos Laporte
militairen keerden oostwaarts. Omdat baron Charles van Caloen (1856-1933), die burgemeester was van Loppem, met een stugge onwil niet wilde samenwerken met de bezetter werd hij bedreigd met straffe. Op 2 oktober 1918 eiste de Kommandantur van Oostkamp dat hij zijn kasteel zou verlaten. Gelukkig bleef dit bevel onuitgevoerd. Op 15 oktober verlieten de Duitsers met stille trom Loppem. Maar op 20 oktober werd er door vertegenwoordigers van het Belgische Hof aangeklopt. Zij boden zich aan en vroegen of het kasteel kon ter beschikking gesteld worden van de koning, zijn familie en zijn hofhouding. Op 24 oktober, om 18u15 uur reed de koning met zijn gevolg het domein binnen. Tot 25 november 1918, gedurende een maand, stond het Kasteel van Loppem in het brandpunt van de Belgische politiek. Zij was een internationaal trefpunt,
10 2019
het hoofdkwartier van het Belgische leger en de zetel van de uitvoerende macht.
JAN FEB
DE BELGISCHE POLITIEK IN 1918
RAADPLEGINGEN VAN DE KONING
De politieke geschiedenis in 1918 gaat terug tot 1884. De
In het Kasteel van Loppem ontving koning Albert meer-
parlementsverkiezingen van 10 juni 1884 waren een totale
dere internationale persoonlijkheden.
nederlaag voor de liberalen, omwille van de organieke wet
Op 9 november kreeg koning Albert het bezoek van de
op het lager onderwijs (1879), waardoor zij katholiek België
Franse president Poincaré en ook de Japanse prins Yo-
de gordijnen injoeg. Tot 1917 werd België achtereenvolgens
ryhito. Belgische politici werden uitgenodigd en geraad-
bestuurd door 9 homogene katholieke regeringen. In 1917
pleegd. Op 11 november 1918 verwelkomde koning Albert,
werd de regering de Broqueville
in aanwezigheid van de regeringsleider Gerard Cooreman,
uitgebreid met liberalen en soci-
een afvaardiging van het Nationaal Hulp- en Voedingsco-
alisten. Op 1 juni 1918 werd de re-
mité. Dat comité speelde in het bezette België naast een
gering de Broqueville vervangen
sociale ook een politieke rol. De ontmoeting van 11 novem-
door de regering Gerard Coor-
ber was zeer belangrijk. Het Nationaal Comité voorzag
eman, die op 21 november 1919
voor 60 % de bevoorrading van bezet België en haar le-
ontslag nam. Koning Albert wilde
den kenden bijzonder goed het reilen en zeilen in het land.
een regering die brak met de voor-
De afgevaardigden bestonden uit de liberaal Paul-Emile
oorlogse cultuur en het verleden,
Janson, die zijn voorzitter Emile Franqui, tevens directeur
een drie partijen regering en met
bij de “Société Générale”, verving. Tevens Pedro Saura,
ministers uit het bezette gebied,
afgevaardigde van markies de Villalobar, Spaans gezant
daar deze een betere voeling had-
te Brussel, en tenslotte Edward Anseele, de socialistische
den met de problemen en wensen
volksvertegenwoordiger uit Gent. Zij wisten o.m. de ko-
van de bevolking.
ning te vertellen dat Brussel in een chaos verkeerde. Dat terugtrekkende Duitse soldaten in opstand waren ge-
Léon Delacroix
raakt, en de rode vlag hadden gehesen, de bevolking hadDE POLITIEKE EISEN
den opgejut tot ernstige sociale onlusten. Ook de werd er
Reeds tijdens de oorlog kwamen uit verschillende hoeken
aan de koning meegedeeld dat er geruchten circuleerden
heel wat politieke eisen naar voren:
om de republiek uit te roepen. Niet alleen de sociale orde,
Het algemeen enkelvoudig kiesrecht, erkenning van de
maar ook de monarchie stond op het spel. De volgende
vakbonden, afschaffing van artikel 310 uit het strafwet-
dagen ging de koning verder met zijn politieke raadplegin-
boek, dat stakingen verbood, en voor de Vlamingen de
gen bij vooraanstaande liberalen, socialisten en centrum-
belofte voor een Vlaamse universiteit te Gent en de ver-
katholieken. De katholieke conservatieven, zoals partij-
vlaamsing van het leger.
leider Charles Woeste en oud-minister Joris Helleputte,
en de klokken in oktober 1891. Op deze plaat staan de
werden bewust niet geraadpleegd. Uiteindelijk deed hij
namen van de leden van de Kerkfabriek, met “Léon Dela-
beroep op Léon Delacroix, Brussels advocaat en lid van
croix, secrétaire”. Hij was een
het Nationaal Hulp- en Voedselcomité om een regering
echte Ten-Nodenaar. Geboren
te vormen.
in de Dwarsstraat 70 (niet ver
Kasteel van Loppem
van het Houwaertplein) op LEON DELACROIX, DE EERSTE “EERSTE MINISTER”
27 december 1867, als zoon
VAN BELGIË
van Jules Charles Edouard
Op 21 november 1918, een dag voor zijn “Blijde intrede” te
Delacroix, geboren te Brussel,
Brussel, kon de koning zijn nieuwe eerste naoorlogse re-
30 jaar, handelaar en van zijn
gering voorstellen, o.l.v. de katholiek Léon Delacroix. Een
echtgenote Anne Marie Eveli-
drieledige regering bestaande uit 6 katholieken (waaron-
na Hoorickx, 30 jaar, geboortig
der de eerste minister), 3 liberalen en 3 socialisten. De 6
van Anderlecht. Zijn moeder
katholieken waren: Eerste minister Léon Delacroix, Char-
was de dochter van Guillaume
les de Broqueville, Alphonse Harmignie, Albéric Ruzette
Hoorickx, burgemeester van
(° St-J-t-N 1866 - 1929), Prosper Poullet, en Henri Jas-
Anderlecht (1842-1862). De
par; 3 liberalen Paul Hymans, Fulgence Masson en Louis
jonge Léon eindigde zijn humaniora met de gouden me-
Franck; 3 socialisten: Emile Vandervelde, Edward Anseele
daille aan het “Insitut Saint-Louis”, om nadien rechten te
en Joseph Wauters. De nieuwe ministers hadden zich
studeren aan de ULB. Op 22 jarige leeftijd huwde Léon in
vrijwel zonder uitzondering verdienstelijk gemaakt in het
de Sint-Joostkerk op 24 juli 1890 met Julienne Aelbrecht,
Nationaal Hulp- en Voedselcomité. In deze regering waren
21 jaar oud. Het jonge gezin woonde eerst in de Jozef II
er 2 ministers geboortig van Sint-Joost-ten-Node: Léon
straat, later in de Crespelstraat 47, in een huis van nonkel
Delacroix, 1867 en Albéric Ruzette, 1866). De regeringslei-
Hoorickx. In 1900 werd het pand, de Stassartstraat 100,
der Léon Delacroix zal voor het eerst de titel voeren van
aangekocht. Hier werden de laatste zes van de twaalf
“Eerste Minister”. Zijn voorgangers noemde men “Chef de
kinderen geboren. Op het gelijkvloers bevond zich het
Cabinet”. Zo werd Léon Delacroix de eerste “Eerste Minis-
kantoor van Meester Delacroix, “avocat à la Cour de Cas-
ter” van België.
sation”, waarvan hij ook stafhouder werd.Te Elsene was hij lid van de Gemeenteraad en ook van de raad van de
Deze regering gaat de geschiedenisboeken in als de “Re-
Kerkfabriek van de Sint-Bonifaciuskerk. Hij was voorzitter
gering van Loppem”. Maar ook kreeg deze regering de
en Belgisch afgevaardigde bij de “Commissie voor Oor-
naam van de “Staatsgreep van Loppem”, omdat verschil-
logsherstellingen”, belast over de controle van de Duitse
lende beslissingen niet grondwettelijk werden genomen,
Spoorwegen. Bij één van zijn controle opdrachten over-
zoals de wet op het algemeen stemrecht en ook niet voor
leed hij, ziek te Baden-Baden op 15 oktober 1929.
het parlement zijn verschenen. Deze kritiek kwam vooral van de katholiek-conservatieven, die bewust niet werden
Zijn ongehuwde dochter, Berthe Delacroix (1894-1985)
betrokken bij de vorming van deze regering. De drie klas-
publiceerde in 1967 een boekje over het leven en de fa-
sieke partijen waren vertegenwoordigd in de regering.
milie van haar vader, getiteld: “Souvenirs Léon Delacroix,
De eerste regering Delacroix gaf haar ontslag op 17
1867-1929”.
november 1919, de dag na de verkiezingen. De tweede regering Delacroix ging van start op 2 december
LEON DELACROIX, STRAAT en METROSTATION
1919 om te eindigen op 17 november 1920, omwille
De gemeente Anderlecht herdacht hem met een straat-
van te grote meningsverschillen binnen de regering.
naam, die verder loopt op het grondgebied van Sint-Jans-
Bij de verkiezingen in 1919 werd hij verkozen tot volks-
Molenbeek, in de buurt van de slachthuizen. Later werd
vertegenwoordiger voor het arrondissement Namen, tot
het metrostation aan de Birminghamstraat en de Dela-
1921. Hij werd benoemd tot Minister van Staat in 1921.
croixstraat op metrolijn 2 naar hem genoemd.
SINT-JOOST-TEN-NODE EN LEON DELACROIX Wie de Sint-Joostkerk bezoekt zal achteraan in de kerk de inhuldigingsplaat vinden voor de voltooiïng van de toren
Jos LAPORTE Geraadpleegde werken: - - - - -
Berthe DELACROIX, Souveniers Léon Delacroix, 1867-1929. Brussel, 1967. Prof. Dr. Theo LUYKX, Politieke geschiedenis van België. Amsterdem / Brussel, 1969. Véronique van CALOEN, Jean F. van CLEVEN, Johan BRAET, e.a., Het Kasteel van Loppem. Stichting Kunstboek, 2001. Geboorteakte, 1867 in Gemeentearchief Sint-Joost-ten-Node. Rouwbrief, 1929.
Volgende maal: Prins Clemens von Metternich, als banneling te Sint-Joost-te-Node.
11
AL WAT OVER WALVISSEN EN WATER
Het zou u niet moeten verbazen maar alle leven op aarde komt in oorsprong uit de zee. Alle 82 soorten in het water levende zoogdieren worden verzameld onder de wetenschappelijke benaming Cetacea. Cetus is de Latijnse verwijzing naar walvis
12 2019
wat groot zeedier betekend. Onder die naam is er ook
door de lokale langlijnvisserij. Middelgrote zeevogels ra-
een sterrenbeeld aan het firmament te zien. Volgens de
ken verstrikt in kieuwnetten. Zeeschildpadden, dolfijnen
evolutietheorie zijn in het Eoceen walvissen ontstaan uit
en zelfs kleine walvissen worden door treilnetten onder-
landdieren. Eoceen is op de geologische tijdschaal het
schept. Al deze bijzondere bijvangsten bij elkaar opgeteld
tijdperk tussen 56 en 33,9 miljoen jaar geleden en bete-
duiden op de omvang van een bijkomend probleem.
kent dageraad in het Oudgrieks. De walvissen dienen in
JAN FEB Tekst + foto: © Kaatje Van Hemelrijck
2 onderordes te worden verdeeld. De baleinwalvissen
Een internationaal team van wetenschappers heeft op
waarvan de naam verwijst naar de zeefachtige structuur
grond van 20 jaar onderzoek een overzichtskaart ge-
die zich aan hun kaken bevindt waarmee ze kleine vissen
publiceerd waardoor de bijvangst van lucht ademend
en plankton als voedsel uit het water zeven. Ze hebben
zeeleven onontkenbaar wordt en duidt op een mondiaal
2 neus-(spuit)gaten. De tandwalvissen hebben 1 neus-
probleem. Recentelijk kon de bijvangst van zeevogels
gat en eten vis, inktvis en andere zeezoogdieren. Van alle
beperkt worden door over te stappen van langelijn- naar
zoogdieren zijn de walvissen het meest verregaand aan-
kieuwnetvisserij maar dit zorgde dan weer voor een stij-
gepast aan het leven in het water. De jongen van deze
ging van de bijvangst van kleinere walvissoorten. In Euro-
warmbloedige dierensoort worden dus levend geboren
pa valt vooral de Middellandse Zee op waar de bijvangst
en gezoogd met melk. Bij het duiken ademen zij slechts
van schildpadden een rechtstreekse bedreiging vormt
weinig lucht in. De longcapaciteit bij de grotere soorten is
voor het voortbestaan van deze dieren. Bovendien bena-
ongeveer de helft van die bij de landzoogdieren. De zuur-
drukken de auteurs van de studie dat het verdwijnen van
stofvoorraad wordt niet opgeslagen in de longen maar in
zeeleven in een bepaald gebied ook ernstige gevolgen
het spierweefsel. Het uitademen gaat gepaard met hevig
heeft voor het lokale ecosysteem. In verband met deze
gesnuif door de spuitgaten. De fontein die dan ontstaat
problematiek zijn onderhandelingen over visquota en tij-
kan bij de grootste soorten tot 8m hoog zijn. De blauwe
delijke visbeperkingen niet aan de orde want niemand wil
vinvis is het grootste dier dat ooit op aarde heeft geleefd
bijvangst. Soms kan een eenvoudige ingreep wonderen
(33m lang en 170 ton). Walvissen zijn de bekendste die-
verrichten. Zo hebben ‘ontsnappingsgaten’ in treilnetten
renmuzikanten. De gezangen van de mannetjeswalvissen
er voor gezorgd dat de bijvangst van zeeschildpadden in
kunnen uren duren en dienen om walvisvrouwtjes te ver-
de visgronden rondom Australië met 90% is afgenomen.
leiden en worden soms jarenlang onthouden. In de loop
In de gronden rond Hawaï en Alaska en in de Stille Zuidzee
der tijden werd er door de mens op walvissen gejaagd.
hebben slimme lange lijnen die vogels waarschuwen al voor een serieuze daling van de bijvangst van albatrossen
De Inuiten (Eskimo’s) van Groenland en Canada jagen
en stormvogels gezorgd. Ik vraag me ook af waarom wal-
ook nu nog op walvissen om te overleven in hun natuur-
vissen soms in grote getale aanspoelen op het land. Dik-
lijke habitat. De Basken waren de eersten die op grote
wijls zijn het potvissen en bultruggen. Zijn ze verdwaald,
schaal om commerciële redenen op walvissen begonnen
ziek of hebben ze gewoon pech? Hebben ze sonarproble-
te jagen. Later trokken ook de Japanners, Zuid-Korea-
men of last van de temperatuur die stijgt? Of willen ze ons
nen, Noren en Nederlanders op jacht. We kunnen stellen
gewoon duidelijk maken dat er in hun natuurlijke habitat
dat 63% van de wereldzeeën overbevist is.” Daar komt
door ons toedoen een immens probleem is dat hun het
nog bij dat vissers niet alleen vis vangen. Zeeschildpad-
leven stilaan onmogelijk maakt. Om daar iets aan te doen
den, allerhande zoogdieren en zeevogels belanden in
hebben we echt geen zeeën van tijd meer…
grote getale aan een vishaak of in een visnet. Albatrossen sneuvelen massaal voor de kusten van Zuid-Amerika
(bronnen: Wikipedia, Natuur en Milieu)
GROEIT Voor het behoud van deze prachtige zoogdieren, check dus
plastic soep. De grote hoeveelheden afval die in de
even wat je aan verzorgingsproducten gebruikt.
wateren terecht komen.
Lang leve de walvis!
Tekst + foto’s: © Eva Van Velzen
Begin dit jaar spraken we in deze Schakel al over de
Nu brachten onderzoekers begin dit jaar ook naar buiten dat microplastic mogelijk een groot gevaar kan zijn voor walvissen en haaien. Waar grote stukken plastic in de magen van de zoogdieren terecht komen, dringt microplastic door tot in de weefsels. Hierdoor kunnen ze ontstekingen krijgen. Onderzoekers pleiten dan ook voor meer onder-
WAT IS MICROPLASTIC?
zoek naar de gevolgen van microplastic voor zoogdieren.
Microplastic zijn kleine deeltjes plastic die in
Door overbevissing en chemische bevuiling zijn er al te
het milieu terechtkomen. Ze zijn daarmee de
weinig meer over.
nieuwe afvalstoffen van ons moderne leven.
13
Ze zijn grotendeels onzichtbaar voor het blote Gelukkig groeit de bewustwording rond de schade-
oog, maar ze hopen zich wel op in het zeewater,
lijke gevolgen van microplastic. Zo hebben the Plastic
vissen en schelpdieren.
Soup Foundation en Stichting Noordzee een app ontwikkeld:
Microplastics komen op verschillende manieren
beatthemicrobead die via het scannen van een barcode
in oceanen en meren terecht. Een groot aandeel
kan vertellen welke microplastics in het verzorgingspro-
microplastics is afkomstig van de slijtage van
duct zitten. (ik heb de app getest en hij werkt!) Heb je geen
autobanden, of verf van wegmarkeringen,
smartphone let dan op de volgende thermen:
waarvan de partikels wegspoelen met het
- Polyethyleen (PE)
regenwater.
- Polypropyleen (PP)
Ook huishoudens voeren microplastics naar
- Polyethyleen Tereftalaat (PET)
het milieu. Dat gebeurt via cosmeticaproducten
- Polymethylmethacrylaat (PMMA)
die we afspoelen onder de douche of via fleece
- Nylon
truien en andere synthetische kleren die we wassen. Voordat je je favoriete dekentje een
Dit zijn microbeads zoals de organisatie ze noemt die je
extra wasbeurt geeft, denk je beter even na
liever niet in het afvalwater terecht ziet komen.
of dat wel echt nodig is. Ook flesjes shampoo,
Het is ook perfect mogelijk om ze te vervangen door
scrubs, bekijk je best eens kritisch. Er bestaan
natuurlijke materialen zoals gemalen havermout, kokos,
genoeg alternatieven zonder plastic deeltjes.
anijszaadjes of maalsel van de schil van noten en bamboe. (Bron: https://do.vlaanderen.be/nieuwe-app-waar-
(bron aquafin.be)
Foto’s grote klimaatbetoging Brussel zondag 02/12/2018
schuwt-voor-microplastics)
GREVELINGENSTRAAT 20 1000 BRUSSEL OPEN DEUR Heb je zin in een gezellige babbel en een kopje koffie? Of wil je meer weten
Help mee 1000 Maskers maken tegen luchtvervuiling!
over onze activiteiten van januari en februari? Dan ben je welkom op dinsdag 8 januari en dinsdag 5 februari om 14u . WORKSHOP “RED JE RUG” op woensdag 23 januari om 14u.
2019
Louis Bertrandlaan 30 1030 Brussel van 14u tot 17u.
Onbewust beschadigen dagelijkse bewegingen de gezondheid van de rug.
En verder masker maaksessie:
Een groot deel van deze bewegingen zijn niet te vermijden. Denk maar aan
Zaterdag 19/01 van 10u tot 12u Zaterdag 16/02 van 10u tot 12u Zaterdag 16/03 van 10u tot 12u Vrijdag 05/04 van 20u tot 22u
werken in de tuin, zorgen voor (klein)kinderen, enz. Met de juiste houding
14
15/12 Masker maaksessie in GRAFIK
en oefeningen kan je je rug gezond houden. We starten deze praktische workshop met een kort theoretisch kader over de rug, hoe die in elkaar
JAN FEB
om zoveel mogelijk de natuurlijke krommingen van de rug te bewaren en
in de Beescoop - Van Hovestraat 19, 1030 Schaarbeek
over- en onderbelasting te vermijden. Tot slot leren we ook een aantal
Meer informatie femmaroyale@gmail.com
zit en wat de mogelijke problemen zijn. We geven ook praktische tips mee
spierversterkende oefeningen en gaan we stretchen. Deze activiteit wordt georganiseerd met de steun van de CM en is geïnspireerd door de theorie van “De driehoeksrelatie rug-buik-benen.”, gepubliceerd in samenwerking met BVLO, de bond voor lichamelijke opvoeding. Voor inschrijving en meer info kan je terecht bij Anny Nys via 0478 911 788 of andrea.nys@outlook.be INTERVERENIGINGENQUIZ
trefpunt Sint-Joost-ten-Node GREVELINGENSTRAAT 20, 1000 BRUSSEL
Daar doen we aan mee op vrijdag 15 februari om 19u30 in Ten Noey.
SAMEN KOKEN
Wil je de groep van feMma Sint-Joost – Brussel N.O. versterken? Geef dan
Er gaat niets boven gezellig samen je potje te koken en
een seintje aan Mia Peters-Van Bastelaere via 02 230 76 43
uiteraard samen te genieten van een zelf
of 0485 785 296 of m.vanbastelaere@gmail.com
gemaakt feestmaal. Daarom komen we éénmalig in de maand samen en maken een lekker driegangenmenu klaar.
BOWLING Op zondag 17 februari gaan we Bowlen.
We beginnen er aan om 10u. Iedereen steekt op één of andere
Afspraak om 14u30 aan de bowlingzaal “Crosly”, Keizerlaan 36, 1000 Brussel.
manier de handen uit de mouwen:groenten schoonmaken, aan
Info en inschrijven bij Mia Peters-Van Bastelaere via 02 230 75 43
de kookpot staan, opdienen of afwassen. Gezelligheid is troef
of 0485 78 52 96 of m.vanbastelaere@gmail.com
en het eten smaakt nog eens zo lekker. Een goede gelegenheid om andere mensen te ontmoeten en misschien nog een tip op
Iedereen is welkom op onze activiteiten!De cursus start op 15 januari
te steken en dat thuis eens uit te proberen.
2018.
Wil jij ook graag eens mee komen koken of komen
GEHOORD IN TEN NOEY
genieten van een smakelijke maaltijd in een gezellige sfeer? Geef dan zeker een seintje aan OKRA Sint Joost Ten Node. De kosten worden onder de deelnemers verdeeld. Alle 55-plussers, man of vrouw, zijn welkom op dinsdag 15 januari en op dinsdag 12 februari. Inschrijven is wel noodzakelijk via Malou Vanderstappen
“Èk sèn beire dul!” West-Vlaams voor: “Ik ben zó kwaad op jou!”
02 736 33 93.
Tekst: © Eva Van Velzen
FEMMA SINT-JOOST – BRUSSEL N.O.
VRIJDAG 15 FEBRUARI 2019 OM 19U30. Het Davidsfonds Sint-Joost-ten-Node / Brussel-Leopoldswijk organiseert – naar jaarlijkse gewoonte – op vrijdag 15/02/2019 om 19u30 de “Interverenigingenquiz Agnes van Waeg” in Ten Noey, Gemeentestraat 25 te 1210 Sint-Joost-ten-Node. Deze quiz wordt de “Interverenigingenquiz Agnes van Waeg” genoemd. Dit als huldebetoon aan wijlen mevrouw Agnes van Waeg – Borginon (+ Leuven 07/12/2002) die de geestelijke moeder is van deze interverenigingenquiz. Zij was ook gedurende 32 jaar de actieve voorzitter van het Davidsfonds Sint-Joost – Brussel. In deze interverenigingenquiz worden er geen dubbelzinnige vragen gesteld. Het is een quiz met vragen over algemene kennis, waaronder: actualiteit, geschiedenis, literatuur, muziek, kunst, architectuur, wetenschappen, Brussel, Vlaanderen, België, Europa, Belgische politiek, buitenlandse politiek, aardrijkskunde, natuur, eten en keuken, Belgische bieren, wiskunde, economie, financiën en beurs, sport, film, televisie, godsdiensten en kerken, Vlaamse beweging, musea, ontspanning, enz ...
Tekst + foto: Luc Faems
“INTERVERENIGINGENQUIZ AGNES VAN WAEG”
15
Alle verenigingen kunnen aan deze interverenigingenquiz deelnemen. Er worden zo een 10 tot 12-tal deelnemende groepen verwacht. Elke groep bestaat uit maximum zes deelnemers. Voor deze interverenigingenquiz kan er ook een gelegenheidsvereniging samengesteld worden met een ludieke naam. Alle verenigingen en/of gelegenheidsverenigingen zijn uitgenodigd om aan deze interverenigingenquiz deel te nemen met één of meerdere groepen (maximum ZES personen per groep). Om praktische redenen vraagt men om de deelname van uw vereniging te bevestigen via jos.laporte@skynet.be of 0477 608 809
Tekst: © Rafael Núñez Vázquez Foto: © Sylvina Calas
Lassenne Vocale Lassenne Vocale is een jong internationaal zangkoor waarmee we de Brusselse multiculturaliteit weerspiegelen. We repeteren elke dinsdagavond van 20u tot 22u in Ten Noey. De communicatie verloopt in het Engels! Wij staan open voor
OP DE STOEP
nieuwe zangers, maar een beetje zangervaring Tekst + cartoon: Rodrigo Burgos Zautzik - www.rodrigobz.net
kunnen voorleggen en het kunnen lezen van het notenschrift zijn onze voorwaarden. Indien je er meer over wil weten, kan je ons mailen via lassennevocale@gmail.com of volg ons op Facebook@lassennevocale. Foto genomen in de Anglicaanse Holy Trinity kerk, te Elsene.
Regen in de zomer, hitte in de herfst, orkaanwinden in de winter, het schijnt dat er iets niet op zijn plaats is…
VASTE ACTIVITEITEN IN TEN NOEY MA
Zondag 6 januari
Nederlandse les
Ontbijtfilm: Driekoningen special (3+)
Petit Mixed Media voor kinderen DI Nederlandse les Naaiatelier voor kinderen en hun ouders Gitaar Yoga Zangkoor WO
16
Country dans 55+ Oriëntaalse dans Capoeira
2019
JANUARI
Stripverhalen maken
Vrijdag 11 januari Lancering van het Winterwoninkje in het Liedekerkepark Zondag 13 januari Nieuwjaarsfeest Ten Noey Zondag 27 januari Ontbijt + theatervoorstelling: VULKAAN (8+)
FEBRUARI Vrijdag 15 februari Interverenigingenkwis
JAN FEB
Zondag 24 februari Concert: NISIA
DO Nederlandse les Sport Fusion Naaien & Crea Animatie stop motion
COLOFON ONTHAALBALIE Aan het onthaal van Ten Noey kan je terecht voor allerlei informatie over cursussen, cultuur, wonen en werken in Brussel. Openingsuren: Maandag tot donderdag van 9u tot 20u Vrijdag van 9u tot 18u ADRESSEN FEMMA/OKRA Grevelingenstraat 20 1000 Brussel Jeugdcentrum AXIMAX J.W. Wilsonstraat 19 1000 Brussel Tel. 02 280 45 56 Bib Joske Grensstraat 2 1210 Sint-Joost-ten-Node Joost-e-Fien Braemtstraat 47 1210 Sint-Joost-ten-Node Gemeenschapscentrum TEN NOEY Gemeentestraat 25 1210 Sint-Joost-ten-Node Tel. 02 217 08 82 | Fax 02 217 19 22 tennoey@vgc.be www.tennoey.be IBAN BE75 7340 1652 3351
MEER INFO! Bezorg ons je mailadres via tennoey@vgc.be en ontvang informatie over onze activiteiten via mail of vind Ten Noey leuk op Facebook!
PRIVACY Ten Noey respecteert je privacy. Je adres gebruiken we uitsluitend om je “De Schakel” toe te zenden en je op de hoogte te houden van eigen activiteiten van Gemeenschapscentrum Ten Noey en aanverwante organisaties in de Vlaamse gemeenschap te Brussel. Je kan je gegevens in ons bestand steeds inkijken of aanpassen zoals voorzien in de wet van 8 december 1992 ter bescherming van de privacy. WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Werkten mee aan dit nummer: Karel Van den Akker, Kaatje Van Hemelrijck, Eva Van Velzen, Ziggy Vendemmia, Pol Vervaeke, Luc Faems, Rodrigo Burgos Zautzik, Larissa Viaene, Lieselotte Vervoort, Jos Laporte, Max Mwila, Rafael Núñez Vázquez, Sylvina Calas. ZETWERK www.madebydesign.be V.U. Patrick Moyersoen, Gemeentestraat 25 1210 Sint-Joost-ten-Node
Inzendingen voor het volgende nummer worden verwacht uiterlijk op 5 februari 2019. Inzendingen die ons na deze datum bereiken, kunnen wij niet meer publiceren. Dank voor je begrip.