Welkom in het smulpaleis
Witte Groninger weekschillenbonensoep. Recept op pag.xx
Het gevoel van
soep Als de mens niet ooit het vuur had ontdekt, hadden we ook geen soep gekend. Soep was het allereerste eten dat de mens duizenden jaren geleden in een potje op het vuur bereidde. ‘Soep is de vroegste vorm van eten en werd in de prehistorie al gemaakt’, licht Carolina Verhoeven van het Kookmuseum in Appelscha toe. ‘Nog steeds geeft soep een bepaald gevoel. Soep is altijd welkom.’ P roductie: Sybylle Kroon. Recepten: Carolina en Imke Ve rhoeven. Fotografie: Kim Been
68
N o o rd e rland F E B R U A R I / M A A RT
2008
Lek kerla nd
A
Als voorgerecht op de rammelende maag, tussen de bedrijven door, bij onverwacht bezoek, als opwarmertje na een lange wandeling, als complete maaltijd en als opkikker. Soep gaat er eigenlijk altijd in en bovendien heeft soep een hoog warme-gevoelensgehalte. Soep wordt vaak in huiselijke kring gegeten, gezellig aan tafel of gemakkelijk op de bank. Buitenshuis geeft soep weer juist dat thuisgevoel. Dat ‘koestergevoel’ dateert nog van vroeger. ‘De eerste soep werd ook gezamenlijk rond het vuur gegeten’, vertelt Carolina Verhoeven. Als eigenaar van het Kookmuseum lepelt ze de historische wetenswaardigheden uit het blote hoofd op. Men gebruikte een aardewerken pot waarin ze de brij maakten – de naam soep had het mengsel toen nog niet. Van vocht, vlees, groenten en kruiden creëerden ze een maaltijd. Er werd brood in verkruimeld, om de
Sla om & geniet
soep te binden en de maag nog beter te vul-
Speciaal voor Noorderland componeerde
len. ‘Later verfijnde de soep zich, en werd er
Carolina Verhoeven samen met haar
bouillon gemaakt’, weet kenner Carolina.
dochter Imke drie winterse soepen: een
‘Op het platteland vond men die soepen.
aardappelsoep, een bonensoep en een
Het vulde niet en men dacht dat er geen
groentensoep. Met ingrediënten vers van
bouwstoffen in zaten.’ Brood wordt tegen-
het Noorderland. Maar ook verkrijgbaar bij
woordig niet meer in de soep, maar bij de
de betere groenteboer.
soep gegeten: ‘Dat gebruik stamt nog uit de begintijd van de soep en is dus eeuwenoud.’
Ingeblikt De kant-en-klare bouillon en soep werd na de Tweede Wereldoorlog enorm populair. De Amerikanen namen de ingeblikte soepen mee naar Europa. In het Kookmuseum in Appelscha is een grote verzameling ingeblikte soep- en bouillonhistorie van onder meer Maggi, Royco, Knorr, Campbells en California te zien.
Zie ook: www.kookmuseum.nl
Linksonder: bijschrift bijschrift bijschrift Rechtonder: bijschrift bijschrift bijschrift bijschrift
3 Speciale Noorderland-soepen (+ de geheime recepten) F E B R U A R I / M A A RT 2008 N o o rd e rland
69
Winterse aardappel-spinaziesoep
70
N o o rd e rland F E B R U A R I / M A A RT
2008
Lek kerla nd
Bijschrift over deze soep Bijschrift over deze soep Bijschrift over deze soep Bijschrift over deze soep Bijschrift over deze soep
Winterse aardappelspinaziesoep
Bereiding Zet alle ingrediënten binnen handbereik. Laat de gekookte aardappelen (in schil) met een
(Voor 8 personen)
klontje roomboter ongeveer 15 minuten in de
Power to the pieper De aardappel heeft dit jaar een internationale hoofdrol: 2008 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot Jaar van
bouillon sudderen totdat ze zacht zijn.
de Aardappel. Goed nieuws voor de
Deze snel te bereiden soep is zacht en romig
Pureer de soep met een blender tot een gladde
aardappelboeren in Noorderland en
van smaak. De soep kan warm maar ook
soep.
daarbuiten. Aardappelen mogen dan
koud gegeten worden. Serveer met krokant
Roer de gewassen spinazie erdoor heen en laat de
een wat ‘volks’ imago hebben, het is
gebakken stukjes brood of rul gebakken
soep nog 5 minuten pruttelen.
plakjes ontbijtspek.
Schenk een flinke scheut room over de soep, en spatel voorzichtig door.
Ingrediënten
koolhydraatrijk ‘krachtvoer’, een bron van energie en een belangrijke leverancier van vezels, vitaminen en mineralen, waaronder ijzer, kalium en vitamine B1,
50 gram roomboter
Serveer de soep in voorverwarmde
B6 en C. Bovendien kan de pieper op
200 gram verse spinazie
soepkoppen eventueel gegarneerd met
veelverschillende manieren worden
900 gram gekookte aardappelen in de schil
een blaadje spinazie, geraspte kaas en
gekookt en in stukken gehakt
of een stukje uitgebakken ontbijtspek.
2 liter groentenbouillon
bereid. Noorderland maakt er een fantastische soep van. De website voor alles over aardappels:
2dl room
* U kunt de aardappels ook eerst poffen met een
Zout en vers gemalen peper naar eigen
beetje notenolie.
http://aardappel.startpagina.nl
smaak Kruidnagel, amandel schaafsel, eventueel geraspte kaas
Lekker zelf aan de slag in de keuken F E B R U A R I / M A A RT 2008 N o o rd e rland
71
Lek kerla nd
Bijschrift over pastinaaksoep over pastinaaksoep over pastinaaksoep over pastinaaksoep over pastinaaksoep over pastinaaksoep over pastinaaksoep
Heldere pastinaakpalmkoolsoep
Pastinaak Pastinaak , pinksternakel of witte wortel is een circa 20 cm lang wortelgewas met een
(Voor 8 personen)
zoete anijsachtige smaak en een crèmewitte kleur. De pastinaak wordt doorgaans
Lichte maaltijdsoep met ‘ouderwetse’ groen-
in de tweede helft van april gezaaid.
ten van het Noorderland. De palmkool
Bij vroeger zaaien gaat de plant al in het
dankt zijn naam aan zijn palmachtig uiter-
eerste jaar bloeien. Pastinaak wordt pas in
lijk. Het wordt geteeld als boerenkool en is
november geoogst. Later oogsten is ook
redelijk wintervast. Pastinaak (of witte wortel) is een wortel met een anijsachtige smaak.
mogelijk, omdat de wortel in de grond
Bereiding
niet dood vriest.
Snij de ui in kleine blokjes en fruit de ui-stukjes in
Ingrediënten
notenolie. Gebruik een pan met dikke bodem.
2 liter groentebouillon
Voeg de gewassen en gesneden groenten
2 gele middelgrote winterwortels
(pastinaak, gele wortels en palmkool) en de
bij de oude Grieken. Vóór de introductie
2 stevige pastinaak wortels
bouillon toe.
van de aardappel was het een belangrijk
Palmkool (1 stronkje 350 gram)
Laat de soep 10 minuten door pruttelen en
volksvoedsel. In Engeland is de "witte
1 grote ui
serveer de soep in voorverwarmde koppen.
wortel" populair gebleven.
Notenolie
Heerlijk met een stukje oerbrood.
De pastinaak kwam in de Middeleeuwen naar West-Europa, maar was al bekend
De pastinaak was al bekend bij de oude Grieken 72
N o o rd e rland F E B R U A R I / M A A RT
2008
Heldere pastinaak-palmkoolsoep
F E B R U A R I /M A A RT 2008 N o o rd e rland
73
Xxxxx
74
N o o rd e rland F E B R U A R I / M A A RT
2008
Lek kerla nd
Bijschrift over weekschillen bonensoep Bijschrift over weekschillen bonensoep Bijschrift over weekschillen bonensoep Bijschrift over weekschillen bonensoep
Witte Groninger weekschillenbonensoep
Spoel de bonen nogmaals kijk of er nog ongerech-
P roef de soep
tigheid tussen zit en zet de bonen met laurierblad
Noorderland staat ook op Wonen&Co – de
op het vuur met 2? liter groentenbouillon. (Voor 8 personen)
beurs, 13 tot en met 16 maart 2008 in
Breng alles aan de kook en laat de bonen ruim 30 minuten zachtjes koken, totdat ze zacht zijn.
De witte Groninger bonen werden in de schil
Schep een volle soepkop bonen uit de pan en laat
gedroogd en bij de kachel gehangen
de rest van de bonen nog 10 minuten doorkoken. Verwijder het laurierblaadje uit de pan.
Martiniplaza te Groningen. Het Kookmuseum bereidt in de Noorderlandstand de drie soepen uit dit artikel. Kom proeven en bepaal welke de lekkerste Noorderlandsoep is! Zie ook de kortings-
Ingrediënten
Controleer of er nog voldoende bouillon in zit,
bon van Wonen&Co – de beurs op pag. xx.
250 gram witte gedroogde bonen
om aanbranden te voorkomen.
De Kleinste Soepfabriek uit Groningen gaat
1 laurier blaadje
Pureer met een staafmixer de zachtgekookte
de lekkerste soep van Noorderland in een
1 flinke eetlepel Groninger mosterd
bonen in de pan tot een gladde soep. Voeg dan
kleine oplage produceren. Dat wordt dus
zout-peper naar eigen smaak
hele bonen uit de soepkop toe aan de gepureerde
2 ? liter groentenbouillon
bonensoep.
Voor de garnering: fijn gehakt wortelloof
Schep er vervolgens een eetlepel mosterd door-
een collectors-item!
heen.
Bereiding
Laat alles nog 5 minuten zachtjes doorkoken en
Zie voor meer informatie:
Spoel de bonen flink en laat ze minimaal 8 uur in
proef of de soep op smaak is. Garneer de witte
www.kookmuseum.nl
een ruime pan met koud water weken.
bonen soep met wat fijn gehakt wortel loof.
www.kleinstesoepfabriek.nl
Kom ook proeven en bepaal welke de lekkerste soep is! F E B R U A R I / M A A RT 2008 N o o rd e rland
75