ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
ΑΠΟ ΤΟ 1922 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΦΙΣΑ & ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ 2016/17
AKTO MASTER OF ARTS IN DESIGN MIDDLESEX UNIVERSITY ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
PROJECT PROPOSAL
ΘΕΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟ 1922 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΦΙΣΑ & ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ MODE PART TIME ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΠΟΤΣΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
2016 – 2017 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ 12/05/2017
CONTENTS
06 ΠΡΟΛΟΓΟΣ
12
08 ΛΕΞΕΙΣ – ΚΛΕΙΔΙΑ KEYWORDS
10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
17
23
1Ο ΜΈΡΟΣ
2Ο ΜΈΡΟΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΦΙΣΑ
INTERACTIVE APPLICATION & WEBSITE
ΑΦΟΡΜΗ ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
EXAMPLES OF POLITICAL POSTERS
28
32
36
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΠΕΥΘΥΝΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ TARGET GROUP
CIVIL WAR 150
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
(Kalin, 2015).
‘‘
‘‘
Η λήθη και η θύμηση είναι και οι δυο αρετές. Είναι κρίσιμο να ξέρεις ποιο να χρησιμοποιήσεις για να κάνεις τον εαυτό σου καλύτερο άνθρωπο.
Ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο καλούμαστε να δημιουργήσουμε εκατοντάδες στιγμιαίες αναμνήσεις, μόνο για να τις αποθηκεύσουμε και να τις ξεχάσουμε αμέσως μετά. Το να λησμονείς ίσως είναι και ένας τρόπος να ξεφύγεις από το παρελθόν σου, να ξεπερνάς στιγμές στενάχωρες, και δύσκολες. Όσο περνάει ο καιρός, ξεχνάμε πράγματα και καταστάσεις σαν αυτόματος μηχανισμός για να ξεπερνάμε στιγμές θλίψης.
Όπως είχε πει ο Nietzsche: “Χωρίς να ξεχνάς, είναι σχεδόν αδύνατον να ζεις” (Nietzsche, 1874).
Θεωρώ όμως αρκετά σημαντικό να θυμόμαστε και να μαθαίνουμε από την ιστορία μας, καθώς αποτελεί έναν τρόπο να αναγνωρίζουμε τα σφάλματά μας, και μέσω αυτών να αποκτάμε μια σχετική επίγνωση και του εαυτού μας. Δε πάω στην ακριβώς αντίθετη κατάσταση, γιατί φυσικά η ιστορία είναι ένα επικίνδυνο όπλο που έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές και στο παρελθόν για τη στρέβλωση ιδεολογιών και την προπαγάνδα.
7
Αλλά, το να κάνουμε τον κόπο να μάθουμε πραγματικά από την ιστορία είναι το κλειδί για να αποφύγουμε εν τέλει εξτρεμιστικές καταστάσεις και να μπορέσουμε να καταλάβουμε που σφάλλαμε και πού είχαμε δίκιο ώστε να τα εφαρμόσουμε στο μέλλον.
8
Λ ΕΞΕΙΣ – ΚΛΕΙΔΙΑ
ΕΛΛΑΔΑ
ΠΤΩΧΕΥΣΗ ΧΡΕΟΣ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
ΔΙΑΔΡΑΣΗ
ILLUSTRATION
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
ΙΣΤ Ο Ρ Ι Κ Α Γ Ε Γ Ο Ν Ο Τ Α
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΦΙΣΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Από το 1821 μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έχει εμπλακεί συνολικά σε 11 εξωτερικές και εγχώριες συγκρούσεις, έχει περάσει 7 πτωχεύσεις και πολύ περισσότερες οικονομικές κρίσεις, αμέτρητες πολιτικές αναταραχές, καθώς και έναν συνεχή εξωτερικό έλεγχο, ο οποίος υφίσταται σχεδόν από το τέλος του πολέμου της ανεξαρτησίας(Δερτιλής, 2016).
10
ΕΙΣΑ Γ ΩΓ Η
Παρατηρώντας αρκετά γεγονότα της νεότερης ιστορίας της, βλέπουμε μια κοινή αλληλουχία “αιτίων και αιτιατών” η οποία περιστρέφεται γύρω από τον κοινό άξονα της οικονομίας. Μέσω συνεχών αναδιαρθρώσεων του χρέους, οικονομικών διαταράξεων και υπερχρεώσεων, η συσχέτιση των αλληλουχιών και συνεπειών κρίνεται σχεδόν επαναληπτική.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Δυστυχώς, ο ελληνικός λαός επαναπαύεται στη “λήθη”. Στη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων, υπήρχε πάντα η ανασφάλεια των οικονομικών κρίσεων, καθώς και κάθε είδους κοινωνικής αναταραχής. Παρόλα αυτά, φαίνεται πως σαν λαός δεν συγκρατούμε πολλά στη μνήμη, ακόμα και αν συνέβησαν στο πολύ κοντινό παρελθόν. Σε συνδυασμό με ένα κατακερματισμένο πολιτικό σκηνικό, το οποίο αγνοεί με τη σειρά του λάθη του παρελθόντος, και ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δε συμβάλλει στην ουσιαστική μελέτη της ιστορίας μας, είναι λογικό να έχουμε φτάσει σε μια ατελέσφορη κατάσταση.
11
Κατέληξα να ασχοληθώ με ζητήματα της νεοελληνικής ιστορίας και με τα πολιτικά και κοινωνικά αίτια τα οποία υποβαστάζουν τη σημερινή κρίση, θέλοντας να συνεισφέρω στην αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.
12
ΚΥ ΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
ΑΦΟΡΜΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο αντιδραστικών εξελίξεων και παγκόσμιας παράλυσης των δημοκρατικών θεσμών, βλέπουμε πως οι ίδιοι οι πολίτες έχουν καταρρίψει το υπάρχον πολιτικό ιδεώδες και τις πολιτικές αρχές που ίσχυαν στη χώρα μας μέχρι και πριν από λίγα χρόνια. Πλέον είναι ενεργοί στις πολιτικές εξελίξεις και ενδιαφέρονται για τα κοινά και την κρίση την οποία διανύουμε. Επιθυμούν να μάθουν για την κατάσταση στην Ελλάδα και παγκοσμίως, τους λόγους που οδήγησαν σε αυτό το σημείο, και πως οι ίδιοι μπορούν να διαχειριστούν το πρόβλημα αυτό (Lilla, 2016). Σε όλους τους σταθμούς που πέρασε το κράτος, υπάρχουν αμέτρητα γεγονότα που επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τη κουλτούρα μας, και τη σημερινή κοινωνία, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Μέσα από γεγονότα δύο αιώνων, εύκολα νομίζω μπορεί να παρατηρήσει κάποιος πως κάποια γεγονότα επαναλαμβάνονται, και τείνουμε να τα ξεχνάμε σαν λαός. Πολύνεκροι πόλεμοι και αρκετοί εμφύλιοι σε μικρό χρονικό διάστημα, έντονες πολιτικές αναταραχές, χρεοκοπίες που έχουν περάσει, γεγονότα που περνάνε στη “λήθη”, ίσως γιατί θέλαμε να αφήσουμε πίσω μας.
‘‘
‘‘
Αυτοί που δε ξέρουν την ιστορία, είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν.
είχε πει ο Burke, και είναι αρκετά ενδιαφέρον αυτό, καθώς ζούμε σε ένα ζωντανό παράδειγμα, στο οποίο η αλληλουχία κάποιων γεγονότων, τροφοδοτούν μια αέναη επανάληψη κρίσεων και εντάσεων.
Αυτή η αέναη επανάληψη, με έκανε αρχικά να ανησυχήσω. Αύριο, πριν ή μετά το τέλος αυτής της κρίσης που διανύουμε, άραγε θα ξεκινήσει πάλι ένας νέος κύκλος που θα μας οδηγήσει σε νέα πτώχευση, νέο πόλεμο ή και τα δύο; Είναι πολύ σημαντικό να δούμε γιατί συμβαίνει αυτό, και πώς ίσως θα μπορούσαμε να αλλάξουμε κάποια πράγματα.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Συμφωνώ με την άποψή του ιστορικού Δερτιλή, πως αν ενδεχομένως γνωρίζαμε τα σφάλματα που είχαμε κάνει στο παρελθόν, ίσως τώρα να μην οδηγούμασταν στην έβδομη σε σειρά πτώχευση (Δερτιλής, 2016). Αναφέρει έντονα τα πολιτικά κόμματα και το πως η σχέση με τους οπαδούς τους, μια σχέση που ελάχιστα έχει αλλάξει στα χρόνια, χαρακτηρίζεται ως δημαγωγική, προτάσσοντας “εμφυλιοπολεμικές” τάσεις, και προτρέποντας τους πολίτες να υιοθετήσουν την ίδια στάση (Δερτιλής, 2016). Μέχρι και σήμερα, στη καθημερινότητά μας, βλέπουμε πως το κάθε κόμμα επιτίθεται στα υπόλοιπα, κατηγορώντας ο ένας τον άλλον για την κατάσταση της χώρας, στρουθοκαμηλίζοντας, ενώ πίσω από κλειστές πόρτες ξέρουμε ότι έχουν συμφωνήσει για πολλά άλλα.
14
Η αφορμή της ερευνάς μου οφείλεται στη δική μου παρατήρηση, για το πως σήμερα οι πολίτες δεν γνωρίζουν τη δική τους ιστορία και ακολουθούνται τυφλά κάποιες πρακτικές από τη πολιτική ηγεσία, πρακτικές που έχουν εφαρμοστεί και στο παρελθόν, και απέτυχαν να εκπληρώσουν το σκοπό τους για ανάπτυξη της χώρας.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Το project που θα δημιουργήσω για τη διπλωματική μου εργασία, θα περιλαμβάνει μια σειρά από πολιτικά illustration (εικονογραφήσεις) τα οποία θα αναφέρονται σε ιστορικές περιόδους του νεοελληνικού κράτους, πρόσωπα και καταστάσεις που επηρέασαν τη νεοελληνική ιστορία, και συνεχίζουν να την επηρρεάζουν.
15
Θα ξεκινήσω από τα γεγονότα του 1922, τη μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή, και θα εκφράσω διάφορα κοινωνικο-πολιτικά γεγονότα μέσα από ένα οπτικό ντοκουμέντο, αποτελούμενο από πολλαπλές πηγές και αναφορές στην κουλτούρα κάθε εποχής.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Η απεικόνιση των γεγονότων θα γίνεται με αλληγορικό τρόπο, με κριτικό φίλτρο και επηρεασμένα από τη δική μου κρίση για την έκβαση τους. Σίγουρα θα έχει σημερινή υφή το τελικό αποτέλεσμα, ταυτόχρονα όμως θα συνδέεται με οπτικούς συνειρμούς ιδανικά στην εκάστοτε εποχή, ώστε να αποκτήσει μια διαφορετική διάσταση, εικαστική και ενημερωτική. Η εργασία θα ήθελα να ωθεί τον θεατή να εξερευνήσει πτυχές τις ιστορίας που δεν γνωρίζει, ή δε γνωρίζει τόσο καλά, να ενημερωθεί και να μοιραστεί τις σκέψεις του με άλλους, και να ξεκινήσει κάποιος διάλογος που εν τέλει, θα μπορεί να συμβάλλει στην κατανόηση της κατάστασης της Ελλάδας και σε πιθανή εύρεση λύσης. Σίγουρα δε μπορώ να εμβαθύνω σε όλα τα γεγονότα, και να δείξω ότι συνέβη το οποίο θεωρώ σημαντικό για την πορεία της χώρας, αλλά ιδανικά θα ήθελα να μπορώ να αναδείξω και να φέρω στο προσκήνιο κάποιες περιόδους με έντονες κρίσεις, συνδέοντας το project με τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα.
Παράλληλα θα ήθελα να δημιουργήσω μια διαδραστική εφαρμογή που θα βρίσκεται και online, άμεσα προσβάσιμη στον θεατή, και στην οποία μπορεί να μάθει κάποιος περισσότερα για κάποιο γεγονός, πρόσωπο, κ.ο.κ.
16
Τα δύο κομμάτια αυτά θα συμπληρώνουν το ένα το άλλο, και το αποτέλεσμα, ιδανικά, θα μπορέσει να χρησιμεύσει ως εργαλείο εκμάθησης της ιστορίας μας, που θα συμβάλλει στο να αντιληφθούμε ποιοι είμαστε και που έχουμε σφάλλει στο παρελθόν, αλλά και τη φύση της σημερινής κρίσης.
I 1Ο ΜΈΡΟΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΦΙΣΑ
18
1 Ο Μ ΕΡΟΣ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΦΙΣΑ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Η πολιτική και κοινωνική αφίσα ανέκαθεν αποτελούσε έναν οπτικό τρόπο μετάδοσης μηνυμάτων. Μια πολιτική αφίσα χρειάζεται να ειδοποιεί και να ενημερώνει τον θεατή με άμεσο και προκλητικό, πολλές φορές, τρόπο (Lewis, 2012). Αποτελεί επίσης έναν τρόπο για τον designer να εκφράσει τις απόψεις του, την αγανάκτησή του ή την ενόχλησή του, για κάποιο κοινωνικό γεγονός. Στην ουσία αυτό που θέλει να πετύχει ένα πολιτικό illustration είναι να εμπλέξει τον θεατή, να τον προκαλέσει και να τον ενημερώσει ώστε εν τέλει να τον κάνει να εξετάσει ή να επανεξετάσει μια κατάσταση (Παπαευσταθίου, 2012).
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Κοινό χαρακτηριστικό όλων είναι η έκφραση πολύπλοκων εννοιών και ιδεών με τη χρήση απλών εικόνων, και με σαφή και τολμηρό τρόπο. Χρειάζεται να χρησιμοποιεί έξυπνους οπτικούς συνειρμούς και να είναι ενδιαφέρον σχεδιαστικά. Ταυτόχρονα, θα πρέπει ο σχεδιασμός να είναι ειλικρινής και να εκφράζει συναισθήματα, τα οποία εμπεριέχονται σε πολλά επίπεδα επικοινωνίας της εικόνας (Castro, 2012). Όντας κομμάτι της οπτικής επικοινωνίας, η πολιτική αφίσα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολιτιστική μας ταυτότητα, και τα ηθικά και κοινωνικά στοιχεία κάθε κοινότητας. Αν είναι ο σχεδιασμός επιτυχημένος, θεωρώ ότι μπορεί να προκληθεί διάλογος, κριτική σκέψη, και συναίσθημα.
19
Και αυτά μπορεί να μην είναι αρκετά για να αλλάξει μια κατάσταση ριζικά, αλλά μπορεί να αλλάξει τις αντιλήψεις και τις διάφορες απόψεις του κοινού στο οποίο απευθύνεται.
03 EXAMPLES OF POLITICAL POSTERS
01 02
04
05
06
Οι επιρροές μου για τον δικό μου σχεδιασμό είναι κυρίως οι σύγχρονοι illustrators που ασχολούνται με την πολιτική αφίσα, όπως ο Sebastian Thibault, John Holcroft, Eva Vasquez κ.λπ., αλλά και οι πολιτικές αφίσες των ιστορικών περιόδων που θα μελετήσω, από επώνυμους και ανώνυμους καλλιτέχνες, κυρίως στην Ελλάδα. 01, 04 | Eva Vasquez – 02, 05 | Sébastien Thibault – 03 | John Holcroft –
21
06 | Pawel Kuczynski –
22
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
IΙ 2Ο ΜΈΡΟΣ
INTERACTIVE APPLICATION & WEBSITE
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Στη διάρκεια της ερευνάς μου, ήρθα σε επαφή με διάφορα διαδραστικά project, τα οποία μου πρόσφεραν μια διαφορετική εμπειρία ενημέρωσης και πληροφόρησης,.
24
INTERACTIVE APPLICATION & WEBSITE
Θα με ενδιέφερε να συμπεριλάβω στην εργασία μου έναν σύγχρονο τρόπο με τον οποίο θα μπορέσει κάποιος να πληροφορηθεί για την νεοελληνική ιστορία, δίχως να “μπλεχτεί” με διάφορα ιστορικά βιβλία που ίσως να μη του μεταδώσουν και τις σωστές πληροφορίες.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Πιστεύω πως θα αποτελέσει ένα αρκετά χρήσιμο εκπαιδευτικό εργαλείο για οποιονδήποτε, καθώς στην εποχή μας, με τους πολύ έντονους ρυθμούς ζωής, ο καθένας διαθέτει λίγο χρόνο για δραστηριότητες που δεν τον αφορούν άμεσα. Η διάδραση είναι ένα αρκετά σημαντικό στοιχείο για την εποχή που διανύουμε, μιας και αποτελεί έναν πολύ αποτελεσματικό τρόπο να επικοινωνήσεις με τους χρήστες και να τους εμπλέξεις σε μια εμπειρία με σχετικά λίγη προσπάθεια (Farmer, 2017). Τουλάχιστον στα πλαίσια της εργασίας μου, αυτό το κομμάτι θα υπάρχει σε επίπεδο concept και σχεδιασμού, αλλά στη συνέχεια θα μπορεί ιδανικά να αναπτυχθεί και σε προγραμματιστικό περιβάλλον.
25
Μέσω αυτής της διαδραστικής εφαρμογής, θα μπορεί ο χρήστης να μάθει περισσότερες πληροφορίες για ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα που αφορούν τη νεότερη Ελλάδα από το 1922 μέχρι και σήμερα.
Στο πλαίσιο του μαθήματος “Theories of Research in Arts & Design”, ανακάλυψα μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδραστική εφαρμογή για τον Αμερικάνικο εμφύλιο πόλεμο, η οποία ονομάζεται “Civil War 150” και φιλοξενείται από την ιστοσελίδα του History Channel. Αυτό που ήθελε να δημιουργήσει το δίκτυο Α&Ε TV μαζί με το δημιουργικό γραφείο Fi είναι μια δυναμική και διαδραστική εμπειρία, με αφορμή τα 150 χρόνια που έχουν περάσει από τον εμφύλιο πόλεμο, και έναν τρόπο να κάνουν την ιστορία ενδιαφέρουσα για το ευρύ κοινό (Fi, 2013).
26
Το Fi ανέπτυξε μια εφαρμογή με έναν μοναδικό τρόπο ώστε να προβάλει 150 θέματα σχετικά με τον εμφύλιο και να απευθύνεται όχι μόνο στους φανατικούς και φίλους της ιστορίας αλλά ακόμα και σε απλούς ανθρώπους που μπορεί να μην ξέρουν πολλά για το γεγονός αυτό (Fi, 2013).
CIVIL WAR 150
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Η εφαρμογή αποτελεί ένα οπτικό ταξίδι για τον χρήστη μέσω διαδραστικών infographics και εξαιρετικό γνωστικό περιεχόμενο το οποιο περιλαμβάνει όλους τους σημαντικούς σταθμούς του εμφυλίου, τον οπλισμό, το ανθρώπινο δυναμικό και τις τεχνολογικές καινοτομίες της εποχής. Αυτή η ιστοσελίδα αποτέλεσε την αφορμή να ασχοληθώ με τη προοπτική της διάδρασης, και έναν τρόπο να κάνω το project μου περισσότερο ωφέλιμο για το κοινό, πέρα απο το κομμάτι της εικόνας και του illustration. Με αυτό το τρόπο θα μπορέσει κάποιος, με έυκολο και κατανοητό τρόπο, να μάθει για τα ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα που έχουν σημαδέψει τη πορεία του νεοελληνικού κράτους απο το 1922 μέχρι και σήμερα.
‘‘
‘‘
Making History cooler than it already is....
28
ΜΕ ΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί, ξεκινάει φυσικά με μια εκτενής μελέτη των γεγονότων της Νεοελληνικής ιστορίας από το 1922 μέχρι και σήμερα. Παράλληλα όμως, θα γίνει και μελέτη προγενέστερων γεγονότων και θα γίνει σύνδεση αυτών μεταξύ τους, αλλά ίσως και με τη σημερινή κατάσταση. Κρίνεται αρκετά σημαντικό η διασταύρωση αρκετών πηγών, καθώς το πεδίο της ιστορίας περιλαμβάνει πολλές και διαφορετικές απόψεις, ψευδή στοιχεία και παραπληροφόρηση. Θα συγκεντρώσω υλικό της εποχής, όχι μόνο που να αφορά πολιτικά γεγονότα, ώστε να μελετήσω την κουλτούρα και τα πολιτιστικά στοιχεία που διέπουν κάθε εποχή. Κύριος άξονας της έρευνάς μου θα είναι η πολιτική αφίσα, και ο τρόπος που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, διάφορες πολεμικές αφίσες, προεκλογικές αφίσες, διαφημίσεις που παίρνουν πολιτικό χαρακτήρα και αφίσες από κοινωνικές ομάδες με άγνωστους δημιουργούς, που ήθελαν να εκφράσουν την άποψή τους για αποφάσεις πολιτικών αρχηγών, διαταγμάτων, κ.ο.κ.
Παράλληλα, θα ήθελα να μελετήσω και πολιτικές αφίσες του εξωτερικού, τη περίοδο του ψυχρού πολέμου, και προπαγανδιστικές αφίσες της σοβιετικής ένωσης, εικαστικά αλλά και για τον λόγο για τον οποίο έχουν σχεδιαστεί. Αρκετά σημαντικό για την έρευνά μου και για την ελληνική κρίση, είναι φυσικά η μελέτη στοιχείων της οικονομίας, των προηγούμενων πτωχεύσεων και υφέσεων που υπέστη το κράτος, τα αίτια αυτών και των μεθόδων που ακολουθήθηκαν για την “ανάπτυξη”, όπως επιμέρους δάνεια, μεταρρυθμίσεις κ.λπ.
29
Κάτι με το οποίο θα ήθελα να μελετήσω εκτενώς είναι το πολιτικό σκηνικό της χώρας, την εξέλιξη της πολιτικής ηγεσίας και τη σχέση που δημιουργούν με τους οπαδούς τους, καθώς και το γιατί υπάρχει αυτή η σχεδόν “πελατειακή“ υποστήριξη μεταξύ τους.
Θα ήθελα στη συνέχεια να πραγματοποιήσω συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς και μαθητές, αλλά και με κάποιους ιστορικούς όσον αφορά τα ζητήματα της νεοελληνικής ιστορίας και τις απόψεις τους πάνω στον τρόπο διεξαγωγής του μαθήματος, αλλά και σε τρόπους καλύτερης ενημέρωσης και πληροφόρησης του κοινού. Με παρόμοια διάθεση, θα μπορούσα ίσως να δημιουργήσω και κάποια ερωτηματολόγια που θα αφορούν ιστορικά γεγονότα και οι διερωτηθέντες θα μπορούν να εκφράσουν τη γνώμη τους, τι γνωρίζουν για αυτό και πως πιστεύουν πως συνδέεται, αυτό το γεγονός, με τη σημερινή κρίση στην Ελλάδα.
30
Επίσης, στο πλαίσιο της εφαρμογής που θα δημιουργήσω θα ήθελα να μελετήσω άλλες διαδραστικές εφαρμογές που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση, και όχι μόνο, και σχετικά websites που εύκολα μπορούν και παρέχουν γνώση στους χρήστες.
Ο λόγος για τον οποίο θα δημιουργηθεί αυτό το project είναι για την ενημέρωση των πολιτών της χώρας της Ελλάδας. Ο κύριος σκοπός μου είναι να μπορέσει να συμβάλλει στην κατανόηση της κρίσης αυτής που διανύουμε από το ευρύ κοινό, να γίνει επαρκής πληροφόρηση και ενημέρωση για τα αίτια της, για την ιστορία του νεοελληνικού κράτους και τα γεγονότα που το χαρακτηρίζουν, γεγονότα που σχημάτισαν τη σημερινή πραγματικότητα. Ταυτόχρονα, θα απευθύνεται σε οποιονδήποτε θα ήθελε να μάθει περισσότερα για την περίπτωση της Ελλάδας, στο κοινό του εξωτερικού, μιας και ιδιαίτερα στην Ευρώπη για παράδειγμα, υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη για τα αίτια της κρίσης, και στερεότυπα που προωθούν ψευδή πρότυπα και προκαταλήψεις.
31
T AR GET GRO UP
ΑΠΕΥΘΥΝΟΜΕΝΟ ΚΟ Ι ΝΟ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
32
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ
‘‘
Σεις οι μονοπωλιακοί «πατριώται» έχετε το προτέρημα να φωνάζετε μέχρι τέλους κατά της «χρεωκοπίας» δια να διατηρείτε την τιμήν ακέραιαν, το μέτωπον ακηλίδωτον. […]
Ουδέν ευκολώτερον του κάμνειν τον μεγαλοπρεπή και υπερήφανον και κραυγάζειν: “ανευ δανείου και ανευ χρεωκοπίας!” ή “Η Ελλάς θέλει να ζήση και θα ζήση!” […]
Θα ήθελα να κλείσω τη πρόταση έρευνας, με το συγκεκριμένο απόσπασμα σε ένα άρθρο στην εφημερίδα “Παλιγγενεσία”, όταν ένας άγνωστος Έλληνας με την υπογραφή “Realiste” το Μάιο του 1893, σχεδόν 150 χρόνια πριν, εκφράζει την άποψη του καταπιεσμένου λαού της τότε Ελλάδας, μια άποψη που ταυτίζεται εξ ολοκλήρου με τη σημερινή κατάσταση (Δερτιλής 2016, σελ. 60). Ο Δερτίλης στο βιβλίο του, παραθέτει το συγκεκριμένο απόσπασμα και μας προτρέπει να αλλάξουμε τη λέξη “χρεωκοπία” με τη λέξη “μνημόνιο”, ώστε να δούμε και εμείς πως αυτό ανταποκρίνεται στην εποχή μας (Δερτιλής 2016, σελ. 60). Είναι πολύ ενδιαφέρον για μένα πως η “νοοτροπία της κρίσης” είναι κάτι που έχει πλέον ριζωθεί στην ιστορία μας, και έχει μεγάλο αντίκτυπο στη σημερινή πραγματικότητα.
‘‘
Άφετε, προς θεού, τας πατριωτικάς εξάρσεις και “την ατίμωσιν της πατρίδος” και την “άτιμον χρεωκοπίαν” και τους “προδότας χρεωκόπους” και όλα τα άλλα μεγαλολογήματα – και κενολογήματα.
Βρισκόμαστε στον έβδομο χρόνο των μνημονίων, στον οποίο υφίσταται απόλυτη κατάλυση του πολιτικού συστήματος, και πλήρη αδρανοποίηση του κοινού. Βιώνουμε μια οικονομική κρίση η οποία αντιμετωπίζεται με απερισκεψία και σπασμωδικές κινήσεις, απο πολιτικούς που φαίνεται να αγνοούν το δημόσιο χρέος τα τελευτάια 20 χρόνια. Φταίνε φυσικά και τα πολιτικά κόμματα που επιτίθενται με κάθε τρόπο το ένα στο άλλο, αφήνοντας την χώρα στον αυτόματο, αλλά φταίνε και οι ψηφοφόροι. Φταίει φυσικά το κράτος για την συμπεριφορά του στις διαπραγματεύσεις, φταίνε όμως και οι δανειστές. Πάντα υπάρχει δράση και αντίδραση, αλλά κανείς, ίσως, δε θέλει να το συνειδητοποιήσει, γιατί αυτό θα σήμαινε την ανάληψη ευθυνών (Πρετεντέρης, 2017).
34
Καταργήσαμε τη Βασιλεία για να μην έχουμε έναν ανεύθυνο ηγέτη, όμως αυτή τη στιγμή υστερούμε σε πολιτικό προσωπικό και εκτός από αυτή τη πολιτική κρίση που αντιμετωπίζουμε μαζί με την οικονομική, παρουσιάζεται και κοινωνικό πρόβλημα, καθώς η κοινωνία χαρακτηρίζεται από αμάθεια και ακρισία, επαναπαυόμενη στη “λήθη”.
Μια αφίσα, όντας μέρος της οπτικής επικοινωνίας, κρατάει ζωντανή τη μνήμη, μεταφέροντας αναλλοίωτα κάποια στοιχεία. Επιδιώκω με το δικό μου το project, να κινητοποιήσω συναισθηματικά κυρίως τον θεατή και να δώσω έναυσμα για περισσότερη παιδεία και περαιτέρω έρευνα για την ιστορία του Νεοελληνικού πολιτισμού.
35
Πιστεύω πως θα ωφελήσει στο να ξεκινήσει μια συζήτηση για αυτό το θέμα, και μακροπρόθεσμα να συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της σημερινής κρίσης που διανύουμε, αλλά ίσως και στην διαχείρισή της.
36
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
βιβλία
Burke, E. (1999). Reflections on the Revolution in France. Oxford University Press. Clogg, R. (2002). Συνοπτική Ιστορία της Ελλάδος. 2η εκδ. Αθήνα: Κάτοπτρο. Clogg, R. (1987). Parties and elections in Greece. 1η εκδ. London: C. Hurst. Nietzsche, F. (1874). On the Advantage and Disadvantage of History for Life. 1η εκδ. Hackett Publishing Company, Inc. Βούλγαρης, Γ., Νικολακόπουλος, Η., Ρίζας, Σ., Σακελλαρόπουλος, Τ. and Στεφανίδης, Ι. (2011). Ελληνική Πολιτική Ιστορία 1950 - 2004. 2η εκδ. Αθήνα: Θεμέλιο. Δερτιλής, Γ.Β. (2016). Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις. 1η εκδ. Αθήνα: Πόλις. Καλλιβρετάκης, Λ. (2017). Δικτατορία και μεταπολίτευση. 1η εκδ. Αθήνα: Θεμέλιο. Συλλογικό (2012). Το Βήμα: 90 Χρόνια - Ειδική Ιστορική Έκδοση. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη. Συλλογικό (1977). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. 1η εκδ. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
αρθρα
Farmer, A. (2017). An app a day may pave the way. Northeast Mississippi Daily Journal. [Online] Διαθέσιμο στο: djournal.com/opinion/columnists/angela-farmer-an-app-a-day-may-pave-the-way/ article_2aeb8f9d-54ab-5b93-bca1-684f358b430a.html [Ημερομηνία Πρόσβασης 27 Απρ. 2017]. Kalin, I. (2015). Reconciling with history. Daily Sabah. [Online] Διαθέσιμο στο: dailysabah.com/columns/ ibrahim-kalin/2015/01/06/reconciling-with-history [Ημερομηνία Πρόσβασης 17 Νοε. 2016]. Lilla, M. (2016). Our Reactionary Age. The New York Times, [Online] σελ.A15. Προσβάσιμο στο: nytimes.com/2016/11/07/opinion/our-reactionary-age [Ημερομηνία Πρόσβασης 12 Νοε. 2016]. Μανδραβέλης, Π. (2016). Πόλεμοι, εμφύλιοι, πτωχεύσεις. Η Καθημερινή. [Online] Προσβάσιμο στο: kathimerini.gr/880446/opinion/epikairothta/politikh/polemoi-emfylioi-ptwxeyseis [Ημερομηνία Πρόσβασης 29 Noε. 2016]. Καρανάσιος, Κ. (2015) Αντιμέτωποι με την Ιστορια. [Online] Η Εφημερίδα των Συντακτών. Προσβάσιμο στο: efsyn.gr/arthro/antimetopoi-me-tin-istoria [Ημερομηνία Πρόσβασης 01 Δεκ. 2016].
ebooks
Οικονομικό Δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος. (1999). 1η εκδ. [ebook] Τράπεζα της Ελλάδος. Προσβάσιμο στο: bankofgreece.gr/Pages/el/Publications [Ημερομηνία Πρόσβασης 26 Δεκ. 2016]. διαλεξεις
Δερτιλής, Γ. (2010). Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται και δεν διδάσκει: Οικονομικές κρίσεις και κράτος στην Ελλάδα. τηλεοπτικεσ εκπομπεσ
Πρετεντέρης, Γ. (2017). [video] Αταίριαστοι. ΣΚΑΪ τηλεόραση. websites
Fi Case Study for Civil War 150. (2013). [Online] Beta.f-i.com. Διαθέσιμο στο: hbeta.f-i.com/ infographics/civilwar/ [Ημερομηνία Πρόσβασης 17 Nov. 2016]. Lewis, A. και Παπαευσταθίου, Μ. (2012). What is Social Poster Design?. [Online] Graphic Art News. Διαθέσιμο στο: graphicart-news.com/what-social-poster-design-is-7-significant-poster-designersadvice [Ημερομηνία Πρόσβασης 04 Noε. 2016]. Παπαδημητρίου, Νικηφόρος και Zezza (2015). Το πρόβλημα του Ελληνικού δημόσιου χρέους. [Online] Capital.gr. Προσβάσιμο στο: capital.gr/story/2248874 [Ημερομηνία Πρόσβασης 01 Δεκ. 2016]. images
Sébastien Thibault Website. (n.d.). [Image] Sebastienthibault.com. Διαθέσιμο στο: sebastienthibault.com/ [Ημερομηνία Πρόσβασης 20 Noε. 2016]. John Holcroft Website. (n.d.). [Image] John Holcroft - Illustrator. Διαθέσιμο στο: johnholcroft.com/ [Ημερομηνία Πρόσβασης 21 Nov. 2016].
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
2016/17
ΘΑΛΕΙΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΘΑ