The Mach|ne - Art Press - Issue 05 by The Mach|ne - Art Press

Φωτογραφία © Νικόλαος Κατσαρός

EDITORIAL της Αντιγόνης Παφίλη

antigoni@themachine.gr

Μη μου πεις ότι δεν σου έχει τύχει να βρεθείς σε παρέα, που ένα παιδάκι γκρινιάζει και ξαφνικά κλαίει γιατί η μαμά του, του παίρνει το παγωτό από το χέρι! Και του το παίρνει γιατί αυτό λιώνει και λερώνεται, όχι επειδή είναι τρελή! Ή ξαφνικά η μικρή διαολίτσα, κόρη της κολλητής σου φίλης, αρχίζει να χτυπιέται από το κλάμα γιατί δεν θέλει να φύγει από τον παιδότοπο! Και ποιά είναι, συνήθως, η αντίδραση των “μεγάλων”; Στις πιο πολλές περιπτώσεις γελάμε από πάνω του θέλοντας να κάνουμε και το ίδιο να ξεχαστεί και να χαμογελάσει. Σε άλλες πάλι του λέμε ένα ξερό «μη» που συνοδεύεται από δυο-τρία «πρέπει» και αυτό απλά συνεχίζει να κλαίει γιατί κανείς δεν του εξηγεί τί έχει συμβεί. Ελα όμως που το παιδάκι, αυτούς τους τρόπους έχει να εκφράζει ένα συναίσθημα του, στην προκειμένη, την απογοήτευση του! Γιατί μάλλον θέλει να φάει το παγωτό μόνο του και σίγουρα θέλει να παίξει κι άλλο, όσο κι αν εμείς δεν μπορούμε να το καταλάβουμε! Δυστυχώς όμως, οι πιο πολλοί από εμάς έτσι μεγάλωσαμε ή έτσι μεγαλώνουμε τα παιδιά μας! Χωρίς ενσυναίσθηση, χωρίς κατανόηση! Δεν ξέρουμε καν τι θα πει συναισθηματική νοημοσύνη. Το ξέρω ότι, όταν κανείς βλέπει μια τόση δα φατσούλα, να σουφρώνει φρύδια και να κλαίει, αυτό που αυθορμήτως θέλει να κάνει είναι να γελάσει. Όμως εκείνη τη στιγμή, αυτός ο μικρός άνθρωπος, ψάχνει την κατανόηση στο συναίσθημα του και μετά μια εξήγηση για το τί συμβαίνει! Αυτό είναι μόνο η αρχή της μη-αποδοχής! Τέτοια περιστατικά συμβαίνουν καθημερινά στη ζωή ενός παιδιού που σιγά σιγά μεγαλώνει χωρίς να κατανοεί και χωρίς να το κατανοούν. Αργότερα το ίδιο “παιδί” 18 χρονών λέει ότι θέλει να γίνει ηθοποιός και «κάποιοι»πάλι, δεν το αποδέχονται! Δεν κατανοούν το συναίσθημα του, την ανάγκη του!

Φωτογραφία εξωφύλου © Νικόλαος Κατσαρός

Μαθαίνει αυτός ο «μικρός άνθρωπος» από πολύ νωρίς, ότι δεν τον αποδέχονται οι ίδιοι οι γονείς του... Κι ύστερα έρχεται η χαμηλή αυτοεκτίμηση. “Μήπως δεν μπορώ τελικά να το κάνω;” Και κάπως έτσι μεγαλώνουν άνθρωποι χωρίς αυτοπεποίθηση, χωρίς συναισθηματική νοημοσύνη. Γιατί, όσα πτυχία και να πάρεις, αν δεν μπορείς να νιώσεις τον άλλο, λίγη αξία έχουν πραγματικά. Δεν θα καταφέρεις ποτέ να εμβαθύνεις σε καμία σου σχέση. Άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει σε τέτοιο περιβάλλον, σε συναισθηματικό περιβάλλον, ξεχωρίζουν! Είναι αυτοί που καταλαβαίνουν τους άλλους καλύτερα, έχουν αληθινές και δεμένες σχέσεις στη ζωή τους Και αυτό μπορεί να μην σου λέει τίποτα αν το δεις σαν μονάδα. Σκέψου όμως μια κοινωνία που απαρτίζεται μόνο από τέτοιους ανθρώπους. Που ο ένας δεν καταλαβαίνει τον άλλο. Σου θυμίζει κάτι; Μπορείς να το αλλάξεις;

Διεύθυνση - Σύνταξη: Αντιγόνη Παφίλη

Art Director - Design: Νικόλαος Τσάπογλου

Εμπορική Διεύθυνση: Δημήτρης Καλαμάρης

Έδρα: Καντακουζηνού 12 - ΤΚ 10677 - Αθήνα - 2130154320 Εκτύπωση: ΗΛΙΟΤΥΠΟ Α.Ε.Β.Ε.Ε.

Το μηνιαίο έντυπο «The Machine – Art Press» και ο ιστότοπος www.themachine.gr, συνιστούν ελεύθερο βήμα έκφρασης των πολιτών. Το περιεχόμενο των δημοσιευμάτων δεν αποτελεί επίσημη θέση της ιδιοκτήτριας εταιρείας, η οποία, σε καμία περίπτωση, δεν υιοθετεί τις εκπεφρασμένες θέσεις και απόψεις των συντακτών, ούτε φέρει οποιαδήποτε ευθύνη για αυτές.

Όλα είναι δρόμος, ακόμα και η Άνοιξη... Του Πάνου Σουρούνη

Είναι η εποχή της αναμονής της ελπίδας. Η ελπίδα είναι η τελευταία επιλογή της απόγνωσης. Η απόγνωση έχει έρθει από υπερβολική δόση του ‘’Εγώ’’. Είναι η εποχή του Εγώ. Λέξη με τρία γράμματα και τόση καταστροφή δεν υπάρχει καμία άλλη. Ποτέ το Εσύ δεν ήταν πιο επικίνδυνο από το Εγώ. Παλιά η μοναξιά ήταν θέμα συλλογικής προσπάθειας τώρα είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Στη χώρα μας ειδικά ευδοκιμεί πάντα το Εγώ παρά την οικονομική κρίση. Εξαιρετικό εργαλείο στην προώθηση του Εγώ είναι το διαδίκτυο. Εγώ θα σου πω πού θα πας. Εγώ θα σου πω τί θα φας. Εγώ θα σου πω τί θα ψηφίσεις. Εγώ θα σου πω και Εσύ θα ακούσεις ή θα διαβάσεις. Εγώ θα σου μαζέψω τα likes για να αισθανθώ περισσότερο Εγώ. ‘’Το Εγώ φουσκώνει’’ που λέει και ο Δεληβοριάς. Μόλις φουσκώσει πολύ ο Φεβρουάριος θα έρθει η Άνοιξη. Η εποχή που το Εγώ ψάχνει το Εσύ για να το ταιριάξει με τον ήλιο και του δρόμους που απλώνονται μπροστά μας. Ο Φεβρουάριος σώζεται και έχει την συμπάθεια μας επειδή είναι λειψός μήνας. Μοιάζει και αυτός να βιάζεται να δώσει την σειρά του στην Άνοιξη. Είμαστε στο σημείο που η Άνοιξη μας κάνει αναπάντητες με κάποιες σωτήριες πρωινές λιακάδες. Μας δηλώνει την παρουσία της. Εσύ έχεις αρχίσει ήδη να μαλώνεις με τα μάλλινα σου ρούχα. Να κοιτάς με μισό μάτι το θεόρατο παλτό σου. Θέλεις να φορέσεις και εσύ τα ανοιξιάτικά σου. Ο ήλιος θέλει να κοιτά το δέρμα σου στο δρόμο. Να είσαι ο λόγος που σε λίγο καιρό τα φανάρια στους δρόμους θα είναι όαση για τους οδηγούς της καθημερινότητας. Να σε κοιτούν οι οδηγοί μέχρι να ακουστεί η πρώτη κόρνα. Να έχεις αυτό το βλέμμα που μοιάζει σαν ο κόσμος να φτιάχτηκε για εσένα, όπως λέει και ο ποιητής. Έρχεται λοιπόν μια εποχή που απαιτεί το Εγώ να γίνει Εσύ. Αρκετές selfies μοναξιάς τραβήξαμε όλοι μας. Η Άνοιξη βρίσκεται γύρω μας και στους γύρω μας. Τα παράθυρα που χρειάζονται πρίζα για να ανοίξουν φέρνουν μόνο ένα γκρίζο Εγώ που διψά να θαυμάσουμε την μοναξιά του. Τα άλλα παράθυρα είναι αναγκαία. Αυτά με τα παντζούρια που σε κάνουν να θαυμάζεις οτιδήποτε περιέχεται στην λέξη ‘’έξω’’. Τα ομορφότερα παράθυρα είναι πάντα αυτά των αυτοκινήτων. Όλα είναι δρόμος εξάλλου. Ακόμα και η Άνοιξη.

Αν είσαι από τους ανθρώπους που τους αρέσει να κινούνται στο κέντρο της Αθήνας και να απολαμβάνουν καλό φαγητό σε προσεγμένο περιβάλλον, το εστιατόριο του New Hotel, στην οδό Φιλελλήνων, αποτελεί μία γευστική πρόταση που δεν πρέπει να χάσεις. Από την πρώτη στιγμή της επίσκεψής σου, θα σε κερδίσει η ιδιαίτερη ταυτότητα του χώρου που φέρει την υπογραφή των διάσημων Βραζιλιάνων σχεδιαστών Fernando και Ηumberto Campana. Το upcycling design, τα επιβλητικά φωτιστικά σε σχήμα καμπάνας και η εικαστική λογική τους, με ένα background που σε προϊδεάζει για το απολαυστικό γευστικό ταξίδι που πρόκειται να ακολουθήσει. Το restaurant New Taste, αν και έχει παράδοση στο Κυριακάτικο brunch από το 2011, θα σε εκπλήξει ευχάριστα με τις εξαιρετικές επιλογές που προσφέρει για όλες τις ημέρες και ώρες της εβδομάδας. Ξεκινώντας με τον πρωινό καφέ Νapolitano Passalacqua, ο οποίος αποτελεί εξαιρετική επιλογή κυρίως για τους λάτρεις του espresso, σε συνδυασμό με τον μπουφέ με τα παραδοσιακά γλυκά που ψήνονται κάθε πρωί εντός του αρτοποιείου αποτελεί μια σίγουρη επιλογή για το ξεκίνημα κάθε ημέρας. Ενώ, παράλληλα, παρέχει και την δυνατότητα του “take away” για όσους έχουν πιο περιορισμένο χρόνο. Το μενού, για τις επόμενες ώρες, στηρίζεται στη μεσογειακή κουζίνα, φτιάχνεται με βιολογικά προϊόντα επιλεγμένα και από Έλληνες παραγωγούς, ενώ φλερτάρει με τις ελληνικές σπεσιαλιτέ, χωρίς να διστάζει να τις “πειράξει”. Σαλάτα με baby σπανάκι, πιτάκια ατμού, τραγανή κινόα σε πίτα, mini burgers, είναι λίγα μόνο από τα ορεκτικά που θα σε κάνουν να αδημονείς για τη συνέχεια. Οι υπέροχες ταλιατέλες και η εξαιρετικά νόστιμη χοιρινή μπριζόλα είναι ενδεικτικά κυρίως πιάτα που θα σε ικανοποιήσουν. Ως αποκορύφωμα της γευστικής New Taste εμπειρίας έρχονται τα γλυκά. Warm Filled Donuts και Chocolate Ganache αποτελούν τις σίγουρες επιλογές της ολοκλήρωσης της ευχαρίστησης ενός απαιτητικού ουρανίσκου... Μετά από ένα απολαυστικότατο lunch ή dinner στο New Taste ή στο Art Lounge (7ος όροφος), επιβάλλεται τουλάχιστον μία δοκιμή των ευφάνταστων κοκτέιλ του μπαρ, που θα σας “απογειώσουν”...

NEW HOTEL-NEW TASTE Φιλελλήνων 16, Σύνταγμα Τηλ. 210 3273170. newtaste@newhotel.gr

NEW TASTE

Θωμάς Κωνσταντίνου «Οφείλω στην παράδοση»

Της Δανάης Φαίδρας Θωμαΐδου «Ιστορία κάνουν... τα τακίμια*», θα τολμούσα να πω, κλέβοντας τον μεγάλο Διονύση Σαββόπουλο, σε εκείνο το περίφημο τραγούδι «ας κρατήσουν οι χοροί», όπου «μέχρι τα ουράνια σώματα, με πομπούς και με κεραίες φτιάχνουν οι Έλληνες κυκλώματα και ιστορία οι παρέες». *Τακίμι<τουρκική λέξη takim: ομάδα ανθρώπων που εργάζονται μαζί. Εδώ είμαστε! Στο Θωμά Κωνσταντίνου, δεξιοτέχνη στο ούτι, που με την παρέα του συγκροτήματος “Τακίμ”, πατά στη μουσική μας παράδοση, «απλώνει κόκκινο χαλί» στις ανάγκες της ψυχής μας, (ξανα)συναντιέται με την πολιτιστική μας ταυτότητα, χωρίς φοβικές περιχαρακώσεις. Η μουσική μπάντα που αναδεικνύει το πλούσιο υλικό της ελληνικής μουσικής παράδοσης με τις, επίσης πλούσιες, επιρροές από Ανατολή και Δύση καλώντας μας να την ακολουθήσουμε σε μια μουσική διαδρομή γεμάτη λυγμούς, σπαράγματα, διονυσιασμό, γέλιο και κλάμα από το κλαρίνο, το βιολί, το ούτι, το κανονάκι, το λαούτο, αλλά και τη ντραμς, το μπάσο και το νταούλι... Για όλα αυτά (και άλλα), για τον δεύτερο δίσκο των “Τακίμ”, αλλά και αυτό των “Nouveau Sextet”, ένος πολύ δημιουργικού world funksoul συγκροτήματος, μου μίλησε ο Θωμάς Κωνσταντίνου...

Τακίμ, δηλαδή ομάδα... Ακριβώς. Ομάδα, παρέα, φίλοι, συμμαθητές στο μουσικό Γυμνασίο της Παλλήνης και κουμπάροι μερικοί απο εμάς... Ναι, είμαστε μόλις στο 2ο δίσκο, μετά απο δέκα χρόνια!** Παράλληλα, όμως, έχουμε κάνει πολλές συμμετοχές με καλλιτέχνες όπως οι Calexico, Ν.Μποφίλιου, Σ. Καραμουρατίδης, Ν.Μωραϊτης, Δ.Γαλάνη, Burger project κ.ά. Γιατί όμως 10 χρόνια για τη δεύτερη δισκογραφική σας εμφάνιση; Μετά από παύση 5 χρόνων συναντηθήκαμε ξανά το 2010. Για εμάς δεν ήταν στόχος να παίζουμε για να βγάζουμε χρήματα. Ήταν η ψυχοθεραπεία μας! Να συναντιόμαστε, δηλαδή, μια φορά την εβδομάδα σε ένα χώρο και να παίζουμε. Το νέο δίσκο τον δουλεύαμε περίπου δύο χρόνια. Μη ξεχνάς ότι πέρα από την αναβλητικότητά μας, είχαμε και το «τρέξιμο» με άλλες επαγγελματικές υποχρεώσεις, αλλά και τη συμμετοχή τριών από εμάς - εγώ, ο Κώστας Μερετάκης και ο Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος- στους Nouveau Sextet… Τι διαφορετικό θα ακούσουμε στον καινούριο δίσκο των Τακίμ; Η διαφορά είναι ότι, ενώ στον πρώτο ορίσαμε τον ήχο μας, στον δεύτερο κάναμε στροφή στο ελληνικό παραδοσιακό ρεπερτόριο. Είχαμε την τιμή να συμμετάσχουν πολλοί σημαντικοί ερμηνευτές όπως οι Χ.Αλεξίου, Σ. Μάλαμας, Π.Θαλασσινός, Χ.Αηδονίδης κ.ά. με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια μεγάλη παρέα, σα να βρεθήκαμε σε ένα οικογενειακό τραπέζι... Επίσης, σε αυτό το δίσκο, συναντιέμαι για πρώτη φορά δισκογραφικά με τον πατέρα μου (σ.σ. Γιάννης Κωνσταντίνου) με τον οποίο μοιραζόμαστε το τραγούδι «Λιούλιος». Είναι προφανές ότι επηρεάστηκες πολύ από τον τραγουδιστή πατέρα σου... Οι περισσότεροι από εμάς προερχόμαστε από οικογένειες «δεμένες» με την παράδοση. Ο πατέρας μου είναι από τους παλιότερους δημοτικούς τραγουδιστές. Ο ίδιος, βέβαια, δεν ήθελε να ασχοληθώ με την παραδοσιακή μουσική, προφανώς γιατί είχε ταλαιπωρηθεί από αυτό το επάγγελμα... Έτσι όταν σε ηλικία 5-6 χρόνων τού ζήτησα να μου πάρει ένα βιολί, μού πήρε ένα πιάνο γιατί προτιμούσε ο γιος του να γίνει κλασικός μουσικός. Σκέψου και τα ακούσματά μου. Τι να πρωτοθυμηθώ; H μητέρα μου με κοίμιζε δίπλα στο πατάρι όπου έπαιζε ο Γιάννης Βασιλόπουλος, ο Σαλέας και τόσοι άλλοι μεγάλοι καλλιτέχνες. Ή να είναι 8 η ώρα το πρωί, να έχει βγει ο ήλιος, ο πατέρας μου –ως συνήθως- να με έχει μαζί του στα πανηγύρια που τραγουδούσε, και να βλέπω 30 άτομα να περιμένουν να χορέψουν... Κοντολογίς, μεγάλωσα σε μια οικογένεια που «τα πάντα ήταν μουσική», κάτι που αργότερα μού «επιβεβαίωσε» το Μουσικό Γυμνάσιο της Παλλήνης! Έτσι, ένιωσα ότι κάτι οφείλω στην παράδοση! Τι έχεις κρατήσει από εκείνα τα χρόνια; Μέσα από την επαφή μου με τους παραδοσιακούς μουσικούς «εκπαιδεύτηκα» στην ανεκτικότητα και απέκτησα σεβασμό στη διαφορετικότητα. Ανάλογη στάση έχω συναντήσει μόνο σε τζαζ μουσικούς και σε κάποιους κλασικούς. Δυστυχώς, πολλές φορές μου έχει τύχει να συναντήσω μουσικούς με στερεότυπα και στεγανά «αυτό είναι παραδοσιακό, αυτό είναι μοντέρνο» κ.λπ., που χάνουν την ουσία της μουσικής... Ακόμα και πριν από εκατό χρόνια, οι Έλληνες μουσικοί, συνδύαζαν τη Δύση με την Ανατολή. Στη Σμύρνη για παράδειγμα άκουγες την ίδια βραδιά τσέλο με σαντούρι, οπερέτα με αμανέ! Κάτι σε ενοχλεί... Σαφέστατα! Η έλλειψη σεβασμού και η προχειρότητα. Μουσικός δε γίνεσαι πηγαίνοντας μια ώρα την εβδομάδα στο ωδείο και έχοντας μόνο ένα δάσκαλο που σού δίνει μασημένη τροφή, αλλά αφιερώνοντας πολύ προσωπικό χρόνο και κάνοντας τη μουσική αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής σου. Όταν ένας γιατρός δεν κάνει καλά τη δουλειά του, κάποιος θα πεθάνει. Όταν ένας μουσικός δεν κάνει καλά τη δουλειά του, έχουμε αναρωτηθεί τελικά τι συμβαίνει; Αναφορικά με τον σεβασμό απέναντι στην μουσική, θα αναφέρω μια ιστορία για τον Charlie Parker που έκανε το λάθος να πειράξει τη φόρμα σε ένα τραγούδι την ώρα που έπαιζε, και σηκώθηκε ένας παππούς-ντράμερ και του πέταξε το πιατίνι οργισμένος. Είναι σα να του είπε: «δεν μπορείς να το κάνεις αυτό στη μουσική»! Λέγεται ότι ο καλλιτέχνης από τη ντροπή του (!) μελετούσε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα κάτω από μια γέφυρα και όταν επέστρεψε ήταν ο Charlie Parker που όλοι ξέρουμε! Αυτό δε δηλώνει κάτι; Φαντάζομαι κάτι αντίστοιχο ισχύει και για την παραδοσιακή μουσική. Δεν έχει επάνω της αναρτημένο ταμπελάκι «μην αγγίζετε»... Ποτέ δεν είπα ότι την παραδοσιακή μουσική δεν μπορούμε να την “πειράξουμε”. Το ζήτημα είναι με ποιο τρόπο και αν σέβεσαι τη φόρμα

της. Είναι και ένας από τους λόγους που είμαι σε δύο μπάντες, τους Τακίμ και τους Nouveau Sextet. Με τους Τακίμ παίζω “καθαρά” και στο ανάλογο περιβάλλον, και στους Nouveau Sextet “βγάζω” τον πιο “σημερινό” εαυτό μου! Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στους Takim δε νιώθω σημερινός. Οι Τακίμ καλύτερα να μείνουν ανέπαφοι και να συνεχίσουν αυτό που κάνουν όσα περισσότερα χρόνια γίνεται, έτσι θα αντλώ μεγάλη δύναμη και μετά πηγαίνοντας στους Nouveau Sextet μπορώ να πειραματίζομαι. Nouveau Sextet λοιπόν, πώς γεννήθηκε αυτή η μουσική ομάδα; Ήταν η Χαρούλα Αλεξίου, που μας ζήτησε μια μπάντα που να συνδυάζει το μοντέρνο και το ελληνικό στοιχείο. Επέλεξα, λοιπόν δύο άτομα από τους Τακίμ που θεώρησα ότι είναι τα πιο κατάλληλα και τρεις από αυτούς που θεωρώ κορυφαίους μουσικούς στην τζαζ και στην έντεχνη ελληνική μουσική. Το Δημήτρη Τσάκα, τον Κώστα Κωνσταντίνου και το Σωτήρη Λεμονίδη. Οι δύο πρώτοι είναι από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της ελληνικής τζαζ σκηνής. Ο Σωτήρης Λεμονίδης υπήρξε χρόνια ενορχηστρωτής και μαέστρος και έχει πολύ μεγάλη εμπειρία στη δισκογραφία και το production. Όλοι μας “ψηθήκαμε” μέσα από τη συνθήκη που λέγεται Χαρούλα... Η μπάντα Nouveau Sextet όμως δεν έμεινε σε αυτή τη συνεργασία... Όχι, αυτή ήταν μια δυναμική αρχή. Επειδή μέσα από αυτή τη μπάντα όλοι μας εκφραζόμαστε πολύ δημιουργικά με δικά μας, original κομμάτια αποφασίσαμε να ανοίξουμε τον μουσικό μας ορίζοντα. Προσεγγίσαμε δηλαδή πολλούς διεθνείς καλλιτέχνες. Ήδη ο Shantel θα κάνει remix σε ένα κομμάτι μας για τον προσωπικό του δίσκο και έπονται και άλλες συνεργασίες. Στον νέο δίσκο μας, που θα κυκλοφορήσει σύντομα από την ΕΜΙ-Universal (Greece), θα συμμετέχει ο Joey Burns από τους Calexico, ο Γάλλος ράπερ JLS, ένα μουσικό σχήμα από την Βρετάνη οι Kejaj και άλλοι. Από την ελληνική σκηνή η Κατερίνα Ντούσκα σε ένα cover του David Bowie, ο Στάθης Δράκος από τους Minor Project και φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει η αγαπημένη μας Χαρούλα. Λειτουργήσαμε δηλαδή περισσότερο ως productive team παρά ως μπάντα, επιδιώκοντας συνεργασία με καλλιτέχνες με τους οποίους θα μπορούσαμε να ξεφύγουμε από τα τετριμμένα. Τί θυμάσαι από τα πρώτα βήματα της επαγγελματικής σου πορείας; Θυμάμαι τον Χρήστο Νικολόπουλο, με τον οποίο δούλεψα πρώτη φορά σαν επαγγελματίας μουσικός, να μου λέει «μην παίξεις μόνο ούτι πάρε και ένα μπαγλαμά, πάρε και μια κιθάρα για να βοηθάς το πρόγραμμα» και κάπως έτσι ξεκίνησε η ενασχόλησή μου με περισσότερα όργανα. Αυτό το έκανα πάρα πολλά χρόνια, δουλεύοντας με τη Χ.Αλεξίου και την Ελ.Αρβανιτάκη, συνεργασίες οι οποίες με ωρίμασαν πάρα πολύ σαν μουσικό. Απλώς κάποια στιγμή δεν μπορούσα να εστιάσω στο όργανό μου, το ούτι, και σε αυτό που πραγματικά είμαι. Πρόσφατα όμως μου δόθηκε η ευκαιρία να το κάνω σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία. Πρόκειται για το Chronos project, μια ιδέα της Δ.Γαλάνη, στο οποίο εγώ και άλλοι τρεις κορυφαίοι τζαζ μουσικοί, Π.Κλαμπάνης, Χρ.Ραφαηλίδης, Σ.Μάνεσης παίξαμε και διασκευάσαμε Μ.Χατζηδάκι, Μ.Θεοδωράκη, Στ.Ξαρχάκο... Ήταν μαγικό! *** Ακόμα και όταν έπαιξα με την Ν.Μούσχουρη σε όλη την Ευρώπη, με μία ορχήστρα που αποτελείται κυρίως από Γάλλους, χάρηκα πολύ που ο ήχος που παράγει το ούτι εντυπωσίασε τόσο τους μουσικούς όσο και το κοινό. Φαντάσου ότι έπαιξα με το ούτι κομμάτια του Michel Legrand και της Amy Winehouse! Δίνεις την εντύπωση του ανθρώπου που ξέρει πολύ καλά πού στοχεύει επαγγελματικά, είναι έτσι; Ποιος είναι ο στόχος σου; Αυτό που πλέον με συναρπάζει, εκτός από το live, είναι το production. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε η συνεργασία μου με τον Μάκη Μουράτογλου στο τραγούδι “Αν” της Δήμητρας Γαλάνη. Με το πέρασμα των χρόνων και κυρίως αυτή την δύσκολη περίοδο, που σε βάζει και σε άλλες διαδικασίες σκέψης, έχω καταλήξει στο τί δεν θέλω! Όταν κάνω ενορχήστρωση ή παραγωγή σε ένα κομμάτι ποτέ δεν είμαι σίγουρος πώς το θέλω, ακολουθώ το ένστικτό μου. Όταν αισθάνεσαι καλά, όλα κυλούν όπως πρέπει. Στη μουσική καταλαβαίνεις όταν “παίζει κάτι”, το νιώθεις! Αν δεν αισθανθείς αυτό το “κάτι” στο στομάχι τότε κάτι δεν πάει καλά. Αυτός είναι ο οδηγός για την μουσική πορεία μου... **Ο δίσκος των Τακίμ κυκλοφορεί τον Μάρτιο από την Antart Productions. ***Chronos Project 17-18 Ιουλίου Μικρή Επίδαυρος, Φεστιβάλ Αθηνών Tακίμ : Π.Δημητρακόπουλος (κανονάκι), Α.Αρκαδόπουλος (κλαρίνο), Κ.Μερετάκης (κρουστά), Γ.Πλαγιαννάκος (μπάσο), Γ.Μαρινάκης (βιολί),Μ.Κουτσαγγελίδης (φωνή).

Φωτογραφία © The Mach|ne

Η Εβελίνα Παπούλια αγαπάει πολύ τη δουλειά της, εδώ και 22 χρόνια. Του Τάσου Μπιμπισίδη

Μάλλον πιστεύει στα ζώδια! Λέει ότι έχει πολλά χαρακτηριστικά του Κριού, του ζωδίου της, και ότι είναι τόσο έντονη, ανεξάρτητη, θαρραλέα και δυνατή όσο λένε τα άστρα. Αν και οι φίλοι της την θεωρούν τρελή, μοιάζει με έναν κανονικό άνθρωπο. Φαίνεται αυστηρή, δεν δίνει πολλά δικαιώματα και δεν διατηρεί την εικόνα των περισσότερων που είναι εκτεθιμένοι στα φώτα της δημοσιότητας. Και αυτό είναι η άμυνά της, γιατί είναι πολύ ευαίσθητη όπως θα μου πει λίγο αργότερα. Έχει πολλά τατουάζ και τα λατρεύει, θα κάνει κι

άλλα στο μέλλον. Έχει και πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες να σου πει, όπως αυτήν που έζησε στην Αμερική, όταν λίγες μέρες πριν παντρευτεί έναν Αμερικάνο για να πάρει visa και να συνεχίσει την καριέρα της εκεί, τα παράτησε όλα και εξαφανίστηκε για μέρες. Δεν συνέβη κάτι, απλά τρόμαξε και έφυγε. Λίγο αργότερα όμως ήρθε στην Ελλάδα, και 22 χρόνια τώρα κάνει μια δουλειά που την αγαπάει πολύ. Ένα απόγευμα λοιπόν, τη συνάντησα λίγο πριν αρχίσει η παράσταση που πρωταγωνιστεί φέτος και την ρώτησα:

Τι κάνεις σήμερα Εβελίνα Παπούλια; Παίζω την μάνα στον «Ματωμένο Γάμο» του Λόρκα. Ανεβαίνει στο θέατρο Αποθήκη σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα. Η Λένα Παπαληγούρα επαίζε τη νύφη, ο Δημήτρης Μοθωναίος τον Λεονάρντο και ο Λάμπρος Κτεναβός τον γιό. Πάει πολύ καλά! Κάθε απόγευμα παίζω και στη σειρά «Μπρούσκο», στον Ant1. Κι αυτή πάει πολύ καλά. Πρόσφατα μετακόμισα από την πλατεία Αμερικής στην Νέα Σμύρνη. Είναι πιο ασφαλής περιοχή για τις μετακινήσεις της κόρης μου. Είναι 16 χρονών πια. Όταν έχω χρόνο βγαίνω για έναν καφέ ή ένα ποτό στο Μοναστηράκι ή στου Ψυρρή. Πάντα στο κέντρο. Το σινεμά είναι η μεγάλη μου αγάπη. Φέτος δεν πήγα καθόλου. Πήγα όμως θέατρο: είδα την «Κατερίνα» του Κορτώ στο θέατρο Θησείον και ήταν καταπληκτικό. Είδα και τον «Πουπουλένιο» του Μαρκουλάκη, εξαιρετικό επίσης. Δεν έχω κατά τα άλλα καθόλου χρόνο. Έχω παράσταση κάθε μέρα, και τα “Δευτερότριτα” γύρισμα. Αγαπάω όμως πολύ την δουλειά μου. Το θέατρο και η επιβίωση. Κάνω αυτή τη δουλειά 22 χρόνια. Έχουν αλλάξει οι αντοχές μου όλα αυτά τα χρόνια, αλλά ευτυχώς όχι ο χαρακτήρας μου. Δεν θυμώνω τόσο εύκολα και έχω πολύ περισσότερη υπομονή. Δεν υπάρχει κάτι που να μην μου αρέσει μέσα στην δουλειά. Το μόνο που με ζορίζει είναι η ανασφάλειά της, το ότι κάθε χρόνο ξεκινάς από την αρχή να ψάχνεις. Κατά τα άλλα απολαμβάνω κάθε διαδικασία της: τις πρόβες, τις παραστάσεις, τα καθημερινά γυρίσματα. Αυτό που μπορεί να μην με ευχαριστούσε παλιότερα, ήταν κάποια έργα που δεν ήθελα τόσο να κάνω γιατί δεν πέρνούσα καλά μέσα σε αυτά ή δεν μου προσέφεραν κάτι καλλιτεχνικά. Είμαι όμως της άποψης πως ό,τι κι αν σου δίνεται πρέπει να το κάνεις σοβαρά και επαγγελματικά, ακόμη κι αν δεν σε καλύπτει απόλυτα. Για αυτό δεν είμαι σνομπ ή δεν κρίνω κάποιον από τις επιλογές του στην δουλειά. Από καθετί έχεις να πάρεις και να μάθεις κάτι. Έχω κάνει και δουλειές για τα χρήματα και την επιβίωση. Και δεν με χαλάει καθόλου. Η επιβίωση είναι πολύ σημαντικό πράγμα, ειδικά στις μέρες μας. Δεν έχω αυτά τα στεγανά που μπορεί να έχει κάποιος. Όταν πρέπει να δουλέψεις, δουλεύεις. Τα τελευταία χρόνια είχα πολύ ωραίες προτάσεις και έκανα πράγματα που πραγματικά μου άρεσαν. Πλέον επιλέγω τις δουλειές μου, δεν έχω κάνει τελευταία κάτι που δεν μου αρέσει ή δεν με εκφράζει. Ιδανικά, θα ήθελα πολύ να κάνω κλασικό ρεπερτόριο. Όταν ήμουν στην Αμερική για σπουδές ξεκίνησα από πολύ ιδιαίτερα έργα. Είχα παίξει στις «Δούλες» του Ζενέ, στην «Δολοφονία του Μαρά» και σε άλλες τέτοιες παραστάσεις που με ενδιέφεραν. Εδώ ήταν κάπως πιο ελαφριά τα πράγματα, αλλά έχω κάνει πολύ ωραίες δουλειές, όπως αυτή φέτος, όπως το «Παίζοντας με την φωτιά» του Στρίντμπεργκ ή τους «Βατράχους» του Αριστοφάνη με το Εθνικό Θέατρο στην Επίδαυρο. Το Αμερικάνικο όνειρο.

θα έκανα αυτή τη δουλειά αν δεν ήμουν. Απλά περιφρουρείς τα συναισθήματά σου και τον εαυτό σου. Οι τοίχοι εξάλλου δεν χτίζονται για μην μπορούν να πέσουν. Χτίζονται για να μπορέσει κάποιος να τους ρίξει. Ο ρόλος της μάνας στον «Ματωμένο Γάμο». Ο Γιάννης Κακλέας ήταν ο παράγοντας που με έκανε να πω το ναι. Του έχω απόλυτη εμπιστοσύνη και θεωρώ ότι είναι ένας σπουδαίος σκηνοθέτης. Είναι τιμή μου που δουλεύω μαζί του. Πάντα μου δίνει πράγματα που μου κεντρίζουν το ενδιαφέρον και με κάνουν να θέλω να γίνω καλύτερη. Το ίδιο αισθάνθηκα και σε αυτή τη δουλειά και είπα αμέσως “ναι” για το ρόλο της μάνας. Δεν σκέφτηκα τίποτα, αποφάσισα αμέσως ότι θα το κάνω. Ένιωσα πολύ φυσικά δουλεύοντας τον ρόλο αυτό, δεν μου φάνηκε ότι κάνω κάτι κόντρα σε εμένα ή ότι δεν μπορώ να το υποστηρίξω. Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε αυτο το ρόλο αυτό μια πολύ μεγαλύτερη ηλικιακά γυναίκα αλλά αν σκεφτείς τα δεδομένα της εποχής του Λόρκα, η μάνα δεν ήταν μεγάλη σε ηλικία. Ένιωσα από την αρχή άνεση και ασφάλεια και μέχρι σήμερα, σε κάθε παράσταση, ανακαλύπτω καινούργια πράγματα! Όσο πιο χαλαρός είσαι σκηνικά τόσα περισσότερα ανακαλύπτεις. Για εμένα είναι ένα καθημερινό ταξίδι η παράσταση αυτή και αυτό το ήξερα από την αρχή. Από την πρώτη μέρα ξέρεις πώς θα είναι μια δουλειά, πριν καν ολοκληρωθεί το έργο. Έχει να κάνει περισσότερο με το πώς νιώθεις. Και επειδή ο Κακλέας σε βάζει αμέσως μέσα σε αυτό που θέλει να φτιάξει επί σκηνής, γίνεσαι συνοδοιπόρος στο ταξίδι του και το ζεις. Δεν μπορείς να κατέβεις από το πλοίο, παραμένεις στο ταξίδι και όσο περνάει ο καιρός το απολαμβάνεις περισσότερο. Για αυτό λέω ότι ξέρεις από την αρχή τι σου γίνεται. Το έργο και τα ανθρώπινα πάθη. Η δική μας εκδοχή στον «Ματωμένο Γάμο» του Λόρκα δεν είναι καθόλου φιλολογική. Βλέπει τον εσωτερικό κόσμο του κάθε ήρωα και επικεντρώνεται στο ‘’δράμα’’ τους, στην ψυχοσύνθεσή τους, στις εμμονές τους και στην ‘’αρρώστια’’ που κρύβεται κάτω από όλα αυτά μέχρι να επέλθει το τέλος. Δεν έχει γίνει φολκλόρ η παράσταση, δεν έχει γίνει μελό. Είναι πιο σύγχρονη χωρίς να παραποιεί το κείμενο και όσα θέλει να μας πει ο Λόρκα. Υπάρχει κάποια ουσία στο έργο που συγκινεί, που αγγίζει τον θεατή, που το κάνει κλασικό. Πολλά έργα μιλάνε για τον έρωτα, αλλά λίγα είναι αυτά που ο λόγος τους στοχεύει στην ψυχή μας. Ίσως υπάρχουν κάποια πράγματα στα οποίο βάζουμε μέσα μας έναν τοίχο και έρχονται κάποια κείμενα και μας τον γκρεμίζουν. Έχοντας και αυτή την απόσταση από την πραγματικότητα, μας κάνει να ταξιδεύουμε πιο εύκολα χωρίς να μπαίνουμε σε δεύτερες σκέψεις. Ίσως, δεν υπάρχει λογοκρισία! Δεν λογοκρίνεσαι την στιγμή που είσαι θεατής. Σου δημιουργούνται αβίαστες σκέψεις, ελεύθερα, και απλά ταξιδεύεις. Οπότε αν το ταξίδι είναι καλό, το έργο συγκινεί…

Πέρασα πολύ ωραία στην Αμερική. Αυτό που είμαι σήμερα, ο τρόπος που σκέφτομαι και λειτουργώ, είναι πολύ επηρεασμένος από την ζωή μου εκεί. Είχα κάνει και εξαιρετικές δουλειές σε off Broadway θέατρα. Πήγαινα συνέχεια σε οντισιόν, δούλευα σκληρά, είχα κάνει φίλους, είχα κάνει τον κύκλο μου, το κυνηγούσα πολύ. Έζησα κανονικά το αμερικάνικο όνειρο! Σήμερα ειλικρινά, δεν σκέφτομαι τί θα γινόταν αν θα είχα μείνει εκεί. Δεν ήταν εξάλλου επιλογή μου να φύγω. Η Αμερική με έδιωξε, επειδή δεν μπορούσα να ανανεώσω τα χαρτιά μου. Μάλιστα είχα μπει στην διαδικασία να ετοιμάσω έναν γάμο με την τότε σχέση μου, ώστε να μπορέσω να πάρω την visa μου. Τελευταία στιγμή όμως τρόμαξα και εξαφανίστηκα. Άλλαξα και αριθμό, ο άνθρωπος δεν μπορούσε να με βρει πουθενά (γελάει). Ήταν μια αστεία ιστορία! Πιστεύω ότι η ζωή μας γενικά κάνει κύκλους και πως αν είναι κάτι να γίνει θα γίνει, ακόμη κι αν περάσουν πολλά χρόνια. Είμαι σίγουρη γι’ αυτό! Μου έχουν συμβεί πράγματα που ούτε η ίδια πίστευα ότι θα μου συμβούν. Δεν μπορείς να υπολογίσεις τίποτα. Όλα κάνουν τον κύκλο τους και όλα κάτι έχουν να μας δώσουν και να μας πουν.

Έχεις ζήσει τον απόλυτο έρωτα;

Είσαι αυστηρός άνθρωπος;

Ο «Ματωμένος Γάμος» ανεβαίνει από Τετάρτη ως Κυριακή στο Θέατρο Αποθήκη σε μετάφραση Νίκου Γκάτσου και σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. Πρωταγωνιστούν η Εβελίνα Παπούλια, η Λίλα Μπακλέση, ο Δημήτρης Μοθωναίος, ο Λάμπρος Κτεναβός, η Ειρήνη Μπουντάλη, ο Δημήτρης Γεωργαλάς, η Ιφιγένεια Αστεριάδη και η Αριάδνη Καβαλιέρου.

Δεν νομίζω ότι είμαι τόσο αυστηρή, δεν ξέρω τί βγάζω προς τα έξω. Είμαι σίγουρα σκληρή. Σκληρή με την έννοια του ότι είμαι δυνατή. Μπορώ να στηριχτώ στα πόδια μου. Αυτό βέβαια είναι και μια άμυνα. Όσο πιο ευαίσθητος είσαι, τόσο πιο σκληρός γίνεσαι. Δεν γίνεται διαφορετικά. Προσωπικά είμαι πολύ ευαίσθητη. Δεν

Ο έρωτας και ο θάνατος είναι πολύ κοντά. Την ίδια στιγμή που είσαι απόλυτα ευτυχισμένος, την ίδια στιγμή νιώθεις και την απώλεια του άλλου. Νομίζω ότι ο Λόρκα το έχει παντρέψει σε ένα επίπεδο που πιάνει όλη την γκάμα και την έννοια της απώλειας και μιλάει με ειλικρίνεια για συναισθήματα όπως το μίσος, το πάθος και ο έρωτας, ή για έννοιες όπως η απόλυτη αγάπη αλλά και ο απόλυτος θάνατος, που δεν γνωρίζουμε τί γίνεται μετά από αυτό και χανόμαστε. Όταν όμως πεθαίνει ένας απόλυτος έρωτας, δεν χάνεται, μένει στην ιστορία. Προσωπικά δεν μπορώ να σου απαντήσω αυτή τη στιγμή αν έχω ζήσει αυτό το πράγμα (γελάει). Πρέπει να μην φοβάσαι για να το ζήσεις. Εγώ γενικά δε φοβάμαι, δεν έχω την αίσθηση του φόβου, έχω όμως τη φοβία της απώλειας. Όπως και να έχει, η διαδρομή μέχρι να φτάσεις σε αυτό το σημείο της απώλειας, αξίζει απόλυτα τον κόπο… Info

Φωτογραφία © Eleni Aivali

Κατερίνα Ντούσκα «Little girl blue» Της Δανάης Φαίδρας Θωμαΐδου

Η Κατερίνα Ντούσκα, χαρακτηρίζει τον εαυτό της “χαρούμενο” και “blue” διαλέγοντας ως soundtrack της ζωής της το «Little girl blue», ερμηνευμένο (και) από την αγαπημένη της Nina Simone. Μεγάλωσε στον Καναδά. Ερχόμενη στην Ελλάδα, σε ηλικία 16 ετών, άρχισε να εκδηλώνει πιο φανερά την αγάπη της για τη μουσική. Σπούδασε κλασική κιθάρα και τραγούδι, ενώ παράλληλα πειραματίστηκε με τη στιχουργική. Όταν αποφάσισε να δημοσιεύσει στο διαδίκτυο το τραγούδι της “One in a million” συνέβη αυτό που ούτε η ίδια φανταζόταν! Η απήχηση ήταν μεγάλη, με τα σχόλια να είναι παραπάνω από ενθαρρυντικά, από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως η «νέα Amy Winehouse», με αποκορύφωμα να την ανακαλύψει δισκογραφική εταιρεία. Εκτός από τις επιτυχημένες συνεργασίες σε συναυλίες, τον Δεκέμβριο κυκλοφόρησε το single “Won’t Leave”, ενώ αυτή την περίοδο ηχογραφεί τον πρώτο pop-soul δίσκο της, σε στίχους και μουσική υπογεγραμμένα από την ίδια, που αναμένεται να κυκλοφορήσει την Άνοιξη από την Minos EMI σε παραγωγή του Νίκου Αγγλούπα.

Πότε άρχισε να σε κερδίζει η μουσική; Από αρκετά μικρή ηλικία μου άρεσε, με τραβούσε. Άρχισα να το δείχνω στην εφηβεία μου, γιατί ήμουν πολύ ντροπαλό παιδί ακόμα και δεν το εκδήλωνα ούτε καν στους γονείς μου, ώστε να καταλάβουν και οι ίδιοι την αγάπη μου για την μουσική. Μέχρι να αρχίσω να γνωρίζω τον εαυτό μου λίγο καλύτερα και να βγαίνω λίγο από το “καβούκι” μου, χρειάστηκα λίγα χρόνια. Σε αυτό το «άνοιγμα» συνέβαλε πάρα πολύ το φιλικό μου περιβάλλον. Δηλαδή, θυμάμαι ότι ο λόγος που τραγούδησα πρώτη φορά σε μια σχολική παράσταση ήταν επειδή είχε δηλώσει τη συμμετοχή μου, μια φίλη μου, εν αγνοία μου, η οποία θεωρούσε ότι έπρεπε οπωσδήποτε να αρχίσω να τραγουδάω μπροστά σε κόσμο και να με ακούσουν και άλλοι. Μετά αυτή την πρώτη έκθεση, κατάλαβα πόσο με μάγευε και συνειδητοποίησα ότι η μουσική ήταν σαν φυσική ανάγκη για εμένα.

Σε τρόμαξε αυτή η έκθεση; Ναι, αλλά ήταν τόσο εποικοδομητικός και δημιουργικός τρόμος, σχεδόν λυτρωτικός. Είναι πολύ σαγηνευτικό αίσθημα. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα τραγουδούσα πιο... φανερά! Ζώντας μέχρι τα 16 μου στον Καναδά, όταν ήρθα στην Ελλάδα, χρειάστηκα μια περίοδο προσαρμογής σε πολλά επίπεδα. Έτσι, ουσιαστικά ξεκίνησα να παίζω κιθάρα και να γράφω τραγούδια στα 18 μου. Το μουσικό όργανο το χρησιμοποιούσα σαν εργαλείο που θα συνόδευε την φωνή μου και το να γράφω τραγούδια ήταν το μέσο για να εκφράζομαι. Τα επόμενα χρόνια άρχισα να ψάχνω μπάντες για να το πάω ένα βήμα μετά και όταν πια συνειδητοποίησα ότι αυτό που έκανα άρεσε σε κόσμο που δεν φανταζόμουν, ήταν πολύ ενθαρρυντικό. Τι μουσικά ερεθίσματα είχες εκείνη την εποχή; Πάντα άκουγα πάρα πολλά είδη μουσικής, δε μου άρεσε να περιορίζομαι στα ακούσματά μου και δεν ήμουν ποτέ πάρα πολύ συγκεκριμένη. Μου άρεσε πολλή η soul, η jazz, η indie, η rock, η pop, έχω μεγαλώσει με πάρα πολύ pop μουσική, επίσης την περίοδο που μάθαινα κιθάρα μού άρεσε πολύ ο λιτός ακουστικός ήχος, μπορούσα να ταυτιστώ με αυτό πολύ πιο εύκολα. Ποιους μουσικούς θαυμάζεις και σε επηρέασαν στην μουσική σου; Η αγαπημένη μου μπάντα είναι οι Beatles, τρέφω τεράστια αγάπη για αυτούς. Επίσης η Nina Simone, η Billy Holiday, η Ella Fitzgerald, ο Ray Charles, αλλά και πολλοί σύγχρονοι μουσικοί, λατρεύω για παράδειγμα την Kimbra. Κάποια στιγμή ανέβασες το demo του τραγουδιού σου «One in a million» στο Youtube, το οποίο εκτός από την μεγάλη αποδοχή που είχε, στάθηκε η αφορμή να σε “εντοπίσει” δισκογραφική εταιρεία. Το περίμενες; Σε καμία περίπτωση! Ούτε το είχα δρομολογήσει, αλλά σίγουρα ήταν μια επιθυμία μου! Βασικά το κομμάτι είχε γραφτεί πέντε χρόνια πριν καν το ενορχηστρώσω και ανεβάσω στο Youtube. Η αλήθεια είναι ότι δεν το είχα πολυσκεφτεί και δεν ήταν στοχευμένο. Εννοώ ότι εκείνη τη στιγμή, επειδή αισθανόμουν ότι δε με γνώριζε κανείς σαν original artist αλλά και γενικότερα σε ό,τι αφορούσε τη μουσική μου (!), ήθελα να έχω κάποιο υλικό για να μπορέσω να προσεγγίσω μουσικούς και να τους επικοινωνήσω δικό μου υλικό ώστε να βρω “συμμάχους”. Τι δεν θα έκανες ούτε “μία στο εκατομμύριο”; (One in a million) Αυτό που σίγουρα δεν θα έκανα ποτέ είναι να χάσω την ακεραιότητά μου σε αυτό που κάνω. Δε θα ήθελα ποτέ να παράγω μουσική που δε με εκφράζει καθόλου ή για την οποία ντρέπομαι. Η ιδέα και μόνο φαντάζει εφιαλτική. Ποιο θα ήταν το soundtrack της ζωής σου; Στο μυαλό μου έρχεται ένας πολύ αγαπημένος μου δίσκος, που μου ξυπνά πάρα πολλά διαφορετικά συναισθήματα και διαθέσεις, είναι της Nina Simone, το “Little Girl Blue”. Μου αρέσει πολύ και ο τίτλος του και κατά κάποιο τρόπο ταυτίζομαι μαζί του γιατί ενώ θεωρώ τον εαυτό μου χαρούμενο άνθρωπο, πάντα είμαι λίγο blue ταυτόχρονα, δηλαδή δε νομίζω πως θα αποβάλω ποτέ αυτή μου την πλευρά! (γελάει) Τελικά το αγγλόφωνο τραγούδι στην Ελλάδα έχει μέλλον; Αν δεν το πίστευα δε θα το επιχειρούσα εδώ. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν στιγμές που μειώνεται η πίστη μου, και είναι αρκετές αυτές οι στιγμές, αλλά δεν κυριαρχεί αυτό το συναίσθημα, είμαι αρκετά αισιόδοξη και νιώθω πως αξίζει, ειδικά αυτή την περίοδο στην Ελλάδα. Θεωρείς ότι έχει συμβάλει και η κρίση σε αυτό; Φυσικά! Νιώθω πως υπάρχει προθυμία για... “αναγέννηση” και σιγάσιγά γίνονται βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, με τους καλλιτέχνες στην Ελλάδα να φέρουν ένα επιπλέον βάρος και μια ευθύνη. Το βλέπω και λίγο ρομαντικά. Το να επενδύεις στην τέχνη αυτή την περίοδο είναι πολύ πιο ουσιαστικό. Άλλωστε η μουσική είναι παγκόσμια, ειδικά

μέσω του διαδικτύου, τα σύνορα καταργούνται. Παρόλα αυτά νιώθω ότι η Ελλάδα μας έχει περισσότερο ανάγκη, στο εξωτερικό υπάρχουν τα πάντα. Με συγκινεί αφάνταστα το ότι εδώ αξιόλογοι καλλιτέχνες κάποιες φορές μπορεί να παίζουν μπροστά σε πέντε και δέκα άτομα! Δεν αναφέρομαι μόνο στη νέα γενιά, είναι αρκετοί καλλιτέχνες που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στη μουσική, είναι φοβεροί δάσκαλοι, έχουν καλλιεργηθεί και δουλέψει ακόμα και στο εξωτερικό και παρόλα αυτά έχουν γυρίσει στην Ελλάδα και επιμένουν, επενδύουν εδώ. Βέβαια δεν είναι όλοι φτιαγμένοι για κάτι τέτοιο και δεν έχουν όλοι τις ίδιες αντοχές... Πως διαχειρίζεσαι την αρνητική κριτική; Την εκτιμώ γιατί όταν είναι αληθινή και όχι εμπαθής μπορεί να γίνει εποικοδομητική. Όσοι με ξέρουν καλά, γνωρίζουν ότι είμαι πολύ αυστηρός κριτής του εαυτού μου. Έχω την τάση να εστιάζω στα αρνητικά παρά στα θετικά, και πάντα μετά από κάθε live μου, το πρώτο πράγμα που θα ρωτήσω –τουλάχιστον τους δικούς μου ανθρώπουςείναι τί είναι αυτό που δεν πήγε καλά (γελάει)! Τι απαντάς σε αυτούς που ισχυρίζονται ότι η φωνή σου θυμίζει την... Amy Winehouse; Οι συγκρίσεις είναι αναπόφευκτες, πόσω μάλλον για κάθε πρωτοεμφανιζόμενο, νέο καλλιτέχνη. Ο κόσμος έχει την τάση, τουλάχιστον στην αρχή, όταν δεν έχεις δώσει ακόμα το στίγμα σου, να σε κατατάξει κάπου και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, αρκεί να μην εκμηδενίζεται η μοναδικότητα του κάθε καλλιτέχνη. Πολλοί θυμίζουν κάποιον, έχουν επηρεαστεί από κάποιον, δεν υπάρχει παρθενογένεση σε τίποτα, οπότε δεν είναι κάτι που μου κάνει εντύπωση. Η αλήθεια είναι ότι δεν μου τη θυμίζω! (γελάει) Μπορώ όμως να εντοπίσω ένα “σκούρο χρώμα” στη φωνή, στοιχείο που μπορεί να θεωρηθεί ως ομοιότητα. Θαυμάζω πάρα πολύ το έργο της οπότε με χαροποιεί να με συγκρίνουν με μια φωνή που θεωρείται σπουδαία και τη θαυμάζω, παρά με κάτι που είναι πολύ λιγότερο σπουδαίο, επομένως επιλέγω να το βλέπω κάπως έτσι. Από τις εμφανίσεις σου φαίνεται να έχεις ιδιαίτερη σχέση με τη μόδα, τη φωτογραφία... αυτό εκφράζεται στο πλαίσιο της προβολής σου ως τραγουδίστρια; Αυτό δεν έχει να κάνει με τη μουσική και δε γίνεται μόνο μέσα στα μουσικά πλαίσια, είναι κομμάτι του εαυτού μου έτσι και αλλιώς. Μου αρέσει η αισθητική που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος και δίνω βάση σε αυτή. Αλλά πάντα με μέτρο. Με την αυτοπροβολή έχω δυσκολία, νιώθω άβολα. Οι στιγμές που με κάνουν να νιώθω ελεύθερη είναι όταν βρίσκομαι πάνω στην σκηνή. Με γεμίζει ψυχικά, τώρα τα άλλα τα γύρω-γύρω δε με συγκινούν, αλλά το καταλαβαίνω ότι είναι μέρος της δουλειάς και επίσης είμαι τυχερή που έχω και μια μάνατζερ μαζί μου (Μελίνα Βασιλέιου), που με έχει βοηθήσει από την αρχή, έχω και μια εταιρεία, οπότε αυτά μού λύνουν κάπως τα χέρια (γελάει). Σέβονται πολύ αυτό που είμαι και τα όρια μου, αλλά καταλαβαίνω ότι και εγώ πρέπει να εξοικειώνομαι με όλο αυτό. Τι ονειρεύεσαι για αυτό που κάνεις και, γενικά, πως σε φαντάζεσαι; Δεν έχω ιδέα πώς με φαντάζομαι για πολλούς λόγους. Μιλάω πολύ ρεαλιστικά. Αυτή τη στιγμή νιώθω πως είμαι πολύ καινούρια στη μουσική και, αν και αισθάνομαι ότι οι αντοχές μου είναι απεριόριστες, αλλά οι αντικειμενικές συνθήκες είναι δύσκολες, έτσι μου είναι δύσκολο να φανταστώ μελλοντικά πού θα βρίσκομαι μουσικά αλλά και γενικότερα. Σίγουρα ονειρεύομαι πολλά, αν και δε μου αρέσει να χρησιμοποιώ αυτό το ρήμα ιδιαίτερα. Γιατί, σε τρομάζει; Μου φαίνεται εξωπραγματικό. Το όνειρο είναι όνειρο. Στο μυαλό μου το όνειρο αντιφάσκει με την πραγματικότητα, για αυτό και με δυσκολεύει να φανταστώ ότι μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Θέλω να εξελιχθώ, σε όλους τους τομείς της ζωής μου, και να εκτιμώ εγώ η ίδια τον εαυτό μου όλο και περισσότερο. Να αισθάνομαι πως καθώς ωριμάζω και καθώς περνάνε τα χρόνια προοδεύω.

nassos ntotsikas Ντιζαινερ 2 Ντιζαινερ

Της Πόπης Αναστούλη

Συνάντησα το Νάσο στο ατελιέ του… Δεν ήταν η πρώτη φορά. Έχουμε βρεθεί σε αρκετές ουσιαστικές δράσεις Ελλήνων σχεδιαστών και σε φιλικά σουαρέ, όπου πάντα θαύμαζα την ποιότητά του, τη διακριτική παρουσία του και, δε ξέρω, την ηθική που αποπνέει ακόμα και όταν σου λέει «καλημέρα»! Ένας σχεδιαστής που, πάντα με εκπλήσσει, ότι ενώ είναι τόσο νέος, ήδη μετρά 18 χρόνια στον χώρο της δημιουργίας της μόδας και του θεάματος! «Έχουμε πολλά να πούμε» του λέω, καθώς χαζεύω την υπέροχη ανοιξιάτικη συλλογή του. Μου σερβίρει μοσχοβολιστό καφεδάκι στο υπέροχο χειροποίητο σερβίτσιο του και ξεκινάμε να τα λέμε…

Έχεις μια σαφή επαγγελματική πορεία, εδώ και σχεδόν 2 δεκαετίες, παρότι είσαι πολύ νέος. Πώς ξεκίνησε η σχέση σου με τη μόδα; Το ήξερα από πολύ μικρή ηλικία, όπως και οι γονείς μου, ότι θα ασχοληθώ με αυτό. Είναι κάτι έμφυτο για το οποίο δεν μπορώ να δώσω μία σαφή εξήγηση. Η επιλογή μου να ακολουθήσω σπουδές μόδας ήταν κάτι σαν μονόδρομος. Ποτέ δεν σκέφτηκα να ακολουθήσω διαφορετικό μονοπάτι, ενώ παράλληλα με τις σπουδές μου ξεκίνησα να εργάζομαι στον χώρο δίπλα σε σπουδαίους ανθρώπους της Ελληνικής μόδας. Κάπως έτσι βρέθηκα να έχω μια πορεία 18 ετών πλέον στον χώρο. Ξέρω ότι τα πρώτα σου σχέδια στην μόδα, που ξεκινούν μόλις από την ηλικία των 6 ετών, υπάρχουν ακόμα φυλαγμένα… Ταξίδεψέ με σε εκείνα τα χρόνια... (γελάει) Πράγματι, είναι φυλαγμένα όλα από τη μητέρα μου και πολλές φορές όταν επισκέπτομαι τους δικούς μου κάθομαι και τα χαζεύω... Πολύ γλυκά συναισθήματα ξυπνούν κάθε φορά που τα ξεφυλλίζω και μου επιβεβαιώνουν πως έκανα τη σωστή επιλογή. Θυμάμαι να κάθομαι ατελείωτες ώρες μπροστά από τα μπλόκ ζωγραφικής μου και έπειτα να βάζω τη μητέρα μου και την αδελφή μου να τα βαθμολογούν! Η γιαγιά σου, που έπλεκε, ήταν η έμπνευση για την αφαιρετική ανέμη που αποτυπώνεται στο λογότυπο σου. Είναι λίγες οι φορές που συναντούμε τόσο ξεκάθαρες αναφορές και εξειδικεύσεις στον σχεδιασμό όπως η δική σου, στο πλεκτό! Το πλεκτό που υπηρετείς μέσα από την δική σου Avant-garde ματιά, κάποιες φορές με την αφαιρετική σου προσέγγιση και άλλες με την πολυμορφικότητα. Πόσο σημαντική πιστεύεις ότι είναι η εξειδίκευση σε έναν τομέα για να ξεχωρίσει κάποιος σχεδιαστής; Η γιαγιά μου δεν ήταν μόνο η έμπνευση για το λογότυπο του brand αλλά και ο λόγος που αγάπησα τόσο πολύ το πλεκτό. Έπειτα, η καθοδήγηση των καθηγητών μου στην Αccademia di Costume e di Moda di Roma, οι οποίοι διέκριναν την κλίση μου στο πλεκτό, αποτελούν τους λόγους που με οδήγησαν στην περαιτέρω εξειδίκευση και τελικά στην ενασχόληση με αυτό. Σαφώς, η εξειδίκευση σού δίνει ένα προβάδισμα στον ανταγωνισμό, καθώς όταν έχεις γνώσεις σε συγκεκριμένο αντικείμενο μπορείς και να το χειριστείς καλύτερα και να το εξελίξεις περισσότερο. Η διαδικασία “χτισίματος” επωνυμίας ή αλλιώς το branding ενός προϊόντος και δη ενός σχεδιαστή, είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία. Ξέρω ότι έχεις συνεργάτη έναν εξαιρετικό επαγγελματία, τον Μιχαήλ Πάσσο με τον οποίο έχετε χωρίσει το δημιουργικό από το επικοινωνιακό κομμάτι της στρατηγικής. Βλέπεις αυτό τον διαχωρισμό απαραίτητο για την επιτυχία ενός brand; Απόλυτα. Κανείς δεν μπορεί να κάνει τα πάντα και να είναι ικανός σε όλα. Θεωρώ αναγκαίο αυτόν το διαχωρισμό για να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά ένα brand. Προσωπικά έχω την τύχη και την χαρά να έχω το Μιχαήλ δίπλα μου, το “μυαλό” του brand και να συνεργαζόμαστε στενά λειτουργώντας και ανεξάρτητα. Θεωρείς εξίσου σημαντικά τη στρατηγική πλαισίωση και την δημιουργική διαδικασία; Ναι. Μπορεί η αρχή να είναι η δημιουργική διαδικασία και η εικόνα που καλλιεργείται, όμως η στρατηγική πλαισίωση είναι εξίσου σημαντική για την πορεία ενός brand. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε δει εξαιρετικούς δημιουργούς να χάνονται επειδή δεν είχαν τους σωστούς ανθρώπους να τους καθοδηγούν. Όπως επίσης, έχουμε δει δυνατές στρατηγικές να πέφτουν στο κενό ακριβώς διότι το δημιουργικό κομμάτι δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει τελικά στις απαιτήσεις της αγοράς ή απλά δεν ήταν επαρκές. Πως βλέπεις τον κόσμο της ελληνικής μόδας σχετικά με το πώς αποδέχεται τους νέους σχεδιαστές; Θεωρώ πως όλα αυτά είναι τελείως υποκειμενικά και μόνο η διάρκεια και οι επιλογές ενός δημιουργού θα τον κάνουν ευρέως αποδεκτό.

Υπάρχει διάθεση συνεργασίας στο χώρο ανάμεσα σε Έλληνες σχεδιαστές, διαφορετικών ειδικοτήτων, με στόχο ένα κοινό όραμα για ένα μεγαλύτερο ελληνικό σκηνικό μόδας, ακόμα και στο εξωτερικό; Όσο το Ελληνικό κράτος δεν επενδύει στη βιομηχανία της μόδας, οι ατομικές προσπάθειες δεν αρκούν ώστε να συμβάλλουν από μόνες τους για ένα μεγαλύτερο Ελληνικό σκηνικό μόδας που θα μας εδραιώσει εκτός συνόρων. Συνεπώς, είναι κυρίως οι ατομικές προσπάθειες κάποιων σχεδιαστών που, με πάρα πολλές αντιξοότητες, καταφέρνουν να ξεχωρίσουν εκτός συνόρων, όχι μια ομαδική, συλλογική προσπάθεια. Ποιο είναι το δικό σου όραμα για τη μόδα; Μία δυνατή ελληνική βιομηχανία μόδας. Πιστεύω πολύ στους Έλληνες δημιουργούς και στη δυναμική τους. Εάν, εμείς πρώτα στηρίζαμε τις ελληνικές μονάδες παραγωγής και αυτές με τη σειρά τους εμάς, δημιουργώντας ενδύματα με άριστες προδιαγραφές και εντός χρονοδιαγραμμάτων, εάν το κράτος κατανοούσε τη συνεισφορά της μόδας στην εγχώρια παραγωγή και βοηθούσε στην τόνωση των εξαγωγών, η Ελληνική μόδα θα είχε μια πολύ πιο δυναμική θέση στην παγκόσμια σκηνή. Οι χρόνοι σχεδιασμού και παραγωγής δειγμάτων στην Ελλάδα έχουν εξελιχθεί και σιγά σιγά, βλέπουμε ελληνικά brands να παίρνουν μέρος σε διεθνείς εκθέσεις, να μπορούν να “παίξουν μπάλα” εντός των αυστηρών χρονικών πλαισίων και να “ανοίγουν” δουλειές με το εξωτερικό. Εσύ έχεις ήδη σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα με την Ισπανία, την Ιταλία και την Αίγυπτο, μεταξύ άλλων χωρών. Εκτός από την συνέπειά σου σε χρόνους παραγωγής και παράδοσης, τι είναι αυτό που πιστεύεις ότι συντελεί στο να ανοίξει η πόρτα των εξαγωγών; Στον πυρήνα των συλλογών Nassos Ntotsikas βρίσκεται το πλεκτό, γεγονός που αυτόματα καθιστά αυτό που προσφέρω λίγο πιο ιδιαίτερο. Επίσης, παρά το γεγονός ότι είναι ένα καθαρά ελληνικό brand από άποψη παραγωγής, έχει μία ξεκάθαρη δυναμική εξωτερικού από τον σχεδιασμό των συλλογών και το marketing mix. Ξεκίνησες με σπουδές Ενδυματολογίας και Σχεδίου Μόδας στην Accademia di Costume e di Moda di Roma, που ήδη ανέφερες, έκανες συνεργασίες στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση και στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Κατέκτησες και δοκίμασες συνεργασίες με εδραιωμένα ονόματα της βιομηχανίας μόδας τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό, όπως LAK, Max Mara, ESCADA, Benetton, Paul smith, Sisley και βρίσκεσαι από το 2011 με το δικό σου brand και μια σημαντικά επιτυχημένη πορεία. Τι θα συμβούλευες ένα νέο σχεδιαστή; Για εμένα η κατάρτιση και οι γνώσεις είναι από τα πιο σημαντικά εφόδια για ένα σχεδιαστή. Δε νοείται σχεδιαστής να μη γνωρίζει σε βάθος την ιστορία του ενδύματος, ιστορία τέχνης, χρηματολογία, αλλά και από πιο πρακτικά πράγματα, όπως η κατασκευή πατρόν, να μπορεί κόψει και να ράψει ένα ρούχο… Πέρα από αυτά, εφόσον ξεκινήσει, θεωρώ απαραίτητο να συνεχίσει να ενημερώνεται, όχι μόνο για τις τάσεις, μα και για την τεχνολογία του υφάσματος, η οποία σε αντίθεση με τις τάσεις που ανακυκλώνονται, εξελίσσεται δίνοντας νέα πνοή σε όλες τις ιδέες των σχεδιαστών. Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό να είναι ανοικτός σε νέα ερεθίσματα και να ταξιδεύει, να παρακολουθεί θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, να επισκέπτεται εκθέσεις τέχνης και μουσεία, διότι μία καλόγουστη συλλογή απαιτεί μια ευρύτερη καλλιέργεια και αντικατοπτρίζει την κουλτούρα του σχεδιαστή, όχι μόνο την ικανότητά του στο σχέδιο. Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα ήθελες να συμβεί για το 2015 για το brand σου; Να ταξιδέψει σε περισσότερες χώρες του εξωτερικού! Τέλος, καθώς σιγά σιγά ολοκληρώνουμε την κουβέντα μας, μου σερβίρει άλλη μια γουλιά από το υπέροχο χαρμάνι καφέ και κλείνουμε με το όραμά του για την ελληνική μόδα... Ο Νάσος Ντότσικας εύχεται ένα παγκόσμιο ταξίδι για την ελληνική βιομηχανία της μόδας και τους ταλαντούχους Έλληνες σχεδιαστές! Χαμογελάνε έως και τα μάτια του, όταν μου το λέει αυτό… Καλό μας ταξίδι Νάσο!

TRANSCENDENCE IN STARDUST @ Booze upstairs

PHOTOGRAPHER: Νικόλαος Τσάπογλου - FASHION EDITOR: Πόπη Αναστούλη - MAKE-UP: Αλέξανδρος Μαυρόγιαννης

Με τη Μάγια Ανδρέου, μετά την τελευταία παράσταση Μότσαρτ & Σαλιέρι -Το Ρέκβιεμ- . Εμπνεόμαστε από τις αντιφάσεις της περιόδου, στην οποία μας ταξίδεψε η Μάγια με την ομάδα Per-Theater-Formance στο θέατρο Bios, και μέσα από τις αντιφάσεις της SS15 συλλογής του Νάσου Ντότσικα με τις περίτεχνες άκαμπτες υφάνσεις μαζί με τις μεταξένιες πλέξεις, τις μεταλλικές ίνες πάνω σε μαλακά και ανεπεξέργαστα νήματα, τις κοντινές αρμονίες με τις κόντρα αντιθέσεις , κατακτούμε τα δικά μας αιώνια διαχρονικά σύμβολα υπέρβασης! …με την αστερόσκονη της Πόπης Αναστούλη

Η Μάγια φοράει nassos ntotsikas | χειροποίητα βραχιόλια Marianna Polychronidi x Nassos Ntotsikas | χειροποίητα δαχτυλίδια & σανδάλια ΤISPOPIS.gr

Η Μάγια φοράει nassos ntotsikas | χειροποίητο κολιέ & αξεσουάρ ΤISPOPIS.gr

Η Μάγια φοράει nassos ntotsikas | χειροποίητα αξεσουάρ Marianna Polychronidi x Nassos Ntotsikas ATELIER nassos ntotsikas - 1 Xanthis & Karaoli Dimitriou Str. Lykovrysi l Αccessories Marianna Polychronidi x Nassos Ntotsikas | Αccessories & jewels ΤISPOPIS.gr

Φωτογραφία © The Mach|ne

Ηλιάνα Μαυρομάτη «Στόχος μου…η υπέρβαση!» Της Δανάης Φαίδρας Θωμαΐδου

Ήμασταν σχεδόν έφηβες όταν γνωριστήκαμε με την Ηλιάνα Μαυρομάτη. Χαμογελαστή, από τότε, μα με ένα διαπεραστικό μεν, “ασαφές” δε, βλέμμα πολλαπλών αναγνώσεων, που “έπαιζε” ανάμεσα στην καθαρότητα και στο αίνιγμα, στην παιδική αθωότητα και στην... βιωμένη σοβαρότητα, στην “αφηρημάδα” και στην στοχοπροσήλωση. Έκτοτε δεν κρατήσαμε σχεδόν καμία επαφή. Συναντώντας την ξανά, διαπίστωσα ότι, εκτός του ότι παραμένει εντυπωσιακά όμορφη, δεν έχει αποβάλει το χαρακτηριστικό του “ανήσυχου νιάτου”! Τώρα όμως, δείχνει από καιρό αποφασισμένη να «δουλέψει» σκληρά, τόσο με τον εαυτό της, όσο και με την επιλογή της να γίνει ηθοποιός. Παρόλο που κάποτε νόμιζε –έστω και για λίγο- ότι η Φυσική είναι... ο φυσικός της χώρος.

Η Φυσική προέκυψε σαν μία εφηβική ανάγκη να κατανοήσω τον κόσμο. Είχα βρει κάποια “κλειδιά” μέσα από την συγκεκριμένη επιστήμη που λειτουργούσαν ως δέλεαρ. Αποφάσισα να σπουδάσω θεωρητική Φυσική. Ταυτόχρονα, είχα καλλιτεχνικές ανησυχίες. Μου άρεσε η ζωγραφική και το θέατρο. Ειδικά όμως το δεύτερο, το θέατρο δηλαδή, ήθελα να το αποφύγω λόγω των βιωμάτων που είχα από τους ηθοποιούς γονείς μου. (σ.σ. Βασίλης Μαυρομάτης, Λίλα Καφαντάρη) Θεωρούσα ότι ήταν πολύ δύσκολος ο δρόμος της υποκριτικής τέχνης και ότι πρέπει να χαράξω μια διαφορετική, δική μου πορεία. Το αστείο όμως είναι ότι κάθε φορά που βρισκόμουν σε... θεατρικό περιβάλλον, είτε σε σχολικές παραστάσεις είτε ως ακροάτρια σε δραματική σχολή, πριν καν τελειώσω το σχολείο ένοιωθα έναν πρωτόγνωρο, για εμένα, ενθουσιασμό! Ωστόσο, αποφάσισα να πάω στην Αγγλία να σπουδάσω Φυσική αν και είχα περάσει σε σχολή Θεατρολογίας. Το απόλυτο μαζοχιστικό μαρτύριο! Μετά από ένα μήνα διαμονής μου εκεί αποφάσισα να γυρίσω στην Ελλάδα και να ξεκινήσω μαθήματα υποκριτικής. Πως ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκες στο θεατρικό σανίδι; Ήταν μαγικά, κάτι σαν λούνα παρκ! Θυμάμαι τους 7 μήνες προβών που κάναμε για να ανέβει η παράσταση «La Chunga» το 2009, με μία πολύ δυνατή ομάδα συντελεστών, σε σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη. Τώρα; Παίζω στην παράσταση «Η γυναίκα από τα παλιά» που ανεβαίνει από την ομάδα Kammerspiel (Νίκος Ψαρράς, Στεφανία Γουλιώτη, Μαρία Ζορμπά, Χάρης Τζωρτζάκης, σε σκηνοθεσία Έλενας Καρακούλη). Είναι ένα σύγχρονο γερμανικό έργο του Ρόλαντ Σίμελπφενιχ, που έχει όμως πολλά στοιχεία αρχαίας τραγωδίας. Αν μιλούσα σε αντίστοιχο ύφος για τον χαρακτήρα που υποδύομαι, την Τίνα, θα έλεγα ότι είμαι ένας δισυπόστατος αγγελιοφόρος... Συμμετέχω επίσης στη «Μεγάλη Χίμαιρα» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου, όπου έχω έναν τριπλό ρόλο. Μια ενδιαφέρουσα συνεργασία και σημαντική εμπειρία. Και οι δυο αυτές παραστάσεις παίζονται στο θέατρο Πορεία. Παράλληλα, ανεβαίνει το έργο «Κiska» από την ομάδα Chameleon, στο οποίο εγώ για πρώτη φορά σκηνοθετώ! Αυτό προέκυψε από την ανάγκη μας να συνεργαστούμε σε κάτι νέο, γιατί είχαμε κοινή αισθητική, κοινή γλώσσα υποκριτικής, κοινή αντίληψη γενικά. Πρόκειται για ένα είδος θεάτρου (Devised Theater), χωρίς έτοιμο κείμενο, που βασίζεται στον αυτοσχεδιασμό και την έρευνα ολόκληρης ομάδας σχετικά με ένα θέμα. Εμείς επιλέξαμε το θλιβερό περιστατικό της σύλληψης και διαπόμπευσης των οροθετικών γυναικών που σε εξελίχθηκε σε “κυνήγι μαγισσών”, πριν από δύο χρόνια. Δεν προσπαθούμε να κάνουμε ένα... θεατρικό ντοκιμαντέρ, φτιάχνουμε μία μυθοπλασία με αφορμή ένα πραγματικό γεγονός. Στο έργο παρουσιάζεται η σχέση δύο ανθρώπων, μέσα από μια μάχη εξουσίας, μεταξύ μιας αστυνομικού και μιας συλληφθείσας. Νέος “ρόλος” λοιπόν, αυτός του σκηνοθέτη; Είναι κατά κάποιο τρόπο... Αν και δεν θεωρούσα ποτέ ότι είμαι έτοιμη για ένα τέτοιο βήμα, ούτε το ονειρευόμουν, αλλά τελικά μου αρέσει πάρα πολύ. Αντιμετωπίζοντας τους ηθοποιούς προσπαθώ να κάνω πράξη αυτά που θα χρειαζόμουν εγώ να πάρω από έναν σκηνοθέτη. Προσπαθώ να συνθέσω μία δική μου μέθοδο υποκριτικής κατεύθυνσης να καταλαβαίνω τις ανάγκες του ηθοποιού, χωρίς να καταχρώμαι την “εξουσία” μου. Η συνεργασία μας είναι ισότιμη και αρμονική γιατί στηρίζεται στην κοινή αντίληψη και αισθητική. Διακρίνω εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση... Σε κάποια πράγματα έχω, σε άλλα καθόλου. Έχω πολλές ανασφάλειες και πολλές ασφάλειες. Κάθε φορά που πρόκειται να συμμετάσχω σε μια παράσταση περνάω τη φάση της αυτο-αμφισβήτησης, «δεν κάνω εγώ για αυτό, πρέπει να αλλάξω δουλειά, είμαι άχρηστη»! Τις πρώτες φορές που μού συνέβη φοβήθηκα, πανικοβλήθηκα και απογοητεύτηκα. Με τον καιρό όμως το αντιμετωπίζω σαν ένα κάτι φυσιολογικό και θα έλεγα ότι το διαχειρίζομαι. Πάντως αισθάνομαι μεγάλη χαρά και ικανοποίηση στην ομαδική δουλειά, όπως στην περίπτωση της νέας παράστασης «KISKA» που έχω αυτό το αίσθημα στην απόλυτη καθαρότητά του. Δηλαδή, το πώς είναι να δουλεύεις αρμονικά με άλλους ανθρώπους και αυτό να βγαίνει δημιουργικά και να έχει αποτέλεσμα. Ανέκαθεν οι περισσότεροι ηθοποιοί αντιμετώπιζαν την δυσκολία του βιοπορισμού από την Τέχνη τους. Ως σχετικά νέα στον χώρο πώς βιώνεις αυτό το... αναγκαίο κακό; Είναι πολύ δύσκολο. Είμαι, ανά πάσα στιγμή, έτοιμη να κάνω κάτι άλλο για να επιβιώσω και να μην χρειαστεί να συμβιβαστώ σοβαρά...

Δεν είναι μόνο θέμα τύχης αλλά και επιλογών. Με ποιους ανθρώπους συνεργάστηκα, σε ποιες ακροάσεις πήγα, σε όσα κάνω παράλληλα με την υποκριτική, σεμινάρια, μαθήματα... Είναι θέμα στόχων, έχοντας πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι την επόμενη σεζόν ίσως χρειαστεί να κάνω κάτι άλλο για να ζήσω. Σε απογοητεύει αυτό; Φυσικά. Θα ήθελα να ζω σε μία χώρα, σε μία κοινωνία που η τέχνη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της, εξασφαλίζοντας έτσι ευνοϊκό περιβάλλον για τους δημιουργούς και εύκολη πρόσβαση στο κοινό. Ωστόσο, τα τελευταία δύο χρόνια έχω διαπιστώσει ότι οι θεατές του θεάτρου έχουν αυξηθεί. Προφανώς υπάρχει ανάγκη επικοινωνίας και το θέατρο την προσφέρει γενναιόδωρα. Από την άλλη οι περισσότερες παραστάσεις ανεβαίνουν μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Αναφέρομαι τόσο στις αμοιβές των συντελεστών που συνήθως είναι από μικρές έως ανύπαρκτες όσο και στα ακριβά εισιτήρια. Είναι αντιφατικό αυτό που συμβαίνει όσον αφορά στην περίοδο της κρίσης. Ανεβαίνουν 1.400 παραστάσεις μέσα σε μία σεζόν ενώ παράλληλα γνωρίζουμε ότι στις περισσότερες οι συντελεστές είναι απλήρωτοι και εργάζονται κάτω από μη παραγωγικές και δημιουργικές συνθήκες. Θέατρο ή τηλεόραση; Προτιμώ το θέατρο. Τηλεόραση έχω κάνει, αμέσως μετά την αποφοίτησή μου από την δραματική σχολή, με την καθοδήγηση της Όλγας Μαλέα, που είχε κινηματογραφική αισθητική. Θα έκανα ξανά μόνο αν με κάλυπτε αισθητικά και σεναριακά, όχι μόνο και μόνο για να βιοποριστώ. Βλέπεις τηλεόραση; Το αποφεύγω! Με θυμώνει, με ενοχλεί το lifestyle που προβάλλει διαμορφώνοντας λανθασμένα πρότυπα στους θεατές –που συνήθως είναι κουρασμένοι άνθρωποι από την σκληρή καθημερινότητααλλοτριώνοντας τις συνειδήσεις τους. Δεν εξαιρώ τον εαυτό μου. Έχω πέσει στην ίδια παγίδα ακόμα και για δέκα λεπτά μπροστά από την τηλεόραση. Μια κοινότοπη ερώτηση. Η ομορφιά είναι παγίδα για εσένα; Δεν νομίζω, γιατί εγώ δεν νιώθω παγιδευμένη σε αυτό, δεν το φοβάμαι. Τι φοβάσαι; Τη μοναξιά και την έλλειψη επικοινωνίας με τους ανθρώπους γύρω μου. Δηλαδή φοβάσαι την... εποχής μας! Πώς το βιώνεις αυτό; Οδυνηρά. Παρατηρώ την αλλοτρίωση παντού. Σαν όλοι να έχουμε απομακρυνθεί από την φύση μας, κρατώντας σε ύπνωση τις δυνατότητές μας. Οι περισσότεροι μένουμε συμβιβασμένοι στο μέτριο και στην έλλειψη υπέρβασης. Αλλά πιστεύω ότι ο άνθρωπος πρέπει να υπερβαίνει την φύση του, να ανεβαίνει πιο ψηλά. Για εμένα η υπέρβαση είναι υπαρξιακή ανάγκη. Τι σε ενοχλεί στο θέατρο; Με ενοχλεί ο ατομισμός, τόσο στην κοινωνία που ζω όσο και στην μικρογραφία της, που λέγεται θέατρο. Ο εγωισμός, ο εγωκεντρισμός, ο ναρκισσισμός, η ματαιοδοξία... Αν δεν αλλάξουν τα πράγματα σε ευρεία κλίμακα, δεν θα αλλάξει ούτε το θέατρο. Έχεις “πιάσει” τον εαυτό σου να χαρακτηρίζεται από τα παραπάνω; Πολλές φορές. Προσπαθώ να τα παρατηρώ, να τα συνειδητοποιώ και να τα ανακόπτω. Πως θα ήθελες να είσαι τα επόμενα χρόνια; Θα ήθελα να φοβάμαι λιγότερο. Να διευρύνω την αντίληψή μου και να να παίρνω πιο καθαρές θέσεις απέναντι στα πράγματα. Πληροφορίες Την Ηλιάνα Μαυρομάτη μπορείτε να την δείτε στο Θέατρο Πορεία, στις παραστάσεις “Η γυναίκα από τα παλιά”, του Ρόλαντ Σίμελπφενιχ από την ομάδα Kammerspiel και “Η μεγάλη χίμαιρα” του Μ.Καραγάτση σε σκηνοθεσία Δ.Τάρλοου. Παράλληλα σκηνοθετεί την παράσταση “Kiska” που ανεβαίνει στο Beton 7. Πρόσφατα ανακοινώθηκε η υποψηφιότητά της για το 9ο θεατρικό βραβείο «Μελίνα Μερκούρη», η τελετή απονομής θα πραγματοποιηθεί στις 30 Μαρτίου 2015.

Νίκος Κατσαρός

Είμαι φωτογράφος από την Αθήνα. Έχω συνεργαστεί, τα τελευταία πέντε χρόνια, με έντυπα (BHMAGAZINO, BHMADONNA, LIFOF, MAX, VOYAGER, OZON, ESQUIRE, PSYCHOLOGIES,κ.ά.) και ηλεκτρονικά μέσα (Popaganda, Vice, Greka, ough). Ταυτόχρονα έχω συνεργαστεί με μουσικούς, ηθοποιούς και θεατρικές ομάδες για τη δημιουργία φωτογραφιών για τις ανάγκες τους. Πλέον, ασχολούμαι με διάφορα είδη φωτογραφίας χωρίς να εστιάζω στα πορτρέτα όπως έκανα όταν ξεκίνησα και είμαι ανοιχτός σε συνεργασίες και projects κάθε είδους. Με τη φωτογραφία ξεκίνησα να ασχολούμαι ερασιτεχνικά το 2001, αλλά η ουσιαστικά σοβαρή ενασχόληση άρχισε το 2006 όταν άρχισα τη συνεργασία μου με το φωτογράφο Παντελή Ζερβό, σαν βοηθός. Τότε άρχισα να μαθαίνω πολλά περισσότερα πράγματα και διαπίστωσα ότι με ενδιέφερει η επαγγελματική ενασχόλησή μου με τη φωτογραφία. Δε θυμάμαι την πρώτη μου φωτογραφία αλλά θυμάμαι τις πρώτες αποτυχημένες προσπάθειες να αποτυπώσω, κυρίως, πρόσωπα και καταστάσεις του άμεσου περιβάλλοντός μου! Η βασική πηγή έμπνευσής μου είναι το φως και ο τρόπος που αυτό καθορίζει τον κόσμο γύρω μας και τον μεταμορφώνει. Από εκεί και πέρα εμπνέομαι από τις εκατομμύρια φωτογραφίες που έχω δει ξοδεύοντας άπειρες ώρες χαμένος στο διαδίκτυο αλλά και από τις μικρές ασήμαντες, κατά τα φαινόμενα, λεπτομέρειες που υπάρχουν στην καθημερινότητά μας. Ξεκινώντας αρνιόμουν να φωτογραφήσω οτιδήποτε άλλο πέρα από πρόσωπα. Αγαπώ ακόμα τα πορτρέτα, αλλά πλέον με απασχολεί αρκετά η αποτύπωση μέσα από τις φωτογραφίες όλων των πραγμάτων που μας περιβάλλουν και που δεν είναι με την πρώτη ματιά άξια να φωτογραφηθούν. Πλέον εστιάζω αρκετά σε εικόνες που υπάρχουν στην πόλη και ένα από τα αγαπημένα μου θέματα είναι η διάδραση της φύσης με το ανθρώπινο στοιχείο στο βαθμό που μπορεί κανείς να τη συναντήσει μέσα στο αστικό τοπίο. Πάντως, για μένα, τα πάντα είναι εν δυνάμει πορτρέτα αφού η παρουσία του ανθρώπινου στοιχείου είναι πλέον εμφανής με άμεσο ή έμμεσο τρόπο παντού. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιο μήνυμα στις φωτογραφίες μου. Ποτέ δεν ήμουν ιδιαίτερα καλός στο εικαστικό κομμάτι της φωτογραφίας, νομίζω ότι περισσότερο με αφορά η ίδια η αποτύπωση και η αντίδραση του φωτογραφιζόμενου. Επίσης, σημαντικό είναι για μένα το στοιχείο του ρεαλισμού αφού οι φωτογραφίες μου, συνήθως, δεν είναι καθόλου σκηνοθετημένες. Ταυτόχρονα, όμως, το στοιχείο της φωτογραφίας που την κάνει ξεχωριστή σαν τέχνη είναι πως όσο ρεαλιστικό και αν είναι αυτό που αποτυπώνεις δεν παύει να είναι μόνο ένα κλάσμα του δευτερολέπτου μιας ζωής οπότε αυτή η φωτογραφία ψεύδεται ούτως ή άλλως. Οι πιο αγαπημένες μου φωτογραφίες είναι πάντα αυτές των διακοπών μου και των αγαπημένων μου προσώπων.

www.onedot.gr

a designerâ&#x20AC;&#x2122;s inspiration

Φωτογραφία © The Mach|ne

Δημήτρης Τσιάμης

Εμπνέομαι από την τελετουργία του θεάτρου

Της Ελιάνας Περηφάνου

Ο Δημήτρης Τσιάμης και η ομάδα Per-theater-formance πρόσφατα παρουσίασαν στο υπόγειο του Bios δύο παραστάσεις. Έναν μύθο που για χρόνια ακολουθεί δύο ιδιοφυίες, τους Μότσαρτ και Σαλιέρι. Δύο μεγαλειώδεις καλλιτέχνες, που ο Pushkin μέσα από το έργο του δείχνει τις εσώτερες σκέψεις τους, μιλώντας για πάθη, καταχρήσεις, επιπολαιότητα και φθόνο. Συναισθήματα θαυμασμού και ζήλειας που φτάνουν ως και στην δολοφονία. Ήταν μύθος ή πραγματικότητα; Όλα αυτά υπό την αίσθηση μια αέναης τελετουργίας. Από την άλλη, ο Θεός Κυρίλοφ ξεφεύγει από τους Δαιμονισμένους του Dostoyevsky, αναζητώντας τον καινούργιο άνθρωπο που θα κερδίσει τον Φόβο και θα ελευθερωθεί, ακόμα και αν πρέπει να δώσει την ίδια του τη ζωή. Οι ιδέες του είναι πιο δυνατές από τον Θεό, ο οποίος δεν έχει καμία εξουσία πάνω του. Είναι ο ίδιος ο άνθρωπος αυτός που αναζητεί; Έχω παρατηρήσει ότι έχεις μια ιδιαίτερη προτίμηση στη ρωσική λογοτεχνία και στο ρωσικό θέατρο. Τι σε εξιτάρει σε αυτά τα κείμενα; Πρώτα από όλα, αυτή η σχέση μου με τη συγκεκριμένη λογοτεχνία και τα συγκεκριμένα κείμενα αναπτύχθηκε πολύ και λόγω του δασκάλου μου, που είναι Ρώσος, ο Jurij Alschitz . Η συγκεκριμένη δραματουργία και λογοτεχνία αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στην εκπαίδευση μας, μέσα από την οποία διάβασα διαφορετικά από ό,τι πριν, τους συγκεκριμένους συγγραφείς. Αυτό που προσωπικά με αφορά και με ενδιαφέρει στους συγκεκριμένους συγγραφείς είναι η φιλοσοφική διάσταση που έχουν τα κείμενα και οι χαρακτήρες τους. Δηλαδή μου αρέσει που αυτοί οι χαρακτήρες, αναζητούν διαρκώς το νόημα στη ζωής τους και με αυτό τον τρόπο μάς κάνουν και εμάς να το σκεφτούμε ξανά.

Με ποια έργα έχεις ασχοληθεί ως σκηνοθέτης και ως ηθοποιός από τη ρωσική λογοτεχνία; Τελευταία, ανεβάσαμε δύο έργα , το “Μότσαρτ και Σαλιέρι” του Α. Πουσκιν, στο οποίο εμείς προσθέσαμε τον υπότιτλο “το Ρέκβιεμ” γιατί παρεμβαίνουμε κάπως στο πρωτότυπο κείμενο, χωρίς όμως να αποκλίνουμε από αυτό και γιατί το ίδιο το Ρέκβιεμ, το μουσικό έργο του Β.Α. Μότσαρτ, αποτέλεσε σημαντικό αντικείμενο ανάλυσης και πηγή έμπνευσης κατά τη δημιουργία αυτής της παράστασης. Μετά είναι “ο Θεός Κυρίλοφ” , ένας χαρακτήρας που συναντάμε στους Δαιμονισμένους του Φ. Ντοστογιεφσκι. Προκειται για ένα κείμενο, με το οποίο έχω ασχοληθεί ξανά, ως ηθοποιός στην Ιταλία, έχοντας άλλο ρόλο. Θεωρώ συγκλονιστικό ολόκληρο το έργο και ιδιαίτερα αυτό τον χαρακτήρα , τον Κυρίλοφ. Το τρίτο ρωσικό έργο που έχω ασχοληθεί, με έναν παράδοξο κάπως τρόπο , είναι ο Γλάρος του A. Τσέχωφ, ο οποίος αποτέλεσε τη βάση για μια devised παράσταση που λεγόταν “Η γενιά των Κόστια”. Εκεί, ήθελα να κάνω μια παράσταση για αυτό που εγώ ένιωθα ως γενιά μου, και βρήκα έναν ιδανικό άξονα στην γραμμή του Κονσταντίν Τρέπλιεφ, ο τρόπος δηλαδή που αναπτύσσεται ο Τρέπλιεφ, από το πώς ξεκινάει μέχρι πού καταλήγει. Η ιστορία του συγκεκριμένου ήρωα έγινε, κατά κάποιο τρόπο, η ιστορία μιας ολόκληρης γενιάς. Της γενιάς των Κόστια. Αυτά είναι τα ρωσικά έργα ως τώρα με την Per-Theater-Formance, αλλά είμαι βέβαιος πως θα υπάρξουν και άλλα. Είπες ότι το έργο “Η γενιά των Κόστια” ήταν devised theatre, πήρες αυτό το θέμα και δημιούργησες ένα έργο, το οποίο εξέφραζε εσένα ως δημιουργό αλλά και ως καλλιτέχνη. Γιατί προτιμάς αυτό το είδος θεάτρου, δεν υπάρχουν έργα που να εκφράζουν αυτό που θέλεις να πεις; Δεν τα βρίσκω πάντα, δηλαδή ένας λόγος που με οδήγησε να κάνουμε τέτοια έργα ήταν και αυτός. Συχνά με απασχολούν θέματα όπου δεν συναντώ σε κάποιο ήδη υπάρχον θεατρικό κείμενο, έχοντας την προσέγγιση που με αφορά. Δεν μου είναι πάντα εύκολο να βρω τα έργα τα οποία εκφράζουν τις ανησυχίες μου ή τα θέματα τα οποία με απασχολούν τη συγκεκριμένη περίοδο. Φυσικά, ο λόγος δεν ήταν μόνο αυτός. Θεωρώ ότι το συγκεκριμένο είδος θεάτρου είναι... “αυτοεκπαιδευτικό”. Ο ηθοποιός και εγώ μπαίνουμε σε μια διαδικασία να φτιάξουμε τη δική μας δραματουργία, να γράψουμε τα δικά μας κείμενα, να αναζητήσουμε κείμενα πάνω σε θέμα που μας αφορά, να τα συνθέσουμε. Αυτή η παράλληλη εξέλιξη δραματουργίας και σκηνοθεσίας, σε κάποιες περιπτώσεις είναι ένα αρκετά δύσκολο κομμάτι, το οποίο όμως ενδυναμώνει τους ηθοποιούς, με την έννοια

ότι τους αναγκάζει να αναπτύξουν περισσότερο τις δημιουργικές τους δυνάμεις, να γίνουν οι ίδιοι συγγραφείς του ρόλου τους. Μια καινούργια δουλειά γεννιέται από την ανάγκη να εκφραστείς για ένα θέμα που σε απασχολεί ή από έμπνευση της στιγμής; Αρχικά υπάρχει κάποια παρόρμηση, μια ιδέα, για μια παράσταση… μετά όμως παίρνει πολύ χρόνο μέσα μου να την επεξεργαστώ, για να δω πώς θα αναπτυχθεί. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πιο συγκεκριμένο για εμένα το να αναζητώ θέματα ή έργα, στα οποία θα έχω την δυνατότητα να εξερευνήσω κάτι το οποίο να αφορά την ίδια την τέχνη του θεάτρου. Για παράδειγμα, στο έργο Μότσαρτ και Σαλιέρι έχουμε τον μύθο δύο καλλιτεχνών. Αυτό για εμένα είναι σημαντικό, γιατί το θέμα με το οποίο ασχολούμαι είναι η ίδια η τέχνη, αφορά αυτό που κάνω ούτως ή άλλως. Αυτό το στοιχείο υπήρχε και στη “γενιά των Κόστια”, υπάρχει στο “Γλάρο”, όπου εκεί έχουμε συγγραφείς, ηθοποιούς και τα ίδια τα θέματα να αφορούν στην ίδια τη τέχνη του θεάτρου. Άλλη μία παράσταση που αναφερόταν αποκλειστικά στο σύγχρονο θέατρο ήταν η “Ωραίοι σαν Βερολινέζοι”… Με αφορά αυτό το κομμάτι, δηλαδή όταν υπάρχει η συνάντηση του θέματος με την ίδια την διαδικασία, είναι αμέσως μια κατάσταση μεγαλύτερης εμπλοκής, σε αυτό που κάνουμε... οπότε, αυτός ο άξονας, αυτό το κριτήριο επιλογής έργων, υπάρχει αρκετά τα τελευταία χρόνια. Μιας και ήρθαν στην κουβέντα οι “Ωραίοι σαν Βερολινέζοι”, πραγματευόταν τα κλισέ σε μια θεατρική παράσταση… το κλισέ κάνει κακό; Για την τέχνη αυτές οι έννοιες είναι ακόμα πιο σχετικές. Ο κάθε καλλιτέχνης κάνει τις δικές του επιλογές. Εμένα δεν με αφορούσε και δεν με αφορά να είμαι σύγχρονος, με τους όρους που επιβάλλει συχνά η ταυτότητα του σύγχρονου. Μια συγκεκριμένη αισθητική, ένας συγκεκριμένος τρόπος, δεν με αφορά να τον αναπαράγω επειδή έχει μια τρέχουσα αποδοχή. Παρακολουθώ και ακούω το τί συμβαίνει, αλλά νομίζω ότι η αντιγραφή ή η αναπαραγωγή ευρημάτων, δεν ανήκει ακριβώς σε αυτό που εγώ καταλαβαίνω ως δημιουργική διαδικασία. Αυτό το κομμάτι σχολιάστηκε τότε και είχε τον λόγο του, ήταν το θέμα εκείνης της παράστασης, σαν μια αφορμή να δούμε ξανά το ρόλο μας μέσα στο θέατρο, τί ακριβώς κάνουμε. Σαν καλλιτέχνης, αλλά και ως μέλος της ομάδας Per-theater-Formance, εντάσσεις τον εαυτό σου σε κάποιο ρεύμα; Συγγένειες υπάρχουν πολλές, ακόμα και από διαφορετικά είδη θεάτρου. Αυτό που με αφορά είναι να ανακαλύπτω κάθε φορά κάτι καινούργιο σε σχέση με την δική μου κατεύθυνση, με ενδιαφέρει ό,τι με τροφοδοτεί προσωπικά και καλλιτεχνικά με καινούργιες ιδέες και ενέργεια. Δεν έχει να κάνει με το αν θεωρείται σύγχρονο ή παλιό. Έχει να κάνει με την δική μας καλλιτεχνική ανάπτυξη. Νομίζω πως μόνο τότε, αν αυτό συμβεί, αν η δουλειά που κάνουμε μας ξεπερνάει με έναν τρόπο, δημιουργείται και όλο αυτό το πεδίο στη σκηνή, που μπορεί να αναπτύξει τον καθένα. Άρα δεν τοποθετείς τον εαυτό σου σε κάποιο κουτάκι, δηλαδή «εγώ θα κάνω μόνο πειραματικό θέατρο, εγώ θα κάνω κλασικό...» κ.λπ. Η τοποθέτησή μας και η πρακτική μας είναι ερευνητική. Δεν με αφορά το θέατρο μόνο ως παραγωγή ενός αποτελέσματος, αλλά ως μια διαδικασία ανάπτυξης και αναζήτησης νέων περιοχών και εργαλείων ή προσεγγίσεων για εμένα και τους ηθοποιούς. Ως τέτοιο το βλέπω. Βέβαια, αυτή η «πολυτέλεια» της έρευνας, αυτός ο χώρος για μια τέτοια προσέγγιση δεν διαμορφώνεται εύκολα, οι συνθήκες δεν ευνοούν . Αν δεν υπάρχει και από την πολιτεία το ενδιαφέρον προς αυτή την κατεύθυνση, μετά έγγειται αποκλειστικά και μόνο στις πρωτοβουλίες των ανθρώπων, των καλλιτεχνών. Σε μια τόσο κορεσμένη εποχή αλλά και τόσο άδεια... Υπάρχει χώρος για νέες ιδέες, για νέα καλλιτεχνικά κινήματα όπως παλαιότερα; Αλίμονο αν πιστέψουμε πως δεν υπάρχει χώρος για κάτι καινούργιο. Τότε δύσκολα ή μόνο κατά τύχη θα μας φανερωθεί. Υπάρχουν τόσα που δεν γνωρίζουμε. Έχει να κάνει με το πού εμείς τοποθετούμαστε. Τα περιθώρια είναι πολλά, νομίζω ότι είναι αντιδημιουργικό να σκεφτόμαστε ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για κάτι καινούργιο. Αν συγκρίνουμε την τέχνη με τις επιστήμες και τις κατακτήσεις τους, μπορούμε να φανταστούμε αντίστοιχα τί περιθώρια υπάρχουν για την ίδια την τέχνη να αναπτυχθεί, τί δυνατότητες έχει...

Παλαιότερα είχες ασχοληθεί με το κείμενο “Στους Ντάντα θα άρεσε μια νύχτα σαν κι αυτή”. Τι σε έκανε να ασχοληθείς με τον ντανταϊσμό στην εποχή αυτή; Ήταν πολλά κείμενα, η σύνθεση ήταν δική μας. Η παράσταση είχε ένα χαρακτήρα σπουδής στο συγκεκριμένο κίνημα. Είχαμε και πριν κάποιες αναφορές, κάποιους καλλιτέχνες που θαυμάζαμε και τότε αποφασίσαμε να ασχοληθούμε περισσότερο με το έργο τους, με μια διάθεση να επιστρέψουμε στις ρίζες της performance. Αυτή η παράσταση είχε καθαρά ερευνητικό χαρακτήρα και αποτέλεσε σπουδαίο μάθημα για εμάς. Η διαδικασία των προβών ήταν πολύμηνη... Νομίζω ότι το συγκεκριμένο πνεύμα , κάποιες φορές, φανερώνεται και σε μετέπειτα δουλειές, ως διάθεση. Αγαπημένο θέμα ορισμένων καλλιτεχνών είναι η οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα μας αλλά και το ίδιο το θέατρο που πλέον έχει γίνει είδος πολυτέλειας, για λίγους. Στις δύσκολες στιγμές όντως υπάρχει περισσότερη έμπνευση; Δεν έχω καταλήξει αν η άποψη ότι «η κρίση μας κάνει πιο δημιουργικούς» ισχυεί, δεν είμαι βέβαιος. Από τη δική μας εμπειρία, θα έλεγα ότι ναι μεν μας έκανε να επιμείνουμε στο να είμαστε δημιουργικοί, να είμαστε ζωντανοί, αλλά προσέθεσε πολύ κόπο στην δημιουργία μιας παράστασης. Το ότι υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για έκφραση ισχύει, αλλά το αν υπάρχει περισσότερη έμπνευση... Περισσότερη ματαίωση βλέπω! Πέρα από τους πολύ πρακτικούς – οικονομικούς λόγους που δυσκολεύουν την όλη διαδικασία, είναι επίσης πολύ πιο δύσκολο για τους ανθρώπους που έχουν μια τόση βεβαρημένη καθημερινότητα, να ενεργοποιηθεί ο δημιουργός μέσα τους. Χρειάζεται περισσότερος χρόνος από ό,τι πριν. Το θέατρο χρειάζεται και ενθουσιασμό και η κρίση, προφανώς, δεν τον ευνοεί. Πρόσφατα ανεβάσατε δύο έργα, ένα διάλογο και ένα μονόλογο. Για εσένα, ως σκηνοθέτη, τι καλλιτεχνική διαφορά έχουν μεταξύ τους; Τον μονόλογο τον θεωρώ προϋπόθεση για το διάλογο. Δηλαδή αν

ΒΟΟΖE

Όνομα κατατεθέν. Τέλη 10ετίας του 80. Στο ύψος των περιστάσεων και των τεκτενόμενων του ιστορικού κεντρου της Αθήνας ιδρύθηκε το ΒΟΟΖΕ. Μία ΙΔΕΑ με έμνευση, πάθος και αφοσίωση. Ιδιοκτήτες… Νίκος Λούβρος, Λία Σταμοπούλου. Από την έναρξη του μέχρι και σήμερα είναι ένας χώρος που έμελλε να καθιερωθεί και να οριοθετήσει τα πολιτισμικά δρώμενα σε ορίζοντα… από γενιά σε γενιά! Βίοι παράλληλοι… Το BOOZE, σε συμβατότητα με την φιλοσοφία των δημιουργών του, αγκαλιάζει και ενσωματώνει ταυτόχρονα παράλληλα πληθώρα παραστατικών τεχνών. Μέχρι σήμερα έχει φιλοξενήσει στους χώρους του περισσότερες από 310 καλλιτεχνικές δραστηριότητες από όλα τα πεδία του καλλιτεχνικού φάσματος.

δεν έχει υπάρξει μονόλογος δεν μπορούμε να έρθουμε σε διάλογο, και για αυτό το λόγο αυτό το εφαρμόζω και πρακτικά. Δηλαδή πριν ξεκινήσουμε να δουλεύουμε με τη Μάγια Ανδρέου, που έπαιξε το ρόλο του Μότσαρτ, πριν δουλέψουμε τον διάλογο, δουλέψαμε τους ρόλους μας ατομικά, ως μονόλογο. Για εμένα είναι απαραίτητη προϋπόθεση και αυτό το ακουλουθώ ακόμα και σε πολυπρόσωπα έργα. Ο κάθε ηθοποιός, πριν έρθει σε διάλογο έχει βρεθεί με τον εαυτό του και με το ρόλο του. Ακόμα και στο “Κλέφτικο”, που ήταν ένα ποίημα με τέσσερα πρόσωπα, οι ηθοποιοί είχαν δουλέψει το κείμενο και ως μονόλογο. Ο μονόλογος ενδυναμώνει τον ηθοποιό και τον κάνει λιγότερο εξαρτώμενο από τον άλλον. Δεν μας αφορά μόνο η αντίδραση σε αυτό που θα συμβεί σε σχέση με τον άλλο. Όταν ήδη έχει έρθει σε επαφή με το υλικό του, σε ένα μεγάλο βαθμό μπορεί να δράσει και μόνος του. Παρουσίασες δύο παραστάσεις σε ένα ιδιαίτερο καλλιτεχνικό χώρο, στο υπόγειο του Bios. Αυτό επηρέασε τη δημιουργία των έργων; Κάθε φορά συνδιαλεγόμαστε με το χώρο στον οποίο ανεβάζουμε ένα έργο. Ο συγκεκριμένος χώρος του υπογείου του Bios δεν είναι ένας ουδέτερος χώρος, έχει έντονα χαρακτηριστικά τα οποία, με διαφορετικό τρόπο, ταίριαξαν και αφομοιώθηκαν σε αυτές τις παραστάσεις. Τις εξυπηρέτησαν και ανέδειξαν και κάποια από τα ζητούμενα της σκηνοθεσίας. “Μότσαρτ και Σαλιέρι, το Ρέκβιεμ” και “Ο Θεός Κυρίλοφ”. Γιατί παίχτηκαν την ίδια χρονική περίοδο; Αυτό που συνέδεσε αυτές τις δύο παραστάσεις και παρουσιάστηκαν μαζί, πέραν του θέματος του φόβου του θανάτου και της υπέρβασής του, που υπάρχει με διαφορετικό τρόπο και στις δύο, έχει να κάνει και με κάποια αποτελέσματα της έρευνάς μας πάνω στο θέμα της “τελετουργίας” του θεάτρου. Υπάρχουν και στις δύο παραστάσεις αντίστοιχα χαρακτηριστικά, όπως και η προσέγγιση που αφορά σε μια πιο σφαιρική αντιμετώπιση των θεμάτων και στην ανάδειξη των “μεταφυσικών” διαστάσεων στα οποία αναφέρονται.

info : Facebook - Hector Bleak

Φωτογραφία © The Mach|ne

«Το βινύλιο είναι μυσταγωγία. Όταν η βελόνα του πικ-απ ακουμπά στα αυλάκια του βινυλίου και ο ήχος αναβλύζει ζεστός και οικείος από τα ηχεία, πραγματικά τρελαίνομαι. Έτσι ξεκινά η μέρα μου. Βάζω ένα δίσκο στο πικ-απ και μετά φτιάχνω καφέ. Στο σπίτι ό,τι και να κάνω παίζει μόνιμα ένα δίσκος βινυλίου», λέει ο Γιάννης Αλεξίου με την συγκινητική αφοσίωση και την αχόρταγη λαχτάρα που χαρακτηρίζει τους πολύ ερωτευμένους για το αντικείμενο του πόθου τους. Ο συλλέκτης 9.100 δίσκων βινυλίου, δημοσιογράφος-μουσικός συντάκτης και υπεύθυνος προβολής και επικοινωνίας του Vinyl is back , με υπόδέχτηκε με τον ίδιο “τελετουργικό” πριν αρχίσει η συνέντευξη. Έβαλε έναν δίσκο του Elvis Presley, στο αγαπημένο πρώτο του πικ-απ, δώρο από τον πατέρα του για τα Χριστούγεννα του 1978, σαν αυτό που είχε ο ίδιος “Ο Βασιλιάς”... Πότε και πώς ξύπνησε μέσα σου ο έρωτας για το βινύλιο; Όπως όλοι οι μεγάλοι έρωτες, ήταν κεραυνοβόλος ! Ένα πρωί ανέβηκα στο πατάρι του σπιτιού, σε μια από εκείνες τις εξερευνήσεις που κάνουμε όλοι πιτσιρικάδες, από περιέργεια και ανακάλυψα δίπλα στο καζανάκι μια σακούλα με μικρούς και μεγάλους δίσκους. Τους έπιασα στα χέρια μου και την στιγμή που τους περιεργαζόμουν κατάλαβα ότι πρόκειται για κάτι ανεκτίμητο. Ήταν δίσκοι του Elvis Presley, της κάντρι τραγουδίστριας Jeannie C. Riley, του Enrico Macias, της Eydie Gorme, δισκάκια νέου κύματος με το Γιώργο Ζωγράφο, αλλά και 45άρια των Γρηγόρη Μπιθικώτση, Σταύρου Ξαρχάκου, Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι και άλλων. Τους ερωτεύτηκα αμέσως πριν ακόμη τους ακούσω. Τα εξώφυλλα μού εξήραν τη φαντασία. Έτρεξα να παίξω στο πικ-απ πρώτα το Marguerita με τον Elvis, γιατί είχα κόλλημα με μια κοπέλα που την έλεγαν Ρίτα…!

Γιάννης Αλεξίου

«Βινύλιο, τα καλύτερα μας χρόνια»

Με ποιο κριτήριο αποκτάς ένα δίσκο; Τώρα πια που έχω μεγάλη συλλογή το βασικό μου κριτήριο είναι να συμπληρώσω κάποια κενά από μουσικούς και συγκροτήματα που έχω τους δίσκους τους. Ανέκαθεν όμως βασικό μου κριτήριο ήταν η ίδια η μουσική. Ποτέ δεν αγόρασα δίσκους μόνο και μόνο για τους έχω στη δισκοθήκη μου. Είμαι συλλέκτης που ακούει τα βινύλια και έχω με το καθένα μια ερωτική σχέση. Πολλοί συλλέκτες παίρνουν δίσκους μόνο και μόνο για την σπανιότητά τους ή για να συμπληρώσουν νούμερα εταιρειών που τους λείπουν ή ακόμη και σπάνιες ετικέτες χωρίς να τους ενδιαφέρει το περιεχόμενο. Εκεί χάνεται η ουσία της μουσικής και είναι σαν να συλλέγεις χαρτάκια από εκείνα που μαζεύαμε πιτσιρικάδες με τους ποδοσφαιριστές των ομάδων ή τους οδηγούς της Φόρμουλα 1. Ποια είναι η μεγαλύτερη θυσία που έχεις κάνει για να αποκτήσεις ένα δίσκο; Οι θυσίες πολλές, καθώς αν μαζεύεις δίσκους είναι προτεραιότητά σου, ακόμη κι αν στερηθείς βασικά πράγματα. Ξοδεύεις ακόμη και τα τελευταία σου χρήματα για να αποκτήσεις ένα δίσκο. Η μεγαλύτερη θυσία μου ήταν να πιάσω δεύτερη δουλειά σε ένα κλαμπ, έχοντας ήδη πρωινή δουλειά, ώστε να μπορέσω να ανταπεξέλθω σε όσους δίσκους είχα διαλέξει από μια μεγάλη παρτίδα αυθεντικών δίσκων, αμερικάνικων, που είχε φέρει ένας ναυτικός από τη Νέα Υόρκη στις αρχές της δεκαετίας του’ 90. Με όλη την αμοιβή μου πλήρωνα τα βινύλια! Τελικά κρύβεται κάποια “φιλοσοφία” πίσω από το βινύλιο; Ασφαλώς ! Η ίδια η μουσική, που είναι ο πιο πιστός φίλος μέχρι το τέλος. Και όπως έλεγε και ο Jim Morrison : When the music’s over, turn out the lights…! Το βινύλιο είναι ο πιο όμορφος τρόπος για να απολαύσεις τον αληθινό φίλο σου ως το τέλος και αυτό γιατί είναι χειροποίητο προϊόν! Άρα έχει ψυχή, δεν είναι “εφεύρημα” της βιομηχανίας για να ακολουθήσει τις τεχνολογικές εξελίξεις και την ψηφιακή έκρηξη στα ‘90ς, όπως είναι το cd. Πώς σχολιάζεις το γεγονός ότι η εποχή που οι δίσκοι άλλαζαν χέρια μέσα στις παρέες έχει αντικατασταθεί με ένα copy-paste μιας ηλεκτρονικής διεύθυνσης; Το βινύλιο είναι σαν τον ελληνικό καφέ, τον τούρκικο που έλεγαν οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας. Μπορεί να υπάρχουν διάφορα είδη καφέ, αλλά την γεύση του παραδοσιακού δεν την έχει κανείς, τουλάχιστον για εμάς. Όσο για το copy-paste δεν έχει μόνο βλαπτική επίπτωση στην ίδια την μουσική, αλλά και για την ποιότητα υου ήχου που ακούγεται από τον υπολογιστή. Το γεγονός ότι, τον τελευταίο καιρό, περισσότεροι μουσικοί και κοινό προσανατολίζονται ξανά προς την παραγωγή και αγορά δίσκων βινυλίου το αποδίδεις και στο γενικότερο κλίμα της επανεμφάνισης του vintage ως μόδα της εποχής;

Το βινύλιο κερδίζει έδαφος σε παγκόσμιο επίπεδο γιατί ακολουθεί την ανάγκη του ανθρώπου να επιστρέφει σε παραδοσιακά πράγματα, γιατί εκεί ξαναβρίσκει τον εαυτό του μέσα στο χάος της απρόσωπης εποχής. Η επιστροφή στο βινύλιο συμβαδίζει και με την κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς ο άνθρωπος έχοντας βάλει φρένο στην καταναλωτική μανία με ό,τι του προσφέρει ο ψηφιακός κόσμος που πια δεν μπορεί να τον ακολουθήσει λόγω οικονομικής στενότητας. Έτσι ξαναβάζει μπροστά το παλιό πικ- απ του και γυρίζει στο βινύλιο ώστε να απολαύσει την στιγμή που προσφέρει η ακρόαση ενός βινυλίου. Οι μουσικοί αφουγκράζονται και ακολουθούν αυτή την τάση. Από εμπορικής πλευράς πού βρίσκεται το βινύλιο σήμερα; Τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό είναι γεγονός πια ότι το βινύλιο πουλάει περισσότερο από το cd. Φυσικά η μουσική στο διαδίκτυο και το downloading κάνει θραύση, αλλά το 2014 ανάμεσα σε 164 δισεκατομμύρια downloads, καταγράφηκαν 9,2 εκατομμύρια πωλήσεις βινυλίων στον κόσμο (πάνω από 6 εκατομμύρια στην Αμερική και 1 εκατομμύριο στην Αγγλία) δηλαδή το 3,6 % της μουσικής πίτας είναι βινύλιο! Δεν μπορούμε να πούμε ότι οι πωλήσεις βινυλίου είναι εκρηκτικές, αλλά σίγουρα είναι σταδιακά αυξανόμενες. Δεν είναι τυχαίο πως τα δισκάδικα της Αθήνας με βινύλια επιβίωσαν στην κρίση, σε αντίθεση με τα δισκάδικα που πουλούσαν cd τα οποία σχεδόν αφανίστηκαν! Άλλωστε οι περισσότεροι ιδιοκτήτες των δισκάδικων βινυλίου έχουν πάθος με την μουσική. Δεν είναι “σκληροί” επιχειρηματίες που κυνηγούν μόνο το κέρδος. Έτσι πολλοί εξ αυτών νοικιάζουν χώρους οικονομικούς και έχουν κάνει άνοιγμα πλέον στην αγορά μέσω διαδικτύου ώστε να επιβιώνουν. Μπορείς να ξεχωρίσεις κάποιους δίσκους από την συλλογή σου; Ασφαλώς και μπορώ καθώς η αλήθεια είναι ότι όσες χιλιάδες δίσκους και αν έχει κάποιος καμιά 50αριά είναι εκείνοι που αγαπά περισσότερο. Η ερώτησή σου είναι πραγματικά δύσκολη γιατί πίσω από κάθε βινύλιο υπάρχει μια ιστορία, αλλά υπάρχουν και δίσκοι που προτιμά κανείς για την ποιότητά τους, οπότε συγκρούεται το συναισθηματικό κομμάτι με το αντικειμενικό του πράγματος. Σε περίπτωση λοιπόν σεισμού θα έπαιρνα μαζί μου τους δίσκους του Elvis, το «Rock Around the Clock» του Bill Haley, το «Freak Out» του Frank Zappa, τη δισκογραφία των Doors, των Lynyrd Skynrd και των Socrates, το «Exile On Main Street» των Rolling Stones και το «White Album» των Beatles, το «Are You Experienced» του Jimi Hendrix, το «It Ain’t Me Babe» των Turtles, τους δίσκους των Λουκιανού Κηλαηδόνη, Διονύση Σαββόπουλου, Τζίμη Πανούση και ότι προλάβαινα από την ψυχεδελική συλλογή μου, δίσκους του ελληνικού

ροκ, funky – soul, ακόμη τους δίσκους «Love is the Law» του Graham Bond και «Who Are You» των Who, που ήταν ο πρώτος δίσκος που αγόρασα τα Χριστούγεννα του 1978. «Βινύλιο, τα καλύτερά μας χρόνια!» ένα βιβλίο “ωδή” στην συλλογή σου, εσωτερική ανάγκη, ιστορική αναδρομή, τι; Είναι ένα βιβλίο που έγραψα με πολύ μεράκι κι αγάπη για την μουσική. Μέσα από τις σελίδες του περιγράφω νια ολόκληρη εποχή και αποτυπώνω το πάθος του συλλέκτη από προσωπικά βιώματα. Στόχος μου είναι κάθε αναγνώστης να βρει ένα ή περισσότερα κομμάτια του εαυτού του και ας μην είναι συλλέκτης δίσκων. Αναφέρομαι σε μια εποχή χωρίς ίντερνετ, με καλό ραδιόφωνο, πολλά πάρτι, χορό στις ντισκοτέκ, ροκάδες και καρεκλάδες, ροκ κλαμπ και στέκια, καλό ποδόσφαιρο, δισκάδικα σε κάθε γειτονιά, αλλά και χαρτογράφηση των σημερινών δισκάδικων. Επίσης προτείνω μια καλή δισκοθήκη μέσα από 100+10 δίσκους, αλλά και φοβερές ιστορίες πίσω από θρυλικές ηχογραφήσεις βινυλίων που αφηγούνται κορυφαίοι καλλιτέχνες μέσα από την πορεία μου ως μουσικός συντάκτης. Ήθελα να καταγράψω μια ολόκληρη εποχή πριν ξεχαστούν οι λεπτομέρειες που τελικά είναι το αλατοπίπερο της ζωής μας. Μίλησέ μας για το «Vinyl is back». Το Vinyl is Back είναι μια τριήμερη κορυφαία εκδήλωση για το βινύλιο που συγκεντρώνει χιλιάδες κόσμου και διεξάγεται κάθε έξι μήνες στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, με ελεύθερη είσοδο. Είναι σημείο συνάντησης όλων των μουσικόφιλων, όπου έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν, να ψάξουν χιλιάδες δίσκους που εκθέτουν καταστήματα δίσκων, ιδιώτες, ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες, να ψυχαγωγηθούν και να συναντήσουν ξαφνικά φίλους τους. Επίσης να ενημερωθούν για όλες τις τελευταίες κυκλοφορίες βινύλιων, αλλά και να δουν και να αγοράσουν πικ-απ, αξεσουάρ και ό,τι άλλο μπορεί να ενδιαφέρει ένα μουσικόφιλο. Και όλα αυτά γιατί το βινύλιο είναι πάνω απ’ όλα πολιτισμός. Εμπνευστής και δημιουργός του Vinyl is back είναι ο πολύπειρος διοργανωτής εκδηλώσεων Δημήτρης Αντωνάκος, από την πλευρά μου είμαι ο υπεύθυνος επικοινωνίας και προβολής του Vinyl is back και μεγάλη είναι η συμβολή επίσης του έμπειρου στο χώρο της μουσικής Κώστα Δαμίγου. Είναι τόσο περίπλοκη η διεξαγωγή που όλοι μας συμβάλλουμε στην οργάνωσή του. Και οι τρεις έχουμε δισκοθήκες σπίτι μας και αγαπούμε την μουσική.Το μεγάλο ραντεβού μας τώρα είναι από τις 13 έως 15 Μαρτίου 2015 πάντα στο κτήριο του Μηχανουργείου, στην Τεχνόπολη.

Εμ. Μπενάκη 3 - 21 0321 4148

Θέατρο Φόρουμ… ένα καλύτερο αύριο; Της Ελιάνας Περηφάνου

Στο προήγουμενο τεύχος, μιλήσαμε για το θέατρο του καταπιεσμένου, δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στο Θέατρο Φόρουμ, συγκεκριμένα στην εκπαίδευση. Η νέα γενιά, τα παιδιά, αντιλαμβάνονται την καθημερινότητα με διαφορετικό τρόπο, με το δικό τους τρόπο. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν τους απασχολεί ή ότι τους αφήνει αδιάφορους. Πολλές είναι οι φορές που θέλουν, έχουν ανάγκη να αντιδράσουν, αλλά δε γνωρίζουν πώς, με ποιον τρόπο. Το θέατρο στην εκπαίδευση τούς βοηθά να ανακαλύψουν πολλά πράγματα μέσα τους, να λύσουν πολλά θέματα. Το θέατρο Φόρουμ ειδικότερα, βοηθάει στην αντιμετώπιση πολλών θεμάτων που συναντούν στην εκπαίδευση μαθητές και δάσκαλοι, αλλά και στην ίδια την κοινωνία. Μίλησα λοιπόν με τον Νίκο Γκόβα εκπαιδευτικό στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και ιδρυτικό μέλος στο Πανελλήνιο Δίκτυο για το θέατρο στην Εκπαίδευση, γιατί ήθελα πραγματικά να δούμε πόσο σημαντικό είναι για ένα παιδί να έχει τη δική του φωνή. Η ομάδα σας, πως άρχισε να ασχολείται με το συγκεκριμένο είδος θεάτρου; Το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση ως επιστημονική ένωση, διερευνά, από 1998, όλες τις πιθανές εφαρμογές τεχνικών θεάτρου στην εκπαιδευτική διαδικασία, τόσο την τυπική δηλ. σχολεία όλων των βαθμίδων, όσο και τη μη τυπική δηλ. ομάδες νέων, κοινωνικοί φορείς, συλλογικότητες κ.α. Το Θέατρο Φόρουμ είναι μια τέτοια τεχνική. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 είχα την τύχη να γνωρίσω τον Α. Μποάλ σε ένα σεμινάριο στο Λονδίνο που συνοδευόταν από παράσταση Φόρουμ της ομάδας Cardboard Citizens, με αστέγους της πόλης. Εκεί κατάλαβα ότι η τεχνική μπορεί, με διάφορες παραλλαγές, να χρησιμοποιηθεί και στην τυπική εκπαίδευση. Προς το τέλος της δεκαετίας του ‘90 μια ομάδα νέων φοιτητριών η Χριστίνα Μουρατίδου, η Γιάννα Πιτούλη και η Μαρία Λούρου (παιδαγωγοί, θεατρολόγοι) επιστρέφοντας από τη Βρετανία όπου βρισκόταν για μεταπτυχιακές σπουδές, παρουσίασαν σε ένα σεμινάριο του Δικτύου μας ένα πρώτο δείγμα ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για σχολεία που χρησιμοποιούσε και αυτή την τεχνική. Έτσι αρχίσαμε να συζητάμε και να σχεδιάζουμε εκπαιδευτικά προγράμματα που συνδυάζουν το θέατρο φόρουμ με τεχνικές από το λεγόμενο εκπαιδευτικό δράμα. Με αυτή τη μέθοδο, που απέκτησε και το όνομα «εμπλουτισμένο θέατρο φόρουμ», σχεδιάστηκε και πήγε στα Γυμνάσια και Λύκεια το πρόγραμμα «Διαφυγές», ακόμα πάει, και το «Σε πιστεύω εγώ». Με το χρόνο, κι άλλα μέλη μας άρχισαν να αξιοποιούν τη μέθοδο και να τη προσαρμόζουν σε διάφορες ηλικίες, όπως η Περσεφόνη Σέξτου για παιδιά Δημοτικού κά. Αυτή τη στιγμή ένας σημαντικός αριθμός εκπαιδευτικών χρησιμοποιεί την τεχνική σε μαθήματα, σε ερευνητικές εργασίες (πρότζεκτ) και σε προγράμματα περιβαλλοντικής αγωγής, υγείας ή πολιτιστικών θεμάτων. Επίσης παρατηρούμε ότι αρκετοί φοιτητές παιδαγωγικών και θεατρικών σχολών ασχολούνται με τη μέθοδο και διαλέγουν ανάλογες διπλωματικές εργασίες. Τι ήταν αυτό που σας έκανε να επικεντρωθείτε στο κομμάτι του

παιδιού, δηλαδή γιατί Θέατρο Φόρουμ στο σχολείο; Η τεχνική δίνει τη δυνατότητα να ανταλλαγούν απόψεις πάνω σε αμφιλεγόμενα θέματα, με ένα παιγνιώδη τρόπο. Κινητοποιεί το κοινό, στην περίπτωσή μας μαθητές, να πάρει μέρος στη δράση και να προτείνει λύσεις. Να πάψει δηλαδή να είναι ένας παθητικός δέκτης πληροφοριών ή ακόμα και άλλων απόψεων και να γίνει «ενεργός πολίτης». Κατά συνέπεια πιστεύω ότι είναι πολύ καλό εργαλείο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τα παιδιά κατανοούν, συμμετέχουν; Βέβαια! Συνήθως με ενθουσιασμό. Τα παιδιά είναι πολύ θετικά σε οτιδήποτε τα κινητοποιεί και τα βάζει σε μια δημιουργική διαδικασία, ειδικά όταν αυτή γίνεται σαν παιγνίδι και δε μοιάζει με διδακτισμό. Όσες φορές έχουμε “τρέξει” προγράμματα ή και απλές δραστηριότητες με τεχνικές φόρουμ σε σχολεία ποτέ δεν υπήρξε θέμα για το αν οι μαθητές θα σηκωθούν από τις καρέκλες τους και θα πάρουν μέρος στη δράση. Ποιος είναι ο στόχος της παρουσίασης μιας μορφής καταπίεσης στο σχολικό περιβάλλον; Τα παιδιά βλέπουν γύρω τους διάφορες καταπιέσεις και συνήθως δεν χρειάζεται να κάνουμε κάποιου τύπου εισαγωγικές επεξηγήσεις, ούτε καν να αναφερθούμε σε όρους από τη θεωρία του Μποάλ. Απλά παρουσιάζοντας μια σκηνή σχολικής ζωής πχ. σκηνή βίας στην αυλή (bulling), αμέσως αναγνωρίζεται η κατάσταση ως ένα θέμα που « μας αφορά». Με τις τεχνικές φόρουμ τους βοηθάμε να αντιληφθούν καλύτερα τις παραμέτρους του προβλήματος, να δουν τα κίνητρα των εμπλεκομένων χαρακτήρων και να προτείνουν λύσεις. Νιώθετε ότι αλλάζει κάτι στο τρόπο σκέψης των παιδιών μετά από την παρουσίαση και ενεργή συμμετοχή τους; Συνήθως, συμμετέχοντας σε μια διαδικασία με τεχνικές φόρουμ οι μαθητές προτείνουν λύσεις σε κάποιο θέμα που τους αφορά. Σχεδόν ποτέ δεν καταλήγουν σε μια και μοναδική λύση. Βλέπουν διάφορες στρατηγικές, αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητα των καταστάσεων και παρατηρούν πώς διαφορετικές στρατηγικές, δράσεις, φέρνουν διαφορετικά αποτελέσματα. Ναι, νομίζω ότι η σκέψη διευρύνεται. Είναι αυτό, ένα ελπιδοφόρο μήνυμα; Η νέα γενιά μπορεί να γίνει πιο συνειδητοποιημένη, σκεπτόμενη από εμάς; Ελπίζω, γιατί αν καταλάβουμε πόσο σημαντικές είναι οι τέχνες στην εκπαίδευση και πόσο μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά, τότε σίγουρα μιλάμε για έναν κόσμο αλλιώτικο! Ελπίζοντας λοιπόν σε αυτό το αύριο, σας αποχαιρετώ. Για περισσότερες πληροφορίες για το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση : http://www.theatroedu.gr

Κυδαντιδών και Δημοφώντος 57 Πετράλωνα - 2103479998

Γιάννης Αίσωπος

περί αρχιτεκτονικής και τέχνης Της Ελένης Ζυμαράκη Τζώρτζη

Συναντήσαμε τον Εθνικό Επίτροπο της 14ης Διεθνούς Έκθεσης Biennale Αρχιτεκτονικής Βενετίας 2014, τον αρχιτέκτονα Γιάννη Αίσωπο, στα τέλη του Σεπτέμβρη στο γραφείο του, σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον κτίριο σχεδιασμένο από τον ίδιο, γνωστό ως Πολυ/ μονο – κατοικία. Πρόκειται για ένα έξυπνο κτιριακό τύπο στον οποίο συμβιώνουν ισότιμα και λειτουργικά οι δύο κύριοι κτιριακοί τύποι της ελληνικής πόλης, η μονοκατοικία και η πολυκατοικία. Ο Γιάννης Αίσωπος είναι καθηγητής Αρχιτεκτονικού και Αστικού Σχεδιασμού στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών με πλούσιο και δραστήριο ακαδημαϊκό και αρχιτεκτονικό έργο και με μια συνεχή και καταξιωμένη παρουσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα του διεθνούς φήμης Ολλανδού αρχιτέκτονα Ρεμ Κούλχας για προσήλωση στα Ουσιώδη, Αφομοιώνοντας τη Νεωτερικότητα 1914-2014 - το κεντρικό θέμα της Μπιενάλε - ο Γιάννης Αίσωπος επιμελήθηκε για το ελληνικό περίπτερο την έκθεση Tourist Landscapes, Remaking Greece/Τοπία Τουρισμού, Ξαναφτιάχνοντας την Ελλάδα, η οποία προσεγγίζει την αφομοίωση της Νεωτερικότητας στην αρχιτεκτονική μέσω του τουρισμού και αναδεικνύει τον ουσιαστικό και δυναμικό ρόλο του τουρισμού για την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής στη χώρα τόσο στο παρελθόν όσο στο παρόν και στο μέλλον. Στην Αθήνα θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε την έκθεση μέσα στο 2015. Παράλληλα με την ελληνική συμμετοχή στη φετινή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής ο Γιάννης Αίσωπος συζήτησε μαζί μας ουσιώδη και επίκαιρα ζητήματα, καταθέτοντας τις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και τεκμηριωμένες απόψεις και προτάσεις του, θίγοντας θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο του σύγχρονου προβληματισμού και του δημόσιου διαλόγου περί αρχιτεκτονικής και τέχνης. H διαδρομή της έκθεσης Τοπία Τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα - η ελληνική συμμετοχή στην 14η Διεθνή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία της στην Αθήνα, στο μουσείο της Ακρόπολης.* Μιλήστε μας για όσα αποκομίσατε στη Βενετία σχετικά με την

ελληνική συμμετοχή από την αλληλεπίδραση και επικοινωνία που είχατε τόσο με το κοινό, τους επισκέπτες αλλά και τους συναδέλφους συμμετέχοντες στα άλλα περίπτερα. Η έκθεση αυτή έγινε σε μια ιδιαίτερη στιγμή, στην οποία παρατηρούμε δύο πράγματα που συμβαίνουν παράλληλα. Το ένα είναι ότι η χώρα μοιάζει να βρίσκεται στο τέλος της κρίσης ή κατά άλλους πιο αισιόδοξους στην αρχή της μετά την κρίση εποχής, άρα βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής, και το δεύτερο είναι ότι την ίδια στιγμή που έχουμε το τέλος της κρίσης παρατηρούμε μια τουριστική έκρηξη, η οποία κατά κάποιους φτάνει τα 22 εκατομμύρια τουρίστες φέτος. Άρα την ίδια στιγμή που έχουμε την κρίση έχουμε και μια εξαιρετική παρουσία της Ελλάδας στον τουριστικό τομέα. Αυτά τα δύο στοιχεία νομίζω αιτιολογούν την ανάγκη για επανακαθορισμό της σχέσης μας με την αρχιτεκτονική του τουρισμού και την τουριστική ανάπτυξη συνολικά. Μπορούμε να συνεχίσουμε να χτίζουμε, να σχεδιάζουμε τουριστικά καταλύματα ή τουριστικές εγκαταστάσεις με τον ίδιο τρόπο που το κάναμε όλα αυτά τα χρόνια ή μήπως αυτό το σημείο καμπής του τέλους της κρίσης και της ταυτόχρονης τουριστικής έκρηξης μας δίνουν την ευκαιρία να επαναθεωρήσουμε; Η έκθεση ουσιαστικά αυτό επιχειρεί να κάνει, τόσο μια ανασκόπηση του παρελθόντος των εκατό χρόνων αλλά και ταυτόχρονα να θέσει το ερώτημα τί κάνουμε από εδώ και πέρα. Το λέω αυτό γιατί η έκθεση –όπως γνωρίζετε– αποτελείται από δύο τμήματα, το ένα είναι το “Αρχείο”, που περιέχει τα έργα της αρχιτεκτονικής του τουρισμού των τελευταίων εκατό χρόνων και το δεύτερο είναι τα “Νέα έργα” με θέμα τη νέα τουριστική εγκατάσταση, τις προτάσεις δεκαπέντε Ελλήνων και ξένων αρχιτεκτόνων για το τί μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα. Αυτό φάνηκε ενδιαφέρον και κυριάρχησε στις συζητήσεις μου με συναδέλφους αλλά και ανθρώπους που δεν είναι αναγκαστικά αρχιτέκτονες –μια και ο τουρισμός από μόνος του “επηρεάζει” ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων, οι αρχιτέκτονες είναι απλώς ένα κομμάτι του– αφορά τελικά όλους μας γιατί είναι ουσιαστικά μια μορφή ανάπτυξης της ίδιας της χώρας, κατοίκησης του τοπίου της και εκμοντερνισμού της.

Η έκθεση έθεσε αυτό το ζήτημα, του ποιά πρέπει να είναι η πορεία από εδώ και πέρα σε σχέση με την τουριστική ανάπτυξη εν τέλει και το πώς αυτή η τουριστική ανάπτυξη μπορεί να υλοποιηθεί μέσω της αρχιτεκτονικής. Έχει να κάνει αποκλειστικά με τον τουρισμό δηλαδή; Όχι, υπάρχει και σε άλλες εκφάνσεις. Υπάρχει και στις πολυκατοικίες και στις μονοκατοικίες... Η έκθεση στη Μπιενάλε εστιάζει στην αρχιτεκτονική του τουρισμού αλλά η εμφάνιση του μοντέρνου είναι πολύ ευρύτερη. Η περίοδος του 50’ και του 60’ στην ελληνική αρχιτεκτονική είναι μια περίοδος έντονης εξωστρέφειας και ενσωμάτωσης του μοντέρνου στην ελληνική αρχιτεκτονική και παραγωγής ενός ιδιαίτερα πρωτότυπου ελληνικού μοντέρνου ιδιώματος. Την ίδια στιγμή, κοινωνικοί μετασχηματισμοί που συντελούνται την εποχή εκείνη βρίσκουν στη μοντέρνα αρχιτεκτονική την απαραίτητη χωρική τους έκφραση. Οπότε, όλο αυτό που μου περιγράφετε, τι λέει για την ταυτότητα της ελληνικής αρχιτεκτονικής, δηλαδή κάποιος που θα έρθει στην Αθήνα τι θα αποκομίσει; Αυτό που κυριαρχεί σε μεγάλο βαθμό είναι η μοντέρνα πόλη που χτίστηκε το 50΄, το 60΄και το 70΄. Αυτή είναι ουσιαστικά η κύρια εικόνα της πόλης – ‘η πόλη της πολυκατοικίας’, που υλοποιήθηκε με την επανάληψη του κτιριακού τύπου της πολυκατοικίας. Φυσικά υπάρχουν κάποια μεμονωμένα παραδείγματα σημαντικών κτιρίων –κατά τη γνώμη μου το μουσείο της Ακρόπολης είναι ίσως το σημαντικότερο παράδειγμα της εποχής μετά το ‘70– που παρουσιάζουν κάτι διαφορετικό. Αλλά το στοιχείο που κατ’ εμέ χαρακτηρίζει την Αθήνα είναι ο χαρακτήρας της μοντέρνας πόλης, της πόλης της πολυκατοικίας, ενός ιδιαίτερα σημαντικού δημιουργήματος, που όμως δεν προφταίνουμε να αναλύσουμε περισσότερο στα συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια. Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα για το δημόσιο χώρο και τη χρήση του. Στη συζήτηση συχνά εμπλέκονται δυναμικά ομάδες πολιτών – αναφέρω χαρακτηριστικά το παράδειγμα του Εθνικού Κήπου και τις αντιδράσεις που προκάλεσε η πρωτοβουλία του οργανισμού ΝΕΟΝ για την ανάπλασή του και την παρουσίαση έργων σύγχρονης τέχνης σε αυτόν. Πόσο εξοικειωμένοι είμαστε οι πολίτες της Αθήνας με την έννοια του δημόσιου χώρου, ώστε να λάβουμε μέρος σε έναν εποικοδομητικό διάλογο για τον προσδιορισμό, τη διαμόρφωση/αναμόρφωση, τη χρήση αλλά και τη διαχείρισή του; Τώρα πάμε σε ένα μεγάλο θέμα γιατί με τον τρόπο που χτίστηκε η ελληνική πόλη αλλά και η Αθήνα, ως το κατ’ εξοχήν παράδειγμα της ελληνικής πόλης, το πρωτεύον ήταν ο ιδιωτικός χώρος. Είχα γράψει ότι η ελληνική πόλη είναι μία “ιδιωτική πόλη” εννοώντας ότι όλο το βάρος δόθηκε στην παραγωγή, στην κατασκευή της πολυκατοικίας που είναι ένα ιδιωτικό κτίριο που κατασκευάζεται από ιδιώτες και πουλιέται ως κατοικία ιδιωτών. Πολύ λίγη σημασία και ενδιαφέρον είχε δοθεί στον δημόσιο χώρο που έμοιαζε να είναι ένα είδος υπολείμματος του ιδιωτικού. Ουσιαστικά οι πόλεις παράγονταν ως “ιδιωτικές πόλεις”, πόλεις του ιδιωτικού χώρου, και αυτό που περίσσευε ήταν ο δημόσιος χώρος. Δεν είχε δημιουργηθεί κουλτούρα για το δημόσιο χώρο, μια αντίληψη για το πώς αυτός θα πρέπει να σχεδιάζεται, να χρησιμοποιείται και τι να περιέχει. Σιγά-σιγά τα τελευταία χρόνια άρχισαν να υπάρχουν επεμβάσεις στο δημόσιο χώρο, κάτι απολύτως φυσικό κυρίως μέσα από πεζοδρομήσεις και επανασχεδιασμούς πλατειών, με όχι ιδιαίτερα επιτυχημένα σχεδιαστικά αποτελέσματα. Επίσης αυτό που κυριαρχεί στις συζητήσεις για τον δημόσιο χώρο στην Ελλάδα είναι ότι, ακριβώς επειδή υπήρξε το υπόλειμμα του ιδιωτικού, οι πολίτες μοιάζουν να ζητούν πάντα περισσότερο “πράσινο”. Η ιδιωτική πόλη, η πόλη της πολυκατοικίας ήταν για τους περισσότερους μια πόλη αφιλόξενη, μια βρόμικη τσιμεντούπολη, ένα είδος αναγκαστικού κακού από την οποία οι περισσότεροι δραπέτευαν με κάθε ευκαιρία τα Σαββατοκύριακα και στις διακοπές προς την εξοχή και τα χωριά. Αυτή λοιπόν η πόλη χρειαζόταν να εξωραϊστεί μέσω της προσθήκης “πρασίνου”. Εσείς διαφωνείται με αυτού του είδους τον εξωραϊσμό; Όχι, απλώς δεν ξέρω τι ακριβώς είναι το “πράσινο”. Θέλω να καταλήξω στο ότι, σε αντίθεση με το χτισμένο που είναι η πολυκατοικία, η τσιμεντούπολη, τοποθετήθηκε το “πράσινο”, κάτι ασαφές –τι είναι,

μιλάμε για δέντρα, για φυτά, για γκαζόν, χωρίς απαραίτητα κάποια συγκεκριμένη σχέση μεταξύ τους, τι ακριβώς είναι; Μια ασαφής έννοια που μοιάζει να αποτελεί το αντίθετο του χτισμένου. Ενώ δεν υπάρχει κάποια κουλτούρα για το δημόσιο χώρο η αναζήτηση του πρασίνου παραμένει ισχυρή. Ένα άλλο στοιχείο που παρατηρούμε την εποχή της κρίσης είναι η ανάπτυξη της παρουσίας και της δραστηριότητας των κοινωφελών ιδρυμάτων και των ομάδων πολιτών. Στην εποχή της κρίσης παρατηρούμε ότι το κράτος, η πολιτεία, μετατρέπεται, μετασχηματίζεται σε “αδύναμο κράτος”, σε “αδύναμη πολιτεία”, που αδυνατεί να υποστηρίξει το δημόσιο χώρο. Έτσι αναδεικνύονται άλλοι που αρχίζουν να αναλαμβάνουν το ρόλο της πολιτείας. Αυτοί είναι, από τη μία πλευρά, σε μικρή κλίμακα, οι ομάδες πολιτών είτε λέγονται atenistas είτε λέγονται επιτροπές γειτονιών είτε όποιες άλλες συλλογικότητες. Από την άλλη πλευρά, σε μεγάλη κλίμακα, υπάρχουν τα κοινωφελή ιδρύματα που μοιάζουν να αποκτούν και αυτά λόγο και ρόλο στο σχεδιασμό του δημόσιου χώρου. Υπάρχει επομένως μία συνύπαρξη των δύο που προφανώς λειτουργούν διαφορετικά, οι μεν ομάδες πολιτών λειτουργούν με μικρής κλίμακας έργα, συνήθως χαμηλού κόστους και χωρίς ιδιαίτερη σχεδιαστική διάσταση, τα δε κοινωφελή ιδρύματα προσλαμβάνουν αρχιτέκτονες και κάνουν διαγωνισμούς για σχεδιασμένα έργα μεγάλης κλίμακας και υψηλού κόστους αντίστοιχα. Αυτή η συνύπαρξη των δύο περιγράφει τη σημερινή κατάσταση στην εποχή της κρίσης. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να κάνω ένα σχόλιο σε σχέση με αυτό που συζητάμε. Το ενδιαφέρον μιας ομάδας για τον δημόσιο χώρο, είτε αυτή λέγεται ομάδα πολιτών είτε λέγεται κοινωφελές ίδρυμα, δεν σημαίνει ότι αυτό το ενδιαφέρον μπορεί να υλοποιηθεί ανεξέλεγκτα στο δημόσιο χώρο. Το γεγονός ότι εγώ μπορώ να προσφέρω την εργασία μου ή μπορώ να προσφέρω χρήματα ή μπορώ να προσφέρω υποστήριξη ή οτιδήποτε δε σημαίνει ότι ο δημόσιος χώρος μου ανήκει και μπορώ να επέμβω. Άρα τίθεται ένα ζήτημα διαδικασιών, οι οποίες προφανώς δεν έχουν διευκρινιστεί και αυτό είναι ένα πρόβλημα για εμάς ως κοινωνία. Ποιοι είναι οι τρόποι και ποιες είναι οι διαδικασίες μέσα από τις οποίες κάποιος μπορεί να επέμβει και να σχεδιάσει το δημόσιο χώρο; Αυτό είναι ένα βασικό ερώτημα κατά τη γνώμη μου δεδομένου ότι ακριβώς ο δημόσιος χώρος δεν ανήκει σε κανέναν από αυτούς αλλά ανήκει σε όλους. Με τον ίδιο τρόπο, δεν είναι αυτονόητο ότι μια ομάδα μπορεί να βάψει μια σκάλα κίτρινη ή μπλε, ωραιοποιώντας την ας το πούμε, ανεξάρτητα από αυτούς που μένουν εκεί δίπλα. Υπάρχει δηλαδή το ερώτημα του κατά πόσο δικαιούνται τελικά να το κάνουν. Το ίδιο ισχύει και για την προτεινόμενη αλλαγή και επανασχεδιασμό της Πανεπιστημίου και σημαντικών πλατειών της Αθήνας μέσα από το πρόγραμμα Rethink Athens, το οποίο προτείνει τη μεγαλύτερη διαδικασία επανασχεδιασμού της πόλης που έχει γίνει ποτέ από τηστιγμή που έγινε η πρωτεύουσα του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Για παράδειγμα το κυκλοφοριακό όπως προτείνεται, φαίνεται να έχει πολλά προβλήματα αποκόπτοντας σε μεγάλο βαθμό το ανατολικό τμήμα της πόλης από το δυτικό. Ερχόμενος, για παράδειγμα, από τις στήλες του Ολυμπίου Διός είναι πάρα πολύ δύσκολο να βρεθείς στην Ομόνοια καθώς θα πρέπει να αρχίσεις να μπλέκεσαι μέσα στα μικρά στενά της πόλης. Η αρχιτεκτονική έχει να συνεισφέρει στη συζήτηση για το δημόσιο χώρο και με ποιον τρόπο; Ο σχεδιασμένος δημόσιος χώρος έχει ένα κομμάτι που σχεδιάζεται από αρχιτέκτονες και ένα άλλο κομμάτι που έχει να κάνει με τη χρήση του από τους ανθρώπους. Άρα έχει να κάνει με την συνύπαρξη ανθρώπων σε ένα σχεδιασμένο χώρο. Το κομμάτι του σχεδιασμένου χώρου, δηλαδή το πώς αυτός ο χώρος υλοποιείται αφορά προφανώς στους αρχιτέκτονες. Οι αρχιτέκτονες ασχολούνται με τον σχεδιασμό του δημόσιου χώρου – νομίζω ότι είναι προφανές. Ο δημόσιος χώρος αποτελεί και αυτός όπως και τα κτίρια ένα κομμάτι του αντικειμένου με το οποίο ασχολούνται οι αρχιτέκτονες. Ο δημόσιος χώρος είναι ένας χώρος που σχεδιάζεται ώστε να μπορεί να χρησιμοποιείται με διαφορετική μορφή από ότι μια κατοικία ή ένα γραφείο από διαφορετικές ομάδες ανθρώπων και να έχει ταυτόχρονα τμήματα στεγασμένα αλλά και κυρίως υπαίθρια. Τμήμα της δουλειάς και του αντικειμένου των αρχιτεκτόνων είναι και ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου, όπως είναι και ο σχεδιασμός των κτιρίων. Tourism Landscapes: Remaking Greece *Τοπία Τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα Μουσείο Ακρόπολης 27 Μαρτίου – 11 Απριλίου 2015

T-art της Φανής Κελεσίδου

Η ιδέα για αυτή τη στήλη, γνωστή και ως T-art, γεννήθηκε όπως γεννιούνται πολλά: εν μέσω μιας ατέρμονης συνομιλίας στο κινητό. Μετά τα τυπικά “πώς είσαι;” και “τι κάνεις;” σειρά πήραν τα “έμαθες η Apple τι ετοιμάζει;”... “και σου λέω το Bitcoin είναι το μέλλον στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές”... “μα που βαδίζουμε σαν κοινωνία με αυτή τη τεχνολογία να κατακλύζει τα πάντα;”... “μήπως θα ήμουν πιο ευτυχισμένη αν γινόμουν καλλιτέχνης;”... Αν και διανύουμε την εποχή της Τεχνολογικής Επανάστασης, κάθε συνειρμός μας οδηγεί στη Τέχνη. Η Τ-art είναι αφιερωμένη στη Τέχνη και τη Τεχνολογία. Στο πώς αυτοί οι δυο κόσμοι συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν. Πώς η μια μεταβλητή εξισώνει την άλλη. Πώς αυτά τα δυο κομμάτια ολοκληρώνουν το παζλ. Μέχρι στιγμής, η στήλη αυτή αναφέρθηκε κυρίως σε καλλιτέχνες οι οποίοι είτε επηρεάστηκαν και εμπνεύστηκαν από σύγχρονα τεχνολογικά επιτεύγματα/ρεύματα είτε χρησιμοποιώντας τεχνολογικά εργαλεία και μεθόδους έδωσαν πνοή στην έμπνευσή τους. Αυτή τη φορά, όμως, ένιωσα πως ήθελα να γράψω κάτι διαφορετικό. Επέλεξα να αναφερθώ στο συνιδρυτή ενός από τους μεγαλύτερους τεχνολογικούς κολοσσούς κατ’ επάγγελμα, αυθεντία του μάρκετινγκ κατά πολλούς, αλλά γνήσιο καλλιτέχνη κατά βάθος, στο γνωστό σε όλους Steve Jobs. Ο Steve Jobs, με το χαρακτηριστικό μαύρο ζιβάγκο, το αξιοπρόσεχτο για την “ατσουμπαλοσύνη” του περπάτημα, και την εμμονή του για ο,τιδήποτε καλαίσθητο, άφησε εποχή. Το πάντρεμα καινοτομίας και επιμέλειας, η ισόρροπη έμφαση στο τεχνολογικό αλλά και στο αισθητικό μέρος της εξίσωσης ανέδειξαν την Apple σε πρωτοπόρο στο χώρο του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών, καταναλωτικών ηλεκτρονικών ειδών και ούτω καθεξής. Ο ίδιος δε ο Jobs κατέστη παράδειγμα προς μίμηση. Ακόμα και μετά το θάνατό του, σχεδιαστές και αναλυτές επιχειρηματικών στρατηγικών μελετάνε τις συνεντεύξεις του, τους λόγους που έδινε σε ακαδημαϊκά κοινά και γενικά ότι κουβέντα ξεστόμιζε με σκοπό να αποκρυπτογραφήσουν τα μυστικά του. Κατ’ εμέ, αυτό που τον διέκρινε από όλους τους άλλους tech γκουρού της γενιάς του (βλ. Bill Gates) δεν ήταν άλλο παρά η αίσθηση καλαισθησίας που τον διείπε. Χρησιμοποιούσε συχνά τη λέξη “taste” - γούστο ελληνιστί - για να αξιολογήσει και να διακρίνει προϊόντα που θεωρούσε έτοιμα να κάνουν το ντεμπούτο τους στην αγορά από αυτά που ήθελαν ακόμα δουλειά. Ό,τι έβγαινε από το εργαστήριο της Apple - Mac, iPhone, iPod – ήταν αισθητικά ωραίο. Η λεπτομέρεια και η καλαισθησία του εξωτερικού σχεδιασμού εναρμονίζονταν με την λειτουργικότητα του προϊόντος. Ο Steve Jobs είχε πολλά ταλέντα, αλλά η ιδιαίτερη αντίληψη του για το ωραίο που πήγαζε από την αγάπη του για την καλλιγραφία ήταν από που απογείωσε την Apple 4

και ώθησε τον ίδιο να σκέφτεσαι σα καλλιτέχνης. Τί μας δίδαξε λοιπόν για τη Τέχνη και τη Τεχνολογία ένας άνθρωπος που δεν ήταν, αλλά σκεφτόταν σαν καλλιτέχνης; Ότι οι πιο επιτυχημένες και ανθεκτικές στο χρόνο τεχνολογικές καινοτομίες είναι αυτές που κατάφεραν να παντρέψουν την επιστήμη με τη τέχνη. Ο Jobs ξεκίνησε να φοιτά στο Reed College το 1972 αλλά οι σπουδές του διήρκεσαν μόνο έξι μήνες πριν αποφασίσει ότι το πανεπιστήμιο ήταν για αυτόν απλώς χάσιμο χρόνου. Συνέχισε όμως να παρακολουθεί κάποια από τα μαθήματα που τον ιντρίγκαραν για ένα ακόμη χρόνο. Ένα από αυτά ήταν και το μάθημα καλλιγραφίας του ανορθόδοξου για τα πρότυπα της εποχής καθηγητού Lloyd Reynolds. Η τέχνη της καλλιγραφίας ήταν σύμφωνα με τον Reynolds το κλειδί για να επιτύχει κανείς μια πνευματική, σχεδόν μυστικιστική, αρμονία με το σύμπαν. Πάνω από όλα προϋπόθετε απόλυτη συγκέντρωση και κυρίως μία εκ βάθους κατανόηση της κουλτούρας που ανέδειξε συγκεκριμένες τεχνικές και τρόπους γραφής. Ο ίδιος ο Jobs αναφερόμενος στα μαθήματα του Reynolds δήλωνε “...έμαθα για serif και san serif γραμματοσειρές, για μεταβαλλόμενα διαστήματα μεταξύ διαφορετικών συνδυασμών γραμμάτων, για το τί καθιστά μια ωραία τυπογραφία “ωραία”. Η καλλιγραφία ήταν όμορφη και χαρακτηριζόταν από μια ιστορική και καλλιτεχνική λεπτότητα την οποία η επιστήμη δεν δύναται να συλλάβει... Τον καιρό εκείνο τίποτα από όλα αυτά δεν φαινόταν να έχει κάποια πρακτική εφαρμογή στη ζωή μου. Εντούτοις, δέκα χρόνια μετά όταν σχεδιάζαμε τον πρώτο υπολογιστή Macintosh ήταν πια ξεκάθαρο. Όλα όσα διδάχτηκα σε εκείνα τα μαθήματα καλλιγραφίας τα μετέφερα στο Mac. Ήταν ο πρώτος υπολογιστής με όμορφη τυπογραφία.” Ο Jobs ένιωθε ιδιαίτερα περήφανος για εκείνα τα μαθήματα καλλιγραφίας και δεν έχανε ευκαιρία να υπενθυμίζει στους συνεργάτες του ότι σημαντικό μέρος της επιτυχίας του βασίστηκε σε εκείνη την εμπειρία του με τον Reynolds. Δεν παρέλειπε επίσης να τονίζει πως η πρώτη ομάδα που ξεκίνησε να δουλεύει το σχεδιασμό και την κατασκευή του Mac αποτελείτο από άτομα με ακαδημαϊκό υπόβαθρο στην ανθρωπολογία, τη τέχνη, την ιστορία και την ποίηση. Αυτή ήταν και η ειδοποιός διαφορά του Jobs από τους ανταγωνιστές του. Η έμφαση που έδινε στην όψη, την αίσθηση, στην καλλιτεχνία, στη “ψυχή” ενός τεχνολογικού κατασκευάσματος. Ο Steve Jobs αποφάσιζε ποιο προϊόν θα φτάσει στην αγορά όχι λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις των επιχειρηματικών του συμβούλων, αλλά ορμώμενος πάντα από την διαίσθηση του για τί θα είναι αισθητικά αρεστό στο κοινό. Όπως κάθε καλλιτέχνης που σέβεται τον εαυτό του, ο Jobs έβαζε πάνω από όλο την αισθητική του.

γράφει η astilbe

SPACE O And I’m floating in a most peculiar way And the stars look very different today

Ο Μάρτιος είναι μήνας ολικής μεταμόρφωσης με ένα θυελλώδες πλανητικό σκηνικό όπου συμμετέχουν ο Πλούτωνας στον Αιγόκερω (βάθος), ο Ουρανός στον Κριό (ύψος), ο ανάδρομος Δίας στο Λέοντα (πλάτος) με guest star τον καινούριο Άρη στον Κριό να πυροδοτεί το ήδη φορτισμένο τοπίο. Η πανσέληνος στη 14η μοίρα της Παρθένου στις 5/3 είναι το αποτύπωμα όλου του παραπάνω σκηνικού. Ο Κρόνος από τον Τοξότη γειώνει το φαντασιακό τοπίο που έχει στήσει ο Ποσειδώνας στους Ιχθείς βάζοντας τέλος στις ψευδαισθήσεις. Την ένταση κάπως αποσυμφορεί η είσοδος του Ερμή στους Ιχθείς στις 14/3 και της Αφροδίτης στον Ταύρο στις 17/3. Η πρώτη έκλειψη της χρονιάς στις 20/3 συμβαίνει στην 29η (και αναιρετική) μοίρα των Ιχθύων και υποδηλώνει παρασκήνιο, εσωστρέφεια και ναυάγια. Το τέλος μιας επτατετίας ολοκληρώνεται με πάταγο καθώς ο Πλούτωνας τετραγωνίζει τον Ουρανό δύο φορές μέσα σε αυτόν το μήνα με ακρίβεια ιδιομοιρίας και μετά ο καθένας παίρνει τον δρόμο του. Προτού αποχωριστούν όμως το συμπυκνωμένο νόημα της συνάντησης συνοψίζεται ως «γαια (Αιγόκερως) μιχθήτω πυρί (Κριός)», όπως είπε και ο ανώνυμος τραγικός ποιητής. Στην κοινήν νεοελληνικήν θα το λέγαμε «στάχτη και μπούρμπερη». Μη φοβάσαι την αλλαγή γιατί δεν έχει νόημα. Ότι φοβάσαι έρχεται και σε βρίσκει όπου και να ‘σαι, όπως το δάσος του Μπέρναμ έρχεται στο Ντάνσινεν να βρει τον Μακμπέθ.

Κριός

21/3-20/4

In Aries we trust. O Άρης έχει μπει ήδη στον Κριό, το έχεις καταλάβει για τα καλά κι εσύ και οι γύρω σου. Είσαι ο πρωταγωνιστής των ημερών με Ουρανό, Άρη και Αφροδίτη στο ζώδιό σου. Τα θέλεις όλα και τα θέλεις τώρα. Η ανυπομονησία για την οποία φημίζεσαι δε θα μπορούσε να βρει πιο ισχυρογνώμωνα έκφραση από αυτήν την περίοδο. Σπασμωδικές ενέργειες, αποφάσεις-καταλύτης, διάθεση εκατό χιλιάδων βολτ, όποιος σας πλησιάσει δε θα προλάβει να αντιληφθεί τι τον χτύπησε. Αναλγησία λόγω κεκτημένης ταχύτητας και λόγω εξάντλησης επιλογών, συναισθηματική απόσταση. Είσαι μέσα και ταυτόχρονα αιωρείσαι πάνω από τα πράγματα και τις καταστάσεις. Δε θα μπορούσα να δώσω καμία συμβουλή, είναι ήδη αργά. Βρίσκεσαι στην πρώτη γραμμή του πυρός, γεμάτος πληγές κι επιμένεις να αγωνίζεσαι βαγκνερικά. Τώρα είναι ή εγώ ή οι άλλοι. Αυτό είναι

ψευδο-δίλημμα και το ξέρουμε κι εγώ κι εσύ.

Ταύρος

21/4-20/5

Στη «Διορία του Νέρωνος» του Καβάφη, ο ομώνυμος ήρωας διαβάζει λάθος ένα χρησμό και καθησυχάζει ενώ «στην Ισπανία ο Γάλβας κρυφά το στράτευμά του συναθροίζει και το ασκεί». Ενώ κάποιοι βρίσκονται στο πεδίο της μάχης και άλλοι παραδίδονται σε άκαιρες τρυφηλότητες οι Ταύροι έχουν αποσυρθεί στο καταφύγιο και σχεδιάζουν την επόμενή τους κίνηση. Η μεγάλη ανάγκη που έχεις για ένα προστατευτικό κουκούλι που θα προσφέρει ψυχική ασφάλεια σε έχει μετατρέψει στο διδακτικό μυρμηγκάκι του μύθου που μαζεύει τροφή για το χειμώνα. Όμως ο κόσμος δεν είναι πια όπως ήρθες και τον βρήκες. Τώρα χρειάζεται να επιστρατεύσεις στη μάχη και όλο το καινούριο σου πνευματικό οπλοστάσιο για να ανταπεξέλθεις. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε σοβαρές οικονομικές συναλλαγές με φίλους.

Δίδυμος

21/5-21/6

Είσαι απόλυτα συντονισμένος στο μέλλον αλλά προσοχή στις επαγγελματικές συνεργασίες με φίλους, επίκειται σεισμός. Φίλοι και μεγάλες ομάδες ανθρώπων, μέλλον και όνειρα. Το παρόν είναι ρηχό σα πιατελάκι του φρούτου. Η ανάγκη σου είναι άγρια, τα όνειρά σου είναι πληγιασμένα και το μέλλον συμβαίνει τώρα.

Το μυαλό σου κάνει τέτοια ανοίγματα που ο τόπος αυτός δεν τα χωράει. Σκέφτεσαι να ζήσεις στο εξωτερικό; Να επεκτείνεις τους γνωστικούς σου ορίζοντες; Αλλάζεις σαν χαμαιλέοντας το πνευματικό αλλά και ψυχικό απόθεμα ασφαλείας σου. Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα, ο Άλλος δε φαίνεται να χωράει στη μετοίκηση στον νέο πλανήτη. Είπα «δε φαίνεται» όχι δε χωράει. Εσύ θα έχεις τον τελικό λόγο. Αλλά δεν είναι ώρα να τον ανακοινώσεις. Δε χρειάζεται ο Άλλος να γίνει το ημερολόγιο καταγραφής του ιλλιγιώδους τρόπου που δουλεύει το μυαλό σου όταν κάνει παρκούρ. Η υπερβολική ειλικρίνεια δεν ωφέλησε κανέναν.

Καρκίνος

22/6-22/7

Το οικονομικό σου status quo αλλάζει και μαζί συμπαρασύρει και το αξιακό σου οικοδόμημα. Αποφασίζεις να κάνεις εφαρμογή των νέων αξιών στις σχέσεις και τις συνεργασίες σου. Υπερβολή, μαζέψου. Στην καθημερινότητά σου αισθάνεσαι ότι δεν είσαι υπάλληλος ή ελεύθερος επαγγελματίας αλλά καταδικασμένος να ανεβαίνεις ένα βουνό όπου ποτέ δε φτάνεις στην κορυφή. Και η κορυφή ούτε καν φαίνεται στον ορίζοντα. Δύο επιλογές: αν αυτή η δουλειά είναι αυτό που θέλεις να κάνεις στη ζωή σου, κατάπιε το και δούλευε σα να μην υπάρχει αύριο. Αν δεν είναι αυτό που ονειρεύτηκες κίνησε γη και ουρανό και άλλαξέ την προτού προλάβει να σε

www.collagenpower.gr

αλλάξει αυτή. Οι κλυδωνισμοί στο εργασιακό σου περιβάλλον και η θέση σου σε μια κοινωνία που αλλάζει με ταχύτητες και ενέργεια κυκλώνα σε βρίσκουν τρομακτικά έτοιμο. Ακόμα κι εσύ θα τρομάξεις με το πόσο έτοιμος είσαι.

Λέων

23/7-23/8

Σε τι καινούριες περιπέτειες έχεις μπει; Πώς ταξιδεύεις; Πήρες ένα σακίδιο στην πλάτη και γυρίζεις τον κόσμο; Ανοίγεις τους μαθησιακούς σου ορίζοντες; Βρίσκεσαι σε μυστικιστικά επίπεδα; Και πώς αυτό μεταβάλλει την καθημερινότητά σου; Αυτά που ονειρεύεσαι αργά και σταδιακά αποκτούν δομή, σχέδιο και συγκεκριμένα οικονομικά πλάνα. Για να μπορέσεις να σαλπάρεις σε καινούριες περιπέτειες όμως, είχε ένα τίμημα που εσύ γνωρίζεις πόσο ακριβά το πλήρωσες ακόμα κι αν δεν το γνωρίζουν οι άλλοι: χρειάστηκε να αφήσεις πίσω σου πράγματα. Και αυτό δεν έγινε εύκολα. Ο ενθουσιασμός είναι μεγάλος, ξέρω, αλλά καμιά φορά μπορεί να μπερδευτεί με την αλαζονεία. Να θυμάσαι μόνο ότι η υπέρμετρη ταχύτητα θα σε οδηγήσει να κάνεις λάθη που μπορεί να τρέχεις και να μη φτάνεις για να τα διορθώσεις. (Έλα, μεταξύ μας τώρα, όταν είσαι μόνος σου στο σπίτι δεν τραγουδάς με την οδοντόβουρτσα για μικρόφωνο το Freedom του George Michael;)

Μάρτιος 2015

ODD TY Παρθένος

24/8-22/9

Κάτι δεν πάει πολύ καλά εκεί στο υπόγειο εργαστήριο που φτιάχνονται τα όνειρα. Ποιον θεωρείς υπεύθυνο για τον εγκλεισμό τους; Ποιος είναι αυτός που δεν τα αφήνει να βγουν στο φως και να κατακτήσουν τον κόσμο και τους αιθέρες; Η σκληρή πραγματικότητα που σε θέλει να είσαι υπεύθυνος άνθρωπος στην κοινωνία και να θέτεις ως προτεραιότητα την εξασφάλιση των βασικών υλικών αναγκών της οικογένειάς σου. Δεν είναι τα λεφτά που σου φταίνε (εντάξει, αυτόν τον καιρό σου φταίνε κι έχεις δίκιο). Είσαι κι εσύ υπεύθυνος γιατί ξέχασες να αλλάξεις το κλειδί που σκούριασε και η πόρτα δεν ανοίγει. Η μόνη σου σωτηρία είναι ο Άλλος. Μπορείς να σταματήσεις να είσαι ανάλγητος με τον εαυτό σου και τους άλλους; Μπορείς να ερωτευθείς και να υπάρξεις σε μια πραγματική σχέση; Μπορείς να γίνεις ο θεραπευτής χωρίς να έχεις εξασφαλίσει τη δική σου θεραπεία;

Ζυγός

23/9-22/10

Για τον Ζυγό ο Άλλος είναι ο καθρέφτης που αντικατοπτρίζει το είδωλό του. Αν δεν υπάρχει, δε μπορεί να ορίσει το σώμα του, γίνεται σκιά του εαυτού του. Αυτό το μήνα θα συνειδητοποιήσεις από τι υλικά είσαι φτιαγμένος και ίσως εκπλαγείς όταν ανακαλύψεις τα ίδια ευτελή, χθόνια υλικά από τα οποία αποτελούμαστε όλοι. Ούτε καλύτερος είσαι αλλά δεν είσαι και χειρότερος. Αυτή η φοβερή συνειδητοποίηση θα ξεριζώσει με οργή πεπαλαιωμένα σχήματα που έχεις στο μυαλό σου για τις σχέσεις. Θα δράσεις, θα διεκδικήσεις, θα απαιτήσεις αφήνοντας πίσω ξεπερασμένες και ανεφάρμοστες συνταγές μπακαλικής (τόσα χρήματα έδωσες, τόσα δράμια θα πάρεις). Άλλες φορές θα κερδίσεις περισσότερα. Κι άλλες πάλι λιγότερα. Κι αυτό είναι ένα καινούριο είδος συναλλαγής. Θα δεις, μαθαίνει εύκολα κανείς να ζει χωρίς τεφτέρια. Προσοχή στις καταχρήσεις: πίνοντας

κανείς δεν κατάφερε ούτε να ξεχάσει ούτε να αναβάλλει.

Σκορπιός

23/10-22/11

Με τα καινούρια γυαλιά που διαβάζεις τον κόσμο και τα πράγματα και τη νέα βελτιωμένη εκδοχή του πολύπλοκου εαυτού σου, βγαίνεις έξω και αλλάζεις με ορυμαγδό την καθημερινότητά σου. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στα θέματα της υγείας καθώς και σε ατυχήματα που σχετίζονται με ηλεκτρισμό αλλά και οχήματα. Μη χαζεύεις όταν περπατάς, τήρησε τον ΚΟΚ με ευλάβεια θρησκευτική και έχε και τα μάτια σου ανοιχτά να προλάβεις και τους άλλους όταν δεν τον τηρούν. Και ναι, η καθημερινότητα είναι βραχνάς και ο έρωτας σε έχει πληγώσει. Κι εσύ τον έχεις πληγώσει, να ξέρεις. Τώρα που διαλύονται σιγά σιγά και οι τελευταίες υπαρξιακές σου αυταπάτες τόλμα κι ερωτεύσου εσύ πρώτος. Μην περιμένεις τον Άλλο. Πες: ερωτεύομαι για να ορίσω την ύπαρξή μου. Ερωτεύομαι και με τις πληγές μου ορθάνοιχτες, θεραπεύω. Ερωτεύομαι γιατί εγώ, ο Σκορπιός, ξέρω καλύτερα από όλους ότι δεν υπάρχει ασφαλέστερος τρόπος να πληγωθώ από το να φοβάμαι να πληγωθώ.

Τοξότης

23/11-21/12

Έχεις πιάσει το βαθύ νόημα της ζωής. Είσαι ένα βήμα πριν γίνεις Σαολίν. Έχεις καταλάβει τον εαυτό σου και τον κόσμο και το σύμπαν ακόμα, μη σου πω. Υπάρχει ένας πίνακας του Magritte όπου βλέπεις μια ξύλινη πίπα. Από κάτω γράφει με ωραία γαλλικά καλλιγραφικά γράμματα: Αυτό δεν είναι μία πίπα. Τα μάτια σου τη βλέπουν αλλά ο ίδιος ο ζωγράφος σου λέει ότι δεν είναι. Τελείς εν πλήρει συγχύσει. Παρόλα αυτά αποφασίζεις να ανοίξεις πόλεμο για να διευθετήσεις τα ερωτικά σου ζητήματα. Κακή επιλογή. Ανοίγεις το στόμα σου πολύ και πετάγονται βατράχια. Το βατράχι δεν είναι και το καλύτερο πολεμοφόδιο. Πολύ σύντομα θα μάθεις ότι ο τρόπος

που διαβάζεις το παρελθόν και την ιστορία σου, ο τρόπος που εξελίσσεσαι ως ήρωας αυτού του πολυφωνικού μυθιστορήματος που λέγεται ζωή, δεν έχει διαύγεια και κριτική σκέψη. Θα την αποκτήσεις. Λίγο άκομψα, αλλά θα την αποκτήσεις.

Αιγόκερως

22/12-19/1

Είτε ανήκεις στα κατσίκια της στάνης είτε στα κατσίκια του βουνού (τα οποία, à propos, είναι και προστατευόμενο είδος κυριολεκτικά και μεταφορικά) αυτήν την περίοδο έχεις κατέλθει στο Καθαρτήριο του Δάντη (όχι του Χρήστου Δάντη, του Δάντη Αλιγκιέρι). Εκεί οι αμαρτωλοί αγωνίζονται να εξαγνιστούν αφού υπόκεινται σε μία ορισμένη τιμωρία. Όλο το πρωί θα ζεις τη συνηθισμένη σου ζωή και τα βράδια σιγά σιγά θα γκρεμίζεις αυτό το τεράστιο μνημείο που έστησες ψηλά, για να το βλέπουν όλοι, προς τιμήν του εαυτού σου. Και θα φτάσεις μέχρι τα θεμέλια που είναι η οικογένειά σου. Ότι θα χάσεις σε χρόνο βίου ανέφελου, θα το κερδίσεις σε σοφία, σε δύναμη και σε διάρκεια. Αν αποφασίσεις να μιλήσεις κάπου, καλύτερα να κρατούσες ημερολόγιο, τώρα θα δυσκολευτούν να σε καταλάβουν. (Στον Παράδεισο του Δάντη, η 7η σφαίρα του Κρόνου είναι για τους οραματιστές).

Υδροχόος

20/1-19/2

Νευρικότητα, ένταση και συσσωρευμένες σκέψεις υψηλής τάσεως που οι μισές εξαερώνονται προτού φτάσουν στην ατμόσφαιρα. Οι φίλοι δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες σου. Φερέλπιδες προτάσεις για συνεργασίες υψηλών προσδοκιών αποδεικνύονται φούσκες. Υποψήφιοι έρωτες σωρό αλλά δε φτουράει κανείς και καμιά. (Να σου πω να προσέξεις και στην επικοινωνία με τους συνεργάτες ή θα με πάρει ο διάολος και θα με κάνει τριπλό τόλουπ;) Και μέσα σου, ασυνείδητα, σκληραίνεις την πανοπλία σου και κάθε μέρα υπόσχεσαι στον εαυτό σου:

Drink collagen for Health & Beauty

σήμερα θα πονάω λιγότερο και αύριο λιγότερο και μεθαύριο ακόμα πιο λίγο. Δεν πάει έτσι, το ξέρεις, ε; Αν αυτό ήταν εφικτό θα το είχαν εφεύρει οι Σκορπιοί, όχι οι Υδροχόοι. Θα στο πω αλλά θα κάθομαι μακριά: αφού στο μυαλό σου τώρα γίνεται του Θουκυδίδη το ανάγνωσμα, προτού ενημερώσεις το συναισθηματικό κομμάτι του εαυτού σου μήπως να περίμενες λιγάκι να επανεξετάσεις τα πράγματα λίγο αργότερα με πιο καθαρό μυαλό;

Ιχθύς

20/2-20/3

Τηρουμένων των αναλογιών και δεδομένων των καταστάσεων είσαι σε μια καλή περίοδο. Είχες πολύ καιρό να αισθανθείς τόσο πολύ ο εαυτός σου. Έτσι όπως είσαι, με τη δική σου παράλληλη πραγματικότητα που σε θέλει ταυτόχρονα στην άκρη του ουράνιου τόξου και στον ηλεκτρικό στα Πετράλωνα, με τις πληγές, τα λάθη, τα σωστά. Αυτόν τον καιρό δουλεύεις πολύ και εξαντλείσαι. Η καθημερινότητα όμως σου επιφυλάσσει και εκπλήξεις που θα αλλάξουν -και με τη συνδρομή της δικής σου βούλησης- τον τρόπο που εγκαθιστάς τον εαυτό σου στον κόσμο και αργά και σταδιακά το φιλικό σου περιβάλλον. Η ηλιακή έκλειψη στο ζώδιό σου στο τέλος του μήνα θα σε βρει να έχεις χάσει κάτι. Μην ξεχνάς όμως ότι μια ηλιακή έκλειψη συμπίπτει πάντα με μια Νέα Σελήνη που σηματοδοτεί νέα ξεκινήματα. Πάλι απ’ την αρχή, λοιπόν; Όχι. Δεν είναι το ίδιο. Πάλι απ’ την αρχή με το σακίδιο γεμάτο εμπειρίες.

Υπάρχει ακόμα κάτι που δεν έχει χαθεί...

Κάθε μήνα ραντεβού στα σημεία διανομής μας

.gr