ΟΜΑΔΑ ΦΙΛΟΠΑΠΠΟΥ IOLAS PROJECT
Opening | October 24, 2011 | 8pm October 24 – November 19, 2011 Exhibition Hours: Mon - Fri, 2-9 pm; Sat 2-6 pm
Εγκαίνια | 24 Οκτωβρίου 2011 | 20.00 Διάρκεια έκθεσης | 24 Οκτωβρίου – 19 Νοεμβρίου, 2011 καθημερινά 14.00-21.00 & Σάββατο 14.00-18.00
2nd way
2
IERA
AGRICULTURAL UNIVERSITY OF ATHENS
ΙΕΡΑ
ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
1 2
ΟΔΟ
Σ
3
Πειραιώς και Ιερά Οδός Ιερά Οδός και Σπύρου Πάτση Εκκλησία Αγ. Μαρκέλλας ΒΕΤΟΝ 7
ΑΤΣΗ
4
M
IRA
IOS
PE
GAZI
1η διαδρομή 1 2 3 4
Μετρό Κεραμεικός Διάβαση τρένου Εκκλησία Αγ. Μαρκέλλας ΒΕΤΟΝ 7
ΩΣ ΠΟ ΛΕ ΟΥ ΤΙΝ
ΠΑΓΓ ΑΙΟΥ
ΟΔΟ
Σ
ΚΩ
1 1
ΙΕΡΑ
ΝΣ ΤΑΝ
3
ΟΥ ΑΓ. ΠΟΛΥΚΑΡΠ
ΩΝ ΙΔ ΑΣ
2
4
1
Λ.
Σ
S
ΟΥ Π
SA v. EO OL UP
ΠΥΔΝΑ ODO
ΕΛ
ON
4
U
ID
3
PAGA IO
AS
2
Keramikos Metro Station Cross way Saint Markella Church ΒΕΤΟΝ 7
IERA
INO
3
EL
1
3 4
U ΑG. POLIKARPO 1st way
S
STA NT
4
2
ODO
2η διαδρομή
2
Peiraios and Iera Odos Ιera Odos and Spirou Patsi Saint Markella Church ΒΕΤΟΝ 7
KO N
S
1
SPIR OU P ATSI
PIDNA
Πύδνας 7, Βοτανικός Αθήνα, 11855 210 7512 625 info@beton7.com www.beton7.com
ΣΠΥ Ρ
7 Pidnas str., Votanikos Athens, 11855 0030 210 7512 625 info@beton7.com www.beton7.com
FILOPAPPOU GROUP IOLAS PROJECT
2
1
M
ΙΩΣ
ΙΡΑ
ΠΕ
ΓΚΑΖΙ
ΟΜΑΔΑ ΦΙΛΟΠΑΠΠΟΥ IOLAS PROJECT Εγκαίνια | Δευτέρα, 24 Οκτωβρίου 2011 | 20:00 24 Οκτωβρίου - 19 Οκτωβρίου 2011
καθημερινά 14.00-21.00 & Σάββατο 14.00-18.00
Πρόσκληση Το Πολιτιστικό Κέντρο Εργαζοµένων Ολυµπιακής Αεροπορίας (ΠΟΛ.Κ.Ε.Ο.Α.), σας προσκαλεί στα εγκαίνια της έκθεσης εικαστικών
‘η αέναη πτήση’ Τρίτη 8 Νοεµβρίου 2011 Ώρα 19.00 Στο χώρο του υπό σύσταση Μουσείου Πολιτικής Αεροπορίας Πρώην δυτικό αεροδρόµιο Ελληνικού (είσοδος από Λεωφ.Ποσειδώνος) ∆ιάρκεια έκθεσης: έκθεσης: 8 – 20 Νοεµβρίου 2011 Ώρες λειτουργίας: λειτουργίας: Καθηµερινά 11.00 – 14.00 & 17.00 – 20.00, Σαβ/κο: 11.00 – 15.00 Τηλ. Τηλ.επικοινωνίας: επικοινωνίας: 210 3563357 - 3563508
‘η αέναη πτήση’ πτήση’
Λίστα καλλιτεχνών: καλλιτεχνών: Αθανασίου Αντώνης, Αϊβάζογλου Αχιλλέας, Αµάραντος Μιχάλης, Αντωναρόπουλος Περικλής, Βαρβάκη Κάτια, Βατανίδης Στάθης, Βλάσσης Αριστείδης, Γαϊτάνη Σοφία, Γεροδήµος Βασίλειος, Γκάβα ∆ήµητρα, Γκάβα Κατερίνα, Γκρίτσης Γιάννης, Γουλάκου Μαρίλυ, ∆αγδηλέλη Μαρίνα, Ζαφειρόπουλος Θεόδωρος, Ζαφειρόπουλος Θεόδωρος, Ζαφειροπούλου-Κουκουµέλη Αδαµαντία, Ζουµπουλάκης Πέτρος, Καλοδίκη Ιωάννα, Κανά Ειρήνη, Καράς Χρίστος, Κασσανή-Γιορδαµνή Βούλα, Κατζουράκης Κυριάκος, Κατσουλίδης Τάκης, Κληρονόµος Νικόλας, Κλούβα ∆έσποινα, Κονίδη Ευγενία, Κοντέλλης Ανδρέας, Κουντούρη Ξένη, Κτιστοπούλου Μαρία, Λαζαρίδης Κυριάκος, Λαµπροβασίλης Αλέξανδρος, Λεβεντάκου Μάγδα, Μαρκέλλου Κατερίνα, Μαρούδα Κατερίνα, Μαχαιρίδης Ιωάννης, Μπαϊρλή-Ράνιου Γιούλη, Μπούα Αργυρώ, Μπουλασίδης Γιώργος, Παπαγιάννης Θεόδωρος, Παπαδοπούλου Μαριάννα, Παπαζάχος Πάνος, Παπούλια Σµαράγδα, Παπουτσίδης ΝίκοςΓιώργος, Πέτροβα Στέλλα, Πράπας Μιχάλης, Ραυτοπούλου Αριάννα, Σκύθος Γιώργος, Στεργιοπούλου Ιωάννα, Ταρρού Ελευθερία, Τριανταφύλλη Ιουλία, Τσατσαράγκος Βασίλης, Φρατζέσκου Γιούλη, Τµήµα φωτογραφίας ΠΟΛΚΕΟΑ, Φωτογραφική έκθεση Α/Σ Ρόδου.
Στις 20.00 θα ακολουθήσει παρουσίαση του βιβλίου ‘Η Κωνσταντίνα ανακαλύπτει τα µαγικά Mπουκάλια Ισορροπίας’ Ισορροπίας’ της Μαριέλεν Θεοχάρη (για το βιβλίο θα µιλήσει η Μάτα Γάδη, Ενεργειακή θεραπεύτρια και σύµβουλος της Aura-Soma)
Intake, aircraft engine Boeing 747-200. The project entitled “Intake” created by the visual artist Theodoros Zafeiropoulos in 2010. Adapting the method of cold-cast carbon into elastomeric mold, the sculpture captures with absolute detail and fidelity Boeing 747 engine’s nozzle air mass inflow. The Jumbo Jet, the world’s most famous doubledeck commercial aircraft, a symbolic airplane for the Hellenic Aviation, retired from the active duty fleet of the Olympic Airways in 1999 and today displays as historic exhibit at the Museum of Civil Aviation located in the former Athens Airport, “Hellinikon”. As constructive material the artist used the cremated ashes of a single Poplar tree from the area Skowhegan Maine in the United States. The manufacturing process preceded by staged practices of material transformation. The project operates as a poetic metaphor and anthropological monument over the lack of current geological stability, physical deterioration, sociability and ecoprotection. The ashes, the remnants of the purgatorial bonfire is the potential evidence linking to the millions of tones of ash from the volcanic eruptions in Iceland “Eyjafjallajökull”, a fact that literally grounded the air-transportation across Europe in April and May 2010. The particular aircraft engine is the main part of an internal combustion chamber, an essential and powerful air pump. The fundamental function of an air pump creates in this way the conceptual link between the dust from the eruption and the remains of the bonfire of Skowhegan. The technological development of such highly complex jet engines with an increasing efficiency and validity can be linked with the growing human need for exploration, the risks posed to a modern Daedalus and the growing failure of technology. These “successive failures” under which developed the overall practice of the project were embedded into the content of this sculpture, additionally the high ideals reflecting the artwork promotes the Truth of Scientific Technology, the Measure of Humanism, the Rhythm and Harmony, the idea of Beauty with Justice, Unity and Cooperation, Courtesy and Ecology. In the third paragraph of cosmogony, Hesiod imposes that the Earth gave birth to her equal Sky. Nature and the entire elements that exist on Nature have emanated from this union of Earth and Sky. The memories that this sculpture recalls, reconcile harmoniously Heaven with Science, Nature with Mankind. The sculpture was first presented in the exhibition ‘Intake’ in the American Union in January 2011. Curated and catalogue texts by: Sotirios Bahtsetzis. Technical Support: Vasilis Gerodimos
© Theodore Zafeiropoulos. Athens 2011
The idea and visualization of the project created in Skowhegan, an intensive summer residency program for visual artists established in 1946 in Maine, USA. Combining these two essential characteristics of the place (natural environment and artists’ community), the artist created a new experimental project, entitled “Fall in Love with the Log”. Stage 1st: Cleaning the log Finding and cleaning a thirty five-feet-long log of a Poplar tree that had been lying on the ground of the surrounded forested area was the initial step. The enigmatic fallen tree created the initial starting point for a new artistic research project concerning the reasons of this self-evident “natural failure”.
Stage 2nd: Carrying the log The important part of the overall project was to mobilize a number of people and create the consensual group of volunteers willing to participate in an almost impossible mission, designed to fail. More than one hundred participants, artists and residency fellows from Skowhegan, gathered together in an action directed by the artist in order to carry manually the log. After three failed attempts to lift the log weighting almost 6 tones, an alternative had to be found. Following a collective decision, the log in order to carried away, chopped into slices, numbered and reassembled.
Stage 3rd: Stepping on the log Based on the experience of the failed attempts to transport the log just with manual work, the artist constructed another device with the aim to test both social bonds and the viability of an “impossible” undertaking. Using the wooden slices of the log he constructed a floating-walking platform, a narrow path on the water of the lake Wesserunsett.
Stage 4th: The Bonfire log The next step of the project was to try to burn the wet wooden pieces in a controlled outdoor fire. It was completed with a method of pilling the wet wood in the form of a high blast – furnace. The wooden structure of the bonfire was carefully designed, in order to provide the greatest efficiency and burn quickly in temperatures of almost 2500 degrees Co. The experiment was successful with the use of a technique borrowed by the functioning principles of jet engines. The structure could pump over heated air masses through the tunnel of this laboratory-like bonfire in order to achieve extremelly high temperatures.
Intake Boeing 747-200 Ashes, the remains of the bonfire were shipped from U.S.A. to the deserted airport of “Hellenikon” in Athens, an area that is scheduled to become the major metropolitan park of Athens - Greece. Created the exact model of the aircraft’s “Intake” using the Skowhegan ashes as basic material.
Intake, κινητήρα αεροσκάφους Boeing 747-200.
Η σύλληψη και κατασκευή του έργου έγινε στο Skowhegan, ένα εντατικό καλοκαιρινό πρόγραμμα φιλοξενίας για εικαστικούς καλλιτέχνες που ιδρύθηκε το 1946 στην πολιτεία του Maine των ΗΠΑ. Συνδυάζοντας τα δύο σημαντικά χαρακτηριστικά του τόπου (φυσικό περιβάλλον και καλλιτεχνική κοινότητα) ο καλλιτέχνης δημιούργησε ένα νέο πειραματικό έργο, με τίτλο “Fall in Love with the Log”.
Το έργο με τίτλο “Intake” κατασκευάστηκε απο τον εικαστικό καλλιτέχνη Θεόδωρο Ζαφειρόπουλο το 2010 με την μέθοδο ψυχρής χύτευσης άνθρακα στο εσωτερικό ελαστομερούς καλουπιού και αποτυπώνει με απόλυτη πιστότητα το στόμιο εισροής αέριας μάζας στο εσωτερικό του κινητήρα απο ενα αεροσκάφος ορόσημο για την Ελληνική Αεροπλοοία. Το Jumbo Jet, το πιο γνωστό παγκοσμίως διόρωφο επιβατικό αεροσκάφος. Αποσύρθηκε απο την ενεργή δράση των Ολυμπιακών Αερογραμμών το 1999 και μέχρι σήμερα ανήκει ως έκθεμα στο Μουσείο Πολιτικής Αεροπορίας στο Αεροδρόμιο “Ελληνικού”.
Στάδιο 1ο: Cleaning the log
Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε η τέφρα ενός και μόνο δέντρου Συμήδας από την περιοχή Skowhegan στο Maine των Ηνωμένων Πολιτειών. H διαδικασία κατασκευής μεθοδεύτηκε υιοθετώντας πρακτικές βαθμιαίας μεταμόρφωσης της ύλης. Το έργο λειτουργεί ως ποιητική μεταφορά και ανθρωπολογικό μνημείο έναντι στη σύγχρονη έλλειψη γεωλογικού υπόβαθρου, της φυσικής φθοράς, της κοινωνικότητας και της οικολογικής σκέψης. Η τέφρα, τα απομεινάρια της καθαρτήριας φωτιάς αποτελούν τα εν δυνάμει στοιχεία που συνδέουν τον απόηχο των ειδήσεων για τους εκατομμύρια τόνους στάχτης από τις εκρήξεις του ηφαιστείου “Eyjafjallajökull” στην Ισλανδία που καθήλωσαν τα αεροπλάνα σχεδόν σε όλη την Ευρώπη τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2010.
Στάδιο 2ο: Carrying the log
Ένας τέτοιος κινητήρας αεροσκάφους που αποτελεί το βασικό τμήμα μίας σύγχρονης μηχανής εσωτερικής καύσης, είναι στην ουσία μία πανίσχυρη αντλία αέρος. Η τεχνική της αντλίας αέρος δημιουργεί κατ’ αυτόν τον τρόπο τον εννοιολογικό σύνδεσμο μεταξύ της σκόνης από την έκρηξη του ηφαιστείου και τα απομεινάρια της πυράς του Skowhegan. Με την εξέλιξη τέτοιων εξαιρετικά σύνθετων κινητήρων jet, η αυξανόμενη αποδοτικότητα και ισχύς τους μπορεί να συνδεθεί με την αυξανόμενη ανάγκη του ανθρώπου για εξερεύνηση, τους κινδύνους στους οποίους εκτίθεται ένας σύγχρονος “Δαίδαλος” αλλά και με την ολοένα αυξανόμενη, ενδεχόμενη αποτυχία της τεχνολογίας. Ο κινητήρας του αεροσκάφους εξελίσσεται στην απόλυτη εικόνα αυτών των διαδοχικών «αποτυχιών» με βάση τις οποίες έχει αναπτυχθεί η συνολική πρακτική του έργου. Η κοσμοθέαση που αντικατοπτρίζει το συγκεκριμένο έργο προωθεί την Αλήθεια (μέσω της Επιστήμης – Τεχνολογίας), το Μέτρον, το Μηδέν Αγαν, τον Ανθρωπισμό, τον Ρυθμό και την Αρμονία, την ιδέα της Αισθητικής με την Αρετή της Δικαιοσύνης, την Ενότητα με την Συνεργασία, την Ευγένεια με την Οικολογία. Στο τρίτο εδάφιο της Κοσμογονίας ο Ησίοδος αναφέρει ότι η Γη γέννησε τον ίσο με αυτήν Ουρανό, η Φύση αλλά και όσα υπάρχουν στην Φύση εκπορεύτηκαν από την ένωση της Γης και του Ουρανού. Οι μνήμες που ανασύρει το συγκεκριμένο έργο συμφιλιώνουν αρμονικά το Θείον με την Επιστήμη, τη Φύση με τον Ανθρωπο. Το γλυπτό εκτέθηκε για πρώτη φορά στα πλαίσια της έκθεσης “Intake” στην Ελληνοαμερικανική Ένωση τον Ιανουάριο του 2011. Επιμέλεια έκθεσης και κειμένων καταλόγου: Σωτήριος Μπαχτσετζής. Τεχνική Υποστήριξη: Βασίλης Γεροδήμος.
© Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος. Αθήνα 2011
Το πρώτο βήμα ήταν να βρεθεί και να καθαριστεί ένας κορμός Συμήδας μήκους τριάντα πέντε ποδιών, που κειτόταν στο έδαφος στην ευρύτερη δασώδη περιοχή. Για άγνωστους λόγους πεσμένο στο έδαφος δέντρο δημιούργησε την αφετηρία για μία νέα καλλιτεχνική έρευνα γύρω από τα αίτια αυτής της προφανούς «φυσικής αποτυχίας».
Το σημαντικό μέρος στο σύνολο του έργου ήταν να κινητοποιηθούν οι υπόλοιποι συμμετέχοντες και να δημιουργηθεί μια ομάδα εθελοντών, πρόθυμων να συμμετέχουν σε μία σχεδόν αδύνατη αποστολή που ήταν προορισμένη να αποτύχει. Περισσότερα από εκατό άτομα, καλλιτέχνες και συμμετέχοντες συγκεντρώθηκαν για μία δράση που κατεύθυνε ο καλλιτέχνης με στόχο να μεταφέρουν χειρωνακτικά τον κορμό που ζύγιζε σχεδόν έξι τόνους. Έπειτα από τρεις αποτυχημένες προσπάθειες έπρεπε να βρεθεί μία εναλλακτική λύση. Κατόπιν συλλογικής απόφασης, ο κορμός απομακρύνθηκε με χρηση αλλεπάληλων τομών, αριθμήθηκε και επανασυναρμολογήθηκε.
Στάδιο 3ο: Stepping on the log Στη βάση της εμπειρίας των αποτυχημένων προσπαθειών ο καλλιτέχνης επινόησε ένα άλλο τέχνασμα με σκοπό να δοκιμάσει τόσο τους κοινωνικούς δεσμούς όσο και τη βιωσιμότητα ενός «αδύνατου» εγχειρήματος. Kατασκεύασε μια κινούμενη πλατφόρμα, ένα στενό ατέρμονο μονοπάτι που επέπλεε στο νερό της λίμνης Wesserunsett.
Στάδιο 4ο: The Bonfire log Το επόμενο στάδιο του έργου ήταν να επιχειρηθεί η καύση των υγρών κομματιών ξύλου σε μία ελεγχόμενη υπαίθρια πυρά. Ολοκληρώθηκε με τη χρήση του υγρού ξύλου ως καύσιμο το οποίο στοιβάχθηκε δημιουργώντας ένα είδος υψικαμίνου. Η ξύλινη κατασκευή της εορταστικής πυράς σχεδιάστηκε προσεκτικά έτσι ώστε να έχει τη μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα και με στόχο την ταχεία καύση του υλικού σε θερμοκρασία σχεδόν 2500 βαθμών Κελσίου. Το πείραμα πέτυχε χάρη στην χρήση μίας τεχνικής που ο καλλιτέχνης δανείστηκε από την αρχή λειτουργίας του κινητήρα jet. Η κατασκευή μπορούσε μέσω μίας σήραγγας να διοχετεύσει αέρα στο εσωτερικό που υπερθερμαίνονταν, ώστε να επιτευχθεί η υψηλή θερμοκρασία αυτής της εργαστηριακού τύπου πυράς.
Intake Boeing 747-200 Η στάχτη, τα απομεινάρια της καθαρτήριας φωτιάς, μεταφέρθηκαν από τις Η.Π.Α. στο εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο «Ελληνικού» στην Αθήνα, σε μία περιοχή που προορίζεται να μετατραπεί στο μεγαλύτερο μητροπολιτικό πάρκο της Ελλάδας. Κατασκεύαστηκε το ακριβές αντίγραφο του “Intake” αεροσκάφους χρησιμοποιώντας ως υλικό τη στάχτη από το Skowhegan.
intake
invitation The President of the Hellenic American Union, Chris Spirou The Executive Director, Leonidas-Phoebus Koskos and the Board of Directors cordially invite you to the opening of the exhibition of Theodoros Zafeiropoulos entitled
Intake
Curator: Sotirios Bahtsetzis
Monday January 10, 2011, 20:30
Hellenic American Union Galleries, Μassalias 22, Κοlonaki The exhibition organized as part of the events of the American Universities Alumni Association. Duration of exhibition: January 10 - February 5 2011 Exhibition hours: Monday – Friday: 12:00 – 21:00 Saturday: 10:30 – 14:30, closed on Sunday
Admission is free
For more information: 210 3680900 (ext. 152), www.hau.gr/culture With his exhibition Intake the distinguished young artist and Fulbright scholar Theodoros Zafeiropoulos presents us with that mixture of material, form and meaning that is art. In the period 2007-2009 he developed two arts projects in the United States entitled “Please Me” and “Fall in Love with the Log”. The resulting material was transformed into the work that is being exhibited in the galleries of the Hellenic American Union as a part and end point of these two projects: in a hermetically sealed room, air turbines mimic the natural phenomenon of a whirlwind with material from the work “Please Me”, while the ash from the “Fall in Love with the Log” project was used to build a model of the intake for a Boeing 747-200 engine. The artist describes in detail the steps involved in creating the work and conveys with particular clarity the organizing principles with which the material was incrementally transformed, in so doing he reveals the story of the exhibition and its conceptual content. From the one hand his work seems to draw directly on the notion of “craftsmanship”, as manual work, and from the other is subject of contemplation and reflection. Through this strikingly original visual depiction the artist reinterprets relations between science, technology and Nature and sheds light on the conditions which affect the way a work of art is transformed and acquires it final shape; in this way he invites us to share in his thoughts. For an educational institution such as the Hellenic American Union, which brings not only art lovers but also public and private high school students in closer touch with contemporary art, this invitation provides yet another incentive to present this exhibition. Leonidas-Phoebus Koskos Executive Director of the Hellenic American Union
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Ο Πρόεδρος της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, Κρις Σπύρου o Διευθύνων Σύμβουλος, Λεωνίδας – Φοίβος Κόσκος και το Διοικητικό Συμβούλιο σας προσκαλούν στα εγκαίνια της έκθεσης εικαστικών του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου με τίτλο
Intake
Επιμέλεια: Σωτήριος Μπαχτσετζής
Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2011, 20:30
Γκαλερί Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, Μασσαλίας 22, Κολωνάκι Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο δραστηριοτήτων της Ένωσης Αποφοίτων Αμερικανικών Πανεπιστημίων. Διάρκεια έκθεσης: 10 Ιανουαρίου - 5 Φεβρουαρίου 2011 Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή: 12:00 – 21:00 Σάββατο: 10:30 – 14:30, Κυριακή: κλειστά
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Πληροφορίες: 210 3680900 (εσωτ. 152), www.hau.gr/culture Ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, διακεκριμένος νέος δημιουργός και υπότροφος μεταξύ άλλων του Ιδρύματος Fulbright, έρχεται να μας παρουσιάσει με την έκθεση “Intake” το κράμα ύλης, έννοιας και μορφής που είναι η δική του τέχνη. Το διάστημα 2007-2009 πραγματοποίησε στις ΗΠΑ δύο καλλιτεχνικές δράσεις με τίτλο “Please me” και “Fall in Love with the log”. Το υλικό που παρήχθη μετουσιώνεται σε νέο έργο στην έκθεση που παρουσιάζεται στις γκαλερί της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, ως μέρος και κατάληξη των δύο αυτών δράσεων: σε ένα αεροστεγές δωμάτιο αεροτουρμπίνες δημιουργούν το φυσικό φαινόμενο ενός ανεμοστρόβιλου αξιοποιώντας υλικό από το έργο “Please me”, ενώ με τη μέθοδο χύτευσης αδρανούς άνθρακα που παρήχθη από το έργο “Fall in Love with the log” παράγεται εκμαγείο κινητήρα αεροσκάφους Boeing 747-200. O καλλιτέχνης προβαίνει σε πλήρη καταγραφή των σταδίων δημιουργίας του έργου και μας μεταφέρει με σαφήνεια την μέθοδο με την οποία οργανώθηκε η σταδιακή μεταμόρφωση της ύλης, παρουσιάζοντας το ιστορικό και εννοιολογικό περιεχόμενο της έκθεσης. Από την μια μεριά αντιμετωπίζει την τέχνη του ως δραστηριότητα χειρωνακτική, ως μαστοριά και από την άλλη ως αντικείμενο στοχασμού και αναστοχασμού. Στόχος του είναι να επαναπροσδιορίσει μέσα από την πρωτότυπη εικαστική του διατύπωση τις σχέσεις επιστήμης-τεχνολογίαςΦύσης και να διαλευκάνει τις συνθήκες που επηρεάζουν την πορεία μετάπλασης και τελικής μορφοποίησης του έργου τέχνης, καλώντας μας να γίνουμε κοινωνοί της σκέψης του. Αυτό για έναν εκπαιδευτικό οργανισμό όπως είναι η Ελληνοαμερικανική Ένωση, που προσπαθεί να φέρει σε επαφή όχι μόνο τους φιλότεχνους αλλά και τους μαθητές δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων με την σύγχρονη τέχνη, αποτελεί πρόσθετο κίνητρο για την παρουσίαση της έκθεσης. Λεωνίδας – Φοίβος Κόσκος Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης
Με την υποστήριξη/supported by:
ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ THE J. F. COSTOPOULOS FOUNDATION
Με την ευγενική χορηγία/sponsored by:
Μασσαλίας 22, 106 80 Αθήνα / Massalias 22, 106 80 Athens Τ.: 210 3680900, F.: 210 3633174 www.hau.gr
Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος Επιμέλεια: Σωτήριος Μπαχτσετζής
Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2011, 20:30 Γκαλερί Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, Μασσαλίας 22, Κολωνάκι
Διάρκεια έκθεσης: Ώρες λειτουργίας:
10 Ιανουαρίου - 5 Φεβρουαρίου 2011 Δευτέρα – Παρασκευή: 12:00 – 21:00 Σάββατο: 10:30 – 14:30, Κυριακή: κλειστά
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ Πληροφορίες: 210 3680900 (εσωτ. 152), www.hau.gr/culture Διοργάνωση/Organized by:
Με την υποστήριξη/supported by:
ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ THE J. F. COSTOPOULOS FOUNDATION
Με την ευγενική χορηγία/sponsored by:
Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη σας προσκαλεί στα εγκαίνια της έκθεσης “Ο Ιωάννης Γεννάδιος και ο Κόσμος του” την Τρίτη 8 Ιουνίου 2010, και ώρα 20:00 στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, Σουηδίας 61, Κολωνάκι Θα ακολουθήσει δεξίωση Επιμέλεια έκθεσης: Ίρις Κρητικού Διάρκεια έκθεσης: 9 - 26 Ιουνίου 2010 Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη & Παρασκευή: 9:00 - 17:00 Πέμπτη: 9:00 - 20:00, Σάββατο: 9:00 - 14:00 Κυριακή: κλειστά
The Gennadius Library cordially invites you to the opening of the exhibition “Johannes Gennadius and his World” on Tuesday, June 8, 2010 at 8:00pm at the Gennadius Library 61, Souidias street, Kolonaki
Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ JOHANNES GENNADIUS AND HIS WORLD
Reception will follow Curator: Iris Kritikou Duration of the exhibition: June 9 - 26, 2010 Hours: Monday, Tuesday, Wednesday & Friday: 9:00am – 5:00pm Thursday: 9:00am – 8:00pm, Saturday: 9:00am – 2:00pm Sunday: closed
Ηώ Αγγελή Νίκος Αγγελίδης Γιάννης Αδαμάκης Στέλιος Αλεξάκης Νίκος Αλεξίου Κατερίνα Ανταχοπούλου Μαρία Αντωνάτου Άγγελος Αντωνόπουλος Αλέξης Βερούκας Εριέττα Βορδώνη Μάριος Βουτσινάς Ανδρέας Γεωργιάδης Σάββας Γεωργιάδης Μαρία Γιαννακάκη Πέννυ Γκέκα Ειρήνη Γκόνου Μαρία Γρηγορίου Τάνια Δημητρακοπούλου Μανώλης Ζαχαριουδάκης Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος Σταμάτης Ζέρβας Ειρήνη Ηλιοπούλου Μάρκος Καμπάνης Τίνα Καραγεώργη Νένα Καραγιάννη Θεόφιλος Κατσιπάνος Ανδρέας Κοντέλλης Λήδα Κοντογιαννοπούλου Νίκος Κρυωνίδης Παναγιώτης Λαμπρινίδης Γιώργος Λάππας Αφροδίτη Λίτη Αλέξανδρος Μαγκανιώτης
ΓΕΝΝΑΔΕΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ Σουηδίας 61, 106 76 Αθήνα τηλ.: 210 - 72.10.536, www.gennadius.gr
ΧΟΡΗΓΟΣ / SPONSOR
Μιχάλης Μαδένης Θανάσης Μακρής Καλλιρρόη Μαρούδα Νίκος Μόσχος Χαρίτων Μπεκιάρης Παναγιώτης Μπελντέκος Γιώργος Μωραΐτης Βάνα Ξένου Δέσποινα Πανταζοπούλου Μίλτος Παντελιάς Απόστολος Παπαγεωργίου Άγγελος Παπαδημητρίου Έλενα Παπαδημητρίου Μαρία Παπαδημητρίου Γιάννης Παπαδόπουλος Κώστας Παππάς Παναγιώτης Πασάντας Βασίλης Πέρρος Δημήτρης Σαρασίτης Δημήτρης Σκουρογιάννης Μάριος Σπηλιόπουλος Μαρίνα Στελλάτου Άρις Στοΐδης Νίκος Στεφάνου Παναγιώτης Τανιμανίδης Πραξιτέλης Τζανουλίνος Ελένη Τζιώρτζη Μαγδαληνή Τουλιάτου Γιώργος Τσεριώνης Φίλιππος Φέξης Μαρία Φιλοπούλου Μανώλης Χάρος
THE GENNADIUS LIBRARY THE AMERICAN SCHOOL OF CLASSICAL STUDIES AT ATHENS 61 Souidias st., 106 76 Athens tel.: 210 - 72.10.536, www.gennadius.gr
+Χρόνου!
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
με αφορμή την κοπή της πίτας του Συνδέσμου Υποτρόφων Γράφει η Αιμιλία Παπαφιλίππου
Η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση πραγματοποιήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2010, στο πολυδύναμο πολιτιστικό κέντρο Bios με μεγάλη προσέλευση και επιτυχία. Η διοργάνωση, με παράλληλη έκθεση βίντεο-τέχνης από καλλιτέχνες, υπότροφους και μη, έδωσε την ευκαιρία στους παρευρισκομένους, εκτός από το να δουν τα εκθέματα, να εγγραφούν στον Σύνδεσμο ή να ανανεώσουν την συνδρομή τους, και να ενημερωθούν για το υπό σχεδιασμό ηλεκτρονικό φόρουμ, το οποίο θα επιτρέψει την ευρύτερη δικτύωση εντός αλλά και εκτός Συνδέσμου. Ο θεμελιώδης στόχος του νέου Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου είναι, μέσω της εθιμικής αυτής τελετής, να επισημάνει ότι η συλλογικότητα αποτελεί στοίχημα για όλους μας, ένα ζητούμενο που μας καλεί σε ουσιαστική εμπλοκή στα πράγματα του Συνδέσμου, αλλά και, μέσω αυτού, στα ευρύτερα «πράγματα», διαδραστικά. Όπως ανέφερε στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Παναγιώτης Αλεξάκης, «θελήσαμε να δώσουμε έναν νέο 8
9
χαρακτήρα, που να ταιριάζει με τον στόχο για μια νέα συλλογικότητα. Με το ζωντανό αυτό περιβάλλον πρωτοποριακής καλλιτεχνικής δημιουργίας, θελήσαμε να προσφέρουμε μια εμπειρία που πιστεύουμε ότι θα ενδυναμώσει το πνεύμα συνεργασίας και αυτοδημιουργίας». Καίρια επισημαίνεται ότι ο νέος χαρακτήρας επιζητά, όχι τον προσχεδιασμένο, αλλά τον ζωντανό τρόπο, την βιωματική εμπειρία, ώστε να επιτευχθούν, αφενός, η συνεργασία ως αλληλοδιαμόρφωση και, αφετέρου, η δημιουργία και η αυτοπραγμάτωση, όπου η αντίληψη του «νέου» ενέχει την ίδια την αναζήτηση ως ταυτότητα. Μια εμπειρία, λοιπόν, αναζήτησης, εξερεύνησης δηλαδή, έτσι όπως άλλωστε καλούμασταν να κάνουμε για να ανακαλύψουμε τα εκθέματα και τις δράσεις που φιλοξενούνταν σε διάφορα σημεία του κτηρίου του Bios. Το πνεύμα της τελετής κοπής της πίτας μεταδόθηκε συμβολικά από τον πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνη Παπαδημητρίου, ο οποίος «σταύρωσε» την πίτα κατά την παράδοση, ώστε να θυμηθούμε, γιορτάζοντας όλοι μαζί γύρω από μια στρογγυλή πίτα, στην ηλεκτρονική και άυλη εκδοχή της ως προβολή, την ουσιαστική σημασία του συγκεκριμένου εθίμου, το οποίο σκοπό έχει να επισημάνει αυτόν ακριβώς τον ιερό χαρακτήρα της ενότητας και της συνεκτικότητας. Παράλληλα, με τον λόγο του και με χαρακτηριστικό χιούμορ, ο Αντώνης Παπαδημητρίου επεσήμανε ότι η αλλαγή είναι η ίδια η ζωή και, όταν σχεδιάζουμε κάτι, αυτό πρέπει να αφορά και τις επόμενες γενιές. Παρακαταθήκη αυτής της «πίτας» είναι η μετάβαση από ένα κοινωνικό σε ένα πολιτιστικό γεγονός , «και του χρόνου σπίτι μας», καθώς, πλέον, θα βρισκόμαστε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Σε αυτή την λογική, την έναρξη της τελετουργίας της πίτας σήμανε ο Ευθύμης Θεοδόσης με το Σήμαντρο: μια συνακτήρια περφόρμανς, κατά το πρότυπο των σημάντρων που χρησιμοποιούν οι μοναχοί αντί για καμπάνες, ώστε να συγκεντρωθούν. Με ιδιοκατασκευές κρουστών (έχοντας τανύσει ένα ελατήριο κατά μήκος ενός ξύλου) αλλά και με άλλα απροσδόκητα αντικείμενα (έναν τροχό γλυπτικής, λ.χ., που τον ακουμπά με ένα πριόνι καθώς αυτός γυρίζει), ο Θεοδόσης ανιχνεύει τον ήχο των υλικών αλλά και την υλικότητα του ήχου. Οι σημασίες αλλάζουν, καθώς τα μάτια και τα αυτιά μας αδυνατούν να πιστέψουν ότι μπορούν να παραχθούν τέτοιοι ήχοι από αυτά τα εν πρώτοις αδρανή αντικείμενα. Έτσι, αρχίζει σταδιακά κανείς να αναγνωρίζει ότι η μορφή, ως σχήμα και ύλη των πραγμάτων, παράγει και μιαν άλλη, ηχητική πραγματικότητα, μια ηχητική γλυπτική. Τα βίντεο-εκθέματα αρθρώνονταν σε τρεις κυρίως χώρους: στην ενιαία σκοτεινή αίθουσα δίπλα στο lounge bar, σε μια υπόγεια αίθουσα και στον χώρο της σκάλας που οδηγούσε στον πρώτο όροφο. Παράλληλα εκτέθηκαν επίσης και τα έργα τέχνης-αντικείμενα που με την γενναιοδωρία του Ιδρύματος Ωνάση δωρήθηκαν στους επτά τυχερούς που τους έτυχε το φλουρί. Όλα τα επιλεχθέντα έργα πραγματεύονταν, έμμεσα η άμεσα, την έννοια και την εμπειρία του Χρόνου ως συνθήκη συ10
νεχούς αλλαγής και επαναδιαμόρφωσης ― στο πνεύμα, άλλωστε, της πρωτοχρονιάτικης αυτής εκδήλωσης. Όπως αναφέρθηκε και στο φυλλάδιο της πρόσκλησης, το ενδιαφέρον στην περίπτωση του εικαστικού βίντεο, αυτής της άυλης εικόνας, είναι ότι ο θεατής, μέσα από την παράδοση πρόσληψης «εικόνων», νιώθει ελεύθερος να ορίσει o ίδιος τον τρόπο αλλά και την διάρκεια παρακολούθησης, να αναδιατάξει την αφηγηματική σειρά κατά βούληση, να «μπει», να «βγει» από το σύστημα του έργου όπως ο ίδιος επιθυμεί, και όχι να πειθαρχήσει ακίνητος, παρακολουθώντας την αφήγηση που έχει ορίσει ο κινηματογραφικός τρόπος. Κατ’ αυτή την αντίληψη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι το βίντεο είναι μια μορφή γλυπτικής εγκατάστασης και ότι η διάδραση του θεατή με το δρώμενο μετατρέπει συνεχώς την ταυτότητά του. Τα έργα του υποτρόφου Ζάφου Ξαγοράρη και του Γιώργου Ταξιαρχόπουλου παρουσιάστηκαν μαζί και φιλοξενήθηκαν στις σκάλες, καθώς και τα δύο πραγματεύονται την έννοια του «δημόσιου χώρου» ως χώρου επαφής, επικοινωνίας και διαμόρφωσης: ο χρόνος ως κοινός τόπος κριτικής σκέψης. Στην περίπτωση του Ζάφου Ξαγοράρη, το έργο Τhe sound of Acre – Avenida Rio Branco καταγράφει την συμμετοχή του καλλιτέχνη στην 27η Μπιενάλε του Σάο Πάολο, το 2006, όπου εγκατάστησε μεγάφωνα με τους ήχους της Acre (μιας περιοχής του Αμαζονίου) κατά μήκος της λεωφόρου Rio Branco (δηλαδή της πρωτεύουσας της Acre) στο κέντρο της πολύβουης πρωτεύουσας της Βραζιλίας. Πρόκειται για βίντεο βαθύτατα ανθρώπινο, καθώς καταγράφει το χαοτικό και σε συνεχή διαμόρφωση τοπίο μιας πόλης ―αχθοφόροι χαιρετούν την κάμερα, άλλοι περαστικοί διαβάζουν εφημερίδα ενώ συγχρόνως ακούγονται τα πουλιά του Αμαζονίου κ.λπ.― αλλά παράλληλα το βίντεο, δίχως καθόλου να σχολιάζει, είναι και βαθύτατα πολιτικό, εφόσον ανιχνεύει την έννοια αλλά και την ευθύνη της συν(δια)μόρφωσης, ή ακόμη και συμμόρφωσης, που παράγεται και ενδεχομένως επιβάλλεται από τον πολιτισμό. Στον ίδιο θεματικό άξονα κινείται και το έργο του Γιώργου Ταξιαρχόπουλου, που επιλέχθηκε να είναι το έργο με το οποίο άνοιξε την αυλαία του, τον Νοέμβριο του 2009, στο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, το διεθνές φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου και Σύγχρονης Τέχνης «Les Rencontres Internationales 1», στην θεματική ενότητα «Capitalismus». Το έργο αυτό, που έχει διπλό τίτλο, Νοσταλγία ή STRiKE, 2009, με χιούμορ και με εξαιρετικά γρήγορο και ευθύβολο μοντάζ, καταγράφει το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η ανθρώπινη μετα-φύση: θέλουμε μέσα στην νύχτα να αγναντεύουμε ρομαντικά την «φύση» (τα φωτάκια στο λιμάνι, εν προκειμένω), αλλά παράλληλα μας «την σπάει»και το φως ―το ίδιο ακριβώς αυτό φως που πριν αγναντεύαμε―, εφόσον βρίσκεται μέσα στα πόδια μας και μας χαλάει την ατμόσφαιρα… και «σχεδόν από ένστικτο ορμώμενοι», όπως παρα11
τηρεί ο Ταξιαρχόπουλος, με μια ριξιά, με μια πετριά, πάρ’ το κάτω ― αλλά και πάλι όχι ακριβώς επιτυχημένα! Καταλήγουμε, έτσι, μετέωροι και πάλι ως προς την μετά πολιτισμού φύση μας. Το έργο του υποτρόφου Αλέξανδρου Pfaff Do not disturb the virus εκτέθηκε παράλληλα με το γλυπτό του που συμπεριλήφθηκε στα «φλουριά». Ενώ μεταξύ των έργων και των βίντεο των καλλιτεχνών των οποίων τα έργα/αντικείμενα δωρήθηκαν ως «φλουριά» υπάρχει συγγένεια, στην περίπτωση του Pfaff, ωστόσο, το βίντεο προέκυψε από το γλυπτό. Ο Pfaff εξετάζει, «πειράζοντας», την δομή του γλυπτού και τα όρια της συμπεριφοράς που αυτή του επιτρέπει. Σταδιακά γίνεται φανερό πως ο εύκαμπτος και ευπροσάρμοστος πυρήνας από σιλικόνη που απορροφά κραδασμούς επιτρέπει στις ακίδες/πόδια από πέτρα μια σειρά από κινήσεις ―μέχρι και πιρουέτες!― και άλλα αδιανόητα για μια δομή που θα ήταν συμπαγής, συνεπώς αδρανής. Αυτή η ευελιξία και η ικανότητα προσαρμογής του γλυπτού, που προκύπτουν από την υβριδική του φύση, η ύπαρξή του, η δράση του μέσα στον ρέοντα χρόνο ενός αντικειμένου «γλυπτικής» που παραδοσιακά τείνουμε να αντιλαμβανόμαστε ως στατικό, είναι και η προσέγγιση του βίντεο που επισημαίνει τις αλλαγές που ενδεχομένως υφιστάμεθα από την τεχνολογία εν εξελίξει. Στην αίθουσα την παρακείμενη του μπαρ εκτέθηκαν τα έργα του υποτρόφου Θοδωρή Ζαφειρόπουλου, της υποτρόφου Βένιας Μπεχράκη, του Μανώλη Ζαχαριουδάκη και της Αννίτας Αργυροηλιοπούλου. Στο σύνολό της, αυτή η αίθουσα διαπραγματεύτηκε τον ιδιωτικό χρόνο. Ο Θοδωρής Ζαφειρόπουλος, στο βίντεο The Rafter of Medusa, το οποίο γυρίστηκε το καλοκαίρι του 2009 στο πλαίσιο της παραμονής του στην Σχολή Ζωγραφικής και Γλυπτικής Skowhegan, παρατηρεί μια πλατφόρμα μέσα σε μια λίμνη που αρχικά φιλοξενεί κάποιους να συνομιλούν. Μοιάζει κάτι να περιμένουν. Κάποιοι τους επισκέπτονται, επιβιβάζονται σε μια βάρκα, αποχωρούν, ενώ, καθ’ όλο αυτό το διάστημα, και αφού φύγουν, βρέχει συνεχώς. Αποτέλεσμα: θολώνει σταδιακά το πλάνο από την ομίχλη ―«φεύγει» και το τοπίο― αφήνοντας την πλατφόρμα να πλέει, σχεδόν να αιωρείται, σε ένα άχρωμο, άχρονο, χωρίς διαστάσεις, σχεδόν άυλο, αδιαπέραστο γκρίζο. Μια υποψία κόκκινου, μια μικρή σημαία, διασώζεται, υπαινισσόμενη ίσως το ζήτημα που ο τίτλος υπονοεί: Η Σχεδία του Μέδουσα [Le Radeau de la Méduse-] είναι έργο του 19ου αιώνα του Théodore Géricault, το οποίο αναπαριστά, όσο πιο ρεαλιστικά μπορεί, το ναυάγιο της φρεγάτας Μέδουσα, όπου οι διασωθέντες, έχοντας περάσει μέσα από την πείνα, την δίψα, την τρέλα και τον κανιβαλισμό, διαφεύγουν τελικά και από τον θάνατο. «Rafter», στην περίπτωση του Ζαφειρόπουλου, είναι ενδεχομένως αυτός που επιπλέει, αυτός που μετακινείται και μεταφέρεται ή ίσως και ο μετανάστης. Η Βένια Μπεχράκη, απλώνοντας την μπουγάδα της, όχι στο σπίτι της αλλά σε έναν δρόμο της Αθήνας, μετατοπίζοντας δηλαδή τα όρια 12
του ιδιωτικού στον δημόσιο χώρο, εξετάζει το κοινωνικό φύλο και τα στερεότυπα. «Με το γάντι» και με την στολή μιας καθώς πρέπει γραμματέως, θίγει «τα εν οίκω» εν δήμω και βγάζοντας τα άπλυτα ―αν και πλυμένα― στην φόρα μάς βάζει μέσω μιας σουρεαλιστικής συνθήκης να αντιμετωπίσουμε, εν πρώτοις, πόσο υποτιμούμε αυτά που αντιλαμβανόμαστε ως γυναικείες δραστηριότητες και υπηρεσίες, και μάλλον, εντέλει, πόσο υποτιμούμε ή αρνούμαστε να αντιληφθούμε αυτά που άπτονται του σώματος και των αναγκών του, πόσο δηλαδή αρνούμαστε την αληθινή φύση του σώματος, που παραμένει ταμπού. Η Μπεχράκη, στα όρια της περφόρμανς, καθώς χρησιμοποιεί το ίδιο της το σώμα, παράγει την εύληπτη γλώσσα της μαζικής κουλτούρας και της διαφήμισης. Στρέφεται ωστόσο ενάντια στα στερεότυπα αυτής της μαζικής εικόνας, καθώς αποκαλύπτει αυτό που αυτή συγκαλύπτει: δηλαδή το ευάλωτο του σώματος και το εφήμερο της σάρκας. Η Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, στην Οικ(ε)ία Αναστάτωση, παρακολουθεί, όπως σημειώνει η ίδια, την «περιπέτεια της δημιουργίας στο σπίτι». Αρχικά εστιάζει τον φακό της σε ένα μυρμήγκι, παλεύοντας για ένα «καθαρό» πλάνο, αλλά το μυρμήγκι τής διαφεύγει συνεχώς, ενώ την ίδια στιγμή υφίσταται, όπως ακούμε από τις φωνές off camera, τις παρεμβάσεις των παιδιών της, που θέλουν και αυτά να παίξουν στο «παιχνίδι» της μαμάς. Στην πορεία εξαντλείται το μυρμήγκι, αλλά εγκαταλείπεται και η αρχική πρόθεση φορμαλιστικής, προκατασκευασμένης τάξης, καθώς γίνεται αποδεκτό ότι το οικείο αυτό χάος ―ποιά εργαζόμενη γυναίκα με παιδιά δεν το αναγνωρίζει;― δεν είναι άλλο από την δημιουργική συνθήκη που χαρακτηρίζει κάθε δημιουργική πορεία. Αποτέλεσμα: αυτό που μέχρι πρότινος φάνταζε ως εμπόδιο γίνεται αποδεκτό ως μέρος του έργου αλλά και της ενιαίας υπόστασης της δημιουργού, με τα παιδιά εντέλει να μας χαμογελούν περήφανα που συνέπραξαν. Ο Μανώλης Ζαχαριουδάκης, στο έργο Venus Negativa, μας φέρνει αντιμέτωπους με τα στερεότυπα, καθώς στο πρόσωπο της Barbie, η Γουίνι του Μπέκετ συναντά την Αφροδίτη του Botticelli. Η γυμνή Barbie (ήδη υφίσταται πλήγμα με την απογύμνωσή της) στέκεται με συστολή κατά το πρότυπο της Αφροδίτης του Botticelli, καλύπτοντας δηλαδή με τα χέρια της την ήβη, ενώ σταδιακά στοιβάζονται φύρδην μίγδην διάφορα αντικείμενα: πλαστικά μανταλάκια, παιχνίδια, αυτοκινητάκια, τανκς, πώματα, αποκόμματα από περιοδικά, κείμενα σε λωρίδες από καταστροφέα εγγράφων, κάθε λογής «σκουπίδια» της μαζικής κουλτούρας, αλλά και σχέδια του ζωγράφου, έτσι ώστε σταδιακά η Μπάρμπι να χαθεί, να θαφτεί (όπως η Γουίνι του Μπέκετ) σε αυτό το βουνό α-νοησίας και ακύρωσης. Το ζητούμενο είναι να διασωθεί η πεποίθηση για το νόημα της ζωής υπό το βάρος του αδιανόητου που ασκεί η βεβαιότητα του Θανάτου. Το έργο Κίτρινο του υποτρόφου Δημήτρη Ιωάννου, το οποίο εκτέθηκε σε σημείο της διαδρομής προς το υπόγειο, είναι ένα φωτεινό κουτί 13
―μια εκδοχή μόνιτορ― που εκπέμπει φως, εφόσον όμως το πλησιάσουμε αρκετά κοντά ώστε να ενεργοποιηθεί ο ανιχνευτής κίνησης. Τότε, και επί 30΄΄, ανάβει το φως, που όταν σβήνει μας δημιουργεί, όπως επισημαίνει ο ίδιος ο καλλιτέχνης, «μια ιδιαίτερα έντονη εμπειρία μετεικάσματος». Ο Ιωάννου αμφισβητεί το πρόδηλο, καθώς παρατηρεί παράλληλα τον μηχανισμό της αντίληψής μας, με αποτέλεσμα να θέτει ζητήματα αυθεντικότητας. Εξετάζει, συνεπώς, τις δομές, αλλά και την κωδικοποίησή τους στο επίπεδο των σημασιών, δηλαδή την εγγραφή τους στην εμπειρία, και μας καλεί να αναγνωρίσουμε στην σύνταξή τους την πολιτισμική παράμετρο. Καθώς ο Ιωάννου παρακολουθεί την πολιτιστική παραγωγή ευρύτερα, δραστηριοποιείται και ως dj και, με αυτήν του την ιδιότητα, ως dj Βουνό, συνέβαλε μουσικά στην επιτυχία της βραδιάς. Στην αίθουσα του υπογείου, εκτέθηκαν τα έργα της υποτρόφου Μαρίας Κόντη, της υποτρόφου Λίας Πέτρου, της υποτρόφου Αιμιλίας Παπαφιλίππου και του Νίκου Αλεξίου. Η αίθουσα αυτή ανίχνευε τον συμπαντικό χρόνο. Ο θεατής του έργου της Μαρίας Κόντη Queen said, παρά τον τίτλο, ποτέ δεν ακούει τίποτε ― μόνο μια βαθιά ανάσα! Διαβάζει όμως «από μέσα του» το κείμενο που από οθόνης αφηγείται την ιστορία μιας δικηγόρου η οποία μετατρέπεται ένα βράδυ σε μάγισσα ξορκίζοντας το κακό και τον φόβο… Στην συνέχεια, πάντα μες στην σιωπή, παρακολουθεί την Κόντη, την δικηγόρο(;), την βασίλισσα(;), να απαγγέλλει τρεις φορές άηχα ―μόνο αυτή η μια ανάσα τής ξεφεύγει― και με αγωνία το ξόρκι, αλλά, εκτός και αν ξέρει να διαβάζει τα χείλη, παρότι θα προσπαθήσει επιμελώς, θα παραμείνει στο σκοτάδι σχετικά με το τι ειπώθηκε. Αυτές οι εσωτερικές διεργασίες ανίχνευσης, δίχως όμως τελική λύση, στις οποίες εξαναγκάζεται από την φόρμα του έργου ο θεατής, αντανακλούν την υπαρξιακή αγωνία προσδιορισμού ταυτότητας, άρα και νοήματος, και αναζητούν την πίστη για την διαδικασία που τα συγκροτεί. Η Λία Πέτρου οργανώνει ένα «ψηφιακό» ρολόι, καθώς τρεις οθόνες στην σειρά (που αντιστοιχούν στις ώρες, στα λεπτά και στα δευτερόλεπτα) έχουν αναλάβει, απεικονίζοντας τις χειρονομίες διαφόρων ανθρώπων, να μετρήσουν σε πραγματικό χρόνο τον Χρόνο. Όμως, κοιτώντας τα δάχτυλα όλων αυτών των ανθρώπων να σημαίνουν ψηφία, δεν μπορεί κανείς παρά να παρατηρήσει και τις διαφορές τους (άλλα δάχτυλα χοντρά, άλλα λεπτά, άλλα γυναικεία και άλλα αντρικά) και συνεπώς να αναγνωρίσει ότι, παρά την αυστηρή δομή που εφαρμόσαμε στον Χρόνο (…για να τον «μετρήσουμε», λέει, τρομάρα μας!), ο χρόνος είναι πρωτίστως και απαρέγκλιτα υποκειμενικός, διότι βιώνεται μέσα από το σώμα και, συνεπώς, ως τέτοιος δεν περιγράφεται. Αυτή η μέτρηση ―και, αλίμονο, η αναμέτρηση― είναι μια σύμβαση μονάχα που εγγράφει το πολιτισμικό μας παρόν. Στα διαπλανητικά ταξίδια, μάλλον αλλιώς, και ως προς το μέτρο αλλά και ως προς το σώμα, θα 14
ορίζουμε τον χρόνο… Ο Νίκος Αλεξίου στο The end, έργο που συμπεριλήφθηκε στην ομώνυμη εγκατάστασή του που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 52η Μπιενάλε της Βενετίας, το 2007, οργανώνει ένα ψυχεδελικό σύμπαν, όπου το τέλος συναντά την αρχή και τανάπαλιν. Αφορμή, ένα σχέδιο που δεν έχει αρχή και τέλος, το σχέδιο του δαπέδου που ο καλλιτέχνης συναντά στην Μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος, το οποίο επεξεργάζεται και επανερμηνεύει στο βίντεο, δημιουργώντας μιαν αργή χρωματική εναλλαγή, η οποία αρχικά δεν γίνεται αντιληπτή, αλλά σταδιακά συνειδητοποιεί κανείς ότι αυτό που πρότινος ήταν, ας πούμε, μπλε έχει μετατραπεί σε κίτρινο… Μια συνεχής μεταμόρφωση ενδοσκοπικού χαρακτήρα που «ψυχή δηλοί» ― ψυχεδελικά δηλαδή επενεργεί ώστε να σε κάνει να αναγνωρίσεις το μυστήριο, αν μη τι άλλο, της αντίληψής σου. Όσον αφορά το έργο μου Ελευσίνα, είναι μια βιντεοεγκατάστασηπροβολή επί γλυπτού. Μια γυναικεία πλάτη, σαν σπάραγμα αρχαίου γλυπτού, κείται στην ακροθαλασσιά και στο κύμα που πάει-έρχεται αενάως, θυμίζοντάς μας ότι όλα ρευστά τοπία είναι στον Φλοίσβο του Χρόνου. Όλα έρχονται και παρέρχονται και η διάσταση του παρόντος ως σπέρμα παρελθόντος και σπορά μέλλοντος είναι η διάσταση που μας ανήκει. Ο Λόγος ως Έρως/Θάνατος εις το διηνεκές. Στην εκδήλωση αυτή, είχα επίσης την ευθύνη του σχεδιασμού και την καλλιτεχνική επιμέλεια. Η καθοριστική συμβολή των καλλιτεχνών, υπότροφων και μη, με τις δυνάμεις του Συνδέσμου και με την υποστήριξη του Ιδρύματος, κάνει απτό το όραμα ενός σχεδιασμού που επενεργεί στο κοινωνικό γίγνεσθαι και στην ευρύτερη πολιτισμική διαμόρφωση. Τους ευχαριστούμε, όπως και ευχαριστούμε όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχή πραγματοποίηση της εκδήλωσης. Ευχαριστούμε επίσης τον ειδικό γραμματέα του Συνδέσμου, Πρόδρομο Προδρομίδη, για την παρουσίαση του ηλεκτρονικού φόρουμ, τον Μάνο Κρανίδη, μέλος του Δ.Σ. του Συνδέσμου για την θετική του συμβολή και ενέργεια, καθώς και τον ακούραστο ταμία Διονύση Καμπόλη. Η εκδήλωση αυτή έγινε πραγματικότητα με την γενναιόδωρη υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο έχει πλέον γίνει φανερό ότι δρα καταλυτικά σε επίπεδο όχι μόνον υποστήριξης θεσμών που έχουν σκοπό την μελέτη της πολιτισμικής κληρονομιάς μας, αλλά και υποστήριξης της σύγχρονης παραγωγικής διαδικασίας της τέχνης, όπου σχηματίζεται το μέλλον. Αυτή η παραλληλία μάς κάνει να ελπίζουμε! Ευχαριστούμε θερμά.
15
a ton si erehT .elpicnirp tsriF taht dlrow eht ni erutluc elgnis :saipotoreteh etutitsnoc ot sliaf yreve fo tnatsnoc a era yeht .puorg namuh sa ,yteicos A .elpicnirp dnoceS na ekam nac ,sdlofnu yrotsih sti noitcnuf aipotoreteh gnitsixe .noihsaf tnereffid yrev a ni si aipotreteh A .elpicnirp drihT elgnis a ni ,gnisopatxuj fo elbapac lareves( secaps lareves ,ecalp laer sevlesmeht ni era taht )setis .elbitapmocni era saipotoreteH .elpicnirp htruoF :emit ni secils ot deknil netfo tsom otno nepo yeht taht yas ot si hcihw ekas eht rof ,demret eb thgim tahw .ainorhcoreteh ,yrtemmys fo syawla saipotoreteH .elpicnirp htfiF gninepo fo metsys a esoppuserp setalosi htob taht gnisolc dna .elbartenep meht sekam dna meht evah saipotoreteH .elpicnirp htxiS eht lla ot noitaler ni noitcnuf a .sniamer taht ecaps
TEH ORE POT AI STRA ENIF AFM AVS
HET ERO TOP IA
School of Visual Arts MFA Fine Arts Department Thesis Show (1 of 2) HETEROTOPIA VISUAL ARTS Gallery 601 West 26 Street, Suite 1502 Opening January 22, 6 – 8 pm Exhibition January 16 – 31 Work by Vanessa Black, Jennifer Brantley, Yuhi Hasegawa, Hai Hsin Huang, Molaundo Jones, Kahori Kamiya, Egill Karlsson, Hhe Ryung Lee, Gregg Louis, Cameron McPherson, Jabari Owens-Bailey, Min Pang, Christina Sucgang, Theodoros Zafeiropoulos, Shai Zurim Curated by Summer Guthery, Lumi Tan, and Nicholas Weist WHY + WHEREFORE SVA MFA Fine Arts | 209 East 23rd Street, New York, NY 10010-3994 | Tel: 212 592-2500 | Fax 212 592-2503 | www.sva.edu | www.whyandwherefore.com |Gallery hours: Monday to Friday, 9 am to 6 pm