Ζαφειρόπουλος θεόδωρος υπόμνημα εκδόσεων και δημοσιεύσεων by Theodoros Zafeiropoulos

Ζαφειρόπουλος Θεόδωρος

Υπόµνηµα Εκδόσεων και Δηµοσιεύσεων 2016-2003

• Κατάλογοι ατοµικών εκθέσεων • Κατάλογοι οµαδικών εκθέσεων • Διαδυκτιακές και έντυπες δηµοσιευσεις • Δελτία Τύπου

2/26/2018

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος - Liberal

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος 20171208 16:25:00

Ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος γεννήθηκε το 1978. Σπούδασε ζωγραφική στην Σχολή Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές στο Μεταπτυχιακό Εικαστικών Τεχνών της ΑΣΚΤ και στο MFA του School of Visual Arts στην Νέα Υόρκη-ΗΠΑ με υποτροφίες από τα Ιδρύματα Fulbright, Gerondelis και Αλέξανδρος Ωνάσης όπου και τιμήθηκε με το Paula Rhodes Μemorial Award. Συμμετείχε στο Skowhegan School of Painting and Sculpture. Είναι Διδάκτορας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Από το 2001 έχει πραγματοποιήσει 8 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και Ουγγαρία και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 70 διεθνείς ομαδικές εκθέσεις, residencies και project στην Ελλάδα και εξωτερικό. Έργα του βρίσκονται σε πολλές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, Ελβετία, Λονδίνο και ΗΠΑ. Το 2017 εκλέχθηκε επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Συνέντευξη στον Γιώργο Γεωργακόπουλο



Out & About

Τι θα ξεχωρίζατε από τις ευκαιρίες που σας δόθηκαν σε τοπικό και διεθνές επίπεδο;

Θεσσαλονίκης Κάθε ευκαιρία που μου δόθηκε ήταν προϊόν μεθοδικής και συστηματικής δουλειάς που κατακτήθηκε με επιμονή, υπομονή σε συνδυασμό με αλλεπάλληλες αποτυχίες και απορρίψεις. Θα ξεχωρίσω τις υποτροφίες που έλαβα από τα ιδρύματα Fulbright και Α. Ωνάσης , το μεταπτυχιακό πρόγραμμα στο SVA στις ΗΠΑ. Ποια είναι μέχρι τώρα, η μεγαλύτερή σας επιτυχία;

Θα παραθέσω μερικές από τις σημαντικότερες στιγμές που σπονδυλωτά συγκρότησαν την καλλιτεχνική μου πορεία: Το 2009 έγινα δεκτός με πλήρη υποτροφία (fellowship) στο Skowhegan School of Painting and Sculpture. Ακολούθησε ατομική έκθεση στην Ελληνοαμερικανική Ένωση σε επιμέλεια Σ. Μπαχτσετζή. Το 2011 ανέλαβα ανάθεση από το Ίδρυμα The Morton Arboretum την παραγωγή γλυπτικής εγκατάστασης στο Lisle, Illinois, ΗΠΑ. Από το 2009-2016 εκπόνησα διδακτορική διατριβή στο τμήμα Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η έρευνα πλαισιώθηκε από Case- Studies στις ΗΠΑ και Νορβηγία και κορυφώθηκε στην επιμέλεια της έκθεσης Symptom Project 5 με τίτλο “Αστοχία” στην Άμφισσα με επιχορήγηση από τον Οργανισμό «ΝΕΟΝ» με παράλληλη διοργάνωση επιτελεστικής ημερίδας (performative conference). Το 2013 συμμετείχα ως resident artist στο http://www.liberal.gr/artnews/arthro/180685/synenteyxeis/2017/duo-opseis-thodoris-zafeiropoulos.html

Έκθεση φωτογραφικών αυτοπορτραίτων στο Μουσείο Φωτογραφίας

(http://www.liberal.gr/artnews/arthro/190987/VIDEOS/2017/ makkas-katagrafontas-ti-mnimi-tousomatos.html)



Πολιτιστικά Δρώμενα Πλήρης οδηγός εκθέσεων: Ό,τι χρειάζεστε για τις εκθέσεις στην Ελλάδα

(http://www.liberal.gr/artnews/arthro/167443/VIDEOS/2017/ makkas-katagrafontas-ti-mnimi-tousomatos.html)

2/14

2/26/2018

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος - Liberal

Flux Factory στην Νέα Υόρκη, συμμετείχα στο USF residency program (AIR Verftet) στο Μπέργκεν της Νορβηγίας και εκπροσώπησα την Ελλάδα στην 16η Biennale Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και Μεσογείου. Το 2014 ανέλαβα ανάθεση από την Biennale Φωτογραφίας (Photobiennale) “LOGOS VII” στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, πραγματοποίησα ατομική έκθεση στο Tranzit.hu σε επιμέλεια Eszter Szakacs και στην Erika Deak Gallery στην Βουδαπέστη. Το 2015 πραγματοποίησα έκθεση στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και στην Nitra Gallery στην Θεσσαλονίκη παρουσιάζοντας το τελευταίο μέρος του project Quest of Query, Εφαρμοσμένα Υψόμετρα. Το 2016 ανέλαβα ανάθεση παραγωγής γλυπτικής εγκατάστασης με τίτλο “HomeLand” στο Goethe Institute Θεσσαλονίκης. Το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη μέχρι σήμερα και πλαισιώνεται με εκπαιδευτικά προγράμματα, ημερίδες και workshops. Το 2017 το ίδιο έργο παρουσιάστηκε ως παράλληλο event στην 18η Biennale Νέων Καλλιτεχνών της Μεσογείου στα Τίρανα της Αλβανίας. Με την εμπειρία σας στο χώρο της τέχνης, τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων, τι περιμένετε να συναντήσετε καλλιτεχνικά σε μία χώρα που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση της ιστορίας της; Μέσα στις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει πολλά καινοτόμα βήματα στο πεδίο της Σύγχρονης Τέχνης. Είμαι πολύ αισιόδοξος πως τα έργα που παράγονται σε αυτό το μικροσκοπικό οικόπεδο του πλανήτη θα αποκτήσουν μεγαλύτερο βεληνεκές στο παγκόσμιο αφήγημα.



Αρχαιολογία Η αρχαία Θράκη και η παρουσία των Ελλήνων εκεί

(http://www.liberal.gr/artnews/arthro/191529/VIDEOS/2017/ makkas-katagrafontas-ti-mnimi-tousomatos.html)



Επικαιρότητα

Μαρτίου

Ένα δημιουργικό 2018 ξεκινά για τα Νέα της Τέχνης με το νέο τεύχος Ιανουαρίου-

(http://www.liberal.gr/artnews/arthro/185963/epikairotita/e dimiourgiko-2018-xekina-gia-ta-neatis-technis-me-to-neo-teuchosianouariou-martiou.html)

http://www.liberal.gr/artnews/arthro/180685/synenteyxeis/2017/duo-opseis-thodoris-zafeiropoulos.html

3/14

2/26/2018

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος - Liberal

Αν έπρεπε να τονίσετε κάτι για τη δουλειά σας, ποιο θα ήταν αυτό;

Το εικαστικό μου έργο συγκροτείται από ευρύ φάσμα πειραματικών μέσων και διεπιστημονική ερευνητική μεθοδολογία. Η βυζαντινή και δυτικοευρωπαϊκή παράδοση, διευρύνει τη σχεδιαστική αναπαράσταση των έργων μου στον τρισδιάστατο χώρο όπου και συμμετέχει ο θεατής. Ο κοινωνικός χαρακτήρας του έργου μου γύρω από την γεωγραφική και γεωλογική ιστορικότητα αναδεικνύει τη συμβολική αλληλεπίδραση με τη μνήμη του τόπου. Ποια είναι η σχέση σας με το χώρο της αγοράς της τέχνης;

http://www.liberal.gr/artnews/arthro/180685/synenteyxeis/2017/duo-opseis-thodoris-zafeiropoulos.html

4/14

2/26/2018

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος - Liberal

Είμαι της γνώμης πως ο ρόλος του παραγωγού και προαγωγού της Τέχνης είναι κομβικά διαφορετικός. Είναι πολύ σημαντικό πιστεύω για να επιβιώσεις στην αγορά της Τέχνης να καλλιεργείς γύρω από το προφίλ σου κλίμα εμπιστοσύνης, συνέπειας και συνάμα να ξαφνιάζεις τον θεατή και την αγορά με καινούργιες εικαστικές προτάσεις. Ποιοι είναι οι οικονομικοί πόροι που σας επιτρέπουν να δημιουργείτε;

Οι εμπορικές επιτυχίες στην αγορά της Τέχνης, οι υποτροφίες, αναθέσεις και βραβεία που απέσπασα σε κάθε φάση της πορείας μου σε συνδυασμό με την εργασία στην καλλιτεχνική εκπαίδευση αποτέλεσαν τον βασικό πυλώνα βιοπορισμού. Θα θέλατε να αναφέρετε ένα μέρος που σας αρέσει να επισκέπτεστε;

Μου αρέσει να πηγαίνω εκεί που «κάτι» τελειώνει. Ο φάρος στο νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης στο Ταίναρο, η μάντρα στο Άγιο Όρος, ο βράχος του Γιβραλτάρ, τα νησιά Lofoten στην Νορβηγία, η συνοριακή γραμμή στο όρος Γράμμος με την Αλβανία, ο Ειρηνικός Ωκεανός.

http://www.liberal.gr/artnews/arthro/180685/synenteyxeis/2017/duo-opseis-thodoris-zafeiropoulos.html

5/14

2/26/2018

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος - Liberal

Ποια είναι η μεγαλύτερη οικονομική δυσκολία / χρονική στιγμή που αντιμετωπίσατε στη διάρκεια της καριέρας σας;

Η πιο άχαρη και δύσκολη περίοδος στην ζωή μου είναι μεταξύ δύο σημαντικών αποφάσεων. Η προετοιμασία κάθε έκθεσης, η αβεβαιότητα και αμηχανία για την παραγωγή των έργων.

Με ποιο χώρο, καλλιτέχνη ή άνθρωπο των τεχνών θα θέλατε να συνεργαστείτε, σε τοπικό ή διεθνές επίπεδο;

Θέλω να συνεργάζομαι τόσο σε τοπικό όσο σε διεθνές επίπεδο με οντότητες που προσεγγίζουν διεισδυτικά το έργο και την προσωπικότητα μου και όχι να κυνηγάω επιδερμικές και επιπόλαιες συμπράξεις μικρής διάρκειας απλά και μόνο για να είμαι παντού http://www.liberal.gr/artnews/arthro/180685/synenteyxeis/2017/duo-opseis-thodoris-zafeiropoulos.html

6/14

2/26/2018

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος - Liberal

και με όλους. Σας έχει υποστηρίξει κρατικός πολιτιστικός φορέας;

Έχω συνεργαστεί με Ιδρύματα όπως: το ΚΜΣΤΘ, ΕΜΣΤ, Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Ελληνοαμερικανική Ένωση, Γαλλικό Ινστιτούτο, Goethe Institute, Πρεσβεία Νορβηγίας, Γαλλίας, Αιγύπτου, Γερμανίας και ΗΠΑ, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθήνας, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκη, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Tι θα αλλάζατε ή τι θα προτείνατε στον τρόπο λειτουργίας στις σχολές που σχετίζονται με την τέχνη;

Ως καινούριος Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ θα ήθελα να καλλιεργήσω στο εργαστήριο ένα κλίμα συνέργειας μεταξύ διδασκόντων και φοιτητών με άξονα την αμφισβήτηση. Η εξωστρέφεια ως εκπαιδευτικό εργαλείο είναι επίσης βασικό μου μέλημα καθώς σήμερα χρειαζόμαστε μεγαλύτερο εύρος διεπιστημονικών συμπαραγωγών με κλάδους από όλο το φάσμα της σύγχρονης διανόησης.

http://www.liberal.gr/artnews/arthro/180685/synenteyxeis/2017/duo-opseis-thodoris-zafeiropoulos.html

7/14

2/26/2018

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος - Liberal

Το κοινωνικό σας δίκτυο, οι γνωριμίες σας, σας βοήθησαν να προχωρήσετε;

Η πορεία μου στον χώρο της Τέχνης κατασκευάστηκε με συντονισμένο βηματισμό και συνεχίζει να εξελίσσεται με συνέργειες, δικτύωση, καθημερινό διάλογο και συμβίωση με συναδέλφους από τον ακαδημαϊκό και καλλιτεχνικό κόσμο. Με άλλα λόγια όλοι οι άνθρωποι γύρω μου αποτελούν καθημερινά το υλικό που ανατροφοδοτεί το είναι μου και χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσα να προχωρήσω. Πού τοποθετείτε τον εαυτό σας μέσα στη σύγχρονη ελληνική τέχνη;

Θέλω να διατηρήσω για όσα περισσότερα χρόνια τον τίτλο του σύγχρονου εικαστικού καλλιτέχνη. http://www.liberal.gr/artnews/arthro/180685/synenteyxeis/2017/duo-opseis-thodoris-zafeiropoulos.html

8/14

2/26/2018

Δύο Όψεις: Θοδωρής Ζαφειρόπουλος - Liberal

Τι βλέπετε στον μέλλον για a. τον εαυτό σας, β.τον καλλιτεχνικό κόσμο;

Θέλω να συνεχίσω ακούραστα να παράγω, να ξαφνιάζω τον εαυτό μου και να μην επαναλαμβάνω παθητικά εντροπίες, εμμονές και δεισιδαιμονίες. Μου αρέσει η ατζέντα μου να είναι πάντα γεμάτη με υποχρεώσεις και να βρίσκομαι σε μια συνεχή υπερδιέγερση και στρες. Στεναχωριέμαι με την αδράνεια, την ραστώνη και την κωλυσιεργία και ειλικρινά εύχομαι στον καλλιτεχνικό κόσμο να κάνει οτιδήποτε δυνατόν για να φάει στοχαστικά τα σωθικά του.

Σχετικά Άρθρα Ανιχνεύοντας τα Ελευσίνια Μυστήρια στο Μουσείο της Ακρόπολης Ανάγλυφο με παράσταση Δήμητρας και Κόρης, 1ο μισό 5ου αιώνα π.Χ. © Μουσείο Ακρόπολη / Σωκράτης Μαυρομμάτης Από την Αννίτα Αποστολάκη Εάν ακούσετε αρχαιολόγους να λένε «έγιναν Ελευσίνια Μυστήρια», πιθανότατα...

(http://www.liberal.gr/artnews/arthro/191843/epikairotita/mouseia/anichneuontasta-eleusinia-mustiria-sto-mouseio-tis-akropolis.html)

Transformation of Commons: Ένα εικαστικό δοκίμιο του Πέτρου Μώρη στο Σπίτι της Κύπρου

http://www.liberal.gr/artnews/arthro/180685/synenteyxeis/2017/duo-opseis-thodoris-zafeiropoulos.html

9/14

the symptom projects

the symptom 07

/ Ãfn sys Ïr f lrÖfyÏzj f

the symptom projects thesymptomprojects.gr

§¡½ ¤ ¡ ¿ £ ¿| § ª§æ©¦° ¨ª« ®¿ ©¡ª«å§¦°¤¦®

RO>QLOP ¿ +FHF¿->M>OMFOLR (LPQ>P¿ EOFPQLMLRILP

Ö Ö

fzf ‫ף‬Ö s s{s‫ם‬jÍsÖ ¼‫ |ם‬f

%MPKDPÖ'MQNHR@JÖ MEÖ KÚQQ@Ö

Ñ uku Úhy֧ Ú Æyuzu~hju֨Ú ֦ upÚ

%NTRANCE Ú )POLOCHAGOUÚ'ATOUÚ

k ‫}ל‬qg m Ø qÎsmØ zg~{ lgs‫|ל‬m

4QAMRKASINM Ø )QIMIØ"ACHKISYAMAJI

~kj g ‫ םץ‬Ø g g{‫ם‬ito Ø

#ASAKNGTEØ$ERIGM Ø

| ‫מ‬zp m

0QIMS

o~gq t‫ץמ‬kØnkq‫לץ‬Ø‫{ם‬to Ø‫ ם‬to ØhtÎnm gsØ sgØzqgi‫ץ‬g tzt mnkÏØgo ÎØmØÒ|nk m 7EØVAQLKXØSHAMJØAKKØSHNREØVHNØHAUEØHEKOEDØ SNØLAJEØSHIRØEWHIBISINMØONRRIBKE

¤¤¡« ¯¥ ®

Artists

½ ¥ ¿ £ ¿| § ª§æ©¦°

1BUQP ¿ +FHF¿->M>PMFOLR

¤å£¤ © ¿« ¿£ ½ ¥ ¿ § ©¦°ª¡ä±¦¥« ¡¿ª«¦¿ thesymptomprojects.gr

#RII¿QBUQP¿MOBPBKQBA¿>Q¿ thesymptomprojects.gr

j‫ף‬iops Ö f|j p‫ף‬ysnzs Theodoros Zafeiropoulos

¿`°¤¦½¦© ¡£ ¿½ «ä§¤ ª ¿«¥¿ ¥«¡£ ¡½ ¥¥f ¿å©¦®¿«¦°¿£ ¤¤¡« ¯¥ ¿ ¯ © £« © ± ¡¿« ¥¿ ¡£ ª«¡£ ¿§© £«¡£ ¿«¦°¿y

¿ ¡¿¬ © «¡£ ®¿£ ¡¿ ¡£ ª«¡£ ®¿ © °¥ ®¿«¦°¿£ ¤¤¡« ¯¥ ¿¦ ¦æ¥¿ª« ¥¿a½ «ä¿ ¿¯© ª g ¿ å©¦¿§¦°¿ª ½ ¥ ¡¿« ¥¿ £¿¥ ¦°¿¯© ª ¿«¦°¿ ©¯¡£¦æ¿ © ¦° ¿ ¡ ¿¥ ¿ § ©¦°ª¡äª ¡¿ ¥ ¿£ ¡¥¦æ©¡¦ ¿ § ¥ ¬ «¦¥« ®¿½ ¿ °«å¿«¦¥¿«©å§¦¿ª ¿ ¡ä¤¦ ¦¿«¡®¿ ¥¥¦¡ ®¿£ ¡¿« ¿± « ½ « ¿§¦°¿ © ¡¿«¦¿ ©¯¡£å¿ © ¦ ¿ ¦¿ © ¦¿ ¯ ¡¿®¿§©¨« ¿æ¤ ¿«¦¥¿£¦©½å¿ ¥å®¿£°§ ©¡ªª¡¦æ¿ §å¿« ¥¿ § ©¡¦¯ ¿ ¤ ½ «ª¡¿ª« ¥¿ © ½æ¤ ¿ ªª ¥ ® ¿ ¦¿ ¥«©¦¿ ¯ ¿ ¢ © ¬ ¿ §å¿½¡ ¿ ª¬ ¥ ¡ ¿«¥¿£¥¦ å©¥¿£ ¡¿ §¦« ¤¦æª ¿ § ¡¤ ¿ ¡ ¿«¦¿¦¡£¦ªæª« ½ ¿« ®¿§ ©¡¦¯ ® ¿w¡ ¿«¦¿¤å ¦¿ °«å¿«¦¿ ¥«©¦¿ £å§ £ ¿½ ¿ä ¡ ¿«¦°¿¡ ¡¦£« « ¿«¦°¿«¦§¡£¦æ¿ ª°¤¤ ¦° ¿«¦°¿ ¥ª«¦æ¿ © « ¥¦æ¿ª° © ¿£ ¡¿§ ©¡ « ¿->QOF@H¿)BFDE¿#BOJLO ¿ ¿ «½ ½ « ¿«¦°¿« ½ ¯¡ª½ ¥¦°¿£¦©½¦æ¿¢ ¥ ª°¥ ¦¥« ¡¿½ ¯ ¥¡£ä¿½ « ¢æ¿ «¦°® ¿ ¦¿± « ½ ¿« ®¿ °ª¡£ ®¿ ¬¦©ä®¿« ¬ « ¡¿ª«¦¥¿¬ « ¿£ ¬¨®¿ ¦¿ä¤¤¦« ¿±¥« ¥å®¿£¦©½å®¿£ « « ¡¿½ ¯ ¥¡£ä¿ª°¥ ©½¦¤¦ ½ ¥¦®¿ ª«¦¿ ¦® ¿ ¦¿ © ¦¿ª°¥ ¡ ¤ « ¡¿½ ¿« ¿±¥« ¥ä¿£°§ © ªª¡ ¿ «¦°¿ ¤ ¡£¦æ¿«¦§ ¦° ¿

,OGÚIN Ø Øki|g ‫ ל‬g m Ø k‫ץ‬g~ ‫ץ‬ÒstØ|ozgqÏ Ø ‫ץ‬k gh{m Ò Øj g ‫ ל‬k Ø kØ msØkoiks |ÎØzgqg~Ñqm mØ toØ|g{{ Ò~smØ|g Ø m Ø.ISQAØ'AKKEQX

¿`CLOJ>I J>QBOF>I¿QO>KPCLOJ>QFLK¿LC¿L?GB@QPf¿ ¿>¿QBOJ¿@LFKBA¿ ?V¿1 7 ¿EFJPBIC¿ ¿FP¿TE>Q¿?BPQ¿ABP@OF?BP¿EFP¿>OQFPQF@¿MO>@QF@B ¿%FP¿ OBPB>O@E ¿?LQE¿QEBLOBQF@>I¿>KA¿PQRAFL¿?>PBA ¿E>P¿IBA¿EFJ¿QL¿`MLPQ RPBf ¿>¿QBOJ¿QE>Q¿PFDKFçBP¿QEB¿@OB>QFLK¿LC¿>¿KBT¿TLOH¿QEOLRDE¿ QEB¿OB RPB¿LC¿>K¿BUFPQFKD¿LKB ¿?OFKDFKD¿FKQL¿AF>ILDRB¿QEB¿FPPRBP¿ >KA¿KLQFLKP¿>@@LJM>KVFKD¿QEB¿I>QQBO ¿)LD¿&K¿RPBP¿>P¿FQP¿PQ>OQFKD¿ MLFKQ¿QEB¿ILD¿LC¿>¿@VMOBPP¿QOBB¿COLJ¿QEB¿(>I>JFQPF¿>OB> ¿FK¿(>O A>JFIIF ¿*BPPFKF> ¿%>SFKD¿?BBK¿FKCB@QBA¿TFQE¿>¿AFPB>PB¿@LJJLK¿ >JLKDPQ¿@LKFCBO¿QOBBP¿QEB¿@VMOBPP¿T>P¿MLQBKQF>IIV¿E>W>OALRP¿QL¿ QEB¿>OB> P¿B@LPVPQBJ ¿#LO¿QEFP¿OB>PLK¿FQ¿T>P¿@RQ¿ALTK ¿ -BOJFP PFLK¿T>P¿DFSBK¿?V¿->QOF@H¿)B>E¿#BOJLO ¿QEB¿ OFQFPE¿TOFQBO¿TEL¿ T>P¿>IPL¿QEB¿LTKBO¿LC¿QEB¿CLOBPQ¿>OB>¿TEBOB¿QEB¿QOBB¿T>P¿IL @>QBA ¿&K¿QEB¿TLOH¿AFÖBOBKQ¿MFB@BP¿LC¿QEB¿@RQ¿RM¿QOBB¿>OB¿JB @E>KF@>IIV¿OB@LKKB@QBA¿QL¿B>@E¿LQEBO ¿ P¿QEB¿LK@B >IFSB¿ILD ¿TEF@E¿ IFBP¿LK¿QEB¿×LLO ¿@LJBP¿FKQL¿AF>ILDRB¿TFQE¿QEB¿IFSFKD¿@VMOBPPBP¿ LC¿QEB¿!BIMEF@¿I>KAP@>MB ¿QEB¿SFBTBO¿FP¿@LKCOLKQBA¿TFQE¿QEB¿FPPRB¿ LC¿QEB¿K>QRO>I¿MOL@BPP¿LC¿AB@>V ¿

,OGÚIN Ø ØIMRSAKKASINM ØCHNOOEDØCXOQERR Ø DILEMRINMRØUAQIABKE Ø#NTQSERXØNFØSHEØAQSIRSØ AMDØ.ISQAØ'AKKEQX

┬Ф┬Бmq├ПltoтАл╫етАмk├Ш┬Бm├Ш┬УmтАл┬В╫етАмtoqi├Пg 3TppoQtiMG├Ш#QEatiUity

├ЗtqmiтАл┬Ъ╫ЭтАм 3ONMRNQ

┬Р┬В├Шk|n├Т┬Аk┬В┬Ъ├ШzqgiтАл╫етАмg┬Бtzt┬ВtтАл╫ЮтАмs┬Бg┬В├Ш┬Аk├Ш┬Аoskqig┬А├Пg├Ш тАл╫етАмk├Ш┬Бms├Ш┬Ж}tqk├Пg├Ш┬Гq~g┬Вt┬Б├О┬Бps├Шvp|├Пjt┬Ъ ├Ш┬Бt├Ш ┬Гq~g┬Вt{ti┬В|тАл╫ЭтАм├Ш┬Нto┬Аk├Пt├Ш┬Уk{}├Сs ├Ш┬Бms├Ш┬Гs├С┬Бg┬Бm├Ш ┬Ф~t{├О├Ш┬Лg{├Сs├Ш├Еk~s├Сs├Ш|g┬В├Ш┬Бt├Ш┬У├ОтАл╫етАмt├Ш┬Уk{}├Сs 4HE├ШEWHiBitioM├ШpQoGQaLLE├Шis├ШpQEsEMtED├ШiM├Ш CollaBoQatioM├ШVitH├ШtHE├Ш%pHoQatE├ШoF├Ш!MtiPTitiEs├Ш oF├Ш0HoCis ├ШtHE├Ш!QCHaEoloGiCal├Ш-TsETL├ШoF├Ш$ElpHi ├Ш tHE├Ш!tHEMs├Ш3CHool├ШoF├Ш&iME├Ш!Qts├ШaMD├ШtHE├Ш -TMiCipality├ШoF├Ш$ElpHi

v┬В{trks├Пg Hospitality

├Зtqmit├П├Ш┬Жz┬В|t┬Вsps├Пg┬Ъ -EDIA├Ш3ONMRNQR

├Зtqmit├П├Ш┬Жi|g┬Вs├Пps 'QaMD├Ш/pEMiMG├Ш3poMsoQs

r e t a w e g n a or

FATA MORGANA 4/6 - 30/9/2016

Αθήνα, Πάτρα, Σαντορίνη, Κρήτη, Πάρος, Κόρινθος Athens, Patra, Santorini, Crete, Paros, Korinthos

Orange Water

Το «Orange Water» Contemporary Art Festival οικοδομείται στην ιδέα του διαλόγου μεταξύ σύγχρονων εικαστικών από την Ολλανδία και την Ελλάδα. Το κεντρικό θέμα του φετινού φεστιβάλ είναι «Fata Morgana». Οι χώροι εξέλιξης της δράσης είναι μη κερδοσκοπικοί με εικαστικό και τουριστικό ενδιαφέρον. Το φεστιβάλ φιλοξένησαν χώροι που βρίσκονται στην Κρήτη (Χανιά), την Πάρο (Νάουσα και Παροικιά), τη Σαντορίνη, την Πάτρα, την Κόρινθο και την Αθήνα, κάποιοι εκ των οποίων αποτελούν ιστορικά μνημεία. Στόχος του φεστιβάλ είναι να αποτελέσει γέφυρα πολιτισμού μεταξύ της Ελλάδας και της Ολλανδίας με άξονα την τέχνη, επιχειρώντας να εξαπλωθεί αργότερα σε περισσότερες χώρες.

The “Orange Water” Contemporary Art Festival is built on the idea of exchanges between contemporary artists from Holland and Greece. This years main theme is "Fata Morgana". The venues used are non-profit, possessing artistic and touristic interest. The festival was hosted in sites located in Crete (Chania), Paros (Naousa, Paroikia), Santorini, Patra, Korinthos and Athens, some of which are historic monuments. The aim of the festival is to provide a bridge of culture between Greece and Holland, especially in the field of the visual arts, attempting to spread later to more countries.

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης SAF Santorini Arts Factory

Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας Archaeological Museum of Patras

Aρχαιολογικό Μουσείο Χανίων Archaeological Museum of Chania

Fata Morgana

Η Fata Morgana ήταν, σύμφωνα με την μυθολογία, αδελφή του βασιλιά Αρθούρου. Με τις μαγικές της δυνάμεις μπορούσε να εμφανίζει ψεύτικες εικόνες κάστρων που αιωρούνταν επάνω από τις ακτές. Από αυτήν δανείστηκαν το όνομά τους πληθώρα φαινομένων ανά τους αιώνες, που εξηγούνται μέσω της φυσικής επιστήμης με απλή ή σύνθετη μορφή: από την εμφάνιση νερόλακκων στην έρημο και «υγρού οδοστρώματος» σε δρόμους με αυξημένη θερμοκρασία, μέχρι την όρθωση κάστρων και πόλεων που πλέουν στα σύννεφα. Ο μύθος του Ιπτάμενου Ολλανδού, η βύθιση του Τιτανικού, η οροσειρά που είδαν οι πρώτοι εξερευνητές στον παγωμένο Βόρειο Πόλο, οι παρελαύνοντες Δροσουλίτες στο Φραγκοκάστελο της Κρήτης, η επιπλέουσα πόλη του πατέρα Domenica Giardina και πλήθος άλλων γεγονότων δύνανται να σχετισθούν με τις οπτικές ψευδαισθήσεις της Fata Morgana και τα αποτελέσματα αυτών.

Fata Morgana was, according to mythology, the sister of King Arthur. With magical powers she could display fake images of castles that hovered above the coast. Numerous phenomena throughout the centuries borrowed her name, explained through natural science in simple or complex ways: the apperance of ponds in the desert and "wet" pavement on roads with increased temperature, until the erection of castles and towns sailing in clouds. Τhe legend of the Flying Dutchman, the sinking of the Titanic, the mountain range seen by the first explorers in the icy North Pole, the parade Drosoulites Fragokastelo of Crete, the floating city of father Domenica Giardina and many other events may be related to the optical illusions of Fata Morgana. At a second level, we find the metaphysical dimension. The enormous interest of Tesla for the area of the paranormal may have been marching along with his scientific approach when he constructed the Tower called Tesla, which woud broadcast messages, telephone signals and images with the ultimate goal to communicate with the beyond.

Άγιος Αθανάσιος, Νάουσα, Πάρος Saint Athanasios, Naousa, Paros

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η οπτική επικοινωνία του ατόμου με ένα είδωλο μπορεί να αναχθεί στην προσπάθειά του να επικοινωνήσει μαζί του, λαμβάνοντας μεταφυσική υπόσταση. Το τεράστιο ενδιαφέρον του Τέσλα για τον χώρο του παραφυσικού ενδέχεται να βάδισε παράλληλα με την επιστημονική του προσέγγιση όταν κατασκεύασε τον αποκαλούμενο Πύργο Τέσλα, ο οποίος θα μετέδιδε μηνύματα, τηλεφωνικά σήματα και εικόνες με απώτερο, ίσως, στόχο την επικοινωνία με το υπερπέραν. Η Fata Morgana γοητεύει και την τέχνη σε συνδυασμό με την επιστήμη. Πρόσφατα, ο καλλιτέχνης Dave Lynch, βασιζόμενος στον προτζέκτορα zoopraxiscope (1879) του φωτογράφου Eadweard Muybridge, πρόβαλε έναν πράσινο καβαλάρη να τρέχει στα σύννεφα. Ο προτζέκτορας του Muybridge, μάλιστα, φαίνεται να έδωσε την έμπνευση για το Κινετοσκόπιο των Edison και Dickson. O Edison, σε συνέντευξή του το 1920 με τίτλο «Ο Edison ψάχνει τρόπο να επικοινωνήσει με τον άλλο κόσμο», μίλησε για μια συσκευή που θα μας έδινε την δυνατότητα επικοινωνίας με τους νεκρούς. Η Fata Morgana έχει χαρίσει έμπνευση και στο αμιγώς καλλιτεχνικό πεδίο, όπως η ομώνυμη ταινία του Werner Herzog (1969), στην οποία απαθανατίζει οφθαλμαπάτες στην έρημο Σαχάρα, το ποίημα του Henry Wadsworth Longfellow αλλά και το μελοποιημένο από την Μαρίζα Κωχ ποίημα του Νίκου Καββαδία. Σε αυτό, η Fata Morgana αποκτά ερωτική διάσταση, ανάλυση της οποίας υπάρχει σε απομαγνητοφωνημένες από τον Μήτσο Κασσόλα συζητήσεις με τον Καββαδία, που μπορεί κανείς να βρει σε έντυπη μορφή και στο διαδίκτυο.

Fata Morgana charms and combines art with science. Recently, the artist Dave Lynch, based on the projector zoopraxiscope (1879) of the photographer Eadweard Muybridge, raised a green rider running in the clouds. The projector of Muybridge, indeed, seems to have given inspiration for the Kinetoskope of Edison and Dickson. Edison, in an interview in 1920 titled "Edison looking for a way to communicate with the other world", talked about a device that would give us the opportunity to communicate with the dead.

Aρχαιολογικό Μουσείο Χανίων Archaeological Museum of Chania

Fata Morgana has also given inspiration to the purely artistic field, such as the eponymous film by Werner Herzog (1969), which captures mirages in the Sahara desert, the poem by Henry Wadsworth Longfellow, but also the set to music by Marisa Koch of the poem of Nikos Kavvadia. In this, Fata Morgana gets an erotic dimension, analysis of which is present in transcripts from Mitsos Kassola in discussion with Kavvadia, which can be found online. In the above text is given a broader conception of Fata Morgana. This framework defines the selection of the artworks for the project Orange Water 2016. Apostolis Zolotakis Art Director, Curator

Με το άνω κείμενο δίδεται μία ευρύτερη αντίληψη για την Fata Morgana. Αυτό το πλαίσιο ορίζει την επιλογή των έργων για τις εκθέσεις του Orange Water 2016. Αποστόλης Ζολωτάκης Καλλιτεχνικός Διευθυντής, Επιμελητής Δημοτική Πινακοθήκη Πάρου Paros Municipal Gallery

Δημοτική Πινακοθήκη Πάρου Paros Municipal Gallery

Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας Archaeological Museum of Patras

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης SAF Santorini Αrts Factory

Δημοτική Πινακοθήκη Πάρου / Paros Municipal Gallery

Δημοτική Πινακοθήκη Πάρου/ Paros Municipal Gallery

Δημοτική Πινακοθήκη Πάρου / Paros Municipal Gallery

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης / SAF

Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας Archaeological Museum of Patras

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης / SAF

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης SAF Santorini Arts Factory

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης / SAF

Aρχαιολογικό Μουσείο Χανίων / Archaeological Museum of Chania

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης SAF Santorini Arts Factory

Orange Water 2015 “Memory Landscape”

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης SAF Santorini Arts Factory

Το «Τοπίο Μνήμης» αποτελεί την κεντρική ιδέα του συνόλου των εκθέσεων του πρώτου εικαστικού φεστιβάλ «Orange Water». Οι φετινές δράσεις στη Σαντορίνη ξεκίνησαν με μια αναδρομική έκθεση που φιλοξενήθηκε στο SAF από τις 4 Ιουνίου έως τις 30 Ιουλίου 2016. Οι καλλιτέχνες που συμμετείχαν ήταν οι: Εοζέν Αγκοπιάν, Anutosh, Πάνος Αρχολέκας, Ad Arma, Λίνα Μπέμπη, Απόστολος Φανακίδης, Peter Heij, Δημήτρης Καρατζάς, Paulien Lethen, Πάνος Μητσόπουλος, Κυριάκος Μορταράκος, Jan Mulder, Gert van Oortmerssen, Νίκος Παπαδημητρίου, Σπυριδούλα Πολίτη, Henk Puts, Bert van Santen, Μαρία Σχινά, John Sikking, Άγγελος Σκούρτης, Par Stromberg, Κώστας Τσώλης, Barbara de Vries, Iris Zoric.

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης SAF Santorini Arts Factory

"Memory Landscape" is the central idea of all the exhibitions of the first Orange Water Contemporary Art Festival. Τhis year “Orange Water” began in Santorini presenting a retrospective exhibition at SAF from June 4 till July 30, 2016. The artists who participated were: Eozen Agopian, Anutosh, Panos Archolekas, Ad Arma, Lina Bebi, Apostolos Fanakidis, Peter Heij, Dimitris Karatzas, Paulien Lethen, Panos Mitsopoulos, Kiriakos Mortarakos, Jan Mulder, Gert van Oortmerssen, Nikos Papadimitriou, Spiridoula Politi, Henk Puts, Bert van Santen, Maria Sxina, John Sikking, Agelos Skourtis, Par Stromberg, Kostas Tsolis, Barbara de Vries, Iris Zoric.

Εργοστάσιο Τεχνών Σαντορίνης SAF Santorini Arts Factory

Θόδωρος Ζαφειρόπουλος / Theodoros Zafeiropoulos

Κατερίνα Ζαφειροπούλου / Katerina Zafeiropoulou

Ξύλινα Όρη - εκτύπωση UV σε ξύλο Συμήδας, 48 x 62 εκ., 2014 - Ευγενική παραχώρηση Nitra Gallery Wooden Mountains - UV printing in Birch wood, 48 x 62 cm, 2014 - Courtesy Nitra Gallery

Αντικειμενικότητα - υαλογράφος, γραφίτης σε ρυζόχαρτο και τζάμι, φωτογραφικό κολάζ σε κορνίζα, 30 x 42 εκ., 2016 Objectivity - window marker, graphite on rice paper and glass, photo collage framed, 30 x 42 cm, 2016

www.theodoroszafeiropoulos.com

www.katerinazafeiropoulou.gr 69

Χορηγοί Επικοινωνίας / Sponsors of communication

§¤ ¥ ¤ ¤ § %/8( 67$5 )(55,( %/8( 67$5 )(55,(6 0$*$=,1

Ευχαριστούμε:

We would like to thank:

Tην Πρεσβεία της Ολλανδίας για την παραχώρηση της αιγίδας Tο Υπουργείο Πολιτισμού για την παραχώρηση της αιγίδας Tο Υπουργείο Τουρισμού για την παραχώρηση της αιγίδας Tον Επίτιμο Πρόξενο της Ολλανδίας στην Κρήτη κ. Ιωάννη Βαρδινογιάννη Την Καλλιτεχνική Διευθύντρια του SAF κα. Βάνη Βαλλιάνου Νομικού

The Netherlands Embassy In Greece for granting its auspices The Ministry of Culture for granting its auspices The Ministry of Tourism for granting its auspices The Honorary Consul of the Netherlands in Crete Mr. Ioannis Vardinogiannis The Art Director of SAF Μrs. Vani Vallianos Nomikou

τους Χορηγούς: ΕΤΑΝΑΠ Α.Ε – νερά SAMARIA ΑΝΕΚ LINES Blue Star Ferries Conte Marino Villas (Κοντομαρί Χανίων, Κρήτη) Karma Porto Paros Hotel (Πάρος) SAF Santorini Arts Factory Bιομηχανικό Μουσείο Τομάτας Δ. Νομικός DAES Art Insurance «The Loft» Chefarma L.T.D. Thama S.A.

the Sponsors: ETANAP S.Α. – SAMARIA WATER ANEK LINES Blue Star Ferries Conte Marino Villas (Kondomari, Chania, Crete) Karma Porto Paros Hotel (Paros) SAF Santorini Arts Factory Tomato Industrial Museum D. Nomikos DAES Art Insurance “The Loft” Chefarma L.T.D. Thama S.A.

τους Συνδιοργανωτές: Κέντρο Πολιτισμού Αθλητισμού και Περιβάλλοντος Δήμου Κορινθίων ΚΔΕΠΑΠ Πάρου Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων

the Co-organizers: ΚEPAP Korinthos KDEPAP of Paros Netherlands Institute of Athens Archaeological Museum of Patras Archaeological Museum of Chania

τους Χορηγούς Επικοινωνίας: Ευχαριστούμε πρωτίστως τους καλλιτέχνες που προσέφεραν έργα τους για το φεστιβάλ Orange Water, καθώς και όλους τους εθελοντές, που συνεισέφεραν με προσωπικό χρόνο και ενέργεια στην οργάνωση και την διεκπεραίωση των δράσεων.

the Sponsors of Communication: Above all we deeply thank the participating artists, who offered their artworks, as well as the volunteers, who contributed to the festival with their precious time and energy.

Επίσης ευχαριστούμε τον Αναστάσιο Καρποδίνη, τον Ευάγγελο Σαβάκη, τον Δημήτρη Γραμματίκα, την Βασιλική Βαγενού, τον Δημήτρη Λαζάρου και τον Frans-Jan Wind / Virtual-eMotions για την πολύτιμη βοήθειά τους.

We also thank Anastasios Karpodini, Evangelos Savakis, Dimitri Grammatika, Vassiliki Vayenou, Dimitri Lazarus and Frans-Jan Wind / Virtual-eMotions for their valuable assistance.

Διευθύντρια Λειτουργίας και Ανάπτυξης: Κέλλυ Αθανασιάδου Καλλιτεχνικός Διευθυντής, Επιμελητής: Aποστόλης Ζολωτάκης Φωτογράφιση εκθέσεων, Σχεδιασμός λογοτύπου: Aποστόλης Ζολωτάκης Παραγωγή - Εκτύπωση καταλόγου: Macart, Μ. Bαρουξής & Σία Ο.Ε. Διοργάνωση: ROKKART

Operations and Development Director: Kelly Athanasiadou Art Director, Curator: Apostolis Zolotakis Exhibitions photographing, logo design: Apostolis Zolotakis Production - Printing of the catalogue: Macart, Μ. Varouxis & Co. Promoter: ROKKART

Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων Chania Antiquities Authority

Εφορεία Αρχαιοτήτων Πάτρας Patra Antiquities Authority

ISBN: 978-618-82257-1-8

ΘΕOΔΩΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡOΠΟΥΛΟΣ THEODOROS ZAFEIROPOULOS

Το ναυάγιο της Μέδουσας, 2006 Μικτή τεχνική σε κόντρα πλακέ θαλάσσης 200 x 240 εκ. Ευγενική παραχώρηση Nitra Gallery

The Rafter of Medusa, 2006 Mixed media on Ply wood 200 χ 240 cm Courtesy of Nitra Gallery

Η Αρχή ενός Αρχειοποιημένου Αρχείου No 7, 2016 Ψηφιακό μοντάζ εικόνων από την περιοχή Mildred’s Lane στην Πενσυλβάνια, ΗΠΑ Χάραξη με Laser σε Δρύινο πάτωμα 30 x 40 εκ.

The Arche of an Archival Archive Νο 7, 2016 Digital montage of images from the Mildred’s Lane area in Pennsylvania, USA Laser carving on Oak parquet 30 x 40 cm

Ευγενική παραχώρηση Nitra Gallery

Courtesy of Nitra Gallery

Η Αρχή ενός Αρχειοποιημένου Αρχείου No 5, 2015 Ψηφιακό μοντάζ εικόνων από την περιοχή Mildred’s Lane στην Πενσυλβάνια, ΗΠΑ Χάραξη με Laser σε Δρύινο πάτωμα 52 x 80 εκ.

The Arche of an Archival Archive Νο 5, 2015 Digital montage of images from the Mildred’s Lane area in Pennsylvania, USA Laser carving on Oak parquet 52 x 80 cm

Ευγενική παραχώρηση Nitra Gallery

Courtesy of Nitra Gall

ΘΕOΔΩΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡOΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙAΝΝΑ ΚΑΤΣΟΥΛIΔΗ MAΡΤΙΝ ΝΤOΝΕΦ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΤΣΙΟΣ

«ATIΘΑΣΑ ΝΙΑΤΑ» Η έκθεση «Ατίθασα νιάτα» στην Γκαλερί Ευριπίδης με τη συμμετοχή τεσσάρων εικαστικών, γεννημένων στα τέλη της δεκαετίας του ’70, μας επιτρέπει μέσα από τη γραφή τους να εξοικειωθούμε με το σύγχρονο εικαστικό «γίγνεσθαι» και να ανακαλύψουμε τις καινοτομίες, τα καλλιτεχνικά δάνεια και τις ελευθερίες των εικαστικών εκφάνσεών τους. Οι ποικίλες πηγές της έμπνευσής τους άλλοτε δηλώνονται με έμφαση κι άλλοτε επισημαίνονται με υπαινικτικό τρόπο. Ενίοτε, φαίνεται να συνδέονται με τα ίχνη της παιδικής μνήμης ή ακόμα με τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, όπως είναι η κρίση των ηθικών αξιών, τα φλέγοντα οικολογικά θέματα, η κοινωνική κρίση κ.λπ. Το έργο τους διαπνέεται από την πρωτοποριακή αίσθηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας και αποτυπώνει με χαρακτηριστικό τρόπο τις αναζητήσεις, τις ανησυχίες και βέβαια τις θεματικές εμμονές των δημιουργών. Τα εκθέματα του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου φέρουν έντονα την χαρακτηριστική εικαστική ταυτότητά του, που έχει οριστεί από τις μακρόχρονες έρευνες, εικαστικές και θεωρητικές, αλλά και την αισθητική εμπειρία των παρατηρήσεων, της επισήμανσης και των συστηματικών καλλιτεχνικών του πράξεων. Στη μία ενότητα ο καλλιτέχνης εκθέτει έργα της σειράς Αρχειοποιημένο Αρχείο, που προέρχονται από το Ψηφιακό μοντάζ εικόνων της περιοχής Mildred’s Lane στην Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Ζαφειρόπουλος «επεξεργάστηκε 148 ψηφιακά φωτογραφικά αρχεία από το προσωπικό του αρχείο. Οι εικόνες στο σύνολο τους αρχειοποιήθηκαν στο πρόγραμμα residency “Mildred’s Lane” των ΗΠΑ, περιοχή στην οποία ο καλλιτέχνης Mark Dion τις τελευταίες δεκαετίες παράγει σειρές έργων διερευνώντας την έννοια του αρχείου. Το προκείμενο τοπίο συντέθηκε εξ αρχής από θραύσματα αρχειακού υλικού καθιστώντας την τελική του μορφή απολύτως τεχνητή. Η αποτύπωση του επιτεύχθηκε με διανυσματική μεταφορά αρχειακών συμπτώσεων υψηλής τεχνολογικής χάραξης laser σε φυσική πρώτη ύλη (ξύλο δρυ)…». Σ’ αυτά τα έργα πέρα του καλλιτεχνικού εγχειρήματος, σαφώς χαρακτηρισμένου από υψηλή αισθητική διάσταση, η αντίληψη του τοπίου έχει μετατραπεί σε αφήγηση του τόπου, σε ένα είδος εικονογραφικής τοπικής ιστοριογραφίας και μέσα από τη στατική πληροφορία αναβιώνει μια ολόκληρη περιβαλλοντική αναζήτηση. Η δεύτερη ενότητα αφορά μια σειρά έργων με γραφίτη. Εδώ τον καλλιτέχνη έχει απασχολήσει η σχέση του αντικείμενουγραφήματος και η αλληλεξάρτησή του με τον περιβάλλοντά του χώρο. Το εικονιζόμενο τρισδιάστατο αντικείμενο, από οικείο και χρηστικό σηματοδοτείται από την επικάλυψη του γραφίτη, μεταλλάσσεται μορφικά και δρα «φαινομενικά» πολύ διαφορετικά από την αρχική του εικόνα. Το πρωτότυπο εγχείρημα της αντιπαράθεσης σχήματος-χρώματος-χώρου δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα κι ένα παιχνίδι οπτικής εξε-ρεύνησης που επιδρά εντυπωσιακά στον θεατή.

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος Γεννήθηκε το 1978. Αποφοίτησε με άριστα από το τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. (1998-2003). Συμμετείχε στο πρόγραμμα Erasmus με υποτροφία του Ι.Κ.Υ στο Universidad de Barcelona, Βαρκελώνη – Ισπανία. (20002001). Αποφοίτησε με άριστα από το Μεταπτυχιακό Εικαστικών Τεχνών της ΑΣΚΤ (20042006). Αποφοίτησε με άριστα και τιμήθηκε με το Paula Rhodes Μemorial Award από το MFA του School of Visual Arts, Nέα Υόρκη-ΗΠΑ με υποτροφίες από τα Ιδρύματα Fulbright, Gerondelis και Αλέξανδρος Ωνάσης (2007-2009). Συμμετείχε στο Skowhegan School of Painting and Sculpture (2009). Είναι Υποψήφιος Διδάκτορας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Από το 2001 έχει πραγματοποιήσει 8 ατομικές εκθέσεις (Gallery Batagianni, Ελληνοαμερικανική Ένωση, Elika Gallery στην Αθήνα, Tranzit.hu και Erika Deak Gallery στην Βουδαπέστη, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης ΚΜΣΤΘ, Nitra Gallery στην Θεσσαλονίκη) και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 50 διεθνείς ομαδικές εκθέσεις, residencies και project στην Ελλάδα και εξωτερικό. Έχει αποσπάσει επαίνους και αναθέσεις παραγωγής έργων σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, σε Ιδρύματα και Ινστιτούτα όπως το Morton Arboretum στο Lisle Illinois των ΗΠΑ, το Μουσείο Πολιτικής Αεροπορίας στην Αθήνα, την εταιρία Miltech Hellas, το Goethe- Institute Θεσσαλονίκης κ.ά. Έργα του βρίσκονται σε πολλές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, Ελβετία, Λονδίνο και ΗΠΑ. Άρθρα, κριτικές και παρουσιάσεις του έργου του έχουν δημοσιευτεί σε δεκάδες ελληνικά, διεθνή και διαδικτυακά μέσα. Το 2013 ήταν resident artist στο Flux Factory στην Νέα Υόρκη και στο το USF residency program στο Μπέργκεν της Νορβηγίας. Το 2013 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 16η Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και της Μεσογείου με τίτλο “Errors Allowed” στην Ανκόνα της Ιταλίας. Το 2014 συμμετείχε στη Biennale Φωτογραφίας (Photobiennale) του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Zει και εργάζεται στην Αθήνα και Νέα Υόρκη.

Theodoros Zafeiropoulos

Η Αρχή ενός Αρχειοποιημένου Αρχείου No 3, 2015 Ψηφιακό μοντάζ εικόνων από την περιοχή Mildred’s Lane στην Πενσυλβάνια, ΗΠΑ Χάραξη με Laser σε Δρύινο πάτωμα 30 χ 40 εκ. Ευγενική παραχώρηση Nitra Gallery

The Arche of an Archival Archive Νο 3, 2015 Digital montage of images from the Mildred’s Lane area in Pennsylvania, USA Laser carving on Oak parquet 30 χ 40 cm Courtesy of Nitra Gallery

Born in 1978. He graduated with honors from the School of Fine Arts, Aristotle University of Thessaloniki (2003). He participated in the Erasmus program in the University of Barcelona (2001). He graduated with honors from the MFA program of the School of Fine Arts in Athens (2006). He graduated and was honored with the Paula Rhodes Memorial Award from the MFA program of the School of Visual Arts, New York, USA as recipient of the Fulbright, Gerondelis and Al.Onassis Foundations scholarships (2009).He participated in the Skowhegan School of Painting and Sculpture(2009). He is a current PhD candidate in the School of Architecture, University of Thessaly. Since 2001 he has presented 8 solo shows (Gallery Batagianni, Hellenic American Union, Elika Gallery in Athens, Tranzit, hu, Erika Deak Gallery in Budapest, Contemporary Art Center SMCA, Nitra Gallery in Thessaloniki) and has participated in more than 50 international group shows, residencies, and projects in Greece, USA, and elsewhere. He received commissions to create sitespeciﬁc installations in many institutions and Foundations including the Morton Arboretum in Lisle Illinois, USA, the Museum of Civil Aviation in Athens, the το GoetheInstitute Thessaloniki and many more. His artworks are part of many public and private collections in Greece, Switzerland, London, USA, and elsewhere. Articles and reviews of his works have been published in many Greek and international magazines, newspapers, and web-media. In 2013 he was resident artist in the Flux Factory in NYC and the USF residency program in Bergen, Norway. In 2013 he was selected to represent Greece in the 16th Biennale of European and Mediterranean Young Artists entitled Errors Allowed, in Ancona, Italy. In 2014 he participated in the Photo Biennale of the Thessaloniki Museum of Photography. He lives and works in Athens and NYC.

Ο κατάλογος εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2016 με την ευκαιρία της έκθεσης «Ατίθασα Νιάτα» στην αίθουσα τέχνης EVRIPIDES ART GALLERY

This catalogue was published in June 2016, on the occasion of the exhibition “The Young & the Restless” at the EVRIPIDES ART GALLERY

Διεύθυνση Νάσια Ευριπίδη

Direction Nassia Evripides

Έκθεση Επιμέλεια Λουϊζα Καραπιδάκη

Exhibition Curator Louisa Karapidaki

Συντονισμός οργάνωσης Εύη Κωνσταντινίδου Βασιλική Μαθιουδάκη

Coordination Evi Konstantinidou Vassiliki Mathioudaki

Κατάλογος Επιμέλεια - κείμενο Λουΐζα Καραπιδάκη

Catalogue Curator - Text Louisa Karapidaki

Σχεδιασμός Φωτεινή Πετράκη

Layout and design Foteini Petraki

Μετάφραση Κλεοπάτρα Φατούρου

Translation Cleopatra Fatourou

Εκτύπωση Fotolio + Typicon

Printing Fotolio + Typicon

Devalue | Value | Surplus Value Charis Kanellopoulou Απαξία | Αξία | Υπεραξία Χάρις Κανελλοπούλου

Απαξία Αξία Υπεραξία Μεταξύ «έργου» και «τέχνης» Επιμέλεια

Χάρις Κανελλοπούλου Βασίλης Βλασταράς Μάρθα Δημητροπούλου Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος Βασίλης Μπαλάσκας Ανδρέας Σάββα Έφη Σπύρου

Devalue Value Surplus Value Between “work” and “art” Curator

Charis Kanellopoulou Vassilis Vlastaras Martha Dimitropoulou Theodoros Zafeiropoulos Bill Balaskas Andreas Savva Efi Spyrou

Απαξία Αξία Υπεραξία Μεταξύ «έργου» και «τέχνης»

Devalue Value Surplus Value Between “work” and “art”

Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης Απαξία/Αξία/ Υπεραξία. Μεταξύ «έργου» και «τέχνης», η οποία πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης από τις 31 Μαρτίου έως τις 25 Ιουνίου 2016 σε επιμέλεια Χάριτος Κανελλοπούλου.

This book was published on the occasion of the exhibition Devalue/Value/ Surplus Value. Between “work” and “art”, held at the Contemporary Greek Art Institute from March 31 to June 25, 2016 and curated by Charis Kanellopoulou.

Το συνολικό αρχειακό υλικό για την έρευνα και την οργάνωση της έκθεσης και της ομότιτλης έκδοσης προέρχεται από το Αρχείο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης του iset.

All archival material used for the research and organization of this exhibition and the same titled publication comes from the Contemporary Greek Art Archival Collection of iset.

Ελληνικής Τέχνης

greek art institute

Βαλαωρίτου 9α 106 71 Αθήνα Tηλ.: 210 3616 165

9a Valaoritou St., 106 71 Athens, Greece Tel.: +30 210 3616 165

e-mail: greekartinstitute@otenet.gr http://www.iset.gr

ΧΑΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

CHARIS KANELLOPOULOU

Συντονισμός

Coordination

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Contemporary greek art institute

Κείμενο / Επιμέλεια έκθεσης

Essay / Exhibition curator

ΧΑΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

CHARIS KANELLOPOULOU

Μετάφραση

Translation

ΤΩΝΗΣ ΜΟΖΕΡ

TONY MOSER

Καλλιτεχνικός σχεδιασμός

Art direction of publication

Άννα Κατσουλάκη

Άννα ΚατSOULAKΙ

Ηλεκτρονική επεξεργασία

Layout

Νέλλη Ιωάννου

NELLY IOANNOU

Παραγωγή

Production

Γραφικές Τέχνες ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ Α.Ε.

METROPOLIS Graphic Arts S.A.

ISBN 978-618-81238-6-1

Απαξία Αξία Υπεραξία Μεταξύ «έργου» και «τέχνης» Επιμέλεια

Devalue Value Surplus Value Between “work” and “art” Curator

Charis Kanellopoulou Vassilis Vlastaras Martha Dimitropoulou Theodoros Zafeiropoulos Bill Balaskas Andreas Savva Efi Spyrou

Περιεχόμενα 7 Α παξία | Αξία | Υπεραξία Μεταξύ «έργου» και «τέχνης»

32 37 41 45 49 53 57

Βασίλης Βλασταράς Μάρθα Δημητροπούλου Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος Βασίλης Μπαλάσκας Ανδρέας Σάββα Έφη Σπύρου Οι καλλιτέχνες

Contents 7 Devalue | Value | Surplus Value Between “work” and “art”

32 37 41 45 49 53 57

Vassilis Vlastaras Martha Dimitropoulou Theodoros Zafeiropoulos Bill Balaskas Andreas Savva Efi Spyrou The artists

Theodoros Zafeiropoulos

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος

King Kong

The video King Kong is the record of a performance presented by Theodoros Zafeiropoulos at the port of Bergen, Norway in 2014. Sat on an office chair mounted on a raft and oaring it, the artist wandered in the sea for six hours, charting his own course and drawing the attention of passing ships. The setting is calm for most of the time, but the pace changes when the future of the artist’s lonely course seems to depend on how he will be dealt with when he gets into the path of Kong Harald – a bulky ship, named after the king of Norway, which is finally forced to deviate from its course to clear the little raft, giving it room to exist and continue its journey but also leaving it to bob and drift in its turbulent wake. In this poetic environment of a calm sea, where nothing seems able to upset the serene, almost static setting, Zafeiropoulos stages a bold venture visually based on strongly contrasting images and meant to lead our thought into a comparison and a “clash” of conflicting concepts; what is called upon to “coexist” and “measure against one an

To βίντεο King Kong αποτελεί καταγραφή μίας performance την οποία πραγματοποίησε ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος στο λιμάνι του Μπέργκεν της Νορβηγίας το 2014. Με όχημα μία σχεδία, τραβώντας κουπί πάνω σε μία καρέκλα γραφείου, ο εικαστικός περιπλανήθηκε στη θάλασσα για έξι ώρες, επιχειρώντας να χαράξει τη δική του διαδρομή και τραβώντας παράλληλα την προσοχή των διερχόμενων πλοίων. Σε ένα –κατά την περισσότερη ώρα– ήρεμο περιβάλλον, ο ρυθμός αλλάζει, όταν η συνέχεια της μοναχικής πορείας του καλλιτέχνη φαίνεται πλέον να εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπιστεί από το δια σταυρούμενο διερχόμενο πλοίο Kong Harald – ένα ογκώδες πλεούμενο, με το όνομα του βασιλιά της Νορβηγίας, που τελικά αναγκάζεται να κάνει μανούβρα στο προγραμματισμένο δρομολόγιό του για να αποφύγει τη μικρή σχεδία, δίνοντάς της χώρο ύπαρξης και συνέχειας του ταξιδιού της, αφήνοντάς την όμως παράλληλα να ταλαντεύεται και να παρασύρεται από τα απόνερά του. Στο ποιητικό περιβάλλον της ήρεμης θάλασσας –εκεί όπου φαίνεται ότι τίποτα δεν μπορεί να «ταράξει» το γαλήνιο –ή και στατικό– υπάρχον τοπίο, ο Ζαφειρόπουλος σκηνοθετεί ένα παράτολμο εγχείρημα που βασίζεται οπτικά σε έντονα αντιθετικές εικόνες και στοχεύει να οδηγήσει τη σκέψη στη σύγκριση και τη «σύγκρουση» αντιφατικών εννοιών· στο έργο του καλούνται τόσο να «συνυπάρξουν» όσο και να «αναμετρηθούν» η μικρή κλίμακα 41

Â© ISET_Contemporary Greek Art Institute

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος King Kong | 2014 HD βίντεο, 11΄10΄ Μπέργκεν, Νορβηγία Ευγενική παραχώρηση Nitra Gallery Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2014 στο Tranzit.hu στη Βουδαπέστη, Ουγγαρία στο πλαίσιο της έκθεσης Quest of Query και κατόπιν στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη σε επιμέλεια Eszter Szakacs.

Theodoros Zafeiropoulos King Kong | 2014 HD video, 11΄10΄ Bergen, Norway Courtesy Nitra Gallery

The artwork was presented in 2014 at the exhibition Quest of Query at Tranzit.hu in Budapest, Hungary and at the Center of Contemporary Art in Thessaloniki, Greece (curated by Eszter Szakacs).

απέναντι στη μεγάλη, η ατομική πορεία απέναντι στη μαζική κίνηση, η κοπιώδης χειρωναξία για τη διεκπεραίωση της διαδρομής απέναντι στη μηχανική πλεύση, η παρορμητική προσωπική προσπάθεια απέναντι στην προγραμματισμένη πορεία, η θέληση του ενός απέναντι στην οργανωμένη στάση των πολλών, η εμβληματική δυναμική της ατομικότητας απέναντι στη δύναμη της θεσμοθετημένης εξουσίας. Με κίνητρο την παρουσίαση μιας επιτέλεσης που φέρει τα χαρακτηριστικά μίας αυθόρμητης, αλλά και συνειδητά ενορχηστρωμένης αφυπνιστικής πράξης, το έργο του Ζαφειρόπουλου αποτελεί ένα εύστοχο σχόλιο για τις πιθανότητες μιας ενδεχόμενης αναδιάταξης της προσωπικής μας πορείας μέσα σε ένα υπάρχον πλαίσιο εδραιωμένων θεσμών και απόψεων – όπως, παραδείγματος χάριν, είναι και το σύστημα της αγοράς της τέχνης. Λαμβάνοντας υπόψη την ισχύ των κυρίαρχων μηχανισμών και ιδεολογιών –κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής φύσης– που εμφανίζονται ως το καίριο πλαίσιο οργάνωσης στο οποίο αναμένεται να τοποθετηθούν και να προσδιοριστούν προσωπικές κινήσεις και επιλογές, το έργο θέτει το ερώτημα της εφικτής συμπόρευσης ατομικών αναγκών και κοινωνικοοικονομικών κατεστημένων θέσεων, καθώς και της δυνατότητας ύπαρξης χώρου και σεβασμού όχι μόνο στη «νομοτελειακή» κυριαρχία του «μεγάλου», αλλά και στην έκφραση του «ατομικού», που ειδικά υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες και υπάρχουσες κοινωνικοπολιτικές παραμέτρους εμφανίζεται ασταθής και αμφίβολη, σχεδόν αδιέξοδη.

other” here is small versus large scale, the individual course ver sus mass movement, the arduous physical effort of travelling ver sus mechanical sailing, the im pulsive personal venture versus a charted course, the will of the one versus the organised attitude of the many, the emblematic dy namic of individuality versus the might of institutional authority. Aimed at presenting a per formance with the attributes of a spontaneous but deliberately orchestrated act of awakening, the work of Zafeiropoulos is an apt comment on the chances of a re-charted personal course within an existing context of entrenched views and institutions — such as the art market, for instance. Given the power of mainstream mecha nisms and ideologies —social, economic, political— that make up the crucial framework for any personal moves and choices, the work examines whether it is pos sible for personal needs and the socioeconomic establishment to coexist and whether there is room and respect not only for the “inevi table” dominance of the “collec tive” but also for the expression of the “individual”, which appears to be shaky and dubious, almost un feasible at the present economic and socio-political juncture.

Η έκδοση «Απαξία / Αξία / Υπε ραξία: Μεταξύ “έργου” και “τέχνης”»

Τυπώθηκε

τοΝ

ΜΑΡΤΙΟ του 2016 ΣΕ ΧΑΡΤΙ ARCOPRINT 120 ΓΡ. ΑΠΟ τις Γραφικές Τέχνες ΜΗΤΡΟΠΟ ΛΙΣ Α.Ε. ΓΙΑ ΤΟ Ινστιτούτο Σύγ χρονης Ελληνικής Τέχνης

ΚΡΙΤΙΚΉ+ΤΈΧΝΗ

Νο.

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΈΧΝΗ kai ΑΡΧΕΊΟ ΑΡΧΕΙΑΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

ΧΑΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

ISSN 1791-0447

AICA HELLAS © AICA Hellas

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΈΧΝΗ kai ΑΡΧΕΊΟ

AΘΗΝΑ 2015

ΚΡΙΤΙΚΉ+ΤΈΧΝΗ

Νο.

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΈΧΝΗ kai ΑΡΧΕΊΟ ΑΡΧΕΙΑΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

ΧΑΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

AICA HELLAS

Β. ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ

περιεχομενα

ΣΥΡΑΓΏ ΤΣΙΆΡΑ

Σκιαγραφώντας το παρόν από τα ίχνη του παρελθόντος Αρχείο και μνήμη στη σύγχρονη τέχνη – 121 –

ΝΆΓΙΑ ΓΙΑΚΟΥΜΆΚΗ

Από το Γραμματοκιβώτιο στο Κουτί του Μουσείου: Aspen Magazine 1965-1971 – 143 –

ΕΜΜΑΝΟΥΉΛ ΜΑΥΡΟΜΜΆΤΗΣ Πρόλογος –9–

ΕΙΡΉΝΗ ΓΡΗΓΟΡΙΆΔΟΥ

ΧΆΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΎΛΟΥ

Ο κάθετος χρόνος του αρχείου: η αρχαιολογική προσέγγιση των Bernd και Hilla Becher – 159 –

Εισαγωγή – 15 –

ΟΜΆΔΑ ΦΙΛΟΠΆΠΠΟΥ

Α. ΑΡΧΕΙΑΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ

Για το αρχείο Ιόλα – 175 –

ΛΊΝΑ ΤΣΙΚΟΥΤΑ-ΔΕΪΜΕΖΗ

Μικρή περιήγηση στα αρχεία, τις δωρεές και τα κληροδοτήματα της Εθνικής Πινακοθήκης – 25 –

ΤΊΝΑ ΠΑΝΔΉ & ΒΑΓΓΈΛΗΣ ΒΛΆΧΟΣ

Η στιγμή της επιλογής Αποσπάσματα από μια συζήτηση – 189 –

ΤΖΟΎΛΙΑ ΔΗΜΑΚΟΠΟΎΛΟΥ & ΧΆΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΎΛΟΥ

Όψεις του Αρχείου της Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης Μία συζήτηση για το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης και τα εικαστικά αρχεία – 41 –

ΣΩΤΉΡΗΣ ΜΠΑΧΤΣΕΤΖΉΣ & ΘΕΌΔΩΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡΌΠΟΥΛΟΣ

Το α- του αρχείου: Μια διαφορετική προσέγγιση διείσδυσης στο αρχείο – 203 –

ΜΠΕΤΊΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΆΡΑ & ΣΤΕΡΙΑΝΉ ΤΣΙΝΤΖΙΛΏΝΗ

ΜΑΡΊΑ ΤΣΑΝΤΣΆΝΟΓΛΟΥ

Η μνήμη και το αρχείο επί σκηνής – 217 –

Το Αρχείο Κωστάκη ως βασικό συμπληρωματικό υλικό για την καλύτερη κατανόηση και την επιστημονική προσέγγιση της συλλογής Ρωσικής Πρωτοπορίας – 55 –

Γ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΆΟΥ

ΧΡΙΣΤΌΦΟΡΟΣ ΜΑΡΊΝΟΣ & ΣΤΑΜΆΤΗΣ ΣΧΙΖΆΚΗΣ

Οι φωνές της Ιστορίας Μια συζήτηση σχετικά με το πρόγραμμα Προφορικές Ιστορίες του ΕΜΣΤ – 69 –

Είκοσι δύο θέσεις για την αναταραχή αρχείου – 229 –

ΝΑΤΑΛΊΑ ΜΠΟΎΡΑ

Αρχείο και γυναικεία καλλιτεχνική δραστηριότητα στον 20ό αιώνα: γενικές παρατηρήσεις για την ελληνική περίπτωση και κάποια παραδείγματα – 241 –

ΓΛΑΎΚΗ ΓΚΌΤΣΗ

Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής Μουσείου Μπενάκη Μια χρονική αναδρομή και μία συζήτηση – 83 –

ΑΓΓΕΛΙΚΉ ΑΥΓΗΤΊΔΟΥ

ΓΙΆΝΝΗΣ ΣΤΑΘΆΤΟΣ

Είναι περίπλοκο: Σημειώσεις πάνω στη σχέση αρχείου και performance art – 253 –

Φωτογραφία και αρχεία τέχνης – 97 –

ΦΑΊΗ ΤΖΑΝΕΤΟΥΛΆΚΟΥ

ΧΆΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΎΛΟΥ

Η αρχή του Νέου μέσα από το αρχείο Σπητέρη Περιδιαβαίνοντας το ψηφιοποιημένο αρχείο του Τώνη Σπητέρη στον ιστότοπο του Τελλόγλειου Ιδρύματος http://www.teloglion.gr/el – 265 –

Ο καλλιτέχνης ως «αρχειοθέτης» Σκέψεις σχετικά με το αρχείο της Διοχάντης – 111 –

Σ ΩΤ Η ΡΗ Σ Μ Π Α Χ Τ Σ ΕΤ Ζ Η Σ & ΘΕΟΔ ΩΡΟΣ Ζ Α ΦΕΙ ΡΟΠ ΟΥ Λ ΟΣ

ΤΟ Α- ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ: ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΣΤΟ ΑΡΧΕΙΟ

– 228 –

– 229 –

ΣΩΤΉΡΗΣ ΜΠΑΧΤΣΕΤΖΉΣ: Είχες μια ένσταση, Θοδωρή, σε σχέση με μια αναλογία που ήθελα να κάνω μεταξύ του έργου σου και αυτό του Marcel Duchamp. Σκεπτόμενος ότι το έργο του συνδέεται με έναν ανοιχτό –open end– μηχανισμό εννοιολόγησης στον οποίο μετέχει και ο εκάστοτε παρατηρητής ή ο ερμηνευτής αλλά και ότι κάθε στοιχείο στο έργο του παραπέμπει σε ένα άλλο και ούτω καθεξής, βλέπω να υπάρχει συνάφεια με το δικό σου έργο... ΘΕΌΔΩΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡΌΠΟΥΛΟΣ: Δεν είναι ακριβώς ένσταση. Ο Duchamp επιφέρει μια αλλαγή στην έννοια του έργου τέχνης, ακριβώς βασισμένος, κατά την άποψή μου, σε ένα σχεδιασμό της στρατηγικής που διέπεται από την έννοια του αντικειμένου και όχι από μια στρατηγική που συνδέεται με την πρακτική παραγωγής του αντικειμένου. Στην περίπτωσή μου, θα έλεγα, έχουμε κάτι τελείως διαφορετικό γιατί η στρατηγική παραγωγής του έργου έχει αφετηρίες... ζητήματα που αφορούν στη γενεαλογία της ειδικότητας με σκοπό να πάνε πίσω από αυτήν ή να συνεχίσουν να υφίστανται οι ανοικτές πιθανότητες διερεύνησης αυτής της γενεαλογίας. Σ.Μ.: Το θέμα της στρατηγικής έχει ενδιαφέρον για τη συζήτησή μας. Στο βιβλίο του Michel De Certeau για τις πρακτικές της καθημερινής ζωής υπάρχει ο διαχωρισμός μεταξύ «στρατηγικής» και «τακτικής» με συγκεκριμένα παραδείγματα. Το να παίζεις σκάκι προϋποθέτει μια στρατηγική. Σκέφτομαι τον Duchamp, ο οποίος παίζει σκάκι και προφανώς σκέφτεται κάθε κίνησή του πέντε φορές πριν την κάνει, συζητώντας ταυτόχρονα με έναν υποτιθέμενο αντίπαλο. Αλλά η τακτική ως μέθοδος είναι διαφορετικού τύπου. Εδώ ξεκινάς να κάνεις κάτι με αυτά που ήδη έχεις στη συγκεκριμένη περίπτωση και στη συγκεκριμένη στιγμή... είναι όπως και στη μαγειρική. Θα μπορούσε δηλαδή να μιλήσει κάποιος σε σχέση με το έργο σου για μια μεθόδευση, μια διαδικασία παραγωγής έργου, η οποία να συνδέεται με τέτοιες τακτικές; Αυτές δηλαδή, οι οποίες βγαίνουν μέσα από τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, από την αυτοβιογραφική, αν θέλεις, κατάσταση, το πώς είσαι, τι κάνεις, τι σκέφτεσαι εκείνη τη στιγμή; Νομίζω ότι αυτό το ερώτημα είναι βάσιμο, ακριβώς εφόσον θεωρείς ότι το έργο σου συνδέεται πάρα πολύ με θέματα μετάπλασης. Έχεις ήδη αναφερθεί σε τουλάχιστον τέσσερις κατηγορίες αυτής της μετάπλασης: επανάχρηση, μετατόπιση, αναπαραγωγή και ανασύσταση. Μιλάμε για τακτική, λοιπόν, στην περίπτωσή σου; Σε ένα κείμενο μου για το έργο σου το είχαμε συνδέσει με την έννοια του bricolage. Θ.Ζ.: Είναι μια μεγάλη αρχική διαφοροποίηση που μπορώ να κάνω όσον αφορά στον χώρο μέσα στον οποίο συμβαίνει αυτού του είδους η τακτική. Το ένα

– 230 –

– 231 –

αναφέρεται στην κουζίνα και το άλλο στο πεδίο. Ο Duchamp κατασκευάζει

Σ.Μ.: Άφησες να εννοηθεί ότι στο σημείο αυτό διανοίγεται και ένα πεδίο πολλα-

αντικείμενο για να διευρύνει το πεδίο, ενώ εγώ και πάρα πολλοί άλλοι ενδι-

πλών επιστημολογικών αναφορών, δηλαδή τα είδη ενδιαφέροντος συνδέονται

αφερόμαστε μάλλον για την κουζίνα. Είμαι πιο κοντά στον De Certeau παρά

στο έργο σου κάθε φορά με διαφορετικά επιστημονικά πεδία τα οποία διανοί-

στον Pierre Bourdieu. Ενώ ο Duchamp είναι μάλλον πιο κοντά στον Bourdieu

γονται προς διερεύνηση. Πως συνδέονται έργα ίσως φαινομενικά διαφορετικά

γιατί το αντικείμενό του θέλει να λειτουργήσει ως μοχλός διεύρυνσης ενός

μεταξύ τους όπως το Rolling Archives (2011) και το Invisible Rapture (2013);

πεδίου: Το πεδίο της τέχνης, το πεδίο που αναφέρεται στο τι είναι έργο τέ-

Θ.Ζ.: Το Invisible Rapture, είναι ένα συνεργατικό project που παρουσιάσαμε με

χνης, τι είδους αξίες δημιουργεί μέσα σε ένα περιβάλλον, ποιο είναι αυτό το

τον Φίλιππο Ωραιόπουλο το 2013 στο Flux Factory στη Νέα Υόρκη. Με αφε-

περιβάλλον μέσα στο οποίο εμφανίζεται το έργο και τελικά ποιος είναι ο εν-

τηρία την εισχώρηση μιας ακίδας που έμεινε στο δάχτυλό μου για έξι μήνες

νοιακός, όχι ο εννοιολογικός, όγκος που μπορεί αυτό να καταλαμβάνει μέσα

ξεκινήσαμε ένα ταξίδι διερεύνησης και αποκρυπτογράφησης των συνθηκών

σε μια ευρύτερη σφαίρα κατανόησης του ζητήματος. Αυτό είναι μεγάλη δια-

που περιβάλλουν το συγκεκριμένο σωματικό ξενιστή. Το αποτέλεσμα ήταν η

φορά. Τώρα, τα αντικείμενα εδώ έρχονται μέσα από την κουζίνα, τον χώρο

σύσταση ενός υβριδικού αρχείου που αποκαλύπτει ετερογενή στοιχεία από

δηλαδή του δοκιμαστηρίου. Είναι μάλλον δοκιμές πιάτων, τα οποία μπορεί να

την επιστήμη της ιατρικής και φαρμακευτικής, την επιστημολογία της βοτανο-

μας οδηγούν σε άλλα πιάτα. Σε γλυκά τα οποία τα είχαμε δοκιμάσει, αλλά τα

λογίας και της φυτολογίας. Η μέθοδος που ακολουθήσαμε ήταν όχι μια εμπε-

οποία με πολύ μικρές αλλαγές να μας φαίνονται πλέον λιγότερο μοναδικά ως

ριστατωμένη τεκμηρίωση, αλλά περισσότερο μια εγκυκλοπαιδική συγκομιδή

γλυκά, αλλά ίσως να μας φαίνονται και πικρά, οπότε και αποκαλύπτουν ήχους,

αλλοπρόσαλλων πληροφοριών με σκοπό κυρίως να συστήσουμε μια διευρυ-

γεύσεις, εικόνες άλλες από αυτές οι οποίες είχανε ήδη σχεδιαστεί. Θα έλεγα

μένη οπτική για το πεδίο. Με άλλα λόγια, στόχος μας ήταν να αναδείξουμε

ότι είναι αυτό το μεγάλο ερώτημα που θέτει η εναλλακτική κουζίνα, να ξανα-

τα στοιχεία που καλύπτει η μορφογενετική ικανότητα του συμβάντος και να

δοκιμάσουμε το παστίτσιο με κάρδαμο. Είναι ένας τρόπος να ξαναγνωρίσουμε πράγματα τα οποία ξέρουμε.

σκηνοθετήσουμε μια μυθική υπόσταση σε σχέση με ένα πολύ καθημερινό και

Σ.Μ.: Αυτό όμως, κατά κάποιο τρόπο μας βάζει και σε μια ερώτηση που προσεγ-

προεκτάσεις. Το Rolling Archives συνδέεται με την πολιτική. Ένα αεροδρόμιο

γίζει το θέμα μας, το οποίο είναι η συζήτηση περί αρχείου. Διότι, στη διαφορο-

–το παλαιό αεροδρόμιο της Αθήνας στο Ελληνικό– το οποίο μεταφέρθηκε, ένα

ποίηση μεταξύ στρατηγικής και τακτικής, έτσι όπως τη θέτεις και εσύ, δηλαδή

κτήριο που εγκαταλείφτηκε, μια φθορά υλικού το οποίο θέτει ερωτήματα υπο-

ως νέα δυνατότητα να ξαναδείς ουσιαστικά τον κόσμο, ορίζεται πλέον η τα-

κινώντας ένα αστυνομικού περιεχομένου ενδιαφέρον: Γιατί έγινε τώρα όλο

κτική ως η κινητήρια δύναμη. Αναφέρθηκες και σε μια άλλη διαφορά, δηλαδή

αυτό που έγινε; Πώς, σε ένα βράδυ, όλα αυτά τα αρχεία σβήστηκαν; Ένας σω-

στον τρόπο επιλογής, στον τρόπο με τον οποίο ένα πλήθος από στοιχεία μπαί-

ρός τελικά από χαρτιά που δεν αφορούν πια και κανέναν, σαν όλα τα αρχεία

νουν σε ένα σύνολο και είπες ότι γι’ αυτό υπάρχει είτε ο «αποθετικός» τρόπος

που καθημερινά καταστρέφονται γιατί δεν έχουν λόγο ύπαρξης, όπως οι φο-

είτε ο «συλλεκτικός» τρόπος. Θα μπορούσαμε ίσως να πούμε ότι ο συλλεκτικός

ρολογικές δηλώσεις της πενταετίας που καταστρέφονται. Τόνοι χαρτιού. Και

τρόπος δόμησης ενός αρχείου, με άλλα λόγια, μια συλλογή, συνδέεται συνήθως

φυσικά το ερώτημα συνδέεται και με την τεχνολογική εξέλιξη, η οποία υπαγό-

και με μια διεργασία ιεράρχησης που αφορά στην κατηγοριοποίηση, αρχειοθέ-

ρευσε αυτή την εξαφάνιση, εφόσον αυτοί οι φάκελοι –τα data τους– χωράνε

τηση και αξιολόγηση. Ο αποθετικός τρόπος από την άλλη, ίσως να συνδέεται

σήμερα σε ένα μικροσκοπικό flash drive. Το τέλος του συγκεκριμένου αρχείου

με την τακτική. Αν υφίσταται μια τέτοια διαφοροποίηση, πώς θα μπορούσε να

ήταν εκεί.

απλοϊκό μικροτραυματισμό που ωστόσο μπορεί να υποκρύπτει απρόσμενες

καθοριστεί σε σχέση με τη δική σου πρακτική;

Σ.Μ.: Υπάρχουν δυο διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης αυτού που ονομάζεται

Θ.Ζ.: Η τακτική περιέχει τη λέξη τάξη. Δηλαδή, αυτή η κατάταξη εν είδει αρχεί-

αρχείο; Από τη μια, δηλαδή, αν θεωρήσουμε ότι το αρχείο της στρατηγικής, το

ου αρχίζει από τη συνειδητοποίηση του είδους «ζωνών ενδιαφέροντος» που

αρχείο το οποίο συνδέεται με τη στρατηγική, συνδέεται και με μια συλλογή ή

πρέπει να ιδωθούν εικαστικά. Οπότε, από εκεί ξεκινάει ένα είδος ενασχόλησης

με μια έννοια του «συλλέγω», άρα σημαίνει ότι βάζω κάποια κριτήρια εκεί. Τα

με το αντικείμενο. Είναι η αφετηρία, είναι το σημείο G όπου αρχίζουν όλα, το

κριτήρια αυτά συνήθως αποκλείουν κάτι άλλο. Ενώ στη δική σου περίπτωση,

big bang.

όταν μιλάμε για εγκυκλοπαιδισμό, είναι ακριβώς ίσως κατά κάποιον τρόπο το

– 232 –

– 233 –

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Log In, 2009 600 εκτυπώσεις Α4 ερωτηματολογίων με επικάλυψη σιροπιού, επικολλημένα έντομα. Πραγματοποιήθηκε στο Skowhegan School of Painting and Sculpture ME, ΗΠΑ. Μέρος του project Fall in Love with a Log. Παρουσιάστηκε στην Ελληνοαμερικανική Ένωση και στην Elika Gallery το 2011 στην Αθήνα. Επιμέλεια Σ. Μπαχτσετζής Ευγενική παραχώρηση εικόνας Elika Gallery Διαστάσεις μεταβλητές

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Rolling Archives, 2011 Πρώην Ανατολικό Αεροδρόμιο Ελληνικού, Terminal A1, κυλιόμενη σκάλα αναχωρήσεων, 1500 Φάκελοι με το αρχείο πτήσεων και εισιτηρίων Ολυμπιακής Αεροπορίας. Διαστάσεις μεταβλητές

– 234 –

– 235 –

αντίστροφο. Είναι δηλαδή η περιέργεια που κινεί τη διερεύνηση. Δεν αποκλεί-

Σ.Μ.: Το νέο όμως εμπεριέχει και την έννοια της καταγωγής, ή της αρχής.

ει αλλά προσπαθεί να εντάξει όσο περισσότερα στοιχεία γίνεται μέσα σε αυτή την αποθετικού τύπου τάξη.

Θ.Ζ.: Ποια είναι αυτή η αρχή; Υπάρχει μία αρχή ή είναι πολλαπλές οι αρχές και

Θ.Ζ.: Τι έχω στην περίπτωση του Rolling Archives; Έχω πολλά ντοσιέ με εισιτή-

προσδιορισμός του τέλους; Με την ίδια αναλογία; Εφόσον δεν υπάρχει μια

ρια της Ολυμπιακής. Έχω μια ακίδα στο χέρι από ένα ατύχημα κατά τη διάρ-

αρχή, και υπάρχουν κατά περίπτωση πολλές αρχές, ή μάλλον αρχές άλλου μή-

κεια της εργασίας σε ένα άλλο έργο. Έχω ένα περιβάλλον με άπειρα κουνού-

κους, τότε το τέλος είναι ακόμα πιο δύσκολο να το προσδιορίσεις.

οπότε στη θεώρηση της πολλαπλότητας των αρχών είναι δυσθεώρητος και ο

πια. Πώς μπορώ αυτά να τα βάλω σε μια τάξη; Μέσα από αυτά τα γεγονότα

Σ.Μ.: Κατά τη γενεαλογία της λέξης «αρχείο», το αρχείο είναι αυτό που συνδέε-

να ανακαλέσω συμβάντα, δηλαδή καταστάσεις οι οποίες να ενσαρκώνουν την

ται με την αρχή, αυτό που έρχεται από την κατοικία του άρχοντα. Η αρχή, κατά

πολλαπλότητα του γεγονότος. Στόχος είναι μέσα από το συμβάν αυτό, δηλα-

τον Αριστοτέλη, συνδέεται και με την καταγωγή. Και η καταγωγή –origin– μας

δή μέσα από ένα πλήθος από γεγονότα, να κωδικοποιηθούν οι χαμένες πλέον

παραπέμπει και στο original, το αυθεντικό. Η έννοια του αρχείου συνδέεται

πληροφορίες έτσι ώστε να γίνουν και πάλι προσβάσιμες, να γίνουν δεδομένα

όντως με ένα είδος οντολογίας, δηλαδή λειτουργεί ως πιστοποίηση ύπαρξης

–data– αλλά ανοιχτά και άρα επεξεργάσιμα. Στη γλώσσα της πληροφορικής θα λέγαμε ότι είναι λογισμικά ανοιχτού κώδικα – open source data.

... μια διαδικασία τεκμηρίωσης σε τελευταία ανάλυση ενός γίγνεσθαι, βάσει

Σ.Μ.: Μπορούμε να μιλήσουμε με όρους κυβερνητικής κατά την οποία βασικό

η Ολυμπιακή υπήρξε, το τάδε συμβάν έλαβε χώρα. Όμως το έργο σου δεν το

ρόλο παίζει πάντα ο παρατηρητής δεύτερης τάξης, σύμφωνα πάντα με την θε-

απασχολεί το ότι κάτι υπήρξε, αλλά το ότι κάτι συνεχίζει να υπάρχει, αλλά με

ωρία του Heinz von Foerster. Τίθεται δηλαδή πάντα το ερώτημα κατά πόσο

άλλη μορφή... το βλέπω σωστά;

της οποίας μπορούμε να πούμε «ναι, υπήρξε!». Αυτός ο οργανισμός υπήρξε,

μετά εμπλέκεται και ο ίδιος ο εκάστοτε παρατηρητής μέσα σε βρόγχους ανα-

Θ.Ζ.: Ναι, ακριβώς, γιατί το αρχείο σαν ορισμός, κατευθείαν παραπέμπει σε ένα

τροφοδότησης αυτών των λογισμικών ανοιχτού κώδικα και γίνεται και ο ίδιος μέρος αυτού, με πρώτο παρατηρητή βέβαια εσένα τον ίδιο.

μηχανισμό ανάγνωσης, διείσδυσης, κατασκευής, σε τελευταία ανάλυση, στην

Θ.Ζ.: Εμένα τον ίδιο και φυσικά τον εκάστοτε διαμεσολαβητή, ο οποίος είναι

παραπέμπει το αρχείο. Στην περίπτωσή μου θα λέγαμε ότι μιλάμε για συσσω-

είτε ο χώρος είτε ο επιμελητής είτε ο συνομιλητής μου. Μπορούμε κάλλιστα νο-

ρεύσεις, για ντάνες. Και δε φοβάμαι αυτή τη λέξη, τη ντάνα ή τον σωρό δίπλα

μίζω αυτή τη στιγμή να συζητήσουμε για νέα έργα, με βάση αυτά που έχουμε.

στη λέξη αρχείο. Βέβαια μια συσσώρευση χωρίς μηχανισμό δεν είναι αρχείο...

Άρα δεν μιλάμε για την ερμηνεία, ή αν θέλεις τη διείσδυση μέσα σε ένα έργο,

είναι όγκος. Γιατί ακριβώς αυτό που κάνω είναι να σκάβω μέσα στο σωρό για

απλά μιλάμε για ανοιχτές περιοχές που μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν πια

να εγκαταστήσω μέσα του ένα λειτουργικό σύστημα διαφορετικό από τους μη-

για να παράξουν άλλα έργα. Όλα τα έργα μου είναι έργα που ακόμα δεν έχουν

χανισμούς ιεράρχησης και κατηγοριοποίησης ενός συμβατικού αρχείου. Αυτό

τελειώσει.

λειτουργεί με βάση έναν αυτο-ποιητικό κώδικα που προσπαθεί να δημιουρ-

κατασκευή αυτή της ίδιας της αρχής, της αυθεντίας στην οποία υποτίθεται ότι

γήσει συγκλίσεις και συνδέσεις έτσι ώστε να μεταμορφώσει αυτή τη μάζα σε

Σ.Μ.: ... definitely unfinished που θα έλεγε και ο Duchamp! Και εξαιτίας της

αφήγηση. Με απολύτως αυθαίρετο τρόπο η αρχική συσσώρευση δύναται να

ανοιχτότητας αυτού του αρχείου ανοιχτού κώδικα, θα μπορούσε να μιλήσει

πάρει τη μορφή και τη δομή ενός αρχείου. Υπό την έννοια αυτή ίσως στην πε-

κανείς και για μια νέα γενεαλογία γνώσης;

ρίπτωσή μου να μιλάμε για ένα «αν-αρχείο» και την αναρχία στην οποία αυτό παραπέμπει.

Θ.Ζ.: Το νεο- με φοβίζει ... όταν πάω να γράψω ή να διαβάσω αυτή τη λέξη νέο, νεότερο, νεωτερικό, νεοναζί... Πιο πολύ κοιτάζω το μετά, όχι το νέο, γιατί δεν

Σ.Μ.: Με βάση αυτό που λες, σκέφτομαι αναφορές στο αρχείο που κάνουν κά-

υπάρχει κάτι το νέο. Έχω αρχίσει από κάτι ήδη υπάρχον, είναι μια μετα-αντι-

ποιοι στοχαστές και θεωρητικοί των μέσων, όπως για παράδειγμα ο Bernard

κειμενοποίηση (ένα μετά-το-αντικείμενο δηλαδή) μια ύστερη χρήση, μετά-χρή-

Stiegler. Το έργο του, βέβαια, δεν αναφέρεται στο αρχείο με τη συμβατική του

ση, μετάπλαση, μετεξέλιξη.

έννοια, άλλα σε αυτό το οποίο ο ίδιος ονομάζει «σύγχρονες μνημοτεχνικές»,

– 236 –

– 237 –

δηλαδή σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, την τηλεόραση, το διαδίκτυο. Πρόκειται για τρόπους με τους οποίους κατασκευάζεται όχι μόνο η ίδια η ιστορική και κοινωνική μνήμη, άλλα και η προσωπική μας ταυτότητα καθώς επίσης και η ένταξή μας στην ιστορία και την κοινωνία – τα προγράμματα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα εύληπτο παράδειγμα για το πώς γίνεται αυτό. Αναφέρεται λοιπόν ο Stiegler στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, ο οποίος ουσιαστικά καθορίζεται από λογισμικά. Με άλλα λόγια, ο Stiegler προσπαθεί να αποδείξει πως αυτό που πιστεύει ο καθένας από μας δεν είναι τελικά κτήμα μας. Ό,τι σκεφτόμαστε είναι αμάλγαμα ιδεών που έχουν ήδη κατασκευαστεί από τις ονομαζόμενες «βιομηχανίες προγραμματισμού». Αν αυτά τα βλέπαμε ως τις πήγες της φαινομενικής νοητικής μας αυτοπραγμάτωσης, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το δικό σου αν-αρχείο, μαζί και με έργα άλλων καλλιτεχνών, θα πρέπει να ιδωθεί ως αντίδραση ή ως προσπάθεια να στραφεί κανείς ενάντια σ’ αυτόν τον βιομηχανοποιημένο προγραμματισμό της σκέψης; Θα μπορούσε δηλαδή να δει κανείς τον μετα-εγκυκλοπαιδισμό που εσύ προτείνεις ως μια κατά κάποιο τρόπο πολιτική τοποθέτηση; Θ.Ζ.: Ναι, μόνο όμως εφόσον αυτή η τοποθέτηση είναι και παραγωγική. Δηλαδή αν δεν συνεπάγεται μια και μοναδική συστράτευση και αν δεν χαράζει μια συγκεκριμένη στρατηγική. Για να υφίσταται ως πολιτική κάθε τοποθέτηση θα πρέπει να λειτουργεί και ως στοχασμός ενάντια στην έννοια της αυθεντίας, της αρχής. Βαριέμαι την αυθεντία! Μ’ αρέσει να τσαλαβουτάω σε πολλά και με αυθαίρετο τρόπο. Δεν το κρύβω. Συχνά αυτή η πολλαπλότητα που γεννιέται μ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργεί ένα μυστήριο που τελικά δεν έχει καμία καταγωγή... το ζητούμενο είναι να μην έχει πατέρα, να μην έχει μητέρα, και να μην έχει προ-σχεδιαστεί η εφαρμογή του. Οπότε μιλάμε για μια αντιστροφή της γενίκευσης με τους όρους που θέτει ο όψιμος και μάλλον ιεραποστολικός διαφωτισμός του Jürgen �� Habermas. Διότι όσο απομακρυνόμαστε από τις στρατηγικές, τόσο παράγουμε περισσότερες. Η τακτική και όχι η στρατηγική που κάνω είναι μάλλον για να μας δείξει ότι γύρω από τα πράγματα υπάρχουν παράλληλα συμβάντα και όχι σύμπαντα – αν και το συμβάν είναι πολύ καλό κοντά στο σύμπαν. Οπότε αυτό το συμβάν λειτουργεί ως θύλακας εισερχομένων. Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Η αρχή ενός αρχειοποιημένου αρχείου, 2014 Ψηφιακό μοντάζ 148 εικόνων από την περιοχή Mildred’s Lane στην Πενσυλβάνια, ΗΠΑ. Χάραξη με laser σε δρύινο πάτωμα, 156x240 εκ. Ψηφιακή επεξεργασία: Γ. Μπουλασίδης. Ευγενική παραχώρηση: Nitra Gallery, Θεσσαλονίκη

Όσο περισσότερα είναι αυτά τα εισερχόμενα, τόσο πιο ενδιαφέρον γίνεται το συμβάν ως έργο τέχνης και όχι ως μια επιστημολογική κατάθεση. Η έλλειψη τεκμηρίωσής τους είναι αυτό ακριβώς που τα καθιστά δυνατά. Σ.Μ.: Αναφέρεσαι λοιπόν και σε μια επανεκτίμηση της εννοιολόγησης του έργου, δηλαδή, του τι σημαίνει έργο;

– 238 –

– 239 –

Θ.Ζ.: Θα υπάρχουν πάντα αναφορές, πάντα τα έργα θα συνοδεύονται από μια

Σ.Μ.: Έχει ενδιαφέρον η τοποθέτησή σου, γιατί ουσιαστικά το α- είναι στερη-

γενεαλογία και πίσω στο χρόνο και προς τα μπρος. Να υπάρχουν αυτά, άλλα

τικό, επομένως στη λέξη αστοχία θα θεωρούσαμε ότι υποδηλώνει την έλλειψη

χωρίς να υπάρχει μια οριστική απόφαση. Δηλαδή να μην υπάρχει μια κατάδει-

στόχου.

ξη. Αντιθέτως να υπάρχει ένας χώρος πιθανοτήτων.

Θ.Ζ.: Δεν είναι ακριβώς έτσι. Πρόκειται για ένα λογοπαίγνιο της γλωσσολογίας

Σ.Μ.: Αυτό που λες μοιάζει να συνδέεται με τον όρο του παραδείγματος έτσι όπως

σύμφωνα με το οποίο η αστοχία συνδέεται με την αποτυχία, δηλαδή με μια έκ-

το πραγματεύεται ο Giorgio Agamben, όχι όπως η επιστημολογία του Thomas

βαση η οποία όμως προϋποθέτει τη διαμεσολάβηση της τύχης, την απο-τυχία.

Kuhn, αλλά ορίζοντας το παρά-δειγμα κυριολεκτικά ως τη συνθήκη του παρα-

Η αστοχία μεταφράζεται ως λάθος, ως deficiency, ως irrelevant. Ή ακόμα έτσι

δεικνύειν. Αυτού του είδους μέθοδος στοχασμού που εναντιώνεται στην πίστη

όπως το ενοποιεί η αγγλοσαξονική σκέψη, ως failure, ως αποτυχία. Τα λεξικά

σε ένα σύστημα (π.χ. τον ιστορικό λόγο) εξουδετερώνει την ψευδή διχοτομία

συμπεριλαμβάνουν όλους αυτούς τους ορισμούς ταυτόχρονα, στην ίδια κατη-

μεταξύ καθολικού και μερικού. Το παράδειγμα δεν είναι το μερικό που παρα-

γορία, δεν το διαφοροποιούν.

πέμπει αντιπροσωπευτικά στο καθολικό, αλλά αυτό που διανοίγει δυνατότητες

Σ.Μ.: Άρα στην περίπτωση του έργου σου θα μπορούμε να μιλήσουμε και για

κατανόησης ενός γεγονότος παράλληλα προς την καθιερωμένη αφήγηση και

ένα αρχείο της αστοχίας;

ερμηνεία του. Άρα, δεν καταδείχνω ότι αυτή είναι η αρχή, αυτός είναι ο δρόμος, αυτός είναι ο άρχων, αυτό είναι το κόμμα, αλλά διανοίγω την πολλαπλότητα, τη

Θ.Ζ.: Όχι. Είναι ένα αρχείο το οποίο χρησιμοποιεί τη λογική της αστοχίας, δη-

δυνατότητα. Περιέργως, αυτό το «παρα-δειγματικό αρχείο» ίσως να είναι και

λαδή μια εικαστική πρακτική που αφουγκράζεται και επαναδιαπραγματεύεται

αυτό το οποίο διανοίγει τη συζήτηση περί του αρχείου εν γένει.

συνεχώς τη βιωσιμότητα της έννοιας του στόχου. Τα παραδείγματα που χρησιμοποιώ προκύπτουν τόσο μέσα από αποστασιοποιημένη ανάγνωση του περιε-

Θ.Ζ.: Ναι. Γιατί δουλεύει υβριδικά, δηλαδή ως ένα στοχαστικό διήγημα... Δεν είναι μια μοναδική αφήγηση, δεν αναφέρεται σε μια και μόνο αλήθεια.

χόμενου των έργων μου όσο και από τη συγκομιδή αντίστοιχων περιπτώσεων

Σ.Μ.: Υποθέτω ότι χρησιμοποιείς τη λέξη στοχαστικό, ως όρο στα μαθηματικά,

το πεδίο που καλύπτει αυτός ο διφορούμενος όρος. Ένα αρχείο α-στοχιών πι-

δηλαδή ως ενδεχομενικότητα.

θανολογώ πως θα μας δώσει τα εργαλεία για να μπορούμε να επαναδιατυπώ-

ώστε να συγκροτηθεί ένα αρχείο που θα αποκαλύπτει και συνάμα θα οριοθετεί

νουμε πολλούς πλέον άλλους όρους με «α-». Θ.Ζ.: Φυσικά. Η ενδεχομενικότητα του στοχασμού και το στοχαστικό στοιχείο στην ίδια τη συνθήκη του στοχάζομαι. Στοχάζομαι σημαίνει ουσιαστικά διανοίγω δυνατότητες. Υπό την έννοια αυτή, επαναδιατυπώνω την έννοια του στόχου. Έτσι και αυτή η «αστοχία» στην οποία συχνά αναφέρομαι στο έργο μου είναι ένας μηχανισμός επαναστοχασμού, τίποτα διαφορετικό. Πρόκειται για ένα μηχανισμό ο οποίος δύναται να μας μεταφέρει την απόσταση του στόχου, με μαθηματικοποιημένο τρόπο όμως. Να μας απομακρύνει από τον στόχο... αυτό είναι η αστοχία. Αυτό το στερητικό α- είναι ο κατεξοχήν ανθρώπινος ορίζοντας. Γιατί πάντα κινούμαστε, δηλαδή είναι στην ανθρώπινη φύση, είναι μέσα στη λογική της εξέλιξης του ανθρώπινου μυαλού και είναι το βασικότερο στοιχείο των αμινοξέων! Τα αμινοξέα είναι εκείνα τα οξέα που δεν είναι μόνο για μια χρήση, αλλά η δράση τους στον οργανισμό ενέχει φοβερή πολλαπλότητα. Δηλαδή, αν καταφέρουμε να κατανοήσουμε πώς αντιδρούν τα αμινοξέα, ίσως αυτό να είναι και η αρχή για την κατανόηση, το ξεκλείδωμα του μηχανισμού του εγκεφάλου!

– 240 –

– 241 –

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΈΧΝΗ ΚΑΙ ΑΡΧΕΊΟ ΑΡΧΕΙΑΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ

ΚΡΙΤΙΚΉ+ΤΈΧΝΗ 06

Έκδοση της AICA ΕΛΛΑΣ Επιμέλεια έκδοσης – Αρχισυνταξία

ΧΆΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΎΛΟΥ Διορθώσεις κειμένων

ΖΈΤΤΑ ΠΑΣΠΑΡΆΚΗ Καλλιτεχνική Επιμέλεια – Σχεδιασμός

ΣΆΚΗΣ ΣΤΡΙΤΣΊΔΗΣ / FRONT Για λογαριασμό της AICA ΕΛΛΑΣ Αθήνα 2015 Εκτύπωση κατ’ απαίτηση / Publish on demand (POD) © έκδοσης: AICA Hellas © κειμένων: οι συγγραφείς © ιδέας και επιμέλειας συλλογής: Χάρις Κανελλοπούλου © φωτογραφιών: όπως αναφέρονται Για παραγγελίες αντιτύπων μπορείτε να επικοινωνείτε με την AICA EΛΛΑΣ: info@aica-hellas.org και 210 7257687

Association Internationale des Critiques d’Art-Ελληνικό Τμήμα Παπαδιαμαντοπούλου 2Α 115 28 Αθήνα, Ελλάς Association Internationale des Critiques d’Art-Hellenic Section 2a Papadiamantopoulou St. 115 28 Athens, Greece T/F: +30 210 725 7687 e: info@aica-hellas.org www.aica-hellas.org

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Supporting Creativity

ΚΡΙΤΙΚΉ+ΤΈΧΝΗ

Νο.

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΈΧΝΗ kai ΑΡΧΕΊΟ ΑΡΧΕΙΑΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

ΧΑΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

ISSN 1791-0447

AICA HELLAS © AICA Hellas

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΈΧΝΗ kai ΑΡΧΕΊΟ

AΘΗΝΑ 2015

ΚΡΙΤΙΚΉ+ΤΈΧΝΗ

Νο.

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΈΧΝΗ kai ΑΡΧΕΊΟ ΑΡΧΕΙΑΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

ΧΑΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

AICA HELLAS

Β. ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ

περιεχομενα

ΣΥΡΑΓΏ ΤΣΙΆΡΑ

Σκιαγραφώντας το παρόν από τα ίχνη του παρελθόντος Αρχείο και μνήμη στη σύγχρονη τέχνη – 121 –

ΝΆΓΙΑ ΓΙΑΚΟΥΜΆΚΗ

Από το Γραμματοκιβώτιο στο Κουτί του Μουσείου: Aspen Magazine 1965-1971 – 143 –

ΕΜΜΑΝΟΥΉΛ ΜΑΥΡΟΜΜΆΤΗΣ Πρόλογος –9–

ΕΙΡΉΝΗ ΓΡΗΓΟΡΙΆΔΟΥ

ΧΆΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΎΛΟΥ

Ο κάθετος χρόνος του αρχείου: η αρχαιολογική προσέγγιση των Bernd και Hilla Becher – 159 –

Εισαγωγή – 15 –

ΟΜΆΔΑ ΦΙΛΟΠΆΠΠΟΥ

Α. ΑΡΧΕΙΑΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ

Για το αρχείο Ιόλα – 175 –

ΛΊΝΑ ΤΣΙΚΟΥΤΑ-ΔΕΪΜΕΖΗ

Μικρή περιήγηση στα αρχεία, τις δωρεές και τα κληροδοτήματα της Εθνικής Πινακοθήκης – 25 –

ΤΊΝΑ ΠΑΝΔΉ & ΒΑΓΓΈΛΗΣ ΒΛΆΧΟΣ

Η στιγμή της επιλογής Αποσπάσματα από μια συζήτηση – 189 –

ΤΖΟΎΛΙΑ ΔΗΜΑΚΟΠΟΎΛΟΥ & ΧΆΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΎΛΟΥ

ΣΩΤΉΡΗΣ ΜΠΑΧΤΣΕΤΖΉΣ & ΘΕΌΔΩΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡΌΠΟΥΛΟΣ

Το α- του αρχείου: Μια διαφορετική προσέγγιση διείσδυσης στο αρχείο – 203 –

ΜΠΕΤΊΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΆΡΑ & ΣΤΕΡΙΑΝΉ ΤΣΙΝΤΖΙΛΏΝΗ

ΜΑΡΊΑ ΤΣΑΝΤΣΆΝΟΓΛΟΥ

Η μνήμη και το αρχείο επί σκηνής – 217 –

Γ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΆΟΥ

ΧΡΙΣΤΌΦΟΡΟΣ ΜΑΡΊΝΟΣ & ΣΤΑΜΆΤΗΣ ΣΧΙΖΆΚΗΣ

Οι φωνές της Ιστορίας Μια συζήτηση σχετικά με το πρόγραμμα Προφορικές Ιστορίες του ΕΜΣΤ – 69 –

Είκοσι δύο θέσεις για την αναταραχή αρχείου – 229 –

ΝΑΤΑΛΊΑ ΜΠΟΎΡΑ

ΓΛΑΎΚΗ ΓΚΌΤΣΗ

Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής Μουσείου Μπενάκη Μια χρονική αναδρομή και μία συζήτηση – 83 –

ΑΓΓΕΛΙΚΉ ΑΥΓΗΤΊΔΟΥ

ΓΙΆΝΝΗΣ ΣΤΑΘΆΤΟΣ

Είναι περίπλοκο: Σημειώσεις πάνω στη σχέση αρχείου και performance art – 253 –

Φωτογραφία και αρχεία τέχνης – 97 –

ΦΑΊΗ ΤΖΑΝΕΤΟΥΛΆΚΟΥ

ΧΆΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΎΛΟΥ

Ο καλλιτέχνης ως «αρχειοθέτης» Σκέψεις σχετικά με το αρχείο της Διοχάντης – 111 –

ΟΜ Α Δ Α ΦΙ Λ ΟΠ Α Π Π ΟΥ

ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΙΟΛΑ Α Π Ό Σ Π Α Σ Μ Α Σ Υ Ζ Ή Τ Η Σ Η Σ Μ ΕΤ Α ΞΎ Τ ΩΝ « Μ ΕΛ Ώ Ν » Τ Η Σ ΟΜ Ά Δ Α Σ ΦΙ Λ ΟΠ Ά Π Π ΟΥ ΘEΟΔ ΩΡOY Ζ Α ΦΕΙ ΡΌ Π ΟΥ Λ ΟΥ , Μ Α Ν Ώ Λ Η ΟΙ Κ ΟΝ Ό Μ ΟΥ , Ν Ί Κ ΟΥ Π Α Π Α Δ Ό Π ΟΥ Λ ΟΥ , Α ΓΓΕΛ Ι Κ Ή Σ Σ Β ΟΡΏ Ν ΟΥ , Ά ΓΓΕΛ ΟΥ Σ Κ ΟΎ ΡΤ Η Κ Α Ι Κ Ώ Σ Τ Α Χ ΡΙ Σ Τ Ό Π ΟΥ Λ ΟΥ

– 196 –

– 197 –

Α.Σ.: Αφορμή για το Αλέξανδρος Ιόλας Project στάθηκε μια παραίνεση της Μαίρης Ζυγούρη, το φθινόπωρο του 2008, να πάμε στη βίλα του Ιόλα στην Αγία Παρασκευή, για να δούμε την πιθανότητα δημιουργίας ενός νέου έργου της ομάδας. Κ.Χ.: Μέχρι τότε κάναμε κάποια έργα με σκοπό την ενεργοποίηση συγκεκριμένων χώρων, όπως ένα παλιό ξενοδοχείο στην Πορταριά Πηλίου, το παλιό νταμάρι στο λόφο Φιλοπάππου κ.λπ. Κάπως έτσι βρεθήκαμε και στη βίλα Ιόλα. Αρχικά αντιμετωπίσαμε τον Ιόλα ως νεότεροι καλλιτέχνες που προσπαθούν να θέσουν αναστοχαστικά ερωτήματα σχετικά με το παρελθόν της ελληνικής τέχνης, χωρίς όμως να έχουμε γνωρίσει τον Ιόλα και χωρίς να έχουμε δράσει την εποχή που εκείνος ζούσε. Ν.Π.: Αν θυμάμαι καλά, το πρώτο πράγμα που μας είχε ενθουσιάσει, ήταν το κουφάρι της ίδια της βίλας. Εκεί πηγαίναμε και ξαναπηγαίναμε. Η βίλα μας έδωσε την αφορμή ν’ αρχίσουμε να ψάχνουμε τα υπόλοιπα πράγματα. Θ.Ζ.: Νομίζω ότι ξεκίνησε με μια λαγνεία για το ερείπιο. Μέσα από αυτό αρχίσαμε να διεισδύουμε στην προσωπικότητα του ιδιοκτήτη, στο ποιος τελικά ήταν ο Ιόλας. Τότε βρεθήκαμε σε ένα σταυροδρόμι, όπου συναντιόταν το ενδιαφέρον για το ερείπιο και η αναγκαιότητα να ερευνήσουμε την προσωπικότητά του, ως μια εμβληματική φιγούρα, με πολλές σκοτεινές και απόκρυφες πτυχές, με πολύ έντονο βίο, που στιγμάτισε γενιές καλλιτεχνών, σημασιοδότησε την είσοδο της σύγχρονης τέχνης και της θεώρησής της στην Ελλάδα, διατηρώντας όλη αυτήν την αίγλη της αριστοκρατικής ζωής και το μύθο του Έλληνα πάτρονα της τέχνης. Όλα αυτά τα γεγονότα συνηγόρησαν στο να αρχίσουμε να ξεδιπλώνουμε μια σειρά από συμβάντα, τα οποία μπερδεύονταν με τη βίλα, την οποία –όπως είπες– επισκεπτόμασταν συνεχώς. Μέσα από τη ζωντανή εμπειρία της βίλας αρχίσαμε να φανταζόμαστε κάποιες πιθανές εκδοχές αναπαραστάσεων. Τούτες οι αναπαραστάσεις μας οδήγησαν αρχικά στο ενδεχόμενο να κάνουμε κάποιες εκθέσεις, ένα πρότζεκτ, να εμπνευστούμε και να διεισδύσουμε καλλιτεχνικά σε αυτό το περιβάλλον ανοίγοντας ένα διάλογο μαζί του. Έτσι, όλα αυτά κατέληξαν σε μια άλλου είδους πράξη, σε μια συλλογή τεκμηρίων, που σχημάτιζαν ένα είδος αρχείου, το οποίο με τη σειρά του έμοιαζε να αυτονομείται και να παρουσιάζει ένα σώμα δουλειάς, που αφορούσε πια περισσότερο την ομάδα. Α.Σ: Ναι, αλήθεια είναι ότι η έρευνα του αρχείου ξεκίνησε αρκετά μετά. Ν.Π.: Πρώτα ήταν το κτήριο και ξανά αυτό, πράγμα που μας απασχόλησε περίπου ένα εξάμηνο. Βλέποντας τη βίλα ερειπωμένη, βλέποντας μέσα στο κτήριο διαλυμένα έργα καλλιτεχνών, όλα αυτά τα περιοδικά, τ’ απομεινάρια... από – 198 –

– 199 –

εκείνο το σημείο αρχίσαμε να αναζητούμε άλλα ενδεχόμενα. Αυτά που είδαμε

να αναδεικνύουμε τις διαφωνίες, συγκροτώντας μια νέα δημόσια σφαίρα. Σε

εκεί έγιναν κάτι σαν οδηγός. Λειτουργήσαμε στην αρχή με βάση τα τεκμήρια

αυτήν επενεργούν διαφορετικά υποκείμενα με διαφορετικές απόψεις, που δεν

που βρήκαμε εκεί μέσα.

αποβλέπουν απαραίτητα σε μια συναίνεση, σε μία συμφωνία και επομένως, σε οριστικές αποτιμήσεις. Τα πράγματα πρέπει να μένουν ανοιχτά. Κάτι, ας πού-

Α.Σ.: Ίσως ήταν και η αδυναμία μας να κάνουμε ένα έργο ή κάτι άλλο μέσα στο

με, που από την αρχή φοβηθήκαμε ήταν η «αγιογράφηση» του Ιόλα. Μάλλον

οίκημα. Ίσως, δηλαδή, να μας απέτρεψε το ίδιο το κτήριο από κάτι τέτοιο.

δεν θέλουμε να καταλήξουμε σε μία εικόνα του, αλλά σε πολλές διαφορετικές,

Ν.Π.: Και η ιδιαίτερη συνθήκη του κτηρίου, το ότι ήταν πρακτικά επικίνδυνο να

ίσως και αλληλοαναιρούμενες εκτιμήσεις του.

κάνουμε κάτι εκεί.

Α.Σκ.: Ο Ιόλας ήταν η αφορμή για να δούμε μια ολόκληρη εποχή. Μπαίνοντας

Α.Σ.: Εντωμεταξύ, ένας πυκνός κήπος έκρυβε το κτήριο. Ίσως και αυτό συντε-

στη βίλα, στην κατάσταση που ήταν, παρακινηθήκαμε στη νεκροψία μιας επο-

λούσε σε μια μυθολογία, δημιουργούσε ένα μυστήριο για το τι γίνεται εκεί

χής ολόκληρης. Από τη στιγμή που μπαίνει κανείς μέσα, αυτομάτως το ίδιο το

μέσα. Είχε, βέβαια, ήδη γίνει κέντρο διερχομένων…

κτήριο, τα ίδια τα πράγματα, τον αναγκάζουν να τα προφυλάξει, να δει τι είναι, να τα ξεφυλλίσει...

Θ.Ζ.: Όλο αυτό συνέβαινε γύρω από μια σειρά αντιθέσεων σε σχέση με ένα «μνημείο» υπό κατάρρευση. Ένα μνημείο σε πολλά επίπεδα. Και, νομίζω, πως

Ν.Π.: Θέλω να προσθέσω πως όλα αυτά που λέμε προέκυψαν μετά. Βασικό στη

όλο αυτό το μυστήριο ήταν που μας ερέθισε να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε

διαδικασία που ακολουθήσαμε ήταν να δούμε τη βιογραφία του, την οποία

«τι γίνεται εδώ πέρα;».

αφού την ψάξαμε, αρχίσαμε να αισθανόμαστε κενά· και αρχίζοντας να συζη-

Κ.Χ.: Όλοι, όταν πήγαμε για πρώτη φορά στη βίλα, καταλάβαμε ότι η περίπτωση

τάμε με κόσμο, λέγοντας ότι θέλαμε να κάνουμε κάτι στη βίλα κ.λπ., ανακαλύ-

Ιόλα είναι κάτι το οποίο έχει πάρα πολλές προεκτάσεις, οι οποίες, έχουν να

πταμε σταδιακά κι άλλα κενά. Αυτά τα κενά μας οδήγησαν στο να ψάξουμε όλα

κάνουν με κάποια ζητήματα. Έχουν να κάνουν με τον ίδιο το συλλέκτη, με

αυτά που είπατε πριν.

την κατάσταση της βίλας μετά το θάνατό του, με το πώς την αντιμετωπίζουν

Θ.Ζ.: Δηλαδή τα εργαλεία μας ήταν το κτήριο, τα κενά της αφήγησης του βιβλίου

οι περίοικοι, με τις σχέσεις γειτονίας με τον Ιόλα άλλοτε, με το πώς το καλλι-

και η ερώτηση ποιος εντέλει ήταν ο Ιόλας.

τεχνικό πεδίο αντιλαμβανόταν τον Ιόλα και πώς τον αντιλαμβάνεται σήμερα, σε μια εποχή που η ιδέα του πάτρονα ή του μαικήνα των τεχνών έχει αλλάξει

Κ.Χ.: Γενικότερα, αρχίσαμε να συλλέγουμε υλικό, να βλέπουμε τι έχουμε σχε-

ουσιαστικά, ίσως μάλιστα δεν υφίσταται, τουλάχιστον σ’ αυτή τη μορφή. Γρή-

τικά με τον Ιόλα. Είχαμε βρει κάποιους πεταμένους καταλόγους, ψάχναμε άρ-

γορα καταλάβαμε ότι ο Ιόλας αποτελεί ένα καλό παράδειγμα, με αφορμή το

θρα εφημερίδων και περιοδικών, σε σχέση με τον Ιόλα, τη βίλα κ.λπ. Κάπου

οποίο μπορούμε να ανοίξουμε μια γενικότερη συζήτηση. Μπορούμε, για πα-

εκεί καταλάβαμε ότι μάλλον αυτό το πράγμα θα μπορούσε να λειτουργήσει

ράδειγμα, να ανοίξουμε τη συζήτηση για τις δεκαετίες του 1960, του 1970 και

σαν ένας κόμβος, σαν ένα σημείο στο οποίο συγκεντρώνονται διαφορετικές

του 1980 στην Ελλάδα και να δούμε αυτήν την περίοδο ακόμη και έξω από τον

τέτοιες αφηγήσεις και στοιχεία για τον Ιόλα και κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στο

Ιόλα. Αργότερα, διοργανώσαμε στο Beton7 μια συζήτηση για τη δεκαετία του

αρχείο. Ένα αρχείο το οποίο μπορεί να επεκταθεί και να συμπληρωθεί απ’ όλες

1980, για την οποία ο Ιόλας στάθηκε απλά η αφορμή1. Σε αυτό το πλαίσιο, αρχί-

αυτές τις αφηγήσεις και τις διαφορετικές αποτιμήσεις του.

σαμε να συζητάμε με πολλούς ανθρώπους, να συναντάμε, μεταξύ άλλων, τους

Α.Σ.: Δηλαδή η συλλογή του αρχείου ξεκίνησε πριν από την απόφαση να συστα-

περίοικους της βίλας, θέλοντας να ανοίξουμε περισσότερο το project. Να το

θεί το αρχείο στην ουσία, αυτό λες;

ανοίξουμε σύμφωνα με την ίδια τη λογική λειτουργίας της ομάδας, της οποίας τα μέλη συχνά διαφωνούν μεταξύ τους. Ο καθένας από εμάς έβλεπε την περί-

Κ.Χ.: Εκεί οδηγηθήκαμε, δηλαδή στην ιδέα του αρχείου, το οποίο θα μπορούσε

πτωση Ιόλα με εντελώς διαφορετικά μάτια, δεν μπορούσαμε να συμφωνήσουμε

να δώσει μορφή στο project�� , να είναι η ομπρέλα του project�� , η ομπρέλα συγκέ-

σε μία αποτίμησή του. Αυτήν την αδυναμία λήψης μιας συλλογικής θέσης, κάτι

ντρωσης αυτών των πραγμάτων.

σύνηθες στην ομάδα, αποφασίσαμε να τη βάλουμε στο κέντρο. Πέρα από την

Α.Σ.: Να πούμε όμως και τι συνιστά το αρχείο Ιόλα, από τι αποτελείται;

τάση να ενεργοποιούμε κάποιους χώρους, έχουμε και αυτήν του ανοίγματος ενός διαλόγου, δηλαδή το να πολλαπλασιάζουμε, να επεκτείνουμε και τελικά

Κ.Χ.: Από ο,τιδήποτε έχει να κάνει με τη ζωή του, έγγραφα, καταλόγους, άρ-

– 200 –

– 201 –

θρα εφημερίδων και περιοδικών, αφηγήσεις-συνεντεύξεις ανθρώπων που τον

Θ.Ζ.: Δηλαδή, Ν., πιστεύεις ότι το σημαντικότερο κομμάτι του δικού μας αρχείου

γνώρισαν ή συνεργάστηκαν μαζί του, ο,τιδήποτε σχετικό με την κατάσταση

είναι οι ετυμηγορίες που εισπράξαμε από τους ανθρώπους που πλαισίωναν

και την ιστορία της βίλας, φωτογραφίες, κατόψεις, τα πρακτικά του δήμου της

τον Ιόλα.

Αγίας Παρασκευής για την απαλλοτρίωσή της, κείμενα, ακόμα και κάποια πρό-

Α.Σ.: Για μένα δεν είναι το κύριο μέρος του αρχείου αυτό. Είναι ένα μέρος του.

σφατα, εικαστικά έργα και projects ή ό, τι άλλο.

Α.Σκ.: Πέρα από τις συνεντεύξεις, θυμάμαι όταν απλώσαμε τα πράγματα στο

Θ.Ζ.: Η προέλευση των τεκμηρίων ποια ήταν; Υπολείμματα που βρεθήκανε στη

πάτωμα του Beton7, υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι ήταν μιας αριστερής κουλ-

βίλα, μετά από μια υποτυπώδη «αρχαιολογική ανασκαφή», θα έλεγα εγώ ευ-

τούρας, που βρίσκανε από το Αντί μέχρι φιλοσοφικά βιβλία που διάβαζε ο Ιό-

θαρσώς, υλικό που μας έδωσαν άνθρωποι σε προσωπικές συνεντεύξεις, μια

λας. Όμως εκείνο που τους συγκλόνισε ήταν αυτό: ότι ήταν ένας άνθρωπος

έρευνα τεκμηρίων τα οποία είχαν δημοσιευτεί στον τύπο, έρευνα σε άλλα αρ-

εστέτ ο οποίος είχε μια κουλτούρα πάρα πολύ ανοιχτή. Δεν ήταν αυτό που λέμε

χεία.

ένας άνθρωπος της δεξιάς που τον ενδιέφερε μόνο το έργο τέχνης, ήταν ένας

Α.Σ.: Νομίζω πως είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι δεν θεωρούμε τα υπολείμμα-

άνθρωπος που ψαχνόταν, που διάβαζε, που ο,τιδήποτε έπιανε στο χέρι του το

τα, από τα προσωπικά του αντικείμενα και τα περιοδικά ή ο,τιδήποτε άλλο

έφτανε σε μια τελειότητα.

βρήκαμε στη βίλα, μέρος του αρχείου, αλλά ένα καλλιτεχνικό έργο το οποίο

Κ.Χ.: Ξέρεις, έχω μια αντίρρηση σ’ αυτό που λες, πως αυτό πηγαίνει προς μια

περιλαμβάνεται στο αρχείο ως έργο. Δεν ταξινομήσαμε, δηλαδή, τα αντικεί-

αποτίμηση.

μενα, δεν τα βάλαμε σε βιτρίνες και προθήκες, από εκεί τα ρούχα, από εκεί τα

Α.Σ.: Γιατί; Το αρχείο δεν οδηγεί αναγκαστικά και σε μια αποτίμηση;

παπούτσια κ.λπ.

Κ.Χ.: Όχι ακριβώς. Δεν επιδιώκουμε μιαν αποτίμηση. Βασιζόμαστε στο ότι είμα-

Κ.Χ.: Βασική στη συζήτηση για το αρχείο Ιόλα υπήρξε εξαρχής η ερώτηση «τι εί-

στε μια γενιά που δεν έζησε τον Ιόλα. Κι εδώ υπάρχει μια τομή: λέμε ότι αυτό

ναι ένα αρχείο;». Οπότε το αρχείο Ιόλα το οποίο προτείνουμε είναι ακριβώς και

είναι ένας σωρός πραγμάτων, ο οποίος ορίζει μια προηγούμενη συνθήκη που

το περιεχόμενό του αλλά και οι μορφές που μπορεί να πάρει στο μέλλον. Οφεί-

έχει τελειώσει. Δεν λέμε καλώς ή κακώς. Λέμε ότι εμείς επάνω σ’ αυτό το σωρό

λει ταυτόχρονα να αναδεικνύει τη δική μας διερώτηση για το τι τελικά είναι

πηγαίνουμε και ξαναβλέπουμε τα πράγματα χωρίς το βίωμα, κάνουμε δηλαδή

το αρχείο. Είναι δηλαδή ένα αρχείο, το οποίο ενδεχομένως θα αλλάζει συνεχώς

μια διαδικασία αντίθετη από αυτή που οδηγεί σ’ ένα σωρό.

μορφή, θα αλλάζει συνεχώς περιεχόμενο, θα αλλάζει συνεχώς η δομή του.

Θ.Ζ.: Κι αυτή η αποσυσώρρευση γίνεται δημιουργικά, όχι μεθοδολογικά όπως

Ν.Π.: Γιατί θα αλλάζει μορφή;

θα έκανε ένας βιογράφος ή ένας αποτιμητής της προσωπικότητας του Ιόλα.

Θ.Ζ.: Θα αλλάζει μορφή γιατί ο τρόπος παρουσιάσής του ή τρόπος παράθεσής

Κ.Χ.: Ακόμη, δεν κρίνουμε τι είναι και τι δεν είναι σημαντικό από τα στοιχεία

του είναι τόσο ανοιχτός και υπόκειται στη δική μας αισθητική διάθεση, ανα-

που συγκεντρώσαμε για τον Ιόλα. Ο σωρός είναι ταυτόχρονα μια συμπαράθε-

λόγως με την εκάστοτε πρόσκληση ή κάθε παρουσίασή του που ίσως μας προ-

ση πραγμάτων σημαντικών και ασήμαντων. Στο Beton7 έγινε, νομίζω, ξεκά-

κύψει.

θαρο το πώς προσεγγίζουμε τον Ιόλα. Το αρχείο έχει να κάνει με τρία σημεία:

Ν.Π.: Νομίζω ότι δεν είναι τόσο αυτό όσο οι συνεντεύξεις που πήραμε. Γιατί συ-

πρώτον, ανοίγουμε μια συζήτηση για τον Ιόλα· δεύτερον, προστίθενται στο

ζητώντας με ανθρώπους που τον έζησαν –μιας κι εμείς δεν έχουμε ζήσει τίποτε

project διάφορα έργα, δικά μας και άλλων. Και αυτά συνθέτουν το αρχείο.

από εκείνη την εποχή– ανακαλύπτουμε πτυχές που δεν ξέρουμε. Προσωπικά

Θ.Ζ.: Είναι επίσης σημαντικό αυτό που είπες. Ότι ανοίγουμε ξανά τη συζήτηση

μέσα από τις συνεντεύξεις έμαθα ουσιαστικά πράγματα.

σημαίνει ότι ανοίγουμε ξανά το πεδίο. Ανοίγει το πεδίο της γενιάς του 1970,

Α.Σκ.: Μα η δημιουργία ενός αρχείου έτσι ξεκινάει: ψάχνεις και βρίσκεις πράγ-

του 1980, ανοίγει το πεδίο της ερώτησης έναντι του μαικήνα της τέχνης, το

ματα, δεν τα ξέρεις.

πεδίο του Ιόλα ως περσόνα, όλο αυτό το πεδίο που έως ένα σημείο στιγμάτισε τη δική μας γενιά.

Κ.Χ.: Εγώ απλά λέω πως, όπως μπαίνει το ερώτημα «τι είναι ο Ιόλας», μπαίνει κι ένα ερώτημα «τι είναι ένα αρχείο».

Κ.Χ.: Πάνω σ’ αυτό που λες, θέλω να σημειώσω πως αναφορικά με τις αφηγήσεις – 202 –

– 203 –

Άποψη από την έκθεση της Ομάδας Φιλοπάππου Σε μια στροφή συναντήσαμε τον Ιόλα που πραγματοποιήθηκε στο Beton7 (24.10-19.11.2011).

Η Ομάδα Φιλοπάππου στη βίλα του Αλέξανδρου Ιόλα.

– 204 –

– 205 –

που εμπεριέχονται στο αρχείο έχουμε γνώση ότι αυτός ο οποίος μιλάει για τον

μαζί αυτό που θεωρητικά είναι σημαντικό μ’ αυτό που –πάλι θεωρητικά– είναι

Ιόλα, μιλάει αφ’ εαυτού και μεταφέρει την πραγματικότητά του ή αυτό που

ασήμαντο. Δηλαδή το ασήμαντο εκεί μέσα έχει μια άλλη δυναμική γιατί πή-

βλέπει ως μια πραγματικότητα.

ραμε μια πραγματικότητα του χώρου, όλα αυτά τα στοιχεία που βρίσκονταν κάτω στο πάτωμα, και τα μεταφέραμε σ’ έναν άλλο χώρο. Δεν ξεχωρίσαμε τα

Α.Σ.: Μιας και μιλάμε για μικρά αρχεία, θα ήθελα να μιλήσουμε για το αρχείο

«σκουπίδια» σε σημαντικά και ασήμαντα.

Ιόλα σε σχέση με άλλα αρχεία.

Θ.Ζ.: Άρα εκείνο που συγκροτεί το αρχείο Ιόλα –και είναι η προσωπική μου

Θ.Ζ.: Λειτουργήσαμε ως διαχειριστές αντικειμένων και υλικού, δηλαδή όπως

άποψη– είναι η στρατηγική της σημασιοδότησης.

περίπου διαχειρίζεται ένας καλλιτέχνης ένα found object. Λειτουργήσαμε μέχρι στιγμής ως καλλιτέχνες γιατί δεν θέσαμε καμία διάταξη για το αρχείο. Η

Α.Σκ.: Γι’ αυτό και δεν μπορούσε κανείς να ξεφυλλίσει π.χ. τις εφημερίδες, γιατί

διάταξη είναι πολύ βασικό συγκροτησιακό ζήτημα ενός αρχείου, το πώς θα

είναι εν εξελίξει το έργο. Και πιστεύω ότι το αρχείο θα συμπληρωθεί σιγά σιγά.

είναι, ποια θα είναι η έκτασή του, ποια τα παρακλάδια του, ποια θα είναι η

Θ.Ζ.: Με αφορμή αυτό που λες θέλω να επανέλθω και να πω ότι οι συνεντεύξεις

δομή του, ποια η σύστασή του, τι θα περιλαμβάνει. Είναι ζητήματα σοβαρά που

που κάναμε δεν ήταν στοχευμένες, δεν ήταν συνεντεύξεις ανθρωπολογικής,

τίθενται όταν ξεκινάει κάποιος να φτιάχνει ένα αρχείο. Το Beton7, παραδείγ-

μετα-αποικιοκρατικής μεθοδολογίας. Δεν προσπαθήσαμε να πετύχουμε ένα

ματος χάριν, ήταν το κέλυφος, το οποίο έπρεπε να υποδεχτεί τα συγκεκριμένα

συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Απλά ακούσαμε τους ανθρώπους αυτούς… Η δε-

αντικείμενα. Αν την έκθεση την κάναμε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης

οντολογία της εικαστικής πρακτικής που εφαρμόσαμε στο θέμα του αρχείου

Τέχνης θα ήταν διαφορετική η παράθεση.

Ιόλα –για να κλείσουμε το θέμα της σχέσης του αρχείου μας με άλλα αρχεία–

Κ.Χ.: Βέβαια αυτό κάναμε σε ένα βαθμό και στο Beton7. Aπό τη μια αφήσαμε το

είναι κατά περίπτωση να τοποθετήσουμε τα αντικείμενα που έχουμε αυτή τη

σωρό και από την άλλη βάλαμε προθήκες.

στιγμή, τα τεκμήρια, τις συνεντεύξεις, τις αφηγήσεις, με όποια δομή θέλουμε.

Θ.Ζ.: Χρησιμοποιήσαμε διάφορα στησίματα.

Είναι ένα αρχείο χωρίς αρχή και τέλος, χωρίς κεντρική κατεύθυνση.

Α.Σκ.: Προσπαθήσαμε να αναδείξουμε αυτή τη διαφορά: από τη μια ήταν η μετα-

Κ.Χ.: Μέσω του αρχείου προσπαθούμε να δημιουργήσουμε έναν δημόσιο χώρο,

φορά του χώρου και από την άλλη το «εργαστήριο».

που συγκροτείται στη βάση αντιπαραθέσεων, πράγμα το οποίο επιδιώκουν

Θ.Ζ.: Όπως πολύ εύστοχα μας είπε ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, το ένα ήταν «ωμό»

ότι ο Ιόλας αποτελεί απλώς την αφορμή, δεν είναι ο λόγος. Είναι αφορμή για

συχνά τέτοια «καλλιτεχνικά» αρχεία. Γιατί αυτό που θέλουμε να πούμε είναι

και το άλλο «μαγειρεμένο». Το «μαγειρεμένο» ήταν το υλικό με διαμεσολά-

τη συγκρότηση μιας δημόσιας σφαίρας, στην οποία επενεργούν διαφορετικά

βηση, των εφημερίδων κ.λπ., ενώ το άλλο δεν ήταν ούτε αρχείο, ούτε γλυπτό,

υποκείμενα για διαφορετικούς λόγους. Εκεί στην πραγματικότητα, θέτοντας

ούτε εγκατάσταση, ήταν μια ωμή κατάθεση.

συνεχώς το ερώτημα «τι είναι ένα αρχείο», πηγαίνουμε ενάντια σε αυτό που

Α.Σ.: Όμως και το «ωμό» αρχείο εμπεριείχε μια διαμεσολάβηση, αυτή τη φορά

ήδη είναι ένα αρχείο. Και λέμε ότι η ίδια η ιδέα του αρχείου πρέπει να επεκτα-

«καλλιτεχνική».

θεί, να γίνει ακόμη δημοκρατικότερη.

Κ.Χ.: Ναι, γιατί ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το αρχείο είναι «καλλιτεχνι-

Α.Σ.: Ναι, αλλά ο αρχειοθέτης δεν πρέπει να μην έχει ηθική στάση απέναντι στα

κός». Δεν είναι αυτός του αρχειοθέτη, του επιστήμονα, του ιστορικού. Ο τρό-

πράγματα;

πος που βλέπουμε τα πράγματα είναι καλλιτεχνικός.

Κ.Χ.: Είμαστε μια συλλογικότητα, όχι ένας άνθρωπος. Ως συλλογικότητα δεν

Α.Σ.: Γεγονός είναι ότι στο Beton7 οι άνθρωποι μπορούσαν να πιάσουν με τα

κρίνουμε τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο. Οπότε η ίδια η συλλογικότητα, η

χέρια τους τα αντικείμενα, το οποίο νομίζω ότι δεν συμβαίνει σε παρουσιάσεις

ίδια η ομάδα –κι αυτό είναι μέσα στη λογική ύπαρξης μιας ομάδας– σκοπεύ-

αρχείων, το να μπορείς δηλαδή να πηγαίνεις να ψαχουλεύεις ή να πατάς επάνω

ει να ονομάσει αυτήν τη συνθήκη ως μια κανονική συνθήκη, μια περιεκτική

στα αντικείμενα.

συνθήκη.

Κ.Χ.: Θα επαναλάβω ότι δεν θεωρήσαμε ποτέ ότι υπήρχε κάποιο αντικείμενο

Μ.Ο.: Θα θέσω εδώ μια ερώτηση: Αν έρθει κάποιος αύριο και φέρει ένα έργο

πολύ σημαντικό και κάποιο ασήμαντο. Αντίθετα προσπαθήσαμε να βάλουμε

που έχει κάνει για τον Ιόλα, το οποίο ενδεχομένως δεν είναι αξιόλογο, η ομάδα

– 206 –

– 207 –

Σημειώσεις

Φιλοπάππου θα το εντάξει σε αυτό το καλλιτεχνικό αρχείο ή θα το αξιολογήσει

πρώτα;

1. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2011 με συντονιστή τον Θεόφιλο Τραμπούλη. Εντάχθηκε σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα συζητήσεων με αφορμή την περίπτωση

Θ.Ζ.: Δεν πιστεύουμε σ’ εναν ολοκληρωτισμό που έχει το αρχείο ως «αρχή». Δη-

Ιόλα, στο πλαίσιο της έκθεσης της ομάδας που πραγματοποιήθηκε στον ίδιο χώρο με τίτλο Σε μια

λαδή εμείς έχουμε ένα αρχείο που δεν έχει γενεαλογία. Ξεκινάμε από μια επί-

στροφή συναντήσαμε τον Ιόλα (24.10-19.11.2011), όπου παρουσιάστηκαν μια εικαστική εγκατά-

σκεψη στη βίλα κι από κει ξετυλίγονται όλα.

σταση, ένα μέρος του υπό διαμόρφωση Αρχείου Ιόλα, καθώς και διάφορα άλλα τεκμήρια από την μέχρι τότε δράση της Ομάδας Φιλοπάππου σε σχέση με το Αλέξανδρος Ιόλας Project.

Α.Σ.: Στην ουσία ξεκινάμε από το τέλος.

2. http://omadafilopappou.info/iolas.htm

Θ.Ζ.: Ακριβώς! Και ξετυλίγουμε το κουβάρι, το οποίο όμως δεν πιστεύουμε πως είναι όλος ο μίτος της Αριάδνης. M.O.: Ποια είναι η επόμενη ημέρα του όλου εγχειρήματος; Θ.Ζ.: Είμαστε ακόμη σε εγρήγορση, αναζητώντας συνέργειες με ανθρώπους που πλαισίωσαν τον Ιόλα. Υπάρχει το ενδεχόμενο να ξαναπαρουσιάσουμε όλο αυτό το πράγμα, που με νέες συνθήκες θα είναι διαφορετικό. Πιστεύω ότι η μορφή του αρχείου υπόκειται στο κάλεσμα και τις ανάγκες της εκάστοτε παρουσίασης. Α.Σ.: Καταρχάς υπάρχει ένα αίτημα εγκατάστασης του αρχείου. Πρέπει να βρεθεί μια –προσωρινή έστω– στέγη για το αρχείο Ιόλα. Θ.Ζ.: Το αρχείο αναζητεί στέγαση όσον αφορά στα αντικείμενα. Αλλά σε ό, τι αφορά την τεκμηρίωση, δυστυχώς ακόμα, μόνο ένα πολύ μικρό μέρος του είναι ανεβασμένο στο internet, στον ιστότοπο της ομάδας2. Κ.Χ.: Μην αστειευόμαστε, αλλά αυτό που έχουμε στα χέρια μας αυτή τη στιγμή είναι ελάχιστο. Ουσιαστικά δεν έχουμε τίποτε σημαντικό. Και δεν θα μπορούσαμε να έχουμε. Η συζήτηση, ωστόσο, άνοιξε. Τα δικαιώματα όμως του αρχείου αυτού δεν θα τα έχει ποτέ κανένας, τα δικαιώματα είναι ελεύθερα. Ούτε εμείς έχουμε τα δικαιώματα για να τα παραχωρήσουμε κάπου. Σκοπός είναι τ�� o�� αρχείο Ιόλα να παραμένει αέναα ανοιχτό.

ΦΕΒΡΟΥΆΡΙΟΣ 2014

– 208 –

– 209 –

ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΤΈΧΝΗ ΚΑΙ ΑΡΧΕΊΟ ΑΡΧΕΙΑΚΈΣ ΣΥΛΛΟΓΈΣ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ

ΚΡΙΤΙΚΉ+ΤΈΧΝΗ 06

Έκδοση της AICA ΕΛΛΑΣ Επιμέλεια έκδοσης – Αρχισυνταξία

ΧΆΡΙΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΎΛΟΥ Διορθώσεις κειμένων

ΖΈΤΤΑ ΠΑΣΠΑΡΆΚΗ Καλλιτεχνική Επιμέλεια – Σχεδιασμός

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Supporting Creativity

online version

ȆǼȇǿǼȋȅȂǼȃǹ

īȚȐȞȞȘȢ ǿıȚįȫȡȠȣ īȚȐȞȞȘȢ īȡȘȖȠȡȚȐįȘȢ ǼȓȞĮȚ įȣȞĮĲȒ Ș İʌȚıĲȡȠĳȒ ȅȡĳȑĮȢ ǹʌȑȡȖȘȢ + ȃȓțĮȚĮ ȦȢ ĮȞĲȓıĲȡȠĳȘ ĮȞĮȖȞȫȡȚıȘ īȚȐȞȞȘȢ ǻ ǿȦĮȞȞȓįȘȢ ǼʌȚıĲȡȠĳȒ țĮȚ ǹȞĮıȪȞĲĮȟȘ ȀĮĲİȡȓȞĮ ǾȜȚȠʌȠȪȜȠȣ ȀĮĲȫĳȜȚ ȁȓȗȘ ȀĮȜȜȚȖȐ Lizzie Calligas ǹȜİȟȐȞįȡĮ īȚĮȞȞĮțĮȞįȡȠʌȠȪȜȠȣ Alexandra Giannakandropoulou ȃȐȞĲȚĮ ȀĮȜĮȡȐ Nadia Kalara 0ĮȡȓȞĮ īȚȫĲȘ Marina Gioti ǹȜȑȟĮȞįȡȠȢ ȌȣȤȠȪȜȘȢ Alexandros Psychoulis ǱȡĲİȝȚȢ ȆȠĲĮȝȚȐȞȠȣ Artemis Potamianou ǻȘȝȒĲȡȘȢ ȋĮȜȐĲıȘȢ Dimitris Halatsis ĬİȩįȦȡȠȢ ǽĮĳİȚȡȩʌȠȣȜȠȢ Theodoros Zafeiropoulos ȋȡȒıĲȠȢ ȋȡȣıȩʌȠȣȜȠȢ Christos Chrissopoulos ǺĮȖȖȑȜȘȢ ǹȡĲȑȝȘȢ Vaggelis Artemis ǺĮıȚȜİȓĮ ȈĲȣȜȚĮȞȓįȠȣ 0\ ERG\ LV P\ RI¿FH īȚȐȞȞĮ ȂʌȠȪțȠȕĮ ȅ ȜĮȖȩȢ ȀȦȞıĲĮȞĲȓȞȠȢ ȂĮĲıȠȪțĮȢ ǼʌȚıĲȡȑĳȠȞĲĮȢ

ǺĮıȓȜȘȢ ǹȝĮȞĮĲȓįȘȢ ȆİȞĲȐʌĲȣȤȠ ʌİȡȓ ĮȞĮȜȠȖȚȫȞ ȝİȖȑșȠȣȢ țĮĲĮȖȦȖȒȢ țĮȚ țĮĲȠȓțȘıȘȢ ĬȠįȦȡȒȢ ȋȚȫĲȘȢ 21 ȂȐȡȚȠȢ ȋĮĲȗȘʌȡȠțȠʌȓȠȣ ҴLãWLTi T īȚȫȡȖȠȢ ȆĮʌĮįȐĲȠȢ Giorgos Papadatos ȁİȦȞȓįĮȢ ȆĮʌĮȜĮȝʌȡȩʌȠȣȜȠȢ Leonidas Papalampropoulos ǱȞȞĮ ȁȐıțĮȡȘ Anna Lascari ǹʌȩıĲȠȜȠȢ ȃĲİȜȐțȠȢ Apostolos Ntelakos īȚȐȞȞȘȢ ĬİȠįȦȡȩʌȠȣȜȠȢ Yiannis Theodoropoulos ǽȒıȘȢ ȀȠĲȚȫȞȘȢ Zissis Kotionis ǻȘȝȒĲȡȘȢ ȃĲȠțĮĲȗȒȢ Dimitris Dokatzis 142. Campus Novel ȀȫıĲĮȢ ȃĲȐĳȜȠȢ .RVWDV 'DÀRV ĭȠȓȕȘ īȚĮȞȞȓıȘ ǻȪȠ ʌȠȒȝĮĲĮ ȋȡȒıĲȠȢ ȋȡȣıȩʌȠȣȜȠȢ ȃİȣȡȫȞĮȢ ǽȒıȘȢ ȀȠĲȚȫȞȘȢ ǼȖțȜİȚıȝȩȢ ʌȡȠȢ ĲĮ ȑȟȦ ĮʌȩįȡĮıȘ ʌȡȠȢ ĲĮ ȝȑıĮ ǺȠȪȡȜĮ ʌȠȡȞİȓȠ țĮȚ ĳȣȜĮțȒ

online version

236. 239. 244.

Č&#x201A;ÄŽČĄČ&#x201C;ÄŽ Č&#x2030;Č Ę&#x152;Č?Č&#x153;Č&#x2DC; Č&#x160;Ę&#x152;ČŠ Č?Č ČĄÄłČ&#x2019; ÄąČŁČ&#x17E;Č&#x2018;Č&#x17E;Ä˛Ä°ČŁČ&#x;Č&#x2DC;Č˘ Č&#x201A;ÄŽČĄČ&#x201C;ÄŽ Č&#x201A;Č&#x201C;Č¤Č ČŁ 0Č&#x2019;Ä˛ČĄÄŽ Č&#x2013;Č&#x2DC;Č˘ 2ČĄČ&#x201C;Č&#x2014;Č Č&#x17E;Ä˛ÄŽČ˘ Č&#x2021;Č&#x201C;Č&#x203A;ÄŽ Č&#x201A;Ę&#x152;Ä°Č&#x17E;Č&#x2022;Ä°Č&#x17E;Č&#x201C;ÄąÄ˛Ä° ÇźĘ&#x152;Č&#x161;ÄąÄ˛ČĄČ ÄłČ&#x2019; ÄąÄ˛Č&#x2DC; Č&#x2C6;ÄŽČ&#x153;Č Č&#x17E;Č&#x201C;Č&#x203A;Č&#x2DC; Č&#x2020;ÄŽČ&#x17E;ÄŽČ&#x2013;Č&#x161;ČŤÄ˛Č&#x2DC;Č˘ ÇżČŚÄŽČ&#x17E;Č&#x17E;Č&#x201C;ÄŻČ&#x2DC;Č˘ Č&#x2020;ČĄČ Č˘ ÇšČĄČ&#x161;ÄąÄ˛ČŠÄŻČ&#x161;Č&#x203A;Č Č&#x17E; ÇťČ&#x2DC;Č?Č&#x2019;Ä˛ČĄČ&#x2DC;Č˘ ÇąČ&#x153;Č&#x153;Č Č˘ Çľ Ä˛Č&#x161; Č?ÄłČ&#x2DC;ÄąÄŽ Ę&#x152;Č&#x201C;ÄąČŚ Č?Č ČŁ Č?Č&#x161;ÄŽ Č?Č&#x2018;ČĄÄŽ Č&#x203A;ÄŽČ&#x161; Č?Č&#x161;ÄŽ Č&#x17E;ČŞČ¤Ä˛ÄŽ Č&#x201A;ÄŽČĄČ&#x201C;ÄŽ Č&#x2020;ÄŽÄąČ¤ÄŽČ&#x153;Č&#x201C;ÄŻČ ČŁ Maria Paschalidou ÇşÄŽÄąČ&#x161;Č&#x153;Ä°Č&#x201C;ÄŽ Č&#x2C6;Ä˛ČŁČ&#x153;Č&#x161;ÄŽČ&#x17E;Č&#x201C;ÄŻČ ČŁ Vassiliea Stylianidou Č&#x2030;Č?ÄąČ Č˘ Č Č?Č&#x2013;Č&#x2013;Č&#x2DC;Č˘ Tassos Langis Č&#x2020;ÄŽČ&#x17E;ÄŽČ&#x2013;Č&#x161;ČŤÄ˛Č&#x2DC;Č˘ ÇżČŚÄŽČ&#x17E;Č&#x17E;Č&#x201C;ÄŻČ&#x2DC;Č˘ Panayotis Ioannidis Č&#x192;Č&#x201C;Č&#x203A;Č Č˘ Č&#x2020;ÄŽĘ&#x152;ÄŽÄŻČ&#x2DC;Č?Č&#x2DC;Ä˛ČĄČ&#x201C;Č ČŁ Nikos Papadimitriou ÇşÄŽÄąČ&#x201C;Č&#x153;Č&#x2DC;Č˘ Č&#x152;ÄŽČĄČĄČ?Č˘ Vassilis Psarras ÄŤČ&#x161;ČŤČĄČ&#x2013;Č Č˘ ÄŤČŁĘ&#x152;ÄŽČĄČ?Č&#x203A;Č&#x2DC;Č˘ Giorgos Gyparakis <LDQQLV ,VLGRURX Yiannis Grigoriadis ,V UHWXUQ SRVVLEOH" Yiannis D. Ioannidis 5HWXUQ DQG UHFRYHU\ Katerina Iliopoulou 7KUHVKROG Vassiliea Stylianidou 0\ ERG\ LV P\ RIÂżFH

252. 254. 257. 260. 262. 265. 268. 271. 278. 280. 287. 290. 295.

Iana Boukova 7KH KDUH Konstantinos Matsoukas 5HWXUQLQJ Vassilis Amanatidis )LYHIROG RQ VFDOH VL]H RULJLQ DQG KDELWDWLRQ Thodoris Chiotis 21 Marios Chatziprokopiou Ň´LĂŁWLTi T Phoebe Giannisi 7ZR SRHPV Christos Chryssopoulos 1HXURQ Zissis Kotionis 2XWZDUG LQFDUFHUDWLRQ LQZDUG HVFDSH 9RXUOD ZKRUHKRXVH DQG SULVRQ Maria Topali ,Q WKH IRUP RI DQ LQWHUYLHZ Maria Michou :RPEODQG +RUL]RQ OLQLQJ Rika Benveniste 5HWXUQ WR 6DORQLND Panayotis Ioannidis 7RZDUGV $ULVWRGLNRV Dimitris Allos :KDW , OHIW EHKLQG D GD\ DQG D QLJKW %Č&#x161;Č Č&#x2013;ČĄÄŽÄłČ&#x161;Č&#x203A;Č? %LRV

online version

ĬİȩįȦȡȠȢ ǽĮĳİȚȡȩʌȠȣȜȠȢ īİȞȞȒșȘțİ ĲȠ ǹʌȠĳȠȓĲȘıİ ȝİ ȐȡȚıĲĮ Įʌȩ ĲȠ ĲȝȒȝĮ ǼȚțĮıĲȚțȫȞ țĮȚ ǼĳĮȡȝȠıȝȑȞȦȞ ȉİȤȞȫȞ ĲȘȢ ȈȤȠȜȒȢ ȀĮȜȫȞ ȉİȤȞȫȞ ǹ Ȇ Ĭ ȈȣȝȝİĲİȓȤİ ıĲȠ ʌȡȩȖȡĮȝȝĮ (UDVPXV ȝİ ȣʌȠĲȡȠĳȓĮ ĲȠȣ ǿ Ȁ Ȋ ıĲȠ 8QLYHUVLGDG GH %DUFHORQD ǺĮȡțİȜȫȞȘ ± ǿıʌĮȞȓĮ ǹʌȠĳȠȓĲȘıİ ȝİ ȐȡȚıĲĮ Įʌȩ ĲȠ ȂİĲĮʌĲȣȤȚĮțȩ ǼȚțĮıĲȚțȫȞ ȉİȤȞȫȞ ĲȘȢ ǹȈȀȉ țĮȚ ĲȚȝȒșȘțİ ȝİ ĲȠ 3DXOD 5KRGHV ȂHPRULDO $ZDUG Įʌȩ ĲȠ 0)$ ĲȠȣ 6FKRRO RI 9LVXDO $UWV 1ȑĮ ȊȩȡțȘ ǾȆǹ ȝİ ȣʌȠĲȡȠĳȓİȢ Įʌȩ ĲĮ ǿįȡȪȝĮĲĮ )XOEULJKW *HURQGHOLV țĮȚ ǹȜȑȟĮȞįȡȠȢ ȍȞȐıȘȢ ǼȓȞĮȚ ȊʌȠȥȒĳȚȠȢ ǻȚįȐțĲȠȡĮȢ ĲȠȣ ȉȝȒȝĮĲȠȢ ǹȡȤȚĲİțĲȩȞȦȞ ıĲȠ ȆĮȞİʌȚıĲȒȝȚȠ ĬİııĮȜȓĮȢ ǹʌȩ ĲȠ ȑȤİȚ ʌȡĮȖȝĮĲȠʌȠȚȒıİȚ ĮĲȠȝȚțȑȢ İțșȑıİȚȢ țĮȚ ȑȤİȚ ıȣȝȝİĲȐıȤİȚ ıİ ʌİȡȚııȩĲİȡİȢ Įʌȩ įȚİșȞİȓȢ ȠȝĮįȚțȑȢ İțșȑıİȚȢ UHVLGHQFLHV țĮȚ SURMHFW ıĲȘȞ ǼȜȜȐįĮ țĮȚ İȟȦĲİȡȚțȩ ǲȡȖĮ ĲȠȣ ȕȡȓıțȠȞĲĮȚ ıİ ʌȠȜȜȑȢ įȘȝȩıȚİȢ țĮȚ ȚįȚȦĲȚțȑȢ ıȣȜȜȠȖȑȢ ıĲȘȞ ǼȜȜȐįĮ ǼȜȕİĲȓĮ ȁȠȞįȓȞȠ țĮȚ ǾȆǹ ȉȠ İțʌȡȠıȫʌȘıİ ĲȘȞ ǼȜȜȐįĮ ıĲȘȞ Ș ȂʌȚİȞȐȜİ ȃȑȦȞ ȀĮȜȜȚĲİȤȞȫȞ ĲȘȢ ǼȣȡȫʌȘȢ țĮȚ ĲȘȢ ȂİıȠȖİȓȠȣ ıĲȘȞ ǹȞțȩȞĮ ĲȘȢ ǿĲĮȜȓĮȢ =İȚ țĮȚ İȡȖȐȗİĲĮȚ ıĲȘȞ ǹșȒȞĮ țĮȚ ȃȑĮ ȊȩȡțȘ theodoroszafeiropoulos.com 7KHRGRURV =DIHLURSRXORV +H ZDV ERUQ LQ +H JUDGXDWHG ZLWK KRQRUV IURP WKH 6FKRRO RI )LQH $UWV $ULVWRWOH 8QLYHUVLW\ RI 7KHVVDORQLNL +H JUDGXDWHG ZLWK KRQRUV IURP WKH 0)$ SURJUDP RI WKH 6FKRRO RI )LQH $UWV LQ $WKHQV DQG KH ZDV KRQRUHG ZLWK WKH 3DXOD 5KRGHV 0HPRULDO $ZDUG IURP WKH 0)$ SURJUDP RI WKH 6FKRRO RI 9LVXDO $UWV 1HZ <RUN 86$ DV UHFLSLHQW RI WKH )XOEULJKW *HURQGHOLV DQG $O 2QDVVLV )RXQGDWLRQV VFKRODUVKLSV +H LV D FXUUHQW 3K' FDQGLGDWH LQ WKH 6FKRRO RI $UFKLWHFWXUH 8QLYHUVLW\ RI 7KHVVDO\ 6LQFH KH KDV SUHVHQWHG VROR VKRZV DQG KDV SDUWLFLSDWHG LQ PRUH WKDQ LQWHUQDWLRQDO JURXS VKRZV UHVLGHQFLHV DQG SURMHFWV LQ *UHHFH 86$ DQG HOVHZKHUH +LV DUWZRUNV DUH SDUW RI PDQ\ SXEOLF DQG SULYDWH FROOHFWLRQV LQ *UHHFH 6ZLW]HUODQG /RQGRQ 86$ DQG HOVHZKHUH ,Q KH ZDV VHOHFWHG WR UHSUHVHQW *UHHFH LQ WKH WK %LHQQDOH RI (XURSHDQ DQG 0HGLWHUUDQHDQ <RXQJ $UWLVWV LQ $QFRQD ,WDO\ +H OLYHV DQG ZRUNV LQ $WKHQV DQG 1<& ȀĮĲİȡȓȞĮ ǾȜȚȠʌȠȪȜȠȣ ǼȓȞĮȚ ʌȠȚȒĲȡȚĮ țĮȚ ȝİĲĮĳȡȐıĲȡȚĮ īİȞȞȒșȘțİ ıĲȘȞ ǹșȒȞĮ ȩʌȠȣ ȗİȚ țĮȚ İȡȖȐȗİĲĮȚ ǲȤİȚ İțįȫıİȚ ĲȑııİȡĮ ȕȚȕȜȓĮ ʌȠȓȘıȘȢ ȝİ ʌȚȠ ʌȡȩıĳĮĲȠ ĲȠ ȂȚĮ ĳȠȡȐ țȐșİ ĲȠʌȓȠ țĮȚ ȠȜȩĲİȜĮ ȂİȜȐȞȚ ȆȠȚȒȝĮĲȐ ĲȘȢ ȑȤȠȣȞ ȝİĲĮĳȡĮıĲİȓ ıİ ʌȠȜȜȑȢ ȖȜȫııİȢ țĮȚ ȑȤȠȣȞ ıȣȝʌİȡȚȜȘĳșİȓ ıİ ʌİȡȚȠįȚțȐ țĮȚ ĮȞșȠȜȠȖȓİȢ ǻȘȝȠıȚİȪİȚ ıȣȤȞȐ įȠțȓȝȚĮ țĮȚ țȡȚĲȚțȒ ʌȠȓȘıȘȢ ıȣȞİʌȚȝİȜİȓĲĮȚ Įʌȩ ĲȠ ĲȘȞ ȚıĲȠıİȜȓįĮ JUHHNSRHWU\QRZ İȞȫ Įʌȩ ĲȠ įȚİȣșȪȞİȚ ĲȠ İȟĮȝȘȞȚĮȓȠ ʌİȡȚȠįȚțȩ ĭȇȂȀ ȖȚĮ ĲȘȞ ʌȠȓȘıȘ ĲȘȞ ʌȠȚȘĲȚțȒ țĮȚ ĲĮ İȚțĮıĲȚțȐ LOLRSRXORX ZRUGSUHVV FRP

307

online version

327

¸¿Ê¶¬´Ê¯°µ´©¼½»¹±¬Ê°´¶ Ê Ê Ê Ê Ê Ê±¿½¹²»¬±¨°ÀÊ¬ ©Ê ½¹Ê°¼¿½°»´¶©Ê¶¬´Ê°µ¿½°»´¶©Ê½¹ÂÊp¹Â¼°¨¹Â Ê¸½µ¸½¿ÆËµ¿°Ó ¼»°

°´¶ Ê Ê±¿½¹²»¬±¨¬Ê¬ ©Ê½¹Ê°¼¿½°»´¶©Ê½¹ÂÊ°¼½´¬½¹»¨¹ÂÊ½¹ÂÊp¹Â¼°¨¹Â Ê¸½µ¸½¿ÆËµ¿°Ó ¼»°

© ÉÕÔ× ÎÉ Í©ÖÍ ©ËÏ Ë Í © É Ò Ö ¡ Ò ¡ Í©ß © { ä © ©â © © Ò ©â © ¡©p ¡ á ¡©p © â © ©¡{Ò ©p © à © ¡ ß © ©{ á © ¡© { ß{ © © á © { ß p © ©{ à © á ©Í© p ¡ á © ¡ à © ©{ á © á © â © © á ¡ © © ß ©p ä© © © pß © ¡© ä © ¡© p{ ä© © ¡©{ Ò ¡© ¡© á ¡© © Ò© © { { pâ© ¡© â ©pß © {â© ©Ò ©pß © {â© © ¡ à© { à© { à© © © © © à ©Ú © p ¡ à ©p ©{ á ©{ © © â© © ©p ©{ Ò © ©{ ¡© ä © ©{ à © á ©âp © © á¢ ©{ ©ß © á © Ò © â© ©{ © p{ â © © © ©{ á © ä © Ò© © © ¡© á ¡ © © © © © © © © © © © © © © © ©

°´¶ Ê Ê ´¶©¸¬Ê¶ ½¹®³À ¼Á°¯´ ²»¬pp¬Ê¼½³¼¨p¬½¹ÀÊ½³ÀÊ¦¶¾°¼³À Ê ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±Â

¬»´¼½°»§Ê¼°·¨¯¬ Ê ¸¿Ê¶¬´Ê¯°µ´©¼½»¹±¬Ê °´¶ Ê Ê Ê Ê Ê¦»²¹Ê½¹ÂÊ Ê ÂÁ¹«·³Ê b Êp ²°´»¬ÀÊ°¨¸¬´Êp¬¸¹«·¬h Ê ·° ½¹p¦»°´¬Ê ¬ ©Ê ½¹ÂÊ ¦»²¹ÂÊ ½¿¸Ê Ê ¬±°´»© ¹Â·¹ÂÊ ¶¬´Ê Ê ¬±°´»¹ ¹«·¹ÂÊ b ±¬· ½¿¼³h Ê ·° ½¹p¦»°´¬Ê ¬ ©Ê ½¹Ê ¦»²¹ÂÊ ½¹ÂÊ Ê ¬ ¦··¹ÂÊ b °¶»§Ê ±«¼³Ê p°Ê ¼°½Ê ´¶ ¸´¶Ê ¼°Ê¬·´½¼ ¶´h Ê ·° ½¹p¦»°´¬Ê Ê Ê ½¹ÂÊ ¦»²¹ÂÊ ½³ÀÊ Ê ¬¼¬·¦Â»³ÊbÊ ´¶¹²°¸°´¬¶©Ê ¹»½»¦½¹h Ê ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±ÂÓÆ¼ÉÓ§ Ó ¶µ»½¡ÁÂË

¯°µ´ Ê ¼°·¨¯¬ Ê ¸¿Ê ¶¬´Ê ¯°µ´©¼½»¹±¬Ê °´¶ Ê Ê Ê Ê Ê¦»²¹Ê½¹ÂÊ Ê Â ¬» ¶³Ê b2NMHBÊ,HKJh Ê ·° ½¹p¦»°´¬Ê ¬ ©Ê ½¹ÂÊ ¦»²¹ÂÊ ½¹ÂÊ Ê »³²¹»´ ¯³Êb3GDÊ*MXRGÊ/QNIDBSh Ê ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê¦»²¹ÂÊ½¹ÂÊ Ê ¹Â½»§Ê b3NÊOQDO@HQÊ@ÊE@BDÊSNÊLDDSÊSGDÊE@BDRÊSG@SÊ XNTÊLDDSh Ê ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±ÂÓÆ¼ÉÓ§ Ó ¶µ»½¡ÁÂË

¸¿Ê°´¶ Ê Ê ÊÊ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹ÂÊ¦»²¹ÂÊ½¿¸Ê Ê ¬±°´»© ¹Â·¹ÂÊ¶¬´Ê Ê ¬±°´»¹ ¹«·¹ÂÊb ±¬· ½¿¼³h Ê ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±ÂÓÆ¼ÉÓ§ Ó ¶µ»½¡ÁÂË

¶¬½¿Ê¬ ©Ê ¸¿Ê »¹ÀÊ½¬Ê¶ ½¿Ê°´¶ Ê Ê Ê Ê Ê ·° ½¹p¦»°´¬Ê½¹ÂÊ¦»²¹ÂÊ½¿¸Ê Ê6G@KD RÊ QBGHSDBSRÊ b Ê · ¼½³Àh ·° ½¹p¦»°´¬Ê½¹ÂÊ¦»²¹ÂÊ Ê Â » ¶³ÊbO@BHȭDQb ·° ½¹p¦»°´¬Ê½¹ÂÊ¦»²¹ÂÊ Ê ¬ ¦··¹ÂÊbp¬»p°· ¯¬Ê ¹¸¼°» ½h ·° ½¹p¦»°´¬Ê½¹ÂÊ¦»²¹ÂÊ Ê Â » ¶³ÊbO@BHȭDQb ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±ÂÓÆ¼ÉÓ§ Ó ¶µ»½¡ÁÂË

¶ ½¿Ê¬»´¼½°» Ê¶¬´Ê¯°µ´©¼½»¹±¬Ê°´¶ Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¹ÂÊ Ê Â » ¶³ ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¹ÂÊ Ê Â » ¶³ ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¹ÂÊ Ê »³²¹»´ ¯³ ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½³ÀÊ Ê ¬¼¬·°«»³ ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¿¸Ê Ê ¬±°´»© ¹Â·¹ÂÊ¶¬´Ê Ê ¬±°´»¹ ¹«·¹Â ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½³ÀÊ Ê «»²´¬ ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±ÂÓÆ¼ÉÓ§ Ó ¶µ»½¡ÁÂË

¶ ½¿Ê¬»´¼½°» Ê¶¬´Ê¯°µ´©¼½»¹±¬Ê°´¶ Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¿¸Ê Ê6G@KD RÊ QBGHSDBSR ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¹ÂÊ Ê ½°· ¶¹Â ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¹ÂÊ Ê »³²¹»´ ¯³ ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½³ÀÊ Ê ¦··´¹Â ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¹ÂÊ Ê ¬ ¦··¹Â ·° ½¹p¦»°´¬Ê¬ ©Ê½¹Ê ´ ½¹Ê½¹ÂÊ Ê ÂÁ¹«·³ ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±ÂÓÆ¼ÉÓ§ Ó ¶µ»½¡ÁÂË

© ÉÕÔ× ÎÉ Í©ÖÔ×© ÕÔ Î ©ÖÍ ©ËÏ Ë Í © ÖÔ©(- 23 &1 , {â © ¡©{ á © ©ß © ©(MRS@FQ@L©© { ß © © p ¡ á © â © á ¡©p © â ©{ ¡© á¢ ©p © © p à© © ß ©Ö © á © ¡ â© p ¡ à © {â© © p á ¡ © â © © ¡pp â ©p ©G@RGS@F© © á © ©ß © Ò© © {â© © p á ¡ © â ©{ ¡© Ò © © à© p à ©©

¬»´¼½°»§Ê¼°·¨¯¬Ê°´¶ Ê Ê¬»Á°¨¹Ê°´¶©¸¿¸Ê½¹ÂÊÁ»§¼½³Ê(> -3 - *+ 2(>3.4>/( 3.4 Ê ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±Â ¶ ½¿Ê°´¶ Ê Ê¬»Á°¨¹Ê°´¶©¸¿¸Ê½¹ÂÊÁ»§¼½³Ê(> -3 - *+ 2(>3.4>/( 3.4 Ê ÄÂÅÈ ½¿²ÓµÄÊ¹±Â

#ηΑντανάκλασηΤουΠιάτου #ReflectionOfThePlate

Η έκθεση «#ηΑντανάκλασηΤουΠιάτου», αποτελεί το ερευνητικό κομμάτι της διπλωματικής εργασίας της Λίνας Μαντίκου, που διεξάγεται στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Η έκθεση «#ηΑντανάκλασηΤουΠιάτου» σε επιμέλεια της Λίνας Μαντίκου, συγχρηματοδοτήθηκε μέσω του Έργου «Υποτροφίες ΙΚΥ», από πόρους ΕΠ«Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) του ΕΣΠΑ, 2007–2013.

Αθήνα 2015

The exhibition “#ReflactionOfThePlate”, is the research part of the thesis of Lina Mantikou, which takes place at the National Technical University of Athens, at the department of Architecture and is co-financed through the Project «Scholarships IKY» from EP resources»Education and Lifelong Learning «of European Social Fund (ESF) of ESPA, 2007-2013.

Athens 2015

Περιεχόμενα

#ηΑντανάκλασηΤουΠιάτου Εισαγωγή

Index σελ. 06-07

Συμμετέχοντες

#ReflectionOfThePlate Introduction

pg. 06-07

Participants

Βέλλιου Κατερίνα Γρηγοριάδης Γιάννης Γυπαράκης Γιώργος Ζαφειρόπουλος Θεόδωρος & Ζαφειροπούλου Κατερίνα Ιωαννίδης Κώστας Καπέλος Γιάννης Κύργια Δώρα Οι Αρχιτέκτονες της Φάλαινας Ντελάκος Απόστολος Φουτρής Δημήτρης Χασαλεύρη Έλενα Ψυχούλης Αλέξανδρος

σελ. 08-11 σελ. 12-15 σελ. 16-19

pg. 08-09 pg. 10-11 pg. 12-13

σελ. 20-23 σελ. 24-27 σελ. 28-31 σελ. 32-35 σελ. 36-39 σελ. 40-43 σελ. 44-47 σελ. 48-51 σελ. 52-55

Velliou Katerina Grigoriadis Yannis Gyparakis Giorgos Zafeiropoulos Theodoros & Zafeiropoylou Katerina Ioannidis Kostas Kapelos Yannis Kyrgia Dora A Whales Architects Ntelakos Apostolos Foutris Dimitris Chasaleuri Helena Psychoulis Alexandros

Βιογραφικά

σελ. 56-59

Biographies

pg. 32-35

Ευχαριστίες & Χορηγοί

σελ. 60-61

Thanks & Sponsors

pg. 36-37

pg. 14-15 pg. 16-17 pg. 18-19 pg. 20-21 pg. 22-23 pg. 24-25 pg. 26-27 pg. 28-29 pg. 30-31

Μαντίκου Λίνα | Eπιμελήτρια Η θεματική του φαγητού κυριαρχεί ως διατύπωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εικόνες της καθημερινής παρουσίασης και προετοιμασίας φαγητού πυκνώνουν τα τελευταία χρόνια και μετατρέπονται σε παγκόσμια καθημερινή πρακτική. Η κατασκευή του προφίλ / κοινωνικής ταυτότητας, ο αριθμός των ακολούθων ως μονάδα μέτρησης κοινωνικής αποδοχής, το «μου αρέσει» ως μονάδα μέτρησης αξίας, αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά αυτής της πρακτικής. Στη συνθήκη αυτή, όπου μια συνταγή παραλλάσσεται από κάθε χρήστη, μία άυλη εικόνα μεταφράζεται σε υλική/συνταγή και όλοι οι χρήστες είναι ταυτόχρονα εν δυνάμει δημιουργοί, θεατές και καταναλωτές, αποτέλεσμα είναι η δημιουργία υβριδικών συνταγών αλλά και υβριδικών χρηστών. Οι «υβριδικές» συνταγές που δημιουργούνται, αποτελούν παραλλαγές των καθημερινών συνταγών «της μαμάς», οι οποίες με τη σειρά τους είτε έχουν επηρεαστεί από τα πρότυπα των τηλεοπτικών εκπομπών μαγειρικής διάσημων σεφ, είτε από το προσωπικό γούστο «της μαμάς». Ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου της «μαμάς», ως το μέλος της οικογένειας που θέτει γαστριμαργικά και αισθητικά πρότυπα, ενώ μέσα από αυτόν τον ρόλο ασκεί εξουσία πάνω στα υπόλοιπα μέλη, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια αλλαγή της αντίληψης της «πρότυπης» αίσθησης/γεύσης/διακόσμησης, σημαντικό στοιχείο για την αντίληψη του σύγχρονου κόσμου. Επίσης, η σχέση των μαγειρικών και των χωρικών εικόνων, που αποτελούν τη δεύτερη πιο δημοφιλή διατύπωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργεί ερωτήματα για τον αλληλοεπαναπροσδιορισμό τους, καθώς κοινό σημείο τους αποτελεί το κοινό υποκείμενο που δημοσιεύει. Έτσι, μπορούμε να αναρωτηθούμε πως η μία (φαγητό) επαναπροσδιορίζει την άλλη (χωρικό περιβάλλον) και το αντίθετο, και πως αυτή η αλληλεπίδραση επιδρά στην αντίληψη και βίωση του σύγχρονου πολιτισμού αλλά στον ρόλο του ατόμου στο σύγχρονο κόσμο. Βασικό άξονα της έκθεσης αποτελεί η ανάγνωση του σύγχρονου πολιτισμού ως υβριδίου μέσα από την αντανάκλαση του σύγχρονου φαγητού σε αυτόν. Η σχέση των διατροφικών συνηθειών με τον εκάστοτε πολιτισμό από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι και σήμερα, αναδεικνύει τη διατροφή και τις συνήθειες της, ως το σημαντικότερο πολιτισμικό χαρακτηριστικό. Η αισθητικοποίηση όμως, ένας μηχανισμός που αποκρύπτοντας τα χαρακτηριστικά ενός αντικειμένου, το μεταλλάσσει με αποτέλεσμα να μην είναι πια διαχειρίσιμο, αποτελεί τον συνδετικό άξονα πολιτισμού και φαγητού. Ξεκινώντας, το δείπνο στην αρχαία Ελλάδα είχε αποκτήσει ήδη κάποια χαρακτηριστικά αισθητικοποίησης. Ο χαρακτηρισμός «έγινε καλός» για ένα επιτυχημένο δείπνο, αποδίδει από τη μία την τυχαιότητα ως χαρακτηριστικό της αισθητικοποίησης εκείνη την περίοδο αλλά αποκαλύπτει και ως ειδικά χαρακτηριστικά της, την αρμονία της ηθικής και της ηδονής, τα οποία αποτελούσαν γενικά αισθητικά πρότυπα εκείνης της περιόδου. Έτσι, η αισθητικοποίηση, ως αρμονικός ηδονισμός, αν και τυχαία, «ήταν τότε η ουσία της ζωής, αν όχι η ίδια η ζωή». Συνεχίζοντας, την περίοδο του Μεσαίωνα, η προηγούμενη τυχαιότητα της αισθητικοποίησης άρχισε να καταγράφεται, καθώς είχε ξεκινήσει να καταγράφεται ο καθημερινός τρόπος ζωής. Μέσα από αυτή την καταγραφή, άρχισε να εδραιώνεται η σχέση της αισθητικοποίησης με έναν ατομικό τρόπο ζωής πια, ο οποίος χαρακτηρίζεται από μια συλλογική υποκειμενική ηθική και ανηθικότητα. Κατά τη βιομηχανική επανάσταση, η αισθητικοποίηση, από τυχαία συνθήκη, έγινε ιδεολογία. Η εντατικοποίηση της εργασίας αλλά και η ανάδειξη του ρόλου της τροφού σε κοινωνικοπολιτικό παράγοντα, οδήγησαν σε αλλαγές στο φαγητό αλλά και στη δομή της κοινωνίας. Η φορητότητα του γεύματος και η μαζικοποίηση της παραγωγής του, οδήγησαν στην αποσπασματικότητα της οικογένειας. Έτσι, το κυριακάτικο δείπνο μετατράπηκε σε μια συνθήκη αναπαραγωγής της ανάμνησης του «δείπνου», με αποτέλεσμα να αρχί06

σει να δημιουργείται ένα υβρίδιο ανάμεσα στην λαϊκή παράδοση και τη μαζική παραγωγή. Η φιλελεύθερη κοινωνική στροφή της δεκαετίας 60-70 συνδέθηκε με την έννοια του φαγητού τόσο ως καθημερινή όσο και ως καλλιτεχνική πρακτική. Η απελευθέρωση των κοινωνικών τάξεων και η αποδυνάμωση της συντηρητικής τάξης, είχε ως αποτέλεσμα να μαζικοποιηθεί η έννοια του δείπνου. Το φαγητό ως τελετουργία αλλά και ως υλικό γεύμα και η διαδικασία παρασκευής του, αποτελούσαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανώτερης κοινωνικής τάξης. Με τη διεύρυνση όμως των κοινωνικών τάξεων το δείπνο έγινε μια μαζική σχεδόν καθημερινή τελετουργία, όπως και η ιδιαίτερη παρασκευή του. Παράλληλα με αυτή την μεταστροφή της έννοιας του δείπνου, το φαγητό χρησιμοποιήθηκε και ως εικαστική πρακτική, με χαρακτηριστική αυτή του κινήματος Fluxus και Pop. Η στροφή της τέχνης στην καθημερινή ζωή έθεσε το ερώτημα αν η καθημερινότητα μπορεί να ιδωθεί ως τέχνη και το αντίστροφο. Ο Robert Filliou, Γάλλος εικαστικός που συνδέθηκε στενά με το κίνημα των Fluxus, διατύπωσε τη σχέση τέχνης και καθημερινότητας με την φράση «η τέχνη κάνει πιο ενδιαφέρουσα τη ζωή από την τέχνη», όπως αναφέρει στο άρθρο της η Anna Dezeuze “Everyday life, ‘relational aesthetics’ and the ‘transfiguration of the commonplace’”. Από τα ready mades του Duchamp και τη δημιουργία των happenings από τον Allan Kaprow, διατυπώνεται ξεκάθαρα η πεποίθηση της σχέσης τέχνης και καθημερινότητας. Ο ίδιος ο Kaprow αναφέρει «η διαχωριστική γραμμή μεταξύ τέχνης και καθημερινότητας, πρέπει να διατηρείται ρευστή ή στην αφάνεια ακόμα καλύτερα», ενώ ο Brecht αναφέρει «η τέχνη δεν έχει καμία διαφορά με την πραγματικότητα… Η μόνη διαφορά σε μια καρέκλα του Duchamp και σε μια καρέκλα του σπιτιού μου είναι ότι η δεύτερη χρησιμοποιείται». Συνεχίζοντας, η τεχνολογία τροφίμων, αποκρύπτοντας τα «φυσικά» χαρακτηριστικά του φαγητού (εμπλουτισμός τροφών με περισσότερα θρεπτικά στοιχεία, επιμήκυνση του χρόνου συντήρησης κ.ά.) και η μετατροπή του φαγητού σε διαφημιστικό προϊόν μέσα από τις τηλεοπτικές διαφημίσεις τη δεκαετία του 80’ και τις σύγχρονες τηλεοπτικές εκπομπές, η αισθητικοποίηση μετουσιώθηκε σε τεχνολογική εξέλιξη. Ο W. Benjamin, στο βιβλίο του περί της αύρας του έργου τέχνης την εποχή της τεχνολογικής αναπαραγωγιμότητας, κάνει λόγο για την εξαφάνιση της αύρας του έργου τέχνης, ερώτημα πολύ επικαιροποιείται στο σύγχρονο φαινόμενο του Instagram. Παράλληλα όμως, αλλάζει και ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον χώρο και τον χρόνο. Οι αναπαραστάσεις του χώρου στη σύγχρονη ρευστή νεωτερικότητα είναι εξαρτώμενες από εικόνες τομής, ρήξης και ασάφειας, χαρακτηριστικά μιας μεταποικιοκρατικής συνθήκης, σύμφωνα με τους Gupta και Ferguson στο βιβλίο τους «Πέρα από την κουλτούρα: Χώρος, ταυτότητα και η πολιτική της διαφοράς». Η εντεινόμενη κινητικότητα των ανθρώπων, διαδικτυακά αλλά και χωρικά, συνδυάζεται με την άρνηση των πολιτιστικών προϊόντων να «σταθούν ακίνητα» για να προσδώσουν μια βαθιά αίσθηση απώλειας των εδαφικών ριζών, διάβρωσης της πολιτισμικής διακριτότητας των χώρων και κατά συνέπεια έναν αναβρασμό στην ανθρώπινη θεωρία. Η προφανής αποεδαφικοποίηση της ταυτότητας που συνοδεύει αυτές τις διαδικασίες έχει καταστήσει το ερώτημα του Clifford (1988) ερώτημα κλειδί για την πρόσφατη ανθρωπολογική έρευνα: «τι σημαίνει στο τέλος του 20ου αιώνα να μιλά κανείς για «πάτρια γη»; Ποιες διαδικασίες, αντί για οντότητες εμπλέκονται στις παρούσες εμπειρίες της πολιτισμικής ταυτότητας; Κλείνοντας, συγκεντρώνοντας έργα 12 σύγχρονων καλλιτεχνών, που με την πρακτική τους, διερευνούν τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου πολιτισμού με κύριο εργαλείο τους το φαγητό. Μέσα στο πλαίσιο αυτής της σύγχρονης πολιτισμικής συνθήκης, καλούνται να διαχειριστούν έννοιες όπως το πιάτο, η πρώτη ύλη, κανόνες συμπεριφοράς γύρω από το φαγητό κ.ά., παράγοντας ένα εκθεσιακό έργο τέχνης, ένα πολλαπλό εμπορικό αντικείμενο και μια νέα συνταγή. Με αυτό το τριπλό έργο τους τίθεται το ερώτημα: «Τι προτείνουμε; Τι παράγουμε; Καταναλώνουμε αυτό που παράγουμε;»., ερώτημα που αφορά τον ρόλο όλων μας στον σύγχρονο κόσμο.

Mantikou Lina | Curator The theme of food dominates as a formality in social media. Images of daily food preparation and presentation are multiplied over the years and have become a global daily practice. The construction of a profile / social identity, the number of the followers as a unit of social acceptance, the “like” as a metric unit of value, are key features of the above practice. In this condition, where a recipe varies by each user, an immaterial image translates into material / recipe and all users are at the same time potential creators, viewers and consumers, the result is the creation of hybrid recipes and hybrid users. The ‘hybrid’ recipes that are created, are variables of the everyday “mother” recipes, which are either affected by the standards of the TV celebrity chefs, or by mom’s personal taste. Redefining the role of the mother, as the family member who puts culinary and aesthetic standards, and through this role exerts power over the other members, creates the conditions for a change in the perception of “standard” feel / taste / decoration, an important element in the overall perception of the contemporary world. Moreover, the relationship of cooking and spatial images, which are the second most popular formulation in social media, raise questions about the redefinition of each other, because of the common person that publishes both of them. So, we can think of that redefinition and how this interaction affects the perception and experience of contemporary civilization and the role of the individual in the contemporary world. The key feature of the exhibition is the reading of the contemporary culture as a hybrid, through the reflection of the contemporary food to him. The relationship of dietary habits with each culture, from prehistoric times until today, highlight the diet and its habits, as the most important cultural feature. The aestheticization, however, a mechanism that hides the characteristics of an object and transforms it in order to be no longer manageable, is the connecting rod of culture and food. Dinner in ancient Greece had already gained some aestheticization characteristics. The designation “and all was good” for a successful dinner, yields the randomness as an aestheticization characteristic of that time but also reveals as a specific characteristic, the harmony of morality and lust, which were general aesthetic standards of that time. Thus, the aestheticization as harmonic hedonism, although as a random condition, “was the essence of life, if not life itself.” Continuing at the medieval period, the previous randomness of aestheticization started to be recorded, as it had started the record of the daily lifestyle. Through this record, began to establish a relationship between aestheticization and personal lifestyle, which is characterized by a collective subjective morality and immorality. During the industrial revolution, the aestheticization, from an accidental treaty, became an ideology. The intensification of work and the emergence of the role of the nurse in sociopolitical factor, led to changes in food and to the structure of society. The portability of the meal and the massification of production, led to the family fragmentation. As a result, Sunday dinner turned into a reproduction of the memory of the former “dinner” and begun to create a hybrid between tradition and mass production. The social liberal turn at the 60’-70’ was associated with the concept of food as both an everyday and artistic practice. The liberalization of social classes and the weakening of the conservative class, resulted to a massification of the concept of dinner. The food as well as a ritual meal material and manufacturing process, were the particular characteristics of the upper class. However, with the enlargement of social classes, dinner and the special preparation, became a mass and almost daily ritual. Along with this shift in the concept of the dinner, the food was used as an artistic practice, which was expressed mainly by the Fluxus and Pop movement. The shift of art in everyday life

set the question if everyday life can be seen as art and vice versa. Robert Filliou, a French artist who was closely associated with the movement Fluxus, expressed the relation between art and everyday life with the phrase “art makes life more interesting than art,” as mentioned in the article in the Anna Dezeuze “Everyday life, ‘ relational aesthetics’ and the ‘transfiguration of the commonplace’ “. From the ready mades of Duchamp and the happenings by Allan Kaprow, is clearly stated the relationship of art and everyday life. Kaprow mentions “the dividing line between art and everyday life, must be kept fluid or in obscurity even better”, while Brecht says “art has no difference with reality ... The only difference in a Duchamp chair and a chair of my house is that the latter is used.” Continuing, food technology, that hides the “natural” characteristics of food (enrichment of foods with more nutrients, lengthening shelf life, etc.) and the conversion of food into promotional product through television commercials in the early 80 ‘and the contemporary TV shows, aestheticization is reformed to technological evolution. W. Benjamin, in his book on the aura of the artwork at the age of technological reproducibility refers to the disappearance of the aura of the artwork, an up to date question at the contemporary phenomenon of Instagram. At the same time, the way we perceive space and time is changed through technology. Representations of space in modern liquid modernity dependent on sectional images, rupture and ambiguity, features of a meta-colonial treaty, according to Gupta and Ferguson in their book “Beyond culture: Space, identity and politics of difference ‘. The increasing mobility of people, online and spatially combined with the refusal of cultural products to “stand still” impart a deep sense of loss of territorial roots, erosion of cultural distinctiveness of spaces and therefore a ferment in human theory. The obvious de-landing of identity that accompanies these processes has made the question of Clifford (1988) key question for the recent anthropological research, “what it means to the end of the 20th century to speak about” ancestral land “? What procedures instead of entities involved in these experiences of cultural identity? Concluding, assembling the artworks of 12 contemporary artists, which through their personal practice, explore the features of contemporary culture with main tool food. Within the framework of these contemporary cultural conditions, they have to manage ideas like plate, raw material, rules of behavior around food, etc., producing a work of art, a commercial object and a new recipe. With this triple work, a question is set: “What do we propose? What do we produce? We consume what we produce? “A question concerning the role all of us in the contemporary world.

04 | Ζαφειρόπουλος Θεόδωρος & Ζαφειροπούλου Κατερίνα 04 | Zafeiropoulos Theodoros & Zafeiropoulou Katerina

Γάντια υψηλής ραπτικής για την κουζίνα Haute couture kitchen gloves

Το αλάτι ιστορικά αποτέλεσε βασικό συστατικό διατήρησης διαφόρων τροφών. Τα αλίπαστα είναι από τις ποιο διαδεδομένες τροφές παγκοσμίως με τεράστια παράδοση στον τρόπο παρασκευής και σερβιρίσματος. Το έργο με τίτλο “Αφαλάτωση” προσομοιάζει ανορθόδοξα την διαδικασία ξαρμυρίσματος του Βακαλάου. Στο αποξηραμένο ψάρι χορηγείται στείρο ισοτονικό διάλυμα ελεύθερο βακτηριακών ενδοτοξίνων με ενδοφλέβια χρήση. Η ουσία που διοχετεύεται στην παστή σάρκα για 6 μήνες κρυσταλοποιεί περαιτέρω το αλάτι ενώ ταυτόχρονα επιμηκύνει την νεκρική του ακαμψία. Στο πέρασμα του χρόνου το σχήμα του ψαριού θα μεταμορφωθεί σε σταλακτίτη καθώς τα άλατα που φιλτράρονται μέσα από την αργή συγκέντρωση ηλεκτρολυτών θα σχηματίσουν κρυσταλλικούς σχηματισμούς. Η τροφή μετατρέπεται οργανικά σε αντικείμενο καθώς μέσα από παρεμβολή φυσικών μεθόδων διατήρησης διακόπτεται και επιμηκύνεται η βιολογική αποσύνθεση. Salt historically had been a component key of conservation of various foods. The morsels are one of the most prevalent food worldwide with great tradition in the way of preparation and serving. The project entitled “Desalination” simulates unorthodoxical the process of removal of salt in morsel cod. In the dried fish isotonic sterile solution free of bacterial endotoxins is administered with intravenous use. The substance which flows in the pickled meat for six months, transforms the salt more and more to a crystal-like substance, while prolongers the deathly rigidity. Over time, the shape of the fish will be transformed into a stalactite, as the salt which is filtered through the slow concentration of electrolytes will form crystalline formations. The organic food is transformed into an object, as through the interpolation of natural conservation methods the biological decomposition is interrupted and prolonged.

Τίτλος: «Αφαλάτωση» Ημερομηνία: 2015 Διάσταση: Μεταβλητές Μέσον / υλικά: Παστός Βακαλάος, ισοτονικό διάλυμα γιά ενδοφλέβια χρήση Ευγενική παραχώρηση των καλλιτεχνών Title: “Desalination” Date: 2015 Dimensions: Variable Medium: Salt cod, sodium chloride for intravenous infusion Courtesy of the artists 20

«Τι συμβαίνει αν αντικαταστήσουμε τα υλικά της συνταγής ενός γλυκού επιδόρπιου (pavlova) με όμοια συστατικά και μείγματα ώστε να παραχθεί ένα αλμυρό κυρίως πιάτο ή ορεκτικό; Βασικό μας μέλημα είναι να διατηρηθεί η αρχική εικόνα και μορφή της pavlova αλλά να μετατραπεί σε μια τελείως διαφορετική γεύση. Η μαρέγκα που είναι η βάση της συνταγής φορμάρεται σε σχήμα πιάτου ώστε καθώς θα τρώγεται θα εξαφανίζεται και σαν υπό-στάση από το τραπέζι. Και ενώ στο άκαμπτο ψάρι η νεκρική του ακαμψία επιβραδύνεται με τον φυσιολογικό ορό, η εύπλαστη μπαλαρίνα βρίσκει την πραγματική υπόστασή της με την προσθήκη του αλατιού και την διατηρούν αναλλοίωτη τη χάρη της στο χρόνο.» 22

"What happens if we replace the ingredients of the recipe of a sweet dessert (pavlova) with identical ingredients and mixes to produce a salty main dish or appetizer? Our primary concern is to keep the original image and form of pavlova but also turn it into a completely different taste. The meringue which is the basis of the recipe is molded in a dish shape that as it is eaten disappears like a sub-stance/sub-pose of the table. And while the rigid fish its deathly rigidity is prolonged with saline, the graceful flexibility of the ballerina finds the real substance with the addition of salt, which is maintained unchanged through time."

Μουσείο Ελληνικής Γαστρονομίας

Το Μουσείο Ελληνικής Γαστρονομίας αποτελεί μια καινοτόμο ιδιωτική πρωτοβουλία, Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα. Ξεκίνησε το 2014 από μία ομάδα νέων ανθρώπων προερχόμενων από διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς, με κοινό όραμα τη δημιουργία ενός χώρου προβολής και ανάδειξης του πλούτου της Ελληνικής διατροφής και της διαχρονικής του αξίας. Ο εκθεσιακός χώρος φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις με άξονα την ελληνική γαστρονομία. Οι θεματικές ποικίλουν και εκτείνονται από τη σκοπιά της παράδοσης και της λαογραφίας έως τις εικαστικές τέχνες, τις ψηφιακές εφαρμογές και τα γευστικά ερεθίσματα. Στόχος είναι η δημιουργία μιας σφαιρικής εμπειρίας για τον επισκέπτη και παράλληλα η ευαισθητοποίησή του σε θέματα διατροφής, υγείας και ευζωίας. Στο χώρο του Μουσείου λειτουργεί εστιατόριο με γεύσεις εμπνευσμένες από τις εκθέσεις του Μουσείου, αλλά και από τις ρίζες της ελληνικής διατροφικής παράδοσης μέσα από μία σύγχρονη και δημιουργική ματιά. Ως χώρος γεύσης και πολιτισμού πλαισιώνεται από παράλληλες δράσεις, όπως παιδαγωγικά προγράμματα διατροφικής εκπαίδευσης, μαθήματα μαγειρικής, οινογευσίας, ενώ φιλοξενεί και επιστημονικές ημερίδες, παρουσιάσεις βιβλίου, εταιρικές εκδηλώσεις και δείπνα ελληνικής δημιουργικής κουζίνας. Διεύθυνση: Αγ. Δημητρίου 13, Ψυρρή | Τ 210 32 11 311 www.facebook.com/MuseumofGreekGastronomy info@gastronomymuseum.gr www.gastronomymuseum.gr

Museum of Greek Gastronomy

Καπέλος Γιάννης: Ευχαριστίες στον Γυναικείο Αγροτουριστικό Συνεταιρισμό Πτελεού «Φτελιά» Kapelos Giannis: Special thanks to the Women Agricultural Cooperative of Pteleos “Ftelia”. Ζαφειρόπουλος Θεόδωρος & Ζαφειροπούλου Κατερίνα: Ευχαριστίες στην Τάνια Ελλέζογλου και το προσωπικό του Ασκληπιείου Βούλας για την πολύτιμη βοήθειά τους. Zafeiropoulos Theodoros & Zafeiropoulou Katerina: Special thanks to Tania Elezoglou and the stuff of the General Hospital “Asklepieio Voulas” for their valuable help. Φουτρής Δημήτρης: Ευχαριστίες για την σημαντική βοήθεια στην πραγματοποίηση του έργου στον Δημήτρη Σκαλκώτο, Πάνος Φαμέλη και Γεωργία Βουδούρη. Foutris Dimitris: Special thanks to Dimitris Scalkotas, Panos Famelis and Georgia Voudouri for their valuable help for the completion the project.

Ωράριο Λειτουργίας εκθεσιακού χώρου & καφέ: Kαθημερινά εκτός Δευτέρας, 10:00 έως 23:00 & Εστιατόριο: 18:00 έως 23:00

The Museum of Greek Gastronomy is an innovative. Non-profit private initiative. Established in 2014 by a group of young people from different disciplines with a common vision to create a place of disposal and highlighting the wealth of Greek food and its timeless value. The showroom hosts temporary exhibitions focusing on the Greek gastronomy. The topics vary from the tradition and folklore to the visual arts, digital applications and food tasting. The aim is to create a holistic experience for the visitor and also to raise awareness about nutrition, health and welfare. At the Museum’s restaurant flavors are inspired by the exhibitions of the Museum and from the roots of Greek food trafition through a contemporary and creative view. The place is accompanied by parallel actions such as teaching nutritional programs, cooking classes, wine tasting, and hosts of scientific meetings, book presentations, corporate events and Greek creative cuisine dinners. Address: Ag. Dimitriou 13, Psirri | T 210 32 11 311 www.facebook.com/MuseumofGreekGastronomy info@gastronomymuseum.gr www.gastronomymuseum.gr

Ευχαριστίες | Thanks

Yποστήριξη | Support

Χορηγός | Sponsor

Συνεργάτες επικοινωνίας | Communication partners

Hours showroom & coffee: Every day except Mondays, 10:00 to 23:00 & Restaurant: 18:00 to 23:00

Χορηγοί επικοινωνίας | Communication sponsors

©Ì â{ ¡ © â © ©Ì { ä ¡©Ï á Í© à© ß © ¡© â ¡©Ì â{ ¡ ¡© © ©Ï á ©Ì { ä ¡©à © ©ß © ©{ ©ä © © © á © © { Ò © © ä © â{ ©¢ à ©Ð{ äp © ©{ äp © {â ©â © © à© ß © ©ß © ¡ © Ò © © ä © © ¡ à © © © à © à © © â © ¡ © { ß © © { { pâ © © ä ©{ {Ò ©pß © {â© © ¡ { à © ¡© à©{ Ò © Ò©p © á ©¡ © pß © Ò© © © © ©Ë Ò¢ © © © á ©ß ©p p pß ©{ äp © © à ©

Ø Ò© ©ß © p ¡ à ©p © © â ¡ © Ò

g© © p ¡ à © ©ß © © © â© © © { á © { á©p © à© Ò ©Ö ©ß © ¡ â© á¢ © Ò© ©ä © Ò© © © á ©p ¡ á à © ©Ú © © á © p ä© ¡© Ò © â © © ¡ à© â © © © à© à © © Ò© p ¡ á © ß © ä p © p ¡ á © p © á © â© © © à© Ò © Ò © © â© ¡© { ß p © © p à© à © g© ä © p ¡ à © © áp © © ©{ à ©Ö ©ß © ¡ â© á¢ © ¡ á ©ß © ©ä © © ©{ à © p à ©p © ¡ à © © â © ¡© á © © à © à© © â © © pâ © ¡© p ä© ä© pß ¡ © Ò © p à © Ú © © á © p ä© ¡© ä ¡© ¡ ä© ß ¡© Ò © © ¡ à© © à© à © { Ò © Ò©p © á © ß ©¡ © { pß © © Ò © © { ß p © ¡© © p à© à ©©© g© Ö á © { Ò © © ¡ à© © © â © ¡© p ¡ á ¡ © Í© ¡ à© ¡ à© ¡p{¡ © Ò© © ä © { {Ò ©ß © á¢ ©{ ä©ß ©¢ àp ©¡ â © ©p à © Ò© © ©á © © á ©{ à ©pß © © á © ©{ à ©p © { ß p © © Ò © © á © p ä© © © ¡ à© © © à© à© p á ©É{ ß p © ¡©ß ¡© { ß © © p ¡ á ©p © á ©{ âp © ¡ ©pß © {â© © { à© © ¡ à © { ¡©{ á ©pß © {â© © { à© } ©{ © © á © © {à © © ¡© { â p ¡© © à à © Ú © © â© { ß p © © p ¡ á ©p © ß © á ©{ ¡© á¢ ©p © ©ä © © © á © ©{ Ò © Ò © © p à© à© p á ©

Í© { á © pß © {â© © Ò © © ß © © { à © © p ¡ á © © ä © á© © ¡{ Ò©

áp © © ¡ àp ©{ ¡© á © ©p á p © © á ©Ú ©p{ äp © ©{ äp ©â © ©ß © © â© © © ©ß © ¡©{ á ¡© ©{ © ©ß © ©p ¡ á © ©ä © à © © pâ© ¡©{ Ò ¡© ¡© á ¡

°´¶ Ê Ê½¬Ê¦»²¬Ê½¿¸Ê Ê ¬±°´»¹ ¹«·¹ÂÊ Ê Ê ¬±°´»© ¹Â·¹ÂÊ¼«p±¿¸¬Êp°Ê½³ÊÁ»¹¸¹·¹²´¶§Ê¼°´» Ê ¬»¬²¿²§ÀÊ½¹ÂÀ ÊµÄÊ¹±ÂÓÆ¼ÉÓ§ Ó ¶µ»½¡ÁÁÂËÓ¿µ½ÓÆÈÁ Ê ¬±°´»¹ ¹«·¹ÂÊ Ê Ê ¬±°´»© ¹Â·¹ÂÊ Ê ¬±°´»¹ ¹«·¹ÂÊ Ê Ê ¬±°´»© ¹Â·¹Â

È³½®ÆËÅ¹ ¾·ÃÁ¾¹¿±³ »®ÅÆ³Å¹ ¾·Æ³´½¹Æ¯Ä ¯ÅÁ¿ Ç½»¼® Â³ÅÆÎÄ ³¼³½®ÁÄ »ÅÁÆÁ¿»¼Î ¶»®½Ç¾³ µ»³ ·¿¶ÁÈ½¯´»³ ÉÃ°Å¹ Çµ·¿»¼° Â³Ã³ÉÐÃ¹Å¹ ÆË¿ ¼³½½»Æ·É¿Ð¿

®¿Æ»³ ÇÊ¹½°Ä Ã³ÂÆ»¼°Ä µ»³ Æ¹¿ ¼ÁÇ¸±¿³

£®´½Á´³ _ + ³½¾ÇÃ° ¾Â³½³Ã±¿³ ³Ã¯µ¼³ Å¼ÁÃ¶³½»® ¾· µ½Ç¼ÁÂ³Æ®Æ³ ¾Â³¼³½»®ÃÁÄ ¼³» Â³¿Æ¸®Ã» ÈÃ®ÁÇ½³

PUBLIC DOMAIN

LO AND BEHOLD

public domain final.indd 1

6/4/2015 12:22:43 μμ

ȱɉɖɎɉɝɦɑɉɒɄȀ

ȺɖəɉɑɎɘ ȱɔəɄɑɎɠɒɔɚ Ȁ ȋǫȌ Ȁ ȋǫȌ ȤɎɪɖɇɔɘ ȱɄɕɄɈɠəɔɘ Ȁ ȥɋɑɦɗɎɔ Ȃ ȫɔɎɒɦ

Ȁ Ȃ ȦɐɕɣɈɄ ȫɄɖɄɑɕɠ Ȁ ȥɋɑɦɗɎɄ ȴɡɝɒɋǡ ȫɔɎɒɦ ȫəɢɑɄǡ ȮɡɄ ȣɄɅɚɐɪɒɄ ɏɄɎ ȳɋɑɉɣɄ ǣ Ȩ ɔɖɇɠɒɟɗɋ əɋɘ ɉɕɎɌɚɑɣɄɘ Ȁ ǡ ǡ ǣ ȫɟɒɗəɄɒəɣɒɄ ȩɉɔɈɪɖɔɚ Ȁ ȭɉəɄəɔɕɣɗɉɎɘ əɔɚ ȥɋɑɦɗɎɔɚ ɝɪɖɔɚ Ȁ ȦɧɄ ȶɟəɎɠɈɋ Ȁ Ǽȭɉ əɋɒ əɡɝɒɋ ɑɕɔɖɉɣɘ ɒɄ əɋ ɇɐɎəɪɗɉɎɘǽ Ȁ ǲ ǳ ȫɟɗəɢɘ ȳəɄɛɚɐɠɏɋɘȀ ȤɎɄ əɔɒ ɄɒɉɏɖɣɊɟəɔ ɝɄɖɄɏəɢɖɄ əɔɚ ǼɈɋɑɦɗɎɔɚǽ ɗəɋ ǼɈɋɑɦɗɎɄ əɡɝɒɋǽ Ȁ ǲ ǳ ǲ ǳ Ǧ Ƭ ȥɋɑɢəɖɋɘ ȷɖɋɗəɣɈɋɘȀ ± Á

ȤɎɠɒɒɋɘ ȤɖɋɇɔɖɎɠɈɋɘȀ

ȤɎɪɖɇɔɘ ȤɚɕɄɖɠɏɋɘȀ ±

public domain final.indd 3

ͣ ͣ͞ ͤ ͤ͞ ͥ ͥ͞ ͝͞ ͟͝ ͢͝ ͟͡ ͜͞ ͤ͟ ͠͠ ͢͠ ͤ͠ ͜͡ ͡͞ ͡͠ ͢͡ ͤ͡ ͢͜ ͢͞ ͢͠ ͢͢ ͤ͢ ͣ͜ ͣ͞ ͣ͠ ͣ͢ ͣͤ ͤ͜

6/4/2015 12:22:43 μμ

ȤɎɠɒɒɋɘ ȪɗɎɈɪɖɔɚȀ ȩɠɒɔɘ ȫɐɟɒɠɖɋɘȀ ȭɄɖɣɄ ȬɎɄɒɔɧȀ ¡ ¡¡ ȦɧɄ ȭɄɖɄɌɠɏɋȀ ȥɢɑɋəɖɄ ȭɄɖɔɧɈɄȀ ȭɠɖɟ ȭɎɝɄɐɄɏɠɏɔɚȀ Ȧɚəɧɝɋɘ ȱɄəɗɔɚɖɠɏɋɘȀ ȽɖɎɘ ȱɐɄɤəɠɏɋȀ ȩɔɈɟɖɢɘ ȱɖɔɈɖɔɑɣɈɋɘȀ ± ± ± ȣɄɗɎɐɉɣɄ ȳəɚɐɎɄɒɣɈɔɚȀ ȤɎɪɖɇɔɘ ȴɄɓɎɄɖɝɦɕɔɚɐɔɘȀ ȬɣɒɄ ȩɉɔɈɪɖɔɚȀ ȳɔɛɣɄ ȴɔɧɑɕɔɚɖɄȀ Ƥ Ȯɣɏɔɘ ȴɖɄɒɦɘȀ ȢɒɈɖɡɄɘ ȣɔɧɗɔɚɖɄɘȀ ȩɉɦɈɟɖɔɘ ȧɄɛɉɎɖɦɕɔɚɐɔɘȀ

public domain final.indd 4

ͤ͞ ͤ͠ ͤ͢ ͤͤ ͥ͜ ͥ͞ ͥ͠ ͥ͢ ͥͤ ͜͜͝ ͜͝͞ ͜͝͠ ͜͢͝ ͤ͜͝ ͜͝͝ ͝͝͞ ͝͝͠ ͢͝͝ ͤ͝͝ ͜͝͞ ͝͞͞ ͝͞͠ ͢͝͞ ͤ͝͞ ͟͜͝ ͟͝͞ ͟͝͠ ͟͢͝ ͤ͟͝ ͜͝͠ ͝͠͞

6/4/2015 12:22:43 μμ

ČŠÉ&#x2030;ÉŚÉ&#x2C6;É&#x;É&#x2013;É&#x201D;É&#x2DC; Č§É&#x201E;É&#x203A;É&#x2030;É&#x17D;É&#x2013;ÉŚÉ&#x2022;É&#x201D;É&#x161;É?É&#x201D;É&#x2DC; Â&#x160;Â&#x2021;Â&#x2018;Â&#x2020;Â&#x2018;Â&#x201D;Â&#x2018;Â&#x2022; Â&#x192;Â&#x2C6;Â&#x2021;Â&#x2039;Â&#x201D;Â&#x2018;Â&#x2019;Â&#x2018;Â&#x2014;Â&#x17D;Â&#x2018;Â&#x2022;

Č¤É&#x2030;É&#x2019;É&#x2019;É˘É&#x152;É&#x2039;É?É&#x2030; É&#x2122;Â&#x2018; Í?ÍĽÍŁÍ¤Ç¤ Č§É&#x2030;É&#x17D; É?É&#x201E;É&#x17D; É&#x2030;É&#x2013;É&#x2021;É É&#x160;É&#x2030;É&#x2122;É&#x201E;É&#x17D; É&#x2014;É&#x2122;É&#x2039;É&#x2019; Č˘É&#x152;É˘É&#x2019;É&#x201E;ÇĄ ČŚÉ?É?É É&#x2C6;É&#x201E;Ç¤ Â&#x2018;Â&#x201D;Â? Â&#x2039;Â? Í?ÍĽÍŁÍ¤Ç¤ Â&#x2039;Â&#x2DC;Â&#x2021;Â&#x2022; Â&#x192;Â?Â&#x2020; Â&#x2122;Â&#x2018;Â&#x201D;Â?Â&#x2022; Â&#x2039;Â? Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x2021;Â?Â&#x2022;ÇĄ Â&#x201D;Â&#x2021;Â&#x2021;Â&#x2026;Â&#x2021;Ç¤ Â&#x2122;Â&#x2122;Â&#x2122;Ç¤Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x2021;Â&#x2018;Â&#x2020;Â&#x2018;Â&#x201D;Â&#x2018;Â&#x2022;Â&#x153;Â&#x192;Â&#x2C6;Â&#x2021;Â&#x2039;Â&#x201D;Â&#x2018;Â&#x2019;Â&#x2018;Â&#x2014;Â&#x17D;Â&#x2018;Â&#x2022;Ç¤Â&#x2026;Â&#x2018;Â?

ČŤÉ&#x161;É?É&#x17D;ÉŚÉ&#x2018;É&#x2030;É&#x2019;É&#x2039; É&#x2014;É?É É?É&#x201E; É&#x2018;É&#x2030; É&#x201E;É&#x2013;É?É&#x2030;É&#x17D;É&#x201E;É?ÉŚ É&#x161;É?É&#x17D;É?ÉŚ É&#x201E;É&#x2022;ÉŚ É&#x203A;É ÇŚ É?É&#x2030;É?É&#x201D;É&#x161;É&#x2DC; É&#x2022;É&#x2122;É˘É&#x2014;É&#x2030;É&#x;É&#x2019; É&#x2122;É&#x2039;É&#x2DC; Č°É?É&#x161;É&#x2018;É&#x2022;É&#x17D;É&#x201E;É?É˘É&#x2DC; Č˘É&#x2030;É&#x2013;É&#x201D;É&#x2022;É&#x201D;ÇŚ É&#x2013;ÉŁÉ&#x201E;É&#x2DC; É&#x2022;É&#x201D;É&#x161; É&#x2026;É&#x2013;ÉŁÉ&#x2014;É?É&#x2030;É&#x2122;É&#x201E;É&#x17D; É&#x2014;É&#x2122;É&#x201D; É&#x2022;É&#x2013;ÉŞÉ&#x2039;É&#x2019; Č˘É&#x2030;É&#x2013;É&#x201D;É&#x2C6;É&#x2013;ÉŚÉ&#x2018;É&#x17D;É&#x201D; Č˘É&#x152;É&#x2039;É&#x2019;ÉŞÉ&#x2019; Ç˛ČŚÉ?É?É&#x2039;É&#x2019;É&#x17D;É?ÉŚÇłÇ¤ ČŚÉ&#x2021;É?É&#x201E;É&#x2122;É&#x201E;É?É&#x2030;É?É&#x2030;É&#x17D;É&#x2018;É&#x2018;ÉĄÉ&#x2019;É&#x201E; É&#x201E;É&#x2013;É?É&#x2030;ÉŁÉ&#x201E; É&#x2018;É&#x17D;É&#x201E;É&#x2DC; É&#x2030;É&#x2122;É&#x201E;É&#x17D;É&#x2013;É&#x2030;ÉŁÉ&#x201E;É&#x2DC; É&#x201E;É&#x2030;É&#x2013;É&#x201D;É&#x2018;É&#x2030;É&#x2122;É&#x201E;É&#x203A;É&#x201D;É&#x2013;ÉŞÉ&#x2019; É&#x2022;É&#x201D;É&#x161; ÉĄÉ?É?É&#x2030;É&#x17D;É&#x2014;É&#x2030; É?ÉŚÉ&#x2021;É&#x; É&#x2022;É&#x2122;ÉŞÉ?É&#x2030;É&#x161;É&#x2014;É&#x2039;É&#x2DC;Ç¤ ČąÉ É&#x2019;É&#x; É&#x201E;É&#x2022;ÉŚ Í?ÍĄÍ&#x153;Í&#x153; É&#x203A;É É?É&#x2030;É?É&#x201D;É&#x17D; É&#x2018;É&#x2030; É&#x201D;É&#x2019;ÉŚÉ&#x2018;É&#x201E;É&#x2122;É&#x201E;ÇĄ É&#x2030;É&#x17D;É&#x2014;É&#x17D;É&#x2122;É˘É&#x2013;É&#x17D;É&#x201E;ÇĄ É&#x2014;É?ÉĄÉ&#x2C6;É&#x17D;É&#x201E; É&#x2022;É&#x2122;É˘É&#x2014;É&#x2039;É&#x2DC; É?É&#x201E;É&#x17D; É?É&#x2013;É&#x201D;É&#x2019;É&#x201D;ÇŚ É&#x2C6;É&#x17D;É&#x201E;É&#x2021;É&#x2013;É É&#x2018;É&#x2018;É&#x201E;É&#x2122;É&#x201E;Ç¤ ČťÉ&#x2019;É&#x201E; É&#x201E;É&#x2030;É&#x2013;É&#x201D;É&#x2C6;É&#x2013;ÉŚÉ&#x2018;É&#x17D;É&#x201D; É&#x2022;É&#x201D;É&#x161; É&#x2030;ÉŁÉ&#x2019;É&#x201E;É&#x17D; É&#x2122;ÉŞÉ&#x2013;É&#x201E; É É&#x2C6;É&#x2030;É&#x17D;É&#x201D;Ç¤ Č´É&#x201E; É&#x2039;É?É&#x2030;ÉŁÉ&#x201E; É&#x2030;ÉŁÉ&#x2019;É&#x201E;É&#x17D; É&#x2014;É&#x17D;É&#x;É&#x2022;É&#x2039;É?É Ç¤ ČĽÉ&#x2030;É&#x2019; É?É&#x161;É?É?É&#x201D;É&#x203A;É&#x201D;É&#x2013;É&#x2030;ÉŁ É?É&#x201E;É&#x2019;É&#x2030;ÉŁÉ&#x2DC;Ç¤ ČˇÉ&#x;É&#x2013;ÉŁÉ&#x2DC; É&#x201E;É&#x2019;É&#x201E;É?É&#x201D;É&#x17D;É&#x2019;ÉŞÉ&#x2014;É&#x2030;É&#x17D;É&#x2DC;Ç¤ É&#x20AC;É?É&#x2030;É&#x2DC; É&#x201D;É&#x17D; É&#x201E;É&#x2019;É&#x201E;É?É&#x;ÇŚ É&#x2013;É˘É&#x2014;É&#x2030;É&#x17D;É&#x2DC; É?É&#x201E;É&#x17D; É&#x201D;É&#x17D; É&#x201E;É&#x203A;ÉŁÉ&#x201C;É&#x2030;É&#x17D;É&#x2DC; ÉĄÉ?É&#x201D;É&#x161;É&#x2019; É&#x201E;É?É&#x161;É&#x2013;É&#x;É&#x152;É&#x2030;ÉŁÇ¤ ČÉ&#x17D;É&#x201E; É&#x2018;É&#x2039;ÇŚ É?É&#x201E;É&#x2019;É&#x17D;É?É˘ É&#x2014;É?É É?É&#x201E; É&#x2022;É&#x201D;É&#x161; É&#x2018;É&#x201E;É&#x2DC; É&#x201D;É&#x2C6;É&#x2039;É&#x2021;É&#x2030;ÉŁ É&#x2014;É&#x2122;É&#x201D; É&#x2022;É&#x201D;É&#x161;É&#x152;É&#x2030;É&#x2019;É Ç¤ ČˇÉ É&#x2014;É&#x201E;É&#x2018;É&#x2030; É&#x2122;É&#x2039;É&#x2019; É&#x2030;É&#x161;É?É&#x201E;É&#x17D;É&#x2013;ÉŁÉ&#x201E; É&#x2019;É&#x201E; É&#x2022;É&#x2030;É&#x2122;É É&#x201C;É&#x201D;É&#x161;É&#x2018;É&#x2030;Ç¤ ČąÉ&#x2013;ÉĄÉ&#x2022;É&#x2030;É&#x17D; É&#x2019;É&#x201E; É&#x2022;É&#x201E;É&#x2013;É&#x201E;É&#x2018;É&#x2030;ÉŁÉ&#x2019;É&#x201D;É&#x161;É&#x2018;É&#x2030; É&#x2021;É&#x2030;É&#x17D;É&#x;É&#x2018;ÉĄÉ&#x2019;É&#x201D;É&#x17D;Ç¤

Â&#x2018;Â&#x17D;Â&#x17D;Â&#x2039;Â?Â&#x2030; Â&#x2022;Â&#x2013;Â&#x192;Â&#x2039;Â&#x201D;Â&#x2122;Â&#x192;Â&#x203A; Â&#x2C6;Â&#x2039;Â&#x17D;Â&#x17D;Â&#x2021;Â&#x2020; Â&#x2122;Â&#x2039;Â&#x2013;Â&#x160; Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x2021; Â&#x17D;Â&#x2039;Â&#x2030;Â&#x160;Â&#x2013;ÇŻÂ&#x2022; Â&#x201D;Â&#x2026;Â&#x160;Â&#x2039;Â&#x2DC;Â&#x192; Â&#x17D; Â&#x2018;Â&#x17D;Â&#x2020;Â&#x2021;Â&#x201D;Â&#x2022; Â&#x2018;Â&#x2C6; Â&#x17D;Â&#x203A; Â?Â&#x2019;Â&#x2039;Â&#x2026; Â&#x2039;Â&#x201D; Â&#x2122;Â&#x192;Â&#x203A;Â&#x2022; Â&#x17D;Â&#x2018;Â&#x2026;Â&#x192;Â&#x2013;Â&#x2021;Â&#x2020; Â&#x192;Â&#x2013; Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x2021; Â&#x2018;Â&#x201D;Â?Â&#x2021;Â&#x201D; Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x2021;Â?Â&#x2022; Â&#x2039;Â&#x201D; Â&#x2019;Â&#x2018;Â&#x201D; Â&#x2013; Ç˛ Â&#x2021;Â&#x17D;Â&#x17D;Â&#x2039;Â?Â&#x2039;Â?Â&#x2018;Â?ÇłÇ¤ Â&#x201E;Â&#x192;Â?Â&#x2020;Â&#x2018;Â?Â&#x2021;Â&#x2020; Â&#x192;Â&#x201D;Â&#x2026;Â&#x160;Â&#x2039;Â&#x2DC;Â&#x2021;Â&#x2022; Â&#x2018;Â&#x2C6; Â&#x192;Â? Â&#x192;Â&#x2039;Â&#x201D;ÇŚ Â&#x2026;Â&#x2018;Â?Â&#x2019;Â&#x192;Â?Â&#x203A; Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x192;Â&#x2013; Â&#x2026;Â&#x17D;Â&#x2018;Â&#x2022;Â&#x2021;Â&#x2020; Â&#x201E;Â&#x2021;Â&#x2026;Â&#x192;Â&#x2014;Â&#x2022;Â&#x2021; Â&#x2018;Â&#x2C6; Â&#x201E;Â&#x192;Â?Â?Â&#x201D;Â&#x2014;Â&#x2019;Â&#x2013;Â&#x2026;Â&#x203A;Ç¤ Â&#x2DC;Â&#x2021;Â&#x201D; Í?ÍĄÍ&#x153;Í&#x153; Â&#x2C6;Â&#x2018;Â&#x17D;Â&#x2020;Â&#x2021;Â&#x201D;Â&#x2022; Â&#x2122;Â&#x2039;Â&#x2013;Â&#x160; Â?Â&#x192;Â?Â&#x2021;Â&#x2022;ÇĄ Â&#x2013;Â&#x2039;Â&#x2026;Â?Â&#x2021;Â&#x2013;Â&#x2022;ÇĄ ĆŞÂ&#x2039;Â&#x2030;Â&#x160;Â&#x2013; Â&#x2019;Â&#x17D;Â&#x192;Â?Â&#x2022; Â&#x192;Â?Â&#x2020; Â&#x2013;Â&#x2039;Â?Â&#x2021; Â&#x2013;Â&#x192;Â&#x201E;Â&#x17D;Â&#x2021;Â&#x2022;Ç¤ Â? Â&#x192;Â&#x2039;Â&#x201D;Â&#x2019;Â&#x2018;Â&#x201D;Â&#x2013; Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x192;Â&#x2013; Â&#x2039;Â&#x2022; Â?Â&#x2018;Â&#x2122; Â&#x2021;Â?Â&#x2019;Â&#x2013;Â&#x203A;Ç¤ Â&#x160;Â&#x2021; Â&#x2022;Â&#x2019;Â&#x2021;Â&#x192;Â?Â&#x2021;Â&#x201D;Â&#x2022; Â&#x192;Â&#x201D;Â&#x2021; Â&#x2022;Â&#x2039;Â&#x17D;Â&#x2021;Â?Â&#x2013;Ç¤ Â&#x2018; Â&#x2013;Â&#x201D;Â&#x192;Â&#x2C6;Â&#x2C6;Â&#x2039;Â&#x2026;ÇĄ Â?Â&#x2018; Â&#x192;Â?Â&#x2018;Â&#x2014;Â?Â&#x2026;Â&#x2021;Â?Â&#x2021;Â?Â&#x2013;Â&#x2022;ÇĄ Â&#x192;Â&#x17D;Â&#x17D; Â&#x2020;Â&#x2021;Â&#x2019;Â&#x192;Â&#x201D;Â&#x2013;Â&#x2014;Â&#x201D;Â&#x2021;Â&#x2022; Â&#x192;Â?Â&#x2020; Â&#x192;Â&#x201D;Â&#x201D;Â&#x2039;Â&#x2DC;Â&#x192;Â&#x17D;Â&#x2022; Â&#x2026;Â&#x192;Â?Â&#x2026;Â&#x2021;Â&#x17D;Â&#x2021;Â&#x2020;Ç¤ Â?Â&#x2021;Â&#x2026;Â&#x160;Â&#x192;Â?Â&#x2039;Â&#x2026;Â&#x192;Â&#x17D; Â&#x17D;Â&#x192;Â&#x2020;Â&#x2020;Â&#x2021;Â&#x201D; Č&#x2039;Â&#x201D;Â&#x2018;Â&#x17D;Â&#x17D;Â&#x2039;Â?Â&#x2030; Â&#x2022;Â&#x2013;Â&#x192;Â&#x2039;Â&#x201D;Â&#x2122;Â&#x192;Â&#x203A;Č&#x152; Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x192;Â&#x2013; Â&#x2026;Â&#x192;Â? Â&#x17D;Â&#x2021;Â&#x192;Â&#x2020;Â&#x2022; Â&#x2014;Â&#x2022; Â&#x2013;Â&#x2018; Â?Â&#x2018;Â&#x2122;Â&#x160;Â&#x2021;Â&#x201D;Â&#x2021;Ç¤ Â&#x2021; Â&#x17D;Â&#x2018;Â&#x2022;Â&#x2013; Â&#x2013;Â&#x160;Â&#x2021; Â&#x2018;Â&#x2019;Â&#x2019;Â&#x2018;Â&#x201D;Â&#x2013;Â&#x2014;Â?Â&#x2039;Â&#x2013;Â&#x203A; Â&#x2013;Â&#x2018; ĆŞÂ&#x203A;Ç¤ Â&#x2021; Â?Â&#x2014;Â&#x2022;Â&#x2013; Â&#x2022;Â&#x2013;Â&#x192;Â&#x203A; Â&#x2030;Â&#x201D;Â&#x2018;Â&#x2014;Â?Â&#x2020;Â&#x2021;Â&#x2020;Ç¤

Í?Í Í&#x153;

public domain final.indd 140

6/4/2015 12:24:33 ÎźÎź

ǣ ǣ ǲ ǳǡ ǡ ǣ ͜͡Ǥ͝͝Ǥ͜͞͝͝ ǣ ͤ͝ǣ͟͜

͝͠͝

public domain final.indd 141

6/4/2015 12:24:37 μμ

ȦȫȩȦȳȨ Public Domain 17.02 - 19.02.2012, Supermarket Art Fair, ȳəɔɏɝɦɐɑɋǡ ȳɔɚɋɈɣɄ 26.6 - 24.8.2014, Milkshake agency, Ȥɉɒɉɧɋǡ ȦɐɅɉəɣɄ

Ȱɖɇɠɒɟɗɋǣ Lo and Behold ȦɕɎɑɡɐɉɎɄǣ ȺɖəɉɑɎɘ ȱɔəɄɑɎɠɒɔɚ ȤɎɪɖɇɔɘ ȱɄɕɄɈɠəɔɘ

ȫȢȴȢȬȰȤȰȳ ȻɏɈɔɗɋǣ Lo and Behold ȦɕɎɑɡɐɉɎɄ ȫɄəɄɐɦɇɔɚǣ ȺɖəɉɑɎɘ ȱɔəɄɑɎɠɒɔɚ ȤɎɪɖɇɔɘ ȱɄɕɄɈɠəɔɘ ȫɉɣɑɉɒɄ ȫɄəɄɐɦɇɔɚǣ ȫɟɒɗəɄɒəɣɒɄ ȩɉɔɈɪɖɔɚ ȦɐɕɣɈɄ ȫɄɖɄɑɕɠ ȤɎɪɖɇɔɘ ȱɄɕɄɈɠəɔɘ ȺɖəɉɑɎɘ ȱɔəɄɑɎɠɒɔɚ ȫɟɗəɢɘ ȳəɄɛɚɐɠɏɋɘ ȦɧɄ ȶɟəɎɠɈɋ ȭɉəɄɛɖɠɗɉɎɘǣ Tony Moser ȤɐɟɗɗɎɏɢ ɏɄɎ əɚɕɔɇɖɄɛɎɏɢ ɉɕɎɑɡɐɉɎɄ ɏɉɎɑɡɒɟɒǣ ȫɪɗəɄɘ ȷɖɎɗəɦɕɔɚɐɔɘ ȽɖɎɘ ȱɐɄɤəɠɏɋ ȳɝɉɈɎɄɗɑɦɘ ȫɄəɄɐɦɇɔɚǣ ȮəɡɐɎɄ ȱɔəɄɑɎɠɒɔɚ ȷɔɖɋɇɦɘ ȻɏɈɔɗɋɘǣ ȳəɋɖɣɊɔɚɑɉ əɋ ȥɋɑɎɔɚɖɇɣɄ

͝͠͠

public domain final.indd 144

6/4/2015 12:24:38 μμ

EXHIBITION Public Domain 17.02 - 19.02.2012, Supermarket Art Fair, Stockholm, Sweden 26.6 - 24.8.2014, Milkshake agency, Geneva, Switzerland

Organized by: Lo and Behold Curator: Artemis Potamianou Giorgos Papadatos

CATALOGUE Published by: Lo and Behold Editors: Artemis Potamianou Giorgos Papadatos Catalogue Texts: Constantina Theodorou Elpida Karaba Giorgos Papadatos Artemis Potamianou Kostis Stafylakis Eva Fotiadi Translations: Tony Moser Proof reading: Kostas Christopoulos Iris Plaitaki Catalogue Design: Delia Potamianou Publication Sponsor: Supporting Creativity

͝͠͡

public domain final.indd 145

6/4/2015 12:24:38 μμ

16th BIENNALE 2013

ΝΕΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ – 7 ΙΟΥΛΙΟΥ ΑΝΚΟΝΑ

OF YOUNG ARTISTS FROM EUROPE AND THE MEDITERRANEAN

GREEK PARTICIPATION JUNE 6 - JULY 7 ANCONA

Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων Πολιτισμού & Αθλητισμού General Secretariat for Youth Ministry of Education & Religious Affairs, Culture & Sports

Διεύθυνση Κοινωνικής Συμμετοχής Direction of Social Participation Τηλ./Tel.: +30 210 2599400 Δώρα Μπέη / Dora Bei (αν. προϊσταμένη Διεύθυνσης/Director) Dora.bei@neagenia.gr Τμήμα Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων Department of Cultural Activities Τηλ./Tel.: + 30 210 2599 411

Η επιλογή των νέων καλλιτεχνών στη 16η Biennale έγινε εξ ονόματος και των τριών μελών της χώρας στη Διεθνή Ένωση BJCEM: Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Δήμος Θεσσαλονίκης, Δήμος Σταυρούπολης

Ελένη Βεργίνη / Eleni Vergini (Προϊσταμένη Τμήματος/ Dept. Head) e.vergini@neagenia.gr

The Greek selection of Greek young artists to the 16th Biennale was made on behalf of all three members from our country to the International Association BJCEM: General Secretariat for Youth, Municipality of Thessaloniki, Municipality of Stavroupoli

Νίκος Δασκαλάκης/ Nikos Daskalakis n.daskalakis@neagenia.gr Μαρία Λούκου / Maria Loukou m.loukou@neagenia.gr Αθανασία Χρήστου / Athanasia Christou a.xristou@neagenia.gr

Προφανώς το θέμα από μόνο του έχει τον δικό του ξεχωριστό συμβολισμό, αφού σηματοδοτεί το πέρασμα σε μια εποχή που όλα αναθεωρούνται και μαζί με αυτά η ανοχή στα λάθη.

The theme per se has its own symbolism, as it marks the passage to an era of redefinition of ideas, along with people’s changes in their perception of tolerance to errors.

16η Biennale Νέων της Μεσογείου θα λάβει χώρα στην Ανκόνα της Ιταλίας τον ερχόμενο Ιούνιο με θέμα «Τα λάθη επιτρέπονται» (Errors allowed).

Η οικονομική κρίση δοκίμασε θεσμούς και θέσφατα που διεκδικούσαν μέχρι σήμερα το «αλάθητο», σε αντιδιαστολή με άλλους που ήταν εκ προοιμίου «λάθος».

he 16th Biennale of young artists from Europe and the Mediterranean, under the theme “Errors allowed”, will be hosted in Ankona, Italy from June 6 to July 7, 2013.

Institutions and axioms claiming till recently the infallibility doctrine have been tested amidst the financial crisis, as opposed to others been themselves a priori determined as “errors”.

Σίγουρα δεν μπορεί να ταυτίζεται με αυτό που ήταν πρωτοποριακό τριάντα χρόνια πίσω. Όχι γιατί το ξεπέρασε ο χρόνος αλλά γιατί το ξεπέρασαν τα αιτήματα της κοινωνίας και κυρίως των νέων.

Nowadays, with definitions like “progressive” and “conservative” having lost their traditional meaning, we ought to be suspicious on what might today be defined as avant-garde in the world of the Arts as well. Surely, it cannot be identified with what was characterized as avant-garde thirty years ago. Not only because time itself has surpassed it, but, mainly, because it was inverted by the demands of society and, mainly, those of youth.

Με αυτά τα δεδομένα, είμαι στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσω την ελληνική αποστολή στην εφετινή Biennale νέων. Μία ομάδα δεκαπέντε νέων Ελλήνων καλλιτεχνών που επελέγη από μια επιτροπή αξιολόγησης απαρτιζόμενη από καταξιωμένους Έλληνες καλλιτέχνες.

Having this in mind, it is with great pleasure that I present to you the Greek participation in this year’s Biennale of young creators, a group of fifteen young artists selected by a national evaluation committee of acclaimed personalities in the Art world and the academia.

Καταλυτικό ρόλο στην επιλογή τους έπαιξε η ίδια η θεματική της διοργάνωσης δηλαδή ότι επιτρέπονται τα λάθη, κάτι που θεωρώ πολύ σημαντικό.

The theme per se, that is, errors are allowed, has played a catalytic criterion for their selection. And this I consider as very important.

Η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς συνεχίζει σε πείσμα των καιρών την υποστήριξη του θεσμού της BJCEM του οποίου αποτελεί ιδρυτικό μέλος, επιδιώκοντας ταυτόχρονα την προώθηση νέων καλλιτεχνών που μπορούν αύριο, αν όχι σήμερα, να αποτελέσουν τον νέο πνευματικό κόσμο της χώρας αλλά και της Ευρώπης.

The General Secretariat for Youth continues to insist, contrary to current times, in supporting the BJCEM institution, as one of its founding members, aiming at bringing forth our young artists who, tomorrow, if not today, might establish the new generation of intelligentsia of Greece and Europe as well.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ

PANAGIOTIS KANELLOPOULOS

Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς ggng@neagenia.gr

Secretary General of Youth ggng@neagenia.gr

Σήμερα που οι προσδιορισμοί «προοδευτικός» και «συντηρητικός» έχουν χάσει την παραδοσιακή τους έννοια, πρέπει και στις τέχνες να είμαστε υποψιασμένοι για το τι τελικά είναι πρωτοποριακό στην εποχή μας.

02 03

Εθνική Επιτροπή επιλογής των Ελλήνων καλλιτεχνών της 16ης Biennale

National Committee for the selection of Greek young artists to the 16th Biennale

Η Εθνική Επιτροπή συστάθηκε μετά από πρόσκληση της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς προς καταξιωμένες προσωπικότητες από τον χώρο της Τέχνης και της Ακαδημαϊκής Κοινότητας, οι οποίοι εργάσθηκαν αφιλοκερδώς, προκειμένου να αξιολογήσουν τους 291 φακέλους υποψηφίων και να επιλέξουν τους 15 νέους δημιουργούς που μας εκπροσωπούν στη 16η Biennale.

The National Committee was established after an invitation by the General Secretariat of Youth to acclaimed personalities from the Art world and the Academia, who kindly accepted to work with no fee for the evaluation of the 291 applications submitted and for the selection of the 15 young artists who represent our country in the 16th Biennale.

1. Παυλίνα Βερέμη, Διευθύντρια της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, χορεύτρια και χορογράφος

1. Pavlina Veremi, Director of the State School of Dance, dancer, choreographer

2. Αναστασία Γεωργάκη, Επίκουρος καθηγήτρια στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, μουσικός, μουσικολόγος, ψηφιακή εικαστικός

2. Anastasia Georgaki, Assistant Professor of Music Technology, Music Department of the University of Athens, musician, musicologist, digital visual artist

3. Σοφία Διονυσοπούλου, λογοτέχνης, θεατρική συγγραφέας, μεταφράστρια, σκηνοθέτης και μουσικός

3. Sofia Dionisopoulou, writer, theatrical script writer, literature translator, director, musician

4. Γιώργος Κακής Κωνσταντινάτος, ηθοποιός, σκηνοθέτης, εικαστικός Σχολής Καλών Tεχνών-Τμήμα θεάτρου- Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

4. George Kakis Konstantinatos, actor, director, Aristotle Fine Arts School Visual Artist-Theatre Department

5. Γιώργος Λαζόγκας, Καθηγητής ζωγραφικής Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, αρχιτέκτων, εικαστικός καλλιτέχνης, multimedia

5. George Lazongas, Professor at the Athens School of Fine Arts, architect, Visual and multimedia artist

6. Γιάννης Λεοντάρης, σκηνοθέτης κινηματογράφου και θεάτρου, video art, performances, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

6. Giannis Leontaris, ass. Professor in the Peloponnese UnicersityDepartmet of Theatrical Studies, theatre and movie director, video art, performances

7. Γιώργος Μπότσος, εικαστικός και κομίστας, συνεργάτης του περιοδικού Βαβέλ, συγγραφέας και εικονογράφος βιβλίων για παιδιά, Διευθυντής και καθηγητής του Τμήματος σκίτσο-κόμικς- καρτούν στον Όμιλο «ΑΚΤΟ»

7. George Botsos, Director and professor at AKTO Art & Design SchoolDept of comic, cartoon & sketch, visual artist, comic artist, children’s’ books illustrator, Vavel magazine associate

8. Ζάφος Ξαγοράρης, εικαστικός καλλιτέχνης, αρχιτέκτων, επίκουρος καθηγητής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, συμμετοχή στις Biennale Θεσσαλονίκης 1986, Βαρκελώνης 1987 και Μασσαλίας 1990

8. Zafos Xagoraris, ass. Professor at the Athens School of Fine Arts, visual artist, architect, selected artist for the Biennale of Barcelona 1986, Thessaloniki 1987, Marseille 1990

9. Μάριος Σπηλιόπουλος, Καθηγητής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, εικαστικός καλλιτέχνης, multimedia, εγκαταστάσεις, φωτογραφία, video

9. Marios Spiliopoulos, Professor at the Athens School of Fine Arts, visual artist, multimedia, installations, photography, video

Μultidisciplinary Αrts Προσωπικά στοιχεία Personal Data

ONOMA NAME

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος Theodoros Zafiropoulos ΕΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ YEAR OF BIRTH

1978 ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΖΕΙ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ TOWN WERE LIVES AND WORKS

Αθήνα, Ελλάδα / Νέα Υόρκη Athens, Greece / New York EMAIL

t_zafiropoulos@yahoo.com

14 15

Πολυτομεακά To έργο “Failure of a Natural Event” αποκαλύπτει μία διαλεκτικού τύπου παιγνιώδη διερώτηση σχετικά με τον παράγοντα της αστοχίας. Το 23 λεπτών video documentary λειτουργεί ως ποιητική μεταφορά σχετικά με τη φυσική φθορά και την οικολογική σκέψη, υιοθετώντας μεθόδους βαθμιαίας μεταμόρφωσης υλικών και κυκλικής αναδιοργάνωσης. Με αφετηρία ένα πεσμένο δέντρο ξεκινά μια διαδοχική σειρά πειραματικών πρακτικών που λειτουργούν ως κατασκευές γύρω από μια πλασματική, σκηνοθετημένη κατάσταση «ευστοχίας», ανοιχτή προς το ενδεχομενικό και το απρόοπτο. Κάθε ένα από τα αποσπάσματα του project συνιστούν εικόνες και αφηγήσεις σχεδόν μεταφυσικού χαρακτήρα, που προσκαλούν τον θεατή να αναλογιστεί περί της σύγχρονης έλλειψης υπόβαθρου (τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά) εν μέσω της υφιστάμενης τεχνοκρατικής ιδεολογίας. Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο σύνολό του στην Ελληνοαμερικανική Ένωση το 2011 και την ίδια χρονιά στη Gallery Έλικα με τίτλο “Intake”, ενώ το 2012 παρουσιάσθηκε με μορφή βιντεο-εγκατάστασης στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Ίδρυμα Ωνάση.

“Failure of a Natural Event” reveals a dialectic, playful questioning concerning the factor of failure. The 23.39-minute HD documentary video functions as a poetic metaphor on the natural decomposition and ecological thinking by adopting methods of gradual transformation of materials and circular reorganization. Setting as its starting point a fallen tree, the project adapts a sequence of experimental practices that serve as structures around a fictional, contrived “accuracy” open to the possibility and the unexpected. The project is staged with fragmental images and narratives of almost metaphysical character, while it invites viewers to reflect upon the contemporary lack of background (both literally and figuratively) amidst of the current technocratic ideology. The entire project was first presented at the Hellenic American Union in 2011 entitled “Intake” and, at the Gallery Elika, Athens, while in 2012 it was presented in the form of a video installation at the Onassis Cultural Center, Athens.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος αποφοίτησε από το Τμήμα Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συμμετείχε στο Πρόγραμμα Erasmus της Ε.Ε., Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης. Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου ΜΑ στις Εικαστικές Τέχνες της ΑΣΚΤ της Αθήνας. Αποφοίτησε και τιμήθηκε με το Paula Rhodes Memorial Award από το MFA του School of Visual Arts, Nέα ΥόρκηΗΠΑ (υποτροφίες από τα Ιδρύματα Fulbright, Gerondelis και Αλ. Ωνάση). Το 2009 συμμετείχε στο Skowhegan School of Painting and Sculpture, ΗΠΑ. Υποψήφιος Διδάκτορας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. 4 ατομικές εκθέσεις και συμμετοχές σε πολλές διεθνείς ομαδικές εκθέσεις, residencies και projects. Έργα του, σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μέχρι τον Μάιο του 2013, resident artist στο Flux Factory, Νέα Υόρκη και μέχρι τον Ιούλιο 2013 παρακολουθεί το USF residency program στο Bergen, Νορβηγία.

Born in Athens, 1978. Theodoros Zafiropoulos has graduated from the School of Fine Arts, Thessaloniki Aristotle University and has participated in the Erasmus E.U. Program, University of Barcelona. He holds an MA title in Graphic Arts from the Athens School of Fine Arts. A graduate awarded with the Paula Rhodes Memorial Award from the MFA program of the School of Visual Arts,(SVA), New York, recipient of Fulbright, Gerondelis and Al. Onassis Foundations scholarships. Participant in Skowhegan School of Painting and Sculpture ME USA. A PhD candidate in the School of Architecture, University of Thessaly. 4 solo exhibitions and participations in various international group shows, residencies and projects in Greece and abroad. Many private and public collections in Greece and abroad hold Theodoros’ artworks. A resident artist in the Flux Factory resident program in NYC till May 2013, currently following the USF residency program in Bergen, Norway till July 2013.

Επιμέλεια - Παραγωγή: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤ. ΜΑΓΚΟΣ - ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ALEXANDROS ST. MAGOS - GRAPHIC ARTS (alex.magos36@gmail.com) Δημιουργικό: Βασιλική Παναγοπούλου Layout: Vassiliki Panagopoulou

Η παρούσα έκδοση έγινε με πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων Πολιτισμού και Αθλητισμού ως ευγενική χορηγία προς τους 15 νέους Έλληνες δημιουργούς της χώρας μας που συμμετείχαν στη 16η Biennale και προς τα μέλη της Διεθνούς Ένωσης BJCEM (Biennale νέων δημιουργών Ευρώπης και Μεσογείου) Επιμέλεια έκδοσης καταλόγου: Δώρα Μπέη, Ελένη Βεργίνη, Νίκος Δασκαλάκης, Μαρία Λούκου Κείμενα, διορθώσεις , μεταφράσεις: Δώρα Μπέη, Μαρία Λούκου The present publication is presented as a kind sponsorship of the General Secretariat for Youth of the Hellenic Μinistry of Education & Religious Affairs, Culture & Sports to the 15 young artists who represented our country in the 16th Biennale, and to all members of the International Association BJCEM (Biennale des jeunes créateurs de l’Europe et de la Méditerranée) Catalogue Editorial coordination, editing: Dora Bei, Eleni Vergini, Nikos Daskalakis, Maria Loukou Texts, editing, translations: Dora Bei, Maria Loukou.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ VISUAL ARTS ΠΟΛΥΤΟΜΕΑΚΑ MULTIDISCIPLINARY ARTS ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ PERFORMING ARTS ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ LITERATURE ΜΟΥΣΙΚΗ MUSIC

16th BIENNALE 2013

16 BIENNALE ¨¡ £ ¨¡ £ ¨ 16TH BIENNALE OF YOUNG ARTISTS FROM EUROPE AND THE MEDITERRAEAN

¨ £ © GREEK PARTICIPATION

2 pellou Str., Kotzia Sq. Athens 105 51

16th BIENNALE 2013

ÂËÆÈ¹ Ï¾ÊÊ¾ÑÂº¾ ¸¾Ô ÂËÆ Ô, Å CHEAPART È¾Æ ÑÌ CAMP ¸ÕÌÖË ÑÅ Õ¾Ï Ë¾ Ð¾Ô ÍÏÌÐÈ¾É¸ÐÌÖË ÐÑ¾ ÂÄÈ¾ºËÆ¾ ÑÅÔ ÊÂÑ¾-ÊÍÆÂË¾ÉÆÈ¹Ô ¸ÈÒÂÐÅÔ Í¾ÏÌÖÐº¾ÐÅÔ ÐÑÌ ÂÉÉÅËÆÈ» ÈÌÆË» ÑÓË 15 ¾ÇÆ»ÉÌÄÓË Ë¸ÓË È¾ÉÉÆÑÂÕËÎË, ÌÆ ÌÍÌºÌÆ ÂÍÆÉ¸ÕÒÅÈ¾Ë È¾Æ ÂÈÍÏÌÐÎÍÅÐ¾Ë ÑÅ ÕÎÏ¾ Ê¾Ô ÐÑÅ ÃÂÑÆË¹, 16Å Biennale ÑÅÔ ËÈ»Ë¾Ô. Biennale ÑÓË ¸ÓË ÅÊÆÌÖÏÄÎË ¾ÍÌÑÂÉÂº ÑÅË ÈÌÏÖÃ¾º¾ ÂÈÁ¹ÉÓÐÅ ÑÅÔ ÆÂÒËÌ½Ô «ËÓÐÅÔ ¸ÓË ÅÊÆÌÖÏÄÎË ÖÏÎÍÅÔ & ÂÐÌÄÂºÌÖ–BJCEM (Biennale des jeunes créateurs de l’Europe et de la Méditerranée), ÑÅÔ ÌÍÌº¾Ô ÆÁÏÖÑÆÈ» Ê¸ÉÌÔ ¾ÍÌÑÂÉÂº Å ÂËÆÈ¹ Ï¾ÊÊ¾ÑÂº¾ ¸¾Ô ÂËÆ Ô. ÖÊÊÂÑ¸ÕÌÖË: ËÌÔ ÊÂÉºÁÅÔ, ËÎ ¾Ï¿¾ÏºÑÅ / ÏÆÃ½ÉÅ ÂË¸ÏÅ, ¾Ë¾ÄÆÎÑÅÔ ÌÏÏÆ Ô / ËÌÔ »ÊÍÅÔ, ÌÁÓÏ¹Ô ¾ÃÂÆÏ»ÍÌÖÉÌÔ, ¾ÑÂÏºË¾ »ÑÐ¾É¾, Ö¾ÄÄÂÉº¾ ÌÖÉÆ× ÈÅ, ÉÂ ËË¾ ¾Ë¾ÄÌ½ÉÆ¾ / É¸Ç¾ËÁÏÌÔ ©¾ÏºÁÅÔ, ËÌÔ ÏÌÃ¹ÑÅÔ, ¾Ë¾ÄÆÎÑÅÔ ¾ÊÐ¾Ï¸ÉÌÔ, ÅÊ¹ÑÏÅÔ ¾ÏÉ ËÅÔ, ¾Ïº¾ £ÏÆ¾ÉÎËÅ / ÆÎÏÄÌÔ £Ð ÊÅÔ, ÌÃº¾ ÑÎË¾ | ÄÆ¾ ÑÌ Í¾Ï ÉÉÅÉÌ project ÑÅÔ 16ÅÔ Biennale ÊÂ ÑÌË ÑºÑÉÌ “On Board” ÏÌÐÈÂÈÉÅÊ¸ËÌÆ È¾ÉÉÆÑ¸ÕËÂÔ: Bita Razavi, ÆËÉ¾ËÁº¾, Â»ËÑÆÌÔ £ÌÖÊÍÌ½ÏÅÔ, ½ÍÏÌÔ

7 – 16.1.2014 EÄÈ¾ºËÆ¾: TÏºÑÅ 7 ¾ËÌÖ¾ÏºÌÖ 2014,19:00

ÖË¸ËÑÂÖÇÅ Ñ½ÍÌÖ | £ÏºÑÅ 7 ¾ËÌÖ¾ÏºÌÖ, 17:00 £ÂÑ ÏÑÅ 8 ¾ËÌÖ¾ÏºÌÖ 12:00 - 20:00 ÉÌ¹ÊÂÏÌ ÐÖÊÍ»ÐÆÌ ÊÂ Ò¸Ê¾ “Errors-Allowed” & ÌÄÌÑÂÕËÆÈ» ÂÏÄ¾ÐÑ¹ÏÆÌ ¾Í» ÑÅË É¸ËÅ ÌÖÉÆ× ÈÅ

CAMP! Contemporary Art Meeting Point info@campoint.gr | campoint.gr | 210 3247679 | ÂÖÑ¸Ï¾ - ÖÏÆ¾È¹ 14.00 - 21.00

ANCONA MOLE VANVITELLIANA 6 giugno / 7 luglio 2013 June 6th / July 7th 2013

A cura di / Curated by Charlotte Bank Alessandro Castiglioni Nadira Laggoune Deplhine Leccas Slobodne Veze / Loose Associations (Nataša Bodrožić, Ivana Meštrov) Marco Trulli Claudio Zecchi Promosso da / Promoted by BJCEM Aisbl Biennale des Jeunes Créateurs de l’Europe et de la Méditerranée In collaborazione con / In cooperation with Regione Marche Comune di Ancona Fondo Mole Vanvitelliana

BJCEM AISBL Association Internationale pour la Biennale des Jeunes Créateurs de l’Europe et de la Méditerranée Krista Mikkola Presidente / President Emiliano Paoletti Segretario Generale / General Secretary Consiglio di Direzione / Board of Directors Selim Birsel, Aleksandra Boskovic, Isabelle Bourgeois, Rita Canarezza, Miguel Cascales Tarazona, Elena Christodoulidou, Diana Chuli, Claudio Grillone, Paulo Gouveia, France Irrmann, Maria Loukou, Maria del Gozo Merino Sanchez, Nina Mudrinić Milovanović, Said Murad, Abdo Nawar, Ksenija Orelj, Spiros Pengas, Nada Peseva, Leonardo Punginelli, Mohamed Rafik Khalil, Luigi Ratclif, Jernej Skof, Ibrahim Spahić, Carlo Testini, Dominique Thevenot, Luis Verde Godoy, Karsten Xuereb

REGIONE MARCHE Gian Mario Spacca Presidente / President Pietro Marcolini Assessore Beni e Attività Culturali / Cultural Policies Councillor Raimondo Orsetti Dirigente Servizio Internazionalizzazione, Cultura e Turismo / Department of International Affairs, Culture and Tourism Director Paolo Eusebi Assessore Politiche Giovanili / Youth Policies Councillor Sandro Abelardi Dirigente P.F. Politiche Giovanili e Sport / Youth and Sports Director P.F.

Membri Bjcem / Bjcem members: ARCI Bari (IT), ARCI Emilia Romagna (IT), ARCI Lazio (IT), ARCI Liguria (IT), ARCI Milano (IT), ARCI Nazionale (IT), ARCI Puglia (IT), ARCI Sardegna (IT), ARCI Sicilia (IT), ARCI Torino (IT), ARCI Toscana (IT), Atelier d’Alexandrie (EG), Ayuntamiento de Madrid (ES), Ayuntamiento de Málaga (ES), Ayuntamiento de Murcia (ES), Ayuntamiento de Salamanca (ES), Ayuntamiento de Sevilla (ES), Ayuntamiento de Valencia (ES), Centar za savremenu umetnost Strategie Art (RS), City of Thessaloniki (GR), Clube Portugues de Artes e Ideias (PT), Communauté d’Agglomération Toulon Provence Méditerranée (FR), Comune di Ancona (IT), Comune di Bologna (IT), Comune di Campobasso (IT), Comune di Ferrara (IT), Comune di Forlì (IT), Comune di Genova (IT), Comune di Milano (IT), Comune di Modena (IT), Comune di Padova (IT), Comune di Prato (IT), Comune di Roma (IT), Comune di Trieste (IT), Comune di Torino (IT), Comune di Venezia (IT), Društvo ŠKUC (SI), EspaceCulture (FR), Fundación VEO (ES), GAI – Associazione Circuito Giovani Artisti Italiani (IT), Independent Forum for the Albanian Women (AL), Inizjamed (MT), International Peace Center (IPC) (BA), Mairie de Montpellier (FR), Ministarstvo kulture (ME), Ministry of Education and Culture (CY), Ministry of Education and Religious Affairs, Culture and Sports, General Secretariat for Youth (GR), Multimedia Cultural Center (MKC) (HR), Municipal Welfare Organization of Stavroupolis “iris”, Thessaloniki (GR), Muzej Moderne i suvremene umjetnosti (HR), Regione Puglia (IT), Région PACA (Provence-Alpes-Côte d’Azur) (FR), Sabanci Universitesi (TR), Sabreen (PS), Seconde Nature (FR), Segreteria di Stato per l’Istruzione e la Cultura, Ufficio Attività Sociali e Culturali (SM), SHAMS Association (LB)

COMUNE DI ANCONA Antonio Corona Commissario Straordinario / Special Commissioner Caterina Grechi Direttore Generale / General Director Paola Calabrese Dirigente Settore Cultura e Politiche Giovanili / Youth Policies and Culture Director

FONDO MOLE VANVITELLIANA Andrea Nobili Presidente / President

STAFF Charlotte Bank, Alessandro Castiglioni, Nadira Laggoune, Slobodne Veze / Loose Associations (Nataša Bodrožić, Ivana Meštrov), Delphine Leccas, Marco Trulli, Claudio Zecchi Curatori / Curators BJCEM Emiliano Paoletti Coordinamento generale / General coordination Federica Candelaresi Responsabile organizzazione / General organization Alba Pedrini Responsabile comunicazione / Communication Daniele Stillavato Responsabile Amministrazione / Administration Consultants Bellafiore&Leone Fidelium Marco Savio e associati REGIONE MARCHE Paola Marchegiani Responsabile programmazione culturale / Cultural programming responsible Patrizia Bonvini Responsabile P.O. Politiche Giovanili / Youth Policies responsible

COMUNE DI ANCONA Francesco Paesani Funzionario Settore Cultura / Department of Culture Functionary Elena Feggi Daniela Gaetani Lucia Galati Segreteria organizzativa / General organization FONDO MOLE VANVITELLIANA Domitilla Vallemani Coordinamento Esecutivo / Executive coordination Con la collaborazione di / With the collaboration of Adriana Malandrino Giulia Sbano

Architetti / Architects Massimo Di Matteo Mauro Tarsetti Realizzazione allestimenti / Set up realization Gasparri Arredamenti Cortesi Marche srl Gabriele Angeletti e Giorgio Trozzi Vi.Sa costruzioni Comunicazione visiva / Visual Communication Bistro Sito web / web Cristiano Magi Ufficio stampa / Press office Pr/undercover press officers&event designer (Venice, Milan, Naples) Ufficio stampa locale / Local Press Office Ufficio Stampa Comune di Ancona Ospitalità e Logistica / Logistics Congredior Ristorazione / Catering Camst

Catalogo / Catalogue Alba Pedrini Coordinamento / Coordination Charlotte Bank, Nataša Bodrožić, Alessandro Castiglioni, Nadira Laggoune, Delphine Leccas, Ivana Meštrov, Marco Trulli, Claudio Zecchi Redazione testi / Texts Manuela Valentini Redazione testi Visioni Future / Text for the Visioni Future section Diana Marrone, Nora Simon, Nadia Aci Traduzioni (Inglese, Francese, Italiano) / Translations (English, french, Italian) Bistro Design

Promosso da / Promoted by BJCEM Aisbl Biennale des Jeunes Créateurs de l’Europe et de la Méditerranée

In collaborazione con / In cooperation with

Comune di Ancona (IT)

Con il sostegno di / With the support of

UE / EU

Partner

Bundesministerium für Unterricht, Kunst und Kultur (AT)

Network Library and Archive - Contemporary arts in geo-cultural micro-areas and small States of Europe www.littleconstellation.org the training project /ti'tano/ little constellation is supported by: Republic of San Marino Ministries of Education and Culture, Territory and Political Youth Social and Cultural Activities Office

in collaboration with: Ministry of Sport, Culture, Heritage and Youth of Gibraltar Embassy of Iceland in Brusselles Kulturstiftung Liechtenstein Ålands Kulturdelegation

Scientific Committee: Cataldo Colella Founder and President of Visioni Future Annibale e Marida Berlingieri Collectors Giorgio Fasol Founder and President Agi Verona Maurizio Morra Greco Founder and President of Morra Greco Foundation

Piervittorio e Lidia Leopardi Collectors Paolo Rosa Department of Design and Applied Arts – Accademy of Fine Arts of Brera Raffaella Sciarretta Founder and President Nomas Foundation Manuela Valentini Art Critic and Curator Betty Williams Nobel Prize

Partner

Comune di Cagliari (IT)

The Others Art Fair (IT)

Partner locali / Local partners

Acusmatiq. Electronic Electroacoustic Liveset Djset Festival (IT)

Caulier Bier (BE)

THEoDoRos ZAFEiRopoULos FAILURE OF A NATURAL EVENT 2009/2013 HD Documentary Video 23'39" Location: Skowhegan School of painting and Sculpture, ME, USA

Failure of a natural event è un lavoro che indaga il concetto di arte attraverso l’idea di fallimento: ogni esperimento scientifico giunge ad un risultato attraverso una serie di battute d’arresto ma può essere ulteriormente messo in discussione da nuove scoperte o esperimenti. Questo processo, basato sui concetti di possibilità e d’inaspettato, può essere applicato anche all’atto artistico.

Failure of a natural event is a work investigating on the concept of art through the concept of failure: each scientific experiment reaches a result after a number of stops but it can be further put in discussion by new discoveries and new experiments. This process, based on the concepts of possibility and of the unexpected, can be applied also to the artistic gesture.

Nato nel 1978 a Kalamata, Grecia; vive e lavora ad Atene, Grecia

Born in 1978 in Kalamata, Greece; lives and works in Athens, Greece

184

iNDice / index

Albania Gia Kuka

160 44

Algeria Bardi Oussama Tabti

64 72 166 230

Austria Bundesministerium für Unterricht, Kunst und Kultur BAER Group Gruppe UNO Wien Lilo Nein Evalie Wagner

148

Bosnia Herzegovina International Peace Center (IPC) MATA - Taida Kusturica and Manja Podovac Esmir Prlja

106 218 182

Cipro / Cyprus Ministry of Education and Culture Ismini Chacholiadou Marina Kassianidou Leontios Toumpouris

35 176 90 40 46

Croazia / Croatia Multimedia Cultural Center (MKC) / Muzej Moderne i suvremene umjetnosti Igor Bezinović Tea Hatadi Kontraakcija Mreža Solidarnosti Ana Vuzdarić

70 200 144 165 179 210

Egitto / Egypt L’Atelier d’Alexandrie Heba El Aziz, Alaa Shahin Ahmed El Gendy Ahmed Kamel Nadia Mounier Ayman Ramadan Revolution Records

164

172 221 216 67 112 226 227

Francia / France Communauté d’Agglomération Toulon Provence Méditerranée Léna Durr Martin Lewden EspaceCulture Kathialyn Borissoff Aurélien David Émilie Lasmartres Arthur Sirignano Elvia Teotski

213 215

Région PACA (Provence-Alpes-Côte d’Azur) Cie Les Ex-citants Isaya Pulse4Art Irène Tardif Mathilde Todrani Seconde Nature (Pays d’Aix) Jane Antoniotti Julie Balsaux

Etienne De France

170

FYROM Darko Aleksovski

Georgia Vajiko Chachkhiani

181

Giordania / Jordan Maha Shahin

197 203 209 239 98

220 178 229

Grecia / Greece City of Thessaloniki / Ministry of Education and Religious Affairs, Culture and Sports, General Secretariat for Youth / Municipal Welfare Organization of Stavroupolis “iris”, Thessaloniki Alexandros Charidis, Eleanna Panagoulia Dimitris Sarlanis Panagiotis Samsarelos Theodoros Zafeiropoulos Evagelia Koulizaki Panos Amelides mETIC theatre group: Maria Trialoni, Yorgos Tsamis Panos Kompis, Pangiotis Vorrias Katerina Kotsala Panos Profitis Ino Varvariti, Eriphyli Veneri

Io Myrto Chaviara

214 163 204 75 167

Kosovo Stacion - Center for Contemporary Art Prishtina Avorgezh Shqipe Jonuzi Liburn Jupolli, Senad Jamini Driton Selmani Bujar Sylejmani

59 225 120 184 91 159 223 219

146

199 201 207 43 208 168 87 41 66 69 37 108 60 99 45 73 140 150 145 149 195 85 93 95 101 233 238 105 224 77 196 198 142

Israele / Israel The Israeli Center for Digital Art Orr Menirom Italia / Italy ARCI Bari, ARCI Puglia Valerio Cosi Fauve! Gegen a Rhino Fabio Orsi Sergio Racanati ARCI Emilia Romagna POP_PER ARCI Lazio Gian Maria Tosatti ARCI Liguria, Comune di Genova Ronny Faber Dahl Adel Oberto ARCI Milano, Comune di Milano Lorenzo Cianchi Alessandro Di Pietro Roberto Fassone Francesco Fossati Alice Pedroletti Radical Intention Claudia Ventola ARCI Sardegna Hanna Hildebrand, Paul Wiersbinski ARCI Sicilia Giallo Concialdi Emilio Vavarella ARCI Torino Diego Marcon ARCI Toscana Mona Mohagheghi Comune di Ancona Above the tree Enrico Boccioletti LEIB Measuring. Permanent Research Program on Inobjectivity white.fish.tank Comune di Bologna Giorgia Cecchini Federico Manzone Comune di Ferrara Matteo Cattabriga Comune di Padova Emmanuele Panzarini Comune di Prato Virgina Zanetti Comune di Roma Valentina Beotti, Claudia Pajewski Cri Animal Silvia Giambrone

244 245 246 247 248 249 250

Comune di Trieste Marco Cecotto Elio Germani Comune di Torino Marco Monterzino Comune di Venezia Andrea Magaraggia Giorgio Micco GAI – Associazione Circuito Giovani Artisti Italiani Sara Fontana Sebastiano Sofia The Others Art Fair Francesco Bertocco Visioni Future Karmil Cardone Fabrizio Cotognini Giulia Manfredi Valentina Miorandi Laura Paoletti Luca Pozzi Ivano Troisi

141 173 175 89 119 180

Libano / Lebanon SHAMS Association Laure De Selys Sirine Fattouh Paul Hage Boutros Rana Jarbou Marie Thérese Saliba Charbel Samuel Aoun

217 109 39 74 115 236 76 139

103 102 102 174 147 102 143 103 171 102 103 202

Little Constellation Åland Island Boryana Ivanova Andorra Daniel Arellano Mesina Gibilterra / Gibraltar Creative Gibraltar Islanda / Iceland Klængur Gunnarsson Sigurđur Atli Sigurđsson Jersey Karen LeRoy Harris Liechtenstein Anna Hilti Karin Ospelt Malta Dustin Cauchi, Paolo Tognozzi Monaco Antoine Loudot Repubblica di San Marino / Republic of San Marino Simone Rastelli Svizzera / Switzerland Fedora Saura

94 100

Malta Inizjamed Francesca Mangion Manuel Vella Rago

161

Marocco / Morocco Simohammed Fettaka

34 177

Montenegro Ministarstvo culture Tanja Bakić Teodora Nikčević

162 211

Palestina / Palestine Sabreen Majd Abdel Hamid Sareyyet Ramallah Contemporary Dance Company (SRDC)

Regno Unito / United Kingdom Nina Feldman

57 107 118

Repubblica di San Marino / Republic of San Marino Segretariato di Stato per l’Istruzione e la Cultura – Ufficio Attività Sociali e Culturali Paolo Bartolini Viola Conti Michela Pozzi

58 38 42 61

Serbia Centar za savremenu umetnost Strategie Art Fabian Bechtle Vladimir Miladinović Andrea Palašti Marko Salapura

33 183

Slovenia Društvo ŠKUC Nika Autor Veli&Amos

232 117 228 128 111 205 96 127 116

Spagna / Spain Ayuntamiento de Madrid Sabina Cabello Juan Patiño Igone Urquiza Javier Velázquez Cabrero Ayuntamiento de Málaga Lola Guerrera Monkey Wrench Gabriel Noguera NYSU Clara G. Ortega

237 126

Ayuntamiento de Murcia Ricardo Ibáñez Ruiz Neon Lights Juanan Requena Espadaysantacruz studio Ayuntamiento de Salamanca Antonio Guerra Álvaro Martínez Alonso Ayuntamiento de Sevilla Alberto Fuentes Julia Llerena Ayuntamiento de Valencia Lluvia Darocas El fabricante de espheras Alberto Evangelio EACWP Lorena Briedis Fundación VEO Cristina Jaramago Bertrand Natalia Lozano

113

Siria / Syria Randa Maddah

Tunisia Wafa Gabsi

Turchia / Turkey Seçkin Aydin

125 206 97 235 110 114 124 222 122 234 123 86

Il presente progetto è finanziato con il sostegno della Commissione europea. L’autore è il solo responsabile di questa pubblicazione e la Commissione declina ogni responsabilità sull’uso che potrà essere fatto delle informazioni in essa contenute.

Finito di stampare nel giugno 2013 presso Industria Grafica Bieffe Recanati (MC) per conto delle edizioni Quodlibet Stampato in Italia / Printed in June 2013 by Industria Grafica Bieffe Recanati (MC) for Quodlibet publishing Printed in Italy

This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.

Scritto con BSTRuptus, disegnato da Bistro nel 2012 Vasinto, disegnato da Jonathan Pierini nel 2008 Stampato su Fedrigoni Sirio Color Pietra 290 g/m2 Arctic Munken Lynx 120 g/m2 / Written with BSTRuptus, designed by Bistro in 2012 Vasinto, designed by Jonathan Pierini in 2008 Printed on Fedrigoni Sirio Color Pietra 290 g/m2 Arctic Munken Lynx 120 g/m2

Oμάδα Φιλοπάππου “Off Shore Project” Καρδαμύλη Μεσσηνιακής Μάνης 2012

DUW$

¦¢£¢ ¤ ¨ ¥ 7232*5$3+,(6

¢¦ £ ¢ ¤¦ ¥ 081,&,3$/ *$//(5< 2) $57$ ÂÃ»½±ÁÇ ³»ÁÇ _ _ $SULO 0D\

6RSKLH )DUGHOOD Ë¿ÅÆ³¿Æ±¿³ Ã³Â®¼¹ ¿¶Ã¯³Ä ÁÏÅÁÇÃ³Ä ³Å±½¹Ä ·ÃÁ¶°¾ÁÄ ¹¾°ÆÃ¹Ä ¼»¸±¿ÁÄ ³µµ¯½¹Ä

¼Î¼³Ä

·Î¶ËÃÁÄ

³È·»ÃÎÂÁÇ½ÁÄ

¿³ÅÆ®Å»ÁÄ ³½»³¼®ÆÅÁÄ ©Ã°ÅÆÁÄ ËÆÅÁÏ½³Ä ³¿Ð½¹Ä ·Ã³¾Â·½»ÐÆ¹Ä ¹¾°ÆÃ¹Ä ·Ã®¿Æ¸³Ä ÇÈÃÁÅÏ¿¹ ÇÆ»½¹¿³±ÁÇ ±¼ÁÄ ÇÆ»½¹¿ÎÄ ±¼ÁÄ £³Â³¶¹¾¹ÆÃ±ÁÇ ³Æ®ÅÅ³

£ÁÇ½³¿Æ¸®

ÐÅÆ³Ä

¦ÅÐ½¹Ä

£®¿ÁÄ

©³Ã³½®¾ÂÁÇÄ ®½·»³ ©»ÐÆ¹ ÐÅÆ³Ä ©Ã»ÅÆÎÂÁÇ½ÁÄ

DUW$ ¦¢£¢ ¤ ¨ ¥

¹¾ÁÆ»¼° £»¿³¼Áº°¼¹ vÃÆ³Ä m ÎÃ³½¹Än ·µ¼³»¿»®ÅÆ¹¼· ÆÁ ·¼¯¾´Ã»Á ÆÁÇ ¼³» ¯¼ÆÁÆ· ¯É·» ¶»ÁÃµ³¿ÐÅ·» ÅÇ¿Á½»¼® ·¼º¯Å·»Ä ³ÆÁ¾»¼¯Ä ¼³» Á¾³¶»¼¯Ä ¥¼ÁÂÎÄ Æ¹Ä ·±¿³» ¿³ ³ÂÁÆ·½¯Å·» Å¹¾·±Á ÅÇ¿®¿Æ¹Å¹Ä »¶·Ð¿ ¼³» ¶¹¾»ÁÇÃµ±³Ä ³½½® ¼³» ÈÁÃ¯³ ¶»³¾ÎÃÈËÅ¹Ä ·»¼³ÅÆ»¼°Ä Â³»¶·±³Ä µ»³ ÆÁ ³ÃÆ»¿Î ¼Á»¿Î ¯¼º·Å¹ DUW ¦¢£¢ ¤ ¨ ¥ ÆË¿ ¼³½½»Æ·É¿Ð¿ ÂÁÇ ¼³½ËÅÁÃ±¸ÁÇ¾· ÆÁ¿ ÂÃ±½»Á ÆÁÇ Â³ÃÁÇÅ»®¸·» ¾»³ ÂÁ»¼±½¹ ¼³½½»Æ·É¿»¼° ÅÏ¿º·Å¹ Æ³ÇÆÎÉÃÁ¿³ ÆÎÅÁ ÅÇµ¼½±¿ÁÇÅ³ ¾³ ¼³» ÆÎÅÁ ¶»³ÈÁÃ·Æ»¼° ±¾³ÅÆ· ´¯´³»Á» ÎÆ» ËÄ ÉÐÃÁÄ Æ¯É¿¹Ä ¼³» ·»¼³ÅÆ»¼°Ä ¶Ã®Å¹Ä º³ ·±¾³ÅÆ· ÆÁ ¾¯ÅÁ Æ¹Ä ³ÂÎ½ÇÆ³ ·½·Ïº·Ã¹Ä ¯¼ÈÃ³Å°Ä ÆË¿ ÎÂËÄ ³ÇÆ° ÁÃ±¸·Æ³» ¾· ÆÁ¿ ÎÃÁ DUW ¦¯½ÁÄ ·±¿³» »¶»³±Æ·Ã¹ Æ»¾° µ»³ Æ¹ ¹¾ÁÆ»¼° £»¿³¼Áº°¼¹ vÃÆ³Ä ¹ ¶»ÁÃµ®¿ËÅ¹ Æ¹Ä Â³ÃÁÏÅ³Ä ¯¼º·Å¹Ä ¼³» ¹ È»½ÁÀ·¿±³ ÆÎÅÁ Å¹¾³¿Æ»¼Ð¿ ¼³½½»Æ·É¿Ð¿ ÇÉ³Ã»ÅÆÁÏ¾· º·Ã¾® ÎÅÁÇÄ ´Á°º¹Å³¿ ÅÆ¹¿ ÂÃ³µ¾®ÆËÅ° Æ¹Ä

ÇÂ·ÏºÇ¿¹ Æ¹Ä ¹¾ÁÆ»¼°Ä £»¿³¼Áº°¼¹Ä vÃÆ³Ä ®ÃË ®¼³

7KH 0XQLFLSDO *DOOHU\ RI $UWD mยง 0RUDOLVn ZDV LQDXJXUDWHG LQ 'HFHPEHU DQG VLQFH WKHQ KDV KHOG D WRWDO RI H[KLELWLRQV LQGLYLGXDO DQG FROOHFWLYH ,WV SXUSRVH LV WR EHFRPH D PHHWLQJ SRLQW RI LGHDV DQG FUHDWLYLW\ DQG LQVWLWXWLRQ VKDSLQJ DUW HGXFDWLRQ LQ WKH SXEOLF $UWLQRV 7KH H[KLELWLRQ mDUW$ 7232*5$),(6n RI DUWLVWV ZKLFK ZH ZH ZHOFRPH LQ $SULO SUHVHQWV D GLYHUVH DUWLVWLF V\QWKHVLV VLPXOWDQHRXVO\ FRQYHUJHQW \HW VR GLIIHUHQW :H DUH FRQILGHQW WKDW DV D SODFH RI DUW DQG DUWLVWLF DFWLRQ ZH ZLOO EH WKH PHGLXP WRZDUGV DEVROXWH IUHHGRP RI H[SUHVVLRQ DV VHW RXW E\ WKH WHUP DUWย )LQDOO\ LW LV DQ KRQRU IRU WKH 0XQLFLSDO *DOOHU\ RI $UWD WR EH RUJDQL]LQJ WKLV H[KLELWLRQ DQG WR EH KRVWLQJ JUHDW DUWLVWV :H WKDQN WKRVH ZKR KHOSHG LQ LWV UHDOL]DWLRQ 7KH +HDG RI WKH 0XQLFLSDO *DOOHU\ RI $UWD 0DUR 1DND

DUW$ ¦¢£¢ ¤ ¨ ¥ ¦¢£¢ ¤ ¨ ¥ ËÄ ·Ãµ³ÅÆ¹Ã»³¼® Â·¶±³ Å¼¯Ê¹Ä ¼³» ·»¼³ÅÆ»¼°Ä ¯¼ÈÃ³Å¹Ä ÂÁÇ ÅÇµ¼½±¿ÁÇ¿ ÉËÃ±Ä ¿³ ·ÀÁ¾Á»Ð¿Á¿Æ³» ÂÁÇ ¶»³ÈË¿ÁÏ¿ ÉËÃ±Ä ¿³ ·¿³¿Æ»Ð¿Á¿Æ³» Æ·É¿ÁÆÃÁÂ±·Ä ÂÁÇ ÅÇ¿Á¾»½ÁÏ¿ ³½½¹½ÁÇÂÁÅÆ¹Ã±¸Á¿Æ³» ¼³» ÅÇ¿º¯ÆÁÇ¿ ¼Á»¿ÁÏÄ ÆÎÂÁÇÄ ¼³½½»Æ·É¿»¼°Ä ¶¹¾»ÁÇÃµ±³Ä ¯Å³ ÅÆ¹¿ ®Â·»Ã¹ ÂÁ½½³Â½ÎÆ¹Æ³ Æ¹Ä ÅÏµÉÃÁ¿¹Ä ¦¯É¿¹Ä ÎÂÁÇ ÆÁ ¾¹ ·À·»¶»¼·Ç¾¯¿Á ¼Á»¿Î ÅÆ¯¼·Æ³» Æ»Ä Â·Ã»ÅÅÎÆ·Ã·Ä ÈÁÃ¯Ä ·¾ÂÃÎÄ Æ¹Ä ÅÆ¹¿ ¼³½ÏÆ·Ã¹ Â·Ã±ÂÆËÅ¹ ³¾°É³¿Á ½½¹¿·Ä ¼³» À¯¿Á» ·»¼³ÅÆ»¼Á± ¼³½½»Æ¯É¿·Ä Â³ÃÁÇÅ»®¸ÁÇ¿ ¾· ·Â»½·µ¾¯¿³ ¯Ãµ³ ÆÁÇÄ Æ»Ä ¶Ç¿³ÆÎÆ¹Æ·Ä µ»³ ³Ã¾Á¿»¼° ÅÇ¿ÏÂ³ÃÀ¹ µ»³ ¶»®½ÁµÁ ¼³» ¶¹¾»ÁÇÃµ±³ ¿¯Ë¿ ¶Ç¿³¾»¼Ð¿ ÅÇ¿º¯Å·Ë¿ ÂÁÇ ¾ÂÁÃÁÏ¿ ¿³ ¼ÃÏ´Á¿Æ³» Â±ÅË ³ÂÎ È³»¿Á¾·¿»¼¯Ä ¶»³ÈÁÃ¯Ä ¦Á ¾°¿Ç¾³ m¦¢£¢ ¤ ¨ ¥n ËÄ ¼Á»¿ÎÄ ÆÎÂÁÄ ¼³½½»Æ·É¿»¼°Ä ÅÏ¿º·Å¹Ä Æ¹Ä ¶»³ÈÁÃ®Ä ·±¿³» ¯¿³ ·»¼³ÅÆ»¼Î ¶ÃÐ¾·¿Á ÂÁÇ ³ÂÁ´½¯Â·» ¿³ Â³ÃÁÇÅ»³ÅÆ·± Å· ¶»®ÈÁÃ·Ä ÂÎ½·»Ä Æ¹Ä ½½®¶ÁÄ ·Â»½¯µÁ¿Æ³Ä ÂÃÐÆ¹ Æ¹¿ ¤¦ ¹ ÁÂÁ±³ È¯Ã¿·» p·¼ÁÏÅ»³ ° ¾¹ ÆÁ Î¿Á¾³ Æ¹Ä ¦¯É¿¹Ä ¶¹½³¶° ÆÁÇ ÉÐÃÁÇ Æ¹Ä ¾Î¿¹Ä ³ÂÎ½ÇÆ³ ·½¯Çº·Ã¹Ä ¯¼ÈÃ³Å¹Ä ½·®¿¿³ ½®ÉÁÇ

DUW$ 7232*5$3+,(6 7232*5$3+,(6 DV ODERUDWRU\ ILHOGV RI WKRXJKW DQG DUWLVWLF H[SUHVVLRQ WKDW FRQYHUJH ZLWKRXW EHLQJ DVVLPLODWHG WKDW GLVDJUHH ZLWKRXW EHLQJ RSSRVHG VW\OHV WKDW WDON VXSSRUW HDFK RWKHU DQG FRPSRVH FRPPRQ JURXQGV RI DUWLVWLF FUHDWLRQ :LWKLQ WKH LQILQLWH PXOWLSOLFLW\ RI FRQWHPSRUDU\ $UW LQ IURQW RI ZKLFK WKH QRQ VSHFLDOL]HG DXGLHQFH LV VWDQGLQJ LQ PRVW FDVHV LQ D VWDWH RI DZNZDUGQHVV DW EHVW *UHHN DQG IRUHLJQ DUWLVWV SUHVHQW WKURXJK D VHOHFWLRQ RI WKHLU ZRUNV WKH SRWHQWLDO RI KDUPRQ\ RI GLDORJXH DQG RI WKH FUHDWLRQ RI G\QDPLF QHZ FRPSRVLWLRQV WKDW PD\ OLH EHKLQG SKHQRPHQDO GLIIHUHQFHV 7KH PHVVDJH m7232*5$3+,(6n DV D FRPPRQ JURXQG IRU WKH DUWLVWLF V\QWKHVLV RI kGLIIHUHQFHl LV DQ DUWLVWLF HYHQW DLPLQJ WR EH SUHVHQWHG LQ GLIIHUHQW *UHHN FLWLHV FKRRVLQJ WKH ILUVW WR EH $57 $ ZKLFK FDUULHV LQWHQWLRQDOO\ RU QRW WKH QDPH RI $UW QDPHO\ WKH DUHD RI DEVROXWHO\ IUHH VHOI H[SUHVVLRQ (OHDQQD 9ODFKRX

¢ ·Î¶ËÃÁÄ ³È·»ÃÎÂÁÇ½ÁÄ ¾³Ä ¾·Æ³È¯Ã·» Å· ÆÎÂÁÇÄ Æ¹Ä ÈÏÅ¹Ä ¦Á ´±¿Æ·Î ÆÁÇ ¾³Ä ºÇ¾±¸·» ¯¿³¿ ÆÎÂÁ ¼Á»¿Î ÆÁ Ç¶³Æ»¿Á ÅÆÁ»É·±Á ¶ÃÎ¾ÁÄ ¼³» ÂÃÁÁÃ»Å¾ÎÄ ¾»³ ·»¼Î¿³ ÂÁÇ ³Âl ÎÂÁÇ ¼» ³¿ ¯ÃÉ·Æ³» ¾³Ä ·¿Ð¿·» ¥Æ¹ ÅÇ¿¯É·»³ Á ³È·»ÃÎÂÁÇ½ÁÄ ´µ³±¿·» ÅÆ¹ ÅÆ·Ã»® ³ÂÁ¾Á¿Ð¿·» ¯¿³ Å¹¾®¶» ÆÁÇ ÆÁÂ±ÁÇ ÆÁ ¼³Æ³¼·Ã¾³Æ±¸·» ¼³» ¾· Â·Ã±Å¼·Ê¹ ³¿³ÅÇ¿º¯Æ·» ¾l ³ÇÆÎ ¾»³ ÅÉ·¶±³ ¿³¿ ÆÎÂÁ È³»¿Á¾·¿»¼® ÉËÃ±Ä ¯Ã·»Å¾³ ¯¿³ ¾Á¿ÁÂ®Æ» µ»³ ¿³ ¾¹ É³ºÁÏ¾· ÅÆÁ ¶®ÅÁÄ ¯Å³ ÅÆÁ ¶®ÅÁÄ ¼³ÆÁ»¼·± Á ±¼ÁÄ ÇÆ»½¹¿ÎÄ » ³ÇÆÎ ½¯µ·Æ³» ¦ÎÂÁÄ ÎÉ» ³À»Ë¾³Æ»¼® ³½½® µ»³Æ± ¼³Æ³Ãµ·± Æ»Ä ÉËÃÁÉÃÁ¿»¼¯Ä ÅÇ¾´®Å·»Ä ¶»·ÇÃÏ¿·» Æ¹ ÅÆ»µ¾° ¼³» Æ¹¿ ³¼ÁÇ¾Â®·» ÅÆÁ Â®ÆË¾³ ¢ ±¼ÁÄ £³Â³¶¹¾¹ÆÃ±ÁÇ ´Ã±Å¼·» ÆÁ ¶»¼Î ÆÁÇ ÆÎÂÁ ÅÆÁ¿ ÁÇÃ³¿Î ÆÁ¿ ®Â·»ÃÁ ÎÂÁÇ Á ¼³º¯¿³Ä ¾ÂÁÃ·± ¿³ Á¿Á¾®Å·» ¯¿³ m¼®¶ÃÁn ¶»¼Î ÆÁÇ ³Ä Æ³À»¶·Ï·» ¯ÆÅ» ³Âl ÆÁÇÄ ÂÃ³µ¾³Æ»¼ÁÏÄ ÆÎÂÁÇÄ Å· ³ÇÆÁÏÄ Æ¹Ä Å¼¯Ê¹Ä 2 ³µµ¯½¹Ä ¼Î¼³Ä ¾· ¾³Æ»® ¶»·Ã·Ç¿¹Æ»¼° ³¿³¸¹Æ® ÆÁ ¶»¼Î ÆÁÇ ÆÎÂÁ Å· ÆÁÂ±³ µ¿ËÅÆ® ¨ÏÅ¹ ³ÂÁÍ½ÁÂÁ»¹¾¯¿¹ ³¿³ÅÆÁÉ³ÅÆ»¼° Å· µÎ¿»¾¹ Â³ÏÅ¹ ÂÁÇ ¼Ã³Æ® ÆÁ º·³Æ° Å· ³¿³¾Á¿° µ»³ Æ¹ ¾¯º·À¹ vÉÃÁ¿ÁÄ ¼» ³ÂÏº¾·¿ÁÄ Á ÆÎÂÁÄ Á ¼±ÆÃ»¿ÁÄ Æ¹Ä ÇÈÃÁÅÏ¿¹Ä ÇÆ»½¹¿³±ÁÇ ¯¿³ Â³½±¾Ê¹ÅÆÁ ¯¿³Ä É®ÃÆ¹Ä ÆÁÇ ¾Ç³½ÁÏ ÂÁÇ ÎÅÁ ¾Â³±¿·»Ä ¾¯Å³ ÆÁÇ ¼³ºÃ·ÈÆ±¸·» ÂÁ½»Æ·±·Ä Á½Î¼½¹Ã·Ä ¦Á ¯ÃµÁ ÆÁÇ £®¿ÁÇ ©³Ã³½®¾ÂÁÇÄ ·±¿³» ®ÃÃ¹¼Æ³ ¶·¾¯¿Á ¾· Æ¹ µ¹ Æ¹¿ ±¶»³ ³½½® ¼Ë¶»¼ÁÂÁ»·»Æ³» ³Âl ÆÁ ¿ÁÇ ±¿·Æ³» ¯¿³Ä ³ÃÉ·»³¼ÎÄ ÆÎÂÁÄ ÅÆ»µ¾Ð¿ ÅÇÅÅËÃ·Ç¾¯¿¹Ä ¾¿°¾¹Ä ÂÁÇ ³Â½Ð¿Á¿Æ³» ³ÂÎ ÆÁ ÂÃ»¿ ÅÆÁ ¾·Æ® ¶»³ÈÁÃÁÂÁ»Ð¿Æ³Ä ÆÁ ÆÐÃ³ ¢ ¹¾°ÆÃ¹Ä ¼»¸±¿ÁÄ ¼®¿·» ¾»³ ³È°µ¹Å¹ È³¿Æ³Å¾³µÁÃ»¼° ¼»¿¹¾³ÆÁµÃ³È»¼° ÂÁÇ ·¿³½½®ÅÅÁ¿Æ³Ä È±½ÆÃ³ ³¿Æ±½¹Ê¹Ä ¾³Ä ÂÃÁÆ·±¿·» mÆÎÂÁÇÄn Â¯Ã³ ³ÂlÆÁ ÆÁÂ±Á ÈÇÅ»¼Î ° ¶Á¾¹¾¯¿Á ¢ ÐÅÆ³Ä ¦ÅÐ½¹Ä ¾³Ä ¶·±É¿·» ÆÁ¿ ÆÎÂÁ ¾¯Å³ ¾³Ä ÈÆ»³µ¾¯¿Á¿ ³ÂÎ Æ»Ä Â»Á ¾ÏÉ»·Ä ³¿³¾¿°Å·»Ä ¦ÎÂÁÄ ³ÅÈ®½·»³Ä ¼³» ´·´³»ÎÆ¹Æ³Ä ÂÁÇ Î¾ËÄ ÅÁÇ È³¿·ÃÐ¿·Æ³» ¾Î¿Á ³¿ ÆÁ¿ Ê®À·»Ä

7KHRGRURV =DIHLURSRXORV WDNHV XV WR SODFHV RI QDWXUH +LV YLGHR UHPLQGV XV RI D FRPPRQ JURXQG WKH ZDWHU URXWH DQG GHVWLQDWLRQ DQ LPDJH WKDW IURP ZKHUHYHU LW PD\ FRPH LW XQLWHV XV 7KHQ KH FRPHV DVKRUH KH LVRODWHV D VLJQ RI WKH ODQGVFDSH IUDJPHQWV LW DQG WKRXJKWIXOO\ UHFRQVWUXFWV ZLWK LW D UDIW $ SODFH VHHPLQJO\ ZLWKRXW IRXQGDWLRQ D SDWK QRW WR ORVH RXU ZD\ LQ WKH ZRRGV ,Q WKH IRUHVW OLYHV 1LNRV 0\WLOLQRV $QG WKLV LV FDOOHG D 3ODFH QRW D[LRPDWLFDOO\ EXW EHFDXVH LW HOLPLQDWHV WKH VSDFH WLPH FRQYHQWLRQV LW H[SDQGV WKH PRPHQW DQG UHVWV LW RQ WKH IORRU 1LNRV 3DSDGLPLWULRX ILQGV KLV RZQ SODFH LQ WKH VN\ WKH LQILQLWH ZKHUH DQ\RQH FDQ QDPH D mIUDPHn RI KLV RZQ +H WDNHV XV IURP SODFHV RI UHDOLW\ WR WKRVH RI WKRXJKW 9DJJHOLV *RNDV ZLWK DQ LQYHVWLJDWLYH JODQFH VHHNV KLV SODFH LQ IDPLOLDU ODQGVFDSHV $ GHPDWHULDOL]HG UHIOHFWLYH QDWXUH D IUXLWIXO SDXVH NHHSLQJ WKH DXGLHQFH RQ KROG IRU FRPPXQLRQ 7LPHOHVV DQG IDWKRPOHVV WKH \HOORZ SODFH RI (IIURVLQL 0\WLOLQDLRX D SDOLPSVHVW D PDS RI WKH PLQG ZKLFK DV \RX HQWHU LQVLGH LW UHIOHFWV HQWLUH FLWLHV 7KH ZRUN RI 3DQRV &KDUDODPERXV LV LQH[WULFDEO\ WLHG WR WKH HDUWK LWVHOI EXW HQFRGHG IURP WKH PLQG ,W EHFRPHV DQ DUFKLYDO SODFH RI PRPHQWV RI DFFXPXODWHG PHPRU\ VWUHWFKLQJ IURP EHIRUH WR DIWHU GLIIHUHQWLDWLQJ WKH SUHVHQW 'LPLWULV *NL]LQRV PDNHV D VSHFWDFXODU FLQHPDWLF QDUUDWLYH ZKLFK E\ VZLWFKLQJ SHUFHSWLRQ ILOWHUV VXJJHVWV mSODFHVn EH\RQG WKH ODQGVFDSH QDWXUDO RU EXLOW .RVWDV 7VROLV VKRZV XV WKH SODFH LQVLGH XV PDGH RI WKH LQQHUPRVW PHPRULHV $ SODFH RI VDIHW\ DQG FHUWDLQW\ WKDW RQO\ UHYHDOV LWVHOI WR \RX LI \RX ORRN IRU LW

DUW$ ¦¢£¢ ¤ ¨ ¥

·Î¶ËÃÁÄ ³È·»ÃÎÂÁÇ½ÁÄ 7KHRGRURV =DIHLURSRXORV

¦Á ³Ç®µ»Á Æ¹Ä ¯¶ÁÇÅ³Ä +' 9LGHR »®Ã¼·»³ ½·ÂÆ®

/RJ ,Q ÇÂ³Ã±ÅÅ» »³ÅÆ®Å·»Ä ¾·Æ³´½¹Æ¯Ä

7KH UDIWHU RG 0HGXVD +' 9LGHR 'XUDWLRQ PLQ

/RJ ,Q &\SUHVV 7UHH 'LPHQVLRQV YDULDEOH

¹¾°ÆÃ¹Ä ¼»¸±¿ÁÄ

·¿¿°º¹¼· ÅÆ¹¿ º°¿³ ÆÁ ¥ÂÁÏ¶³Å· ÅÆ¹ ³Å»½»¼° ¼³¶¹¾±³ ³½Ð¿ ¦·É¿Ð¿ Vl +HUWRFKHQERVFK ÅÆ¹¿ ¢½½³¿¶±³ ¼³» ÅÆ¹¿ ¿ËÆ®Æ¹ ¼³¶¹¾±³ ³½Ð¿ ¦·É¿Ð¿ ÆÁÇ ·ÃÁ½±¿ÁÇ É·» ÂÃ³µ¾³ÆÁÂÁ»°Å·» ³ÆÁ¾»¼¯Ä ·¼º¯Å·»Ä ¼³» ¯É·» ÅÇ¾¾·Æ®ÅÉ·» Å· Á¾³¶»¼¯Ä ·¼º¯Å·»Ä ÅÆ¹¿ ½½®¶³ ¼³» ÆÁ ·ÀËÆ·Ã»¼Î Ãµ³ ÆÁÇ ÇÂ®ÃÉÁÇ¿ Å· »¶»ËÆ»¼¯Ä ¼³» ¶¹¾ÎÅ»·Ä ÅÇ½½Áµ¯Ä ·» ¼³» ·Ãµ®¸·Æ³» ÅÆÁ ·ÃÁ½±¿Á

'LPLWULV *L]LQRV

%RUQ LQ $WKHQV LQ 6WXGLHG DW WKH 5R\DO $FDGHP\ RI )LQH $UWV Vl +HUWRFKHQERVFK LQ WKH 1HWKHUODQGV DQG WKH $FDGHP\ RI )LQH $UWV LQ %HUOLQ +H KDV SUHVHQWHG VROR H[KLELWLRQV DQG KDV SDUWLFLSDWHG LQ JURXS H[KLELWLRQV LQ *UHHFH DQG DEURDG +LV ZRUNV EHORQJ LQ PDQ\ SULYDWH DQG SXEOLF FROOHFWLRQV /LYHV DQG ZRUNV LQ %HUOLQ

·Î¶ËÃÁÄ ³È·»ÃÎÂÁÇ½ÁÄ

·¿¿°º¹¼· ÆÁ ¥ÂÁÏ¶³Å· ÅÆÁ ¦¾°¾³ »¼³ÅÆ»¼Ð¿ ¼³» È³Ã¾ÁÅ¾¯¿Ë¿ ¦·É¿Ð¿ Æ¹Ä ¥ÉÁ½°Ä ³½Ð¿ ¦·É¿Ð¿ £ ÅÆÁ ·Ãµ³ÅÆ°Ã»Á ¸ËµÃ³È»¼°Ä ÆÁÇ ¼Á½È±¿ÁÇ ÅÆÁ ·Æ³ÂÆÇÉ»³¼Î £ÃÎµÃ³¾¾³ »¼³ÅÆ»¼Ð¿ ¦·É¿Ð¿ Æ¹Ä ¥ ¦ ÅÆ¹ ¥ÉÁ½° ³½Ð¿ ¦·É¿Ð¿ ÆÁÇ 8QLYHUVLWDW GH %DUFHORQD ÇÂÁÆÃÁÈ±³ (UDVPXV ÅÆÁ 0)$ ÆÁÇ 6FKRRO RI 9LVXDO $UWV 1¯³ §ÎÃ¼¹ £ ¾· ÇÂÁÆÃÁÈ±·Ä ³ÂÎ Æ³ ¶ÃÏ¾³Æ³ )XOEULJKW *HURQGHOLV ¼³» ½ «¿®Å¹ ¼³» Æ»¾°º¹¼· ¾· ÆÁ 3DXOD 5KRGHV PHPRULDO $ZDUG ¼³» ÅÆÁ 6NRZKHJDQ 6FKRRO RI 3DLQWLQJ DQG 6FXOSWXUH É·» ÂÃ³µ¾³ÆÁÂÁ»°Å·» ³ÆÁ¾»¼¯Ä ·¼º¯Å·»Ä ¼³» ¯É·» ÅÇ¾¾·Æ®ÅÉ·» Å· Á¾³¶»¼¯Ä ·¼º¯Å·»Ä ¼³» ¼³½½»Æ·É¿»¼¯Ä ¶Ã®Å·»Ä ÅÆ¹¿ ½½®¶³ ¼³» ÆÁ ·ÀËÆ·Ã»¼Î Ãµ³ ÆÁÇ ÇÂ®ÃÉÁÇ¿ Å· »¶»ËÆ»¼¯Ä ¼³» ¶¹¾ÎÅ»·Ä ÅÇ½½Áµ¯Ä ÅÆ¹¿ ½½®¶³ ¼³» ÅÆÁ ·ÀËÆ·Ã»¼Î ±¿³» §ÂÁÊ°È»ÁÄ »¶®¼ÆÁÃ³Ä ÆÁÇ ¦¾°¾³ÆÁÄ ÃÉ»Æ·¼ÆÎ¿Ë¿ ÅÆÁ £³¿·Â»ÅÆ°¾»Á ·ÅÅ³½±³Ä =·» ¼³» ·Ãµ®¸·Æ³» ÅÆ¹¿ $º°¿³

7KHRGRURV =DIHLURSRXORV

%RUQ LQ 6WXGLHG DW WKH 6FKRRO RI 9LVXDO DQG $SSOLHG $UWV 6FKRRO RI )LQH $UWV $ULVWRWOH 8QLYHUVLW\ RI 7KHVVDORQLNL VWXGLR RI * *ROILQRV 8QLYHUVLWDW GH %DUFHORQD (UDVPXV SURJUDP JUDGXDWHG IURP WKH 0)$ 3URJUDP $WKHQV 6FKRRO RI )LQH $UWV DQG DOVR UHFHLYHG DQ 0)$ IURP WKH 6FKRRO RI 9LVXDO $UWV 1HZ <RUN 86$ KRQRXUHG ZLWK WKH 3DXOD 5KRGHV PHPRULDO $ZDUG DV UHFLSLHQW RI VFKRODUVKLSV IURP WKH )XOEULJKW *HURQGHOLV DQG $O 2QDVVLV )RXQGDWLRQV )HOORZ SDUWFLSDQW DW WKH 6NRZKHJDQ 6FKRRO RI 3DLQWLQJ DQG 6FXOSWXUH +H KDV SUHVHQWHG VROR H[KLELWLRQV DQG KDV SDUWLFLSDWHG LQ PDQ\ JURXS H[KLELWLRQV DQG DUW SURMHFWV LQ *UHHFH DQG DEURDG +LV ZRUNV EHORQJ LQ PDQ\ SULYDWH DQG SXEOLF FROOHFWLRQV LQ *UHHFH DQG DEURDG +H LV D FXUUHQW 3K' FDQGLGDWH 'HSDUWPHQW RI $UFKLWHFWXUH 8QLYHUVLW\ RI 7KHVVDO\ /LYHV DQG ZRUNV LQ $WKHQV

³µµ¯½¹Ä ¼Î¼³Ä

·¿¿°º¹¼· ÅÆ¹¿ ÎÃ»¿ºÁ ÆÁ ¥ÂÁÏ¶³Å· ÅÆÁ ¦¾¹¾³ »¼³ÅÆ»¼Ð¿ ¼³» È³Ã¾ÁÅ¾¯¿Ë¿ ¦·É¿Ð¿ Æ¹Ä ¥ÉÁ½°Ä ³½Ð¿ ¦·É¿Ð¿ ÆÁÇ £ ÅÆ¹ ¥ÉÁ½° ³½Ð¿ ¦·É¿Ð¿ ÆÁÇ 8QLYHUVLWDW GH %DUFHORQD ÇÂÁÆÃÁÈ±³ (UDVPXV ¼³» ÅÆÁ ·Æ³ÂÆÇÉ»³¼Î £ÃÎµÃ³¾¾³ »¼³ÅÆ»¼Ð¿ ¦·É¿Ð¿ Æ¹Ä ¥ ¦ É·» ÂÃ³µ¾³ÆÁÂÁ»°Å·» ³ÆÁ¾»¼¯Ä ·¼º¯Å·»Ä ¼³» ¯É·» ÅÇ¾¾·Æ®ÅÉ·» Å· Á¾³¶»¼¯Ä ·¼º¯Å·»Ä ÅÆ¹¿ ½½®¶³ ¼³» ÆÁ ·ÀËÆ·Ã»¼Î Ãµ³ ÆÁÇ ÇÂ®ÃÉÁÇ¿ Å· »¶»ËÆ»¼¯Ä ¼³» ¶¹¾ÎÅ»·Ä ÅÇ½½Áµ¯Ä ±¿³» ³¿³Â½¹ÃËÆ°Ä ¼³º¹µ¹Æ°Ä ÅÆÁ £³¿·Â»ÅÆ°¾»Á Ë³¿¿±¿Ë¿ ·» ¼³» ·Ãµ®¸·Æ³» ÅÆ¹ ·ÅÅ³½Á¿±¼¹

9DJJHOLV *RNDV

%RUQ LQ &RULQWK LQ 6WXGLHG DW WKH 6FKRRO RI 9LVXDO DQG $SSOLHG $UWV RI WKH 6FKRRO RI )LQH $UWV RI $ULVWRWOH 8QLYHUVLW\ 7KHVVDORQLNL DW WKH 6FKRRO RI )LQH $UWV 8QLYHUVLWDW GH %DUFHORQD (UDVPXV SURJUDP DQG JUDGXDWHG IURP WKH 0)$ SURJUDP $WKHQV 6FKRRO RI )LQH $UWV +H KDV SUHVHQWHG VROR H[KLELWLRQV DQG KDV SDUWLFLSDWHG LQ JURXS H[KLELWLRQV LQ *UHHFH DQG DEURDG +LV ZRUNV EHORQJ LQ PDQ\ SULYDWH DQG SXEOLF FROOHFWLRQV +H LV DQ $VVRFLDWH SURIHVVRU DW WKH 8QLYHUVLW\ RI ,RDQQLQD /LYHV DQG ZRUNV LQ 7KHVVDORQLNL

¿³ÅÆ®Å»ÁÄ ³½»³¼®ÆÅÁÄ

·¿¿°º¹¼· ÅÆ¹¿ vÃÆ³ ¥ÂÁÏ¶³Å· ÅÆ¹¿ ¿ËÆ®Æ¹ ¥ÉÁ½° ³½Ð¿ ¦·É¿Ð¿ Æ¹Ä º°¿³Ä ¸ËµÃ³È»¼° ¤ £³Â³ÅÂÏÃÁÇ ªÇÉÁÂ³±¶¹Ä ÈËÆÁµÃ³È±³ Â³¾ÂÁÏÅ¹Ä É³Ã³¼Æ»¼° ÁÇÃ¸°Ä ÅÆ³ ·Ãµ³ÅÆ°Ã»³ ¸ËµÃ³È»¼°Ä ÆË¿ )UDQFRLV -HXQH ¼³» <( ;,1 ¼»¿¯¸»¼¹ ¼³½½»µÃ³È±³ ÆÁÇ 3DULV 6DLQW 'HQLV ÅÆÁ £³Ã±Å» ³½½±³ ÇÂÁÆÃÁÈ±³ (UDVPXV É·» ÅÇ¾¾·Æ®ÅÉ·» Å· Á¾³¶»¼¯Ä ·¼º¯Å·»Ä ÅÆ¹¿ ½½®¶³ ¼³» ÅÆÁ ·ÀËÆ·Ã»¼Î É·» ¶ÁÇ½¯Ê·» ·Â± ¶¯¼³ ÉÃÎ¿»³ ÅÆ¹¿ ³µ»ÁµÃ®È¹Å¹ ÁÃºÎ¶ÁÀË¿ ·¼¼½¹Å»Ð¿ ÈÃ¯Å¼Á ¼³» Ê¹È»¶ËÆÎ ÅÆ¹¿ ½½®¶³ Æ¹¿ ÏÂÃÁ Æ¹ ÎÆ»³ ÁÃ¯³ ¼³» ÆÁ Á¿¶±¿Á ¦³ Æ·½·ÇÆ³±³ ÉÃÎ¿»³ ¶»¶®Å¼·» Å· »¶»ËÆ»¼° ÅÉÁ½° ÂÃÁ·ÆÁ»¾³Å±³Ä µ»³ Æ»Ä ·»Å³µËµ»¼¯Ä ·À·Æ®Å·»Ä ÆË¿ ÅÉÁ½Ð¿ ³½Ð¿ ¦·É¿Ð¿ ·» ¼³» ·Ãµ®¸·Æ³» ÅÆ¹¿ º°¿³

$QDVWDVLRV .DOLDNDWVRV

%RUQ LQ $UWD 6WXGLHG DW WKH $WKHQV 6FKRRO RI )LQH $UWV SDLQWLQJ VWXGLRV 5 3DSDVS\URX < 3V\FKRSDLGLV SKRWRJUDSK\ 0 %DERXVLV DQG HQJUDYLQJ < *RXU]LV LQ WKH SDLQWLQJ ZRUNVKRSV RI )UDQFRLV -HXQH DQG <( ;,1 &KLQHVH FDOOLJUDSK\ 8QLYHUVLW\ 3DULV 6DLQW 'HQLV 3DULV )UDQFH (UDVPXV SURJUDP +H KDV SDUWLFLSDWHG LQ JURXS H[KLELWLRQV LQ *UHHFH DQG DEURDG +H ZRUNHG LQ WKH UHOLJLRXV SDLQWLQJ RI RUWKRGR[ FKXUFKHV IUHVFR DQG PRVDLF LQ *UHHFH &\SUXV 6RXWK .RUHD DQG /RQGRQ )RU WKH ODVW \HDUV KH LV LQVWUXFWRU LQ SULYDWH GUDZLQJ DQG SDLQWLQJ IRXQGDWLRQ FODVVHV /LYHV DQG ZRUNV LQ $WKHQV

¢ Â³ÃÐ¿ ¼³Æ®½ÁµÁÄ ·¼¶Îº¹¼· Å· ³¿Æ±ÆÇÂ³ ¾· Æ¹¿ ·Ç¼³»Ã±³ Æ¹Ä ¯¼º·Å¹Ä DUW$ ÅÆ¹ ¹¾ÁÆ»¼° £»¿³¼Áº°¼¹ Æ¹Ä vÃÆ³Ä ÆÁ¿ ÂÃ±½»Á ÆÁÇ ¼³» ÆÇÂÐº¹¼· ÅÆÁ ÆÇÂÁµÃ³È·±Á ¢ ¥¦¤¢¥ ËÅÆÎÂÁÇ½ÁÄ ·ÐÃµ»ÁÄ

Â»¾¯½·»³ ¼º·Å¹Ä ½·®¿¿³ ½®ÉÁÇ ·ËÃµ±³ ÁÇ¶ÁÏÃ¹ Â»¾¯½·»³ ³Æ³½ÎµÁÇ ·ËÃµ±³ ÁÇ¶ÁÏÃ¹ ¿³ÅÆ®Å»ÁÄ ³½»³¼®ÆÅÁÄ ÐÅÆ³Ä ¦ÅÐ½¹Ä ·Æ³ÈÃ®Å·»Ä ·»¾¯¿Ë¿ ·ËÃµ±³ ÁÇ¶ÁÏÃ¹ ¨ËÆÁµÃ³È±·Ä ÆË¿ ¯ÃµË¿ £³Ã³ÉÐÃ¹Å¹ ÆË¿ ¼³½½»Æ·É¿Ð¿

7KLV H[KLELWLRQ FDWDORJXH ZDV UHOHDVHG LQ FRSLHV RQ WKH RFFDVLRQ RI WKH H[KLELWLRQ DUW$ DW WKH 0XQLFLSDO *DOOHU\ RI $UWD LQ $SULO DQG ZDV SULQWHG DW 2,67526 *HRUJH ' .RVWRSRXORV SULQWLQJ KRXVH ([KLELWLRQ &XUDWRUV (OHDQQD 9ODFKRX *HRUJLD 9RXGRXUL &DWDORJXH (GLWLRQ *HRUJLD 9RXGRXUL $QDVWDVWLRV .DOLDNDWVRV .RVWDV 7VROLV (QJOLVK 7UDQVODWLRQV *HRUJLD 9RXGRXUL 3KRWRJUDSKV RI WKH ZRUNV &RXUWHV\ RI WKH DUWLVWV

sva mfa fine arts Samuel T. Adams Vanessa Black Amber Boardman Jennifer Brantley Jin Kyoung Bom Zoe Chan Tré Chandler Noa Charuvi Brandon Davey Áslaug Íris Katrín Fridjónsdottir Rebecca Goyette Alejandro Guzman Yuhi Hasegawa Hai-Hsin Huang Molaundo Jones Kahori Kamiya

2009

Egill Karlsson Hye Ryung Lee Paul Limperopulos Gregg Louis Kathleen Mallaney Cameron McPherson Habby Osk Jabari Owens-Bailey Min Pang Stacy Scibelli Christina Sucgang Curver Thoroddsen Trish Tillman Theodoros Zaﬁropoulos Shai Zurim

David L. Shirey, chair JP Forrest, assistant to the chair Tina DeRamus, assistant to the chair Faculty: Sharon Fleischmann Aquavita Polly Apfelbaum Dan Cameron Petah Coyne Monroe Denton Kenji Fujita Johan Grimonprez Mary Heilmann Will Insley Ken Landauer Thomas Lanigan-Schmidt Michelle Lopez Stephen Maine Suzanne McClelland Marilyn Minter Lucio Pozzi João Ribas David Row Jerry Saltz David L. Shirey James Siena Amy Smith-Stewart Gary Stephan Julianne Swartz William Wegman Jacqueline Winsor

Heterotopia Curated by: Summer Guthery, Lumi Tan, and Nicholas Weist January 16, 2009 through January 31, 2009 Reception: Thursday, January 22, 2009, 6–8pm Cardsharper Curated by: Lauren Ross, curator of the Brooklyn Museum February 27, 2009 through March 14, 2009 Reception: Thursday, March 5, 2009, 6–8pm Visual Arts Gallery 601 West 26 Street, 15th Floor New York, NY 10001 212.592.2145

Catalog Forward

david l. shirey Chair, MFA Fine Arts, School of Visual Arts

The artists in these two theses exhibition embody the essences of the MFA Fine Arts program. The artists are all of consummate accomplishment, a collectanea of individual sensibilities whose artistic utterances reďŹ&#x201A;ect an encompassing and complex level of intellectual, emotional and spiritual expressions. While they are all united in their achievements, they each display a personal world of thought, soul and feeling. And it is this opulent array of stylistic and expressive statements that emanates a richness of experiential signiďŹ cance.

Pedagogical Sketches Stephen Maine

On May 15, 2009, SVA’s graduate program in Fine Arts will bid its first post-crash class goodbye and good luck. Though it is still unclear what the global economic turmoil of late 2008 bodes for the working lives of artists, the damage will be extensive. This class is the first to have to face the music, to face the fearsome sound of checkbooks everywhere slamming shut. So Miami wasn’t a ghost town during last December’s art fairs, as some had feared it would be. The irony still stings for the products of our highly “professional” program: money is flowing out of the art world arena just as they are preparing to enter it. As a result, expectations for quick visibility and market success have already been lowered and might yet come into line with where they were 30 years ago. Then, slow maturation was expected before youthful yammering would become a coherent voice that distinguishes itself by having something to say. Is this giant step backward so bad? Day jobs and teaching gigs will sap the strength of contenders, but those obstacles will also discourage pretenders.

There are answers, and then there are questions. How can I get a gallery, live off my work, professionalize my practice is a pressing question (if infrequently asked directly of faculty) but not one of the more interesting ones. More interesting questions are: What is the function of the artist in a society beguiled by branding? How can art production and distribution respond to the Internet-driven revolution in social networks? Should art and life be blurred, really, when much of life is tedious? In the absence of linguistic meaning, can abstract art be funny? Why does painting remain indispensable? The MFA studios are housed among the upper floors of a stately old building just east of Chelsea. I have come to think of this dense entanglement of workspaces as the Rainforest. A fecund if at times hostile environment, it teems with exotic forms of life: skittish, scuttling creatures; solitary nocturnal beasts; the occasional camouflaged predator. Survival strategies vary widely, from ostentatious plumage to protective coloration; competition for resources can test the most benign coexistence. The students who thrive in the Rainforest negotiate a balance between the solitude and focus of studio work and the obligations incumbent upon participants in a group effort enacted in a shared space—between selfishness and collective engagement. They become prepared to both give and take. “A realization of the individual creative spirit and promise,” is an official goal of our program, but social capital and a profound interdependence have long been art world realities as well.

This year’s MFA candidates are far too diverse to display anything like a cohesive identity, much less sound a theme. Any such group has its contrarians, fringe players, outliers, weirdos. The strongest artists here transcend narcissistic self-regard and take a position in relation to prevailing cultural conditions. They are not content merely to fashion forms that express their emotional life, handicraft habits, or autobiographical happenstance. You can do that in a shack in the hills, without suffering the indignities of the F train to 23rd Street. The best work from the Rainforest isn’t passive, doesn’t “reflect” anything. It has an opinion. I once had a teacher who liked to tell us that our work should embody our unique personal perversion, by which I think he meant the eccentricities of our enthusiasms. It seems to me now that such a self-portrait is of widest interest when it is devised and deployed with an awareness of the historical, social and political context. The artist then contributes to a common visual culture, rather than just scratching an itch. That artist also makes a stronger bid for audience. Some work coming out of the Rainforest partakes of broader trends, as in schizophrenic paintings that assume the spacehogging personality of sculpture. Other preoccupations are localized and inexplicable, such as a recent flurry of casting on a small scale, often to fabricate components of a larger work. There is less video than in recent years though what video there is, is better. In the Rainforest, students try on hats at least as much as they delve into their psyches. This is healthy. They are young. The refining fire of studio toil, decades of it, will distinguish fruitful infatuation from whim.

I have fond hopes for the members of this class, and enormous confidence that their ability, drive and curiosity will overcome the handicap of poor market timing. I am optimistic about them in the long term, and not just because of the paradigm shifter they recently helped send to the White House. This is the first class, after all, in the history of our program to get their act together to produce a catalog of their thesis projects. An art instructor at the graduate level is engaged in a tricky business. It is easy to tell a student what you would like to see them shoot for, but how do you teach someone to knock your socks off with the unexpected? In its finest form, teaching implies an exchange of information, not a conduit from source to receptacle. Whenever I am aghast that a student has never heard of a watershed exhibition, or an historical movement, or an artist my generation considers an Olympian, I remember those who have turned me on to a reference that is, for them, old hat. So we use old forms and an old vocabulary to stimulate the invention of new forms and a new vocabulary. We do so through cycles of unraveling and consolidating, demolition and reconstruction. The resulting conversation is most disorienting and exciting for me when I am useless to my students, when I have many more questions than answers, when I don’t really know what they’re talking about.

theodoros zafiropoulos t_zaďŹ ropoulos@yahoo.com Kalamata, Greece

Please Insulate Me: A Duct-tape dwelling installation tent, capsule, a penetrable cave. The installation allegorically can be the model for permanent emergency housing possibilities after hurricanes or unpredicted menaces. Please Moisturize Me: The Duct-tape melts with the use of a heat-gun. The primary cubic size of the material turns into compact pieces that stretch into a web of yellow acrylic yarn. The missing moisture of the material returns through the enigmatic smell of baby-powder that covers the structure. Please Participate Me: The left over from the previous installation transformed into object of experimentation in the hands of the 63 students of the MFA program. The community-socialized material now creates a series of documented performances. The material becomes an expressive tool for the collective and I, the artist, become the passive observer, implementing the rules of the process.

Please Maintain Me: The main idea of the project is to identify possibilities of maintaining a materialized activity. These four sequential projects were designed and characterized to open a critical dialogue between materials and utility. Each project is the result of continuous recycling and arranging a variety of formal, conceptual and aesthetic aspects. In the four stages of transformation, my main concern was to engage viewers as active collaborators and eyewitness participants of my practice. The failure of material can be translated into commencement of a new idea. The four projects are intended to create a dialogue with the viewer while attempting to allude to permanent housing, smell of ruins, social contribution, socialization, and law and order. The importance of constant transďŹ guration from project to project is based on my trust in ephemeral environments and unmonumental constructions that are made not to remain but to exist. opposite: Please Insulate Me, Duct Tape Please Moisturize Me, Melted duct tape ,acrylic yarn, baby powder, yellow ďŹ&#x201A;uorescence Please Participate Me, Melted duct tape, baby powder, 31 participants, video projection, audio sound Please Maintain me, Melted duct tape, baby powder, public compressor

sva mfa fine arts 2009

M U LT I - K U LT I An Exhibition Proposal for Istanbul 2010

Artists: Kader Attia Jan Chr istensen Nilbar Gures Devr im Kadirbeyoglu Katja Loher Tunc Topcuoglu Rocio Rodr iguez Salceda Gabr iela Vainsenc her Alex Waldman Theodore Zafiropoulos

Multi-Kulti will emphasize continuous mass immigration which has been a feature of economy and society since the first half of the 19th century. Multi-Kulti will represent how crucial it is to form a philosophical and social humanism to help build a better, more egalitarian society. Multi-Kulti will aim at recognizing, celebrating and maintaining the different cultures or cultural identities within a society to promote social cohesion. It will advocate a society that extends equitable status to distinct cultural and religious groups, with no one culture predominating. Multi-Kulti will demonstrate a vision of art able to â&#x20AC;&#x153;pierceâ&#x20AC;? every separate identity and indicate the possibilities of an art full of interchanges. Multi-Kulti will offer a view where complex artistic identity is no longer territorial and self-sufficient, but aimed at the world and man. Multi-Kulti will offer an open territory without physical or dogmatic borders: the geographic representation of a utopia, a fusion of East, West, North and South. Multi-Kulti will be a veritable emergence affirming the value of the co-existence of differences.

Theodore ZaďŹ ropoulos Born 1978 in Thessaloniki Lives and works in New York The sculptural installation <Please moisturize me> provides to the viewer the ability to convey information concerning the nature and the post vandalized use of common media. The viewer becomes a witness of trapped pieces of melted, recycled PVC in a cocoonweb of acrylic yarn. The toxic-petroleum based materials have been manipulated into organic forms that formulize parts of human tissue, skin or flesh. The industrial product through artistic process becomes familiar, human, desirable. The smell of baby powder that smoothly covers the whole surface of the installation keeps alive a series of sweet and bitter memories and the sense of fragility, softness and human existence. The piece focuses on the simulative allegory of an unknown creature, created from recycled plastic-left over trashes of our contemporary urban culture. The ephemeral structure and the abstractive installment of the forms allows multiple and diverse approaches to the nature, formulation or importance of contemporary sculpture.

Please Moisturize Me, 2008

Objectiveness 6B, 2007

1998-2003 - Aristotelian University of Thessaloniki, School of Fine Arts. Graduated with grade honors from the studio of Professor G.Golfinos, department of painting. 2000-2001 - Participation in the “Universidad de Barcelona” under the auspices of the Erasmus Program of the E.U. 2004-2006 - Master in Fine Arts, Athens School of Fine Arts. Graduated with grade honors. 2007- Current Pursuing a Master in Fine Arts, School of Visual Arts, New York, USA. Grands and Honors 2000 National Scholarship Foundation (IKY).Erasmus Program. 2004 Macedonian Museum Of Contemporary Art. Boutaris Grand. 2006 Belle Arte Lamia (honour). 2007 Fulbright Foundation, Scholarship. 2007 Alexandros.Onassis, Public Benefit Foundation Scholarship. 2008 Gerondelis Foundation Scholarship. Solo exhibitions 2007 - Batagianni gallery, Athens (curated by:N.Loizidi) 2004 - Graduates Association of Fine Arts School, Athens Group exhibitons (selected) 2008 - Publicly Personal, West Side SVA gallery (curated by Richard Brooks) Onasseio Foundation,Athens (curated by I.Roussos) 16 Graduates Students MFA ASFA “N.Kessanlis Exposition Hall, ASFA, Athens 2007 - Open Studios, SVA New York USA Transmission,Kardamyli (Curated by M.Lagou) Common Place 2-Urban Legends,EpiKolono Theater,Athens (curated by M.Lagou) 2006 - Tellogleio Art Foundation, Thessaloniki, (curated by X.Psoma-Th.Stefanidou) Spacemark Project, Goethe Institute, Thessaloniki (curated by A.Potamianou) Kodra Art Field 2006, Thessaloniki (curated by E.Chalivopoulou) Messinian artists, Kyparissia Opposite Choice, Kardamyli (curated by L.Tsikouta) Common Place 2 – The Return, Epi Kolono Theater,Athens (curated by M.Lagou) Home,sweet,home, Athens (curated by M.Lagou) Belle Arte, Lamia (honour) Engraving Trienalle, Cairo – Egypt 2005 - Art and French poetry, French Institute in Athens Markelo’s Tower, Aigina 2004 -1st Pan-Hellenic exhibition of young artists, Melina Merkouri Art Hall, Hydra Graduate’s Exhibition, Macedonian Museum of Contemporary Art,Thessaloniki (honour) 2003 - Kodra Art Field, Thessaloniki 2002 - Student’s Exhibition on Theater Scenery, Tellogleio Art Foundation,Thessaloniki 2nd Bienalle, Candia Maris Hotels, Crete 2001- Student’s Exhibition among the School of Fine Arts in Thessaloniki and Belgrade,Yugoslavia 2000 -1st Bienalle, Candia Maris Hotels, Crete

Art Competition, El.Venizelo’s airport, Athens Several artworks belong to many public and private collections (El.Venizelos Airport, Candia Maris Hotels, Hygeia Health Center). Professional experience 2005-2006 - Assistant professor in the Athens School of Fine Arts, in the studio of G.Houliaras. 2004-2005 - Art director in educational programs, Athens-Greece. 2004 - Participation in the International Art Meeting, Denisli-Turkey. 2003 - Art Assistant in the Cultural Center, Municipality of Kalamata-Greece. Art director in the International Festival of Puppet Theater in Kilkis-Greece. 2001 - Participation in the program “Art and Movement” with the Fine Arts School of LimogesFrance. 1998-2000 - Worked in various Byzantine churches.

The Library, 2007

2 pellou Str., Kotzia Sq. Athens 105 51

Justice is Mine

Ñ¸Ã¾ËÌÔ É¾ÃÌ½×ÌÔ / ÅÊ¹ÑÏÅÔ ËÑÓËºÑÐÅÔ / ºÈÌÔ Æ¾¿Ï»ÍÌÖÉÌÔ / Ó ËËÅÔ ÏÅÄÌÏÆ ÁÅÔ / ÌÁÓÏ¹Ô ¾ÃÂÆÏ»ÍÌÖÉÌÔ ÅÊ¹ÑÏÅÔ Ó ËËÌÖ / ÆÎÏÄÌÔ ÖËÑ×¸ÏÅÔ / ½¾ ¾Ï¾Ò ÈÅ / ÅÊ¹ÑÏÅÔ ÂÏ ËÑ×¾Ô / ÎÐÑ¾Ô Í¾Ð ËÌÔ / Ñ¾½ÏÌÔ ÍÌË ÑÐÌÔ / ªÄÄÂÉÌÔ ÂÑÏÌÖÑÐ Ô / Poka Yio / ¾Ñ ÐÐ¾ ÌÖÉ¾ËÑ× / Argy Sapountzakis - Panos Delilabros / ºÈÌÔ ÂÍÂÑ×»ÄÉÌÖ / ¾Ïº¾ £ÐÆÊÍÌÖÏÉ / ÅÊ¹ÑÏÅÔ ÌÖÑÏ¹Ô / ÅÊ¹ÑÏÅÔ ©¾É ÑÐÅÔ ÆÌË½ÐÅÔ ©ÏÆÐÑÌÃÆÉÌÄÆ ËËÅÔ. ÍÆÊ¸ÉÂÆ¾ / ÅÊ¹ÑÏÅÔ ÂÓÏÄ¾È»ÍÌÖÉÌÔ, ÆÎÏÄÌÔ ÂÓÏÄ¾È»ÍÌÖÉÌÔ EÄÈ¾ºËÆ¾ / ¸ÊÍÑÅ 23 Â¿ÏÌÖ¾ÏºÌÖ 20:00h

/23.2-13.3/2012

T (+30) 210 3247679 E info@campoint.gr W campoint.gr Mon-Sun 14:00 - 21:00

OPENING PARTY

7 Pidnas str., Votanikos Athens, 11855 0030 210 7512 625 info@beton7.com www.beton7.com

FILOPAPPOU GROUP IOLAS PROJECT

ΟΜΑΔΑ ΦΙΛΟΠΑΠΠΟΥ IOLAS PROJECT

Opening | October 24, 2011 | 8pm October 24 – November 19, 2011 Exhibition Hours: Mon - Fri, 2-9 pm; Sat 2-6 pm

Εγκαίνια | 24 Οκτωβρίου 2011 | 20.00 Διάρκεια έκθεσης | 24 Οκτωβρίου – 19 Νοεμβρίου, 2011 καθημερινά 14.00-21.00 & Σάββατο 14.00-18.00

Πύδνας 7, Βοτανικός Αθήνα, 11855 210 7512 625 info@beton7.com www.beton7.com

2η διαδρομή

2nd way

SA v. OL

ΠΥΔΝΑ Σ

UP INO

ODO

ΟΥ ΑΓ. ΠΟΛΥΚΑΡΠ

1 1

IO IRA

GAZI

1η διαδρομή 1 2 3 4

Μετρό Κεραμεικός Διάβαση τρένου Εκκλησία Αγ. Μαρκέλλας ΒΕΤΟΝ 7

ΟΔΟ

3 4

ΩΝ ΙΔ ΑΣ ΕΛ

Keramikos Metro Station Cross way Saint Markella Church ΒΕΤΟΝ 7

PAGA IO

1st way

ΑG. POLIKARPO

IERA

ΙΕΡΑ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

STA

KO N

SPIR OU P ATSI

PIDNA

ODO

Peiraios and Iera Odos Ιera Odos and Spirou Patsi Saint Markella Church ΒΕΤΟΝ 7

Λ. ΚΩ ΝΣ ΤΑΝ ΤΙΝ ΟΥ ΠΟ ΛΕ ΩΣ

IERA

ΣΠΥ ΡΟΥ ΠΑΤ ΣΗ

AGRICULTURAL UNIVERSITY OF ATHENS

ΠΑΓΓ ΑΙΟΥ 2

ΙΕΡΑ

Πειραιώς και Ιερά Οδός Ιερά Οδός και Σπύρου Πάτση Εκκλησία Αγ. Μαρκέλλας ΒΕΤΟΝ 7

ΟΔΟ

Σ 1

ΙΡΑ

ΙΩΣ

ΠΕ

ΓΚΑΖΙ

ΟΜΑΔΑ ΦΙΛΟΠΑΠΠΟΥ IOLAS PROJECT Εγκαίνια | Δευτέρα, 24 Οκτωβρίου 2011 | 20:00 24 Οκτωβρίου - 19 Οκτωβρίου 2011 καθημερινά 14.00-21.00 & Σάββατο 14.00-18.00

ȆȡȩıțȜȘıȘ ȉȠ ȆȠȜȚĲȚıĲȚțȩ ȀȑȞĲȡȠ ǼȡȖĮȗȠȝȑȞȦȞ ȅȜȣȝʌȚĮțȒȢ ǹİȡȠʌȠȡȓĮȢ Ȇȅȁ Ȁ Ǽ ȅ ǹ ıĮȢ ʌȡȠıțĮȜİȓ ıĲĮ İȖțĮȓȞȚĮ ĲȘȢ ȑțșİıȘȢ İȚțĮıĲȚțȫȞ

‘Ș ĮȑȞĮȘ ʌĲȒıȘ’ ȉȡȓĲȘ ȃȠİȝȕȡȓȠȣ ǷȡĮ ȈĲȠ ȤȫȡȠ ĲȠȣ ȣʌȩ ıȪıĲĮıȘ ȂȠȣıİȓȠȣ ȆȠȜȚĲȚțȒȢ ǹİȡȠʌȠȡȓĮȢ ȆȡȫȘȞ įȣĲȚțȩ ĮİȡȠįȡȩȝȚȠ ǼȜȜȘȞȚțȠȪ İȓıȠįȠȢ Įʌȩ ȁİȦĳ ȆȠıİȚįȫȞȠȢ

ǻȚȐȡțİȚĮ ȑțșİıȘȢ ȑțșİıȘȢ ± ȃȠİȝȕȡȓȠȣ ǷȡİȢ ȜİȚĲȠȣȡȖȓĮȢ ȜİȚĲȠȣȡȖȓĮȢ ȀĮșȘȝİȡȚȞȐ ± ± ȈĮȕ țȠ ± ȉȘȜ ȉȘȜ İʌȚțȠȚȞȦȞȓĮȢ İʌȚțȠȚȞȦȞȓĮȢ

‘Ș ĮȑȞĮȘ ʌĲȒıȘ’ ʌĲȒıȘ’

ȁȓıĲĮ țĮȜȜȚĲİȤȞȫȞ țĮȜȜȚĲİȤȞȫȞ ǹșĮȞĮıȓȠȣ ǹȞĲȫȞȘȢ ǹȧȕȐȗȠȖȜȠȣ ǹȤȚȜȜȑĮȢ ǹȝȐȡĮȞĲȠȢ ȂȚȤȐȜȘȢ ǹȞĲȦȞĮȡȩʌȠȣȜȠȢ ȆİȡȚțȜȒȢ ǺĮȡȕȐțȘ ȀȐĲȚĮ ǺĮĲĮȞȓįȘȢ ȈĲȐșȘȢ ǺȜȐııȘȢ ǹȡȚıĲİȓįȘȢ īĮȧĲȐȞȘ ȈȠĳȓĮ īİȡȠįȒȝȠȢ ǺĮıȓȜİȚȠȢ īțȐȕĮ ǻȒȝȘĲȡĮ īțȐȕĮ ȀĮĲİȡȓȞĮ īțȡȓĲıȘȢ īȚȐȞȞȘȢ īȠȣȜȐțȠȣ ȂĮȡȓȜȣ ǻĮȖįȘȜȑȜȘ ȂĮȡȓȞĮ ǽĮĳİȚȡȩʌȠȣȜȠȢ ĬİȩįȦȡȠȢ ǽĮĳİȚȡȩʌȠȣȜȠȢ ĬİȩįȦȡȠȢ ǽĮĳİȚȡȠʌȠȪȜȠȣ ȀȠȣțȠȣȝȑȜȘ ǹįĮȝĮȞĲȓĮ ǽȠȣȝʌȠȣȜȐțȘȢ ȆȑĲȡȠȢ ȀĮȜȠįȓțȘ ǿȦȐȞȞĮ ȀĮȞȐ ǼȚȡȒȞȘ ȀĮȡȐȢ ȋȡȓıĲȠȢ ȀĮııĮȞȒ īȚȠȡįĮȝȞȒ ǺȠȪȜĮ ȀĮĲȗȠȣȡȐțȘȢ ȀȣȡȚȐțȠȢ ȀĮĲıȠȣȜȓįȘȢ ȉȐțȘȢ ȀȜȘȡȠȞȩȝȠȢ ȃȚțȩȜĮȢ ȀȜȠȪȕĮ ǻȑıʌȠȚȞĮ ȀȠȞȓįȘ ǼȣȖİȞȓĮ ȀȠȞĲȑȜȜȘȢ ǹȞįȡȑĮȢ ȀȠȣȞĲȠȪȡȘ ȄȑȞȘ ȀĲȚıĲȠʌȠȪȜȠȣ ȂĮȡȓĮ ȁĮȗĮȡȓįȘȢ ȀȣȡȚȐțȠȢ ȁĮȝʌȡȠȕĮıȓȜȘȢ ǹȜȑȟĮȞįȡȠȢ ȁİȕİȞĲȐțȠȣ ȂȐȖįĮ ȂĮȡțȑȜȜȠȣ ȀĮĲİȡȓȞĮ ȂĮȡȠȪįĮ ȀĮĲİȡȓȞĮ ȂĮȤĮȚȡȓįȘȢ ǿȦȐȞȞȘȢ ȂʌĮȧȡȜȒ ȇȐȞȚȠȣ īȚȠȪȜȘ ȂʌȠȪĮ ǹȡȖȣȡȫ ȂʌȠȣȜĮıȓįȘȢ īȚȫȡȖȠȢ ȆĮʌĮȖȚȐȞȞȘȢ ĬİȩįȦȡȠȢ ȆĮʌĮįȠʌȠȪȜȠȣ ȂĮȡȚȐȞȞĮ ȆĮʌĮȗȐȤȠȢ ȆȐȞȠȢ ȆĮʌȠȪȜȚĮ ȈȝĮȡȐȖįĮ ȆĮʌȠȣĲıȓįȘȢ ȃȓțȠȢ īȚȫȡȖȠȢ ȆȑĲȡȠȕĮ ȈĲȑȜȜĮ ȆȡȐʌĮȢ ȂȚȤȐȜȘȢ ȇĮȣĲȠʌȠȪȜȠȣ ǹȡȚȐȞȞĮ ȈțȪșȠȢ īȚȫȡȖȠȢ ȈĲİȡȖȚȠʌȠȪȜȠȣ ǿȦȐȞȞĮ ȉĮȡȡȠȪ ǼȜİȣșİȡȓĮ ȉȡȚĮȞĲĮĳȪȜȜȘ ǿȠȣȜȓĮ ȉıĮĲıĮȡȐȖțȠȢ ǺĮıȓȜȘȢ ĭȡĮĲȗȑıțȠȣ īȚȠȪȜȘ ȉȝȒȝĮ ĳȦĲȠȖȡĮĳȓĮȢ ȆȅȁȀǼȅǹ ĭȦĲȠȖȡĮĳȚțȒ ȑțșİıȘ ǹ Ȉ ȇȩįȠȣ

ȈĲȚȢ șĮ ĮțȠȜȠȣșȒıİȚ ʌĮȡȠȣıȓĮıȘ ĲȠȣ ȕȚȕȜȓȠȣ µǾ ȀȦȞıĲĮȞĲȓȞĮ ĮȞĮțĮȜȪʌĲİȚ ĲĮ ȝĮȖȚțȐ 0ʌȠȣțȐȜȚĮ ǿıȠȡȡȠʌȓĮȢ¶ ǿıȠȡȡȠʌȓĮȢ¶ ĲȘȢ ȂĮȡȚȑȜİȞ ĬİȠȤȐȡȘ ȖȚĮ ĲȠ ȕȚȕȜȓȠ șĮ ȝȚȜȒıİȚ Ș ȂȐĲĮ īȐįȘ ǼȞİȡȖİȚĮțȒ șİȡĮʌİȪĲȡȚĮ țĮȚ ıȪȝȕȠȣȜȠȢ ĲȘȢ $XUD 6RPD

Intake, aircraft engine Boeing 747-200. The project entitled “Intake” created by the visual artist Theodoros Zafeiropoulos in 2010. Adapting the method of cold-cast carbon into elastomeric mold, the sculpture captures with absolute detail and fidelity Boeing 747 engine’s nozzle air mass inflow. The Jumbo Jet, the world’s most famous doubledeck commercial aircraft, a symbolic airplane for the Hellenic Aviation, retired from the active duty fleet of the Olympic Airways in 1999 and today displays as historic exhibit at the Museum of Civil Aviation located in the former Athens Airport, “Hellinikon”. As constructive material the artist used the cremated ashes of a single Poplar tree from the area Skowhegan Maine in the United States. The manufacturing process preceded by staged practices of material transformation. The project operates as a poetic metaphor and anthropological monument over the lack of current geological stability, physical deterioration, sociability and ecoprotection. The ashes, the remnants of the purgatorial bonfire is the potential evidence linking to the millions of tones of ash from the volcanic eruptions in Iceland “Eyjafjallajökull”, a fact that literally grounded the air-transportation across Europe in April and May 2010. The particular aircraft engine is the main part of an internal combustion chamber, an essential and powerful air pump. The fundamental function of an air pump creates in this way the conceptual link between the dust from the eruption and the remains of the bonfire of Skowhegan. The technological development of such highly complex jet engines with an increasing efficiency and validity can be linked with the growing human need for exploration, the risks posed to a modern Daedalus and the growing failure of technology. These “successive failures” under which developed the overall practice of the project were embedded into the content of this sculpture, additionally the high ideals reflecting the artwork promotes the Truth of Scientific Technology, the Measure of Humanism, the Rhythm and Harmony, the idea of Beauty with Justice, Unity and Cooperation, Courtesy and Ecology. In the third paragraph of cosmogony, Hesiod imposes that the Earth gave birth to her equal Sky. Nature and the entire elements that exist on Nature have emanated from this union of Earth and Sky. The memories that this sculpture recalls, reconcile harmoniously Heaven with Science, Nature with Mankind. The sculpture was first presented in the exhibition ‘Intake’ in the American Union in January 2011. Curated and catalogue texts by: Sotirios Bahtsetzis. Technical Support: Vasilis Gerodimos

The idea and visualization of the project created in Skowhegan, an intensive summer residency program for visual artists established in 1946 in Maine, USA. Combining these two essential characteristics of the place (natural environment and artists’ community), the artist created a new experimental project, entitled “Fall in Love with the Log”. Stage 1st: Cleaning the log Finding and cleaning a thirty five-feet-long log of a Poplar tree that had been lying on the ground of the surrounded forested area was the initial step. The enigmatic fallen tree created the initial starting point for a new artistic research project concerning the reasons of this self-evident “natural failure”.

Stage 2nd: Carrying the log The important part of the overall project was to mobilize a number of people and create the consensual group of volunteers willing to participate in an almost impossible mission, designed to fail. More than one hundred participants, artists and residency fellows from Skowhegan, gathered together in an action directed by the artist in order to carry manually the log. After three failed attempts to lift the log weighting almost 6 tones, an alternative had to be found. Following a collective decision, the log in order to carried away, chopped into slices, numbered and reassembled.

Stage 3rd: Stepping on the log Based on the experience of the failed attempts to transport the log just with manual work, the artist constructed another device with the aim to test both social bonds and the viability of an “impossible” undertaking. Using the wooden slices of the log he constructed a floating-walking platform, a narrow path on the water of the lake Wesserunsett.

Stage 4th: The Bonfire log The next step of the project was to try to burn the wet wooden pieces in a controlled outdoor fire. It was completed with a method of pilling the wet wood in the form of a high blast – furnace. The wooden structure of the bonfire was carefully designed, in order to provide the greatest efficiency and burn quickly in temperatures o of almost 2500 degrees C . The experiment was successful with the use of a technique borrowed by the functioning principles of jet engines. The structure could pump over heated air masses through the tunnel of this laboratory-like bonfire in order to achieve extremelly high temperatures.

Intake Boeing 747-200 Ashes, the remains of the bonfire were shipped from U.S.A. to the deserted airport of “Hellenikon” in Athens, an area that is scheduled to become the major metropolitan park of Athens - Greece. Created the exact model of the aircraft’s “Intake” using the Skowhegan ashes as basic material.

Intake, ǋǊǎǈǕƿǒǂ ǂǆǒǐǔǋƽǗǐǖǓ Boeing 747-200.

Ʃ ǔǞǌǌǈǙǈ ǋǂǊ ǋǂǕǂǔǋǆǖƿ Ǖǐǖ ƾǒǄǐǖ ƾǄǊǎǆ ǔǕǐ Skowhegan, ƾǎǂ ǆǎǕǂǕǊǋǝ ǋǂǌǐǋǂǊǒǊǎǝ ǑǒǝǄǒǂǍǍǂ ǗǊǌǐǏǆǎǀǂǓ ǄǊǂ ǆǊǋǂǔǕǊǋǐǞǓ ǋǂǌǌǊǕƾǘǎǆǓ Ǒǐǖ ǊǅǒǞǉǈǋǆ Ǖǐ 1946 ǔǕǈǎ ǑǐǌǊǕǆǀǂ Ǖǐǖ Maine Ǖǚǎ ƩƲƣ. ƴǖǎǅǖƽǇǐǎǕǂǓ Ǖǂ ǅǞǐ ǔǈǍǂǎǕǊǋƽ ǘǂǒǂǋǕǈǒǊǔǕǊǋƽ Ǖǐǖ ǕǝǑǐǖ (ǗǖǔǊǋǝ ǑǆǒǊǃƽǌǌǐǎ ǋǂǊ ǋǂǌǌǊǕǆǘǎǊǋƿ ǋǐǊǎǝǕǈǕǂ) ǐ ǋǂǌǌǊǕƾǘǎǈǓ ǅǈǍǊǐǞǒǄǈǔǆ ƾǎǂ ǎƾǐ ǑǆǊǒǂǍǂǕǊǋǝ ƾǒǄǐ, Ǎǆ ǕǀǕǌǐ “Fall in Love with the Log”.

Ƶǐ ƾǒǄǐ Ǎǆ ǕǀǕǌǐ “Intake” ǋǂǕǂǔǋǆǖƽǔǕǈǋǆ ǂǑǐ Ǖǐǎ ǆǊǋǂǔǕǊǋǝ ǋǂǌǌǊǕƾǘǎǈ ƪǆǝǅǚǒǐ ƨǂǗǆǊǒǝǑǐǖǌǐ Ǖǐ 2010 Ǎǆ Ǖǈǎ Ǎƾǉǐǅǐ ǙǖǘǒƿǓ ǘǞǕǆǖǔǈǓ ƽǎǉǒǂǋǂ ǔǕǐ ǆǔǚǕǆǒǊǋǝ ǆǌǂǔǕǐǍǆǒǐǞǓ ǋǂǌǐǖǑǊǐǞ ǋǂǊ ǂǑǐǕǖǑǟǎǆǊ Ǎǆ ǂǑǝǌǖǕǈ ǑǊǔǕǝǕǈǕǂ Ǖǐ ǔǕǝǍǊǐ ǆǊǔǒǐƿǓ ǂƾǒǊǂǓ ǍƽǇǂǓ ǔǕǐ ǆǔǚǕǆǒǊǋǝ Ǖǐǖ ǋǊǎǈǕƿǒǂ ǂǑǐ ǆǎǂ ǂǆǒǐǔǋƽǗǐǓ ǐǒǝǔǈǍǐ ǄǊǂ Ǖǈǎ ƧǌǌǈǎǊǋƿ ƣǆǒǐǑǌǐǐǀǂ. Ƶǐ Jumbo Jet, Ǖǐ ǑǊǐ ǄǎǚǔǕǝ ǑǂǄǋǐǔǍǀǚǓ ǅǊǝǒǚǗǐ ǆǑǊǃǂǕǊǋǝ ǂǆǒǐǔǋƽǗǐǓ. ƣǑǐǔǞǒǉǈǋǆ ǂǑǐ Ǖǈǎ ǆǎǆǒǄƿ ǅǒƽǔǈ Ǖǚǎ ƱǌǖǍǑǊǂǋǟǎ ƣǆǒǐǄǒǂǍǍǟǎ Ǖǐ 1999 ǋǂǊ ǍƾǘǒǊ ǔƿǍǆǒǂ ǂǎƿǋǆǊ ǚǓ ƾǋǉǆǍǂ ǔǕǐ Ʈǐǖǔǆǀǐ ƲǐǌǊǕǊǋƿǓ ƣǆǒǐǑǐǒǀǂǓ ǔǕǐ ƣǆǒǐǅǒǝǍǊǐ “ƧǌǌǈǎǊǋǐǞ”.

ƴǕƽǅǊǐ 1ǐ: Cleaning the log

ƥǊǂ Ǖǈǎ ǋǂǕǂǔǋǆǖƿ Ǖǐǖ ǘǒǈǔǊǍǐǑǐǊƿǉǈǋǆ ǈ ǕƾǗǒǂ ǆǎǝǓ ǋǂǊ Ǎǝǎǐ ǅƾǎǕǒǐǖ ƴǖǍƿǅǂǓ ǂǑǝ Ǖǈǎ ǑǆǒǊǐǘƿ Skowhegan ǔǕǐ Maine Ǖǚǎ ƩǎǚǍƾǎǚǎ ƲǐǌǊǕǆǊǟǎ. H ǅǊǂǅǊǋǂǔǀǂ ǋǂǕǂǔǋǆǖƿǓ ǍǆǉǐǅǆǞǕǈǋǆ ǖǊǐǉǆǕǟǎǕǂǓ ǑǒǂǋǕǊǋƾǓ ǃǂǉǍǊǂǀǂǓ ǍǆǕǂǍǝǒǗǚǔǈǓ ǕǈǓ ǞǌǈǓ. Ƶǐ ƾǒǄǐ ǌǆǊǕǐǖǒǄǆǀ ǚǓ ǑǐǊǈǕǊǋƿ ǍǆǕǂǗǐǒƽ ǋǂǊ ǂǎǉǒǚǑǐǌǐǄǊǋǝ ǍǎǈǍǆǀǐ ƾǎǂǎǕǊ ǔǕǈ ǔǞǄǘǒǐǎǈ ƾǌǌǆǊǙǈ ǄǆǚǌǐǄǊǋǐǞ ǖǑǝǃǂǉǒǐǖ, ǕǈǓ ǗǖǔǊǋƿǓ ǗǉǐǒƽǓ, ǕǈǓ ǋǐǊǎǚǎǊǋǝǕǈǕǂǓ ǋǂǊ ǕǈǓ ǐǊǋǐǌǐǄǊǋƿǓ ǔǋƾǙǈǓ. Ʃ ǕƾǗǒǂ, Ǖǂ ǂǑǐǍǆǊǎƽǒǊǂ ǕǈǓ ǋǂǉǂǒǕƿǒǊǂǓ ǗǚǕǊƽǓ ǂǑǐǕǆǌǐǞǎ Ǖǂ ǆǎ ǅǖǎƽǍǆǊ ǔǕǐǊǘǆǀǂ Ǒǐǖ ǔǖǎǅƾǐǖǎ Ǖǐǎ ǂǑǝǈǘǐ Ǖǚǎ ǆǊǅƿǔǆǚǎ ǄǊǂ ǕǐǖǓ ǆǋǂǕǐǍǍǞǒǊǂ ǕǝǎǐǖǓ ǔǕƽǘǕǈǓ ǂǑǝ ǕǊǓ ǆǋǒƿǏǆǊǓ Ǖǐǖ ǈǗǂǊǔǕǆǀǐǖ “Eyjafjallajökull” ǔǕǈǎ ƫǔǌǂǎǅǀǂ Ǒǐǖ ǋǂǉƿǌǚǔǂǎ Ǖǂ ǂǆǒǐǑǌƽǎǂ ǔǘǆǅǝǎ ǔǆ ǝǌǈ Ǖǈǎ ƧǖǒǟǑǈ Ǖǐǎ ƣǑǒǀǌǊǐ ǋǂǊ Ǖǐǎ ƮƽǊǐ Ǖǐǖ 2010.

ƴǕƽǅǊǐ 2ǐ: Carrying the log

ƜǎǂǓ ǕƾǕǐǊǐǓ ǋǊǎǈǕƿǒǂǓ ǂǆǒǐǔǋƽǗǐǖǓ Ǒǐǖ ǂǑǐǕǆǌǆǀ Ǖǐ ǃǂǔǊǋǝ ǕǍƿǍǂ ǍǀǂǓ ǔǞǄǘǒǐǎǈǓ ǍǈǘǂǎƿǓ ǆǔǚǕǆǒǊǋƿǓ ǋǂǞǔǈǓ, ǆǀǎǂǊ ǔǕǈǎ ǐǖǔǀǂ Ǎǀǂ Ǒǂǎǀǔǘǖǒǈ ǂǎǕǌǀǂ ǂƾǒǐǓ. Ʃ ǕǆǘǎǊǋƿ ǕǈǓ ǂǎǕǌǀǂǓ ǂƾǒǐǓ ǅǈǍǊǐǖǒǄǆǀ ǋǂǕ’ ǂǖǕǝǎ Ǖǐǎ ǕǒǝǑǐ Ǖǐǎ ǆǎǎǐǊǐǌǐǄǊǋǝ ǔǞǎǅǆǔǍǐ ǍǆǕǂǏǞ ǕǈǓ ǔǋǝǎǈǓ ǂǑǝ Ǖǈǎ ƾǋǒǈǏǈ Ǖǐǖ ǈǗǂǊǔǕǆǀǐǖ ǋǂǊ Ǖǂ ǂǑǐǍǆǊǎƽǒǊǂ ǕǈǓ ǑǖǒƽǓ Ǖǐǖ Skowhegan. Ʈǆ Ǖǈǎ ǆǏƾǌǊǏǈ ǕƾǕǐǊǚǎ ǆǏǂǊǒǆǕǊǋƽ ǔǞǎǉǆǕǚǎ ǋǊǎǈǕƿǒǚǎ jet, ǈ ǂǖǏǂǎǝǍǆǎǈ ǂǑǐǅǐǕǊǋǝǕǈǕǂ ǋǂǊ ǊǔǘǞǓ ǕǐǖǓ ǍǑǐǒǆǀ ǎǂ ǔǖǎǅǆǉǆǀ Ǎǆ Ǖǈǎ ǂǖǏǂǎǝǍǆǎǈ ǂǎƽǄǋǈ Ǖǐǖ ǂǎǉǒǟǑǐǖ ǄǊǂ ǆǏǆǒǆǞǎǈǔǈ, ǕǐǖǓ ǋǊǎǅǞǎǐǖǓ ǔǕǐǖǓ ǐǑǐǀǐǖǓ ǆǋǕǀǉǆǕǂǊ ƾǎǂǓ ǔǞǄǘǒǐǎǐǓ “ƦǂǀǅǂǌǐǓ” ǂǌǌƽ ǋǂǊ Ǎǆ Ǖǈǎ ǐǌǐƾǎǂ ǂǖǏǂǎǝǍǆǎǈ, ǆǎǅǆǘǝǍǆǎǈ ǂǑǐǕǖǘǀǂ ǕǈǓ ǕǆǘǎǐǌǐǄǀǂǓ. Ʊ ǋǊǎǈǕƿǒǂǓ Ǖǐǖ ǂǆǒǐǔǋƽǗǐǖǓ ǆǏǆǌǀǔǔǆǕǂǊ ǔǕǈǎ ǂǑǝǌǖǕǈ ǆǊǋǝǎǂ ǂǖǕǟǎ Ǖǚǎ ǅǊǂǅǐǘǊǋǟǎ «ǂǑǐǕǖǘǊǟǎ» Ǎǆ ǃƽǔǈ ǕǊǓ ǐǑǐǀǆǓ ƾǘǆǊ ǂǎǂǑǕǖǘǉǆǀ ǈ ǔǖǎǐǌǊǋƿ ǑǒǂǋǕǊǋƿ Ǖǐǖ ƾǒǄǐǖ. Ʃ ǋǐǔǍǐǉƾǂǔǈ Ǒǐǖ ǂǎǕǊǋǂǕǐǑǕǒǀǇǆǊ Ǖǐ ǔǖǄǋǆǋǒǊǍƾǎǐ ƾǒǄǐ Ǒǒǐǚǉǆǀ Ǖǈǎ ƣǌƿǉǆǊǂ (Ǎƾǔǚ ǕǈǓ ƧǑǊǔǕƿǍǈǓ – ƵǆǘǎǐǌǐǄǀǂǓ), Ǖǐ ƮƾǕǒǐǎ, Ǖǐ Ʈǈǅƾǎ ƣǄǂǎ, Ǖǐǎ ƣǎǉǒǚǑǊǔǍǝ, Ǖǐǎ ƳǖǉǍǝ ǋǂǊ Ǖǈǎ ƣǒǍǐǎǀǂ, Ǖǈǎ Ǌǅƾǂ ǕǈǓ ƣǊǔǉǈǕǊǋƿǓ Ǎǆ Ǖǈǎ ƣǒǆǕƿ ǕǈǓ ƦǊǋǂǊǐǔǞǎǈǓ, Ǖǈǎ ƧǎǝǕǈǕǂ Ǎǆ Ǖǈǎ ƴǖǎǆǒǄǂǔǀǂ, Ǖǈǎ ƧǖǄƾǎǆǊǂ Ǎǆ Ǖǈǎ ƱǊǋǐǌǐǄǀǂ. ƴǕǐ ǕǒǀǕǐ ǆǅƽǗǊǐ ǕǈǓ ƬǐǔǍǐǄǐǎǀǂǓ ǐ ƩǔǀǐǅǐǓ ǂǎǂǗƾǒǆǊ ǝǕǊ ǈ ƥǈ Ǆƾǎǎǈǔǆ Ǖǐǎ ǀǔǐ Ǎǆ ǂǖǕƿǎ Ʊǖǒǂǎǝ, ǈ ƷǞǔǈ ǂǌǌƽ ǋǂǊ ǝǔǂ ǖǑƽǒǘǐǖǎ ǔǕǈǎ ƷǞǔǈ ǆǋǑǐǒǆǞǕǈǋǂǎ ǂǑǝ Ǖǈǎ ƾǎǚǔǈ ǕǈǓ ƥǈǓ ǋǂǊ Ǖǐǖ ƱǖǒǂǎǐǞ. ƱǊ ǍǎƿǍǆǓ Ǒǐǖ ǂǎǂǔǞǒǆǊ Ǖǐ ǔǖǄǋǆǋǒǊǍƾǎǐ ƾǒǄǐ ǔǖǍǗǊǌǊǟǎǐǖǎ ǂǒǍǐǎǊǋƽ Ǖǐ ƪǆǀǐǎ Ǎǆ Ǖǈǎ ƧǑǊǔǕƿǍǈ, Ǖǈ ƷǞǔǈ Ǎǆ Ǖǐǎ ƣǎǉǒǚǑǐ. Ƶǐ ǄǌǖǑǕǝ ǆǋǕƾǉǈǋǆ ǄǊǂ ǑǒǟǕǈ Ǘǐǒƽ ǔǕǂ ǑǌǂǀǔǊǂ ǕǈǓ ƾǋǉǆǔǈǓ “Intake” ǔǕǈǎ ƧǌǌǈǎǐǂǍǆǒǊǋǂǎǊǋƿ Ɯǎǚǔǈ Ǖǐǎ ƫǂǎǐǖƽǒǊǐ Ǖǐǖ 2011. ƧǑǊǍƾǌǆǊǂ ƾǋǉǆǔǈǓ ǋǂǊ ǋǆǊǍƾǎǚǎ ǋǂǕǂǌǝǄǐǖ: ƴǚǕƿǒǊǐǓ ƮǑǂǘǕǔǆǕǇƿǓ. ƵǆǘǎǊǋƿ ƶǑǐǔǕƿǒǊǏǈ: ƤǂǔǀǌǈǓ ƥǆǒǐǅƿǍǐǓ.

Ƶǐ ǑǒǟǕǐ ǃƿǍǂ ƿǕǂǎ ǎǂ ǃǒǆǉǆǀ ǋǂǊ ǎǂ ǋǂǉǂǒǊǔǕǆǀ ƾǎǂǓ ǋǐǒǍǝǓ ƴǖǍƿǅǂǓ ǍƿǋǐǖǓ ǕǒǊƽǎǕǂ ǑƾǎǕǆ ǑǐǅǊǟǎ, Ǒǐǖ ǋǆǊǕǝǕǂǎ ǔǕǐ ƾǅǂǗǐǓ ǔǕǈǎ ǆǖǒǞǕǆǒǈ ǅǂǔǟǅǈ ǑǆǒǊǐǘƿ. ƥǊǂ ƽǄǎǚǔǕǐǖǓ ǌǝǄǐǖǓ ǑǆǔǍƾǎǐ ǔǕǐ ƾǅǂǗǐǓ ǅƾǎǕǒǐ ǅǈǍǊǐǞǒǄǈǔǆ Ǖǈǎ ǂǗǆǕǈǒǀǂ ǄǊǂ Ǎǀǂ ǎƾǂ ǋǂǌǌǊǕǆǘǎǊǋƿ ƾǒǆǖǎǂ ǄǞǒǚ ǂǑǝ Ǖǂ ǂǀǕǊǂ ǂǖǕƿǓ ǕǈǓ ǑǒǐǗǂǎǐǞǓ «ǗǖǔǊǋƿǓ ǂǑǐǕǖǘǀǂǓ».

Ƶǐ ǔǈǍǂǎǕǊǋǝ ǍƾǒǐǓ ǔǕǐ ǔǞǎǐǌǐ Ǖǐǖ ƾǒǄǐǖ ƿǕǂǎ ǎǂ ǋǊǎǈǕǐǑǐǊǈǉǐǞǎ ǐǊ ǖǑǝǌǐǊǑǐǊ ǔǖǍǍǆǕƾǘǐǎǕǆǓ ǋǂǊ ǎǂ ǅǈǍǊǐǖǒǄǈǉǆǀ ǍǊǂ ǐǍƽǅǂ ǆǉǆǌǐǎǕǟǎ, ǑǒǝǉǖǍǚǎ ǎǂ ǔǖǍǍǆǕƾǘǐǖǎ ǔǆ Ǎǀǂ ǔǘǆǅǝǎ ǂǅǞǎǂǕǈ ǂǑǐǔǕǐǌƿ Ǒǐǖ ƿǕǂǎ ǑǒǐǐǒǊǔǍƾǎǈ ǎǂ ǂǑǐǕǞǘǆǊ. ƲǆǒǊǔǔǝǕǆǒǂ ǂǑǝ ǆǋǂǕǝ ƽǕǐǍǂ, ǋǂǌǌǊǕƾǘǎǆǓ ǋǂǊ ǔǖǍǍǆǕƾǘǐǎǕǆǓ ǔǖǄǋǆǎǕǒǟǉǈǋǂǎ ǄǊǂ Ǎǀǂ ǅǒƽǔǈ Ǒǐǖ ǋǂǕǆǞǉǖǎǆ ǐ ǋǂǌǌǊǕƾǘǎǈǓ Ǎǆ ǔǕǝǘǐ ǎǂ ǍǆǕǂǗƾǒǐǖǎ ǘǆǊǒǚǎǂǋǕǊǋƽ Ǖǐǎ ǋǐǒǍǝ Ǒǐǖ ǇǞǄǊǇǆ ǔǘǆǅǝǎ ƾǏǊ ǕǝǎǐǖǓ. ƜǑǆǊǕǂ ǂǑǝ ǕǒǆǊǓ ǂǑǐǕǖǘǈǍƾǎǆǓ ǑǒǐǔǑƽǉǆǊǆǓ ƾǑǒǆǑǆ ǎǂ ǃǒǆǉǆǀ Ǎǀǂ ǆǎǂǌǌǂǋǕǊǋƿ ǌǞǔǈ. ƬǂǕǝǑǊǎ ǔǖǌǌǐǄǊǋƿǓ ǂǑǝǗǂǔǈǓ, ǐ ǋǐǒǍǝǓ ǂǑǐǍǂǋǒǞǎǉǈǋǆ Ǎǆ ǘǒǈǔǈ ǂǌǌǆǑƽǌǈǌǚǎ ǕǐǍǟǎ, ǂǒǊǉǍƿǉǈǋǆ ǋǂǊ ǆǑǂǎǂǔǖǎǂǒǍǐǌǐǄƿǉǈǋǆ.

ƴǕƽǅǊǐ 3ǐ: Stepping on the log ƴǕǈ ǃƽǔǈ ǕǈǓ ǆǍǑǆǊǒǀǂǓ Ǖǚǎ ǂǑǐǕǖǘǈǍƾǎǚǎ ǑǒǐǔǑǂǉǆǊǟǎ ǐ ǋǂǌǌǊǕƾǘǎǈǓ ǆǑǊǎǝǈǔǆ ƾǎǂ ƽǌǌǐ ǕƾǘǎǂǔǍǂ Ǎǆ ǔǋǐǑǝ ǎǂ ǅǐǋǊǍƽǔǆǊ Ǖǝǔǐ ǕǐǖǓ ǋǐǊǎǚǎǊǋǐǞǓ ǅǆǔǍǐǞǓ ǝǔǐ ǋǂǊ Ǖǈ ǃǊǚǔǊǍǝǕǈǕǂ ǆǎǝǓ «ǂǅǞǎǂǕǐǖ» ǆǄǘǆǊǒƿǍǂǕǐǓ. KǂǕǂǔǋǆǞǂǔǆ ǍǊǂ ǋǊǎǐǞǍǆǎǈ ǑǌǂǕǗǝǒǍǂ, ƾǎǂ ǔǕǆǎǝ ǂǕƾǒǍǐǎǐ ǍǐǎǐǑƽǕǊ Ǒǐǖ ǆǑƾǑǌǆǆ ǔǕǐ ǎǆǒǝ ǕǈǓ ǌǀǍǎǈǓ Wesserunsett.

ƴǕƽǅǊǐ 4ǐ: The BonÀre log Ƶǐ ǆǑǝǍǆǎǐ ǔǕƽǅǊǐ Ǖǐǖ ƾǒǄǐǖ ƿǕǂǎ ǎǂ ǆǑǊǘǆǊǒǈǉǆǀ ǈ ǋǂǞǔǈ Ǖǚǎ ǖǄǒǟǎ ǋǐǍǍǂǕǊǟǎ ǏǞǌǐǖ ǔǆ Ǎǀǂ ǆǌǆǄǘǝǍǆǎǈ ǖǑǂǀǉǒǊǂ Ǒǖǒƽ. Ʊǌǐǋǌǈǒǟǉǈǋǆ Ǎǆ Ǖǈ ǘǒƿǔǈ Ǖǐǖ ǖǄǒǐǞ ǏǞǌǐǖ ǚǓ ǋǂǞǔǊǍǐ Ǖǐ ǐǑǐǀǐ ǔǕǐǊǃƽǘǉǈǋǆ ǅǈǍǊǐǖǒǄǟǎǕǂǓ ƾǎǂ ǆǀǅǐǓ ǖǙǊǋǂǍǀǎǐǖ. Ʃ ǏǞǌǊǎǈ ǋǂǕǂǔǋǆǖƿ ǕǈǓ ǆǐǒǕǂǔǕǊǋƿǓ ǑǖǒƽǓ ǔǘǆǅǊƽǔǕǈǋǆ ǑǒǐǔǆǋǕǊǋƽ ƾǕǔǊ ǟǔǕǆ ǎǂ ƾǘǆǊ Ǖǈ ǍƾǄǊǔǕǈ ǅǖǎǂǕƿ ǂǑǐǅǐǕǊǋǝǕǈǕǂ ǋǂǊ Ǎǆ ǔǕǝǘǐ Ǖǈǎ Ǖǂǘǆǀǂ ǋǂǞǔǈ Ǖǐǖ ǖǌǊǋǐǞ ǔǆ ǉǆǒǍǐǋǒǂǔǀǂ ǔǘǆǅǝǎ 2500 ǃǂǉǍǟǎ Ƭǆǌǔǀǐǖ. Ƶǐ ǑǆǀǒǂǍǂ ǑƾǕǖǘǆ ǘƽǒǈ ǔǕǈǎ ǘǒƿǔǈ ǍǀǂǓ ǕǆǘǎǊǋƿǓ Ǒǐǖ ǐ ǋǂǌǌǊǕƾǘǎǈǓ ǅǂǎǆǀǔǕǈǋǆ ǂǑǝ Ǖǈǎ ǂǒǘƿ ǌǆǊǕǐǖǒǄǀǂǓ Ǖǐǖ ǋǊǎǈǕƿǒǂ jet. Ʃ ǋǂǕǂǔǋǆǖƿ ǍǑǐǒǐǞǔǆ Ǎƾǔǚ ǍǀǂǓ ǔƿǒǂǄǄǂǓ ǎǂ ǅǊǐǘǆǕǆǞǔǆǊ ǂƾǒǂ ǔǕǐ ǆǔǚǕǆǒǊǋǝ Ǒǐǖ ǖǑǆǒǉǆǒǍǂǀǎǐǎǕǂǎ, ǟǔǕǆ ǎǂ ǆǑǊǕǆǖǘǉǆǀ ǈ ǖǙǈǌƿ ǉǆǒǍǐǋǒǂǔǀǂ ǂǖǕƿǓ ǕǈǓ ǆǒǄǂǔǕǈǒǊǂǋǐǞ ǕǞǑǐǖ ǑǖǒƽǓ.

Intake Boeing 747-200 Ʃ ǔǕƽǘǕǈ, Ǖǂ ǂǑǐǍǆǊǎƽǒǊǂ ǕǈǓ ǋǂǉǂǒǕƿǒǊǂǓ ǗǚǕǊƽǓ, ǍǆǕǂǗƾǒǉǈǋǂǎ ǂǑǝ ǕǊǓ Ʃ.Ʋ.ƣ. ǔǕǐ ǆǄǋǂǕǂǌǆǌǆǊǍǍƾǎǐ ǂǆǒǐǅǒǝǍǊǐ «ƧǌǌǈǎǊǋǐǞ» ǔǕǈǎ ƣǉƿǎǂ, ǔǆ Ǎǀǂ ǑǆǒǊǐǘƿ Ǒǐǖ ǑǒǐǐǒǀǇǆǕǂǊ ǎǂ ǍǆǕǂǕǒǂǑǆǀ ǔǕǐ ǍǆǄǂǌǞǕǆǒǐ ǍǈǕǒǐǑǐǌǊǕǊǋǝ Ǒƽǒǋǐ ǕǈǓ ƧǌǌƽǅǂǓ. ƬǂǕǂǔǋǆǞǂǔǕǈǋǆ Ǖǐ ǂǋǒǊǃƾǓ ǂǎǕǀǄǒǂǗǐ Ǖǐǖ “Intake” ǂǆǒǐǔǋƽǗǐǖǓ ǘǒǈǔǊǍǐǑǐǊǟǎǕǂǓ ǚǓ ǖǌǊǋǝ Ǖǈ ǔǕƽǘǕǈ ǂǑǝ Ǖǐ Skowhegan.

IQWDNH

INVITATION 7KH 3UHVLGHQW RI WKH +HOOHQLF $PHULFDQ 8QLRQ &KULV 6SLURX 7KH ([HFXWLYH 'LUHFWRU /HRQLGDV 3KRHEXV .RVNRV DQG WKH %RDUG RI 'LUHFWRUV FRUGLDOO\ LQYLWH \RX WR WKH RSHQLQJ RI WKH H[KLELWLRQ RI Theodoros Zafeiropoulos HQWLWOHG

Intake Curator: Sotirios Bahtsetzis

Monday January 10, 2011, 20:30 +HOOHQLF $PHULFDQ 8QLRQ *DOOHULHV È&#x201A;DVVDOLDV È&#x20AC;È ORQDNL The exhibition organized as part of the events of the American Universities Alumni Association. 'XUDWLRQ RI H[KLELWLRQ -DQXDU\ )HEUXDU\ ([KLELWLRQ KRXUV 0RQGD\ Â± )ULGD\ Â± 6DWXUGD\ Â± FORVHG RQ 6XQGD\

$'0,66,21 ,6 )5(( )RU PRUH LQIRUPDWLRQ H[W ZZZ KDX JU FXOWXUH :LWK KLV H[KLELWLRQ Intake WKH GLVWLQJXLVKHG \RXQJ DUWLVW DQG )XOEULJKW VFKRODU 7KHRGRURV =DIHLURSRXORV SUHVHQWV XV ZLWK WKDW PL[WXUH RI PDWHULDO IRUP DQG PHDQLQJ WKDW LV DUW ,Q WKH SHULRG KH GHYHORSHG WZR DUWV SURMHFWV LQ WKH 8QLWHG 6WDWHV HQWLWOHG Â³3OHDVH 0HÂ´ DQG Â³)DOO LQ /RYH ZLWK WKH /RJÂ´ 7KH UHVXOWLQJ PDWHULDO ZDV WUDQVIRUPHG LQWR WKH ZRUN WKDW LV EHLQJ H[KLELWHG LQ WKH JDOOHULHV RI WKH +HOOHQLF $PHULFDQ 8QLRQ DV D SDUW DQG HQG SRLQW RI WKHVH WZR SURMHFWV LQ D KHUPHWLFDOO\ VHDOHG URRP DLU WXUELQHV PLPLF WKH QDWXUDO SKHQRPHQRQ RI D ZKLUOZLQG ZLWK PDWHULDO IURP WKH ZRUN Â³3OHDVH 0HÂ´ ZKLOH WKH DVK IURP WKH Â³)DOO LQ /RYH ZLWK WKH /RJÂ´ SURMHFW ZDV XVHG WR EXLOG D PRGHO RI WKH LQWDNH IRU D %RHLQJ HQJLQH 7KH DUWLVW GHVFULEHV LQ GHWDLO WKH VWHSV LQYROYHG LQ FUHDWLQJ WKH ZRUN DQG FRQYH\V ZLWK SDUWLFXODU FODULW\ WKH RUJDQL]LQJ SULQFLSOHV ZLWK ZKLFK WKH PDWHULDO ZDV LQFUHPHQWDOO\ WUDQVIRUPHG LQ VR GRLQJ KH UHYHDOV WKH VWRU\ RI WKH H[KLELWLRQ DQG LWV FRQFHSWXDO FRQWHQW )URP WKH RQH KDQG KLV ZRUN VHHPV WR GUDZ GLUHFWO\ RQ WKH QRWLRQ RI Â³FUDIWVPDQVKLSÂ´ DV PDQXDO ZRUN DQG IURP WKH RWKHU LV VXEMHFW RI FRQWHPSODWLRQ DQG UHÃ&#x20AC;HFWLRQ 7KURXJK WKLV VWULNLQJO\ RULJLQDO YLVXDO GHSLFWLRQ WKH DUWLVW UHLQWHUSUHWV UHODWLRQV EHWZHHQ VFLHQFH WHFKQRORJ\ DQG 1DWXUH DQG VKHGV OLJKW RQ WKH FRQGLWLRQV ZKLFK DIIHFW WKH ZD\ D ZRUN RI DUW LV WUDQVIRUPHG DQG DFTXLUHV LW Â¿QDO VKDSH LQ WKLV ZD\ KH LQYLWHV XV WR VKDUH LQ KLV WKRXJKWV )RU DQ HGXFDWLRQDO LQVWLWXWLRQ VXFK DV WKH +HOOHQLF $PHULFDQ 8QLRQ ZKLFK EULQJV QRW RQO\ DUW ORYHUV EXW DOVR SXEOLF DQG SULYDWH KLJK VFKRRO VWXGHQWV LQ FORVHU WRXFK ZLWK FRQWHPSRUDU\ DUW WKLV LQYLWDWLRQ SURYLGHV \HW DQRWKHU LQFHQWLYH WR SUHVHQW WKLV H[KLELWLRQ Leonidas-Phoebus Koskos ([HFXWLYH 'LUHFWRU RI WKH +HOOHQLF $PHULFDQ 8QLRQ

ȆȇȅȈȀȁǾȈǾ ȅ ȆȡȩİįȡȠȢ ĲȘȢ ǼȜȜȘȞȠĮȝİȡȚțĮȞȚțȒȢ ǲȞȦıȘȢ ȀȡȚȢ ȈʌȪȡȠȣ R ǻȚİȣșȪȞȦȞ ȈȪȝȕȠȣȜȠȢ ȁİȦȞȓįĮȢ ± ĭȠȓȕȠȢ ȀȩıțȠȢ țĮȚ ĲȠ ǻȚȠȚțȘĲȚțȩ ȈȣȝȕȠȪȜȚȠ ıĮȢ ʌȡȠıțĮȜȠȪȞ ıĲĮ İȖțĮȓȞȚĮ ĲȘȢ ȑțșİıȘȢ İȚțĮıĲȚțȫȞ ĲȠȣ ĬİȩįȦȡȠȣ ǽĮĳİȚȡȩʌȠȣȜȠȣ ȝİ ĲȓĲȜȠ

Intake ǼʌȚȝȑȜİȚĮ ȈȦĲȒȡȚȠȢ ȂʌĮȤĲıİĲȗȒȢ

ǻİȣĲȑȡĮ ǿĮȞȠȣĮȡȓȠȣ

īțĮȜİȡȓ ǼȜȜȘȞȠĮȝİȡȚțĮȞȚțȒȢ ǲȞȦıȘȢ ȂĮııĮȜȓĮȢ ȀȠȜȦȞȐțȚ Ǿ ȑțșİıȘ İȞĲȐııİĲĮȚ ıĲȠ ʌȜĮȓıȚȠ įȡĮıĲȘȡȚȠĲȒĲȦȞ ĲȘȢ ǲȞȦıȘȢ ǹʌȠĳȠȓĲȦȞ ǹȝİȡȚțĮȞȚțȫȞ ȆĮȞİʌȚıĲȘȝȓȦȞ. ǻȚȐȡțİȚĮ ȑțșİıȘȢ ǿĮȞȠȣĮȡȓȠȣ ĭİȕȡȠȣĮȡȓȠȣ ǷȡİȢ ȜİȚĲȠȣȡȖȓĮȢ ǻİȣĲȑȡĮ ± ȆĮȡĮıțİȣȒ ± ȈȐȕȕĮĲȠ ± ȀȣȡȚĮțȒ țȜİȚıĲȐ

ǼǿȈȅǻȅȈ ǼȁǼȊĬǼȇǾ ȆȜȘȡȠĳȠȡȓİȢ İıȦĲ ZZZ KDX JU FXOWXUH ȅ ĬİȩįȦȡȠȢ ǽĮĳİȚȡȩʌȠȣȜȠȢ įȚĮțİțȡȚȝȑȞȠȢ ȞȑȠȢ įȘȝȚȠȣȡȖȩȢ țĮȚ ȣʌȩĲȡȠĳȠȢ ȝİĲĮȟȪ ȐȜȜȦȞ ĲȠȣ ǿįȡȪȝĮĲȠȢ )XOEULJKW ȑȡȤİĲĮȚ ȞĮ ȝĮȢ ʌĮȡȠȣıȚȐıİȚ ȝİ ĲȘȞ ȑțșİıȘ ³,QWDNH´ ĲȠ țȡȐȝĮ ȪȜȘȢ ȑȞȞȠȚĮȢ țĮȚ ȝȠȡĳȒȢ ʌȠȣ İȓȞĮȚ Ș įȚțȒ ĲȠȣ ĲȑȤȞȘ ȉȠ įȚȐıĲȘȝĮ ʌȡĮȖȝĮĲȠʌȠȓȘıİ ıĲȚȢ ǾȆǹ įȪȠ țĮȜȜȚĲİȤȞȚțȑȢ įȡȐıİȚȢ ȝİ ĲȓĲȜȠ ³3OHDVH PH´ țĮȚ ³)DOO LQ /RYH ZLWK WKH ORJ´ ȉȠ ȣȜȚțȩ ʌȠȣ ʌĮȡȒȤșȘ ȝİĲȠȣıȚȫȞİĲĮȚ ıİ ȞȑȠ ȑȡȖȠ ıĲȘȞ ȑțșİıȘ ʌȠȣ ʌĮȡȠȣıȚȐȗİĲĮȚ ıĲȚȢ ȖțĮȜİȡȓ ĲȘȢ ǼȜȜȘȞȠĮȝİȡȚțĮȞȚțȒȢ ǲȞȦıȘȢ ȦȢ ȝȑȡȠȢ țĮȚ țĮĲȐȜȘȟȘ ĲȦȞ įȪȠ ĮȣĲȫȞ įȡȐıİȦȞ ıİ ȑȞĮ ĮİȡȠıĲİȖȑȢ įȦȝȐĲȚȠ ĮİȡȠĲȠȣȡȝʌȓȞİȢ įȘȝȚȠȣȡȖȠȪȞ ĲȠ ĳȣıȚțȩ ĳĮȚȞȩȝİȞȠ İȞȩȢ ĮȞİȝȠıĲȡȩȕȚȜȠȣ ĮȟȚȠʌȠȚȫȞĲĮȢ ȣȜȚțȩ Įʌȩ ĲȠ ȑȡȖȠ ³3OHDVH PH´ İȞȫ ȝİ ĲȘ ȝȑșȠįȠ ȤȪĲİȣıȘȢ ĮįȡĮȞȠȪȢ ȐȞșȡĮțĮ ʌȠȣ ʌĮȡȒȤșȘ Įʌȩ ĲȠ ȑȡȖȠ ³)DOO LQ /RYH ZLWK WKH ORJ´ ʌĮȡȐȖİĲĮȚ İțȝĮȖİȓȠ țȚȞȘĲȒȡĮ ĮİȡȠıțȐĳȠȣȢ %RHLQJ 2 țĮȜȜȚĲȑȤȞȘȢ ʌȡȠȕĮȓȞİȚ ıİ ʌȜȒȡȘ țĮĲĮȖȡĮĳȒ ĲȦȞ ıĲĮįȓȦȞ įȘȝȚȠȣȡȖȓĮȢ ĲȠȣ ȑȡȖȠȣ țĮȚ ȝĮȢ ȝİĲĮĳȑȡİȚ ȝİ ıĮĳȒȞİȚĮ ĲȘȞ ȝȑșȠįȠ ȝİ ĲȘȞ ȠʌȠȓĮ ȠȡȖĮȞȫșȘțİ Ș ıĲĮįȚĮțȒ ȝİĲĮȝȩȡĳȦıȘ ĲȘȢ ȪȜȘȢ ʌĮȡȠȣıȚȐȗȠȞĲĮȢ ĲȠ ȚıĲȠȡȚțȩ țĮȚ İȞȞȠȚȠȜȠȖȚțȩ ʌİȡȚİȤȩȝİȞȠ ĲȘȢ ȑțșİıȘȢ ǹʌȩ ĲȘȞ ȝȚĮ ȝİȡȚȐ ĮȞĲȚȝİĲȦʌȓȗİȚ ĲȘȞ ĲȑȤȞȘ ĲȠȣ ȦȢ įȡĮıĲȘȡȚȩĲȘĲĮ ȤİȚȡȦȞĮțĲȚțȒ ȦȢ ȝĮıĲȠȡȚȐ țĮȚ Įʌȩ ĲȘȞ ȐȜȜȘ ȦȢ ĮȞĲȚțİȓȝİȞȠ ıĲȠȤĮıȝȠȪ țĮȚ ĮȞĮıĲȠȤĮıȝȠȪ ȈĲȩȤȠȢ ĲȠȣ İȓȞĮȚ ȞĮ İʌĮȞĮʌȡȠıįȚȠȡȓıİȚ ȝȑıĮ Įʌȩ ĲȘȞ ʌȡȦĲȩĲȣʌȘ İȚțĮıĲȚțȒ ĲȠȣ įȚĮĲȪʌȦıȘ ĲȚȢ ıȤȑıİȚȢ İʌȚıĲȒȝȘȢ ĲİȤȞȠȜȠȖȓĮȢ ĭȪıȘȢ țĮȚ ȞĮ įȚĮȜİȣțȐȞİȚ ĲȚȢ ıȣȞșȒțİȢ ʌȠȣ İʌȘȡİȐȗȠȣȞ ĲȘȞ ʌȠȡİȓĮ ȝİĲȐʌȜĮıȘȢ țĮȚ ĲİȜȚțȒȢ ȝȠȡĳȠʌȠȓȘıȘȢ ĲȠȣ ȑȡȖȠȣ ĲȑȤȞȘȢ țĮȜȫȞĲĮȢ ȝĮȢ ȞĮ ȖȓȞȠȣȝİ țȠȚȞȦȞȠȓ ĲȘȢ ıțȑȥȘȢ ĲȠȣ ǹȣĲȩ ȖȚĮ ȑȞĮȞ İțʌĮȚįİȣĲȚțȩ ȠȡȖĮȞȚıȝȩ ȩʌȦȢ İȓȞĮȚ Ș ǼȜȜȘȞȠĮȝİȡȚțĮȞȚțȒ ǲȞȦıȘ ʌȠȣ ʌȡȠıʌĮșİȓ ȞĮ ĳȑȡİȚ ıİ İʌĮĳȒ ȩȤȚ ȝȩȞȠ ĲȠȣȢ ĳȚȜȩĲİȤȞȠȣȢ ĮȜȜȐ țĮȚ ĲȠȣȢ ȝĮșȘĲȑȢ įȘȝȩıȚȦȞ țĮȚ ȚįȚȦĲȚțȫȞ ıȤȠȜİȓȦȞ ȝİ ĲȘȞ ıȪȖȤȡȠȞȘ ĲȑȤȞȘ ĮʌȠĲİȜİȓ ʌȡȩıșİĲȠ țȓȞȘĲȡȠ ȖȚĮ ĲȘȞ ʌĮȡȠȣıȓĮıȘ ĲȘȢ ȑțșİıȘȢ ȁİȦȞȓįĮȢ ± ĭȠȓȕȠȢ ȀȩıțȠȢ ǻȚİȣșȪȞȦȞ ȈȪȝȕȠȣȜȠȢ ĲȘȢ ǼȜȜȘȞȠĮȝİȡȚțĮȞȚțȒȢ ǲȞȦıȘȢ

Ȃİ ĲȘȞ ȣʌȠıĲȒȡȚȟȘ VXSSRUWHG E\

ǿǻȇȊȂǹ ǿȍǹȃȃȅȊ ĭ ȀȍȈȉȅȆȅȊȁȅȊ 7+( - ) &2672328/26 )281'$7,21

Ȃİ ĲȘȞ İȣȖİȞȚțȒ ȤȠȡȘȖȓĮ VSRQVRUHG E\

Μασσαλίας 22, 106 80 Αθήνα / Massalias 22, 106 80 Athens Τ.: 210 3680900, F.: 210 3633174 www.hau.gr

ĬİȩįȦȡȠȢ ǽĮĳİȚȡȩʌȠȣȜȠȢ ǼʌȚȝȑȜİȚĮ ȈȦĲȒȡȚȠȢ ȂʌĮȤĲıİĲȗȒȢ

ǻİȣĲȑȡĮ ǿĮȞȠȣĮȡȓȠȣ īțĮȜİȡȓ ǼȜȜȘȞȠĮȝİȡȚțĮȞȚțȒȢ ǲȞȦıȘȢ ȂĮııĮȜȓĮȢ ȀȠȜȦȞȐțȚ

ǻȚȐȡțİȚĮ ȑțșİıȘȢ ǷȡİȢ ȜİȚĲȠȣȡȖȓĮȢ

ǿĮȞȠȣĮȡȓȠȣ ĭİȕȡȠȣĮȡȓȠȣ ǻİȣĲȑȡĮ ± ȆĮȡĮıțİȣȒ ± ȈȐȕȕĮĲȠ ± ȀȣȡȚĮțȒ țȜİȚıĲȐ

ǼǿȈȅǻȅȈ ǼȁǼȊĬǼȇǾ ȆȜȘȡȠĳȠȡȓİȢ İıȦĲ ZZZ KDX JU FXOWXUH ǻȚȠȡȖȐȞȦıȘ 2UJDQL]HG E\

Ȃİ ĲȘȞ ȣʌȠıĲȒȡȚȟȘ VXSSRUWHG E\

ǿǻȇȊȂǹ ǿȍǹȃȃȅȊ ĭ ȀȍȈȉȅȆȅȊȁȅȊ 7+( - ) &2672328/26 )281'$7,21

Ȃİ ĲȘȞ İȣȖİȞȚțȒ ȤȠȡȘȖȓĮ VSRQVRUHG E\

± ¸ Ð ¦ ¦ Î v¿ ¢ ± ¹¤ m w Â ¦ ¦ Ñ ± ¸ Ð Á ¦ ¹ ¢ ¼ Ð ¦¢ mÎ Î « ¹ Ï ` Î ¦ ® ¦ ` Î Â ¦ Â Í Ð ÍÎm Á ¹ Ð

5IF (FOOBEJVT -JCSBSZ DPSEJBMMZ JOWJUFT ZPV UP UIF PQFOJOH PG UIF FYIJCJUJPO v+PIBOOFT (FOOBEJVT BOE IJT 8PSMEw PO 5VFTEBZ +VOF BU QN BU UIF (FOOBEJVT -JCSBSZ 4PVJEJBT TUSFFU ,PMPOBLJ

¿ º½½ Á ± ½½º` ¿Á ¹º ¿ ¹¿ÁÀ¿Á Â¿² +0)"//&4 (&//"%*64 "/% )*4 803-%

3FDFQUJPO XJMM GPMMPX $VSBUPS *SJT ,SJUJLPV %VSBUJPO PG UIF FYIJCJUJPO +VOF )PVST .POEBZ 5VFTEBZ 8FEOFTEBZ 'SJEBZ BN t QN 5IVSTEBZ BN t QN 4BUVSEBZ BN t QN 4VOEBZ DMPTFE

Ñ º Ð ½¦ º ¦ ± º m Á Î º ½¦ º ¦ ¹ ¦ º µ Ï À ¦ º ¢ ¥ º ¢ ¤ º Î ¸ Ï Î ¸ Ñ À ¸ º Î ± ¢ Á ± ¢ À ¦ ± ÍÎ ± Î Ð ± ¤ À ¦ ± ¦ Â ` m Ï À Ñ ¨ µ ¼ ¤ ¢ ¨ ¤ Á m ¨Î Ð Ï À ¹ m Â¦ ¹ Ñ ½Î ¹ ¼ ¤ ¹ º Î ¹ Î »Ð ¹ Ï ½¦ ¹ ¢ ¦ Í Ñ » m ¦ ± Ñ » º ¦ »¦ º Î À Ñ

± ½½º` ¿Á ¸ ¸» ¿¼ ¹ ºÀ ¹º½ ¹ ÁÓ¿» ¹»ºÁ ¹ ½ ÁÍ¿²` ½ ÁÂ ½ º¼ ½º Á ¦ º Ð XXX HFOOBEJVT HS

Ó¿ ±¿Á 410/403

À µ À Î ¼ À Ð ¹ ¤ À Ï ½¦ À¤ µ Ó ¦ ¢ À Í Ñ À Î ± Ñ À¢ ° ¸ ¾Î `Î Í ¬ Ï À¦ Í º ¤ Í ¢ ¦ ¥ Í m ¦ É Í m ¦ À ¦ Í m ¦ ± Í ¤ ¹Ñ Í Í Ñ Í ¸ ¦ ÍÎ ` mÐ Á ¦ ` mÐ Á À Á ¤ À ¦ Á ¥ Á ° ½¦ Á Í Ñ Â m ¦ Í Î Â¬ ¦ Î Â¬ Ñ ¬ À Ð Â ± Ñ Â Ñ ¦ Î À ¦ Ï À Ñ Ó

5)& (&//"%*64 -*#3"3: 5)& ".&3*$"/ 4$)00- 0' $-"44*$"- 456%*&4 "5 "5)&/4 4PVJEJBT TU "UIFOT UFM XXX HFOOBEJVT HS

+ÌòÞîïù!

¶¹¢¸ª¶¹ª ÆÃË ªËÁ¢¶ª»ÃË

íå áæïòíÜ ôèî ëïðÜ ôè÷ ðÝôá÷ ôïù ªùîäÛóíïù ËðïôòÞæöî Γράφει η Αιμιλία Παπαφιλίππου

Η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση πραγματοποιήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2010, στο πολυδύναμο πολιτιστικό κέντρο Bios με μεγάλη προσέλευση και επιτυχία. Η διοργάνωση, με παράλληλη έκθεση βίντεο-τέχνης από καλλιτέχνες, υπότροφους και μη, έδωσε την ευκαιρία στους παρευρισκομένους, εκτός από το να δουν τα εκθέματα, να εγγραφούν στον Σύνδεσμο ή να ανανεώσουν την συνδρομή τους, και να ενημερωθούν για το υπό σχεδιασμό ηλεκτρονικό φόρουμ, το οποίο θα επιτρέψει την ευρύτερη δικτύωση εντός αλλά και εκτός Συνδέσμου. Ο θεμελιώδης στόχος του νέου Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου είναι, μέσω της εθιμικής αυτής τελετής, να επισημάνει ότι η συλλογικότητα αποτελεί στοίχημα για όλους μας, ένα ζητούμενο που μας καλεί σε ουσιαστική εμπλοκή στα πράγματα του Συνδέσμου, αλλά και, μέσω αυτού, στα ευρύτερα «πράγματα», διαδραστικά. Όπως ανέφερε στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Παναγιώτης Αλεξάκης, «θελήσαμε να δώσουμε έναν νέο 8

χαρακτήρα, που να ταιριάζει με τον στόχο για μια νέα συλλογικότητα. Με το ζωντανό αυτό περιβάλλον πρωτοποριακής καλλιτεχνικής δημιουργίας, θελήσαμε να προσφέρουμε μια εμπειρία που πιστεύουμε ότι θα ενδυναμώσει το πνεύμα συνεργασίας και αυτοδημιουργίας». Καίρια επισημαίνεται ότι ο νέος χαρακτήρας επιζητά, όχι τον προσχεδιασμένο, αλλά τον ζωντανό τρόπο, την βιωματική εμπειρία, ώστε να επιτευχθούν, αφενός, η συνεργασία ως αλληλοδιαμόρφωση και, αφετέρου, η δημιουργία και η αυτοπραγμάτωση, όπου η αντίληψη του «νέου» ενέχει την ίδια την αναζήτηση ως ταυτότητα. Μια εμπειρία, λοιπόν, αναζήτησης, εξερεύνησης δηλαδή, έτσι όπως άλλωστε καλούμασταν να κάνουμε για να ανακαλύψουμε τα εκθέματα και τις δράσεις που φιλοξενούνταν σε διάφορα σημεία του κτηρίου του Bios. Το πνεύμα της τελετής κοπής της πίτας μεταδόθηκε συμβολικά από τον πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνη Παπαδημητρίου, ο οποίος «σταύρωσε» την πίτα κατά την παράδοση, ώστε να θυμηθούμε, γιορτάζοντας όλοι μαζί γύρω από μια στρογγυλή πίτα, στην ηλεκτρονική και άυλη εκδοχή της ως προβολή, την ουσιαστική σημασία του συγκεκριμένου εθίμου, το οποίο σκοπό έχει να επισημάνει αυτόν ακριβώς τον ιερό χαρακτήρα της ενότητας και της συνεκτικότητας. Παράλληλα, με τον λόγο του και με χαρακτηριστικό χιούμορ, ο Αντώνης Παπαδημητρίου επεσήμανε ότι η αλλαγή είναι η ίδια η ζωή και, όταν σχεδιάζουμε κάτι, αυτό πρέπει να αφορά και τις επόμενες γενιές. Παρακαταθήκη αυτής της «πίτας» είναι η μετάβαση από ένα κοινωνικό σε ένα πολιτιστικό γεγονός , «και του χρόνου σπίτι μας», καθώς, πλέον, θα βρισκόμαστε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Σε αυτή την λογική, την έναρξη της τελετουργίας της πίτας σήμανε ο Ευθύμης Θεοδόσης με το Σήμαντρο: μια συνακτήρια περφόρμανς, κατά το πρότυπο των σημάντρων που χρησιμοποιούν οι μοναχοί αντί για καμπάνες, ώστε να συγκεντρωθούν. Με ιδιοκατασκευές κρουστών (έχοντας τανύσει ένα ελατήριο κατά μήκος ενός ξύλου) αλλά και με άλλα απροσδόκητα αντικείμενα (έναν τροχό γλυπτικής, λ.χ., που τον ακουμπά με ένα πριόνι καθώς αυτός γυρίζει), ο Θεοδόσης ανιχνεύει τον ήχο των υλικών αλλά και την υλικότητα του ήχου. Οι σημασίες αλλάζουν, καθώς τα μάτια και τα αυτιά μας αδυνατούν να πιστέψουν ότι μπορούν να παραχθούν τέτοιοι ήχοι από αυτά τα εν πρώτοις αδρανή αντικείμενα. Έτσι, αρχίζει σταδιακά κανείς να αναγνωρίζει ότι η μορφή, ως σχήμα και ύλη των πραγμάτων, παράγει και μιαν άλλη, ηχητική πραγματικότητα, μια ηχητική γλυπτική. Τα βίντεο-εκθέματα αρθρώνονταν σε τρεις κυρίως χώρους: στην ενιαία σκοτεινή αίθουσα δίπλα στο lounge bar, σε μια υπόγεια αίθουσα και στον χώρο της σκάλας που οδηγούσε στον πρώτο όροφο. Παράλληλα εκτέθηκαν επίσης και τα έργα τέχνης-αντικείμενα που με την γενναιοδωρία του Ιδρύματος Ωνάση δωρήθηκαν στους επτά τυχερούς που τους έτυχε το φλουρί. Όλα τα επιλεχθέντα έργα πραγματεύονταν, έμμεσα η άμεσα, την έννοια και την εμπειρία του Χρόνου ως συνθήκη συ10

νεχούς αλλαγής και επαναδιαμόρφωσης ― στο πνεύμα, άλλωστε, της πρωτοχρονιάτικης αυτής εκδήλωσης. Όπως αναφέρθηκε και στο φυλλάδιο της πρόσκλησης, το ενδιαφέρον στην περίπτωση του εικαστικού βίντεο, αυτής της άυλης εικόνας, είναι ότι ο θεατής, μέσα από την παράδοση πρόσληψης «εικόνων», νιώθει ελεύθερος να ορίσει o ίδιος τον τρόπο αλλά και την διάρκεια παρακολούθησης, να αναδιατάξει την αφηγηματική σειρά κατά βούληση, να «μπει», να «βγει» από το σύστημα του έργου όπως ο ίδιος επιθυμεί, και όχι να πειθαρχήσει ακίνητος, παρακολουθώντας την αφήγηση που έχει ορίσει ο κινηματογραφικός τρόπος. Κατ’ αυτή την αντίληψη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι το βίντεο είναι μια μορφή γλυπτικής εγκατάστασης και ότι η διάδραση του θεατή με το δρώμενο μετατρέπει συνεχώς την ταυτότητά του. Τα έργα του υποτρόφου Ζάφου Ξαγοράρη και του Γιώργου Ταξιαρχόπουλου παρουσιάστηκαν μαζί και φιλοξενήθηκαν στις σκάλες, καθώς και τα δύο πραγματεύονται την έννοια του «δημόσιου χώρου» ως χώρου επαφής, επικοινωνίας και διαμόρφωσης: ο χρόνος ως κοινός τόπος κριτικής σκέψης. Στην περίπτωση του Ζάφου Ξαγοράρη, το έργο Τhe sound of Acre – Avenida Rio Branco καταγράφει την συμμετοχή του καλλιτέχνη στην 27η Μπιενάλε του Σάο Πάολο, το 2006, όπου εγκατάστησε μεγάφωνα με τους ήχους της Acre (μιας περιοχής του Αμαζονίου) κατά μήκος της λεωφόρου Rio Branco (δηλαδή της πρωτεύουσας της Acre) στο κέντρο της πολύβουης πρωτεύουσας της Βραζιλίας. Πρόκειται για βίντεο βαθύτατα ανθρώπινο, καθώς καταγράφει το χαοτικό και σε συνεχή διαμόρφωση τοπίο μιας πόλης ―αχθοφόροι χαιρετούν την κάμερα, άλλοι περαστικοί διαβάζουν εφημερίδα ενώ συγχρόνως ακούγονται τα πουλιά του Αμαζονίου κ.λπ.― αλλά παράλληλα το βίντεο, δίχως καθόλου να σχολιάζει, είναι και βαθύτατα πολιτικό, εφόσον ανιχνεύει την έννοια αλλά και την ευθύνη της συν(δια)μόρφωσης, ή ακόμη και συμμόρφωσης, που παράγεται και ενδεχομένως επιβάλλεται από τον πολιτισμό. Στον ίδιο θεματικό άξονα κινείται και το έργο του Γιώργου Ταξιαρχόπουλου, που επιλέχθηκε να είναι το έργο με το οποίο άνοιξε την αυλαία του, τον Νοέμβριο του 2009, στο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, το διεθνές φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου και Σύγχρονης Τέχνης «Les Rencontres Internationales 1», στην θεματική ενότητα «Capitalismus». Το έργο αυτό, που έχει διπλό τίτλο, Νοσταλγία ή STRiKE, 2009, με χιούμορ και με εξαιρετικά γρήγορο και ευθύβολο μοντάζ, καταγράφει το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η ανθρώπινη μετα-φύση: θέλουμε μέσα στην νύχτα να αγναντεύουμε ρομαντικά την «φύση» (τα φωτάκια στο λιμάνι, εν προκειμένω), αλλά παράλληλα μας «την σπάει»και το φως ―το ίδιο ακριβώς αυτό φως που πριν αγναντεύαμε―, εφόσον βρίσκεται μέσα στα πόδια μας και μας χαλάει την ατμόσφαιρα… και «σχεδόν από ένστικτο ορμώμενοι», όπως παρα11

τηρεί ο Ταξιαρχόπουλος, με μια ριξιά, με μια πετριά, πάρ’ το κάτω ― αλλά και πάλι όχι ακριβώς επιτυχημένα! Καταλήγουμε, έτσι, μετέωροι και πάλι ως προς την μετά πολιτισμού φύση μας. Το έργο του υποτρόφου Αλέξανδρου Pfaff Do not disturb the virus εκτέθηκε παράλληλα με το γλυπτό του που συμπεριλήφθηκε στα «φλουριά». Ενώ μεταξύ των έργων και των βίντεο των καλλιτεχνών των οποίων τα έργα/αντικείμενα δωρήθηκαν ως «φλουριά» υπάρχει συγγένεια, στην περίπτωση του Pfaff, ωστόσο, το βίντεο προέκυψε από το γλυπτό. Ο Pfaff εξετάζει, «πειράζοντας», την δομή του γλυπτού και τα όρια της συμπεριφοράς που αυτή του επιτρέπει. Σταδιακά γίνεται φανερό πως ο εύκαμπτος και ευπροσάρμοστος πυρήνας από σιλικόνη που απορροφά κραδασμούς επιτρέπει στις ακίδες/πόδια από πέτρα μια σειρά από κινήσεις ―μέχρι και πιρουέτες!― και άλλα αδιανόητα για μια δομή που θα ήταν συμπαγής, συνεπώς αδρανής. Αυτή η ευελιξία και η ικανότητα προσαρμογής του γλυπτού, που προκύπτουν από την υβριδική του φύση, η ύπαρξή του, η δράση του μέσα στον ρέοντα χρόνο ενός αντικειμένου «γλυπτικής» που παραδοσιακά τείνουμε να αντιλαμβανόμαστε ως στατικό, είναι και η προσέγγιση του βίντεο που επισημαίνει τις αλλαγές που ενδεχομένως υφιστάμεθα από την τεχνολογία εν εξελίξει. Στην αίθουσα την παρακείμενη του μπαρ εκτέθηκαν τα έργα του υποτρόφου Θοδωρή Ζαφειρόπουλου, της υποτρόφου Βένιας Μπεχράκη, του Μανώλη Ζαχαριουδάκη και της Αννίτας Αργυροηλιοπούλου. Στο σύνολό της, αυτή η αίθουσα διαπραγματεύτηκε τον ιδιωτικό χρόνο. Ο Θοδωρής Ζαφειρόπουλος, στο βίντεο The Rafter of Medusa, το οποίο γυρίστηκε το καλοκαίρι του 2009 στο πλαίσιο της παραμονής του στην Σχολή Ζωγραφικής και Γλυπτικής Skowhegan, παρατηρεί μια πλατφόρμα μέσα σε μια λίμνη που αρχικά φιλοξενεί κάποιους να συνομιλούν. Μοιάζει κάτι να περιμένουν. Κάποιοι τους επισκέπτονται, επιβιβάζονται σε μια βάρκα, αποχωρούν, ενώ, καθ’ όλο αυτό το διάστημα, και αφού φύγουν, βρέχει συνεχώς. Αποτέλεσμα: θολώνει σταδιακά το πλάνο από την ομίχλη ―«φεύγει» και το τοπίο― αφήνοντας την πλατφόρμα να πλέει, σχεδόν να αιωρείται, σε ένα άχρωμο, άχρονο, χωρίς διαστάσεις, σχεδόν άυλο, αδιαπέραστο γκρίζο. Μια υποψία κόκκινου, μια μικρή σημαία, διασώζεται, υπαινισσόμενη ίσως το ζήτημα που ο τίτλος υπονοεί: Η Σχεδία του Μέδουσα [Le Radeau de la Méduse-] είναι έργο του 19ου αιώνα του Théodore Géricault, το οποίο αναπαριστά, όσο πιο ρεαλιστικά μπορεί, το ναυάγιο της φρεγάτας Μέδουσα, όπου οι διασωθέντες, έχοντας περάσει μέσα από την πείνα, την δίψα, την τρέλα και τον κανιβαλισμό, διαφεύγουν τελικά και από τον θάνατο. «Rafter», στην περίπτωση του Ζαφειρόπουλου, είναι ενδεχομένως αυτός που επιπλέει, αυτός που μετακινείται και μεταφέρεται ή ίσως και ο μετανάστης. Η Βένια Μπεχράκη, απλώνοντας την μπουγάδα της, όχι στο σπίτι της αλλά σε έναν δρόμο της Αθήνας, μετατοπίζοντας δηλαδή τα όρια 12

του ιδιωτικού στον δημόσιο χώρο, εξετάζει το κοινωνικό φύλο και τα στερεότυπα. «Με το γάντι» και με την στολή μιας καθώς πρέπει γραμματέως, θίγει «τα εν οίκω» εν δήμω και βγάζοντας τα άπλυτα ―αν και πλυμένα― στην φόρα μάς βάζει μέσω μιας σουρεαλιστικής συνθήκης να αντιμετωπίσουμε, εν πρώτοις, πόσο υποτιμούμε αυτά που αντιλαμβανόμαστε ως γυναικείες δραστηριότητες και υπηρεσίες, και μάλλον, εντέλει, πόσο υποτιμούμε ή αρνούμαστε να αντιληφθούμε αυτά που άπτονται του σώματος και των αναγκών του, πόσο δηλαδή αρνούμαστε την αληθινή φύση του σώματος, που παραμένει ταμπού. Η Μπεχράκη, στα όρια της περφόρμανς, καθώς χρησιμοποιεί το ίδιο της το σώμα, παράγει την εύληπτη γλώσσα της μαζικής κουλτούρας και της διαφήμισης. Στρέφεται ωστόσο ενάντια στα στερεότυπα αυτής της μαζικής εικόνας, καθώς αποκαλύπτει αυτό που αυτή συγκαλύπτει: δηλαδή το ευάλωτο του σώματος και το εφήμερο της σάρκας. Η Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, στην Οικ(ε)ία Αναστάτωση, παρακολουθεί, όπως σημειώνει η ίδια, την «περιπέτεια της δημιουργίας στο σπίτι». Αρχικά εστιάζει τον φακό της σε ένα μυρμήγκι, παλεύοντας για ένα «καθαρό» πλάνο, αλλά το μυρμήγκι τής διαφεύγει συνεχώς, ενώ την ίδια στιγμή υφίσταται, όπως ακούμε από τις φωνές off camera, τις παρεμβάσεις των παιδιών της, που θέλουν και αυτά να παίξουν στο «παιχνίδι» της μαμάς. Στην πορεία εξαντλείται το μυρμήγκι, αλλά εγκαταλείπεται και η αρχική πρόθεση φορμαλιστικής, προκατασκευασμένης τάξης, καθώς γίνεται αποδεκτό ότι το οικείο αυτό χάος ―ποιά εργαζόμενη γυναίκα με παιδιά δεν το αναγνωρίζει;― δεν είναι άλλο από την δημιουργική συνθήκη που χαρακτηρίζει κάθε δημιουργική πορεία. Αποτέλεσμα: αυτό που μέχρι πρότινος φάνταζε ως εμπόδιο γίνεται αποδεκτό ως μέρος του έργου αλλά και της ενιαίας υπόστασης της δημιουργού, με τα παιδιά εντέλει να μας χαμογελούν περήφανα που συνέπραξαν. Ο Μανώλης Ζαχαριουδάκης, στο έργο Venus Negativa, μας φέρνει αντιμέτωπους με τα στερεότυπα, καθώς στο πρόσωπο της Barbie, η Γουίνι του Μπέκετ συναντά την Αφροδίτη του Botticelli. Η γυμνή Barbie (ήδη υφίσταται πλήγμα με την απογύμνωσή της) στέκεται με συστολή κατά το πρότυπο της Αφροδίτης του Botticelli, καλύπτοντας δηλαδή με τα χέρια της την ήβη, ενώ σταδιακά στοιβάζονται φύρδην μίγδην διάφορα αντικείμενα: πλαστικά μανταλάκια, παιχνίδια, αυτοκινητάκια, τανκς, πώματα, αποκόμματα από περιοδικά, κείμενα σε λωρίδες από καταστροφέα εγγράφων, κάθε λογής «σκουπίδια» της μαζικής κουλτούρας, αλλά και σχέδια του ζωγράφου, έτσι ώστε σταδιακά η Μπάρμπι να χαθεί, να θαφτεί (όπως η Γουίνι του Μπέκετ) σε αυτό το βουνό α-νοησίας και ακύρωσης. Το ζητούμενο είναι να διασωθεί η πεποίθηση για το νόημα της ζωής υπό το βάρος του αδιανόητου που ασκεί η βεβαιότητα του Θανάτου. Το έργο Κίτρινο του υποτρόφου Δημήτρη Ιωάννου, το οποίο εκτέθηκε σε σημείο της διαδρομής προς το υπόγειο, είναι ένα φωτεινό κουτί 13

―μια εκδοχή μόνιτορ― που εκπέμπει φως, εφόσον όμως το πλησιάσουμε αρκετά κοντά ώστε να ενεργοποιηθεί ο ανιχνευτής κίνησης. Τότε, και επί 30΄΄, ανάβει το φως, που όταν σβήνει μας δημιουργεί, όπως επισημαίνει ο ίδιος ο καλλιτέχνης, «μια ιδιαίτερα έντονη εμπειρία μετεικάσματος». Ο Ιωάννου αμφισβητεί το πρόδηλο, καθώς παρατηρεί παράλληλα τον μηχανισμό της αντίληψής μας, με αποτέλεσμα να θέτει ζητήματα αυθεντικότητας. Εξετάζει, συνεπώς, τις δομές, αλλά και την κωδικοποίησή τους στο επίπεδο των σημασιών, δηλαδή την εγγραφή τους στην εμπειρία, και μας καλεί να αναγνωρίσουμε στην σύνταξή τους την πολιτισμική παράμετρο. Καθώς ο Ιωάννου παρακολουθεί την πολιτιστική παραγωγή ευρύτερα, δραστηριοποιείται και ως dj και, με αυτήν του την ιδιότητα, ως dj Βουνό, συνέβαλε μουσικά στην επιτυχία της βραδιάς. Στην αίθουσα του υπογείου, εκτέθηκαν τα έργα της υποτρόφου Μαρίας Κόντη, της υποτρόφου Λίας Πέτρου, της υποτρόφου Αιμιλίας Παπαφιλίππου και του Νίκου Αλεξίου. Η αίθουσα αυτή ανίχνευε τον συμπαντικό χρόνο. Ο θεατής του έργου της Μαρίας Κόντη Queen said, παρά τον τίτλο, ποτέ δεν ακούει τίποτε ― μόνο μια βαθιά ανάσα! Διαβάζει όμως «από μέσα του» το κείμενο που από οθόνης αφηγείται την ιστορία μιας δικηγόρου η οποία μετατρέπεται ένα βράδυ σε μάγισσα ξορκίζοντας το κακό και τον φόβο… Στην συνέχεια, πάντα μες στην σιωπή, παρακολουθεί την Κόντη, την δικηγόρο(;), την βασίλισσα(;), να απαγγέλλει τρεις φορές άηχα ―μόνο αυτή η μια ανάσα τής ξεφεύγει― και με αγωνία το ξόρκι, αλλά, εκτός και αν ξέρει να διαβάζει τα χείλη, παρότι θα προσπαθήσει επιμελώς, θα παραμείνει στο σκοτάδι σχετικά με το τι ειπώθηκε. Αυτές οι εσωτερικές διεργασίες ανίχνευσης, δίχως όμως τελική λύση, στις οποίες εξαναγκάζεται από την φόρμα του έργου ο θεατής, αντανακλούν την υπαρξιακή αγωνία προσδιορισμού ταυτότητας, άρα και νοήματος, και αναζητούν την πίστη για την διαδικασία που τα συγκροτεί. Η Λία Πέτρου οργανώνει ένα «ψηφιακό» ρολόι, καθώς τρεις οθόνες στην σειρά (που αντιστοιχούν στις ώρες, στα λεπτά και στα δευτερόλεπτα) έχουν αναλάβει, απεικονίζοντας τις χειρονομίες διαφόρων ανθρώπων, να μετρήσουν σε πραγματικό χρόνο τον Χρόνο. Όμως, κοιτώντας τα δάχτυλα όλων αυτών των ανθρώπων να σημαίνουν ψηφία, δεν μπορεί κανείς παρά να παρατηρήσει και τις διαφορές τους (άλλα δάχτυλα χοντρά, άλλα λεπτά, άλλα γυναικεία και άλλα αντρικά) και συνεπώς να αναγνωρίσει ότι, παρά την αυστηρή δομή που εφαρμόσαμε στον Χρόνο (…για να τον «μετρήσουμε», λέει, τρομάρα μας!), ο χρόνος είναι πρωτίστως και απαρέγκλιτα υποκειμενικός, διότι βιώνεται μέσα από το σώμα και, συνεπώς, ως τέτοιος δεν περιγράφεται. Αυτή η μέτρηση ―και, αλίμονο, η αναμέτρηση― είναι μια σύμβαση μονάχα που εγγράφει το πολιτισμικό μας παρόν. Στα διαπλανητικά ταξίδια, μάλλον αλλιώς, και ως προς το μέτρο αλλά και ως προς το σώμα, θα 14

ορίζουμε τον χρόνο… Ο Νίκος Αλεξίου στο The end, έργο που συμπεριλήφθηκε στην ομώνυμη εγκατάστασή του που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 52η Μπιενάλε της Βενετίας, το 2007, οργανώνει ένα ψυχεδελικό σύμπαν, όπου το τέλος συναντά την αρχή και τανάπαλιν. Αφορμή, ένα σχέδιο που δεν έχει αρχή και τέλος, το σχέδιο του δαπέδου που ο καλλιτέχνης συναντά στην Μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος, το οποίο επεξεργάζεται και επανερμηνεύει στο βίντεο, δημιουργώντας μιαν αργή χρωματική εναλλαγή, η οποία αρχικά δεν γίνεται αντιληπτή, αλλά σταδιακά συνειδητοποιεί κανείς ότι αυτό που πρότινος ήταν, ας πούμε, μπλε έχει μετατραπεί σε κίτρινο… Μια συνεχής μεταμόρφωση ενδοσκοπικού χαρακτήρα που «ψυχή δηλοί» ― ψυχεδελικά δηλαδή επενεργεί ώστε να σε κάνει να αναγνωρίσεις το μυστήριο, αν μη τι άλλο, της αντίληψής σου. Όσον αφορά το έργο μου Ελευσίνα, είναι μια βιντεοεγκατάστασηπροβολή επί γλυπτού. Μια γυναικεία πλάτη, σαν σπάραγμα αρχαίου γλυπτού, κείται στην ακροθαλασσιά και στο κύμα που πάει-έρχεται αενάως, θυμίζοντάς μας ότι όλα ρευστά τοπία είναι στον Φλοίσβο του Χρόνου. Όλα έρχονται και παρέρχονται και η διάσταση του παρόντος ως σπέρμα παρελθόντος και σπορά μέλλοντος είναι η διάσταση που μας ανήκει. Ο Λόγος ως Έρως/Θάνατος εις το διηνεκές. Στην εκδήλωση αυτή, είχα επίσης την ευθύνη του σχεδιασμού και την καλλιτεχνική επιμέλεια. Η καθοριστική συμβολή των καλλιτεχνών, υπότροφων και μη, με τις δυνάμεις του Συνδέσμου και με την υποστήριξη του Ιδρύματος, κάνει απτό το όραμα ενός σχεδιασμού που επενεργεί στο κοινωνικό γίγνεσθαι και στην ευρύτερη πολιτισμική διαμόρφωση. Τους ευχαριστούμε, όπως και ευχαριστούμε όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχή πραγματοποίηση της εκδήλωσης. Ευχαριστούμε επίσης τον ειδικό γραμματέα του Συνδέσμου, Πρόδρομο Προδρομίδη, για την παρουσίαση του ηλεκτρονικού φόρουμ, τον Μάνο Κρανίδη, μέλος του Δ.Σ. του Συνδέσμου για την θετική του συμβολή και ενέργεια, καθώς και τον ακούραστο ταμία Διονύση Καμπόλη. Η εκδήλωση αυτή έγινε πραγματικότητα με την γενναιόδωρη υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο έχει πλέον γίνει φανερό ότι δρα καταλυτικά σε επίπεδο όχι μόνον υποστήριξης θεσμών που έχουν σκοπό την μελέτη της πολιτισμικής κληρονομιάς μας, αλλά και υποστήριξης της σύγχρονης παραγωγικής διαδικασίας της τέχνης, όπου σχηματίζεται το μέλλον. Αυτή η παραλληλία μάς κάνει να ελπίζουμε! Ευχαριστούμε θερμά.

I:= DG: EDI 6>

V idc h^ ZgZ]I #Zae^Xc^ge ihg^; iV]i Yagdl Z]i c^ ZgjiajX Za\c^h /hVêdidgZiZ] ZijiîhcdX di ha^V[ ngZkZ [d icVihcdX V ZgV nZ]i #ejdg\ cVbj] hV !niZ^Xdh 6 #Zae^Xc^ge YcdXZH cV Z`Vb cVX !hYad[cj ngdih^] hi^ cdîXcj[ VêdidgZiZ] \cîh^mZ #cd^]hV[ icZgZ[[^Y ngZk V c^ h^ VêdigZiZ] 6 #Zae^Xc^ge Yg^]I Za\c^h V c^ !\c^hdeVimj_ [d ZaWVeVX aVgZkZh hZXVeh aVgZkZh !ZXVae aVZg hZkaZhbZ]i c^ ZgV iV]i hZi^h #ZaWîVebdXc^ ZgV hVêdidgZiZ= #Zae^Xc^ge ]igjd; /Zbî c^ hZXâh di YZ`câ cZi[d ihdb dicd cZed nZ]i iV]i nVh di h^ ]X^]l Z`Vh Z]i gd[ !YZbgZi ZW i]\^b iV]l #V^cdg]XdgZiZ] !ngiZbbnh [d hnVlaV hVêdidgZiZ= #Zae^Xc^ge ]i[^; \c^cZed [d bZihnh V ZhdeejhZge hZiVadh^ ]idW iV]i \c^hdaX YcV #ZaWVgiZcZe bZ]i hZ`Vb YcV bZ]i ZkV] hVêdidgZiZ= #Zae^Xc^ge ]im^H Z]i aaV di cdîVaZg c^ cdîXcj[ V #hc^VbZg iV]i ZXVeh

IJH7 ;D?< 7<C 7LI

=:I :GD IDE >6

IYêeb e\ L_ikWb 7hji C<7 <_d[ 7hji :[fWhjc[dj J^[i_i Iêm ' e\ ( >;J;HEJEF?7 L?IK7B 7HJI =Wbb[ho ,&' M[ij (, Ijh[[j" Ik_j[ '+&( Ef[d_d] @WdkWho ((" , Å . FC ;n^_X_j_ed @WdkWho ', Å )' Meha Xo LWd[iiW 8bWYa" @[dd_\[h 8hWdjb[o" Ok^_ >Wi[]WmW" >W_ >i_d >kWd]" CebWkdZe @ed[i" AWêh_ AWc_oW" ;]_bb AWhbiied" >^[ Hokd] B[[" =h[]] Bek_i" 9Wc[hed CYF^[hied" @WXWh_ Em[di#8W_b[o" C_d FWd]" 9^h_ij_dW IkY]Wd]" J^[eZehei PW\[_hefekbei" I^W_ Pkh_c 9khWj[Z Xo Ikcc[h =kj^[ho" Bkc_ JWd" WdZ D_YêbWi M[_ij WHY + WHEREFORE IL7 C<7 <_d[ 7hji r (&/ ;Wij ()hZ Ijh[[j" D[m Oeha" DO '&&'&#)//* r J[b0 ('( +/(#(+&& r <Wn ('( +/(#(+&) r mmm$ilW$[Zk r mmm$môWdZm^[h[\eh[$Yec r=Wbb[ho êkhi0 CedZWo je <h_ZWo" / 7C je , FC

11/20/2016

Τέχνης Παλμοί III: Η τέχνη εισβάλλει στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο μέσα από μία δυναμική έκθεση 29 καλλιτεχνών | Εικαστικά | ΘΕΜΑΤΑ | LiFO

HOME > ΘΕΜΑΤΑ > Culture > Εικαστικά

Τέχνης Παλμοί III: Η τέχνη εισβάλλει στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο μέσα από μία δυναμική έκθεση 29 καλλιτεχνών Ο Σύνδεσμος Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση χρησιμοποιεί την έμπνευση ως ελπίδα για τους ασθενείς και ο γενικός διευθυντής του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου Παναγιώτης Μινογιάννης μιλά στη LIFO γι’ αυτήν τη φιλόδοξη προσπάθεια 17.11.2016 | 11:00

http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

1/22

11/20/2016

Συνεχίζοντας την περιήγηση Βρήκατε στοκάποιο lifo.gr,λάθος αποδέχεστε ή παράλειψη; τη χρήση Επικοινωνήστε cookies. μαζί Μάθετε μας » περισσότερα. Αποδοχή

Δείτε το slideshow

O γενικό διε θ ν ή

ο Ωνά ειο Κα διοχει ο

γικού Κέν ο , Παναγιώ η Μινογιάννη .

Το ότι η Τέχνη μπορεί να μετουσιωθεί σε ελπίδα, δύναμη και παρηγοριά για ένα σώμα που ασθενεί και την ψυχή http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

2/22

11/20/2016

που δίνειτην τον δικόΒρήκατε της αγώνα στο Συνεχίζοντας περιήγηση στο κάποιο lifo.gr,λάθος αποδέχεστε ήκρεβάτι παράλειψη; τη ενός χρήση Επικοινωνήστε cookies. μαζί Μάθετε μας » περισσότερα. Αποδοχή νοσοκομείου είναι κάτι που εδώ και χρόνια υποστηρίζεται μέσα από πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες. Στην Ελλάδα γίνεται πράξη φέτος, μέσα από τη δυναμική και ταυτόχρονα βαθιά ανθρώπινη κίνηση 29 καλλιτεχνών του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση, που μέσω της έκθεσης «Τέχνης Παλμοί ΙΙΙ» παρουσιάζουν έργα τους στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (23 Νοεμβρίου 2016 - 22 Ιανουαρίου 2017), παραθέτοντας την έμπνευσή τους ως συμπληρωματικό φάρμακο στην αγωνία, τον πόνο και τον φόβο που γεννά η ασθένεια. Πρακτικά, πρόκειται για την 3η έκθεση, που, εκτός του ότι αποτελεί φόρο τιμής στον αείμνηστο εμπνευστή της αρχικής ιδέας, τον μουσειολόγο και αρχιτέκτονα Γιάννη Ρούσο, και ένεση ελπίδας στους ασθενείς, στους συγγενείς τους και στο επιστημονικό προσωπικό, συνδέει το Ίδρυμα Ωνάση για ακόμη μια φορά με τις πολλαπλές δράσεις των ανθρώπων και τις θεσμικές προεκτάσεις του στην ελληνική κοινωνία.

Η έ « ί » δ ώ ε ό αγ ί ε ε α α ό α, ό ω α ή α ό 2010. Ζ ύ ε α έα http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

3/22

11/20/2016

αγμα ικό η α και, ό ω έλεγε Ωνά η , δεν έ ει να ε ιμέν με να γίνει η θάλα α λάδι.

Σίγουρος για τον κινηματικό ρόλο που μπορούν να παίξουν τέτοιου είδους δράσεις στον ευρύτερο χώρο της Υγείας εμφανίζεται ο γενικός διευθυντής του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, Παναγιώτης Μινογιάννης. Υπότροφος του Συνδέσμου και ο ίδιος, μιλώντας στη LifO αναφέρεται και στο στατικό μοντέλο πολιτικής που ακολουθείται στην Υγεία τα τελευταία χρόνια, υποστηρίζοντας ότι είναι κάτι που αντιμετωπίζεται μόνο με απελευθέρωση υγιών δυνάμεων και εκσυγχρονισμό.

http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

4/22

11/20/2016

Πηνελό η Κ υβατην ά, «Corde amare» Συνεχίζοντας περιήγηση Βρήκατε στοκάποιο lifo.gr,λάθος αποδέχεστε ή παράλειψη; τη χρήση Επικοινωνήστε cookies. μαζί Μάθετε μας » περισσότερα. Αποδοχή

— Ποιο είναι το απτό αποτέλεσμα από την είσοδο της Τέχνης μέσα σ' έναν χώρο ανθρώπινου πόνου; Υπάρχουν πολλές μελέτες που αναδεικνύουν τη δύναμη που δίνει η Τέχνη τόσο στον ασθενή όσο και στον συγγενή και στον εργαζόμενο στον χώρο της Υγείας. Η Τέχνη σού δίνει μια αίσθηση κανονικότητας, όταν είσαι άρρωστος, όταν βρίσκεσαι στην πιο δύσκολη στιγμή σου, σε επαναφέρει και σου υπενθυμίζει πώς είναι η κανονική ζωή, σου δίνει δύναμη και κυρίως μια αίσθηση υπέρβασης των δυνάμεών σου. Είναι μια αίσθηση δημιουργίας και προβληματισμού που κάνει τον ασθενή να εστιάζει στο αύριο. Κι όταν είσαι άρρωστος είναι καλό να εστιάζεις στο αύριο, να πιστεύεις ότι θα υπάρξει αύριο. Αλλά, πάνω απ' όλα, είναι μια αίσθηση αλληλεγγύης, ότι μια κοινωνία δεν ξεχνάει τους αρρώστους της. Είτε μέσα από μια έκθεση ζωγραφικής είτε μέσα από μουσικά δρώμενα, μπορείς να έχεις ως ασθενής τη σιγουριά ότι δεν σε ξεχνάνε, δεν σε αφήνουν να παλέψεις μόνος. Τέτοια δρώμενα δημιουργούν μια αίσθηση αποφόρτισης στους συγγενείς και στους εργαζόμενους, οι οποίοι καθημερινά δίνουν τον δικό τους αγώνα κι έχουν να διαχειριστούν θέματα ζωής και θανάτου. Δεν είναι εύκολη δουλειά και, κυρίως, δεν είναι δουλειά που γίνεται μεμονωμένα. Αντιμετωπίζουμε το οτιδήποτε ως σύνολο, ως γκρουπ που αγωνίζεται πάνω στον ίδιο σκοπό.

∆ΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ 8.11.2016

10 μ ναδικά έ γα τέχνη τ υ Μ ΜΑ http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

6/22

11/20/2016

— Μπορούμε να πούμε ότι μέσω της έκθεσης δημιουργείται ένας τρόπος συμπληρωματικής θεραπείας, κάτι που μπορεί να λειτουργήσει και ως κίνημα; Ναι, θεωρώ ότι αυτό που κάνουμε εδώ μπαίνει στην ατζέντα, δημιουργείται προηγούμενο και αρχίζει και συζητιέται. Προσωπικά, το εντάσσω σε ένα ευρύτερο κομμάτι μιας πιο ολιστικής προσέγγισης του ασθενούς, προφανώς συμπληρωματικό της Ιατρικής... Αλλά το να μπορέσεις να ηρεμήσεις την ψυχή κάποιου, να του δώσεις αυτή την αίσθηση κανονικότητας στην οποία αναφέρομαι, είναι ένα ρεύμα το οποίο ήδη παρατηρούμε τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα Υγείας, δηλαδή δεν βλέπουμε απλώς την αρρώστια ως αρρώστια αλλά συνολικά τον ασθενή, ως πρόσωπο, ως άνθρωπο. Αυτό δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με την Τέχνη. Αφορά την επιστήμη και τις καινοτομίες που έρχονται: γονιδιακά φάρμακα για τον καρκίνο, πολύ συγκεκριμένες ενδείξεις για καινοτόμες διαδικασίες σε σχέση με την καρδιά που μέχρι χθες δεν είχαμε και εστιάζουν σε πολύ συγκεκριμένα γκρουπ ασθενών, η εξέλιξη της τεχνολογίας που μας δίνει τη δυνατότητα με ένα app να πετύχουμε όχι μόνο την πρόληψη αλλά και την προαγωγή της υγείας και εξατομικεύει την παρακολούθηση ποιοτικών μετρήσεων από απόσταση. Όλα αυτά οδηγούν σε ένα πιο ολοκληρωμένο και κυρίως πιο προσωποκεντρικό μοντέλο αντιμετώπισης. Είναι όλα αυτά που σταδιακά αλλάζουν την παραδοσιακή Ιατρική. Το βλέπουμε διεθνώς, σιγά-σιγά και στη χώρα μας. Τώρα, αν θα αποτελέσει συστηματικά στόχο της πολιτικής υγείας και αν θα αλλάξουν το υπόδειγμα και η άσκηση της Ιατρικής, δεν μπορώ να το ξέρω, όμως το θεωρώ ευκταίο. Πιστεύω ότι εδώ, στο Ωνάσειο, το παλεύουμε και το προσπαθούμε και το βλέπουμε να ριζώνει σταδιακά. http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

7/22

11/20/2016

— Τι σημαίνει να είναι κανείς υπότροφος Ιδρύματος Ωνάση, τόσο από Αποδοχή Συνεχίζοντας την περιήγηση Βρήκατε στο κάποιο lifo.gr,λάθος αποδέχεστε ή παράλειψη; τητου χρήση Επικοινωνήστε cookies. μαζί Μάθετε μας » περισσότερα. άποψη ευθυνών όσο και από άποψη προοπτικής; Είναι διπλή χαρά το να έχω βρεθεί στην καριέρα μου γενικός διευθυντής του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου και παράλληλα στο ξεκίνημα των σπουδών μου να έχω υποστηριχθεί με υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση. Είναι τεράστια τιμή και ταυτοχρόνως τεράστιο χρέος. Το χρέος είναι να δημιουργήσεις, να αφήσεις κάτι και να προσπαθήσεις να βοηθήσεις κι άλλους, όπως βοηθήθηκες κι εσύ στα πρώτα σου βήματα, ώστε να συμβεί εν τέλει αυτό που θέλουμε εδώ: να γίνουμε ο λόγος να απελευθερώσει καθεμία και καθένας τις δυνάμεις του. Το Ίδρυμα Ωνάση πίστεψε σε πολλούς από εμάς, σε διάφορα γνωστικά πεδία, έσπειρε σπόρους, αυτή η σπορά κάθε χρόνο μεγαλώνει. Μεγαλώνει ο αριθμός των υποτρόφων, και όχι μόνο στην τέχνη αλλά και στις επιστήμες, στην παιδεία, παντού. Το χρέος μας –καθενός στη δική του διαδρομή– είναι να κουβαλήσουμε αυτές τις αξίες ως τρόπο δουλειάς, ως εργασιακή ηθική, ως γνώμονα. Θέλω να αποφύγω τη λέξη «όραμα», αλλά αν το να είμαστε ομαδικοί, το να μην κλεινόμαστε στο καβούκι μας και στα μικροσυμφέροντά μας, το να βοηθάμε, το να θέτουμε υψηλούς στόχους και να μη φοβόμαστε τον ανταγωνισμό, ίσα-ίσα να τον προκαλούμε και να πιστεύουμε ότι μπορούμε να κερδίσουμε, είναι όραμα, τότε ας το διατυπώσουμε έτσι. Αυτά είναι χαρακτηριστικά του Ωνάση, το να 'χεις πάθος για τη ζωή και να είσαι καλός σε οτιδήποτε με το οποίο αποφασίζεις να ασχοληθείς. Εγώ, αυτήν τη δύσκολη περίοδο, δεν θέλω να την αποκαλώ «κρίση». Η λέξη «κρίση» υποδηλώνει ότι θα γυρίσουμε σε μια κανονικότητα, όπως αυτή πριν από το 2010. Ζούμε μια νέα πραγματικότητα και, όπως έλεγε ο Ωνάσης, δεν πρέπει να περιμένουμε να γίνει η θάλασσα λάδι. Όσοι είμαστε υπότροφοι νομίζω ότι αυτό το πράγμα το έχουμε ευθύνη και χρέος, να προσπαθήσουμε να σαλπάρουμε με φουρτούνα, να δαμάσουμε όποιο πρόβλημα σε όποιο πεδίο ή συλλογικότητα ανήκουμε. http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

9/22

11/20/2016

— Κατά τηντηάποψή σας, στην παρούσα φάση Αποδοχή Συνεχίζοντας την περιήγηση Βρήκατε στοκάποιο lifo.gr, λάθος αποδέχεστε ή παράλειψη; χρήση Επικοινωνήστε cookies. μαζί Μάθετε μας » περισσότερα.

∆ΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ποιες είναι οι μεγαλύτερες παθογένειες του ελληνικού συστήματος υγείας; Στο Δημόσιο –και έχω υπηρετήσει στο Δημόσιο ως διοικητής, για 4 χρόνια, την περίοδο της οικονομικής προσαρμογής– πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν, και κυρίως τα στεγανά που

4.11.2016

Πύ

ειο Νίκη (τη Σαμοθ άκη )

υπάρχουν εκεί, όπως, για παράδειγμα, το τι εστί νοσοκομείο τον 21ο αιώνα. Για μένα, το βασικότερο πρόβλημα θα είναι πάντα οι κατακερματισμένες υπηρεσίες, με τον ασθενή,

στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής του, να βρίσκεται σε μια χαώδη κατάσταση που τον παραπέμπει από το ένα σύστημα στο άλλο. Δυστυχώς, έχουμε ένα σύστημα νοσοκομειοκεντρικό και όχι ασθενοκεντρικό, πράγμα που σημαίνει ότι δεν παρακολουθεί τον ασθενή πριν αρρωστήσει, κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του και μετά στην αποθεραπεία. Μιλάμε για ένα στατικό μοντέλο στην Υγεία, τη στιγμή που τα πάντα γύρω μας αλλάζουν, οι δομές, η επιστημοσύνη, οι καινοτομίες. Αυτό ξεπερνιέται. Από την άλλη, το μοντέλο λειτουργίας του Ωνασείου –στο οποίο έχει πρόσβαση κάθε ασθενής μέσω της κοινωνικής του ασφάλισης, τη στιγμή που προσφέρονται υπηρεσίες εφάμιλλες ή και καλύτερες από αυτές ιδιωτικού νοσοκομείου– θεωρώ ότι δίνει περισσότερους βαθμούς ελευθερίας στη διοίκηση απ' ό,τι το παραδοσιακό μοντέλο που συναντά κανείς στο ελληνικό Δημόσιο. Αυτό το μοντέλο μπορεί να προσφέρει διοικητική αυτονομία και παράλληλα, ως μάνατζερ, να παραμένεις υπόλογος στην κοινωνία, για την ακρίβεια στην πολιτεία, για το πώς διαχειρίζεσαι πόρους σε έναν εξαιρετικά ευαίσθητο τομέα, όπως αυτός της Υγείας.

http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

10/22

11/20/2016

Εσθήρ «Φυλλοκαρδιακή επάρκεια» Συνεχίζοντας τηνΛέμη, περιήγηση Βρήκατε στοκάποιο lifo.gr, λάθος αποδέχεστε ή παράλειψη; τη χρήση Επικοινωνήστε cookies. μαζί Μάθετε μας » περισσότερα. Αποδοχή

Στην έκθεση που θα λάβει χώρα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουρχικό Κέντρο συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Ελένη Γραφάκου, Ελένη Γώγου, Θοδωρής Ζαφειρόπουλος, Άγγελος Καλογερίας, Διονύσης Καμπόλης, Μαρία-Άννα Κολλύρη, Κλημανθία Κονταξάκη, Πηνελόπη Κουβαρά, Έλλη Κουτσουκέλη, Κωστής, Ελένη Λακκιώτη, Εσθήρ Λέμη, Ισαάκ Μαυρίδης, Χριστίνα Μήτρεντσε, Ιωάννης Μιχαλούδης, Ελένη Μουζακίτη, Πάνος Μπαλωμένος, Ράνια Μπέλλου, Εντύτα Μώνσιορ, Χριστίνα Παπαγεωργίου, Βιβή Παπαδημητρίου, Λάμπρος Παπανικολάτος, Ηώ Πάσχου, Λία Πέτρου, Νικόλαος Ποδιάς, Λουκία Ρίτσαρντς, Αγγελική Σβορώνου, Ζωή Σουλιώτου, Νίκος Τσιαπάρας. Παράλληλα με την έκθεση, στον χώρο του Ωνασείου θα γίνεται εθελοντική αιμοδοσία σε συνεργασία με το Τμήμα Αιμοδοσίας του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας Πειραιά «Άγιος Παντελεήμων (από την Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2016, 10:0014:00). Ιnfo: ΤΕΧΝΗΣ ΠΑΛΜΟΙ ΙΙΙ

Η ασθένεια της τέχνης Η τέχνη της ασθένειας ΩΝΑΣΕΙΟ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Λεωφ. Συγγρού 356 Καλλιθέα, 210 3713011 210 9493188 23/11/16-22/01/17

http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/121650

12/22

ΦΡΜΚ.XSALONS#7 το ένθετο των εικαστικών από το 7ο τέυχος του περιοδικού Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος Υδατόπληση / Waterwash 2011, σωλήνες άρδευσης, τσιγκόφυλλο, πέτρες, γαλβανιζέ σύρμα, νερό, κοπριά αμνοερυφίων. In situ εγκατάσταση στο πρώτο Σανατόριο ύψους (1909-1966) στα Χάνια του Πηλίου, που ίδρυσε ο ιατρός Γιώργος Καραμάνης. Η εγκατάσταση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του sanatorioproject σε επιμέλεια των εικαστικών Μαρίας Ανδρομάχης Χατζηνικολάου και Νίκου Ποδιά με διάρκεια μόνο 2 ημερών. Το έργο συστήθηκε στην βάση ενός μηχανισμού καθαρισμού του κτηρίου από τους τόνους κοπράνων που μαζεύτηκαν στο εσωτερικο και προαύλιο χώρο στα χρόνια ερείπωσης του μετά από κατάληψη από τοπικούς τσοπάνηδες. Με αφετηρία τον μύθολογικό Ηράκλειο άθλο (Κόπρος του Αυγεία) κατασκευάστηκε μια πατέντα μεταφοράς του νερού από την γειτονική πηγή με συστοιχία σωληνώσεων. Με ένα πρόχειρο φράγμα η κοίτη της πηγής παροχετεύθηκε και το νερό δημιουργούσε έναν καταράκτη που έρεε από την οροφή του κτηρίου και κατέληγε στον γειτονικό οικισμό. Σε διάστημα 2 ημερών μετατοπίστηκαν πάνω από 2 τόνοι ξερής κοπριάς και αποκαλύφθηκε το περίτεχνο δάπεδο. Το γειτόνικό χωρίο έμεινε για 2 μέρες χωρίς να ποτιστεί και κάποιο κάτοικοι διαμαρτυρήθηκαν για την κυλιόμενη δυσοσμία. Την επόμενη χρονιά παρατηρήθηκε αισθητή κλιμάκωση στην βλάστηση της περιοχής.

Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Σύνταξη: Κώστας Βούλγαρης, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Μερτίκας, Άλκης Ρήγος, Πέτρος-Ιωσήφ Στανγκανέλλης, Kώστας Χριστόπουλος ΤΕΥΧΟΣ 639

ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

15 ΦΕΒΡΟYAΡΙΟΥ 2015

www.avgi-anagnoseis.blogspot.com

Η επινόηση του διανοουμένου Προδημοσίευση από το βιβλίο Διανοούμενοι και νεωτερικότητα, που θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Εξάρχεια Με αφετηρία τον Εμίλ Ζολά και την παρέμβασή του στην υπόθεση Ντρέυφους, ο Πιερ Μπουρντιέ αναπτύσσει την άποψη μιας επινόησης του διανοουμένου, προκειμένου μάλλον να διαχωρίσει την έννοια του διανοουμένου από εκείνη του συγγραφέα-καλλιτέχνη. Γράφει σχετικά με το εγχείρημα του Ζολά να παρέμβει δραστικά στο πολιτικό πεδίο με ιδιαίτερο βάρος και αξιώσεις: «Για να το πετύχει αυτό χρειΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΡΟΖΑΝΗ

άστηκε να δημιουργήσει μια καινούρια μορφή, τη μορφή του διανοουμένου, επινοώντας για τον καλλιτέχνη μια αποστολή προφητικής ανατροπής, αδιαχώριστα πολιτικής και πνευματικής, ικανής να εμφανίζει όλο αυτό που οι αντίπαλοί του περιέγραφαν ως αποτέλεσμα ενός χυδαίου ή εκφυλισμένου γούστου ως αισθητική, ηθική και πολιτική στάση και μάλιστα τέτοια ώστε να μπορεί να βρει στρατευμένους υποστηρικτές».i Το πρόβλημα, το οποίο προκύπτει, δεν αφορά βέβαια τις προθέσεις του Ζολά, συγγραφικές ή άλλες, αλλά το επιχείρημα με το οποίο ο Μπουρντιέ προσπαθεί να στηρίξει την ιδέα του της επινόησης του διανοουμένου. Κατά την αντίληψη του Μπουρντιέ, η εκ μέρους του Ζολά επινόηση του διανοουμένου οδηγεί «στο τέλος της την εξέλιξη του λογοτεχνικού πεδίου προς την κατεύθυνση της αυτονομίας» και εντέλει «προσπαθεί να επιβάλλει ακόμα και στην πολιτική τις αξίες ανεξαρτησίας που διακηρύσσονταν στο λογοτεχνικό πεδίο».ii Κατ’ αυτόν τον τρόπο, «η αυτονομία του πεδίου της διανόησης» εισβάλλει μέσα στον χώρο του κοινωνικού - πολιτικού, οπότε ο εισβολέας «συστήνεται ως διανοούμενος». Πιο συγκεκριμένα: «Ο διανοούμενος συστήνεται ως τέτοιος παρεμβαίνοντας στο πολιτικό πεδίο εν ονόματι της αυτονομίας και των ειδικών αξιών ενός πεδίου πολιτιστικής παραγωγής που έχει κατακτήσει έναν υψηλό βαθμό ανεξαρτησίας απέναντι στις εξουσίες (και όχι, όπως ο πολιτικός με ισχυρό πολιτισμικό κεφάλαιο, βάσει ενός καθαρά πολιτικού κύρους, που έχει αποκτηθεί με τίμημα την άρνηση της σταδιοδρομίας και των αξιών του διανοουμένου)».iii Υπάρχει, μήπως, ένας γενικότερος συμπερασμός, πέραν

Οι εικόνες του τεύχους προέρχονται από τις εκθέσεις του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου με τίτλο Quest of Query στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, λιμάνι, μέχρι 9/3) και στη Nitra Gallery (Φιλίππου 51, Θεσσαλονίκη, μέχρι 28/2)

της ειδικής περίπτωσης του Ζολά, ο οποίος βοηθά ώστε να διευκρινιστούν: α) η έννοια του διανοουμένου ως αντίθετη προς εκείνη του πεδίου πολιτιστικής παραγωγής, στο οποίο προφανώς εντάσσεται ο συγγραφέας που εξ ορισμού μάλλον υπηρετεί τις αξίες ανεξαρτησίας του λογοτεχνικού πεδίου, και β) η ίδια η έννοια του συγγραφέα μέσα στο κοινωνικό, ψυχολογικό και αισθητικό συμφραζόμενο, καθώς και οι δεσμοί που τον συνδέουν με αυτό το συμφραζόμενο; Καταρχάς, η αντιθετική παράθεση μεταξύ συγγραφέα και διανοουμένου φαίνεται να είναι μια τεχνητή διάκριση, από τη στιγμή που δεν μπορεί να διεκδικήσει την απαραίτητη καθαρότητα και διαφάνεια. Τι μπορεί να σημαίνει η κρίση ότι ο συγγραφέας, έστω και κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες παρέμβασης στο πολιτικό πεδίο, «συστήνεται ως διανοούμενος»; Ο συγγραφέας, όπως και ο καλλιτέχνης, είναι διανοούμενος, άσχετα με το πεδίο στο

οποίο αναπτύσσει τις πνευματικές του δραστηριότητες. Από την άλλη μεριά, όπως εύστοχα παρατηρεί ο Έντουαρντ Σαΐντ, ο διανοούμενος «έχει έναν πολύ συγκεκριμένο δημόσιο ρόλο μέσα στην κοινωνία και δεν είναι δυνατό να υποβιβάζεται στη θέση ενός απρόσωπου επαγγελματία, ενός επιτήδειου ειδικού που έχει ως μόνη του έγνοια να κάνει απλώς τη δουλειά του»iv ή, θα προσέθετα σε σχέση με το επιχείρημα του Μπουρντιέ, να παρεμβαίνει στην κοινωνική σφαίρα αυτοσυστηνόμενος ως διανοούμενος, μόνο και μόνο επειδή παρεμβαίνει στο όνομα των αρχών του λογοτεχνικού πεδίου. Εξάλλου, με ποιον τρόπο θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε την καθαρότητα του λογοτεχνικού πεδίου, δηλαδή την αυτονομία του και ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

Η ΑΥΓΗ • 15 ΦΕΒΡΟYAΡΙΟΥ 2015

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

ΣΥΝΕΧΕΙΑAΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

την πλήρη ανεξαρτησία του από συνιστώσες κοινωνιο-ψυχολογικές, ηθικές και πολιτικές, κατά τρόπον ώστε το πολιτιστικό πεδίο να μην εφάπτεται της κοινωνικής σφαίρας, έστω κι αν πράγματι το αισθητικό πεδίο λειτουργεί με τη δική του συνοχή ως είδος παραμορφωτικού καθρέφτη, ο οποίος αναπαριστά τις κοινωνικές σχέσεις και τις σχέσεις καταμερισμού της εργασίας κατά πλάγιο τρόπο, διαμορφώνοντας το κοινωνιο-ψυχολογικό, ηθικό και πολιτικό πλέγμα στο μέτρο των δικών βλέψεων, οι οποίες βεβαίως χωρίς αμφιβολία κινούνται εντός του αισθητικού πεδίου; Η υποτιθέμενη αυτονομία και πλήρης ανεξαρτησία των αρχών του αισθητικού και πολιτιστικού πεδίου δεν είναι παρά μια αισθητική ψευδαίσθηση (ακόμη και το δόγμα «η τέχνη για την τέχνη» σημαίνει κατ’ ουσία «η αισθητική για την αισθητική» και ουδόλως κάποια δήθεν αυτάρκεια της τέχνης, πέραν του πλέγματος των κοινωνιο-ψυχολογικών δομών που καθιστούν την τέχνη και την αισθητική δυνατές), αφού ο ρόλος του αισθητικού πεδίου και της αισθητικής βλέψης είναι η αναπαράσταση του πραγματικού και των ιδεών που παρεμβαίνουν στο πραγματικό, και η, μέσω αυτής της αναπαράστασης, ανατροπή τελικά του πραγματικά υπάρχοντος προς μορφές ριζοσπαστικά φαντασιακές και μυθοπλαστικές. Κατά συνέπεια, ο συγγραφέας και ο διανοούμενος ταυτίζονται ακριβώς στο πεδίο των κοινών τους πνευματικών και αισθητικών λειτουργιών. Κατά τη διατύπωση του Σαΐντ: «Η πολιτική βρίσκεται παντού. δεν μπορεί κανείς να διαφύγει στο βασίλειο της αγνής τέχνης και σκέψης, αλλά ούτε και στο βασίλειο της αμερόληπτης αντικειμενικότητας ή της υπερβατικής θεωρίας».v Ο διανοούμενος - συγγραφέας (ή ο συγγραφέας - διανοούμενος) κοινοποιεί τις πνευματικές, ηθικές, κοινωνικές, πολιτικές του βλέψεις μέσω της γραφής, και είναι η γραφή εκείνη που ποιεί τον συγγραφέα ως διανοούμενο και τον διανοούμενο ως συγγραφέα, σε αντίθεση με τον πολιτικό (κατά τη νεωτερική του εκδοχή) ο οποίος δεν έχει ανάγκη να κοινοποιήσει μέσω της γραφής το πολιτισμικό του κεφάλαιο, κι όταν ακόμη (σπανίως) το διαθέτει. Αν και το πολιτικώς πράττειν, συμπεριφέρεσθαι και εξουσιάζειν (στη νεωτερικότητα) απαιτούν μάλλον τον παραγκωνισμό της γραφής, όχι εν ονόματι του ακτιβισμού αλλά εν ονόματι του εφικτού και αποτελεσματικού της κυβερνησιμότητας και του πρακτικού πνεύματος της κυριαρχίας. Κατά συνέπεια, ακόμη και στην περίπτωση του Ζολά, την οποία ο Μπουρντιέ επικαλείται, ο Ζολά δεν είναι βέβαια συγγραφέας όσο γράφει τις μυθοπλασίες του και διανοούμενος όταν παρεμβαίνει στο χώρο του κοινωνικού - πολιτικού (υπόθεση Ντρέυφους). Και στις δύο περιπτώσεις είναι ένα συγγραφέας - διανοούμενος και ένας διανοούμενος - συγγραφέας. Η σύγχυση, η οποία καραδοκεί πίσω από τέτοιου είδους διακρίσεις όπως εκείνη του Μπουρντιέ («η επινόηση του διανοουμένου»), ακυρώνεται πλήρως από τη διατύπωση του Γκράμσι «θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διανοούμενοι. ωστόσο, δεν λειτουργούν όλοι ως διανοούμενοι μέσα στην κοινωνία». Η παρεμβολή της γραφής στην κοινωνιο-ψυχολογική, ηθική και πολιτική σφαίρα είναι ο ουσιώδης ρόλος του διανοούμενου ως συγγραφέα. i

Pierre Bourdieu, «Οι Κανόνες της Τέχνης», μτφ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2006, σ. 210 ii Ό.π., σ. 210 iii Ό.π., σ. 211 iv Edward W. Said, «Διανοούμενοι και Εξουσία», ό.π., σ. 32 v Edward W. Said, «Διανοούμενοι και Εξουσία», ό.π., σ. 42

Η μύτη του Αντώνη Σαμαρά και το συνάχι μου Ο Αντώνης Σαμαράς δικαιώθηκε! Κάτι έχει αλλάξει αληθινά στον τόπο, το μυρίζομαι ακόμα κι εγώ που είμαι αιωνίως συναχωμένος. Μόλις μιας εβδομάδας κυβέρνηση o ΣΥΡΙΖΑ, και παρά την απειρία ή και την αμηχανία μερικών μελών του, κατάφερε να ταρακουνήσει έναν ολόκληρο τόπο από τον πιο παθητικό λήθαργο και την πλέον διαλυτική μοιρολατρία. Η θεωρία του υποχρεωτικού μονόδρομου κατέρρευσε εν μια νυκτί και η Ελλάδα επιχειρεί πλέον να ξαναμπεί σε τροχιά ιστορίας. Η «παλαβή» Αριστερά και ο «ανεύθυνος» αρχηγός της, όπως σταθερά μας ήθελαν τα συστημικά μήντια, απέδειξαν ότι διαθέτουν πολύ περισσότερο κύρος από τους «έμπειρους» εκπροσώπους των δυο ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ

κομμάτων εξουσίας που επί δεκαετίες μονοπωλούσαν την εξουσία. Η διαπραγμάτευση που σε λίγο κορυφώνεται δεν είναι ούτε εύκολη ούτε αυτονόητα τα αποτελέσματά της, για να μην υπάρξει σύγκρουση πρέπει να γίνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις, και εν πολλοίς επώδυνοι -και όχι μόνο για εμάς- συμψηφισμοί. Ένα όμως είναι σίγουρο: οι βασικές επιλογές της πολιτικής του Βερολίνου και των Βρυξελλών αναθεωρούνται, η δεξιά εμμονή των Μέρκελ - Σόιμπλε στη μονόπλευρη λιτότητα και το ψυχροπολεμικό, συγκρουσιακό μοντέλο βορρά-νότου τίθενται υπό κριτική αλλά και υπό αμφισβήτηση από το σύνολο των προοδευτικών δυνάμεων της Γηραιάς ηπείρου. Και αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, ασχέτως του τελικού αποτελέσματος. Η χώρα μας επιτέλους διαπραγματεύεται, καθιστώντας το ελληνικό πρόβλημα διεθνές ζήτημα. Πέντε χρόνια μνημονίου απέδειξαν πως ούτε η ανάπτυξη ήρθε ούτε η ανθρωπιστική κρίση απεφεύχθη. Αποδείχθηκε, τέλος, πως οι κεντρικές επιλογές του Βερολίνου είναι λανθασμένες όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ η πεισματική άρνηση της γερμανικής κυβέρνησης να το παραδεχτεί οφείλεται απλώς σε μιαν ξεπερασμένη αντίληψη περί γοήτρου. Τόσο απλά... Γράφαμε παλιότερα πως ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει σωστή πολιτική αλλά λανθασμένες στρατηγικές. Μιας εβδομάδας διακυβέρνηση αποδεικνύει πως και οι στρατηγικές που εφαρμόζονται είναι οι ενδεδειγμένες. Ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί είδαν σε πέντε μέρες όσους πολιτικούς ηγέτες δεν είδε το δίδυμο Σαμαρά - Βενιζέλου τα προηγούμενα δυόμιση χρόνια. Το πιο σπουδαίο είναι η ανάταση ενός ολόκληρου κόσμου και η ανακούφιση που εκφράζουν παντού, ψηφοφόροι και μη της κυβέρνησης. Κυρίως επειδή επιδιώκεται η επανάκτηση της χαμένης ισορροπίας και η απόσειση από τους ώμους μας μιας σκηνοθετημένης ενοχής που μας ξεπερνάει. Οι «τεμπέληδες» και οι «αμαρτωλοί» δεν έγιναν ξαφνικά «άγγελοι», έπαψαν όμως να είναι γονατισμένοι. Το ρίσκο της κυβέρνησης είναι τεράστιο, άλλο τόσο όμως είναι και α-

ναγκαίο, ως παράδειγμα όχι μόνο για το εξωτερικό αλλά και για το εσωτερικό. Εφόσον ο κυρίαρχος επί χρόνια λαϊκισμός και ο αυτάδελφός του ατομικισμός είχαν μετατρέψει το κοινωνικό σύνολο σε αυτάρεσκες όσο και ψοφοδεείς μονάδες με την μικροαστική αντίληψη να θριαμβεύει και την έλλειψη αλληλεγγύης να κυριαρχεί. Τώρα αισθάνομαι πως κάτι αλλάζει, το χιόνι μοιάζει να μας αποκαθαίρει από χρόνιες αβελτηρίες και ιδεολογικά ατοπήματα, το μυρίζομαι και εγώ παρά τη συναχωμένη μου μύτη. ΥΓ. 1 Η Ελλάδα, αν και στραγγαλισμένη, επί πέντε χρόνια εφαρμόζει πιστά το μνημόνιο, γεγονός που επέτρεψε στην «χρηματοδότρια» μας Γερμανία να κερδίσει από το εγχώριο δράμα μας περισσότερο από ενάμιση δις ευρώ. Ας το έχουν αυτό υπόψη οι αμύντορες του κυρίου Σόιμπλε, του ανθρώπου με το γυάλινο βλέμμα που ενεργεί εκδικητικά και τιμωρητικά όχι ως πολιτικός αλλά ως επικεφαλής κάποιας σκοταδιστικής ιεράς εξέτασης. Και να σκεφτεί κανείς πως έχει διαδεχτεί στο τιμόνι της Ευρώπης πολιτικούς όπως ο Βίλλυ Μπράντ, ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, ο Φρανσουά Μιτεράν, ο Ούλοφ Πάλμε, ο Χέλμουτ Σμίτ, ο Φελίπε Γκονζάλες, κ.ά. ΥΓ. 2 Ο καινούργιος αέρας πρέπει να φέρει νέα πρόσωπα στις δημόσιες θέσεις, όχι από διάθεση ρεβανσισμού αλλά από λόγους αξιοκρατίας. Ας μην ξεχνάμε ότι υπήρξαν δεκάδες, εκατοντάδες οι αποκλεισμένοι από τα κέντρα αποφάσεων ή το προνομιακό βήμα των συστημικών ΜΜΕ ή της κρατικής τηλεόρασης, επειδή απλώς δεν ήταν γονατισμένοι και δεν αναπαρήγαγαν τον κυρίαρχο λόγο της εξουσίας. Η νέα ΕΡΤ ας μη γίνει φέουδο συνδικαλιστών, αλλά πολύτιμο εργαλείο παιδείας. Από την άλλη πλευρά, εκατοντάδες ήσαν οι οργανικοί διανοούμενοι που μονοπωλούσαν σταθερά θέσεις και αξιώματα, παρά τις κυβερνητικές αλλαγές, μόνο και μόνο επειδή συγκατένευαν με την διακοσμητική φλυαρία τους στην εκκωφαντική σιωπή των αμνών που κυριαρχούσε στο πολιτιστικό πεδίο. Γεροντοκρατία και αναξιοκρατία, «ημέτεροι», τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα που εναλλάσσονται από την μία θέση στην άλλη, ακριβώς για να μην αλλάξει τίποτα. Φτάνει πια. ΥΓ. 3 Αν απαλλάξουμε τα μουσεία μας από την γραφειοκρατική καθήλωση, θα απελευθερώσουμε ένα έμψυχο δυναμικό που μπορεί να κάνει τη διαφορά. Χωρίς επιπλέον χρήματα, αλλά με περισσότερες ιδέες.

Ο Μάνος Στεφανίδης είναι αναπληρωτής καθηγητής ΕΚΠΑ

Διόρθωση Τα προβλήματα συμβατότητας του ελεύθερου λογισμικού έκαναν την εμφάνισή τους στο κείμενο της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη την προηγούμενη Κυριακή, αντικαθιστώντας μια άνω τελεία με τρία ερωτηματικά. Διορθωτέον.

Η ΑΥΓΗ • 15 ΦΕΒΡΟYAΡΙΟΥ 2015

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Ο Λάο Τσε έλεγε πως πλάθουμε τα ντουβάρια των σπιτιών, για να χρησιμοποιούμε τον κενό χώρο («το μη-είναι») που εκείνα περικλείουν. Ο Δημόκριτος, ωστόσο, τοποθέτησε στο βάθος (το εσώτατο σημείο του μη-είναι) την αλήθεια (την ανώτατη οντολογική αξία). Έκτοτε, το εσώτερο θεωρείται, εν γένει, πολύ πιο σημαντικό από το εξωτερικό ή την επιφάνεια των πραγμάτων Επίπεδοι και κυρτοί τοίχοι, σκάλες και πλατφόρμες, διάδρομοι με πόρτες που κρύβουν δωμάτια, παράθυρα και εξώστες που φανερώνουν απόψεις μιας περιβάλλουσας πόλης: το αργό ξεδίπλωμα του εσωτερικού ενός πελώριου κτιρίου μέσα από τη διέλευση εκατοντάδων φωτογραφιών, ή, αλλιώς, το βίντεο Scrolling Topographies του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου.

ΤΗΣ ΜΕΡΟΠΗΣ ΖΑΒΛΑΡΗ

Οι φωτογραφικές σκηνές του βίντεο ρέουν σιωπηλά και με σταθερό ρυθμό, δίχως καμιά τους να διαταράζει (θεματικά ή αισθητικά) την ομαλότητα της κίνησής τους. Διακρίνουμε όμως σ’ αυτές δύο αντιφάσεις. Αφενός, η αλληλουχία τους δεν ακολουθεί μια λογική συνέπεια, παρότι οι ίδιες είναι τόσο τέλεια συνενωμένες, ώστε μοιάζουν αδιαχώριστες. Αφετέρου, ενώ διαγράφουν το χώρο μιας δραστήριας πολυπρόσωπης ζωής (όπως αποδεικνύει η εμφάνιση διάφορων κοινόχρηστων ειδών), δεν εικονίζουν τα πρόσωπα ή τις άμεσες ενδείξεις αυτής της ζωής, με εξαίρεση λίγες διάσπαρτες απόψεις ενός ατομικού στούντιο με προσωπικά είδη. Μαθαίνουμε πως το προκείμενο στούντιο παραχωρήθηκε στον ίδιο τον καλλιτέχνη κατά την προσωρινή διαμονή του στο κτίριο, που δεν είναι άλλο από το USF Ver?et, ένα πολυλειτουργικό κέντρο τέχνης στο Μπέργκεν της Νορβηγίας. Κι ενώ θα περιμέναμε τις σκηνές του στούντιο σε μια ίσως κεντρική θέση (μια και το ιδιόχρηστο είναι πάντα πιο μύχιο από το κοινόχρηστο), το βίντεο παρουσιάζει τις ποικίλες εκφάνσεις του όλου εσωτερικού -ή μάλλον το υλικό που σχηματίζει αυτό το εσωτερικό- με έναν ανένδοτα αδιαφοροποίητο τρόπο. Ο Λάο Τσε έλεγε πως πλάθουμε τα ντουβάρια των σπιτιών, για να χρησιμοποιούμε τον κενό χώρο («το μη-είναι») που εκείνα περικλείουν. Ο Δημόκριτος, ωστόσο, τοποθέτησε στο βάθος (το εσώτατο σημείο του μηείναι) την αλήθεια (την ανώτατη οντολογική αξία). Έκτοτε, το εσώτερο θεωρείται, εν γένει, πολύ πιο σημαντικό από το εξωτερικό ή την επιφάνεια των πραγμάτων. Η σπουδαιότητά του, εντούτοις, δεν αποδίδεται πια σε ό,τι αυτό πραγματικά είναι (ένα χρήσιμο «μηείναι»), αλλά σε ό,τι υπάρχει ή κρύβεται εντός του (κάποιο εξωγενές «είναι», υπαρκτό ή κι αφηρημένο). Με τον τρόπο αυτό, το συνήθως δυσδιάκριτο εσωτερικό παραγκωνίζεται για μία ακόμη φορά: εμφανίζεται σαν το αναγκαίο μα ήσσονος σημασίας «δοχείο» ενός πράγματος ή νοήματος. Η πόλη του Μπέργκεν πιστοποιεί, υπό μία έννοια, τούτη την παρατήρηση: το παλαιο-νορβηγικό της όνομα (Bergvin) δηλώνει «το λιβάδι ανάμεσα στα βουνά» και, όσο αξιοθαύμαστα κι αν φα-

25 3

Εσώτερος τόπος ντάζουν τα γύρω βουνά, είναι κυρίως η πόλη (επί του πρώην λιβαδιού) που προσελκύει το ενδιαφέρον. Και κάπου μέσα στο Μπέργκεν, το USF υψώνεται εξίσου αδιάφορο για το περιβάλλον του, περικλείοντας, εντός του, μια ιδιαίτερη και σίγουρα συναρπαστική ζωή. Γιατί, λοιπόν, το βίντεο του Ζαφειρόπουλου αγνοεί τη ζωή εντός (ή κι εκτός) του USF, εστιάζοντας αποκλειστικά στην απρόσωπη ύλη που περιβάλλει το εσωτερικό του κτιρίου; Τι σημαίνει τούτη η, τρόπον τινά, εξωστρεφής εσωτερική ματιά; Συνιστά μια άρνηση της εσωτερικότητας, ή μήπως μια επιβεβαίωση της γνήσιας εσωτερικότητας, μιας εσωτερικότητας που έχει απαλλαχθεί από όλες τις εξωγενείς χρήσεις κι ερμηνείες; Το Scrolling Topographies δομεί και ξετυλίγει τις εικόνες του με τρόπο που θυμίζει τα «πανοράματα» του 19ου αιώνα, εκείνες τις εκτενείς αναπαραστάσεις φυσικών ή ιστορικών σκηνών, που ο Βάλτερ Μπένγιαμιν παραλλήλιζε με την αίσθηση του να περπατάς κατά μήκος των βιτρινών μιας εμπορικής στοάς. Αυτές οι στοές, μας λέει, «ήταν μια διασταύρωση ανάμεσα σε ένα δρόμο και ένα εσωτερικό (intérieur)», ή μάλλον ένας λαβύρινθος δρόμων που μετατρέπεται σε εσωτερικό (εν αντιθέσει με το μεταγενέστερο πολυκατάστημα, που μετατρέπει το εσωτερικό σε δρόμο). Το εσωτερικό, εδώ, υποδηλώνει μια ιδέα του σπιτιού: την εξοικείωση με έναν τόπο, ενόσω είσαι αποκομμένος από αυτόν· τη χρήση και οικειοποίηση του, χωρίς να γίνεται κτήση σου· την επαναλαμβανόμενη και πάντα νέα εξερεύνησή του. «Διακόπτοντας» τη ροή των δικών του λογοτεχνικών πανοραμάτων με «νοητικές εικόνες»

(Denkbilder), ο Μπένγιαμιν επιδίωκε (μετά τον Μπρεχτ και πριν τον Γκοντάρ) να εξουδετερώνει τις ψευδαισθήσεις. Ήθελε δηλαδή, σημειώνει η S. Buck-Morss, να «κάνει ορατό το κενό μεταξύ σημείου και αναφοράς», προκειμένου να θέτει «το σημασιολογικό περιεχόμενο της εικόνας» υπό διερεύνηση, αντί απλώς να το «επαναλαμβάνει». Το βίντεο του Ζαφειρόπουλου, από την άλλη, συγχωνεύει τις αποσπασματικές σκηνές του τόσο απόλυτα, ώστε εξαλείφει τις όποιες ασυμφωνίες τους, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ενός εν πολλοίς ομοιόμορφου χώρου. Ως εκ τούτου, δεν θέτει το περιεχόμενο της εικόνας του υπό διερεύνηση, αλλά, περιέργως, ούτε και το επαναλαμβάνει. Αντιθέτως, φαίνεται να απορρίπτει κάθε είδους σημασιολογικές ή άλλες αναφορές, ζητώντας μόνο να επιβεβαιώνει, πεισματικά και επίμονα, την καθαρή και μονοσήμαντη εικόνα του δικού του εσωτερικού -το οποίο θυμίζει, μα δεν αναπαριστά, το εσωτερικό του USF. Το ερώτημα που ο Ζαφειρόπουλος δείχνει να αναζητά δεν είναι το «τι δηλώνουν ή υποδηλώνουν» ή «με τι μοιάζουν» τα δύο εσωτερικά, αλλά το «τι σημαίνει να είσαι το εσωτερικό». Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να ισχυριστούμε πως το βίντεο ερευνά το αδιαμφισβήτητο «μη-είναι» του USF, αψηφώντας τα μονίμως αμφισβητήσιμα «είναι» του (είτε αυτά αφορούν αφηρημένες έννοιες κι ερμηνείες, είτε τους πραγματικούς μα προσωρινούς χρήστες του). Παράλληλα, η όλη εικόνα του βίντεο δεν παύει να διασπάται στις πολλές φωτογραφικές σκηνές που την συγκροτούν, σ’ ένα διαρκές παιχνίδι σύνθεσης και αποσύνθεσης, το οποίο αποκαλύπτει και συνάμα αμφισβητεί

την πολλαπλότητα του προκείμενου «μοναδιαίου» χώρου και της προκείμενης «μοναδιαίας» εικόνας. Με άλλα λόγια, η εικόνα του βίντεο αποκτά τα γνωρίσματα του αντικειμένου της (το ένδον του USF), καταδεικνύοντας έτσι την αδιαχώριστη και ιδιόμορφη επικαιρότητα (actuality) των δύο (εικόνας και αντικειμένου). Ονομάζοντας «τοπογραφίες» τις διερχόμενες σκηνές, ο Ζαφειρόπουλος υπονοεί ότι δρουν σαν (αντικειμενικές) περιγραφές τόπων. Δεδομένου δε ότι αυτές συγκροτούν, στο σύνολό τους, την εικόνα μιας ευρύτερης περιοχής, το βίντεο θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένα είδος χάρτη, ή και να συγκριθεί με εκείνες τις παλιές ανθολογίες αστικών ηθογραφημάτων, οι οποίες αναπαρήγαγαν, σύμφωνα με τον Μπένγιαμιν, το εύπλαστο προσκήνιο και το εκτενές υπόβαθρο των πανοραμάτων (μέσω της ανεκδοτολογικής μορφής και των άφθονων πληροφοριών τους). Ο Μπένγιαμιν υποστήριζε πως τα πανοράματα προάγουν συγκεκριμένες σκοπιμότητες και δεν είναι όσο ακίνδυνα φαίνονται. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για τους χάρτες: επιλέγοντας τι θα δείξουν, αναπόφευκτα αντανακλούν ζητήματα εξουσίας (αφού ό,τι «σβήνεται απ’ το χάρτη», αφανίζεται). Κι αν το Scrolling Topographies μοιάζει να ισορροπεί μεταξύ ενός τύπου χαρτογράφησης και ενός είδους γραφής, αναιρεί ταυτόχρονα και τα δύο, με τρόπο που υπονομεύει ή και ανατρέπει την εξουσιαστική δυναμική τους. Ενώ, δηλαδή, ακολουθεί μια διαδοχική οργάνωση (τυπική ενός γραπτού κειμένου), δεν οδηγεί σε ένα συμπέρασμα, αλλά συνεχώς επαναλαμβάνει, και άρα καταλύει, τον εαυτό του. Κι ενώ επισκοπεί (σαν τυπικός χάρτης) ένα χώρο εσωτερικό, δηλαδή μια περιοχή που εκτείνεται εντός συγκεκριμένων (εδαφικών) ορίων, δεν διευκρινίζει τη μορφή του χώρου, μα ούτε και ξεχωρίζει θέσεις ειδικού ενδιαφέροντος, ακυρώνοντας έτσι την επιβολή μιας ορισμένης ιεράρχησης ή κυριαρχίας. Πολύ περισσότερο, δεν εστιάζει στο τι η εξεταζόμενη περιοχή περιλαμβάνει εντός των ορίων της, αλλά στα καθαυτά, έστω κι αποσπασματικά, όριά της: τους τοίχους, τα δομικά στοιχεία και τα άψυχα αντικείμενα που την προσδιορίζουν. Ακόμα και οι 40 ανεστραμμένες και επισχεδιασμένες εκτυπώσεις σκηνών του βίντεο, που ολοκληρώνουν το έργο, αντί να προσθέτουν πληροφορίες (όπως κάνουν οι εικόνες που συνοδεύουν χάρτες), μοναχά τονίζουν (με μολύβι) κάποια από τα εικονιζόμενα οριακά στοιχεία (ταβάνια, κουπαστές, κ.λπ.), επιχειρώντας ίσως να τα προσεγγίσουν αισθαντικά, έτσι ώστε να συνδεθούν με την αινιγματική αλήθειά τους. «Κάθε αληθινό αρχιτεκτόνημα είναι ένα δοχείο ζωής», έλεγε ο Άρης Κωνσταντινίδης. Και το Scrolling Topographies θα λέγαμε πως επιχειρεί να βρει την αλήθεια μιας ζωής, καταδεικνύοντας και μελετώντας το δοχείο που την περικλείει: μια παράδοξη πορεία, που όμως δύναται να δικαιώσει ο ισχυρισμός του Χάιντεγκερ πως «το όριο δεν είναι αυτό στο οποίο κάτι σταματά, αλλά αυτό από το οποίο κάτι ξεκινά να έρχεται σε παρουσία (anwesen). Εξού κι η λέξη ορισμός».

Η Μερόπη Ζαβλάρη είναι θεωρητικός τέχνης και αρχιτεκτονικής και υποψήφια διδάκτορας στη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΑΠΘ

Είναι πολλές οι επιστήμες που απασχολήθηκαν με την παγκόσμια κρίση; Η κοινωνιολογία, οι πολιτικές επιστήμες, η οικονομία, ακόμη και η δημογραφία. Πρόσφατα έστρεψε το ενδιαφέρον της στην κρίση και η κοινωνική ανθρωπολογία, η οποία εξάλλου είναι και η πιο αρμόδια επιστήμη, ιδιαίτερα επειδή ερευνά με βάση τη μεθοδολογία της συστημικής ανάλυσης. Επειδή αυτή η ανάλυση είναι ολική, συνιστά την πιο κατάλληλη μέθοδο έρευνας της παγκόσμιας κρίσης, η οποία έχει κατανοηθεί από όλους ότι συνιστά ολικό φαινόμενο, δηλαδή ότι πρόκειται για αποδόμηση του βιομηχανικού μοντέλου (Meadows et al. 1999:192) που συμπαρασύρει όλους τους κοινωνικούς τομείς, αντίθετα προς ορισμένους που πίστευαν αρχικά ότι αποτελεί μία από τις συνήθεις περιοδικές οικονομικές κρίσεις. Στο πρώτο ανθρωπολογικό κείμενο, που έγραψε το 1774 ο D. Diderot (1966:490) σαν «Συμπλήρωμα» στο Ταξίδι γύρω από τον κόσμο του Bougaiville, έγραφε ότι «οι κάτοικοι της Ταϊ-

ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

τής, οι (θεωρούμενοι) πιο άγριοι της γης, τηρούν αυστηρά το φυσικό νόμο και βρίσκονται πιο κοντά προς τους σωστούς θεσμούς από οποιοδήποτε πολιτισμένο λαό». Ο Diderot αντιπαρέθετε την κουλτούρα της Ταϊτής προς το απολυταρχικό καθεστώς των Λουδοβίκων εξυπακούοντας το αίτημα της ανατροπής του. Λίγο αργότερα, το 1784, ο Ι. Kant (1947:42-43) διατύπωσε το ίδιο αίτημα, με την πρόταση του «Κοσμοπολιτικού κράτους» και την ισονομία σε όλους αλλά με τη μελέτη της ιστορίας, αντί της εθνογραφίας. Το ξεκίνημα της ανθρωπολογίας με τη μελέτη των απλών ή «πρωτόγονων» κοινωνιών κατά βάθος αποσκοπούσε στην ίδια προοπτική, από την πλευρά της εθνογραφίας, στη βελτίωση της κουλτούρας μας από τη συγκριτική μελέτη των κοινωνιών αυτών. Αφότου, όμως, η ανθρωπολογία θεσμοθετήθηκε στα πανεπιστήμια, υπηρέτησε την αποικιοκρατία, όπως την κατάγγειλε το 1968 η Gough. Oι σύγχρονες, μετά από το 1970, τάσεις της ανθρωπολογίας επανέφεραν την προοπτική της να συμβάλει στον έλεγχο της πορείας της κοινωνίας μας. Η «Εισαγωγή» του Ε. Παπαταξιάρχη βάζει εξαρχής δύο θεωρητικά ζητήματα που συνδέονται με την παραπάνω βαθύτερη προοπτική της ανθρωπολογίας. Το πρώτο αφορά τη σχέση του πολιτικού με το κοινωνικό, όπως παρατηρεί και στο σχετικό κείμενό του ο Α. Κιουπκιολής στις «Αναγνώσεις» (633: 23). O ακαδημαϊκός λόγος τα διαχωρίζει και αποδίδει το λειτούργημα της πολιτικής, καθώς και την πολιτική εξέλιξη της κοινωνίας, αποκλειστικά σε ορισμένα ειδικά άτομα, συνήθως της κυρίαρχης τάξης. Τα πλατειά στρώματα υπακούουν με ευπείθεια στη διαχείριση που τους ασκούν οι πολιτικοί και αποτελούν τη μάζα, με μοναδική παρέμβασή τους στις ψηφοφορίες, αλλά και πάλι χειραγωγούμενοι από τους πολιτικούς. Με το διαχωρισμό αυτό του πολιτικού από το κοινωνικό, οι πολίτες μετατρέπονται σε παθητικά όντα και δεν μπορούν να εξηγηθούν οι κοινωνικές εντάσεις και ρήξεις και, γενικότερα, η κοινωνική δυναμική. Δεν μπορεί να αγνοηθεί ούτε ότι «οι πιο σημαντικοί παράγοντες των (κοινωνικών) ρωγμών είναι υπόγειοι» (Παπαταξιάρχης 2014:12) ούτε «οι αφανείς πολιτικές κινήσεις και πρακτικές της καθημερινότητας» (ibid. 18) ούτε «η πολιτικά συγκρουσιακή δύναμη των συγκινήσεων και των βιωμάτων» (ibid. 21). Ο Ε. Παπαταξιάρχης διευκρινίζει πειστικά την άμεση σύνδεση του πολιτικού με το κοινωνικό και τη σημασία του πρώτου στην ανάπτυξη και το μετασχηματισμό του δεύτερου. Πρόκειται για την αναλυτική θεώρηση της κεντρικής θέσης «οι άνθρωποι φτιάνουν την ιστορία τους», που είχαν διατυπώσει σε αντιπαράθεση προς τη μοίρα, την τύχη, τη Θεία Πρόνοια και τους μεγάλους άνδρες, οι G. Vico, K. Marx και G. Childe. Την αρχή αυτή ανέπτυξε ιδιαίτερα η σύγχρονη θεωρία της πρακτικής της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Θεμελιώνεται στη βασική διάκριση της νοόσφαιρας από τη βιόσφαιρα, στην ιδιαιτερότητα του ανθρώπου να στηρίζει τη ζωή του στην επίκτητη μάθηση και όχι στον γενετικό κώδικα, ή στα ένστικτα, στα οποία στηρίζοντα τα άλλα είδη. Η επίκτητη μάθηση, που σημαίνει την επέμβαση στο περιβάλλον, συνδέεται

Η ΑΥΓΗ • 15 ΦΕΒΡΟYAΡΙΟΥ 2015

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Η ανθρωπολογία ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΤΑΞΙΑΡΧΗΣ (επιμέλεια), Πολιτικές της καθημερινότητας. Σύνορο, σώμα και ιδιότητα του πολίτη στην Ελλάδα, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σελ. 512 άμεσα με τη δημιουργικότητα που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο. Σε κάθε δραστηριότητά του ο άνθρωπος περιμένει την κοινωνική αναγνώριση. Πρόκειται για τη βασική επανάδραση της ατομικής πράξης, κατά την οποία η κοινότητα την επιβραβεύει, την διορθώνει ή την απορρίπτει. Το αίτημα της κοινωνικής αναγνώρισης που τροφοδοτεί τη δραστηριότητα συνιστά τη δύναμη. Η δύναμη διαπερνά όλες τις κοινωνικές σχέσεις και τις φορτίζει με αντιθέσεις, οι οποίες ορίζουν την πολιτική και την κοινωνική δυναμική. Επενδύει με πολιτική την καθημερινή πρακτική. Το δεύτερο θεωρητικό πρόβλημα, στο οποίο συμβάλλει το βιβλίο, αφορά τη διαδικασία μέσα από την οποία «οι διαφοροποιητικές διεργασίες παράγουν εντάσεις», «τα πεδία ... διαπραγμάτευσης της διαφοράς (που) συνιστούν σημαντικές εκβολές του κοινωνικού στο πολιτικό» (Παπαταξιάρχης 2014:12, 13). Με άλλα λόγια, η διάκριση ή διαφορά επιφέρει πίεση στις κοινωνικές σχέσεις, η οποία προκαλεί την αντίδραση του ή των άλλων μελών με αποτέλεσμα την ένταση. Από τη συσσώρευση τέτοιων «εκκρεμών» εντάσεων διαμορφώνονται κοινωνικές ζυμώσεις και ρήξεις (ibid. 14). O ανταγωνισμός των δυνάμεων στις κοινωνικές σχέσεις μετατρέπει το κοινωνικό σε πολιτικό. Σκοπός του βιβλίου δεν είναι να αντιμετωπίσει την παγκόσμια κρίση αλλά να διερευνήσει το φάσμα των συσσωρευμένων εντάσεων που θα «εκβάλλουν» στον πολιτικό μετασχηματισμό κάτω από την επήρεια της κρίσης και θα δώσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της χώρας μας σ’ αυτόν. Πολλές από τις εντάσεις αυτές οφείλονται σε ιδιαίτερους ιστορικούς λόγους. Δηλαδή, διερευνάται ο συνδυασμός του παγκόσμιου με το τοπικό. Περιλαμβάνει 16 ειδικότερες μελέτες: Τη ρευστότητα της εθνικής ταυτότητας εξαιτίας του προσδιορισμού της από διεθνείς δυνάμεις, της J. Cowan. Την ασάφεια ή πολλαπλότητα της πατρίδας και το αίσθημα ανασφάλειας που προκαλείται εξ’ αυτών στους πρόσφυγες, του L. Danforth. Το εθνικό στίγμα που υπέστησαν λόγω του Ψυχρού Πολέμου ορισμένοι παραμεθόριοι πληθυσμοί, με αρνητικές επιπτώσεις στην εθνική συνοχή, από την L. K. Hart. Την ρευστότητα ορισμένων συνόρων, που επηρεάζει την εθνική ταυτότητα των κατοίκων, του Ι. Μάνου. Τον συνεχή μετασχηματισμό των συνόρων για πολιτικούς λόγους και τις επιπτώσεις του στο αίσθημα της πατρίδας και της αμοιβαιότητας, της S. Green. Τις παραβιάσεις των διεθνών συμφωνιών, με αποτέλεσμα την αύξηση της ξενοφοβίας σε αντίθεση με την ελεύθερη διέλευ-

ση του κεφαλαίου, προκαλώντας σύγχυση και ανασφάλεια, της Ε. Βουτυρά. Την απροσδιοριστία του «ανήκειν» μετά την ένταξή μας στην Ε.Ε., της Ε. Παπαγαρουφάλη, Τη βιολογική διάκριση και τον στιγματισμό των αναιμικών, της Α. Χατζούλα. Τη συγκρότηση της ταυτότητας των υποταγμένων διαμέσου της ενσωμάτωσης του τραύματός τους, της Π. Χαντζαρούλα. Την ιδιόμορφη διάκριση των Φιλιππινέζων, οι οποίες χάρη στν αξιοπρεπή στάση τους θέτουν τη διάκριση σε σύγχυση, της Π. Τοπάλη. Τη συγκρότηση της διαφοράς διαμέσου της οργάνωσης του χώρου, του Κ. Γιαννακόπουλου. Την ένταξη της διάκρισης των φύλων στις εννοιολογήσεις της ιδιότητας του πολίτη στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, της Ε. Φουρναράκη. Την καλλιέργεια της διάκρισης των φύλων που διαπνέει τους οδηγούς εγκυμοσύνης, της E. Georges. Τη βιοεξουσία στο σώμα της γυναίκας διαμέσου της απαγόρευσης των εκτρώσεων και του δημογραφικού ελλείμματος, της Α. Αθανασίου. Τη διαμόρφωση σχιζοειδούς υποκειμενικότητας που προκαλείται από τις αντιφάσεις του πολιτικού λόγου με την πραγματικότητα, από τις αμφισημίες του μεταμοντερνισμού και άλλα, της Α. Χαλκιά. Τέλος, τον έντονο μετασχηματισμό που υφίσταται ο γαμήλιος θεσμός, σε σύνδεση με την αδυναμία να δοθεί λύση στο αντίστοιχο ζήτημα για τους/τις ομοφυλόφιλους. Οι παραπάνω μελέτες προσφέρουν πολύτιμο υλικό όχι μόνο για να αποκτήσουμε ένα ενημερωμένο και έγκυρο πανόραμα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας αλλά και για κάθε προσπάθεια να συγκροτηθεί μια γενική θεώρηση της σχέσης και των επιπτώσεων που προκαλεί η παγκόσμια κρίση στη χώρα μας. Βιβλιογραφία Diderot, D., 1966 [1774], «Supplément», στο Bougaiville, L.-A., Voyage autour du monde, Paris, U.G.E. Gough. K., 1968, «New Proposals for Anthropologists», Current Anthropology, 9 (5). Kant, I., 1947, «La philosophie de l’ histoire», Paris, Gonthier. Κιουπκιολής. Α., 2015, «Αναθεωρώντας το πολιτικό», «Αναγνώσεις», τχ. 633. Meadows. D. et al., 1999, Πέρα από τα όρια, Καλαμάτα, Οικολογική Κίνηση Καλαμάτας.

Ο Σωτήρης Δημητρίου είναι ανθρωπολόγος

Η ΑΥΓΗ • 15 ΦΕΒΡΟYAΡΙΟΥ 2015

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

μπροστά στην κρίση Το αφανές πολιτικό Η κοινωνική ανθρωπολογία καθιερώνεται, τόσο εντός του πεδίου της ακραιφνούς επιστημονικής συζήτησης όσο και σε εκείνο του ευρύτερου δημόσιου διαλόγου, ως η κοινωνική επιστήμη που εξερευνά διεισδυτικά τις πολλαπλές πραγματικότητες που συνιστούν το κοινωνικό στην Ελλάδα. Αυτό έχει κατορθωθεί με διακριτικότητα: o λόγος της, καίτοι επιδραστικός στην διερεύνηση του κοινωνικού παρόντος όσο ίσως καμίας άλλης επιστήμης τα τελευταία χρόνια, δεν ανοίγεται σε ηγεμονισμούς. Η ανθρωπολογία διατήρησε ένα πετυχημένο, χαμηλό προφίλ, ίσως επειδή συνομιλεί χαμηλόφωνα με τα υποκείμενα εκείνα των οποίων οι ζωές συνήθως δεν αποτελούν αντικείμενο συζήτησης στην κεντρική σκηνή, όπου παράγεται ο ηγεμονικός και κανονιστικός λόγος. Έτσι, εΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

νώ μέχρι πρόσφατα θεωρείτο πως επεξεργάζεται εξωτικές και περιθωριακές διαστάσεις του κοινωνικού, η κοινωνική ανθρωπολογία δικαιώνεται, όσο σιγά-σιγά διαπιστώνουμε πως το κοινωνικό και η κατανόησή του δεν συντελούνται με εξωτικοποίηση και περιθώριο(ποιήσεις). Αντιθέτως, συντίθενται από ροές ταυτότητας και ετερότητας επάλληλες, συνάλληλες, κάποτε ίσως αντιθετικές, αλλά πάντως συναποτελείται τόσο από διαστάσεις που χαίρουν προβολής στη δημόσια σφαίρα, όσο και από -περισσότερα, και συχνά συναρπαστικότερα- φαινόμενα που διαφεύγουν της «επίσημης» προσοχής, και αναπτύσσονται ανάμεσα, δίπλα, ακόμη και μέσα μας. Σε λίγες κοινωνικές εκφάνσεις είναι πιο επείγουσα αυτή η παραδοχή όσο στο πεδίο του πολιτικού. Το παρόν βιβλίο έρχεται να δικαιώσει την αίσθηση πολλών, πως η αποπολιτικοποίηση που η «συναινετική» δημοκρατία των πρόσφατων δεκαετιών είχε αποκρυσταλλώσει, δεν ήταν παρά ένα στρεβλό επιφαινόμενο του κοινωνικού ανταγωνισμού και των αφανών μετασχηματισμών που διερχόταν το πολιτικό. Κάτω από την ιδεολογικοποιημένη συζήτηση για διαβούλευση, μεσαίο χώρο, θεσμική εμπέδωση και εκσυγχρονισμό, στο ευρύ πεδίο πέραν των επισήμων εκφράσεων της πολιτικής η κοινωνία διερχόταν μια σειρά από αφανείς διαταράξεις. Μολονότι συντελούνταν εκτός του stricto sensu πολιτικού παιχνιδιού, αυτές οι διαδικασίες αναμόχλευσαν εκκρεμείς στιγμές ιστορικών εντάσεων (για παράδειγμα, από τις δεκαετίες του ‘40 και ‘50) και δημιούργησαν νέες εκκρεμότητες, όσο η ελληνική κοινωνία εμβάθυνε στο πεδίο της ετερότητας εμπλουτιζόμενη με νέα υποκείμενα -για παράδειγμα, μετανάστ(ρι)ες- ή αναδύοντας νέες φωνές -για παράδειγμα, νέες μορφές ακτιβισμού και αμφισβήτησης κανονιστικών παραδοχών- στην διαρκή συγχρονία που συμβατικά αποκαλούμε Μεταπολίτευση. Στα 16 κεφάλαια του τόμου αυτού, που έχουν χαρακτήρα εθνογραφικό και κατά δεύτερο λόγο ιστορικό, αντιμετωπίζονται ζητήματα που διαλανθάνουν της επίσημης πολιτικής αλλά που αναδύονται, ειδικά στην συγκυρία της κρίσης, ως επείγοντα και έκτακτα ζητήματα του πολιτικού. Το βιβλίο, όπως πειστικά επισημαίνει η κατατοπιστική εισαγωγή του Ε. Παπαταξιάρχη, επιμελητή του τόμου, καταφέρνει έτσι να επανεννοιολογήσει το πολιτικό υπογραμμίζοντας έκκεντρα, αλλά πάντως καίρια σημεία του. Η εισαγωγή, ειδικότερα, κατορθώνει να εντοπίσει την βασική συνδετική γραμμή ανάμεσα στα κείμενα, προσδίδοντας στο βιβλίο συνεκτικότητα, στην βάση όσων εκτέθηκαν παραπάνω για το αφανές του πολιτικού. Ο μίτος που οδηγεί από το ένα κείμενο στο άλλο, είναι διττός: αφορά στην επιτυχημένη διαπραγμάτευση της καθημερινότητας των ανθρώπων στην ελλαδική συγχρονία ως πολιτικού γεγονότος, και -ως συνέπεια αυτού- την κατάδειξη της «καθημερινοποίησης» του πολιτικού (ας μου επιτραπεί ο νεολογισμός-δάνειο από τον Μαξ Βέμπερ).

Ειδικότερα, το κυρίως σώμα του βιβλίου χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Στα 7 άρθρα της πρώτης, η συνοριακότητα, ως εννοιολόγηση της ζωής στο και γύρω από το σύνορο, προβάλλεται για να συζητηθεί η διαφορά ως (δια)συνοριακό διακύβευμα. Αυτή η συζήτηση περιλαμβάνει δραματικές στιγμές της πρόσφατης ιστορίας, από την ελληνοβουλγαρική ανταλλαγή πληθυσμών (στο άρθρο της J. Cowan) έως την προσφυγιά και την ατελή επιστροφή των προσφυγόπαιδων - κυρίως μακεδονόφωνων- του εμφυλίου (στα άρθρα της L. Danforth και της L. K. Hart). Η διαπραγμάτευση του ιστορικού τραύματος μέσα από τις συγκινητικές διηγήσεις των ανθρώπων αυτών διαλευκάνει την διάσταση της οριακά ατελούς πολιτειότητάς τους έκτοτε. Η συζήτηση συνεχίζεται στη συγχρονία, με την διαπράγματευση της προσφυγιάς (Ε. Βουτυρά), την συνοριακότητα στα ελληνοαλβανικά και τα ελληνοτουρκικά σύνορα (S. Green) και τη Φλώρινα (Ι. Μάνος) και την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση για την αδελφοποίηση πόλεων στην ΕΕ και την Ελλάδα (Ε. Παπαγαρουφάλη). Στην δεύτερη ενότητα, η διαφορά -κεντρικός όρος του τόμου και εν γένει της ανθρωπολογίας- εξετάζεται από την σκοπιά των πολιτικών που την παράγουν και την αναπροσαρμόζουν. Οι πολιτικές αυτές αφορούν τα υποκείμενα και τον χώρο (Κ. Γιαννακόπουλος), τα υποκείμενα ως ακτιβιστές ενάντια στη βιοκοινωνικότητα (όρος του Rabinow, κεντρικός στο άρθρο της Α. Χατζούλη και αλλού στο βιβλίο) και τα υποκείμενα ως εθνικοί άλλοι, που ωστόσο εργάζονται και παράγουν στην σύγχρονη Ελλάδα -και μάλιστα στο λεπτό και επισφαλές πεδίο της οικιακότητας (Φιλιππινέζες εργαζόμενες στο άρθρο της Π. Τοπάλη, Αλβανίδες σε εκείνο της Π. Χαντζαρούλα). Η αναδιαχείριση της βιοδιαφοράς ή/και η αφανής διεκδίκηση αναπραγματεύσεων στα όρια του οικιακού, του αστικού, και του εθνικού είναι βασικές αρτηρίες ανάλυσης στις συμβολές αυτές. Στην τρίτη και τελευταία ενότητα, η πολιτειότητα (από τον όρο αυτόν, οι συγγραφείς του τόμου προτιμούν το «ιδιότητα του πολίτη», για την απόδοση του όρου citizenship), συναντάται και εκφράζεται μέσα από την σεξουαλικότητα και την έμφυλη εμπρόθετη δράση διαφορετικών κοινωνικών υποκειμένων. Τέτοιοι άνθρωποι είναι για παράδειγμα ευάλωτες στον βιοκανονικό λόγο της επιθετικής δημογραφίας άτεκνες γυναίκες (στο άρθρο της Α. Αθανασίου), και ΛΟΑΤ άτομα που εκκινούν γαμήλιες διεκδικήσεις σε ένα εχθρικό πολιτικό σκηνικό (Β. Καντσά), ένα σκηνικό πουπεριλαμβάνει και έναν εταστικό και συμβουλετικό λόγο για τον τοκετό και την μητρότητα προς νεαρές γυναίκες (Ε. Georges). Ενώ ένα άρθρο (Α. Χαλκιά) διαπραγματεύεται το βιοπολιτικό πιο θεωρητικά (και ειδικά μέσα από τη δουλειά της Braidotti), θα λέγαμε πως γενικότερα στην ενότητα αυτή έχουν ιδιαίτερη απήχηση οι θεωρητικές προσεγγίσεις που εκκινούν από τον Foucault και την Butler. Η ετερογένεια του υλικού αυτού του τόμου είναι ο πλούτος του. Η εισαγωγή καταδεικνύει την κεντρικότητα του αφανούς στην αντίληψή μας για το πολιτικό και συνδέει με τρόπο ολιστικό τα κείμενα για να καταδείξει το βιβλίο ως κάτι παραπάνω από το άθροισμα των μερών του (ευπρόσδεκτο θα ήταν ίσως, σχετικά, κι ένα μικρό επίμετρο). Η πραγματική όμως αξία του βιβλίου έγκειται στην κατάδειξη, αυτού που ο Ε. Παπαταξιάρχης θέτει ως σημείο αναφοράς της συλλογής: την κεντρικότητα του καθημερινού στις μεταμορφώσεις του πολιτικού. Με τον τρόπο της κοινωνικής ανθρωπολογίας, η διαδικασία αυτή επιτυγχάνεται από τα κάτω: μέσω της ανάδειξης εντόπιων φωνών που βιώνουν τις πολυδιάστατες πτυχές του πολιτικού.

Ο Θοδωρής Ρακόπουλος εργάζεται στο τμήμα Ανθρωπολογίας του University of Bergen

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΤΩΡΑ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ

«Βαθεῖαν ἂλοκα διά φρενός ...» Ετώσια τόσα και τόσα έτη, διωλένια και αυθαίρετα άρπαξαν βρέφη έρωτος, που η Άτροπος άπονα τα θέτει να αιωρούνται αενάως στου Ιξίονος τα νέφη. Οι προσδοκίες για ευεστώ ετρυτάνευσαν σε κηροστασία ενδοιασμούς και εκστάσεις αλλά για άλλη μια φορά επρυτάνευσαν των συνένοχων συστολών οι αιτιάσεις. Επί της συνεκδημούσης στρωμνής αμαιμάκετοι αλυσμοί βάλλουν κατ’ όναρ και καθ’ ύπαρ σαν οθνείοι εσμοί ενάντια στον ίμερο για ήρεμο της ζωής το εὖ. Το κατεσκληκός σκήνωμά μου ραδινό μπρος στους ακκισμούς της πανδέγμονος ψυχής σε άκρως υλιστικούς εθισμούς κοινωνεί λιπαρών σε πομπές εθνικών: «ὓε, Ζεῦ». Αντίνοος Σενέκας

Παρέμβαση, πνευματική επιθεώρηση της Κοζάνης, τχ. 173 Σε κάθε επαρχιακό περιοδικό, με σταθερή δομή ύλης και, το κυριότερο, σταθερή αναφορά σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, απ’ όπου προέρχονται οι περισσότεροι συνεργάτες του, είναι δύσκολο να περιμένεις εκπλήξεις, που να υπερβαίνουν το αξιοπρεπές μεν αλλά προβλέψιμο επίπεδο. Και δεν αναφέρομαι μόνο στον ορίζοντα των ούτως ειπείν τοπικών συνεργασιών, αλλά και στην ποιότητα των εξ Αθηνών προερχομένων, οι οποίες αντιμετωπίζουν τα επαρχιακά περιοδικά ως δεύτερης διαλογής, κατευθύνοντας εκεί τα πάρεργά τους ή τις υποχρεώσεις τους. Όμως η Παρέμβαση δείχνει να κερδίζει, σχεδόν σε κάθε τεύχος, κι αυτό το στοίχημα, και συνήθως με περισσότερες της μίας μη προβλέψιμες συνεργασίες, προερχόμενες μάλιστα από «εντόπιους». Για του λόγου το αληθές, το απόσπασμα που ακολουθεί από ένα ποιητικό δίπτυχο της Αρετής Γκανίδου: Άρατε πύλας οι αρχόντισσες Να ξεχυθεί η μαύρη οργή με κέρατα κι οπλές Άρατε πύλας να ξεχυθεί το σκότος απ’ το στόμα μου Κ.Β.

Η ΑΥΓΗ • 15 ΦΕΒΡΟYAΡΙΟΥ 2015

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Η ασυγχώρητη αδυναμία των ποιητών ΝΤΙΝΟΣ ΣΙΩΤΗΣ, Οι φτωχοί μας άνθρωποι: ποίημα υπό εξέλιξη, Κοινωνία των (δε)κάτων, Σειρά Τρία Έψιλον - Εκδόσεις Εκτός Εμπορίου, Αθήνα 2013, σελ. 16 Η συγκεκριμένη συλλογή του Ντίνου Σιώτη απαρτίζεται από μια αρκετά εκτενή ενιαία σύνθεση και ένα επιπλέον καταληκτικό ποίημα. Η σύνθεση είναι λυρική με συναισθηματικό κέντρο της την προσοχή στους πιο χαμένους από την ελληνική κρίση. Χαρακτηρίζεται στον υπότιτλο του βιβλίου ως ποίημα υπό εξέλιξη, αλλά δεν χρειάζεται να συνεχισθεί και πολύ περισσότερο να ολοκληρωθεί, αφού ήδη συμφωνεί με τους όρους της κειμενικά εκτυλισσομένης πραγμα-

ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΒΟΥΖΗ

τικότητας, αποτελώντας ένα γλωσσικό παραπλήρωμά της, συνιστώντας άρα μια ποιητικά διαβρωμένη αντανάκλαση του κειμενοποιημένου discourse, το οποίο παράγουν τα media και το οποίο είναι απεριόριστο, επειδή έχει επιβληθεί να είναι. Από τα προηγούμενα συνάγεται ότι ο υπότιτλος ελέγχεται ως εξαπατητικός: Οι φτωχοί μας άνθρωποι ανήκουν σε μια δυνάμει ευρύτερη σύνθεση, η οποία θα παραμείνει ενδεχόμενη. Το πραγματολογικό πλαίσιο, όπου θα τοποθετούνταν το εκτενέστερο ποίημα από τα δυο της συλλογής, αποσύρεται και λανθάνει, χάρη στην τεχνική, την οποία χρησιμοποιεί ο Σιώτης, να κατευθύνει την αναφορικότητα, όχι προς την πραγματικότητα, παρά προς μια ρετρό - μυθική διάσταση. Η άμεση αναφορά δηλαδή δεν είναι για τους εξαθλιωμένους ανθρώπους του παρόντος, αλλά για ένα σύνολο αρχετυπικών φτωχών εντοπιζόμενο σε ένα φαντασιακό παρελθόν. «... οι φτωχοί συνήθως είναι / εργάτες ακόμα κι όταν είναι άνεργοι σκαφτιάδες / μεροκαματιάρηδες ναύτες (σπάνια λοστρόμοι) // πεταλωτήδες παγοπώληδες νερουλάδες... ζουν σε / αγροτικές περιοχές σε λαϊκές γειτονιές σε παραγ- // κουπόλεις σε μαχαλάδες... κι η / ζωή τους όλη ένα τσιγάρο που όλο την αγγίζει μια // κρίση. ...» (σελίδες 6 και 7). Η τεχνική της απόσυρσης του σύγχρονου πραγματολογικού πλαισίου, με συνέπεια τη λανθάνουσα μόνο παρουσία του, και της ταυτόχρονης ανάδυσης ενός μυθικού κόσμου, υιοθετείται αυθόρμητα και αυτόματα υπό την επίδραση του ποιήματος του Lêdo Ivo «Οι φτωχοί στο σταθμό λεωφορεί-

MALCOLM MACKAY, Ο αναγκαίος θάνατος του Λιούις Γουίντερ, Μετάφραση: Αλκηστις Τριμπέρη, Εκδόσεις Πόλις, σελ. 298 Πρόκειται για δείγμα εξαιρετικά επιμελημένης, ακριβολόγου, αναλυτικής, αλλά όχι ανιαρής γραφής, η οποία μπορεί να διδάξει πολλά σε όσους και όσες ξεκινούν τη σταδιοδρομία τους στο χώρο των απαιτητικών πεζογραφικών εμπεδώσεων. Γειώνοντας την εξιστόρησή του στο έδαφος του ρεαλισμού των «μαύρων» αστυνομικών ή άλλως ανιχνευτικών διεργασιών, ο Malcolm Mackay δεν παραλείπει να κρατήσει ανοικτή την πόρτα στη λογοτεχνία των γοητευτικών επινοήσεων. Έχει εντρυφήσει προφανώς στην παράδοση της συναφούς φιλολογίας. Άλλωστε ένας πωρωμένος δολοφόνος, όπως είναι π. χ. ο Κόλουμ ΜακΛίν, ο πρωταγωνιστής του έργου, ο οποίος διαλογίζεται αδιάκοπα σχεδόν σαν τον Καρτέσιο και δρα αναλόγως, δεν αναδεικνύεται σ΄ έναν καθό-

ων», το οποίο, όπως σημειώνει ο Σιώτης στην εσωτερική όψη του εξώφυλλου, υπήρξε η αφορμή για τη δική του σύνθεση. Επομένως, ο φαντασιακός κόσμος των αρχετυπικών αθλίων δημιουργείται με τη μεσολάβηση του ποιητικού σύμπαντος των φτωχών του Ivo. Επιπλέον, μέσω της διάλυσης της θεματολογίας της ανέχειας σε μοτίβα, που μετατρέπονται στους διαύλους από τους οποίους διέρχεται η σύνθεση, αποφεύγεται το να καταστεί αυτή θεματική. Το καταληκτικό και ξεχωρισμένο ποίημα, με τις καταβολές από την οπτική ποίηση, δρομολογεί την αναγωγή από τη μυθική διάσταση την κατοικημένη από τους αρχετυπικούς φτωχούς πίσω στο παροντικό αίτημα της εξέγερσης, παίρνοντας το επιθετικό σχήμα του βέλους. Όμως η προσοχή, εν προκειμένω, στους πιο χαμένους από την κρίση σημαίνει την απόσταση του ποιητικού υποκειμένου από το αντικείμενο του λυρισμού του και κατά συνέπεια την ταξική αντιμετώπιση του δεύτερου από το πρώτο: Aπό τη μια, ο ποιητής, υψωμένος σε μια προνομιούχο θέση παρατήρησης??? από την άλλη, το αντικείμενο της προσοχής του, οι απογυμνωμένοι από την κρίση άνθρωποι, τοποθετημένοι σε ένα διαφορετικό, ως παρατηρούμενοι, και αμέσως καταβιβασμένο επίπεδο. Αυτή η ταξική διάσταση αποδίδεται εμφατικά και σχηματικά με την εξπρεσιονιστική προβολή της ευμάρειας του ποιητή: «... (Περιστοιχισμένος από πλούσια γεύματα κι / εύπορους φίλους γράφω για τους φτωχούς / ...) ...» (σελίδες 7 και 8).

Έτσι από τη συγκεκριμένη σύνθεση προκύπτει μια διπλή επιτυχία. Πρώτον, παρακάμπτονται η επικαιρική προσέγγιση και η θεματική πραγμάτευση, που αποδεικνύονται εσφαλμένες ποιητικές επιλογές, επειδή διεξέρχονται την κρίσιμη σύγχρονη κατάσταση υιοθετώντας τους τρόπους του επικρατούντος λόγου των media, ο οποίος διασφαλίζει τη διάρκειά της και εκτονώνει το οποιοδήποτε κύμα εξέγερσης. Δεύτερον, ασκείται μια υπόγεια, άρα ειρωνική κριτική απέναντι στο υποκριτικό ενδιαφέρον των ποιητών, οι οποίοι περιγράφουν το φαινόμενο της φτώχιας και της εξακολουθητικής φτωχοποίησης από μια απομακρυσμένη, συνεπώς ταξικά διαχωρισμένη θέση. Αυτό το δεύτερο σημείο αποβαίνει πολύ βασικό, καθώς παρέχεται υπαινικτικά μια εξήγηση για την παράδοξη αδυναμία των περισσότερων Ελλήνων ποιητών να ανταποκριθούν με επάρκεια στα ζητήματα, που εγείρονται στην τέχνη τους εξαιτίας της κρίσης. για την ασυγχώρητη εσωστρέφειά τους και την επιφανειακή διαχείριση - όταν τα διαχειρίζονται - όσων συντελούνται γύρω τους. Οι φτωχοί μας άνθρωποι λοιπόν προσάπτουν εμμέσως μομφή στους ποιητές, οι οποίοι στις περισσότερες περιπτώσεις από εγωιστική απομόνωση ή δειλία καταλέγουν τους εαυτούς τους σε μια ξεχωριστή, εν τέλει αμέτοχη και αδιάφορη κοινωνική κατηγορία.

Ο Παναγιώτης Βούζης είναι διδάκτωρ φιλολογίας, ποιητής

Υποδειγματική αφήγηση ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΕΗ

λα πειστικό χαρακτήρα, αν αρκεστεί κανείς σε τυποποιημένες διηγητικές μεθόδους ή, αντιθέτως, σε αυτοσχέδιες, πλην μάταιες όμως αιρετικές ανακατατάξεις του λόγου. Ο συγγραφέας έχει κατά νου μιαν ολοκληρωμένη ιστορία ν’ αφηγηθεί και την αφηγείται. Και μάλιστα όσο καλύτερα μπορεί. Χωρίς κολπάκια του συρμού, χωρίς δήθεν μεταμοντέρνες υφολογικές εκτροπές ή ακατάσχετες δολιχοδρομίες, προβάλλει πολυεδρικά τους χαρακτήρες τους, ελέγχει πλήρως τις ποικίλες θεματικές ισορροπίες, διευκολύνει τον δέκτη του, φωτίζοντας καταλλήλως τα κομβικά σημεία της πλοκής και - το κυριότερο- δεν καταδέχεται να επιδεικνύει

συσσωρευμένες γνώσεις, στρατηγικές κειμενικής ανέλιξης ή κοσμοθεωρίες κενές ή μη περιεχομένου. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της Τριλογίας της Γλασκώβης, η οποία απέσπασε το βραβείο Bloody Scotland Crime Book of the Year. Τα άλλα δύο βιβλία τιτλοφορούνται αντιστοίχως How a Gunman Says Goodbye και The Sudden Arrival of Violence. Αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στην πληρέστερη ανάδειξη της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, ο Malcolm Mackay γεννημένος το 1982 στην πόλη Stornoway της Σκωτίας, φαίνεται να γνωρίζει σε βάθος το χώρο της δράσης. Οι επαγγελματίες δολοφόνοι, οι έντιμοι και

ανέντιμοι αστυνομικοί, οι ανενδοίαστοι έμποροι ναρκωτικών, οι γυναίκες των μαφιόζων, οι απαραίτητοι σωματοφύλακες συνιστούν τα μέλη ενός καθαρόαιμου σκοτσέζικου χορού, ο οποίος επείγεται να οδηγήσει την τραγωδία, την οποία του ανέθεσαν, σε μια κομψή, απολύτως αληθοφανή λύση. Ο Λιούις Γουίντερ, ένας αποτυχημένος του περιθωρίου της ζωής, ίσως συνιστά εύκολο στόχο. Όχι όμως για τον Κόλουμ ΜακΛίν, που θα μελετήσει σε βάθος όλα τα ενδεχόμενα μιας πανηγυρικής αποτυχίας. Θα φτάσει προοδευτικά ως τον παροξυσμό της οιονεί καλλιτεχνικής τελειομανίας, επιδιώκοντας τον άριστο φόνο. Κι εδώ ακριβώς έγκειται η αίγλη των συναφών αποτυπώσεων: ο φόνος ανάγεται στη βάση του αρχαίου νόμου της ανταπόδοσης. Ο Λιούις Γουίντερ εισπράττει ό,τι ακριβώς διανέμει με τα «βαποράκια» του. Κοντολογίς, ο Κόλουμ ΜακΛίν δικαιώνεται εν μέρει μέσα στο αίμα της θυσίας του άλλου. Η προοπτική του επερχόμενου κανιβαλισμού αναστέλλεται.

Ο Γιώργος Βέης είναι ποιητής

Η ΑΥΓΗ • 15 ΦΕΒΡΟYAΡΙΟΥ 2015

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Φιλοξενούμενη στη Γη ΑΝΝΑ ΑΧΜΑΤΟΒΑ, Ελεγείες του Βορρά, μετάφραση Ασπασία Λαμπρινίδου, Εκδόσεις poema, σελ. 45 Το εγχείρημα της μετάφρασης και της έκδοσης του κύκλου της Άννας Αχμάτοβα Ελεγείες του Βορρά δεν ήταν καθόλου εύκολο. Φαινομενικά απλοί στίχοι της ποιήτριας, η γλώσσα της οποίας ξεχωρίζει για την διαύγεια και την προσιτότητά της, αποτελούν μια ολόκληρη κωδικοποιημένη αφήγηση για τη ζωή και το περιβάλλον της ποιήτριας, για την εποχή τη δική της, κι εκείνων που έφτιαξαν αυτό το θαυματουργό μελάνι, στο οποίο η ίδια μούσκευε την πέννα της. Οι Ελεγείες του Βορρά είναι μια ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια, και κάθε λέξη της αποτελεί ένα λήμμα με πολυσέλιδη επεξήγηση, αποτελεί νότα μιας ολόκληρης συμφωνίας, που μπορεί να ακουστεί μόνο χάρη σε έναν άριστο μαέστρο. Το κομψό βιβλίο της Ασπασίας Λαμπρινίδου είναι μια πολύτιμη συνεισφορά στη γνωριμία και τη μελέτη του έργου της Άννας Αχμάτοβα στην ελληνική γλώσσα, όχι μόνο χάρη στην πολύ καλή και ακριβή μετάφραση, τόσο εννοιολογικά όσο και μουσικά, αλλά και χάρη στο επίμετρο -συγκροτημένο και εμπεριστατωμένο-, το μικρό χρονολόγιο και κυρίως, στις πολύτιμες σημειώσεις, που παραθέτει η μεταφράστρια στο τέλος του βιβλίου. Και όλα αυτά μέσα σε μόλις 45 σελίδες ενός «μικρού μήκους» βιβλίου.

ΤΗΣ ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΚΡΙΤΣΕΦΣΚΑΓΙΑ

Το αποτέλεσμα θα ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακό, αν η μεταφράστρια μπορούσε να κρατήσει τον ιαμβικό πεντασύλλαβο χωρίς ομοιοκαταληξία του πρωτότυπου (φόρος τιμής στους μεγάλους προκατόχους της, Φιόντιρ Τιούτσεφ κα Αλεξάντρ Πούσκιν, τους στίχους των οποίων η Αχμάτοβα επέλεξε ως επίγραφα). Η αλήθεια είναι, ότι οι σημειώσεις - σχόλια δεν θα μπορούσαν να χωρέσουν ούτε σε 450 σελίδες, αλλά τότε δεν επρόκειτο για λογοτεχνικό βιβλίο αλλά για μελέτη, και πίσω από το πυκνό δάσος από ημερομηνίες, ονόματα και ιστορικές αναφορές δεν θα βλέπαμε εκείνο το μοναδικό «δέντρο» - τα ίδια τα ποιήματα. Οι συντελεστές του βιβλίου κράτησαν απόλυτη ισορροπία ανάμεσα στην ποιότητα και την ποσότητα. Οι Ελεγείες του Βορρά, κύκλος από τα πιο μυστικιστικά, πιο δύσκολα ποιήματα της Αχμάτοβα, γραφόταν μια ζωή. Από το ξεκίνημα της δεκαετίας του ‘20, τις απαρχές της προσωπικής τραγωδίας της ποιήτριας και της τραγωδίας της πατρίδας της (όποιο στρατόπεδο κι αν επιλέξουμε), έως σχεδόν το θάνατό της, το 1966. Προφανώς, αν η Αχμάτοβα είχε περισσότερα χρόνια ζωής, αυτή η βιωματική εγκυκλοπαίδεια θα συμπληρωνόταν και με άλλες αποκαλύψεις. Η μνήμη της ήταν ένα άρτια συντηρημένο απύθμενο πηγάδι, απ’ όπου η ποιήτρια διαρκώς ανέσυρε γεγονότα, ονόματα, πράξεις. Οι Ελεγείες του Βορρά, όσο κανένα άλλο έργο της, μας φέρνουν κοντά στην ποιήτρια, είναι η διαθήκη και η ομολογία της, είναι ο καθρέφτης μπροστά στον οποίον στέκεται γυμνή. «Η Αχμάτοβα δε θα υπήρχε, αν δεν υπήρχε το ρωσικό μυθιστόρημα του 19ου αιώνα, αν δεν υπήρχε Τολστόι με την Άννα Καρένινα», ισχυρίζεται ένας από τους μελετητές του έργου της. Και πράγματι, η ποίηση της Αχμάτοβα είναι πολύ πιο κοντά στη ρώσικη πρόζα του 19ου αιώνα, παρά στην ποίηση, ακόμα και στην πρόζα του Πούσκιν, ίσως γι’ αυτό οι στίχοι της, ακόμα και γεμάτοι συνειρμούς, έφταναν και φτάνουν ως τους πιο απαίδευτους αναγνώστες, όπως φτάνει η Αγία Γραφή. Η Αχμάτοβα πολύ νωρίς συνειδητοποίησε τη διαφορετικότητά της. Το 1913, 24 χρονών, θα ξεκινήσει Τα επικά μοτίβα με την εξής φράση: Εκείνη την εποχή ήμουν φιλοξενούμενη στη Γη... Μόνο που λόγω του νεαρού της ηλικίας, δεν μπορούσε να εξηγήσει το μυστήριο της γέννησής της, γι’ αυτό και μια ολόκληρη ζωή προσπαθούσε να βρει την απάντηση. Η πορεία αυτής της προσπάθειας αντικατοπτρίζεται στις Ελεγείες του Βορρά. Υπήρχε πάντα η απόσταση ανάμεσα στην Αχμάτοβα και τον υπόλοιπο κόσμο. Απόσταση φυσική, όχι τεχνητή, επιβε-

βλημένη. Ο Ανατόλι Νάιμαν, που πέρασε πολύ χρόνο δίπλα στην Αχμάτοβα, συνεργαζόμενος μαζί της στο μεταφραστικό έργο, τα τελευταία χρόνια της ζωής της, ένοιωσε αυτή την απόκοσμη ψυχράδα από την πρώτη του επίσκεψη στην Αχμάτοβα. «Ήταν μεγαλοπρεπής, απροσπέλαστη, στεκόταν μακριά από ό, τι συνέβαινε δίπλα της, από τους ανθρώπους, από τον κόσμο, σιωπηλή και ακίνητη». Και αυτό παρόλο που η Αχμάτοβα ήταν φιλόξενη, ζεστή, συμπαντικά υπεύθυνη για κάθε κακό που συνέβαινε στην οικογένειά της, στους φίλους της, στην χώρα της. Στις Ελεγείες του Βορρά υπάρχει μια φράση, που κόβει τον κόσμο της Αχμάτοβα και την ίδια τη Ρωσία στα δύο. Η φράση αυτή δεν λέει απολύτως τίποτα σε έναν ξένο αναγνώστη, αλλά λέει και τα πάντα σε ένα Ρώσο. Υπάρχει μια προσπάθεια εξήγησής της στα σχόλια στο τέλος του βιβλίου, αλλά ως είναι φυσικό περιορίζεται στα στοιχειώδη. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς όμως, για τους λόγους, που ήδη αναφέραμε. Στην πρώτη Ελεγεία, στην «Προϊστορία», η Αχμάτοβα πετάει μεταξύ άλλον, σε παρενθέσεις: «...και ούτε στην Όπτινα πηγαίνω πια». Το σωστότερο θα ήταν «Και στην Όπτινα δεν θα ξαναπάω», γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο... Πρόκειται για τη Σκήτη Όπτινα, Σταυροπηγιακή Μονή, στα 250 χιλιόμετρα από τη Μόσχα, που ιδρύθηκε σύμφωνα με το θρύλο τον 15ο αιώνα από έναν μετανοημένο ληστή, τον Όπτα, και λειτούργησε επί σχεδόν πέντε αιώνες, ώσπου έκλεισε οριστικά το 1923 με ένα από τα επαναστατικά διατάγματα. Η Όπτινα υπήρχε τόπος προσκυνήματος σχεδόν όλης της διανόησης της Αγίας Πετρούπολης και της Μόσχας. Ο Ντοστογιέφσκι την επισκέφτηκε μια φορά το 1878, ο Τολστόι πέντε ολόκληρες φορές, ακόμα και αμετανόητος, ακόμα και αφορισμένος, ακόμα και στην τελευταία του φυγή από την Γιάσναγια Πολιάνα το 1910, λίγες μέρες πριν πεθάνει. Οι γέροντες της Όπτινα ήταν πνευματικοί πολλών Ρώσων καλλιτεχνών, ζωγράφων, συγγραφέων, ποιητών, ήταν συνομιλητές και καθοδηγητές τους: η περίφημη βιβλιοθήκη και οι εκδόσεις της Σκήτης δεν αφήνουν περιθώρια να αμφισβητήσουμε το εύρος των γνώσεων των πεφωτισμένων γερόντων της. Στην Όπτινα την Αχμάτοβα προσκάλεσε ο γέροντας Νε-

κτάριος, ο τελευταίος εκλεγμένος γέροντας της Σκήτης. Την προσκάλεσε, αφού διάβασε τα ποιήματά της: «Είναι άξια και ευσεβής...ας έρθει στην Όπτινα... Εδώ υπάρχουν γι’ αυτήν δυο ελεύθερα δωμάτια». Ο γέροντας Νεκτάριος της προφήτεψε το μαρτυρικό αγκάθινο στεφάνι: καμιά τέτοια προφητεία δεν έλαβε ούτε ο Ντοστογιέφσκι, ούτε ο Τολστόι, που επισκέφτηκε την Όπτινα ένα χρόνο μετά τον Ντοστογιέφσκι. Και οι δύο τιτάνες της ρωσικής λογοτεχνίας έγιναν δεκτοί από τον γέροντα Αμβρόσιο: για τον Ντοστογιέφσκι ο γέροντας είπε «Είναι μετανοημένος», για τον Τολστόι «Αλαζόνας»... Η Αχμάτοβα επισκέφτηκε την Όπτινα τις παραμονές της καταστροφής της Σκήτης, μετά το θάνατο του Νικολάι Γκουμιλιόφ, και ο γέροντας Νεκτάριος είδε στο πρόσωπό της κάτι που δεν διέκρινε ο προκάτοχός του ούτε στον Ντοστογιέφσκι, ούτε στον Τολστόι. Αγία Άννα την αποκαλούσε η Μαρίνα Τσβετάγιεβα, «Άββα Άννα» ο κριτικός λογοτεχνίας Β. Νεντόμπροβο. Ίσως γι’ αυτό στην Άννα Αχμάτοβα αποκαλύφθηκαν οι αλήθειες όχι μετά το θάνατο, «εκεί, που τα ξέρουν όλα» (Τρίτη ελεγεία, σελ 16), αλλά εν ζωή. Η Αχμάτοβα συνειδητά επέλεξε την φτώχεια, την αφάνεια, τον πόνο, την απώλεια, διά Χριστόν μωρία, ειλικρινά και αμετάκλητα. Την μοίρα του Μάντελσταμ την θεωρούσε «ιδανική», την εξορία του Μπρόντσκι στη Σιβηρία τεράστια τύχη, «σαν να πλήρωσε κάποιον για να του ‘φτιάξει’ το βιογραφικό του», όπως είπε χαρακτηριστικά. Εντελώς χριστιανικά (αλλά και σωκρατικά) η Αχμάτοβα έλεγε: «Δεν μπορούμε να δεχόμαστε μόνο τα καλά από τον Θεό και να μην δεχόμαστε τα κακά». Ήταν έτοιμη να θυσιάσει και να θυσιαστεί. Μετά το κλείσιμο της Σκήτης Όπτινα το 1918 και την οριστική της καταστροφή το 1923, διεκόπη η κοινή πορεία της Αχμάτοβα με τον Ντοστογιέφσκι, τον Τολστόι, με όλο τον 19ο αιώνα, η κοινή τους προϊστορία. Ξεκίνησε η μοναχική της πορεία, όπου είχε την προσωπική πλέον ευθύνη για ό,τι συμβαίνει και ό,τι συμβεί.

Η Ευγενία Κριτσέφσκαγια είναι κλασική φιλόλογος

3/2/2015

«Ψευδαισθησιακά» τοπία | ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ | Agelioforos.gr

Μια γιγάντια εικόνα συντεθειμένη από περίπου 500 ψηφιακές φωτογραφίες

«Ψευδαισθησιακά» τοπία Δημοσιεύτηκε: Σάββατο, 31 Ιανουαρίου 2015 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ

ΤΗΣ ΧΑΪΔΩΣ ΣΚΑΝΔΥΛΑ, chskandyla@ekdotiki.gr Ενα τοπίο κατασκευασμένο, «ψευδαισθησιακό» όπως το χαρακτηρίζει και ο δημιουργός του, ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, που απαρτίζεται, όμως από υπαρκτά στοιχεία. Αυτό είναι το έργο του καλλιτέχνη το οποίο παρουσιάζεται σε δύο εκθεσιακούς χώρους της Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του ΚΜΣΤ, στην αποθήκη Β1 στο λιμάνι και στην γκαλερί «Νitra» έως τις 28 Φεβρουαρίου. Πρόκειται για τα δύο τελευταία μέρη του συνεργατικού πρότζεκτ «Σε αναζήτηση νέου ερωτήματος» - τα πρώτα δύο παρουσιάστηκαν στη Βουδαπέστη. Ως προς τον οικολογικό προβληματισμό που είναι φανερό ότι πλημμυρίζει το έργο ο κ. Ζαφειρόπουλος επισημαίνει στον «Α»: «Υπάρχει ξεκάθαρα μια οικολογική κατεύθυνση, χωρίς, όμως, ηθικολογική μετάφραση. Παρουσιάσζουμε δηλαδή μια αλήθεια, δε μας ενδιαφέρει να ηθικολογήσουμε πάνω σε αυτήν. Ως προς τη θεματική ολόκληρου του πρότζεκτ, όπως γίνεται φανερό και μέσα από τον τίτλο του, ο ίδιος δηλώνει πως «το βασικό του θεωρητικό του υπόβαθρο είναι ότι έχει στόχο να κατασκευάζει ερωτήσεις», έτσι όπως, άλλωστε η τέχνη είναι ταγμένη να κάνει. Με επιμέρους τίτλο «Εφαρμοσμένα Υψόμετρα», το έργο ξεκίνησε στο Μπέργκεν της Νορβηγίας το 2013 και αποτελεί μια εγκατάσταση 20 μέτρων, ενός πανοραμικού τοπίου που είναι αποτέλεσμα ανα-σύνθεσης 500 φωτογραφιών από την ευρύτερη περιοχή της Νορβηγίας. Αυτό το συμβολικό ορεινό σημείο που είναι κρυμμένο από την πόλη αποτέλεσε τη βάση για μια σειρά ψηφιακών μετασχηματισμών, με στόχο να αναδειχθούν τα ζητήματα των διεθνών περιβαλλοντικών πολιτικών: την εμπορευματοποίηση και οικονομική εκμετάλλευση της φύσης. Το πανόραμα παρουσιάζει μια σειρά από σημαίνοντα της ανθρώπινης παρέμβασης και εκμετάλλευσης μέσα από μία «επιστημονικά φαντασιακή» αναπαράσταση: μηχανήματα και κατασκευές, όπως εξέδρες υποθαλάσσιων γεωτρήσεων πετρελαίου, εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, τουριστικές εγκαταστάσεις, χώροι διάθεσης απορριμμάτων, καθώς και ηλιακά, υδροηλεκτρικά πάρκα και μονάδες αιολικής ενέργειας προβάλλονται ως «εναλλακτικές λύσεις» για την παραγωγή ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα. Το τοπίο δεν είναι πλέον ένα φυσικό περιβάλλον, αλλά πεδίο κοινωνικών και πολιτικών αποτυπωμάτων. http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=40&artid=219708

1/2

3/2/2015

«Ψευδαισθησιακά» τοπία | ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ | Agelioforos.gr

Ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος ετοιμάζει αυτές τις μέρες την παρουσίαση ενός νέου του έργο στο Ινστιτούτο «Γκαίτε». Το 2013 ήταν resident artist στο Flux Factory στη Νέα Υόρκη και στο USF residency program στο Μπέργκεν της Νορβηγίας, ενώ την ίδια χρονιά εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 16η Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και της Μεσογείου με τίτλο «Errors Allowed» στην Ανκόνα της Ιταλίας. Το 2014 συμμετείχε στην Biennale Φωτογραφίας (Photobiennale) του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Zει και εργάζεται στην Αθήνα και Νέα Υόρκη.

http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=40&artid=219708

2/2

3/2/2015

Μια έκθεση - γέφυρα ανάμεσα σε Ελλάδα και Νορβηγία | Parallaxi Magazine

ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Προσκλήσεις Διαγωνισμοί

Ματιές στην πόλη

ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΡΓΑ

ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

Parallax View

Παρατηρητηριο πόλης

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Θεσσαλονίκη

Ρεπορτάζ

Life

Αρχείο

Ταξίδι

Μια έκθεση - γέφυρα ανάμεσα σε Ελλάδα και Νορβηγία

Νο 200 Μάρτιος 2015 Παλιότερα Τεύχη

Παλαιότερες Δράσεις

της Μαρίας Κενανίδου Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος: Quest of Query: Interpretations of the Actual στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης & Applied Altitudes στη Nitra Gallery Στο πλαίσιο του συνεργατικού project «Quest of Query» που ξεκίνησε στο USF residency program του Μπέργκεν της Νορβηγίας το 2013, παρουσιάζονται στην πόλη μας δύο ενότητες από την εικαστική παραγωγή του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου: η «Interpretations of the Actual» (μτφρ. Σε Αναζήτηση του Ερωτήματος. Ερμηνείες του Υπαρκτού) στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και η «Applied Altitudes» ((μτφρ. Εφαρμοσμένα Υψόμετρα) στη Nitra Gallery. Μέσα από μία «καλλιτεχνική πρακτική του αρχείου», με διευρυμένα όρια όχι ως τεκμηριωτική πρακτική αλλά ως συλλογή μνήμης με απρόσμενες συναθροίσεις και συναρθρώσεις εντός του πεδίου μιας δημοκρατικής δημόσιας πολιτικής τέχνης, με έμφαση στο μορφικό και συγκειμενικό περιεχόμενο, δημιουργεί εναλλακτικές αφηγήσεις και δίνει τη σημασία του χώρου ως παραγωγή γνώσης και αλήθειας, με μία ασύμμετρη ανάπτυξη στον ιστορικό χρόνο.

http://parallaximag.gr/parallax-view/mia-ekthesi-gefyra-anamesa-se-ellada-kai-norvigia

1/5

3/2/2015

Σε

Μια έκθεση - γέφυρα ανάμεσα σε Ελλάδα και Νορβηγία | Parallaxi Magazine

αναζήτηση

του

ερωτήματος

και

ανοιχτά

για

πολλαπλές

ερμηνείες

στο

ΚΣΤ

παρουσιάζονται σαράντα σχέδια και τέσσερις βίντεο-εγκαταστάσεις, που έχουν ως εκκίνηση το λιμάνι ως τόπο. Μία τέτοιου είδους διαπραγμάτευση του τόπου μέσα από την καλλιτεχνική

πρακτική

του

«διευρυμένου

αρχείου»

στην

εικαστική

εκδοχή

του

Ζαφειρόπουλου, επανέφερε στο νου μου τη διάλεξη του Foucault το 1967 «περί αλλοτινών χώρων», «ως χώρος του άλλου», ως δίκτυο που ενώνει σημεία, υφαίνοντας το ιστό του και τη θεωρία του Thirdspace του Soja ως «χώρο αναπαραστάσεων».

P O P UL A R P O S T S

Το λιμάνι εδώ, ως ετεροτοπία, ορίζεται από τη διαφορά του με τον κυρίαρχο τρόπο οργάνωσης του χώρου και από τον ιδιαίτερο τρόπο διάχυσης των κοινωνικοπολιτικών

Ξεφυτρώνουν βιβλιοθήκες! 19/02/2015 - 07:15

σχέσεων στο κοινωνικό σύνολο, έξω από την ερμηνεία της χωρικής του διάστασης, επιλέγοντας, εντοπίζοντας και εισάγοντας στο έργο υπαινιγμούς για τις μη κυρίαρχες Στη στοά που αποθεώνει τη γεύση! 17/02/2015 - 07:51

κοινωνικοπολιτικές σχέσεις. Όσον αφορά το λιμάνι ως χώρος, στο εδώ και τώρα, ενέχει και τις δύο έννοιες: της εκκίνησης και του προορισμού, αποτελώντας την προοικονομία του επόμενου τόπου αλλά και την ύπαρξη του προηγούμενου, αγγίζοντας τη παραγωγή δημόσιας σφαίρας, μ΄ αυτό που η Arendt ονομάζει «pontentia», με μία δηλαδή δύναμη και δυνητικότητα των ανθρώπων που

Πέντε πανέμορφα καφέ χωρίς καπνό! 27/02/2015 - 10:04

συμπράττουν και που χάνονται όταν διασκορπίζονται. Χρησιμοποιεί τα έργα του σαν μία νοητή εικαστική γέφυρα εντοπίζοντας τον «κοινό τόπο» και τις ομοιότητες του λιμανιού της Θεσσαλονίκης και του Μπέργκεν στη Νορβηγία αλλά

Ακάλεστοι παντού- μια θρυλική ιστορία της πόλης 02/02/2015 - 08:42

παράλληλα εκκινεί και μία συζήτηση που αφορά την ετερότητα της σχέσης εξουσίας με το χώρο

στην

εκάστοτε

πολιτικοκοινωνική

συνθήκη,

σχολιάζοντας

ταυτόχρονα

την

ετεροτοπολογία στο νοητικό, γλωσσικό και υλικό του πεδίο.

ΑΠΘ: Εδώ τελειώνει η λογική 23/02/2015 - 07:27

Και με αυτή την οπτική, μπορούμε να διαβάσουμε με ακόμη μεγαλύτερη ενάργεια το έργο του, βασιζόμενοι στο αναλυτικό μοντέλο που προτείνει ο Lefebvre για το χώρο ως «double illusion» ή όπως ανέφερε σε μία συζήτησή μας, η επιμελήτρια της έκθεσης Eszter Szakács, «double ontology» αρχικά με προτεραιότητα στο αντικείμενο την ύλη και τις δομές και έπειτα στο υποκείμενο και στο πνεύμα. Μπορούμε να διακρίνουμε έτσι τον τόπο ως κοινωνικοχωρική συνθήκη συνάρθρωσης κοινωνικών σχέσεων, μέσα από την υλικότητα των σχέσεων, των πρακτικών και των στρατηγικών του λιμανιού. Και στις δύο ενότητες, μέσα από την δημιουργία των εικαστικών εννοιολογικών του κατασκευών, εμπλέκοντας το δημόσιο και το ιδιωτικό και ως πράξη και ως συμμετοχή, επανευφεύρει και επαναρθρώνει, τον τόπο, μέσα από μία ανίχνευση όχι μετέωρη ανάμεσα στο δίπολο αντικείμενο-υποκείμενο, αλλά διάχυτη μέσα από μία δυναμική κυκλική σχέση με το υποκείμενο και το αντικείμενο, ως «μέσο όρο» για την γνώση, όπως προτείνουν και οι Cenzatti, Stickells και Lang.

http://parallaximag.gr/parallax-view/mia-ekthesi-gefyra-anamesa-se-ellada-kai-norvigia

2/5

3/2/2015

Μια έκθεση - γέφυρα ανάμεσα σε Ελλάδα και Νορβηγία | Parallaxi Magazine

Risk Consulting Αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνων Παροχή υπηρεσιών εσωτερικού ελέγχου

*Περισσότερες πληροφορίες εδώ ................................................................................................................................................... Στη ενότητα που παρουσιάζεται στη Nitra Gallery, με μία ανάλογου τύπου διαπραγμάτευση, τόσο στην καλλιτεχνική πρακτική του αρχείου όσο και του τόπου, εκθέτει μία εγκατάσταση 20

μέτρων,

ενός

πανοραμικού

τοπίου

που

είναι

αποτέλεσμα

ανά-σύνθεσης

500

φωτογραφιών από την ευρύτερη περιοχή της Νορβηγίας. Εκτύπωση UV Inject σε επίζωγραφισμένα πλακάκια linoleum. Στο

κείμενό

της

επιμελήτρια

όσον

αφορά

την

έκθεση

στη

Nitra

Gallery,

αναφέρει: «Εφαρμοσμένα Υψόμετρα» είναι ένα επινοημένο μοντέλο αντίληψης του κόσμου που λειτουργεί μέσω της ψευδαισθητικής πρόσληψης. Αυτό το δομημένο περιβάλλον από απομεινάρια άνθρακα της ανθρώπινης παραβίασης, τα ίχνη και τα υπολείμματα από «υπαρκτά» αντικείμενα και στοιχεία που στο σύνολό τους σχηματίζουν μία φυσική αλληγορία: την εικόνα μιας εννοιολογικά ανύπαρκτης γης. Το μνημειώδες πανόραμα βασίζεται στα αποτελέσματα μίας θελκτικής οφθαλμαπάτης, ενώ συγχρόνως εμπεριέχει τους κινδύνους που ενέχει η (κατά)χρήση της φύσης. Αυτή η γοητευτική σύνθεση, η οποία δεν στοχεύει σε κάποια ηθικολογική προσέγγιση, είναι περισσότερο μια αφήγηση από ό,τι μία απλή εικόνα, είναι μια παράθεση των τμημάτων ενός νέου κόσμου που φτιάχνουμε για τους εαυτούς μας.» *Περισσότερες πληροφορίες εδώ Parallax View

εκθέσεις

τέχνη

Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

227

Καταστήματα για Ενοικίαση Η ΟΠΑΠ ζητά άμεσα προς ενοικίαση καταστήματα. Συμπλήρωσε την φόρμα!

Add new comment Your name

http://parallaximag.gr/parallax-view/mia-ekthesi-gefyra-anamesa-se-ellada-kai-norvigia

3/5

3/2/2015

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος. Quest of Query. Interpretations of the Actual

Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βολκόφ Αλεξάντρ Πρόσωπα Βολκόφ Αλεξάντρ Πρόσωπα

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος. Quest of Query. Interpretations of the Actual (μτφρ. Σε Αναζήτηση του Ερωτήματος. Ερμηνείες του Υπαρκτού) Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, λιμάνι) 23 Ιανουαρίου – 7 Μαρτίου 2015 Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης παρουσιάζει αξιοσημείωτες ομοιότητες με αυτό του Μπέργκεν στη Νορβηγία, γεγονός που δεν μπορούσε παρά να το καταστήσει ιδανικό νέο σταθμό αναζήτησης για το project του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου με τίτλο Quest of Query. Interpretations of the Actual (μτφρ. Σε Αναζήτηση του Ερωτήματος. Ερμηνείες του Υπαρκτού) που θα φιλοξενηθεί στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, στην Αποθήκη Β1, από τις 23 Ιανουαρίου έως τις 7 Μαρτίου 2015 (εγκαίνια: Παρασκευή 23 Ιανουαρίου, 20:30. Ώρες λειτουργίας Τρίτη-Σάββατο 10:00-18:00). Η έκθεση πλαισιώνεται από εκπαιδευτικά προγράμματα και ξεναγήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας της, καθώς και από ένα συμπόσιο που θα πραγματοποιηθεί στην Αποθήκη Β1, με τη συμμετοχή επιμελητών, θεωρητικών τέχνης, φοιτητών και επαγγελματιών από τον χώρο της τέχνης, από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Επιμέλεια έκθεσης: Eszter Szakács (HU) Η έκθεση παρουσιάζει σαράντα σχέδια και τέσσερις βίντεο-εγκαταστάσεις με αφετηρία τον Σκανδιναβικό Βορρά, που αποτελούν ανασύνθεση των δύο πρώτων κεφαλαίων, τα οποία αρχικά παρουσιάστηκαν στη Βουδαπέστη, στο tranzit.hu και στην Deák Erika Gallery τον Ιούνιο του 2014. Η περιπλάνηση (μεταφορική όσο και κυριολεκτική) μέσα στο θαλάσσιο περιβάλλον, η εθνική και υπερεθνική σημασία μιας παρέλασης, το ανθρώπινο βλέμμα και η μνήμη του τόπου και της εμπειρίας του, ο χώρος και το τοπίο ως αφορμή για ανακάλυψη προσωπικών αφηγήσεων, αποτελούν ορισμένα από τα ερωτήματα της διευρυμένης αναζήτησης των έργων. Το project συστήθηκε στη βάση αμοιβαίας και παραγωγικής συνεργασίας μεταξύ του εικαστικού καλλιτέχνη Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου και της επιμελήτριας Eszter Szakács στο Bergen της Νορβηγίας (όπου και οι δύο συμμετείχαν σε προγράμματα residency, στο AiR USF και στο Hordaland Kunstsenter, αντίστοιχα), τόπο/λιμάνι που αποτέλεσε http://www.greekstatemuseum.com/kmst/exhibitions/article/951.html

1/4

3/2/2015

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος. Quest of Query. Interpretations of the Actual

σημείο εκκίνησης και αναφοράς. Το υλικό που προέκυψε και συγκεντρώθηκε εκεί, επαναερμηνεύεται έκτοτε συνεχώς, μέσα από διαφορετικά πεδία θεωρητικής έρευνας. Σε κάθε νέο κεφάλαιο-εκθεσιακή εκδοχή, τα έργα σχηματίζουν εκ νέου ένα «διευρυμένο αρχείο», με αναφορές κυρίως στις έννοιες του χώρου και της τοπογραφίας έναντι του χρόνου και της ιστορίας. Οι δύο βασικές ιδέες, το "quest" και το "query" είναι λέξεις που σχετίζονται ετυμολογικά καθώς και οι δύο προέρχονται από τη λατινική λέξη quaerere (ρωτώ, αναζητώ). Βασική μεθοδολογία του project είναι η επισταμένη διερεύνηση ποικίλων εννοιών, όπως οι πολιτικές συσχετίσεις, η οικολογία και η ανθρωπολογία μέσα από καταγραφική αναπαράσταση του περιβάλλοντα χώρου. Τα έργα αποτελούν μια σειρά καταγραφικών παρατηρήσεων του τοπίου, των σωμάτων και της αρχιτεκτονικής από την ευρύτερη περιοχή της νορβηγικής πόλης. Αυτές οι διαισθητικές ανθρωπολογικές απεικονίσεις κατασκευάζουν και συνθέτουν διφορούμενες ερμηνείες. Η παρατήρηση και η ανάγνωση του «τοπικού» που προκύπτει (πέρα από τις προφανείς σκέψεις και τις γοητευτικές λεπτομέρειες του φυσικού και του αστικού περιβάλλοντος), εγείρει μία σειρά από δυσδιάκριτες κοινωνικό-πολιτικές συνιστώσες - για την ηγεμονική επιτήρηση, την προπαγάνδα ή τον έλεγχο - που, ουσιαστικά, ξεπερνούν την έννοια της εντοπιότητας. Είναι ένα ταξίδι από τον «τόπο ως τοποθεσία» στον «τόπο ως κοινό τόπο», μια αλληγορία για το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Ο «τόπος και η τοπιογραφία» στο “Quest of Query” είναι υπέρ-τοπικές και ποιητικές έννοιες: συνθέτουν μια Οδύσσεια όχι σε φυσικό χώρο και χρόνο, αλλά ένα συνεχές πνευματικό ταξίδι που αποκωδικοποιεί τις μη ορατές, αλλά σαφώς υπαρκτές αντιφάσεις της παγκοσμιοποίησης. Πρόγραμμα συμποσίου «Ερμηνείες του Υπαρκτού» Σάββατο 24 Ιανουαρίου 2015 / 11:00 – 15:00 Κέντρο Σύγχρονής Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1) Συντονισμός: Αρετή Λεοπούλου, Ιστορικός Τέχνης, επιμελήτρια ΚΣΤΘ Οι εισηγήσεις θα γίνονται στα αγγλικά. 11:00-11:20 Eszter Szakács (HU), επιμελήτρια tranzit.hu, Βουδαπέστη, Ουγγαρία Εισαγωγή: Η αναλυτική του τόπου στην Αναζήτηση του Ερωτήματος 11:20-11:40 Μερόπη Ζαβλάρη (GR) Θεωρητικός Τέχνης και Αρχιτεκτονικής, Υποψήφια Διδάκτορας Σχολή Αρχιτεκτόνων Π.Θ. Ο Άστοχος Χάρτης ενός Βέβαιου Τόπου 11:40-12:00 Anthea Buys (NO), Διευθύντρια στο ΚΣΤ Hordaland, Μπέργκεν, Νορβηγία «Τόσο πραγματικό όπως κάθε έργο τέχνης»: Οι (κατά) χρήσεις της «πραγματικότητας» στην Κριτική Εικαστική Πρακτική 12:00-12:30 Συζήτηση 12:30-13:00 Διάλειμμα 13:10-13:30 Δημήτρης Μιχάλαρος (GR) Εικαστικός καλλιτέχνης, Επιμελητής, Διευθυντής του φεστιβάλ Πεδίο Δράσης Κόδρα Η ευφυΐα της πολιτισμικής ταυτότητας 13:30-13:50 Μαρία Κοτρίδου, Μαρία Ράλλη και 'Ολγα Δήμητρα Τσιαλού (GR) προπτυχιακές φοιτήτριες στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΑΠΘ. [Μετά]γεγονός και [Μετά]μύθος : Η Περίπτωση του Συμποσίου «Ερμηνείες του Υπαρκτού» 13:50-14:10 Αλέξανδρος Κιουπκιολής (GR) Πολιτικός Θεωρητικός, Λέκτορας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ http://www.greekstatemuseum.com/kmst/exhibitions/article/951.html

2/4

3/2/2015

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος. Quest of Query. Interpretations of the Actual

Αυταρχικές μετα-πολιτικές της εξαίρεσης πίσω από τη φιλελεύθερη-δημοκρατική πρόσοψη: η περίπτωση της Ελλάδας από τις αρχές του 21ου αιώνα ως την κρίση του καθεστώτος την περίοδο 2010-2014 14:10-15:00 Συζήτηση Βιογραφικό σημείωμα του καλλιτέχνη Ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος γεννήθηκε το 1978. Αποφοίτησε με άριστα από το τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. (2003). Συμμετείχε στο πρόγραμμα Erasmus με υποτροφία του Ι.Κ.Υ στο Universidad de Barcelona, Βαρκελώνη – Ισπανία. (2001). Αποφοίτησε με άριστα από το Μεταπτυχιακό Εικαστικών Τεχνών της ΑΣΚΤ (2006). Αποφοίτησε με άριστα και τιμήθηκε με το Paula Rhodes Memorial Award από το MFA του School of Visual Arts, Nέα Υόρκη-ΗΠΑ με υποτροφίες από τα Ιδρύματα Fulbright, Gerondelis και Αλέξανδρος Ωνάσης (2009). Συμμετείχε στο Skowhegan School of Painting and Sculpture (2009). Είναι Υποψήφιος Διδάκτορας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Από το 2001 έχει πραγματοποιήσει 7 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 50 διεθνείς ομαδικές εκθέσεις, residencies και project στην Ελλάδα και εξωτερικό. Έχει αποσπάσει επαίνους και αναθέσεις παραγωγής έργων σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, σε Ιδρύματα και Ινστιτούτα όπως το Morton Arboretum στο Lisle Illinois των ΗΠΑ, το Μουσείο Πολιτικής Αεροπορίας στην Αθήνα, την εταιρία Miltech Hellas κ.ά. Έργα του βρίσκονται σε πολλές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, Ελβετία, Λονδίνο και ΗΠΑ. Άρθρα, κριτικές και παρουσιάσεις του έργου του έχουν δημοσιευτεί σε δεκάδες ελληνικά, διεθνή και διαδικτυακά μέσα. Το 2013 ήταν resident artist στο Flux Factory στην Νέα Υόρκη και στο το USF residency program στο Μπέργκεν της Νορβηγίας. Το 2013 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 16η Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και της Μεσογείου με τίτλο “Errors Allowed” στην Ανκόνα της Ιταλίας. Το 2014 συμμετείχε στη Biennale Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (Photobiennale) του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Zεί και εργάζεται στην Αθήνα και Νέα Υόρκη. www.theodoroszafeiropoulos.com

http://www.greekstatemuseum.com/kmst/exhibitions/article/951.html

3/4

3/2/2015

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος. Quest of Query. Interpretations of the Actual

Χορηγός ασφάλισης έργων τέχνης

Πληροφορίες ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Αποθήκη Β1, Λιμάνι, Τ.+30 2310 593 270 www.cact.gr Ώρες λειτουργίας έκθεσης: Τρίτη-Σάββατο 10:00-18:00 Εισιτήρια: 3 ευρώ ολόκληρο, 1,5, ευρώ φοιτητικό-μαθητικό, 1 ευρώ ομαδικά. Ισχύουν ατέλειες. ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΥΠΟΥ

Συνημμένα Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος / 24 Hours of Pride 2014 Βίντεο-εγκατάσταση (jpeg, 1.83MB) Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος / Scrolling Topographies 2014 Εγκατάσταση: βίντεο HD, 40’ (jpeg, 2.93MB) Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος / Landscape Is Not Innocent 2014 Διπλή προβολή HD βίντεο, 30’02” (jpeg, 2.62MB) Επιστροφή © 2007 Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

http://www.greekstatemuseum.com/kmst/exhibitions/article/951.html

4/4

2/28/2015

Εικόνες εκδοχές του χώρου μέσα στον χρόνο | Εικαστικά | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

28 Φεβρουαρίου 2015

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 14:11

Εικόνες εκδοχές του χώρου μέσα στον χρόνο ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ

Το παράτολμο ταξίδι της σχεδίας που προκαλεί το «βασιλικό» καράβι.

Ετικέττες:

Ποια εικόνα κουβαλάς από έναν τόπο που σε φιλοξένησε; Πώς χτίζεις το υλικό της μνήμης και τα φωτογραφικάαναμνηστικά τεκμήρια για να δημιουργήσεις μια νέα καταγραφική αναπαράσταση του τόπου και της εμπειρίας; Στην περίπτωση του εικαστικού καλλιτέχνη Θόδωρου Ζαφειρόπουλου, φτάνει να σε περικυκλώσουν οι εικόνες της Νορβηγίας, είτε σε βίντεο και σχέδια, είτε σε επεξεργασμένες φωτογραφίες, για να αντιληφθείς τις ποικίλες εκθεσιακές εκδοχές που σχηματίζουν τα έργα με αναφορές στις έννοιες του χώρου και της τοπιογραφίας έναντι του χρόνου και της Ιστορίας. Σε δύο χώρους

http://www.kathimerini.gr/805303/article/politismos/eikastika/eikones-ekdoxes-toy-xwroy-mesa-ston-xrono

1/3

2/28/2015

Εικόνες εκδοχές του χώρου μέσα στον χρόνο | Εικαστικά | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Τις συμπυκνώνει, στην τρίτη και τέταρτη εκδοχή ενός ευρύτερου πρότζεκτ, όπου αναπτύσσονται ταυτόχρονα σε δύο χώρους: στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης (αποθήκη Β1) του ΚΜΣΤ και στη Nitra Gallery (Φιλίππου 51), όπου συναντιούνται δύο λιμάνια με αξιοσημείωτες ομοιότητες: του Μπέργκεν και της Θεσσαλονίκης. Ηταν ο ιδανικός σταθμός αναζήτησης για το πρότζεκτ «Σε αναζήτηση του Ερωτήματος. Ερμηνείες του Υπαρκτού», που συστήθηκε μεταξύ του Ελληνα καλλιτέχνη και της επιμελήτριας Eszter Szakacs το ’13 στον σκανδιναβικό Βορρά. Το υλικό που προέκυψε παρερμηνεύεται, έκτοτε, συνεχώς μέσα από διαφορετικά πεδία θεωρητικής έρευνας, τεχνικής και αισθητικής απεικόνισης. Η εκκίνηση έγινε στη Βουδαπέστη με τα δυο πρώτα κεφάλαια που παρουσιάστηκαν στο transit.hu και στην Deak Erika Gallery, τον περασμένο Ιούνιο. Μέσα από την ανασύνθεση των έργων της Βουδαπέστης πρόεκυψε η τρίτη περιπλάνηση (μεταφορικά και κυριολεκτικά) στην αποθήκη Β1 του λιμανιού, με διαφορετικές απεικονίσεις και ερμηνείες. Σαράντα σχέδια σε ριζόχαρτο που δημιούργησε ο καλλιτέχνης στο παλαιό εργοστάσιο σαρδελοποιίας της Νορβηγίας και τέσσερα βίντεο-εγκαταστάσεις εγείρουν μια σειρά κοινωνικό-πολιτικές συνιστώσες για την προπαγάνδα ή τον έλεγχο. Το θαλάσσιο περιβάλλον, η εθνική και υπερεθνική σημασία μιας παρέλασης, το ανθρώπινο βλέμμα, η μνήμη και η λήθη του τόπου και της εμπειρίας, ο χώρος και το τοπίο ως αφορμή για προσωπικές αφηγήσεις αποτελούν τα ερωτήματα αυτής της αναζήτησης των έργων. Το «quest» και το «query» από τη λατινική λέξη quaerere (ρωτώ, αναζητώ) είναι, εξάλλου, οι βασικές ιδέες του πρότζεκτ που ξεκίνησε για να διερευνήσει ποικίλες έννοιες (πολιτική, οικολογία, ανθρωπολογία) μέσα από την αναπαράσταση του περιβάλλοντος χώρου. «Δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ ή ένα αφιέρωμα στο Μπέργκεν» εξηγεί στην «Κ» ο Θόδωρος Ζαφειρόπουλος, που ζει και εργάζεται στην Αθήνα και τη Ν. Υόρκη. «Με σημείο αναφοράς τη Νορβηγία κι ένα περιορισμένο υλικό γύρω από το οποίο συγκεντρώνονται ιδέες, ανακατασκευάζεται ένα μοντέλο σκέψης. Κάθε φορά το υλικό αναδιαμορφώνεται για να στήσει καινούργιες αφηγήσεις μέσα από νέα έργα. Η έννοια της εμπειρίας ενός τόπου μεταφράζεται σε μια νέα εμπειρία διαδικασίας, που ολοένα απομακρύνεται για να κατασκευάσει ου-τοπίες». «Εφαρμοσμένα Υψόμετρα» Ο μη τόπος απεικονίζεται εύστοχα στη Nitra Gallery με τα «Εφαρμοσμένα Υψόμετρα» –μια εγκατάσταση 20 μέτρων (επιμέλειας Eszter Szakacs) που αποτελεί την τελευταία ενότητα «Το πανοραμικό τοπίο με απέραντη θέα της κορυφογραμμής του βουνού Floyen» (φυσικό «οχυρό» του Μπέργκεν) περικυκλώνει τον επισκέπτη. Προέκυψε από την ανα-σύνθεση 500 φωτογραφιών από την ευρύτερη περιοχή της Νορβηγίας, ψηφιακά επεξεργασμένες από τον φωτογράφο Γ. Μπουλασίδη και εκτυπωμένες σε ζωγραφισμένα πλακάκια. Το φωτογραφικό κολάζ μέσα από το όποιο αναδεικνύονται διεθνή περιβαλλοντικά ζητήματα (οικονομική εκμετάλλευση της φύσης) δεν υμνεί την ομορφιά του φυσικού περιβάλλοντος. Ο καλλιτέχνης με τη ζωγραφική της εικόνας δημιουργεί μια «επιστημονικά φαντασιακή» αναπαράσταση, όπου συνυπάρχουν το μουσείο παγετώνων, φωτοβολταϊκά, χώροι απορριμμάτων, υδροηλεκτρικά πάρκα, μονάδες αιολικής ενέργειες, «τα σκουπίδια του μέλλοντος», όπως λέει ο ίδιος. Τα έργα στις δύο ενότητες ξεπερνούν την έννοια της εντοπιότητας. Ο «τόπος και η τοπιογραφία» στο «Quest of Query» είναι μια Οδύσσεια όχι σε φυσικό χώρο και χρόνο, αλλά ένα συνεχές πνευματικό ταξίδι που αποκωδικοποιεί τις μη ορατές αλλά σαφώς υπαρκτές αντιφάσεις της παγκοσμιοποίησης» εξηγεί ο καλλιτέχνης. «Είναι η αναζήτηση για την κατασκευή του ερωτήματος. Μια πράξη σε εξέλιξη και νομίζω πως θα χρειαστεί πολύς καιρός για να ολοκληρωθεί αυτό το επικό-σχήμα».

http://www.kathimerini.gr/805303/article/politismos/eikastika/eikones-ekdoxes-toy-xwroy-mesa-ston-xrono

2/3

9/23/2014

α-στοχία: ομαδική έκθεση από το The symptom projects

Τρίτη, 23 Σεπτεμβρίου 2014

Μουσική ΤΆρθρα έχνες

Θέατρο Νέα

Μου αρέσει!

Σινεμά

Χορός

Τέχνες

Follow @culturenowgr

57 χιλ.

Βιβλίο

Φεστιβάλ

Παιδί

Αναζήτηση

Θέματα

Συνεντεύξεις

α-στοχία: ομαδική έκθεση από το The symptom projects

Newsletter α -στοχία: ομαδική έκθεση από το The symptom projects

Τελευταία Νέα

Τρίτη, 23 Σεπτεμβρίου 2014 11:42

Μου αρέσει!

57 χιλ.

Κοινοποιήστε

Καταχωρήστε το email σας

15:23 H London Symphony Orchestra στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 3

Παρακολούθηση

211

Εκτύπωση

Το The Symptom Projects παρουσιάζει την ομαδική έκθεση με τίτλο «α α -στοχία» σε επιμέλεια Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου. Η έκθεση πραγματοποιείται από τις 426 Οκτωβρίου 2014 στον χώρο του παλαιού νοσοκομείου Άμφισσας με την υποστήριξη του Δήμου Δελφών, της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και του οργανισμού ΝΕΟΝ.

Θεματική της διοργάνωσης αποτελεί ο εντοπισμός και η παραγωγή συμπτωματικών παραδειγμάτων, τα οποία συνηγορούν στην αποτίμηση της καλλιτεχνικής πρακτικής (ενός έργου) ως «κατάδικασμένης» να μην πληροί ένα προσχεδιασμένα επιθυμητό ή επιδιωκόμενο στόχο. Κοινός «τόπος» των έργων αποτελεί η διαλεύκανση και η κατάδειξη των ενδογενών και εξωγενών παραγόντων που επηρεάζουν τη σύλληψη, το σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου Τέχνης και Αρχιτεκτονικής. Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες προσκλήθηκαν με γνώμονα την πλουραλιστική κατάθεση σκέψεων και προβληματισμών τόσο για την γενεαλογία του έργου όσο και για την ίδια την στάση τους απέναντι στην πρακτική. Πρωταρχικό μέλημα αποτέλεσε η συγκέντρωση απρόσμενων δοκιμιακών εκδοχών ικανών να καλύψουν και να διευρύνουν το φάσμα του πεδίου που καλύπτει ο όρος “αστοχία”.

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Βορριάς Πάνος, Γεροδήμος Βασίλης, Γυπαράκης Γιώργος, Δάλλας Αλέξης, Ευσταθιάδη Νατάσα, Καλαρά Νάντια, Καναρέλης Νίκος, Καπέλλος Γιάννης, Κωτσούλας Χρήστος (capten), Λάιος Αλέξανδρος, Μαντίκου Λίνα, Μπασσάνος Κώστας, Ξαφοπούλου Αλεξία, Οικονομέας Νίκος, Παπαδάτος Γιώργος, Παπαδημητρίου Νίκος, Παπαδόπουλος Νίκος, Παπακωνσταντίνου Νίνα, Ποταμιάνου Άρτεμις, Σκαλτσάς Γιάννης, Σπύρου Έφη, Τσεριώνης Γιώργος, Τσώλης Κώστας, Φασουλή Μάρω, Φουτρής Δημήτρης, Χανδρής Παντελής, Ψυχούλης Αλέξανδρος, Ομάδα Εrrands (Ξαγοράρης Ζάφος, Ντώνα Σοφία, Παππά Νίνα, Θεοδωρόπουλος Δημήτρης, Κουφάκης Γιώργος, Μανουάχ Ιλάν, Σαραντοπούλου Αλέξια, Τσιγάρα Μαρία), Ομάδα KangarooCourt (Αμελαδιώτης Δημήτρης, Βέης Σίμος, Γκούντζος Φίλιππος, Κουκόλη Έλενα, Παπαδόπουλος Ιορδάνης, Σαχίνη Νάνα, Στρατόγλου Ιωάννα), Lewis & Taggart.

15:19 Ρωμαίος και Ιουλιέτα για 2 στο Θησείον, Ένα Θέατρο για τις Τέχνες 15:15 W Memorabilia από τους RootlessRoot στα 49α Δημήτρια 15:14 «5» του Κώστα Μπίγαλη στο θέατρο Χυτήριο 15:10 αnimαsyroς 7.0 στην Ερμούπολη της Σύρου 15:08 Οι τραγωδίες του καλοκαιριού 15:02 Ένας χρόνος με «λαθρομετανάστες» στην Αθήνα ...από το CineDoc 2014- 2015 14:51 Μπετονένια παραλία, του Βασίλη Μαυρογεωργίου για δεύτερη χρονιά στο Skrow Theater Διαβάστε περισσότερα νέα

Σ επτέμβριος 2014 δ

Τέχνες Ζωγραφική Γλυπτική - Χαρακτική Αρχιτεκτονική - Design

Στο πλαίσιο της έκθεσης την Κυριακή 5 Οκτωβρίου (10.30-14.30) στο ιστορικό καφενείο Μαστρονικολόπουλου θα πραγματοποιηθούν μια σειρά «ασύμπτωτων διαλόγων» με την συμμετοχή των: Δάλλας Αλέξης, Ζαβλάρη Μερόπη, Ζαφειρόπουλος Θεόδωρος, Ντώνα Σοφία, Παλυβού Σταθούλα, Ωραιόπουλος Φίλιππος (Άτυπο studio Νεο-ποιητικής).

Φωτογραφία

Προσκεκλημένοι ομιλητές: Ζήκα Φαίη (Θεωρητικός Τέχνης, Επίκουρη Καθηγήτρια ΑΣΚΤ) και Μπαχτσετζής Σωτήρης (Ιστορικός Τέχνης, επιμελητής εκθέσεων),

Video Art - Installations

Street art - Graffiti Κόσμημα - Fashion

Η έκθεση και οι παράλληλες εκδηλώσεις θα καταγραφούν με σκοπό την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ μικρού μήκους από την Ελένη Φέττα.

http://www.culturenow.gr/30750/a-stoxia-omadikh-ekthesh-apo-to-the-symptom-projects

1/3

3/2/2015

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ: Εσώτερος τόπος

This site uses cookies to help deliver services. By using this site, you agree to the use of cookies.

Learn more

15/2/15

Εσώτερος τόπος ΤΗΣ ΜΕΡΟΠΗΣ ΖΑΒΛΑΡΗ

Got it

ΑΥΓΗ : Ιστοσελιδα

http://www.avgi.gr Τις καλύτερες ευχές μας με συνοδευτικό δώρο μια ψηφιακή έκδοση για την Πρωτοχρονιά

Πατήστε πάνω στο εξώφυλλο ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η επιστροφή της αριστεράς ΘΕΜΑΤΑ

"Αγανακτισμένοι" στις πλατείες (5) 1821:Διαδρομές εθνικού προσδιορισμού (35) 28η Οκτωβρίου (25) Edgar Morin (5)

Επίπεδοι και κυρτοί τοίχοι, σκάλες και πλατφόρμες, διάδρομοι με πόρτες που κρύβουν δωμάτια, παράθυρα και εξώστες που φανερώνουν απόψεις μιας περιβάλλουσας πόλης: το αργό ξεδίπλωμα του εσωτερικού ενός πελώριου κτιρίου μέσα από τη διέλευση εκατοντάδων φωτογραφιών, ή, αλλιώς, το βίντεο Scrolling Topographies του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου. Οι φωτογραφικές σκηνές του βίντεο ρέουν σιωπηλά και με σταθερό ρυθμό, δίχως καμιά τους να διαταράζει (θεματικά ή αισθητικά) την ομαλότητα της κίνησής τους. Διακρίνουμε όμως σ’ αυτές δύο αντιφάσεις. Αφενός, η αλληλουχία τους δεν ακολουθεί μια λογική συνέπεια, παρότι οι ίδιες είναι τόσο τέλεια συνενωμένες, ώστε μοιάζουν αδιαχώριστες. Αφετέρου, ενώ διαγράφουν το χώρο μιας δραστήριας πολυπρόσωπης ζωής (όπως αποδεικνύει η εμφάνιση διάφορων κοινόχρηστων ειδών), δεν εικονίζουν τα πρόσωπα ή τις άμεσες ενδείξεις αυτής της ζωής, με εξαίρεση λίγες διάσπαρτες απόψεις ενός ατομικού στούντιο με προσωπικά είδη. Μαθαίνουμε πως το προκείμενο στούντιο παραχωρήθηκε στον ίδιο τον καλλιτέχνη κατά την προσωρινή διαμονή του στο κτίριο, που δεν είναι άλλο από το USF Verftet, ένα πολυλειτουργικό κέντρο τέχνης στο Μπέργκεν της Νορβηγίας. Κι ενώ θα περιμέναμε τις σκηνές του στούντιο σε μια ίσως κεντρική θέση (μια και το ιδιόχρηστο είναι πάντα πιο μύχιο από το κοινόχρηστο), το βίντεο παρουσιάζει τις ποικίλες εκφάνσεις του όλου εσωτερικού –ή μάλλον το υλικό που σχηματίζει αυτό το εσωτερικό– με έναν ανένδοτα αδιαφοροποίητο τρόπο. Ο Λάο Τσε έλεγε πως πλάθουμε τα ντουβάρια των σπιτιών, για να χρησιμοποιούμε τον κενό χώρο («το μη-είναι») που εκείνα περικλείουν. Ο Δημόκριτος, ωστόσο, τοποθέτησε στο βάθος (το εσώτατο σημείο του μη-είναι) την αλήθεια (την ανώτατη οντολογική αξία). Έκτοτε, το εσώτερο θεωρείται, εν γένει, πολύ πιο σημαντικό από το εξωτερικό ή την επιφάνεια των πραγμάτων. Η σπουδαιότητά του, εντούτοις, δεν αποδίδεται πια σε ό,τι αυτό πραγματικά είναι (ένα χρήσιμο “μη-είναι”), αλλά σε ό,τι υπάρχει ή κρύβεται εντός του (κάποιο εξωγενές “είναι”, υπαρκτό ή κι αφηρημένο). Με τον τρόπο αυτό, το συνήθως δυσδιάκριτο εσωτερικό παραγκωνίζεται για μία ακόμη φορά: εμφανίζεται σαν το αναγκαίο μα ήσσονος σημασίας “δοχείο” ενός πράγματος ή νοήματος. Η πόλη του Μπέργκεν πιστοποιεί, υπό μία έννοια, τούτη την παρατήρηση: το παλαιο-νορβηγικό της όνομα (Bergvin) δηλώνει «το λιβάδι ανάμεσα στα βουνά» και, όσο αξιοθαύμαστα κι αν φαντάζουν τα γύρω βουνά, είναι κυρίως η πόλη (επί του πρώην λιβαδιού) που προσελκύει το ενδιαφέρον. Και κάπου μέσα στο Μπέργκεν, το USF υψώνεται εξίσου αδιάφορο για το περιβάλλον του, περικλείοντας, εντός του, μια ιδιαίτερη και σίγουρα συναρπαστική ζωή. Γιατί, λοιπόν, το βίντεο του Ζαφειρόπουλου

http://avgi-anagnoseis.blogspot.gr/2015/02/blog-post_94.html?spref=fb

Jean- Luc Nancy - Alain Badiou (9) Αποδελτιώσεις (9) Αφιερώματα 2002 (1) Αφιερώματα 2003 (2) Αφιερώματα 2004 (5) Αφιερώματα 2005 (10) Αφιερώματα 2006 (5) Αφιερώματα 2007 (4) Αφιερώματα 2008 (6) Αφιερώματα 2009 (7) Αφιερώματα 2010 (50) Αφιερώματα 2011 (18) Αφιερώματα 2012 (55) Αφιερώματα 2013 (68) Αφιερώματα 2014 (58) Βύρων Λεοντάρης (14) Γερουλάνος- Τσαρούχης (1) Διάλογος για τον Τάκη Σινόπουλο (4) Εικόνες της πόλης (9) Η εικόνα του φασισμού (5) Η κριτική και η θεωρία της (28) Θέατρο (27) Κινηματογράφος (25) Μάρθα Πύλια (8) Μοντέρνα και σύγχρονη

1/5

3/2/2015

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ: Εσώτερος τόπος αγνοεί τη ζωή εντός (ή κι εκτός) του USF, εστιάζοντας αποκλειστικά στην απρόσωπη ύλη που περιβάλλει το εσωτερικό του κτιρίου; Τι σημαίνει τούτη η, τρόπον τινά, εξωστρεφής εσωτερική ματιά; Συνιστά μια άρνηση της εσωτερικότητας, ή μήπως μια επιβεβαίωση της γνήσιας εσωτερικότητας, μιας εσωτερικότητας που έχει απαλλαχθεί από όλες τις εξωγενείς χρήσεις κι ερμηνείες; Το Scrolling Topographies δομεί και ξετυλίγει τις εικόνες του με τρόπο που θυμίζει τα “πανοράματα” του 19ου αιώνα, εκείνες τις εκτενείς αναπαραστάσεις φυσικών ή ιστορικών σκηνών, που ο Βάλτερ Μπένγιαμιν παραλλήλιζε με την αίσθηση του να περπατάς κατά μήκος των βιτρινών μιας εμπορικής στοάς. Αυτές οι στοές, μας λέει, «ήταν μια διασταύρωση ανάμεσα σε ένα δρόμο και ένα εσωτερικό (intérieur)», ή μάλλον ένας λαβύρινθος δρόμων που μετατρέπεται σε εσωτερικό (εν αντιθέσει με το μεταγενέστερο πολυκατάστημα, που μετατρέπει το εσωτερικό σε δρόμο). Το εσωτερικό, εδώ, υποδηλώνει μια ιδέα του σπιτιού: την εξοικείωση με έναν τόπο, ενόσω είσαι αποκομμένος από αυτόν· τη χρήση και οικειοποίηση του, χωρίς να γίνεται κτήση σου· την επαναλαμβανόμενη και πάντα νέα εξερεύνησή του. «Διακόπτοντας» τη ροή των δικών του λογοτεχνικών πανοραμάτων με «νοητικές εικόνες» (Denkbilder), ο Μπένγιαμιν επιδίωκε (μετά τον Μπρεχτ και πριν τον Γκοντάρ) να εξουδετερώνει τις ψευδαισθήσεις. Ήθελε δηλαδή, σημειώνει η S. Buck-Morss, να «κάνει ορατό το κενό μεταξύ σημείου και αναφοράς», προκειμένου να θέτει «το σημασιολογικό περιεχόμενο της εικόνας» υπό διερεύνηση, αντί απλώς να το «επαναλαμβάνει». Το βίντεο του Ζαφειρόπουλου, από την άλλη, συγχωνεύει τις αποσπασματικές σκηνές του τόσο απόλυτα, ώστε εξαλείφει τις όποιες ασυμφωνίες τους, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ενός εν πολλοίς ομοιόμορφου χώρου. Ως εκ τούτου, δεν θέτει το περιεχόμενο της εικόνας του υπό διερεύνηση, αλλά, περιέργως, ούτε και το επαναλαμβάνει. Αντιθέτως, φαίνεται να απορρίπτει κάθε είδους σημασιολογικές ή άλλες αναφορές, ζητώντας μόνο να επιβεβαιώνει, πεισματικά και επίμονα, την καθαρή και μονοσήμαντη εικόνα του δικού του εσωτερικού –το οποίο θυμίζει, μα δεν αναπαριστά, το εσωτερικό του USF. Το ερώτημα που ο Ζαφειρόπουλος δείχνει να αναζητά δεν είναι το «τι δηλώνουν ή υποδηλώνουν» ή «με τι μοιάζουν» τα δύο εσωτερικά, αλλά το «τι σημαίνει να είσαι το εσωτερικό». Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να ισχυριστούμε πως το βίντεο ερευνά το αδιαμφισβήτητο “μη-είναι” του USF, αψηφώντας τα μονίμως αμφισβητήσιμα “είναι” του (είτε αυτά αφορούν αφηρημένες έννοιες κι ερμηνείες, είτε τους πραγματικούς μα προσωρινούς χρήστες του). Παράλληλα, η όλη εικόνα του βίντεο δεν παύει να διασπάται στις πολλές φωτογραφικές σκηνές που την συγκροτούν, σ’ ένα διαρκές παιχνίδι σύνθεσης και αποσύνθεσης, το οποίο αποκαλύπτει και συνάμα αμφισβητεί την πολλαπλότητα του προκείμενου “μοναδιαίου” χώρου και της προκείμενης “μοναδιαίας” εικόνας. Με άλλα λόγια, η εικόνα του βίντεο αποκτά τα γνωρίσματα του αντικειμένου της (το ένδον του USF), καταδεικνύοντας έτσι την αδιαχώριστη και ιδιόμορφη επικαιρότητα (actuality) των δύο (εικόνας και αντικειμένου). Ονομάζοντας «τοπογραφίες» τις διερχόμενες σκηνές, ο Ζαφειρόπουλος υπονοεί ότι δρουν σαν (αντικειμενικές) περιγραφές τόπων. Δεδομένου δε ότι αυτές συγκροτούν, στο σύνολό τους, την εικόνα μιας ευρύτερης περιοχής, το βίντεο θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένα είδος χάρτη, ή και να συγκριθεί με εκείνες τις παλιές ανθολογίες αστικών ηθογραφημάτων, οι οποίες αναπαρήγαγαν, σύμφωνα με τον Μπένγιαμιν, το εύπλαστο προσκήνιο και το εκτενές υπόβαθρο των πανοραμάτων (μέσω της ανεκδοτολογικής μορφής και των άφθονων πληροφοριών τους). Ο Μπένγιαμιν υποστήριζε πως τα πανοράματα προάγουν συγκεκριμένες σκοπιμότητες και δεν είναι όσο ακίνδυνα φαίνονται. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για τους χάρτες: επιλέγοντας τι θα δείξουν, αναπόφευκτα αντανακλούν ζητήματα εξουσίας (αφού ό,τι «σβήνεται απ’ το χάρτη», αφανίζεται). Κι αν το Scrolling Topographies μοιάζει να ισορροπεί μεταξύ ενός τύπου χαρτογράφησης και ενός είδους γραφής, αναιρεί ταυτόχρονα και τα δύο, με τρόπο που υπονομεύει ή και ανατρέπει την εξουσιαστική δυναμική τους. Ενώ, δηλαδή, ακολουθεί μια διαδοχική οργάνωση (τυπική ενός γραπτού κειμένου), δεν οδηγεί σε ένα συμπέρασμα, αλλά συνεχώς επαναλαμβάνει, και άρα καταλύει, τον εαυτό του. Κι ενώ επισκοπεί (σαν τυπικός χάρτης) ένα χώρο εσωτερικό, δηλαδή μια περιοχή που εκτείνεται εντός συγκεκριμένων (εδαφικών) ορίων, δεν διευκρινίζει τη μορφή του χώρου, μα ούτε και ξεχωρίζει θέσεις ειδικού ενδιαφέροντος, ακυρώνοντας έτσι την επιβολή μιας ορισμένης ιεράρχησης ή κυριαρχίας. Πολύ περισσότερο, δεν εστιάζει στο τι η εξεταζόμενη περιοχή περιλαμβάνει εντός των ορίων της, αλλά στα καθαυτά, έστω κι αποσπασματικά, όριά της: τους τοίχους, τα δομικά στοιχεία και τα άψυχα αντικείμενα που την προσδιορίζουν. Ακόμα και οι 40 ανεστραμμένες και επισχεδιασμένες εκτυπώσεις σκηνών του βίντεο, που ολοκληρώνουν το έργο, αντί να προσθέτουν πληροφορίες (όπως κάνουν οι εικόνες που συνοδεύουν χάρτες), μοναχά τονίζουν (με μολύβι) κάποια από τα εικονιζόμενα οριακά στοιχεία (ταβάνια, κουπαστές, κτλ.), επιχειρώντας ίσως να τα προσεγγίσουν αισθαντικά, έτσι ώστε να συνδεθούν με την αινιγματική αλήθειά τους. «Κάθε αληθινό αρχιτεκτόνημα είναι ένα δοχείο ζωής», έλεγε ο Άρης Κωνσταντινίδης. Και το Scrolling Topographies θα λέγαμε πως επιχειρεί να βρει την αλήθεια μιας ζωής, καταδεικνύοντας και μελετώντας το δοχείο που την περικλείει: μια παράδοξη πορεία, που όμως δύναται να δικαιώσει ο ισχυρισμός του Χάιντεγκερ πως «το όριο δεν είναι αυτό στο οποίο κάτι σταματά, αλλά αυτό από το οποίο κάτι ξεκινά να έρχεται σε παρουσία (anwesen). Εξού κι η λέξη ορισμός». Η Μερόπη Ζαβλάρη είναι θεωρητικός τέχνης και αρχιτεκτονικής και υποψήφια διδάκτορας στη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΑΠΘ Αναρτήθηκε από Αναγνώσεις στις 1:50 μ.μ.

τέχνη (127) Νίκος Καρούζος (6) Ξαναδιαβάζοντας (16) Ο/Η ζωγράφος του μήνα (56) Περιοδικό Πάλι πενήντα χρόνια μετά (6) ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΤΩΡΑ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ (125) Ριζοσπαστική δημοκρατία και συλλογικά κινήματα σήμερα (8) Στους δρόμους της θεωρίας (22) Στους δρόμους της ποίησης (63) Συμβολή στη συζήτηση για την αριστερά (5) συνεντεύξεις (10) Τα διηγήματα της Κυριακής (37) Τζούντιθ Μπάτλερ (6) Φύλλα στον καιρό (50) ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ Αναζήτηση

Βιβλία από τις σελίδες των "Αναγνώσεων"

Κώστας Βούλγαρης- Οι εστέτ .

K.Π. Καβάφης: Κλασικός και μοντέρνος- Ελληνικός και παγκόσμιος

Κώστας Βούλγαρης, Υπό το φως της κρίσης. Τρία δοκίμια για τη σύγχρονη ποίηση, πεζογραφία και κριτική

Προτείνετέ το στο Google

Ετικέτες Μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη

Δεν υπάρχουν σχόλια: Δημοσίευση σχολίου Νεότερη ανάρτηση

Αρχική σελίδα

http://avgi-anagnoseis.blogspot.gr/2015/02/blog-post_94.html?spref=fb

Παλαιότερη Ανάρτηση

2/5

3/2/2015

Theodoros Zafeiropoulos, Quest of Query (part 4): Applied Altitudes | ESZTER SZAKÁCS « Interartive | Contemporary Art + Thought

Archive Online Exhibition Calls Projects Special Issues About Contact

Theodoros Zafeiropoulos, Quest of Query (part 4): Applied Altitudes | ESZTER SZAKÁCS

Nitra Gallery presents the newest chapter of the Quest of Query project by Theodoros Zafeiropoulos entitled Applied http://interartive.org/2015/01/theodoros-zafeiropoulos/

1/4

3/2/2015

Theodoros Zafeiropoulos, Quest of Query (part 4): Applied Altitudes | ESZTER SZAKÁCS « Interartive | Contemporary Art + Thought

Altitudes. Quest of Query is an ongoing, collaborative project initiated in Bergen, Norway in 2013, and realized so far in Hungary and Greece.[1] The materials filmed, photographed, made, and collected by the artist in Bergen are organized into an archive, which is re-interpreted, and new artworks are created from it at each exhibition location, based on the different focus of the chapters. Quest of Query: Applied Altitudes showcases an installation of a 20-meter long landscape panorama digitally (re)mastered from over 500 images taken in Norway. This digital archive, manipulated by the editor George Boulasidis, is printed with UV inject on pre-coated linoleum tiles. The exhibition activates one of the core concepts of Quest of Query, the notion that “landscape is not innocent,” while it engages with the theme of the flow of circulation in the world system. The digitally processed photo collage presents an immense mountain top view of Fløyen, an amusement landmark and natural fence for Bergen. This symbolic mountain site, relegated and hidden from the city, is a culmination of a series of infinite digital transformations, in which the very real issues of global environmental politics today—that is the financialization and commodification of nature— are implanted and compressed. More concretely, the panorama contains numerous signifiers of human transcendence and interventions: machineries and constructions, such as deep-water oil drilling rigs, power plants, touristic facilities, waste disposal sites, as well as solar parks, hydro, and wind power units as alternatives to energy production by fossil fuels. This environment is not a natural habitat but a field of social and political imprints. Yet, by touching upon the problematics of environmental change within an illusionary, sci-fi image, it also resists direct criticism and engagement with political ecology. This paradoxical double ontology—another salient feature of the Quest of Query project overall—allows for the artwork to simultaneously stay on the ground of facts and symbols, politics and aesthetics, as well as investigative reporting and allegory. The constructed panorama has “real” elements, but taken as a whole, it is a “natural allegory,” an image of a non-existent, conceptual land. Applied Altitudes, hence, instead of making statements, asks questions: not only about the disasters of eco-capitalism, but also about how these human interferences in nature unnoticeably make life easier or more efficient. In another words, Applied Altitudes probes also how energies circulate in the world, which is amplified even more so by the use of the panorama.

Panoramas in the 19th century in Europe, the emergence of which was likewise connected to the advancement of capitalism and colonialism, were structures of illusion—composed of a 360-degree painting mounted on the wall of a rotunda building that the audience entered—was able to take people “beyond the horizon,” to far-away lands.[2] In the case of Applied Altitudes, however, it is an illusion within an illusion: an imaginary/artistic representation of a constructed/manipulated land. While the genre of landscapes depictions has clear ties to mimesis (imitatio naturae), the photo collage again makes this http://interartive.org/2015/01/theodoros-zafeiropoulos/

2/4

3/2/2015

Theodoros Zafeiropoulos, Quest of Query (part 4): Applied Altitudes | ESZTER SZAKÁCS « Interartive | Contemporary Art + Thought

(signification) process more complex. This landscape is more of a narrative than just an image; that is, it is more diegetic than mimetic. The construction of a visual narrative—and a model of perceiving and understanding the world—through the depiction of landscape elements, relates the monumental panorama to 15th-16th-century predecessors, Hieronymus Bosch or Pieter Bruegel. The ambivalence of rendering aesthetically something immanently dreadful, especially within a landscape imagery—as for instance in The Garden of Earthly Delights by Bosch—can also be connected to the concept of the sublime: impossible to comprehend, beautiful and terrifying at the same time. Applied Altitudes similarly builds on the alluring and aestheticizing illusion-effect, while it also contains the dangers inherent in the (ab)uses of nature. This picturesque synthesis, not unlike a testimony with morals; is a display of parts of a new world that we built for ourselves.

[1] Quest of Query: The Menace of the Obvious (cur. Eszter Szakács), tranzit.hu, Budapest, June 6 – June 27, 2014; Quest of Query: Scrolling Topographies (cur. Eszter Szakács), Deák Erika Gallery, Budapest, June 13 – July 27, 2014; Quest of Query: Interpretations of the Actual, (cur. Eszter Szakács), Contemporary Art Center of Thessaloniki, January 23 – March 9, 2015. [2] Erkki Huhtamo (2002) “Global Glimpses for Local Realities: The Moving Panorama, a Forgotten Mass Medium of the 19th Century.” Art Inquiry 4: 193-228.

Opening: Nitra Gallery, Thursday, January 29, 20:00¬ Duration: January 29 – February 28, 2015 ¬ ** The exhibition Applied Altitudes is the fourth chapter of the project Quest of Query. The first two chapters were presented in Budapest in 2014 at the international contemporary art organization Tranzit and at the Deák Erika Gallery. The third chapter is presented at the Center of Contemporary Art of Thessaloniki (Warehouse B1, port, part of the State Museum of Contemporary Art) from January 23 to March 9, 2015, entitled Quest of Query: Interpretations of the Actual curated by Eszter Szakács.

http://interartive.org/2015/01/theodoros-zafeiropoulos/

3/4

3/2/2015 ENGLISH

Theodoros Zafeiropoulos - Wall Street International ESPAÑOL

FRANÇAIS

DEUTSCH

ITALIANO

PORTUGUÊS

CALENDAR

AUTHORS





ART ARCHITECTURE & DESIGN WELLNESS

ART

CULTURE

ECONOMY & POLITICS

FASHION

FOOD & WINE

ENTERTAINMENT

SCIENCE & TECHNOLOGY

SPORT

TRAVEL

Theodoros Zafeiropoulos 23 Jan–9 Mar 2015 at CACT, Thessaloniki

On the street Facebook Twitter Theodoros Zafeiropoulos, King Kong, 2014, HD video, 11’10”

Instagram The port of Thessaloniki has remarkable similarities to that of Bergen in Norway, a fact that makes the Center of Contemporary Art of the State Museum of Contemporary Art, at Warehouse B1, port of Thessaloniki an ideal new destination for the project entitled Quest of Query: Interpretations of the Actual by Theodoros Zafeiropoulos. The exhibtion is on view from January 23 to March 9, 2015.

Google+ Pinterest LinkedIn

The exhibition is accompanied by educational programs and guided tours throughout its duration, as well as a symposium on January 24, 2015, at Warehouse B1, including presentations by curators, art theorists, students, and art professionals from Greece and abroad. Curated by Eszter Szakács (HU) The exhibition includes a series of forty drawings and four video installations based on documentary materials taken in various locations in Norway. It is the synthesis of the first two exhibition chapters of the project that were initially presented in Budapest, at tranzit.hu and the Deák Erika Gallery, in June 2014. The wandering (allegorical as well as literal) in natural and urban habitats, the “foreign” experiences, and the observations, appear through collective narratives and personal accounts. The project Quest of Query is an ongoing, mutual collaboration between the visual artist Theodoros Zafeiropoulos (GR) and the curator Eszter Szakács (HU). Bergen, Norway—the http://wsimag.com/art/13015-theodoros-zafeiropoulos

1/3

3/2/2015

Theodoros Zafeiropoulos - Wall Street International

city where they both participated in residency programs, in AiR USF and Hordaland Kunstsenter—is the point of departure for the project in which the materials (photos, videos, objects) taken and collected there are continuously re-interpreted with different areas of theoretical research. With each exhibition chapter, the artworks form new parts of an “expanded archive” that revolves around the notions of place and topography, rather than time and history. The two core ideas, “quest” and “query” are etymologically related words; they both originate from the Latin quaerere (to ask, to seek). The project’s basic methodology is to explore and probe various concepts—such as political engagement, ecology, and anthropology—through the representation of the surroundings. The artworks present a series of recorded observations of landscapes, bodies, and architecture from the area of the Norwegian city. These intuitive anthropological images, however, are constructed and bricolaged into ambiguous interpretations. The close contemplation and reading of the narration created from the site-specific, obvious, and alluring details of both natural and urban environments, elicits the invisible socio-political components (such as surveillance, propaganda, or control) to appear beyond the local level. It is the journey from “topos as place” to “topos as common-place,” a metaphor for social and political imprints. Place and topography in Quest of Query are trans-local and poetic: they form observations and an odyssey not in physical space and time, but as a continuous intellectual journey that decodes invisible yet existing globalized contradictions.

Theodoros Zafeiropoulos Born in 1978. He graduated with honors from the School of Fine Arts, Aristotle University of Thessaloniki (2003). He participated in the Erasmus program in the University of Barcelona (2001). He graduated with honors from the MFA program of the School of Fine Arts in Athens (2006). He graduated and was honored with the Paula Rhodes Memorial Award from the MFA program of the School of Visual Arts, New York, USA as recipient of the Fulbright, Gerondelis and Al.Onassis Foundations scholarships (2009). He participated in the Skowhegan School of Painting and Sculpture (2009). He is a current PhD candidate in the School of Architecture, University of Thessaly. Since 2001 he has presented 7 solo shows and has participated in more than 50 international group shows, residencies, and projects in Greece, USA, and elsewhere. He received commissions to create site-specific installations in many institutions and Foundations including the Morton Arboretum in Lisle Illinois, USA, the Museum of Civil Aviation in Athens, and many more. His artworks are part of many public and private collections in Greece, Switzerland, London, USA, and elsewhere. Articles and reviews of his works have been published in many Greek and international magazines, newspapers, and web-media. In 2013 he was resident artist in the Flux Factory in NYC and the USF residency program in Bergen, Norway. In 2013 he was selected to represent Greece in the 16th Biennale of European and Mediterranean Young Artists entitled Errors Allowed, in Ancona, Italy. In 2014 he participated in the Photo Biennale of the Thessaloniki Museum of Photography. http://wsimag.com/art/13015-theodoros-zafeiropoulos

2/3

3/2/2015

Theodoros Zafeiropoulos - Wall Street International

He lives and works in Athens and NYC.

Tuesday - Saturday From 10am to 6pm

Captions 1. Theodoros Zafeiropoulos, Landscape Is Not Innocent (detail), 2014, HD video, 30’02” 2. Theodoros Zafeiropoulos, Hours of Pride, 2014, Video-installation 3. Theodoros Zafeiropoulos, Landscape Is Not Innocent (detail), 2014, HD video, 30’02”