De Schakel Oktober 2020

GC TEN NOEY

TUSSEN MENSEN, GEMEENSCHAPPEN EN CULTUREN

Nederlandstalig tweemaandelijks tijdschrift voor Sint-Joost-ten-Node, de Leopolds­wijk en de Noordoostwijk

4

OKTOBER 2020

Foto: © Ankelien Kindekens

Een kleurrijk jaar met KaftKaft

3

BINNENSHUIS

Cursussen, kinderateliers, speelweek (Halloween)

4 binnenshuis PROJECTWWW

5

DE BIB BELICHT Lotte Veuchelen

6-7 mensen van sint-joost Josée Van Hecke

8-9 STADSBEESTJES Deel 2: vogels

10-11 UIT DE TIJD

2

Banneling Victor Hugo

12-13 AL WAT GROEIT

oktober

De Tuin van Overvloed

14

OVER DE VLOER

15

OP DE STOEP GEHOORD IN TEN NOEY

16

KALENDER COLOFON

Lola Baert

COVER: ANKELIEN KINDEKENS

MET DE STEUN VAN

GC TEN NOEY MAAKT DEEL UIT VAN

BINNENSHUIS

CURSUSSEN, KINDERATELIERS, SPEELWEEK We schoten, misschien zoals half de wereld, een beetje laat in gang, beduusd door de impact van Corona en onzeker door de snel wisselende voorschriften over wat mag en niet mag, kleurcodes, op en neer dansende curves, hoopgevende en verontrustende berichten. Maar ziehier, kinderen en volwassenen kunnen voor enkele vertrouwde of opgefriste ateliers in Ten Noey terecht. De meeste ervan startten al in september, maar voor zover er nog plaats is kan er nog ingeschreven worden.

Ateliers voor volwassenen Wie houdt van beweging kan terecht in de dansateliers Afrikaanse Dans, Oriëntaalse Dans of Country-Line Dance. Of combineert sport, relaxatie en dans in het Sportfusionatelier. Wie het creatiever wil aanpakken zet zich aan weefgetouw of naaimachine of pakt zijn of haar gitaar. Een mengeling van sportiviteit, durf en vrijheid vind je dan weer in het Initiatieatelier Fietsen.

Herfstspeelweek:

DE GROENE REPORTERS Wij laten deze week zien welke mooie groene plekken onze Ateliers voor kinderen (en volwassenen)

buurt te bieden heeft. Met beeld en geluid maken we een

Drie min of meer vaste waarden op het programma

schitterende reportage. We gaan op prospectie, schrijven

voor dit najaar: Petit Mixed Media voor de allerkleinsten,

een script, interviewen buurtbewoners en gaan erop uit!

Naaiatelier voor wie met stof en garen wil omspringen, Stadsverkenners voor wie de stad wil induiken. Vierde

Leeftijd: voor kinderen geboren in 2009-2010

vaste waarde Sportcarrousel krijgt een nieuwe twist:

Herfstvakantie in Ten Noey: 2/11 > 6/11: 9u > 16u

het sporten zal heel Urban zijn: Afro, Hiphop, R&B.

Prijs: € 60/ € 15 Paspartoe-kansentarief

Nieuw is de samenwerking met Aximax voor de

Samenwerking: Mister box & JC Aximax

organisatie van twee ateliers voor kinderen en ouders

Uitgebreide info over inhoud, tijdstip, prijs,…:

gemixt: Druktechnieken en Keramiek.

www.tennoey.be of in de programmabrochure najaar 2020

Evenement

HALLOWEEN De discussie of Halloween nu iets van hier is of Amerikaanse import, en of het nu platte commercie is of werkelijk een feest laten we fijntjes aan ons voorbijgaan. Samen met Aximax, Ouderraad SJAZ, Oudercomité Ten Nude en Bib Joske maken we er gewoon een leuke avond van voor kinderen en ouders.

Uitbundigheid en geheimzinnigheid gaan daarbij hand in hand. Spanning en opluchting, onbehaaglijkheid en rust. En natuurlijk zullen er snoepjes zijn. Natuurlijk pompoenen met rotte tanden. Vervaarlijke zombies en ander gruwelijks. Maar ook dwaallichtjes. Eenzame zielen. En elfjes. Waar en hoe dat alles in tijden van Corona kan plaatsvinden zoeken we nu uit. Park, plein, straat of tuin. Maar hou alvast de vooravond van de herfstvakantie vrij.

Ergens in SJTN Vrijdag 30 oktober van 16 tot 20u Info: Facebook

3

BINNENSHUIS

foto: © projectwww

PROJECTWWW: JONGEREN DUIKEN IN DE WERELD VAN HET DANSTHEATER GC Everna, GC Ten Noey, GC De Kriekelaar en GC De Linde bundelen de krachten met Zinnema, CC De Factorij uit Zaventem en CC Bolwerk uit Vilvoorde om een groot jongerenproject op te zetten.

Wat is projectwww?

ei kwijt op een podium of achter de schermen van een

Projectwww (Wie, Wat, Waarom) geeft jongeren van het

voorstelling? Dan is er een grote kans dat je jezelf wel een

vierde, vijfde en zesde middelbaar met diverse culturele

rol ziet spelen in ‘projectwww’.

achtergronden de kans om op scène hun eigen mening

4

te uiten over thema’s die hen dagelijks bezighouden:

Samen creëer je een podiumvoorstelling van A tot Z.

identiteit, de digitale wereld, social media enzoverder. Hun

Dat gebeurt onder de warme begeleiding van een duo

standpunten gaan ze met elkaar uitwisselen in een dans- en

van coaches, geselecteerd door regisseur Yves Ruth

theaterproductie die allerlei artistieke vormen combineert.

en choreografe Sarah Hadadia. Not your typical school coaches, maar creatieve zielen die helpen in de ontwikkeling

oktober

Op die manier leren jongeren nadenken over migratie-

van jouw talent op de planken of achter de coulissen. Of

achtergrond, hun identiteit of die van hun vrienden. Binnen

dat nu theater, dans, woord, multimedia of een combinatie

de veilige ruimte van de podiumkunst. De jongeren werken

daarvan is.

zelf, onder professionele begeleiding, een voorstelling uit van A tot Z. Het eindresultaat mogen ze opvoeren in

Je kunt deelnemen aan projectwww als schoolactiviteit

verschillende cultuurhuizen.

in maar liefst vier regio’s in Brussel en de rand, met vier verschillende artistieke producties als resultaat. En als

Projectwww is er in 4 regio’s. Wij zijn er voor de jongeren

kers op de taart wordt de voorstelling ook opgevoerd als

van de Noordelijke kant en rand van Brussel.

publieksoptreden in verschillende cultuurhuizen.

Jongeren, doe je mee?

Hé, zit jij in het 4e, 5e of 6e middelbaar? Dan kan jij meedoen aan een unieke podiumervaring. Wil je graag je creatieve

Info: vanessa.vanfraeyenhoven@vgc.be, 0486 76 47 87

DE BIB BELICHT

DE VELE SJALEN VAN LOTTE VEUCHELEN Tekst: © Simon Vandersmissen Foto: © Lotte Veuchelen

Voor deze aflevering van De Schakel zoeken we het in eigen huis. Lotte ken je wellicht als de medewerkster die met veel verbeelding verhalen vertelt, weleens opduikt op school of in de kribbe, en je onveranderlijk met de glimlach ontvangt. Maar ze is ook specialiste in andere domeinen. We vroegen haar enkele boeken te tippen in verband met deze interesses.

Beste Lotte, elke week zien we je verschijnen met een andere veelkleurige sjaal. Die je bovendien zelf maakt?

Ik weef ze inderdaad zelf. Ik weef al enkele jaren, en geef nu al voor de vierde maal les in Ten Noey, op maandag.

Tot nog toe enkel aan vrouwen (mannen welkom!),

5

die allen met ambachten bezig zijn. Ze willen kleine kunstwerkjes leren maken.

Wandtapijten zijn mijn specialiteit. Ik experimenteer graag met kleuren. M’n collega-lesgever René is technischer, wiskundiger aangelegd, weet veel over patronenleer. Ik benader het intuïtiever.

Voor wie zich in weven als kunstvorm wil verdiepen, kan ik Weaving: Contemporary makers on the loom van Katie Treggiden aanraden. Weven kent vandaag een veelzijdige heropleving: je leest over traditionele

beweging als Black Lives Matter. Dat toont Mikki Kendall

patronen en technieken, maar ook over het werk van

aan in Hood feminism. Notes from the women white

iemand als Erin M Riley, een feministe die foto’s van de

feminists forgot. Een ander belangrijk boek is Why I’m no

mobiele telefoon overzet naar heel grote wandtapijten.

longer talking to white people about race, van Reni EddoLodge.

We kennen je ook als huisfotograaf van Bib

Maar m’n coup de coeur van deze zomer is de stripreeks

Joske. Wat fotografeer je nog?

Mooie zomers, van Zidrou en Lafebre. Getipt door een

Zowel natuurbeelden als stadsbeelden, met een

lener die de strips aan z’n kinderen voorleest. Je zit als het

voorliefde voor verlaten sites.

ware met dit gezin in de auto, op weg naar het zuiden.

Ik ben Het meisje met de Leica van Helena Janeczek

Je zou mee huilen wanneer de ouders op scheiden staan.

beginnen lezen. Achter het pseudoniem Robert Capa,

Da’s toch een beetje reizen, ten tijde van COVID-19.

verantwoordelijk voor de meest iconische foto’s van de Spaanse Burgeroorlog, school ook een vrouw. Deze

Lotte’s lectuur kan je vinden in Bib Joske,

Gerda Taro liet het leven in deze oorlog, en verzeilde

behalve Weaving – dat is nog op komst.

nadien in de vergetelheid.

Hou website en Facebook in de gaten voor meer activiteiten: www.sint-joost-ten-node.

Wat heb je deze zomer nog gelezen?

bibliotheek.be & Facebook.com/bibJoske.

Heksen van Mona Chollet. Wie waren ze écht? In Chollets

Op zaterdag om 11u vertellen we verhalen.

woorden: geen oude wijven, maar vrouwen die om de één

Elke eerste zaterdag van de maand in het

of andere reden niet pasten – al was het maar doordat

Nederlands en in het Frans.

ze weigerden te trouwen. En dus werden ze verstoten.

Wil je zelf ‘ns komen vertellen, in de taal die jij

Hedendaagse feministen verwijzen naar hun rebellie.

kiest? Kom dan langs, bel ons op 02 201 00 97

Dat was de aanleiding om me verder te verdiepen in

of schrijf naar bibliotheek@sjtn.brussels.

het feminisme, in al z’n aspecten. Het is nog te vaak een wit fenomeen, terwijl het moet gelinkt worden aan een

MENSEN VAN SINT JOOST

JOSÉE VAN HECKE Op een gure septemberdag treffen we Josée Van Hecke, beter bekend als Josée van de gelijknamige camping, in één van de vele mooie cafeetjes op de Haachtsesteenweg. Bij een glas van een niet nader genoemd bier vertelt Josée ons over haar ervaringen in Sint-Joost-ten-Node afgelopen zomer. “Ik werk nu al 60 jaar in de branche, maar een zomer als deze maakte ik nog nooit mee!”, steekt Josée onmiddellijk van wal. “Ik heb wel al wat meegemaakt hoor. Die keer dat Oscar -smallen- Peeters tijdens het vissen in de visvijver viel en ternauwernood gereanimeerd werd, blijft voor altijd op mijn netvlies gebrand, maar dat is niets vergeleken met deze zomer. Ik zag een draak op de camping! Een Mexicaanse naar verluid. Er waren robots die over het weer babbelden met mijn campingbezoekers. Ecuadoriaans carnaval! Congolese dansers! Dabke, nog nooit had ik daar van gehoord!”

“Soms vraag ik mij af of deze zomer geen langgerekte droom was. Maar kijk, ik heb het bewijs op foto.”

6 Hoe is dat allemaal kunnen gebeuren?

kinderen uit Saint-Josse naar Vierves gekomen zijn.

oktober

“Normaal sta ik met mijn camping in Vierves, een

Maar dat ging dus niet met die Corona. En toen dacht

onooglijk dorp tegen de Ardennen. Maar omdat de

ik: ik zal maar zelf demenageren. En zo geschiedde.

toeristen tijdens deze vreemde zomer thuis bleven,

Mijn buurman Dirk, een uitgeweken bricoleur uit Sint-

dacht ik als een echte entrepreneur. Als Brussel niet

Joost, heeft heel mijn camping verwerkt in een oude

naar de camping komt, dan breng ik de camping

remorque, zodat we met de hele zwik op pad konden.”

naar Brussel. Normaal zou er deze zomer een groep

Tekst: © Michaël Borgers

Dat klinkt niet als een evidente onderneming.

“Zwegt er mij van, menneke. Om de twee weken veranderde de camping van locatie: het Sint-Joostplein, het Sint-Franciscuspark, Square Delhaye

Assia

en de Overvloedstraat. Ik heb alle uithoeken van dat Brussels dorp gezien.

Gelukkig stond ik er niet alleen voor.

Geen idee vanwaar ze kwamen, maar ik kreeg hulp van heel veel mensen. Echt waar, de très beaux gens! Ankelien, een echte bijou, Lola, met haar Marilyn

7

Monroe-allures, Cemil die desnoods 10 stoelen tegelijkertijd (!) verhuisde.

Och, het waren er zoveel! Gil, Dina, Rania, twee magere grapjassen waarvan ik de naam niet meer weet, Kaatje, Magda, Ziggy, Mariam, Karin, Katrien, Esra, Larissa, Alfa, Mamadou, B o u b a c a r, O u s m a n e , J u l i e t t e …

Ik hoop dat ik niemand vergeet!”

“Er waren ook nog twee heel speciale kunstenaressen, Anne en Tatiana, die elke locatie zo inrichtten alsof we toch nog in Vierves waren, met een (geschilderd) beekje, een boomhut en alles erop en eraan! Zo voelde ik mij helemaal thuis, net zoals mijn vast cliënteel. Sommige van die klanten kwamen op den duur zelfs vragen of zij eens niet mochten optreden: een karaoké,

Mogen we vragen hoe het komt dat we jou nooit zelf gezien

maar dan op z’n corona’s en een klein

hebben op de camping?

menneke dat rap kon babbelen met de

“Je pense que t’as pas bien regardé, menneke.”

muziek. Ne rappen dus, of ne rapper.”

En misschien nog een beetje vroeg, je bent nog aan het bekomen, Het klinkt alsof Sint-Joost je erg

maar hoe zit het voor volgend jaar?

goed is bevallen.

“Aha! ik heb al eens goed gebabbeld met Dirk, den artiest, en met Lydia,

“Absoluut! Wat een schone mensen. Ik

l’échevine, die zag er precies wel content uit van mijne camping. Wie weet houd

kan het niet genoeg herhalen. Er was

ik wel terug open hier, met ne succursale in Vierves of vice versa. Snapt ge?”

wel één eigenaardigheid: koffiedrinkende kinderen. Wat zeg ik? Koffiezuipende

Rust nu maar eerst een beetje uit Josée. Merci voor de vele

kinderen! Dat had ik nog nooit gezien.”

schone momenten.

STADSBEESTJES Over insecten, tuinvogels en andere bewoners van de stadstuin.

DEEL 2: VOGELS In deel 1 (maart-april) hebben we het gehad over insecten in de stadstuin tekst © Lieselotte Vervoort

8

of op het terras. In dit deel gaan we het hebben over vogels.

Voor vogels is net als voor alle dieren, voedsel en beschutting de eerste vereiste. Bomen, struiken of een klimplant tegen de muur is echt een must! Verder is het belangrijk dat je tuintje of terras niet te “opgeruimd” zijn, een verloren hoekje met dode takken of bladeren dient in de eerste plaats als schuilplaats voor insecten maar laat dat nu net ook een driesterrenrestaurant voor vogels zijn!

oktober

Tuinvogels

aantal ratten in toom te houden. Dus steeds opletten dat

De meest voorkomende tuinvogels zijn de koolmees en

je met het vogelvoer geen ongewenste gasten krijgt! Ik zag

de pimpelmees, die laatste iets kleiner dan de eerste en

ooit muizen en zelfs een volwassen rat (!) het voeder dat

de bovenkant van zijn kop is blauw en niet zwart zoals

ik voor de vogels had gelegd opeten…Ook stadsduiven

bij de andere.

eten weleens graag een hapje mee, en laat dat nu ook niet iedereen leuk vinden.

Mezen zijn insecteneters en eten grote hoeveelheden rupsen. Ze worden dan ook meer en meer ingezet als

Niet alleen de stadsduif maar ook de houtduif is een

biologische bestrijders van processierups en buxusmot!

algemene stadsvogel geworden. De houtduif is een wilde

De koolmees werd dit jaar trouwens het meest

vogel die van nature in onze streken voorkomt maar de

waargenomen in

laatste jaren meer

tuinen in Vlaanderen

en meer in de stad

en Brussel volgens

wordt gezien. Andere

de vogeltelling van

algemene tuin- of

Natuurpunt.

terrasvogels zijn de Turkse tortel,

Mezenbollen zijn

het roodborstje en

erg populair, maar

de heggenmus. De

overdrijf er niet mee!

heggenmus zit graag

In de winter mag je de

op de grond en pikt

vogels zeker voederen

de zaadjes op die de

maar tijdens de rest

mezen laten vallen.

van het jaar vinden ze meer dan genoeg

Met de merel gaat

eten. Als ze het hele jaar door gevoederd

het jammer genoeg Pimpelmees

niet goed. Grote

worden dan worden de vogels lui en gaan ze op de duur

boosdoener is hier het usutu- virus dat verspreid wordt via

vergeten hoe ze hun voedsel in de natuur moeten zoeken. Zo

muggen. Al drie jaar op rij is er een grote sterfte onder de

worden ze afhankelijk van de mens…

merels. Doodjammer voor deze sympathieke vogel met zijn fantastisch zangtalent…Ook de huismus wordt minder en

Jammer genoeg is het natuurlijk evenwicht in de stad

minder waargenomen in de stad. De gaai komt graag van

zodanig verstoord dat we in onze tuin weleens ongedierte

pinda’s snoepen, en ja ook een andere typisch Brusselse

aantreffen. Er zijn te weinig roofdieren om bijvoorbeeld het

verschijning houdt van pinda’s: de luidruchtige groene

halsbandparkiet. Let altijd op dat je het voeder controleert en op tijd vervangt, het kan gaan schimmelen en daar kunnen de vogels ziek van worden.

Wat ook nooit mag ontbreken in tuin of terras is een waterbakje. Niet alleen om te drinken maar vogels baden ook erg graag! Ververs het water wel dagelijks en maak het bakje daarbij ook schoon zonder product maar spoel het goed uit. Dit is belangrijk om ziektes onder vogels te vermijden. In de zomer kan er ook salmonella in het water komen als het lang blijft staan en laat nu net die bacterie dodelijk zijn voor sommige vogels!

Nestplaatsen Het is echt een plezier om mee te maken als vogels beslissen om een nestje te bouwen in je tuin of op je terras! Je kan hen

Merel

natuurlijk een beetje helpen door een nestkastje te hangen.

Dat heeft echter alleen zin als het hoog genoeg en in een

9

stevige klimplant of boom kan worden opgehangen. Vogels gaan echt geen nest maken als ze zich niet beschut voelen.

Dus een nestkast aan een kale muur werkt meestal niet!

Stoor een mama vogel nooit tijdens het broeden, het risico is dan dat ze weggaat en niet meer terugkomt.

En dat zou jammer zijn want vogels in de tuin of op je terras zijn een plezier om naar te kijken en zeg nu zelf : het is toch heerlijk wakker worden met het gezang van de vogeltjes?

Huismus Vlaamse Gaai

UIT DE TIJD

BANNELING VICTOR HUGO

(BESANÇON 1802 – PARIJS 1885) TE SINT-JOOST-TEN-NODE tekst: © Jos Laporte

LETTERKUNDIGE

impopulariteit van zijn grootste tegenstander, generaal

Victor Hugo is de belangrijkste schrijver uit het Franstalig

Cavaignac de verkiezingen en werd de eerste Franse

taalgebied uit de 19de eeuw. Hij werd de leider van de

president verkozen door het volk. Hij noemde zichzelf “le

Romantische Beweging. Zijn eerste werk verscheen in

prince-président”. Stilaan vertoonde hij steeds meer en

1822 met “Odes et poésies diverses”. Als romanschrijver

meer een bestuur van alleenheerschappij en pleegde op 2

oogstte hij het meeste succes met “Notre Dame de Paris”

december 1851 een staatsgreep. Victor Hugo vluchtte naar

(1831) en “Les Misérables” (1862). Hij liet ons een immens

Brussel. Op 2 december 1852, dag op dag 48 jaar na de

oeuvre na van romans, theaterstukken, poëzie en

kroningsceremonie van zijn oom Napoleon I, werd

gelegenheidsgeschriften. Hij was een radicaal

10

het “Tweede Franse Keizerrijk” uitgeroepen.

sociaal geëngageerd schrijver.

Hij zal Frankrijk regeren onder de naam van Napoleon III en stelde een anti-

POLITIEK

parlementaire grondwet in.

oktober

Victor Hugo engageerde zich

humanitaire democratie. In de

VICTOR HUGO IN BALLINGSCHAP IN BRUSSEL (1851-1852)

jaren 40 van de 19de eeuw stond

Door zijn keizerschap haalde

hij op het hoogtepunt van zijn

Napoleon de woede van Victor

in het politieke leven en was een aanhanger van de liberale

literaire en politieke leven. Zo

Hugo op de hals.

werd hij in 1841 verkozen als lid

Victor Hugo nam de leiding

van de Académie Française en in

van het verzet op zich tegen de

1845 werd hij door koning Louis-

staatsgreep en tegen de keizer.

Hugo had hem gesteund bij zijn

Philippe aangesteld tot “Pair de

presidentsverkiezing, maar voelde

France”.

zich nu verraden omdat Napoleon als nog een monarchie had gesticht.

Na het uitbreken van de Revolutie van 1848 (tegen koning Louis-Philippe) en het uitroepen van de Tweede Franse Republiek werd Hugo

V ic t o r H u g o

Napoleon III zette een prijs op het hoofd van Hugo, die noodgedwongen moest onderduiken

verkozen tot afgevaardigde in de “Assemblée Législative”

en koos voor een ballingschap in Brussel. Hier schreef hij

en de “Assemblée Constitutionnelle”. Hij waakte over de

“Napoléon le Petit”, een bijzonder kritisch werk tegen

vrijheid van spreken en schrijven en de rechten van het

Napoleon III.

volk. In het parlement sprak Victor Hugo zich uit tegen de doodstraf, tegen de sociale ongelijkheid, voor een betere

Victor Hugo kwam toe te Brussel op 12 december 1851 in

levenswelstand voor vrouwen, voor de persvrijheid en voor

het toenmalige Zuidstation, op het huidige Rouppeplein,

zelfbestuur voor Polen. Hij geloofde dat deze verzuchtingen

met een vals paspoort op naam van Jacques Lanvin,

konden gevrijwaard worden door prins Louis-Napoleon

letterzetter. Hij vestigde zich in de Violetstraat, nabij de

Bonaparte (de latere keizer Napoleon III) en steunde diens

Grote Markt. Burgemeester Charles De Brouckere maakte

kandidatuur voor het presidentschap.

kennis met de banneling en bezocht hem regelmatig.

De stad bezorgde hem een woning op de Grote Markt

VERZET VAN VICTOR HUGO TEGEN DE STAATSGREEP EN KEIZER NAPOLEON III

16 om enige tijd later te verhuizen naar nummer 26-

Bij de presidentsverkiezingen in 1848 won Louis-Napoleon

aangebracht. Hier schreef hij zijn bekende pamflet

Bonaparte overtuigend, mede door zijn naam, en de

“Napoleon le Petit”, dat in augustus 1852 verscheen,

27. Op de gevel van dit huis werd een gedenkplaat

nadat hij vertrokken was naar Engeland. Hij vestigde

BURGEROORLOG – COMMUNE VAN PARIJS

zich uiteindelijk op Jersey, één van de kanaaleilanden.

Na de gevangenneming van keizer Napoleon III door de Duitsers in 1870 brak er een linkse burgeroorlog uit

MAITRESSE IN BRUSSEL

door de Communards in Parijs met duizenden doden en

In Brussel had Victor Hugo zijn hart verloren aan de

gewonden. In Brussel nam Victor Hugo de verdediging

charismatische Juliette Drouet, een actrice die woonde in

van hen op. Op 28 mei 1871 stuurde hij een lezersbrief

de Prinsengang, een zijgang van de Sint-Hubertusgalerij. Zij

naar de krant “L’Indépendance Belge” die zijn tekst

steunde hem in zijn literaire werk. Hier maakte hij gebruik om

twee dagen later publiceerde. Hij gaf de leden van de

zijn werk “Les Misères” uit te werken tot “Les Misérables”,

Parijse Communards de raad om allen naar België te

dat door een Belgische uitgever werd uitgegeven en

komen. Een boodschap die door de Belgische overheid

voorgesteld tijdens een banket in aanwezigheid van

en de bevolking niet werd gesmaakt. Twee dagen later

burgemeester Fontainas van Brussel.

werd er hevig voor zijn deur, aan het Barrikadenplein, gemanifesteerd en ruiten ingegooid. De minister van

NAAR SINT-JOOST-TEN-NODE, Sterrenkundelaan 3 bis (februari 1864 – oktober 1865)

Justitie, P. Cornesse, vroeg onmiddellijk zijn uitwijzing.

Victor Hugo was staatsgevaarlijk!

Zijn echtgenote Adèle Foucher en de twee zonen: Charles en François vestigden zich in februari 1864

Op 1 juni 1871 verliet Victor Hugo België en vertrok naar

aan de Sterrenkundelaan 3 bis (huidig Madouplein) en

het Groot-Hertogdom Luxemburg. Hij stierf te Parijs op

bleven er tot oktober 1865. Toen verhuisden zij naar het

22 mei 1885. Zijn lijkkist stond enkele dagen onder de Arc

Barrikadenplein 4. Kort nadien vestigde Victor Hugo zich

du Triomphe, vanwaar hij werd vervoerd naar zijn laatste

officieel bij zijn kroost. Omwille van zijn ideeën werd hij hier

rustplaats in het Panthéon. Men schatte dat drie miljoen

als storend ervaren.

mensen hem de laatste eer kwamen bewijzen.

HUWELIJK VAN ZOON, Charles met Anna LEHAENE

SCHAARBEEK

Op 17 oktober 1865 was er een vreugdevolle groep mensen

De gemeente Schaarbeek vereerde hem met een

die de Botermelkstraat (Scailquinstraat) afdaalden naar

straatnaam.

het gemeentehuis. Het gemeentehuis bevond zich op de hoek van de Gemeentestraat en de Saksen-Coburgstraat.

Hier werd het huwelijk voltrokken van de 39-jarige Charles Hugo, homme de lettres, met de 18-jarige Anne Lehaene uit

Jos LAPORTE

Guernesey. Schepen François Hauzeur had de eer om dit

Voordracht uitgesproken op de Algemene Vergadering van het Davidsfonds Sint-Joost-ten-Node / Brussel Leopoldswijk op vrijdag 20 september 2019, in het “G.C. Ten Noey”.

huwelijk te mogen verbinden.

Volgende maal: Banneling Karl Marx in Sint-Joost-ten-Node.

Wat geworden is van Sterrenkundelaan 3

11

AL WAT GROEIT

DE TUIN VAN Volgens de Grieken schonk de mythologische hoorn des overvloeds aan de houder ervan alles wat hij of zij begeerde. Wij in Sint-Joost hebben op die manier geen hoorn nodig. Wij hebben een Tuin des Overvloeds en daar zijn we best tevreden mee. Hieronder kan u lezen hoe deze groene oase afgelopen zomer nog meer dan anders tot leven kwam. Met alles er op en er aan. Zij die er niet bij waren, hadden ongelijk maar dat kan zeker later nog worden goedgemaakt.

Eind augustus sloeg Camping JosĂŠe haar tenten

komen al tevoorschijn. Als we nog wat zon krijgen, eten

op in de Tuin van Overvloed. Een toplokatie! In de

we binnenkort onze eerste radijsjes.

groene geborgenheid van de ommuurde tuin konden

12

oktober

groot en klein genieten van er even uit te zijn, weg

Anne zette de kinderen aan het werk met klei in

uit de stad leek het wel. De kinderen verkenden de

verschillende tinten aarde. De kunstwerkjes vind

tuin naar hartenlust, ze bekeken beestjes in hun

je nu her en der tussen het struikgewas. In onze

loepenpotje, ontdekten lekker ruikende kruiden

gemeente beschouwen we hout en takken niet meer

en mooie bloemen, ze klauterden en huppelden.

als groenafval, het wordt bewaard in deze tuin. Dat

Zelf een slak of worm vastnemen: puur avontuur!

was een kolfje naar de hand van Tatiana en de kinderen: ze zaagden, boorden, vezen en bouwden. Resultaat:

Bib Joske lonkte lezertjes met de nieuwe mobiele bib,

een prachtige modderkeuken met opklaptafel, troon,

gemaakt door Fabrik. Een groepje moestuinmeesters

kastjes enz. Er werd dan ook duchtig gekokkereld,

deed waar ze goed in zijn: onze moestuin aanleggen.

en dat met plaatselijke ingrediĂŤnten zoals schors,

Op het meest zonnige plekje maakten zij en de kinderen

takjes, bladeren en modder. Lekker en gezond!

groentebedjes, en zaaiden er tuinkers, rucola, sla en radijzen. Rijpe compost konden we gaan halen in de

Een tweede bouwsel, een soort iglo van stokken,

buurtcompost van de Maalbeektuin. De kleine plantjes

werd in elkaar gestoken op het pleintje en

OVERVLOED met vereende krachten naar de tuin verhuisd.

en wil graag groepen (kinderen, jongeren, senioren en

Naar goede gewoonte was er ook Camping Josée

iedereen er tussen in) uitnodigen om te spelen en te

muziek. Onder de grote taxusboom luisterden we

werken in de tuin, om hem mee vorm te geven, om er te

naar zachte barokklanken met op de achtergrond

oogsten en te proeven, om er op adem te komen.

gietende regen en hagel!

Ondertussen zagen we

Maar neem eerst contact op

hoe een riviertje zijn weg

met de Eco-raad (ecoraad@

zocht in de tuin. Fanfares

sjtn.brussels), want het is

van allerlei slag bliezen de

een gedeelde tuin die niet vrij

wolken weg en het volk

toegankelijk is. Dit schooljaar

dichter bij.

huist het Lyceum Guy Cuddel met enkele klassen in het

Bewoners

kwamen

oude klooster. De tuin is dus

nieuwsgierig binnen

de speelplaats van die bende

(buiten dus eigenlijk) en

jonge mensen. Zij zullen

verwonderden zich over

ongetwijfeld ook hun stempel

deze ruimte vol van natuur

op de tuin achterlaten.

en stilte, op een steenworp van de Haachtsesteenweg. Ze wilden weten of ze hier

De vrijgevige natuur, de partners die het beste van

mogen komen tuinieren, composteren, wandelen… De

zichzelf gaven, veel zon, veel regen, veel hagel…

burgemeester bestempelt deze gemeentelijke ruimte als

Zalige overvloed! Geen betere naam voor deze

een tuin voor de natuur en de biodiversiteit. Zo mogen

vroegere kloostertuin in de Overvloedstraat dan de

we het horen. De Eco-raad beheert de tuin ecologisch

Tuin van Overvloed.

13

OVER DE VLOER

LOLA BAERT Baert naam Lola voornaam

studies?

Ik denk het wel. Tijdens de zomer op Camping Josée klikte het met Anne Mortiaux van het kleiatelier, maar

V geslacht

ook met Tatiana Wolska en haar houten constructies.

18 leeftijd

zeker raakvlakken. Ik kan stellen dat ik tijdens deze

39/40 schoenmaat

oktober

tekst en fotobewerking © Ziggy Vendemmia

14

Heb je iets bijgeleerd dat relevant is voor je

Sint-Joost-ten-Node (geboren en getogen) gemeente België land van oorsprong Nederlands taal van het interview

Ik studeer “Fine Art Sculpture” in Londen, dus er waren vakantiejob heb leren samenwerken tout court. En ik heb geleerd me beter uit te drukken in het Frans, wat me héél belangrijk lijkt gezien de Brusselse context. Voorts vond ik het interessant vast te stellen hoe iedereen anders denkt over kunst. Tegelijkertijd heeft het me ook verrast te zien hoe alle kinderen in sé eigenlijk dezelfden zijn en op dezelfde manier met die ateliers omgaan, of ze nu uit een rijk of arm gezin komen en of er al dan niet plaats is voor creativiteit bij hen thuis.

Wat zijn de dingen die je niet had zien aankomen op deze werkplek?

4 september 2020 datum

Ten Noey is een unieke plek om te werken, dat is zeker.

Het is een chaotische plek, maar dan wel “georganiseerd chaotisch”. De dingen lijken à l ‘improviste te gebeuren, maar dat lijkt alleen maar zo en zelfs voor niet-chaoten

Waarom heb je Ten Noey gekozen als plek voor

die nood hebben aan structuur is dit een goede leerschool

een vakantiejob, Lola?

voor het echte leven dat uiteindelijk ook vaak chaotisch

Gewoon…ik was hier nog nooit binnen geweest en het is

verloopt. Ik ben zelf niet bepaald het type voor een “nine-

kort bij huis: ideaal!

to-five-job”, dus mij zit dit als gegoten. Wat jouw collega

Het is natuurlijk meer dan dat, want anders kon ik

Kaatje uitstraalt aan het onthaal is het gevoel van “Alles

inderdaad even goed aan de kassa van de Delhaize

komt goed” en dat voel ik hier heel sterk en dat is positief.

gaan zitten. Het punt is: telkens ik uitging zag ik

Ik merk dat het personeel overal deel van uitmaakt en zich

“dat groene huis in de Gemeentestraat” en dat

niet vastpint op één job en dat vind ik super interessant.

intrigeerde me, dus besloot ik dat ik daar toch ooit

Het is een contradictie, maar ondanks de chaos heerst

’s naartoe moest. Als kind ging ik naar de school

hier wel degelijk iets dat lijkt op harmonie.

Carolus Magnus op het de Jamblinne de Meuxplein in Schaarbeek, maar voor naschoolse activiteiten in

Wat als Corona dit jaar geen roet in het eten

Ten Noey was het jammer genoeg ál-tijd te laat. Nu

had gegooid?

ben ik toch wel enigszins verbaasd te horen dat de

Dan deed ik misschien een vakantiejob in Londen, maar

kinderen van die school hier eigenlijk al jaren gewoon

sowieso was de kans dat ik naar Brussel zou komen

naar theater- en muziekvoorstellingen komen kijken

fiftyfifty. Ik kijk er trouwens nu al naar uit om volgend jaar

en deelnemen aan workshops allerhande. Daar

weer in Ten Noey te mogen werken!

was ik dus nooit bij en…geen idee hoe dat komt.

Tekst + cartoon: © Rodrigo Burgos Zautzik

OP DE STOEP

15

“Het paradoxale is dat dit virus ons getoond heeft hoe sterk verbonden we vandaag de dag zijn in deze netwerkmaatschappij, maar ons daarentegen verweesd achterlaat met een immense eenzaamheid als geneesmiddel.”

“Ateş olmayan yerden duman çıkmaz” Turks voor: “Er zal geen rook zijn als er geen vuur is; Er is absoluut een reden voor alles” Cemil Keskin

GEHOORD IN TEN NOEY

oktober

COLOFON ONTHAALBALIE Aan het onthaal van Ten Noey kan je

Donderdag 8 + 22 oktober

terecht voor allerlei informatie over

Informatica voor beginners

cursussen, cultuur, wonen en werken

Femma Quartier

donderdag van 9u tot 20u

in Brussel. Openingsuren: Maandag tot Vrijdag van 9u tot 18u

Vrijdag 30 oktober

Halloween

ADRESSEN

Aximax, Ouderraad SJAZ, Oudercomité Ten Nude, Bib Joske en Ten Noey Ergens in SJTN

FEMMA/OKRA Grevelingenstraat 20 1000 Brussel Jeugdcentrum AXIMAX J.W. Wilsonstraat 19 1000 Brussel Tel. 02 280 45 56 Bib Joske Grensstraat 2 1210 Sint-Joost-ten-Node Joost-e-Fien Braemtstraat 47 1210 Sint-Joost-ten-Node Gemeenschapscentrum

16

TEN NOEY VZW Gemeentestraat 25, 1210 Sint Joost ten Node 0448.851.563

oktober

RPR Brussel tennoey@vgc.be www.tennoey.be

PRIVACY Ten Noey respecteert je privacy. Je

VASTE ACTIVITEITEN IN TEN NOEY MA

DO

Nederlandse les

Nederlandse les

Petit Mixed Media

Naaien & Crea

Afrikaanse dans

Kiné

Sport Fusion

om je ‘De Schakel’ toe te zenden en je op de hoogte te houden van eigen activiteiten van Gemeenschapscentrum Ten Noey en aanverwante organisaties in de Vlaamse gemeenschap te Brussel. Je kan op elk moment een adreswijziging doorgeven of aangeven dat je onze informatie niet langer wilt ontvangen via tennoey@vgc.be of GC Ten Noey, Gemeentestraat 25, 1210 Sint-

vr DI

contactgegevens gebruiken we uitsluitend

Countrydans 55+

Nederlandse les Naaiatelier voor kinderen

Joost-ten-Node. Voor meer informatie over je overige rechten conform de privacywetgeving, raadpleeg www.tennoey.be/uw-privacy WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

(volwassenen welkom)

Karel Van den Akker, Kaatje Van Hemelrijck,

Gitaar

Vervaeke, Luc Faems, Rodrigo Burgos

Zangkoor WO Country dans 55+ Oriëntaalse dans Sportcarrousel Stadsverkenners Open grafiekatelier

Eva Van Velzen, Ziggy Vendemmia, Pol Zautzik, Larissa Viaene, Lieselotte Vervoort, Jos Laporte, Simon Vandersmissen, Cemil Keskin, Lola Baert, Michaël Borgers.

ZETWERK www.madebydesign.be V.U. Patrick Moyersoen (Gemeentestraat 25 – 1210 SJTN) Gemeenschapscentrum Ten Noey vzw 0448.851.563 RPR Brussel Inzendingen voor het volgende nummer worden verwacht uiterlijk op 5 oktober 2020.

Inzendingen die ons na deze

MEER INFO! Bezorg ons je mailadres via tennoey@vgc.be en ontvang informatie over onze activiteiten via mail of vind Ten Noey leuk op Facebook!

datum bereiken, kunnen wij niet meer publiceren. Dank voor je begrip.